/LUẬT HÌNH SỰ

BÀI 1: NHỮNG QUY ĐỊNH CHUNG VỀ LUẬT HÌNH SỰ

1.1. KHÁI NIỆM
- Luật hình sự là một ngành luật trong hệ thống pháp luật của
nước CHXHCNVN, bao gồm hệ thống các quy phạm pháp luật
do nhà nước ban hành, xác định những hành vi nào nguy hiểm
cho xã hội là tội phạm, đồng thời quy định hình phạt đối với các
tội phạm.
1.2. NHIỆM VỤ CỦA LUẬT HÌNH SỰ
- Bộ LHS có nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền quốc gia, an ninh của
đất nước, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, quyền con người,
quyền công dân, bảo vệ quyền bình đẳng giữa đồng bào các dân
tộc, bảo vệ lợi ích của nhà nước, tổ chức, bảo vệ trật tự pháp
luật, chống mọi hành vi phạm tội, giáo dục mọi người ý thức
tuân theo pháp luật, phòng ngừa và đấu tranh chống tội phạm.
1.3. Các nguyên tắc của luật hình sự Việt Nam
- Pháp chế: Là nguyên tắc chung của cả hệ thống pháp luật VN,
được tuân thủ trong tất cả các ngành luật cụ thể.Trong ngành
Luật hình sự, nguyên tắc này đòi hỏi tất cả các vấn đề về tội
phạm và hình phạt đều phải được quy định cụ thể, rõ ràng trong
văn bản luật ( hiện nay là BLHS ); việc xác định tội phạm và
hình phạt trong áp dụng luật đều phải dựa trên các điều luật cụ
thể. Như vậy, nguyên tắc này đòi hỏi phải được tuân thủ trong
cả hoạt động lập pháp và hoạt động áp dụng luật.
- Bình đẳng trước pháp luật:
+ Điều 16 Hiến pháp năm 2013
+ Điều 51 Hiến pháp 2013
+ Điều 3.1b BLHS 2015, sửa đổi, bổ sung 2017
- Nhân đạo:
+ Khoản 5 Điều 91 BLHS 2015; sửa đổi, bổ sung 2017
+ Khoản 2 Điều 40 BLHS 2015; sửa đổi, bổ sung 2017
+ Khoản 3 Điều 40 BLHS 2015; sửa đổi, bổ sung 2017
- Hành vi: Theo đó, ngành luật HS ko cho phép truy cứu TNHS
1 ng về tư tưởng của họ mà chỉ được truy cứu TNHS đối vs
hành vi của họ khi hành vi đó thoả mãn các dấu hiệu của tội
phạm cụ thể được quy phạm pháp luật hình sự quy định. Thể
hiện nguyên tắc hành vi, Điều 8 BLHS đã xác định tội phạm
phải là hành vi trong định nghĩa về tội phạm.
- Có lỗi: thể hiện nguyên tắc có lỗi, ngành luật HSVN khi định
nghĩa tội phạm tại Điều 8 BLHS đã khẳng định tội phạm phải là
hành vi nguy hiểm cho xã hội được thực hiện một cách cố ý
hoặc vô ý, có nghĩa là được thực hiện một cách có lỗi. Từ đó,
các điều luật trong BLHS khi mô tả tội cụ thể đều cần thể hiện
dấu hiệu lỗi của tội phạm.
- Phân hoá TNHS: Các biểu hiện của phân hoá TNHS trong luật
có thể là:
+ Phân loại tội phạm thành các nhóm tội khác nhau để có các
quy định khác nhau về TNHS;
+ Đa dạng hoá hệ thống hình phạt;
+ Phân hoá chế tài của mỗi tội thành nhiều khung hình phạt
khác nhau.....
1.4. NGUỒN CỦA LUẬT HÌNH SỰ VN
- Ngành luật HSVN coi nguồn duy nhất của ngành luật này là
BLHS. Khi định nghĩa khái niệm tội phạm tại điều 8 đều khẳng
định tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội “ được quy định
trong BLHS ”.