კომპლექსური დავალების ბარათი

საგანი გეოგრაფია

კლასი 8-1

საკითხი

ძირითადი საკითხი -არალის ზღვის- ტბის დაშრობა

მებამბეობა,მეთევზეობა,გაუდაბნოება, ირიგა

ქვესაკითხები:ცია,წყალსაცავი,სირდარია და ამურდარია, ფლორა,ფაუნა,

ქვეცნება - არარაციონალური ბუნებათსარგებლობა

სამიზნე ცნება: სამიზნე ცნება:

გეოგრაფიული გარსი. კვლევა და ანალიზი ,გეოგრაფიული
მოვლენა ,პროცესი.მოსახლეობა და მეურნეობა .მდგრადი განითარება

შედეგი: გეო. საბ 11; 12; 13;

სამიზნე ცნებასთან (მდგრადი განვითარება)დაკავშირებული მკვიდრი წარმოდგენები:

1. ლოკალურ ქმედებებს გლობალური შედეგები შეიძლება მოჰყვეს;

2. მდგრადი განვითარების მიზნების (სოციალური, ეკონომიკური,
გარემოსდაცვითიდაკეთილდღეობა) შესრულება აუცილებელია მომავალი თაობების კეთილ
დღეობისთვის.

კომპლექსური დავალების პირობა

ადამიანის სამეურნეო საქმიანობის შედეგები სავალალოდ აისახება ბუნებრივ გარემოზე.

საკვანძო შეკითხვა: რატომ ემუქრება არალის ზღვას გაქრობის

საფრთხე?

წარმოიდგინე, რომ მიგიწვიეს სამეცნიერო ფორუმზე „გადავარჩინოთ

არალის ზღვა “. შეარჩიე ერთ-ერთი მონაწილის როლი და მისი
პოზიციიდან მოამზადე მოხსენება, რომელსაც ფორუმის მონაწილეებს
გაცნობ.
მოხსენებაში ხაზგასმით წარმოაჩინეს:
 არალის ზღვის გეოგრაფიული მდებარეობა
 არალის ზღვაში წყლის დონის შემცირების მიზეზები;
 არალის კატასტროფის შედეგები;
 არალის კატასტროფის გავლენა ადამიანების ჯანმრთელობაზე;
 არალის ზღვის გადარჩენის გზებიaralis ;
 გვიამბე შენი კვლევის გზებზე

რესურსები:resursebi: samotivacio fotoebi – aralis zRvis farTobis Semcireba;

saxelmZRvanelo, videofilmi – aralis zRvis Tavgadasavali – http://mastsavlebeli.ge/?
p=15329 ra daemarTa aralis zRvas – http://old.1tv.ge/ge/news/ view/135046.htm
http://old.1tv.ge/ge/news/ view/135046.htm gamqrali tba – https://www.youtube.com/
watch?v=b8YtZP13CsYhttps://www.youtube.com/ watch?v=b8YtZP13CsY diagramebis
nimuSebi:
nabiji 2:
videofilmი – „gamqrali tba“. moswavleebma filmis mixedviT unda gansazRvron:
ra aris aralis zRvis problema da misi mizezi?
ratom ver CaaqvT mdinareebs – sirdariasa da amudarias TavianTi wylebi aralis
zRvaSi? (videofilmis linki ix. resursebSi) N
2. sainformacio geografiul teqstze muSaoba da teqstis mixedviT T sqemis Sedgena
– „arali guSin da dRes“.

nabiji 1: moswavleebi ecnobian saxelmZRvaneloSi mocemul teqsts aralis zRvis

Sesaxeb (moswavlis wigni) გვ.133 da adgenen T sqemas.

nabiji 2: moswavleebi aanalizeben T sqemas da gamoaqvT daskvnebi. N

3. problemis gadaWra – jgufuri muSaoba: „rogor gadavarCinoT aralis zRva?“

diagrama „fiSbouni“ (Tevzis fxa) an problemis gadaWris etapebis sqema.

(diagramebis nimuSebi ix. resursebSi). moswavleebi Seswavlili teqstisa da sqemis
gamoyenebiT Tanamimdevrulad avseben diagramas.
aRniSnul sqemaze dayrdnobiT cdiloben, moZebnon problemis gadaWris/mogvarebis
gzebi. (pasuxi maswavleblisTvis: moswavleebma sqemis gamoyenebiT SeiZleba
upasuxon: zRvaSi Camdinare mdinareebis nawils kalapoti Seucvales da Sig aRar
Caedinebian. Tu am mdinareebs pirvandel mdgomareobas davubrunebT, zRvis damlaSeba
Sewydeba.) N
4. sinkveinis an eses dawera: „ar davuSvebT aralis „sikvdils“!“ moswavleebi weren sinkveins an eses
Temaze – „ar davuSvebT aralis „sikvdils“!“ 189 (pasuxi maswavleblisTvis: sinkveinis magaliTi: 1. arali;
2. Srobadi, momakvdavi; 3. qreba, Sreba, kvdeba; 4. arali – msoflios ekologiuri katastrofa; 5.
gadavarCinoT!) (rekomendacia maswavleblisTvis: Т sqemis, sinkveinis da problemaze dafuZnebuli
swavlebis strategiebis, maT Soris fiSbounis gamoyeneba geografiis gakveTilze. ix. maswavleblis wignSi,
Tavi – swavlebis meTodebi) N

5. kompleqsuri davalebebis prezentacia moswavleebi warmoadgenen momzadebul

moxsenebas, aseve gagviziareben kvlevis im etapebs, romlebic gaiares kompleqsur
davalebaze muSaobis dros, ra daskvnebi gamoitanes, ra problemebs da sirTuleebs
waawydnen, romlebsac momaval kompleqsur davalebaze muSaobisas
gaiTvaliswineben.
„ruseTi dainteresebulia aralis wylis resursebis SevsebiTa da ganaxlebiT. amasTan
dakavSirebiT problemis kardinaluri gadawyveta gvesaxeba mxolod aziis
mdinareebis donorebad gamoyenebis gziT, rac aralis tba/zRvaSi damatebiT wyals
Caitans. amasTan, yvelaze ekonomiuri da realuri varianti cimbiris mdinareebis – obi-
irtiSis wylebis gadmosrolaa. garda amisa, cimbiris arxis mSenebloba kidev erTi
saSualeba iqneba mZlavri da saimedo ekonomikuri xidis mSeneblobisa, romelic
mWidrod daakavSirebs ruseTis Sua nawils centraluri aziis qveynebTan; es ki udavod
xels Seuwyobs qveynebs Soris masStaburi socialur-ekonomikuri TanamSromlobis
ganviTarebas. „cimbiri-centraluri aziis“ arxis zonaSi intensiurad ganviTardeba
mrewveloba, energetika, satransporto komunikaciebi, mravalmxrivi infrastruqtura~.
geografi israelidan: „Cveni winadadebaa soflis meurneobis struqturuli gardaqmna,
bambis moyvanis masStabebis saswrafod da mkveTri Semcireba, niadagis dacviTi
RonisZiebebis dauyovneblivi gatareba.“ ekologi TurqmeneTidan: „saZovrebis
aRdgena, dacva, melioracia, aseve, gaudabnoebasTan brZola~. ekologi
uzbekeTidan: „uari vTqvaT bambis monokulturul miwaTmoqmedebaze, aRvadginoT
tradiciuli oazisuri kulturebis moyvana; SevamciroT wylis gamoyeneba sarwyav
miwebze, gavaumjobesoT morwyvis teqnika da reJimi~. spikeri: „Sua aziaSi
sarwyavi miwaTmoqmedebis intensiurma ganviTarebam da hidromSeneblobebis
maRalma tempebma regionSi miwis resursebis Semcireba da, rac mTavaria,
aralispireTis ekologiuri katastrofa da aralis zRvis sikvdili gamoiwvia. axla mTavari
amocana bunebis, adamianebis gadarCenaa~.

შეასრულე შემდეგი დავალებები: 1. უყურე ვიდეოფილმს „გამქრალი ტბა“ და უპასუხე

კითხვებს: ფილმის ბმული: https://www.youtube.com/watch?v=b8YtZP13CsY ა. რა არის არალის
ზღვის პრობლემა და რამ გამოიწვია იგი?
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----
ბ. რატომ ვერ ჩააქვს მდინარეებს – სირდარიასა და ამუდარიას წყალი არალის ზღვაში?

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-

გ. რისთვის გამოიყენეს ეს მდინარეები?

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------

დ. რატომ დაშრა არალის ზღვა და რამ გამოიწვია მარილიანობის მომატება?

----------------------------------------------------------------------------------------------

ე. როგორი შედეგი გამოიღო მარილიანობის მომატებამ ტბაში?

-----------------------------------------------------------------------------------------------

ვ. რისთვის იყენებდა ადგილობრივი მოსახლეობა არალის ტბას?

----------------------------------------------------------------------------------------------------

ზ. როგორ გავლენას ახდენს არალის ტბის დაშრობა ადამიანის ჯანმრთელობაზე?

-------------------------------------------------------------------------------------------------------