‫ا‬ ‫ود‬

‫۽ ﺌ‬

1
www.sindhsalamat.com
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫۽‬ ‫ود‬
‫ﺌ‬

‫د‬ . ‫ا‬.

2
www.sindhsalamat.com
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

40 :‫ﺑر‬ ‫ﺌب‬ ‫ر‬ ‫ﺌب‬ ‫ت‬

‫ﺳﻨﮅودﻳﺶ ﮀﻮ ۽ ﮀﺎ ﻻ‬ :‫ﻧﺎﻟﻮ‬

‫ ﺳﻴﺪ‬.‫ אﻳﻢ‬.‫ﺟﻲ‬ :‫ﻟﻴﮑﻚ‬

‫ﻋﺒﺪאﻟﺤﻜﻴﻢ ﺳﻤﻴﺠﻮ‬ :‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ‬

‫آﻓﺘﺎب ﺣﺴﻴﻦ‬ :‫ﻟﻲ آﺋﻮٽ ۽ ڊﻳﺰאﺋﻦ‬

Book No. 40 of Sindh Salamat.Com

Book House

Name: Sindho Desh Chho aien Chha lai

By: G.M Syed

Second Composing: 2013
Composing: Abdul Hakeem Samejo
Layout & Design: Aftab Hussain

3
www.sindhsalamat.com
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ﺳﭵﮣﻮ ﺳﻼم ‪..........‬‬

‫ﺳﻨﮅ ﺳﻼﻣﺖ ﺳﻨﮅي ﭔﻮﻟﻲء ﺟﻲ ﻛﺘﺎﺑﻦ ﺟﻲ ذﺧﻴﺮي ﮐﻲ دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﻛﻨﮉ ﻛﮍڇ‬

‫ﺗﺎﺋﻴﻦ ﭘﻬﭽﺎﺋﮡ ﻻء ڊﺟﻴﭩﻞ ﺑﻮכ אﻳﮉﻳﺸﻦ ﻣﺘﻌﺎرف ﻛﺮאﺋﮡ ﺟﻮ ﺟﻴﻜﻮ ﺳﺴﻠﻮ‬
‫ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬אن ﺳﻠﺴﻠﻲ ﺟﻮ ﭼﺎﻟﻴﻬﻮن )‪ (40‬ﻛﺘﺎب ﺳﻨﮅو دﻳﺶ ﮀﻮ ۽ ﮀﺎ ﻻ‪‬‬
‫אوﻫﺎن אﮘﻴﺎن ﭘﻴﺶ ﻛﺠﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﺟﻲ אﻳﻢ ﺳﻴﺪ ﺟﻮ ﻫﻲ ﻛﺘﺎب אﺳﺎن ﺟﻲ ﻫﺮ‬
‫ﻗﺪم ﺗﻲ אﻫﺎ رﻫﻨﻤﺎﺋﻲ ﻛﺮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﻫﻚ אﻟﮗ ﻣﻠﻚ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺗﻨﻬﻨﻜﺮي‬
‫ﺳﻨﮅ ﻫﺎﮢﻲ ﺑﻪ ﻫﻚ آزאد ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﺋﻲ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﻣﺎﮢﻲ‪.‬‬

‫ﻫﻦ ﻛﺘﺎب ﺟﻲ ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﺟﻮ ذﻣﻴﻮאري ﻣﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ دل ﮔﻬﺮﻳﻲ دوﺳﺖ‪،‬‬

‫ﺳﻨﮅ ﺳﻼﻣﺖ ﺟﻲ ﻣﺎﻧﻮאري ﻣﻴﻤﺒﺮ‪ ،‬ﻟﻴﮑﻚ ۽ ﺳﻨﮅ ﭘﺮﺳﺖ ﻣﺤﺘﺮم آﻓﺘﺎب ﺣﺴﻴﻦ‬
‫ﮐﻮﻫﺎري ﮐﻲ ﺳﻮﻧﭙﻲ ﻫﺌﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ دوﺳﺖ ۽ ﺳﺎﭤﻲ ﻋﺒﺪאﻟﺤﻜﻴﻢ‬
‫ﺳﻤﻴﺠﻮ ﺟﻲ ذرﻳﻌﻲ ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﻛﺮאﺋﻲ ﭘﺎڻ ﺋﻲ ﭘﺮوف رﻳﮉﻧﮓ وאرو ڏﮐﻴﻮ‬
‫ﻛﻢ ﺳﺮ אﻧﺠﺎم ڏﻧﻮ‪ .‬ﭘﻮء ﺑﻪ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻛﭥﻲ ﻛﻲ אﮢﺎﻳﻮن ﻳﺎ ﭘﺮوف ﺟﻮ ﭼﻜﻮن‬
‫رﻫﺠﻲ وﻳﻮن ﻫﺠﻦ ﺗﻪ رﻫﻨﻤﺎﺋﻲ ﻛﺠﻮ‪ .‬آﻓﺘﺎب ﺟﻮن ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻴﻮن ﺟﻮ ﻫﻦ ﻫﻚ‬
‫وﮢﻨﺪڙ ﭨﺎﺋﻴﭩﻞ ﭘﻴﺞ ﺑﻪ ﭠﺎﻫﻲ ﻣﻮﻛﻠﻴﻮ‪.‬‬

‫אوﻫﺎن ﺳﭝﻨﻲ دوﺳﺘﻦ‪ ،‬ﭜﺎﺋﺮن‪ ،‬ﺳﭵﮣﻦ‪ ،‬ﺑﺰرﮔﻦ ۽ ﺳﺎﭸﺎﻫﻪ وﻧﺪن ﺟﻲ ﻗﻴﻤﺘﻲ‬

‫ﻣﺸﻮرن‪ ،‬رאﻳﻦ‪ ،‬ﺻﻼﺣﻦ ۽ رﻫﻨﻤﺎﺋﻲ ﺟﻮ ﻣﻨﺘﻈﺮ‪.‬‬

‫ﺌن و ﺌڻ‬
‫ﻣﻴﻨﻴﺠﻨﮓ אﻳﮉﻳﭩﺮ ) אﻋﺰאزي (‬
‫ﺳﻨﮅ ﺳﻼﻣﺖ ڊאٽ ﻛﺎم‬
‫‪salamatsindh@gmail.com‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫‪4‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ظ‬
‫ن ﺟﻲ وﻗﺖ ﮐﺎن ﻫﻮ‪ .‬אﺳﺎن ﺟﻲ ﻣﺤﺒﺖ אن ﺳﺎن אﻳﺘﺮي ﺋﻲ ﻗﺪﻳﻢ‬ ‫ﺳﻨﮅو دﻳﺶ‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ڏﻳﻨﻬﻦ رאﺗﻴﻮن ﺑﺪﻟﺠﻦ ﭘﻴﻮن ۽ ﻣﻮﺳﻤﻮن ﺑﻪ ﺑﺪﻟﺒﻴﻮن رﻫﻦ ﭤﻴﻮن‪ ،‬אﻫﮍي‪ ‬ﻃﺮح‬
‫ﻣﺎﮢﻬﻮ ﺑﻪ ﻛﮇﻫﻦ ﺳﺠﺎڳ ۽ ﻛﮇﻫﻦ ﻧﻨﮉ ۾ رﻫﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﻣﺎﮢﻬﻦ وאﻧﮕﺮ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻪ‬
‫ﺑﺪﻟﺠﻨﺪڙ آﻫﻲ‪ .‬ﻛﮇﻫﻦ אﻫﻲ ﺑﻴﺪאر ﭤﻲ‪ ،‬ﺗﻬﺬﻳﺐ ۽ ﺗﻤﺪن ﻃﺮف وک وڌאﺋﻴﻦ ﭤﻴﻮن‪ ،‬ﺗﻪ ﻛﻨﻬﻦ‬
‫وﻗﺖ ﻫﻮ ﮔﻬﺮي ﻧﻨﮉ ۾ ﺳﻤﻬﻲ روﻳﻪ ﺗﻨﺰل ﭤﻲ‪ ،‬ﻛﻴﻞ ﻛﻤﺎﺋﻲ ﻛﭧ ﻛﺮﻳﻮ ﮀﮇﻳﻦ‪.‬‬
‫ن ﻗﻮم ﺟﻮ ﻣﻠﻚ آﻫﻲ‪ .‬אن ﺟﻮ ﻣﺎﺿﻲ‬ ‫ب۽‬ ‫و د دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﻗﺪﻳﻢ ﺗﺮﻳﻦ‬
‫ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺌ ار رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﻛﺠﻬﻪ وﻗﺖ ﮐﺎن ﻫﺘﻲ ﺟﻲ رﻫﺎﻛﻦ ﭘﺎڻ وﺳﺎري‪ ،‬ﺧﻮאب ﻏﻔﻠﺖ‬
‫۾ ﻏﻠﻄﺎن ﭤﻲ‪ ،‬ﻏﻴﺮن ﮐﻲ ﻣﭥﻦ ﺌﺐ ﭤﻴﮡ ﺟﻮ ﻣﻮﻗﻌﻮ ﭘﺌﻲ ڏﻧﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫و ﺟﻲ ﭘﺎڻ وﺳﺎرڻ وאري دور ﺟﻲ ﭘﻴﺪאﺋﺶ آﻫﻴﻮن‪ .‬ﺑﻤﺒﺌﻲ ﮐﺎن ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺟﺪאﺋﻲ‪‬‬ ‫אﺳﺎن‬
‫ﺑﻌﺪ ﺟﮇﻫﻦ אﺳﺎن ﺳﻨﮅﻳﻦ ﺟﻲ ﻛﻠﭽﺮل ﺗﺮﻗﻲ‪ ،‬אﻗﺘﺼﺎدي ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ ۽ ﺳﻴﺎﺳﻲ آزאدي‪ ‬ﺟﻲ‬
‫ﺣﺼﻮل ۾ رﻛﺎوﭨﻮن ﭘﻴﻞ ڏﭠﻴﻮن‪ ،‬ﺗﻪ ردﻋﻤﻞ ۾ אﭼﻲ‪ ،‬אن ﺟﻮ ﻛﺎرڻ ﻫﻨﺪو ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﻔﺎد ﮐﻲ‬
‫ﺌن ذرﻳﻌﻲ אن ﺟﻲ ﺣﻞ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ ﺳﻮن‪ ،‬ﭼﻮﮢﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ‪:‬‬ ‫ﭴﺎﮢﻲ ﺌ‬
‫”دوزخ ڏي رﺳﺘﻮ ﺑﻪ ﭼﮝﻦ אرאدن )ﺟﻲ ﭘﭥﺮن( ﺳﺎن ﺟﮍﻳﻞ ﭤﺌﻲ ﭤﻮ‪“.‬‬
‫אن وאﻧﮕﺮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺮڻ وﻗﺖ ﻫﻴﭡﻴﺎن ﻣﺘﺎ ۽ ﻣﺮאدون ﻣﺪﻧﻈﺮ رﮐﻲ‪ ،‬ﻛﻢ‬
‫ﻛﻴﻮ ﻫﻮﺳﻮن‪.‬‬
‫)‪ (1‬ﺑﺮﺻﻐﻴﺮ ﻫﻨﺪ ﺟﻲ ﻣﺴﻠﻢ אﻛﺜﺮﻳﺖ وאرﻳﻦ אﻳﺮאﺿﻴﻦ ۾ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟﻮن ﺟﺪא‬
‫رﻳﺎﺳﺘﻮن ﻗﺎﺋﻢ ﻛﺮאﺋﻲ‪ ،‬ﮐﻴﻦ ﺳﻨﺪن روאﻳﺎت ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺮﻗﻲ‪ ‬۽ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻻ‪ ‬ﻣﻮﻗﻌﺎ ﻣﻴﺴﺮ‬
‫ﻛﺮאﺋﻴﻨﺪאﺳﻮن‪.‬‬
‫)‪ (2‬אﻫﮍي‪ ‬ﻃﺮح ﺑﺮﭘﺎ ﻛﻴﻞ‪ ،‬ﺟﺪא رﻳﺎﺳﺘﻦ ﺟﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ آزאدي‪ ،‬אﻗﺘﺼﺎدي ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ‪ ‬۽‬
‫ﻛﻠﭽﺮل ﺗﺮﻗﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﺑﺎﻫﻤﻲ ﺗﻌﺎون ذرﻳﻌﻲ ﻗﺪم ﮐﮣﻨﺪאﺳﻮن‪.‬‬
‫אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﺗﺠﺮﺑـــﻲ ۾ אﺳـــﺎن ﮀﻮﻳﮭـــﻪ ﺳـــﺎل ﮔـــﺬאرﻳﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬אﭼـــﻮ ﺗـــﻪ אن ﺳـــﺎري ﻣﺴـــﺌﻠﻲ ﺗـــﻲ‬
‫ﻏﻮر ﺳﺎن ﻧﻈﺮ ﻛﺮي ڏﺳﻮن‪ ،‬ﺗﻪ ﻣﭥﻲ ذﻛﺮ ﻛﻴﻞ ﻣﺮאدون ﻛﻴﺘﺮﻳﻘﺪر ﺑﺮﺛﻮאب آﻫﻦ‪.‬‬

‫ﺌم“‬ ‫ار ﺌ‬ ‫ﺌ‬ ‫”‬

‫ﺑﺮﺻـــﻐﻴﺮ ﻫﻨـــﺪ ﺟــــﻲ وڏي ﺣﺼـــﻲ ﺗــــﻲ‪ ،‬ﮔﻬﮣـــﻲ وﻗــــﺖ ﺗـــﺎﺋﻴﻦ ﻣﺴــــﻠﻤﺎن ﺣـــﺎﻛﻤﻦ ﺟــــﻮ‬
‫ﻗﺒﻀـــﻮ رﻫﻴـــﻮ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﺟﻴﺘﻮﮢﻴـــﻚ אﻫـــﻲ ﺣﻜﻮﻣﺘـــﻮن ﺷﺨﺼـــﻲ ۽ ﻗﺒﻴﻼﺋـــﻲ ﻫﻴـــﻮن‪ .‬אﻧﻬـــﻦ‬
‫ﺣﻜــــﻮﻣﺘﻦ ﺟــــﻲ دور ۾ زﻣــــﻴﻦ ۽ ﻧــــﻮﻛﺮﻳﻦ وﻏﻴــــﺮه ﺗــــﻲ ﻣﺴــــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟــــﺎ ﻛــــﻲ ﻃﺒﻘــــﺎ ۽‬
‫ﮔﺮوﻫــﻪ ﻗــﺎﺑﺾ ﭤــﻲ‪ ،‬ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ﻗــﺎﺋﻢ ﻛــﺮي وﻳــﺎ ﻫﺌــﺎ‪ .‬אن ﻣ ـﺎن ﻣﻠــﻲ‪ ،‬ﭘﻴــﺮ‪ ،‬ﺟــﺎﮔﻴﺮدאر ۽‬
‫ﻛــﺎﻣﻮري ﻛــﻼس ﺟــﻲ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﮐــﻲ ﺧــﺎص ﻓﺎﺋــﺪو ﭘﻬﺘــﻮ ﻫــﻮ‪ .‬ﺟــﻦ אﻧﻬــﻦ ﺣﻜــﻮﻣﺘﻦ ﮐــﻲ‬

‫‪5‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻣـــﺬﻫﺒﻲ ﺣﻜﻮﻣﺘـــﻮن ﻗـــﺮאر ڏﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن ﻣﻔـــﺎد ﻗـــﺎﺋﻢ رﮐـــﮡ ﮔﻬﺮﻳـــﺎ ﭤـــﻲ‪ .‬אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻴﻞ ﺗﺴﻠﻂ ﮐﻲ ﻗﺎﺋﻢ رﮐﮡ ﻻ‪ ‬ﻫﻨﻦ ﭔﻪ ﻃﺮﻳﻘﺎ אﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﻴﺎ‪:‬‬
‫ﭘﻬﺮﻳـــﻮن‪ ،‬ﻫﻨﺪوﺳـــﺘﺎن ﺟـــﻲ رﻫـــﺎﻛﻦ ﮐـــﻲ ﻣﻐـــﻞ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻲ ﻫـــﭣ ﻫﻴـــﭟ ﺟﻤﻠـــﻲ ﻫﻨـــﺪو‬
‫ﻣﺴـــﻠﻢ ﻃـــﺎﻗﺘﻮر ﻗﺒـــﻴﻠﻦ ﺟـــﻲ ﻣـــﺪد ﺳـــﺎن‪ ،‬ﻧـــﻴﻢ ﺳـــﻴﻜﻴﻮﻟﺮ ﺑﻨﻴـــﺎدن ﺗـــﻲ ﻣـــﻨﻈﻢ ﻛـــﺮي‪،‬‬
‫ﺣﺎﺻـــﻞ ﻛﻴـــﻞ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﮐـــﻲ ﺑﺮﻗـــﺮאر رﮐـــﮡ ﺟـــﻲ ﻛﻮﺷـــﺶ ﻛﺌـــﻲ وﻳﺌـــﻲ‪ .‬אﻧﻬـــﻲ‪‬‬
‫ﻃﺮﻳﻘــﻲ ﺳــﺎن ﭔﻨﻬــﻲ ﻣــﺬﻫﺒﻦ ﺟــﻲ ﭘــﻮﺋﻠﮙﻦ ﮐــﻲ ﻓﺎﺋــﺪو ﭘﻬﺘــﻮ ﭤــﻲ‪ .‬ﭘــﺮ ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﻣﻠــﻚ ﮐــﻲ‬
‫ﻣـــﺬﻫﺐ ﺳـــﺎن ﻣﻼﺋـــﮡ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﭤـــﻮري وﻗـــﺖ ﮐـــﺎن ﭘـــﻮ‪ ‬אﻫـــﻮ ﺗﺠﺮﺑـــﻮ ﻧﺎﻛﺎﻣﻴـــﺎب ﭤﻴـــﻮ ﺗـــﻪ‬
‫ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟــﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ﺟــﺪא ﭤــﻲ‪ ،‬אورﻧﮕﺰﻳــﺐ ﺟــﻲ ﻫــﭣ ﻫﻴــﭟ‪ ،‬ﻣــﺬﻫﺐ ﺟــﻲ ﻧــﺎﻟﻲ ۾‬
‫ﻏﻠﺒــــﻮ ﻗــــﺎﺋﻢ ﻛــــﺮي ﺧــــﺎﻟﺺ ﻣــــﺬﻫﺒﻲ ﺑﻨﻴــــﺎدن ﺗــــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻮ ﺗﺴــــﻠﻂ ﺑﺮﻗــــﺮאر رﮐــــﮡ ﺟــــﻲ‬
‫ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﻛﺠﻬﻪ وﻗﺖ ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬אﻫﻮ ﭔﻴﻮ ﺗﺠﺮﺑﻮ ﺑﻪ ﻧﺎﻛﺎﻣﻴﺎب ﭤﻴﻮ‪.‬‬
‫אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﮐــﺎن ﭘــﻮ‪ ‬ﺑﺮﺻــﻐﻴﺮ ﺗــﻲ אﻧﮕﺮﻳــﺰ ﺳــﺎﻣﺮאج ﺗﺴــﻠﻂ ﭴﻤــﺎﻳﻮ‪ ،‬אﻧﻬــﻦ ﺟــﻲ ﺣﻜﻮﻣــﺖ‬
‫ﺟﻲ ﻋﺮﺻﻲ ۾ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﭔﻦ ﮔﺮوﻫﻦ ۾ ورﻫﺎﺋﺠﻲ وﻳﺎ‪:‬‬
‫ﻫﻜـــﮍي ﮔﺮوﻫـــﻪ‪ ،‬אﻧﮕﺮﻳـــﺰن ﮐـــﺎن ﻃﺎﻗـــﺖ ﮐﺴـــﻲ‪ ،‬ﭔـــﺎﻫﺮﻳﻦ ﻣﺴـــﻠﻤﺎن ﻃـــﺎﻗﺘﻦ ۽ ﻣﻜـــﺎﻧﻲ‬
‫ﻫﻨـــﺪو رאﺟـــﺎﺋﻦ ﺟـــﻲ ﻣـــﺪد ﺳـــﺎن‪ ،‬وري ﻣﻐـــﻞ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﮐـــﻲ وאﭘـــﺲ آﮢـــﮡ ﺟـــﻲ ﻛﻮﺷـــﺶ‬
‫ﻛﺌـــﻲ‪ .‬ﭘـــﺮ אﻫـــﺎ ﻛﻮﺷـــﺶ ‪1857‬ع ﺟـــﻲ ﺟﻨـــﮓ آزאدي‪ ‬۾ ﻧﺎﻛﺎﻣﻴـــﺎﺑﻲ‪ ‬ﺑﻌـــﺪ ﺧـــﺘﻢ ﭤـــﻲ ۽‬
‫אﻫﻮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟﻮ ﮔﺮوﻫﻪ‪ ،‬وڏي‪ ‬ﻣﺼﻴﺒﺖ ﻫﻴﭟ אﭼﻲ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﭔﺌــــﻲ ﮔﺮوﻫــــﻪ‪ ،‬אﻧﮕﺮﻳــــﺰ ﺳــــﺎﻣﺮאج ﺳــــﺎن ﺗﻌــــﺎون ﻛــــﺮي‪ ،‬ﻣﻐﻼﺋــــﻲ دور ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ۾‬
‫ﺣﺎﺻــــﻞ ﻛﻴــــﻞ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻲ ﻣﺴــــﺘﻘﻞ ﻣﻔــــﺎد ﮐــــﻲ ﺑﭽــــﺎﺋﮡ ۽ ﺑﺮﻗــــﺮאر رﮐــــﮡ ﺟــــﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴــــﻲ‬
‫אﺧﺘﻴﺎر ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫ﺟـــﮇﻫﻦ ﻛﺠﻬـــﻪ وﻗـــﺖ ﮐـــﺎن ﭘـــﻮ‪ ‬אﻧﮕﺮﻳـــﺰ ﻫﻨﺪوﺳـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻋـــﺎم رא‪ ‬۽ ﭔـــﻦ ﻣﻬﺎﭜـــﺎري‬
‫ﻟـــﮍאﻳﻦ ﺑﻌـــﺪ ﭘﻴـــﺪא ﭤﻴـــﻞ ﺑـــﻴﻦ אﻻﻗـــﻮאﻣﻲ رא‪ ‬ﮐـــﺎن ﻣﺘـــﺎﺛﺮ ﭤـــﻲ‪ ،‬ﻫﻨﺪوﺳـــﺘﺎن ﮐـــﻲ ﺟﻤﻬـــﻮري‬
‫ﺑﻨﻴــﺎدن ﺗــﻲ ڏﻳــﮡ ﺷــﺮوع ﻛﻴــﺎ ﺗــﻪ אﻧﻬــﻲ‪ ‬۾ אﻧﮕﺮﻳــﺰن ﺟــﻲ ﻃﺮﻓــﺪאري ﻛــﺮي‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠــﺎ ﺣــﻖ‬
‫ﺑﺤـــﺎل رﮐـــﺎﺋﮡ ﭼﺎﻫﻴـــﺎ‪ .‬ﭘـــﺮ ﺟـــﮇﻫﻦ ﮐـــﻴﻦ ﻣﻌﻠـــﻮم ﭤﻴـــﻮ ﺗـــﻪ ﻫﻨﺪوﺳـــﺘﺎن ۾ آزאدي‪ ‬ﺟـــﻲ ﻫﻠﭽـــﻞ‬
‫אﻳﺘـــﺮو ﺗﻴـــﺰ ﭤـــﻲ وﻳﺌـــﻲ ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ روﻛـــﮡ ﻧـــﺎﻣﻤﻜﻦ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﻫـــﻨﻦ ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ‬
‫ﺑــــﺪﻟﻲ‪ ،‬אﻧﮕﺮﻳــــﺰن ﺟــــﻲ ﻣــــﺪد ﺳــــﺎن ﻣﺴــــﻠﻢ אﻛﺜﺮﻳــــﺖ وאرن ﺻــــﻮﺑﻦ ۾ آزאد ﺣﻜــــﻮﻣﺘﻦ‬
‫ﻗﺎﺋﻢ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻫﻼﺋﻲ‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺑﺮﭘﺎ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﺷﺮوع ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫ﺑﺮﺻـــﻐﻴﺮ ﺟـــﻲ ﻣﺴـــﻠﻢ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ وאرن ﺻـــﻮﺑﻦ ﺟـــﻲ رﻫـــﺎﻛﻦ ﮐـــﻲ‪ ،‬ﺟﻤﻬـــﻮري ﺑﻨﻴـــﺎدن‬
‫ﺗـــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﻲ آزאدي‪ ‬ﻣـــﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﻻ‪ ‬אﻫـــﮍو ﺧﻄـــﺮو ﻧﻈـــﺮ ۾ ﻧﭥـــﻲ آﻳـــﻮ‪.‬‬
‫ﺗـــﻦ ﺟـــﻲ رﺿـــﺎﻣﻨﺪي‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻣـــﻨﺠﻬﻦ ﻫﻴﭡـــﻴﻦ دﻟـــﻴﻠﻦ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ‪ ،‬אن ﺗﺤﺮﻳـــﻚ ۾ ﺷـــﺎﻣﻞ‬
‫ﭤﻴﮡ ﻻ‪ ‬ﺳﮅ ﭘﻴﺪא ﻛﺌﻲ وﻳﺌﻲ‪:‬‬
‫)‪ (1‬אﻧﻬﻦ ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ رﻫﻨﺪڙ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﺗﻲ‪ ،‬آزאد ۽ ﺧﻮدﻣﺨﺘﻴﺎر رﻳﺎﺳﺘﻦ ﻗﺎﺋﻢ ﻛﺮڻ ﺟﻮ‬
‫ﻣﻮﻗﻌﻮ ﻣﻠﻨﺪو‪.‬‬

‫‪6‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫)‪ (2‬ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ وאﺳﻄﻲ ﻣﺬﻫﺐ ۽ ﮔﺬرﻳﻞ روאﻳﺎت ﻣﻄﺎﺑﻖ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺴﺮ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬אﻫﮍي‪ ‬ﻃﺮح‬
‫آزאد ﭤﻴﻞ رﻳﺎﺳﺘﻦ ۾ ﺣﺎﻟﺘﻮن ﺳﺎزﮔﺎر ﭤﻴﻨﺪﻳﻮن‪.‬‬
‫)‪ (3‬ﻣﺴﻠﻢ אﻛﺜﺮﻳﺖ وאرن ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﮐﻲ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎن )ﻫﻨﺪو( ﺟﻲ ﺳﭽﻲ ﭘﭽﻲ ﻳﺎ‬
‫ﻣﻮﻫﻮم אﻗﺘﺼﺎدي ﺗﺴﻠﻂ ﮐﺎن آزאدي ﻧﺼﻴﺐ ﭤﻴﻨﺪي‪.‬‬
‫)‪ (4‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‪ ،‬ﺳﭝﻨﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻣﻠﻜﻦ ﺟﻲ אﺗﺤﺎد ﻻ‪ ‬ﻣﺮﻛﺰي رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻮ ﻛﻢ ڏﻳﻨﺪو‪.‬‬
‫אﻧﻬـــﻦ ﻣﻘﺼـــﺪن ﮐـــﻲ ﺣﺎﺻـــﻞ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻣﺴـــﻠﻢ אﻗﻠﻴـــﺖ وאرن ﺻـــﻮﺑﻦ ﺟـــﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ‬
‫ﻣﻔـــﺎدي ﻣﺴـــﻠﻢ ﮔﺮوﻫـــﻪ ﻃﺮﻓـــﺎن‪ ،‬ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ﮐـــﻲ ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ ﺟـــﺪא ﻗـــﻮم ﺗﺼـــﻮر‬
‫ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻴﺘﻮﮢﻴــــﻚ دﻧﻴــــﺎ ۾ ﻛــــﻨﻬﻦ ﺑــــﻪ ﻣﺴــــﻠﻢ ﻣﻠــــﻚ ﺟــــﻲ رﻫــــﺎﻛﻦ‪ ،‬אﻧﻬــــﻲ‪ ‬ﻧﻈﺮﺋــــﻲ ۾‬
‫אﻋﺘﻤــــﺎد ﻧــــﻪ ﭤــــﻲ رﮐﻴــــﻮ‪ ،‬ﭘــــﺮ ﺳــــﻨﮅ‪ ،‬ﺑﻠﻮﭼﺴــــﺘﺎن‪ ،‬ﭘﺨﺘﻮﻧﺴــــﺘﺎن ۽ ﺑﻴﻨﮕــــﺎل ﺟــــﺎ رﻫــــﺎﻛﻮ‬
‫ﻣﺴــﻠﻤﺎن אﺳــﻼم ﺟــﻲ ﻧــﺎﻟﻲ ۾ ﺑﺮﻏﻠﺠــﻲ وﻳــﺎ‪ .‬ﻫــﻨﻦ אن وﻗــﺖ אن ﮘﺎﻟﻬــﻪ ﻃــﺮف ﻛﻮﺑــﻪ ڌﻳــﺎن‬
‫ﻧــﻪ ڏﻧــﻮ ﺗــﻪ אﻫــﮍي ‪ ‬ﻃــﺮح ﻗــﻮم ﺳــﮇאﺋﮡ ﻛــﺮي‪ ،‬آﺋﻴﻨــﺪي ﻫﻠــﻲ‪ ،‬ﮐــﻴﻦ ﻛﻬــﮍﻳﻦ ﻣﺸــﻜﻼﺗﻦ‬
‫ﮐـــﻲ ﻣـــﻨﻬﻦ ڏﻳﮣـــﻮ ﭘﻮﻧـــﺪو؟ ۽ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻗﻴـــﺎم ﻣـــﺎن ﺳـــﻨﮅ‪ ،‬ﺑﻠﻮﭼﺴـــﺘﺎن‪ ،‬ﭘﺨﺘﻮﻧﺴـــﺘﺎن‬
‫۽ ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ﺟـــﻲ رﻫـــﺎﻛﻦ ﮐـــﻲ ﻛﻬـــﮍو ﻓﺎﺋـــﺪو ﺣﺎﺻـــﻞ ﭤـــﻴﮡ وאرو ﻫـــﻮ؟ ﻳـــﺎ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ‬
‫ﻗﻴـــﺎم ﻣـــﺎن אﺳـــﻼم ﺟـــﻲ ﻓـــﺮو غ ۽ ﻏﻠﺒـــﻲ ﮐـــﻲ ﻛﻬـــﮍي ﺗﺮﻗـــﻲ ﺣﺎﺻـــﻞ ﭤـــﻴﮡ وאري ﻫﺌـــﻲ؟‬
‫אﻧﻬـــﻲ‪ ‬وﻗـــﺖ ﻣـــﺬﻫﺒﻲ ﺟـــﺬﺑﻲ ﻫﻴـــﭟ ﻣﺘـــﺎﺛﺮ ﭤـــﻲ‪ ،‬ﻛـــﻨﻬﻦ ﺑـــﻪ آﺋﻴﻨـــﺪي ﺟـــﻲ ﻧﺘـــﻴﺠﻦ ﻃـــﺮف‬
‫ﺗﻮﺟﻬﻪ ﻧﻪ ڏﻧﻮ‪.‬‬
‫אﺳــﺎن ﻣــﺎن ﺟــﻦ ﮐــﻲ ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﺟﺪאﮔﺎﻧــﻪ ﻗﻮﻣﻴــﺖ ۽ ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﮔــﺬرﻳﻞ ﺷــﺎﻧﺪאر ﻣﺎﺿــﻲ‪‬‬
‫وאري ﺗــﺎرﻳﺦ ﮐــﺎن وאﻗﻔﻴــﺖ ﻫﺌــﻲ‪ ،‬ﺗــﻦ אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﺗﺤﺮﻳــﻚ ۾ ﺣﺼــﻮ وﭠــﮡ وﺳــﻴﻠﻲ ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ‬
‫آزאدي‪ ،‬אﻗﺘﺼـــﺎدي ﺧﻮﺷـــﺤﺎﻟﻲ ۽ ﻛﻠﭽـــﺮل ﺗﺮﻗـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ ﻣﻘﺼـــﺪ ﺣﺎﺻـــﻞ ﻛـــﺮڻ ﮔﻬﺮﻳـــﻮ ﭤـــﻲ‪.‬‬
‫אﺳـــﺎن ﮐـــﻲ ﻣﻮﻻﻧـــﺎ ﻋﺒﻴـــﺪא� ﺳـــﻨﮅي‪ ،‬ﻋﻼﻣـــﻪ آ‪ ‬آ‪ ‬ﻗﺎﺿـــﻲ‪ ‬۽ ﭔـــﻴﻦ ﭘﻨﻬـــﻨﺠﻦ ﺑـــﺰرﮔﻦ ﺟـــﻲ‬
‫ﺗﻌﻠـــﻴﻢ ﺗـــﻪ ” ـــ ي ـــ ا ـــ م ﺋـــﺌ“ ﺟـــﻮ ﻛﺠﻬـــﻪ אﺣﺴـــﺎس ﻫـــﻮ‪ .‬ﭘـــﺮ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ آزאدي‪ ‬ﺟـــﻲ‬
‫دﻻﺳــﻲ ﺗــﻲ‪ ،‬אﺳــﺎن ﺑــﻪ אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﮔﺮوﻫــﻪ ﺳــﺎن ﮔــﮇﺟﻲ ﻛــﻢ ﻛﻴــﻮ‪ .‬ﺟــﻦ ﻣﺨﻔــﻲ ﻃــﺮح ﺳــﻨﮅ ۽‬
‫ﭔــــﻴﻦ ﻣﺴــــﻠﻤﺎن אﻛﺜﺮﻳــــﺖ وאرن ﺻــــﻮﺑﻦ ۾ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﺳــــﺎﻣﺮאج ﻗــــﺎﺋﻢ ﻛــــﺮڻ ﺟــــﻮ‬
‫אرאدو رﮐﻴﻮ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﺑﺮﺻـــﻐﻴﺮ ﻫﻨـــﺪ ﺟـــﻲ ﻣﺴـــﻠﻢ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ وאرﻳـــﻦ رﻳﺎﺳـــﺘﻦ ﻣـــﺎن ﺻـــﺮف ﺧـــﺎن ﻋﺒـــﺪאﻟﻐﻔﺎر‬
‫ﺧــﺎن ۽ ﺳــﻨﺪس ﭘــﻮﺋﻠﮙﻦ ﺟــﻮ ﮔﺮوﻫــﻪ‪ ،‬ﺑﻨﻴــﺎد ﮐــﺎن ﻣﺴــﻠﻢ ﻟﻴﮕــﻴﻦ ﺟــﻲ אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﻧﻈﺮﺋــﻲ ﺟــﻲ‬
‫ﭰﻨﺪي ۾ ﻧﻪ ﭰﺎﭤﻮ‪.‬‬
‫ﺳـــﻨﮅ ۾ אﺳـــﺎن ﺟـــﻲ ﮔﺮوﻫـــﻪ‪ ،‬ﺷـــﻴﺦ ﻋﺒﺪאﻟﻤﺠﻴـــﺪ ﺳـــﻨﮅي‪ ‬ﺟـــﻲ אﮘـــﻮאﮢﻲ‪ ‬ﻫﻴـــﭟ‪ ،‬אول ۾‬
‫ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ ﺗﺤﺮﻳــــﻚ ۾‪ ،‬ﻣﺴــــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟــــﻲ ﺟﺪאﮔﺎﻧــــﻪ ﻗــــﻮﻣﻲ ﻧﻈﺮﺋــــﻲ ﺟــــﻲ ﺑﻨﻴــــﺎد ﺗــــﻲ‬
‫ﺣﺼـــﻮ ورﺗـــﻮ‪ .‬ﭘـــﺮ ﺟـــﮇﻫﻦ ﻣﺴـــﻠﻢ אﻗﻠﻴـــﺖ وאرن ﺻـــﻮﺑﻦ ﺟـــﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ۽ אن ﺟـــﻲ ﻫـــﻢ‬
‫ﺧﻴـــﺎل ﺳـــﻨﮅي ﻛﻮﺗﺎﻫـــﻪ ﭔـــﻴﻦ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎدي ﮔﺮوﻫـــﻪ ﺟـــﻲ ﻧﻴـــﺘﻦ ﺟـــﻮ ﭘﺘـــﻮ ﭘﻴﻮﺳـــﻮن ﺗـــﻪ‬
‫ﻣﺴﻠﻢ ﻟﻴﮓ ﮐﺎن ﺟﺪא ﭤﻲ وﻳﺎﺳﻮن‪.‬‬

‫‪7‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﭘﺎﻛﺴـــــﺘﺎن ‪ 14‬آﮔﺴـــــﭧ ‪1947‬ع ﺗـــــﻲ وﺟـــــﻮد ۾ آﻳـــــﻮ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴـــــﺘﺎن ﺟـــــﻲ آﺋـــــﻴﻦ ﺳـــــﺎز‬
‫אﺳــــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ ﭘﻬــــﺮﻳﻦ ﺑﻴﭡــــﻚ ۾ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎﻧﻲ ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﺟــــﻲ אﮘــــﻮאڻ ﻣﺴــــﭩﺮ ﻣﺤﻤــــﺪ‬
‫ﻋﻠـــﻲ ﺟﻨـــﺎح ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻲ ﺻـــﺤﻴﺢ ﺣـــﺎﻟﺘﻦ ﺟـــﻮ אﻧـــﺪאزو ﻟﮙـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺟـــﺎ ﺗﻘﺮﻳـــﺮ ﻛﺌـــﻲ‪ ،‬אن ﺟـــﺎ‬
‫ﻣﮑﻴﻪ ﭨﻜﺮא ﭘﮍﻫﻨﺪڙن ﺟﻲ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت ﻻ‪ ‬ﻫﻴﭟ ڏﺟﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫”آﺋــــﻮن ﺳــــﻤﺠﻬﺎن ﭤــــﻮ ﺗــــﻪ ﻫﻴﻨﺌــــﺮ ﮔﺬﺷــــﺘﻪ ﮐــــﻲ درﮔــــﺬر ﻛــــﺮي‪ ،‬אوﻫــــﺎن ﻣــــﺎن ﻫﺮﻫــــﻚ‬
‫ﻣﻠﻜــﻲ ﺑﺎﺷــﻨﺪي ﮐــﻲ‪ ،‬ﭘــﻮ‪ ‬אﻫــﻮ ﻛﻬــﮍي ﺑــﻪ ﻓﺮﻗــﻲ ﺟــﻮ ﻫﺠــﻲ ﻳــﺎ אﮘــﻲ אوﻫــﺎن ﺳــﺎن ﻛﻬــﮍא‬
‫ﺑــﻪ אﺧـــﺘﻼف ﻫﺠـــﻨﺲ‪ ،‬ﻳـــﺎ ﻛﻬــﮍي ﺑـــﻪ رﻧـــﮓ ﺟـــﺎﺗﻲ‪ ‬۽ ﻣـــﺘﻦ ﺟــﻮ ﻫﺠـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﺎﮘﻲ ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻮ‬
‫ﺷﻬﺮي‪ ،‬ﻫﻜﺠﻬﮍن ﺣﻘﻦ ۽ ﺟﻮאﺑﺪאرﻳﻦ ﺳﺎن ﺷﻤﺎر ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪“.‬‬
‫آﺋــﻮن ﻫــﻦ ﮘﺎﻟﻬــﻪ ﮐــﻲ وڌﻳــﻚ دﻫــﺮאﺋﮡ ﻣﻨﺎﺳــﺐ ﻧﭥــﻮ ﭴﺎﮢــﺎن ﺗــﻪ אﺳــﺎن ﮐــﻲ אﻫــﮍي ﺟــﺬﺑﻲ‬
‫ﺳـــﺎن ﻛـــﻢ ﻛـــﺮڻ ﮔﮭﺮﺟـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮ ﻫـــﻲ ﺳـــﭛ ﺗﻔـــﺎوت‪ ،‬אﻗﻠﻴـــﺖ وאري ﻓﺮﻗـــﻲ ـــ و ر ـــ ۽‬
‫ـــ ﺌن ر ـــ ـــﺌ ﮀﺎﻛـــﺎڻ ﺗـــﻪ ﺧـــﻮد ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ۾ ﭘﭡـــﺎڻ‪ ،‬ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﻲ‪ ،‬ﮐﻮﺟـــﺎ‪ ،‬ﻣـــﻴﻤﮡ‪،‬‬
‫وﻏﻴـــــﺮه آﻫـــــﻦ‪ ،‬۽ אﻫـــــﮍي‪ ‬ﻃـــــﺮح ﺳـــــﺎن ﻫﻨـــــﺪن ۾ ﺑـــــﺮﻫﻤﮡ‪ ،‬ﮐﺘـــــﺮي‪ ،‬وﺋـــــﺶ‪ ،‬ﺑﻨﮕـــــﺎﻟﻲ ۽‬
‫ﻣﺪرאﺳﻲ وﻏﻴﺮه آﻫﻦ‪ ،‬ﺳﻲ ﺳﭛ ﮔﻢ ﭤﻲ وﭸﻦ‪“.‬‬
‫”ﻣـــﻮن ﮐـــﺎن ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ ﭘﮁـــﻮ ﺗـــﻪ ﺳـــﭻ ﭘـــﭻ אﻫـــﺎ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﻫﻨﺪﺳـــﺘﺎن ﺟـــﻲ آزאدي‪ ‬ﺟـــﻲ رאﻫـــﻪ‬
‫۾ وڏي رﻛـــﺎوٽ ﻫﺌـــﻲ‪ .‬ﻫـــﻲ‪ ‬ﻧـــﻪ ﻫﺠـــﻲ ﻫـــﺎ ﺗـــﻪ אﺳـــﺎن ﻫـــﻦ ﮐـــﺎن ﮔﻬﮣـــﻮ وﻗـــﺖ אڳ آزאد‬
‫ﻫﺠــﻮن ﻫــﺎ‪ .‬ﻛﻮﺑــﻪ ﭼﺎﻟﻴﻬــﻪ ﻛــﺮوڙ ﻣــﺎﮢﻬﻮ ﺟــﻲ ﻗــﻮم ﮐــﻲ ﻏــﻼم رﮐــﻲ ﻧﭥــﻮ ﺳــﮕﻬﻲ ۽ ﻧــﻪ‬
‫אوﻫـــﺎن ﮐـــﻲ ﻓـــﺘﺢ ﻛـــﺮي ﺳـــﮕﻬﻲ ﻫـــﺎ‪ ،‬ﭘـــﺮ ﺟـــﻲ ﮐﮣـــﻲ ﻓـــﺘﺢ ﻛـــﺮي ﻫـــﺎ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﺑـــﻪ ﮔﮭﮣـــﻲ دﻳـــﺮ‬
‫ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻗﺒﻀﻲ ۾ رﮐﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻲ ﻫﺎ‪ .‬ﺗﻨﻬﻦ ﻛﺮي אوﻫﺎن ﮐﻲ ﺳﺒﻖ وﭠﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪.‬‬
‫”אوﻫـــــﺎن ﻫـــــﻦ ﭘﺎﻛﺴـــــﺘﺎن ﺟـــــﻲ ﺣﻜﻮﻣـــــﺖ ۾ آزאد آﻫﻴـــــﻮ ﺗـــــﻪ ﭘﻨﻬـــــﻨﺠﻦ ﻣﻨـــــﺪرن ۽‬
‫ﻣﺴــﺠﺪن ۾ وﭸــﻮ‪ ،‬אوﻫــﺎن ﺟــﻲ ﻣــﺬﻫﺐ ﻳــﺎ ﻓﺮﻗــﻲ ﻳــﺎ ﻣــﺘﻦ ﮐــﻲ ﻣﻠــﻚ ﺟــﻲ ﻛﺎروﺑــﺎر ﺳــﺎن‬
‫ﻛﻮﺑﻪ وאﺳﻄﻮ ﻧﻪ آﻫﻲ‪“.‬‬
‫”ﺗــﺎرﻳﺦ ڏﻳﮑــﺎري ﭤــﻲ ﺗــﻪ ﻛﺠﻬــﻪ وﻗــﺖ אڳ אﻧﮕﻠﻨــﮉ ﺟــﻮن ﺣــﺎﻟﺘﻮن‪ ،‬ﻫﻨﺪﺳــﺘﺎن ﺟــﻲ ﻫــﻦ‬
‫وﻗـــﺖ ﺟـــﻲ ﺣـــﺎﻟﺘﻦ ﮐـــﺎن ﮔﻬﮣـــﻮ ﺧـــﺮאب ﻫﻴـــﻮن‪ .‬ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ אوﻫـــﺎن ﺗـــﺎرﻳﺦ ﭘﮍﻫـــﻲ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ‬
‫אوﻫــــﺎن ﮐــــﻲ ﻣﻌﻠــــﻮم ﭤﻴﻨــــﺪو ﺗــــﻪ אﺗــــﻲ روﻣــــﻦ ﻛﺌﭥﻠــــﻚ ۽ ﭘﺮאﭨﺴــــﭩﻨﭧ‪ ،‬ﻫــــﻚ ﭔﺌــــﻲ ﮐــــﻲ‬
‫ﺗﻜﻠﻴــﻒ ﭘﻬﭽﺎﺋﻴﻨــﺪא ﻫﺌــﺎ‪ .‬ﺧــﻮد ﻫﻴﻨﺌــﺮ ﺑــﻪ ﻛــﻲ ﺣﻜﻮﻣﺘــﻮن آﻫــﻦ‪ ،‬ﺟﺘــﻲ ﻛــﻦ ﻃــﺒﻘﻦ ﺗــﻲ‬
‫ﺑﻨﺪش وڌي وﭸﻲ ﭤﻲ‪ ،‬ﻳﺎ ﻣﻨﺠﮭﻦ ﺗﻔﺎوت رﮐﻴﺎ وﭸﻦ ﭤﺎ‪“.‬‬
‫”ﺧـــﺪא ﺟـــﻮ ﺷـــﻜﺮ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮ אﺳـــﺎن אن وﻗـــﺖ ﺷـــﺮوﻋﺎت ﻛﺌـــﻲ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﮇﻫﻦ ﻫـــﻚ‬
‫ﻓﺮﻗـــﻲ ۽ ﭔﺌـــﻲ ﻓﺮﻗـــﻲ ﻳـــﺎ ﻫـــﻚ ﺟـــﺎﺗﻲ‪ ‬۽ ﻣﺘـــﻲ ﺟـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺟـــﻲ وچ ۾ﻛﻮﺑـــﻪ ﺗﻔـــﺎوت‬
‫ﻧـــﺎﻫﻲ‪ .‬אﺳـــﺎن אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﺑﻨﻴـــﺎدي אﺻـــﻮﻟﻦ ﺳـــﺎن ﺷـــﺮوﻋﺎت ﻛﺮﻳـــﻮن ﭤـــﺎ ﺗـــﻪ‪ ،‬אﺳـــﻴﻦ ﺳـــﭛ ﻫـــﻦ‬
‫ﻣﻠﻚ ﺟﺎ ﻫﻜﺠﻬﮍא ﺷﻬﺮي آﻫﻴﻮن‪“.‬‬
‫אﻧﮕﻠﻨـــﮉ ﺟـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ‪ ،‬ﺟﻴـــﺌﻦ وﻗـــﺖ ﮔﺬرﻧـــﺪو وﻳـــﻮ‪ ،‬وﻗـــﺖ ﺟـــﻲ ﺣﻘﻴﻘـــﺘﻦ ﮐـــﻲ ﻣـــﺪﻧﻈﺮ‬
‫رﮐﻨـــﺪي‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻓـــﺮאﺋﺾ ﮐـــﻲ ﺳـــﺮאﻧﺠﺎم ﭤـــﻲ ﻛﻴـــﻮ‪ .‬אڄ אﻫـــﻲ‬

‫‪8‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫روﻣــﻦ ﻛﺌﭥﻠــﻚ ۽ ﭘﺮאﭨﺴــﭩﻨﭧ رﻫﻴــﺎ ﺋــﻲ ﻛﻮﻧــﻪ آﻫــﻦ‪ .‬אﻫــﻲ ﺳــﭛ ﮔﺮﻳــﭧ ﺑــﺮﭨﻴﻦ ﺟــﺎ ﻫــﻚ‬
‫ﺟﻬﮍא ﺷﻬﺮي‪ ،‬ﻫﻚ ﺋﻲ ﻗﻮم ﺟﺎ ﻓﺮد آﻫﻦ‪“.‬‬
‫”ﻫﺎڻ אﺳﺎن ﮐﻲ אﻫﻮ ﻣﺜﺎل ﺳﺎﻣﻬﻮن رﮐﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ ﺗﻪ ﻫﺘﻲ ﭘﮡ ﭤﻮري وﻗﺖ אﻧﺪر ﻧﻪ ﻫﻨﺪو‬
‫ن‬ ‫ﻫﻨﺪو رﻫﻨﺪא‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎن رﻫﻨﺪא‪ .‬ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﮕﺎﻫﻪ ﮐﺎن ﻧﻪ‪ ،‬ﺌ ﺌڻ ا‬
‫ا‪“.‬‬ ‫و‬ ‫م ﺌ رد‬ ‫ﺌﮡ‬ ‫ﺌن‬ ‫ﺌ‬ ‫ﺌ‬ ‫‪ ،‬ر‬ ‫وآ‬
‫אن ﺳــــﺎﮘﺌﻲ ﻣــــﺎﮢﻬﻮ‪ ‬ﺟــــﻲ ‪ 23‬ﻣــــﺎرچ ‪1940‬ع ﺗــــﻲ ﻻﻫــــﻮر ۾ آل אﻧــــﮉﻳﺎ ﻣﺴــــﻠﻢ ﻟﻴــــﮓ‬
‫אﺟﻼس ۾ ﻛﻴﻞ ﺗﻘﺮﻳﺮ ﺟﺎ ﭨﻜﺮא‪ ،‬ﻣﻼﺣﻈﻲ ﻻ‪ ‬ﻫﻴﭟ ڏﺟﻦ ﭤﺎ‪:‬‬
‫”آﺋـــﻴﻦ ﺳـــﺎز אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬۾ ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ﮐـــﻲ ﺟـــﺪא ﭼﻮﻧـــﮉن ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨـــﺪא ﻣﻠﮣـــﺎ‬
‫ﻫﺌـــﺎ‪ ،‬אﻫـــﺎ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﭠﻴـــﻚ ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬ﭘـــﺮ وري ﺑـــﻪ ﻓﻴﺼـــﻠﻮ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ ﮐـــﻲ ﻛﺮﮢـــﻮ ﻫـــﻮ‪ .‬ﺟـــﻲ אن ۾‬
‫אﻗﻠﻴﺖ ۽ אﻛﺜﺮﻳﺖ ۾ אﺧﺘﻼف ﭤﻴﻦ ﺗﻪ אن ﺟﻮ ﻧﺒﻴﺮو ﻛﻴﺮ ﻛﺮڻ وאرو ﻫﻮ؟“‬
‫”ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ﮐـــﻲ ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ ﺗـــﺎﺋﻴﻦ אﻗﻠﻴـــﺖ ﺷـــﻤﺎر ﻛـــﺮي‪ ،‬ﮔﻔﺘﮕـــﻮ ﻛﺌـــﻲ ﭤـــﻲ وﭸـــﻲ‪،‬‬
‫אﺳـــﺎن ﺑـــﻪ אن ﺗـــﻲ אﻫـــﮍو ﻫـــﺮي وﻳـــﺎ آﻫﻴـــﻮن‪ ،‬ﺟـــﻮ ﭔﺌـــﻲ ﻃـــﺮح ﺳـــﻮﭼﻲ ﻧـــﻪ ﺳـــﮕﻬﻴﺎ آﻫﻴـــﻮن‪.‬‬
‫אﻧﻜــﺮي ﻫــﻲ‪ ‬ﺣﻘﻴﻘــﺖ وﺳــﺎري وﻳﭡــﺎ ﻫﺌﺎﺳــﻮن‪ ،‬ﺗــﻪ ﻣﺴــﻠﻤﺎن אﻗﻠﻴــﺖ ﻧــﻪ آﻫــﻦ‪ ،‬ﺑﻠــﻚ ﺳــﭛ‬
‫ﻛﻨﻬﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﮕﺎﻫﻪ ﮐﺎن ﺟﺪאﮔﺎﻧﻪ ﻗﻮم آﻫﻦ“‪(♣).‬‬
‫”ﻫﻨﺪﺳــــﺘﺎﻧﻲ آﺋــــﻴﻦ ﺟــــﻮ ﻣﺴــــﺌﻠﻮ ﺟــــﺎﺗﻴﻮאر ﻗﺴــــﻢ ﺟــــﻮ ﻧــــﻪ آﻫــــﻲ‪ ،‬ﭘــــﺮ ﺑــــﻴﻦ אﻻﻗــــﻮאﻣﻲ‬
‫ﻧﻤــﻮﻧﻲ ﺟــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬ﺟﻴﺴــﺘﺎﺋﻴﻦ אﻫــﺎ ﺑﻨﻴــﺎدي ۽ ﻣﮑﻴــﻪ ﺣﻘﻴﻘــﺖ ﺗﺴــﻠﻴﻢ ﻛﺌــﻲ وﻳﺌــﻲ آﻫــﻲ‪،‬‬
‫ﻛﻮﺑــﻪ آﺋــﻴﻦ ﭠﻬﻨــﺪو‪ ،‬ﺳــﻮ ﺗﺒــﺎﻫﻲ‪ ‬ﺟــﻮ ﻛــﺎرڻ ﺑﮣﺒــﻮ‪ .‬ﻫــﻮ ﻧــﻪ رﮘــﻮ ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﻦ ﻻ‪ ،‬ﭘــﺮ ﻫﻨــﺪن‬
‫۽ אﻧﮕﺮﻳﺰن‪ ،‬ﺳﭛ ﻻ‪ ‬ﻧﻘﺼﺎﻧﻜﺎر ﭤﻴﻨﺪو‪“.‬‬
‫”אﻫـــﮍو ﻛـــﻮ ﺳـــﺒﺐ ﺋـــﻲ ڏﺳـــﮡ ۾ ﻧﭥـــﻮ אﭼـــﻲ ﺗـــﻪ ورﻫﺎﺳـــﺖ ﺑﻌـــﺪ אﻫـــﻲ رﻳﺎﺳـــﺘﻮن ﻫـــﻚ‬
‫ﭔﺌـــﻲ ﺟـــﻲ ﺧـــﻼف ﭤـــﻴﻦ‪ .‬ﻣـــﻮﻧﮑﻲ אﻣﻴـــﺪ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ورﻫﺎﺳـــﺖ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ‬
‫ﺳــﻤﺎﺟﻲ ۽ ﺳﻴﺎﺳــﻲ אﻗﺘــﺪאر ﻻ‪ ‬ﻫﻠﻨــﺪڙ ﭼﭩــﺎﭜﻴﭩﻲ ﻏﺎﺋــﺐ ﭤــﻲ وﻳﻨــﺪي‪ .‬אن ﻣــﺎن ﺑــﺎﻫﻤﻲ ﻣﻔــﺎد‬
‫ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ﭤﻴﻞ ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻦ ﻛﺮي‪ ،‬ﭔﺌﻲ ﻣﻠﻚ ﻫﻚ ﭔﺌﻲ ﺟﺎ دوﺳﺖ ﭤﻲ رﻫﻨﺪא‪“.‬‬
‫”אﻧﻬــــﻲ‪ ‬ورﻫﺎﺳــــﺖ ﻛــــﺮي ﻫﻨــــﺪو אﻧــــﮉﻳﺎ ۽ ﻣﺴــــﻠﻢ אﻧــــﮉﻳﺎ ﺟــــﻲ وچ ۾ ﮘﺎﻟﻬــــﻪ ﭔﻮﻟﻬــــﻪ ۽‬
‫ﺳﻤﺠﻬﻮﺗﻲ ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ‪ ،‬אﻗﻠﻴﺘﻦ ﺟﻮ ﺳﻮאل ﻫﻤﻴﺸﮧ ﻻ‪ ‬ﻓﻴﺼﻞ ﭤﻲ وﻳﻨﺪو‪“.‬‬
‫ﻫﻲ‪ ‬ﮘﺎﻟﻬﻪ ﻏﻮر ﺟﻲ ﻻﺋﻖ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻣﻮﺟﻮده ﺻﻮرت ۾ ﻫﻨﺪو ۽ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻣﺬﻫﺐ‪ ،‬ﺟﺪא‬
‫ﺌ‬ ‫ن۽‬ ‫ﺳﻮﺳﺎﺋﭩﻴﻮن ۽ ﺳﻮﺷﻞ ﻧﻈﺎم ﻫﺌﺎ‪ .‬ﺟﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ אﻫﻲ ﻧﻈﺎم ﻗﺎﺋﻢ آﻫﻦ‪،‬‬
‫م ﺐ ﮙ ﻧﺎﻣﻤﻜﻦ ﻧﻈﺮ ﭘﻴﻮ אﭼﻲ‪“.‬‬
‫”ﻛـــﺎﻧﮕﺮﻳﺲ ﻛـــﺎرﻛﻨﻦ ﺟـــﻮ ﻫـــﻲ‪ ‬ﺧﻴـــﺎل ﺗـــﻪ ﻫﻨﺪﺳـــﺘﺎن ﺟـــﺎ رﻫـــﺎﻛﻮ ﻫـــﻚ ﻗـــﻮم ﭤـــﻲ‬
‫وﻳــﺎ ﻫﺌــﺎ‪ ،‬ﻣﻠــﻚ ﺟــﻲ ﮔﻬﮣــﻴﻦ ﺗﻜﻠــﻴﻔﻦ ﺟــﻮ ﺑﺎﻋــﺚ ﺑﻨﻴــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬وﻗــﺖ آﻳــﻮ آﻫــﻲ ﺗــﻪ אﻧﻬــﻲ‪‬‬
‫ﺧﻴـــﺎل ﮐـــﻲ درﺳـــﺖ ﻛﺠـــﻲ‪ ،‬ﻧـــﻪ ﺗـــﻪ אﻫـــﻮ ﺧﻴـــﺎل ﻫﻨﺪﺳـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﺗﺒـــﺎﻫﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ ﻛـــﺎرڻ ﺑﮣﺒـــﻮ‪.‬‬

‫ڙ‬ ‫‪.‬‬ ‫ي‬ ‫ﺌد ﺌن‬ ‫۾ ﺌﮗﺋ ا‬ ‫ي م‬ ‫ﺌ ﺌ ﺌن‪،‬‬ ‫‪،‬‬ ‫د‬ ‫ﺌ‬ ‫ا اف ۾ آ‬ ‫ﮭ‬ ‫۽ ان ﺌ‬ ‫♣‪.‬‬
‫ﺌ ن۽‬ ‫ﺌ‬ ‫ﺑ ار ﺌ‬ ‫ن‬ ‫ن۽ا‬ ‫ﺌ‬ ‫۽‬ ‫ﺌ‬ ‫يا‬ ‫ي۽‬ ‫‪،‬‬ ‫ﺌن ا‬ ‫ﺌ ۽‬ ‫ﺋ اﺊ ۾‬ ‫ات‪،‬‬
‫ي‪.‬‬ ‫و‬ ‫وا‬ ‫ﮗﺌ‬ ‫ي م‬ ‫۽‬ ‫ا‪،‬‬ ‫ر‬ ‫ﺌ‬ ‫ﺌﺐ‬

‫‪9‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺳــﻨﺪن ﻣﻮﺟــﻮده ﺻــﻮرت ۾ ﻫﻨــﺪن ۽ ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟــﺎ ﻣــﺬﻫﺐ ﭔــﻦ ﺟﺪאﮔﺎﻧــﻪ ﻓﻠﺴــﻔﻦ‪ ،‬ﺳــﻤﺎﺟﻦ‬
‫۽ אدب ﺟـــﺎ ﺣﺎﻣـــﻞ ﻫﺌـــﺎ‪ .‬אن ﺟـــﺎ ﭘﻮﺋﻠـــﮗ ﻧـــﻪ ﭘـــﺎڻ ۾ ﺷـــﺎدﻳﻮن ﻛـــﺮي ﺳـــﮕﻬﻦ ﭤـــﺎ‪ ،‬ﻧـــﻪ ﮐـــﺎڌو‬
‫ﮐـــﺎﺋﻴﻦ ﭤـــﺎ‪ ،‬ﺑﻠـــﻚ ﺟـــﺪא ﺗﻬـــﺬﻳﺒﻦ ﺟـــﺎ ﺣﺎﻣـــﻞ آﻫـــﻦ‪ ،‬ﻫـــﻚ ﭔﺌـــﻲ ﮐـــﺎن אﺑﺘـــﮍ ﺧﻴـــﺎﻟﻦ ۽ ﻧﻈـــﺮﻳﻦ‬
‫ﺗـــﻲ ﺗﻌﻤﻴـــﺮ ﭤﻴـــﻞ آﻫـــﻦ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ زﻧـــﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟـــﺎ ﻃـــﻮر ﻃﺮﻳﻘـــﺎ ﺋـــﻲ ﻋﻠﺤـــﺪه آﻫـــﻦ‪ .‬ﻫﻨـــﺪن ۽‬
‫ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟــﻮن ﺟــﺪא ﺗــﺎرﻳﺨﻲ روאﻳﺘــﻮن آﻫــﻦ‪ .‬אﻧﻬــﻦ ﺟــﺎ ﺗــﺎرﻳﺨﻲ ﻗﺼــﺎ‪ ،‬ﻗــﻮﻣﻲ ﺳــﻮرﻣﺎ ۽‬
‫وאﻗﻌــﺎ ﻋﻠﺤــﺪه آﻫــﻦ‪ .‬אﻛﺜــﺮ ﺣــﺎﻟﺘﻦ ۾ ﻫﻜــﮍن ﺟــﻮ ﺳــﻮرﻣﻮ‪ ،‬ﭔــﻴﻦ ﺟــﻮ دﺷــﻤﻦ ﻫــﻮ‪ .‬אﻫــﮍي‪‬‬
‫ﻃـــﺮح אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ ﺗـــﺎرﻳﺨﻲ ﻓـــﺘﺤﻦ ۽ ﺷﻜﺴـــﺘﻦ ﺟـــﻮ ﺣـــﺎل آﻫـــﻲ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﭔﻨﻬـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻦ ﮐـــﻲ‬
‫ﻫـــﻚ אﻫـــﮍي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ۾ ﮘﻨـــﮃڻ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ۾ ﻫـــﻚ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ ۾ ﻫﺠـــﻲ ۽ ﭔـــﻲ אﻗﻠﻴـــﺖ ۾‪،‬‬
‫ﻣﻠﻜﻲ ﻣﻀﺒﻮﻃﻲ‪ ‬۽ אﻣﻦ ﻋﻴﻮض‪ ،‬אﻧﺘﺸﺎر ۽ ﺗﺒﺎﻫﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻛﺎرڻ ﭤﻴﻨﺪو‪“.‬‬
‫אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﻣﺴــﺌﻠﻲ ﺗــﻲ وڌﻳــﻚ روﺷــﻨﻲ وﺟﻬــﮡ ﮐــﺎن אڳ ﺑﻬﺘــﺮ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﺑــﺎﻧﻲ‪ ‬ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن‬
‫ﻣﺴـــﭩﺮ ﻣﺤﻤـــﺪ ﻋﻠـــﻲ ﺟﻨـــﺎح ﺟﻜـــﻲ ﭨـــﻴﻦ ﺗﻘﺮﻳـــﺮ ﺑـــﻪ ڏﻧـــﻲ وﭸـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﺎ ﻫـــﻦ ‪ 28‬ﺳـــﻴﭙﭩﻤﺒﺮ‬
‫‪1939‬ع ﺗـــﻲ ﻋﺜﻤﺎﻧﻴـــﻪ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳـــﭩﻲ ﺣﻴـــﺪرآﺑﺎد دﮐـــﻦ‪ ،‬ﺟـــﻲ אوﻟـــﮉ ﺑـــﻮאﺋﺰ אﻳﺴﻮﺳﻴﺌﻴﺸـــﻦ ﺟـــﻲ‬
‫ﺳـــﺎﻟﻴﺎﻧﻲ دﻋـــﻮت ﺟـــﻲ ﻣـــﻮﻗﻌﻲ ﺗـــﻲ ﻛﺌـــﻲ ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬אن ﺟـــﺎ ﭨﻜـــﺮא ﻣﻼﺣﻈـــﻲ ﻻ‪ ‬ﻫﻴـــﭟ ڏﺟـــﻦ‬
‫ﭤﺎ‪:‬‬
‫ﺌ‬ ‫”آ‪ ‬ﺑﻨﻴﺎدي ﻃﻮر‪ ،‬دﻧﻴﺎوي ﻛﺎروﺑﺎر ۾ ﺣﻘﻴﻘﺘﻦ ۽ ﺣﺎﻟﺘﻦ ﮐﻲ ﻧﻈﺮ ۾ رﮐﻲ‪،‬‬
‫ﻣﻌﻨﻲ‪ ،‬ﺟﺪא‬
‫ٰ‬ ‫رو ﺌر ر آ ﺌن‪ .‬ﺑﺪﻟﻴﻞ ﺣﺎﻟﺘﻦ ﻫﻴﭟ ﻗﻮﻣﻴﺖ ۽ ﻗﻮم ﭘﺮﺳﺖ ﻟﻔﻈﻦ ﺟﻲ‬
‫ﻣﻌﻨﻲ ﻛﮃي‬ ‫ٰ‬ ‫ﺟﺪא ﻣﻄﻠﺒﻦ ﺳﺎن ﭘﺌﻲ ﻛﺘﺐ آﻧﺪي وﻳﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﺮﻛﻮ ﻣﺎﮢﻬﻮ אن ﻣﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ﻣﻌﻨﻲ ﺟﻲ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﮕﺎﻫﻪ ﮐﺎن آ‪ ‬אﭸﺎ ﺗﺎﺋﻴﻦ م ر ت آ ﺌن‪ .‬ﻣﻮن ﻫﻨﺪو ﻣﺴﻠﻢ‬ ‫ٰ‬ ‫ﭤﻮ‪ .‬ﺻﺤﻴﺢ‬
‫ﺳﻤﺠﻬﻮﺗﻲ ۾ אﻋﺘﻤﺎد ﭘﺌﻲ رﮐﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ אﻫﻮ ﺳﻤﺠﻬﻮﺗﻮ‪ ،‬ﻋﺰت وאرو ﻫﺌﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪ ،‬ﻧﻪ אﻫﻮ‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﻣﺎن ﻫﻚ ڌر ﺧﺘﻢ ﭤﺌﻲ ۽ ﭔﻲ‪ ‬ڌر ﻃﺎﻗﺖ ۾ אﭼﻲ‪“.‬‬
‫אﻧﻬــــﻦ ﭨﻨﻬــــﻲ ﺗﻘﺮﻳــــﺮن ﭘــــﮍﻫﮡ ﺑﻌــــﺪ ﻣﻌﻠــــﻮم ﭤﻴﻨــــﺪو ﺗــــﻪ ﻫــــﻦ ﺻــــﺎﺣﺐ‪ ،‬ﺟــــﻨﻬﻦ وﻗــــﺖ‬
‫ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟــﻲ ﺟﺪאﮔﺎﻧــﻪ ﻗــﻮم ﺟــﻮ آوאز אﭤــﺎرﻳﻮ ﺗــﻪ‪ ،‬ﺳــﺎﮘﺌﻲ وﻗــﺖ אﺋــﻴﻦ ﺑــﻪ ﭼﻮﻧــﺪو رﻫﻴـــﻮ‬
‫ﺗــــﻪ ﻫــــﻮ ﺑﻨﻴــــﺎدي ﻃــــﻮر ﻗــــﻮم ﭘﺮﺳــــﺖ ﻫــــﻮ‪ .‬ﭘــــﺮ ﻋــــﺰت وאري ﺳــــﻤﺠﻬﻮﺗﻲ ﺟــــﻲ ﻋــــﺪم‬
‫ﻣﻮﺟــــﻮدﮔﻲ ﻛــــﺮي‪ ،‬ﻫــــﻦ ﺳﻴﺎﺳــــﺖ ﻋﻤــــﻞ ﺟــــﻮ ﭘﻴﺮوﻛــــﺎر ﻫــــﺌﮡ ﺳــــﺒﺐ‪ ،‬ﻣﺴــــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟــــﻲ‬
‫ﺟﺪאﮔﺎﻧــﻪ ﻗــﻮم ۽ ﻣﻠــﻚ ﺟــﻮ ﻧــﺎﻟﻮ ورﺗــﻮ ﭤــﻲ‪ .‬ﺳــﺎﮘﻴﻮ ﻣــﺎﮢﻬﻮ ﺟــﮇﻫﻦ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﻗــﺎﺋﻢ ﭤﺌــﻲ‬
‫ﭤﻮ ﺗﻪ ﻳﻜﺪم ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ‪:‬‬
‫”ﮔﺬﺷﺘﻪ ﮐﻲ درﮔﺬر ﻛﺮي‪ ،‬آﺋﻴﻨﺪه ﻣﻠﻚ ۾ ﻫﻚ م ﭤﻲ رﻫﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪“.‬‬
‫ﺎ ﺟﻮ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﻛﺎروﺑﺎر ﺳﺎن ﻛﻮﺑﻪ وאﺳﻄﻮ ﻧﻪ ﻫﺌﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪“.‬‬ ‫”‬
‫”ﻫــﺎڻ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻲ ﺟﻤﻠــﻲ رﻫــﺎﻛﻦ ﮐــﻲ ﺑﻨــﺎ ﺗﻔــﺎوت ــ ﺎ ۽ ــت ﺟــﻲ ﻫــﻚ‬
‫ﭤﻲ رﻫﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪“.‬‬
‫ــ و آﻫــﻲ‪ .‬ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﻧﻘﻄــﻪ ﻧﮕﺎﻫــﻪ ﮐــﺎن ﺳــﭝﻨﻲ ﻣــﺎﮢﻬﻦ‬ ‫ــ‬ ‫ﻣــﺬﻫﺐ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﺟــﻮ‬
‫ﮐﻲ ﻫﻚ ﻗﻮم ﺑﻨﺠﻲ وﭸﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪.‬‬

‫‪10‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫אﻧﻬـــﻦ ﭨﻨﻬـــﻲ ﻣﺘﻀـــﺎد ﮘـــﺎﻟﻬﻴﻦ ﻣـــﺎن ﺳـــﻨﺪس ﻣﻘﺼـــﺪ ﻛﻬـــﮍو ﻫـــﻮ‪ ،‬אن ﺗـــﻲ ﺟﻴﺘـــﺮي ﻗـــﺪر‬
‫ﻣﻮن ﻏﻮر ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺗﻪ ﻣﻮن ﮐﻲ אن ﻻ‪ ‬ﻫﻴﭡﻴﺎن ﻛﺎرڻ ﺳﻤﺠﻬﻪ ۾ آﻳﺎ آﻫﻦ‪:‬‬
‫ﺟﻨــــﺎح ﺻــــﺎﺣﺐ ﺑﻨﻴــــﺎدي ﻃــــﺮح אﺻــــﻮﻟﻦ ۾ אﻋﺘﻤــــﺎد رﮐﻨــــﺪڙ ﺳﻴﺎﺳــــﺘﺪאن ﻧــــﻪ ﻫــــﻮ‪ .‬ﻫــــﻦ‬
‫ﺳﻴﺎﺳـــﺖ ﻋﻤـــﻞ ﺟـــﻲ ﭘﻴﺮوﻛـــﺎر ﻫـــﺌﮡ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻣﻄﻠـــﺐ ﺑـــﺮآوري‪ ‬ﻻ‪ ‬ﭘﺌـــﻲ ﻣﻮﻗـــﻒ ﺑـــﺪﻻﻳﺎ‬
‫ﻫﺌــﺎ‪ .‬ﻫــﻦ ﺻــﺎﺣﺐ ﮐــﻲ ﻧــﻪ אﺳــﻼم ﺟــﻲ ﭘــﻮري‪ ‬ﻃــﺮح وאﻗﻔﻴــﺖ ﻫﺌــﻲ‪ ،‬ﻧــﻪ ﻫــﻦ ﺟــﻮ ﻣﺴــﻠﻢ‬
‫ﻋــــﻮאم ﺳــــﺎن وאﺳــــﻄﻮ ﻫــــﻮ‪ .‬ﻫــــﻮ ﻫــــﻚ אﻳﻤﺎﻧــــﺪאر وﻛﻴــــﻞ وאﻧﮕــــﺮ ﻣﺴــــﻠﻢ אﻗﻠﻴــــﺖ وאرن‬
‫ﺻـــﻮﺑﻦ ﺟـــﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد رﮐﻨـــﺪڙ ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟـــﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨـــﺪﮔﻲ ﻛـــﺮي رﻫﻴـــﻮ ﻫـــﻮ‪ .‬ﺟـــﻦ‬
‫ﺟـــﮇﻫﻦ ڏﭠـــﻮ ﺗـــﻪ ﻫﻨﺪﺳـــﺘﺎن ﺟـــﻲ آزאدي ﺑﻌـــﺪ ﺟﻤﻬـــﻮري ﻃـــﺮز ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻫﻴـــﭟ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن ﻫـــﭣ‬
‫ﻛﻴـــﻞ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺑﺮﻗـــﺮאر رﻫـــﮡ ﻣﺸـــﻜﻞ ﻫﺌـــﺎ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﻫـــﻨﻦ ﻧﺌـــﻴﻦ ﻣﻠـــﻚ )ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن( ۾‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻮ ﻣﺮﻏـــﺰאر )ﺳـــﺎﻣﺮאج( ﭘﻴـــﺪא ﻛـــﺮي‪ ،‬אﺗـــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ אﺳﺘﺤﺼـــﺎل ﻻ‪ ‬ﺳـــﺮزﻣﻴﻦ ﺗﻴـــﺎر‬
‫ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﭤﻲ ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻨـــﺎح ﺻـــﺎﺣﺐ ﭘـــﮡ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻣﻘﺼـــﺪ ﺟـــﻲ ﺣﺼـــﻮل ﻻ‪ ‬ﭘﻨﻬﻨﺠـــﺎ رאﻳـــﺎ ﭘﺌـــﻲ ﺑـــﺪﻻﻳﺎ‪ .‬ﻫـــﻦ‬
‫אﺳـــﻼم ۽ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻗـــﻮم ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ ﺑﺮﺻـــﻐﻴﺮ ﻫﻨـــﺪ ﺟـــﻲ ورﻫﺎﺳـــﺖ ﻛﺮאﺋـــﻲ ۽ אن ﺟـــﻲ‬
‫ورﻫﺎﺳـــﺖ ﺑﻌـــﺪ ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ﺗـــﻲ ﺟـــﺪא ﻗـــﻮم ﺟـــﻲ ﺗﺼـــﻮر ﮐـــﻲ ﻣﻠﻜـــﻲ אﺳـــﺘﻘﺎﻣﺖ ﻻ‪‬‬
‫ﻧﻘﺼـــﺎﻧﻜﺎر ﺳـــﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻮ رﻧـــﮓ ﺑـــﺪﻻﺋﻲ‪ ،‬ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ ﻗﻮﻣﻴـــﺖ ﺟـــﻮ آوאز‬
‫אﭤﺎرﻳــﺎﺋﻴﻦ‪ ،‬۽ ﻧﺌــﻴﻦ ﺳــﻠﻄﻨﺖ ﺗــﻲ ﻗــﺎﺑﺾ ﭤــﻴﮡ ﺑﻌــﺪ ﻫــﻦ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎﻧﻲ ﻗﻮﻣﻴــﺖ ﺟــﻲ ﮔﻔﺘﮕــﻮ‬
‫ﻛﺌـــﻲ‪ .‬ﮐـــﻴﺲ ﺧﺒـــﺮ ﻫﺌـــﻲ ﺗـــﻪ ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ ﺟﺪאﮔﺎﻧـــﻪ ﻗـــﻮم ﺟـــﻮ ﺗﺨﻴـــﻞ‪ ،‬دﻧﻴـــﺎ ۾‬
‫ﻛـــﻨﻬﻦ ﺑـــﻪ ﻣﻠـــﻚ ﻧـــﻪ ﭤـــﻲ ﻗﺒﻮﻟﻴـــﻮ‪ .‬ﺗـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي ﻫـــﻦ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎﻧﻲ ﻗـــﻮم ﺟـــﻮ آوאز ُאﭤـــﺎري‪،‬‬
‫ﻣﺴـــﻠﻢ ﻗـــﻮم ﺟـــﻲ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﮐـــﻲ ﭰﭩـــﻮ ﻛـــﺮي ﮀـــﮇﻳﻮ‪ .‬ﭘـــﺮ אن ۾ ﺑـــﻪ ڏﺳـــﮡ ۾ אﭼـــﻲ ﭤـــﻮ ﺗـــﻪ‬
‫ﻫﻴﭡﻴﻦ ﮘﺎﻟﻬﻴﻦ ڏي ﺗﻮﺟﻬﻪ ﻛﻮﻧﻪ ڏﻧﻮ!‬
‫‪ (1‬ﺑﺮﺻـــﻐﻴﺮ ﻫﻨـــﺪ ۾‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﻧـــﺎﻟﻲ ﺳـــﺎن ﻛﻮﺑـــﻪ ﻣﻠـــﻚ ﺗـــﺎرﻳﺦ ﺟـــﻲ ﻛـــﻨﻬﻦ دور ۾ ﻧـــﻪ‬
‫رﻫﻴﻮ ﻫﻮ‪ ،‬ﻧﻪ אﻫﮍي ﻛﺎ ﻗﻮم وﺟﻮد ۾ آﻳﻞ ﻫﺌﻲ‪.‬‬
‫‪ (2‬ﺟـــﻦ ﺟـــﺪא رﻳﺎﺳـــﺖ ﮐـــﻲ ﮔـــﮇي‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ ﺷـــﺎﻣﻞ ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﺳـــﻲ ﺗـــﺎرﻳﺨﻲ‬
‫ﻧﻘﻄﻪ ﻧﮕﺎﻫﻪ ﮐﺎن ﺟﺪא ﻗﻮﻣﻦ ﺟﺎ ﻣﻠﻚ رﻫﻴﺎ ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫‪ (3‬אﻫــــﻲ ﺟــــﺪא ﭔــــﻮﻟﻴﻦ‪ ،‬ﺗــــﺎرﻳﺨﻲ روאﻳــــﺘﻦ‪ ،‬ﻛﻠﭽــــﺮن‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳــــﻲ ۽ אﻗﺘﺼــــﺎدي ﻣﻔــــﺎد ﺟــــﻮن‬
‫ﺣﺎﻣﻞ ﻗﻮﻣﻮن ۽ ﻣﻠﻚ ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫ﺟﻬـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﺑﺮﺻـــﻐﻴﺮ ﻫﻨـــﺪ ﮐـــﻲ ﻫـــﻦ ﻫـــﻚ ﻣﻠـــﻚ ﻳـــﺎ ﻗـــﻮم ﻧﭥـــﻲ ﺗﺴـــﻠﻴﻢ ﻛﻴـــﻮ‪.‬‬
‫אﻫــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح ﺳــﺎﮘﻴﻮ دﻟﻴــﻞ ﻫــﻦ ﻧﺌــﻴﻦ ﻣﻠــﻚ ﺳــﺎن ﺑــﻪ ﻻﮘــﻮ ﭤــﻲ ﺳــﮕﻬﻴﻮ ﭤــﻲ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن‬
‫ﻫـــﻚ ﻣﻠـــﻚ ﻧـــﻪ ﻫـــﻮ‪ ،‬۽ ﻧـــﻪ ﺟﺪﻳـــﺪ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﻗﻮﻣﻴـــﺖ ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ אﺗـــﻲ ﺟﺎرﻫـــﺎﻛﻮ ﻫـــﻚ‬
‫ﻗــﻮم ﻫﺌــﺎ‪ .‬אﻟﺒــﺖ אﮘﺘــﻲ ﻫﻠــﻲ ﻫــﻨﻦ ﮐــﻲ ﺑــﺎﻫﻤﻲ ﺳــﻤﺠﻬﻮﺗﻲ ﺳــﺎن‪ ،‬ﻫــﻚ ﭔــﻴﻦ ﺳــﺎن ﺗﻌــﺎون‬
‫ﻛﺮאﺋﻲ ﺳﮕﻬﺠﻲ ﻫﺎ‪.‬‬
‫ﻣﻄﻠـــﺐ ﺗـــﻪ ﻫـــﻦ ﺟـــﺎ ﻏﻠﻄـــﻲ‪ ،‬ﻛﺎﻧﮕﺮﻳﺴـــﻴﻦ ﺟـــﻲ دﻟﻴـــﻞ ۾ ڏﭠـــﻲ ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻣﻮﺟـــﺐ‬
‫ﺑﺮﺻـــﻐﻴﺮ ﻫﻨـــﺪ ﮐـــﻲ ﻫـــﻚ ﻣﻠـــﻚ ۽ ﻗـــﻮم ﭤـــﻲ ﺳـــﻤﺠﻬﻴﻮ وﻳـــﻮ‪ ،‬ﺗـــﻨﻬﻦ ﺳـــﺎﮘﻲ‪ ‬ﻏﻠﻄـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ‬

‫‪11‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻫـــﻲ‪ ‬ﻫﺘـــﻲ ﺑـــﻪ ﺟﻮאﺑـــﺪאر ﺑﮣﻴـــﻮ ﭤـــﻲ‪ .‬ﻳﻌﻨـــﻲ ﻫـــﻦ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﮐـــﻲ ﻫـــﻚ ﻣﻠـــﻚ ۽ אﺗـــﻲ ﺟـــﻲ‬
‫رﻫﺎﻛﻦ ﮐﻲ ﻫﻚ ﻗﻮم ﺳﮇﻳﻮ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻬــــﮍي‪ ‬ﻃــــﺮح ﻫﻨﺪوﺳــــﺘﺎن ﮐــــﻲ ﻫــــﻚ ﻣﻠــــﻚ ۽ ﻗــــﻮم ﺑﻨــــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺑــــﺎﻫﻤﻲ ﺳــــﻤﺠﻬﻮﺗﻲ‬
‫ﺳــﺎن ﮔﻬﮣــﻲ وﻗــﺖ ﺗــﺎﺋﻴﻦ ﻛﻮﺷــﺶ ﺟــﻲ ﺿــﺮورت ﻫﺌــﻲ‪ ،‬ﺳــﺎﮘﺌﻲ‪ ‬ﻃــﺮح ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﮐــﻲ‬
‫ﻫـــﻚ ﻣﻠـــﻚ ۽ ﻗـــﻮم ﺑﻨـــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺑـــﺎﻫﻤﻲ ﺳـــﻤﺠﻬﻮﺗﻲ ﺳـــﺎن‪ ،‬ﮔﻬﮣـــﻲ وﻗـــﺖ ﺗـــﺎﺋﻴﻦ ﻛﻮﺷـــﺶ‬
‫ﻛــﺮڻ ﺟــﻲ ﺿــﺮورت ﻫﺌــﻲ‪ .‬ﮔﻔﺘﮕــﻮ ﻛــﺮڻ ﻳــﺎ ﻛــﻨﻬﻦ رא‪ ‬ﺟــﻮ אﻇﻬــﺎر ﻛــﺮڻ ﻫــﻚ ﮘﺎﻟﻬــﻪ‬
‫آﻫـــﻲ‪ ،‬ﻟـــﻴﻜﻦ אن رא‪ ‬ﮐـــﻲ ﻋﻤﻠـــﻲ ﺟـــﺎﻣﻮ ﭘﻬـــﺮאﺋﮡ ﭔـــﻲ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﻫﺌـــﻲ‪ .‬ﻫـــﺰאر ورﻫـــﻴﻦ ﺟـــﻲ‬
‫ﺟـــﺎﮔﺮאﻓﻲ ﺑﻨﻴـــﻞ ﻣﻠﻜـــﻦ ۽ אن ۾ رﻫـــﺎﻛﻮ ﻗـــﻮﻣﻦ ﮐـــﻲ‪ ،‬ﻫـــﻚ ﻣﻠـــﻚ ۽ ﻗـــﻮم ﺑﻨـــﺎﺋﮡ ﻧﻬﺎﻳـــﺖ‬
‫ﻣﺸـــﻜﻞ ﻣﺴـــﺌﻠﻮ ﻫـــﻮ‪ .‬ﻧﺌـــﻴﻦ ﺣﻜـــﻮﻣﺘﻲ ﻧﻈـــﺎم ۾ ﺷـــﺎﻣﻞ ﭤﻴﻨـــﺪڙ ﻣﻠﻜـــﻦ ﺟـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ۾‬
‫ﭔـــﻮﻟﻴﻦ ﺟـــﺎ אﺧـــﺘﻼف ﻫﺌـــﺎ‪ .‬ﺳـــﻨﺪن رﺳـــﻤﻮن روאج‪ ،‬ﻃﺒﻴﻌﺘـــﻮن‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ۽ אﻗﺘﺼـــﺎدي ﻣﻔـــﺎد‬
‫ﺟـــﺪא ﻫﺌـــﺎ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ رﻳﺎﺳـــﺘﻦ ﺟـــﻲ رﻫـــﺎﻛﻦ ۾ ﺗـــﺎرﻳﺨﻲ אﺧـــﺘﻼف ﻫﺌـــﺎ‪ .‬ﺟـــﻦ ﻣـــﺎن ﻫـــﻚ ﺟـــﻲ‬
‫ﻓﺎﺋﺪي ﮐﻲ ﭔﺌﻲ ﻧﻘﺼﺎن ﭘﻲ ﺳﻤﺠﻬﻴﻮ‪.‬‬
‫ﺟﻨـــﺎح ﺻـــﺎﺣﺐ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ אن ﻋﻤـــﻞ ﺳـــﺎن‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﺪא ﻗـــﻮﻣﻦ ﮐـــﻲ‪ ،‬ﺑـــﺎﻫﻤﻲ ﺳـــﻤﺠﻬﻮﺗﻲ‬
‫ﺳـــﺎن ﻧﺰدﻳـــﻚ آﮢـــﮡ ﺟـــﻲ ﻋﻴـــﻮض‪ ،‬ﻣﻮرﮘـــﻮ ﻫﻴﭡـــﻴﻦ ﻗـــﺪﻣﻦ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻣـــﻨﺠﻬﻦ ﺑـــﺪﮔﻤﺎﻧﻲ ۽‬
‫ﻧﻔﺎق ﺟﻮ وڻ ﭘﻮﮐﻲ ﮀﮇﻳﻮ‪.‬‬
‫‪ (1‬ﺳـــﻨﺪس ﭘﻬﺮﻳـــﺎن ﻗـــﺪم‪ ،‬ﺟـــﻮ ﻫـــﻦ ﻧﺌـــﻴﻦ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ۾ אﺧـــﺘﻼف ﺟـــﻮ ﺑﺎﻋـــﺚ ﺑﻨﻴـــﻮ‪ ،‬ﺳـــﻮ‬
‫אﻫــﻮ ﻫــﻮ ﺗــﻪ ﻫــﻦ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ۾ ﺷــﺎﻣﻞ ﭤﻴﻨــﺪڙ ﺟــﺪא ﻣﻠﻜــﻦ ﺟــﻲ ﭔــﻮﻟﻴﻦ ﮐــﻲ ﻧﻈﺮאﻧــﺪאز‬
‫ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻣﺴـــﻠﻢ אﻗﻠﻴـــﺖ وאرن ﺻـــﻮﺑﻦ ﺟـــﻲ زﺑـــﺎن אردو‪ ‬ﮐـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻲ‬
‫زﺑــﺎن ﺑﻨــﺎﻳﻮ‪ .‬ﺟــﻨﻬﻦ ﻣــﺎن‪ ،‬ﺷــﺎﻣﻞ ﭤﻴﻨــﺪڙ ﻗــﻮﻣﻦ ﮐــﻲ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﺳــﺎﻣﺮאﺟﻴﺖ ﺟــﻲ ﺑــﻮ‪ ‬ﭤــﻲ‬
‫آﺋﻲ‪.‬‬
‫‪ (2‬ﺳــﻨﺪس ﭔﻴــﻮ ﻏﻠــﻂ ﻗــﺪم אﻫــﻮ ﻫــﻮ‪ ،‬ﺗــﻪ ﻫــﺰאر ﺳــﺎﻟﻦ ﺟــﻲ ﻃﺒﻌــﻲ ۽ ﺗــﺎرﻳﺨﻲ אرﺗﻘــﺎ ﺑﻌــﺪ‬
‫وﺟـــﻮد ۾ آﻳـــﻞ ﺟـــﺪא ﻣﻠﻜـــﻦ ﮐـــﻲ‪ ،‬ﻫـــﻦ ﻫـــﻚ ﻣﻠـــﻚ ﺗﺼـــﻮر ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻤﻮري ﻃﺎﻗـــﺖ‬
‫ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ۾ ﻛﭡـــﻲ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻧﻨـــﮃﻳﻦ אﻳﺮאﺿـــﻴﻦ ﺟـــﻲ ﻣﻠﻜـــﻦ ﮐـــﻲ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ‬
‫ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﺗﺴــﻠﻂ ﻫﻴــﭟ آﮢــﻲ‪ ،‬ﻧﻘﺼــﺎن ﭤــﻲ ﭘﻬﭽــﺎﻳﻮ‪ ،‬ﮐــﻴﺲ ﺧﺒــﺮ ﻫــﺌﮡ ﮔﻬﺮﺟــﻲ ﻫــﺎ ﺗــﻪ ﺟــﻦ‬
‫ﻣﻠﻜـــﻦ ﮐـــﻲ ﻧـــﻪ אﻳﺮאﻧـــﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج‪ ،‬ﻧـــﻪ ﻳﻮﻧـــﺎﻧﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج‪ ،‬ﻧـــﻪ ﻋـــﺮب ﺳـــﺎﻣﺮאج‪ ،‬ﻧـــﻪ ﻣﻐـــﻞ‬
‫ﺳـــﺎﻣﺮאج ۽ ﻧـــﻪ אﻧﮕﺮﻳـــﺰ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﻫـــﻚ ﺑﻨـــﺎﺋﻲ ﺳـــﮕﻬﻴﺎ ﻫﺌـــﺎ‪ ،‬ﺗـــﻦ ﮐـــﻲ ﻛﻬـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح‬
‫ﻫــﻚ ﮐﻠــﻦ ﺟــﻲ وאﭘــﺎري‪ ‬ﺟــﻮ ﭘــﭧ‪ ،‬زﺑــﺎن ﺟــﻲ ﻫــﻚ ﮔﻔﺘــﻲ ﺳــﺎن‪ ،‬ﻫــﻚ ﻣﻠــﻚ ﺑﻨــﺎﺋﻲ‬
‫ﺳﮕﻬﻴﻮ ﭤﻲ‪.‬‬
‫‪ (3‬ﭨـــﻲ ﻏﻠﻄـــﻲ ﺟـــﺎ ﻫـــﻦ ﻛﺌـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﺎ אﻫـــﺎ ﻫﺌـــﻲ ﺗـــﻪ ﻫـــﻦ ﺳـــﻤﻮري ﺣﻜﻤﺮאﻧـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ وאڳ‪،‬‬
‫ﻫﻨﺪﺳـــﺘﺎن ﻣـــﺎن ﻣﺴـــﻠﻢ אﻗﻠﻴـــﺘﻦ ﺟـــﺎ ﻛـــﺎﻣﻮرא ﮔﻬﺮאﺋـــﻲ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ ﺳـــﭙﺮد ﻛﺌـــﻲ‪ .‬ﺟـــﻦ‬
‫ﭘــﺎڻ ﮐــﻲ ﻓــﺎﺗﺢ ﺳــﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬ﺳــﺎﻣﺮאﺟﻲ ذﻫﻨﻴــﺖ ﺟــﻮ ﻣﻈــﺎﻫﺮو ﻛــﺮي ﻣﻜــﺎﻧﻲ ﻗــﻮﻣﻦ ﺟــﻮ‬
‫אﺳﺘﺤﺼــــﺎل ﻛــــﺮڻ ﺷــــﺮوع ﻛﻴــــﻮ‪ :‬ﺟــــﻨﻬﻦ ﻣﻠــــﻚ ۾ אﺗﺤــــﺎد ﺟــــﻲ ﻋﻴــــﻮض‪ ،‬ﻧﻔــــﺎق ۽‬
‫ﻧﻔﺮت ﭘﻴﺪא ﻛﺌﻲ‪.‬‬

‫‪12‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫‪ (4‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻣﮑﻴـــﻪ ﺷـــﻬﺮ ﻛﺮאﭼـــﻲ ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﺎن زوري‪ ‬ﮐﺴـــﻲ ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ‬
‫ﺟـــﻲ ﺣـــﻮאﻟﻲ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻟﻴﺎﻗـــﺖ ﻋﻠـــﻲ ﺧـــﺎن‪ ،‬ﻣﻬـــﺎﺟﺮ وزﻳـــﺮאﻋﻈﻢ ﺟـــﻲ ﻫـــﭣ ۾ ڏﺋـــﻲ‪ ،‬אن‬
‫ﮐﻲ ﻣﻬﺎﺟﺮن ﺳﺎن ﻛﺎﻟﻮﻧﺎﺋﻴﺰ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﺷﺮوﻋﺎت ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫‪ (5‬ﻫـــﻦ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻗـــﻮم ﺟـــﻲ אﺻـــﻮل ﮐـــﻲ ﮀـــﮇڻ ﺟـــﻲ ﺑـــﺎوﺟﻮد ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺖ ﻛـــﺎرﻛﻨﻦ ﺗـــﻲ‬
‫ﺳﺨﺘﻴﻮن روא رﮐﻴﻮن ۽ אﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﺟﻴﻠﻦ ۾ وڌو‪.‬‬
‫ُ‬
‫‪ (6‬ﻫـــﻦ ﻫﻨـــﺪن ۽ ﺳـــﮑﻦ ﺟـــﻲ ﮀـــﮇﻳﻞ ﺳـــﻤﻮري ﻣﻠﻜﻴـــﺖ‪ ،‬ﻟـــﭧ ﺟـــﻮ ﻣـــﺎل ﺳـــﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬ﭔـــﺎﻫﺮאن‬
‫آﻳﻞ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ ﺣﻮאﻟﻲ ﻛﺮي‪ ،‬ﺳﻨﮅﻳﻦ ﮐﻲ אن ﮐﺎن ﻣﺤﺮوم ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫‪ (7‬ﻫـــﻦ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﮐـــﻲ ﺟﻤﻠـــﻲ ﻫﻨـــﺪ ﺟـــﻲ ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟـــﻮ ﻣﻠـــﻚ ﺳـــﮇي ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﺟـــﻲ אﭼـــﮡ‬
‫ﺟـــﻮ دروאزو ﮐـــﻮﻟﻲ‪ ،‬ﻣﻜـــﺎﻧﻲ ﻗـــﻮﻣﻴﺘﻦ ﺟـــﻲ ﺗـــﻮאزن ﺗﺒـــﺪﻳﻞ ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻲ رאﻫـــﻪ ﮐـــﻮﻟﻲ‬
‫ﮀﮇي‪.‬‬
‫ﺳــﻨﺪس ﻋﻤــﺮ ﺟﭩــﺎ‪ ‬ﻧــﻪ ﻛﻴــﻮ‪ ،‬ﺗــﻨﻬﻦ ﻛــﺮي אﻫــﻮ ﭼــﻮڻ ﻣﺸــﻜﻞ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﻫــﻮ ﻛﻬــﮍي‬
‫ﻃـــﺮح ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ آﺧـــﺮي ﻇـــﺎﻫﺮ ﻛﻴـــﻞ ﻧﻘﻄـــﻪ ﻧﮕﺎﻫـــﻪ ﮐـــﻲ ﻋﻤـــﻞ ۾ آﮢـــﻲ ﻫـــﺎ ۽ ﺗﻜﻤﻴـــﻞ ﺗـــﻲ‬
‫ﭘﻬﭽـــﺎﺋﻲ ﺳـــﮕﻬﻲ ﻫـــﺎ‪ .‬ﭘـــﺮ ﻣﺴـــﻠﻢ אﻗﻠﻴـــﺖ وאرن ﺻـــﻮﺑﻦ ﺟـــﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﻳﻌﻨـــﻲ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ‬
‫ﭰــﻮرو ﻃﺒﻘــﻲ‪ ،‬ﺟــﻦ ﺟــﻮ ﻫــﻲ‪ ‬ﻧﻤﺎﺋﻨــﺪو ﻫــﻮ‪ ،‬ﻫــﻦ ﺟــﻲ אن ﻧﺌــﻴﻦ رא‪ ‬ﮐــﻲ ﻗﺒــﻮل ﻧــﻪ ﻛﻴــﻮ ۽‬
‫ﻫــﻮ ﺳ ـﺎﮘﻲ‪ ‬ﻃــﺮح ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟــﻲ ﺟﺪאﮔﺎﻧــﻪ ﻗــﻮم ﺟــﻲ ﻧﻈﺮﺋــﻲ ۾ אﻋﺘﻤــﺎد رﮐﻨــﺪא آﻳــﺎ‪ .‬ﮀــﻮ ﺗــﻪ‬
‫ﻫـــﻨﻦ ﮐـــﻲ ﺧﺒـــﺮ ﻫﺌـــﻲ ﺗـــﻪ ﺟـــﻨﻬﻦ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﻗﻮﻣﻴـــﺖ )ﻣﺴـــﻠﻢ ﻗـــﻮم( ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ ﻫـــﻨﻦ‬
‫ﻫﻨﺪﺳـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ورﻫﺎﺳـــﺖ ﻛﺮאﺋـــﻲ ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬אن ﮐـــﻲ ﮀـــﮇڻ ﻛـــﺮي ﻫـــﻨﻦ ﮐـــﻲ ﻫﻴﭡـــﻴﻦ ﻗﺴـــﻢ‬
‫ﺟﻲ ﻧﺌﻴﻦ ﻣﺸﻜﻼﺗﻦ ﺟﻮ ﻣﻘﺎﺑﻠﻮ ﻛﺮﮢﻮ ﭘﻮﻧﺪو‪:‬‬
‫‪ (1‬ﺟــــﻨﻬﻦ ﺻــــﻮرت ۾ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ۾ ﺷــــﺎﻣﻞ ﭤﻴﻨــــﺪڙ ﻣــــﺎﮢﻬﻮ ﺟــــﺪא ﭔــــﻮﻟﻴﻦ ﺟﺎﮔﺮאﻓﻴــــﺎﺋﻲ‬
‫ﺧﻄــﻦ‪ ،‬ﺗــﺎرﻳﺨﻲ روאﻳــﺘﻦ‪ ،‬ﻛﻠﭽــﺮ ۽ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ۽ אﻗﺘﺼــﺎدي ﻣﻔــﺎد ﺗــﻲ ﭔــﮅل ﺟــﺪא ﻗﻮﻣــﻮن‬
‫ﻫﺌــﺎ‪ ،‬אن ﺣﺎﻟــﺖ ۾ אﻫــﻲ ﺻــﺮف ﻣــﺬﻫﺐ ﺟــﻲ ﻧــﺎﻟﻲ ۾ ﮔــﮇﺟﻲ رﻫــﻲ ﺳــﮕﻬﻴﺎ ﭤــﻲ‪ .‬ﺟــﻨﻬﻦ‬
‫ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ ﻫـــﻨﻦ ﻣﺘﺤـــﺪ ﭤـــﻲ ورﻫﺎﺳـــﺖ ﻛﺮאﺋـــﻲ ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬אن ﮐـــﻲ ﮀـــﮇڻ ﺑﻌـــﺪ ﺟـــﺪא ﻗـــﻮﻣﻦ‬
‫ﻃﺮﻓـــﺎن ﺣـــﻖ ﺧـــﻮدאرאدي‪ ‬۽ ﻗـــﻮﻣﻲ ﺣﻘـــﻮق ﺟـــﻲ ﺣﻔﺎﻇـــﺖ ﺟـــﺎ ﺳـــﻮאل אﭤﻨـــﺪא‪ ،‬ﺟﻴﻜـــﻲ‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻮ ﺷﻴﺮאزو ﻛﻤﺰور ﻛﺮي‪ ،‬ﺣﺎﻟﺘﻮن ﺧﺮאب ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻨﺪא‪.‬‬
‫‪ (2‬ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ﺟــﻲ ﺳــﺎﻣﺮאج ﺟــﻮ ﺗﺴــﻠﻂ ﺗــﮇﻫﻦ ﻗــﺎﺋﻢ رﻫــﻲ ﺳــﮕﻬﻨﺪو‪،‬‬
‫ﺟــﮇﻫﻦ ﻣــﺬﻫﺐ ﺟــﻲ ﻧــﺎﻟﻲ ۾ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﮐــﻲ ﻫــﻚ ﻗــﻮم ﺟــﻲ ﻧﻈﺮﺋــﻲ ﻫﻴــﭟ ﮔــﮇي ﻫﻼﻳــﻮ‬
‫وﭸـــﻲ‪ .‬ﺳـــﻨﺪن ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ﺗﺴـــﻠﻂ‪ ،‬אﻗﺘﺼـــﺎدي אﺳﺘﺤﺼـــﺎل ۽ ﻛﻠﭽـــﺮل ﻏﻠﺒـــﻲ ﻗـــﺎﺋﻢ رﮐـــﮡ‬
‫ﻻ‪ ‬אﻫﻮ وאﺣﺪ ﻋﻼج آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ (3‬ﺟﻨــﺎح ﺻــﺎﺣﺐ ﺟــﻲ ﻧﺌــﻴﻦ ﻧﻈﺮﺋــﻲ ﻫﻴــﭟ‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﮐــﻲ ﻫﻨﺪوﺳــﺘﺎﻧﻲ ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺳــﺎن‬
‫ﻛﺎﻟﻮﻧـــﺎﺋﻴﺰ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن ﺳـــﺎﻣﺮאج ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻮ ﻣﻘﺼـــﺪ ﻓـــﻮت ﭤـــﻲ وﭸـــﮡ وאرو‬
‫ﻫﻮ‪.‬‬
‫‪ (4‬אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻗﻴـــﺎم ﮐـــﺎن ﭘـــﻮ‪ ‬ﻣﻠﻜـــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﺖ‪ ،‬ﭔـــﻦ ﻣﮑﻴـــﻪ رﺟﺤـــﺎﻧﻦ‬
‫۾ ورﻫﺎﺋﺠﻲ وﻳﺌﻲ‪:‬‬

‫‪13‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫)ا ــــ ( ﻫﻜــــﮍא‪ ،‬ﺟﻴﻜــــﻲ ﻣﻠــــﻚ ﺟــــﺎ אﺻــــﻞ رﻫــــﺎﻛﻮ ﻫﺌــــﺎ‪ ،‬ﺗــــﻦ ﻧﺌــــﻴﻦ ﺣﺎﺻــــﻞ ﻛﻴــــﻞ‬
‫آزאدي‪ ‬ﮐـــــﻲ ﻏﻨﻴﻤـــــﺖ ﭴـــــﺎﮢﻲ‪ ،‬ﻗـــــﻮم ﭘﺮﺳـــــﺘﻲ‪ ‬ﺟـــــﻲ ﺑﻨﻴـــــﺎد ﺗـــــﻲ آزאد ۽ ﺧﻮدﻣﺨﺘﻴـــــﺎر‬
‫رﻳﺎﺳــــــﺘﻮن ﻗــــــﺎﺋﻢ ﻛــــــﺮي‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠــــــﻲ ﻗــــــﺪﻳﻢ روאﻳــــــﺎت ﺳﻴﺎﺳــــــﻲ آزאدي‪ ،‬אﻗﺘﺼــــــﺎدي‬
‫ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ‪ ‬۽ ﻛﻠﭽﺮل ﺗﺮﻗﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻛﻢ ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﻳﻮ ﭤﻲ‪.‬‬
‫)ب( ﭔﻴـــﺎ‪ ،‬ﻣﻬـــﺎﺟﺮ‪ ،‬ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ۽ ﺳـــﻨﺪن ﻣﻜـــﺎﻧﻲ אﻳﺠﻨـــﭧ ﻫﺌـــﺎ‪ ،‬ﺟـــﻦ ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ‪ ،‬۾‬
‫ﺳﻨﺪن ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﻔﺎد ﮐﻲ ﺑﺮﻗﺮאر رﮐﻲ‪ ،‬ﻣﻠﻚ ﺟﻮ אﺳﺘﺤﺼﺎل ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﻳﻮ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﺟــــﻨﻬﻦ ﺻــــﻮرت ۾ אﻧﮕﺮﻳــــﺰن ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﺟــــﻲ وאڳ‪ ،‬ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﻣﺴــــﺘﻘﻞ ﻣﻔــــﺎد‬
‫ﺟـــﻲ ﻫــــﭥﻦ ۾ ڏﻧــــﻲ ﻫﺌــــﻲ‪ ،‬אن ﻛــــﺮي ﻫــــﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ אﻗﺘــــﺪאر ﻣــــﺎن ﻓﺎﺋــــﺪو وﭠــــﻲ‪ ،‬ﻻﮘﻴﺘــــﻮ‬
‫ﭘﺮﭼـــﺎر ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻃﺎﻗـــﺖ ﺟـــﻲ زور ﺗـــﻲ‪ ،‬ﭘﻬـــﺮﻳﻦ‪ ‬ڌر وאرن ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺟـــﻮ آوאز ﺑﻨـــﺪ ﻛـــﺮي‪،‬‬
‫ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺖ ﻛـــﺎرﻛﻨﻦ ﮐـــﻲ ﺗﻜﻠﻴﻔـــﻮن ڏﺋـــﻲ ﻣﻜـــﺎﻧﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﻣـــﺎن ﻛـــﻲ ﺧـــﻮد ﻣﻄﻠـــﺐ‬
‫ﺧﺮﻳـــﺪ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻋـــﻮאم ﺟـــﺎ ذﻫـــﻦ ﻛـــﻮڙي‪ ‬ﭘﺮوﭘﻴﮕﻨـــﮉא ذرﻳﻌـــﻲ ﺑﮕﺎڙﻳﻨـــﺪא‪ ،‬ﻛﻨـــﺪ ﻛﻨـــﺪא‪ ،‬۽‬
‫ﻏﻠﻂ ﭘﺎﺳﻦ ڏאﻧﻬﻦ ﻣﻮڙﻳﻨﺪא رﻫﻴﺎ‪.‬‬
‫אﻧﻬـــﻦ ﮘـــﺎﻟﻬﻴﻦ ﮐـــﻲ ﺧﻴـــﺎل ۾ رﮐـــﻲ‪ ،‬ﺑﻴﻨﮕـــﺎل‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ‪ ،‬ﺑﻠﻮﭼﺴـــﺘﺎن ۽ ﭘﺨﺘﻮﻧﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ‬
‫ﻗــــﻮم ﭘﺮﺳــــﺖ ﻧﻤﺎﺋﻨــــﺪن‪ 8 ،‬ﻣﺌــــﻲ ‪1948‬ع ﺗــــﻲ ﻛﺮאﭼــــﻲ‪ ‬۾ ﺧــــﺎن ﻋﺒــــﺪאﻟﻐﻔﺎر ﺧــــﺎن ﺟــــﻲ‬
‫ﺻـــﺪאرت ﻫﻴـــﭟ ﮔـــﮇ ﭤـــﻲ‪ ،‬ﭘﻴـــﭙﻠﺲ آرﮔﻨﺎﺋﻴﺰﻳﺸـــﻦ )ﻋـــﻮאﻣﻲ ﺗﻨﻈـــﻴﻢ( ﺟـــﻮ ﭘـــﺎﻳﻮ وڌو‪ .‬אﻧﻬـــﻲ‪‬‬
‫ﻣـــﻮﻗﻌﻲ ﺗـــﻲ ﻣـــﻮن ﻣﺮﺣﺒـــﺎ ‪ -‬ﻛﻤﻴﭩـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻃﺮﻓـــﺎن‪ ،‬ﺟﻴﻜـــﺎ ﺗﻘﺮﻳـــﺮ ﻛﺌـــﻲ ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬אن ﺟـــﺎ‬
‫ﭨﻜﺮא ﻣﻼﺣﻈﻲ ﻻ‪ ‬ﻫﻴﭟ ڏﻳﺎن ﭤﻮ‪:‬‬
‫و د ﺟﻲ زﻣﻴﻦ ﺗﻲ‪ ،‬ﺟﻮ אﭴﻜﻠﻬﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾‬ ‫آ‪ ‬ﺳﻨﮅي ﻋﻮאم ﻃﺮﻓﺎن ﻫﻦ ﻗﺪﻳﻢ‬
‫ﻧﻬﺎﻳﺖ אﻫﻢ ﺟﺎ‪ ‬وאﻻري ﭤﻮ‪ ،‬אوﻫﺎن ﺟﻲ ﻣﺮﺣﺒﺎ ﻛﺮﻳﺎن ﭤﻮ‪“.‬‬
‫”ﻫــﻦ ﺳــﺮزﻣﻴﻦ ﺗــﻲ ﺋــﻲ אﺳــﺎن ﺟــﺎ ﺟــﺪא ﺟــﺪא ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﺟــﻲ ﻗﺴــﻤﺘﻦ ﺟــﺎ ﻓﻴﺼــﻼ ﭤــﻴﮡ وאرא‬
‫آﻫــﻦ‪ ،‬۽ ﻫﺘــﺎن ﺋــﻲ ﻧﺌـــﻴﻦ آﺋــﻴﻦ ۾ ﺟﻤﻬــﻮري ﻗــﺪرن ﻻ‪ ‬آوאز אﭤـــﺎرﮢﻮ آﻫــﻲ‪ .‬ﺟﻴــﺌﻦ ﻫﺮﻫـــﻚ‬
‫ﮔﺮوﻫﻪ ﮐﻲ ﺣﻖ ﭘﮍ ﭘﺌﻲ‪“.‬‬
‫”دوﺳــﺘﻮ! ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﺑﺎﺷــﻨﺪن ﮐــﻲ ﻳﻜﺘــﺎ ﺗــﺎرﻳﺦ آﻫــﻲ‪ .‬אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﻛــﺮي אﻫــﺎ ﻓﻄــﺮي ﮘﺎﻟﻬــﻪ‬
‫آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﻫـــﻮ ﺳـــﻨﺪن ﻣﺴـــﺘﻘﺒﻞ ﮐـــﻲ روﺷـــﻦ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺟﺪوﺟﻬـــﺪ ﻛـــﻦ‪ .‬ﺳـــﻨﮅ ﻗـــﺪﻳﻢ ﺗﻬـــﺬﻳﺐ‬
‫۽ ﺗﻤــﺪن ﺟــﻮ ﻣﺮﻛــﺰ رﻫــﻲ آﻫــﻲ‪ .‬ﺟــﻨﻬﻦ ﺟــﻲ ﺛــﺎﺑﺘﻲ ﻣــﻮﻫﻦ ﺟــﻲ دڙي ﻣــﺎن ﻣﻠــﻲ ﺳــﮕﻬﻲ‬
‫ﭤـــﻲ‪ .‬ﻫﺘـــﻲ ﻛﻴﺌـــﻲ ﻧﺴـــﻞ ۽ ﻣﺘـــﺎ ﭘـــﺎڻ ۾ ﻣﻠـــﻲ ﻫـــﻚ ﭤﻴـــﺎ آﻫـــﻦ ۽ ﺻـــﺪﻳﻦ ﮐـــﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ‬
‫ﺟﺪאﮔﺎﻧــــﻪ ﺣﻴﺜﻴــــﺖ ﺑﺮﻗــــﺮאر رﮐــــﻲ آﻫــــﻲ‪ .‬ﭔــــﮅ ڌرم ﺟﻴﺘﻮﮢﻴــــﻚ ﺟــــﻨﻢ ﺳــــﺮزﻣﻴﻦ ﻫﻨــــﺪ ﺗــــﻲ‬
‫ورﺗــﻮ‪ ،‬ﭘــﺮ אﻫــﻮ وڌﻳــﻮ ۽ وﻳﺠﻬﻴــﻮ ﻫــﻦ ﻣﻠــﻚ ۾‪ .‬ﺷــﺎﻫﻪ ﻟﻄﻴــﻒ ﻣﺨﺘﻠــﻒ ﻓــﺮﻗﻦ ﺟــﻲ وچ ۾‬
‫אﺗﺤــﺎد ﺟــﻮ ﺳــﺒﻖ ﺑــﻪ ﻫــﻦ ﺳــﺮزﻣﻴﻦ ﺗــﻲ ڏﻧــﻮ‪ .‬ﺟــﻨﻬﻦ ﺳــﺒﻖ ﮐــﻲ אﺳــﺎن ـ و د ـ ﺟــﻮ ﭘﻴﻐــﺎم‬
‫ﺳـــﮇي ﺳـــﮕﻬﻮن ﭤـــﺎ‪ .‬ﺗـــﺎزو ﺑﺮﺻـــﻐﻴﺮ ﻫﻨـــﺪ ۾ ﺟـــﺎ ﻓﺮﻗﻴﻮאرאﻧـــﻪ ﻧﻔـــﺮت ﭘﮑﻴـــﮍي ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬אن ۾‬
‫ــر ﺗــﻲ‬ ‫ــت ۽‬ ‫ﺳــﻨﮅﻳﻦ‪ ،‬ﻫــﻚ ﻗــﻮم ﺟــﻲ ﺣﻴﺜﻴــﺖ ۾ ﺑﻬــﺮو ﻧــﻪ ورﺗــﻮ ﻫــﻮ‪ .‬ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺟــﺪא‬
‫ﻗـــﺎﺋﻢ رﻫـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﺎرﻳﺦ ۾ﭘـــﻮري ﻛـــﺮدאر אدא ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻲ ﻛﻮﺷـــﺶ ﭘﺌـــﻲ ﻛﺌـــﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻗـــﺪﻳﻢ‬
‫وﻗﺖ ﮐﺎن ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺗﺎرﻳﺦ ۾‪ ،‬ﻛﻴﺌﻲ وאﻗﻌﺎ ﭤﻲ ﮔﺬرﻳﺎ ﻫﺌﺎ‪“.‬‬

‫‪14‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫”אﻳـــﺮאن‪ ،‬ﻳﻮﻧـــﺎن‪ ،‬ﻋـــﺮب‪ ،‬אﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن ۽ دﻫﻠـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻣﻐـــﻞ ﺷﻬﻨﺸـــﺎﻫﻦ ﻫـــﻦ ﻣﻠـــﻚ ﺗـــﻲ‬
‫ﻛﺠﻬـــﻪ وﻗـــﺖ ﻻ‪ ‬ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻮ אﺛـــﺮ ۽ ﺗﺴـــﻠﻂ رﮐﻴـــﻮ ﻫـــﻮ‪ .‬ﻛـــﮇﻫﻦ אﺋـــﻴﻦ ﭘﺌـــﻲ ڏﺳـــﮡ ۾ آﻳـــﻮ ﺗـــﻪ‬
‫ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﺑﺨــﺖ ﺟــﻮ ﺳــﺘﺎرو ﺗﻤــﺎم ﻫﻴــﭟ ﭤــﻲ وﻳــﻮ ﻫــﻮ‪ ،‬ﭘــﺮ ﻫــﺮ ﭜﻴــﺮي אﻫــﻮ وري ﻧﺌــﻴﻦ‬
‫ﺳــﺮ ﭘﺌـــﻲ אﭜﺮﻳــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻮ آزאدي‪ ‬ﻻ‪ ‬ﺟــﺬﺑﻮ ﺳـــﺪאﺋﻴﻦ ﺗﮍﭘﻨــﺪو رﻫﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬אن ﻻ‪‬‬
‫ﺳﻨﺪن ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﺎﻫﺪ آﻫﻲ‪“.‬‬
‫ﺳــــﻨﮅي ﻣﺴــــﻠﻤﺎﻧﻦ آزאدي‪ ‬ﻻ‪ ‬ﺟﺪوﺟﻬــــﺪ ﻛﺌــــﻲ‪ ،‬אﻫــــﺎ ﻻﻫــــﻮر ﺟــــﻲ ﻣــــﺎرچ ‪1940‬ع ﺟــــﻲ‬
‫ﭠﻬــــﺮא‪ ‬ﮐــــﺎن ﺑــــﻪ אڳ ﻫﺌــــﻲ‪ .‬אن ﺟــــﻮ ﻣﻄﻠــــﺐ אﻧﮕﺮﻳــــﺰي ﺳــــﺎﻣﺮאج ۽ ﻫﻨــــﺪو ﻣﺴــــﺘﻘﻞ ﻣﻔــــﺎد‬
‫ﻃﺮﻓﺎن‪ ،‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﻌﺎﻣﻠﻦ ۾ دﺳﺖ אﻧﺪאزي‪ ‬ﺟﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ۾ ﺷﺮوع ﻛﺌﻲ ﻫﺌﻲ‪“.‬‬
‫”‪1945‬ع ۾ ﻣـــﻮﻧﮑﻲ ۽ ﻣﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﭘـــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ ﭘﺘـــﻮ ﭘﻴـــﻮ ﺗـــﻪ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻟﻴـــﮓ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ۽‬
‫אرאدن ﻣﻄـــﺎﺑﻖ‪ ،‬ﻣﺴـــﻠﻢ אﻗﻠﻴـــﺖ وאرن ﺻـــﻮﺑﻦ ﺟـــﺎ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد‪ ،‬אﺳـــﺎن ﺗـــﻲ ﻫﻨـــﺪن وאﻧﮕـــﺮ‬
‫ﺳـــﻨﺪن ﺗﺴـــﻠﻂ وﻳﻬـــﺎرڻ ﭼـــﺎﻫﻴﻦ ﭤـــﺎ‪ ،‬ﺗـــﻪ אﺳـــﺎن آزאد ﺳـــﻨﮅ ۽ آزאد ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎﻧﻲ رﻳﺎﺳـــﺘﻦ ﻻ‪‬‬
‫ﺟﺪوﺟﻬـــﺪ ﺷـــﺮوع ﻛﺌـــﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛـــﺎڻ ﺗـــﻪ אﺳـــﺎن ﺳـــﻨﮅ ۾ ﻫﻨـــﺪو ﺑﺎﻻدﺳـــﺘﻦ ﮐـــﻲ ﺑـــﺪﻻﺋﻲ‪ ،‬ﭔـــﻴﻦ‬
‫ﻣﺴــﻠﻢ ﺑﺎﻻدﺳــﺘﻦ ﮐــﻲ آﮢــﮡ ﻧﭥــﻲ ﮔﻬﺮﻳــﻮ‪ .‬אﻫــﺎ ﺗﺴــﻠﻲ ﺑﺨــﺶ ﮘﺎﻟﻬــﻪ ﻧــﻪ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺗــﻪ ﻫﻨــﺪن ﺟــﻲ‬
‫ــ‬ ‫ــ‬ ‫ــ‬ ‫ﻏﻼﻣــﻲ‪ ‬ﻣــﺎن ﻧﻜــﺮي‪ ،‬ﭔــﺎﻫﺮﻳﻦ ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟــﻲ ﻏﻼﻣــﻲ ﻗﺒــﻮل ﻛﺌــﻲ‪.‬‬
‫ــري ـ آ ـ ‪ ،‬ـ ان ــﺌن ــﺌڻ ـ اﺊﮙ‬ ‫ـ م ـ‬ ‫ـ دآ ـ ‪ ،‬ـ ا ـ‬ ‫ا ــﺌ‬ ‫ـ ﺌﺊ‬ ‫آ ـ ‪.‬‬
‫ري‪”.‬‬
‫”ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ۾ ﺟـــﺎ ﻧﺎرאﺿـــﮕﻲ ﭘﻴـــﺪ אﭤﻴـــﻞ آﻫـــﻲ‪ ،‬אن ﺗـــﻲ ﭤـــﮅي دل ﺳـــﺎن ﻏـــﻮر‬
‫ﻛـــﺮي ڏﺳـــﮡ ﮔﻬﺮﺟـــﻲ‪ .‬אﻫـــﻮ ﺻـــﺤﻴﺢ ﻧـــﻪ ﭤﻴﻨـــﺪو ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺗـــﻲ ﺻـــﻮﺑﺎﺋﻲ ﻋﺼـــﺒﻴﺖ ﺟـــﻮ‬
‫ﺑﻬﺘــــﺎن ﻣﮍﻫــــﻲ‪ ،‬ﺳــــﻨﺪن ﺑﻴﭽﻴﻨــــﻲ‪ ‬ﺟــــﺎ ﺑﻨﻴــــﺎدي ﻛــــﺎرڻ ﻧــــﻪ ﮘﻮﻟﻴــــﺎ وﭸــــﻦ‪ .‬אﻫــــﮍن ﻃــــﺮﻳﻘﻦ‬
‫אﺳـــﺘﻌﻤﺎل ﻛـــﺮڻ ﺳـــﺎن ﻫـــﻦ ﻧﺌـــﻴﻦ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﮐـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪس אﺑﺘـــﺪאﺋﻲ دور ۾ ﻓﺎﺋـــﺪو ﭘﻬﭽـــﮡ‬
‫وאرو ﻧﻪ آﻫﻲ‪“.‬‬
‫”ﻫﻦ ﻣﻠﻚ ۾ ﻣﺨﺘﻠﻒ زﺑﺎﻧﻦ ۽ رﺳﻢ روאﺟﻦ ﺟﺎ ﻣﺎﮢﻬﻮ رﻫﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﺗﻨﻬﻨﻜﺮ ﺑﻬﺘﺮ אﻫﻮ آﻫﻲ‬
‫ﺗﻪ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ ﻗﻮت‪ ،‬ﺑﺎﻫﻤﻲ ﺗﺼﺎدم ﺟﻲ ﻋﻴﻮض‪ ،‬ﺣﻘﻴﻘﺘﻦ ﮐﻲ אﻳﻤﺎﻧﺪאري‪ ‬ﺳﺎن ﺗﺴﻠﻴﻢ‬
‫ﺋ‬ ‫و د۾ا‬ ‫ﻛﺮڻ ﻃﺮف ﺻﺮف ﻛﺠﻲ‪ .‬ر رغ وا ر‪،‬‬
‫و‪“.‬‬ ‫ﺌﺊﮙ‬ ‫ﺌن‬
‫אﻫـــﺎ ﻋـــﻮאﻣﻲ ﺟﻤﺎﻋـــﺖ‪ ،‬ﺟﻨـــﺎح ﺻـــﺎﺣﺐ ﺟـــﻲ زﻧـــﺪﮔﻲ‪ ‬۾ ﭠـــﺎﻫﻲ وﻳﺌـــﻲ ﻫﺌـــﻲ‪ .‬ﺟﻤﻬـــﻮري‬
‫ﻃــــﺮز ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ۾ ﺟﻤﺎﻋــــﺖ ﺳــــﺎزي‪ ‬۽ ﺟــــﺪא ﭘــــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ אﺻــــﻮﻟﻦ ﺟــــﻲ ﭘﺮﭼــــﺎر ﺟــــﻲ‬
‫אﺟـــﺎزت رﻫـــﻲ ﭤـــﻲ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ אﻓﺴـــﻮس אن ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﺗـــﻲ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻗﻴـــﺎم ﺑﻌـــﺪ‪،‬‬
‫ﺧـــﻮد אن ﺟـــﻲ ﺑـــﺎﻧﻲ‪ ‬ﺟﻨـــﺎح ﺻـــﺎﺣﺐ ﺑـــﺎوﺟﻮد ﺟﻤﻬـــﻮري دﻋـــﻮيٰ ﺟـــﻲ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ אﺻـــﻮﻟﻦ ﺗـــﻲ‬
‫ﻋﻤﻞ ﻧﻪ ﻛﺮي‪ ،‬ﻫﻴﭡﻴﺎن ﻏﻴﺮ ﺟﻤﻬﻮري ﻗﺪم ﮐﮣﻲ ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ ﺟﻲ ﻣﭩﻲ ﭘﻠﻴﺖ ﻛﺌﻲ‪:‬‬
‫)‪ (1‬ﻫـــﻦ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﺎ ﻣﮑﻴـــﻪ ﮐﺎﺗـــﺎ ۽ אﺧﺘﻴـــﺎر ﻣﺮﻛـــﺰ ﺟـــﻲ ﻫـــﭣ ۾ ڏﻧـــﺎ ۽ אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ‬
‫وאڳ ﻣﻬﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﻔﺎد ﺟﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨﺪن ﺟﻲ ﺣﻮאﻟﻲ ﻛﺌﻲ‪.‬‬

‫‪15‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫)‪ (2‬ﺟﻨــﺎح ﺻــﺎﺣﺐ‪ ،‬ﻧــﻴﻢ ڊﻛﭩﻴﭩــﺮ ﭤــﻲ‪ ،‬ﻣﻠــﻚ ﺟــﻮ ﻛﺎروﺑــﺎر ﻫﻼﺋــﮡ ﻟﮙــﻮ‪ .‬אﻳﺘــﺮي ﻗــﺪر‬
‫ﺟــﻮ ﻫــﻮ ﻫــﻚ ﺋــﻲ وﻗــﺖ ﻣﻠــﻚ ﺟــﻮ ﮔــﻮرﻧﺮ ﺟﻨــﺮل‪ ،‬آﺋــﻴﻦ ﺳــﺎز אﺳــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﺟــﻮ אﺳــﭙﻴﻜﺮ‬
‫۽ ﻣﺴﻠﻢ ﻟﻴﮓ ﺟﻮ ﺻﺪر رﻫﻲ‪ ،‬ﻛﻢ ﻫﻼﺋﮡ ﻟﮙﻮ‪.‬‬
‫)‪ (3‬ﻫـــﻦ ﺳـــﻨﺪس دور ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ۾‪ ،‬ﭔـــﺎﻫﺮאن ﻫﻨﺪﺳـــﺘﺎن ﻣـــﺎن ﻛﺜﻴـــﺮ ﺗﻌـــﺪאد ۾ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ‬
‫ﮔﻬﺮאﺋﻲ‪ ،‬אﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﺳﻨﮅ ۾ ﻛﺎﻟﻮﻧﺎﺋﻴﺰ ﻛﺮڻ ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫)‪ (4‬ﻫـــﻦ ﭜـــﺎرت ﻣـــﺎن ﻛﺜﻴـــﺮ ﺗﻌـــﺪאد ﻣﺴـــﻠﻢ آﻓﻴﺴـــﺮ ﮔﻬﺮאﺋـــﻲ‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻮن وאﮘـــﻮن‬
‫ﺳــﻨﺪن ﺣــﻮאﻟﻲ ﻛــﺮي‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﺟــﻲ ذرﻳﻌــﻲ ﻧﺌـــﻴﻦ ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﺗــﻲ ﻋـــﺎم ﻃــﺮح ۽ ﺳــﻨﮅ ﺗـــﻲ‬
‫ﺧﺎص ﻃﺮح ﻣﻬﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﻔﺎد ﮐﻲ ﻣﺴﻠﻂ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﺷﺮوﻋﺎت ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫)‪ (5‬ﻫـــﻦ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ ﺷـــﺎﻣﻞ ﭤﻴـــﻞ ﻣﻠﻜـــﻦ ﺟـــﻲ ﻗـــﺪﻳﻢ زﺑـــﺎﻧﻦ ﮐـــﻲ رﻳﭩـــﻲ‪ ،‬ﻫﻨﺪﺳـــﺘﺎن‬
‫ﺟــــﻲ ﻣﻬــــﺎﺟﺮن ﺟــــﻲ אرود زﺑــــﺎن ﮐــــﻲ ﻗــــﻮﻣﻲ زﺑــــﺎن ﺑﻨــــﺎﻳﻮ‪ .‬ﺟــــﻨﻬﻦ ﻛــــﺮي ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ۾‬
‫ﻧﺎرאﺿﮕﻲ ﭘﻴﺪא ﭤﻲ ۽ ﺑﻴﻨﮕﺎل ۾ ﻟﺴﺎﻧﻲ ﻓﺴﺎد ﭤﻴﺎ‪.‬‬
‫)‪ (6‬ﻫـــــﻦ ﭜـــــﺎرت ﮐـــــﺎن ﻛﺎرﺧﺎﻧﻴـــــﺪאر ۽ ﺑﺌﻨﻜـــــﺮ ﮔﻬﺮאﺋـــــﻲ‪ ،‬אﻧﻬـــــﻦ ﮐـــــﻲ ﺳـــــﺮﻛﺎري‬
‫ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ‪ ‬ﻫﻴﭟ‪ ،‬ﻧﺌﻴﻦ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ אﻗﺘﺼﺎدي ﻛﺎروﺑﺎر ﺟﻲ وאڳ ﺳﭙﺮد ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫)‪ (7‬ﻫـــﻦ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻣﮑﻴـــﻪ ﺷـــﻬﺮ ﻛﺮאﭼـــﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﮐـــﻲ ﻛـــﺮوڙن روﭘـــﻴﻦ ﺟـــﻲ‬
‫ﻻﮘـــﺖ ﺳـــﺎن ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺗﻌﻤﻴـــﺮ ﻛﻴـــﻮ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﺳـــﺮﻛﺎر ﮐـــﺎن زوري‪ ‬ﮐﺴـــﻲ‪ ،‬ﻣﺮﻛـــﺰي‬
‫ﺳﺮﻛﺎر ﺟﻲ ﮔﺎدي‪ ‬ﺟﻮ ﻫﻨﮅ ۽ ﻣﻬﺎﺟﺮن ﺟﻮ ﮘﮍﻫﻪ ﺑﻨﺎﻳﻮ‪.‬‬
‫)‪ (8‬ﻫــــﻦ ﺻــــﻮﺑﻦ ۾ ﭼﻮﻧــــﮉﻳﻞ ﻧﻤﺎﺋﻨــــﺪن ﺟــــﻲ وزאرﺗــــﻦ ﮐــــﻲ ﻛــــﮃي‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻴﻦ ﻫــــﭣ‬
‫ﭠـــﻮﻛﻴﻦ وزאرﺗـــﻦ ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻲ ﺷـــﺮوﻋﺎت ﻛﺌـــﻲ‪ .‬ﻫـــﻦ ﺻـــﻮﺑﻲ ﺳـــﺮﺣﺪ ﻣـــﺎن ڊאﻛﭩـــﺮ‬
‫ﺧـــﺎن ﺻـــﺎﺣﺐ ﺟـــﻲ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ وאري وزאرت ﮐـــﻲ ﻛـــﮃي‪ ،‬אن ﺟـــﻲ ﺟـــﺎ‪ ‬ﺗـــﻲ ﻗﻴـــﻮم ﺧـــﺎن‬
‫ﮐــﻲ ﻧــﺎﻣﺰد ﻛــﺮي‪ ،‬ﻇﻠــﻢ ﺟــﻲ ﺑــﺎزאر ﮔــﺮم ﻛــﺮي‪ ،‬ﭘﺨﺘــﻮن ﻗــﻮم ﭘﺮﺳــﺘﻦ ﮐــﻲ ڏﻧــﮉي ﺟــﻲ‬
‫زورﺗــﻲ ﺧــﺘﻢ ﻛــﺮڻ ﺟــﻲ ﺷــﺮوﻋﺎت ﻛﺌــﻲ‪ .‬ﺳــﻨﮅ ۾ ﻫــﻦ ﻣﺤﻤــﺪ אﻳــﻮب ﺧــﺎن ﮐﻬــﮍي ﮐــﻲ‬
‫ﺑـــﺎوﺟﻮد ﻣﻴﻤﺒـــﺮن ﺟـــﻲ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ ﺟـــﻲ ﭘـــﻮﺋﻠﮙﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ڊﺳـــﻤﺲ ﻛـــﺮي‪ ،‬אن ﺟـــﻲ ﺟـــﺎ‪ ‬ﺗـــﻲ‬
‫ﭘﻴـــﺮ אﻻﻫـــﻲ ﺑﺨـــﺶ ﮐـــﻲ ﻧـــﺎﻣﺰد ﻛـــﺮي‪ ،‬אن ﮐـــﺎن ﺳـــﻨﮅ دﺷـــﻤﻨﻲ‪ ‬ﺟـــﺎ ﻛﻴﺘـــﺮא ﻛـــﮅא ﻛـــﻢ‬
‫ﻛﺮאﻳـــﺎ‪ .‬ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ﻣـــﺎن ﺣﺴـــﻴﻦ ﺷـــﻬﻴﺪ ﺳـــﻬﺮوردي‪ ‬ﮐـــﻲ وزאرت ﺗـــﺎن ﻻﻫـــﻲ‪ ،‬אن ﺟـــﻲ ﺟـــﺎ‪‬‬
‫ﺗﻲ ﺧﻮאﺟﻪ ﻧﺎﻇﻢ אﻟﺪﻳﻦ ﮐﻲ ﻧﺎﻣﺰد ﻛﺮي ﻗﻮم ﭘﺮﺳﺖ ﮔﺮوﻫﻪ ﮐﻲ ﻛﻤﺰور ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪.‬‬
‫)‪ (9‬ﻧﺌـــﻴﻦ ﭠﺎﻫﻴـــﻞ ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺖ ﻣﺨـــﺎﻟﻒ ﺟﻤﺎﻋـــﺖ‪ ،‬ﭘﻴـــﭙﻠﺲ آرﮔﻨﺎﺋﺰﻳﺸـــﻦ ﺟـــﻲ ﻣﮑﻴـــﻪ‬
‫ﻛـــﺎرﻛﻨﻦ ﮐـــﻲ‪ ،‬ﺑﻨـــﺎ ﻛـــﻴﺲ ﻫﻼﺋـــﮡ ﺟـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻴﻜﻴﻮرﭨﻲ ۽ ﺳـــﻴﻔﭩﻲ آف ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ‬
‫ﻧــﺎﻟﻲ ۾ ﺟﻴــﻞ ﻣﻮﻛﻠﻴــﻮ وﻳــﻮ‪ ،‬ﻳــﺎ ﻧﻈﺮﺑﻨــﺪ ﻛﻴــﻮ وﻳــﻮ‪ .‬ﺳــﺮﺣﺪ ﻣــﺎن ﺧــﺎن ﻋﺒــﺪאﻟﻐﻔﺎر ﺧــﺎن‪،‬‬
‫אﻣﻴــــﺮ ﻣﺤﻤــــﺪ ﺧــــﺎن‪ ،‬ﻗﺎﺿــــﻲ ﻋﻄــــﺎ‪‬א� وﻏﻴــــﺮه ﮐــــﻲ ﺑﻨــــﺪ ﻛﻴــــﻮ وﻳــــﻮ‪ .‬ﺑﻠﻮﭼﺴــــﺘﺎن ﻣــــﺎن‬
‫ﻋﺒﺪאﻟﺼــــﻤﺪ ﺧــــﺎن אﭼﻜﺰﺋــــﻲ‪ ،‬ﺷــــﻬﺰאده ﻋﺒــــﺪאﻟﻜﺮﻳﻢ‪ ،‬ﻣﺤﻤــــﺪ ﺣﺴــــﻴﻦ ﻋﻨﻘــــﺎ وﻏﻴــــﺮه ﮐــــﻲ‬
‫ﺟــﻴﻠﻦ ۾ ﻣﻮﻛﻠﻴــﻮ وﻳــﻮ‪ .‬ﺳــﻨﮅ ﻣــﺎن ﻣــﻮﻧﮑﻲ ﻧﻈﺮﺑﻨــﺪ ﻛــﺮي‪ ،‬ﻧﺌــﻴﻦ ﺟﻤﺎﻋــﺖ ﮐــﻲ وڌڻ ۽‬
‫وﻳﺠﻬـــﮡ ﮐـــﺎن روﻛﻴـــﻮ‪ .‬ﺑﻨﮕـــﺎل ﻣـــﺎن ﺳـــﻬﺮوردي‪ ‬ﮐـــﻲ آﺋـــﻴﻦ ﺳـــﺎز אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﻣـــﺎن ﺧـــﺎرج‬
‫ﻛﺮאﻳﻮ وﻳﻮ‪ ،‬۽ ﻣﻮﻟﻮي ﻓﻀﻞ אﻟﺤﻖ ﮐﻲ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﺎن ﭔﺎﻫﺮ ﻛﮃﻳﻮ وﻳﻮ‪.‬‬

‫‪16‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫)‪ (10‬ﻫـــﻦ ﻧﺌـــﻴﻦ ﻣﻠـــﻚ ۾ آﺋـــﻴﻦ ﭘـــﺎس ﻛـــﺮאﺋﮡ ۾ رﻧـــﮉכ وﺟﻬـــﻲ‪ ،‬ڊﻛﭩﻴﮃﭨﺮאﻧـــﻪ ﻃـــﺮز‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﻼﺋﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻨــــﺎح ﺻــــﺎﺣﺐ ﺟــــﻲ אﻧﺘﻘــــﺎل ﮐــــﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﺟــــﻲ وאڳ‪ ،‬ﺳــــﻨﺪس دﺳــــﺖ رאﺳــــﺖ‬
‫ــﻲ ﺟـــﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ‪ ‬ﻛـــﺮي‪،‬‬ ‫ﻟﻴﺎﻗـــﺖ ﻋﻠـــﻲ ﺧـــﺎن ﺟـــﻲ ﺣـــﻮאﻟﻲ ﭤـــﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻨﺠـــﻲ وزאرت ﻋﻈﻤـ ٰ‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ ﺷـــﺎﻣﻞ ﭤﻴـــﻞ ﻗـــﻮﻣﻴﺘﻦ ﮐـــﻲ ﻫﻴﭡﻴـــﺎن ﻧﻘﺼـــﺎن ﭘﻬﺘـــﺎ‪ .‬ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ ﭔـــﻴﻦ ﺻـــﻮﺑﻦ‬
‫ﮐــﻲ ﮀــﮇي‪ ،‬ﺻــﺮف ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﮔــﺬرﻳﻞ ﮀــﻮﻳﻬﻦ ﺳــﺎﻟﻦ ﺟــﻲ ﺗــﺎرﻳﺦ ﭤــﻲ ﻧﻈــﺮ ﻛﺒــﻲ ﺗــﻪ אﻧﺠــﻲ‬
‫אﻛﺜـــﺮ ﻣﺸـــﻜﻼﺗﻦ ﺟـــﻲ ﺷـــﺮوﻋﺎت ﻟﻴﺎﻗـــﺖ ﻋﻠـــﺪ ﺧـــﺎن ﺟـــﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ‪ ‬۽ ﻛﺎرﻧـــﺎﻣﻦ ﮐـــﺎن‬
‫ﭤﻲ‪:‬‬
‫)‪ (1‬ﻫـــﻲ‪ ‬אﻫـــﻮ ﺻـــﺎﺣﺐ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﭜـــﺎرت ﺟـــﻲ ﻣﺴـــﻠﻤﺎن אﻗﻠﻴـــﺖ وאرن ﺻـــﻮﺑﻦ ﮐـــﺎن‬
‫ﻛﺜـــﺮت ﺗﻌـــﺪאد ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ ﺗﺮﻏﻴـــﺐ ڏﺋـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ۾ آﮢـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﻲ ﻛﺎﻟﻮﻧـــﺎﺋﻴﺰ ﻛـــﺮڻ‬
‫ﺟﻲ ﺷﺮوﻋﺎت ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﻫــﻲ‪ ‬אﻫــﻮ ﺻــﺎﺣﺐ ﻫــﻮ‪ ،‬ﺟــﻨﻬﻦ ﺳــﻨﮅي ﻫﻨــﺪن ﺧــﻼف‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﻫﭥــﺎن ﻓﺴــﺎد‬
‫ﻛﺮאﺋﻲ‪ ،‬אﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﻣﻠﻚ ﮀﮇڻ ﻻ‪ ‬ﻣﺠﺒﻮر ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫)‪ (3‬ﻫــــﻲ‪ ‬אﻫــــﻮ ﺻــــﺎﺣﺐ ﻫــــﻮ‪ ،‬ﺟــــﻨﻬﻦ ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ ﻣــــﺎﮢﻬﻦ ۽ אﻧﻬــــﻦ ﺟــــﻲ ﻛﻠﭽــــﺮ ﮐــــﻲ‬
‫ﺣﻘــﺎرت ﺟــﻲ ﻧﻈــﺮ ﺳــﺎن ڏﺳــﮡ ﺟــﻮ אﻇﻬــﺎر ﻛﻴــﻮ‪ ،.‬אﻳﺘــﺮي ﻗــﺪر ﺟــﻮ ﺳــﻨﮅي ﮐــﻴﺲ ﭘﻨﻬﻨﺠــﻮ‬
‫ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ دﺷﻤﻦ ﺳﻤﺠﻬﮡ ﻟﮙﺎ‪.‬‬
‫)‪ (4‬ﻫــﻲ‪ ‬אﻫــﻮ ﺻــﺎﺣﺐ ﻫــﻮ‪ ،‬ﺟــﻨﻬﻦ ﺟﻨــﺎح ﺻــﺎﺣﺐ ﮐــﻲ ﺑﺮﻏﻼﺋــﻲ ﻣﻠــﻚ ﮐــﺎن ﭔــﺎﻫﺮ ﺟــﻲ‬
‫אردو زﺑـــﺎن ﮐـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻲ زﺑـــﺎن ﺑﻨـــﺎﻳﻮ‪ ،‬۽ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ ﺷـــﺎﻣﻞ ﭤﻴﻨـــﺪڙ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﻲ ﻫـــﺰאرﻳﻦ‬
‫ورﻫﻴﻦ ﺟﻲ ﻗﺪﻳﻢ زﺑﺎﻧﻦ ﮐﻲ ﭘﺲ ﭘﺸﺖ אﮀﻼرאﻳﻮ‪.‬‬
‫)‪ (5‬ﻫـــﻲ‪ ‬אﻫـــﻮ ﺻـــﺎﺣﺐ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺻـــﻮﺑﺎﺋﻲ وزאرﺗـــﻦ ﮐـــﻲ ﻛـــﮃي אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ ﺟـــﺎﻳﻦ‬
‫ﺗﻲ ﭔﻴﻦ ﮐﻲ ﻧﺎﻣﺰد ﻛﺮڻ ﺟﻲ رאﻫﻪ ﻫﻤﻮאر ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫)‪ (6‬ﻫــــﻲ‪ ‬אﻫــــﻮ ﺻــــﺎﺣﺐ ﻫــــﻮ‪ ،‬ﺟــــﻨﻬﻦ ﺳــــﻨﮅ אﺳــــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ ﻣﻴﻤﺒــــﺮ ۾ ﻻﻟــــﭻ ۽ ڊپ‬
‫ذرﻳﻌﻲ ﻧﻔﺎق ﭘﻴﺪא ﻛﺮڻ ﺟﻲ אﺑﺘﺪא ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫)‪ (7‬ﻫـــــﻲ‪ ‬אﻫـــــﻮ ﺻـــــﺎﺣﺐ ﻫـــــﻮ‪ ،‬ﺟـــــﻨﻬﻦ ﺳـــــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــــﻲ زﻣـــــﻴﻦ‪ ،‬دﻛـــــﺎﻧﻦ‪ ،‬ﻛﺎرﺧـــــﺎﻧﻦ‪،‬‬
‫ﺑﺌﻨﻜﻦ‪ ،‬وאﭘﺎر ۽ ﺟﺎﻳﻦ ﺗﻲ ﻣﻬﺎﺟﺮن ﮐﻲ ﻗﺎﺑﺾ ﻛﺮאﻳﻮ‪.‬‬
‫)‪ (8‬ﻫـــﻲ‪ ‬אﻫـــﻮ ﺻـــﺎﺣﺐ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ ﺷـــﺎﻣﻞ ﭤﻴﻨـــﺪڙ ﺟـــﺪא ﺟـــﺪא ﺻـــﻮﺑﻦ ۾‬
‫ﻫﻚ ﭔﺌﻲ ﺟﻲ ﺧﻼف ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺟﻮ ﭔﺞ ﭘﻮﮐﻴﻮ‪.‬‬
‫)‪ (9‬ﻫـــﻲ‪ ‬אﻫـــﻮ ﺻـــﺎﺣﺐ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﮐـــﻲ ﻏﻴـــﺮ ﻣﻠـــﻚ ﺟﻨﮕـــﻲ ﻋﻬـــﺪﻧﺎﻣﻦ ۾‬
‫ﭰﺎﺳﺎﺋﻲ‪ ،‬ﭜﺎرت‪ ،‬روس ۽ אﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺳﺎن ﺗﻌﻠﻘﺎت ﻛﻴﺎ‪.‬‬
‫)‪ (10‬ﻫـــﻲ‪ ‬אﻫـــﻮ ﺻـــﺎﺣﺐ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ אﺳـــﻼﻣﻲ ﻧﻈـــﺎم ﺟـــﻮ ﻧـــﺎﻟﻮ وﭠـــﻲ‪ ،‬ﻣﻠـــﻚ ۾ ﻣﻴﻨـــﺎ‬
‫ﺑﺎزאرن ﺟﻮ ﺑﻨﻴﺎد وڌو‪.‬‬
‫)‪ (11‬ﻫــــﻲ‪ ‬אﻫــــﻮ ﺻــــﺎﺣﺐ ﻫــــﻮ‪ ،‬ﺟــــﻨﻬﻦ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ ﺳﻴﺎﺳــــﺖ ﺟــــﻮ ﻧﺸــــﺎن ﻣﻜــــﻮ‬
‫ﭠﻬﺮאﺋﻲ‪ ،‬ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ ﺟﻲ ﻋﻴﻮض ﻓﻠﺴﻄﺎﺋﻴﺖ ﮐﻲ زور وﭠﺮאﻳﻮ‪.‬‬

‫‪17‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻟﻴﺎﻗـــﺖ ﻋﻠـــﻲ ﺧـــﺎن ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺗـــﻲ ﻣﻠﭩـــﺮي ۽ ﺳـــﻮل ﺳـــﺮوس ﺟـــﻲ آڌאر‬
‫ﺗــﻲ אﻫــﮍو ﻗﺒﻀــﻮ ﭴﻤــﺎﺋﻴﻮ ﻫــﻮ‪ ،‬ﺟــﻮ ﭔﻴــﻮ ﭼــﺎرو ﻧــﻪ ڏﺳــﻲ‪ ،‬ﭘﻨﺠــﺎب ﺟــﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ﮐــﻴﺲ‬
‫ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ﺟــﻮ وאﺣــﺪ ۽ ﻣﻌﺘﺼــﺐ ﻋﻤﻠــﺪאر ﺳــﻤﺠﻬﻲ ﻗﺘــﻞ ﻛــﺮي‪ ،‬ﻣﻨﺠﻬــﺎﻧﺌﺲ‬
‫ﺳﻨﺪن ۽ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾ ﺷﺎﻣﻞ ﺟﻤﻠﻲ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ ﺟﻨﺪ آزאد ﻛﺮאﺋﻲ‪.‬‬
‫ﺑﻌـــــﺪ ۾ﭘﺎﻛﺴـــــﺘﺎن وڏن ﺻـــــﻮﺑﻦ ﺟـــــﻲ وچ ۾ אﻗﺘـــــﺪאر ﻻ‪ ‬ﭼﭩـــــﺎﭜﻴﭩﻲ ﺷـــــﺮوع ﭤـــــﻲ‪،‬‬
‫ﺟﻨﻬﻨﻜــــﺮي ﻛﻴﺘﺮﻳــــﻮن وزאرﺗــــﻮن ﺗﺒــــﺪﻳﻞ ﭤﻴــــﻮن‪ .‬ﺧﻮאﺟــــﻪ ﻧــــﺎﻇﻢ אﻟــــﺪﻳﻦ‪ ،‬ﻣﺤﻤــــﺪ ﻋﻠــــﻲ‬
‫ﺑـــﻮﮔﺮא‪ ،‬ﻣﺤﻤـــﺪ אﺳـــﻤﺎﻋﻴﻞ ﭼﻨـــﺪرﻳﮕﺮ‪ ،‬ﭼـــﻮڌري ﻣﺤﻤـــﺪ ﻋﻠـــﻲ‪ ،‬ﺣﺴـــﻴﻦ ﺷـــﻬﻴﺪ ﺳـــﻬﺮوردي‪،‬‬
‫ﺳــﺮ ﻓﻴــﺮوز ﺧــﺎن ﻧــﻮن ۽ ﭔﻴــﺎ ﭤــﻮري ﭤــﻮري ﻋﺮﺻــﻲ ﻻ‪ ‬ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﺎ وزﻳــﺮאﻋﻈﻢ ﻧــﺎﻣﺰد‬
‫ﭤﻴﻨـــﺪא آﻳـــﺎ‪ .‬אن ﻻ‪ ‬ﻫـــﻲ‪ ‬ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ذﻫـــﻦ ۾ وﻳﻬـــﺎرڻ ﺟـــﻲ ﻻﺋـــﻖ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ אﻧﻬـــﻦ وزאرﺗـــﻦ ﻣـــﺎن‬
‫ﻛﺎﺑــــﻪ وزאرت ﻧــــﻴﻦ ﭼﻮﻧــــﮉن ﻳــــﺎ אﺳــــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬۾ ﺷﻜﺴــــﺖ ﮐــــﺎﺋﮡ ﻛــــﺮي‪ ،‬ﺗﺒــــﺪﻳﻞ ﻧــــﻪ ﭤــــﻲ‬
‫ﻫﺌـــﻲ‪ .‬אﻫـــﻲ ﺳـــﭛ ﺗﺒـــﺪﻳﻠﻴﻮن ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻲ ﻛـــﺎرﻛﻨﻦ ۽ ﺳـــﻮل ۽‬
‫ﻣﻠﭩـــﺮي ﺟﻨﺘـــﺎ ﺟـــﻲ ﻣﺤﻼﺗـــﻲ ﺳﺎزﺷـــﻦ ﻛـــﺮي وﺟـــﻮد ۾ آﻳـــﻮن ﻫﻴـــﻮن‪ ،‬אﻫـــﻮ ﺳﻠﺴـــﻠﻮ ﻫﻠﻨـــﺪو‬
‫ر ﻫﻴـــﻮ‪ .‬ﻧﻴـــﭟ ‪ 8‬آﻛﭩـــﻮﺑﺮ ‪1958‬ع ﺗـــﻲ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﺟﻨﺘـــﺎ ﭘـــﺮدي ﻣـــﺎن ﻧﻜـــﺮي ﻧـــﺮوאر ﭤـــﻲ ﻣﻠـــﻚ‬
‫ﻣـــﺎن ﻣﺎرﺷـــﻞ ﻻء ﻻﮘـــﻮ ﻛـــﺮي ﮀـــﮇﻳﺎﺋﻴﻦ ﺳـــﻜﻨﺪر ﻣﻴـــﺮزא ﮐـــﻲ ﺻـــﺪر ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣـــﺖ‬
‫ﺟـــﻮن وאﮘـــﻮن ﺳـــﭙﺮد ﻛﻴـــﻮن ﭘـــﺮ ﺳـــﮕﻬﻮ ﺋـــﻲ ‪ 20‬ڏﻳـــﻨﻬﻦ ﮐـــﺎﻧﭙﻮ‪ ‬אﻧﮑـــﻲ ﺻـــﺪאرت ﺗـــﺎن‬
‫ﻻﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟﻨـــﺮل אﻳـــﻮب אن ﮐـــﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻲ وאڳ ﺣـــﻮאﻟﻲ ﻛﺌـــﻲ وﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ڏﻫـــﻦ‬
‫ﺳـــﺎﻟﻦ ﺗـــﺎﺋﻴﻦ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻫﻼﺋـــﻲ‪ .‬אﻧﺠـــﻲ دور ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ۾ ﺟﻴﻜـــﻲ وﻫﻴـــﻮ وאﭘﺮﻳـــﻮ‪ ،‬אﻫـــﻮ‬
‫ﭔﺌـــﻲ ﻫﻨـــﮅ ﭔـــﮅאﻳﻮ وﻳﻨـــﺪو‪ .‬ﺳـــﻨﺪس ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﮇﻫﻦ ﺑـــﺪﻧﺎم ﭤـــﻴﮡ ﻟﮙـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﭘـــﺎڻ ﺑﭽـــﺎﺋﮡ‬
‫ﺧــﺎﻃﺮ ﻫــﻦ ﻋــﻮאم ﺟــﻮ ﺗﻮﺟﻬــﻪ ﻣﻠــﻚ ﺟــﻲ ﺣﻘﻴﻘــﻲ ﻣﺴــﺌﻠﻦ ﮐــﺎن ﻫﭩــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻛﺸــﻤﻴﺮ ﺟــﻲ‬
‫ﺳــﻮאل ﺗــﻲ ﺟﻨــﮓ ﺷــﺮوع ﻛﺌــﻲ‪ .‬ﻟــﻴﻜﻦ אﻧﺠــﻲ ﮐــﭩﮡ ﺟــﻲ אﻣﻴــﺪ ﻧــﻪ ڏﺳــﻲ‪ ،‬ﮔﻬﮣــﻲ ﻧﻘﺼــﺎن‬
‫ﮐــــﺎن ﺑﭽــــﮡ ﺧــــﺎﻃﺮ ﺑﻴﺮوﻧــــﻲ‪ ،‬ﻣﺸــــﻮري ﺗــــﻲ‪ ،‬ﻫــــﻦ ﭜــــﺎرت ﺳــــﺎن ﺗﺎﺷــــﻘﻨﺪ ۾ ﺻــــﻠﺢ ﻛــــﺮي‬
‫ﮀـــﮇﻳﻮ‪ .‬אن ﺗــــﻲ ۽ ﻣﻠــــﻚ ۾ ﺳــــﻨﺪس ﭔــــﻴﻦ ﻛﺎرﻧـــﺎﻣﻦ ﺟــــﻲ ﻛــــﺮي ﻧﺎرאﺿــــﮕﻲ زور وﭠــــﻲ‬
‫وﻳﺌـــﻲ ﺟﻨﻬﻨﻜـــﺮي ﻫـــﻦ ﻣﺠﺒـــﻮر ﭤـــﻲ‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻮن وאﮘـــﻮن ﺳـــﻨﺪس ﭘﻮﺋﻠـــﮗ‪ ،‬ﺟﻨـــﺮل‬
‫ﻳﺤﻲ ﺧﺎن ﺟﻲ ﺳﭙﺮد ﻛﺮي‪ ،‬ﺟﻨﺪ آزאد ﻛﺌﻲ‪.‬‬ ‫ٰ‬
‫ﺟﻬــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح אﻳــﻮب ﺧــﺎن ﻣﻠﭩــﺮي‪ ‬۽ ﺳــﻮل ﺳــﺮوس ﺟــﻮ ﻧــﺎﻣﺰد ﻧﻤﺎﺋﻨــﺪو ﻫــﻮ‪ ،‬ﺳــﺎﮘﻲ‪‬‬
‫ﻳﺤــﻲ ﺧــﺎن ﺑــﻪ אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﺟﻨﺘــﺎ ﺟــﻮ ’ﺷــﻮ ﺑــﻮא‪ ‘‬ﻫــﻮ‪ .‬אﻫــﺎ ﺟﻨﺘــﺎ אﻧﮕﺮﻳــﺰي ﺳــﺎﻣﺮאج ﺟــﻲ‬ ‫ٰ‬ ‫ﻃــﺮح‬
‫ﺗﺮﺑﻴـــﺖ ﻳﺎﻓﺘـــﻪ‪ ،‬ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﺑﻴـــﻮرو ﻛﺮﻳﭩـــﻚ ذﻫﻨﻴـــﺖ ﺟـــﻲ ﺣﺎﻣـــﻞ ﻫﺌـــﻲ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ ﻧﮕﺎﻫـــﻪ‬
‫ﺟــﻲ ﭘﻬــﭻ ﺳــﻨﺪن ﻃﺒﻘــﻲ ﺟــﻲ ﻓﺎﺋــﺪي ﺗــﺎﺋﻴﻦ ﻣﺤــﺪود ﻫﺌــﻲ‪ .‬ﻣﻠــﻚ ۽ ﻗــﻮﻣﻦ ﺟــﻲ ﻣﻔــﺎد ﺟــﻲ‬
‫ﮐـــﻴﻦ ُﺳـــﺘﻲ ﺋـــﻲ ﻛﺎﻧـــﻪ ﭘﻴـــﻞ ﻫﺌـــﻲ‪ .‬ﻫـــﻮ ﻛﻮﺗـــﺎه ﻧﻈـــﺮ ﻫﺌـــﺎ‪ ،‬ﺗـــﻦ ﻣﮑﻴـــﻪ ﺳـــﻮאﻟﻦ ﺗـــﻲ ﺗﻮﺟﻬـــﻪ‬
‫ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻲ ﻋﻴـــﻮض‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳـــﺖ ﻣﻠـــﻚ ﮐـــﻲ ﻧﺌـــﻴﻦ ﭰﻴـــﺮي ڏﻳـــﮡ ﻻ‪ ،‬ﻫﻴﭡـــﻴﻦ ﮘـــﺎﻟﻬﻴﻦ ﮐـــﻲ‬
‫ﻳﺤﻲ ﺧﺎن ﮐﺎن ﻗﺪم ﮐﮣﺎﻳﺎ‪:‬‬ ‫ٰ‬ ‫ﻛﺎﻓﻲ ﭴﺎﮢﻲ‪ ،‬אﻧﻬﻦ ﺗﻲ ﻋﻤﻞ ﻛﺮאﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺟﻨﺮل‬
‫)‪ (1‬ون ﻳﻮﻧــــﭧ ﮐــــﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔــــﺖ ﺟــــﻮ ﻛــــﺎرڻ ﺳــــﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬אن ﮐــــﻲ رد ﻛﺮאﺋــــﻲ‪ ،‬ﻣﻐﺮﺑــــﻲ‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾ אﮘﻮﮢﺎ ﺻﻮﺑﺎ ﺑﺤﺎل ﻛﺮאﻳﺎ وﻳﺎ‪.‬‬

‫‪18‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫)‪ (2‬ﻣﻠـــﻚ ۾ ﺟﻤﻬﻮرﻳـــﺖ ﺑﺤـــﺎل ﻛـــﺮאﺋﮡ ﻻ‪ ،‬ﻧﺌـــﻴﻦ ﺳـــﺮ ﭼﻮﻧـــﮉن ﺟـــﻮ אﻋـــﻼن ﻛﺮאﻳـــﻮ‬
‫وﻳﻮ‪.‬‬
‫)‪ (3‬ﭼﻮﻧﮉن وﻗﺖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺎرﭨﻴﻦ ﮐﻲ ﭘﺮﭼﺎر ﻛﺮڻ ﺟﻲ אﺟﺎزت ڏﻧﻲ وﻳﺌﻲ‪.‬‬
‫ﻳﺤــﻲ ﺧــﺎن‬
‫ٰ‬ ‫אﻫــﻲ ﻻﻟﭽــﻲ ۽ ﺧــﻮد ﭘﺴــﻨﺪ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد‪ ،‬ﺟــﻦ אﻫــﺎ ﭘﺎﻟﻴﺴــﻲ ﭠــﺎﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨــﺮل‬
‫ﮐـــﻲ ﻋﻤـــﻞ ﻛـــﺮאﺋﮡ ﻻ‪ ‬ڏﻧـــﻲ ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻦ ﮐـــﻲ ﺧﺒـــﺮ ﻧـــﻪ ﭘﺌﺠـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻲ ﺗـــﻪ ﺑﻨﻴـــﺎدي ﻣﺴـــﺌﻠﻦ‬
‫ﮐــــﻲ ﻓﻴﺼــــﻞ ﻛــــﺮڻ ﮐﺎﻧﺴــــﻮא‪ ‬אﻫــــﻲ ﻋﺎرﺿــــﻲ ۽ ﺟــــﺰوي ﭨﻮﭨﻜــــﺎ‪ ،‬ﻣﻠــــﻚ ﺟــــﻲ ﻣﮑﻴــــﻪ‬
‫ﺑﻴﻤـــﺎري ﺟـــﻮ ﻋـــﻼج ﭤـــﻲ‪ ،‬אن ﮐـــﻲ ﺷـــﻔﺎﻳﺎب ﻛﺮאﺋـــﻲ ﻧﭥـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻴﺎ‪ .‬ﻫـــﻨﻦ ﺟـــﻨﻬﻦ وﻗـــﺖ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ ’ﺷــﻮ ﺑــﻮא‪ ‘‬ﮐــﺎن ﻣﭥﻴــﺎن ﻗــﺪم ﮐﮣﺎﻳــﺎ ﭤــﻲ ﺗــﻪ אن وﻗــﺖ ﺳــﻨﺪن ذﻫــﻦ ﻫﻴﭡــﻴﻦ ﮘــﺎﻟﻬﻴﻦ‬
‫۾ ﻏﻠﻄﺎن ﻫﺌﮡ ﺳﺒﺐ‪ ،‬ﺑﻨﻬﻪ אوﺟﻬﮍﻳﻞ ۽ ﺗﻮאﺋﻲ ﻫﺌﺎ‪:‬‬
‫)‪ (1‬ﻫـــﻨﻦ ﺳـــﻤﺠﻬﻴﻮ ﻫـــﻮ ﺗـــﻪ رﮘـــﻮ ﺻـــﻮﺑﻦ ﺟـــﻲ ﺑﺤـــﺎل ﻛـــﺮڻ ﺳـــﺎن‪ ،‬ﻣﻐﺮﺑـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن‬
‫ﺟـــﻲ ﻧﻨـــﮃﻳﻦ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔـــﺖ ﺧـــﺘﻢ ﭤـــﻲ وﻳﻨـــﺪي ۽ אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﺎ رﻫـــﺎﻛﻮ ﺧـــﻮش ﭤـــﻲ‬
‫وﻳﻬﻲ رﻫﻨﺪא‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﻫـــﻨﻦ ﺳـــﻤﺠﻬﻴﻮ ﻫـــﻮ ﺗـــﻪ ﭼﻮﻧـــﮉن ۾ ﻣﻐﺮﺑـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ ۽ ﻛﺠﻬـــﻪ‬
‫ﻣﻐﺮﺑــــﻲ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﺎ ﻣﻴﻤﺒــــﺮ‪ ،‬ﺳــــﻨﺪن ﻫﻤﺨﻴــــﺎل ﭼﻮﻧــــﮉﺟﻲ אﻳﻨــــﺪא ۽ ﭘــــﻮ‪ ‬אﭼــــﮡ ﺑﻌــــﺪ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﻲ وري ﺑﻪ אڻ ﺳﮅي‪ ‬ﻃﺮح ﺳﻨﺪن ﺋﻲ ﻗﺒﻀﻮ رﻫﻨﺪو‪.‬‬
‫)‪ (3‬ﻫـــﻨﻦ ﺳـــﻤﺠﻬﻴﻮ ﻫـــﻮ ﺗـــﻪ אﮘـــﻲ ﺻـــﺮف ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ ﻋـــﻮאم ﮐـــﻲ ﺑﺮﻏﻼﺋـــﻲ‬
‫ﻫـــﭣ ۾ رﮐـــﮡ ﺟـــﻮ ﺣﺮﺑـــﻮ ﻛﻤـــﺰور ﭤـــﻲ ﭼﻜـــﻮ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﺗﻨﻬﻨﻜـــﺮي ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ ﻣـــﺬﻫﺐ ﮐـــﺎن‬
‫ﻋـــﻼوه אﻗﺘﺼـــﺎدي ﻣﺴـــﺌﻠﻦ ﮐـــﻲ ﺑـــﻪ ﭘﺮوﭘﻴﮕﻨـــﮉא ﺟـــﻮ אوزאر ﻛـــﺮي אﺳـــﺘﻌﻤﺎل ﻛـــﺮڻ ﺳـــﺎن‪،‬‬
‫ﻫــﻮ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﮐــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ ﻃــﺮف ﻛــﺮڻ ۾ﻛﺎﻣﻴــﺎب ﭤــﻲ وﻳﻨــﺪא‪ .‬אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﻛــﺮي ﻫــﻨﻦ ﻫــﻚ‬
‫ﻃـــﺮف ُﭜﭩـــﻲ ﺻـــﺎﺣﺐ ﺟـــﻲ ﻣﻌﺮﻓـــﺖ ﭘﻴـــﭙﻠﺲ ﭘـــﺎرﭨﻲ وﺟـــﻮد ۾ آﮢـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻋـــﺎم ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ‬
‫אﻗﺘﺼــــﺎدي ﻣﺴــــﺌﻠﻦ ﺟــــﻲ ﺑﻨﻴــــﺎد ﺗــــﻲ אﭘﻴﻠــــﻮن ﻛﺮאﻳــــﻮن‪ ،‬ﺗــــﻪ ﭔﺌــــﻲ ﻃــــﺮف ﺗﺮﻗــــﻲ ﭘﺮﺳــــﺖ‬
‫ﺟﻤـــﺎﻋﺘﻦ ﮐـــﻲ ﻛﭡـــﻮ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻗﻴـــﻮم ﺧـــﺎن ۽ ﻧـــﻮرאﻻﻣﻴﻦ ﻣﻌﺮﻓـــﺖ ﻣـــﺬﻫﺒﻲ ﻧـــﺎﻟﻦ ۾ אﭘـــﻴﻠﻦ‬
‫ﮐـــﻲ زور وﭠـــﺎﻳﻮ‪ .‬ﻫـــﻨﻦ אﺋـــﻴﻦ ﺳـــﻤﺠﻬﻴﻮ ﻫـــﻮ ﺗـــﻪ אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﻫـــﻮ ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺘﻦ ﺟـــﻲ‬
‫ﻃﺎﻗـــﺖ ﮐـــﻲ ﺷﻜﺴـــﺖ ڏﻳﺌـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻨﺪא ۽ وري ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد‬
‫ﺟﻲ ﺣﻮאﻟﻲ ۾ אﭼﻲ وﻳﻨﺪي‪.‬‬
‫ﭘــﺮ אﺋــﻴﻦ ﻧــﻪ ﭤﻴــﻮ‪ -‬אﻫــﻞ ﺑﻴﻨﮕــﺎل ﺗﻨــﮓ ﭤــﻲ‪ ،‬ﮀﻬــﻦ ﻧﻜــﺘﻦ ﺟــﻲ آڌאر ﺗــﻲ ﻋــﻮאﻣﻲ ﻟﻴــﮓ‬
‫ﮐـــﻲ ﻣﻜﻤـــﻞ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ ڏﻳـــﺎري‪ .‬ﻣﻐﺮﺑـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ ﺑﻬﺮﺣـــﺎل ون ﻳﻮﻧـــﭧ ﺟـــﻲ دور ۾‬
‫ﻧﻨــﮃن ﺻــﻮﺑﻦ ﺟــﻲ رﻫــﺎﻛﻦ ﺟــﻲ ﭘﺴــﺖ ﭘﺌﺠــﻲ وﭸــﮡ ﻛــﺮي אﻫــﻲ ﭘــﺎڻ ﺳــﻨﭝﺎﻟﻲ ﻧــﻪ ﺳــﮕﻬﻴﺎ‬
‫۽ ﺧـــﺎص ﻛـــﺮي ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﺎ ووﭨـــﺮ ﭜﭩـــﻲ ﺻـــﺎﺣﺐ ﺟـــﻲ ﭼﻜـــﺮ ۾ אﭼـــﻲ وﻳـــﺎ‪ .‬אﻫـــﻞ ﭘﻨﺠـــﺎب ﺗـــﻪ‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ ﺳـــﻨﺪن ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﭰﺮﻟـــﭧ ۾ ﭜـــﺎﮜﻲ ﭜـــﺎﺋﻴﻮאر ﻫﺠـــﮡ ﺳـــﺒﺐ‪ ،‬אن‬
‫ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻲ ﺗﻴﺎرﻛﻴـــﻞ ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ﺣﻜﻤـــﺖ ﻋﻤﻠـــﻲ‪ ‬ﺟـــﺎ روح روאن ﭤـــﻲ‬
‫אﮐــــﻴﻦ ﭘــــﻮري ﻣﭹــــﮡ وאرא ﻫﺌــــﺎ‪ ،‬ﻓﻘــــﻂ ﺻــــﻮﺑﻲ ﺳــــﺮﺣﺪ ۽ ﺑﻠﻮﭼﺴــــﺘﺎن ۾ ﻗــــﻮم ﭘﺮﺳــــﺖ‬
‫ﮔﺮوﻫﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﻛﺠﻬﻪ ﻣﻴﻤﺒﺮ ﭼﻮﻧﮉאﺋﻲ ﺳﮕﻬﻴﺎ‪.‬‬

‫‪19‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻧﺘﻴﺠـــﻲ ۾ ﻣﺮﻛـــﺰي אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﺣﺎﻟـــﺖ אﻫـــﺎ ﭤـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮ ﻣﻐﺮﺑـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ‬
‫ﻣﻴﻤﺒـــــﺮن ﺟـــــﻲ אﻛﺜﺮﻳـــــﺖ ُﭜﭩـــــﻲ ﺻـــــﺎﺣﺐ ﺟـــــﻲ ﭘـــــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﮐـــــﻲ ﺣﺎﺻـــــﻞ ﭤـــــﻲ ۽ ُאﭜﺮﻧـــــﺪي‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﺎ ﻣﻴﻤﺒـــﺮ‪ ،‬ﺳـــﻮא‪ ‬ﭔـــﻦ ﺟـــﻲ ﺳـــﭛ ﻋـــﻮאﻣﻲ ﻟﻴـــﮓ ﺟـــﻲ ﭨﻜﻴـــﭧ ﺗـــﻲ ﭼﻮﻧـــﮉﺟﻲ‬
‫آﻳـــﺎ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺻـــﻮرت ۾ آﺋـــﻴﻦ ﺳـــﺎز אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻣﻴﻤﺒـــﺮن ﺟـــﻲ ﻣﺠﻤـــﻮﻋﻲ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ‬
‫ﻋــﻮאﻣﻲ ﻟﻴــﮓ ﮐــﻲ ﺣﺎﺻــﻞ ﭤــﻲ‪ ،‬ﺗــﻨﻬﻦ ﻛــﺮي ﺟﻤﻬــﻮري دﺳــﺘﻮر ﻣﻄــﺎﺑﻖ ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﻫــﻨﻦ‬
‫ﺟـــﻲ ﺣـــﻮאﻟﻲ ﭤـــﻴﮡ وאري ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﺎ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ۽ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ‬
‫ﻧﻤﺎﺋﻨـــﺪه ﺳـــﻮل ﺳـــﺮوس ۽ ﻣﻠﭩـــﺮي ﺟﻨﺘـــﺎ ﺟـــﻲ ﻣﻔـــﺎد ﺧـــﻼف ﻫﺌـــﻲ‪ .‬ﺗـــﻦ ﻣﺴـــﭩﺮ ُﭜﭩـــﻲ ﮐـــﺎن‪،‬‬
‫ﺟـــــﻮ ﺳـــــﻨﺪن ﺳﻴﺎﺳـــــﻲ ’ﺷـــــﻮ ﺑـــــﻮא‪ ‘‬ﻫـــــﻮ‪ ،‬ﺟﻤﻬـــــﻮري دﺳـــــﺘﻮر ﺧـــــﻼف אﻋـــــﻼن ﻛﺮאﻳـــــﻮ‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ وزאرت ۾ ﮐـــﻴﺲ ﭜـــﺎﺋﻴﻮאر ﻧـــﻪ ﻛﻴـــﻮ وﻳﻨـــﺪو ﺗـــﻪ ﻫـــﻮ ﺑﻐـــﺎوت ﻛﻨـــﺪو‪ .‬אن ﺗـــﻲ‬
‫ــﻲ ﺧـــﺎن آﺋـــﻴﻦ ﺳـــﺎز אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ ﺳـــﮇאﻳﻞ אﺟـــﻼس ﻣﻜﻤـــﻞ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺑـــﻨﮕﻼدﻳﺶ ۾‬ ‫ﻳﺤـ ٰ‬
‫ﻟﺸـــﻜﺮ ﻣـــﻮﻛﻠﮡ ﺷـــﺮوع ﻛﻴـــﻮ ۽ ﭔـــﻲ ﻃـــﺮف ﻋـــﻮאﻣﻲ ﻟﻴـــﮓ ﺟـــﻲ ﻟﻴـــﮉر ﺷـــﻴﺦ ﻣﺠﻴـــﺐ‬
‫אﻟﺮﺣﻤــــﺎن ﮐــــﻲ وزﻳــــﺮאﻋﻈﻢ ﻛــــﻮﭠﻲ‪ ،‬ﻣﻠﭩــــﺮي ﺑﻠــــﮉאپ ﭤــــﻴﮡ ﺗــــﺎﺋﻴﻦ‪ ،‬ﮘــــﺎﻟﻬﻴﻦ ۾ ﻣﺸــــﻐﻮل‬
‫ـﻲ ﺧــﺎن ﮐــﻲ ﻳﻘــﻴﻦ ڏﻳــﺎرﻳﻮ وﻳــﻮ ﺗــﻪ ﺑﻨﮕــﺎل ۾ ﭘــﻮري ﻣﻠﭩــﺮي ﺗﻴــﺎر‬ ‫رﮐﻴــﻮ‪ .‬ﺟــﮇﻫﻦ ﺟﻨــﺮل ﻳﺤـ ٰ‬
‫ﭤــﻲ وﻳﺌــﻲ ﻫﺌــﻲ‪ ،‬ﺗــﮇﻫﻦ ﻫــﻦ ﻋــﻮאﻣﻲ ﻟﻴــﮓ ﮐــﻲ وزאرت ڏﻳــﮡ ﮐــﺎن אﻧﻜــﺎر ﻛــﺮي‪ ،‬ﻣﻠــﻚ‬
‫ﺳـــﺎن ﻣﺎرﺷـــﻞ ﻻ ﻟﮙـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺑـــﻨﮕﻼدﻳﺶ ۾ ﻗﺘـــﻞ ﻋـــﺎم ﺷـــﺮوع ﻛﺮאﻳـــﻮ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺟـــﻮ ﻧﺘﻴﺠـــﻮ‬
‫אﻫــﻮ ﻧﻜﺘــﻮ ﺗــﻪ ﺑﻨﮕــﺎﻟﻴﻦ ﻟــﮍي ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻲ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ﺟــﻲ ﻃــﻮق‬
‫ﻏﻼﻣـــــﻲ‪ ‬ﻣـــــﺎن آزאدي ﺣﺎﺻـــــﻞ ﻛﺌـــــﻲ ۽ ﻫﻴـــــﮇאﻧﻬﻦ ﻣﻐﺮﺑـــــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــــﺘﺎن ۾ אن ﻣﺴـــــﺘﻘﻞ‬
‫ـــﻲ ﺧــــﺎن ﮐــــﻲ ﻻﻫــــﻲ‪ ،‬אن ﺟــــﻲ ﺟــــﺎ‪ ‬ﺗــــﻲ ُﭜﭩــــﻲ ﮐــــﻲ رﻫﻴــــﻞ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ‬
‫ﻣﻔــــﺎد‪ ،‬ﻳﺤـ ٰ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺳﭙﺮد ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫آﺋـــﻮن אول ۾ ﭼﺌـــﻲ آﻳـــﻮ آﻫﻴـــﺎن‪ ،‬ﺗـــﻪ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻗﻴـــﺎم ﮐـــﺎن وﭠـــﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻲ‬
‫وאڳ‪ ،‬ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﻣﺴــــﺘﻘﻞ ﻣﻔــــﺎد ﺟــــﻲ ﻫــــﭣ ۾ رﻫــــﻲ ﻫﺌــــﻲ‪ .‬ﻫــــﻮ ﺋــــﻲ ﻫﺌــــﺎ‪ ،‬ﺟــــﻦ‬
‫ﻫﻜــــﮍﻳﻦ وزאرﺗــــﻦ ﮐــــﻲ ﻛــــﮃي‪ ،‬ﭔﻴــــﻮن آﻧــــﺪﻳﻮن ﭤــــﻲ‪ ،‬אﻧﻬــــﻲ ﺳــــﻤﻮري ﻋﺮﺻــــﻲ ۾ אﻫــــﻮ‬
‫ذﻛـــﺮ ﻛـــﺮي ﻣﻔـــﺎد ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎﻧﻲ ﺣﻜـــﻮﻣﺘﻦ ﺟـــﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﻃﺒﻘـــﺎﺗﻲ ﻓﺎﺋـــﺪي ﺟـــﻲ‬
‫ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ﻫﻼﺋﻴﻨﺪي‪ ،‬אن ﮐﺎن ﻫﻴﭡﻴﺎن ﻛﻢ وﭠﻨﺪو رﻫﻨﺪو ﭤﻲ‪.‬‬
‫)‪ (1‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ ﺣﻜــــﻮﻣﺘﻲ ﻧﻈــــﺎم ۾ ﺷــــﺎﻣﻞ ﭤﻴــــﻞ ﺟــــﺪא ﻣﻠﻜــــﻦ ۽ ﻗــــﻮﻣﻦ ﺟــــﻲ‬
‫وﺟــــﻮد ﮐــــﺎن אﻧﻜــــﺎر ﻛــــﺮي‪ ،‬ﺳــــﻨﺪن ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻲ אﻳﺠــــﺎد ﻛﻴــــﻞ ﻧﻈﺮﺋــــﻲ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﻫﻴــــﭟ‪،‬‬
‫وאﺣـــﺪ ﻗـــﻮم ۽ ﻫـــﻚ ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﮐـــﻲ ﺟﻤﻠـــﻲ אﺧﺘﻴـــﺎر ﺳـــﭙﺮد‬
‫ﻛــﺮي‪ ،‬ﻛﺎروﺑـــﺎر ﻫﻼﻳــﻮ ﭤـــﻲ وﻳــﻮ ۽ אن ﺗـــﻲ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺟــﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨـــﺪه‬
‫ﻣﻠﭩﺮي ۽ ﺳﻮل ﺳﺮوس ﺟﻮ ﺗﺴﻠﻂ ﻗﺎﺋﻢ رﮐﻴﻮ ﭤﻲ‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ ﺷـــﺎﻣﻞ ﭤﻴـــﻞ ﺟـــﺪא ﻣﻠﻜـــﻦ ۽ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﻲ زﺑـــﺎﻧﻦ ﮐـــﻲ ﻣـــﻨﻈﻢ ﺳـــﺎزش‬
‫ذرﻳﻌـــﻲ ﻛﻤـــﺰور ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻣـــﭥﻦ ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﺟـــﻲ אردو زﺑـــﺎن ﮐـــﻲ ﻣﮍﻫـــﻲ‪ ،‬ﻣﻜـــﺎﻧﻲ ﻛﻠﭽـــﺮن‬
‫ﮐﻲ ﻧﻘﺼﺎن رﺳﺎﻳﻮ ﭤﻲ وﻳﻮ‪.‬‬

‫‪20‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫)‪ (3‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ ﺷـــﺎﻣﻞ رﻳﺎﺳـــﺘﻦ ﮐـــﻲ ﺑﻴـــﻮس ﺑﻨـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ذرﻳﻌـــﻲ‬
‫ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻲ ﻧـــﻮﻛﺮﻳﻦ‪ ،‬وאﭘـــﺎر‪ ،‬ﻛﺎرﺧـــﺎﻧﻦ‪ ،‬زرﻋـــﻲ زﻣـــﻴﻦ‪ ،‬درﺳـــﮕﺎﻫﻦ‪ ،‬ﺑﺌـــﻨﻜﻦ وﻏﻴـــﺮه‬
‫ﺗﻲ ﻣﻬﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﻔﺎد ﮐﻲ ﻣﺴﻠﻂ ﻛﻴﻮ ﭤﻲ وﻳﻮ‪.‬‬
‫)‪ (4‬ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﮐـــﻲ ﻗـــﺎﺋﻢ رﮐـــﮡ ﺧـــﺎﻃﺮ ﻋـــﻮאم ﮐـــﻲ‬
‫ﭜــــﺎرت‪ ،‬אﻓﻐﺎﻧﺴــــﺘﺎن ۽ روس دﺷــــﻤﻨﻲ‪ ‬ﺟــــﻮ ڊپ ڏﻳﺌــــﻲ‪ ،‬ﻣﻠــــﻚ ﮐــــﻲ אﻣﺮﻳﻜــــﺎ ۽ אن ﺟــــﻲ‬
‫ﺣﻮאرﻳﻦ ﺟﻲ ﺟﻨﮕﻲ ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻦ ۾ ﭰﺎﺳﺎﺋﻲ رﮐﻴﻮ ﭤﻲ وﻳﻮ‪.‬‬
‫)‪ (5‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ آﺋـــﻴﻦ ۾ ﻗـــﺎﻧﻮﻧﻦ ﮐـــﻲ אﺳـــﻼﻣﻲ ﺑﻨـــﺎﺋﮡ ﺟـــﻮ ﻋـــﻮאم ﮐـــﻲ ڌوﻛـــﻮ‬
‫ڏﺋـــﻲ‪ ،‬ﻫـــﻚ ﻃـــﺮف آﺋـــﻴﻦ ﭠـــﺎﻫﮡ ۾ رﻛـــﺎوٽ وڌي ﭘﺌـــﻲ وﻳﺌـــﻲ‪ .‬ﭔـــﻲ ﻃـــﺮف ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺟـــﻮ‬
‫ﺗﻮﺟﻬﻪ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻣﺴﺌﻠﻦ ﮐﺎن ﻫﭩﺎﺋﮡ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ ﭤﻲ وﻳﺌﻲ‪.‬‬
‫)‪ (6‬ﺳـــﺮﺣﺪ ﻋﻼﺋﻘـــﻲ ۾ ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺖ وزאرت ﮐـــﻲ ﻃﺎﻗـــﺖ ﻣـــﺎن ﻛـــﮃي אﺗـــﻲ ﺟـــﻲ ﻗـــﻮم‬
‫ﭘﺮﺳــــﺖ ﻟﻴــــﮉرن‪ ،‬ﺧــــﺎن ﻋﺒــــﺪאﻟﻐﻔﺎر אن ۽ ﺳــــﻨﺪس ﺳــــﺎﭤﻴﻦ ﮐــــﻲ ﺟﻴــــﻞ ۾ ﻣــــﻮﻛﻠﻲ‪ ،‬ﻇﻠــــﻢ‬
‫ﻛـــــﺮي‪ ،‬ﺳـــــﻨﺪن ﻫـــــﻢ ﻗـــــﻮم אﻓﻐﺎﻧﺴـــــﺘﺎن ﺟـــــﻲ رﻫـــــﺎﻛﻦ ﮐـــــﻲ ﺳـــــﻨﺪن ﻫﻤـــــﺪردي‪ ‬۾‬
‫ﭘﺨﺘﻮﻧﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻫﻼﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻣﺠﺒﻮر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫)‪ (7‬ﺑﻠﻮﭼﺴـــﺘﺎن ۾ ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺖ ﺑﻠـــﻮﭼﻦ ﮐـــﻲ ﺟـــﻴﻠﻦ ۾ وﺟﻬـــﻲ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﺗـــﻲ ﭔﺎﻫﺮﻳـــﺎن‬
‫ﻋﻤﻠـــﺪאر ﻣﻘـــﺮر ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن ﺣﻘـــﻦ ﮐـــﻲ رﻳﭩـــﻲ‪ ،‬ﺟﻤﻬﻮرﻳـــﺖ ﮐـــﺎن ﻣﺤـــﺮوم ﻛـــﺮي‪ ،‬آزאد‬
‫ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻫﻼﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻣﺠﺒﻮر ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫)‪ (8‬ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ אﻧــﺪروﻧﻲ ﺧــﻮد אﺧﺘﻴــﺎري ﺧــﺘﻢ ﻛــﺮي‪ ،‬ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺟــﺎ ﺣــﻖ ﻏﺼــﺐ ﻛــﺮي‪،‬‬
‫ﮐـــﻴﻦ ﭘـــﺎڻ ۾ وڙﻫـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﭔـــﺎﻫﺮﻳﻦ ﮐـــﻲ אن ۾ ﻛﺎﻟﻮﻧـــﺎﺋﻴﺰ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن ﺳﻴﺎﺳـــﻲ آزאدي‪،‬‬
‫אﻗﺘﺼـــــﺎدي ﺧﻮﺷـــــﺤﺎﻟﻲ ۽ ﻛﻠﭽـــــﺮل ﺗﺮﻗـــــﻲ‪ ‬ﺟـــــﻲ رאﻫـــــﻪ ۾ رﻛـــــﺎوٽ وﺟﻬـــــﻲ‪ ،‬אن ﮐـــــﻲ‬
‫ﻛﺎﻟﻮﻧﻲ ﻛﺮي ﻫﻼﺋﮡ ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫)‪ (9‬אﻫــــﻞ ﺑﻴﻨﮕــــﺎل ﺟــــﻲ رﻫــــﺎﻛﻦ ﮐــــﻲ ﺳــــﻨﺪن ﺟﻤﻬــــﻮري אﻛﺜﺮﻳــــﺖ وאري ﺣــــﻖ ﮐــــﺎن‬
‫ﻣﺤـــﺮوم ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻣـــﭥﻦ ﻣﻐﺮﺑـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﺎ ﻋﻤﻠـــﺪאر ﻣﺴـــﻠﻂ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن ﺣﻘﻴﻘـــﻲ‬
‫ﻧﻤﺎﺋﻨـــﺪن ﺟـــﻲ وزאرﺗـــﻦ ﮐـــﻲ ﻛـــﮃي‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ ﺟـــﺎ‪ ‬ﺗـــﻲ ﻫـــﭣ ﭠـــﻮﻛﻴﻦ وزאرﺗـــﻦ ﮐـــﻲ‬
‫ﻧــﺎﻣﺰد ﻛــﺮي‪ ،‬ﺳــﻨﺪن ﻣﻠــﻚ ﺟــﻲ ﭘﻴــﺪאوאر ﮐــﻲ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ﺟــﻲ ﻓﺎﺋــﺪي‬
‫ﻻ‪ ‬ﻛﺘـــﺐ آﻧـــﺪو ﭤـــﻲ وﻳـــﻮ ۽ אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﻫـــﻨﻦ ﮐـــﻲ ﺗﻨـــﮓ ﻛـــﺮي ﺟـــﺪא ﭤـــﻴﮡ ﻻ‪ ‬ﻣﺠﺒـــﻮر‬
‫ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫)‪ (10‬ﻣﻐﺮﺑـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺳـــﺎن ﻻﮘـــﻮ ﭨـــﻦ ﻧﻨـــﮃن ﺻـــﻮﺑﻦ ﮐـــﻲ آﺧﺮﻛـــﺎر زوري‪ ‬ﺧـــﺘﻢ‬
‫ﻛـــﺮي‪ ،‬ون ﻳﻮﻧـــﭧ ۾ دאﺧـــﻞ ﻛـــﺮڻ ﺑﻌـــﺪ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﺻـــﻮﺑﻦ ﺟـــﻲ אﻧـــﺪروﻧﻲ آزאدي‪ ‬ﺗـــﻲ ﭘـــﺎﮢﻲ‬
‫ﭰﻴﺮي‪ ،‬אﻧﻬﻦ ﺟﻲ אﺳﺘﺤﺼﺎل ﻻ‪ ‬رﺳﺘﻮ ﻫﻤﻮאر ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫אﺳـــﺎن ﮐـــﻲ ﻣﻐﺮﺑـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻗﻴـــﺎم وﻗـــﺖ ﺟﻨـــﺎح ﺻـــﺎﺣﺐ ﺟـــﻲ אﺑﺘـــﺪאﺋﻲ ﺗﻘﺮﻳـــﺮ‬
‫ﻣــﺎن ﺟــﻲ אﻣﻴــﺪون ﭘﻴــﺪא ﭤﻴــﻮن ﻫﻴــﻮ‪ ،‬ﺳــﻲ ﻣﭥــﻲ ذﻛــﺮ ﻛﻴــﻞ אﺣــﻮאل ﻣــﺎن ﻣﻌﻠــﻮم ﭤﻴﻨــﺪو‬
‫ﺗــﻪ ﻛﻬــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح ﺑﺮﺛــﻮאب ﭤــﻲ ﻧــﻪ ﺳــﮕﻬﻴﻮن‪ .‬אن ﮐــﺎن ﭘــﻮ‪ ‬אﻛﺜــﺮ وزאرﺗــﻦ ﻟﻴﺎﻗــﺖ ﻋﻠــﻲ‬
‫ﺧـــﺎن ﺟـــﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ‪ ‬ﺗـــﻲ ﭘﺌـــﻲ ﻋﻤـــﻞ ﻛﻴـــﻮ‪ .‬ﻫـــﺎﮢﻲ ﺟـــﮇﻫﻦ ﻣﺴـــﭩﺮ ذوאﻟﻔﻘـــﺎر ﻋﻠـــﻲ ﭜﭩـــﻮ‬

‫‪21‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻮ ﺻــﺪر ﻧــﺎﻣﺰد ﭤﻴــﻮ ﺗــﻪ אﺳــﺎن ﮐــﻲ אﻣﻴــﺪ ﭘﻴــﺪא ﭤــﻲ ﺗــﻪ ﻣﻤﻜــﻦ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﻫــﻲ‪‬‬
‫ﻣﻈﻠـــﻮم ﻗـــﻮم ﺟـــﻮ ﻓـــﺮد ﻫـــﺌﮡ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﺎري ﻣﺴـــﺌﻠﻲ ﺗـــﻲ אزﺳـــﺮﻧﻮ ﻏـــﻮر ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺣـــﺎﻟﺘﻦ‬
‫ﮐـــﻲ درﺳـــﺖ ﻛـــﺮي‪ ،.‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬אﻣﻴـــﺪ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ ﻣـــﻮن ‪ 17‬ﺟﻨـــﻮري ‪1972‬ع ﺗـــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ‬
‫‪ 69‬ﻫــﻴﻦ ﺳــﺎﻟﮕﺮه ﺟــﻲ ﻣــﻮﻗﻌﻲ ﺗــﻲ‪ ،‬ﺳــﻦ ۾ ﮔــﮇ ﭤﻴــﻞ ﻣــﺎﮢﻬﻦ אﮘﻴــﺎن ﺗﻘﺮﻳــﺮ ذرﻳﻌــﻲ ﮐــﻴﺲ‬
‫ﻫﻴﭡﻴﺎن ﻣﺸﻮرא ڏﻧﺎ‪:‬‬
‫”ﻧﺌـــﻴﻦ ﺻـــﺪر ﻫﻤـــﺖ ﮐـــﺎن ﻛـــﻢ وﭠـــﻲ‪ ،‬ﻫـــﻚ ﻃـــﺮف אﺳـــﺎن ﮐـــﻲ آزאد ﻛﻴـــﻮ‪ ،‬۽ ﭔﺌـــﻲ‬
‫ﻃـــﺮف ‪ 8‬ﺟﻨـــﻮري ‪1972‬ع ﺗـــﻲ ﺷـــﻴﺦ ﻣﺠﻴـــﺐ אﻟﺮﺣﻤـــﺎن ﮐـــﻲ آزאد ﻛـــﺮي‪ ،‬ڊאﻛـــﺎ وﭸـــﮡ ﻻ‪‬‬
‫אﺟﺎزت ڏﻧﻲ‪ ،‬ﺟﺘﻲ ﻫﻦ ‪ 10‬ﺟﻨﻮري‪ ‬ﺗﻲ وﭸﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻮن وאﮘﻮن ﺳﻨﭝﺎﻟﻴﻮن“‪.‬‬
‫”ﻧﺌــﻴﻦ ﺻـــﺪر ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﺟـــﻮن وאﮘـــﻮن אﻧﻮﻗــﺖ ورﺗﻴـــﻮن آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺟــﮇﻫﻦ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ‬
‫ﺳـــــﺎﻣﻬﻮن ﻛﻴﺌـــــﻲ ﻣﺴـــــﺌﻼ ۽ ﻣﺸـــــﻜﻼﺗﻮن درﭘـــــﻴﺶ آﻫـــــﻦ‪ .‬ﻣﺜـــــﺎل ﻃـــــﻮر‪ :‬ﺟﻨـــــﮓ ۾‬
‫ﺷﻜﺴـــﺖ אﭼـــﮡ ﻛـــﺮي ﻫـــﻚ ﻟـــﮏ ﮐـــﻦ ﺳـــﭙﺎﻫﻲ ﻧﻈﺮﺑﻨـــﺪ آﻫـــﻦ‪ .‬ﻣﻠـــﻚ ﮐـــﻲ אرﺑﻬـــﺎ روﭘـــﻴﻦ‬
‫ﺟـــﻮ ﻧﻘﺼـــﺎن رﺳـــﻴﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻣﻐﺮﺑـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﻣـــﺎن ﻛﺠﻬـــﻪ ﺣﺼـــﺎ ﭜـــﺎرت ﺟـــﻲ ﻫـــﭣ ﻫﻴـــﭟ‬
‫وﻳـــﻞ آﻫـــﻦ‪ ،‬ﻓﻮﺟـــﻮن ﺳـــﺮﺣﺪن ﺗـــﻲ آﻫـــﻦ‪ .‬ﻣﺎرﺷـــﻞ ﻻ ﻫﭩـــﺎﺋﮡ ۽ ﺻـــﻮﺑﻦ ۾ ﺣﻜـــﻮﻣﺘﻦ ﺑﺤـــﺎل‬
‫ﻛــﺮڻ ﺟـــﻮ ﻣﻄـــﺎﻟﺒﻮ ﭤـــﻲ رﻫﻴــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬آﺋـــﻴﻦ ﭠـــﺎﻫﮡ‪ ،‬ﺑــﻨﮕﻼدﻳﺶ ﮐـــﻲ ﺗﺴـــﻠﻴﻢ ﻛـــﺮڻ‪ ،‬ﭜـــﺎرت‬
‫۽ אﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎن ﺳــﺎن ﺗﻌﻠﻘــﺎت ﻗــﺎﺋﻢ ﻛــﺮڻ ۽ ﻋــﻮאم ﺟــﻲ ﻏﺮﺑــﺖ دور ﻛــﺮڻ ﺟــﺎ ﻣﺴــﺌﻼ ﭘــﮡ‬
‫ﺣﻞ ﻃﻠﺐ آﻫﻦ‪.‬‬
‫”ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻲ آﺋﻨـــﺪه ﺳـــﻼﻣﺘﻲ‪ ،‬ﺗﺮﻗـــﻲ‪ ‬۽ ﺗﻌﻤﻴـــﺮ ﺟـــﻮ ﻣـــﺪאر‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﺳـــﻮאﻟﻦ ﺟـــﻲ ﺧـــﺎﻃﺮ‬
‫ﺧﻮאﻫـــﻪ ﻧﻤـــﻮﻧﻲ ﺣـــﻞ ﻛـــﺮڻ ﺗـــﻲ آﻫـــﻲ“‪ .‬ﺟﻴﺘـــﺮي ﻗـــﺪر ﻣـــﻮن אن ﻣﺴـــﺌﻠﻲ ﺗـــﻲ ﻏـــﻮر ﻛﻴـــﻮ‬
‫آﻫـــﻲ‪ ،‬آﺋـــﻮن ﻫـــﻦ ﻧﺘﻴﺠـــﻲ ﺗـــﻲ ﭘﻬﺘـــﻮ آﻫﻴـــﺎن ﺗـــﻪ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ אﻧﺘﺸـــﺎر‪ ،‬אﻓﺮאﺗﻔـــﺮي‪ ‬۽‬
‫ﻣﻮﺟﻮده ﭘﺴﺖ ﺣﺎﻟﻲ‪ ‬ﺟﺎ ﻫﻴﭡﻴﺎن ﻛﺎرڻ آﻫﻦ‪:‬‬
‫‪ (1‬ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟﻲ ﺟﺪאﮔﺎﻧﻪ ﻗﻮم ﺟﻮ ﺗﺼﻮر‬
‫‪ (2‬ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻧﻈﺎم ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻮ ﺗﺨﻴﻞ‪.‬‬
‫‪ (3‬ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺟﻮ ﻓﺴﻄﺎﺋﻲ ﻧﻈﺮﻳﻮ‪.‬‬
‫‪ (4‬ﭼﻨﺪ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﻔﺎد ﻃﺮﻓﺎن ﻣﻠﻚ ﺟﻮ אﺳﺘﺤﺼﺎل‪.‬‬
‫‪ (5‬ﭜﺮ وאرن ﻣﻠﻜﻦ ﺳﺎن دﺷﻤﻨﻲ‪.‬‬
‫אﭼﻮ ﺗﻪ ﻣﭥﻲ ذﻛﺮ ﻛﻴﻞ ﻣﺴﺌﻠﻦ ﺟﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﻬﻠﻮﺋﻦ ﺗﻲ ﻧﻈﺮ ﻛﺮﻳﻮن‪:‬‬

‫‪22‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ر‬ ‫م‬ ‫ا ﺌ‬ ‫ﺌ‬ ‫)‪(1‬‬

‫”دﻧﻴـــﺎ ۾ ﻛﭥـــﻲ ﺑـــﻪ ﻣـــﺬﻫﺒﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ ﻗـــﻮم ﺟـــﻮ وﺟـــﻮد ﺗﺴـــﻠﻴﻢ ﭤﻴـــﻞ ﻧﻈـــﺮ ﻧـــﻪ אﻳﻨـــﺪو‪.‬‬
‫ﻫﻨﺪوﺳــﺘﺎن ۾ﻛــﻦ ﻋﺎرﺿــﻲ אﺧــﺘﻼﻓﻦ ﺟــﻲ ﭘﻴــﺪא ﭤــﻴﮡ ﺟــﻮ ﺳــﺒﺐ ﻣﺴــﻠﻢ אﻗﻠﻴﺘــﻲ ﺻــﻮﺑﻦ‬
‫۾ ﭘﻨﺠـــﺎب ﺟـــﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎدي ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ אﻫـــﻮ ﻧﻈﺮﻳـــﻮ אﻳﺠـــﺎد ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﺧﻴـــﺎل‬
‫ﺟــــﻲ אﻧﮕﺮﻳــــﺰ آﻓﻴﺴــــﺮن ﺟــــﻲ ﻣﻌﺮﻓــــﺖ ﻣﻠــــﻚ ﺟــــﻲ ورﻫﺎﺳــــﺖ ﻛﺮאﺋــــﻲ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ‬
‫ﺑـــﺎﻧﻲ‪ ‬אن ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﮐـــﻲ دאﺋﻤـــﻲ ﻃـــﻮر ﻛﺘـــﺐ آﮢـــﮡ ﮐـــﻲ ﻧﻘﺼـــﺎﻧﻜﺎر ﭴـــﺎﮢﻲ‪ 11 ،‬آﮔﺴـــﭧ‬
‫‪1947‬ع ﺗــــﻲ آﺋــــﻴﻦ ﺳــــﺎز אﺳــــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ ﭘﻬــــﺮﻳﻦ ﻧﺸﺴــــﺖ ۾ אﻧﮑــــﻲ رد ﻛــــﺮي ﮀــــﮇﻳﻮ‪.‬‬
‫ﻟــﻴﻜﻦ ﻫــﻮ ﮔﻬﮣــﻮ وﻗــﺖ زﻧــﺪه ﻧــﻪ رﻫﻴــﻮ‪ .‬ﺑﻌــﺪ ۾ ﻣﭥــﻲ ذﻛــﺮ ﻛﻴــﻞ ﮔﺮوﻫــﻪ ﺳــﻨﺪن אﻗﺘــﺪאر‬
‫۽ אﺳﺘﺤﺼــــﺎل ﻗــــﺎﺋﻢ رﮐــــﮡ ﺧــــﺎﻃﺮ אن ﮐــــﻲ ﻛﺘــــﺐ آﮢﻴﻨــــﺪو رﻫﻴــــﻮ آﻫــــﻲ‪ .‬אن ﻧﻈﺮﺋــــﻲ ۾‬
‫אﻋﺘﻤﺎد رﮐﮡ ﻛﺮي‪ ،‬ﻣﻠﻚ ﮐﻲ ﻫﻴﭡﻴﻦ ﻣﺸﻜﻼﺗﻦ ۾ﻣﺒﺘﻼ ﭤﻴﮣﻮ ﭘﻴﻮ آﻫﻲ“‪.‬‬
‫)אﻟــــﻒ( ﺑﻴﻨﮕــــﺎل‪ ،‬ﺳــــﻨﮅ‪ ،‬ﺑﻠﻮﭼﺴــــﺘﺎن ۽ ﭘﺨﺘــــﻮن אﻳﺮאﺿــــﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ ﻫﺰאرﻫــــﺎ ﺳــــﺎﻟﻦ ﺟــــﻲ‬
‫ﻗﺪﻳﻢ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ وﺟﻮد ﮐﺎن אﻧﻜﺎر ﻛﺮﮢﻮ ﭘﻮي ﭤﻮ‪.‬‬
‫)ب( ﺟﻨﻬﻨﻜـــﺮي אﺗـــﻲ ﺟـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﻲ زﺑـــﺎن‪ ،‬ﻛﻠﭽـــﺮ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ۽ אﻗﺘﺼـــﺎدي ﻣﻔـــﺎد ۽‬
‫وﻃﻦ ﮐﻲ ﻧﻘﺼﺎن ﭘﻬﭽﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫)ت( ﻣﺴــــﺘﻘﻞ ﻣﻔــــﺎد אن ﻧﻈﺮﺋــــﻲ ﺟــــﻲ آڙ وﭠــــﻲ‪ ،‬ﻣــــﺬﻫﺒﻲ ﻧﻈــــﺎم ﺣﻜﻮﻣــــﺖ‪ ،‬ﭜــــﺎرت‬
‫دﺷـــﻤﻨﻲ‪ ‬۽ ﺧـــﺎص ﻻﺋﻘـــﻦ ﺟـــﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﺎ ﻧﻌـــﺮא ﻟﮙـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻋـــﻮאم ﺟـــﻮ ﺗﻮﺟﻬـــﻪ ﺣﻘﻴﻘـــﻲ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻦ ﮐﺎن ﻫﭩﺎﺋﮡ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫)ث( ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﻠﻚ ﮐﻲ ﻧﻔﺮت ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ﻫﻼﻳﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫”ﻧﺌـــﻴﻦ ﺻـــﺪر ﺻـــﺎﺣﺐ אﻋـــﻼن ﻛﻴـــﻮ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻮن ﺣـــﺎﻟﺘﻮن ﻧﻬﺎﻳـــﺖ ﮘﻨﭝﻴـــﺮ‬
‫آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺗﻨﻬﻨﻜـــﺮي ﻫـــﻮ ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ‪ ‬ﺗـــﻲ אزﺳـــﺮﻧﻮ ﻏـــﻮر ﻛﻨـــﺪو‪ .‬אﻧﻜـــﺮي ﻫﺮﻫـــﻚ‬
‫ﺷــﻬﺮي‪ ‬ﺟــﻮ ﻓ ـﺮض آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﮐــﻴﺲ אﻫــﮍي ﻧﺌــﻴﻦ ﭘﺎﻟﻴﺴــﻲ ﻣﺮﺗــﺐ ﻛــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻣﺸــﻮرو ﭘــﻴﺶ‬
‫ﻛـــﺮي‪ “.‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻧﻘﻄـــﻪ ﻧﮕﺎﻫـــﻪ ﮐـــﺎن آﺋـــﻮن ﺑـــﻪ ﻛـــﻲ ﺗﺠـــﻮﻳﺰون ﭘـــﻴﺶ ﻛﺮﻳـــﺎن ﭤـــﻮ‪ ،‬ﺟـــﻦ‬
‫ﺳﻨﺪس ۽ ﻋﻮאم ﺟﻲ وﻳﭽﺎر ﻫﻴﭟ אﭼﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪.‬‬
‫”وﻗـــﺖ آﻳـــﻮ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﮔـــﺬرﻳﻞ ‪ 24‬ﺳـــﺎﻟﻦ ﺟـــﻲ ﺗﺠﺮﺑـــﻲ ﻣـــﺎن ﻓﺎﺋـــﺪو وﭠـــﻲ‪ ،‬אﺳـــﺎن ﻛـــﻲ‬
‫ﺑﻨﻴـــﺎدي ﺗﺒـــﺪﻳﻠﻴﻮن آﮢﻴـــﻮن‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﺳـــﺎن ﺳـــﭛ ﮐـــﺎن وڏي ﺗﺒـــﺪﻳﻠﻲ ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟـــﻲ ﺟﺪאﮔﺎﻧـــﻪ‬
‫ﻗـــﻮ ﺟـــﻲ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﮐـــﻲ ﺧﻴﺮآﺑـــﺎد ﭼﺌـــﻲ‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﮐـــﻲ ﭘـــﻨﺠﻦ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﻲ وﻃـــﻦ ﺗﺴـــﻠﻴﻢ‬
‫ﻛﺮﮢــﻮ آﻫــﻲ“‪ .‬ﺟــﻨﻬﻦ ﺻــﻮرت ۾ ﻫــﺮ ﻗــﻮم ﮐــﻲ ﺧــﻮدאرאدي‪ ‬ﺟــﻮ ﺣــﻖ رﻫــﻲ ﭤــﻮ‪ ،‬ﺗــﻪ ﺳــﻨﺪن‬
‫אﻫــﮍي‪ ‬ﺗﻘﺎﺿــﺎ ﮐــﻲ ﺻــﺤﻴﺢ ﺳــﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬ﺑــﻨﮕﻼ دﻳــﺶ ﮐــﻲ ﺗﺴــﻠﻴﻢ ﻛــﺮڻ ﮔﻬﺮﺟــﻲ‪ .‬ﻣﻐﺮﺑــﻲ‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــــﺘﺎن ﺟـــــﻲ ﺑـــــﺎﻗﻲ ﭼـــــﺌﻦ ﻗـــــﻮﻣﻦ ﺟـــــﻲ رﻳﺎﺳـــــﺘﻦ ﮐـــــﻲ אﻧـــــﺪروﻧﻲ ﻃـــــﻮر ﻣﻜﻤـــــﻞ‬
‫ﺧﻮدﻣﺨﺘﻴـــﺎري ڏﺋـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن ﺑـــﺎﻫﻤﻲ ﺳـــﻤﺠﻬﻮﺗﻲ ﺳـــﺎن ﻫـــﻚ ﻓﻴﮉرﻳﺸـــﻦ ﭠـــﺎﻫﺠﻲ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ‬
‫۾ ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﮐـــﻲ ﺻـــﺮف ﭨـــﻲ ﮐﺎﺗـــﺎ ﺳـــﭙﺮد ﻛﺠـــﻦ‪ .‬دﻓـــﺎع‪ ،‬ﺧﺎرﺟﻴـــﻪ ﻣﻌـــﺎﻣﻼت ۽‬
‫‪23‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻛﺮﻧﺴــﻲ‪ .‬ﺑــﺎﻗﻲ ﺳــﭛ ﮐﺎﺗــﺎ ﻋﻼﺋﻘــﺎﺋﻲ رﻳﺎﺳــﺘﻦ ﺟــﻲ ﺣــﻮאﻟﻲ رﻫــﮡ ڏﺟــﻦ‪ .‬ﭔــﻲ‪ ‬ﺻــﻮرت ۾‬
‫ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ אﻧــــﺪروﻧﻲ אﻧﺘﺸــــﺎر ﺟــــﻮ ﺧــــﺘﻢ ﭤــــﻴﮡ ۽ ﻣﻠــــﻚ ﺟــــﻮ ﻣﺴــــﺘﺤﻜﻢ ﭤــــﻴﮡ‬
‫ﻣﺸﻜﻞ ﭘﻴﻮ ﻧﻈﺮ אﭼﻲ‪.‬‬

‫ت‬ ‫ﺌم‬ ‫ﺑ‬ ‫)‪(2‬‬

‫”ﻫــﻲ‪ ‬ﮘﺎﻟﻬــﻪ ﺑــﻪ ﺧــﺎص ذﻫــﻦ ۾ وﻳﻬــﺎرڻ ﺟــﻲ ﻻﺋــﻖ آﻫــﻲ ﺗــﻪ دﻧﻴــﺎ ﺟــﻲ ﻛــﻨﻬﻦ ﺑــﻪ ﻣﻠــﻚ‬
‫۾ ﻣـــﺬﻫﺒﻲ ﻧﻈـــﺎم ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻣـــﺮوج ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ‪ .‬دﻧﻴـــﺎ ﺟـــﻲ ﺟﺪﻳـــﺪ ﺣـــﺎﻻت ﻣﻄـــﺎﺑﻖ אن ﺟـــﻲ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﺒﻞ ۾ ﻛﭥﻲ ﺑﻪ رאﺋﺞ ﭤﻴﮡ ﺟﻮ אﻣﻜﺎن ﻧﻪ آﻫﻲ“‪.‬‬
‫ﻣﭥـــﻲ ذﻛﺮﻛﻴـــﻞ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ۾ אﻋﺘﻤـــﺎد رﮐـــﮡ ﺳـــﺒﺐ‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﺟﻤﻠـــﻲ ﺣﻜـــﻮﻣﺘﻦ‬
‫ﻟﻔﻈــﻲ ﻃــﺮح אن ﻧﻈﺮﺋــﻲ ﻣﻮﺟــﺐ ﻧﻈــﺎم ﭠــﺎﻫﮡ ﺟــﺎ وאﻋــﺪא ﭘﺌــﻲ ﻛﻴــﺎ آﻫــﻦ‪ .‬ﺟــﻨﻬﻦ ﺻــﻮرت‬
‫۾ אﻫـــﮍو ﻧﻈـــﺎم ﻗـــﺎﺋﻢ ﭤـــﻴﮡ ﻧـــﺎﻣﻤﻜﻦ آﻫـــﻲ‪ .‬אﻧﻜـــﺮي אن ﺗـــﻲ ﻋﻤـــﻞ ﭤـــﻲ ﻧـــﻪ ﺳـــﮕﻬﻴﻮ آﻫـــﻲ‪.‬‬
‫ﻧﺘﻴﺠـــﻮ אﻫـــﻮ ﭘﺌـــﻲ ﻧﻜﺘـــﻮ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﺣﻜـــﻮﻣﺘﻦ ﺟـــﻲ ﻗـــﻮل ۽ ﻓﻌـــﻞ ۾ ﺗﻔـــﺎوت ﭘﺌـــﻲ رﻫﻴـــﺎ‬
‫آﻫـــﻦ‪ .‬ﺟﻨﻬﻨﻜـــﺮي رﺟﻌـــﺖ ﭘﺴـــﻨﺪ ﮔـــﺮوﻫﻦ ﻃﺮﻓـــﺎن ﺣﻜـــﻮﻣﺘﻦ ﺧـــﻼف ﭘﺮوﭘﻴﮕﻨـــﮉא ﻛـــﺮڻ‬
‫۾ ﺳﻨﺪس ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻗﻮت ﮐﻲ زور وﭠﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬وﭨﻦ אﺳﺒﺎب وﺟﻮد ﭘﺌﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﭼــﻮڌאري ﻧﻈــﺮ ﻛــﺮي ڏﺳــﺠﻲ ﭤــﻮ ﺗــﻪ دﻧﻴــﺎ ﺟــﻲ אﻛﺜــﺮ ﺣﻜــﻮﻣﺘﻦ ﺟــﻮ آﺋــﻴﻦ ۽ ﻧﻈــﺎم‬
‫ﺳـــﻴﻜﻴﻮﻟﺮ ﻃﺮﻳﻘـــﻲ ﺟـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺗﻨﻬﻨﻜـــﺮي ﻫـــﻦ ﻣﻠـــﻚ ۾ ﺟﺪאﮔﺎﻧـــﻪ آﺋـــﻴﻦ ۽ ﻧﻈـــﺎم ﻗـــﺎﺋﻢ‬
‫ﻛــﺮڻ‪ ،‬ﺗﻘــﺮﻳﺒﻦ ﻧــﺎﻣﻤﻜﻦ ﻧﻈــﺮ ﭘﻴــﻮ אﭼــﻲ‪ .‬אﻧﻜــﺮي ﺑﻬﺘــﺮ אﻫــﻲ ﺗــﻪ ﺻــﺎف ﻇــﺎﻫﺮ ﻛﺠــﻲ‬
‫ﺗـــﻪ אﻫـــﮍو آﺋﻴﻨـــﻲ ﻧﻈـــﺎم ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛـــﺮي ﺳـــﮕﻬﺒﻮ‪ .‬ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ ﺻـــﺎف ﮔـــﻮﺋﻲ‪ ‬ﮐـــﺎن‬
‫ﻛـــﻢ ﻧـــﻪ وﭠﺒـــﻮ ﺗـــﻪ ﺗﺮﻗـــﻲ ﭘﺴـــﻨﺪ ﮔـــﺮوﻫﻦ ﮐـــﻲ آﺋﻴﻨـــﺪي ﻫﻠـــﻲ‪ ،‬رﺟﻌـــﺖ ﭘﺴـــﻨﺪ ﻃـــﺎﻗﺘﻦ ﮐـــﻲ‬
‫ﻣــﻨﻬﻦ ڏﻳــﮡ ﻣﺸــﻜﻞ ﭤــﻲ ﭘﻮﻧــﺪو אﻧﻜــﺮي ﻧﺌــﻴﻦ ﺻــﺪر ﺻــﺎﺣﺐ ﮐــﻲ ﻋــﺮض ﭤــﻮ ﻛﺠــﻲ ﺗــﻪ‬
‫אن ﺑﺎﺑــــﺖ ﺻــــﺎف ذﻫــــﻦ ﮐــــﺎن ﻛــــﻢ وﭠــــﻲ‪ ،‬ﺳــــﻴﻜﻴﻮﻟﺮ ﻧﻈــــﺎم ﺣﻜﻮﻣــــﺖ وאري ﭘﺎﻟﻴﺴــــﻲ‬
‫ﻣﺮﺗـــﺐ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻧـــﻪ ﺗـــﻪ אﻫـــﻲ ﻗﻮﺗـــﻮن ﺳـــﻨﺪس ﺳﻮﺷـــﻠﺰم ۽ ﻋـــﻮאﻣﻲ ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻲ ﭘﺮوﮔـــﺮאم ۾‬
‫ﭼﭙﻲ ﭼﭙﻲ ﺗﻲ ﻣﺬﻫﺐ ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ۾ رﻧﮉﻛﻮن وﺟﻬﻨﺪﻳﻮن رﻫﻨﺪﻳﻮن‪.‬‬

‫ر ‪:‬‬ ‫ﺌﺊ‬ ‫ﺌ ت‬ ‫)‪(3‬‬

‫”ﺑﺪﻗﺴـــﻤﺘﻲ‪ ‬ﺳـــﺎن ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ אﺑﺘـــﺪא ﮐـــﺎن وﭠـــﻲ‪ ،‬ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻲ ﺗﺴـــﻠﻂ ﻫـــﺌﮡ‬
‫ﺳـــﺒﺐ‪ ،‬ﺻـــﺤﻴﺢ ﻃـــﻮر ﺗـــﻲ ﺟﻤﻬﻮرﻳـــﺖ ۽ ﻋـــﻮאﻣﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻗـــﺎﺋﻢ ﻧـــﻪ ﭤـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻲ آﻫـــﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﻃﺮﻓـــﺎن ﻫـــﻚ ﭔﺌـــﻲ ﭘﭡﻴـــﺎن ﺣﻜـــﻮﻣﺘﻦ ﮐـــﻲ ﺑـــﺪﻻﺋﮡ ﺟـــﻮ دﺳـــﺘﻮر ﻫﻠﻨـــﺪو‬
‫رﻫﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬אﺑﺘـــﺪא ۾ ﺗـــﻪ ﻧـــﺎﻟﻲ ﺧـــﺎﻃﺮ ﻣﻴﻤﺒـــﺮن ﺟـــﻮن אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻴﻮن ﻫﻮﻧـــﺪﻳﻮن ﻫﻴـــﻮن‪ .‬ﭘـــﺮ‬
‫آﻫﺴـــﺘﻲ آﻫﺴـــﺘﻲ ڊﻛﭩﻴﭩـــﺮي رאڄ ﻗـــﺎﺋﻢ ﭤﻴـــﻮ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺟـــﻮ دؤر אڌ ﮐـــﺎن وڌﻳـــﻚ ﻋﺮﺻـــﻲ‬
‫ﺗـــﺎﺋﻴﻦ ﻗـــﺎﺋﻢ رﻫﻴـــﻮ‪ .‬אﻫـــﻲ ڊﻛﭩﻴﭩـــﺮ ﻛـــﮇﻫﻦ ﻛﻨﭩﺮوﻟـــﮉ ڊﻳﻤﻮﻛﺮﻳﺴـــﻲ‪ ،‬ﻛـــﮇﻫﻦ ﺑﻨﻴـــﺎدي‬

‫‪24‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺟﻤﻬﻮرﻳـــﺖ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﻛـــﮇﻫﻦ ﻣﻀـــﺒﻮط ﻣﺮﻛـــﺰ ﺟـــﺎ ﻧﻌـــﺮא ﻟﮙـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﺗﺴـــﻠﻂ ﮐـــﻲ ﻗـــﺎﺋﻢ‬
‫رﮐﻨﺪא آﻳﺎ آﻫﻦ“‪.‬‬
‫”ﻫـــﻲ‪ ‬ﭘﻬﺮﻳـــﻮن دﻓﻌـــﻮ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﻋـــﻮאم ﻃﺮﻓـــﺎن ﭼﻮﻧـــﮉﻳﻞ ﻣﻴﻤﺒـــﺮن ﮐـــﻲ אﻗﺘـــﺪאر ﻫـــﭣ‬
‫ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻮ ﻣﻮﻗﻌـــﻮ ﻣﻠﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻣﻤﻜـــﻦ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ אﻫـــﻲ ﻃـــﺎﻗﺘﻮن‪ ،‬ﺟـــﻦ אﮘـــﻲ ﺟﻤﻬﻮرﻳـــﺖ‬
‫ﺑﺤـــﺎل ﻛـــﺮڻ ۾ رﻧـــﮉﻛﻮن وڌﻳـــﻮن ﻫﻴـــﻮن‪ ،‬وري ﺑـــﻪ ﻫـــﻦ ﻣـــﻮﻗﻌﻲ ﮐـــﻲ ﻧﺎﻛﺎﻣﻴـــﺎب ﺑﻨـــﺎﺋﮡ‬
‫ﻧﻪ ڏﻳﻦ“‪.‬‬
‫אﻫـــﻮ ﺗـــﮇﻫﻦ ﭤـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻨﺪو‪ ،‬ﺟـــﮇﻫﻦ אن ۾ ﺻـــﻮﺑﺎﺋﻲ ﺣﻜـــﻮﻣﺘﻦ ﮐـــﻲ ﻣﻜﻤـــﻞ אﺧﺘﻴـــﺎر‬
‫ڏﺋــﻲ‪ ،‬ﻛﺎروﺑــﺎر ﻫﻼﺋــﮡ ڏﻧــﻮ وﭸــﻲ‪ .‬ﺗﻨﻬﻨﻜــﺮي ﻣﺮﻛــﺰي אﺳــﻴﻤﺒﻠﻲ ﺳــﮇڻ ۾ دﻳــﺮ ﭤﺌــﻲ ﺗــﻪ‬
‫ﺑﺮאﺋــﻲ ﻧــﻪ آﻫــﻲ‪ ،‬ﭘــﺮ ﺻــﻮﺑﺎﺋﻲ אﺳــﻴﻤﺒﻠﻴﻮن ۽ وزאرﺗــﻮن ﺟﻠــﺪ ﭠــﺎﻫﮡ ڏﻧﻴــﻮن وﭸــﻦ‪ .‬אﻧﻬــﻲ‪‬‬
‫אﺻـــﻮل ﮐـــﻲ ﻣـــﺪﻧﻈﺮ رﮐـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ۽ ﭘﻨﺠـــﺎب ۾ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻮن وאﮘـــﻮن ﭘﻴـــﭙﺲ ﭘـــﺎرﭨﻲ‪‬‬
‫ﺟــــﻲ ﻫــــﭣ ﻫــــﺌﮡ ﮔﻬﺮﺟــــﻲ ۽ ﺳــــﺮﺣﺪ ۽ ﺑﻠﻮﭼﺴــــﺘﺎن ۾ ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﺟــــﻮن وאﮘــــﻮن ﻧﻌــــﭗ ۽‬
‫ﺟﻤﻴﻌــﺖ אﻟﻌﻠﻤـــﺎ‪ ‬ﺟــﻲ ﻛﻮﻟﻴﺸـــﻦ ﭘــﺎرﭨﻲ ﺟـــﻲ ﻫــﭣ ۾ ﻫـــﺌﮡ ﮔﻬــﺮﺟﻦ‪ .‬ﺻـــﻮﺑﻦ ﺟــﺎ ﮔـــﻮرﻧﺮ‪،‬‬
‫אﻧﻬـــﻲ‪ ‬אﺻـــﻮل ﭘﭩﺎﻧـــﺪر ﺣﻜﻤـــﺮאن ﭘـــﺎرﭨﻴﻦ ﺟـــﺎ ﻫـــﺌﮡ ﮔﻬـــﺮﺟﻦ‪ ،‬ﭔـــﻲ‪ ‬ﺻـــﻮرت ۾ ﺻـــﻮﺑﺎﺋﻲ‬
‫ﺧﻮدﻣﺨﺘﻴﺎري ﺑﻲ ﻣﻌﻨﻰ ﭤﻲ ﭘﻮﻧﺪي‪.‬‬
‫”ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻮ آﺋـــﻴﻦ ﺣـــﺎل אﻧـــﮉﻳﻦ‪ -‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن אﻧﮉﭘﻴﻨـــﮉﻧﭧ אﺋﻜـــﭧ ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﻫﻼﻳـــﻮ وﭸـــﻲ‪.‬‬
‫آﺋﻴﻨــــﺪي ﺟــــﻮ آﺋــــﻴﻦ ‪ 12‬ﻣﻬﻴــــﻨﻦ ﺟــــﻲ ﺗﺠﺮﺑــــﻲ ﺑﻌــــﺪ رﻳﺎﺳــــﺘﻦ ﺟــــﻲ رﺿــــﺎﻣﻨﺪي‪ ‬ﺳــــﺎن‪،‬‬
‫ﭘﺎرﻟﻴـــﺎﻣﻴﻨﭩﺮي ﻃـــﺮز ﺟـــﻮ ﭠـــﺎﻫﻴﻮ وﭸـــﻲ‪ .‬ﺟـــﻦ ﺟـــﻲ ﭠـــﺎﻫﮡ ﻻ‪ ‬אﻛﺜﺮﻳـــﺖ ﻣﻮﺟـــﺐ ﻓﻴﺼـــﻼ ﻧـــﻪ‬
‫ﻛﻴــــﺎ وﭸــــﻦ‪ ،‬ﺑﻠــــﻚ ﻫﺮﻫــــﻚ ﺻــــﻮﺑﻲ ﺟــــﻲ אن ۾ رﺿــــﺎﻣﻨﺪي ﺣﺎﺻــــﻞ ﻛــــﺮڻ ﮔﻬﺮﺟــــﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺮﻛـــﺰ ﮐـــﻲ ﺻـــﺮف ﭨـــﻲ ﮐﺎﺗـــﺎ ﺳـــﭙﺮد ﻛﻴـــﺎ وﭸـــﻦ‪ .‬وﻗـــﺖ آﻳـــﻮ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﺻـــﺪر ﺻـــﺎﺣﺐ אن‬
‫ﻃــﺮف ﻏــﻮر ﻛــﺮي ﺗــﺮت ﻓﻴﺼــﻼ ﻛــﺮي‪ ،‬ﻧــﻪ ﺗــﻪ ﻣﻤﻜــﻦ آﻫــﻲ رﺟﻌــﺖ ﭘﺴــﻨﺪ ﻃﺒﻘــﺎ‪ ،‬وري‬
‫אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻣﻮﻗﻌﻲ ﮐﻲ ﺑﻪ ﻧﺎﻛﺎﻣﻴﺎب ﻧﻪ ﺑﻨﺎﺋﻴﻦ‪.‬‬

‫ﺌل‪:‬‬ ‫ﺌد ر ﺌن ا‬ ‫)‪(4‬‬

‫”ﺗﺠﺮﺑـــﻲ ۽ ﺗـــﺎرﻳﺨﻲ ﺣﻘﻴﻘـــﺘﻦ ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ ﻛﻴﺘـــﺮא ﻣـــﺎﮢﻬﻮ אن ﻧﺘﻴﺠـــﻲ ﺗـــﻲ ﭘﻬﺘـــﺎ‬
‫آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﻣﺴـــﻠﻢ אﻗﻠﻴـــﺖ وאرن ﺻـــﻮﺑﻦ ۽ ﭘﻨﺠـــﺎب ﺟـــﻲ ﻛـــﺎﻣﻮرن ۽ زﻣﻴﻨـــﺪאر ﻃﺒﻘـــﻲ ﺟـــﻲ‬
‫ﻣﺴـــﻠﻢ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﻃﺮﻓـــﺎن‪ ،‬ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟـــﻲ ﺟـــﺪא ﻗـــﻮم ﺟـــﻮ ﻧﻈﺮﻳـــﻮ אﻳﺠـــﺎد ﭤـــﻲ‪ ،‬ﻣﻠـــﻚ‬
‫ﺟـــﻮ ورﻫـــﺎﮜﻮ ﻛﺮאﻳـــﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬אن ﺟـــﻲ ﭘﻮﻳـــﺎن אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻃﺒﻘـــﻲ ﺟـــﻲ ﻧﺌـــﻴﻦ ﻣﻠـــﻚ ۾ ﺗﺴـــﻠﻂ ۽‬
‫אﺳﺘﺤﺼﺎل ﻗﺎﺋﻢ ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﺟﺬﺑﻮ ﻟﻜﻞ ﻫﻮ“‪.‬‬
‫”ﮔـــﺬرﻳﻞ ‪ 24‬ﺳـــﺎﻟﻦ ﺟـــﻲ ﻋﺮﺻـــﻲ ﺟـــﻲ ﺗـــﺎرﻳﺦ ﮔـــﻮאﻫﻲ ڏﺋـــﻲ ﭤـــﻲ ﺗـــﻪ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻣﻔـــﺎد‪ ،‬ﻧـــﻪ‬
‫ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻮ آﺋـــﻴﻦ ﭠـــﺎﻫﮡ ڏﻧـــﻮ‪ ،‬ﻧـــﻪ ﻋـــﻮאﻣﻲ ﺣﻜـــﻮﻣﺘﻦ ﮐـــﻲ وﺟـــﻮد ۾ אﭼـــﮡ ڏﻧـــﻮ‪ .‬ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ‬
‫ﻣـــﺲ ﻣـــﺲ ﻋـــﻮאﻣﻲ ﻃـــﺮح ﭼﻮﻧـــﮉﻳﻞ ﺻـــﺪر אﻗﺘـــﺪאر ﮐـــﻲ ﻛـــﮏ ۾ ﻛـــﺎن ﻫﻮﻧـــﺪو‪ .‬ﻣﻤﻜـــﻦ‬
‫آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﻫـــﻮ ﺳـــﻨﺪس ﻫﭩـــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻛـــﻲ ﻃﺮﻳﻘـــﺎ אﺳـــﺘﻌﻤﺎل ﻛـــﻦ‪ .‬אن ﻛـــﺮي אﻫـــﻮ ﻧﻬﺎﻳـــﺖ‬
‫ﺿـــﺮوري آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﺪن אﺳﺘﺤﺼـــﺎل ﮐـــﻲ ﺧـــﺘﻢ ﻛـــﺮڻ ﮐـــﺎن אڳ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن وري אﻗﺘـــﺪאر ۾‬
‫‪25‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫אﭼــﮡ ﺟــﺎ رﺳــﺘﺎ ۽ ذرﻳﻌــﺎ ﺧــﺘﻢ ﻛﻴــﺎ وﭸــﻦ‪ .‬ﮀﺎﻛــﺎڻ ﺗــﻪ ﻗــﻮﻣﻦ ﺟــﻲ ﺗﻌﻤﻴــﺮ ۽ ﺗﺮﻗــﻲ‪ ،‬ﭼﻨــﺪ‬
‫ﻣﻬﻴـــﻨﻦ ۾ ﻛﺎﻧـــﻪ ﭤـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻨﺪي آﻫـــﻲ‪ .‬ﺳـــﻮوﻳﺖ ﻳـــﻮﻧﻴﻦ ۽ ﭼـــﻴﻦ ﺟـــﺎ ﻣﺜـــﺎل אﺳـــﺎن ﺟـــﻲ‬
‫ﺳـــﺎﻣﻬﻮن آﻫـــﻦ‪ .‬ﺟـــﻦ ﮐـــﻲ ﻧﺌـــﻴﻦ ﻃـــﺮز ﺗـــﻲ ﺗﻌﻤﻴـــﺮ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺳـــﺎﻟﻦ ﺟـــﺎ ﺳـــﺎل ﮔـــﺬري وﻳـــﺎ‬
‫آﻫـــﻦ‪ ،‬ﭘـــﺮ אﭸـــﺎ ﺗـــﺎﺋﻴﻦ ﺳـــﻨﺪن ﻛـــﻢ ﭘﺎﻳـــﻪ ﺗﻜﻤﻴـــﻞ ﺗـــﻲ ﻛﻮﻧـــﻪ ﭘﻬﺘـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬درאز‬
‫ﻋﺮﺻــﻲ ﺟــﻲ ﺿــﺮورت آﻫــﻲ‪ .‬ﺗﻨﻬﻨﻜــﺮي ﺻـــﺪر ﺻــﺎﺣﺐ ﮐــﻲ אﻫــﻲ ﻃﺮﻳﻘــﺎ אﺧﺘﻴــﺎر ﻛـــﺮڻ‬
‫ﮔﻬـــﺮﺟﻦ‪ ،‬ﺟـــﻲ ﻋـــﻮאﻣﻲ دور ﮐـــﻲ ﻗـــﺎﺋﻢ رﮐـــﮡ ﻻ‪ ‬ﻛﺎرאﺋﺘـــﺎ ﭤـــﻴﻦ‪ .‬ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ ﭼﻨـــﺪ ﺳـــﮅאرא‬
‫ﻛﻴـــﺎﺋﻴﻦ ۽ אن ﮐـــﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﮐــــﻴﺲ ﻫﭩـــﺎﺋﻲ ﮀــــﮇﻳﻮ وﻳـــﻮ‪ ،‬ﺗــــﻪ ﺳـــﺎري ﻣﺤﻨــــﺖ رאﺋﮕـــﺎن وﻳﻨــــﺪي‪.‬‬
‫ﺗﻨﻬﻨﻜـــﺮي ﺑﻨﻴـــﺎدي ﻃـــﺮح ﺳـــﺎن ﮐـــﻴﺲ אول ۾ אﻫـــﻲ ﻣﺴـــﺌﻼ ﺣـــﻞ ﻛـــﺮڻ ﮔﻬـــﺮﺟﻦ‪ ،‬ﺟـــﻦ‬
‫ﺟﻲ ﻛﺮي ﻫﻨﻦ ﺟﻮ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﻲ ﺗﺴﻠﻂ ۽ אﺛﺮ ﻫﻴﭡﻴﺎن آﻫﻦ‪:‬‬
‫‪:‬‬ ‫ﺑ‬ ‫ت‬ ‫ي‬ ‫)‪ ( 1‬ر‬
‫”ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﻣﻠﭩﺮي ۽ ﺳﻮل ﺳﺮوس وאرא‪ ،‬ﺳﺎري ﻧﻈﺎم ﺗﻲ אﺛﺮאﻧﺪאز ﭤﻴﻦ ﭤﺎ“‪.‬‬
‫ر ‪:‬‬ ‫م‬ ‫ا ﺌ‬ ‫ﺌ‬ ‫)‪( 2‬‬
‫”ﺟـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﻋﻼﺋﻘـــﺎ ﺋـــﻲ ﻗـــﻮم ﺟـــﻲ ﺣﻘـــﻦ ﺟـــﻲ ﭘﺎﺋﻤـــﺎﻟﻲ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻣﺴـــﺘﻘﻞ‬
‫ﻣﻔﺎد אﻧﻬﻦ ﺟﻲ אﺳﺘﺤﺼﺎل ﺟﺎري رﮐﮡ ﻻ‪ ‬ﻣﻨﺼﻮﺑﻪ ﺑﻨﺪي ﻛﻦ ﭤﺎ“‪.‬‬
‫ت‪:‬‬ ‫ﺌم‬ ‫)‪ (3‬ا‬
‫”ﺟـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي ﻋـــﻮאم ﺟـــﻮ ﺗﻮﺟﻬـــﻪ ﺳـــﻨﺪن روزﻣـــﺮه ﺟـــﻲ ﻣﺴـــﺌﻠﻦ ﮐـــﺎن ﻫﭩـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻋﻘـــﻞ‬
‫ﺟــﻲ ﻋﻴــﻮض ﺟــﺬﺑﺎﺗﻲ ﺑﻨﻴــﺎدن ﺗــﻲ رﮐــﻲ‪ ،‬ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ﺟــﻲ אﺳﺘﺤﺼــﺎل ﺟــﺎري رﮐــﮡ ﻻ‪‬‬
‫ﻣﻴﺪאن ﻫﻤﻮאر ﻛﻴﻮ وﭸﻲ“‪.‬‬
‫ﺌ ت‪:‬‬ ‫)‪ (4‬روارن‬
‫”ﺟـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي ﻫﻨﮕـــﺎﻣﻲ ﺣـــﺎﻟﺘﻦ ﺟـــﻮ אﻇﻬـــﺎر ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻟﺸـــﻜﺮ وڌאﺋـــﮡ ۽ ﻋـــﻮאم ﺟـــﻲ‬
‫آزאدي ﺳﻠﺐ ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﺟﻮאز ﭘﻴﺪא ﻛﻴﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ“‪.‬‬
‫”אن ﻛـــﺮي ﺻـــﺪر ﺻـــﺎﺣﺐ ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﺪس ﭘﺮوﮔـــﺮאم ﮐـــﻲ ﭘﺎﻳـــﻪ ﺗﻜﻤﻴـــﻞ ﺗـــﻲ ﭘﻬﭽـــﺎﺋﮡ ﻻ‪‬‬
‫ﭘﻬــﺮﻳﻦ ﻣﭥــﻲ ذﻛــﺮ ﻛﻴــﻞ ﭼﺌﻨــﻲ ﺳــﻮאﻟﻦ ﺟــﻮ ﻓﻴﺼــﻠﻮ ﻛﺮﮢــﻮ ﭘﻮﻧــﺪو‪ ،‬ﺗــﻪ ﺟﻴــﺌﻦ ’ﻧــﻪ ﻫﺠــﻲ‬
‫ﺑﺎﻧﺲ‪ ،‬ﻧﻪ وﭴﻲ ﺑﺎﻧﺴﺮي‘‪“.‬‬
‫‪:‬‬ ‫ﺌن د‬ ‫)‪ (5‬ر وارن‬
‫”ﭘﺎﻛﺴـــــﺘﺎن ﻗـــــﺎﺋﻢ ﭤـــــﻴﮡ ﮐـــــﺎن وﭠـــــﻲ ﺟﻤﻠـــــﻲ ﺣﻜـــــﻮﻣﺘﻦ ﺟـــــﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴـــــﻲ ﭜـــــﺎرت ۽‬
‫אﻓﻐﺎﻧﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ ﻣﺨﺎﺻــــﻤﺖ ﺟــــﻲ آڌאر ﺗــــﻲ رﭤﻴــــﻞ رﻫــــﻲ آﻫــــﻲ‪ .‬אﻧﻬــــﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴــــﻲ‪ ‬ﺳــــﺒﺐ‬
‫ﻟﺸــــﻜﺮ وڌאﺋــــﮡ ﺿــــﺮوري ﺳــــﻤﺠﻬﻴﻮ وﻳــــﻮ‪ .‬אن ﻻ‪ ‬ﭔــــﺎﻫﺮﻳﻦ ﺳــــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﻃــــﺎﻗﺘﻦ ﮐــــﺎن ﻣــــﺪد‬
‫ﺣﺎﺻـــﻞ ﻛـــﺮڻ وאﺳـــﻄﻲ ﻋﻬـــﺪﻧﺎﻣﺎ ﻛﻴـــﺎ وﻳـــﺎ‪ .‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻛـــﺮي ﭨـــﻲ ﺟﻨﮕﻴـــﻮن ﻟﮍﮢﻴـــﻮن ﭘﻴـــﻮن‪.‬‬
‫ﻟﺸــــﻜﺮ وڌאﺋــــﮡ ﺳــــﺒﺐ ﻣﻠﭩــــﺮي‪ ‬ﮐــــﻲ ﻣﻠﻜــــﻲ ﺳﻴﺎﺳــــﺖ ۾ دﺳــــﺖ אﻧــــﺪאزي‪ ‬ﻛــــﺮڻ ﺟــــﻮ‬
‫ﻣﻮﻗﻌـــﻮ ﻣﻴﺴـــﺮ ﭤﻴـــﻮ‪ ،‬۽ ڊﻛﭩﻴﭩـــﺮي ﻧﻈـــﺎم ﻗـــﺎﺋﻢ ﭤﻴـــﻮ‪ .‬ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ אن ﻣﺴـــﺌﻠﻲ ﺟـــﻲ ﺗﻬـــﻪ ۾‬

‫‪26‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫وﭸﺒـــﻮ ﺗـــﻪ ﻣﻠﻜـــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﺖ ﮐـــﻲ ﻧﻔـــﺮت ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ ﺗﺼـــﻮر ﻛـــﺮڻ‪ ،‬אن ﺟـــﻮ ﻣﮑﻴـــﻪ‬
‫ﻛﺎرڻ ﻣﻌﻠﻮم ﭤﻴﻨﺪو“‪.‬‬
‫”ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﮐـــﻲ ﻣﻀـــﺒﻮط ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ،‬אﻣـــﻦ ﺟـــﻲ ﺿـــﺮورت آﻫـــﻲ‪ .‬אﻫـــﻮ ﺗـــﮇﻫﻦ ﺣﺎﺻـــﻞ‬
‫ﭤـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻨﺪو‪ ،‬ﺟـــﮇﻫﻦ אن ﺟـــﺎ ﺗﻌﻠﻘـــﺎت ﭜـــﺮ وאرن ﻣﻠﻜـــﻦ ﺳـــﺎن دوﺳـــﺘﺎﮢﺎ ﻫﺠـــﻦ‪ .‬ﻣﺴـــﺘﻘﻞ‬
‫ﻣﻔــــﺎد ﻛــــﮇﻫﻦ ﺑــــﻪ ﻧــــﻪ ﭼﺎﻫﻴﻨــــﺪא‪ ،‬ﺗــــﻪ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ ﻣﻮﺟــــﻮده ﻣﺨﺎﺻــــﻤﺖ وאري ﭘﺎﻟﻴﺴــــﻲ‬
‫ﺧـــﺘﻢ ﻛﺌـــﻲ وﭸـــﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛـــﺎڻ ﺗـــﻪ אن ﻛـــﺮي ﻫﻨﮕـــﺎﻣﻲ ﺣـــﺎﻟﺘﻦ ﺟـــﻲ ﻋـــﺬر ﺗـــﻲ ﻫـــﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻮ‬
‫אﻗﺘﺪאر ۽ אﺳﺘﺤﺼﺎل ﻗﺎﺋﻢ رﮐﻲ ﺳﮕﻬﻦ ﭤﺎ“‪.‬‬
‫”אﻫـــﻲ ﭼﻨـــﺪ ﺳـــﻮאل آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺟـــﻦ ﺟـــﻮ ﺧﺎﻃﺮﺧﻮאﻫـــﻪ ﺣـــﻞ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﮐـــﻲ ﻣﻮﺟـــﻮده ﮘﻨﭝﻴـــﺮ‬
‫ﺣﺎﻟﺘﻦ ﻣﺎن ﻛﮃي ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻮ“‪.‬‬
‫ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ دאﻧﺸــﻮر ﻃﺒﻘــﻲ ﻻ‪ ‬ﭘــﮡ ﻣــﻮن ﭼﻨــﺪ ﺗﺠــﻮﻳﺰون رﭤﻴــﻮن آﻫــﻦ‪ .‬ﺟﻴﻜــﮇﻫﻦ ﻫــﻮ‬
‫אن ﺗﻲ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪא ﺗﻪ ﻣﻠﻚ ﺟﺎ ﮔﻬﮣﺎ ﻣﺴﺌﻼ ﺣﻞ ﻛﺮڻ ۾ ﻣﺪد ڏﻳﺌﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪא‪:‬‬
‫)‪ (1‬ﻣﻠــــﻚ ﺟــــﻲ אﻧﺘﺸــــﺎر‪ ،‬אﻓﺮאﺗﻔــــﺮي‪ ‬۽ ﻣﻮﺟــــﻮده ﭘﺴــــﺖ ﺣــــﺎﻟﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ ﻣﭥــــﻲ ذﻛــــﺮ‬
‫ﻛﻴـــﻞ‪ ،‬ﭘـــﻨﺠﻦ אﺻـــﻮﻟﻦ ﺟـــﻲ ﺗﺸـــﺮﻳﺢ ﻛـــﺮي‪ ،‬ذﻫﻨـــﻲ ﺗﺒـــﺪﻳﻠﻲ آﮢـــﮡ ﻻ‪ ‬ﻣـــﻮن ﻛـــﻲ ﺧﻴـــﺎل‬
‫ﻗﻠﻤﺒﻨﺪ ﻛﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﮐﻴﻦ ﮔﻬﺮﺟﻲ ﺗﻪ אﻧﻬﻦ ﮐﺎن ﻫﻮ وאﻗﻔﻴﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻦ‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﺻـــﺪر ﮐـــﻲ ﻣﭥـــﻲ ﺑﻴـــﺎن ﻛﻴـــﻞ אﺻـــﻮﻟﻦ ﺟـــﻲ روﺷـــﻨﻲ‪ ‬۾ ﭼﻨـــﺪ ﻣﻌﺮوﺿـــﺎت ﭘـــﻴﺶ‬
‫ﻛﺮي‪ ،‬אﻧﻬﻲ‪ ‬ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ﻫﻮ ﻋﺎم رא‪ ‬ﭘﻴﺪא ﻛﻦ‪.‬‬
‫)‪ (3‬ﻫــﻮ ﻣﺨﻠــﺺ ﻛــﺎرﻛﻨﻦ ﺗــﻲ ﻣﺸــﺘﻤﻞ ”ﺧــﺪאم ﺳــﻨﮅ“ )‪ (Servants of Sindh‬ﺟــﺎ ﺟﭥــﺎ‬
‫ﺗﻴﺎرﻛﻦ‪.‬‬
‫”ﻣﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﺳـــﻤﺠﻬﻪ ﻣﻮﺟـــﺐ ﻧﺌـــﻴﻦ ﺻـــﺪر ﺟـــﻲ ﻫـــﭣ ﻫﻴـــﭟ ﻋـــﻮאم ﮐـــﻲ آﺧـــﺮي ﻣﻮﻗﻌـــﻮ‬
‫ﻣﻠﻴـــﻮ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﻣﻠﻜـــﻲ ﻣﺴـــﺌﻠﻦ ﮐـــﻲ ﺣـــﻞ ﻛـــﺮאﺋﻴﻦ‪ ،‬ﻧـــﻪ ﺗـــﻪ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﭘـــﺮزא ﭘـــﺮزא ﭤـــﻲ‬
‫وﻳﻨـــﺪو‪ .‬ﺟﻴـــﺌﻦ ﺗـــﻪ ﺻـــﺪر ﺟـــﻲ ﭼـــﻮﻃﺮف ﻛﻴﺌـــﻲ ﻏﻠـــﻂ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﭰﺮﻳـــﺎ ﺑﻴﭡـــﺎ آﻫـــﻦ‪ ،‬אن ﻛـــﺮي‬
‫ﻣــــﺆﺛﺮ ﺗﺠـــــﻮﻳﺰون אن ﺗـــــﺎﺋﻴﻦ ﭘﻬﭽـــــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺟـــــﺎﻣﻊ ۽ زوردאر ﻋـــــﻮאﻣﻲ آوאز ﭘﻴـــــﺪ אﻛﺮﮢـــــﻮ‬
‫ﭘﻮﻧﺪو‪“.‬‬
‫אﻧﻬــــﻲ‪ ‬ﻣﻨﻬﻨﺠــــﻲ ﺗﻘﺮﻳــــﺮ ﻛــــﺮڻ ﮐــــﺎﻧﭙﻮ‪ ،‬ﺳــــﺎري‪ ‬ﺳــــﻨﮅ ﺑﻠــــﻚ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ۾ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ‬
‫ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﻔﺎد אﺧﺒﺎرن ﻫﺎ‪ ‬ﮔﻬﻮڙא ﻣﭽﺎﺋﻲ ڏﻧﻲ‪ -‬ﭼﻲ‪:‬‬
‫)אﻟــــﻒ( ﺟــــﻲ‪ .‬אﻳــــﻢ‪ .‬ﺳــــﻴﺪ ﻧﻈﺮﺋــــﻲ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ ﻇــــﺎﻫﺮ ﻇﻬــــﻮر ﻣﺨﺎﻟﻔــــﺖ ﻛــــﺮي‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻲ ﺧﺘﻢ ﻛﺮڻ ﺟﻮ אﻋﻼن ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)ب( ﺟــــﻲ‪ .‬אﻳــــﻢ‪ .‬ﺳــــﻴﺪ ﻫﻨــــﺪو ﭜــــﺎرت ﺳــــﺎن ﭠﺎﻫــــﻪ ﻛــــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻣﺸــــﻮرو ڏﺋــــﻲ‪ ،‬אن ﺟــــﻲ‬
‫אﻳﺠﻨﭩﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻛﻢ ڏﻧﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)ت( ﺟـــﻲ‪ .‬אﻳـــﻢ‪ .‬ﺳـــﻴﺪ ﺳـــﻴﻜﻴﻮﻟﺮ ﻧﻈـــﺎم ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻲ ﺗﺠـــﻮﻳﺰ ﭘـــﻴﺶ‬
‫ﻛﺮي‪ ،‬אﺳﻼم دﺷﻤﻨﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻛﻢ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)ث( ﺟــــﻲ‪ .‬אﻳــــﻢ‪ .‬ﺳــــﻴﺪ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﻣﺴــــﺘﻘﻞ ﻣﻔــــﺎد ﺟــــﻮ ذﻛــــﺮ ﻛــــﺮي‪ ،‬ﻣﻠــــﻚ ۾‬
‫ﻧﻔﺮت ۽ ﻧﻔﺎق ﭘﻴﺪא ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﭔﺞ ﭘﻮﮐﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬

‫‪27‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫)ج( ﺟــــﻲ‪ .‬אﻳــــﻢ‪ .‬ﺳــــﻴﺪ ﻓﺴــــﻄﺎﺋﻲ ﻧﻈــــﺎم ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﺟــــﻮ ﻧــــﺎﻟﻮ وﭠــــﻲ‪ ،‬ﻣﺮﻛــــﺰ ﮐــــﻲ‬
‫ﻛﻤﺰور ﻛﺮي‪ ،‬رﻫﻴﻞ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻲ وڌﻳﻚ ﻛﻤﺰور ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﭘﺮﭼﺎر ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)ح( ﺟـــﻲ‪ .‬אﻳـــﻢ‪ .‬ﺳـــﻴﺪ ﻛـــﺎرﻛﻨﻦ ﺟـــﺎ ﺟﭥـــﺎ ﺗﻴـــﺎر ﻛﺮאﺋـــﻲ‪ ،‬ﮔـــﻮرﻳﻼ ﺟﻨـــﮓ ذرﻳﻌـــﻲ ﺳـــﻨﮅ‬
‫ﮐﻲ آزאد ﻛﺮאﺋﮡ ﮔﻬﺮي ﭤﻮ‪.‬‬
‫)خ( ﺟـــﻲ‪ .‬אﻳـــﻢ‪ .‬ﺳـــﻴﺪ ﺟـــﻲ ﻣﺠﻠـــﺲ ۾ ﺷـــﺎﮔﺮدن ﻃﺮﻓـــﺎن ﺗﻘﺮﻳـــﺮون ﭤﻴـــﻮن‪ ،‬ﺗـــﻪ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ۽‬
‫ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﻣﺴــــﺘﻘﻞ ﻣﻔــــﺎد ﺟــــﻮ ﻗﺘــــﻞ ﻋــــﺎم ﻛــــﺮي‪ ،‬ﺳــــﻨﮅو درﻳﺎﻫــــﻪ رت ﺳــــﺎن ﭜﺮﻳــــﻮ وﭸــــﻲ‬
‫وﻏﻴﺮه‪.‬‬
‫אﻧﻬــــﻲ‪ ‬ﺗــــﻲ ﻧﺌــــﻮن ﺻــــﺪر ڊﭴــــﻲ وﻳــــﻮ‪ ،‬۽ ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻲ ﺳــــﻴﻜﺮﻳﭩﺮي )ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ‬
‫ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻲ رﮐـــﻮאل( ﻣﺴـــﭩﺮ ﺟـــﻲ‪ .‬אي‪ .‬رﺣـــﻴﻢ ﮐـــﺎن ﻟﻴﭩـــﺮ ﻟﮑـــﺎرאﺋﻲ ﻣﻮﻛﻠﻴـــﺎﺋﻴﻦ‪.‬‬
‫ﺟـــﻨﻬﻦ ۾ ﻣﻮﻧﮑـــﺎن‪ ،‬ﻣﭥـــﻲ ذﻛـــﺮ ﻛﻴـــﻞ אﻟـــﺰאﻣﻦ ﺟـــﺎ ﺟـــﻮאب ﻃﻠـــﺐ ﻛﻴـــﺎ وﻳـــﺎ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺗـــﻲ‬
‫ﻣﻮن ﮐﻴﺲ ﺟﻮאب ﻣﻮﻛﻠﻴﻮ ﺗﻪ‪:‬‬
‫)אﻟﻒ( ﻧﻈﺮﺋﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻲ ﺳﻨﺪس ﺑﺎﻧﻲ‪ ‬ﺟﻨﺎح ﺻﺎﺣﺐ رد ﻛﺮي وﻳﻮ ﻫﻮ‪.‬‬
‫)ب( ﭜﺎرت ﺳﺎن دوﺳﺘﺎﻧﻪ ﺗﻌﻠﻘﺎت‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﺑﭽﺎ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﺿﺮوري ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫)ت( ﺳﻴﻜﻴﻮﻟﺮ ﻧﻈﺎم ﺣﻜﻮﻣﺖ دور ﺟﺪﻳﺪ ﺟﻲ ﺗﻘﺎﺿﺎﺋﻦ ﺟﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)ث( ﺳـــﻨﮅي ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻲ ﺣﻔﺎﻇـــﺖ ﺟـــﻲ ﮔﻔﺘﮕـــﻮ ﻛـــﺮڻ ﮐـــﻲ ﻧﻔـــﺎق ۽ ﻧﻔـــﺮت ﭰﻬﻼﺋــــﮡ‬
‫ﺳﺎن ﺗﺸﺒﻴﻬﻪ ڏﻳﮡ ﻏﻠﻂ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)ح( ﻛــﺎرﻛﻨﻦ ﺟــﺎ ﺟﭥــﺎ‪ ،‬ﮔــﻮرﻳﻼ ﺟﻨــﮓ ﻻ‪ ‬ﺗﻴــﺎر ﻛــﺮڻ ﻣﻘﺼــﺪ ﻧــﻪ ﻫــﻮ‪ ،‬ﭘــﺮ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ۾‬
‫ﺻﺤﻴﺢ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺷﻌﻮر ﭘﻴﺪא ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫)خ( ﺷﺎﮔﺮدن ﻃﺮﻓﺎن ﺧﻮن ﺧﺮאﺑﻲ‪ ‬ﺟﻮن ﺗﻘﺮﻳﺮون ﻛﻮﻧﻪ ﭤﻴﻮن ﻫﻴﻮن‪.‬‬
‫ﻣﻤﻜـــﻦ آﻫـــﻲ‪ ،‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬وﻗـــﺖ ﻣـــﻮﻧﮑﻲ ﻧﻈﺮﺑﻨـــﺪ ﻛﺮאﻳـــﻮ وﭸـــﻲ ﻫـــﺎ‪ ،‬ﭘـــﺮ אﭸـــﺎ ﺳـــﻨﺪس‬
‫ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻃـــﺎﻗﺘﻮر ﻧـــﻪ ﭤـــﻲ ﻫﺌـــﻲ‪ .‬ﺗﻨﻬﻨﻜـــﺮي ﻣﻨﻬﻨﺠـــﻮ ﺟـــﻮאب אﺧﺒـــﺎرن ۾ ﺷـــﺎﻳﻊ ﻛـــﺮي‪،‬‬
‫وڌﻳﻚ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﺧﻼف ﻛﻮﺑﻪ ﻗﺪم ﻧﻪ ﮐﻨﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﻛﺠﻬـــــﻪ وﻗـــــﺖ ﮐـــــﺎن ﭘـــــﻮ‪ ‬ﻣـــــﻮن ﮐـــــﻲ אﺳـــــﻼم آﺑـــــﺎد ﮔﻬﺮאﺋـــــﻲ‪ ،‬ﺻـــــﻮﺑﻲ ﺳـــــﺮﺣﺪ ۽‬
‫ﺑﻠﻮﭼﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ ﻧﻴﺸــــﻨﻞ ﻋــــﻮאﻣﻲ ﭘــــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ ﻣﻴﻤﺒــــﺮن ﺳــــﺎن ﺳــــﻤﺠﻬﻮﺗﻲ ﻛــــﺮאﺋﮡ ۾‬
‫ﻣـــﺪد ﻛـــﺮאﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﭼﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬אن ﻻ‪ ‬ﻣـــﻮن ﺣﺘـــﻲ אﻻﻣﻜـــﺎن ﻣـــﺪد ﻛـــﺮي‪ ،‬ﭔﻨﻬـــﻲ ڌرﻳـــﻦ ﺟـــﻲ‬
‫ﭠﺎﻫـــﻪ ﻻ‪ ‬ﻣـــﺎﺣﻮل‪ -‬ﺳـــﺎزﮔﺎر ﺑﻨـــﺎﻳﻮ‪ .‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻧﺘﻴﺠـــﻲ ۾ ﺻـــﻮﺑﻲ ﺳـــﺮﺣﺪ ۽ ﺑﻠﻮﭼﺴـــﺘﺎن ۾‬
‫ﻧﻌــــﭗ ۽ ﺟﻤﻴﻌــــﺖ אﻟﻌﻠﻤــــﺎ‪ ‬ﺟــــﻦ ﮔــــﮇﻳﻞ وزאرﺗــــﻮن وﺟــــﻮد ۾ آﻳــــﻮن‪ ،‬۽ ﻧﻌــــﭗ ﺟــــﺎ ﮔــــﻮرﻧﺮ‬
‫ﻣﻘﺮر ﭤﻴﺎ‪.‬‬
‫אﻫـــﺎ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﮐـــﻲ ﻧﺎﭘﺴـــﻨﺪ ﭘﻴﺌـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻦ ﭜﭩـــﻲ ﺻـــﺎﺣﺐ ﺗـــﻲ‬
‫زور وڌو ﺗــﻪ אن ﻋﻬــﺪﻧﺎﻣﻲ ﮐـــﻲ ﭨﻮڙﻳــﻮ وﭸـــﻲ‪ ،‬ﺟﻴــﺌﻦ ﺗــﻪ ﭜﭩـــﻮ ﺻــﺎﺣﺐ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﮔﺮوﻫــﻪ ﺟـــﻮ‬
‫ﻧﻤﺎﺋﻨـــﺪو ۽ ﭘﻮﺋﻠـــﮗ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﺗـــﻨﻬﻦ אن ﺻـــﻮرﺗﺤﺎل ﺟـــﻲ ﭘﻴـــﺪא ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ،‬ﺣـــﺎﻟﺘﻮن ﭘﻴـــﺪא ﻛـــﺮڻ‬
‫ﺷــــﺮوع ﻛﻴــــﻮن‪ .‬ﺳــــﺮﺣﺪ ﻣــــﺎن אن ﻛــــﻢ ﺟــــﻲ ﺳــــﺮאﻧﺠﺎﻣﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﺧــــﺎن ﻗﻴــــﻮم ﺧــــﺎن ﮐــــﻲ‬
‫ﻣﺮﻛــــﺰي وزאرت ۾ ﻣﻘــــﺮر ﻛﻴــــﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﺟــــﻮ ﺳــــﻨﺪس ﺳــــﺎن ﻣﺮﻛــــﺰي وزאرت ۾ ﻏــــﻮث‬

‫‪28‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺑﺨـــﺶ رﺋﻴﺴـــﺎﮢﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ ﻣﻘـــﺮر ﻛﻴـــﺎﺋﻴﻦ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺑﻠﻮﭼﺴـــﺘﺎن وزאرت ﻻ‪ ‬ﻣﺨـــﺎﻟﻒ ﮔـــﺮوپ‬
‫ﭘﻴـــﺪא ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻮ ﻛـــﻢ ﻫـــﭣ ۾ ﮐﻨﻴـــﻮ‪ .‬ﭔﺌـــﻲ ﭘﺎﺳـــﻲ ﻫـــﻦ ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﺪس آﻗـــﺎ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ‬
‫ﺳـــﺎﻣﺮאج ﻃﺮﻓـــﺎن‪ ،‬دﻣـــﺎغ ۾ ﻫـــﻲ‪ ‬ﮘﺎﻟﻬـــﻪ وﻳﻬـــﺎري وﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﻫـــﻮ אﻫـــﮍو ﻻﺋـــﻖ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﻫـــﻮ‬
‫ﻣﻐﺮﺑـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ ﺟـــﺪא ﺟـــﺪא ﻗـــﻮﻣﻦ ﮐـــﻲ אﺳـــﭩﻴﻢ روﻟـــﺮ وאﻧﮕـــﺮ ﺧـــﺘﻢ ﻛـــﺮي ﻫـــﻚ‬
‫ﻗــﻮم ﺑﻨــﺎﺋﻲ ﺳــﮕﻬﻨﺪو‪ .‬ﺟــﻮ ﻛــﻢ ﺟﻨــﺎح ﺻــﺎﺣﺐ ﻧــﻪ ﻛــﺮي ﺳــﮕﻬﻴﻮ‪ ،‬ﺳــﻮ ﻫــﻮ ﻛــﺮڻ ﺟــﻮ‬
‫אﻫـــﻞ ﻫـــﻮ‪ .‬אزאﻧﺴـــﻮא‪ ‬ﻫـــﻦ ﮐـــﻲ ﻓﺴـــﻄﺎﺋﻲ ﻛﺘـــﺎب ﭘـــﮍﻫﮡ ﺑﻌـــﺪ دﻣـــﺎغ ۾ ﻫـــﻲ‪ ‬وﻫـــﻢ وﻳﻬـــﻲ‬
‫رﻫﻴـــﻮ ﺗـــﻪ ﺳـــﺎري ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ ﭔـــﻴﻦ ﭘـــﺎرﭨﻴﻦ ﮐـــﻲ ﺧـــﺘﻢ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﭘﻴـــﭙﻠﺲ ﭘـــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ‬
‫ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻲ وאﺣـــﺪ ﻧﻤﺎﺋﻨـــﺪه ﺟﻤﺎﻋـــﺖ ﺑﻨـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻫﭩﻠـــﺮ وאﻧﮕـــﺮ ﻫـــﻮ ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻮ وאﺣـــﺪ ﻟﻴـــﮉر‬
‫ﺑﻨﺠﻲ‪ ،‬ڊﻛﭩﻴﭩﺮאﻧﻪ ﻃﻮر ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﻼﺋﻲ ﺳﮕﻬﻴﻮ ﭤﻲ‪.‬‬
‫אﻧﻬــﻦ ﮘــﺎﻟﻬﻴﻦ ﮐــﻲ ﺳــﺎﻣﻬﻮن رﮐــﻲ ﺳــﺘﻴﻦ ﺻــﺪر ﺻــﺎﺣﺐ ﻣﺨــﺎﻟﻒ ﭘــﺎرﭨﻴﻦ ﺟــﻲ ﻣﮑﻴــﻪ‬
‫ﻟﻴــﮉرن ﮐــﻲ ڊﻳﭵــﺎري ﻳــﺎ ﻻﻟــﭻ ڏﻳﺌــﻲ‪ ،‬ﭘــﺎرﭨﻴﻦ ﮐــﻲ ﻛﻤــﺰور ﻛــﺮڻ ﺷــﺮوع ﻛﻴــﻮ‪ .‬ﻣﺴــﻠﻢ‬
‫ﻟﻴـــﮓ ﺟـــﻲ ﻣﮑﻴـــﻪ ﻟﻴـــﮉر ﻣﻴـــﺎن ﻣﺤﻤـــﺪ ﻣﻤﺘـــﺎز دوﻟﺘﺎﻧـــﻪ ﮐـــﻲ ﻫـــﻦ אﻧﮕﻠﻨـــﮉ ۾ ﺳـــﻔﻴﺮ ﻛـــﺮي‪،‬‬
‫ﻣﺴـــﻠﻢ ﻟﻴـــﮓ ﮐـــﻲ وڏو ڌכ ﻫﻨﻴـــﻮ‪ .‬אن ﮐـــﺎن ﭘـــﻮ‪ ‬ﻣﺴـــﻠﻢ ﻟﻴـــﮓ ﺟـــﻲ ﭔﺌـــﻲ ﮔﺮوﻫـــﻪ ﺟـــﻲ‬
‫ﻣﮑﻴــﻪ ﻟﻴـــﮉر ﺧــﺎن ﻋﺒـــﺪאﻟﻘﻴﻮم ﺧــﺎن ﮐـــﻲ ﻣﺮﻛــﺰي وزאرت ۾ وزﻳـــﺮ ﻣﻘــﺮر ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺧﺮﻳـــﺪ‬
‫ﻛـــﺮي ورﺗـــﺎﺋﻴﻦ‪ .‬אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﺳـــﺎن ﻫـــﻦ ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻲ وڏي ﺟﻤﺎﻋـــﺖ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻟﻴـــﮓ ﮐـــﻲ‬
‫ﺑﻐﻴــﺮ ﻛـــﻨﻬﻦ ﺗﻜﻠﻴـــﻒ ﺟـــﻲ ﻛﻤــﺰور ﻛـــﺮي ﮀـــﮇﻳﻮ‪ .‬ﭔـــﻲ ﭘــﺎرﭨﻲ ﺟﻤﺎﻋـــﺖ אﺳـــﻼﻣﻲ ﻫﺌـــﻲ‪.‬‬
‫אن ﺟــــﻲ ﻫــــﻚ ﺳــــﺎﺑﻖ ﻣﮑﻴــــﻪ ﻛــــﺎرﻛﻦ ﻛــــﻮﺛﺮ ﻧﻴــــﺎزي‪ ‬ﮐــــﻲ ﭘــــﺎڻ وٽ وزﻳــــﺮ ﻛــــﺮي‬
‫رﮐﻴـــﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ אن ﺟـــﻲ ﭔـــﻴﻦ ﻟﻴـــﮉرن ﻣﻮﻟـــﻮي ﻣـــﻮدودي ۽ ﻣﻴـــﺎن ﻃﻔﻴـــﻞ ﮐـــﻲ ﺟـــﮇﻫﻦ‬
‫ﻻﻟـــﭻ ذرﻳﻌـــﻲ ﺧﺮﻳـــﺪ ﻛـــﺮي ﻧـــﻪ ﺳـــﮕﻬﻴﻮ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﻫـــﻚ ﻃـــﺮف ﻫـــﻨﻦ ﮐـــﻲ ﻫﻴﺴـــﺎﺋﮡ ﺟـــﺎ ﺣﺮﺑـــﺎ‬
‫אﺳــــﺘﻌﻤﺎل ﻛﻴــــﺎﺋﻴﻦ‪ ،‬۽ ﭔــــﻲ ﻃــــﺮف ﺳــــﻨﺪن ﭘﺎﻟﻴﺴــــﻲ ﺟــــﺎ ﻣﮑﻴــــﻪ אﺻــــﻮل אﭘﻨــــﺎﺋﻲ‪ ،‬אﻧﻬــــﻲ‪‬‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻛﻢ ﻛﺮڻ ﻟﮙﻮ‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــــﺘﺎن ۾ ﻣﺴـــــﻠﻢ ﻟﻴـــــﮓ ﻟﻴـــــﮉرن ﺟـــــﻲ אﺧـــــﻼق ﺟـــــﻮ אﻧـــــﺪאزو אن ﻣـــــﺎن ﻛـــــﺮي‬
‫ﺳــﮕﻬﺠﻲ ﭤــﻮ‪ ،‬ﺗــﻪ رﮘــﻮ ﭤــﻮرو אڳ ﭜﭩــﻲ ﺻــﺎﺣﺐ‪ ،‬دوﻟﺘﺎﻧــﻪ ﮐــﻲ ﺑﺮﺳــﺮ ﻋــﺎم ”ﻛﻮﺋــﻮ“ ﺳــﮇي‬
‫ﺑــﻲ ﻋــﺰت ﻛﻴــﻮ ﻫــﻮ‪ ،‬۽ ﺧــﺎن ﻋﺒــﺪאﻟﻘﻴﻮم ﺧــﺎن ﮐــﻲ “ڊﺑــﻞ ﺑﻴــﺮل ﺧــﺎن“ ۽ ”אﮘﻴــﺎن ﭘﭡﻴــﺎن‬
‫ﺧـــﺎن“ ﺳـــﮇي ﺑـــﺪﻧﺎم ﻛﻴـــﻮ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﭘـــﺮ ﺷﺨﺼـــﻲ ﻻﻟـــﭻ ﺧـــﺎﻃﺮ ﻫـــﻨﻦ ﺻـــﺎﺣﺒﻦ‪ ،‬ﭘـــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ‬
‫ﻋﺰت ﮐﻲ درﻛﻨﺎر رﮐﻲ‪ ،‬وﭸﻲ ﺳﺎﮘﺌﻲ ﻣﺎﮢﻬﻮ‪ ‬ﻫﭥﺎن ﻋﻬﺪא ﻗﺒﻮل ﻛﻴﺎ‪.‬‬
‫ﻫــﺎﮢﻲ ﺗــﻪ ﺻــﺎف ﻇــﺎﻫﺮ ﭤــﻲ وﻳــﻮ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺗــﻪ ﺻــﻮﺑﻲ ﺳــﺮﺣﺪ ۾ ﻧﻴﺸــﻨﻞ ﻋــﻮאﻣﻲ ﭘــﺎرﭨﻲ‪‬‬
‫ﺟـــــﻲ ﻛﻮﻟﻴﺸـــــﻦ وزאرت ﭠـــــﺎﻫﮡ ﺟـــــﻲ אﺟـــــﺎزت ڏﻳـــــﮡ وﻗـــــﺖ‪ ،‬ﻫـــــﻦ ﺻـــــﺪق دﻟـــــﻲ‪ ‬ﺳـــــﺎن‬
‫ﺳـــﻤﺠﻬﻮﺗﻮ ﻧـــﻪ ﻛﻴـــﻮ ﻫـــﻮ‪ .‬ﺳـــﮕﻬﻮ ﺋـــﻲ ﻣﺮﻛـــﺰي وزאرت ۾ ﻋـــﺎم ﺗﺴـــﻠﻴﻢ ﻛﻴـــﻞ אﺻـــﻮل‬
‫۽ ﺳــﻤﺠﻬﻮﺗﻲ ﺧــﻼف‪ ،‬ﺧــﺎن ﻋﺒــﺪאﻟﻘﻴﻮم ﺧــﺎن ﮐـــﻲ وزﻳــﺮ ﻛــﺮي‪ ،‬אن ﺟــﻲ ﻣﻌﺮﻓــﺖ ﻧﺌـــﻴﻦ‬
‫ﺻـــﻮﺑﺎﺋﻲ وزאرت ﺧـــﻼف ﺳـــﺎزش رﭤـــﻲ‪ ،‬ﻣﻴﻤﺒـــﺮن ﮐـــﻲ ﺑﺮﻏﻼﺋـــﻲ‪ ،‬وزאرت ﮐـــﻲ ﻛﻤـــﺰور‬
‫ﻛـــﺮڻ ﺷـــﺮوع ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬ﺳـــﺎﮘﻲ روش ﺑﻠﻮﭼﺴـــﺘﺎن ۾ אﺧﺘﻴـــﺎر ﻛﺌـــﻲ وﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮ אﺗـــﻲ‬
‫ﻏـــﻮث ﺑﺨـــﺶ رﺋﻴﺴـــﺎﮢﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ ﻣﺮﻛـــﺰ ۾ وزﻳـــﺮ ﻣﻘـــﺮر ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻲ‬

‫‪29‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻣﻌﺮﻓـــﺖ ﻧﺌـــﻴﻦ وزאرت ﺧـــﻼف ﻣﻴـــﺮ ﻏـــﻼم ﻗـــﺎدر ﺧـــﺎن ﺟـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﺎن ﺑﻐـــﺎوت ﻛﺮאﺋـــﻲ‬
‫وﻳﺌـــﻲ‪ .‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﺑﻬـــﺎﻧﻲ ﺗـــﻲ ﺻـــﻮﺑﺎﺋﻲ وزאرت ﺟـــﻲ אﺟـــﺎزت ﮐـــﺎن ﺳـــﻮא‪ ‬אوڏאﻧﻬـــﻦ ﻟﺸـــﻜﺮ‬
‫ﻣـــﻮﻛﻠﻲ‪ ،‬ﺻـــﻮﺑﺎﺋﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﮐـــﻲ ﺑﻴﻜـــﺎر ﺑﻨـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﭘـــﻮ‪ ‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ ڊﺳـــﻤﺲ ﻛـــﺮي‪،‬‬
‫ﭔﻴـــﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻮ ﮔـــﻮرﻧﺮ ﻣﻘـــﺮر ﻛـــﺮي‪ ،‬אﻗﻠﻴـــﺖ وאري ﭘـــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﮐـــﺎن وزאرت ﻟﻬﺮאﺋـــﻲ وﻳﺌـــﻲ‪.‬‬
‫אﻫــــﺎ وزאرت ﺟــــﮇﻫﻦ ﺑﺠﻴــــﭧ ﭘــــﺎس ﻛﺮאﺋــــﻲ ﻧــــﻪ ﺳــــﮕﻬﻲ‪ ،‬ﺗــــﻪ ﮔــــﻮرﻧﺮ אن ﮐــــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻲ‬
‫אﺧﺘﻴـــﺎر ﺗـــﻲ ﭘـــﺎس ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن ﻣﺸـــﻜﻼت ﮐـــﻲ دور ﻛﻴـــﻮ‪ .‬אﻫـــﮍي‪ ‬ﺣﺎﻟـــﺖ ﮐـــﻲ ڏﺳـــﻲ‪،‬‬
‫ﺻــﻮﺑﻲ ﺟــﻲ وزאرت ﺑــﻪ אﺳــﺘﻌﻴﻔﺎ ڏﻧــﻲ‪ ،‬ﺟــﻨﻬﻦ ﺗــﻲ ﻫــﻨﻦ ﭔﻨﻬــﻲ ﺻــﻮﺑﻦ ۾ ﭘﻨﻬﻨﺠــﻴﻦ ﻫــﭣ‬
‫ﭠﻮﻛﻴﻦ وزאرﺗﻦ ذرﻳﻌﻲ ﻛﻢ ﻫﻼﺋﮡ ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫ﻫـــﺎﮢﻲ ﻫـــﻦ ﻣﻠـــﻚ ۾ ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔـــﺖ ﮐـــﻲ ﺧـــﺘﻢ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻫﻴﭡﻴـــﺎن ﻃﺮﻳﻘـــﺎ אﺧﺘﻴـــﺎر‬
‫ﻛﻴﺎ آﻫﻦ‪:‬‬
‫ﻣﺨـــﺎﻟﻒ ﭘـــﺎرﭨﻴﻦ ﺟـــﻲ ﻣﮑﻴـــﻪ ﻛـــﺎرﻛﻨﻦ ﮐـــﻲ ﺑﻨـــﺎ ﻛـــﻴﺲ ﻫﻼﺋـــﮡ ﺟـــﻲ‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ‬
‫ﺑﭽﺎ‪ ‬وאري رﻳﮕﻮﻟﻴﺸﻦ ﻫﻴﭟ ﺟﻴﻠﻦ ۾ ﻣﻮﻛﻠﮡ‪.‬‬
‫ﻣﺨﺎﻟﻔﻦ ﮐﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻃﺮﻳﻘﺎن ﺳﺎن ﻣﻼﺋﮡ‪.‬‬
‫ﺟﻴﻠﻦ ۾ ﻣﺨﺎﻟﻔﻦ ﺟﻲ אﺧﻼق ﺳﻮز ﺑﻲ ﻋﺰﺗﻲ ﻛﺮאﺋﮡ‪.‬‬
‫ﻣﺨـــﺎﻟﻔﻦ ﺟـــﻮن ﻏﻨـــﺪن ﻫﭥـــﺎن ﻣﻴﭩﻨﮕـــﻮن ﭰﭩـــﺎﺋﮡ‪ ،‬ﺟـــﻲ אن ۾ ﻛﺎﻣﻴـــﺎﺑﻲ ﻧـــﻪ ﭤﺌـــﻲ ﺗـــﻪ ‪144‬‬
‫ﻗﻠﻢ ﻟﮙﺎﺋﻲ‪ ،‬אن ﺗﻲ ﺑﻨﺪش وﺟﻬﮡ‪.‬‬
‫אﺧﺒﺎرن ۽ رﺳﺎﻟﻦ ﺗﻲ ﺑﻨﺪش وﺟﻬﮡ‪.‬‬
‫ﻋﺪאﻟﺘﻦ ﮐﻲ ﻫﻴﺴﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﭼﺎره ﺟﻮﺋﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﺑﻴﻜﺎر ﺑﻨﺎﺋﮡ‪.‬‬
‫ﻫﺘـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ۾ ﭜﭩـــﻲ ﺻـــﺎﺣﺐ ﺟـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺖ ﺗﺤﺮﻳـــﻚ ﮐـــﻲ ﻛﻤـــﺰور ﻛـــﺮڻ‬
‫ﺟـــﻲ ۽ ﭘـــﺎڻ ﮐـــﻲ ﻋـــﻮאم ۾ ﺳـــﺮﺧﺮو ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅي زﺑـــﺎن ﮐـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻲ ۽ ﺳـــﺮﻛﺎري‬
‫زﺑـــﺎن ﺑﻨـــﺎﺋﮡ ﺟـــﻮ رאڳ ﮘـــﺎﺋﮡ ﺷـــﺮوع ﻛﻴـــﻮ‪ .‬ﭘﻴـــﭙﻠﺲ ﭘـــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻫﻤـــﺪرد ﺷـــﺎﮔﺮدن ﮐـــﺎن‬
‫ﺑـــﮏ ﻫﮍﺗـــﺎﻟﻜﺮאﺋﻲ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﺳـــﺎن وאﻋـــﺪو ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ ،‬ﺗـــﻪ אﻫـــﮍو ﺑـــﻞ ﺳـــﻨﮅ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬۾‬
‫ﭘﻴﺶ ﻛﺮي‪ ،‬ﭘﺎس ﻛﺮאﻳﻮ وﻳﻨﺪو‪.‬‬
‫ﺟــﮇﻫﻦ אﻫــﺎ ﺧﺒــﺮ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ﮐــﻲ ﭘﺌــﻲ‪ ،‬ﺟــﻦ ﺟــﻮ ﭜﭩــﻮ ﺻــﺎﺣﺐ ”ﺷــﻮ‬
‫ﺑــﻮא‪ “‬آﻫــﻲ‪ ،‬אﻧﻬــﻦ ﻳﻜــﺪم آﺋــﻴﻦ ۾ אردو‪ ‬ﮐــﻲ ﻗــﻮﻣﻲ زﺑــﺎن ﺑﻨــﺎﺋﻲ ﮀــﮇﻳﻮ‪ .‬אن ﺗــﻲ ﺳــﻨﮅﻳﻦ‬
‫۾ ﻧﺎرאﺿـــﮕﻲ ﭘﻴـــﺪא ﭤـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﮐـــﻲ ﻣﭩـــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻫـــﻨﻦ ﺳـــﻨﮅي زﺑـــﺎن ﮐـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ۾ وאﺣـــﺪ‬
‫ﺳـــﺮﻛﺎري زﺑـــﺎن ﺑﻨـــﺎﺋﮡ ﺟـــﻮ ﺑـــﻞ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬אﮘﻴـــﺎن ﭘـــﻴﺶ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﭘـــﺎس ﻛﺮאﻳـــﻮ‬
‫وﻳــﻮ‪ .‬ﻫــﻦ ﺑــﻞ ﮐــﻲ ‪ 62‬ﻣﻴﻤﺒــﺮن ﺟــﻲ ﺣﻤﺎﻳــﺖ ﭤــﻲ‪ .‬ﭘــﺮ אﻫــﮍي ﺑﻴﻜــﺎر ﺑــﻞ ﭘــﺎس ﭤــﻴﮡ ﺗــﻲ ﺑــﻪ‬
‫ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﻧــﺎرאض ﭤــﻲ ﭘﻴــﺎ ۽ אن ﮐــﻲ ﺑــﺪﻻﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺳــﺎري‪ ‬ﺳــﻨﮅ ۾ ﻓﺴــﺎد ﺑﺮﭘــﺎ ﻛﻴــﺎﺋﻮن‪ ،‬ﺟــﻦ‬
‫۾ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ ﮔﻬـــﺮن ﮐـــﻲ ﺳـــﺎڙﻳﺎﺋﻮن‪ ،‬دﻛـــﺎن ﭰﺮﻳـــﺎﺋﻮن‪ ،‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ﻣﺎرﻳـــﺎﺋﻮن‪ ،‬ﭜﭩـــﻲ ۽‬
‫ﺳـــﻨﺪس وزﻳـــﺮن ﺟـــﺎ ﭘـــﺘﻼ ﺳـــﺎڙﻳﺎﺋﻮن ۽ ﭔﻴـــﻮن ﺳـــﻨﺪن ﺷﺨﺼـــﻲ ﺑـــﻲ ﻋﺰﺗﻴـــﻮن ﻛﻴـــﺎﺋﻮن‪.‬‬
‫ﭘــﻮ‪ ‬ﺟــﮇﻫﻦ אﻧﻬــﻦ ﺣــﺮﻛﺘﻦ ﮐــﻲ ﺑﻨــﺪ ﻛــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺻــﻮﺑﺎﺋﻲ ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﻛــﻲ ﻗــﺪم ﮐﻨﻴــﺎ‪ ،‬ﺗــﻪ‬
‫ﻣﻬـــﺎﺟﺮن אﻫـــﻞ ﭘﻨﺠـــﺎب ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﺪن ﻣـــﺪد ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬אﭘﻴـــﻞ ﻛﺌـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻦ ﺟـــﻲ زور ﺑـــﺎر ﭘـــﻮڻ‬

‫‪30‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺗــﻲ‪ ،‬ﭜﭩــﻮ ﺻــﺎﺣﺐ ڊﭴــﻲ وﻳــﻮ ۽ ﺑــﻞ ﺟــﻲ ﻣﻨﻈــﻮري ڏﻳــﮡ ﺑﻨــﺪ ﻛــﺮي‪ ،‬ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﻟﻴــﮉرن ﮐــﻲ‬
‫ﮔﻬﺮאﺋــﻲ אﻧﻬــﻦ ﺳـــﺎن ﺳــﻤﺠﻬﻮﺗﻮ ﻛـــﺮي ﺳــﻨﺪن ﻫﻴﭡﻴــﺎن ﺷـــﺮط ﻗﺒــﻮﻟﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺳــﺎن دﻏـــﺎ‬
‫ﻛﺌﻲ‪:‬‬
‫)‪ (1‬ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﭔﻦ زﺑﺎﻧﻦ ﺟﻮ ﺻﻮﺑﻮ ﺑﻨﺎﻳﻮ وﻳﻨﺪو‪ ،‬ﻫﻚ ﺳﻨﮅي ۽ ﭔﻴﻮ אردو زﺑﺎن‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﺳـــﻨﮅ ۾ ﻣﮑﻴـــﻪ ﻋﻬـــﺪא ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ۽ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ۾ ﻣﺴـــﺎوي ﻃـــﻮر ورﻫﺎﻳـــﺎ وﻳﻨـــﺪא‪ .‬אﻧﻬـــﻲ‪‬‬
‫ﮐــﻲ ﻣــﺪﻧﻈﺮ رﮐــﻲ‪ ،‬ﻫــﻦ ﻣﻴــﺮ رﺳــﻮل ﺑﺨــﺶ ﺧــﺎن ﮐــﻲ ﮔــﻮرﻧﺮي ﺗــﺎن ﻻﻫــﻲ‪ ،‬ﺑــﻴﮕﻢ ﻟﻴﺎﻗــﺖ‬
‫ﻋﻠﻲ ﺧﺎن ﮐﻲ ﮔﻮرﻧﺮ ﻣﻘﺮر ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫)‪ (3‬אﮘﺌـــﻴﻦ دﺳـــﺘﻮر ﮐـــﻲ ﻣﭩـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ۾ ﻧـــﻮﻛﺮي ﻛﻨـــﺪڙ ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﮐـــﻲ ﭔـــﺎرﻫﻦ ﺳـــﺎل‬
‫ﻻ‪ ،‬ﺳﻨﮅي زﺑﺎن ﺳﮑﮡ ﺟﻮ ﺷﺮط ﻻﭤﻮ وﻳﻨﺪو‪.‬‬
‫)‪ (4‬ﻣﮑﻴـــﻪ ﻋﻬـــﺪن ﺗـــﻲ ﻣﺴـــﺎوي ﻃـــﻮر ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﮐـــﻲ ﮐﻨﻴـــﻮ وﻳﻨـــﺪو‪ ،‬۽ وزאرﺗـــﻦ ۾ ﺑـــﻪ‬
‫ﻣﻬﺎﺟﺮن ﮐﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨﺪﮔﻲ ڏﻧﻲ وﻳﻨﺪي‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺗﻲ ﻋﻤﻞ ﻛﻴﻮ ﭘﻴﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫)‪ (5‬ﺑﻬـــﺎرﻳﻦ ﮐـــﻲ ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ﻣـــﺎن ﮔﻬﺮאﺋـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ۾ آﺑـــﺎد ﻛﻴـــﻮ وﻳﻨـــﺪو ﭘـــﺮ אن ۾ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ‬
‫ﺟﻲ آﺑﺎدي‪ ‬ﺟﻲ ﺗﻮאزن ﮐﻲ ﻧﻘﺼﺎن ﭘﻬﭽﮡ ﺟﻲ ﭘﺮوאﻫﻪ ﻧﻪ ﻛﺌﻲ وﻳﻨﺪي‪.‬‬
‫)‪ (6‬ﻛﺮאﭼــــﻲ‪ ‬ﮐــــﻲ ﺳــــﻨﮅ ﮐــــﺎن ڌאر ﻛــــﺮي‪ ،‬אن ۾ ﻣﻬــــﺎﺟﺮن ﮐــــﻲ ﺟــــﺪא ﺻــــﻮﺑﻮ ﺑﻨــــﺎﺋﻲ‬
‫ڏﻧﻮ وﻳﻨﺪو‪.‬‬
‫)‪ (7‬ﻗــــﻮم ﭘﺮﺳــــﺖ ﺷــــﺎﮔﺮدن ﮐــــﻲ ﺟﻴــــﻞ ۾ ﻣــــﻮﻛﻠﻲ‪ ،‬ﺳــــﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳــــﭩﻲ ﻣــــﺎن ﻗــــﻮم‬
‫ﭘﺮﺳــــﺖ אﺳــــﺘﺎد ۽ ﻋﻤﻠــــﻮ ﻛــــﮃي‪ ،‬ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳــــﭩﻲ‪ ‬۾ ﻣﻬــــﺎﺟﺮن ﺟــــﻲ ﭘﺮوﭘﻴﮕﻨــــﮉא ﻻ‪ ‬ﻣﻴــــﺪאن‬
‫ﻫﻤﻮאر ﻛﻴﻮ وﻳﻨﺪو‪.‬‬
‫)‪ (8‬ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺖ ﻛـــﺎرﻛﻨﻦ ۽ ﻟﻴـــﮉرن ﮐـــﻲ ﺟـــﻴﻠﻦ ۾ وﺟﻬـــﻲ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ ﺟﻠﺴـــﻦ ﮐـــﻲ‬
‫ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﻫﻴﭟ آﮢﻲ‪ ،‬رﺳﺎﻟﻦ ۽ ﻛﺘﺎﺑﻦ ﺗﻲ ﺑﻨﺪش وڌي وﻳﻨﺪي‪.‬‬
‫אﻧﻬـــﻦ ﺳـــﻤﻮرن ﺷـــﺮﻃﻦ ﺟـــﻲ ﭜﭩـــﻮ ﺻـــﺎﺣﺐ‪ ،‬ﻫـــﺎﮢﻲ وﻓـــﺎدאري‪ ‬ﺳـــﺎن ﭘﻮﺋﻴـــﻮאري ﻛـــﺮي‬
‫رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ ﺟﻲ ذﻫﻨﻴﺖ آﻫﻲ ﺗﻪ ”ﮐﺮﺳﻲ ﻣﺮאﺑﺪه ﮐﻔﺶ ﺑﺮﺳﺮﺑﺰن“‪.‬‬
‫ﻫـــﻲ ﺟـــﻮ ﭼـــﻮڻ ۾ אﭼـــﻲ ﭤـــﻮ‪ ،‬ﺗـــﻪ אﭜﺮﻧـــﺪي ﺑﻴﻨﮕـــﺎل وאرن ﭴـــﺎﮢﻲ وאﮢـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﮐـــﺎن‬
‫ﻋﻠﺤــﺪﮔﻲ אﺧﺘﻴــﺎر ﻛﺌــﻲ آﻫــﻲ‪ .‬אن ﺗــﻲ ﻧﻈــﺮ ﻛــﺮي ڏﺳــﻮ ﺗــﻪ ﭘﺘــﻮ ﭘﺌﺠــﻲ وﻳﻨــﺪو ﺗــﻪ ﻛﻴــﺌﻦ‬
‫ﻧــﻪ ﻫــﻨﻦ ﮐــﻲ ﻣﺠﺒــﻮر ﻛــﺮي‪ ،‬ﺟــﺪא ﻛــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻣﻴــﺪאن ﺗﻴــﺎر ﻛﻴــﻮ وﻳــﻮ‪ .‬آﺋــﻮن ﻣﭥــﻲ ذﻛــﺮ‬
‫ﻛــﺮي آﻳــﻮ آﻫﻴــﺎن ﺗــﻪ אن ﺻــﻮﺑﻲ ﺟــﻲ رﻫــﺎﻛﻦ ﺳــﺎن ﻛﻬــﮍو ﺑﺮﺗــﺎ‪ ‬ﻛﻴــﻮ وﻳــﻮ ﻫــﻮ‪ .‬آﺧــﺮ‬
‫۾ ﺳـــﻨﺪن ﻟﻴـــﮉر ﺷـــﻴﺦ ﻣﺠﻴـــﺐ אﻟﺮﺣﻤـــﺎن ﺗـــﻲ ﺑﻐـــﺎوت ۽ ﻣﻨﺼـــﻮﺑﻲ ﺟـــﻮ ﻛـــﻴﺲ ﻫﻼﺋـــﻲ‪،‬‬
‫ﺗﻨــﮓ ﻛﻴــﻮ وﻳــﻮ‪ .‬אﻧﻬــﻲ ﻛــﺮي אﻟﻴﻜﺸــﻦ وﻗــﺖ ﺗﻨــﮓ ﭤــﻲ‪ ،‬ﻋــﻮאﻣﻲ ﻟﻴــﮓ ﻫﻴﭡــﻴﻦ ﮀﻬــﻦ‬
‫ﻧﻜﺘﻦ ﺗﻲ אﻟﻴﻜﺸﻦ ﻟﮍي‪:‬‬
‫)‪ (1‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻮ آﺋﻴﻦ وﻓﺎﻗﻲ ﻃﺮز ﺟﻮ ﻫﻮﻧﺪو‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﻣﺮﻛـــﺰي ﺳـــﺮﻛﺎر ﮐـــﻲ ﺻـــﺮف ﭔـــﻪ ﮐﺎﺗـــﺎ‪ ،‬ﺑﭽـــﺎ‪ ‬۽ ﭘﺮڏﻳﻬـــﻲ ﻣﻌـــﺎﻣﻼت ﺳـــﭙﺮد ﻛﻴـــﺎ‬
‫وﻳﻨﺪא‪.‬‬

‫‪31‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫)‪ (3‬ﺳـــﭝﻨﻲ ﺻـــﻮﺑﻦ ﺟـــﻮن ﻛﺮﻧﺴـــﻴﻮن ﺟـــﺪא ﻫﻮﻧـــﺪﻳﻮن‪ ،‬ﺟـــﻲ ﻛﺮﻧﺴـــﻲ ﻫـــﻚ ﻛﺒـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ‬
‫ﺑﻪ ﻧﺎﮢﻲ ﺟﻲ ﭔﺎﻫﺮ ﻧﻜﺮڻ ﺗﻲ روכ وﺟﻬﮡ ﺟﻮ ﺻﻮﺑﻦ ﮐﻲ אﺧﺘﻴﺎر ڏﻧﻮ وﻳﻨﺪو‪.‬‬
‫)‪ (4‬ﭨﻴﻜﺴـــﻦ وﺟﻬـــﮡ ﺟـــﺎ אﺧﺘﻴـــﺎر ﺻـــﻮﺑﻦ ﮐـــﻲ ﻫﻮﻧـــﺪא‪ .‬ﭘـــﻮ‪ ‬ﻣﺮﻛـــﺰ ﮐـــﻲ אﻫـــﻲ ﺣﺼـــﻲ‬
‫ﻣﻮﺟﺐ رﻗﻢ ڏﻳﻨﺪא‪.‬‬
‫)‪ (5‬ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﻣﭩﺎﺳﭩﺎ ۽ وאﭘﺎر ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ ﺣﻮאﻟﻲ رﻫﻨﺪو‪.‬‬
‫)‪ (6‬ﺻﻮﺑﺎﺋﻲ ﻣﻠﻴﺸﻴﺎ رﮐﮡ ﺟﻮ אﺧﺘﻴﺎر ﺻﻮﺑﻦ ﮐﻲ ﻫﻮﻧﺪو‪.‬‬
‫ﻫـــﻨﻦ ﮀﻬـــﻦ ﻧﻜـــﺘﻦ ﺟـــﻮ وڌﻳـــﻚ ﺗﻔﺼـــﻴﻞ‪ ،‬אﮘﺘـــﻲ ﻗﺴـــﻄﻦ ۾ ڏﻧـــﻮ وﻳﻨـــﺪو‪ .‬אﺗـــﻲ ﻫـــﻲ‪‬‬
‫ﭼــﻮڻ ﻛــﺎﻓﻲ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﺑﻴﻨﮕــﺎل ﺟــﺎ رﻫــﺎﻛﻮ ﻣﺼــﺎﻟﺤﺖ ﺟــﺎ ﭔﻴــﺎ ﺳــﭛ ﻃﺮﻳﻘــﺎ آزﻣــﺎﺋﻲ ﭼﻜــﺎ‬
‫ﻫﺌــــﺎ‪ ،‬אن ﻛــــﺮي ﻫــــﻨﻦ ﻣﭥــــﻲ ذﻛــــﺮ ﻛﻴــــﻞ ﻫــــﻦ ﻧﻜــــﺘﻦ ﮐــــﻲ ﺳــــﻨﺪن ﻣﻔــــﺎد ﻻ‪ ‬ﻻزﻣــــﻲ‬
‫ﺳــﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬ﻋــﻮאﻣﻲ ﻟﻴــﮓ ﺟــﻲ ﺳــﮇ ﺗــﻲ ﻟﺒﻴــﻚ ﭼﺌــﻲ‪ ،‬ﮐــﻴﻦ ووٽ ڏﻳﺌــﻲ ﻛﺎﻣﻴــﺎب ﻛﻴــﻮ‪.‬‬
‫אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ‪ 99‬ﺳـــﻴﻜﮍ ﺳـــﻴﺘﻮن ﺻـــﻮﺑﻲ ۽ ﻣﺮﻛـــﺰي אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﺟـــﻮن ﻋـــﻮאﻣﻲ ﻟﻴـــﮓ‬
‫ﮐﻲ ﻣﻠﻴﻮن‪.‬‬
‫ﻣﻐﺮﺑـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۽ ﻧﻴﺸـــﻨﻞ ﻋـــﻮאﻣﻲ ﭘـــﺎرﭨﻲ‪ ،‬ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺖ ﺟﻤﺎﻋـــﺖ ﺟـــﻲ ﻫﺌـــﻲ ﭘـــﺮ‬
‫אن ﺟــﻲ ﻛــﺎرﻛﻨﻦ‪ ،‬ﻛــﻦ ﺳــﺒﺒﻦ ﻛــﺮي‪ ،‬אﭜﺮﻧــﺪي ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن وאرن ﮀﻬــﻦ ﻧﻜــﺘﻦ ﮐــﻲ ﻧــﻪ‬
‫ﻗﺒﻮﻟﻴـــﻮ‪ .‬אﺳـــﺎن ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ۾ﻋﻠﺤـــﺪه ﻣﺘﺤـــﺪه ﻣﺤـــﺎذ ﭠـــﺎﻫﻲ ﻛـــﻢ ﻛﺮﮢـــﻮ ﭘﻴـــﻮ‪ .‬אﺳـــﺎن ﮀﻬـــﻦ‬
‫ﻧﻜﺘﻦ ﮐﻲ ﺳﻨﮅ ﻻ‪ ‬ﻣﻔﻴﺪ ﺳﻤﺠﻬﻲ אن ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ אﭘﻴﻞ ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫ﺟـــﻨﻬﻦ ﺻـــﻮرت ۾ ﺳـــﻨﮅ ۾ ﻣﻠـــﻲ‪ ،‬ﭘﻴـــﺮ‪ ،‬زﻣﻴﻨـــﺪאر ۽ ﻛـــﺎﻣﻮري ﺟـــﻮ אﺛـــﺮ ﮔﻬﮣـــﻮ ﻫـــﻮ‪،‬‬
‫ﺗــﻦ ۽ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد‪ ،‬ووﭨــﺮن ﮐــﻲ ﻣﺘــﺎﺛﺮ ﻛــﺮي ﻗــﻮم ﭘﺮﺳــﺖ ﻣﺤــﺎذ ﮐــﻲ‬
‫ﺷﻜﺴــــﺖ ڏﻳــــﺎري‪ ،‬۽ ﺳــــﻨﺪن אﻳﺠﻨــــﭧ ﭘﻴــــﭙﻠﺲ ﭘــــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﮐــــﻲ ﻛﺎﻣﻴــــﺎب ﻛﺮאﻳــــﻮ‪ .‬אﻧﻬــــﻲ‪‬‬
‫ﭘـــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ ﺳـــﺮﺑﺮאﻫﻪ ﻣﺴـــﭩﺮ ذوאﻟﻔﻘـــﺎر ﻋﻠـــﻲ ﭜﭩـــﻮ ﻫـــﻮ‪ .‬ﺟﻴـــﺌﻦ ﺗـــﻪ אﻫـــﺎ ﭘـــﺎرﭨﻲ ۽ אن ﺟـــﻮ‬
‫ﻟﻴـــﮉر ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﻳـــﺎ אﻳﺠﻨـــﭧ ﻫﺌـــﺎ‪ .‬ﺗﻨﻬﻨﻜـــﺮي ﭼﻮﻧـــﮉن ﺟـــﻲ ﻧﺘﻴﺠـــﻲ‬
‫ﻇــﺎﻫﺮ ﭤــﻴﮡ ﮐــﺎن ﭘــﻮ‪ ،‬ﻫــﻨﻦ ﺟﻤﻬــﻮري אﺻــﻮﻟﻦ ﺟــﻲ ﺧــﻼف ﭜﭩــﻲ ﮐــﺎن אﻋــﻼن ﻛﺮאﻳــﻮ ﺗــﻪ‬
‫ﮐـــﻴﺲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ۾ ﺷـــﺎﻣﻞ ﻧـــﻪ ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﻫـــﻮ ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ﺟـــﻲ ﻋـــﻮאﻣﻲ ﻟﻴـــﮓ ﮐـــﻲ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺮﭘﺎ ﻛﺮڻ ﻧﻪ ڏﻳﻨﺪو‪.‬‬
‫ﻫــﻦ ﮐــﺎن אﻧﻬــﻲ‪ ‬אﻋــﻼن ﻛــﺮאﺋﮡ ﺳــﺎن ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﺳــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ ﺟــﺎ ﻫﻴﭡﻴــﺎن ﻣﻘﺼــﺪ‬
‫ﻫﺌﺎ‪:‬‬
‫)‪ (1‬ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻲ وאڳ ﺳـــﻨﺪن ﻫـــﭥﻦ ﻣـــﺎن ﻧﻜـــﺮي‪ ،‬ﺟﻤﻬـــﻮري ﻃﺮﻳﻘـــﻲ ﺳـــﺎن ﻋـــﻮאم‬
‫ﺟﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨﺪن ﺟﻲ ﻫﭣ ۾ ﻧﻪ אﭼﻲ‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﮐــﻴﻦ ﭘﺘــﻮ ﻫــﻮ ﺗــﻪ אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﻛــﺮي‪ ،‬ﻧــﻪ ﻓﻘــﻂ ﻣﻤﻜــﻦ‪ ،‬ﭘــﺮ ﺑﻨﻬــﻪ ﻻزﻣــﻲ ﻫــﻮ ﺗــﻪ אﻫــﻞ‬
‫ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ﻧـــﺎرאض ﭤـــﻲ ﺑﻐـــﺎوت ﻛﻨـــﺪא‪ .‬אن ﺣﺎﻟـــﺖ ۾ ﻫـــﻨﻦ ﭘﻜـــﻮ ﭘﻬـــﻪ ﻛـــﺮي ﮀـــﮇﻳﻮ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﺗـــﻪ‬
‫ﻫــﻮ ﮐـــﻴﻦ دﭔــﺎﺋﻲ ﻣﺎﺗﺤـــﺖ رﮐــﮡ ﺟـــﻲ ﻛﻮﺷــﺶ ﻛﻨـــﺪא ۽ ﺟــﻲ אﻫـــﻞ ﺑﻴﻨﮕــﺎل אن ﻫﻮﻧـــﺪي ﺑـــﻪ‬
‫ﺟــﺪא ﭤــﻲ وﻳــﺎ‪ .‬ﺗــﻪ ﻣﻮرﮘــﻮ ﻫــﻨﻦ ﮐــﻲ ﻫﺘــﻲ ﻣﻐﺮﺑــﻲ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻲ ﺻــﻮﺑﻦ ﮐــﻲ ﻛــﺎﻟﻮﻧﻲ‬
‫ﻛﺮي ﻫﻼﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻣﻴﺪאن ﺻﺎف ﭤﻲ ﻣﻠﻨﺪو‪.‬‬

‫‪32‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫)‪ (3‬ﺳـــﻨﺪن אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ אﺧﺘﻴـــﺎر ﻛـــﺮאﺋﮡ ۾ ﭔـــﮅڻ ۾آﻳـــﻮ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ آﻣﺮﻳﻜـــﻲ‬
‫ﭼﻴﻨﻲ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﮐﻲ ﺑﻪ دﺧﻞ ﻫﻮ‪.‬‬
‫ﭘﻴـــﭙﻠﺲ ﭘـــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﺳـــﺮﺑﺮאﻫﻪ ﻣﺴـــﭩﺮ ذوאﻟﻔﻘـــﺎر ﻋﻠـــﻲ ﭜﭩـــﻲ ﺟـــﻲ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬אﻋـــﻼن ﺗـــﻲ‬
‫ﺟﻨــﺮل ﻳﺤــﻰ ﺧــﺎن‪ ،‬ﺟــﻮ ﭘــﮡ אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﺳــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﮔﺮوﻫــﻪ ﺟــﻮ ”ﺷــﻮ ﺑــﻮא‪ “‬ﻫــﻮ‪،‬‬
‫ﻓــﻮرن آﺋــﻴﻦ ﺳــﺎز אﺳــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﺟــﻲ ﺳــﮇאﻳﻞ אﺟــﻼس ﮐــﻲ ﻣﻠﺘــﻮي ﻛــﺮي ﮀــﮇﻳﻮ‪ ،‬۽ آﺧــﺮ ۾‬
‫ﻫــــﻨﻦ ﺳــــﭝﻨﻲ ‪ 17‬ﺟﻨــــﻮري ‪1971‬ع ﺗــــﻲ ﻻڙﻛــــﺎﮢﻲ ۾ ﮔــــﮇ ﭤــــﻲ‪ ،‬ﻣﺸــــﻮرو ﻛــــﺮي ﻓﻴﺼــــﻠﻮ‬
‫ﻛﻴـــﻮ‪ ،‬ﺗـــﻪ אﻗﺘـــﺪאر ﺟـــﻲ وאڳ ﻛـــﻨﻬﻦ ﺑـــﻪ ﺻـــﻮرت ۾ ﻋـــﻮאﻣﻲ ﻟﻴـــﮓ ﺟـــﻲ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ ﺟـــﻲ‬
‫ﺣﻮאﻟﻲ ﻧﻪ ﻛﺒﻲ‪.‬‬
‫אن ﻓﻴﺼــــﻠﻲ ﮐــــﻲ ﻋﻤﻠــــﻲ ﺟــــﺎﻣﻮ ﭘﻬــــﺮאﺋﮡ ﻻ‪ ،‬ﻫــــﻨﻦ ﻓﻮﺟــــﻮن אﭜﺮﻧــــﺪي ﺑﻨﮕــــﺎل ﻃــــﺮف‬
‫ﻣـــﻮﻛﻠﮡ ﺷـــﺮوع ﻛﻴـــﻮن‪ .‬אﻣﺮﻳﻜـــﺎ ﮐـــﺎن ﻛﺜﻴـــﺮ ﺗﻌـــﺪאد ۾ ﺟﻨﮕـــﻲ אﺳـــﻠﺢ ﮔﻬـــﺮאﺋﮡ ﻻ‪ ‬آرڊر‬
‫ﻣﻮﻛﻠﻴـــﺎ وﻳـــﺎ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﺑـــﺎوﺟﻮد אن ﺟـــﻲ ﺷـــﻴﺦ ﻣﺠﻴـــﺐ אﻟﺮﺣﻤـــﺎن ﮐـــﻲ ڌوﻛـــﻲ ۾ رﮐـــﮡ ﻻ‪‬‬
‫ﮐــــﻴﺲ ﻣﺴــــﺘﻘﺒﻞ ﺟــــﻮ وزﻳــــﺮאﻋﻈﻢ ﺳــــﮇﻳﻨﺪא رﻫﻴــــﺎ‪ .‬ﻧﻴــــﭟ ﺟــــﮇﻫﻦ ڏﭠــــﺎﺋﻮن ﺗــــﻪ אﭜﺮﻧــــﺪي‬
‫ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ۾ ﺳــﻨﺪن ﻓــﻮﺟﻲ ﺗﻴــﺎري ﻣﻜﻤــﻞ ﭤــﻲ وﻳﺌــﻲ ﻫﺌــﻲ‪ ،‬ﺗــﮇﻫﻦ ﻳﻜــﺪم ﻣﻠــﻚ ﺳــﺎن‬
‫ﻣﺎرﺷــﻞ ﻻ ﻻﮘــﻮ ﻛــﺮي‪ ،‬אﻛﺜﺮﻳﺘــﻲ ﭘــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟــﻲ ﻟﻴــﮉر ﺷــﻴﺦ ﻣﺠﻴــﺐ אﻟﺮﺣﻤــﺎن ﮐــﻲ ﺟﻴــﻞ‬
‫۾وﺟﻬـــﻲ‪ ،‬ﻋـــﻮאﻣﻲ ﻟﻴـــﮓ ﮐـــﻲ ﻏﻴـــﺮ ﻗـــﺎﻧﻮﻧﻲ ﺟﻤﺎﻋـــﺖ ﻗـــﺮאر ڏﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﻫـــﻨﻦ ﺑﻨﮕـــﺎﻟﻴﻦ ﺟـــﻮ‬
‫ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﺷﺮوع ﻛﺮאﻳﻮ‪.‬‬
‫אن وﻗـــﺖ ﺟـــﻲ אﭜﺮﻧـــﺪي ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ﺟـــﻲ ﮔـــﻮرﻧﺮ ﭨﻜـــﻼ ﺧـــﺎن ﺳـــﺎن‪ ،‬אﻫـــﺎ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﻣﻨﺴـــﻮب‬
‫ﻛﺌــﻲ وﭸــﻲ ﭤــﻲ ﺗــﻪ‪” ،‬אﺳــﺎﻧﮑﻲ אﭜﺮﻧــﺪي ﺑﻴﻨﮕــﺎل ﺟــﻲ زﻣــﻴﻦ ﮐﭙــﻲ ﭤــﻲ‪ ،‬ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﺟــﻲ אﺳــﺎن‬
‫ﮐــﻲ ﺿــﺮورت ﻧــﻪ آﻫــﻲ‪ “.‬ﻫــﻦ ﮔﻮﻳــﺎ ﺑﻴﻨﮕــﺎﻟﻴﻦ ﮐــﻲ ﺧــﺘﻢ ﻛــﺮي‪ ،‬אﻟﻬﻨــﺪي ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﻣــﺎن‬
‫ﻣﺎﮢﻬﻮ آﮢﺎﺋﻲ‪ ،‬אﭜﺮﻧﺪي ﺑﻴﻨﮕﺎل ﺟﻲ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﮐﻲ ﻛﺎﻟﻮﻧﺎﺋﻴﺰ ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮﻳﻮ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﭼﻴــــﻮ وﭸــــﻲ ﭤــــﻮ ﺗــــﻪ אﻧﻬــــﻲ‪” ‬ﺳــــﻮل وאر“ ﺟــــﻲ دور ۾ אﭜﺮﻧــــﺪي ﺑﻴﻨﮕــــﺎل ﻣــــﺎن ﻫــــﻚ‬
‫ﻛـــﺮوڙ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺧـــﻮف ﻣـــﺎن ﻣﻠـــﻚ ﮀـــﮇي‪ ،‬وﭸـــﻲ אﻟﻬﻨـــﺪي ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ۾ ﭘﻨﺎﻫـــﻪ ورﺗـــﻲ ﻫﺌـــﻲ‪.‬‬
‫אن ﻗﺘـــﻞ ﻋـــﺎم ۾ ‪ 30‬ﻟـــﮏ ﺑﻴﻨﮕـــﺎﻟﻴﻦ ﮐـــﻲ ﻣـــﺎرﻳﻮ وﻳـــﻮ ۽ ﭔـــﻦ ﻟـــﮏ ﻋـــﻮرﺗﻦ ﺟـــﻲ ﻋﺼـــﻤﺖ‬
‫دري ﻛﺌﻲ وﻳﺌﻲ‪ .‬אﭜﺮﻧﺪي ﺑﻴﻨﮕﺎل ۾ אرﺑﻦ روﭘﻴﻦ ﺟﻲ ﻣﻠﻜﻴﺖ ﺗﺒﺎﻫﻪ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﭔﺌـــﻲ ﻃـــﺮف אﻟﻬﻨـــﺪي ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ ﺑـــﺎوﺟﻮد ﻣﺨﺎﻟﻔـــﺖ ﻧـــﻪ ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻲ‪ ،‬ﻧﻌـــﭗ ﮐـــﻲ ﺑـــﻲ‬
‫ﻗــــﺎﻧﻮﻧﻲ ﺟﻤﺎﻋــــﺖ ﭠﻬﺮאﺋــــﻲ‪ ،‬אن ﺟــــﻲ ﻛــــﺎرﻛﻨﻦ ﮐــــﻲ ﺟﻴــــﻞ ۾ ﻣﻮﻛﻠﻴــــﻮ وﻳــــﻮ‪ .‬ﺳــــﻨﮅ ۾‬
‫אﺳـــﺎن ﺟـــﻲ ﭘـــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ ﺟﻴﺘﻮﮢﻴـــﻚ ﻫـــﻮ ﺷﻜﺴـــﺖ ڏﺋـــﻲ ﭼﻜـــﺎ ﻫﺌـــﺎ ۽ אﺳـــﺎن ﺟـــﻮ ﻫـــﻚ‬
‫ﻣﻴﻤﺒــﺮ ﺑــﻪ אﺳــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬۾ ﻧــﻪ ﭼﻮﻧــﮉﻳﻮ ﻫــﻮ‪ ،‬ﺗــﻪ ﺑــﻪ ﻣــﻮﻧﮑﻲ ۽ ﭔــﻴﻦ ﻛﻴﺘــﺮن ﻛــﺎرﻛﻨﻦ ﮐــﻲ‬
‫ﻧﻈﺮﺑﻨﺪ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ ،‬ﻳﺎ ﺟﻴﻞ ۾ ﻣﻮﻛﻠﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﺳــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ ﺟــﻲ ﺳﺎزﺷــﻦ ﻛــﺮي ﻧﻴــﭟ אﻫــﻮ ﭤﻴــﻮ‪ ،‬ﺟــﻨﻬﻦ ﺟــﻮ ڊپ ﻫــﻮ‪،‬‬
‫ﻳﻌﻨـــﻲ ُאﭜﺮﻧـــﺪو ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﮐـــﺎن ﺟـــﺪא ﭤـــﻲ وﻳـــﻮ‪ .‬אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح אﻟﻬﻨـــﺪي ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن‬
‫۾ ﻧﻨـــﮃن ﺻـــﻮﺑﻦ ﺟـــﻲ ﺣﻘـــﻦ ﺣﺎﺻـــﻞ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬آﺧـــﺮي אﻣﻴـــﺪ‪ ،‬ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ﺟـــﻲ ﻋﻠﺤـــﺪه ﭤـــﻴﮡ‬
‫ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺧــــﺘﻢ ﭤــــﻲ وﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﺳــــﻨﮅ ۾ ﺗــــﻪ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﺳــــﺎﻣﺮאج אﻳﺠﻨـــﭧ ﭘــــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ‬

‫‪33‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫אﻛﺜﺮﻳـــﺖ ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬ﭘـــﺮ ﺑﻠﻮﭼﺴـــﺘﺎن ۽ ﺳـــﺮﺣﺪ ۾ ﻧـــﻴﻦ وزאرﺗـــﻦ ﮐـــﻲ ﻛـــﮃي‪ ،‬ﭜﭩـــﻲ ﺻـــﺎﺣﺐ‬
‫ﻛﻬـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻮن ﻫـــﭣ ﭠﻮﻛﻴـــﻮن وزאرﺗـــﻮ ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛﺮאﻳـــﻮن ﻫﻴـــﻮن‪ ،‬אن ﺟـــﻮ ذﻛـــﺮ‬
‫ﻣﭥﻲ ﭘﻴﺶ ﭤﻲ ﭼﻜﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫אن ﮐــــﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﺑﻠــــﻮﭼﻦ ﺟــــﻲ ﺑــــﻲ ﻫﭥﻴــــﺎر ﮘــــﻮﭠﻦ ﺗــــﻲ ﻓــــﻮج ﮐــــﺎن ﻇﻠــــﻢ ﻛﺮאﺋﻲ‪،‬ﺳــــﻨﺪن‬
‫ﻟﻴــﮉرن ﮐــﻲ ﺟﻴــﻞ ۾ ﻣﻮﻛﻠﻴــﻮ وﻳــﻮ آﻫــﻲ وﻟــﻲ ﺧــﺎن ﺗــﻲ ﭼــﺎر دﻓﻌــﺎ ﺧــﻮﻧﻲ ﺣﻤــﻼ ﻛﺮאﻳــﺎ‬
‫وﻳـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬ﺳـــﺮﺣﺪ ﺟـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻲ ﻛـــﺎرﻛﻨﻦ ﮐـــﻲ ﺟﻴـــﻞ ۾ وڌو وﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬אﻫـــﻲ אﻫـــﮍא ﻛـــﻢ‬
‫آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺟـــﻦ ﮐـــﺎن ﻣﺠﺒـــﻮر ﭤـــﻲ‪ ،‬ﻫـــﻮ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﮐـــﺎن ﻋﻠﺤـــﺪه ﭤـــﻲ ﭘﻨﺠﻨـــﻴﻦ آزאد ﺣﻜـــﻮﻣﺘﻦ‬
‫ﻣﻜﻤـــﻞ ﻃـــﻮر ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻲ ﺣﻜـــﻢ ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﻫﻠـــﻲ رﻫـــﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺳـــﻨﮅ ۾‪،‬‬
‫ﺑــــﺎوﺟﻮد ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﺳــــﻨﺪن ﻫــــﭣ ۾ ﻫــــﺌﮡ ﺟــــﻲ‪ ،‬ﻫــــﻮ ﭘﻨﻬــــﻨﺠﻦ آﻗــــﺎﺋﻦ ﺟــــﻲ אﺷــــﺎري ﺗــــﻲ‪،‬‬
‫ﺳـــﻨﮅي ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺖ ﻛـــﺎرﻛﻨﻦ ﮐـــﻲ ﺟـــﻴﻠﻦ ۾ رﮐﻴـــﻮ وﻳﭡـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ رﺳـــﺎﻟﻦ ۽‬
‫ﻣﻴﭩــﻨﮕﻦ ﺗــﻲ ﺑﻨــﺪش ﭘﻴــﻞ آﻫــﻲ‪ .‬ﭘﻴــﭙﻠﺲ ﭘــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟــﻲ ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﺟــﺎ ﻟﻴــﮉر دﻋــﻮى ﻛــﻦ ﭤــﺎ‬
‫ﺗـــﻪ‪ ،‬ﻫـــﻨﻦ ﻣﻠـــﻚ ۾ ﻧﺌـــﻴﻦ آﺋـــﻴﻦ ﭘـــﺎس ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺟﻤﻬـــﻮري رאڄ ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬۽ ﻣﻠـــﻚ‬
‫۾ ﺳـــﮏ ۽ ﺳـــﻼﻣﺘﻲ ﻗـــﺎﺋﻢ ﭤـــﻲ وﻳﺌـــﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬אﭼـــﻮ ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﺪن אن دﻋـــﻮى ﺗـــﻲ ﻧﻈـــﺮ ﻛـــﺮي‬
‫ڏﺳﻮن‪ ،‬ﺗﻪ ﺳﻨﺪن אﻫﺎ دﻋﻮى ﻛﻴﺘﺮي ﻗﺪر ﺻﺤﻴﺢ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪ (1‬אن ﻧﺌـــﻴﻦ آﺋـــﻴﻦ ﭘـــﺎس ﻛـــﺮڻ ﺳـــﺎن ﺳـــﻨﮅ‪ ،‬ﺑﻠﻮﭼﺴـــﺘﺎن ۽ ﭘﺨﺘﻮﻧﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻫﺰאرﻫـــﺎ‬
‫ورﻫـــﻴﻦ ﺟـــﻲ ﻗـــﺪﻳﻢ ﻗـــﻮﻣﻦ ﮐـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن ﻋﻠﺤـــﺪه زﺑـــﺎﻧﻦ‪ ،‬ﻛﻠﭽـــﺮن‪ ،‬ﺗـــﺎرﻳﺨﻲ روאﻳـــﺘﻦ‪،‬‬
‫وﻃـــﻨﻦ ۽ ﭘﻨﻬـــﻨﺠﻦ ﺧـــﺎص ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ۽ אﻗﺘﺼـــﺎدي ﻣﻔـــﺎدن ﻫﻮﻧـــﺪي‪ ،‬ﭘـــﻮري‪ ‬ﻃـــﺮح دﭔـــﺎﺋﻲ‪،‬‬
‫ﮔﻬﭩـــﻲ ۽ ﭔﻮﺳـــﺎﭨﻲ‪ ،‬ﻫـــﻚ ﺧﻮدﺳـــﺎﺧﺘﻪ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﻫﻴـــﭟ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن ﺟـــﺪא وﺟـــﻮد ﮐـــﺎن‬
‫אﻧﻜﺎر ﻛﻨﺪي‪ ،‬ﭘﻨﺠﺎب ﺟﻲ אﻛﺜﺮﻳﺖ ﺟﻲ ﻣﺎﺗﺤﺖ אﻗﻠﻴﺖ ﺑﻨﺎﻳﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪ (2‬אﻧﻬـــــﻲ‪ ‬آﺋـــــﻴﻦ ﺟـــــﻲ وﺳـــــﻴﻠﻲ‪ ،‬ﺳـــــﻨﮅ ﮐـــــﻲ ﻣﺮﻛـــــﺰي אﺳـــــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬۾ ﺻـــــﺮف ‪21‬‬
‫ﺳـــﻴﻜﮍو ﻧﻤﺎﺋﻨـــﺪﮔﻲ ڏﻧـــﻲ وﻳﺌـــﻲ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺣﺎﻻﻧـــﻚ ﺳـــﻨﮅ ﻣـــﺎن ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﮐـــﻲ ‪80‬‬
‫ﺳﻴﻜﮍو ﭨﻴﻜﺲ وﺻﻮل ﭤﻴﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫)‪ (3‬وﺻـــﻮل ﭤﻴﻨـــﺪڙ ﭨﻴﻜﺴـــﻦ ﺟـــﻲ אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ورﻫﺎﺳـــﺖ ﻛﺌـــﻲ وﭸـــﻲ ﭤـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮ‬
‫ﺳـــﻨﮅ ﻣـــﺎن אﭨﻜـــﻞ ‪ 350‬ﻛـــﺮوڙ روﭘـــﻴﻦ ﺟـــﺎ ﭨـــﻴﻜﺲ ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻲ ﺣـــﻮאﻟﻲ‬
‫ﭤﻴﻦ ﭤﺎ‪ ،‬ﺟﻦ ﻣﺎن ﺻﺮف ‪ 5‬ﺳﻴﻜﮍو رﻗﻢ ﺳﻨﮅ ﺗﻲ ﺧﺮﭼﻲ وﭸﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫)‪ (4‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬آﺋـــﻴﻦ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ‪ ،‬ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ زرﻋـــﻲ زﻣـــﻴﻦ‪،‬‬
‫ﻛﺎرﺧـــﺎﻧﻦ‪ ،‬وאﭘـــﺎر‪ ،‬ﺑﺌـــﻨﻜﻦ ۽ ﻧـــﻮﻛﺮﻳﻦ ﺗـــﻲ ﻏﻴـــﺮ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ‪ ،‬ﭘـــﻮري‪ ‬ﻃـــﺮح ﻣﺴـــﻠﻂ‬
‫ﻛﺮي ﮀﮇڻ ﺟﻲ ﭘﺮوﮔﺮאم ﺗﻲ ﻋﻤﻞ ﻛﺮي رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪ (5‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬آﺋـــﻴﻦ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ‪ ،‬ﭔـــﻴﻦ ﻣﻠﻜـــﻦ ﻳـــﺎ ﺻـــﻮﺑﻦ ﺟـــﺎ رﻫـــﺎﻛﻮ ﺟﻬـــﮍو ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ‪،‬‬
‫ﭘﭡـــﺎڻ‪ ،‬ﺑﻬـــﺎري وﻏﻴـــﺮه‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ۾ رﻫـــﻲ‪ ،‬אن ﺟـــﻲ زﻣـــﻴﻦ‪ ،‬ﻧـــﻮﻛﺮﻳﻦ‪ ،‬وאﭘـــﺎر وﻏﻴـــﺮه ﻣـــﺎن‬
‫ﺳــــﺎﻟﻴﺎ ‪ 5‬ﻛــــﺮوڙ ﮐــــﺎن ﺑــــﻪ ﻣﭥــــﻲ روﭘﻴــــﺎ ﻛﻤــــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺳــــﻨﮅ ﮐــــﺎن ﭔــــﺎﻫﺮ ﮐﮣــــﻲ‪ ،‬ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ‬
‫אﻳﻜﺎﻧﺎﻣﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﻛﻤﺰور ﻛﺮي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬

‫‪34‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫אﻧﻬـــﻲ‪ ‬آﺋـــﻴﻦ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ‪ ،‬ﺑﻠﻮﭼﺴـــﺘﺎن ۾ ﭘﺨﺘﻮﻧﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻫﺰאرﻫـــﺎ ورﻫـــﻴﻦ‬
‫ﺟـــﻲ ﺗﺴـــﻠﻴﻢ ﭤﻴـــﻞ ﻗـــﻮﻣﻦ ﮐـــﻲ‪ ،‬ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن‪ ،‬אﺳـــﻼﻣﻲ آﺋـــﻴﻦ ۽ ﻣﻀـــﺒﻮط ﻣﺮﻛـــﺰ‬
‫ﺟـــﻲ ﺑﻬـــﺎﻧﻲ ﻫﻴـــﭟ ﻛـــﺎﻟﻮﻧﻴﻮن ﺑﻨـــﺎﺋﻲ رﮐﻴـــﻮ وﭸـــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬ﺳـــﻨﺪن ﻗـــﻮﻣﻲ ۽ ﺟﻤﻬـــﻮري ﺣﻘـــﻦ‬
‫ﻻ‪ ‬ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻛﺮڻ ﮐﻲ ﺑﻪ ڏوﻫﻪ ﺷﻤﺎر ﻛﻴﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫אﻧﻬــﻲ‪ ‬آﺋــﻴﻦ ﺟــﻲ آڌאر ﺗــﻲ‪ ،‬ﺳــﻨﮅ ﻣــﺎن ُאﭘﺎﻳــﻞ ۽ ﺗﻴــﺎر ﭤﻴــﻞ ﺳــﺎﻣﺎن ﮐــﻲ ﭔــﺎﻫﺮ ﻣــﻮﻛﻠﮡ‬
‫ﺟــﻮ אﺧﺘﻴــﺎر ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﺟـــﻲ ﺣــﻮאﻟﻲ ﻛﻴــﻮ وﻳـــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬אن ﺟـــﻲ ذرﻳﻌــﻲ ﻛﻤﺎﻳـــﻞ‬
‫ﻣﭩﺎﺳــــﭩﺎ ﺟــــﻮ ﻧــــﺎﮢﻮ ﺳــــﻤﻮرو ﻣﺮﻛــــﺰي ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﺟــــﻲ ﺣــــﻮאﻟﻲ رﻫــــﮡ ﻛــــﺮي‪ ،‬אن ﮐــــﻲ‬
‫אﻛﺜﺮﻳﺘﻲ ﻏﻴﺮ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﺟﻲ ﻣﻔﺎد ﻻ‪ ‬ﻛﺘﺐ آﻧﺪو وﭸﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫אﻧﻬـــﻲ‪ ‬آﺋـــﻴﻦ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ‪ ،‬ﭔـــﺎﻫﺮﻳﻦ ﻣﻠﻜـــﻦ ﺳـــﺎن وאﭘـــﺎر ﺟـــﻮ אﺧﺘﺼـــﺎر ﻣﺮﻛـــﺰي‬
‫ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﺟــﻲ ﺣــﻮאﻟﻲ ﻫــﺌﮡ ﻛــﺮي‪ ،‬אﻫــﻮ אﻫــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح אﺳــﺘﻌﻤﺎل ﻛﻴــﻮ وﭸــﻲ ﭤــﻮ‪ ،‬ﺟــﻮ‬
‫ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﻛﺎرﺧــﺎﻧﻦ ۽ زرﻋــﻲ ﭘﻴــﺪאور وﻏﻴــﺮه ﻣــﺎن ﻏﻴــﺮ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﮐــﻲ ﺋــﻲ ﻓﺎﺋــﺪو ﭘﻬﭽــﻲ‬
‫ﭤـــﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻨﻜـــﺮي ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ אﻳﻜﺎﻧـــﺎﻣﻲ‪ ‬ﺗـــﻲ ﻫﺎﭸﻴﻜـــﺎر אﺛـــﺮ ﭘـــﻮڻ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻨﮅي ﺟﻴـــﺌﻦ‬
‫ﭘﻮ‪ ‬ﺗﻴﺌﻦ ﻏﺮﻳﺐ ﭤﻴﻨﺪא وﭸﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫אﻧﻬـــﻲ‪ ‬آﺋـــﻴﻦ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ‪ ،‬ﺑﺌﻨﻜـــﻮن‪ ،‬رﻳﻠـــﻮي‪ ،‬ﭘﻮﺳـــﭧ‪ ،‬ﭨﻴﻠﻴﮕـــﺮאف‪ ،‬ﮐـــﺎﮢﻴﻮن ۽ ﭔﻴـــﺎ‬
‫אﻗﺘﺼــــﺎدي אدאرא ﻣﺮﻛــــﺰي ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﺟــــﻲ ﻫــــﭥﻦ ۾ رﻫــــﻦ ﭤــــﺎ‪ ،‬ﺟــــﻦ ﮐــــﻲ אﻫــــﮍي‪ ‬ﻃــــﺮح‬
‫ﻫﻼﻳـــﻮ وﭸــــﻲ ﭤــــﻮ‪ ،‬ﺟـــﻮ ﮔﻬﮣــــﻮ ﻛــــﺮي אﻫـــﻲ ﺳــــﭛ אدאرא ۽ ﺑﺌﻨﻜــــﻮن ﻏﻴـــﺮ ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﺟــــﻲ‬
‫ﺣـــﻮאﻟﻲ ﭤـــﻲ وﻳـــﻮ آﻫـــﻦ‪ ،‬ﻳـــﺎ אﻧﻬـــﻦ ﺗـــﻲ ﻏﻴـــﺮ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻮ ﻗﺒﻀـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻲ رﻳﻠـــﻮي‬
‫ﺳـــﺮوس ۾ ﺳـــﻨﮅي ﻫـــﻚ ﺳـــﻴﻜﮍو ﺑـــﻪ ﻧـــﻪ آﻫـــﻦ‪ .‬ﺳـــﺎﮘﻲ ﺣﺎﻟـــﺖ ﭘﻮﺳـــﭧ‪ ،‬ﭨﻴﻠﻴﮕـــﺮאف ۽‬
‫ﮐـــﺎﮢﻴﻦ ﺟـــﻲ ﻧـــﻮﻛﺮﻳﻦ ﺑﺎﺑـــﺖ אﻫـــﻲ‪.‬אﻗﺘﺼـــﺎدي אدאرن ۾ ﻫـــﻚ ﺳـــﻴﻜﮍو ﻧﻮﻛﺮﻳـــﻮن ﻣـــﺲ‬
‫ﺳﻨﮅﻳﻦ ﮐﻲ ﻧﺼﻴﺐ ﭤﻴﻞ آﻫﻦ‪.‬‬
‫אﻧﻬـــﻲ‪ ‬آﺋـــﻴﻦ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ‪ ،‬رﻳـــﮉﻳﻮ ۽ ﭨﻴﻠﻴـــﻮﻳﺰن ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻲ ﻗﺒﻀـــﻲ‬
‫۾ آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺟـــﻦ ﮐـــﻲ ﭘـــﻮري‪ ‬ﻃـــﺮح אردو ﭔـــﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻓـــﺮوغ ۽ ﻳـــﻮﭘﻲ ﻛﻠﭽـــﺮ ﺟـــﻲ وאڌאري‬
‫ﻻ‪ ‬ﻛﺘــــﺐ آﻧــــﺪو وﭸــــﻲ ﭤــــﻮ‪ .‬ﭔﺌــــﻲ ﭘﺎﺳــــﻲ אﻧﻬــــﻦ ﺟــــﻲ ذرﻳﻌــــﻲ ﻣــــﻨﻈﻢ ﻃﺮﻳﻘــــﻲ ﺳــــﺎن‬
‫ﺧﻮدﺳــــﺎﺧﺘﻪ ﻧﻈﺮﺋــــﻲ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ ﭘﺮوﭘﻴﮕﻨــــﮉא ﻛــــﺮي‪ ،‬۽ ﭘــــﮡ ﭔــــﻲ‪ ‬ﻃــــﺮح ﺳــــﻨﮅﻳﻦ‪،‬‬
‫ﺑﻠﻮﭼﻦ ۽ ﭘﭡﺎﮢﻦ ﺟﻲ ﻗﻮﻣﻲ وﺟﻮدن ﻛﻠﭽﺮن ۽ زﺑﺎﻧﻦ ﮐﻲ ﻧﻘﺼﺎن ﭘﻬﭽﺎﻳﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫אﻧﻬـــﻲ‪ ‬آﺋـــﻴﻦ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ‪ ،‬ﺑﭽـــﺎ‪ ‬ﺟـــﻮ ﮐـــﺎﺗﻮ ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻲ ﺣـــﻮאﻟﻲ ﻫـــﺌﮡ‬
‫ﻛــــﺮي‪ ،‬אن ﺗــــﻲ אﻛﺜﺮﻳــــﺖ وאري ﺻــــﻮﺑﻲ ﭘﻨﺠــــﺎب ﺟــــﻮ ﻗﺒﻀــــﻮ آﻫــــﻲ ۽ אﮘﺘــــﻲ ﺑــــﻪ אﺋــــﻴﻦ‬
‫رﻫﮣـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻨﻜـــﺮي ﺳـــﺪאﺋﻴﻦ אﻧﮑـــﻲ ﻣﻬﺎﺟﺮﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻲ ﻣﻀـــﺒﻮط ﻛـــﺮڻ‬
‫ﻻ‪ ‬ﻛﺘــــﺐ آﻧــــﺪو وﻳــــﻮ آﻫــــﻲ ۽ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ ﺣﻜــــﻮﻣﺘﻦ ﮐــــﻲ ﺗﺒــــﺪﻳﻞ ﻛــــﺮڻ ۾ ﭘــــﮡ‬
‫אﻧﻬﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺳﮅي دﺳﺖ אﻧﺪאزي‪ ،‬ﺑﻠﻚ ﭘﻮري دﺳﺘﺮﺳﻲ رﻫﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫אﻧﻬـــــﻲ‪ ‬آﺋـــــﻴﻦ ﺟـــــﻲ آڌאر ﺗـــــﻲ‪ ،‬ﭘﺮڏﻳﻬـــــﻲ ﻣﻌـــــﺎﻣﻼت ﺟـــــﻮ ﮐـــــﺎﺗﻮ ﺳـــــﺪאﺋﻴﻦ ﻣﺮﻛـــــﺰي‬
‫ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﺟــﻲ ﺣــﻮאﻟﻲ ۾ رﻫﻨــﺪو‪ ،‬ﺟــﻨﻬﻦ ﺗــﻲ ﻗﺒﻀــﻮ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ﺟــﻮ‬
‫ﻗـــﺎﺋﻢ آﻫـــﻲ‪ .‬אﮘـــﻲ ﺗﺠﺮﺑـــﻲ ﻣـــﺎن ڏﭠـــﻮ وﻳـــﻮ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﻫـــﻦ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ۽ ﻓـــﻮﺟﻲ‬

‫‪35‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺟﻨﺘـــﺎ‪ ،‬אن ﮐـــﻲ אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﻫﻼﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮ אن ﻣـــﺎن ﻣﻠـــﻚ ﮐـــﻲ ﻫﻴﭡﻴـــﺎن ﻧﻘﺼـــﺎن ﭘﻬﺘـــﺎ‬
‫آﻫﻦ‪.‬‬
‫)אﻟﻒ( ﺳﺎﻣﺮאﺟﻲ ﻃﺎﻗﺘﻦ ﺟﻲ ﺟﻦ ﮐﻲ ﻣﻌﺎﻫﺪن ۾ ﻣﻠﻚ ﮐﻲ ﭰﺎﺳﺎﻳﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)ب( ﭜـــــﺮ وאرن ﻣﻠﻜـــــﻦ ﺳـــــﺎن ﻣﺨﺎﺻـــــﻌﺖ ﭘﻴـــــﺪא ﻛـــــﺮي‪ ،‬ﻟﺸـــــﻜﺮ وڌאﺋـــــﻲ‪ ،‬ﻣﻠﻜـــــﻲ‬
‫ﻣﻌﻴﺸﺖ ﮐﻲ ﻧﻘﺼﺎن ﭘﻬﭽﺎﻳﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)ت( אن ﮐــﺎﺗﻲ ﺗــﻲ ﺟﻤﻠــﻲ ﺧــﺮچ ﻣــﺎن ‪ 80‬ﺳــﻴﻜﮍو ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﭨﻴﻜﺴــﻦ ﻣــﺎن ﭤــﻴﮡ ﺟــﻲ‬
‫ﺑﺎوﺟﻮد‪ ،‬אن ۾ ﭘﻨﺠﻦ ﻫﺰאرن ﭘﻮﻳﺎن ﻣﺲ ﻫﻚ ﺳﻨﮅي‪ ‬ﮐﻲ ﻧﻮﻛﺮي ﻣﻠﻴﻞ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪ (13‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬آﺋـــﻴﻦ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ‪ ،‬دאﺋﻤـــﻲ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ۽ ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﺟـــﻲ ﻫـــﺌﮡ‬
‫ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺗـــﻲ ﺳـــﺪאﺋﻴﻦ ﻗﺒﻀـــﻮ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ ﺟـــﻮ رﻫﮣـــﻮ‬
‫آﻫـــــﻲ‪ .‬ﻫـــــﻲ אن ﮐـــــﻲ ﺳـــــﻨﺪن ﺳـــــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﻣﻔـــــﺎد ﻻ‪ ‬ﻛﺘـــــﺐ آﮢﻴﻨـــــﺪא رﻫﻨـــــﺪא‪ .‬ﻫـــــﻦ وﻗـــــﺖ‬
‫ﺟﻴﺘﻮﮢﻴـــــﻚ ﻣﺮﻛـــــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــــﺖ ﺟـــــﻮ وزﻳـــــﺮאﻋﻈﻢ ﻫـــــﻚ ﺳـــــﻨﮅي آﻫـــــﻲ‪ ،‬ﭘـــــﺮ אن ﺟـــــﻲ‬
‫ﺣﻴﺜﻴﺖ ﻣﭥﻲ ذﻛﺮ ﻛﻴﻞ ﻫﻚ ’ﺷﻮ ﺑﻮא‪ ‘‬ﮐﺎن وڌﻳﻚ ﻧﻪ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪ (14‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬آﺋـــﻴﻦ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ‪ ،‬ﻣﻠﻜـــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﺖ ۾ ﻣـــﺬﻫﺐ ﮐـــﻲ ﻣﻠـــﻮث ﻛـــﺮي‪،‬‬
‫אن ﮐــﻲ ﺣﻘﻴﻘــﺘﻦ ۽ ﻋﻘــﻞ ﺟــﻲ ﺑﻨﻴــﺎد ﺗــﻲ ﻫﻼﺋــﮡ ﺟــﻲ ﻋﻴــﻮض‪ ،‬ﺟــﺬﺑﺎﺗﻲ ﺑﻨﻴــﺎد ﺗــﻲ ﻫﻼﻳــﻮ‬
‫وﭸــــﻲ ﭤــــﻮ‪ .‬ﺟــــﻨﻬﻦ ﻛــــﺮي ﺳــــﻨﮅﻳﻦ‪،‬ﺑﻠﻮﭼﻦ ۽ ﭘﭡــــﺎﮢﻦ ﺗــــﻲ ﺳﻴﺎﺳــــﻲ ﺗﺴــــﻠﻂ‪ ،‬אﻗﺘﺼــــﺎدي‬
‫אﺳﺘﺤﺼﺎل ۽ ﻛﻠﭽﺮل ﻏﻠﺒﻲ ﻻ‪ ‬ﻣﻬﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﺳﺎﻣﺮאج ﮐﻲ ﮀﻮٽ ﻣﻠﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫)‪ (15‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬آﺋـــﻴﻦ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ‪ ،‬آﻣﺮﻳﻜـــﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ۽ אن ﺟـــﻲ אﻳﺠﻨـــﭧ‪ ،‬ﺑـــﻨﮕﻼدﻳﺶ‬
‫۽ روس ﺳﺎن ﻣﺨﺎﺻﻤﺖ ﺟﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴﻲ אﺧﺘﻴﺎر ﻛﺌﻲ وﻳﺌﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪ (16‬אﻧﻬــﻲ‪ ‬آﺋــﻴﻦ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗــﻲ‪ ،‬ﺳــﻨﮅ ۾ ﭔـــﻴﻦ ﺻــﻮﺑﻦ ﻣــﺎن ﻳـــﺎ ﭔــﺎﻫﺮאن אﻳﻨــﺪڙ ﺑﻬـــﺎرﻳﻦ‬
‫ﺟـــﻲ אﭼـــﮡ ﺗـــﻲ ﺑﻨـــﺪش ﻧـــﻪ ﭘـــﻮڻ ﻳـــﺎ ﭘﺌﺠـــﻲ ﻧـــﻪ ﺳـــﮕﻬﮡ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﻲ ﻫﻴﭡـــﻴﻦ ﻧﻘﺼـــﺎﻧﻦ‬
‫ﭘﻬﭽﮡ ﺟﻮ אﻧﺪﻳﺸﻮ آﻫﻲ‪:‬‬
‫)אﻟــــﻒ( ﭔﺎﻫﺮﻳــــﺎن ﻣــــﺎﮢﻬﻮ ﭘﺌﺴــــﻮ ﻛﻤــــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﭔــــﺎﻫﺮ ﻣــــﻮﻛﻠﻲ‪ ،‬ﺳــــﻨﮅي ﻣﻌﻴﺸــــﻴﺖ ﮐــــﻲ‬
‫ﻧﻘﺼﺎن ﭘﻬﭽﺎﺋﻴﻨﺪא رﻫﻨﺪא‪.‬‬
‫)ب( ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ אﺻــﻞ رﻫــﺎﻛﻦ ﺟــﻲ آﺑــﺎدي‪ ‬ﮐــﻲ אﻗﻠﻴــﺖ ۾ ﺗﺒــﺪﻳﻞ ﻛــﺮڻ ﺟــﻲ ﺳــﺎزش‬
‫ﮐﻲ ﻋﻤﻠﻲ ﺟﺎﻣﻲ ﭘﻬﺮאﺋﮡ ﻻ‪ ‬آﺳﺎﻧﻲ رﻫﻨﺪي‪.‬‬
‫)ت( ﻣﻠــــﻚ ﺟــــﻲ آﺑــــﺎدي‪ ‬ﺟــــﻲ ﺑــــﺎر وڌڻ ﻛــــﺮي‪ ،‬אن ﺟــــﻲ ﭘﺮﻛﺌﭙﻴﭩــــﺎ ﻳﻌﻨــــﻲ ﻓــــﻲ آدم‬
‫ﭘﻴﺪאور ﮔﻬﭩﺒﻲ ۽ ﻋﻮאم ﺟﻲ ﻏﺮﺑﺖ وڌﻧﺪي‪.‬‬
‫)ث( ﺳــــﻨﮅ ۾ אﻟــــﮗ אﻟــــﮗ ﻗﺴــــﻤﻦ ﺟــــﻲ ﻣــــﺎﮢﻬﻦ ﺟــــﻲ אﭼــــﮡ ﻛــــﺮي‪ ،‬ﺳــــﻨﺪن ﻗــــﻮﻣﻲ‬
‫ﻫﻜﺠﻬﮍאﺋﻲ‪ ‬۾ ﻓﺮق ﭘﻮﻧﺪو ۽ ﻗﻮﻣﻲ אﻧﺘﺸﺎر وڌڻ ﺟﺎ אﺳﺒﺎب ﭘﻴﺪא ﭤﻴﻨﺪא‪.‬‬
‫)ج( ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻏﻼﻣﻲ‪ ‬ﺟﺎ زﻧﺠﻴﺮ ﻣﻀﺒﻮط ﭤﻴﻨﺪא‪.‬‬
‫)ح( ﺳـــﻨﮅ ﺟﻬـــﮍي ﺻـــﻠﺢ ﭘﺴـــﻨﺪ ﻣﻠـــﻚ ۾ ﭘﭡـــﺎ ۽ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻴﻦ ﺟﻬـــﮍن ﺟﻬﻴـــﮍאכ ۽ ﺑﻬـــﺎرﻳﻦ‬
‫ﺟﻬــــﮍن ﺷﺮﭘﺴــــﻨﺪ ﻣــــﺎﮢﻬﻦ ﺟــــﻲ אﭼــــﮡ ﻛــــﺮي‪ ،‬ﻓﺴــــﺎد ۽ ﺧﺎﻧــــﻪ ﺟﻨﮕــــﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻣﻴــــﺪאن ﻫﻤــــﻮאر‬
‫ﭤﻴﻨﺪو‪.‬‬

‫‪36‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫)‪ (17‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬آﺋـــﻴﻦ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗــــﻲ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ ﻻ‪ ‬ﻣﺴــــﺘﻘﻞ אﻗﻠﻴـــﺖ ۾ رﻫـــﮡ ﻛــــﺮي‪،‬‬
‫ﺟﻤﻬــــﻮري ﻃﺮﻳﻘــــﻲ ﺳــــﺎن ﺳﻴﺎﺳــــﻲ آزאدي‪ ،‬אﻗﺘﺼــــﺎدي ﺧﻮﺷــــﺤﺎﻟﻲ‪ ‬۽ ﻛﻠﭽــــﺮ ﺗﺮﻗــــﻲ‪‬‬
‫ﺟـــﻲ ﺣﺎﺻـــﻼت ﺟـــﻮن رאﻫـــﻮن ﺑﻨـــﺪ ﻛﻴـــﻮن وﻳـــﻮن آﻫـــﻦ‪ .‬ﺗﻨﻬﻨﻜـــﺮي ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ אﻧﻬـــﻦ‬
‫ﺑﻨﻴـــﺎدي אﻧﺴـــﺎن ﺣﻘـــﻦ ﺟـــﻲ ﺣﺼـــﻮل ﻻ‪ ‬ﺟﻤﻬﻮرﻳـــﺖ ۽ אﻣـــﻦ ﭘﺴـــﻨﺪي‪ ‬ﺟـــﻲ ذرﻳﻌـــﻦ ﺟـــﻲ‬
‫אﺳــــﺘﻌﻤﺎل ﺟــــﻲ ﻋﻴــــﻮض‪ ،‬ﻏﻴﺮﺟﻤﻬــــﻮري ۽ ﺗﺸــــﺪد ﺟــــﻲ ذرﻳﻌــــﻦ ﮐــــﻲ אﺧﺘﻴــــﺎر ﻛــــﺮڻ ﻻ‪‬‬
‫ﻣﺠﺒﻮر ﻛﻴﻮ وﻳﻨﺪو‪.‬‬
‫)‪ (18‬אﻧﻬــــﻲ‪ ‬آﺋــــﻴﻦ ﺟــــﻲ آڌאر ﺗــــﻲ‪ ،‬ﺳــــﻨﮅي ﻗــــﻮم ﮐــــﻲ دאﺋﻤــــﻲ ۽ ﻣﺴــــﺘﻘﻞ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ‬
‫אﻛﺜﺮﻳـــﺖ وאري‪ ‬ﻗـــﻮم ﺟـــﻲ ﻣﺎﺗﺤـــﺖ رﮐـــﻲ אن ﺟـــﻮ ﻣـــﭥﺲ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﺗﺴـــﻠﻂ ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛﻴـــﻮ‬
‫وﻳﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﺗﺸﺪد ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ﻗﺎﺋﻢ رﮐﻴﻮ ﭘﻴﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫ﭜﭩــــﻮ ﺻــــﺎﺣﺐ ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻮ رﻫــــﺎﻛﻮ ﻫــــﻮ‪ ،‬אﻧﻜــــﺮي ﻛﻴﺘــــﺮن ﮐــــﻲ אﻣﻴــــﺪ ﻫﺌــــﻲ ﺗــــﻪ ﻫــــﻮ‬
‫ﺷﺨﺼـــﻲ אﻗﺘـــﺪאر ﮐـــﻲ ﻗـــﺎﺋﻢ رﮐـــﮡ ﻻ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﻲ آزאدي‪ ،‬אﻗﺘﺼـــﺎدي ﺧﻮﺷـــﺤﺎﻟﻲ‪‬‬
‫۽ ﻛﻠﭽــــﺮل ﺗﺮﻗــــﻲ‪ ‬ﮐــــﻲ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﻣﺴــــﺘﻘﻞ ﻣﻔــــﺎد وٽ ﻧــــﻪ وﻛﮣﻨــــﺪو‪ .‬ﻟــــﻴﻜﻦ‬
‫ﺗﺠﺮﺑـــﻲ אﻫـــﻮ ﺛﺎﺑـــﺖ ﻛﻴـــﻮ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﻫـــﻮ ﭘﻨﻬـــﻨﺠﻦ آﻗـــﺎﺋﻦ ﮐـــﻲ رﺿـــﺎﻣﻨﺪ ﻛـــﺮڻ ﺧـــﺎﻃﺮ ﻧـــﻪ‬
‫ﺻـــﺮف ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ ﺣـــﻖ ﺗﻠﻔـــﻲ ﻛـــﺮي رﻫﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﭘـــﺮ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﭘـــﺎڙ ﭘـــﭩﮡ ﺟـــﻮن‬
‫ﺗﻴﺎرﻳﻮن ﻛﺮي رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﻫﻴﭡﻴﺎن ﻗﺪم אﻫﮍي ﮔﻮאﻫﻲ ڏﻳﺌﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪:‬‬
‫‪ (1‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﺑـــﺎﻧﻲ ﺟﻨـــﺎح ﺻـــﺎﺣﺐ ﺟـــﻲ ﭘﻬـــﺮﻳﻦ‪ ‬ﺗﻘﺮﻳـــﺮ ﺟـــﻲ ﺧـــﻼف ﻫـــﻦ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ‬
‫ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺳــــﺎن ﺣﻠــــﻒ وﻓــــﺎدאري ﮐﮣــــﻲ‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ۾ ﺷــــﺎﻣﻞ ﭤﻴﻨــــﺪڙ ﻗــــﻮﻣﻦ ﺟــــﻲ‬
‫وﺟﻮد ﮐﺎن אﻧﻜﺎر ﻛﺮي‪،‬אﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﺑﻐﺎوت ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬دﻋﻮت ڏﻧﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ (2‬ﻫـــﻚ ﻗـــﻮم ۽ ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ آﺋـــﻴﻦ ﭘـــﺎس ﻛﺮאﺋـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﻲ آزאدي‪،‬‬
‫אﻗﺘﺼــــﺎدي ﺧﻮﺷــــﺤﺎﻟﻲ‪ ‬۽ ﻛﻠﭽــــﺮل ﺗﺮﻗــــﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ رאﻫــــﻪ ۾ رﻧــــﮉכ وﺟﻬــــﻲ‪ ،‬אن ﮐــــﻲ‬
‫ﻣﻬﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﺳﺎﻣﺮאج ﺟﻲ ﻛﺎﻟﻮﻧﻲ ﺑﻨﺎﺋﮡ ﺟﻮ ﮔﻨﺎﻫﻪ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ (3‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ ﺷـــﺎﻣﻞ ﭤﻴـــﻞ ﻗـــﻮﻣﻦ ۽ ﻣﻠﻜـــﻦ ﮐـــﺎن ﭔـــﺎﻫﺮ ﺟـــﻲ אردو زﺑـــﺎن ﮐـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻲ‬
‫زﺑــﺎن ﻗــﺮאر ڏﻳــﮡ ﺳــﺎن‪ ،‬ﻣــﭥﻦ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﺳــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﺗﺴــﻠﻂ ﮐــﻲ ﻣﮍﻫﻴــﻮ آﻫــﻲ‪ ،‬۽ ﺳــﻨﮅ ﮐــﻲ‬
‫ﭔــــﻦ زﺑــــﺎن ﺟــــﻮ ﻣﻠــــﻚ ﺗﺴــــﻠﻴﻢ ﻛــــﺮي آﺧﺮﻛــــﺎر زﺑــــﺎن ﺟــــﻲ ﺑﻨﻴــــﺎد ﺗــــﻲ ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ‬
‫ورﻫﺎﺳﺖ ﻻ‪ ‬دروאزو ﮐﻮﻟﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ (4‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﻲ آزאدي‪ ،‬אﻗﺘﺼـــﺎدي ﺧﻮﺷـــﺤﺎﻟﻲ‪ ،‬ﻛﻠﭽـــﺮل ﺗﺮﻗـــﻲ‪ ‬۽ ﭔـــﻴﻦ ﺣﻘـــﻦ‬
‫ﺟــــﻲ ﺣﻔﺎﻇــــﺖ ﻻ‪ ‬آوאز אﭤﺎرﻳﻨــــﺪڙ ﻗــــﻮم ﭘﺮﺳــــﺘﻦ ﮐــــﻲ‪ ،‬ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ آﻗــــﺎﺋﻦ ﺟــــﻲ‬
‫رﺿــــﺎﻣﻨﺪي‪ ‬ﺧــــﺎﻃﺮ‪ ،‬ﺟﻴــــﻞ ۾ رﮐــــﻲ ۽ ﺳــــﺨﺘﻴﻮن ڏﻳﺌــــﻲ‪ ،‬ﺳــــﻨﺪن آوאز ﮐــــﻲ ُ‬
‫ﮔﻬــــﭩﮡ‬
‫ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ (5‬ﻫـــﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﻃﺎﻗـــﺖ ﮐـــﻲ ﺑﺮﻗـــﺮאر رﮐـــﮡ ﺧـــﺎﻃﺮ‪ ،‬ﻛﺮאﭼـــﻲ‪ ‬۾ ﺑﻬـــﺎرﻳﻦ ۽ ﭔـــﻴﻦ ﺻـــﻮﺑﻦ‬
‫ﺟــﻲ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﮐــﻲ ﮀــﻮٽ אﭼــﮡ ﺟــﻲ אﺟــﺎزت ڏﻳﺌــﻲ‪ ،‬ﺳــﻨﮅ ﮐــﻲ ورﻫــﺎﺋﻲ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﺻــﻮﺑﻲ‬
‫ﺑﻨـــــﺎﺋﮡ ﺟـــــﻮ ﻣﻬـــــﺎﺟﺮ ﺳـــــﺮﺑﺮאﻫﻦ ﺳـــــﺎن وאﻋـــــﺪو ﻛـــــﺮي‪ ،‬אن ﺟـــــﻲ ﻗﻴـــــﺎم ﻻ‪ ‬ﻋﻤﻠـــــﻲ‬
‫ﺳﻬﻮﻟﻴﺘﻮن ﭘﻴﺪא ﻛﻴﻮن آﻫﻦ‪.‬‬

‫‪37‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫‪ (6‬ﻫــــﻦ ﻛﺮאﭼــــﻲ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳــــﭩﻲ‪ ‬ﮐــــﻲ ﻣﻜﻤــــﻞ ﻃــــﻮر ﻣﻬــــﺎﺟﺮن ﺟــــﻲ ﺣــــﻮאﻟﻲ ﻛــــﺮي‪ ،‬۽‬
‫ﺳـــــﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳـــــﭩﻲ‪ ‬۾ אﺧـــــﺘﻼف ﭘﻴـــــﺪא ﻛـــــﺮي‪ ،‬אﺗـــــﺎن ﻗـــــﻮم ﭘﺮﺳـــــﺖ ﻋﻤﻠـــــﻲ ﮐـــــﻲ‬
‫ﻛـــﮃאﺋﻲ‪ ،‬ﭔﻨﻬـــﻲ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳـــﭩﻴﻦ ﮐـــﻲ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﺗﻌﻠـــﻴﻢ‬
‫ﺟﺎ אڏא ﻛﺮي ﻛﺘﺐ آﮢﮡ ﺟﻲ ﺷﺮوﻋﺎت ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ (7‬ﻫــــﻦ ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ ﻛــــﻮﭨﮍي ﺑﻴــــﺮאج ﺗــــﻲ ﻧﻜﺘــــﻞ زﻣــــﻴﻦ ﻏﻴــــﺮ ﺳــــﻨﮅي آﻓﻴﺴــــﺮن ۾‬
‫زﻣﻴﻨﺪאرن ﺟﻲ ﻫﭣ ۾ رﻫﮡ ﺗﻲ ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻲ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ (8‬ﻫــﻦ ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﮔــﮉو ﺑﻴــﺮאج ﺗــﻲ ﻧﻜﺘــﻞ زﻣــﻴﻦ‪ ،‬ﻏﻴــﺮ ﺳــﻨﮅي آﻓﻴﺴــﺮن ۽ آﺑﺎدﮔــﺎرن ﺟــﻲ‬
‫ﻫﭣ ۾ אﭼﮡ ﻻ‪ ‬ﻣﻴﺪאن ﻫﻤﻮאر ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ (9‬ﻫـــﻦ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ رﻳـــﮉﻳﻮ ۽ ﭨﻴﻠﻴـــﻮﻳﺰن אﺳﭩﻴﺸـــﻦ ﺗـــﺎن ‪ 95‬ﺳـــﻴﻜﮍو وﻗـــﺖ ﻏﻴـــﺮ ﻣﻠﻜـــﻲ‬
‫אردو زﺑﺎن ﮐﻲ ڏﻳﺎري‪ ،‬ﺳﻨﮅي زﺑﺎن ۽ ﻛﻠﭽﺮ ﮐﻲ وڏو ﻧﻘﺼﺎن رﺳﺎﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ (10‬ﻫـــﻦ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ﻓﺴـــﻄﺎﺋﻲ ﻃـــﺮﻳﻘﻦ ﺳـــﺎن ﻫﻼﺋﻴﻨـــﺪي‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ‪ ‬ﭘـــﺎرﭨﻲ‪‬‬
‫ﮐـــﻲ زور وﭠـــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻣﺨـــﺎﻟﻔﻦ ﮐـــﻲ ﺟـــﻴﻠﻦ ۾ ﻣـــﻮﻛﻠﮡ‪ ،‬ﻣـــﺎرאﺋﮡ ۽ אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ אﺧﺒـــﺎرن‪،‬‬
‫رﺳـــﺎﻟﻦ‪ ،‬ﺟﻠﺴـــﻦ ۽ ﻣﻴﭩﻨـــﮓ ﺗـــﻲ ﺑﻨـــﺪش وﺟﻬـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن آوאز ﮔﻬـــﭩﮡ ﺟـــﺎ رﺳـــﺘﺎ אﺧﺘﻴـــﺎر‬
‫ﻛﻴﻞ آﻫﻦ‪.‬‬
‫‪ (11‬ﻫـــﻦ ﺟﻤﻬـــﻮري ﻗـــﺪرن ﮐـــﻲ ﺑـــﺎﻻﺋﻲ ﻃـــﺎق رﮐـــﻲ ﻧﻨـــﮃﻳﻦ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﻲ آوאز ﮐـــﻲ ﺧـــﺘﻢ‬
‫ﻛــــﺮڻ‪ ،‬ﻣﺨــــﺎﻟﻒ رא‪ ‬ﺟــــﻲ آزאدאﻧــــﻪ ﭘﺮﭼــــﺎر‪ ،‬ﺟﻤﺎﻋــــﺖ ﺳــــﺎزي‪ ‬۽ אﺧﺒــــﺎرن ﺟــــﻲ آزאدي‪‬‬
‫ﺗـــﻲ ﺑﻨـــﺪش ۽ ﻣﺨـــﺎﻟﻒ ﻛـــﺎرﻛﻨﻦ ۽ ﻟﻴـــﮉرن ﮐـــﻲ ﺑﻨـــﺎ ﻛـــﻴﺲ ﻫﻼﺋـــﮡ ﺟـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن‬
‫ﺟـــﻲ ﺑﭽـــﺎ‪ ‬وאري ﻛـــﺎري ﻗـــﺎﻧﻮن ﻫﻴـــﭟ ﻧﻈﺮﺑﻨـــﺪ ﻳـــﺎ ﺟﻴـــﻞ ۾ رﮐـــﮡ ﺟـــﺎ ﻋـــﻮאم دﺷـــﻤﻦ‬
‫رﺳﺘﺎ אﺧﺘﻴﺎر ﻛﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫‪ (12‬ﻫــــﻦ ﻏﻴــــﺮ ﺟﻤﻬــــﻮري ﻃﺮﻳﻘــــﺎ אﺧﺘﻴــــﺎر ﻛــــﺮي‪ ،‬ﺳــــﺮﺣﺪ ۽ ﺑﻠﻮﭼﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ ﻗــــﺎﻧﻮﻧﻲ‬
‫ﺣﻜــﻮﻣﺘﻦ ﮐــﻲ ﻛــﮃي‪ ،‬אﻧﻬــﻦ ﺟــﻲ ﺟــﺎﻳﻦ ﺗــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠــﺎ ﻫــﭣ ﭠﻮﻛﻴــﺎ وزﻳــﺮ ﻣﻘــﺮر ﻛﻴــﺎ‬
‫آﻫـــﻦ‪ ،‬۽ אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﺳـــﺎن ﭔﻨﻬـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﻲ ﺟـــﺎﺋﺰ ﻧﻤﺎﺋﻨـــﺪن ﮐـــﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﮐـــﺎن‬
‫ﻣﺤﺮوم ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ (13‬ﻫــﻲ‪ ‬ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﺳــﺎﻣﺮאج ﺟــﻲ ﺣﻜــﻢ ﻣﻮﺟــﺐ ﻗــﻮم ﭘﺮﺳــﺖ ۽ ﺳــﻴﻜﻴﻮﻟﺮ ﻗﺴــﻢ‬
‫ﺟـــﻲ ﺗﺤـــﺮﻳﻜﻦ ﮐـــﻲ دﭔـــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ אﺧﺒـــﺎرن‪ ،‬رﺳـــﺎﻟﻦ ۽ ﻣﻴﭩـــﻨﮕﻦ ﺗـــﻲ ﺑﻨـــﺪش‬
‫وﺟﻬـــﻲ ﻳـــﺎ ﻏﻨـــﮉن ﻫﭥـــﺎن אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ ﻣﻴﭩـــﻨﮕﻦ ﮐـــﻲ ﭘﭩـــﺎﺋﮡ ﺟـــﺎ ﻃﺮﻳﻘـــﺎ אﺳـــﺘﻌﻤﺎل ﻛـــﺮي‬
‫ﭤﻮ‪.‬‬
‫‪ (14‬ﻫـــﻦ ﻗـــﻮﻣﻲ ﻛـــﺎرﻛﻨﻦ‪ ،‬ﻛـــﻦ وزﻳـــﺮن ﺟـــﻲ ﻣﺨـــﺎﻟﻔﻦ ۽ ﭘﻴـــﭙﻠﺲ ﭘـــﺎرﭨﻲ‪ ‬۾ دאﺧـــﻞ ﭤـــﻴﮡ‬
‫ﮐـــﺎن אﻧﻜـــﺎر ﻛﻨـــﺪڙن ﮐـــﻲ ﻛـــﻮڙن ﻛﻴﺴـــﻦ ۽ ڊي ﭘـــﻲ آر ﻫﻴـــﭟ ﺟـــﻴﻠﻦ ۾ وڌو آﻫـــﻲ‬
‫۽ ﻛـــﻮرﭨﻦ ﻃﺮﻓـــﺎن ﺿـــﺎﻣﻦ ﮐﭵـــﮡ ﺗـــﻲ وري ﭔﻴـــﺎ ﻛـــﻴﺲ ﻛﺮאﺋـــﻲ‪ ،‬ﭘﻨﻬـــﻨﺠﻦ ﺳﻴﺎﺳـــﻲ‬
‫ﻣﺨﺎﻟﻔﻦ ﮐﻲ ﺟﻴﻞ ﺟﻲ دروאزي ﺗﺎن وאﭘﺲ ﺟﻴﻞ ۾ ﻣﻮﻛﻠﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ (15‬ﻫـــﻦ ﻗـــﻮﻣﻲ ﻛـــﺎرﻛﻨﻦ ۽ ﻣﺨـــﺎﻟﻔﻦ ﮐـــﻲ ﮔﻬـــﺮن ۽ ﺟـــﻴﻠﻦ ﻣـــﺎن ﭘـــﻮﻟﻴﺲ ﻫﭥـــﺎن ﮔﻬﺮאﺋـــﻲ‪،‬‬
‫ﻣﺎرאﺋﻲ ﮔﻢ ﻛﺮאﺋﻲ ﮀﮇﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬

‫‪38‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫‪ (16‬ﻫــﻦ ﺷﺨﺼــﻲ ﻳــﺎ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﻣﺨــﺎﻟﻔﻦ ﮐــﻲ ﺟــﻴﻠﻦ ۾ ﻃــﺮح ﻃــﺮح ﺟــﺎ ﻋــﺬאب ڏﻳﺎرﻳــﺎ آﻫــﻦ‪.‬‬
‫ﻛــﻦ ﮐــﻲ ﭘﻴﺸــﺎب ﭘﻴــﺎرﻳﻮ وﻳــﻮ آﻫــﻲ‪ ،‬ﻛــﻦ ﮐــﻲ ﻧــﭛ ڏﻳﺎرﻳــﺎ وﻳــﺎ آﻫــﻦ‪ ،‬ﻛــﻦ ﮐــﻲ ﻏﻴــﺮ‬
‫ﻣﻬﺬب ﻃﺮﻳﻘﻲ ﺳﺎن ﺗﻨﮓ ﻛﺮאﻳﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ (17‬ﻫــــﻲ آﻣــــﺮﻳﻜﻦ ۽ ﭼﻴﻨــــﻲ ﺣﻜــــﻮﻣﺘﻦ ﺟــــﻲ אﺷــــﺎري ﺗــــﻲ ﭜــــﺎرت‪ ،‬روس ۽ אﻓﻐﺎﻧﺴــــﺘﺎن‬
‫ﺟــﻲ ﺧــﻼف ﻓــﻮﺟﻲ ﻛــﺎرروאﻳﻦ ۽ ﺳﺎزﺷــﻦ ۾ ﺷــﺮﻳﻚ ﭤﻴــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬אﻫــﻲ ﺑــﺎﻫﺮאن ﻣﻠﻴــﻞ‬
‫ﻫﭥﻴـــﺎر ۽ ﭘﺌﺴـــﺎ ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺖ ﻃـــﺎﻗﺘﻦ ﮐـــﻲ ﻛﻤـــﺰور ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺧـــﺮچ ﻛـــﺮي رﻫﻴـــﻮ‬
‫آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ (18‬אﻧﮕﺮﻳـــﺰي دور ﮐـــﺎن ﺳـــﻨﮅ ۾ دﺳـــﺘﻮر ﻫـــﻮ ﺗـــﻪ ﻏﻴـــﺮ ﺳـــﻨﮅي ﻣﻼزﻣـــﻦ ﻻ‪ 6 ‬ﻣﻬﻴـــﻨﻦ אﻧـــﺪر‬
‫ﺳـــﻨﮅي ﺳـــﮑﮡ ﻻزﻣـــﻲ ﻫـــﻮ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﻫـــﻦ ﺻـــﺎﺣﺐ ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﺟـــﻲ رﺿـــﺎﻣﻨﺪي‪ ‬ﺧـــﺎﻃﺮ‪،‬‬
‫ﺑــﺎوﺟﻮد ﺳــﻨﺪن ﺳــﺎﻟﻬﺎ ﺳـــﺎل ﺳــﻨﮅ ۾ رﻫــﮡ ﺟــﻲ‪ ،‬ﮐـــﻴﻦ ﺳــﻨﮅي ﺳــﮑﮡ ﻻ‪ 12 ‬ﺳــﺎﻟﻦ ﺟـــﻲ‬
‫وڌﻳﻚ ﻣﻬﻠﺖ ڏﻧﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ (19‬ﻫـــﻦ ﺳـــﻨﺪس ﭘـــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ زور وﭠـــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺳـــﺮﻛﺎري ﻋﻤﻠـــﺪאرن ﮐـــﻲ ﺣﻜـــﻢ ڏﻧـــﺎ آﻫـــﻦ‬
‫ﺗــــﻪ ﭘﻴــــﭙﻠﺲ ﭘــــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ ﺳﻔﺎرﺷــــﻦ ﻣﻮﺟــــﺐ ﻛــــﻢ ﻛــــﻦ ۽ ﻣﺨــــﺎﻟﻒ ﭘــــﺎرﭨﻴﻦ ﺟــــﻲ‬
‫ﻛــﺎرﻛﻨﻦ ﺟــﺎ ﻛــﻢ ﻧــﻪ ﻛــﻦ‪ .‬אﻫــﮍﻳﻦ ﺣــﺎﻟﺘﻦ ﻛــﺮي ﻣﻠــﻚ ۾ ﭼــﻮر ﺑــﺎزאري‪ ،‬رﺷــﻮت‬
‫ﺧﻮري‪ ،‬ﺑﺪאﻣﻨﻲ ۽ ﻗﺮﺑﺎﻧﻮאزي وڌي وﻳﺌﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﭥـــﻲ ذﻛـــﺮ ﻛﻴـــﻞ ﺣﻘﻴﻘـــﺘﻦ ۽ آﺋﻨـــﺪه ﻓﺼـــﻠﻦ ۾ ﺑﻴـــﺎن ﻛﻴـــﻞ ﮘـــﺎﻟﻬﻴﻦ ﮐـــﻲ وﻳﭽـــﺎر‬
‫ﻫﻴـــﭟ آﮢـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻠـــﻮﭼﻦ ۽ ﭘﺨﺘـــﻮﻧﻦ ﻻ‪ ‬ﭔﻴـــﻮ رﺳـــﺘﻮ ﺋـــﻲ ﻧـــﻪ ﺑﭽﻴـــﻮ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﺟـــﻨﻬﻦ‬
‫ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ ﻗــــﺎﺋﻢ ﻛــــﺮאﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻫــــﻨﻦ رﺿــــﺎﻣﻨﺪو ڏﻳﮑــــﺎرﻳﻮ ﻫــــﻮ ﻳــــﺎ ﺟﺪوﺟﻬــــﺪ ﻛﺌــــﻲ‬
‫ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬אن ﮐـــﻲ ﻫـــﻮ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻮ אڏو ﺳـــﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬אن ﮐـــﻲ ڊאﻫـــﻲ‪ ،‬ﭘﻨﻬـــﻨﺠﻦ‬
‫ﻣﻠﻜـــﻦ ﮐـــﻲ آزאد ﻛـــﺮאﺋﻴﻦ‪ .‬آﺋﻴﻨـــﻲ ﻃـــﺮﻳﻘﻦ ﺳـــﺎن אﻫـــﮍي ﻏﻼﻣـــﻲ‪ ‬ﮐـــﺎن ﭔـــﺎﻫﺮ ﻧﻜـــﺮڻ ﻳـــﺎ‬
‫ﺣـــﻖ ﻃﻠـــﺐ ﻛـــﺮڻ ﺗـــﻲ ﺑﻨـــﺪش ﭘـــﻮڻ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻫﺘـــﻲ ﺟـــﻲ رﻫـــﺎﻛﻦ ﻻ‪ ‬ﭔﻴـــﻮ ﭼـــﺎرو ﺋـــﻲ ﻧـــﻪ‬
‫رﻫﻴــــﻮآﻫﻲ‪ ،‬ﺳــــﻮא‪ ‬אن ﺟــــﻲ ﺗــــﻪ ﻗــــﻮﻣﻲ ﭔــــﮅي ﭘﻴــــﺪא ﻛــــﺮي‪ ،‬ﻏﻴــــﺮ آﺋﻴﻨــــﻲ ﻃــــﺮﻳﻘﻦ ﺳــــﺎن‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ رﻫﺎﺋﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻦ‪.‬‬

‫‪39‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ر ن‬
‫و د ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ وﭠﻦ ﭤﺎ‪ ،‬ﺗﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ‬ ‫ﺟﮇﻫﻦ ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ﻗﻮﻣﻲ ﻛﺎرﻛﻦ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﻔﺎد ﺟﻲ ﮔﻬﺮن ۾ ﻫﻨﮕﺎﻣﻮ ﻣﭽﻴﻮ وﭸﻲ‪ ،‬ﻧﻪ ﺻﺮف אﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺮ אﻧﻬﻦ ﺟﺎ ﺳﻨﮅي אﻳﺠﻨﭧ‬
‫ﭜﭩﻲ ۽ ﺳﻨﺪس ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬وאرא ﺑﻪ ﻛﺎوڙ ۾ ﺑﺎﻫﻪ ﭤﻴﻮ وﭸﻦ‪.‬‬
‫אول ۾ ﺋـــ ـــ ﺟـــﻲ ﻧﻌـــﺮي ﺗـــﺎن ﻛﺎوڙﻳـــﺎ ﻫﺌـــﺎ‪ .‬وﭨـــﻦ ”ﺟﻴﺌـــﻲ ﭜﭩـــﻮ“ ﺟـــﻲ ﻧﻌـــﺮي‬
‫ﮐﺎﻧﺴـــﻮא‪ ‬ﭔﻴـــﻮ ﻧﻌـــﺮو ﻣﻤﻨـــﻮع ﻫـــﻮ‪ .‬ﭘـــﺮ ﻫـــﺎڻ ﻫـــﻨﻦ ”ﺟﻴﺌـــﻲ ﭜﭩـــﻲ“ ﺟـــﻲ ﻧﻌـــﺮي ﺳـــﺎن ﮔـــﮇ‬
‫”ﺟﻴﺌـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن“ ﺑـــﻪ ﭼـــﻮڻ ﺷـــﺮوع ﻛﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻣـــﺎن ﺳـــﻨﮅي ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺖ אﻫـــﺎ‬
‫ﻣﻌﻨــــﻰ ﻛــــﮃن ﭤــــﺎ ﺗــــﻪ ”ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن“ ﻣﻌﻨــــﻰ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﺳــــﺎﻣﺮאج ﺟــــﻮ אڏو‪ ،‬۽ ”ﭜﭩــــﻮ“‬
‫ﻣﻌﻨﻰ ﻣﻬﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﺳﺎﻣﺮאج ﺟﻮ ”ﺷﻮ ﺑﻮא‪.“‬‬
‫ﻫــﻲ ﺻــﺎﺣﺐ ﺳــﻨﮅو دﻳــﺶ ﺟــﻲ ﻧــﺎﻟﻲ ﺗــﺎن ﮀــﻮ ﭤــﺎ آگ ﺑﮕــﻮﻻ ﭤــﻴﻦ‪ .‬אن ﺟــﻮ ﻣﻄﻠــﺐ ﭘــﮅرو‬
‫ﭘﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﮅو دﻳـــﺶ ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ﻣـــﺎن ﺑـــﻨﮕﻼدﻳﺶ وאﻧﮕـــﺮ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻣﻜﻤـــﻞ آزאدي‪‬‬
‫ﺟــﻲ ﺑــﻮ‪ ‬אﭼــﻲ ﭤــﻲ‪ .‬ﺻــﺤﻴﺢ ﺣﻘﻴﻘــﺖ ﺑــﻪ وאﻗﻌــﻲ אﺋــﻴﻦ آﻫــﻲ‪ .‬ﺳــﻨﮅ ﺟــﻮ ﻣﺨﻠــﺺ ﻛــﺎرﻛﻦ‪،‬‬
‫ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎب ﺳـــﺎﻣﺮאج ۽ ﺳـــﻨﺪن ﺳـــﻨﮅي אﻳﺠﻨـــﭩﻦ ﺟـــﻲ ﻛﺎرﻧـــﺎﻣﻦ ﻣـــﺎن אﻫـــﮍو ﺗﻨـــﮓ אﭼـــﻲ‬
‫وﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮ ﻫﻮﻫـــﺎڻ رد ﻋﻤـــﻞ ۾ אﭼـــﻲ‪ ،‬ﻫـــﺮ אﻫـــﮍي ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﻣـــﺎن ﺧﻮﺷـــﻲ ﻣﺤﺴـــﻮس‬
‫ﻛــــﺮي ﭤــــﻮ‪ ،‬ﺟــــﻨﻬﻦ ﻣــــﺎن ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﺳــــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ ۽ ﺳــــﻨﺪن ﺳــــﻨﮅي אﻳﺠﻨــــﭧ ﮐــــﻲ‬
‫ﻧﺎرאﺿﮕﻲ ﭘﻴﺪא ﭤﺌﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫אزאﻧﺴـــﻮא‪ ،‬ﺗﺠﺮﺑـــﻲ ﭘـــﺮאﺋﮡ ﺑﻌـــﺪ دن ﺑـــﺪن ﻧﻈﺮﻳـــﺎﺗﻲ ﻃـــﻮر ﭘﺨﺘـــﻪ دﻣـــﺎغ ﭤـــﻴﮡ ﻛـــﺮي‪،‬‬
‫ﺳــــﻨﮅي ﻗــــﻮم ﭘﺮﺳــــﺘﻦ ﺗــــﺎن ﻏﻠــــﻂ ﻧﻌــــﺮن ۽ ﻧﻈــــﺮﻳﻦ ﺟــــﻮ ﺟــــﺎدو ُﭨﭩﻨــــﺪو وﭸــــﻲ ﭤــــﻮ‪ .‬ﻫــــﻨﻦ‬
‫”ﻗﺎﺋـــﺪאﻋﻈﻢ زﻧـــﺪه ﺑـــﺎد!“‪” ،‬ﻗﺎﺋـــﺪ ﻣﻠـــﺖ ﻟﻴﺎﻗـــﺖ ﻋﻠـــﻲ ﺧـــﺎن زﻧـــﺪه ﺑـــﺎد!“‪” ،‬ﻗﺎﺋـــﺪ ﻋـــﻮאم زﻧـــﺪه‬
‫ﺑــﺎد!“‪” ،‬ﺟﻴﺌـــﻲ ﭜﭩـــﻮ!“ ۽ ”ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن زﻧـــﺪه ﺑـــﺎد!“ ﺟـــﺎ ﻧﻌـــﺮא آزﻣـــﺎﺋﻲ ڏﭠـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬ﻫـــﺎﮢﻲ ﻫـــﻨﻦ‬
‫ﮐـــﻲ ﻣﻌﻠـــﻮم ﭤـــﻲ ﭼﻜـــﻮ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ אﻧﻬـــﻦ ﻧﻌـــﺮن ﭘﻮﻳـــﺎن ﺷـــﺨﺺ ﭘﺮﺳـــﺘﻲ ۽ آﻣﺮאﻧـــﻪ ذﻫﻨﻴـــﺖ‬
‫ﻛـــﻢ ﻛـــﺮي رﻫـــﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬אﻫـــﻲ ﭨﻴﺌـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﺎ‬
‫’ﺷﻮ ﺑﻮא‪ ‘‬۽ אﻳﺠﻨﭧ ﻫﺌﺎ‪ ،‬ﺳﻨﮅ دﺷﻤﻦ ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﻻ‪ ‬ﮔﻠــﻦ ﺟــﻲ ﻧــﻪ ﭘــﺮ ﻛﻨــﮉن ﺟــﻲ ﺳــﻴﺞ ﺛﺎﺑــﺖ ﭤــﻲ آﻫــﻲ‪ .‬אن ﻛــﺮي‬
‫ﻫــﺎڻ‪ ،‬ﻧﻌــﺮن ﺗــﺎن ﮐــﻴﻦ ﻧﻔــﺮت אﭼــﻲ ﭤــﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜــﻮ ﻣــﺎﮢﻬﻮ אﻫــﻲ אﻟﻔــﺎظ ﻛﺘــﺐ آﮢــﻲ ﭤــﻮ ﺗــﻨﻬﻦ‬
‫ﮐﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻮ دﺷﻤﻦ ۽ ڌאرﻳﻦ ﺟﻮ ﻏﻼم ﻛﺮي ﺳﻤﺠﻬﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫אﭼـــﻮ ﺗـــﻪ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﺗﺒـــﺪﻳﻠﻲ‪ ‬ﺟـــﺎ ﻛـــﺎرڻ ﻣﻌﻠـــﻮم ﻛﺮﻳـــﻮن‪ ،‬۽ ﺳـــﻨﮅو دﻳـــﺶ ۽ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن‬
‫ﺟﻮ ﻣﻘﺎﺑﻠﻮ ﻛﺮي‪ ،‬אﻧﻬﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﺣﻘﻴﻘﺘﻮن ﺑﻴﺎن ﻛﺮﻳﻮن‪:‬‬
‫ﺟﺎﮔﺮאﻓﻴـــﺎﺋﻲ ﻃـــﻮر ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ ﻧﻈـــﺮ ﻛـــﺮي ڏﺳـــﻨﺪא ﺗـــﻪ אﻳﺸـــﻴﺎ ﮐﻨـــﮉ ۽ ﺑﺮﺻـــﻐﻴﺮ ﻫﻨـــﺪ ۾‬
‫زﻣـــﺎﻧﻲ ﻗـــﺪﻳﻢ ﮐـــﺎن ”ﺳـــﻨﮅو دﻳـــﺶ“ﻫـــﻚ ﻣﺴـــﺘﻘﺒﻞ ﺟﺎﮔﺮאﻓﻴـــﺎﺋﻲ ﺧﻄـــﻲ ﺟـــﻲ ﺣﻴﺜﻴـــﺖ رﮐـــﻲ‬

‫‪40‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﭤـــﻮ‪ .‬אﻧﺠـــﻮ وﺟـــﻮد ﻗـــﺪرت ﺟـــﻲ ﭘﻴـــﺪאور آﻫـــﻲ‪ .‬ﻣـــﭥﺲ אﻫـــﻮ ﻧـــﺎﻟﻮ ”ﺳـــﻨﮅو درﻳﺎﻫـــﻪ“ ﺗـــﺎن ﭘﻴـــﻞ‬
‫آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮ אﻧﺠـــﻲ وچ ﻣـــﺎن ﮔـــﺬري‪ ،‬ﺑـــﺪن ﺟـــﻲ ﺷـــﺎﻫﻪ رڳ وאﻧﮕـــﺮ ﻛـــﻢ ڏﺋـــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬ﻋﺮﺑـــﻲ‬
‫ﺳــــﻤﻨﮉ אﻧﺠــــﻲ ﭘﺎﺳــــﺒﺎﻧﻲ ﻛــــﺮي ﭤــــﻮ‪ .‬ڏﮐــــﮡ ﻃــــﺮف ﻛــــﭿ ﺟــــﻮ رڻ ﭘــــﭧ‪ ،‬אﭜﺮﻧــــﺪي ﻃــــﺮف‬
‫رאﺟﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻮن ﭜﭩــــﻮن‪،‬אﺗﺮ ﻃــــﺮف ﺑﻬــــﺎوﻟﭙﻮر ۽ ﭘﻨﺠــــﺎب ﺟــــﺎ ﻣﻠــــﻚ ۽ אﻟﻬﻨــــﺪي ﻃــــﺮف‬
‫ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن ﺟﺎ ﺟﺒﻞ‪ ،‬ﻣﻴﺪאن ۽ ﭜﭩﻮن ﻃﺒﻌﻲ אرﺗﻘﺎ ﻛﺮي وﺟﻮد ۾ آﻳﻞ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺗــﺎرﻳﺨﻲ ﻃــﻮر‪ ،‬אن ﺟــﻲ ﭘــﻨﺠﻦ ﻫــﺰאرن ورﻫــﻴﻦ ﮐــﺎن ﺑــﻪ ﻣﭥــﻲ ﭘﺮאﮢــﻲ‪ ‬ﺗﻬــﺬﻳﺐ‪ ،‬ﺗﻤــﺪن‪،‬‬
‫زﺑــﺎن ۽ ﺷــﺎﻧﺪאر ﻣﺎﺿــﻲ‪ ‬ﺟــﺎ ﻳﺎدﮔــﺎر ۽ دڙא‪ ،‬אن ﺟــﻲ ﻫــﻦ ﻋﻈﻤــﺖ ﺟــﻲ ﺛــﺎﺑﺘﻲ ڏﻳﺌــﻲ رﻫﻴــﺎ‬
‫آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ زﻣﻴﻦ زرﺧﻴﺰ‪ ،‬ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻛﻢ آزאر ۽ ﻣﺤﺒﺘﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻫﺘﻲ ﺟﺎ رﻫﺎﻛﻮ‪،‬‬
‫ﻫﺘﻲ ﺟﻲ زﺑﺎن‪ ،‬ﻫﺘﻲ ﺟﻮ ﻛﻠﭽﺮ‪ ،‬ﻗﻮﻣﻲ ﻛﺮدאر‪ ،‬ﻣﻌﺪﻧﻲ ۽ زرﻋﻲ ﭘﻴﺪאوאر‪ ،‬ﺳﺎﻣﻮﻧﮉي‬
‫وאﭘﺎر‪ ،‬ﻫﺰאرن ورﻫﻴﻦ ﺟﻲ אرﺗﻘﺎ ﺟﻲ ﭘﻴﺪאوאر آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻲ‪ ‬زﻣﻴﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ وﺟﻮد ﻻ‪ ‬ا ﺑﺌل ۽‬
‫ﺌح ﺟﻲ ﻣﺮﻫﻮن ﻣﻨﺖ ﻧﻪ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫﺘـــﻲ ﺟـــﻮ ﻣـــﺬﻫﺐ ۽ ﺗﻬـــﺬﻳﺐ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺟـــﻲ ﺿـــﺮورﺗﻦ‪ ،‬زﻣـــﺎﻧﻲ ﺟـــﻲ ﺣـــﺎﻻت ۽ ﻗـــﺎﻧﻮن‬
‫אرﺗﻘــﺎ ﻣﻄــﺎﺑﻖ ﻫــﺮ وﻗــﺖ ﻧــﻴﻦ ﻧﻴــﺎﭘﻦ ذرﻳﻌــﻲ ﻣــﺎﻻ ﻣــﺎل ﭤﻴﻨــﺪא آﻳــﺎ آﻫــﻦ‪ .‬ﻫﺘــﻲ ﺟــﻲ رﻫــﺎﻛﻦ‬
‫ﺟــــﻲ ذﻫﻨــــﻲ ﺳــــﺎﺧﺖ‪ ،‬روאدאري‪ ،‬ﻣﺴــــﺎوאت‪ ،‬ﻗــــﻮﻣﻲ ﻋﺼــــﺒﻴﺖ‪) ،‬ﻏﻴــــﺮت( ۽ آزאدي‪ ‬ﺟــــﻲ‬
‫ﺟـــﺬﺑﻲ ﺟـــﻲ ﺧﻤﻴـــﺮ ﻣـــﺎن ﭠﻬﻴـــﻞ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻫﺘـــﻲ ﺟـــﺎ رﻫـــﺎﻛﻮ ﻛـــﻨﻬﻦ ﺟـــﺎ ﻏـــﻼم ﭤـــﻲ رﻫـــﮡ ﻻ‪‬‬
‫ﺗﻴــﺎر ﻧــﻪ آﻫــﻦ‪ .‬ﭘــﻮ‪ ‬אﻫــﺎ ﻏﻼﻣــﻲ ﻣــﭥﻦ ﻣــﺬﻫﺐ ﺟــﻲ ﻧــﺎﻟﻲ ۾ ﻣﮍﻫــﻲ وﭸــﻲ ﻳــﺎ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ۾‬
‫ﻣﺴــﻠﻢ ﻗــﻮم ﺟــﻲ ڌوﻛــﻲ ﺳــﺎن ﻣﺴــﻠﻂ ﻛﺌــﻲ وﭸــﻲ‪ ’ .‬ــ ‘‪ ’ ،‬ــ وﮭ‘ ﺟــﻮ ’و ــ ‘ ﺟــﻲ ﻫــﻢ‬
‫ﻣﻌﻨـــﻰ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ ﻛـــﻦ אﮐـــﻴﻦ ﺟـــﻲ אﻧـــﮅن ﮐـــﻲ אﻧﺠـــﻲ ﻣﻌﻨـــﻰ ﺳـــﻤﺠﻬﻪ ۾ ﻧـــﻪ ﭤـــﻲ‬
‫אﭼــــﻲ‪ ،‬ﺗــــﻪ אﻧﻬــــﻦ ﻻ‪ ‬ﺻــــﺮف ﻫــــﻲ ﻟﻔــــﻆ ﻛــــﺎﻓﻲ ﭤﻴﻨــــﺪא ﺗــــﻪ‪” ،‬ﺻــــﻢ ﺑﮑــــﻢ ﻋﻤــــﻲ ﻓﻬــــﻢ ﻻ‬
‫ﻳﺮﺟﻌﻮن“ )ﻗﺮآن(‪” -‬אﻫﻲ ﭔﻮڙא‪ ،‬ﮔﻮﻧﮕﺎ ۽ אﻧﮅא آﻫﻦ‪ ،‬אﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﺳﻤﺠﻬﻪ ۾ ﻧﻪ אﻳﻨﺪي“‪.‬‬
‫ﺳـــﻨﮅ ﻫـــﺰאر ورﻫـــﻴﻦ ﮐـــﺎن ﻗـــﺪﻳﻢ ﺳـــﭝﻴﺘﺎ ﺟـــﻮ ﻣﺮﻛـــﺰ رﻫـــﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬آﻣـــﺮي دڙو‪ ،‬ﻣـــﻮﻫﻦ‬
‫ﺟــــﻮ دڙو ۽ ﻛــــﻮٽ ڏﻳﺠــــﻲ‪ ‬ﺟــــﺎ دڙא‪ ،‬אﻧﺠــــﻮ ﺛﺒــــﻮت ڏﻳــــﻦ ﭤــــﺎ‪ .‬ﻛﺌــــﻴﻦ ﻧﺴــــﻞ ۽ ﻛﺌــــﻴﻦ‬
‫ﻋﻘﻴـــﺪא‪ ،‬אﺗـــﻲ ﻣﻠﻴـــﺎ ﺟﻠﻴـــﺎ ۽ ﻛﺌـــﻲ ﻻﻫـــﺎ ﭼﺎڙﻫـــﺎ ڏﭠـــﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﺑـــﺎوﺟﻮد אن ﺟـــﻲ‪ ،‬ﻫﺰאرﻫـــﺎ‬
‫ﺳﺎﻟﻦ ﮐﺎن ﻫﻦ ﺟﻲ ﺟﺪאﮔﺎﻧﻪ ۽ ﻋﻠﺤﺪه ﻫﺴﺘﻲ ﻗﺎﺋﻢ رﻫﻨﺪي آﺋﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫درאوڙن‪ ،‬آرﻳـــﻦ ﺳـــﺎﻣﻴﻦ ۽ ﻣﻨﮕـــﻮل ﻧﺴـــﻠﻦ ﺟـــﻲ ﻣـــﻼوت ﺟـــﺎ ﻫﺘـــﻲ آﺳـــﺎﻧﻲ‪ ‬ﺳـــﺎن آﺛـــﺎر‬
‫ﻣﻠـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻨﺪא‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﺎن وڌﻳـــﻚ ﻫﺘـــﻲ ﺟـــﺪא ﺟـــﺪא ﻣـــﺬﻫﺒﻦ ۽ ﻓﻼﺳـــﺎﻓﻴﻦ ﺟـــﻲ ﻣـــﻴﻼپ ﺟـــﺎ‬
‫ﺛﺒـــﻮت ﻣﻠـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻦ ﭤـــﺎ‪ ،‬ﭔـــﮅ ڌرم ﺟﻴﺘﻮﮢﻴـــﻚ ﻫﻨﺪﺳـــﺘﺎن ﺟـــﻲ وچ ۾ ﺟـــﻨﻢ ورﺗـــﻮ‪ ،‬ﻟـــﻴﻜﻦ‬
‫وڌﻳــﻮ ۽ وﻳﺠﻬﻴــﻮ ﻫﺘــﻲ‪ .‬אﻧﺠــﻲ ﺗﻌﻠــﻴﻢ ﻧــﺮوאن )ﻧﻔــﻲ( ﺟــﺎ אﺛــﺮ אﭸــﺎ ﺑــﺎﻗﻲ ﻫﺌــﺎ‪ ،‬ﺗــﻪ אﺳــﻼم‬
‫ﻫﺘــﻲ ﭘﻴــﺮ ﭘــﺎﺗﻮ‪ .‬אﺳــﻼم ﺻــﺮف אن ۾ אﺛﺒــﺎت ﺟــﻮ אﺿــﺎﻓﻮ ﻛﻴــﻮ وﻳــﺪאﻧﺖ وﺣــﺪאﻧﻴﺖ ﻫــﻦ‬
‫ﺋـــﻲ زﻣـــﻴﻦ ﺗـــﻲ‪ ،‬ﻫـــﻚ ﭔﺌـــﻲ ﺳـــﺎن روﺷـــﻨﺎس ﭤﻴـــﻮن‪ .‬ﻫﺘـــﻲ ﺟـــﻴﻦ ڌرم ﺟـــﻲ ﻳـــﻮﮘﻴﻦ ﺟـــﻲ‬
‫ﻛـــﻢ آزאري‪ ‬۽ אﻫﻨﺴـــﺎ ﺟـــﻮ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺗـــﻲ אﺛـــﺮ ﻫـــﻚ ﻃـــﺮف ﭘﻴـــﻮ ﺗـــﻪ ﻫﻨـــﺪو ﺳـــﻨﻴﺎس ۽ رאڳ‬

‫‪41‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﮐــﻲ ﻣﺴــﻠﻤﺎن ﺻــﻮﻓﻴﻦ‪ ،‬ﭔﺌــﻲ ﻃــﺮف ﺗﻌﻠــﻴﻢ ۾ دאﺧــﻞ ﻛﻴــﻮ‪ .‬אﻫــﮍي אﺗﺤــﺎد ﺟــﻮ ﻣﺜــﺎل دﻧﻴــﺎ‬
‫ﺟﻲ ﭔﺌﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﺣﺼﻲ ۾ ﭼﭩﻮ ﻣﻠﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪو‪.‬‬
‫ﺳـــﻨﮅ ﺗــــﺎرﻳﺦ ﺟــــﻲ ﮔﻬـــﮣﻦ دورن ﻣــــﺎن ﻟﻨﮕﻬﻨــــﺪي‪ ،‬ﻛﻴﺘــــﺮن ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺟــــﻲ ﺗﺼــــﺎدم ﺟــــﻮ‬
‫ﻣﻴــﺪאن رﻫــﻲ آﻫــﻲ‪ .‬ﻛــﻲ وﻗــﺖ אﻫــﮍא ﺑــﻪ آﻳــﺎ‪ ،‬ﺟــﻮ ﻇــﺎﻫﺮي ﻃــﺮح ﺳــﻨﺪس ﺑﺨــﺖ ﺟــﻮ ﺳــﺘﺎرو‬
‫ﻫﻤﻴﺸـــﮧ ﻻ‪ ‬ﻟﭥـــﻞ ڏﺳـــﮡ ۾ ﭘﺌـــﻲ آﻳـــﻮ‪ .‬ﭘـــﺮ ﺗـــﺎرﻳﺦ ﺷـــﺎﻫﺪ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ אﻧﻬـــﻦ ﺳـــﺎرﻳﻦ ﻣﺸـــﻜﻼﺗﻦ‬
‫ﻣــــﺎن ﭘــــﺎر ﭘﺌــــﻲ‪ ،‬ﺳــــﻨﮅ ﻫﻤﻴﺸــــﮧ ﭘــــﺎڻ ﺟﻬﻠﻴﻨــــﺪي‪ ،‬אﺳــــﺮﻧﺪي ۽ אﮘﺘــــﻲ وڌﻧــــﺪي رﻫــــﻲ آﻫــــﻲ‪.‬‬
‫ﺳــﻨﮅي ﭘﺎڙﻳﺴــﺮي رﻫــﮡ ﺟــﺎ ﻛﻮڏﻳــﺎ آﻫــﻦ ﭘــﺮ ڌאرﻳــﻦ ﺟــﻮ ﺟــﺎﺑﺮאﮢﻮ ۽ آﻣﺮאﮢــﻮ ﺗﺴــﻠﻂ ﮔﻬﮣــﻲ‬
‫وﻗـــﺖ ﺗـــﺎﺋﻴﻦ ﺑﺮدאﺷـــﺖ ﻧـــﻪ ﻛـــﺮي ﺳـــﮕﻬﻴﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬ﭔـــﺎﻫﺮﻳﻦ ﮐـــﺎن ﺑﻬﺘـــﺮﻳﻦ ﮘـــﺎﻟﻬﻴﻦ ﺣﺎﺻـــﻞ‬
‫ﻛـــﺮڻ ﮐـــﺎن ﻛـــﮇﻫﻦ ﺑـــﻪ ﮔﺮﻳـــﺰ ﻧـــﻪ ﻛﻴـــﻮ אﭤـــﻦ‪ ..‬ﭘـــﺮ ﻋﻠﺤـــﺪه وﺟـــﻮد ۽ ﻫﺴـــﺘﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ ﺧـــﺘﻢ‬
‫ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻛـــﮇﻫﻦ ﺑـــﻪ ﺗﻴـــﺎر ﻧـــﻪ ﭤﻴـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬ﻗـــﻮﻣﻲ ﺟـــﺬﺑﻮ ۽ آزאدي‪ ‬ﺟـــﻲ ﺧـــﻮאﻫﺶ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن‬
‫روאﻳﺎت ﺟﻮ ﻣﮑﻴﻪ ﺟﺰو ﭘﺌﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺳــﻨﮅ ﺟـــﺎ رﻫـــﺎﻛﻮ دﻧﻴـــﺎ ﺟــﻲ ﺗﺴـــﻠﻴﻢ ﻛﻴـــﻞ אﺻـــﻮل ﻣﻄــﺎﺑﻖ ﺟﺪאﮔﺎﻧـــﻪ ﻗـــﻮم آﻫـــﻦ‪ .‬אﻫـــﻲ‬
‫אﺻــــﻮل ﺟــــﺪא وﻃــــﻦ‪ ،‬ﺟــــﺪא زﺑــــﺎن‪ ،‬ﻣﺨﺼــــﻮص ﻛﻠﭽــــﺮ‪ ،‬ﺗــــﺎرﻳﺨﻲ روאﻳــــﺎت‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳــــﻲ ۽‬
‫אﻗﺘﺼﺎدي ﻣﻔﺎد ﭠﻬﺮאﻳﺎ وﻳﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫אﭼـــﻮ ﺗـــﻪ ﻏـــﻮر ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻣﭥـــﻲ ذﻛـــﺮ ﻛﻴـــﻞ אﺻـــﻮﻟﻦ ﻣﻮﺟـــﺐ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ ﻫـــﻦ دﻋـــﻮى‬
‫ﮐﻲ ﭘﺮﮐﻲ ڏﺳﻮن‪:‬‬
‫ﺳﻨﺪن ا و ﺟﻮ ﻣﭥﻲ ذﻛﺮ ﻛﺮي آﻳﻮ آﻫﻴﺎن‪.‬‬
‫ﺳــــﻨﺪن زﺐــــﺌن ــــ ي آﻫــــﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻨﺠــــﻮ ﭘﺘــــﻮ‪ ،‬ﺳــــﻨﺪس ﻗــــﺪﻳﻢ ﻣــــﻮﻫﻦ ﺟــــﻲ دڙي وאري‪‬‬
‫ﺳــــﭝﻴﺘﺎ ﺟــــﻲ زﻣــــﺎﻧﻲ ﮐــــﺎن ﭘﺌــــﻲ ﺳــــﮕﻬﻴﻮ آﻫــــﻲ‪ ،‬ﺗــــﻪ אن ﮐــــﺎن وﭠــــﻲ אﻫــــﺎ وﺟــــﻮد ۾ آﺋــــﻲ‪.‬‬
‫ﺣــﻮאدث زﻣــﺎﻧﻲ ﺟــﻲ ﻛــﺮي‪ ،‬אﻧﻬــﻲ‪ ‬زﺑــﺎن‪ ،‬ﭔــﺎﻫﺮﺋﻴﻦ אﺛــﺮ ﻫﻴــﭟ ﭔــﻲ ﻛﻴﺘــﺮﻳﻦ زﺑــﺎﻧﻦ ﺟــﺎ‬
‫ﻟﻔـــﻆ ﭘـــﺎڻ ۾ ﺳـــﻤﺎﺋﻲ ﮀـــﮇﻳﺎ ﻫﺌـــﺎ‪ .‬אﺻـــﻞ ۾ אﻫـــﺎ زﺑـــﺎن‪ ،‬ﻗـــﺪﻳﻢ אﻧـــﮉو آرﻳـــﻦ ﭔـــﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ‬
‫ﭘﺮאﻛـــﺮت ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ۾ درאوﻳـــﺪي‪ ،‬ﻣﻨﮕـــﻮل‪ ،‬ﻋﺮﺑـــﻲ‪ ،‬אﻧﮕﺮﻳـــﺰي ۽ ﻓﺎرﺳـــﻲ زﺑـــﺎن ﺟـــﺎ‬
‫ﻟﻔــﻆ ﻣﻠــﻲ وﻳــﺎ آﻫــﻦ‪ ،‬ﺟــﻦ אن ﮐــﻲ ﻧﻬﺎﻳــﺖ ﻣــﺎﻻ ﻣــﺎل ﻛــﺮي ﮀــﮇﻳﻮ آﻫــﻲ‪ ،‬אﻫــﺎ ﭔــﻮﻟﻲ ﻛــﻨﻬﻦ‬
‫ﻟﺸــﻜﺮي ﻣــﻼوت ۽ ﻋﺎرﺿــﻲ ﻻﮘــﺎﭘﻦ ﻛــﺮي‪ ،‬ﻧﺌــﻴﻦ ﻃــﻮر وﺟــﻮد ۾ ﻧــﻪ آﺋــﻲ ﻫﺌــﻲ‪ ،‬ﺑﻠــﻚ‬
‫אن ﺟﻮن ﭘﺎڙون ﭘﺎﺗﺎل ۾آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺟــــﮇﻫﻦ ﺑــــﻪ ﺳــــﻨﮅ ﺳﻴﺎﺳــــﻲ آزאدي وﭸــــﺎﺋﻲ‪ ،‬ڌאرﻳــــﻦ ﺟــــﻲ ﺗﺴــــﻠﻂ ﻫﻴــــﭟ آﺋــــﻲ ﻫﺌــــﻲ ﺗــــﻪ‬
‫ڌאرﻳـــﻦ زور‪ ،‬ﻻﻟـــﭻ ۽ ﻏﻠـــﻂ ﺗﻌﻠـــﻴﻢ ذرﻳﻌـــﻲ אﻧﻬـــﻲ زﺑـــﺎن ﮐـــﻲ ﺧـــﺘﻢ ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻲ ﻛﻮﺷـــﺶ‬
‫ﭘﺌــﻲ ﻛﺌــﻲ آﻫــﻲ‪ .‬ﻋــﺮﺑﻦ ﺳــﻨﮅ ۾ ﺳــﻨﮅي‪ ‬ﺟــﻲ ﻋﻴــﻮض ﺳــﺮﻛﺎري زﺑــﺎن ﻋﺮﺑــﻲ ﻛــﺮي‪،‬‬
‫ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ אﻫـــﺎ ﭔـــﻮﻟﻲ ﻣـــﭥﻦ ﻣـــﮍﻫﮡ ﮔﻬـــﺮي‪ ،‬ﭘـــﺮ ﭤـــﻮري وﻗـــﺖ ﮐـــﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ‬
‫אﻧﻬــﻦ ﺟــﻲ ﺳــﺎﻣﺮאج ﮐــﻲ אﮀﻼﺋــﻲ ﮀــﮇﻳﻮ‪ ،‬۽ ﺳــﻨﺪن زﺑــﺎن ﺟــﻲ ﭼﻨــﺪ ﻟﻔﻈــﻦ ۽ رﺳــﻢ אﻟﺨــﻂ‬
‫ﮐﺎﻧﺴــﻮא‪ ‬ﭔﻴــﻮ ﻛﺠﻬــﻪ ﺑــﻪ ﺳــﻨﮅ ۾ ﻧــﻪ رﻫﻴــﻮ‪ ،‬۽ ﺳــﻨﮅي زﺑــﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ ﺟــﺎ‪ ‬ﺗــﻲ אﭨــﻞ رﻫــﻲ‪.‬‬
‫ﺳــــﺎﮘﻲ ﺣﺎﻟــــﺖ ﻣﻐﻠــــﻦ ﺟــــﻲ دور ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ۾ ﭤــــﻲ‪ .‬אﻧﻬــــﻦ ﻫﺘــــﻲ ﭘﺎرﺳــــﻲ‪ ‬ﮐــــﻲ ﻣﺴــــﻠﻂ‬
‫ﻛﻴـــﻮ‪ ،‬ﭘـــﺮ אﻫـــﺎ ﺑـــﻪ ﭼﻨـــﺪ ﻟﻔﻈـــﻦ ﮀـــﮇڻ ﮐﺎﻧﺴـــﻮא‪ ‬ﺳـــﻨﮅي‪ ‬ﮐـــﻲ ﺧـــﺘﻢ ﻛـــﺮڻ ۾ ﻛﺎﻣﻴـــﺎب ﻧـــﻪ‬

‫‪42‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﭤــــﻲ‪ .‬אﻧﮕﺮﻳــــﺰي دور ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ۾ אﻧﮕﺮﻳــــﺰي‪ ‬ﮐــــﻲ ﺳــــﺮﻛﺎري زﺑــــﺎن ﻃــــﻮر ﻣﻠــــﻚ ﺗــــﻲ‬
‫ﻣﮍﻫﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ ،‬ﭘـــﺮ אﻧﺠـــﻮ ﺑـــﻪ ﺳـــﺎﮘﻴﻮ ﺣﺸـــﺮ ﭤﻴـــﻮ‪ ،‬ﺟـــﻮ ﺳـــﻮא‪ ‬ﭼﻨـــﺪ ﻟﻔﻈـــﻦ وﭠـــﮡ ﺟـــﻲ ﺳـــﻨﮅي‬
‫زﺑﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻫﺴﺘﻲ ﻗﺎﺋﻢ رﮐﻲ‪.‬‬
‫ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﻃﺮﻓـــﺎن ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺗـــﻲ ﺳـــﻨﺪن אردو زﺑـــﺎن ﻃـــﺮح‬
‫ﻃــﺮح ﺟــﻲ ﻃــﺮﻳﻘﻦ ﺳــﺎن زوري‪ ‬ﻣﮍﻫــﻲ وﭸــﻲ ﭤــﻲ‪ .‬ﭘــﺮ ﻳﻘــﻴﻦ ﻣﺤﻜــﻢ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺗــﻪ ﺑــﺎوﺟﻮد‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﺟﻲ ﻏﺪאرﻳﻦ ﺟﻲ‪ ،‬אﺳﺎن ﺟﻲ زﺑﺎن‪ ،‬אﻧﻬﻲ‪ ‬ﭼﺎڙﻫﻪ ﻣﺎن ﺑﻪ ﭼﮍﻫﻲ وﻳﻨﺪي‪.‬‬
‫ﻛﻠﭽـــﺮ ﻻ‪ ‬ﺛﻘﺎﻓـــﺖ‪ ،‬ﺗﻬـــﺬﻳﺐ ۽ ﺳـــﭝﻴﺘﺎ ﺟـــﺎ ﻟﻔـــﻆ ﺑـــﻪ אﺳـــﺘﻌﻤﺎل ﻛﻴـــﺎ وﻳـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ‬
‫ﻛﻠﭽـــﺮ ﺟـــﺎﻣﻊ ﻟﻔـــﻆ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻣـــﺎن ﺛﻘﺎﻓـــﺖ‪ ،‬ﺗﻬـــﺬﻳﺐ ۽ ﺗﻤـــﺪن ﺟـــﻮ ﻣﻄﻠـــﺐ ﻧﻜـــﺮي‬
‫ﺳـــــﮕﻬﻲ ﭤـــــﻮ‪ .‬אن ﺟـــــﻲ وﺳـــــﻌﺖ ۽ אﻧﺴـــــﺎﻧﻲ زﻧـــــﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟـــــﻲ אﻧـــــﺪروﻧﻲ ﺧـــــﻮאه ﻇـــــﺎﻫﺮي‬
‫آرאﺳــــﺘﮕﻲ ۽ אﺻــــﻼح אﭼــــﻲ وﭸــــﻦ ﭤــــﺎ‪ .‬אﺧــــﻼق ﺟــــﻲ درﺳــــﺘﻲ‪ ،‬ﻧﻔﺴــــﻲ אﺻــــﻼح‪ ،‬ذﻫﻨــــﻲ‬
‫ﺗﺮﺑﻴــــــﺖ אن ﺟــــــﻲ دאﺋــــــﺮي ۾ ﻫــــــﻚ ﻃــــــﺮف אﭼــــــﻦ ﭤــــــﺎ‪ ،‬ﺗــــــﻪ ﻣﻠــــــﻚ ۽ ﻣﻌﺎﺷــــــﺮي ﺟــــــﻲ‬
‫ﺗﺮﻗﻲ‪،‬ﺳﻤﺎﺟﻲ دﺳﺘﻮر ﭔﺌﻲ ﻃﺮف ﭤﻴﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﻛﻠﭽــــﺮ ﻫــــﻚ אڻ ُﮐــــﭧ אﻇﻬــــﺎر ﺧﻴــــﺎل آﻫــــﻲ‪ ،‬ﺟــــﺬﺑﻲ ۽ ﻋﻤــــﻞ ﺟﻮﻧــــﺎﻟﻮ آﻫــــﻲ‪ .‬ﺟﻬــــﮍي‪‬‬
‫ﻃــــﺮح ﺳــــﺞ ﺟــــﻲ روﺷــــﻨﻲ ﺟﻤﻠــــﻲ ذي ﺣﻴــــﺎت ﺷــــﻴﻦ ﻻ‪ ‬ﺿــــﺮوري آﻫــــﻲ‪ ،‬אﻫــــﮍي‪ ‬ﻃــــﺮح‬
‫ﻛﻠﭽـــﺮ ﺑـــﻪ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﻲ אﻧـــﺪروﻧﻲ ﺧﻮאﻫـــﻪ ﻇـــﺎﻫﺮي آرאﺳـــﺘﮕﻲ‪ ‬۽ אﺻـــﻼح ﻻ‪ ‬ﻻزﻣـــﻲ ﭤﺌـــﻲ‬
‫ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﺟﻬــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﺳــﺎري אﻧﺴـــﺎن ذאت ﺟــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎدي ﻃـــﺮح ﻫــﻚ ﺟـــﻨﺲ آﻫــﻲ‪ ،‬ﭘـــﺮ ﺳـــﭹﺎﮢﭗ‬
‫۽ ﻧﻈـــﺎم ﻻ‪ ‬ﻗﺒـــﻴﻠﻦ ۽ ﻗـــﻮﻣﻦ ۾ ورﻫﺎﻳـــﻞ ﭤﺌـــﻲ ﭤـــﻲ‪ .‬אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح آﺧـــﺮي ﻃـــﻮر ﺟﻤﻠـــﻲ‬
‫אﻧﺴـــﺎن ذאت ﺟـــﻮ ﻛﻠﭽـــﺮ ﺑـــﻪ ﻫـــﻚ ﭤﻴﮣـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﻫـــﺮ ﻣﻠـــﻚ ۾ ﻗـــﻮم وٽ ﻫـــﺰאرن‬
‫ورﻫـــﻴﻦ ﺟـــﻲ ﺗﺠﺮﺑـــﻲ‪ ،‬ﻣﻌﻠﻮﻣـــﺎت ۽ ﻣـــﺎﺣﻮل ﺟـــﻲ אﺛـــﺮ‪ ،‬ﻧﺴـــﻠﻲ رﺟﺤـــﺎﻧﻦ ۽ ﺑـــﺎﻫﻤﻲ ﻣـــﻴﻼپ‬
‫ﺑﻌــﺪ ﻛﻠﭽــﺮ ﺑــﻪ ﺳــﺮﺟﻲ‪ ،‬ﭘــﺮورش ﭘــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺧــﺎص ﺻــﻮرت وﭠــﻲ ﭤــﻮ‪ ،‬ﺟــﻮ ﻗــﻮﻣﻦ ﺟــﻮ ورﺛــﻮ‬
‫ﺑﻨﺠﻲ ﭘﻮي ﭤﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﻗﻴﻤﺘﻲ ذﺧﻴﺮو ﺳﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬ﻫﻮ ﻣﺤﻔﻮظ رﮐﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺟﻬــــﮍي‪ ‬ﻃــــﺮح ﺳــــﺎن ﺟــــﺒﻠﻦ ۽ ﻣﭥــــﺎﻧﻬﻲ زﻣﻴــــﻨﻦ ﺗــــﻲ ﻫــــﺰאرن ورﻫــــﻴﻦ ﺟــــﻲ ﺑــــﺮﻓﻦ ۽‬
‫ﺑﺎرﺷــﻦ ﭘــﻮڻ ﻛــﺮي‪ ،‬درﺧــﺖ ﭴﻤﻴــﻮ ﭔــﻴﻼ ﭠﻬــﻦ ﭤــﺎ‪ ،‬ﺟــﻦ ﻣــﺎن ﻛــﮇﻫﻦ ﭘــﻦ ﻛــﮇﻫﻦ درﺧــﺖ‬
‫ﻛﺮﻳــﻮ‪ ،‬ﺳــﮍﻳﻮ ﭜــﺎڻ ﭤﻴــﻮ ﭘــﻮن‪ .‬ﭘــﺮאﮢﻴﻦ ﺟــﺎﻳﻦ ﺗــﻲ ﻧــﻮאن درﺧــﺖ ﭴﻤــﻦ ﭤــﺎ‪ .‬ﺑــﺎرش ﺟــﻮ ﭘــﺎﮢﻲ‬
‫درﺧـــﺘﻦ ﺟـــﻲ ﺳـــﻴﺮאب ﻛـــﺮڻ ﮐـــﺎن ﭘـــﻮ‪ ‬ﻧـــﺎﻟﻦ ۽ ﻧـــﺪﻳﻦ ذرﻳﻌـــﻲ ﻣﭥـــﻴﻦ‪ ‬ﻃـــﺮح ﭠﻬﻴـــﻞ ﭜـــﺎڻ‪،‬‬
‫ﺟــﺒﻠﻦ ۽ زﻣﻴــﻨﻦ ﺟــﺎ ﻛﻴﻤﻴــﺎوي ﺟــﺰא ﻟﻮڙﻫﻴــﻮ‪ ،‬ﮔﻬﻠﻴــﻮ‪ ،‬ﻫﻴﭡــﺎﻧﻬﻴﻦ زﻣﻴــﻨﻦ ﺗــﻲ אﭼﻴــﻮ ﻟــﭧ‬
‫وﺟﻬـــﻲ ﭤـــﻮ ۽ ﻻﺋـــﻖ آﺑـــﺎد ۽ زرﺧﻴـــﺰ زﻣـــﻴﻦ ﺑﻨـــﺎﺋﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ۾ ﻃـــﺮح ﻃـــﺮح ﺟـــﺎ ﻓﺼـــﻞ‬
‫ﭘﻴـــﺪא ﭤـــﻲ‪ ،‬ﻣﻠـــﻚ ۽ אن ﺟـــﻲ رﻫـــﺎﻛﻦ ﺟـــﻲ ﮔـــﺬرﻣﻌﺎش ۽ ﺗﺮﻗـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ ﻛـــﺎرڻ ﺑـــﻨﺠﻦ ﭤـــﺎ‪.‬‬
‫ﺑﻠﻜـــﻞ אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﺳـــﺎﮘﻲ ﺣﺎﻟـــﺖ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﻲ ﭠﻬـــﮡ ۽ ﺳـــﻨﺪن ﻛﻠﭽـــﺮ ﭘﻴـــﺪא ﭤـــﻴﮡ ﺟـــﻲ‬
‫رﻫـــﻲ ﭤـــﻲ ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﻛﭩﻨـــﺐ ۽ ﻗﺒـــﻴﻼ ﻫـــﺰאرن ورﻫـــﻴﻦ ﮐـــﺎن ﮔـــﺬرﻣﻌﺎش ﺟـــﻲ ﺗﻨﮕـــﻲ‪ ‬۽‬
‫ﭘﭡﻴــــﺎن ﻃــــﺎﻗﺘﻮر ﻗﺒــــﻴﻠﻦ ﺟــــﻲ ﮐــــﻴﻦ وڌﻳــــﻚ ﺟــــﺎ‪ ‬وאﻻرڻ‪ ،‬۽ ﺑﻴﻤــــﺎرﻳﻦ‪ ،‬ڏﻛــــﺎر ﭘــــﻮڻ‪ ،‬۽‬
‫ﺳـــﻼﻣﺘﻲ‪ ‬۽ ﺗﺮﻗـــﻲ‪ ‬وﻏﻴـــﺮه ﺟـــﻲ وﺟﻬـــﻦ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺗـــﺎرﻳﺦ ﺟـــﻲ ﺟـــﺪא دورن ۽ زﻣـــﺎﻧﻦ ۾‪،‬‬

‫‪43‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ڌﻛﻴــــﻮ‪ ،‬ﮔﻬﻠﺠﻴــــﻮ‪ ،‬ﺣــــﺎﻟﺘﻦ ﺟــــﻲ ﺗﻘﺎﺿــــﺎ‪ ،‬ﺣﻔﺎﻇــــﺖ ۽ ﮔــــﺬرﻣﻌﺎش ﺟــــﻲ ﺳــــﻬﻮﻟﻴﺖ ﺳــــﺒﺐ‪،‬‬
‫אﭼﻴــﻮ ﻛــﻦ ﺟﺎﮔﺮאﻓﻴــﺎﺋﻲ ﺧﻄــﻦ ۽ زﻣﻴــﻨﻦ ۾ אﺗــﺎن ﺟــﻲ אﺻــﻞ رﻫــﺎﻛﻦ ﺳــﺎن ﮔــﮇ ﻛﭡــﺎ ﭤــﻲ‬
‫رﻫـــﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬رﮘـــﻮ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻮ ﻣﺜـــﺎل وﭠﻨـــﺪא‪ ،‬ﺗـــﻪ אﺗـــﻲ درאوڙ‪ ،‬آرﻳـــﺎ‪ ،‬ﺳـــﺎﻣﻲ‪ ،‬ﻣﻨﮕـــﻮل ﻧﺴـــﻠﻦ ﺟـــﺎ‬
‫ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ۽ אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ ﻧﻨـــﮃن ﻗﺒـــﻴﻠﻦ ﺟـــﺎ ﻛﭩﻨـــﺐ ۽ אﻓـــﺮאد‪ ،‬وڻ وڻ ﺟـــﻲ ﻛـــﺎﭠﻲ‪ ‬وאﻧﮕـــﺮ‪،‬‬
‫אﭼـــﻲ ﻫـــﻦ ﻣﻠـــﻚ ۾ آﺑـــﺎد ﭤﻴـــﺎ‪ ،‬ﺟـــﻦ ۾ ﺳـــﻤﺎٽ‪ ،‬رאﺟﭙـــﻮت‪ ،‬ﻟﻬﺎﮢـــﺎ‪ ،‬ﻣﻬﺎﮢـــﺎ‪ ،‬ﭘﭡـــﺎڻ‪ ،‬ﺑﻠـــﻮچ ۽‬
‫ﻋـــﺮب ﻗﺒـــﻴﻠﻦ ﺟـــﺎ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ אﭼـــﻲ وﻳـــﺎ ﭤـــﻲ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﺳـــﭝﻨﻲ ﭔـــﺎﻫﺮאن آﻳـــﻞ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﺪن‬
‫ﭔﻮﻟﻴــــﻮن‪ ،‬رﺳــــﻤﻮن روאج‪ ،‬ﻟﺒــــﺎس ۽ رﻫﮣــــﻲ ﻛﻬﮣــــﻲ‪ ‬ﺟــــﺎ ﻃﺮﻳﻘــــﺎ‪ ،‬אدب‪ ،‬ﻗــــﺪﻳﻢ روאﻳــــﺎت‪،‬‬
‫ﻟـــﻮכ ﻛﻬـــﺎﮢﻴﻮن‪ ،‬ﻣـــﺬﻫﺐ ۽ ﻗـــﻮﻣﻲ ﻛـــﺮدאر ﻫﺌـــﺎ‪ .‬ﺟـــﻦ ﺳـــﭝﻨﻲ ﮔـــﮇﺟﻲ ﺳـــﻨﮅي ﻗـــﻮم ﺟـــﻲ‬
‫ﺳــــﺎﺧﺖ ۾ ﺣﺼــــﻮ ورﺗــــﻮ ۽ אن ﮐــــﻲ ﻣﺨﺼــــﻮص ﻛﻠﭽــــﺮ ﺳــــﺎن ﺳــــﻴﻨﮕﺎرﻳﻮ‪ .‬ﺻــــﺪﻳﻦ ﺟــــﻲ‬
‫ﺑـــﺎﻫﻤﻲ ﺗﻌﻠﻘـــﺎت‪ ،‬ﻣﻠﻜـــﻲ ﺿـــﺮورﺗﻦ‪ ،‬ﺣﺎﻟـــﺖ ﺟـــﻲ ﺗﻘﺎﺿـــﺎﺋﻦ‪ ،‬ﮔـــﺬر ﻣﻌـــﺎش ﺟـــﻲ ذرﻳﻌـــﻦ‪،‬‬
‫ﭘـــﺎڻ ۾ ﺳـــﮝﺎﺑﻨﺪي ﻛـــﺮڻ ۽ ﻣﻠﻜـــﻲ آﺑﻬـــﻮא ۽ ﻣـــﺎﺣﻮل ﺳـــﺒﺐ ﺳـــﻨﺪن אﺧـــﺘﻼف ﮔﻬﭩﺒـــﺎ وﻳـــﺎ‪.‬‬
‫אﻫـــﻲ ﺟـــﺪא ﻛﻴﻤﻴـــﺎوي ﺟـــﺰא‪ ،‬ﻫـــﻚ ﻗـــﻮﻣﻲ ﻗﺎﻟـــﺐ ۾ ﺳـــﻤﻴﭩﺠﻲ‪ ،‬ﻫـــﻚ ﻋـــﺎم ﻓﻬـــﻢ ﭔـــﻮﻟﻲ‪،‬‬
‫ﻟﺒــــﺎس‪ ،‬ﻗﺼــــﺎ ﻛﻬــــﺎﮢﻴﻮن )ﻓــــﻮכ ﻟــــﻮر(‪ ،‬ﺧــــﺎص ﻣــــﺬﻫﺒﻲ ﻋﻘﻴــــﺪ‪ ،‬رﺳــــﻢ روאج‪ ،‬ﺳــــﻤﺎﺟﻲ‬
‫دﺳـــﺘﻮر‪ ،‬۽ ﻗـــﻮﻣﻲ ﻛـــﺮدאر אﺧﺘﻴـــﺎر ﻛـــﺮي وﻳـــﺎ‪ ،‬ﺟـــﻦ زﻣـــﺎﻧﻦ ﮔـــﺬرڻ ﺳـــﺎن ﺳـــﻨﮅي ﻛﻠﭽـــﺮ‬
‫ﺟـــﻲ ﺻـــﻮرت ورﺗـــﻲ‪ .‬אن ﺳـــﺎري ﺳﺮﮔﻔﺸـــﺖ ﻫﺰאرﻫـــﺎ ورﻫﻴـــﻪ ورﺗـــﺎ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺗـــﻲ ﻣﺨﺘﻠـــﻒ‬
‫ﻗــﻮﻣﻦ ﺟــﻲ رﻓﺎﻳــﺎت‪ ،‬ﻗﺒﻴﻼﺋــﻲ ﮔﺮوﻫــﻪ ﺟــﻲ رﺟﺤــﺎﻧﻦ‪ ،‬زرﻋــﻲ ﭘﻴــﺪאوאر‪ ،‬ﮔــﺬر ﻣﻌــﺎش ﺟــﻲ‬
‫وﺳـــﻴﻠﻦ‪ ،‬ﻣﻠﻜـــﻲ ﻣـــﺎﺣﻮل‪ ،‬وאﭘـــﺎر ﺟـــﻲ ذرﻳﻌـــﻦ ۽ ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﻣـــﺬﻫﺒﻲ ﻋﻘﻴـــﺪن ﺟـــﻲ ﻣـــﻼوت‬
‫ﺟـــﺎ אﺛـــﺮ وڌא‪ .‬אن ﺳـــﭵﻲ ﭘﻜـــﻞ ۽ رﭼﻴـــﻞ ﻣـــﻮאد ﻣـــﺎن ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻮ ﻛﻠﭽـــﺮ ﭠﻬـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن‬
‫ذﻫﻨﻲ‪ ،‬ﺳﻤﺎﺟﻲ‪ ،‬ﻧﻔﺴﻴﺎﺗﻲ ۽ ﻗﻮﻣﻲ ﻛﺮدאر ﺟﻮ ﺣﺎﻣﻞ ﭤﻴﻮ‪.‬‬
‫دﻧﻴـــﺎ ۾ אﻫـــﮍא ﺳـــﻮﻳﻦ ﺧﻄـــﺎ زﻣﻴـــﻨﻦ ﺟـــﺎ آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺟـــﻦ ۾ آﺑـــﺎد ﭤﻴـــﻞ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﻲ‬
‫ﺻـــﻮرت אﺧﺘﻴـــﺎر ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻛﻠﭽـــﺮ ﺑﻨﺎﻳـــﺎ ۽ ﭔﻮﻟﻴـــﻮن ﭠـــﺎﻫﻴﻮن‪ .‬ﺟـــﻦ ﮐـــﻲ אﺗـــﻲ ﺟـــﺎ رﻫـــﺎﻛﻮ‬
‫ﻗﻮﻣﻲ ورﺛﺎ ﺳﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬אﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻛﺮڻ ﺳﻨﺪن ﻗﻮﻣﻲ ﻓﺮض ﺳﻤﺠﻬﻦ ﭤﺎ‪.‬‬

‫ردار‬ ‫روا ﺌت ۽‬ ‫ﺌر‬

‫ﻫـــﺮ ﻣﻠـــﻚ ۾ ﻫـــﺰאرن ورﻫـــﻴﻦ ﺟـــﻲ روאﻳـــﺎت ﺑﻌـــﺪ‪ ،‬آﺑﻬـــﻮא‪ ،‬ﺟـــﺪא ﺟـــﺪא ﻧﺴـــﻠﻦ ﺟـــﻲ رﺳـــﻢ‬
‫روאﺟـــﻦ‪ ،‬ﻣـــﺎﺣﻮل‪ ،‬ﻣـــﺬﻫﺒﻲ ﻋﻘﻴـــﺪن وﻏﻴـــﺮه ﺟـــﻲ אﺛـــﺮن ﻛـــﺮي‪ ،‬אﺗـــﻲ ﺟـــﻲ رﻫـــﺎﻛﻦ ﺟـــﺎ‬
‫ﻗــﻮﻣﻲ ﻛــﺮدאر ﭠﻬــﻦ ﭤــﺎ‪ .‬אﻫــﻲ ﺷــﻴﻮن ﺳــﻨﺪن ﻃﺒﻴﻌــﺖ ﺟــﻮ ﺟــﺰو ﺑﻨﺠــﻲ‪ ،‬زﻧــﺪﮔﻲ‪ ‬ﺗــﻲ אﺛــﺮ‬
‫ﻛﺮي‪ ،‬ﻫﻨﻦ ﺟﻲ ﻛﺮدאر ﮐﻲ ﺻﻮرت وﭠﺎﺋﻴﻦ ﭤﻴﻮن‪.‬‬
‫ﻛـــﻦ ﻗـــﻮﻣﻦ ۾ ۾ ﻧﺴـــﻞ ﺟـــﻲ ﭘـــﺎﻛﻴﺰﮔﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ زﻳـــﺎده אﻫﻤﻴـــﺖ ڏﻳـــﮡ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻏﻴـــﺮت‬
‫وڌﻳـــــﻚ ﭤﺌـــــﻲ ﭤـــــﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻨﻜـــــﺮي زﻧـــــﺎ ۽ ﭔـــــﻴﻦ אﻫـــــﮍﻳﻦ ﺑﻴﻐﻴﺮﺗـــــﻲ‪ ‬ﺟـــــﻲ ﮘـــــﺎﻟﻬﻴﻦ ﺗـــــﺎن‬
‫ﺧﻮﻧﺮﻳﺰﻳــــﻮن ۽ ﻓﺴــــﺎد ﭤــــﻴﻦ ﭤــــﺎ‪ .‬ﻟــــﻴﻜﻦ ﻛــــﻦ ﻗــــﻮﻣﻦ ۾ אﻧﻬــــﻦ ﮘــــﺎﻟﻬﻴﻦ ﮐــــﻲ ﻣﻌﻤــــﻮﻟﻲ‬
‫ﻛــﺮي ورﺗــﻮ وﭸــﻲ ﭤــﻮ‪ .‬ﻛــﻦ ﻗــﻮﻣﻦ ۾ وﻓــﺎدאري‪ ‬ﺟــﻮ ﻣــﺎدو زﻳــﺎده ﭤﺌــﻲ ﭤــﻮ‪ ،‬ﺗــﻪ ﻛــﻦ ۾‬

‫‪44‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ڌوﻛـــﻲ ۽ ﭠﮙـــﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ ﺗـــﺮﺟﻴﺢ ڏﻧـــﻲ وﭸـــﻲ ﭤـــﻲ‪ .‬ﻛـــﻦ ﻗـــﻮﻣﻦ ۾ ﻣﻬﻤـــﺎن ﻧـــﻮאزي‪ ‬ﮐـــﻲ‬
‫ﺧــــﺎص אﻫﻤﻴــــﺖ ڏﻳﺌــــﻲ‪ ،‬ﻗــــﻮﻣﻲ ﺻــــﻔﺖ ﻛــــﺮي ﺳــــﻤﺠﻬﻴﻮ وﭸــــﻲ ﭤــــﻮ‪ ،‬ﺗــــﻪ ﻛــــﻲ אن ﮐــــﻲ‬
‫ﻓﻀـــﻮل ﺧﺮﭼـــﻲ ﺳـــﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬אن ﺗـــﻲ ﻫﺮﻳـــﻮن ﻛـــﻴﻦ آﻫـــﻦ‪ ،‬ﻛـــﻲ ﻗﻮﻣـــﻮن ﺟﻨﮕﺠـــﻮ ﻫـــﺌﮡ‬
‫ﻛـــﺮي‪ ،‬زﻧـــﺪﮔﻲ‪ ‬۾ ﺗﺸـــﺪد ﺟـــﻲ אﺳـــﺘﻌﻤﺎل ﮐـــﻲ ﺿـــﺮوري ﭤﻴـــﻮن ﭴـــﺎﮢﻦ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﻛـــﻲ אن ﮐـــﻲ‬
‫ﺑــــﺪאﻣﻨﻲ ۽ ﻓﺴــــﺎد ﺟــــﻮ ﺑﺎﻋــــﺚ ﺳــــﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬ﻋــــﺪم ﺗﺸــــﺪد ﮐــــﻲ ﻣﻔﻴــــﺪ ﭤﻴــــﻮن ﭴــــﺎﮢﻦ‪ .‬ﻛــــﻲ‬
‫ﻗﻮﻣـــﻮن ﻣﺤﺒـــﺖ ﮐـــﻲ زﻧـــﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ وﺗﻴـــﺮو ﺳـــﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬אن ﮐـــﻲ ﺣﻴـــﺎﺗﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ روح روאن‬
‫ﺑﻨـــﺎﺋﻴﻦ ﭤﻴـــﻮن‪ ،‬ﺗـــﻪ ﻛـــﻲ وري ﻧﻔـــﺮت ۽ ﻧﻔـــﺎق ﺟـــﻲ رאﻫـــﻪ ۾ ﺳـــﻨﺪن ﻓﺎﺋـــﺪو ڏﺳـــﻦ ﭤﻴـــﻮن‪.،‬‬
‫ﻛـــﻲ ﻗﻮﻣـــﻮن ﭘﺮאﭘﻜـــﺎري‪ ‬۾ زﻧـــﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ ﺻـــﺤﻴﺢ رאز ﻣﺤﺴـــﻮس ﻛـــﻦ ﭤﻴـــﻮن‪ ،‬ﺗـــﻪ‬
‫ﻛــﻲ وري ﺧــﻮد ﻣﻄﻠﺒــﻲ‪ ‬ﺟــﻲ ﺑﻨﻴــﺎد ﺗــﻲ ﺗﺮﻗــﻲ ﻛــﺮڻ ﮐــﻲ ﻣﻔﻴــﺪ ﺳــﻤﺠﻬﻦ ﭤﻴــﻮن‪ .‬ﻛــﻦ‬
‫ﻗــﻮﻣﻦ ﺟــﻲ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ۾ ﺣــﺐ אﻟــﻮﻃﻨﻲ‪ ‬ﺟــﻮ ﻣــﺎدو ﮔﻬــﺮ ﻛــﺮي وﻳﭡــﻞ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺗــﻪ ﻛــﻲ אن ﮐــﻲ‬
‫وڏو ﺑـــﺖ ﺳـــﻤﺠﻬﻲ אﻧﻜـــﺎر‪ -‬وﻃـــﻦ ﺗـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد رﮐـــﮡ ﮔﻬـــﺮن ﭤﻴـــﻮن‪ .‬ﻛـــﻲ ﻗﻮﻣـــﻮن‬
‫روאدאري ۽ ﺑـــﻲ ﺗﻌﺼـــﺒﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ אﻋﻠـــﻰ אﺻـــﻮل ﺳـــﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬אن ﺟـــﻲ ﭘﻮﺋـــﻮאري ﻛـــﻦ ﭤﻴـــﻮن‪،‬‬
‫ﺗـــﻪ ﻛـــﻲ אن ﮐـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻲ زﻧـــﺪﮔﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻧﻘﺼـــﺎﻧﻜﺎر ﺳـــﻤﺠﻬﻦ ﭤﻴـــﻮن‪ .‬ﻛـــﻲ ﻗﻮﻣـــﻮن آزאدي‪‬‬
‫ﺟــــﻲ ﺟــــﺬﺑﻲ ۾ زﻧــــﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟــــﻮ رאز ﺳــــﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬אن ﻻ‪ ‬ﺟﺪوﺟﻬــــﺪ ﻛــــﺮڻ ﺟــــﻨﻢ ﺟــــﻮ ﺣــــﻖ‬
‫ﺳـــﻤﺠﻬﻦ ﭤﻴـــﻮن‪ ،‬ﺗـــﻪ ﻛـــﻲ وري ﻏﻼﻣـــﻲ‪ ‬ﺗـــﻲ رﺿـــﺎ رﻫـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻬﻞ رﺳـــﺘﻮ אﺧﺘﻴـــﺎر ﻛـــﻦ‬
‫ﭤﻴﻮن‪.‬‬
‫ﻫـــﺮو ﭜـــﺮو אﺋـــﻴﻦ ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﻗـــﻮم ﺟـــﺎ ﺟﻤﻠـــﻲ אﻓـــﺮאد ﻣﺨﺼـــﻮص ﻗـــﻮﻣﻲ ﻛـــﺮدאر ﺟـــﺎ‬
‫ﭘﻮﺋﻠــﮗ ﻳــﺎ ﻗﺎﺋــﻞ ﭤــﻴﻦ‪ .‬ﻫــﺮ ﻗــﻮم ۾ ﻛﺜــﺮت ﺗﻌــﺪאد ﻣــﺎﮢﻬﻮ אﻛﺜــﺮ ﻛﺮﻳــﻞ ﻛــﺮدאر ﺟــﺎ ﭤــﻴﻦ‬
‫ﭤــﺎ‪ .‬ﻛــﻲ ﭤــﻮرא ﻫﻮﻧــﺪא‪ ،‬ﺟــﻲ אﻋﻠــﻰ ﻛــﺮدאر ﺟــﺎ ﺣــﺎﻣﻲ ۽ ﺣﺎﻣــﻞ ﭤــﻴﻦ ﭤــﺎ‪ .‬ﻗــﻮم ﺟــﻲ ﻛــﺮدאر‬
‫ﺟــﻲ ﺳــﭹﺎﮢﭗ ﺟــﻲ ﻛﺴــﻮﭨﻲ‪ ،‬אﻫــﺎ ﭤﺌــﻲ ﭤــﻲ ﺗــﻪ ﻣﻠــﻚ ﺟــﻲ ﺷــﻌﺮ‪ ،‬ڏﻧــﺪ ﻛﭥــﺎﺋﻦ ۽ אدب ۾‬
‫ﺟﻦ ﮘﺎﻟﻬﻴﻦ ﮐﻲ ﺳﺎرאﻫﻴﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪ ،‬אن ﮐﻲ ﻗﻮﻣﻲ ﻛﺮدאر ﺟﺎ ﺟﺰא ﺷﻤﺎر ﻛﺮي ﭤﻮ‪.‬‬
‫אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﻣﺴــﺌﻠﻲ ﺗــﻲ ﻏــﻮر ﻛــﺮڻ ﺑﻌــﺪ آ‪ ‬ﻫــﻦ ﻧﺘﻴﺠــﻲ ﺗــﻲ ﭘﻬﺘﻮآﻫﻴــﺎن ﺗــﻪ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺟــﻲ‬
‫ﻗﻮﻣﻲ ﻛﺮدאر ﺟﺎ ﺟﺰא ﻫﻴﭡﻴﺎن آﻫﻦ‪:‬‬
‫‪ (1‬روאﻳﺘﻦ ﺟﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ۽ ﻗﻮﻣﻲ ﻏﻴﺮت‪.‬‬
‫‪ (2‬وﻓﺎدאري‪.‬‬
‫‪ (3‬ﻣﻬﻤﺎن ﻧﻮאزي‪.‬‬
‫‪ (4‬אﻫﻨﺴﺎ ﻳﺎ ﻋﺪم ﺗﺸﺪد‪.‬‬
‫‪ (5‬ﻣﺤﺒﺖ‪.‬‬
‫‪ (6‬ﭘﺮאﭘﻜﺎري ۽ אﻳﺜﺎر‪.‬‬
‫‪ (7‬ﺣﺐ אﻟﻮﻃﻨﻲ‪.‬‬
‫‪ (8‬روאدאري‪.‬‬
‫‪ (9‬آزאدي‪ ‬ﺟﻲ ﺗﻤﻨﺎ‪.‬‬
‫‪ (10‬ڏאڍ ﺟﻮ ﻣﻘﺎﺑﻠﻮ‬

‫‪45‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺌ ت‬ ‫رت ۽ روا‬ ‫) ‪(1‬‬

‫ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ۾ ﻗـــﺪﻳﻢ روאﻳـــﺘﻦ ﺟـــﻮ ﻟﺤـــﺎظ ﺣـــﺪ درﺟـــﻲ ﺟـــﻮ آﻫـــﻲ‪.‬دودي ﺳـــﻮﻣﺮي ﺟـــﻮ ﭜـــﻴﮡ‬
‫ﺟــﻮ ﺳــﻨﮛ ڌאرﻳــﻦ ﮐــﻲ ڏﻳــﮡ ﺑــﺪرאن ﻗﺒﻴﻠــﻲ ﺳــﻮڌو ﻗﺮﺑــﺎن ﭤــﻲ وﭸــﮡ‪ ،‬ﻣــﺎرﺋﻲ‪ ‬ﺟــﻮ ﻟــﻮﺋﻲ‪‬‬
‫ﺟــﻲ ﻟــﭳ رﮐــﮡ ﻻ‪ ‬ﺳــﻮن ﺗــﻲ ﺳــﻴﮡ ﻧــﻪ ﻣــﭩﮡ‪ ،‬ﺷــﺎﻫﻪ ﺑــﻼول ۽ دوﻟﻬــﻪ درﻳــﺎ ﺧــﺎن ﺟــﻮ ﺳــﻨﮅ ﮐــﻲ‬
‫ڌאرﻳﻦ ﺟﻲ ﻫﭥﻦ ۾ وﭸﮡ ﮐﺎن ﺷﻬﻴﺪ ﭤﻲ وﭸﮡ‪ ،‬אﻫﻲ אن ﺟﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻤﺎﻳﺎن ﻣﺜﺎل آﻫﻦ‪.‬‬

‫)‪ (2‬و ﺌداري‬

‫ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ دوﺳـــﺘﻦ‪ ،‬ﻋﺰﻳـــﺰن‪ ،‬وڏﻳـــﺮن‪ ،‬ﭘﻴـــﺮن ۽ ﻣﻠـــﻦ ﺳـــﺎن وﻓـــﺎدאري زﺑـــﺎن زد ﻋـــﺎم‬
‫آﻫـــﻲ‪ .‬ﭘﻨﻬـــﻨﺠﻦ وڏﻳـــﺮن‪ ،‬ﭘﻴـــﺮن ۽ ﻣﻠـــﻦ ﻃﺮﻓـــﺎن ﺗـــﻪ ﺑﻴﻮﻓـــﺎﺋﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻛﻴﺘـــﺮن ﺗﺠـــﺮﺑﻦ ﺳـــﻬﮡ‬
‫ﮐـــﺎن ﭘـــﻮ‪ ‬ﺑـــﻪ ﻫـــﻮ ﺳـــﺎﮢﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ وﻓـــﺎدאري ﻗـــﺎﺋﻢ رﮐﻴـــﻮ אﻳﻨـــﺪא آﻫـــﻦ‪ .‬אن ﻛـــﺮي ﻣـــﻨﺠﻬﻦ‬
‫ﭼﻮﮢﻴﻮن ﻣﺸﻬﻮر ﭤﻲ وﻳﻮن آﻫﻦ ﺗﻪ‪:‬‬
‫”ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺗﻮڙ ﻧﺒﺎﻫﻪ‪ ،‬ﻫﻦ ﺟﻲ ﻫﻮ ﭴﺎﮢﻲ‪“.‬‬
‫”ﻳﺎر ﺟﻲ ﻳﺎري‪ ‬ﺳﺎن ﻛﻢ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﻓﻌﻞ ﻫﻮ ﭘﺎڻ ﭴﺎﮢﻲ‪“.‬‬

‫ﺌن ازي‬ ‫)‪(3‬‬

‫ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ۾ ﻣﻬﻤـــﺎن ﻧـــﻮאزي ﮔﻬـــﺮ ﻛـــﺮي وﻳﭡـــﻞ آﻫـــﻲ‪ .‬ﮘـــﻮٺ ۾ ﻛـــﻨﻬﻦ ﻣﺴـــﻜﻴﻦ وٽ‬
‫אﺗﻔــﺎق ﺳــﺎن ﻛــﻮ ﻣﻬﻤــﺎن ﮔﻬــﺮ ﻟﻨﮕﻬــﻲ آﻳــﻮ‪ ،‬ﺗــﻪ ﭔــﺎرن ﺟــﺎ ﻫــﭣ ﺟﻬﻠــﻲ ﺑــﻪ ﮐــﺎڌو ﮐــﻴﺲ ڏﻳﻨــﺪא‬
‫آﻫــﻦ‪ .‬ﺟــﻲ ﮔﻬــﺮ ۾ ﻛﺠﻬــﻪ ﺑــﻪ ﻧــﻪ ﻫﻮﻧــﺪو אﭤــﻦ‪ ،‬ﺗــﻪ ﻗــﺮض ﮐﮣــﻲ ﺑــﻪ אن ﮐــﻲ ﮐﺎرאﺋﻴﻨــﺪא آﻫــﻦ‪.‬‬
‫ﭔــﺎﻫﺮאن آﻳﻠــﻦ ﺟــﻲ אﻫــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح ﻣﺮﺣﺒــﺎ ﻛــﺮي ﺳــﭡﻮ ﺑــﻪ ﮔﻬﮣــﻮ אﭤــﻦ‪ .‬אن ﻛــﺮي وﭨــﻦ ﻣﺜــﺎل‬
‫ﻣﺸﻬﻮر آﻫﻲ ﺗﻪ‪:‬‬
‫”آﺋﻲ ﭨﺎﻧﮉي ﻛﺎڻ‪ ،‬ﺑﻮرﭼﻴﺎﮢﻲ ﭤﻲ وﻳﭡﻲ‪“.‬‬
‫ﻛﻴﺘـــﺮن ﭔـــﺎﻫﺮﻳﻦ ﺣـــﺎﻛﻤﻦ ۽ ﻗﺒـــﻴﻠﻦ‪ ،‬אﻛﺜـــﺮ ﺣـــﺎﻟﺘﻦ ۾ ﺳـــﻨﺪن ﻣﻬﻤـــﺎن ﻧـــﻮאزي‪ ‬ﺟـــﻮ‬
‫ﻧﺎﺟـــﺎﺋﺰ ﻓﺎﺋـــﺪو ﭘﺌـــﻲ ورﺗـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻫـــﺎﮢﻮﻛﻦ ﻧـــﻮن آﻳـــﻞ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ ﺟـــﻮ‬
‫ﺗﺠﺮﺑـــﻮ ﺳـــﻨﺪن אﮐـــﻴﻦ אﮘﻴـــﺎن آﻫـــﻲ‪ .‬ﭘـــﺮ ”ﮔﻬـــﺮ آﺋـــﻲ ﻣﻬﻤـــﺎن“ ﮐـــﻲ ﻣﻮﭨـــﺎﺋﮡ ﻫـــﻨﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ‬
‫ﺷﺎن ﮐﺎن ﮔﻬﭧ ﭤﻲ ﺳﻤﺠﻬﻴﻮ‪.‬‬

‫ﺌ‬ ‫)‪ (4‬ا‬

‫ﺳـــﻨﮅي ﻋـــﺎم ﻃـــﺮح ﻛـــﻢ آزאر ۽ ﺟﻬﻴـــﮍي ﺟﻬﭩـــﻲ ﮐـــﺎن ﭘـــﺮي رﻫـــﮡ ﺟـــﻲ ﻋـــﺎدت رﮐـــﻦ‬
‫ﭤــﺎ‪ .‬ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﭔﺌــﻲ ﻛــﻨﻬﻦ ﻣﻠــﻚ ﻳــﺎ ﻗــﻮم ﺗــﻲ ﻛــﮇﻫﻦ ﺑــﻪ ﺣﻤﻠــﻮ ﻧــﻪ ﻛﻴــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬ﺟــﻨﻬﻦ ﻣــﺎن‬

‫‪46‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺳــﻨﺪن ﻣﺨــﺎﻟﻔﻦ אﻫــﻮ ﻧﺘﻴﺠــﻮ ﻛــﮃﻳﻮ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﻫــﻮ ﺑــﺰدل ۽ ﺑــﻲ ﻫﻤــﺖ آﻫــﻦ‪ .‬ﭘــﺮ אﻫــﺎ ﺳــﺎﮢﻦ‬
‫ﺑــــﻲ אﻧﺼــــﺎﻓﻲ ﭤﻴﻨــــﺪي‪ ،‬ﺟــــﻮ ﺳــــﻨﺪن ﻗــــﻮﻣﻲ ﺷــــﺮאﻓﺖ ۽ אﻣــــﻦ ﭘﺴــــﻨﺪي‪ ‬ﺟــــﻲ ﻋــــﺎدت ﮐــــﻲ‬
‫ﺑﺰدﻟﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫ﺳــﭽﻲ אﻫﻨﺴــﺎ אﻫــﺎ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﺳــﺮﻧﺪي‪ ‬ﭨــﺮي وﭸﺠــﻲ‪ ،‬ﺧــﻮאه ﻣﺨﻮאﻫــﻪ ﺟﻬﻴــﮍو ﻧــﻪ ﻛﺠــﻲ‪.‬‬
‫אﺧـــﺘﻼف ﺟـــﻮ ﻓﻴﺼـــﻠﻮ ﺑـــﺎﻫﻤﻲ ﺳـــﻤﺠﻬﻮﺗﻲ ﺳـــﺎن ﻛـــﺮڻ ﮐـــﻲ ﺗـــﺮﺟﻴﺢ ڏﺟـــﻲ‪ .‬ﻧـــﺎﺣﻖ ﺟـــﻮ‬
‫ﻣﻘـــﺎﺑﻠﻮ ﻛـــﻨﻬﻦ ﺣـــﺪ ﺗـــﺎﺋﻴﻦ אﻫﻨﺴـــﺎﺋﻲ ﻃـــﺮﻳﻘﻦ ﺳـــﺎن ﻛﺠـــﻲ‪ .‬ڏאڍאﺋـــﻲ‪ ‬אﮘﻴـــﺎن ﺳـــﭻ ﭼـــﻮڻ‬
‫ﺟﻲ ﺟﺮﺋﺖ رﮐﺠﻲ‪.‬‬
‫אﻫﻨﺴــﺎ ﻛﻤــﺰوري‪ ‬ﺟــﻮ ﻧــﻪ ﭘــﺮ אﻋﻠــﻰ ﻫﻤــﺖ ﺟــﻮ ﻧﺸــﺎن آﻫــﻲ‪ .‬زﻧــﺪﮔﻲ‪ ‬۾ آزאدي‪ ،‬אﻣــﻦ‬
‫۽ ﺗﺮﻗـــﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﺟﺪوﺟﻬـــﺪ ﻛـــﺮڻ ﻻزﻣـــﻲ אﻣـــﺮ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﭘـــﺮ אن ﺟـــﻲ ﻃﺮﻳﻘـــﻪ ﻛـــﺎر ﺟـــﻮ ﺗﻔـــﺎوت‬
‫رﻫـــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬ﻫﻜـــﮍא‪ ،‬رא‪ ‬ﻳـــﺎ ﻋﻘﻴـــﺪא ﭔـــﻴﻦ ﻣﭥـــﺎن زوري‪ ‬ﻣـــﮍﻫﻴﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬ﭔﻴـــﺎ‪ ،‬ﺑﻘـــﺎﺋﻲ ﺑـــﺎﻫﻤﻲ‪ ‬ﻳـــﺎ‬
‫ﮔﮇﻳﻞ ﺑﭽﺎ‪ ‬ﺟﻲ אﺻﻮﻟﻦ ﮐﻲ ﻣﺪﻧﻈﺮ رﮐﻲ‪ ،‬ﺣﺪ ﮐﺎن ﭔﺎﻫﺮ ﺗﺠﺎوز ﻧﭥﺎ ﻛﻦ‪.‬‬

‫ﺑت‬ ‫)‪(5‬‬

‫אﻧﺴـــﺎﻧﻲ ۽ ﺣﻴـــﻮאﻧﻲ ﻛـــﺮدאر ۾ אﻫـــﻮ ﺗﻔـــﺎوت آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﭘﻬـــﺮﺋﻴﻦ ۾ ﻣﺤﺒـــﺖ ﮐـــﻲ אﺗﺤـــﺎد‬
‫۽ אﻣــﻦ ﺟــﻮ رﻫﺒــﺮ ﺳــﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬אن ﻣﻮﺟــﺐ زﻧــﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟــﻮ ﻛﺎرروﺑــﺎر ﻫﻼﻳــﻮ وﭸــﻲ ﭤــﻮ‪ .‬ﭔﺌــﻲ‬
‫۾ ﺧـــﻮدﻣﻄﻠﺒﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ אﺛـــﺮ ﻫﻴـــﭟ‪ ،‬ﻧﻔـــﺮت ﺟـــﻲ رאﻫـــﻪ وﭠـــﮡ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺑـــﺪאﻣﻨﻲ ۽ ﻓﺴـــﺎد ﭘﻴـــﺪא‬
‫ﭤﻴﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﺖ‪ ،‬ﺳـــﻤﺎﺟﻲ دﺳـــﺘﻮرن ۽ ﻣـــﺬﻫﺒﻲ ﻋﻘﻴـــﺪن ﺗـــﻲ ﻣﺤﺒـــﺖ ﺟـــﻮ ﺟـــﺬﺑﻮ‬
‫ﺣﺎوي رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ دروﻳﺸﻦ ﺟﻮ אﻫﻮ ﺋﻲ ﭘﻴﻐﺎم ﻫﻮ‪.‬‬
‫ﺑﻘﻮل ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﻋﻠﻴﮧ‪.‬‬
‫”ﻛﻮﻧﻬﻲ آﮘﮫ אﻫﮍو‪ ،‬ﺟﻬﮍي ﻣﺤﺒﺖ ﻣﻦ‪“.‬‬

‫ﺌري ۽ ا ﺌر‬ ‫)‪ (6‬را‬

‫ﺳـــﻨﮅي ﻛـــﺮدאر ﺟـــﻮ ﻣﮑﻴـــﻪ אﺻـــﻮل ﭔـــﻴﻦ ﺟـــﻲ ﻧﻔﻌـــﻲ ﺧـــﺎﻃﺮ ذאﺗـــﻲ ﻧﻔﻌـــﻲ ﮐـــﻲ ﻗﺮﺑـــﺎن‬
‫ﻛــﺮڻ آﻫــﻲ‪ .‬אﻫــﻮ ﻣﺤﺒــﺖ ﺟــﻲ ﻣﻌــﺮאج ﺟــﻮ درﺟــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬ﻣﻮﻣــﻞ ﺟــﻮ رאﮢــﻲ ﺧــﺎﻃﺮ رאﺗﻴــﻮن‬
‫وﻫـــﺎﺋﻲ ڏﻳـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮڻ ۽ آﺧـــﺮ ﭘـــﺎڻ ﮐـــﻲ ﻗﺮﺑـــﺎن ﻛـــﺮڻ‪ ،‬ﻣـــﺎرﺋﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ ﻣـــﺎرن ﻻ‪ ‬ﻋﻤﺮﻛـــﻮٽ‬
‫ﺟـــﻲ ﺑـــﻨﮕﻠﻦ‪ ،‬ﻣﺤﻠـــﻦ‪ ،‬ﺳـــﺖ رﮀـــﻲ ﻃﻌـــﺎﻣﻦ‪ ،‬ﭘـــﭧ ﭘﭩﻴﻬـــﺮن ﺟـــﻲ ﭘﺮوאﻫـــﻪ ﻧـــﻪ ﻛـــﺮڻ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن‬
‫אﻳﺜـــﺎر ۽ ﻗﺮﺑـــﺎﻧﻲ‪ ‬ﺟـــﺎ ﻣﺜـــﺎل آﻫـــﻦ‪ .‬ﻣﻬﻤـــﺎن ﻧـــﻮאزي‪ ‬ﻛـــﺮي ﭘـــﺎڻ ﮐـــﻲ ﻣﺴـــﻜﻴﻦ ﺑﻨـــﺎﺋﻲ‬
‫ﮀﮇڻ‪ ،‬ﺳﺎﻣﻦ ﻻ‪ ‬ﺳﺮ ڏﻳﮡ‪ ،‬ﺳﻮن ﺗﻲ ﺳﻴﮡ ﻧﻪ ﻣﭩﮡ‪ ،‬ﺳﻨﺪن ﭘﺮאﭘﻜﺎري‪ ‬ﺟﺎ ﻣﺜﺎل آﻫﻦ‪.‬‬

‫‪47‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫)‪ (7‬ﺎ ا‬

‫ﺣـــﺐ אﻟـــﻮﻃﻨﻲ ﺳـــﻨﮅي ﻛـــﺮدאر ﺟـــﻮ ﻣﮑﻴـــﻪ ﺟـــﺰو آﻫـــﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻨﻜـــﺮي ﺋـــﻲ ﺷـــﺎﻫﻪ ﻟﻄﻴـــﻒ ۽‬
‫ﭔــﻴﻦ ﺳــﻨﮅي ﺷــﺎﻋﺮن ﻣــﺎرﺋﻲ‪ ‬ﺟــﻲ ﺑﻴــﺎن ۾ אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﺟــﺬﺑﻲ ﺟــﻲ ﺗﻌﺮﻳــﻒ ﻛﺌــﻲ آﻫــﻲ‪ .‬ﺳــﻨﮅ‬
‫ﺟــﺎ ﻫﻨــﺪو وﻻﻳــﺖ وﭸــﻲ ﭘﻴﺴــﺎ ﻛﻤﺎﺋﻨــﺪא ﻫﺌــﺎ‪ ،‬ﺗــﻪ ﺑــﻪ אﻫــﻲ وאﭘــﺲ آﮢــﻲ ﺳــﻨﮅ ۾ ﺧــﺮچ ﻛﻨــﺪא‬
‫ﻫﺌــﺎ‪ .‬ﻫــﻦ وﻗــﺖ ﺑــﻪ ﻛﻴﺘــﺮא ﺳــﻨﮅي ﻫﻨــﺪو ﻳــﺎ ﺳــﻨﮅي ﻣﺴــﻠﻤﺎن‪ ،‬ﺟــﻲ ﻣﻠــﻚ ﮀــﮇي ﭔــﺎﻫﺮ وﻳــﻞ‬
‫آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺳـــﻲ وﻃـــﻦ ﺟـــﻲ ﺳـــﻚ ۾ روﺋـــﻲ رﻫﻴـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬رאﺟـــﺎ ڏאﻫـــﺮ ﺟـــﻮ ﺳـــﻨﮅ ﻻ‪ ‬ﺳـــﺮ ڏﻳـــﮡ‪،‬‬
‫دودي ﺳـــﻮﻣﺮي ﺟـــﻮ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ آزאدي‪ ،‬ﻧـــﺎﻣﻮس ۽ روאﻳـــﺎت ﻻ‪ ‬ﻛﭩﻨـــﺐ ﺳـــﻤﻴﺖ ﻗﺮﺑـــﺎن ﭤـــﻲ‬
‫وﭸـــﮡ‪ ،‬دوﻟﻬـــﻪ درﻳـــﺎ ﺧـــﺎن ﺟـــﻮ ﭘـــﭩﻦ ﺳـــﻤﻴﺖ ﺷـــﻬﺎدت ﭘـــﺎﺋﮡ‪ ،‬ﺷـــﺎﻫﻪ ﺑـــﻼول ﺟـــﻮ ﮔﻬـــﺎﮢﻲ ۾‬
‫ﭘﻴــﮍﺟﮡ‪ ،‬ﻫﻴﻤــﻮن ﻛــﺎﻻﮢﻲ‪ ‬ﺟــﻲ ﭰﺎﺳــﻲ‪ ‬ﭼــﮍﻫﮡ ﺟــﺎ ﻣﺜــﺎل ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺟــﻲ ﺣــﺐ אﻟــﻮﻃﻨﻲ‪ ‬ﺟــﺎ‬
‫ﭼﻨﺪ ﻣﺜﺎل آﻫﻦ‪.‬‬

‫)‪ (8‬رواداري‬

‫روאدאري ۽ ﺑﻲ ﺗﻌﺼﺒﻲ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﺟﻲ ﻛﺮدאر ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎدي ﺻﻔﺖ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮن‬

‫ﺟﻬﮍوכ؛ ﺷﺎﻫﻪ ﻟﻄﻴﻒ‪ ،‬ﺳﭽﻞ ﺳﺮﻣﺴﺖ‪ ،‬روﺣﻞ ﻓﻘﻴﺮ‪ ،‬ﺳﺎﻣﻲ‪ ،‬دﻟﭙﺖ ۽ ﺑﻴﺪل وﻏﻴﺮه‪،‬‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﻓﺮאﺧﺪﻟﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﺟﻤﻠﻲ ﻣﺬﻫﺒﻦ ﺟﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﮘﻨﮃڻ ﺟﻮ ﭘﻴﻐﺎم ڏﻧﻮ آﻫﻲ‪ ،‬אﻫﻮ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻣﭧ ﭘﺎڻ آﻫﻲ‪ .‬ﺗﻌﺼﺐ ۽ روאدאري ﭔﻴﺌﻲ ﻣﺘﻀﺎد ﮘﺎﻟﻬﻴﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﺟﺘﻲ روאدאري‬
‫ﻫﻮﻧﺪي‪ ،‬אﺗﻲ ﺗﻌﺼﺐ ﮐﻲ ﺟﺎ‪ ‬ﻧﻪ ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﻲ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻫﻦ وﻗﺖ ﺗﻌﺼﺐ ﺟﺎ ﭜﻨﮉאر‬
‫ﭘﺎڻ ﺳﺎن ﮐﮣﻲ آﻳﺎ آﻫﻦ ﺳﻲ ﻛﻬﮍي‪ ‬ﻃﺮح ﺳﺎن ﺳﻨﮅﻳﻦ ﺳﺎن ﻫﻚ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪא‪.‬‬
‫آ ‪ .‬אﻧﻬﻦ ﭔﻨﻬﻲ ﺟﻮ ﭘﺎڻ ۾‬ ‫ﺎ‬ ‫ﺌن‬ ‫آ ‪ ،‬ﺌ‬ ‫ر‬ ‫رواداري‬
‫ﻣﻴﺜﺎق ﻧﺎﻣﻤﻜﻦ آﻫﻲ‪ .‬ﭔﺎﻫﺮאن آﻳﻞ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ אﻛﺜﺮﻳﺖ ﺟﺎ ﻗﻠﺐ ﻛﺎرא ﭤﻴﺎ ﭘﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﺘﻲ‬
‫ﺗﻌﺼﺐ آﻫﻲ‪ ،‬אﺗﻲ ﻧﻔﺮت ﺟﻮ ﭘﻴﺪא ﭤﻴﮡ ﻻزﻣﻲ آﻫﻲ‪ ،‬۽ ﻧﻔﺮت‪ ،‬ﻓﺴﺎد ۽ ﺑﺪאﻣﻨﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﺑﺎﻋﺚ‬
‫ﺑﻨﺠﻲ ﭤﻲ‪.‬‬

‫ﺌ‬ ‫)‪ (9‬آزاديﮭ‬

‫אﻫـــﺎ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ ﻛـــﺮدאر ﺟـــﻲ ﺧـــﺎص ﻧﺸـــﺎﻧﻲ آﻫـــﻲ‪ ،‬۽ ﺗـــﺎرﻳﺦ אن ﺗـــﻲ ﺷـــﺎﻫﺪ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ‬
‫ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ ﻛـــﻨﻬﻦ وﻗـــﺖ ڌאرﻳـــﻦ ﻣـــﭥﻦ زوري‪ ‬ﻳـــﺎ אﻧـــﺪروﻧﻲ ﺑـــﻲ אﺗﻔـــﺎﻗﻲ‪ ‬ﻛـــﺮي ﺗﺴـــﻠﻂ‬
‫ﻗــﺎﺋﻢ ﻛﻴــﻮ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺗــﻪ ﺑــﻪ ﺟﻠــﺪ ﻳــﺎ ﺑــﺪﻳﺮ‪ ،‬ﻣــﻮﻗﻌﻲ ﻣﻠــﮡ ﺗــﻲ ﻫــﻨﻦ ﻏﻼﻣــﻲ‪ ‬ﺟــﻮ ﮘــﭧ ﮘﭽــﻲ‪‬‬
‫ﻣـــﺎن ﻻﻫـــﻲ ﭘﭩـــﻲ ﮀـــﮇﻳﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬אﻳﺮאﻧـــﻲ‪ ،‬ﻳﻮﻧـــﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻋـــﺮب‪ ،‬ﻣﻐـــﻞ ۽ אﻧﮕﺮﻳـــﺰ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻦ وﻗﺘـــﻲ‬

‫‪48‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻣـــﭥﻦ ﻗﺒﻀـــﻮ رﮐﻴـــﻮ‪ ،‬ﭘـــﺮ ﻧﻴـــﭟ אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ ﻛـــﮃي‪ ،‬وري ﺳـــﻨﮅﻳﻦ آزאدي ﺣﺎﺻـــﻞ ﻛﺌـــﻲ‬
‫آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻛﻼﺳـــﻴﻜﻞ ﺷـــﺎﻋﺮن ﻫﻤﻴﺸـــﮧ آزאدي‪ ‬ﺟـــﺎ ﮔﻴـــﺖ ﭘﺌـــﻲ ﮘﺎﺗـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬ﻣـــﺎرﺋﻲ‪‬‬
‫ﺟــــﻮ ﻋﻤﺮﻛــــﻮٽ ﺟــــﻲ ﺑﻨــــﺪ ﮐــــﺎن آزאدي‪ ‬ﺟــــﻮ ذﻛــــﺮ‪ ،‬دودي ﺳــــﻮﻣﺮي ﺟــــﻲ ﺑﻬــــﺎدري‪ ‬ﺟــــﺎ‬
‫رאﺗـــﻴﻦ ﺟـــﻮن رאﺗﻴـــﻮن ﺟـــﺎﮘﻲ ﻗﺼـــﺎ ﺑﻴـــﺎن ﻛـــﺮڻ‪ ،‬ﻣﻮﺟـــﻮده ﺷـــﺎﻋﺮن ﺟـــﺎ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ آزאدي‪‬‬
‫ﻻ‪ ‬ﺷـــﻌﺮ ﻟﮑـــﮡ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅي ﻛـــﺮدאر ۾ آزאدي‪ ‬ﺟـــﻲ ُאﻣﻨـــﮓ ﺟـــﻲ ﺳـــﺪא ﺣﻴـــﺎت ﻫـــﺌﮡ ﺟـــﺎ ﻛﺠﻬـــﻪ‬
‫ﻣﺜﺎل آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ ﺟـــﮇﻫﻦ אﺳـــﻼم‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن‪ ،‬ﻣﺴـــﻠﻢ ﻗـــﻮم‪ ،‬אﺳـــﻼﻣﻲ ﻧﻈـــﺎم ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻲ‬
‫ڌوﻛـــﻦ ﺳـــﺎن ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﻲ ﻏـــﻼم ﺑﻨـــﺎﺋﻲ אن ﺗـــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻮ ﺗﺴـــﻠﻂ‬
‫ﻗﺎﺋﻢ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺗﻪ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮ ﺻﺎف ﭼﻴﻮ ﮀﮇﻳﻦ ﺗﻪ‪:‬‬
‫ﻧﻴﭟ ﺗﻪ ڊﻫﻨﺪي‪ ،‬ﻛﻴﺴﻴﻦ رﻫﻨﺪي‪،‬‬
‫دوﮐﻲ ﺟﻲ دﻳﻮאر‪ ،‬وو ﻳﺎر!‬
‫ﺳﻨﮅڙي‪ ‬ﮐﻲ ﺳﺮ ﻛﻴﺮ ﻧﻪ ڏﻳﻨﺪو‪.‬‬
‫)אﻳﺎز(‬
‫ﺌﺐ‬ ‫)‪ (10‬ڏاڍ‬

‫ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺟــﻮ ﻛــﺮدאر ﻫــﻦ وﺻــﻒ ﺟــﻮ ﻫــﻚ ﻋﻤــﺪو ﻣﺜــﺎل رﻫﻴــﻮ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﺟــﮇﻫﻦ ﮐــﻴﻦ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ‪ ‬ﺑﻴﻮﺳـــﻲ‪ ،‬ﻛﻤـــﺰوري‪ ،‬وﺳـــﻴﻠﻦ ﺟـــﻲ ﮔﻬﭩﺘـــﺎﺋﻲ‪ ‬ﺗﻌـــﺪאد ﺟـــﻲ ﻛﻤـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ ﭘﺘـــﻮ‬
‫ﭘﻴـــﻞ ﻫﺠـــﻲ ۽ ﻣﺨـــﺎﻟﻔﻦ ﺟـــﻲ زאردﺳـــﺖ ﻃﺎﻗـــﺖ‪ ،‬ﻫـــﺮ ﻃـــﺮح ﺟـــﻲ وﺳـــﻴﻠﻦ ﺟـــﻲ ﮔﻬﮣـــﺎﺋﻲ‪،‬‬
‫ﺗﻌــﺪאد ﺟــﻲ ﻛﺜــﺮت‪ ،‬ﺟﻨﮕﺠــﻮ ذﻫﻨﻴــﺖ‪ ،‬ﻟﺸــﻜﺮ ۽ ذﻫﻨــﻲ ﻓﻮﻗﻴــﺖ ﺟــﻮ ﭘﺘــﻮ ﺑــﻪ ﻫﺠــﻲ‪ ،‬ﺗــﻪ ﺑــﻪ‬
‫ﻟــﻮﺋﻲ‪ ‬ﺟــﻲ ﻟــﭳ‪ ،‬ﻗــﻮﻣﻲ روאﻳــﺎت ﺟــﻲ ﺣﻔﺎﻇــﺖ‪ ،‬ﻗــﻮم ﺟــﻲ ﻧــﺎﻣﻮس ۽ ﻋــﺰت ﺟــﻲ ﻻ‪ ‬ﺳــﭻ‬
‫ﺟــﻲ آوאز ﺑﻠﻨــﺪ ﻛــﺮڻ ۽ آزאدي‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻟﮍﻧــﺪي‪ ،‬ﻗﺮﺑــﺎن ﭤــﻲ وﭸــﮡ ﮐــﺎن ﮐــﻴﻦ ﻛــﺎ ﻫﭕــﻚ ﻛــﻮ‬
‫آر ﻧﭥﻮ ﭤﺌﻲ‪.‬‬
‫ﺳـــــﻨﺪن ﻟـــــﻮכ אدب ﺟـــــﺎ ﻛـــــﺮدאر‪ ،‬ﻣـــــﺎرﺋﻲ‪ ،‬ﺳﺴـــــﺌﻲ‪ ،‬ﺳـــــﻬﮣﻲ‪ ،‬ﮐـــــﺎﻫﻮڙي‪ ،‬ﻛـــــﺎﭘﮍي‪،‬‬
‫ﺳـــﺎﻣﻮﻧﮉي‪ ،‬ﻣـــﻮرڙو ۽ ﺳـــﻨﺪن ﺗـــﺎرﻳﺦ ﺟـــﺎ אﻣـــﺮ ﺳـــﻮرﻣﺎ‪ ،‬ڏאﻫـــﺮ‪ ،‬دودو ﺳـــﻮﻣﺮو‪ ،‬دوﻟﻬـــﻪ درﻳـــﺎ‬
‫ﺧـــﺎن‪ ،‬ﺷـــﺎﻫﻪ ﺑـــﻼول‪ ،‬ﺷـــﺎﻫﻪ ﻋﻨﺎﻳـــﺖ ﺻـــﻮﻓﻲ ﺳـــﻨﺪن ﻛـــﺮدאر ﺟـــﻲ אن ﺻـــﻔﺖ ﺟـــﺎ ﭼﻨـــﺪ ﻣﺜـــﺎل‬
‫آﻫـــﻦ‪ .‬ﺷـــﺎﻫﻪ ﺻـــﺎﺣﺐ ۽ אﻳـــﺎز ﺳـــﻨﺪن ﻛـــﺮدאر ﮐـــﻲ ﻫﻴﭡـــﻴﻦ‪ ‬ﻃـــﺮح ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﺟﮙﻬـــﻴﻦ ﺗـــﻲ‬
‫ﺑﻴﺎن ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪:‬‬
‫ﮢ ‪ :‬ﻛﺎري رאت‪ ،‬ﻛﭽﻮ ﮔﻬﮍو‪ ،‬ﻧﻜﺎ ﺳﻴﮣﻬﻪ ﺳﺎڻ‪،‬‬
‫وﺟﻬﻲ‪ ،‬وﻳﺮم ﻧﻪ ﻛﺮي‪ ،‬ﭘﺮﻳﺎن ﻛﺎرڻ ﭘﺎڻ‪،‬‬
‫ﻣﺤﺒﺖ ﮐﻲ ﻣﻬﺮאڻ‪ ،‬ﺳﻜﻲ ﺳﭛ ﭘﭧ ﭤﻴﻮ!‬
‫)ﺷﺎﻫﻪ(‬
‫ﺋ ‪ :‬ﺟﺒﻞ ﻣﺎري ﺟﮏ‪ ،‬آڏو ﻋﺠﻴﺒﻦ ﮐﻲ‪،‬‬

‫‪49‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺗﻮڙي ﻟﻜﻦ ﻟﮏ‪ ،‬ﺳﭛ ﻟﻨﮕﻬﻨﺪﻳﺲ ﺳﻚ ﺳﺎن!‬

‫)ﺷﺎﻫﻪ(‬
‫ﺟﻲ ﺗﻮ אﻟﻜﻮ ﻛﻨﮅ ﺟﻮ‪ ،‬ﺗﻮن ﮀﺎ وڙﻫﻨﺪي؟ وڃ!‬
‫ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ رت ۾ ﭤﭷ‪ ،‬ﻧﺎﻫﻪ אﺳﺎن ﺟﻲ אن ﺟﻲ‪.‬‬
‫)אﻳﺎز(‬
‫ﻛﺎﺗﻲ‪ ‬ﻫﻴﭡﺎن ﻛﻨﮅ‪ ،‬ﭘﻮ‪ ‬ﺑﻪ ﻧﻌﺮא ﻧﻴﻨﻬﻦ ﺟﺎ‪،‬‬
‫ﺳﻨﮅڙي‪ ‬ﺟﻮ ﺳﻮﮘﻨﮅ‪ ،‬ﻣﺮﻧﺪאﺳﻴﻦ ﭘﺮ ﻣﺮﻛﻨﺪي!‬
‫)אﻳﺎز(‬
‫ﺳـــﻨﮅ ۾ دﻧﻴـــﺎ ﺟـــﺎ ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﻣـــﺬﻫﺐ ۽ ﻓﻠﺴـــﻔﺎ ﭘـــﺎڻ ۾ ﻣﻠـــﻲ ﻣﻔﻴـــﺪ ﻣﺮﻛـــﺐ ﺑﻨﻴـــﺎ آﻫـــﻦ‪.‬‬
‫ﺳـــﻨﮅ دﻧﻴـــﺎ ﻻ‪ ‬ﻣﺤﺒـــﺖ ۽ אﻣـــﻦ ﺟـــﻮ ﭘﻴﻐـــﺎم ڏﺋـــﻲ ﭤـــﻲ‪ .‬ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﻲ ﻣﻐـــﺮب ۽ ﻣﺸـــﺮق ﺟـــﻲ‬
‫ﺗﻬﺬﻳﺒﻦ ﺟﻲ وچ ۾ ﻣﻴﻼپ ﻻ‪ ‬ﻣﺸﻦ ﺳﭙﺮد ﭤﻴﻞ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻮ ﻣﻠـــﻚ ﻓﻄـــﺮي ﭘﻴـــﺪאوאر آﻫـــﻲ‪ .‬ﺳـــﻨﮅي ﻗـــﻮم ﮐـــﻲ ﻫـــﺰאرن ورﻫـــﻴﻦ ﺟـــﻲ ﺗـــﺎرﻳﺦ‬
‫آﻫـــﻲ‪ .‬ﻗـــﺪرت ﺟـــﻮن ﭘﻴـــﺪא ﻛﻴـــﻞ ﺷـــﻴﻮن دאﺋﻤـــﻲ ۽ ﭘﺎﺋﻴـــﺪאر ﭤـــﻴﻦ ﭤﻴـــﻮن‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ وﺟـــﻮد‬
‫ﮐـــﻲ אﻳﺮאﻧـــﻲ‪ ،‬ﻳﻮﻧـــﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻋـــﺮب‪ ،‬ﻣﻐـــﻞ ۽ אﻧﮕﺮﻳـــﺰ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺧـــﺘﻢ ﻛـــﺮي ﻧـــﻪ ﺳـــﮕﻬﻴﺎ آﻫـــﻦ‪.‬‬
‫ﺗـــﺎزو ﻗـــﺎﺑﺾ ﭤﻴـــﻞ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎدي ﺳـــﺎﻣﺮאج ﻛﻴﺘـــﺮو ﺑـــﻪ אن ﮐـــﻲ ﺧـــﺘﻢ‬
‫ﻛــــﺮڻ ﺟــــﻲ ﻛﻮﺷــــﺶ ﻛــــﺮي‪ ،‬ﭘــــﺮ אن ﮐــــﻲ ﻣﭩــــﺎﺋﻲ ﻧــــﻪ ﺳــــﮕﻬﻨﺪو‪.‬אﭨﻠــــﻮ ﭘــــﺎڻ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن‬
‫ﺳﻮڌو‪ ،‬אﮘﻴﻦ ﺳﺎﻣﺮאﺟﻦ وאﻧﮕﺮ ﺗﺒﺎﻫﻪ ﭤﻲ وﻳﻨﺪو‪.‬‬

‫ﺌن‬ ‫ﺌ‬

‫‪ (Freak‬آﻫــــــﻲ‪ .‬ﺳــــــﻨﮅ‪ ،‬ﺑﻠﻮﭼﺴــــــﺘﺎن‪،‬‬ ‫‪of‬‬ ‫ﭘﺎﻛﺴـــــﺘﺎن ﻋﺠﺒــــــﻮ‪ ‬روزﮔــــــﺎر )‪Nature‬‬

‫ﭘﺨﺘﻮﻧﺴـــﺘﺎن ۽ ﭘﻨﺠـــﺎب وאﻧﮕـــﺮ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﻓﻄـــﺮي ﭘﺌـــﺪאوאر ﺟـــﻮ ﻣﻠـــﻚ ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻧـــﻪ وري‬
‫אﻫـــﻮ ﻫـــﻚ ﻗـــﻮم‪ ،‬زﺑـــﺎن‪ ،‬ﻗـــﻮﻣﻲ ﻛـــﺮدאر‪ ،‬ﻛﻠﭽـــﺮ ۽ ﻫـــﻚ ﺳﻴﺎﺳـــﻲ אﻗﺘﺼـــﺎدي ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻮ‬
‫ﺣﺎﻣـــﻞ آﻫـــﻲ‪ .‬אﻫـــﻮ ﺑﺮﺻـــﻐﻴﺮ ﻫﻨـــﺪ ۾ ﻫﻨـــﺪو ﺳـــﺮﻣﺎﺋﻴﺪאر ۽ ﻧـــﻮﻛﺮي ﭘﻴﺸـــﻪ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ۽‬
‫ﻣﺴــﻠﻢ ﻟﻴـــﮓ ﺟـــﺎﮔﻴﺮدאر‪ ،‬ﻧــﻮﻛﺮي ﭘﻴﺸـــﻪ ۽ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻴـــﺪאر ﺟـــﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻲ ﺑـــﺎﻫﻤﻲ‬
‫אﻗﺘﺼـــﺎدي אﺧـــﺘﻼﻓﻦ אﻗﺘـــﺪאر ﺟـــﻲ ﺣﺼـــﻮل ﻻ‪ ‬ﭼﭩـــﺎﭜﻴﭩﻲ‪ ‬ﺳـــﺒﺐ‪ ،‬ﻣﻬـــﺎﺟﺮ )ﭜـــﺎرت ﮐـــﺎن ﻟـــﮇي‬
‫آﻳـــﻞ ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ( ۽ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻴﻦ ﺟـــﻲ ﺳـــﺎزش ﻛـــﺮي وﺟـــﻮد ۾ آﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﻓﺎﺋـــﺪي ﻻ‪‬‬
‫ﻛﺘــﺐ آﻧــﺪو ۽ ﻗــﺎﺋﻢ رﮐﻴــﻮ وﭸــﻲ ﭤــﻮ‪ .‬אن ﮐــﻲ ﻣﺎﺿــﻲ‪ ‬ﺟــﻮن روאﻳﺘــﻮن ﻛﻮﻧــﻪ آﻫــﻦ‪ .‬אﻫــﻮ‬
‫‪ 26‬ﺳـــﺎﻟﻦ ﺟـــﻲ ﻧـــﻮ زאﺋﻴـــﺪه‪ ،‬ﺧـــﻮد ﺳـــﺎﺧﺘﻪ ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻮ ﻧـــﺎﻟﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬אن ۾ ﺳـــﻨﺪس ﻗﻴـــﺎم ﺑﻌـــﺪ‬
‫ﭤـــﻮري ﻋﺮﺻـــﻲ אﻧـــﺪر ﺟﻴﻜـــﻲ ﺣﺎﻟـــﺖ روﻧﻤـــﺎ ﭤﻴـــﻮن آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺗـــﻦ אن ﺟـــﻲ وﺟـــﻮد ﮐـــﻲ ﻏﻴـــﺮ‬
‫ﻣﻔﻴــﺪ ﺑﻨــﺎﺋﻲ‪ ،‬אن ﺟــﻮ ﻣﺴــﺘﻘﺒﻞ ﺗﺎرﻳــﻚ ﻛــﺮي ﮀــﮇﻳﻮ آﻫــﻲ‪ .‬אﻫــﻮ ﻓﻄــﺮت ﺟــﻮ ﻗــﺎﻧﻮن آﻫــﻲ‬
‫ﺗـــﻪ ﻋﺎرﺿـــﻲ و ﻫﻨﮕـــﺎﻣﻲ ﺳـــﺒﺒﻦ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﭘﻴـــﺪא ﭤﻴـــﻞ ﺷـــﻴﻮن وﻗﺘـــﻲ ﻛـــﻢ ﺳـــﺮאﻧﺠﺎم ڏﻳﺌـــﻲ‪،‬‬
‫وري ﭘــﺮده ﻏﻴــﺐ ۾ ﮔــﻢ ﭤــﻲ وﻳﻨــﺪﻳﻮن آﻫــﻦ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻮ ﺣﺸــﺮ ﺑــﻪ אﻫــﮍو ڏﺳــﮡ ۾ ﭘﻴــﻮ‬

‫‪50‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫אﭼــــﻲ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ۾ ﺟــــﻲ ﺑــــﺪﻋﻨﻮאﻧﻴﻮن‪ ،‬ﻋــــﻮאم ﺣﻘــــﻦ ﺟــــﺎ ﻏﻀــــﺐ אﺳﺘﺤﺼــــﺎل ۽ ﻧﻨــــﮃﻳﻦ‬
‫ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﻲ ﺣﻘـــﻦ ﺟـــﻲ ﭘﺎﺋﻤـــﺎﻟﻲ ﭤـــﻲ آﻫـــﻲ‪ ،‬אن ﺟـــﻲ ﺷـــﺎﻫﺪي ﺗـــﺎرﻳﺦ ڏﻳﺌـــﻲ رﻫـــﻲ آﻫـــﻲ‪.‬‬
‫אﺳــﻼم ﺟــﻲ ﻧــﺎﻟﻲ ۾ ﺟــﻲ ﺑــﺪאﺧﻼﻗﻲ‪ ‬ﺟــﺎ ﻛــﻢ ﻫﺘــﻲ ﺳــﺮزد ﭤﻴــﺎ آﻫــﻦ‪ ،‬אﻧﻬــﻦ ﺟــﻮ ﻣﺜــﺎل‬
‫ﭔﺌـــﻲ ﻫﻨـــﮅ ﮀﭩـــﻮ ڏﺳـــﮡ ۾ אﻳﻨـــﺪو‪ .‬אن ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد‪ ،‬رﮘـــﻮ ﺳـــﻨﺪن ﺟـــﺎﮔﻴﺮ‬
‫ﻃـــﻮر ﻛﺘـــﺐ آﮢـــﻲ رﻫﻴـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬ﺗـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي‪ ،‬אﻫـــﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ אﻓﺎدﻳـــﺖ وﭸـــﺎﺋﻲ وﻳﭡـــﻮ آﻫـــﻲ‪.‬‬
‫ﻇﻠـــﻢ ﻫـــﻲ ﮔﻬـــﮍو אڄ ﻧـــﻪ ﭜﭵـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﭝﺎڻ ﺿـــﺮور ﭜﭵﻨـــﺪو‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺧـــﻮد ﺳـــﺎﺧﺖ ﻧﻈـــﺮ )ﻧﻈﺮﺋـــﻲ‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن( ﺟـــﻮ ﺧـــﺪא )ﻗـــﺪرت( ﺟـــﻲ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﻗﻮﻣﻴـــﺖ ﺳـــﺎن ﭨﻜـــﺮ آﻫـــﻲ ﺳـــﻮ ﮔﻬﮣـــﻲ وﻗـــﺖ‬
‫ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺟﭩﺎ‪ ‬ﻛﺮي ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻨﺪو‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﻃﺒﻌـــﻲ ﻃـــﻮر ﭠﻬﻴـــﻞ ﺟﺎﮔﺮאﻓﻴـــﺎﺋﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ وאرو ﻣﻠـــﻚ ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ ﭘـــﺮ ﺑﺮﺻـــﻐﻴﺮ‬
‫ﻫﻨــــﺪ ۾ אﻗﺘﺼــــﺎد ۽ ﺳــــﻤﺎﺟﻲ ۽ ﺳﻴﺎﺳــــﻲ אﺧــــﺘﻼﻓﻦ ﻛــــﺮي ﺑــــﻪ אﻗﻠﻴــــﺖ وאرن ﺻــــﻮﺑﻦ ﺟــــﻲ‬
‫رﻫـــــﺎﻛﻮ ﻣﻔـــــﺎد ﭘﺮﺳـــــﺖ ﻣﺴـــــﻠﻤﺎن ۽ ﭘﻨﺠـــــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــــﺎد‪ ،‬ﻣﺴـــــﻠﻢ אﻛﺜﺮﻳـــــﺖ وאرن‬
‫ﺻـــﻮﺑﻦ ﮐـــﻲ ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ ﮔﻤﺮאﻫـــﻪ ﻛـــﺮي ﮐـــﻴﻦ آزאد رﻳﺎﺳـــﺘﻦ ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛـــﺮڻ ﺟـــﺎ‬
‫دﻻﺳـــﺎ ڏﻳﺌـــﻲ‪ ،‬وﺟـــﻮد ۾ آﮢـــﺎﻳﻮ ﻫـــﻮ‪ .‬ﻫـــﻦ ﺟـــﻲ ﭠﻬـــﮡ وﻗـــﺖ‪ ،‬אن ﺟـــﻲ ﺗﺮﻛﻴﺒـــﻲ אﺟـــﺰאء ﻳﻌﻨـــﻲ‬
‫ﺷـــﺎﻣﻞ ﻛﻴـــﻞ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺳـــﺎن ﺟﻴﻜـــﻲ وאﻋـــﺪא ﻛﻴـــﺎ وﻳـــﺎ ﻫﺌـــﺎ‪ ،‬ﺗـــﻪ אﻫـــﻲ آزאد ۽ ﺧﻮدﻣﺨﺘﻴـــﺎر‬
‫رﻳﺎﺳـــﺘﻦ ﺟـــﻲ ﺻـــﻮرت אﺧﺘﻴـــﺎر ﻛﻨـــﺪﻳﻮن‪ ،‬ﺗـــﻦ وאﻋـــﺪن ﺟـــﻲ ﭜﭹﻜـــﮍي ﭤـــﻲ ﭼﻜـــﻲ آﻫـــﻲ‪.‬‬
‫אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ آزאد ۽ ﺧﻮدﻣﺨﺘﻴـــﺎر رﻳﺎﺳـــﺘﻦ ﺟـــﻲ ﻋﻴـــﻮض‪ ،‬ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻮن‬
‫ﻛـــﺎﻟﻮﻧﻴﻮن ﻛـــﺮي ﻫﻼﻳـــﻮ وﭸـــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬אن ﺟـــﻮ وڏو ﺣﺼـــﻮ ﻳﻌﻨـــﻲ ﺑﻴﻨﮕـــﺎل אﻫـــﮍﻳﻦ ﺣـــﺎﻟﺘﻦ‬
‫ﮐــﺎن ﺗﻨـــﮓ ﭤـــﻲ ﭘـــﺎڻ ﮀـــﮇאﺋﻲ وﻳـــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬ﺑـــﺎﻗﻲ ﺳـــﻨﮅ‪ ،‬ﺑﻠﻮﭼﺴـــﺘﺎن‪ ،‬ﭘﺨﺘﻮﻧﺴـــﺘﺎن ﺟـــﺎ ﻋﻼﺋﻘـــﺎ‬
‫ﻧــﺎﻻن ۽ ﭘﺮﻳﺸــﺎن آﻫــﻦ‪ .‬אن ﺟــﻲ ﭘــﻮري ‪ 25‬ﺳــﺎﻟﻦ ﺟــﻲ ﻋﺮﺻــﻲ אﻧــﺪر ﺳــﻨﺪس آﺋــﻴﻦ ﭠﻬــﻲ ﻧــﻪ‬
‫ﺳـــﮕﻬﻴﻮ‪ .‬ﮀﺎﻛـــﺎڻ ﺗـــﻪ ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ﺟـــﻲ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ ﻛﻮﺑـــﻪ אﻫـــﮍو آﺋـــﻴﻦ ﻧـــﻪ ﻗﺒـــﻮﻟﻲ ﻫـــﺎ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ‬
‫ﻣﻮﺟــﺐ ﻫــﻮ ﻣﻬﺎﺟﺮﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﺳــﺎﻣﺮאج ﺟــﻲ אﻗﺘــﺪאر ﻫﻴــﭟ אﭼــﻲ وﭸــﻦ ﻫــﺎ‪ .‬ﺑﻠــﻮچ‪ ،‬ﭘﺨﺘــﻮن ۽‬
‫ﺳــــﻨﮅي ﺟﻴﻜــــﻲ אﭸــــﺎ ﺗــــﺎﺋﻴﻦ אن ﺳــــﺎﻣﺮאﺟﻲ אﺳﺘﺤﺼــــﺎل ﺟــــﻮ ﺷــــﻜﺎر ﭤﻴﻨــــﺪא אﭼــــﻦ ﭤــــﺎ‪ ،‬۽‬
‫ﺳــﻨﺪن ﺗــﻲ‪ ،‬ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ دﭔــﮍ دوﻧــﺲ אﻛﺜﺮﻳــﺖ ﺟــﻲ ﻧــﺎﻟﻲ ﺗــﻲ‪،‬‬
‫ﺟﻤﻬﻮرﻳــــﺖ ﺟــــﻲ ﭘﺮﻓﺮﻳــــﺐ ﻧــــﺎﻟﻲ ۾‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻮ ﺳــــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﻇﺎﻟﻤــــﺎﮢﻮ ﻟــــﻮﻫﻲ ﺳــــﻴﻦ ﻣﺴــــﻠﻂ‬
‫ﻛــﺮي ﭼﻜــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬אﻫــﻲ אن ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ ﻏﻼﻣﺎﻧــﻪ ﺑﻴﭡﻜــﻲ ﺣﻴﺜﻴــﺖ ﺗــﻲ ﻛــﻨﻬﻦ ﺑــﻪ ﺻــﻮرت‬
‫۾ رאﺿــــﻲ ﭤــــﻲ وﻳﻬــــﮡ وאرא ﻧــــﻪ آﻫــــﻦ‪ .‬ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻲ אﻧﻬــــﻲ آزאدي‪ ‬ﻻ‪ ‬אﻧﻬــــﻦ ﺟــــﻲ ﺟﺪوﺟﻬــــﺪ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ ﻣﻘﺼـــﺪ ﺣﺎﺻـــﻞ ﻛـــﺮڻ ﮐــﺎن אڳ ﺧـــﺘﻢ ﭤـــﻴﮡ وאري ﻧـــﻪ آﻫــﻲ‪.‬ﺗـــﺎرﻳﺦ ﺟـــﻮ ﻫـــﻲ‪ ‬אﭨـــﻞ‬
‫ﻓﻴﺼﻠﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻗﻮﻣﻮن ﻫﻤﻴﺸﮧ ﻻ‪ ‬ﻏﻼم رﻫﻲ ﻧﻪ ﭤﻴﻮن ﺳﮕﻬﻦ‪.‬‬
‫ﻫـــﺎڻ אﭼـــﻮ ﺗـــﻪ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﭠـــﺎﻫﮡ ۽ אن ﮐـــﻲ ﻗـــﺎﺋﻢ رﮐـــﮡ ۾ ﻛﻬـــﮍא دﻟﻴـــﻞ ۽ ﺳـــﺒﺐ ڏﻧـــﺎ‬
‫وﻳﺎ ﻫﺌﺎ‪ .‬אﻫﻲ دﻟﻴﻞ ۽ ﺳﺒﺐ ﻫﻴﭡﻴﺎن آﻫﻦ‪.‬‬
‫‪ (1‬ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻣﺬﻫﺐ ﺟﻲ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﮕﺎﻫﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻋﻠﺤﺪه ﻗﻮم ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫‪ (2‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻫﻨﺪوﺳﺘﺎن ﺟﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟﻮ ﻫﻮم ﻟﻴﻨﮉ ﻫﻮ‪.‬‬

‫‪51‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫‪ (3‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ אﺳـــﻼﻣﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ ﻧﺌـــﻴﻦ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ۽ ﺳﻮﺳـــﺎﺋﭩﻲ ﺑﺮﭘـــﺎ ﻛﺌـــﻲ وﻳﻨـــﺪي‪،‬‬
‫ﺟﺎ دﻧﻴﺎ ﻻ‪ ‬ﻣﺜﺎل ﭘﻴﺶ ﻛﻨﺪي‪.‬‬
‫‪ (4‬אن ۾ ﺷﺎﻣﻞ ﭤﻴﻨﺪڙ ﻗﻮﻣﻦ ﮐﻲ ﺧﻮدﻣﺨﺘﻴﺎر ۽ آزאد رﻳﺎﺳﺘﻮن ﺑﻨﺎﻳﻮ وﻳﻨﺪو‪.‬‬

‫ت‪:‬‬ ‫ا ﺌ‬ ‫ﺌ‬ ‫)‪( 1‬‬

‫ﺗــﺎرﻳﺦ ﺷــﺎﻫﺪ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﻣﺴــﻠﻤﺎن‪ ،‬ﻣــﺬﻫﺐ ﺟــﻲ ﺑﻨﻴــﺎد ﺗــﻲ ﻛــﮇﻫﻦ ﺑــﻪ ﻣﺘﺤــﺪ ۽ ﻫــﻚ ﻗــﻮم‬
‫ﻧـــﻪ رﻫﻴـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ۾ ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ ‪ 350‬ﻓـــﺮﻗﻦ ﮐـــﺎن ﻣﭥـــﻲ ﻓﺮﻗـــﺎ ﻣﻮﺟـــﻮد آﻫـــﻦ‪ .‬ﺟـــﻦ ﻣـــﺎن‬
‫ﻫﺮﻫـــﻚ ﭘـــﺎڻ ﮐـــﻲ ﻧـــﺎﺟﻲ )ﻧﺠـــﺎت وאرو ۽ ﺻـــﺤﻴﺢ( ۽ ﭔﺌـــﻲ ﮐـــﻲ ﻧـــﺎري )دوزﺧـــﻲ ۽ ﻏﻠـــﻂ(‬
‫ﺳﻤﺠﻬﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﺗــﺎرﻳﺦ ﺟــﻲ ﭴــﺎﮢﻦ ﮐــﻲ ﻫــﻲ‪ ‬ﭘﺘــﻮ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟــﻮن ﻫــﻚ ﭔــﻴﻦ ﺳــﺎن ﺟﻨﮕﻴــﻮن‬
‫ﭤﻴـــﻮن آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺟـــﻦ ۾ ﻛﻴﺌـــﻲ ﻗﺘـــﻞ ﻋـــﺎم ۽ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰﻳـــﻮن ﭤﻴـــﻮن آﻫـــﻦ ﻫﻜـــﮍن ﻣﺴـــﻠﻤﺎن‬
‫ﻣﻠﻜـــﻦ ۽ ﻗـــﻮﻣﻦ‪ ،‬ﭔـــﻴﻦ ﻣﺴـــﻠﻤﺎن ﻣﻠﻜـــﻦ ۽ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺗـــﻲ ﺣﻤـــﻼ ﻛـــﺮي אﻧﻬـــﻦ ﺗـــﻲ ﻗﺒﻀـــﺎ‬
‫ﻛﻴــﺎ آﻫــﻦ‪ .‬ﺗــﺎرﻳﺦ ﺟــﻲ ﻛــﻨﻬﻦ ﺑــﻪ دور ۾ ﻛــﮇﻫﻦ ﺑــﻪ אﻧﻬــﻦ ﻣﺴــﻠﻢ ﻗــﻮم ﺟــﻲ ﻧــﺎﻟﻲ ﺳــﺎن‬
‫ﻛــﺎ ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﻗــﺎﺋﻢ ﻧــﻪ ﻛﺌــﻲ آﻫــﻲ ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟــﻮن ﻗــﺎﺋﻢ ﻛﻴــﻞ אﻫــﻲ ﺣﻜﻮﻣﺘــﻮن ﺑﻨــﻲ‬
‫אﻣﻴــــﻪ‪ ،‬ﻋﺒﺎﺳــــﻲ‪ ،‬אﻳﺮאﻧــــﻲ‪ ،‬אﻓﻐــــﺎﻧﻲ‪َ ،‬ﺑــــﺮכ وﻏﻴــــﺮه ﺟــــﻲ ﻗﺒﻴﻼﺋــــﻲ ﻳــــﺎ ﻗــــﻮﻣﻲ ﻧــــﺎﻟﻦ ﺳــــﺎن‬
‫ﺳــﮇﺑﻴﻮن ﻫﻴــﻮن‪ .‬ﻫــﻦ وﻗــﺖ ﺑــﻪ دﻧﻴــﺎ ﺟــﻲ ﻛــﻨﻬﻦ ﺑــﻪ ﻣﺴــﻠﻤﺎن ﻣﻠــﻚ ۽ ﻣــﺬﻫﺐ ﺟــﻲ ﻧــﺎﻟﻲ‬
‫ﺗــﻲ ﻛــﺎ ﺑــﻪ ﻗــﻮم ﺳــﮇي ﻧــﻪ ﭤــﻲ وﭸــﻲ‪ .‬ﺧــﻮد אﻗــﻮאم ﻣﺘﺤــﺪه ۾ אﻫــﻲ ﺳــﭛ ﻣﺴــﻠﻤﺎن ﻣﻠــﻚ‬
‫ﺳــــﻨﺪن وﻃــــﻦ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳــــﻲ‪ ،‬אﻗﺘﺼــــﺎدي ۽ روאﻳﺘــــﻲ ﺑﻨﻴــــﺎدن ﺗــــﻲ ﻋﻠﺤــــﺪه ۽ آزאد‪ ،‬ﻗﻮﻣــــﻮن ۽‬
‫ﻣﻠﻚ ﺷﻤﺎر ﻛﻴﺎ وﭸﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﻫﺘـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ ﺗـــﻪ ﺟـــﺪא زﺑـــﺎﻧﻦ‪ ،‬ﺟﺎﮔﺮאﻓﻴـــﺎﺋﻲ ﺧﻄـــﻦ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ۽ אﻗﺘﺼـــﺎدي ﻣﻔـــﺎد‬
‫ﺟــﻮن ﻗﻮﻣــﻮن رﻫــﻦ ﭤﻴــﻮن‪ .‬ﭘــﺮ ﺟــﻲ ﭔــﻴﻦ ﻣﺴــﻠﻢ ﻣﻠﻜــﻦ ﮐــﻲ ﭼﺘــﺎﺋﻲ ڏﺳــﺒﻮ ﺗــﻪ אﻳــﺮאن ۽‬
‫אﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎن‪ ،‬ﺑــﺎوﺟﻮد ﺳــﺎﮘﻲ‪ ‬زﺑــﺎن ﮘﺎﻟﻬــﺎﺋﮡ ۽ ﻫــﻚ ﭔﺌــﻲ ﺟــﻲ ﭜــﺮ ۾ رﻫــﮡ ﺟــﻲ ﺑــﻪ‪ ،‬ﻫــﻚ‬
‫ﻗـــﻮم ﻧـــﻪ ﭤـــﺎ ﺳـــﮇאﺋﻴﻦ‪ ،‬ﺑﻠـــﻚ ﻋﻠﺤـــﺪه رﻫـــﮡ ﭘﺴـــﻨﺪ ﻛـــﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬ﻋـــﺮب ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﺎ رﻫـــﺎﻛﻮ‪،‬‬
‫ﺑـــﺎوﺟﻮد ﻫـــﻚ ﭔـــﻴﻦ ﺟـــﻲ ﻧﺰدﻳـــﻚ ﻣﻠﻜـــﻦ ۾ رﻫـــﮡ ۽ ﺳـــﺎﮘﻲ ﭔـــﻮﻟﻲ ﮘﺎﻟﻬـــﺎﺋﮡ ﺟـــﻲ‪ ،‬ﻫـــﻚ‬
‫ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻫﻴـــﭟ رﻫـــﮡ ﻻ‪ ‬ﺗﻴـــﺎر ﻧـــﻪ آﻫـــﻦ‪ .‬ﻛﻮﻳـــﺖ‪ ،‬ﻗﻄـــﺮ ۽ ﺑﺤـــﺮﻳﻦ ﺟـــﺪא ﻣﻠـــﻚ آﻫـــﻦ‪ .‬אﺗـــﺮ‬
‫ﻳﻤـــﻦ ۽ ڏﮐـــﮡ ﻳﻤـــﻦ אﭸـــﺎ ﺗـــﺎﺋﻴﻦ ﻋﻠﺤـــﺪه ﻣﻠﻜـــﻦ ۾ ورﻫﺎﻳـــﻞ آﻫـــﻦ‪ .‬ﺷـــﺎم ۽ ﻟﺒﻨـــﺎن ﻋﻠﺤـــﺪه‬
‫ﻣﻠــــﻚ آﻫــــﻦ‪ .‬ﻣﻄﻠــــﺐ ﺗــــﻪ ﭘﻨــــﺪرﻫﻦ ﮐــــﺎن ﻣﭥــــﻲ ﻋﺮﺑــــﻲ ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨــــﺪڙ ﻣﺴــــﻠﻤﺎن ﻣﻠــــﻚ ﻫــــﻚ‬
‫ﺣﻜﻮﻣــﺖ ۾ رﻫـــﮡ ﻻ‪ ‬ﺗﻴــﺎر ﻧـــﻪ آﻫــﻦ‪ .‬ﺗـــﻪ ﭘـــﻮ‪ ‬ﺳــﻨﮅ‪ ،‬ﺑﻠﻮﭼﺴـــﺘﺎن ۽ ﭘﺨﺘﻮﻧﺴــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﺟـــﺪא‬
‫ﻣﻠﻜـــــﻦ وאرﻳـــــﻦ ﻗـــــﻮﻣﻦ ﮐـــــﻲ‪ ،‬ﺟـــــﻦ ﺟـــــﻮن ﭔﻮﻟﻴـــــﻮن‪ ،‬ﺗـــــﺎرﻳﺨﻲ روאﻳﺘـــــﻮن‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳـــــﻲ ۽‬
‫אﻗﺘﺼـــﺎدي ﻣﻔـــﺎد ۽ ﻛﻠﭽـــﺮ ﻣﺨﺘﻠـــﻒ آﻫـــﻦ‪ ،‬אﺳـــﻼم ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج‬
‫ﻫﻴﭟ ﻛﻬﮍي ﺣﺴﺎب ﺳﺎن رﮐﻴﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪ ،‬ﻳﺎ رﮐﻲ ﺳﮕﻬﺠﻲ ﭤﻮ‪.‬‬

‫‪52‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫אﻗـــﻮאم ﻣﺘﺤـــﺪه ﺟـــﻮن ﺳـــﭛ ﻗﻮﻣـــﻮن‪ ،‬ﺳـــﻮא‪ ‬אﺳـــﺮאﺋﻴﻞ ﺟـــﻲ‪ ،‬ﺟﺪﻳـــﺪ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﻗﻮﻣﻴـــﺖ ۾‬
‫אﻋﺘﻤــﺎد رﮐــﻦ ﭤﻴــﻮن‪ .‬ﺟــﻨﻬﻦ ﺟــﻮ ﻣــﺪאر وﻃــﻦ‪ ،‬زﺑــﺎن‪ ،‬ﻛﻠﭽــﺮ‪ ،‬ﻗــﻮﻣﻲ روאﻳــﺎت‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳــﻲ ۽‬
‫אﻗﺘﺼﺎدي ﻣﻔﺎد ﺗﻲ رﻫﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﮔـــﺬرﻳﻞ ‪ 26‬ﺳـــﺎﻟﻦ ﺟـــﻲ ﺗـــﺎرﻳﺦ ﻫـــﻦ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﺟـــﻮ ﺛﺒـــﻮت ڏﺋـــﻲ ﭤـــﻲ ﺗـــﻪ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻣـــﺬﻫﺒﻲ‬
‫ﻗﻮﻣﻴـــﺖ ﺟـــﻲ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﻛـــﺮي ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ אﺳـــﺘﺤﻜﺎم ﺟـــﻲ ﻋﻴـــﻮض אﻓﺮאﺗﻔـــﺮي ﭘﮑـــﮍي‬
‫آﻫﻲ‪ .‬אﺗﺤﺎد ﺟﻲ ﻋﻴﻮض אﻧﺘﺸﺎر ﭘﻴﺪא ﭤﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻛــﻨﻬﻦ ﻫــﻚ ﮔﻬــﺮ ۾ ﭔــﮅي ۽ ﺻــﻠﺢ אن وﻗــﺖ ﺗــﺎﺋﻴﻦ رﻫــﻲ ﻧــﻪ ﭤــﻮ ﺳــﮕﻬﻲ‪ ،‬ﺟﻴﺴــﺘﺎﺋﻴﻦ‬
‫ﻫﺮﻫـــﻚ ﭜـــﺎ‪ ‬ﮐـــﻲ ﺷـــﺮﻳﻌﺖ אﺳـــﻼﻣﻲ‪ ‬ﻣﻮﺟـــﺐ ﺣﺼـــﻲ وאري ﻣﻠﻜﻴـــﺖ ﺟـــﻲ אﺳـــﺘﻌﻤﺎل ﺟـــﻮ‬
‫ﭜﺮوﺳـــﻮ ﻧـــﻪ ﻫﻮﻧـــﺪو‪ .‬ﻫﺘـــﻲ ﺗـــﻪ ﺑﺎﻗﺎﻋـــﺪه ﻧﻨـــﮃﻳﻦ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﻮ אﺳﺘﺤﺼـــﺎل ﭤـــﻲ رﻫﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ אﭴﻜﻠﻬـــﻪ ﺳـــﻨﮅودﻳﺶ ۽ ﺳـــﻨﮅي ﻗـــﻮم ﺟـــﻲ ﻣﻜﻤـــﻞ آزאدي‪ ‬ﺟـــﺎ آوאز ﭔـــﮅڻ ۾‬
‫אﭼــﻦ ﭤــﺎ ﺗــﻪ אن ﺟــﻮ ﻣﮑﻴــﻪ ﻛــﺎرڻ‪ ،‬ﻫــﻲ‪ ‬ﻫﭥــﺮאدو ﻣــﺬﻫﺒﻲ ﻗﻮﻣﻴــﺖ ﺟــﻮ ﻧﻈﺮﻳــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬ﺟــﻨﻬﻦ‬
‫ﮐـــﻲ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎدي ﺳـــﺎﻣﺮאج‪ ،‬ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻮ ﭘﺮﻓﺮﻳـــﺐ ﻧـــﺎﻟﻮ‬
‫ڏﻳﺌـــﻲ ﺳـــﻨﮅي ﻗـــﻮم ۽ ﭔـــﻴﻦ ﻧﻨـــﮃﻳﻦ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺗـــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﺗﺴـــﻠﻂ ﺟـــﻲ ﻗـــﺎﺋﻢ‬
‫ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﺟﻮאز ﭘﻴﺪא ﻛﺮڻ ﭼﺎﻫﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﮐـــﻲ ﭠﻬـــﻲ ﮀﻮﻳﻬـــﻪ ﺳـــﺎل ﭤـــﻲ ﭼﻜـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬ﭘـــﺮ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﺣﻜﻤـــﺮאن‬
‫ﻃﺒﻘـــﻲ ﺟـــﻲ ﻧﻴـــﺘﻦ ۾ ﻛﻮﺑـــﻪ ﺗﻔـــﺎوت ۽ ﺗﺒـــﺪﻳﻠﻲ ﻧـــﻪ آﺋـــﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻫـــﻮ روز ﺑـــﺮوز אن ﮘﺎﻟﻬـــﻪ‬
‫ﮐـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﺎ ﻧﻨـــﮃﻳﻦ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﻲ ﺣﻘـــﻦ ﺟـــﻲ ﺣﻔﺎﻇـــﺖ ﻻ‪ ‬ﻛﺌـــﻲ وﭸـــﻲ ﭤـــﻲ‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ‬
‫دﺷــــﻤﻨﻲ‪ ،‬אﺳــــﻼم ﺟــــﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔــــﺖ‪ ،‬אﻧﺘﺸــــﺎر ﭘﺴــــﻨﺪي ﺳــــﮇي‪ ،‬ﻗــــﻮم ﭘﺮﺳــــﺘﻦ ﮐــــﻲ دﭔــــﺎﺋﻲ‪،‬‬
‫ﺳـــﺰאﺋﻮن ڏﺋـــﻲ رﻫﻴـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬ڏﺳـــﮡ אﺋـــﻴﻦ ﭘﻴـــﻮ אﭼـــﻲ ﺗـــﻪ آﺋﻨـــﺪه ﺑـــﻪ ﺳـــﻨﺪن אن ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ‪ ‬۾‬
‫ﺗﺒـــﺪﻳﻠﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ אﻣﻜـــﺎن ﻛـــﻮﻧﻬﻲ‪ .‬ﭜﭩـــﻮ ﺻـــﺎﺣﺐ ﻧﻨـــﮃﻳﻦ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﻲ آزאد رﺿـــﺎﻣﻨﺪي ﺳـــﺎن‬
‫ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﻗــﺎﺋﻢ رﻫــﮡ ﺟــﻲ آﺧــﺮي אﻣﻴــﺪ ﻫــﻮ‪ .‬ﭘــﺮ אﻓﺴــﻮس ﺟــﻮ ﻫــﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ אﻗﺘــﺪאر ﻗــﺎﺋﻢ‬
‫رﮐــﮡ ﺧــﺎﻃﺮ‪ ،‬ﺟــﺎ ﭘﺎﻟﻴﺴــﻲ אﺧﺘﻴــﺎر ﻛﺌــﻲ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺗــﻨﻬﻦ ﻣــﺎن ﺛﺎﺑــﺖ ﭤــﻲ وﭸــﻲ ﭤــﻮ ﺗــﻪ ﺳــﻨﺪس‬
‫ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ ﻣﺮﺗـــﺐ ﻛـــﺮڻ وאرא‪ ،‬ﻛﻴﺘـــﺮא ﺣـــﺮﻳﺺ ۽ ﻛﻮﺗﺎﻫـــﻪ ﻧﻈـــﺮ آﻫـــﻦ‪ .‬روزﺑـــﺮوز ﺳـــﻨﮅي‪،‬‬
‫ﺑﻠـــﻮﭼﻲ ۽ ﭘﺨﺘـــﻮن ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﻲ ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺖ ﻛـــﺎرﻛﻨﻦ ﺗـــﻲ ﻇـــﺎﻫﺮ ﭤﻴﻨـــﺪو وﭸـــﻲ ﭤـــﻮ ﺗـــﻪ‬
‫ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ ﻋﻤــــﺎرت درﺳــــﺖ ﭤــــﻴﮡ ﺟــــﻮ آﺳــــﺮو ﻛــــﺮڻ ﻳﺒﻜــــﺎر آﻫــــﻲ‪ .‬ﺗــــﻨﻬﻦ ﻛــــﺮي‬
‫ﺳـــﻨﺪن ﻧﺠـــﺎت אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻧﻘﺼـــﺎﻧﻜﺎر ﺟـــﺎ‪ ‬ﮐـــﻲ ڊאﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﺪא ﺟـــﺪא آزאد ﻣﻤﻠﻜـــﺘﻦ ﺟـــﻲ ﺑﺮﭘـــﺎ‬
‫ﻛـــﺮڻ ۾ ﻣﻀـــﻤﺮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻲ دﭔـــﮍ دوﻧـــﺲ وאري אﻛﺜﺮﻳـــﺖ‬
‫ﭔـــﻮڙي‪ ،‬ﮔـــﻮﻧﮕﻲ ۽ אﻧـــﮅي ﺑﻨﺠـــﻲ وﻳﺌـــﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻫـــﻨﻦ ﺟـــﺎ ﻗﻠـــﺐ ﻛﭩﺠـــﻲ وﻳـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬ﺳـــﻨﺪن‬
‫رאﻫــﻪ رאﺳــﺖ ﺗــﻲ אﭼــﮡ ﺟــﻮ ﻛﻮﺑــﻪ אﻣﻜــﺎن ﻧــﻪ آﻫــﻲ‪ .‬ﺗــﻨﻬﻦ ﻛــﺮي ﺟﺮאﺣــﻲ ﻛــﺮي ﻧﻈﺮﺋــﻲ‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن وאري ﺳﺮﻃﺎن ﮐﻲ ﻛﭙﻲ ﻛﮃڻ ﺋﻲ ﺿﺮوري ۽ وאﺣﺪ ﻋﻼج آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺴــــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟــــﻲ ﺟــــﺪא ﻗــــﻮم وאرو ﻧﻈﺮﻳــــﻮ ﺣﻘﻴﻘــــﺘﻦ ﺟــــﻲ ﺧــــﻼف‪ ،‬ﻏﻠــــﻂ ۽ ﺧﺴــــﻴﺲ‬
‫ﺟﺎﻫﻼﻧـــﻪ ڌﻛـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد‪ ،‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻠـــﻮﭼﻦ ۽ ﭘﺨﺘـــﻮﻧﻦ‬
‫ﺗــﻲ ﺳــﻨﺪن ﺗﺴــﻠﻂ ﻗــﺎﺋﻢ رﮐــﮡ ﻻ‪ ‬אﻳﺠــﺎد ﻛﻴــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﮐــﻲ ﻣﭹــﮡ ﺳــﻨﮅﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻠــﻮﭼﻦ ۽‬

‫‪53‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﭘﺨﺘــــﻮﻧﻦ ﻻ‪ ‬ﺳــــﻨﺪن ﺳﻴﺎﺳــــﻲ آزאدي‪ ،‬אﻗﺘﺼــــﺎدي ﺧﻮﺷــــﺤﺎﻟﻲ‪ ‬۽ ﻛﻠﭽــــﺮل ﺗﺮﻗــــﻲ‪ ‬ﺗــــﺎن‬
‫ﻫــــﭣ ﮐــــﮣﮡ ﺟــــﻲ ﺑﺮאﺑــــﺮ ۽ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﺳــــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﺟــــﻲ ﻏﻼﻣــــﻲ‪ ‬ﻫﻴــــﭟ رﻫــــﮡ ﺟــــﻲ‬
‫ﻣﺘﺮאدف آﻫﻲ‪.‬‬
‫درﺣﻘﻴﻘــــﺖ ﺳــــﻨﮅ ۽ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ۾ رﻫﻨــــﺪڙ ﭔــــﻴﻦ ﻧﻨــــﮃﻳﻦ ﻏــــﻼم ﻗــــﻮﻣﻦ ﺟــــﻲ آزאدي‪،‬‬
‫ﻗــﻮﻣﻦ ﺟــﻲ ﺣــﻖ ﺧــﻮدאرאدي‪ ‬ﻣﻮﺟــﺐ‪ ،‬ﺳــﻨﺪن ﺟــﻨﻢ ﺟﻮﺣــﻖ آﻫــﻲ‪ .‬אن ﺟــﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔــﺖ ﺻــﺮف‬
‫ﻣﻬﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﺳﺎﻣﺮאﺟﻲ ﻳﺎ ﺳﻨﺪن אﻳﺠﻨﭧ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻦ ﭤﺎ‪.‬‬

‫‪:‬‬ ‫م‬ ‫ﺌ‬ ‫ﺌن‬ ‫و‬ ‫ﺌن‬ ‫)‪ ( 2‬ﺌ‬

‫ﭔﻴــﻮ دﻟﻴــﻞ‪ ،‬ﺟــﻮ ڏﻧــﻮ وﭸــﻲ ﭤــﻮ ﺗــﻪ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺑﺮﺻــﻐﻴﺮ ﻫﻨــﺪ ﺟــﻲ ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟــﻮ وﻃــﻦ‬
‫آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻮ ﺑـــﻪ ﺳﺮאﺳـــﺮ ﻏﻠـــﻂ ﮐـــﻞ ﺟﻬـــﮍو دﻟﻴـــﻞ آﻫـــﻲ‪ .‬אن אﺻـــﻮل ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﮅي‪ ،‬ﺑﻠـــﻮچ ۽‬
‫ﭘﺨﺘـــﻮن آﺧـــﺮ ﮀـــﻮ ﻗﺒـــﻮﻟﻴﻦ! ﻫﻨﺪوﺳـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ﮐـــﻲ ﻟـــﮇאﺋﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ ﻣﺴـــﻠﻤﺎن‬
‫ﭜـــﺎﺋﺮن ﺳـــﺎن ﮔـــﮇ وﻳﻬـــﺎرﮢﻮ ۽ آﺑـــﺎد ﻛﺮאﺋﮣـــﻮ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻮ ﺑﻮﺟـــﻮ ﺳـــﺎري دﻧﻴـــﺎ ﺟـــﻲ‬
‫ﻣﺴـــﻠﻤﺎن ﻣﻠﻜـــﻦ ﺗـــﻲ ﭘـــﻮڻ ﮔﻬﺮﺟـــﻲ‪ ،‬۽ ﻧـــﻪ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻠـــﻮﭼﻦ ۽ ﭘﭡـــﺎﮢﻦ ﺗـــﻲ‪ .‬אن אﺻـــﻮل ۾‬
‫ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺑﻠـــﻮﭼﻦ ۽ ﭘﭡـــﺎﮢﻦ ﻧـــﻪ אﻋﺘﻤـــﺎد رﮐﻴـــﻮ ﻫـــﻮ ۽ ﻧـــﻪ אﻫـــﮍو وאﻋـــﺪو ﻛﻴـــﻮ ﻫﺌـــﺎﺋﻮن‪ ،‬۽ ﻧـــﻪ‬
‫אن ﻻ‪ ‬ﭔـــﮅل آﻫـــﻦ‪ .‬ﺗـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي ﺟـــﻨﻬﻦ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﺟـــﻮ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺋـــﻲ ﻏﻠـــﻂ ﻫﺠـــﻲ‪ ،‬אن ﮐـــﻲ دﻟﻴـــﻞ‬
‫ڏﻳﺌﻲ ﺑﭽﺎﺋﮡ ﺑﻲ ﺳﻮد آﻫﻲ‪.‬‬

‫ي‬ ‫ﺋ و‬ ‫ﺐر ﺌ‬ ‫ﺌﺊ‬ ‫ت۽‬ ‫ﺌن ۾ ا‬ ‫)‪ ( 3‬ﺌ‬

‫אن دﻟﻴـــﻞ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻗﻴـــﺎم ﮐـــﺎن אڳ ﻫﺘـــﻲ ﺟـــﻲ رﻫـــﺎﻛﻦ ﺗـــﻲ ﮔﻬﮣـــﻮ אﺛـــﺮ ﻛﻴـــﻮ‬
‫ﻫــﻮ‪ .‬ﻟــﻴﻜﻦ אن ﺟــﻲ ﻗﻴــﺎم ﮐــﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﺟﻬــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح אﺳــﻼم ﺟــﻲ ﻧــﺎﻟﻲ ۾ﻣﻜــﺎﻧﻲ ﻣــﺎﮢﻬﻦ‬
‫ﺟــﻮ אﺳﺘﺤﺼـــﺎل ﻛﻴـــﻮ وﻳــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻳـــﺎ ﺟﻬــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح رﺷـــﻮت ﺧــﻮري‪ ،‬زﻧـــﺎ‪ ،‬ﺟﻮﺋـــﺎ‪ ،‬ﺷـــﺮאب‬
‫ﺧــــﻮري‪ ،‬ﺑﻠﻴــــﻚ ﻣــــﺎرﻛﻴﭩﻲ‪ ،‬ﻣــــﻼوت‪ ،‬ﺳــــﻤﮕﻠﻨﮓ ﺟــــﺎ ﻛــــﻢ ﭘﺌــــﻲ روﻧﻤــــﺎ ﭤﻴــــﺎ آﻫــــﻦ‪ ،‬אن‬
‫ﺻــﺎف ﻇــﺎﻫﺮ ﻛــﺮي ﮀــﮇﻳﻮ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ۾ ﻧــﺎﻟﻮ אﺳــﻼم ﺟــﻮ ﻛــﻢ آﻧــﺪو وﻳــﻮ آﻫــﻲ‪،‬‬
‫ﭘﺮ אن ۾ ﻛﻢ ﻛﻔﺮ ﺟﺎ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺻــﺎﺣﺐ ﻋﻘــﻞ ﻗــﻮم ﭘﺮﺳــﺖ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﮐــﻲ ﻣﻌﻠــﻮم ﭤــﻲ ﭼﻜــﻮ آﻫــﻲ ﺗــﻪ دﻧﻴــﺎ ﺟــﻲ ﻛــﻨﻬﻦ‬
‫ﺑــﻪ ﻣﻠــﻚ ۾ אﺳــﻼﻣﻲ آﺋــﻴﻦ ﭠﻬﻴــﻞ ﻧــﻪ آﻫــﻲ‪ ،‬۽ ﻧــﻪ ﻛــﻮ آﺋــﻴﻦ אﺳــﻼﻣﻲ ﻳــﺎ ﻫﻨــﺪو ﭤــﻲ ﺳــﮕﻬﻲ‬
‫ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﺟﺪﻳــﺪ ﻗﺴــﻢ ﺟــﻮ آﺋــﻴﻦ ﺟــﻦ ﻣﮑﻴــﻪ ﻣﺴــﺌﻠﻦ ﺑﺎﺑــﺖ ﭠــﺎﻫﻴﻮ وﭸــﻲ ﭤــﻮ‪ ،‬ﻣﺜــﺎل ﻃــﻮر ﻣــﺎﮢﻬﻦ‬
‫ﺟــــﺎ ﺑﻨﻴــــﺎدي ﺣــــﻖ‪ ،‬ﻣﺮﻛــــﺰي ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﺟــــﺎ אﺧﺘﻴــــﺎر‪ ،‬ﺻــــﻮﺑﺎﺋﻲ ﺣﻜــــﻮﻣﺘﻦ ﺟــــﺎ אﺧﺘﻴــــﺎر‪،‬‬
‫אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻴﻦ ﺟـــﺎ אﺧﺘﻴـــﺎر‪ ،‬אﻳﮕﺰﻳﻜﻴﻮﭨـــﻮ ۽ ﻋـــﺪאﻟﺘﻦ ﺟـــﺎ אﺧﺘﻴـــﺎر وﻏﻴـــﺮه‪ ،‬ﺗـــﻦ ﮐـــﻲ ﮘـــﺎﻟﻬﻴﻦ‬
‫ﺟـــﻮ ﻣـــﺬﻫﺐ ﺳـــﺎن ﻛﻮﺑـــﻪ وאﺳـــﻄﻮ ﻧﭥـــﻮ رﻫـــﻲ‪ ،‬۽ אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﺎ ﻣﺨﺘﻠـــﻒ‬
‫‪54‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﮐﺎﺗـــﺎ ۽ אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻮ ﻛﺎروﺑـــﺎر‪ ،‬אﭴﻜﻠﻬـــﻪ ﺟـــﻲ ﺟﺪﻳـــﺪ ﻃـــﺮز ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ۾‪ ،‬ﻫﻨـــﺪو ﻳـــﺎ ﻣﺴـــﻠﻢ‬
‫ﭤﻲ ﻧﻪ ﭤﺎ ﺳﮕﻬﻦ‪.‬‬
‫אﻫـــﺎ ﺧﺒـــﺮ ﭘﺌﺠـــﻲ ﻧﭥـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻲ ﺗـــﻪ‪ ،‬ﻛﻬـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح אن ﺧﻴـــﺎل ﺟـــﺎ دﻋﻮﻳـــﺪאر روﻳﻨﻴـــﻮ‪،‬‬
‫ﭘــــﻮﻟﻴﺲ‪ ،‬رﻳﻠــــﻮي‪ ،‬دﻓــــﺎع‪ ،‬ﭘﻮﺳــــﭧ ۽ ﭨﻴﻠﻴﮕــــﺮאف‪ ،‬رﻳــــﮉﻳﻮ‪ ،‬ﭨﻴﻠﻴــــﻮﻳﺰن‪ ،‬ﭔــــﻴﻠﻦ‪ ،‬אﻧﺠﻨﻴــــﺮي‬
‫ﮐــــﺎﺗﻦ وﻏﻴــــﺮه ﮐــــﻲ ﻣﺴــــﻠﻤﺎن ﺑﻨــــﺎﺋﻲ ﺳــــﮕﻬﻨﺪא! ﺣﻘﻴﻘــــﺖ ۾ אﻫــــﻮ ﺳــــﭛ ڌوﻛــــﻮ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ‬
‫ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﺳــــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ ﻃﺮﻓــــﺎن ﻧﻨــــﮃﻳﻦ ﻏــــﻼم ﻗــــﻮﻣﻦ ﺟــــﻲ ﺳــــﺎدي ﻋــــﻮאم ﮐــــﻲ ﺑﺮﻏﻼﺋــــﻲ‪،‬‬
‫ﺳـــﻨﺪن ﺗﻮﺟﻬـــﻪ ﺣﻘﻴﻘـــﻲ ﻣﺴـــﺌﻠﻦ ﮐـــﺎن ﻫﭩـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن אﺳﺘﺤﺼـــﺎل ﺟـــﺎري رﮐـــﮡ ﻻ‪ ‬ڏﻧـــﻮ‬
‫وﭸﻲ ﭤﻮ‪.‬‬

‫ﺌري‬ ‫د‬ ‫آزادي ۽‬ ‫ڙ‬ ‫)‪ (4‬ﺌ‬

‫آل אﻧـــﮉﻳﺎ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻟﻴـــﮓ ﺟـــﻲ ﻻﻫـــﻮر ‪1940‬ع وאري ﭠﻬـــﺮא‪ ‬ﻳـــﺎ ﺳـــﻨﮅ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪1943 ‬ع‬
‫وאري ﭘــــﺎس ﻛﻴــــﻞ ﭠﻬــــﺮא‪ ‬ﻣﻮﺟــــﺐ‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ۾ ﺷــــﺎﻣﻞ ﭤﻴﻨــــﺪڙ ﻣﻠﻜــــﻦ ﮐــــﻲ آزאد ۽‬
‫ﺧﻮدﻣﺨﺘﻴــﺎر رﻳﺎﺳــﺘﻦ ﺑﻨــﺎﺋﮡ ﺟــﻮ ﺻــﺎف אﻇﻬــﺎر ﻛﻴــﻞ ﻫــﻮ‪ .‬אﺳــﺎن ﻣــﺎن ﮔﻬــﮣﻦ ﮐــﻲ ‪1946‬ع‬
‫۾ دﻫﻠـــﻲ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻟﻴـــﮓ ﻛﻨﻮﻳﻨﺸـــﻦ ﺟـــﻲ ﻣـــﻮﻗﻌﻲ ﺗـــﻲ‪ ،‬آل אﻧـــﮉﻳﺎ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻟﻴـــﮓ ﺟـــﻲ آﺋـــﻴﻦ‬
‫ﺧـــﻼف ﭠﻬـــﺮא‪ ‬ﭘـــﺎس ﻛـــﺮي ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﮐـــﻲ ﻫـــﻚ ﺳـــﻠﻄﻨﺖ ﻛـــﺮي ﻫﻼﺋـــﮡ وﻗـــﺖ ﭘﺘـــﻮ‬
‫ﭘﺌﺠــﻲ وﻳــﻮ ﻫــﻮ‪ ،‬ﺗــﻪ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺳــﺎن ڌوﻛــﻮ ﭤــﻲ رﻫﻴــﻮ ﻫــﻮ‪ .‬ﭘــﺮ ﺑﻌــﺪ ﺟــﻲ ﺣــﺎﻟﺘﻦ ﺻــﺎف ﭘــﮅرو‬
‫ﻛـــﺮي ﮀـــﮇﻳﻮ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻴﻨﮕـــﺎﻟﻴﻦ‪ ،‬ﺑﻠـــﻮﭼﻦ ۽ ﭘﭡـــﺎﮢﻦ ﺳـــﺎن ﺑـــﻪ ﻇﻠـــﻢ ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‬
‫آﻫـــﻲ‪ .‬אن ﻛـــﺮي ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ﺟـــﺪא ﭤﻴﻮﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬אن دﻧﻴـــﺎ ﺟـــﻲ ﻫـــﻚ ﺳـــﺆ ﮐـــﺎن وڌﻳـــﻚ ﻣﻠﻜـــﻦ‬
‫ﺟــﺪא ﻣﻠــﻚ ﺗﺴــﻠﻴﻢ ﻛــﺮي‪ ،‬ﻗــﻮﻣﻦ ﻻ‪ ‬ﺳــﺎﮘﺌﻲ ﺣــﻖ ﮔﻬــﺮڻ وאﺳــﻄﻲ رﺳــﺘﻮ ﻫﻤــﻮאر ﻛــﺮي‬
‫ﮀﮇﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﺳــــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﺣﻜﻤــــﺮאن ﻃﺒﻘــــﻲ ﺟــــﺎ ﻃﺮﻓــــﺪאر ﻫﻴﭡﻴــــﺎن دﻟﻴــــﻞ ڏﻳﺌــــﻲ ﻗﻮﻣﭙﺮﺳــــﺘﻦ ﺟــــﺎ‬
‫ﺣﻮﺻﻼ ﻛﻤﺰور ﻛﺮي‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﺗﺴﻠﻂ ﻗﺎﺋﻢ رﮐﮡ ﮔﻬﺮن ﭤﺎ‪.‬‬
‫‪ (1‬ﺳﻨﮅو دﻳﺶ ﻧﻨﮃو ﻣﻠﻚ آﻫﻲ‪ ،‬ﺗﻨﻬﻦ ﻛﺮي‪......‬‬
‫‪ (2‬ﻣﻮﺟﻮده ﻃﺎﻗﺘﻮر ﻣﻬﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﺟﻨﺘﺎ ﮐﺎن آزאدي ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﻣﺸﻜﻞ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ (3‬אﻫـــﺎ آزאدي ﭔـــﺎﻫﺮﻳﻦ ﻣﻠﻜـــﻦ ﺟـــﻲ ﻣـــﺪد ﺳـــﺎن وﭠـــﮡ‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺳـــﺎن ﻏـــﺪאري‪ ‬ﺑﺮאﺑـــﺮ‬
‫آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ (4‬ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﺎن ﺟﺪא ﭤﻴﮡ ﺑﻌﺪ ﻧﻘﺼﺎن ﭘﻬﭽﻨﺪو‪.‬‬
‫‪ (5‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن دﻧﻴــــﺎ ۾ وڏو ﻣﺴــــﻠﻤﺎن ﻣﻠــــﻚ آﻫــــﻲ‪ ،‬אن ﺟــــﻲ ﭨــــﻮڙڻ ﻣــــﺎن אﺳــــﻼم ﮐــــﻲ‬
‫ﻧﻘﺼﺎن ﭘﻬﭽﻨﺪو‪.‬‬

‫‪55‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫אﻧﻬﻦ دﻟﻴﻠﻦ ﺟﺎ ﺟﻮאب ﺗﺮﺗﻴﺒﻮאر ﻫﻴﭟ ﭘﻴﺶ ﻛﺠﻦ ﭤﺎ‪:‬‬

‫ري‪...‬‬ ‫آ‬ ‫و‬ ‫ود‬ ‫) ‪(1‬‬

‫ﺳــــﻨﮅو دﻳــــﺶ ﮐــــﻲ ﻏــــﻼم رﮐــــﮡ وאري ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﺳــــﺎﻣﺮאج ﺟــــﺎ دﻻل ۽ אﻳﺠﻨــــﭧ‬
‫ﭼﻮن ﭤﺎ ﺗﻪ ﺳﻨﮅودﻳﺶ ﻧﻨﮃو ﻣﻠﻚ آﻫﻲ‪ ،‬ﺗﻨﻬﻦ ﻛﺮي‪:‬‬
‫)אﻟﻒ( ﺳﻨﮅي ﻟﺸﻜﺮ ۾ ﻛﻮﻧﻪ آﻫﻦ‪ .‬אن ﻛﺮي وڙﻫﻲ ﭘﺎڻ ﮀﮇאﺋﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻨﺪא‪.‬‬
‫)ب( ﺳﻨﮅﻳﻦ ۾ ﺟﺪא آزאد ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻫﻼﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻻﺋﻖ ۽ אﻫﻠﻴﺖ رﮐﻨﺪڙ ﻋﻤﻠﻮ ﻧﻪ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)ت( ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﭘﻴﺪאﺋﺶ آزאد رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻮ ﺧﺮچ ﺑﺮدאﺷﺖ ﻛﺮي ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻨﺪي‪.‬‬
‫)ث( ﺳﻨﮅي ﭘﭡﺘﻲ ﭘﻴﻞ ۽ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺷﻌﻮر ﻧﻪ رﮐﮡ ﻛﺮي‪ ،‬آزאدي وﭠﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻨﺪא‪.‬‬
‫אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﺳﻠﺴـــﻠﻲ ۾ ﭘﻬـــﺮﻳﻦ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﻫـــﻲ‪ ‬آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﮅو دﻳـــﺶ ﻧﻨـــﮃو ﻣﻠـــﻚ ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ‪،‬‬
‫ﺑﻠـــــﻚ אﻗـــــﻮאم ﻣﺘﺤـــــﺪه ﺟـــــﻲ ‪ 135‬ﻣﻴﻤﺒـــــﺮ ﻣﻠﻜـــــﻦ ﻣـــــﺎن ‪ 91‬ﺟـــــﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜـــــﻲ ﻧﻘﺸـــــﻲ ۾‬
‫ڏﻳﮑﺎرﻳــــﻞ آﻫــــﻦ‪ ،‬ﻛﻴﺘــــﺮﻳﻦ ﮘــــﺎﻟﻬﻴﻦ ﺟﻬــــﮍوכ אﻳﺮאﺿــــﻲ‪ ،‬آدﻣﺸــــﻤﺎري‪ ‬ﻳــــﺎ ﭘﻴــــﺪאﺋﺶ ۾‪،‬‬
‫وڌﻳــﻚ آﻫــﻲ‪ ،‬ﻫــﻦ ﮐــﺎن ﮔﻬﮣــﺎ ﮔﻬــﭧ ﻣﻠــﻚ ﻣﻤﻠﻜﺘــﻮن ﭠــﺎﻫﻴﻮ‪ ،‬אﻗــﻮאم ﻣﺘﺤــﺪه ﺟــﺎ ﻣﻴﻤﺒــﺮ‬
‫ﺑﻨﻴﻮ وﻳﭡﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅو دﻳﺶ ﺟﻲ אﻳﺮאﺿﻲ ‪ 56447‬ﭼﻮرس ﻣﻴﻞ آﻫﻲ‪.‬‬
‫אن ﺟــــﻲ آدﻣﺸــــﻤﺎري‪ 1,40,00000‬ﻣــــﺎﮢﻬﻦ ﺗــــﺎﺋﻴﻦ ﭘﻬﭽــــﻲ وﻳﺌــــﻲ آﻫــــﻲ‪ .‬אن ﻣــــﺎن ﺻــــﻮﺑﻲ‬
‫ﺧﻮאه ﻣﺮﻛﺰ ﮐﻲ ‪ 500‬ﻛﺮوڙ روﭘﻴﺎ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﺎ ﻣﻠﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﻣﻨﺠﻬﺲ آﺑﺎدي‪ ‬ﻻﺋﻖ زرﻋﻲ زﻣﻴﻦ ‪ 2,25,00000‬אﻳﻜﮍ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﻨﺠﻬﺲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﺟﻤﻠﻲ אﻧﮉﺳﭩﺮﻳﺰ ﻣﺎن ‪ 70‬ﺳﻴﻜﮍو ﻛﺎرﺧﺎﻧﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺳــــﺎري ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﻻ‪ ‬ﻣــــﻨﺠﻬﺲ ﺋــــﻲ ﻫﻜــــﮍو ﺑﻨــــﺪر ﻛﺮאﭼــــﻲ آﻫــــﻲ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ۾‬
‫وڏي ۾ وڏو ﺷﻬﺮ‪ ،‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﮔﺎدي‪ ‬ﺟﻮ ﻫﻨﮅ ﻛﺮאﭼﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺳـــﻨﺪس زﺑـــﺎن دﻧﻴـــﺎ ﺟـــﻲ ﻗـــﺪﻳﻢ ﺗـــﺮﻳﻦ ﭔـــﻮﻟﻴﻦ ﻣـــﺎن آﻫـــﻲ‪ ،‬۽ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﮐـــﺎن ﺗﺮﻗـــﻲ‬
‫ﻳﺎﻓﺘﻪ زﺑﺎن آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﮐﻴﺲ ﭘﻨﺞ ﻫﺰאر ورﻫﻴﻦ ﺟﻮن ﺗﺎرﻳﺨﻲ روאﻳﺎت ۽ ﻛﻠﭽﺮ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻣﻨﺠﻬﺲ زﻳﺮ زﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ ذﺧﻴﺮن ﻣﻠﮡ ﺟﻮ وڏو אﻣﻜﺎن آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻨﺪس ﮔﺮאﻧﮉ ﻗﻮﻣﻲ ﭘﻴﺪאﺋﺶ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻲ אٺ ﻫﺰאر ﻛﺮوڙ روﭘﻴﺎ آﻫﻲ‪.‬‬
‫אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻧﻘﻄــــﻪ ﻧﮕﺎﻫـــﻪ ﮐــــﺎن ﻳـــﻮرپ‪ ،‬אﺗــــﺮ ۽ ڏﮐــــﮡ אﻣﺮﻳﻜـــﺎ ۽ אﻳﺸــــﻴﺎ ﺟـــﻲ ﭼﻨــــﺪ ﻣﮑﻴــــﻪ‬
‫ﻣﻠﻜﻦ ﮐﻲ ﮀﮇي ﻛﺮي‪ ،‬ﺳﻨﮅ ﺟﻮ درﺟﻮ ﺳﺎري‪ ‬دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﻣﻠﻜﻦ ۾ ُאﺗﻢ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜــــﮇﻫﻦ ﻛﻮﻳــــﺖ ۽ ﻗﻄــــﺮ ﺟﻬــــﮍن ﻣﻠﻜــــﻦ ﮐــــﻲ ﻣﻜﻤــــﻞ آزאدي ﺣﺎﺻــــﻞ آﻫــــﻲ‪ ،‬۽‬
‫אﻫـــﻲ ﺳـــﻨﺪن ﮔﻬـــﭧ אﻳﺮאﺿـــﻲ‪ ‬۽ آدﻣﺸـــﻤﺎري‪ ‬۽ אﻧﻜـــﻢ ﺟـــﻲ ﺑـــﺎوﺟﻮد‪ ،‬אﻗـــﻮאم ﻣﺘﺤـــﺪه ﺟـــﺎ‬
‫ﻣﻴﻤﺒـــﺮ ﺑﻨﺠـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻦ ﭤـــﺎ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﮅ ﻛﻬـــﮍو ڏوﻫـــﻪ ﻛﻴـــﻮ‪ ،‬ﺟـــﻮ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻗـــﻮم‪ ،‬אﺳـــﻼم ۽‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻦ ﻫﻴﭟ ﮐﻴﺲ آزאدي‪ ‬ﮐﺎن ﻣﺤﺮوم رﮐﻴﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ!‬

‫‪56‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻫﻴﭡﺌـــﻴﻦ ﻧﻘﺸـــﻲ ﺟـــﻲ ﻣﻄـــﺎﻟﻌﻲ ﻣـــﺎن ﻣﻌﻠـــﻮم ﭤﻴﻨـــﺪو ﺗـــﻪ אن ۾ ﭴﺎﮢﺎﻳـــﻞ ﻣﻠﻜـــﻦ ﻣـــﺎن‬
‫ﮔﻬﮣـــﺎ ﻫـــﺮ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ۾ ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﺎن ﮔﻬـــﭧ آﻫـــﻦ‪ .‬ﺑـــﺎﻗﻲ ﺟـــﻦ ﻣﻠﻜـــﻦ ﺟـــﻲ אﻳﺮאﺿـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﺎن‬
‫ﮔﻬﮣـــﻲ آﻫـــﻲ‪ ،‬אﻫـــﻲ ﮔﻬﮣـــﻲ ﭜـــﺎﮜﻲ ﻏﻴﺮآﺑـــﺎد‪ ،‬ﺻـــﺤﺮא ۽ ﺟـــﺒﻠﻦ ﺟـــﻲ אﻳﺮאﺿـــﻴﻦ وאرא ﻣﻠـــﻚ‬
‫آﻫـــﻦ‪ .‬ﭘﻴـــﺪאﺋﺶ ﺟـــﻲ ﻟﺤـــﺎظ ﮐـــﺎن ﻓﻘـــﻂ ﭘـــﻨﺠﻦ ﻳـــﻮرپ ﺟـــﻲ ﻣﻠﻜـــﻦ ﺟـــﻲ ﺳـــﺎﻟﻴﺎﻧﻲ ﮔﺮאﻧـــﮉ‬
‫ﭘﻴﺪאﺋﺶ ﺳﻨﮅ ﮐﺎن ﮔﻬﮣﻲ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﺌن‬ ‫ا‬ ‫ه‬ ‫ا ام‬

‫‪:‬‬ ‫آ‬ ‫۾‬ ‫ﮗﺌ‬ ‫ر‬
‫اﺊ‬ ‫ﺌري‬ ‫رس آد‬ ‫ا را‬ ‫ﺌ‬ ‫ر ﺌن‬
‫روڙ‬ ‫ﺑر‬
‫ڊا رن ۾‬
‫وڙ‬ ‫‪100‬‬ ‫‪2075000‬‬ ‫‪1629‬‬ ‫ا ﺑﺌ ﺌ‬ ‫‪1‬‬

‫ڊا‬

‫‪-‬‬ ‫‪215000‬‬ ‫‪220‬‬ ‫ﺐ ر‬ ‫‪2‬‬

‫‪160‬‬ ‫‪250686‬‬ ‫‪166‬‬ ‫ﺐﺌرﺐ اس‬ ‫‪3‬‬

‫‪2570‬‬ ‫‪9646000‬‬ ‫‪11755‬‬ ‫ﺐ‬ ‫‪4‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪770000‬‬ ‫‪18000‬‬ ‫ﺌن‬ ‫‪5‬‬

‫‪946‬‬ ‫‪4804000‬‬ ‫‪51455‬‬ ‫ﺌ‬ ‫ﺐ‬ ‫‪6‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪629000‬‬ ‫‪222000‬‬ ‫اﺌ‬ ‫ﺐ ڌ‬ ‫‪7‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪8464264‬‬ ‫‪42823‬‬ ‫ﺐ ﺌر ﺌ‬ ‫‪8‬‬

‫‪23‬‬ ‫‪334000‬‬ ‫‪10747‬‬ ‫ﺐرو ي‬ ‫‪9‬‬

‫‪-‬‬ ‫‪700000‬‬ ‫‪81000‬‬ ‫ﺌ‬ ‫ﺐﺋ ر‬ ‫‪10‬‬

‫‪76‬‬ ‫‪9000000‬‬ ‫‪70000‬‬ ‫ﺑ ڊ ﺌ‬ ‫‪11‬‬

‫‪99‬‬ ‫‪5680000‬‬ ‫‪143500‬‬ ‫ﺋ رون‬ ‫‪12‬‬

‫‪211.7‬‬ ‫‪12240000‬‬ ‫‪25242‬‬ ‫ن‬ ‫‪13‬‬

‫‪57‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫‪2549‬‬ ‫‪3510000‬‬ ‫‪495000‬‬ ‫ﺌڊ‬ ‫‪14‬‬

‫‪23.3‬‬ ‫‪88000‬‬ ‫‪132000‬‬ ‫ﺐرازو‬ ‫ﺌ‬ ‫‪15‬‬
‫‪92.1‬‬ ‫‪1695000‬‬ ‫‪19656‬‬ ‫ﺌ‬ ‫ﺌر‬ ‫‪16‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪85153355‬‬ ‫‪44206‬‬ ‫ﺐﺌ‬ ‫‪17‬‬
‫‪54‬‬ ‫‪630000‬‬ ‫‪3572‬‬ ‫ﺌﺊﺑ ر‬ ‫‪18‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪14418000‬‬ ‫‪49381‬‬ ‫ﺌ‬ ‫ز‬ ‫‪19‬‬
‫‪23.5‬‬ ‫‪2640000‬‬ ‫‪44649‬‬ ‫د‬ ‫‪20‬‬
‫‪1557‬‬ ‫‪4921156‬‬ ‫‪16576‬‬ ‫ﺌرכ‬ ‫ڊ‬ ‫‪21‬‬
‫‪139.5‬‬ ‫‪4324760‬‬ ‫‪18699‬‬ ‫ڊو‬ ‫‪22‬‬
‫ر ﺑ‬
‫‪160.3‬‬ ‫‪5973300‬‬ ‫‪104505‬‬ ‫ڊور‬ ‫ا‬ ‫‪23‬‬
‫‪100.8‬‬ ‫‪3390000‬‬ ‫‪8236‬‬ ‫ور‬ ‫ا‬ ‫‪24‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪513000‬‬ ‫‪7055‬‬ ‫‪25‬‬
‫‪1.20‬‬ ‫‪4707000‬‬ ‫‪117975‬‬ ‫ﺋ‬ ‫‪26‬‬
‫‪30.9‬‬ ‫‪475000‬‬ ‫‪103000‬‬ ‫ﺑﺌن‬ ‫‪27‬‬
‫‪4.6‬‬ ‫‪360000‬‬ ‫‪4000‬‬ ‫ﺑ ﺌ‬ ‫‪28‬‬
‫‪325.8‬‬ ‫‪7545161‬‬ ‫‪92100‬‬ ‫ﺌﺌ‬ ‫‪29‬‬
‫‪954‬‬ ‫‪8736367‬‬ ‫‪51182‬‬ ‫ر‬ ‫‪30‬‬
‫‪18.4‬‬ ‫‪486352‬‬ ‫‪42042‬‬ ‫ﺌ‬ ‫‪31‬‬
‫‪31.5‬‬ ‫‪4000000‬‬ ‫‪94927‬‬ ‫‪32‬‬
‫‪25.2‬‬ ‫‪721098‬‬ ‫‪830000‬‬ ‫ﺌﺌ‬ ‫‪33‬‬
‫‪44‬‬ ‫‪4621461‬‬ ‫‪10700‬‬ ‫‪34‬‬
‫‪68.1‬‬ ‫‪2500000‬‬ ‫‪43227‬‬ ‫راس‬ ‫‪35‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪10314442‬‬ ‫‪35912‬‬ ‫ري‬ ‫‪36‬‬
‫‪48.2‬‬ ‫‪203442‬‬ ‫‪39709‬‬ ‫ﺋ‬ ‫آﺊ‬ ‫‪37‬‬
‫‪410‬‬ ‫‪2920000‬‬ ‫‪26060‬‬ ‫آﺊر ﺋ‬ ‫‪38‬‬

‫‪58‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫‪4394‬‬ ‫‪2995000‬‬ ‫‪8050‬‬ ‫ا راﺊ‬ ‫‪39‬‬

‫‪142.4‬‬ ‫‪4200000‬‬ ‫‪124510‬‬ ‫آﺊ ري‬ ‫‪40‬‬
‫‪117.8‬‬ ‫‪1861000‬‬ ‫‪4411‬‬ ‫ﺌ‬ ‫‪41‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪2250000‬‬ ‫‪39050‬‬ ‫رڊان‬ ‫‪42‬‬
‫‪158.2‬‬ ‫‪18090000‬‬ ‫‪22460‬‬ ‫ﺌ‬ ‫‪43‬‬
‫‪275‬‬ ‫‪733196‬‬ ‫‪6000‬‬ ‫ت‬ ‫‪44‬‬
‫‪21.6‬‬ ‫‪1140300‬‬ ‫‪8932‬‬ ‫ﺊ س‬ ‫‪45‬‬
‫‪152.5‬‬ ‫‪2645000‬‬ ‫‪3400‬‬ ‫ﺑ ﺌن‬ ‫‪46‬‬
‫‪9.4‬‬ ‫‪930000‬‬ ‫‪11716‬‬ ‫و‬ ‫‪47‬‬
‫‪35.2‬‬ ‫‪1134000‬‬ ‫‪38250‬‬ ‫ﺑر ﺌ‬ ‫‪48‬‬
‫‪314‬‬ ‫‪1875000‬‬ ‫‪679357‬‬ ‫ﺑ ﺌ‬ ‫‪49‬‬
‫‪99.5‬‬ ‫‪338500‬‬ ‫‪999‬‬ ‫ﺑرگ‬ ‫‪50‬‬
‫‪87.8‬‬ ‫‪6600000‬‬ ‫‪227800‬‬ ‫ر ﺑ‬ ‫ﺌ‬ ‫‪51‬‬
‫‪32.9‬‬ ‫‪323253‬‬ ‫‪122‬‬ ‫ﺌ ﺌ‬ ‫‪52‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪1014000‬‬ ‫‪115‬‬ ‫آﺊ‬ ‫ﺌ‬ ‫‪53‬‬
‫‪51‬‬ ‫‪4929000‬‬ ‫‪465000‬‬ ‫ﺌ‬ ‫‪54‬‬
‫‪31.9‬‬ ‫‪4530000‬‬ ‫‪451411‬‬ ‫وي‬ ‫‪55‬‬
‫‪81‬‬ ‫‪1120000‬‬ ‫‪419000‬‬ ‫ر ﺌ ﺌ‬ ‫‪56‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪798684‬‬ ‫‪787‬‬ ‫ﺌر‬ ‫‪57‬‬
‫‪3244.1‬‬ ‫‪15030000‬‬ ‫‪180000‬‬ ‫را‬ ‫‪58‬‬
‫‪88.5‬‬ ‫‪120845000‬‬ ‫‪54600‬‬ ‫ﺌل‬ ‫‪59‬‬
‫‪2125‬‬ ‫‪129157621‬‬ ‫‪121868‬‬ ‫ر ﺋ‬ ‫‪60‬‬
‫‪83.5‬‬ ‫‪1841759‬‬ ‫‪57145‬‬ ‫ا‬ ‫ر‬ ‫ﺌﺊ‬ ‫‪61‬‬
‫‪31.5‬‬ ‫‪4016000‬‬ ‫‪484000‬‬ ‫ر ﺌ‬ ‫ﺌﺊ‬ ‫‪62‬‬
‫‪1139‬‬ ‫‪3866468‬‬ ‫‪1240506‬‬ ‫ﺌروي‬ ‫‪63‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪750000‬‬ ‫‪124556‬‬ ‫ﺌن‬ ‫‪64‬‬
‫‪1044‬‬ ‫‪1417000‬‬ ‫‪28575‬‬ ‫ﺌﺌ ﺌ‬ ‫‪65‬‬

‫‪59‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫‪......85‬‬ ‫‪2386000‬‬ ‫‪157000‬‬ ‫ﺌرا اﺊ‬ ‫‪66‬‬

‫‪....662‬‬ ‫‪89781800‬‬ ‫‪35500‬‬ ‫ﺌل‬ ‫ر‬ ‫‪67‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪36167000‬‬ ‫‪10169‬‬ ‫ا‬ ‫رﺊ‬ ‫‪68‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪38100000‬‬ ‫‪5154000‬‬ ‫ر‬ ‫‪69‬‬
‫‪....70‬‬ ‫‪3830000‬‬ ‫‪76104‬‬ ‫ﺌل‬ ‫‪70‬‬
‫‪142.5‬‬ ‫‪25100000‬‬ ‫‪27925‬‬ ‫ﺌن‬ ‫ر‬ ‫‪71‬‬
‫‪.....197‬‬ ‫‪2033000‬‬ ‫‪5171224‬‬ ‫ﺌ ر‬ ‫‪72‬‬
‫‪18.1‬‬ ‫‪2730000‬‬ ‫‪716200‬‬ ‫ﺌ ﺌ‬ ‫‪73‬‬
‫‪189‬‬ ‫‪15508000‬‬ ‫‪879000‬‬ ‫ڊان‬ ‫‪74‬‬
‫‪559‬‬ ‫‪451000‬‬ ‫‪61704‬‬ ‫از ﺋ‬ ‫‪75‬‬
‫‪3528‬‬ ‫‪8013496‬‬ ‫‪173665‬‬ ‫ن‬ ‫‪76‬‬
‫‪159‬‬ ‫‪6294000‬‬ ‫‪71310‬‬ ‫ﺌم‬ ‫‪77‬‬
‫‪33.2‬‬ ‫‪12926000‬‬ ‫‪3173665‬‬ ‫ا‬ ‫‪78‬‬
‫‪651‬‬ ‫‪34738000‬‬ ‫‪200198‬‬ ‫ﺌﺊ ﺋ‬ ‫‪79‬‬
‫‪26.7‬‬ ‫‪1956000‬‬ ‫‪21220‬‬ ‫‪80‬‬
‫‪83.6‬‬ ‫‪10810000‬‬ ‫‪....7764‬‬ ‫ﺌ‬ ‫ر‬ ‫‪81‬‬
‫‪22.5‬‬ ‫‪4533351‬‬ ‫‪63362‬‬ ‫ﺌ‬ ‫ر‬ ‫‪82‬‬
‫‪29.7‬‬ ‫‪9164000‬‬ ‫‪911076‬‬ ‫ا‬ ‫‪83‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪230000‬‬ ‫‪-‬‬ ‫رب‬ ‫ﺌﺊ‬ ‫‪84‬‬
‫ا ﺌرات‬
‫‪30.5‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ر ﺑ‬ ‫وو ﺌﺊ‬ ‫‪85‬‬
‫‪46‬‬ ‫‪5728000‬‬ ‫‪750000‬‬ ‫‪86‬‬
‫‪14‬‬ ‫‪1250000‬‬ ‫‪112075‬‬ ‫ڏ ﮙ‬ ‫‪87‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪21500000‬‬ ‫‪98725‬‬ ‫ﺌ‬ ‫و‬ ‫‪88‬‬
‫‪194.7‬‬ ‫‪10100000‬‬ ‫‪905572‬‬ ‫ز ري‬ ‫‪89‬‬
‫‪168.2‬‬ ‫‪4056995‬‬ ‫‪290556‬‬ ‫ز ﺑ ﺌ‬ ‫‪90‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪....095000‬‬ ‫‪....800‬‬ ‫ﺐ ﺌ ﺌ‬ ‫‪91‬‬
‫ه‬ ‫ا ام‬ ‫‪6269783‬‬ ‫‪15950‬‬ ‫ﺋ رﺋ‬ ‫‪92‬‬
‫ﺑ آ‬

‫‪60‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫وڙ‬ ‫‪80‬‬ ‫‪14000000‬‬ ‫‪56447‬‬ ‫‪93‬‬

‫ـــﺌ ـــﺌن ﻣﻠﻜـــﻦ ﺟـــﻲ אﻳﺮאﺿـــﻲ ﻳـــﺎ אﻧﻜـــﻢ ۾ ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﺎن ﻣﭥـــﻲ ﻫﺠـــﮡ‬ ‫ﻧـــﻮٽ‪ :‬ـــ‬
‫ڏאﻧﻬــﻦ אﺷــﺎرو ﻛــﻦ ﭤــﺎ‪ .‬אﻧﺠــﻮ ﭘــﮡ ﻛــﺎرڻ אﻫــﻮ آﻫــﻲ ﺗــﻪ زﻳــﺎده אﻳﺮאﺿــﻲ‪ ‬وאرא אﻫــﻲ ﻣﻠــﻚ‬
‫אﻛﺜـــﺮ ﻛـــﺎﻓﻲ ﻏﻴﺮآﺑـــﺎد‪ ،‬ﺟﺒـــﻞ ﻳـــﺎ رڻ ﭘـــﭧ وאرﻳـــﻮن אﻳﺮאﺿـــﻴﻮن رﮐﻨـــﺪڙ آﻫـــﻦ‪ ،‬۽ زﻳـــﺎده‬
‫אﻧﻜـــﻢ وאرא ﻣﻠـــﻚ آزאد ﻫـــﺌﮡ ﻛـــﺮي ﺋـــﻲ אﻫـــﺎ ﺗﺮﻗـــﻲ ﺣﺎﺻـــﻞ ﻛـــﺮي ﺳـــﮕﻬﻴﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬ﺳـــﻨﮅ‬
‫ﭘـــﮡ آزאدي‪ ‬ﺑﻌـــﺪ ﺗﺮﻗـــﻲ ﻛـــﺮي‪ ،‬אﻧﻜـــﻢ وڌאﺋـــﻲ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﺟﻴﺘـــﺮي ﻳـــﺎ אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﺎن ﺑـــﻪ وڌﻳـــﻚ‬
‫אﻧﻜﻢ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﺳـــﻨﮅو دﻳـــﺶ ﮐـــﻲ אﺋـــﻴﻦ ﻧﻨـــﮃي ﻣﻠـــﻚ ﻫﺠـــﮡ ﺟـــﻲ ﻃﻌﻨـــﻲ ﻫﻠﻨـــﺪڙن ﺟـــﻲ אن ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﮐـــﻲ‬
‫ﺻــﺎف ﻛــﺮڻ ﮐــﺎﻧﭙﻮ‪ ،‬אن ﻣــﺎن ﻫــﻦ ﺟﻴﻜــﻲ ﺧﺪﺷــﺎ ﻇــﺎﻫﺮ ﻛﻴــﺎ آﻫــﻦ‪ ،‬אﻧﻬــﻦ ﺟــﻲ وﺿــﺎﺣﺖ‬
‫ﭘﻴﺶ ﻛﺮڻ ﻻزﻣﻲ آﻫﻲ‪:‬‬

‫“‬ ‫آ‬ ‫ر۾‬ ‫ي‬ ‫(”‬ ‫)ا‬

‫ﻫـــﺮ آزאد ﻣﻠـــﻚ ﮐـــﻲ אﻧـــﺪروﻧﻲ אﻧﺘﻈـــﺎم ۽ ﺑﻴﺮوﻧـــﻲ ﺑﭽـــﺎ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﭘـــﻮﻟﻴﺲ ۽ ﻟﺸـــﻜﺮ ﺟـــﻲ‬
‫ﺿــﺮورت ﭤﺌــﻲ ﭤــﻲ‪ .‬אن ۾ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﻫﻴــﻞ ﺗــﺎﺋﻴﻦ ﻛــﺎ دﻟﭽﺴــﭙﻲ ﻧــﻪ ورﺗــﻲ آﻫــﻲ‪ ،‬אﻧﺠــﻮ ﻫــﻚ‬
‫ﺟــﻮאب ﻫــﻲ‪ ‬آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﻫــﻮ آزאد آﻫــﻦ‪ .‬אﻧﺠــﻮ ﭔﻴــﻮ ﺟــﻮאب אﻫــﻮ آﻫــﻲ ﺗــﻪ دﻧﻴــﺎ ۾ ﻛﻴﺘــﺮא ﻣﻠــﻚ‬
‫آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺟـــﻦ ﮐـــﻲ ﻓـــﻮج ﻣﻮرﮘـــﻮ ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ ﻳـــﺎ ﻧـــﻪ ﻫﺠـــﮡ ﺟﻬـــﮍي آﻫـــﻲ‪ .‬ﺟﻬـــﮍوכ‪ :‬ﺳـــﺌﭩﺰرﻟﺌﻨﮉ‪،‬‬
‫ﻗﻄـــﺮ‪ ،‬ﺑﺤـــﺮﻳﻦ‪ ،‬ﻟﻜﺴـــﻤﺒﺮگ وﻏﻴـــﺮه‪ .‬ﺗـــﻪ ﺑـــﻪ ﻫـــﻮ آزאد ۽ ﺧﻮدﻣﺨﺘﻴـــﺎر رﻫـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻴﺎ آﻫـــﻦ‪.‬‬
‫ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ دﻧﻴـــﺎ ﺟـــﺎ ﻛـــﻲ ﻣﻠـــﻚ אﻫـــﮍא ﻃـــﺎﻗﺘﻮر ﭤـــﻲ وﻳـــﺎ آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺟـــﻮ ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ ﭼـــﺎﻫﻴﻦ ﺗـــﻪ‬
‫ﻧﻨـــﮃن ﻣﻠﻜـــﻦ ﺗـــﻲ ﺣﻤﻠـــﻲ آوאر ﭤـــﻲ‪ ،‬ﻗـــﺎﺑﺾ ﭤـــﻲ وﭸـــﻦ‪ .‬ﭘـــﺮ אﺋـــﻴﻦ ﻧﭥـــﻮ ﭤﺌـــﻲ‪ .‬ﻋـــﺎﻟﻤﻲ رא‪‬‬
‫ﻋﺎﻣــــﻪ אﻳﺘــــﺮي ﺑﻴــــﺪאر ۽ ﭘﺮאﺛــــﺮ ﭤــــﻲ وﻳﺌــــﻲ آﻫــــﻲ‪ ،‬ﺟــــﻮ وڏﻳــــﻮن ﺳــــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﻃــــﺎﻗﺘﻮن ﺑــــﻪ‬
‫آﻫﺴـــﺘﻲ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن ﻣﺎﺗﺤـــﺖ ﻣﻠﻜـــﻦ ﮐـــﻲ آزאد ﻛﻨـــﺪﻳﻮن وﭸـــﻦ‪ ،‬۽ ﻛﻮﺑـــﻪ وڏو ﻣﻠـــﻚ‬
‫ﻧﻨــﮃي ﻣﻠــﻚ ﺟــﻲ آزאدي ﮐﺴــﻲ ﻧــﻪ ﭤــﻮ ﺳــﮕﻬﻲ‪ .‬ﭘــﺮ ﺟــﻲ ﻛــﻮ אﻫــﮍو ﻛــﻢ ﻛــﺮي ﭤــﻮ‪ ،‬ﺗــﻪ‬
‫دﻧﻴـــﺎ ﺟـــﻲ رא‪ ‬ﻋﺎﻣـــﻪ ﻳـــﺎ ﻛـــﻦ ﻫﻤـــﺪرد ﻣﻠﻜـــﻦ ﺟـــﻲ ﻣـــﺪد ﺳـــﺎن אﺗـــﻲ ﺟـــﺎ رﻫـــﺎﻛﻮ وري אﻫـــﺎ‬
‫وﭸﺎﻳﻞ آزאدي ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻴﻮ وﭠﻦ‪.‬‬
‫ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ ﺻـــﺮف ﭘﻮرﭼﻮﮔـــﺎل‪ ،‬ڏﮐـــﮡ آﻓﺮﻳﻜـــﺎ‪ ،‬روڊﻳﺸـــﻴﺎ‪ ،‬אﺳـــﺮאﺋﻴﻞ ۽ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﺎ‬
‫ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺟـــﻦ دﻧﻴـــﺎ ﺟـــﻲ ﺗـــﺎرﻳﺦ ﻣـــﺎن ﺳـــﺒﻖ ﻧـــﻪ ﺳـــﮑﻲ‪ ،‬ﻣﺎﺗﺤـــﺖ‬
‫ﻣﻠﻜـــﻦ ﮐـــﻲ آزאدي ﻧﭥـــﺎ ڏﻳـــﻦ‪ .‬ﭘـــﺮ ﺟﻬـــﮍي ﻫـــﻮא ﻟﮙـــﻲ رﻫـــﻲ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﭤـــﻮري وﻗـــﺖ אﻧـــﺪر‬
‫אﻧﻬﻦ ﺟﺎ ﻣﺎﺗﺤﺖ ﻣﻠﻚ ﺑﻪ آزאدي ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي وﻳﻨﺪא‪.‬‬
‫ـــ ﺐـــﺌ ﮭ وאﻧﮕﺮﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ آزאدي‪‬‬ ‫ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﺎ ﻧﻮﺟـــﻮאن ﻛـــﺎرﻛﻦ ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ﺟـــﻲ‬
‫ﻻ‪ ‬ﺟﺪوﺟﻬـــﺪ ﻛﻨـــﺪא‪ ،‬ﺳـــﻲ آﺋﻴﻨـــﺪي ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻲ ﻟﺸـــﻜﺮ ﺟﻠـــﺪ ﺗﻴـــﺎر ﻛـــﺮي ﺳـــﮕﻬﻨﺪא‪،‬‬
‫۽ ﭘﻮﻟﻴﺲ ﺑﻪ ﻣﻀﺒﻮط ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻨﺪא‪.‬‬

‫‪61‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺟﻬـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﭘﻮرﭼﻮﮔـــﺎل‪ ،‬ڏﮐـــﮡ آﻓﺮﻳﻜـــﺎ ۽ روڊﻳﺸـــﻴﺎ ﺧـــﻼف ﻣﻜـــﺎﻧﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺟـــﻲ‬
‫ﻣــــﺪد ﻻ‪ ‬ﺳــــﺎري آﻓﺮﻳﻜــــﺎ ﺟــــﻮن آزאد ﻗﻮﻣــــﻮن ﻫﻤــــﺪردي ۽ ﻣــــﺪد ﻛــــﺮي رﻫﻴــــﻮن آﻫــــﻦ‪ ،‬۽‬
‫ﺟﻬـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح אﺳـــﺮאﺋﻴﻞ ﺟـــﻲ ﻫـــﭣ ۾ وﻳـــﻞ אﻳﺮאﺿـــﻴﻦ ﺟـــﻲ وאﭘـــﺲ وﭠـــﮡ ﻻ‪ ‬ﭜﺮوאرﻳـــﻮن‬
‫ﻋــــﺮب ﻗﻮﻣــــﻮن ﻣــــﺪد ﻛــــﺮي رﻫﻴــــﻮن آﻫــــﻦ‪ ،‬وﻳﻨــــﺪي روس ﺳــــﻮڌو‪ .‬אﻫــــﮍي‪ ‬ﻃــــﺮح ﺳــــﺎن‬
‫ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﺪن آزאدي‪ ‬ﺟـــﻲ ﺟﺪوﺟﻬـــﺪ ﻫﻠﻨـــﺪي‪ ،‬ﭜـــﺎرت ۾ رﻫﻴـــﻞ ﺳـــﻨﺪن ﻫـــﻢ ﻗـــﻮم‬
‫ﺳــﻨﮅي ﻫﻨــﺪو ۽ ﭔﻴــﺎ אﻛﺜــﺮي ﭜــﺮوאرא ﻛﻴﺘﺮאﺋــﻲ ﻣﻠــﻚ ﻣــﺪد ڏﻳﺌــﻲ ﺳــﮕﻬﻨﺪא‪ .‬אﻫــﻮ دﻟﻴــﻞ ﺗــﻪ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﻫـــﻦ ﻏﻼﻣـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ دور ۾‪ ،‬ﭘﻨﻬـــﻨﺠﻦ ﺣـــﺎﻛﻤﻦ ﺟـــﻲ ﻓـــﻮج ۾ ﺳـــﻨﮅي ﻣﻮﺟـــﻮد ﻧـــﻪ‬
‫آﻫـــﻦ‪ ،‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻛـــﺮي آزאدي‪ ‬ﺟـــﺎ ﺣﻘـــﺪאر ﻧـــﻪ آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺻـــﺮف ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ ﺟﺬﺑـــﻪ آزאدي‪ ‬ﮐـــﻲ‬
‫ﭤﮅي ﻛﺮڻ ۽ آزאدي‪ ‬ﺟﻲ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ۾ ﺳﻨﺪن ﻫﻤﺖ ﻛﻤﺰور ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ڏﻧﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪.‬‬

‫آ‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫ﺊﮙ‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫۾‬ ‫)ب(‬

‫ﺳــــﻨﮅ دﻳــــﺶ ﺟــــﻲ دﺷــــﻤﻨﻦ ﺟــــﻮ אﻫــــﻮ دﻟﻴــــﻞ ﺑــــﻪ ﺳﺮאﺳــــﺮ ﻏﻠــــﻂ آﻫــــﻲ‪ .‬ﺳــــﻨﮅي ﺳــــﺎري‬
‫ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻲ رﻫــﺎﻛﻦ ﮐــﺎن ﻟﻴﺎﻗــﺖ ۾ ﮔﻬﮣــﻮ ﻣﭥــﻲ آﻫــﻦ‪ .‬ﻧــﻪ ﺗــﻪ ﺑــﻪ ﻫــﻨﻦ ﮐــﺎن ﮔﻬــﭧ ﻧــﻪ‬
‫آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻮ ﺑـــﺎﻧﻲ ﻣﺴـــﭩﺮ ﺟﻨـــﺎح ﺑـــﻪ ﻫـــﻚ ﺳـــﻨﮅي ﻫـــﻮ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﮐـــﻲ ﻻﺋـــﻖ ﺳـــﻤﺠﻬﻲ‬
‫ﺳـــﺎري ﺑﺮﺻـــﻐﻴﺮ ﻫﻨـــﺪ ﺟـــﻲ ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ אﮘﻴـــﺎن ﻛـــﺮي‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻮ ﻗﺎﺋـــﺪאﻋﻈﻢ ﺑﻨـــﺎﻳﻮ ﻫـــﻮ‪ .‬אﻫـــﺎ‬
‫ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﺟـــﺪא آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﻫـــﻦ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻮ آﻟـــﻪ ﻛـــﺎر ﭤـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ‬
‫ﺣﻔﺎﻇـــﺖ ﻧـــﻪ ﻛﺌـــﻲ‪ ،‬ﺑﻠـــﻚ אن ﺳـــﺎن ﺑـــﻲ وﻓـــﺎﺋﻲ ﻛﺌـــﻲ‪ .‬אن ﺟـــﻮ ﻛﺠﻬـــﻪ ﻗـــﺪر ڏوﻫـــﻪ ﺳـــﻨﮅي‬
‫ﻋـــﻮאم ۽ ﺧـــﺎص ﺗـــﻲ ﺑـــﻪ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺳـــﻨﮅي‪ ‬۾ ﭼـــﻮﮢﻲ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ‪” :‬وڇ ﻛﮇﻧـــﺪي آﻫـــﻲ‪ ،‬ﻛﻴـــﺮي‬
‫ﻛﻠـــﻮ ﻣﻀـــﺒﻮط ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﻫـــﻦ ﺟـــﻮ ﻛـــﮇڻ ﻣﺸـــﻜﻞ ﭤـــﻲ ﭘـــﻮي ﭤـــﻮ‪ .‬ﺟﻨـــﺎح‬ ‫آﻫـــﺮ‪ “،‬ﺟـــﻲ ِ‬
‫ﺻــــﺎﺣﺐ ﮐــــﻲ ﻟﻴﺎﻗــــﺖ ﺟــــﻲ آڌאر ﺗــــﻲ ڌאرﻳــــﻦ ﻣﭥــــﻲ آﻧــــﺪو‪ .‬ﻫــــﻮ אﺻــــﻮﻟﻲ ﺷــــﺨﺺ ﻧــــﻪ ﭘــــﺮ‬
‫ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﻋﻤﻠــﻲ ﺟــﻮ ﻣــﺎﮢﻬﻮ ﻫــﻮ‪ .‬ﻫــﻦ ڏﭠــﻮ ﺗــﻪ ﺳــﻨﮅي ﻋــﻮאم ﺧــﺮאب ﻏﻔﻠــﺖ ۾ ﺳــﺘﻞ ﻫﺌــﺎ‪،‬‬
‫۽ ﮐـــﻴﺲ אن אﻋﻠـــﻰ درﺟـــﻲ ﺗــــﻲ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔــــﺎد آﻧـــﺪو‪ .‬ﺟـــﻲ אﻧﻬـــﻦ ﮐــــﺎن‬
‫ﻣـــﻨﻬﻦ ﭰﻴـــﺮي ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ ﺣﻘـــﻦ ﻻ‪ ‬ﻟﮍﻳـــﻮ ﭤـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﺟـــﻦ ﮐـــﻴﺲ ﻣﭥـــﻲ ﭼـــﺎڙﻫﻴﻮ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﺳـــﻲ‬
‫وري ﮐـــﻴﺲ ﻫﻴـــﭟ ﻻﻫـــﻲ ﮀـــﮇﻳﻦ ﻫـــﺎ‪ ،‬ﺗـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي ﻫـــﻦ ﺷـــﺨﺺ ﺳـــﻼﻣﺘﻲ ۽ وڏאﺋـــﻲ אن ۾‬
‫ﭴﺎﺗﻲ ﺗﻪ‪” :‬ﺟﻦ ﺟﻮ ﮐﺎﺋﺠﻲ‪ ،‬ﺗﻦ ﺟﻮ ﮘﺎﺋﺠﻲ‪“.‬‬
‫אن ﮐـــﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﺘﺪאﻧﻦ ﻣـــﺎن ﺷـــﻴﺦ ﻋﺒﺪאﻟﻤﺠﻴـــﺪ ﺳـــﻨﮅي‪ ،‬ﺣـــﺎﺟﻲ ﻋﺒـــﺪא�‬
‫ﻫـــﺎرون‪ ،‬ﺳـــﺮ ﻏـــﻼم ﺣﺴـــﻴﻦ ﻫـــﺪאﻳﺖ א�‪ ،‬ﺧﺎﻧﺒﻬـــﺎدر אﻟﻬـــﻪ ﺑﺨـــﺶ ﺳـــﻮﻣﺮو‪ ،‬ﻣﺤﻤـــﺪ אﻳـــﻮب‬
‫ﺧـــﺎن ﮐﻬـــﮍو‪ ،‬ﭘﻴـــﺮزאدو ﻋﺒﺪאﻟﺴـــﺘﺎر‪ ،‬ﻗﺎﺿـــﻲ ﻓﻀـــﻞ א� ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻮ ﻣـــﭧ ﭘـــﺎڻ ﻫﺌـــﺎ‪ .‬ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ‬
‫ﺑـــﻪ ﻫـــﻚ ﺳـــﻨﮅي ﻣﺴـــﭩﺮ ذوאﻟﻔﻘـــﺎر ﻋﻠـــﻲ ﭜﭩـــﻮ‪ ،‬ﺳـــﺎري ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻮ ﻣـــﺪאرאﻟﻤﻬﺎم آﻫـــﻲ‪.‬‬
‫ﺟـــﻨﻬﻦ ﮐـــﻲ ڏﺳـــﻲ وאﺋﺴـــﻲ آﻟـــﻪ ﻛـــﺎر ﺳـــﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد‪ ،‬ﻣـــﻨﺠﻬﻦ‬
‫ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﺟــﻲ ﮐــﻮٽ ﻫــﺌﮡ ﻛــﺮي‪ ،‬אﻧﻬــﻲ‪ ‬درﺟــﻲ ﺗــﻲ آﻧــﺪو آﻫــﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜــﮇﻫﻦ ﻫــﻦ وﻗــﺖ ﻫــﻮ‬
‫ﺳـــﻨﮅ ﺳـــﺎن ﺑﻴﻮﻓـــﺎﺋﻲ ﻛـــﺮي‪ ،‬אن ﺟـــﻲ ﺣﻘـــﻦ ﮐـــﻲ ﭘﺎﺋﻤـــﺎل ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻮ ﻛـــﺮدאر אدא ﻛـــﺮي‬

‫‪62‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫رﻫﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ אن ﮐـــﻲ ڏوﻫـــﻪ ڏﻳـــﮡ ﺳـــﺎن ﮔـــﮇ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ﺑـــﻪ ڏوﻫـــﻪ ڏﻳـــﮡ ﮔﻬﺮﺟـــﻲ‪ .‬ﮀـــﺎ‬
‫ﻣـــﻨﺠﻬﻦ ﭘـــﻮرو ﻗـــﻮﻣﻲ ﺷـــﻌﻮر ﭘﻴـــﺪא ﭤﻴـــﻮ آﻫـــﻲ؟ ﮀـــﺎ ﻣـــﻨﺠﻬﻦ ﺻـــﺤﻴﺢ ﺳـــﭹﺎﮢﭗ ﺟـــﻮ ﻣـــﺎدو‬
‫ﭘﻴــــﺪא ﭤﻴــــﻮ آﻫــــﻲ؟ ﮀــــﺎ ﻣــــﻨﺠﻬﻦ אﻳﺘــــﺮي ﻫﻤــــﺖ ۽ ﻏﻴــــﺮت ﭘﻴــــﺪא ﭤــــﻲ آﻫــــﻲ‪ ،‬ﺟــــﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻲ‬
‫ﻣﺨﻠﺺ ﻛﺎرﻛﻨﻦ ﺟﻲ ﭘﻮﺋﻮאري ﻳﺎ ﻣﺪد ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻲ؟‬
‫ﭜﭩــــﻮ ﺻــــﺎﺣﺐ ﺑــــﻪ ﺟﻨــــﺎح وאﻧﮕــــﺮ ﺳﻴﺎﺳــــﺖ ﻋﻤــــﻞ ﺟــــﻮ ﺳﻴﺎﺳــــﺘﺪאن آﻫــــﻲ‪ .‬ﻫــــﻮ ﻗــــﻮﻣﻲ‬
‫ﻛــﺎرﻛﻦ ﻧــﻪ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺟــﻮ אﺻــﻮﻟﻦ ﺧــﺎﻃﺮ ﭘــﺎڻ ﮐــﻲ ﻣﺼــﻴﺒﺖ ۾ ﻣﺒــﺘﻼ ﻛــﺮي‪ .‬ﻫــﻦ ﮐــﻲ ﭘﺘــﻮ‬
‫آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﮐﻬــﮍي ﺻــﺎﺣﺐ ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﺣﻘــﻦ ﻻ‪ ‬ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ﺟــﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔــﺖ‬
‫ﻛﺌـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ אﻧﺠـــﻮ ﮀـــﺎ ﺣﺸـــﺮ ﭤﻴـــﻮ! ﺑـــﺎوﺟﻮد אﻛﺜﺮﻳـــﺖ ﺟـــﻲ ﻫـــﻦ ﮐـــﻲ وزאرت ﺗـــﺎن ﻻﻫـــﻲ‬
‫ﮀـــﮇﻳﺎﺋﻮن‪ ،‬ﺗـــﻪ ﺳـــﺎﮘﻴﺎ ﺳـــﻨﮅي ﻣﻴﻤﺒـــﺮ ﭰـــﺮي وﭸـــﻲ ڌאرﻳـــﻦ ﺟـــﻲ אﻳﺠﻨـــﭧ ﭘﻴـــﺮ אﻻﻫـــﻲ ﺑﺨـــﺶ‬
‫ﺟـــﻲ ﭘﻮﻳـــﺎن ﺑﻴﭡـــﺎ‪ ،‬۽ ﻧـــﻪ وري ووﭨـــﺮن ۾ אﻳـــﮇي ﺳـــﺠﺎﮘﻲ ﻫﺌـــﻲ ﺗـــﻪ אﻫـــﮍي ﻏـــﺪאر ﺟـــﻲ ﻣﭩـــﻲ‬
‫ﭘﻠﻴــﺖ ﻛــﻦ‪ .‬وري ﺑــﻪ ﺟــﮇﻫﻦ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﮐــﻲ ﮀــﮇي‪ ،‬ﮐﻬــﮍي ﺻــﺎﺣﺐ ﺣﻜﻤــﺮאن ﻃﺒﻘــﻲ ﺟــﻲ‬
‫ﭼــــﻮڻ ﻣﻄــــﺎﺑﻖ ون ﻳﻮﻧــــﭧ ﭠــــﺎﻫﮡ ﺟــــﻮ وאﻋــــﺪو ﻛﻴــــﻮ‪ ،‬ﺗــــﻪ אﻧﻬــــﻦ ﮐــــﻴﺲ אﻗﺘــــﺪאر ۾ آﻧــــﺪو‪.‬‬
‫ﺗﻨﻬﻨﻜــﺮي ﭜﭩــﻮ ﺻــﺎﺣﺐ ﺑــﻪ ﺟﻨــﺎح ﺻــﺎﺣﺐ وאﻧﮕــﺮ ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ ﮔــﺎدي אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﻃﺒﻘــﻲ ﻣﻌﺮﻓــﺖ‬
‫ﻗــﺎﺋﻢ رﮐــﮡ ﮔﻬــﺮي ﭤــﻮ‪ ،‬ﺟــﻦ ﮐــﻴﺲ ﻃﺎﻗــﺖ ۾ آﻧــﺪو آﻫــﻲ‪ .‬ﻫــﻦ ﮐــﻲ ﺧﺒــﺮ آﻫــﻲ ﺗــﻪ אﻫــﻮﺋﻲ‬
‫ﻃﺒﻘــﻮ ﻫــﻮ‪ ،‬ﺟــﻦ ﺟــﮇﻫﻦ ﻟﻴﺎﻗــﺖ ﻋﻠــﻲ ﺧــﺎن ﮐــﻲ ﻗﺘــﻞ ﻛﺮאﻳــﻮ‪ ،‬ﺗــﻪ אن ﺟــﻮ دאد ﻓﺮﻳــﺎد ﻧــﻪ ﭤﻴــﻮ‪.‬‬
‫אﻫـــﻮﺋﻲ ﻃﺒﻘـــﻮ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺧﻮאﺟـــﻪ ﻧـــﺎﻇﻢ אﻟـــﺪﻳﻦ ﮐـــﻲ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬۾ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ ﻫـــﺌﮡ ۽‬
‫ﻣﺴـــﻠﻢ ﻟﻴـــﮓ ﭘـــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﺻـــﺪر ﻫـــﺌﮡ ﺟـــﻲ ﺑـــﺎوﺟﻮد‪ ،‬وزאرت ﻋﻈﻤـــﻰ ﺗـــﺎن ﻻﻫـــﻲ ﮀـــﮇﻳﻮ‪،‬‬
‫ﺗــﻪ ﻛﺠﻬــﻪ ﺑــﻪ ﻧــﻪ ﭤﻴــﻮ‪ .‬ﺳــﺎري ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻲ ﺗــﺎرﻳﺦ אﻫــﮍن ﻣﺜــﺎﻟﻦ ﺳــﺎن ﭜــﺮي ﭘﺌــﻲ آﻫــﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻴﺎﺳـــــﺖ ﻋﻤﻠـــــﻲ‪ ‬ﺟـــــﻲ ﺻـــــﺎﺣﺐ ذوאﻟﻔﻘـــــﺎر ﻋﻠـــــﻲ ﭜﭩـــــﻲ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠـــــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــــﻲ ﻛﻴﺮﻳﺌـــــﺮ‬
‫)‪ (Career‬ﻻ‪ ،‬אﻫﻲ ﺳﭛ ﻣﺜﺎل ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﺎﻣﻬﻮن رﮐﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺟـــﮇﻫﻦ ﺟﻨـــﺮل אﻳـــﻮب ﺟـــﻲ ڏﻳـــﻨﻬﻦ ۾‪ ،‬ﭔـــﻴﻦ ﻗـــﻮﻣﻲ ﻛـــﺎرﻛﻨﻦ ﺳـــﺎن ﮔـــﮇ ﻣـــﻮن ﮐـــﻲ‬
‫ﻧﻈﺮﺑﻨـــﺪ ﻛﻴـــﻮ ﻫﺌـــﺎﺋﻮن‪ ،‬۽ ﻛﺠﻬـــﻪ وﻗـــﺖ ﭘـــﻮ‪ ‬ﺧـــﺎن ﻋﺒـــﺪאﻟﻐﻔﺎر ﺧـــﺎن ۽ ﻣﻮﻻﻧـــﺎ ﭜﺎﺷـــﺎﻧﻲ‪‬‬
‫ﮐــــﻲ آزאد ﻛــــﺮي ﮀــــﮇﻳﺎﺋﻮن‪ ،‬ﭘــــﺮ ﻣــــﻮن ﮐــــﻲ ﺟﻴــــﻞ ۾ رﮐﻴــــﻮ وﻳﭡــــﺎ ﻫﺌــــﺎ‪ .‬אن ﺗــــﻲ ﻧــــﻮאب‬
‫ﻛﺎﻻﺑـــﺎغ‪ ،‬ﻣﻴـــﺎن אﻧـــﻮر ﻋﻠـــﻲ‪ ‬ڊאﺋﺮﻳﻜﭩـــﺮ آف אﻧﭩﻴﻠﻴﺠـــﻨﺲ ﮐـــﺎن אن ﺟـــﻮ ﺳـــﺒﺐ ﭘﮁﻴـــﻮ ﺗـــﻪ‬
‫אن ﻻ‪ ،‬ﺟﻮ ﺟﻮאب ﻣﻴﺎن ﺻﺎﺣﺐ ڏﻧﻮ ﺳﻮ ﺑﻪ ﺳﻤﺠﻬﮡ ﻻﺋﻖ آﻫﻲ‪ .‬ﭼﻲ‪:‬‬
‫ﺟﻲ‪ .‬אﻳﻢ‪ .‬ﺳﻴﺪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾ ﺳﭛ ﮐﺎن وڌﻳﻚ ﺧﻄﺮﻧﺎכ ﻣﺎﮢﻬﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ (1‬ﻫﻮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ ﻧﻄﺮﻳﻪ ﻗﻮﻣﻴﺖ ﺧﻼف ﻛﻴﺲ ﺗﻴﺎر ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ (2‬ﻫﻦ ﻋﺎﻟﻤﻲ ﺳﻮچ رﮐﻲ‪ ،‬ﭔﺎﻫﺮﻳﻦ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ (3‬ﻫــــﻮ ﻣﻐﺮﺑــــﻲ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن אﺳــــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ ‪ 310‬ﻣﻴﻤﺒــــﺮن ﻣــــﺎن‪ ،‬ﺳــــﺘﻦ ﻣﻴﻤﺒــــﺮن ﺟــــﻲ‬
‫ﭘـــﻮﺋﻠﮙﻲ ﻫﻮﻧـــﺪي ﺑـــﻪ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﻣـــﺎن ون ﻳﻮﻧـــﭧ ﮐـــﻲ ڊאﻫـــﮡ ﺟـــﻮ ﭠﻬـــﺮא‪ ‬ﭘـــﺎس ﻛﺮאﺋـــﻲ‬
‫ﺳﮕﻬﻴﻮ‪.‬‬
‫‪ (4‬ﻫﻦ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺷﺎﮔﺮد ۽ دאﻧﺸﻮر ﻃﺒﻘﻲ ۾ ﺳﻨﮅﻳﺖ ﺟﻮ ﺟﺬﺑﻮ ﭘﻴﺪא ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬

‫‪63‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫‪ (5‬ﻫـــﻦ ﻧﻈﺮﻳـــﻪ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﺧـــﻼف ﺳـــﻨﮅي ﻗﻮﻣﻴـــﺖ ﺟـــﻲ ﻣﺴـــﺌﻠﻲ ﮐـــﻲ ﺣﻮﺻـــﻠﻲ ۽‬
‫ﻫﻤﺖ ﺳﺎن ﭘﻴﺶ ﻛﺮي‪ ،‬ﺳﻨﮅﻳﻦ ﻻ‪ ‬ﻗﻮﻣﻲ ﻣﻘﺼﺪ وאﺿﺢ ﻛﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫אن ﻣـــﺎن ﻣﻌﻠـــﻮم ﭤـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻨﺪو ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﮅ ۾ ﻟﻴﺎﻗـــﺖ ﺟـــﻲ ﻛﻤـــﻲ ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﮐـــﻲ‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﺎ دﺷﻤﻦ ﺑﻪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻣﺠﺒﻮر آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻛــــﺎﻣﻮرن ۾ ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﻣﺤﻤــــﺪ ﻣﻮﺳــــﻰ ﺟﻬــــﮍو אﻧﺠﻨﻴﺌــــﺮ ﭘﻴــــﺪא ﻛﻴــــﻮ‪ ،‬ﺟــــﻮ ﺳــــﺎري‬
‫ﻣﻐﺮﺑــﻲ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻮ ﭼﻴــﻒ אﻧﺠﻨﻴﺌــﺮ ﭤــﻲ رﻫﻴــﻮ‪ .‬ﻫــﻦ ﻣﺴــﭩﺮ آﺧﻮﻧــﺪ ﭼﻴﺌــﺮﻣﻴﻦ رﻳﻠــﻮي‬
‫ﺑــــــﻮرڊ‪ ،‬ﺷــــــﻴﺦ ﻋﺒــــــﺪאﻟﺒﺎﻗﻲ ڊאﺋﺮﻳﻜﭩــــــﺮ אﻳﺮﻳﮕﺮﻳﻜﻠﭽــــــﺮ‪ ،‬ﺟــــــﻲ‪ .‬אﻳــــــﻢ‪ .‬ﺷــــــﻴﺦ‪ ،‬ﻣﺴــــــﭩﺮ‬
‫ﻋﺒﺪאﻟﺮﺳــــﻮل ﭘﺎﻧــــﮅﻳﺎﮢﻲ‪ ،‬آﻓﺘــــﺎب אﺣﻤــــﺪ ﻗﺎﺿــــﻲ‪ ،‬ﻏــــﻼم ﻣﺼــــﻄﻔﻰ ﺷــــﺎﻫﻪ‪ ،‬ﻣﺴــــﭩﺮ ﻋﺜﻤــــﺎن‬
‫ﻋﻠـــﻲ ﻋﻴﺴـــﺎﮢﻲ‪ ،‬ﻣﺤﻤـــﺪ אﺑـــﺮאﻫﻴﻢ ﺟـــﻮﺋﻲ‪ ،‬ڊאﻛﭩـــﺮ ﻧﺒـــﻲ ﺑﺨـــﺶ ﺑﻠـــﻮچ وﻏﻴـــﺮه ﺟﻬـــﮍא ﻻﺋـــﻖ‬
‫آﻓﻴﺴﺮ ﭘﻴﺪא ﻛﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻫﻨـــﺪن ﺟـــﻲ אﻫـــﺎ ﺣﺎﻟـــﺖ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ אﭸـــﺎ ﺗـــﺎﺋﻴﻦ אﻧﮕﺮﻳـــﺰن ﺧـــﻼف آزאدي‪ ‬ﺟـــﻲ ﻫﻠﭽـــﻞ ﺟـــﺎ‬
‫ﻛـــﺎرﻛﻦ ﺷـــﺮي ﺟﻴﺮאﻣـــﺪאس دوﻟﺘـــﺮאم ۽ ُאﭼﺎرﻳـــﺎ ﻛﺮﭘـــﺎﻻﮢﻲ ﭜـــﺎرت ﺟـــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﺖ ﺗـــﻲ‬
‫ﭼﮝـــﻮ אﺛـــﺮ رﮐـــﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬ﺳـــﻨﮅي ﻫﻨـــﺪن ﺟـــﻮ ﻧﻮﺟـــﻮאن ﻃﺒﻘـــﻮ ﺋـــﻲ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮ ﭜـــﺎرت ۾ ﺳـــﻨﮅﻳﺖ‬
‫ﺟـــﻲ ﺟـــﻮت ﺟﻼﻳـــﻮ אﭼـــﻲ‪ ،‬ﭘـــﺮ ﭜـــﺎرت ۾ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ﻋﻠﺤـــﺪه ﻣﻠـــﻚ ﻧـــﻪ ﻫـــﺌﮡ ﺟـــﻲ ﺑـــﺎوﺟﻮد‬
‫ﺳــﻨﮅي ﭔــﻮﻟﻲ‪ ‬ﮐــﻲ ﻣﻠﻜــﻲ زﺑــﺎن ﺗﺴــﻠﻴﻢ ﻛﺮאﻳــﻮ אﭤــﻦ‪ ،‬۽ ﻧــﻮﭨﻦ ﺗــﻲ ﺳــﻨﮅي ﻟﻔــﻆ ﻟﮑﺎﻳــﺎ‬
‫אﭤـــﻦ‪ .‬ﺳـــﻨﮅي ﻫﻨـــﺪو אﺗـــﻲ ﺳـــﻮل ﺳـــﺮوس‪ ،‬אﻧﺠﻨﻴﺌـــﺮي‪ ،‬ﺗﻌﻠـــﻴﻢ‪ ،‬ﻫﻴﻠـــﭣ ۽ ﻣﻠﭩـــﺮي وﻏﻴـــﺮه‬
‫ﮐﺎﺗﻦ ۾ ﻣﮑﻴﻪ ﻋﻬﺪن ﺗﻲ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺗﻨﻬﻨﻜـــﺮي אﻫـــﺎ ﺷـــﻜﺎﻳﺖ ﻛـــﺮڻ ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﮅ آزאد ﻛـــﺮאﺋﮡ ﺑﻌـــﺪ ﺳـــﻨﮅي ﺳﻴﺎﺳـــﺘﺪאﻧﻦ ﻳـــﺎ‬
‫ﻛــﺎﻣﻮرن ﻳــﺎ وאﭘــﺎرﻳﻦ ۾ אﻫﻠﻴــﺖ ﻧــﻪ ﭤﻴﻨــﺪي ﺟــﻮ ﻣﻠــﻚ ﻫﻼﺋــﻲ ﺳــﮕﻬﻦ‪ ،‬ﺳــﺎ ﮘﺎﻟﻬــﻪ ﺳﺮאﺳــﺮ‬
‫ﻏﻠﻂ آﻫﻲ‪.‬‬
‫אﺳـــﺎن ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ آزאدي‪ ،‬ﺑﻌـــﺪ ﺳـــﻨﮅي ﻫﻨـــﺪن ۽ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻴﻦ ﻣـــﺎن ﺟـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ﺳـــﺎن‬
‫وﻓـــﺎدאر ﭤـــﻲ‪ ،‬ﻧﻈﺮﻳـــﻪ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﮐـــﻲ ﭰﭩـــﻮ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻨﮅي زﺑـــﺎن ۽ ﻛﻠﭽـــﺮ אﺧﺘﻴـــﺎر ﻛـــﺮي‪،‬‬
‫ﺳـــﻨﮅي ﻣﻔـــﺎد ﻻ‪ ‬دﻟﭽﺴـــﭙﻲ وﭠﻨـــﺪא‪ ،‬ﺗـــﻦ ﮐـــﻲ ﺑـــﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ אﻧﺘﻈـــﺎﻣﻲ ﻛﺎروﺑـــﺎر ﻻ‪ ‬ﻛﺘـــﺐ‬
‫آﮢﻲ ﺳﮕﻬﻮن ﭤﺎ‪.‬‬
‫אزאﻧﺴــــﻮא‪ ‬ﻫــــﻲ ﺟﻴﻜــــﻲ אﺳــــﺎﻧﺠﺎ ﻫﺰאرﻫــــﺎ ﺗﻌﻠــــﻴﻢ ﻳﺎﻓﺘــــﻪ ﻧﻮﺟــــﻮאن ﺳــــﺎل ﺑــــﻪ ﺳــــﺎل‬
‫ﻛــﺎﻟﻴﺠﻦ ۽ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳــﭩﻴﻦ ﻣــﺎن ﺗﻌﻠــﻴﻢ ﭘــﺎﺋﻲ ﻧﻜــﺮن ﭤــﺎ ۽ ﺑــﻲ روزﮔــﺎر ﭤــﻲ درﺑــﺪر ﭰــﺮن‬
‫ﭤــﺎ‪ ،‬ﺗــﻦ ﮐــﻲ ﻛــﻢ ﺳــﺎن ﻻﺋــﻲ ﺳــﮕﻬﺒﻮ‪ .‬אﻧﻬــﻦ ﺟــﻲ ﺗــﺎزه دم ۽ ﻓﻌــﺎل ﻟﻴــﺎﻗﺘﻦ ﺳــﺎن ﻗــﻮﻣﻲ‬
‫ﺗﻌﻤﻴﺮ ۾ ﭘﻮرو ﭘﻮرو ﻓﺎﺋﺪو وﭠﻲ ﺳﮕﻬﺒﻮ‪.‬‬

‫ي“‬ ‫ﺌ‬ ‫ﺊﮙ‬ ‫اوار آزاد‬ ‫۽‬ ‫ا‬ ‫)ت ( ”‬

‫אﻫـــﻮ دﻟﻴـــﻞ ﺑـــﻪ ﻏﻠـــﻂ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ۾ ‪ 2‬ﻛـــﺮوڙ ‪ 25‬ﻟـــﮏ אﻳﻜـــﮍ آﺑـــﺎدي‪ ‬ﻻﺋـــﻖ زﻣـــﻴﻦ‬
‫زرאﻋـــﺖ ﻻ‪ ‬ﻣﻮﺟـــﻮد آﻫـــﻲ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن אﻧـــﺪر ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛﻴـــﻞ ﻛﺎرﺧـــﺎﻧﻦ ﻣـــﺎن ﺳـــﺘﺮ ﺳـــﻴﻜﮍو‬

‫‪64‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻛﺎرﺧﺎﻧـــﺎ ﺳـــﻨﮅ ۾ آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي אﻳﻜﺴـــﺎﺋﻴﺰ ڊﻳـــﻮﭨﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ وڏو ﺣﺼـــﻮ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ‬
‫ﮐــﻲ ﺳــﻨﮅ ﻣــﺎن ﻣﻠــﻲ ﭤــﻮ‪ .‬אﺳــﺎن وٽ ﻛﺮאﭼــﻲ ﺑﻨــﺪر ﻛــﺮي‪ ،‬ﻛﺴــﭩﻤﺲ ذرﻳﻌــﻲ ﺳــﻨﮅ ﮐــﻲ‬
‫وڏي ﭘﻴـــﺪאﺋﺶ ﺣﺎﺻـــﻞ ﭤﺌـــﻲ ﭤـــﻲ‪ .‬ﻛﺮאﭼـــﻲ وאﭘـــﺎر ﺟـــﻮ وڏو ﻣﺮﻛـــﺰ آﻫـــﻲ‪ .‬אﻧﻜـــﺮي אﻧﻜـــﻢ‬
‫ﭨــﻴﻜﺲ‪ ،‬ﺳــﻴﻠﺰ ﭨــﻴﻜﺲ ﺟــﻮن رﻗﻤــﻮن אﺳــﺎن ﮐــﻲ ﺣﺎﺻــﻞ ﭤــﻲ ﺳــﮕﻬﻦ ﭤﻴــﻮن‪ .‬אﻫــﻲ ﺳــﭛ‬
‫ﭨـــﻴﻜﺲ ﺟـــﻲ ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻲ ﻫـــﭣ ۾ وﭸـــﻦ ﭤـــﺎ‪ ،‬ﺳـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ‬
‫آزאدي ﺑﻌــﺪ ﺳــﻨﮅ ﺳــﺮﻛﺎر ﺟــﻲ ﺣــﺎﻟﻲ ﭤــﻲ ﺳــﮕﻬﻦ ﭤــﺎ‪ .‬ﺳــﻨﮅ ۾ ﺗﻴــﻞ‪ ،‬ﮔــﺌﺲ ۽ ﭔــﻴﻦ ﮐــﺎﮢﻴﻦ‬
‫ﺟـــﻲ ﻧﻜـــﺮڻ ﺟـــﺎ ﭘـــﮡ אﻣﻜـــﺎن آﻫـــﻦ‪ .‬ﺳـــﻨﮅ ۾ ﺑﻬﺘـــﺮﻳﻦ ﺗﺮﻗـــﻲ‪ ‬۽ ﺗﻌﺒﻴـــﺮ ﻻ‪ ‬ذرﻳﻌـــﺎ ﻣﻮﺟـــﻮد‬
‫آﻫـــﻦ‪ .‬ﺟـــﻲ אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻣﻔـــﺎد ﻻ‪ ‬ﻛﺘـــﺐ آﮢﺠـــﻲ‪ .‬ﺗـــﻪ ﭤـــﻮري وﻗـــﺖ אﻧـــﺪر ﺳـــﻨﮅ ﺑـــﻲ‬
‫ﻣﺜﺎل ﺗﺮﻗﻲ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻣﻠﻚ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻮ‪.‬‬

‫ري‬ ‫ده ﺌ راج ﺌن آزادي ﺌ‬ ‫ري‪،‬‬ ‫ﮙ‬ ‫ي ﺊ‬ ‫)ث( ”‬

‫ا‪“ .‬‬

‫ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ۾ ﻗــــﻮﻣﻲ ﺑﻴــــﺪאري ﭘﻴــــﺪא ﭤــــﻲ رﻫــــﻲ آﻫــــﻲ‪ .‬אن ﮘﺎﻟﻬــــﻪ ﮐــــﺎن אﻧﻜــــﺎر ﻛــــﺮڻ‪،‬‬
‫ﺣﻘﻴﻘــــﺘﻦ ﮐــــﺎن ﻣــــﻨﻬﻦ ﻣــــﻮڙڻ ﺟــــﻲ ﺑﺮאﺑــــﺮ ﭤﻴﻨــــﺪو ﺗــــﻪ ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ ﻣﭥــــﺎﻫﻴﻦ ﻃﺒﻘــــﻲ ﺟــــﻲ‬
‫אﻛﺜﺮﻳــــﺖ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﺳــــﺎﻣﺮאج ﺟــــﻲ ڊپ ۽ ﻻﻟــــﭻ ﻛــــﺮي‪ ،‬אﻧﻬــــﻦ ﺟــــﻲ ﭘﻮﻳــــﺎن ﻫﻠــــﻲ‬
‫رﻫــﻲ آﻫــﻲ‪ .‬ﭘــﺮ ﺟﻬــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح ﻫــﻮ ﻻﻟــﭻ ﺧــﺎﻃﺮ ڌאرﻳــﻦ ﺟــﺎ ﭘﻮﺋﻠــﮗ ﭤــﻲ رﻫــﮡ ﻻ‪ ‬ﺗﻴــﺎر آﻫــﻦ‬
‫ﺳـــﺎﮘﻲ‪ ‬ﻃـــﺮح ﺳـــﺎن ﻫـــﻮ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ ﻫـــﭣ ۾ ﻃﺎﻗـــﺖ אﭼـــﮡ ﺑﻌـــﺪ אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ ﭘـــﻮﺋﻠﮙﻲ‪ ‬۽‬
‫ﻓﺮﻣـــﺎﻧﺒﺮدאري‪ ‬ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺗﻴـــﺎر ﭤـــﻲ وﻳﻨـــﺪא‪ .‬ﻫـــﻲ אﺑـــﻦ אﻟﻮﻗـــﺖ ﻫﻤﻴﺸـــﻪ ﺣـــﺎﻟﺘﻦ ﮐـــﻲ ڏﺳـــﻲ‪،‬‬
‫ڍﻧﮃ ﺟﻲ ﭘﮑﻴﻦ وאﻧﮕﺮ‪ ،‬ﺳﺎون ﺳﺮن ڏي رخ ﺑﻼﺋﻴﻨﺪא آﻫﻦ‪.‬‬

‫ﺑ ؟‬ ‫ري‬ ‫ي رح ﺌ‬ ‫)‪ (2‬ﺌ راج ﺌن آزادي‬

‫ﭘﺎﻛﺴـــــﺘﺎن ﺟـــــﻲ ﺣﻜﻤـــــﺮאن ﻃﺒﻘـــــﻲ ﺟـــــﻲ ﻛﻮﺗﺎﻫـــــﻪ ﻧﻈـــــﺮي‪ ‬ﺑـــــﺪאﻋﻤﺎﻟﻦ ﻣﻠﻜـــــﻲ‬

‫ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﮐــﻲ ﻣــﺮڻ ﺟــﻲ ﻣﻨﺠــﻲ‪ ‬ﺗــﻲ آﮢــﻲ ﮀــﮇﻳﻮ آﻫــﻲ‪ .‬אﻧﻬــﻦ ﺣــﺎﻟﺘﻦ ۾ ﻣﻈﻠــﻮم ﻗــﻮﻣﻦ‬
‫ﺟﻬــــﮍوכ ﺑﻴﻨﮕــــﺎﻟﻴﻦ‪ ،‬ﺳــــﻨﮅﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻠــــﻮﭼﻦ ۽ ﭘﭡــــﺎﮢﻦ ۾ ﺑــــﻲ آرאﻣــــﻲ روز ﺑــــﺮوز وڌڻ ﻟﮙــــﻲ‪.‬‬
‫ﺟــــﻨﻬﻦ ﻛــــﺮي ﮔﻬﮣــــﻲ ﺟﺪوﺟﻬــــﺪ ﺑﻌــــﺪ ﺑﻴﻨﮕــــﺎل آزאدي ﺣﺎﺻــــﻞ ﻛــــﺮي وﻳــــﻮ‪ .‬ﺑﻠــــﻮچ ۽‬
‫ﭘﺨﺘـــﻮن آزאدي ﺣﺎﺻـــﻞ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﭘـــﺎڻ ﭘﺘـــﻮڙي رﻫﻴـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ۾ ﺑﻴـــﺪאري ﭘﻴـــﺪא ﭤـــﻲ‬
‫ﭼﻜــــﻲ آﻫــــﻲ ۽ ﻣــــﻨﺠﻬﻦ ﺳــــﻨﮅودﻳﺶ ﺗﺤﺮﻳــــﻚ ﺟــــﻲ ﻧــــﺎﻟﻲ ﺳــــﺎن آزאدي‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺷــــﺶ‬
‫ﺷـــﺮوع ﭤـــﻲ وﻳﺌـــﻲ آﻫـــﻲ‪ ،‬אن ﺳﻠﺴـــﻠﻲ ۾ ﻛﻴﺌـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﺟﻴـــﻞ ﭜـــﻮﮘﻲ رﻫﻴـــﺎ آﻫـــﻦ ۽ ﻛـــﻲ‬
‫ﻣﺎرﻳﺎ وﻳﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫אﻫــــﮍﻳﻦ ﺣــــﺎﻟﺘﻦ ﻫﻴــــﭟ ﻛﻬــــﮍي ﻃــــﺮح ﺳــــﺎن ﺑــــﻴﻦ אﻻﻗــــﻮאﻣﻲ رא‪ ‬ﻋﺎﻣــــﻪ ﻫــــﻨﻦ ﻣﻈﻠــــﻮم‬
‫ﻗـــﻮﻣﻦ ﮐـــﻲ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻲ ﭼﻨﺒـــﻲ ۾ ﭘﻴﮍﺑـــﻮ ڏﺳـــﻲ ﮔﻬﮣـــﻮ وﻗـــﺖ ﻣـــﺎٺ ۾‬

‫‪65‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫رﻫﻨـــــﺪي! روس‪ ،‬ﭜـــــﺎرت‪ ،‬ﻋـــــﺮب دﻧﻴـــــﺎ‪ ،‬אﻓﻐﺎﻧﺴـــــﺘﺎن ﭔـــــﻴﻦ ﺟﻤﻬﻮرﻳـــــﺖ ۽ آزאدي ﭘﺴـــــﻨﺪ‬
‫ﻣﻠﻜـــﻦ‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸـــﮧ ﻣﻈﻠـــﻮم ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﻲ ﻣـــﺪد ﭘﺌـــﻲ ﻛﺌـــﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬آﺋـــﻮن ﻧﭥـــﻮ ﺳـــﻤﺠﻬﺎن ﺗـــﻪ‬
‫ﺻــﺤﻴﺢ ﺣﻘﻴﻘــﺘﻦ ﮐــﺎن آﮔﺎﻫــﻪ ﭤــﻴﮡ ﺑﻌــﺪ ﻫــﻮ ﻓﻘــﻂ دﻧﻴــﺎ ﺟــﻲ ﻫــﻦ ﭜــﺎﮜﻲ ﺟــﻲ ﻗــﻮﻣﻲ آزאدي‪‬‬
‫ﻻ‪ ‬وڙﻫﻨـــﺪڙ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ אﺧﻼﻗـــﻲ ۽ ﻣـــﺎدي ﻣـــﺪد ڏﻳـــﮡ ﮐـــﺎن אﻧﻜـــﺎر ﻛﻨـــﺪא‪ .‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ‬
‫ﻫﻤـــﺖ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻲ وﺟـــﻮد ﮐـــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﻗﺮﺑـــﺎﻧﻴﻦ ۽ ﻻﮘﻴﺘـــﻲ ﺟﺪوﺟﻬـــﺪ ﺳـــﺎن‬
‫ﺗﺴـــﻠﻴﻢ ﻛﺮאﺋﮣـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﭘـــﻮ‪ ‬ﭘـــﺎﮢﻬﻲ وﻳﻨـــﺪא ﺣـــﺎﻻت ﺳـــﺎزﮔﺎر ﭤﻴﻨـــﺪא‪ .‬ﻫـــﻚ ﻫـــﺰאر ﺗﺮﺑﻴـــﺖ‬
‫ﻳﺎﻓﺘــــﻪ آزאدي‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻛــــﺎرﻛﻦ‪ ،‬ﺳــــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﻃﺎﻗــــﺖ ﮐــــﻲ زﺑــــﻮن ﻛــــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﮔﻬﮣــــﻮ ﻛﺠﻬــــﻪ‬
‫ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ אﻣﺮﻳﻜـــﺎ ﺟﻬـــﮍو ﻃـــﺎﻗﺘﻮر ﻣﻠـــﻚ ﺑـــﺎوﺟﻮد ﻫﻴـــﮇي‪ ‬ﻃﺎﻗـــﺖ ﺟـــﻲ‪ ،‬وﻳﭩﻨـــﺎم ﮐـــﻲ‬
‫ﻏــﻼم رﮐــﻲ ﺳــﮕﻬﮡ ۾ ﻛﺎﻣﻴــﺎب ﻧــﻪ ﭤــﻲ ﺳــﮕﻬﻴﻮ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺗــﻪ ﻫــﻲ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ‬
‫ﻣﻔﺎد ﺳﺎﻣﺮאﺟﻲ ﻛﻴﺘﺮو وﻗﺖ ﺳﺎري‪ ‬ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﻏﻼم رﮐﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪא‪.‬‬
‫ﻛــــﻲ ﻣــــﺎﮢﻬﻮ ﺟــــﻮ אﺋــــﻴﻦ ﻇــــﺎﻫﺮ ﻛــــﺮي رﻫﻴــــﺎ آﻫــــﻦ ﺗــــﻪ‪” ،‬ﻣﻮﺟــــﻮده ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ‬
‫ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻲ ﮔﺮﻓـــﺖ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﺗـــﻲ אﻫـــﮍو ﻣﻀـــﺒﻮط ﭤـــﻲ وﻳﭡـــﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺟـــﻮ אن ﻣـــﺎن ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ‬
‫آزאدي ﻣﺸـــﻜﻞ ﭘﻴﺌـــﻲ ﻧﻈـــﺮ אﭼـــﻲ‪ .‬ﺧﺼﻮﺻـــﺎً אن ﺣﺎﻟـــﺖ ۾‪ ،‬ﺟـــﻮ אﺳـــﺎن ﺟـــﺎ ڏﺳـــﮣﺎ وאﺋﺴـــﮣﺎ‬
‫ﺳﻴﺎﺳـــﺘﺪאن‪ ،‬ﭘﻴـــﺮ‪ ،‬وڏﻳـــﺮא‪ ،‬ﻛـــﺎﻣﻮرא ڌאرﻳـــﻦ ﺟـــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ﺗﺴـــﻠﻂ ﺟـــﺎ אوزאر ﺑﻨﺠـــﻲ ﻛـــﻢ‬
‫ﻛــﺮي رﻫﻴــﺎ آﻫــﻦ‪ ،‬ﺳــﻨﺪن زﺑــﺎن אﺧﺘﻴــﺎر ﻛﻨــﺪא رﻫــﻦ ﭤــﺎ‪ ،‬ﮔﻬــﺮن ۾ אردو ﮘﺎﻟﻬــﺎﺋﮡ ۾ ﻓﺨــﺮ‬
‫ﺳـــﻤﺠﻬﮡ ﻟﮙـــﺎ آﻫـــﻦ‪ ،‬ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻴﻦ ﮐـــﻲ ﺳـــﮛ ڏﻳﺌـــﻲ אﻗﺘـــﺪאر ﺣﺎﺻـــﻞ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬رﺳـــﺘﻮ ﻫﻤـــﻮאر‬
‫ﻛــﺮڻ ۾ ﺷــﺮم ﻧﭥــﻮ אﭼــﻴﻦ‪ ،‬ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺟﺪאﮔﺎﻧــﻪ ﻗــﻮم ﺟــﻲ وﺟــﻮد ﮐــﺎن אﻧﻜــﺎر ﻛﻨــﺪڙن ﺳــﺎن‬
‫ﭔـــﺎﻧﻬﻦ ﭔﻴﻠـــﻲ ﭤـــﻲ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ ﭘـــﻮﺋﻠﮙﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ آوאز אﭤـــﺎرﻳﻦ ﭤـــﺎ وﻏﻴـــﺮه“ ﺗـــﻪ آ‪ ‬אﻧﻬـــﻦ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ‬
‫ﺟﻲ אﻧﻬﻦ ﺟﻤﻠﻲ دﻟﻴﻠﻦ ﮐﻲ ﺑﺰدﻟﻲ ۽ ﺷﺮﻣﻨﺎכ ﻧﺎאﻣﻴﺪي ﺟﻲ ﺻﻔﺖ ﺳﻤﺠﻬﺎن ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﻣــﻮﻧﮑﻲ ﭘﺘــﻮ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﻣــﺎن ﻛﻴﺘﺮאﺋــﻲ אﻫــﮍא آﻫــﻦ‪ ،‬ﺟــﻦ ﻫــﺮ ﺣــﺎﻛﻢ אﮘﻴــﺎن ﭘــﺎڻ‬
‫ﮐـــﻲ ﻛﻤـــﺰور ﺳـــﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﻏﻼﻣﺎﻧـــﻪ ذﻫﻨﻴـــﺖ ﺳـــﺒﺐ ﻧﺎﭼـــﺎرﮔﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ دﻟﻴـــﻞ ﭘـــﻴﺶ‬
‫ﻛﻨـــﺪא آﻫـــﻦ‪ .‬אﻫـــﻲ אﻧﮕﺮﻳـــﺰن ﺟـــﻲ ڏﻳـــﻨﻬﻦ ۾ ﺑـــﻪ ﻫﺌـــﺎ‪ ،‬۽ ﻫـــﺎﮢﻲ ﺑـــﻪ آﻫـــﻦ‪ .‬ﭘـــﺮ אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ‬
‫ﻣﻮﺟـــﻮدﮔﻲ ﻛـــﮇﻫﻴﻦ ﺑـــﻪ ﺣـــﻖ ﺟـــﻲ آوאز ﮐـــﻲ ﺟﻬﻜـــﻮ ﻛـــﺮي ﻧﭥـــﻮ ﺳـــﮕﻬﻲ‪ .‬ﺳـــﻨﮅي ﻫـــﺰאرن‬
‫ﺳــﺎﻟﻦ ﮐــﺎن ﺟــﺪא ﻗــﻮم رﻫﻴــﺎ آﻫــﻦ ۽ ﻫــﺮ ﭔــﺎﻫﺮﺋﻴﻦ ﺗﺴــﻠﻂ ﮐــﺎن آزאدي ﭘﺌــﻲ ﺣﺎﺻــﻞ ﻛﺌــﻲ‬
‫אﭤــﻦ‪ .‬ﻫــﻦ ﺳــﺎﻣﺮאج ﮐــﺎن ﺑــﻪ آزאدي ﺣﺎﺻــﻞ ﻛــﺮي وﻳﻨــﺪא‪ .‬ﺗــﺎرﻳﺦ ﺛﺎﺑــﺖ ﻛــﺮي ﭤــﻲ ﺗــﻪ آﺧــﺮ‬
‫ﻓــﺘﺢ ﺣــﻖ وאرن ﮐــﻲ ﻧﺼــﻴﺐ ﭤﺌــﻲ ﭤــﻲ ”ﻛــﻢ ﻣــﻦ ﻓﺌــﺔ ﻗﻠﺒﻠــﺔ ﻏﻠــﺔ ﻓﺌــﺔ ﻛﺌﻴــﺮه“ )ﻗــﺮآن(‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨـــﻲ ”ﺻـــﺎﻟﺢ ۽ ﺣـــﻖ وאرא ﮐﮣـــﻲ ﭤـــﻮرא ﻫﺠـــﻦ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﺑـــﻪ ﻧـــﺎﺣﻖ وאرن ﮔﻬـــﮣﻦ ﺗـــﻲ ﻓـــﺘﺢ אﻧﻬـــﻦ‬
‫ﺟـــﻲ ﭤﻴﮣـــﻲ آﻫـــﻲ‪ “.‬ﺳـــﻨﮅي ﺣـــﻖ ﺗـــﻲ آﻫـــﻦ ﺳـــﻨﺪن ﺣـــﺎﻛﻢ ۽ אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﺎ אﻳﺠﻨـــﭧ ﻧـــﺎﺣﻖ ﺗـــﻲ‬
‫آﻫﻦ‪ .‬אﻧﻬﻲ‪ ‬ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺟﻮ אﻧﺪאزو ﻫﻴﭡﻴﻦ ﮘﺎﻟﻬﻴﻦ ﻣﺎن ﻛﺮي ﺳﮕﻬﺒﻮ‪:‬‬
‫‪ (1‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﺎ אﺻـــﻞ رﻫـــﺎﻛﻮ ﺟـــﻦ ﻣـــﺎن ﻛـــﻲ ﻋﺮﺑـــﻲ ﻧﺴـــﻞ ﺟـــﺎ‪ ،‬ﻛـــﻲ ﺑﻠـــﻮچ‪ ،‬ﻛـــﻲ ﭘﭡـــﺎڻ‪،‬‬
‫ﻛـــﻲ ﮔﺠﺮאﺗـــﻲ‪ ،‬ﻛـــﻲ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻫﺌـــﺎ‪ .‬ﺳـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ۾ رﻫـــﮡ ﺑﻌـــﺪ אن ﺟـــﻮ ﻛﻠﭽـــﺮ ۽ زﺑـــﺎن‬
‫אﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮي وﻳﺎ آﻫﻦ‪.‬‬

‫‪66‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫‪ (2‬ﺳــﻨﮅي ﻫﺘــﻲ ﺟــﺎ ﭴــﺎول ﻧﭙﻨــﻞ آﻫــﻦ‪ .‬ﺳــﻨﺪن وڏא ﻫــﻦ ﻣﻠــﻚ ۾ دﻓــﻦ ﭤﻴــﺎ آﻫــﻦ‪ .‬אﻧﻬــﻦ ﮐــﻲ‬
‫ﻣﻠــﻚ ﺳــﺎن אﻛﻴﭽــﺎر ﻣﺤﺒــﺖ ﭤــﻲ وﻳــﻞ آﻫــﻲ‪ .‬אﻫــﻲ ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ زﺑــﺎن‪ ،‬ﻛﻠﭽــﺮ‪ ،‬روאﻳــﺎت‪،‬‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻔﺎد ۽ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﺗﺮﻗﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺷﺶ ﻛﻨﺪא رﻫﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫‪ (3‬ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﻣــﺎن ﺟﻴﻜــﮇﻫﻦ ﻛــﻲ وאﭘــﺎر‪ ،‬ﮔــﺬر ﻣﻌــﺎش ﺧــﺎﻃﺮ ﻣﻠــﻚ ﮐــﺎن ﭔــﺎﻫﺮ وﻳﻨــﺪא ﻫﺌــﺎ‪،‬‬
‫ﺗﻪ ﺑﻪ אﺗﺎن ﭘﻴﺴﺎ ﻛﻤﺎﺋﻲ ﺧﺮچ אﭼﻲ ﺳﻨﮅ ۾ ﻛﻨﺪא ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫‪ (4‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﭔﺌـــﻲ ﻛـــﻨﻬﻦ ﻣﻠـــﻚ ﻗـــﻮم ﺗـــﻲ ﺣﻤﻠـــﻮ ﻧـــﻪ ﻛﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻧـــﻪ وري ﻛـــﻨﻬﻦ ﺟـــﻮ‬
‫אﺳﺘﺤﺼﺎل ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﭔﺌـــﻲ ﻃـــﺮف ﻫﺎﮢﻮﻛـــﺎ آﻳـــﻞ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ‪ ،‬ﻫﻴﭡـــﻴﻦ ذﻫـــﻦ ﺟـــﺎ ﻛـــﺎرڻ ﺑﻨﻴـــﺎ‬
‫آﻫﻦ‪.‬‬
‫)אﻟــﻒ( ﺳــﻨﮅ ۾ ‪ 26‬ﺳــﺎل رﻫــﮡ ﺟــﻲ ﺑــﺎوﺟﻮد ﻫــﻮ ﻧــﻪ ﺳــﻨﮅي زﺑــﺎن ﺳــﮑﻴﺎ آﻫــﻦ‪ ،‬ﻧــﻪ אﻧﺠــﻮ‬
‫ﻛﻠﭽـــﺮ אﺧﺘﻴـــﺎر ﻛﻴـــﻮ אﭤـــﻦ‪ .‬ﻣﻮرﮘـــﻮ ﺳـــﻨﮅي زﺑـــﺎن ۽ ﻛﻠﭽـــﺮ ﺟـــﻲ ﻣـــﻨﻈﻢ ﻃﺮﻳﻘـــﻲ ﺳـــﺎن‬
‫ﺧــﺘﻢ ﻛــﺮڻ ﺟــﻲ ﭘﭡﻴــﺎن אﭼــﻲ ﭘﻴــﺎ آﻫــﻦ‪ .‬ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﭘــﺎﮢﻲ ﭘﻴــﺌﮡ‪ ،‬ﮐــﺎڌي ﮐــﺎﺋﮡ ۽ אن ۾ ﺟــﺎ‪‬‬
‫ﭘﻨﺎﻫــﻪ ﻣﻠــﮡ ﺟــﻲ ﺑــﺎوﺟﻮد אﻧﻬــﻦ ﭘــﺎڻ ﮐــﻲ ﻟﮑﻨــﻮي‪ ،‬ﺑــﺪאﻳﻮﻧﻲ‪ ،‬دﻫﻠــﻮي ﺳــﮇאﺋﻲ‪ ،‬ﻛﺮאﭼــﻲ‪ ‬۽‬
‫ﭔــﻴﻦ وڏن ﺷــﻬﺮن ﺗــﻲ ﻏﻴــﺮ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺟــﺎ ﻧــﺎﻻ رﮐــﻲ‪ ،‬אن ﺟــﻲ ﻗــﺪﻳﻢ روאﻳــﺎت ﮐــﻲ ﻣﭩــﺎﺋﮡ ﺟــﻮ‬
‫ﮔﻨﺎﻫﻪ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)ب( ﻫـــﻨﻦ ﻧـــﻮن آﻳـــﻞ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﮅودﻳﺶ ﺳـــﺎن ﻣﺤﺒـــﺖ ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻫـــﻮ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ‬
‫ﻗـــﻮم ۾ ﺳـــﻤﺎﺋﺠﮡ ﮐـــﺎن ﻋـــﺎر ﻛـــﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬ﻧـــﻪ وري ﺳـــﻨﮅي ﻗـــﻮم ﺟـــﻲ وﺟـــﻮد ﮐـــﻲ ﺋـــﻲ ﻫـــﻮ‬
‫ﻣﭹـــﻴﻦ ﭤـــﺎ‪ ،‬ﺑﻠـــﻚ ﺧـــﻮد ﺳـــﺎﺧﺘﻪ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎﻧﻲ ﻧﻈﺮﻳـــﻪ ﻗـــﻮم ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ ﻫـــﺮ ﺳـــﻨﮅي ﻣﻔـــﺎد‬
‫ﺳـــﺎن دﺷـــﻤﻨﻲ رﮐـــﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬אﭤـــﻲ وﻳﭡـــﻲ ﻫـــﻮ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻮ ﻧـــﺎﻟﻮ ﭘﻴـــﺎ وﭠـــﻦ‪ .‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻮ ﻧـــﺎﻟﻮ‬
‫ﺳــﻨﺪن ﻻ‪ ‬ﭴــﮡ ﮔــﺎر ﭤــﻲ ﭘﻴــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜــﻲ ﻣــﺎﮢﻬﻮ ﺳــﻨﮅو دﻳــﺶ ﺟــﻮ ﻧــﺎﻟﻮ وﭠــﻦ ﭤــﺎ‪ ،‬ﺗــﻦ ﮐــﻲ‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻮ دﺷـــﻤﻦ‪ ،‬אﻧﺘﺸـــﺎر ﭘﺴـــﻨﺪ ۽ ﻋﻼﻗـــﺎﺋﻲ ذﻫﻨﻴـــﺖ رﮐﻨـــﺪڙ‪ ،‬אﺳـــﻼم ﺟـــﻮ ﻣﺨـــﺎﻟﻒ‬
‫ﺳﮇي‪ ،‬ﺳﻨﺪن ﻧﺎﻣﺰد ﻛﻴﻞ ﺣﻜﻮﻣﺘﻦ ﮐﺎن ﺳﺰאﺋﻮن ڏﻳﺎرڻ ﺳﻨﺪن ﭘﻴﺸﻮ ﭤﻲ ﭘﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)ت( ﻛﻴﺘــــﺮא ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ۽ ﭘﭡــــﺎڻ ﻫﺘــــﺎن ﭘﻴﺴــــﺎ ﻛﻤــــﺎﺋﻲ ﭔــــﺎﻫﺮ ﻣــــﻮﻛﻠﻴﻦ ﭤــــﺎ ۽ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ‬
‫אﺳﺘﺤﺼﺎﻟﻴﻦ ﻣﺎن ﭘﮡ ﻛﻴﺘﺮא ﭘﻴﺴﻮ ﻣﻠﻚ ﮐﺎن ﭔﺎﻫﺮ ﻣﻮﻛﻠﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫)ث( ﻫـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﻲ ﻛـــﺎﻟﻮﻧﻲ ﻃـــﻮر ﻛﺘـــﺐ آﮢـــﻲ‪ ،‬אﺻـــﻞ ﺑﺎﺷـــﻨﺪن ﺟـــﻲ زﺑـــﺎن ﺳـــﺎن‬
‫ﻧﻔــﺮت رﮐــﻦ ﭤــﺎ‪ .‬ﺟﻴﻜــﮇﻫﻦ ﻛــﻮ ﺳــﻨﮅي‪ ‬۾ ﺗﻘﺮﻳــﺮ ﻛــﺮي ﭤــﻮ ﺗــﻪ ﭔــﮅڻ ﮐــﺎن אﻧﻜــﺎر ﻛــﻦ‬
‫ﭤـــﺎ‪ .‬ﻣـــﻮﭨﺮن‪ ،‬ﺟـــﺎﻳﻦ ۽ رﺳـــﺘﻦ ﺗـــﻲ אردو ﻧـــﺎﻻ رﮐـــﮡ ﻻ‪ ‬אﺻـــﺮאر ﻛـــﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬אﭤـــﮡ‪ ،‬وﻳﻬـــﮡ ۾‬
‫ﺣﺎﻛﻤــــﺎﮢﻲ ﻏــــﺮور ﺟــــﻮ ﺳــــﻠﻮכ ﻛــــﺮي‪ ،‬ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﮐــــﻲ ﻧﻔــــﺮت ﺳــــﺎن ڏﺳــــﻦ ﭤــــﺎ‪ .‬ﺳــــﻨﺪن‬
‫אﺧﺒــــﺎرون‪ ،‬ﻛﺘــــﺎب ۽ ﺗﻘﺮﻳــــﺮون ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﺧــــﻼف زﻫــــﺮ ﺳــــﺎن ﭜﺮﻳــــﻞ رﻫــــﻦ ﭤﻴــــﻮن‪ .‬ﻫــــﻮ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬روش ﺳـــﺎن ’آﺋـــﻲ ﭨﺎﻧـــﮉي ﮐـــﻲ‪ ،‬ﺑﻮرﭼـــﺎﮢﻲ ﭤـــﻲ وﻳﭡـــﻲ‘‪ ،‬ﺟـــﻮ ﻛـــﺮدאر אدא‬
‫ﻛﺮي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫)ج( ﻫـــﻮ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ﭘـــﺎڻ ۾ وﻳﮍﻫـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻧـــﻪ رﮘـــﻮ ﻣـــﭥﻦ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻛـــﻦ ﭤـــﺎ‪ ،‬ﭘـــﺮ ﺳـــﻨﮅ‬
‫ﺟـــﻮ ﻧـــﺎﻟﻮ وﭠﻨـــﺪڙ ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺘﻦ ﮐـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن ﺳـــﻨﮅي אﻳﺠﻨـــﭩﻦ ﮐـــﻲ ﻻﻟـــﭻ ڏﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﺰאﺋﻮن‬

‫‪67‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ڏﻳــﺎرﻳﻦ ﭤــﺎ‪ .‬۽ ﻏﻠــﻂ ۽ ڌوﻛــﻲ وאري ﭘﺮوﭘﻴﮕﻨــﮉא ذرﻳﻌــﻲ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺟــﺎ دﻣــﺎغ ﻣﺴــﺦ ﻛــﺮي‪،‬‬
‫ﮐﻴﻦ ﻏﻼﻣﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﻣﺎﻧﻮس ﭤﻴﮡ ﻻ‪ ‬ﺗﺮﻏﻴﺐ ڏﻳﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫אﻧﻬــﻦ ﺟــﻲ אﻫــﮍن ﻛــﺮدאرن ﻛــﺮي‪ ،‬ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﮐــﻲ ﻳﻘــﻴﻦ ﭤــﻲ وﻳــﻮ ﺗــﻪ ﭘــﺎڻ ﺣــﻖ ﺗــﻲ آﻫــﻦ‬
‫۽ ﻫــﻲ ﺳــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﻧــﺎﺣﻖ ﺗــﻲ آﻫــﻦ ۽ ﻗــﺮآن ﻫــﻦ آﻳــﺖ ۾ﻳﻘــﻴﻦ رﮐــﻲ‪ ،‬ﺳــﻤﺠﻬﻦ ﭤــﺎ ﺗــﻪ ﺳــﻨﺪن‬
‫ﻫﻲ دﺷﻤﻦ ﺿﺮور ﺧﺘﻢ ﭤﻲ وﻳﻨﺪא‪:‬‬
‫” َﻟﺠﺎ‪ ‬אﻟﺤﻖ وزﻫﻖ אﻟﺒﺎﻃﻞ‪ ،‬אِ ّن אﻟﺒﺎﻃﻞ ﻛﺎن زﻫﻮﻗﺎ“ )ﻗﺮآن(‬
‫ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﺣﻖ ﻛﺎﻣﻴﺎب ﭤﻴﻨﺪو‪ ،‬ﻧﺎﺣﻖ ﻓﻨﺎ ﭤﻴﻨﺪو‪ ،‬ﺑﻴﺸﻚ ﻧﺎﺣﻖ ﻓﺎﻧﻲ آﻫﻲ‪.‬‬

‫آ‬ ‫ﺌ‬ ‫دو ﮙ‬ ‫ڌار‬ ‫)‪ (3‬آزاديﮭ‬

‫ﻫـــــﻲ دﻟﻴـــــﻞ ﺑـــــﻪ אﭔﻮﺟﻬـــــﻪ ۽ ﺻـــــﺎف دل ﺳـــــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــــﻲ ﺑـــــﺮﻏﻼﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻣﻬـــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــــﺎﺑﻲ‬
‫ﺳــﺎﻣﺮאج ﺟــﻲ אﻳﺠﻨــﭧ ڏﻳــﻦ ﭤــﺎ ﺗــﻪ ”אدא ﻫــﻲ ﺳــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﺗﻤــﺎم ﻃــﺎﻗﺘﻮر آﻫــﻦ‪ ،‬ﻟﺸــﻜﺮ ﺳــﻨﺪن‬
‫ﺣــﻮאﻟﻲ آﻫــﻲ‪ ،‬ﭔــﺎﻫﺮﻳﻦ ﻣﻠﻜــﻦ ﮐــﺎن ﻫــﻨﻦ ﮐــﻲ ﺟﻨﮕــﻲ ﺟﻬــﺎز ﻣﻠــﻲ رﻫﻴــﺎ آﻫــﻦ‪ ،‬ﻫــﻲ ﻋﻠــﻢ ۽‬
‫ﻋﻘـــﻞ ۾ زﻳـــﺎده آﻫـــﻦ‪ ،‬אﺧﺒـــﺎرون ﺳـــﻨﺪن ﻧـــﺎﻟﻲ آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅي ﭘـــﺎڻ ۾ وڙﻫﻴـــﻞ آﻫـــﻦ ۽ ﺳـــﻨﺪن‬
‫ﺳﻴﺎﺳــﺘﺪאن ڏﺳــﻮ ﺗــﻪ ذאﺗــﻲ ﻏﺮﺿــﻦ ﺧــﺎﻃﺮ ڌאرﻳــﻦ ﺟــﺎ ﻏــﻼم ﭤــﻲ وﻳــﺎ آﻫــﻦ‪ .‬אﻫــﮍي‪ ‬ﺣﺎﻟــﺖ‬
‫۾ ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ آزאدي‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺷــــﺶ ﻛــــﺮڻ ﺑﻴﺴــــﻮد آﻫــــﻲ‪ .‬ﭔــــﺎﻫﺮﻳﻦ ﺣﻜــــﻮﻣﺘﻦ ﮐــــﺎن ﻣــــﺪد‬
‫وﭠــﮡ ﺳــﺎن وري אﻧﻬــﻦ ﺟــﻲ ﻣﺎﺗﺤــﺖ ﭤــﻲ وﻳﻨﺪאﺳــﻮن‪ .‬ﺗﻨﻬﻨﻜــﺮي ﻫــﻲ ﻣﺴــﻠﻤﺎن ﭜــﺎﺋﺮ آﻫــﻦ‪،‬‬
‫אﻧﻬــﻦ ﺟــﻲ ﻏﻼﻣــﻲ‪ ‬ﺗــﻲ رﺿــﺎﻣﻨﺪ رﻫــﮡ ﮔﻬﺮﺟــﻲ‪ “.‬אﻫــﻲ ﺳــﭛ ذﻟﻴــﻞ ﭘــﮡ ﺑﺰدﻟــﻲ ۽ ڌوﻛــﻲ‬
‫وאرא آﻫــــﻦ‪ .‬אﻫــــﺎ ﮘﺎﻟﻬــــﻪ ﻛــــﻨﻬﻦ ﮐــــﺎن ﻛﺎﻧــــﻪ ﻟﻜــــﻞ آﻫــــﻲ ﺗــــﻪ ﺳــــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﻃﺒﻘــــﻮ ﻫﻤﻴﺸــــﮧ‬
‫ﻃـــﺎﻗﺘﻮر ﭤﻴﻨـــﺪو آﻫـــﻲ‪ .‬ﻣﺤﻜـــﻮم ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﻫـــﺮ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ۾ ﭘـــﻮﺋﺘﻲ ﭘﻴـــﻞ ﻫﻮﻧـــﺪא آﻫـــﻦ‪ .‬ﺟـــﻦ ۾‬
‫ﻛـــﻲ ﭤـــﻮرא אﻫـــﮍא ﻧﻜﺮﻧـــﺪא آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺟـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻲ ﻏﻴـــﺮت ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ ﻫـــﺮ ﻗﺴـــﻢ ﺟـــﻮن‬
‫ﺗﻜﻠﻴﻔـــﻮن ﺑﺮدאﺷـــﺖ ﻛـــﺮي ﻣﻘـــﺎﺑﻠﻲ ﻻ‪ ‬ﺗﻴـــﺎر ﭤـــﻲ وﻳﻨـــﺪא آﻫـــﻦ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﻣﺼـــﻴﺒﺘﻦ ﺳـــﻬﮡ‬
‫ﺑﻌـــﺪ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن ﺗﻌـــﺪאد آﻫﺴـــﺘﻲ ﭤـــﻲ وڌﻧـــﺪو وﻳﻨـــﺪو آﻫـــﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻨﻜـــﺮي ﻧـــﻪ رﮘـــﻮ ﻣﻠـــﻚ אﻧـــﺪر‬
‫ﮐــــﻴﻦ אﻳﻤﺎﻧــــﺪאرﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟــــﻲ ﻫﻤــــﺪردي ۽ ﻣــــﺪد ﻧﺼــــﻴﺐ ﭤﻴﻨــــﺪي آﻫــــﻲ‪ ،‬ﭘــــﺮ ﺑــــﻴﻦ אﻻﻗــــﻮאﻣﻲ‬
‫ﻃــــﻮر ﻫــــﺮ ﻣﻠــــﻚ ﺟــــﺎ אﻳﻤﺎﻧــــﺪאر ۽ ﻗــــﻮم ﭘﺮﺳــــﺖ ﻣــــﺎﮢﻬﻮ ۽ ﺣﻜﻮﻣﺘــــﻮن ﺳــــﻨﺪن ﻣــــﺪد ﻻ‪‬‬
‫ﻧﻜـــــﺮي ﻧـــــﺮوאر ﭤﻴﻨـــــﺪﻳﻮن آﻫـــــﻦ‪ .‬ﺟﻴـــــﺌﻦ אﻟﺠﻴﺮﻳـــــﺎ‪ ،‬وﻳﭩﻨـــــﺎم‪ ،‬ﺑـــــﻨﮕﻼدﻳﺶ ۽ ﻋـــــﺮﺑﻦ ﻻ‪‬‬
‫ﭔﺎﻫﺮﻳﻮن ﻣﺪدون ﻣﻠﻴﻮن ﻫﻴﻮن‪ ،‬ﻳﺎ ﻣﻠﻲ رﻫﻴﻮن آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻫــــﻚ ﻃــــﺮف ﺳــــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﻃــــﺎﻗﺘﻮن‪ ،‬ﺳــــﻨﺪن ﻫــــﻢ ﻃﺒﻘــــﻲ ﺣﻜــــﻮﻣﺘﻦ ﺟــــﻲ ﻣــــﺪد ﻛــــﻦ‬
‫ﭤﻴــﻮن‪ ،‬ﺗــﻪ ﭔﺌــﻲ ﻃــﺮف ﻗــﻮم ﭘﺮﺳــﺖ ۽ ﺟﻤﻬﻮرﻳــﺖ ﺟــﺎ ﻃﺮﻓــﺪאر ﻣــﺎﮢﻬﻮ ۽ ﻣﻠــﻚ ﻣﺤﻜــﻮم‬
‫۽ ﻣﻈﻠــــﻮم ﻗــــﻮﻣﻦ ﺟــــﻲ ﻣــــﺪد ﻛــــﻦ ﭤــــﺎ‪ .‬دﻧﻴــــﺎ ڏﺳــــﻲ ورﺗــــﻮ ﺗــــﻪ ﺑــــﻨﮕﻼدﻳﺶ ۾ آﻣﺮﻳﻜــــﺎ‪،‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــــﺘﺎﻧﻲ ﻇـــــﺎﻟﻢ ﺳـــــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﺟـــــﻲ ﻣـــــﺪد ﻛﺌـــــﻲ‪ ،‬۽ روس ۽ ﭜـــــﺎرت ﺑـــــﻨﮕﻼدﻳﺶ ﺟـــــﻲ‬
‫ﻣﻈﻠﻮﻣﻦ ﮐﻲ ﻣﺪد ڏﻳﺌﻲ آزאد ﻛﺮאﻳﻮ‪.‬‬
‫ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺻـــﺤﻴﺢ ﻃـــﻮر ﻣـــﻮﻣﻦ ﻧـــﻪ آﻫـــﻦ‪ ،‬ﮀﺎﻛـــﺎڻ ﺗـــﻪ אﺳـــﻼم ۾‬
‫وﻃـــﻦ ﮐـــﻲ אﻳﻤـــﺎن ﺟـــﻮ ﺟـــﺰو ﺳـــﮇﻳﻮ وﭸـــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬ﻫـــﻲ אن ﮐـــﻲ ﺑـــﺖ ﺳـــﻤﺠﻬﻲ ڌﻛـــﺎرﻳﻦ ﭤـــﺎ‪.‬‬

‫‪68‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺗﻨﻬﻨﻜــﺮي ﻫــﻮ ﻛﻬــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح ﺳــﺎن ﻣــﻮﻣﻦ ﺳــﮇﺟﻲ ﺳــﮕﻬﻨﺪא‪ .‬אﺳــﻼم ۾ ﻛــﻨﻬﻦ ﺷــﺨﺺ‬
‫۽ ﻗــﻮم ﺟــﻮ ﺣــﻖ ﻣــﺎرڻ ڏوﻫــﻪ آﻫــﻲ‪ .‬ﻟــﻴﻜﻦ ﻫــﻨﻦ ﺟــﻮ دﻳــﻦ אﻳﻤــﺎن ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺟــﺎ ﺣــﻖ ﻏﺼــﺐ‬
‫ﻛــﺮڻ آﻫــﻲ‪ .‬אﺳــﻼم ﻫـــﻚ ﭘــﻲ‪ ‬ﺟــﻲ ﭼــﺌﻦ ﻓﺮزﻧـــﺪن ﮐــﻲ ﻫﻜﺠﻬــﮍي ﻣﻠﻜﻴــﺖ ۾ ورﺛـــﻲ‬
‫ﻣﻠــﮡ ﺟــﻮ ﺣــﻖ رﻫــﻲ ﭤــﻮ‪ .‬ﻫــﻲ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﺳــﺎري ﻣﻠــﻚ ﺗــﻲ‪ ،‬ﺧــﻮد ﺳــﺎﺧﺘﻪ אﺳــﻼم ﺟــﻲ‬
‫ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ ﻗﺒﻀـــﻮ ﻛﺮﻳـــﻮ وﻳﭡـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬ﻫـــﻨﻦ ﺗـــﻪ ﺧـــﺪא ﮐـــﻲ ﺑـــﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻮ ﻣﺤﺘـــﺎج ﺗﺼـــﻮر ﻛﻴـــﻮ‬
‫آﻫـــﻲ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﺧـــﻮد ﺧـــﺪא ﺑـــﻪ ﭔـــﺎﻧﻬﻲ ﮐـــﺎن ﭘﮁـــﻲ ﭘـــﻮ‪ ‬ﻛـــﻢ ﻛﻨـــﺪو آﻫـــﻲ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ‬
‫ﺳﻨﮅي ﺑﻘﻮل ﺷﺎﻫﻪ‪” :‬وאڳ ڌﮢﻲ‪ ‬ﺟﻲ وس‪ ،‬آ‪ ‬ﻛﺎ ﭘﺎڻ وﻫﻴﮣﻲ“ ۾ אﻋﺘﻤﺎد رﮐﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﭔﺌـــﻲ ﭘﺎﺳـــﻲ ﻫـــﻦ ﺣﻜﻤـــﺮאن ﻃﺒﻘـــﻲ وٽ آﻣﺮﻳﻜـــﺎ ﮐـــﺎن ﻣـــﺪد وﭠﻲ‪،‬אﻫـــﻲ אوزאر ﺳـــﻨﮅﻳﻦ‬
‫۽ ﭔــﻴﻦ ﻣﻠﻜــﻲ ﻗــﻮﻣﻦ ﮐــﻲ ﻏــﻼم رﮐــﮡ ﻻ‪ ‬ﻛــﻢ آﮢــﮡ ﺟــﺎﺋﺰ آﻫــﻦ‪ .‬אﻫــﻲ ﻫﭥﻴــﺎر ﻫــﻮ אﻧﻬــﻦ‬
‫ﮐـــﺎن ﺟﻨﮕـــﻲ ﻋﻬـــﺪﻧﺎﻣﺎ ﻛـــﺮي ﺣﺎﺻـــﻞ ﻛـــﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬ﻫـــﻮ ﻋـــﺮﺑﻦ ﮐـــﺎن ﺗﻴـــﻞ ﺧﺮﻳـــﺪي آﻣﺮﻳﻜـــﺎ‬
‫ﻣـــﻮﻛﻠﻴﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬ﻫـــﻮ אﻳـــﺮאن ﮐـــﺎن אﺳـــﺮאﺋﻴﻞ ﮐـــﻲ ﺗﻴـــﻞ ڏﻳـــﺎرڻ ۾ ﻫـــﺮج ﻛﻮﻧـــﻪ ﭤـــﺎ ﻣﺤﺴـــﻮس‬
‫ﻛـــﻦ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﻫـــﺰאرن ورﻫـــﻴﻦ ﺟـــﻲ ﺟـــﺪא ﻣﻠـــﻚ ۽ ﻗـــﻮم ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ‪ ،‬ﻣﻬـــﺎﺟﺮ‬
‫ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ۽ אﺳﺘﺤﺼـــﺎل ﮐـــﺎن ﺑﭽـــﮡ ﻻ‪ ‬ﭜـــﺎرت ﻳـــﺎ אﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن ﻳـــﺎ روس ﮐـــﺎن ﻣـــﺪد‬
‫ﻣﻠــﻲ ﺗــﻪ אن ﮐــﻲ ﻫــﻮ ﻛﻔــﺮ ﺳــﻤﺠﻬﻦ ﭤــﺎ‪ .‬ﮐــﻴﻦ ﻳــﺎد ﻛــﺮڻ ﮔﻬﺮﺟــﻲ ﺗــﻪ ﺳــﻨﮅي ﻫــﺎﮢﻲ ﺳــﻨﺪن‬
‫אﻫـــﮍي ﻛﻔـــﺮ ﺟـــﻲ ﻓﺘـــﻮאﺋﻦ ﮐـــﺎن ﻧﭥـــﺎ ڊﭴـــﻦ‪ .‬ﭜﻠـــﻲ ﻫـــﻮ ﺳـــﺆ ﺑـــﺎر ﻓﺘﻮאﺋـــﻮن ڏﻳﻨـــﺪא رﻫـــﻦ‪ ،‬ﭘـــﺮ‬
‫ﺳــــﻨﮅي ﺳــــﻨﺪن ﺳــــﺎﻣﺮאج ﮐــــﺎن ﺟــــﺎن ﮀــــﮇאﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺟﺪوﺟﻬــــﺪ ﻛــــﺮڻ ﮐــــﺎن ﺑــــﺎز ﻧــــﻪ אﻳﻨــــﺪא‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ ﭔـــﻴﻦ ﮐـــﻲ ﻏـــﻼم رﮐـــﮡ ﻻ‪ ‬ڌאري ﻣـــﺪد وﭠـــﮡ ڏوﻫـــﻪ ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ‬
‫آزאدي‪ ‬ﻻ‪ ‬ﺟﻤﻬﻮرﻳـــﺖ ﭘﺴـــﻨﺪ ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺖ‪ ،‬ﺳﻮﺷﻠﺴـــﭧ ۽ ﺳـــﻴﻜﻴﻮﻟﺮ ﻃـــﺎﻗﺘﻦ ﺟـــﻲ ﻣـــﺪد‬
‫وﭠﻲ آزאدي ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ۾ ﻛﻬﮍو ڏوﻫﻪ ﭤﻴﻨﺪو؟‬
‫ﺳــﻨﮅي‪ ،‬ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﺟﻤﻠــﻲ رﻫــﺎﻛﻦ ﮐــﻲ ﺑﻨــﺎ ﺗﻤﻴــﺰ ﻣــﺬﻫﺐ ﺟــﻲ ﻫ ـﻚ ﻗــﻮم ﺳــﻤﺠﻬﻦ ﭤــﺎ‪.‬‬
‫אن ﻛــﺮي ﺳــﻨﮅ ﻣــﺎن زوري‪ ‬ﻟــﮇאﻳﻞ ﺳــﻨﮅي ﻫﻨــﺪن ﮐــﺎن ﻣــﺪد وﭠــﮡ ﻳــﺎ ﮐــﻴﻦ ﻣﻮﭨــﺎﺋﻲ آﮢــﮡ ۾‬
‫ﺣــﻖ ﺑﺠﺎﻧــﺐ ﭤﻴﻨــﺪא‪ .‬ﭜــﺎرت ﺟــﺎ ﺳــﻨﮅي ﻫﻨــﺪو‪ ،‬ﺳــﻨﮅي ﻗــﻮم ﺟــﺎ ﻓــﺮد آﻫــﻦ‪ .‬ﻫــﻨﻦ ﺟــﻲ ﭔــﻮﻟﻲ‬
‫ﺳــﺎﮘﻲ آﻫــﻲ‪ ،‬روאﻳــﺎت ﺳــﺎﮘﻴﺎ آﻫــﻦ‪ .‬ﻣــﺬﻫﺒﻲ ﻧﻘﻄــﻪ ﻧﮕﺎﻫــﻪ ﮐــﺎن ﻫــﻨﻦ ﻣــﺎن ﮔﻬﮣــﺎ ﮔﺮوﻧﺎﻧــﻚ‬
‫۽ ﺳـــﻨﮅي دروﻳـــﺶ ﺷـــﺎﻫﻪ ﻋﻨﺎﻳـــﺖ ﺻـــﻮﻓﻲ‪ ،‬ﺷـــﺎﻫﻪ ﻟﻄـــﻒ‪ ،‬ﺳـــﭽﻞ ﺳﺮﻣﺴـــﺖ‪ ،‬روﺣـــﻞ ۽ ﺷـــﺎﻫﻪ‬
‫ﺟﻬﺎﻧﻴــﺎن ﺟــﺎ ﻣﻌﺘﻘــﺪ آﻫــﻦ‪ .‬ﻫــﻮ ﻣﺤﺒــﺖ )ﭘــﺮﻳﻢ( ﺟــﺎ ﭘﻮﭴــﺎري آﻫــﻦ‪ ،‬ﻧﻔــﺮت ﮐــﺎن ﭘــﺮي آﻫــﻦ‪.‬‬
‫ﺗﻨﻬﻨﻜـــﺮي ﻫـــﻮ ﻫـــﻨﻦ ﻏﺎﺻـــﺒﻦ‪ ،‬ﻧﻔـــﺮت ﺟـــﻲ ﭘﻮﭴـــﺎري‪ ،‬ﻓﺴـــﻄﺎﺋﻲ אﺳـــﻼم ﺟـــﻲ ﺣـــﺎﻣﻴﻦ‪،‬‬
‫ﺳﺎﻣﺮאﺟﻲ ۽ ﻧﺎﻟﻲ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﮐﺎن אﺳﺎن ﮐﻲ وڌﻳﻚ وﻳﺠﻬﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺗــﺎزو ﻣﺜــﺎل ﺑﻴﻨﮕــﺎﻟﻲ ﻫﻨــﺪن ﺟــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺟــﮇﻫﻦ אﭜﺮﻧــﺪي ﺑﻴﻨﮕــﺎل ﺗــﻲ ﺳــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﺗﺴـــﻠﻂ‬
‫ﺟــﺎري رﮐــﮡ ﻻ‪ ‬ﻫــﻦ ﻧــﺎم ﻧﻬــﺎد ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﻦ ﻗﺘــﻞ و ﻏــﺎرت ﺷــﺮوع ﻛﻴــﻮ‪ ،‬ﺗــﻪ ﺳــﻨﺪن ﻣــﺪد ﻻ‪‬‬
‫ﺑﻨﮕـــﺎﻟﻲ ﻫﻨـــﺪو آﻳـــﺎ ﻫﺌـــﺎ‪ .‬ﺟـــﻦ ﺟـــﻲ אﺛـــﺮ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﭜـــﺎرﺗﻲ ﺳـــﺮﻛﺎر ﻣﺠﺒـــﻮر ﭤـــﻲ‪ ،‬ﺑـــﻨﮕﻼدﻳﺶ‬
‫ﻗﺎﺋﻢ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺑﻴﻨﮕﺎﻟﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟﻲ ﻣﺪد ﺗﻲ آﺋﻲ‪.‬‬

‫‪69‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫אن وאﻧﮕــﺮ ﺟﻴﻜــﮇﻫﻦ ﺳــﻨﮅ ﻣــﺎن ﻟــﮇي وﻳــﻞ ﺳــﻨﮅي ﻫﻨــﺪو‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ ﻫــﻢ ﻗــﻮم ﺳــﻨﮅﻳﻦ‬
‫ﮐـــﻲ ﻣـــﺪد ڏﻳـــﻦ ۽ ﭜـــﺎرﺗﻲ ﺳـــﺮﻛﺎر ﮐـــﻲ ﻣﺠﺒـــﻮر ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن ﻣﻈﻠـــﻮم ﺳـــﻨﮅي ﭜـــﺎﺋﺮن‬
‫ﺟﻲ ﻣﺪد ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﻛﻦ‪ ،‬ﺗﻪ אن ۾ ﻛﻬﮍو ڏوﻫﻪ آﻫﻲ‪ .‬אﻫﺎ ﻓﻄﺮي ﮘﺎﻟﻬﻪ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ آزאدي‪ ‬ﺑﻌــﺪ ﮔﻬﮣــﺎ ﺳــﻨﮅي ﻫﻨــﺪو‪ ،‬ﺟــﻲ ﻫــﻦ وﻗــﺖ ﭜــﺎرت אﻧــﺪر ﭼﮝــﻲ ﺟﺎﺋــﺪאد‬
‫۽ ﻧﻮﻛﺮﻳــﻮن ﺣﺎﺻــﻞ ﻛــﺮي وﻳــﺎ آﻫــﻦ‪ ،‬ﺳــﻲ ﺷــﺎﻳﺪ ﭘــﻮﺋﺘﻲ ﻣــﻮﭨﻲ ﻧــﻪ ﺑــﻪ אﭼــﻦ‪ .‬ﭘــﺮ ﺟﻴﻜــﻲ‬
‫ﻣــﻮﭨﻲ אﻳﻨــﺪא ﺳــﻲ ُאﻫــﻲ ﻫﻮﻧــﺪא‪ ،‬ﺟــﻦ ﮐــﻲ وﻃــﻦ ﻻ‪ ‬ﻣﺤﺒــﺖ ﻫﻮﻧــﺪي‪ .‬ﻫــﻮ ﺻــﺮف אن ﺟــﻲ‬
‫ﺗﻌﻤﻴــﺮ ۽ ﺗﺮﻗــﻲ‪ ‬۾ ﻣــﺪد ﻛــﺮڻ ﻻ‪ ‬אﻳﻨــﺪא ۽ אﺳﺘﺤﺼــﺎل ﻻ‪ ‬ﻧــﻪ אﻳﻨــﺪא‪ .‬ﻫــﻨﻦ ﮐــﻲ ﺧﺒــﺮ آﻫــﻲ‬
‫ﺗــﻪ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺳــﻨﺪن ﻫــﻢ ﻣــﺬﻫﺐ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ﺟــﻮ אﺳﺘﺤﺼــﺎل ﻧــﻪ ﻗﺒــﻮﻟﻲ‪،‬‬
‫אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔـــﺖ ﻛﺌـــﻲ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻲ ﻛﻴـــﺌﻦ ﺳـــﻨﺪن ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد אﺳﺘﺤﺼـــﺎل ﻗﺒـــﻮل‬
‫ﻛﻨــﺪא‪ .‬ﻛﺜﻴــﺮ ﺗﻌــﺪאد ﺳــﻨﮅي ﻫﻨــﺪو‪ ،‬ﻫــﻦ وﻗــﺖ ﭜــﺎرت ﺟــﻲ ﺳــﻤﺎﺟﻲ زﻧــﺪﮔﻲ‪ ‬۾ ﺳــﻤﺎﺋﺠﻲ‬
‫وﻳــــﺎ آﻫــــﻦ‪ .‬ﻣﻤﻜــــﻦ آﻫــــﻲ ﻛﻴﺘــــﺮא ﻣﻨﺠﻬــــﺎﻧﺌﻦ ﺗــــﻪ אﺳــــﺎن ﺟــــﻲ آزאدي‪ ‬ﺟــــﻲ ﺟﺪوﺟﻬــــﺪ ۾‬
‫دﻟﭽﺴـــﭙﻲ وﭠـــﻦ‪ ،‬۽ ﻧـــﻪ وري אﺗـــﺎن ﭠﻬﻴـــﻞ ﭠﻜﻴـــﻞ زﻧـــﺪﮔﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ ﮀـــﮇي ﻣـــﻮﭨﻲ ﻫﺘـــﻲ אﭼـــﻦ‪.‬‬
‫ﻫﺘــــﻲ ﺻــــﺮف אﻫــــﻲ אﻳﻨــــﺪא‪ ،‬ﺟــــﻦ ﮐــــﻲ אﺳــــﺎن ﺟــــﻲ ﻗــــﻮﻣﻲ آزאدي‪ ‬۾ אﺻــــﻮﻟﻦ ﻛــــﺮي‬
‫ﻫﻤــــﺪردي ﻫﻮﻧــــﺪي‪ُ .‬אﻫــــﻲ ﺟﻨــــﮓ آزאدي‪ ‬۾ ﺷــــﺎﻣﻞ ﭤــــﻴﮡ ﻛــــﺮي‪ ،‬ﺳــــﻨﮅ ۾ אﺳــــﺎن ﺳــــﺎن‬
‫ﻫﻜﺠﻬـــﮍא ﺣﺼـــﻴﺪאر ﭤـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬אﺳـــﺎن ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ ﻗـــﻮم ۾ אﻋﺘﻤـــﺎد ﻧﭥـــﺎ‬
‫رﮐــــﻮن‪ .‬ﺗﻨﻬﻨﻜــــﺮي ﻫــــﻨﻦ ﮐــــﻲ ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ אﻗﺘﺼــــﺎدي ﺧﻮﺷــــﺤﺎﻟﻲ ﻛﻠﭽــــﺮل ﺗﺮﻗــــﻲ‪ ‬۾‬
‫ﻣﻠﻜﻲ ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻻ‪ ‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻲ ﺳﺎٿ ﺧﺎﻃﺮ ﺷﺮﻳﻚ ﻛﺮي‪ ،‬ﻛﻢ ﻛﻨﺪאﺳﻮن‪.‬‬
‫ﻫــــﻦ ﺳﻠﺴــــﻠﻲ ۾ ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ ﻣﺠﻤــــﻮﻋﻲ ﻣﻔــــﺎد ﮐــــﻲ ﻫﻴﭡــــﻴﻦ אﺻــــﻮﻟﻦ ﭘﭩﺎﻧــــﺪڙ ﺗﻮرﮢــــﻮ‬
‫آﻫﻲ‪:‬‬
‫)אﻟﻒ) ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻃﺮح ﻣﻜﻤﻞ آزאدي‪.‬‬
‫)ب( ﺳﻨﮅ ﺟﻲ אﻗﺘﺼﺎدي ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ‪.‬‬
‫)ت( ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻛﻠﭽﺮل ﺗﺮﻗﻲ‪.‬‬
‫)ث( ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﻠﻜﻲ ﺗﻌﻤﻴﺮ‪.‬‬
‫ﺗﻨﻬﻨﻜــــﺮي ﺟﻴﻜــــﻲ ﺑــــﻪ ﻣــــﺎﮢﻬﻮ אﺳــــﺎن ﺳــــﺎن ﻣﭥــــﻲ ذﻛــــﺮ ﻛﻴــــﻞ ﻣﻘﺼــــﺪن ﻻ‪ ‬ﻣــــﺪد‬
‫ﻛﻨـــﺪא‪ ،‬ﺗـــﻦ ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﮅي ﺳـــﻤﺠﻬﻴﻮ وﻳﻨـــﺪو‪ .‬ﭘـــﻮ‪ ‬אﻫـــﻲ ﭜـــﺎرﺗﻲ ﻫﻨـــﺪو ﻫﺠـــﻦ ﻳـــﺎ ﻣﻮﺟـــﻮده‬
‫ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻫﺠـــﻦ‪ ،‬ﺟـــﻲ دאﺋﻤـــﻲ ﻃـــﻮر ﺳـــﻨﮅ ۾ رﻫـــﮡ ﮔﻬﺮﻧـــﺪא‪ .‬ﭘـــﺮ ﭘـــﻮﺋﻴﻦ ﮔﺮوﻫـــﻪ ﻻ‪‬‬
‫ﻫﻴﭡﻴﺎن ﺷﺮط ﻗﺒﻮﻟﮡ ﻻزﻣﻲ ﻫﻮﻧﺪא‪:‬‬
‫)אﻟــــﻒ( ﻧﻈﺮﻳــــﻪ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﻳﻌﻨــــﻲ ﻣــــﺬﻫﺒﻲ ﻗﻮﻣﻴــــﺖ ﺟــــﻲ ﺗﺼــــﻮر ۽ אردو زﺑــــﺎن ﺟــــﻲ‬
‫ﻓﻮﻗﻴﺖ وאرن ﺧﻴﺎﻟﻦ ﮐﻲ ﺗﺮכ ﻛﺮﮢﻮ ﭘﻮﻧﺪن‪.‬‬
‫)ب( ﺳـــﻨﮅ ۾ رﻫﻨـــﺪڙ ﺳـــﭝﻨﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ ﺑﻨـــﺎ ﺗﻔـــﺎوت ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻲ ﺳـــﻨﮅي ﻗـــﻮم ﺟـــﻮ‬
‫ﻓﺮد ﻛﺮي ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﺮﮢﻮ ﭘﻮﻧﺪن‪.‬‬
‫)ت( ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﺎن ﭔﺎﻫﺮ ﻛﮃي‪ ،‬ﻣﻜﻤﻞ آزאد ﻛﺮڻ ۾ אﻳﻤﺎن ﻫﻮﻧﺪن‪.‬‬

‫‪70‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫אن ﺟــﻲ אﺑﺘــﮍ ﺟﻴﻜــﻲ ﺑــﻪ ﻣــﺎﮢﻬﻮ ﺳــﻨﮅ ﮐــﻲ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎﻧﻲ ﺳــﺎﻣﺮאج ﮐــﺎن ﭔــﺎﻫﺮ ﻧﻜــﺮڻ ۾‬
‫رﻧـــﮉﻛﻮن وﺟﻬﻨـــﺪא‪ ،‬ﻳـــﺎ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻣﻔـــﺎد ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﮅي ﻣﻔـــﺎد ﺗـــﻲ ﺗـــﺮﺟﻴﺢ ڏﻳﻨـــﺪא‪ ،‬ﭘـــﻮ‪‬‬
‫אﻫــﻲ אﺻــﻞ ﺳــﻨﮅي ﻣﺴــﻠﻤﺎن ﻫﺠــﻦ ﻳــﺎ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ۽ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﻫﺠــﻦ‪ ،‬ﺗــﻦ ﮐــﻲ دﺷــﻤﻦ ﺳــﻤﺠﻬﮡ‬
‫ﻻ‪ ‬אﺳﺎن ﺣﻖ ﺑﺠﺎﻧﺐ آﻫﻴﻮن‪.‬‬
‫ﻫــﻲ‪ ‬ﮘﺎﻟﻬــﻪ ذﻫــﻦ ۾ وﻳﻬــﺎرڻ ﺟــﻲ ﻻﺋــﻖ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﺟــﮇﻫﻦ ﺳــﻨﮅي ﻫﻨــﺪو ﻫﺘــﻲ ﺳــﻨﮅ ۾ ﻫﺌــﺎ‬
‫ﺗــﻪ אﻧﻬــﻦ ﺟــﺎ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ﻫــﻚ روﭘﺌــﻲ ﺗــﻲ ﻫــﻚ ﭨﻜــﻮ ﻧﻔﻌــﻮ وﭠﻨــﺪא ﻫﺌــﺎ ﺗــﻪ אن ﺗــﻲ ﻫﺘــﻲ‬
‫ﺟـــﻲ ﻋـــﻮאم אﻋﺘـــﺮאض ورﺗـــﻮ ﻫـــﻮ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي אﺧـــﺘﻼف ﭘﻴـــﺪא ﭤـــﻲ ﭘﻴـــﺎ ﻫﺌـــﺎ‪ .‬ﻫـــﺎﮢﻲ ﻫـــﻲ‬
‫ﻣــﺎﮢﻬﻮ ﻫــﻚ روﭘﺌــﻲ ﺗــﻲ ﻫــﻚ روﭘﻴــﻮ ﻧﻔﻌــﻮ ﻛﻤــﺎﺋﻴﻦ ﭤــﺎ‪ ،‬ﺗــﻦ ﮐــﻲ אﺳــﺎن ﻛﻬــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح‬
‫אﺳﻼم ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ۾ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ۽ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ وﻃﻦ ﺟﻮ אﺳﺘﺤﺼﺎل ﻛﺮڻ ڏﻳﻨﺪאﺳﻴﻦ‪.‬‬
‫אﺳـــﺎن ﻫـــﻲ‪ ‬ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﺑـــﻪ وﺳـــﺎري ﻧﭥـــﺎ ﺳـــﮕﻬﻮن ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﮇﻫﻦ ﺑـــﻪ ﺟﺪאﮔﺎﻧـــﻪ ﻗـــﻮم‪،‬‬
‫ﺳﻴﺎﺳــــﻲ آزאدي‪ ،‬אﻗﺘﺼــــﺎدي ﺣﻘــــﻮق ۽ ﻛﻠﭽــــﺮل ﺗﺮﻗــــﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬آوאز אﭤــــﺎرﻳﻮ آﻫــــﻲ ﺗــــﻪ אﻧﻬــــﻦ‬
‫ﮐــــﻲ אﺳــــﻼم ﺟــــﻮ دﺷــــﻤﻦ‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻮ ﺑــــﺎﻏﻲ‪ .‬ﻋﻼﺋﻘــــﺎﺋﻲ ﺗﻌﺼــــﺐ رﮐﻨــــﺪڙ‪ ،‬אﻧﺘﺸــــﺎر‬
‫ﭘﺴــــﻨﺪ ﺳــــﮇي ﺳــــﺨﺖ ﺳــــﺰאﺋﻮن ڏﻧﻴــــﻮن وﻳــــﻮن آﻫــــﻦ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ ﻗﻴــــﺎم ﮐــــﺎن وﭠــــﻲ‬
‫ﻣﺮﻛــــﺰي ﺣﻜــــﻮﻣﺘﻦ ﺗــــﻲ ﻗﺒﻀــــﻮ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﻣﺴــــﺘﻘﻞ ﻣﻔــــﺎد ﺟــــﻮ رﻫﻴــــﻮ آﻫــــﻲ‪.‬‬
‫אﺧﺒـــﺎرن‪ ،‬ﭘﻴﺴـــﻲ‪ ،‬ﻛﺎرﺧـــﺎﻧﻦ ۽ وאﭘـــﺎر ﺗـــﻲ ﻫـــﻨﻦ ﺟـــﻲ ﻗﺒﻀـــﻲ رﻫـــﮡ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ‬
‫ﺣﺎﻟــﺖ ذري ﮔﻬــﭧ رﻳــﮉ אﻧــﮉﻳﻦ ﺟﻬــﮍي ﭤﻴﻨــﺪي وﭸــﻲ‪.‬ﺗﻨﻬﻨﻜــﺮي אﻫــﮍي ﺳــﺎﻣﺮאج ﮐــﺎن ﭔــﺎﻫﺮ‬
‫ﻧﻜــــﺮڻ ﺳــــﻨﮅي ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻮ ﺟــــﻨﻢ ﺟــــﻮ ﺣــــﻖ ﺳــــﻤﺠﻬﻦ ﭤــــﺎ‪ .‬ﻫــــﺎڻ ﻫــــﻮ אﺳــــﻼم‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ۽‬
‫ﻣﺴﻠﻢ ﻗﻮم ﺟﻲ ڌوﻛﻲ ﻫﻴﭟ ﮔﻤﺮאﻫﻪ ﻧﻪ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪא‪.‬‬

‫و‬ ‫ﺌن‬ ‫ﮙﺐ‬ ‫ا‬ ‫ﺌن ﺌن‬ ‫ﺌ‬ ‫)‪(4‬‬

‫ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﺳــﺎﻣﺮאج ﺟــﺎ ﻃﺮﻓــﺪאر ۽ אﻧﻬــﻦ ﺟــﺎ ﺳــﻨﮅي אﻳﺠﻨــﭧ אﻫــﻮ دﻟﻴــﻞ ﺑــﻪ ڏﻳــﻦ ﭤــﺎ‬
‫ﺗــﻪ ﺳــﻨﮅو دﻳــﺶ ﻗــﺎﺋﻢ ﭤــﻴﮡ ﺑﻌــﺪ ﭘﻨﺠــﺎب אﺳﺘﺤﺼــﺎﻟﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد‪ ،‬אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﺟــﻮ ﭘــﺎﮢﻲ ﺑﻨــﺪ‬
‫ﻛﺮي‪ ،‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ زرאﻋﺖ ﮐﻲ ﺳﻜﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺳﻨﮅي ﻣﻌﻴﺸﻴﺖ ﮐﻲ ﺗﺒﺎﻫﻪ ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻨﺪو‪.‬‬
‫אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﻣﺴــﺌﻠﻲ ﺗــﻲ ﻏــﻮر ﻛــﺮڻ ﺳــﺎن ﭘﺘــﻮ ﭘــﻮي ﭤــﻮ ﺗ ـﻪ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻲ وﺟــﻮد ۾ אﭼــﮡ‬
‫ﺑﻌــــﺪ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﺳــــﻨﮅ ﺳــــﺮﻛﺎر ﺳــــﺎن ﭘــــﺎﮢﻲ‪ ‬ﺑﺎﺑــــﺖ ‪1945‬ع ۾ﻛﻴــــﻞ ﻋﻬــــﺪﻧﺎﻣﻦ‬
‫ﺧـــﻼف ﻧـــﻮאن ﺑﻴـــﺮﻳﺞ ﭔـــﮅي ﭘـــﺎﮢﻲ ﮐﮣـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﻲ אﮘﻴﺌـــﻲ ﮔﻬﮣـــﻮ ﻧﻘﺼـــﺎن ﭘﻬﭽـــﺎﻳﻮ آﻫـــﻲ‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻲ ﻫـــﭣ ۾ ﻫـــﺌﮡ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﭘﻨﺠـــﺎب‬
‫ﺟــــﻲ אن ﮘﺎﻟﻬــــﻪ ۾ ﻫــــﺮ ﻃــــﺮح ﻫــــﻲ ﺗﺎﺋﻴــــﺪ ﭘﺌــــﻲ ﻛﺌــــﻲ آﻫــــﻲ‪ .‬ﺟــــﻨﻬﻦ ﮐــــﺎن آزאد ﭤــــﻴﮡ ﻻ‪‬‬
‫ﻛﺮوڙﻫـــﺎ روﭘﻴـــﺎ ﺧـــﺮچ ﻛـــﺮي رﻫﻴـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬ﻫـــﺎڻ وڌﻳـــﻚ ﭘـــﺎﮢﻲ ﮐﮣـــﻲ ﻧﭥـــﺎ ﺳـــﮕﻬﻦ‪ ،‬ﺟـــﻲ‬
‫ﮐﮣﻨــﺪא ﺗــﻪ אﻫــﻮ وڌﻳــﻚ ﭘــﺎﮢﻲ ﺳــﻨﺪن ﺗﺒــﺎﻫﻲ‪ ‬ﺟــﻮ ﺑﺎﻋــﺚ ﺑﮣﻴــﻮ‪ .‬אﻟﺒــﺖ ﺟــﻨﻬﻦ ﺳــﺎل ﻧــﺪﻳﻦ ۾‬
‫ﮔﻬـــﭧ ﭘـــﺎﮢﻲ ﻫﻮﻧـــﺪو‪ ،‬אن وﻗـــﺖ ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﻲ ﭤـــﻮرو ﭘـــﺎﮢﻲ ڏﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﻧﻘﺼـــﺎن ۾ وﺟﻬـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻦ‬
‫ﭤـــــﺎ‪ .‬ﻟـــــﻴﻜﻦ אن ﺣﺮﻛـــــﺖ ﮐـــــﺎن ﭘﺎﻛﺴـــــﺘﺎن ﺟـــــﻲ ﻣﻮﺟـــــﻮدﮔﻲ ﻛﻬـــــﮍي‪ ‬ﻃـــــﺮح ﭘﻨﺠـــــﺎب‬
‫ﺳـــﺮﻛﺎر ﮐـــﻲ روﻛـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻨﺪي! אﻫـــﺎ ﺗـــﻪ ﻣﻮرﮘـــﻮ ﮐـــﻴﻦ אن ﻧﺎﺟـــﺎﺋﺰ ﻗـــﺪم ﮐـــﮣﮡ ﻻ‪ ‬ﮀـــﻮٽ‬
‫‪71‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ڏﻳﻨــﺪي‪ .‬ﺟــﻨﻬﻦ ﺳــﺎل درﻳــﺎﺋﻦ ۾ ﭘـــﺎﮢﻲ ﮔﻬﮣــﻮ ﭤﻴﻨــﺪو‪ ،‬אن ﺳــﺎل ﻫـــﻮ ﻛــﻨﻬﻦ ﺑــﻪ ﻃــﺮح ﭘـــﺎﮢﻲ‬
‫روﻛـــﻲ ﻧـــﻪ ﺳـــﮕﻬﻨﺪא‪ .‬ﻧـــﻪ ﺗـــﻪ ﭘﻨﺠـــﺎب ﺳـــﻴﻼب ﻫﻴـــﭟ אﭼـــﻲ ﺗﺒﺎﻫـــﻪ ﭤـــﻲ وﻳﻨـــﺪو‪ ،‬ﺟﻬـــﮍو ﻣﺜـــﺎل‬
‫ﻫــﻦ ﺳــﺎل ‪1973‬ع ۾ ﭤﻴــﻮ‪ .‬ﭜــﺎرت ﮐــﻲ ﭘﻨﺠــﺎب ﺳــﺮﻛﺎر ﭘﻨﺠــﺎب ۾ ﻧــﻮن ﺑﻴــﺮאﺟﻦ ﭠــﺎﻫﮡ ﻻ‪‬‬
‫ﭘﻴﺴــﻦ وﭠــﮡ ﺑﻌــﺪ‪ ،‬ﭨــﻦ ﻧــﺪﻳﻦ ﺟــﻮ ﭘــﺎﮢﻲ ڏﺋــﻲ ﮀــﮇﻳﻮ ﻫــﻮ‪ .‬ﻟــﻴﻜﻦ ﭘــﺎﮢﻲ ﮔﻬﮣــﻲ ﭤــﻴﮡ ﻛــﺮي‬
‫ﭜـــﺎرت وאرن ﺑـــﻪ زﻳـــﺎده ﭘـــﺎﮢﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﻣـــﻮﻛﻠﻲ ﮀـــﮇﻳﻮ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻧـــﻪ ﺻـــﺮف ﭘﻨﺠـــﺎب ﮐـــﻲ‬
‫ﭔﻮڙﻳــﻮ‪ ،‬ﭘــﺮ ﺳــﻨﮅ ۾ ﭔــﻮڏون ﭤﻴــﻮن‪ .‬ﺗــﻨﻬﻦ ﻛــﺮي ﭘــﺎﮢﻲ‪ ‬ﺟــﻮ ﻣــﺪאر وري ﮔﻬﮣــﻲ ۽ ﭤــﻮري‬
‫ﭘـــﺎﮢﻲ‪ ‬وאرن ﺳـــﺎﻟﻦ ﺗـــﻲ رﻫﻨـــﺪو‪ .‬ﺗﻔـــﺎوت ﺻـــﺮف אﻫـــﻮ ﭤﻴﻨـــﺪو ﺗـــﻪ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ وﺟـــﻮد‬
‫ﻛــــﺮي‪ ،‬אﺳــــﺎن ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻴﻦ ﺟــــﺎ ﻣﺤﺘــــﺎج ۽ دﺳــــﺖ ﻧﮕــــﺮ ﭤــــﻲ ﻛﺴﻤﭙﺮﺳــــﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ ﺣﺎﻟــــﺖ ۾‬
‫رﻫﻨﺪאﺳــــﻮن‪ ،‬אﺳــــﺎن ﺟــــﻮ ﻛﻮﺑــــﻪ ﺗــــﺪאرכ ﻧــــﻪ ﭤــــﻲ ﺳــــﮕﻬﻨﺪو‪ .‬ﭘــــﺮ آزאدي‪ ‬ﺟــــﻲ ﺣﺎﻟــــﺖ ۾‬
‫ﺑﺮאﺑـــﺮي‪ ‬ﺟـــﻲ درﺟـــﻲ ﻛـــﺮي‪ ،‬אﺳـــﺎن ﺳـــﻨﺪن ﺳـــﻤﻨﮉ ﺟـــﻲ رﺳـــﺘﻲ وאﭘـــﺎر ﺟـــﻮ رﺳـــﺘﻮ ﺑﻨـــﺪ‬
‫ﻛــــﺮي‪ ،‬אن ﺗــــﻲ ﭨﻴﻜﺴــــﻮن وﺟﻬــــﻲ‪ ،‬ڏي وٺ ﺟــــﻲ אﺻــــﻮﻟﻦ ﺗــــﻲ ﮐــــﻴﻦ ﺗﻨــــﮓ ۽ ﻣﺠﺒــــﻮر‬
‫ﻛـــﺮي‪ ،‬ﮐـــﺎﻧﺌﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﺎ وאﺟﺒـــﻲ ﺳـــﻮאل ﻣﭹـــﺎﺋﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪאﺳـــﻮن‪ .‬ﭘﻨﺠـــﺎب ﭼـــﻮڌאري زﻣﻴﻨـــﻲ‬
‫ﮔﻬﻴــــﺮي ۾ آﻫــــﻲ‪ .‬ﺳــــﻨﺪس ﻫــــﻚ ﻃــــﺮف ﭜــــﺎرت‪ ،‬ﭔــــﻲ ﻃــــﺮف ﭘﺨﺘﻮﻧﺴــــﺘﺎن‪ ،‬ﭨــــﻲ ﺻــــﺮف‬
‫ﺑﻠﻮﭼﺴـــﺘﺎن ۽ ﭼـــﻮﭤﻴﻦ ﻃـــﺮف ﺳــــﻨﮅ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﻛﻴﺘـــﺮא אﻫــــﻞ ﭘﻨﺠـــﺎب ﮔـــﺬرﻣﻌﺎش ﻻ‪ ‬ﺳــــﻨﮅ ۾‬
‫رﻫـــﻦ ﭤـــﺎ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻮ دروאزو ﺳـــﻨﺪن ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻲ ﻏﻠـــﻂ روش ﺳـــﺒﺐ‪ ،‬אﺳـــﺎن وٽ ﺑﻨـــﺪ ﭤـــﻲ‬
‫ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻮ‪.‬‬

‫آ‬ ‫وڏو‬ ‫ﺌن د ﺌ‬ ‫)‪ (5‬ﺌ‬

‫ﭘﻨﺠــــﻮن دﻟﻴــــﻞ ﺳــــﻨﮅي ﻋــــﻮאم ﮐــــﻲ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﺳــــﺎﻣﺮאﺟﻲ ۽ ﺳــــﻨﺪن אﻳﺠﻨــــﭧ‪،‬‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﺗﺴـــﻠﻂ ﻫﻴـــﭟ رﮐـــﮡ ﻻ‪ ،‬אﻫـــﻮ ڏﻳـــﻦ ﭤـــﺎ ﺗـــﻪ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن دﻧﻴـــﺎ ﺟـــﻲ وڏي אﺳـــﻼﻣﻲ‬
‫ﺳـــﻠﻄﻨﺖ آﻫـــﻲ‪ ،‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ ﭨـــﻮڙڻ ﻛـــﺮي אﺳـــﻼم ﮐـــﻲ ﻧﻘﺼـــﺎن ﭘﻬﭽﻨـــﺪو‪ .‬אﻫـــﺎ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﺑـــﻪ‬
‫ﺳﺮאﺳـــﺮ ﻏﻠـــﻂ آﻫـــﻲ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن دﻧﻴـــﺎ ﺟـــﻲ وڏي אﺳـــﻼﻣﻲ ﺳـــﻠﻄﻨﺖ ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ‪ .‬אﻧﮉوﻧﻴﺸـــﻴﺎ‪،‬‬
‫روس‪ ،‬ﭼﻴﻦ‪ ،‬ﭜﺎرت ۽ ﺑﻨﮕﻼدﻳﺶ ۾ ﻫﻦ ﮐﺎن وڌﻳﻚ ﻣﺴﻠﻤﺎن رﻫﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫אزאﻧﺴـــﻮא‪ ‬אﻫـــﻮ ﺑـــﻪ ﺻـــﺤﻴﺢ ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﭨـــﭩﮡ ﻛـــﺮي‪ ،‬אﺳـــﻼم ﮐـــﻲ‬
‫ﻧﻘﺼــــﺎن ﭘﻬﭽﻨــــﺪو‪ .‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎﻧﻲ ﺣﻜــــﻮﻣﺘﻦ ﺟــــﻮ אﺳــــﻼم ﺳــــﺎن وאﺳــــﻄﻮ ﻛﻮﻧــــﻪ رﻫﻴــــﻮ‬
‫آﻫــﻲ‪.‬אﻫــﮍא ﻧﻌــﺮא ﺣﻜﻤــﺮאن ﻃﺒﻘــﻲ ﺳــﻨﮅي ﻋــﻮאم ﺟــﻮ ﺗﻮﺟﻬــﻪ ﻣﻠــﻚ ﺟــﻲ ﺣﻘﻴﻘــﻲ ﻣﺴــﺌﻠﻦ‬
‫ﺟﻬـــﮍوכ؛ ﺳـــﻨﮅي ﻗـــﻮم ۽ ﺳـــﻨﮅودﻳﺶ ﺟـــﻲ آزאدي ﺗﺮﻗـــﻲ‪ ‬۽ ﺗﻌﻤﻴـــﺮ ﮐـــﺎن ﻫﭩـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن‬
‫ﺳﺎﻣﺮאج ۽ אﺳﺘﺤﺼﺎل ﻗﺎﺋﻢ رﮐﮡ ﻻ‪ ‬ﻫﻨﻴﺎ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ ﺳــــﺮزﻣﻴﻦ ﺗــــﻲ אن ﺣﻜﻤــــﺮאن ﻃﺒﻘــــﻲ‪ ،‬ﺟﻬــــﮍي‪ ‬ﻃــــﺮح אﺳــــﻼم ﺟــــﻲ‬
‫ﻣﭩـــﻲ ﭘﻠﻴـــﺖ ﻛﺌـــﻲ آﻫـــﻲ‪ ،‬אن ﺟـــﻮ ﻣﺜـــﺎل دﻧﻴـــﺎ ﺟـــﻲ ﭔﺌـــﻲ ﻛـــﻨﻬﻦ ﺑـــﻪ ﻣﻠـــﻚ ۾ ﻣﻠـــﻲ ﻧـــﻪ‬
‫ﺳــــﮕﻬﻨﺪو‪ ،‬אﺳــــﻼﻣﻲ آﺋــــﻴﻦ ﺟــــﻲ ﻧــــﺎﻟﻲ ۾ ﺳــــﻨﮅﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻴﻨﮕــــﺎﻟﻴﻦ‪ ،‬ﺑﻠــــﻮﭼﻦ ۽ ﭘﺨﺘــــﻮﻧﻦ ﺟــــﻲ‬
‫ﻫﺰאرﻫـــﺎ ﺳـــﺎﻟﻦ ﺟـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻦ ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﺪن ﺣـــﻖ ﺧـــﻮدאرאدي‪ ‬ﮐـــﺎن ﻣﺤـــﺮوم ﻛـــﺮي‪ ،‬אﻗﻠﻴـــﺖ‬
‫ﺑﻨــــﺎﻳﻮ وﻳــــﻮ آﻫــــﻲ‪ .‬אﺳــــﻼﻣﻲ ﻗــــﺎﻧﻮن ﺟــــﻲ ﻧــــﺎﻟﻲ ۾ ﻣــــﺎﮢﻬﻦ ﺟــــﻲ ﺑﻨﻴــــﺎدي ﺣــــﻖ ﮐﺴــــﻲ‪،‬‬

‫‪72‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺟﻤﻬﻮرﻳــﺖ ﮐـــﺎن ﻣﺤــﺮوم ﻛﻴـــﻮ وﻳــﻮ آﻫـــﻲ אﺳـــﻼﻣﻲ رﻳﭙﺒﻠــﻚ ﻣﻠـــﻚ ﺗــﻲ ﻧـــﺎﻟﻮ رﮐـــﻲ‪ ،‬אن‬
‫۾ ﺟـــﻮא‪ ،‬ﺷـــﺮאﺑﺨﻮري ‪،‬زﻧـــﺎ‪ ،‬אﺳﺘﺤﺼـــﺎل ۽ ﻫـــﺮ ﻗﺴـــﻢ ﺟـــﻮ ﻇﻠـــﻢ ﺟـــﺎري رﮐﻴـــﻮ وﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‬
‫ﻣﻠــــﻚ ﺟــــﻮ ﺣــــﺎﻛﻢ ﻣﺴــــﻠﻤﺎن ﻫــــﺌﮡ ﻻزﻣــــﻲ ﭠﻬﺮאﺋــــﻲ‪ ،‬אن ﺗــــﻲ אﻛﺜﺮﻳــــﺖ ﺣــــﺎﻛﻤﻦ ﺟــــﻲ‬
‫ﺷـــــﺮאﺑﻲ‪ ،‬ﺑـــــﺪאﺧﻼق‪ ،‬אﺳﺘﺤﺼـــــﺎﻟﻲ‪ ،‬ﻛـــــﻮڙن ﺑـــــﻲ אﺻـــــﻮل ﻣـــــﺎﮢﻬﻦ ﺟـــــﻲ رﮐـــــﻲ آﻫـــــﻲ‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻮن ﺣﻜﻮﻣﺘـــﻮن آﻣﺮﻳﻜـــﺎ ۽ אن ﺟـــﻲ ﺣـــﻮאري ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ ﺟـــﻮ אﻳﺠﻨـــﭧ ﭤـــﻲ‬
‫رﻫﻴــﻮن آﻫــﻦ‪ ،‬ﺟــﻦ ﺟــﻮ ﻋــﺮب ﻣﻠــﻚ ﺗــﻲ אﺳــﺮאﺋﻴﻞ ﺟــﻲ ﻣﺴــﻠﻂ ﻛــﺮڻ ۾ وڏو ﻫــﭣ آﻫــﻲ‪.‬‬
‫ﺣﻘﻴﻘـــﺖ אﻫـــﺎ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺑـــﻨﺠﮡ ﺑﻌـــﺪ אﺳـــﻼم ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ﮐـــﻲ ﻏﻠـــﻂ ﻃـــﺮح ﺟـــﻲ‬
‫אﺳــﺘﻌﻤﺎل ﻛــﺮڻ ﻛــﺮي‪ ،‬אﺳــﻼم ﮐــﻲ وڏو ﻧﻘﺼــﺎن ﭘﻬﺘــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬אﻧﻬــﻲ ﺳــﺒﺐ ﺟــﻲ ﻛــﺮي‬
‫ﻧﻮﺟﻮאن ﻃﺒﻘﻮ ﻣﻮرﮘﻮ ﻣﺬﻫﺐ ﮐﺎن ﻣﻨﺤﺮف ﭤﻴﻨﺪو وﭸﻲ‪.‬‬
‫ﺳــــﻨﮅو دﻳــــﺶ ﺟــــﻲ آزאدي‪ ،‬אﻧﻬــــﻦ ﺟــــﻲ ﺳــــﺮزﻣﻴﻦ ۾ ﭘــــﺎڻ ﺻــــﺤﻴﺢ אﺳــــﻼﻣﻲ ﺗﻌﻠــــﻴﻢ‬
‫رאﺋـــﺞ ﻛـــﺮڻ ۾ ﻣـــﺪد ڏﻳﻨـــﺪي‪ ،‬۽ אﺳـــﻼم ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ ﺗﺸـــﺪد ﺟـــﻲ אﺳـــﺘﻌﻤﺎل‪ ،‬אﻣﺮﻳﻜـــﺎ‬
‫ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻲ ﻏﻼﻣـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﻃـــﺎﻗﺘﻦ ﺳـــﺎن ﺟﻨﮕـــﻲ ﻋﻬـــﺪﻧﺎﻣﻦ ﺟـــﻲ ﻗﻴـــﺪ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳـــﺖ ۽‬
‫ﻣــﺬﻫﺐ ﺟــﻲ ﮔــﮇي ﻫﻼﺋــﮡ ﺟــﻲ ﮐﻴــﮇﺑﺎزي‪ ‬۽ ڌאرﻳــﻦ ﺟــﻲ אﺳﺘﺤﺼــﺎل ﮐــﺎن אﺳــﺎن ﺟــﻲ ﺟــﺎن‬
‫آزאد ﭤﻲ ﭘﻮﻧﺪي‪.‬‬
‫ﻣـــﺎﮢﻬﻮ אﮘـــﻲ ﺋـــﻲ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻇﻠـــﻢ ۽ אﺳﺘﺤﺼـــﺎل ﮐـــﺎن ﺟـــﺪא ﭤـــﻲ‪ ،‬ﺑـــﻨﮕﻼدﻳﺶ ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛـــﺮي‬
‫ﭼﻜـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬אن ﺟـــﻲ وﺟـــﻮد ﻣـــﺎن ﭘﺨﺘـــﻮن‪ ،‬ﺑﻠـــﻮچ ۽ ﺳـــﻨﮅي ﺳـــﺨﺖ ڏﮐﻮﻳـــﻞ آﻫـــﻦ‪ ،‬رאت‬
‫ڏﻳﻨﻬﻦ אن ﺟﻲ ﺧﺎﺗﻤﻲ ﻻ‪ ‬ﺧﺪא ﺟﻲ ﺣﻀﻮر ۾ ﭔﺎڏאﺋﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻫـــﺎﮢﻲ ﺳـــﻮאل אﭤﻨـــﺪو ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﮅودﻳﺶ אن ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﺗﺴـــﻠﻂ ﮐـــﺎن ﻛﻬـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح آزאدي‬
‫ﺣﺎﺻــــﻞ ﻛــــﺮي ﺳــــﮕﻬﻨﺪو‪ ،‬ﺧﺼﻮﺻــــﺎً אن ﺣﺎﻟــــﺖ ۾ ﺟــــﮇﻫﻦ אﻣﺮﻳﻜــــﻲ ﺳــــﺎﻣﺮאج ۽ אن ﺟــــﺎ‬
‫ﻃﺮﻓــــﺪאر ﻣﻠــــﻚ ۽ ﻣﻜــــﺎﻓﻲ ﺧــــﻮد ﻣﻄﻠــــﺐ ﺳــــﻨﮅي‪ ،‬ﻫــــﻦ ﺟــــﻲ ﻗــــﺎﺋﻢ رﮐــــﮡ ﻻ‪ ‬ﻫﺮﻛــــﺎ‬
‫ﻛﻮﺷﺶ ﻛﻨﺪא ڏﺳﮡ ۾ אﭼﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫אن ﺳـــﻮאل ﺗـــﻲ ﻏـــﻮر ﻛـــﺮڻ ﮐـــﺎن אڳ‪ ،‬ﺑﻬﺘـــﺮ אﺋـــﻴﻦ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﭘﻬـــﺮﻳﻦ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ‬
‫ﺳــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﻛﻬــﮍن ﺣــﺮﺑﻦ ﺳــﺎن אﺳــﺎن ﮐــﻲ ﻏــﻼم رﮐﻴــﻮ אﭼــﻦ ﭤــﺎ‪ ،‬אﻧﻬــﻦ ﺗــﻲ ڌﻳــﺎن ڏﻳــﻮن‪.‬‬
‫ﭤـــﻮري ﻓﻜـــﺮ ﻛـــﺮڻ ﺑﻌـــﺪ ﭘﺘـــﻮ ﭘﻮﻧـــﺪو ﺗـــﻪ אﺳـــﺎن ﺗـــﻲ ﺗﺴـــﻠﻂ ﻗـــﺎﺋﻢ رﮐـــﮡ ﻻ‪ ‬ﻫـــﻲ ﻫﻴﭡﻴـــﺎن‬
‫ﭼﺎر ﺣﺮﺑﺎ אﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﻴﺎ وﭸﻦ ﭤﺎ‪:‬‬
‫‪ (1‬ﻣﺴﻠﻢ ﻗﻮم ﺟﻲ ﻧﻈﺮﺋﻲ ﺟﻮ ﺣﺮﺑﻮ‪.‬‬
‫‪ (2‬ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ﺟﻮ ﺣﺮﺑﻮ‪.‬‬
‫‪ (3‬ﺗﺸﺪد ﺟﻮ אﺳﺘﻌﻤﺎل‪.‬‬
‫‪ (4‬ﺳﻨﮅي אﻳﺠﻨﭩﻦ ﺟﻮ אﺳﺘﻌﻤﺎل‪.‬‬

‫‪73‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫رﺐ‬ ‫ر ﺌ‬ ‫) ‪(1‬‬

‫אن ﺣﺮﺑـــﻲ ذرﻳﻌـــﻲ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ۽ ﭔـــﻴﻦ ﻗـــﻮﻣﻴﺘﻦ ﺟـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ‬
‫ﺟـــﺎ אﺳـــﻼم‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن‪ ،‬ﻣﺴـــﻠﻢ ﻗـــﻮم‪ ،‬ﻧﻈـــﺎم אﺳـــﻼﻣﻲ وﻏﻴـــﺮه ﻧﻌـــﺮن ﺟـــﻲ ڌوﻛـــﻲ ﻫﻴـــﭟ‬
‫ذﻫـــﻦ ﻣﺴـــﺦ ﻛـــﺮي ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﻏﻼﻣـــﻲ‪ ‬۽ زﺑﺮدﺳـــﺘﻲ‪ ‬ﺗـــﻲ رﻫـــﮡ ﻻ‪ ‬ﮐـــﻴﻦ رﺿـــﺎﻣﻨﺪ ﻛـــﻦ‬
‫ﭤــﺎ‪ ،‬ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﺳــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﻗﻮﻣﻴــﺖ ﺟــﻮ ﻧﻈﺮﻳــﻮ אﻧﻜــﺎر وﻃــﻦ ﺟــﻲ ﺑﻨﻴــﺎد ﺗــﻲ‪ ،‬ﻣــﺬﻫﺐ‬
‫אﺳــﻼم ﺟــﻲ ﻧــﺎﻟﻲ ۾ ﺳــﻨﺪ ﺳــﺎن ﭘــﻴﺶ ﻛــﻦ ﭤــﺎ‪ .‬ﻣﮕــﺮ אﻫــﻮ ﻧﻈﺮﻳــﻮ ﻫﺮﮔــﺰ אﺳــﻼﻣﻲ ﻧــﻪ آﻫــﻲ‪،‬‬
‫ﺑﻠـــﻚ ﺧـــﺎﻟﺺ ﻓﺴـــﻄﺎﺋﻲ ﻧﻈﺮﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﮐـــﻲ אﺳـــﻼم ﺟـــﻮ رﻧـــﮓ ڏﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺟـــﺎ‬
‫ذﻫﻦ ﻣﺴﺦ ﻛﻴﺎ وﭸﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫’ﺟــــﮇﻫﻦ ﮐــــﺎن ﺳــــﻨﮅي ﻧﻮﺟــــﻮאن ﺣﻜﻤــــﺮאن ﻃﺒﻘــــﻲ ﺟــــﻲ אن ﻏﻠــــﻂ ﺑﻴــــﺎﻧﻲ‪ ‬۽ ﻓﺮﻳــــﺐ‬
‫ﻛــــﺎري‪ ‬ﮐــــﺎن وאﻗــــﻒ ﭤــــﻴﮡ ﻟﮙــــﻮ آﻫــــﻲ ﺗــــﻪ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﺳــــﺎﻣﺮאج ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﺟــــﻲ‬
‫ﻣﺸــــﻨﺮي ﺟﻬــــﮍوכ رﻳــــﮉﻳﻮ‪ ،‬ﭨﻴﻠﻴــــﻮﻳﺰن‪ ،‬אﺧﺒــــﺎرن وﻏﻴــــﺮه ﻣﻌﺮﻓــــﺖ אﻧﻬــــﻦ ڌوﻛــــﻦ ﮐــــﻲ‬
‫ﻣﻘﺒـــﻮل ﻋـــﺎم ﺑﻨـــﺎﺋﺠﻲ زور ﺷـــﻮر ﺳـــﺎن ﻛﻮﺷـــﺶ ﺷـــﺮوع ﻛﺌـــﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻣﻮﺟـــﻮده ﭜﭩـــﻲ‬
‫ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﺟــــﻲ ﮔﻴــــﻮﺑﻠﺲ )ﻣﻮﻟــــﻮي ﻛــــﻮﺛﺮ ﻧﻴــــﺎزي( ﺟــــﻮ אﻧﻬــــﻲ‪ ‬ﺳﻠﺴــــﻠﻲ ۾ ﻣﻠــــﻦ ۽‬
‫ﻣﻮﻟـــﻮﻳﻦ ﮐـــﻲ ﻣـــﻨﻈﻢ ﻛـــﺮڻ‪ ،‬رﻫﻴـــﻞ ﻫﻨـــﺪن ﺳـــﺎن ﺳـــﻨﮅ ۾ ﻇﻠـــﻢ ﻛـــﺮڻ‪ ،‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ‪‬‬
‫ﺟـــﻮن ﻛﮍﻳـــﻮن آﻫـــﻦ‪ .‬ﭼـــﺌﻦ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﻲ ﭘﺮﭼـــﺎر ﺧـــﻼف آرڊﻳﻨـــﻨﺲ ﭘـــﺎس ﻛـــﺮي ﺳـــﺰאﺋﻮن‬
‫ڏﻳـــﮡ‪ ،‬אن ﻓﻜـــﺮ ﺟـــﻲ ﻛﺘـــﺎﺑﻲ رﺳـــﺎﻟﻦ ۽ אﺧﺒـــﺎرن ﺗـــﻲ ﺑﻨـــﺪش وﺟﻬـــﮡ ذرﻳﻌـــﻲ ﭘـــﮡ אﻫـــﻲ‬
‫ﻣﺎﮢﻬﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﺳﺎﮘﻴﺎ ﻣﻄﻠﺐ ﭘﻮرא ﻛﺮڻ ﮔﻬﺮن ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﺳـــﻨﮅي ﻗﻮﻣﭙﺮﺳـــﺖ אﻧﻬـــﻦ ﮘـــﺎﻟﻬﻴﻦ ﮐـــﺎن ﭘﺴـــﺖ ﻫﻤـــﺖ ﻧﭥـــﺎ ﭤـــﻴﻦ‪ ،‬ﺑﻠـــﻚ رאﻫﺒﺎﻧـــﻪ ﺻـــﺒﺮ‬
‫ﺳــﺎن אﻧﻬــﻦ ﺳــﻤﻮرن ﮔﻤﺮאﻫــﻪ ﻛﻨــﺪڙ ﻧﻌــﺮن ﺟــﻲ ﭰﻨــﺪي ﮐــﺎن ﺑﭽــﮡ ﻻ‪ ‬دﻟﻴــﻞ ڏﺋــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ‬
‫ﭘﮍﻫﻴـــﻞ ﻃﺒﻘـــﻲ ﺟـــﺎ ذﻫـــﻦ ﺻـــﺎف ﻛـــﺮڻ ﮔﻬـــﺮن ﭤـــﺎ‪ .‬ﮐـــﻴﻦ ﻗـــﻮي אﻣﻴـــﺪ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﮅو دﻳـــﺶ‬
‫ﻗﺎﺋﻢ ﭤﻴﮡ ﺑﻌﺪ ﻣﭥﻲ ذﻛﺮ ﻛﻴﻞ ﭘﺮوﭘﻴﮕﻨﮉא ﮐﻲ ﺧﺘﻢ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻨﺪא‪.‬‬

‫ﺌل‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫رو ﺋ‬ ‫۾‬ ‫ﺌ‬ ‫ر ت‬ ‫)‪( 2‬‬

‫ﺟﻤﻬﻮرﻳـــﺖ ﺟﺪﻳـــﺪ دﻧﻴـــﺎ ۾ ﻧﻬﺎﻳـــﺖ ﻣﻘﺒـــﻮل ﺗـــﺮﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬אن ﮐـــﺎن ﺗـــﻪ ﻛﻮﺑـــﻪ‬
‫אﻧﻜـــﺎر ﻛـــﺮي ﻧـــﻪ ﺳـــﮕﻬﻨﺪو‪ .‬ﭘـــﺮ ﻫﺘـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ ﺟﻬـــﮍي ﻃـــﺮح אﺳـــﻼم ﺟـــﻲ ﺳـــﻬﮣﻲ‬
‫ﻧـــﺎﻟﻲ ﮐـــﻲ ﺑـــﺪﻧﺎم ﻛـــﺮي‪ ،‬אن ﻣـــﺎن ﻧﺎﺟـــﺎﺋﺰ ﻓﺎﺋـــﺪو ورﺗـــﻮ وﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬אﻫـــﮍي‪ ‬ﺳـــﺎﮘﻲ‪ ‬ﻃـــﺮح‬
‫ﻫﺘــﻲ ﺟﻤﻬﻮرﻳــﺖ ﺟــﻲ ﻧــﺎﻟﻲ ﺟــﻮ ﺑــﻪ ﻏﻠــﻂ אﺳــﺘﻌﻤﺎل ﻛﻴــﻮ وﻳــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬ﺟﻤﻬﻮرﻳــﺖ ۽ ﻗــﻮم‬
‫ﭘﺮﺳــﺘﻲ ﻻزم ﻣﻠــﺰوم ﮘــﺎﻟﻬﻴﻮن آﻫــﻦ‪ .‬ﺳــﻨﮅ ﺳــﻨﺪن ﺟــﺪא ﻗــﻮم ﺟــﻲ אﺻــﻮل ﻗﺒــﻮل ﻛــﺮאﺋﮡ‬
‫ﮐـــﺎن אڳ ﺟﻤﻬﻮرﻳـــﺖ ﮐـــﻲ ڌوﻛـــﻮ ﺳـــﻤﺠﻬﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬ﺟﻤﻬﻮرﻳـــﺖ ۾ ﺷﺨﺼـــﻲ آزאدي‪ ،‬אﻧﺴـــﺎﻧﻦ‬
‫ﺟـــﺎ ﺑﻨﻴـــﺎدي ﺣـــﻖ ﻗـــﺎﺋﻢ رﮐـــﮡ ﺑﻌـــﺪ ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﻣﻌـــﺎﻣﻠﻦ ﻓﻴﺼـــﻞ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬אﻛﺜﺮﻳـــﺖ ﺟـــﻲ رא‪‬‬
‫ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﻛﺎروﺑـــﺎر ﻫﻼﺋﺒـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﭘـــﺮ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ אﻫـــﻲ ﺳـــﭛ ﮘـــﺎﻟﻬﻴﻮن ﻋـــﺪم ﻣﻮﺟـــﻮد‬

‫‪74‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫رﻫﻴـــﻮن آﻫـــﻦ‪ .‬ﻫـــﻚ ﻃـــﺮف אﺳـــﻼم‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن‪ ،‬ﻣﺴـــﻠﻢ ﻗـــﻮم وﻏﻴـــﺮه ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ﻫﻴـــﭟ‪،‬‬
‫ﺷﺨﺼـــﻲ رא‪ ‬۽ آزאدي‪ ‬ﺟـــﻮ ﮔﻠـــﻮ ﮔﻬﭩﻴـــﻮ وﭸـــﻲ ﭤـــﻮ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﭔـــﻲ ﻃـــﺮف ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ ﺟـــﺪא‬
‫ﻗــﻮﻣﻲ وﺟــﻮد ﮐــﺎن אﻧﻜــﺎر ﻛﻴــﻮ وﭸــﻲ ﭤــﻮ‪ .‬אﺳــﻼم ﺟــﻲ ﻋﻘﻴــﺪن ﮐــﺎن ﻣﺘﺤــﺮف ﭤــﻲ‪ ،‬ﭔﺌــﻲ‬
‫ﻣــﺬﻫﺐ אﺧﺘﻴــﺎر ﻛــﺮڻ ﺗــﻲ ﺑﻨــﺪش ﻧــﻪ آﻫــﻲ‪ ،‬ﭘــﺮ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ﺳــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ‬
‫ﺟـــﻲ אﺳـــﻼﻣﻲ ﺗﺸـــﺮﻳﺢ‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎﻧﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻴﺖ ۽ ﻣـــﺬﻫﺒﻲ ﻗﻮﻣﻴـــﺖ ﺟـــﻲ ﻧﻈـــﺮﻳﻦ ﺧـــﻼف‪،‬‬
‫رא‪ ‬ﺟﻲ אﻇﻬﺎر ﻛﺮڻ ﮐﻲ ﮔﻨﺎﻫﻪ ﺳﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬ﺳﺰא ڏﻧﻲ وﭸﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫אن ﻣـــﺎن אﻫـــﻮ ﻧﺘﻴﺠـــﻮ ﻧﻜـــﺮي ﭤـــﻮ ﺗـــﻪ ﻫـــﺰאرن ورﻫـــﻴﻦ ﺟـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ﻣﻠـــﻚ ۽ ﻗـــﻮم ﮐـــﻲ‬
‫ﺧـــﻮد ﺟﻤﻬﻮرﻳـــﺖ ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ ﻏـــﻼم رﮐﻴـــﻮ وﭸـــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﻫـــﻚ ﺟـــﺪא ﻗـــﻮم‬
‫ﮐــﻲ‪ ،‬ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﻗــﻮم ﺟــﻲ دאﺋﻤــﻲ ۽ ﻛــﮇﻫﻦ ﺑــﻪ ﻧــﻪ ﺑﺪﻟﺠﻨــﺪڙ אﻛﺜﺮﻳــﺖ ﻫﻴــﭟ ﻏــﻼم رﮐــﻲ‪،‬‬
‫אﻧﻬــــﻲ‪ ‬ﺧــــﻼف אﻇﻬــــﺎر رא‪ ‬ﺗــــﻲ ﺑــــﻪ ﺑﻨــــﺪش وڌي وﭸــــﻲ ﭤــــﻲ‪ .‬אﻫــــﺎ ﻛﻬــــﮍي ﻗﺴــــﻢ ﺟــــﻲ‬
‫ﺟﻤﻬﻮرﻳـــﺖ آﻫـــﻲ؟ ﺳـــﻨﮅي ﺗـــﻪ אﻫـــﮍي ﺟﻤﻬﻮرﻳـــﺖ ﺟـــﻮ ﻧـــﺎﻟﻮ ﭔـــﮅي ڏﻛـــﻲ وﭸـــﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬ﻫـــﺎﮢﻲ‬
‫ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ﺣﻜﻤـــﺮאن ﻃﺒﻘـــﻲ ﺟـــﻲ ﻫـــﻦ ﺧﻮدﺳـــﺎﺧﺘﻪ ﺟﻤﻬﻮرﻳـــﺖ ﺟـــﻮ ﭘﺘـــﻮ ﭘﺌﺠـــﻲ وﻳـــﻮ‬
‫آﻫــﻲ‪ .‬ﻫــﻲ‪ ‬ﻧــﺎﻟﻮ ﺻــﺮف دﻧﻴــﺎ ﮐــﻲ ڌوﻛــﻮ ڏﻳــﮡ ﻻ‪ ‬אﺳــﺘﻌﻤﺎل ﻛﻴــﻮ وﭸــﻲ ﭤــﻮ‪ .‬ﻫــﺎﭤﻲ‪ ‬ﺟــﺎ‬
‫ﮐــﺎﺋﮡ ﺟــﺎ ڏﻧــﺪ ﻫﻜــﮍא ۽ ڏﻳﮑــﺎرڻ ﺟ ـﺎ ﭔﻴــﺎ ﻫﻮﻧــﺪא آﻫــﻦ‪ .‬ﻫــﻲ ﺳــﺎﻣﺮאج ﻓﺴــﻄﺎﺋﻲ ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﺗــﻲ‬
‫ﻫﻠﻦ ﭤﺎ‪ ،‬ﻟﻴﻜﻦ ﻧﺎﻟﻮ ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ ﺟﻮ وﭠﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫دﻧﻴـــﺎ ۾ ﻛـــﺎ ﺑـــﻪ ﻧﻨـــﮃي‪ ،‬ﭤـــﻮري ﺗﻌـــﺪאد وאري ﻗـــﻮم‪ ،‬دאﺋﻤـــﻲ אﻗﻠﻴـــﺖ ﺟـــﻮ درﺟـــﻮ ﻗﺒـــﻮل‬
‫ﻛــــﺮي ﻛــــﻨﻬﻦ ﭘــــﺎڙي وאري ﻫــــﻢ ﻣــــﺬﻫﺐ ﻳــــﺎ ﻫــــﻢ زﺑــــﺎن وڏي‪ ‬۽ ﮔﻬﮣــــﻲ ﺗﻌــــﺪאد وאري‪‬‬
‫ﻗــﻮم ﺟــﻲ دאﺋﻤــﻲ אﻛﺜﺮﻳــﺖ ﻫﻴــﭟ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ אﻧﻔﺮאدﻳــﺖ وﭸــﺎﺋﻲ ﻏــﻼم ﺑﻨﺠــﻲ رﻫــﮡ ﭘﺴــﻨﺪ‬
‫ﻧﭥــﻲ ﻛــﺮي‪ .‬אﻫــﮍي‪ ‬ﺣﺎﻟــﺖ ۾ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﻛﻬــﮍو ڏوﻫــﻪ ﻛﻴــﻮ‪ ،‬ﺟــﻮ אﺳــﻼم‪ ،‬ﻣﺴــﻠﻢ ﻗــﻮم ۽‬
‫ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻲ ﻧــﺎﻟﻲ ۾ ﻫــﻚ ﻃــﺮف ﮐــﻴﻦ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﺳــﺎﻣﺮאج ﺟــﻲ ﻣﺎﺗﺤــﺖ رﮐﻴــﻮ‬
‫وﭸﻲ ۽ ﻫﻮ אن ﺗﻲ رאﺿﻲ ﭤﻲ وﻳﻬﻲ رﻫﻦ!‬
‫אﻫــــﮍي‪ ‬ﺟﻤﻬﻮرﻳــــﺖ ﮐــــﻲ ﻧــــﻪ ﻣﭹــــﮡ ﻛــــﺮي‪ ،‬ﻗــــﻮم ﭘﺮﺳــــﺖ ﻛــــﺎرﻛﻨﻦ ﮐــــﻲ ﺳــــﺰאﺋﻮن‬
‫ڏﻧﻴــــــﻮن وﭸــــــﻦ ﭤﻴــــــﻮن‪ .‬ﺧــــــﺎن ﻋﺒــــــﺪאﻟﻐﻔﺎر ﺧــــــﺎن ﺧــــــﺎن‪ ،‬ﻋﺒﺪאﻟﺼــــــﻤﺪ ﺧــــــﺎن‪ ،‬ﺷــــــﻬﺰאده‬
‫ﻋﺒـــﺪאﻟﻜﺮﻳﻢ‪ ،‬ﺧﻴـــﺮ ﺑﺨـــﺶ ﻣـــﺮي‪ ،‬ﻋﻄـــﺎא� ﺧـــﺎن ﻣﻴﻨﮕـــﻞ ۽ آ‪ ‬ﺳـــﭛ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﮔﻨﺎﻫـــﻪ ﻫﻴـــﭟ‬
‫ﺳﺰאﺋﻮن ﻛﺎﭨﻴﻨﺪא رﻫﻴﺎ آﻫﻴﻮن‪.‬‬
‫ﺗــــﺎزو ‪ 17‬ﺟﻨــــﻮري ‪1974‬ع ﺗــــﻲ ﻛــــﻦ ﻧﻮﺟــــﻮאﻧﻦ ﻣﻨﻬﻨﺠــــﻲ ﺳــــﺎﻟﮕﺮه ﮔﻮرﻧﻤﻴﻨــــﭧ ﮐــــﺎن‬
‫אﺟـــﺎزت وﭠـــﻲ ﻣﻠﻬـــﺎﺋﻲ‪ .‬אن ۾ ﺣﺎﺿـــﺮ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﺟـــﻦ ۾ ﻣﻨﻬﻨﺠـــﻮ ﻓﺮزﻧـــﺪ אﻣـــﺪאد ﻣﺤﻤـــﺪ ﺷـــﺎﻫﻪ‪،‬‬
‫ﺳـــﻴﭟ ﺗﻴﺮﭤـــﺪאس ۽ ﭔﻴـــﺎ ﻛﻴﺘـــﺮא ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﻫﺌـــﺎ‪ ،‬ﺟـــﻦ ﻛـــﺎ ﺗﻘﺮﻳـــﺮ ﻧـــﻪ ﻛﺌـــﻲ ۽ ﺻـــﺮف אن‬
‫ﻣﺠﻠــــﺲ ۾ﺣﺎﺿــــﺮ ﻫﺌــــﺎ‪ .‬אﻧﻬــــﻦ ﮐــــﻲ ﮔﺮﻓﺘــــﺎر ﻛــــﺮي‪ 14 ،‬ڏﻳــــﻨﻬﻦ ﻻﻛــــﭗ ۾ ﺑﻨــــﺪ ﻛــــﺮي‪،‬‬
‫ﻫﭥﻜﮍﻳــــﻮن ﻫﮣــــﻲ‪ ،‬ﺳــــﻲ ﻛــــﻼس ۾ رﮐــــﻲ‪ ،‬ڏوﻫــــﺎرﻳﻦ ﺟﻬــــﮍي ﻣــــﺎﻧﻲ ﮐــــﺎرאﺋﻲ وﻳﺌــــﻲ ۽‬
‫ﺳــــﺰאﺋﻮن ڏﻧﻴــــﻮن وﻳــــﻮن‪ .‬ﻫــــﻲ אﻧﮕﺮﻳــــﺰي ﺳــــﺎﻣﺮא ج ﺟــــﺎ ﭘــــﺮورده‪ ،‬ﻓﺴــــﻄﺎﺋﻲ ﻧﻈﺮﺋــــﻲ ﺟــــﺎ‬
‫ﺣـــﺎﻣﻲ‪ ،‬آﻣـــﺮﻳﻜﻦ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﺎ אﻳﺠﻨـــﭧ‪ ،‬ﺟﻤﻬﻮرﻳـــﺖ ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ ﺳـــﺰאﺋﻮن‬

‫‪75‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ڏﻳﺌـــﻲ ﺗﻨـــﮓ ﻛـــﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬אن ﻣـــﺎن ﭘﺘـــﻮ ﭘﺌﺠـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻲ ﭤـــﻮ ﺗـــﻪ ﻫـــﻨﻦ وٽ ﺟﻤﻬﻮرﻳـــﺖ ﺟـــﻲ‬
‫ﻣﻌﻨﻰ ﻛﻬﮍي آﻫﻲ!‬

‫ﺌل‬ ‫ا‬ ‫رﺐ‬ ‫د‬ ‫)‪(3‬‬

‫ﻫــﻦ ﺳﻠﺴــﻠﻲ ۾ ﻣﭥــﻲ وﺿــﺎﺣﺖ ﺳــﺎن ﺑﺤــﺚ ﭤــﻲ ﭼﻜــﻮ آﻫــﻲ‪ ،‬ﻛﻬــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح ﻣﻬــﺎﺟﺮ‬
‫ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﻣﺴــــﺘﻘﻞ ﻣﻔــــﺎد ﭘﺴــــﻨﺪن ﻃﺒﻘــــﺎﺗﻲ ﻣﻔــــﺎد ﺧــــﺎﻃﺮ ﻫﻨﺪﺳــــﺘﺎن ﮐــــﻲ ﭜﺎﮜــــﺎ ﻛﺮאﺋــــﻲ‪،‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ۾ ﺷــــﺎﻣﻞ ﭤﻴــــﻞ رﻳﺎﺳــــﺘﻦ )ﺑﻴﻨﮕــــﺎل‪ ،‬ﺳــــﻨﮅ‪ ،‬ﺑﻠﻮﭼﺴــــﺘﺎن ۽ ﭘﺨﺘﻮﻧﺴــــﺘﺎن ﺗــــﻲ‬
‫אﻧﮕﺮﻳـــﺰن ﺟـــﻲ ﻣـــﺪد ﺳـــﺎن ﺳـــﺎﻣﺮאج ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛـــﺮڻ ﺑﻌـــﺪ‪ ،‬ﻟﺸـــﻜﺮ ۽ ﭘﻴﺴـــﻲ ﺟـــﻲ زور ﺗـــﻲ‬
‫ﻣــــﭥﻦ ﺗﺴــــﻠﻂ ﭴﻤــــﺎﻳﻮ(‪ .‬אﻧﻬــــﻦ ﺟــــﻲ ﻗــــﻮﻣﻲ وﺟــــﻮد ﮐــــﺎن אﻧﻜــــﺎر ﻛﻨــــﺪي‪ ،‬אﻧﻬــــﻦ ﺟــــﻮ‬
‫אﺳﺘﺤﺼــــﺎل ﻛـــــﺮي ﭼﻜـــــﺎ آﻫــــﻦ‪ .‬אن ﺧـــــﻼف ﺟـــــﮇﻫﻦ ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﻃﺮﻓـــــﺎن ﺳـــــﻨﺪن ﺳﻴﺎﺳـــــﻲ‬
‫آزאدي‪ ،‬אﻗﺘﺼــــﺎدي ﺧﻮﺷــــﺤﺎﻟﻲ‪ ‬۽ ﻛﻠﭽــــﺮل ﺗﺮﻗــــﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬آوאز אﭤــــﺎرﻳﻮ وﭸــــﻲ ﭤــــﻮ‪ ،‬ﺗــــﻪ אن‬
‫ﮐـــﻲ ﻫـــﻚ ﻃـــﺮف ﺧﻮدﺳـــﺎﺧﺘﻪ ﻗـــﻮﻣﻲ ﻧﻈـــﺮﻳﻦ‪ ،‬ﭔﺌـــﻲ ﻃـــﺮف ﻓﺴـــﻄﺎﺋﻲ ﺟﻤﻬﻮرﻳـــﺖ‪ ،‬ﭨﺌـــﻲ‬
‫ﻃﺮف ڏﻧﮉي ﺟﻲ زور ﺗﻲ ﮔﻬﭩﻴﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬אﺳــﻼم ﺟــﻲ ﻓﺴــﻄﺎﺋﻲ ﺗﺸــﺮﻳﺢ‪ ،‬ﺑﻨــﻲ אﻣﻴــﻪ ﺳــﺎﻣﺮאج ﺟــﻲ ﺳــﻨﮅ ﺗــﻲ ﻓــﺘﺢ ﺟــﺎ‬
‫دאﺳـــﺘﺎن‪ ،‬ﻣﺤﻤـــﺪ ﺑـــﻦ ﻗﺎﺳـــﻢ ﮐـــﻲ אﺳـــﻼم ﺟـــﻮ ﻋﻠﻤﺒـــﺮدאر ﺑﻨـــﺎﺋﮡ ﺟﻬـــﺎد ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ ﺗﺸـــﺪد‬
‫ﺟــﻲ ﺗﻌﻠــﻴﻢ ‪ ،‬ﭜــﺮوאرن ﻣﻠﻜــﻦ ﺧــﻼف ﻧﻔــﺮت ﺟــﺎ ﺣﺮﺑــﺎ ﻫــﻚ ﻃــﺮف אﺳــﺘﻌﻤﺎل ﻛــﻦ ﭤــﺎ‪ ،‬ﺗــﻪ‬
‫ﭔﺌـــﻲ ﻃـــﺮف ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ ﻣﻠﭩـــﺮي ﻃﺎﻗـــﺖ‪ ،‬ﻛـــﺎرن ﻗـــﺎﻧﻮن ﺟـــﻲ ﻛﺘـــﺐ آﮢـــﮡ‪ ،‬ﻗـــﻮم‬
‫ﭘﺮﺳـــﺘﻦ ﮐـــﻲ ﺟـــﻴﻠﻦ ۾ وﺟﻬـــﮡ‪ ،‬ﻣﺨـــﺎﻟﻔﻦ ﮐـــﻲ ﻗﺘـــﻞ ﻛـــﺮאﺋﮡ ﺟـــﺎ ﻃﺮﻳﻘـــﺎ אﺳـــﺘﻌﻤﺎل ﻛﻴـــﺎ‬
‫وﭸﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﻫــﻦ وﻗــﺖ ﺳــﻨﮅ ۾ ﻛــﻲ ﺑــﻲ ﻏﻴــﺮت‪ ،‬ﺑــﺰدل ۽ ﺧــﻮد ﻣﻄﻠــﺐ ﻣــﺎﮢﻬﻮ אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﺗﺸــﺪد ﺟــﻲ‬
‫אﺳــﺘﻌﻤﺎل ﻛــﺮي دﭔﺠــﻲ وﻳــﺎ آﻫــﻦ‪ .‬ﭘــﺮ ﻣــﻮﻧﮑﻲ ﻳﻘــﻴﻦ آﻫــﻲ ﺳــﻨﮅ ۾ ﺑﺎﺿــﻤﻴﺮ‪ ،‬ﻏﻴــﺮت ﻣﻨــﺪ‬
‫۽ ﺑﺎﻫﻤﺖ وﻃﻦ دوﺳﺖ ﻣﺎﮢﻬﻮ אﭸﺎ ﭘﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫אﭸﺎ ﭘﮡ آﻫﻴﻦ‪ ،‬ﺟﻲ ﺳﺰوאر ﺳﮝﻴﻦ ﺟﺎ )ﺷﺎﻫﻪ(‬
‫אﻫــﻲ אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﺗﺸــﺪد ﺟــﻲ ﺣﺮﺑــﻲ ﻫﻴــﭟ ﻫﺠــﻲ‪ ،‬ﺣــﻖ ﺟــﻮ آوאز ﻛــﮃڻ ﮐــﺎن ﺑــﺎز ﻧــﻪ אﻳﻨــﺪא‪.‬‬
‫ﺷﺎﻋﺮ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ‪:‬‬
‫ﻛــــﺎﺗﻲ‪ ‬ﻫﻴﭡــــﺎن ﻛﻨــــﮅ‪ ،‬ﭘــــﻮ‪ ‬ﺑــــﻪ ﻧﻌــــﺮא ﻧﻴــــﻨﻬﻦ ﺟــــﺎ‪،‬‬
‫ﺳــــﻨﮅڙي‪ ‬ﺟــــﻮ ﺳــــﻮﮘﻨﮅ‪ ،‬ﻣﺮﻧﺪאﺳــــﻴﻦ ﭘــــﺮ ﻣﺮﻛﻨــــﺪي‪.‬‬
‫)ا ﺌز(‬

‫رڻ‪:‬‬ ‫ا‬ ‫ﺌﺊ ا‬ ‫و‬ ‫)‪(4‬‬

‫ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ ﺟـــﻮ ﻗـــﺪﻳﻢ زﻣـــﺎﻧﻲ ﮐـــﺎن دﺳـــﺘﻮر ﭘﺌـــﻲ رﻫﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﻣﺤﻜـــﻮم ﻗـــﻮﻣﻦ‬
‫ﺟــﻲ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﮐــﻲ ﭘــﺎڻ ۾ وﻳﮍﻫــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻫــﻚ ڌر ﮐــﻲ ﻻﻟــﭻ ۽ ﺧــﻮف ذرﻳﻌــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠــﻮ ﻛــﺮي‪،‬‬

‫‪76‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻣﻨﺠﻬـــﺎﺋﻦ אﻳﺠﻨـــﭧ ﺑﻨـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻛﻨـــﺪא آﻫـــﻦ‪ .‬روم ﺟـــﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ אن אﺻـــﻮل ﺗـــﻲ‬
‫رאڄ ﻛﻴـــــﻮ‪ .‬אﻧﮕﺮﻳـــــﺰن ﺑـــــﻪ ﻧﻘـــــﺶ ﻗـــــﺪم ﺗـــــﻲ ﻫﻠﻨـــــﺪي‪ ،‬ﺑﺮﺻـــــﻐﻴﺮ ۾ ﻫﻨـــــﺪن‪ ،‬ﻣﺴـــــﻠﻤﺎﻧﻦ‪،‬‬
‫ﺷـــﺎﻫﻮﻛﺎرن‪ ،‬ﺟـــﺎﮔﻴﺮدאرن ﻣـــﺎن אﻳﺠﻨـــﭧ ﭘﻴـــﺪא ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻣﻠـــﻚ ﺗـــﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻛﺌـــﻲ‪ .‬ﻫـــﻨﻦ‬
‫אﻫــــﮍن אﻳﺠﻨــــﭩﻦ ﻣــــﺎن ﻛــــﻦ ﮐــــﻲ אﻧﻬــــﻲ‪ ‬دﻻﻟــــﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ ﺻــــﻠﻲ ۾ ﺧﺎﻧﺼــــﺎﺣﺐ ﺑﻬــــﺎدر‪ ،‬رא‪‬‬
‫ﺻـــﺎﺣﺐ‪ ،‬رא‪ ‬ﺑﻬـــﺎدر ۽ ﺳـــﺮ ﺟـــﺎ ﻟﻘـــﺐ ڏﻳﺌـــﻲ ﺧـــﻮش ﻛﻴـــﻮ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﻛﻴﺘـــﺮن ﮐـــﻲ ﺟـــﺎﮔﻴﺮون‪،‬‬
‫ﻧﻮﻛﺮﻳـــﻮن‪ ،‬۽ وאﭘـــﺎر ﺟـــﻮن ﺳـــﻬﻮﻟﻴﺘﻮن ڏﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﻣﻨﺠﻬـــﺎﺋﻦ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﭘﻴـــﺪא ﻛــــﺮي‪،‬‬
‫אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ ﻣـــﺪد ﺳـــﺎن ﭘﺌـــﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻫﻼﺋـــﻲ‪ .‬אﻫـــﻮ ﺳﺮﺷـــﺘﻮ ﻋﺎرﺿـــﻲ ﻃـــﻮر ﺑﻴﺸـــﻚ‬
‫ﻛﺎﻣﻴــﺎب ﭤﻴـــﻮ‪ ،‬ﭘــﺮ دﻳـــﺮ ﺗــﺎﺋﻴﻦ ﻫﻠـــﻲ ﻧـــﻪ ﺳــﮕﻬﻴﻮ‪ .‬ﻫـــﻦ وﻗــﺖ ﻛﭥـــﻲ آﻫــﻦ אﻧﮕﺮﻳـــﺰ‪ ،‬ﻛﭥـــﻲ‬
‫آﻫــﻦ ﺳـــﻨﺪن ﮀﺎڙﺗـــﺎ؟ אﻟﺒــﺖ אڄ אﻧﮕﺮﻳـــﺰن ﺟـــﺎ ﭘﻴــﺪא ﻛﻴـــﻞ ﻫـــﻲ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ۾‬
‫ﻧﺌـــﻮن روپ ڌאري‪ ،‬آﻣﺮﻳﻜـــﺎ ﺟـــﺎ אﻳﺠﻨـــﭧ ﺑﻨﺠـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ وﻳﮍﻫـــﺎﺋﻲ אن ﻣـــﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠـــﺎ‬
‫ﮀﺎڙﺗﺎ ﭘﻴﺪא ﻛﺮي‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﻴﺎ ﻫﻼﺋﻴﻦ‪.‬‬
‫ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻮ ﻋـــﻮאم ﻛﺠﻬـــﻪ ﺳﻮﺷـــﻠﺰم ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ ۽ ﻛﺠﻬـــﻪ אﺳـــﻼم ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾‪،‬‬
‫ﭜﭩــــﻲ ﺟــــﻲ ﻛــــﻮڙن دﻻﺳــــﻦ ۽ ﻻﻟــــﭻ ﺗــــﻲ ﮔﻤﺮאﻫــــﻪ ﭤــــﻲ‪ ،‬ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﻏﻼﻣــــﻲ‪ ‬ﻫﻴــــﭟ‬
‫ﮀﻜﺠــﻲ وﻳــﻮ‪ .‬ﭘــﺮ دورﺑــﻴﻦ ﻧﻈــﺮون ڏﺳــﻲ رﻫﻴــﻮن آﻫــﻦ‪ ،‬ﺗــﻪ ﻛﻬــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح ﻫــﻲ ﻃﻠﺴــﻢ‬
‫ﭨﭩـــﻲ رﻫﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬אﻧﺸـــﺎ‪‬א� ﺟﻠـــﺪ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻲ ﻧﺌـــﻴﻦ אﻳﺠﻨـــﭧ ﺳـــﺎن ﮔـــﮇ‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻮ ﭘﻨﺠـــﻮڙ ﺑـــﻪ ﭘـــﺮزא ﭘـــﺮزא ﭤـــﻲ وﻳﻨـــﺪو‪ .‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻋـــﻮאﻣﻲ ﺷـــﺎﻋﺮ ﻣﺤﻤـــﺪ‬
‫אﺑﺮאﻫﻴﻢ‪’ ،‬ﻣﻨﺸﻲ‪ ‘‬ﺳﭻ ﭼﻴﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ‪:‬‬
‫ﻛــــــﮇﻫﻦ ﭼــــــﺎر ڏﻳــــــﻨﻬﻦ ﻫــــــﺖ ﭼﻨﻴﺴــــــﺮ ﺑــــــﻪ ﻫــــــﻮ‪،‬‬
‫ﻛـــــــﮇﻫﻦ ﭼـــــــﺎر ڏﻳـــــــﻨﻬﻦ ﻣﻴـــــــﺮ ﺟﻌﻔـــــــﺮ ﺑـــــــﻪ ﻫـــــــﻮ‪،‬‬
‫ﻛـــــــﻮ ﻫـــــــﺖ ﻻڙﻛـــــــﺎﮢﻲ ﺟـــــــﻮ ﻟﻴـــــــﮉر ﺑـــــــﻪ ﻫـــــــﻮ‪،‬‬
‫ﻛــــــﮇﻫﻦ ﺳــــــﺮ‪ ،‬ﻛــــــﮇﻫﻦ ﻛــــــﻮ ڏﻫﻴﺴــــــﺮ ﺑــــــﻪ ﻫــــــﻮ‪،‬‬
‫ﺗــــــﻮن ﺑـــــــﻪ ﺗــــــﻦ ﺳـــــــﺎڻ ﺗــــــﺎرﻳﺦ ﮐـــــــﻲ رﻧـــــــﮓ ڏي‪،‬‬
‫ﻛـــــــﮇﻫﻦ ﻗـــــــﻮم ﺗـــــــﻮ ﻣـــــــﺎن ﺑـــــــﻪ وﻳﻨـــــــﺪي ﮀﭩـــــــﻲ‪،‬‬
‫رאت وﻳﻨـــــــــﺪي ﮐﭩـــــــــﻲ‪ ،‬ﺑـــــــــﺎک وﻳﻨـــــــــﺪي ﭰﭩـــــــــﻲ‪،‬‬
‫ﺗـــــﻮن ﭜﻠـــــﻲ وﻗـــــﺖ ﮐـــــﻲ وאﺟﻬـــــﻪ ﺳـــــﺎن وﻧـــــﮓ ڏي‪،‬‬
‫رאت وﻳﻨـــــــــﺪي ﮐﭩـــــــــﻲ‪ ،‬ﺑـــــــــﺎک وﻳﻨـــــــــﺪي ﭰﭩـــــــــﻲ!‬

‫(‬ ‫)‬
‫אﻳــــﺮאﻧﻴﻦ‪ ،‬ﻳﻮﻧــــﺎﻧﻴﻦ‪ ،‬ﻋــــﺮﺑﻦ‪ ،‬ﻣﻐﻠــــﻦ ۽ אﻧﮕﺮﻳــــﺰي ﺳــــﺎﻣﺮאﺟﻦ ﮐــــﺎن ﺳــــﻨﮅي ﻗــــﻮم ﭘــــﺎڻ‬
‫ﮀــﮇאﺋﻲ‪ ،‬آزאد ﭤــﻲ وﻳﺌــﻲ‪ .‬ﻫــﻲ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﻛﻬــﮍي ﺷــﻲ‪ ‬ﭤﻴﻨــﺪא آﻫــﻦ‪ ،‬ﺟــﻮ ﻫــﻦ ﺷــﺎﻧﺪאر‬
‫ﻣﺎﺿـــﻲ‪ ‬وאري‪ ‬ﺑـــﺎﻏﻴﺮت ﻗـــﻮم ﮐـــﻲ ﮔﻬﮣـــﻮ وﻗـــﺖ ﻏـــﻼم رﮐـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻨﺪא! ﺗـــﺎرﻳﺦ ﺷـــﺎﻫﺪ‬
‫آﻫــــﻲ ﺗــــﻪ‪ ،‬روﻣــــﻦ אﻳﻤﭙــــﺎﺋﺮ‪ ،‬ﺗــــﻲ ﺳــــﺎﻣﺮאج ۽ אﻧﮕﺮﻳــــﺰي ﺳــــﺎﻣﺮאج‪ ،‬אڄ ﻣﺎﺿــــﻲ‪ ‬ﺟــــﺎ ﻧﺸــــﺎن‬
‫وﭸــﻲ رﻫﻴــﺎ آﻫــﻦ‪ .‬ﻫــﻲ ﻏــﻼم אﺑــﻦ ﻏــﻼم‪ ،‬ﻛﭥــﻲ ﭤــﺎ دﻳــﺮ ﺗــﺎﺋﻴﻦ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﮐــﻲ ﻏــﻼم رﮐــﻲ‬
‫ﺳﮕﻬﻦ‪.‬‬
‫‪77‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺳـــﻨﮅ ﺳـــﺎن ﺟـــﻨﻬﻦ ﺳـــﻨﮅي‪ ‬ﺗـــﺎزو ﺑﻴﻮﻓـــﺎﺋﻲ ﻛﺌـــﻲ‪ ،‬אﻫـــﻮ ﻣﺴـــﭩﺮ ﻣﺤﻤـــﺪﻋﻠﻲ ﺟﻨـــﺎح ﻫـــﻮ‪.‬‬
‫ﻫــﻮ ﺟﻴﺘﻮﮢﻴــﻚ ﭴــﺎﺋﻮ ﻧﭙﻨــﻮ ﺳــﻨﮅ ۾ ﻫــﻮ‪ ،‬ﭘــﺮ ﮔﻬﮣــﻮ وﻗــﺖ ﺑﻤﺒﺌــﻲ ۾ رﻫــﮡ ﻛــﺮي ﻫــﻦ ﺟــﺎ‬
‫ﺗﻌﻠﻘـــﺎت ﻣﺴـــﻠﻢ אﻗﻠﻴـــﺖ وאرن ﺻـــﻮﺑﻦ ﺟـــﻲ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺳـــﺎن ﻣﻨﺴـــﻠﻚ ﭤـــﻲ وﻳـــﺎ‬
‫ﻫﺌـــﺎ‪ ،‬אن ﻛـــﺮي ﻫـــﻦ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ ﻣﻔـــﺎد ۽ ﺑﻴﻮﻓـــﺎﺋﻲ ﻛـــﺮي‪ ،‬אﻗﺘـــﺪאر ۾ ﻃﺒﻘـــﺎﺗﻲ ﻣﻔـــﺎد‬
‫ﺧــﺎﻃﺮ‪ ،‬ﺟــﻲ ﻛــﮅא ﻛــﻢ ﻛﻴــﺎ آﻫــﻦ‪ ،‬אن ﺟــﻮ ذآﻛــﺮ ﭘــﻴﺶ ﭤــﻲ ﭼﻜــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬אﻫــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح‬
‫ﭔﻴــــﻮ ﺳــــﻨﮅي ﺟــــﻨﻬﻦ אﻗﺘــــﺪאر ۾ אﭼــــﮡ ۽ אن ﮐــــﻲ ﻗــــﺎﺋﻢ رﮐــــﮡ ﺧــــﺎﻃﺮ‪ ،‬ﺳــــﻨﮅي ﻣﻔــــﺎد ﮐــــﻲ‬
‫ﻧﻘﺼــــﺎن ﭘﻬﭽــــﺎﻳﻮ آﻫــــﻲ‪ ،‬ﺳــــﻮ ﻣﺴــــﭩﺮ ذوאﻟﻔﻘــــﺎر ﻋﻠــــﻲ ﺧــــﺎن ﭜﭩــــﻮ آﻫــــﻲ‪ .‬ﻫــــﻦ ﺟــــﻲ دور‬
‫ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ۾ ﺳـــﻨﮅ ﺳـــﺎن ﺟﻴﻜـــﻲ ﻇﻠـــﻢ ﭤﻴـــﺎ آﻫـــﻦ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻮ ذﻛـــﺮ ﺗﻔﺼـــﻴﻞ ﺳـــﺎن ﻣﭥـــﻲ‬
‫ﭘﻴﺶ ﭤﻲ ﭼﻜﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫אﻛﺜـــﺮ ڏﭠـــﻮ وﻳـــﻮ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﻛـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﺣـــﻖ ﮐـــﻲ ﮀـــﮇي‪ ،‬ﻧـــﺎﺣﻖ ﺟـــﻲ ﭘـــﻮﺋﻠﮙﻲ אﺧﺘﻴـــﺎر‬
‫ﻛـــﺮڻ ﻟﮙـــﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬ﺟﻬـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﻛﺮﺳـــﺘﺎﻧﻦ ﻣـــﺎن ﻛـــﻦ ﺳـــﻨﺪن ﭘﻴﻐﻤﺒـــﺮ ﺣﻀـــﺮت ﻋﻴﺴـــﻰ‬
‫ﻋﻠﻴـــﮧ אﻟﺴـــﻼم ﮐـــﻲ ﺻـــﻠﻴﺐ ﺗـــﻲ ﭼﺎڙﻫـــﺎﺋﮡ وאري‪ ‬ﻳﻬـــﻮد ﻗـــﻮم ﺟـــﻲ ﻣﺠﺮﻣﺎﻧـــﻪ ﻛﺎرﻧـــﺎﻣﻲ‬
‫ﮐـــﻲ وﺳـــﺎري‪ ،‬ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ ﮐـــﻴﻦ ﻋـــﺮﺑﻦ ﻣﭥـــﺎن ﻣﺴـــﻠﻂ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻣـــﺪد ڏﻳـــﮡ ﺷـــﺮوع ﻛﺌـــﻲ‬
‫آﻫــﻲ‪ .‬ﺟﻬــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح ﻋــﺮﺑﻦ ﮐــﻲ אﮔﺮﭼــﻪ رﺳــﻮل אﻛــﺮم‪ ،‬ﺟﻬﺎﻟــﺖ ﺟــﻲ אوڙאﻫــﻪ ﻣــﺎن ﻛــﮃي‪،‬‬
‫ﺑـــﺎم ﻋـــﺮوج ﺗـــﻲ ﭘﻬﭽـــﺎﻳﻮ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ ﺻـــﻠﻲ ۾ رﺳـــﻮل ﺟـــﻲ ڏﻫﭩـــﻲ אﻣـــﺎم ﺣﺴـــﻴﻦ ﻋﻠﻴـــﮧ‬
‫אﻟﺴـــﻼم ﮐـــﻲ אوﻻد ﺳـــﻤﻴﺖ ﺑﻴﮕﻨﺎﻫـــﻪ ﺷـــﻬﻴﺪ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن ﺳـــﺮ ﻧﻴـــﺰي ﺗـــﻲ ﮔﻬﻤـــﺎﺋﻲ ڌڙ‬
‫ﺗـــﻲ ﮔﻬـــﻮڙא ڊوڙאﺋـــﻲ‪ ،‬ﻇـــﺎﻟﻢ ۽ ﻓﺎﺳـــﻖ ﺑﺎﺳـــﻖ ﺑﺎدﺷـــﺎﻫﻪ ﻳﺰﻳـــﺪ ﮐـــﻲ‪ ،‬ذאﺗـــﻲ ﻻﻟﭽـــﻦ ۽ ﻓﺎﺋـــﺪن‬
‫ﺧﺎﻃﺮ אﺳﻼم ﺟﻮ ﺧﻠﻴﻔﻮ ﻣﻘﺮر ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫אﻛﺜــــﺮ ﺣــــﻖ ﺟــــﻲ آوאز אﭤﺎرﻳﻨــــﺪڙن ﮐــــﻲ ﺗﻜﻠﻴﻔــــﻮن ﺑﺮدאﺷــــﺖ ﻛﺮﮢﻴــــﻮن ﭘﻮﻧــــﺪﻳﻮن‬
‫آﻫـــﻦ‪ ،‬۽ ﻇـــﺎﻟﻢ ﻇـــﺎﻫﺮي ﻛﺎﻣﻴـــﺎﺑﻲ ﺣﺎﺻـــﻞ ﻛﻨـــﺪא آﻫـــﻦ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﺗـــﺎرﻳﺦ ﺷـــﺎﻫﺪ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ‬
‫ﺣﻀـــﺮت ﻋﻴﺴـــﻰ ﺟـــﻮ ﭘﻴﻐـــﺎم ۽ ﺣﺴـــﻴﻦ ﺟـــﻮ آوאز‪ ،‬אڄ ڏﻳـــﻨﻬﻦ ﺗـــﺎﺋﻴﻦ ﻗـــﺎﺋﻢ آﻫـــﻦ‪ .‬ﻳﻬـــﻮدي‬
‫ﭔــﻦ ﻫــﺰאرن ورﻫــﻴﻦ ﺗــﺎﺋﻴﻦ אن ﺟــﻲ ﺳــﺰא ﭜﻮﮘﻴﻨــﺪא رﻫﻴــﺎ‪ ،‬۽ ﻳﺰﻳــﺪ ﺟــﻮ ﻧــﺎﻟﻮ ﻧﺸــﺎن ﺧــﺘﻢ ﭤــﻲ‬
‫وﻳﻮ‪.‬‬
‫אﻫــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح ﻏــﺪאرאن ﺳــﻨﮅ ﻣﺴــﭩﺮ ﺟﻨــﺎح ۽ ﭜﭩــﻲ ﺟــﻮ ﻧــﺎﻟﻮ ﻫــﻦ وﻗــﺖ ﻧﻨــﮃي وڏي ﺟــﻲ‬
‫زﺑــﺎن ﺗــﻲ آﻫــﻲ‪ .‬ﻟــﻴﻜﻦ ﻣــﻮﻧﮑﻲ ﻳﻘــﻴﻦ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﺟــﮇﻫﻦ ﺑــﻪ ﺳــﻨﮅ ﺟــﻮ ﻧﻮﺟــﻮאن ﺑﻴــﺪאر ﭤــﻲ‪،‬‬
‫ﺳـــﻨﮅو دﻳـــﺶ ﮐـــﻲ آزאد ﻛﺮאﺋﻴﻨـــﺪو ﺗـــﻪ אﻫـــﻲ ﺑـــﻪ ﻧﺸـــﺘﺮ ﭘﺎرﻳﻨـــﻪ ﭤـــﻲ وﻳﻨـــﺪא‪ .‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻮ ﺷـــﺎﻋﺮ‬
‫ﻣﺤﻤﺪ אﺑﺮאﻫﻴﻢ ﻣﻨﺸﻲ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ‪:‬‬

‫ﻗﺎﺋـــــــــــﺪאﻋﻈﻢ ﭔﮅوﺳـــــــــــﻮن ۽ ڏﭠـــــــــــﻢ ﻗﺎﺋـــــــــــﺪ ﻋـــــــــــﻮאم‪،‬‬

‫ﭔﻴﺌـــــﻲ ﻗﺎﺗـــــﻞ ﻋـــــﻮאم ﺟـــــﺎ‪ ،‬ﭔﻨﻬـــــﻲ ﻛﺮאﻳـــــﻮ ﻗﺘـــــﻞ ﻋـــــﺎم‪،‬‬
‫ﻫـــﻦ ﻛﭡـــﻮ ﻛﺸـــﻤﻴﺮ ﮐـــﻲ ۽ ﻫـــﻦ ﭜﺮﻳـــﻮ ﭘـــﻮرب ﻣـــﺎن ﭘﻴـــﭧ‪،‬‬
‫ﻫـــﻲ ﭜﭩـــﻲ ﻣـــﺎن ﭤﻴـــﻮ ﭜﭩـــﻮن‪ ،‬ﻫـــﻮ ﻛـــﻮﭠﺠﻲ ﻗـــﺎدو ﺣﺠـــﺎم‪.‬‬

‫‪78‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻫــﻦ ﺳﻠﺴــﻠﻲ ۾ ﭼﻨــﺪ ﻟﻔــﻆ אﻫــﻞ ﭘﻨﺠــﺎب ﺟــﻲ ﺧــﺪﻣﺖ ۾ ﭘــﻴﺶ ﻛــﺮڻ ﻣﻨﺎﺳــﺐ ﻟﮙــﻦ ﭤــﺎ‪.‬‬
‫אن אرאدي ﺳــﺎن ﻣﻤﻜــﻦ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﻫــﻮ ﻛﺠﻬــﻪ ﺳــﻤﺠﻬﻪ ﮐــﺎن ﻛــﻢ وﭠــﻲ‪ ،‬ﺗــﺎرﻳﺦ ﻣــﺎن ﺳــﺒﻖ‬
‫ﭘﺮאﺋﻴﻦ‪:‬‬

‫ـــرات! אوﻫـــﺎن ﺟـــﻲ وאﻗﻌـــﻲ ﻟﺸـــﻜﺮ ۾ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ آﻫـــﻲ‪ .‬אوﻫـــﺎن ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﺎن ﺗﻌـــﺪאد‬
‫۾ زﻳـــﺎده آﻫﻴـــﻮن‪ .‬אوﻫـــﺎن ﺗﻌﻠـــﻴﻢ‪ ،‬ﻫﻨـــﺮ ۽ ﭘﻴﺴـــﻲ ۾ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﺎن وڌﻳـــﻚ آﻫﻴـــﻮ‪ .‬אوﻫـــﺎن ۾‬
‫دﻧﻴـــﺎوي ﻃـــﺮح ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﻗـــﻮﻣﻦ وאﻧﮕـــﺮ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ۽ ﭔـــﻴﻦ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺗـــﻲ زوري‪ ‬ﻗﺒﻀـــﻲ رﮐـــﮡ‬
‫ﺟــﻲ ﻃﺎﻗــﺖ آﻫــﻲ‪ .‬ﭘــﺮ אوﻫــﺎن ﮐــﻲ אدب ﺳــﺎن ﻋــﺮض ﻛﻨــﺪس ﺗــﻪ ﭼــﻮﻃﺮف ﻧﻬــﺎري ڏﺳــﻮ ﺗــﻪ‬
‫ﻫﻦ وﻗﺖ ﺳﺎﻣﺮאج ﺣﻜﻮﻣﺘﻮن دﻧﻴﺎ ﻣﺎن ﻏﺎﺋﺐ ﭤﻴﻨﺪﻳﻮن وﭸﻦ ﭤﻴﻮن‪.‬‬
‫אوﻫــــﺎن ﺧــــﻮد ﻣﻄﻠﺒــــﻲ‪ ،‬ﺗﺸــــﺪد ۽ ﻏﻠــــﻂ ﻧﻈــــﺮﻳﻦ ﺟــــﻲ آڌאر ﺗــــﻲ ﻏــــﺮور ۾ אﭼــــﻲ‪ ،‬ﻫــــﻦ‬
‫وﻗـــﺖ ﻧﻨـــﮃﻳﻦ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺗـــﻲ ﻗـــﺎدرآﻫﻴﻮ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﻏـــﻮر ﻛـــﺮي ڏﺳـــﻨﺪא ﺗـــﻪ אوﻫـــﺎن ﮐـــﻲ دאﺋﻤـــﻲ‬
‫ﻃـــﻮر אن ﻣــــﺎن ﻓﺎﺋـــﺪي ﺟــــﻲ ﻋﻴـــﻮض ﻧﻘﺼــــﺎن ﭘﻬﺘـــﻮ آﻫــــﻲ ۽ وڌﻳـــﻚ ﭘﻬﭽــــﮡ ﺟﻮאﻣﻜــــﺎن‬
‫آﻫـــﻲ‪ .‬אوﻫـــﺎن ﮐـــﻲ אﻧﻬـــﻦ ﻏﻠـــﻂ ﻧﻈـــﺮﻳﻦ ﺟـــﻲ ﭘـــﻮﺋﻠﮙﻲ‪ ‬ﻣـــﺎن‪ ،‬ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ ﺗـــﺎﺋﻴﻦ ﻫﻴﭡﻴـــﺎن‬
‫ﻧﻘﺼﺎن ﭘﻬﺘﺎ آﻫﻦ‪:‬‬

‫)‪ (1‬אﻫــــﻞ ﭘﻨﺠــــﺎب ﮐــــﻲ ﺗــــﺎرﻳﺨﻲ روאﻳــــﺎت ۽ ﺳــــﻨﺪن دروﻳﺸــــﻦ ﺟﻬــــﮍوכ ﺷــــﺎﻫﻪ ﺑــــﺎﻫﻮ‪،‬‬
‫ﺧﻮאﺟــﻪ ﻓﺮﻳــﺪ‪ ،‬ﮔﺮوﻧﺎﻧــﻚ‪ ،‬ﺑﻠﻬــﺎ ﺷــﺎﻫﻪ وﻏﻴــﺮه ﺟــﻲ ﺗﻌﻠــﻴﻢ ﻣــﺎن ﻣﺤﺒــﺖ ﺟــﻮ ﭘﻴﻐــﺎم ورﺛــﻲ‬
‫۾ ﻣﻠﻴـــﻞ ﻫـــﻮ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي אﺗـــﻲ ﺟـــﺎ رﻫـــﺎﻛﻮ ﻗـــﺮآن ﺟـــﻲ ﻫـــﺪאﻳﺖ ”ﻟﻜـــﻢ دﻳـــﻨﮑﻢ وﻟـــﻲ‬
‫אﻟـــﺪﻳﻦ“ ﻳـــﺎ ﺑﻘـــﺎﺋﻲ ﺑـــﺎﻫﻤﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﭘـــﻮﺋﻠﮙﻲ‪ ‬۾ ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﻣـــﺬﻫﺒﻦ ۽ ﻧﺴـــﻠﻦ ﺟـــﻲ ﻫﻮﻧـــﺪي‪،‬‬
‫ﺑــــﺎﻫﻤﻲ אﺗﺤــــﺎد ﺟــــﻲ ﻧﺰدﻳــــﻚ אﭼــــﻲ ﭘﻬﺘــــﺎ ﻫﺌــــﺎ‪ .‬אﻧﮕﺮﻳــــﺰي دور ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ۾ ﭘﻨﺠــــﺎب ﺟــــﺎ‬
‫ﺳــــﮏ‪ ،‬ﻫﻨــــﺪو ۽ ﻣﺴــــﻠﻤﺎن‪ ،‬ﺳــــﻮل ﺳــــﺮوس‪ ،‬ﻟﺸــــﻜﺮ ۽ ﻫﻨــــﺮ ۾ ﺑﺮﺗــــﺮي ﺣﺎﺻــــﻞ ﻛــــﺮي‪،‬‬
‫ﻗﺮﻳﺒــﺎ ﻫﻨﺪﺳـــﺘﺎن ﺟــﻲ ﮔﻬﮣـــﻲ ﺣﺼــﻲ ﺗـــﻲ ﺣـــﺎوي ﭤــﻲ وﻳـــﺎ ﻫﺌــﺎ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﺟــﮇﻫﻦ ﮐـــﺎن وﭠـــﻲ‬
‫ﻫـــﻦ ﻣﺴـــﻠﻢ אﻗﻠﻴـــﺖ وאرن ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟـــﻲ ﺗﻌﻠـــﻴﻢ ۽ ﺗﺮﺑﻴـــﺖ ﺟـــﻲ ﭘـــﻮﺋﻠﮙﻲ אﺧﺘﻴـــﺎر ﻛﺌـــﻲ‬
‫ﺗـــﻪ ﻣﻜـــﺎﻧﻲ ﻫﻨـــﺪن ۽ ﺳـــﮑﻦ ﺳـــﺎن ﺳـــﻨﺪن אﺧـــﺘﻼف ﭘﻴـــﺪא ﭤـــﻲ ﭘﻴـــﻮ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي ﭘـــﺎڻ ۾‬
‫وڙﻫﻲ‪ ،‬ﭘﻨﺠﺎب ﮐﻲ ﭨﻜﺮא ﭨﻜﺮא ﻛﺮي‪ ،‬ﻗﺘﻞ ۽ ﻏﺎرت ﺟﻮ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻨﻴﺎ‪.‬‬

‫)‪ (2‬אﻫـــﻞ ﭘﻨﺠـــﺎب ﮐـــﻲ ﻫـــﺰאرن ورﻫـــﻴﻦ ﮐـــﺎن ﺳـــﻨﺪن ﭘﻴـــﺎري زﺑـــﺎن ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻫﺌـــﻲ‪.‬‬
‫ﺟــﻨﻬﻦ ﮐــﻲ אڄ ﺑــﻪ ﮔﻬــﺮن ۾ ﮘﺎﻟﻬــﺎﺋﻴﻦ ﭤــﺎ‪ .‬אن ۾ ﻋﻤــﺪو אدب آﻫــﻲ‪ .‬אﻧﻬــﻲ‪ ‬زﺑــﺎن ۾ ﺳــﻨﺪن‬
‫دروﻳﺸـــﻦ ﺷـــﺎﻫﻪ ﺑـــﺎﻫﻮ‪ ،‬ﮔﺮوﻧﺎﻧـــﻚ‪ُ ،‬ﺑـــﻼ ﺷـــﺎﻫﻪ‪ ،‬ﺧﻮאﺟـــﻪ ﻓﺮﻳـــﺪ‪ ،‬وאرث ﺷـــﺎﻫﻪ وﻏﻴـــﺮه ﮐـــﻴﻦ‬
‫ﻣﺤﺒــﺖ ۽ ﻋﺸــﻖ ﺟــﻮ ﭘﻴﻐــﺎم ﭔــﮅאﻳﻮ ﻫــﻮ‪ ،‬۽ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ אدب ﮐــﻲ ﻣــﺎﻻ ﻣــﺎل ﻛﻴــﻮ ﻫــﻮ‪ .‬ﻟــﻴﻜﻦ‬
‫ﻣﺴـــــﻠﻢ אﻗﻴﻠـــــﺖ وאرن ﻣﺴـــــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــــﺎد ﻣﺴـــــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟـــــﻲ ﭘـــــﻮﺋﻠﮙﻲ‪ ‬۾ ﻫـــــﻨﻦ אردو زﺑـــــﺎن‬
‫אﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮي‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ وڏن ﺟﻲ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ زﺑﺎن ﮐﻲ ﭘﻮﺋﺘﻲ אﮀﻼﺋﻲ ﮀﮇﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬

‫‪79‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬
‫ﻗــﻮﻣﻦ ﺟــﻮ وﺟــﻮد ﺳــﻨﺪن زﺑــﺎن ﺟــﻲ زﻧــﺪه رﻫــﮡ ﺗــﻲ رﻫــﻲ ﭤــﻮ‪ .‬אﻫــﻮ ﻛﻴﺘــﺮي ﻗــﺪر‬
‫ﭘــﺎڻ وﺳــﺎرڻ ﺟــﻮ درﻧــﺎכ وאﻗﻌــﻮ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺟــﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ ﻗــﻮﻣﻲ زﺑــﺎن ﺗــﺎن دﺳــﺘﺒﺮدאر ﭤــﻲ وﻳــﺎ‬
‫آﻫﻦ‪.‬‬
‫)‪ (3‬אﻫــــﻞ ﭘﻨﺠــــﺎب ﻛﻴﺘــــﺮﻳﻦ ﻣﺼــــﻴﺒﺘﻦ ۽ ﻣﺸــــﻜﻼﺗﻦ ﻣــــﺎن ﻟــــﻨﮕﻬﮡ ﺑﻌــــﺪ ﻣــــﺲ وﭸــــﻲ‬
‫ﺳـــــﮑﻦ ﺟـــــﻲ دور ﺣﻜﻮﻣـــــﺖ ۾ ﭘﻨﻬﻨﺠـــــﻲ ﺣﻜﻮﻣـــــﺖ ﺣﺎﺻـــــﻞ ﻛﺌـــــﻲ‪ .‬אﻧﻬـــــﻲ‪ ‬ﮐـــــﺎﻧﭙﻮ‪‬‬
‫ﻣـــﻨﺠﻬﻦ ﻗـــﻮﻣﻲ ﺑﻴـــﺪאري ﭘﻴـــﺪא ﭤـــﻲ‪ .‬ﻣﻮﺟـــﻮده دور ۾ ﺳـــﻨﺪن ﺑﻬﺘـــﺮﻳﻦ ﻣـــﺪﺑﺮن ﺳـــﺮ ﻓﻀـــﻞ‬
‫ﺣﺴــﻴﻦ ۽ ﺳــﺮ ﺳــﻜﻨﺪر ﺣﻴــﺎت ﺧــﺎن‪ ،‬אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﺟــﺬﺑﻲ ﮐــﻲ ﺗﻘﻮﻳــﺖ ﭘﻬﭽــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺳــﮏ‪ ،‬ﻫﻨــﺪو‬
‫۽ ﻣﺴــــﻠﻢ אﺗﺤــــﺎد ﭘﻴــــﺪא ﻛــــﺮي‪ ،‬ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﻗــــﻮم ﭘﺮﺳــــﺘﻲ‪ ‬ﮐــــﻲ زور وﭠــــﺎﻳﻮ‪ .‬אﻫــــﻲ ڏﻳــــﻨﻬﻦ‬
‫ﻛﻬــﮍא ﻧــﻪ ﺳــﭡﺎ ﻫﺌــﺎ‪ ،‬ﺟــﮇﻫﻦ رﻳــﮉﺋﻲ ﺗــﺎن ”دﻳــﺎن وچ دﻳــﺶ ﭘﻨﺠــﺎب دא“ ﺟــﻮ ﺗﺮאﻧــﻮ ﭔــﮅو ﻫــﻮ‪.‬‬
‫ﻟــــﻴﻜﻦ ﺑﺪﻗﺴــــﻤﺘﻲ‪ ‬ﺳــــﺎن ﻫــــﻨﻦ ﻣﺴــــﻠﻢ אﻗﻠﻴــــﺖ وאرن ﺟــــﻲ ﭘــــﻮﺋﻠﮙﻲ‪ ‬۾ ﻗــــﻮم ﭘﺮﺳــــﺘﻲ‬
‫ﮀـــﮇي‪ ،‬אﻧﻜـــﺎر وﻃـــﻦ ﺗـــﻲ ﻗﻮﻣﻴـــﺖ ﺟـــﻲ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ۾ אﻋﺘﻤـــﺎد رﮐـــﻲ‪ ،‬ﻃﺒﻘـــﺎﺗﻲ ۽ ﻋﺎرﺿـــﻲ‬
‫ﻧﻔﻌــــﻲ ﺧــــﺎﻃﺮ ﻣﻜــــﺎﻧﻲ ﺳــــﮑﻦ ۽ ﻫﻨــــﺪن ﺳــــﺎن אﺧــــﺘﻼف ﭘﻴــــﺪא ﻛــــﺮي‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻲ ﻗــــﻮﻣﻲ‬
‫ﺷــﻴﺮאزي ﮐــﻲ ﭨﻜــﺮא ﭨﻜــﺮא ﻛــﺮي‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠــﻮ ﻣﻠــﻚ ورﻫــﺎﺋﻲ ﮀــﮇﻳﻮ‪ .‬ﻫــﺎڻ ﺑــﻪ אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﻏﻠــﻂ‬
‫ﻧﻈﺮﺋــﻲ ﻗﻮﻣﻴــﺖ ﮐــﻲ ﭼﻨﺒﮍﻳــﺎ ﭘﻴــﺎ آﻫــﻦ‪ .‬ﺟــﻨﻬﻦ ﮐــﻲ ﻫــﻦ وﻗــﺖ دﻧﻴــﺎ ۾ ﻛﭥــﻲ ﺑــﻪ ﺗﺴــﻠﻴﻢ‬
‫ﻧﭥﻮ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫)‪ (4‬אﻫــــﻞ ﭘﻨﺠــــﺎب ﻣﭥــــﻲ ذﻛــــﺮ ﻛﻴــــﻞ ﻣﺨﺘﻠــــﻒ ﮘــــﺎﻟﻬﻴﻦ ﺟــــﻲ وچ ۾ ﻫﻨﺪﺳــــﺘﺎن ﺟــــﻲ‬
‫ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟـــﻲ ﭘﻴـــﺮوي ﻛـــﺮڻ ﺳـــﺎن ﺳـــﻨﺪن ﻗـــﻮﻣﻲ אﻧﻔﺮאدﻳـــﺖ ﺧـــﺘﻢ ﻛـــﺮي‬
‫ﮀــﮇي آﻫــﻲ‪ .‬ﻫــﻨﻦ ﭘــﺎڻ ﻣــﺎن ﻟﻴــﮉر ﭘﻴــﺪא ﻛــﺮڻ ﮀــﮇي ڏﻧــﺎ آﻫــﻦ‪ .‬ﻫــﻮ ﻛــﮇﻫﻦ ﺟﻨــﺎح ﺻــﺎﺣﺐ‪،‬‬
‫ﻛــﮇﻫﻦ ﻟﻴﺎﻗـــﺖ ﻋﻠـــﻲ ﺧــﺎن‪ ،‬ﻛـــﮇﻫﻦ ﻧﺸـــﺘﺮ ﺻــﺎﺣﺐ‪ ،‬ﻛـــﮇﻫﻦ ﺧـــﺎن ﻗﻴــﻮم‪ ،‬ﻛـــﮇﻫﻦ ﺟﻨـــﺮل‬
‫ﻣﺤﻤــﺪ אﻳــﻮب ﺧــﺎن ۽ ﻫــﺎڻ ﭜﭩــﻲ ﺻــﺎﺣﺐ ﺟــﻲ ﭘﻮﻳــﺎن ﻫﻠــﻲ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ ﻫﺴــﺘﻲ ﺧــﺘﻢ ﻛــﺮي‬
‫رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﺗــﻲ ﻏــﻮر ﻛــﺮي ڏﺳــﺒﻮ ﺗــﻪ ﻫــﻚ ﻃــﺮف ﭘﻨﺠــﺎب ورﻫــﺎﺋﺠﻲ وﻳــﻮ‪ ،‬ﭔﺌــﻲ ﻃــﺮف‬
‫ﮐـــﻴﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ زﺑـــﺎن ﮀـــﮇي‪ ،‬ڌאرﻳـــﻦ ﺟـــﻲ زﺑـــﺎن ﮐـــﻲ אﺧﺘﻴـــﺎر ﻛﺮﮢـــﻮ ﭘﻴـــﻮ‪ ،‬ﭨﺌـــﻲ ﻃـــﺮف‬
‫ﻣﺤﺒـــﺖ ﺟـــﻮ رﺳـــﺘﻮ ﮀـــﮇي‪ ،‬ﻧﻔـــﺮت ﺟـــﻲ رאﻫـــﻪ אﺧﺘﻴـــﺎر ﻛﺌـــﻲ אﭤـــﻦ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي אﮘـــﻲ‬
‫ﻫﻨـــﺪن ۽ ﺳـــﮑﻦ ﺳـــﺎن ﭰﭩﺎﻳـــﺎﺋﻮن‪ .‬ﻫـــﺎﮢﻲ ﺑﻨﮕـــﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅي‪ ،‬ﺑﻠـــﻮچ‪ ،‬۽ ﭘﺨﺘـــﻮن ﻗـــﻮﻣﻦ ﺳـــﺎن‬
‫ﺳﻤﺠﻬﻮﺗﻮ ﻛﺮي ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻫــﻲ ﭘــﺎڻ ﺳــﺎن ﺗــﻪ ﻣﭥﻴــﺎن ﻇﻠــﻢ ﻛــﺮي ﺳــﮕﻬﻴﺎ آﻫــﻦ‪ .‬ﭔــﻴﻦ ﻣــﺎن ﻛﻬــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح ﺗﻮﻗــﻊ‬
‫رﮐـــﻦ ﭤـــﺎ ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﺪن ﭘـــﻮﺋﻠﮙﻲ‪ ‬۾ﺳـــﻨﮅي‪ ،‬ﺑﻠـــﻮچ ۽ ﭘﺨﺘـــﻮن ﺑـــﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻲ وﺟـــﻮد ﺗـــﺎن‬
‫ﻫــــﭣ ﮐﮣــــﻲ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻲ ﻣــــﺎدري زﺑــــﺎن ۽ ﺳــــﭝﻴﺘﺎﺋﻦ ﮐــــﻲ وﺳــــﺎري‪ ،‬ﻧﻔــــﺮت ۽ ﺗﺸــــﺪد ﺗــــﻲ‬
‫ﭘﻠﺠﻨﺪڙ ﺧﻮد ﻣﻄﻠﺐ ۽ ﻣﻔﺎدﭘﺮﺳﺖ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﺎﺗﺤﺖ ﮔﮇ ﮔﺬאرڻ ﭘﺴﻨﺪ ﻛﻨﺪא؟‬
‫ﮐــــﻴﻦ ﻫــــﻲ‪ ‬ﮘﺎﻟﻬــــﻪ ذﻫــــﻦ ۾ وﻳﻬــــﺎرڻ ﮔﻬﺮﺟــــﻲ ﺗــــﻪ ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﮐــــﻲ אﻧﻜــــﺎر وﻃــــﻦ ﺟــــﻲ‬
‫ﻧﻈﺮﺋــــﻲ‪ ،‬ﻓﺴــــﻄﺎﺋﻲ ﺳﻴﺎﺳــــﺖ ۽ زور زﺑﺮدﺳــــﺘﻲ‪ ‬ﺳــــﺎن دوﺳــــﺖ ﺑﻨــــﺎﺋﻲ ﻧــــﻪ ﺳــــﮕﻬﻨﺪא‪ .‬אن‬
‫ﻣﻌـــﺎﻣﻠﻲ ۾ ﮐـــﻴﻦ ﻣﺎﺿـــﻲ‪ ‬ﻣـــﺎن ﺳـــﺒﻖ وﭠـــﻲ‪ ،‬אن ﺗـــﻲ ﻋﻤـــﻞ ﻛـــﺮڻ ﮔﻬﺮﺟـــﻲ‪ .‬ﺷـــﺎﻫﻪ ﺑـــﺎﻫﻮ‪،‬‬
‫ﺧﻮאﺟــــﻪ ﻓﺮﻳــــﺪ‪ ،‬ﺑــــﻼ ﺷــــﺎﻫﻪ‪ ،‬ﮔﺮوﻧﺎﻧــــﻚ ﺟــــﻲ ﭘﻴﻐــــﺎم ذرﻳﻌــــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻲ ﭘﺎڙﻳﺴــــﺮي ﻧﻨــــﮃﻳﻦ‬
‫ﻗــﻮﻣﻦ ﺗــﻲ ﻫــﻮ אﺛــﺮ وﺟﻬــﻲ ﺳــﮕﻬﻦ ﭤــﺎ‪ ،‬ﺗــﻪ ﻋﻼﻣــﻪ אﻗﺒــﺎل‪ ،‬ﻣﻮﻻﻧــﺎ ﻣــﻮدودي ﻳــﺎ ﻛــﻦ ﺟﻨــﺮﻟﻦ‬

‫‪80‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬
‫ﺟــﻲ ڏﻧــﮉي ﺟــﻲ وﺳــﻴﻠﻲ‪ .‬ﻣــﻮﻧﮑﻲ ﻣﻌﻠــﻮم ﻛــﺮي אﻓﺴــﻮس ﭤﺌــﻲ ﭤــﻮ ﺗــﻪ אﭸــﺎ ﺗــﺎﺋﻴﻦ ﻛــﻲ‬
‫ﻣﻨﺠﻬﻦ אﻫﮍא آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻲ ﻫﻴﭡﻴﻦ ﻗﺴﻢ ﺟﺎ ﺧﻴﺎل ﻇﺎﻫﺮ ﻛﺮي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪:‬‬
‫)אﻟــﻒ( אﻫــﻞ ﺑﻴﻨﮕــﺎل ﮐــﻲ ﻣﺎﺗﺤــﺖ رﮐــﮡ ۾ אﻧﻜــﺮي ﻛﺎﻣﻴــﺎب ﭤﻴــﺎ‪ ،‬ﺟــﻮ ﻫــﻮ ﺗﻌــﺪאد ۾‬
‫زﻳـــﺎده ﻫﺌـــﺎ‪ 15 ،‬ﺳـــﻮ ﻣﻴـــﻞ ﭘـــﺮي ﻫﺌـــﺎ ۽ ﺳـــﻨﺪن ﺟﺎﮔﺮאﻓﻴـــﺎﺋﻲ ﺣـــﺎﻟﺘﻮن אﻫﮍﻳـــﻮن ﻫﻴـــﻮن ﺟـــﻮ‬
‫ﮐـــﻴﻦ زوري‪ ‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ ﮔـــﮇ رﻫـــﻲ ﺳـــﮕﻬﮡ ﻣﻤﻜـــﻦ ﻧـــﻪ ﻫـــﻮ‪ .‬ﭘـــﺮ ﺑﻠـــﻮچ ﺗﻌـــﺪאد ۾ ﭤـــﻮرא‬
‫ﻫﺌـــﺎ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅي ﻛﻤـــﺰور ﻫﺌـــﺎ‪ ،‬ﭘﺨﺘـــﻮن ﭘﻴﺴـــﻲ ﺗـــﻲ ﺧﺮﻳـــﺪ ﭤـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻴﺎ ﭤـــﻲ‪ ،‬אن ﻛـــﺮي ﻫـــﻮ‬
‫زوري‪ ‬ﺑﺎﻗﻲ رﻫﻴﻞ ﻗﻮﻣﻦ ﮐﻲ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺎﺗﺤﺖ رﮐﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪא‪.‬‬
‫)ب( ﺳـــﻨﺪن ﺟﻮאﺑـــﺪאر ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﺎن ﻫـــﻲ ﭼﻮﻧـــﺪي ﭔـــﮅو وﻳـــﻮ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﻫـــﺎڻ ﺟـــﻲ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ‬
‫ﮔــــﻮڙ ﻛﻴــــﻮ ﺗــــﻪ ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﺎ ﺟﻤﻠــــﻲ ﻣــــﺎﮢﻬﻮ ﺧــــﺘﻢ ﻛــــﺮي‪ ،‬ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﺳــــﻨﮅ ۾ آﮢــــﻲ‪ ،‬آﺑــــﺎد‬
‫ﻛﺮאﺋﻴﻨﺪאﺳـــﻮن‪ .‬ﭘـــﻮ‪ ‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ زﻣـــﻴﻦ‪ ،‬ﻛﺎرﺧـــﺎﻧﻦ‪ ،‬وאﭘـــﺎر ۽ ﻧـــﻮﻛﺮﻳﻦ ﮐـــﻲ ﻫـــﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ‬
‫ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﮐــﻲ ورﻫــﺎﺋﻲ ڏﻳﻨــﺪא‪ ،‬۽ ﺑﻠﻮﭼﺴــﺘﺎن ﺳــﺎن ﺑــﻪ אﻫــﮍي ﺣﺎﻟــﺖ ﻛــﺮي‪ ،‬אﺗــﻲ ﺟــﻲ ﮐــﺎﮢﻴﻦ‬
‫۽ وאﭘﺎر ﺗﻲ ﻗﺎﺑﺾ ﭤﻲ وﻳﻨﺪא‪.‬‬
‫ﻫــﻨﻦ ﮐــﻲ ﻫــﻲ‪ ‬ﺑــﻪ ﭜﺮوﺳــﻮ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﺟﻬــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح ﭜﭩــﻲ ﮐــﻲ ﺳــﻨﮅ ﻣــﺎن‪ ،‬ﺧــﺎن ﻗــﻼت ۽‬
‫ﭴـــﺎم ﻏـــﻼم ﻗـــﺎدر ﮐـــﻲ ﺑﻠﻮﭼﺴـــﺘﺎن ﻣـــﺎن‪ ،‬ﻗﻴـــﻮم ﺧـــﺎن ﮐـــﻲ ﺳـــﺮﺣﺪ ﻣـــﺎن ﺧﺮﻳـــﺪ ﻛـــﺮي‪،‬‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠــﺎ אﻳﺠﻨــﭧ ﭘـــﺎﺋﻲ ﺳــﮕﻬﻴﺎ آﻫـــﻦ‪ ،‬אﻫــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح אﻧﻬـــﻦ ﻗــﻮﻣﻦ ﺗـــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ ڏאڍ ﻣﮍﺳـــﻲ‬
‫ﻗﺎﺋﻢ رﮐﮡ ﻻ‪ ‬آﺋﻴﻨﺪي ﺑﻪ ﻛﻨﺪא رﻫﻨﺪא‪.‬‬
‫ﮐـــﻴﻦ אدب ﺳـــﺎن ﻋـــﺮض ﻛﻨـــﺪس ﺗـــﻪ אﻫـــﻮ ﻓﻜـــﺮ ﺟـــﻮ ﻃﺮﻳﻘـــﻮ ﺋـــﻲ ﻏﻠـــﻂ آﻫـــﻲ‪ .‬زور ۽‬
‫ﭠﮙـــﻲ‪ ‬ﮔﻬﮣـــﻲ دﻳـــﺮ ﺗـــﺎﺋﻴﻦ ﻗـــﺎﺋﻢ رﻫـــﻲ ﻧﭥـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻲ‪ .‬ﻏﻠـــﻂ ﻧﻈـــﺮﻳﻦ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ ﭔـــﻴﻦ‬
‫ﻗــﻮﻣﻦ ﮐــﻲ ﮔﻬﮣــﻲ وﻗــﺖ ﺗــﺎﺋﻴﻦ ﻏــﻼم رﮐــﻲ ﻧﭥــﻮ ﺳــﮕﻬﺠﻲ‪ .‬ﮐــﻴﻦ ﻋﻘــﻞ ﮐــﺎن ﻛــﻢ وﭠــﮡ‬
‫ﮔﻬﺮﺟﻲ‪.‬‬
‫ﻣـــﻮن ﮐـــﻲ ﺧﺒـــﺮ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ אﻫـــﻞ ﭘﻨﺠـــﺎب ﮐـــﻲ ﻫﻴﭡـــﻴﻦ ﻗﺴـــﻢ ﺟـــﻮن ﻣﺸـــﻜﻼﺗﻮن آﻫـــﻦ‪،‬‬
‫ﺟﻦ ﺟﺎ ﺣﻞ ﮘﻮﻟﻲ ﻟﻬﮣﺎ آﻫﻦ‪:‬‬
‫)‪ (1‬ﭘﻨﺠــــﺎب ۾ ﻣــــﺎﮢﻬﻦ ﺟــــﻲ ﻛﺜــــﺮت ۽ زﻣــــﻴﻦ ﺟــــﻲ ﮔﻬﮣــــﺎﺋﻲ آﻫــــﻲ‪ ،‬ﺗــــﻨﻬﻦ ﻛــــﺮي‬
‫زوאﺋﺪ آﺑﺎدﮔﺎرن ﺟﻲ ﻣﺸﻐﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻮ אﻧﺘﻈﺎم ﻛﺮﮢﻮ אﭤﻦ‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﭘﻨﺠـــﺎب ۾ ﺟﻨﮕﺠـــﻮ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺟـــﻲ ﻛﺜـــﺮت آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي ﻓـــﻮج وڌאﺋـــﮡ ﺟـــﻲ‬
‫ﺿﺮورت אﭤﻦ‪.‬‬
‫)‪ (3‬ﭘﻨﺠــــﺎب ۾ ﭘﻴﺴــــﻲ ﺟــــﻲ ﮔﻬﮣــــﺎﺋﻲ آﻫــــﻲ‪ ،‬אن ﻛــــﺮي אن ﺟــــﻲ ﺳــــﻴﮍپ ﻻ‪ ‬ﻣﻠــــﻚ ۽‬
‫ﻣﻮﻗﻌﺎ ﺗﻼش ﻛﺮﮢﺎ אﭤﻦ‪.‬‬
‫)‪ (4‬ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ زﺑــــﺎن ﮐــــﻲ ﺗﺮﻗــــﻲ وﭠــــﺎﺋﻲ ﻧــــﻪ ﺳــــﮕﻬﻴﺎ آﻫــــﻦ‪ ،‬ﺗــــﻨﻬﻦ ﻛــــﺮي אردو‪ ‬ﮐــــﻲ‬
‫אﺧﺘﻴﺎر ﻛﻴﻮ אﭤﻦ‪.‬‬
‫)‪ (5‬ﻋﻠـــﻢ ۽ ﻫﻨـــﺮ وאرن ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺟـــﻲ ﻛﺜـــﺮت אﭤـــﻦ‪ ،‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻛـــﺮي ﺳـــﻨﺪن روزﮔـــﺎر ﻻ‪‬‬
‫אﻧﺘﻈﺎم ﻛﺮﮢﻮ אﭤﻦ‪.‬‬
‫אﻧﻬــــﻦ ﺣــــﺎﻟﺘﻦ ﻫﻴــــﭟ ﺟــــﮇﻫﻦ ﻳــــﻮﭘﻲ ۽ ﭔــــﻴﻦ אﻫــــﻞ ﻫﻨــــﺪ ﺟــــﻲ ﻣﻬــــﺎﺟﺮن ﻃﺮﻓــــﺎن ﮐــــﻴﻦ‬
‫אﻧﻜــﺎر وﻃــﻦ ﺟــﻲ ﺑﻨﻴــﺎد ﺗــﻲ ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟــﻲ ﺟــﺪא ﻗــﻮم ﺟــﻮ ﻧﻈﺮﻳــﻮ ﭘــﻴﺶ ﻛﻴــﻮ وﭸــﻲ ﭤــﻮ‪،‬‬
‫ﺗــﻪ ﻫــﻮ אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﻧﻈﺮﻳــﻲ ذرﻳﻌــﻲ ﻣﭥــﻲ ذﻛــﺮ ﻛﻴــﻞ ﻣﺸــﻜﻼﺗﻦ ﮐــﻲ ﺣــﻞ ﭤــﻴﮡ ﺟــﻮ אﻣﻜــﺎن‬

‫‪81‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬
‫ڏﺳـــﻲ‪ .‬אﻫـــﺎ ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ אﺧﻴﺘـــﺎر ﻛـــﺮڻ ﮔﻬـــﺮن ﭤـــﺎ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﮐـــﻲ ﻫﭩﻠـــﺮ ﺟـــﻲ دؤر ۾ ﺟﺮﻣﻨـــﻲ‪ ‬۽‬
‫ﻣﺴــــﻮﻟﻴﻨﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ دؤر ۾ אﭨﻠــــﻲ‪ ‬۾ ۽ ﺗــــﻮﺟﻲ ﺟــــﻲ دؤر ۾ ﺟﭙــــﺎن ۾ אﺧﺘﻴــــﺎر ﻛﻴــــﻮ وﻳــــﻮ‬
‫ﻫـــﻮ‪ .‬ﮐـــﻴﻦ ﺗـــﺎرﻳﺦ ﺗـــﻲ ﻏـــﻮر ﻛـــﺮي ڏﺳـــﮡ ﮔﻬﺮﺟـــﻲ ﺗـــﻪ ﺟـــﻨﻬﻦ ﺻـــﻮرت ۾ אﻫـــﻲ ﻃﺮﻳﻘـــﺎ‬
‫ﺧـــﻼف ﻓﻄـــﺮت ﻫﺌـــﺎ‪ ،‬אن ﻛـــﺮي ﻛﺎﻣﻴـــﺎب ﭤـــﻲ ﻧـــﻪ ﺳـــﮕﻬﻴﺎ‪ .‬وڏي ﺗﺒـــﺎﻫﻲ‪ ‬۽ ﺧـــﻮن ﺧﺮאﺑـــﻲ‪‬‬
‫ﺟـــﻮ ﺑﺎﻋـــﺚ ﺑﻨﻴـــﺎ‪ .‬ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟـــﻲ ﺟﺪאﮔﺎﻧـــﻪ ﻗـــﻮم ﺟـــﻮ ﻧﻈﺮﻳـــﻮ ﭘـــﺌﻦ אﺳـــﻼﻣﺰم ۽ ﺧﻼﻓـــﺖ‬
‫ذرﻳﻌــﻲ آزﻣــﺎﺋﻲ ڏﭠــﻮ وﻳــﻮ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺟــﻮ ﻧﺎﻛﺎﻣﻴــﺎب ﭤﻴــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬ﻫــﺰאرن ورﻫــﻴﻦ ﺟــﻲ ﺗــﺎرﻳﺨﻲ‬
‫ﻗــــﻮﻣﻦ‪ ،‬אﻧﻬــــﻦ ﺟــــﻲ زﺑــــﺎﻧﻦ‪ ،‬ﺳــــﻨﺪن ﻛﻠﭽــــﺮن ۽ ﺳﻴﺎﺳــــﻲ אﻗﺘﺼــــﺎدي ﻣﻔــــﺎدن ﮐــــﻲ ﺧــــﺘﻢ‬
‫ﻛﺮي ﻧﭥﻮ ﺳﮕﻬﺠﻲ‪.‬‬
‫אﻫـــﻞ ﭘﻨﺠـــﺎب ﻻ‪ ‬ﻫـــﻨﻦ ﺣـــﺎﻟﺘﻦ ۾ ﺑﻬﺘـــﺮ رﺳـــﺘﻮ אﻫـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ وﻃـــﻦ ﭘﻨﺠـــﺎب‬
‫ﮐـــﻲ آزאد ۽ ﺧﻮدﻣﺨﺘﻴـــﺎر ﻣﻠـــﻚ ﺑﻨـــﺎﺋﻴﻦ‪ .‬אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﺳـــﻨﮅ‪ ،‬ﺑﻠﻮﭼﺴـــﺘﺎن ۽ ﭘﺨﺘﻮﻧﺴـــﺘﺎن‬
‫ﮐـــﻲ آزאد ﭤـــﻴﮡ ڏﻳـــﻦ‪ .‬ﭘﻨﺠـــﺎب ﺟـــﻲ آزאد ﻛـــﺮאﺋﮡ ﺑﻌـــﺪ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ زﺑـــﺎن‪ ،‬ﻛﻠﭽـــﺮ ۽ ﺳﻴﺎﺳـــﻲ‬
‫אﻗﺘﺼـــﺎدي ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻲ ﺗﺮﻗـــﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺷـــﺶ ﻛـــﻦ ۽ ﻣﻠـــﻚ ﮐـــﻲ ﺗﺮﻗـــﻲ ﻳﺎﻓﺘـــﻪ ﺑﻨـــﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﭘـــﻮ‪‬‬
‫ﺑﻠــﻮچ ﺧﻮﺷــﻲ‪ ‬ﺳــﺎن ﺳــﻨﺪن ﺗﻌﻠــﻴﻢ ﻳﺎﻓﺘــﻪ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﮐــﻲ ﻟﺸــﻜﺮ‪ ،‬ﻛﺎرﺧــﺎﻧﻦ ۽ ﭔــﻴﻦ ﻛﻤــﻦ‬
‫ﻻ‪ ‬אﺳــــﺘﻌﻤﺎل ﻛــــﺮي ﺳــــﮕﻬﻨﺪא‪.‬ﺳــــﻨﮅي ﺧﻮﺷــــﻲ‪ ‬ﺳــــﺎن ﺳــــﻨﺪن ﺑﻬﺘــــﺮﻳﻦ ﺳــــﭙﺎﻫﻲ ﭘــــﺎڻ وٽ‬
‫رﮐــﻲ ﺳــﮕﻬﻨﺪא‪ ،‬ﺟــﻮ وﭨــﻦ אﻧﻬــﻦ ﺟــﻲ ﻛﻤــﻲ آﻫــﻲ‪ ،‬۽ ﮔﻬﮣــﻲ وﻗــﺖ ﺗــﺎﺋﻴﻦ رﻫﻨــﺪي‪ .‬ﺳــﻨﺪن‬
‫ﺑﻬﺘـــﺮﻳﻦ ﺳﺎﺋﻨﺴـــﺪאن‪ ،‬ﻋـــﺎﻟﻢ ۽ ڊאﻛﭩـــﺮ وﻏﻴـــﺮه ﺑـــﻪ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ وﻗـــﺖ ﻻ‪ ‬ﮐﭙﻨـــﺪא‪ .‬ﺑﻬﺘـــﺮﻳﻦ‬
‫ﻫﻨﺮﻣﻨـــﺪن ۽ ﻛـــﺎرﻳﮕﺮن ﺟـــﻲ ﺿـــﺮورت ﭘـــﻮري ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﭘـــﮡ ﺳـــﻨﮅي ﺳـــﻨﺪن ﻣـــﺪد وﭠـــﻲ‬
‫ﺳـــﮕﻬﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬ﺗـــﺎرﻳﺦ ﺷـــﺎﻫﺪ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﻫﺰאرﻫـــﺎ ﻛﭩﻨـــﺐ ﭘﻨﺠـــﺎب ﮐـــﺎن ﻟـــﮇي‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ۾ אﭼـــﻲ آﺑـــﺎد‬
‫ﭤﻴــﺎ אﻫــﻦ‪ ،‬ﺟــﻲ ﺳــﻨﮅي زﺑــﺎن אﺧﺘﻴــﺎر ﻛــﺮي‪ ،‬ﻟــﮗ ﻻﮘﺎﭘــﺎ وڌאﺋــﻲ‪ ،‬ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺳــﺎن ﻫــﻚ ﭤــﻲ‬
‫وﻳـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬אﻫـــﻮ ﺳـــﭛ رﺿـــﺎﻛﺎرאﻧﻪ ﻃـــﻮر ﭘﺌـــﻲ ﭤﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬آﺋﻴﻨـــﺪه ﺳـــﻨﮅ آزאد ﭤـــﻴﮡ ﺑﻌـــﺪ ﺑـــﻪ‬
‫ﺑــﺎﻫﻤﻲ ﺳــﻤﺠﻬﻮﺗﻲ ﺳــﺎن אﺋــﻴﻦ ﭤــﻲ ﺳــﮕﻬﻲ ﭤــﻮ‪ .‬ﭘــﺮ אﻫــﺎ ﮘﺎﻟﻬــﻪ ﻳــﺎد رﮐــﮡ ﮔﻬﺮﺟــﻲ ﺗــﻪ ﻛﻮﺑــﻪ‬
‫ﺑـــﺎﻏﻴﺮت ﺳـــﻨﮅي ﭘﻨﺠـــﺎب ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻴﺖ ﻫﻴـــﭟ رﻫـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﻲ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻲ‬
‫ﻛﺎﻟﻮﻧﻲ ﺑﻨﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﻧﻪ ﭤﻴﻨﺪو‪.‬‬
‫אﺳـــﻼم ﺟﻬـــﮍو ﻋـــﺎﻟﻤﮕﻴﺮ ﻣـــﺬﻫﺐ دﻧﻴـــﺎ ﺟـــﻲ ﻣﺴـــﻠﻤﺎن ﻣﻠﻜـــﻦ ﮐـــﻲ ‪ 13‬ﺳـــﻮن ورﻫـــﻴﻦ‬
‫ﺟــﻲ ﻋﺮﺻــﻲ אﻧــﺪر ﻫــﻚ ﺳــﻠﻄﻨﺖ ۾ ﺷــﺎﻣﻞ رﻫــﮡ ﻻ‪ ‬ﺗﻴــﺎر ﻧــﻪ ﻛــﺮي ﺳــﮕﻬﻴﻮ آﻫــﻲ‪ .‬ﻫــﺎﮢﻲ‬
‫ﺟﻨـــﺎح ﺻـــﺎﺣﺐ‪ ،‬ﭜﭩـــﻲ ﺻـــﺎﺣﺐ ۽ ﻣـــﻮدودي ﺻـــﺎﺣﺐ ﺟـــﻲ ﻣﻌﺮﻓـــﺖ אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ ﻫـــﻚ ﻛﻴـــﻮ‬
‫وﭸــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻮ ﺧـــﺎم ﺧﻴـــﺎل آﻫـــﻲ‪ .‬אﻟﺒـــﺖ ﻫــﺮ ﻣﺴـــﻠﻤﺎن ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﺪא آزאد رﻳﺎﺳـــﺖ رﻫـــﻲ‪ ،‬ﺑﻘـــﺎﺋﻲ‬
‫ﺑـــﺎﻫﻤﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ אﺻـــﻮل ﺗـــﻲ ﺑـــﺎﻫﻤﻲ ﺗﻌـــﺎون ذرﻳﻌـــﻲ ﻫـــﻚ אﺗﺤـــﺎد ۾ ﮘﻨـــﮃﺟﻲ ﺳـــﮕﻬﻲ ﭤـــﻮ‪.‬‬
‫ﺑﻠﻜــﻞ אﻫــﮍي ﻃــﺮح ﺟﻬــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح ﻋــﺮب ﻣﻠــﻚ‪ ،‬ﻳــﻮﭘﻴﻦ ﻣﻨــﮉي‪ ‬ﺟــﺎ ﻣﻠــﻚ‪ ،‬אﻓﺮﻳﻜــﺎ ﺟــﺎ‬
‫ﻣﻠﻚ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ دאﺋﺮي ۾ ﻫﻚ ﭔﻴﻦ ﺟﻲ ﻧﺰدﻳﻚ אﻳﻨﺪאوﭸﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﻟــــﻴﻜﻦ زور زﺑﺮدﺳــــﺘﻲ‪ ‬ﺳــــﺎن ﻏﻠــــﻂ ﻧﻈــــﺮﻳﻦ ﺟــــﻲ ﻣﺎﺗﺤــــﺖ‪ ،‬ﻫــــﺰאرن ورﻫــــﻴﻦ ﺟــــﻲ‬
‫ﺗــــﺎرﻳﺦ وאرﻳــــﻮن ﻗﻮﻣــــﻮن ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻮ وﺟــــﻮد ﺧــــﺘﻢ ﻛــــﺮي‪ ،‬אﺳــــﻼم ﺟــــﻲ ﻧــــﺎﻟﻲ ۾ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ‬
‫ﺳــــﺎﻣﺮאج ﻫﻴــــﭟ رﻫــــﻦ‪ ،‬אﻫــــﺎ ﮘﺎﻟﻬــــﻪ ﻣﺤــــﺎل ۽ ﺟﻨــــﻮﻧﻲ آﻫــــﻲ‪ .‬وﻃــــﻦ دﺷــــﻤﻦ אﺳﺘﺤﺼــــﺎل‬
‫ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﺟـــﻲ ﻧﻈـــﺮﻳﻦ ﺟـــﻲ ﭘـــﻮﺋﻠﮙﻲ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻴﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻮ ﻣﻠـــﻚ ﭜﺎﮜـــﺎ ﭜﺎﮜـــﺎ ﻛﺮאﻳـــﻮ‪،‬‬
‫ﭜــﺎرت ﺳــﺎن ﭨــﻲ ﺟﻨﮕﻴــﻮن ﻛﻴــﻮن‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ ﺻــﻮﻓﻴﺎﺋﻲ ﻛــﺮאم ﺟــﻲ ﻣﺤﺒﺘــﻲ ﭘﻴﻐــﺎم ﮐــﻲ‬

‫‪82‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬
‫وﺳــﺎرﻳﻮ‪ .‬אﻧﻬــﻦ ﮘــﺎﻟﻬﻴﻦ ﻣــﺎن ﮐــﻴﻦ ﻓﺎﺋــﺪو ﻛﻮﻧــﻪ رﺳــﻴﻮ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺑﻠﻜــﻪ ﻫــﺮ ﻃــﺮف ﮐــﺎن ﻫــﻨﻦ‬
‫ﭘﺎڻ ﻻ‪ ‬دﺷﻤﻨﻴﻮن ﭘﺮאﻳﻮن آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﮐـــﻴﻦ ﮔـــﺬرﻳﻞ وﻳﺠﻬـــﻲ وﻗـــﺖ ﺟـــﻲ ﺗـــﺎرﻳﺦ ﻣـــﺎن ﺳـــﺒﻖ ﭘـــﺮאﺋﮡ ﮔﻬﺮﺟـــﻲ ﺗـــﻪ ﻓـــﺮﻳﻨﭽﻦ‬
‫ﺟﻬــﮍي ﻃــﺎﻗﺘﻮر ﻗــﻮم ۽ ﻣﻠــﻚ ۾ ﺑــﻪ אﻟﺠﻴﺮﻳــﺎ ﮐــﻲ ﻣﺎﺗﺤــﺖ رﮐــﻲ ﻧــﻪ ﺳــﮕﻬﻴﻮ ۽ ﻣﺠﺒــﻮرن‬
‫ﮐـــﻴﺲ آزאد ﻛﺮﮢـــﻮ ﭘـــﻴﺲ‪ .‬אﻣﺮﻳﻜـــﺎ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﺳـــﻤﻮري ﻃﺎﻗـــﺖ אﻧـــﮉوﭼﺎﺋﻨﺎ ۽ ﺳـــﻨﺪس ﭘﭩـــﻮ‬
‫وﻳﭩﻨـــﺎم ﮔﺮوﻫـــﻪ ﮐـــﻲ אﻗﺘـــﺪאر ۾ رﮐـــﮡ ﻻ‪ ‬ﺻـــﺮف ﻛﺌـــﻲ‪ ،‬ﭘـــﺮ دﻧﻴـــﺎ ڏﺳـــﻲ ورﺗـــﻮ ﺗـــﻪ אﻫـــﺎ‬
‫ﻧﺎﻛﺎﻣﻴـــﺎب ﭤـــﻲ‪ .‬ﻫﺘـــﻲ ون ﻳﻮﻧـــﭧ وאرو ﺳـــﻨﺪن ﺗﺠﺮﺑـــﻮ ﺳـــﻨﺪن אﮐـــﻴﻦ אﮘﻴـــﺎن ﻧﺎﻛﺎﻣﻴـــﺎب‬
‫ﭤﻴــﻮ‪ .‬אﻫــﻞ ﺑﻨﮕــﺎل ﻫــﻦ ﭘﺎﻟﻴﺴــﻲ‪ ‬ﻛــﺮي‪ ،‬ﻫﻴﺘــﺮي ﺧــﻮن ﺧﺮאﺑــﻲ‪ ‬ﮐــﺎن ﭘــﻮ‪ ‬ﺟــﺪא ﭤــﻲ وﻳــﻮ‪.‬‬
‫אﻧﻬــــﻦ ﮘــــﺎﻟﻬﻴﻦ ﮐــــﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﻫــــﺎڻ ﮐــــﻴﻦ ﭘــــﺎڻ ﺳــــﺎﮘﻲ‪ ‬ﭘﺎﻟﻴﺴــــﻲ‪ ‬ﺳــــﺎن ﺳــــﻨﮅ‪ ،‬ﺑﻠﻮﭼﺴــــﺘﺎن ۽‬
‫ﭘﺨﺘﻮﻧﺴـــﺘﺎن ﮐـــﻲ ﻣﺎﺗﺤـــﺖ رﮐـــﮡ ﺟـــﻲ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﮀـــﮇي ڏﻳـــﮡ ﮔﻬﺮﺟـــﻲ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﻧـــﻪ אﮘـــﻲ‬
‫ﻛـــﮇﻫﻦ ﻫـــﻚ ﻣﻠـــﻚ رﻫﻴـــﻮ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﻧـــﻪ آﺋﻴﻨـــﺪي אن ﮐـــﻲ ﻛﻮﺑـــﻪ ﻫـــﻚ ﻣﻠﻜـــﻲ ﻧﻄـــﺎم ﻫﻴـــﭟ‬
‫ﮔﻬﮣــــﻲ وﻗــــﺖ ﺗــــﺎﺋﻴﻦ ﻗــــﺎﺋﻢ رﮐــــﻲ ﺳــــﮕﻬﻨﺪو‪ .‬ﺳــــﻨﮅ‪ ،‬ﭘﻨﺠــــﺎب‪ ،‬ﺑﻠﻮﭼﺴــــﺘﺎن ۽ ﭘﺨﺘﻮﻧﺴــــﺘﺎن‬
‫ﺟـــﻮن ﻗﻮﻣـــﻮن ۽ ﻣﻠـــﻚ אﮘـــﻲ ﺑـــﻪ ﻫﺌـــﺎ ۽ آﺋﻴﻨـــﺪي ﺑـــﻪ رﻫﻨـــﺪא‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ ﻫـــﻚ ﭔﺌـــﻲ ﺳـــﺎن‬
‫ﺑﺮאدאرאﻧـــﻪ ﻻﮘـــﺎﭘﻲ ۾ ﮔـــﮇﺟﻲ ﮔـــﺬאرڻ ﺟـــﻮ وאﺣـــﺪ ﻋـــﻼج آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ אﻧﻬـــﻦ ﻗـــﻮﻣﻦ ﮐـــﻲ آزאد‬
‫ﻛــــﺮي‪ ،‬ﺑﻘــــﺎﺋﻲ ﺑــــﺎﻫﻤﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ אﺻــــﻮﻟﻦ ﺗــــﻲ ﺑــــﺮﭨﺶ ﻛﺎﻣﻨﻮﻳﻠــــﭣ وאﻧﮕــــﺮ אﻧــــﮉس ﻃــــﺎس‬
‫ﻛﺎﻣﻨﻮﻳﻠـــﭣ ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ﺳـــﺎن ﭘـــﺎڻ ۾ ﮔـــﮇﺟﻲ ﮔـــﺬאرڻ ﻻ‪ ‬ﺗﻴـــﺎر ﻛﺠـــﻲ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻮ אﻫـــﻮ‬
‫אﺗﺤﺎد אﮘﺘﻲ ﻫﻠﻲ ﭜﺎرت‪ ،‬ﺑﻨﮕﻼدﻳﺶ‪ ،‬אﻳﺮאن ۽ אﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺗﺎﺋﻴﻦ وڌאﺋﻲ ﺳﮕﻬﺠﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــــﺘﺎن ﺟـــــﻲ אﻧﻬـــــﻲ‪ ‬ﻃـــــﺮح ﭨﭩـــــﻲ ﭘـــــﻮڻ ﻛـــــﺮي ﻛـــــﺎ ﻣﺼـــــﻴﺒﺖ ﻛﺎﻧـــــﻪ אﻳﻨـــــﺪي‪.‬‬
‫ﺳـــﻜﻨﺪرאﻋﻈﻢ ﺟـــﻲ ﺳـــﻠﻄﻨﺖ ﭨﭩـــﻲ ﭘﻴﺌـــﻲ‪ .‬אﺷـــﻮﻛﺎ ﺟـــﻮ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺧـــﺘﻢ ﭤـــﻲ وﻳـــﻮ‪ .‬روﺳـــﻲ‬
‫אﻳﻤﭙـــﺎﺋﺮ ﺟـــﺎ ﺑـــﺎﻗﻲ وﭸـــﻲ ﺗـــﺎرﻳﺨﻲ ﻧﺸـــﺎن رﻫﻴـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬ﺟﺮﻣﻨـــﻲ‪ ،‬אﻧﮕﻠﻨـــﮉ‪ ،‬روس ۽ ﻓـــﺮﻳﻨﭻ‬
‫ﺳــﺎﻣﺮאج ﺧــﺘﻢ ﭤــﻲ وﻳــﺎ‪ .‬ﭘــﻮﻳﻦ ﺟــﻲ ﻣﺎﺗﺤــﺖ ﻋﻴﺴــﺎﺋﻲ אﺗﺤــﺎد אڄ ﻓﻘــﻂ ﺗــﺎرﻳﺦ ﺟــﻲ ورﻗــﻦ‬
‫۾ ﻣﻠـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬ﺗـــﺮכ ﺧﻠـــﻴﻔﻦ ﺟـــﻲ ﺷﻬﻨﺸـــﺎﻫﺖ ﺟـــﻮ אڄ ﻧـــﺎﻟﻮ ﺑـــﻪ ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ‪ .‬ﭘـــﻮ‪ ‬ﻫـــﻲ‪‬‬
‫ﻣﻬﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﻔﺎد وאرو ﺳﺎﻣﺮאج ﭨﭩﻲ ﭘﻴﻮ ﺗﻪ ﻛﻬﮍو ُאڀ ڏرﻧﺪو!‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﭨـــﻮڙڻ ﺳـــﺎن ﺳـــﻨﮅ‪ ،‬ﺑﻠﻮﭼﺴـــﺘﺎن‪ ،‬ﭘﺨﺘـــﻮن ﻣﻠﻜـــﻦ ﮐـــﻲ ﻫﻴﭡﻴـــﺎن ﻓﺎﺋـــﺪא‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﭤﻴﮡ وאرא آﻫﻦ‪:‬‬
‫)‪ (1‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﻧﻔــــﺮت‪ ،‬ﺗﺸــــﺪد‪ ،‬ڌوﻛــــﻲ ﺑــــﺎزي ۽ אﺳﺘﺤﺼــــﺎل ﺟــــﻲ ﺑﻨﻴــــﺎد ﺗــــﻲ ﺑﺮﭘــــﺎ‬
‫ﻛﻴـــﻞ آﻫـــﻲ‪ .‬אن ﺟـــﻲ ﭨـــﭩﮡ ﻛـــﺮي ﻣﻠﻜـــﻦ ۾ ﻣﺤﺒـــﺖ‪ ،‬אﻧﺼـــﺎف ﻣﺴـــﺎوאت ۽ אﻣـــﻦ ﺟـــﻮ دور‬
‫ﺷﺮوع ﭤﻴﮡ ﺟﻮ אﻣﻜﺎن آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻮ وﺟــــﻮد ﺑﺮﺻــــﻐﻴﺮ ﻫﻨــــﺪ ﺟــــﻲ ﭔــــﻦ ﻫــــﺰאر ورﻫــــﻴﻦ ﺟــــﻲ ﺗــــﺎرﻳﺨﻲ‬
‫روאﻳـــﺎت‪ ،‬ﺗﻌﻠـــﻴﻢ ۽ ﺗﺮﺑﻴـــﺖ ﺟـــﻲ ﺧـــﻼف آﻫـــﻲ‪ .‬אن ﺟـــﻲ ﭨـــﭩﮡ ﻛـــﺮي وري אﮘﻮﮢـــﻮ ﺳﻠﺴـــﻠﻮ‬
‫אﻧﺴـــﺎﻧﻲ ﺑﻨﻴـــﺎدن ﺗـــﻲ ﻫﺘـــﺎن ﺟـــﻲ ﺳـــﭝﻨﻲ ﻗـــﻮﻣﻦ‪ ،‬ﻣـــﺬﻫﺒﻦ ۽ ﻧﺴـــﻠﻦ ۾ ﭜـــﺎﺋﭙﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ ﺳـــﺮﺟﮡ‪،‬‬
‫وڌڻ ۽ ﭘﺨﺘـــﻲ ﭤـــﻴﮡ ﺟـــﻮ ﺷـــﺮوع ﭤﻴﻨـــﺪو‪ .‬ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ אﺳـــﺎن ﮐـــﻲ ﺷـــﺎﻫﻪ ﺑـــﺎﻫﻮ‪ ،‬ﺧﻮאﺟـــﻪ ﻓﺮﻳـــﺪ‪،‬‬
‫ﮔﺮوﻧﺎﻧــــﻚ‪ ،‬ﺷــــﺎﻫﻪ ﻟﻄﻴــــﻒ‪ ،‬ﻛﺒﻴــــﺮ ﭜﮙــــﺖ‪ ،‬ﺳــــﭽﻞ ﺳﺮﻣﺴــــﺖ وﻏﻴــــﺮه ﺟــــﻲ ﺗﻌﻠــــﻴﻢ ﺟــــﻲ‬
‫ﺿﺮورت آﻫﻲ‪ ،‬۽ ﻧﻪ אﻗﺒﺎل‪ ،‬ﺳﺮ ﺳﻴﺪ אﺣﻤﺪ ﺧﺎن ۽ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻣﻮدودي‪ ‬ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺟﻲ‪.‬‬

‫‪83‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬
‫)‪ (3‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟــــﻮ ﻗﻴـــﺎم ﺳــــﻨﮅﻳﻦ‪ ،‬ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻴﻦ‪ ،‬ﺑﻠـــﻮﭼﻦ ۽ ﭘﺨﺘــــﻮﻧﻦ ﺟـــﻲ ﻫــــﺰאره ﺳــــﺎل‬
‫ﻗــﻮﻣﻲ وﺟــﻮدن ﺟــﻲ ﺧــﻼف آﻫــﻲ‪ .‬אن ﮐــﻲ زوري‪ ‬ﻗــﺎﺋﻢ رﮐــﮡ ﻛــﺮي‪ ،‬ﻣﭥــﻲ ذﻛــﺮ ﻛﻴــﻞ‬
‫ﻗـــﻮﻣﻦ ۾ אﺧـــﺘﻼف وڌﻧـــﺪא رﻫﻨـــﺪא‪ .‬אن ﮐـــﻲ رﺿـــﺎﻛﺎرאﻧﻪ ﻃـــﻮر ﺧـــﺘﻢ ﻛـــﺮڻ ﺳـــﺎن ﻣـــﻨﺠﻬﻦ‬
‫ﻣﺤﺒﺖ‪ ،‬אﺗﺤﺎد ۽ ﺑﺎﻫﻤﻲ ﺗﻌﺎون ﭘﻴﺪא ﭤﻴﻨﺪو‪.‬‬
‫)‪ (4‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺻـــﺮف ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻴﺖ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ ﻗـــﺎﺋﻢ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺟﻴـــﺌﻦ ﺗـــﻪ دﻧﻴـــﺎ ﺟـــﺎ ﺳـــﭛ‬
‫ﺳــــﺎﻣﺮאج ﺧــــﺘﻢ ﭤــــﻲ رﻫﻴــــﺎ آﻫــــﻦ‪ ،‬ﺗــــﻨﻬﻦ ﻛــــﺮي ﺑﻬﺘــــﺮ آﻫــــﻲ ﺗــــﻪ אن ﮐــــﻲ ﺧﻮﺷــــﻲ‪ ‬ﺳــــﺎن‬
‫ﺳـــﻤﻴﭩﻲ‪ ،‬ﺑـــﺎﻫﻤﻲ ﺗﻌـــﺎون ﺳـــﺎن אﻳﺸـــﻴﺎﺋﻲ אﺗﺤـــﺎد ﺟـــﻲ ﺳـــﻼﻣﺘﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬رﺷـــﻴﺎ ﺟـــﻲ אﮘـــﻮאﮢﻲ‪‬‬
‫ﻫﻴـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــﭟ رאﻫـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــﻪ ﻫﻤـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــﻮאر ﻛﺠـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــﻲ‪.‬‬

‫‪84‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ن‬
‫ون ۽ آ را‬ ‫ا‬ ‫ﺌن ﺌن‬ ‫ﺌ‬

‫ﭘﺎﻛﺴـــــﺘﺎن ﺟـــــﻲ ﺗﺤﺮﻳـــــﻚ ۾ ﻣـــــﻮن ﺑـــــﻪ ﺣﺼـــــﻮ ورﺗـــــﻮ ﻫـــــﻮ‪ .‬ﻣـــــﻮن ﻫﻴﭡـــــﻴﻦ ﺳـــــﺒﺒﻦ‬
‫ﻛﺮي‪،‬אن ۾دﻟﭽﺴﭙﻲ ورﺗﻲ ﻫﺌﻲ‪.‬‬
‫)‪ (1‬ﺟـــﮇﻫﻦ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﺟـــﺪא ﭤـــﻴﮡ ﺑﻌـــﺪ ﻛـــﺎﻧﮕﺮﻳﺲ ﻛـــﺎرﻛﻨﻦ ﺟـــﻲ ﻣـــﺪد ﺳـــﺎن אﻟﻬـــﻪ‬
‫ﺑﺨــــﺶ ﺟــــﻲ ﻗﻮﻣﭙﺮﺳــــﺖ وزאرت ﭠــــﺎﻫﻲ‪ ،‬ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ ﺗﻌﻤﻴــــﺮ ۽ ﺗﺮﻗــــﻲ ﺟــــﻮن رﭤــــﻮن ﺗﻴــــﺎر‬
‫ﻛــــﺮي‪ ،‬ﻛــــﻢ ﻫﻼﺋــــﮡ ﮔﻬﺮﻳﻮﺳــــﻮن‪ ،‬ﺗــــﻪ ﻫﻨــــﺪو ﻣﺴــــﺘﻘﻞ ﻣﻔــــﺎد אن ﺟــــﻲ رאﻫــــﻪ ۾ رﻧــــﮉכ‬
‫ﺑﻨﺠـــﻲ ﺑﻴﭡـــﺎ‪ .‬ﺟـــﺪא ﭼﻮﻧـــﮉن ﺟـــﻲ ﻛـــﺮي ﻛـــﺎﻧﮕﺮﻳﺲ ﻣﻴﻤﺒـــﺮ‪ ،‬ﺟـــﻲ אﻛﺜـــﺮي ﻫﻨـــﺪو ﻫﺌـــﺎ‪،‬‬
‫אﻧﻬـــﻦ ﮘـــﺎﻟﻬﻴﻦ ﮐـــﻲ روﻛـــﻲ ﻧـــﻪ ﺳـــﮕﻬﻴﺎ ۽ אﺳـــﺎن ﮐـــﺎن ﺟـــﺪא ﭤـــﻲ وﻳـــﺎ‪ .‬אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﺳـــﺎن‬
‫אﻫﻲ אﻣﻴﺪون ﺑﺮﺛﻮאب ﭤﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻴﻮن‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﺳـــﻨﮅ ۾ ﻋـــﺎم ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺗـــﻲ زﻣﻴﻨـــﺪאر‪ ،‬ﻛـــﺎﻣﻮري‪ ،‬ﭘﻴـــﺮ ۽ ﻣـــﻼ ﺟـــﻮ אﺛـــﺮ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﺟـــﻲ‬
‫אﻛﺜـــﺮي رﺟﻌـــﺖ ﭘﺴـــﻨﺪ‪ ،‬אﻗﺘـــﺪאر ﺟـــﺎ ﺑﮑﻴـــﺎ‪ ،‬ﺑـــﻲ אﺻـــﻮل ۽ ﺧـــﻮد ﻣﻄﻠـــﺐ ﻫﺌـــﺎ‪ .‬ﻋـــﺎم ﻣـــﺎﮢﻬﻦ‬
‫ﺟــﻲ אﻛﺜﺮﻳــﺖ زرאﻋــﺖ ﭘﻴﺸــﻪ ﻫﺌــﻲ‪ ،‬ﺟــﻦ ﻣــﺎن ﮔﻬﮣــﺎ ﺑــﻲ زﻣــﻴﻦ ﻫــﺎري ﻗــﺮض ۾ ﻏﻠﻄــﺎن‬
‫۽ ڏאڍ ﺟﺎ ﺳﺘﺎﻳﻞ ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫ﻫﻨــــﺪو ﻣﺴــــﺘﻘﻞ ﻣﻔــــﺎد‪ ،‬وאﭘــــﺎري‪ ،‬وﻳــــﺎج ﺧــــﻮر‪ ،‬ﻛــــﺎﻣﻮرو ۽ زﻣﻴﻨــــﺪאر ﻫــــﻮ‪ .‬ﻣﺴــــﻠﻤﺎن‬
‫ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد‪ ،‬زﻣﻴﻨـــﺪאر‪ ،‬ﭘﻴـــﺮ‪ ،‬ﻣـــﻼ ۽ ﻛـــﺎﻣﻮرو ﻫـــﻮ‪ .‬ﭔﺌـــﻲ ڌرﻳـــﻮن ﻋـــﻮאم ﺟـــﻮن ﻣﺨـــﺎﻟﻒ‬
‫ﻫﻴﻮن‪ ،‬ﭔﻨﻬﻲ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﻔﺎد ﺳﺎن ﻫﻚ وﻗﺖ ﻟﮍي ﻧﭥﻲ ﺳﮕﻬﻴﺎﺳﻮن‪.‬‬
‫ﺟـــﻨﻬﻦ ﺻـــﻮرت ۾ ﻫﻨـــﺪو ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﭤـــﻮرو ۽ زﻳـــﺎده ﻣـــﻨﻈﻢ ﻫـــﻮ‪ ،‬אن ﻛـــﺮي אول‬
‫۾ אن ﺟـــــﻲ אﺳﺘﺤﺼـــــﺎل ﮐـــــﻲ روﻛـــــﮡ ﻻ‪ ‬ﻗـــــﺪم ﮐـــــﮣﮡ ﭼﺎﻫﻴﺎﺳـــــﻮن ﭤـــــﻲ‪ ،‬אن ﻻ‪ ‬ﻗـــــﺎﻧﻮن‬
‫אﻧﺘﻘـــﺎل אﻳﺮאﺿـــﻲ ۽ ﻗﺮﺿـــﻦ ﺟـــﻲ ﮔﻬﭩـــﺎﺋﮡ ﺟـــﺎ ﺑـــﻞ ﻣﮑﻴـــﻪ ﮘـــﺎﻟﻬﻴﻮن ﻫﻴـــﻮن‪ .‬ﺟـــﻦ ذرﻳﻌـــﻲ‬
‫ﮘﻮﭠـــﺎﮢﻦ ﮐـــﻲ رﻟﻴـــﻒ )ﻧﺠـــﺎت( ڏﻳـــﺎرڻ ﮔﻬﺮﻳﻮﺳـــﻮن ﭤـــﻲ‪ .‬ﭜـــﺎرت ۾ ﻛـــﺎﻧﮕﺮﻳﺲ وزאرﺗـــﻦ‬
‫אﻧﻬــﻲ‪ ‬ڏس ۾ ﻗــﺪم ﮐﻨﻴــﺎ ﻫﺌــﺎ אﺳــﺎن ﮐــﻲ אﻣﻴــﺪ ﻫﺌــﻲ ﺗــﻪ ﻫﺘــﻲ ﺑــﻪ ﻫــﻮ אﺳــﺎن ﮐــﻲ אن ﮘﺎﻟﻬــﻪ‬
‫۾ ﻣـــﺪد ﻛﻨـــﺪא‪ ،‬ﺗـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي אﺳـــﺎن ﻓﻴﺼـــﻠﻮ ﻛﻴـــﻮ ﺗـــﻪ ﻛﺎﻧﮕﺮﻳﺴـــﻴﻦ ذرﻳﻌـــﻲ אﻫـــﻢ ﻛـــﻢ‬
‫ﺳـــﺮאﻧﺠﺎم ﻛﺮאﻳـــﻮن‪ ،‬ﭘـــﺮ אﺋـــﻴﻦ ﻧـــﻪ ﭤﻴـــﻮ‪ ،‬ﺑﻠـــﻚ ﻣﻜـــﺎﻧﻲ ﻛـــﺎﻧﮕﺮﻳﺲ ﻛﻤﻴﭩـــﻲ ۽ אن ﺟـــﻲ‬
‫آل אﻧـــﮉﻳﺎ ﻛـــﺎﻧﮕﺮﻳﺲ ﻫـــﺎ‪ ‬ﻛﻤﺎﻧـــﮉ אﺳـــﺎن ﮐـــﻲ ﻣﻜـــﺎﻧﻲ אﻗﺘﺼـــﺎدي‪ ،‬ﺳـــﻤﺎﺟﻲ ۽ ﺗﻌﻤﻴـــﺮي‬
‫ﻛﻤــــﻦ ﺟــــﻲ ﺳــــﺮאﻧﺠﺎﻣﻲ‪ ‬۾ ﻣــــﺪد ڏﻳــــﮡ ﺟــــﻲ ﻋﻴــــﻮض آل אﻧــــﮉﻳﺎ ﺳﻴﺎﺳــــﻲ ﻣﺴــــﺌﻠﻦ ﮐــــﻲ‬
‫ﺗــــﺮﺟﻴﺢ ڏﻧــــﻲ‪ .‬אن ﻛــــﺮي אﺳــــﺎن ﻣﺠﺒــــﻮر ﭤــــﻲ‪ ،‬ﻣﺴــــﻠﻢ ﻟﻴــــﮓ ﺟــــﻲ ﻓﺮﻗﻴــــﻮאر ﺑﻨﻴــــﺎد ﺗــــﻲ‬
‫ﻣﺴـــﻠﻤﺎن ﻋـــﻮאم ﮐـــﻲ ﻫﻨـــﺪو ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻲ ﺳـــﺎﻣﻬﻮن ﮐـــﮍو ﻛـــﺮي ﻣـــﻨﻈﻢ ﻛـــﺮڻ‬
‫ﺷـــﺮوع ﻛﻴـــﻮ‪ .‬ﺗﺠﺮﺑـــﻲ ﻧـــﻪ ﻫـــﺌﮡ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺟـــﻮ ﭘﺮوﮔـــﺮאم ﺑﻨﺎﻳﻮﺳـــﻮن ﺗـــﻨﻬﻦ ﺟـــﻮ ﻛﺠﻬـــﻪ‬
‫אﺣﻮאل ﻫﻴﭟ ڏﺟﻲ ﭤﻮ‪:‬‬

‫‪85‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ر“‬ ‫”‬

‫ﻣﺴﻠﻢ ﻟﻴﮓ ﺟﻲ ﮔﻬﺮ آﻫﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‪.‬‬

‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ אﺳﻼﻣﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ‪.‬‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﻗﺮآن ﺷﺮﻳﻒ ﺟﻲ אﺻﻮﻟﻦ ﻣﻄﺎﺑﻖ אﻗﺘﺼﺎدي ﻫﻚ ﺟﻬﮍאﺋﻲ ﻫﻮﻧﺪي!‬ ‫‪(1‬‬
‫ﺟﺘﻲ ﺳﭝﻨﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ ،‬ﻣﻌﺎﺷﺮﺗﻲ ۽ אﻗﺘﺼﺎدي ﻫﻚ ﺟﻬﮍאﺋﻲ ﻫﻮﻧﺪي!‬ ‫‪(2‬‬
‫ﺟﺘــــــﻲ ﺣﻜﻮﻣــــــﺖ ﺟــــــﻮن وאﮘــــــﻮن ﺳــــــﭽﻦ ۽ ﭘﺮﻫﻴﺰﮔــــــﺎر ﻣﺴــــــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟــــــﻲ ﻫــــــﭣ ۾‬ ‫‪(3‬‬
‫ﻫﻮﻧﺪﻳﻮن!‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟﻲ ﺣﻘﻦ ﺟﻲ ﺧﺎص ﻃﺮح ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻛﺌﻲ وﻳﻨﺪي!‬ ‫‪(4‬‬
‫ﺟﺘـــﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻮ ﭘﻬﺮﻳـــﻮن ﻓـــﺮض ﻣﻠـــﻚ ﻣـــﺎن ﻏﺮﺑـــﺖ‪ ،‬ﻇﻠـــﻢ‪ ،‬ﺑـــﻲ ﻋﻠﻤـــﻲ ﻛـــﮃي‪،‬‬ ‫‪(5‬‬
‫ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ ﻣﻔﺎد ﺧﺎﻃﺮ ﻋﻮאم ﮐﻲ ﻧﺎﺟﺎﺋﺰ ﻃﺮح ﻛﺘﺐ آﮢﮡ ﮐﻲ ﺑﻨﺪ ﻛﺮڻ ﻫﻮﻧﺪو!‬
‫ﺟﺘﻲ زﻧﺎ‪ ،‬ﺷﺮאب ﺧﻮري ۽ وﻳﺎج ﺧﻮري‪ ‬ﺟﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻦ ﻣﻨﻊ ﻫﻮﻧﺪي!‬ ‫‪(6‬‬
‫ﺟـــﻨﻬﻦ ۾ ﻋـــﺪل ۽ אﻧﺼـــﺎف ﭘﻴﺴـــﻦ ﺗـــﻲ ﻧـــﻪ وﻛﺎﻣﻨـــﺪو‪ ،‬ﭘـــﺮ ﻫﺮﻫـــﻚ ﮐـــﻲ ﻣﻔـــﺖ ﻧﺼـــﻴﺐ‬ ‫‪(7‬‬
‫ﭤﻴﻨﺪو!‬
‫ﺟـــﻨﻬﻦ ۾ ﻋـــﺰت ﺟـــﻮ ﻣﻌﻴـــﺎر ﻃﺎﻗـــﺖ ۽ ﭘﻴﺴـــﻲ ﺗـــﻲ ﻧـــﻪ‪ ،‬ﭘـــﺮ ﭼﮝـــﻦ אﺧﻼﻗـــﻦ ﺗـــﻲ ﻣﻘـــﺮر‬ ‫‪(8‬‬
‫ﻛﻴﻮ وﻳﻨﺪو!‬
‫ﻏﻼم ﻣﺮﺗﻀﻰ‬
‫ﭼﻴﺌﺮﻣﻴﻦ ﻣﺴﻠﻢ ﻟﻴﮓ آرﮔﻨﺎﺋﻴﺰﻳﺸﻦ ﻛﻤﻴﭩﻲ‪.‬‬

‫‪ .3‬אن وﻗـــﺖ ﺳـــﻨﮅي ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ﮐـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﭠﻬـــﮡ ﺑﻌـــﺪ آل אﻧـــﮉﻳﺎ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻟﻴـــﮓ ﺟـــﻲ‬
‫‪1940‬ع ﻻﻫــــﻮر وאري ﭠﻬــــﺮא‪ ‬۽ ﺳــــﻨﮅ אﺳــــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬۾ ﭘــــﺎس ﭤﻴــــﻞ ﭠﻬــــﺮא‪ ‬ﻣﻄــــﺎﺑﻖ‪ ،‬آﺋﻴﻨــــﺪي‬
‫ﺳﻨﮅ ۾ آزאد ۽ ﺧﻮدﻣﺨﺘﻴﺎر ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻗﺎﺋﻢ ﭤﻴﮡ ﺟﻲ אﻣﻴﺪ ﻫﺌﻲ‪.‬‬
‫אﻧﻬــــﻦ ﺣــــﺎﻟﺘﻦ ﻛــــﺮي אﺳــــﺎن ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ۽ ﻣﺴــــﻠﻢ ﻟﻴــــﮓ ﻃــــﺮف ﮔﻬﻠﺠــــﻲ وﻳﺎﺳــــﻮن‪.‬‬
‫ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﺗﺠﺮﺑــﻲ ﻧــﻪ ﻫــﺌﮡ ﻛــﺮي ﭘﺘــﻮ ﻧــﻪ ﭘﺌﺠــﻲ ﺳﮕﻬﻴﻮﺳــﻮن ﺗــﻪ אﻟﻬــﻪ ﺑﺨــﺶ وزאرت ﮐــﻲ‬
‫ﻫﻨـــﺪو ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد‪ ،‬ﺟـــﻮ ﻋـــﻮאم ﺟـــﻲ ﭜﻠـــﻲ ﺟـــﻮ ﻛـــﻢ ﻛـــﺮڻ ﻧﭥـــﻲ ڏﻧـــﻮ‪ ،‬אن ﺟـــﻮ ﻛـــﺎرڻ‬
‫ﻛــﺎﻧﮕﺮﻳﺲ ﺟــﺎ ﻣﻴﻤﺒــﺮ ﻧــﻪ ﻫﺌــﺎ‪ ،‬ﭘــﺮ אﻧﻬــﻦ ﺟــﻲ ﻫﻨــﺪو ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ﺳــﺎن ﺟﻮאﺑــﺪאري ﻫﺌــﻲ‪،‬‬
‫ﺟﻴﻜــﺎ ﺟــﺪא ﭼﻮﻧــﮉن ﺳــﺒﺐ ﺳــﻨﺪن ﻧﺘﻴﺠــﻲ אﭼــﮡ ﺳــﺒﺐ ﻣــﭥﻦ ﻋﺎﺋــﺪ ﭤﻴــﻞ ﻫﺌــﻲ‪ .‬ﺟــﺪא ﭼﻮﻧــﮉن‬
‫ﺟـــﻮ ﻛـــﺎرڻ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻟﻴـــﮓ ﺟﻤﺎﻋـــﺖ ﻫﺌـــﻲ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻣﺴـــﻠﻢ אﻗﻠﻴـــﺖ وאرن ﺻـــﻮﺑﻦ ۾ ﻣﺴـــﻠﻢ‬
‫ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﮐـــﻲ ﺑﭽـــﺎﺋﮡ ﺧـــﺎﻃﺮ‪ ،‬אﻧﮕﺮﻳـــﺰن ﺟـــﻲ ﻣـــﺪد ﺳـــﺎن ﺟـــﺪא ﭼﻮﻧـــﮉن ﮐـــﻲ ﻣـــﺮوج‬
‫ﻛﺮאﻳﻮ ﻫﻮ‪.‬‬
‫אﻧﻬــﻲ‪ ‬وﻗــﺖ אﻫــﻮ ﺧﻴــﺎل ﺑــﻪ ﻧــﻪ آﻳﻮﺳــﻮن ﺗــﻪ ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﻦ ﮐــﻲ ﻓﺮﻗﻴــﻮאر ﺑﻨﻴــﺎد ﺗــﻲ ﻣــﻨﻈﻢ‬
‫ﻛــﺮڻ ﺳــﺎن ﻋــﻮאﻣﻲ ﻓﺎﺋــﺪو ﺣﺎﺻــﻞ ﭤــﻴﮡ وאرو ﻧــﻪ ﻫــﻮ‪ .‬ﮀﺎﻛــﺎڻ ﺗــﻪ ﻋــﻮאم ۾ ﻏﺮﻳــﺐ ﻫﻨــﺪو‬
‫‪86‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺑـــﻪ ﻫﺌـــﺎ ۽ ﻣﺴـــﻠﻤﺎن ﺑـــﻪ ﻫﺌـــﺎ‪ .‬ﺗﻨﻬﻨﻜـــﺮي ﻋـــﻮאم ﮐـــﻲ אﻗﺘﺼـــﺎدي ۽ ﻃﺒﻘـــﺎﺗﻲ ﺑﻨﻴـــﺎدن ﺗـــﻲ‬
‫ﻣﻨﻈﻢ ﻛﺮڻ زﻳﺎده ﻛﺎرآﻣﺪ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻴﻮ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﻓﺮﻗﻴـــــﻮאر ﺳﻴﺎﺳـــــﺖ ﻛـــــﺮي ﺳـــــﻤﻮري وאڳ ﻣـــــﻼ ۽ אن ﺟـــــﻲ ﺳﺮﭘﺮﺳـــــﺖ ﭼـــــﺎﻻכ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﻔﺎد ﺟﻲ ﺣﺎﻣﻞ ﻣﺴﻠﻢ ﺳﻴﺎﺳﺘﺪאن ﺟﻲ ﻫﭣ ۾ وﭸﮣﻲ ﻫﺌﻲ‪.‬‬
‫אﻫــــﮍي‪ ‬ﻃــــﺮح אﺳــــﺎن ﻏﻠــــﻂ ﻃــــﺮﻳﻘﻦ ﺳــــﺎن ﺻــــﺤﻴﺢ ﻣﻘﺼــــﺪ ﮐــــﻲ ﺣﺎﺻــــﻞ ﻛــــﺮڻ‬
‫ﮔﻬﺮﻳـــﻮ ﭤـــﻲ‪ .‬ﻋـــﻮאم ﺟـــﻲ ﻃﺒﻘـــﺎﺗﻲ ﺟﻨـــﮓ ﮐـــﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺧـــﻼف ﻣﺤـــﺎذ ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛـــﺮڻ‬
‫ﺟــــﻲ ﻋﻴــــﻮض ﻫﻨــــﺪو ﻣﺴــــﺘﻘﻞ ﻣﻔــــﺎد ۽ ﻣﺴــــﻠﻢ ﻣﺴــــﺘﻘﻞ ﻣﻔــــﺎد ﺟــــﻲ ﭼﻜــــﺮ ۾ وﭸــــﻲ‬
‫وڌوﺳـــﻮن‪ .‬אﺳـــﺎن ﻋـــﻮאم ﮐـــﻲ ﻣﺜـــﺎﻟﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻲ دﻻﺳـــﻲ ﺗـــﻲ ﻛﭡـــﻮ‬
‫ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻮ وאﻋـــﺪو ﻛﻴـــﻮ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﻋﻠـــﻢ ۽ ﺗﺠﺮﺑـــﻲ ﺟـــﻲ ﮔﻬﭩﺘـــﺎﺋﻲ‪ ‬ﺳـــﺒﺐ אﻫـــﻮ ﭘﺘـــﻮ ﻧـــﻪ‬
‫ﭘﻴﻮﺳــﻮن ﺗــﻪ ﻣﭥــﻲ ذﻛــﺮ ﻛﻴــﻞ אﺳــﻼﻣﻲ ﻣﻘﺼــﺪ אﺳــﺎن אﻫــﮍي ﺟﻤﺎﻋــﺖ ﺟــﻲ ﻫﭥــﺎن ﺣﺎﺻــﻞ‬
‫ﻛــﺮڻ ﮔﻬﺮﻳ ـﺎ ﭤــﻲ‪ ،‬ﺟــﻨﻬﻦ ﺟــﻲ وאڳ אﻫــﮍن ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﺟــﻲ ﻫــﭥﻦ ۾ ﻫﺌــﻲ‪ ،‬ﺟــﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد‬
‫ﺟـــﺎ ﻋﻴﻮﺿـــﻲ‪ ،‬ﺷـــﺮאﺑﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮאري‪ ،‬ﺑـــﺪאﺧﻼق‪ ،‬رﺟﻌـــﺖ ﭘﺴـــﻨﺪ ۽ ﻋـــﻮאم دﺷـــﻤﻦ ﻫﺌـــﺎ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠـــﻮ‬
‫אﻫﻮ ﻧﻜﺘﻮ ﺗﻪ ﺳﻨﮅي ﻋﻮאم ﺳﺎن ﮔﮇ‪ ،‬אﺳﺎن ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﻣﺼﻴﺒﺘﻦ ۾ وﺟﻬﻲ ﮀﮇﻳﻮ‪.‬‬
‫אﺳـــــﺎن אن وﻗـــــﺖ אﺋـــــﻴﻦ ﺳـــــﻤﺠﻬﻴﻮ ﻫـــــﻮ ﺗـــــﻪ ﺻـــــﺮف ﻛـــــﺎﻧﮕﺮﻳﺲ ﻫـــــﺎ‪ ‬ﻛﻤﺎﻧـــــﮉ وאرא‬
‫ﻣﻜــﺎﻧﻲ ﺳــﻮאﻟﻦ ﺗــﻲ آل אﻧــﮉﻳﺎ ﻣﺴــﺌﻠﻦ ﮐــﻲ ﺗــﺮﺟﻴﺢ ڏﻳﻨــﺪڙ ﻫﺌــﺎ‪ ،‬ﻟــﻴﻜﻦ אﮘﺘــﻲ ﻫﻠــﻲ ﭘﺘــﻮ‬
‫ﭘﻴﻮﺳــﻮن ﺗــﻪ אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﺳــﺎﮘﻲ ﮔﻨﺎﻫــﻪ ﺟــﺎ ﻛﻨــﺪڙ ﻣﺴــﻠﻢ ﻟﻴــﮓ ﻫــﺎ‪ ‬ﻛﻤﺎﻧــﮉ وאرא ﺑــﻪ ﺛﺎﺑــﺖ ﭤﻴــﺎ‪.‬‬
‫ﻛــــﺎﻧﮕﺮﻳﺲ ﻛــــﺎرﻛﻨﻦ ۾ ﻛﺠﻬــــﻪ ﻗــــﺪر אﺻــــﻮل ۽ ﺷﺨﺼــــﻲ אﺧــــﻼق ﻫــــﻮ‪ .‬ﻟــــﻴﻜﻦ ﻫــــﻲ‬
‫ﻟﻴﮕـــﻲ ﻟﻴـــﮉر زﻳـــﺎده ﺑـــﻲ אﺻـــﻮل ۽ ﺑـــﺪאﺧﻼق ﺛﺎﺑـــﺖ ﭤﻴـــﺎ‪ .‬אﺳـــﺎن ﺟـــﻮ ﻣﺜـــﺎل אن ﺗﺘـــﺮ ﺟﻬـــﮍو‬
‫وﭸـــﻲ ﭤﻴـــﻮ‪ ،‬ﺟـــﻮ ﺑـــﺎز ﮐـــﺎن ﮀـــﮇאﺋﮡ ﻻ‪ ‬وﭸـــﻲ ﻫـــﻚ ﻓﻘﻴـــﺮ ﺟـــﻲ ﮔـــﻮدڙي‪ ‬۾ ﻟﻜـــﻮ ﻫـــﻮ‪ .‬ﭘـــﺮ‬
‫ﺗﺠﺮﺑﻲ ﺑﻌﺪ ﭘﺘﻮ ﭘﻴﺲ ﺗﻪ אﻫﻮ ﻓﻘﻴﺮ ﺑﺎز ﮐﺎن ﺑﻪ زﻳﺎده ﺑﮁﮍو ﻫﻮ‪.‬‬
‫)‪ (4‬אﺳـــﺎن ﺳـــﻤﺠﻬﻴﻮ ﻫـــﻮ ﺗـــﻪ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ ﺷـــﺎﻣﻞ ﭤﻴﻨـــﺪڙ ﺟﻤﻠـــﻲ ﻣﻠـــﻚ‪ ،‬ﻛﻴـــﻞ وאﻋـــﺪن‬
‫ﻣﻮﺟــــﺐ آزאد ۽ ﺧﻮدﻣﺨﺘﻴــــﺎر رﻳﺎﺳــــﺘﻦ ﺟــــﻲ ﺻــــﻮرت אﺧﺘﻴــــﺎر ﻛﻨــــﺪא‪ .‬ﭘــــﺮ ﺗﺠﺮﺑــــﻲ ﺛﺎﺑــــﺖ‬
‫ﻛﻴـــﻮ ﺗـــﻪ آزאد ﭤـــﻴﮡ ﺟـــﻲ ﻋﻴـــﻮض אﺳـــﺎن ﺟـــﺎ ﻣﻠـــﻚ وﭸـــﻲ‪ ،‬ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد‬
‫ﺳﺎﻣﺮאج ﺟﻲ ﻛﺎﻟﻮﻧﻲ ﺑﻨﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻫﻴــﭟ אﺳــﺎن ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺟــﻲ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﻣــﺎن אﻣﻴــﺪن ﺟــﻲ ﺧــﺘﻢ ﭤــﻴﮡ ﺟــﻮ ﻛﺠﻬــﻪ ﺗﻔﺼــﻴﻞ‬
‫ﺳﺎن ذﻛﺮ ﻛﻨﺪאﺳﻮن‪.‬‬
‫‪ .1‬אﺳـــﺎن ﮐـــﻲ אﻣﻴـــﺪ ﻫﺌـــﻲ ﺗـــﻪ ﻻﻫـــﻮر ﺟـــﻲ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻟﻴـــﮓ ﭠﻬـــﺮא‪ ‬۽ ﺳـــﻨﮅ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬۾‬
‫ﭘــــﺎس ﻛﻴــــﻞ ﭠﻬــــﺮא‪ ‬ﻣﻄــــﺎﺑﻖ‪ ،‬ﺳــــﻨﮅ‪ ،‬ﺑﻠﻮﭼﺴــــﺘﺎن‪ ،‬ﭘﻨﺠــــﺎب‪ ،‬ﭘﺨﺘﻮﻧﺴــــﺘﺎن ۽ ﺑﻴﻨﮕــــﺎل ﺟــــﻲ‬
‫ﻗـــﻮﻣﻦ ﮐـــﻲ آزאد ۽ ﺧﻮدﻣﺨﺘﻴـــﺎر ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻗﻴـــﺎم ﮐـــﺎن ﭘـــﻮ‪ ‬ﭰﻴـــﺮو‬
‫ﮐـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻣﭥـــﻲ ذﻛـــﺮ ﻛﻴـــﻞ ﺟﻤﻠـــﻲ ﻣﻠﻜـــﻦ ﺟـــﻲ ﺟـــﺪא ﻗـــﻮﻣﻴﺘﻦ ﺟـــﻲ وﺟـــﻮد ﮐـــﺎن אﻧﻜـــﺎر‬
‫ﻛــــﺮي‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﮐــــﻲ ﻳــــﻮﻧﻴﭩﺮي ﻗﺴــــﻢ ﺟــــﻲ رﻳﺎﺳــــﺖ ﺑﻨــــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻧﻨــــﮃﻳﻦ ﻗــــﻮﻣﻦ ﺟــــﻮ‬
‫אﺳﺘﺤﺼــﺎل ﻛــﺮڻ ﻟﮙــﺎ‪ .‬ﺟﻴﻜــﮇﻫﻦ ﻛــﻨﻬﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ ﺣﻘــﻦ ﺟــﻲ ﮔﻬــﺮ ﭤــﻲ ﻛﺌــﻲ‪ ،‬ﺗــﻪ אﻧﻬــﻦ‬

‫‪87‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﮐــــﻲ אﺳــــﻼم ۽ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻮ دﺷــــﻤﻦ‪ ،‬ﺻــــﻮﺑﺎﺋﻲ ﺗﻌﺼــــﺐ رﮐﻨــــﺪڙ‪ ،‬אﻧﺘﺸــــﺎر ﭘﺴــــﻨﺪ ۽‬
‫ڌאرﻳﻦ ﺟﻮ אﻳﺠﻨﭧ ﺳﮇي‪ ،‬ﺳﺰאﺋﻮن ڏﻧﻴﻮن وﻳﻮن ﭤﻲ‪.‬‬
‫‪ .2‬אﺳـــﺎن ﮐـــﻲ אﻣﻴـــﺪ ﻫﺌـــﻲ ﺗـــﻪ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﻗـــﺎﺋﻢ ﭤـــﻴﮡ ﺑﻌـــﺪ ﺳـــﻨﮅي ﻋـــﻮאم‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺟـــﻲ‬
‫אﻛﺜﺮﻳــــﺖ ﻣﺴــــﻠﻤﺎن ﻫﺌــــﻲ‪ ،‬ﻫﻨــــﺪو ﻣﺴــــﺘﻘﻞ ﻣﻔــــﺎد ﺟــــﻲ אﺳﺘﺤﺼــــﺎل ﮐــــﺎن ﻧﺠــــﺎت ﺣﺎﺻــــﻞ‬
‫ﻛﻨــﺪو‪ .‬ﭘــﺮ אن ﺟــﻲ ﻋﻴــﻮض אﻟﭩــﻮ אﺳــﺎن وري ﻣﺴــﻠﻢ אﻗﻠﻴــﺖ وאرن ﺻــﻮﺑﻦ ﺟــﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ‬
‫ﻣﻔـــﺎد ﺟــــﻲ ﭼﻨﺒــــﻲ ۾ وﭸــــﻲ ﭰﺎﭤـــﺎ آﻫﻴــــﻮن‪ ،‬ﺟــــﻦ ﺟــــﻮ אﺳﺘﺤﺼـــﺎل ﻫﻨــــﺪو ﺳــــﺮﻣﺎﺋﻴﺪאر ﺟــــﻲ‬
‫אﺳﺘﺤﺼﺎل ﮐﺎن ﺳﺆ دﻓﻌﺎ ﺑﺪﺗﺮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ .3‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ אﻣﻴـــﺪ ﻫﺌـــﻲ ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﮅ زرﺧﻴـــﺰ ﻣﻠـــﻚ ﻫـــﺌﮡ ﻛـــﺮي‪ ،‬אن ﻣـــﺎن وﺻـــﻮل‬
‫ﭤﻴﻨــــﺪڙ ﺟﻤﻠــــﻲ ﻣﺤﺼــــﻮل ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﺟــــﻲ ﺗﺮﻗــــﻲ‪ ‬۽ ﺗﻌﻤﻴــــﺮ ﻻ‪ ‬ﻛﺘــــﺐ آﻧــــﺪא وﻳﻨــــﺪא‪ .‬ﭘــــﺮ‬
‫ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺑــﻨﺠﮡ ﺑﻌــﺪ אﺋــﻴﻦ ﻧــﻪ ﭤﻴــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬ﻣﻮرﮘــﻮ ﺳــﻨﮅ ﻣــﺎن وﺻــﻮ ل ﭤﻴﻨــﺪڙ ﭨﻴﻜﺴــﻦ‬
‫ﺟﻮ ‪ 95‬ﺳﻴﻜﮍو ﭘﻴﺴﻮ‪ ،‬ﻣﻬﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﻧﻔﻌﻲ ﻻ‪ ‬ﺧﺮچ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫‪ .4‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ אﻣﻴـــﺪ ﻫﺌـــﻲ ﺗـــﻪ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺑـــﻨﺠﮡ ﺑﻌـــﺪ ﻛـــﻢ אز ﻛـــﻢ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺳـــﻨﮅ‬
‫ﺗــﻲ ﺳــﻨﮅي ﺳﻴﺎﺳــﺘﺪאﻧﻦ ﺟــﻮ ﻗﺒﻀــﻮ رﻫــﮡ ڏﻧــﻮ وﻳﻨــﺪو‪ ،‬ﺟــﻲ ﺳــﻨﮅي ﻋــﻮאم ﺟــﻲ ﻧﻔﻌــﻲ ﻻ‪‬‬
‫אن ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﺪن ﻣﺮﺿـــﻲ ۽ ﻣﻔـــﺎد ﻣﻄـــﺎﺑﻖ אﺳـــﺘﻌﻤﺎل ﻛﻨـــﺪא‪ .‬ﭘـــﺮ ﺗﺠﺮﺑـــﻲ ﺑﻌـــﺪ ﻣﻌﻠـــﻮم ﭤﻴـــﻮ‬
‫آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ آﭨﻮﻧـــﺎﻣﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ ﺧـــﺘﻢ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ אن ﮐـــﻲ‬
‫ﺳــﻨﺪن ﻣﺮﺿــﻲ ۽ ﻣﻔــﺎد ﻻ‪ ‬ﭘﺌــﻲ ﻛﺘــﺐ آﻧــﺪو آﻫــﻲ‪ .‬ﻫــﻦ ﺳﻠﺴــﻠﻲ ۾ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻲ ﻗﻴــﺎم‬
‫ﮐـــﺎن ﭘـــﻮ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﭘﻬـــﺮﺋﻴﻦ وزﻳﺮאﻋﻠـــﻰ ﻣﺤﻤـــﺪ אﻳـــﻮب ﺧـــﺎن ﮐﻬـــﮍي ﺳـــﺎن ﺟﻴﻜـــﺎ روش‬
‫אﺧﺘﻴـــﺎر ﻛﺌـــﻲ وﻳﺌـــﻲ‪ ،‬אن ﮐـــﻲ ﺳـــﻤﺠﻬﮡ ﺿـــﺮوري آﻫـــﻲ‪ ،‬ﮐـــﻴﺲ ﺳـــﻨﺪن ﻣﺮﺿـــﻲ‪ ‬ﻣﻄـــﺎﺑﻖ‬
‫ﻫﻠﻨـــﺪڙ ﻧـــﻪ ڏﺳـــﻲ‪ ،‬ﻫﻴﭡـــﻴﻦ ﻣﺴـــﺌﻠﻦ ﺟـــﻲ אﺧـــﺘﻼف ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻨﺪس وزאرت ﮐـــﻲ ﺑـــﺎوﺟﻮد‬
‫ﺳـــﻨﮅ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬۾ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ ﻫـــﺌﮡ ﺟـــﻲ ڊﺳـــﻤﺲ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻛـــﻮڙي ﻛـــﻴﺲ ﻫﻴـــﭟ ﺟﻴـــﻞ ۾‬
‫ﻣﻮﻛﻠﻲ ﮀﮇﻳﺎﺋﻮن‪.‬‬

‫ﺌرڻ‬ ‫ف ﺌ‬ ‫ا‬ ‫ي ﺌن ﺌ را‬

‫‪ .i‬ﮐﻬـــﮍي ﺻـــﺎﺣﺐ ﺳـــﻨﮅ ۾ ﻟﻴﺎﻗـــﺖ ﻋﻠـــﻲ ﺧـــﺎن ﺟـــﻲ אن ﺗﺠـــﻮﻳﺰ ﺟـــﻲ ﻣﺨـــﺎﻟﻒ ﻛﺌـــﻲ‬
‫ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﮅي ﻫﻨـــﺪن ﺧـــﻼف ﻓﺴـــﺎد ﻛﺮאﺋـــﻲ‪ ،‬ﮐـــﻴﻦ ﺳـــﻨﮅ ﻣـــﺎن ﻟـــﮇאﺋﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن ﻣﻠﻜﻴـــﺘﻦ‬
‫ﺗﻲ ﭜﺎرت ﮐﺎن ﻛﺜﻴﺮ ﺗﻌﺪאد ۾ ﻣﻬﺎﺟﺮ ﮔﻬﺮאﺋﻲ‪ ،‬ﻗﺎﺑﺾ ﻛﺮאﻳﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫‪ .ii‬ﻛﺮאﭼــــﻲ‪ ‬۾ ﻟﻴﺎﻗــــﺖ ﻋﻠــــﻲ ﺧــــﺎن وزﻳــــﺮאﻋﻈﻢ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺳــــﻨﺪس ﻣــــﺎﮢﻬﻦ ﻫﭥــــﺎن‬
‫ﻫﻨـــﺪن ﺟـــﻲ ﻣﻠﻜﻴـــﺖ ﭰﭕـــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻓﺴـــﺎد ﻛﺮאﻳـــﺎ ﻫﺌـــﺎ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ۾ ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻲ‬
‫ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﻋﻤﻠـــﻲ ﺷـــﺮﻛﺖ ﻛﺌـــﻲ ﻫﺌـــﻲ‪ .‬אن ﺗـــﻲ ﮐﻬـــﮍي ﺻـــﺎﺣﺐ‪ ،‬ﺟـــﻮ אن وﻗـــﺖ وزﻳﺮאﻋﻠـــﻰ‬
‫ﻫـــﻮ‪ ،‬ڏوﻫـــﺎرﻳﻦ ﮐـــﻲ ﮔﺮﻓﺘـــﺎرﻛﺮאﺋﻲ‪ ،‬ﭰﺮﻳـــﻞ ﻣـــﺎل ﻫـــﭣ ﻛﻴـــﻮ ﻫـــﻮ‪ .‬אن ﺗـــﺎن وزﻳـــﺮאﻋﻈﻢ‬
‫ﻟﻴﺎﻗﺖ ﻋﻠﻲ ﺧﺎن‪ ،‬ﮐﻬﮍي ﺟﻲ ﺧﻼف ﭤﻲ ﭘﻴﻮ‪.‬‬

‫‪88‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫‪ .iii‬ﺳـــﻨﮅي ﻫﻨـــﺪن ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﮅي ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ﻫـــﻢ ﻗـــﻮم ﻫـــﺌﮡ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻓﺴـــﺎدن وﻗـــﺖ ﭘﻨﺎﻫـــﻪ‬
‫ڏﻧــﻲ ﻫﺌــﻲ‪ .‬ﭘــﺮ ﻣﺮﻛــﺰي ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﺟــﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴــﻲ ۽ ﭜــﺎرت ﮐــﺎن ﻟــﮇي آﻳــﻞ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﻏﻨــﮉن‬
‫ﻫـــﻨﻦ ﺟـــﻲ زﻧـــﺪﮔﻲ وﺑـــﺎل ﺟـــﺎن ﺑﻨـــﺎﺋﻲ ﮀـــﮇي‪ .‬אن ﻛـــﺮي ﻫـــﻮ ﻛﺜﻴـــﺮ ﺗﻌـــﺪאد ۾ ﻟـــﮇڻ ﻟﮙـــﺎ‪.‬‬
‫ﺟﻨﻬﻨﻜــــﺮي زرﻋــــﻲ زﻣــــﻴﻦ‪ ،‬وאﭘــــﺎر ﺟــــﻮن ﻣﻨــــﮉﻳﻮن‪ ،‬ﻣﺨﺘﻠــــﻒ ﺷــــﻴﻦ ﺟــــﺎ دﻛــــﺎن ﺳــــﺎﻣﺎن‬
‫ﺳــــﻮڌא ﻛﺎرﺧﺎﻧــــﺎ‪ ،‬ﻋﺎﻟﻴﺸــــﺎن رﻫــــﮡ ﺟــــﻮن ﺟــــﺎﻳﻮن ﺧــــﺎﻟﻲ ﭤــــﻴﮡ ﻟﮙﻴــــﻮن‪ .‬ﺗــــﻦ ﺟــــﺎﻳﻦ ﺗــــﻲ‬
‫ﺻـــــﻮﺑﺎﺋﻲ ﺣﻜﻮﻣـــــﺖ ﻣﻜـــــﺎﻧﻲ ﺳـــــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــــﻲ آﺑـــــﺎد ﻛـــــﺮڻ ﺷـــــﺮوع ﻛﻴـــــﻮ‪ .‬אن ﻛـــــﺮي‬
‫ﻣﺮﻛــــﺰي ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﺟــــﻨﻬﻦ ﺗــــﻲ ﻗﺒﻀــــﻮ ﻟﻴﺎﻗــــﺖ ﻋﻠــــﻲ ﺧــــﺎن وﺳــــﻴﻠﻲ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ‬
‫ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻮ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﻧـــﺎرאض ﭤـــﻲ ﭘﻴﺌـــﻲ‪ ،‬۽ ﻫـــﻨﻦ אﻫـــﺎ ﻣﻠﻜﻴـــﺖ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﺎن ﮐﺴـــﻲ‬
‫ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ۾ ورﻫـــﺎﺋﮡ ﺷـــﺮوع ﻛﺌـــﻲ‪ .‬ﮐﻬـــﮍي ۽ ﻟﻴﺎﻗـــﺖ ﻋﻠـــﻲ ﺧـــﺎن ﺟـــﻲ وچ ۾ אﺧـــﺘﻼف‬
‫ﺟﻮ ﻫﻜﮍو ﺳﺒﺐ אﻫﻮ ﺑﻪ ﻫﻮ‪.‬‬
‫‪ .iv‬ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﭘــﻨﺠﻦ ﺟــﺪא ﻣﻠﻜــﻦ ۽ ﻗــﻮﻣﻦ ﺗــﻲ ﻣﺸــﺘﻤﻞ ﻣﻠــﻚ ﻫــﻮ‪ ،‬ﺟــﻦ ﻗــﻮﻣﻦ ﮐــﻲ‬
‫ﻫﺰאرﻫـــﺎ ورﻫـــﻴﻦ ﺟـــﻮن ﺟﻬﻮﻧﻴـــﻮن زﺑـــﺎﻧﻮن ﻫﻴـــﻮن‪ .‬אﺗـــﻲ ﺟـــﻲ رﻫـــﺎﻛﻦ ﮐـــﻲ ﺟـــﺪא ﻛﻠﭽـــﺮ‬
‫ﻫﺌـــﺎ‪ .‬ﻧﺌـــﻴﻦ ﺣﻜﻤـــﺮאن ﻃﺒﻘـــﻲ אﻧﻬـــﻦ زﺑـــﺎﻧﻦ ﺟـــﻲ ﻋﻴـــﻮض‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن وچ ﭜـــﺎرت ﻣـــﺎن آﻧـــﺪل‬
‫אردو زﺑــــﺎن ﮐــــﻲ زوري ﻣﻠــــﻚ ﻣﭥــــﺎن ﻣــــﮍﻫﮡ ﭼــــﺎﻫﻴﻮ ۽ ﺳــــﭝﻨﻲ درﺟــــﻦ ﺗــــﻲ אﺳــــﻜﻮل ۽‬
‫ﻛــــﺎﻟﻴﺠﻦ ۾ אن ﮐــــﻲ ﻻزﻣــــﻲ ﭠﻬــــﺮאﺋﮡ ﺷــــﺮوع ﻛﻴــــﻮ‪ .‬ﮐﻬــــﮍي ﺻــــﺎﺣﺐ אﻧﻬــــﻲ‪ ‬ﭘﺎﻟﻴﺴــــﻲ‬
‫ﺟﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺗﺎن אﻫﻮ ﻃﺒﻘﻮ ﻣﭥﺲ ﻧﺎرאض ﭤﻲ ﭘﻴﻮ‪.‬‬
‫‪ .v‬ﻛﺮאﭼـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ ﺷـــﻬﺮ ﻫـــﻚ ﺳـــﺆ ورﻫـــﻴﻦ ﮐـــﺎن ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﮔـــﺎدي‪ ‬ﺟـــﻮ ﺷـــﻬﺮ رﻫﻴـــﻮ‬
‫آﻫـــﻲ‪ .‬אن ﺟـــﻲ ﺗﺮﻗـــﻲ ۽ ﺗﻌﻤﻴـــﺮ ﺗـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﭘﻴـــﺪאﺋﺶ ﻣـــﺎن אرﺑﻬـــﺎ روﭘﻴـــﺎ ﺧـــﺮچ ﭤﻴـــﺎ ﻫﺌـــﺎ‪.‬‬
‫ﻧﺌـــﻴﻦ ﺣﻜﻤـــﺮאن ﻃﺒﻘـــﻲ אن ﮐـــﻲ ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﺳـــﺎن ﭜـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن ﻛـــﺎﻟﻮﻧﻲ‪ ‬ﻃـــﻮر ﻛﺘـــﺐ‬
‫آﮢـــﮡ ﺷـــﺮوع ﻛﻴـــﻮ ﻫـــﻮ‪ .‬ﮐﻬـــﮍي אن ﻗـــﺪم ﺟـــﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔـــﺖ ﻛﺌـــﻲ‪ .‬ﺟـــﻮאب ۾ ﻫـــﻨﻦ زوري‪‬‬
‫ﻛﺮאﭼـــﻲ ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﺎن ﮐﺴـــﻲ‪ ،‬ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻲ ﺣـــﻮאﻟﻲ ﻛـــﺮڻ ﭼـــﺎﻫﻴﻮ ﭤـــﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮڻ ﺗﻲ‪ ،‬ﻫﻦ ﮐﻬﮍي ﮐﺎن ﻧﺎرאض ﭤﻴﺎ‪.‬‬
‫‪ .vi‬ﺳــﻨﮅ אﻧــﺪر ﻫﻨــﺪن ﺟــﻲ ﺧــﺎﻟﻲ ﭤﻴــﻞ ﻧــﻮﻛﺮﻳﻦ ﺗــﻲ‪ ،‬ﺣﻜﻤــﺮאن ﻃﺒﻘــﻲ ﻣﻬــﺎﺟﺮن ﮐــﻲ‬
‫رﮐــﮡ ﭤــﻲ ﭼــﺎﻫﻴﻮ‪ .‬ﮐﻬــﮍو ﺻــﺎﺣﺐ אﺑﺘــﺪא ﮐــﺎن وﭠــﻲ‪ ،‬ﺳــﻨﮅي ﻣﺴــﻠﻤﺎن ﻛــﺎﻣﻮري ﺟــﻮ ﺣــﺎﻣﻲ‬
‫ﻫـــﻮ‪ ،‬ﺗـــﻨﻬﻦ אن ﺧـــﺎﻟﻲ ﭤﻴـــﻞ ﻧـــﻮﻛﺮﻳﻦ ﺗـــﻲ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ﻣﻘـــﺮر ﻛـــﺮڻ ﮔﻬﺮﻳـــﻮ‪ .‬אن ﺗـــﺎن ﻫـــﻦ‬
‫ﮐـــﻲ ﺻـــﻮﺑﺎﺋﻲ ﺗﻌﺼـــﺐ رﮐﻨـــﺪڙ ﻗـــﺮאر ڏﺋـــﻲ‪ ،‬ﺑـــﺪﻧﺎم ﻛـــﺮي‪ ،‬وزאرت ﻣـــﺎن ﻛـــﮃڻ ﻻ‪ ‬ﮔﻬـــﺎٽ‬
‫ﮔﻬﮍﻳﺎ وﻳﺎ‪.‬‬
‫‪ .vii‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻮ آﺋــــﻴﻦ ﻧــــﻪ ﭠﻬﻴــــﻮ‪ ،‬ﭘــــﺮ ﺑــــﺮﭨﺶ ﭘﺎرﻟﻴﺎﻣﻴﻨــــﭧ ﻃﺮﻓــــﺎن ﭘــــﺎس ﻛﻴــــﻞ‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ آزאدي‪ ‬ﺟـــﻮ ﻗـــﺎﻧﻮن ﻣﻠـــﻚ ۾ رאﺋـــﺞ ﻫـــﻮ‪ .‬אن ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﻲ آﭨﻮﻧـــﺎﻣﻲ‪‬‬
‫ﻣﻠﻴـــﻞ ﻫﺌـــﻲ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﺣﻜﻤـــﺮאن ﻃﺒﻘـــﻲ‪ ،‬ﻣﺴـــﻠﻢ ﻟﻴـــﮓ ﭘـــﺎرﭨﻲ‪‬‬
‫ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ ۽ ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻃـــﺎﻗﺘﻮر ﻫـــﺌﮡ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ אﻧـــﺪروﻧﻲ‬
‫ﻣﻌـــﺎﻣﻠﻦ ۾ دﺳـــﺖ אﻧـــﺪאزي ﻛﺌـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ آﭨﻮﻧـــﺎﻣﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ ﺑﻴﻜـــﺎر ﺑﻨـــﺎﺋﮡ ﮔﻬﺮﻳـــﻮ ﭤـــﻲ‪.‬‬
‫ﮐﻬــــﮍي ﺻــــﺎﺣﺐ אن ﭘﺎﻟﻴﺴــــﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔــــﺖ ﻛﺌــــﻲ‪ .‬אن ﺗــــﺎن ﺑــــﻪ ﻫــــﻲ ﻧــــﻮאن ﺣﻜﻤــــﺮאن‬

‫‪89‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻣـــﭥﺲ ﻧـــﺎرאض ﭤﻴـــﺎ‪ ،‬۽ ﺳـــﻨﺪس زﺑﺮدﺳـــﺖ وزﻳـــﺮن ۽ ﮔـــﻮرﻧﺮ ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﻲ ﻻﻟﭽـــﻮن ڏﺋـــﻲ‪ ،‬אن‬
‫ﺟﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﻛﻴﺎﺋﻮن‪.‬‬
‫ﺳــﻨﮅي ﻋــﻮאم ﭔــﺎﻫﺮאن آﻳــﻞ ﻣﻬــﺎﺟﺮن ﮐــﻲ ﮐــﺎڌא ﮐﺎرאﻳــﺎ‪ ،‬آڌرﭜــﺎ‪ ‬ﻛﺌــﻲ‪ ،‬אﻧﻬــﻦ ﺟ ـﻲ رﻫــﮡ‬
‫ﻻ‪ ‬אﻧﺘﻈـــﺎم ﻛﻴـــﺎ‪ .‬ﺳـــﻨﮅ ﺳـــﺮﻛﺎر ﺟـــﻲ ﻋﻤـــﺎرﺗﻦ ۾ رﻫـــﮡ ۽ آﻓﻴﺴـــﻦ ﻻ‪ ‬ﻛﺮوڙﻫـــﺎ روﭘﻴـــﺎ‬
‫ﺧـــﺮچ ﻛﻴـــﺎ‪ .‬ﭘـــﺮ ﺟـــﮇﻫﻦ ﺳـــﻨﮅ ﺳـــﺮﻛﺎر ﮔﻬـــﺮ ﻛﺌـــﻲ ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﺪس ﺧـــﺮچ ﻛﻴـــﻞ رﻗـــﻢ ﮐـــﻴﻦ‬
‫وאﭘــﺲ ڏﻧــﻲ وﭸــﻲ‪ ،‬ﺗــﻪ ﺣﻜﻤــﺮאن ﻃﺒﻘــﻲ ﺳــﻨﮅي ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﺟــﻲ אﻫــﮍي وאﺟﺒــﻲ ﮔﻬــﺮ ﺟــﻲ‬
‫ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮي ﻧﺎرאﺿﮕﻲ ڏﻳﮑﺎري‪.‬‬
‫‪ .i‬ﻛﻴﺘﺮﻳـــﻮن زﻣﻴﻨـــﻮن ۽ دﻛـــﺎن‪ ،‬ﻛﺎرﺧﺎﻧـــﺎ ﺳـــﻨﮅي ﻣﺴـــﻠﻤﺎن ﻫﻨـــﺪن ﮐـــﺎن ﺧﺮﻳـــﺪ ﻛﻴـــﺎ‬
‫ﻫﺌـــﺎ‪ .‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻓﻴﺼـــﻠﻲ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻛﺴـــﭩﻮڊ ﮐـــﺎﺗﻮ ﮐﻮﻟﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺟـــﻲ ﭼـــﺎرج‬
‫ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﻋﻤﻠــﺪאرن ﺟــﻲ ﻫــﭣ ۾ ڏﻧــﻲ وﻳﺌــﻲ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠــﻮ אﻫــﻮ ﻧﻜﺘــﻮ ﺗــﻪ ﻫــﻨﻦ ﺳــﻨﮅي ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﻦ‬
‫ﺟــــﻮن دﻋﻮאﺋــــﻮن ﻛــــﺮي ﮀــــﮇﻳﻮن‪ .‬ﺟــــﮇﻫﻦ ﮐﻬــــﮍي אن ﻻ‪ ‬ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﻃﺮﻓــــﺎن ﺣﻘــــﻦ وאﺳــــﻄﻲ‬
‫ﮔﻬﺮ ﻛﺌﻲ‪ ،‬ﺗﻪ אن ﺗﺎن ﺑﻪ ﺣﻜﻤﺮאن ﻃﺒﻘﻮ ﻣﭥﺲ ﻧﺎرאض ﭤﻲ ﭘﻴﻮ‪.‬‬
‫‪ .ii‬ﺳـــﻨﮅ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻟﻴـــﮓ ﺟـــﻮ ﺻـــﺪر ﮐﻬـــﮍو ﺻـــﺎﺣﺐ ﻫـــﻮ‪ .‬ﻫـــﻮ آزאد ﺧﻴـــﺎل ۽ ﺳـــﻨﮅي ﺣﻘـــﻦ‬
‫ﻻ‪ ‬ﻟﮍﻧـــﺪڙ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﻫـــﻮ‪ .‬אن ﺳـــﻨﮅ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻟﻴـــﮓ ﮐـــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﻗﺒﻀـــﻲ ۾ رﮐـــﮡ ﭼـــﺎﻫﻴﻮ ﭤـــﻲ‪.‬‬
‫ﻟـــﻴﻜﻦ ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜـــﺎم אن ﺟـــﻲ دﺳـــﺖ אﻧـــﺪאزي ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺻـــﻮﺑﻲ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻟﻴـــﮓ ﮐـــﻲ ﺑـــﻪ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻲ ﮀــــﺎڙﺗﻦ ﺟــــﻲ ﺣــــﻮאﻟﻲ ﻛــــﺮڻ ﮔﻬﺮﻳــــﻮ ﭤــــﻲ‪ .‬אن ﺟــــﻲ ﮐﻬــــﮍي ﺻــــﺎﺣﺐ ﻣﺨﺎﻟﻔــــﺖ‬
‫ﻛﺌـــﻲ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺗـــﺎن ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜـــﺎم ﻣـــﭥﺲ ﻧـــﺎرאض ﭤـــﻲ‪ ،‬ﭘﻴـــﺮ אﻻﻫـــﻲ ﺑﺨـــﺶ ۽ ﭔـــﻴﻦ‬
‫ﺳﻨﺪن ﮀﺎڙﺗﻦ ﮐﻲ‪ ،‬ﻫﻦ ﺟﻲ ﺧﻼف ﺑﻐﺎوت ﻻ‪ ‬آﻣﺎده ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫‪ .iii‬ﺻـــــﻮﺑﻲ ﺳـــــﻨﮅ אﺳـــــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬۾ ﻣﻴﻤﺒـــــﺮن ﺟـــــﻲ אﻛﺜﺮﻳـــــﺖ ﮐﻬـــــﮍي ﺻـــــﺎﺣﺐ ﺟـــــﻲ‬
‫ﻃﺮﻓــﺪאر ﻫﺌــﻲ‪ .‬אزאﻧﺴــﻮא‪ ‬ﺻــﻮﺑﻲ ﻣﺴــﻠﻢ ﻟﻴــﮓ ﺟﻤﺎﻋــﺖ ﺟــﻮ ﻗﺒﻀــﻮ ﺳــﻨﺪن ﻫــﭥﻦ ۾ ﻫــﻮ‪.‬‬
‫ﮐﻬــﮍي ﺟــﻲ ﺳــﻨﮅ ﻧــﻮאز ﭘﺎﻟﻴﺴــﻲ‪ ‬ﺗــﺎن ﻧــﺎرאض ﭤــﻲ‪ ،‬ﻫــﻨﻦ ﭘﻴﺮאﻻﻫــﻲ ﺑﺨــﺶ ۽ ﻣﻴــﺮ ﻏــﻼم‬
‫ﻋﻠـــﻲ ﺧـــﺎن ﮐـــﻲ ﻻﻟـــﭻ ڏﻧـــﻲ‪ ،‬אن ﺟـــﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔـــﺖ ﻻ‪ ‬آﻣـــﺎده ﻛﻴـــﻮ‪ .‬ﺟـــﮇﻫﻦ ﮐﻬـــﮍي ﺻـــﺎﺣﺐ‬
‫ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻤـــﺮאن ﻃﺒﻘـــﻲ ﺟـــﻲ ﻃﺮﻓـــﺎن ﺳـــﻨﮅ ﺳـــﺮﻛﺎر ﺟـــﻲ אﻧـــﺪرون ﻣﻌـــﺎﻣﻠﻦ ۾ دﺳـــﺖ‬
‫אﻧـــﺪאزي‪ ‬۽ ﺳـــﺎزش ﺟـــﻲ ﺧـــﻼف אﺣﺘﺠـــﺎج ﺑﻠﻨـــﺪ ﻛﻴـــﻮ ﺗـــﻪ ﻫـــﻨﻦ ﮐـــﻴﺲ وزאرت ﻣـــﺎن ﻛـــﮃڻ‬
‫ﻻ‪ ‬ﮔﻬﺎٽ ﮔﻬﮍﻳﺎ‪.‬‬
‫‪ .iv‬ﺻـــﻮﺑﺎﺋﻲ وزﻳـــﺮن ﺟـــﮇﻫﻦ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻗـــﺪﻳﻢ رﻫـــﺎﻛﻦ ﺟـــﻲ ﻣﻔـــﺎد ﺧـــﺎﻃﺮ ﻣﺮﻛـــﺰي‬
‫ﺳـــﺮﻛﺎر ﺟـــﻲ ﻧﺎﺟـــﺎﺋﺰ ﺣﻜﻤـــﻦ ﺟـــﻲ ﺑﺠـــﺎ آوري‪ ‬ﮐـــﺎن אﻧﻜـــﺎر ﻛﻴـــﻮ‪ ،‬ﺗـــﻪ אن ﮐـــﺎن ﻧـــﺎرאض‬
‫ﺗـــــﻲ‪ ،‬אن ﺣﻜﻤـــــﺮאن ﻃﺒﻘـــــﻲ ﺟﻨـــــﺎح ﺻـــــﺎﺣﺐ ۽ ﻟﻴﺎﻗـــــﺖ ﻋﻠـــــﻲ ﺧـــــﺎن ذرﻳﻌـــــﻲ ﺻـــــﻮﺑﺎﺋﻲ‬
‫אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ ﻣﻴﻤﺒـــﺮن ﻳـــﺎ وزﻳـــﺮن ﮐـــﻲ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ אﻧـــﺪر ﺳـــﻨﺪن ﺑـــﺮﺧﻼف ووٽ ﭘـــﺎس ﻛـــﺮڻ‬
‫ﮐـــﺎن ﺳـــﻮא‪ ‬ﻋـــﺎم ﺗﺴـــﻠﻴﻢ ﻛﻴـــﻞ ﺟﻤﻬـــﻮري دﺳـــﺘﻮر ﺧـــﻼف وزאرت ﻳـــﺎ ﻣﻴﻤﺒـــﺮي‪ ‬ﻣـــﺎن‬
‫ﺧـــﺎرج ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﭘـــﺮوڊא ﻗـــﺎﻧﻮن ﭘـــﺎس ﻛﺮאﺋـــﻲ‪ ،‬وزﻳـــﺮن ۽ ﻣﻴﻤﺒـــﺮن ﮐـــﻲ ﻛـــﮃڻ ﺷـــﺮوع‬
‫ﻛﻴﻮ‪.‬‬

‫‪90‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫)‪ (5‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﭠﻬـــﮡ ﮐـــﺎن אڳ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﮘـــﻮﭠﻦ ۽ ﺟﻬـــﻮﭘﮍﻳﻦ ۾ رﻫﻨـــﺪڙ ﺧﺎﻧـــﻪ ﺑـــﺪوش‬
‫ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ رﭤـــﺎﺋﺘﻲ ﻃﺮﻳﻘـــﻲ ﺳـــﺎن ﺟﺪﻳـــﺪ ﻃـــﺮز ﺟـــﻲ ﮘـــﻮﭠﻦ ۾ رﺳـــﺘﺎ‪ ،‬ﮐﻮﻫـــﻪ‪ ،‬אﺳـــﻜﻮل‪،‬‬
‫אﺳـــﭙﺘﺎﻟﻮن وﻏﻴـــﺮه ﭠﻬﺮאﺋـــﻲ‪ ،‬ﮘﻮﭠـــﺎﮢﻦ ﮐـــﻲ ﺳـــﻬﻮﻟﻴﺘﻦ ڏﻳـــﮡ ﻻ‪ ‬ﭘﺮوﮔـــﺮאم رﭤﻴـــﻞ ﻫـــﻮ‪ .‬ﭘـــﺮ‬
‫ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﭠﻬــﮡ ﺑﻌــﺪ ﺣﻜﻤــﺮאن ﻃﺒﻘــﻲ ﺳــﻤﻮرو ﺗﻮﺟﻬــﻪ ﻣﻬــﺎﺟﺮن ﺟــﻲ آﺑﺎدﻛــﺎري‪ ‬ﻃــﺮف‬
‫رﺟــﻮع ﻛﻴــﻮ‪ .‬ﻫﻨــﺪن ﺟــﺎ ﺧــﺎﻟﻲ ﻛﻴــﻞ ﮔﻬـــﺮ אﻧﻬــﻦ ﮐــﻲ ڏﻳﺎرﻳــﺎﺋﻮن‪ .‬ﻧــﻮאن ﮘــﻮٺ ﺑــﻪ אﻧﻬـــﻦ‬
‫ﮐـــﻲ ﭔـــﮅאﺋﻲ ڏﻧـــﺎ وﻳـــﺎ‪ .‬ﻓﺴـــﺎد ﻛـــﺮאﺋﮡ ﺑﻌـــﺪ ﺟـــﮇﻫﻦ ﻫﻨـــﺪن ﺟـــﻲ ﻟـــﮇﭘﻼڻ ﭤـــﻲ ۽ وڌﻳـــﻚ ﮔﻬـــﺮ‬
‫ﺧــﺎﻟﻲ ﭤﻴــﺎ ﺗــﻪ אﻫــﻲ ﺑــﻪ ﻣﻬــﺎﺟﺮن ﮐــﻲ ﻣﻠﻴــﺎ‪ .‬ﻟــﻴﻜﻦ אﺻــﻠﻮﻛﻦ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺟــﻲ آﺑﺎدﻛــﺎري‪ ‬ﻳــﺎ‬
‫ﮔﻬــﺮن ﭠﻬــﺮאﺋﮡ ﺟــﻮ ﻛﻮﺑــﻪ ﺑﻨﺪوﺑﺴــﺖ ﻧــﻪ ﻛﻴــﻮ وﻳــﻮ‪ .‬ﭴــﮡ ﺗــﻪ ﻫــﻮ ﻣﻠــﻚ ﺟــﺎ رﻫــﺎﻛﻮ ﺋــﻲ‬
‫ﻛﻮﻧـــﻪ ﻫﺌـــﺎ‪ ،‬۽ ﻫـــﻲ‪ ‬ﻣﻠـــﻚ ورﺛـــﻲ ۾ ﺻـــﺮف ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﮐـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن آﻗـــﺎ אﻧﮕﺮﻳـــﺰن ﮐـــﺎن‬
‫ﻣﻠﻴﻮ ﻫﻮ‪.‬‬
‫)‪ (6‬ﺳــﻨﮅ ﺟــﺎ אﻛﺜــﺮ ﻣﺴــﻠﻤﺎن زرאﻋــﺖ ﭘﻴﺸــﻪ ﻫﺌــﺎ‪ .‬ﺟﻴﻜــﻲ ﭤــﻮرא ﻣــﺎﮢﻬﻮ وאﭘــﺎر ۾ ﻫﺌــﺎ‪،‬‬
‫ﺗـــﻦ ﮐـــﻲ ﭘﻴﺴـــﻲ ﺟـــﻮن ﺳـــﻬﻮﻟﻴﺘﻮن ﻧـــﻪ ﻣﻠﻴـــﻞ ﻫﻴـــﻮن‪ ،‬ﺗـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي ﻫـــﻮ ﺗﺮﻗـــﻲ ﻛـــﺮي ﻧـــﻪ‬
‫ﺳـــــﮕﻬﻴﺎ‪ .‬אن ﺗـــــﻲ ﺟـــــﮇﻫﻦ ﻫﻨـــــﺪن ﺟـــــﻲ رﻳـــــﺲ ۾ ﻣﺴـــــﻠﻤﺎﻧﻦ وאﭘـــــﺎر ۽ دﻛﺎﻧـــــﺪאري‪ ‬۾‬
‫دﻟﭽﺴــــﭙﻲ وﭠــــﮡ ﺷــــﺮوع ﻛﺌــــﻲ ﺗــــﻪ אن وچ ۾ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﻗــــﺎﺋﻢ ﭤــــﻲ وﻳــــﻮ‪ .‬ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﮐــــﻲ‬
‫אﻣﻴـــﺪ ﻫﺌـــﻲ ﺗـــﻪ ﻫﻨـــﺪن ﺟـــﻲ ﺧـــﺎﻟﻲ ﭤﻴـــﻞ ﺟـــﺎﻳﻦ ﮐـــﻲ ﻫـــﻮ ﭜﺮﻳﻨـــﺪא‪ .‬ﭘـــﺮ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻧـــﻮن‬
‫ﺣــــﺎﻛﻤﻦ‪ ،‬ﺟــــﻲ ﻣﻬــــﺎﺟﺮن ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﻣﺴــــﺘﻘﻞ ﻣﻔــــﺎد ﺟــــﺎ ﻧﻤﺎﺋﻨــــﺪא ﻫﺌــــﺎ‪ ،‬ﻫﻨــــﺪن ﺟــــﺎ دوﻛــــﺎن‬
‫ﺳـــﺎﻣﺎن ﺳـــﻮڌא ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﮐـــﻲ ڏﻳﺎرﻳـــﺎ وﻳـــﺎ‪ .‬ﻛﺎرﺧﺎﻧـــﺎ ﮐـــﻴﻦ ڏﻳﺎرﻳـــﺎ وﻳـــﺎ‪ ،‬ﺟﻤﻠـــﻲ ﺑﺌـــﻨﻜﻦ ﺗـــﻲ‬
‫ﻣـــﻨﻈﻢ ﻃﺮﻳﻘـــﻲ ﺳـــﺎن ﺳـــﺮﻛﺎري ﺳﺮﭘﺮﺳـــﺘﻲ‪ ‬ﻫﻴـــﭟ ﮐـــﻴﻦ ﻣﺴـــﻠﻂ ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬وאﭘـــﺎر ﺟـــﻲ‬
‫ﻣﻨـــﮉﻳﻦ ۽ وאﭘـــﺎر ﺟـــﻲ ﭘـــﺮﻣﻨﭩﻦ ﻻ‪ ‬אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ ﻣﺨﺼـــﻮص ﻛـــﺮي‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ زور وﭠـــﺎﻳﻮ‪،‬‬
‫۽ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﮐــﻲ ﭴــﺎﮢﻲ وאﮢــﻲ ﭔــﺎﻫﺮ رﮐﻴــﻮ وﻳــﻮ‪ .‬ﺟــﻨﻬﻦ ﻛــﺮي ﺳــﻨﮅ ﻣﻬــﺎﺟﺮن ﺟــﻲ ﻛــﺎﻟﻮﻧﻲ‬
‫ﺑﻨﺠﻲ وﻳﺌﻲ‪ ،‬۽ ﺳﻨﮅي ﺳﺎﮘﻲ ﻛﺴﻤﭙﺮﺳﻲ ۽ ﻏﺮﺑﺖ ﺟﻲ ﺣﺎﻟﺖ ۾ رﻫﺠﻲ وﻳﺎ‪.‬‬
‫‪ -7‬אﻧﮕﺮﻳــــﺰن ﺟــــﻲ دور ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﺟــــﻲ ﺷــــﺮوﻋﺎت ۾ ﻫﻨــــﺪو ﺗﻌﻠــــﻴﻢ ﺣﺎﺻــــﻞ ﻛــــﺮي‪،‬‬
‫ﺳـــﺮﻛﺎري ﻧـــﻮﻛﺮﻳﻦ ﺗـــﻲ ﻗـــﺎﺑﺾ ﭤـــﻲ وﻳـــﺎ ﻫﺌـــﺎ‪ ،‬ﺟـــﮇﻫﻦ ﮐـــﺎن ﺳـــﻨﮅ ﺑﻤﺒﺌـــﻲ ﻋﻼﺋﻘـــﻲ ﮐـــﺎن‬
‫ﺟــﺪא ﭤــﻲ ﺻــﻮﺑﻦ ۾ ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﻗــﺎﺋﻢ ﭤــﻲ ﺗــﻪ ﺑــﺎوﺟﻮد אﻧﻬــﻦ ﺧــﺎﻣﻴﻦ ﺟــﻲ‪ ،‬ﺟــﻦ ﻫﻴــﭟ ﺳــﻨﮅ‬
‫ﻋﻠﺤـــﺪه ﭤـــﻲ ﻫﺌـــﻲ‪ .‬ﺟﻬـــﮍوכ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ ﻣﻴﻤﺒـــﺮن ﺟـــﻮ ﮔﻬـــﭧ ﺗﻌـــﺪאد‪ ،‬ﺟـــﺪא ﭼﻮﻧـــﮉون‪ ،‬ﻫﻨـــﺪن‬
‫ﮐــــﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨــــﺪﮔﻲ‪ ‬۾ وﻳﺌــــﻴﺞ )ﻛﺜــــﺮت( ﺟــــﻨﻬﻦ ﺟــــﻮ ﻣﮑﻴــــﻪ ﻛــــﺎرڻ ﻣﺴــــﻠﻢ אﻗﻠﻴــــﺖ وאرن‬
‫ﺻــﻮﺑﻦ ﺟــﺎ ﻣﺴــﻠﻤﺎن ﻫﺌــﺎ(‪ ،‬ﺗــﻪ ﺑــﻪ ﺳــﻨﮅي ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺗﻌﻠــﻴﻢ ﻻ‪ ‬ﺳــﻬﻮﻟﻴﺘﻦ ﭘﻴــﺪ אﭤــﻴﮡ ﻛــﺮي‬
‫אن ﻃـــﺮف ﺗﻮﺟﻬـــﻪ ڏﻧـــﻮ‪ ،‬۽ ﻫﺰאرﻫـــﺎ ﺷـــﺎﮔﺮد ﺗﻌﻠـــﻴﻢ ﺣﺎﺻـــﻞ ﻛـــﺮي ﻧـــﻮﻛﺮﻳﻦ ﺟـــﻲ ﻻﺋـــﻖ‬
‫ﺑﻨﺠــﻲ وﻳــﺎ‪ .‬ﭘــﺮ ﻫﻨــﺪو אﮘﻴﺌــﻲ אﻧﻬــﻦ ﺟــﺎﻳﻦ ﺗــﻲ ﻗــﺎﺑﺾ ﻫﺌــﺎ‪ ،‬אن ﻛــﺮي ﻣﺴــﻠﻤﺎن אﻣﻴــﺪوאرن‬
‫ﮐـــﻲ אﮘـــﻮﮢﻦ ﻧـــﻮﻛﺮن ﺟـــﻲ ﭘﻴﻨﺸـــﻦ ﺗـــﻲ وﭸـــﮡ‪ ،‬ﻣـــﺮڻ ﻳـــﺎ ﻧـــﻴﻦ ﺟـــﺎﻳﻦ ﭘﻴـــﺪא ﭤـــﻴﮡ ﺗـــﻲ אﻣﻴـــﺪ‬
‫ﻫﺌــﻲ ﺗــﻪ ﮐــﻴﻦ ﻧﻮﻛﺮﻳــﻮن ﻣﻴﺴــﺮ ﭤﻴﻨــﺪﻳﻮن‪ .‬ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻲ ﻗــﺎﺋﻢ ﭤــﻴﮡ ۽ ﻫﻨــﺪن ﺟــﻲ ﻟــﮇي‬
‫وﭸـــﮡ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻫﺰאرﻫـــﺎ ﻧﻮﻛﺮﻳـــﻮن ﺧـــﺎﻟﻲ ﭤـــﻲ ﭘﻴﺌـــﻮن‪ .‬ﺗﻌﻠـــﻴﻢ ﻳﺎﻓﺘـــﻪ ﺳـــﻨﮅي ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ﮐـــﻲ‬
‫אﻣﻴـــﺪ ﻫﺌـــﻲ ﺗـــﻪ ﻛـــﻢ אز ﻛـــﻢ ﺻـــﻮﺑﻲ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻧـــﻮﻛﺮﻳﻦ ۾ ﮐـــﻴﻦ رﮐﻴـــﻮ وﻳﻨـــﺪو‪ ،‬ﭘـــﺮ‬

‫‪91‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫אﺋـــﻴﻦ ﻧـــﻪ ﭤﻴـــﻮ‪ .،‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﻋﻨﺎﺻـــﺮ ﻣـــﻨﻈﻢ ﻃﺮﻳﻘـــﻲ ﺳـــﺎن ﺑﻴﺸـــﻤﺎر ﻧـــﻮﻛﺮي ﭘﻴﺸـــﻪ‬
‫ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﮐـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ ﮔﻬﺮאﺋـــﻲ‪ ،‬אﻫـــﻲ ﺟـــﺎﻳﻮن ﮐـــﻴﻦ ﺳـــﭙﺮد ﻛﻴـــﻮن‪ ،‬۽ אﻫـــﮍي ﻃـــﺮح‬
‫ﻣﮑﻴــﻪ ﻋﻬــﺪن ﺟـــﻲ ﭼــﺎرج ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﻋﻤﻠـــﺪאرن ﺟــﻲ ﻫـــﭥﻦ ۾ אﭼــﮡ ﻛــﺮي‪ ،‬ﻫـــﻨﻦ ﻧﻴــﻮن ﺧـــﺎﻟﻲ‬
‫ﭤﻴﻨــﺪڙ ﻳـــﺎ ﭘﻴـــﺪ אﭤﻴـــﻞ ﺟـــﺎﻳﻦ ﺗـــﻲ ﺑـــﻪ ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ۽ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻴﻦ ﮐـــﻲ رﮐـــﮡ ﺷـــﺮوع ﻛﻴـــﻮ‪ .‬ﺳـــﻨﮅي‬
‫ﺳــﺎﮘﻲ ﺣﺎﻟــﺖ ۾ ﺑﻴﺮوزﮔــﺎر رﻫــﮡ ﻟﮙــﺎ ﻳــﺎ ﮐــﻴﻦ ﻧﻨــﮃﻳﻦ ﺧﺴــﻴﺲ ﺟــﺎﻳﻦ ﺗــﻲ ﻧــﻮﻛﺮي ڏﻧــﻲ‬
‫ﭤــﻲ وﻳﺌــﻲ‪ .‬ﻫــﻨﻦ אﺳــﻼم ﺟــﻲ ﻋﻠﻤﺒــﺮدאرن אﻳﺘــﺮي ﻗــﺪر ﭘــﺎس ﺧــﺎﻃﺮي ﻛﺌــﻲ‪ ،‬ﺟــﻮ ﺳــﻨﮅي‬
‫אﻳـــﻢ‪ .‬אي ﭘـــﺎس ﻛﻴـــﻞ ﺳـــﻨﮅي ﭘﺮאﺋﻤـــﺮي אﺳـــﻜﻮل ﻣﺎﺳـــﺘﺮي‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻣﺤﺘـــﺎج ﻫﺌـــﺎ‪ ،‬۽ ﻣﻴﭩـــﺮכ‬
‫ﭘـــﺎس ﭤﻴـــﻞ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ אﻋﻠـــﻰ ﻋﻬـــﺪن ﺗـــﻲ ﻓـــﺎﺋﺰ ﻛﻴـــﺎ وﻳـــﺎ‪ .‬ﻣﺮﻛـــﺰي ﻧـــﻮﻛﺮﻳﻦ ۾ ﺗـــﻪ ﭘـــﻨﺠﻦ‬
‫ﻫﺰאرن ﭘﻮﻳﺎن ﺳﻨﮅﻳﻦ ﮐﻲ ﻫﻚ ﺑﻪ ﻧﻮﻛﺮي ﻧﻪ ڏﻧﻲ وﻳﺌﻲ‪.‬‬
‫אﻫــــﮍﻳﻦ ﺣــــﺎﻟﺘﻦ ﻫﻮﻧــــﺪي ﺟﻴﻜــــﮇﻫﻦ ﻛــــﻨﻬﻦ ﻣــــﺎﮢﻬﻮ‪ ‬אﺣﺘﺠــــﺎج ﻛﻴــــﻮ ﺗــــﻪ אن ﮐــــﻲ‬
‫ﻋﻼﻗــــﺎﺋﻲ ﺗﻌﺼــــﺐ رﮐﻨــــﺪڙ‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن دﺷــــﻤﻦ وﻏﻴــــﺮه ﻟﻘــــﺐ ڏﺋــــﻲ‪ ،‬ﻣــــﺎٺ ﻛﺮאﺋــــﻲ ﭤــــﻲ‬
‫وﻳﺌـــﻲ‪ .‬אن ﻻ‪ ‬ﻛﻴﺘـــﺮن ﺳﻴﺎﺳـــﺘﺪאﻧﻦ ﮐـــﻲ ڊﻳﭵـــﺎرڻ ﻳـــﺎ ﮐـــﻴﻦ ﺷﺨﺼـــﻲ ﻻﻟـــﭻ ڏﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن‬
‫زﺑــﺎن ﺑﻨــﺪ ﻛﺮאﺋــﻲ ﭤــﻲ وﻳﺌــﻲ‪ .‬אﻫــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح ﺳــﺎن ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻲ ﻗﻴــﺎم ﺑﻌــﺪ ﺳــﻨﮅي ﮔﻬــﺮ‬
‫۾ ﻣﻈﻠـــﻮم ﭤـــﻲ وﻳـــﺎ‪ .‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ‪ ‬ﻛـــﺮي ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ﭔـــﻪ ﻃﺮﻓـــﻮ ﻧﻘﺼـــﺎن ﭤـــﻲ ﭘﻬﺘـــﻮ‪.‬‬
‫ﻫـــﻚ ﺗـــﻪ אن ﻛـــﺮي ﻫـــﻮ ﺑﻴﺮوزﮔـــﺎر رﻫﺠـــﻲ ﭤـــﻲ وﻳـــﺎ‪ .‬ﭔﻴـــﻮ ﺗـــﻪ ﺳـــﻤﻮري אﻧﺘﻈـــﺎم ﺟـــﻲ وאڳ‬
‫ﻏﻴـــﺮ ﺳـــﻨﮅي آﻓﻴﺴـــﺮن ﺟـــﻲ ﺣـــﻮאﻟﻲ ﭤـــﻴﮡ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ﻃـــﺮح ﻏﻴـــﺮ ﺳـــﻨﮅي ﻣﻠـــﻚ ﺗـــﻲ‬
‫ﻣﺴﻠﻂ ﭤﻲ وﻳﺎ ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫ﺳـــﻮل ﺳـــﺮوس ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻲ ﻣﺎﺗﺤـــﺖ ﻫـــﺌﮡ ﻛـــﺮي אﻧﻬـــﻦ ﻋﻤﻠـــﺪאرن ﺳـــﻨﮅ‬
‫ﺳـــﺮﻛﺎر ﺟـــﻲ وزﻳـــﺮن ﺟـــﻲ ﭘﺮوאﻫـــﻪ ﻧـــﻪ ﭤـــﻲ ﻛﺌـــﻲ‪ .‬ﭘـــﺮ ﺑـــﺎوﺟﻮد אن ﺟـــﻲ ﺑـــﻪ ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ‬
‫ﺳــــﻨﮅي وزﻳــــﺮن ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﻻ‪ ‬ﻗــــﺪم ﮐﻨﻴــــﻮ ﭤــــﻲ ﺗــــﻪ ﺳــــﻨﺪن زﺑﺮدﺳــــﺖ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ۽ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ‬
‫ﻋﻤﻠـــﺪאرن ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ وٽ ﺧﺒـــﺮ رﺳـــﺎﺋﻲ ﻛـــﺮي‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ وزﻳـــﺮن ﮐـــﻲ ﭘـــﺮوڊא ۽‬
‫אﻳﺒـــﮉو ﺟـــﻲ ﻗـــﺎﻧﻮﻧﻦ ﻫﻴـــﭟ )ﺟـــﻲ ﭠﺎﻫﻴـــﺎ ﺋـــﻲ אن ﻣﻘﺼـــﺪ ﻻ‪ ‬ﻫﺌـــﺎ( ﺧـــﺎرج ﻛـــﺮאﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻣـــﻮאد‬
‫ﻣﻴﺴﺮ ﻛﻴﻮ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﺿــــﻠﻌﻲ ﺟــــﻲ روﻳﻨﻴــــﻮ ۽ ﭘــــﻮﻟﻴﺲ ﺟــــﻲ ﻣﮑﻴــــﻪ ﻋﻬــــﺪن ﺟــــﻮن ﭼــــﺎرﺟﻮن ﻏﻴــــﺮ ﺳــــﻨﮅي‬
‫ﻋﻤﻠــﺪאرن ﺟــﻲ ﺣــﻮאﻟﻲ ۾ ڏﻧﻴـــﻮن ﭤــﻲ وﻳﺌــﻮن‪ .‬אﻛﺜــﺮ ﮐـــﺎﺗﻦ ﺟــﺎ وڏא ﻋﻤﻠــﺪאر ﻏﻴــﺮ ﺳـــﻨﮅي‬
‫رﮐﻴــﺎ وﻳــﺎ ﻫﺌــﺎ‪ .‬وﻳﺘــﺮ ون ﻳﻮﻧــﭧ ﻗــﺎﺋﻢ ﭤــﻴﮡ ﺑﻌــﺪ ﺗــﻪ ﺳــﻨﮅي ﻋﻤﻠــﺪאرن ﮐــﻲ ﭼﻮﻧــﮉي ﭼﻮﻧــﮉي‬
‫ﻧﻘﺼﺎن رﺳﺎﻳﺎ وﻳﺎ‪ ،‬۽ ﻫﻮ ﻣﻠﻚ ۾ אﮀﻮﺗﻦ ﺟﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺴﺮ ﻛﺮڻ ﻟﮙﺎ‪.‬‬
‫ﭜﭩــﻲ ﺻــﺎﺣﺐ ﮐــﻲ ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﺟــﻲ وאڳ ڏﻳــﮡ وﻗــﺖ ﻫــﻨﻦ אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﻗﻴﻤــﺖ ۾ ﺟــﻮ ذﻟﻴــﻞ‬
‫ﻛـــﻢ ﻫـــﻦ ﮐـــﺎن ﻛﺮאﻳـــﻮ‪ ،‬ﺳـــﻮ אﻫـــﻮ ﻫـــﻮ ﺗـــﻪ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ ﻛـــﻞ ‪ 13‬ﺳـــﻮ ﻋﻤﻠـــﺪאرن ﮐـــﻲ‬
‫ﻧﺎאﻫﻞ ﻗﺮאر ڏﻳﮡ وﻗﺖ אن ﺟﻮ ﭘﻮرو אڌ ﮐﻦ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﮐﻲ ﻫﻨﻦ ﺧﺎرج ﻛﺮאﻳﻮ‪.‬‬
‫‪ .8‬אﻧﮕﺮﻳـــﺰي دور ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﮐـــﺎن אڳ ﺳـــﻨﮅ ۾ ﭨـــﺎﻟﭙﺮ ﮔﻬﺮאﮢـــﻲ ﺟـــﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻫﺌـــﻲ‪.‬‬
‫אﻧﻬــــﻦ ڏﻳــــﻨﻬﻦ ۾ ﻫﻨــــﺪو אﻛﺜــــﺮ ﺗﺠــــﺎرت ﺟــــﻮ ڌﻧــــﮅو ﻛﻨــــﺪא ﻫﺌــــﺎ‪ .‬زرאﻋــــﺖ ﺟــــﻮ ﭘﻴﺸــــﻮ‪،‬‬
‫ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟــﻲ ﺣــﻮאﻟﻲ ۾ ﻫــﺌﮡ ﻛــﺮي אﻧﮕﺮﻳــﺰن ﺟــﻲ آﻣــﺪ وﻗــﺖ ﻫﻨــﺪن ﺟــﻲ ﻫــﭣ ۾ ﭼﻨــﺪ‬

‫‪92‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫אﻳﻜـــﮍ زﻣـــﻴﻦ ﺑـــﻪ ﻛﺎﻧـــﻪ ﻫﺌـــﻲ‪ .‬ﭘـــﺮ אﻧﮕﺮﻳـــﺰن ﺟـــﻲ دور ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ۾ ﻫﻨـــﺪن وﻳـــﺎج ﺧـــﻮري‪،‬‬
‫وאﭘــــﺎر ۽ ﻧــــﻮﻛﺮي‪ ‬ﻣــــﺎن ﭘﻴﺴــــﻮ ﻛﻤــــﺎﺋﻲ زﻣــــﻴﻦ ﺧﺮﻳــــﺪ ﻛﺌــــﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻨﻜــــﺮي ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن‬
‫ﺑـــﻨﺠﮡ ﺗـــﺎﺋﻴﻦ ﻫﻨـــﺪو ‪ 25‬ﻟـــﮏ אﻳﻜـــﮍ زﻣـــﻴﻦ ﻫـــﭣ ﻛـــﺮي وﻳـــﺎ‪ .‬אﻫـــﺎ زﻣـــﻴﻦ آﺑﺎدﮔـــﺎرن ﮐـــﻲ‬
‫وאﭘـــﺲ ﻣﻮﭨـــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﺑﻤﺒﺌـــﻲ ﻋﻼﺋﻘـــﻲ ﮐـــﺎن ﺟـــﺪאﺋﻲ‪ ‬ﺑﻌـــﺪ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬۾‬
‫ﻗــﺎﻧﻮن אﻧﺘﻘــﺎل אﻳﺮאﺿــﻲ ۽ ﻗﺮﺿــﻦ ﮔﻬﭩــﺎﺋﮡ ﺟــﺎ ﺑــﻞ ﭘــﻴﺶ ﻛﻴــﻞ ﻫﺌــﺎ‪ .‬ﺟــﻲ ﭘــﺎس ﭤــﻴﮡ ﺑﻌــﺪ‬
‫ﺟــﮇﻫﻦ ﺟﻨــﺎح ﺻــﺎﺣﺐ ۽ ﻟﻴﺎﻗــﺖ ﻋﻠــﻲ ﺧــﺎن وٽ ﻣﻨﻈــﻮري‪ ‬ﻻ‪ ‬ﭘــﻴﺶ ﭤﻴــﺎ ﺗــﻪ ﻫــﻨﻦ ﻣﻬــﺎﺟﺮن‬
‫ﮐـــﻲ وﺳـــﺎرڻ ﺧـــﺎﻃﺮ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﺑﻠـــﻦ ﺟـــﻲ ﻣﻨﻈـــﻮري ﻧـــﻪ ڏﻧـــﻲ‪ .‬ﺑﻠﻜـــﻪ ﻟـــﮇي وﻳـــﻞ ﻫﻨـــﺪن ﺟـــﻲ‬
‫ﮀـــﮇﻳﻞ ﺳـــﻤﻮري زﻣـــﻴﻦ ﺟـــﺎ ‪ 20‬ﻟـــﮏ אﻳﻜـــﮍ ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﮐـــﻲ ﻛﻠـــﻴﻤﻦ ۾ ورﻫـــﺎﺋﻲ‬
‫ڏﻧــﺎﺋﻮن‪ .‬ﺟــﻦ ﻣــﺎن אﻛﺜــﺮ ﻛــﻮڙא ﻛﻠــﻴﻢ ﻫﺌــﺎ‪ .‬ﺳــﻨﮅي آﺑﺎدﮔــﺎرن ﺟــﻲ ﺣــﻖ ﺟــﻮ ﻛﻮﺑــﻪ ﺧﻴــﺎل‬
‫ﻧــﻪ ﻛﻴــﻮ وﻳــﻮ‪ .‬ﺟــﻦ ﻣــﺎن ﻛــﻲ ﺗــﻪ אﻫــﻲ ﻫﺌــﺎ‪ ،‬ﺟــﻦ ﺟــﻲ ﻫﻨــﺪن ﮐــﺎن زﻣــﻴﻦ ورﺗــﻞ ﻫﺌــﻲ ۽‬
‫ﻛﻲ ﺑﻲ زﻣﻴﻦ ﻫﺎري ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫ﭜﭩــﻲ ﺻــﺎﺣﺐ ووﭨــﻦ وﭠــﮡ وﻗــﺖ ﺳــﻨﮅي ووﭨــﺮن ﮐــﻲ ﻛــﻮڙא دﻻﺳــﺎ ڏﻳﺌــﻲ ﮀــﮇﻳﺎ ﻫﺌــﺎ ﺗــﻪ‬
‫אﻗﺘـــﺪאر ۾ אﭼـــﮡ ﺑﻌـــﺪ ﻫـــﻮ ﻫﺮﻫـــﻚ ﻫـــﺎري‪ ‬ﮐـــﻲ ‪ 16‬אﻳﻜـــﮍ زﻣـــﻴﻦ ڏﻳﻨـــﺪو‪ .‬ﺳـــﻮא‪ ‬אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ‬
‫ﺟـــﻦ ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﺪس ڌوﻛﻴﺒـــﺎزي‪ ‬۽ ﺑـــﺪﻛﺮدאري‪ ‬ﺟـــﻮ ﭘﺘـــﻮ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﻋـــﺎم ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺑﺮﻏﻠﺠـــﻲ‬
‫ﮐــﻴﺲ ووٽ ڏﻧــﺎ ﺗــﻪ ﻣــﻦ ﻫــﻮ ﺳــﻨﺪس وאﻋــﺪو ﭘــﻮرو ﻛــﺮي‪ .‬ﭘــﺮ ﻫــﻦ ﺻــﺎﺣﺐ ﻣﻬــﺎﺟﺮن ﮐــﻲ‬
‫אﻫــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح ﻣﻠﻴــﻞ زﻣــﻴﻦ ﮐــﻲ ﻫــﭣ ﻧــﻪ ﻻﺗــﻮ آﻫــﻲ‪ ،‬ﻧــﻪ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠــﺪאرن ﮐــﻲ ڏﻧــﻞ زﻣــﻴﻦ‬
‫ﻣﻮﭨﺎﺋﻲ ورﺗﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫אن ﺳــﺎري‪ ‬ﻛﺎرﮔــﺬאري‪ ‬ﺟــﻮ ﻧﺘﻴﺠــﻮ אﻫــﻮ ﻧﻜﺘــﻮ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﺳــﻨﮅ ۾ ﻧــﻪ رﮘــﻮ ﻫﻨــﺪن ﺟــﻲ‬
‫ﮀـــﮇﻳﻞ ﺳـــﻤﻮري زﻣـــﻴﻦ ﻏﻴـــﺮ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ڏﻧـــﻲ وﻳﺌـــﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺑﻠﻜـــﻪ ﭔـــﻲ ﺳـــﺮﻛﺎري ﻳـــﺎ‬
‫زﻣﻴﻨــﺪאرن ﮐـــﺎن ورﺗـــﻞ زﻣـــﻴﻦ ﺟـــﻮ ﮔﻬﮣـــﻮ ﺣﺼـــﻮ ﭘـــﮡ ﻋﻴـــﺮ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ ﺣـــﻮאﻟﻲ ﭤـــﻲ وﻳـــﻮ‬
‫آﻫﻲ‪ .‬אﭴﻜﻠﻬﻪ ﺳﻨﮅ ۾ ﻏﻴﺮ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﺟﻲ ﻋﺎم ﻛﺎﻟﻮﻧﺎﺋﻴﺰﻳﺸﻦ ﺗﻲ رﻫﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ .9‬ﺳــــﻨﮅ ۾ ﻛﻴﺘــــﺮي آﺑــــﺎدي‪ ‬ﻻﺋــــﻖ زﻣــــﻴﻦ‪ ،‬ﭘــــﺎﮢﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ ﮔﻬﭩﺘــــﺎﺋﻲ ﺳــــﺒﺐ ﻏﻴــــﺮ آﺑــــﺎد‬
‫ﭘﻴﺌــﻲ آﻫــﻲ‪ .‬אن ﮐــﻲ آﺑــﺎد ﻛــﺮאﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺳــﻨﮅ ﺳــﺮﻛﺎر ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ ﭘﻴﺴــﻲ ﻣــﺎن ﭔــﻪ ﻧــﻮאن ﺑﻴــﺮאج‬
‫ﻫﺮﻫـــﻚ ﻛـــﻮﭨﮍي ﺑﻴـــﺮאج ۽ ﮔـــﮉو ﺑﻴـــﺮאج ﭔـــﮅאﺋﻲ‪ ،‬ﻟﮑﻬـــﺎ אﻳﻜـــﮍ زﻣـــﻴﻦ ﮐـــﻲ ﭘـــﻮک ﻫﻴـــﭟ‬
‫آﮢـــﮡ ﺟـــﻮ אﻧﺘﻈـــﺎم ﻛﻴـــﻮ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺗـــﻲ אﭨﻜـــﻞ ‪ 160‬ﻛـــﺮوڙ روﭘﻴـــﺎ ﺳـــﻨﮅ ﺳـــﺮﻛﺎر ﺟـــﻮ ﺧـــﺮچ‬
‫آﻳـــﻮ‪ .‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ אﻣﻴـــﺪ ﻫﺌـــﻲ ﺗـــﻪ زرאﻋـــﺖ ﭘﻴﺸـــﻪ ‪ 50‬ﻟـــﮏ ﺑـــﻲ زﻣـــﻴﻦ ﻫـــﺎرﻳﻦ ﮐـــﻲ אﻫـــﻲ‬
‫زﻣﻴﻨــﻮن ڏﻧﻴــﻮن وﻳﻨــﺪﻳﻮن‪ .‬ﭘــﺮ אﺋــﻴﻦ ﻧــﻪ ﻛﻴــﻮ وﻳــﻮ‪ .‬ﺑﻠــﻚ אﻧﻬــﻦ ﺑﻴــﺮאﺟﻦ ﺗــﻲ ﺳــﺮﻛﺎري‬
‫ﺧــــﺮچ ﺳــــﺎن ﻟﮑﻬــــﺎ אﻳﻜــــﮍ زﻣــــﻴﻦ ﻫﻤــــﻮאر ﻛﺮאﺋــــﻲ ﻏﻴــــﺮ ﺳــــﻨﮅي ﻋﻤﻠــــﺪאرن ۾ ﺗﻘﺴــــﻴﻢ‬
‫ﻛﺌـــﻲ وﻳﺌـــﻲ‪ .‬ﺑـــﺎﻗﻲ زﻣـــﻴﻦ ﮐـــﻲ ﻧـــﻴﻼم ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺻـــﻮرت ۾ ﻧـــﻴﻼم ﻛﻨـــﺪڙ‬
‫ﻋﻤﻠـــﺪאر אﻛﺜـــﺮ ﻏﻴـــﺮ ﺳـــﻨﮅي ﻫﺌـــﺎ‪ ،‬אن ﻛـــﺮي ﻫـــﻨﻦ אﻫـــﮍي ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ אﺧﺘﻴـــﺎر ﻛﺌـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ‬
‫אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻧـــﻴﻼم ﻛﻴـــﻞ زﻣـــﻴﻦ ﺟـــﻮ ﮔﻬﮣـــﻮ ﺣﺼـــﻮ ﻏﻴـــﺮ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ ﺣـــﻮאﻟﻲ ﭤﻴـــﻮ‪ .‬ﺟﺘـــﻲ‬
‫ﺳـــﻨﮅي زﻣﻴﻨـــﺪאر‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﻏﻴـــﺮ ﺳـــﻨﮅي آﺑﺎدﮔـــﺎرن ﺟـــﻲ وچ ۾ ﻳـــﺎ ﭜـــﺮ ۾ אﭼـــﻲ وﻳـــﺎ ﺗـــﻪ אﻧﻬـــﻦ‬
‫ﺟــﻮ ﭘــﺎﮢﻲ ﺑﻨــﺪ ﻛﺮאﻳــﻮ ﭤــﻲ وﻳــﻮ‪ ،‬ﻫــﻨﻦ ﮐــﻲ زﻣــﻴﻦ ﮀــﮇﮢﻲ ﭤــﻲ ﭘﻴﺌــﻲ‪ .‬אﻫــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح ﺳــﺎن‬

‫‪93‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻏﻴــﺮ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﮐــﻲ ﮔﻬﮣــﻲ ﭜــﺎﮜﻲ ﻣﻠــﮡ ﻛــﺮي‪ ،‬ﺑﺎﻏــﺎت ﻳــﺎ ﺑــﻲ ﻧﻘــﺪ ﻓﺼــﻞ ﺟــﻲ ﭘــﻮﮐﮡ ﺟــﻲ‬
‫ﺳﻬﻮﻟﻴﺖ ﻧﺼﻴﺐ ﭤﺌﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﻣـــﻮن ۽ ﭔـــﻴﻦ ﺟـــﮇﻫﻦ ﺑـــﻪ אن ﻇﻠـــﻢ ﺧـــﻼف آوאز אﭤـــﺎرﻳﻮ ﭤـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ אن ﻻ‪ ‬ﻧﻈﺮﺑﻨـــﺪي‪ ‬ﻳـــﺎ‬
‫ﺟﻴـــﻞ ﺟـــﻮن ﺳـــﺰאﺋﻮن ڏﻧﻴـــﻮن ﭤـــﻲ وﻳـــﻮن‪ .‬ﻣﺮﺣـــﻮم ﺣﻴـــﺪر ﺑﺨـــﺶ ﺟﺘـــﻮﺋﻲ‪ ‬אﻧﻬـــﻦ ﺣـــﺎﻟﺘﻦ‬
‫ﺑﺎﺑـــﺖ ﻫـــﻚ ﻛﺘـــﺎب ﻟﮑﻴـــﻮ ﺗـــﻪ אن ﻛﺘـــﺎب ﮐـــﻲ ﺿـــﺒﻂ ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ ،‬۽ ﻫـــﻦ ﺻـــﺎﺣﺐ ﮐـــﻲ‬
‫ﺟﻴـــﻞ ۾ ﻣﻮﻛﻠﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬ﺟﺘـــﻲ ﻫـــﻦ ﮐـــﻲ אﻳﺘـــﺮي ﻗـــﺪر ﺗﻜﻠﻴـــﻒ ڏﻧـــﻲ وﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮ ﭔـــﺎﻫﺮ‬
‫אﭼﮡ ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﻫﻮ ﺟﻠﺪ وﻓﺎت ﻛﺮي وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﮔـــﻮرﻧﺮ ﻣﺤﻤـــﺪ ﻣﻮﺳـــﻰ ﺣﻴـــﺪرآﺑﺎد ۽ ﻧـــﻮאب ﺷـــﺎﻫﻪ ۾ ﺳـــﻨﺪس ﺗﻘﺮﻳـــﺮن ۾ ﺻـــﺎف ﻇـــﺎﻫﺮ‬
‫ﻛﻴــﻮ ﻫــﻮ ﺗــﻪ ﺣﻴــﺪر ﺑﺨــﺶ ﺟﺘــﻮﺋﻲ‪ ‬۽ ﺟــﻲ‪ .‬אﻳــﻢ‪ .‬ﺳــﻴﺪ ﮐــﻲ ﺟــﻴﻠﻦ ۾ אﻧﻜــﺮي رﮐﻴــﻮ وﻳــﻮ‬
‫ﻫــﻮ‪ ،‬ﺟــﻮ ﻫــﻨﻦ ون ﻳﻮﻧــﭧ ﺟــﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔــﺖ ﭤـــﻲ ﻛﺌــﻲ‪ ،‬۽ ﻏﻴــﺮ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﮐــﻲ ﺳــﻨﮅ ۾ زﻣـــﻴﻦ‬
‫ڏﻳــﮡ ﺗــﻲ אﻋﺘــﺮאض ﭤــﻲ ﻛﻴــﻮ )ﮐــﻴﺲ ﺑــﻪ زﻣــﻴﻦ ﻣﻠﻴــﻞ ﻫﺌــﻲ( ﭴــﮡ ﺗــﻪ زﻣــﻴﻦ ﺳــﻨﮅ ﻣﻬــﺎﺟﺮ‬
‫ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﺳﺎﻣﺮאج ﺟﻲ ﺟﺎﮔﻴﺮ ﻫﺌﻲ‪ُ .‬אن ۾ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﮐﻲ ﻛﻮﺑﻪ ﺣﻖ ﻧﻪ ﻫﻮ‪.‬‬
‫‪ -10‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ زﺑـــﺎن ﻫـــﺰאرن ورﻫـــﻴﻦ ﺟـــﻲ ﻗـــﺪﻳﻢ ۽ ﺗﺮﻗـــﻲ ﻳﺎﻓﺘـــﻪ زﺑـــﺎن ﻫﺌـــﻲ‪ .‬ﺑﻤﺒﺌـــﻲ‬
‫ﮐــﺎن ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﺟــﺪא ﭤــﻴﮡ ﺑﻌــﺪ‪ ،‬ﺳــﻨﮅ ﺳــﺮﻛﺎر אن ﺟــﻲ ﺗﺮﻗــﻲ‪ ‬ﻻ‪‬אدﺑــﻲ ﺑــﻮرڊ ﻗــﺎﺋﻢ ﻛــﺮي‬
‫אن ﮐـــﻲ ﻣـــﻨﻈﻢ ﻃـــﺮح ﺳـــﺎن زور وﭠـــﺎﺋﮡ ﮔﻬﺮﻳـــﻮ ﭤـــﻲ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺑـــﻨﺠﮡ ﺗـــﻲ ﻧﺌـــﻴﻦ‬
‫آﻳــﻞ ﺣﻜﻤــﺮאن ﻃﺒﻘــﻲ אن زﺑــﺎن ﮐــﻲ ﺧــﺘﻢ ﻛــﺮي‪ ،‬ﺳــﻨﺪن ﭔــﺎﻫﺮאن آﻧــﺪل אردو زﺑــﺎن ﮐــﻲ‬
‫ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺗــﻲ ﻣﺴــﻠﻂ ﻛــﺮڻ ﮔﻬﺮﻳــﻮ ﭤــﻲ‪ .‬אن ﻻ‪ ‬ﺟــﮇﻫﻦ ﮐﻬــﮍي ﺻــﺎﺣﺐ ﮐــﺎن אﻧﻜــﺎري‪ ‬ﺟــﻮ‬
‫ﺟـــﻮאب ﻣﻠـــﻴﻦ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﻫـــﻨﻦ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ ﻛـــﮃي‪ ،‬ﭘﻴـــﺮ אﻻﻫـــﻲ ﺑﺨـــﺶ ﺟﻬـــﮍي ﺿـــﻤﻴﺮ ﻓـــﺮوش‬
‫ﻣـــﺎﮢﻬﻮ‪ ‬ﮐـــﻲ ﻻﻟـــﭻ ڏﻳﺌـــﻲ وزאرت ۾ آﮢـــﻲ‪ ،‬אن ﮐـــﺎن ﺳـــﺎري‪ ‬ﺳـــﻨﮅ ۾ אردو‪ ‬ﮐـــﻲ ﻻزﻣـــﻲ‬
‫ﭠﻬﺮאﻳــــﻮ ۽ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ ﻗــــﻮﻣﻲ زﺑــــﺎن אردو ﻣﻘــــﺮر ﻛﻴــــﺎﺋﻮن אن ﮐــــﺎن ﭘــــﻮ‪ ‬رﭤﺎﺑﻨــــﺪي‪‬‬
‫ﺳـــﺎن ﺳـــﺮﻛﺎر ﭘﺮﺳـــﺘﻲ‪ ‬ﻫﻴـــﭟ אردو‪ ‬ﮐـــﻲ زور وﭠـــﺎﺋﻲ ﺳـــﻨﮅي زﺑـــﺎن ﺳـــﺎن ﻣـــﺎﭨﻴﺠﻲ ﻣـــﺎ‪‬‬
‫وאرو ﺑﺮﺗـــﺎ‪ ‬ﻛـــﺮڻ ﺷـــﺮوع ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬ﺳـــﻨﮅي אدﺑـــﻲ ﺑـــﻮرڊ ﺟـــﻲ ﮔﺮאﻧـــﭧ ﮐـــﻲ ون ﻳﻮﻧـــﭧ‬
‫وﻗـــﺖ ﮔﻬﭩـــﺎﻳﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬אن ﺑـــﻮرڊ ﺗـــﻲ ﭘﻬـــﺮﻳﻦ ﻏﻴـــﺮ ﺳـــﻨﮅي ﺳـــﺮﻛﺎر آﻓﻴﺴـــﺮ رﮐﻴـــﺎ وﻳـــﺎ‪ .‬ﭘـــﻮ‪‬‬
‫ﺳـــﺮﻛﺎري ﮀﺎڙﺗـــﺎ ﻣﻴﻤﺒـــﺮ ﻧـــﺎﻣﺰد ﻛـــﺮي‪ ،‬אن ﺟـــﻲ ﭘﻴﺴـــﻲ ﺳـــﺎن ﻫـــﭣ ﭼﺮאﻧـــﺪ ﻛﺌـــﻲ وﻳﺌـــﻲ‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﺑﻮرڊ ﻃﺮﻓﺎن ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻛﻴﻞ ﻛﻢ ﺟﻬﮍوכ‪:‬‬
‫‪ (1‬ﺳﻨﮅي‪ ‬ﮐﺎن ﺳﻨﮅي ڊﻛﺸﻨﺮي‪.‬‬
‫‪ (2‬אﻧﮕﺮﻳﺰي ﻣﺎن ﺳﻨﮅي ڊﻛﺸﻨﺮي‪.‬‬
‫‪ (3‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺗﺎرﻳﺦ ﻟﮑﺎﺋﮡ‪.‬‬
‫‪ (4‬ﺳﻨﮅي אﻧﺴﺎﺋﻴﻜﻠﻮﭘﻴﮉﻳﺎ ﻟﮑﺎﺋﮡ‪.‬‬
‫‪ (5‬ﭔﻴﻦ ﭔﻮﻟﻴﻦ ﺟﻲ ﻛﻼﺳﻴﻜﻞ ﻛﺘﺎﺑﻦ ﺟﺎ ﺗﺮﺟﻤﺎ ﻛﺮאﺋﮡ‪.‬‬
‫‪ (6‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻫﻴﺮﻳﺌﻴﺞ ﺗﻲ ﻛﺘﺎب ﻟﮑﺎﺋﮡ‪.‬‬
‫‪ (7‬ﺳﻨﮅي ڊرאﻣﺎ ﻟﮑﺎﺋﻲ‪ ،‬אﻧﻬﻦ ﮐﻲ אﺳﭩﻴﺞ ﻛﺮאﺋﮡ ۽ ﻓﻠﻤﻮن ﭠﻬﺮאﺋﮡ‪.‬‬
‫‪ (8‬ﺳﻨﮅي ﻟﻮכ אدب ﺟﻲ ﺳﺮوي ﻛﺮאﺋﮡ‪.‬‬

‫‪94‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫‪ (9‬ﺳﻨﮅ ۾ ﺟﺪﻳﺪ ﺳﺎﺋﻨﺴﻲ ۽ ﻫﻨﺮي ﻟﻔﻈﻦ ﺟﻮ ﺗﺮﺟﻤﻮ ﻛﺮﮢﻮ‪.‬‬

‫‪ (10‬ﺳﻨﮅي ﺷﺎرٽ ﻫﻴﻨﮉ ﻟﮑﮡ‪ ،‬ﺳﻨﮅي ﭨﺎﺋﻴﭗ ﺗﻴﺎر ﻛﺮאﺋﮡ‪.‬‬
‫وﻏﻴــــﺮه رﻫﺠــــﻲ وﻳــــﺎ‪ .‬אن ﺟــــﻲ ﻣﻘــــﺎﺑﻠﻲ ۾ אﻧﺠﻤــــﻦ ﺗﺮﻗــــﻲ אردو‪ ‬ﮐــــﻲ ﻫﻨــــﺪن ﻃﺮﻓــــﺎن‬
‫ﭠﻬﻴـــﻞ وڏﻳـــﻮن ﺟـــﺎﻳﻮن ﺳـــﭙﺮد ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻟﮑﻬـــﺎ روﭘﻴـــﺎ ﮔﺮאﻧﭩـــﻮن ڏﻳﺌـــﻲ‪ ،‬אردو ﺑـــﻮرڊ ﻗـــﺎﺋﻢ‬
‫ﻛــــﺮي‪ ،‬אردو‪ ‬ﺟــــﻲ ﻫﻤــــﺖ אﻓﺰאﺋــــﻲ ﻛﺌــــﻲ وﻳﺌــــﻲ‪ .‬ﻛﺮאﭼــــﻲ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳــــﭩﻲ ﻣــــﺎن ﺳــــﻨﮅي‬
‫زﺑــﺎن ﮐــﻲ ﺧــﺎرج ﻛﺮאﺋــﻲ‪ ،‬אن ﺟــﻲ ﺟــﺎ‪ ‬ﺗــﻲ אردو‪ ‬ﮐــﻲ رﮐﻴــﻮ وﻳــﻮ‪ .‬ﻛﺮאﭼــﻲ ﺷــﻬﺮ ﻣــﺎن‬
‫ﺳـــﻨﮅي زﺑـــﺎن ﮐـــﻲ ﭘﺮאﺋﻤـــﺮي ﺗﻌﻠـــﻴﻢ ﺟـــﻲ درﺟـــﻲ ﺗـــﺎن ﻫﭩـــﺎﺋﻲ אردو‪ ‬ﮐـــﻲ زوري‪ ‬ﺳـــﻨﮅي‬
‫ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨــﺪڙ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺗـــﻲ ﻣﺴـــﻠﻂ ﻛﻴــﻮ وﻳـــﻮ‪ ،‬ﺟـــﺎﻳﻦ ﮔﻬﭩـــﻴﻦ ﺗــﻲ ﻏﻴـــﺮ ﺳـــﻨﮅي ﻧـــﺎﻻ ﻟﮑـــﺎﺋﻲ‪،‬‬
‫ﺳــــﻨﮅي روאﻳــــﺎت ﮐــــﻲ ﺧــــﺘﻢ ﻛــــﺮڻ ﺟــــﻲ ﻛﻮﺷــــﺶ ﻛﺌــــﻲ وﻳﺌــــﻲ‪ .‬ﺳــــﻨﮅ ۾ رﻳــــﮉﻳﻮ ۽‬
‫ﭨﻴﻠﻴــﻮﻳﺰن ﺗــﺎن ﺳــﻨﮅي زﺑــﺎن ﮐــﻲ ﺗﻤــﺎم ﮔﻬــﭧ وﻗــﺖ ڏﻧــﻮ وﻳــﻮ‪ .‬ﭘــﺮ ﺟﻴﻜــﻮ ڏﻧــﻮ وﻳــﻮ‪ ،‬אن‬
‫ﻻ‪ ‬ﮔﻬــﭧ رﻗــﻢ ﺧــﺮچ ﺳــﺒﺐ ﺳــﻨﮅي‪ ‬۾אﻫــﮍא ﻧﻜﻤــﺎ ﭘﺮوﮔــﺮאم ﻧﻜﺘــﺎ ﭤــﻲ‪ ،‬ﺟــﻮ ﭔــﮅڻ ﺟــﻲ‬
‫ﻻﺋـــﻖ ﻧـــﻪ ﻫﺌـــﺎ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﻣﺠﺒـــﻮر ﭤـــﻲ آل אﻧـــﮉﻳﺎ ﻳـــﺎ ﺳـــﻴﺎون وﻏﻴـــﺮه אﺳﭩﻴﺸـــﻨﻦ ﺗـــﺎن ﺳـــﻨﮅي‬
‫ﭘﺮوﮔــﺮאم ﭔــﮅڻ ﮐــﻲ ﺗــﺮﺟﻴﺢ ﭤــﻲ ڏﻧــﻲ ﭴــﺎﮢﻲ وאﮢــﻲ ﻫــﻨﻦ ﺳــﻨﮅي ﻓﻨﻜــﺎرن ۽ ﺷــﺎﻋﺮن ﮐــﻲ‬
‫رﻳــــﮉﺋﻲ ۽ ﭨﻴﻠﻴــــﻮﻳﺰن ﮐــــﺎن ڏور رﮐﻴــــﻮ ﭤــــﻲ وﻳــــﻮ‪ ،‬۽ روאﺟــــﻲ ﻓﻨﻜــــﺎرن ۽ ﺷــــﺎﻋﺮن ﮐــــﻲ‬
‫ﺗﺮﺟﻴﺢ ڏﻳﮡ ﻛﺮي ﺳﻨﮅي ﭘﺮوﮔﺮאم ﺑﻴﻜﺎر ﭤﻲ ﭘﻴﺎ ﭤﻲ‪.‬‬
‫)‪ (11‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ אﻣﻴـــﺪ ﻫﺌـــﻲ ﺗـــﻪ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺑـــﻨﺠﮡ ﺑﻌـــﺪ ﺟﻤﻬـــﻮري ﻃـــﺮز ﺣﻜﻮﻣـــﺖ‬
‫ﻣﻄــــﺎﺑﻖ ﻣﻠــــﻚ ۾ ﺟﻤﻬﻮرﻳــــﺖ ﺟــــﻲ ﺑﺤــــﺎﻟﻲ‪ ،‬ﻗﻮﻣﭙﺮﺳــــﺘﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ ﭘﺮﭼــــﺎر‪ ،‬ﺳﻮﺷــــﻠﺰم ۽‬
‫ﺳـــﻴﻜﻴﻮﻟﺮزم ﺟـــﻲ ﭘﺮوﭘﻴﮕﻨـــﮉא ﺟـــﻲ אﺟـــﺎزت ڏﻧـــﻲ وﻳﻨـــﺪي‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﺟـــﻨﻬﻦ ﺻـــﻮرت ۾‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺗـــﻲ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ ﺟـــﻮ ﻗﺒﻀـــﻮ ﭤـــﻲ‬
‫وﻳــﻮ ﻫــﻮ‪ ،‬ﺗــﻦ אﻫــﮍي ﭘﺎﻟﻴﺴــﻲ אﺧﺘﻴــﺎر ﻛﺌــﻲ ﺟــﻮ ﻛﺎﺑــﻪ ﮘﺎﻟﻬــﻪ ﺟــﺎ ﺳــﻨﺪن رא‪ ‬ﻳــﺎ ﻣﻔــﺎد ﺟــﻲ‬
‫ﺧـــــﻼف ﻫﺌـــــﻲ‪ ،‬ﻳـــــﺎ ﺳـــــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــــﻲ ﻓﺎﺋـــــﺪي ۾ ﻫﺌـــــﻲ‪ ،‬אن ﮐـــــﻲ ﺳـــــﺨﺘﻲ‪ ‬ﺳـــــﺎن אﺳـــــﻼم‪،‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ۽ ﻣﺴــــﻠﻢ ﻗــــﻮم ﺟــــﻲ ﺧــــﻼف ﻇــــﺎﻫﺮ ﻛــــﺮي دﭔــــﺎﻳﻮ ﭤــــﻲ وﻳــــﻮ‪ .‬ﻗﻮﻣﭙﺮﺳــــﺖ‬
‫ﺳﻴﺎﺳـــﺘﺪאﻧﻦ ﮐـــﻲ ﺑﻨـــﺎ ﻛـــﻴﺲ ﻫﻼﺋـــﮡ ﺟـــﻲ ورﻫـــﻴﻦ ﺟـــﻲ ورﻫﻴـــﻪ ﺟـــﻴﻠﻦ ﻳـــﺎ ﻧﻈﺮﺑﻨـــﺪﻳﻦ ۾‬
‫رﮐﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن رﺳـــﺎﻻ‪ ،‬אﺧﺒـــﺎرون ﺑﻨـــﺪ ﻛﻴـــﻮن وﻳﺌـــﻮن‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن ﻛﺘـــﺎب ﺿـــﺒﻂ ﻛﻴـــﺎ‬
‫وﻳـــﺎ‪ .‬ﺳـــﻨﮅي אدﻳـــﺒﻦ ﮐـــﻲ ﺑﻨـــﺎ ﻛـــﻴﺲ ﻫﻼﺋـــﮡ ﺟـــﻲ ﺟـــﻴﻠﻦ ۾ ﻣﻮﻛﻠﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ ،‬ﻛـــﺎرא ﻗـــﺎﻧﻮن‬
‫ﭘــﺎس ﻛــﺮي‪ ،‬ﻗﻮﻣﭙﺮﺳــﺘﻲ ﮐــﻲ ﻏﻴــﺮ ﻗــﺎﻧﻮﻧﻲ ﭠﻬﺮאﻳــﻮ وﻳــﻮ‪ .‬ﭘﺮﻳﺴــﻦ ﺗــﻲ אﻫــﮍي ﭼﻮﻛﺴــﻲ‬
‫رﮐـــﻲ وﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮ ﻫـــﻨﻦ ﻛﻮﺑـــﻪ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻓﺎﺋـــﺪي ﻳـــﺎ ﺣﻜﻤـــﺮאن ﻃﺒﻘـــﻲ ﺟـــﻲ ﻣﻔـــﺎد ﺧـــﻼف‬
‫ﻣﻀـــﻤﻮن‪ ،‬ﻛﺘـــﺎب‪ ،‬رﺳـــﺎﻟﻮ ﮀـــﭙﮡ ﮐـــﺎن אﻧﻜـــﺎر ﭤـــﻲ ﻛﻴـــﻮ‪ .‬ﺟـــﻦ ﭘﺮﻳﺴـــﻦ ﻛﺠﻬـــﻪ ﻣـــﻮאد‬
‫ﮀﭙﻴـــﻮ ﭤـــﻲ ﺗـــﻪ אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻮن ﭘﺮﻳﺴـــﻮن ﺿـــﺒﻂ ﻛﻴـــﻮن ﭤـــﻲ وﻳﺌـــﻮن‪ .‬ﻋـــﺪאﻟﺘﻲ ﮐـــﺎﺗﻲ ﮐـــﻲ‬
‫ﻫﻴﺴــــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻛﻤــــﺰور ﻛــــﺮي‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠــــﺎ ﮀﺎڙﺗــــﺎ ﺟــــﺞ رﮐــــﻲ‪ ،‬ﻗــــﺎﻧﻮﻧﻲ ﭼــــﺎره ﺟــــﻮﺋﻲ‪ ‬ﮐــــﻲ‬
‫ﺑﻴﻜـــﺎر ﺑﻨـــﺎﻳﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬ﺷـــﺎﻋﺮن‪ ،‬ﻣﻀـــﻤﻮن ﻧﻮﻳﺴـــﻦ‪ ،‬ﻗﻮﻣﭙﺮﺳـــﺖ ﻛـــﺎرﻛﻨﻦ ﮐـــﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ‬
‫ﺟـــﻲ ﻇﻠـــﻢ ﺟـــﻮ ﻧﺸـــﺎﻧﻮ ﺑﻨـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺗﻜﻠﻴﻔـــﻮن ڏﻧﻴـــﻮن ﭤـــﻲ وﻳـــﻮن‪ .‬ﻗﻮﻣﭙﺮﺳـــﺖ ﭘﺮوﻓﻴﺴـــﺮن ۽‬
‫ﻣﺎﺳــﺘﺮن ﮐــﻲ ﻧــﻮﻛﺮي‪ ‬ﻣــﺎن ﻛــﮃﻳﻮ وﻳــﻮ ۽ ﺷــﺎﮔﺮدن ﮐــﻲ ﻣــﺎرون ڏﻳــﺎري‪ ،‬رﻳﺴــﭩﻴﻜﻴﭧ‬

‫‪95‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻛﺮאﺋـــﻲ‪ ،‬ﮐـــﺎﻧﺌﻦ אﺳﻜﺎﻟﺮﺷـــﭙﻮن ﮐﺴـــﻲ‪ ،‬ﮐـــﻴﻦ ﻧﺎﭘـــﺎس ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺗﻨـــﮓ ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬אﻳﺘـــﺮي‬
‫ﻗـــﺪر ﺟـــﻮ ﻣﻮﺟـــﻮده ﭜﭩـــﻲ ﺻـــﺎﺣﺐ ﺟـــﻲ دور ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ۾ ﺷـــﺎﮔﺮدن ﺟـــﻲ ﻋﻴـــﻮض אن ﺟـــﻲ‬
‫ﻣـــﺎﺋﭩﻦ ﮐـــﻲ ﻣـــﺎرون ڏﻳـــﺎري‪ ،‬ﺟـــﻴﻠﻦ ۾ رﮐﻴـــﻮ وﻳـــﻮ ﭤـــﻲ‪ ،‬ﻳـــﺎ ﭘـــﻮﻟﻴﺲ ﭤـــﺎﮢﻦ ﺗـــﻲ ﺑﻨـــﺎ ﺳـــﺒﺐ‬
‫ﺟـــﻲ ﻫﻔـــﺘﻦ ﺟـــﺎ ﻫﻔﺘـــﺎ ﻻכ אپ ۾ رﮐﻴـــﻮ ﭤـــﻲ وﻳـــﻮ‪ ،‬ﺟـــﻦ ﺷـــﺎﮔﺮدن ۾ ﻗﻮﻣﭙﺮﺳـــﺘﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ‬
‫ﻣـــﺎدو ﭘﻴـــﺪא ﭤﻴـــﻞ ﻫـــﻮ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ ﻻﻟﭽـــﺎﺋﻲ ﺧﺮﻳـــﺪ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ אﺻـــﻮﻟﻦ ﮐـــﺎن ﭰﻴﺮאﻳـــﻮ‬
‫ﭤــﻲ وﻳــﻮ‪ .‬ﻳــﺎ ﺟــﻴﻠﻦ ۾ ﻣــﻮﻛﻠﻲ ﺳــﺰאﺋﻮن ڏﻧﻴــﻮن ﭤــﻲ وﻳﺌــﻮن‪ ،‬ﻳــﺎ ﺳــﺮﻛﺎري ﻏﻨــﮉن ﻫﭥــﺎن‬
‫ﻣـــــﺎرون ﻛـــــﮃאﺋﻲ‪ ،‬ﭼـــــﭗ ﭤـــــﻲ ﻛﺮאﺋـــــﻲ وﻳﺌـــــﻲ‪ .‬ﻛـــــﻦ ﺷـــــﺎﮔﺮدن ﺟـــــﮇﻫﻦ ﺿـــــﻤﺎﻧﺖ ﻻ‪‬‬
‫درﺧﻮאﺳــﺖ ﭤــﻲ ڏﻧــﻲ ﺗــﻪ ﻣﺎﺟﺴــﭩﺮﻳﭩﻦ ﺗــﻲ زور ﺑــﺎر آﮢــﻲ‪ ،‬ﺿــﻤﺎﻧﺖ ﺟــﻮن درﺧﻮאﺳــﺘﻮن رد‬
‫ﻛﻴــــﻮن ﭤــــﻲ وﻳﺌــــﻮن‪ .‬אﻳﺘــــﺮي ﻗــــﺪر ﺟــــﻮ ﺟــــﮇﻫﻦ ﻛــــﻦ ﺷــــﺎﮔﺮدن ﺟــــﻲ ﺿــــﻤﺎﻧﺖ ﺳــــﭙﺮﻳﻢ‬
‫ﻛـــﻮرٽ ﻣﻨﻈـــﻮر ﭤـــﻲ ﻛﺌـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﭔﻴـــﺎ ﻛـــﻮڙא ﻛـــﻴﺲ ﻛـــﺮي‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ وري ﺟـــﻴﻠﻦ ۾‬
‫رﮐﻴــﻮ ﭤــﻲ وﻳــﻮ‪ .‬ﭘــﺮ ﺟــﻲ ﭔﺌــﻲ ﻛــﻴﺲ ۾ ﺑــﻪ وڏﻳــﻦ ﻛــﻮرﭨﻦ ﺻــﻤﺎﻧﺖ ﭤ ـﻲ ﮐﻨﺌــﻲ ﺗــﻪ ﭨﻴــﻮن‬
‫ﻛـــﻴﺲ دאﺧـــﻞ ﭤـــﻲ ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﻛـــﻲ ﺷـــﺎﮔﺮد אﻫـــﮍא ﻫﺌـــﺎ‪ ،‬ﺟـــﻦ ﺗـــﻲ ﺟﻴـــﻞ ۾‬
‫وﭸــﮡ ﺑﻌــﺪ ﻛﻴﺴــﻦ ﺟــﻮ ﺗﻌــﺪאد ﺑــﻪ ‪ 8‬ﺗــﺎﺋﻴﻦ وﭸــﻲ ﭘﻬﺘــﻮ ﻫــﻮ‪ .‬ﺟــﻴﻠﻦ ۾ ﺷــﺎﮔﺮدن ﮐــﻲ ڏﻧــﺐ‬
‫ڏﻧـــﺎ وﻳـــﺎ‪ ،‬ﺳـــﺎﮢﻦ ﭔﻴـــﻮن ﻧﺎزﻳﺒـــﺎ ﺣﺮﻛﺘـــﻮن‪ ،‬ڏوﻫـــﺎري ﻗﻴـــﺪﻳﻦ ﻳـــﺎ ﺟﻴـــﻞ ﻋﻤﻠـــﻲ ﻳـــﺎ ﭘـــﻮﻟﻴﺲ‬
‫وאرن ﮐـــﺎن ﻛﺮאﻳـــﻮن ﭤـــﻲ وﻳﺌـــﻮن‪ .‬ﻏﻨـــﮉن ﺷـــﺎﮔﺮدن ﮐـــﻲ ﭘﺌﺴـــﺎ ڏﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﺣﻜﻤـــﺮאن ﻃﺒﻘـــﻲ‬
‫ﺟـــﻮ ﺣـــﺎﻣﻲ ﺑﻨـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻛـــﺎﻟﻴﺠﻦ ۽ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳـــﭩﻴﻦ ۾ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺷـــﺎﮔﺮدن‬
‫۾ אﺿــﺎﻓﻮ ﻛﻴــﻮ ﭤــﻲ وﻳــﻮ‪ .‬ﺣﺎﻟــﺖ אﻳﺘــﺮي ﻗــﺪر وﭸــﻲ ﺑﻴﭡــﻲ ﭤــﻲ ﺗــﻪ אﺳﻜﺎﻟﺮﺷــﭗ ڏﻳــﮡ ﮐــﺎن‬
‫אڳ ﻛــــﺎﻟﻴﺞ ﭘﺮﻧﺴــــﭙﺎل ﻳــــﺎ وאﺋــــﻴﺲ ﭼﺎﻧﺴــــﻠﺮ ﻻ‪ ،‬ﺣﻜﻤــــﺮאن ﻃﺒﻘــــﻲ ﺟــــﻲ ﺷــــﺎﮔﺮدن ﺟــــﻲ‬
‫ﺳﻔﺎرش وﭠﮡ ﻻزﻣﻲ ﭠﻬﺮאﺋﻲ وﻳﺌﻲ ﻫﺌﻲ‪.‬‬
‫ﻫـــﻚ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﻛﻤﺸـــﻨﺮ ﺳـــﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳـــﭩﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﺷـــﺎﮔﺮدن ﮐـــﻲ ون ﻳﻮﻧـــﭧ ﺧـــﻼف ۽‬
‫ﺳـــﻨﮅي ﭔـــﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻓﺎﺋـــﺪي ۾ ﺟﻠـــﻮس ﻛـــﮃڻ ﺗـــﻲ ﻟﭡـــﻴﻦ ﺳـــﺎن ﻣـــﺎرون ڏﻳـــﺎري‪ ،‬ﭘـــﺎﮢﻲ‪ ‬۾‬
‫אﮀﻼرאﻳـــﻮ ﻫـــﻮ‪ .‬אن ﮐـــﺎﻧﭙﻮ‪ ‬אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ ﺟـــﻴﻠﻦ ۾ وﺟﻬـــﻲ‪ ،‬ﻃـــﺮح ﻃـــﺮح ﺟـــﻲ ﺗﻜﻠﻴـــﻒ ڏﻧـــﻲ‬
‫ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ אن ﺟـــﻲ ﺧـــﻼف ﻛﺠﻬـــﻪ ﺑـــﻪ ﻗـــﺪم ﻧـــﻪ ﮐﻨﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬ﭜﭩـــﻲ ﺻـــﺎﺣﺐ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻲ‬
‫وאڳ وﭠـــﮡ ﺑﻌـــﺪ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ڌوﻛـــﻮ ڏﻳـــﮡ ﻻ‪ ‬אﻋـــﻼن ﻛﺮאﻳـــﻮ ﺗـــﻪ ﺟـــﻨﻬﻦ ﺟـــﺎ‪ ‬ﺗـــﻲ ﺳـــﻨﮅي‬
‫ﺷــــﺎﮔﺮدن ﮐــــﻲ אن ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﻛﻤﺸــــﻨﺮ ﻣــــﺎرون ڏﻳــــﺎرﻳﻮن ﻫﻴــــﻮن‪ ،‬אن ﺟــــﺎ‪ ‬ﺗــــﻲ ﺳــــﺮﻛﺎر אٺ‬
‫ﻟـــﮏ روﭘـــﻴﻦ ﺟـــﻲ ﺧـــﺮچ ﺳـــﺎن ﻳﺎدﮔـــﺎر ﭠﻬﺮאﺋﻴﻨـــﺪي‪ .‬ﭘـــﺮ ﻣﭥـــﺎن ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ زور ﺑـــﺎر‬
‫ﭘــﻮڻ ﻛــﺮي ﻫــﻦ ﻧــﻪ رﮘــﻮ אن ﻳﺎدﮔــﺎر ﺟــﻲ ﭠﻬــﺮאﺋﮡ ﮐــﻲ رد ﻛﻴــﻮ‪ ،‬ﭘــﺮ ﻣﻮرﮘــﻮ אن ﻋﻤﻠــﺪאر‬
‫ﮐﻲ ﺳﺰא ڏﻳﮡ ﺟﻲ ﻋﻴﻮض ﭘﺮوﻣﻮﺷﻦ ڏﻳﺌﻲ‪ ،‬ﻫﻚ وڏي ﻣﮑﻴﻪ ﻋﻬﺪي ﺗﻲ رﮐﻴﻮ‪.‬‬
‫‪ .12‬ﭘﺎﻛﺴـــــﺘﺎن ﺑـــــﻨﺠﮡ ﮐـــــﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﻣﺮﻛـــــﺰي ﺣﻜـــــﻮﻣﺘﻦ ﺟـــــﻲ وאڳ ﻣﻬـــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــــﺎﺑﻲ‬
‫ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨـــﺪن ﺳـــﻮل ﺳـــﺮوس ۽ ﻣﻠﭩـــﺮي ﺟﻨﺘـــﺎ ﺟـــﻲ ﻫـــﭥﻦ ۾ ﻫﺌـــﻲ‪.‬‬
‫ﺗـــﻦ وﻗـــﺖ ﺑـــﻪ وﻗـــﺖ ﻣﺮﻛـــﺰي وزאرﺗـــﻦ ﮐـــﻲ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻴﻦ ۾ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ ﻫـــﺌﮡ ﺟـــﻲ ﺑـــﺎوﺟﻮد‬
‫ﭘﺌـــﻲ ﺑـــﺪﻻﻳﻮ‪ .‬ﻟﻴﺎﻗـــﺖ ﻋﻠـــﻲ ﺧـــﺎن ﮐـــﻲ ﻗﺘـــﻞ ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬ﺧﻮאﺟـــﻪ ﻧـــﺎﻇﻢ אﻟـــﺪﻳﻦ ﮐـــﻲ ﻛـــﮃﻳﻮ‬
‫وﻳـــﻮ‪ .‬אن ﮐـــﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﻣﺤﻤـــﺪ ﻋﻠـــﻲ ﺑـــﻮﮔﺮא ﮐـــﻲ آﮢـــﻲ‪ ،‬وري אن ﮐـــﻲ ﻫﭩـــﺎﻳﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬ﭘـــﻮ‪ ‬ﻣﺤﻤـــﺪ‬

‫‪96‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫אﺳــــﻤﺎﻋﻴﻞ ﭼﻨــــﺪرﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻣﺤﻤــــﺪ ﻋﻠــــﻲ ﭼــــﻮڌري‪ ،‬ﺣﺴــــﻴﻦ ﺷــــﻬﻴﺪ ﺳــــﻬﺮوردي‪ ،‬ﺳــــﺮ ﻓﻴــــﺮوز‬
‫ﺧـــﺎن ﻧـــﻮن ﺳـــﭛ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﮔﺮوﻫـــﻪ ﺟـــﻲ ﻣﺤﻼﺗـــﻲ ﺳﺎزﺷـــﻦ ﻛـــﺮي وزאرﺗـــﻦ ۾ آﻧـــﺪא وﻳـــﺎ ۽‬
‫ﻛــــﮃﻳﺎ وﻳــــﺎ‪ .‬אن ﮐــــﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﺳــــﻜﻨﺪر ﻣﻴــــﺮزא ۽ ﺟﻨــــﺮل אﻳــــﻮب ﺧــــﺎن ﺻــــﻮﺑﺎﺋﻲ ۽ ﻣﺮﻛــــﺰي‬
‫אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻴﻦ ﮐـــﻲ ﺧـــﺘﻢ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻣﻠـــﻚ ﺳـــﺎن ﻣﺎرﺷـــﻞ ﻻ ﻻﮘـــﻮ ﻛـــﺮي‪ ،‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻓـــﻮﺟﻲ ﺟﻨﺘـــﺎ‬
‫ﺟــــﻲ آڌאر ﺗــــﻲ ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﺑﺮﭘــــﺎ ﻛﺌــــﻲ‪ 20 ،‬ڏﻳــــﻨﻬﻦ ﮐــــﺎﻧﭙﻮ‪ ‬وري ﺳــــﻜﻨﺪر ﻣﻴــــﺮزא ﮐــــﻲ‬
‫ﻛﮃي‪ ،‬ﺟﻨﺮل אﻳﻮب ﮐﻲ ﺻﺪر ﻛﺮي‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﻼﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻧﺎﻣﺰد ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫אﻧﻬـــﻲ‪ ‬دور ۾ ﺻـــﻮﺑﺎﺋﻲ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻴﻮن‪ ،‬ﻣﻴﻮﻧﺴـــﭙﺎﻟﭩﻴﻮن‪ ،‬ﻟﻮﻛﻠﺒـــﻮرڊ وﻏﻴـــﺮه ﺟـــﺎ ﺳـــﭛ‬
‫ﭼﻮﻧـــﺪﻳﻞ אدאرא ﺧـــﺘﻢ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻫﭥـــﺮאدو ﻧـــﺎﻣﺰد ﻛﻴـــﻞ ﻛـــﺎﻣﻴﭩﻴﻮن ﺑﻨـــﺎﺋﻲ ﻛـــﻢ ﻫﻼﻳـــﻮ وﻳـــﻮ‪.‬‬
‫ﺳــﺎﮘﺌﻲ وﻗــﺖ ﻣﺴﻠﺴــﻞ ﭘﺮوﭘﻴﮕﻨــﮉא ﻛــﺮي‪ ،‬دﻧﻴــﺎ ۽ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﮐــﻲ ﭔــﮅאﻳﻮ وﻳــﻮ ﺗــﻪ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن‬
‫ﺟــــﺎ ﻋــــﻮאم ﺟﻤﻬﻮرﻳــــﺖ ﻫﻼﺋــــﮡ ﻻ‪ ‬ﻧﺎאﻫــــﻞ ﻫﺌــــﺎ‪ .‬אﻛﺜــــﺮي ﺗﺠﺮﺑﻴﻜــــﺎر ﺳﻴﺎﺳــــﺘﺪאﻧﻦ ﮐــــﻲ‬
‫ﺳﻴﺎﺳــﺖ ۾ ﺣﺼــﻲ وﭠــﮡ ﮐــﺎن ﻧﺎאﻫــﻞ ﻗــﺮאر ڏﻧــﻮ وﻳــﻮ‪ .‬ﺟﻨــﺮل אﻳــﻮب ﺟــﻲ دور ۾ ﻛــﺎﻣﻮرن‬
‫ﻣﺴﻠﺴــﻞ ﭘﺮوﭘﻴﮕﻨــﮉא ﺟــﻲ ذرﻳﻌــﻲ ﺟﻨــﺮل אﻳــﻮب ﮐــﻲ ﻣﻠــﻚ ﺟــﻮ ﻧﺠــﺎت دﻫﻨــﺪه ﺛﺎﺑــﺖ ﻛــﺮڻ‬
‫ﺟـــﻲ ﻛﻮﺷـــﺶ ﻛﺌـــﻲ‪ ،‬۽ ﻛـــﺎﻣﻮرن ﮐـــﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻫﻼﺋـــﮡ ﺟـــﻮ אﻫـــﻞ ۽ ﻻﺋـــﻖ ﺳـــﻤﺠﻬﻲ‪،‬‬
‫אﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﻣﻠﻚ ﺟﻮ ﻛﺮﺗﺎ ڌرﺗﺎ ﺑﻨﺎﺋﻲ ﮀﮇﻳﻮ‪.‬‬
‫אن وﻗـــﺖ אﺧﺒـــﺎرن ﺗـــﻲ ﭘﺎﺑﻨـــﺪﻳﻮن وﺟﻬـــﻲ‪ ،‬ﻳـــﺎ ﺧﺮﻳـــﺪ ﻛـــﺮي‪ ،‬אن آﻣﺮאﻧـــﻪ دور ﮐـــﻲ ﺑﺎﻋـــﺚ‬
‫رﺣﻤــﺖ ﺛﺎﺑــﺖ ﻛــﺮڻ ﺟــﻲ ﻛﻮﺷــﺶ ﻛﺌــﻲ وﻳﺌــﻲ‪ .‬ﺟــﻦ ﺑــﻪ אﺧﺒــﺎرن אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﭘﺎﻟﻴﺴــﻲ‪ ‬ﺟــﻲ‬
‫ﭘﭡﭝﺮאﺋــﻲ ﭤــﻲ ﻛﺌــﻲ ﺗــﻪ אﻧﻬــﻦ אﺧﺒــﺎرن ﮐــﻲ ﻳــﺎ ﺿــﺒﻂ ﻛﻴــﻮ ﭤــﻲ وﻳــﻮ‪ ،‬ﻳــﺎ אن ﺟــﻲ אﻳــﮉﻳﭩﺮن‬
‫ﮐﻲ ﺟﻴﻠﻦ ۾ ﻣﻮﻛﻠﻴﻮ ﭤﻲ وﻳﻮ‪.‬‬
‫‪ .13‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﭠﻬــــﮡ ﮐــــﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﺳــــﺎﻣﺮאج ﺟــــﻲ ﻣــــﺪאرאﻟﻤﻬﺎم ﻣﻠﭩــــﺮي ۽‬
‫ﺳـــﻮل ﺳـــﺮوس ﺟﻨﺘـــﺎ‪ ،‬ﻧـــﻪ ﺻـــﺮف ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜـــﻮﻣﺘﻦ ۾ ﭰﻴـــﺮ ﮔﻬﻴـــﺮ ﭘﺌـــﻲ ﻛﺌـــﻲ‪ ،‬ﭘـــﺮ‬
‫ﺻـــﻮﺑﺎﺋﻲ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ ﮐـــﻲ ﺑـــﻪ ﮐﻴـــﮇوﮢﻮ ﺑﻨـــﺎﺋﻲ رﮐﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬ﺳـــﻨﮅ ۾ وزאرﺗـــﻦ ﮐـــﻲ ﺑﻨـــﺎ ﺳـــﻨﮅ‬
‫אﺳـــــﻴﻤﺒﻠﻲ ﻣﻴﻤﺒـــــﺮن ﺟـــــﻲ אﺟـــــﺎزت ۽ ﻣﺼـــــﻠﺤﺖ ﺟـــــﻲ‪ ،‬ﻣﭥـــــﺎن دﺳـــــﺖ אﻧـــــﺪאزي ﻛـــــﺮي‪،‬‬
‫ﻫﻜــﮍﻳﻦ ﮐــﻲ ﻛــﮃي‪ ،‬ﭔــﻴﻦ ﮐــﻲ آﮢــﮡ ﺟــﻮ دﺳــﺘﻮر ﻋــﺎم ﻛــﺮي ﮀــﮇﻳﻮ ﻫــﻮ‪ .‬ﭘﻬــﺮﻳﻦ ﻣﺤﻤــﺪ‬
‫אﻳـــﻮب ﮐﻬـــﮍي وزﻳﺮאﻋﻠـــﻰ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﮇﻫﻴﻦ ﺳـــﻨﺪن ﻣﺮﺿـــﻲ‪ ‬ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﻛـــﻢ ﻧـــﻪ ﻛﻴـــﻮ ﺗـــﻪ אن‬
‫ﮐــــﻲ ﻛــــﮃي‪ ،‬ﺟﻴــــﻞ ۾ ﻣــــﻮﻛﻠﻲ‪ ،‬ﻫــــﻚ ﺑــــﻲ ﺿــــﻤﻴﺮ ﻣﻴﻤﺒــــﺮ ﭘﻴــــﺮ אﻻﻫــــﻲ ﺑﺨــــﺶ ﮐــــﻲ‬
‫وزﻳﺮאﻋﻠـــﻰ ﻧـــﺎﻣﺰد ﻛـــﺮي‪ ،‬אن ﮐـــﺎن ﺳـــﻨﮅ دﺷـــﻤﻨﻲ‪ ‬ﺟـــﺎ ﻛـــﻢ ﻛﺮאﻳـــﺎﺋﻮن‪ .‬آﺧـــﺮ ﺟـــﮇﻫﻦ ﭘﻴـــﺮ‬
‫אﻻﻫــــﻲ ﺑﺨــــﺶ ﺳــــﻨﺪن ﻛــــﮅن ﻛﻤــــﻦ ﻛــــﺮي‪ ،‬ﻣﻴﻤﺒــــﺮي‪ ‬ﻣــــﺎن אﻟﻴﻜﺸــــﻦ ﭨﺮﺑﻴﻮﻧــــﻞ ﺟــــﻲ‬
‫ﻓﺘــﻮى ﻛــﺮي‪ ،‬ﺧـــﺎرج ﭤــﻲ وزאرت ﮐـــﺎن ﻧﻜﺘــﻮ ﺗـــﻪ אن ﺟــﻲ ﺟـــﺎ‪ ‬ﺗــﻲ ﻳﻮﺳـــﻒ ﻫــﺎرون ﮐـــﻲ‬
‫وزﻳﺮאﻋﻠــﻰ ﻛــﺮي ﻧــﺎﻣﺰد ﻛﻴــﻮ وﻳــﻮ‪ ،‬ﺟــﻮ ﺳــﻨﮅ אﺳــﻤﻴﺒﻠﻲ‪ ‬ﺟــﻮ ﻣﻴﻤﺒــﺮ ﺑــﻪ ﻧــﻪ ﻫــﻮ אن ﮐــﻲ‬
‫ﻛﺠﻬـــﻪ وﻗـــﺖ آزﻣـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﭘـــﻮ‪ ‬ﮐـــﻴﺲ آﺳـــﭩﺮﻳﻠﻴﺎ ﺟـــﻮ אﻳﻠﭽـــﻲ ﻛـــﺮي ﻣـــﻮﻛﻠﮡ ﺑﻌـــﺪ ﻗﺎﺿـــﻲ‬
‫ﻓﻀــــﻞ א� ﮐــــﻲ وزﻳﺮאﻋﻠــــﻰ ﻛــــﺮي ﻛــــﻢ ﻫﻼﺋــــﮡ ﻟﮙــــﺎ‪ .‬אن ﮐــــﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﺟــــﮇﻫﻦ ڏﭠــــﺎﺋﻮن ﺗــــﻪ‬
‫ﮐﻬــﮍو ﺻــﺎﺣﺐ ﻛــﻢ ﻫﻼﺋــﮡ ﻻ‪ ‬زﻳــﺎده ﻛﺎرآﻣــﺪ ﭤــﻲ ﺳــﮕﻬﻴﻮ ﭤــﻲ‪ ،‬۽ ﻫــﻨﻦ ﺑــﻪ ﺣــﺎﻟﺘﻦ ﮐــﻲ‬

‫‪97‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ڏﺳـــﻲ ﮐـــﻴﻦ رﺿـــﺎﻣﻨﺪ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻫﺮﻛـــﺎ ﻛﻮﺷـــﺶ ﻛﺌـــﻲ ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﻣﺎﺿـــﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ وزאرت‬
‫ﺗﺎن ﻫﭩﺎﺋﻲ‪ ،‬ﮐﻬﮍي ﮐﻲ ﭔﻴﻬﺮ وزﻳﺮאﻋﻠﻰ ﻧﺎﻣﺰد ﻛﻴﺎﺋﻮن‪.‬‬
‫ﮐﻬـــﮍي ﺟـــﻲ אن وزאرت ﮐـــﻲ אﭸـــﺎ ﭤـــﻮرو وﻗـــﺖ ﻣـــﺲ ﮔـــﺬرﻳﻮ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﺟﻤﻠـــﻲ ﺳـــﻨﮅي‬
‫ﻣﻴﻤﺒـــﺮن ۾ אﺧـــﺘﻼف ﭘﻴـــﺪא ﻛـــﺮي‪ ،‬ﭘـــﺎڻ ۾ وﻳﮍﻫـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﮐﻬـــﮍي ﻗﺎﺿـــﻲ ﻓﻀـــﻞ א� ۽ ﭔـــﻴﻦ‬
‫وزﻳــــﺮن ﺗــــﻲ ﭘــــﺮوڊא درﺧﻮאﺳــــﺘﻮن وﺟﻬــــﺎرאﺋﻲ‪ ،‬ﭨﺮﺑﻴﻮﻧــــﻞ ﻣﻘــــﺮر ﻛﺮאﺋــــﻲ‪ ،‬אﻧﻬــــﻦ ﮐــــﻲ‬
‫وزאرت ﻣــﺎن ﺧــﺎرج ﻛــﺮي‪ ،‬ﺳــﻨﮅ ۾ ﺷــﻴﺦ دﻳــﻦ ﻣﺤﻤــﺪ ﻧــﺎﻟﻲ ﻫــﻚ ﻛﭩــﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﮔــﻮرﻧﺮ‬
‫ﻫﻴــــﭟ رאڄ ﻫﻼﺋــــﮡ ﺷــــﺮوع ﻛﻴــــﺎﺋﻮن‪ .‬ﺟــــﻨﻬﻦ ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ زﻣﻴــــﻨﻦ ﺗــــﻲ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻴﻦ ﮐــــﻲ‬
‫ﻛﺎﻟﻮﻧـــﺎﺋﻴﺰ ﻛـــﺮڻ ۾ ﻛـــﺎ ﮔﻬﭩﺘـــﺎﺋﻲ ﻧـــﻪ ﻛﺌـــﻲ‪ .‬אن ﮐـــﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﻧـــﻴﻦ ﭼﻮﻧـــﮉن ﺗـــﺎﺋﻴﻦ ﺳـــﻨﮅ ۾‬
‫ﮔـــﻮرﻧﺮي رאڄ ﻗـــﺎﺋﻢ رﻫﻴـــﻮ‪1953 .‬ع ۾ ﺳـــﻨﮅ ۾ ﻧﻴـــﻮن ﭼﻮﻧـــﮉون ﭤﻴـــﻮن ﺟـــﻨﻬﻦ ۾ ﭼﻮﻧـــﮉن‬
‫ﺑﻌــــﺪ ﭘﻴــــﺮزאدي ﻋﺒﺪאﻟﺴــــﺘﺎر ﮐــــﻲ ﻣﺮﻛــــﺰي אﺳــــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﻣــــﺎن ﻫﻴــــﭟ ﻻﻫــــﻲ‪ ،‬ﺑﻨــــﺎ ﺳــــﻨﮅ‬
‫אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻣﻴﻤﺒــــﺮ ﻫـــﺌﮡ ﺟــــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻮ وزﻳﺮאﻋﻠــــﻰ ﻣﻘـــﺮر ﻛﻴــــﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬אن ﺟــــﻲ‬
‫وزאرت ۾ ﭘﻴـــﺮ ﻋﻠـــﻲ ﻣﺤﻤـــﺪ ﺷـــﺎﻫﻪ رאﺷـــﺪي ۽ ﻗﺎﺿـــﻲ ﻣﺤﻤـــﺪ אﻛﺒـــﺮ ﮐـــﻲ وزﻳـــﺮ ﻛـــﺮي‬
‫رﮐﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﭤـــﻮري وﻗـــﺖ ۾ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ ”وﻳﮍﻫـــﺎﺋﻲ رאڄ ﻛـــﺮڻ“ ﻣﻄـــﺎﺑﻖ אﻧﻬـــﻦ وزﻳـــﺮن ۾‬
‫אﺧـــﺘﻼف وﺟﻬـــﺎرאﻳﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺗـــﻲ ﭘﻴـــﺮ ﻋﻠـــﻲ ﻣﺤﻤـــﺪ ﺷـــﺎﻫﻪ رאﺷـــﺪي ۽ ﻗﺎﺿـــﻲ ﻣﺤﻤـــﺪ‬
‫אﻛﺒـــﺮ وزאرت ﮐـــﺎن ﭔـــﺎﻫﺮ ﻧﻜـــﺮي وﻳـــﺎ‪ .‬אن ﻛـــﺮي ﭘﻴـــﺮزאده وزאرت ﻟـــﻮڏن ۾ آﺋـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ אن‬
‫ﮐـــﻲ ﺑﭽـــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻫـــﻦ ﮐـــﻲ אﺟـــﺎزت ڏﻧـــﻲ وﻳﺌـــﻲ ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﮅ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻣﻴﻤﺒـــﺮن ﻣـــﺎن‬
‫ﺳـــــﭝﻨﻲ אﺛـــــﺮ وאرن ﮐـــــﻲ وزאرت ۾ ﮐﮣـــــﻲ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠـــــﻲ وزאرت ﮐـــــﻲ ﻣﻀـــــﺒﻮط ﻛـــــﺮي‪.‬‬
‫אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﻫـــﻦ وزﻳـــﺮن ﺟـــﻮ ﺗﻌـــﺪאد ﮀﻬـــﻦ ﻣـــﺎن وڌאﺋـــﻲ ‪ 13‬ﻛﻴـــﻮ ﻧﻴـــﭟ ﭤـــﻮري وﻗـــﺖ‬
‫ﮐــــﺎﻧﭙﻮ‪ ‬אﻫــــﻲ ﺳــــﺎﻣﺮאج ﺣﻜﻤــــﺮאن ﭘﻴــــﺮزאدي وزאرت ﻣــــﺎن ﺑــــﻪ ﻫﻴﭡــــﻴﻦ ﮘــــﺎﻟﻴﻬﻦ ﻛــــﺮي‬
‫ﻧﺎرאض ﭤﻲ ﭘﻴﺎ‪.‬‬
‫)אﻟﻒ( ﻣﺮﻛﺰي אﺳﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬۾ آﺋﻴﻦ ﭠﺎﻫﮡ وﻗﺖ ﻣﺮﻛﺰ ﺟﻲ אﺧﺘﻴﺎرن ﺟﻲ ﺳﻮאل‪.‬‬
‫)ب( ﻣﻐﺮﺑﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾ ﺻﻮﺑﻦ ﮐﻲ ﺧﺘﻢ ﻛﺮي‪ ،‬ون ﻳﻮﻧﭧ ﭠﺎﻫﮡ ۽‬
‫)ت( ﻏــــﻼم ﻣﺤﻤــــﺪ ﻫــــﻚ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﮔــــﻮرﻧﺮ ﺟﻨــــﺮل ﺟــــﺎ אﺧﺘﻴــــﺎر ﮔﻬــــﭧ ﻛــــﺮڻ وאري‬
‫ﺳـــﻮאل ﺗـــﻲ ﭘﻴـــﺮزאدي‪ ،‬ﺳـــﺮﻛﺎر ﺟﻨﺘـــﺎ ﺟـــﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔـــﺖ ﻛﺌـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي ﺑـــﺎوﺟﻮد ﺳـــﻨﮅ‬
‫אﺳــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬۾ ﻣﻴﻤﺒــﺮن ﺟــﻲ אﻛﺜﺮﻳــﺖ ﺟــﻲ ﻣــﺪد ﻫــﺌﮡ ﺟــﻲ‪ ،‬ڊﺳــﻤﺲ ﻛــﺮي‪ ،‬ﮐﻬــﮍي ﮐــﻲ‬
‫ﺟـــﻮ ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ ﺗـــﺎﺋﻴﻦ ﻋﻬـــﺪي ﺟـــﻲ ﻻﻟـــﭻ ﻛـــﺮي ﻧﺌـــﻴﻦ‪ ‬ﻣـــﺎن ﺳـــﻨﺪن ﭘﻮﺋﻠـــﮗ ﭤـــﻲ ﭼﻜـــﻮ‬
‫ﻫـــﻮ‪ ،‬ﭘـــﺮوڊא ﺟـــﻲ ﻗـــﺎﻧﻮن ﻣﻮﺟـــﺐ ﮀﻬـــﻪ ﺳـــﺎل ﺳﻴﺎﺳـــﺖ ۾ ﺣﺼـــﻲ وﭠـــﮡ ﮐـــﺎن ﺧـــﺎرج ﻫﺠـــﮡ‪،‬‬
‫ﺳــﻨﮅ אﺳــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﺟــﻲ ﻣﻴﻤﺒــﺮ ﻧــﻪ ﻫــﺌﮡ ﺟــﻲ ﺑــﺎوﺟﻮد ﺳــﻨﮅ ﺟــﻮ وزﻳﺮאﻋﻠــﻰ ﻧــﺎﻣﺰد ﻛــﺮي‪ ،‬אن‬
‫ﮐـــﺎن ﺳــــﻨﮅ אﺳــــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻣﻴﻤﺒــــﺮن ﮐــــﻲ ﺟﻴــــﻞ ۾ وﺟﻬـــﺎرאﺋﻲ‪ ،‬ﭘــــﻮﻟﻴﺲ ۽ ڏﻧــــﮉي ﺟــــﻲ‬
‫زور ﺳـــﺎن ﺳـــﻨﮅ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﻣـــﺎن ون ﻳﻮﻧـــﭧ ﺟـــﻮ ﭠﻬـــﺮא‪ ‬ﭘـــﺎس ﻛﺮאﻳـــﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬אن وﻗـــﺖ ﺟـــﻦ‬
‫ﺳـــﻨﮅ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻣﻴﻤﺒـــﺮن ۽ ﻗـــﻮﻣﻲ ﻛـــﺎرﻛﻨﻦ ﮐـــﻲ ﺟﻴـــﻞ ۾ ﻣﻮﻛﻠﻴـــﻮ وﻳـــﻮ ﻫـــﻮ‪،‬‬
‫אﻧﻬﻦ ﻣﺎن آﺋﻮن ﺑﻪ ﻫﻚ ﻫﻮس‪.‬‬

‫‪98‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ون ﻳﻮﻧــﭧ ﭠﻬــﮡ ﮐــﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﺳــﻨﮅ ﺳــﺎن ﺟﻴﻜــﻲ وﻳــﻞ وﻫﺎﻳــﺎ وﻳــﺎ ۽ ﻇﻠــﻢ ﻛﻴــﺎ وﻳــﺎ‪ ،‬אﻧﻬــﻦ‬
‫ﺟﻮ ﻣﺨﺘﺼﺮ ذﻛﺮ ﻫﻴﭟ ڏﺟﻲ ﭤﻮ‪:‬‬
‫‪ (1‬ﺳـــﻨﮅ ﺳـــﺮﻛﺎر ﺟـــﻲ ﺧﺰאﻧـــﻲ ﺟـــﺎ ﺑﭽـــﺖ ﭤﻴـــﻞ ‪ 33‬ﻛـــﺮوڙ روﭘﻴـــﺎ‪ ،‬ﺟـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ‬
‫ﺗﺮﻗﻴـــﺎﺗﻲ ﻛﻤـــﻦ ﻻ‪ ‬ﻣﺨﺼـــﻮص ﻛﻴـــﻞ ﻫﺌـــﺎ‪ ،‬ﻣﻐﺮﺑـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺻـــﻮﺑﻲ ﺟـــﻲ ﻛﺘـــﺐ آﻧـــﺪא‬
‫وﻳــﺎ ۽ ﭘﻨﺠــﺎب ﺻــﻮﺑﻲ ﺟــﻲ ﻫــﻚ ﺳــﺆ ﻛــﺮوڙ رﭘــﻴﻦ ﻗــﺮض ﮐــﻲ‪ ،‬ون ﻳﻮﻧــﭧ ﺟــﻲ ﮔــﮇﻳﻞ‬
‫ﺧﺰאﻧﻲ ﻣﺎن ﭜﺮﻳﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫‪ (2‬ﺳـــﻨﮅ ﺳـــﺮﻛﺎر ﺟـــﻲ وزﻳـــﺮن ۽ ﺳـــﻴﻜﺮﻳﭩﺮﻳﭧ ﺟـــﺎ ﻓﺮﻧﻴﭽـــﺮ ﻏـــﺎﻟﻴﭽﻦ ﺳـــﻮڌא ﺳـــﻨﮅ‬
‫ﻣـــﺎن ﮐﮣـــﺎﺋﻲ ﻻﻫـــﻮر ﻧﻴـــﺎ وﻳـــﺎ‪ ،‬۽ ﺳـــﻨﮅ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻻﺋﺒﺮﻳـــﺮي ﺑـــﻪ אوڏאﻧﻬـــﻦ ﻣـــﻮﻛﻠﻲ‬
‫وﻳﺌﻲ‪.‬‬
‫‪ (3‬ﺻـــﻮﺑﻲ ﺳـــﻨﮅ ۾ ﺻـــﻮﺑﺎﺋﻲ ﺧـــﺮچ ﻣـــﺎن ﭠﻬﺮאﻳـــﻞ ﭔـــﻦ ﻧـــﻮن ﺑﻴـــﺮאﺟﻦ ﻣـــﺎن ﻫﺮﻫـــﻚ‬
‫ﻛـــﻮﭨﮍي ﺑﻴـــﺮאج ۽ ﮔـــﮉو ﺑﻴـــﺮאج ﺗـــﻲ ﻧﻜﺘـــﻞ زﻣﻴﻨـــﻮن آﻫﺴـــﺘﻲ آﻫﺴـــﺘﻲ ﻛـــﺮي ﻣﻠﭩـــﺮي ۽‬
‫ﺳــﻮل ﺳــﺮوس ﺟــﻲ ﻋﻤﻠــﺪאرن ﮐــﻲ ﺟــﻦ ۾ אﻛﺜﺮﻳــﺖ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻴﻦ ﺟــﻲ ﻫﺌــﻲ‪ ،‬ورﻫــﺎﺋﻲ ﺳــﻨﮅ‬
‫۾ אﻧﻬــﻦ ﮐــﻲ وﺳــﺎﻳﻮ وﻳــﻮ‪ .‬ﺳــﭵﻲ ﺳــﻨﮅ ﮐــﻲ אﺋــﻴﻦ ﭘﻨﺠــﺎب ﺟــﻲ ﻫــﻚ ﻛــﺎﻟﻮﻧﻲ ﺑﻨــﺎﺋﮡ ﻻ‪‬‬
‫ﻛﺎﻟﻮﻧﺎﺋﻴﺰﻳﺸﻦ آﻓﻴﺴﺮ ﻣﻘﺮر ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪.‬‬
‫‪ (4‬ﺳــــﻨﮅ ۾ ﻣﮑﻴــــﻪ ﻋﻬــــﺪن ﻛﻤﺸــــﻨﺮ‪ ،‬ڊﻳﭙــــﻮﭨﻲ ﻛﻤﺸــــﻨﺮ‪ ،‬ڊي‪.‬آﺋــــﻲ‪.‬ﺟــــﻲ‪ ،‬אﻳــــﺲ‪ .‬ﭘــــﻲ‬
‫وﻏﻴـــﺮه ﺟـــﻲ ﺟـــﺎﻳﻦ ﺗـــﻲ ﻏﻴـــﺮ ﺳـــﻨﮅي ﻋﻤﻠـــﺪאرن ﮐـــﻲ رﮐـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻗﻮﻣﭙﺮﺳـــﺘﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ‬
‫ﺗﺤﺮﻳﻚ ﮐﻲ ﻛﭽﻠﮡ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ وﻳﺌﻲ‪.‬‬
‫‪ (5‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ﮐـــﻲ ﻫـــﺮ ﺟﮙﻬـــﻪ ﺗـــﺎن ﻣﭩـــﺎﺋﮡ ﺟـــﻲ ﻛﻮﺷـــﺶ ﻛﺌـــﻲ وﻳﺌـــﻲ‪ .‬אﻳﺘـــﺮي‬
‫ﻗـــﺪر ﺟـــﻮ ﺣﻴـــﺪرآﺑﺎد ﺳـــﻨﮅ رﻳﻠـــﻮي אﺳﭩﻴﺸـــﻦ ﺗـــﺎن ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻮ ﻧـــﺎﻟﻮ ﻛـــﮃאﻳﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬رﻳﻠـــﻮي‬
‫אﺳﭩﻴﺸــــﻨﻦ ﺟــــﻲ ﻧــــﺎﻟﻦ‪ ،‬رﺳــــﺘﻦ ﺟــــﻲ ﭘﭥــــﺮن‪ ،‬ووﭨــــﺮن ﺟــــﻲ ﻟﺴــــﭩﻦ ﮐــــﻲ אردو زﺑــــﺎن ۾‬
‫ﻟﮑﺎرאﺋﻲ‪ ،‬ﺳﻨﮅي زﺑﺎن ﮐﻲ ﺧﺘﻢ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻗﺪم ﮐﻨﻴﺎ وﻳﺎ‪.‬‬
‫‪ (6‬ﺳـــﻨﮅي ﭔـــﻮﻟﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ ﺧـــﺘﻢ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻣـــﻨﻈﻢ ﺳـــﺎزش ﻫﻴـــﭟ ﺳـــﻨﮅي אدﺑـــﻲ ﺑـــﻮرڊ ۽‬
‫ﺷــــﺎﻫﻪ ﻋﺒــــﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﻛﻠﭽــــﺮل ﺑــــﻮرڊ ﻻ‪ ‬ﺳــــﻨﮅ ﺳــــﺮﻛﺎر ﻃﺮﻓــــﺎن ﻣﻘــــﺮر ﻛﻴــــﻞ رﻗﻤــــﻮن‬
‫ﮔﻬﭩـــﺎﻳﻮن وﻳـــﻮن‪ .‬ﺳـــﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳـــﭩﻲ ۽ ﻛـــﺎﻟﻴﺠﻦ ﮐـــﻲ אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﻫﻼﻳـــﻮ‪ ،‬ﺟـــﻮ אﻧﻬـــﻦ‬
‫ﺟــﻲ ﭼــﺎرج ﻏﻴــﺮ ﺳــﻨﮅي אﺳــﺘﺎدن ﺟــﻲ ﺣــﻮאﻟﻲ ۾ ڏﻳﺌــﻲ‪ ،‬ﻧﻈﺮﻳــﻲ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻲ ﺣــﺎﻣﻴﻦ‬
‫ﮐـــﻲ زور وﭠـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅي ﻗﻮﻣﭙﺮﺳـــﺘﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ رﺟﺤـــﺎن ﮐـــﻲ ﺧـــﺘﻢ ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻲ ﻛﻮﺷـــﺶ‬
‫ﻛﺌــﻲ وﻳﺌــﻲ‪ .‬ﺟــﻦ ﺳــﻨﮅي ﺷــﺎﮔﺮدن אﺣﺘﺠــﺎج ﻳــﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔــﺖ ﻛﺌــﻲ ﭤــﻲ‪ ،‬אﻧﻬــﻦ ﮐــﻲ ﭘــﻮﻟﻴﺲ‬
‫ﮐﺎن ﻣﺎرون ڏﻳﺎري‪ ،‬ﺟﻴﻠﻦ ۾ ﻣﻮﻛﻠﻲ‪ ،‬ﻛﻤﺰور ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ وﻳﺌﻲ‪.‬‬
‫‪ (7‬ﺳـــﻨﮅ ۾ ﻧـــﻪ ﺻـــﺮف وڏن ﻋﻬـــﺪن ﺗـــﻲ ﻏﻴـــﺮ ﺳـــﻨﮅي ﻋﻤﻠـــﺪאر رﮐﻴـــﺎ وﻳـــﺎ‪ ،‬ﭘـــﺮ وﻳﻨـــﺪي‬
‫ﭘﭩﻴــﻮאﻟﻦ ﺗــﺎﺋﻴﻦ ﺑــﻪ ﻏﻴــﺮ ﺳــﻨﮅي ﻋﻤﻠــﻲ ﺟــﻲ ﭜﺮﺗــﻲ ﭤــﻴﮡ ﺷــﺮوع ﭤــﻲ‪ .‬ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﺣﻘــﻦ ﺟــﻲ‬
‫ﺣﻔﺎﻇـــﺖ ﻻ‪ ‬ﻣﻐﺮﺑـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬۾ ﺳـــﻮאل ﭘﮁـــﮡ ﻳـــﺎ אﺧﺒـــﺎرن ۾ ﻣﻀـــﻤﻮن ﻟﮑـــﮡ‬
‫ﮐﻲ ﻧﺎﭘﺴﻨﺪي‪ ‬ﺟﻲ ﻧﮕﺎﻫﻪ ﺳﺎن ڏﭠﻮ وﻳﻮ‪.‬‬

‫‪99‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫‪ (8‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ وאﭘـــﺎر ۽ ﻛﺎرﺧـــﺎﻧﻦ ﻻ‪ ،‬ﻏﻴـــﺮ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ﻟﻴﺴـــﻦ ۽ ﭘﻮﺳـــﭩﻮن ڏﻳﺌـــﻲ‪،‬‬
‫ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ ﺣﻘـــﻦ ﮐـــﻲ ﻣـــﺎرﻳﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح אﻗﺘﺼـــﺎدي ﻃـــﺮح ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ ﺗﺮﻗـــﻲ‪‬‬
‫ﺟــﻲ رאﻫــﻪ ۾ رﻧــﮉﻛﻮن وڌﻳــﻮن وﻳﺌــﻮن‪ .‬ﺳــﻨﮅ ﻣــﺎن ﻓﻘــﻂ ﭼﻨــﺪ אﻧﻬــﻦ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﮐــﻲ ﭘﺮﻣﭩــﻮن‬
‫ڏﻧﻴـــﻮن ﭤـــﻲ وﻳـــﻮن‪ ،‬ﺟـــﻦ ﺳـــﻨﺪن دﻻﻟـــﻲ ﭤـــﻲ ﻛﺌـــﻲ‪ .‬ﭘـــﺮ ﺟـــﻨﻬﻦ ﺻـــﻮرت ۾ אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ‬
‫אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ڏس ۾ ﻣﻬـــﺎرت ﻛﺎﻧـــﻪ ﻫﺌـــﻲ‪ .‬ﻧـــﻪ وאﭘـــﺎر ﻛﺮﮢـــﻮ ﻫـــﻮ ۽ ﻧـــﻪ ﻛﺎرﺧـــﺎﻧﻮ ﻫﻼﺋﮣـــﻮ ﻫـــﻮ‪.‬‬
‫ﭘـــﺮ ﻓﻘـــﻂ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ آﻗـــﺎﺋﻦ ﺟـــﻲ دﻻﻟـــﻲ ﻛﺮﮢـــﻲ ﻫﺌـــﻲ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻻ‪ ‬אﻫـــﻲ ﻟﻴﺴـــﻦ ﮐـــﻴﻦ ﻗﻴﻤـــﺖ‬
‫ﻃـــﻮر ڏﻧـــﺎ ﭤـــﻲ وﻳـــﺎ‪ .‬ﺗﻨﻬﻨﻜـــﺮي אﻧﻬـــﻦ وري אﻫـــﻲ ﭘﺮﻣﭩـــﻮن ۽ ﻟﻴﺴـــﻦ ﺛﻴـــﺮ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﺎن‬
‫ﭘﺌﺴﺎ وﭠﻲ‪ ،‬אﻧﻬﻦ ﮐﻲ وﻛﺮو ﻛﺮي ڏﻧﺎ ﭤﻲ‪.‬‬
‫‪ (9‬ﺳــــﻨﮅ ۾ زﻣــــﻴﻦ ﺟــــﻲ وﻛــــﺮي ۽ ﻧﻴﻜــــﺎﻟﻲ ﻻ‪ ‬אﻫــــﮍא ﻃﺮﻳﻘــــﺎ אﺧﺘﻴــــﺎر ﻛﻴــــﺎ وﻳــــﺎ‪،‬‬
‫ﺟــﻨﻬﻦ ﻛــﺮي ﺳــﻨﮅ ﮐــﺎن ﭔــﺎﻫﺮ ﺟــﻲ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﮐــﻲ زﻣــﻴﻦ ﺧﺮﻳــﺪ ﻛــﺮڻ ﺟــﻲ ﺳــﻬﻮﻟﻴﺖ ﻣﻬﻴــﺎ‬
‫ﻛﺌﻲ وﻳﺌﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫‪ (10‬אﻛﺜـــﺮ אﻗﺘﺼـــﺎدي ﻣﻌـــﺎﻣﻠﻦ ﺳـــﺎن وאﺳـــﻄﻮ رﮐﻨـــﺪڙ ﮐﺎﺗـــﺎ‪ ،‬ﻣﻐﺮﺑـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ‬
‫ﺑﻨﻴــــﺎد ﺗــــﻲ ﻧــــﻮאن אدאرא ﭠــــﺎﻫﻲ‪ ،‬אﻧﻬــــﻦ ﺟــــﻲ ﺣــــﻮאﻟﻲ ﻛــــﺮي‪ ،‬ﺳــــﻨﺪن وאڳ ﻏﻴــــﺮ ﺳــــﻨﮅي‬
‫ﻋﻤﻠــﺪאرن ﺟــﻲ ﻫــﭣ ۾ ڏﻧــﻲ وﻳﺌــﻲ‪ .‬ﺟــﻦ ﻣــﻨﻈﻢ ﻃﺮﻳﻘــﻲ ﺳــﺎن ﻫــﺮ ﻣﻨﺼــﻮﺑﻲ ۾ ﺳــﻨﮅ ﮐــﻲ‬
‫ﭘــﻮﺋﺘﻲ אﮀﻼﺋــﮡ ﺟــﻲ ﻛﻮﺷــﺶ ﻛﺌــﻲ ﭤــﻲ‪ .‬ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﺗﺮﻗــﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﺻ ـﻮﺑﻲ ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ڏﻳــﻨﻬﻦ‬
‫۾ ﭠﺎﻫﻴـــﻞ אﺳـــﻜﻴﻤﻦ ﮐـــﻲ رد ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻫﻴﭡـــﻴﻦ אدאرن ذرﻳﻌـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﻲ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ‬
‫ﻛﺎﻟﻮﻧﻲ ﺳﻤﺠﻬﻲ אﻧﻬﻲ‪ ‬ﺟﻮ אﺳﺘﺤﺼﺎل ﻛﺮڻ ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫‪P.I.D.C‬‬ ‫‪ .1‬ﭘﻲ‪ .‬آ‪ .‬ڊي‪ .،‬ﺳﻲ‬
‫‪P.I.C.I.C‬‬ ‫‪ .2‬ﭘﻲ‪ .‬آ‪ .‬ﺳﻲ‪ .‬آ‪ .‬ﺳﻲ‬
‫‪ .3‬آر‪ .‬ڊي‪ .‬ﺳﻲ‬
‫‪R.D.C‬‬
‫‪ .4‬وאﭘﮉא‬
‫‪WAPDA‬‬ ‫‪ .5‬אﻳﻦ אﻳﺲ آ‪ ‬ﺳﻲ‬
‫‪N.S.I.C‬‬

‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ ﺣﻘـــﻦ ﺳـــﺎن ﺟﻴﻜـــﺎ ﻫـــﭣ ﭼﺮאﻧـــﺪ ﭤـــﻲ آﻫـــﻲ‪ ،‬אن ﺟـــﻮ ﻛﺠﻬـــﻪ‬
‫אﺣـــﻮאل ﺷـــﺎﮔﺮدن ﻃﺮﻓـــﺎن ﻣﺴـــﭩﺮ ذوאﻟﻔﻘـــﺎر ﻋﻠـــﻲ ﭜﭩـــﻲ ﮐـــﻲ ﭘـــﻴﺶ ﻛﻴـــﻞ ﻋﺮﺿﺪאﺷـــﺖ ۾‬
‫ڏﻳﮑﺎرﻳﺎ‪ ،‬ﺣﻘﻴﻘﺘﻦ ﺟﻲ אﺣﻮאل ﻣﺎن ﭘﮡ ﭘﮅرو ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻮ‪:‬‬
‫)‪” (1‬ﺳــــﻨﮅ ۾ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﺳــــﺮﻣﺎﺋﻴﺪאرن ﺟــــﻲ ﻫــــﺰאر ﮐــــﻦ ﻓــــﺮﻣﻦ ﺳــــﻨﮅي ﻣــــﻼزم‬
‫אﭨــﻲ ۾ ﻟــﻮڻ ﺑﺮאﺑــﺮ ﺑــﻪ ﻧــﻪ رﮐﻴــﺎ وﻳــﺎ آﻫــﻦ‪ .‬אﻫــﮍن ﻣﻼزﻣــﻦ ۾ ﺳــﻨﮅي ﻫــﻚ ﺳــﺆ ﮐــﻦ ﻣــﺲ‬
‫ﻫﻮﻧﺪא‪.‬‬
‫‪ (2‬ﺳــﻨﮅ ۾ אﭨﻜــﻞ ﭼــﺎر ﺳــﺆ ﮐــﻦ ﺧــﺎﻧﮕﻲ ۽ ﺳــﺮﻛﺎري אﻧﮉﺳــﭩﺮﻳﺰ آﻫــﻦ‪ ،‬ﺟــﻦ ۾ ڏﻫــﻦ‬
‫ﻟﮑـــﻦ ﮐـــﺎن ﺑـــﻪ ﻣﭥـــﻲ ﻣـــﺰدور‪ ،‬ﭨﻴﻜﻨﻴﺸـــﻦ ۽ ﭔﻴـــﻮ ﻋﻤﻠـــﻮ ﻛـــﻢ ﻛﻨـــﺪڙ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺟـــﻦ ۾ ﻫـــﻚ‬
‫ﻫـــﺰאر ﮐـــﻦ ﺳـــﻨﮅي ﻣـــﺲ ﻧـــﻮﻛﺮﻳﻦ ۾ آﻫـــﻦ אﺋـــﻴﻦ ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﮅي ﻣـــﺰدوري ۽ ﭔﺌـــﻲ‬

‫‪100‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻋﻤﻠـــﻲ ﻻ‪ ‬ﻣﻠـــﻲ ﻛﻮﻧـــﻪ ﭤـــﺎ ﺳـــﮕﻬﻦ ﭘـــﺮ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ אﻫـــﺎ‬
‫آﻫﻲ ﺗﻪ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﮐﻲ ﺣﺘﻲ אﻻﻣﻜﺎن ﻧﻮﻛﺮﻳﻦ ﮐﺎن ﭘﺮي رﮐﺠﻲ‪.‬‬
‫‪ (3‬ﺳـــﻨﮅ ۾ ﺧـــﺎﻧﮕﻲ ﺑﺌـــﻨﻜﻦ )ﺟـــﻲ ﻫـــﺎڻ ﻗـــﻮﻣﻲ ﻣﻠﻜﻴـــﺖ ۾ ورﺗﻴـــﻮن وﻳـــﻮن آﻫـــﻦ(‬
‫ﺟﻬــــﮍوכ؛ ﺣﺒﻴــــﺐ ﺑﺌﻨــــﻚ‪ ،‬ﻳﻮﻧﺎﺋﻴﭩﻴــــﮉ ﺑﺌﻨــــﻚ‪ ،‬ﻣﺴــــﻠﻢ ﻛﻤﺮﺷــــﻞ ﺑﺌﻨــــﻚ وﻏﻴــــﺮه ﺟــــﻮن‬
‫ﺳــﻮن ﺟــﻲ אﻧــﺪر ﺑﺮאﻧﭽــﻮن آﻫــﻦ‪ .‬ﺟــﻦ ۾ ﻛــﺎرﻛﻨﻦ ﺟــﻮ ﺗﻌــﺪאد ڏﻫــﻦ ﻫــﺰאرن ﮐــﺎن ﺑــﻪ ﻣﭥ ـﻲ‬
‫آﻫــﻲ‪ .‬ﺟــﻦ ۾ ﺳــﻨﮅي ﭔــﻪ אڍאﺋــﻲ ﺳــﻮ ﮐــﻦ ﻣــﺲ آﻫــﻦ‪ .‬ﻫــﺎڻ ﺗــﻪ وﻳﺘــﺮ אﻧﻬــﻦ ﻗــﻮﻣﻲ ﻣﻠﻜﻴــﺖ‬
‫۾ ورﺗـــﻞ ﺑﺌـــﻨﻜﻦ ۾ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ﻧـــﻮﻛﺮي ﻣﻠـــﮡ ﻣﺸـــﻜﻞ ﭤـــﻲ ﭘﻮﻧـــﺪي‪ ،‬ﺟـــﻮ אﺳـــﭩﻴﭧ‬
‫ﺑﺌﻨــــﻚ ۽ ﻧﻴﺸــــﻨﻞ ﺑﺌﻨــــﻚ آف ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ۽ ﻣﺮﻛــــﺰي ﺳــــﺮﻛﺎر ﺟــــﻲ ﻣــــﺎﻟﻲ ﮐــــﺎﺗﻲ ﺗــــﻲ‬
‫ﻣﻬﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﻔﺎد ﺟﻮ ﻗﺒﻀﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻲ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﺟﺎ دﺷﻤﻦ آﻫﻦ‪.‬‬
‫‪ (4‬אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﺳـــﭝﻨﻲ ﺑﺌـــﻨﻜﻦ ﺟـــﻲ ڏﻳﺘـــﻲ ﻟﻴﺘـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ زﻳـــﺎده ﺗـــﺮ وﻫﻨـــﻮאر ﺑـــﻪ ﻏﻴـــﺮ‬
‫ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺳـــﺎن رﻫـــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬אﻫـــﻮ ﺋـــﻲ ﺳـــﺒﺐ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮ ﻏﻴـــﺮ ﺳـــﻨﮅي وאﭘـــﺎر ۽ ﺗﺮﻗـــﻲ ﻛﻨـــﺪא‬
‫وﭸﻦ ﭤﺎ ۽ ﺳﻨﮅي ﭘﻮﺋﺘﻲ ﭘﺌﺠﻲ وﻳﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫‪ (5‬ﻛﺮאﭼـــﻲ‪ ‬۽ ﺣﻴـــﺪرآﺑﺎد ۾ ﻣﺮﻛـــﺰي ﺳـــﺮﻛﺎر אﭨﻜـــﻞ ‪ 50‬ﻛـــﺮوڙ روﭘﻴـــﺎ ﻣﻬـــﺎﺟﺮن‬
‫ﺟـــﻲ آﺑﺎدﻛـــﺎري‪ ‬ﺗـــﻲ ﺧـــﺮچ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﮐـــﻴﻦ ﮔﻬـــﺮ ﭠﻬﺮאﺋـــﻲ ڏﻧـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬אزאﻧﺴـــﻮא‪ ‬ﺑـــﻲ אﻧـــﺪאز‬
‫ﺳـــﺮﻣﺎﻳﻮ ﻗﺮﺿـــﻦ ﻃـــﻮر ﮐـــﻴﻦ ڏﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﮐـــﻴﻦ ﺟـــﺎﻳﻦ ﭠﻬـــﺮאﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺑﻬﺘـــﺮﻳﻦ ﺳـــﻬﻮﻟﻴﺘﻮن ﻣﻬﻴـــﺎ‬
‫ﻛﻴـــﻮن آﻫـــﻦ‪ .‬ﭘـــﺮ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ אﺻـــﻞ رﻫـــﺎﻛﻦ ﺟـــﻲ آﺑﺎدﻛـــﺎري‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺑـــﻪ ﻗـــﺪم ﻧـــﻪ ﮐﻨﻴـــﻮ‬
‫وﻳــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ אﺻــﻞ رﻫــﺎﻛﻦ ﺟــﻮ ﭼﻮﭤــﻮن ﺣﺼــﻮ ﺧﺎﻧــﻪ ﺑــﺪوش‪ ،‬ﻧــﻴﻢ ﺧﺎﻧــﻪ ﺑــﺪوش‪،‬‬
‫ﮀﮍوﮀـــﮍ ﺟﻬـــﻮﭘﮍﻳﻦ ۾ رﻫﻨـــﺪڙ ﻏﻠـــﻴﻆ ﮘـــﻮﭠﻦ ۾ رﻫـــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬ﭘـــﺮ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺳـــﺮﻛﺎر ﺟـــﻲ‬
‫ﻣﻌﺘﺼـــﺐ ۽ ﺑﻐـــﺾ رﮐﻨـــﺪڙ روش ﻛـــﺮي‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﻻ‪ ‬ﻛﺠﻬـــﻪ ﺑـــﻪ ﻧـــﻪ ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪ُ .‬אﻫـــﻲ‬
‫ﻛﺴﻤﭙﺮﺳـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﺣﺎﻟـــﺖ ۾ ﺳـــﭡﻦ ﮔﻬـــﺮن‪ ،‬ﺗﻌﻠـــﻴﻢ‪ ،‬ﻋـــﻼج‪ ،‬ﻣﭡـــﻲ ﭘـــﺎﮢﻲ‪ ،‬رﺳـــﺘﻦ ۽ ﺟﺪﻳـــﺪ‬
‫زﻣﺎﻧﻲ ﺟﻲ ﺳﻬﻮﻟﻴﺘﻦ ﺟﻬﮍوכ ﺑﺠﻠﻲ‪ ،‬ﮔﻴﺲ‪ ،‬ﺳﻴﻨﻴﻤﺎ وﻏﻴﺮه ﮐﺎن ﻣﺤﺮوم آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻛﺮאﭼــــﻲ‪ ‬ﺟــــﻮ ﻟﻴــــﺎري ﻛــــﻮאرﭨﺮ‪ ،‬ﮐــــﮇو‪ ،‬ﻏﺮﻳــــﺐ آﺑــــﺎد‪ ،‬ﭼﻨﻴﺴــــﺮ ﮘــــﻮٺ‪ ،‬ﭜﭩــــﻪ وﻟــــﻴﺞ‪،‬‬
‫آﺳــــﭙﺎس ۾ ﺑــــﺮوﻫﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻜــــﺮאﻧﻴﻦ‪ ،‬ﮔﺒــــﻮﻟﻦ‪ ،‬ﮔــــﮉن‪ ،‬ﺑــــﺮﻓﺘﻦ ﺟــــﺎ ﮘــــﻮٺ ﺳــــﺎﮘﻲ‪ ‬ﻃــــﺮح‬
‫ﭘـــﺮאﮢﻴﻦ ۽ زﺑـــﻮن ﺟﻬـــﻮﭘﮍﻳﻦ ۾ زﻧـــﺪﮔﻲ ﺑﺴـــﺮ ﻛـــﺮي رﻫﻴـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬ﻧـــﻪ رﮘـــﻮ אﻳﺘـــﺮو‪ ،‬ﭘـــﺮ‬
‫وﻗــــﺖ ﺑﻮﻗــــﺖ ڊﻳﻮﻟﭙﻤﻴﻨــــﭧ אﺧﺘﻴــــﺎري‪ ‬وאرא אﻧﻬــــﻦ ﮘــــﻮﭠﻦ ﮐــــﻲ ﻟــــﮇאﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻗــــﺪم ﮐﮣﻨــــﺪא‪،‬‬
‫ﮐــﻴﻦ ﭔــﺎﻫﺮ ڌﻛﻴﻨــﺪא‪ ،‬ﻣﻬــﺎﺟﺮن ﻻ‪ ‬ﻣﻴــﺪאن ﺻــﺎف ﻛﻨــﺪא وﭸــﻦ ﭤــﺎ‪ ،‬ﺗــﻪ ﺟﻴــﺌﻦ ﻛﺮאﭼــﻲ‪ ‬ﮐــﻲ‬
‫آﺳﺎﻧﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﻣﻬﺎﺟﺮ ﻛﺎﻟﻮﻧﻲ ﺑﻨﺎﺋﻲ ﺳﮕﻬﻦ‪.‬‬
‫ﻫـــﻚ ﻃـــﺮف ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﺎ ‪ 30‬ﻟـــﮏ رﻫـــﺎﻛﻮ ﻧـــﻴﻢ ﺧﺎﻧـــﻪ ﺑـــﺪوش زﻧـــﺪي ﮔـــﺬאري رﻫﻴـــﺎ آﻫـــﻦ‪،‬‬
‫ﺗـــﻪ ﭔﺌـــﻲ ﻃـــﺮف ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﻻ‪ ‬ﮐـــﮇي ﺟـــﻲ ﭔـــﺎﻫﺮאن ﻧـــﺎﻇﻢ آﺑـــﺎد‪ ،‬ﻛـــﻮرﻧﮕﻲ‪ ،‬ﻟﻴﺎﻗـــﺖ آﺑـــﺎد‪،‬‬
‫ڊرگ روڊ‪ ،‬ﺳـــﻌﻮد آﺑـــﺎد ۽ ﭔـــﻴﻦ ﻛـــﺎﻟﻮﻧﻴﻦ ﺗـــﻲ ﻛـــﺮوڙ ﻫـــﺎ روﭘﻴـــﺎ ﺧـــﺮچ ﻛﻴـــﺎ وﻳـــﺎ آﻫـــﻦ‪.‬‬
‫ﺗـــﺎزو ﻛـــﻲ‪ .‬ڊي‪ .‬אي ﺟـــﻲ ڊאﺋﺮﻳﻜﭩـــﺮ ﺑﻴـــﺎن ڏﻧـــﻮ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﭜﭩـــﻲ ﺻـــﺎﺣﺐ ﺟـــﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ‬
‫ﺑﻬﺎرﻳﻦ ﺟﻲ رﻫﺎﺋﺶ ﻻ‪ ‬ﮔﻬﺮ ﭠﻬﺮאﺋﮡ وאﺳﻄﻲ אٺ ﻛﺮوڙ روﭘﻴﺎ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﻴﺎ آﻫﻦ‪“.‬‬

‫‪101‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫אن ﮐــــﺎن ﭘــــﻮ‪ ‬ﺷــــﺎﮔﺮدن ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻲ ﻋﺮﺿﺪאﺷــــﺖ ۾ ﭜﭩــــﻲ ﺻــــﺎﺣﺐ ﮐــــﻲ ﻫﻴﭡــــﻴﻦ ﻃــــﺮح‬
‫ﺧﻄﺎب ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪:‬‬
‫”ﺟﻨـــﺎب ﺻـــﺪر! אوﻫـــﺎن ﮐـــﻲ ﺧﺒـــﺮ ﻫﻮﻧـــﺪي ﺗـــﻪ ﻫﺮﻫـــﻚ ﻗـــﻮم ۽ ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻲ אﻓـــﺮאد وٽ‬
‫ﻫﻴﭡﻴــﺎن ﭘــﻨﺞ ورﺛــﺎ‪ ،‬ﺳــﻨﺪن ﻗﻴﻤﺘــﻲ ﻣﻴــﺮאث ﭤــﻴﻦ ﭤــﺎ‪ ،‬ﻫــﻦ ﺟــﻲ ﺣﻔﺎﻇــﺖ ﻫــﻮ ﺳــﻨﺪن ﻓــﺮض‬
‫ﻣﻨﺼﺒﻲ ﺳﻤﺠﻬﻲ ﻛﻨﺪא آﻫﻦ‪:‬‬
‫‪ (1‬ﺳﻴﺎﺳﻲ آزאدي‪.‬‬
‫‪ (2‬אﻗﺘﺼﺎدي ﺳﺮﻣﺎﻳﻮ‪.‬‬
‫‪ (3‬ﻗﻮﻣﻲ ﻛﻠﭽﺮ‪.‬‬
‫‪ (4‬ﺗﺎرﻳﺨﻲ روאﻳﺎت‪.‬‬
‫‪ (5‬زﺑﺎن‪.‬‬
‫אوﻫـــﺎن ﮐـــﻲ ﻣﻌﻠـــﻮم ﻫﻮﻧـــﺪو ﺗـــﻪ ﺟـــﮇﻫﻴﻦ ﻛـــﻲ ﮔﺮوﻫـــﻪ ﻳـــﺎ ﻗﻮﻣـــﻮن‪ ،‬ﭔـــﻴﻦ ﻗـــﻮﻣﻦ ﮐـــﻲ‬
‫ﻓـــﺘﺢ ﻛـــﺮي ﮐـــﻴﻦ ﻏـــﻼم ﺑﻨﺎﺋﻴﻨـــﺪﻳﻮن آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺗـــﻪ אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ ﻧﻴﺴـــﺖ ۽ ﻧـــﺎﺑﻮد ﻛـــﺮڻ ﻻ‪‬‬
‫ﻫﻴﭡﻴﺎن ﺣﺮﺑﺎ אﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪.‬‬
‫‪ (1‬ﺗﺸﺪد ﺟﻲ ذرﻳﻌﻲ ﻫﻨﻦ ﮐﻲ ﺗﺎﺑﻊ رﮐﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪.‬‬
‫‪ (2‬ﻣﺤﻜـــﻮم ﻛـــﺮڻ ﺑﻌـــﺪ אﺻـــﻠﻲ ﺑﺎﺷـــﻨﺪن ﺟـــﻲ אﻗﺘﺼـــﺎدي ورﺛـــﻦ ۽ ﺳـــﺮﻣﺎﺋﻲ ﺗـــﻲ ﻗﺒﻀـــﻮ‬
‫ﻛﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪.‬‬
‫‪ (3‬ﻏﻠـــﻂ ﻧﻈﺮﻳـــﺎ אﻳﺠـــﺎد ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﺨﺖ ﭘﺮوﭘﻴﮕﻨـــﮉא ذرﻳﻌـــﻲ ﻣﺤﻜـــﻮم ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺟـــﺎ ذﻫـــﻦ‬
‫ﻣﺴﺦ ﻛﺮي‪ ،‬ﻏﻼﻣﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬رﺿﺎﻣﻨﺪ ﻛﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪.‬‬
‫‪ (4‬ﻣﻜـــﺎﻧﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ ﭘـــﺎڻ ۾ وﻳﮍﻫـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺧـــﻮد ﻣﻄﻠـــﺐ ۽ ﺑـــﺰدل ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻮ‬
‫אﻳﺠﻨﭧ ﺑﻨﺎﺋﻲ ﻛﻢ وﭠﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪.‬‬
‫‪ (5‬אﺻــﻞ ﺑﺎﺷــﻨﺪن ﺟــﻲ ﻫــﺰאرن ورﻫــﻴﻦ ﺟــﻲ زﺑــﺎن ۽ ﻛﻠﭽــﺮ ﮐــﻲ ﺧــﺘﻢ ﻛــﺮي‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ‬
‫زﺑﺎن ۽ ﻛﻠﭽﺮ ﻣﭥﻦ ﻣﺴﻠﻂ ﻛﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪“.‬‬
‫אﻧﻬــــﻲ‪ ‬ﮐــــﺎن ﭘــــﻮ‪ ‬ﺷــــﺎﮔﺮدن ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻲ ﻋﺮﺿﺪאﺷــــﺖ ۾‪ ،‬ﻣﭥــــﻲ ذﻛــــﺮ ﻛﻴــــﻞ ﮘــــﺎﻟﻬﻴﻦ‬
‫ﺑﺎﺑﺖ ﻫﻴﭡﻴﻦ‪ ‬ﻃﺮح وﺿﺎﺣﺖ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪:‬‬
‫)אﻟـــﻒ‪ -‬ﭘﻬﺮﻳـــﻮن ﻫـــﻲ‪ ‬ﺳـــﻮאل ﻓﻴﺼـــﻞ ﻛﺮﮢـــﻮ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﺪא ﻣﻠـــﻚ ۽ ﺳـــﻨﮅي ﺟـــﺪא‬
‫ﻗﻮم آﻫﻦ ﻳﺎ ﻧﻪ“‬
‫ﻫــﻦ ﺣﻘﻴﻘــﺖ ﮐــﺎن אﻧﻜــﺎر ﻛــﺮي ﻧﭥــﻮ ﺳــﮕﻬﺠﻲ ﺗــﻪ ﺳــﻨﮅ ﻫــﺰאرن ﺳــﺎﻟﻦ ﮐــﺎن ﻫــﻚ ﺟــﺪא‬
‫ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻲ ﺻـــﻮرت ۾ آزאد رﻫـــﻲ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﮐـــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻮ ﺳﻴﺎﺳـــﻲ وﺟـــﻮد‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠـــﺎ‬
‫ﺗــﺎرﻳﺨﻲ روאﻳــﺎت‪ ،‬زﺑــﺎن‪ ،‬ﻛﻠﭽــﺮ ۽ אﻗﺘﺼــﺎدي ﻣﻔــﺎد رﻫﻴــﺎ آﻫــﻦ‪ .‬אﻧﮕﺮﻳــﺰن ﺟــﻲ אﭼــﮡ ﮐــﺎن‬
‫אڳ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﺟـــﺪא آزאد ﺣﻜﻮﻣـــﺖ وﺟـــﻮد ۾ ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﻫﻤﻴﺸـــﮧ ﺳـــﻨﺪس آزאدي ﻗـــﺎﺋﻢ‬
‫رﮐﮡ ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺷﺎن ﭘﺌﻲ رﻫﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻳﻮﻧـــﺎﻧﻴﻦ ﺟـــﻲ ﻗﺒﻀـــﻲ ﮐـــﺎن ﭘـــﻮ‪ ‬وري אن ﺗـــﻲ ﻣﻜـــﺎﻧﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻛﺌـــﻲ‪ .‬אن‬
‫ﮐـــﺎن ﭘـــﻮ‪ ‬وري ﮐـــﻴﻦ ﻋـــﺮب ﺳـــﺎﻣﺮאج ﻣﺤﻜـــﻮم ﻛﻴـــﻮ‪ .‬ﺟـــﻦ ﮐـــﺎن ﺑـــﻪ ﻫـــﻨﻦ وري آزאدي‬

‫‪102‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺣﺎﺻـــﻞ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻮن ﻣﻜـــﺎﻧﻲ ﺣﻜﻮﻣﺘـــﻮن ﺑﺮﭘـــﺎ ﻛﻴـــﻮن‪ .‬אن ﮐـــﺎن ﭘـــﻮ‪ ‬ﺑـــﻪ ﻛﻴﺘـــﺮﻳﻦ‬
‫ﭔـــﺎﻫﺮﻳﻦ ﺟﻨﮕﺠـــﻮ ﻗـــﻮﻣﻦ ﻣـــﭥﺲ ﺣﻤـــﻼ ﻛﻴـــﺎ ۽ ﻗﺒﻀـــﺎ ﻛﻴـــﺎ‪ ،‬ﺟـــﻮ ﻫـــﻨﻦ وري ﭘﻨﻬﻨﺠﻴـــﻮن‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺘﻮن‪ ،‬ﺳﻮﻣﺮن‪ ،‬ﺳﻤﻦ‪ ،‬ﻛﻠﻬﻮڙن ۽ ڌאرﻳﻦ ﺟﻲ ﻫﭣ ﻫﻴﭟ ﻗﺎﺋﻢ ﻛﻴﻮن‪.‬‬
‫آﺧـــﺮ ۾ אﻧﮕﺮﻳـــﺰن אن ﮐـــﻲ ﻓـــﺘﺢ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن אﻧـــﮉﻳﻦ אﻳﻤﭙـــﺎﺋﺮ ۾ ﺷـــﺎﻣﻞ ﻛـــﺮي‪ ،‬אن‬
‫ﮐـــﻲ ﺑﻤﺒﺌـــﻲ ﻋﻼﺋﻘـــﻲ ﻣـــﺎن ﻣﻠﺤـــﻖ ﻛـــﺮي ﮀـــﮇﻳﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻨﻜـــﺮي אن ﺟـــﻲ ﺗﺮﻗـــﻲ ۽ ﺗﻌﻤﻴـــﺮ ۾‬
‫رﻧـــﮉכ ﭘﺌﺠـــﻲ وﻳﺌـــﻲ‪ .‬ﮔﻬﮣـــﻲ ﺟﺪوﺟﻬـــﺪ ﺑﻌـــﺪ ‪ 20‬ﺳـــﺎﻟﻦ ﺟـــﻲ ﻛﻮﺷـــﺶ ﺳـــﺎن ‪1936‬ع ۾‬
‫ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﻲ ﺑﻤﺒﺌـــﻲ ﻋﻼﺋﻘـــﻲ ﮐـــﺎن ﻋﻠﺤـــﺪه ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺟـــﺪא ﺻـــﻮﺑﻲ ﺟـــﻲ ﺻـــﻮرت ڏﻧـــﻲ وﻳﺌـــﻲ‪.‬‬
‫ﺳــــﻨﮅﻳﻦ אﭸــــﺎ ﻣﻮאﺻــــﻼت‪ ،‬ﺗﻌﻠــــﻴﻢ‪ ،‬ﺻــــﺤﺖ ۽ زرﻋــــﻲ ﺳــــﮅאرن وﻏﻴــــﺮه ﻻ‪ ‬ﻛﺠﻬــــﻪ ﻗــــﺪم‬
‫ﻣــﺲ ﮐﻨﻴــﺎ ﻫﺌــﺎ‪ ،‬ﺗــﻪ ﻫﻨﺪوﺳــﺘﺎن ﺟــﻲ آﺋﻴﻨــﻲ ﺳــﮅאرن ﺟــﻲ ﭼﻜــﺮ ۾ ﺳــﻨﮅ ﮐــﻲ ﻣــﺬﻫﺐ ﺟــﻲ‬
‫ﻧﺎﻟﻲ ۾ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻮ ﺣﺼﻮ ﺑﻨﺎﻳﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ آل אﻧـــﮉﻳﺎ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻟﻴـــﮓ ﺟـــﻲ ﻻﻫـــﻮر وאري ﭠﻬـــﺮא‪ ‬۽ ﺳـــﻨﮅ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ‬
‫ﭘــﺎس ﻛﻴــﻞ ﭠﻬــﺮא‪ ‬ﺟــﻲ آڌאر ﺗــﻲ آﺳــﺮو ﻫــﻮ ﺗــﻪ אن ﮐــﻲ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻲ دאﺋــﺮي אﻧــﺪر آزאد‬
‫۽ ﺧﻮدﻣﺨﺘﻴﺎر رﻳﺎﺳﺖ ﺑﻨﺎﻳﻮ وﻳﻨﺪو‪ .‬ﻟﻴﻜﻦ אﺋﻴﻦ ﻧﻪ ﭤﻴﻮ‪.‬‬
‫‪ (1‬ﻫﺰאرﻫـــﺎ ﺳـــﺎﻟﻦ ﺟـــﻲ ﺟـــﺪא ﻣﻠـــﻚ ﮐـــﻲ ﻫـــﻚ אﻫـــﮍي ﻧﻈـــﺎم ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ۽ ﻣـــﺬﻫﺐ ۽‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ڌوﻛـــﻲ ﻫﻴـــﭟ ﻣﺤﻜـــﻮم ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ۾ ﻫـــﻮ دאﺋﻤـــﻲ אﻗﻠﻴـــﺖ‬
‫۾ رﻫـــــﻲ‪ ،‬ﭔﺌـــــﻲ אﻛﺜﺮﻳـــــﺖ وאري ﺻـــــﻮﺑﻲ ﺟـــــﻲ ﻣﻔـــــﺎد ﻻ‪ ‬ﻛﺘـــــﺐ אﭼـــــﻲ رﻫﻴـــــﻮ آﻫـــــﻲ‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ وﺣـــﺪت‪ ،‬ﺳـــﺎﻟﻤﻴﺖ ۽ ﻳﻜﺠﻬﺘـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ڌوﻛـــﻲ ﻫﻴـــﭟ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ رﻫـــﺎﻛﻦ‬
‫ﮐﻲ ﻣﻬﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ אﻛﺜﺮﻳﺖ ﺟﻲ ﻓﻴﺼﻠﻦ ﺳﺎن ﭔﮅو وﻳﻮ‪.‬‬
‫‪ (2‬ﻣﻐﺮﺑــــﻲ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ۾ ﺳــــﻨﮅ ﻣــــﺎن وﺻــــﻮل ﭤﻴﻨــــﺪڙ ﺟﻤﻠــــﻲ ﭘﻴــــﺪאﺋﺶ ﻛﺴــــﭩﻤﺲ‪،‬‬
‫אﻧﻜـــﻢ ﭨـــﻴﻜﺲ‪ ،‬אﻳﻜﺴـــﺎﺋﻴﺰ ڊﻳـــﻮﭨﻲ‪ ،‬ﺳـــﻠﻴﺲ ﭨـــﻴﻜﺲ وﻏﻴـــﺮه ﻣـــﺎن אﭨﻜـــﻞ ‪ 35‬ﻛـــﺮوڙ‬
‫روﻳﭙﺎ ﭤﺌﻲ ﭤﻲ‪ ،‬ﺳﺎ ﭔﻴﻦ ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ۽ ﻣﻔﺎد ﻻ‪ ‬ﺧﺮچ ﻛﺌﻲ وﭸﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫‪ (3‬ﺳــــﻨﺪن ﺟﺪאﮔﺎﻧــــﻪ ﻗــــﻮم ﺟــــﻮ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﻣﺴــــﺘﻘﻞ ﻣﻔــــﺎد ﺧــــﺎﻃﺮ ﺧﻮدﺳــــﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﻧﻈﺮﺋﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ آڙ ۾ אﻧﻜﺎر ﻛﻴﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫‪ (4‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻳﻜﺠﻬﺘـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻫـــﺰאرن ورﻫـــﻴﻦ ﺟـــﻲ وﺳـــﻴﻊ‬
‫زﺑــﺎن ﺗــﻲ ‪ 300‬ورﻫــﻴﻦ ﺟــﻲ ﻧﻮزאﺋﻴــﺪه ﻏﻴــﺮ ﻣﻠﻜــﻲ אردو زﺑــﺎن ﮐــﻲ ﻣﺴــﻠﻂ ﻛــﺮي‪ ،‬ﺳــﻨﮅ‬
‫ﺟـــﻲ زﺑـــﺎن ﻛﻠﭽـــﺮ ﮐـــﻲ ﻧﻘﺼـــﺎن رﺳـــﺎﻳﻮ وﭸـــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬ﺳـــﻨﮅي אدب ﻓـــﻮכ ﻟـــﻮر ۽ ﺗـــﺎرﻳﺦ‬
‫ﺟـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﺮﻛﺎري אدאرא ﺟﻬـــﮍوכ رﻳـــﮉﺋﻲ‪ ،‬ﭨﻴﻠﻴـــﻮﻳﺰن‪ ،‬ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳـــﭩﻲ‪ ،‬ﺳـــﺌﻨﻴﻤﺎ ۽ ﻛﻠﭽـــﺮل‬
‫אدאرن ذرﻳﻌـــﻲ ﮔﻬﭩﺘـــﺎﺋﻲ ﻛﺌـــﻲ وﭸـــﻲ ﭤـــﻲ‪ ،‬۽ אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ رﻳﭩـــﻲ‪ ،‬ڌאرﺋـــﻴﻦ ﻛﻠﭽـــﺮ ﺟـــﻲ‬
‫ﺑﺮﺗﺮي‪ ‬ﺟﻲ ڌאכ وﻫﺎري وﭸﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫‪ (5‬ﺳــــﻨﮅ ﻣــــﺎن ﺗــــﺎرﻳﺨﻲ ﺟــــﺎﻳﻦ‪ ،‬ﮘــــﻮﭠﻦ‪ ،‬ﺷــــﻬﺮن‪ ،‬رﺳــــﺘﻦ ﺑﻠﻜــــﻪ אن ﺟــــﻲ ﻛﻴﺘــــﺮﻳﻦ‬
‫ﺟﺎﮔﺮאﻓﻴــﺎﺋﻲ ﻫﻨــﮅن ﺟــﺎ ﻧــﺎﻻ ﻣﭩــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻳــﺎ ﻣﺴــﺦ ﻛــﺮي‪ ،‬ﻧــﻮאن ﻧــﺎﻻ رﮐــﻲ‪ ،‬אن ﺟــﻲ ﺗــﺎرﻳﺨﻲ‪،‬‬
‫ﺗﻬﺬﻳﺒﻲ ۽ ﻗﺪرﺗﻲ وﺟﻮد ﮐﻲ ﻣﭩﺎﺋﮡ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ وﭸﻲ ﭤﻲ‪.‬‬

‫‪103‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫‪ (6‬ﺳــــﻨﮅ ۾ ﻛﺜﻴــــﺮ ﺗﻌــــﺪאد ﺑﻬــــﺎري ﮔﻬﺮאﺋــــﻲ‪ ،‬۽ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﺷــــﻬﺮﻳﻦ ﻣــــﺎن ﻛﺎﻟﻮﻧــــﺎﺋﻴﺰ‬
‫ﻛﺮאﺋــــﻲ‪ ،‬ﻣــــﻨﻈﻢ ﻣﻨﺼــــﻮﺑﻲ ﻣﺎﺗﺤــــﺖ‪ ،‬אن ﺟــــﻲ אﺻــــﻞ رﻫــــﺎﻛﻦ ﮐــــﻲ אﻗﻠﻴــــﺖ ﺑﻨــــﺎﺋﮡ ﺟــــﻲ‬
‫ﺳﺎزش ﺳﭩﺠﻲ رﻫﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ (7‬ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﻲ ﭨﻜـــﺮא ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻫـــﻚ ﺣﺼـــﻲ ﮐـــﻲ ﻣﻬﺎﺟﺮﺳـــﺘﺎن ﺑﻨـــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻣﻨﺼـــﻮﺑﺎ ﻫﻠـــﻲ‬
‫رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫‪ (8‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ﻣﻠﻴـــﻞ ﻧـــﻮﻛﺮﻳﻦ ﺟـــﺎ ﻫﻴﭡﻴـــﺎن אﻧـــﮓ אﮐـــﺮ ﺛﺎﺑـــﺖ ﻛﻨـــﺪא‪،‬‬
‫ﺗﻪ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﺟﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾ رﻫﮡ ﻛﺮي‪ ،‬ﻛﻬﮍي ﻧﻪ زﺑﻮن ﺣﺎﻟﺖ ﭤﻲ آﻫﻲ‪:‬‬
‫)אﻟــــﻒ( ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﻣﺮﻛــــﺰي ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﺟــــﻲ ﺳــــﺮﻛﺎري ﻧــــﻮﻛﺮﻳﻦ ۾ ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﮐــــﻲ‬
‫ﭘﻨﺠﻦ ﻫﺰאرن ﭘﻮﻳﺎن ﻫﻚ ﻧﻮﻛﺮي ﻣﺲ ﻣﻠﻴﻞ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)ب( ﺻـــﻮﺑﻲ ﺳـــﻨﮅ אﻧـــﺪر ﺟﻤﻠـــﻲ ﻧـــﻮﻛﺮﻳﻦ ۾ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ‪ 40‬ﺳـــﻜﻴﮍو ﻧﻮﻛﺮﻳـــﻮن‬
‫ﻣﺲ ﻣﻠﻴﻞ آﻫﻦ‪.‬‬
‫)ت( ﻗﻴــــﺎم ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺑﻌــــﺪ ﻣــــﻨﻈﻢ ﺳــــﺎزش ذرﻳﻌــــﻲ‪ ،‬ﻣﺴــــﻠﻢ אﻗﻠﻴــــﺖ وאرن ﻣﺴــــﻠﻢ‬
‫ﻛـــﺎﻣﻮرن ﮐـــﻲ ﺗﺮﻛﻴـــﺐ ڏﻳﺌـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن آﮢـــﻲ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ ﻣﮑﻴـــﻪ ﻋﻬـــﺪن ﺗـــﻲ ﻣﺴـــﻠﻂ‬
‫ﻛـــﺮي‪ ،‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ذرﻳﻌـــﻲ אﻫـــﮍي ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ ﻫﻼﺋـــﻲ وﻳﺌـــﻲ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺟـــﻮ ﻧﺘﻴﺠـــﻮ ﻫﻴﭡـــﻴﻦ‪‬‬
‫ﻃﺮح ﻧﻜﺘﻮ آﻫﻲ‪:‬‬
‫)‪ (i‬ﻣﺮﻛــــﺰي ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﺟــــﻲ ﺳــــﻴﻜﺮﻳﭩﺮﻳﭧ ۾ ﭘــــﻨﺠﻦ ﻫــــﺰאرن ﭘﻮﻳــــﺎن ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﮐــــﻲ‬
‫ﻣﺲ ﻫﻚ ﺟﺎ‪ ‬ﻣﻠﻴﻞ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪ (ii‬ﺑﭽـــﺎ‪ ‬ﮐـــﺎﺗﻲ ۾ ڏﻫـــﻦ ﻫـــﺰאرن ﭘﻮﻳـــﺎن ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ﻫـــﻚ ﻧـــﻮﻛﺮي ﻣـــﺲ ﺣﺼـــﻲ ۾‬
‫آﻳﻞ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪ (iii‬ﭘﺮڏﻳﻬـــﻲ ﻣﻌـــﺎﻣﻼت ﺟـــﻲ ﮐـــﺎﺗﻲ ﻣـــﺎن ﺗﻘـــﺮﻳﺒﻦ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ﻣﺤـــﺮوم رﮐﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‬
‫آﻫــﻲ‪ ،‬ﺳــﻮא‪ ‬ﭤـــﻮرن ﺳــﻔﻴﺮن ﺟـــﻲ‪ .‬ﻫــﻦ ﮐـــﺎﺗﻲ ﺟــﻲ ﻋﻤﻠــﻲ ﻣـــﺎن ﭼــﺌﻦ ﻫـــﺰאرن ﭘﻮﻳــﺎن ﻫـــﻚ‬
‫ﺳﻨﮅي‪ ‬ﮐﻲ ﻧﻮﻛﺮي ﻣﺲ ﻣﻠﻴﻞ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪ (iv‬ﻣﺎﻟﻲ ﮐﺎﺗﻲ ۾ ﺳﻨﮅي אﭨﻲ ۾ ﻟﻮڻ ﺑﺮאﺑﺮ آﻫﻦ‪.‬‬
‫)‪ (9‬ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ אﻗﺘﺼـــﺎدﻳﺎت ﺗـــﻲ ﻗـــﺎﺑﺾ ﭤـــﻴﮡ ﻻ‪ ‬ﻫﻴﭡﻴـــﺎن‬
‫ﻗﺪم ﮐﻨﻴﺎ آﻫﻦ‪:‬‬
‫)אﻟـــﻒ( ون ﻳﻮﻧـــﭧ ﭠـــﺎﻫﻲ‪ ،‬ﻣﺎرﺷـــﻞ ﻻ ﻟﮙـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﭘـــﻮرא ﭘﻨـــﺪرﻫﻦ ﺳـــﺎل ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﺟﻤﻠـــﻲ‬
‫אﻗﺘﺼـــﺎدي ۽ ﻣـــﺎﻟﻲ وﺳـــﻴﻠﻦ ﮐـــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﻣﻘﺼـــﺪن ﻻ‪ ‬אﺳـــﺘﻌﻤﺎل ﻛﻨـــﺪא رﻫﻴـــﺎ‬
‫آﻫﻦ‪.‬‬
‫)ب( ﭨـــﻦ وڏﻳـــﻦ ﻧـــﺪﻳﻦ ﺟـــﻮ ﭘـــﺎﮢﻲ ﭜـــﺎرت ﮐـــﻲ ڏﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﻫـــﻚ ﻫـــﺰאر ﻛـــﺮوڙ روﭘـــﻴﻦ ﺟـــﻲ‬
‫ﺧـــﺮچ ﺳـــﺎن ﻧـــﻮאن ﺑﻴـــﺮאج‪ ،‬ﺗـــﺮﺑﻴﻼ ۽ ﻣـــﻨﮕﻼڊﻳﻢ ﭔـــﮅאﺋﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﻲ ﺑﺠﻠـــﻲ‪ ‬۽ ﭘـــﺎﮢﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ‬
‫ﻓﺎﺋﺪي ﮐﺎن ﻣﺤﺮوم ﻛﻴﺎﺋﻮن‪.‬‬

‫‪104‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫)ت( ﻣﻐﺮﺑـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺻـــﻨﻌﺘﻲ ۽ ﺗﺮﻗﻴـــﺎﺗﻲ ﻛﺎرﭘﻮرﻳﺸـــﻦ ﺗـــﻲ ﺧـــﺮچ ﻛﻴـــﻞ ﭔـــﻪ ﺳـــﻮ‬
‫ﻛـــﺮوڙ روﭘـــﻴﻦ ﻣـــﺎن ﺳـــﻨﮅﺟﻲ ﺗﺮﻗﻴـــﺎﺗﻲ אﺳـــﻜﻴﻤﻦ ﺗـــﻲ ﺻـــﺮف ڏﻫـــﻪ ﻛـــﺮوڙ روﭘﻴـــﺎ ﺧـــﺮچ‬
‫ﻛﻴﺎﺋﻮن‪.‬‬
‫)ث( ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﺗﻌﻠﻴﻤـــﻲ אدאرن ۾ ﻏﻴـــﺮ ﺳـــﻨﮅي אﺳـــﺘﺎدن ﺟـــﻲ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ رﮐـــﻲ وﺋـــﻲ‬
‫آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻦ אﻣﺘﺤﺎﻧﻦ ۽ ﭘﮍﻫﺎﺋﮡ ۾ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﻧﻘﺼﺎن ﭘﻬﭽﺎﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)ج( ﻛﺮאﭼـــــﻲ ۽ ﭔـــــﻴﻦ وڏن ﺷـــــﻬﺮن ﺟـــــﻲ ﻣﻴﻮﻧﺴـــــﭙﺎﻟﭩﻴﻦ ۾ ﻋﻤﻠـــــﻲ ﺟـــــﻲ אﻛﺜﺮﻳـــــﺖ‬
‫ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﺟـــﻲ ﺣـــﻮאﻟﻲ ﻛﺌـــﻲ وﺋـــﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺟـــﻦ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﻻ‪ ‬ﺷـــﻬﺮن ۾ آﺑـــﺎد ﭤـــﻴﮡ ﺗﻘـــﺮﻳﺒﻦ‬
‫ﻧﺎﻣﻤﻜﻦ ﺑﻨﺎﺋﻲ ﮀﮇﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)ح( ﻛﺮאﭼــــﻲ ﻣﻴﻮﻧﺴــــﭙﺎﻟﭩﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ ﺳــــﻴﻨﭩﺮ ۽ ﺟــــﻮﻧﻴﺌﺮ ﻛــــﻼس آﻓﻴﺴــــﺮن ۾ ‪ 13‬ﻏﻴــــﺮ‬
‫ﺳـــﻨﮅي ۽ ﭔـــﻪ ﺳـــﻨﮅي آﻫـــﻦ‪ .‬ﺳـــﺎﮘﻲ ﺣﺎﻟـــﺖ ﺣﻴـــﺪرآﺑﺎد‪ ،‬ﺳـــﮑﺮ‪ ،‬وﻏﻴـــﺮه ﻣﻴﻮﻧﺴـــﭙﺎﻟﭩﻴﻦ ﺟـــﻲ‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ﻛﻼرﻳﻜﻞ ۽ ﻣﻴﻨﻴﻞ אﺳﭩﺎف ۾ ﺳﻨﮅي ﭘﻨﺞ ﺳﻴﻜﮍو ﻣﺲ آﻫﻦ‪.‬‬
‫)‪ (10‬ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ون ﻳﻮﻧـــﭧ ﮐـــﺎن ﺟـــﺪא ﭤـــﻴﮡ ﺑﻌـــﺪ ﺳـــﺮﻛﺎري ﻣﻼزﻣـــﻦ ۾ ﺳـــﻨﮅي‬
‫ﻋﻤﻠﻲ ﺟﻲ ﺣﺎﻟﺖ ﻫﻴﭡﻴﻦ‪ ‬رﻳﺖ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪ (i‬ﺳــــﻨﮅ ﺳــــﻴﻜﺮﻳﭩﺮﻳﭧ ﺟــــﻲ ﻛــــﻼس ون ۽ ﭨــــﻮ ﺟــــﻲ ﺟﻤﻠــــﻲ ‪ 66‬آﻓﻴﺴــــﺮن ﻣــــﺎن ‪19‬‬
‫ﺳﻨﮅي آﻫﻦ‪.‬‬
‫)‪ (ii‬אﺳـــﭩﻴﭧ ﺑﺌﻨـــﻚ ﺟـــﻲ ﻛـــﻼس ون ۽ ﭨـــﻮ ﺟـــﻲ ﺟﻤﻠـــﻲ ‪ 959‬آﻓﻴﺴـــﺮن ﻣـــﺎن ‪ 3‬ﺳـــﻨﮅي‬
‫آﻫﻦ‪ ،‬۽ אن ﺟﻲ ﻫﻴﭡﻴﻦ ﻋﻤﻠﻲ ﻣﺎن ﺳﺎڍن ﭨﻦ ﻫﺰאرن ۾ ‪ 20‬ﺳﻨﮅي آﻫﻦ‪.‬‬
‫)‪ (iii‬ﻧﻴﺸـــﻨﻞ ﺑﺌﻨـــﻚ ﺟـــﻲ ﻛـــﻼس ون ۽ ﭨـــﻮ ﺟـــﻲ ﺟﻤﻠـــﻲ ‪ 1200‬ﺳـــﺆ آﻓﻴﺴـــﺮن ﻣـــﺎن ‪5‬‬
‫ﺳﻨﮅي آﻫﻦ‪ ،‬אن ﺟﻲ ﻫﻴﭡﻴﻦ ﻋﻤﻠﻲ ۾ ﺳﺎڍن ﭨﻦ ﻫﺰאرن ﻣﺎن ﭼﺎﻟﻴﻬﻪ ﺳﻨﮅي آﻫﻦ‪.‬‬
‫)‪ (iv‬رﻳﻠﻮي ڊﭘﺎرﭨﻤﻴﻨﭧ ۾ ﻫﻚ ﻫﺰאر ﺗﻲ ﻫﻚ ﺳﻨﮅي آﻫﻲ‪.‬‬
‫=‬ ‫= =‬ ‫)‪ (v‬ﭘﻮﺳﭧ ۽ ﭨﻴﻠﻴﮕﺮאف ۾‬
‫=‬ ‫=‬ ‫)‪ (vi‬ﭨﻴﻠﻴﻔﻮن ۾ = =‬
‫=‬ ‫= =‬ ‫)‪ (vii‬ﭘﻮرٽ ﭨﺮﺳﭧ ۾‬
‫=‬ ‫)‪ (viii‬ﻛﺴﭩﻤﺲ ﮐﺎﺗﻲ ۾ = =‬
‫=‬ ‫= =‬ ‫)‪ (ix‬رﻳﮉﻳﻮ ۽ ﭨﻴﻠﻴﻮﻳﺰن ۾‬
‫=‬ ‫)‪ (x‬ﭘﻲ آ‪ ‬ڊي ﺳﻲ ۾ = =‬
‫)‪ (xi‬ﺳﺮﻛﺎري ﻛﺎرﺧﺎﻧﻦ ۾ ﻫﻚ ﻫﺰאر ﺗﻲ ﻫﻚ ﺳﻨﮅي آﻫﻲ‪.‬‬
‫=‬ ‫= =‬ ‫)‪ (xii‬ﺗﻌﻠﻴﻢ ﮐﺎﺗﻲ ۾‬
‫)‪ (11‬אﻫـــﻮ ﺳـــﭛ אن ﻛـــﺮي ﭤﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﻋﻤﻠـــﺪאرن ﻫﻴﭡﻴـــﺎن ﺣﺮﺑـــﺎ אﺳـــﺘﻌﻤﺎل‬
‫ﻛﺮي‪ ،‬ﻧﻮﻛﺮﻳﻦ ﺟﻲ ﭜﺮﺗﻲ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)אﻟـــﻒ( ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ ﺟﺪאﮔﺎﻧـــﻪ ﻛﻮﭨـــﺎ ﮐـــﻲ ﺧـــﺘﻢ ﻛـــﺮي‪ ،‬آل ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ‬
‫ﮐﻠﻴــــﻞ ﻣﻘــــﺎﺑﻠﻲ ۾ ﻧﻮﻛﺮﻳــــﻮن ڏﻧﻴــــﻮن‪ ،‬ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﻻ‪ ‬ﻛﻮﭨــــﺎ ﻣﻘــــﺮر ﻛــــﺮڻ ﺟــــﻲ ﮔﻬــــﺮ‬

‫‪105‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻛﻨـــﺪڙن ﮐـــﻲ ﻋﻼﻗـــﺎﺋﻲ ﺗﻌﺼـــﺐ رﮐﻨـــﺪڙ‪ ،‬ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﺎ ﻣﺨـــﺎﻟﻒ‪ ،‬אﺳـــﻼم دﺷـــﻤﻦ‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺳﮇي‪ ،‬ﻣﺎٺ ﻛﺮאﺋﻲ وﭸﻲ ﭤﻲ ﻳﺎ ﺳﺰאﺋﻮن ڏﻧﻴﻮن وﭸﻦ ﭤﻴﻮن‪.‬‬
‫)ب( אردو‪ ‬ﮐـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻲ زﺑـــﺎن ﺗﺴـــﻠﻴﻢ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ﻏﻴـــﺮ ﻣﺴـــﺎوي ﺣﻴﺜﻴـــﺖ ۾‬
‫رﮐﻴـــﻮ وﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬אن ﻻ‪ ‬ﭘﻬﺮﻳـــﺎﺋﻴﻦ ﻛﺮאﭼـــﻲ ﺷـــﻬﺮ ﺟـــﻲ ﺗﻌﻠﻴﻤـــﻲ ۽ אﻧﺘﻈـــﺎم دﻧﻴـــﺎ ﻣـــﺎن‬
‫ﺳﻨﮅﻳﻦ ﮐﻲ ﺑﻴﺪﺧﻞ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫)ت( ﻛﺮאﭼـــﻲ ﺷـــﻬﺮ ﺟـــﻲ ﮔﻬﭩـــﻴﻦ ۽ رﺳـــﺘﻦ ﺗـــﺎن אﮘﻮﮢـــﺎ ﻧـــﺎﻻ ﻣﭩـــﺎﺋﻲ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﺗـــﻲ ﻧـــﻮאن‬
‫ﻏﻴــﺮ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺟــﺎ ﻧــﺎﻻ رﮐﻴــﺎ وﻳــﺎ آﻫــﻦ‪ .‬ﻧــﻮن ﺗﻌﻤﻴــﺮ ﭤﻴــﻞ رﺳــﺘﻦ‪ ،‬ﮔﻬﭩــﻴﻦ ۽ ﺟــﺎﻳﻦ ﺗــﻲ ﺑــﻪ‬
‫ﺳـــﻨﮅي ﻧـــﺎﻟﻮ אﺗﻔـــﺎق אن رﮐﻴـــﻮ وﭸـــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬ﻧـــﻮﭨﻦ‪ ،‬آﻓﻴﺴـــﻦ‪ ،‬ﺑـــﻮرڊن‪ ،‬ﭨﻜﻴـــﭩﻦ ۽ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ‬
‫رﺳﺘﻦ ﺟﻲ ﭘﭥﺮن وﻏﻴﺮه ﺗﻲ אردو‪ ‬۾ ﻧﺎﻻ ﻟﮙﺎﻳﺎ وﻳﺎ ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫)ث( ﺷـــﻬﺮن ۾ ﺳـــﻨﮅي‪ ‬۾ ﺗﻘﺮﻳـــﺮ ﻛـــﺮڻ ﺗـــﻲ ﻏﻨـــﮉن ﮐـــﻲ ﭼـــﻮري ﺗـــﻮﻛﺰﻧﻲ ﻛﺮאﺋـــﻲ‬
‫وﭸﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫)ج( ﻣــﻮﭨﺮن ﺗــﻲ زوري‪ ‬אردو‪ ‬۾ ﻧــﺎﻻ ﻟﮑﺎﻳــﺎ وﭸــﻦ ﭤــﺎ‪ ،‬ﻧــﻪ ﺗــﻪ אﻧﻬــﻦ ﺟــﺎ ﺷﻴﺸــﺎ ﭜﮙــﺎ وﻳــﺎ‬
‫ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﻫـــﺮ ﻓـــﺎﺗﺢ ﻗـــﻮم ﺟـــﮇﻫﻦ ﻣﺤﻜـــﻮم ﻗـــﻮم ﺗـــﻲ ﺳـــﻨﺪن ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ زﺑـــﺎن ۽ ﻛﻠﭽـــﺮ‬
‫ﻣﮍﻫﻴﻨﺪي آﻫﻲ‪ ،‬ﺗﻪ אﻫﻮ ذﻫﻨﻲ ﺳﺎﻣﺮאج ﺳﮇﺑﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪ (12‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻗﻴـــﺎم ﮐـــﺎن ﭘـــﻮ‪ ‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ אﻣﻴـــﺪ ﻫﺌـــﻲ ﺗـــﻪ ﭔـــﺎﻫﺮאن ﻟـــﮇي آﻳـــﻞ‬
‫ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺟــﻲ ﻗــﻮﻣﻲ وﺟــﻮد ۾ ﺳــﻤﺎﺋﺠﻲ‪ ،‬ﺳــﻨﮅي ﻗــﻮم ﺟــﺎ ﻓــﺮد ﺑﻨﺠــﻲ‪ ،‬ﻫــﻚ ﭤــﻲ‪،‬‬
‫אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﺳـــﺎن ﻫـــﻮ ﺳـــﻨﮅي زﺑـــﺎن‪ ،‬ﺳـــﻨﮅي ﻛﻠﭽـــﺮ ۽ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﺎ ﻣﻔـــﺎد אﭘﻨـــﺎﺋﻲ وﻳﻨـــﺪא‪.‬‬
‫ﻟــﻴﻜﻦ ﺗﺠﺮﺑــﻲ ﻣــﺎن ﭘﺘــﻮ ﭘﻴــﻮ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﻣــﻨﻈﻢ ﻃﺮﻳﻘــﻲ ﺳــﺎن ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺟــﻲ ﺟﺪאﮔﺎﻧــﻪ‬
‫ﻗــــﻮﻣﻲ وﺟــــﻮد ﮐــــﺎن אﻧﻜــــﺎر ﻛــــﺮي‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻲ زﺑــــﺎن ۽ ﻛﻠﭽــــﺮ ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﻣﭥــــﺎن ﻣﮍﻫــــﻲ‬
‫ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ ﻫﺰאرﻫـــﺎ ورﻫـــﻴﻦ ﺟـــﻲ زﺑـــﺎن‪ ،‬ﻛﻠﭽـــﺮ ۽ ﻗـــﻮﻣﻲ وﺟـــﻮد ﮐـــﻲ ﺧـــﺘﻢ ﻛـــﺮڻ‬
‫ﮔﻬﺮن ﭤﺎ‬
‫)‪ (13‬ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﮐــﻲ אﻣﻴــﺪ ﻫﺌــﻲ ﺗــﻪ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻲ ﻗﻴــﺎم ﺑﻌــﺪ ﭔــﺎﻫﺮאن آﻳــﻞ ﻣﻬــﺎﺟﺮن ﺟــﻲ‬
‫ﻧﺎﻣﻨﺎﺳــﺐ روش ﻛــﺮي‪ ،‬ﭼــﻲ؛ ﺳــﻨﮅي ﻫﻨـــﺪو ﻫﺘــﺎن ﺳــﻨﮅ ﻣــﺎن ﻟـــﮇي ﭜــﺎرت وﻳــﻞ ﻫﺌــﺎ‪ ،‬ﺳـــﻲ‬
‫ﺣــﺎﻟﺘﻦ درﺳــﺖ ﭤــﻴﮡ ﺑﻌــﺪ ﻣﻮﭨــﺎﺋﻲ ﺳــﻨﮅ ۾ آﮢﺒــﺎ‪ .‬ﺟــﻮ אﻧﻬــﻦ ۾ ﺑﻬﺘــﺮﻳﻦ אﻧﺠﻨﻴﺌــﺮ‪ ،‬ڊאﻛﭩــﺮ‪،‬‬
‫ﭘﺮوﻓﻴﺴـــﺮ‪ ،‬ﻣﺼـــﻨﻒ‪ ،‬אدﻳـــﺐ‪ ،‬ﺳﺎﺋﻨﺴـــﺪאن ۽ ﺷـــﺎﻫﻪ ۽ ﺳـــﭽﻞ ﺟـــﺎ ﭴـــﺎﮢﻮ وﻏﻴـــﺮه ﺷـــﺎﻣﻞ ﻫﺌـــﺎ‪،‬‬
‫ﺟـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﺗﻌﻤﻴـــﺮ‪ ،‬ﺗﺮﻗـــﻲ‪ ،‬אدب ۽ زﺑـــﺎن ﮐـــﻲ ﻓـــﺮوغ ڏﻳﺌـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻦ ﻫـــﺎ‪ .‬ﭘـــﺮ ﻫـــﻨﻦ ﻧـــﻮ‬
‫آﻳــــﻞ ﻣــــﺎﮢﻬﻦ ﻣﻠــــﻚ ۾ ﺳــــﻨﺪن ﺧــــﻼف ﻧﻔــــﺮت ﭘﮑﻴــــﮍي‪ ،‬ﺑــــﺎﻗﻲ رﻫﻴــــﻞ ﻫﻨــــﺪن ﮐــــﻲ ﻓﺴــــﺎد‬
‫ﻛﺮאﺋـــﻲ ﻟـــﮇאﺋﮡ ﺟـــﻲ ﻛﻮﺷـــﺶ ﻛﺌـــﻲ‪ .‬אزאﻧﺴـــﻮא‪ ‬ﭜـــﺎرت ﺳـــﺎن ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﺎ ﻧﺎﺗـــﺎ ﺧـــﺮאب‬
‫ﻛﺮي‪ ،‬ﺑﺎﻫﻤﻲ ﺗﻌﻠﻘﺎت ﺟﻮ دروאزو ﺑﻨﺪ ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺟـــﻦ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺳـــﻨﺪن אﻫـــﮍي ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔـــﺖ ﭤـــﻲ ﻛﺌـــﻲ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ‬
‫ﮐـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﺎ دﺷـــﻤﻦ‪ ،‬אﺳـــﻼم ﺟـــﺎ ﻣﺨـــﺎﻟﻒ ۽ אﻧﺘﺸـــﺎر ﭘﺴـــﻨﺪ ﺳـــﮇي ﺳـــﺰאﺋﻮن ڏﻧﻴـــﻮن‬
‫ﭤﻲ‪.‬‬

‫‪106‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫)‪ (14‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ אﻣﻴـــﺪ ﻫﺌـــﻲ ﺗـــﻪ آزאدي‪ ‬ﺟـــﻲ ﺣﺼـــﻮل ﺑﻌـــﺪ ﻣﺸـــﺮق ۽ ﻣﻐـــﺮب ﺟـــﻲ‬
‫ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﺗﻬـــﺬﻳﺒﻦ‪ ،‬ﻋﻤﻠـــﻦ‪ ،‬ﻣـــﺬﻫﺒﻦ ۽ ﻓﻠﺴـــﻔﻦ ﺟـــﻮ אﻣﺘـــﺰאج ﻛـــﺮي‪ ،‬دﻧﻴـــﺎ ﺟـــﻲ ﺳـــﺎﻣﻬﻮن‬
‫ﻫـــﻮ אﺗﺤـــﺎد ۽ אﻣـــﻦ ﻻ‪ ‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻗـــﺪﻳﻢ ﻣﺸـــﻦ ﺟـــﻲ ﭘﻴﻐـــﺎم ﭘﻬﭽـــﺎﺋﮡ ﺟـــﻮ ﻛـــﻢ ﺳـــﺮאﻧﺠﺎم‬
‫ﻛﻨـــﺪא‪ .‬ﭘـــﺮ ﺗﺠـــﺮﺑﻦ ﺑﻌـــﺪ ﺛﺎﺑـــﺖ ﭤﻴـــﻮ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﻫـــﻲ ﻧـــﻮאن آﻳـــﻞ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﻧﻔـــﺮت‪ ،‬ﻓﺴـــﻄﺎﺋﻴﺖ ۽‬
‫ﺗﺸـــﺪد ﺟـــﺎ ﻣﺠﺴـــﻤﺎ ﻫﺌـــﺎ‪ .‬ﺳـــﻨﺪن ﻃﺒﻘـــﺎﺗﻲ ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻲ ﺑﺤـــﺎﻟﻲ‪ ‬۽ אﺳﺘﺤﺼـــﺎل ﺧـــﺎﻃﺮ ﻫـــﻲ‬
‫אﻣـــﺮﻳﻜﻦ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﺎ אﻳﺠﻨـــﭧ ﭤـــﻲ ﺳـــﺎري ﺑﺮﺻـــﻐﻴﺮ ﮐـــﻲ אﻧﺘﺸـــﺎر‪ ،‬ﺑـــﺪאﻣﻨﻲ‪ ‬۽ ﻏﻴـــﺮ ﺟـــﻲ‬
‫ﻏﻼﻣﻲ‪ ‬۾ ڌوﻛﮡ ﮐﺎن ﻧﭥﺎ رﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﺟـــﻲ ﻣﮑﻴـــﻪ ﻟﻴـــﮉر ﻣﺴـــﭩﺮ ﻟﻴﺎﻗـــﺖ ﻋﻠـــﻲ ﺧـــﺎن وزﻳـــﺮאﻋﻈﻢ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺳـــﻨﮅﻳﻦ‬
‫ﺳـــﺎن ﻫﻴﭡﻴـــﺎن ﻇﻠـــﻢ ﻛﻴـــﺎ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﺪس ﺳـــﻨﮅ دﺷـــﻤﻦ ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ‪ ‬ﻛـــﺮي‪ ،‬אﻧﻬـــﻲ‪‬‬
‫ﻃﺒﻘﻲ ﻗﺎﺋﺪ ﻣﻠﺖ ﺟﻮ ﻟﻘﺐ ڏﻧﻮ‪.‬‬
‫)‪ (1‬ﻫـــﻦ ﻋـــﻮאم ﺟـــﻮ ﺗﻮﺟﻬـــﻪ ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻲ ﺣﻘﻴﻘـــﻲ ﻣﺴـــﺌﻠﻦ ﺟﻬـــﮍوכ؛ ﻏﺮﺑـــﺖ دور‬
‫ﻛـــﺮڻ‪ ،‬ﻣﻠﻜـــﻲ ﻣﻌﻴﺸـــﻴﺖ ﮐـــﻲ زور وﭠـــﺎﺋﮡ‪ ،‬אﻣـــﻦ ﺑﺤـــﺎل ﻛـــﺮڻ‪ ،‬ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ۾ אﺗﺤـــﺎد ﭘﻴـــﺪא‬
‫ﻛــــﺮڻ ﮐــــﺎن ﻫﭩــــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻣﻬــــﺎﺟﺮن ﺟــــﻲ אﻗﺘﺼــــﺎدي אﺳﺘﺤﺼــــﺎل ﺳﻴﺎﺳــــﻲ ﺑﺮﺗــــﺮي‪ ،‬ﻛﻠﭽــــﺮل‬
‫ﻏﻠﺒـــﻲ ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛـــﺮڻ ﺧـــﺎﻃﺮ ﭜـــﺎرت ﺳـــﺎن ﻣﺨﺎﺻـــﻤﺖ ﺟـــﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ ﺷـــﺮوع ﻛـــﺮي‪ ،‬אن ﮐـــﻲ‬
‫دﺷــــﻤﻦ ﻣﻠــــﻚ ﺳــــﮇي‪ ،‬ﻟﺸــــﻜﺮ وڌאﺋــــﮡ ﻃــــﺮف ﺗﻮﺟﻬــــﻪ ڏﻳــــﺎرﻳﻮ‪ .‬אﻫــــﺎ ﭘﺎﻟﻴﺴــــﻲ אﭸــــﺎ ﺗــــﺎﺋﻴﻦ‬
‫ﺣﻜﻤﺮאن ﻃﺒﻘﻮ ﻫﻼﻳﻮ אﭼﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﻫـــﻦ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻲ ﻗﺎﺋـــﺪي وאري ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ زور وﭠـــﺎﺋﮡ‬
‫ﻻ‪ ‬אﻣـــﺮﻳﻜﻦ ﺑـــﻼכ ﺳـــﺎن ﺟﻨﮕـــﻲ ﻋﻬـــﺪﻧﺎﻣﺎ ﻛـــﺮي‪ ،‬روس ۽ ﻫﻨﺪﺳـــﺘﺎن ﺳـــﺎن ﻫـــﻚ ﻃـــﺮف‬
‫دﺷــﻤﻨﻲ ﭘﻴــﺪא ﻛﺌــﻲ‪ ،‬ﺗــﻪ ﻣﻠــﻚ ﮐــﻲ ﭘــﺎور ﺑﻼﻛــﺲ ﺟــﻲ אﺧــﺘﻼﻓﻦ ۾ ﭔﺌــﻲ ﻃــﺮف ﭰﺎﺳــﺎﻳﻮ‪.‬‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﮐﺎن ﻣﻠﻚ אﭸﺎ ﺗﺎﺋﻴﻦ آزאد ﭤﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪ (3‬ﻫـــﻦ ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﺳـــﺎن ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﻲ ﻛﺎﻟﻮﻧـــﺎﺋﻴﺰ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﮐﻮﮐﺮאﭘـــﺎر‪ ،‬ﺳـــﻤﻨﮉ ۽ وאﮔﻬـــﻪ‬
‫رﺳــــﺘﻲ ﮐــــﺎن אﭼــــﮡ ﻻ‪ ‬دروאزא ﮐــــﻮﻟﻲ ﮀــــﮇﻳﺎ‪ .‬ﺟﻴﺘﻮﮢﻴــــﻚ ﺑﻴﻨﮕــــﺎل‪ ،‬ﭘﻨﺠــــﺎب‪ ،‬ﺳــــﺮﺣﺪ ﺟــــﻲ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺘﻦ ﻣﻬﺎﺟﺮن ﺟﻲ زﻳﺎده אﭼﮡ ﺗﻲ ﺑﻨﺪش وﺟﻬﻲ ﮀﮇي ﻫﺌﻲ‪.‬‬
‫)‪ (4‬ﻫـــــﻦ ﭘﻨﻬـــــﻨﺠﻦ ﻣـــــﺎﮢﻬﻦ ﻫﭥـــــﺎن ﻧﻮאﺑﺸـــــﺎﻫﻪ‪ ،‬ﺟﻴﻜـــــﺐ آﺑـــــﺎد‪ ،‬ﻛﺮאﭼـــــﻲ‪ ‬۾ ﻓﺴـــــﺎد‬
‫ﻛﺮאﺋــﻲ‪ ،‬אﻧﻬــﻦ ﮐــﻲ ﻟــﮇאﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺳــﺎزش ﺳــﭩﻲ‪ .‬ﺟــﻨﻬﻦ ﺟــﻮ ﻣﻘﺼــﺪ אﻫــﻮ ﻫــﻮ ﺗــﻪ אﻫــﮍي ﻃــﺮح‬
‫ﺳــﺎن ﻫﻨــﺪن ﺟــﻲ ﻟــﮇאﺋﮡ ﻛــﺮي‪ ،‬ﺟــﻲ ﮔﻬــﺮ‪ ،‬زﻣــﻴﻦ ۽ ﻛﺎرﺧﺎﻧــﺎ ۽ ﭔــﻲ ﻣﻠﻜﻴــﺖ ﻫــﻮ ﮀــﮇي‬
‫وﻳﻨـــﺪא‪ ،‬ﺳـــﻲ ﻫـــﻲ‪ ‬ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﺟـــﻲ آﺑﺎدﻛـــﺎري‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻛﺘـــﺐ آﮢﻴﻨـــﺪو ۽ ﭔـــﺎﻫﺮﻳﻦ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ‬
‫ﺳﻨﮅ ۾ אﭼﮡ ﻻ‪ ‬אﺳﺒﺎب ﭘﻴﺪא ﻛﻨﺪو‪.‬‬
‫)‪ (5‬ﻫــﻲ‪ ‬ﺋــﻲ ﻣــﺎﮢﻬﻮ ﻫــﻮ‪ ،‬ﺟــﻨﻬﻦ ﻛﺮאﭼــﻲ‪ ‬ﮐــﻲ ﻣﻬــﺎﺟﺮن ﺟــﻮ ﻣﺮﻛــﺰ ﺑﻨــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺟﻨــﺎح‬
‫ﺻــﺎﺣﺐ ﮐــﻲ ﮔﻤﺮאﻫــﻪ ﻛــﺮي‪ ،‬אﻫــﺎ ﺳــﻨﮅ ﮐــﺎن ﮐﺴــﻲ ﻣﺮﻛــﺰي ﺣﻜﻮﻣــﺖ ۾ ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ ﻫــﭣ‬
‫ﻫﻴــﭟ رﮐــﺎﺋﻲ‪ .‬ﺟــﻨﻬﻦ ﻛــﺮي ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺟــﻲ ﻛﺮوڙﻫــﺎ روﭘــﻴﻦ ﺟــﻲ ﺧــﺮچ ﺳــﺎن ﺗﻌﻴﻤــﺮ ﭤﻴــﻞ‬
‫ﺷـــﻬﺮ ﺳـــﻨﺪن ﻫـــﭥﻦ ﻣـــﺎن ﻧﻜـــﺮي وﻳـــﻮ‪ ،‬۽ ﻫـــﻦ ﮐـــﻲ אن ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﺟـــﻮ ﻣﺮﻛـــﺰ ﺑﻨـــﺎﻳﻮ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ‬
‫ﮐﻲ ﻫﺎڻ ﻣﻬﺎﺟﺮﺳﺘﺎن ﺑﻨﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺷﺸﻮن ﭤﻲ رﻫﻴﻮن آﻫﻦ‪.‬‬

‫‪107‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫)‪ (6‬ﻫــﻦ ﻛﺮאﭼــﻲ‪ ‬ﺟــﻲ زوري‪ ‬ﺳــﻨﮅ ﮐــﺎن ﺟــﺪא ﻛــﺮڻ ﺑﻌــﺪ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﮐــﻲ ڌوﻛــﻲ ڏﻳــﮡ‬
‫ﺧـــﺎﻃﺮ ۽ אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔـــﺖ ﮐـــﻲ ﺟﻬﻜـــﻲ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬وאﻋـــﺪو ﻛﻴـــﻮ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﻛﺮאﭼـــﻲ‬
‫ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻲ ﺣـــﻮאﻟﻲ ﭤـــﻴﮡ ﮐـــﺎن ﭘـــﻮ‪ ‬ﺳـــﻨﮅ ﺳـــﺮﻛﺎر ﻃﺮﻓـــﺎن אن ۾ ﺧـــﺮچ‬
‫ﻛﻴـــﻞ رﻗـــﻢ ﺟـــﻮ ﺗﺨﻤﻴﻨـــﻮ ﻛﺮאﺋـــﻲ‪ ،‬אﻫـــﻮ ﻣﻌﺎوﺿـــﻮ ﻣﺮﻛـــﺰ ﻃﺮﻓـــﺎن אدא ﻛﻴـــﻮ وﻳﻨـــﺪو ۽‬
‫ﭘـــﻮ‪ ‬ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﻲ ﺟـــﺪא ﮔـــﺪي‪ ‬ﺟـــﻲ ﺷـــﻬﺮ ﭔـــﮅאﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻣـــﺪد ڏﻧـــﻲ وﻳﻨـــﺪي‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﺟـــﮇﻫﻦ ﺳـــﻨﮅ‬
‫ﻃﺮﻓـــﺎن אﻧﻬـــﻦ رﻗﻤـــﻦ ﻻ‪ ‬ﮔﻬـــﺮ ﻛﺌـــﻲ وﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﭼﻴـــﺎﺋﻴﻦ ﺗـــﻪ ”ﻓـــﺘﺢ ﻛﻴـــﻞ ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻮ‬
‫ﻋﻴﻮﺿــﻮ ﻛﻮﻧــﻪ ﭤﻴﻨــﺪو آﻫــﻲ‪ “.‬אن ﺟــﻲ ﻣﻌﻨــﻰ אﻫــﺎ ﭤــﻲ ﻧﻜــﺮي ﺗــﻪ ﻣﻬــﺎﺟﺮن ﺳــﻨﮅ ﮐــﻲ ﻓــﺘﺢ‬
‫ﻛــﺮي‪ ،‬ﻛﺮאﭼــﻲ ﺷــﻬﺮ ورﺗــﻮ ﻫــﻮ ۽ ﺳــﻨﮅ ﻫــﺎڻ אﻧﻬــﻦ ﺟــﻲ ﻏــﻼم ﻫﺌــﻲ‪ .‬ﻏــﻼم ﻣﺎﻟــﻚ ﺟــﻲ‬
‫ﻣﻠﻜﻴﺖ ﻫﺌﮡ ﻛﺮي‪ ،‬ﻛﻨﻬﻦ ﻣﻠﻜﻴﺖ ﺟﻲ ﻣﻌﺎوﺿﻲ ﻻ‪ ‬ﮔﻬﺮ ﻛﺮي ﻧﭥﻲ ﺳﮕﻬﻴﻮ‪.‬‬
‫)‪ (7‬ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﺳــــﺎﻣﺮאج ﺟــــﻲ ﻫــــﻦ ﻣﮑﻴــــﻪ ﻛــــﺎرﻛﻦ ﺟــــﮇﻫﻦ ﺳــــﻨﮅي زﺑــــﺎن ۽‬
‫ﻛﻠﭽـــﺮ ﺟـــﻲ ﺧـــﺘﻢ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﮐﻠﻴـــﻮ ﮐﻼﻳـــﻮ ﭘﺮﭼـــﺎر ﺷـــﺮوع ﻛﺮאﻳـــﻮ ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﮅ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻟﻴـــﮓ‬
‫ﺟـــﻲ ﺻـــﺪر ﺳـــﻴﺪ ﺣـــﺎﺟﻲ ﻋﻠـــﻲ אﻛﺒـــﺮ ﺷـــﺎﻫﻪ ﻫـــﻚ وﻓـــﺪ وﭠـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﺎﮢﺲ ﻣﻠـــﮡ ﻻ‪ ‬وﻳـــﻮ‪ ،‬۽‬
‫ﮐـــﻴﺲ ﺳـــﻨﮅي زﺑـــﺎن ۽ ﻛﻠﭽـــﺮ ﺟـــﻲ ﺣﻔﺎﻇـــﺖ ﻻ‪ ‬درﺧﻮאﺳـــﺖ ﻛﺌـــﻲ‪ .‬אن ﺗـــﻲ ﻫـــﻦ ﺷـــﺎﻫﻪ‬
‫ﺻـــﺎﺣﺐ ﮐـــﻲ ﭼﻴـــﻮ ﺗـــﻪ‪” ،‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻮ ﻛﻠﭽـــﺮ ﮔﮇﻫـــﻪ ﻫﻜﻠـــﮡ ۽ ُאٺ ﻛـــﺎﻫﮡ آﻫـــﻲ‪ ،‬۽ ﺳـــﻨﮅي‬
‫زﺑـــﺎن ﺟـــﺎﻫﻠﻦ ﺟـــﻲ زﺑـــﺎن آﻫـــﻲ‪ .‬אن ﺟـــﻲ ﺣﻔﺎﻇـــﺖ ﻛﻬـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﻛـــﺮي ﺳـــﮕﻬﺒﻲ؟“ אن‬
‫ﺟـــﻮאب ﻣـــﺎن ﻫـــﻦ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨـــﺪه وزﻳـــﺮאﻋﻈﻢ ﺟـــﻲ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﻻ‪ ‬ﻧﻔـــﺮت ۽‬
‫ڌﻛﺎر ﺟﻮ ﭘﺘﻮ ﭘﺌﺠﻲ ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫אﻧﮕﺮﻳـــﺰن ﺳـــﻨﮅي‪ ‬ﮐـــﻲ زور وﭠـــﺎﻳﻮ ۽ ﺳـــﻨﮅ ۾ ﻧـــﻮﻛﺮي ﻛﻨـــﺪڙ ﻫـــﺮ ﻫـــﻚ ﻋﻤﻠـــﺪאر ﻻ‪‬‬
‫ﺳــــﻨﮅي ﺳــــﮑﮡ ﻻزﻣــــﻲ ﭠﻬﺮאﻳــــﻮ‪ .‬אﻧﮕﺮﻳــــﺰي ﻛﺘــــﺎﺑﻦ ذرﻳﻌــــﻲ ﻫﺮﻫــــﻚ ﻋﻤﻠــــﺪאر ﻻ‪ ‬ﺳــــﻨﮅي‬
‫ﺳــــﮑﮡ ﻻزﻣــــﻲ ﭠﻬﺮאﻳــــﻮ‪ .‬אﻧﮕﺮﻳــــﺰي ﻛﺘــــﺎﺑﻦ ذرﻳﻌــــﻲ ﺳــــﻨﮅي زﺑــــﺎن ۽ אدب ﮐــــﻲ ﺑﻬﺘــــﺮﻳﻦ‬
‫ﺷـــﻤﺎر ﻛﻴـــﻮ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﻫـــﻲ ﻧﻔـــﺮت ﺟـــﺎ ﻣﺠﺴـــﻤﺎ אﺳـــﻼم ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ ﺳـــﻨﮅ ﺗـــﻲ ﻗﺒﻀـــﻮ‬
‫ﻛـــﺮي‪ ،‬ﮔﻬﻤﻨـــﮉ ۾ אﭼـــﻲ‪ ،‬ﻣﭥـــﻲ ذﻛـــﺮ ﻛﻴـــﻞ ﺟﻤﻠـــﻮ אﭼـــﺎرﻳﻦ‪ ،‬ﺗـــﻪ אن ﺗـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻻ‪ ‬ﺳﻨﮅﻳﻦ ﮐﻲ ﻧﻔﺮت ﭘﻴﺪא ﭤﺌﻲ‪ ،‬ﺗﻪ אﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺑﻴﺠﺎ ﻧﻪ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪ (8‬ﻫــﻦ ﻣﻬــﺎﺟﺮن ﺟــﻲ אﻋﻠــﻰ ﻣﻨﺼــﻮﺑﻲ ﻣﻄــﺎﺑﻖ‪ ،‬ﻧــﻪ ﺻــﺮف ﺳــﻨﮅ ﮐــﻲ ﻛــﺎﻟﻮﻧﻲ ﺑﻨــﺎﺋﻲ‪،‬‬
‫ﺗﺴــــﻠﻂ ﻫﻴــــﭟ رﮐــــﮡ ﻻ‪ ‬ﻗــــﺪم ﮐﻨﻴــــﺎ ﭘــــﺮ آﻫﺴــــﺘﻲ ﻛــــﺮي ﭔــــﻴﻦ ﺻــــﻮﺑﻦ ﮐــــﻲ ﺑــــﻪ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ‬
‫ﺳﺎﻣﺮאج ﻫﻴﭟ آﮢﮡ ﺟﻲ ﺳﭧ ﺳﭩﻲ‪.‬‬
‫ﻫــــﻦ ﭔﻴــــﻮ وאر ﺑﻴﻨﮕــــﺎل ﺗــــﻲ ﻛﻴــــﻮ‪ .‬ﻣﻮﻟــــﻮي ﻓﻀــــﻞ אﻟﺤــــﻖ ﺑﻴﻨﮕــــﺎل ﺟــــﻲ ﺟﻬــــﻮﻧﻲ‬
‫ﻛـــﺎرﻛﻦ ﮐـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺟـــﻲ ﻃﺎﻗـــﺖ ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ﺟـــﻲ ﻃﺎﻗـــﺖ ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬ﻛﻤـــﺰور ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺟﻨـــﺎح‬
‫ﺻـــﺎﺣﺐ ﮐـــﻲ ﻫـــﻦ ﺟـــﻲ ﺧـــﻼف ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻣـــﻨﺠﻬﻦ ﻧﺎرאﺿـــﮕﻲ ﭘﻴـــﺪא ﻛﺌـــﻲ‪ .‬ﺟﻨـــﺎح ﺻـــﺎﺣﺐ‬
‫אﻧﮕﺮﻳـــــﺰن ﺟـــــﻲ آڌאر ۽ ﻣﺴـــــﻠﻢ אﻗﻠﻴـــــﺖ وאرن ﭼـــــﺎﻻכ ﺳﻴﺎﺳـــــﺘﺪאﻧﻦ ﺟـــــﻲ ﭘﺮوﭘﻴﮕﻨـــــﮉא‬
‫ﻛـــﺮي‪ ،‬ﮔﻬﮣـــﻲ ﺷـــﻬﺮت ۽ ﻃﺎﻗـــﺖ ﺣﺎﺻـــﻞ ﻛـــﺮي وﻳـــﻮ‪ .‬ﺟﻴﺘﻮﮢﻴـــﻚ ﻫـــﻮ ﻣﻠـــﻚ ﺧـــﺎﻃﺮ ﻧـــﻪ‬
‫ﺟﻴـــﻞ ۾ وﻳـــﻮ ﻫـــﻮ ۽ ﻧـــﻪ آزאدي‪ ‬ﺟـــﻲ ﺗﺤـــﺮﻳﻜﻦ ۾ ﻛـــﻮ ﻧﻤﺎﻳـــﺎن ﺣﺼـــﻮ ورﺗـــﻮ ﻫﺌـــﺎﺋﻴﻦ‪.‬‬
‫ﻣﻮﻟـــﻮي ﻓﻀـــﻞ אﻟﺤـــﻖ ﺟـــﻲ ﻣﻘـــﺎﺑﻠﻲ ۾ ﻫـــﻦ ﺟـــﻮن ﺧـــﺪﻣﺘﻮن ﮔﻬـــﭧ درﺟـــﻲ ﺟـــﻮن ﻫﻴـــﻮن‪.‬‬

‫‪108‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻟـــﻴﻜﻦ ﻫـــﻦ ﮐـــﻲ אﻧﮕﺮﻳـــﺰ ﮔـــﻮرﻧﺮ ۽ ﻓﺮﻗـــﻲ ﭘﺮﺳـــﺖ ﮔـــﺮوﻫﻦ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ ﭘـــﻮﺋﺘﻲ אﮀﻠـــﮡ‬
‫۾ ﻛﺎﻣﻴﺎب ﭤﻲ وﻳﻮ‪.‬‬
‫אن ﮐـــﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﭔﻴـــﻮ ﻧﻤﺒـــﺮ ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺖ ﺑﻴﻨﮕـــﺎﻟﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﺘﺪאن ﺣﺴـــﻴﻦ ﺷـــﻬﻴﺪ ﺳـــﻬﺮوردي‬
‫ﻫــــﻮ‪ .‬ﻫــــﻮ ﮔــــﮇﻳﻞ ﺑﻴﻨﮕــــﺎل ﺟــــﻲ روﻫــــﺎﮜﻲ ﮐــــﺎن אڳ وزﻳﺮאﻋﻠــــﻰ ﭤــــﻲ رﻫﻴــــﻮ ﻫــــﻮ‪ .‬ﻟــــﻴﻜﻦ‬
‫زﺑـــﺮכ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﻧﮕـــﺎﻫﻦ ﺗـــﺎڙي ورﺗـــﻮ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﺟـــﻨﻬﻦ ﺻـــﻮرت ۾ אﻫـــﻮ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ‬
‫אﻛﺜﺮﻳـــﺖ وאري ﺻـــﻮﺑﻲ ﺟـــﻮ ﻣﮑﻴـــﻪ ﺳﻴﺎﺳـــﺘﺪאن ﻫـــﻮ ۽ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﻃﺒﻘـــﻲ ۽ ﺟﻨـــﺎح ﺻـــﺎﺣﺐ‬
‫ﺟـــﻮ ”ﺟـــﻮ ﺣﻜـــﻢ“ ﭤـــﻲ رﻫـــﮡ وאرو ﻧـــﻪ ﻫـــﻮ‪ ،‬אن ﻛـــﺮي ﻫـــﻦ ﮐـــﻲ ﺟﻨـــﺎح ﺻـــﺎﺣﺐ ﺳـــﺎن‬
‫ﭨﻜﺮאﺋــــﻲ‪ ،‬ﺑﻴﻨﮕــــﺎل ﺟــــﻲ وزאرت אﻋﻠــــﻰ ﺗــــﺎن ﻫﭩــــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺳــــﻨﺪس ﺟــــﺎ‪ ‬ﺗــــﻲ ﺧــــﻮאﺟﻲ ﻧــــﺎﻇﻢ‬
‫אﻟـــﺪﻳﻦ ﮐـــﻲ آﻧـــﺪو وﻳـــﻮ‪ .‬ﺧﻮאﺟـــﻪ ﺻـــﺎﺣﺐ ﻧﻬﺎﻳـــﺖ ﺷـــﺮﻳﻒ ۽ אﻣـــﻦ ﭘﺴـــﻨﺪ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﻫـــﻮ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ‬
‫ﻛﻤــﺰور ﻫــﺌﮡ ﻛــﺮي ﻫــﻦ ﻣﻬــﺎﺟﺮن ﺟــﻲ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﻧﻈﺮﺋــﻲ ۽ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﺗﺴــﻠﻂ ﻫﻴــﭟ رﻫــﻲ‬
‫ﻛـــﻢ ﻛﻴـــﻮ‪ .‬אن ﮐـــﺎن ﭘـــﻮ‪ ‬ﺳـــﻬﺮوردي‪ ‬ﮐـــﻲ آﺋـــﻴﻦ ﺳـــﺎز אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﻣـــﺎن ﺧـــﺎرج ﻛﺮאﺋـــﻲ‪،‬‬
‫ﻫـــﻦ ﮐـــﻲ ﻫـــﺮ ﻃـــﺮح ﺑـــﺪﻧﺎم ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬אﻫـــﻲ ﺳـــﭛ ﻛـــﻢ ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻲ ﻫـــﭣ‬
‫ﻫﻴــﭟ ﺳــﺮزد ﭤﻴــﺎ‪ .‬אن ﻣــﺎن ﭘﺘــﻮ ﭘﺌﺠــﻲ ﺳــﮕﻬﻲ ﭤــﻮ ﺗــﻪ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﻃﺒﻘــﻲ ﺻــﻮﺑﺎﺋﻲ ﺣﻜــﻮﻣﺘﻦ‬
‫ﮐﻲ ﺳﻨﺪن ﺳﺎﻣﺮאج ﺟﻮن אﻳﺠﻨﺴﻴﻮن ﻛﺮي ﻫﻼﺋﮡ ﮔﻬﺮﻳﻮ ﭤﻲ‪.‬‬
‫)‪ (9‬ﻟﻴﺎﻗــــﺖ ﻋﻠــــﻲ ﺧــــﺎن ﺑﻴﻨﮕــــﺎل ۾ ﺑﻬــــﺎري ﻣﻬــــﺎﺟﺮن ﮐــــﻲ ﮔﻬﮣــــﻲ ﺗﻌــــﺪאد ۾ ﻟــــﮇאﺋﻲ‪،‬‬
‫ﺳـــﺮﻛﺎري ﻧـــﻮﻛﺮﻳﻦ‪ ،‬ﻫﻨـــﺪن ﺟـــﻲ ﺟﺎﺋـــﺪאد ۽ ﻛﺎرﺧـــﺎﻧﻦ ﺗـــﻲ‪ ،‬אﺗـــﻲ ﺑـــﻪ ﻗـــﺎﺑﺾ ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻲ‬
‫ﭘﺎﻟﻴﺴــﻲ ﺷــﺮوع ﻛﺌــﻲ‪ ،‬۽ ﺟﻨــﺎح ﺻــﺎﺣﺐ ﮐــﻲ ﮔﻤﺮאﻫــﻪ ﻛــﺮي‪ ،‬ﻫــﻦ ﮐــﺎن ﺑﻴﻨﮕــﺎل ﺟﻬــﮍي‬
‫ﻗــــﻮم ﭘﺮﺳــــﺖ ﺻــــﻮﺑﻲ ۾ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ ﻗــــﻮﻣﻲ زﺑــــﺎن אردو‪ ‬ﮐــــﻲ ﺑﻨــــﺎﺋﮡ ﺟــــﻲ ﻏﻴــــﺮ‬
‫ﺟﻮאﺑﺪאرאﻧـــﻪ ﺗﻘﺮﻳـــﺮ ﻛﺮאﺋـــﻲ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﮐـــﺎن ﻣﺸـــﺘﻌﻞ ﭤـــﻲ‪ ،‬אﭜﺮﻧـــﺪي ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ۾ ﻟﺴـــﺎﻧﻲ ﻓﺴـــﺎد‬
‫ﭤﻴـــﺎ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺟـــﻮ آﺧـــﺮي ﻧﺘﻴﺠـــﻮ ﺑـــﻨﮕﻼدﻳﺶ ﺟـــﺪא ﭤـــﻴﮡ ۾ ﻧﻜﺘـــﻮ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﺑﻬـــﺎر ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ‬
‫ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﺪن ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ﺗﺴـــﻠﻂ‪ ،‬אﻗﺘﺼـــﺎدي אﺳﺘﺤﺼـــﺎل ۽ ﻛﻠﭽـــﺮ ﻏﻠﺒـــﻲ ﻻ‪ ‬ﻛﺘـــﺐ‬
‫آﻧــﺪو ﭤــﻲ‪ .‬אﻫــﻞ ﺑﻴﻨﮕــﺎل ﺟــﻲ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺧــﻼف ﻣﺨﺎﻟﻔــﺖ ﺟــﻮ ﻣﮑﻴــﻪ ﻛــﺎرڻ אﻧﻬــﻦ ﻣــﺎﮢﻬﻦ‬
‫ﺟﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴﻲ ۽ ﻛﺎرﻧﺎﻣﺎ ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫ﻟﻴﺎﻗـــﺖ ﻋﻠـــﻲ ﺧـــﺎن آﺋـــﻴﻦ ﺳـــﺎز אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬۾ﭼﻮﻧـــﮉﻳﻮ ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ﻣـــﺎن ﻫـــﻮ‪ .‬ﭘـــﺮ אن ﺟـــﻮ‬
‫ﻋﻴﻮﺿـــﻮ ﮐـــﻴﻦ אﻫـــﻮ ڏﻧـــﺎﺋﻴﻦ ﺗـــﻪ אﻫـــﻞ ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ﮐـــﻲ وﻳﮍﻫـــﺎﺋﻲ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ‬
‫ﺳﺎﻣﺮאج ﺟﻲ رﺣﻢ ﻛﺮم ﺗﻲ ﮀﮇڻ ﺟﻮ آﻏﺎز ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪.‬‬
‫)‪ (10‬ﻟﻴﺎﻗـــﺖ ﻋﻠـــﻲ ﺧـــﺎن ﺳـــﻨﮅ ۽ ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ﺗـــﻲ ﻧﻈـــﺮ ﻋﻨﺎﻳـــﺖ ﻛـــﺮڻ ﺑﻌـــﺪ‪ ،‬ﭘﻨﺠـــﺎب ﻃـــﺮف‬
‫ﻣﺘﻮﺟﻬــــﻪ ﭤﻴــــﻮ‪ .‬אﻫــــﻞ ﭘﻨﺠــــﺎب ﺳــــﺎن ﻣﺴــــﻠﻢ אﻗﻠﻴــــﺖ وאرن ﺻــــﻮﺑﻦ ﺟــــﻲ ﻣﺴــــﺘﻘﻞ ﻣﻔــــﺎد‬
‫ﺟﻴﻜـــﻲ ﻛﻔـــﺮ ﻣـــﺎﺟﺮאﻳﻮن ﻛﻴـــﻮن آﻫـــﻦ‪ ،‬אﻫـــﻮ ﻟﻨﺒـــﻮ دאﺳـــﺘﺎن آﻫـــﻲ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﻟﻴﺎﻗـــﺖ ﻋﻠـــﻲ‬
‫ﺧـــﺎن ﺟـــﻲ دور ﺣﻜﻮﻣـــﺖ אﻧﻬـــﻦ ﺳـــﺎن ﺟـــﻲ وﻳـــﻞ وﻫﺎﻳـــﺎ‪ ،‬אن ﺟـــﻮ ﻣﺨﺘﺼـــﺮ ذﻛـــﺮ ﻫﻴـــﭟ‬
‫ڏﺟﻲ ﭤﻮ‪:‬‬
‫אن وﻗـــﺖ ﭘﻨﺠـــﺎب ﺻـــﻮﺑﻲ ﺟـــﻮ وزﻳﺮאﻋﻠـــﻰ ﻧـــﻮאب אﻓﺘﺨـــﺎر ﺣﺴـــﻴﻦ ﻣﻤـــﺪوٽ ﻫـــﻮ‪ .‬ﻫـــﻮ‬
‫ﺳــــﺎدو‪ ،‬אﻳﻤﺎﻧــــﺪאر ﻣﺴــــﻠﻢ ﻟﻴﮕــــﻲ ﻛــــﺎرﻛﻦ ﻫــــﻮ‪ .‬ﮔﻬــــﭧ ﻟﻴﺎﻗــــﺖ ﻫــــﺌﮡ ﻛــــﺮي ﻫــــﻦ ﺟــــﻮ‬

‫‪109‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺳـــﻤﻮرو ﻛﺎروﺑـــﺎر ﭘﻨﺠـــﺎب ﺳـــﻮل ﺳـــﺮوس ﺟـــﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ‪ ‬ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﻫﻠﻨـــﺪو ﻫـــﻮ‪ .‬ﺟـــﺎ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ‬
‫ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻲ ﻫـــﻦ ﻣــﺪאرאﻟﻤﻬﺎم ﮐـــﻲ ﭘﺴـــﻨﺪ ﻧـــﻪ آﺋــﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛـــﺎڻ ﺗـــﻪ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻛـــﺎﻣﻮرא‬
‫ﺑـــﺎوﺟﻮد ﺧـــﺎﻣﻴﻦ ﺟـــﻲ‪ ،‬وري ﺑـــﻪ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺘﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ ﻣـــﺎدو رﮐﻨـــﺪא ﻫﺌـــﺎ‪ .‬אن ﻛـــﺮي‬
‫ﻧـــﻮאب ﻣﻤـــﺪوٽ ﮐـــﻲ ﻛـــﮃي ﻣﻴـــﺎن ﻣﻤﺘـــﺎز ﻣﺤﻤـــﺪ دوﻟﺘﺎﻧـــﻪ ﮐـــﻲ وزﻳﺮאﻋﻠـــﻰ ﻧـــﺎﻣﺰد ﻛﻴـــﻮ‪.‬‬
‫ﻣﻴـــﺎن ﻣﻤﺘـــﺎز ﻣﺤﻤـــﺪ دوﻟﺘﺎﻧـــﻪ ﻧﻬﺎﻳـــﺖ ﻫﻮﺷـــﻴﺎر‪ ،‬ﻗﺎﺑـــﻞ ۽ אﻋﻠـــﻰ ﺗﻌﻠـــﻴﻢ ﻳﺎﻓﺘـــﻪ ﺳﻴﺎﺳـــﺘﺪאن‬
‫ﻫﻮ‪ .‬ﻟﻴﻜﻦ ﻫﻦ ۾ ﻫﻴﭡﻴﻮن ﺧﺎﻣﻴﻮن ﻫﻴﻮن‪:‬‬
‫‪ .1‬ﻣﻨﺠﻬﺲ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﻗﻮم ﭘﺮﺳﺘﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻣﺎدو ﮔﻬﭧ ﻫﻮ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﺣــﺪ درﺟــﻲ ﺟــﻮ ﺧــﻮد ﻣﻄﻠــﺐ ﻫــﺌﮡ ﻛــﺮي‪ ،‬ﻫــﻮ ﺳــﻬﻮﻟﻴﺖ ﺳــﺎن ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﺳــﺎﻣﺮאج ﺟــﻮ‬
‫אﻳﺠﻨﭧ ﭤﻲ‪ ،‬ﻛﻢ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﻫﻮ‪.‬‬
‫)‪ (3‬ﻫـــﻦ ۾ אﻗﺘـــﺪאر ﺟـــﻲ ﺣﺼـــﻮل ﺟـــﻲ ﺧـــﻮאﻫﺶ אﻳﺘـــﺮو وڌﻳـــﻞ ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬رאﻫـــﻪ‬
‫۾ ﻫﻦ ﮐﻲ אﺻﻮل وﺳﺮي ﭤﻲ وﻳﺎ‪.‬‬
‫‪ .4‬ﺟﻴﺘـــﺮو ﻇـــﺎﻫﺮي ﻓﻬـــﻢ ۽ ﻓﺮאﺳـــﺖ ﺳـــﺎن ﻫـــﻮ آرאﺳـــﺘﻪ ﻫـــﻮ‪ ،‬אوﺗـــﺮو وﻓـــﺎدאري ۽ אﺻـــﻮل‬
‫ﭘﺮﺳﺘﻲ‪ ‬ﮐﺎن ﭘﺮي ﻫﻮ‪.‬‬
‫ﻟﻴﺎﻗـــﺖ ﻋﻠـــﻲ ﺧـــﺎن ﺟـــﻲ אن ﺣﺮﻛـــﺖ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ۾ ﺑﻴﭽﻴﻨـــﻲ ﭘﻴـــﺪא ﻛﺌـــﻲ‪.‬‬
‫ﭔﻴـــﻮ ﻛـــﻢ ﺟﻴﻜـــﻮ ﻟﻴﺎﻗـــﺖ ﻋﻠـــﻲ ﺧـــﺎن ﻛـــﺮڻ ﮔﻬﺮﻳـــﻮ ﭤـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻮ ﻣﻴـــﺎن ﻏـــﻼم ﻣﺤﻤـــﺪ ﺧـــﺎن‬
‫وزﻳــــﺮ ﻣــــﺎل ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺳــــﺮﻛﺎر ﮐــــﻲ ﻛــــﮃڻ ﺟــــﻮ ﻫــــﻮ‪ .‬ﻣﻴــــﺎن ﻏــــﻼم ﻣﺤﻤــــﺪ ﺧــــﺎن ۾‬
‫ﻛﻴﺘﺮאﺋـــﻲ ﻋﻴـــﺐ ﻫﺌـــﺎ‪ .‬ﭘـــﺮ ﻫـــﻦ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﮐـــﺎن אﻧﻜـــﺎر ﻛـــﺮي ﻧﭥـــﻮ ﺳـــﮕﻬﺠﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﻫـــﻮ ﺳـــﻮل‬
‫ﺳـــﺮوس ﭘﻨﺠـــﺎب ﺟـــﻮ ﻗﺎﺋـــﻞ ۽ ﺧـــﻮددאر ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﻫـــﻮ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﻋﻤﻠـــﺪאر ﻃﺒﻘـــﻲ‬
‫ﺟـــﻲ ﻛـــﮏ ﺟـــﻮ ﻛﻨـــﮉو ﭘﺌـــﻲ ﻣﺤﺴـــﻮس ﭤﻴـــﻮ אن ﺟـــﺎ ﻛﻴﺘـــﺮא دوﺳـــﺖ ۽ ﺳـــﺎﭤﻲ ﺑـــﻪ ﻫﺌـــﺎ‪،‬‬
‫ﺟﻬـــﮍوכ ﻗﺮﺑـــﺎن ﻋﻠـــﻲ ﺧـــﺎن‪ ،‬ﻣﺸـــﺘﺎق אﺣﻤـــﺪ ﺧـــﺎن ﮔﺮﻣـــﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺨـــﺖ ﺧـــﺎن وﻏﻴـــﺮه‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ‬
‫ﻛـــﺮي ﺟـــﮇﻫﻦ אﻫـــﻞ ﭘﻨﺠـــﺎب ﻟﻴﺎﻗـــﺖ ﻋﻠـــﻲ ﺧـــﺎن ﻣـــﺎن ﺟـــﺎن آزאد ﻛـــﺮאﺋﮡ ﺟـــﻲ ﭔـــﻲ وאﻫـــﻪ ﻧـــﻪ‬
‫ڏﭠـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﻣﺠﺒـــﻮر ﭤـــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ دﺷـــﻤﻦ ﮐـــﻲ ﻗﺘـــﻞ ﻛﺮאﺋـــﻲ‪ ،‬ﻧـــﻪ ﺻـــﺮف אﻫـــﻞ ﭘﻨﺠـــﺎب ﺟـــﻲ‬
‫ﺟـــﺎن آزאد ﻛﺮאﺋـــﻲ‪ ،‬ﭘـــﺮ ﺳـــﺎري ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ אﺻـــﻞ رﻫـــﺎﻛﻦ ﺗـــﻲ ﺑـــﻪ אﺣﺴـــﺎن ﻛﻴـــﻮ‪.‬‬
‫אﻫــــﮍي‪ ‬ﻃــــﺮح אﻫــــﻞ ﭘﻨﺠــــﺎب‪ ،‬ﻣﻬــــﺎﺟﺮن ﺟــــﻲ ﻛــــﻢ אز ﻛــــﻢ ﺳــــﮅي אﻗﺘــــﺪאر ﮐــــﺎن آزאدي‬
‫ﺣﺎﺻــﻞ ﻛــﺮي ورﺗــﻲ‪ .‬אن ﮐــﺎن ﭘــﻮ‪ ‬ﻣﻬــﺎﺟﺮن ﺟــﻮ ﺳــﻤﻮرو ﺗﻮﺟﻬــﻪ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﮐــﻲ زﻳﺮدﺳــﺖ‬
‫رﮐﮡ ﻃﺮف ﻣﺎﺋﻞ ﭤﻴﻮ‪.‬‬
‫)‪ (11‬ﻟﻴﺎﻗـــﺖ ﻋﻠـــﻲ ﺧـــﺎن ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﭔـــﻦ ﻣﮑﻴـــﻪ ﺻـــﻮﺑﻦ ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ۽ ﭘﻨﺠـــﺎب ﺟـــﻲ‬
‫ﺳﻴﺎﺳـــﺘﺪאﻧﻦ ۾ آﺋـــﻴﻦ ۽ ﭔـــﻴﻦ אﻧﺘﻈـــﺎﻣﻲ ﻣﺴـــﺌﻠﻦ ﺑﺎﺑـــﺖ ﻏﻠـــﻂ ﻓﻬﻤﻴـــﻮن ﭘﻴـــﺪא ﻛـــﺮي‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ‬
‫ﺟــــﻮ אﻧــــﺪروﻧﻲ ﺷــــﻴﺮאزو ﻛﻤــــﺰور ﻛﻴــــﻮ ۽ אﻧﻬــــﻦ ﮐــــﻲ ﻣﺨﺘﻠــــﻒ ﻃــــﺮﻳﻘﻦ ﺳــــﺎن ﭘــــﺎڻ ۾‬
‫ﺑـــﺪﻇﻦ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﭔﻨﻬـــﻲ ﺻـــﻮﺑﻦ ﺟـــﻲ وچ ۾ ﻃﺒﻌـــﻲ وﻳﮁـــﻲ ﮐـــﺎن وڌﻳـــﻚ ﺳﻴﺎﺳـــﻲ אﺧـــﺘﻼف‬
‫ﭘﻴــﺪא ﻛــﺮي ﮀــﮇﻳﺎ‪ .‬ﺑﻨﮕــﺎﻟﻴﻦ ﮐــﻲ ﭼﻴــﻮ وﻳــﻮ ﺗــﻪ ﻫــﻮ ﺗﻌــﺪאد ۾ زﻳــﺎده ﻫﺌــﺎ‪ ،‬אن ﻛــﺮي ﮐــﺎﻧﺌﻦ‬
‫ﭘــﻮ‪ ‬ﻫــﻮ ﺋــﻲ אﻗﺘــﺪאر ﺟــﻲ وאﮘــﻦ ﺟــﺎ ﺣﻘــﺪאر ﻫﺌــﺎ‪ .‬ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ۾ אﻫــﻮ אﺛــﺮ ﭘﻴــﺪ אﻛﻴــﻮ وﻳــﻮ ﺗــﻪ‬

‫‪110‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻟﻴﺎﻗـــﺖ‪ ،‬ﭘﻴﺴـــﻲ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ﺷـــﻌﻮر ﻓـــﻮﺟﻲ ﺑﺮﺗـــﺮي‪ ‬۽ ﺳـــﻮل ﺳـــﺮوس ۾ ﻫـــﻮ אﻫـــﻞ ﺑﻴﻨﮕـــﺎل‬
‫ﮐﺎن وڌﻳﻚ ﻻﺋﻖ ﻫﺌﮡ ﻛﺮي‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﻼﺋﮡ ﺟﺎ ﺣﻘﺪאر ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫אﻧﻬــﻦ ﻏﻠــﻂ ﻓﻬﻤــﻴﻦ آﺋــﻴﻦ ﭘــﺎس ﻛــﺮڻ ۾ رﻧــﮉכ وﺟﻬــﻲ‪ ،‬ﻟﻴﺎﻗــﺖ ﻋﻠــﻲ‪ ‬ﮐــﻲ وڌﻳــﻚ‬
‫وﻗﺖ ڏﻧﻮ ﺗﻪ آﻣﺮאﻧﻪ ﻃﻮر ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﻼﺋﻴﻨﺪو رﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪ (12‬ﻟﻴﺎﻗــــﺖ ﻋﻠــــﻲ ﺧــــﺎن ﺻــــﻮﺑﻲ ﺳــــﺮﺣﺪ ۾ ﻋــــﻮאﻣﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨــــﺪي ڊאﻛﭩــــﺮ ﺧــــﺎن ﺻــــﺎﺣﺐ‬
‫ﺟــﻲ ﻗــﻮم ﭘﺮﺳــﺖ وزאرت ﮐــﻲ ﺳــﻨﺪس ﻣﻨﺼــﻮﺑﻲ ۾ ﺷــﺮﻳﻚ ﭤــﻴﮡ אن ﺟــﻲ ﺟــﺎ‪ ‬ﺗــﻲ ﺧــﺎن‬
‫ﻋﺒــــﺪאﻟﻘﻴﻮم ﺧــــﺎن ﮐــــﻲ ﺻــــﻮﺑﻲ ﺳــــﺮﺣﺪ ﺟــــﻮ وزﻳﺮאﻋﻠــــﻰ ﻧــــﺎﻣﺰد ﻛﻴــــﻮ‪ .‬ﺟــــﻨﻬﻦ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ‬
‫ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻮ אوزאر ﺑﻨﺠـــﻲ‪ ،‬ﭘﺨﺘـــﻮن ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺖ ﻋـــﻮאﻣﻲ ﺗﺤﺮﻳـــﻚ ﮐـــﻲ ﻛﭽﻠـــﮡ ﺟـــﻲ‬
‫ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫אﻧﮕﺮﻳـــﺰن ﺟـــﻲ آﺧـــﺮي دور ۾ ﺟـــﮇﻫﻦ آزאدي‪ ‬ﺟـــﻲ ﺗﺤﺮﻳـــﻚ زور ﺗـــﻲ ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬אن وﻗـــﺖ‬
‫ﺧــــﺎن ﻋﺒــــﺪאﻟﻐﻔﺎر ﺧــــﺎن ﺟــــﻲ ﺧــــﺪאﺋﻲ ﺧــــﺪﻣﺘﮕﺎر ﺗﺤﺮﻳــــﻚ ﮔﻬﮣﻴــــﻮن ﻗﺮﺑــــﺎﻧﻴﻮن ڏﻧﻴــــﻮن‬
‫ﻫﻴـــﻮن ۽ ﭘﭡـــﺎﮢﻦ ۾ ﻗـــﻮﻣﻲ ﺷـــﻌﻮر ﭘﻴـــﺪא ﻛﻴـــﻮ ﻫـــﻮ‪ .‬ﺧـــﺎن ﻋﺒـــﺪאﻟﻘﻴﻮم ﺧـــﺎن אن ﺗﺤﺮﻳـــﻚ‬
‫ﺟــﻮ ﻓــﺮد ﻫــﻮ‪ ،‬ﭘــﺮ ﻫــﻦ ﮐــﻲ אﻗﺘــﺪאر ۾ אﭼــﮡ ﺟــﻲ ﺑــﮏ אﻳﺘــﺮي ﻗــﺪر وڌﻳــﻞ ﻫﺌــﻲ‪ ،‬ﺟــﻮ אن ﺟــﻲ‬
‫ﻻﻟـــﭻ ۾ ﻫـــﻦ אﺑـــﻦ אﻟﻮﻗـــﺖ ﭤـــﻲ‪ ،‬ﺧـــﺪאﺋﻲ ﺧـــﺪﻣﺘﮕﺎر ﺗﺤﺮﻳـــﻚ ﺳـــﺎن ﻏـــﺪאري ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺧـــﺎن‬
‫ﻋﺒﺪאﻟﻐﻔﺎر ﺧﺎن ۽ ﺧﺪאﺋﻲ ﺧﺪﻣﺘﮕﺎرن ﺗﻲ ﺳﺨﺘﻴﻮن ﻛﻴﻮن‪.‬‬
‫)‪1930 (13‬ع ﮐـــﺎن آل אﻧـــﮉﻳﺎ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻟﻴـــﮓ‪ ،‬ﺑﻠﻮﭼﺴـــﺘﺎن ﮐـــﻲ ﭔـــﻴﻦ ﺻـــﻮﺑﻦ ﺟﻬـــﮍא ﺳـــﮅאرא‬
‫ڏﻳـــﮡ ۽ אﺗـــﻲ ﺟﻤﻬـــﻮري ﻧﻈـــﺎم ﺣﻜﻮﻣـــﺖ رאﺋـــﺞ ﻛـــﺮڻ ﺟـــﺎ ﭠﻬـــﺮא‪ ‬ﭘـــﺎس ﻛﻴـــﺎ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ‬
‫ﺟـــﮇﻫﻦ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻟﻴـــﮓ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻲ ﭼـــﺎرج ورﺗـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﺑﻠﻮﭼﺴـــﺘﺎن ۾‬
‫ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺖ ﻛـــﺎرﻛﻨﻦ ﺟـــﻮ زور ڏﺳـــﻲ‪ ،‬ﻟﻴﺎﻗـــﺖ ﻋﻠـــﻲ ﺧـــﺎن ﻧـــﻪ ﺻـــﺮف ﺑﻠﻮﭼﺴـــﺘﺎن ۾‬
‫ﺟﻤﻬـــﻮري ﺣﻜﻮﻣـــﺖ رאﺋـــﺞ ﻧـــﻪ ﻛﺌـــﻲ‪ ،‬ﭘـــﺮ אﺗـــﻲ ﺟـــﻲ ﻛـــﺎرﻛﻨﻦ ﮐـــﻲ ﺟـــﻴﻠﻦ ۾ ﻣـــﻮﻛﻠﻲ‪،‬‬
‫ﻃﺮح ﻃﺮح ﺟﻮن ﺗﻜﻠﻴﻔﻮن ﭘﻬﭽﺎﻳﻮن‪.‬‬
‫)‪ (14‬ﻟﻴﺎﻗـــﺖ ﻋﻠـــﻲ ﺧـــﺎن ﺟـــﻲ ﭼـــﻮﮢﻲ‪ ‬۽ ﻛﺮﮢـــﻲ‪ ‬۾ אﺧـــﺘﻼف ﻫـــﻮ‪ .‬ﻫـــﻦ ﻫـــﻚ ﻃـــﺮف‬
‫אﺳـــﻼﻣﻲ آﺋـــﻴﻦ ۽ ﻧﻈـــﺎم אﺳـــﻼﻣﻲ رאﺋـــﺞ ﻛـــﺮڻ ﺟـــﺎ ﻧﻌـــﺮא ﻫﮣـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺟـــﻮ ﺗﻮﺟﻬـــﻪ ﻣﻠـــﻚ‬
‫ﺟـــﻲ ﺣﻘﻴﻘـــﻲ ﻣﺴـــﺌﻠﻦ ﮐـــﺎن ﻫﭩـــﺎﺋﮡ ﮔﻬﺮﻳـــﻮ ﺗـــﻪ ﭔﺌـــﻲ ﻃـــﺮف ﺳـــﻨﺪس ﺑـــﻴﮕﻢ ﺻـــﺎﺣﺒﻪ ﻣﻴﻨـــﺎ‬
‫ﺑــــﺎزאرن ﺟــــﻮ روאج وﺟﻬــــﻲ‪ ،‬ﺑــــﻲ ﭘﺮدﮔــــﻲ‪ ‬ﮐــــﻲ زور وﭠــــﺎﻳﻮ‪ .‬ﺟــــﻨﻬﻦ ﻛــــﺮي ﺟﻤﺎﻋــــﺖ‬
‫אﺳــﻼﻣﻲ‪ ‬ﺟﻬــﮍي رﺟﻌــﺖ ﭘﺴــﻨﺪ ﺟﻤﺎﻋــﺖ ﮐــﻲ وﺟﻬــﻪ ﻣﻠــﻲ وﻳــﻮ ﺗــﻪ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎﻧﻲ ﺣﻜﻮﻣــﺖ‬
‫ﺟــــﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴــــﻲ‪ ‬ﮐــــﻲ ﺑــــﺪﻧﺎم ﻛــــﺮي‪ ،‬۽ ﻧﻮﺟــــﻮאن وري ﻣــــﺬﻫﺐ ﺟــــﻲ ﻧــــﺎﻟﻲ ۾ אﺳﺘﺤﺼــــﺎل‬
‫ڏﺳﻲ ﻣﺬﻫﺐ ﮐﺎن ﭤﮅא ﭤﻴﮡ ﻟﮙﺎ‪.‬‬
‫)‪ (15‬ﻟﻴﺎﻗـــﺖ ﻋﻠـــﻲ ﺧـــﺎن ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻲ ﻧﻘﻄـــﻪ ﻧﮕﺎﻫـــﻪ ﮐـــﺎن ﻧﻈﺮﻳـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن‬
‫ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ ﻓﺴـــﻄﺎﺋﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﺖ‪ ،‬ﻓﺮﻗﻴﻮאرﻳـــﺖ ذﻫﻨﻴـــﺖ ۽ رﺟﻌـــﺖ ﭘﺴـــﻨﺪي‪ ‬ﺟـــﻲ ﺧﻴـــﺎﻟﻦ‬
‫ﮐــــﻲ زور وﭠــــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ ﺳﻴﺎﺳــــﺖ ﮐــــﻲ ﺟﻤﻬﻮرﻳــــﺖ‪ ،‬ﺳــــﻴﻜﻴﻮﻟﺮزم‪ ،‬ﻗــــﻮم‬
‫ﭘﺮﺳــــﺘﻲ ۽ ﺳﻮﺷــــﻠﺰم ﺟــــﻲ ﺟﺪﻳــــﺪ אﺻــــﻮﻟﻦ ﮐــــﺎن ﭘــــﺮي رﮐﻴــــﻮ‪ .‬ﻫــــﻦ ﻫــــﺮ ﺗﺮﻗــــﻲ ﭘﺴــــﻨﺪ‬

‫‪111‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻛــــﺎرﻛﻦ ﮐــــﻲ ﻫﻨﺪﺳــــﺘﺎن ﺟــــﻮ אﻳﺠﻨــــﭧ‪ ،‬ﻋﻼﻗــــﺎﺋﻲ ذﻫﻨﻴــــﺖ رﮐﻨــــﺪڙ‪ ،‬دﻫﺮﻳــــﻮ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن‬
‫دﺷﻤﻦ ۽ אﻧﺘﺸﺎر ﭘﺴﻨﺪ ﺳﮇي ﺑﺪﻧﺎم ﻛﻴﻮ ۽ ﺳﺰאﺋﻮن ڏﻧﻴﻮن‪.‬‬
‫)‪ (16‬ﻫـــﻦ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎﻧﻲ ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟـــﻮ ﺗﻮﺟﻬـــﻪ ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻲ ﺣﻘﻴﻘـــﻲ ﻣﺴـــﺌﻠﻦ ﺟﻬـــﮍوכ‬
‫ﻣﻌﻴــﺎر زﻧــﺪﮔﻲ ﺑﻠﻨـــﺪ ﻛــﺮڻ‪ ،‬ﺟﻤﻬــﻮري ﻧﻈـــﺎم ﻗــﺎﺋﻢ ﻛــﺮڻ‪ ،‬ﺗﺤﺮﻳـــﺮ ۽ ﺗﻘﺮﻳــﺮ ﺟـــﻲ آزאدي‪،‬‬
‫ﻧﻨــــﮃﻳﻦ ﻗــــﻮﻣﻦ ﺟــــﻲ אﻧــــﺪروﻧﻲ ﺧﻮدﻣﺨﺘﻴــــﺎري ۽ ﻫــــﻚ ﭔﺌــــﻲ ﺳــــﺎن روאدאري‪ ‬ﺟــــﻲ ﺑﺮﺗــــﺎ‪‬‬
‫ﮐﺎن ﻫﭩﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻧﻮن ﻧﻌﺮن ﻃﺮف ﮀﻜﺎﻳﻮ‪ .‬ﺟﻬﮍوכ‪:‬‬
‫)‪ (i‬ﻫﻨﺪﺳﺘﺎن ﮐﺎن ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻲ ﺧﻄﺮو‪.‬‬
‫)‪ (ii‬ﻛﻤﻴﻮﻧﺰم ﮐﺎن ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻲ ﺧﻄﺮو‪.‬‬
‫)‪ (iii‬ﻋﻼﻗﺎﺋﻲ ﺗﻌﺼﺐ وڌڻ ﻛﺮي‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﻛﻤﺰور ﭤﻴﮡ ﺟﻮ ﺧﻄﺮو‪.‬‬
‫)‪ (iv‬ﻗﻮم ﭘﺮﺳﺘﻲ ۽ ﺳﻴﻜﻴﻮﻟﺮزم ﮐﺎن אﺳﻼم ﺟﻮ ﺧﻄﺮو وﻏﻴﺮه‪.‬‬
‫)‪ (v‬ﻟﻴﺎﻗـــــﺖ ﻋﻠـــــﻲ ﺧـــــﺎن زﺑـــــﺎن ﺟـــــﻮ ﻛﭽـــــﻮ‪ ،‬ﻃﺒﻴﻌـــــﺖ ﺟـــــﻮ ﺳـــــﻔﻠﻪ ﻣـــــﺰאج ۽ آﻣـــــﺮ‬
‫وزﻳﺮאﻋﻈﻢ ﻫﻮ‪.‬‬
‫)אﻟـــﻒ( ﻫـــﻦ ﺧـــﺎن ﻋﺒـــﺪאﻟﻐﻔﺎر ﺧـــﺎن ۽ ﺳـــﻨﺪس ﺳـــﺎﭤﻴﻦ ﮐـــﻲ ﻫﻨﺪﺳـــﺘﺎن ﺟـــﻮ אﻳﺠﻨـــﭧ ۽‬
‫ﻏــــﺪאر ﻣﻠــــﻚ ﺳــــﮇي‪ ،‬ﺟﻴــــﻞ ۾ ﻣﻮﻛﻠﻴــــﻮ‪ .‬ﻫــــﻲ‪ ‬ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﺟــــﻲ ﻋﺎرﺿــــﻲ ﮔﻬﻨــــﮉ ۾ אن‬
‫ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﮐـــﻲ ڏﺳـــﻲ ﻧـــﻪ ﺳـــﮕﻬﻴﻮ ﺗـــﻪ ﺧـــﺎن ﺑﺎدﺷـــﺎﻫﻪ ﭘﭡـــﺎﮢﻦ ﺟـــﻲ ﺣﻘـــﻦ ﺟـــﻮ ﻋﻠﻤﺒـــﺮدאر ﻫـــﻮ‪ .‬אن‬
‫ﺟﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ‪ ،‬ﭘﭡﺎڻ ﻗﻮم ﺟﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺮאﺑﺮ ﻫﺌﻲ‪.‬‬
‫)ب( ﻫـــﻦ ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ﺟـــﻲ אﻋﻠـــﻰ ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺖ ﻟﻴـــﮉر ﺣﺴـــﻴﻦ ﺷـــﻬﻴﺪ ﺳـــﻬﺮوردي‪ ‬ﮐـــﻲ‬
‫ﻫﻨﺪﺳﺘﺎن ﺟﻮ ﺟﺎﺳﻮس ۽ ﻛﺘﻮ ﺳﮇي‪ ،‬آﺋﻴﻦ ﺳﺎز אﺳﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﮐﺎن ﺧﺎرج ﻛﺮאﻳﻮ‪.‬‬
‫)ت( ﻫـــﻦ ﻣﻮﻟـــﻮي ﻓﻀـــﻞ אﻟﺤـــﻖ ﮐـــﻲ ﻫﻨـــﺪن ﺟـــﻮ ﻏـــﻼم ﺳـــﮇي‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳـــﺖ ﮐـــﺎن ﭔـــﺎﻫﺮ‬
‫ﻛـــﮃرאﻳﻮ‪ .‬ﻫـــﻦ אﻗﺘـــﺪאر ﺟـــﻲ ﻧﺸـــﻲ ۾ ﻏـــﺮق ﭤـــﻲ אﻫـــﻮ ﻛﻮﻧـــﻪ ڏﭠـــﻮ ﺗـــﻪ ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ﺟـــﻲ אﻧﻬـــﻦ‬
‫ﭔﻨﻬــﻲ אﻋﻠــﻰ ﻟﻴــﮉرن ﺟــﻮ ﺗــﻮﻫﻴﻦ ۽ ﻣﺨﺎﻟﻔــﺖ ﻛــﺮڻ ﻛــﺮي‪ ،‬ﻫــﻮ אﻫــﻞ ﺑﻴﻨﮕــﺎل ﺟــﻲ دﻟــﻴﻦ‬
‫۾ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺟﻲ ﻫﻮא ﭘﻴﺪא ﻛﺮي رﻫﻴﻮ ﻫﻮ‪.‬‬
‫)ث( ﻫـــﻦ ﺟـــﻲ‪ .‬אﻳـــﻢ‪ .‬ﺳـــﻴﺪ‪ ،‬ﺷـــﻴﺦ ﻋﺒﺪאﻟﻤﺠﻴـــﺪ ﺳـــﻨﮅي ۽ ﺳـــﻨﺪن ﺳـــﺎﭤﻴﻦ ﮐـــﻲ ﻫﻨـــﺪن ﺟـــﺎ‬
‫אﻳﺠﻨــﭧ ۽ ﻏــﺪאر ﻗــﻮم ﺳــﮇي‪ ،‬ﭘﻬــﺮﺋﻴﻦ ﮐــﻲ ﺟﻴــﻞ ۾ ﻣﻮﻛﻠﻴــﻮ ۽ ﺳــﻨﺪن ﻧﺌــﻴﻦ ﻣﻠــﻚ ﺟــﻲ‬
‫ﺗﺮﻗـــﻲ‪ ‬۽ ﺗﻌﻤﻴـــﺮ ﻻ‪ ‬ﻫـــﻨﻦ ﻃﺮﻓـــﺎن آﮀﻴـــﻞ ﺧـــﺪﻣﺎت ﮐـــﻲ ﺣﻘـــﺎرت ﺟـــﻲ ﻧﻈـــﺮ ﺳـــﺎن ﭠﻜﺮאﺋـــﻲ‬
‫ﮀﮇﻳﻮ‪.‬‬
‫ﻫــﻦ ﮐــﻲ ﻃﺎﻗــﺖ ﺟــﻲ ﻧﺸــﻲ ۾ אﻫــﺎ ﺧﺒــﺮ ﻧــﻪ ﭘﻴﺌــﻲ ﺗــﻪ אﻫــﻲ ﻣﻜــﺎﻧﻲ ﻟﻴــﮉر وﻗﺘــﻲ ﻃــﻮر‬
‫ﻛﻴﺘــﺮא ﺑــﻪ ﻛﻤــﺰور ﻫﺌــﺎ‪ ،‬ﻟــﻴﻜﻦ ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﺣﻘــﻮق ﺟــﺎ روح روאن ﻫﺌــﺎ‪ .‬ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﺑﻤﺒﺌــﻲ‬
‫ﮐـــﺎن ﻋﻠﺤـــﺪﮔﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻛـــﻢ ﻛﻴـــﻮ ﻫﺌـــﺎﺋﻮن‪ ،‬ﺟﻨـــﮓ آزאدي‪ ‬۾ ﺣﺼـــﻮ ورﺗـــﻮ ﻫﺌـــﺎﺋﻮن‪ .‬ﻫـــﻲ‬
‫אﺑﻦ אﻟﻮﻗﺖ ﺧﻮد ﻣﻄﻠﺐ ﻛﺎرﻛﻦ ﻧﻪ ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫)ج( ﻟﻴﺎﻗـــﺖ ﻋﻠـــﻲ ﺧـــﺎن ﺑﻠﻮﭼﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻣﺨﻠـــﺺ ﻛـــﺎرﻛﻨﻦ ﺧـــﺎن ﻋﺒﺪאﻟﺼـــﻤﺪ ﺧـــﺎن‪،‬‬
‫ﺷــــﻬﺰאده ﻋﺒــــﺪאﻟﻜﺮﻳﻢ ۽ ﭔــــﻴﻦ ﻗــــﻮم ﭘﺮﺳــــﺖ ﻛــــﺎرﻛﻨﻦ ﮐــــﻲ ﺻــــﻮﺑﻲ ﺟــــﻲ ﺣﻘــــﻮق ﻻ‪‬‬
‫آوאز אﭤــﺎرڻ ﺳــﺒﺐ ﺟﻴــﻞ ۾ ﻣﻮﻛﻠﻴــﻮ‪ .‬ﻫــﻦ ﻏــﺮور ﺟــﻲ אﻧــﮅ ۾ אﭼــﻲ‪ ،‬אﻫــﻮ ﻛﻮﻧــﻪ ﺳــﻮﭼﻴﻮ‬

‫‪112‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺗـــﻪ אﻫـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﺑﻠـــﻮچ ۽ ﭘﺨﺘـــﻮن ﻗـــﻮم ﺟـــﺎ روح روאن ﻫﺌـــﺎ‪ .‬ﭔﻨﻬـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﻲ روح ﮐـــﻲ‬
‫ﻛﻬﮍي‪ ‬ﻃﺮح دﭔﺎﺋﻲ ﺳﮕﻬﻴﻮ ﭤﻲ!‬
‫)‪ (18‬ﻟﻴﺎﻗـــﺖ ﻋﻠـــﻲ ﺧـــﺎن ﻧﻬﺎﻳـــﺖ ﺋـــﻲ ﮘـــﮡ ﭼـــﻮر ۽ ﻃـــﻮﻃﻲ ﭼﺸـــﻢ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﻫـــﻮ‪ .‬ﺟﻨـــﺎح‬
‫ﺻـــﺎﺣﺐ ﺟـــﻲ ﺣﻴـــﺎﺗﻲ‪ ‬۾ ﻫـــﻦ ﺟـــﻲ ﺧﻮﺷـــﺎﻣﺪ ﻛﻨـــﺪو رﻫﻴـــﻮ אن ﺟـــﻲ אﻧﺘﻘـــﺎل ﺑﻌـــﺪ ﺟﻨـــﺎح‬
‫ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻲ ﻫﻤﺸﻴﺮه ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺟﻨﺎح ﺟﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﺗﻠﺦ ﻛﺮي ﮀﮇﻳﺎﺋﻴﻦ‪.‬‬
‫)‪ (19‬ﻫـــﻲ ﺣـــﺪ درﺟـــﻲ ﺟـــﻮ ﻣﻨـــﺎﻓﻖ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﻫـــﻮ‪ .‬ﻫـــﻚ ﻃـــﺮف אﺳـــﻼﻣﻲ آﺋـــﻴﻦ ۽ ﻧﻈـــﺎم‬
‫אﺳــﻼﻣﻲ‪ ‬ﺟــﻲ ﻧــﺎﻟﻲ ۾ ﻋــﻮאم ﺟــﻮ ﺗﻮﺟﻬــﻪ ﺣﻘﻴﻘــﻲ ﻣﺴــﺌﻠﻦ ﮐــﺎن ﻫﭩــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﺳــﺎﻣﺮאج‬
‫ﻻ‪ ‬ﻣﻴـــﺪאن ﻫﻤـــﻮאر ﻛﻨـــﺪو رﻫﻴـــﻮ‪ ،‬ﭔﺌـــﻲ ﻃـــﺮف ﻣﻮﻻﻧـــﺎ ﺷـــﺒﻴﺮ ﻋﺜﻤـــﺎﻧﻲ‪ ‬ﺟـــﮇﻫﻦ ﻫـــﻦ ﮐـــﻲ‬
‫ﭼﻴـــﻮ ﺗـــﻪ آﺋﻴﻨـــﻲ ۽ ﻣـــﺬﻫﺒﻲ ﻣﺴـــﺌﻠﻦ ۾ ﻫـــﻦ ﮐـــﺎن ﻣﺸـــﻮرو ﻧﭥـــﻮ ﻛﻴـــﻮ وﭸـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﻫـــﻦ אن‬
‫ﮐـــﻲ ﭼﻴـــﻮ ﺗـــﻪ‪” ،‬אوﻫـــﺎن ﺟـــﻲ آﺋـــﻴﻦ ﺳـــﺎز אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ ۾ ﺷـــﻤﻮﻟﻴﺖ ۽ دﻋـــﺎﺋﻮن ﻛـــﺎﻓﻲ آﻫـــﻦ‪.‬‬
‫وڌﻳﻚ ﻛﻢ אﺳﺎن ﭘﺎﮢﻬﻲ ﻛﻨﺪאﺳﻮن“‪.‬‬
‫)‪ (20‬ﻫــﻲ אﻳﺘــﺮو ﻛﺮﻳــﻞ ذﻫﻨﻴــﺖ ﺟــﻮ ﻣــﺎﮢﻬﻮ ﻫــﻮ‪ ،‬ﺟــﻮ ﭼــﻮڌري ﺧﻠﻴــﻖ אﻟﺰﻣــﺎن ﮐــﻲ ﻫــﻦ‬
‫ﻣﺴــــﻠﻤﺎن ﻣﻠﻜــــﻦ ﭘــــﺌﻦ אﺳــــﻼﻣﺰم ﺟــــﻲ ﭘﺮﭼــــﺎر ﻻ‪ ‬ﭔــــﺎﻫﺮ ﻣــــﻮﻛﻠﻲ‪ ،‬ﻫــــﻦ ﺟــــﻲ ﭘﻮﻳــــﺎن‬
‫ﺷﺨﺼـــﻲ אﺧـــﺘﻼﻓﻦ ﺟـــﻲ ﺑﻨـــﺎ ﺗـــﻲ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﻣﻠﻜـــﻦ ۾ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎﻧﻲ ﺳـــﻔﻴﺮن ﮐـــﻲ ﻫـــﺪאﻳﺘﻮن‬
‫ﻛﻴﻮن ﺗﻪ ﭼﻮڌري ﺻﺎﺣﺐ ﺳﺎن ﺗﻌﺎون ﻧﻪ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫)‪ (21‬ﻫــﻦ ﻣﻬــﺎﺟﺮن ﺟــﻲ אﻫــﮍي ﺣﻮﺻــﻠﻪ אﻓﺰאﺋــﻲ ﻛﺌــﻲ‪ ،‬ﺟــﻮ ﻫــﻮ ﭘــﺎڻ ﮐــﻲ ﺳــﻨﮅ ﺟــﺎ ﻓــﺎﺗﺢ‬
‫ﺳـــﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ﺣﻘـــﺎرت ﺳـــﺎن ڏﺳـــﻲ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﺳـــﺎن ﺑﺪﺳـــﻠﻮﻛﻲ ﻛـــﺮڻ ﻟﮙـــﺎ‪ .‬ﺗـــﻨﻬﻦ‬
‫ﻛـــﺮي ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﻻ‪ ‬ﺟـــﺎ ﻫﻤـــﺪردي ﭘﻴـــﺪא ﭤـــﻲ ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﺎ ﺧـــﺘﻢ ﭤـــﻲ وﻳﺌـــﻲ ۽‬
‫ﺳـــﻨﮅي ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻮ دﺷـــﻤﻦ‪ ،‬אﺳﺘﺤﺼـــﺎﻟﻲ‪ ،‬ﻣﺠﺴـــﻤﻪ ﻧﻔـــﺮت ۽ ﻓﺮﻋـــﻮن ﺻـــﻔﺖ‬
‫ﺳﻤﺠﻬﮡ ﻟﮙﺎ‪.‬‬
‫)‪ (22‬ﻫـــﻦ ﺟﻨـــﺎح ﺻـــﺎﺣﺐ ﺟـــﻲ אﻧﺘﻘـــﺎل ﺑﻌـــﺪ ﻏﻴـــﺮ آﺋﻴﻨـــﻲ ﻃـــﺮح‪ ،‬ﭘـــﺎرﭨﻲ ۽ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪‬‬
‫ﺟـــﻲ ﻣﻴﻤﺒـــﺮن ﮐـــﺎن ﻣﺸـــﻮري ﻛـــﺮڻ ﮐـــﺎن ﺳـــﻮא‪ ‬ﺧﻮאﺟـــﻪ ﻧـــﺎﻇﻢ אﻟـــﺪﻳﻦ ﮐـــﻲ ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ﻣـــﺎن‬
‫آﮢـــﻲ ﮔـــﻮرﻧﺮ ﺟﻨـــﺮل ﻣﻘـــﺮر ﻛﻴـــﻮ‪ ،‬۽ ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ۾ ﭨﻴـــﻮن ﺣﺼـــﻮ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ وزﻳـــﺮن‬
‫ﮐــــﻲ رﮐﻴــــﻮ‪ .‬ﺟﻬــــﮍوכ‪ :‬ﭘــــﺎڻ‪ ،‬ﻣﺤﻤــــﺪ אﺳــــﻤﺎﻋﻴﻞ ﭼﻨــــﺪرﻳﮕﺮ‪ ،‬אﺷــــﺘﻴﺎق ﺣﺴــــﻴﻦ ﻗﺮﻳﺸــــﻲ‪،‬‬
‫ڊאﻛﭩــﺮ ﻣﺤﻤـــﻮد ﺣﺴـــﻴﻦ ۽ ﭔـــﻴﻦ אﻫـــﮍن ﻃـــﺮﻳﻘﻦ ﺳــﺎن ﺧﻮאﺟـــﻪ ﺻـــﺎﺣﺐ ﮐـــﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻲ‬
‫ﻣﻌﺎﻣﻠﻦ ۾ ﺑﻴﺪﺧﻞ ﻛﺮي ﮀﮇﻳﺎﺋﻴﻦ‪.‬‬
‫)‪ (24‬ﻫـــﻦ ﻛـــﺎﻣﻮري ﻛـــﻼس ﺟـــﻲ ﻃﺎﻗـــﺖ وڌאﺋـــﻲ ﭼﻨـــﺪ ﻛـــﺎﻣﻮرن ﺟـــﻲ ﻫﻤـــﺖ אﻓﺰאﺋـــﻲ‬
‫ﻛﺌــــﻲ‪ .‬ﺟــــﻨﻬﻦ ﻛــــﺮي אﮘﺘــــﻲ ﻫﻠــــﻲ ﻣﻠﻜــــﻲ ﺳﻴﺎﺳــــﺖ ۾ دﺳــــﺖ אﻧــــﺪאزي ﭤــــﻲ‪ .‬ﺳــــﻜﻨﺪر‬
‫ﻣﻴﺮزא‪ ،‬ﭼﻮڌري ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ۽ ﺟﻨﺮل אﻳﻮب ﺧﺎن ﻫﻦ ﺟﺎ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻈﺮ ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫)‪ (25‬ﻫــــــﻦ ﺟﻤﻬﻮرﻳــــــﺖ ﮐــــــﻲ ﻛﻤــــــﺰور ﻛــــــﺮي‪ ،‬ﻓﺴــــــﻄﺎﺋﻴﺖ ﮐــــــﻲ زور وﭠــــــﺎﺋﮡ ﻻ‪‬‬
‫ﻛﺮאﭼــــﻲ‪ ‬۾ ﺳــــﺮﮔﺲ ﻛــــﮃאﺋﻲ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻲ ﺑﻨﮕﻠــــﻲ ﺟــــﻲ ﭜــــﺮ ۾ ﻣــــﺎﮢﻬﻮ ﮔــــﮇ ﻛﺮאﺋــــﻲ‪،‬‬
‫ﻣﺴــــﻮﻟﻨﻲ‪ ‬وאﻧﮕــــﺮ دري‪ ‬ﻣــــﺎن ﺑﻴﻬــــﻲ ﻣــــﺎﮢﻬﻦ ﮐــــﻲ ﺗﻘﺮﻳــــﺮ ﻛﻨــــﺪي ﭼﻴــــﻮ ﺗــــﻪ آﺋﻴﻨــــﺪي‬

‫‪113‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﺖ ﺟـــﻮ ﻧﺸـــﺎن ﻣﻜـــﻮ ﻫﻮﻧـــﺪو‪ .‬אن ﺟـــﻲ ﭘـــﻮﺋﻠﮙﻲ‪ ‬۾ ﭔـــﻴﻦ ﺷـــﻬﺮن‬
‫ﻣﺎن ﺑﻪ ﺳﺮﮔﺲ ﻧﻜﺘﺎ‪ .‬ﺟﻦ ۾ ﻫﻦ ﺟﺎ ﭘﻮﺋﻠﮗ ﺟﻴﭙﻦ ۾ ﻣﻜﻮ ڏﻳﮑﺎرﻳﻨﺪא ﻫﻠﻴﺎ ﭤﻲ‪.‬‬
‫)‪ (26‬ﻫــــﻦ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺗــــﻲ אﺳــــﻼﻣﻲ رﻳﭙﻠﺒــــﻚ ﺟــــﻮ ﻧــــﺎﻟﻮ رﮐــــﻲ‪ ،‬אن ۾ ﺷــــﺮאﺑﺨﻮري‪،‬‬
‫ﺟـــﻮא‪ ،‬ﮔﻬـــﻮڙي ڊوڙ‪ ،‬ﺳـــﻤﮕﻠﻨﮓ ۽ ﻣﻴﻨـــﺎ ﺑـــﺎزאرﻳﻮن ﺟـــﺎري رﮐﻴـــﻮن‪ .‬אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﺳـــﺎن‬
‫ﻋــﺎم ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﺗــﻲ אﻫــﻮ אﺛــﺮ ﭤﻴــﻮ ﺗــﻪ אﺳــﻼم ﺟــﻮ ﻧــﺎﻟﻮ ﺻــﺮف ڌوﻛــﻲ ﻻ‪ ‬ورﺗــﻮ ﭤــﻲ وﻳــﻮ‪.‬‬
‫ﻟـــﻴﻜﻦ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎﻧﻲ ﺣﻜـــﺎم ﺟـــﻮ אﺳـــﻼم ﺟـــﻮ روح ﺳـــﺎن ﻛـــﻮ وאﺳـــﻄﻮ ﻛﻮﻧـــﻪ ﻫـــﻮ‪ .‬ﺑﻠـــﻚ‬
‫ﻫﻨﻦ ﺟﺎ אﻓﻌﺎل ﻋﻴﻦ אﺳﻼﻣﻲ ﺣﻜﺎم ﺟﻲ ﺧﻼف ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫)‪ (27‬ﻫـــﻦ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻣﻜـــﺎﻧﻲ زﺑـــﺎﻧﻦ ﮐـــﻲ ﻧﻈﺮאﻧـــﺪאز ﻛـــﺮي ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﭔـــﺎﻫﺮאن‬
‫آﻧـــﺪل אردو زﺑـــﺎن ﮐـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻲ زﺑـــﺎن ﻃـــﻮر ﻣـــﭥﻦ ﻣـــﮍﻫﮡ ﺟـــﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ‪ ‬ﺗـــﻲ ﻋﻤـــﻞ ﻛﻴـــﻮ‪.‬‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﻣﺎن ﻫﻴﭡﻴﺎن ﻧﻘﺼﺎن ﭘﻬﭽﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪:‬‬
‫‪ .1‬אردو ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻛـــﻨﻬﻦ ﺑـــﻪ ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻲ زﺑـــﺎن ﻧـــﻪ ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬אن ﻛـــﺮي אن‬
‫ﮐـــﻲ ﺗﺴـــﻠﻴﻢ ﻛـــﺮڻ ﺳـــﺎن ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﺟـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻴﺖ ﮐـــﻲ ﺗﺴـــﻠﻴﻢ ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻲ‬
‫ﻣﺘﺮאدف ﻫﻮ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﺟـــﻲ ﺟـــﺪא ﻗﻮﻣﻴـــﺖ ﮐـــﻲ ﺗﺴـــﻠﻴﻢ ﻛـــﺮڻ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ورﻫﺎﺳـــﺖ ﺟـــﻮ ﭘـــﻴﺶ‬
‫ﺧﻴﻤﻮ ﻫﻮ‪.‬‬
‫‪ .3‬אردو‪ ‬ﮐــــﻲ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ ﻗــــﻮﻣﻲ زﺑــــﺎن ﺗﺴــــﻠﻴﻢ ﻛــــﺮڻ‪ ،‬ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﮐــــﻲ ﺳــــﻨﺪن‬
‫ﻗــــﻮﻣﻲ ورﺛــــﻦ ﺟﻬــــﮍوכ‪ :‬ﺳﻴﺎﺳــــﻲ آزאدي‪ ،‬אﻗﺘﺼــــﺎدي ﺧﻮﺷــــﺤﺎﻟﻲ ﻛﻠﭽــــﺮ ۽ زﺑــــﺎن ﺟــــﻲ‬
‫ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺗﺎن ﻫﭣ ڌوﺋﮡ ﺟﻲ ﺑﺮאﺑﺮ ﻫﻮ‪.‬‬
‫‪ .4‬אﻧﻬﻲ‪ ‬زﺑﺎن ﺑﻴﻨﮕﺎﻟﻴﻦ ﮐﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﺎن ﺟﺪא ﭤﻴﮡ ﻻ‪ ‬ﻣﺠﺒﻮر ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫‪ .5‬אﻧﻬــــﻲ‪ ‬زﺑــــﺎن אردو‪ ‬ﺟــــﻲ ﻧــــﺎﻟﻲ ۾ ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ ﺳــــﺮزﻣﻴﻦ ﺗــــﻲ ‪ 4‬ﻣــــﺎرچ ‪1967‬ع ﺗــــﻲ‬
‫ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﻣﺎرون ﻣﻠﻴﻮن‪.‬‬
‫‪ .6‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬زﺑـــﺎن ﺟـــﻲ ﺑﺤـــﺎﻟﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ دﻛـــﺎﻧﻦ‪ ،‬ﺟـــﺎﻳﻦ ﮐـــﻲ ﭰﺮﻳـــﻮ ۽ ﺳـــﺎڙﻳﻮ‬
‫وﻳﻮ ۽ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﮐﻲ ﻗﺘﻞ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫‪ .6‬ﻫـــﻲ‪ ‬زﺑـــﺎن ﻣﻬـــﺎﺟﺮ‪-‬ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻃﺒﻘـــﻲ ﺟـــﻲ ﺟﻤﻠـــﻲ ﺳﺎزﺷـــﻦ ﺟـــﻲ ﻛﻨﺠـــﻲ ﻫﺌـــﻲ‪ .‬אن‬
‫زﺑــــﺎن ﮐــــﻲ زوري‪ ‬ﻣﻠــــﻚ ﻣﭥــــﺎن ﻣــــﮍﻫﮡ‪ ،‬ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﮐــــﻲ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺳــــﺎن ﮐﻠﻴــــﻞ ﺑﻐــــﺎوت‬
‫ﻛﺮڻ ﺟﻲ دﻋﻮت ڏﻳﮡ ﺟﻲ ﺑﺮאﺑﺮ ﻫﻮ‪.‬‬
‫ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﺷــﺎﮔﺮدن ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ אﮘــﻮﮢﻲ وزﻳﺮאﻋﻠــﻰ ﻣﺴــﭩﺮ ﻣﻤﺘــﺎز ﻋﻠــﻲ ﺧــﺎن ﭜﭩــﻲ ﮐــﻲ‬
‫ﭘـــﮡ אﻫـــﮍي ﻗﺴـــﻢ ﺟـــﻲ ﻫـــﻚ ﻋﺮﺿﺪאﺷـــﺖ ﭘـــﻴﺶ ﻛﺌـــﻲ ﻫﺌـــﻲ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ۾ ﻫـــﻨﻦ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻦ ﺟﻲ وﺿﺎﺣﺖ ﻫﻦ رﻳﺖ ﻛﺌﻲ ﻫﺌﻲ‪.‬‬
‫אﺳــﺎن ﮐــﻲ ﻣﻌﻠــﻮم אﻫــﻲ ﺗــﻪ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻲ ﭠﻬــﮡ ﮐــﺎن ﭘــﻮ‪ ‬ﭘﻬﺮﻳــﻮن دﻓﻌــﻮ ﺟﻤﻬــﻮري‬
‫ﻃـــﺮز ﺗـــﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨـــﺪه ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﭘﻴـــﭙﻠﺲ ﭘـــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﭠﻬـــﻲ آﻫـــﻲ ﺟـــﻨﻬﻦ ﺟـــﻮ ﺻـــﺪر ﺧـــﻮش‬
‫ﻗﺴﻤﺘﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﻫﻚ ﺳﻨﮅي آﻫﻲ‪.‬‬

‫‪114‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫אﺳـــﺎن ﮐـــﻲ ﻫـــﻲ ﺑـــﻪ ﻣﻌﻠـــﻮم آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﭘﻴـــﭙﻠﺲ ﭘـــﺎرﭨﻲ‪ ‬۾ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻧﻤـــﺎ‪.‬ﺋﻨـــﺪن‬
‫ﺟــــﻲ آﻫــــﻲ‪ .‬ﺟــــﻨﻬﻦ ۾ ﺟــــﻲ‪ .‬אي رﺣــــﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻌــــﺮאج ﻣﺤﻤــــﺪ ﺧــــﺎن ۽ ﻛــــﻮﺛﺮ ﻧﻴــــﺎزي‪ ‬ﺟﻬــــﮍא‬
‫ﺳﺎﻣﺮאﺟﻲ ذﻫﻨﻴﺖ رﮐﻨﺪڙ‪ ،‬ﻛﭩﺮ ﺗﺮﻗﻲ ﭘﺮﺳﺖ ۽ ﺳﻨﮅ ﺟﺎ دﺷﻤﻦ ﻣﻮﺟﻮد آﻫﻦ‪.‬‬
‫אﺳــﺎن ﮐــﻲ ﻫــﻲ‪ ‬ﺑــﻪ ﻣﻌﻠــﻮم آﻫــﻲ ﺗــﻪ אﻫــﻞ ﭘﻨﺠــﺎب ﺟــﻲ אﻛﺜﺮﻳــﺖ ﺗــﻲ ﻫــﻦ وﻗــﺖ ﻣﻬــﺎﺟﺮ‬
‫ﻧﻈﺮﻳﻦ ۽ ﻓﺮﻗﻲ ﭘﺮﺳﺖ ذﻫﻨﻴﺖ ﺟﻮ ﭜﻮت ﺳﻮאر אﻫﻲ‪.‬‬
‫אﺳــﺎن ﮐـــﻲ ﻫـــﻲ ﺑـــﻪ ﻣﻌﻠـــﻮم آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﭘﻴـــﭙﻠﺲ ﭘـــﺎرﭨﻲ ﭘـــﺎڻ ﮐـــﻲ ﻏﻴـــﺮ ﻓﺮﻗﻴـــﻮאر ۽ ﺗﺮﻗـــﻲ‬
‫ﭘﺴــــﻨﺪ אﺻــــﻮﻟﻦ ﺟــــﻲ ﺣــــﺎﻣﻲ ﺟﻤﺎﻋــــﺖ ﻛﻮﭠــــﺎﺋﮡ ﺟــــﻲ ﺑــــﺎوﺟﻮد‪ ،‬אﻗﺘــــﺪאر ۾ رﻫــــﮡ ﺧــــﺎﻃﺮ‬
‫ﻣﻬﺎﺟﺮن ﺟﻲ אﻳﺠﺎد ﻛﻴﻞ ﻧﻈﺮﺋﻲ ﻣﺴﻠﻢ ﻗﻮم ۾ وﻳﺴﺎﻫﻪ رﮐﮡ ﻻ‪ ‬ﻣﺠﺒﻮر آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪ (5‬אﺳـــﺎن ﮐـــﻲ ﻫـــﻲ ﺑـــﻪ ﻣﻌﻠـــﻮم آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﺑـــﺎوﺟﻮد אن ﺟـــﻲ ﭘﻴـــﭙﻠﺲ ﭘـــﺎرﭨﻲ ﻣﺮﻛـــﺰي‬
‫אﺳــــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬۾ אﻛﺜﺮﻳــــﺖ رﮐــــﻲ ﭤــــﻲ‪ ،‬ﺳــــﻨﺪس ﻣﻮﺟــــﻮده ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﺟــــﺎ ﻧﻤﺎﺋﻨــــﺪه‪ ،‬ﺳــــﻮא‪‬‬
‫ﺳـــﺮوس ۽ ﻓﻮﺟـــﻮ ﻋﻤﻠـــﺪאرن ﮐـــﻲ ﺣﻘﻴﻘـــﻲ ﻃﺎﻗـــﺖ ﺟـــﻮ ﻣﺮﻛـــﺰ ﺳـــﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬אن ﺟـــﻲ ﺣﻜـــﻢ‬
‫ﭘﭡﻴﺎن ﻫﻠﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫)‪ (6‬אﺳـــﺎن ﮐـــﻲ ﻫـــﻲ ﺑـــﻪ ﻣﻌﻠـــﻮم آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﺻـــﺪر ﺻـــﺎﺣﺐ ۽ אن ﺟـــﺎ ﺳـــﺎﭤﻲ ﻇـــﺎﻫﺮي ﻃـــﻮر‬
‫ﺟﻤﻬﻮرﻳـــﺖ ۽ ﺳﻮﺷـــﻠﺰم ۾ وﻳﺴـــﺎﻫﻪ رﮐـــﮡ ﺟـــﻲ دﻋـــﻮى ﻛـــﻦ ﭤـــﺎ‪ ،‬ﻟـــﻴﻜﻦ אن ﺟـــﻲ ﺑـــﺎوﺟﻮد‬
‫ﻫـــﻮ אﺳـــﻼﻣﻲ آﺋـــﻴﻦ‪ ،‬אﺳـــﻼﻣﻲ ﻧﻈـــﺎم ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ۽ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻮ رאڳ אﭼﺎرﻳﻨـــﺪא‬
‫رﻫــــﻦ ﭤــــﺎ‪ .‬אﻫــــﻮ ﺻــــﺮف אن ﻛــــﺮي آﻫــــﻲ‪ ،‬ﺟــــﻮ ﮐــــﻴﻦ ﭘﺘــــﻮ ﻧــــﻪ آﻫــــﻲ ﺗــــﻪ ﺳﻮﺷــــﻠﺰ م ۽‬
‫ﺟﻤﻬﺮوﻳﺖ‪ ،‬ﺳﻮא‪ ‬ﻗﻮم ﭘﺮﺳﺘﻲ‪ ‬۽ ﺳﻴﻜﻴﻮﻟﺮزم ﺟﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻪ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪא‪.‬‬
‫)‪ (7‬אوﻫــــﺎن ﮐــــﻲ ﻣﻌﻠــــﻮم ﻫﻮﻧــــﺪو ﺗــــﻪ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ۾ ﭼــــﺎر ﻗــــﻮﻣﻲ زﺑــــﺎﻧﻮن ﻫــــﺮ ﻫــــﻚ‬
‫ﺳﻨﮅي‪ ،‬ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ‪ ،‬ﭘﺨﺘﻮن ۽ ﺑﻠﻮﭼﻲ ﺻﺪﻳﻦ ﮐﺎن ﻣﻮﺟﻮد آﻫﻦ‪.‬‬
‫)‪ (8‬אوﻫــﺎن ﮐــﻲ ﻫــﻲ ﺑــﻪ ﻣﻌﻠــﻮم آﻫــﻲ ﺗــﻪ אﻧﻬــﻦ ﭼﺌﻨــﻲ زﺑــﺎﻧﻦ ﻣــﺎن ﺳــﻨﮅي ﺗﺮﻗــﻲ ﻳﺎﻓﺘــﻪ‬
‫۽ ﺷـــﺎﻫﻮﻛﺎر زﺑـــﺎن آﻫـــﻲ‪ .‬אن אﺻـــﻮل ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻲ زﺑـــﺎن ﭤـــﻴﮡ ﺟـــﻮ ﺣـــﻖ‬
‫ﺳــﻨﮅي‪ ‬ﮐــﻲ ﻫــﻮ‪ .‬ﭘــﺮ ﺑــﺎوﺟﻮد אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﻋﻠــﻢ ﺟــﻲ אوﻫــﺎن ﺟــﻲ ﭘــﺎرﭨﻲ‪ ‬אﻟــﻒ‪ -‬אﻗﺘــﺪאر ۾ رﻫــﮡ‬
‫ﺧــــﺎﻃﺮ ب‪ -‬אﻫــــﻞ ﭘﻨﺠــــﺎب ﺟــــﻲ ﻧﺎرאﺿــــﭙﻲ ﺟــــﻲ ڊپ ﮐــــﺎن‪ ،‬۽ ت‪ -‬ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ۽ ﺗﺮﻗــــﻲ ﭘﺮﺳــــﺖ‬
‫ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﺟــﻲ رאﺿــﭙﻲ ﺧــﺎﻃﺮ‪ ،‬ﻏﻴــﺮ ﻣﻠﻜــﻲ زﺑــﺎن אردو‪ ‬ﮐــﻲ ﻗــﻮﻣﻲ زﺑــﺎن ﻣﻘــﺮر ﻛــﺮي‪،‬‬
‫ﺳــﻨﮅي‪ ‬ﺟــﻲ ﻣﺴــﺘﻘﺒﻞ ﮐــﻲ ﺧــﻮد ﺳــﻨﮅ ۾ ﺧﻄــﺮي ۾ وﺟﻬــﻲ ﮀــﮇﻳﻮ‪ .‬אوﻫــﺎن ﺳــﻨﮅي ﭔــﻮﻟﻲ‪‬‬
‫ﮐﻲ رﮘﻮ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺳﺮﻛﺎري زﺑﺎن ﺑﻨﺎﺋﮡ ﮐﺎن ﺑﻪ ڊﭴﻲ وﻳﺎ‪.‬‬
‫)‪ (9‬אوﻫـــﺎن ﮐـــﻲ ﻣﻌﻠـــﻮم ﻫﻮﻧـــﺪو ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ ﺑﺎﺷـــﻌﻮر ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺟـــﻲ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ ﺳـــﻨﮅ‬
‫אﺳــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬۾ ﭔــﻮﻟﻲ‪ ‬ﺑﺎﺑــﺖ ﭘــﻴﺶ ﭤﻴــﻞ ﺑــﻞ ﮐــﻲ ﺗﺴــﻠﻲ ﺑﺨــﺶ ﭤــﻲ ﺳــﻤﺠﻬﻴﻮ‪ ،‬ﭘــﺮ אوﻫــﺎن‬
‫ﺟﻲ ﻣﺸﻜﻼﺗﻦ ۽ ﻛﻤﺰورﻳﻦ ﮐﻲ ﻣﺪﻧﻈﺮ رﮐﻨﺪي‪ ،‬ﻫﻮ אن ﺗﻲ ﺧﺎﻣﻮش رﻫﻴﺎ‪.‬‬
‫)‪ (10‬אوﻫـــــﺎن ﺟـــــﻲ ﭘـــــﺎرﭨﻲ ﻣﻴﻤﺒـــــﺮن אن ﺑـــــﻞ ﺗـــــﻲ אﺳـــــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬۾ زوردאر ﺗﻘﺮﻳـــــﺮون‬
‫ﻛﺮي ‪ 62‬ﻣﻴﻤﺒﺮن ﻣﺎن ‪ 51‬ﻣﻴﻤﺒﺮن ﺟﻲ אﻛﺜﺮﻳﺖ ﺳﺎن ﺑﻞ ﮐﻲ ﭘﺎس ﻛﺮאﻳﻮ‪.‬‬
‫)‪ (11‬אوﻫـــﺎن ﮐـــﻲ ﻣﻌﻠـــﻮم آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ אردودאن ﻣﻴﻤﺒـــﺮن אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ ۾ אن ﺑـــﻞ ﺟـــﻲ‬
‫ﻣﺨﺎﻟﻔـــﺖ ﻛﺌـــﻲ ﻫﺌـــﻲ ۽ ﺑـــﻞ ﭘـــﺎس ﭤـــﻴﮡ ﺑﻌـــﺪ ﻛﺮאﭼـــﻲ‪ ‬۽ ﻛـــﻦ ﺷـــﻬﺮن ۾ ﻟﺴـــﺎﻧﻲ ﻓﺴـــﺎد‬

‫‪115‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻛﺮאﻳــﺎ ﺟــﻦ ۾ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺟــﻲ ﮔﻬــﺮن ۽ دﻛــﺎﻧﻦ ﮐـــﻲ ﭰــﺮڻ‪ ،‬ﺑــﺎﻫﻴﻮن ڏﻳــﮡ‪ ،‬ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺟــﻲ ﺑـــﻲ‬
‫ﻋﺰﺗــﻲ ﻛــﺮڻ ۽ אﻧﻬــﻦ ﺟــﺎ ﻗﺘــﻞ ﺟــﺎ وאﻗﻌــﺎت ﺳــﺮزد ﭤﻴــﺎ‪ .‬ﻫــﻨﻦ ﺻــﺪر ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ذوאﻟﻔﻘــﺎر‬
‫ﻋﻠــﻲ ﺧــﺎن ﭜﭩــﻲ אوﻫــﺎن )ﻣﻤﺘــﺎز ﻋﻠــﻲ ﺧــﺎن( وزﻳﺮאﻋﻠــﻰ ﺳــﻨﮅ ۽ ﮔــﻮرﻧﺮ ﺳــﻨﮅ ﻣﻴــﺮ رﺳــﻮل‬
‫ﺑﺨــﺶ ﺧــﺎن ﭨــﺎﻟﭙﺮ ﺟــﻲ ﺷــﺎن ۾ ﻓﺤــﺶ ﻧﻌــﺮא ﭜﺘــﻴﻦ ﺗــﻲ ﻟﮑــﮡ‪ ،‬ﺳــﻨﺪن ﻗﺒــﺮون ﭠــﺎﻫﻲ אﻧﻬــﻦ‬
‫ﺟــﻲ ﺑــﻲ ﻋﺰﺗــﻲ ﻛﺌــﻲ‪ ،‬ﭘــﺘﻼ ﭠــﺎﻫﻲ ﺳــﺎڙﻳﺎ وﻳــﺎ‪ ،‬ﺳــﻨﺪن ﻧــﺎﻻ ﻛــﺘﻦ ﺗــﻲ رﮐــﻲ אﻧﻬــﻦ ﺟــﺎ‬
‫ﺳـــــﺮﮔﺲ ﻛـــــﮃﻳﺎ‪ .‬ﺻـــــﺪر ﺻـــــﺎﺣﺐ ﺟـــــﻲ אﻫﻠﻴـــــﻪ ۽ ﻧﻴـــــﺎﮢﻲ‪ ‬ﺟـــــﻲ ذאت ﺧـــــﻼف ﻧﺎﺷﺎﺋﺴـــــﺘﻪ‬
‫ﻛﺎرﭨﻮن ۽ ﻧﻌﺮא‪ ،‬ﭜﺘﻴﻦ ۽ ﭘﻮﺳﭩﺮن ﺗﻲ ﻟﮑﻴﺎ وﻳﺎ‪.‬‬
‫אﻫـــﻮ ﺳـــﭛ אن ﻛـــﺮي ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ ،‬ﺟـــﻮ אوﻫـــﺎن ﺳـــﻨﮅي ﻫﺌـــﺎ‪ ،‬אن ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﭔﭽـــﻲ‬
‫ﭔﭽـــﻲ ۾ رد ﻋﻤـــﻞ ﭘﻴـــﺪא ﻛﻴـــﻮ‪ .‬ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ ﭘﻴـــﭙﻠﺲ ﭘـــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻛـــﺎرﻛﻨﻦ ﺟـــﻲ‪ ،‬ﺻـــﺪر‬
‫ﺻـــﺎﺣﺐ ﺟـــﻲ ﺣﻜـــﻢ ﻣﻮﺟـــﺐ ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﮐـــﻲ ﻣـــﺪد ﻧـــﻪ ﭘﻬﭽـــﻲ ﻫـــﺎ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﮅي אﻧﻬـــﻦ ﮔﺴـــﺘﺎخ‬
‫ﻣﻬــﺎﺟﺮن ﺟــﻲ ﮔــﺖ ﻧﻬﺎﻳــﺖ ﺧــﺮאب ﺑﻨــﺎﺋﻴﻦ ﻫــﺎ‪ .‬אﺳــﺎن ﮐــﻲ אﻣﻴــﺪ ﻫﺌــﻲ ﺗــﻪ אوﻫــﺎن ﺟــﻲ ﻗــﻮﻣﻲ‬
‫ﻏﻴـــﺮت ﺟـــﻮش ۾ אﭼـــﻲ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﺑـــﺪﻛﺮدאر ۽ ﻧﻤـــﻚ ﺣـــﺮאم ﭘﻨـــﺎﻫﮕﻴﺮن ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﺪن ﮔﻨـــﺎﻫﻦ‬
‫ﺟــﻲ ﺳــﺰא ڏﻳﻨــﺪي‪ .‬ﻟــﻴﻜﻦ אﺳــﺎن ﺟــﻲ ﺗﻌﺠــﺐ ﺟــﻲ ﺣــﺪ ﻧــﻪ رﻫــﻲ‪ ،‬ﺟــﮇﻫﻦ ﻳﻜﺎﻳــﻚ ‪ 8‬ﺟــﻮﻻ‪‬‬
‫‪1972‬ع ﺗــﻲ رאوﻟﭙﻨــﮉي‪ ‬ﻣــﺎن ﺻــﺪر ﺻــﺎﺣﺐ‪ ،‬آﺋﻴﻨــﻲ ﻃــﺮح ﭘــﺎس ﭤﻴــﻞ ﺑــﻞ ﺗــﻲ ﻏــﻮر ﻛــﺮڻ‬
‫ﻻ‪ ‬ﭼﻨـــﺪ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ رאوﻟﭙﻨـــﮉي‪ ‬۾ ﮔﻬﺮאﻳـــﻮ‪ .‬ﺟـــﻦ ۾ ﻓﺴـــﺎد ﻛﺮאﺋﻴﻨـــﺪڙ ﭘﻨـــﺎﻫﮕﻴﺮ ﻟﻴـــﮉر ﺑـــﻪ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺌﺎ‪ ،‬אﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﺳﺮﻛﺎري ﺧﺮچ ﺗﻲ ﮔﻬﺮאﻳﻞ ﻫﻮ‪.‬‬
‫אﺳـــﺎن ﮐـــﻲ ﺧﺒـــﺮ ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﻛﻬـــﮍא ﻛـــﺎرڻ ﻫﺌـــﺎ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي ﺻـــﺪر ﺻـــﺎﺣﺐ אﻫـــﻮ‬
‫ﻏﻴـــﺮ ﺟﻤﻬـــﻮري ﻗـــﺪم ﮐﮣـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻣﻌـــﺎﻣﻠﻲ ۾ دﺳـــﺖ אﻧـــﺪאزي ﻛﺌـــﻲ‪ .‬ﭘـــﺮ‬
‫ﺟﻴﺘــﺮي ﻗــﺪر ﻣﻌﻠــﻮم ﭤــﻲ ﺳــﮕﻬﻴﻮ آﻫــﻲ‪ ،‬אن ﻣــﺎن אﺋــﻴﻦ ﭘﺘــﻮ ﭘــﻮي ﭤــﻮ ﺗــﻪ ﭘﻨــﺎﻫﮕﻴﺮن ﺳــﻨﺪن‬
‫ﺑﻴﭙﻨﺎﻫــــﻪ ﭘﺮوﭘﻴﮕﻨــــﮉא ذرﻳﻌــــﻲ אﻫــــﻞ ﭘﻨﺠــــﺎب ﮐــــﻲ‪ ،‬ﺟﻤﺎﻋــــﺖ אﺳــــﻼﻣﻲ‪ ‬۽ ﭘــــﻲ‪ .‬ڊي‪ .‬ﭘــــﻲ‬
‫ﻣﻌﺮﻓــﺖ ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﺟــﻲ ﺑــﺮﺧﻼف ﻛــﺮي ﮀــﮇﻳﻮ‪ .‬ﺟــﻨﻬﻦ ﻛــﺮي ﺻــﺪر ﮐــﻲ ڊپ ﭘﻴــﺪא ﭤﻴـــﻮ‬
‫ﺗـــﻪ אﻫـــﻲ ﮔـــﮇﺟﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪس ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻮ ﺗﺨﺘـــﻮ אﭤﻼﺋـــﻲ ﮀﮇﻳﻨـــﺪא‪ .‬אن ﻛـــﺮي ﮔـــﺎدي ﺑﭽـــﺎﺋﮡ‬
‫ﻻ‪ ‬ﺻـــﺪر ﺻـــﺎﺣﺐ ﺑﻘـــﻮل رﺋـــﻴﺲ אﻣﺮوﻫـــﻲ‪” ،‬ﻣﻨـــﺖ ﺳـــﻤﺎﺟﺖ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﺟـــﺎ ﺷـــﺮط‬
‫ﻣﭹــﻲ‪ ،‬אﻧﻬــﻦ אﮘﻴــﺎن ﭘــﻴﺶ ﭘﺌــﻲ‪ ،‬آرڊﻳﻨــﻨﺲ ذرﻳﻌــﻲ אن ﺑــﻞ ﺟــﻲ אﻓﺎدﻳــﺖ ﮐــﻲ ﺧــﺘﻢ ﻛــﺮڻ‬
‫ﺟﻮ ﻓﻴﺼﻠﻮ ﻛﻴﻮ‪ “.‬ﭘﻮ‪ ‬אوﻫﺎن ﺳﻨﮅﻳﻦ ﮐﻲ ڌوﻛﻲ ڏﻳﮡ ﻻ‪ ‬ﻇﺎﻫﺮ ﻛﻴﻮ ﺗﻪ‪:‬‬
‫”אﮘﻮﮢـــﻮ ﺑـــﻞ ﺳـــﻼﻣﺖ رﻫﻴـــﻮ ۽ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﺎ ﺣـــﻖ ﺳـــﻼﻣﺖ رﻫﻨـــﺪא‪ .‬زﺑـــﺎن ﺟـــﻮ ﻣﺴـــﺌﻠﻮ‬
‫ﺧﺎﻃﺮﺧﻮאﻫﻪ ﻧﻤﻮﻧﻲ ﻓﻴﺼﻞ ﭤﻲ وﻳﻮ‪“.‬‬
‫ﻟــــﻴﻜﻦ ﺟﻴﻜــــﮇﻫﻦ دل ۾ ﭤﺌﻴــــﻮ ﺗــــﻪ ﺻــــﺎف ﭼﺌــــﻮن ﺗــــﻪ אن ﮐــــﺎن وڌﻳــــﻚ ﻣﻨــــﺎﻓﻘﻲ ۽‬
‫ڌوﻛﻴﺒــــﺎزي ﭤــــﻲ ﻧﭥــــﻲ ﺳــــﮕﻬﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜــــﮇﻫﻦ ﻃﺎﻗــــﺖ ﺟــــﻲ ﻧﺸــــﻲ ۾ אوﻫــــﺎن ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﺟــــﻮ‬
‫رאﻳــﻮ ﭔــﮅڻ ﻻ‪ ‬ﺗﻴــﺎر ﻧــﻪ ﻫﺠــﻮ‪ ،‬ﺳــﻮא‪ ‬ﭘﻨــﺎﻫﮕﻴﺮن ﺟــﻲ ﻃﺮﻳﻘــﻲ ﺟــﻲ ﻳﻌﻨــﻲ ﻓﺴــﺎدن ﺟــﻲ‪ ،‬ﺗــﻪ‬
‫אﻫـــﺎ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﭔـــﻲ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﻟـــﻴﻜﻦ אن آرڊﻳﻨـــﻨﺲ وאري ﻗـــﺪم ﮐـــﮣﮡ ﻛـــﺮي ﺟـــﻲ ﻫﻴﭡﻴـــﺎن ﻧﻜﺘـــﺎ‬
‫آﻫﻦ ﺗﻦ ﮐﺎن אﻧﻜﺎر ﭤﻲ ﻧﭥﻮ ﺳﮕﻬﻲ‪:‬‬

‫‪116‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫‪ (1‬ﺻـــــﺪر ﺟـــــﻲ אن دﺳـــــﺖ אﻧـــــﺪאزي‪ ‬ﻛـــــﺮي‪ ،‬ﻣﺮﻛـــــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــــﺖ ﺟـــــﻲ ﺳـــــﺎﻣﻬﻮن‬

‫ﺻـــﻮﺑﺎﺋﻲ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻴﻮن ۽ ﭘﺮאوﻧﺸـــﻞ آﭨﻮﻧـــﺎﻣﻲ ﻓـــﺎرس ﭤﻴـــﻮ ﭘـــﻮن‪ .‬ﮀﺎﻛـــﺎڻ ﺗـــﻪ אن ﺣﺎﻟـــﺖ ۾‬
‫ﻛﺜــﺮت رא‪ ‬ﺳــﺎن ﭘــﺎس ﻛﻴــﻞ ﺑــﻞ ﮐــﻲ ﻣﺮﻛــﺰي ﺣﻜﻮﻣــﺖ‪ ،‬ﻗﻠــﻢ ﺟــﻲ ﻧــﻮכ ﺳــﺎن ﺧــﺘﻢ‬
‫ﻛـــﺮي ﺳــــﮕﻬﻲ ﭤـــﻲ‪ .‬ﺟــــﺎ ﮘﺎﻟﻬــــﻪ אﻧﺘﻬـــﺎ ﭘﺴــــﻨﺪ ۽ ﻏﻴﺮﺗﻤﻨـــﺪ ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﮐــــﻲ‪ ،‬אﻫـــﻮ ڏﺳــــﻲ ﺗــــﻪ‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن رﮘــــﻮ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ۽ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟــــﻲ אﺛــــﺮ ﻫﻴـــﭟ ﻫﻠــــﻲ رﻫﻴـــﻮ آﻫــــﻲ‪ ،‬ﺧــــﻮد‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺧـــﻼف ﭤـــﻲ‪ ،‬آزאد ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﺗﺤﺮﻳـــﻚ ُאﭜـــﺎرڻ ﻻ‪ ‬ﻛـــﺎﻓﻲ אﺳـــﺒﺎب ﭘﻴـــﺪא ﻛـــﺮي‬
‫ﭤﻲ‪.‬‬
‫‪ (2‬אﻫـــﻮ ﻗـــﺪم ﺻـــﻮﺑﺎﺋﻲ אﺳـــﻴﻤﻠﻲ‪ ‬۽ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺗـــﻲ ﺑـــﻲ אﻋﺘﺒـــﺎري‪ ‬ﺟـــﻮ ﻓﻴﺼـــﻠﻮ ﻫـــﻮ‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ אوﻫـــﺎن ﺟـــﻲ وزאرت ﮐـــﻲ ذرא ﺑـــﻪ ﻏﻴـــﺮت ﻫﺠـــﻲ ﻫـــﺎ‪ ،‬ﺗـــﻪ אﻫـــﮍي ﺣﻜـــﻢ ﮐـــﻲ‬
‫ﻗﺒﻮﻟﮡ ﻋﻴﻮض אﺳﺘﻌﻴﻔﺎﺋﻮن ڏﺋﻲ وﭸﻲ ﻫﺎ‪.‬‬
‫‪ (3‬אن ﻓﻴﺼــــﻠﻲ ﺟــــﻮ ﻧﺘﻴﺠــــﻮ אﻫــــﻮ ﻧﻜــــﺮي ﭤــــﻮ ﺗــــﻪ ﻛﺜــــﺮت ۽ אن ﺟــــﺎ ﻓﻴﺼــــﻼ ﻛﺎﺑــــﻪ‬
‫ﺣﻴﺜﻴــﺖ ﻧﭥــﺎ رﮐــﻦ‪ .‬ﺟﻴﻜــﮇﻫﻦ ﭼﻨــﺪ ﺑــﺎ אﺛــﺮ ۽ ﺷــﺮﻳﺮ ﻣــﺎﮢﻬﻮ ﻛــﺎ ﮘﺎﻟﻬــﻪ ﺟﻤﻬــﻮري ۽ آﺋﻴﻨــﻲ‬
‫ﻃـــﺮﻳﻘﻦ ﺳـــﺎن ﺣﺎﺻـــﻞ ﻛـــﺮي ﻧﭥـــﺎ ﺳـــﮕﻬﻦ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﮔـــﻮڙ ﻓﺴـــﺎد ﻛـــﺮي‪ ،‬אوﻫـــﺎن ﺟﻬـــﮍن אﻗﺘـــﺪאر‬
‫ﺟﻲ ﺑﮑﻴﻦ ﮐﻲ ڊﻳﭵﺎري‪ ،‬ﺳﺎﮘﻲ ﮘﺎﻟﻬﻪ زور ﺳﺎن ﻣﭹﺎﺋﻲ ﺳﮕﻬﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫‪ (4‬אن ﻣﺴـــﺌﻠﻲ ﺟـــﻲ ﻧﻤﺎﻳـــﺎن ﭘﻬﻠـــﻮ ﮐـــﻲ ﻧﻈﺮאﻧـــﺪאز ﻧـــﻪ ﻛـــﺮڻ ﮔﻬﺮﺟـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ אن ﺳـــﺎري‬
‫ﻣﻌــــﺎﻣﻠﻲ ۾ ﺳــــﻨﮅي ﺳﻴﺎﺳــــﺘﺪאﻧﻦ ﺟــــﻲ وڏي ﺑــــﻲ ﻋﺰﺗــــﻲ ﭤــــﻲ ﭼﻜــــﻲ آﻫــــﻲ‪ .‬ﻫــــﻮ ﺳــــﻨﺪن‬
‫وאﺟﺒــﻲ ﺳــﻮאل ﮐــﻲ ﻛﺜــﺮت رא‪ ‬ﺳــﺎن אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬۾ ﭘــﺎس ﻛــﺮאﺋﮡ ﺑﻌــﺪ ﭼﻨــﺪ ﻏﻨــﮉن ﺟـــﻲ‬
‫ﻛـــﺎرروאﻳﻦ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﺑـــﻪ ﻣـــﺎرאﺋﻴﻦ ﭤـــﺎ‪ ،‬ﮔﻬـــﺮ ۽ دﻛـــﺎن ﺑـــﻪ ﺳـــﺎڙאﺋﻴﻦ ﭤـــﺎ‪ ،‬ﮔـــﺎرﻳﻮن ﺑـــﻪ‬
‫ﺟﻬﻠــﻴﻦ ﭤــﺎ ۽ אﺳــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬۾ ڏﻫــﻦ ﺳــﺮن ﻗﺮﺑــﺎن ﻛــﺮڻ ﺟــﻲ ﻫــﺎم ﻫــﮣﮡ ﺟــﻲ ﺑــﺎوﺟﻮد‪ ،‬ﻧﻴــﭟ‬
‫ﭘﻨـــﺎﻫﮕﻴﺮن ﺟـــﺎ ﺷـــﺮط ﻣﭹـــﻲ‪ ،‬אن ﺟـــﻲ آڏو ﭘـــﻴﺶ ﺑـــﻪ ﭘـــﻮن ﭤـــﺎ‪ .‬אن ﻣـــﺎن ﻇـــﺎﻫﺮ ﭤﺌـــﻲ ﭤـــﻮ ﺗـــﻪ‬
‫ﺳﻨﮅﻳﻦ ﻣﺎن אوﻫﺎن وאرو ﻛﻼس‪ ،‬وڏو ﺑﻲ ﻏﻴﺮت ۽ ﺑﺰدل آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ (5‬ﻣﺤﻤـــﺪ אﻳـــﻮب ﮐﻬـــﮍي ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ون ﻳﻮﻧـــﭧ ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛـــﺮڻ وﻗـــﺖ ﻧﻬﺎﻳـــﺖ ﺑـــﺮو אن‬
‫ﻛـــﺮي ﺳـــﻤﺠﻬﻴﻮ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﻫـــﻦ ﻋﻬـــﺪي ۽ אﻗﺘـــﺪאر ﺣﺎﺻـــﻞ ﻛـــﺮڻ ﺧـــﺎﻃﺮ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﻲ ﻏﻴـــﺮن‬
‫ﺟـــﻲ ﻫـــﭣ ۾ وﻛﮣـــﻲ ﮀـــﮇﻳﻮ ﭘـــﺮ אوﻫـــﺎن ﻫـــﻦ ﺣﺎﻟـــﺖ ۾ אﻗﺘـــﺪאر ﮐـــﻲ ﺑﭽـــﺎﺋﮡ ﺧـــﺎﻃﺮ‪ ،‬אﻫـــﻮ‬
‫ﺳﺎﮘﻴﻮ ذﻟﻴﻞ وאﭘﺎر ﻛﺮڻ ﻗﺒﻮﻟﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﻣﺎن ﻫﻴﭡﻴﺎن ﻧﺘﻴﺠﺎ ﻧﻜﺘﺎ آﻫﻦ‪:‬‬
‫)אﻟﻒ( ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﻋﻤﻠﻲ ﻃﻮر ﭔﻦ زﺑﺎﻧﻦ ﺟﻮ ﺻﻮﺑﻮ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)ب( אﺋــﻴﻦ ﻛــﺮڻ ﺳــﺎن ﻣﻬــﺎﺟﺮن ﮐــﻲ ﺟــﺪא ﻗــﻮم ﻣﭹــﮡ ﺟــﻮ אﺻــﻮل ﺗﺴــﻠﻴﻢ ﻛﻴــﻮ وﻳــﻮ‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﻫﻮ ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ورﻫﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﮔﻬﺮ ﻛﺮي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫)ت( ﺳـــﻨﮅ ۾ ﻣﮑﻴـــﻪ ﻋﻬـــﺪن ﺗـــﻲ ﻏﻴـــﺮ ﺳـــﻨﮅي ﻋﻤﻠـــﺪאرن ﮐـــﻲ رﮐـــﮡ ﺟـــﻮ אﺻـــﻮل ﻗﺒـــﻮل‬
‫ﻛﻴــﻮ وﻳــﻮ آﻫــﻲ‪ ،‬۽ ﺳــﻨﮅ ۾ رﻫــﻲ ﻗــﻮم ﭘﺮﺳــﺖ ﺳــﻨﮅي ﻋﻤﻠــﺪאرن ﮐــﻲ ﺗﺒــﺪﻳﻞ ﻛﻴــﻮ وﻳــﻮ‬
‫آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﮔــــﻮڙ ﻛﻨــــﺪڙ ﻣﻬــــﺎﺟﺮن ﺟــــﻲ رﺿــــﺎﻣﻨﺪي ﺧــــﺎﻃﺮ ﭔــــﻦ ﻫــــﺰאر ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﮐــــﻲ ﺟﻴــــﻞ ۾‬
‫ﻣﻮﻛﻠﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ ،‬۽ ﻣﻬﺎﺟﺮن ﮐﻲ آزאدي ڏﻧﻲ وﻳﺌﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ ﭘﺮﭼﺎر ﻛﻨﺪא رﻫﻦ‪.‬‬

‫‪117‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫)ج( ﭘﻨـــــﺎﻫﮕﻴﺮ ڏوﻫـــــﺎرﻳﻦ ﻻ‪ ‬ﺳـــــﻨﺪن ﭤﻴـــــﻞ ﻧﻘﺼـــــﺎن ﺟـــــﻲ ﻋﻴﻮﺿـــــﻲ ﻃـــــﻮر ۽ ‪ 2‬ﻟـــــﮏ‬
‫روﭘﻴﺎ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﻴﺎ وﻳﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫)ح( ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﮐـــﻲ ﭤـــﮅي ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺻـــﺪر ذوאﻟﻔﻘـــﺎر ﻋﻠـــﻲ ﭜﭩـــﻮ ﺳـــﺎري ﺳـــﻨﮅ ۾ ﮔﺸـــﺖ‬
‫ﻛــﺮي‪ ،‬ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﮐــﻲ ﻫــﺪאﻳﺖ ﻛــﺮڻ وﻳــﻮ‪ ،‬ﺗــﻪ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﮀــﺎ ﺑــﻪ ﻛــﻦ ﺗــﻪ ﺑــﻪ ﺳــﻨﺪن ﻧــﺎﻟﻮ ﻧــﻪ ورﺗــﻮ‬
‫وﭸــﻲ‪ .‬ﭴــﮡ ﺗــﻪ ڏوﻫــﺎري ﺳــﻨﮅي ﻫﺌــﺎ‪ .‬ﭘــﺮ ﺑــﺎوﺟﻮد אن ﺟــﻲ‪ ،‬ﺳــﻨﺪس ﮔﺸــﺖ ﭘــﻮري ﭤــﻴﮡ ﺗــﻲ‪،‬‬
‫ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﺳـــﻨﺪس ﻫـــﺮ ﻃـــﺮح ﺟـــﻲ ﺑـــﻲ ﻋﺰﺗـــﻲ ﻛﺌـــﻲ‪ .‬אﻳﺘـــﺮي ﻗـــﺪر ﺟـــﻮ ﺳـــﻨﺪس אﮘﻴـــﺎن‬
‫אﮔﻬﺎڙو ﭤﻲ ڏﻳﮑﺎرﻳﺎﺋﻮن‪.‬‬
‫)خ( ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﮐـــﻲ رﺿـــﺎﻣﻨﺪ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺑـــﺎوﺟﻮد ﻣﭥـــﻲ ذﻛـــﺮ ﻛﻴـــﻞ ﺣـــﺎﻟﺘﻦ ﺟـــﻲ ﺻـــﺪر‬
‫ذوאﻟﻔﻘـــﺎر ﻋﻠـــﻲ ﺧـــﺎن ﭜﭩـــﻲ‪ ،‬ﭨﻴﻠﻴـــﻮﻳﺰن ﺗـــﺎن ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﮐـــﺎن ﭔـــﺎﻧﻬﻮن ﭔـــﮅي‪ ،‬ﻣﻌـــﺎﻓﻲ وﭠـــﮡ‬
‫وﻗــﺖ ﻫــﻨﻦ ﮐــﻲ אﻫــﻮ ﺷــﺮم وڌو ﺗــﻪ ﺟــﻲ ﭔﻴــﻮ ﺧﻴــﺎل ﻧــﻪ ﭤﺌــﻴﻦ ﺗــﻪ ﻣــﻦ אﻫــﻮ ﻧﻨــﮓ ﭘــﻮﻳﻦ‪ ،‬ﺟــﻮ‬
‫)ﻫﻦ ﺟﻮن ﺑﻪ ﭜﻴﮣﻮن ﻣﻬﺎﺟﺮن ﺟﻲ ﮔﻬﺮن ۾ ﻫﻴﻮن( ﻫﻮ ﺳﻨﺪن ﻣﺎﺋﭧ ﻫﻮ‪.‬‬
‫)د( ﭔﻴــﺎ ﻣﺨﻔـــﻲ ﺷـــﺮط‪ ،‬ﺟـــﻲ ﭘﻨـــﺎﻫﮕﻴﺮن ﻃﺮﻓـــﺎن ﻇــﺎﻫﺮ ﻛﻴـــﻮ وﭸـــﻲ ﭤـــﻮ ﺗـــﻪ ﻗﺒﻮﻟﻴـــﺎ وﻳـــﺎ‬
‫آﻫﻦ‪ ،‬ﺳﻲ אﭸﺎ ﻇﺎﻫﺮ ﻧﻪ ﭤﻴﺎ آﻫﻦ‪) .‬אن ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﻇﺎﻫﺮ ﭤﻲ ﭼﻜﺎ آﻫﻦ‪ (.‬אﻧﻬﻦ ۾‪:‬‬
‫)‪ (i‬ﻛﺮאﭼﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﺟﺪא ﺻﻮﺑﻮ ﺑﻨﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻣﻬﺎﺟﺮن ﺟﻲ ﺣﻮאﻟﻲ ﻛﺮڻ‪.‬‬
‫)‪ (ii‬ﺳﻨﮅ وزאرت ۾ ﻣﻬﺎﺟﺮن ﮐﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨﺪﮔﻲ ڏﻳﮡ‪.‬‬
‫)‪ (iii‬ﮔﻮرﻧﺮ ﺟﻮ ﻋﻬﺪو ﻣﻬﺎﺟﺮن ﮐﻲ ڏﻳﮡ‪.‬‬
‫)‪ (vi‬ﻏﻴـــﺮ ﺳـــﻨﮅي ﻛـــﺎﻣﻮرن ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﮅي زﺑـــﺎن ﻧـــﻪ ﭴـــﺎﮢﮡ ﺟـــﻲ ﺑـــﺎوﺟﻮد ﻧـــﻮﻛﺮﻳﻦ ۾‬
‫ﻫﻼﺋﻴﻨﺪو אﭼﮡ وﻏﻴﺮه‪.‬‬
‫)ذ( ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻧـــﻮﻛﺮﻳﻦ ۾ ‪ 50‬ﺳـــﻴﻜﮍو ﻧـــﻮﻛﺮﻳﻦ ڏﻳـــﮡ ﺟـــﻮ אﺻـــﻮل‬
‫ﻗﺒﻮل ﻛﺮڻ‪.‬‬
‫)ر( אﻫــﻮ ﺷــﺮط ﺑــﻪ ﻗﺒﻮﻟﻴــﻞ آﻫــﻲ ﺗــﻪ آدﻣﺸــﻤﺎري‪ ‬ﺟــﺎ ﻓــﺎرم אﻫــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح ﮀﭙﺎﻳــﺎ وﻳﻨــﺪא‪،‬‬
‫۽ אﻫـــﺎ אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﺷـــﻤﺎر ﻛﺮאﺋـــﻲ وﻳﻨـــﺪي‪ .‬ﺟـــﻮ ﭘﻨـــﺎﻫﮕﻴﺮن ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﺪن آﺑـــﺎدي‪ ‬ﺟـــﻲ‬
‫ﺗﻌﺪאد ۾ אﺿﺎﻓﻲ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺳﻬﻮﻟﻴﺖ ﭤﺌﻲ‪.‬‬
‫)ز( ﭘﻨــــــﺎﻫﮕﻴﺮن ﺟــــــﻲ ﺻــــــﻮﺑﺎﺋﻲ ۽ ﻣﺮﻛــــــﺰي ﻧــــــﻮﻛﺮﻳﻦ ۾‪ ،‬ﻣﻮﺟــــــﻮده ﺑﺮﺗــــــﺮي‪ ‬۽‬
‫אﻛﺜﺮﻳﺖ ﮐﻲ ﺑﺮﻗﺮאر رﮐﮡ ﻗﺒﻮﻟﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)س( رﻳـــﮉﺋﻲ ۽ ﭨﻴﻠـــﻮﻳﺰن ﺗـــﻲ ﭘﻨـــﺎﻫﮕﻴﺮن ﮐـــﻲ ﮀـــﻮٽ ڏﻳﺌـــﻲ ﺳـــﻨﮅي زﺑـــﺎن‪ ،‬ﻛﻠﭽـــﺮ‪ ،‬۽‬
‫ﻣﻔﺎد ﮐﻲ ﻧﻘﺼﺎن ﭘﻬﭽﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬رﺳﺘﻮ ﮐﻠﻴﻞ ﮀﮇﻳﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)ش( אﻫـــﻮ ﺑـــﻪ ﻗﺒﻮﻟﻴـــﻮ وﻳـــﻮ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﮅي زﻣﻴﻨـــﺪאرن ﮐـــﺎن زﻣﻴﻨـــﻮن ﮐﺴـــﻲ‪ ،‬ﻫـــﺎرﻳﻦ‬
‫ﮐـــﻲ ڏﻧﻴـــﻮن وﻳﻨـــﺪﻳﻮن‪ ،‬ﭘـــﺮ ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﮅي ﻫﻨـــﺪن ﺟـــﻲ ﺑـــﻲ وאﺟﺒـــﻲ ﻃـــﺮح ڏﻧـــﻞ‬
‫ﻣﻠﻜﻴﺖ ﮐﻲ ﻫﭣ ﻧﻪ ﻻﭤﻮ وﻳﻨﺪو‪.‬‬
‫)ص( אﻫــﻮ ﺑــﻪ ﻃﺌــﻲ ﻛﻴــﻮ وﻳــﻮ آﻫــﻲ ﺗــﻪ אﻫــﮍא ﻃﺮﻳﻘــﺎ אﺳــﺘﻌﻤﺎل ﻛﻴــﺎ وﻳﻨــﺪא‪ ،‬ﺟــﻮ ﺳــﻨﮅ‬
‫ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳــﭩﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ ﺑﻨـــﺪ ﻛــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ אﻋﻠــﻰ ﺗﻌﻠـــﻴﻢ ﮐـــﺎن ﺑــﻲ ﺑﻬـــﺮو ﻛﻴـــﻮ وﻳﻨـــﺪو‬

‫‪118‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫۽ אن ﺟـــﻲ ﺑـــﺮﺧﻼف ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﺟـــﻲ ﺗﻌﻠﻴﻤـــﻲ ﺣﻴﺜﻴـــﺖ ﮐـــﻲ ﻣﻀـــﺒﻮط ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ،‬وڏﻳـــﻮن‬
‫رﻗﻤﻮن ﺳﻨﮅ ۾ אردو‪ ‬ﺟﻲ ﻓﺮوغ ﻻ‪ ‬ﮔﺮאﻧﭧ ﻃﻮر ڏﻧﻴﻮن وﻳﻨﺪﻳﻮن‪.‬‬
‫)ض( ﻫـــﻲ‪ ‬ﺑـــﻪ ﻓﻴﺼـــﻠﻮ ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﺟـــﻲ رﺿـــﺎﻣﻨﺪي‪ ‬ﺧـــﺎﻃﺮ ﺟﻤﺎﻋـــﺖ‬
‫אﺳـــﻼﻣﻲ‪ ‬ﺳـــﺎن ﻣﺨﻔـــﻲ ﭠﺎﻫـــﻪ ﻛـــﺮي‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ‪ ‬ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﺳـــﻨﮅي ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺘﻲ‪‬‬
‫ﺟﻲ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﮐﻲ ﺧﺘﻢ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻫﺮ ﻃﺮح ﺟﺎ ﻗﺪم ﮐﻨﻴﺎ وﻳﻨﺪא‪.‬‬
‫ﺧــﺪא ﻛــﺮي אﻫــﻮ ﺳــﭛ ﻛﺠﻬــﻪ ﺳــﭻ ﺛﺎﺑــﺖ ﻧــﻪ ﭤﺌــﻲ‪ ،‬ﻟــﻴﻜﻦ ذوאﻟﻔﻘــﺎر ﻋﻠــﻲ ﺧــﺎن ﭜﭩــﻲ‬
‫ﺟــﻲ ﮔﺬﺷــﺘﻪ روאﻳــﺎت ﺟــﻲ آڌאر ﺗــﻲ ﻗــﻮي ﮔﻤــﺎن ﭘﻴــﺪא ﭤــﻴﻦ ﭤــﺎ ﺗــﻪ ﺟــﻨﻬﻦ ﺻــﺎﺣﺐ אﻳــﻮب ﺧــﺎن‬
‫ﮐــﻲ ﺧــﻮش ﻛــﺮڻ ﺧــﺎﻃﺮ ﮐــﻴﺲ ﻟﻴــﻨﻦ‪ ،‬ﻛﻤــﺎل‪ ،‬אﺗــﺎﺗﺮכ‪ ،‬ﺻــﻼح אﻟــﺪﻳﻦ אﻳــﻮﺑﻲ ۽ אﺑﺮﻫــﺎم‬
‫ﻟـــﻨﻜﻦ ﭼﻴـــﻮ‪ ،‬۽ ﺷـــﺎﻫﻪ ﻟﻄﻴـــﻒ ﻫﭥـــﺎن ﻫـــﺎر ﭘـــﺎرאﺋﮡ ﺟـــﻮ אﻫـــﻞ ﺳـــﮇﻳﻮ ﻫﺠـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺻـــﺎﺣﺐ‬
‫ﺟﻨــﺮل ﻳﺤــﻰ ﺧــﺎن ۽ ﺳــﻨﺪس ﻣﻠﭩــﺮي ﺟﻨﺘــﺎ ﮐــﻲ ﺧــﻮش ﻛــﺮڻ ﺧــﺎﻃﺮ ﮐــﻴﻦ ﺑﻴﻨﮕــﺎﻟﻴﻦ ﮐــﻲ‬
‫אﻗﺘـــﺪאر ﻧـــﻪ ڏﻳـــﮡ ۽ ﺳـــﮅي ﻗـــﺪم ﮐـــﮣﮡ ﺟـــﻲ ﺻـــﻼح ڏﻧـــﻲ ﻫﺠـــﻲ ۽ ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ۾ ﻣﺎرﺷـــﻞ ﻻ‬
‫ڊﻳﻜﻠﻴﺌــﺮ ﻛــﺮي ﻗﺘــﻞ ﻋــﺎم ﻛــﺮאﺋﮡ ﺗــﻲ ﭼﻴــﻮ ﻫﺠــﻲ ﺗــﻪ ”ﺷــﻜﺮ ﺧــﺪא ﺟــﻮ ﺑﺮوﻗــﺖ ﻗــﺪم‬
‫ﮐﮣـــﻲ‪ ،‬ﻳﺤـــﻰ ﺧـــﺎن ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺑﭽـــﺎﺋﻲ ورﺗـــﻮ‪ “.‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺻـــﺎﺣﺐ ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﮐـــﻲ ﺧـــﻮش ﻛـــﺮڻ‬
‫ﻻ‪ ‬ﻣﺤﻤـــﺪ ﺑﺨـــﺶ ڌאﻣﺮאﻫـــﻪ‪ ،‬ﺣﻔـــﻴﻆ ﻗﺮﻳﺸـــﻲ‪ ،‬ﻣﻮﻟـــﻮي رﺑـــﺎﻧﻲ‪ ‬۽ ﺟـــﻲ‪ .‬אﻳـــﻢ‪ .‬ﺳـــﻴﺪ وﻏﻴـــﺮه‬
‫ﮐــــﻲ ﺟﻴــــﻞ ۾ ﻣــــﻮﻛﻠﻲ‪ ،‬ﻧﻮﺟــــﻮאن ﻗــــﻮم ﭘﺮﺳــــﺖ ﺷــــﺎﮔﺮدن ﮐــــﻲ ﻻڙﻛــــﺎﮢﻲ ﺟــــﻲ ڊﭘﭩــــﻲ‬
‫ﺳـــﭙﺮﻧﭩﻴﻨﮉﻧﭧ ﻫﭥـــﺎن ڏﻧـــﭛ ڏﻳﺎرﻳـــﺎ ﻫﺠـــﻦ ﺳـــﻮ ﺟـــﮇﻫﻦ ﺳـــﻨﺪس אﻗﺘـــﺪאر ﻻ‪ ‬ﺧﻄـــﺮو ڏﺳـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ‬
‫ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ آﭨﻮﻧـــﺎﻣﻲ زﺑـــﺎن‪ ،‬ﻛﻠﭽـــﺮ ۽ אﻗﺘﺼـــﺎدي ﻣﻔـــﺎد ﮐـــﻲ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ‬
‫ﺟﻲ ﻫﭥﻦ ۾ وﻛﺮو ﻛﺮي ﺗﻪ אﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ אﺧﺘﻴﺎر ۾ אﭼﻲ ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫אﻫــــﻲ ﺳــــﭛ ﻛــــﮅא ﻛــــﻢ ﻣﻮﺟــــﻮده ﺻــــﺪر ۽ אن ﺟــــﻲ ﭘــــﺎرﭨﻲ אﻧﻬــــﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻛــــﺮي رﻫــــﻲ‬
‫آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﺪس ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﮐـــﻲ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد زﻳـــﺎده ﻋﺮﺻـــﻲ ﺗـــﺎﺋﻴﻦ‬
‫אﻗﺘـــﺪאر ۾ رﻫـــﮡ ڏﻳـــﻦ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﻫـــﻦ ﺣﻘﻴﻘـــﺖ ﮐـــﺎن אﻧﻜـــﺎر ﻛـــﺮي ﻧﭥـــﻮ ﺳـــﮕﻬﺠﻲ ﺗـــﻪ ﻫـــﻦ‬
‫ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ ﺳـــﺎﮢﺲ ﻣﺨﺎﻟﻔـــﺖ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪس ﺳـــﻨﮅي ﻫـــﺌﮡ ﺗـــﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺟﻴﺴـــﺘﺎﺋﻴﻦ ﭜﭩـــﻮ ﺻـــﺎﺣﺐ‬
‫ﺑـــﻲ ﻏﻴـــﺮت ﭤـــﻲ‪ ،‬ﻻﻟـــﭻ ﺧـــﺎﻃﺮ ﺳـــﻨﮅي ﻣﻔـــﺎد ﮐـــﻲ ﻧﻘﺼـــﺎن ﭘﻬﭽـــﺎﺋﻲ ﺳـــﻨﺪن ﺣﻜـــﻢ ﻣﭹﻴﻨـــﺪو‬
‫אﻳﻨــﺪو‪ ،‬אن وﻗــﺖ ﺗــﺎﺋﻴﻦ ﻫــﻮ ﮐــﻴﺲ ﻛﺮﺳــﻲ‪ ‬ﺗــﻲ ﺳــﻼﻣﺖ رﮐﻨــﺪא אﻳﻨــﺪא‪ ،‬ﭘــﺮ ﺟﻬــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح‬
‫ﻫـــﻦ ﮐﻬـــﮍي ﺻـــﺎﺣﺐ ﮐـــﺎن ون ﻳﻮﻧـــﭧ ﻛﺮאﺋـــﻲ ﭔـــﻦ ﻣﻬﻴـــﻨﻦ ﮐـــﺎن ﭘـــﻮ‪ ‬ﻫـــﻦ ﮐـــﻲ وزאرت‬
‫אﻋﻠـــﻰ ﺗـــﺎن ﻫﭩـــﺎﺋﻲ ﮀـــﮇﻳﻮ‪ ،‬אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﺳـــﺎﮘﻲ ﺣﺎﻟـــﺖ ﭜﭩـــﻲ ﺳـــﺎڻ ﺑـــﻪ ﻛﻨـــﺪא‪ ،‬אن ﺣﺎﻟـــﺖ ۾‬
‫ﻫﻮ ﻧﻪ ﭘﺎڻ ﺑﭽﺎﺋﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪو‪ ،‬ﻧﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻲ‪“......‬‬
‫ﺳـــﻨﮅي ﺷـــﺎﮔﺮدن ﺻـــﺪر )ﻫـــﺎڻ وزﻳـــﺮאﻋﻈﻢ( ذوאﻟﻔﻘـــﺎر ﻋﻠـــﻲ ﺧـــﺎن ﭜﭩـــﻲ ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ﺳـــﺎن‬
‫ﭤﻴـــﻞ ﻇﻠﻤـــﻦ ﺟـــﻮ ذﻛـــﺮ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن ﻋﺮﺿﺪאﺷـــﺖ ﻛﻨـــﺪي‪ ،‬אن ﺟـــﻲ ‪ 24‬ﺻـــﻔﺤﻲ ﺗـــﻲ‬
‫ﻫﻴﭡﻴﻦ ﻃﺮح ﻋﺮض ﻛﻴﻮ ﻫﻮ‪:‬‬
‫ﺟﻨـــﺎب ﺻـــﺪر ﺻـــﺎﺣﺐ! ﺟﻨـــﺎح ﺻـــﺎﺣﺐ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛـــﻲ‪ ،‬אﺳـــﺎن ﮐـــﻲ ﻫﻬـــﮍي‪‬‬
‫ﺣﺎﻟــﺖ ۾ آﻧــﺪو آﻫــﻲ‪ .‬ﻫــﺎڻ אوﻫــﺎن ﺗــﻲ ﮀــﮇﻳﻞ אﻫــﻲ ﺗــﻪ אﮘــﻴﻦ ﺟــﻲ ﻧﻘــﺶ ﻗــﺪم ﺗــﻲ ﻫﻠــﻲ‪ ،‬אن‬

‫‪119‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﮐـــﻲ ﺗﺒﺎﻫـــﻪ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬رאﻫـــﻪ ﻫﻤـــﻮאر ﻛﺮﻳـــﻮ ﻳـــﺎ ﺗـــﺎرﻳﺦ ﺟـــﻲ ﺗﺠﺮﺑـــﻲ ﻣـــﺎن ﺳـــﺒﻖ ﺣﺎﺻـــﻞ‬
‫ﻛﺮي‪ ،‬ﻣﻠﻜﻲ ﻣﺴﺌﻠﻦ ﮐﻲ ﻧﺌﻴﻦ אﻧﺪאز ۾ ﻓﻴﺼﻞ ﻛﺮﻳﻮ‪.‬‬
‫אﺳـــﺎن אوﻫـــﺎن ﮐـــﻲ ﻫﻴﭡـــﻴﻦ ﻟﻴـــﺎﻗﺘﻦ ﺟـــﺎ ﻣﺎﻟـــﻚ ﺳـــﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬אﻣﻴـــﺪ رﮐـــﻮن ﭤـــﺎ ﺗـــﻪ ﻣﺎﺿـــﻲ‪‬‬
‫ﮐﻲ درﮔﺬر ﻛﺮي ﻧﺌﻴﻦ אﻧﺪאز ۾ ﭘﺎﻟﻴﺴﻲ ﻣﺮﺗﺐ ﻛﻨﺪא‪:‬‬
‫אوﻫﺎن ﺟﻮ ﺳﻨﮅ ۾ ﺟﻨﻢ ورﺗﻞ آﻫﻲ‪ ،‬ﺗﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﺟﺎ ﻓﺮد آﻫﻴﻮ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻣﺴﺌﻠﻲ ﮐﻲ دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﺣﻘﻴﻘﺘﻦ ۽ ﺟﺪﻳﺪ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﮕﺎﻫﻪ ﮐﺎن ڏﺳﮡ ﺟﺎ אﻫﻞ آﻫﻴﻮ‪.‬‬
‫ﺻﺤﻴﺢ ﺟﻤﻬﻮري ﻗﺪرن ۾ وﻳﺴﺎﻫﻪ رﮐﮡ ﺟﻲ دﻋﻮى ﻛﺮﻳﻮن ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﭘﻬﺮﻳﺎن ﭼﻮﻧﮉﻳﻞ ﻏﻴﺮ ﺳﺮﻛﺎري ﺻﺪر آﻫﻴﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻋﻤﻠﻲ‪ ‬ﺟﺎ ﻣﺎﻫﺮ آﻫﻴﻮ‪.‬‬
‫אن ﺣﺎﻟﺖ ۾ אﺳﺎن ﺣﻖ ﺑﺠﺎﻧﺐ ﭤﻴﻨﺪאﺳﻮن‪ ،‬ﺗﻪ אوﻫﺎن ﮐﻲ ﻋﺮض ﻛﺮﻳﻮن ﭤﺎ ﺗﻪ‪:‬‬
‫‪ (1‬ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﺟــــﻲ ﺟــــﺪא ﻗــــﻮﻣﻲ وﺟــــﻮد ﮐــــﺎن אﻧﻜــــﺎر ﻛﻨــــﺪڙ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﺳــــﺎﻣﺮאﺟﻲ‬
‫ﻗﻮﺗﻦ ﺟﻲ ﻇﻠﻢ ﮐﺎن אﺳﺎن ﮐﻲ ﺑﭽﺎﺋﮡ ۾ ﻣﺪد ﻛﺮﻳﻮ‪.‬‬
‫‪ (2‬ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﮐـــﻲ ﻣﻀـــﺒﻮط ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ‬
‫ﻣﻔﺎد ﺳﺎﻣﺮאج ﺟﻲ ﻏﻼﻣﻲ‪ ‬ﮐﺎن ﺳﻨﮅﻳﻦ ﮐﻲ ﺑﭽﺎﻳﻮ‪.‬‬
‫‪ (3‬ﭜـــﺎرت ﺟـــﻲ وﻫﻤـــﻲ دﺷـــﻤﻨﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ ﻟﺸـــﻜﺮ وڌאﺋـــﻲ‪ ،‬وري ﻣﻠﭩـــﺮي رول ﻗـــﺎﺋﻢ‬
‫ﭤﻴﮡ ﺟﻲ رאﻫﻪ ﺑﻨﺪ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻛﻮ ﻗﺪم ﮐﮣﻮ‪.‬‬
‫‪ (4‬ﻣﻠﻜـــــﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴـــــﻲ ﻣـــــﺬﻫﺒﻲ ﺗﻌﺼـــــﺐ ۽ ﻧﻔـــــﺮت ﺟـــــﻲ ﻋﻴـــــﻮض ﻣﺤﺒـــــﺖ دאﻧﺸـــــﻤﻨﺪي‪،‬‬
‫ﺳـــﻴﻜﻴﻮﻟﺮزم ۽ ﻏﻴـــﺮ ﺟﺎﻧﺒـــﺪאر ﺑﻨﻴـــﺎدن ﺗـــﻲ ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺻـــﺤﻴﺢ ﺳﻮﺷـــﻠﺰم ﺟـــﻲ‬
‫ﻗﻴﺎم ﻻ‪ ‬رאﻫﻪ ﻫﻤﻮאر ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫‪ (5‬אردو زﺑــــﺎن ﺟــــﻲ ذﻫﻨــــﻲ ﺳــــﺎﻣﺮאﺟﻲ‪ ‬ﮐــــﺎن ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﮐــــﻲ ﺑﭽــــﺎﻳﻮ ﭘــــﺮ ﺟﻴﻜــــﮇﻫﻦ ﻛــــﻦ‬
‫ﻣﺠﺒﻮرﻳﻦ ﺳﺒﺐ‪ ،‬אﮘﻮﮢﻦ ﻣﻠﻜﻦ وאﻧﮕﺮ אوﻫﺎن ﺑﻪ‪:‬‬
‫‪ (1‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‪.‬‬
‫‪ (2‬ﻫﻨﺪوﺳﺘﺎن دﺷﻤﻨﻲ‪.‬‬
‫‪ (3‬ﺑﺎﻫﻤﻲ ﻧﻔﺮت‪.‬‬
‫‪ (4‬ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻧﻈﺎم ﺣﻜﻮﻣﺖ‪.‬‬
‫‪ (5‬ﻣﻀﺒﻮط ﻣﺮﻛﺰ‪.‬‬
‫ﺟـــﻮ رאڳ אﭼﺎرﻳﻨـــﺪא رﻫﻨـــﺪא ﺗـــﻪ אوﻫـــﺎن ﮐـــﻲ ﻫﻴﭡـــﻴﻦ ﺣـــﺎﻟﺘﻦ ﮐـــﻲ ﻣـــﻨﻬﻦ ڏﻳـــﮡ ﻻ‪ ‬ﺗﻴـــﺎر‬
‫رﻫﮣﻮ ﭘﻮﻧﺪو‪:‬‬
‫‪ (1‬ﻛﭩــﺮ ﻗــﻮم ﭘﺮﺳــﺘﻲ ﭘﻴــﺪא ﭤــﻲ‪ ،‬ﺻــﻮﺑﺎ ﻣﺮﻛــﺰ ﺟــﻲ ﺧــﻼف ﭤــﻲ‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻲ ﭨــﻮڙڻ‬
‫ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﭤﻲ وﻳﻨﺪא‪.‬‬
‫‪ (2‬ﻣﺮﻛـــﺰ ۾ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺗﺴـــﻠﻂ ﺟـــﻲ ﻗﺒﻀـــﻲ ﮐـــﺎن ﺗﻨـــﮓ ﭤـــﻲ ﻣﻠـــﻚ ۾ ﺑﻐـــﺎوﺗﻮن‬
‫ﭘﻴﺪ אﭤﻲ ﭘﻮﻧﺪﻳﻮن‪.‬‬

‫‪120‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫‪ (3‬ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ אﺳﺘﺤﺼـــﺎل ﭤـــﻴﮡ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻧﻮﺟـــﻮאن ﻣﻮرﮘـــﻮ ﻣـــﺬﻫﺐ ﮐـــﺎن ﺑﻴـــﺰאر‬
‫ﭤﻲ ﭘﻮﻧﺪא‪.‬‬
‫‪ (4‬ﺳـــﻨﮅي אﻫـــﮍي ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ رﻫـــﮡ ﮐـــﺎن آزאد ﭤـــﻴﮡ زﻳـــﺎده ﭘﺴـــﻨﺪ ﻛﻨـــﺪא‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ۾ ﻫـــﻮ‬
‫ﻛﺎﻟﻮﻧﻲ ﻃﻮر ﻫﻼﻳﺎ وﭸﻦ‪.‬‬
‫ﭘــﺮ ﭜﭩــﻮ ﺻــﺎﺣﺐ ﮔــﺎدي ﺑﭽــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻣﺠﺒــﻮر ﻫــﻮ ﺗــﻪ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﺳــﺎﻣﺮאج ﺟــﻮ ”ﺷــﻮ‬
‫ﺑﻮא‪ “‬ﭤﻲ ﻛﻢ ﻫﻼﺋﻴﻨﺪو رﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻧــﻪ رﮘــﻮ ﻫــﻦ ﻣﭥــﻲ ﺷــﺎﮔﺮدن ﺟــﻲ ذﻛــﺮ ﻛﻴــﻞ ﻋﺮﺿﺪאﺷــﺖ ﺗــﻲ ﺧﻴــﺎل ﻧــﻪ ﻛﻴــﻮ‪ ،‬ﭘــﺮ‬
‫אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻋﺮﺿﺪאﺷـــﺖ ﮐـــﻲ ﺿـــﺒﻂ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﭘـــﺮﻳﺲ ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ אﻫـــﻮ ﮀﭙـــﺎﺋﻲ ڏﻳﮑﺎرﻳـــﻞ‬
‫ﻫﻮ‪ ،‬אن ﮐﻲ ﺿﺒﻂ ﻛﺮي‪ ،‬אن ﺟﻲ ﻣﺌﻨﻴﺠﺮ ﮐﻲ ﺟﻴﻞ ۾ وڌو وﻳﻮ‪.‬‬
‫אﻫـــﮍﻳﻦ ﺣـــﺎﻟﺘﻦ ﻫﻴـــﭟ‪ ،‬ﻏـــﻮر ﺳـــﺎن ڏﺳـــﺠﻲ ﭤـــﻮ ﺗـــﻪ ﻣﻌﻠـــﻮم ﭤﺌـــﻲ ﭤـــﻮ ﺗـــﻪ ﺟـــﻦ אﻣﻴـــﺪن ۽‬
‫آﺳـــﺮن ﺗـــﻲ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻗﻴـــﺎم ﺗـــﻲ رﺿـــﺎﻣﻨﺪ ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ ﻫـــﻮ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ‬
‫ﺑﺮﺛـــﻮאب ﻧـــﻪ ﭤـــﻴﮡ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻫـــﻨﻦ ﻻ‪ ‬אن ﮐﺎﻧﺴـــﻮא‪ ‬ﻛـــﻮ ﭼـــﺎرو ﻧـــﻪ رﻫﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ אن ﮐـــﻲ‬
‫ﭨﻮڙي‪ ،‬آزאد ﺳﻨﮅ دﻳﺶ ﻗﺎﺋﻢ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﺌﻲ‪.‬‬

‫‪121‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ن‬

‫אﮘﺌـــﻴﻦ ﻓﺼـــﻞ ۾ ۾ ﭔـــﮅאﺋﻲ آﻳـــﻮ آﻫﻴـــﺎن ﺗـــﻪ ﻛﻬـــﮍﻳﻦ אﻣﻴـــﺪن ۽ آﺳـــﺮن ﺳـــﺎن ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن‬
‫ﻗــﺎﺋﻢ ﭤﻴــﻞ ﻫــﻮ‪ ،‬۽ ﺑﻌــﺪ ۾ אﻫــﻮ ﻛﻬــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﺳــﺎﻣﺮאج ﺟــﻮ אڏو ﺑﮣﺠــﻲ‪،‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﻮﻣﻦ ﻻ‪ ‬ﻃﻮق ﻏﻼﻣﻲ ﺑﻨﺠﻲ ﭘﻴﻮ ﻫﻮ‪.‬‬
‫ﻫﻦ ﻓﺼﻞ ۾ آﺋﻮن ﺧﺎص ﻃﺮح ﺳﻨﮅ ﺳﺎن ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﻗﻴﺎم ﺑﻌﺪ ﺟﻴﻜﻲ وﻳﻞ وﻫﺎﻳﺎ وﻳﺎ‬
‫آﻫﻦ‪ ،‬ﺗﻦ ﺟﻮ ﻣﺨﺘﺼﺮ ذﻛﺮ ﭔﮅאﺋﻴﻨﺪس‪ ،‬ﺗﻪ ﻛﻬﮍن ﺳﺒﺒﻦ ﻛﺮي אﻫﻲ ﺳﻨﮅي‪ ،‬ﺟﻲ ﻫﻚ وﻗﺖ‬
‫و د ﻗﺎﺋﻢ ﻛﺮڻ‬ ‫אن ﺟﻲ ﻗﻴﺎم ﻻ‪ ‬ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﺮي رﻫﻴﺎ ﻫﺌﺎ‪ ،‬ﺳﻲ ﺳﺎﮘﻴﺎ אن ﮐﻲ ڊאﻫﻲ‬
‫ﻻ‪ ‬ﻣﺠﺒﻮر ﭤﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻟﻄﻴﻒ ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻓﺮﻣﺎﻳﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ‪:‬‬
‫ﺟﻮ ﺗﻮ ﻣﮣﻴﻮ ﭜﺎﻧﺌﻴﻮ‪ ،‬ﺳﻮ אﺻﻞ ﻛﻮڙو ﻛﭻ‪.‬‬
‫وري ﻓﺮﻣﺎﺋﻴﻦ ﭤﺎ ﺗﻪ‪:‬‬
‫ﺗﻮ ﺟﻮ ﭜﺎﻧﻴﻮ ﻫﺎر‪ ،‬ﺳﻮ ﭤﻴﻮ ﺳﻮرن ﺳﻨﺪو ﺳﮙﮍو‪.‬‬
‫ﺑﻠﻜـــﻞ ﺑﻌﻴﻨـــﻪ אﺳـــﺎن ﮐـــﻲ אﻫـــﺎ ﺣﺎﻟـــﺖ ﭤـــﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬אﺳـــﺎن ﺟـــﺎ ﺗـــﻦ دل دאغ ﭤـــﻲ ﭘﻴـــﺎ آﻫـــﻦ‪،‬‬
‫ﻛﻬـــﮍي‪ ‬ﺟﮙﻬـــﻪ ﻣﻠـــﻢ ﭘﭩـــﻲ ﻛـــﺮي‪ ،‬אن ﺟـــﻲ ﮀﭩـــﺎﺋﮡ ﺟـــﻲ ﻛﻮﺷـــﺶ ﻛﻨﺪאﺳـــﻮن‪ .‬ﻛـــﺎش‬
‫ﻛــــﻮ ﺻــــﺎﺣﺐ دل ﻫﺠــــﻲ‪ ،‬ﺟــــﻮ אﺳــــﺎن ﺟــــﻲ ﺣﺎﻟــــﺖ زאر ﺟــــﻮ دאﺳــــﺘﺎن ﭔــــﮅي! ﻫــــﻲ אﻟﻔــــﺎظ‬
‫ﭔـــﺎﻫﺮﻳﻦ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ ۽ אن ﺟـــﻲ אﻳﺠﻨـــﭧ ﺧـــﻮد ﻣﻄﻠـــﺐ ۽ ﺑﻴﻐـــﺮت ﺳـــﻨﮅي ﺳﻴﺎﺳـــﺘﺪאﻧﻦ ﻻ‪ ‬ﻧـــﻪ‬
‫آﻫﻦ‪.‬‬
‫)‪ (1‬ﺳـــﭛ ﮐـــﺎن وڏو ﻇﻠـــﻢ ﺟـــﻮ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺳـــﺎن ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻗﻴـــﺎم ﺑﻌـــﺪ ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‬
‫آﻫﻲ‪ ،‬ﺳﻮ ﺳﻨﺪن ﻫﺰאرﻫﺎ ورﻫﻴﻦ ﺟﻲ ﺟﺪאﮔﺎﻧﻪ ﻗﻮﻣﻲ وﺟﻮد ﮐﺎن אﻧﻜﺎر ﺟﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺣﻜﻤـــﺮאن ﻃﺒﻘـــﻮ ۽ ﺳـــﻨﺪن ﺳـــﻨﮅي אﻳﺠﻨـــﭧ אﺋـــﻴﻦ ﭼﺌـــﻲ‬
‫رﻫﻴــﺎ آﻫــﻦ ﺗــﻪ ﺳــﻨﮅي ﻗــﻮم آﻫــﻲ ﺋــﻲ ﻛﺎﻧــﻪ ۽ אن ﺟــﻮ ﻧــﺎﻟﻮ وﭠ ـﮡ ۽ אﻫــﮍو אﻇﻬــﺎر ﻛــﺮڻ ﺑــﻪ‬
‫ڏوﻫﻪ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺧــﺪא ﺟــﻲ ﻣــﺎر ﭘــﻮي אﻫــﮍي ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺗــﻲ‪ ،‬אن ﺟــﻲ ﺣﻜﻤــﺮאن ﻃﺒﻘــﻲ ﺗــﻲ‪ ،‬۽ אن ﺟــﻲ‬
‫אﻳﺠﻨــﭩﻦ ﺗــﻲ‪ ،‬ﺟــﻲ ﻧــﻪ ﺻــﺮف ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺟــﻲ آزאدي ﺧــﺘﻢ ﻛــﺮي‪ ،‬אﻧﻬــﻦ ﮐــﻲ ﻏــﻼم رﮐــﻲ‪،‬‬
‫ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﺟﻤﻠــﻲ وﺳــﺎﺋﻞ ۽ ﭘﻴــﺪאوאر ﺗــﻲ ﻗــﺎﺑﺾ ﭤــﻲ رאﺿــﻲ ﻧﭥــﺎ رﻫــﻦ‪ ،‬ﭘــﺮ אن ﺟــﻲ ﻗــﻮﻣﻲ‬
‫وﺟــﻮد ﮐــﺎن אﻧﻜــﺎر ﻛــﺮي אﻧﻬــﻦ ﮐــﻲ ﻫــﻚ ﺧــﻮد ﺳــﺎﺧﺘﻪ ﻧﻈﺮﻳــﻲ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻲ ﻧــﺎﻟﻲ ۾‬
‫ﻫـــــﺰאرن ورﻫـــــﻴﻦ ﺟـــــﻲ ورﺛـــــﻦ‪ ،‬ﻣﻠـــــﻚ‪ ،‬زﺑـــــﺎن‪ ،‬ﻛﻠﭽـــــﺮ‪ ،‬ﻗـــــﻮﻣﻲ روאﻳـــــﺖ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳـــــﻲ ۽‬
‫אﻗﺘﺼــــﺎدي ﻣﻔــــﺎد ﮐــــﻲ وﺳــــﺎري‪ ،‬ﻫــــﻨﻦ ﺟــــﻲ ﻛﻔــــﺮ ﻧﻤــــﺎ אﺳــــﻼﻣﻲ ﺗﺸــــﺮﻳﺢ ﻣﻄــــﺎﺑﻖ ﺳــــﻨﺪن‬
‫ﻏﻼﻣﻲ‪ ‬ﻫﻴﭟ رﺿﺎﺧﻮﺷﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﻣﺎٺ ﻛﺮي وﻳﻬﮡ ﻻ‪ ‬ﻣﺠﺒﻮر ﻛﺮي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫אﻫـــﺎ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﻣﺤـــﺐ وﻃـــﻦ ۽ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﻻ‪ ‬ﻣﭹـــﮡ ﻧـــﺎﻣﻤﻜﻦ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺳـــﻨﮅ ﺗـــﻲ ﺗـــﺎرﻳﺦ ﺟـــﻲ‬
‫ﻋﺮﺻـــﻲ ۾ ﻛﻴﺘـــﺮن ﺋـــﻲ ڌאرﻳـــﻦ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻦ ﺟـــﺎ ﺣﻤـــﻼ ﭤﻴـــﺎ ۽ ﻗﺒﻀـــﺎ ﭤﻴـــﺎ‪ ،‬ﭘـــﺮ ﻫﻬـــﮍو ﻇﻠـــﻢ‬

‫‪122‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻛـــﻨﻬﻦ ﻛﻮﻧـــﻪ ﻛﻴـــﻮ‪ .‬ﻋـــﺮب ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ ﺳـــﺎري زﻧـــﺪﮔﻲ‪ ‬ﺗـــﻲ ﻧﺌـــﻴﻦ ﻣـــﺬﻫﺐ‬
‫ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ ﮔﻬﮣـــﻮ אﺛـــﺮ ﻛﻴـــﻮ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﺳـــﻨﮅي زﺑـــﺎن ۾ ﻛﻴﺘـــﺮא ﻟﻔـــﻆ دאﺧـــﻞ ﻛﻴـــﺎ ۽ אن‬
‫ﺟــﻮ رﺳــﻢ אﻟﺨــﻂ ﺑــﺪﻻﻳﻮ‪ ،‬ﻣﻜــﺎﻧﻲ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﮐــﻲ ذאﺗــﻴﻦ ۽ ﻧــﺎﻟﻦ ﺑــﺪﻻﺋﮡ ۾ ﺣــﺮص ڏﻳــﺎرﻳﻮ‪،‬‬
‫ﻛﻴﺘـــﺮن ﺳـــﻨﮅﻳﻦ אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ ﺧـــﻮش ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻧﺴـــﻞ ﺑـــﺪﻻﺋﻲ‪ ،‬ﭘـــﺎڻ ﮐـــﻲ ﻋﺮﺑـــﻲ אﻟﻨﺴـــﻞ‬
‫ﺳـــﮇאﺋﮡ ﺗـــﻲ ﻓﺨـــﺮ ﻛﻴـــﻮ‪ .‬אﻫـــﻲ ﺳـــﭛ ﮘـــﺎﻟﻬﻴﻮن ﻗـــﺪﻳﻢ روאﻳـــﺎت ﺟـــﻲ ﺧـــﻼف ﺳـــﻨﮅﻳﻦ א� ۽‬
‫رﺳــــﻮل ﺟــــﻲ ﻧــــﺎﻟﻲ ۾ ﻗﺒــــﻮل ﻛﻴــــﻮن‪ .‬ﻟــــﻴﻜﻦ ﭘﻬﺮﻳــــﺎﺋﻴﻦ אﺑــــﻦ ﻗﺎﺳــــﻢ ﺟــــﻲ ﻫــــﭣ ﻫﻴــــﭟ‬
‫ﺟـــﮇﻫﻦ ﮐـــﻴﻦ ﻏـــﻼم ﺑﻨـــﺎﻳﻮ وﻳـــﻮ ۽ ﺳـــﻨﺪن رאﺟـــﺎﺋﻦ ﺟـــﻦ زאﻟـــﻮن‪ ،‬ڌﻳﺌـــﻮن‪ ،‬ﮘﻮﭠـــﺎﮢﻦ ﺟـــﻮن‬
‫ﻫﺰאرﻫـــﺎ زאﻟـــﻮن ۽ ﻣـــﺮد ﻏـــﻼم ﻛـــﺮي ﺑﻐـــﺪאد ۽ دﻣﺸـــﻖ ﺟـــﻲ ﺑـــﺎزאرن ۾ وﻛﻴـــﺎ وﻳـــﺎ‪ ،‬۽ אن‬
‫زﻣـــﺎﻧﻲ ﺟـــﺎ ‪ 20‬ﻛـــﺮوڙ روﭘﻴـــﺎ ﭰـــﺮي ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻨﮅي ﻣﻌﻴﺸـــﻴﺖ ﮐـــﻲ ﺗﺒﺎﻫـــﻪ ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬ﺗـــﻪ‬
‫ﺳﻨﮅي ﺣﻴﺮت ۾ ﭘﺌﺠﻲ وﻳﺎ ﺗﻪ ﮀﺎ א� ۽ رﺳﻮل ﺟﻲ ﻣﺘﺎﺑﻌﺖ אﻫﻮ ﺑﺪﻟﻮ ﻫﻮ!‬
‫אﺳــﺎن ﻣــﺎن ﻛﻴﺘــﺮن ﺟــﺎ وڏא אﺗــﺎن آﻳــﻞ ﻫﺌــﺎ‪ ،‬ﺟــﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ ﻣــﺬﻫﺒﻲ ﻧﺴــﻠﻲ ۽ ﻛﻠﭽــﺮل‬
‫ﺑﺮﺗـــﺮي‪ ‬ﺟـــﻮ ﻏﺮﻳـــﺐ ﮘﻮﭠـــﺎﮢﻦ ﺗـــﻲ ﺳـــﻜﻮ وﻳﻬـــﺎرڻ ﺷـــﺮوع ﻛﻴـــﻮ‪ .‬آﻫﺴـــﺘﻲ آﻫﺴـــﺘﻲ ﭤـــﻲ‬
‫ﺳـــﻨﺪن دﻣـــﺎغ ﻣﺴـــﺦ ﻛـــﺮي ﮀـــﮇﻳﺎ ۽ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﺳـــﺎري ﻛﺎﻳـــﺎ ﭘﻠـــﭧ ﺗـــﻲ אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ رﺿـــﺎﻣﻨﺪ‬
‫رﻫـــﮡ ﺳـــﻴﮑﺎرﻳﻮ‪ .‬وﻻﻳـــﺖ ﺟـــﻲ ﻛﭕـــﺮ ﺳـــﻨﮅ ۾ ﻣﻴﻨـــﺎ ﺳـــﮇﺟﮡ ۾ آﺋـــﻲ‪ .‬ﭘـــﺮ אﻫـــﻮ دور ﮔﻬﮣـــﻮ‬
‫وﻗــﺖ ﻧــﻪ ﻫﻠﻴــﻮ‪ .‬ﭔــﺎﻫﺮאن آﻳــﻞ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﻣﻜــﺎﻧﻲ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﻣــﺎن ﺷــﺎدﻳﻮن ﻛﻴــﻮن‪ .‬ﻟــﻴﻜﻦ אﻫــﻲ‬
‫ﻣﻜـــﺎﻧﻲ ﻋﻮرﺗـــﻮن אﻫﮍﻳـــﻮن ﻏﻴﺮﺗﻤﻨـــﺪ ﻫﻴـــﻮن‪ ،‬ﺟـــﻦ ﺳـــﻨﺪن אوﻻد ﺗـــﻲ ﻋﺮﺑـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻦ ﺟـــﻲ‬
‫ﻋﻴــﻮض ﺳــﻨﮅي ﻧــﺎﻻ رﮐــﮡ ﺷــﺮوع ﻛﻴــﺎ‪ .‬ﭔــﺎرن ﮐــﻲ ﺳــﻨﮅي زﺑــﺎن ﺳــﻴﮑﺎرﻳﺎﺋﻮن ۽ ﺷــﺎدﻳﻦ‬
‫ﻏﻤـــــﻴﻦ ﺟـــــﻮن رﺳـــــﻤﻮن روאج ﺳـــــﺎﮘﻴﺎ رﮐﻴـــــﺎﺋﻮن‪ .‬ﺟﻴﺘﻮﮢﻴـــــﻚ ﻣﻠـــــﻦ ۽ ﻣﻮﻟـــــﻮﻳﻦ אﻧﻬـــــﻦ‬
‫دﺳــﺘﻮرن ﮐــﻲ ﺗــﺮכ ﻛــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﮐــﻴﻦ ﮔﻬﮣــﻮ ﺳــﻤﺠﻬﺎﻳﻮ‪ ،‬ﭘــﺮ ﻫــﻨﻦ אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﺗــﻲ ﻛﻮﺑــﻪ ڌﻳــﺎن‬
‫ﻧــﻪ ڏﻧــﻮ‪ .‬ﺻــﺮف وڏא ﻣــﺎﮢﻬﻮ אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﻣــﺮض ﺟــﻮ ﺷــﻜﺎر ﭤﻴــﺎ‪ .‬ﺳــﻨﮅ ۾ ﻣﮑﻴــﻪ ﺳــﺎدאت ﻛﭩﻨــﺐ‬
‫ﻟﻜﻴـــﺎري ۽ ﻣﭩﻴـــﺎري ﻫﺌـــﺎ‪ .‬ﺳـــﻴﺪ ﻟﻜﻴـــﺎري ﺳـــﺎدאﺗﻦ ﺟـــﻮ ڏאڏو ﺳـــﻨﮅ ۾ ﻋـــﺮب ﮐـــﺎن آﻳـــﻮ‪ .‬אن‬
‫ﺟـــﻲ ﭘـــﭩﻦ ﺟـــﺎ ﻧـــﺎﻻ وﮘـــﮡ ۽ ﭼﮝـــﻮ رﮐﻴـــﺎ وﻳـــﺎ‪ .‬אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﺳـــﻴﺪن ﭘﻨﻬـــﻨﺠﻦ ﭔـــﺎرن ﺗـــﻲ‬
‫ﭘـــﺎرﭘﻴﻮ‪ ،‬ﺑـــﻮﻟﮡ‪ ،‬ﻧﻨـــﺪو‪ ،‬ﺑﮑـــﺮ وﻏﻴـــﺮه ﻧـــﺎﻻ رﮐﻴـــﺎ‪ .‬ﻣﭩﻴـــﺎري ﺳـــﺎدאﺗﻦ ﻣﻴـــﻮن‪ ،‬ﺟﻬﻨـــﮉو‪ ،‬ﺟﻴـــﻮ‪،‬‬
‫ﺗﻮرﭘﻴــﻮ‪ ،‬ﮀــﺘﻦ‪ ،‬ﻧــﺎﭤﻦ وﻏﻴــﺮه ﻧــﺎﻻ ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ אوﻻد ﺗــﻲ رﮐﻴــﺎ‪ .‬ﺳــﻮﻣﺮא ۽ ﺳــﻤﺎ ﻣﺴــﻠﻤﺎن ﭤﻴــﺎ‪،‬‬
‫ﻟـــﻴﻜﻦ אﻛﺜـــﺮي ﻧـــﺎﻻ ﺳـــﺎﮘﻴﺎ ﻗـــﺎﺋﻢ رﮐﻴـــﺎﺋﻮن‪ .‬ﺟﻴـــﺌﻦ ﺗـــﻪ ﭼﻨﻴﺴـــﺮ‪ ،‬دودو‪ ،‬ﭜـــﻮﻧﮕﺮ‪ ،‬ﺗﻤـــﺎﭼﻲ‪،‬‬
‫ﭘﻨﻬــــﻮن‪ ،‬ﻧﻨــــﺪو‪ ،‬ﻛــــﺮن‪ ،‬آري‪ ،‬ﭔــــﺎﮔﻬﻲ‪ ،‬ﺟﻴﺘــــﻞ‪ ،‬ﻻڏي‪ ،‬ﻣــــﺎرﺋﻲ‪ ،‬ﺳﺴــــﺌﻲ‪ ،‬ﺳــــﻬﮣﻲ وﻏﻴــــﺮه‬
‫ﺳــــﻨﺪن ﭔــــﻮﻟﻲ ﺳــــﻨﮅي رﻫــــﻲ‪ .‬ذאﺗﻴــــﻮن ﺳــــﺎﮘﻴﻮن ﺳــــﻮﻣﺮא‪ ،‬ﺳــــﻤﺎ‪ ،‬ﻣﻬﺎﮢــــﺎ‪ ،‬ﮐﻮﺳــــﺎ‪ ،‬ﭼﺎﻧــــﮉﻳﺎ‬
‫وﻏﻴﺮه رﻫﻴﻮن‪.‬‬
‫ﻧﻴــــﭟ ﻣﻜــــﺎﻧﻲ ﻗﺒــــﻴﻠﻦ ﻋــــﺮﺑﻦ ﮐــــﻲ ﻧﻴﻜــــﺎﻟﻲ ڏﺋــــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻮن ﺣﻜﻮﻣﺘــــﻮن ﺑﺤــــﺎل‬
‫ﻛﻴـــﻮن‪ .‬אن ﮐـــﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﺟﻴﻜـــﻲ ڌאرﻳـــﺎ ﺳـــﺎﻣﺮאج آﻳـــﺎ ﺟﻬـــﮍوכ ﭘﭡـــﺎڻ‪ ،‬ﻣﻐـــﻞ‪ ،‬אﻧﮕﺮﻳـــﺰ‪ ،‬ﺗـــﻦ‬
‫ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺗـــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ۽ אﻗﺘﺼـــﺎدي ﺗﺴـــﻠﻂ ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛـــﺮڻ ﺑﻌـــﺪ زﺑـــﺎن ۽ ﻛﻠﭽـــﺮ ﺟـــﺎ ﺻـــﺮف‬
‫ﭤﻮرא אﺛﺮ ﮀﮇﻳﺎ‪.‬‬

‫‪123‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻟــﻴﻜﻦ ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﺗــﺎرﻳﺦ ۾ ﺳــﭛ ﮐــﺎن وڏو ﻇﻠــﻢ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺳــﺎن ﻫــﻦ دور ۾ ﭤﻴــﻮ آﻫــﻲ‪.‬‬
‫ﮐـــﻴﻦ ﻣﻮرﮘـــﻮ ﻗـــﻮم ﺑـــﺪﻻﺋﮡ ﺟـــﻲ ﺗﻠﻘـــﻴﻦ ﻛﺌـــﻲ وﭸـــﻲ ﭤـــﻲ‪ .‬אﺋـــﻴﻦ‪ ،‬ﻏﻠـــﻂ ۽ ﺧﻮدﺳـــﺎﺧﺘﻪ‬
‫אﺳـــﻼﻣﻲ ﺗﺸـــﺮﻳﺢ ﺳـــﺎن ﺳـــﻨﺪن ذﻫـــﻦ ﻣﺴـــﺦ ﻛـــﺮي ﮐـــﻴﻦ ﻫـــﺰאرن ورﻫـــﻴﻦ ﺟـــﻲ ﻣﻠـــﻚ ۽‬
‫ﻗــﻮم ﮐــﻲ ﺑــﺪﻻﺋﮡ ﺟــﻲ ﺗﻌﻠــﻴﻢ ڏﻧــﻲ وﭸــﻲ ﭤــﻲ‪ .‬ﺳــﻨﺪن ﺷــﻬﺮن ﮔﻬﭩــﻴﻦ ۽ رﺳــﺘﻦ ﺗــﻲ ڌאرﻳــﺎ‬
‫ﻧــــﺎﻻ رﮐــــﻲ‪ ،‬ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﺟــــﻲ ﺗــــﺎرﻳﺨﻲ ﻳﺎدﮔــــﺎرن ﮐــــﻲ ﻣﻴﺴــــﺎرﻳﻮ وﭸــــﻲ ﭤــــﻮ‪ .‬ﺳــــﻨﺪن ﻫــــﺰאرن‬
‫ورﻫـــﻴﻦ ﺟـــﻲ ﺟﻬـــﻮﻧﻲ‪ ‬زﺑـــﺎن ﮐـــﻲ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ زﺑـــﺎن אردو‪ ‬ﺟـــﻲ دﭔﺎﻟـــﭧ‬
‫ﻫﻴـــﭟ ﺧـــﺘﻢ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺷـــﺶ ﭤـــﻲ رﻫـــﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺳـــﻨﺪن ﺳـــﭝﻨﻲ ﻣﻌﺎﺷـــﻲ وﺳـــﻴﻠﻦ ﺗـــﻲ‬
‫ﭘـــﻮرو ﭘـــﻮرو ﺗﺴـــﻠﻂ ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﮐـــﻴﻦ رﮘـــﻮ ﺳـــﻨﮅي ﺳـــﮇאﺋﮡ ﺟـــﻲ אﺳـــﻼم‪،‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۽ ﻣﺴﻠﻢ ﻗﻮم ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ۾ ﻣﻨﻊ ﻛﺌﻲ وﭸﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﻇـــﺎﻫﺮ אﺋـــﻴﻦ ﭘﻴـــﻮ ﻛﻴـــﻮ وﭸـــﻲ ﭴـــﮡ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﭘـــﺎכ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﭘﻠﻴـــﺖ آﻫـــﻲ! אردو‬
‫אﺳـــﻼﻣﻲ زﺑـــﺎن آﻫـــﻲ‪ ،‬۽ ﺳـــﻨﮅي ﻛﻔـــﺮ ﺟـــﻲ زﺑـــﺎن آﻫـــﻲ! ﺳـــﻨﮅي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻛـــﺮڻ ۽ آزאد‬
‫رﻫــﮡ ﺟــﺎ ﻧــﻪ ﻻﺋــﻖ آﻫــﻦ ۽ ﻧــﻪ ﺣﻘــﺪאر آﻫــﻦ‪ .‬ﻫــﻲ ﻳﺰﻳــﺪي ﻟﺸــﻜﺮ ﺟــﺎ ﻛﺎرﻧــﺪא‪ ،‬אﺑــﻦ ﻗﺎﺳــﻢ ﺟــﺎ‬
‫وאرث ﺑﻨﺠــــﻲ‪ ،‬ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﺗــــﻲ وري א� ۽ رﺳــــﻮل ﺟــــﻲ ﻧــــﺎﻟﻲ ۾ رאڄ ﻛــــﺮڻ ﺟــــﻮ ﺟــــﻮאز‬
‫ﭘﻴــــﺪא ﻛــــﺮي رﻫﻴــــﺎ آﻫــــﻦ‪ .‬ﻫــــﻨﻦ אول ﻣــــﺬﻫﺐ ﺟــــﻲ ﻧــــﺎﻟﻲ ۾ ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﮐــــﻲ ﻧﺸــــﻮ ﭘﻴــــﺎري‪،‬‬
‫ﻗﺎﺋــــﺪאﻋﻈﻢ‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن‪ ،‬ﻣﺴــــﻠﻢ ﻗــــﻮم‪ ،‬אﺳــــﻼﻣﻲ آﺋــــﻴﻦ ۽ ﻧﻈــــﺎم אﺳــــﻼﻣﻲ‪ ‬ﺟــــﺎ دﻻﺳــــﺎ‬
‫ڏﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﺑﺮﻏﻼﺋـــﻲ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻮ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛﻴـــﻮ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﻫـــﺎڻ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺗـــﺎن אﻫـــﻲ אﺛـــﺮ‬
‫ﻟﻬﻨــﺪא وﭸــﻦ ﭤــﺎ‪ .‬ﺳــﻨﮅي ﺳــﻤﺠﻬﮡ ﻟﮙــﺎ آﻫــﻦ ﺗــﻪ ﻫــﻨﻦ ﺳــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ אﻫــﻲ ﮘــﺎﻟﻬﻴﻮن ﻣــﭥﻦ ﺳــﻨﺪن‬
‫رאڄ ﻣﺴـــﻠﻂ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬אﻳﺠـــﺎد ﻛﻴـــﻮن ﻫﻴـــﻮن‪ .‬ﺟـــﻲ ﺳـــﻨﺪن ﻏﻼﻣـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ ﮘـــﭧ ﻫﻴـــﻮن ۽‬
‫אﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﻻﻫﻲ אﮀﻼﺋﻲ ﮀﮇڻ ﺳﻨﺪن ﻓﺮض ﻧﺼﺒﻲ ﻫﻮ‪.‬‬
‫ﭘــﺮ אﻫــﺎ ﮘﺎﻟﻬــﻪ ﭘــﻮري‪ ‬ﻃــﺮح ﺗــﮇﻫﻴﻦ ﻛﺎﻣﻴــﺎب ﭤــﻲ ﺳــﮕﻬﻨﺪي‪ ،‬ﺟــﮇﻫﻦ ﺳــﮅي ﭘــﺎڻ ﮐــﻲ‬
‫ﺟــﺪא ﻗــﻮم ﺳــﮇאﺋﻲ‪ ،‬ﻣﺴــﻠﻢ ﻗــﻮم ۽ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎﻧﻲ ﻗــﻮم ﺟــﻲ ڌﻛــﻲ ﺟــﻲ دﻳــﻮאر ڊאﻫــﻲ ﭰﭩــﻮ‬
‫ﻛﻨﺪא‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﭔﻴــﻮ ﻇﻠــﻢ ﺟــﻮ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺳــﺎن ﻛﻴــﻮ وﻳــﻮ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺳــﻮ אﻫــﻮ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ــ و د ــ ﺟــﻮ‬
‫ﻫــــﺰאرن ورﻫــــﻴﻦ ﮐــــﺎن ﺗــــﺎرﻳﺦ ﺟــــﻲ ﺻــــﻔﺤﻦ ۽ ﺑﺮﺻــــﻐﻴﺮ ﺟــــﻲ ﺟــــﺎﮔﺮאﻓﻲ‪ ‬ﺗــــﻲ ﻋﻠﺤــــﺪه‬
‫ﺣﻴﺜﻴـــﺖ رﮐﻨـــﺪو آﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬אن ﮐـــﻲ ﻣﭩـــﺎﺋﻲ ﻫـــﻚ ﻫﭥـــﺮאدو ﻧـــﺎﻟﻲ وאري ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﻣﻠـــﻚ‬
‫ﺟــﻮ ﺣﺼــﻮ ﺑﻨــﺎﻳﻮ وﭸــﻲ ﭤــﻮ‪ .‬ﺳــﻨﮅي אن ﮐــﺎن אﻧﻜــﺎر ﻛــﻦ ﭤــﺎ‪ .‬ﺑﻠــﻚ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻲ ﻟﻔــﻆ‬
‫ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻏﻼﻣﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻧﺸﺎن ﺳﻤﺠﻬﻲ ﻧﻔﺮت ﻛﺮڻ ﻟﮙﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﻲ ون ﻳﻮﻧـــﭧ ۾ دאﺧـــﻞ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ‬
‫ﺟـــﻮ ﻧـــﺎﻟﻮ ﻫﺮﻫﻨـــﮅ ﺗـــﺎن ﻣﭩـــﺎﺋﮡ ﺟـــﻲ ﻛﻮﺷـــﺶ ﻛﺌـــﻲ‪ .‬ﭘـــﺮ ﺟـــﮇﻫﻦ ڏﭠـــﺎﺋﻮن ﺗـــﻪ אﻫـــﻮ ڌوﻛـــﻮ‬
‫ﮔﻬﮣــﻮ وﻗــﺖ ﺟﭩــﺎ‪ ‬ﻛــﺮي ﻧــﻪ ﺳــﮕﻬﻨﺪو‪ ،‬ﺗــﻪ אن ﮐــﻲ ڊאﻫــﻲ‪ ،‬ﻧــﺎﻟﻲ ﺧــﺎﻃﺮ ﺳــﻨﮅ ﺟــﻮ ﻋﻠﺤــﺪه‬
‫ﺻـــﻮﺑﻮ ﺑﻨـــﺎﺋﻲ‪ ،‬אن ﮐـــﻲ ﻣﻀـــﺒﻮط ﻣﺮﻛـــﺰ ﺟـــﻲ ﻣﺎﺗﺤـــﺖ رﮐـــﻲ‪ ،‬ﻫـــﻚ ﺑـــﻲ ﻏﻴـــﺮت ۽ ﻏـــﺪאر‬
‫ﺳــﻨﮅي‪ ‬ﮐــﻲ ﺳــﻨﺪن ﺷــﻮ ﺑــﻮא‪ ‬ﺑﻨــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺳــﻨﮅ ﺟــﻮ אﺳﺘﺤﺼــﺎل ﻛــﺮي رﻫﻴــﺎ آﻫــﻦ‪ .‬ﭴــﮡ ﺗــﻪ ﺳــﻨﮅ‬
‫ﺳــﻨﺪن ﭘــﻲ‪ ‬ﺟــﻲ ذאﺗــﻲ ﺟــﺎﮔﻴﺮ ﻫﺌــﻲ‪ .‬אﻧﻬــﻦ ﺣــﺎﻟﺘﻦ ﮐــﻲ ﺑــﺪﻻﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﮔﻬﮣــﺎﺋﻲ ﺣــﻴﻼ‬

‫‪124‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻫﻼﻳـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﮐـــﻲ ﺳـــﻤﺠﻬﺎﺋﮡ ﺟـــﻲ ﻛﻮﺳـــﺶ ﻛﺌـــﻲ آﻫـــﻲ‪،‬‬
‫ﭘـــﺮ ﻫـــﻮ روز ﺑـــﺮوز ﭼـــﺮي وﻳـــﺮאن وﻳـــﺮ وڌ ۽ ﺻـــﻢ ”ﺑﻜـــﻢ“ ﻋﻤـــﻲ ﺟـــﻲ ﻓﺮﻣـــﻮدي ﻣﻄـــﺎﺑﻖ‬
‫אﻧــﮅ ﺟــﻲ ﮔﻬــﻮڙي ﺗــﻲ ﺳــﻮאر ﭤــﻲ‪ ،‬ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺟــﻲ ﻏﻴــﺮت ۽ آزאدي‪ ‬ﮐــﻲ ﮔﻬﭩــﻲ‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣــﺖ‬
‫ﻫﻼﺋــﻲ رﻫﻴــﺎ آﻫــﻦ‪ .‬אﻧﻬــﻦ ﮘــﺎﻟﻬﻴﻦ ﮐــﻲ ﻣــﺪﻧﻈﺮ رﮐــﻲ‪ ،‬ﻫــﺎڻ ﺳــﻨﮅي ﻫــﻦ رא‪ ‬ﺗــﻲ ﭘﻬﺘــﺎ آﻫــﻦ‬
‫ﺗـــﻪ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن وאري ﻛﻔـــﺮ ﺟـــﻲ ﻗﻠﻌـــﻲ ﮐـــﻲ ﻣﺴـــﻤﺎر ﻛـــﺮي‪ ،‬אن ﺗـــﻲ ـــ و د ـــ ﺟـــﻲ‬
‫ﻋﻤــﺎرت ﺗﻌﻤﻴــﺮ ﻛــﺮڻ ﮐــﺎن ﺳــﻮא‪ ‬ﻛــﻮ ﭼــﺎرو ﻛﻮﻧــﻪ אﭤــﺲ ۽ ﺻــﺒﺢ ﺷــﺎم ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺗــﻲ‬
‫ﻟﻌﻨﺖ ﺟﻮ ﻣﻴﻨﻬﻦ وﺳﺎﺋﻴﻨﺪא رﻫﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫)‪ (3‬ﭔـــﺎﻫﺮאن آﻳـــﻞ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ אﺳـــﻼم ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ אﺳـــﺎن ﮐـــﻲ ڌوﻛـــﻮ ڏﻳـــﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬ﭘـــﺮ‬
‫ﺳــﺎﮘﺌﻲ وﻗــﺖ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﮐــﻲ ﺣﻘــﺎرت ﺟــﻲ ﻧﻈــﺮ ﺳــﺎن ڏﺳــﻲ אﻧﻬــﻦ ﺳــﺎن ﻣﺴــﻠﻤﺎن ﭜــﺎ‪ ‬ﺟﻬــﮍو‬
‫ﻧﻪ‪ ،‬ﭘﺮ ﭜﻨﮕﻴﻦ ﺟﻬﮍو ﺑﺮﺗﺎ‪ ‬ﻛﺮي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﭼﻮن ﭤﺎ ﺗﻪ‪:‬‬
‫”ﺳﻨﮅي ﺟﺎﻫﻞ ﻫﺌﺎ‪ ،‬ﺗﻦ ﮐﻲ ﻫﻨﻦ אﭼﻲ ﺳﮅאرﻳﻮآﻫﻲ“‬
‫)ﺟﻨﮓ אﺧﺒﺎر(‬
‫”ﺳـــﻨﮅي ﻏـــﻼم ﻫﺌـــﺎ‪ ،‬ﺗـــﻦ ﮐـــﻲ ﻫـــﻦ אﭼـــﻲ ﻫﻨـــﺪن ﺟـــﻲ ﭼﻨﺒـــﻲ ﻣـــﺎن آزאد ﻛﺮאﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪”.‬‬
‫)ﺟﻨﮓ אﺧﺒﺎرـ‬
‫”ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﮐــﻲ אﺳــﻼم ﺟــﻲ ﻣﻌﻠﻮﻣــﺎت ﻧــﻪ ﻫﺌــﻲ‪ ،‬ﺗــﻦ ﮐــﻲ ﻫــﻨﻦ אﭼــﻲ אﺳــﻼم ﺳــﻴﮑﺎرﻳﻮ‬
‫آﻫﻲ‪) ”.‬ﺟﻨﮓ אﺧﺒﺎر(‬
‫”ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﺋﻲ ﻧﻪ آﻫﻦ‪) “.‬ﻣﻼ ﻣﻮدودي(‬
‫”ﺳﻨﮅﻳﻦ ﺟﻲ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﮔﮇﻫﻦ ﻫﻜﻠﮡ ۽ ُאﭠﻦ ﻛﺎﻫﮡ ﺟﻲ ﻫﺌﻲ‪)“.‬ﻟﻴﺎﻗﺖ ﻋﻠﻲ ﺧﺎن(‬
‫”ﺳﻨﮅي زﺑﺎن ﺟﺎﻫﻼﻧﻪ زﺑﺎن ﻫﺌﻲ‪) “.‬ﻟﻴﺎﻗﺖ ﻋﻠﻲ ﺧﺎن(‬
‫”ﻫــﻮ ﭘــﺎڻ אﻫــﺎ ﺑﺮﺗــﺮ‪ ،‬ﭘــﺎכ ۽ אﻋﻠــﻰ ﻗــﻮم ﻫﺌــﺎ‪ ،‬ﺟــﻮ ﺧــﻮد ﺧــﺪא ﺑــﻪ ﻫــﻨﻦ ﮐــﺎن ﭘﮁــﻲ ﭘــﻮ‪‬‬
‫ﻛﻢ ﻛﻨﺪو آﻫﻲ‪) “.‬ﻋﻼﻣﻪ אﻗﺒﺎل(‬
‫ﻟــﻴﻜﻦ ﻫــﺎڻ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺟــﻲ ﺑــﺎﻏﻴﺮت ﻛــﺎرﻛﻨﻦ ﺗــﻲ ﻇــﺎﻫﺮ ﭤﻴﻨــﺪو وﭸــﻲ ﺗــﻪ ﻫــﻲ ﭔــﺎﻫﺮאن‬
‫آﻳــﻞ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد )‪ (Vested Intrests‬ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺟــﺎ ﺟــﺎﻧﻲ دﺷــﻤﻦ‪ ،‬ﻏﺎﺻــﺐ‪،‬‬
‫ﻇـــﺎﻟﻢ ۽ ﻛـــﺎﻓﺮ ﻣﻄﻠـــﻖ آﻫـــﻦ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ ﺟﻴﺴـــﺘﺎﺋﻴﻦ ﻣﻠـــﻚ ﻧﻴﻜـــﺎﻟﻲ ﻧـــﻪ ڏﺑـــﻲ‪ ،‬אن وﻗـــﺖ‬
‫ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺳﻨﮅ ﺳﻼﻣﺖ آﻫﻲ‪ ،‬ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﺳﻼﻣﺖ رﻫﻨﺪي‪.‬‬
‫‪ (1‬ﻫـــﻦ ﺳـــﻨﮅي ﺳﻴﺎﺳـــﺘﺪאﻧﻦ وڏﻳـــﺮن ﺟـــﻲ ﺧـــﻮدﻣﻄﻠﺒﻲ ۽ ﺑـــﺎﻫﻤﻲ אﺗﻔـــﺎق ﺟـــﻮ ﻓﺎﺋـــﺪو وﭠـــﻲ‪،‬‬
‫ﮐـــﻴﻦ وﻳﮍﻫـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺻـــﻮﺑﺎﺋﻲ آﭨﻮﻧـــﺎﻣﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ ﻓـــﺎرس ﺑﻨـــﺎﺋﻲ ﮀـــﮇﻳﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻣﺨﺘﺼـــﺮ ﻃـــﻮر‬
‫אن ﺟﺎ ﻣﺜﺎل ﻫﻴﭟ ڏﺟﻦ ﭤﺎ‪:‬‬
‫ﭘﻬﺮﻳﻦ ﺻﻮﺑﺎﺋﻲ ﭼﻮﻧﮉن ۾ ﻣﺴﻠﻢ ﻟﻴﮓ ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬אﻧﺪر אﻛﺜﺮﻳﺖ ﻣﺤﻤﺪ אﻳﻮب ﮐﻬﮍي ﮐﻲ‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﭤﻲ‪ ،‬ﻟﻴﻜﻦ ﺑﺎوﺟﻮ אن ﺟﻲ ﺟﻨﺎح ﺻﺎﺣﺐ ﺳﻨﮅ ﺟﻮ وزﻳﺮאﻋﻠﻰ ﺳﺮ ﻏﻼم ﺣﺴﻴﻦ ﮐﻲ‬
‫ﻧﺎﻣﺰد ﻛﻴﻮ‪ .‬ﭤﻮري وﻗﺖ ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﺳﺮ ﻏﻼم ﺣﺴﻴﻦ ﮐﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻮ ﮔﻮرﻧﺮ ﻣﻘﺮر ﻛﺮي‪ ،‬ﮐﻬﮍي‬
‫ﮐﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻮ وزﻳﺮאﻋﻠﻰ ﻧﺎﻣﺰد ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ אن ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﮐﻬﮍي ﮐﻲ ﺟﻴﻞ ۾ ﻣﻮﻛﻠﻲ אﺑﻦ אﻟﻮﻗﺖ‬
‫ﭘﻴﺮ אﻻﻫﻲ ﺑﺨﺶ ﮐﻲ آﮢﮡ‪ ،‬ﭘﻴﺮ אﻻﻫﻲ ﺑﺨﺶ ﺟﻲ ﻛﻮرٽ ﻣﺎن ﺧﺎرج ﭤﻴﮡ ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﻳﻮﺳﻒ‬

‫‪125‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻫﺎرون ﮐﻲ آﮢﮡ‪ ،‬ﺟﻮ אﺳﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻣﻴﻤﺒﺮ ﺑﻪ ﻧﻪ ﻫﻮ‪ ،‬ﻳﻮﺳﻒ ﻫﺎرون ﮐﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﻗﺎﺿﻲ ﻓﻀﻞ א�‬
‫ﮐﻲ آﮢﮡ‪ ،‬אن ﮐﻲ ﻛﮃي وري ﮐﻬﮍي ﮐﻲ آﮢﮡ‪ ،‬وري ﮐﻬﮍي ﻣﺎن ﻧﺎرאض ﭤﻲ אن ﮐﻲ ﺧﺎرج‬
‫ﻛﺮאﺋﮡ ۽ ﺳﻨﮅ ﺗﻲ ﻫﻚ ﻛﭩﺮ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ دﻳﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻮ ﮔﻮرﻧﺮي رאڄ ﻣﮍﻫﮡ‪ ،‬ﭘﻮ‪ ‬ﻣﻴﺮ ﻏﻼم‬
‫‘ ﺧﺼﻠﺖ ﮐﻲ ﭘﺴﻨﺪ ﻛﺮي אن ﮐﻲ ﻣﻴﺪאن ۾ آﮢﮡ‪ ،‬ﻫﻦ ﮐﺎن ﻧﺎرאض ﭤﻲ‬ ‫ﻋﻠﻲ ﺟﻲ ’‬
‫ﻣﺮﻛﻲ وزﻳﺮ ﻋﺒﺪאﻟﺴﺘﺎر ﭘﻴﺮزאدي ﮐﻲ وڌﻳﻚ ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮدאر ﺳﻤﺠﻬﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ وزאرت ﺟﻮ‬
‫ﻗﻠﻤﺪאن ﺳﻮﻧﭙﮡ ۽ ﮐﻴﺲ ﭔﺎرﻫﻦ وزﻳﺮن ﺗﺎﺋﻴﻦ وزﻳﺮن ۾ ورﻫﺎﺋﮡ ﺟﻮ אﺧﺘﻴﺎر ڏﻳﺌﻲ ﻫﻦ ﺟﻲ‬
‫وزאرت ﮐﻲ ﻣﻀﺒﻮط ﺑﻨﺎﺋﮡ‪ ،‬אﻫﻮ ﺳﭵﻮ دאﺳﺘﺎن ﻣﭥﺌﻴﻦ ﻓﺼﻞ ﭔﺌﻲ ۾ ﺑﻴﺎن ﭤﻲ ﭼﻜﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫﻲ ﺳﭵﻮ ڊرאﻣﻮ آﮔﺴﭧ ‪1947‬ع ﮐﺎن ‪1955‬ع ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻓﻘﻂ ﻫﻚ ﻣﺨﺘﺼﺮ אﭠﻦ ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻲ ﻋﺮﺻﻲ‬
‫۾ ﮐﻴﮇﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺗﺮت ﺋﻲ ﻣﻬﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﺳﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ ﺟﻲ ﺑﺪﺑﺨﺘﻲ‪ ‬ﺳﺒﺒﺎن ﺳﻨﺪن אن ﻧﺌﻴﻦ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻈﺮ ﭘﻴﺮزאدي ﻋﺒﺪאﻟﺴﺘﺎر ﺟﻲ دور وزאرت ﭼﻨﺪ אﻫﮍﻳﻮن ﮘﺎﻟﻬﻴﻮن ﭤﻴﻮن ﺟﻦ ﮐﺎن ﮐﻴﻦ‬
‫ر “ ﮐﺎن وڌﻳﻚ ﻣﻮﺟﻮد ﻟﮙﻴﻮن ﻣﺜﺎل ﻃﻮر‪:‬‬ ‫ﺳﭝﻨﻲ אﮘﻴﻦ ”‬
‫)אﻟــــﻒ( ﻫــــﻦ ﺟــــﻲ وزאرت ﺟــــﻲ وﻗــــﺖ ۾ ﻛﺮאﭼــــﻲ وري ﺻــــﻮﺑﻲ ﺳــــﻨﮅ ﮐــــﻲ ﻣﻮﭨــــﺎﺋﻲ‬
‫ڏﻳﮡ ﺟﻮ ﭠﻬﺮא‪ ‬ﺳﻨﮅ אﺳﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬۾ ﭘﺎس ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫)ب( ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻃﺮﻓـــﺎن ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺳـــﺎن ﻧـــﻮﻛﺮﻳﻦ‪ ،‬وאﭘـــﺎر‪ ،‬ﻛﺎرﺧـــﺎﻧﻦ وﻏﻴـــﺮه‬
‫۾ ﻣــﺎﭨﻴﺠﻲ ﻣــﺎ‪ ‬وאرو ﺑﺮﺗــﺎ‪ ‬ورﺗــﻮ ﭤــﻲ وﻳــﻮ‪ ،‬אن ﺗــﻲ ﺳــﻨﮅ אﺳــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬אﺣﺘﺠــﺎج ﺟــﻮ ﭠﻬــﺮא‪‬‬
‫ﭘﺎس ﻛﺮي ﺳﻨﮅي ﻻ‪ ‬ﺣﻖ ﮔﻬﺮﻳﺎ‪ ،‬ﺟﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﻛﺰي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺮدאﺷﺖ ﻧﻪ ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫)ت( ﺳـــﻨﮅي ﺟـــﺪא ﻗـــﻮم آﻫـــﻦ‪ .‬אن ﺑﺎﺑـــﺖ ﺳـــﻨﮅ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬۾ ﭘـــﻴﺶ ﭤﻴـــﻞ ﭠﻬـــﺮא‪ ‬ﻛﺠﻬـــﻪ‬
‫ﺗـــﺮﻣﻴﻤﻦ ﺳـــﺎن ﭘـــﺎس ﭤﻴـــﻮ‪ .‬אن ﺗـــﻪ ﻣﻮرﮘـــﻮ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻲ ﮔﻬـــﺮ ۾ روﻟـــﻮ‬
‫وﺟﻬﻲ ﮀﮇﻳﻮ‪.‬‬
‫)ث( ﺳــﻨﮅي زﺑــﺎن ﮐــﻲ ﺗﺮﻗــﻲ وﭠــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺟــﻮ אدﺑــﻲ ﺑــﻮرڊ ﻗــﺎﺋﻢ ﭤﻴــﻞ ﻫــﻮ‪ ،‬אن ﮐــﻲ ﺑــﻞ‬
‫ذرﻳﻌــﻲ ﻗــﺎﻧﻮن ﺟــﻲ ﺧــﺎص ﺣﻴﺜﻴــﺖ ڏﻳﺌــﻲ‪ ،‬ﻫــﻚ ﺧﺎﺻــﻲ رﻗــﻢ ﺣــﻮאﻟﻲ ﻛــﺮڻ ﺟــﻲ ﺗﺠــﻮﻳﺰ‬
‫ﺳﻨﮅ אﺳﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬אﮘﻴﺎن ﭘﻴﺶ ﭤﻲ‪ .‬ﺟﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺑﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮن ﻻ‪ ‬ﻧﺎﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮدאﺷﺖ ﻫﺌﻲ‪.‬‬
‫)ج( ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﺛﻘﺎﻓــﺖ ﮐــﻲ زور وﭠــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﭜــﭧ ﺷــﺎﻫﻪ ﺗــﻲ ﺳــﻨﮅ ﻛﻠﭽــﺮل ﻣﺮﻛــﺰ ﻗــﺎﺋﻢ‬
‫ﻛــــﺮي‪ ،‬אن ﻻ‪ ‬رﻗﻤــــﻮن ﻣﻨﻈــــﻮر ﻛﻴــــﻮن وﻳــــﻮن‪ .‬ﺟــــﺎ ﮘﺎﻟﻬــــﻪ ﺑــــﻪ ﺣﻜﻤــــﺮאن ﻃﺒﻘــــﻲ ﺟــــﻲ‬
‫ﻧﺎرאﺿﮕﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻨﻲ‪.‬‬
‫)ح( ﺳــــﻨﮅ ۾ ﭔــــﻦ ﺑﻴــــﺮאﺟﻦ ﮔــــﮉو ﺑﻴــــﺮאج ۽ ﻛــــﻮﭨﮍي ﺑﻴــــﺮאج ﺟــــﻲ ﺗﻌﻤﻴــــﺮ ﺟــــﻮ ﻛــــﻢ‬
‫ﺗﻴـــﺰي‪ ‬ﺳـــﺎن ﺷـــﺮوع ﻛـــﺮي‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ ﺗﻜﻤﻴـــﻞ ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺷـــﺶ ﻛﺌـــﻲ وﻳﺌـــﻲ‪ .‬ﺟﻴـــﺌﻦ ﺗـــﻪ‬
‫אﻫـــﻞ ﭘﻨﺠـــﺎب ﺳـــﻨﮅو ﻧـــﺪي‪ ‬ﺟـــﻲ ﭘـــﺎﮢﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ ﻛﺘـــﺐ آﮢـــﮡ ﺟـــﻮ אرאدو رﮐﻴـــﻮ ﭤـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻦ אن‬
‫ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﮐـــﻲ ﻧﺎﭘﺴـــﻨﺪ ﻛﻴـــﻮ‪ .‬ﭘﻨﺠـــﺎب ﻃﺮﻓـــﺎن ﺳـــﻨﮅوﻧﺪي‪ ‬ﺟـــﻮ ﭘـــﺎﮢﻲ ﮐﮣـــﻲ وﭸـــﮡ ﻛـــﺮي ڊپ‬
‫ﻫــﻮ ﺗــﻪ ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ آﺑــﺎدي‪ ‬ﻻ‪ ‬ﭘــﺎﮢﻲ‪ ‬ﺟــﻲ ﻗﻠــﺖ ﻣﺤﺴــﻮس ﭤﺌــﻲ‪ ،‬אن ﻛــﺮي ﺳــﻨﮅ ﺳــﺮﻛﺎر‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﮔـــﮇ ﻛﻴـــﻞ ﭘﻴﺴـــﻲ ﻣـــﺎن ﺑـــﺎرش ﺟـــﻲ ﭘـــﺎﮢﻲ ﮐـــﻲ ﮔـــﮇ ﻛـــﺮڻ وאﺳـــﻄﻲ ﻧﺌـــﻴﻦ ﮔـــﺎج‪،‬‬
‫ﻧﺌــــﻴﻦ ﺳــــﻦ‪ ،‬ﻧﺌــــﻴﻦ ﺑــــﺎرڻ ۽ ﭔــــﻴﻦ ﭤــــﺮ ۽ ﻛﻮﻫﺴــــﺘﺎن ۾ ﻧﺌــــﻴﻦ ﺗــــﻲ ڊﻳــــﻢ )ﺑﻨــــﺪ( ﭔــــﮅאﺋﻲ‪،‬‬

‫‪126‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫آﺑــــﺎدي‪ ‬ﺟــــﻲ אﻧﺘﻈــــﺎم ﻛــــﺮڻ وאﺳــــﻄﻲ אﺳــــﻜﻴﻤﻦ ﺗﻴــــﺎر ﻛــــﺮڻ وאﺳــــﻄﻲ אﺳــــﭩﺎف ﻣﻘــــﺮر‬
‫ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫)خ( ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻃﺮﻓـــﺎن ﻣﻠﭩـــﺮي‪ ‬ﺟـــﻲ آﻓﻴﺴـــﺮن ۽ ﭔـــﺎﻫﺮﻳﻦ ﮐـــﻲ زﻣﻴـــﻨﻦ ڏﻳـــﮡ‬
‫ﻻ‪ ‬ﺳـــﻨﮅ ﺗـــﻲ زور ﺑـــﺎر ﭘـــﻮڻ ﻟﮙـــﻮ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻻ‪ ‬ﻫـــﻦ وزאرت ﺳـــﻨﮅي ﻋـــﺎم رא‪ ‬ﺟـــﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔـــﺖ‬
‫ﻫـــﺌﮡ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻛﺠﻬـــﻪ ﭘـــﺲ ﭘـــﻴﺶ ﻛﺌـــﻲ‪ .‬אﻫـــﺎ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﺑـــﻪ ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜـــﺎم ﮐـــﻲ ﻧﺎﭘﺴـــﻨﺪ‬
‫ﭘﻴﺌﻲ‪.‬‬
‫)‪ (5‬آﺋـــﻴﻦ ﺳـــﺎز אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬۾ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ ﻣﺮﻛـــﺰ ﮐـــﻲ ﮔﻬﮣـــﺎ אﺧﺘﻴـــﺎر‬
‫ڏﺋـــﻲ‪ ،‬ﺻـــﻮﺑﻦ ﮐـــﻲ ﮐﻮﮐﻠـــﻮ ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻲ ﺳـــﺎزش ﺳـــﭩﻲ ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬אن ﺟـــﻲ ﺧـــﻼف ﭘﻴـــﺮزאدي‬
‫ﺑﻨﮕـــﺎﻟﻲ ﻣﻴﻤﺒـــﺮن ﺳـــﺎن ﺷـــﺎﻣﻞ ﭤـــﻲ ووٽ ڏﻧـــﺎ‪ ،‬۽ ﮔـــﻮرﻧﺮ ﺟﻨـــﺮل ﻏـــﻼم ﻣﺤﻤـــﺪ ﺧـــﺎن‪ ،‬ﺟـــﻮ‬
‫ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻮ ﻣـــﺪאرאﻟﻤﻬﺎم ﻫـــﻮ‪ ،‬אن ﺟـــﻲ אﺧﺘﻴـــﺎري ﮔﻬﭩـــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬آﺋـــﻴﻦ ۾ ﺗـــﺮﻣﻴﻢ‬
‫ﻛﺮאﺋﻲ‪ .‬אن وﻳﺘﺮ ﭔﺮﻧﺪڙ ﺑﺎﻫﻪ ﺗﻲ ﺗﻴﻞ ﺟﻮ ﻛﻢ ڏﻧﻮ‪.‬‬
‫אﻧﻬــﻦ ﮘــﺎﻟﻬﻴﻦ ﺗــﻲ ﻧــﺎرאض ﭤــﻲ‪ ،‬ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﺳــﺎﻣﺮאج‪ ،‬ﺟــﻨﻬﻦ ۾ ﻫــﻦ وﻗــﺖ ﺗــﺎﺋﻴﻦ‬
‫ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﻟﻴﺎﻗــﺖ ﻋﻠــﻲ ﺧــﺎن ﺟــﻲ ﻣــﺮڻ ﺑﻌــﺪ אﮘــﻮאﮢﻲ ﺣﺎﺻــﻞ ﻛــﺮي وﻳــﺎ ﻫﺌــﺎ‪ ،‬ﺗــﻦ ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ‬
‫ﺳــــﻤﻮري وﺳــــﺎﺋﻞ ﮐــــﻲ ﻛﺘــــﺐ آﮢــــﮡ ﻻ‪ ‬ﻣﻐﺮﺑــــﻲ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ ﺳــــﭝﻨﻲ ﺻــــﻮﺑﻦ ﮐــــﻲ‬
‫ﻣﻼﺋــــﻲ ون ﻳﻮﻧــــﭧ ﺟــــﻲ ﺗﺠــــﻮﻳﺰ ﺗﻴــــﺎر ﻛﺌــــﻲ‪ ،‬۽ ﻣﺴــــﭩﺮ ﭘﻴــــﺮزאدي ﻋﺒﺪאﻟﺴــــﺘﺎر ﮐــــﻲ‬
‫ﭼﻴـــﺎﺋﻮن ﺗـــﻪ ﺻـــﻮﺑﻲ ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﻲ ﺧـــﺘﻢ ﻛـــﺮي‪ ،‬ون ﻳﻮﻧـــﭧ ۾ دאﺧـــﻞ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬رﺿـــﺎﻣﻨﺪو‬
‫ڏﻳﮑـــﺎري‪ .‬אن ﺗـــﻲ ﭘﻴـــﺮزאدي ﺻـــﺎﺣﺐ ﺳـــﻨﮅ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻣﻴﻤﺒـــﺮن ﺳـــﺎن ﻣﺸـــﻮرو ﻛﻴـــﻮ‪.‬‬
‫ﺟــﻦ אﻫــﮍي‪ ‬ﺗﺠــﻮﻳﺰ ﺟــﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔــﺖ ﻛﺌــﻲ‪ .‬ﺟــﻨﻬﻦ ﺗــﻲ ﭘﻴــﺮزאدي ﺻــﺎﺣﺐ ﺳــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ ﺟــﻲ‬
‫ون ﻳﻮﻧـــﭧ ﭠـــﺎﻫﮡ ﺟـــﻲ ﺗﺠـــﻮﻳﺰ ﺳـــﺎن ﺷـــﺎﻣﻞ ﭤـــﻴﮡ ﮐـــﺎن אﻧﻜـــﺎر ﻛﻴـــﻮ‪ .‬ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣـــﺎﻛﻤﻦ‬
‫ﻛﻤــــﺎل ﺑﻴﺸــــﺮﻣﻲ‪ ‬ﺟــــﻮ ﻣﻈــــﺎﻫﺮو ﻛﻨــــﺪي‪ ،‬وري ﺳــــﺎﮘﺌﻲ ﻣﺴــــﭩﺮ ﮐﻬــــﮍي ۽ ﭔــــﻦ ﻛــــﺘﻦ‬
‫وزﻳـــﺮن ﮐـــﺎن ون ﻳﻮﻧـــﭧ ﭠـــﺎﻫﮡ ﺟـــﻲ ﻣـــﺪد ﺟـــﻮ وאﻋـــﺪو وﭠـــﻲ‪ ،‬ﭘﻴـــﺮزאدي وزאرت ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﮅ‬
‫אﺳــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬۾ אﻛﺜﺮﻳــﺖ ﺟــﻲ ﻣــﺪد ﻫــﺌﮡ ﺟــﻲ ﺑــﺎوﺟﻮد ڊﺳــﻤﺲ ﻛــﺮي‪ ،‬ﮐﻬــﮍي ﮐــﻲ ﺟــﻮ אن‬
‫وﻗــﺖ ﮀﻬــﻦ ﺳــﺎﻟﻦ ﻻ‪ ‬ﭘــﺮوڊא ﻫﻴــﭟ ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﮐــﺎن ﺧــﺎرج ﭤﻴــﻞ ﻫــﻮ ۽ ﺳــﻨﮅ אﺳــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﺟــﻮ‬
‫ﻣﻴﻤﺒـــﺮ ﺑـــﻪ ﻧـــﻪ ﻫـــﻮ‪ ،‬وزﻳﺮאﻋﻠـــﻰ ﻧـــﺎﻣﺰد ﻛـــﺮي ون ﻳﻮﻧـــﭧ ﭠﻬـــﺮאﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺣـــﺎﻟﺘﻦ ﺟـــﻲ ﺳـــﺎزﮔﺎر‬
‫ﺑﻨﺎﺋﮡ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫ﮐﻬــﮍي ﺻــﺎﺣﺐ وزאرت ﭠﻬــﮡ ﺑﻌــﺪ ﭘــﺎڻ ﺳــﺎن ﭘﻴــﺮ ﻋﻠــﻲ ﻣﺤﻤــﺪ ﺷــﺎﻫﻪ رאﺷــﺪي‪ ،‬ﻗﺎﺿــﻲ‬
‫ﻣﺤﻤــــﺪ אﻛﺒــــﺮ ۽ ﺣــــﺎﺟﻲ ﻣــــﻮﻻ ﺑﺨــــﺶ ﺳــــﻮﻣﺮي ﮐــــﻲ وزאرت ۾ ﺷــــﺮﻳﻚ ﻛﻴــــﻮ‪ .‬ﻫــــﻦ‬
‫ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻲ ﺣﻜـــﻢ ﻫﻴـــﭟ ﺳـــﻨﮅ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻛـــﻦ ﻣﻴﻤﺒـــﺮن ﮐـــﻲ‬
‫ﺟﻴـــﻞ ۾ وڌو‪ ،‬ﻛـــﻦ ﮐـــﻲ ﭘـــﻮﻟﻴﺲ ۽ אﻳـــﺲ‪ .‬ﭘـــﻲ‪ .‬آر ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ ڊﻳﭵـــﺎري ون ﻳﻮﻧـــﭧ ﺟـــﻮ‬
‫ﭠﻬـــﺮא‪ ‬ﺳـــﻨﮅ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﮐـــﺎن ﭘـــﺎس ﻛﺮאﻳـــﻮ‪ .‬ﻛـــﻮﭨﮍي ﺑﻴـــﺮאج ﺗـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﻲ ون ﻳﻮﻧـــﭧ ۾‬
‫آﮢﺎﺋﻴﻨﺪڙ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﮔﻮرﻧﺮ ﺟﻨﺮل ﻏﻼم ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ رﮐﻴﻮ‪.‬‬
‫ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﺧﺰאﻧـــﻲ ۾ ﺳـــﻨﮅ ﻻ‪ ‬ﺗﻴـــﺎر ﻛﻴـــﻞ אﺳـــﻜﻴﻤﻦ وאﺳـــﻄﻲ ﺳـــﻴﮍאﻳﻞ رﻗـــﻢ ﮐـــﻲ‬
‫ون ﻳﻮﻧـــﭧ ﺳـــﺮﻛﺎر ﺟـــﻲ ﺣـــﻮאﻟﻲ ﻛﻴـــﻮ‪ .‬ﺳـــﻨﮅ ﺳـــﻴﻜﺮﻳﭩﺮﻳﭧ ۽ وزﻳـــﺮن ﺟـــﻲ آﻓﻴﺴـــﻦ ﺟـــﻮ‬

‫‪127‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺳـــﺎﻣﺎن ون ﻳﻮﻧـــﭧ ﺳـــﺮﻛﺎر ڏي ﻣﻮﻛﻠﻴـــﻮ‪ .‬ﭘـــﺮ אﻓﺴـــﻮس ﺟـــﻮ אﻫـــﺎ ﺳـــﻨﮅ ﺳـــﺎن ﻏـــﺪאري ﺑـــﻪ‬
‫ﮐﻬــﮍي ﮐــﻲ ﻛــﻢ ﻧــﻪ آﺋــﻲ‪ .‬אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﺳــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﮔﺮوﻫــﻪ ﺟــﻦ ﺟــﻲ ﭼــﻮڻ ﺗــﻲ ﻫــﻦ אﻫــﻮ ﮐﻮﭨــﻮ‬
‫ﻛـــﻢ ﻛﻴـــﻮ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﮐـــﻴﺲ ﻛـــﮃي‪ ،‬ڊאﻛﭩـــﺮ ﺧﺎﻧﺼـــﺎﺣﺐ ﮐـــﻲ ﻣﻐﺮﺑـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪‬‬
‫۾ אﻛﺜﺮﻳــــﺖ ﻧــــﻪ ﻫــــﺌﮡ ﺟــــﻲ ﺑــــﺎوﺟﻮد وزﻳﺮאﻋﻠــــﻰ ﻧــــﺎﻣﺰد ﻛﻴــــﻮ‪ .‬אﻧﻬــــﻲ‪ ‬دور ۾ ﺟﻴﻜــــﻲ‬
‫ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﻲ ﻧﻘﺼـــﺎن ﭘﻬﺘـــﺎ‪ ،‬ﺗـــﻦ ﺟـــﻮ ﺟﺎﺑﺠـــﺎ ذﻛـــﺮ ﻣﭥـــﻲ ﻛﻴـــﻞ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﮘـــﺎﻟﻬﻴﻦ ﮐـــﻲ‬
‫دﻫــﺮאﺋﮡ ﺟــﻮ ﺧﻄــﺮو ﮐﮣــﻲ ﺑــﻪ‪ ،‬ﻫﺘــﻲ ﻫــﻚ ﻫﻨــﮅ ﭘﮍﻫﻨــﺪڙن ﺟــﻲ ﺳــﻬﻮﻟﻴﺖ ﻻ‪ ‬אن ﺟــﻮ ﭤــﻮرو‬
‫אﺧﺘﻴﺎر ﭘﻴﺶ ﻛﺠﻲ ﭤﻮ‪:‬‬
‫‪ (1‬ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ ﺟــــﺪא ﺣﻴﺜﻴــــﺖ ﮐــــﻲ ﺧــــﺘﻢ ﻛــــﺮي‪ ،‬ﺟﻤﻠــــﻲ אﻗﺘﺼــــﺎدي ﻣﻌــــﺎﻣﻠﻦ ﺳــــﺎن‬
‫وאﺳــــﻄﻮ رﮐﻨــــﺪڙ ﮐﺎﺗــــﺎ‪ ،‬ﻧــــﻮن אدאرن ﺟــــﻲ ﻣﺎﺗﺤــــﺖ آﮢــــﻲ‪ ،‬אﻧﻬــــﻦ ﺟــــﻲ وאڳ ﻏﻴــــﺮ ﺳــــﻨﮅي‬
‫ﻋﻤﻠــﺪאرن ﺟــﻲ ﻫــﭣ ۾ ڏﻳﺌــﻲ‪ ،‬ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ אﻗﺘﺼــﺎدي وﺳــﺎﺋﻞ ﺟــﻮ אﺳﺘﺤﺼــﺎل ﺷــﺮوع ﻛﻴــﻮ‬
‫وﻳــــﻮ‪ .‬وאﭘــــﮉא‪ ،‬ﭘﻜــــﻚ‪ ،‬אي‪ .‬ڊي‪ .‬ﺳــــﻲ‪ ،‬ﭘــــﻲ‪ .‬آ‪ .‬ڊي ﺳــــﻲ‪ ،‬وﻏﻴــــﺮه אدאرא‪ ،‬אﻧﻬــــﻲ‪ ‬ﺳــــﺎزش‬
‫ﺟﻲ ﭘﻴﺪאوאر آﻫﻦ‪.‬‬
‫‪ (2‬ون ﻳﻮﻧـــﭧ ﺳـــﺮﻛﺎر ۾ ﺳـــﻴﻨﺌﺮ ۽ ﻻﺋـــﻖ آﻓﻴﺴـــﺮن ﺟـــﻲ ﻣﻮﺟـــﻮد ﻫـــﺌﮡ ﺟـــﻲ ﺑـــﺎوﺟﻮد‪،‬‬
‫ﻏﻴـــﺮ ﺳـــﻨﮅي ﺟـــﻮﻧﻴﺌﺮ ﻋﻤﻠـــﺪאر ﻣﮑﻴـــﻪ ﺟﮙﻬـــﻴﻦ ﺗـــﻲ رﮐﻴـــﺎ وﻳـــﺎ‪ .‬ﺟـــﻦ ﻣـــﻨﻈﻢ ﻣﻨﺼـــﻮﺑﻲ ﺟـــﻲ‬
‫ﻣﺎﺗﺤﺖ ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﭘﻨﺠﺎب ﺟﻲ ﻛﺎﻟﻮﻧﻲ ﺑﻨﺎﺋﮡ ﺟﻲ ﻛﺎرروאﺋﻲ ﺷﺮوع ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫‪ (3‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬دور אﻧـــﺪر ﺳـــﻨﮅ ۾ ﻫـــﺮ ﮐـــﺎﺗﻲ ﺟـــﺎ ﻫﻴـــﮉ ﻏﻴـــﺮ ﺳـــﻨﮅي ﻋﻤﻠـــﺪאر رﮐﻴـــﺎ وﻳـــﺎ‪،‬‬
‫ﺑـــﺎوﺟﻮد ﻻﺋـــﻖ ﺳـــﻨﮅي آﻓﻴﺴـــﺮن ﻫـــﺌﮡ ﺟـــﻲ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ڌאرﻳـــﻦ ﻋﻤﻠـــﺪאرن ﻧـــﻪ ﺻـــﺮف ﺳـــﻨﮅ ﺗـــﻲ‬
‫ﻇﻠــﻢ ﻛــﺮڻ ﺷــﺮوع ﻛﻴــﺎ‪ ،‬ﭘــﺮ ﺳــﻨﮅي ﻗــﻮم ﭘﺮﺳــﺘﻲ‪ ‬ﺟــﻲ ﺟــﺬﺑﻲ ﮐــﻲ ﺧــﺘﻢ ﻛــﺮڻ ﺟــﻲ‬
‫ﻛﻮﺷـــﺶ ﻛﺌـــﻲ‪ .‬ﺳـــﮅي ﺷـــﺎﮔﺮدن ﮐـــﻲ ﻣـــﺎرون ڏﻳـــﺎرڻ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅي ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺖ ﻟﺌﭩﺮﻳﭽـــﺮ‬
‫ﺿــــﺒﻂ ﻛــــﺮڻ‪ ،‬ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳــــﭩﻴﻦ ۽ ﻛــــﺎﻟﻴﺠﻦ ۾ ﻛﭩــــﺮ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﻳــــﺎ ﺑــــﻲ ﻏﻴــــﺮت‬
‫ﺳـــﻨﮅي ﻋﻤﻠـــﺪאر رﮐـــﮡ‪ ،‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ڏس ۾ ﺳـــﻨﺪن ﻣﮑﻴـــﻪ ﻛـــﻢ ﻫﺌـــﺎ‪ .‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬وﻗـــﺖ ﺿـــﻠﻌﻲ ﺟـــﻮ‬
‫ﻛﻠﻴﻜﭩﺮ ﻳﺎ אﻳﺲ‪ .‬ﭘﻲ ﻛﻮ ﮀﭩﻮ ﺳﻨﮅي رﮐﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫‪1945 (4‬ع ۾ ﺳــــﻨﮅوﻧﺪي‪ ‬۽ אن ﺟــــﻲ ﻣــــﺪدﮔﺎر ﻧــــﺪﻳﻦ ﺟــــﻲ ﭘــــﺎﮢﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ ورﻫﺎﺳــــﺖ ﻻ‪‬‬
‫ﺳـــﻨﮅ ۽ ﭘﻨﺠـــﺎب ﺳـــﺮﻛﺎرﻳﻦ ﺟـــﻲ وچ ۾ ﻫـــﻚ ﻋﻬـــﺪﻧﺎﻣﻮ ﭤﻴـــﻞ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﭔﻨﻬـــﻲ‬
‫ﺻـــﻮﺑﻦ ﻻ‪ ‬ﭘـــﺎﮢﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻛﻮﭨـــﺎ ﻣﻘـــﺮر ﻛﺌـــﻲ وﻳﺌـــﻲ ﻫﺌـــﻲ‪ .‬ﻧـــﻮن ﺑﻴـــﺮאﺟﻦ ﻳـــﺎ ﺑﻨـــﺪن )ڊﻳـــﻢ(‬
‫ﮐـــﻲ ﭔﻨﻬـــﻲ ﺳـــﺮﻛﺎرن ﺟـــﻲ رﺿـــﺎﻣﻨﺪي ﮐﺎﻧﺴـــﻮא‪ ‬ﭨﻮﭨـــﺎﺋﮣﻮ ﻳـــﺎ ﭔـــﮅﮢﻮ ﻧـــﻪ ﻫـــﻮ‪ .‬ﭘـــﺮ ون ﻳﻮﻧـــﭧ‬
‫ﺳـــﺮﻛﺎر ﭠﻬـــﮡ ﺑﻌـــﺪ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج‪ ،‬ﭘـــﺎڻ ﮐـــﻲ ﺳـــﺎري אﻟﻬﻨـــﺪي ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن אﻧـــﺪر‬
‫אﻗﺘــــﺪאر ۾ ڏﺳــــﻲ‪ ،‬ﻋﻬــــﺪﻧﺎﻣﻲ ﺟــــﻲ ﭜﭹﻜــــﮍي ﻛــــﺮي‪ ،‬ﭘﻨﺠــــﺎب ۾ ﻧــــﻮאن ﺑﻴــــﺮאج ۽ ڊﻳــــﻢ‬
‫ﭔـــﮅאﺋﮡ ﺷـــﺮوع ﻛﻴـــﺎ‪ .‬אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﻛﻴـــﻞ ﻋﻬـــﺪﻧﺎﻣﻲ ﺟـــﻲ ﭜﭹﻜـــﮍي ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﻲ‬
‫ﺳﻨﺪس ﺟﺎﺋﺰ ﭘﺎﮢﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺣﻖ ﮐﺎن ﻣﺤﺮوم ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫‪ (5‬ﺳـــﻨﮅ ﺳـــﺮﻛﺎر ﺳـــﻨﮅ ۾ آﺑﺎدﻛـــﺎري‪ ‬ﮐـــﻲ زور وﭠـــﺎﺋﮡ ﻻ‪ 33 ‬ﻛـــﺮوڙ روﭘـــﻴﻦ ﺟـــﻲ‬
‫ﺗﺨﻤﻴﻨــﻲ ﺟــﻮن ﻛــﻲ אﺳــﻜﻴﻤﻮن ﺗﻴــﺎر ﻛﻴـــﻮن ﻫﻴــﻮن‪ .‬ون ﻳﻮﻧــﭧ ﺑــﻨﺠﮡ ﺑﻌــﺪ אﻧﻬــﻦ ﮐـــﻲ‬

‫‪128‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫رد ﻛـــﺮي‪ ،‬אﻫـــﺎ ﺳـــﻤﻮري رﻗـــﻢ ﭘﻨﺠـــﺎب ۾ ﺧـــﺮچ ﻛﺌـــﻲ وﻳﺌـــﻲ‪ .‬ﺑﻠـــﻚ ﭘﻨﺠـــﺎب ﺟـــﺎ אڳ ۾‬
‫ﮐﻨﻴﻞ ﻫﻚ ﺳﻮ ﻛﺮوڙ روﭘﻴﺎ ﻗﺮض ﺑﻪ ون ﻳﻮﻧﭧ ﺟﻲ ﮔﮇﻳﻞ ﺳﺮﻛﺎر ﮐﺎن ﭜﺮאﻳﺎ وﻳﺎ‪.‬‬
‫‪ (6‬ون ﻳﻮﻧـــﭧ ﺳـــﺮﻛﺎر ﭨـــﻦ ﻧـــﺪﻳﻦ ﺳـــﺘﻠﺞ‪ ،‬رאوي ۽ ﺑﻴـــﺎس ﺟـــﻮ ﭘـــﺎﮢﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺗـــﻲ ﺳـــﻨﮅ‬
‫ﺟــﻮ ﺑــﻪ ﺣــﻖ ﻫــﻮ‪ ،‬ﺑﻨــﺎ ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ אﺟــﺎزت ﺟــﻲ ۽ אﮘــﻮﮢﻲ ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﻋﻬــﺪﻧﺎﻣﻲ ﺟــﻲ ﭜﭹﻜــﮍي‬
‫ﻛــﺮي‪ ،‬ﭜــﺎرت ﺟـــﻲ ﺣــﻮאﻟﻲ ﻛﻴـــﻮ ۽ אن ﺟــﻲ ﻋﻴــﻮض ﻫـــﻚ ﻫــﺰאر ﻛـــﺮوڙ روﭘﻴــﺎ ﺣﺎﺻـــﻞ‬
‫ﻛـــﺮي‪ ،‬ﭘﻨﺠـــﺎب ۾ ﺗﻮﻧﺴـــﺎ ﺑﻴـــﺮאج‪ ،‬ﺗـــﺮﺑﻴﻼ ڊﻳـــﻢ ۽ ﻣـــﻨﮕﻼ ڊﻳـــﻢ ﭔـــﮅאﺋﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﺪس‬
‫ﺟﺎﺋﺰ ﭘﺎﮢﻲ‪ ‬ﮐﺎن ﻣﺤﺮوم ﻛﺮي‪ ،‬ﭘﻨﺠﺎب وאﺳﻄﻲ ﭘﺎﮢﻲ ۽ ﺑﺠﻠﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫‪ W.P.I.D.C (7‬ﻃﺮﻓـــﺎن ﺟﻤﻠـــﻲ ﺧـــﺮچ ﻛﻴـــﻞ ﭔـــﻦ ﺳـــﺆ ﻛـــﺮوڙ روﭘـــﻴﻦ ﺟـــﻲ رﻗـــﻢ ﻣـــﺎن‪،‬‬
‫ﺟـــﻨﻬﻦ ﺟـــﻮ ﮔﻬﮣـــﻮ ﺣﺼـــﻮ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﭘﻴـــﺪאوאر ۽ ﻣﭩﺎﺳـــﭩﺎ ﻣـــﺎن ﺣﺎﺻـــﻞ ﻛﻴـــﻞ ﻫـــﻮ‪ ،‬אﻛﺜـــﺮ‬
‫رﻗـــﻢ ﭘﻨﺠـــﺎب ۾ ﺧـــﺮچ ﻛﺌـــﻲ وﻳﺌـــﻲ‪ .‬ﺳـــﻨﮅ ۾ אن ﺳـــﭵﻲ‪ ‬رﻗـــﻢ ﻣـــﺎن ﺻـــﺮف ڏﻫـــﻪ ﻛـــﺮوڙ‬
‫ﮐــﻦ روﭘﻴــﺎ ﺧــﺮچ ﻛﻴــﺎ وﻳــﺎ‪ .‬ﭴــﮡ ﺗــﻪ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻴﻦ ﺟــﻲ ﺟــﺎﮔﻴﺮ ﻫﺌــﻲ‪ .‬אن ﺟــﻲ‬
‫ﭘﻴﺴﻲ ﮐﻲ ﺟﻬﮍي‪ ‬ﻃﺮح ﻛﺘﺐ آﮢﻴﻦ‪ ،‬ﺳﻮ ﺳﻨﺪن وس ۾ ﻫﻮ‪.‬‬
‫‪ (8‬ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ ﻟﮑﻬــــﺎ אﻳﻜــــﮍ زﻣــــﻴﻦ ﮔــــﮉو ﺑﻴــــﺮאج‪ ،‬ﺳــــﮑﺮ ﺑﻴــــﺮאج ۽ ﻣﮑــــﻲ ڍﻧــــﮃ ﺟــــﻲ‬
‫אﻳﺮאﺿـــﻴﻦ ۾ ﭘﻨﺠـــﺎب ﻋﻤﻠـــﺪאرن ﺟـــﻲ ﺣـــﻮאﻟﻲ ﻛﺌـــﻲ وﻳﺌـــﻲ‪ .‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬زﻣـــﻴﻦ ﺟـــﻲ ﺳـــﮅאرڻ‬
‫ﺟﻮ ﺧﺮچ ﺑﻪ ﺳﺮﻛﺎر ﻃﺮﻓﺎن ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫‪ (9‬ﺳـــﻨﮅ ۾ زﻣـــﻴﻦ ﺟـــﻲ وﻛـــﺮي ۽ ورﻫﺎﺳـــﺖ ﺟـــﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ אﻫـــﮍي ﭠـــﺎﻫﻲ وﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮ‬
‫אن ﺟـــﻲ ﻛـــﺮي ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﺎ ﻟﮑﻬـــﺎ אﻳﻜـــﮍ زﻣـــﻴﻦ ﻏﻴـــﺮ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ ﺣـــﻮאﻟﻲ ۾ אﭼـــﻲ وﻳـــﺎ ۽‬
‫ﺳـــﻨﮅ ﺑﺎﻗﺎﻋـــﺪي ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻲ ﻛـــﺎﻟﻮﻧﻲ ﺑﻨﺠـــﻲ وﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺟـــﻮ‬
‫ﻫﻮ אﺳﺘﺤﺼﺎل ﻛﺮڻ ﻟﮙﺎ‪.‬‬
‫‪ (10‬ﺟﻴـــﺌﻦ ﺗـــﻪ وאﭘـــﺎر ۽ אﻧﮉﺳـــﭩﺮﻳﻦ ﺟـــﻮن ﭘﻮﺳـــﭩﻮن ﻻﻫـــﻮر ﻣـــﺎن ﻧﻜﺮﻳـــﻮن ﭤـــﻲ ۽ אﺗـــﻲ‬
‫ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠـــﺪאر אﻧﻬـــﻦ ﻛﻤـــﻦ ﺟـــﻲ ﭼـــﺎرج ۾ ﻫﺌـــﺎ‪ .‬אن ﻛـــﺮي وאﭘـــﺎر ۽ ﻛﺎرﺧـــﺎﻧﻦ‬
‫ﻻ‪ ‬ﻏﻴــﺮ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺟــﻲ ﺳﺮﭘﺮﺳــﺘﻲ‪ ‬ﻛــﺮي ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ אﻗﺘﺼــﺎدي ﻛﺎروﺑــﺎر ﺗــﻲ ﺳــﻨﺪ ﺗﺴــﻠﻂ‬
‫ﻗﺎﺋﻢ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫‪ (11‬ﺳــــﻨﮅﺟﻲ ﻣﭥــــﻴﻦ ﺗﻌﻠﻴﻤــــﻲ אدאرن ۾ אﻛﺜﺮﻳــــﺖ ﻏﻴــــﺮ ﺳــــﻨﮅي אﺳــــﺘﺎدن ﺟــــﻲ ﻣﻘــــﺮر‬
‫ﻛﺌـــﻲ وﻳﺌـــﻲ‪ .‬ﺟـــﻦ ﻣـــﻨﻈﻢ ﻃﺮﻳﻘـــﻲ ﺳـــﺎن ﺳـــﻨﮅي زﺑـــﺎن‪ ،‬ﻛﻠﭽـــﺮ ۽ ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺘﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ‬
‫ﻣﺨﺎﻟﻔــــﺖ ﻛــــﺮي‪ ،‬ﺳــــﻨﮅي ﻧﻮﺟــــﻮאن ﺷــــﺎﮔﺮدن ﮐــــﻲ ﺧﻮدﺳــــﺎﺧﺘﻪ ﻧﻈﺮﺋــــﻲ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺳــــﺎن‬
‫ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻲ ﻏﻼﻣـــﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻣـــﺎﻧﻮس ﻛـــﺮن وאﺳـــﻄﻲ ﺳـــﻨﺪن ذﻫـــﻦ ﻣﺴـــﺦ‬
‫ﻛﺮڻ ﺷﺮوع ﻛﻴﺎ‪.‬‬
‫‪ (12‬ﻛﺮאﭼـــﻲ ﻣﻴﻮﻧﺴـــﭙﺎﻟﭩﻲ ۽ ﭔـــﻴﻦ ﻣﮑﻴـــﻪ ﺷـــﻬﺮن ﺟـــﻲ ﻣﻴﻮﻧﺴـــﭙﺎﻟﭩﻴﻦ ۾ ﻟﻴﺎﻗـــﺖ ﻋﻠـــﻲ‬
‫ﺧـــﺎن ۽ ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜـــﻮﻣﺘﻦ ﺟـــﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ‪ ‬ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﮐـــﻲ ﺳـــﻬﻮﻟﻴﺘﻮن ڏﻳﺌـــﻲ‪،‬‬
‫ﻛﺎﻟﻮﻧـــﺎﺋﻴﺰ ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ ﻫـــﻮ ﻫـــﺎڻ ﻫـــﻨﻦ ﺳـــﻤﻮري ﻋﻤﻠـــﻲ‪ ،‬ﺗﻌﻠﻴﻤـــﻲ אدאرن ﺗـــﻲ ﻫـــﻚ ﻃـــﺮف‬
‫ﻗﺒﻀـــﻮ ﻛﻴـــﻮ ﻫـــﻮ ﺗـــﻪ ﭔﺌـــﻲ ﻃـــﺮف ﻫـــﻮ وאﭘـــﺎر‪ ،‬دﻛـــﺎﻧﻦ‪ ،‬ﺑﻴـــﻨﻜﻦ ﺗـــﻲ ﻗـــﺎﺑﺾ ﭤـــﻲ وﻳـــﺎ‪.‬‬

‫‪129‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫آﻫﺴــﺘﻲ ﻛــﺮي ﺷــﻬﺮن ﻣــﺎن ﻗــﺪﻳﻢ ﻧــﺎﻻ ﻣﭩــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻧــﻮאن ﻧــﺎﻻ رﮐــﻲ‪ ،‬ﺳــﻨﮅﺟﻲ ﻗــﺪﻳﻢ روאﻳــﺎت‬
‫ﮐﻲ ﺧﺘﻢ ﻛﺮڻ ﻟﮙﺎ‪.‬‬
‫‪ (13‬ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﺟـــﻲ ﻫﻤـــﺖ אﻓﺰאﺋـــﻲ‪ ‬ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻛﺮאﭼـــﻲ ﺷـــﻬﺮ ۽ ﻛﺮאﭼـــﻲ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳـــﭩﻲ‪‬‬
‫ﻣﺎن ﺳﻨﮅي زﺑﺎن ﮐﻲ ﺧﺎرج ﻛﺮאﻳﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫‪ (14‬ﻛﺮאﭼـــﻲ ﻣﻴﻮﻧﺴـــﭙﺎﻟﭩﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ אﻫـــﺎ ﺣﺎﻟـــﺖ آﻫــــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮ אﺗـــﻲ ڏﻫــــﻦ ﻛﻼﺳـــﻦ ۽ ﭨــــﻮ‬
‫ﻋﻤﻠـــﺪאرن ﻣـــﺎن ﺻـــﺮف ﭔـــﻪ ﺳـــﻨﮅي ﻋﻤﻠـــﺪאر ﻫﺌـــﺎ ۽ ﻫﺰאرﻫـــﺎ ﻋﻤﻠـــﻲ ۾ ﺻـــﺮف ﻧـــﺎﻟﻲ ﺧـــﺎﻃﺮ‬
‫ﺳـــــــﻨﮅي ﻣـــــــﻼزم ﻫﺌـــــــﺎ‪ .‬ﺳـــــــﺎﮘﻲ ﺣﺎﻟـــــــﺖ ﺣﻴـــــــﺪرآﺑﺎد‪ ،‬ﻣﻴﺮﭘﻮرﺧـــــــﺎص‪ ،‬ﺳـــــــﮑﺮ وﻏﻴـــــــﺮه‬
‫ﻣﻴﻮﻧﺴﭙﺎﻟﭩﻴﻦ ﺟﻲ ﻛﺌﻲ وﻳﺌﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ (15‬ون ﻳﻮﻧـــﭧ ﺟـــﻲ ﻗﻴـــﺎم ﺑﻌـــﺪ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ﻣﭩـــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬אﻫـــﻮ ﻃﺮﻳﻘـــﻮ אﺧﺘﻴـــﺎر ﻛﻴـــﻮ‬
‫وﻳــــﻮ‪ ،‬ﺟــــﻮ ﺣﻴــــﺪرآﺑﺎد ﺳــــﻨﮅ אﺳﭩﻴﺸــــﻦ ﺗــــﺎن ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻮ ﻧــــﺎﻟﻮ ﻣﭩــــﺎﻳﻮ وﻳــــﻮ‪ .‬ﻋﻤﻠــــﺪאرن ﮐــــﻲ‬
‫ﻫـــﺪאﻳﺘﻮن ﻛﻴـــﻮن وﻳـــﻮن‪ ،‬ﺗـــﻪ ﺟﺘـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻮ ﻧـــﺎﻟﻮ ﻛـــﻨﻬﻦ אدאري ﻳـــﺎ ﺑﺌﻨـــﻚ ﺳـــﺎن ﻻﮘـــﻮ‬
‫ﻫﺠﻲ ﺗﻪ אن ﮐﻲ ﻣﭩﺎﻳﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫‪ (16‬ﺳـــﻨﮅي ﭔـــﻮﻟﻲ‪ ‬ﺳـــﺎن אﻫـــﮍو ﺑﺮﺗـــﺎ‪ ‬אﺧﺘﻴـــﺎر ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ ،‬ﺟـــﻮ אﺳﭩﻴﺸـــﻦ ﺗـــﺎن ﺳـــﻨﮅي‬
‫۾ﻟﮑﻴـــﻞ ﻧـــﺎﻻ ﺑـــﺪﻻﺋﻲ‪ ،‬אردو‪ ‬۾ ﻟﮑﺎﻳـــﺎ وﻳـــﺎ‪ .‬ﺟﻨﻬﻨﻜـــﺮي ﻛﻴﺘـــﺮא ﻧـــﺎﻻ ﮐـــﻞ ﺟﻬـــﮍא ﭤـــﻲ ﭘﻴـــﺎ‪.‬‬
‫ﺟﻬــــﮍوכ‪’ :‬رڻ ﭘﭩﻴــــﺎﮢﻲ‪ ‘‬ﮐــــﻲ ’رن ﭘﭡــــﺎﻧﻲ‘ ﻟﮑﻴــــﻮ وﻳــــﻮ‪’ .‬אﻟﻬــــﮇﻧﻲ ﺳــــﺎﻧﺪ’ ﮐــــﻲ ’אﻻڊﻳﻨــــﺎ‬
‫ﺳــﺎﻧﮃ‘ ﻟﮑــﺎﻳﻮ وﻳــﻮ‪ .‬رﺳــﺘﻦ ﺟــﻲ ﭘﭥــﺮن ﺗــﻲ ﺳــﻨﮅي‪ ‬۾ ﻟﮑﻴــﻞ ﻧــﺎﻻ ﺑــﺪﻻﺋﻲ‪ ،‬אردو‪ ‬۾ ﻟﮑﺎﻳــﺎ‬
‫وﻳــﺎ‪ .‬אﺳﭩﻴﺸــﻨﻦ ﺗــﻲ رﻳﻠــﻮي ﺟــﺎ ﭨــﺎﺋﻴﻢ ﭨﻴﺒــﻞ ﺑــﻪ ﺑــﺪﻻﺋﻲ אردو‪ ‬۾ ﻟﮑﺎﻳــﺎ وﻳــﺎ‪ .‬ووﭨــﺮن ﺟــﻮن‬
‫ﻟﺴـــﭩﻮن ﺟـــﻲ ﻫﻤﻴﺸـــﮧ ﺳـــﻨﮅي‪ ‬۾ ﮀﭙﺒﻴـــﻮن ﻫﻴـــﻮن‪ ،‬ﺳـــﻲ אردو‪ ‬۾ ﮀﭙـــﺎﺋﮡ ﺷـــﺮوع ﻛﻴـــﻮن‬
‫وﻳـــﻮن‪ ،‬ﺟﻨﻬﻨﻜـــﺮي ﻛﻴﺘـــﺮא ﺳـــﻨﮅي ﻧـــﺎﻻ ﺑـــﺪﻟﺠﻲ وﻳـــﺎ‪ .‬ﮀﺎﻛـــﺎڻ ﺗـــﻪ אردو‪ ‬۾ ‪ 26‬אﮐـــﺮ ﻫﺌـــﺎ ۽‬
‫ﺳـــﻨﮅي ۾ ‪ 52‬אﮐـــﺮ ﻫﺌـــﺎ‪ .‬ﻫـــﻚ אﮐـــﺮن وאرא ﻟﻔـــﻆ אردو‪ ‬۾ ﻟﮑﺠـــﻲ ﻧﭥـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻴﺎ‪ .‬אﺷـــﺘﻬﺎر‬
‫ﺳـــﻨﮅي אﺧﺒـــﺎرن ﺟـــﻲ ﻋﻴـــﻮض אردو‪ ‬ﮐـــﻲ ڏﻳﺎرﻳـــﺎ وﻳـــﺎ‪ .‬رﻳـــﮉﺋﻲ ﺗـــﺎن ﺧـــﻮد ﺳـــﻨﮅ ۾ ﺳـــﻨﮅي‪‬‬
‫ﮐـــﻲ ﺑـــﺮאڊ ﻛﺎﺳـــﭩﻨﮓ ﭘﺮوﮔـــﺮאم ﺟـــﻲ ﺟﻤﻠـــﻲ ﭨـــﺎﺋﻴﻢ ﻣـــﺎن ‪ 5‬ﺳـــﻴﻜﮍو ﻣـــﺲ ڏﻧـــﻮ وﻳـــﻮ ﭤـــﻲ‪.‬‬
‫ﺳــﻴﻠﻮن‪ ،‬ﮔــﻮא‪ ،‬ﺑﻤﺒﺌــﻲ‪ ،‬ﺑﻴﻜــﺎﻧﻴﺮ‪ ،‬ﭜــﭳ ۽ دﻫﻠــﻲ‪ ‬ﺗــﺎن ﺳــﻨﮅي‪ ‬۾ ﭘﺮوﮔــﺮאم אﻳﻨــﺪא ﻫﺌــﺎ‪ ،‬ﭘــﺮ‬
‫ﻣﻠﺘﺎن‪ ،‬ﻻﻫﻮر‪ ،‬رאوﻟﭙﻨﮉي‪ ‬۽ ﭘﺸﺎور ﺗﺎن ﺳﻨﮅي ﭘﺮوﮔﺮאﻣﻦ ﺟﻲ ﻣﻨﻊ ﻫﺌﻲ‪.‬‬
‫‪ (17‬ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ دﺷــﻤﻨﻦ ﮐــﻲ אﻫﻤﻴــﺖ ڏﻳﺌــﻲ‪ ،‬ﻣﺤــﺐ وﻃــﻦ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﮐــﻲ ﺳــﺰאﺋﻮن ڏﻧﻴــﻮن‬
‫وﻳـــﻮن‪ .‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ אﻣﻴـــﺪ ﻫﺌـــﻲ ﺗـــﻪ آزאدي‪ ‬ﻣﻠـــﮡ ﺑﻌـــﺪ אﮘـــﻴﻦ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻲ ﻳﺎدﮔـــﺎر ﻧﺸـــﺎﻧﻦ‬
‫ﮐــﻲ ﻣﭩــﺎﻳﻮ وﻳﻨــﺪو ﺟﻬــﮍوכ؛ ﺟﻴﻜــﺐ آﺑــﺎد‪ ،‬ﺟــﻴﻤﺲ آﺑــﺎد وﻏﻴــﺮه‪ .‬ﭘــﺮ ﻣﻮرﮘــﻮ אﻧﻬــﻦ ﮐــﻲ‬
‫ﻣﭩــــﺎﺋﮡ ﺟــــﻲ ﻋﻴــــﻮض ﻣﺤﻠــــﻦ‪ ،‬ﺗﻌﻠﻴﻤــــﻲ אدאرن‪ ،‬ﺑﻨــــﺪرن‪ ،‬رﺳــــﺘﻦ‪ ،‬ﻻﺋﺒــــﺮرﻳﻦ‪ ،‬ﻣــــﺎرﻛﻴﭩﻦ‬
‫وﻏﻴــﺮه ﺗــﻲ ﺳــﻨﮅ دﺷــﻤﻦ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﺟــﺎ ﺟﻬــﮍوכ؛ אﺣﻤــﺪ ﺷــﺎﻫﻪ אﺑــﺪאﻟﻲ‪ ،‬ﻣﺤﻤــﺪ ﺗﻐﻠــﻖ‪ ،‬ﻣﺤﻤــﻮد‬
‫ﻏﺰﻧـــﻮي‪ ،‬ﺟﻨـــﺎح‪ ،‬ﻟﻴﺎﻗـــﺖ ﻋﻠـــﻲ‪ ،‬ﻣﺤﻤـــﺪ ﺑـــﻦ ﻗﺎﺳـــﻢ وﻏﻴـــﺮه ﻧـــﺎﻻ رﮐـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ ﺳـــﻴﻨﻲ‬
‫ﺗﻲ ﻣﮛ ڏرﻳﺎ وﻳﺎ‪.‬‬
‫‪ (18‬ﺳــﻨﮅ ۾ ﻣﻘـــﺮر ﭤﻴــﻞ ﻛـــﻦ ﻏﻴــﺮ ﺳـــﻨﮅي ﻋﻤﻠــﺪאرن אﻫـــﻮ ﻃﺮﻳﻘــﻮ אﺧﺘﻴـــﺎر ﻛﻴــﻮ‪ ،‬ﺟـــﻮ‬
‫אردو‪ ‬۾ ﻟﮑﻴـــﻞ دروﺧﻮאﺳـــﺘﻦ ﺗـــﻲ ﻏـــﻮر ﻛﻴـــﻮ ﭤـــﻲ وﻳـــﻮ‪ .‬ﺳـــﻨﮅي‪ ‬۾ ﻟﮑﻴـــﻞ درﺧﻮאﺳـــﺘﻦ‬

‫‪130‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﮐــــﻲ ردي ﺟــــﻲ ﭨــــﻮﻛﺮي‪ ‬۾ אﮀﻼﻳــــﻮ ﭤــــﻲ وﻳــــﻮ‪ .‬ﺣﺎﻻﻧــــﻚ אﻧﮕﺮﻳــــﺰي دور ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ۾‬
‫ﺳـــﭝﻨﻲ אﻧﮕﺮﻳـــﺰ ﻋﻤﻠـــﺪאرن ﮐـــﻲ ﺣﻜـــﻢ ﻫـــﻮ ﺗـــﻪ ﻫـــﻮ ﺳـــﻨﮅي زﺑـــﺎن ﺳـــﮑﻲ‪ ،‬ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺳـــﺎن‬
‫ﺳــﻨﮅي‪ ‬۾ ﮔﻔﺘﮕــﻮ ﻛــﻦ‪ .‬ﭘــﺮ ﻫــﻦ ﻧــﻮن ﺳــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﺣﻜﻤــﺮאﻧﻦ‪ ،‬ﺳــﻨﮅي‪ ‬ﮐــﻲ ﺟــﺎﻫﻠﻦ ﺟــﻲ‬
‫زﺑــﺎن ﻗــﺮאر ڏﻳﺌــﻲ‪ ،‬אن ﮐــﻲ ﻧﻔــﺮت ﺟــﻲ ﻧﮕﺎﻫــﻪ ﺳــﺎن ڏﭠــﻮ‪ .‬אﻫــﻮ ﻃﺮﻳﻘــﻮ אﻳﺘــﺮي ﻗــﺪر אﺧﺘﻴــﺎر‬
‫ﻛﻴــﻮ وﻳــﻮ‪ ،‬ﺟــﻮ אردو‪ ‬ﮐــﻲ אﺳــﻼﻣﻲ زﺑــﺎن ﺳــﮇي‪ ،‬ﺳــﻨﮅي‪ ‬ﮐــﻲ ﻛــﺎﻓﺮن ﺟــﻲ زﺑــﺎن ﻫــﺌﮡ‬
‫ﺟـــﺎ ﻃﻌﻨـــﺎ ﻫـــﮣﮡ ﻟﮙـــﺎ‪ .‬ﻣـــﻮﭨﺮن ﺗـــﺎن אﻧﮕﺮﻳـــﺰي ﻳـــﺎ ﺳـــﻨﮅي ﻧﻤﺒـــﺮ ﭘﻠﻴﭩـــﻮن ﻣﭩـــﺎرאﺋﻲ‪ ،‬زوري‪‬‬
‫אردو‪ ‬۾ ﻟﮑــــﺎﺋﮡ ﺷــــﺮوع ﻛﻴــــﺎﺋﻮن‪ .‬رﺳــــﺘﻦ ﺗــــﻲ ﻏﻨــــﮉא ﺑﻴﻬــــﺎري ﮀــــﮇﻳﺎﺋﻮن‪ ،‬ﺟــــﻲ ﻣــــﻮﭨﺮن‬
‫ﺟـــﻮن ﭘﻠﻴﭩـــﻮن ﻻﻫـــﻲ‪ ،‬אن ﺗـــﻲ אردو ﻧﻤﺒـــﺮن ﺟـــﻮن دﻓﺘﺮﻳـــﻮن ﻟﮑـــﻲ‪ ،‬ﻫﮣـــﻲ ﮀﮇﻳﻨـــﺪא ﻫﺌـــﺎ‪ .‬ﭔـــﻲ‬
‫ﺻــــﻮرت ۾ ﻣــــﻮﭨﺮن ﺟــــﺎ ﺷﻴﺸــــﺎ ﭜﭹــــﻲ ﭤــــﻲ ﮀــــﮇﻳﺎﺋﻮن‪ .‬وڏن ﺷــــﻬﺮن ۾ ﺟﻴﻜــــﮇﻫﻦ ﻛــــﻲ‬
‫ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﺳـــﻨﮅي‪ ‬۾ ﺗﻘﺮﻳـــﺮ ﻛﻨـــﺪא ﻫﺌـــﺎ‪ ،‬ﺗـــﻪ אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ زوري‪ ‬אردو ۾ ﺗﻘﺮﻳـــﺮ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪‬‬
‫ﭼﻮﻧـــﺪא ﻫﺌـــﺎ‪ .‬ﻧـــﻪ ﺗـــﻪ ﭔـــﻲ ﺣﺎﻟـــﺖ ۾ ﮔﻬـــﭧ وڌ ﮘﺎﻟﻬـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﮔـــﻮڙ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻣﻴﭩﻨﮕـــﻮن ﭰﭩﺎﺋﻴﻨـــﺪא‬
‫رﻫﻴﺎ‪.‬‬
‫‪ (19‬ﺳــﻨﮅ ﺳــﺮﻛﺎر ﺳــﻨﮅي ﺛﻘﺎﻓــﺖ ﮐــﻲ زور وﭠــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﭜــﭧ ﺷــﺎﻫﻪ ﺗــﻲ ﻛﻠﭽــﺮل ﺳــﻴﻨﭩﺮ‬
‫ﺑﺮﭘـــﺎ ﻛﻴـــﻮ ﻫـــﻮ‪ .‬ون ﻳﻮﻧـــﭧ ﮐـــﺎن ﭘـــﻮ‪ ‬אن ﺟـــﻲ ﮔﺮאﻧـــﭧ ﮔﻬﭩـــﺎﺋﻲ‪ ،‬אن ﺟـــﻲ ﺑـــﻮرڊ ﺗـــﻲ ﻏﻴـــﺮ‬
‫ﻫﻤـــﺪرد‪ ،‬ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﺟـــﺎ ﮀﺎڙﺗـــﺎ ﻣﻴﻤﺒـــﺮ رﮐـــﻲ‪ ،‬ﻣـــﻴﻠﻦ ﺟـــﻲ ﻣـــﻮﻗﻌﻦ ﺗـــﻲ ﻛﻮﭠﺎﻳـــﻞ ﻛـــﺎﻧﻔﺮﻧﺲ‬
‫ﮐﻲ ﻧﻈﺮﺋﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﭘﺮﭼﺎر ﻻ‪ ‬ﻛﺘﺐ آﮢﮡ ﻟﮙﺎ‪.‬‬
‫‪ (20‬ﺳــــﻨﮅي אدﺑــــﻲ ﺑــــﻮرڊ ﺟــــﻲ آزאد אدאري ﮐــــﻲ ﺧــــﺘﻢ ﻛــــﺮي‪ ،‬ﺳــــﺮﻛﺎر ﺟــــﻲ ﻧــــﺎﻣﺰد‬
‫אدאري ﺟـــﻲ ﺣﻴﺜﻴـــﺖ ڏﻳﺌـــﻲ‪ .،‬אن ﺟـــﻲ ﮔﺮאﻧـــﭧ ﮔﻬﭩـــﺎﺋﻲ‪ ،‬אن ﺗـــﻲ ﺳـــﺮﻛﺎري ﮀﺎڙﺗـــﺎ ﻣﻴﻤﺒـــﺮ‬
‫ﻧـــﺎﻣﺰد ﻛﻴـــﺎ وﻳـــﺎ‪ ،‬ﺟـــﻦ אدﺑـــﻲ ﺑـــﻮرڊ ﺟـــﻲ ﻛـــﻢ ۾ رﻧـــﮉכ وﺟﻬـــﻲ ﮀـــﮇي‪ .‬אن ﺟـــﻲ ﭘﻴﺴـــﻦ‬
‫ﺳـــﺎن ﺧﺮدﺑـــﺮد ﻛﺌـــﻲ وﺋـــﻲ‪.‬ﻗﻮﻣﭙﺮﺳـــﺖ אدﻳـــﺒﻦ ۽ ﺷـــﺎﻋﺮن ﺟـــﺎ ﻛﺘـــﺎب ﮀـــﭙﮡ ﺑﻨـــﺪ ﻛﻴـــﺎ وﻳـــﺎ‪.‬‬
‫אدﺑﻲ ﺑﻮرڊ ﻃﺮﻓﺎن رﭤﻴﻞ ﺳﻤﻮرو ﭘﺮوﮔﺮאم رد ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫‪ (21‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻫـــﺮ ﮐـــﺎﺗﻲ ۾ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻋﻤﻠـــﺪאرن אﻫـــﺎ روش אﺧﺘﻴـــﺎر ﻛﺌـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮ‬
‫وﻳﻨـــﺪي ﭘﭩﻴـــﻮאﻟﻦ ﺗـــﺎﺋﻴﻦ ﻏﻴـــﺮ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ﻧـــﻮﻛﺮﻳﻦ ۾ رﮐـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ﻧـــﻮﻛﺮي‪‬‬
‫ﮐﺎن ﻣﺤﺮوم ﻛﻴﺎﺋﻮن‪.‬‬
‫‪ (22‬ﻫـــﺮ ﮐـــﺎﺗﻲ ۾ ﺟـــﺎﻳﻦ‪ ،‬رﺳـــﺘﻦ‪ ،‬وאﻫـــﮡ وﻏﻴـــﺮه ﻛﻤـــﻦ ﺟـــﻲ ﺗﻌﻤﻴـــﺮ ﻻ‪ ‬ﻣﻘﺎﻃﻌـــﺎ ﻏﻴـــﺮ‬
‫ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﮐــﻲ ڏﻧــﺎ ﭤــﻲ وﻳــﺎ‪.‬ﺟــﻦ ﮐــﻲ ﻫــﻚ ﻃــﺮف אﮔﻬــﻪ وڌאﺋــﻲ ﭤــﻲ ڏﻧــﺎ وﻳــﺎ ﺗــﻪ ﭔﺌــﻲ ﻃــﺮف‬
‫ﻫﻨﻦ אﻫﮍو ردي ﻛﻢ ﻛﻴﻮ ﭤﻲ (ﺟﻮ ﭤﻮري وﻗﺖ ﮐﺎن ﭘﻮ‪ ‬ﺑﻴﻜﺎر ﭤﻲ وﻳﻮ ﭤﻲ؛‬
‫‪ (23‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ אﻫـــﮍو ﻣﺠﺒـــﻮر ﺑﻨـــﺎﻳﻮ وﻳـــﻮ ﻫـــﻮ ‪ ،‬ﺟـــﻮ אﻛﺜـــﺮي ﻧﻨـــﮃي وڏي ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﻻ‪‬‬
‫ﮐـــﻴﻦ ﻻﻫـــﻮر وﭸﮣـــﻮ ﭘﻮﻧـــﺪو ﻫـــﻮ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ۾ ﺧـــﺮچ ﻫـــﻚ ﻃـــﺮف ﻛﺮﮢـــﻮ ﭘـــﻴﻦ‪ ،‬ﭔﺌـــﻲ ﻃـــﺮف‬
‫ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﮐــﻲ ﺟــﻨﻬﻦ ﺣﻘــﺎرت ﺳــﺎن ﭘﻨﺠــﺎب ۾ ڏﭠــﻮ ﭤــﻲ وﻳــﻮ‪ ،‬ﺳــﻮ ﺻــﺮف ﻫــﻚ ﺣﺴــﺎس دل‬
‫ﺳـــﻨﮅي ﻣﺤﺴـــﻮس ﻛـــﺮي ﺳـــﮕﻬﻴﻮ ﭤـــﻲ‪ .‬ﺳـــﻨﮅ ﺳـــﻴﻜﺮﻳﭩﺮﻳﭧ ﺟـــﺎ ﺳـــﻮﻳﻦ ﻛـــﻼرכ ۽ ﭔﻴـــﻮ‬
‫ﻋﻤﻠــﻮ ﻻﻫــﻮر ﻣﻮﻛﻠﻴــﻮ وﻳــﻮ ﻫــﻮ‪ .‬אﻧﻬــﻦ ﻣــﺎن ﮔﻬﮣــﺎ אﺗــﺎن ﺟــﻮ ﻣــﺎﺣﻮل ﺳــﺎزﮔﺎر ﻧــﻪ ڏﺳــﻨﺪي‪،‬‬
‫ﮔﻬــــﭧ ﺗﻨﺨﻮאﻫــــﻪ ۽ ﺟﮙﻬــــﻴﻦ ﺗــــﻲ ﻣــــﻮﭨﻲ ﺳــــﻨﮅ ۾ آﻳــــﺎ‪ .‬ﻛﻴﺘــــﺮن ﻧــــﻮﻛﺮي ﮀــــﮇي ڏﻧــــﻲ‪.‬‬

‫‪131‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻛﻴﺘــﺮא ﻗﺒــﻞ אز وﻗــﺖ ﭘﻴﻨﺸــﻦ وﭠــﻲ ﻣــﻮﭨﻲ وﻳــﺎ‪ .‬ﻛﻴﺘــﺮא ون ﻳﻮﻧــﭧ ﺟــﻲ ﭨــﭩﮡ ﺗــﺎﺋﻴﻦ אﺗــﻲ‬
‫رﻫـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻏـــﺪאر ﺳﻴﺎﺳـــﺘﺪאﻧﻦ ﮐـــﻲ ﭘﭩﻴﻨـــﺪא رﻫﻴـــﺎ‪ ،‬ﺟـــﻦ ﮐـــﻲ ﻋﻬـــﺪن ﺧـــﺎﻃﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻴﻦ‬
‫وٽ ﮔﺮوي ﻛﺮي‪ ،‬ﺑﻲ ﻋﺰﺗﻴﻮن ﺑﺮدאﺷﺖ ﻛﺮאﻳﻮن ﻫﻴﻮن‪.‬‬
‫آ‪ ‬ﻫـــﻚ ڏﻳـــﻨﻬﻦ ﭘﻨﺠـــﺎب אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﭼـــﺎڙﻫﻲ‪ ‬ﺗـــﻲ ﺑﻴﭡـــﻮ ﻫـــﻮس ﺗـــﻪ ﻫـــﻚ ﺳـــﻨﮅي‬
‫ﻋــﻮرت ﮘﻮﭠــﺎﮢﻲ ﻟﺒــﺎس ۾‪ ،‬ﻣﭥــﻲ ﺗــﻲ ﻫــﮍ ﻛــﮍن ﺟــﻲ ۽ ﭔــﺎر ﻛــﭿ ۾ ﮐﻨﻴــﻮن ﺑﻴﭡــﻲ ﻫﺌــﻲ‪.‬‬
‫ﻫــﻮ‪ ‬ﻛــﻮ ﻓﺮﻳــﺎد ﮐﮣــﻲ آﻳــﻞ ﻫﺌــﻲ‪ .‬ﺳــﻨﮅ ۾ ﺗــﻪ ﻛــﻮ ﭔــﮅڻ وאرو ﻛﻮﻧــﻪ رﻫﻴــﻮ ﻫــﻮ‪ .‬ﻫــﻦ ﮐــﻲ‬
‫ﭼﻴـــﻮ وﻳـــﻮ ﺗـــﻪ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ אﺟـــﻼس وﻗـــﺖ ﻛﻴﺘـــﺮא ﺳـــﻨﮅي ﻣﻴﻤﺒـــﺮ ۽ وزﻳـــﺮ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ ﻫـــﺎل‬
‫ﺟـــﻲ ﭔـــﺎﻫﺮאن‪ ،‬ﻣﻤﻜـــﻦ אﻫـــﻲ ﮐـــﻴﺲ ﻣﻠـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻦ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ درد ﺟـــﻮ אﺣـــﻮאل‬
‫ﭘــــﻴﺶ ﻛــــﺮي‪ ،‬ﻫــــﻮ‪ ‬دאدرﺳــــﻲ ﻛﺮאﺋــــﻲ ﺳــــﮕﻬﻲ ﭤــــﻲ‪ .‬ﻟــــﻴﻜﻦ ﭘــــﻮﻟﻴﺲ وאرن ﻫــــﻦ ﮐــــﻲ‬
‫ﭼــﺎڙﻫﻲ‪ ‬ﮐــﺎن ﭘــﺮي روﻛــﻲ ﮀــﮇﻳﻮ ﻫــﻮ‪ .‬ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﺑــﻲ ﻏﻴــﺮت وزﻳــﺮ ۽ ﻣﻴﻤﺒــﺮن אن وٽ‬
‫وﭸــﻲ ﻫـــﻦ ﮐــﺎن אﺣـــﻮאل ﻧــﻪ ﭘﮁﻴـــﻮ ﻫـــﻮ‪ .‬ﻫــﻦ ﺟـــﻲ אﻓﺴــﺮده ﺷـــﻜﻞ ﻣــﺎن אن وﻗـــﺖ‪ ،‬ﻣـــﻮﻧﮑﻲ‬
‫ﺳـــﻨﮅ ﻣﺎﺗـــﺎ ﺟـــﻲ ﻣـــﺎﻳﻮس ﻛـــﻦ ﺷـــﻜﻞ ﻧﻈـــﺮ آﺋـــﻲ ۽ ﻫـــﻚ ﭘﺮאﮢـــﻲ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﺑـــﻪ ﻳـــﺎد ﭘﻴﺌـــﻲ‪،‬‬
‫ﺟـــﮇﻫﻴﻦ אﺳـــﺎن ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺑـــﻨﺠﮡ ﮐـــﺎن ﻛﺠﻬـــﻪ وﻗـــﺖ אڳ ﺗﻨﻬـــﺎ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ‬
‫ﺳـــﺎزش ﺟـــﻲ ﺧـــﻼف ﺳـــﻨﺪن ﻣـــﺪאرאﻟﻤﻬﺎم ﺟﻨـــﺎح ﺟـــﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔـــﺖ ﻛـــﺮي رﻫﻴـــﺎ ﻫﺌﺎﺳـــﻮن‪ ،‬۽‬
‫ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻛـــﺎﻣﻮري‪ ،‬زﻣﻴﻨـــﺪאر ۽ ﭘﮍﻫﻴـــﻞ ﻃﺒﻘـــﻲ אﺳـــﺎن ﺟـــﻮ آوאز ﻧـــﻪ ﭔـــﮅو ۽ ﻏـــﺪאر ﺳـــﻨﮅ‬
‫ﺟﻨــﺎح ﮐــﻲ אﺳــﻼم ﺟــﻮ ﻋﻠﻤﺒــﺮدאر ﺑﻨــﺎﺋﻲ אﺳــﺎن ﮐــﻲ ﻫــﻨﻦ ﺷﻜﺴــﺖ ڏﻧــﻲ ﻫﺌــﻲ‪ ،‬אن وﻗــﺖ‬
‫ﺑـــﺮאدرم ﻋﻠـــﻲ ﻣﺤﻤـــﺪ ﺷـــﺎﻫﻪ رאﺷـــﺪي‪ ‬ﻣـــﻮن ﮐـــﻲ ﭼﻴـــﻮ ﻫـــﻮ‪” ،‬ﻣﻴـــﺎن ﻣﺮﺗﻀـــﻰ! ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻮ‬
‫אﻛﺜـــﺮ وڏو ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﺑـــﻲ ﻏﻴـــﺮت ﭤـــﻲ ﭼﻜـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬אن ﮐـــﻲ ﺳـــﻤﺠﻬﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺳـــﻨﺪن ﺧﻮﺷـــﺎﻣﺪ‬
‫ﻛــﺮڻ ﻳــﺎ ﻋﺮﺿﺪאﺷــﺖ ﻛــﺮڻ ﻣــﺎن ﻛﺠﻬــﻪ ﻧــﻪ ورﮢــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬ﺳــﻮא‪ ‬אن ﺟــﻲ ﺗــﻪ ﮐــﻴﻦ ﺳــﺨﺖ‬
‫ﻣﺼﻴﺒﺘﻦ ۾ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻛﺮאﺋﻲ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﻀﺒﻮﻃﻲ‪ ‬ﺟﻮ אﺣﺴﺎس ﭘﻴﺪא ﻛﺮאﻳﻮ وﭸﻲ‪“.‬‬
‫آ‪ ‬אن ﻃﺮﻳﻘــــﻲ ﺟــــﻲ ﺧــــﻼف ﻫــــﻮس‪ .‬ﻫــــﻮ אن ﻛــــﺮي ﻛﺠﻬــــﻪ وﻗــــﺖ ﮐــــﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﻣﻮﻧﮑــــﺎن‬
‫ﻋﻠﺤـــﺪه ﭤـــﻲ وﻳـــﻮ ۽ ون ﻳﻮﻧـــﭧ ﺑﻨـــﺎﺋﮡ ۾ ﺣﺼـــﻮ ورﺗـــﺎﺋﻴﻦ‪ .‬אڄ ﻣـــﻮﻧﮑﻲ אﻫـــﺎ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ذﻫـــﻦ ۾‬
‫وﻳﭡـــﻲ‪ ،‬۽ رאﺷـــﺪي‪ ‬ﺟـــﻲ ﮔـــﺬرﻳﻞ ﻣﻀـــﻤﻮن ﺟـــﺎ ﻫـــﻲ ﻟﻔـــﻆ ﭘـــﮡ دل ﺗـــﻲ אﺗـــﺮي آﻳـــﺎ ﺗـــﻪ‪” ،‬ﺳـــﻨﮅ‬
‫ﺳـــﺎن ﻫـــﻲ ﺟـــﻲ وﻳـــﻞ وﻫﺎﻳـــﺎ وﭸـــﻦ ﭤـــﺎ‪ ،‬ﺳـــﻲ ﺳـــﭛ ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟـــﻲ אﺗﺤـــﺎد ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۽‬
‫ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻲ ﺣﺼــﻮل ﺟــﻲ ﭘﻮﻳــﺎن ﻛﻴــﺎ وﭸــﻦ ﭤــﺎ‪ .‬ﭴــﮡ ﺗــﻪ אﺳــﻼم ﺟــﻮ ﺣﻜــﻢ آﻫــﻲ ﺗــﻪ אن‬
‫ﺟــــﻲ ﻧــــﺎﻟﻲ ۾ ﺟﻤــــﺎﻋﺘﻮن ﭠــــﺎﻫﻲ‪ ،‬ﮐــــﻴﻦ ﺑﮁﮍאﺋــــﻲ‪ ‬ﺟــــﻮ אڏو ﻛــــﺮي ﻛﺘــــﺐ آﮢﺠــــﻲ‪ .‬אن‬
‫ﺗﺠــﻮﻳﺰ )ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن( ﻣﻮﺟــﺐ ﺧــﻮد אﺳــﻼم ﮐــﻲ ﭼــﻮرن ﺟــﻲ ﺟــﺎ‪ ‬ﭘﻨﺎﻫــﻪ ﻛــﺮي ﻛﺘــﺐ آﻧــﺪو‬
‫وﭸـــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺳـــﭡﻲ ﺷـــﻲ‪ ‬آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ אﻫـــﻮ ﺑﺮאﺋـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ذرﻳﻌـــﻦ ﺳـــﺎن‬
‫ﺣﺎﺻـــﻞ ﭤـــﻲ ﻧـــﻪ ﺳـــﮕﻬﻨﺪو“‪” .‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﺗﺠـــﻮﻳﺰ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ڏאﮔﻬـــﻪ ﭼـــﺎڙﻫﮡ ﻻ‪ ‬ﻛـــﺎﭠﻴﻦ‬
‫ﺟـــﻮ ڍﻳـــﺮ ﻫﺌـــﻲ‪” “.....‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن‪ ،‬ﺑﻌـــﺪ אﺳـــﺎن ﮐـــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﻣﺎﺿـــﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ وﺳـــﺎرﮢﻮ ﭘﻮﻧـــﺪو‪.‬‬
‫ﻣﺴـــﺘﻘﺒﻞ ﺟـــﻲ ﺗﺮﻗـــﻲ‪ ‬ﺟـــﺎ ﺳـــﭛ ﺧﻴـــﺎل ﺗـــﺮכ ﻛﺮﮢـــﺎ ﭘﻮﻧـــﺪא‪ .‬ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻲ وﺟـــﻮد ﮐـــﻲ‬
‫ﺧــﺘﻢ ﻛﺮﮢــﻮ ﭘﻮﻧــﺪو‪ .‬ڌאرﻳــﺎ ﻣــﺎﮢﻬﻮ אوﻫــﺎن ﺗــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ‪ ‬ﻣﺮﺿــﻲ‪ ‬ﻣﻄــﺎﺑﻖ آﺋــﻴﻦ ﻣﮍﻫﻴﻨــﺪא‪،‬‬

‫‪132‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﺟﻤﻠـــﻲ ﭘﻴـــﺪאوאر ﺟـــﺎ ذرﻳﻌـــﺎ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﻣﻔـــﺎد ﻻ‪ ‬ﻛﺘـــﺐ آﮢﻴﻨـــﺪא‪ .‬ﺳـــﻨﮅ ﭘﻨﺠـــﺎب ﺟـــﻲ‬
‫ﻛﺎﻟﻮﻧﻲ ﭤﻲ وﻳﻨﺪي‪“.‬‬
‫אﻧﻬــﻲ‪ ‬زﻣــﺎﻧﻲ ۾ ﻋﻼﻣــﻪ آ‪ .‬آ‪ .‬ﻗﺎﺿــﻲ‪ ‬ﻓﺮﻣــﺎﻳﻮ ﻫــﻮ ﺗــﻪ‪” ،‬ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺑﭽــﺎ‪ ‬ﮔﻬــﺮ ﻧــﻪ ﭘــﺮ‬
‫ﻗﺒﺮﺳــــﺘﺎن ﺑﻨﺠــــﻲ ﭘﻮﻧــــﺪو‪ .‬ﻣﺴــــﻠﻢ ﺑﻴﻤــــﺎر ﻻ‪ ‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ ﺷــــﻔﺎﺧﺎﻧﻲ ۾ ﺑﭽــــﺎ‪ ‬ﺟــــﻮ‬
‫ﺳــﺎﻣﺎن ﻣﻴﺴــﺮ ﭤــﻲ ﻧــﻪ ﺳــﮕﻬﻨﺪو‪ُ .‬אﺗــﻲ ﻫــﻮ ﺷــﺎﻳﺪ آﺧــﺮي ﻛﻠﻤــﻲ ﭘــﮍﻫﮡ ﮐــﺎن ﺳــﻮא‪ ‬ﺧــﺘﻢ ﭤــﻲ‬
‫وﭸــــﻦ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ ﻏﻠــــﻂ ﻧﻈﺮﺋــــﻲ ۽ ﺗﻨﻈﻴﻤــــﻲ ﺗﺤﺮﻳــــﻚ ذرﻳﻌــــﻲ ﻗــــﺮآن ﭘــــﺎכ ﺟــــﻲ‬
‫ڏﺳﻴﻞ ﺳﺎري ﭘﺮوﮔﺮאم ﺟﻲ אﻧﺤﺮאﻓﻲ ﭤﻲ رﻫﻲ آﻫﻲ‪“.‬‬
‫אﻧﻬـــﻲ‪ ‬وﻗـــﺖ אﻧﻬـــﻦ ﺳـــﭝﻨﻲ ﻧﺼـــﻴﺤﺘﻦ ﮐـــﻲ ﻛـــﻨﻬﻦ ﻧـــﻪ ﭔـــﮅو‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﻣـــﺎن ﻫـــﻚ ﻧﺎﺻـــﺢ‬
‫ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﺧــﻮאب ﻏﻔﻠــﺖ ﮐــﻲ ﺑﺮدאﺷــﺖ ﻧــﻪ ﻛــﺮي وﭸــﻲ آرאم ﺟــﻲ ﻧﻨــﮉ ﺳــﺘﻮ‪ ،‬۽ ﭔﻴــﻮ ﺿــﺪ‬
‫۾ אﭼـــــﻲ ﻇـــــﺎﻟﻤﻦ ﮐـــــﻲ زور وﭠـــــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺟﻠـــــﺪ ﮐـــــﻴﻦ ﻛﻴﻔـــــﺮ ﻛـــــﺮدאر ﺗـــــﻲ ﭘﻬﭽـــــﺎﺋﮡ ﻻ‪‬‬
‫ﻣﻴﻜﺎوﻟﻴﻦ ﻃﺮﻳﻘﺎ אﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮي رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫آﺋـــﻮن ﻫﻴﻜﻼﺋـــﻲ ﻫﻴـــﻞ ﺳـــﻨﮅو دﻳـــﺶ ﺟـــﻲ آزאدي‪ ‬ﻻ‪ ‬ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﻧﻮﺟـــﻮאن ﺳـــﺎﭤﻴﻦ ﺳـــﺎن‬
‫ڏوﻧﮕـــﺮ ﺟـــﺎ ڏوﻻوא ﺟﻬـــﺎﮘﻲ رﻫﻴـــﻮ آﻫﻴـــﺎن‪ .‬ڌאرﻳـــﺎ ﺗـــﻪ ڌאرﻳـــﺎ ﺋـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﺎ ﻣـــﭧ ﻧـــﻪ ﻫﺌـــﺎ‪ ،‬ﭘـــﺮ‬
‫ﭘﻨﻬــﻨﺠﻦ ﺑــﻪ ڏﻳــﺮن وאﻧﮕــﺮ ڏאڍא ڏک ڏﭠــﺎ آﻫــﻦ‪ .‬ﻣﺤﻤــﺪ אﺑــﺮאﻫﻴﻢ ﻣﻨﺸــﻲ‪ ،‬ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﻋــﻮאﻣﻲ‬
‫ﺷﺎﻋﺮ ﺟﺎ ﻫﻲ אﻟﻔﺎظ אﻛﺜﺮ ﻛﻨﻦ ۾ ﮔﻮﻧﺠﻨﺪא رﻫﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫”ﻣﻮن ﭘﻚ ﺳﭹﺎﺗﺎ ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﻫﺌﺎ‪ ،‬ﻛﻲ ڌאرﻳﻦ ﺳﺎن ﮔﮇ ڌאڙي ۾‪،‬‬
‫ﭤﻲ وאٽ ڏﺳﻴﺎﺋﻮن وﻳﺮﻳﻦ ﮐﻲ‪ ،‬وﻳﻬﻲ وאﻧﮕﻴﺌﮍن ﺟﻲ وאڙي ۾“‪.‬‬
‫)‪ (24‬آﺧــــﺮ ۾ ‪ 8‬آﻛﭩــــﻮﺑﺮ ‪1958‬ع ﺗــــﻲ אﻧﻬــــﻦ ﺳــــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻮ روح آزאدي‪ ‬ﮐــــﻲ‬
‫ﻛﻤـــﺰور ﻛـــﺮڻ ﺧـــﺎﻃﺮ ﻣﻠـــﻚ ﺳـــﺎن ﻣﺎرﺷـــﻞ ﻻ ﻫﻴـــﭟ ﭘﻬﺮﻳـــﺎﺋﻴﻦ אﺳـــﻜﻨﺪر ﻣﻴـــﺮزא ﮐـــﻲ‬
‫ﺻـــﺪر ﻧـــﺎﻣﺰد ﻛﻴـــﺎﺋﻮن‪ .‬ﭘـــﺮ ﺳـــﮕﻬﻮﺋﻲ ‪ 20‬ڏﻳـــﻨﻬﻦ ﮐـــﺎن ﭘـــﻮ‪ ‬אن ﮐـــﻲ ﻛـــﮃي‪ ،‬ﺟﻨـــﺮل אﻳـــﻮب‬
‫ﮐﻲ אن ﺟﻲ ﺟﺎ‪ ‬ﺗﻲ ﺻﺪر ﻛﺮي‪ ،‬ﻛﻢ ﻫﻼﺋﮡ ﺷﺮوع ﻛﻴﺎﺋﻮن‪.‬‬
‫אﻧﻬــــﻲ‪ ‬دور ۾ ﻣﻠــــﻚ ﻣــــﺎن ﺟﻴﻜــــﻲ ﻋﻘﻮﺑﺘــــﻮن ﭤﻴــــﻮن‪ ،‬אن ﺟــــﻮ دאﺳــــﺘﺎن ﻟﻨﺒــــﻮ אﻫــــﻲ‪.‬‬
‫ﻟﻴﻜﻦ ﻣﺨﺘﺼﺮ ﻃﻮر אﻧﻬﻦ ﺟﻮ ذﻛﺮ ﻫﻴﭟ ڏﺟﻲ ﭤﻮ‪:‬‬
‫ﭼﻮﻧــــﮉﻳﻞ אﺳــــﻴﻤﺒﻠﻴﻮن ۽ ﻟﻮﻛــــﻞ ﺑــــﺎڊﻳﺰ ﺟــــﺎ אدאرא ﺧــــﺘﻢ ﻛــــﺮي‪ ،‬אن ﺟــــﻲ ﺟــــﺎﻳﻦ ﺗــــﻲ‬
‫ﻳـــــﻮﻧﻴﻦ ﻛـــــﺎﻣﻴﭩﻴﻮن ﭠـــــﺎﻫﻴﻮن وﻳﺌـــــﻮن‪ ،‬ﺟـــــﻲ ﺳـــــﻴﻨﻴﭩﺮي ﻛـــــﺎﻣﻴﭩﻴﻦ وאﻧﮕـــــﺮ ﻧﻨـــــﮃﻳﻦ‬
‫אﻳﺮאﺿـــﻴﻦ ۾ ﻣﻌﻤـــﻮﻟﻲ ﻛـــﻢ ﻛـــﺮڻ ﻟﮙﻴـــﻮن‪ .‬אن ﮐـــﺎن ﻣﭥـــﻲ ﺗﻌﻠﻘـــﻲ ﻳﻮﻧﻴﻨـــﻮن ﻫﻴـــﻮن‪ ،‬ﺟـــﻦ‬
‫ﺗــــﻲ אڌ ﻣﻴﻤﺒــــﺮ ﻳــــﻮﻧﻴﻦ ﻛﺎﺋﻮﻧﺴــــﻠﻦ ﺟــــﺎ ﻧﻤﺎﺋﻨــــﺪא ۽ אڌ ﻣﻴﻤﺒــــﺮ ﺳــــﺮﻛﺎري‪ ‬ﻃــــﺮح ﭤﺎﭰﻴــــﻞ‬
‫ﻣﻘــﺮر ﻛﻴــﺎ وﻳــﺎ‪ .‬אﻫــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح ﺿــﻠﻌﻲ ﻛﺎﺋﻮﻧﺴــﻠﻮن ﭠــﺎﻫﻴﻮن وﻳﺌــﻮن‪ ،‬ﺟــﻦ ﺟــﺎ ﭼﻴﺌــﺮﻣﻴﻦ‬
‫ڊﭘﭩــﻲ ﻛﻤﺸــﻨﺮ ﻛــﻢ ﻫﻼﺋــﮡ ﻟﮙــﺎ‪ .‬ﺟــﻦ ﺗــﻲ ﺟﻤﻠــﻲ ﻣﻴﻤﺒــﺮ ﻧــﺎﻣﺰد ﭤﻴــﻞ ﻫﻮﻧــﺪא ﻫﺌــﺎ‪ .‬אﻧﻬــﻦ‬
‫ﻣﻴﻤﺒـــــﺮن ۾ ﮔﻬﮣـــــﻮ ﺣﺼـــــﻮ ﺳـــــﺮﻛﺎري ﻣﻼزﻣـــــﻦ ﺟـــــﻮ ﻫـــــﻮ‪ .‬אﻧﻬـــــﻦ ﺳـــــﻤﻮرﻳﻦ ﺑﻨﻴـــــﺎدي‬
‫ﺟﻤﻬــﻮري ﻛﺎﺋﻮﻧﺴــﻠﻦ ﺟــﻮ ﺳــﻤﻮرو ﻛﺎروﺑــﺎر‪ ،‬ﻛــﺎﻣﻮرن ﺟــﻲ ﻣﻌﺮﻓــﺖ ﻫﻼﻳــﻮ ﭤــﻲ وﻳــﻮ‪،‬‬
‫۽ ﺿــﻠﻌﻦ ۾ ﭼﻨــﺪ ﺳــﺮﻛﺎري ﮀــﺎڙﺗﻦ ﮐــﻲ ورﺳــﺎﺋﮡ ﺧــﺎﻃﺮ ﮔــﺮאﻧﭩﻦ ﺟــﻲ ورﻫﺎﺳــﺖ ﭤﻴﻨــﺪي‬
‫ﻫﺌــﻲ‪ .‬ﺟــﻦ ﻣﻨﻈــﻮر ﻛﻴــﻞ رﻗــﻢ ﺟــﻮ ﮔﻬﮣــﻮ ﺣﺼــﻮ ﺧــﺮد ﺑــﺮد ﻛــﺮي ﭤــﻲ ﮀــﮇﻳﻮ‪ .‬אﻫــﮍي ﻃــﺮح‬

‫‪133‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻲ ﺗﺮﻗـــﻲ ۽ ﺗﻌﻤﻴـــﺮ ﻻ‪ ‬ﭔـــﺎﻫﺮאن ﺣﻜـــﻮﻣﺘﻦ ﮐـــﺎن אﻣـــﺪאد ﻃـــﻮر ﻣﻠﻴـــﻞ رﻗﻤـــﻦ ﺟـــﻮ‬
‫ﮔﻬﮣـــﻮ ﺣﺼـــﻮ ﺳـــﺮﻛﺎري ﻛـــﺎﻣﻮرن ۽ אن ﺟـــﻲ ﮀـــﺎڙﺗﻦ زﻣﻴﻨـــﺪאرن ﺟـــﻲ ﭘﺎﻛﻴـــﭧ ۾وﻳـــﻮ‬
‫ﭤـــﻲ‪ .‬אن دور ۾ ﻋـــﻮאﻣﻲ ﻃﺎﻗـــﺖ ﮐـــﻲ ﻛﻤـــﺰور ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬ﻋـــﻮאﻣﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨـــﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ ﻧـــﺎﻟﻮ‬
‫ﻧﺸـــﺎن ﮔـــﻢ ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬אﻫـــﻮ ﺳـــﭛ אن ﻛـــﺮي ﻫﻴـــﻮ ﺗـــﻪ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺑﻨﻴـــﺎدي ﻃـــﺮح ﻏﻠـــﻂ‬
‫ﻧﻈــﺮﻳﻦ ۽ אرאدن ﺳــﺎن ﻗــﺎﺋﻢ ﻛﺮאﻳــﻞ ﻫــﻮ‪ .‬ﺟــﻨﻬﻦ ﻋﻤــﺎرت ﺟــﻮ ﺑﻨﻴــﺎد ڏﻧﮕــﻮ ﻫﻮﻧــﺪو آﻫــﻲ‪،‬‬
‫אﻫـــﺎ ﻛﻴﺘـــﺮو ﺑـــﻪ ﻣﭥـــﻲ وﭸـــﻲ‪ ،‬ﭘـــﺮ ﺳـــﮅي ﭤـــﻲ ﻧـــﻪ ﺳـــﮕﻬﻨﺪي‪ .‬אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾‬
‫ﻫﻚ ﺧﺮאﺑﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﮀﭙﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﭔﻲ ﺧﺮאب ﮘﺎﻟﻬﻪ ﻛﺮﮢﻲ ﭘﺌﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎب ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺳـــﻨﺪن אﺳﺘﺤﺼـــﺎل ﻻ‪ ‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛﺮאﻳـــﻮ ﻫـــﻮ‪.‬‬
‫אن ﻻ‪ ‬אﺳـــﻼم‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۽ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻗـــﻮم ﺟـــﺎ ﻧﻌـــﺮא ﻫﮣـــﻲ‪ ،‬وﻗـــﺖ ﺑﻮﻗـــﺖ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ‬
‫ﺑﻴﻮﻗـــﻮف ﺑﻨـــﺎﻳﻮ ﭘﺌـــﻲ وﻳـــﻮ‪ .‬ﺟـــﮇﻫﻦ אﻫـــﻲ ﻃﺮﻳﻘـــﺎ ﺧـــﺘﻢ ﭤﻴﻨـــﺪא ﻧﻈـــﺮ آﻳـــﺎ ﺗـــﻪ ﻣﻠـــﻚ ﺳـــﺎن‬
‫ﻣﺎرﺷــــﻞ ﻻ ﻻﮘــــﻮ ﻛــــﺮي‪ ،‬ﻣﻠﭩــــﺮي ۽ ﺳــــﻮل ﺳــــﺮوس ﺳــــﮅو ﺳــــﻨﻮאﭨﻮ ﻛﺎروﺑــــﺎر ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻲ‬
‫ﻫــــﭥﻦ ۾ وﭠــــﻲ ﻫﻼﺋــــﮡ ﺷــــﺮوع ﻛﻴــــﻮ‪ .‬ﻫــــﻨﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻲ ﻗﺒﻀــــﻲ ﮐــــﻲ ﻣﺤﻜــــﻢ ﺑﻨــــﺎﺋﮡ ﻻ‪‬‬
‫ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺖ ﺳﻴﺎﺳـــﺘﺪאﻧﻦ ﮐـــﻲ ﺟﻴـــﻞ ۾ ﻣﻮﻛﻠﻴـــﻮ ﭔـــﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳـــﺘﺪאﻧﻦ ﮐـــﻲ אﻳﺒـــﮉو ﺟـــﻲ‬
‫ﻗــﺎﻧﻮن ﻫﻴــﭟ ﻧﺎאﻫــﻞ ﺑﻨــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳــﺖ ۾ ﺣﺼــﻲ وﭠــﮡ ﮐــﺎن ﺧــﺎرج ﻛــﺮي ﮀــﮇﻳﻮ‪ .‬ﺳــﻨﮅ ﻣــﺎن‬
‫ﻣــﻮن ﮐــﻲ‪ ،‬ﻗﺎﺿــﻲ ﻓــﻴﺾ ﻣﺤﻤــﺪ‪ ،‬ﻏــﻼم ﻣﺤﻤــﺪ ﻟﻌــﺎري‪ ،‬ﺷــﻴﺦ אﻳــﺎز وﻏﻴــﺮه ﮐــﻲ ﺟــﻴﻠﻦ ۾‬
‫ﻣﻮﻛﻠﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺖ ﻟﭩﺮﻳﭽـــﺮ ﺟـــﻮ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﮐـــﺎن אڳ ﻳـــﺎ ﺟﻨـــﺎح ﺻـــﺎﺣﺐ ﺟـــﻲ‬
‫ڏﻳـــﻨﻬﻦ ۾ ﮀﭙﺎﻳـــﻞ ﻫـــﻮ‪ .‬אن ﮐـــﻲ ﺿـــﺒﻂ ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬אﺧﺒـــﺎرن ﺗـــﻲ ﭘﺎﺑﻨـــﺪي وڏي وﻳﺌـــﻲ‪ .‬آزאد‬
‫رא‪ ‬ﺟــﻲ אﻇﻬــﺎر ﺟــﻲ ﻣﻨــﻊ ﻫﺌــﻲ‪ .‬ﻛــﻦ אﺧﺒــﺎرن ﮐــﻲ ﺳــﺮﻛﺎري ﻫــﭣ ۾ ﮐﮣــﻲ‪ ،‬ﻫﺮﻫﻨــﮅ אﻫــﻮ‬
‫رאڳ آﻻﭘـــﮡ ﺷـــﺮوع ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﺎ رﻫـــﺎﻛﻮ ﺟﻤﻬـــﻮري ﻃـــﺮز ﺣﻜﻮﻣـــﺖ‬
‫ﻫﻼﺋــﮡ ﻻ‪ ‬ﻻﺋــﻖ ﻧــﻪ ﻫﺌــﺎ‪ .‬ﻣﻠﭩــﺮي ﻋﻤﻠــﺪאر ﺳــﻮل ﺳــﺮوس‪ ،‬ﺑــﻲ ﻋﻴــﺐ‪ ،‬ﻻﺋــﻖ ۽ ﻫــﺮ ﺻــﻔﺖ‬
‫ﻣﻮﺟـــﻮد ﻫﺌـــﺎ‪ .‬ﻋـــﺪאﻟﺘﻲ ﮐـــﺎﺗﻲ ﮐـــﻲ ﻫﻴﺴـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻻﻟـــﭻ ڏﺋـــﻲ‪ ،‬אﻫـــﮍو ﺑﻴﻜـــﺎر ﺑﻨـــﺎﻳﻮ وﻳـــﻮ‪ ،‬ﺟـــﻮ‬
‫אﻧﻬــﻦ ﺟــﻲ ﻣﻌﺮﻓــﺖ ﻋــﺪل ﺣﺎﺻــﻞ ﻛــﺮڻ ﺟــﻲ אﻣﻴــﺪ ﺧــﺘﻢ ﭤــﻲ وﻳﺌــﻲ‪ .‬ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﺟــﺎ ﺑﻨﻴــﺎدي‬
‫ﺣــﻖ ﺧــﺘﻢ ﻛﻴــﺎ وﻳــﺎ‪ .‬ﻣﻠــﻚ ﺗــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠــﻮ ﺗﺴــﻠﻂ ﻣﻀــﺒﻮط ﻛــﺮڻ ﻻ‪ ‬אﻫــﻮ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ‬
‫ﺳــــﺎﻣﺮאج‪ ،‬ﺳــــﻨﺪن ﻧﺌــــﻴﻦ ﺷــــﻮ ﺑــــﻮא‪ ‬ﺟﻨــــﺮل ﻣﺤﻤــــﺪ אﻳــــﻮب ﺧــــﺎن ﺟــــﻲ ﻣﻌﺮﻓــــﺖ آرڊﻳﻨــــﻨﺲ‬
‫ذرﻳﻌﻲ ﻛﺎرא ﻗﺎﻧﻮن وﻗﺖ ﺑﻮﻗﺖ ڊﻛﻠﻴﺌﺮ ﻛﺮאﺋﻲ رאڄ ﻫﻼﺋﻴﻨﺪא رﻫﻴﺎ‪.‬‬
‫ﺳــــﻨﮅ ﮐــــﻲ ﺷــــﻜﺎر ﮔﺎﻫــــﻪ ﺑﻨــــﺎﺋﻲ‪ ،‬אن ۾ ﺳــــﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺷــــﻜﺎرن ﻻ‪ ‬ﺻــــﺪر אﻳــــﻮب ۽ אن ﺟــــﺎ‬
‫ﻣﻬﻤـــﺎن אﭼـــﮡ ﻟﮙـــﺎ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﺷـــﻜﺎرن وﻗـــﺖ ﻫﺰאرﻫـــﺎ ﭘـــﻮﻟﻴﺲ ﺟـــﻮ ﻋﻤﻠـــﻮ ﺣﻔﺎﻇـــﺖ ﻻ‪ ‬ﻛﺘـــﺐ‬
‫آﻧــــﺪو وﻳﻨــــﺪو ﻫــــﻮ‪ .‬ﺷــــﻜﺎرن ﺗــــﻲ زﻣﻴﻨــــﺪאر ۽ ﻛــــﺎﻣﻮرن ﻃﺮﻓــــﺎن ﻣــــﺎﮢﻬﻦ ﮐــــﺎن وﺻــــﻮل‬
‫ﻛﻴــﻞ ﻟﮑــﻴﻦ روﭘــﻴﻦ ﺟــﻮ ﺧــﺮچ ﻛﻴــﻮ وﻳﻨــﺪو ﻫــﻮ ﺟﻨــﺮل אﻳــﻮب ﺧــﺎن ﺟﺘــﻲ ﺑــﻪ وﻳﻨــﺪو ﻫــﻮ‪،‬‬
‫زﻣﻴﻨــــﺪאرن ۽ ﻛــــﺎﻣﻮرن ﻣﻌﺮﻓــــﺖ ﻫﺰאرﻫــــﺎ ﻣــــﺎﮢﻬﻦ ﮐــــﻲ אﺳــــﺘﻘﺒﺎل ﻻ‪ ‬ﮔﻬﺮאﺋــــﻲ‪ ،‬دﻟــــﻲ‬
‫دروאزא ﮐـــﮍא ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻫـــﻦ ﺟـــﻮ آڌאرﭜـــﺎ‪ ‬ﻛﻴـــﻮ وﻳﻨـــﺪو ﻫـــﻮ‪ .‬ﺟﻴـــﺌﻦ دﻧﻴـــﺎ ﮐـــﻲ ڌوﻛـــﻮ ڏﻧـــﻮ‬
‫وﭸــﻲ ﺗــﻪ ﻫــﻲ ﺻــﺎﺣﺐ ﻋــﻮאم ﺟــﻮ ﻣﻘﺒــﻮل ﻟﻴــﮉر آﻫــﻲ‪ .‬אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﻃﺮﻳﻘــﻲ ﺳــﺎن ﻫــﻚ ﺷــﺨﺺ‬
‫ﮐـــﻲ آڏو ﻛـــﺮي‪ ،‬אن ﺟـــﻲ ﻣﻌﺘﺒـــﺮ ﺑﻨـــﺎﺋﮡ ﺟـــﻮ دﺳـــﺘﻮر وڌو وﻳـــﻮ‪ .‬אن ﺧﻮﺷـــﺎﻣﺪ ﺟـــﻲ ڊوڙ ۾‬

‫‪134‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻧــﻪ ﺻــﺮف زﻣﻴﻨــﺪאر ۽ ﻛــﺎﻣﻮرن ﮐــﻲ ﻛﺘــﺐ آﻧــﺪو وﻳــﻮ ‪ ،‬ﭘــﺮ ﭔــﻴﻦ ﺑــﻪ ﻛﻮﻧــﻪ ﮔﻬﭩــﺎﻳﻮ‪ .‬ﺳــﻨﮅ‬
‫ﺟــــﻲ ﻣﮑﻴــــﻪ ﭘﻴــــﺮن‪ ،‬ﭘﻴــــﺮ ﺻــــﺎﺣﺐ ﭘﺎﮘــــﺎري ۽ ﻣﺨــــﺪوم ﺻــــﺎﺣﺐ ﻫــــﺎﻻ‪ ،‬אﻧﻬــــﻲ‪ ‬ﺧﻮﺷــــﺎﻣﻨﺪ‬
‫ﻣﻘـــﺎﺑﻠﻲ ۾ ﻫـــﻚ ﭔـــﻴﻦ ﮐـــﺎن ﮔـــﻮ‪ ‬ﮐـــﮣﮡ ﺟـــﻲ ﻛﻮﺷـــﺶ ﻛﺌـــﻲ‪ .‬ﺟﻨـــﺮل אﻳـــﻮب ﮐـــﻲ ﺧـــﻮب‬
‫ﺷﻜﺎر ﻛﺮאﻳﺎ‪ ،‬دﻋﻮﺗﻮن ڏﻧﻴﻮن‪.‬‬
‫ﺳــــﻨﮅي ﻋــــﻮאم ۽ ﺧــــﻮאص ۾ ﺑﺰدﻟــــﻲ ۽ ڊپ ﭘﻴــــﺪא ﻛــــﺮي‪ ،‬ﺧﻮﺷــــﺎﻣﺪڙﻳﻦ ﺟــــﺎ ڌڻ ﭘﻴــــﺪא‬
‫ﻛﻴـــﺎ وﻳـــﺎ‪ .‬ﺟـــﻦ ﺿـــﻤﻴﺮ وﻛﮣـــﻲ‪ ،‬ﻧﺌـــﻴﻦ ﻧﻈـــﺎم ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺳـــﺎن ﻫـــﺎ ۾ ﻫـــﺎ ﭘﺌـــﻲ ﻣﻼﺋـــﻲ‪.‬‬
‫אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ڊوڙ ۾ ﺟـــﻦ ﻣﮑﻴـــﻪ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺣﺼـــﻮ ورﺗـــﻮ‪ ،‬אن ﻣـــﺎن ﻣﻮﺟـــﻮده وزﻳـــﺮאﻋﻈﻢ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن‬
‫ﻫـــﻚ ﻫـــﻮ‪ .‬אن ﺻـــﺪر אﻳـــﻮب ﮐـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺳـــﺎن ﺣﻠـــﻒ وﻓـــﺎدאري‬
‫ﮐــﮣﮡ ﺟــﻲ ﺑــﺎوﺟﻮد אن ﮐــﻲ ﭨــﻮڙي‪ ،‬ﻏﺎﺻــﺐ ﭤــﻲ‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﺟــﻮن وאﮘــﻮن ﻫــﭣ ۾ ﮐﻨﻴــﻮن‬
‫ﻫﻴـــﻮن‪ ،‬ﺟﻤﻬﻮرﻳـــﺖ ﮐـــﻲ ﺧـــﺘﻢ ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻮ ﻟﻴـــﮉر ﺗﺴـــﻠﻴﻢ ﻛـــﺮي‪ ،‬אن ﺟـــﻮ‬
‫وزﻳـــﺮ ﭤـــﻲ ﻛـــﻢ ﻛﻴـــﻮ‪ .‬ﻧـــﻪ رﮘـــﻮ אﻳﺘـــﺮو ﭘـــﺮ אن ﺟـــﻮ ﻃﺒﻠﭽـــﻲ ﭤـــﻲ‪ ،‬ﻫـــﻦ ﻫﻴﭡـــﻴﻦ رאﻳـــﻦ ۾‬
‫ﻫﺮﻫﻨﮅ אﻇﻬﺎر ﻛﻴﻮ‪:‬‬
‫”ﺻـــﺪر אﻳـــﻮب ﻟﻴـــﻨﻦ‪ ،‬אﺑﺮאﻫـــﺎم ﻟـــﻨﻜﻦ‪ ،‬ﻛﻤـــﺎل אﺗـــﺎﺗﺮכ ﺻـــﻼح אﻟـــﺪﻳﻦ אﻳـــﻮﺑﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ‬
‫ﺛـــﺎﻧﻲ ﻫـــﻮ‪ “.‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﻻ‪ ‬אن ﺟـــﻮ وﺟـــﻮد ﻧﻌﻤـــﺖ ﻋﻈﻤـــﻰ ﻫـــﻮ“‪” .‬ﺷـــﺎﻫﻪ ﻋﺒـــﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩـــﺎﺋﻲ‬
‫ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻫﻦ وﻗﺖ ﺣﻴﺎت ﻫﺠﻲ ﻫﺎ ﺗﻪ ﻫﻦ ﮐﻲ ﻫﺎر ﭘﺎرאﺋﻲ ﻫﺎ‪“.‬‬
‫ﻣﺤﺘﺮﻣــــﻪ ﻓﺎﻃﻤــــﻪ ﺟﻨــــﺎح ﺟــــﺎ ﺻــــﺪאرﺗﻲ ﭼﻮﻧــــﮉ ۾ ﺟﻤﻬــــﻮري رאڄ ﻗــــﺎﺋﻢ ﻛــــﺮڻ ﺟــــﻲ‬
‫אرאدي ﺳـــﺎن אﻳـــﻮب ﺧـــﺎن ﺟـــﻲ ﻣﻘـــﺎﺑﻠﻲ ۾ אﻣﻴـــﺪوאر ﺑﻴﭡـــﻲ ﻫﺌـــﻲ אن ﺟـــﻲ ﻫﺮﻫﻨـــﮅ وﭸـــﻲ‬
‫ﻣﺨﺎﻟﻔـــﺖ ﻛﻴـــﺎﺋﻴﻦ ۽ ﻣﻨﺘـــﻮن ﻛـــﺮي‪ ،‬رﺷـــﻮﺗﻮن ڏﻳﺌـــﻲ אن ڊﻛﭩﻴﭩـــﺮ ﮐـــﻲ ﻫـــﺮ ﺣﻴﻠـــﻲ ﺳـــﺎن‬
‫ﻃﺎﻗﺖ ۾ رﮐﮡ ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺷﺶ ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪.‬‬
‫אﻧﻬـــﻲ‪ ‬دور ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ۾ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎﻧﻲ ﻋـــﻮאم ﺟـــﻲ אﺧـــﻼق ﻛﻴـــﺮאﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺳـــﭛ ﻛﺠﻬـــﻪ‬
‫ﭤﻴـــــﻮ‪ .‬ﺑﻠﻴـــــﻚ ﻣـــــﺎرﻛﻴﭩﻲ‪ ،‬ﺳـــــﻤﮕﻠﻨﮓ‪ ،‬ﻫﻮرڊﻧـــــﮓ‪ ،‬אﮔﻬـــــﺎڙپ ﺟـــــﻮ وڌڻ‪ ،‬رﺷـــــﻮﺗﺨﻮري‪،‬‬
‫ﭼﻮرﻳــﻮن ۽ ڌאڙא ﻋــﺎم ﺟــﺎم ﭤــﻲ ﭘﻴــﺎ‪ .‬آﺋــﻮن ﺳــﻤﻮرو وﻗــﺖ ﺟﻴــﻞ ﻳــﺎ ﻧﻈﺮﺑﻨــﺪي‪ ‬۾ ﻫــﻮس‪،‬‬
‫۽ ﮔﻬﮣـــﻲ ﻏـــﻮر ۽ ﻓﻜـــﺮ ﺑﻌـــﺪ ﺷـــﺪت ﺳـــﺎن ﻣﺤﺴـــﻮس ﭤـــﻴﮡ ﻟﮙـــﻢ ﺗـــﻪ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن وאﻗﻌـــﻲ‬
‫ﻣﺼـــﻴﺒﺖ ﺟـــﻮ אڏو ﺑﻨﺠـــﻲ ﭼﻜـــﻮ ﻫـــﻮ‪ .‬אن ﺟـــﻲ אﺻـــﻼح ﺟـــﻮ אﻣﻴـــﺪون ﺧـــﺘﻢ ﭤـــﻲ وﻳﺌـــﻮن‬
‫ﻫﻴــﻮن‪ .‬אن ﮐــﻲ ﺧــﺘﻢ ﻛــﺮڻ ﮐﺎﻧﺴــﻮא‪ ‬ﻛﻮﺑــﻪ ﭼــﺎرو ﻛﻮﻧــﻪ ﻫــﻮ‪ .‬אﻧﻬــﻲ‪ ‬دور ﺣﻜﻮﻣــﺖ ۾‬
‫ﻫﭩﻠـــﺮ ﺟـــﻲ ﻓﺴـــﻄﺎﺋﻲ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﺟـــﻲ ﺗﺘﺒـــﻊ ﺗـــﻲ ﻣﻠـــﻚ ۾ ڏﻧـــﮉي ﺟـــﻲ زور ﺗـــﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ‬
‫ﻫﻼﺋـــﻲ‪ ،‬ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻲ אﺳﺘﺤﺼـــﺎل ﺟـــﺎري رﮐـــﮡ ﻻ‪ ‬ﻫـــﻚ‬
‫ﻃــﺮف ﻛــﻢ ﻛﻴــﻮ ﭤــﻲ وﻳــﻮ‪ ،‬ﺗــﻪ ﭔﺌــﻲ ﻃــﺮف ﭔــﻴﻦ ﺳــﭝﻨﻲ ﭘــﺎرﭨﻴﻦ ﮐــﻲ ﺧــﺘﻢ ﻛــﺮي‪ ،‬ﻫــﻚ‬
‫ﻣﺴـــﻠﻢ ﻟﻴﮕـــﻲ ﭘـــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺳـــﺎن ﺟـــﺎ אﻳـــﻮب ﺧـــﺎن ﺟـــﻲ ﻟﻮﻧـــﮉي ﭤـــﻲ ﻛـــﻢ ﻛـــﺮڻ ﻟﮙـــﻲ ﻫﺌـــﻲ‪،‬‬
‫ﻛـــﻢ ﻫﻼﻳـــﻮ ﭤـــﻲ وﻳـــﻮ‪ .‬אن وﻗـــﺖ ﺳـــﺎري ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ رﻫـــﺎﻛﻦ ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﺪن ﻫﺰאرﻫـــﺎ‬
‫ورﻫـــــﻴﻦ ﺟـــــﻲ ﻣﺨﺘﻠـــــﻒ ﺗـــــﺎرﻳﺨﻲ روאﻳـــــﺎت‪ ،‬زﺑـــــﺎﻧﻦ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳـــــﻲ ۽ אﻗﺘﺼـــــﺎدي ﻣﻔـــــﺎد ۽‬
‫ﻛﻠﭽــــــﺮن ﺟــــــﻲ ﺑــــــﺎوﺟﻮد زوري ﻫــــــﻚ ﻗــــــﻮم ﺑﻨــــــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻫﺮﻛــــــﺎ ﻛﻮﺷــــــﺶ ﻛﺌــــــﻲ‬
‫وﻳﺌـــﻲ‪.‬ﻗﻮﻣﭙﺮﺳـــﺖ ﺗﺤـــﺮﻳﻜﻦ ﺟـــﻲ ﻛـــﺎرﻛﻨﻦ ﮐـــﻲ ﺟـــﻴﻠﻦ ۾ﻣـــﻮﻛﻠﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن אﺧﺒـــﺎرون‬

‫‪135‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺑﻨــﺪ ﻛــﺮي‪ ،‬ﻛﺘــﺎب ﺿــﺒﻂ ﻛــﺮي‪ ،‬ﻫﺮﻫﻨــﮅ אﺳــﻼم‪ ،‬ﻣﺴــﻠﻢ ﻗــﻮم ۽ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻮ ﻧﻌــﺮو‬
‫ﻟﮙﺎﻳﻮ ﭤﻲ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﭘــﺮ ﻫــﻨﻦ دل ﺟــﻲ אﮐــﻴﻦ ﮐــﺎن אﻧــﮅن ﮐــﻲ ﭘﺘــﻮ ﻧــﻪ ﭘﻴــﻮ‪ ،‬ﺗــﻪ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﺟــﻮن دﻟﻴــﻮن ﻣﭩــﻲ‪ ‬ﻳــﺎ‬
‫ڌאﺗـــﻮ‪ ‬وאﻧﮕـــﺮ ﺑﻴﺠـــﺎن ﻛﻮﻧـــﻪ ﻫﻴـــﻮن‪ ،‬ﺟـــﻮ ﻛﻨﭝـــﺎر ﻳـــﺎ ﻣﺸـــﻴﻦ ﺟـــﻲ ﻗﺎﻟـــﺐ ۾ ﭘﻠﭩـــﺎﺋﮡ ﺟـــﻲ‬
‫وﺳــﻴﻠﻲ ﻫــﻚ ﻧﻤــﻮﻧﻲ ﺟــﻲ ﺻ ـﻮرت אﺧﺘﻴــﺎر ﻛــﺮي وﻳﻨــﺪﻳﻮن‪ .‬ﺟــﻲ אﺋــﻴﻦ ﻫﺠــﻲ ﻫــﺎ ﺗــﻪ ﺧــﺪא‬
‫ﺳــﺎﺋﻴﻦ ﺟــﺪא رﻧــﮓ‪ ،‬ﺟــﺪא ﺷــﻜﻠﻴﻮن‪ ،‬ﺟــﺪא ﻣﻠــﻚ ۽ ﭔﻮﻟﻴــﻮن ۽ ﻗﻮﻣــﻮن ﭘﻴــﺪא ﻧــﻪ ﻛــﺮي ﻫــﺎ‪.‬‬
‫אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﺑــﻮﻗﻠﻤﻲ رﻧﮕــﺎرﻧﮕﻲ‪ ‬ﻣــﺎن ﺳــﻨﺪس ﺻـــﻔﺎﺗﻲ ﺣﺴــﻦ ﺟــﻮ ﻛﻤــﺎل ﻇــﺎﻫﺮ ﭤــﻲ رﻫﻴـــﻮ‬
‫ﻫـــﻮ‪ .‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻗـــﺪرت ﺟـــﻲ ﭘﻴـــﺪא ﭤﻴـــﻞ ﺷـــﻴﻦ ﮐـــﻲ ﻛـــﻲ ﻛـــﻢ ﻋﻠـــﻢ ۽ ﻛﻮﺗﺎﻫـــﻪ ﻧﻈـــﺮ زور‬
‫زﺑﺮدﺳــﺘﻲ‪ ‬ﻣــﺎن ﻫــﻚ ﺑﻨــﺎﺋﮡ ﺟــﻲ ﻛﻮﺷــﺶ ﻛــﻦ‪ ،‬ﺳــﺎ ﮘﺎﻟﻬــﻪ ﻧــﻪ رﮘــﻮ ﻣﺸــﻜﻞ ﻫﺌــﻲ ﭘــﺮ‬
‫ﭼﺮﻳﺎﺋﻲ ﻫﺌﻲ‪.‬‬
‫אﻟﺒـــﺖ دﻧﻴـــﺎ ۾אﻫـــﮍא ﻛﻴﺘـــﺮא ﺟﺎﻫـــﻞ ﭘﻴـــﺎ آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺟـــﻲ ﻗـــﺪرت ﺟـــﻲ ﻛﺎروﺑـــﺎر ﮐـــﻲ ﻏﻠـــﻂ‬
‫ﺳــﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ ﻛــﻢ ﻋﻠﻤــﻲ‪ ‬ﻣﻄــﺎﺑﻖ ﻫــﻚ ﻃﺮﻓــﻮ ﻫﻼﺋــﮡ ﺟــﻮ אرאدو رﮐــﻦ ﭤــﺎ‪ .‬ﭼــﻮڻ‬
‫۾ אﭼـــﻲ ﭤـــﻮ ﺗـــﻪ ﺑـــﺮאدرم ﻣﺮﺣـــﻮم ﻣﺤﻤـــﺪ אﻣـــﻴﻦ ﮐﻮﺳـــﻮ ﺟـــﮇﻫﻦ ﻋﻠﻴﮙﮍﻫـــﻪ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳـــﭩﻲ‪‬‬
‫۾ ﭘﮍﻫﻨــــﺪو ﻫــــﻮ ﺗــــﻪ ڊאﻛﭩﺮﻣﺤﻤــــﺪ אﺷــــﺮف ﺟــــﻲ ﺻــــﺤﺒﺖ ۾ ﻛــــﮇﻫﻦ אﻫــــﮍن ﺧﻴــــﺎﻟﻦ ﺟــــﻮ‬
‫אﻇﻬــﺎر ﻛﻨــﺪو ﻫــﻮ‪ ،‬ﺟــﻮ ﻛﺠﻬــﻪ ﻓﺮﻗــﻲ ﭘﺮﺳــﺖ ﭘﺮوﻓﻴﺴــﺮن ﮐــﻲ ﭘﺴــﻨﺪ ﻧــﻪ ﭘﻴــﻮ‪ .‬אن ﻛــﺮي‬
‫ﻫـــﻚ ڏﻳـــﻨﻬﻦ ﮐـــﻴﻦ ﻋﻠﻴﮙﮍﻫـــﻪ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳـــﭩﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ وאﺋـــﻴﺲ ﭼﺎﻧﺴـــﻠﺮ ﻣﺴـــﭩﺮ ﻋﺒـــﺪאﻟﺤﻠﻴﻢ‬
‫ﮔﻬﺮאﺋـــﻲ ﭼﻴـــﻮ ”ﮐﻮﺳـــﺎ ﺻـــﺎﺣﺐ! ﭔـــﮅڻ ۾ آﻳـــﻮ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ אوﻫـــﺎن ﻏﻠـــﻂ ﺧﻴـــﺎﻟﻦ ﺟـــﻲ ﭘﺮﭼـــﺎر‬
‫ﻛــﺮي ﻣﺴــﻠﻤﺎن ﺷــﺎﮔﺮدن ﺗــﻲ ﺧــﺮאب אﺛــﺮ وﻳﻬــﺎري رﻫﻴــﺎ آﻫﻴــﻮ‪ “.‬ﮐﻮﺳــﻲ ﺻــﺎﺣﺐ ﻫــﻦ ﮐــﻲ‬
‫ﺟـــﻮאب ڏﻧـــﻮ ﺗـــﻪ‪” ،‬ﺻـــﺎﺣﺐ! אﻫـــﻮ ﭼـــﻮڻ ﺻـــﺤﻴﺢ ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ‪ .‬ﭜـــﻼ ﻫـــﻨﻦ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ ﺧـــﺪא ﺟـــﻮ‬
‫رﺳــﻮل رאه رאﺳــﺖ ﺗــﻲ آﮢــﻲ‪ ،‬ﻣﺘﺤــﺪ ﻛــﺮي ﻧــﻪ ﺳــﮕﻬﻴﻮ אﻧﻬــﻦ ﺗــﻲ ﻣﺴــﻜﻴﻦ ﮐﻮﺳــﻲ ﺟــﻮ‬
‫ﻛﻬﮍو אﺛﺮ ﭘﺌﺠﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪو؟“‬
‫ﺑﻠﻜــﻞ ﺑﻌﻴﻨــﻪ אﻫــﺎ ﺳــﺎﮘﻲ ﺣﺎﻟــﺖ ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟــﻲ ﻫﺌــﻲ‪ .‬ﭜــﻼ ﺟﺘــﻲ ﻫــﺰאر אوﻟﻴــﺎ‪ ‬ﻛــﺮאم‪،‬‬
‫ﺻـــﻮﻓﻴﺎﺋﻲ ﻋﻈـــﺎم‪ ،‬ﻋﻠﻤـــﺎ‪ ‬ﺣـــﻖ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن ﺣﻴـــﺎﺗﻴﻮن ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ﮐـــﻲ درﺳـــﺖ ۽ ﻣﺘﺤـــﺪ ﻛـــﺮڻ‬
‫ﻻ‪ ‬ﺻــﺮف ﻛﻴــﻮن ﻫﻴــﻮن‪ ،‬ﭘــﺮ ﻧــﻪ אﻫــﻲ ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﻦ ﮐــﻲ ﻫﻤﺨﻴــﺎل ﺑﻨــﺎﺋﻲ ﺳــﮕﻬﻴﺎ‪ ،‬ﻧــﻪ ﻣﺘﺤــﺪ‬
‫ﻛـــﺮڻ ۾ ﻛﺎﻣﻴـــﺎب ﭤﻴـــﺎ ﻫﺌـــﺎ‪ .‬ﻫـــﻨﻦ ﺳـــﻮﻫﺎ ﻓﺮﻗـــﺎ‪ ،‬ﻛﻴﺘﺮﻳـــﻮن ﻗﻮﻣـــﻮن ۽ ﻣﻠـــﻚ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ‬
‫ﻋﻠﺤــﺪه ﻫﺴــﺘﻲ ﻗــﺎﺋﻢ رﮐــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ ﻃــﻮر ﻃﺮﻳﻘــﻲ ﺗــﻲ زﻧــﺪﮔﻲ ﺑﺴــﺮ ﻛــﺮي رﻫﻴــﺎ ﻫﺌــﺎ‪،‬‬
‫אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ ﻛﻬـــﮍي ﻃـــﺮح ﺟﻨـــﺎح ﺻـــﺎﺣﺐ‪ ،‬ﻟﻴﺎﻗـــﺖ ﻋﻠـــﻲ ﺧـــﺎن‪ ،‬אﻳـــﻮب ﺧـــﺎن ۽ ﭜﭩـــﻮ ﻫـــﻢ‬
‫ﺧﻴـــﺎل ۽ ﻣﺘﺤـــﺪ ﺑﻨـــﺎﺋﻲ ﺳـــﮕﻬﻴﺎ ﭤـــﻲ! אﻫـــﺎ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﺳـــﻤﺠﻬﻪ ﮐـــﺎن ﭔـــﺎﻫﺮ ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬ﻣﭥـــﻲ ذﻛـــﺮ‬
‫ﻛــﺮي ﻟﻴــﮉرن ﺟــﻲ ﺳــﺎري زﻧــﺪﮔﻲ ﭔــﻲ ﻛﻬــﮍي ﺑــﻪ ﻫﺠــﻲ‪ ،‬ﭘــﺮ אﺳــﻼﻣﻲ אﺻــﻮل ﻣﺴــﺎوאت‪،‬‬
‫אﺧﻼق ۽ ﺻﺪאﻗﺖ ﺟﻲ ﺻﻔﺘﻦ ﮐﺎن ﺧﺎﻟﻲ ﻫﺌﻲ‪.‬‬
‫אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﺳـــﺎري ﻋﺮﺻـــﻲ ۾ ﻫـــﻚ ﻃـــﺮف ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﭘـــﺎכ ﺟـــﻲ ﺧـــﻮد ﺳـــﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﻧﻘﻄــﻪ ﻧﮕﺎﻫــﻪ ﺳــﺎن ﻣﺘﺤــﺪ ﻛــﺮڻ ﺟــﻲ ﻛﻮﺷــﺶ ﻛﺌــﻲ وﻳﺌــﻲ ﺗــﻪ ﭔﺌــﻲ ﻃــﺮف ﺟــﺪא ﻗــﻮﻣﻴﺘﻦ‬
‫۽ رﻳﺎﺳــــﺖ ﮐــــﻲ ﻫﺰאرﻫــــﺎ ورﻫــــﻴﻦ ﺟــــﻲ ﺟﺪאﮔﺎﻧــــﻪ ﻗــــﻮﻣﻲ زﺑــــﺎﻧﻦ‪ ،‬روאﻳــــﺘﻦ‪ ،‬ﻛﻠﭽــــﺮن‪،‬‬

‫‪136‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺳﻴﺎﺳـــــﻲ ۽ אﻗﺘﺼـــــﺎدي ﻣﻔـــــﺎد ﺟـــــﻲ ﺑـــــﺎوﺟﻮد ﻫـــــﻚ ﺧـــــﻮد ﺳـــــﺎﺧﺘﻪ‪ ،‬ﻣﺼـــــﻨﻮع ﺟﻮڙﺟـــــﻚ‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــــﺘﺎن ۾ ﻛﭡـــــﻮ ﻛـــــﺮي‪ ،‬ﭘﻨﺠـــــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــــﺎد ﺳـــــﺎﻣﺮאج ﺟـــــﻲ אﺳﺘﺤﺼـــــﺎل ﻻ‪‬‬
‫ﻛﺘــــﺐ آﻧــــﺪو ﭤــــﻲ‪ .‬אﻧﻬــــﻲ‪ ‬ﻋﺮﺻــــﻲ ۾ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﻓــــﻮﺟﻴﻦ‪ ،‬ﺳــــﻮل ۽ ﻣﻬــــﺎﺟﺮن‬
‫ورﺳـــﺎﻳﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬ﺟـــﻦ ﻋﺰﻳـــﺰن ﺧﻮﻳﺸـــﻦ ۽ ﭘـــﻮﺋﻠﮙﻦ ﮐـــﻲ ﻧـــﻮאزي ﻣـــﺎﻻ ﻣـــﺎل ﺑـــﻪ אﻳﺘـــﺮي ﻗـــﺪر‬
‫ﻛﻴـــﻮ ﺟـــﻮ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻣﻠﻜﻴـــﺖ ﺟـــﻮ ﮔﻬﮣـــﻮ ﺣﺼـــﻮ وﭸـــﻲ ‪ 23‬ﻓﻴﺼـــﺪ ۾ ﻛﭡـــﻮ ﭤﻴـــﻮ‪.‬‬
‫ﻣﻄﻠـــﺐ ﺗـــﻪ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬دور ۾ ﻫـــﻮ אﻫـــﺎ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﺟـــﻨﻬﻦ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﺣﻘـــﻦ ﺟـــﻲ ﮔﻬـــﺮ ﻳـــﺎ ﺣـــﺐ‬
‫אﻟــﻮﻃﻨﻲ‪ ‬ﺟــﻲ ﮔﻔﺘﮕــﻮ ﭤــﻲ ﻛﺌــﻲ وﻳﺌــﻲ‪ ،‬ﺳــﺎ ڏوﻫــﻪ ﭠﻬﺮאﺋــﻲ‪ ،‬אن ﮐــﻲ ڌﻛــﺎرﻳﻮ ﭤــﻲ وﻳــﻮ‬
‫۽ ﺳـــﺎرو وﻗـــﺖ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن‪ ،‬אﺳـــﻼم ﺟـــﻲ ﻣﺼـــﻨﻮﻋﻲ ﺗﺸـــﺮﻳﺢ ۽ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻗـــﻮم ﺟـــﻲ‬
‫ﭘﺮﭼــﺎر ﺳــﺎن ﺳــﮅﻳﻦ ﺟــﺎ دﻣــﺎغ ﮔﻤﺮאﻫــﻪ ﻛﻴــﺎ ﭤــﻲ وﻳــﺎ‪ .‬אن ﺣﺎﻟــﺖ ﮐــﻲ ﻣــﻨﻬﻦ ڏﻳــﮡ ﻻ‪ ،‬آﺋــﻮن‬
‫ﺟــــﮇﻫﻦ ﭨــــﻦ ﻣﻬﻴــــﻨﻦ ﻻ‪ ‬ﻧﻈﺮﺑﻨــــﺪي‪ ،‬ﮐــــﺎن آزאد ﭤــــﻴﺲ ﺗــــﻪ ﻣــــﻴﻠﻦ ﺟــــﻲ ﻣــــﻮﻗﻌﻲ ﺗــــﻲ ﺑــــﺰم‬
‫ﺻـــﻮﻓﻴﺎﺋﻲ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﺳـــﻬﺎري ﻫﻴـــﭟ ﻛﺎﻧﻔﺮﻧﺴـــﻮن ﻛﻮﭠـــﺎﺋﻲ‪ ،‬אﺗـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻣﺤﺒـــﺖ‪،‬‬
‫ﻫﻨـــﺪو ﻣﺴـــﻠﻢ אﺗﺤـــﺎد‪ ،‬روאدאري ۽ ﻗﻮﻣﭙﺮﺳـــﺘﻲ‪ ‬ﺗـــﻲ ﺗﻘﺮﻳـــﺮون ۽ ﺷـــﻌﺮ ﭘﮍﻫـــﺎﺋﮡ ﻟﮙـــﺲ‪ ،‬ﺗـــﻪ‬
‫ﻣﻮرﮘﻮ אﻧﻬﻦ ﻛﺎﻧﻔﺮﻧﺴﻦ ﺗﻲ رﻛﺎوﭨﻮن وﺟﻬﻲ‪ ،‬وري ﻣﻮن ﮐﻲ ﻧﻈﺮﺑﻨﺪ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﻣﮕـــﺮ ﻫـــﻲ‪ ‬ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ذﻫـــﻦ ۾ وﻳﻬـــﺎرڻ ﺟـــﻲ ﻻﺋـــﻖ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ אن ﺳـــﻤﻮري ﻣﻌـــﺎﻣﻠﻲ ۾ﺳـــﻨﮅ‬
‫ﺟــﻮ אﻛﺜــﺮ وڏﻳــﺮو‪ ،‬ﻛــﺎﻣﻮرو‪ ،‬وאﭘــﺎري ڊﭴــﻲ ﻳــﺎ ﺧﺮﻳــﺪ ﭤــﻲ ڌאرﻳــﻲ ﺳــﺎﻣﺮאج ﺟــﻮ אﻳﺠﻨــﭧ‬
‫ﭤـــﻲ‪ ،‬ﻛـــﻢ ﻛـــﺮي رﻫﻴـــﻮ ﻫـــﻮ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﺧـــﺪא ﺟـــﻮ ﺷـــﻜﺮ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﺑـــﺎوﺟﻮد אﻧﻬـــﻦ ﮘـــﺎﻟﻬﻴﻦ‬
‫ﺟـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻮ روح آزאدي‪ ،‬ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺘﻲ ۽ روאدאري ﺳـــﻼﻣﺖ رﮐﻨـــﺪو آﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻗـــﻮم‬
‫ﭘﺮﺳـــﺖ ﺗﺤﺮﻳـــﻚ ﺟـــﺎ ﺣـــﺎﻣﻲ ﺗـــﻪ ﻛﻴﺘﺮאﺋـــﻲ ﭘﻴـــﺪא ﭤﻴـــﺎ‪ ،‬ﭘـــﺮ رﺳـــﺎﻟﻦ ﺟـــﻮ ﮀـــﭙﺠﮡ‪ ،‬ﻣﻀـــﻤﻮﻧﻦ‬
‫ﺟــــﻮ ﺷــــﺎﻳﻊ ﭤــــﻴﮡ ﻣﺸــــﻜﻞ ﻣﺴــــﺌﻠﻮ ﭤــــﻲ ﭘﻴــــﻮ‪ .‬ﺳــــﻨﮅي‪ ‬۾ אﺧﺒــــﺎرون אﮘــــﻲ ﺋــــﻲ ﭤﻮرﻳــــﻮن‬
‫ﻫﻴـــﻮن‪ ،‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﺟﻴﻜـــﻲ ﻫﻴـــﻮن‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ ﻣـــﺎﻟﻜﻦ ﮐـــﻲ ڊﻳﭵـــﺎري ﻳـــﺎ ﻻﻟﭽـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺳـــﺮﻛﺎر‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻮ ﻛـــﺮي ﮀـــﮇﻳﻮ ﻫـــﻮ‪ .‬ﻧـــﻴﻦ אﺧﺒـــﺎرن ۽ رﺳـــﺎﻟﻦ ﺟـــﻲ אﺟـــﺎزت ﻣﻠـــﻲ ﻧﭥـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻲ‪.‬‬
‫ﻛﻴﺘــﺮא ﻛﺘــﺎب ﮀــﭙﺠﮡ ﻻ‪ ‬ﺗﻴــﺎر ﻫﺌــﺎ‪ ،‬ﭘــﺮ ﭘــﺮﻳﺲ وאرن ﺗــﻲ אﻫــﮍو دﭔــﺎ‪ ‬وﻳﻬﺎرﻳــﻞ ﻫــﻮ‪ ،‬ﺟــﻲ‬
‫אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ ﮀـــﭙﺠﮡ ﻻ‪ ‬ﺗﻴـــﺎر ﻧـــﻪ ﻫﺌـــﺎ‪ .‬ﺣﺎﻟـــﺖ אﻳﺘـــﺮي ﺗـــﻪ ﺑﮕـــﮍي وﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮ ﻣﺮﺣـــﻮم ﺣﻴـــﺪر‬
‫ﺑﺨــﺶ ﺟﺘــﻮﺋﻲ‪ ‬ﮐــﻲ ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﺣﻘــﻦ ﻻ‪ ‬رﺳــﺎﻻ ﮀﭙــﺎﺋﮡ ۽ ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﺗﻌﺮﻳــﻒ ۾ ﺷــﻌﺮ ﭼــﻮڻ‬
‫ﻛـــﺮي ﺟﻴـــﻞ ۾ﻣﻮﻛﻠﻴـــﻮ وﻳـــﻮ ۽ ﺳـــﻨﺪس رﺳـــﺎﻟﻦ ۽ ﺷـــﻌﺮ ﮐـــﻲ ﺿـــﺒﻂ ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬ﺷـــﻴﺦ‬
‫אﻳــﺎز ﮐــﻲ ﺳــﻨﺪس ﺷــﻌﺮن ﻻ‪ ‬ﻗﻴــﺪ ﻛﻴــﻮ وﻳــﻮ‪ .‬ﻣــﻮﻧﮑﻲ ‪ 9‬ﺳــﺎﻟﻦ ﺗــﺎﺋﻴﻦ ﺑﻨــﺎ ﻛــﻴﺲ ﻫﻼﺋــﮡ‬
‫ﺟـــﻲ ﺟﻴـــﻞ ۽ ﻧﻈﺮﺑﻨـــﺪي‪ ‬۾ رﮐﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ .‬ﺳـــﺎﺑﻖ ﮔـــﻮرﻧﺮ ﻣﻐﺮﺑـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟﻨـــﺮل ﻣﻮﺳـــﻰ‬
‫ﻫــــﻚ ﻣﺠﻠــــﺲ ۾ ﺗﻘﺮﻳــــﺮ ﻛﻨــــﺪي ﻇــــﺎﻫﺮ ﻛﻴــــﻮ‪ ،‬ﺗــــﻪ ﺣﻴــــﺪر ﺑﺨــــﺶ ﺟﺘــــﻮﺋﻲ‪ ‬ﮐــــﻲ ﺟﻴــــﻞ‬
‫۾ﻣـــﻮﻛﻠﻲ ﻫـــﻦ ﺣﻜـــﻢ ڏﻧـــﻮ ﺗـــﻪ ﺳـــﺎﮢﺲ ﺳـــﺨﺘﻲ ﻛﺌـــﻲ وﭸـــﻲ‪ ،‬ﺟﻴـــﺌﻦ وﭸـــﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛـــﺎڻ ﺗـــﻪ‬
‫ﻫــــﻮ ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻮ ﺗﻌﺮﻳــــﻒ ۽ ﺷــــﻌﺮ ﻟﮑــــﻲ‪ ،‬ﻋﻼﺋﻘــــﺎﺋﻲ ﺗﻌﺼــــﺐ ﭰﻬﻼﺋــــﻲ رﻫﻴــــﻮ ﻫــــﻮ‪ .‬אن‬
‫ﮐﺎﻧﺴــــﻮא‪ ‬אن ﺗﻘﺮﻳــــﺮ ۾ אﻫــــﻮ ﺑــــﻪ ﻇــــﺎﻫﺮ ﻛﻴــــﺎﺋﻴﻦ‪ ،‬ﺗــــﻪ ﺟــــﻲ‪ .‬אﻳــــﻢ‪ .‬ﺳــــﻴﺪ ون ﻳﻮﻧــــﭧ ﺟــــﻮ‬
‫ﻣﺨـــﺎﻟﻒ ﻫـــﻮ‪ .‬אن ﻛـــﺮي ﮐـــﻴﺲ وري ﻧﻈﺮﺑﻨـــﺪ ﻛﻴـــﻮ ﻫﺌـــﺎﺋﻴﻦ ۽ ﺣﻜـــﻢ ڏﻧـــﻮ ﻫﺌـــﺎﺋﻴﻦ‪ ،‬ﺗـــﻪ‬
‫ﺑﻴﻤﺎري‪ ‬وﻗﺖ ﻋﻼج ﻻ‪ ‬ﺑﻪ وڏي ﺷﻬﺮ ۾ وﭸﮡ ﺟﻲ אﺟﺎزت ﺑﻨﺪ ﻛﺌﻲ وﭸﻴﺲ‪.‬‬

‫‪137‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺟﻴــــﻞ ۽ ﺳــــﺨﺘﻴﻮن ﺳــــﻨﮅ ﻻ‪ ‬ﺳــــﻬﻲ‪ ،‬وري אن ﻻ‪ ‬دאﻧﻬــــﻮن ﻛــــﺮڻ ﭠﻴــــﻚ ﻧﻈــــﺮ ﻧــــﻪ ﭤــــﻮ‬
‫אﭼــﻲ ﭘــﺮ אﻧﺠــﻮ ﻛﺠﻬــﻪ ذﻛــﺮ ﭘــﻴﺶ ﻛﻴــﻮ وﭸــﻲ ﭤــﻮ ﺗــﻪ ﭘﺮﻫﻨــﺪڙن ﮐــﻲ ﺧﺒــﺮ ﭘــﻮي‪ ،‬ﺗــﻪ ﻫــﻨﻦ‬
‫ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد אﺳـــﻼم‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۽ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻗـــﻮم ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ ﺳـــﻨﮅ‬
‫ﺗـــﻲ ﺗﺴـــﻠﻂ ﻗـــﺎﺋﻢ رﮐـــﻲ אن ﺟـــﻲ אﺳﺘﺤﺼـــﺎل ﻻ‪ ‬ﺟﻴﻜـــﻲ ﻛﻴـــﻮ ﭤـــﻲ‪ ،‬אن ﺟـــﻲ ﺧـــﻼف آوאز‬
‫אﭤـــﺎرڻ ﺗـــﻲ ﻫـــﻮ ﻛﻴﺘـــﺮو ﺧﻔـــﺎ ﭤـــﻲ ﭤﻴـــﺎ ۽ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ وﭠـــﮡ وאرن ﮐـــﺎن ﻫـــﻨﻦ ﮐـــﻲ‬
‫ﻛﻴﺘﺮي ﻧﻔﺮت ﻫﺌﻲ‪.‬‬
‫אوﻫــﺎن ﻏــﻮر ﻛــﺮي ڏﺳــﻮ ﺗــﻪ ﺟﻴﻜــﻲ ﻣــﺎﮢﻬﻮ ﺳــﻨﮅ ۾ ﭴــﺎوא ﻧﭙﻨــﺎ ﻫﺌــﺎ‪ ،‬ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﭘــﻨﺠﻦ‬
‫ﻫــﺰאرن ورﻫــﻴﻦ ﺟــﻲ ﺷــﺎﻧﺪאر ﻣﺎﺿــﻲ‪ ‬ﺟــﻮ ﭘﺘــﻮ ﻫــﻮن‪ ،‬ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﻛﻠﭽﺮ‪،‬زﺑــﺎن‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳــﻲ ۽‬
‫אﻗﺘﺼـــﺎدي ﻣﻔـــﺎد ﮐـــﻲ ﻣﺤﻔـــﻮظ رﮐـــﮡ ﺳـــﺎن دﻟﭽﺴـــﭙﻲ ﻫـــﻴﻦ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن ﻣـــﺎﺋﭩﻦ ﺟـــﺎ ﻗﺒﺮﺳـــﺘﺎن ۽‬
‫درﮔـــﺎﻫﻮن ﺳـــﻨﮅ ۾ ﻫﻴـــﻮن‪ .‬ﮐـــﻴﻦ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﺷـــﺎﻋﺮن ۽ دروﻳﺸـــﻦ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻣﺤﺒـــﺖ ﺟـــﻮ‬
‫ﺳـــﺒﻖ ﺳـــﻴﮑﺎرﻳﻮ ﻫـــﻮ‪ .‬ﮐـــﻴﻦ ﻣـــﺎﺋﺮن ﮐﻴـــﺮ ﭘﻴـــﺎرڻ وﻗـــﺖ ۽ ﭜﻴﻨـــﺮن ﺷـــﺎدي‪ ‬ﺟـــﻲ ﻣـــﻮﻗﻌﻲ ﺗـــﻲ‬
‫ﺣـــﺐ אﻟـــﻮﻃﻨﻲ‪ ‬ﺟـــﺎ ﮔﻴـــﺖ ﮘـــﺎﺋﻲ‪ ،‬وﻃـــﻦ ﺟـــﻲ ﺣـــﺐ ﺳـــﺎن ﺳﺮﺷـــﺎر ﻛﻴـــﻮ ﻫـــﻮ‪ .‬ﺗـــﻦ ﺟـــﮇﻫﻦ‬
‫ﭔـــﺎﻫﺮאن آﻳـــﻞ ڌאرﻳـــﻦ ﮐـــﻲ ﻧـــﻪ ﺻـــﺮف ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ زﻣـــﻴﻦ‪ ،‬ﻧـــﻮﻛﺮﻳﻦ‪ ،‬دﻛـــﺎﻧﻦ‪ ،‬ﻛﺎرﺧـــﺎﻧﻦ ۽‬
‫وאﭘــــﺎر ﺗــــﻲ ﻗﺒﻀــــﻮ ﻛــــﺮي‪ ،‬אﺳﺘﺤﺼــــﺎل ﻛﻨــــﺪي ڏﭠــــﻮ‪ .‬ﭘــــﺮאن ﺟــــﻲ ﺗــــﺎرﻳﺨﻲ روאﻳــــﺎت‪،‬‬
‫ﻛﻠﭽــﺮ ۽ زﺑــﺎن ﺟــﻲ ﻣﭩــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺷــﺶ ﻛﻨــﺪي ڏﭠــﻮ ۽ אﻧﻬــﻦ ﮐــﻲ ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﻧــﺎﻟﻲ ﺳــﺎن‬
‫ﻧﻔــــﺮت ﻛﻨــــﺪي ﺳــــﻨﮅي ﮐــــﻲ ﮔــــﮇﻫﻦ ﻫﻜﻠــــﮡ ۽ ُאﭠــــﻦ ﻛــــﺎﻫﮡ وאرא ﺳــــﮇﻳﻨﺪي ۽ ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ‬
‫ﺣﻘـــﻦ ﻻ‪ ‬ﮔﻔﺘﮕـــﻮ ﻛـــﺮڻ وאرن ﮐـــﻲ ﺳـــﺰאﺋﻮن ڏﻳﻨـــﺪي ڏﭠـــﻮ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﺗﻌﺮﻳـــﻒ ۾ ﺷـــﻌﺮ‬
‫ﭼــــﻮڻ وאرن ﮐــــﻲ رﻳــــﮉﻳﻮ אﺳﭩﻴﺸــــﻨﻦ‪ ،‬ﭨﻴﻠــــﻮﻳﺰن ۽ ﺳــــﺮﻛﺎري ﻣﺠﻠﺴــــﻦ ﻣــــﺎن ﻧﻴﻜــــﺎﻟﻲ‬
‫ﻣﻠﻨــــﺪي ڏﭠــــﻮ‪ ،‬ﺳــــﻨﮅي אدﻳــــﺒﻦ‪ ،‬ﻣﺎﺳــــﺘﺮن‪ ،‬ﭘﺮوﻓﻴﺴــــﺮن ۽ ﻛــــﺎﻣﻮرن ﮐــــﻲ ﺻــــﺮف ﺣــــﺐ‬
‫אﻟــﻮﻃﻨﻲ‪ ‬ﺟــﻲ ﺷــﺒﮫ ﺗــﻲ ﻧــﻮﻛﺮي‪ ‬ﻣــﺎن ﻛــﮃڻ ﻳــﺎ دوردرאز ﻣﻔﺎﺻــﻠﻦ ﺗــﻲ ﺑــﺪﻟﻲ ﻛــﺮڻ ﻳــﺎ‬
‫ﭘﺮوﻣﻮﺷــﻦ ﻣــﺎرڻ ﺟــﻮن ﺳــﺰאﺋﻮن ڏﻳﻨــﺪي ڏﭠــﻮ ﭤــﻲ‪ ،‬ﻧــﻪ ﺧــﻮد ﻣﻄﻠــﺐ ﭘﻴــﺮ‪ ،‬ﻣﻴــﺮ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳــﺘﺪאن‬
‫۽ وڏﻳــﺮא ﮐﮣــﻲ אﻧﻬــﻦ ﮘــﺎﻟﻬﻴﻦ ﺗــﻲ ﺑــﻲ ﻫــﺲ ﻫﺌــﺎ‪ ،‬ﭘــﺮ אﺳــﺎن ﻣــﺎن ﻛــﻲ אﻫــﮍא ﺑــﻪ ﻫﺌــﺎ‪ ،‬ﺟــﻦ‬
‫ﺟﻲ دل ڏﮐﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫אﺳــــﺎن ﭘﻬــــﺮﻳﻦ ﭼﻨــــﺪ ﺣــــﺎﻛﻤﻦ ﮐــــﻲ אن ﻻ‪ ‬ﺟﻮאﺑــــﺪאر ﭠﻬﺮאﺋــــﻲ‪ ،‬אﻧﻬــــﻦ ﺟــــﻲ ﺑﺮﺧﻼﻓــــﻲ‬
‫ﻛﺌــــﻲ‪ .‬ﻟــــﻴﻜﻦ ﻫــــﺮ دور ۾ ﺳــــﺎﮘﻲ ﺣﺎﻟــــﺖ ڏﺳــــﻲ‪ ،‬آﺧــــﺮ אﻧﻬــــﻲ‪ ‬ﻛﺎرﻧــــﺎﻣﻲ ﺟــــﻲ ﭘﻮﻳــــﺎن‬
‫ﻟﻜـــﻞ ﻫـــﭣ ﮐـــﻲ ﺳـــﭹﺎﮢﻲ ورﺗﻮﺳـــﻮن‪ ،‬ﺗـــﻪ אن ﺳـــﻤﻮري ﻛﺎرﮔـــﺬאري‪ ‬۾ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ‬
‫ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ﺳــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﻛﺎرﻓﺮﻣــﺎ ﻫﺌــﺎ‪ .‬אﻫــﻲ אن ﺟــﺎ‪ ‬ﺗــﻲ ﻫﺠــﻦ ﺋــﻲ ﻧــﻪ ﻫﺌــﺎ‪ ،‬ﺟﻴﻜــﮇﻫﻦ‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﻧـــﻪ ﺑﻨﺠـــﻲ ﻫـــﺎ‪ .‬אﺋـــﻴﻦ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﮔـــﺬرﻳﻞ ‪ 26‬ﺳـــﺎﻟﻦ ﺟـــﻲ ﻛﺎرﮔـــﺬאري‪ ‬ﻣـــﺎن‬
‫אﺳــﺎن ﮐــﻲ ﭘﺘــﻮ ﭘﺌﺠــﻲ وﻳــﻮ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺗــﻪ אن ﺟــﻲ درﺳــﺖ ﭤــﻴﮡ ﺟــﻮ אﻣﻜــﺎن ﺋــﻲ ﻛﻮﻧــﻪ ﻫــﻮ‪ .‬אن‬
‫ﺟــﻮن ﺣــﺎﻟﺘﻮن وﻳــﺮאن وﻳــﺮ ﺧــﺮאب ﭤﻴﻨــﺪﻳﻮن وﻳــﻮن‪ .‬ﺟــﮇﻫﻦ ﺗﺠﺮﺑــﻲ ﻣــﺎن ﻣﻌﻠــﻮم ﭤﻴﻮﺳــﻴﻦ‬
‫ﺗــﻪ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ﻛــﻨﻬﻦ ﺑــﻪ ﻃــﺮح ﺳــﻨﮅ دﺷــﻤﻨﻲ‪ ‬۽ אﺳﺘﺤﺼــﺎل ﮐــﺎن ﺑــﺎز‬
‫ﻧﻪ אﻳﻨﺪא‪ ،‬ﺗﻪ אﺳﺎن ﺟﻲ دل ﻣﺎن ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻮ ﭔﻮﭨﻮﻛﻮﻣﺎﺋﺠﻲ‪ ،‬ﺳﻜﻲ ۽ ﺳﮍي وﻳﻮ‪.‬‬

‫‪138‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺣﻜﻤــــﺮאن ﻃﺒﻘــــﻮ ﺳــــﻨﺪن ﻃﺎﻗــــﺖ ﺟــــﻲ ﻏــــﺮور ۾ אﻧــــﮅو ﻫــــﻮ‪ ،‬۽ ﺻــــﺤﻴﺢ ﺣــــﺎﻟﺘﻦ ﺟــــﻮ‬
‫אﻧـــﺪאزو ﻛـــﺮي ﻧـــﻪ ﺳـــﮕﻬﻴﻮ‪ .‬אن ﻃﺒﻘـــﻲ ﭨـــﻦ ﻃـــﺮﻳﻘﻦ ﺳـــﺎن ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ﻣﺤﻜـــﻮم رﮐـــﮡ‬
‫ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ ﭤﻲ‪:‬‬
‫‪ (1‬ﻃﺎﻗﺖ ﺟﻲ ذرﻳﻌﻲ دﭔﺎﺋﮡ ﺳﺎن‪.‬‬
‫‪ (2‬ﻻﻟﭻ ڏﻳﺌﻲ ﺧﺮﻳﺪ ﻛﺮڻ ﺳﺎن‪.‬‬
‫‪ (3‬ﻏﻠﻂ ﭘﺮﭼﺎر ﻛﺮي دﻣﺎغ ﻣﺴﺦ ﻛﺮڻ ﺳﺎن‪.‬‬
‫ﻫــــﻨﻦ אﻫــــﺎ ﮘﺎﻟﻬــــﻪ ﺧﻴــــﺎل ۾ ﻧــــﻪ آﻧــــﺪي‪ ،‬ﺗــــﻪ ﺳــــﭝﻨﻲ ﻣــــﺎﮢﻬﻦ ﮐــــﻲ אﻧﻬــــﻦ ﻃــــﺮﻳﻘﻦ ﺳــــﺎن‬
‫ﻣﺤﻜﻮم رﮐﮡ ﻣﺸﻜﻞ ﻫﻮ‪.‬‬
‫ﻧﻴــﭟ ﺗﺠﺮﺑــﻲ ﺑﻌــﺪ ﻫــﻨﻦ ﻣﺠﺒــﻮر ﭤــﻲ ون ﻳﻮﻧــﭧ ﮐــﻲ ڊאﭠــﻮ‪ ،‬۽ ﺻــﻮﺑﺎ ﺑﺤــﺎل ﻛﻴــﺎ‪ .‬ﻫــﺎڻ‬
‫ﻫـــﻮ ﻫـــﻚ ﺳـــﻨﮅي‪ ‬ﮐـــﻲ ﺻـــﺪر )وزﻳـــﺮאﻋﻈﻢ( ﻧـــﺎﻣﺰد ﻛـــﺮي‪ ،‬אن ﺟـــﻲ ﻣﻌﺮﻓـــﺖ ﺳـــﻨﮅ ﺗـــﻲ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠــﻮ ﺗﺴــﻠﻂ ﻗــﺎﺋﻢ رﮐــﮡ ﮔﻬــﺮن ﭤــﺎ‪ .‬ﭘــﺮ ﮐــﻴﻦ ﺧﺒــﺮ ﻫــﺌﮡ ﮔﻬﺮﺟــﻲ ﺗــﻪ ﺟــﻲ ﺳــﻨﮅ ﭼﻨﻴﺴــﺮ‪،‬‬
‫ﭴــﺎم ﻓﻴــﺮوز‪ ،‬ﻧﺎﺋﻮﻧﻤــﻞ‪ ،‬ﺟﻨــﺎح ۽ ﭜﭩــﺎ ﭘﻴــﺪא ﻛﻴــﺎ آﻫــﻦ‪ ،‬ﺗــﻪ ﺳــﻨﮅ دودي‪ ،‬درﻳــﺎ ﺧــﺎن‪ ،‬ﻣﺨــﺪوم‬
‫ﺑـــﻼول‪ ،‬ﺷـــﻴﺦ ﻋﺒﺪאﻟﻤﺠﻴـــﺪ ﺳـــﻨﮅي‪ ،‬ﺣﻴـــﺪر ﺑﺨـــﺶ ﺟﺘـــﻮﺋﻲ‪ ،‬ﻫﻴﻤـــﻮن ﻛـــﺎﻻﮢﻲ ۽ ﺟـــﻲ‪ .‬אﻳـــﻢ‪.‬‬
‫ﺳـــﻴﺪ ﮐـــﻲ ﺑـــﻪ ﺟـــﻨﻢ ڏﻧـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺟـــﻲ ﻛﻴﺘـــﺮي ﺑـــﻪ ڏאڍ ۽ ﻻﻟـــﭻ ﻫﻴـــﭟ ڊﭴـــﻲ ﻳـــﺎ ﺧﺮﻳـــﺪ ﭤـــﻲ‪،‬‬
‫ﺳﻨﺪن ﺳﻨﮅو ﻣﺎﺗﺎ ﺳﺎن دﻏﺎ ﻛﺮي ﻧﭥﺎ ﺳﮕﻬﻦ‪.‬‬
‫ﺗـــﺎرﻳﺦ ﺷـــﺎﻫﺪ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﻛﺠﻬـــﻪ وﻗـــﺖ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﺬﺑﺎت ﻧﻌـــﺮن ﺳـــﺎن אﻳـــﻮب‬
‫ﺧـــﺎن ﮐـــﺎن ﭘـــﮡ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻛﺮאﺋـــﻲ‪ ،‬ﻋـــﻮאم ﮐـــﻲ ﺑﻴﻮﻗـــﻮف ﺑﻨـــﺎﻳﻮ‪ .‬آﺧـــﺮ ﻛﻴﺘـــﺮو وﻗـــﺖ‬
‫ﻣــﺎﮢﻬﻮ ﻛــﻮڙن ﻧﻌــﺮن ۽ دﻻﺳــﻦ ﺗــﻲ ﺑﺮﻏﻼﺋــﻲ ﺳــﮕﻬﺠﻦ ﭤــﺎ‪ .‬ﻧﻴــﭟ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﺗــﺎن אﻫــﻮ ﺟــﺎدو‬
‫ﻟﭥـــﻮ۽ ﺑـــﻲ آرאﻣـــﻲ ﭤـــﻲ‪ .‬אن ﺗـــﻲ אﻳـــﻮب ﺧـــﺎن ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺟـــﻮ ﺗﻮﺟﻬـــﻪ ﻫﭩـــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻛﺸـــﻤﻴﺮ ﺟـــﻲ‬
‫آزאدي‪ ‬ﻻ‪ ‬ﺟﻨــــﮓ ﺷــــﺮوع ﻛــــﺮي‪ ،‬ﻣﻠــــﻚ ﮐــــﻲ ﺗﺒــــﺎﻫﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ ﻛﻨــــﺎري ﺗــــﻲ آﻧــــﺪو‪ ،‬ﻧﻴــــﭟ‬
‫אﻗـــﻮאم ﻣﺘﺤـــﺪه وچ ۾ ﭘﺌـــﻲ ﺻـــﻠﺢ ﻛﺮאﻳـــﻮ‪ .‬ﺗﺎﺷـــﻘﻨﺪ ۾ ﻋﻬـــﺪﻧﺎﻣﻲ ﭤـــﻴﮡ ﺑﻌـــﺪ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ‬
‫ﭘﺘــﻮ ﭘﻴــﻮ ﺗــﻪ ﺟﻨــﮓ אﺟــﺎﺋﻲ ﻛﺮאﻳــﻞ ﻫﺌــﻲ‪ ،‬אن ﻣــﺎن ﻣﻠــﻚ ﮐــﻲ ﻛﻮﺑــﻪ ﻓﺎﺋــﺪو ﻛﻮﻧــﻪ ﭘﻬﺘــﻮ‬
‫ﻫـــﻮ‪ .‬אن ﺗـــﻲ אﻳـــﻮب ﺧـــﺎن ﺧـــﻼف ﻧﺎرאﺿـــﮕﻲ ﭘﻴـــﺪא ﭤـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﮐـــﻲ وڌﻧـــﺪو ڏﺳـــﻲ‪ ،‬ﻫـــﻦ‬
‫ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻮن وאﮘـــﻮن ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﻫـــﻚ ﺟﻨـــﺮل ﻳﺤـــﻰ ﺧـــﺎن ﺟـــﻲ ﺣـــﻮאﻟﻲ ﻛﻴـــﻮن‪ .‬ﺟﻴـــﺌﻦ‬
‫ﺗــﻪ אﺑﺘــﺪא ﮐــﺎن وﭠــﻲ‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻲ ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﺟــﻲ وאڳ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد‬
‫ﺟــــﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨــــﺪن ﺳــــﻮل ﺳــــﺮوس ۽ ﻣﻠﭩــــﺮي ﺟﻨﺘــــﺎ ﺟــــﻲ ﻫــــﭣ ۾ رﻫﻨــــﺪي آﺋــــﻲ ﻫﺌــــﻲ‪ ،‬۽‬
‫ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﺎ ﺟﻤﻠــﻲ ﺣــﺎﻛﻢ ﺟﻨــﺎح ﺻــﺎﺣﺐ ﮐــﺎن وﭠــﻲ אﻳــﻮب ﺧــﺎن ﺗــﺎﺋﻴﻦ‪ ،‬אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﮔﺮوﻫــﻪ‬
‫ﺟـــﺎ ’ﺷـــﻮﺑﻮא‪ ‘‬ﭤـــﻲ ﻛـــﻢ ﻛـــﺮي رﻫﻴـــﺎ ﻫﺌـــﺎ‪ .‬אن ﻛـــﺮي ﺣـــﺎﻟﺘﻦ ﮐـــﻲ ﻣـــﺪﻧﻈﺮ رﮐـــﻲ‪ ،‬ڌכ‬
‫ﭨﺎرڻ ﻻ‪ ‬אن ﮔﺮوﻫﻪ ﻳﺤﻰ ﺧﺎن ﮐﻲ ﻓﻲ אﻟﺤﺎل ﻫﻴﭡﻴﻦ ﻗﺪﻣﻦ ﮐﮣﮡ ﺟﻲ ﺻﻼح ڏﻧﻲ‪:‬‬
‫)‪ (i‬ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻧﻈﺮﺑﻨﺪ آزאد ﻛﺮאﻳﺎ‪.‬‬
‫)‪ (ii‬ﻧﻴﻦ ﭼﻮﻧﮉن ﺟﻮ אﻋﻼن ﻛﺮي‪ ،‬ﭼﻮﻧﮉون ﻛﺮאﻳﻮن‪.‬‬
‫)‪ (iii‬ﻣﻐﺮﺑﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾ ون ﻳﻮﻧﭧ ﮐﻲ ﺧﺘﻢ ﻛﺮي‪ ،‬ﺻﻮﺑﺎ ﺑﺤﺎل ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪.‬‬

‫‪139‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫)‪ (iv‬ﺳـــﻨﮅ ۾ ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺘﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔـــﺖ ﺟـــﻮ ﻣﻘـــﺎﺑﻠﻮ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﭜﭩـــﻲ ﺻـــﺎﺣﺐ ﮐـــﻲ‬
‫ﻣـــــﺪد ڏﻳﺌـــــﻲ‪ ،‬ﭼﻮﻧـــــﮉن ۾ﻛﺎﻣﻴـــــﺎب ﻛﺮאﻳـــــﻮ وﻳـــــﻮ ۽ ﻫﺘـــــﻲ ﺳـــــﻨﮅ ۾ زﻣﻴﻨـــــﺪאر‪ ،‬ﭘﻴـــــﺮ ۽‬
‫ﻛـــﺎﻣﻮرن ﮐـــﻲ ﮔـــﮇي‪ ،‬وאﺣـــﺪ ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺖ ﺟﻤﺎﻋـــﺖ ﺳـــﻨﮅ ﻣﺘﺤـــﺪه ﻣﺤـــﺎذ ﮐـــﻲ ﺷﻜﺴـــﺖ‬
‫ڏﻳﺎري وﻳﺌﻲ‪.‬‬
‫ﺑﻬﺮﺣــــﺎل ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﺳــــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ ﺟــــﻮ ﻫــــﻲ‪ ‬ﮐﻠﻴــــﻞ‪ ،‬ﻛــــﻦ ﺑﻨﻴــــﺎدي ﺻــــﻮرﺗﻦ ۾‬
‫ﭠﻴــــﻚ ﺑﻴﻬــــﻲ ﻧــــﻪ ﺳــــﮕﻬﻴﻮ‪ .‬אﭜﺮﻧــــﺪي ﺑﻴﻨﮕــــﺎل ۾ ﺳــــﻤﻮرא ﻣﻴﻤﺒــــﺮ ﻋــــﻮאﻣﻲ ﻟﻴــــﮓ ﺟــــﻲ‬
‫ﻣﻌﺮﻓــــﺖ ﻗــــﻮم ﭘﺮﺳــــﺘﻦ ﺟــــﺎ ﻧﻤﺎﺋﻨــــﺪא ﭼﻮﻧــــﮉﺟﻲ آﻳــــﺎ‪ .‬אﻫــــﮍي‪ ‬ﺣﺎﻟــــﺖ ۾ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ‬
‫ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ﮐــﻲ ﺧﺪﺷــﻮ ﭘﻴــﺪא ﭤﻴــﻮ ﺗــﻪ ﻣﻤﻜــﻦ ﻫــﻮ ﺗــﻪ ﻣﺮﻛــﺰي אﺧﺘﻴــﺎر ﺳــﻨﺪن ﻫــﭥﻦ ﻣــﺎن‬
‫ﻧﻜـــﺮي‪ ،‬ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺘﻦ ﺟـــﻲ ﻫـــﭥﻦ ۾ وﭸـــﻲ ﻫﻠﻴـــﻮ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺟـــﻨﻬﻦ ﺻـــﻮرت ۾ אﺑﺘـــﺪא ﮐـــﺎن‬
‫ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﮐـــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﻛـــﺎﻟﻮﻧﻲ ﻛـــﺮي ﭘﺌـــﻲ ﻛﺘـــﺐ‬
‫آﻧــﺪو ﻫــﻮ‪ ،‬ﺗﻨﻬﻨﻜــﺮي ﻫــﻨﻦ ﺳــﻨﺪن אﻗﺘــﺪאر ﻫﭥــﺎن وﭸــﮡ ﺟــﻮ אﻫــﻮ ﺧﻄــﺮو ﻓــﻮرن ﻣﺤﺴــﻮس‬
‫ﻛﻴــﻮ‪ .‬ﺑﭽــﺎ‪ ‬۾ ﻫــﻨﻦ ﭜﭩــﻲ ﺻــﺎﺣﺐ ﮐــﻲ ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﺟــﻮ دﻻﺳــﻮ ڏﻧــﻮ ۽ ﮐــﺎﻧﺌﺲ אﻫــﻮ אﻋــﻼن‬
‫ﻛﺮאﻳـــﻮ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ ﮐـــﻴﺲ وزאرت ۾ ﺷـــﺎﻣﻞ ﻧـــﻪ ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ ﺗـــﻪ ﻫـــﻮ ﺑﻐـــﺎوت ﻛﻨـــﺪو‪.‬‬
‫ﭜﭩــﻲ ﺻــﺎﺣﺐ ﺟــﻲ אﻧﻬــﻲ‪ ‬אﻋــﻼن ﺳــﺎن ﺋــﻲ ﻳﺤــﻰ ﺧــﺎن آﺋــﻴﻦ ﺳــﺎز אﺳــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﺟــﻮ ﺳــﮇאﻳﻞ‬
‫אﺟـــﻼس ﻣﻬﻤـــﻞ ﻛـــﺮي ﮀـــﮇﻳﻮ ۽ ﻓـــﻮج ﮐـــﻲ אﭜﺮﻧـــﺪي ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ۾ ﻣـــﻮﻛﻠﮡ ﺷـــﺮوع ﻛﻴـــﻮ‪.‬‬
‫ﭘـــﺮ ﺳـــﺎﮘﺌﻲ وﻗـــﺖ ﻫـــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ﮐﻴـــﮇﺑﺎز ﻳﺤـــﻰ ﺧـــﺎن ﮐـــﻲ دوﻛـــﻮ ڏﻳـــﺎري‪ ،‬אﻛﺜﺮﻳﺘـــﻲ‬
‫ﭘــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟــﻲ ﻟﻴــﮉر ﺷــﻴﺦ ﻣﺠﻴــﺐ אﻟﺮﺣﻤــﺎن ﺳــﺎن ﻧــﺎﻟﻲ ﺧــﺎﻃﺮ ﮘــﺎﻟﻬﻴﻮن ﻫﻼﺋﻴﻨــﺪא آﻳــﺎ‪ .‬ﻧﻴــﭟ‬
‫ﺟــﮇﻫﻦ ﻫــﻨﻦ ڏﭠــﻮ ﺗــﻪ ﻓــﻮج ﺟــﻮ ﭼﮝــﻮ ﺣﺼــﻮ ﺑﻴﻨﮕــﺎل ﭘﻬﭽــﻲ وﻳــﻮ ﻫــﻮ‪ ،‬ﺗــﮇﻫﻦ ﺳــﺎري ﻣﻠــﻚ‬
‫ﺳــــﺎن ﻣﺎرﺷــــﻞ ﻻ ﻻﮘــــﻮ ﻛــــﺮي‪ ،‬ﺑﻴﻨﮕــــﺎل ۾ ﻗﺘــــﻞ ﻋــــﺎم ﺷــــﺮوع ﻛــــﺮي ﮀــــﮇﻳﺎﺋﻮن‪ .‬אﺗــــﻲ‬
‫ﺟﻴﻜـــﻲ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨـــﺪه ﻣﻠﭩـــﺮي‪ ‬ﻇﻠـــﻢ ﻛﻴـــﺎ‪ ،‬ﺳـــﻲ ﺳـــﺎري‪‬‬
‫دﻧﻴﺎ ﮐﻲ ﻣﻌﻠﻮم آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻫـــﻦ ﺟﻨـــﮓ ۾ آﺧﺮﻛـــﺎر ﺣـــﻖ ﺟـــﻲ ﻓـــﺘﺢ ﭤـــﻲ ۽ אﻫـــﻞ ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ﮐـــﻲ آزאدي ﻧﺼـــﻴﺐ ﭤـــﻲ‪.‬‬
‫ﻫـــﺎڻ אﻳـــﻮب ﺧـــﺎن وאﻧﮕـــﺮ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﻳﺤـــﻰ ﺧـــﺎن ﻣـــﺎن ﺑـــﻪ ﻧـــﺎرאض ﭤـــﻲ ﭘﻴـــﺎ‪ .‬אن ﺗـــﻲ ﺳـــﺎﮘﺌﻲ‬
‫ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﮔﺮوﻫـــﻪ ﻳﺤـــﻰ ﺧـــﺎن ﮐـــﻲ ﻛـــﮃي‪ ،‬ﺳـــﻨﺪس ﺟـــﺎ‪ ‬ﺗـــﻲ ذوאﻟﻔﻘـــﺎر ﻋﻠـــﻲ ﺧـــﺎن ﭜﭩـــﻲ‬
‫ﮐـــﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜـــﻮ ﻫـــﻨﻦ ﺳـــﺎن ﺳـــﭵﻲ ﮐﻴـــﻞ ۾ ﭜﻴﭽـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﺻـــﻮرت ۾ ﺷـــﺮﻳﻚ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﻧـــﺎﻣﺰد‬
‫ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫ﭜﭩـــــﻲ ﺻـــــﺎﺣﺐ ﺣﻜﻮﻣـــــﺖ وﭠـــــﮡ ﺑﻌـــــﺪ ﻣﻬـــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــــﺎﺑﻲ ﺳـــــﺎﻣﺮאج ﺟـــــﻲ ﺳـــــﺮوس ۾‬
‫ﺟﻴﻜﻲ ﻛﻢ ﺳﺮאﻧﺠﺎم ﻛﻴﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﺗﻦ ﻣﺎن ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﻫﻴﭡﻴﺎن ﻧﻘﺼﺎن ﭘﻬﺘﺎ آﻫﻦ‪:‬‬
‫‪ (1‬ﺟﻨــﺎح ﺻـــﺎﺣﺐ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻗـــﻮم ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛـــﺮאﺋﮡ ﺟـــﻲ ﺑـــﺎوﺟﻮد‪،‬‬
‫אن ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﮐـــﻲ ﻏﻠـــﻂ ۽ ﻧﻘﺼـــﺎﻧﻜﺎر ﺳـــﻤﺠﻬﻲ ﺧـــﺘﻢ ﻛـــﺮي ﮀـــﮇڻ ﺟـــﻮ אﻋـــﻼن ﻛﻴـــﻮ‪.‬‬
‫ﻟــﻴﻜﻦ ﻫــﻦ ﺻــﺎﺣﺐ ﻣﻮرﮘــﻮ ﮐــﻴﺲ ﻧــﺎﻣﺰد ﻛﻨــﺪڙ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﺳــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ ﮐــﻲ ﺧــﻮش‬
‫ﻛــﺮڻ ﺧــﺎﻃﺮ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺟــﻲ ﺟﺪאﮔﺎﻧــﻪ ﻗــﻮم ﮐــﺎن אﻧﻜــﺎري ﭤــﻲ‪ ،‬ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ אﻧﻔــﺮאدي ﺣﻴﺜﻴــﺖ‬
‫ﺧﺘﻢ ﻛﺮي‪ ،‬ﻧﻈﺮﺋﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺳﺎن وﻓﺎدאري‪ ‬ﺟﻮ ﺣﻠﻒ ﮐﻨﻴﻮ‪.‬‬

‫‪140‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫‪ (2‬ﻫـــﻦ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن )ﻣﺴـــﻠﻢ ﻗـــﻮم( ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ ﻧﺌـــﻮن آﺋـــﻴﻦ ﭠـــﺎﻫﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ‬
‫ﮐﻲ ﭘﻨﺠﺎب ﺟﻲ ﻛﺎﻟﻮﻧﻲ ﺑﻨﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﻫﻴﭡﻴﺎن ﻧﻘﺼﺎن رﺳﺎﻳﺎ آﻫﻦ‪:‬‬
‫)אﻟــــﻒ( אﻧﻬــــﻲ‪ ،‬آﺋــــﻴﻦ ﺟــــﻲ آڌאر ﺗــــﻲ ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﮐــــﻲ ﺟــــﺪא ﻗــــﻮم ﺗﺴــــﻠﻴﻢ ﻛــــﺮڻ ﺟــــﻲ‬
‫ﻋﻴﻮض‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﻣﺘﺤﺪه ﻗﻮم ۾ אﻗﻠﻴﺖ ﺟﻲ ﺻﻮرت ڏﻧﻲ وﻳﺌﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)ب( ﺟـــﻨﻬﻦ ﺻـــﻮرت ۾ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻮ آﺋـــﻴﻦ ﭘﻨﺠـــﺎب ﺟـــﻲ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ‬
‫ﭘـــﺎس ﭤﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ۾ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ‪ 21‬ﺳـــﻴﻜﮍو ﻧﻤﺎﺋﻨـــﺪﮔﻲ ﻣﻠﻴـــﻞ آﻫـــﻲ‪ .‬אن ﺣﺎﻟـــﺖ ۾‬
‫آﺋـــﻴﻦ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ ﺟـــﻲ رﺿـــﺎﻣﻨﺪي ﮐﺎﻧﺴـــﻮא‪ ‬ﺗـــﺮﻣﻴﻢ ﺑـــﻪ ﻧﭥـــﻮ ﭤـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻲ‪ ،‬آﺋـــﻴﻦ‬
‫ﭘﻨﺠﺎﺑﻴﻦ ﺟﻲ ﻓﺎﺋﺪي ۾ ﻫﺌﮡ ﻛﺮي‪ ،‬אﻫﻲ ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ אن ۾ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﻧﻪ ﻛﺮאﺋﻴﻨﺪא‪.‬‬
‫‪ (3‬אﻧﻬــــﻲ‪ ‬آﺋــــﻴﻦ ۾ ﭨــــﻴﻜﺲ وﺟﻬــــﮡ ﺟــــﺎ אﺧﺘﻴــــﺎر ﻣﺮﻛــــﺰي ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﺟــــﻲ ﻫــــﭣ ۾‬
‫آﻫـــﻦ‪ .‬ﻫـــﻨﻦ אﻫﮍﻳـــﻮن ﭨﻴﻜﺴـــﻮن وڌﻳـــﻮن ﻫﻴـــﻮن‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻮن ‪ 350‬ﻛـــﺮوڙ‬
‫روﭘـــﻴﻦ ﮐـــﺎن ﻣﭥـــﻲ ﭨﻴﻜﺴـــﻮن‪ ،‬ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻲ ﺣـــﻮאﻟﻲ ﭤـــﻲ ﭤﻴـــﻮن‪ .‬ﺟﻴـــﺌﻦ ﺗـــﻪ‬
‫ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ دאﺋﻤـــﻲ ﻃـــﻮر אﻧﻬـــﻲ‪ ‬آﺋـــﻴﻦ ﺟـــﻲ ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻲ‬
‫ﻫـــﭣ ۾ אﭼـــﻲ ﭼﻜـــﻲ ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬אﻧﻜـــﺮي ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﭨﻴﻜﺴـــﻦ ﺟـــﻮ ﻓﺎﺋـــﺪو ﺑـــﻪ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﮔﺮوﻫـــﻪ‬
‫ﮐﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﭤﻴﻮ ﭤﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﮐﻲ אن ﻣﺎن ﻓﺎﺋﺪو ﻧﭥﻲ ﻣﻠﻴﻮ‪.‬‬
‫‪ (4‬אﻫـــﻮ آﺋـــﻴﻦ אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﭠﻬﻴـــﻞ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮ אن ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﺎ ﭨـــﻴﻜﺲ‪،‬‬
‫زﻣــﻴﻦ‪ ،‬ﻛﺎرﺧﺎﻧــﺎ‪ ،‬ﻧﻮﻛﺮﻳــﻮن‪ ،‬ﻏﻴــﺮ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺟــﻲ ﺣــﻮאﻟﻲ ۾ אﭼــﮡ ﮐــﺎن روﻛﺠــﻲ ﻧــﻪ ﭤــﻲ‬
‫ﺳﮕﻬﻴﻮن‪.‬‬
‫‪ (5‬אﻟﻴﻜﺸـــــﻦ ﺟـــــﻲ وﻗـــــﺖ ﻋـــــﻮאﻣﻲ ﻟﻴـــــﮓ ﻃﺮﻓـــــﺎن ﺷـــــﻴﺦ ﻣﺠﻴـــــﺐ אﻟﺮﺣﻤـــــﺎن ﻫـــــﻚ‬
‫ﻣﻨﺸﻮر ﺗﻴﺎر ﻛﻴﻮ ﻫﻮ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﻫﻴﭡﻴﻦ ﻧﻜﺘﻦ ۾ אﻇﻬﺎر ﻛﻴﻞ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﺑر‪1-‬‬

‫ﭘﺎﻛﺴـــــﺘﺎن ﺟـــــﻮ آﺋـــــﻴﻦ وﻓـــــﺎﻗﻲ ﻃـــــﻮر ﺗـــــﻲ ﭘﺎرﻟﻴـــــﺎﻣﻴﻨﭩﺮي ﻗﺴـــــﻢ ﺟـــــﻮ ‪1940‬ع ۾‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﻻ‪ ‬ﻻﻫـــﻮر ۾ آل אﻧـــﮉﻳﺎ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻟﻴـــﮓ ﻃﺮﻓـــﺎن ﭘـــﺎس ﻛﻴـــﻞ ﭠﻬـــﺮא‪ ‬ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎدي‬
‫אﺻـــﻮﻟﻦ ﺗـــﻲ ﭠـــﺎﻫﻴﻮ وﭸـــﻲ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺟـــﺎ ﻧﻤﺎﺋﻨـــﺪא ﺑـــﺎﻟﻎ رא‪ ‬دﻫـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ ﭼﻮﻧـــﮉﻳﻞ‬
‫ﻫﺠﻦ ۽ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﺎ ﺳﻤﻮرא אﺧﺘﻴﺎر אﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﻫﭥﻦ ۾ ﻫﺠﻦ‪.‬‬
‫ﻣﭥﻲ ذﻛﺮ ﻛﻴﻞ ﻧﻜﺘﻦ ﺟﻲ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻣﺨﺘﺼﺮ ﻃﺮح ﻫﻴﭡﻴﻦ رﻳﺖ ﭤﻴﻨﺪي‪:‬‬
‫)‪ (i‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ وﻓﺎﻗﻲ ﻗﺴﻢ ﺟﻲ ﻫﻮﻧﺪي‪.‬‬
‫)‪ (ii‬אﻫـــــﻮ وﻓـــــﺎق ﻻﻫـــــﻮر وאري آل אﻧـــــﮉﻳﺎ ﻣﺴـــــﻠﻢ ﻟﻴـــــﮓ ﺟـــــﻲ ﭠﻬـــــﺮא‪ ‬ﻣﻮﺟـــــﺐ آزאد ۽‬
‫ﺧﻮدﻣﺨﺘﻴﺎر رﻳﺎﺳﺘﻦ ﺗﻲ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﻫﻮﻧﺪو‪.‬‬
‫)‪ (iii‬אﻫـــﺎ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ אﻧﮕﻠﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻃـــﺮز ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﭘﺎرﻟﻴـــﺎﻣﻴﻨﭩﺮي ﻃﺮﻳﻘـــﻲ ﺗـــﻲ ﭠـــﺎﻫﻲ‬
‫وﻳﻨﺪي‪.‬‬

‫‪141‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫)‪ (iv‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي אﻫـــﺎ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﭘﺎرﻟﻴﺎﻣﻴﻨـــﭧ ﺟـــﻲ ﭼﻮﻧـــﮉﻳﻞ ﻣﻴﻤﺒـــﺮن ﺟـــﻲ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ‬
‫وٽ ﺟﻮאﺑﺪאر ﻫﻮﻧﺪي‪.‬‬
‫)‪ (v‬אﺳﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﺟﺎ אﺧﺘﻴﺎر ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﻲ ﺣﺎوي ﻫﻮﻧﺪא‪.‬‬
‫)‪ (vi‬אﺳــــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ ﻣﻴﻤﺒــــﺮن ﺟــــﻲ ﭼﻮﻧــــﮉ ﺑــــﺎﻟﻎ رא‪ ‬دﻫــــﻲ‪ ‬ﻣﻄــــﺎﺑﻖ ﻋــــﺎم ووﭨــــﺮن‬
‫ذرﻳﻌﻲ ﺳﮅي‪ ‬ﻃﺮح ﻛﺮאﺋﻲ وﻳﻨﺪي‪.‬‬

‫ﺑر‪2-‬‬

‫‪ (1‬وﻓــﺎﻗﻲ ﻃــﺮز وאري ﺣﻜﻮﻣــﺖ ۾ ﻣﺮﻛــﺰي ﺳــﺮﻛﺎر ﮐــﻲ ﺻــﺮف ﭔــﻪ ﮐﺎﺗــﺎ ﺳــﭙﺮد ﻛﻴــﺎ‬
‫وﻳﻨﺪא‪.‬‬
‫‪ (2‬ﺑﭽﺎ‪ ‬ﮐﺎﺗﻮ‪.‬‬
‫‪ (3‬ﭘﺮڏﻳﻬﻲ ﻣﻌﺎﻣﻼت ﺟﻮ ﮐﺎﺗﻮ‪.‬‬

‫ﺑر‪3-‬‬

‫ﭨـــﻴﻜﺲ وﺟﻬـــﮡ ﺟـــﺎ אﺧﺘﻴـــﺎر ﺟﻤﻠـــﻲ ﺻـــﻮﺑﻦ ﺟـــﻲ ﻫـــﭣ ۾ ﻫـــﺌﮡ ﮔﻬـــﺮﺟﻦ‪ ،‬ﻣﺮﻛـــﺰي‬
‫ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻲ ﺧـــﺮچ ﺟـــﻲ ﭘـــﻮرאﺋﻲ ﻻ‪ ‬ﺻـــﻮﺑﻦ ﮐـــﺎن ﺣﺼـــﻮ ﺧـــﺮچ ﺟـــﻮ وﺻـــﻮل ﻛﻴـــﻮ‬
‫وﭸﻲ‪ .‬אن ﻣﺎن ﻫﻴﭡﻴﺎن ﻓﺎﺋﺪא ﭤﻴﻨﺪא‪:‬‬
‫‪ (1‬ﭨﻴﻜﺴـــﻦ وﺟﻬـــﮡ ۽ ﮔـــﮇ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺟـــﺪא ﺟـــﺪא ﮐﺎﺗـــﺎ ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛـــﺮڻ ﻛـــﺮي ﺟـــﻮ ڊﺑـــﻞ‬
‫ﺧﺮچ ﭤﺌﻲ ﭤﻮ‪ ،‬אﻧﮑﺎن ﺑﭽﻲ ﭘﺌﺒﻮ‪.‬‬
‫‪ (2‬ﭨﻴﻜﺲ ﻫﺮﻛﻮ ﺻﻮﺑﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﻬﻮﻟﻴﺘﻦ ۽ ﺣﺎﻟﺘﻦ ﻣﻮאﻓﻖ وﺟﻬﻨﺪو‪.‬‬
‫‪ (3‬ﻛﺴـــﭩﻤﺲ ۽ אﻧﻜـــﻢ ﭨـــﻴﻜﺲ ﺳـــﺎري ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﮐـــﺎن وڌﻳـــﻚ ﺳـــﻨﮅ ﻳـــﺎ ﺑﻴﻨﮕـــﺎل‬
‫ﻣـــﺎن ﭘﻴـــﺪא ﭤﺌـــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬אن ﮐـــﻲ ﻣﺮﻛـــﺰ ۾ ﭔـــﻴﻦ ﺻـــﻮﺑﻦ ﺟـــﻲ ﻓﺎﺋـــﺪي ﻻ‪ ‬ﺧـــﺮچ ﻛﻴـــﻮ وﭸـــﻲ‬
‫ﭤﻮ‪ .‬אﻧﻬﻲ‪ ‬ﭰﺮﻟﭧ ﮐﺎن ﺑﭽﻲ ﭘﺌﺒﻮ‪.‬‬
‫ﺟﻬـــﮍي‪ ‬ﺻـــﻮرت ۾ ﻓـــﻮج ۽ ﭘﺮڏﻳﻬـــﻲ ﮐـــﺎﺗﻲ ﺟـــﻲ ﺧـــﺮچ‪ ،‬ﺟـــﻦ ۾ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ‬
‫ﻳـــﺎ ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﺟـــﻲ ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮ ﮔﻬﮣـــﻮ ﺣﺼـــﻮ ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ۽ ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﺎن ورﺗـــﻮ وﻳـــﻮ ﭤـــﻲ‪ .‬אﻧﻬـــﻲ‪‬‬
‫ﻛـــﺮي ﺟـــﻲ ﭨﻴﻜﺴـــﻮن ﺻـــﻮﺑﺎ ﭘـــﺎڻ وﺟﻬﻨـــﺪא ﺗـــﻪ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﺧـــﺮچ ﺟـــﻲ ﻣـــﺪ ۾ ﻫـــﻮ ﻫـــﻚ‬
‫ﺟﻴﺘﺮو ﺣﺼﻮ ﺧﺮچ ۾ ڏﻳﻨﺪא‪.‬‬
‫‪ (4‬ﭨﻴﻜﺴــﻦ ﻟﮙــﺎﺋﮡ ﺟــﻮ אﺧﺘﻴﺎرﺻــﻮﺑﻦ ﺟــﻲ ﺣــﻮאﻟﻲ ۾ ﻫــﺌﮡ ﻛــﺮي ﻫﻜــﮍن ﺻــﻮﺑﻦ ﮐــﺎن‬
‫ﮔﻬﮣﻲ ۽ ﭔﻴﻦ ﮐﺎن ﮔﻬﭧ رﻗﻢ ﻣﺮﻛﺰ ﻻ‪ ‬ﻧﻪ ورﺗﻲ وﻳﻨﺪي‪.‬‬
‫‪ (5‬ﻣﺮﻛــﺰ ﺟــﻲ ﺧــﺮچ ڏﻳــﮡ وﻗــﺖ ﺻــﻮﺑﺎ אﻫــﺎ ﺗﻘﺎﺿــﺎ ﻛــﺮي ﺳــﮕﻬﻨﺪא ﺗــﻪ אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﻃــﺮح ﺧــﺮچ‬
‫ﻣﺎن ﺳﻨﺪن ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﻓﺎﺋﺪو ڏﻳﺎرﻳﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫אﻫــــﺎ ﻧﺌــــﻴﻦ ﮘﺎﻟﻬــــﻪ ﻧــــﻪ ﻫﺌــــﻲ ‪1900‬ع ﮐــــﺎن אڳ ﻫﻨﺪوﺳــــﺘﺎن ۾ ﭨﻴﻜﺴــــﻦ ﺟــــﻮ אﺧﺘﻴــــﺎر‬
‫ﺻــﻮﺑﻦ ﺟــﻲ ﻫــﭣ ۾ رﻫﻨــﺪو ﻫــﻮ‪ ،‬ﺟــﻲ ﻣﺮﻛــﺰ ﮐــﻲ אﻧﻬــﻦ ﻣــﺎن ﺣﺼــﻮ ڏﻳﻨــﺪא ﻫﺌــﺎ‪ .‬אﻣﺮﻳﻜــﺎ‬
‫‪142‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫۽ روس ۾ אﭸـــﺎ ﺗـــﺎﺋﻴﻦ אﻫـــﻮ دﺳـــﺘﻮر ﺟـــﺎري آﻫـــﻲ‪ .‬ﻣﺮﻛـــﺰ ۾ﭨﻴﻜﺴـــﻦ ﺟـــﻲ ﻫـــﺌﮡ ﻣـــﺎن ﭔﻴـــﺎ‬
‫ﻫﻴﭡﻴﺎن ﻧﻘﺼﺎن ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫)‪ (i‬ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﮐـــﻲ ﭨﻜﻴﺴـــﻦ وﺟﻬـــﮡ ﺟـــﺎ אﺧﺘﻴـــﺎر ڏﻳـــﮡ ﻛـــﺮي ﻗـــﻮي אﻣﻜـــﺎن‬
‫ﻫـــﻮ ﺗـــﻪ אن ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ ﻣﺮﻛـــﺰ ﺻـــﻮﺑﻦ ﺟـــﻲ ﻣﻌـــﺎﻣﻠﻦ دﺳـــﺖ אﻧـــﺪאزي ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺻـــﻮﺑﺎﺋﻲ‬
‫آﭨﻮﻧﺎﻣﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﻓﺎرس ﺑﻨﺎﺋﻲ ﮀﮇﻳﻮ‪.‬‬
‫)‪ (ii‬ﻣﺮﻛـــــﺰ وאرא ﺟـــــﻦ ۾ )ﻫـــــﺎڻ( אﻛﺜﺮﻳـــــﺖ ﭘﻨﺠـــــﺎب ﺟـــــﻲ آﻫـــــﻲ‪ ،‬אﻫـــــﮍي ﻗﺴـــــﻢ ﺟـــــﺎ‬
‫ﭨﻴﻜﺴــﻮن ﻟﮙــﺎﺋﻴﻦ ﭤــﺎ‪ ،‬ﺟــﻦ ﺟــﻮ אﺛــﺮ ﻫﻜــﮍن ﺻــﻮﺑﻦ ﺗــﻲ ﮔﻬﮣــﻮ ۽ ﭔــﻴﻦ ﺗــﻲ ﮔﻬــﭧ ﭘــﻮي‬
‫ﭤﻮ‪.‬‬

‫ﺑر‪4-‬‬

‫אن ﻧﻜﺘﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﻣﭩﺎﺳﭩﺎ ﻻ‪ ‬ﻫﺮﻫﻚ ﺻﻮﺑﻲ ﺟﺎ ﮐﺎﺗﺎ ﻋﻠﺤﺪه رﻫﻨﺪא‪.‬‬
‫‪ (1‬אن ﻛـــﺮي ﻫﻜـــﮍن ﺟـــﻲ ﭔـــﺎﻫﺮﻳﻦ אﻳﻜﺴـــﭽﻴﻨﺞ ﻣـــﺎن ﭔـــﻴﻦ ﮐـــﻲ ﻏﻴـــﺮ وאﺟﺒـــﻲ ﻧﻔﻌـــﻲ‬
‫ﺟﻮ אﻣﻜﺎن ﺑﻨﺪ ﭤﻴﻨﺪو‪.‬‬
‫‪ (2‬אن ﻛـــﺮي ﺳـــﻨﮅ ۾ ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ﺟـــﻲ ﻣﭩﺎﺳـــﭩﺎ وאرو ﭘﻴﺴـــﻮ )ﺟـــﻮ زﻳـــﺎده ﻣﻘـــﺪאر ۾ ﭤﺌـــﻲ‬
‫ﭤﻮ( ﺳﻨﺪن ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﻫﭥﻦ ۾ رﻫﻨﺪو‪.‬‬
‫‪ (3‬ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻻ‪ ‬ﮔﻬﺮﺑـــﻞ אﻳﻜﺴـــﭽﻴﻨﺞ ﺟـــﻮ ﭘﻴﺴـــﻮ‪ ،‬אن ﺧـــﺮچ ﻣـــﺎن ﻓﺎﺋـــﺪو‬
‫ﺣﺎﺻــﻞ ﻛﻨــﺪڙ ﺻــﻮﺑﻦ ﺟــﻲ ﺣﺼــﻲ ﭘﭩﺎﻧــﺪڙ ڏﻧــﻮ وﻳﻨــﺪو‪ ،‬ﻧــﻪ אﺋــﻴﻦ ﺟــﻮ ﻫﻜــﮍن ﺟــﻮ ﭘﻴﺴــﻮ‬
‫ﭔﻴﻦ ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ ﻧﻔﻌﻲ ﻻ‪ ‬ﺧﺮچ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫‪ (4‬ﻣﻜـــــﺎﻧﻲ ﭘﻴـــــﺪوאر ﺑﻨـــــﺎ ﻣﺮﻛـــــﺰي אﺟـــــﺎزت ﺟـــــﻲ ﭔـــــﺎﻫﺮ ﻣـــــﻮﻛﻠﻲ ﻧـــــﺎﮢﻮ ﻛﻤـــــﺎﺋﻲ‬
‫ﺳـــﮕﻬﺒﻮ ۽ ﭔـــﺎﻫﺮﻳﻦ ﻣﻠﻜـــﻦ ۾ ﺻـــﻮﺑﺎ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻮن وאﭘـــﺎري ﻛﻮﭠﻴـــﻮن ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛـــﺮي وאﭘـــﺎر‬
‫وڌאﺋــــﻲ ﺳــــﮕﻬﻨﺪא‪ .‬אﻧﻬــــﻲ‪ ‬آڌאر ﺗــــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻲ ﺗﺮﻗــــﻲ ۽ ﺗﻌﻤﻴــــﺮ ﻻ‪ ‬ﭘﺮڏﻳﻬــــﻲ ﻗــــﺮض ﭘــــﮡ‬
‫ﮐﮣﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪא‪.‬‬
‫ﻫــــﻮﻧﺌﻦ ﺟــــﻮ ﻣﺸــــﺮﻗﻲ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ۽ ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ ﭔــــﺎﻫﺮﻳﻦ‪ ‬אﻳﻜﺴــــﭽﻴﻨﺞ ﻣــــﺎن ﮔﻬﮣــــﻲ‬
‫ﻛﻤــــﺎﺋﻲ ﻫﻮﻧــــﺪي ﺑــــﻪ אن رﻗــــﻢ ﺟــــﻮ ﮔﻬﮣــــﻮ ﺣﺼــــﻮ ﭘﻨﺠــــﺎب ۾ ﺧــــﺮچ ﻛﻴــــﻮ وﻳــــﻮ ﭤــــﻲ‪ ،‬۽‬
‫ﻛﺎرﺧـــﺎﻧﻦ ﮐـــﻮﻟﮡ ﻻ‪ ‬ﺟـــﻲ ﭘـــﺮﻣﭩﻦ ﺟـــﺎ אﺧﺘﻴـــﺎر ﻣﺮﻛـــﺰي ﺳـــﺮﻛﺎر وٽ ﻫـــﺌﮡ ﺳـــﺒﺐ ﺳـــﻨﮅ ۽‬
‫ﺑﻴﻨﮕــﺎل ﮐــﻲ אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﺟــﻲ ﻓﺎﺋــﺪن ﮐــﺎن ﻣﺤــﺮوم رﮐﻴــﻮ وﻳــﻮ ﭤــﻲ‪ ،‬ﺗــﻨﻬﻦ ﻧﻘﺼــﺎن ﮐــﺎن ﺑﭽــﻲ‬
‫ﺳﮕﻬﺒﻮ‪.‬‬

‫ﺑر‪5-‬‬

‫ﻫـــﻦ ﻧﻜﺘـــﻲ ﻣﻮﺟـــﺐ ﻫﺮﻫـــﻚ ﺻـــﻮﺑﻲ ﮐـــﻲ אﻧـــﺪروﻧﻲ אﻧﺘﻈـــﺎم ۽ ﺑﻴﺮوﻧـــﻲ ﺣﻔﺎﻇـــﺖ ﻻ‪‬‬
‫ﺻﻮﺑﺎﺋﻲ אﻳﺸﻴﺎ رﮐﮡ ﺟﻮ ﺣﻖ ﻣﻠﻨﺪو‪.‬‬

‫‪143‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫אن ﻣﺎن ﻫﻴﭡﻴﺎن ﻓﺎﺋﺪא ﻫﺌﺎ‪:‬‬

‫‪ (1‬ﺑﻌﻀـــﻲ ڌאڙن‪ ،‬ﻣﻜـــﺎﻧﻲ ﻓﺴـــﺎدن‪ ،‬ﻫﮍﺗـــﺎﻟﻦ ۽ ﻏﻨـــﮉאﮔﺮدي‪ ‬وﻏﻴـــﺮه ﮐـــﻲ ﻣـــﻨﻬﻦ ڏﻳـــﮡ‬
‫ﻻ‪ ‬ﭘـــﻮﻟﻴﺲ ﻓـــﻮرس ﻛـــﺎﻓﻲ ﻧﭥـــﻮ ﭤﺌـــﻲ‪ .‬אﻫـــﮍي‪ ‬ﺣﺎﻟـــﺖ ۾ ﺻـــﻮﺑﺎﺋﻲ ﺣﻜﻮﻣﺘـــﻮن ﻣﺮﻛـــﺰي‬
‫ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﮐــﻲ ﻋــﺮض ﻛــﺮي ﻓــﻮج ﺟــﻲ ﻣــﺪد وﭠــﻦ ﭤﻴــﻮن‪ .‬ﻓــﻮﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﮐــﺎن ﺑــﺎﻻﺗﺮ‬
‫ﻫــــﺌﮡ ﻛــــﺮي אﻫــــﮍא ﻃﺮﻳﻘــــﺎ אﺧﺘﻴــــﺎر ﻛــــﻦ ﭤــــﺎ‪ .‬ﺟــــﻲ ﻣﻜــــﺎﻧﻲ ﺣﻜــــﻮﻣﺘﻦ ۽ ﻣــــﺎﮢﻬﻦ ﻻ‪‬‬
‫ﻧﻘﺼﺎﻧﻜﺎر ﭤﻴﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫‪ (2‬ﺻـــﻮﺑﺎﺋﻲ ﻣﻠﻴﺸـــﻴﺎ رﮐـــﮡ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻣﻠﭩـــﺮي ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻲ אﻧـــﺪروﻧﻲ ﺟﻬﮙـــﮍن ۾ ﻣﻠـــﻮث‬
‫ﭤـــﻴﮡ ﮐـــﺎن آزאد ﭤـــﻲ‪ ،‬ﺑﻴﺮوﻧـــﻲ ﺣﻔﺎﻇـــﺖ ﺟـــﻮ ﻛـــﻢ ﺧـــﻮش אﺳـــﻠﻮﺑﻲ‪ ‬ﺳـــﺎن ﺳـــﺮאﻧﺠﺎم ڏﻳﺌـــﻲ‬
‫ﺳﮕﻬﻨﺪي‪.‬‬
‫‪ (3‬ﻛــﻦ ﺻــﻮﺑﻦ ﮐــﻲ ﻣﺮﻛــﺰي ﻓــﻮج ۾ ﻧــﺎﻟﻲ ﺧــﺎﻃﺮ ﺑــﻪ ﻧﻤﺎﺋﻨــﺪﮔﻲ ﻧــﻪ آﻫــﻲ‪ .‬ﺷــﻜﺎﻳﺖ‬
‫ﻛــﺮڻ ﺗــﻲ ﮐــﻴﻦ ﺟــﻮאب ڏﻧــﻮ وﭸــﻲ ﭤــﻮ ﺗــﻪ‪” ،‬אوﻫــﺎن ﺟــﻲ ﻋﻼﺋﻘــﻦ ﺟــﺎ ﻣــﺎﮢﻬﻮ ﻓــﻮج ۾ ﭜﺮﺗــﻲ‬
‫ﭤﻴﮡ ﭘﺴﻨﺪ ﻧﻪ ﭤﺎ ﻛﻦ‪ ،‬ﻳﺎ ﺟﻨﮕﺠﻮ אﻫﻠﻴﺖ ﻧﻪ ﭤﺎ رﮐﻦ‪“.‬‬
‫אﻧﻬﻦ ﻋﺬرن ﺟﺎ ﺻﻮﺑﻦ ﻃﺮﻓﺎن ﺟﻮאﺑﻲ دﻟﻴﻞ ﻫﻴﭡﻴﺎن ﻫﺌﺎ‪:‬‬
‫)אﻟـــﻒ( ﺟﻴـــﺌﻦ ﺗـــﻪ ﻓـــﻮج ۾ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻴﻦ ﺟـــﻲ ﻫﺌـــﻲ‪ .‬אن ﻛـــﺮي ﭜﺮﺗـــﻲ ﻛﻨـــﺪڙ ۽‬
‫ﭨﺮﻳﻨﻨـــﮓ ڏﻳﻨـــﺪڙ ﻋﻤﻠـــﺪאرن ﺟـــﻲ روش ﭔـــﻴﻦ ﺻـــﻮﺑﻦ ﺟـــﻲ رﻫـــﺎﻛﻦ ﮐـــﻲ ﻓـــﻮج دאﺧـــﻞ ﭤـــﻴﮡ‬
‫ﻻ‪ ‬ﻣﻨﻊ ﻫﺌﻲ‪.‬‬
‫)ب( ﭜﺮﺗــﻲ ﻛــﺮڻ ﻻ‪ ‬אﻫــﮍא ﺷــﺮط رﮐﻴــﺎ وﻳــﺎ ﭤــﻲ‪ ،‬ﺟﻬــﮍوכ؛ ﻗــﺪ ۽ ﺑــﺪن ﺟــﻲ ڊﻳﮕﻬــﻪ ۽‬
‫ﭤﻮﻟﻬــﻪ‪ ،‬ﺟــﻨﻬﻦ ﺟــﻲ ﭘــﻮرאﺋﻲ ﺳــﻨﮅ ۽ ﺑﻴﻨﮕــﺎل ﺟــﺎ رﻫــﺎﻛﻮ ﻧﭥــﻲ ﻛــﺮي ﺳــﮕﻬﻴﺎ‪ .‬אن ﻛــﺮي‬
‫ﺻـــﻮﺑﺎﺋﻲ ﻣﻠﻴﺸـــﻴﺎ رﮐـــﮡ ﺟـــﻲ אﺟـــﺎزت ﻫـــﺌﮡ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺻـــﻮﺑﺎ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﺿـــﺮورﺗﻦ ﭘﭩﺎﻧـــﺪڙ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺷﺮﻃﻦ ﺟﻲ ﭘﺎڻ ﭘﻮرאﺋﻲ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻨﺪא‪.‬‬
‫)‪ (4‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ ﻗﻴــــﺎم ﺑﻌــــﺪ ﮔــــﺬرﻳﻞ ﺳــــﺎﻟﻦ ﺟــــﻲ ﺗﺠﺮﺑــــﻲ ﺛﺎﺑــــﺖ ﻛﻴــــﻮ آﻫــــﻲ ﺗــــﻪ‬
‫ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺗـــﻲ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻮ ﻗﺒﻀـــﻮ ﻫـــﺌﮡ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﮔﻬـــﮣﻦ‬
‫ﺻــــﻮﺑﺎﺋﻲ ﻣﻌــــﺎﻣﻠﻦ ۾ روאﺟــــﻲ ﺣــــﺎﻟﺘﻦ ۾ ﺑــــﻪ ۽ ﻣﺎرﺷــــﻞ ﻻ ﻟﮙــــﺎﺋﮡ ﺳــــﺎن ﺑــــﻪ ﻣﺮﻛــــﺰي‬
‫ﺳــﺮﻛﺎر ﻃﺮﻓــﺎن دﺳــﺖ אﻧــﺪאزي ﭘﺌــﻲ ﭤــﻲ آﻫــﻲ‪ .‬אن ﻛــﺮي ﺻــﻮﺑﺎﺋﻲ ﻣﻠﻴﺸــﻴﺎ ﻣﺮﻛــﺰ ﺟــﻲ‬
‫ﻧﺎﺟﺎﺋﺰ دﺳﺖ אﻧﺪאزي‪ ‬ﮐﺎن ﺑﭽﮡ ﺟﻲ ﺿﻤﺎﻧﺖ ﺟﻮ ﻛﻢ ڏﺋﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪي‪.‬‬
‫אﺳـــﺎن ﻫﺘـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ۾ ﺑـــﻪ אﻫـــﮍي ﻗﺴـــﻢ ﺟـــﻲ آﺋـــﻴﻦ ﻻ‪ ‬ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ رא‪ ‬ﺟـــﻮ אﻇﻬـــﺎر ﻛﻴـــﻮ‪.‬‬
‫ﺑـــﻨﮕﻼدﻳﺶ ۾ ﻋـــﻮאﻣﻲ رא‪ ‬ﺑﻴـــﺪאرﻫﺌﮡ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻋـــﻮאﻣﻲ ﻟﻴـــﮓ وאرא ﺳـــﻨﺪن ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺖ‬
‫אﻣﻴـــﺪوאرن ﮐـــﻲ ﭼﻮﻧـــﮉאﺋﻲ ﺳـــﮕﻬﻴﺎ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﺳـــﻨﮅ ۾ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﮔﺮوﻫـــﻪ ﺳـــﻨﺪن אﻳﺠﻨـــﭩﻦ‪،‬‬
‫ﭘﻴــــﺮن‪ ،‬ﻣﻠــــﻦ‪ ،‬زﻣﻴﻨــــﺪאرن ۽ ﻛــــﺎﻣﻮرن ﮐــــﻲ אﺳــــﻼم‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن وﻏﻴــــﺮه ﺟــــﻲ ﻧــــﺎﻟﻲ ۾‬
‫ﺑﺮﻏﻼﺋـــﻲ‪ ،‬ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺘﻦ ﮐـــﻲ ﺷﻜﺴـــﺖ ڏﻳـــﺎري‪.‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﮔﺮوﻫـــﻪ ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ﮐـــﻲ‬
‫אﻟﻴﻜﺸـــﻦ ۾ ﻛﺎﻣﻴـــﺎب ﭤـــﻴﮡ ﺟـــﻲ ﺑـــﺎوﺟﻮد ﺣﻜﻮﻣـــﺖ אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ ﺣـــﻮאﻟﻲ ﻛـــﺮڻ ﮐـــﺎن‬
‫אﻧﻜـــﺎر ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻣﻠـــﻚ ﺗـــﻲ ﺳـــﻮل وאر ﻛﺮאﺋـــﻲ‪ ،‬ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ﮐـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﮐـــﺎن ﻋﻠﺤـــﺪه‬
‫ﭤــﻴﮡ ﻻ‪ ‬ﻣﺠﺒــﻮر ﻛﻴــﻮ‪ .‬ﻫــﻨﻦ ﮐــﻲ ﺳــﻨﺪن ﺳــﺎﻣﺮאج ﮐــﺎن ﺳــﻮא‪ ‬ﭔــﻲ ﮘﺎﻟﻬــﻪ ﮔﻬﺮﺑــﻞ ﻧــﻪ ﻫﺌــﻲ‪.‬‬

‫‪144‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﭨــﭩﮡ ﺟــﻮ ﻓﻜـــﺮ ﻛﻮﻧــﻪ ﻫــﻮن‪ .‬ﺟﻨـــﮓ ۾ ﺷﻜﺴــﺖ ﻣﻠــﮡ ﺗـــﻲ ﺟﻨــﺮل ﻳﺤــﻰ ﺧـــﺎن‬
‫ﮐـــﻲ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﮔﺮوﻫـــﻪ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻣـــﺎن ﻛـــﮃي‪ ،‬وري ﺳـــﻨﺪن ﻧﺌـــﻴﻦ אﻳﺠﻨـــﭧ ذوאﻟﻔﻘـــﺎر ﻋﻠـــﻲ‬
‫ﭜﭩﻲ ﮐﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻮن وאﮘﻮن ﺳﭙﺮد ﻛﻴﻮن‪.‬‬
‫آ‪ ‬ﺳـــﻮل وאرא ﭤـــﻴﮡ ﮐـــﺎن אڳ ﻣـــﺪﻳﻨﻲ ﺷـــﺮﻳﻒ وﻳـــﻞ ﻫـــﻮس‪.‬وאﭘـــﺲ אﭼـــﮡ ﺑﻌـــﺪ ﻛﺠﻬـــﻪ ﺑـــﻪ‬
‫ﻧــﻪ ﻛــﺮڻ ﺟــﻲ ﺑــﺎوﺟﻮد ﻣــﻮﻧﮑﻲ ﺳــﻦ ﺟــﻲ ﺷــﻬﺮ ۾ ﮔﻬــﺮ אﻧــﺪر ﭘــﻮﻟﻴﺲ ﮔــﺎرڊ ﻫﻴــﭟ ﻧﻈﺮﺑﻨــﺪ‬
‫ﻛــــﺮي رﮐﻴــــﻮ وﻳــــﻮ‪ .‬ﺟﺘــــﻲ ﻳﺤــــﻰ ﺧــــﺎن ﺟــــﻲ ﺑــــﺎﻗﻲ ‪ 8‬ﻣــــﺎه دور ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﺟــــﻮ ﺳــــﻤﻮرو‬
‫ﻋﺮﺻـــﻮ ﻧﻈﺮﺑﻨـــﺪ رﻫـــﻴﺲ‪ .‬ذوאﻟﻔﻘـــﺎر ﻋﻠـــﻲ ﭜﭩـــﻲ ﺻـــﺪر ﭤـــﻴﮡ ﺑﻌـــﺪ ﻫـــﻚ ﻣﻬﻴﻨـــﻲ ﮐـــﺎن ﭘـــﻮ‪‬‬
‫ﭔـــﻴﻦ ﺳـــﺎن ﮔـــﮇ ﻣـــﻮن ﮐـــﻲ ﺑـــﻪ آزאد ﻛﻴـــﻮ‪ .‬ﭘـــﻴﺶ ﻟﻔـــﻆ ۾ ﭴﺎﮢـــﺎﺋﻲ آﻳـــﻮ آﻫﻴـــﺎن ﺗـــﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ‬
‫ﺳــــﺎﻟﮕﺮﻫﻪ ﺟــــﻲ ﻣــــﻮﻗﻌﻲ ﺗــــﻲ ﻣــــﻮن ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻲ ﺗﻘﺮﻳــــﺮ ۾ ﮐــــﻴﺲ ﻛــــﻲ ﺻــــﻼﺣﻮن ڏﻧﻴــــﻮن‬
‫ﻫﻴــــﻮن אن ﺗــــﻲ ﻛــــﺎوڙﺟﻲ ﻫــــﻦ وري ﻣــــﻮن ﮐــــﻲ ﻧﻈﺮﺑﻨــــﺪ ﻛﻴــــﻮ ۽ אﭸــــﺎ ﺗــــﺎﺋﻴﻦ ﻧﻈﺮﺑﻨــــﺪ‬
‫آﻫﻴﺎن‪.‬‬
‫ﻫــــﻦ ﻧﺌــــﻴﻦ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﻣﺴــــﺘﻘﻞ ﻣﻔــــﺎد ﺟــــﻲ אﻳﺠﻨــــﭧ ﺳــــﻨﺪس آﻓﻴﺴــــﺮن ﮐــــﻲ‬
‫رﺿــﺎﻣﻨﺪ ﻛــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﻏﻼﻣــﻲ‪ ‬ﺟــﻲ زﻧﺠﻴــﺮن ﮐــﻲ رﻳﻬــﻮڙي ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ ﭘــﺮ ۾ ﭨــﭩﮡ‬
‫ﮐــــﺎن ﻣﭥــــﻲ ﻛــــﺮي ﮀــــﮇﻳﻮ آﻫــــﻲ‪ .‬ﻫــــﻮ אن ﺳﻠﺴــــﻠﻲ ۾ ﻧﻈﺮﻳــــﻪ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ ﺑﻨﻴــــﺎد ﺗــــﻲ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ ﭠﺎﻫﻴــﻞ آﺋــﻴﻦ ﺗــﻲ ﻓﺨــﺮ ﻛــﺮي ﭤــﻮ‪ .‬ﭘــﺮ אﻫــﻮ آﺋــﻴﻦ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﺳــﺎﻣﺮאج ﺟــﻲ‬
‫ﻓﺴـــﻄﺎﺋﻲ ﻏﻠﺒـــﻲ ﺟـــﻮ ﻣﺨﺘﺎرﻧـــﺎﻣﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻮن ﻧﻨـــﮃﻳﻮن ﻗﻮﻣـــﻮن אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﻏﻼﻣـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ دﺳـــﺘﻮر ﺳـــﻤﺠﻬﻦ ﭤﻴـــﻮن‪ .‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻏﻼﻣـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻮن زﻧﺠﻴـــﺮون‬
‫אﻧﻬـــﻲ‪ ‬آﺋـــﻴﻦ ﺋـــﻲ ﮐـــﻲ ڏﻳﺌـــﻲ ﻣﻀـــﺒﻮط ﺑﻨـــﺎﻳﻮن آﻫـــﻦ‪ .‬ﭘـــﺮ אﻫـــﻲ ﭨﭩﻨـــﺪﻳﻮن ﻳـــﺎ ﻧـــﻪ ﭨﭩﻨـــﺪﻳﻮن‪،‬‬
‫אن ﺟــﻮ ﻓﻴﺼــﻠﻮ ﭜﭩــﻲ ﺟــﻲ אﺧﺘﻴــﺎر ۾ آﻫــﻲ‪ ،‬ﻧــﻪ ﺳــﻨﺪس آﻗــﺎﺋﻦ ﺟــﻲ‪ .‬אن ﺟــﻮ ﻓﻴﺼــﻠﻮ ﺗــﺎرﻳﺦ‬
‫ﺟـــﻲ ﻫـــﭥﻦ ۾ آﻫـــﻲ ۽ ﺗـــﺎرﻳﺦ ﺋـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﻲ ﺗﻘـــﺪﻳﺮ ﻟﮑـــﻲ ﭤـــﻲ ۽ אن ﺟـــﻲ ﻓﻴﺼـــﻠﻲ ﺟـــﻮ‬
‫אﺧﺘﻴﺎر رﮐﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﻻ‪ ‬وאﻗﻌـــﻲ ﻫـــﻨﻦ ﺣـــﺎﻟﺘﻦ ﻫﻴـــﭟ ﭔـــﻪ رﺳـــﺘﺎ وﭸـــﻲ رﻫﻴـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬ﻫـــﻚ ﺗـــﻪ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ‬
‫ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ۽ אن ﺟـــﻲ אﻳﺠﻨـــﭩﻦ وאري ﺣﻜﻤـــﺮאن ﻃﺒﻘـــﻲ ﺟـــﻲ ﻏﻼﻣـــﻲ ﻗﺒـــﻮﻟﻲ‪ ،‬ﻣـــﺎٺ ﻛـــﺮي‬
‫زﻧـــﺪﮔﻲ ﮔـــﺬאرﻳﻦ‪ .‬ﻳـــﺎ ﻣﺨﻔـــﻲ ﺟﻤـــﺎﻋﺘﻮن ﭠـــﺎﻫﻲ ﻏﻼﻣـــﻲ‪ ‬ﮐـــﺎن ﻧﻜـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺧـــﻮﻧﻲ ﺑﻐـــﺎوت‬
‫ﻛﺮي آزאدي ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻦ‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ ﻣـــﺬﻫﺐ ﺑـــﺪﻻﺋﮡ ڏوﻫـــﻪ ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ‪ .‬ﭘﻴﻐﻤﺒـــﺮ אﺳـــﻼم آﺧـــﺮي ﻧﺒـــﻲ ﺳـــﮇڻ ﺟـــﻲ‬
‫ﻣﺨﺎﻟﻔــــﺖ ﻛــــﺮڻ وאرن ﺟــــﻲ ﻫــــﭥﻦ ۾ אﻣــــﺮﻳﻜﻦ ﺳــــﺎﻣﺮאج ﺟــــﻲ אﺷــــﺎري ﺗــــﻲ ﺣﻜﻮﻣــــﺖ‬
‫ﺟـــﻮن وאﮘـــﻮن ﺳـــﭙﺮد ﻛـــﺮڻ ﺟـــﺮم ﻧـــﻪ ﺳـــﻤﺠﻬﻴﻮ‪ .‬ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺑﺮﻗـــﺮאر رﮐـــﮡ‬
‫ﻻ‪ ‬آﻣـــﺮﻳﻜﻦ ﺳـــﺎن ﻣﻌﺎﻫـــﺪא ﻛـــﺮي אﺳـــﻠﺢ ﺣﺎﺻـــﻞ ﻛـــﺮڻ‪ ،‬ﻣﻜـــﺎﻧﻲ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﻲ آزאدي‪‬‬
‫ﮐـــﻲ ﺧـــﺘﻢ ﻛـــﺮڻ‪ ،‬ﻛﺘـــﺐ آﮢـــﮡ ڏوﻫـــﻪ ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺷـــﺮאب ﻧﻮﺷـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮא‪ ،‬ﺳـــﻤﮕﻠﻨﮓ‪ ،‬ﭼـــﻮر‬
‫ﺑـــﺎزאر‪ ،‬ﻓﺤـــﺶ ﻛـــﺎري‪ ‬ﮐـــﻲ ﮀـــﻮٽ ﮀـــﮇڻ‪ .‬ﺑﻠﻜـــﻪ ﺣﻜﻤـــﺮאن ﻃﺒﻘـــﺎ אﻧﻬـــﻦ ﮘـــﺎﻟﻬﻴﻦ ﺟـــﺎ‬
‫ﻣﺮﺗﻜــﺐ ﭤــﻴﻦ‪ ،‬ﺗــﻪ אﻧﻬــﻦ ﮐــﻲ آزאدي آﻫــﻲ‪ .‬ﺳــﻨﮅ ۾ ﭔــﺎﻫﺮאن ﻟﮑــﻴﻦ ﻣــﺎﮢﻬﻮ ﮔﻬﺮאﺋــﻲ‪ ،‬אﻧﻬــﻦ‬
‫ﮐـــﻲ ﻛﺎﻟﻮﻧـــﺎﺋﻴﺰ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﮐـــﻴﻦ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ زﻣـــﻴﻦ‪ ،‬ﻛﺎرﺧﺎﻧـــﺎ‪ ،‬ﻧـــﻮﻛﺮﻳﻦ‪ ،‬وאﭘـــﺎر‪ ،‬ﺑﺌـــﻨﻜﻦ‪،‬‬

‫‪145‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫زﺑــﺎن ﺗــﻲ ﺗﺴــﻠﻂ ڏﻳــﺎرڻ ۽ ﺳــﻨﮅي ﻗــﻮم ﺟــﻲ ﻛﻠﭽــﺮ ﮐــﻲ ﺧــﺘﻢ ﻛــﺮڻ ۽ ﺳــﻨﺪن ﺗــﺎرﻳﺨﻲ‬
‫روאﻳـــﺎت ﮐـــﻲ ﻣﭩـــﺎﺋﮡ ڏوﻫـــﻪ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺑﻠـــﻚ ﻣـــﻨﻈﻢ ﻃـــﻮر ﺗـــﻲ אن ﺟـــﻲ ﮀـــﻮٽ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻣﻬـــﺎﺟﺮن‬
‫ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﺪن אﺳﺘﺤﺼـــﺎل ﺟـــﻲ ﺑﺮﻗـــﺮאر رﮐـــﮡ‪ ،‬ﺟـــﺪא ﺻـــﻮﺑﻲ ﺑﻨـــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﭘﺮﭼـــﺎر ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻲ‬
‫ﮀـــﻮٽ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻗﻮﻣﭙﺮﺳـــﺖ ﺳـــﻨﮅي ﻛـــﺎرﻛﻨﻦ ﮐـــﻲ ﻣﻠـــﻚ دﺷـــﻤﻦ ﻗـــﺮאر ڏﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﻧﻈـــﺮ ﺑﻨـــﺪ‬
‫ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺟـــﻴﻠﻦ ۾ وﺟﻬـــﻲ‪ ،‬ﻣـــﺎرون ڏﻳـــﺎري‪ ،‬ﻗﺘـــﻞ ﻛـــﺮאﺋﮡ ﺟـــﻲ אﺟـــﺎزت آﻫـــﻲ‪ .‬ﻛﺮאﭼـــﻲ‬
‫ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳـــﭩﻲ‪ ‬۾ ﺳـــﻨﮅي ﮔـــﻮرﻧﺮ ۽ وزﻳـــﺮ ﻗـــﺎﻧﻮن ﺟـــﻲ ﺑﻴﻌﺰﺗـــﻲ ﻛـــﺮڻ وאرن ﺗـــﻲ ﻛﻮﺑـــﻪ‬
‫ﻗـــﺪم ﻧﭥـــﻮ ﮐﭵـــﻲ‪ ،‬ﻧـــﻪ ﻛـــﻨﻬﻦ ﺷـــﺎﮔﺮد ﮐـــﻲ رﻳﺴـــﭩﻴﻜﻴﭧ ﻛﻴـــﻮ ﭤـــﻮ وﭸـــﻲ‪ ،‬ﻧـــﻪ وאﺋـــﻴﺲ‬
‫ﭼﺎﻧﺴــﻴﻠﺮ ﮐــﻲ ﻛــﮃﻳﻮ وﭸــﻲ ﭤــﻮ‪ ،‬ﺑﻠــﻚ אﻧﻬــﻦ ﮐــﺎن ﭔــﺎﻫﻮن ﭔــﮅي ﻣﻌــﺎﻓﻲ ورﺗــﻲ وﭸــﻲ ﭤــﻲ‪،‬‬
‫ﺗـــﻪ ڏوﻫـــﻪ ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺑﻠـــﻚ אﻫـــﻲ ﺳـــﭛ ﮘـــﺎﻟﻬﻴﻮن روא آﻫـــﻦ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﺳـــﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳـــﭩﻲ‪ ‬۾‬
‫ﻗﻮﻣﭙﺮﺳــــﺖ ﺷــــﺎﮔﺮدن ﮐــــﻲ ﻣــــﺎرون ڏﻳــــﺎري‪ ،‬رﻳﺴــــﭩﻴﻜﻴﭧ ﻛــــﺮي‪ ،‬ﺟــــﻴﻠﻦ ۾ ﻣــــﻮﻛﻠﻲ‪،‬‬
‫ﻃــﺮح ﻃــﺮح ﺟــﺎ ﻋــﺬאب ڏﻧــﺎ وﭸــﻦ ﭤــﺎ‪ .‬אﻧﻬــﻦ ﺟــﺎ ﺿــﺎﻣﻦ ﻫﻴﭡﻴــﻮن ﻛﻮرﺗــﻮن ﻧﭥﻴــﻮن ﮐــﮣﻦ‪،‬‬
‫ﺟﻲ ﺳﭙﺮﻳﻢ ﻛﻮرٽ ﮐﮣﻲ ﭤﻲ ﺗﻪ وري ﮐﻴﻦ ﺟﺪא ﺟﺪא ﻛﻴﺴﻦ ۾ ﭰﺎﺳﺎﻳﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﻣـــﻮﻧﮑﻲ ‪ 31‬ﻣـــﺎرچ ‪1973‬ع ﺗـــﻲ ﺣﻴـــﺪرآﺑﺎد ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳـــﭩﻲ‪ ‬۾ ﻫﻴﭡـــﻴﻦ ﻛـــﻢ ﻛـــﺮڻ ﺗـــﻲ‬
‫ﺑﻨـــﺎ ﻛـــﻴﺲ ﻫﻼﺋـــﮡ ﺟـــﻲ ڊي‪ .‬ﭘـــﻲ‪ .‬آر ﻫﻴـــﭟ ‪ 14‬ﻣﻬﻴـــﻨﻦ ﺗـــﺎﺋﻴﻦ ﻧﻈﺮﺑﻨـــﺪ ﻛـــﺮي رﮐﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‬
‫آﻫﻲ ۽ ﭜﻴﺮي ﭜﻴﺮي אن ﻧﻈﺮﺑﻨﺪي‪ ‬ﺟﻮ ﻣﺪو وڌאﻳﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪.‬‬

‫ر ر‪:‬‬ ‫ا‬ ‫ي ﺌم‬ ‫‪ 31‬ﺌرچ ‪1973‬ع‬

‫ﻋﺰﻳــــﺰ دوﺳــــﺘﻮ! אوﻫــــﺎن ﺳــــﺎن ﺷــــﺎم ﻣﻠﻬــــﺎﺋﮡ ﻳــــﺎﻗﻮﺗﻲ ﮐــــﺎﺋﮡ ﺟــــﻲ ﺑﺮאﺑــــﺮ ﻫﻮﻧــــﺪو‪.‬‬
‫ﻫﻬﮍن ﻣﻮﻗﻌﻦ ﺗﻲ ﺿﺮوري ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﻛﺠﻬﻪ ﭔﮅﺟﻲ ۽ ﻛﺠﻬﻪ ﭼﺌﺠﻲ‪.‬‬
‫ﻣـــﻮن אوﻫـــﺎن ﮐـــﻲ ‪ 4‬ﻣـــﺎرچ ‪1973‬ع ﺗـــﻲ آﮔﺎﻫـــﻪ ﻛﻴـــﻮ ﻫـــﻮ ﺗـــﻪ ﺳـــﮕﻬﻮ وﻗـــﺖ אﭼـــﮡ‬
‫وאرو آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﮇﻫﻦ ﻣﻤﻜـــﻦ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ אوﻫـــﺎن ﺗـــﻲ وڏﻳـــﻦ ﺟﻮאﺑـــﺪאرﻳﻦ ﺟـــﻮ ﺑـــﺎر ﭘـــﻮي‪ .‬אن ﻻ‪‬‬
‫אوﻫـــﺎن ﮐـــﻲ ﺗﻴـــﺎرﭤﻴﮣﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺻـــﺮف ﺻـــﺎﻟﺢ ﻻﺋـــﻖ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ אن אﻣﺘﺤـــﺎن ﻣـــﺎن ﻛﺎﻣﻴـــﺎب ﭤـــﻲ‬
‫ﻧﻜـــﺮن ﭤـــﺎ‪ .‬ﺟﻴـــﻞ ۾ وﭸـــﮡ ۽ ﻣـــﺎرون ﺟﻬﻠـــﮡ‪ ،‬ﺳـــﻮﻟﻮ ﻛـــﻢ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﭘـــﺮ ﺟﻮאﺑـــﺪאري‪ ‬ﺟـــﻮ ﺑـــﺎر‬
‫ﺳــﻨﭝﺎﻟﮡ אوﻟــﻮ ﻛــﻢ آﻫــﻲ‪ .‬אن ﻛــﻢ ﺟــﻲ ﺳــﺮאﻧﺠﺎﻣﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬אوﻫــﺎن ﮐــﻲ ﻣﺨﻠــﺺ ﻛــﺎرﻛﻨﻦ‬
‫ﺟـــﻮ ذﻫـــﻦ ﭘﻴـــﺪא ﻛﺮﮢـــﻮ ﭘﻮﻧـــﺪو‪ .‬ﺟـــﻲ ﻛـــﺎرﻛﻦ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻤﺎﺟﻲ‪ ،‬ﺑﻨﻴـــﺎدي‬
‫ﻣﺴـــﺌﻠﻦ ﮐـــﻲ ﭘـــﻮري‪ ‬ﻃـــﺮح ﺳـــﻤﺠﻬﻲ ﺳـــﮕﻬﻦ ۽ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ذﻫـــﻦ ﺻـــﺎف ﻛـــﺮڻ ﺑﻌـــﺪ ﻫـــﻢ‬
‫ﺧﻴﺎل دوﺳﺘﻦ ﺟﻮ ﺗﻌﺪאد وڌאﺋﻴﻦ‪.‬‬
‫אوﻫﺎن ﮐﻲ ﻫﻴﭡﻴﻦ ﻣﺴﺌﻠﻦ ﺗﻲ ﻏﻮر ۽ ﻓﻜﺮ ﺑﻌﺪ ﺻﺤﻴﺢ ﻧﺘﻴﺠﻦ ﺗﻲ ﭘﻬﭽﮣﻮ آﻫﻲ‪:‬‬
‫رڻ ﺐ‬ ‫ﺌت ﺌ‬ ‫رن‬ ‫رﺊ‬ ‫‪.1‬‬
‫رﮡ آ ‪.‬‬ ‫ﺑ ل‬ ‫رﺊ‬
‫آﺋــﻮن ﻏــﻮر‪ ،‬ﻓﻜــﺮ ۽ ﺗﺠﺮﺑــﻲ ﺑﻌــﺪ ﻫــﻦ ﻧﺘﻴﺠــﻲ ﺗــﻲ ﭘﻬﺘــﻮ آﻫﻴــﺎن ﺗــﻪ ﺳــﻨﮅ ﺟــﺎ رﻫــﺎﻛﻮ‬
‫زﺑـــﺎن‪ ،‬ﻛﻠﭽـــﺮ‪ ،‬ﺗـــﺎرﻳﺨﻲ روאﻳـــﺎت‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ۽ אﻗﺘﺼـــﺎدي ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ ﺟـــﺪא ﻗـــﻮم‬
‫‪146‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫آﻫـــﻦ ۽ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﻲ ﺣـــﻖ ﺧـــﻮدאرאدي‪ ‬ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ ﺳـــﻨﺪن ﺳﻴﺎﺳـــﻲ‪ ،‬אﻗﺘﺼـــﺎدي ۽ ﻛﻠﭽـــﺮ‬
‫آزאدي‪ ،‬ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ ۽ ﺗﺮﻗﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﭘﺎڻ ﻓﻴﺼﻼ ﻛﺮڻ ﺟﺎ ﺣﻘﺪאر آﻫﻦ‪.‬‬
‫‪.2‬‬
‫ﺑﺮﺻـــﻐﻴﺮ ﭘـــﺎכ ۽ ﻫﻨـــﺪ ۾ ﻫـــﺰאرن ورﻫـــﻴﻦ ﮐـــﺎن ﺟـــﺪא ﺗـــﺎرﻳﺨﻲ ﻣﻠـــﻚ رﻫﻴـــﻮ آﻫـــﻲ ۽‬
‫دﻧﻴــﺎ ﺟــﻲ ﭔــﻴﻦ ﻣﻠﻜــﻦ وאﻧﮕــﺮ ﮐــﻴﺲ ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ ﻣﺴــﺘﻘﺒﻞ ﺟــﻲ ﻓﻴﺼــﻠﻲ ﻛــﺮڻ ﺟــﻮ ﻫﺮﻛــﻮ‬
‫ﺣﻖ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ي زﺐﺌن‬ ‫‪.3‬‬
‫ﻗـــﺪﻳﻢ زﻣـــﺎﻧﻲ ﮐـــﺎن ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ زﺑـــﺎن ﺳـــﻨﮅي رﻫـــﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬אﻫـــﺎ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ ﺳـــﭛ ﮐـــﺎن‬
‫زﻳــــﺎده ﺟﻬــــﻮﻧﻲ ۽ ﺷــــﺎﻫﻮﻛﺎر زﺑــــﺎن آﻫــــﻲ‪ .‬אن ﻛــــﺮي אن ﮐــــﻲ ﻣﻠــــﻚ ﺟــــﻲ ﺳــــﺮﻛﺎري ۽‬
‫ﻗﻮﻣﻲ زﺑﺎن ﺟﻮ ﻫﺮﻛﻮ ﺣﻖ آﻫﻲ‪.‬‬
‫آﺊ‬ ‫‪.4‬‬
‫آﺋـــﻴﻦ ﺳـــﺎزي‪ ‬ﺟـــﻲ ﻣﺴـــﺌﻠﻲ ﮐـــﻲ ﺳـــﻤﺠﻬﻦ ﻻ‪ ‬ﭘﻬـــﺮﻳﻦ ﻫـــﻦ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﺟـــﻮ ﻓﻴﺼـــﻠﻮ ﻛﺮﮢـــﻮ‬
‫ﭘﻮﻧــﺪو ﺗــﻪ آﺋــﻴﻦ ﻫــﻚ ﻗــﻮم ﺟــﻲ ﺑﻨﻴــﺎد ﺗــﻲ ﭠــﺎﻫﻴﻮ وﭸــﻲ ﭤــﻮ‪ ،‬ﻳــﺎ ﭼــﺌﻦ ﻗــﻮﻣﻦ ﺟــﻲ ﺑﻨﻴــﺎد‬
‫ﺗـــﻲ‪ ،‬ﭘﻬـــﺮﺋﻴﻦ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﺳـــﻨﮅي אﻗﻠﻴـــﺖ ۾ ﭤـــﻲ‪ ،‬ﭔﺌـــﻲ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ وאري ﺻـــﻮﺑﻲ ﺟـــﻲ‬
‫ﻛﺜــﺮت ﺟــﺎ ﻣﺤﺘــﺎج ﭤــﻲ ﭘﻮﻧــﺪא‪ .‬ﭔﺌــﻲ ﻧﻈﺮﺋــﻲ ﻣﻄــﺎﺑﻖ ﻛﻮﺑــﻪ آﺋــﻴﻦ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺟــﻲ رﺿــﺎﻣﻨﺪي‬
‫ﮐﺎﻧﺴﻮא‪ ‬ﭠﻬﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻨﺪو‪.‬‬
‫)אﻟـــﻒ( ﻫـــﻚ ﻗـــﻮﻣﻲ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ وאرو ﺻـــﻮﺑﻮ )ﭘﻨﺠـــﺎب( ﺳـــﻨﺪس‬
‫ﺗﻌـــﺪאد‪ ،‬ﭘﻴﺴـــﻲ‪ ،‬ﻣﻠﭩـــﺮي ۽ ﺳـــﻮل ﺳـــﺮوس ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ﺗـــﻲ ﺣـــﺎوي رﻫﻨـــﺪو‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ‬
‫ﻛﺮي ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﭘﻴﺴﻲ وﺳﻴﻠﻲ‪ ،‬ﺳﻨﮅ ﺗﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﻨﺪو‪.‬‬
‫)ب( אن ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﭘﻴـــﺪאﺋﺶ‪ ،‬زﻣﻴـــﻨﻦ‪ ،‬ﻛﺎرﺧـــﺎﻧﻦ ۽ ﻧـــﻮﻛﺮﻳﻦ‬
‫ﺗﻲ ﭔﻴﻦ ﺻﻮﺑﻦ ﺟﻲ رﻫﺎﻛﻦ ﺟﻮ אﺳﺘﺤﺼﺎل رﻫﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪو‪.‬‬
‫)ت( ﻫـــــﻚ ﻗـــــﻮﻣﻲ ﻧﻈﺮﺋـــــﻲ ﺟـــــﻲ آڌאر ﺗـــــﻲ ﻧﻈﺮﺋـــــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــــﺘﺎن‪ ،‬אﺳـــــﻼﻣﻲ آﺋـــــﻴﻦ‪،‬‬
‫ﻣﻀﺒﻮط ﻣﺮﻛﺰ ﺟﻲ ﭼﻨﺒﻲ ﻣﺎن ﺳﻨﮅي ﻧﻜﺮي ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻨﺪא‪.‬‬
‫)ث( אن ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ ﭔـــﻴﻦ ﺻـــﻮﺑﻦ ﺟـــﺎ رﻫـــﺎﻛﻮ ﻫـــﻦ ﺻـــﻮﺑﻲ ﻣـــﺎن ﭘﻴﺴــــﺎ‬
‫ﻛﻤﺎﺋﻲ‪ ،‬ﭔﺎﻫﺮ ﮐﮣﻲ‪ ،‬ﺻﻮﺑﻲ ﺟﻲ ﻣﻌﻴﺸﻴﺖ ﮐﻲ ﻧﻘﺼﺎن ﭘﻬﭽﺎﺋﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪא‪.‬‬
‫)ج( אن ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ ﭔـــﺎﻫﺮﻳﻦ ﻣﭩﺎﺳـــﭩﺎ‪ ،‬وאﭘـــﺎر‪ ،‬ﺑﺌـــﻨﻜﻦ‪ ،‬رﻳﻠـــﻮي‪ ،‬ﭘـــﻮﻟﻴﺲ‪،‬‬
‫ﭨﻴﻠﻴﮕــــﺮאف‪ ،‬رﻳــــﮉﺋﻲ‪ ،‬ﭨﻴﻠﻴــــﻮﻳﺰن‪ ،‬ﮐــــﺎﮢﻴﻦ ۽ אﻗﺘﺼــــﺎدي אدאرن ﺗــــﻲ ﻣﺮﻛــــﺰي ﺣﻜﻮﻣــــﺖ‬
‫ﺟﻮ ﻗﺒﻀﻮ رﻫﻨﺪو‪.‬‬
‫)ح( אن ﻧﻈﺮﺋــــــﻲ ﺟــــــﻲ آڌאر ﺗــــــﻲ ﻣﺮﻛــــــﺰي אﺳــــــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬۾ ﺳــــــﻨﮅﻳﻦ ﮐــــــﻲ ﺳــــــﺎري‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ آﺑﺎدي‪ ‬ﺟﻲ ﻟﺤﺎظ ﮐﺎن ﻧﻤﺎﺋﻨﺪﮔﻲ ﻣﻠﻨﺪي‪.‬‬
‫)د( אن ﻧﻈﺮﺋــــﻲ ﺟــــﻲ آڌאر ﺗــــﻲ ﻣﺮﻛــــﺰي ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﺟــــﻲ ﻧــــﻮﻛﺮﻳﻦ ۾ ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﮐــــﻲ‬
‫ﻫﻦ وﻗﺖ وאﻧﮕﺮ ﺻﺮف ﻫﻚ ﺳﻴﻜﮍو ﻧﻮﻛﺮﻳﻮن ﻣﻠﻨﺪﻳﻮن‪.‬‬
‫)ذ( אن ﻧﻈﺮﺋــــﻲ ﺟــــﻲ آڌאر ﺗــــﻲ ﺳــــﻮل ﺳــــﺮوس ﻣﺮﻛــــﺰي ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﺟــــﻲ ﻫــــﭣ ﻫﻴــــﭟ‬
‫رﻫﻲ ﻛﺮي ﺻﻮﺑﺎﺋﻲ ﺧﻮدﻣﺨﺘﻴﺎري ﺑﻴﻜﺎر ﺑﻨﺠﻲ وﻳﻨﺪي‪.‬‬

‫‪147‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫)ر( אن ﻧﻈﺮﺋــــﻲ ﺟــــﻲ آڌאر ﺗــــﻲ ﻣﻠــــﻚ ﺟــــﻲ ﻗــــﻮﻣﻲ زﺑــــﺎن‪ ،‬ﻏﻴــــﺮ ﻣﻠﻜــــﻲ אردو زﺑــــﺎن‬
‫ﭤﻴﻨﺪي‪.‬‬
‫)ز( אن ﻧﻈﺮﺋﻲ ﺟﻲ آڌאر ﺗﻲ ﻣﻠﻚ ۾ ﻣﺬﻫﺐ ۽ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﮔﮇﻳﻞ رﻫﻨﺪא‪.‬‬
‫)س( אن ﻧﻈﺮﺋــــﻲ ﺟــــﻲ آڌאر ﺗــــﻲ ﭜــــﺮ وאرن ﻣﻠﻜــــﻦ ﺳــــﺎن ﻣﺨﺎﺻــــﻤﺖ ﺟــــﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴــــﻲ‬
‫ﺟﺎري رﻫﻨﺪي‪.‬‬
‫)ش( אن ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ ﭔـــﻴﻦ ﺻـــﻮﺑﻦ ﺟـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ﻛﺎﻟﻮﻧـــﺎﺋﻴﺰ ﻛـــﺮڻ‬
‫ﺟﻲ ﮀﻮٽ رﻫﻨﺪي‪.‬‬
‫)ص( אن ﻧﻈﺮﺋﻲ ﺟﻲ آڌאر ﺗﻲ ﺳﻮﺷﻠﺰم ﭘﻮري‪ ‬ﻃﺮح رאﺋﺞ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪي‪.‬‬
‫ر‪:‬‬ ‫ي‬ ‫)‪(5‬‬
‫ﺳــﻨﮅ ﮐــﻲ ﮔــﺬرﻳﻞ ﭼــﺌﻦ ﻫــﺰאرن ورﻫــﻴﻦ ﺟــﻲ ﺗــﺎرﻳﺦ آﻫــﻲ‪ .‬ﺟــﻨﻬﻦ ﺟــﻲ ﺑﻨﻴــﺎد ﺗــﻲ ﻫــﻦ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠــﻮ ﻗــﻮﻣﻲ ﻛــﺮدאر ۽ ﻛﻠﭽــﺮ ﭠــﺎﻫﻴﻮ آﻫــﻲ‪ .‬אﻫــﻲ ﺳــﻨﺪن ﻗــﻮﻣﻲ ورﺛــﺎ آﻫــﻦ‪ .‬אﻧﻬــﻦ ﮐــﻲ‬
‫وﺳـــﺎري ﻧـــﻮن آﻳـــﻞ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺟـــﻲ ﻛﻠﭽـــﺮ ۾ ﺳـــﻤﺎﺋﺠﮡ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﻻ‪ ‬ﭘـــﺎڻ وﺳـــﺎرڻ ﺟـــﻲ ﺑﺮאﺑـــﺮ‬
‫ﭤﻴﻨﺪو‪.‬‬
‫ﺌل‪:‬‬ ‫ا‬ ‫ﺌد‬ ‫)‪ (6‬ﺌ را‬
‫ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ אن ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﺑﺎﺑـــﺖ ذﻫـــﻦ ﺻـــﺎف ﻛﺮﮢـــﺎ آﻫـــﻦ ﺗـــﻪ אﻫـــﻲ ﻛﻬـــﮍא ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد‬
‫آﻫــﻦ‪ ،‬ﺟــﻲ ﺳــﻨﺪن אﺳﺘﺤﺼــﺎل ﻛــﻦ ﭤــﺎ‪ .‬ﭤــﻮري ﻏــﻮر ﺑﻌــﺪ ﭘﺘــﻮ ﭘﻮﻧــﺪو ﺗــﻪ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ‬
‫ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺳـــﻨﺪن ﺳﻴﺎﺳـــﻲ آزאدي ﺳـــﻠﺐ ﻛﻴـــﻮ وﻳﭡـــﺎ آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن אﻗﺘﺼـــﺎدي ذرﻳﻌـــﻦ‬
‫ﺗـــﻲ ﻗـــﺎﺑﺾ آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن ﻛﻠﭽـــﺮ ﺗـــﻲ ﻏﻠﺒـــﻮ ﻛـــﺮي وﻳـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬אن ﺟـــﻲ ﺳـــﺪﺑﺎب ﻻ‪ ‬وﻳﭽـــﺎر‬
‫ﻛﺮﮢﻮ אﭤﻦ‪.‬‬
‫؟‬ ‫ﺋ‬ ‫ﺌ‬ ‫ر‬ ‫)‪(7‬‬
‫ﻣﭥــﻲ ﭼﺌــﻲ آﻳــﻮ آﻫﻴــﺎن ﺗــﻪ אﺳــﺎن ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺟــﻲ ﺟﺪאﮔﺎﻧــﻪ ﻗــﻮم ﮐــﻲ ﻣﭹــﻮن ﭤــﺎ‪ .‬ﭘ ـﺮ ڏﺳــﮣﻮ‬
‫آﻫــــﻲ ﺗــــﻪ ﺳــــﻨﮅي ﻗﻮﻣﭙﺮﺳــــﺘﻲ‪ ‬ﺟــــﺎ ﺑﻨﻴــــﺎدي ﻣﺘــــﺎ ﻛﻬــــﮍא آﻫــــﻦ؟ ﻣﻨﻬﻨﺠــــﻲ ﻧﻈــــﺮ ۾ אﻫــــﻲ‬
‫ﻫﻴﭡﻴﺎن ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻦ ﭤﺎ‪:‬‬
‫)אﻟﻒ( ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺟﺪא ﻣﻠﻚ ۾ وﻳﺴﺎﻫﻪ رﮐﮡ‪.‬‬
‫)ب( ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﻫـــﻚ ﻣﻠـــﻚ ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺑﻠﻜـــﻪ ﭼـــﺌﻦ ﺟـــﺪא ﻣﻠﻜـــﻦ ﺟـــﻮ ﻣﺠﻤﻮﻋـــﻮ آﻫـــﻲ‪،‬‬
‫אن ۾ אﻋﺘﻤﺎد رﮐﮡ‪.‬‬
‫)ت( ﺳــــﻨﮅي وﻃــــﻦ‪ ،‬زﺑــــﺎن‪ ،‬ﻛﻠﭽــــﺮ‪ ،‬ﺗــــﺎرﻳﺨﻲ روאﻳــــﺎت‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳــــﻲ ۽ אﻗﺘﺼــــﺎدي ﻣﻔــــﺎد‬
‫ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ﺟﺪא ﻗﻮم آﻫﻦ‪.‬‬
‫)ث( ﺳـــﻨﮅي ﺟـــﺪא ﻗـــﻮم ﺟـــﻲ ﺣﻴﺜﻴـــﺖ ۾ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﺒﻞ ﺑﺎﺑـــﺖ ﻓﻴﺼـــﻠﻲ ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻮ‬
‫ﺣﻖ رﮐﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫)ج( ﺳـــﻨﮅي ﻗﻮﻣﭙﺮﺳـــﺘﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ رאﻫـــﻪ ۾ رﻛـــﺎوﭨﻮن‪ ،‬ﻧﻈﺮﻳـــﻪ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن אﺳـــﻼﻣﻲ ﻧﻈـــﺎم‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ‪ ،‬ﻣﻀﺒﻮط ﻣﺮﻛﺰ ۽ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻲ ﻣﻔﺎد آﻫﻦ‪.‬‬

‫‪148‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ت‪:‬‬ ‫ﺌم‬ ‫ر‬ ‫)‪(8‬‬

‫ﺳــــﺎري‪ ‬دﻧﻴــــﺎ ۾ ﺣﻜــــﻮﻣﺘﻲ ﻧﻈــــﺎم ﺳــــﻴﻜﻴﻮﻟﺮ ﺑﻨﻴــــﺎدن ﺗــــﻲ ﭔــــﮅل آﻫــــﻲ‪ ،‬ﭘــــﺮ ﻫﺘــــﻲ‬
‫ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ۾ ﻫــــﻚ ﺳــــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﻣﺴــــﺘﻘﻞ ﻣﻔــــﺎد ﻋــــﻮאم ﺟــــﻮ ﺗﻮﺟﻬــــﻪ ﻣﻠــــﻚ ﺟــــﻲ ﺣﻘﻴﻘــــﻲ‬
‫ﻣﺴـــﺌﻠﻦ ﮐـــﺎن ﻫﭩـــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬אﺳـــﻼﻣﻲ ﻧﻈـــﺎم ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻮ رאڳ אﭼـــﺎري رﻫﻴـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬אن ﺟـــﻮ‬
‫ﻣﻘﺼـــﺪ ﻋﻘـــﻞ ﺟـــﻲ ﻋﻴـــﻮض ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ ﻣـــﻼ ﺟـــﻲ אﭤـــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﻫﻴـــﭟ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ‬
‫ﻫﻼﺋﮡ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻲ ﻣﻼ ﮔﻬﮣﻲ ﻗﺪر ﺳﺮﻣﺎﺋﻴﺪאر ۽ ﺣﺎﻛﻢ ﺟﺎ אﻳﺠﻨﭧ ﭤﻲ ﻛﻢ ﻛﻦ ﭤﺎ‪.‬‬

‫؟‬ ‫ر ت ﺌآ‬ ‫)‪( 9‬‬

‫ﺻﺤﻴﺢ ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ ۾ ﻫﻴﭡﻴﻦ ﮘﺎﻟﻬﻴﻦ ﺟﻮ ﻫﺌﮡ ﺿﺮوري آﻫﻲ‪.‬‬
‫)אﻟــــﻒ( אن ۾ ﻫــــﻚ ﻗــــﻮم ﺟــــﻮ ﭔــــﻲ‪ ‬ﻗــــﻮم ﺗــــﻲ ﺳــــﻨﺪس אﻛﺜﺮﻳــــﺖ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﻴــــﺖ‪ ،‬ﺗﺸــــﺪد‪،‬‬
‫ﭘﻴﺴﻲ ۽ ﻫﻨﺮ ﺟﻲ آڌאر ﺗﻲ ﺗﺴﻠﻂ ﻗﺎﺋﻢ ﻧﻪ رﻫﻨﺪو‪.‬‬
‫)ب( ﺟــــﻨﻬﻦ ۾ ﻫــــﻚ ﮔﺮوﻫــــﻪ ﻳــــﺎ ﻃﺒﻘــــﻮ ﭔﺌــــﻲ ﮔﺮوﻫــــﻪ ﻳــــﺎ ﻃﺒﻘــــﻲ ﺟــــﻮ אﻗﺘﺼــــﺎدي‬
‫אﺳﺘﺤﺼــﺎل ﻛــﺮي ﺳــﮕﻬﻲ‪ ،‬۽ ﻣﻠــﻚ ﺟــﻲ ﺟﻤﻠــﻲ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﮐــﻲ ﻫــﻚ ﺟﻬــﮍא ﺣــﻖ ۽ ﻣﻮﻗﻌــﺎ‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﻫﺠﻦ‪.‬‬
‫)ت( ﺟـــﻨﻬﻦ ۾ ﺷـــﺎﻫﻮﻛﺎر‪ ،‬ﻛﺎرﺧﺎﻧﻴـــﺪאر‪ ،‬ﻣـــﻼ ۽ ﭘﻴـــﺮ ﮐـــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﺖ ﻣﻠـــﻚ ۾ دﺳـــﺖ‬
‫אﻧﺪאزي ﻛﺮڻ ﺗﻲ ﺑﻨﺪش ﺟﻲ‪.‬‬
‫؟‬ ‫م ﺌآ‬ ‫)‪(10‬‬
‫אن ﺟــــﻮ ﻣﻘﺼــــﺪ ﻣﻠــــﻚ ﺟــــﻲ ﺟﻤﻠــــﻲ ﭘﻴــــﺪאوאري ذرﻳﻌــــﻦ‪ ،‬ورﻫﺎﺳــــﺖ ۽ ﭘﻴﺴــــﻲ ﺗــــﻲ‬
‫ﻋـــﻮאﻣﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻮ ﺗﺴـــﻠﻂ ﻫـــﺌﮡ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺟـــﺎ אن ﺗﺴـــﻠﻂ ﮐـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺟـــﻲ ﻣﺠﻤـــﻮﻋﻲ‬
‫ﻣﻔـــﺎد ﻻ‪ ‬ﻛﺘـــﺐ آﮢﻴﻨـــﺪي‪ .‬אن ۾ ﺷﺨﺼـــﻲ ۽ ﻃﺒﻘـــﺎﺗﻲ אﺳﺘﺤﺼـــﺎل ﺟـــﺎ رﺳـــﺘﺎ ﺑﻨـــﺪ ﻛﻴـــﻞ‬
‫ﻫﻮﻧــﺪא آﻫــﻦ‪ .‬אن ﺟــﻮ ﺑﻨﻴــﺎد زﻣــﺎﻧﻲ ﺟــﻲ ﺣﻘﻴﻘــﺘﻦ ۽ ﻋﻘــﻞ ﺟــﻲ آڌאر ﺗــﻲ ﭤﺌــﻲ ﭤــﻮ‪ .‬ﻣــﺬﻫﺒﻦ‬
‫۾ ﺷﺨﺼـــﻲ ۽ ﻃﺒﻘـــﺎﺗﻲ ﻣﻔـــﺎد ﮐـــﻲ ﺑﭽـــﺎ‪ ‬ڏﻧـــﻞ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي ﺳﻮﺷﻠﺴـــﭧ ﻣﻌﺎﺷـــﺮي‬
‫ﺟﻲ ﺣﺼﻲ ۾ رﻛﺎوٽ ﭘﻮي ﭤﻲ‪ .‬אﺳﻼﻣﻲ ﺳﻮﺷﻠﺰم ﭤﻴﻨﺪو ﺋﻲ ﻧﻪ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ت‬ ‫ﺌم‬ ‫۽ا‬ ‫آﺊ‬ ‫)‪ (11‬ا‬
‫ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻮ آﺋـــﻴﻦ ﻣﻌﺎﺷـــﺮي ﺟـــﻲ ﺣـــﺎﻟﺘﻦ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ ﻫﻼﻳـــﻮ وﭸـــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬ﺗـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي‬
‫אﺳــــﻼﻣﻲ آﺋــــﻴﻦ ﻳــــﺎ אﺳــــﻼﻣﻲ ﻧﻄــــﺎم ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﭤﻴﻨــــﺪﻳﻮن ﻛﻮﻧــــﻪ آﻫــــﻦ‪ .‬ﺟﻴﻜــــﻲ ﻣــــﺎﮢﻬﻮ‬
‫אﻫﮍي ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻛﻦ ﭤﺎ‪ ،‬ﺳﻲ ﻳﺎ ﺗﻪ ڏوﻫﻲ آﻫﻦ‪ ،‬ﻳﺎ ﺗﻪ ﺑﻴﻮﻗﻮف آﻫﻦ‪.‬‬
‫؟‬ ‫ﺌآ‬ ‫ود‬ ‫)‪(12‬‬
‫ﺳـــﻨﮅو دﻳـــﺶ ﺟـــﻲ ﻣﻌﻨـــﻰ ﺳـــﻨﮅو ﻃـــﺎس ﺟـــﻲ ﻣﻮﺟـــﻮده ﺳـــﻨﮅ ﻣﻠـــﻚ אﻳﺮאﺿـــﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬אن‬
‫ﻣﻠـــﻚ ﻫـــﺰאرن ورﻫـــﻴﻦ ﮐـــﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﻋﻠﺤـــﺪه ﺣﻴﺜﻴـــﺖ رﮐـــﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺳـــﻨﮅ ۽ ﺳـــﻨﮅو دﻳـــﺶ‬
‫۾ﺗﻔــﺎوت ﻫــﻲ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﺳــﻨﮅ ۾ אﻧــﮉس وﻳﻠــﻲ‪ ‬وאرو ﻣﻠــﻚ אﭼــﻲ وﭸــﻲ ﭤــﻮ‪ ،‬ﺳــﻨﮅودﻳﺶ ۾‬
‫ﺻـــﺮف ﻣـــﻮﻫﻦ وאري ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ אﻳﺮאﺿـــﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺟﻴـــﺌﻦ ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ﺟـــﻲ ﻣﻌﻨـــﻰ אﭜﺮﻧـــﺪو ۽‬
‫‪149‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ـــﻲ ﺻــــﺮف‬ ‫ـــﻲ ﺻــــﺮف ﺑﻴﻨﮕــــﺎل ﺟــــﻲ ﻣﻌﻨـ ٰ‬

‫אﻟﻬﻨــــﺪو ﺑﻴﻨﮕــــﺎل آﻫــــﻲ‪ ،‬۽ ﺑــــﻨﮕﻼدﻳﺶ ﺟــــﻲ ﻣﻌﻨـ ٰ‬
‫אﭜﺮﻧــﺪي ﺑﻴﻨﮕــﺎل وאرو آزאد ﺣﺼــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬ﺳــﻨﮅودﻳﺶ ﻧــﺎﻟﻲ وﭠــﮡ ﻣــﺎن אﺳــﺎن ﺟــﻮ ﻣﻘﺼــﺪ אن‬
‫ﺧﻄـــﻪ زﻣـــﻴﻦ ﺟـــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﻲ آزאدي‪ ،‬אﻗﺘﺼـــﺎدي ﺧﻮﺷـــﺤﺎﻟﻲ ۽ ﻛﻠﭽـــﺮل ﺗﺮﻗـــﻲ ﭤﺌـــﻲ ﭤـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﺎ‬
‫ﻫﻦ وﻗﺖ ﺻﻮﺑﻲ ﺳﻨﮅ ﺗﻲ ﻣﺸﺘﻤﻞ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪:‬‬ ‫ي م‬ ‫)‪(13‬‬
‫אﻫــﺎ ﺣﻘﻴﻘــﺖ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﺳــﻨﮅ ﺟــﺎ رﻫﻮאﺳــﻲ ﻋﻠﺤــﺪه ﻗــﻮم ﺳــﮇאﺋﮡ ﺟــﺎ ﺣﻘــﺪאر آﻫــﻦ‪ .‬ﭘــﺮ אن‬
‫ﮘﺎﻟﻬــﻪ ﮐــﺎن ﺑــﻪ אﻧﻜــﺎر ﻛــﺮي ﻧﭥــﻮ ﺳــﮕﻬﺠﻲ‪ ،‬ﺗــﻪ ﻫــﻚ ﺑــﺎﻏﻴﺮت ۽ ﻳﻜﺠﻬــﺖ ﻗــﻮم ﺑــﻨﺠﮡ‬
‫ﻻ‪ ‬ﺟــﻨﻬﻦ ﻗــﻮﻣﻲ ﻋﺼــﺒﻴﺖ ﺟــﻲ ﺿــﺮروت رﻫــﻲ ﭤــﻲ‪ ،‬ﺳــﺎ אﭸــﺎ ﺳــﻨﮅ ﺟــﺎ رﻫــﺎﻛﻮ ﭘــﻮري‪‬‬
‫ﻃـــﺮح ﭘﻴـــﺪא ﻛـــﺮي ﻧـــﻪ ﺳـــﮕﻬﻴﺎ آﻫـــﻦ‪ ،‬אن ﺟـــﻲ رאﻫـــﻪ ۾ رﻛـــﺎوﭨﻮن آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺗـــﻦ ﺟـــﻲ دور‬
‫ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺷـــﺶ ﻛﺮﮢـــﻲ ﭘﻮﻧـــﺪي‪ .‬ﻣـ ً‬
‫ــﺜﻼ‪ :‬ﭘﻴـــﺮ‪ ،‬وڏﻳـــﺮو ۽ ﻏـــﻼم ﺻـــﻔﺖ ﻣـــﮉل ﻛـــﻼس‬
‫ﺟﻲ אﻛﺜﺮ ﻛﺮي אن ۾ رﻛﺎوﭨﻮن آﻫﻦ‪.‬‬
‫‪:‬‬ ‫ﺌن ۽‬ ‫)‪ (14‬ﺌ‬
‫ﺳــــﻨﮅ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﮐــــﺎن ﺳــــﻮא‪ ‬رﻫــــﻲ ﺳــــﮕﻬﻲ ﭤــــﻲ‪ ،‬ﭘــــﺮ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻮ אن ﮐﺎﻧﺴــــﻮא‪‬‬
‫ﻗـــﺎﺋﻢ رﻫـــﮡ ﻣﺸـــﻜﻞ آﻫـــﻲ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻗﻴـــﺎم ﺟـــﻮ ﻣـــﺪאر ُאن ﻃﺒﻘـــﻲ ﺟـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ﺳـــﺎن‬
‫ﺑﺮﺗـــﺎ‪ ‬ﺗـــﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ ﺳـــﻨﺪن ﻣﻮﺟـــﻮده آﺋـــﻴﻦ ۾ ﺗﺒـــﺪﻳﻠﻲ آﮢـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ۾ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ‬
‫ﻗــﻮﻣﻲ وﺟــﻮد ﮐــﻲ ﺗﺴــﻠﻴﻢ ﻧــﻪ ﻛﺒــﻮ ﻳــﺎ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﮐــﻲ ﺳــﻨﺪن وאﺟﺒــﻲ ﺣــﻖ ﻧــﻪ ڏﻧــﺎ‪ ،‬ﺗــﻪ دﻧﻴــﺎ‬
‫ﺟﻲ ﻛﺎﺑﻪ ﻃﺎﻗﺖ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻲ ﻗﺎﺋﻢ رﮐﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻨﺪي‪.‬‬
‫ن‪:‬‬ ‫ﺌر‬ ‫ﺌ‬ ‫ده‬ ‫ن‬ ‫ﺌن‬ ‫)‪ (15‬ﺌ‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ ﻣﻮﺟـــﻮده ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ﭘـــﺎرﭨﻴﻮن ﺳـــﻮא‪” ‬ﺟﻴﺌـــﻲ ﺳـــﻨﮅ“ ۽ ”ﺧـــﺪאﺋﻲ ﺧـــﺪﻣﺘﮕﺎر“‬
‫ﺟـــﻲ ﺳـــﭛ آل ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟﻤـــﺎﻋﺘﻮن آﻫـــﻦ‪ .‬אﻫـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎدي ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ‬
‫ﭠﻬﻴــﻞ آﻫــﻦ‪ .‬ﺟــﻨﻬﻦ ۾ ﺳــﻨﮅ ۽ ﭔــﻴﻦ ﺟــﻲ ﺟﺪאﮔﺎﻧــﻪ ﺣﻴﺜﻴــﺖ ﺟــﻮ אﻧﻜــﺎر ﻛﻴــﻞ آﻫــﻲ‪ .‬אﻧﻬــﻦ‬
‫۾ ﺳـــﻨﮅي ﻗﻮﻣﻴـــﺖ ﺟـــﻮ دאﺧـــﻞ ﭤـــﻴﮡ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻣـــﻮت ﺟـــﻲ وאرﻧـــﭧ ﺗـــﻲ ﺻـــﺤﻴﺢ ﻛـــﺮڻ‬
‫ﺑﺮאﺑﺮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪:‬‬ ‫ﺌ‬ ‫)‪(16‬‬
‫ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ﻫـــﺮ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ ﭘـــﺮﮐﮡ ﻻ‪ ‬ﻛـــﻲ ﻛﺴـــﻮﭨﻴﻮن ﻛـــﺮي‪ ،‬אن‬
‫ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﻓﻴﺼـــﻠﻮ ﻛﺮﮢـــﻮ ﭘﻮﻧـــﺪو‪ .‬ﻣﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﻧﻈـــﺮ ۾ ﻫﻴﭡﻴـــﻮن ﻛﺴـــﻮﭨﻴﻮن آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺟـــﻦ ﺟـــﻲ‬
‫آڌאر ﺗﻲ אوﻫﺎن ﺣﻜﻮﻣﺘﻦ ﺟﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴﻲ‪ ‬ﺑﺎﺑﺖ ﻇﺎﻫﺮ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻮ ﭤﺎ‪:‬‬
‫‪ (1‬ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ אﻋﺘﻤـــﺎد رﮐﻨـــﺪڙ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ﻛـــﮇﻫﻴﻦ ﺑـــﻪ ﻓﺎﺋــــﺪو‬
‫ﭘﻬﭽﺎﺋﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻨﺪي‪.‬‬
‫‪ (2‬ﻣﻀﺒﻮط ﻣﺮﻛﺰ ۾ אﻋﺘﻤﺎد رﮐﻨﺪڙ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ دﺷﻤﻦ ﭤﻴﻨﺪي‪.‬‬
‫‪ (3‬אﺳـــــﻼﻣﻲ آﺋـــــﻴﻦ ﻳـــــﺎ אﺳـــــﻼﻣﻲ ﻧﻈـــــﺎم ﺣﻜﻮﻣـــــﺖ ۾ ﻣﭹﻴﻨـــــﺪڙ ﺳـــــﺮﻛﺎر ﺳـــــﻨﮅ ﻻ‪‬‬
‫ﻫﺎﭸﻴﻜﺎر ﭤﻴﻨﺪي‪.‬‬
‫‪150‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫‪ (4‬אﺻــﻮﻟﻦ ﺟــﻲ ﻫﻠــﮡ ﺟــﻲ ﺑﺠــﺎ‪ ‬אﻗﺘــﺪאر ﺟــﻲ ﻗﻴــﺎم ﮐــﻲ ﺗــﺮﺟﻴﺢ ڏﻳﻨــﺪڙ ﺣــﺎﻛﻢ ﺳــﻨﮅ ﺟــﺎ‬
‫ﺧﻴﺮﺧﻮאﻫﻪ ﭤﻲ ﻧﭥﺎ ﺳﮕﻬﻦ‪.‬‬
‫‪ (5‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ ﺟﺪאﮔﺎﻧـــﻪ ﻗـــﻮم ۽ ﺳـــﻨﮅو دﻳـــﺶ ﺟـــﻲ آزאدي‪ ‬ﺟـــﻲ אﺻـــﻮﻟﻦ ﮐـــﺎن אﻧﻜـــﺎر‬
‫ﻛﻨﺪڙ ﺣﻜﻮﻣﺖ‪ ،‬ﺳﻨﮅ دﺷﻤﻦ ﺷﻤﺎر ﻛﺮي ﺳﮕﻬﺠﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫‪:‬‬ ‫ﺌ‬ ‫ﺌر‬ ‫)‪(17‬‬
‫ﭔـــﺎﻫﺮﻳﻦ ﻣﻠﻜـــﻦ ﻣـــﺎن אﻣﺮﻳﻜـــﺎ אﺳـــﺮאﺋﻴﻞ ﺗـــﺎن ﺑـــﺎر ﺟﻬﻜـــﻮ ﻛـــﺮאﺋﮡ ﺧـــﺎﻃﺮ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن‬
‫ﮐـــﻲ ﭜـــﺎرت ﺳـــﺎن وﻳﮍﻫـــﺎﺋﮡ ﮔﻬـــﺮي ﭤـــﻲ‪ .‬אﻣﺮﻳﻜـــﺎ ﻫﭥﻴـــﺎرن ﺟـــﻲ ﻧﻴﻜـــﺎل ﻻ‪ ‬ﺟﻨﮕﺠﻮﺑﺎﻧـــﻪ‬
‫ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﺣـــﺎﻣﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬אﻣﺮﻳﻜـــﺎ روس ﺟـــﻲ دﺷـــﻤﻨﻲ‪ ‬ﺧـــﺎﻃﺮ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ‬
‫ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ﺗﺴــﻠﻂ ﻗــﺎﺋﻢ رﮐــﮡ ﺟــﻲ ﺣــﺎﻣﻲ آﻫــﻲ‪ .‬ﭼــﻴﻦ‪ ،‬ﭜــﺎرت ﺟــﻲ ﻃﺎﻗــﺖ ﮐــﻲ‬
‫אﻳﺸــــﻴﺎ ۾ ﻛﻤــــﺰور ﻛــــﺮڻ ﻻ‪ ،‬ﭜــــﺎرت دﺷــــﻤﻨﻲ אﺧﺘﻴــــﺎر ﻛﺌــــﻲ آﻫــــﻲ‪ .‬אﻧﻬــــﻲ‪ ‬ﻛــــﺮي‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻣﻌـــﺎﻣﻠﻲ ۾ ﻫـــﻮ אﻣﺮﻳﻜـــﺎ ﺟـــﻲ ﭘـــﻮﺋﻠﮙﻲ‪ ‬۾ ﻫﻠـــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬ﺗﻨﻬﻨﻜـــﺮي ﺳـــﻨﮅﻳﻦ‬
‫ﻻ‪ ‬ﻛـــــﻨﻬﻦ ﺑـــــﻪ ﺣﻜﻮﻣـــــﺖ ﺟـــــﻲ אﻣﺮﻳﻜـــــﺎ ۽ ﭼـــــﻴﻦ ﺳـــــﺎن دوﺳـــــﺘﻲ‪ ،‬ﺳـــــﻨﮅي ﺣﻘـــــﻮق ﻻ‪‬‬
‫ﻧﻘﺼـــﺎﻧﻜﺎر ﭤﻴﻨـــﺪي‪ .‬ﭜـــﺎرت‪ ،‬روس‪ ،‬אﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن‪ ،‬אﻳـــﺮאن ۽ ﻋـــﺮب ﻣﻠﻜـــﻦ ﺳـــﺎن دوﺳـــﺘﻲ‬
‫ﺳﻨﮅي ﻣﻔﺎد وﭨﺎن آﻫﻲ‪.‬‬

‫‪:‬‬ ‫)‪ (18‬ﺋ ا‬

‫ﻫـــﻲ‪ ‬ﻧﻈﺮﻳـــﻮ ﻓﺮﺳـــﻮدو ۽ ﺑﻴﻜـــﺎر ﺑﻨﺠـــﻲ ﭼﻜـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬آﺋﻴﻨـــﺪي ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﻣﻠﻜـــﻦ ﺳـــﺎن‬
‫ﺗﻌﻠﻘـــﺎت ﺳـــﻴﻜﻴﻮﻟﺮ ﺑﻨﻴـــﺎدن ﺗـــﻲ ﭘﻴـــﺪא ﻛـــﺮڻ ﮔﻬـــﺮﺟﻦ‪ .‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ۾ אﻋﺘﻤـــﺎد رﮐـــﮡ‬
‫ﺳــﺎن‪ ،‬אڻ ﺳــﮅي‪ ‬ﻃــﺮح ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﮐــﻲ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ﺳــﺎﻣﺮאج ۽ אﻧﻬــﻦ ﺟــﻲ‬
‫ﻣﺪدﮔﺎر آﻣﺮﻳﻜﺎ ۽ ﭼﻴﻦ ﺳﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ ﺟﻲ ﺳﺎزﺷﻦ ۾ ﭰﺎﺳﺎﺋﮡ ﺟﻲ ﺑﺮאﺑﺮ ﭤﻴﻨﺪو‪.‬‬
‫ق‪:‬‬ ‫ا‬ ‫ﺌ‬ ‫)‪(19‬‬
‫ﺳﻴﺎﺳــــﺖ ۾ ﺟﻬــــﮍي‪ ‬ﻃــــﺮح אﺻــــﻮل ﻣﻘــــﺮر ﺿــــﺮوري آﻫــــﻦ‪ ،‬אﻫــــﮍي‪ ‬ﻃــــﺮح אﻧﻬــــﻦ‬
‫אﺻــﻮﻟﻦ ﺗــﻲ ﻋﻤــﻞ ﻛــﺮڻ ﺑــﻪ ﻻزﻣ ـﻲ آﻫــﻲ‪ .‬ﺟــﻲ ﻣــﺎﮢﻬﻮ ﺷﺨﺼــﻲ אﺧــﻼق ﺑﺮﻗــﺮאر رﮐــﻲ ﻧﭥــﺎ‬
‫ﺳــﮕﻬﻦ‪ ،‬אﻧﻬــﻦ ﮐــﺎن אﺻـــﻮﻟﻲ ﻳــﺎ ﺳﻴﺎﺳــﻲ אﻣﻴـــﺪ رﮐــﮡ‪ ،‬ﭔﭕــﺮن ﮐــﺎن ﭔﻴـــﺮ ﮔﻬــﺮڻ ﺟــﻲ ﺑﺮאﺑـــﺮ‬
‫آﻫـــﻲ‪ .‬אﺑـــﻦ אﻟـــﻮﻗﺘﻲ ۽ ﭰﺮﮢـــﻲ ﮔﻴﺮﮢـــﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ ﻋﺎرﺿـــﻲ ﻃـــﻮر אﻧﻬـــﻦ ﺷﺨﺼـــﻦ ﮐـــﻲ وﻗﺘـــﻲ‬
‫ﻓﺎﺋـــﺪو ڏﺋـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻲ ﭤـــﻲ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ אﻫـــﮍي ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻦ ۽ ﻣﻠﻜـــﻦ ﺟـــﻲ دﻳﺮﭘـــﺎ ﻣﻔـــﺎد ﻻ‪‬‬
‫ﻧﻘﺼﺎﻧﻜﺎر ﺛﺎﺑﺖ ﭤﻴﻨﺪي‪.‬‬
‫ت‪:‬‬ ‫ﺌﺐ ت ۽‬ ‫)‪ (20‬ذ‬
‫ﻛـــﻲ ﺑـــﻪ אﻓـــﺮאد‪ ،‬ﮔﺮوﻫـــﻪ ﻳـــﺎ ﻗﻮﻣـــﻮن ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻫﻼﺋـــﮡ ﺟـــﻮن אﻫـــﻞ ﭤـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻨﺪﻳﻮن‪،‬‬
‫ﺟﻴﻜــــﮇﻫﻦ אﻧﻬــــﻦ ۾ ذﻫﻨــــﻲ ﺻــــﻼﺣﻴﺖ ﭘﻴــــﺪא ﻧــــﻪ ﭤــــﻲ آﻫــــﻲ‪ .‬אﻧﻬــــﻲ‪ ‬ﮐــــﺎن ﺳــــﻮא‪ ‬ﺣﺎﺻــــﻞ‬
‫אﻗﺘــﺪאر ﭘــﺎﮢﻲ‪ ‬ﺟــﻲ ﭰــﻮﭨﻲ ﺟــﻲ ﻣﺜــﻞ آﻫــﻲ‪ .‬ﺟــﻮ ﻫــﻮא ﺟــﻲ ﺟﻬــﻮﭨﻲ ﺳــﺎن ﺧــﺘﻢ ﭤــﻲ ﺳــﮕﻬﻲ‬

‫‪151‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﭤـــﻮ‪ .‬ﺗﻨﻬﻨﻜـــﺮي ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ אوﻫـــﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﺎ وאرث ﭤـــﻴﮡ ﮔﻬـــﺮو ﭤـــﺎ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﺳﻴﺎﺳـــﻲ‬
‫אﺧﻼق ۽ ذﻫﻨﻲ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﺟﺎ ﺣﺎﻣﻞ ﭤﻴﻮ‪.‬‬
‫‪:‬‬ ‫ﺌ‬ ‫ا‬ ‫ﺌ‬ ‫)‪(21‬‬
‫ـــــ آﻫـــــﻦ‪ ،‬ﺟـــــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــــﺖ ﻋﻤﻠـــــﻲ‪ ‬۾ אﻋﺘﻤـــــﺎد رﮐﻨـــــﺪي‪،‬‬ ‫ـــــ ﺌ‬ ‫ـــــ ا رﺊ‬
‫ﻋﺎرﺿــــﻲ ﻛﺎﻣﻴــــﺎﺑﻲ ﻳــــﺎ אﻗﺘــــﺪאر ﺟــــﻲ ﺣﺼــــﻮل ﻻ‪ ‬אﺻــــﻮﻟﻦ ﮐــــﻲ ﻗﺮﺑــــﺎن ﻛــــﻦ ﭤــــﺎ‪ .‬ﭔﻴــــﺎ‬
‫آﺊ ــ ﺌ ــ ان آﻫــﻦ‪ ،‬ﺟــﻲ ﻣﻠــﻚ ۽ ﻗــﻮم ﺟــﻲ ﻣﺠﻤــﻮﻋﻲ ﻣﻔــﺎد ﻻ‪ ‬ﻛــﻲ אﺻــﻮل ﻣﻘــﺮر‬
‫ﻛـــﺮي‪ ،‬אن ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﻫﻠـــﻦ ﭤـــﺎ ۽ ﭔـــﻴﻦ ﮐـــﻲ אن ﺗـــﻲ ﻫﻠـــﮡ ﺟـــﻲ ﺗﺮﻏﻴـــﺐ ڏﻳـــﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ وٽ‬
‫ﻋﺎرﺿـــﻲ ﻛﺎﻣﻴـــﺎﺑﻲ ﻳـــﺎ אﺻـــﻮﻟﻦ ﮐـــﻲ ﻗﺮﺑـــﺎن ﻛـــﺮڻ ﺑﻌـــﺪ אﻗﺘـــﺪאر ﺟـــﻮ ﻗﻴـــﺎم ﺑـــﻲ ﻣﻌﻨـــﻰ‬
‫ﺷﻴﻮن آﻫﻦ‪.‬‬
‫אﻫــﻲ ۽ ﭔﻴــﺎ ﺳـــﻮאل آﻫــﻦ‪ ،‬ﺟـــﻦ ﺑﺎﺑــﺖ אوﻫـــﺎن ﮐــﻲ ذﻫـــﻦ ﺻــﺎف ﻛﺮﮢـــﺎ ﭘﻮﻧــﺪא‪ .‬ﺑﺠـــﺎ‪ ‬אن‬
‫ﺟــﻲ ﺟــﻮ אوﻫــﺎن ﭔــﺎﻫﺮ ﻧﻜــﺮي ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﺟــﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴــﻲ‪ ‬ﻳــﺎ ﻛــﻦ ﭘــﺎرﭨﻴﻦ ﺟــﻲ ﻓﺎﺋــﺪي ﻳــﺎ‬
‫ﻣﺨﺎﻟﻔــﺖ ﻻ‪ ‬ﻛــﻢ ﻛﺮﻳــﻮ‪ .‬ﺑﻬﺘــﺮ אﺋــﻴﻦ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﺷــﺎﮔﺮد ﺑــﺮאدري‪ ‬ﺟــﻲ ذﻫــﻨﻦ ﺻــﺎف ﻛــﺮڻ‬
‫وאﺳـــﻄﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن ﺗﻌﻠـــﻴﻢ ۽ ﺗﺮﻏﻴـــﺐ ﻻ‪ ‬وﻗـــﺖ ﺻـــﺮف ﻛﻴـــﻮ‪ .‬אوﻫـــﺎن ﮐـــﻲ دﻋـــﻮت ڏﺟـــﻲ‬
‫ﭤـــﻲ ﺗـــﻪ ‪ 12‬ﺷـــﺎﮔﺮدن ﺟـــﺎ ﮔـــﺮوپ ﻫﻔﺘـــﻲ ﮐـــﻦ ﻻ‪ ‬ﻣﻮﻛـــﻞ وﭠـــﻲ‪ ،‬ﻣﻠﻜـــﻲ ﻣﺴـــﺌﻠﻦ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳـــﻲ‬
‫ﻧﻈـــﺮﻳﻦ ۽ אﺧﻼﻗـــﻲ ﮘـــﺎﻟﻬﻴﻦ ﺟـــﻲ وچ ۾ ﺗﻤﻴـــﺰ ﺣﺎﺻـــﻞ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻣـــﻮن وٽ ﺳـــﻦ ۾ אﭼـــﻲ‪،‬‬
‫ﻛﭽﻬﺮي ﻛﺮي‪ ،‬ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮﻳﻮ‪) .‬ﺗﻘﺮﻳﺮ ﭘﻮري ﭤﻲ‪(.‬‬
‫ﻃﺮزﺣﻜﻮﻣــــﺖ ۾ ﺟﻤﺎﻋــــﺖ ﺳــــﺎزي ۽ آزאد رא‪ ‬ﺟــــﻮ אﻇﻬــــﺎر ﻋــــﻮאم ﺟــــﻮ‬ ‫ِ‬ ‫ﺟﻤﻬــــﻮري‬
‫ﺑﻨﻴـــﺎدي ﺣـــﻖ ﭤﺌـــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬אﻳﺘـــﺮي ﻗـــﺪر ﺟـــﻮ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﻣـــﺬﻫﺐ ﺑـــﺪﻻﺋﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ אن ﮐـــﻲ ﺑـــﻪ ﻣﻨـــﻊ ﻧـــﻪ‬
‫ﻫﺠــﻲ‪ .‬ﻟــﻴﻜﻦ ﻫﺘــﻲ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ۾ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد אﻫــﺎ ﺣﺎﻟــﺖ ﺑﻨــﺎﺋﻲ آﻫــﻲ‪،‬‬
‫ﺟـــﻮ ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ ﻛـــﻮ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﺑﻨـــﺎ ﺗﺸـــﺪد ﺟـــﻲ ﺻـــﺮف ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ آزאدאﻧـــﻪ رא‪ ‬ﺟـــﻮ אﻇﻬـــﺎر‬
‫ﻛــﺮي ﭤــﻮ‪ ،‬ﺟــﺎ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻲ ﺣﻜﻤــﺮאن ﻃﺒﻘــﻲ ﺟــﻲ رא‪ ‬ﺟــﻲ ﻣﺨــﺎﻟﻒ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺗــﻪ אن ﮐــﻲ‬
‫ﻧﻪ ﺻﺮف روﻛﻴﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪ ،‬ﭘﺮ ﺳﺰאﺋﻮن ڏﻧﻴﻮن وﭸﻦ ﭤﻴﻮن‪.‬‬
‫אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻛـــﺮي ﻣـــﻮن ﮐـــﻲ אڄ ﺗـــﺎﺋﻴﻦ ﺻـــﺮف אﻇﻬـــﺎر رא‪ ‬ﺟـــﻲ ﻛـــﺮي ﻧﻈﺮﺑﻨـــﺪ رﮐﻴـــﻮ‬
‫وﻳــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬ﭜﭩــﻮ ﺻــﺎﺣﺐ ﺳــﻨﮅي ﻫــﺌﮡ ﺟــﻲ ﺑــﺎوﺟﻮد‪ ،‬אﻳﺘــﺮي ﻃﺎﻗــﺖ ﻧﭥــﻮ ﺳــﺎري ﺳــﮕﻬﻲ ﺗــﻪ‬
‫ﻣـــﻮن ﮐـــﻲ آزאد ﻛـــﺮي ﺳـــﮕﻬﻲ‪ ،‬ﮀﺎﻛـــﺎڻ ﺗـــﻪ ﻫـــﻮ ﺳـــﻤﺠﻬﻲ ﭤـــﻮ ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﺪس אﻗﺘـــﺪאر ﻣﻬـــﺎﺟﺮ‬
‫ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﺳﺎﻣﺮאج ﺟﻲ آڌאر ﺗﻲ ﻗﺎﺋﻢ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﭜﭩـــﻲ ﺻـــﺎﺣﺐ ﭘـــﺎس ﻛﺮאﻳـــﻞ آﺋـــﻴﻦ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ ﭔـــﺎﻫﺮﻳﻦ ﻧـــﺎﮢﻲ ﺟـــﻲ ﻣﭩﺎﺳـــﭩﺎ ۽ ﺳـــﻨﮅ‬
‫ﻃﺮﻓــــﺎن ﻛﻤﺎﻳــــﻞ ﭘﻴﺴــــﻲ‪ ،‬ﺳــــﻨﮅ ﻣــــﺎن ﺷــــﻴﻦ ﺟــــﻲ وאﭘــــﺎر‪ ،‬ﺳــــﻨﮅ ۾ ﻛﻤﺎﻳــــﻞ ﭘﻴﺴــــﻲ ﺟــــﻲ‬
‫ﺳــــﻴﮍאﺋﭗ ﻻ‪ ‬ﺑﺌــــﻨﻜﻦ‪ ،‬ﺳــــﻨﮅ אﻧــــﺪر رﻳﻠــــﻮي‪ ،‬ﭘﻮﺳــــﭧ‪ ،‬ﭨﻴﻠﻴﮕــــﺮאف‪ ،‬رﻳــــﮉﺋﻲ ۽ ﭨﻴﻠﻴــــﻮﻳﺰن‪،‬‬
‫ﺳــــﻨﮅ אﻧــــﺪر ﮐــــﺎﮢﻴﻦ ۽ אﻗﺘﺼــــﺎدي אدאرن ﮐــــﻲ ﻣﺮﻛــــﺰي ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﺟــــﻲ ﺣــــﻮאﻟﻲ ﻛــــﺮي‪،‬‬
‫אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻣﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﭤﻴﻨﺪڙ ﻓﺎﺋﺪن ﮐﺎن ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﻣﺤﺮوم رﮐﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫אﻧﻬــﻲ‪ ‬آﺋــﻴﻦ ﺟــﻲ آڌאر ﺗــﻲ ﺑﭽــﺎ‪ ‬ﺟــﻮ ﮐــﺎﺗﻮ ﻣﺮﻛــﺰي ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﺟــﻲ ﺣــﻮאﻟﻲ ۾ رﻫــﮡ‬
‫وאرو آﻫــــﻲ‪ .‬آﺋﻴﻨــــﺪي ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﺟــــﻲ وאڳ ﺗﻌــــﺪאد ۾ زﻳــــﺎده ﻫــــﺌﮡ ﻛــــﺮي ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻴﻦ ﺟــــﻲ‬

‫‪152‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺣــﻮאﻟﻲ رﻫــﮡ وאري آﻫــﻲ‪ ،‬ﺟــﻨﻬﻦ ﺻــﻮرت ۾ ﻟﺸــﻜﺮ אﮘــﻲ ﺋــﻲ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻴﻦ ﺳــﺎن ﭜﺮﻳــﻮ ﭘﻴــﻮ‬
‫آﻫــــﻲ‪ ،‬ﺗــــﻨﻬﻦ ﻛــــﺮي אن ۾ ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﮐــــﻲ ﺣﺼــــﻲ ﻣﻠــــﮡ ﺟــــﻲ ﻛﺎﺑــــﻪ אﻣﻴــــﺪ رﮐــــﻲ ﻧﭥــــﻲ‬
‫ﺳـــﮕﻬﺠﻲ‪ .‬ﺑﻠﻜـــﻪ ﺟـــﮇﻫﻦ ﺑـــﻪ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﻃﺮﻓـــﺎن ﺳـــﻨﺪن ﺣﻘـــﻦ ﺟـــﻲ ﻻ‪ ‬ﻛﺎﺑـــﻪ ﮔﻬـــﺮ ﻛﺌـــﻲ‬
‫وﻳﻨـــﺪي‪ ،‬ﺗـــﻪ ﻓـــﻮﺟﻲ ﻃﺎﻗـــﺖ ﮐـــﻲ אﺳـــﺘﻌﻤﺎل ﻛـــﺮي‪ ،‬אن ﮐـــﻲ ﺑﻴﻜـــﺎر ﺑﻨـــﺎﻳﻮ وﻳﻨـــﺪو‪.‬אﮘـــﻲ ﺑـــﻪ‬
‫אﻧﻬـــﻲ ﻓـــﻮﺟﻲ ﻃﺎﻗـــﺖ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ ﻣﻠـــﻚ ﺳـــﺎن ﻛﻴﺘـــﺮא ﭜﻴـــﺮא ﻣﺎرﺷـــﻞ ﻻ ﻻﮘـــﻮ ﻛـــﺮي‬
‫ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻫﻼﺋـــﻲ وﻳﺌـــﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻫـــﻦ آﺋـــﻴﻦ ﻫﻮﻧـــﺪي‪ ،‬אﻫـــﮍﻳﻦ ﺣـــﺎﻟﺘﻦ ﮐـــﻲ وري ﺳـــﺮزد ﭤـــﻴﮡ‬
‫ﮐـــﺎن روﻛـــﮡ ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺑـــﻪ אﻧﺘﻈـــﺎم ﭤﻴـــﻞ ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ‪ .‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬آﺋـــﻴﻦ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﺎ‬
‫ﺧﺎرﺟﻴــــﻪ ﻣﻌــــﺎﻣﻼت ﻣﺮﻛــــﺰي ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﺗــــﻲ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﺳــــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ ﺟــــﻮ ﻗﺒﻀــــﻮ‬
‫رﻫﻴـــﻮآﻫﻲ ۽ آﺋـــﻴﻦ ﻣﻄـــﺎﺑﻖ آﺋﻴﻨـــﺪي ﺑـــﻪ رﻫـــﮡ ﺟـــﻮ ﺑﻨﺪوﺑﺴـــﺖ ﭤﻴـــﻞ آﻫـــﻲ‪ ،‬אن ﻛـــﺮي ﻣﻠـــﻚ‬
‫ﺟـــﺎ ﺧـــﺎرﺟﻲ ﻣﻌـــﺎﻣﻼ אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﻣﺮﺗـــﺐ ﭤـــﻴﮡ ﺟـــﻮ אﻣﻜـــﺎن آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮ אﻫـــﻲ ﻫﻴﭡـــﻴﻦ‪‬‬
‫ﭘﺎﻟﻴﺴﻲ‪ ‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻫﻼﻳﺎ وﭸﻦ‪:‬‬
‫)אﻟـــﻒ( ﻣﻠـــﻚ ﮐـــﻲ אﻣـــﺮﻳﻜﻦ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﻣﻔـــﺎد ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ ﭤﻴـــﻞ ﻋﻬـــﺪﻧﺎﻣﻦ۾ ﭰﺎﭤـــﻞ رﮐﻴـــﻮ‬
‫وﭸﻲ‪.‬‬
‫)ب( ﭜـــﺎرت‪ ،‬אﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن ۽ روس ﺟـــﻲ ﻣﻠﻜـــﻦ ﺳـــﺎن ﻣﺨﺎﺻـــﻤﺖ ﺟـــﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ ﻗـــﺎﺋﻢ‬
‫رﮐﻲ وﭸﻲ‪.‬‬
‫)ت( ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﮐـــﻲ‪ ،‬ﻣﻠـــﻚ ﺗـــﻲ ﻗـــﺎﺋﻢ رﮐـــﮡ ﻻ‪‬‬
‫ﻟﺸﻜﺮ وڌאﺋﻲ‪ ،‬ﻣﻠﻚ ﺟﻮ אﻛﻴﭽﺎر ﭘﻴﺴﻮ ﺧﺮچ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫)ث( אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﺧـــﺮچ ﺟـــﻮ ﮔﻬﮣـــﻮ ﺣﺼـــﻮ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﭨﻴﻜﺴـــﻦ ﻣـــﺎن وﺻـــﻮل ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ‬
‫ﺟﻲ ﺗﺮﻗﻲ‪ ‬۽ ﺗﻌﻤﻴﺮ ﺟﻲ ﻛﻤﻦ ۾ رﻛﺎوٽ وڌي وﭸﻲ‪.‬‬
‫)ج( ﭔــــﺎﻫﺮﺋﻴﻦ وאﭘــــﺎر ﻣــــﺎن ﺟــــﺎ زرﻣﺒﺎدﻟــــﻪ وﺻــــﻮل ﭤــــﻴﮡ وאري آﻫــــﻲ‪ ،‬אن ﺟــــﻮ ﮔﻬﮣــــﻮ‬
‫ﺣﺼـــﻮ ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﺎن ﭔـــﺎﻫﺮ ﺧـــﺮچ ﻛﻴـــﻮ وﭸـــﻲ‪ ،‬ﺑـــﺎوﺟﻮد אن ﺟـــﻲ ﺟـــﻮ אﻫـــﮍي زرﻣﺒﺎدﻟـــﻪ ﺟـــﻲ‬
‫ﮔﻬﮣــﻲ رﻗــﻢ ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﻛﺎرﺧــﺎﻧﻦ ﻣــﺎن ﺗﻴــﺎر ﻛﻴــﻞ ۽ ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ زرאﻋــﺖ ﻣــﺎن ﭘﻴــﺪא ﭤﻴــﻞ‬
‫ﺷﻴﻦ ﮐﻲ ﭔﺎﻫﺮ ﻣﻮﻛﻠﮡ ﻛﺮي ﺣﺎﺻﻞ ﭤﺌﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫)ح( ﭔـــﺎﻫﺮﻳﻦ ﺳـــﻔﺎرﺗﻦ ۾ ‪ 98‬ﺳـــﻴﻜﮍو ﻏﻴـــﺮ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ ﻫـــﺌﮡ ﻛـــﺮي‪ ،‬دﻧﻴـــﺎ ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﮅ‬
‫ﺟــﻲ ﺟﺪאﮔﺎﻧــﻪ ﻗــﻮم‪ ،‬ﻣﻠــﻚ ۽ אن ﺳــﺎن ﭤﻴــﻞ ﻣﻈــﺎﻟﻢ ﮐــﺎن ﺑــﻲ ﺧﺒــﺮ رﮐﻴــﻮ وﭸــﻲ ﭤــﻮ‪ .‬ﺑﻠﻜــﻪ‬
‫ﻧﻈﺮﺋــــﻲ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ۽ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ ﻳﻜﺠﻬﺘــــﻲ‪ ‬وﻏﻴــــﺮه ﺟــــﻲ آڌאر ﺗــــﻲ ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﺟــــﻲ‬
‫رאﻫﻪ ۾ رﻧﮉכ وڌي وﭸﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫)خ( אﻫـــﻲ ﺳـــﻔﺎرت ﺧﺎﻧـــﺎ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎﻧﻲ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﮐـــﻲ زور وﭠـــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ‬
‫۾ ﻣﺴــﻠﻢ ﻣﻠﻜــﻦ ﮐــﻲ ﮔﻤﺮאﻫــﻪ ﻛــﺮي‪ ،‬ﻣﻜــﺎﻧﻲ ﺻــﻮﺑﻦ ﺟــﻲ آزאدي‪ ‬ﺟــﻲ ﺗﺤﺮﻳــﻚ ﮐــﺎن‬
‫ﺑــﻲ ﺧﺒــﺮ رﮐــﻦ ﭤــﺎ‪ .‬אﻫــﺎ ﭘﺮوﭘﻴﮕﻨــﮉא אﻳﺘــﺮي ﻗــﺪر ﻫﻼﺋــﻲ وﻳﺌــﻲ ﻫﺌــﻲ‪ ،‬ﺟــﻮ ﺑــﻨﮕﻼدﻳﺶ ﺟــﻲ‬
‫آزאدي‪ ‬وאري‪ ‬ﺗﺤﺮﻳــــــﻚ وﻗــــــﺖ ﻣﺴــــــﻠﻢ ﻣﻠﻜــــــﻦ ﺟــــــﻲ אﻛﺜﺮﻳــــــﺖ‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴــــــﺘﺎن ﺟــــــﻲ‬
‫ﻣﻬﺎﺟﺮﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻲ ﺳـــﻨﮅ‪ ،‬ﺑﻠﻮﭼﺴـــﺘﺎن‪ ،‬ﭘﺨﺘﻮﻧﺴـــﺘﺎن ۽ ﺑـــﻨﮕﻼدﻳﺶ ﺗـــﻲ ﺗﺴـــﻠﻂ‬
‫ﻗــﺎﺋﻢ رﻫــﮡ ﺟــﻲ ﺣﻤﺎﻳــﺖ ﻛﺌــﻲ‪ .‬ﺟــﮇﻫﻦ ﺗــﻪ אن ﻛــﺮي ‪ 30‬ﻟــﮏ ﺑﻴﻨﮕــﺎﻟﻲ ﻗﺘــﻞ ﭤﻴــﺎ‪ ،‬ﻟﮑــﻴﻦ‬

‫‪153‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫زאﻟـــﻦ ﺟـــﻲ ﻋﺼـــﻤﺖ دري ﭤـــﻲ رﻫـــﻲ ﻫﺌـــﻲ ۽ אرﺑﻬـــﺎ روﭘـــﻴﻦ ﺟـــﻮ ﻧﻘﺼـــﺎن ۽ ﺗﺒـــﺎﻫﻲ ﭤـــﻲ‬
‫رﻫﻲ ﻫﺌﻲ‪.‬‬
‫)د( ﺧﺎرﺟﻴــﻪ ﻣﻌــﺎﻣﻼت ﺟــﻮ ﮐــﺎﺗﻮ ﻣﺮﻛــﺰي ﺳــﺮﻛﺎر ﺟــﻲ ﻣﺎﺗﺤــﺖ ﻫــﺌﮡ ﻛــﺮي دﻧﻴــﺎ ۾‬
‫ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ﺟــﻮ ﻣﺒﻠــﻎ ﭤــﻲ ﻛــﻢ ﻛــﺮي ﭤــﻮ‪ ،‬۽ אﻫــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح دﻧﻴــﺎ ﮐــﻲ‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﺟـــﺪא ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﻲ ﺣﻘﻴﻘـــﺘﻦ ﮐـــﺎن ﺑـــﻲ ﺧﺒـــﺮ رﮐـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن אﺳﺘﺤﺼـــﺎل ﮐـــﺎن‬
‫آزאدي ﺟﻲ ﺗﺤﺮﻳﻜﻦ ﺳﺎن ﻋﺎﻟﻤﻲ ﻫﻤﺪردي‪ ‬ﺟﻲ ﭘﻴﺪא ﭤﻴﮡ ۽ رﻧﮉכ وﺟﻬﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫)ذ( ﺧﺎرﺟﻴــــﻪ ﻣﻌــــﺎﻣﻼت ﺟــــﻮ ﮐــــﺎﺗﻮ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﻣﺴــــﺘﻘﻞ ﻣﻔــــﺎد ﭘﺎﻟﻴﺴــــﻲ ﻣﻄــــﺎﺑﻖ‬
‫ﻫﻠـــﻲ‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﺧﺎرﺟﻴـــﻪ ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ روس‪ ،‬ﭜـــﺎرت ۽ אﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن ﮐـــﺎن ﺧﻄـــﺮي‬
‫ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ אﻣـــﺮﻳﻜﻦ ﺑـــﻼכ ﺟـــﻲ ﺟﻨﮕـــﻲ ﻋﻬـــﺪﻧﺎﻣﻦ ۾ ﭰﺎﺳـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻫﭥﻴـــﺎر ﻫـــﭣ ﻛـــﺮي‪،‬‬
‫ﻟﺸــﻜﺮ وڌאﺋــﻲ‪ ،‬ﭜــﺎرت ﺳــﺎن ﭨــﻦ ﺟﻨﮕــﻴﻦ ﺟــﻮ ﻛــﺎرڻ ﺑﻨﻴــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﻛــﺮي ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ‬
‫ﺗﺮﻗــــﻲ‪ ‬۽ ﺗﻌﻤﻴــــﺮ ۾ ﺧــــﺎص ﻃــــﺮح ۽ ﺑﻠﻮﭼﺴــــﺘﺎن ۽ ﭘﺨﺘﻮﻧﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ ﺗﺮﻗــــﻲ‪ ‬۾ ﻋــــﺎم‬
‫ﻃﺮح رﻛﺎوٽ ﭘﺌﺠﻲ وﻳﺌﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)ر( ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻗﻴـــﺎم ﮐـــﺎن وﭠـــﻲ אڄ ﺗـــﺎﺋﻴﻦ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﮐـــﺎﺗﻲ ﺟـــﻲ ﭼـــﺎرج ۾ אﻛﺜـــﺮي‬
‫אﻫـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ رﮐﻴـــﺎ وﻳـــﺎ آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺟـــﻲ אﻣـــﺮﻳﻜﻦ ﻳـــﺎ ﺑـــﺮﭨﺶ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﺎ אﻳﺠﻨـــﭧ ﻫﺌـــﺎ‪ .‬ﺟـــﻦ‬
‫אﻧﻬــــﻲ‪ ‬ﮐــــﺎﺗﻲ ﺟــــﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴــــﻲ ﭔــــﺎﻫﺮﻳﻦ ﺳــــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﺣﻜــــﻮﻣﺘﻦ ﺟــــﻲ ﻣﻔــــﺎد ﺧــــﺎﻃﺮ ﺳــــﻨﺪن‬
‫אﺷـــﺎري ﺗـــﻲ ﭘﺌـــﻲ ﻫﻼﺋـــﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﻣـــﺎن ﻣﮑﻴـــﻪ ﻟﻴﺎﻗـــﺖ ﻋﻠـــﻲ ﺧـــﺎن‪ ،‬ﭼـــﻮڌري ﻇﻔـــﺮא�‬
‫ﺧﺎن‪ ،‬ﭜﭩﻮ ۽ ﻋﺰﻳﺰ אﺣﻤﺪ ﺧﺎن آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻛﺮﻧﺴـــﻲ ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻲ ﺣـــﻮאﻟﻲ ﻫـــﺌﮡ ﻛـــﺮي‪ ،‬אﻧﻬـــﻲ ﮐـــﻲ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ‬
‫ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻲ ﻻ‪ ‬אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﻫﻼﻳـــﻮ وﭸـــﻲ ﭤـــﻮ‪ ،‬ﺟـــﻮ ﻣﻠـــﻚ ﮐـــﻲ ﻗﺎﺋـــﺪي ﺑـــﺪرאن‬
‫ﻧﻘﺼﺎن ﭘﺌﺠﻲ ﭤﻮ‪:‬‬
‫)אﻟـــﻒ( ﻧـــﻮﭨﻦ ﺗـــﻲ ﺟﻨـــﺎح ﺻـــﺎﺣﺐ ﺟـــﻲ ﻓـــﻮﭨﻲ ﮀـــﺎﭘﮡ ﻛـــﺮي ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج‬
‫ﺟـــﻲ ﺳﺮﭘﺮﺳـــﺖ ﺟـــﻲ ﭘﺮوﭘﻴﮕﻨـــﮉא ﭤﺌـــﻲ ﭤـــﻲ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻣـــﺎن ﺳـــﻨﮅ دﺷـــﻤﻦ ﺟـــﻲ ﻫﻤـــﺖ אﻓﺰאﺋـــﻲ‬
‫ﭤﺌﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫)ب( אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﮐـــﺎﺗﻲ ﺟـــﻲ ﭼـــﺎرج ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨـــﺪن ﺟـــﻲ ﻫـــﭥﻦ ۾ ﻫـــﺌﮡ‬
‫ﻛــــﺮي‪ ،‬ﻏﻠــــﻂ ﺧﺎرﺟﻴــــﻪ ﭘﺎﻟﻴﺴــــﻲ ۽ ﻓــــﻮﺟﻲ ﺧــــﺮچ ۾ وאڌאري ﻛــــﺮي‪ ،‬ﮔﻬﮣــــﺎ ﻧــــﻮٽ ﮀﭙﺎﻳــــﺎ‬
‫وﭸﻦ ﭤﺎ‪ ،‬ﺟﻲ אﻓﺮאط زر ۽ ﻣﻬﺎﻧﮕﺎﺋﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻨﺠﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫)ت( אن ﻛﺮي ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ روﭘﺌﻲ ﺟﻲ ﻗﻴﻤﺖ ڌאرﻳﻦ ﻣﻠﻜﻦ ۾ ﮔﻬﭩﺠﻴﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫אﻧﻬـــﻲ‪ ‬آﺋـــﻴﻦ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺳـــﺪאﺋﻴﻦ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ‬
‫ﺟــﻲ ﻫــﭣ ۾ رﻫــﮡ وאري آﻫــﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜــﮇﻫﻦ אﻫــﻲ ﻛــﻦ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﻣﺼــﻠﺤﺘﻦ ﺧــﺎﻃﺮ ﺻــﺪر ﻳــﺎ‬
‫وزﻳـــﺮאﻋﻈﻢ ﻛـــﻦ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ﮐﮣـــﻲ رﮐـــﻦ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﺑـــﻪ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ ﺳـــﻨﺪن ﻫـــﺌﮡ ﻛـــﺮي‪ ،‬אﻫـــﻲ‬
‫ﺳــــﻨﺪن ﻣﺤﺘــــﺎج ﭤــــﻲ אﻫــــﺎ ﭘﺎﻟﻴﺴــــﻲ ﻫﻼﺋﻴﻨــــﺪא‪ .‬ﺟــــﺎ ﺳــــﻨﺪن آﻗــــﺎﺋﻦ ﺟــــﻲ ﻣﺮﺿــــﻲ‪ ‬ﻣﻄــــﺎﺑﻖ‬
‫ﻫﻮﻧـــﺪي‪ .‬ﺟﻬـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﺟﻨـــﺎح ﺻـــﺎﺣﺐ ﻫﻼﺋـــﻲ ﭤـــﻲ‪ ،‬ﻳـــﺎ ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ ﭜﭩـــﻮ ﺻـــﺎﺣﺐ ﻫﻼﺋـــﻲ‬

‫‪154‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫رﻫﻴــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬ﻏﻴﺮﺗﻤﻨــﺪ ﺳــﻨﮅي ﺳــﻨﺪن ﻫــﭣ ﻫﻴــﭟ אﻫــﮍو ﻋﻬــﺪو وﭠﻨــﺪو ﺋــﻲ ﻛﻮﻧــﻪ‪ ،‬ﺟﻴﻜــﻲ‬
‫وﭠﻨﺪא‪ ،‬ﺳﻲ אﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﺣﻜﻢ ﻫﻴﭟ ﻫﻠﻲ ﻛﻢ ﻛﻨﺪא אﻳﻨﺪא‪.‬‬
‫אﻧﻬـــﻲ‪ ‬آﺋـــﻴﻦ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﺖ ۽ ﻣـــﺬﻫﺐ ﮐـــﻲ ﮔـــﮇ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ﻫﻴﭡﻴـــﺎن‬
‫ﻧﻘﺼﺎن ﭘﭵﺎﻳﺎ وﻳﺎ آﻫﻦ‪:‬‬
‫)אﻟـــﻒ( ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ ﺟﺪאﮔﺎﻧـــﻪ ﻗـــﻮﻣﻲ وﺟـــﻮد ﮐـــﺎن אﻧﻜـــﺎر ﻛـــﺮي‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ אﻗﻠﻴـــﺖ‬
‫ﺑﻨـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن ﻫﺰאرﻫـــﺎ ﺳـــﺎﻟﻦ ﺟـــﻲ ﺗـــﺎرﻳﺦ ﮐـــﻲ ﻣﭩـــﺎﺋﮡ وאري دﺳـــﺘﺎوﻳﺰ ﺗـــﻲ ﺻـــﺤﻴﺢ ﻛﺌـــﻲ‬
‫وﻳﺌﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)ب( אﻧﻬـــﻲ‪ ‬آﺋـــﻴﻦ ﻛـــﺮي ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﺟـــﺪא ﺟﺎﮔﺮאﻓﻴـــﺎﺋﻲ ﺣﻴﺜﻴـــﺖ ﮐـــﻲ ﺧـــﺘﻢ ﻛـــﺮي‪ ،‬אن‬
‫ﮐــــﻲ ﻫــــﻚ ﺧــــﻮد ﺳــــﺎﺧﺘﻪ ﻧﻈﺮﺋــــﻲ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﺳــــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﺳــــﻠﻄﻨﺖ ﺟــــﻲ ﺻــــﻮﺑﻲ ۾‬
‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)ت( אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻛـــﺮي ﻣﻠﻜـــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﺖ ﮐـــﻲ ﺣﻘﻴﻘـــﺘﻦ ﮐـــﺎن ﻋﻠﺤـــﺪه ﻛـــﺮي ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻲ‬
‫ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ رﮐﻲ‪ ،‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺗﻌﻤﻴﺮ ۽ ﺗﺮﻗﻲ‪ ‬ﺟﻲ رאﻫﻪ ۾ رﻧﮉכ وڌي وﻳﺌﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)ث( ﻣﻠﻜـــﻲ ﻧﻈـــﺎم ﮐـــﻲ ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ﻫﻴـــﭟ ﻓﺴـــﻄﺎﺋﻲ ﻃـــﺮز ﺟـــﻮ ﺑﻨـــﺎﺋﻲ ﻗـــﻮم‬
‫ﭘﺮﺳﺖ ﻗﻮﺗﻦ ﮐﻲ ﻛﻤﺰور ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)ج( ﻫـــﻦ آﺋـــﻴﻦ ذرﻳﻌـــﻲ ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ ﺟﻤﻬـــﻮري ﻗـــﺪرن ﮐـــﻲ ﺧـــﺘﻢ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪‬‬
‫ﻫﻴﭡﻴﺎن ﻛﻢ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ آﻫﻦ‪:‬‬
‫)‪ (i‬ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﺟــــﻲ ﺳﻴﺎﺳــــﻲ آزאدي‪ ،‬אﻗﺘﺼــــﺎدي ﺧﻮﺷــــﺤﺎﻟﻲ ۽ ﻛﻠﭽــــﺮل ﺗﺮﻗــــﻲ ۽ ﭔــــﻴﻦ‬
‫ﺣﻘـــﻦ ﺟـــﻲ ﺣﻔﺎﻇـــﺖ ﺟـــﻲ ﺳـــﻮאﻟﻦ ﮐـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﻣﺴـــﻠﻢ ﻗـــﻮم ۽ אﺳـــﻼﻣﻲ ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾‬
‫رد ﻛﺮي‪ ،‬אﻧﻬﻦ ﺗﻲ ﭘﺎﺑﻨﺪﻳﻮن وڌﻳﻮن وﭸﻦ ﭤﻴﻮن‪.‬‬
‫)‪ (ii‬ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ ﺣﻘــــﻦ ﺟــــﻲ ﺣﻔﺎﻇــــﺖ ﻻ‪ ‬ﻫــــﺮ ﮔﻬــــﺮ ﮐــــﻲ אﻧﺘﺸﺎرﭘﺴــــﻨﺪي‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن‬
‫دﺷـــﻤﻨﻲ‪ ،‬ﻣـــﺬﻫﺒﻲ אﻧﺤﺮאﻓـــﻲ ۽ دﻫﺮﻳـــﺖ ﭠﻬﺮאﺋـــﻲ‪ ،‬אن ﺟـــﻲ אﻇﻬـــﺎر ﻛﻨـــﺪڙن ﮐـــﻲ ﺳـــﺰאﺋﻮن‬
‫ڏﻧﻴﻮن وﭸﻦ ﭤﻴﻮن‪.‬‬
‫אﻧﻬـــﻲ‪ ‬آﺋـــﻴﻦ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ ﭜـــﺮوאري ﻣﻠـــﻚ ﺳـــﺎن ﺗﻌﻠﻘـــﺎت درﺳـــﺖ ﻛـــﺮڻ ﺗـــﻲ رﻧـــﮉכ‬
‫ﭘـــﻮي ﭤـــﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛـــﺎڻ ﺗـــﻪ ﭜـــﺎرت ﺟـــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﺖ ﺳـــﻴﻜﻴﻮﻟﺮزم ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺘﻲ‪ ،‬ﺟﻤﻬﻮرﻳـــﺖ ۽‬
‫ﺳﻮﺷـــﻠﺰم ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ ﻫﻼﺋـــﻲ وﭸـــﻲ ﭤـــﻲ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ آﺋـــﻴﻦ ﮐـــﻲ אﺳـــﻼﻣﻲ آﺋـــﻴﻦ‬
‫ﺳــﮇڻ ﻛــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻴﻜﻴﻮﻟﺮ ﻃــﺮز ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟــﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔـــﺖ ﭤﺌــﻲ ﭤـــﻲ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ۾ אﻛﺜـــﺮ‬
‫ﮘــﺎﻟﻬﻴﻮن روح ﻣــﺬﻫﺐ ﺟــﻲ ﺧــﻼف رﻫﻴــﻮن آﻫــﻦ‪ .‬ﭘــﻮ‪ ‬ﺑــﻪ אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﮐــﻲ אﺳــﻼﻣﻚ رﻳﭙﺒﻠــﻚ‬
‫ﺳﮇڻ ﻣﺎن ﻫﻴﭡﻴﺎن ﻣﻘﺼﺪ ﻣﻌﻠﻮم ﭤﻴﻦ ﭤﺎ‪:‬‬
‫)אﻟـــﻒ( ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻲ ﺑﭽـــﺎ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ ﭜـــﺎرت دﺷـــﻤﻨﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ ﺟـــﺬﺑﻮ ﻗـــﺎﺋﻢ رﮐـــﻲ ﻓـــﻮج‬
‫ﮐﻲ وڌאﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺟﻮאز ﭘﻴﺪא ﭤﺌﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫)ب( ﻟﺸـــﻜﺮ وڌאﺋـــﮡ ﻛـــﺮي אﻫـــﻞ ﭘﻨﺠـــﺎب ﮐـــﻲ אﻗﺘﺼـــﺎدي ﻧﻔﻌـــﻮ ﻫـــﻚ ﻃـــﺮف ﺣﺎﺻـــﻞ‬
‫ﭤﺌــﻲ ﭤــﻮ‪ ،‬ﺗــﻪ ﭔﺌــﻲ ﻃــﺮف ﻧﻨــﮃن ﺻــﻮﺑﻦ ﺧــﺎص ﻛــﺮي ﺳــﻨﮅ ﮐــﻲ ﻛــﺎﻟﻮﻧﻲ ﻛــﺮي ﻫﻼﺋــﮡ‬
‫ﻻ‪ ‬ﻃﺎﻗـــﺖ ﺣﺎﺻـــﻞ ﭤﺌـــﻲ ﭤـــﻲ‪ .‬ﻟﺸـــﻜﺮ وڌאﺋـــﮡ ﻻ‪ ‬ڌאرﻳـــﻦ ﺣﻜـــﻮﻣﺘﻦ ﮐـــﺎن روس ﺧـــﻼف‬

‫‪155‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻣﺤـــﺎذ ﻻ‪ ‬ﻣـــﺪد ﻣﻠـــﻲ ﭤـــﻲ‪ .‬ﻟﺸـــﻜﺮ وڌאﺋـــﮡ ﺟـــﻲ ﺿـــﺮورت ﻳـــﺎ ﻣﻘﺼـــﺪ ﺟﻤﻬـــﻮري ۽ ﻗـــﻮم‬
‫ﭘﺮﺳـــﺖ ﻗـــﻮﺗﻦ ﮐـــﻲ ﻛﻤـــﺰور ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬אﻫـــﻞ ﭘﻨﺠـــﺎب ﺟـــﻲ ﻫـــﭣ ۾ ﻫـــﻚ وڏي آوאز ﺟـــﻮ‬
‫ﻛﻢ ڏﺋﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫)ت( ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ ﻋـــﻮאم ﮐـــﻲ ﺑﻴﻮﻗـــﻮف ﺑﻨـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻋـــﻮאم ﺟـــﻮ ﺣﻘﻴﻘـــﻲ ﻣﺴـــﺌﻠﻦ‬
‫ﮐـــﺎن ﺗﻮﺟﻬـــﻪ ﻫﭩـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻮ ﺗﺴـــﻠﻂ ﻣﻠـــﻚ ﺗـــﻲ ﻗـــﺎﺋﻢ رﮐﻴـــﻮ‬
‫وﭸﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫)ث( ﻣــــﺬﻫﺐ ﺟــــﻲ آڙ ۾ ﻣﺴــــﻠﻤﺎﻧﻦ ﮐــــﻲ ﺟــــﺪא ﻗــــﻮم ﺗﺴــــﻠﻴﻢ ﻛــــﺮي‪ ،‬ﺳــــﻨﮅي ﺑﻠــــﻮچ‪،‬‬
‫ﭘﺨﺘــــﻮن ۽ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﻗــــﻮﻣﻦ ﮐــــﻲ ﺧــــﺘﻢ ﻛــــﺮي‪ ،‬ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﺳــــﺎﻣﺮאج ﺟــــﻲ ﻣﺎﺗﺤــــﺖ‬
‫رﮐﮡ ﻻ‪ ‬ﺟﻮאز ﭘﻴﺪא ﻛﻴﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫)ج( ﻣـــــﺬﻫﺐ ﺟـــــﻲ ﻧـــــﺎﻟﻲ ۾ ﭘـــــﺎڻ ﮐـــــﻲ אﺷـــــﺘﺮאﻛﻴﺖ ﺟـــــﻮ ﻣﺨـــــﺎﻟﻒ ﺷـــــﻤﺎر ﻛـــــﺮي‪،‬‬
‫אﻣﺮﻳﻜــﻲ ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﮐــﻲ ﺑﺮﻏﻼﺋــﻲ‪ ،‬אن ﮐــﺎن ﻣـــﺪد ﺣﺎﺻــﻞ ﻛــﺮڻ ﺟــﻮ ﺑﻬــﺎﻧﻮ ﺑﻨــﺎﻳﻮ وﭸـــﻲ‬
‫ﭤـــﻮ‪ .‬אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﮐـــﻲ ﺷـــﺎﻫﻮﻛﺎر ۽ ﻃـــﺎﻗﺘﻮر ﺑـــﻨﺠﮡ ﺟـــﻮ‬
‫ﻣﻮﻗﻌﻮ ﻣﻠﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫)ح( ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﺖ ﻣﻠـــﻚ ﮐـــﻲ ﻋﻘـــﻞ ﺟـــﻲ ﻋﻴـــﻮض ﺟـــﺬﺑﺎﺗﻲ ﺑﻨﻴـــﺎدن‬
‫ﺗﻲ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻣﻬﻨﺪאرن ﺟﻲ ﻣﺪد ﺳﺎن ﭼﺎﻻכ ﺳﻴﺎﺳﺘﺪאن ﻫﻼﺋﻴﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﺟـــﻨﻬﻦ ﺻـــﻮرت ﻫـــﻲ‪ ‬آﺋـــﻴﻦ ﻗﻮﻣﭙﺮﺳـــﺘﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﺑـــﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔـــﺖ ۽ ﺟﻤﻬﻮرﻳـــﺖ ﺟـــﻲ ﺑـــﻪ‬
‫ﻣﺨﺎﻟﻔــﺖ ۾ آﻫــﻲ‪ .‬دﻧﻴــﺎ ۾ ﻫــﻦ وﻗــﺖ אﺳــﺮאﺋﻴﻞ ﮐــﺎن ﺳــﻮא‪ ‬ﻛﻮﺑــﻪ ﻣﻠــﻚ ﻧــﻪ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ‬
‫۾ ﻗﻮﻣﻴـــﺖ ﺟـــﻮ ﻣـــﺪאر ﻣـــﺬﻫﺒﻲ ﻋﻘﻴـــﺪن ﺗـــﻲ رﮐﻴـــﻞ ﻫﺠـــﻲ‪ .‬אﺳـــﺮאﺋﻴﻞ ﻫـــﻚ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد‬
‫ﺟــــﻲ ﺣﻜﻮﻣــــﺖ آﻫــــﻲ‪ ،‬ﺟــــﻨﻬﻦ ﺟــــﻮ آڌאر אﻣﺮﻳﻜــــﻲ ﺳــــﺎﻣﺮאج ﺗــــﻲ آﻫــــﻲ‪ .‬אﻫــــﮍي‪ ‬ﻃــــﺮح‬
‫ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﭘـــﮡ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﻗـــﺎﺋﻢ رﮐـــﮡ ﻻ‪ ‬אﻣـــﺮﻳﻜﻦ ﺳـــﺎﻣﺮאج‬
‫ﺟــﻲ ﭜﺮوﺳــﻲ ﺗــﻲ ﻫﻠــﻲ ﭤــﻮ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻮ آﺋــﻴﻦ ﻫﻴــﭟ ذﻛــﺮ ﻛﻴــﻞ אﺻــﻮﻟﻦ ﺟــﻲ ﺧــﻼف‬
‫آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻤﻬﻮرﻳــــﺖ ﺟﺪﻳــــﺪ ﻗﻮﻣﭙﺮﺳــــﺘﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ ﭘﻴــــﺪאوאر آﻫــــﻲ‪ .‬ﻟــــﻴﻜﻦ ﻫــــﻲ آﺋــــﻴﻦ אﻫــــﮍي‪‬‬
‫ﺧﻮدﺳــﺎﺧﺘﻪ ﻗــﻮم ﺟــﻲ ﺑﻨﻴــﺎد ﺗــﻲ ﺑﻨــﺎﻳﻮ وﻳــﻮ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺟــﻨﻬﻦ ﺟــﻮ وﺟــﻮد دﻧﻴــﺎ ۾ ﻛﭥــﻲ ﺑــﻪ ﻧــﻪ‬
‫آﻫـــﻲ‪ .‬אﺳـــﺮאﺋﻴﻞ ﻧﻨـــﮃو ﻣﻠـــﻚ آﻫـــﻲ‪ .‬אن ۾ ﮔﻬﮣـــﻮ ﻛـــﺮي ﻫـــﻚ ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﺎ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ رﻫـــﻦ ﭤـــﺎ‪.‬‬
‫ﺳـــﻨﺪن ﭔـــﻮﻟﻲ ﺑـــﻪ ﺳـــﺎﮘﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن אن ﺟـــﻲ ﻣﻘـــﺎﺑﻠﻲ ۾ وڏو ﻣﻠـــﻚ‪ ،‬ﭼـــﺌﻦ‬
‫ﺟـــﺪא ﻗـــﻮﻣﻦ‪ ،‬زﺑـــﺎﻧﻦ ۽ وﻃـــﻦ ﺗـــﻲ ﻣﺸـــﺘﻤﻞ آﻫـــﻲ‪ .‬אن ﺟـــﻲ ﺳـــﭝﻨﻲ ﻣﻠﻜـــﻦ ۽ ﻗـــﻮﻣﻦ ﮐـــﻲ‬
‫زوري‪ ‬ﻫـــﻚ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﻗـــﻮم ﺟـــﻲ ﻧﻤـــﻮﻧﻲ ﺗـــﻲ ﺑـــﺪﻻﺋﮡ‪ ،‬ﻏﻠـــﻂ ۽ ﻣﺸـــﻜﻞ ﻣﺴـــﺌﻠﻮ آﻫـــﻲ‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﮐـــﻲ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺳـــﮇي ﺳـــﮕﻬﺠﻲ ﭤـــﻮ ﻟـــﻴﻜﻦ אن ﮐـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻲ ۽‬
‫ﺟﻤﻬﻮري ﻣﻠﻚ ﺳﮇڻ ﻏﻠﻂ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻤﻬﻮرﻳـــﺖ ۾ ﻓـــﺮدن ۽ ﻗـــﻮﺗﻦ ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎدي ﺣﻘـــﻦ ﺟـــﻲ ﺣﻔﺎﻇـــﺖ ﻛﺌـــﻲ وﭸـــﻲ ﭤـــﻲ‪ .‬ﭘـــﺮ‬
‫ﻫـــﻦ ﻓﺴـــﻄﺎﺋﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ۾ ﻧـــﻪ ﺻـــﺮف ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ ﺟـــﺪא ﻗـــﻮﻣﻲ وﺟـــﻮد ۽ ﺣﻘـــﻦ ﮐـــﺎن‬
‫אﻧﻜـــﺎر ﻛﻴـــﻞ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﭘـــﺮ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ ﺷﺨﺼـــﻲ ﺣﻘـــﻦ ﺟـــﻲ آزאدي ﺑـــﻪ ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ‬

‫‪156‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺳــــﻨﮅي ﻗﻮﻣﭙﺮﺳــــﺘﻦ ﮐــــﻲ אﻇﻬــــﺎر رא‪ ‬۽ ﺟﻤﺎﻋــــﺖ ﺑﻨــــﺪي‪ ‬ﺟــــﻲ آزאدي ﺑــــﻪ ﻧــــﻪ آﻫــــﻲ‪ .‬ﺑﻨــــﺎ‬
‫ﻛـــﻴﺲ ﻫﻼﺋـــﮡ ﺟـــﻲ ﮐـــﻴﻦ ﺟـــﻴﻠﻦ ۾ ﻣـــﻮﻛﻠﮡ ﻋـــﺎم ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﭤـــﻲ ﭘﻴﺌـــﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺣﻜﻤـــﺮאن‬
‫ﻃﺒﻘــﻮ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﺟــﻲ ﺟــﺎن ۽ ﻣــﺎل ﺟــﻲ ﺣﻔﺎﻇــﺖ ﻛــﺮڻ ﺟــﻲ ﻋﻴــﻮض ﻣﻮرﮘــﻮ ﻣﺨــﺎﻟﻔﻦ ﮐــﻲ‬
‫ﻣـــﺎرאﺋﻲ‪ ،‬ﻣﻠﻜﻴـــﺖ ﭰـــﺮي ۽ אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻮن ﻃـــﺮح ﻃـــﺮح ﺟـــﻮن ﺑﻴﻌﺰﺗﻴـــﻮن ﻛـــﺮي ﭤـــﻮ‪ .‬אﻫـــﻮ‬
‫ﻫــﻲ‪ ‬ﺋــﻲ ﻣﻠــﻚ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺟﺘــﻲ ﻣﺨــﺎﻟﻔﻦ ﮐــﻲ ﺟﻴــﻞ ۾ ﻣــﻮﻛﻠﮡ ﺳــﺎن ﮔــﮇ אﻧﻬــﻦ ﺟــﻲ ﻣــﻨﻬﻦ‬
‫ﺗـــﻲ ﻛﺮﻓﺘـــﻲ ﻣﮑـــﺎﺋﮡ‪ ،‬ﭘﻴﺸـــﺎب ﭘﻴـــﺎرڻ‪ ،‬ﺳـــﺎﮢﻦ ﻏﻴـــﺮ אﻧﺴـــﺎﻧﻲ ﻫﻠـــﺘﻦ ﻫﻠـــﮡ ۽ ﺟﻴـــﻞ ﻣـــﺎن‬
‫ﭘـــﻮﻟﻴﺲ ﻫﭥـــﺎن ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ ﻛـــﮃאﺋﻲ‪ ،‬ﭔـــﺎﻫﺮ ﻧﻴﺌـــﻲ‪ ،‬ﻣـــﺎرאﺋﮡ ﺟـــﺎ ﻛـــﻢ ﻛﻴـــﺎ وﻳـــﺎ آﻫـــﻦ‪.‬‬
‫ﻣﺨـــﺎﻟﻔﻦ ﺟـــﻲ אﻧـــﺎج ۽ ﭰﭩـــﻴﻦ ﺟـــﺎ ﮐـــﺮ ۽ ﻣﻠﻜﻴﺘـــﻮن ﮀـــﺎڙﺗﻦ ﻫﭥـــﺎن ﭰﺮאﺋـــﻲ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ دאد‬
‫رﺳﻲ‪‬ﮐﺎن ﺟﻮאب ڏﻧﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫــــﻦ ﻣﻠــــﻚ ۾ ﻗــــﺎﻧﻮن ﺟــــﻲ ﻛــــﺎ ﺑــــﻪ ﻋــــﺰت ﻧــــﻪ رﻫــــﻲ آﻫــــﻲ‪ .‬ﺣﻜﻤــــﺮאن ﭘــــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟــــﺎ‬
‫ﻛــﺎرﻛﻨﻦ אﻧﺘﻈــﺎﻣﻲ ﻳــﺎ ﻋــﺪאﻟﺘﻲ آﻓﻴﺴــﺮن ﮐــﻲ دﭔــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﮐــﺎﻧﺌﻦ ﻧﺎﺟــﺎﺋﺰ ﻛــﻢ ﻛــﺮאﺋﻴﻦ ﭤــﺎ‪.‬‬
‫ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻃﺮﻓـــﺎن ﻋـــﺪאﻟﺘﻲ ﻣﻌـــﺎﻣﻠﻦ ۾ دﺳــــﺖ אﻧـــﺪאزي ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺟﺠـــﻦ ﻳـــﺎ ﻣﺎﺟﺴــــﭩﺮﻳﭩﻦ‬
‫ﮐـــﻲ ﻫﻴﺴـــﺎﺋﻲ ﻳـــﺎ ﻻﻟﭽـــﻮن ڏﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﻣﺮﺿـــﻲ‪ ‬ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﻓﻴﺼـــﻼ ورﺗـــﺎ وﭸـــﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬ﺟـــﻦ‬
‫ﺟﺠــﻦ ﻳــﺎ ﻣﺎﺟﺴــﭩﺮﻳﭩﻦ ﺣﻜﻤــﺮאن ﻃﺒﻘــﻲ ﺟــﻲ ﻣﺮﺿــﻲ‪ ‬ﺧــﻼف ﻓﻴﺼــﻼ ﻛﻴــﺎ آﻫــﻦ‪ ،‬אﻧﻬــﻦ‬
‫ﮐـــﻲ ﻧـــﻮﻛﺮي‪ ‬ﮐـــﺎن ﻧﻴﻜـــﺎﻟﻲ ڏﻧـــﻲ وﺋـــﻲ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﻳـــﺎ ﺑـــﻲ ﻋـــﺰت ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﻳـــﺎ ڊي‪.‬‬
‫ﭘـــﻲ‪ .‬آر ﻫﻴـــﭟ ﺟﻴـــﻞ ۾ ﻣﻮﻛﻠﻴـــﻮ وﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪.‬وزﻳـــﺮن ﺟـــﻲ ﺷﺨﺼـــﻲ ﻳـــﺎ ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ﻣﺨـــﺎﻟﻔﻦ‬
‫ﮐــــﻲ ﺟﻴــــﻞ ۾ وﺟﻬــــﮡ ﺑﻌــــﺪ ﺟﻴﻜــــﮇﻫﻦ ﻛــــﻲ ﻣﭥﻴــــﻮن ﻛﻮرﭨــــﻮن ﺿــــﺎﻣﻦ ڏﻳــــﻦ ﭤﻴــــﻮن‬
‫)ﮀﺎﻛــﺎڻ ﺗــﻪ ﻫﻴﭡــﻴﻦ ﻛــﻮرﭨﻦ ﮐــﻲ ﻣﺠــﺎل ﻧــﻪ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺗــﻪ ﺣﻜﻤــﺮאن ﻃﺒﻘــﻲ ﻃﺮﻓــﺎن ﺟﻴــﻞ ۾‬
‫ﻣﻮﻛﻠﻴـــﻞ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺟـــﺎ ﺿـــﺎﻣﻦ ﮐـــﮣﻦ( ﺗـــﻪ ﺟﻴـــﻞ ﺟـــﻲ ﻋﻤﻠـــﺪאرن ﮐـــﻲ ﺣﻜـــﻢ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ אﻧﻬـــﻦ‬
‫ﮐــــﻲ آزאد ﻧــــﻪ ﻛــــﻦ‪ .‬אن وچ ۾ ﭔﻴــــﺎ ﻛــــﻮڙא ﻛــــﻴﺲ ﭠــــﺎﻫﻲ‪ ،‬אﻧﻬــــﻦ ﮐــــﻲ آزאد ﭤــــﻴﮡ ﮐــــﺎن‬
‫روﻛﻴـــﻮ وﭸـــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬אﻫـــﮍي‪ ‬ﺣﺎﻟـــﺖ ۾ ﻛـــﻦ ﺷـــﺎﮔﺮدن ﮐـــﻲ ‪ 8‬ﻣﻬـــﻴﻦ ﺗـــﺎﺋﻴﻦ ﻻכ אپ ۾‬
‫رﮐﻴــــﻮ وﻳــــﻮ آﻫــــﻲ‪ .‬ﻛــــﻴﺲ ﭼــــﺎﻻن ﻧﭥــــﺎ ﻛﻴــــﺎ وﭸــــﻦ‪ .‬אن ﻛــــﺮي ﻣــــﺎﮢﻬﻦ ۾ אﻫــــﻮ وﻳﺴــــﺎﻫﻪ‬
‫وﻳﻬﻨــــﺪو وﭸــــﻲ ﭤــــﻮ‪ ،‬ﺗــــﻪ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ۾אﻧﺼــــﺎف ﻣﻠــــﮡ ﻧــــﺎﻣﻤﻜﻦ آﻫــــﻲ‪ .‬אن ﺟــــﻮ‬
‫ﻣــــﺪאر ﺑــــﻲ אﻧﺼــــﺎﻓﻲ‪ ،‬ﻇﻠــــﻢ ۽ ڏאڍ ﺗــــﻲ ﺑﻴﭡــــﻞ آﻫــــﻲ‪ .‬ﻫــــﻦ ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ۾ﻣﺨــــﺎﻟﻔﻦ ﺟــــﻲ‬
‫ﻣﻠﻜﻴـــﺘﻦ ﺗـــﻲ ﻗﺒﻀـــﻲ ﻛـــﺮאﺋﮡ ﺟـــﻮ دﺳـــﺘﻮر ﻋـــﺎم ﭤـــﻲ وﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻣﺨـــﺎﻟﻔﻦ ﺟـــﻲ ﮔﻬـــﺮن‪،‬‬
‫دﻛـــﺎﻧﻦ ۽ ﻓﺼـــﻠﻦ ﮐـــﻲ ﺑـــﺎﻫﻴﻮن ڏﻳـــﺎرڻ روאﺟـــﻲ ﻛـــﻢ ﭤـــﻲ وﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻫﺘـــﻲ ﺷﺨﺼـــﻲ‬
‫ﻣﻠﻜﻴـــﺘﻦ ﮐـــﻲ ﺳﻮﺷـــﻠﺰم ﺟـــﻲ ﺟـــﺬﺑﻲ ﻫﻴـــﭟ ﻧـــﻪ ﭘـــﺮ ﺷﺨﺼـــﻲ دﺷـــﻤﻨﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ‬
‫ﺳﺮﻛﺎر ﺗﺤﻮﻳﻞ ۾ ﮐﻨﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫﺘـــﻲ ﭘﻴـــﭙﻠﺲ ﭘـــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻲ وאﺣـــﺪ ﻧﻤﺎﺋﻨـــﺪه ﺟﻤﺎﻋـــﺖ ﺑﻨـــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ‬
‫ﺟـــﻴﻠﻦ ۾ وڌو وﭸـــﻲ ﭤـــﻮ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن ﻣﻠﻜﻴﺘـــﻮن ﭰﺮאﻳـــﻮن وﭸـــﻦ ﭤﻴـــﻮن‪ ،‬ﻣـــﭥﻦ ﻛـــﻮڙא ﻛـــﻴﺲ‬
‫ﻛﺮאﻳــــﺎ وﭸــــﻦ ﭤــــﺎ‪ ،‬ﺷــــﺎﻫﻮﻛﺎرن ۽ زﻣﻴﻨــــﺪאرن ﮐــــﻲ ﻫﻴﺴــــﺎﺋﻲ ﮐــــﺎﻧﺌﻦ رﻗﻤــــﻮن ﮀــــﮇאﺋﻲ‪،‬‬
‫ﭘﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻣﻀﺒﻮﻃﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻛﺘﺐ آﻧﺪو وﭸﻲ ﭤﻮ‪.‬‬

‫‪157‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻫﺘـــﻲ ﺟـــﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻮ ﻧـــﺎﻟﻮ ”אﺳـــﻼﻣﻚ رﻳﭙﺒﻠـــﻚ“ رﮐﻴـــﻮ وﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ אن‬
‫ﺟــــﻲ ﭼــــﺎرج ۾ אﻫــــﻲ ﻣــــﺎﮢﻬﻮ آﻫــــﻦ‪ ،‬ﺟــــﻦ ﺟــــﻮ אﺧــــﻼق ﺗﻤــــﺎم ﻛﺮﻳــــﻞ آﻫــــﻲ‪ .‬زﻧــــﺎ‪ ،‬ﺟــــﻮא‪،‬‬
‫ﺷﺮאﺑﺨﻮري‪ ،‬ﻇﻠﻢ‪ ،‬ڌوﻛﻴﺒﺎزي‪ ،‬ﻛﻮڙ ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﮡ ﻫﻦ ﺟﺎ روزﻣﺮه ﺟﺎ ﻣﺸﻐﻼ آﻫﻦ‪.‬‬
‫آﺋـــﻮن ﺑﻨﻴـــﺎدي ﻃـــﺮح ﻣـــﺬﻫﺒﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ آﻫﻴـــﺎن‪ .‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ ﺟـــﮇﻫﻦ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ‬
‫ﺗﺤﺮﻳـــﻚ ۾ ﺣﺼـــﻮ ورﺗـــﻮ ﻫـــﻮم‪ ،‬ﺗـــﻪ אن ﻻ‪ ‬ﻫـــﻚ ﭘﻮﺳـــﭩﺮ ﮀﭙـــﻲ ﭘـــﮅرو ﻛﻴـــﻮ ﻫـــﻮم‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ‬
‫ﺟـــﻲ ﻧﻤﺒـــﺮ ‪ 3‬ﻓﻘـــﺮي ۾ ﭴﺎﮢﺎﻳـــﻞ ﻫـــﻮ ﺗـــﻪ ”אن אﺳـــﻼﻣﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻮن وאﮘـــﻮن ﺳـــﭽﻦ ۽‬
‫ﭘﺮﻫﻴﺰﮔـــﺎر ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟـــﻲ ﻫـــﭣ ۾ ﻫﻮﻧـــﺪﻳﻮن‪ “.‬ﭔـــﻲ ﻓﻘـــﺮي ۾ ﻟﮑﻴـــﻞ ﻫـــﻮ ﺗـــﻪ ”ﺟﺘـــﻲ ﺟـــﻮא‪،‬‬
‫زﻧـــﺎ‪ ،‬ﺷـــﺮאﺑﺨﻮري‪ ،‬۽ وﻳـــﺎج ﺧـــﻮري‪ ‬ﺟـــﻲ ﻗـــﺎﻧﻮﻧﻦ ﻣﻨـــﻊ ﻫﻮﻧـــﺪي‪ “.‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﻫـــﺎڻ ﮀـــﺎ ﭤـــﺎ‬
‫ڏﺳــﻮن ﻋــﻴﻦ אﻧﻬــﻦ אﺻــﻮﻟﻦ ﺟــﻲ ﺑﺮﺧﻼﻓــﻲ ﭤــﻲ رﻫــﻲ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﺑــﻪ ﻧــﺎﻟﻮ אﺳــﻼم ﺟــﻮ ورﺗــﻮ‬
‫وﭸـــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻴﻦ ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ آﺋـــﻮن ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔـــﺖ ﻛـــﺮي رﻫﻴـــﻮ آﻫﻴـــﺎن‪،‬‬
‫ﺗــﻪ אن ﺟــﻮ ﻣﮑﻴــﻪ ﻛــﺎرڻ אﻫــﻮ آﻫــﻲ ﺗــﻪ אن ﺟــﻲ وﺟــﻮد ﻛــﺮي‪ ،‬ﺑﻘــﻮل ﻋﻼﻣــﻪ آ‪ .‬آ‪ .‬ﻗﺎﺿــﻲ‪،‬‬
‫”ﻗـــﺮآن ﭘـــﺎכ ﺟـــﻲ ڏﺳـــﻴﻞ ﺳـــﺎري ﭘﺮوﮔـــﺮאم ﺟـــﻲ אﻧﺤﺮאﻓـــﻲ ﭤـــﻲ رﻫﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ “.‬ﻣﻮﺟـــﻮده‬
‫ﺣـــﺎﻟﺘﻦ ﻣﻮﺟـــﺐ אن ﺟـــﻲ رﻫـــﮡ ﻣـــﺎن אﺳـــﻼم ﻳـــﺎ ﻣـــﺬﻫﺐ ﮐـــﻲ ﻓﺎﺋـــﺪي ﺑـــﺪرאن ﻧﻘﺼـــﺎن ﭘﻬﭽـــﻲ‬
‫رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻧﺌـــﻴﻦ آﺋـــﻴﻦ ﭘـــﺎس ﭤـــﻴﮡ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ ﭔـــﻴﻦ ﺻـــﻮﺑﻦ ﻳـــﺎ ﻣﻠﻜـــﻦ ﻣـــﺎن ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﮔﻬﺮאﺋـــﻲ‪،‬‬
‫ﺳـــﻨﮅ ۾ ﻛﺎﻟﻮﻧـــﺎﺋﻴﺰ ﻛـــﺮאﺋﮡ ﻻ‪ ‬رﺳـــﺘﻮ ﮐﻮﻟﻴـــﻮ وﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي آﻫﺴـــﺘﻲ ﭤـــﻲ‪،‬‬
‫אﺻــﻞ ﺳــﻨﮅي אﻗﻠﻴــﺖ ۾ ﺑﻨﺠــﻲ ﺳــﮕﻬﻦ ﭤــﺎ‪ .‬ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ﻃﺮﻓــﺎن ﺳــﺎزش‬
‫אﻫــــﺎ ﻫﻠــــﻲ رﻫــــﻲ آﻫــــﻲ‪ ،‬ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﺗــــﻲ ﺳﻴﺎﺳــــﻲ‪ ،‬אﻗﺘﺼــــﺎدي‪ ،‬۽ ﻛﻠﭽــــﺮل ﻃــــﻮر ﻛﻤــــﺰور‬
‫ﻛـــﺮي‪ ،‬آﺧـــﺮ ۾ رﻳـــﮉ אﻧـــﮉﻳﻦ ﺟﻬـــﮍو ﺑﻨـــﺎﻳﻮ وﭸـــﻲ‪ .‬ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻴﻦ‪ ،‬ﭘﭡـــﺎﮢﻦ ۽ ﺑﻬـــﺎرﻳﻦ ﺟـــﻲ ﻛﺜﻴـــﺮ‬
‫ﺗﻌـــﺪאد ﺟـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ۾ אﭼـــﮡ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ ﺣﺎﻟـــﺖ رﺣـــﻢ ﺟـــﻮﮘﻲ ﺑﻨـــﺎﺋﻲ ﮀـــﮇي آﻫـــﻲ‪ .‬ﭜﭩـــﻲ‬
‫ﺻـــﺎﺣﺐ ﮐـــﻲ אﻗﺘـــﺪאر ۾ رﮐـــﮡ ﺟـــﻮ دﻻﺳـــﻮ ڏﻳﺌـــﻲ‪ ،‬אﻫـــﻲ ﻣﻔـــﺎد ﻫـــﻦ ﮐـــﺎن ﻛـــﮅو ﻛـــﻢ وﭠـــﻲ‬
‫ﺳـــﮕﻬﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬ﭜـــﻼ ﺟـــﻨﻬﻦ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ‪ ‬ﺟـــﻮ אﺧـــﻼق درﺳـــﺖ ﻧـــﻪ ﻫﻮﻧـــﺪو‪ ،‬אن ﻣـــﺎن ﺳﻴﺎﺳـــﻲ אﺧـــﻼق‬
‫ﺟــﻲ ﻛﻬــﮍي אﻣﻴــﺪ رﮐــﻲ ﺳــﮕﻬﺠﻲ ﭤــﻲ‪ .‬ﮀــﺎ אﺳــﻼم ﺟــﻮ אﻫــﻮ ﭼــﻮڻ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﮘﺎﻟﻬــﻪ ﻫﻜــﮍي‬
‫ﻛﺮﻳﻮ ۽ ﻋﻤﻞ ﭔﻴﻮ ﻛﺮﻳﻮ؟‬
‫אﻧﻬـــﻲ‪ ‬آﺋـــﻴﻦ ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ ﺧﻮدﻣﺨﺘﻴـــﺎري ﺣﺎﺻـــﻞ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬رא‪ ‬ﻋﺎﻣـــﻪ ﻣـــﻨﻈﻢ ﻛـــﺮڻ‬
‫ﺗــــﻲ ﺑﻨــــﺪش ﭘﺌﺠــــﻲ وﺋــــﻲ آﻫــــﻲ‪ .‬אزאﻧﺴــــﻮא‪ ‬ﺟــــﻨﻬﻦ ﺻــــﻮرت ۾ ﻛﻮﺑــــﻪ آﺋــــﻴﻦ ﻳــــﺎ ﻗــــﺎﻧﻮن‬
‫ﻛﺜــــﺮت رא‪ ‬ﮐﺎﻧﺴــــﻮא‪ ‬ﭘــــﺎس ﭤــــﻲ ﻧــــﻪ ﺳــــﮕﻬﻨﺪو‪ ،‬۽ ’ﻫــــﻚ ﻗــــﻮم‘ ﺟــــﻲ ﻧﻈﺮﺋــــﻲ ﻣﻄــــﺎﺑﻖ‬
‫אﻛﺜﺮﻳــﺖ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ۽ אن ﺟــﻲ אﻳﺠﻨــﭧ ﺟــﻲ رﻫــﮡ وאري آﻫــﻲ‪ .‬ﺗــﻨﻬﻦ‬
‫ﻛـــﺮي ﻇـــﺎﻫﺮ אﺋـــﻴﻦ ﭘﻴـــﻮ ڏﺳـــﮡ ۾ אﭼـــﻲ ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﻻ‪ ‬ﻣﻮﺟـــﻮده ﻏﻼﻣـــﻲ‪ ‬ﮐـــﺎن ﻧﺠـــﺎت‬
‫ﺻﺮف ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻲ ﺧﺘﻢ ﻛﺮڻ ذرﻳﻌﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫אﻧﻬــــﻲ‪ ‬آﺋــــﻴﻦ ﺟــــﻲ آڌאر ﺗــــﻲ ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ אﻗﺘﺼــــﺎدي ﺧﻮﺷــــﺤﺎﻟﻲ‪ ،‬ﻣﻠﻜــــﻲ ﺗﻌﻤﻴــــﺮ ۽‬
‫ﻛﻠﭽﺮل ﺗﺮﻗﻲ‪ ‬ﺟﻮن رאﻫﻮن ﻫﻴﭡﻴﻦ ﺳﺒﺒﻦ ﻛﺮي روﻛﻴﻮن وﻳﻮن آﻫﻦ‪.‬‬

‫‪158‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫)אﻟـــﻒ( ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ אﻗﺘﺼـــﺎدﻳﺎت ﮐـــﻲ ﻣﭥـــﻲ ذﻛـــﺮ ﻛﻴـــﻞ ﮘـــﺎﻟﻬﻴﻦ ﻣﻮﺟـــﺐ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻮ‬
‫ﻗﺒﻀﻮ رﻫﮡ وאرو آﻫﻲ‪.‬‬
‫)ب( ﻣﻠﻜــــﻲ ﺗﻌﻤﻴــــﺮ ﻻ‪ ‬ﮔﻬﮣــــﻮ ﭘﺌﺴــــﻮ ﭘﻨﺠــــﺎب ۽ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ אﻳﺮאﺿــــﻴﻦ ﺟــــﻲ ﻻ‪ ‬ﺧــــﺮچ‬
‫ﭤﻴﮡ ﺳﺒﺐ ﺳﻨﮅ ﻻ‪ ‬ﭤﻮرو ﭘﻴﺴﻮ وﭸﻲ ﺑﭽﻨﺪو‪.‬‬
‫)ت( ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ زﺑــــﺎن ﮐــــﻲ رﻳــــﮉﺋﻲ‪ ،‬ﭨﻴﻠﻴــــﻮﻳﺰن‪ ،‬ﺳــــﺌﻨﻴﻤﺎﺋﻦ‪ ،‬אﺧﺒــــﺎرن ۽ ﺳــــﺮﻛﺎري‬
‫ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ אردو زﺑﺎن ﺗﻲ ﻫﺌﮡ ﻛﺮي‪ ،‬وڏو ﻧﻘﺼﺎن ﭘﻬﭽﺎﻳﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫)ث( ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻃﺮﻓـــﺎن ﻛﻮﺷـــﺶ ﻫﻠـــﻲ رﻫـــﻲ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻛﻠﭽـــﺮ ﮐـــﻲ‬
‫زور وﭠـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﺟﺪאﮔﺎﻧـــﻪ ﻗـــﻮﻣﻲ ﻛﻠﭽـــﺮ ﮐـــﻲ ﺧـــﺘﻢ ﻛﻴـــﻮ وﭸـــﻲ‪ .‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻗـــﺪﻳﻢ‬
‫روאﻳـــﺎت‪ ،‬ﺟـــﻦ ۾ ﻣـــﺬﻫﺒﻲ روאدאري‪ ،‬ﻗـــﻮﻣﻲ ﻏﻴـــﺮت‪ ،‬ﻣﺤﺒـــﺖ‪ ،‬ﺑﻘـــﺎﺋﻲ ﺑـــﺎﻫﻤﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ ﺟـــﺬﺑﻮ‪،‬‬
‫ﻣﻬﻤــﺎن ﻧــﻮאزي ﺟــﺎ ﻛــﻢ آزאد ﻃﺒﻴﻌــﺖ ۽ ﻋــﺪم ﺗﺸــﺪد ﺟــﻮ ﻣــﺎدو אﭼــﻲ وﭸــﻦ ﭤــﺎ‪ ،‬ﺗــﻦ ﮐــﻲ‬
‫ﺣﻜﻤﺮאن ﻃﺒﻘﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﻮري‪ ‬ﻃﺎﻗﺖ ۽ אﺛﺮ وﺳﻴﻠﻲ ﺧﺘﻢ ﻛﺮي رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫـــﻲ ﻃﺒﻘـــﻮ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻣـــﺬﻫﺒﻲ روאدאري‪ ‬ﺟـــﻲ ﻋﻴـــﻮض ﻣـــﺬﻫﺒﻲ ﺗﻌﺼـــﺐ ۽ ﻛﭩﺮﭘﮣـــﻮ‬
‫رאﺋــﺞ ﻛــﺮي‪ ،‬ﻣﺨﺘﻠــﻒ ﻣــﺬﻫﺒﻦ ۽ ﻓــﺮﻗﻦ ﺟــﻲ وچ ۾ ﻧــﺎﻟﻮ ﭘﻴــﺪא ﻛــﺮي رﻫﻴــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬ﻣﻠــﻚ‬
‫ﻣــــﺎن ﻗــــﻮﻣﻲ ﻏﻴــــﺮت ۽ ﻋﺼــــﻴﺒﺖ ﻣــــﺎدو ﻣﻔﺘــــﻮد ﻛﺮאﺋــــﻲ‪ ،‬ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﮐــــﻲ ﺑﻴﻐﻴــــﺮت ﺑﻨــــﺎﻳﻮ‬
‫وﭸﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ‪:‬‬
‫)אﻟـــﻒ( ﺳـــﻨﮅﻳﻦ‪ ،‬ﺟـــﻲ אﮘـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻲ ﻳـــﺎ ﻧﺴـــﻠﻲ ﻏﻴـــﺮت ﻳـــﺎ ﻋﺼـــﺒﻴﺖ ﻛـــﺮي ڌאرﻳـــﻦ ﮐـــﻲ‬
‫ﺳــﮛ ﻧــﻪ ڏﻳﻨــﺪא ﻫﺌــﺎ‪ ،‬ﺗــﻦ ﮐــﺎن ﺣﻜﻤــﺮאن ﻃﺒﻘــﻮ ﻻﻟــﭻ ذرﻳﻌــﻲ ﺳــﻨﮛ وﭠــﻲ ﻳــﺎ ڏﻳﺌــﻲ ﺳــﻨﺪن‬
‫ﻧﺴﻞ‪ ،‬زﺑﺎن‪ ،‬رﻫﮣﻲ ﻛﻬﮣﻲ‪ ‬۽ ﻏﻴﺮت ﮐﻲ ﺧﺘﻢ ﻛﺮאﺋﻲ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)ب( ﺳـــﻨﮅ ﻣـــﺎن אﻳﺠﻨـــﭧ ﭘﻴـــﺪ אﻛـــﺮي אﻧﻬـــﻦ ذرﻳﻌـــﻲ ﺳـــﻨﺪن ﮔﻬـــﺮن ۾ ڌאري زﺑـــﺎن ۾‬
‫ﮘﺎﻟﻬــﺎﺋﮡ ﻣــﺮوج ﻛــﺮي ﺳــﻨﮅي زﺑــﺎن ۾ ﮘﺎﻟﻬــﺎﺋﮡ‪ ،‬ﺳــﻨﮅ ﺗــﻲ ﻓﺨــﺮ ﻛــﺮڻ‪ ،‬ﺳــﻨﮅي ﻗــﻮم ﺟــﻮ‬
‫ﻓـــﺮد ﺳـــﮇאﺋﮡ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﻲ آزאدي‪ ،‬אﻗﺘﺼـــﺎدي ﺧﻮﺷـــﺤﺎﻟﻲ‪ ‬۽ ﻛﻠﭽـــﺮل ﺗﺮﻗـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ‬
‫ﮘﺎﻟﻬﻪ ﻛﺮڻ ﮐﺎن ﮔﻬﭕﺮאﺋﮡ ﺟﻲ ﻋﺎدت وﺟﻬﻲ‪ ،‬ﮐﻴﻦ ﺑﻲ ﻏﻴﺮت ﺑﻨﺎﺋﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫)ت( אﻫـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ‪ ،‬ﺟـــﻦ ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﻲ ڌאرﻳـــﻦ ﺟـــﻲ ﻏﻼﻣـــﻲ‪ ‬ﻫﻴـــﭟ آﻧـــﺪو‪ ،‬ﻳـــﺎ אن ۾ ﻣـــﺪد‬
‫ﻛﺌـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻦ ﺟـــﺎ ﻳﺎدﮔـــﺎر ﻣﻠﻬـــﺎﺋﮡ ﻳـــﺎ ﻧﻌـــﺮא ﻫـــﮣﮡ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ۾ ﻣـــﺮوج ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻨﮅي ﻏﻴـــﺮت‬
‫ﮐﻲ ﻣﭩﺎﻳﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺟﻬﮍوכ‪:‬‬
‫)‪ (i‬אﺑـــﻦ ﻗﺎﺳـــﻢ ﺑﻨـــﻲ אﻣﻴـــﻪ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻲ ﻫـــﻚ ﺳـــﭙﮫ ﺳـــﺎﻻر ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ﻻﺋﺒﺮﻳﺮﻳـــﻮن‪،‬‬
‫رﺳـــﺘﺎ‪ ،‬ﺑﻨـــﺪر‪ ،‬درﺳـــﮕﺎﻫﻪ ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ﻏﺎﺻـــﺒﻦ ۽ ﻇـــﺎﻟﻤﻦ ﻻ‪ ‬ﺳـــﻨﺪن دل ۾‬
‫ﻋﺰت ﭘﻴﺪא ﻛﺮאﺋﻲ‪ ،‬ﺑﻴﻐﻴﺮت ﺑﻨﺎﻳﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫)‪ (ii‬ﺟﻨــﺎح ﺻــﺎﺣﺐ‪ ،‬ﺟــﻨﻬﻦ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ﺟــﻲ ﺳــﺎﻣﺮאج‪ ،‬ذאﺗــﻲ אﻗﺘـــﺪאر‬
‫ﺟـــﻲ ﺣﺼـــﻮل ﻻ‪ ‬ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﻴﻦ ﺳـــﭙﺮد ﻛﺌـــﻲ‪ ،‬אن ﮐـــﻲ ﻗﺎﺋـــﺪאﻋﻈﻢ ﺟـــﻲ ﻟﻘـــﺐ ﺳـــﺎن ﺳـــﮇڻ‪،‬‬
‫ﻗﺒـــﻮ אڏي‪ ،‬رﺳـــﺘﻦ‪ ،‬درﺳـــﮕﺎﻫﻦ‪ ،‬אﺳـــﭙﺘﺎﻟﻦ‪ ،‬ﻣﺤﻠـــﻦ‪ ،‬ﻣـــﺎرﻛﻴﭩﻦ وﻏﻴـــﺮه ﺗـــﻲ ﺳـــﻨﺪس ﻧـــﺎﻻ‬
‫رﮐــﮡ ﺳــﺎن ﺳــﻨﮅﻳﻦ ۾ אﻫــﻮ אﺣﺴــﺎس ﭘﻴــﺪא ﻛﺮאﻳــﻮ وﭸــﻲ ﭤــﻮ ﺗــﻪ ﻫــﺮ ﻏــﺪאر ﺟــﻲ ﻋــﺰت ﭤﺌــﻲ‬
‫ﭤﻲ‪.‬‬

‫‪159‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫)‪ (iii‬ﭜﭩـــﻮ ﺻـــﺎﺣﺐ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﻲ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻏﻼﻣـــﻲ‪ ‬۾ ڏﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﺳـــﺎن‬
‫وڏي ﻏــﺪאري ﻛﺌـــﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬אن ﺟــﺎ ﻧﻌـــﺮ א ’ﺟﻴﺌـــﻲ ﭜﭩــﻮ‘ ﻟﮙـــﺎﺋﮡ ۽ ﮐـــﻴﺲ ﻗﺎﺋــﺪ ﻋـــﻮאم ﻟﻘـــﺐ‬
‫ڏﻳﮡ‪ ،‬ﺳﻨﮅﻳﻦ ۾ ﺑﻴﻐﻴﺮﺗﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻣﺎدو ﭘﮑﻴﮍڻ ﺟﻲ ﺑﺮאﺑﺮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺳــــﻨﮅي ﺳــــﻨﺪن دروﻳﺸــــﻦ ۽ ﺳــــﻨﺘﻦ ﮐــــﺎن ﭘــــﺮﻳﻢ ۽ ﻣﺤﺒــــﺖ ﺟــــﻮ ﺳــــﺒﻖ ﺳــــﮑﻴﻞ ﻫﺌــــﺎ‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻗﻴـــﺎم ﺑﻌـــﺪ אﻧﻬـــﻦ ۾ ﻣـــﺬﻫﺒﻲ ﺗﻌﺼـــﺐ‪ ،‬ﻧﻔـــﺮت ۽ ﻧﻔـــﺎق ﺟـــﻲ ﻓﻀـــﺎ ﭘﻴـــﺪא‬
‫ﻛﺌـــﻲ ﭘﻴﺌـــﻲ وﭸـــﻲ‪ .‬אﮘـــﻲ ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﻣـــﺬﻫﺒﻦ ﺟـــﺎ ﭘﻴﺮوﻛـــﺎر‪ ،‬ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ذאﺗﻴـــﻮن ۽ ﻧﺴـــﻞ‬
‫ﮔـــﮇﺟﻲ‪ ،‬ﺻـــﻠﺢ ﺳـــﺎﻧﺖ ﺳـــﺎن رﻫﻨـــﺪא ﻫﺌـــﺎ‪ .‬ﻫـــﺎڻ אﻫـــﺎ ﺣﺎﻟـــﺖ آﻫـــﻲ ﺟـــﻮ ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ۽ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ‪،‬‬
‫ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ۽ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻴﻦ‪ ،‬ﻣﺴـــﻠﻢ ﻟﻴﮕـــﻴﻦ ۽ ﭘﻴـــﭙﻠﻦ‪ ،‬ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺘﻦ ۽ ﺗﺮﻗـــﻲ ﭘﺮﺳـــﺘﻦ ۾ ﻧﻔـــﺎق‬
‫۽ ﻧﻔــﺮت ﭰﻬﻠﺠــﻲ وﻳﺌــﻲ آﻫــﻲ‪ .‬ﺣﻜﻤــﺮאن ﻃﺒﻘــﻮ ﺋــﻲ אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﺳــﺎري ﻣﻌــﺎﻣﻠﻲ ﻻ‪ ‬ﺟﻮאﺑــﺪאر‬
‫آﻫــــﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛــــﺎڻ ﺗــــﻪ ﺳــــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﺳــــﻨﺪن ﻃﺎﻗــــﺖ‪ ،‬وﻳﮍﻫــــﺎﺋﻲ رאڄ ﻛــــﺮڻ ﺟــــﻲ آڌאر ﺗــــﻲ ﺋــــﻲ‬
‫رﮐﻨﺪא آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻫـــﻚ ﭔﺌـــﻲ ﺳـــﺎن رﻟـــﻲ ﻣﻠـــﻲ ﻫﻠـــﮡ ﺟـــﻮ ﺟـــﺬﺑﻮ ﺳـــﻨﮅ ۾ ﻋـــﺎم ﺟـــﺎم ﻫـــﻮ‪ .‬ﻫﺘـــﻲ ﻫﻨـــﺪو‬
‫ﻣﺴـــﻠﻢ ﭜـــﺎﺋﺮن وאﻧﮕـــﺮ رﻫﻨـــﺪא ﻫﺌـــﺎ‪ .‬ﻣﺴـــﻠﻤﺎن‪ ،‬ﻫﻨـــﺪو دروﻳﺸـــﻦ وٽ درس ﭘـــﺮאﺋﮡ ۾ ﻋﻴـــﺐ‬
‫ﻧـــﻪ ﺳـــﻤﺠﻬﻨﺪא ﻫﺌـــﺎ‪ .‬ﺷـــﺎﻫﻪ ﻟﻄﻴـــﻒ ﺟـــﻮ ﺳـــﺎﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻳـــﻮﮔﻴﻦ‪ ،‬ﻧـــﺎﻧﮕﻦ ﺟـــﻲ ﺗﻌﺮﻳـــﻒ ﻛـــﺮڻ‪ ،‬אن‬
‫ﺟـــﻮ زﻧـــﺪه ﻣﺜـــﺎل آﻫـــﻲ‪ .‬אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﻫﻨـــﺪو‪ ،‬ﻣﺴـــﻠﻤﺎن دروﻳﺸـــﻦ وٽ وﭸـــﻲ ﺳـــﺒﻖ وﭠﻨـــﺪא‬
‫ﻫﺌــــﺎ ۽ ﺳــــﻨﺪن درﺳــــﮕﺎﻫﻦ ﺗــــﻲ وﭸــــﻲ زﻳــــﺎرﺗﻮن ﻛﻨــــﺪא ﻫﺌــــﺎ‪ .‬روאدאري‪ ‬۽ ﺑــــﻲ ﺗﻌﺼــــﺒﻲ‪،‬‬
‫ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻮن ﻋـــﺎم ﺧﺎﺻـــﻴﺘﻮ ﻫﻴـــﻮن‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﻗﻴـــﺎم ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺑﻌـــﺪ אن ﺟـــﻲ ﺣﻜﻤـــﺮאن‬
‫ﻃﺒﻘـــﻲ אﻫـــﮍي ﻓﻀـــﺎ ﭘﻴـــﺪא ﻛﺌـــﻲ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮ ﻧـــﻪ ﺻـــﺮف ﻫﻨـــﺪن ۽ ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟـــﻲ وچ ۾‬
‫وﻳﮁـــﺎ وڌي وﻳـــﺎ آﻫـــﻦ‪ ،‬ﭘـــﺮ ﮔﻬـــﺮ ﮔﻬـــﺮ ۾ دﺷـــﻤﻨﻲ ﭘﻴـــﺪא ﭤـــﻲ وﻳﺌـــﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬אﻧﻜـــﺮي ﺑﻘـــﺎﺋﻲ‬
‫ﺑـــﺎﻫﻤﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ ﺟـــﺬﺑﻮ ﺧـــﺘﻢ ﭤﻴﻨـــﺪو وﭸـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮ ﻗـــﺮآن ﺷـــﺮﻳﻒ ﺟـــﻲ ﺣﻜـــﻢ ”ﻟﻜـــﻢ دﻳـــﻨﮑﻢ‬
‫وﻟــﻲ אﻟــﺪﻳﻦ“ ﭘﭩﺎﻧــﺪڙ ﻫــﻮ‪ .‬אن אﻻﻫــﻲ ﺟــﺬﺑﻲ ﮐــﻲ ﻫــﻦ ﻧــﺎم ﻧﻬــﺎد אﺳــﻼﻣﻲ ﺳــﻠﻄﻨﺖ ۾ ﺧــﺘﻢ‬
‫ﻛﻴﻮ ﭘﻴﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ ﻗـــﺪﻳﻢ روאﻳـــﺎت אﻫـــﺎ ﻫﻮﻧـــﺪي ﻫﺌﻲ‪،‬ﺗـــﻪ ﻣﺴـــﻜﻴﻦ ۽ ﻣﺴـــﺎﻓﺮ ﮐـــﻲ ﮐـــﺎڌو‬
‫ﮐﺎرאﺋﻴﻨــﺪא ﻫﺌــﺎ‪ ،‬ﻳﺘــﻴﻤﻦ ﺟــﻲ ﭘﺮﮔﻬــﻮر ﻟﻬﻨــﺪא ﻫﺌــﺎ‪ ،‬ﺑﻴــﻮאﻫﻦ ۽ ﭜﮙﻠــﻦ ﮐــﻲ ﭘﻨﺎﻫــﻪ ڏﻳﻨــﺪא ﻫﺌــﺎ‪،‬‬
‫ﺧﻴــــﺮ ﺧﻴــــﺮאت ﻛــــﺮي ﺑﮑــــﻴﻦ ۽ دوﺳــــﺘﻦ ﮐــــﻲ ﮐﺎرאﺋﻴﻨــــﺪא ﻫﺌــــﺎ‪ .‬ﻟــــﻴﻜﻦ ﻫــــﻦ ﺣﻜﻤــــﺮאن‬
‫ﻃﺒﻘــــﻲ אن ﺟــــﻲ ﻋﻴــــﻮض אﺳــــﺎن ﮐــــﻲ ﻣﺴــــﻜﻴﻦ ۽ ﻣﺴــــﺎﻓﺮن ﺟــــﻲ ﻋﻴــــﻮض ﻏﺎﺻــــﺐ ۽‬
‫ﻇـــﺎﻟﻢ ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﮐـــﻲ ﻣﻠـــﻚ ۾ ﺟـــﺎ‪ ‬ڏﺋـــﻲ‪ ،‬ﭘـــﺎڻ ﮐـــﻲ ﮐﭩـــﺎﺋﮡ ۽ ﻏـــﻼم ﺑﻨـــﺎﺋﮡ ﺗـــﻲ زوري‪‬‬
‫رﺿـــﺎﻣﻨﺪ ﻛﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻳﺘـــﻴﻤﻦ ﺟـــﻲ ﭘﺮﮔﻬـــﻮر ﻟﻬـــﮡ ﺑـــﺪرאن ڌאري ﮐـــﻲ زﻣﻴﻨـــﻮن‪ ،‬ﻛﺎرﺧﺎﻧـــﺎ‪،‬‬
‫دوﻛـــﺎن‪ ،‬وאﭘـــﺎر وﻏﻴـــﺮه ڏﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﺷـــﺎﻫﻮﻛﺎر ﺑﻨـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﭘـــﺎڻ ﮐـــﻲ ﻣﺤﺘـــﺎج ﺑﻨـــﺎﺋﮡ ﺳـــﻴﮑﺎرﻳﻮ‬
‫آﻫــــﻲ‪ .‬ﭜﮙﻠــــﻦ ۽ ﺑﻴــــﻮאﻫﻦ ﮐــــﻲ ﭘﻨﺎﻫــــﻪ ڏﻳــــﮡ ﻋﻴــــﻮض ﻛــــﺎﻣﻮرن ‪ ،‬ﺣــــﺎﻛﻤﻦ‪ ،‬ﻏﺎﺻــــﺒﻦ ۽‬
‫ﻏــــﺪאرن ﺟــــﻲ ﺧﻮﺷــــﺎﻣﺪ ﻛــــﺮڻ ﺗــــﻲ ﮔﻬــــﺮ ﻟﭩــــﺎﺋﮡ ﺳــــﻴﮑﺎرﻳﻮ آﻫــــﻲ‪ .‬۽ ﺧﻴــــﺮ ﺧﻴــــﺮאت ﺟــــﻲ‬
‫ﻋﻴـــﻮض ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻲ ﺗﺤـــﺮﻳﻜﻦ ﻻ‪ ‬ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻮ ﭘﻴﺴـــﻮ ﺿـــﺎﻳﻊ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪‬‬
‫آﻣﺎده ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬

‫‪160‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺳـــﻨﮅي ﺳـــﻨﺪن ﺑـــﺰرﮔﻦ ﺟـــﻲ ﺗﻌﻠـــﻴﻢ ﺳـــﺒﺐ ﻛـــﻢ ﺿـــﺮر ۽ ﺻـــﻠﺢ ﺳـــﺎﻧﺖ ۾ رﻫـــﮡ وאرא‬
‫ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﻫﺌـــﺎ‪ .‬ﻫـــﺎڻ ﻧـــﻮאن آﻳـــﻞ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﺻـــﻔﺖ ﻣـــﺎن ﻧﺎﺟـــﺎﺋﺰ ﻓﺎﺋـــﺪو وﭠـــﻲ‪،‬‬
‫ﻫــــــــﻨﻦ ﮐــــــــﻲ دﭔــــــــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻫﻴﺴــــــــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﮐــــــــﻴﻦ ﺟﺎﻫــــــــﻞ ۽ ﻫﻨــــــــﺪن ﺟــــــــﺎ ﻏــــــــﻼم‪ ،‬ﺑــــــــﺰدل‪،‬‬
‫אﻧﺘﺸﺎرﭘﺴـــﻨﺪ‪،‬ﻋﻼﻗﺎﺋﻲ ﺗﻌﺼـــﺐ رﮐﻨـــﺪڙ ۽ אﺳـــﻼم دﺷـــﻤﻦ ﺟـــﺎ ﻟﻘـــﺐ ڏﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﮐـــﻴﻦ زوري‪‬‬
‫ﻏﻼم رﮐﮡ ﭼﺎﻫﻴﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﻗــﺪﻳﻢ زﻣــﺎﻧﻲ ﮐــﺎن وﭠــﻲ ﻣﻠــﻚ ﺟــﻲ آﺑﻬﻮא‪،‬دروﻳﺸــﻦ ﺟــﻲ ﺻــﺤﺒﺖ ۽ ﺗﻌﻠــﻴﻢ‪ ،‬ﺳــﻨﮅﻳﻦ‬
‫ﮐــﻲ אﻫﻨﺴــﺎ ﺟــﻮ ﻋــﺎدي ﺑﻨــﺎﻳﻮ ﻫــﻮ‪ .‬ﻫــﻨﻦ ﺟــﻮ ﭼــﻮڻ ﻫــﻮ ﺗــﻪ‪” ،‬אڳ אﮘﺮאﺋــﻲ ﺟــﻮ ﻛــﺮي‪ ،‬ﺧﻄــﺎ‬
‫ﺳـــﻮ ﮐـــﺎﺋﻲ‪ “.‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻛـــﺮي ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﻧـــﻪ ﻛـــﻨﻬﻦ ﭔﺌـــﻲ ﻣﻠـــﻚ ﺗـــﻲ ﺣﻤﻠـــﻮ ﻛﻴـــﻮ‪ ،‬ﻧـــﻪ ﻛـــﻨﻬﻦ‬
‫ﮐـــﻲ آزאرﻳـــﻮ‪ ،‬ﻧـــﻪ ﻛـــﻨﻬﻦ ﺟـــﻮ אﺳﺘﺤﺼـــﺎل ﻛﻴـــﻮ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﻫـــﺎﮢﻮﻛﻮ ﺣﻜﻤـــﺮאن ﻃﺒﻘـــﻮ‬
‫ﺳــــﻨﺪن אﻧﻬــــﻲ‪ ‬ﺻــــﻔﺖ ﮐــــﻲ ﻛﻤــــﺰوري ۽ ﺑﺰدﻟــــﻲ ﺗﺼــــﻮر ﻛﻨــــﺪي‪ ،‬ﺳــــﻨﺪن אﻗﺘﺼــــﺎدي‬
‫אﺳﺘﺤﺼــــﺎل ﻛــــﺮي ﭤــــﻮ‪ .‬ﺳــــﻨﺪن ﻛﻠﭽــــﺮ ۽ زﺑــــﺎن ﮐــــﻲ ﺧــــﺘﻢ ﻛــــﺮڻ ۽ ﮐــــﻴﻦ وﻳﮍﻫــــﺎﺋﻲ‬
‫زوري‪ ‬رאڄ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺮي ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﻫــﺎڻ ﺳــﻨﮅي وڏﻳــﺮي ﺟــﻲ אﻫــﺎ ﺣﺎﻟــﺖ ﭤــﻲ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺟــﻮ زﻣﻴﻨــﺪאر ۽ ﭔــﻴﻦ رאﭴــﻦ ﺳــﺎن ﻇﻠــﻢ‬
‫ﻛـــﺮي‪ ،‬ﮐـــﻴﻦ ﭰـــﺮي‪ ،‬ﭘـــﭧ ﺗـــﻲ وﻳﻬـــﺎري‪ ،‬ﺑـــﻲ ﻋﺰﺗـــﻮ ﻛـــﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬ﭘـــﺮ ﺳـــﺎﮘﺌﻲ وﻗـــﺖ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ‬
‫ﭘﻨﺠــﺎﺑﻴﻦ ﺟــﻲ ﻏﻼﻣــﻲ‪ ،‬زﺑــﺎن ۽ ﭘــﻮﺋﻠﮙﻲ ﺗــﻲ ﻓﺨــﺮ ﻛــﺮڻ ﻟﮙــﻦ ﭤــﺎ‪ .‬אﻳﺘــﺮي ﻗــﺪرﺟﻮ ﺳــﻨﮅ‬
‫ﺟــﺎ ﻣﮑﻴــﻪ وڏﻳــﺮא ﺳــﻨﮛ ڏﻳﺌــﻲ‪ ،‬אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﭔــﺎﻫﺮאن آﻳــﻞ ﻃﺒﻘــﻲ ﺟــﻲ رﺿــﺎﻣﻨﺪي ﺣﺎﺻــﻞ ﻛــﻦ‬
‫ﭤﺎ‪.‬‬
‫אﻧﻬــــﻲ‪ ‬ﻧﺌــــﻴﻦ ﭘــــﺎس ﻛﺮאﻳــــﻞ آﺋــــﻴﻦ ﺟــــﻲ آڌאر ﺗــــﻲ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﻗــــﻮم ﺟــــﻮ ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﺗــــﻲ‬
‫ﺳــﺎﻣﺮאج ﻗـــﺎﺋﻢ ﭤﺌـــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺻـــﻮرت ۾ אﻛﺜــﺮ אﻫـــﻞ ﭘﻨﺠـــﺎب زﺑـــﺎن‪ ،‬ﻣـــﺬﻫﺒﻲ ﻋﻘﻴـــﺪن‪،‬‬
‫ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ﻧﻈـــﺮﻳﻦ وﻏﻴـــﺮه ﻣﻮﺟـــﺐ ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﺟـــﻮ ﭘﻮﺋﻠـــﮗ آﻫـــﻲ‪ ،‬אﻧﻜـــﺮي ﺳـــﻨﮅي ﻣﻮرﮘـــﻮ‬
‫ﻏــﻼم אﺑــﻦ ﻏــﻼم ﺑﻨﺠﻴــﻮ ﭘــﻮن‪ .‬ﺗــﺎزو ﻟﺴــﺎﻧﻲ ﻓﺴــﺎدن وﻗــﺖ ﺳــﻨﮅ אﺳــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬ﭜﭩــﻲ ﭘــﺎرﭨﻲ‪‬‬
‫ﻃﺮﻓــﺎن ﭔــﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟــﻲ ﺑــﻞ ﭘــﺎس ﻛــﺮאﺋﮡ ﺑﻌ ـﺪ‪ ،‬ﺟــﮇﻫﻦ ﻣﻬــﺎﺟﺮن ﻃﺮﻓــﺎن ﻓﺴــﺎد ﺷــﺮوع ﭤﻴــﺎ‪ ،‬ﺗــﻪ‬
‫ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻴﻦ ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﻃﺮﻓـــﺎن ﭜﭩـــﻲ ﺗـــﻲ ﺑـــﺎر وڌو ۽ ﻫـــﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﮔـــﺎدي ﺑﭽـــﺎﺋﮡ ﺧـــﺎﻃﺮ وﭸـــﻲ‬
‫ﭘﻨﺎﻫﮕﻴﺮن ﺟﻲ ﭘﻴﺮن ﺗﻲ ﻛﺮﻳﻮ‪.‬‬
‫אﻧﻬـــﻲ‪ ‬آﺋـــﻴﻦ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﺖ ﺟـــﻮ ﻣـــﺪאر ﺗﺸـــﺪد ﺗـــﻲ رﮐـــﻲ‪ ،‬ﻫـــﻚ‬
‫ﻗــﻮم‪ ،‬ﻫــﻚ ﭘــﺎرﭨﻲ‪ ‬۽ ﻫــﻚ ﻟﻴــﮉر ﺟــﻲ ﻧــﺎﻟﻲ ۾ ﻫــﺰאرن ورﻫــﻴﻦ ﺟــﻲ ﺟــﺪא ﻗــﻮﻣﻦ‪ ،‬ﻣﻠﻜــﻦ‬
‫۽ ﻣﺨﺘﻠــــﻒ ﺳﻴﺎﺳــــﻲ ﻧﻈــــﺮﻳﻦ ۽ ﭘــــﺎرﭨﻴﻦ ﮐــــﻲ ﻓﺴــــﻄﺎﺋﻲ אﺻــــﻮل ﻣﻮﺟــــﺐ ﭘﺎﺋﻤــــﺎل ﻛــــﺮي‪،‬‬
‫ﻣﻬﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﻏﻼﻣﻲ‪ ‬ﺗﻲ ﻣﺎﻧﻮس ﻛﻴﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺑﻨـــﺎﺋﮡ ۾ ﺟﻨـــﺎح ﺟـــﻮ وڏو ﻫـــﭣ ﻫـــﻮ‪ .‬ﻫـــﻮ ﺳـــﻨﮅي ﻫـــﻮ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ אﻗﺘـــﺪאر ﺟـــﻲ‬
‫ﺣﺼــــﻮل ﺧــــﺎﻃﺮ ﻫــــﻦ אﺻــــﻮل ﭰﭩــــﺎ ﻛــــﺮي‪ ،‬ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﺳــــﺎﻣﺮאج ﺟــــﻮ אﻳﺠﻨــــﭧ ﭤــــﻲ‪،‬‬
‫ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ﺟـــﻲ אﻛﻴﭽـــﺎر ﻧﻘﺼـــﺎن ﭘﻬﭽﺎﻳـــﺎ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻮ ذﻛـــﺮ אﮘـــﻲ ﻛﻴـــﻞ آﻫـــﻲ‪ .‬ﭜﭩـــﻮ‬
‫ﺻـــﺎﺣﺐ ﺑـــﻪ ﺳـــﻨﮅي آﻫـــﻲ‪ ،‬ﭘـــﺮ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ אﻗﺘـــﺪאر ﺟـــﻲ ﺣﺼـــﻮل ۽ ﻗﻴـــﺎم ﻻ‪ ‬ﻫـــﻲ‪ ‬ﻣﻬـــﺎﺟﺮ‬
‫ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﺳــﺎﻣﺮאج ﺟــﻮ ’ﺷــﻮ ﺑــﻮא‪ ‘‬ﭤــﻲ‪ ،‬אﻫــﻲ ﻛــﻢ ﻛــﺮي رﻫﻴــﻮ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜــﻲ ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ‬

‫‪161‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺗﺒــﺎﻫﻲ‪ ‬ﺟــﻮ ﺑﺎﻋــﺚ ﺑــﻨﺠﻦ ﭤــﺎ‪ .‬ﻫــﻦ وﻗــﺖ ﻫــﻮ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﺳــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ ﺟــﻲ رﺿــﺎﻣﻨﺪي‬
‫ﺧﺎﻃﺮ ﺳﻨﺪس ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴﻲ ﻫﻴﭡﻴﻦ ﺑﻨﻴﺎدن ﺗﻲ ﻫﻼﺋﻲ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ (1‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ ﺷـــﺎﻣﻞ ﭤﻴـــﻞ ﺑـــﺎﻗﻲ ﭼـــﺌﻦ ﻗـــﻮﻣﻦ ﮐـــﻲ ﻫـــﻮ زوري‪ ‬ﻫـــﻚ ﻗـــﻮم ﺑﻨـــﺎﺋﮡ‬
‫ﭼﺎﻫﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫‪ (2‬אﻧﻬــــﻲ‪ ‬ﻣﻘﻘﺼــــﺪ ﺟــــﻲ ﺣﺼــــﻮﻟﻼ‪ ‬ﺳــــﻨﺪس ﭘــــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﮐــــﻲ ﻃــــﺎﻗﺘﻮر ﻛــــﺮي‪ ،‬ﭔــــﻴﻦ‬
‫ﭘـــﺎرﭨﻴﻦ ﮐـــﻲ ﺧـــﺘﻢ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻣﻠـــﻚ ۾ ﻓﺴـــﻄﺎﺋﻲ ﻃﺮﻳﻘـــﻲ ﻣﻮﺟـــﺐ ﻫـــﻚ ﭘـــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ رאڄ‬
‫ﻛﺮڻ ﭼﺎﻫﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫‪ (3‬ﭘــــﺎڻ ﮐــــﻲ ﻣﻠــــﻚ ﺟــــﻲ ﺳــــﭝﻨﻲ ﻣﻌــــﺎﻣﻼت ۾ ﭘــــﻮري אﺧﺘﻴــــﺎر ﺟــــﻮ ﺻــــﺎﺣﺐ ﺑﻨــــﺎﺋﻲ‪،‬‬
‫ﺳﺎري ﻣﻠﻜﻲ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺗﻲ ﻏﺎﻟﺐ رﻫﻲ‪ ،‬آﻣﺮאﻧﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﻼﺋﮡ ﭼﺎﻫﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫‪ (4‬ﺳــــﻨﮅ ﺑﺎﺑــــﺖ ﺗــــﻪ ﻫــــﻲ ﺳــــﻤﺠﻬﻲ ﭤــــﻮ ﺗــــﻪ אﺗــــﻲ ﺟــــﺎ ﻣــــﺎﮢﻬﻮ ﺳــــﻨﺪس ﺧﺮﻳــــﺪ ﻛﻴــــﻞ ۽‬
‫ﻣﺎﭨـــﺎﺋﮣﻲ ورﺛـــﻲ ۾ ﻣﻠﻴـــﻞ آﻫـــﻦ‪ .‬ﺗﻨﻬﻨﻜـــﺮي ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ذאﺗـــﻲ אﻗﺘـــﺪאر ﻗـــﺎﺋﻢ رﮐـــﮡ ﻻ‪ ‬אﻧﻬـــﻦ‬
‫ﮐــﻲ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ﺟــﻲ ﻓﺎﺋــﺪي ﻻ‪ ‬ﻫﻼﺋــﻲ‪ ،‬ﺗــﻪ אن ﻻ‪ ‬ﻫــﻦ ﮐــﺎن ﻛــﻮ ﭘﮁــﮡ‬
‫وאرو ﻛﻮﻧﻪ ﭤﻴﻨﺪو‪.‬‬
‫ﻫـــﻦ אﻧﻬـــﻦ ﻣﻘﺼـــﺪن ﺟـــﻲ ﺣﺼـــﻮل ﻻ‪ ‬ﭘﻬـــﺮﻳﻦ ﺳـــﺎري ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﺎ دورא ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻃـــﺮح‬
‫ﻃــﺮح ﺟــﻲ ﻃــﺮﻳﻘﻦ ﺳــﺎن ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﺟــﻲ ذﻫــﻦ ﻣﺴــﺦ ﻛــﺮڻ ﺟــﻲ ﻛﻮﺷــﺶ ﻛﺌــﻲ‪ .‬ﭘــﺮ אﻧﻬــﻦ‬
‫ﻃـــﺮﻳﻘﻦ ﮐـــﻲ ﻣـــﻮﺛﺮ ﭤﻴﻨـــﺪو ﻧـــﻪ ڏﺳـــﻲ‪ ،‬ﻫـــﺎڻ آرڊﻳﻨـــﻨﺲ ﭘـــﺎس ﻛﺮאﺋـــﻲ‪ ،‬ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ‬
‫ﮐــﻲ ﺟــﺪא ﻗــﻮﻣﻦ ﺟــﻲ ﻧــﺎﻟﻲ وﭠــﮡ ﻳــﺎ אﻧﻬــﻦ ﻣﺘﻌﻠــﻖ ﮔﻔﺘﮕــﻮ ﻛــﺮڻ ﮐــﻲ ڏوﻫــﻪ ﭠﻬﺮאﻳــﻮ אﭤــﺲ‪.‬‬
‫ڏﺳـــﮡ ۾ אﭼـــﻲ ﭤـــﻮ ﺗـــﻪ ﻫـــﻦ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﮔﺮوﻫـــﻪ‪ ،‬ﺗـــﺎرﻳﺦ ﻣـــﺎن ﻛـــﻮ ﺳـــﺒﻖ ﻧـــﻪ ﭘﺮאﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪.‬‬
‫ﻫـــﺰאرن ورﻫـــﻴﻦ ﺟـــﻲ ﻓﻄـــﺮي אرﺗﻘـــﺎ ﺑﻌـــﺪ وﺟـــﻮد ۾ آﻳـــﻞ ﻗﻮﻣـــﻮن ﻛـــﻲ وאري‪ ‬ﺟـــﺎ دڙא ﻧـــﻪ‬
‫آﻫــــﻦ‪ ،‬ﺟــــﻲ آرڊﻳﻨــــﻨﺲ ﺟــــﻲ ﺑﻠــــﮉوزر ﮔﻬﻤــــﺎﺋﮡ ﺳــــﺎن ﻫﻤــــﻮאر ﭤــــﻲ ﻫــــﻚ ﻣﻴــــﺪאن ﺑﻨﺠــــﻲ‬
‫وﻳﻨـــﺪﻳﻮن‪ .‬ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﻲ ﺑـــﺎﻫﻤﻲ ﺗﻌـــﺎون ﻻ‪ ‬ﻗـــﺪﻳﻢ وﻗـــﺖ ﮐـــﺎن ﭔـــﻪ ﻃﺮﻳﻘـــﺎ אﺳـــﺘﻌﻤﺎل‬
‫ﻛﻴﺎ وﻳﺎ آﻫﻦ‪:‬‬
‫‪:‬‬ ‫ر‬ ‫)‪ (1‬ﺌ راج‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﺎﺗﺤﺖ ﻗﻮﻣﻦ ﮐﻲ زوري‪ ‬ﻫﻚ رﺳﻲ‪ ‬۾ ﺳﻠﻬﺎڙي ﻫﻚ ﻛﺮڻ ﺟﻲ‬
‫‪.‬‬ ‫ﺋ و‬
‫‪:‬‬ ‫ر‬ ‫ﺌون‬ ‫ﺌن‬ ‫)‪ (2‬ﺐﺌ‬
‫ﺟـــــﻨﻬﻦ ﻣﻄـــــﺎﺑﻖ ﻣﺨﺘﻠـــــﻒ ﻗـــــﻮﻣﻦ ﮐـــــﻲ وﻓـــــﺎق‪ ،‬ﻛـــــﺎﻣﻦ وﻳﻠـــــﭣ‪ ،‬آرﮔﻨﺎﺋﻴﺰﻳﺸـــــﻦ ﻳـــــﺎ‬
‫ﻛﻨﮉوﻣﻴﻨﻦ ﺟﻲ ذرﻳﻌﻲ ﮔﮇ ﻫﻼﺋﮡ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ وﭸﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﭘﻬــــﺮﺋﻴﻦ ﻃﺮﻳﻘــــﻲ ﮐــــﻲ روﻣــــﻦ‪ ،‬ﻋــــﺮﺑﻦ‪ ،‬ﻣﻐﻠــــﻦ‪ ،‬ﺗــــﺮﻛﻦ‪ ،‬روﺳــــﻴﻦ‪ ،‬ﻓــــﺮﻳﻨﭻ ۽ ﭔــــﻴﻦ‬
‫ﺳــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ آزﻣــﺎﺋﻲ ڏﭠــﻮ‪ .‬ﻟــﻴﻜﻦ ﺑــﺎوﺟﻮد ﻃــﺎﻗﺘﻮر ﻫــﺌﮡ ﺟــﻲ‪ ،‬ﻫــﻮ ﻧــﻪ ﮔﻬﮣــﻲ وﻗــﺖ ﺗــﺎﺋﻴﻦ‬
‫ﺳـــﺎﻣﺮאج ﻗـــﺎﺋﻢ رﮐـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻴﺎ‪ ،‬ﻧـــﻪ وري ﻗـــﻮﻣﻦ ﮐـــﻲ ﻣﻼﺋـــﻲ ﻫـــﻚ ﻛـــﺮي ﺳـــﮕﻬﻴﺎ‪ .‬روﻣـــﻦ‬
‫ﺳـــﺎﻣﺮאج ﻫﻴـــﭟ ﺟﻤﻠـــﻲ ﻣﻠـــﻚ ۽ ﻗﻮﻣـــﻮن אﭴﻜﻠﻬـــﻪ ﺳـــﻨﺪن אﺻـــﻠﻮﻛﻴﻦ ﺟـــﺪא ﺻـــﻮرﺗﻦ ﺗـــﻲ‬
‫ﻗــﺎﺋﻢ آﻫــﻦ‪ .‬روﻣــﻦ ﺳــﺎﻣﺮאج ﺟــﻮ وﭸــﻲ ﻧــﺎﻟﻮ رﻫﻴــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬אﻧﮕﻠﻨــﮉ‪ ،‬ﻓــﺮאﻧﺲ‪ ،‬ﺟﺮﻣﻨــﻲ‪ ،‬אﭨﻠــﻲ‪،‬‬

‫‪162‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫آﺳــــﭩﺮﻳﺎ‪ ،‬אﻳﺸــــﻴﺎ ﻣــــﺎﺋﻨﺮ‪ ،‬ﺷــــﺎم‪ ،‬ﻣﺼــــﺮ‪ ،‬ﺗﻮﻧﺸــــﻴﺎ‪ ،‬אﻟﺠﻴﺮﻳــــﺎ وﻏﻴــــﺮه ﻣﻠــــﻚ‪ ،‬ﻛــــﻨﻬﻦ وﻗــــﺖ‬
‫روﻣـــﻦ אﻳﻤﭙـــﺎﺋﺮ ﺟـــﻲ ﻣﺎﺗﺤـــﺖ ﻫﺌـــﺎ‪ ،‬روﻣـــﻲ ﺑـــﺎوﺟﻮد ﺻـــﺪﻳﻦ ﺗـــﺎﺋﻴﻦ ﻣـــﭥﻦ رאڄ ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻲ‬
‫אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ ﻣﻼﺋـــﻲ‪ ،‬دאﺋﻤـــﻲ ﻃـــﻮر ﻫـــﻚ ﻣﺘﺤـــﺪ ﻗـــﻮم ﺑﻨـــﺎﺋﻲ ﻧـــﻪ ﺳـــﮕﻬﻴﺎ‪ .‬ﻋـــﺮﺑﻦ ﺟـــﻲ دور‬
‫ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ۾ ﺑﻨـــﻲ אﻣﻴـــﻪ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﻫﻴـــﭟ ﻫـــﻚ وﻗـــﺖ ﻋـــﺮب‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ‪ ،‬אﻳـــﺮאن‪ ،‬אﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن‪،‬‬
‫ﺗﺮﻛﺴـــﺘﺎن‪ ،‬ﻋــــﺮאق‪ ،‬ﺷــــﺎم‪ ،‬ﻣﺼــــﺮ‪ ،‬ﻃــــﺮאﺑﻠﺲ‪ ،‬ﻣﻮرאﻛــــﻮ‪ ،‬אﺳــــﭙﻴﻦ وﻏﻴــــﺮه ﻣﻠــــﻚ ﺷــــﺎﻣﻞ‬
‫ﻫﺌــﺎ‪ .‬ﭘــﺮ ﺑــﺎوﺟﻮد אﺳــﻼم ﺟﻬــﮍي ﻃــﺎﻗﺘﻮر ﻣــﺬﻫﺐ ﺟــﻲ ﺣﻤﺎﻳــﺖ ﺟــﻲ‪ ،‬אﻫــﻮ ﺳــﺎﻣﺮאج ﺳــﭝﻨﻲ‬
‫ﻣﻠﻜـــﻦ ۽ ﻗـــﻮﻣﻦ ﮐـــﻲ دאﺋﻤـــﻲ ﻃـــﻮر ﻣﻼﺋـــﻲ ﻫـــﻚ ﻛـــﺮي ﻧـــﻪ ﺳـــﮕﻬﻴﻮ‪ ،‬۽ ﻧـــﻪ אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﺎ‬
‫ﺟﺪאﮔﺎﻧـــــﻪ وﺟـــــﻮد ﺧـــــﺘﻢ ﻛـــــﺮڻ ۾ ﻛﺎﻣﻴـــــﺎب ﭤﻴـــــﻮ‪ .‬ﺗﺮﻛـــــﻲ ﺳـــــﺎﻣﺮאج ﺑـــــﺎوﺟﻮد ﺧﻼﻓـــــﺖ‬
‫ــﺎﻫﻲ‪ ،‬ﭘـــﺌﻦ אﺳـــﻼﻣﺰم ﺟـــﻲ ﻧﻌـــﺮي‪ ،‬زﺑﺮدﺳـــﺖ ﻣﻠﭩـــﺮي‬ ‫אﺳـــﻼﻣﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ﺟـــﻲ ﭘﺸـــﺖ ﭘﻨـ ِ‬
‫ﻃﺎﻗـــﺖ ﺟـــﻲ‪ ،‬ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﻣﻠﻜـــﻦ ۽ ﻗـــﻮﻣﻦ ﮐـــﻲ ﻣﺘﺤـــﺪه ﻗـــﻮم ﺑﻨـــﺎﺋﻲ‪ ،‬دאﺋﻤـــﻲ ﻃـــﻮر ﻣﺎﺗﺤـــﺖ‬
‫رﮐـــﻲ ﻧـــﻪ ﺳـــﮕﻬﻴﻮ‪ .‬ﻛﺠﻬـــﻪ وﻗـــﺖ ﮐـــﺎن ﭘـــﻮ‪ ‬אول ۾ ﺑﻠﻘـــﺎن رﻳﺎﺳـــﺘﻮن אن ﮐـــﺎن ﺟـــﺪא ﭤﻴـــﻮن‪.‬‬
‫آﻫﺴــــﺘﻲ ﭤــــﻲ ﻃــــﺮאﺑﻠﺲ‪ ،‬ﻣﺼــــﺮ‪ ،‬אﻟﺠﻴﺮﻳــــﺎ‪ ،‬ﺳــــﺎﺋﭙﺮس‪ ،‬ﻛﺮﭘــــﭧ‪ ،‬ﻋــــﺮאق ۽ ﻋــــﺮب وﻏﻴــــﺮه‬
‫ﺳـــﭛ אن ﮐـــﺎن ﺟـــﺪא ﭤﻴﻨـــﺪא وﻳـــﺎ‪ .‬ﻫـــﺎڻ אﻫـــﻲ ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﺪא ﻧـــﺎﻟﻦ ۽ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺳـــﺎن ﺳـــﮇﺟﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬אن‬
‫ﮐـــﻲ ﻧـــﻪ ﺟﻤـــﺎل אﻟـــﺪﻳﻦ אﻓﻐـــﺎﻧﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﭘﺮوﭘﻴﮕﻨـــﮉא ﻛـــﻢ ڏﻧـــﻮ‪ ،‬ﻧـــﻪ ﻏـــﺎزي אﻧـــﻮر ﭘﺎﺷـــﺎ ﺟـــﻮ‬
‫ﻣــــﺬﻫﺒﻲ ﺟــــﺬﺑﻮ ﺑﭽــــﺎﺋﻲ ﺳــــﮕﻬﻴﻮ‪ .‬אﻧﮕﺮﻳــــﺰن ﺳــــﻨﺪن ﺟﺪﻳــــﺪ ﺗﻌﻠــــﻴﻢ‪ ،‬ﻫﭥﻴــــﺎرن‪ ،‬ﺳــــﺎﺋﻨﺲ ۽‬
‫ﻃﺮﻳﻘــﻪ ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﺳــﺎن دﻧﻴــﺎ ﺟــﻲ ﻛﻴﺘــﺮن ﻣﻠﻜــﻦ ﺗــﻲ ﺳــﺎﻣﺮאج ﻗــﺎﺋﻢ ﻛﻴــﻮ‪ .‬אﻳﺘــﺮي ﻗــﺪر‬
‫ﺟــﻮ دﻧﻴــﺎ ۾ אﻫــﺎ ﮘﺎﻟﻬــﻪ ﻣﺸــﻬﻮر ﭤــﻲ وﻳﺌــﻲ ﻫﺌــﻲ‪ ،‬ﺗــﻪ אﻧﮕﺮﻳــﺰن ﺟــﻲ ﺳــﺎﻣﺮאج ﺗــﺎن ﺳــﺞ ﻧﭥــﻲ‬
‫ﻟﭥﻮ‪ .‬אﻫﺎ زﺑﺮدﺳﺖ ﺷﻬﻨﺸﺎﻫﻲ ﻫﻦ وﻗﺖ ﻛﭥﻲ آﻫﻲ؟‬
‫ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻮ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺑﻨﺴـــﺒﺖ ﻣﭥـــﻲ ذﻛـــﺮ ﻛﻴـــﻞ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻦ‬
‫ﺟــﻲ ﻃﺎﻗــﺖ ۾ ﮔﻬﮣــﻮ ﮔﻬــﭧ آﻫــﻲ‪ .‬ﭘــﻮ‪ ‬ﭘﺘــﻮ ﻧﭥــﻮ ﭘــﻮي ﺗــﻪ ﻫــﻮ ﻛﻬــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح ﺟــﺪא زﺑــﺎﻧﻦ‪،‬‬
‫ﺟـــﺪא ﻛﻠﭽـــﺮن‪ ،‬ﺟـــﺪא ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ۽ אﻗﺘﺼـــﺎدي ﻣﻔـــﺎد ۽ ﻫـــﺰאرن ورﻫـــﻴﻦ ﺟـــﻲ ﺗـــﺎرﻳﺨﻲ روאﻳـــﺘﻦ‬
‫ﺟﻲ ﻣﻠﻜﻦ ۽ ﻗﻮﻣﻦ ﮐﻲ ﻣﻼﺋﻲ ﻫﻚ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻨﺪא‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﮔـــﺬرﻳﻞ ‪ 26‬ﺳـــﺎﻟﻦ ﺟـــﻲ ﺗﺠﺮﺑـــﻲ ﻣـــﺎن ﻣﻌﻠـــﻮم ﭤﺌـــﻲ ﭤـــﻮ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﺑـــﺎوﺟﻮد‬
‫زﺑﺮدﺳـــﺖ ﻣﻠﭩـــﺮي ﻃﺎﻗـــﺖ ۽ אﺳـــﻼم ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ ﺑﻴﻮﻗـــﻮف ﺑﻨـــﺎﺋﮡ‪ ،‬אﺳـــﻼﻣﻲ‬
‫ﻧﻈـــﺎم ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻲ دﻻﺳـــﻲ ۽ ڌوﻛـــﻲ‪ ،‬ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﭘﺮﭼـــﺎر ۽ אﻣـــﺮﻳﻜﻦ‬
‫ﺳﺎﻣﺮאج ﺟﻲ ﻣﺪد ﺟﻲ‪ ،‬ﻫﻦ وﻗﺖ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻫﻮ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﻫﻚ ﻛﺮي ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺟﻨـــﺎح ﺻـــﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﮐـــﻲ ﭰﭩـــﻮ ﻛﻴـــﻮ‪ .‬ﭜﭩـــﻲ ﺻـــﺎﺣﺐ אﻗﺘﺼـــﺎدي دﻻﺳـــﻦ‬
‫ذرﻳﻌــــﻲ ﻋﺎرﺿــــﻲ ﻛﺎﻣﻴــــﺎﺑﻲ ﺣﺎﺻــــﻞ ﻛﺌــــﻲ‪ .‬אﻗﺘﺼــــﺎدي ﺧﻮﺷــــﺤﺎﻟﻲ‪ ‬ﺟــــﻮ ﺣﺮﺑــــﻮ روس‬
‫وאرن ﺑـــﻪ آزﻣـــﺎﻳﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﻫـــﻮ אﭸـــﺎ ﺗـــﺎﺋﻴﻦ אن ﻛـــﺮي ﺳـــﻮوﻳﺖ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﮐـــﻲ ﮔـــﮇ‬
‫رﮐﻴــﻮ אﭼــﻦ ﭤــﺎ‪ .‬ﮀــﻮ ﺗــﻪ ﻫــﻨﻦ ﺟــﺪא ﻗــﻮﻣﻦ ﺟــﻲ وﺟــﻮد ۽ ﺣــﻖ ﺧــﻮدאرאدي‪ ‬ﮐــﻲ ﺗﺴــﻠﻴﻢ ﻛﻴــﻮ‬
‫آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫـــﺎڻ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد‪ ،‬אﺳـــﻼم ۽ ﺳﻮﺷـــﻠﺰم ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾‬
‫ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ ﻫـــﻚ ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻮ ﺗﺠﺮﺑـــﻮ ﻛـــﺮي رﻫﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬אن ﻻ‪ ‬ﻫـــﻨﻦ ﺟﻨـــﺎح ﺻـــﺎﺣﺐ‪،‬‬

‫‪163‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻟﻴﺎﻗــــﺖ ﻋﻠــــﻲ ﺧــــﺎن‪ ،‬אﻳــــﻮب ﺧــــﺎن ۽ ﭜﭩــــﻲ ﺻــــﺎﺣﺐ ﺟﻬــــﮍن ﻫﻮﺷــــﻴﺎر ۽ دאﻧﺸــــﻤﻨﺪ ﻣــــﺎﮢﻬﻦ‬
‫ﺟــﻮن ﺧــﺪﻣﺘﻮن ﺣﺎﺻــﻞ ﻛــﺮي ﻛــﻢ ﻛﻴــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬ﻟــﻴﻜﻦ אﻫــﻲ ﺳــﭛ ﻛﻮﺷﺸــﻮن رאﺋﮕــﺎن‬
‫وﻳﻨــــﺪﻳﻮن‪ .‬ﻫــــﺰאرن ورﻫــــﻴﻦ ﺟــــﻲ ﻗــــﺪرﺗﻲ אرﺗﻘــــﺎ ﻣﻮﺟــــﺐ ﭠﻬﻴــــﻞ ﻗــــﻮﻣﻦ ۽ ﻣﻠﻜــــﻦ ﮐــــﻲ‬
‫ﺟـــﮇﻫﻦ ﭘﻴﻐﻤﺒـــﺮ دروﻳـــﺶ ۽ زﺑﺮدﺳـــﺖ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﻣﻼﺋـــﻲ ﻫـــﻚ ﻛـــﺮي ﻧـــﻪ ﺳـــﮕﻬﻴﺎ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﻫـــﻲ‬
‫ﻣﻠﭩــﺮي ۽ ﺳــﻮل ﺳــﺮوس ﺗــﻲ ﻣﺸــﺘﻤﻞ אﻓــﺮאد ﺟــﻮ ﭨﻮﻟــﻮ ﮀــﺎ ﻛــﺮي ﺳــﮕﻬﻨﺪو! ﺟﻴــﺌﻦ אﻫــﻲ‬
‫ﺳـــﺨﺘﻲ ﻛـــﺮي ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ ﻣﺎﺗﺤـــﺖ رﮐـــﮡ ﺟـــﻲ ﻛﻮﺷـــﺶ ﻛﻨـــﺪא‪ ،‬ﺗﻴـــﺌﻦ رد ﻋﻤـــﻞ ۾‬
‫ﺑﻐــــﺎوﺗﻮن ﭘﻴــــﺪא ﭤﻴﻨــــﺪﻳﻮن‪ .‬אﻧﻬــــﻲ‪ ‬ﭘﺎﻟﻴﺴــــﻲ‪ ‬ﻛــــﺮي ﺑﻴﻨﮕــــﺎل אڳ ۾ وﭸــــﺎﺋﻲ وﻳﭡــــﺎ آﻫــــﻦ‪.‬‬
‫ﺑﻠﻮﭼﺴــــﺘﺎن ۽ ﭘﺨﺘﻮﻧﺴــــﺘﺎن ۾ ﺳــــﻨﺪن אﻧﻬــــﻲ‪ ‬روش ﺟــــﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔــــﺖ ۾ ﺑﻐــــﺎوﺗﻮن ﺷــــﺮوع‬
‫ﭤـــﻲ وﻳـــﻮن آﻫـــﻦ‪ .‬ﺳـــﻨﮅ ۾ ﭔﺮﻧـــﺪڙ ﺟﺒـــﻞ وאﻧﮕـــﺮ אﻧـــﺪرאن אﻧـــﺪرאن وﭸـــﻲ ﺑﺎﻫـــﻪ دﮐﻨـــﺪي‪ .‬آﺧـــﺮ‬
‫ﻛﻴﺘــﺮو وﻗــﺖ ﻫــﻚ ڌوﻛــﻲ ﮐــﺎن ﭔﺌــﻲ ڌوﻛــﻲ ﺗــﺎﺋﻴﻦ‪ ،‬אﻧﻬــﻦ ﮐــﻲ ﺑــﺎز رﮐﻨــﺪא אﻳﻨــﺪא‪ .‬ﭜﭩــﻲ‬
‫ﺻــﺎﺣﺐ ﮐــﻲ ﺳــﻤﺠﻬﺎﺋﮡ ﻋﺒــﺚ آﻫــﻲ‪ .‬ﺟــﻮ ﻫــﻮ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﺳــﺎﻣﺮאج ﺟــﻲ אﻳﺠﻨــﭧ ﻫــﺌﮡ‬
‫ﻛــﺮي‪ ،‬אﻫــﻮ ﻛــﺮي ﭤــﻮ‪ ،‬ﺟــﻮ ﺳــﻨﺪس אﺳــﺘﺎد ﻫــﻦ ﮐــﺎن ﻛــﺮאﺋﻴﻦ ﭤــﺎ‪ .‬ﻫــﻮ אﻗﺘــﺪאر ﺟــﻲ ﻻﻟــﭻ‬
‫ﺗﻲ ﻣﻬﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﻔﺎد ﺟﻲ ﭼﻮڻ ﭘﻮﻳﺎن‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﻢ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﭤﻴﻨﺪو‪.‬‬
‫ﺗــﻨﻬﻦ ﻛــﺮي אﺳــﺎن ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ﺟــﻲ ﺳــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﮔﺮوﻫــﻪ ﺟــﻲ ﺧــﺪﻣﺖ ۾ ﭼﻨــﺪ‬
‫ﻋــﺮض ﻛﻨﺪאﺳــﻮن‪ .‬ﻣﻤﻜــﻦ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﻫــﻮ ﻃﺎﻗــﺖ ﺟــﻲ ﻧﺸــﻲ ﮐــﻲ ﺣــﺎل ﺑــﺎﻻﺋﻲ ﻃــﺎق رﮐــﻲ‪،‬‬
‫אﻧﻬﻦ ﺳﻮאﻟﻦ ﺗﻲ ﻏﻮر ﻛﻦ‪:‬‬
‫‪ (1‬אوﻫــــﺎن ۽ אﺳــــﺎن ﻣــــﺬﻫﺐ אﺳــــﻼم ﺳــــﺎن ﻣﻨﺴــــﻠﻚ ﻫــــﺌﮡ ﺟــــﻲ دﻋــــﻮيٰ ﻛﺮﻳــــﻮن ﭤــــﺎ‪،‬‬
‫ﺟﻴﺘﻮﮢﻴـــــﻚ אن ﺟـــــﻲ ﻣـــــﺬﻫﺒﻲ ﺗﺸـــــﺮﻳﺢ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳـــــﻲ ﺗـــــﺪﺑﻴﺮ ۽ ﻃﺮﻳﻘﻴﻜـــــﺎر ۾אﺧـــــﺘﻼف‬
‫رﮐﻮن ﭤﺎ‪.‬‬
‫‪ (2‬אوﻫــــﺎن ۽ אﺳــــﺎن ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ ﻗﻴــــﺎم ﻻ‪ ‬ﮔــــﮇﻳﻞ ﻛﻮﺷﺸــــﻮن ﻛﻴــــﻮن ﻫﻴــــﻮن‪ ،‬ﭘــــﺮ‬
‫ﺗﺠﺮﺑـــﻲ ﺛﺎﺑــــﺖ ﻛﻴــــﻮ آﻫــــﻲ ﺗــــﻪ אوﻫـــﺎن ۽ אﺳــــﺎن ﺟــــﻮن אن ﺑﺎﺑــــﺖ ﻣﺨﺘﻠــــﻒ ﻣــــﺮאدون ۽‬
‫ﻣﻘﺼﺪ ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫‪ (3‬ﻫـــﻦ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﮐـــﺎن אﻧﻜـــﺎر ﻛـــﺮڻ ﺑﻴﺠـــﺎ‪ ‬ﭤﻴﻨـــﺪو ﺗـــﻪ אوﻫـــﺎن ﻣـــﺎن ﻛﻴﺘـــﺮא אﻳﺮאﻧـــﻲ ۽ ﻣﻐـــﻞ‬
‫ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻦ ﺟـــﻲ אﻧﺘﻈـــﺎﻣﻲ‪ ،‬ﻋﻠﻤـــﻲ ۽ אدﺑـــﻲ ﻣـــﺎﺣﻮل ﺳـــﺎن ﺻـــﺪﻳﻦ ﮐـــﺎن وאﺑﺴـــﺘﻪ ﻫـــﺌﮡ‬
‫ﻛـــﺮي ﺗﻬـــﺬﻳﺐ ۽ ﺗﻤـــﺪن ﺟـــﻲ ﺻـــﻔﺎت ﺳـــﺎن ﻣﻠﺒـــﻮس آﻫـــﻦ‪ ،‬۽ ﻛﻴﺘـــﺮن ﮐـــﻲ وאﭘـــﺎر ۽‬
‫ﻫﻨـــﺮن ۾ ﻣﻬـــﺎرت ﺣﺎﺻـــﻞ آﻫـــﻲ‪ .‬אن ﻛـــﺮي אوﻫـــﺎن ﺟـــﻮ وﺟـــﻮد ﻛـــﻨﻬﻦ ﺑـــﻪ ﻣﻌﺎﺷـــﺮي ﻻ‪‬‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﻋﺰت ۽ ﻛﺎرآﻣﺪ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫‪ (4‬אوﻫــﺎن ﮐــﻲ ﻣﻌﻠــﻮم ﻫﻮﻧــﺪو ﺗــﻪ ﺳــﻨﮅ ﺟــﻮ ﺑﺎﺷــﻌﻮر ﻗﻮﻣﭙﺮﺳــﺖ ﻃﺒﻘــﻮ אوﻫــﺎن ﻣــﺎن ﻫــﻦ‬
‫وﻗــﺖ ﻧــﺎرאض آﻫــﻲ‪ .‬אوﻫــﺎن ﻛــﮇﻫﻦ אن ﻣﺴــﺌﻠﻲ ﺗــﻲ ﻏــﻮرﻛﺮي ڏﭠــﻮ آﻫــﻲ ﺗــﻪ אن ﺟــﻮ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﻛﻬﮍﻳﻮن ﮘﺎﻟﻬﻴﻮن آﻫﻦ‪.‬‬
‫‪ (5‬אوﻫـــﺎن ﮐـــﻲ ﭘﺘـــﻮ آﻫـــﻲ ﻳـــﺎ ﻧـــﻪ‪1943 ،‬ع ۾ آل אﻧـــﮉﻳﺎ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻟﻴـــﮓ ﺟـــﻲ آﺧـــﺮي אﺟـــﻼس‬
‫ﻣﻨﻌﻘـــﺪه ﻛﺮאﭼـــﻲ‪ ‬۾ ﺧﻄﺒـــﻲ אﺳـــﺘﻘﺒﺎﻟﻴﻪ ۾ ﻣـــﻮن ﺳـــﺮزﻣﻴﻦ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻣﺎﺿـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ‬

‫‪164‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ذﻛـــﺮ ﻛﻨـــﺪي‪ ،‬אوﻫـــﺎن ﻣـــﺎن ﻛﺎرآﻣـــﺪ ﺣﻀـــﺮאت ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ۾ אﭼـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ﻣـــﺪد‬
‫ﻛﺮڻ ﺟﻲ دﻋﻮت ڏﻧﻲ ﻫﺌﻲ‪.‬‬
‫‪ (6‬ﻣﻤﻜـــﻦ آﻫـــﻲ‪ ،‬אوﻫـــﺎن ﻣـــﺎن ﻛﻴﺘـــﺮא ﻫـــﻦ ﺗﺒـــﺪﻳﻠﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ ﻛـــﺎرڻ ﺳـــﻤﺠﻬﻲ ﻧـــﻪ ﺳـــﮕﻬﻴﺎ‬
‫ﻫﺠﻦ‪ .‬ﺟﻲ ﻧﻪ‪ ،‬ﺗﻪ ﭔﮅو ﺗﻪ ﭔﮅאﻳﺎﻧﻮ‪:‬‬
‫)אﻟــﻒ( אﺳــﺎن אوﻫــﺎن ﮐــﻲ ﻣــﺪدﮔﺎر ۽ ﺳــﺎﭤﻲ ﭤــﻲ אﭼــﮡ ﻻ‪ ‬دﻋــﻮت ڏﻧــﻲ ﻫﺌــﻲ‪ ،‬ﻧــﻪ אﺳــﻼم‬
‫ﺳـــﻴﮑﺎرﻳﻨﺪڙ‪ ،‬אﺳﺘﺤﺼـــﺎل ﻛﻨـــﺪڙ‪ ،‬ﺟـــﺎﻫﻠﻦ ﮐـــﻲ دﺳـــﺖ ﻛﻨـــﺪڙ ۽ ﻧـــﻪ אردو زﺑـــﺎن אﺳـــﺎن ﺗـــﻲ‬
‫ﻣــــﮍﻫﮡ ﻻ‪ ،‬۽ ﻧــــﻪ ﻣﺴــــﺘﻘﻞ ﻣﻔــــﺎد ﺳــــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﺑﻨﺠــــﻲ‪ ،‬אﺳــــﺎن ﺗــــﻲ ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﻛــــﺮڻ ﻻ‪‬‬
‫ﮔﻬﺮאﻳﻮ ﻫﻮ‪.‬‬
‫)ب( אﺳﺎن ﺗﺠﺮﺑﻲ ﺑﻌﺪ ﻫﻴﭡﻴﻦ ﮘﺎﻟﻬﻴﻦ ﮐﺎن ﻧﺎرאض ﭤﻴﻞ آﻫﻴﻮن‪:‬‬
‫)‪ (i‬ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟﻲ ﺟﺪאﮔﺎﻧﻪ ﻗﻮم ﺟﻮ ﻧﻈﺮﻳﻮ‪.‬‬
‫)‪ (ii‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‪ ،‬ﻫﻚ ﻣﻠﻚ ۽ ﻗﻮم ﻛﺮي ﻫﻼﺋﮡ ﺟﻮ ﻧﻈﺮﻳﻮ‪.‬‬
‫)‪ (iii‬אﺳﻼﻣﻲ آﺋﻴﻦ ۽ ﻧﻈﺎم אﺳﻼﻣﻲ‪ ‬ﺟﻮ ڌوﻛﻮ‪.‬‬
‫)‪ (iv‬אردو زﺑﺎن ﺟﻲ ﻣﺴﻠﻂ ﻛﺮڻ ﺟﻮ אرאدو‪.‬‬
‫)‪ (v‬ﺑﻲ ﺗﺤﺎﺷﺎ אﻗﺘﺼﺎدي אﺳﺘﺤﺼﺎل ﺟﻲ ﺧﻮאﻫﺶ‪.‬‬
‫)‪ (vi‬ﺗﻬﺬﻳﺒﻲ ﺑﺮﺗﺮي ۽ ﺟﺪאﮔﺎﻧﻪ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﺟﻮ ﺟﺬﺑﻮ‪.‬‬

‫)‪ (7‬ﻣﻤﻜﻦ آﻫﻲ‪ ،‬אوﻫﺎن ﻣﺎن ﻛﻲ אﻫﻮ ﺳﻮאل ﭘﮁﻦ ﺗﻪ אﻫﻲ ﻛﻬﮍﻳﻮن ﮘﺎﻟﻬﻴﻮن آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻦ ﺟﻲ‬
‫אﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮڻ ﺗﻲ אوﻫﺎن ۽ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﺟﻮ ﺑﺎﻫﻤﻲ ﺳﻤﺠﻬﻮﺗﻮ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻮ‪ .‬אن ﻻ‪ ‬ﺟﻴﺘﺮي ﻗﺪر‬
‫ﻣﻮن ﻏﻮر ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺗﻪ ﻣﻮن ﮐﻲ ﻫﻴﭡﻴﻮن ﺗﺠﻮﻳﺰون ﻛﺎرﮔﺎر ڏﺳﮡ ۾ آﻳﻮن آﻫﻦ‪.‬‬
‫)‪ (i‬אوﻫــــﺎن ﻣﺴــــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟــــﻲ ﻗــــﻮم ﺟــــﻲ ﻧﻈﺮﺋــــﻲ ﮐــــﻲ ﺧﻴﺮﺑــــﺎد ﭼﺌــــﻲ‪ ،‬ﺳــــﻨﮅي ﻗــــﻮم ۾‬
‫ﺳﻤﺎﺋﺠﻲ‪ ،‬אن ﺟﻲ زﺑﺎن ۽ ﻛﻠﭽﺮ אﭘﻨﺎﻳﻮ‪.‬‬
‫)‪ (ii‬אوﻫــــﺎن אﺳــــﺎن ﺳــــﺎن ﻣﻠــــﻲ‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﮐــــﻲ ﺧــــﺘﻢ ﻛﺮאﺋــــﻲ‪ ،‬ﺳــــﻨﮅودﻳﺶ ﻗــــﺎﺋﻢ‬
‫ﻛﺮאﺋﮡ ۾ ﻣﺪد ﻛﺮאﻳﻮ‪.‬‬
‫)‪ (iii‬ﮔﻬــــﺮ ۾ אردو زﺑــــﺎن رﮐــــﻲ ﺳــــﮕﻬﻮ ﭤــــﺎ‪ ،‬אﺳــــﻜﻮﻟﻦ ۾ אردو زﺑــــﺎن ﭘﮍﻫــــﻲ ﺳــــﮕﻬﻮ‬
‫ﭤﺎ‪ ،‬ﻟﻴﻜﻦ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻗﻮﻣﻲ زﺑﺎن وאﺣﺪ ﺳﻨﮅي‪ ‬ﮐﻲ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬رﺿﺎﻣﻨﺪ ﭤﻴﻮ‪.‬‬
‫)‪ (iv‬אﺳــــﻼﻣﻲ آﺋــــﻴﻦ‪ ،‬אﺳــــﻼﻣﻲ ﻧﻈــــﺎم ﺣﻜﻮﻣــــﺖ‪ ،‬ﭘــــﺌﻦ אﺳــــﻼﻣﺰم ﺟــــﻮن ﮘــــﺎﻟﻬﻴﻮن‬
‫ﮀﮇي‪ ،‬ﺳﻨﮅ ۾ ﺳﻴﻜﻴﻮﻟﺮ رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻲ ﻗﻴﺎم ﻻ‪ ‬ﺷﺮﻳﻚ ﭤﻴﻮ‪.‬‬
‫)‪ (v‬ﭜــــﺎرت دﺷــــﻤﻨﻲ ﮀــــﮇي‪ ،‬אﻳﺸــــﻴﺎﺋﻲ אﺗﺤــــﺎد ﺧــــﺎﻃﺮ ﭜــــﺎرت‪ ،‬ﺑــــﻨﮕﻼدﻳﺶ‪ ،‬ﺳــــﻨﮅودﻳﺶ‪،‬‬
‫אﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎن‪ ،‬אﻳــﺮאن ۽ ﻋــﺮب ﻣﻠﻜــﻦ ﮐــﻲ روﺣــﺎﻧﻲ ﻗــﺪرن ﺟــﺎ ﻣﻠــﻚ ﺳــﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬אﻧﻬــﻦ ﺟــﻲ‬
‫אﺗﺤــــــﺎد ﺳــــــﺎن ﻣﻐﺮﺑــــــﻲ ﺗﻬــــــﺬﻳﺐ ﺟــــــﻲ )‪ (Vanquard‬وﺋﻨﮕــــــﺎرڊ ﺟــــــﻴﺶ אول روس ﺳــــــﺎن‬
‫ﺳﻤﺠﻬﻮﺗﻲ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﭤﻴﻮ‪.‬‬
‫)‪ (vi‬ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ ﺑــــﻴﻦ אﻻﻗــــﻮאﻣﻲ ﺗﺒﻠﻴــــﻎ ۾ وﻳﺴــــﺎﻫﻪ رﮐــــﻲ‪ ،‬אن ﺟــــﻲ ﺳــــﺮאﻧﺠﺎﻣﻲ‪ ‬ﻻ‪‬‬
‫אﺳﺎن ﺳﺎن ﺗﻌﺎون ﻛﺮﻳﻮ‪.‬‬

‫‪165‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻣﻤﻜـــﻦ آﻫـــﻲ‪ ،‬אوﻫـــﺎن ﺟـــﻨﻬﻦ ﻣـــﺎﺣﻮل ۾ ﭘﻠﻴـــﺎ آﻫﻴـــﻮ‪ ،‬ﻳـــﺎ ﺟﻴﻜـــﻮ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﻏـــﺮور ۽‬
‫ﮔﻬﻤﻨـــﮉ אوﻫـــﺎن ﺟـــﻲ دﻣـــﺎﻏﻦ ۾ ﺳـــﻤﺎﻳﻞ ﻫﺠـــﻲ‪ ،‬ﺗﻨﻬﻨﻜـــﺮي אﺳـــﺎن ﺟـــﻲ ﻣﭥـــﻲ ذﻛـــﺮ ﻛﻴـــﻞ‬
‫ﺗﺠــﻮﻳﺰن ڏي ﺗﻮﺟﻬــﻪ ﻧــﻪ ﻛﺮﻳــﻮ ۽ אﻫــﻲ ﭤﻮﻛــﺎري ﮀــﮇﻳﻮ! אن ﺣﺎﻟــﺖ ۾ אوﻫــﺎن ﮐــﻲ ﭔــﮅאﺋﻲ‬
‫ﭤـــﻮ ﮀـــﮇﻳﺎن ﺗـــﻪ אوﻫـــﺎن ۽ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ وچ ۾ ﺳـــﻤﺠﻬﻮﺗﻮ ﭤـــﻲ ﻧـــﻪ ﺳـــﮕﻬﻨﺪو‪ ،‬۽ אوﻫـــﺎن ﮐـــﻲ‬
‫ﺗـــﺎرﻳﺦ ﺟـــﻲ ﻗﻬـــﺮي ﻓﻴﺼـــﻠﻲ ﭔـــﮅڻ ﻻ‪ ‬ﺗﻴـــﺎر رﻫﮣـــﻮ ﭘﻮﻧـــﺪو‪ .‬ﻫﻨﺪﺳـــﺘﺎن ﺗـــﻪ אﮘـــﻲ ﮀـــﮇي آﻳـــﺎ‬
‫آﻫﻴـــﻮ‪ .‬ﻫـــﺎڻ ﺑﻘـــﻮل ﺟﻨـــﺮل ﻣﺤﻤـــﺪ אﻳـــﻮب ﺧـــﺎن אوﻫـــﺎن ﻻ‪ ‬ﺟـــﺎ‪ ‬ﭘﻨﺎﻫـــﻪ ﻋﺮﺑـــﻲ ﺳـــﻤﻨﮉ ﺋـــﻲ ﭤـــﻲ‬
‫ﺳــﮕﻬﻲ ﭤــﻮ‪ .‬אن ﻋــﺬאب ﮐــﺎن אوﻫــﺎن ﮐــﻲ ﻧــﻪ ﭜﭩــﻲ ﺻــﺎﺣﺐ ﺟــﻲ ﻣــﺎﺋﭩﻲ ﺑﭽــﺎﺋﻲ ﺳــﮕﻬﻨﺪي‪،‬‬
‫ﻧــﻪ ﭘﻴــﺮ ﺻــﺎﺣﺐ ﭘﺎﮘــﺎري ﺟــﻲ ﺧﻮﺷــﺎﻣﺪ‪ ،‬ﻧــﻪ אﻫــﻞ ﭘﻨﺠــﺎب ﺟــﻲ ﻣــﺪد‪ ،‬۽ ﻧــﻪ ﻣﻮﻟــﻮي ﻣــﻮدودي‪‬‬
‫ﺟــــﻲ ﻓﺘــــﻮيٰ אﺳــــﻼم‪ ،‬ﺳﻮﺷــــﻠﺰم‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن‪ ،‬ﭘــــﺌﻦ אﺳــــﻼﻣﺰم ﺟــــﺎ ﻧﻌــــﺮא ۽ ڌوﻛــــﺎ ﻫــــﺎڻ‬
‫ﺳﻨﮅﻳﻦ ﺗﻲ ﮔﻬﮣﻮ אﺛﺮ ﻛﺮي ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻨﺪא‪.‬‬
‫ﭔــﮅي ﮀــﮇﻳﻮ ﺗــﻪ ﻗــﻮم ﭘﺮﺳــﺖ ﺳــﻨﮅي‪ ،‬אﺑــﻦ ﻗﺎﺳــﻢ ﮐــﺎن رאﺟــﺎ ڏאﻫــﺮ ﮐــﻲ ﺗــﺮﺟﻴﺢ ڏﻳــﻦ ﭤــﺎ‪.‬‬
‫ﻫـــﻨﻦ وٽ دאدא ﭴﻴﭡﻤـــﻞ אوﻫـــﺎن ﺟـــﻲ ﺳـــﺮ ﺳـــﻴﺪ אﺣﻤـــﺪ ﺧـــﺎن ﮐـــﺎن وڌﻳـــﻚ ﭘﻴـــﺎرو آﻫـــﻲ‪ .‬ﻫـــﻮ‬
‫ﺷﺮي ﺟﻴﺮאﻣﺪאس ﮐﻲ ﻟﻴﺎﻗﺖ ﻋﻠﻲ ﺧﺎن ﮐﺎن ﻛﻴﺌﻲ دﻓﻌﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﭴﺎﮢﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﻫـــﺎڻ ڏﺳـــﮡ ۾ אﭼـــﻲ ﭤـــﻮ ﺗـــﻪ אوﻫـــﺎن ﺟـــﻮ אﻧﺘﻬـــﺎ ﭘﺴـــﻨﺪ ﮔﺮوﻫـــﻪ ﭜﭩـــﻲ ﺻـــﺎﺣﺐ ﺟـــﻲ ﺳـــﻨﺪن‬
‫ﻫـــﺮﺣﻜﻢ ﻣﭹـــﮡ ﺟـــﻲ ﺑـــﺎوﺟﻮد ﮐـــﻴﺲ ﻛـــﮃي‪ ،‬ﻣﻠﭩـــﺮي رول آﮢـــﮡ ﺟـــﻲ ﺧـــﻮאﻫﺶ ۾ آﻫـــﻲ‪.‬‬
‫ﻫـــﻨﻦ ﺟـــﻲ ﺧﻴـــﺎل ۾ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ذرﻳﻌـــﻲ ﻫـــﻮ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻗﻮﻣﭙﺮﺳـــﺖ ﻟﻴـــﮉرن ﮐـــﻲ‬
‫ﺧـــﺘﻢ ﻛﺮאﺋـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﺎري ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺗـــﻲ ﺳـــﺨﺘﻲ‪ ‬ﺳـــﺎن ﺳـــﻨﺪن ﺳـــﺎﻣﺮאج ﻣﻀـــﺒﻮط ﻛـــﺮي‬
‫ﺳـــﮕﻬﻨﺪא‪ .‬ڏﺳـــﮡ ۾ אﭼـــﻲ ﭤـــﻮ ﺗـــﻪ ﺗـــﺎرﻳﺦ ﻣـــﺎن ﻫـــﻨﻦ ﺳـــﺒﻖ ﻧـــﻪ ورﺗـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺑـــﻨﮕﻼدﻳﺶ ﺟـــﻮ‬
‫آزﻣـــﻮدو ﮐـــﻴﻦ وﺳـــﺮي وﻳـــﻞ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﭜﻠـــﻲ אﻫـــﻮ ﺑـــﻪ آزﻣـــﻮدو ﻛـــﻦ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﻧﺘﻴﺠـــﻮ אﻫـــﻮ‬
‫ﻧﻜﺮﻧـــﺪو ﺗـــﻪ‪ ،‬ﻧـــﻪ ﺻـــﺮف ﺷـــﻮ ﺑـــﻮא‪ ‬ﺧـــﺘﻢ ﭤـــﻲ وﻳﻨـــﺪא‪ ،‬ﭘـــﺮ אﻫـــﻮ ﺳـــﺎرو ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ‬
‫ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد وאرو ﮔﺮوﻫـــﻪ ﺳـــﻨﺪن ﺑـــﺪﻛﺮدאرﻳﻦ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺳـــﻤﻴﺖ ﺧـــﺘﻢ ﭤـــﻲ‬
‫وﻳﻨﺪو‪.‬‬
‫ﭜﭩـــﻮ ﺻـــﺎﺣﺐ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﻣﻘﺎﺻـــﺪ ﺟـــﻲ ﺣﺼـــﻮل ﻻ‪ ‬ﺟـــﻮ ﻗـــﺪم ﮐﮣـــﻲ‬
‫رﻫﻴـــﻮ آﻫـــﻲ ﺳـــﻮ אﻫـــﻮ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﺳـــﺎري ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺗـــﻲ ﭘﻴـــﭙﻠﺲ ﭘـــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ ﻓﺴـــﻄﺎﺋﻲ‬
‫ﻃﺮﻳﻘﻦ ﺳﺎن ﻣﺴﻠﻂ ﻛﺮي‪ .‬ﭘﺮ אﻫﻮ ﺑﻪ ﺳﻨﺪس ﻗﺪم ﻛﺎﻣﻴﺎب ﻧﻪ ﭤﻴﻨﺪو‪.‬‬
‫ﺗــــﺎرﻳﺦ אن ﺟﻮﺛﺒــــﻮت ڏﺋــــﻲ ﭤــــﻲ ﺗــــﻪ ﻋﻴﺴــــﺎﺋﻲ ﻣــــﺬﻫﺐ‪ ،‬ﺑــــﺎوﺟﻮد ﺳــــﻨﺪس رאﻫــــﺒﻦ ۽‬
‫دروﻳـــﺶ ﺟـــﻲ ﻣﺤﻨـــﺖ ۽ ﻣﻐﺮﺑـــﻲ ﺗﻬـــﺬﻳﺐ ﺳـــﺎن ﻣﻠـــﻮث ﺗﺮﻗـــﻲ ﻳﺎﻓﺘـــﻪ ۽ ﻃـــﺎﻗﺘﻮر ﺣﻜـــﻮﻣﺘﻦ‬
‫ﺟـــﻲ‪ ،‬ﻛﺮﺳـــﺘﺎﻧﻦ ﮐـــﻲ ﻫـــﻚ ﺑﻨـــﺎﺋﻲ ﻧـــﻪ ﺳـــﮕﻬﻴﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﮔـــﺬرﻳﻞ ﭔـــﻪ ﻣﻬﺎﭜـــﺎرﻳﻮن ﻟﮍאﻳـــﻮن אن‬
‫ﻻ‪ ‬ﺷـــﺎﻫﺪ آﻫـــﻦ‪ .‬ﻣـــﺬﻫﺐ אﺳـــﻼم אن ﺟـــﻲ ﭘـــﻮﺋﻠﮙﻦ ﮐـــﻲ ﺑـــﺎوﺟﻮد אن ﺟـــﻲ ﺑﺮﮔﺰﻳـــﺪه אﺻـــﺤﺎب‬
‫ﺟــﻲ ﺟﺪوﺟﻬــﺪ‪ ،‬ﺗﻌﻠــﻴﻢ ۽ ﺗﺮﺑﻴــﺖ ﺟــﻲ ﻫــﻚ رﺳــﻲ‪ ‬۾ ﭘــﻮﺋﻲ ﻧــﻪ ﺳــﮕﻬﻴﻮ آﻫــﻲ‪ .‬ﻫــﻦ وﻗــﺖ‬
‫ﻣﺴــﻠﻤﺎن ﺳــﻨﻲ‪ ،‬ﺷــﻴﻌﻲ‪ ،‬وﻫــﺎﺑﻲ‪ ،‬ﻗﺎدﻳــﺎﻧﻲ وﻏﻴــﺮه ﺻــﺪﻫﺎ ﻓــﺮﻗﻦ ۾ ورﻫﺎﻳــﺎ وﻳــﺎ آﻫــﻦ‪ ،‬ﺟــﻦ‬
‫ﻫــﻚ ﭔــﻴﻦ ﺟــﺎ رت وﻫﺎﻳــﺎ آﻫــﻦ‪ .‬ﻫــﻦ وﻗــﺖ ﺑــﻪ ﻣﺴــﻠﻤﺎن ﺟــﺪא ﻣﻠﻜــﻦ ۾ ورﻫﺎﻳــﻞ آﻫــﻦ‪ ،‬ﺟــﻲ‬
‫ﻣـــﺬﻫﺐ ﺧـــﺎﻃﺮ ﻫـــﻚ ﺳـــﻠﻄﻨﺖ ۽ ﻗـــﻮم ۾ ﻣﺘﺤـــﺪ ﭤـــﻴﮡ ﻻ‪ ‬ﺗﻴـــﺎر ﻧـــﻪ آﻫـــﻦ‪ .‬ﺗﻮﺟـــﻮ‪ ،‬ﻫﭩﻠـــﺮ‪،‬‬

‫‪166‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻣﺴـــﻮﻟﻨﻲ وﻏﻴـــﺮه ﺳـــﻨﺪن ﻗـــﻮﻣﻦ ﮐـــﻲ ﻓﺴـــﻄﺎﺋﻲ ﻃـــﺮﻳﻘﻦ ﺳـــﺎن ﻫـــﻚ ﺑﻨـــﺎﺋﻲ ﻧـــﻪ ﺳـــﮕﻬﻴﺎ‪.‬‬
‫ﺟـــﮇﻫﻦ ﻣﻐـــﺮب ۽ ﻣﺸـــﺮق ۾ ﻫـــﻚ ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﺎ ﭘﻮﺋﻠـــﮗ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن ﻟﻴـــﮉرن ﺟـــﻲ ﻛﻮﺷﺸـــﻦ‬
‫ﺟـــﻲ ﺑـــﺎوﺟﻮد ﺟﺮﻣﻨـــﻲ‪ ،‬אﭨﻠـــﻲ ۽ ﺟﭙـــﺎن ﺟـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻦ ﮐـــﻲ ﻫـــﻢ ﺧﻴـــﺎل ﺑﻨـــﺎﺋﻲ ﻧـــﻪ ﺳـــﮕﻬﻴﺎ‪ ،‬ﺗـــﻪ‬
‫ﻫﺘــــﻲ ﺳــــﻨﮅي‪ ،‬ﭘﺨﺘــــﻮن‪ ،‬ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ‪ ،‬ﺑﻠــــﻮچ ۽ ﻣﻬــــﺎﺟﺮن ﮐــــﻲ ﺑــــﺎوﺟﻮد ﻣﺨﺘﻠــــﻒ ﻧﻈــــﺮﻳﻦ‪،‬‬
‫ﺳﻴﺎﺳــــﻲ אﻗﺘﺼــــﺎدي ۽ ﻛﻠﭽــــﺮل ﻣﻔــــﺎد ﺟــــﻲ‪ .‬ﭜﭩــــﻲ ﺻــــﺎﺣﺐ ﺟــــﻮ ﻫــــﻚ ﭘــــﺎرﭨﻲ‪ ‬ذرﻳﻌــــﻲ‬
‫زورزﺑﺮدﺳﺘﻲ ﺳﺎن ﻣﺘﺤﺪ ﻛﺮڻ ﺧﺎم ﺧﻴﺎل آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺳــــﻨﮅي ﺳــــﻤﺠﻬﻦ ﭤــــﺎ ﺗــــﻪ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻮ وﺟــــﻮد ۽ ﭘﻴــــﭙﻠﺲ ﭘــــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟــــﻮن אن ﺟــــﻲ‬
‫אﺳــــﺘﺤﻜﺎم ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺷﺸــــﻮن ﺳــــﻨﺪن ﻣﻔــــﺎد ﻻ‪ ‬زﻫــــﺮ ﻗﺎﺗــــﻞ آﻫــــﻦ‪ .‬ﻇــــﺎﻫﺮي ﻃــــﺮح ﺳــــﺎن‬
‫ﺣﻜﻤــــﺮאن ﻃﺒﻘــــﻮ אﻧﻬــــﻦ ﮐــــﻲ دﭔــــﺎﺋﻲ ﺳــــﮕﻬﻲ ﭤــــﻮ‪ ،‬ﻟــــﻴﻜﻦ אﻫــــﻮ دﭔــــﺎ‪ ‬دﻳﺮﭘــــﺎ رﻫــــﻲ ﻧــــﻪ‬
‫ﺳـــﮕﻬﻨﺪو‪ .‬ﻣﺨـــﺎﻟﻒ ﺗﺤﺮﻳﻜـــﻮن زﻳـــﺮ زﻣـــﻴﻦ وﭸـــﻲ‪ ،‬ﻧﻴـــﭟ ﭔﺮﻧـــﺪڙ ﺟﺒـــﻞ وאﻧﮕـــﺮ אوﭼﺘـــﻮ‬
‫ﭰﺎﭨﻨﺪﻳﻮن‪.‬‬
‫ﺟﻨــــﺎح ﺻــــﺎﺣﺐ ﺟــــﻲ ڏﻳــــﻨﻬﻦ ۾ ﻣﺴــــﻠﻢ ﻟﻴــــﮓ ﭘــــﺎرﭨﻲ ﻣــــﺬﻫﺐ ﺟــــﻲ ﻧــــﺎﻟﻲ ۾ ﻧﻬﺎﻳــــﺖ‬
‫ﻃــﺎﻗﺘﻮر ﭤــﻲ وﻳﺌــﻲ ﻫﺌــﻲ‪ .‬ﻟــﻴﻜﻦ אﮘﺘــﻲ ﻫﻠــﻲ‪ ،‬ﺟــﮇﻫﻦ אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﮔﺮوڏﻫــﻪ ﺟــﻲ ﻟﻜــﻞ ﻃــﺎﻗﺘﻦ‬
‫ﻣــﺬﻫﺐ ﺟــﻲ ﺟــﺎدو‪ ‬ﮐــﻲ ﺟﻬﻜــﻮ ﭤﻴﻨــﺪو ڏﭠــﻮ ﺗــﻪ אﻫــﻲ ﭘﻴــﭙﻠﺲ ﭘــﺎرﭨﻲ‪ ‬ذرﻳﻌــﻲ אﺳــﻼم ﺳــﺎن‬
‫אﻗﺘﺼـــﺎدي ﻣﺴـــﺌﻠﻦ ﮐـــﻲ ﮘﻨـــﮃي‪ ،‬ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ ﺑﻴﻮﻗـــﻮف ﺑﻨـــﺎﺋﻲ رﻫﻴـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﺳـــﻨﺪن‬
‫אﻫﻮ ﺗﺠﺮﺑﻮ ﺑﻪ ﻛﺎﻣﻴﺎب ﭤﻴﮡ وאرو ﻧﻪ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﭜﭩــــﻮ ﺻــــﺎﺣﺐ ﮐــــﺎﻧﺌﺲ ﭔــــﻴﻦ وڏن ڊﻛﭩﻴﭩــــﺮن وאﻧﮕــــﺮ ﻣــــﺎﮢﻬﻦ ﺟــــﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋــــﺎ ڏﺳــــﻲ‪،‬‬
‫ڌوﻛــﻲ ۾ אﭼــﻲ‪ ،‬ﺻــﺤﻴﺢ ﺣﻘﻴﻘــﺘﻦ ﮐــﺎن ﺑﻴﺨﺒــﺮ آﻫــﻲ‪ .‬ﮐــﻴﺲ ﺧﺒــﺮ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﻟﻴﺎﻗــﺖ ﻋﻠــﻲ‬
‫ﺧـــﺎن ﻣﺴـــﻠﻢ ﻟﻴـــﮓ ﺟـــﻮ ﻣﮑﻴـــﻪ ﻟﻴـــﮉر ۽ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻮ ﻧﻤﺎﺋﻨـــﺪو ﻫـــﻮ‪ .‬אن وﻗـــﺖ‬
‫ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻲ ﺳـــﺎري ﺳﻴﺎﺳـــﺖ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻟﻴـــﮓ ﺟـــﻲ زﻳـــﺮ אﺛـــﺮ ﻫﺌـــﻲ‪ .‬אن ﺗـــﻲ ﻗﺒﻀـــﻲ ﻫـــﺌﮡ‬
‫ﻛــــﺮي‪ ،‬ﻫــــﻮ ﻣﻠــــﻚ ۾ ﻧﻬﺎﻳــــﺖ ﻃــــﺎﻗﺘﻮر ﺷﺨﺼــــﻴﺖ ﺑﻨﺠــــﻲ وﻳــــﻞ ﻫــــﻮ‪ .‬ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ‬
‫ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ﮔﺮوﻫــﻪ ﺟــﻮ ﺑــﺎ אﺛــﺮ ﺣــﺎﻛﻢ ﻫــﻮ‪ .‬ﻟــﻴﻜﻦ ﺟــﻨﻬﻦ ڏﻳــﻨﻬﻦ אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﮔﺮوﻫــﻪ ﺟــﻲ‬
‫ﻫـــﻚ ﻃﺒﻘـــﻲ‪ ،‬ﻫـــﻦ ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﺪن ﻣﻔـــﺎد ﻻ‪ ‬ﻧﻘﺼﺎﻧﻜﺎرﺳـــﻤﺠﻬﻴﻮ‪ ،‬۽ ڏﭠـــﺎﺋﻮن ﺗـــﻪ ﭔﻴـــﻮ ﻃﺮﻳﻘـــﻮ‬
‫ﻫــﻦ ﻣــﺎن ﺟــﺎن آزאد ﻛــﺮאﺋﮡ ﺟــﻮ ﻧــﻪ ﻫــﻮ‪ ،‬ﺗــﻪ ﻫــﻨﻦ ﺑﻨــﺪوق ﺟــﻲ ﻫــﻚ ﮔــﻮﻟﻲ‪ ‬ﺳــﺎن ﻫــﻦ ﺟــﻲ‬
‫ﺳـــﺎرﻳﻦ ﺗﺠـــﻮﻳﺰن ﮐـــﻲ ﺧـــﺎכ ۾ ﻣﻼﺋـــﻲ ﮀـــﮇﻳﻮ‪ .‬ﺣﺎﻟـــﺖ אﻫـــﺎ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ אﭸـــﺎن ﺗـــﺎﺋﻴﻦ ﻫـــﻦ ﺟـــﻲ‬
‫ﺧـــﻮن ﺟـــﺎ ﺟﻮאﺑـــﺪאر ﻫـــﭣ ﻧـــﻪ ﭤـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻴﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻫـــﻚ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﮐـــﻲ אﻧﻬـــﻲ‪‬‬
‫ﮔﺮوﻫﻪ ۾ ﺛﺎﻧﻮي ﺣﻴﺜﻴﺖ ڏﻳﺌﻲ ﮀﮇي‪.‬‬
‫אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﻣﻬـــﺎﺟﺮن ﺟـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺗـــﺎن אﻗﺘـــﺪאر ﺟﻬﻜـــﻲ ﭤـــﻴﮡ ﺑﻌـــﺪ ﺑﻴﻨﮕـــﺎﻟﻴﻦ אن‬
‫ﺗـــﻲ ﻗﺒﻀـــﻮ ﻛـــﺮڻ ﮔﻬﺮﻳـــﻮ‪ .‬אن وﻗـــﺖ ﺟـــﻲ ﺑﻴﻨﮕـــﺎﻟﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨـــﺪن ﮐـــﻲ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾‬
‫אﻋﺘﻤــــﺎد ﻫــــﻮ‪ .‬ﻟــــﻴﻜﻦ ﺳــــﮕﻬﻮﺋﻲ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﮔﺮوﻫــــﻪ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﺳــــﻮل ﺳــــﺮوس ۽ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ‬
‫ﻣﻠﭩـــﺮي‪ ‬ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ‪ ،‬ﺑﻴﻨﮕـــﺎﻟﻴﻦ ﺟـــﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨـــﺪي ﺧﻮאﺟـــﻪ ﻧﻈـــﺎم אﻟـــﺪﻳﻦ ﮐـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن‬
‫ﺟـــﻲ ﻧﻴﺸـــﻨﻞ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬۾ ﺑـــﺎوﺟﻮد אﻛﺜﺮﻳـــﺖ ﻫـــﺌﮡ ۽ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻟﻴـــﮓ ﭘـــﺎرﭨﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﺻـــﺪر‬
‫ﻫﺌﮡ ﺟﻲ‪ ،‬ﻻﻫﻲ ﮀﮇﻳﻮ‪ ،‬ﺗﻪ אن ﻻ‪ ‬ﻛﺠﻬﻪ ﻧﻪ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻴﻮ‪.‬‬

‫‪167‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﺎ رﻫـــﺎﻛﻮ ﻧـــﻪ ﻫـــﻚ ﻗـــﻮم آﻫـــﻦ‪ ،‬۽ ﻧـــﻪ אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﺎ ﻣﻔـــﺎد ﺳـــﺎﮘﻴﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬ﭜﭩـــﻮ‬
‫ﺻــﺎﺣﺐ ﻋــﻮאم ﺟــﻮ ﻧــﺎﻟﻮ وﭠــﻲ‪ ،‬ﻛﻴﺘــﺮو ﺑــﻪ ﭘــﺎڻ ﮐــﻲ ڌوﻛــﻲ ۾ رﮐــﻲ ﺗــﻪ ﻫــﻦ ﮐــﻲ ﻛﻮﺑــﻪ‬
‫ﻛــــﮃي ﻧﭥــــﻮ ﺳــــﮕﻬﻲ‪ ،‬אﻫــــﻮ ﺧﻴــــﺎل ﻏﻠــــﻂ ۽ ﺑــــﻲ ﺑﻨﻴــــﺎد آﻫــــﻲ‪ ،‬ﻫــــﻲ‪ ‬ﭘــــﺎڻ ﮐــــﻲ אﺳــــﻼم‪،‬‬
‫ﺟﻤﻬﻮرﻳـــﺖ ۽ ﺳﻮﺷـــﻠﺰم ﺟـــﻮ ﻋﻠﻤﺒـــﺮدאر ﻇـــﺎﻫﺮ ﻛـــﺮي ﭤـــﻮ‪ ،‬ﭘـــﺮ אﻫـــﻲ ﭨﻴﺌـــﻲ دﻋﻮאﺋـــﻮن‬
‫ﻏﻠــﻂ אﭤــﺲ‪ .‬אﺳــﻼم ﺟــﻮ ﻧــﺎﻟﻮ ﻟﻴﺎﻗــﺖ ﻋﻠــﻲ ﺧــﺎن ورﺗــﻮ‪ ،‬ﭘــﺮ אﻫــﻮ ﻛــﻢ ﻧــﻪ آﻳــﺲ‪ .‬ﺟﻤﻬﻮرﻳــﺖ‬
‫ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ ﺧﻮאﺟـــﻪ ﻧـــﺎﻇﻢ אﻟـــﺪﻳﻦ ﻃﺎﻗـــﺖ ۾ آﻳـــﻞ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﭘـــﺮ אن ﻛـــﻮ ﻓﺎﺋـــﺪو ﻧـــﻪ ڏﻧـــﺲ‪.‬‬
‫ﺳﻮﺷـــﻠﺰم ۽ ﻣـــﺬﻫﺐ ﺗـــﻪ آﻫـــﻦ ﺋـــﻲ ﻣﺘﻀـــﺎد ﮘـــﺎﻟﻬﻴﻮن! ﺗـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي אﻫـــﻲ ﭨﻴﺌـــﻲ ﻣﺘﻀـــﺎد‬
‫ﮘﺎﻟﻬﻴﻮن ﻫﻚ وﻗﺖ ﻛﺮڻ ﺑﻴﻜﺎر آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﭜﭩـــﻲ ﺻـــﺎﺣﺐ ﮐـــﻲ ﻫـــﻲ‪ ‬ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ذﻫـــﻦ ۾ وﻳﻬـــﺎرڻ ﮔﻬﺮﺟـــﻲ ﺗـــﻪ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ‬
‫ﻣﻔـــﺎد‪ ،‬ﺟـــﻦ ﺟـــﻲ ﻫـــﻮ ﻧﻤﺎﺋﻨـــﺪﮔﻲ ﻛـــﺮي رﻫﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻦ ﺟـــﺎ ﻣﻔـــﺎد ۽ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ ﺷـــﺎﻣﻞ‬
‫ﻗــﻮﻣﻦ ﺟــﺎ ﻣﻔــﺎد ﻣﺘﻀــﺎد ۽ ﻣﻨﻔــﺮد آﻫــﻦ‪ .‬אﻫــﺎ ﭘﺮوאﻫــﻪ ﻧــﻪ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﻫــﻦ وﻗــﺖ ﻣﻈﻠــﻮم ﻗﻮﻣــﻮن‬
‫ﺳــــﻨﺪن ﺣﻤﺎﻳــــﺖ ۾ ﺳــــﻨﺪن ﺻــــﻮﺑﻦ אﻧــــﺪر ﻃــــﺎﻗﺘﻮر ﮔﺮوﻫــــﻪ ﻳــــﺎ ﺑﻴﺮوﻧــــﻲ ﺣﻤﺎﻳــــﺖ ﺣﺎﺻــــﻞ‬
‫ﻛـــﺮي ﻧـــﻪ ﺳـــﮕﻬﻴﻮن آﻫـــﻦ‪ .‬ﭘـــﺮ אن ﺣﻘﻴﻘـــﺖ ﮐـــﺎن אﻧﻜـــﺎر ﻛـــﺮڻ אﺟـــﺎﻳﻮ ﭤﻴﻨـــﺪو ﺗـــﻪ אﻧﻬـــﻦ‬
‫ﻗـــﻮﻣﻴﺘﻦ ﺟـــﺎ وﺟـــﻮد ۽ ﻫـــﻨﻦ ﺟـــﺎ ﻗـــﻮﻣﻲ ﻣﻔـــﺎد ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﺟـــﺎٰ‪ ‬ﺗـــﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻃـــﺮح ﻣﻮﺟـــﻮد‬
‫آﻫـــﻦ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﮔﻬﮣـــﻮ وﻗـــﺖ دﭔـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻣﺤﻜـــﻮم رﮐـــﻲ ﻧـــﻪ‬
‫ﺳــﮕﻬﻨﺪא‪ .‬ﺧــﺎن ﻋﺒــﺪאﻟﻮﻟﻲ ﺧــﺎن‪ ،‬ﻋﻄــﺎ‪‬א� ﺧــﺎن‪ ،‬ﺧﻴــﺮ ﺑﺨــﺶ ﺧــﺎن ۽ ﺟــﻲ‪ .‬אﻳــﻢ‪ .‬ﺳــﻴﺪ ﮐــﻲ‬
‫ﻫﻴﺴـــﺎﺋﻲ ﻳـــﺎ ﺧـــﺘﻢ ﻛـــﺮڻ ﺳـــﺎن ﻫـــﺰאرن ورﻫـــﻴﻦ ﺟـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻲ وﺟـــﻮد ۽ آزאدي‪ ‬ﮐـــﻲ ﺧـــﺘﻢ‬
‫ﻛﺮي ﻧﭥﻮ ﺳﮕﻬﺠﻲ‪.‬‬
‫ﻫـــﺮ ﻇﻠـــﻢ ۽ دﭔـــﺎ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن ردﻋﻤـــﻞ آﮢـــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬ﺗﺸـــﺪد ۽ ﻓﺴـــﻄﺎﺋﻲ ﻃـــﺮﻳﻘﻦ ﺳـــﺎن ﻛﺎﺑـــﻪ‬
‫ﮘﺎﻟﻬـــﻪ دאﺋﻤـــﻲ ﻃـــﺮح ﺣﺎﺻـــﻞ ﭤـــﻲ ﻧـــﻪ ﺳـــﮕﻬﻨﺪي‪ .‬ﺗـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي ﭜﭩـــﻲ ﺻـــﺎﺣﺐ وאري ﻧﻈﺮﺋـــﻲ‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ ﻫـــﻚ ﭘـــﺎرﭨﻲ‪ ‬وאري ﻛﻮﺷـــﺶ ﺑـــﻪ ﻧﺎﻛﺎﻣﻴـــﺎب ﭤﻴﻨـــﺪي‪ .‬אﻫﮍﻳـــﻮن‬
‫ﻛﻮﺷﺸـــﻮن ﺟـــﮇﻫﻴﻦ ﺟﺮﻣﻨـــﻲ‪ ،‬אﭨﻠـــﻲ ۽ ﺟﭙـــﺎن ۾ ﻫـــﻚ ﻗـــﻮم ﻫﻮﻧـــﺪي ﺑـــﻪ ﻛﺎﻣﻴـــﺎب ﭤـــﻲ ﻧـــﻪ‬
‫ﺳــــﮕﻬﻴﻮن‪ ،‬ﺗــــﻪ אﻧﻬــــﻦ ﺟــــﻮ ﮔﻬﮣــــﻴﻦ ﻗــــﻮﻣﻦ وאري ﻣﻠــــﻚ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ۾ ﻛﺎﻣﻴــــﺎب ﭤــــﻴﮡ‬
‫ﻧﺎﻣﻤﻜﻦ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﭨـــﻲ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﺟـــﺎ ﭜﭩـــﻲ ﺻـــﺎﺣﺐ ﻫﭥـــﺎن‪ ،‬ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻛـــﺮאﺋﮡ ﮔﻬـــﺮن ﭤـــﺎ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﻣﻐﺮﺑـــﻲ‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﮐـــﻲ ﻫـــﻚ ﭘـــﺎرﭨﻲ‪ ‬۽ ﻫـــﻚ ﻗـــﻮم ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ ﻣﻀـــﺒﻮط ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ‬
‫ﻫﻴــﭟ آﮢــﻴﻦ ۽ ﮐــﻴﺲ ﻣﻠــﻚ ﺟــﻲ ﻫــﺮ ﻣﻌــﺎﻣﻠﻲ ۾ ﭘــﻮري אﺧﺘﻴــﺎر ﺟــﻮ ﺻــﺎﺣﺐ ﺑﻨــﺎﺋﻴﻦ‪ ،‬ﺳــﺎ‬
‫ﮘﺎﻟﻬــﻪ ﺑــﻪ אﺟــﺎﺋﻲ آﻫــﻲ‪ .‬אﻫــﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ﺟــﻦ ﺟــﻮ ﻫــﻲ‪ ‬ﻧﻤﺎﺋﻨــﺪو ﭤــﻲ ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﻛــﺮي‬
‫ﭤــﻮ‪ ،‬ﺗــﻦ ﺟــﻲ ﻣﻔــﺎد ۾ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﮐــﻴﺲ ﮔﻬﮣﻮوﻗــﺖ ﻃﺎﻗــﺖ ۾ رﻫــﮡ ﻧــﻪ ڏﻳــﻦ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻲ‬
‫ﺳــــﻤﻮري ﺗــــﺎرﻳﺦ אﻫــــﮍن ﻣﺜــــﺎﻟﻦ ﺳــــﺎن ﭜﺮﭘــــﻮر آﻫــــﻲ‪ .‬ﺟﻨــــﺎح ﺻــــﺎﺣﺐ ﮐــــﻲ אﺑﺘــــﺪא ۾ ﻋــــﺎم‬
‫ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟــﻲ ﻫﻤــﺪردي ۽ ﺟــﻮش ﺷــﺎﻣﻞ رא‪ ‬ﻫﺌــﺎ‪ .‬ﻟﻴﺎﻗــﺖ ﻋﻠــﻲ ﺧــﺎن ﮐــﻲ ﻃــﺎﻗﺘﻮر ﺳــﻮل‬
‫ﺳــــﺮوس ۽ ﺳــــﺮﻣﺎﺋﻴﺪאر ﻃﺒﻘــــﻲ ﺟــــﻲ ﺣﻤﺎﻳــــﺖ ﺳــــﺎڻ ﻫﺌــــﻲ‪ .‬ﺟﻨــــﺮل אﻳــــﻮب ﮐــــﻲ ﺳــــﻤﻮري‬
‫ﻣﻠﭩـــﺮي ﻃﺎﻗـــﺖ ۽ ﻛﺠﻬـــﻪ ﻗـــﺪر ﺳـــﻮل ﺳـــﺮوس ﺟـــﻲ ﻫﻤـــﺪردي ﺣﺎﺻـــﻞ ﻫﺌـــﻲ‪ .‬ﺑـــﺎوﺟﻮد אن‬

‫‪168‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺟـــﻲ ﻫـــﻲ ﻣﻔـــﺎد ﻫـــﻨﻦ ﮐـــﺎن ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﮐـــﻲ ﻣﺘﺤـــﺪ‪ ،‬ﻣﻀـــﺒﻮط ۽ ﻳﻜﺠﻬـــﺖ ﻛﺮאﺋـــﻲ ﻧـــﻪ‬
‫ﺳــﮕﻬﻴﺎ‪ .‬אﻫــﻮ ڏوﻫــﻪ ﻫــﻨﻦ ﺟــﻲ ﻟﻴﮉرﺷــﭗ ﺟــﻮ ﻧــﻪ ﻫــﻮ‪ ،‬ﭘــﺮ ﻣﻠــﻚ ﺟــﻮن ﺗــﺎرﻳﺨﻲ ﺣــﺎﻟﺘﻮن ۽‬
‫ﺣﻘﻴﻘﺘـــﻮن‪ ،‬ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻲ אﻫـــﮍي אﺗﺤـــﺎد ۾ ﺣﺎﺋـــﻞ ﻫﻴـــﻮن‪ .‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﻗـــﻮﻣﻦ ۽ ﻣﻔـــﺎد‬
‫ﺗـــﻲ ﻣﺸـــﺘﻤﻞ ﻣﻠـــﻚ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺟـــﻮ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد אﺳﺘﺤﺼـــﺎل ﻛـــﺮڻ‬
‫ﭼـــﺎﻫﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﺎ ﻣﻔـــﺎد ۽ ﺣﻜﻤـــﺮאن ﻃﺒﻘـــﻲ ﺟـــﻮ ﻣﻔـــﺎد ﻣﺘﻀـــﺎد آﻫـــﻲ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ‬
‫ﮘــﺎﻟﻬﻴﻦ ﻫﻮﻧــﺪي‪ ،‬ﻫــﻦ ﻣﻘﺼــﺪ ۾ ﻛــﻨﻬﻦ ﺟــﻮ ﻛﺎﻣﻴــﺎب ﭤــﻴﮡ ﻧــﺎﻣﻤﻜﻦ آﻫــﻲ‪ .‬۽ ﻧــﻪ ﺳــﻮل‬
‫ﺳـــﺮوس אن ﺟـــﻲ ﭘﻮﻳـــﺎن آﻫـــﻲ‪ .‬ﻫـــﻮ ﻫـــﻚ אﻫـــﮍي ﺻـــﻮﺑﻲ ﺟـــﻮ ﻧﻤﺎﺋﻨـــﺪو آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺟـــﻮ‬
‫ﻋــــﻮאم ﭘﭡﺘــــﻲ ﭘﻴــــﻞ آﻫــــﻲ‪ .‬ﻫــــﻦ ﮐــــﻲ ﻋﺎرﺿــــﻲ ﻃــــﺮح ﻛﺎرآﻣــــﺪ ﺳــــﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬אﻧﻬــــﻲ‪ ‬ﻣﻔــــﺎد‬
‫ﺑﺮﺳ ـ ِﺮאﻗﺘﺪאر آﻧــﺪو آﻫــﻲ‪ .‬ﺟــﮇﻫﻦ ﻫــﻮ ڏﺳــﻨﺪא ﺟــﻨﻬﻦ ﻛــﻢ ﻻ‪ ‬ﻫــﻨﻦ ﮐــﻴﺲ אﮘﺘــﻲ ﻛﻴــﻮ ﻫــﻮ‪،‬‬
‫ﺳــﻮ ﺳــﺮאﻧﺠﺎم ﭤــﻲ ﻧــﻪ ﭤــﻮ ﺳــﮕﻬﻲ ﺗــﻪ ﮐــﻴﺲ ﻛــﮃي ﮀﮇﻳﻨــﺪא‪ .‬ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ۾ دﻳــﺮ ﺗــﺎﺋﻴﻦ אﻫــﻲ‬
‫ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺳـــﻨﺪن ﺗﺴـــﻠﻂ رﮐـــﻲ ﻧـــﻪ ﺳـــﮕﻬﻨﺪא‪ ،‬ﮀﺎﻛـــﺎڻ ﺗـــﻪ ﺣـــﺎﻟﺘﻮن אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ ﻣﺨـــﺎﻟﻒ‬
‫آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﭜﭩـــﻮ ﺻـــﺎﺣﺐ ﺟﻤﻬﻮرﻳـــﺖ ﺟـــﻮ ﺣـــﺎﻣﻲ ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ ﮀﺎﻛـــﺎڻ ﺗـــﻪ ﺟﻴﺴـــﺘﺎﺋﻴﻦ ﺟﻤﻠـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻦ‬
‫ﮐـــﻲ ﺟﻤﻬـــﻮري ﺣـــﻖ ﺣﺎﺻـــﻞ ﻧـــﻪ ﭤﻴـــﺎ آﻫـــﻦ‪ ،‬אن وﻗـــﺖ ﺗـــﺎﺋﻴﻦ ﺟﻤﻬﻮرﻳـــﺖ ﺟـــﻮ ﻧـــﺎﻟﻮ وﭠـــﮡ‪،‬‬
‫ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ ﺟـــﻲ ﻃﺮﻓـــﺪאري ﭤﻴﻨـــﺪي‪ .‬ﺟﻤﻬﻮرﻳـــﺖ‪ ،‬ﻗـــﻮم ﺟـــﻲ ﺳـــﻮאل ﻓﻴﺼـــﻞ ﻛـــﺮڻ‬
‫ــﻲ آﻫـــﻲ ﭜﭩـــﻮ ﺻـــﺎﺣﺐ‪ ،‬ﻋـــﻮאم ﺟـــﻮ ﻧﻤﺎﺋﻨـــﺪو ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻋـــﻮאم ۾ ﻧﻌـــﺮي‬ ‫ﮐـــﺎن אڳ ﺑـــﻲ ﻣﻌﻨـ ٰ‬
‫ـﻲ ﻧﭥــﻮ رﮐــﻲ‪ .‬ﻋــﻮאم‬ ‫ﺑــﺎزي‪ ‬ﻳــﺎ ﺷــﻌﺒﺪه ﺑــﺎزي‪ ‬ﺳــﺎن ﻋﺎرﺿــﻲ ﻃــﺮح ﻣﻘﺒــﻮل ﭤــﻴﮡ ﻛــﺎ ﻣﻌﻨـ ٰ‬
‫ﺟـــﻲ ﺻـــﺤﻴﺢ ﻧﻤﺎﺋﻨـــﺪﮔﻲ ﺗـــﮇﻫﻦ ﭤـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻲ ﭤـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﮇﻫﻦ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﺧﻄـــﻦ‬
‫ﺟــــﻲ ﺳﻴﺎﺳــــﻲ‪ ،‬אﻗﺘﺼــــﺎدي ۽ ﻛﻠﭽــــﺮل آزאدي‪ ،‬ﺧﻮﺷــــﺤﺎﻟﻲ‪ ‬۽ ﺗﺮﻗــــﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨــــﺪﮔﻲ‬
‫ﻛﻨــــﺪو ﻫﺠــــﻲ‪ .‬ﺟــــﻨﻬﻦ ﺻــــﻮرت ۾ ﻫــــﺮ ﺧﻄــــﻲ ﺟــــﺎ ﻣﻔــــﺎد ﻣﺘﻀــــﺎد آﻫــــﻦ‪ ،‬ﺗــــﻨﻬﻦ ﺣﺎﻟــــﺖ ۾‬
‫ﺳـــﺎﮘﻴﻮ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﺳـــﭝﻨﻲ ﺧﻄـــﻦ ﺟـــﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨـــﺪﮔﻲ ﻛـــﺮي ﻧﭥـــﻮ ﺳـــﮕﻬﻲ‪ .‬ﻫـــﻦ ﺣﺎﻟـــﺖ ۾ ﻧـــﻪ ﻫـــﻲ‬
‫ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﺻــﺤﻴﺢ ﻧﻤﺎﺋﻨــﺪﮔﻲ ﻛــﺮي ﭤــﻮ‪ ،‬ﻧــﻪ ﭘﻨﺠــﺎب ﺟــﻲ‪ ،‬ﻧــﻪ ﺳــﺮﺣﺪ ﺟــﻲ‪ ،‬۽ ﻧــﻪ ﺑﻠﻮﭼﺴــﺘﺎن‬
‫ﺟﻲ‪.‬‬
‫ﻫــﻦ ﮐــﺎن אڳ آﺋــﻮن ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻲ ﭠﻬــﮡ وﻗــﺖ ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺟــﻲ آﺳــﺮن ۽ אﻣﻴــﺪن ۽ אﻧﻬــﻦ‬
‫ــﻲ‪‬‬‫ﺟـــﻲ ﻋﻴـــﻮض ﮐـــﻴﻦ ﺟـــﻲ ﻧﻘﺼـــﺎن ﭘﻬﺘـــﺎ آﻫـــﻦ‪ ،‬אن ﺟـــﻮ ذﻛـــﺮ ﻛـــﺮي آﻳـــﻮ آﻫﻴـــﺎن‪ .‬אﻧﻬـ ِ‬
‫ﺳﻤﻮري ﺳﺮﮔﺰﺷﺖ ﺗﻲ ﻧﻈﺮ ﻛﺮڻ ﺑﻌﺪ آﺋﻮن ﻫﻴﭡﻴﻦ ﻧﺘﻴﺠﻦ ﺗﻲ ﭘﻬﺘﻮ آﻫﻴﺎن‪:‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻦ آﺳــــﺮن ۽ אﻣﻴــــﺪن ﺳــــﺎن ﻗــــﺎﺋﻢ ﻛﺮאﻳــــﻞ ﻫــــﻮ‪ ،‬ﺳــــﻲ ﺑﺮﺛــــﻮאب ﭤــــﻲ ﻧــــﻪ‬
‫ﺳﮕﻬﻴﻮن آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﻣـــﺎن ﻧﻨـــﮃﻳﻦ ﻗـــﻮﻣﻦ وאرن ﻣﻠﻜـــﻦ‪ ،‬ﺧـــﺎص ﻃـــﺮح ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﻲ وڏو ﻧﻘﺼـــﺎن‬
‫ﭘﻬﺘﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﮐـــﻲ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﻻ‪ ‬ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛﺮאﻳـــﻮ وﻳـــﻮ‬
‫ﻫﻮ‪ ،‬۽ אﻧﻬﻦ ﺟﻲ אﺳﺘﺤﺼﺎل ﻻ‪ ‬ﻫﻼﻳﻮ ﭘﻴﻮ وﭸﻲ‪.‬‬

‫‪169‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻮ ﺣﻜﻤـــﺮאن ﻃﺒﻘـــﻮ ﺳـــﻨﺪن ﻣﻔـــﺎد ﺧـــﺎﻃﺮ ﻗـــﺪﻳﻢ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﻲ وﺟـــﻮد ﮐـــﺎن‬
‫אﻧﻜـــﺎر ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻫـــﻚ ﺧﻮدﺳـــﺎﺧﺘﻪ ﻣﻠـــﻚ ۽ ﻗـــﻮم ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻫﻼﺋـــﮡ ﮔﻬـــﺮي‬
‫ﭤـــﻮ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺻـــﻮرت ۾ ﻧـــﻪ אﻫـــﻮ ﻣﻠـــﻚ ۽ ﻧـــﻪ אﻫـــﺎ ﻗـــﻮم ﻛـــﮇﻫﻴﻦ ﺗـــﺎرﻳﺦ ﺟـــﻲ ﺻـــﻔﺤﻦ ﺗـــﻲ‬
‫رﻫﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ﺗﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﻏﻠﻂ ﺑﻨﻴﺎدن ﺗﻲ رﮐﻴﻞ ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻛﺎﻣﻴﺎب ﭤﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻨﺪي‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻮ ﺣﻜﻤــــﺮאن ﻃﺒﻘــــﻮ ﺗــــﺎرﻳﺦ ﺟــــﻲ ﺳــــﺒﻘﻦ ﮐــــﺎن ﻣــــﻨﻬﻦ ﻣــــﻮڙي ﻫــــﺰאرن‬
‫ﺳــﺎﻟﻦ ﺟــﻲ ﻗــﻮﻣﻦ ۽ ﻣﻠﻜــﻦ ﮐــﻲ ﺳــﻨﺪن ﻃﺒﻘــﺎﺗﻲ ﻣﻔــﺎد ﻻ‪ ‬ﺧــﺘﻢ ﻛــﺮڻ ﮔﻬــﺮي ﭤــﻮ‪ .‬ﺟﻴــﺌﻦ‬
‫ﺗــــﻪ אﻫــــﺎ ﮘﺎﻟﻬــــﻪ ﺗــــﺎرﻳﺨﻲ ﺣﻘﻴﻘــــﺘﻦ ﺟــــﻲ ﺧــــﻼف آﻫــــﻲ‪ ،‬אن ﻛــــﺮي אﻫــــﺎ ﺑﺮﺛــــﻮאب ﭤــــﻲ ﻧــــﻪ‬
‫ﺳﮕﻬﻨﺪي‪.‬‬
‫אﻧﻬـــﻦ ﺣـــﺎﻟﺘﻦ ﮐـــﻲ ﻣـــﺪﻧﻈﺮ رﮐـــﻲ‪ ،‬آﺋـــﻮن אن ﻧﺘﻴﺠـــﻲ ﺗـــﻲ ﭘﻬﺘـــﻮ آﻫﻴـــﺎن ﺗـــﻪ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن‬
‫ﺟــــﻲ ﺣﺎﻟــــﺖ אن ﻣــــﺮﻳﺾ ﺟﻬــــﮍي آﻫــــﻲ‪ ،‬ﺟــــﻮ ﮔــــﺬرﻳﻞ ﭼــــﻮوﻳﻬﻦ ﺳــــﺎﻟﻦ ﮐــــﺎن ﻣــــﻮت ﺟــــﻲ‬
‫ﺑﺴـــﺘﺮي ﺗـــﻲ ﭘﻴـــﻞ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻫـــﺎڻ אن ﺟـــﺎ ﺧﻴﺮﺧﻮאﻫـــﻪ ﻫـــﻲ ﭼﺌـــﻲ رﻫﻴـــﺎ آﻫـــﻦ ﺗـــﻪ‪” ،‬ﺧـــﺪא ﮐﮣـــﻲ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻮ ﻛـــﺮم ﻛـــﺮﻳﺲ“‪ ،‬ﻳﻌﻨـــﻲ ﻣـــﺎرﻳﺲ ﺗـــﻪ ﺟﻨـــﺪ آزאد ﭤﺌـــﻲ‪ .‬אن ﻛـــﺮي ﻫـــﺎڻ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن‬
‫ﺟــﻮ ﺑﭽــﮡ ﻧــﺎﻣﻤﻜﻦ آﻫــﻲ‪ .‬ﻫــﻦ ﺟــﺎ ﺣﻜﻤــﺮאن ﻋﻘــﻞ ﮐــﺎن אﻧــﮅא ﭤــﻲ ﭼﻜــﺎ آﻫــﻦ‪ .‬ﻫــﻮ ﺻــﻼح‬
‫ﻣﺼﻠﺤﺖ ﭔﮅڻ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر ﻧﻪ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺗــــﻨﻬﻦ ﻛــــﺮي ﻣﻠــــﻚ ﺟــــﻲ ﺧﻴﺮﺧــــﻮאﻫﻦ ﺟــــﻮ ﻓــــﺮض آﻫــــﻲ ﺗــــﻪ אن ﮐــــﻲ ﭨــــﻮڙي‪ ،‬אﺻــــﻞ‬
‫ﺗﺠـــﻮﻳﺰ ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﮐـــﻴﺲ آزאد ۽ ﺧﻮدﻣﺨﺘﻴـــﺎر رﻳﺎﺳـــﺘﻦ ۾ ورﻫـــﺎﻳﻮ وﭸـــﻲ‪ .‬ﭘـــﻮ‪ ‬אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ‬
‫آزאد رﻳﺎﺳـــﺘﻦ ﺗـــﻲ ﮀـــﮇﺟﻲ ﺗـــﻪ ﭘـــﺎڻ ۾ ﻛﻬـــﮍא ﺗﻌﻠﻘـــﺎت ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛـــﻦ ﭤﻴـــﻮن‪ .‬ﺟﻴﺘـــﺮو وﻗـــﺖ‬
‫אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ زوري‪ ‬ﻫـــﻚ ﻣﺮﻛـــﺰ ﻫﻴـــﭟ رﮐﺒـــﻮ אوﺗـــﺮو אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﺒﻞ ۾ ﺑـــﺎﻫﻤﻲ‬
‫ﺗﻌﺎون ﺟﺎ אﻣﻜﺎن ﮔﻬﭧ ﭤﻴﻨﺪא‪.‬‬

‫‪170‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ن‬
‫آ‪ ‬אﮘــﻴﻦ ﻓﺼــﻠﻦ ۾ ﭴﺎﮢــﺎﺋﻲ آﻳــﻮ آﻫﻴــﺎن‪ ،‬ﺗــﻪ ﺳــﻨﮅ ﺑﺮﺻــﻐﻴﺮ ﻫﻨــﺪ ۾ ﺗــﺎرﻳﺨﻲ אرﺗﻘــﺎ ﺑﻌــﺪ‬
‫ﭘﻴــﺪא ﭤﻴــﻞ ﻣﻠــﻚ آﻫــﻲ‪ .‬אن ﺟــﻮ ﻣﺎﺿــﻲ ﺷــﺎﻧﺪאر رﻫﻴــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬אن ﺟــﻲ ﺟﺪאﮔﺎﻧــﻪ ﺧﻄــﻲ زﻣــﻴﻦ‬
‫۾ ﺗــــﺎرﻳﺨﻲ روאﻳــــﺎت‪ ،‬ﻛﻠﭽــــﺮ‪ ،‬زﺑــــﺎن‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳــــﻲ ۽ אﻗﺘﺼــــﺎدي ﻣﻔــــﺎد وאري ﻗــــﻮم رﻫﻨــــﺪڙ‬
‫آﻫــﻲ‪ .‬ﭔﺌــﻲ ﻃــﺮف‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﮐــﻲ ﻧــﻪ אﮘــﻴﻦ ﺗــﺎرﻳﺦ آﻫــﻲ‪ ،‬ﻧــﻪ אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﻧــﺎﻟﻲ وאرو אﮘــﻲ ﻛــﻮ‬
‫ﻣﻠﻚ ﻫﻮ‪ .‬אﻫﻮ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺳﺎزﺷﻦ ﻛﺮي وﺟﻮد ۾ آﻳﻞ ﻫﻚ ﻋﺠﻮﺑﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫אﻫــﻮ ﺑــﻪ ﭔــﮅאﺋﻲ آﻳــﻮ آﻫﻴــﺎن ﺗــﻪ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻮ ﻗﻴــﺎم ﻛﻬــﮍن آﺳــﺮن ۽ אﻣﻴــﺪن ﺟــﻲ آڌאر‬
‫ﺗـــﻲ ﻛﺮאﻳـــﻞ ﻫـــﻮ‪ ،‬۽ ﻛﻬـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح אﻫـــﻲ ﺧـــﻮאب ﭘﺮﻳﺸـــﺎن ﭤـــﻲ ﭼﻜـــﺎ آﻫـــﻦ‪ ،‬۽ ﺳـــﻨﮅ ۾‬
‫ﺳـــﻨﮅي‪ ،‬دﻧﻴـــﺎ ﺟـــﻲ ﻫـــﻚ ﺑـــﺪﺗﺮﻳﻦ‪ ،‬وﻃـــﻦ دﺷـــﻤﻦ‪ ،‬אﻧﺴـــﺎن دﺷـــﻤﻦ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻲ ﻛـــﺎﻟﻮﻧﻲ‬
‫ﺑﻨﺠــــﻲ ﭼﻜــــﺎ آﻫــــﻦ‪ .‬ﺗﻨﻬﻨﻜــــﺮي ﻣﺠﺒــــﻮر ﭤــــﻲ‪ ،‬אﺳــــﺎﻧﮑﻲ ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ آزאدي‪ ،‬אﻗﺘﺼــــﺎدي‬
‫ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ‪ ‬۽ ﻛﻠﭽﺮل ﺗﺮﻗﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺮﮢﻲ ﭘﻴﺌﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫــﺎڻ ﺳــﻮאل אﭤﻨــﺪو ﺗــﻪ ﺳــﻨﮅودﻳﺶ ﺟــﻲ ﻗﻴــﺎم ﻻ‪ ‬אﺳــﺎن ﮐــﻲ ﻛﻬــﮍא ﺟﻮﮐــﺎ ۽ ﺗﻜﻠﻴﻔــﻮن‬
‫ﺑﺮدאﺷــــﺖ ﻛﺮﮢﻴــــﻮن ﭘﻮﻧــــﺪﻳﻮن ۽ دﻳــــﺶ آزאد ﭤــــﻴﮡ ﺑﻌــــﺪ אن ﻣــــﺎن ﻛﻬــــﮍא ﻓﺎﺋــــﺪא ﺣﺎﺻــــﻞ‬
‫ﻛﺮﮢــﺎ آﻫــﻦ‪ .‬ﺟﻴﺘــﺮي ﻗــﺪر ﻣــﻮن ﻏــﻮر ﻛﻴــﻮ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﻣــﻮن ﮐــﻲ אﺋــﻴﻦ ڏﺳــﮡ ۾ אﭼــﻲ ﭤــﻮ ﺗــﻪ‬
‫آزאدي‪ ‬ﺟﻲ ﺣﺼﻮل ﻻ‪ ‬אﺳﺎن ﮐﻲ ﻫﻴﭡﻴﻦ ﻣﺸﻜﻼﺗﻦ ﮐﻲ ﻣﻨﻬﻦ ڏﻳﮣﻮ ﭘﻮﻧﺪو‪:‬‬
‫‪ (1‬ﻣﻬﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﻔﺎد ﺟﺎ אﻟﺰאم‪.‬‬
‫‪ (2‬ﺟﻴﻞ ۽ ﺳﺰאﺋﻮن‪.‬‬
‫‪ (3‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﺟﻮ ﺳﺰאﺋﻮن‪.‬‬
‫‪ (4‬ﺟﻨﮓ آزאدي‪ ‬وﻗﺖ ﭤﻴﻞ ﻧﻘﺼﺎن‪.‬‬
‫‪ (5‬آزאدي‪ ‬ﺑﻌﺪ ﻗﻮﻣﻲ אﺗﺤﺎد ۽ ﻣﻠﻜﻲ ﺗﺮﻗﻲ‪ ‬ﺟﻲ رאﻫﻪ ۾ رﻛﺎوﭨﻮن‪.‬‬
‫ﭘﻬـــﺮﻳﻦ آ‪ ‬ﻣﭥـــﻲ ذﻛـــﺮ ﻛﻴـــﻞ ﭘـــﻨﺠﻦ ﻣﺸـــﻜﻼﺗﻦ ﺟـــﻮ ﻣﺨﺘﺼـــﺮ ذﻛـــﺮ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﭘـــﻮ‪‬‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ آزאدي‪ ‬ﻣﺎن ﭤﻴﻨﺪڙ ﻓﺎﺋﺪن ﺟﻮ ﺑﻴﺎن ﻛﻨﺪس‪:‬‬

‫ﺌد ﺌ ا ام‬

‫ﺷـــﺨﺺ ۽ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺗـــﻲ ﻏﻠﺒـــﻲ ۽ ﺗﺴـــﻠﻂ ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬زور زﺑﺮدﺳـــﺘﻲ‪ ‬ﮐـــﺎن ﻋـــﻼوه‬
‫ذﻫﻨــــﻲ ﻏﻠﺒــــﻲ ﮐــــﻲ آوאز ﻃــــﻮر ﻛﺘــــﺐ آﻧــــﺪو وﭸــــﻲ ﭤــــﻮ‪ .‬ﭘــــﻮﺋﺘﻲ وﻳــــﻞ ﺟﺎﻫــــﻞ ﻣــــﺎﮢﻬﻦ ۽‬
‫ﻗــﻮﻣﻦ ﺗــﻲ ﻫﻮﺷــﻴﺎر ﻣــﺎﮢﻬﻮ‪ ،‬ﻃﺒﻘــﺎ ۽ ﻗﻮﻣــﻮن ذﻫﻨــﻲ ﻃــﺮح ﻏﻠﺒــﻮ ﺣﺎﺻــﻞ ﻛــﺮي‪ ،‬ﻫــﻨﻦ ﺟــﺎ‬
‫ذﻫـــﻦ ﺑﮕـــﺎڙي ﮀﮇﻳﻨـــﺪא آﻫـــﻦ‪ .‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻠـــﻮﭼﻦ‪ ،‬ﭘﭡـــﺎﮢﻦ ۽ ﺑﻴﻨﮕـــﺎﻟﻴﻦ ﮐـــﻲ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ‬
‫ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد‪ ،‬ﭘﻬـــﺮﻳﻦ ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ ﮔﻤﺮאﻫـــﻪ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛﺮאﻳـــﻮ‬

‫‪171‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﭘــﻮ‪ ‬ﻫــﻨﻦ אﺳــﻼم ﺟــﻲ ﺳــﺮﺑﻠﻨﺪي‪ ،‬ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟــﻲ אﺗﺤــﺎد‪ ،‬ﻧﻈــﺎم אﺳــﻼﻣﻲ‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻲ‬
‫ﻳﻜﺠﻬﺘـــﻲ ۽ אﺳـــﺘﺤﻜﺎم ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ ﻋـــﻮאم ﺟـــﺎ ذﻫـــﻦ ﺳـــﻦ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﻲ‬
‫ﺗﺴـــﻠﻂ‪ ،‬אﻗﺘﺼـــﺎدي אﺳﺘﺤﺼـــﺎل ۽ ﻛﻠﭽـــﺮل ﻏﻠﺒـــﻲ ﻻ‪ ‬ﮐـــﻴﻦ رﺿـــﺎﻣﻨﺪ ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻮ ﭘﺮﭼـــﺎر‬
‫ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﺳﻠﺴـــﻠﻲ ۾ ﻫـــﻨﻦ ﻫﻴﭡﻴـــﺎن ﻧﻈﺮﻳـــﺎﺗﻲ ڌوﻛـــﺎ ﻛﺘـــﺐ آﮢـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻠـــﻮﭼﻦ‪،‬‬
‫ﭘﭡـــﺎﮢﻦ ۽ ﺑﻴﻨﮕـــﺎﻟﻴﻦ ﮐـــﻲ ﮔﻤﺮאﻫـــﻪ ﭘﺌـــﻲ ﻛﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺧﻮﺷﻘﺴـــﻤﺘﻲ‪ ‬ﺳـــﺎن ﺑﻴﻨﮕـــﺎﻟﻲ אﻧﻬـــﻲ‪‬‬
‫ﻏﻼﻣــﻲ‪ ‬ﻣــﺎن ﭘــﺎڻ ﮀــﮇאﺋﻲ وﻳــﺎ‪ .‬ﺑــﺎﻗﻲ ﭨــﻲ ڌرﻳــﻮن ﺑﻠــﻮچ‪ ،‬ﭘﺨﺘــﻮن ۽ ﺳــﻨﮅي‪ ،‬אﭸــﺎ ﻣﺼــﻴﺒﺖ‬
‫۾ ﭰﺎﭤﻞ آﻫﻦ‪.‬‬

‫ﺌ‬ ‫ﺌ راج ﺌ ڌو‬

‫‪ (1‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﺎ رﻫﺎﻛﻮ ﻣﺬﻫﺐ ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ﻫﻚ ﻗﻮم ﻫﺌﺎ‪.‬‬

‫‪ (2‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺑﺮﺻﻐﻴﺮ ﻫﻨﺪ ﺟﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟﻮ ﻗﻮﻣﻲ وﻃﻦ ﻫﻮ‪.‬‬
‫‪ (3‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﮐﻲ ﻣﺘﺤﺪ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬وﺟﻮد ۾ آﻧﺪو وﻳﻮ ﻫﻮ‪.‬‬
‫‪ (4‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ۾ אﺳــــﻼﻣﻲ آﺋــــﻴﻦ ۽ ﻧﻈــــﺎم رאﺋــــﺞ ﻛــــﺮي‪ ،‬אن ﮐــــﻲ ﻫــــﻚ ﻣﺜــــﺎﻟﻲ ﻣﻠــــﻚ‬
‫ﺑﻨﺎﺋﮣﻮ ﻫﻮ‪.‬‬
‫‪ (5‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ۽ אﺳﻼم ﺟﻲ ﺑﭽﺎﺋﮡ ﺟﻮ ﻛﺮدאر אدא ﻛﺮﮢﻮ ﻫﻮ‪.‬‬
‫ﺟﻴﺘﻮﮢﻴــــﻚ אﻧﻬــــﻦ ﭘـــــﻨﺠﻦ ڌوﻛــــﻦ ﺗـــــﻲ ﺗﻔﺼــــﻴﻠﻲ روﺷـــــﻨﻲ אﮘــــﻴﻦ ﻓﺼـــــﻠﻦ ۾ وڌي‬
‫وﻳﺌــﻲ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺑﻬﺘــﺮ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﻫــﺖ אن ﺑﺤــﺚ ﺟــﻮ ﻧﭽــﻮڙ ﭘــﻴﺶ ﻛــﺮي‪ ،‬ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺟــﻲ ﺳــﺎﻣﻬﻮن‬
‫ﺻﺤﻴﺢ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﮕﺎﻫﻪ وאﺿﺢ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪.‬‬

‫م ﺋﺌ‪:‬‬ ‫ﺐ ﺌد‬ ‫ﺎ‬ ‫ﺌن ﺌ ر ﺌ‬ ‫)‪ ( 1‬ﺌ‬

‫אن ﺟــﻮ ﺟــﻮאب ﺻــﺎف ﻇــﺎﻫﺮ ﭘﻴــﻮ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﺎ رﻫــﺎﻛﻮ ﻫــﻚ ﻗــﻮم ﻧــﻪ ﻫﺌــﺎ‪،‬‬
‫ﺑﻠــﻚ ﭼــﺌﻦ ﻗــﻮﻣﻦ ﺗــﻲ ﻣﺸــﺘﻤﻞ ﻣﺘﻀــﺎد ﻣﻔــﺎد ﺟــﻮ ﻣﺠﻤﻮﻋــﻮ ﻫﺌــﺎ‪ .‬ﻣــﺬﻫﺐ ﺟــﻲ ﺑﻨﻴــﺎد ﺗــﻲ‬
‫ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟـــﻲ ﻗـــﻮم ﺟـــﻮ ﻧﻈﺮﻳـــﻮ‪ ،‬دﻧﻴـــﺎ ۾ ﻛﭥـــﻲ ﺑـــﻪ ﻣـــﺮوج ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ‪ .‬אن ﮐـــﻲ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ‬
‫ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺳـــﻨﺪن ﺳـــﺎﻣﺮאج ﻗـــﺎﺋﻢ رﮐـــﮡ ﻻ‪ ‬אﻳﺠـــﺎد ﻛﻴـــﻮ ﻫـــﻮ‪ .‬אﻫـــﻮ ﻧﻈﺮﻳـــﻮ )‪(i‬‬
‫ﻏﻠــﻂ )‪ (ii‬ڌوﻛــﻮ ڏﻳﻨــﺪڙ )‪ (ii‬ﺗــﺎرﻳﺨﻲ ﺗﺠﺮﺑــﻲ ﺧــﻼف ۽ )‪ (iv‬אﻗــﻮאم ﻣﺘﺤــﺪ ﺟــﻲ ﺗﺴــﻠﻴﻢ‬
‫ﻛﻴﻞ אﺻﻮﻟﻦ ﺟﻲ ﺧﻼف ﻫﻮ‪.‬‬

‫؟‬ ‫ﺋ‬ ‫)‪(i‬‬

‫אﻫــﻮ ﻧﻈﺮﻳــﻮ ﻏﻠــﻂ אن ﻛــﺮي آﻫــﻲ‪ ،‬ﺟــﻮ ﻣــﺬﻫﺐ אﺳــﻼم ۾ ﺳــﻮﻳﻦ ﻓﺮﻗــﺎ ﭘﻴــﺪא ﭤــﻲ وﻳــﻞ‬
‫آﻫــﻦ‪ ،‬ﺟــﻲ ﻫــﻚ ﭔﺌــﻲ ﺳــﺎن ﺑﺮﺳــﺮﭘﻴﻜﺎر آﻫــﻦ‪ .‬ﺟــﻦ ﻣــﺎن ﻫﻜــﮍو ﭔﺌــﻲ ﮐــﻲ ﺻــﺤﻴﺢ ﻧﭥــﻮ‬

‫‪172‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺳــﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬ﺑﻠــﻚ دوزﺧــﻲ ﭴــﺎﮢﻲ ﭤــﻮ‪ .‬ﺗﻨﻬﻨﻜــﺮي ﻋﻘﻴــﺪن ﺟــﻲ ﺑﻨﻴــﺎد ﺗــﻲ ﻫــﻮ ﻛــﮇﻫﻦ ﻫــﻚ‬
‫ﭤﻲ ﻧﻪ رﻫﻴﺎ ﻫﺌﺎ‪.‬‬

‫؟‬ ‫ﺋ‬ ‫ڙ‬ ‫ڏ‬ ‫)‪ (ii‬ڌو‬

‫ڌوﻛــﻮ ڏﻳﻨــﺪڙ אن ﻛــﺮي ﻫــﻮ‪ ،‬ﺟــﻮ ﮔــﺬرﻳﻞ ‪ 13‬ﺳــﻮ ورﻫــﻴﻦ ﺟــﻲ ﺗــﺎردخ ۾ ﻛــﮇﻫﻦ ﺑــﻪ‬
‫ﻣﺴــﻠﻤﺎن ﻫــﻚ ﭤــﻲ ﻧــﻪ رﻫﻴــﺎ ﻫﺌــﺎ‪ .،‬ﻫــﻨﻦ ﻫــﻚ ﭔﺌــﻲ ﺟــﺎ رت وﻫﺎﻳــﺎ ﻫﺌــﺎ‪ .‬ﻣــﻨﺠﻬﻦ ﻛــﮇﻫﻦ ﺑــﻪ‬
‫ﻧﺴـــﻠﻲ‪ ،‬ﻟﺴـــﺎﻧﻲ‪ ،‬אﻗﺘﺼـــﺎدي‪ ،‬אﺧﻼﻗـــﻲ ۽ ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ﻳﻜﺠﻬﺘـــﻲ ﭘﻴـــﺪא ﭤـــﻲ ﻧـــﻪ ﺳـــﮕﻬﻲ ﻫﺌـــﻲ‪.‬‬
‫ﻫﻦ وﻗﺖ ﺑﻪ ‪ 40‬ﮐﺎن ﻣﭥﻲ ﺟﺪא ﻗﻮﻣﻦ ۽ ﻣﻠﻜﻦ ۾ ورﻫﺎﻳﻞ آﻫﻦ‪.‬‬

‫؟‬ ‫ﺋ‬ ‫ف‬ ‫رﺐ‬ ‫)‪ (iii‬ﺌر‬

‫دﻧﻴــﺎ ﺟــﻲ ﺗــﺎرﻳﺨﻲ ﺗﺠﺮﺑــﻲ ﺧــﻼف אﻧﻜــﺮي ﻫــﻮ‪ ،‬ﺟــﻮ ﻫــﻦ وﻗــﺖ ﺗــﺎﺋﻴﻦ ﻣــﺬﻫﺒﻦ ﺟــﻲ‬
‫ﺑﻨﻴــﺎد ﺗـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﻳـــﺎ ﻣﻠﻜــﻦ ﮐـــﻲ ﻣﺘﺤـــﺪ ﻛـــﺮڻ ﺟــﻮن ﺟﻤﻠـــﻲ ﻛﻮﺷﺸـــﻮن رאﺋﮕـــﺎن وﻳـــﻮن‬
‫آﻫــﻦ‪ .‬ﺟــﻨﻬﻦ ﻣــﺎن ﺳــﺒﻖ ﺣﺎﺻــﻞ ﻛــﺮي‪ ،‬دﻧﻴــﺎ ﺟــﻲ אﻛﺜــﺮ ﻗــﻮﻣﻦ ﻣــﺬﻫﺐ ﮐــﺎن ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﮐــﻲ‬
‫ﻋﻠﺤﺪه ﻛﺮي‪ ،‬ﻣﻠﻜﻦ ﺟﻮ ﻛﺎروﺑﺎر ﻫﻼﻳﻮ ﭤﻲ‬
‫)אﻟــﻒ( ﭔــﮅ ڌرم وאرن ﺟــﻮ אﺷــﻮﻛﺎ ﺟــﻲ ڏﻳــﻨﻬﻦ ۾ ﻣــﺬﻫﺐ ﺟــﻲ ﺑﻨﻴــﺎد ﺗــﻲ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﮐــﻲ‬
‫ﻣﺘﺤﺪ ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﺗﺠﺮﺑﻮ دﻳﺮﭘﺎ ﻗﺎﺋﻢ رﻫﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻴﻮ‪.‬‬
‫ﻫﻨــــﺪن ﮐــــﻲ وﻛﺮﻣﺎﺟﻴــــﺖ ﺟــــﻲ ڏﻳــــﻨﻬﻦ ۾ ﻣــــﺎﮢﻬﻦ ﮐــــﻲ ﮔــــﮇ ﻛــــﺮڻ ﺟــــﻮ آزﻣــــﻮدو‬
‫ﻛﺎﻣﻴﺎب ﻧﻪ ﭤﻴﻮ‪.‬‬
‫)ت( ﻋﻴﺴـــــﺎﺋﻲ ﻗـــــﻮﻣﻦ ﮐـــــﻲ ﭘـــــﻮﻳﻦ ﻣﺎﺗﺤـــــﺖ ﻣﺘﺤـــــﺪ ﻛـــــﺮڻ ﺟـــــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــــﻲ ﺗﻨﻈـــــﻴﻢ‬
‫ﻧﺎﻛﺎﻣﻴﺎب ﺛﺎﺑﺖ ﭤﻲ‪.‬‬
‫)ث( ﻣﺴــــــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟــــــﻲ ﺧﻼﻓــــــﺖ ﺟــــــﻲ אدאري ﻫﻴــــــﭟ ﻛﻴــــــﻞ אﺗﺤــــــﺎد ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺷﺸــــــﻦ‬
‫ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ۾ ﻳﻜﺠﻬﺘـــﻲ ﭘﻴـــﺪא ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻲ ﻋﻴـــﻮض אﻧﺘﺸـــﺎر ﺟـــﻮ ﺑﺎﻋـــﺚ ﺑﻨـــﻲ‪ ،‬۽ ﻛـــﻦ‬
‫ﮔﻬـــﺮאﮢﻦ ﺟـــﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻮ ﻛـــﺎرڻ ﭤـــﻲ‪ .‬ﻧﻴـــﭟ ﺗـــﻨﻬﻦ ﮐـــﻲ אن אدאري ﮐـــﻲ ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ﻻ‪‬‬
‫ﻧﻘﺼـــــﺎﻧﻜﺎر ﺳـــــﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬ﺧﻼﻓـــــﺖ ﮐـــــﻲ ﺧـــــﺘﻢ ﻛـــــﺮي‪ ،‬ﺟـــــﺎن آزאد ﻛﺮאﺋـــــﻲ‪ .‬ﻫـــــﺎﮢﻲ אن‬
‫ﻓﺮﺳـــﻮدي ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﺟـــﻮ ﺗﺠﺮﺑـــﻮ وري ﺑﺮﺻـــﻐﻴﺮ ﻫﻨـــﺪ ﺟـــﻲ ﭘﭡﺘـــﻲ ﭘﻴـــﻞ ﺻـــﺤﻴﺢ אﺳـــﻼﻣﻲ‬
‫ﺗﻌﻠــﻴﻢ ﮐــﺎن ﻏﻴــﺮ وאﻗــﻒ‪ ،‬ﻋﻤــﻞ ﮐــﺎن ﺑــﻲ ﺑﻬــﺮه ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﺗــﻲ آزﻣــﺎﻳﻮ وﭸــﻲ ﭤــﻮ‪ .‬ﭘــﺮ אﻫــﻮ ﺑــﻪ‬
‫ﻧﺎﻛﺎﻣﻴـــﺎب ﭤﻴﻨـــﺪو‪ .‬ﭜـــﻼ ﺟـــﻦ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ אوﻟﻴـــﺎ‪ ‬ﻛـــﺮאم ﺻـــﻮﻓﻴﺎ‪ ‬ﻋﻈـــﺎم‪ ،‬ﻣﺠﺘﻬـــﺪ زﻣـــﺎن‬
‫ﻫــﻚ ﻛــﺮي ﻧــﻪ ﺳــﮕﻬﻴﺎ‪ ،‬ﺗــﻦ ﮐــﻲ ﺟﻨــﺎح ﺻــﺎﺣﺐ‪ ،‬ﻟﻴﺎﻗــﺖ ﻋﻠــﻲ ﺧــﺎن ۽ ﭜﭩــﻲ ﻃﺮﻓــﺎن ﻫــﻚ‬
‫ﻛــﺮڻ ﺟــﻲ دﻋــﻮيٰ ﺧــﺎم ﺧﻴــﺎل ۽ ﭼﺮﻳــﺎﺋﻲ‪ ‬ﮐﺎﻧﺴــﻮא‪ ‬ﻛﺠﻬــﻪ ﻧــﻪ آﻫــﻲ‪ .‬אﻫــﻮ ﻧﻈﺮﻳــﻮ ﺻــﺮف‬
‫ﭼﻨــﺪ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد‪ ،‬ﺳــﻨﺪن ﻃﺒﻘــﺎﺗﻲ ﻧﻔﻌــﻲ ﺧــﺎﻃﺮ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﮐــﻲ ﺑــﺮﻏﻼﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻛﺘــﺐ آﮢــﻲ‬
‫رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬

‫‪173‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫؟‬ ‫ﺋ‬ ‫ف‬ ‫ا‬ ‫ه‬ ‫)‪ (iv‬ا ام‬

‫ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ ﺑﻨﻴــــﺎد ﺗــــﻲ ﻗﻮﻣﻴــــﺖ ﺟــــﻮ ﻧﻈﺮﻳــــﻮ‪ ،‬دﻧﻴــــﺎ ﺟــــﻲ ﺣــــﺎﻻت ﺣﺎﺿــــﺮه ﺟــــﻲ‬
‫ﺣﻘﻴﻘــﺘﻦ ﺟــﻲ ﺧــﻼف آﻫــﻲ‪ .‬אﻗــﻮאم ﻣﺘﺤــﺪ ﺟــﻲ ﺟﻤﻠــﻲ ﻣﻴﻤﺒــﺮ ﻗــﻮﻣﻦ ﮐــﻲ ﻫــﻚ אﺳــﺮאﺋﻴﻞ‬
‫ﻣﻠــــﻚ آﻫــــﻲ‪ ،‬ﺟــــﻮ אن ۾ אﻋﺘﻤــــﺎد رﮐــــﻲ ﭤــــﻮ‪ .‬ﭔﻴــــﺎ ﺳــــﭛ ﺟﻴﻜــــﻲ وﻃــــﻦ‪ ،‬زﺑــــﺎن‪ ،‬ﻛﻠﭽــــﺮ‪،‬‬
‫ﺗـــﺎرﻳﺨﻲ روאﻳـــﺎت אﻗﺘﺼـــﺎدي ۽ ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ אن ﺟـــﻲ وﺟـــﻮد ۾ אﻋﺘﻤـــﺎد‬
‫رﮐـــﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ۾ ﻳﻬـــﻮدﻳﻦ وאﻧﮕـــﺮ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴﻠﺴـــﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺳـــﺎﮘﻴﻦ אﺻـــﻮﻟﻦ ۾‬
‫ﻣﭹـــﻴﻦ ﭤـــﺎ‪ ،‬۽ ﺳـــﺎﮘﻲ ذﻫﻨﻴـــﺖ رﮐـــﻦ ﭤـــﺎ‪ ،‬אن ﻛـــﺮي ﻫﺘـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ אن ﺟـــﻲ ﭘـــﻮﺋﻠﮙﻲ‬
‫۾ אن ﻧﻈﺮﺋﻲ ﺟﻮ آوאز אﭤﺎرﻳﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪.‬‬

‫‪:‬‬ ‫ﺌ‬ ‫ر‬ ‫ﺌن ﺐر‬ ‫)‪ (v‬ﺌ‬

‫אﻫـــﺎ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﻏﻠـــﻂ ۽ ﺑـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد آﻫـــﻲ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﻧـــﻪ ﺗـــﺎرﻳﺨﻲ ﻃـــﻮر ﻫـــﻚ ﻣﻠـــﻚ رﻫﻴـــﻮ‬
‫آﻫــﻲ ۽ ﻧــﻪ ﻫــﻦ وﻗــﺖ ﻫــﻚ ﻣﻠــﻚ آﻫــﻲ‪ .‬ﺑﻠﻜــﻪ ﭼــﺌﻦ ﺟــﺪא ﺳــﻨﮅي‪ ،‬ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ‪ ،‬ﭘﭡــﺎڻ ۽ ﺑﻠــﻮچ‬
‫ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﻲ ﻣﻠﻜـــﻦ ﺟـــﻮ ﻫـــﻚ ﺧﻄـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺟـــﻦ ﻣـــﺎن ﻛـــﻦ ﮐـــﻲ ﻗـــﺪﻳﻢ زﻣـــﺎﻧﻲ ﮐـــﺎن‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠـــــﻮن ﻋﻠﺤـــــﺪه آزאد رﻳﺎﺳـــــﺘﻮن ﭘﺌـــــﻲ رﻫﻴـــــﻮن آﻫـــــﻦ‪ .‬אﻧﻬـــــﻦ ﺗـــــﻲ ﻣﻬـــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــــﺎﺑﻲ‬
‫ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد אﻧﮕﺮﻳـــﺰن ﺟـــﻲ ﻣﻌﺮﻓـــﺖ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻮ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬۽ ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ‬
‫ڏﻧـــﮉي ﺟـــﻲ زور ﺗـــﻲ אﻫـــﻮ ﻫﻼﺋـــﻲ رﻫﻴـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬אن ۾ رﻫﻨـــﺪڙ ﻗـــﻮﻣﻦ ﮐـــﻲ ﺣـــﻖ ﺧـــﻮدאرאدي‪‬‬
‫ﻣﻮﺟــــﺐ ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻲ ﺑﻨﻴــــﺎد ۽ ﺧﻮدﻣﺨﺘﻴــــﺎري رﻳﺎﺳــــﺘﻦ ﻗــــﺎﺋﻢ ﻛــــﺮڻ ﺟــــﻮ ﺣــــﻖ آﻫــــﻲ‪ .‬ﺳــــﻨﮅ‪،‬‬
‫ﺻــﺮف ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟــﻮ ﻣﻠــﻚ ﻧــﻪ‪ ،‬ﭘــﺮ ﺳــﻨﮅي ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﻦ‪ ،‬ﺳــﻨﮅي ﻫﻨــﺪن‪ ،‬ﺳــﻨﮅي ﻛﺮﺳــﺘﺎﻧﻦ‪،‬‬
‫ﺳـــﻨﮅي ﺳـــﮑﻦ ﺟـــﻮ ﻣﻠـــﻚ آﻫـــﻲ‪ .‬אن ﺟـــﻲ ﺧﺼﻮﺻـــﻴﺖ ﺋـــﻲ אن ۾ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﻣﮍﻧـــﻲ ﻣـــﺬﻫﺒﻦ‬
‫ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎدي وﺣﺪت ﺟﻲ زﺑﺎن آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺳــﻨﮅ ﺗــﻲ ﭜــﺎرت ﮐــﺎن آﻳــﻞ ﻣﺴــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟــﻮ ﻛــﻮ ﺣــﻖ ﻧــﻪ آﻫــﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛــﺎڻ ﺗــﻪ ﻗــﻮم ﭘﺮﺳــﺖ‬
‫ﺳـــﻨﮅي ﻣـــﺬﻫﺒﻦ ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛﻴـــﻞ ﻗـــﻮم ۾ وﻳﺴـــﺎﻫﻪ ﺋـــﻲ ﻧﭥـــﺎ رﮐـــﻦ‪ .‬אن ﮐـــﻲ ﺧـــﻮد‬
‫אﺳــــﻼم ﺟــــﻲ ﺑﻨﻴــــﺎدي אﺻــــﻮل ﺟــــﻲ ﺧــــﻼف ﭤــــﺎ ﺳــــﻤﺠﻬﻦ‪ .‬ﺧﻼﻓــــﺖ‪ ،‬ﭘــــﺌﻦ אﺳــــﻼﻣﺰم ۽‬
‫ﻣﻮﺟـــﻮده وﻗـــﺖ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﻃﺮﻓـــﺎن ﻛﻮﭠﺎﻳـــﻞ ﻣﺴـــﻠﻤﺎن ﻣﻠﻜـــﻦ ﺟـــﻲ ﻛـــﺎﻧﻔﺮﻧﺲ ۽ אدאري‬
‫ﮐـــﻲ ﻏﻠـــﻂ ۽ אﺳـــﻼم ﺟـــﻲ ﻓـــﺮوغ ﻻ‪ ‬ﻧﻘﺼـــﺎﻧﻜﺎر ﺳـــﻤﺠﻬﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬ﺟﻬـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح אﻣﺮﻳﻜـــﺎ‬
‫ﺻـــﻴﻬﻮﻧﻴﺖ ﺟـــﻲ ﻣـــﺪد ﻛـــﺮي‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﮐـــﻲ ﻃﺎﻗـــﺖ وﭠـــﺎﺋﮡ ﮔﻬـــﺮي ﭤـــﻲ‪ ،‬אﻫـــﮍي‪‬‬
‫ﻃــــﺮح ﻫــــﻲ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﻣﺴــــﺘﻘﻞ ﻣﻔــــﺎد ۽ ﻋــــﺮﺑﻦ ۽ אﺳــــﻼم ﺟــــﻲ ﻧــــﺎﻟﻲ ۾ ﺳــــﻨﺪن‬
‫ﺳــــﺎﻣﺮאج ﺟــــﻮن ﭘــــﺎڙون ﭘﺨﺘﻴــــﻮن ﻛــــﺮڻ ﮔﻬــــﺮن ﭤــــﺎ‪ .‬ﺟــــﻨﻬﻦ ﮘﺎﻟﻬــــﻪ ۾ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ‬
‫ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ ﺟـــﻮ ﻓﺎﺋـــﺪو آﻫـــﻲ‪ ،‬אن ۾ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻮ ﻧﻘﺼـــﺎن آﻫـــﻲ‪ .‬ﻋﻼﻣـــﻪ ﻣـــﻮدودي‪ ‬ﺻـــﺤﻴﺢ‬

‫‪174‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﭼﻴــﻮ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﺟﻴﺌــﻲ ﺳــﻨﮅ ﻣﻌﻨــﻰ ﻣــﺮي ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن אن ﻛــﺮي ﺳــﻨﮅي ﺳــﻤﺠﻬﮡ ﻟﮙــﺎ آﻫــﻦ ﺗــﻪ‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻴﺌﻨﺪي ﺗﮇﻫﻦ‪ ،‬ﺟﮇﻫﻦ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺧﺘﻢ ﭤﻴﻨﺪو‪.‬‬

‫و‪:‬‬ ‫ﺌد آﮡ‬ ‫۾ا‬ ‫ﺌن‬ ‫ﺌن د ﺌ‬ ‫)‪ (1‬ﺌ‬

‫אﻫــﻮ دﻟﻴــﻞ ﺑــﻪ ﺳﺮאﺳــﺮ ﻏﻠــﻂ آﻫــﻲ‪ .‬ﻣﻠــﻚ ﻧــﻪ ﻣﺴــﻠﻤﺎن ﭤﻴﻨــﺪא آﻫ ـﻦ‪ ،‬ﻧــﻪ ﻫﻨــﺪو ﻳــﺎ ﻋﻴﺴــﺎﺋﻲ‪.‬‬
‫אﻧﻬــــﻦ ۾ رﻫﻨــــﺪڙ ﻣــــﺎﮢﻬﻮ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻲ‪ ‬ﻣﺮﺿــــﻲ‪ ‬ﻣﻄــــﺎﺑﻖ ﻋﻘﻴــــﺪא ﻗــــﺎﺋﻢ ﻛــــﺮي ﻳــــﺎ ﺑــــﺪﻻﺋﻲ‬
‫ﺳــﮕﻬﻨﺪא آﻫــﻦ‪ .‬ﻣﺴــﻠﻤﺎن ﭴﻤــﻲ ﻛﻮﻧــﻪ ﭘﻴــﺪא ﭤــﻴﻦ ﭤــﺎ‪ .‬ﻣﺴــﻠﻤﺎن ﺳــﮇאﺋﮡ ﺳــﻮﻟﻮ آﻫــﻲ‪ ،‬ﻟــﻴﻜﻦ‬
‫אن אﻋﻠـــﻰ روﺣـــﺎﻧﻲ ﭘﻨـــﮅ ﺗـــﻲ ﭘﻬﭽـــﮡ ڏﮐﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬אﻫـــﻮ ﺳـــﻮאل ﺑـــﻪ ﺑﺤـــﺚ ﻃﻠـــﺐ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ‬
‫ﻣﻮﺟــــﻮده ﻣﺴــــﻠﻤﺎن ﺣﻜﻮﻣﺘــــﻮن ۽ ﻣﻠــــﻚ ﺻــــﺤﻴﺢ ﻃــــﻮر ﺗــــﻲ אﺳــــﻼﻣﻲ ﻫﺌــــﺎ ﻳــــﺎ آﻫــــﻦ‪.‬‬
‫אزאﻧﺴـــﻮא‪ ‬ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ ﻣﻠﻜـــﻦ ﺟـــﻮ אﺗﺤـــﺎد‪ ،‬ﺧـــﻮد ﻣـــﺬﻫﺒﻦ ﻻ‪ ‬ﻧﻘﺼـــﺎﻧﻜﺎر آﻫـــﻲ‪.‬‬
‫ﻛﺮﺳـــﺘﺎﻧﻦ ﺟـــﻲ ﮔﻬﮣـــﺎﺋﻲ‪ ‬وאرא ﻣﻠـــﻚ‪ ،‬ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ﮐـــﺎن ﻋﻠـــﻢ‪ ،‬ﭘﻴﺴـــﻲ‪ ،‬ﺻـــﻔﺖ‪ ،‬ﻣﻠﭩـــﺮي‬
‫ﻃﺎﻗــﺖ ۽ ﺗﻬــﺬﻳﺐ ۾ ﮔﻬﮣــﻮ ﺗﺮﻗــﻲ ﻳﺎﻓﺘــﻪ ﻫﺌــﺎ‪ .‬ﺟﻴﻜــﮇﻫﻦ ﻣــﺬﻫﺐ ﺟــﻲ ﺑﻨﻴــﺎد ﺗــﻲ אﺗﺤــﺎد ﮐــﻲ‬
‫ﻫـــﻮ ﻛﺮﺳـــﭽﻨﭩﻲ )ﻋﻴﺴـــﺎﺋﻴﺖ( ﻻ‪ ‬ﻣﻔﻴـــﺪ ﺳـــﻤﺠﻬﻦ ﻫـــﺎ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﻫـــﻮ אﺗﺤـــﺎد ﻛـــﺮي ﺳـــﮕﻬﻦ ﻫـــﺎ‪.‬‬
‫ﺑﻠـــﻚ ﻫـــﻨﻦ אن رאﻫـــﻪ ۾ ﺟﻴﻜـــﻲ אﮘـــﻲ ﻛﻮﺷﺸـــﻮن ﻛﻴـــﻮن‪ ،‬ﺳـــﻲ ﺳـــﭛ ﻧﺎﻛﺎﻣﻴـــﺎب ﺛﺎﺑـــﺖ‬
‫ﭤﻴـــﻮن ﻫﻴـــﻮن‪ .‬ﻣﺴـــﻠﻤﺎن ﻣﻠﻜـــﻦ ﺟـــﻲ אﺗﺤـــﺎد ﻻ‪ ‬ﺧﻼﻓـــﺖ ﺟـــﻲ אدאري ﻫﻴـــﭟ ﻫـــﻚ ﻃـــﺮف ۽‬
‫ﭘـــﺌﻦ אﺳـــﻼﻣﺰم ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ ﭔﺌـــﻲ ﻃـــﺮف‪ ،‬۽ ﻣﻬـــﺪﻳﻦ ﺟـــﻲ ﭘـــﻮﺋﻠﮙﻲ‪ ‬ﭨﺌـــﻴﻦ ﻃـــﺮف‪ ،‬ﺳـــﭛ‬
‫ﻛﻮﺷﺸﻮن رאﺋﮕﺎن وﻳﻮن آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ دﻧﻴـــﺎ ﺟـــﻲ ﻣﺴـــﻠﻤﺎن ﻣﻠﻜـــﻦ ﮐـــﻲ ﻛﻬـــﮍي ﻃـــﺮح ﻣﺘﺤـــﺪ‬
‫ﻛـــﺮي ﺳـــﮕﻬﻨﺪي‪ ،‬ﺟـــﮇﻫﻦ אﻫـــﺎ אن ۾ ﻣﺸـــﺘﻤﻞ ﻗـــﻮﻣﻦ ﮐـــﻲ אﺗﺤـــﺎد ۽ אﻧﺼـــﺎف ﭘﻠﺌـــﻪ وﺟﻬـــﻲ‬
‫ﻧــﻪ ﺳــﮕﻬﻲ آﻫــﻲ؟ ﺗﻨﻬﻨﻜــﺮي אﻫــﺎ ﮔﻔﺘﮕــﻮ ﻣﻨﺎﻓﻘﺎﻧــﻪ ۽ ڌوﻛــﻮ ڏﻳﻨــﺪڙ آﻫــﻲ‪ .‬אن ﺟــﻮ ﻣﻄﻠــﺐ‬
‫ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻲ ﻣﺨﺘﻠــﻒ ﻗــﻮﻣﻦ ۽ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﺟــﻮ ﺗﻮﺟﻬــﻪ ﺣﻘﻴﻘــﻲ ﻣﺴــﺌﻠﻦ ﮐــﺎن ﻫﭩــﺎﺋﮡ آﻫــﻲ‪،‬‬
‫۽ אن ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﮐـــﻲ ﻣﻀـــﺒﻮط ﻛﺮﮢـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺗﻴـــﺮﻫﻦ ﺳـــﻮن‬
‫ورﻫـــﻴﻦ ﮐـــﺎن وﭠـــﻲ ﻣﺴـــﻠﻤﺎن ﭘـــﺎڻ ۾ ﻣﺘﺤـــﺪ ﭤـــﻲ ﻧـــﻪ ﺳـــﮕﻬﻴﺎ‪ .‬ﺗـــﻦ ﮐـــﻲ ﻫـــﺎڻ ﺟﻨـــﺎح‪ ،‬אﻳـــﻮب‬
‫ﺧــﺎن ۽ ﭜﭩــﻲ ﺟﻬــﮍא ﻣــﺬﻫﺐ ﮐــﺎن אڻ وאﻗــﻒ‪ ،‬אﺧــﻼق ﮐــﺎن ﻋــﺎري‪ ،‬אﺑــﻦ אﻟﻮﻗــﺖ ۽ ﺳــﺎﻣﺮאﺟﻲ‬
‫ﻣﻔــﺎد ﺟــﺎ אﻳﺠﻨــﭧ ﻛﻬــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح אﺗﺤــﺎد ﻛﺮאﺋــﻲ ﺳــﮕﻬﻨﺪא‪ .‬ﻫــﺮ ﺻــﺎﺣﺐ ﻋﻘــﻞ ﻣــﺎﮢﻬﻮ‪ ‬ﮐــﻲ‬
‫ﭘﺘــﻮ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﮐــﻲ ﺳــﻨﺪس ﺣﻜﻤــﺮאن ﻃــﺒﻘﻦ‪ ،‬אﻣــﺮﻳﻜﻦ ﺳــﺎﻣﺮאج ﺟــﻲ ﻣﻠﭩــﺮي‬
‫ﻋﻬـــﺪﻧﺎﻣﻦ ۾ ﺟﻜـــﮍي ﮀـــﮇﻳﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬אن ﮐـــﺎن ﻫـــﻮ אﺳـــﻠﺢ وﭠـــﻲ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﻣﺎﺗﺤـــﺖ ﻗـــﻮﻣﻦ‬
‫ﮐـــﻲ ﻏـــﻼم رﮐـــﻲ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻮ אﺳﺘﺤﺼـــﺎل ﻛـــﺮي رﻫﻴـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬אﻣﺮﻳﻜـــﺎ ﺟـــﺎ ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ‬
‫ﻣﻐﺮﺑـــﻲ אﻳﺸـــﻴﺎ ۾ ﭨـــﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ אڏא آﻫـــﻦ‪ .1 :‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن‪ .2 ،‬אﺳـــﺮאﺋﻴﻞ‪ .3 ،‬ﺗﺮﻛـــﻲ‪ .‬ﺟـــﻦ‬
‫ﺟـــﻲ وﺳـــﻴﻠﻲ ﻫـــﻮ ﺳـــﻨﺪس ﺗﺴـــﻠﻂ وچ אﻳﺸـــﻴﺎ ۽ אﻓﺮﻳﻘـــﺎ ﺗـــﻲ ﻗـــﺎﺋﻢ رﮐـــﮡ ﮔﻬـــﺮي ﭤـــﻮ‪ .‬ﺗـــﻨﻬﻦ‬
‫ﻛﺮي ﻋﺎﻟﻢ אﺳﻼم ﺟﻲ אﺗﺤﺎد ﺟﻮ ﻧﻌﺮو ﺳﺮאﺳﺮ ﻏﻠﻂ ۽ ڌوﻛﻮ آﻫﻲ‪.‬‬

‫‪175‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺐ ﺌﺊﮢ‬ ‫ﺌ‬ ‫ري‪ ،‬ان‬ ‫ﺌم ﺌﺊ‬ ‫۽‬ ‫آﺊ‬ ‫ﺌن ۾ ا‬ ‫)‪ (4‬ﺌ‬

‫ﻫــﻲ‪ ‬ﮘﺎﻟﻬــﻪ ﭘــﮡ ﻣﻬــﺎﺟﺮ آزאدي‪ ،‬ﻣﻔــﺎد‪ ،‬ﺳــﻨﮅﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻠــﻮﭼﻦ ۽ ﭘﺨﺘــﻮﻧﻦ ﺟــﻮ ﺗﻮﺟﻬــﻪ ﺳــﻨﺪن‬
‫ﺳﻴﺎﺳــــﻲ آزאدي‪ ،‬אﻗﺘﺼــــﺎدي ﺧﻮﺷــــﺤﺎﻟﻲ‪ ‬۽ ﻛﻠﭽــــﺮل ﺗﺮﻗــــﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ ﺳــــﻮאﻟﻦ ﮐــــﺎن ﻫﭩــــﺎﺋﮡ‬
‫ﻻ‪ ‬ﻛـــﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬ﮀﺎﻛـــﺎڻ ﺟـــﻮ ﻫـــﻚ ﺗـــﻪ אﺳـــﻼﻣﻲ آﺋـــﻴﻦ ﭤﻴﻨـــﺪو ﻛﻮﻧـــﻪ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﭔﻴـــﻮ ﺗـــﻪ ﺟﺪﻳـــﺪ‬
‫ﻣﻌﺎﺷـــﺮي ۾ אﺳـــﻼم ﺟـــﻲ ﻧﻘـــﺎد ﺟـــﺎ ﻗـــﺎﻧﻮن ﻛـــﺎرﮔﺮ ﻧﭥـــﺎ ﭤـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻦ‪ ،‬ﭨﻴـــﻮن ﺗـــﻪ ﻣﺜـــﺎﻟﻲ‬
‫ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻗـــﺎﺋﻢ ﭤـــﻴﮡ ﻻ‪ ‬ﻋـــﻮאم ﺟـــﻮ ﭘﻬﺮﻳـــﺎﺋﻴﻦ ﺻـــﺎﻟﺢ ۽ ﻧـــﺎאﺧﻼق ﭤـــﻴﮡ ﺑﻨﻴـــﺎدي ﺷـــﺮط‬
‫آﻫــــﻲ‪ .‬ﭼﻮﭤــــﻮن ﺗــــﻪ אﺳــــﻼﻣﻲ ﺳﻴﺎﺳــــﺖ ﻳــــﺎ אﻗﺘﺼــــﺎدﻳﺎت ﺟﻬــــﮍي ﻛــــﺎ ﮘﺎﻟﻬــــﻪ وﺟــــﻮد ۾ ﺋــــﻲ‬
‫ﻛـــﺎﻧﻬﻲ‪ ،‬ﭘﻨﺠـــﻮن ﺗـــﻪ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻮ ﻣﺘﺤـــﺪ ﭤـــﻲ‪ ،‬ﭘـــﺮאﻣﻦ ۽ ﻣﺴـــﺘﺤﻜﻢ ﻣﻠـــﻚ ﭤـــﻲ رﻫـــﮡ‬
‫ﻫﻚ ﺧﻼف ﻓﻄﺮت אﻣﺮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫﻴﭟ آﺋﻮن ﻣﭥﻲ ذﻛﺮ ﻛﻴﻞ ﭘﻨﺠﻦ دﻟﻴﻠﻦ ﺟﻲ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻛﻨﺪس‪.‬‬

‫‪:‬‬ ‫آ‬ ‫وﺊ‬ ‫آﺊ‬ ‫)‪ (1‬ا‬

‫ﺟــﻲ ﺗــﺎرﻳﺦ ﺗــﻲ ﻧﻈــﺮ ﻛــﺮي ڏﺳــﺒﻮ ﺗــﻪ ﻣﻌﻠــﻮم ﭤﻴﻨــﺪو ﺗــﻪ ﻛــﮇﻫﻦ ﺑــﻪ ﻛــﻨﻬﻦ ﻣﺴــﻠﻤﺎن‬
‫ﻣﻠـــﻚ ۾‪ ،‬ﻛـــﻨﻬﻦ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺑﺎﻗﺎﻋـــﺪي ﻛـــﻮ آﺋـــﻴﻦ ﭠـــﺎﻫﻲ‪ ،‬אﻧﻤﻮﺟـــﺐ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻧـــﻪ ﻫﻼﺋـــﻲ‬
‫ﻫﺌـــﻲ‪ .‬ﻫـــﺎڻ ﻛﺠﻬـــﻪ وﻗـــﺖ ﮐـــﺎن ﻣﻐﺮﺑـــﻲ ﻣﻠﻜـــﻦ ﺟـــﻲ ﺗﺘﺒﻴـــﻊ ﺗـــﻲ ﻣﺴـــﻠﻤﺎن ﻣﻠﻜـــﻦ آﺋـــﻴﻦ‬
‫ﭠـــﺎﻫﮡ ﺷـــﺮوع ﻛﻴـــﺎ آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺟـــﻲ ﺳـــﭛ ﺳـــﻴﻜﻴﻮﻟﺮ ﻗﺴـــﻢ ﺟـــﺎ آﺋـــﻴﻦ آﻫـــﻦ‪ .‬ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ ﺑـــﻪ‬
‫אﭨﻜــــﻞ ‪ 40‬ﮐــــﺎن ﻣﭥــــﻲ ﻣﺴــــﻠﻤﺎن ﻣﻠﻜــــﻦ ﻣــــﺎن ﻫــــﻚ ﻣﻠــــﻚ ۾ ﺑــــﻪ ﺻــــﺤﻴﺢ ﺟﻤﻬــــﻮري‬
‫ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻮ ﺳﺮﺷـــﺘﻮ رאﺋـــﺞ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻧـــﻪ אﻧﻬـــﻦ ﻣـــﺎن ﻛـــﻨﻬﻦ ﻛـــﻮ אﺳـــﻼﻣﻲ آﺋـــﻴﻦ ﭠـــﺎﻫﻴﻮ‬
‫آﻫﻲ‪ ،‬ﻳﺎ אﻫﮍي دﻋﻮى ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫آﺋـــﻴﻦ ﺟـــﻮ‪ ،‬ﺟﻴـــﺌﻦ ﻣﭥـــﻲ ﻫـــﻚ ﻫﻨـــﮅ ﭼﻴـــﻮ وﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬وאﺳـــﻄﻮ אﻛﺜـــﺮ ﻫﻴﭡـــﻴﻦ ﻣﺴـــﺌﻠﻦ‬
‫ﺳﺎن ﭤﺌﻲ ﭤﻮ‪:‬‬
‫‪ (1‬ﻋﺎم ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﺎ ﺑﻨﻴﺎدي ﺣﻖ‪.‬‬
‫‪ (2‬ﻣﺮﻛﺰي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﺎ אﺧﺘﻴﺎر‪.‬‬
‫‪ (3‬ﺻـــﻮﺑﺎﺋﻲ ﺣﻜـــﻮﻣﺘﻦ ﺟـــﺎ אﺧﺘﻴـــﺎر‪ ،‬ﺟـــﻲ אﻫﮍﻳـــﻮن ﺣﻜﻮﻣﺘـــﻮن ﻛـــﻨﻬﻦ رﻳﺎﺳـــﺘﻲ ﻧﻈـــﺎم‬
‫۾ ﻫﺠﻦ‪.‬‬
‫‪ (4‬ڍﻟﻦ ۽ ﭨﻴﻜﺴﻦ ﺟﺎ אﺧﺘﻴﺎر ۽ ﻣﺮﻛﺰ ۽ ﺻﻮﺑﻦ ۾ אﻧﻬﻦ ﺟﻲ ورﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ (5‬ﻗﺎﻧﻮن ﺳﺎزي‪ ،‬ﻋﻤﻠﺪאري ۽ ﻋﺪאﻟﺘﻲ אدאرن ﺟﺎ אﺧﺘﻴﺎر‪.‬‬
‫‪ (6‬آﺋﻴﻦ ﭘﺎرﻟﻴﺎﻣﻴﻨﭩﺮي ﻗﺴﻢ ﺟﻮ ﻫﺠﻲ‪ ،‬ﻳﺎ ڊﻛﭩﻴﭩﺮي ﻗﺴﻢ ﺟﻮ وﻏﻴﺮه‪.‬‬
‫אﻧﻬـــﻦ ﻣـــﺎن ﻛـــﻨﻬﻦ ﻫـــﻚ ﻣﺴـــﺌﻠﻲ ﻻ‪ ‬ﻣـــﺬﻫﺐ אﺳـــﻼم ﻣـــﺎن ﻛـــﺎ وאﺿـــﺢ رﻫﺒـــﺮي ﻣﻠـــﻲ‬
‫ﻧﭥـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻲ‪ ،‬ﺑﻠـــﻚ ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ אﺋـــﻴﻦ ﭼﺌﺠـــﻲ ﺗـــﻪ آﺋـــﻴﻦ ﺟﺪﻳـــﺪ دور ﺟـــﻲ ﭘﻴـــﺪאوאر آﻫـــﻲ‪.‬‬
‫ﻋــﺮب ۾ אﺳــﻼم ﻣــﺮوج ﭤــﻴﮡ وﻗــﺖ ﻣﻌﺎﺷــﺮو آﺋﻴﻨــﻲ ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﻫﻼﺋــﮡ ﺟــﻲ ﻻﺋــﻖ ﭤــﻲ ﻧــﻪ‬
‫ﺳﮕﻬﻴﻮ ﻫﻮ‪ ،‬ﺗﻪ אﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺻﺤﻴﺢ ﭼﺌﻲ ﺳﮕﻬﺠﻲ ﭤﻲ‪.‬‬

‫‪176‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻫــــﻦ وﻗــــﺖ ﻋــــﻮאم ﮐــــﻲ ڌوﻛــــﻲ ڏﻳــــﮡ ﻻ‪ ‬آﺋــــﻴﻦ ﮐــــﻲ ﻣﺸــــﺮف ۽ אﺳــــﻼم ﺑﻨــــﺎﺋﮡ‬
‫وאﺳﻄﻲ‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ آﺋﻴﻦ ۾ ﻫﻴﭡﻴﻮن ﮘﺎﻟﻬﻴﻮن درج ﻛﻴﻮن وﻳﻮن آﻫﻦ‪:‬‬
‫‪ (1‬ﻣﻠﻚ ﺟﻮ ﺳﺮﺑﺮאﻫﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻫﻮﻧﺪو‪.‬‬
‫‪ (2‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ ”אﺳﻼﻣﻚ رﻳﭙﺒﻠﻚ“ ﻫﻮﻧﺪو‪.‬‬
‫‪ (3‬אن ۾ ﻗﺮآن ۽ ﺳﻨﺖ ﻧﺒﻮي‪ ‬ﺧﻼف ﻛﻮﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎس ﭤﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻨﺪو‪.‬‬
‫ﻫﺎﮢﻲ ﭘﮍﻫﻨﺪڙ אﻧﺼﺎف ﻛﺮي ڏﺳﻦ ﺗﻪ‪:‬‬
‫אﻟـــﻒ‪ -‬ﺑـــﺪאﺧﻼق ۽ ﻗـــﻮل ۽ ﻓﻌـــﻞ ۾ אﺧـــﺘﻼف رﮐﻨـــﺪڙ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ‪ ،‬ﻣﻤﻠﻜـــﺖ ﺟـــﻮ ﺳـــﺮﺑﺮאﻫﻪ‬
‫رﮐﮡ ﺳﺎن ﻛﻬﮍي‪ ‬ﻃﺮح آﺋﻴﻦ אﺳﻼﻣﻲ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪא‪.‬‬
‫)ب( ﺟــــﻨﻬﻦ ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ۾ ﺷــــﺮאﺑﺨﻮري‪ ،‬وﻳــــﺎج ﺧــــﻮري‪ ،‬ﺟــــﻮא‪ ،‬אﻗﺘﺼــــﺎدي אﺳﺘﺤﺼــــﺎل‪،‬‬
‫ڏאڍن ﺟــﺎ ﻏــﺮﺑﻴﻦ ﺗـــﻲ ﻇﻠــﻢ‪ ،‬ﻫﻜــﮍﻳﻦ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟــﻮ ﭔـــﻴﻦ ﺗــﻲ ﺗﺴــﻠﻂ ﻗـــﺎﺋﻢ ﻫﺠــﻲ‪ ،‬אن ﮐـــﻲ‬
‫”אﺳـــﻼﻣﻚ رﻳﭙﺒﻠـــﻚ“ ﺳـــﮇڻ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺟـــﻲ אﮐـــﻴﻦ ۾ ڌوڙ ﭘـــﺎﺋﮡ ﮐـــﺎن ﺳـــﻮא‪ ‬ﭔﻴـــﻮ ﻛﺠﻬـــﻪ ﺑـــﻪ‬
‫ﻧﻪ آﻫﻲ‪ .‬אن ﺟﻮ ﻣﺜﺎل אﻫﮍو آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻬﮍوכ ﻛﺎﻛﻮس ﻣﭥﺎن אذאن ڏﻳﺌﻲ ﻣﺴﺠﺪ ﺳﮇڻ‪.‬‬
‫ت‪ -‬ﭜـــﻼ ﺟـــﻨﻬﻦ ﻣﻠـــﻚ ۾ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﭘﻴﻨـــﻞ ﻛـــﻮڊ‪ ،‬ﻛﺮﻣﻨـــﻞ ﭘﺮوﺳـــﻴﮉﻳﺌﺮ ﻛـــﻮڊ وﻏﻴـــﺮه‬
‫ﻗـــﺎﻧﻮن ﻣﻐﺮﺑـــﻲ ﻃـــﺮز ﺗـــﻲ روﻣـــﻦ ﻗـــﺎﻧﻮن ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ ﭠﻬﻴـــﻞ ﻫﺠـــﻦ‪ ،‬אن ﮐـــﻲ ﻗـــﺮآن ۽‬
‫ﺳﻨﺖ ﺟﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺳﻤﺠﻬﮡ ﻛﻴﺮي ﻗﺪر ﺻﺪאﻗﺖ ﺟﻲ ﮘﺎﻟﻬﻪ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﺌ ن‪:‬‬ ‫ﺌم ۽ ا‬ ‫)‪ (ii‬ا‬

‫אﺳـــﺎن ﺟـــﻲ ﻣﻌﺎﺷـــﺮي ۾ ﻣﻠﻜـــﻲ אﻧﺘﻈـــﺎم ﺟـــﻮ ﻣـــﺬﻫﺐ ﺳـــﺎن ﮔﻬﮣـــﻮ وאﺳـــﻄﻮ ﭤـــﻮ رﻫـــﻲ‪.‬‬
‫ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻮ ﻧﻈـــﺎم ﺳـــﻴﻜﻴﻮﻟﺮ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ رﻫـــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬ﻫـــﺮ ﺳـــﻴﻜﻴﻮﻟﺮ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ۾ ﺑـــﻪ‬
‫ﺷـــﺎدي‪ ،‬ورﺛـــﻲ وﻏﻴـــﺮه ﺟـــﺎ ﻗـــﺎﻧﻮن ﻫﺮﻫـــﻚ ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻲ ﭘـــﻮﺋﻠﮙﻦ ﺟـــﻲ ﺷـــﺮﻳﻌﺘﻦ ﻣﻄـــﺎﺑﻖ‬
‫ﻫﻠﻨـــﺪא آﻫـــﻦ‪ .‬ﺑـــﺎﻗﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻲ אﻛﺜـــﺮ ﮐـــﺎﺗﻦ ﺟﻬـــﮍوכ )‪ (1‬روﻳﻨﻴـــﻮ )‪ (2‬ﭘـــﻮﻟﻴﺲ )‪(3‬‬
‫ﻋـــــﺪאﻟﺘﻲ )‪ (4‬ﻣﻴــــــﮉﻳﻜﻞ )‪ (5‬אﻧﺠﻨﻴــــــﺮي )‪ (6‬ﭔﻴﻠـــــﻲ )‪ (7‬ﺑﭽــــــﺎ‪ (8) ‬ﺧﺎرﺟﻴــــــﻪ ﻣﻌــــــﺎﻣﻼت )‪(9‬‬
‫אﻳﻜﺴــــﺎﺋﻴﺰ وﻏﻴــــﺮه ﺳــــﺎن ﺗﻌﻠــــﻖ رﮐﻨــــﺪڙ ﻗﺎﻋــــﺪא ﻗــــﺎﻧﻮن‪ ،‬ﺣــــﺎﻟﺘﻦ ۽ ﺿــــﺮورﺗﻦ ﻣﻄــــﺎﺑﻖ‬
‫ﻣﻠﻜــﻲ ﻣﻌــﺎﻣﻠﻲ ﻓﻬﻤــﻲ‪ ‬ﮐــﻲ ﻣــﺪﻧﻈﺮ رﮐــﻲ‪ ،‬ﭠﺎﻫﻴــﺎ وﻳﻨــﺪא آﻫــﻦ‪ .‬ﺟــﻦ ﺟــﻲ ﭘــﺎس ﻛــﺮڻ ﺟــﻮ‬
‫אﺧﺘﻴـــﺎر אﻛﺜـــﺮ ﻋـــﺎم ووﭨـــﻦ ﺗـــﻲ ﭼﻮﻧـــﮉﻳﻞ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻴﻦ ۽ ﻛﺎﺋﻮﻧﺴـــﻠﻦ ﺟـــﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨـــﺪن ﺟـــﻲ‬
‫ﻫــﭣ ۾ ﻫﻮﻧــﺪو آﻫــﻲ‪ .‬ﻫــﻨﻦ ﺣــﺎﻟﺘﻦ ۾ ﻣــﺬﻫﺒﻲ ﻗــﺎﻧﻮن ﭠــﺎﻫﮡ ﺟــﻮ אﺻــﻮل ﺟﻴﻜــﮇﻫﻦ ﻗﺒــﻮل‬
‫ﻛﺒﻮ‪ ،‬ﺗﻪ ﭘﻮ‪ ‬ﺳﻤﻮرو ﺟﻤﻬﻮري ﻧﻈﺎم ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﻴﻜﺎر ﭤﻲ ﭘﻮﻧﺪو‪.‬‬
‫אﻧﻬـــﻦ ﻣﺴـــﺌﻠﻦ ﺗـــﻲ ﻣـــﺬﻫﺒﻲ ﻗـــﺎﻧﻮن ﭠـــﺎﻫﮡ ﻣـــﺎن ﻫﻴﭡﻴـــﺎن אﺧﺘﻼﻓـــﻲ ﻣﺴـــﺌﻼ ﭘﻴـــﺪא ﭤـــﻲ‪،‬‬
‫אﻛﻴﭽﺎر ﻣﺸﻜﻼﺗﻮن ﭘﻴﺪא ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻨﺪא‪:‬‬

‫‪177‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫)אﻟـــﻒ( אﻫـــﻲ אﺳـــﻼﻣﻲ ﻧﻈـــﺎم ﺟـــﺎ ﻗـــﺎﻧﻮن ﻋـــﻮאم ﻃﺮﻓـــﺎن ﭼﻮﻧـــﮉﻳﻞ ﻧﻤﺎﺋﻨـــﺪא ﭠﺎﻫﻴﻨـــﺪא ﻳـــﺎ‬
‫ﻣﻠﻦ ﮐﻲ ﭠﺎﻫﮡ ﺟﻮ אﺧﺘﻴﺎر ﻫﻮﻧﺪو!‬
‫)ب( ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ ﻣـــﺬﻫﺒﻲ ﻣﻬﻨـــﺪאرن ﮐـــﻲ ﻗـــﺎﻧﻮن ﭠـــﺎﻫﮡ ﺟـــﻲ אﺧﺘﻴـــﺎري ڏﺑـــﻲ ﺗـــﻪ ﻗـــﺎﻧﻮن‬
‫ﺳﺎز אﺳﻴﻤﺒﻠﻴﻦ ﺟﻲ ﻣﻴﻤﺒﺮن ﺟﻮ‪ ،‬אن ﺗﻲ ﻛﻬﮍو אﺧﺘﻴﺎر رﻫﮡ ڏﻧﻮ وﻳﻨﺪو؟‬
‫)ت( ﻣـــﺬﻫﺒﻲ ﻣﻬﻨـــﺪאرن ﻣـــﺎن ﻛﻬـــﮍي ﻣـــﺬﻫﺐ ۽ ﻓﺮﻗـــﻲ ﺟـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺟـــﻲ ﻫـــﭣ ۾ אﻫـــﺎ‬
‫ﻗﺎﻧﻮن ﭠﺎﻫﮡ ﺟﻲ وאڳ ڏﻧﻲ وﻳﻨﺪي‪.‬‬
‫)ث( ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﻣـــﺬﻫﺒﻦ ۽ ﻓـــﺮﻗﻦ ﺟـــﻲ رﻫﻨﻤـــﺎﺋﻦ ﺟـــﻮ ﻛـــﻨﻬﻦ ﻣﺴـــﺌﻠﻲ ﺗـــﺎن‬
‫אﺧـــﺘﻼف ﭘﻴـــﺪא ﭤـــﻲ ﭘـــﻮي‪ ،‬ﺗـــﻪ آﺧـــﺮي ﻓﻴﺼـــﻠﻮ ﻛﻴـــﺮ ﻛﻨـــﺪو ۽ ﻛﻬـــﮍن אﺻـــﻮﻟﻦ ﻣﻄـــﺎﺑﻖ‬
‫ﻛﻴﻮ وﻳﻨﺪو؟‬
‫)ج( אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﭘـــﺎس ﻛﻴـــﻞ ﻗـــﺎﻧﻮن ﺟـــﻲ ﻓﻴﺼـــﻠﻲ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻣﻮﺟـــﻮده ﻗﺴـــﻢ ﺟـــﻮن‬
‫ﻛﻮرﭨــــﻮن ﺟﺠــــﻦ ۽ ﻣﺎﺟﺴــــﭩﺮﻳﭩﻦ وאرﻳــــﻮن ﺑﺤــــﺎل رﮐﻴــــﻮن وﻳﻨــــﺪﻳﻮن‪ ،‬ﻳــــﺎ אن ﻻ‪ ‬ﻧــــﻮאن‬
‫ﻗﺎﺿﻲ ۽ ﻣﻔﺘﻲ رﮐﻴﺎ وﻳﻨﺪא؟‬
‫)ح( ﺟــﻲ ﻣﻔﺘــﻲ ۽ ﻗﺎﺿــﻲ رﮐــﮡ ﺟــﻲ ﺗﺠــﻮﻳﺰ ﺑﺤــﺎل ﭤــﻲ‪ ،‬ﺗــﻪ אﻧﻬــﻦ ﺟــﻲ ﺗﻴــﺎر ﻛــﺮڻ ﻻ‪‬‬
‫ﻛﻲ ﻫﺎ‪ ‬אﺳﻜﻮل ۽ ﻛﺎﻟﻴﺞ ﮐﻮﻟﮣﺎ ﭘﻮﻧﺪא ﮀﺎ؟‬
‫)خ( ﻣﻔﺘـــــﻴﻦ ۽ ﻗﺎﺿـــــﻴﻦ ﺟـــــﻲ ﻛـــــﻮرﭨﻦ ۾ ﻛـــــﻴﺲ ﻫﻼﺋـــــﮡ ﺟـــــﻲ אﺟـــــﺎزت ﻣﻮﺟـــــﻮده‬
‫وﻛــﻴﻠﻦ ﮐـــﻲ ڏﻧـــﻲ وﻳﻨـــﺪي‪ ،‬ﺟـــﻲ ﺟﺪﻳـــﺪ ﻗـــﺎﻧﻮن ﺟـــﺎ ﻣـــﺎﻫﺮ آﻫـــﻦ‪ ،‬ﻳـــﺎ אن ﻻ‪ ‬ﻣﻠـــﻦ ۽ ﻣﻮﻟـــﻮﻳﻦ‬
‫ﮐﻲ وﻛﺎﻟﺖ ﻛﺮڻ ڏﻧﻲ وﻳﻨﺪي؟‬
‫)د( אﻧﺠﻨﻴــــــﺮي‪ ،‬ﻣﻴﮉﻳﻜﻞ‪،‬אﻳﻜﺴــــــﺎﺋﻴﺰ‪ ،‬رﻳﻠــــــﻮي‪ ،‬ﻓﻨــــــﺎﻧﺲ‪ ،‬ﭔﻴﻠــــــﻲ‪ ،‬ﺑﭽــــــﺎ‪ ،‬ﺑﺌــــــﻨﻜﻦ‬
‫وﻏﻴـــﺮه ﮐـــﺎﺗﻦ ﺟـــﻲ ﻗـــﺎﻧﻮن ﭠـــﺎﻫﮡ ﺟـــﻮ ﻛـــﻢ אﺳـــﻴﻤﺒﻠﻴﻦ ﺟـــﻲ ﺳـــﭙﺮد ﻛﻴـــﻮ وﻳﻨـــﺪو‪ ،‬ﻳـــﺎ ﻣﻠـــﻦ‬
‫ﺟــﻲ ﻫــﭣ ۾ ڏﻧــﻮ وﻳﻨــﺪو؟ ﺟــﻲ אﺳــﻴﻤﺒﻠﻴﻦ ﮐــﻲ ڏﻧــﻮ وﻳﻨــﺪو ﺗــﻪ אﻧﻬــﻦ ﻗــﺎﻧﻮﻧﻦ ﮐــﻲ ﺷــﺮﻳﻌﺖ‬
‫אﺳـــﻼﻣﻲ‪ ‬ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﭠـــﺎﻫﮡ ﻻ‪ ‬ﻣﻠـــﻦ ﮐـــﻲ ﺑـــﻪ אن ۾ رﮐﻴـــﻮ وﻳﻨـــﺪو ﮀـــﺎ؟ ﺟـــﻲ ﻫـــﺎ ﺗـــﻪ אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻮ‬
‫ﺗﻌﺪאد ﻛﻴﺘﺮو ﻫﻮﻧﺪو؟‬
‫ﺟـــــﻨﻬﻦ ﺻـــــﻮرت ۾ ﮔـــــﺬرﻳﻞ ﮀـــــﻮﻳﻬﻦ ﺳـــــﺎﻟﻦ אﻧـــــﺪر ﭘﺎﻛﺴـــــﺘﺎن ۾ ﻣﻬـــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــــﺎﺑﻲ‬
‫ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ ﻳـــﺎ ﺳـــﻨﺪن אﻳﺠﻨـــﭩﻦ ﻃﺮﻓـــﺎن אن ﻣﺴـــﺌﻠﻲ ﺑﺎﺑـــﺖ ﻛـــﺎﻓﻲ ﻏﻠـــﻂ ﻓﻬﻤـــﻲ ﭰﻬﻼﺋـــﻲ‬
‫وﻳﺌـــﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬אن ﻛـــﺮي آﺋـــﻮن ﻣﻨﺎﺳـــﺐ ﭤـــﻮ ﭴﺎﮢـــﺎن ﺗـــﻪ ﺟﺪﻳـــﺪ ﻧﻈـــﺎم ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻲ ﻛـــﻦ‬
‫ﮐـــﺎﺗﻦ ﺟـــﺎ ﻧـــﺎﻻ ڏﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﻫﺮﻫـــﻚ ﮐـــﺎﺗﻲ ﺗـــﻲ ﺑﺤـــﺚ ﻛﺮﻳـــﺎن ﺗـــﻪ ﻛﻬـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﻣـــﻼن ﺟـــﻲ‬
‫ﺷﺮﻳﻌﺖ אﻧﻬﻦ ﮐﺎﺗﻦ ﺟﻲ رﻫﺒﺮي ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﺌ ‪:‬‬ ‫ﺌ‬ ‫)‪ (1‬ا‬
‫ﻫـــﻦ ﮐـــﺎﺗﻲ ﺟـــﻮ ﻣﮑﻴـــﻪ ﻋﻤﻠـــﺪאر ڊﭘﭩـــﻲ ﻛﻤﺸـــﻨﺮ )ڊﺳـــﭩﺮﻛﭧ ﻣﺎﺟﺴـــﭩﺮﻳﭧ( ﭤﺌـــﻲ ﭤـــﻮ‪.‬‬
‫ﻧﻈــــﺎم אﺳــــﻼﻣﻲ‪ ‬ﺟــــﺎ ﺣــــﺎﻣﻲ ﭔــــﮅאﺋﻲ ﺳــــﮕﻬﻨﺪא ﺗــــﻪ ڊﭘﭩــــﻲ ﻛﻤﺸــــﻨﺮ ﮐــــﻲ ﻛﻬــــﮍي ﻧﻈــــﺎم‬
‫ﺷـــﺮﻳﻌﺖ ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﺗﻌﻠـــﻴﻢ ۽ ﺗﺮﺑﻴـــﺖ ڏﻳﺌـــﻲ‪ ،‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻋﻬـــﺪي ﺟـــﻲ ﻻﺋـــﻖ ﺑﻨـــﺎﺋﮡ ﺟـــﻲ ﺗﺠـــﻮﻳﺰ‬
‫رﮐــﻦ ﭤــﺎ‪ .‬אن ﺟــﻲ ڊﮔــﺮي ﻣﻘــﺮر ﻛــﺮڻ ﺟــﻮ ﻓﻴﺼــﻠﻮ وزﻳــﺮن ﻳــﺎ אﺳــﻴﻤﺒﻠﻴﻦ ﮐــﻲ ﻫﻮﻧــﺪو ﻳــﺎ‬
‫ﻣﻠــــﻦ ﮐــــﻲ ﻛﺮﮢــــﻮ ﭘﻮﻧــــﺪو‪ ،‬ﮀــــﺎ אﻫــــﻲ ﻋﻤﻠــــﺪאر ﻣﻠــــﻦ ﺟــــﻲ ﻫــــﺪאﻳﺘﻦ ﻣﻄــــﺎﺑﻖ ﻛﺎروﺑــــﺎر‬

‫‪178‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻫﻼﺋﻴﻨـــﺪא‪ ،‬ﻳـــﺎ ﺧـــﻮد ﻣـــﻼ אﻫـــﻲ ﻋﻬـــﺪא ﺳـــﻨﭝﺎﻟﻴﻨﺪא‪ ،‬ﻳـــﺎ אﻧﻬـــﻦ ﻋﻬـــﺪن ﻻ‪ ‬ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﺗﻴـــﺎر ﻛـــﺮڻ‬
‫وאﺳﻄﻲ ﻣﻠﻦ ﺟﻲ ﻣﺎﺗﺤﺖ ﻛﺎﻟﻴﺞ ﮐﻮﻟﮣﺎ ﭘﻮﻧﺪא‪.‬‬
‫ﺌ ‪:‬‬ ‫)‪(2‬‬
‫ﭘـــﻮﻟﻴﺲ ﮐـــﺎﺗﻲ ﺟـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ ﭘﺮﻳـــﮉ ﻛـــﺮڻ‪ ،‬ﭼـــﻮرﻳﻦ ﺟـــﻲ ﮘـــﻮﻻ ﻛـــﺮڻ‪ ،‬ﺟﺎﺳﻮﺳـــﻲ‬
‫ﻛـــﺮڻ‪ ،‬ﭨﺮﺋﻔـــﻚ ﺟـــﻮ ﻛﻨﭩـــﺮول ﻛـــﺮڻ‪ ،‬ﻓﺴـــﺎدن ﮐـــﻲ روﻛـــﮡ‪ ،‬ﺑﻨـــﺪوق ﻫـــﮣﮡ وﻏﻴـــﺮه ﺟـــﺎ‬
‫ﻛــﻢ ﺳــﭙﺮد ﭤــﻴﻦ ﭤــﺎ‪ .‬ﻧﻈــﺎم אﺳــﻼﻣﻲ‪ ‬ﺟــﺎ ﻃﺮﻓــﺪאر ﭔــﮅאﺋﻲ ﺳــﮕﻬﻨﺪא‪ ،‬ﺗــﻪ ﻫــﻮ אﻫــﻮ ﻛــﻢ ﻣﻠــﻦ‬
‫ﺟــﻲ ﺣــﻮאﻟﻲ ﻛﻨــﺪא‪ ،‬ﻳــﺎ ﭘــﻮﻟﻴﺲ ﻋﻤﻠــﺪאرن ﺟــﻲ ﻣﭥــﺎن ﻫــﺪאﻳﺘﻦ ﻻ‪ ‬ﻣﻠــﻦ ﮐــﻲ ﻣﻘــﺮر ﻛــﺮي‬
‫ﻛﻢ ﻫﻼﺋﻴﻨﺪא‪.‬‬
‫ي ﺌ ‪:‬‬ ‫)‪ (3‬ر‬
‫אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﮐـــﺎﺗﻲ ﺳـــﺎن وאﺳـــﻄﻮ رﮐﻨـــﺪڙ ﮘـــﺎﻟﻬﻴﻮن‪ ،‬رﻳﻠـــﻮي ﻻﺋـــﻴﻦ ﭘﮑﻴـــﮍڻ‪ ،‬אﺳﭩﻴﺸـــﻨﻮن‬
‫ﭠــــﺎﻫﮡ‪ ،‬رﻳﻠــــﻦ ﺟــــﺎ ﮔــــﺎڏא ۽ אﻧﺠﮣﻴــــﻮن ﭠــــﺎﻫﮡ ۽ ﻫﻼﺋــــﮡ‪ ،‬رﻳﻠــــﻮي ﻻﺋــــﻴﻦ ﺟــــﻮن ﭘﻠﻴــــﻮن ۽‬
‫ﻣﻮرﻳـــﻮن ﭔـــﮅڻ‪ ،‬ﭨﻜﻴـــﭩﻦ ﭠﻬـــﺮאﺋﮡ‪ ،‬ﺳـــﮕﻨﻞ‪ ،‬۽ ﺗـــﺎرن وﻏﻴـــﺮه ﺟـــﺎ ﻛـــﻢ ﭤـــﻴﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻻ‪‬‬
‫אﻧﺠﻨﻴﺌـــﺮ‪ ،‬ﺗـــﺎرن وאرא‪ ،‬אﺳﭩﻴﺸـــﻦ ﻣﺎﺳـــﭩﺮ وﻏﻴـــﺮه ﻋﻤﻠـــﻮ رﮐﮣـــﻮ ﭘـــﻮي ﭤـــﻮ‪ .‬ﻧﻈـــﺎم אﺳـــﻼﻣﻲ‪‬‬
‫ﺟــﺎ ﺣــﺎﻣﻲ ﭔــﮅאﺋﻲ ﺳــﮕﻬﻨﺪא‪ ،‬ﺗــﻪ رﻳﻠــﻮي ﮐــﺎﺗﻲ ﮐــﻲ ﻛﻬــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح ﻧﻈــﺎم אﺳــﻼﻣﻲ‪ ‬ﻣﻄــﺎﺑﻖ‬
‫ﻫﻼﺋــﮡ ﺟــﻲ ﺗﺠــﻮﻳﺰ رﮐــﻦ ﭤــﺎ‪ .‬אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﮘﺎﻟﻬــﻪ ﻻ‪ ‬ﺷــﺮﻳﻌﺖ אﺳــﻼﻣﻲ ﻛﻬــﮍي رﻫﺒــﺮي ﻛــﺮي‬
‫ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ري ﺌ ‪:‬‬ ‫)‪ (4‬ا‬
‫אﻧﻬــــﻲ‪ ‬ﮐــــﺎﺗﻲ ﺟــــﻲ ﺳــــﭙﺮد ﺑﻴــــﺮאج ﭠــــﺎﻫﮡ وאﻫــــﻪ ﮐﻮﭨــــﺎﺋﮡ‪ ،‬ﭘﻠﻴــــﻮن ﭔــــﮅڻ‪ ،‬رﺳــــﺘﺎ ﭠــــﺎﻫﮡ‪،‬‬
‫ﺟـــﺎﻳﻮن אڏڻ‪ ،‬ﻧﻬـــﺮن ﺟـــﻲ ﭘـــﺎﮢﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ورﻫﺎﺳـــﺖ ﻛـــﺮڻ‪ ،‬ﻛﺎرﺧـــﺎﻧﻦ ﺟـــﻮن ﻋﻤـــﺎرﺗﻮن ﭠـــﺎﻫﮡ‪،‬‬
‫ﺷــﻬﺮ אڏڻ‪ ،‬وﻏﻴــﺮه ﻛــﻢ ﭤــﻴﻦ ﭤــﺎ‪ .‬ﻧﻈــﺎم אﺳــﻼﻣﻲ‪ ‬ﺟــﺎ ﻃﺮﻓــﺪאر ﭔــﮅאﺋﻲ ﺳــﮕﻬﻨﺪא ﺗــﻪ ‪ 13‬ﺳــﻮ‬
‫ورﻫﻴـــﻪ אﮘـــﻲ ﻣﻌﺎﺷـــﺮي ﺟـــﻲ وﻗـــﺖ ﭠﻬﻴـــﻞ ﺷـــﺮﻳﻌﺖ دور ﺟﺪﻳـــﺪ ﺟـــﻲ ﺿـــﺮورﺗﻦ ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﻫـــﻦ‬
‫ﮐــﺎﺗﻲ ﺟــﻲ ﻛﻬــﮍي رﻫﺒــﺮي ﻛــﺮي ﺳــﮕﻬﻨﺪא؟ ﮀــﺎ אﻧﺠﻨﻴــﺮن ﮐــﻲ ﻣﻠــﻦ ﮐــﺎن ﭘﮁــﻲ ﺑﻴــﺮאج‬
‫ﭔـــﮅﮢﺎ ﭘﻮﻧـــﺪא ﻳـــﺎ ﭘﻠﻴـــﻮن ﭠـــﺎﻫﮣﻴﻮن ﭘﻮﻧـــﺪﻳﻮن؟ ﭘـــﺎﮢﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ورﻫﺎﺳـــﺖ ﻻ‪ ‬ﻓﻘـــﮫ ۽ ﺷـــﺮﻳﻌﺖ‬
‫ﻣﺎن אن ڊﭘﺎرﭨﻤﻴﻨﭧ ﺟﻲ ﻫﻼﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻛﻬﮍﻳﻮن ﻫﺪאﻳﺘﻮن ﻣﻠﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪﻳﻮن؟‬
‫ﺌ ‪:‬‬ ‫)‪(5‬‬
‫دور ﺟﺪﻳــــﺪ ۾ ﺗﻌﻠــــﻴﻢ ﺟــــﻮ دאﺋــــﺮو אﻳــــﮇو وﺳــــﻴﻊ ﭤــــﻲ وﻳــــﻮ آﻫــــﻲ‪ ،‬ﺟــــﻮ אﻧﻬــــﻲ‪ ‬ﺟــــﻮن‬
‫ﻛﻴﺌـــﻲ ﺷـــﺎﺧﻮن ﭤـــﻲ وﻳـــﻮن آﻫـــﻦ‪ .‬ﻣﺜـــﺎل ﻃـــﻮر آرﭨـــﺲ‪ ،‬ﺳـــﺎﺋﻨﺲ‪ ،‬ﻣﻴﮉﻳﺴـــﻦ‪ ،‬אﻧﺠﻨﻴﺮﻧـــﮓ‪،‬‬
‫אﻳﮕﺮﻳﻜﻠﭽـــــﺮ ﺟﻨﮕـــــﻲ ﺗﻌﻠـــــﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻜﺌﻴﻨﻴﻜـــــﻞ‪ ،‬ﭘﺎﻟﻴﭩﻴﻜﻨـــــﻚ‪ ،‬آرﻛﻴـــــﺎﻻﺟﻲ‪ ،‬ﺟﻴـــــﺎﻻﺟﻲ‬
‫وﻏﻴــــــﺮه‪ .‬אﻧﻬــــــﻦ ﻻ‪ ‬אﺳــــــﻜﻮل‪ ،‬ﻛــــــﺎﻟﻴﺞ‪ ،‬ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳــــــﭩﻴﻮن‪ ،‬ﻻﺋﺒﺮﻳﺮﻳــــــﻮن‪ ،‬ﻟﻴﺒــــــﺎرﭨﺮﻳﻮن‬
‫وﻏﻴـــﺮه ﮐﻮﻟﮣﻴـــﻮن ﭘـــﻮن ﭤﻴـــﻮن‪ ،‬ﺟـــﻲ ﺳـــﭛ ﺟﺪﻳـــﺪ دور ﺟـــﻲ ﭘﻴـــﺪאوאر آﻫـــﻦ‪ 13 .‬ﺳـــﻮ ورﻫﻴـــﻪ‬
‫אﮘـــﻲ ﻣﻌﺎﺷـــﺮي ﻻ‪ ‬رﭤﻴـــﻞ ﺷـــﺮﻋﻲ ﺗﻌﻠـــﻴﻢ אن رאﻫـــﻪ ۾ ﻛﺎﺑـــﻪ ﻫـــﺪאﻳﺖ ﻛـــﺮي ﻧﭥـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻲ‪.‬‬
‫ﮀــﺎ‪ ،‬ﻧﻈــﺎم אﺳــﻼﻣﻲ‪ ‬ﺟــﻲ ﻧــﺎﻟﻲ ۾ ﻋــﻮאم ﮐــﻲ دوﻛــﻮ ڏﻳﻨــﺪڙ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ۽ אﻧﻬــﻦ ﺟــﺎ אﻳﺠﻨــﭧ‬
‫ﻣــــﻼ ﭔــــﮅאﺋﻲ ﺳــــﮕﻬﻨﺪא‪ ،‬ﺗــــﻪ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳــــﭩﻴﻦ ۽ ﻟﻴﺒــــﺎرﭨﺮﻳﻦ ۾ ﻣــــﻼ ﻛﻬــــﮍي رﻫﺒــــﺮي ﻛــــﺮي‬
‫ﺳــﮕﻬﻨﺪא؟ ﭘــﺮ ﺟــﻲ ﻧﭥــﺎ ﻛــﺮي ﺳــﮕﻬﻦ‪ ،‬ﺗــﻪ ﭘــﻮ‪ ‬ﮀــﻮ ﻫﺮوﭜــﺮو אﺳــﻼم ﺟﻬــﮍي روﺣﺎﻧﻴــﺖ ۽‬

‫‪179‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫אﺧــــﻼق ﺟــــﻲ ﻋﻠﻤﺒــــﺮدאر ﻣــــﺬﻫﺐ ﺟــــﻲ ﻧــــﺎﻟﻲ ۾ ﻣــــﺎﮢﻬﻦ ﮐــــﻲ ﮔﻤﺮאﻫــــﻪ ﻛــــﺮي‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠــــﺎ‬
‫ﻃﺒﻘــﺎﺗﻲ ﻣﻔــﺎد ﺣﺎﺻــﻞ ﻛــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺳــﻨﺪن ﺗﻮﺟﻬــﻪ ﻣﻠــﻚ ﺟــﻲ ﺣﻘﻴﻘــﻲ ﻣﺴــﺌﻠﻦ ﮐــﺎن ﻫﭩــﺎﺋﻴﻦ‬
‫ﭤﺎ؟‬
‫)‪ (6‬ﺐ ﺌﮭ ﺌ ‪:‬‬
‫אڄ ﻛﻠﻬـــﻪ ﺟﻨـــﮓ ﻳـــﺎ ﺑﭽـــﺎ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﭨﻴﻨﻜـــﻮن‪ ،‬ﺑـــﻢ ﮔـــﻮﻻ‪ ،‬ﻫـــﻮאﺋﻲ ﺟﻬـــﺎز‪ ،‬ﻣﺸـــﻴﻦ ﮔﻨـــﻮن‪،‬‬
‫رאﻛﻴـــﭧ‪ ،‬ﻣﻴﺰאﺋـــﻞ وﻏﻴـــﺮه ﻛﺘـــﺐ آﻧـــﺪא وﭸـــﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬אﻫـــﻮ ﮐـــﺎﺗﻮ ﺟﺪﻳـــﺪ ﺳـــﺎﺋﻨﺲ ﺟـــﻲ ﻧـــﻴﻦ‬
‫ﮐﻮﺟﻨـــﺎﺋﻦ ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﻫﻠـــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬אن ﮐـــﻲ אﺳـــﻼﻣﻲ ﺑﻨـــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ ﻣـــﻼ ﺻـــﺎﺣﺐ ﭼـــﻮن ﭤـــﺎ‬
‫ﺗــﻪ אﻫــﻲ ﺳــﭛ ﮐﻮﺟﻨــﺎﺋﻮن ﺑــﺪﻋﺘﻮن آﻫــﻦ‪ ،‬ﺻــﺤﻴﺢ אﺳــﻼﻣﻲ ﺟﻨــﮓ ُאﭠــﻦ‪ ،‬ﮔﻬــﻮڙن ﺗﻠــﻮאرن‪،‬‬
‫ﻧﻴــــﺰن ۽ ﭜــــﺎﻟﻦ ﺳــــﺎن ﭤــــﻴﮡ ﮔﻬﺮﺟــــﻲ‪ .‬ﺗــــﻪ אن ﻻ‪ ‬ﻛﻬــــﮍو ﺟــــﻮאب ڏﻳﮣــــﻮ ﭘﻮﻧــــﺪو؟ ﻫﺮﻫــــﻚ‬
‫ﻛﻤﺎﻧــﮉ آﻓــﻴﺲ ۾ ﺟﻨــﺮل ﺟــﻲ ﻫــﺪאﻳﺖ ۽ رﻫﺒــﺮي‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻣﻠــﻦ ﮐــﻲ رﮐــﮡ ﻻزﻣــﻲ ﻫﻮﻧــﺪو ﮀــﺎ؟‬
‫ﺟﻨـــﮓ ﮐـــﻲ אﺳـــﻼﻣﻲ ﺑﻨـــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻣـــﺎل ﻏﻨﻴﻤـــﺖ ﺟـــﻲ אﺟـــﺎزت ڏﻳﮣـــﻲ ﭘﻮﻧـــﺪي ﮀـــﺎ؟ ﮔﺮﻓﺘـــﺎر‬
‫ﭤﻴــــﻞ ﺷــــﻬﺮﻳﻦ ﻳــــﺎ ﺳــــﭙﺎﻫﻴﻦ ﮐــــﻲ ﻏــــﻼم ﻳــــﺎ ﭔــــﺎﻧﻬﻴﻮن ﻛــــﺮي ورﻫــــﺎﺋﮡ ﺟــــﻮ روאج ﭼــــﺎﻟﻮ‬
‫ﻛﺮﮢــﻮ ﭘﻮﻧــﺪو ﮀــﺎ؟ ﻫــﺎ‪ ،‬ﺗــﻪ ﺟﺪﻳــﺪ ﻣﻬــﺬب دﻧﻴــﺎ ﮐــﻲ אن ﺟــﻲ ﺟــﻮאز ۾ ﻛﻬــﮍو ﺟــﻮאب ڏﻳﮣــﻮ‬
‫ﭘﻮﻧﺪو‪.‬‬
‫ﺌ ‪:‬‬ ‫ت‬ ‫ﺌ‬ ‫)‪ (7‬ﺌر‬
‫אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﮐـــﺎﺗﻲ ذرﻳﻌـــﻲ ﺣﻜـــﻮﻣﺘﻦ ﺳـــﺎن ﺗﻌﻠﻘـــﺎت ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛـــﺮڻ‪ ،‬ﭔـــﺎﻫﺮﻳﻦ ﻣﻠﻜـــﻦ ﺳـــﺎن‬
‫وאﭘــــﺎر ﻛــــﺮڻ‪ ،‬ﭔــــﻴﻦ ﺣﻜــــﻮﻣﺘﻦ ﺟــــﻲ ﭼﺮﭘــــﺮ ۽ אرאدن ﮐــــﺎن وאﻗﻔﻴــــﺖ ﺣﺎﺻــــﻞ ﻛــــﺮڻ ﻻ‪‬‬
‫ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ ﻛﺮאﺋﮡ‪ ،‬۽ ﭔﺎﻫﺮﻳﻦ ﻣﻠﻜﻦ ﺳﺎن آﻣﺪرﻓﺖ ﺟﺎ ﻛﻢ ﺳﺮאﻧﺠﺎم ﭤﻴﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﻣـــﻼ ﺟـــﻲ ﺷـــﺮﻳﻌﺖ ﻣﻮﺟـــﺐ ﺟﻬـــﺎد אﺳـــﻼم ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎدي אﺻـــﻮﻟﻦ ۾ دאﺧـــﻞ آﻫـــﻲ‪ .‬אن‬
‫ﺣﺎﻟـــﺖ ۾ دوﺳـــﺘﺎﻧﻪ ﺗﻌﻠﻘـــﺎت ﺻـــﺮف ﻣﺴـــﻠﻤﺎن ﻣﻠﻜـــﻦ ﺳـــﺎن رﮐـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬אوאﺋﻠـــﻲ‬
‫ﺧﻠـــﻴﻔﻦ ﺟـــﻲ دﺳـــﺘﻮر ﻣﻮﺟـــﺐ ﻏﻴـــﺮ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻣﻠﻜـــﻦ ﺟـــﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﮐـــﻲ ﻫـــﺪאﻳﺖ ﻛﺮﮢـــﻲ‬
‫ﻫﺌــــﻲ ﺗــــﻪ دﻳــــﻦ אﺳــــﻼم ﻗﺒــــﻮل ﻛــــﻦ‪ ،‬ﻧــــﻪ ﺗــــﻪ ﭔــــﻲ‪ ‬ﺻــــﻮرت ۾ ﺳــــﻨﺪن ﺧــــﻼف ﺟﻬــــﺎد‬
‫ﻛــــﺮي‪،‬ﮐﻴﻦ ﻣﻄﻴــــﻊ ﺑﻨــــﺎﺋﻲ‪ ،‬אﺳــــﻼم ﭘﮑﻴﮍﮢــــﻮ ﻫــــﻮ‪ .‬אﻣﺮﻳﻜــــﺎ‪ ،‬روس ۽ ﭼــــﻴﻦ ﺟــــﺎ ﻣﻠــــﻚ‬
‫ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ אﺳﻼم ﻧﻪ ﻗﺒﻮﻟﻴﻦ‪ ،‬ﺗﻪ אﻧﻬﻦ ﺳﺎن ﺟﻨﮓ ﻛﺮﮢﻲ ﭘﻮﻧﺪي ﮀﺎ؟‬
‫ﻣﺴـــــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟـــــﻲ אﺑﺘـــــﺪאﺋﻲ دور ۾ ﺣﻜﻮﻣـــــﺖ ﺟـــــﻮو ﻛﺎروﺑـــــﺎر ﻫـــــﻚ ﺧﻠﻴﻔـــــﻲ ﺟـــــﻲ‬
‫ﻣﺎﺗﺤـــﺖ ﻫﻠﻨـــﺪو ﻫـــﻮ‪ .‬وﻗـــﺖ ﮔـــﺬرڻ ﺑﻌـــﺪ ﻣﻠﺴـــﻤﺎﻧﻦ ﺟـــﻮن ﺟـــﺪא ﺟـــﺪא ﺑﺎدﺷـــﺎﻫﺘﻮن ﻗـــﺎﺋﻢ ﭤـــﻲ‬
‫وﻳــﻮن‪ ،‬ﺟـــﻦ ﻣـــﺎن ﻛﻴﺘﺮﻳـــﻮن ﻫﻜﭕﺌــﻲ ﺟـــﻲ ﻣﺨـــﺎﻟﻒ ﻫﻴـــﻮن‪ .‬ﻫــﺎڻ وري ﻣﺴـــﻠﻢ دﻧﻴـــﺎ ﮐـــﻲ‬
‫ﻫـــﻚ ﺧﻠﻴﻔـــﻲ ﺟـــﻲ ﻫـــﭣ ﻫﻴـــﭟ آﮢﮣـــﻮ ﭘﻮﻧـــﺪو ﮀـــﺎ؟ אن ﻣـــﺎن ﺳـــﻮאل אﭤﻨـــﺪو ﺗـــﻪ ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ‬
‫ﻛــﻲ ﻣﺴــﻠﻤﺎن ﻣﻠــﻚ ﻫــﻚ ﺧﻠﻴﻔــﻲ ﺟــﻲ ﺟﻨــﮓ ﻛــﺮڻ ﺑﻌــﺪ ﻫــﻚ אﺗﺤــﺎد ۾ ﺷــﺎﻣﻞ ﻛﺮﮢــﻮ‬
‫ﭘﻮﻧﺪو؟ ﮀﺎ אﻫﻲ ﺟﻨﮕﻴﻮن ﺑﻪ ﺟﻬﺎد ۾ ﺷﻤﺎر ﻛﺒﻴﻮن؟‬
‫ﻫــﻦ وﻗــﺖ ﻣﺴــﻠﻤﺎن ﻣﻠــﻚ ﻏﻴــﺮ ﻣﺴــﻠﻢ ﺣﻜــﻮﻣﺘﻦ ﮐــﺎن وﻳــﺎج ﺗــﻲ ﻗــﺮض ۽ ﻣــﺪد وﭠــﻦ‬
‫ﭤﺎ‪ .‬אن ﻻ‪ ‬ﻧﻈﺎم אﺳﻼﻣﻲ‪ ‬ﺟﺎ ﺣﺎﻣﻲ ﻛﻬﮍوﺣﻜﻢ ڏﻳﻨﺪא؟‬
‫ﭔـــﺎﻫﺮﻳﻦ ﻣﻠﻜـــﻦ ۾ ﺳـــﻔﻴﺮ ﻣﻮﻛﻠﮣـــﺎ ﭘـــﻮن ﭤـــﺎ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ ﻟﻴﺎﻗـــﺖ‪ ،‬ﺳـــﻴﺮت ۽ ﺻـــﻮرت‬
‫ﻻ‪ ‬ﻧﻈـــﺎم אﺳـــﻼﻣﻲ‪ ‬وאرن ﺟـــﻮ ﻛﻬـــﮍو ﺣﻜـــﻢ ﭤﻴﻨـــﺪو؟ ﮀـــﺎ אﻫـــﻲ ﺳـــﻔﻴﺮ ﻣـــﻼ ﻣﺪرﺳـــﻦ ﺟـــﺎ‬

‫‪180‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺗﻌﻠـــــﻴﻢ ﻳﺎﻓﺘـــــﻪ ﻋـــــﺎﻟﻢ ﻫﻮﻧـــــﺪא؟ ڏאڙﻫﻴـــــﻮن ﻫﻮﻧـــــﺪن؟ وﻳـــــﺲ دﻳﺴـــــﻲ ﻫﻮﻧـــــﺪن‪ ،‬ﺷـــــﺮאب‬
‫אﺳـــﺘﻌﻤﺎل ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻲ ﻣﻨـــﻊ ﻫﻮﻧـــﺪﻳﻦ‪ ،‬ﮐـــﻴﻦ زאﻟـــﻦ ﮐـــﻲ ﭘـــﺮدو ﻛـــﺮאﺋﮡ ﺿـــﺮوري ﭤﻴﻨـــﺪو؟‬
‫ﭘﺮڏﻳﻬــــﻲ ﻣﻌــــﺎﻣﻼت ﺷــــﺮﻳﻌﺖ אﺳــــﻼﻣﻲ ﻣﻮﺟــــﺐ ﻫﻠــــﻦ‪ ،‬אن ﻻ‪ ‬وزאرت ﺧﺎرﺟﻴــــﻪ ۽ ﺟﻤﻠــــﻲ‬
‫ﺳﻔﺎرﺗﺨﺎﻧﻦ۾ ﻋﺎﻟﻤﻦ ﺟﻮ ﺗﻘﺮر ﻻزﻣﻲ ﭤﻴﻨﺪو ﮀﺎ؟‬
‫אﻧﻬـــﻦ ﺳـــﭝﻨﻲ ﮘـــﺎﻟﻬﻴﻦ ﺟـــﻮ ﺟـــﻮאب وﭠﮣـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺻـــﻮرت ۾ ﻗـــﺮآن ۽ ﺣـــﺪﻳﺚ אن‬
‫ﻣﻌـــﺎﻣﻠﻲ ۾ رﻫﺒـــﺮي ﻧﭥـــﺎ ﻛـــﻦ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﭘـــﻮ‪ ‬ﻧﻈـــﺎم אﺳـــﻼﻣﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ ﻧـــﺎﻟﻮ وﭠـــﮡ ﻛﻴﺘـــﺮي ﻗـــﺪر‬
‫ﺻﺤﻴﺢ ﭤﻴﻨﺪو؟‬
‫ﺌ ‪:‬‬ ‫)‪ (8‬ﺌ‬
‫אﭴﻜﻠﻬــــﻪ ﻣﻠﻜــــﻦ ﺟــــﻲ אﻧﺘﻈــــﺎﻣﻲ ﺿــــﺮورﻳﺎت‪ ،‬ﺗﺮﻗــــﻲ ۽ ﺗﻌﻤﻴــــﺮ وאﺳــــﻄﻲ ﻛﻴﺘــــﺮא‬
‫ﭨـــﻴﻜﺲ ۽ ڍﻟـــﻮن ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺗـــﻲ وڌﻳـــﻮن وﭸـــﻦ ﭤﻴـــﻮن‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﭨﻴﻜﺴـــﻦ ۽ ڍﻟـــﻦ ﺟـــﻮ ﺟـــﻮאز‬
‫ﻗــﺮآن ۽ ﺣــﺪﻳﺚ ﻣــﺎن ﻛﻬــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح ﻛــﮃي ﺳــﮕﻬﺒﻮ؟ ﻓﻘﻬــﻪ ۾ ﺳــﻮא‪ ‬زﻛــﻮאت ﺟــﻲ ﭔﻴــﻮ‬
‫ﻛـــﻮ ﭼﭩـــﻮ ﭨـــﻴﻜﺲ ذﻛـــﺮ ﻛﻴـــﻞ ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ‪ .‬زﻛـــﻮאت ﻣﻮﺟـــﻮده دور ۾ﺑﻴﻜـــﺎر ﭤـــﻲ ﭼﻜـــﻲ‬
‫آﻫـــــﻲ‪ .‬دﻧﻴـــــﺎ ﺟـــــﻲ אﻛﺜـــــﺮي ﻣﺴـــــﻠﻤﺎن ﻣﻠﻜـــــﻦ ۾ ﺣﻜـــــﻮﻣﺘﻦ ﻃﺮﻓـــــﺎن زﻛـــــﻮאت ﺟـــــﻲ‬
‫وﺻــــﻮﻟﻲ ﻧﭥــــﻲ ﻛﺌــــﻲ وﭸــــﻲ‪ .‬ﻣﻮﺟــــﻮده دور ﺟــــﻲ ﭨﻴﻜﺴــــﻦ ﺟﻬــــﮍوכ אﻳﻨﭩﺮﭨﻴﻨﻤﻴﻨــــﭧ‬
‫ﭨــﻴﻜﺲ‪ ،‬אﻳﻜﺴــﺎﺋﻴﺰ ﭨــﻴﻜﺲ‪ ،‬زرﻋــﻲ ڍﻟــﻦ‪ ،‬אﻧﻜــﻢ ﭨــﻴﻜﺲ وﻏﻴــﺮه ﺟــﻮ ﺟــﻮאز ﻗــﺮآن ۽‬
‫ﺣــﺪﻳﺚ ﻣــﺎن ﻛﻬــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح ﻛــﺮي ﺳــﮕﻬﺒﻮ؟ وﻳــﺎج وﭠــﮡ ۽ ڏﻳــﮡ ﺷــﺮﻳﻌﺖ אﺳــﻼﻣﻲ‪ ‬ﺟــﻲ‬
‫ﺧـــﻼف ﭼﻴـــﻮ وﭸـــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬ﭘـــﺮ ﻛﻬـــﮍو ﻣﺴـــﻠﻤﺎن ﻣﻠـــﻚ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ۾ ﺑﺌﻨﻜـــﻮن ﻧـــﻪ ﻫﺠـــﻦ‪.‬‬
‫ﺟــــﻲ אﻫــــﻲ ﻧــــﻪ ﻫﺠــــﻦ ﺗــــﻪ وאﭘــــﺎر‪ ،‬ﻛﺎرﺧﺎﻧــــﺎ‪ ،‬ﺗﺮﻗــــﻲ ۽ ﺗﻌﻤﻴــــﺮ ﺟــــﻮ ﻛﺎروﺑــــﺎر ﻫﻠــــﻲ ﻧــــﻪ‬
‫ﺳــــﮕﻬﻨﺪو‪ .‬ﻣﻠــــﻚ ۾ ‪ 90‬ﺳــــﻴﻜﮍ ﻣــــﺎﮢﻬﻮ ﻏﺮﻳــــﺐ‪ ،‬ﺑﻴﺮوزﮔــــﺎر‪ ،‬ﺑﻴﻤــــﺎرﻳﻦ ۾ ﻣﺒــــﺘﻼ ۽ ﺑــــﻲ‬
‫ﮔﻬــﺮ آﻫــﻦ‪ .‬אﻧﻬــﻦ ﺟــﻲ آﺑﺎدﻛــﺎري‪ ،‬ﻣﻌﺎﺷــﻲ ۽ ﺳــﻤﺎﺟﻲ ﺗﺮﻗــﻲ‪ ‬ﺟــﻮ ﻛــﻢ‪ ،‬ﺟﻴﻜــﮇﻫﻦ ﻛــﺎ‬
‫ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﮐـــﮣﮡ ﭼـــﺎﻫﻲ ﺗـــﻪ אن ﻻ‪ ‬ﭘﻴﺴـــﻦ ﺟـــﻲ ﺿـــﺮورت ﭘﻮﻧـــﺪي‪ .‬אن وאﺳـــﻄﻲ ﺣﻜﻤـــﺖ‬
‫ﺳﻮﺷـــﻠﺰم ﻣﻮﺟـــﺐ ﻛـــﻲ ﻗـــﺪم ﮐـــﮣﮡ ﭼـــﺎﻫﻲ ۽ אن ﺗـــﻲ ﻣﻠـــﻦ ﻃﺮﻓـــﺎن ﺷﺨﺼـــﻲ ﻣﻠﻜﻴـــﺖ‬
‫ﺟـــﻲ ﺑﭽـــﺎ‪ ‬ﺟـــﻲ ﺑﻬـــﺎﻧﻲ ﺳـــﺎن ﻣﺨﺎﻟﻔـــﺖ ﻛﺌـــﻲ وﭸـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ אن ﺣﺎﻟـــﺖ ۾ ﻛـــﻮ ﺳـــﮅאرو ﭤـــﻲ‬
‫ﺳــﮕﻬﻨﺪو؟ ﻛــﻲ ﻣــﺎﮢﻬﻮ ﻳــﺎ ﻣــﻼ אﺳــﻼﻣﻲ ﺳﻮﺷــﻠﺰم ﺟــﻮ ﻧــﺎﻟﻮ وﭠــﻦ ﭤــﺎ‪ ،‬ﻟــﻴﻜﻦ ﺗــﺎرﻳﺦ ﺟــﻲ‬
‫ﭴـــﺎﮢﻦ ﮐـــﻲ ﭘﺘـــﻮ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﺳﻮﺷـــﻠﺰم ﻫﻨـــﺮي دور ﺟـــﻲ ﭘﻴـــﺪאوאر آﻫـــﻲ‪ .‬אن ﺟـــﻮ אﺳـــﻼم ﺳـــﺎن‬
‫ﻛﻮ وאﺳﻄﻮ ﺋﻲ ﻧﻪ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ت ﺌ ‪:‬‬ ‫)‪(9‬‬
‫אﮘﺌــﻴﻦ زﻣــﺎﻧﻲ ۾ ﺑﻴﻤــﺎرﻳﻦ ﻻ‪ ‬ڏﻧــﭛ ڏﻳــﮡ‪ ،‬رﻣــﺎ ﻫــﮣﮡ‪ ،‬ﺳــﻴﺮون ﮀــﻮڙڻ‪ ،‬ﺑﻴﻤــﺎرﻳﻦ ﮐــﻲ‬
‫ﺟـــﻨﻦ ﺟـــﻲ אﺛـــﺮ ﻫﻴـــﭟ ﺳـــﻤﺠﻬﻲ ﻣـــﺎرون ڏﻳـــﮡ ﻳـــﺎ ﭰﻴﮣـــﺎ ﮀﻨـــﮉא ﻛـــﺮڻ وאرن ﻃـــﺮﻳﻘﻦ ﺳـــﺎن‬
‫ﻋﻼج ﻛﻴﺎ وﻳﻨﺪא ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫ﻫـــــﻦ وﻗـــــﺖ אﻳﻜﺴـــــﺮي אﻳﺠـــــﺎد ﭤﻴـــــﺎ آﻫـــــﻦ‪ ،‬אﻧﺠﻴﻜﺸـــــﻨﻮن ﭠـــــﺎﻫﻴﻮن وﻳـــــﻮن‪ ،‬ﻫـــــﻦ‬
‫ﻣﺬﻛﻮرאﺳــــﻜﻮپ‪ ،‬رﻳــــﮉﻳﺎﮔﺮאم وﻏﻴــــﺮه ﻛــــﻢ آﻧــــﺪא وﭸــــﻦ ﭤــــﺎ‪ .‬אﻫﮍﻳــــﻮن دوאﺋــــﻮن אﻳﺠــــﺎد‬
‫ﭤﻴــــﻮن آﻫــــﻦ‪ ،‬ﺟــــﻮ אﮘــــﻲ ﺧــــﻮאب ﺧﻴــــﺎل ۾ ﺑــــﻪ ﻧــــﻪ ﻫﻴــــﻮن‪ .‬ﻃﺒﻌــــﻲ ﺗﻌﻠــــﻴﻢ ﻻ‪ ‬ﻣﻴــــﮉﻳﻜﻞ‬

‫‪181‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻛـــﺎﻟﻴﺞ ۽ ﻟﻴﺒـــﺎرﭨﺮﻳﻮن ﮐﻮﻟﻴـــﻮن وﻳـــﻮن آﻫـــﻦ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﮘـــﺎﻟﻬﻴﻦ ﻻ‪ ‬ﻧﻈـــﺎم אﺳـــﻼﻣﻲ ﻛﻬـــﮍي‬
‫ﻣــــﺪد ڏﻧــــﻲ آﻫــــﻲ‪ ،‬ﻳــــﺎڏﻳﺌﻲ ﺳــــﮕﻬﻨﺪي؟ ﺟﻴﻜــــﮇﻫﻦ ﺧﺪאﻧﺨﻮאﺳــــﺘﻪ ﻛــــﺎ وﭼﮍﻧــــﺪڙ ﺑﻴﻤــــﺎري‬
‫ﻛـــﺎﻟﺮא‪ ،‬ﭘﻠﻴـــﮓ אﻧﻔﻠـــﻮﺋﻨﺰא وﻏﻴـــﺮه ﭘﻴـــﺪא ﭤـــﻲ ﭘـــﻮي ﺗـــﻪ ﺻـــﺤﺖ وאرא אﻧﺠﻴﻜﺸـــﻦ ﻳـــﺎ ﭔﻴـــﻮن‬
‫دوאﺋــــﻮن אن ﺟــــﻲ ﺑﻨــــﺪ ﻛــــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻛﺘــــﺐ آﮢﻴﻨــــﺪא‪ ،‬ﻳــــﺎ ﻣﻠــــﻦ ﮐــــﻲ ﮔﻬﺮאﺋــــﻲ ورد وﻇــــﻴﻔﻦ ۽‬
‫دﻋـــﺎﺋﻦ وﺳـــﻴﻠﻲ אن ﺟـــﻮ ﺳـــﺪﺑﺎب ﻛﻨـــﺪא؟ אن ﺣﺎﻟـــﺖ ۾ ﻫـــﺮ ڊאﺋﺮﻳﻜﭩـــﺮ آف ﭘﺒﻠـــﻚ ﻫﻴﻠـــﭣ‬
‫ﺟﻲ آﻓﻴﺴﻦ ۾ ﻣﻠﻦ ﮐﻲ ﺗﻌﻮﻳﺬن ۽ دﻋﺎﺋﻦ وﻏﻴﺮه ﻻ‪ ‬ﻣﻘﺮر ﻛﺮﮢﻮ ﭘﻮﻧﺪو ﮀﺎ؟‬
‫אﻧﻬـــﻦ ﻣﺜـــﺎﻟﻦ ﻣـــﺎن ﭘﺘـــﻮ ﭘﻮﻧـــﺪو ﺗـــﻪ אﻫـــﻲ ﻧﻈﺮﻳـــﺎ ﻳـــﺎ ﻧﻌـــﺮא ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ ۽‬
‫ﺳـــﻨﺪن אﻳﺠﻨـــﭧ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻋـــﻮאم ﮐـــﻲ ڌوﻛـــﻮ ڏﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠـــﺎ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺳـــﮅ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪‬‬
‫אﻳﺠﺎد ﻛﻴﺎ ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫رڻ‪:‬‬ ‫ت ﺌﺊ‬ ‫ﺌ‬ ‫ﺌن ۾‬ ‫)‪ (iii‬ﺌ‬
‫ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻲ ﮀــﻮﻳﻬﻦ ﺳــﺎﻟﻦ ﺟــﻲ ﺗــﺎرﻳﺦ ﻣــﺎن ﺛﺎﺑــﺖ ﭤــﻲ ﭼﻜــﻮ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﻫﺘــﻲ ﻣﺜــﺎﻟﻲ‬
‫ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻮ ﻗـــﺎﺋﻢ ﭤـــﻴﮡ ﻧـــﺎﻣﻤﻜﻦ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺟـــﻮ ﻛـــﻢ دروﻳﺸـــﻦ ۽ ﺻـــﻮﻓﻴﺎ‪ ‬ﻛـــﺮאم ۽‬
‫ﺑــــﺎאﺧﻼق ﻋــــﺎﻟﻤﻦ ﺟــــﻲ ذرﻳﻌــــﻲ ﺣﺎﺻــــﻞ ﭤــــﻲ ﺳــــﮕﻬﻲ ﭤــــﻮ‪ ،‬۽ ﻧــــﻪ ﻣﻮﺟــــﻮده ﻗﺴــــﻢ ﺟــــﻲ‬
‫ﺳﻴﺎﺳـــﺘﺪאﻧﻦ ﺟـــﻲ وﺳـــﻴﻠﻲ‪ ،‬ﺟـــﻦ ﺟـــﻲ ﺳـــﺎري زﻧـــﺪﮔﻲ ڌوﻛـــﻲ ۽ ﻓﺮﻳـــﺐ ﺳـــﺎن ﭜﺮﻳـــﻞ رﻫـــﻲ‬
‫ﭤﻲ‪ .‬אﻟﺒﺖ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾ ﻫﻴﭡﻴﻦ ﮘﺎﻟﻬﻴﻦ ﺟﺎ ﻣﺜﺎل ڏﻳﺌﻲ ﺳﮕﻬﺒﺎ!‬
‫ﻫﺘﻲ אﻧﺴﺎﻧﻦ ﺟﺎ ﺑﻨﻴﺎدي ﺣﻖ ﻣﺤﻔﻮظ ﻧﻪ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻫﺘﻲ ﻧﻨﮃﻳﻦ ﻗﻮﻣﻦ ﺗﻲ ﻣﻬﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ אﺳﺘﺤﺼﺎل ﺟﺎري آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫﺘﻲ رﺷﻮت ﺳﺘﺎﻧﻲ ﻋﺎم ﺟﺎم آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻧﺸﻮ ۽ ﺷﺮאﺑﺨﻮري‪ ،‬ﻧﻨﮃي ﭘﻴﻤﺎﻧﻲ ﮐﺎن وڏي ﭘﻴﻤﺎﻧﻲ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺟﺎري آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫﺘﻲ ﺟﻮא ﻗﺎﻧﻮﻧﻦ ﺟﺎﺋﺰ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫﺘﻲ وﻳﺎج ﺧﻮري ﻫﺮﻫﻨﮅ ﻫﻠﻲ رﻫﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫﺘﻲ ﺑﻠﻴﻚ ﻣﺎرﻛﻴﭩﻲ‪ ،‬ﺳﻤﮕﻠﻨﮓ‪،‬ﭼﻮرﻳﻮن‪ ،‬ڌאڙא ﺑﻨﺪ ﻧﻪ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻫﺘــــﻲ ﺑﻴﮕﻨﺎﻫــــﻪ ﻣــــﺎﮢﻬﻦ ﮐــــﻲ ‪ ،‬ﻣﺨــــﺎﻟﻒ رא‪ ‬رﮐــــﮡ ﻛــــﺮي‪ ،‬ﺑﻨــــﺎ ﻛــــﻴﺲ ﻫﻼﺋــــﮡ ﺟــــﻲ‬
‫ﺳﺰאﺋﻮن ڏﻧﻴﻮن وﭸﻦ ﭤﻴﻮن‪.‬‬
‫ﻫﺘـــﻲ אﺳـــﻼم ﮐـــﺎن ﻋـــﺎري ۽ ﺑـــﺪﻋﺘﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ אﺳـــﻼم ﺟـــﻲ ﻋﻠﻤﺒـــﺮدאر ﺳـــﮇي ﻣـــﭥﻦ‬
‫ﻛﺮوڙن ﺟﺎ ﻗﺒﺎ אڏﻳﺎ وﻳﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻫﺘــــﻲ ﺑــــﺪﻛﺮدאر‪ ،‬ڌوﻛﺒﻴــــﺎز‪ ،‬ﺑــــﺪאﺧﻼق ۽ ﻓﺮﻋــــﻮن ﺻــــﻔﺖ ﺳﻴﺎﺳــــﺘﺪאﻧﻦ ﮐــــﻲ ﻋــــﻮאم‬
‫ﺟﻮ ﻟﻴﮉر ﻛﻮﭠﻴﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﻫﺘﻲ ﺑﮏ ۽ ﺑﻴﺮوزﮔﺎري ۽ ڊאﻛﻪ زﻧﻲ ﻋﺎم ﺟﺎم אﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫﺘﻲ ﻇﻠﻢ ۽ אﺳﺘﺤﺼﺎل روאﺟﻲ ﮘﺎﻟﻬﻴﻮن آﻫﻦ‪.‬‬
‫אﻧﻬــﻦ ﺣﺎﻟــﺖ ﻫﻴــﭟ ﺑــﻪ‪ ،‬ﺟــﻲ ﺻــﺎﺣﺐ אﺗــﻲ ﻣﺜــﺎﻟﻲ ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﺟــﺎ ﺧــﻮאب ﭠﻬــﻦ ﭤــﺎ‪ ،‬ﺗــﻪ אﻫــﻮ‬
‫ﭤﻲ ﭔﭕﺮن ﮐﺎن ﭔﻴﺮ ﮔﻬﺮڻ‪.‬‬

‫‪182‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺌد ﺌت‪:‬‬ ‫ﺌ ت ﺌا‬ ‫)‪ (iv‬ا‬

‫ﭼﻴـــﻮ وﭸـــﻲ ﭤـــﻮ ﺗـــﻪ ﻫﺘـــﻲ אﺳـــﻼﻣﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﺖ ﻳـــﺎ אﻗﺘﺼـــﺎدﻳﺎت ﺟـــﻲ ﻣـــﺮوج ﻛـــﺮڻ ﻻ‪،‬‬
‫ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻮ ﻛﺎروﺑـــﺎر ﻫﻼﻳـــﻮ وﻳﻨـــﺪو‪ .‬ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟـــﻲ ﺗـــﺎرﻳﺦ ۾ אﻫـــﻮ ﺑـــﺪﺑﺨﺖ ڏﻳـــﻨﻬﻦ‬
‫ﻫﻮ‪ ،‬ﺟﮇﻫﻴﻦ ﻣﺬﻫﺐ ﮐﻲ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺳﺎن ﮔﮇڻ ﺟﻲ ﺷﺮوﻋﺎت ﻛﺌﻲ وﻳﺌﻲ‪.‬‬
‫ﻣـــﻮن ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﻛﺘـــﺎب ”ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ ﻣﺎﺿـــﻲ‪ ،‬ﺣـــﺎل ۽ ﻣﺴـــﺘﻘﺒﻞ“ ۾ ﭴﺎﮢـــﺎﻳﻮ آﻫـــﻲ‬
‫ﺗـــﻪ ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻮ אﺻـــﻞ ﻣﻘﺼـــﺪ روﺣـــﺎﻧﻲ ۽ אﺧﻼﻗـــﻲ אﺻـــﻼح آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﺎ ﺗـــﺎﻟﻴﻒ ﻗﻠـــﻮب ۽‬
‫ﺻــــﺤﻴﺢ ﺗﺮﺑﻴــــﺖ ذرﻳﻌــــﻲ ﺣﺎﺻــــﻞ ﭤــــﻲ ﺳــــﮕﻬﻲ ﭤــــﻲ‪ .‬אﻫــــﺎ رﺿــــﺎﻛﺎرאﻧﻪ ﻃــــﻮر ﺷﺨﺼــــﻲ‬
‫אﺧـــﻼق ﺟـــﻲ ﺗﻜﻤﻴـــﻞ وﺳـــﻴﻠﻲ ﺣﺎﺻـــﻞ ﭤـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻨﺪي‪ .‬אن ۾ ﺟـــﮇﻫﻴﻦ ﺑـــﻪ ﺳﻴﺎﺳـــﺖ ﮐـــﻲ‬
‫وچ ۾ آﮢـــﻲ ﺗﺸـــﺪد ﮐـــﻲ ﻛﺘـــﺐ آﻧـــﺪو وﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﻳـــﺎ ﻫﻜـــﮍن ﺟـــﻲ رא‪ ‬ﮐـــﻲ ﭔـــﻴﻦ ﻣﭥـــﺎن‬
‫زوري‪ ‬ﻣـــﮍﻫﮡ ﺟـــﻲ ﻛﻮﺷـــﺶ ﭤـــﻲ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ אن ﻣـــﺎن ﻓﺎﺋـــﺪي ﺟـــﻲ ﺑـــﺪرאن ﻧﻘﺼـــﺎن زﻳـــﺎده‬
‫ﭘﻬﺘـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻛـــﺮي ﺋـــﻲ ﺻـــﻮﻓﻴﺎ‪ ‬ﻛـــﺮאم ﺳﻴﺎﺳـــﺖ ﮐـــﺎن ﻋﻠﺤـــﺪه ﭤـــﻲ‪ ،‬ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ‬
‫رﺿﺎﻛﺎرאﻧﻪ ﻃﻮر روﺣﺎﻧﻲ ۽ אﺧﻼﻗﻲ ﺗﺮﻗﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬درس ﺗﺪرﻳﺲ ڏﻳﻨﺪא ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫אﻗﺘﺼـــﺎدﻳﺎت‪ ،‬روزﻣـــﺮه ﺟـــﻲ ﮔـــﺬر ﻣﻌـــﺎش ۽ אن ﺟـــﻲ ﻃﺮﻳﻘﺌـــﻪ ﻛـــﺎر ﺟـــﻲ ﻣﺴـــﺌﻠﻲ ﺳـــﺎن‬
‫وאﺳـــﻄﻮ رﮐﻨـــﺪڙ ﮘـــﺎﻟﻬﻴﻦ ﺟـــﻮ ﻋﻠـــﻢ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ ﮔـــﺬر ﻣﻌـــﺎش ﮐـــﻲ אﺧﻼﻗـــﻲ אﺻـــﻮﻟﻦ‬
‫ﺟـــﻲ ﻣﺎﺗﺤـــﺖ ﻛـــﺮي ﻛـــﻢ ﻫﻼﺋﺠـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ אﻫـــﺎ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﻋﻠﺤـــﺪه آﻫـــﻲ‪ .‬ﭘـــﺮ ﭨـــﻴﻜﺲ ﻛﻬـــﮍא‬
‫ﻫﺠــﻦ‪ ،‬زرאﻋــﺖ ﻛﻬــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح ﻛﺠــﻲ‪ .‬زﻣــﻴﻦ ﺟــﻲ ورﻫﺎﺳــﺖ ﻳــﺎ ﻛﺎرﺧــﺎﻧﻦ ﺟــﻲ ﻫﻼﺋــﮡ‬
‫ﻻ‪ ‬ﺑﻬﺘـــﺮﻳﻦ ﻃﺮﻳﻘـــﺎ ﻛﻬـــﮍא ﻫﺌـــﺎ‪ ،‬אن ۾ ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ﮐـــﻲ ﭰﭕـــﺎﺋﻲ وچ ۾ آﮢـــﮡ ﻏﻠـــﻂ‬
‫آﻫــــﻲ‪ .‬אن ﻻ‪ ‬ﺻــــﺤﻴﺢ ﻃﺮﻳﻘــــﻮ אﻫــــﻮ آﻫــــﻲ ﺗــــﻪ ﻣﻌﺎﺷــــﺮي ﺟــــﻲ ﺗﺒــــﺪﻳﻠﻲ‪ ‬ﺳــــﺎن אﻗﺘﺼــــﺎدي‬
‫ﻣﺴـــﺌﻠﻦ ﺟـــﻲ ﺗﺒـــﺪﻳﻠﻲ ﻻزﻣـــﻲ ﺳـــﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬ﺣﺎﻟـــﺖ ﺟـــﻲ ﺗﻘﺎﺿـــﺎ ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﻋﻘـــﻞ ﮐـــﺎن ﻛـــﻢ‬
‫وﭠﻲ‪ ،‬ﻣﻌﺎﺷﻲ אﻧﺼﺎف آﮢﺠﻲ‪.‬‬
‫ﺌم‪:‬‬ ‫ﺌد ۽ ا‬ ‫ا‬ ‫ﺌن‬ ‫)‪ (v‬ﺌ‬
‫ﮔﺬﺷـــﺘﻪ ﮀـــﻮﻳﻬﻦ ﺳـــﺎﻟﻦ ﺟـــﻲ ﺟـــﻲ ﺗﺠﺮﺑـــﻲ אﻫـــﻮ ﺛﺎﺑـــﺖ ﻛﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻮ‬
‫ﻗﻴـــﺎم ﻏﻠـــﻂ ﺑﻨﻴـــﺎدن ﺗـــﻲ ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ۾ ﻣﮑﻴـــﻪ ﻏﻠﻄـــﻲ אﻫـــﺎ ﻫﺌـــﻲ ﺗـــﻪ ﻫـــﺰאرن‬
‫ورﻫـــﻴﻦ ﺟـــﻲ ﺗـــﺎرﻳﺦ وאرﻳـــﻦ ﻗـــﻮﻣﻦ ﮐـــﻲ ﻫـــﻚ ﻏﻠـــﻂ ﻗـــﻮﻣﻲ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺟـــﻮ وﺟـــﻮد‬
‫دﻧﻴــﺎ ۾ ﻛﭥــﻲ ﺑــﻪ ﻧــﻪ آﻫــﻲ‪ ،‬ﻣﻮﺟــﺐ زوري‪ ‬ﮘﻨــﮃي‪ ،‬ﻫــﻚ ﻛــﺮڻ ﺟــﻲ ﻛﻮﺷــﺶ ﻛﺌــﻲ ﭤــﻲ‬
‫وﻳﺌــــﻲ‪ ،‬ﺟــــﻨﻬﻦ ﻧﻈﺮﺋــــﻲ ﮐــــﻲ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﻣﺴــــﺘﻘﻞ ﻣﻔــــﺎد אﻳﺠــــﺎد ﻛﻴــــﻮ ﻫــــﻮ‪ .‬אﻧﻬــــﻲ‪‬‬
‫ﺑﻨﻴــﺎدي ﻏﻠﻄــﻲ‪ ‬ﮐــﻲ درﺳــﺖ ﻛــﺮڻ ﺟــﻲ ﻋﻴــﻮض ﭘــﺎڻ אن ﺗــﻲ אﺳــﺮאر ﻛــﺮڻ‪ ،‬ﺣــﺎﻟﺘﻦ ﮐــﻲ‬
‫ﺳﮅאرڻ ﺑﺪرאن ﺑﮕﺎڙﻳﻮ ﻫﻮ‪.‬‬
‫ﺟـــﮇﻫﻦ ﻛـــﺎ ﻛﻤﭙﻨـــﻲ‪ ،‬ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ڌرﻳـــﻦ ﺟـــﻲ ﺷـــﻤﻮﻟﻴﺖ ﺳـــﺎن ﺑﺮﭘـــﺎ ﻛﺌـــﻲ وﻳﻨـــﺪي آﻫـــﻲ‪،‬‬
‫۽ ﺟـــﻨﻬﻦ وﻗـــﺖ אن ۾ ﺷـــﺎﻣﻞ ﭤﻴﻨـــﺪڙ ﭜـــﺎﺋﻴﻮאر ﻣﺤﺴـــﻮس ﻛﻨـــﺪא آﻫـــﻦ ﺗـــﻪ אن ﻣـــﺎن ﺳـــﭝﻨﻲ‬
‫ﮐـــﻲ ﻓﺎﺋـــﺪو ﻧﭥـــﻮ ﭘﻠﺌـــﻪ ﭘـــﻮي ۽ ﻛـــﻲ ڌرﻳـــﻮن ﺳـــﻤﻮري ﭘﻴـــﺪאوאر ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﺪن ﻧﻔﻌـــﻲ ﻻ‪‬‬
‫ﻛﺘــﺐ آﮢــﻴﻦ ﭤﻴــﻮن‪ ،‬ﺗــﻪ ﻧﻘﺼــﺎن ﭘﻬﺘــﻞ ڌرﻳــﻮن אن ﻣــﺎن ﺟــﺪא ﭤــﻲ وﻳﻨــﺪﻳﻮن آﻫــﻦ‪ .‬אن وאﻧﮕــﺮ‬
‫ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻮ وﺟــــﻮد ﭘــــﻨﺠﻦ ﻗــــﻮﻣﻦ ﺟــــﻲ ﺑــــﺎﻫﻤﻲ ﻋﻬــــﺪﻧﺎﻣﻲ ”ﺗــــﻪ אن ۾ ﺷــــﺎﻣﻞ ﭤﻴﻨــــﺪڙ‬

‫‪183‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻗﻮﻣـــﻮن آزאد ۽ ﺧﻮدﻣﺨﺘﻴـــﺎر رﻳﺎﺳـــﺘﻮن ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛـــﺮي ﺳـــﮕﻬﻨﺪﻳﻮن“ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ وﺟـــﻮد‬
‫۾ آﻳــــﻮ ﻫــــﻮ‪ .‬ﻟــــﻴﻜﻦ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﻣﺴــــﺘﻘﻞ ﻣﻔــــﺎد אﻧﻬــــﻲ‪ ‬ﻋﻬــــﺪﻧﺎﻣﻲ ﺟــــﻲ ﭜﭹﻜــــﮍي‬
‫ﻛـــﺮي ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﺪن ﺳـــﺎﻣﺮאج ﻃـــﻮر ﻫﻼﺋـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ۽ ﭔـــﻴﻦ ﻗـــﻮﻣﻦ ﮐـــﻲ ﻏـــﻼم‬
‫ﻛﺮي ﻫﻼﺋﮡ ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫ﺟـــﮇﻫﻦ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ۽ ﭔـــﻴﻦ אﻟﻬﻨـــﺪي ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ ﺷـــﺎﻣﻞ ﺑﻠـــﻮﭼﻦ ۽ ﭘﺨﺘـــﻮﻧﻦ ﺳـــﻨﺪن ﺣﻘـــﻦ‬
‫ﺟـــﻲ ﮔﻬـــﺮ ﻛﺌـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﻣﻮرﮘـــﻮ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻣﻔـــﺎد ﺻـــﻮﺑﺎ ﺧـــﺘﻢ ﻛـــﺮي‪ ،‬ون ﻳﻮﻧـــﭧ ﺑﻨـــﺎﺋﻲ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ‬
‫ﮐـــﻲ ﭘﻨﺠـــﺎب ﺟـــﻲ ﻛـــﺎﻟﻮﻧﻲ ﻛـــﺮي ﮀـــﮇﻳﻮ‪ .‬ﺟـــﮇﻫﻦ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﮔﺮوﻫـــﻪ ڏﭠـــﻮ ﺗـــﻪ ون ﻳﻮﻧـــﭧ ﺟـــﻲ‬
‫ﻛــﺮي ﻣﺨﺎﻟﻔــﺖ وڌي ﮘــﻮﻳﺌﻲ אﻫــﻲ ﺗــﻪ אن ﮐــﻲ ﭨــﻮڙ‪ :‬אﻫــﮍي ﭘﺎﻟﻴﺴــﻲ אﺧﺘﻴــﺎر ﻛﺌــﻲ‪ ،‬ﺟــﻮ‬
‫ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ﻋﻠﺤـــﺪه ﭤـــﻲ وﻳـــﻮ ۽ ﻫـــﺎن ﻧﺌـــﻴﻦ ﻗﺴـــﻢ ﺟـــﻲ ﻣﻀـــﺒﻮط ﻣﺮﻛـــﺰ ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ۾ ون‬
‫ﻳﻮﻧـــﭧ ﮐـــﺎن ﺑـــﺪﺗﺮ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻫﻼﺋـــﻲ رﻫﻴـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬אن ۾ ﺟﻴﻜـــﻲ وﻫﻴـــﻮ وאﭘﺮﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬אن‬
‫ﺟـــﻮ ﻣﭥـــﻲ ذﻛـــﺮ ﻛـــﺮي آﻳـــﻮ آﻫﻴـــﺎن‪ .‬אﻫـــﻮ ﺋـــﻲ ﺳـــﺒﺐ آﻫـــﻲ ﺟـــﻮ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ذرﻳﻌـــﻲ ﻣﭥـــﻲ‬
‫ذﻛﺮ ﻛﻴﻞ ﻗﻮﻣﻦ ۾ אﺗﺤﺎد ﺟﻮن ﺳﭛ אﻣﻴﺪون ﭨﭩﻲ وﻳﻞ آﻫﻦ‪.‬‬

‫‪:‬‬ ‫رﮡ آ‬ ‫ﺌ ت‬ ‫م‬ ‫ﺌن ۽ ا‬ ‫ﺌن‬ ‫)‪ (5‬ﺌ‬

‫אﻫـــﺎ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﺳﺮאﺳـــﺮ ﻛـــﻮڙ آﻫـــﻲ‪ .‬ﭜـــﺎرت ﺟـــﺎ رﻫـــﺎﻛﻮ ﻣﺴـــﻠﻤﺎن ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ رﻫﻨـــﺪڙ‬
‫ﻧﻨــــﮃن ﺻــــﻮﺑﻦ ﺟــــﻲ אﺻــــﻠﻲ رﻫــــﺎﻛﻮ ﻣﺴــــﻠﻤﺎﻧﻦ ﮐــــﺎن وڌﻳــــﻚ آزאد ۽ ﺳــــﮑﻴﺎ آﻫــــﻦ‪ .‬ﻫﺘــــﻲ‬
‫ﻇﻠـــﻢ‪ ،‬ﺗﺸـــﺪد ۽ אﺳﺘﺤﺼـــﺎل ﺟـــﻲ ﺑـــﺎزאر ﮔـــﺮم آﻫـــﻲ‪ .‬אﺳـــﻼم ﮐـــﻲ ﻧـــﻪ ﭜـــﺎرت ۾ ﻧﻘﺼـــﺎن‬
‫ﭘﻬﺘﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﻧﻪ ﭼﻴﻦ ۽ رﺷﻴﺎ ۾ ﻳﻮرپ ۾ ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎن رﻫﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫אﺳـــﻼم ﮐـــﻲ ﻣﭥـــﻲ ذﻛـــﺮ ﻛﻴـــﻞ ﻣﻠﻜـــﻦ ۾ ﻫﻨـــﺪن‪ ،‬ﻋﻴﺴـــﺎﺋﻲ ﻳـــﺎ دﻫـــﺮﻳﻦ ﺟـــﻲ ﻛﺜـــﺮت‬
‫ﻛــــﺮي ﻛــــﻮ ﻧﻘﺼــــﺎن ﻧــــﻪ ﭘﻬﺘــــﻮ آﻫــــﻲ‪ .‬ﻫــــﻲ ﺧﻄــــﺮي ﺟــــﻮﻧﻌﺮو ﺻــــﺮف ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ‬
‫ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن ﻃﺒﻘـــﺎﺗﻲ ﻣﻔـــﺎد ﺟـــﻲ ﺑﺮﻗـــﺮאررﮐﮡ ۽ ﻣﻜـــﺎﻧﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ ﺑﻴﻮﻗـــﻮف‬
‫ﺑﻨــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻫﮣــﻲ رﻫﻴــﺎ آﻫــﻦ‪ .‬אن ۾ ﺻــﺪאﻗﺖ ﻛﺎﻧــﻪ آﻫــﻲ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻲ ﻗﻴــﺎم ﺑﻌــﺪ אﺳــﻼم‬
‫ﺟــــﻲ ﻧــــﺎﻟﻲ ﺟــــﻮ ﺟﻴﺘــــﺮي ﻗــــﺪر אﺳﺘﺤﺼــــﺎل ﻛﻴــــﻮ وﻳــــﻮ آﻫــــﻲ‪ ،‬۽ ﻫﻨــــﺪن‪ ،‬ﻛﻤﻴﻮﻧﺴــــﭩﻦ ۽‬
‫ﻗﻮﻣﭙﺮﺳـــﺘﻦ ﺟـــﻮ ﺧـــﻮف ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ڏﻳﮑـــﺎري‪ ،‬ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺟﻴﺘـــﺮي ﻗـــﺪر‬
‫ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﺳــﺎن ﻇﻠــﻢ ﻛﻴــﺎ آﻫــﻦ‪ ،‬ﺗــﻦ אﺳــﻼم ﺧــﻼف ﻧﻮﺟــﻮאن ﻃﺒﻘــﻲ ۾ ﻧﻬﺎﻳــﺖ ﺧــﺮאب אﺛــﺮ‬
‫ﻛﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻣﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﺧﻴـــﺎل ﻣﻮﺟـــﺐ אﺳـــﻼم ﮐـــﻲ ﺟﻴﺘـــﺮو ﻧﻘﺼـــﺎن ﻫﺘـــﻲ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾‬
‫ﭘﻬﺘــــﻮ آﻫــــﻲ‪ ،‬אوﺗــــﺮو ﻧــــﻪ ﭼــــﻴﻦ‪ ،‬ﻧــــﻪ رﺷــــﻴﺎ‪ ،‬ﻧــــﻪ ﻳــــﻮرپ ۽ ﻧــــﻪ ﭜــــﺎرت ۾ ﭘﻬﺘــــﻮ ﻫﻮﻧــــﺪو‪،‬‬
‫ﺗﻨﻬﻨﻜــﺮي آﺋــﻮن אﻧﻬــﻲ‪ ‬رא‪ ‬ﺟــﻮ آﻫﻴــﺎن ﺗــﻪ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﮐــﻲ ﺧــﺘﻢ ﻛــﺮڻ ﺳــﺎن ﭘ ـﺎڻ אﺳــﻼم‬
‫ﮐﻲ وڏو ﻓﺎﺋﺪو ﭘﻬﭽﻨﺪو‪.‬‬
‫אﻟﺒــﺖ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﮐــﻲ ﺧــﺘﻢ ﻛــﺮي‪ ،‬ﺳــﻨﮅو دﻳــﺶ ﻗــﺎﺋﻢ ﻛــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﮐــﻲ وڏﻳــﻦ‬
‫ﻣﺸـــﻜﻼﺗﻦ ﮐـــﻲ ﻣـــﻨﻬﻦ ڏﻳﮣـــﻮ ﭘﻮﻧـــﺪو‪ .‬ﻫـــﻲ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ‪ ،‬ﺟـــﻦ ﮐـــﺎﺋﻲ ڏﭠـــﻮ‬
‫آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻲ ﻣﺌـــﻲ ﻣـــﺎرאﺋﻲ ﮐﺎﻧﺴـــﻮא‪ ‬ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﻲ آزאد ﻛـــﺮڻ ﻧـــﻪ ڏﻳﻨـــﺪא‪ .‬ﺗـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي آزאدي‪‬‬
‫ﻻ‪ ‬ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﻮن ڏﻳﮡ ﺿﺮوري آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻴﻜﺮ ﺗﺒﺎﻫﻲ אﻳﻨﺪي‪ ،‬ﭘﻮ‪ ‬ﻓﺎﺋﺪא ﭤﻴﻨﺪא‪.‬‬

‫‪184‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺌم ﺌن ﺌﺊ ا“‬ ‫ود‬ ‫”‬

‫ﺳـــﻨﮅ ۽ ﺳـــﻨﮅي ﻫـــﺰאرن ورﻫـــﻴﻦ ﮐـــﺎن ﺟـــﺪא ﻣﻠـــﻚ ۽ ﻗـــﻮم رﻫﻴـــﺎ آﻫـــﻦ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻛـــﺮي‬
‫ﻫــﻨﻦ ﺟــﻲ آزאدي ﻓﻄــﺮي ﮘﺎﻟﻬــﻪ ۽ ﺳــﻨﺪن ﺟــﻨﻢ ﺟــﻮ ﺣــﻖ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜــﮇﻫﻦ ﭘﮑــﻲ‪ ‬ﮐــﻲ ﻫــﻚ‬
‫ﻃـــﺮف ﺳـــﻮﻧﻲ ﭘﭹـــﺮي ۾ رﮐـــﻲ ﻃـــﺮح ﻃـــﺮح ﺟـــﺎ ﻃﻌـــﺎم ﮐـــﺎرאﺋﺠﻦ‪ ،‬۽ ﭔـــﻲ ﻃـــﺮف ﭔـــﺎﻫﺮ‬
‫آزאدي‪ ‬ﺟــــﻲ ﻫــــﻮא ۾ ﮐــــﻴﻦ ﺑﮑــــﻮن ﻛــــﺎﭨﮣﻴﻮن ﭘــــﻮن‪ ،‬ﺗــــﻪ ﺑــــﻪ ﻫــــﻮ آزאدي‪ ‬ﺟــــﻲ ﻫــــﻮא ﮐــــﻲ‬
‫ﺳﻮﻧﻲ ﭘﭹﺮي ۾ ﺻﺪﻫﺎ ﻧﻌﻤﺘﻦ ﮐﺎن وڌﻳﻚ ﭘﺴﻨﺪ ﻛﻨﺪو‪.‬‬
‫ﻋﻤـــﺮ ﺑﺎدﺷـــﺎﻫﻪ ﻣـــﺎرﺋﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ زوري‪ ‬ﮐﮣـــﻲ ﻣﺤـــﻼت ۾ אﭼـــﻲ رﻫـــﺎﻳﻮ ﻫـــﻮ‪ .‬ﺟﺘـــﻲ ﻃـــﺮح‬
‫ﻃـــﺮح ﺟـــﺎ ﻃﻌـــﺎم‪ ،‬رﻳﺸـــﻤﻲ ۽ زرﺑﻔـــﺖ ﺟـــﺎ ﻛﭙـــﮍא‪ ،‬ﻋﺎﻟﻴﺸـــﺎن ﻣﺤـــﻞ ۽ ﺳـــﻮﻳﻦ ﺳـــﮑﻦ ﺟـــﺎ‬
‫ﺳــﺎﻣﺎن ﻣﻮﺟــﻮد ﻫﺌــﺎ‪ .‬ﭘــﺮ ﻣــﺎرﺋﻲ‪ ‬ﮐــﻲ ﺳــﺪאﺋﻴﻦ ﭘﮑــﻦ‪ ،‬ﺟﻬــﻮﭘﮍﻳﻦ‪ ،‬ﭘﻨﻬــﻮאرن‪ ،‬ﻟﻨــﺒﻦ‪ ،‬ﻻﮢــﻦ‪،‬‬
‫ڏٿ‪،‬ﮐـــﭥﻦ ۽ ﻟـــﻮﻳﻦ ۽ ﭰﺎﭨـــﻞ ﻛﭙـــﮍن ﺟـــﻲ ﻳـــﺎد ﺳـــﺘﺎﺋﻴﻨﺪي رﻫﻨـــﺪي ﻫﺌـــﻲ‪ .‬ﺳـــﺪאﺋﻴﻦ دﻋـــﺎﺋﻮن‬
‫ﮔﻬﺮﻧـــﺪي ﻫﺌـــﻲ ﺗـــﻪ ﺷـــﺎل! ﻣـــﻮﭨﻲ ﻣﻠـــﻚ وﭸـــﻲ‪ ،‬ﻣـــﺎرن ﺳـــﺎن ﻣﻠـــﻲ‪ .‬ﻫـــﻮ‪ ‬ﺳـــﺪאﺋﻴﻦ ﻛـــﻮﭨﻦ‬
‫ﺟﻲ ﻛﺮڻ ۽ ﺗﺎﻟﻦ ﺟﻲ ﭨﭩﮡ ﻻ‪ ‬دﻋﺎ ﮔﻬﺮﻧﺪي ﻫﺌﻲ ۽ ﭼﻮﻧﺪي ﻫﺌﻲ ﺗﻪ‪:‬‬
‫”אي‪ ‬ﻧﻪ ﻣﺎرن رﻳﺖ‪ ،‬ﺟﻮ ﺳﻴﻦ ﻣﭩﺎﺋﻴﻦ ﺳﻮن ﺗﻲ‪“.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺳﻨﮅ ۽ ﺳﻨﮅﻳﻦ ﻻ‪ ‬ﺟﻴﻞ ﮐﺎن ﺑﺪﺗﺮ آﻫﻲ‪ .‬ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻓﺮﻣﺎﻳﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ‪:‬‬
‫ﻗﺴﻤﺖ ﻗﻴﺪ ﻛﻴﺎس‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻪ ﻛﻴﺮ אﭼﻲ ﻫﻦ ﻛﻮٽ ۾!“‬
‫אن ﻛــــﺮي ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﺟــــﻲ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ ڊﻫــــﮡ‪ ،‬ﺳــــﻨﮅو دﻳــــﺶ ﺟــــﻲ آزאد ﭤــــﻴﮡ ﺟــــﻲ‬
‫ﺧﻮאﻫﺶ ﻓﻄﺮي آﻫﻲ‪ .‬אﻣﻴﺮ ﺧﺴﺮو ﻋﻠﻴﮧ אﻟﺮﺣﻤﺖ ﻓﺮﻣﺎﻳﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ‪:‬‬
‫ﻛﺎﻓﺮ ﻋﺸﻘﻢ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻲ ﻣﺮא درﻛﺎر ﻧﻴﺴﺖ‪،‬‬
‫ﻫﺮ رگ ﻣﻦ ﺗﺎ رﮔﺸﺘﻪ ﺣﺎﺟﺖ زﻧﺎر ﻧﺮﺳﺖ!‬
‫ﻳﻌﻨـــﻲ ﻋﺸـــﻖ ﺟـــﻮ ﻛـــﺎﻓﺮ آﻫﻴـــﺎن‪ .‬אوﻫـــﺎﻧﺠﻲ ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻣـــﻮن ﮐـــﻲ ﺿـــﺮورت ﻧـــﻪ‬
‫آﻫﻲ‪ ،‬ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ رڳ رڳ ﺟﮣﻴﺎ ﭤﻲ وﻳﺌﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫـــﺎڻ ﺳـــﻨﮅي אن ﺣﺎﻟـــﺖ ﺗـــﻲ ﭘﻬﺘـــﺎ آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺟـــﻮ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻏﻼﻣـــﻲ ﻫﻴـــﭟ رﻫـــﮡ ﮐـــﺎن‬
‫ﻣﻨﻜـــﺮ ﭤـــﻲ ﭼﻜـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ ﺑﻬﺸـــﺖ ﻫﺠـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ آزאد ﺳـــﻨﮅ وאرو دوزخ‬
‫ﮐـــﻴﻦ وڌﻳـــﻚ ﻗﺒـــﻮل آﻫـــﻲ‪ .‬ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﻻ‪ ‬ﺧﻮﺷـــﻲ ﭤـــﻮري ﭤﻴﻨـــﺪي‪ ،‬ﺗـــﻪ ﻫـــﻦ ﻏﻼﻣـــﻲ‪ ‬ﮐـــﺎن آزאد‬
‫ﭤﻲ ۽ ﺧﻮدﻣﺨﺘﻴﺎر ﻫﺠﻲ‪ ،‬אﻗﻮאم ﻣﺘﺤﺪه ﺟﺎ ﻣﻴﻤﺒﺮ ﺑﻨﺠﻦ!‬
‫ﻫــﺎڻ אﭼــﻮ ﺗــﻪ אن ﻣﺴــﺌﻠﻲ ﺗــﻲ ﻧﮕﺎﻫــﻪ ﻛﺮﻳــﻮن ﺗــﻪ ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ آزאدي‪ ‬ﺳــﻨﮅﻳﻦ ﮐــﻲ ﻛﻬــﮍא‬
‫ﻓﺎﺋﺪא رﺳﮣﺎ آﻫﻦ‪:‬‬
‫‪ (1‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ آزאد ﭤـــﻴﮡ ﺑﻌـــﺪ ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻲ ﺳـــﻤﻮري ﭘﻴـــﺪאور‪ ،‬ﺟـــﺎ ﭨﻴﻜﺴـــﻦ ﻣـــﺎن ﻫـــﻦ‬
‫وﻗــﺖ ﻣﺮﻛــﺰي ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﺟــﻲ ﻫــﭣ ۾ وﭸــﮡ ﻛــﺮي ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ۽ ﻣﻬــﺎﺟﺮن ﺟــﻲ ﺑﻠــﻲ ﺧــﺮچ‬
‫ﭤﺌـــﻲ ﭤـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﺎ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﺗﺮﻗـــﻲ‪ ‬۽ ﺗﻌﻤﻴـــﺮ ﺗـــﻲ ﻛﺘـــﺐ آﮢـــﻲ ﺳـــﮕﻬﺒﻲ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮ ﺳـــﻨﮅ‬
‫ﭤﻮري وﻗﺖ ﮐﺎﻧﭙﻮ‪ ‬ﺗﺮﻗﻲ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻣﻠﻚ ﺑﻨﺠﻲ وﻳﻨﺪي‪.‬‬
‫‪ (2‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ آزאد ﭤـــﻴﮡ ﺑﻌـــﺪ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ رﻫـــﺎﻛﻦ ﮐـــﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜـــﻲ ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ‬
‫وﻳﮍﻫــﺎﺋﻲ ﻣﻨﺴﺘﺸــﺮ ﻛﺮﻳــﻮ وﻳﭡــﺎ آﻫــﻦ‪ ،‬ﻣﺘﺤـــﺪ ﻛــﺮي‪ ،‬ﺑﺎﻓﻌــﺎل ﻗــﻮم ﺑﻨــﺎﺋﻲ ﺳــﮕﻬﺒﻮ‪ .‬ﺟـــﻦ‬
‫‪185‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺟــﻲ زﺑــﺎن‪ ،‬ﻛﻠﭽــﺮ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳــﻲ ۽ ﻣــﺎدي ﻣﻔــﺎد ﻫــﻚ ﭤــﻲ وﻳﻨــﺪא אن وﻗــﺖ ﻫــﻮ ﺳــﻨﺪن ﺗﺮﻗــﻲ‪‬‬
‫ﺟﻲ رאﻫﻪ ۾ رﻛﺎوٽ ﻛﻨﺪڙن ﮐﻲ ﻛﮃي ﺳﮕﻬﻨﺪא‪.‬‬
‫ُ‬
‫‪ (3‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ آزאدي‪ ‬ﺑﻌـــﺪ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﺎ אﺻـــﻞ ﺑﺎﺷـــﻨﺪא‪ ،‬ﻳـــﺎ אﻫـــﻲ ﭔـــﺎﻫﺮאن آﻳـــﻞ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ‪ ،‬ﺟـــﻦ‬
‫ﺳـــﻨﮅي زﺑـــﺎن ۽ ﻛﻠﭽـــﺮ אﺧﺘﻴـــﺎر ﻛـــﺮي‪ ،‬ﭘـــﺎڻ ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﮅي ﻫـــﺌﮡ ﺟـــﻮ ﺟـــﺰو ﺑﻨـــﺎﺋﻲ ﮀـــﮇﻳﻮ‬
‫ﻫﻮﻧــﺪو‪ ،‬ﺳـــﻲ ﺳـــﭛ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج‪ ،‬אﻗﺘﺼـــﺎد אﺳﺘﺤﺼـــﺎل‬
‫۽ ﻛﻠﭽﺮل ﻏﻠﺒﻲ ﮐﺎن ﺑﭽﻲ‪ ،‬ﻓﻴﺼﻼ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻨﺪא‪.‬‬
‫‪ (4‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ آزאدي‪ ‬ﺑﻌـــﺪ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﺳـــﻤﻮري زرﻋـــﻲ زﻣـــﻴﻦ ﺗـــﻲ אن ﺟـــﻲ دאﺋﻤـــﻲ‬
‫رﻫـــــﺎﻛﻦ ﮐـــــﻲ ﻗﺒﻀـــــﻮ ﻣﻠـــــﻲ ﺳـــــﮕﻬﻨﺪو‪ .‬ﻫـــــﻦ وﻗـــــﺖ ﺟـــــﻮ ﭔـــــﺎﻫﺮﻳﻦ ﻏﻴـــــﺮ ﺳـــــﻨﮅﻳﻦ ۽‬
‫ﻏﻴﺮآﺑﺎدﮔــﺎرن ﮐــﻲ زﻣــﻴﻦ ﻣﻠﻴــﻞ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺳــﺎ ﻫــﻨﻦ ﮐــﺎن ﮐﺴــﻲ‪ ،‬ﺳــﻨﮅي آﺑﺎدﮔــﺎرن ﮐــﻲ ڏﻳﺌــﻲ‬
‫ﺳﮕﻬﺒﻲ‪.‬‬
‫‪ (5‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ آزאدي‪ ‬ﺑﻌـــﺪ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﺳـــﻤﻮري وאﭘـــﺎر ﺗـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ دאﺋﻤـــﻲ ﻃـــﻮر‬
‫رﻫــﺎﻛﻦ‪ ،‬ﺳــﻨﮅي ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨــﺪڙ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﮐــﻲ ﺗﺴــﻠﻂ ڏﻳــﺎري ﺳــﮕﻬﺒﻮ‪ .‬ﻫــﻦ وﻗــﺖ אﻫــﻮ ڌאرﻳــﻦ‬
‫ﺟﻲ ﻗﺒﻀﻲ ﻫﻴﭟ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ (6‬ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ آزאدي‪ ‬ﺑﻌــــﺪ ﭔــــﺎﻫﺮﻳﻦ ﻣــــﺎﮢﻬﻦ ﺟــــﻲ آﻣــــﺪ ﺗــــﻲ ﺑﻨــــﺪش وﺟﻬﻲ‪،‬ﻣﻠــــﻚ ۽‬
‫زﻣـــﻴﻦ ﺗـــﻲ آﺑـــﺎدي‪ ‬ﺟـــﻮ وڌﻧـــﺪڙ ﺑـــﺎر روﻛـــﻲ ﺳـــﮕﻬﺒﻮ‪ .‬אزאﻧﺴـــﻮא‪ ‬ﭔـــﺎﻫﺮאن ﻋﺎرﺿـــﻲ ﻃـــﻮر‬
‫آﻳﻠـــﻦ ﻳـــﺎ ﺳـــﻨﮅي ﻗـــﻮم ۾ ﺳـــﻤﺎﺋﺠﮡ ﮐـــﺎن אﻧﻜـــﺎر ﻛﻨـــﺪڙن‪ ،‬ﻳـــﺎ ڌאرﻳـــﻦ ﺟـــﻲ אﻳﺠﻨـــﭩﻦ ﮐـــﻲ‬
‫ﻣﻠﻚ ﻣﺎن ﭔﺎﻫﺮ ﻛﮃي ﺳﮕﻬﺒﻮ‪.‬‬
‫‪ (7‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ آزאدي‪ ‬ﺑﻌـــﺪ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﺟﻤﻠـــﻲ ﭘﻴﺴـــﻲ ﺗـــﻲ دאﺋﻤـــﻲ ﻃـــﻮر ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻮ‬
‫ﻗﺒﻀـــﻮ ﻛﺮאﺋﺒـــﻮ‪ .‬ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ وאﭘـــﺎر‪ ،‬ﻛﺎرﺧﺎﻧـــﺎ‪ ،‬ﺑﺌﻨﻜـــﻮن ﭔـــﺎﻫﺮﻳﻦ ﺟـــﻲ ﻗﺒﻀـــﻲ ۾ ﻫـــﺌﮡ‬
‫ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻛﻤـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﺪن رﻫـــﺎﻛﻦ ﻻ‪ ‬ﻛـــﻢ ﻧﭥـــﻲ אﭼـــﻲ‪ .‬ﻣﺮﻛـــﺰي ﺣﻜﻮﻣـــﺖ‬
‫ﺗــﻲ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﺳــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ ﺟــﻮ ﻗﺒﻀــﻮ ﻫــﺌﮡ ﻛــﺮي‪ ،‬ﻫــﻮ אﻫــﮍي ﭘﺎﻟﻴﺴــﻲ ﻫﻼﺋــﻴﻦ ﭤــﺎ‪،‬‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﺳﻨﮅي ﻣﺴﻜﻴﻦ رﻫﺠﻴﻮ وﭸﻦ‪.‬‬
‫‪ (8‬ﺳﻮﺷـــــﻠﺰم‪ ،‬ﺳـــــﻮא‪ ‬ﻗـــــﻮﻣﻲ آزאدي‪ ‬ﺟـــــﻲ ﺑـــــﻲ ﻓﺎﺋـــــﺪي آﻫـــــﻲ‪ .‬ﻳﻌﻨـــــﻲ ﻫـــــﻦ ﻗـــــﻮت‬
‫ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ ﻛﻮﺑـــﻪ ﻛﺎرﺧـــﺎﻧﻮ‪ ،‬ﻣﻠﻜﻴـــﺖ‪ ،‬ﺑﺌﻨـــﻚ وﻏﻴـــﺮه ﻗـــﻮﻣﻲ ﻣﻠﻜﻴـــﺖ ۾ آﻧـــﺪي وﭸـــﻲ‬
‫ﭤــﻲ‪ ،‬ﺗــﻪ ﻣﺮﻛــﺰي ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﺳــﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ ﺟــﻲ ﻫــﭣ ﻫﻴــﭟ ﻫــﺌﮡ ﻛــﺮي‪ ،‬אن‬
‫ﺟـــﻮ ﻓﺎﺋـــﺪو ﺳـــﻨﮅي ﻋـــﻮאم ﮐـــﻲ ﻧﭥـــﻮ ﭘﻬﭽـــﻲ‪ .‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻣﻜﻤـــﻞ آزאدي‪ ‬ﺑﻌـــﺪ ﺳﻮﺷـــﻠﺰم‬
‫ﺟﻲ ﻃﺮﻳﻘﻦ ﺟﻮ ﭘﻮرو ﻓﺎﺋﺪو ﺳﻨﮅ ﺟﻲ رﻫﺎﻛﻦ ﮐﻲ ﻧﺼﻴﺐ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪو‪.‬‬
‫‪ (9‬ﻫــــﻦ وﻗــــﺖ ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﺎ ﻛﺎرﺧﺎﻧــــﺎ ﻏﻴــــﺮ ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﺟــــﻲ ﺣــــﻮאﻟﻲ آﻫــــﻦ‪ ،‬ﺟــــﻲ ﻣــــﻨﺠﻬﻦ‬
‫ﻣـــﺰدور ﺑـــﻪ ﻏﻴـــﺮ ﺳـــﻨﮅي رﮐـــﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ ﺳـــﻨﮅ آزאد ﭤـــﻲ ﺗـــﻪ אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ ﻣﺠﺒـــﻮر ﻛﻴـــﻮ‬
‫وﻳﻨـــﺪو ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﮅي ﻣـــﺰدور رﮐـــﻦ ۽ ﺳـــﻨﮅ ﺳـــﺮﻛﺎر ﮐـــﻲ אن ﺟـــﻮ ﺣﺼـــﻮ ڏﻳـــﻦ ﻳـــﺎ ﺟـــﻲ ﻗـــﻮﻣﻲ‬
‫ﻣﻠﻜﻴــﺖ ﺑﻨــﺎﺋﺒﻮ ﺗــﻪ ﺑــﻪ אن ﺟــﻮ ﻗﺒﻀــﻮ ﺳــﻨﮅ ﺳــﺮﻛﺎر وٽ رﻫﻨــﺪو‪ .‬ﻫــﻦ وﻗــﺖ وאﻧﮕــﺮ‪ ،‬ﺟــﻮ‬
‫ﻗــــﻮﻣﻲ ﻣﻠﻜﻴــــﺖ ﻫﻴــــﭟ وﻳــــﻞ ﻛﺎرﺧﺎﻧــــﺎ אڻ ﺳــــﮅي‪ ‬ﻃــــﺮح ﺳــــﺎن وري ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﻔﺎد ﺳﺎﻣﺮאﺟﻴﻦ ﺟﻲ ﻗﺒﻀﻲ ۾ رﻫﻦ ﭤﺎ‪.‬‬

‫‪186‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫‪ (10‬ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ אﻛﺜـــﺮ ﻛﺎرﺧﺎﻧـــﺎ‪ ،‬ﻫﻠﻜـــﻲ ﺳـــﺎﻣﺎن ﭠـــﺎﻫﮡ وאرא ۽ روאﺟـــﻲ‬
‫ﻛـــﺎرﻳﮕﺮي‪ ‬وאرא ﺑﻨﺎﻳـــﺎ وﻳـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬ﺑﻨﻴـــﺎدي ۽ ﮘـــﺮي ﺻـــﻨﻌﺖ אﭸـــﺎ ﻫﺘـــﻲ ﻗـــﺎﺋﻢ ﻧـــﻪ ﻛﺌـــﻲ‬
‫وﻳﺌـــﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺗـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي ﺳـــﻨﮅ آزאد ﭤـــﻴﮡ ﺑﻌـــﺪ אﻫـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎدي ۽ ﮘـــﺮא ﻛﺎرﺧﺎﻧـــﺎ ﭘﺒﻠـــﻚ‬
‫ﺳﻴﻜﭩﺮ ﻫﻴﭟ ﭠﺎﻫﮡ ﺟﻮ אﻧﺘﻈﺎم ﻛﺮﮢﻮ ﭘﻮﻧﺪو‪.‬‬
‫‪ (11‬ﭘﺮאﺋﻴﻮﻳـــﭧ ﺳـــﻴﻜﭩﺮ )ﺧـــﺎﻧﮕﻲ ﻛﺎرﺧـــﺎﻧﻦ( ﻻ‪ ‬אﻫـــﻮ ﺷـــﺮط رﮐﮣـــﻮ ﭘﻮﻧـــﺪو ﺗـــﻪ אن ۾‬
‫ﻛﻢ ﻛﻨﺪڙ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ﻫﻮﻧﺪא‪ .‬אن ﻣﺎن ﭘﻴﺴﺎ ﻛﻤﺎﺋﻲ ﭔﺎﻫﺮ ﮐﮣﻲ ﻧﻪ وﻳﻨﺪא‪.‬‬
‫‪ (12‬ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ آزאدي‪ ‬ﺑﻌــــﺪ ﻣﻠــــﻚ ﺟــــﻲ ﻗــــﻮﻣﻲ ۽ ﺳــــﺮﻛﺎري زﺑــــﺎن ﺻــــﺮف ﺳــــﻨﮅي‬
‫رﻫﻨـــﺪي‪ .‬ﻛﻮﺑـــﻪ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ‪ ،‬ﺟـــﻮ ﺳـــﻨﮅي زﺑـــﺎن ﻧـــﻪ ﭴﺎﮢﻨـــﺪو ﻫﻮﻧـــﺪو‪ ،‬ﺗـــﻪ אن ﮐـــﻲ ﺷـــﻬﺮي ﺣـــﻖ ﻧـــﻪ‬
‫ڏﻧـــﺎ وﻳﻨـــﺪא‪ ،‬ﻳﻌﻨـــﻲ אن ﮐـــﻲ ووٽ ﺟـــﻮ ﺣـــﻖ ﻧـــﻪ ﻫﻮﻧـــﺪو ۽ ﺧـــﺎﻧﮕﻲ ﻳـــﺎ ﺳـــﺮﻛﺎري ﮐـــﺎﺗﻲ ۾‬
‫ﻧـــﻮﻛﺮي ﻧـــﻪ ﻣﻠـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻨﺪي‪ .‬אﻫـــﮍي ﻃـــﺮح ﺳـــﻨﮅي אردو‪ ‬ﺟـــﻲ ﺗﺴـــﻠﻂ ﮐـــﺎن ﻫﻤﻴﺸـــﮧ ﻻ‪‬‬
‫آزאد ﭤـــﻲ وﻳﻨـــﺪא ۽ אردودאﻧـــﻦ ﺟـــﻮ ﻣﻮﺟـــﻮده ﻏـــﺮور ﭨﭩـــﻲ ﭘﻮﻧـــﺪو‪ .‬ﭘـــﺮ ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ אن ﮐـــﺎن‬
‫ﭘـــﻮ‪ ‬ﺑـــﻪ ﻫـــﻮ ﺳﺎزﺷـــﻮن ﻛﻨـــﺪא ﺗـــﻪ ﺑـــﻨﮕﻼدﻳﺶ وאﻧﮕـــﺮ אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ ﻣﻠـــﻚ ﻧﻴﻜـــﺎﻟﻲ ڏﻳﺌـــﻲ‬
‫ﺳﮕﻬﺒﻲ‪.‬‬
‫‪ (13‬ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ آزאدي‪ ‬ﺑﻌــــﺪ ﺳــــﻨﮅي ﻛﻠﭽــــﺮ ﮐــــﻲ ﺗﺮﻗــــﻲ وﭠــــﺎﺋﮡ ﺳــــﺎن ﻏﻴــــﺮ ﺳــــﻨﮅي‬
‫ﻛﻠﭽـــــﺮ ﺟـــــﻲ ﻏﻠـــــﻂ ۽ ﻧﺎﺟـــــﺎﺋﺰ ﻧﺸـــــﺎﻧﻦ ﮐـــــﻲ ﻣﭩـــــﺎﺋﻲ ﺳـــــﮕﻬﺒﻮ‪ .‬ﺟﻬـــــﮍوכ ﺳـــــﻮڙﻫﻴﻮن‬
‫ﭘﺘﻠﻮﻧــﻮن ﭘــﺎﺋﮡ‪ ،‬ﭘــﺎن ﮐــﺎﺋﮡ ۽ ﻧــﻮڙي ﺳــﻼم ﻛــﺮڻ ﺟــﺎ دﺳــﺘﻮر وﻏﻴــﺮه‪ .‬رﻳــﮉﻳﻮ‪ ،‬ﭨﻴﻠــﻮﻳﺰن‪،،‬‬
‫ﺳﺌﻨﻴﻤﺎﺋﻦ‪ ،‬۾ ﺳﻨﮅي زﺑﺎن ۽ ﻛﻠﭽﺮ ﮐﻲ ﺗﺮﺟﻴﺢ ۽ ﺗﺮوﻳﺞ ڏﻳﺎرﺑﻲ‪.‬‬
‫‪ (14‬ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ آزאدي‪ ‬ﺑﻌــــﺪ ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ رﻫــــﺎﻛﻦ ۾ ﻳﻜﺴــــﺎﻧﻴﺖ ۽ ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻲ ﻗــــﻮﻣﻲ‬
‫אﻧﻔﺮאدﻳـــﺖ ﺟـــﻲ אﺣﺘـــﺮאم ﭘﻴـــﺪא ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻫـــﻚ ﻗﺴـــﻢ ﺟـــﻲ ﻣﺎﻧـــﺎﺋﺘﻲ ﻗـــﻮﻣﻲ ﻟﺒـــﺎس ﮐـــﻲ‬
‫ﻣـــﺮوج ﻛـــﺮي‪ ،‬ڌאرﻳـــﻦ ﺗﻬــــﺬﻳﺐ ﺟـــﻲ ﺗﺮﺟﻤـــﺎﻧﻲ ﻛﻨـــﺪڙ ﻟﺒﺎﺳــــﻦ ﺟـــﻲ ﺧـــﺘﻢ ﻛـــﺮڻ ﺟــــﻲ‬
‫ﻛﻮﺷﺶ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪي‪.‬‬
‫‪ (15‬ﺳــــــﻨﮅ ﺟــــــﻲ آزאدي‪ ‬ﺑﻌــــــﺪ ﺷــــــﻬﺮن‪ ،‬ﻣﺤﻠــــــﻦ‪ ،‬ﻣــــــﺎرﻛﻴﭩﻦ‪ ،‬رﺳــــــﺘﻦ‪ ،‬אﺳــــــﻜﻮﻟﻦ‪،‬‬
‫ﻛـــﺎﻟﻴﺠﻦ‪ ،‬אﺳـــﭙﺘﺎﻟﻦ وﻏﻴـــﺮه ﺳـــﺎن ﻏﻴـــﺮ ﺳـــﻨﮅي ﻳـــﺎ ﺳـــﻨﮅ دﺷـــﻤﻦ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺟـــﺎ ﻧـــﺎﻻ ﻛـــﮃي‪،‬‬
‫ﺳـــﻨﮅي ﻧـــﺎﻻ رﮐـــﮡ ﺳـــﺎن ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺘﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻫـــﻮא ﮐـــﻲ زور وﭠـــﺎﺋﻲ ﺳـــﮕﻬﺒﻮ‪ ،‬۽ ﻗـــﻮﻣﻲ‪،‬‬
‫ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻋﻈﻤﺖ ۽ ﺷﺎن ﮐﻲ وڌאﺋﻲ ۽ ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﺒﻮ‪.‬‬
‫‪ (16‬ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ آزאدي‪ ‬ﺑﻌــــﺪ ﺷــــﻬﺮن‪ ،‬ﮘــــﻮﭠﻦ‪ ،‬ﺟﻬــــﻨﮕﻠﻦ‪ ،‬درﻳــــﺎﺋﻦ‪ ،‬ڍﻧــــﮃن ﺟــــﻲ ﭜــــﺮ ۾‬
‫رﻫﻨـــﺪڙ ﺧﺎﻧـــﻪ ﺑـــﺪوش ﻳـــﺎ ﻧـــﻴﻢ ﺧﺎﻧـــﻪ ﺑـــﺪوش ﺟﻬـــﻮﭘﮍﻳﻦ ۾ رﻫﻨـــﺪڙ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ ﭘﻜـــﺎ ﮘـــﻮٺ‬
‫ﭔـــﮅאﺋﻲ‪ ،‬אن ۾ﺑﺠﻠـــﻲ‪ ،‬ﭨﻴﻠﻴﻔـــﻮن‪ ،‬ﻣﺎرﻛﻴـــﭧ‪ ،‬ﺗﻔـــﺮﻳﺢ ﮔـــﺎﻫﻦ‪ ،‬ﺑـــﺎﻏﻦ‪ ،‬אﺳـــﻜﻮﻟﻦ‪ ،‬אﺳـــﭙﺘﺎﻟﻦ‪،‬‬
‫رﺳـــﺘﻦ ۽ ﭘـــﻮﻟﻴﺲ ﭤـــﺎﮢﻦ ﺟـــﻮ ﻧﻈـــﺎم ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ ﺷـــﻬﺮي زﻧـــﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ‬
‫ﺳﻬﻮﻟﻴﺘﻦ ﺳﺎن روﺷﻨﺎس ﻛﺮאﺋﻲ ﺳﮕﻬﺒﻮ‪.‬‬
‫‪ (17‬ﺟﻴﻜـــﻲ ﭔﺎﻫﺮﻳـــﺎن ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﺳـــﻨﮅ ۾ ﻫﻨـــﺪن ﺟـــﻲ رﻫﺎﺋﺸـــﻲ ﺟـــﺎﻳﻦ‪ ،‬دﻛـــﺎﻧﻦ‪ ،‬زﻣﻴـــﻨﻦ ۽‬
‫ﻛﺎرﺧـــﺎﻧﻦ ﺗـــﻲ ﻗﺒﻀـــﻮ ﻛـــﺮي وﻳﭡـــﺎ آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺗـــﻦ ﮐـــﺎن אﻫـــﻲ ﮀـــﮇאﺋﻲ‪ ،‬אﻫـــﻲ ﺟـــﺎﻳﻮن ﺳـــﻨﮅي‬

‫‪187‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ﻳـــﺎ ﭔـــﺎﻫﺮאن ﻣـــﻮﭨﻲ آﻳـــﻞ ﻫﻨـــﺪن ۾ ورﻫﺎﻳـــﺎﻳﻮن وﻳﻨـــﺪﻳﻮن‪ .‬ﭘـــﺮ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﻣـــﺎن ﺟـــﻦ‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ آزאدي‪ ‬۾ ﺣﺼﻮ ورﺗﻮ ﻫﻮﻧﺪو‪ ،‬אﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﻠﻜﻴﺖ ﮐﻲ ﻫﭣ ﻧﻪ ﻻﭤﻮ وﻳﻨﺪو‪.‬‬
‫‪ (18‬ﺟﻴﻜـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﺳـــﻨﮅي زﺑـــﺎن ﻧـــﻪ ﭴﺎﮢﻨـــﺪא ﻫﻮﻧـــﺪא ﻳـــﺎ آزאدي‪ ‬ﮐـــﺎن ﭘـــﻮ‪ ‬ﭨـــﻦ ﻣﻬﻴـــﻨﻦ‬
‫۾ ﺳــــﻨﮅي ﺳــــﮑﻲ‪ ،‬אﻣﺘﺤــــﺎن ڏﻳﺌــــﻲ ﻧــــﻪ ﺳــــﮕﻬﻨﺪא‪ ،‬ﺗــــﻦ ﮐــــﺎن ﻧــــﻮﻛﺮي ﮐﺴــــﻲ وﻳﻨــــﺪي‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜـــﻮ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﻲ ﺟﺪאﮔﺎﻧـــﻪ ﻗـــﻮم‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﮐـــﻲ ﺟـــﺪא وﻃـــﻦ ﺳـــﺎن وﻓـــﺎدאري‪ ‬ﺟـــﻮ‬
‫ﻗﺴﻢ ﻧﻪ ﮐﮣﻨﺪو‪ ،‬אن ﮐﺎن ﺳﻨﮅ ۾ رﻫﺎﺋﺶ ﺟﻮ ﺣﻖ ﮐﺴﻲ ﺳﮕﻬﺒﻮ‪.‬‬
‫‪ (19‬ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ ﺳـــﻨﮅ ۾ ﺳـــﺘﺮ ﺳـــﻴﻜﮍو ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺟـــﻮ ﻣـــﺪאر زرאﻋـــﺖ ﺗـــﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺟـــﻦ ﺟـــﻮ‬
‫ﺗﻌــﺪאد ‪ 70‬ﻟــﮏ ﮐــﻦ ﭤﻴﻨــﺪو‪ 210 .‬ﻛــﺮوڙ אﻳﻜــﮍ زﻣــﻴﻦ ﺳــﻨﮅ ۾ ﻻﺋــﻖ آﺑــﺎد آﻫــﻲ‪ .‬אن ﺣﺴــﺎب‬
‫ﺳـــﺎن زرאﻋـــﺖ ﭘﻴﺸـــﻪ ﻓـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ‪ ‬ﮐـــﻲ ﻣﺴـــﺎوي ورﻫﺎﺳـــﺖ ذرﻳﻌـــﻲ ﺻـــﺮف ‪ 3‬ﺳـــﻴﻜﮍ‬
‫زﻣـــﻴﻦ ﻣﻠـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻨﺪي‪ .‬ﺟﻴـــﺌﻦ ﺗـــﻪ ﻫـــﻚ ﻛﭩﻨـــﺐ ۾ ‪ 5‬ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﺷـــﻤﺎر ﻛـــﺮڻ ﺑﻌـــﺪ ﻫﺮﻫـــﻚ‬
‫ﻛﭩﻨــــﺐ ﮐــــﻲ ‪ 15‬אﻳﻜــــﮍ زﻣــــﻴﻦ ﻣﻠــــﻲ ﺳــــﮕﻬﻨﺪي‪ ،‬ﺟــــﻨﻬﻦ ﺟــــﻲ ﭘﻴــــﺪאﺋﺶ ﺳــــﭡﻲ ﻣﻌﻴــــﺎر‬
‫زﻧـــﺪﮔﻲ‪ ‬ﺑﺴـــﺮ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻛـــﺎﻓﻲ ﻧـــﻪ ﭤﻴﻨـــﺪي אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻛـــﺮي زﻣـــﻴﻦ ﺟـــﻲ ﺣـــﺪ وڌאﺋـــﻲ ‪200‬‬
‫אﻳﻜـــﮍ ﺑﺌـــﺮﻳﺞ زﻣـــﻴﻦ ﭼـــﺌﻦ ﻛﭩﻨـــﺒﻦ ﻻ‪ ‬ﮔـــﮇﻳﻞ ﭘـــﻮک ﺟـــﻲ אﺻـــﻮل ﺗـــﻲ آﺑـــﺎد ﻛـــﺮڻ ﻻ‪‬‬
‫ﻣﺤﺴـــﻮس ﻛـــﺮڻ ﺑﻌـــﺪ‪ ،‬ﺑـــﺎﻗﻲ ﺑﭽﻴـــﻞ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺟـــﻲ ﮔـــﺬر ﻣﻌـــﺎش ﻻ‪ ‬ﻧـــﻮﻛﺮﻳﻦ‪ ،‬ﻛﺎرﺧـــﺎﻧﻦ‪،‬‬
‫وאﭘـــﺎر ۽ ﻧﻨـــﮃن ﻫﻨـــﺮن وﻏﻴـــﺮه ۾ אﻧﺘﻈـــﺎم ﻛﺮﮢـــﻮ ﭘﻮﻧـــﺪو ﺗـــﻪ ﺟﻴـــﺌﻦ زرאﻋـــﺖ ﺗـــﻲ ﻣـــﺪאر‬
‫ﺻﺮف ‪ 20‬ﺳﻴﻜﮍ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻮ رﻫﻲ ﺳﮕﻬﻲ‪.‬‬
‫‪ (20‬ﺳــــﺎري ﻣﻠــــﻚ ﺟــــﻲ رﻫــــﺎﻛﻦ ﺟــــﻲ ﺳــــﺮوي ﻛﺮאﺋــــﻲ‪ ،‬אﻧﻬــــﻦ ﺟــــﻲ روزﮔــــﺎر ﺟــــﻲ‬
‫אﻧﺘﻈـــﺎم ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻣﻨﺼـــﻮﺑﺎ ﭠـــﺎﻫﻲ‪ ،‬ﻫﺮﻫـــﻚ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ‪ ‬ﮐـــﻲ ﮔﻬـــﺮ‪ ،‬روزﮔـــﺎر‪ ،‬ﻋـــﻼج‪ ،‬ﺗﻌﻠـــﻴﻢ‬
‫۽ ﺷـــﻬﺮي زﻧـــﺪﮔﻲ‪ ‬ﮔـــﺬאرڻ ﻻ‪ ‬אﻧﺘﻄـــﺎم‪ ،‬ﭘـــﻮڙﻫﭙﮡ ﺟـــﻲ ﭘﻴﻨﺸـــﻦ‪ ،‬زאﻟـــﻦ ﺟـــﻲ وﻳـــﻢ وﻗـــﺖ‬
‫ﺧـــﺮچ ۽ ﻋـــﻼج ﺟـــﻮ אﻧﺘﻈـــﺎم‪ ،‬ﺳـــﺮﻛﺎري ﻃـــﺮح ﻛﺮﮢـــﻮ ﭘﻮﻧـــﺪو‪ .‬אن ﻻ‪ ‬ﭘﻼﻧﻨـــﮓ ﻛﻤﻴﺸـــﻦ‬
‫ﻣﻘـــﺮر ﻛـــﺮي‪ ،‬אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﭘﻠـــﺌﻦ ﺗﻴـــﺎر ﻛﺒـــﻮ‪ ،‬ﺟﻴـــﺌﻦ ‪ 15‬ﺳـــﺎﻟﻦ אﻧـــﺪر ﻫﺮﻫـــﻚ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ‪‬‬
‫ﮐﻲ روزﮔﺎر‪ ،‬ﮔﻬﺮ‪ ،‬ﻋﻼج ۽ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺟﻮ ﺑﻨﺪوﺑﺴﺖ ﭤﻲ وﭸﻲ‪.‬‬
‫‪ (21‬ﻫﺮﻫـــﻚ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﮔﻬـــﭧ ۾ ﮔﻬـــﭧ ﺗﻨﺨﻮאﻫـــﻪ אﻫـــﮍيء ﻃـــﺮح ﻣﻘـــﺮر ﻛﺌـــﻲ وﻳﻨـــﺪي‪،‬‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﻣﺎن ﻫﻦ ﺟﻮ ﻣﻌﻴﺎر زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻬﺬب ﻧﻤﻮﻧﻲ ﺟﻮ رﻫﻲ ﺳﮕﻬﻲ‪.‬‬
‫‪ (22‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ آزאدي‪ ‬ﺑﻌـــﺪ ﺗﻌﻠـــﻴﻢ ﻋـــﺎم ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﻣـــﺎن ﺟﻬﺎﻟـــﺖ ﻛـــﮃي‪ ،‬ﻋﻠـــﻢ‪،‬‬
‫אﺧﻼق‪ ،‬۽ ﻫﻦ ﺳﺎن وאﻗﻒ ﻛﺮאﺋﮡ ﺟﻮ ذﻣﻮ ﺳﺮﻛﺎر ﺗﻲ ﻫﻮﻧﺪو‪.‬‬
‫‪ (23‬ﻫﻚ ﺣﺪ ﮐﺎن ﻣﭥﻲ ﻣﻠﻜﻴﺖ وאرﻳﻦ ﺟﺎﻳﻦ رﮐﮡ ﺟﻲ אﺟﺎزت ﻧﻪ ڏﻧﻲ وﻳﻨﺪي‪.‬‬
‫‪ (24‬ﺧـــﺎﻧﮕﻲ ﻛﺎرﺧﺎﻧـــﺎ ﺻـــﺮف ﻧﻨـــﮃא رﻫـــﮡ ڏﻧـــﺎ وﻳﻨـــﺪא‪ ،‬ﺟـــﻦ ۾ ڏﻫـــﻦ ﮐـــﺎن ﮔﻬـــﭧ ﻛـــﻢ‬
‫ﻛﻨﺪڙ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻫﻮﻧﺪא‪.‬‬
‫‪ (25‬ﭘﻴﺮي‪ ‬۽ ﺳﺮدאري‪ ‬ﺗﻲ ﮔﺬر ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﻛﺌﻲ وﻳﻨﺪي‪.‬‬
‫‪ (26‬ﻣﻠـــــﻚ ۾ ﺻـــــﺤﻴﺢ ﺟﻤﻬﻮرﻳـــــﺖ رאﺋـــــﺞ ﻛـــــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻣـــــﺬﻫﺒﻲ ﻣـــــﻼ‪ ،‬ﭘﻴـــــﺮ‪ ،‬وڏﻳـــــﺮي‪،‬‬
‫زﻣﻴﻨﺪאر ﻛﺎرﺧﺎﻧﻴﺪאر ۽ ﻛﺎﻣﻮري ﮐﻲ אﺳﻴﻤﺒﻠﻴﻦ ۾ دאﺧﻼ ﺟﻮ ﺣﻖ ﻧﻪ ﻫﻮﻧﺪو‪.‬‬

‫‪188‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫‪ (27‬ﺳـــــﺌﻨﻴﻤﺎﺋﻦ‪ ،‬אﺧﺒـــــﺎرن‪ ،‬ﭨﻴﻠﻴـــــﻮﻳﺰن‪ ،‬ﻛﺘـــــﺎﺑﻦ ﻛـــــﺎﻟﻴﺠﻦ ۽ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳـــــﭩﻲ ﺗﻌﻠـــــﻴﻢ‬

‫ذرﻳﻌـــﻲ ﺳـــﻨﮅي ﻗـــﻮم ﺟـــﻲ ﻳﻜﺠﻬﺘـــﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﺗﻌﻠـــﻴﻢ ۽ ﺗﺮﺑﻴـــﺖ ڏﻧـــﻲ وﻳﻨـــﺪي‪ .‬ﻓﺮﻗﻴـــﻮאر ۽‬
‫ﺑﺎﻫﻤﻲ ﻧﻔﺮت ﭘﻴﺪא ﻛﻨﺪڙ ﺟﻤﺎﻋﺘﻦ ﺗﻲ ﺑﻨﺪش وڌي وﻳﻨﺪي‪.‬‬
‫‪ (28‬ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﭘﻴــﺪאوאر ﺟــﻲ ذرﻳﻌــﻦ‪ ،‬ﭘﻴﺴــﻲ ۽ ورﻫﺎﺳــﺖ ﺟــﻲ وﺳــﻴﻠﻦ ﺗــﻲ ﻋــﻮאم ﺟــﻲ‬
‫ﻣﻌﻴــﺎر زﻧــﺪﮔﻲ ﺑﻠﻨــﺪ ﻛــﺮڻ ۽ روزﮔــﺎر ﺟــﻲ ﺿــﻤﺎﻧﺖ ﻣﻬﻴــﺎ ﻛــﺮڻ ۽ ﻣﻠــﻚ ﺟــﻲ ﺗﺮﻗــﻲ ۽‬
‫ﺗﻌﻤﻴــــﺮ ﻻ‪ ‬ﺳﻮﺷــــﻠﺰم ﺟــــﻲ ﺑﻨﻴــــﺎدي אﺻــــﻮل ﻣﻄــــﺎﺑﻖ ﻗــــﻮﻣﻲ ﻣﻠﻜﻴــــﺖ ۾ آﮢــــﻲ אﺳــــﺘﻌﻤﺎل‬
‫ﻛﻴﻮ وﻳﻨﺪو‪.‬‬
‫)‪ (29‬ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ آﻣــــﺪرﻓﺖ ﺟــــﺎ ذرﻳﻌــــﺎ ﺟﻬــــﮍوכ؛ رﻳﻠــــﻮي‪ ،‬ﺧﺸــــﻜﻲ‪ ،‬رﺳــــﺘﺎ‪ ،‬ﻫــــﻮאﺋﻲ‬
‫ﺳـــﺮوس ﻋـــﺎم ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻫﺮﻫـــﻚ ﮘـــﻮٺ ﺗـــﺎﺋﻴﻦ آﺳـــﺎﻧﻲ‪ ‬ﺳـــﺎن ﭘﻬﭽـــﮡ ﺟـــﻮ‬
‫אﻧﺘﻈﺎم ﻛﻴﻮ وﻳﻨﺪو‪.‬‬
‫)‪ (30‬ﺑﺠﻠـــﻲ‪ ،‬ﭨﻴﻠﻴـــﻮﻳﺰن‪ ،‬ﺗـــﺎر ﭘﻮﺳـــﭧ ﮐـــﻲ ﻓـــﺮوغ ڏﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﮘـــﻮﭠﻦ ۽ ﺷـــﻬﺮن ﺟـــﻲ وچ ۾‬
‫رאﺑﻄـــﻮ وڌאﺋـــﻲ‪ ،‬ﮘـــﻮﭠﻦ ﮐـــﻲ ﻣﻬـــﺬب زﻧـــﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻃﺮﻳﻘـــﻲ ﺳـــﺎن رﻫـــﮡ ﺟـــﻲ ﻻﺋـــﻖ ﺑﻨـــﺎﺋﮣﻮ‬
‫ﭘﻮﻧﺪو‪.‬‬
‫)‪ (31‬ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ אﻣـــﻦ אﻣـــﺎن ۾ رﻫـــﮡ ۽ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﺑﭽـــﺎ‪ ‬ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺗﻌﻠـــﻴﻢ ۽ ﺗﺮﺑﻴـــﺖ‬
‫ڏﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ڏوﻫـــﻦ ﮐـــﻲ ﮔﻬﭩـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﮘـــﻮﭠﻦ ﮐـــﻲ ﻋـــﺎم ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺟـــﻲ ﺳـــﻼﻣﺘﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﺟـــﺎ‪ ‬ﺑﻨـــﺎﺋﮣﻮ‬
‫ﭘﻮﻧﺪو‪.‬‬
‫)‪ (32‬ﭼﻮﭘــــﺎﺋﻲ ﻣــــﺎل ﺟــــﻲ ﮔﻮﺷــــﺖ ۽ ﮐﻴــــﺮ ﻛﺘــــﺐ آﮢــــﮡ وאﺳــــﻄﻲ ﻣــــﺎل ﺟــــﺎ وڏא ﻓــــﺎرم‬
‫ﭠﺎﻫﻴـــﺎ وﻳﻨـــﺪא‪ .‬زرאﻋـــﺖ ﺟـــﻮ ﮔﻬﮣـــﻮ ﻣـــﺪאر ﻣﺸـــﻨﺮي‪ ‬ﺗـــﻲ رﮐـــﻲ‪ ،‬ﻣـــﺎل ﺟـــﻲ ﭼـــﻮري‪ ‬۽ ﮐـــﻮٽ‬
‫ﺟﺎ رﺳﺘﺎ ﺑﻨﺪ ﻛﻴﺎ وﻳﻨﺪא‪.‬‬
‫)‪ (33‬ﮘـــﻮﭠﻦ ۾ ﻧﻨـــﮃא ﻫﻨـــﺮ ﻋـــﺎم ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺟـــﻲ آﻣـــﺪﻧﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ذرﻳﻌـــﻦ ۾ وאڌאرو‬
‫ﻛﻴﻮ وﻳﻨﺪو‪ ،‬۽ אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻃﺮح ﮘﻮﭠﺎﮢﻦ ﻫﻨﺮن ﮐﻲ زور وﭠﺎﻳﻮ وﻳﻨﺪو‪.‬‬
‫)‪ (34‬ﻫــــﻦ وﻗــــﺖ ﺳــــﻨﮅ ۾ ﺑــــﺎﻏﻦ ﻫﻴــــﭟ زﻣــــﻴﻦ ﺗﻤــــﺎم ﮔﻬــــﭧ آﻫــــﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜــــﺎ آﻫــــﻲ ﺳــــﺎ‬
‫אﻛﺜـــﺮي ﻣﻴـــﻮي ﻻ‪ ‬آﻫـــﻲ ۽ ﻛـــﻦ ﺧـــﺎص אﻳﺮאﺿـــﻴﻦ ۾ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ آزאدي‪ ‬ﺑﻌـــﺪ ﺳـــﻨﮅ‬
‫ﺟــــﻲ ﮔﻮﺷــــﻲ ﮔﻮﺷــــﻲ ۾ ﻣﻴــــﻮي ۽ ﺗﻔــــﺮﻳﺢ ۽ ﻣﻠــــﻚ ﺟــــﻲ ﺣﺴــــﻦ وڌאﺋــــﮡ ﻻ‪ ‬ﺑــــﺎغ رﮐﺎﻳــــﺎ‬
‫وﻳﻨﺪא‪ ،‬۽ ﻫﺮﻫﻨﮅ ﻋﺎم رﺳﺘﻦ ﺟﻲ ﭔﻨﻬﻲ ﻃﺮف وڻ ﭘﻮﮐﺎﻳﺎ وﻳﻨﺪא‪.‬‬
‫)‪ (35‬ﻫــــﻦ وﻗــــﺖ زאﻟــــﻦ ﺟــــﻮ ﮔﻬﮣــــﻮ وﻗــــﺖ ﮔﻬــــﺮ ﺟــــﻲ ﺻــــﻔﺎﺋﻲ ﻛــــﺮڻ‪ ،‬ﻣــــﺮدن ﺳــــﺎن‬
‫زرאﻋــــﺖ ۾ ﺷــــﺮﻛﺖ ﻛــــﺮڻ‪ ،‬ﻣــــﺎل ﭼــــﺎرڻ‪ ،‬אﭨــــﻲ ﭘــــﻴﻬﮡ‪ ،‬ﻛﭙــــﮍن ﺳــــﺒﮡ‪ ،‬ﻛﭙــــﮍن ڌوﺋــــﮡ‪،‬‬
‫ﺳـــﺒﮡ‪ ،‬ﭘــــﺎﻟﮡ‪ ،‬ﻣــــﺎﻧﻲ ﭠــــﺎﻫﮡ وﻏﻴــــﺮه ۾ ﺻــــﺮف ﭤﺌــــﻲ ﭤــــﻮ‪ .‬آزאدي‪ ‬ﺑﻌــــﺪ אﻧﻬــــﻦ ﮐــــﻲ زﻳــــﺎده‬
‫ﺗﻌﻠـــﻴﻢ ۽ ﺗﺮﺑﻴـــﺖ ڏﻳﺌـــﻲ‪ ،‬زﻧـــﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﻣﻌـــﺎﻣﻠﻦ ۾ ﻣـــﺮدن ﺳـــﺎن ﻫـــﻢ ﺷـــﺮﻳﻚ‬
‫ﺑﻨــــﺎﺋﮡ ﺟــــﻮ אﻧﺘﻄــــﺎم ﻛﺮﮢــــﻮ ﭘﻮﻧــــﺪو‪ .‬אﭨــــﻲ ﭘــــﻴﻬﮡ‪ ،‬ﻛﭙــــﮍن ﺳــــﺒﮡ‪ ،‬ﻛﭙــــﮍن ڌوﺋــــﮡ‪ ،‬ﻣــــﺎﻧﻲ‬
‫ﭘﭽـــﺎﺋﮡ‪ ،‬ﺑـــﺎر ﻧﭙـــﺎﺋﮡ‪ ،‬زرאﻋـــﺖ ۾ ﻛـــﻢ ﻛـــﺮڻ ﮐـــﺎن زאﻟـــﻦ ﮐـــﻲ آزאدي ڏﻳـــﺎرﺑﻲ‪ .‬אﻫـــﻲ ﻛـــﻢ‬
‫ﻣﺸﻴﻨﺮي ۽ אﺳﭙﺘﺎﻟﻦ وﻏﻴﺮه ﺟﻲ وﺳﻴﻠﻲ ﻛﺮאﺋﮣﺎ ﭘﻮﻧﺪא‪.‬‬

‫‪189‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫)‪ (36‬ﻣـــــﺬﻫﺐ ۽ ﺳﻴﺎﺳـــــﺖ ﮐـــــﻲ ﻋﻠﺤـــــﺪه رﮐـــــﻲ‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣـــــﺖ ﺟـــــﻮ ﺳﺮﺷـــــﺘﻮ ﺳـــــﻴﻜﻮﻟﺮ‬
‫ﺑﻨــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻣــﻼ‪ ،‬ﭘﻴــﺮ‪ ،‬ﭘﻨــﮉت ۽ ﭘــﺎدري‪ ‬ﮐــﻲ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﻣﻌــﺎﻣﻠﻦ ﮐــﺎن ﭔــﺎﻫﺮ رﮐــﻲ‪ ،‬ﮐــﻴﻦ ﻣــﺎﮢﻬﻦ‬
‫ﺟﻲ אﺧﻼق‪ ،‬ﺗﻌﻠﻴﻢ ۽ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻻ‪ ‬ﻛﻢ ﻻﺋﺒﻮ‪.‬‬
‫)‪ (37‬ﺗﻌﻠــﻴﻢ ﮐــﻲ אﻫــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح ﺳــﮅאرڻ ﺟــﻮ אﻧﺘﻈــﺎم ﻛﺒ ـﻮ‪ ،‬ﺟــﻮ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﮐــﻲ ﻣﺨﺘﻠــﻒ‬
‫ﻣــــﺬﻫﺒﻦ‪ ،‬ﻧﻈــــﺮﻳﻦ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳــــﻲ رאﻳــــﻦ‪ ،‬אﻋﺘﻘــــﺎدن‪ ،‬ﻧﺴــــﻠﻦ ۽ ﻃﺒﻴﻌــــﺘﻦ ﺟــــﻲ ﺑــــﺎوﺟﻮد ﺑﻘــــﺎﺋﻲ‬
‫ﺑــﺎﻫﻤﻲ‪ ‬ﻳــﺎ ﮔــﮇﻳﻞ ﺑﭽــﺎ‪ ‬ﺟــﻲ ﺑﻨﻴــﺎد ﺗــﻲ ﻗــﻮﻣﻲ ۽ ﺑــﻴﻦ אﻻﻗــﻮאﻣﻲ ﻣﺴــﺌﻠﻦ ۾ ﮔــﮇﺟﻲ ﻛــﻢ‬
‫ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬رﻏﺒﺖ ڏﻳﺎري وﻳﻨﺪي‪.‬‬
‫)‪ (38‬ﺳـــــﻨﮅ ﺟـــــﻲ آزאدي‪ ‬ﺑﻌـــــﺪ ﺳـــــﻨﮅ ﺟـــــﻲ زﻳـــــﺮ زﻣـــــﻴﻦ ذﺧﻴـــــﺮن ﺟﻬـــــﮍوכ ﮔـــــﺌﺲ‪،‬‬
‫ﭘﻴﭩـــﺮول‪ ،‬ﻟﻮﻫـــﻪ‪ ،‬ﻛـــﻮﺋﻠﻲ وﻏﻴـــﺮه ﺟـــﻲ ﮐـــﺎﮢﻴﻦ ﺟـــﻲ ﮐﻮﭨـــﺎﺋﻲ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻣﻠـــﻚ ﮐـــﻲ אﻧﻬـــﻲ‪‬‬
‫ﻣﻌـــﺎﻣﻠﻲ ۾ ﭘـــﺎﮢﭝﺮو ﻛﻴـــﻮ وﻳﻨـــﺪو‪ ،‬۽ אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻲ آﻣـــﺪﻧﻲ ۽ روزﮔـــﺎر ﺟـــﻲ‬
‫ذرﻳﻌﻦ ﮐﻲ وڌאﻳﻮ وﻳﻨﺪو‪.‬‬
‫)‪ (39‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻋـــﺎم ﭔﻬـــﺮאڙي‪ ‬ﮐـــﻲ رﻫـــﮡ ﺟـــﻮ ﻻﺋـــﻖ ﺑﻨـــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﮘـــﻮﭠﻦ ﺟـــﻲ‬
‫ﺟﺪﻳـــﺪ ﻃﺮﻳﻘـــﻲ ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﺗﻌﻤﻴـــﺮ ﻛﺮאﺋـــﻲ‪ ،‬אن ۾ ﺿـــﺮورﻳﺎت زﻧـــﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻫـــﺮ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﺟـــﻮ‬
‫אﻧﺘﻈﺎم ﻛﻴﻮ وﻳﻨﺪو‪.‬‬
‫)‪ (40‬ﺳــــﻨﮅي زﺑــــﺎن ﮐــــﻲ אﺑﺘــــﺪאﺋﻲ ﺗﻌﻠــــﻴﻢ ﮐــــﺎن وﭠــــﻲ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳــــﭩﻲ‪ ‬ﺗــــﺎﺋﻴﻦ ﻻزﻣــــﻲ‬
‫ﭠﻬﺮאﻳﻮ وﻳﻨﺪو‪ .‬אن ﺟﻲ ﺗﺮﻗﻲ‪ ‬۽ وאڌאري ﻻ‪ ‬ﺧﺎص אﻧﺘﻈﺎم ﻛﺮﮢﺎ ﭘﻮﻧﺪא‪.‬‬
‫)‪ (41‬ﺳــــــــﻨﮅ ۾אﻧﺠﻨﻴﺌﺮﻧــــــــﮓ‪ ،‬אﻳﮕﺮﻳﻜﻠﭽــــــــﺮل‪ ،‬ﻣﻴــــــــﺪﻳﻜﻞ‪ ،‬ﺳــــــــﺎﺋﻨﺲ ۽ ﻣــــــــﺬﻫﺒﻲ‬
‫ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳـــﭩﻴﻮن ﺑﺮﭘـــﺎ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﺳـــﺎري‪ ‬ﺳـــﻨﮅ אﻧـــﺪر אﺳـــﻜﻮﻟﻦ‪ ،‬ﻛـــﺎﻟﻴﺠﻦ ۽ ﻫﺎﺳـــﭩﻠﻦ ﺟـــﻮ‬
‫ﭴـــﺎر وﮀـــﺎﺋﮣﻮ ﭘﻮﻧـــﺪو‪ .‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬وאﺳـــﻄﻲ אﺑﺘـــﺪאﺋﻲ ﺗﻌﻠـــﻴﻢ ﮐـــﺎن ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳـــﭩﻲ‪ ‬ﺗـــﺎﺋﻴﻦ ﺗﻌﻠـــﻴﻢ‬
‫ﮐـــﻲ ﻣﻔـــﺖ ﻛﺮﮢـــﻮ ﭘﻮﻧـــﺪو ۽ ﻟﮑـــﻦ ﺷـــﺎﮔﺮدن ﺟـــﻲ رﻫـــﮡ‪ ،‬ﮐـــﺎڌي ۽ ﻛﺘـــﺎﺑﻦ ﺟـــﻲ ﺧـــﺮچ ﺟـــﻮ‬
‫ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﮐــــﻲ אﻧﺘﻈــــﺎم ﻛﺮﮢــــﻮ ﭘﻮﻧــــﺪو‪ ،‬ﺟــــﻦ ڌאرﻳــــﻦ ﮐــــﻲ ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ ﻛــــﺎﻟﻴﺠﻦ ﻳــــﺎ‬
‫ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳـــﭩﻲ‪ ‬۾ ﻧـــﻮﻛﺮي آﻫـــﻲ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﮅي ﺳـــﮑﮡ ۽ ﺳـــﻨﮅودﻳﺶ ﺳـــﺎن وﻓـــﺎدאري‪‬‬
‫ﺟﻮ ﻗﺴﻢ ﮐﮣﮡ ﺑﻌﺪ ﻧﻮﻛﺮي ڏﺋﻲ ﺳﮕﻬﺒﻲ‪.‬‬
‫)‪ (42‬ﺳـــﻨﮅو دﻳـــﺶ ﺟـــﻲ ﻗـــﺪﻳﻢ ﺗﻬـــﺬﻳﺐ ۽ ﺗﻤـــﺪن ﺟـــﻲ ﮐﻮﺟﻨـــﺎ ﻛـــﺮي‪ ،‬אن ﺟـــﻲ ﺗـــﺎرﻳﺦ‬
‫ﻣﻜﻤــــﻞ ﻛــــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻗــــﺪﻳﻢ دڙא ﮐﻮﭨــــﺎﺋﻲ‪ ،‬وڌﻳــــﻚ ﻣﻌﻠﻮﻣــــﺎت ﺣﺎﺻــــﻞ ﻛــــﺮڻ ﺟــــﻮ אﻧﺘﻄــــﺎم‬
‫ﻛﺮﮢﻮ ﭘﻮﻧﺪو‪.‬‬
‫)‪ (43‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﺗـــﺎرﻳﺦ ﭘـــﻮري‪ ‬ﻃـــﺮح ﻟﮑﻴـــﻞ ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ‪ .‬אن ﻻ‪ ‬ﻗـــﺪﻳﻢ وﻗـــﺖ ﮐـــﺎن وﭠـــﻲ‬
‫ﻣﻮﺟــــﻮده دور ﺗــــﺎﺋﻴﻦ‪ ،‬אن ﺟــــﻲ ﺗــــﺎرﻳﺦ ﮐــــﻲ ﻣﻜﻤــــﻞ ﻛــــﺮאﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻣﮑﻴــــﻪ ﻟــــﻴﮑﻜﻦ ﮐــــﻲ‬
‫وﻳﻬﺎري‪ ،‬ﻛﻢ ﺳﺮאﻧﺠﺎم ﻛﺮאﺋﮣﻮ ﭘﻮﻧﺪو‪.‬‬
‫)‪ (44‬ﺳـــﻨﮅي ﭔـــﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﻟﻐـــﺖ ﺗﻴـــﺎر ﻧـــﻪ ﭤـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬אن ﮐـــﻲ ﻣﻜﻤـــﻞ ﻛـــﺮאﺋﮡ‬
‫ﻻ‪ ‬ﭜــﺎرت ۽ ﺳــﻨﮅ ﺟــﺎ ﺑﻬﺘــﺮﻳﻦ ﻣــﺎﻫﺮ رﮐــﻲ‪ ،‬אن ﮐــﻲ ﻣﻜﻤــﻞ ﻛﺮאﺋﮣــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬אﻫــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح‬
‫ﺳـــﻨﮅي‪ ‬ﻣـــﺎن אﻧﮕﺮﻳـــﺰي ۽ אﻧﮕﺮﻳـــﺰي‪ ‬ﻣـــﺎن ﺳـــﻨﮅي‪ ،‬ﺳـــﻨﮅي‪ ‬ﻣـــﺎن ﻋﺮﺑـــﻲ ۽ ﻋﺮﺑـــﻲ‪ ‬ﻣـــﺎن‬

‫‪190‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺳـــﻨﮅي‪ ،‬ﭘﺎرﺳـــﻲ‪ ‬ﻣـــﺎن ﺳـــﻨﮅي ۽ ﺳـــﻨﮅي‪ ‬ﻣـــﺎن ﭘﺎرﺳـــﻲ‪ ،‬ﺳﻨﺴـــﻜﺮت ﻣـــﺎن ﺳـــﻨﮅي ﻟﻐﺘـــﻮن‬
‫ﺗﻴﺎر ﻛﺮאﺋﮣﻴﻮن ﭘﻮﻧﺪﻳﻮن‪.‬‬
‫)‪ (45‬ﺳـــﻨﮅي‪ ‬۾ אﻧﺴـــﺎﺋﻴﻜﻠﻮﭘﻴﮉﻳﺎ ۽ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻛﻠﭽـــﺮل ﻫﻴـــﺮﻳﭩﻴﺞ ﺗـــﻲ ﻛﺘـــﺎب ﺗﻴـــﺎر‬
‫ﻛﺮאﺋﮣﺎ ﭘﻮﻧﺪא‪.‬‬
‫)‪ (46‬ﺳــــﻨﮅي‪ ‬۾ ﺳــــﭡﻦ ﻋﻠﻤــــﻦ ۽ ﻓــــﻨﻦ ﺟــــﻲ ﻋﻠﻤــــﻲ אﺻــــﻄﻼﺣﻦ ﺟــــﻮن ﻟﻐﺘــــﻮن ﺗﻴــــﺎر‬
‫ﻛﺮאﺋـــﻲ ﺳـــﮕﻬﺒﻴﻮن‪ .‬ﺳـــﻨﮅي زﺑـــﺎن ۾ دﻧﻴـــﺎ ﺟـــﻲ ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﻋﻠـــﻮم‪ ،‬ﻓﻨـــﻮن‪ ،‬ﺳـــﺎﺋﻨﺲ ۽ ﭔـــﻴﻦ‬
‫ﻣﻀـــﻤﻮﻧﻦ ﺗـــﻲ ﻣﻌﻴـــﺎري ﻛﺘـــﺎب ﺗﺮﺟﻤـــﺎ ﻛﺮאﺋـــﻲ‪ ،‬ﮀﭙـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻫـــﺮ ﭘـــﻨﺞ ﺳـــﻮ ﮐـــﺎن‬
‫ﻣﭥــــﻲ آﺑــــﺎدي‪ ‬وאري ﮘــــﻮٺ ۾ ﻻﺋﺒﺮﻳــــﺮي ﻗــــﺎﺋﻢ ﻛﺮאﺋــــﻲ‪ ،‬אن ۾ رﮐــــﺎﺋﮡ ﺟــــﻮ ﺑﻨﺪوﺑﺴــــﺖ‬
‫ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫)‪ (47‬ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ ﺟﻤﻠــــﻲ ﻛــــﺎﻟﻴﺠﻦ ۽ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳــــﭩﻴﻦ ۾ ﻓــــﻮﺟﻲ ﺗﻌﻠــــﻴﻢ ۽ ﺗﺮﺑﻴــــﺖ ﺟــــﻮ‬
‫אﻧﺘﻄــــــﺎم ﻛﺮאﻳــــــﻮ وﻳﻨــــــﺪو‪ .‬ﺑــــــﺮي‪ ،‬ﺑﺤــــــﺮي ۽ ﻫــــــﻮאﺋﻲ ﻓــــــﻮﺟﻲ ﺗﺮﺑﻴــــــﺖ ﻻ‪ ‬ﻛــــــﺎﻟﻴﺞ ۽‬
‫אﻛﻴﮉﻣﻴﻮن ﮐﻮﻻﻳﻮن وﻳﻨﺪﻳﻮن‪.‬‬
‫)‪ (48‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ آﺑـــﺎدي‪ ‬۽ ﭘﻴـــﺌﮡ ﻻ‪ ‬زﻳـــﺮ زﻣـــﻴﻦ ﭘـــﺎﮢﻲ‪ ‬ﺟـــﺎ ذﺧﻴـــﺮא ﮘـــﻮﻻﺋﻲ‪ ،‬ﮐـــﺎري‬
‫ﭘــﺎﮢﻲ‪ ‬ﮐــﻲ ﻣﭡــﻲ ﻛــﺮڻ‪ ،‬ﺑــﺎرش ﺟــﻲ ﭘــﺎﮢﻲ‪ ‬۽ ﺳــﻤﻨﮉ ﺟــﻲ ﭘــﺎﮢﻲ‪ ‬ﻣــﺎن ﻓﺎﺋــﺪي وﭠــﮡ ﻻ‪ ‬ﭘــﮡ‬
‫ﮔﻬﺮج ﭘﭩﺎﻧﺪڙ ﺗﺠﻮﻳﺰون ﺗﻴﺎر ﻛﺮאﺋﮣﻴﻮن ﭘﻮﻧﺪﻳﻮن‪.‬‬
‫)‪ (49‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﺟـــﺒﻠﻦ‪ ،‬ﭜـــﭩﻦ ۽ ﻛﻠـــﺮאﭠﻴﻦ زﻣﻴـــﻨﻦ ﮐـــﻲ درﺳـــﺖ ﻛﺮאﺋـــﻲ‪ ،‬آﺑـــﺎدي‪ ‬ﻻﺋـــﻖ‬
‫ﺑﻨﺎﺋﻲ‪ ،‬ﭔﻴﻠﻦ ﻳﺎ ﭔﻲ ﭘﻴﺪאور ﻻ‪ ‬ﻛﺘﺐ آﮢﮡ ﺟﻮ אﻧﺘﻈﺎم ﻛﺮﮢﻮ ﭘﻮﻧﺪو‪.‬‬
‫)‪ (50‬ﺳــــﻨﮅ ۾ ﭔــــﻴﻼ אﮘﻴﺌــــﻲ ﮔﻬــــﭧ ﻫﺌــــﺎ‪ .‬وﻳﺘــــﺮ ﻫــــﺎﮢﻮﻛﻲ دور ۾ אﻧﻬــــﻦ ﮐــــﻲ ﮔﻬﮣــــﻮ‬
‫ﻧﻘﺼــــﺎن ﭘﻬﺘــــﻮ آﻫــــﻲ‪ .‬אﻧﻬــــﻦ ﮐــــﻲ وڌאﺋــــﮡ ۽ وري درﺳــــﺖ ﻛــــﺮאﺋﮡ ﺟــــﻮ אﻧﺘﻈــــﺎم ﻛﺮﮢــــﻮ‬
‫ﭘﻮﻧﺪو‪.‬‬
‫)‪ (51‬ﺳـــﻨﮅ ۾ ﻛﻤﻨـــﺪ ﺟـــﻲ ﭘـــﻮک ﮐـــﻲ زور وﭠـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ۾ ﮐﻨـــﮉ ﺟـــﻲ ﻛﺎرﺧـــﺎﻧﻦ ﺟـــﻮ‬
‫ﺗﻌﺪאد وڌאﺋﻲ‪ 20 ،‬ﻋﺪد ﺗﺎﺋﻴﻦ آﮢﮡ ﺟﻮ ﺑﻨﺪوﺑﺴﺖ ﻛﺮﮢﻮ ﭘﻮﻧﺪو‪.‬‬
‫)‪ (52‬ﮘـــﻮﭠﻦ ۾ ﺳـــﭡﻲ ﭘﻴـــﺌﮡ ﺟـــﻲ ﭘـــﺎﮢﻲ‪ ،‬ﭜـــﺎﭴﻲ ۽ ﻣﻴـــﻮאت ﻣﻴﺴـــﺮ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻣﻨﺎﺳـــﺐ‬
‫אﻧﺘﻈﺎم ﻛﺮﮢﻮ ﭘﻮﻧﺪو‪.‬‬
‫)‪ (53‬رאﺟـــﺎ ڏאﻫـــﺮ ﺟـــﻮ ﻣﺠﺴـــﻤﻮ ﻛﺮאﭼـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﭜـــﺮ ۾ ﻧﺌـــﻴﻦ ﺗﻌﻤﻴـــﺮ ﭤﻴﻨـــﺪڙ ﺑﻨﺪرﮔﺎﻫـــﻪ‬
‫ﺗــﻲ ﻧﺼــﺐ ﻛــﺮאﺋﮡ ۽ אن ﺑﻨﺪرﮔﺎﻫــﻪ ﮐــﻲ אﺑــﻦ ﻗﺎﺳــﻢ ﺑــﺪﻟﻲ ڏאﻫــﺮ ﺑﻨــﺪر ﺳــﮇڻ ﺟــﻮ אﻧﺘﻈـــﺎم‬
‫ﻛﺒﻮ‪.‬‬
‫)‪ (54‬ﺳـــــﻨﮅ ۾ ﻃﻌـــــﺎم‪ ،‬رאڳ‪ ،‬رאﻧـــــﺪﻳﻦ ۽ ڊرאﻣـــــﻲ ﺟـــــﻲ ﺗﻌﻠـــــﻴﻢ ﻻ‪ ‬אﻧﺘﻈـــــﺎم ﻛﺮאﺋﮣـــــﻮ‬
‫ﭘﻮﻧﺪو‪.‬‬
‫)‪ (55‬ﻫــــﺮ אﺳــــﻜﻮل‪ ،‬ﻛــــﺎﻟﻴﺞ ۽ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳــــﭩﻲ‪ ‬۾ دאﺧــــﻼ ﻻ‪ ‬ﺳــــﻨﮅي زﺑــــﺎن ﺟــــﻮ ﭴــــﺎﮢﮡ‬
‫ﻻزﻣﻲ ﭠﻬﺮאﻳﻮ وﻳﻨﺪو‪.‬‬
‫)‪ (56‬ﺑﺠﻠــــﻲ‪ ‬ﮐــــﻲ زﻳــــﺎده ﻣﻘــــﺪאر ۾ ﭘﻴــــﺪא ﻛــــﺮي‪ ،‬ﻫﺮﻫــــﻚ ﮘــــﻮٺ ۽ ﺷــــﻬﺮ ۾ ﻣﻬﻴــــﺎ‬
‫ﻛﺒﻲ ۽ ﺟﻤﻠﻲ ﻛﺎرﺧﺎﻧﺎ‪ ،‬رﻳﻠﻮي ﮔﺎڏﻳﻮن‪ ،‬ﺑﺠﻠﻲ‪ ‬ﺗﻲ אﻧﺘﻈﺎم ﻛﺒﻮ‪.‬‬

‫‪191‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫)‪ (57‬ﻛـــﭿ ۽ رאﺟﺴـــﺘﺎن ﺳـــﺎن ﻣﻠـــﮡ ﻻ‪ ‬ﭘﻜـــﺎ رﺳـــﺘﺎ ﭠﻬـــﺮא وﻳﻨـــﺪא‪ .‬ﺟﻴـــﺌﻦ ﺟـــﺎﺗﻲ ﻟﮑﭙـــﺖ‪،‬‬
‫ﻛــــﮃڻ ﭜــــﭳ‪ ،‬ﻧﻨﮕﺮﭘــــﺎرﻛﺮ ﮐــــﺎن ﻛﺎﭠﻴــــﺎوאڙ‪ ،‬ﻋﻤﺮﻛــــﻮٽ ﮐــــﺎن ﻣــــﺎروאڙ‪ ،‬ﻧــــﻮאب ﺷــــﺎﻫﻪ ۽‬
‫ﺑﻴﻜﺎﻧﻴﺮ ﮐﻲ ﮘﻨﮃي ﮀﮇﺟﻲ‪.‬‬
‫)‪ (58‬ﺳــــﻨﮅو درﻳــــﺎ‪ ‬ﺟــــﻮ אوﻧﻬــــﺎري ۾ زאﺋــــﺪ ﭘــــﺎﮢﻲ‪ ،‬ﻻﮘﺎﭘﻴــــﻞ ﭘﺎڙﻳﺴــــﺮي ﻣﻠﻜــــﻦ ﮐــــﻲ‬
‫ڏﻳﺌﻲ‪ ،‬אﻧﻬﻲ‪ ‬ﺑﺪﻟﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺗﻌﻤﻴﺮي ﺗﺮﻗﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬אﻧﻬﻦ ﮐﺎن ﻣﺪد وﭠﻲ ﺳﮕﻬﺒﻲ‪.‬‬
‫)‪ (59‬ﭜـــﺎرت‪ ،‬אﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن‪ ،‬روس‪ ،‬אﻳـــﺮאن‪ ،‬ﺑـــﻨﮕﻼدﻳﺶ ۽ ﻋـــﺮب ﻣﻠﻜـــﻦ ﺳـــﺎن ﻛﻠﭽـــﺮل‬
‫ﻧﺎﺗـــﺎ ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛــــﺮي‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﺳـــﺎن ﺷــــﻬﺮي ۽ ﺗﺠـــﺎرﺗﻲ ﻣﻌﺎﻫـــﺪא ﻛــــﺮي‪ ،‬ﺗﻌﻠﻘـــﺎت ﻣﻀــــﺒﻮط‬
‫ﺑﻨﺎﺋﮣﺎ ﭘﻮﻧﺪא‪.‬‬
‫)‪ (60‬ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﺟــــﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴــــﻲ ﺳــــﻴﻜﻴﻮﻟﺮزم‪ ،‬ﺳﻮﺷــــﻠﺰم‪ ،‬ﺟﻤﻬﻮرﻳــــﺖ ۽ ﻧﻴﺸــــﻨﻠﺰم‬
‫ﺗﻲ رﮐﻲ وﻳﻨﺪي‪ ،‬۽ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﺮڏﻳﻬﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴﻲ ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺒﺪאرאﻧﻪ ﻛﺮﮢﻲ ﭘﻮﻧﺪي‪.‬‬
‫)‪ (61‬ﺳــــﻨﮅو دﻳــــﺶ ﺟــــﻲ آزאدي‪ ‬ﺑﻌــــﺪ ﺑــــﻨﮕﻼدﻳﺶ‪ ،‬ﭘﺨﺘﻮﻧﺴــــﺘﺎن‪ ،‬ﺑﻠﻮﭼﺴــــﺘﺎن‪ ،‬ﭘﻨﺠــــﺎب‪،‬‬
‫ﭜﺎرت‪ ،‬אﻳﺮאن ۽ ﻋﺮب ﻣﻠﻜﻦ ﺟﻲ ﻛﺎﻣﻨﻮﻳﻠﭣ ﭠﺎﻫﮡ ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺒﻲ‪.‬‬
‫)‪ (62‬ﺳـــﻨﮅ ۾ ﻣـــﺬﻫﺒﻦ‪ ،‬ﻛﻠﭽـــﺮ ۽ ﺗﻤـــﺪن ۾ אﺗﺤـــﺎد ﭘﻴـــﺪא ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻣﺴـــﺘﻘﺒﻞ ﺟـــﻲ ﺗﻌﻤﻴـــﺮ‬
‫۽ ﺗﺮﻗـــﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﺟـــﺪא ﺟـــﺪא ﻛﻤﻴﺸـــﻨﻮن وﻳﻬـــﺎري‪ ،‬אﻧﺴـــﺎﻧﻲ אﺗﺤـــﺎد ﻻ‪ ‬ﭘﺮوﮔـــﺮאم ﭠـــﺎﻫﻲ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ‬
‫ﺗﻲ ﻋﻤﻞ ﻛﺮאﺋﺒﻮ‪.‬‬
‫)‪ (63‬ﺳـــﻨﮅ ﺟــــﻲ אﻗﺘﺼــــﺎدي‪ ،‬ﻋﻠﻤــــﻲ ۽ ﺳﺎﺋﻨﺴـــﻲ ﺗﺮﻗــــﻲ‪ ‬۽ ﺗﻌﻤﻴــــﺮ ﻻ‪ ‬ﻣﻨﺼــــﻮﺑﺎ ﭠــــﺎﻫﻲ‪،‬‬
‫ﭤﻮري ﻋﺮﺻﻲ אﻧﺪر ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﺗﺮﻗﻲ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻨﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺒﻲ‪.‬‬
‫אﻫــــﻲ ﺳــــﭛ ۽ ﭔﻴــــﻮن ﮘــــﺎﻟﻬﻴﻮن ﺗــــﮇﻫﻦ ﺣﺎﺻــــﻞ ﭤــــﻲ ﺳــــﮕﻬﻨﺪﻳﻮن‪ ،‬ﺟــــﮇﻫﻦ ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن‬
‫ﺧﺘﻢ ﻛﺮي‪ ،‬ﺳﻨﮅودﻳﺶ ﻗﺎﺋﻢ ﻛﺮאﻳﻮ وﻳﻨﺪو‪.‬‬
‫ﺳــــﻨﮅ ﺟــــﻲ آزאدي‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻛــــﻢ ﻛﻨــــﺪڙن ﮐــــﻲ ﻫﻴﭡﻴــــﻮن ﮘــــﺎﻟﻬﻴﻮن ذﻫــــﻦ ۾ وﻳﻬــــﺎرﮢﻴﻮن‬
‫آﻫﻦ‪:‬‬
‫‪ (1‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ آزאدي‪ ‬ﺟﻲ رאﻫﻪ ۾ وڏي رﻛﺎوٽ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ (2‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ آزאدي‪ ‬ﮐﺎن אڳ ﺟﻤﻬﻮري ﻃﺮﻳﻘﻦ ﺟﻮ אﺳﺘﻌﻤﺎل אﺟﺎﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﮀﺎﻛــــﺎڻ ﺗــــﻪ ﻣــــﺎﮢﻬﻮ ﺳﻴﺎﺳــــﻲ ﻃــــﻮر ﺑﻴــــﺪאر ﻧــــﻪ آﻫــــﻦ‪ .‬ﻣﭥــــﺎﻧﻬﻴﻦ ﻃﺒﻘــــﻲ وאرא ﻣــــﺎﮢﻬﻮ‬
‫ﺟﻬـــﮍوכ ﭘﻴـــﺮ‪ ،‬ﻣـــﻼ‪ ،‬ﻛـــﺎﻣﻮرא‪ ،‬زﻣﻴﻨـــﺪאر وﻏﻴــــﺮه ڌאرﻳـــﻦ ﺟـــﺎ אﻳﺠﻨـــﭧ ﭤـــﻲ‪ ،‬ﻣﻠـــﻚ ﺟــــﻮ‬
‫אﺳﺘﺤﺼــﺎل ﻛــﺮڻ ﭼــﺎﻫﻴﻦ ﭤــﺎ‪ .‬ﭼﻮﻧــﮉن ﺗــﻲ ﮔﻬﮣــﻲ وﻗــﺖ ﺗــﺎﺋﻴﻦ אﻧﻬــﻦ ﺟــﻮ אﺛــﺮ رﻫﮣــﻮ آﻫــﻲ‪.‬‬
‫ﺗﻨﻬﻨﻜـــــﺮي ﭘﻬﺮﻳـــــﺎﺋﻴﻦ ﻣﺨﺼـــــﻮص ﻣـــــﺎﮢﻬﻦ ذرﻳﻌـــــﻲ آزאدي ﺣﺎﺻـــــﻞ ﻛـــــﺮي‪ ،‬אﻧﻬـــــﻲ‪‬‬
‫ﻛـــﻼس ﮐـــﻲ ﺧـــﺘﻢ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﭘـــﻮ‪ ‬ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻮ ﺳـــﮅאرو ﻛـــﺮي ﺳـــﮕﻬﺒﻮ‪ ،‬אن ﻛـــﻢ ۾ ﭜـــﺎرت‬
‫۾ رﻫﻨـــﺪڙ ﺳـــﻨﮅي ﻫﻨـــﺪن ﺟـــﻮ ﻫـــﻚ ﮔﺮوﻫـــﻪ وڏي ﻣـــﺪد ڏﺋـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻨﺪو‪ .‬ﺑﺸـــﺮﻃﻴﻚ אﻧﻬـــﻦ‬
‫ﮐﻲ אن ﻛﻢ ﻻ‪ ‬رﺿﺎﻣﻨﺪ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫ﺣﺘﻲ ﺑﻐﻴﺮوא ﻣﺎ ﺑﺎﻧﻔﺴﻬﻢ‪) .‬ﻗﺮآن(‬ ‫ٰ‬ ‫אن א� ﻻﻳﻐﻴﺮ ﻣﺎ ﺑﻘﻮم‬
‫ﻳﻌﻨـــﻲ ﺧـــﺪא ﻛـــﻨﻬﻦ ﻗـــﻮم ﺟـــﻲ ﺣﺎﻟـــﺖ ﻧﭥـــﻮ ﺑـــﺪﻻﺋﻲ‪ ،‬ﺟﻴﺴـــﺘﺎﺋﻴﻦ אﻫـــﻲ ﺧـــﻮد ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺪﻻﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺷﺶ ﻧﭥﺎ ﻛﻦ‪.‬‬

‫‪192‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫آﺋـــﻮن ﻧﻨـــﮃﭘﮡ ﮐـــﺎن ﻛـــﻲ ﺧـــﻮאب ڏﺳـــﻲ‪ ،‬אن ﺟـــﻲ ﺗﻌﺒﻴـــﺮ ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺷـــﺶ ﻛﻨـــﺪو رﻫﻴـــﻮ‬
‫آﻫﻴــﺎن‪ .‬ﭘــﺮ ﭼــﻮﮢﻲ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ”ﺑﻨــﺪي ﺟــﻲ ﻣــﻦ ۾ ﻫﻜــﮍي‪ ،‬ﺻــﺎﺣﺐ ﺟــﻲ ﻣــﻦ ۾ ﭔــﻲ‪ “.‬אﺑﺘــﺪא‬
‫۾ ﺑﻤﺒﺌـــﻲ‪ ‬ﮐـــﺎن ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﺟـــﺪאﺋﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺷﺸـــﻮن ﻛﻴﻮﻧﺴـــﻮن‪ .،‬אﻣﻴـــﺪ ﻫﺌـــﻲ ﺗـــﻪ אن ﺟـــﻲ‬
‫ﺟــﺪא ﭤــﻴﮡ ﺑﻌــﺪ ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﺗﺮﻗــﻲ‪ ‬۽ ﺗﻌﻤﻴــﺮ ﻛــﺮي‪ ،‬אن ﮐــﻲ ﺑــﺎغ ﺑﻬــﺎر ﺑﻨــﺎﺋﻲ ﮀﮇﻳﻨﺪאﺳــﻮن‪.‬‬
‫ﭘــــﺮ ”وﺋــــﻲ ﺳــــﮝﻦ ﻻ‪ ،‬ﻛــــﻦ ﺑــــﻪ ﻛﭙــــﺎﺋﻲ آﺋــــﻲ“ وאﻧﮕــــﺮ ﺳــــﮅאري ﺟــــﻲ ﻋﻴــــﻮض ﭘــــﺎڻ ۾‬
‫وڙﻫـــﻲ‪ ،‬ﻣﻮرﮘـــﻮ ردﻋﻤـــﻞ ۾ אﭼـــﻲ‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﮐـــﻲ وﺟـــﻮد ۾ آﻧﺪوﺳـــﻮن‪ .‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ‬
‫אﺑﺘــﺪא ۾ ﺧﻴــﺎل ﻫﻮﺳــﻮن ﺗــﻪ אن ۾ ﺣﻜﻮﻣــﺖ אﻻﻫــﻲ‪ ‬ﺟــﻮ ﻗﻴــﺎم ﻛــﺮي‪ ،‬ﻣﻠــﻚ ﻣــﺎن ﺑــﮏ‪،‬‬
‫ڏک ۽ ﺑــﺪאﺧﻼﻗﻲ ﻛــﮃي‪ ،‬ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﭘــﻨﺞ ﻫــﺰאر ﺳــﺎﻟﻪ ﻣﺎﺿــﻲ‪ ‬ﺟــﻲ ﻳــﺎد ﺗــﺎزي ﻛﻨﺪאﺳــﻮن‪.‬‬
‫ﭘـــﺮ אﺳـــﺎن ﺟـــﻮ ﺣـــﺎل אن ﻣﮁـــﻲ‪ ‬ﺟﻬـــﮍو ﭤﻴـــﻮ‪ ،‬ﺟـــﺎ ﻓﺮאﻧﻨـــﮓ ﭘـــﺌﻦ )ﻛﮣﮁـــﻲ( ﻣـــﺎن آﻳـــﻞ ﺑـــﻞ‬
‫ﮐﺎﺋﻲ‪ ،‬وﭸﻲ ﺑﺎﻫﻪ ۾ ﭘﺌﻲ‪.‬‬
‫ﻣﭥـــﻲ ذﻛـــﺮ ﻛﻴـــﻞ אﺣـــﻮאل ﻣـــﺎن ﻣﻌﻠـــﻮم ﭤﻴﻨـــﺪو ﺗـــﻪ ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ ﻛﻴـــﺌﻦ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﻣـــﺎن‬
‫ﺗﻨـــﮓ ﭤـــﻲ‪ ،‬אن ﮐـــﻲ ڊאﻫـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ آزאدي‪ ‬ﻻ‪ ‬ﺳـــﺮﮔﺮدאن ۽ ﭘﺮﻳﺸـــﺎن آﻫﻴـــﻮن‪ .‬ﭘـــﺮ אﻫـــﺎ‬
‫ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺳﻮﻟﻲ ﻧﻪ آﻫﻲ‪ .‬ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻓﺮﻣﺎﻳﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ‪:‬‬
‫ﻋﺸﻖ ﻧﻪ آﻫﻲ رאﻧﺪ‪ ،‬ﺟﻮ ﮐﻴﮇﻧﺲ ﮘﭝﺮو‪،‬‬
‫ﺟﻲ‪ ،‬ﺟﺴﻲ ۽ ﺟﺎن ﺟﻲ‪ ،‬ﭜﭹﻲ ﭤﻮ ﻫﻴﻜﺎﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺳﺴﻲ ﻧﻴﺰي ﭘﺎﻧﺪ‪ُ ،‬אﮀﻞ ﺗﻪ אڌ ﭤﺌﻲ!‬
‫ﺑــــﻨﮕﻼدﻳﺶ وאرن آزאدي ﺳﺴــــﺘﻲ ﻛﺎﻧــــﻪ ورﺗــــﻲ آﻫــــﻲ‪ .‬ﺳــــﻨﺪن ﻫــــﻚ ﻛــــﺮوڙ ﻣــــﺎﮢﻬﻮ‬
‫ﻣﻠــــﻚ ﮀــــﮇي‪ ،‬درﺑــــﺪر ﭤــــﻲ‪ ،‬ﺻــــﺪﻫﺎ ﺗﻜﻠــــﻴﻔﻦ ﺟــــﻮ ﺷــــﻜﺎر ﺑﻨﻴــــﺎ‪ 3 .‬ﻟــــﮏ ﻋــــﻮرﺗﻦ ﺟــــﻲ‬
‫ﻋﺼـــﻤﺖ دري ﭤـــﻴﻦ‪ 30 ،‬ﻟـــﮏ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﻣﺎرאﻳـــﺎﺋﻮن‪ .‬ﭘـــﻮ ﺑـــﻪ ﺷـــﺎﺑﺲ آﻫـــﻲ ﭜـــﺎرﺗﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ‬
‫ﮐﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ وچ ۾ ﭘﺌﻲ‪ ،‬ﻫﻨﻦ ﺟﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ درﻧﺪن ﮐﺎن ﺟﺎن آزאد ﻛﺮאﺋﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ ﻏـــﻮر ﻛـــﺮي ڏﺳـــﻨﺪא ﺗـــﻪ ﭜـــﺎرت ﺳـــﺮﻛﺎر ۽ ﺳـــﻮﻟﻲ ﺳـــﻨﺪن ﻣـــﺪد ﻻ‪ ‬ﻧـــﻪ آﺋـــﻲ‬
‫ﻫﺌــﻲ‪ .‬ﺟــﻦ ﺳــﻨﮕﻬﻲ ﻟﻴــﮉر‪ ،‬ﺳــﺘﻴﺎﮔﺮه ﻛــﺮي ﺟــﻴﻠﻦ ۾ وﻳﻨــﺪא رﻫﻴــﺎ‪ ،‬ﭘــﺮ وزﻳــﺮאﻋﻈﻢ ﮐــﻲ‬
‫ذرو ﺑـــﻪ ﺧﻴـــﺎل ﻧـــﻪ آﻳـــﻮ‪ .‬אوﭜـــﺮ ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ۾ آزאدي‪ ‬ﺟـــﺎ ﭘﺮوאﻧـــﺎ ﺗﺒﺎﻫـــﻪ ﭤﻴﻨـــﺪא رﻫﻴـــﺎ‪ ،‬ﭘـــﺮ ﭜـــﺎرت‬
‫ﺳـــﺮﻛﺎر ﮐـــﻲ ﺑـــﻴﻦ אﻻﻗـــﻮאﻣﻲ ﻣﺼـــﻠﺤﺘﻦ ﭘـــﻴﺶ אﭼـــﻲ ﭘﺌـــﻲ رﻛـــﺎوﭨﻮن وڌﻳـــﻮن‪ .‬ﻫﻨﺪوﺳـــﺘﺎن‬
‫ﺟـــﻲ אﺧﺒـــﺎرن دאﻧﻬـــﻦ ﮔﻬـــﻮڙא ﻛﺌـــﻲ‪ ،‬ﭘـــﺮ אن ﺗـــﻲ ﭜـــﺎرت ﺟـــﻮ ﻫـــﺎﮢﻲ ﻧﻨـــﮉ ﻣـــﺎن אﭤـــﻲ ﻧـــﻪ‬
‫ﺳـــﮕﻬﻴﻮ‪ .‬ﻧﻴـــﭟ ﻫـــﻚ ﻛـــﺮوڙ ﺑﻴﻨﮕـــﺎﻟﻲ ﭘﻨـــﺎﻫﮕﻴﺮن ﺟـــﻮ ﺑﻮﺟـــﻮ ۽ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﻣـــﺎن ڊאﻛﭩـــﺮ‬
‫ﻛﺴــــﻴﻨﺠﺮ ﺟــــﻲ ﭼــــﻴﻦ ﻣــــﺎن روאﻧﮕــــﻲ‪ ‬ﺗــــﻲ ﺟــــﮇﻫﻦ روس ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﺟــــﻮش ۾ אﭼــــﻲ‪،‬‬
‫ﭜـــﺎرت ﺟـــﻲ ﻫﻤـــﺖ אﻓﺰאﺋـــﻲ ﻛﺌـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﮇﻫﻦ ﻫـــﻨﻦ ﺟﺮﺋـــﺖ ڌאري‪ ،‬ﺑـــﻨﮕﻼدﻳﺶ ﮐـــﻲ ﻣـــﺪد ڏﻳﺌـــﻲ‬
‫ﮐـــﻴﻦ آزאد ﻛﺮאﻳـــﻮ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ אﺳـــﺎن ﺳـــﻨﮅ ﺗـــﻪ ﺑـــﻲ ﻳـــﺎر ۽ ﻣـــﺪدﮔﺎر آﻫﻴـــﻮن‪ .‬אﺳـــﺎن ﺟـــﺎ ﻫﻤـــﺖ‬
‫وאرא ﻫﻴﻤـــﻮن ﻛـــﺎﻻﮢﻲ‪ ‬ﺟـــﺎ ﻣﺎﺋـــﭧ ﻟـــﮇي وﭸـــﻲ‪ ،‬ﭘـــﺎڻ ﻣﭡـــﻮ ﻛـــﺮي ﭜـــﺎرت ۾ ﺳـــﮑﻴﺎ ﭤﻴـــﺎ‪.‬‬
‫ﻫﺘــﻲ ﺳــﻨﺪن ﻫــﻢ ﻣــﺬﻫﺐ ﭤــﻮرא آﻫــﻦ‪ ،‬ﺟــﻦ ﻻ‪ ‬ﻓﺮﻗﻴــﻮאر ذﻫﻨﻴــﺖ ﮐــﻲ ڌﻛﺎرﻳﻨــﺪي ﺑــﻪ אن אﺛــﺮ‬
‫۾ آﻳــﻞ ﭜــﺎرت ﺳــﺮﻛﺎر ﻳــﺎ אﺗــﻲ ﺟــﻲ ﺳــﻨﮅي ﻫﻨــﺪن ﺟــﻮ ﻫــﮇ ﻛﺮﻛــﻲ‪ .‬אﺳــﺎن ﺟــﺎ ﻣﺴــﻠﻤﺎن‬
‫وڏﻳـــﺮא‪ ،‬ﭘﻴـــﺮ‪ ،‬ﻛـــﺎﻣﻮرא ۽ وאﭘـــﺎري ڌאرﻳـــﻦ ﺟـــﻲ ﻏﻼﻣـــﻲ‪ ‬۾ ﺧـــﻮش ﭘﻴـــﺎ ﭤـــﺎ ڏﺳـــﺠﻦ‪ .‬אﻫـــﮍي‪‬‬

‫‪193‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺣﺎﻟـــﺖ ۾ אﺳـــﺎن ﺟـــﻲ وאﻫـــﺮ ﻛﻴـــﺮ ﻛﻨـــﺪو؟ ﭜـــﺎرﺗﻲ ﺳـــﺮﻛﺎر ﺟﻤﻬﻮرﻳـــﺖ‪ ،‬ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺘﻲ‪،‬‬
‫ﺳـــﻴﻜﻮﻟﺮزم ۽ ﺳﻮﺷـــﻠﺰم ﺟـــﻲ ﮔﻬﮣـــﻲ ﻫـــﺎم ﻫﮣـــﻲ ﭤـــﻲ‪ ،‬ﭘـــﺮ ڏﺳـــﮡ ۾ אﭼـــﻲ ﭤـــﻮ ﺗـــﻪ אﻫـــﺎ‬
‫ﺻــﺮف دﻧﻴــﺎ ﮐــﻲ ڏﻳﮑــﺎ‪ ‬ﻻ‪ ‬آﻫــﻲ‪ .‬ﻣﺼــﺮ ﺟــﻲ ﺻــﺪر אﻧﻮرאﻟﺴــﺎدאت ﮐــﻲ دﻻﺳــﺎ ڏﺋــﻲ‪ ،‬ﻋــﺮﺑﻦ‬
‫ﮐـــﻲ ﻳﻬـــﻮدﻳﻦ ﺟـــﻲ ﻇﻠـــﻢ ﮐـــﺎن ﮀـــﮇאﺋﮡ ۾ ﻫﻤـــﺪردي‪ ‬ﻛـــﺮڻ وאﺳـــﻄﻲ آوאز ﻛـــﮃي ﺳـــﮕﻬﻦ‬
‫ﭤــﺎ‪ ،‬روڊﻳﺸــﻴﺎ ۾ ﻛــﺎرن ۽ ﮔــﻮرن ﺟــﻲ ﻇﻠــﻢ ﺗــﻲ ﺳــﻨﺪن دل ڏﮐــﻲ ﭤــﻲ‪ ،‬ﺟــﻮ אﻗــﻮאم ﻣﺘﺤــﺪه‬
‫۾ ﻫــــﻨﻦ ﺟــــﻲ ﺣﻤﺎﻳــــﺖ ﻛــــﻦ ﭤــــﺎ‪ ،‬وﻳﭩﻨــــﺎﻣﻴﻦ ﺳــــﺎن ﭤﻴــــﻞ ﻇﻠــــﻢ ﺧــــﻼف آوאز אﭤــــﺎرڻ ۾ ۾‬
‫ﻋﻴــﺐ ﻛﻮﻧــﻪ ﭤــﺎ ﺳــﻤﺠﻬﻦ‪ ،‬ﭘــﺮ ﺟﻴﻜــﮇﻫﻦ ﻛــﺎ ڏﮐﻴــﺎﺋﻲ ڏﺳــﮡ ۾ אﭼــﻴﻦ ﭤــﻲ‪ ،‬ﺗــﻪ אﻫــﺎ ﭜــﺮ ۾‬
‫ﺳﻨﮅودﻳﺸـــﻦ ﺟـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﮐـــﺎن ﺑﭽـــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬آوאز אﭤـــﺎرڻ ﻳـــﺎ‬
‫ﻫﻤﺪردي ﻛﺮڻ ۾!‬
‫אﺳـــــﺎن ﺟﻤﻬﻮرﻳـــــﺖ‪ ،‬ﻗـــــﻮم ﭘﺮﺳـــــﺘﻲ‪ ،‬ﺳـــــﻴﻜﻴﻮﻟﺮزم‪ ،‬ﺳﻮﺷـــــﻠﺰم ۽ ﻏﻴـــــﺮ ﺟﺎﻧﺒـــــﺪאر‬
‫ـــﻲ‪ ‬ﮐــــﻲ ﻫــــﻨﻦ‬ ‫َ‬
‫ﭘﺎﻟﻴﺴــــﻲ‪ ‬ﺟــــﺎ ﻃﺮﻓــــﺪאر آﻫﻴــــﻮن‪ .‬אﺳــــﺎن ﭘــــﻨﺞ ﻫــــﺰאر ﺳــــﺎﻟﻪ ﺷــــﺎﻧﺪאر ﻣﺎﺿـ ِ‬
‫ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ درﻧـــﺪن ﮐـــﺎن ﮀـــﮇאﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺟﺪوﺟﻬـــﺪ ﻛـــﺮي رﻫﻴـــﺎ آﻫﻴـــﻮن‪ .‬אﺳـــﺎن آرﻳـــﺎ ورت ﺟـــﻲ‬
‫ﺳـــﻨﮅو ﻣـــﺎﭤﺮي‪ ‬ﺟـــﻲ ﺗﻬـــﺬﻳﺐ ﮐـــﻲ ﺑﭽـــﺎﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻫـــﭣ ﭘﻴـــﺮ ﻫﮣـــﻲ رﻫﻴـــﺎ آﻫﻴـــﻮن‪.‬אﺳـــﺎن ﺳـــﻨﺪن‬
‫אﮘﻮﮢــــﺎ ﺳــــﺎﭤﻲ آﻫﻴــــﻮن‪ .‬אﺳــــﺎن ﮐــــﻲ ﮔﺬﺷــــﺘﻪ ﺗــــﺎرﻳﺦ آﻫــــﻲ‪ ،‬אﻧﮕﺮﻳــــﺰن ﮐــــﺎن אڳ אﺳــــﺎن آزאد‬
‫رﻳﺎﺳـــﺖ ﻫﺌﺎﺳـــﻮن‪ .‬אﺳـــﺎن ﮐـــﻲ ﺟـــﺪא زﺑـــﺎن‪ ،‬روאﻳـــﺎت‪ ،‬ﻛﻠﭽـــﺮ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ۽ אﻗﺘﺼـــﺎدي ﻣﻔـــﺎد‬
‫آﻫــﻦ‪ ،‬ﺟــﻦ ﺟــﻮ ﻣﻬــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــﺎﺑﻲ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد אﺳﺘﺤﺼــﺎل ﻛــﺮي رﻫﻴــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬ﭘــﺮ ﻋــﻮאم‬
‫ﺟــﻮ ﭜــﺎرت ﺳــﺮﻛﺎر ﺟــﻲ ﺿــﻤﻴﺮ ﮐــﻲ ﭼﻬﻨــﮉڙي ﭘــﻮي! אﺳــﺎن אﻫــﻮ ﻃﻌﻨــﻮ ﺑــﻪ ڏﻳﻨﺪאﺳــﻮن ﺗــﻪ‬
‫ﻫﺘــﻲ אﭜﺮﻧــﺪي ﺑﻴﻨﮕــﺎل وאﻧﮕــﺮ ﻫﻨــﺪن ﺳــﺎن زﻳــﺎدﺗﻴﻮن ﻧــﻪ ﭤــﻲ رﻫﻴــﻮن آﻫــﻦ‪ ،‬ﺗــﻨﻬﻦ ﻛــﺮي‬
‫ﺳــﻨﺪن رت ۾ ﺟــﻮش ﻧﭥــﻮ אﭼــﻲ‪ .‬אﺳــﺎن אﻫــﻮ ﻣﻬﮣــﻮ ﻛﻮﻧــﻪ ڏﻳﻨﺪאﺳــﻮن ﺗــﻪ אﺳــﺎن ﺟــﻲ ﻛــﻲ‬
‫ﻣﻈﻠــﻮم ﺳــﻨﮅي ﻣﺴــﻠﻤﺎن ﭜــﺎﺋﺮ ﻫﺘــﻲ ﺟــﻲ ﻇﻠــﻢ ﮐــﺎن ﺳــﺘﺎﺋﺠﻲ ﭜــﺎرت وﻳــﺎ آﻫــﻦ‪ ،‬ﺗــﻪ אﻧﻬــﻦ‬
‫ﮐـــﻲ ﺟﻴـــﻞ ۾ ﻣﻮﻛﻠﻴـــﻮ وﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﻳـــﺎ אﻫـــﻲ ﭜـــﺎرﺗﻲ ﭘـــﻮﻟﻴﺲ ﮐـــﺎن ﻟﻜﻨـــﺪא ﭤـــﺎ وﺗـــﻦ‪ .‬אﺳـــﺎن‬
‫אﻫــﺎ ﻣﻌﻴــﺎر ﻛﻮﻧــﻪ ﭤــﺎ ڏﻳــﻮن ﺗــﻪ אﻓﻐــﺎن ﺳــﺮﻛﺎر ﺳــﻨﮅﻳﻦ‪ ،‬ﭘﭡــﺎﮢﻦ ۽ ﺑﻠــﻮﭼﻦ ﮐــﻲ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن‬
‫ﻇﻠـــﻢ ﮐـــﺎن ﭘﻨﺎﻫـــﻪ ڏﺋـــﻲ رﻫـــﻲ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﭘـــﺮ ﭜـــﺎرﺗﻲ ﺳـــﺮﻛﺎر ﻧﭥـــﻲ ڏﺋـــﻲ‪ ،‬ﮀﺎﻛـــﺎڻ ﺗـــﻪ ﻫـــﻮ‬
‫ﻣﺴــــﻠﻤﺎن آﻫــــﻦ ۽ ﭜــــﺎرﺗﻴﻦ ﮐــــﻲ ﻣﺴــــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺳــــﺎن ﻫﻤــــﺪردي ﻧــــﻪ آﻫــــﻲ! ﻣﻈﻠــــﻮم ﻣــــﻮن ﻧــــﻪ‬
‫ﻣﻴﺎرون ﭤﻴﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ ،‬ﻧﻪ ڏورאﭘﺎ‪.‬‬
‫ﻣـــﻮن ﮐـــﻲ ﻫـــﻚ ﻣﺜـــﺎل ﻳـــﺎد آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﺟـــﮇﻫﻦ אﺳـــﺎن ﻣﺴـــﻠﻢ ﻟﻴـــﮓ ﺟـــﻲ ﺧـــﻼف ﺳـــﻨﮅ ۾‬
‫ﺑﻐـــﺎوت ﻛﺌـــﻲ ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬۽ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻮ ﮔـــﻮرﻧﺮ ﻣـــﻮڊي ﮐﻠﻴـــﻮ ﮐﻼﻳـــﻮ ﺟﻤﻠـــﻲ ﺳـــﺮﻛﺎري ﻣـــﺪد‬
‫ﻣﺴــــﻠﻢ ﻟﻴــــﮓ ﮐــــﻲ ڏﺋــــﻲ‪ ،‬אﺳــــﺎن ﺟــــﻲ אﻣﻴــــﺪوאرن ﮐــــﻲ ﺷﻜﺴــــﺖ ڏﻳــــﺎرڻ ﻻ‪ ‬ﻫــــﺮ ﺣــــﻴﻼ‬
‫ﻫﻼﺋـــﻲ رﻫﻴـــﻮ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﺗـــﻪ وאﺋﺴـــﺮא‪ ‬ﮐـــﻲ ﺗـــﺎرون ﻛﻴـــﻮن ﺳـــﻮن‪ .‬ﭘـــﺮ אن ﺗﻮﺟﻬـــﻪ ﻛﻮﻧـــﻪ ڏﻧـــﻮ‪.‬‬
‫ﻧﻴــــﭟ ﻛــــﺎﻧﮕﺮﻳﺲ دوﺳــــﺘﻦ ﮐــــﻲ‪ ،‬ﺟــــﻲ אن وﻗــــﺖ ﻣﺮﻛــــﺰي ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ۾ وزﻳــــﺮ ﻫﺌــــﺎ‪،‬‬
‫ﺗـــﺎرون ﻛﻴﻮﻧﺴـــﻮن‪ ،‬ﭘـــﺮ ﻛﺠﻬـــﻪ ﻧـــﻪ ورﻳـــﻮ‪ .‬אن ﺗـــﻲ ڊאﻛﭩـــﺮ ﭼـــﻮﺋﭥﺮאم‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ ﻛـــﺎﻧﮕﺮﻳﺲ‬
‫ﻛﻤﻴﭩـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﭘﺮﻳﺰﻳـــﮉﻧﭧ ﮐـــﻲ ﻛﻤـــﻞ ﭘﺌـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻮ دﻫﻠـــﻲ‪ ‬ﭼﮍﻫـــﻲ وﻳـــﻮ ۽ ﺳـــﺮدאر ﭘﭩﻴـــﻞ‬
‫ﮐـــﻲ وﭸـــﻲ ﻣﻠﻴـــﻮ‪ .‬אن ﮐـــﻲ ﭼﻴـــﺎﺋﻴﻦ ﺗـــﻪ‪” ،‬ﻗـــﻮم ﭘﺮﺳـــﺖ ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ﺳـــﺎن ﻫﻬـــﮍو ﻇﻠـــﻢ ﭤـــﻲ‬

‫‪194‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫رﻫﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .،‬אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ ﺷﻜﺴـــﺖ ﮐـــﺎن ﭘـــﻮ‪ ‬ﻫﻨـــﺪن ﺟـــﻮ ﺳـــﻨﮅ ۾ رﻫـــﮡ ﻣﺸـــﻜﻞ ﭤـــﻲ‬
‫ﭘﻮﻧـــﺪو‪ “.‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺗـــﻲ ﺳـــﺮدאر ﭘﭩﻴـــﻞ ﮐـــﻴﺲ ﺟـــﻮאب ڏﻧـــﻮ ﺗـــﻪ‪” ،‬ﺣـــﺎﻟﺘﻮن אﻫﮍﻳـــﻮن آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺟـــﻮ‬
‫ﭜـــﺎرت ﺟـــﻲ آزאد ﻛـــﺮאﺋﮡ ﻻ‪ ‬אﺳـــﺎن ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﻫﻨـــﺪن ﮐـــﻲ ﻗﺮﺑـــﺎن ﻛﺮﮢـــﻮ ﭘﻮﻧـــﺪو‪ “.‬אن‬
‫ﺗﻲ ڊאﻛﭩﺮ ﺻﺎﺣﺐ روﺋﻲ ڏﻧﻮ ۽ ﭘﮁﺎڙي‪ ‬ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺳﺮدאر ﭘﭩﻴﻞ ﺳﺎن ﻧﻪ ﭠﻬﻴﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﻋﻤــﻞ ۾ אﺋــﻴﻦ ﭤﻴﻨــﺪو آﻫــﻲ‪ ،‬ﻛــﻮ ﻛــﻨﻬﻦ ﺗــﻲ رﺣــﻢ ﻧــﻪ ﭤــﻮ ﻛــﺮي‪ .‬ﻫــﻦ وﻗــﺖ‬
‫אﺳﺎن ﺟﻲ ﺣﺎﻟﺖ אﻫﺎ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﻻ‪ ‬ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻓﺮﻣﺎﻳﻮ ﻫﻮ ﺗﻪ‪:‬‬
‫”ﭘﺎڙي ﻧﺎﻫﻪ ﭘﺮوڙ‪ ،‬ﺗﻪ رאت رﻧﺠﺎﺋﻲ ﮔﺬري‪“.‬‬
‫ﺳـــﻨﮅ ﻣـــﺎن ﻟـــﮇي وﻳــــﻞ ﻫﻨـــﺪن ﺟـــﻲ אﻛﺜﺮﻳـــﺖ ﭜــــﺎرت ۾ ﺧـــﻮش آﻫـــﻲ‪ .‬ﮐـــﻴﻦ ﻛﻬــــﮍي‬
‫ﭘﺮوאﻫــﻪ ﺗــﻪ ﺳــﻨﺪن ﺳــﻨﮅي ﻫــﻢ ﻗــﻮم ﭜــﺎﺋﺮن ﺳــﺎن ﻫﺘــﻲ ﻛﻬــﮍא وﻳــﻞ وﻫــﻲ رﻫﻴــﺎ آﻫــﻦ! אﻟﺒــﺖ‬
‫ﻛـــﻲ ﺳـــﻨﮅي ﻧﻮﺟـــﻮאﻧﻦ ﺟـــﺎ ﮔﺮوﻫـــﻪ آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺟـــﻦ ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ ﺗـــﺎﺋﻴﻦ ﺳـــﻨﮅي ﻟﭙـــﻲ ۽ ﺳـــﻨﮅي‬
‫زﺑـــﺎن ﻧـــﻪ ﺻـــﺮف ﺑﭽـــﺎﺋﻲ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﭘـــﺮ ﭜـــﺎرت ﺳـــﺮﻛﺎر ﮐـــﺎن ﺗﺴـــﻠﻴﻢ ﻛﺮאﺋـــﻲ آﻫـــﻲ‪ ،‬۽ وﻗـــﺖ‬
‫ﺑﻮﻗـــﺖ دﻳـــﺲ ﺟـــﻲ ﻣﺤﺒـــﺖ ﺟـــﺎ رאڳ ﮘـــﺎﺋﻲ‪ ،‬אﺳـــﺎن ۾ אﻫـــﻮ אﺣﺴـــﺎس ﭘﻴـــﺪא ﻛﺮאﺋـــﻲ رﻫﻴـــﺎ‬
‫آﻫــﻦ ﺗــﻪ ﺳــﭛ ﺳــﻨﮅي ﻫﻨــﺪو وﻃــﻦ وﺳــﺎري ﻛﻮﻧــﻪ وﻳﭡــﺎ آﻫــﻦ ۽ אﻧﻬــﻦ ﻣــﺎن ﻫﻤــﺪردي‪ ‬ﺟــﻲ‬
‫אﻣﻴـــﺪ رﮐـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻮن ﭤـــﺎ‪ .‬אﺳـــﺎن ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﺪن ﻣﺸـــﻜﻼﺗﻦ ﺟـــﻮ ﭘﺘـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻫـــﻮ ﻣﺴـــﻜﻴﻦ ۽‬
‫ﭤــﻮرא آﻫــﻦ‪ ،‬ﭘﻮڙﻫــﺎ ۽ وڏא ﺧــﻮش وﻳﭡــﺎ آﻫــﻦ‪ .‬ﭜــﺎرﺗﻲ ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﻏﻴــﺮ ﻫﻤــﺪرد ۽ ﻛﭡــﻮر دل‬
‫آﻫـــﻲ‪ .‬ﻫـــﻨﻦ ﺟـــﻮ آوאز אن وٽ ﻃـــﻮﻃﻲ ﺟـــﻲ ﻧﻘﺎرﺧـــﺎﻧﻲ ۾ آوאز ﻣﺜـــﻞ آﻫـــﻲ‪ .‬ﭘـــﺮ אﻫـــﺎ ﭘﺮوאﻫـــﻪ‬
‫ﻧﻪ آﻫﻲ‪ .‬ﺷﺎﻫﻪ ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ‪:‬‬
‫”ﺟﻲ ﻛﻢ ﻟﮅאﺋﻮن‪ ،‬ﺗﻪ ﺑﻨﺪي‪ ‬ﺑﻨﺪ ﻧﻪ ﺳﺎرﻳﻮ‪“.‬‬
‫ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ ﻫـــﻨﻦ אﺳـــﺎن ﺟـــﻲ ﻫﻤـــﺪردي‪ ‬۽ آوאز אﭤـــﺎرﻳﻮ‪ ،‬אﻗـــﻮאم ﻣﺘﺤـــﺪه ۽ دﻧﻴـــﺎ ﺟـــﻲ‬
‫ﻣﻠﻜــﻦ ﺗــﺎﺋﻴﻦ אﺳــﺎن ﺟــﻲ ﻇﻠﻤــﻦ ﺟــﻲ دאﺳــﺘﺎﻧﻦ ﮐــﻲ ﭘﻬﭽــﺎﻳﻮ ﺗــﻪ אﺳــﺎن ﺳﻤﺠﻬﻨﺪאﺳــﻮن ﺗــﻪ‬
‫ﻫــﻨﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ ﭘــﺖ ﭘــﺎري آﻫــﻲ‪ .‬אوﻟﻬــﻪ ﺑﻴﻨﮕــﺎﻟﻴﻦ ﺑــﻪ ﭜــﺎرت ﺳــﺮﻛﺎر ﮐــﻲ ﻣﺠﺒــﻮر ﻛــﺮي‪،‬‬
‫אوﭜـــﺮ ﺑﻴﻨﮕـــﺎﻟﻴﻦ ﺟـــﻲ ﻣـــﺪد ﻻ‪ ‬آﻣـــﺎده ﻛﻴـــﻮ ﻫـــﻮ‪ .‬ﻣﻤﻜـــﻦ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻲ ﻫـــﺖ ﻫﻤـــﺖ ﻛـــﻦ ﺗـــﻪ‬
‫ﮔﻬﮣــﻮ ﻛﺠﻬــﻪ ﭤــﻲ ﺳــﮕﻬﻲ ﭤــﻮ‪ .‬ﺑﻬﺮﺣــﺎل אﺳــﺎن ﮐــﻲ ﺳــﻨﺪن ﺳــﺮﻛﺎر ﻣــﺎن ﮔﻬﮣــﻲ אﻣﻴــﺪ ﻧــﻪ‬
‫آﻫـــﻲ‪ .‬ﭜـــﺎرت ﺳـــﺮﻛﺎر ﺟـــﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ ﺳـــﻮدאﮔﺮאﻧﻪ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺟـــﻲ אﻫـــﺎ ﻧـــﻪ ﻫﺠـــﻲ ﻫـــﺎ ﺗـــﻪ ﻣﻠـــﻚ ﻧـــﻪ‬
‫ورﻫـــﺎﺋﺠﻲ ﻫـــﺎ‪ .‬ﻫﺘـــﻲ ﺟـــﻲ ﮘﺎﻟﻬـــﻪ ﻫـــﻲ‪ ‬آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﺟـــﺎ ﻣﭥﻴـــﺎن ﻃﺒﻘـــﺎ ﺟﻬـــﮍوכ؛‬
‫زﻣﻴﻨـــﺪאر‪ ،‬ﻛـــﺎﻣﻮرو‪ ،‬ﭘﻴـــﺮ‪ ،‬وאﭘـــﺎري ڌאرﻳـــﻦ ﺟـــﻮ אﻳﺠﻨـــﭧ ۽ ﻏـــﻼم ﭤـــﻲ رﻫـــﮡ ۾ ﺧـــﻮش‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ﻫﺘﻲ ﺑﻪ ﺳﻤﻮرو ﺑﺎر ﻛﻦ ﺟﻴﺌﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻛﺎرﻛﻨﻦ ۽ ﺷﺎﮔﺮدن ﺗﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﭘــﺮ ﺑــﺎوﺟﻮد אن ﺟــﻲ‪ ،‬אﺳــﺎن دل ﻧــﻪ ﻻﭤــﻲ אﻫــﻲ‪ .‬אﻣﻴــﺪ رﮐﻴــﻮ وﻳﭡــﺎ آﻫﻴــﻮن‪ ،‬ﺗــﻪ ﻧﻴــﭟ אﺳــﺎن‬
‫ﮐﻲ ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲ ﻧﺼﻴﺐ ﭤﻴﻨﺪي‪:‬‬
‫ﻫﮍ ۾ ﻛﻴﻦ ﻫﺌﻮن‪ ،‬ﻫﻮﻧﻬﻴﻦ ﻫﻨﻦ ﻧﻪ ﭼﺎڙﻫﻴﺎ‪،‬‬
‫ﺳﺎرو ڏﻳﻨﻬﻦ ﺳﻤﻮﻧﮉ ﺗﻲ‪ ،‬ﻟﻬﻲ ﺳﺞ وﻳﻮن‪،‬‬
‫ﺟﮇﻫﻦ ﺳﺎﺋﻴﻦ‪ ‬ﺳﺒﺐ ﻛﻴﻮن‪ ،‬ﺗﻪ ﺳﺘﮍ ﭤﻴﺎ ﺳﻴﺪ ﭼﻮي!‬

‫‪195‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ن‬
‫دﻧﻴـــﺎ ﺟـــﻲ ﻗـــﺪﻳﻢ ﺗﻬـــﺬﻳﺒﻦ ﻣـــﺎن ﺳـــﻨﮅي ﺗﻬـــﺬﻳﺐ ﺑـــﻪ ﻗـــﺪﻳﻢ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻫﺘـــﻲ ﻣﺼـــﺮ ﺟـــﻲ ﻧﻴـــﻞ‬
‫ﻧـــﺪي‪ ،‬ﻋـــﺮאق ﺟـــﻲ دﺟﻠـــﻪ ۽ ﻓـــﺮאت ﻧـــﺪﻳﻦ ﺟـــﻲ ﺗﻬـــﺬﻳﺐ وאﻧﮕـــﺮ ﺳـــﻨﮅو ﺗﻬـــﺬﻳﺐ ﺟـــﻨﻢ ورﺗـــﻮ‬
‫آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻴــﺌﻦ ﻣــﺎدي ﺟﺴــﻢ אﻣﻮﺑﻴــﺎ ﻣــﺎن ﺗﺮﻗــﻲ ﻛــﺮي‪ ،‬ﻣﺨﺘﻠــﻒ אرﺗﻘــﺎﺋﻲ درﺟــﺎ ﻃــﻲ ﻛﻨــﺪي‪،‬‬
‫אﺷـــــﺮف אﻟﻤﺨﻠﻮﻗـــــﺎت )ﻣـــــﺎﮢﻬﻮ( ﺗـــــﺎﺋﻴﻦ ﭘﻬﭽـــــﻲ ﭤـــــﻮ‪ ،‬אﻫـــــﮍي‪ ‬ﻃـــــﺮح روح )ذﻫـــــﻦ( ﺑـــــﻪ‬
‫ﻣـــﺎﻛﻮڙي‪ ‬ﮐـــﺎن وﭠـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ‪ ‬ﺗـــﺎﺋﻴﻦ ﺟـــﺪא ﺟـــﺪא درﺟـــﺎ ﻃـــﻲ ﻛﻨـــﺪو آﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻣـــﺎﮢﻬﻮ‬
‫روאﺟـــﻲ‪ ‬ﻃـــﺮح ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨـــﺪڙ ﺟـــﺎﻧﻮر ﺟـــﻮ ﻣﺜـــﺎل آﻫـــﻲ‪ .‬ﻫـــﻮ ﺳـــﺎﮘﻴﻦ ﺟﺒﻠـــﺘﻦ )‪ (Instincts‬ﺟـــﻮ‬
‫ﺣﺎﻣــﻞ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺟﻬﮍﻳــﻮن ﺟــﺎﻧﻮرن ﮐــﻲ آﻫــﻦ‪ .‬ﻫــﻦ ﺟــﻮ ﻋــﺮوج אﻧﻬــﻲ‪ ‬۾ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﻫــﻚ ﻃــﺮف‬
‫ﺑــﺪن ﮐــﻲ ﻣﻀــﺒﻮط‪ ،‬ﺣﺴــﻴﻦ ۽ ﺗﻨﺪرﺳــﺖ رﮐــﻲ‪ ،‬ﭔــﻴﻦ ﺗــﻲ ﻛﻤــﺎل ﺣﺎﺻــﻞ ﻛــﺮي‪ ،‬۽ ﭔﺌــﻲ‬
‫ﻃـــﺮف ﻓﻜـــﺮ ۽ ﻋﻤـــﻞ ﮐـــﻲ ﻣﻜﻤـــﻞ ۽ ﻣﺘﺤـــﺪ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺑﻬﺘـــﺮﻳﻦ ﻧﻤـــﻮﻧﻲ زﻧـــﺪﮔﻲ ﭘـــﻴﺶ‬
‫ﻛﺮي‪.‬‬
‫ﻗـــﺪﻳﻢ زﻣـــﺎﻧﻲ ﮐـــﺎن وﭠـــﻲ ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﻣـــﺬﻫﺒﻦ ﺟـــﻲ ﺑـــﺎﻧﻴﻦ‪ ،‬ﻓﻴﻠﺴـــﻮﻓﻦ‪ ،‬دروﻳﺸـــﻦ ﭘـــﺎڻ‬
‫ﺳـــﭹﺎﮢﻲ‪ ،‬ﻓﻜـــﺮي ۽ ﻋﻤﻠـــﻲ زﻧـــﺪﮔﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ ﻣﻜﻤـــﻞ ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻲ ﻛﻮﺷـــﺶ ﭘﺌـــﻲ ﻛﺌـــﻲ‬
‫آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﭘـــﺎﮢﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ ﻗﻄـــﺮو ﺟﺪאﮔﺎﻧـــﻪ ﺣﻴﺜﻴـــﺖ رﮐـــﻲ ﭤـــﻮ‪ ،‬ﻟـــﻴﻜﻦ وڌﻳـــﻚ ﻣﻌﻠﻮﻣـــﺎت ﺑﻌـــﺪ ﮐـــﻴﺲ‬
‫ﭘﺘــﻮ ﭘــﻮي ﭤــﻮ ﺗــﻪ ﻫــﻮ ﺳــﻤﻨﮉ ﺟــﻮ ﺟــﺰو آﻫــﻲ‪ .‬אﻫــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح ﻣــﺎﮢﻬﻮ‪ ‬ﮐــﻲ ﺑــﻪ ﻫــﻚ ﻃــﺮف‬
‫ﺷﺨﺼـــﻲ ﺣﻴﺜﻴـــﺖ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ۾ ﺷﺨﺼـــﻲ ﺗﺮﻗـــﻲ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬رﺳـــﺘﻮ ﮐﻠﻴـــﻞ אﭤـــﺲ‪ .‬ﭔﺌـــﻲ‬
‫ﻃــﺮف وڌﻳــﻚ ﭴــﺎڻ ﺑﻌــﺪ ﮐــﻴﺲ ﭘﺘــﻮ ﭘــﻮي ﭤــﻮ ﺗــﻪ ﻫــﻮ אﻧﺴــﺎن ذאت ﺟــﻮ ﺟــﺰو آﻫــﻲ‪ .‬ﺟﻬــﮍي‪‬‬
‫ﻃــﺮح ﭘـــﺎﮢﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ ﻗﻄـــﺮو ﻛﻬــﮍو ﺑـــﻪ ﺻـــﺎف‪ ،‬ﺳـــﭡﻮ ۽ ﺧﻮﺷــﺒﻮدאر ﻫﺠـــﻲ‪ ،‬ﭘـــﺮ ﺟـــﻨﻬﻦ ﺗـــﺎﻻب‬
‫۾ﻫـــﻮ ﻣﻠﻴـــﻞ آﻫـــﻲ‪ ،‬אن ﺟـــﻲ ﺳـــﭡﻲ ﻧـــﻪ ﻫـــﺌﮡ ﻛـــﺮي ﺳـــﻨﺪس ﺻـــﺎف رﻫـــﮡ ﻣﺸـــﻜﻞ آﻫـــﻲ‪.‬‬
‫אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ ﻛـــﻮ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﻛﻴﺘـــﺮو ﺑـــﻪ ﺗﺮﻗـــﻲ ﻳﺎﻓﺘـــﻪ ﻫﺠـــﻲ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳـــﻲ אﻗﺘـــﺪאر‬
‫ــﻲ درﺟـــﻲ ﺗـــﻲ ﭘﻬﭽـــﻲ وﭸـــﻲ‪ ،‬ﭘـــﺮ ﺟـــﻨﻬﻦ ﺳﻮﺳـــﺎﺋﭩﻲ‪ ‬۾ رﻫـــﻲ ﭤـــﻮ‪ ،‬אﻫـــﺎ ﭘﭡﺘـــﻲ‬ ‫ﺟـــﻲ אﻋﻠـ ٰ‬
‫ﻣﻌﻨــﻲ‬
‫ٰ‬ ‫ﭘﻴــﻞ‪ ،‬ﻧﺎﺻــﺎﻟﺢ ۽ ﺑــﺎאﺧﻼق آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﺳــﻨﺪس ذﻫﻨــﻲ‪ ،‬روﺣــﺎﻧﻲ ﺗﺮﻗــﻲ ﻳــﺎ אﻗﺘــﺪאر ﺟــﻲ‬
‫۽ ﺑﻴﻜﺎر ﭤﻲ ﭘﻮﻧﺪو‪.‬‬
‫אن ﻛــﺮي ﺻــﺎﻟﺢ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﺟــﻲ زﻧــﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟــﻮ ﻣﻘﺼــﺪ אﻫــﻮ ﭤﺌــﻲ ﭤــﻮ‪ ،‬ﺗــﻪ ﭘــﺎڻ ﮐــﻲ ﺑــﻪ ﻋﻠــﻢ‬
‫۽ אﺧـــﻼق ﺟـــﻮ ﻣﺠﺴـــﻤﻮ ﺑﻨـــﺎﺋﻴﻦ ۽ אن ﺑﻌـــﺪ ﺟـــﻨﻬﻦ ﺳﻮﺳـــﺎﺋﭩﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﺣﺼـــﻮل ﻻ‪ ‬دﻧﻴـــﺎ ۾‬
‫ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﻃـــﻮر ﻃﺮﻳﻘـــﺎ אﺧﺘﻴـــﺎر ﻛﻴـــﺎ وﻳـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬ﺟـــﻦ ﻣـــﺎن ﻫـــﻚ ﻣـــﺬﻫﺒﻦ ﻳـــﺎ ﻧﻈـــﺮﻳﻦ ﺟـــﻮ‬
‫ﻃﺮﻳﻘﻮ ﻫﻮ‪ ،‬ﭔﻴﻮ ﺗﺎرﻳﺨﻲ אرﺗﻘﺎ ﺟﻮ ﻫﻮ‪.‬‬

‫‪196‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫‪:‬‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ﺌ‬ ‫ﺑ‬ ‫)‪(1‬‬

‫אﻧﻬـــــﻲ‪ ‬ﻃﺮﻳﻘـــــﻲ ذرﻳﻌـــــﻲ ﺳﻮﺳـــــﺎﺋﭩﻲ‪ ‬ﮐـــــﻲ درﺳـــــﺖ ﻛـــــﺮڻ ﻻ‪ ‬دﻧﻴـــــﺎ ۾ ﮔﻬﮣﻴـــــﻮن‬
‫ﻛﻮﺷﺸـــــﻮن ﭤﻴـــــﻮن آﻫـــــﻦ‪ .‬ﺳـــــﻮﻳﻦ ﻣـــــﺬﻫﺐ دﻧﻴـــــﺎ ۾ ﭘﻴـــــﺪא ﭤﻴـــــﺎ ۽ אﻧﻬـــــﻦ ﺟـــــﻲ ذرﻳﻌـــــﻲ‬
‫ﺳﻮﺳــﺎﺋﭩﻲ‪ ‬ﺟــﻲ אﺗﺤــﺎد ۽ ﺗﺮﻗــﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺷــﺶ ﭤــﻲ آﻫــﻲ‪ .‬ﭘــﺮ زﻣــﺎﻧﻲ ﺟــﻲ ﻛﺴــﻮﭨﻲ‪ ‬ﺗــﻲ‬
‫ﺣـــﺎﻟﺘﻦ ﺟـــﻲ ﺗﺒـــﺪﻳﻠﻲ‪ ‬ﺑﻌـــﺪ ﻛﻴﺘـــﺮא ﻧﻈﺮﻳـــﺎ ۽ ﻣـــﺬﻫﺐ ﺻـــﻔﺤﻪ ﻫﺴـــﺘﻲ‪ ‬ﺗـــﺎن ﻛـــﻲ ﻧﺸـــﺎن‬
‫ﻣﭩﺠــﻲ وﻳــﺎ‪ .‬ﻫــﻦ وﻗــﺖ ﭼﻨــﺪ ﻋــﺎﻟﻤﮕﻴﺮ ﻣــﺬﻫﺐ אﭸــﺎ ﺗــﺎﺋﻴﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠــﻮ وﺟــﻮد ﻗــﺎﺋﻢ رﮐﻴــﻮ אﭼــﻦ‬
‫ﭤﺎ‪ .‬ﺟﻦ ﻣﺎن ﻣﮑﻴﻪ ﻫﻨﺪو ﻣﺖ‪ ،‬ﭔﮅ ﻣﺖ‪ ،‬ﻋﻴﺴﺎﺋﻴﺖ ۽ אﺳﻼم ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫ﺟــــﮇﻫﻦ ﻛــــﺎ ﺗﺤﺮﻳــــﻚ ﻳــــﺎ ﻣﺘــــﻮ ﺳﻮﺳــــﺎﺋﭩﻲ‪ ‬ﮐــــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻲ رﻧــــﮓ ۾ رﮜــــﮡ ﮔﻬﺮﻧــــﺪو‬
‫آﻫــﻲ‪ ،‬ﺗــﻪ אﻫــﻮ ﻧﻈــﺎم ﭠــﺎﻫﻲ‪ ،‬אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﺟــﻲ ﻗﺎﻋــﺪن ﻗــﺎﻧﻮﻧﻦ ﻣﻄــﺎﺑﻖ ﺳــﻨﺪن ﻫــﻢ ﺧﻴــﺎل ﻣــﺎﮢﻬﻦ‬
‫ﮐـــﻲ ﺿـــﺎﺑﻄﻲ ﻫﻴـــﭟ رﮐـــﮡ ﺟـــﻲ ﻛﻮﺷـــﺶ ﻛﻨـــﺪو آﻫـــﻲ‪ .‬אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﻣﮑﻴـــﻪ ﻣـــﺬﻫﺐ دﻳـــﻦ‬
‫ﻣـــﻨﻈﻢ )‪ (Organized Religion‬ﭤـــﻲ ﻛـــﻢ ﻛـــﺮڻ ﻟﮙـــﺎ‪ ،‬۽ אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ دאﺋـــﺮه ﻋﻤـــﻞ ﭘﻬـــﺮﻳﻦ‬
‫ﻣﺤــﺪود ﻫﺌــﺎ‪ ،‬ﭘــﺮ آﻫﺴــﺘﻲ آﻫﺴــﺘﻲ ﭤــﻲ אﻫــﻲ ﺑــﻴﻦ אﻻﻗــﻮאﻣﻲ ﺻــﻮرت אﺧﺘﻴــﺎر ﻛــﺮڻ ﻟﮙــﺎ‪.‬‬
‫אن ﺻـــﻮرت ۾ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ אﻓـــﺎدي ﻛـــﺎرج ﺟـــﻲ ﺗﻜﻤﻴـــﻞ ﻻ‪ُ ‬ﻣـــﻨﺠﻬﻦ ﻋﻤـــﻞ ۽ ﻓﻜـــﺮ ﺟـــﻲ‬
‫ﻳﻜﺠﻬﺘـــﻲ ﺿـــﺮوري ﻫﺌـــﻲ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﺟﻴـــﺌﻦ אﻧﻬـــﻦ ﻣـــﺬﻫﺒﻦ ﺟـــﻲ ﻋﻤـــﻞ ﺟـــﻮ دאﺋـــﺮو وﺳـــﻴﻊ‬
‫ﭤﻴﻨـــﺪو وﻳـــﻮ ﺗـــﻪ אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ ﻛـــﺎرﻛﺮدﮔﻲ ۽ ﻧﻘﻄـــﻪ ﻧﮕﺎﻫـــﻪ ۾ אﺧـــﺘﻼف ﭘﻴـــﺪא ﭤﻴﻨـــﺪא وﻳـــﺎ‪ .‬ﻧـــﻪ‬
‫ﺻـــﺮف ﻛـــﻦ ﺧـــﺎص ﻣـــﺬﻫﺒﻦ ﺟـــﻲ ﭘـــﻮﺋﻠﮙﻦ ۾ אﻧـــﺪروﻧﻲ ﻃـــﻮر‪ ،‬ﭘـــﺮ ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﻣـــﺬﻫﺒﻦ ﺟـــﻲ‬
‫ﭘــﻮﺋﻠﮙﻦ ۾ ﺑــﻪ ﻫــﻚ ﻣــﺬﻫﺐ ﺟــﺎ ﭔﺌــﻲ ﻣــﺬﻫﺒﻦ ﺟــﺎ ﭘﻮﺋﻠــﮗ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﻣﻔــﺎد ﺑﻨﺠــﻲ وﻳــﺎ‪ .‬ﺟــﻦ‬
‫ﺟــﻲ אﺧــﺘﻼﻓﻦ ﺟــﻮ ﻣﺴــﺘﻘﻞ ﺻــﻮرت وﭠــﻲ ﺑــﻴﻬﮡ ﻻزﻣــﻲ ﻫــﻮ‪ ،‬ﺗــﻨﻬﻦ ﻛــﺮي ﺟــﻨﻬﻦ אﺗﺤــﺎد‪،‬‬
‫אﻣــﻦ ۽ ﺗﺮﻗــﻲ אﻧﺴــﺎﻧﻲ‪ ‬ﺟــﻲ ﻣﻘﺼــﺪ ﺳــﺎن אﻫــﻲ ﻣــﺬﻫﺐ ﻳــﺎ ﻧﻈﺮﻳــﺎ ﺷــﺮوع ﭤﻴــﺎ ﻫﺌــﺎ‪ ،‬אن ﺟــﻲ‬
‫ﺳﺮאﻧﺠﺎﻣﻲ ﭤﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫دﻧﻴـــــﺎ ۾ ﻣـــــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــــﻲ ﻣﺘﺤـــــﺪ ﻛـــــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻣـــــﺬﻫﺒﻦ ۽ ﻧﻈـــــﺮﻳﻦ ﻃﺮﻓـــــﺎن ﻫـــــﻚ ﻃـــــﺮف‬
‫ﻛﻮﺷــــﺶ ﺟــــﺎري رﻫــــﻲ‪ ،‬ﺗــــﻪ ﮔﮇوﮔــــﮇ ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻴﻦ אﻳﺮאﺿــــﻴﻦ ۾ ﻣــــﺎﮢﻬﻦ ﮔــــﮇﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣــــﺖ‬
‫ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛﻴـــﻮن ۽ ﻗﻮﻣـــﻮن وﺟـــﻮد ۾ آﻳـــﻮن‪ .‬ﺟـــﻦ ﻫـــﻚ وﻃـــﻦ ۾ زﺑـــﺎن‪ ،‬ﻛﻠﭽـــﺮ‪ ،‬ﺗـــﺎرﻳﺨﻲ‬
‫روאﻳـــﺎت‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ۽ אﻗﺘﺼـــﺎدي ﻣﻔـــﺎد ﻻ‪ ‬ﮔـــﮇﺟﻲ ﻛـــﻢ ﻛـــﺮڻ ﺷـــﺮوع ﻛﻴـــﻮ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﻗـــﻮﻣﻦ‬
‫۾ ﺟــﺪא ﺟــﺪא ﻣــﺬﻫﺒﻦ ۽ ﻧﻈــﺮﻳﻦ ﺟــﺎ ﻣــﺎﮢﻬﻮ ﺷــﺎﻣﻞ ﻫﺌــﺎ‪ .‬אﻧﻬــﻦ ﺟــﻲ אﺗﺤــﺎد ﺟــﻮ ﺑﻨﻴــﺎد ﺻــﺮف‬
‫ﻗﻮﻣﻴﺖ ﺗﻲ رﮐﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫אﻫــــﮍي‪ ‬ﻃــــﺮح ﺳــــﺎن ﻗﻮﻣﭙﺮﺳــــﺘﻲ‪ ‬ذرﻳﻌــــﻲ ۽ ﻣــــﺬﻫﺒﻲ )ﻧﻈﺮﻳــــﺎﺗﻲ( ﺑﻨﻴــــﺎد ﺗــــﻲ אﺗﺤــــﺎد‬
‫ﺟـــﻮن ﻛﻮﺷﺸـــﻮن ﮔﻬﮣـــﻲ وﻗـــﺖ ﮐـــﺎن ﻫﻠﻨـــﺪﻳﻮن آﻳـــﻮن آﻫـــﻦ‪ .‬ﻫﻨـــﺪن‪ ،‬ﻛﺮﺳـــﺘﺎﻧﻦ‪ ،‬ﭔـــﮅن ۽‬
‫ﻣﺴــــﻠﻤﺎﻧﻦ ﻣــــﺬﻫﺒﻦ ﺟــــﻲ ﺑﻨﻴــــﺎد ﺗــــﻲ אﺗﺤــــﺎد ﻻ‪ ‬ﮔﻬﮣــــﻲ وﻗــــﺖ ﮐــــﺎن ﻛﻮﺷﺸــــﻮن ﺟــــﺎري‬
‫رﮐﻴـــﻮن‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ ﺟـــﻨﻬﻦ ﺻـــﻮرت ۾ אﻫـــﻲ ﻣـــﺬﻫﺐ ﺑـــﻴﻦ אﻻﻗـــﻮאﻣﻲ ﺻـــﻮرت אﺧﺘﻴـــﺎر ﻛـــﺮي‬
‫وﻳـــﺎ ﻫﺌـــﺎ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ ﭘـــﻮﺋﻠﮙﻦ ﺟـــﻮن زﺑـــﺎﻧﻮن ﺳـــﺎﮘﻴﻮن ﻧـــﻪ ﻫﻴـــﻮن ۽ אﻫـــﻲ ﻛـــﻨﻬﻦ ﺧـــﺎص‬
‫ﺧﻄـــﻪ زﻣـــﻴﻦ ﺟـــﻲ אﻳﺮאﺿـــﻴﻦ ۾ ﻣﺤـــﺪود ﻧـــﻪ ﻫﺌـــﺎ ۽ אﻧﻬـــﻦ ۾ אﻋﺘﻘـــﺎدي אﺧـــﺘﻼف ﭘﻴـــﺪא ﭤـــﻲ‬
‫ﭘﻴـــﺎ ﻫﺌـــﺎ‪ ،‬ﺗـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي ﺟﻴـــﺌﻦ ﭘـــﻮ‪ ‬ﺗﻴـــﺌﻦ אﻫـــﻲ ﺟـــﺪא ﺟـــﺪא ﻓـــﺮﻗﻦ ۽ ﻣـــﺬﻫﺒﻦ ﺟـــﻲ ﺑـــﺎﻫﻤﻲ‬

‫‪197‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫אﺧـــﺘﻼف ﺟـــﻮ ﺷـــﻜﺎر ﭤﻴﻨـــﺪא رﻫﻴـــﺎ‪ .‬ﻫـــﻚ ﺣﺼـــﻲ ﻣﻠـــﻚ ۾ رﻫﻨـــﺪڙن ﮐـــﺎن ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﻫﻴـــﻮن‪.‬‬
‫ﺗـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي אﻫﻮﻃﺮﻳﻘـــﻪ ﻋﻤـــﻞ ﻛﺎﻣﻴـــﺎب ﭤـــﻲ ﻧـــﻪ ﺳـــﮕﻬﻴﻮ‪ .‬אن ﻛـــﺮي ﻣﻐﺮﺑـــﻲ ﻣﻠﻜـــﻦ‪،‬‬
‫ﺟــﻲ אڄ ﻛﻠﻬــﻪ‪ ،‬زﻳــﺎده ﺗﺮﻗــﻲ ﻳﺎﻓﺘــﻪ آﻫــﻦ‪ ،‬אﻫــﻮ رﺳــﺘﻮ ﮀــﮇي‪ ،‬ﻗﻮﻣﭙﺮﺳــﺘﻲ‪ ‬ﺟــﻲ ﺑﻨﻴــﺎد ﺗــﻲ‬
‫ﺳﻮﺳــــﺎﺋﭩﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ ﺗﻨﻈــــﻴﻢ ﺟــــﻮ دﺳــــﺘﻮر وڌو‪ .‬אﭴﻜﻠﻬــــﻪ ﻗــــﻮﻣﻦ ﺟــــﻲ ﺟﻤﺎﻋــــﺖ ﻗــــﺎﺋﻢ ﭤﻴــــﻞ‬
‫آﻫــــﻲ‪ .‬ﺟــــﻨﻬﻦ ۾ ﺷــــﺎﻣﻞ ﻗــــﻮﻣﻦ ﺟــــﻮ ﺑﻨﻴــــﺎد‪ ،‬وﻃــــﻦ‪ ،‬زﺑــــﺎن‪ ،‬ﻛﻠﭽــــﺮ‪ ،‬ﺗــــﺎرﻳﺨﻲ روאﻳــــﺎت‪،‬‬
‫ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ۽ אﻗﺘﺼـــﺎدي ﻣﻔـــﺎد ﺗـــﻲ ﻗـــﺎﺋﻢ ﭤﻴـــﻞ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻟـــﻴﻜﻦ אﭸـــﺎ ﻛـــﻲ ﻣﻠـــﻚ آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺟﺘـــﻲ‬
‫ﻣـــــﺬﻫﺐ ﺟـــــﻲ ﺑﻨﻴـــــﺎد ﺗـــــﻲ אﺗﺤـــــﺎد ۽ ﺗﺮﻗـــــﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺷﺸـــــﻮن ﺟـــــﺎري آﻫـــــﻦ‪ .‬ﺟـــــﻦ ﻣـــــﺎن‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن‪ ،‬۽ אﺳـــﺮאﺋﻴﻞ ﺑـــﻪ ﻣﻠـــﻚ آﻫـــﻦ‪ .‬ﺟﻴﻜـــﮇﻫﻦ אﺳـــﻼﻣﻲ ﺗـــﺎرﻳﺦ ﺗـــﻲ ﻧﻈـــﺮ ﻛﺒـــﻲ ﺗـــﻪ‬
‫ﭘﺘـــﻮ ﭘﻮﻧـــﺪو ﺗـــﻪ ﺧﻼﻓـــﺖ‪ ،‬ﭘـــﺌﻦ אﺳـــﻼﻣﺰم ۽ ﻫﻨﺪﺳـــﺘﺎن ۾ אورﻧﮕﺰﻳﺒـــﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ۽ ﻫـــﺎڻ‬
‫ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴـــﻲ ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ ﻣﺘﺤـــﺪ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪‬‬
‫ﭠﺎﻫﻴﻞ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫﺘـــﻲ אﺳـــﺎن ﻣـــﺎن ﺟـــﻦ ﺗـــﺎرﻳﺦ ﺟـــﻮ ﻣﻄـــﺎﻟﻌﻮ ﻛﻴـــﻮ آﻫـــﻲ ۽ زﻧـــﺪﮔﻲ‪ ‬۾ ﺗﺠﺮﺑـــﻲ ﺟـــﻲ‬
‫ﻛﺴــﻮﭨﻲ‪ ‬ﺟــﻲ آڌאر ﺗــﻲ אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﻣــﺬﻫﺒﻲ אﺗﺤــﺎد ﭘﺎﻟﻴﺴــﻲ‪ ‬ﺟــﻲ אﻓﺎدﻳــﺖ ﺑﺎﺑــﺖ ﻏــﻮر ﻛﻴــﻮ‬
‫آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﻲ ﻣﺠﺒـــﻮر ﭤـــﻲ دﻧﻴـــﺎ ﺟـــﻲ ﻋـــﺎم دﺳـــﺘﻮر ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﻗﻮﻣﭙﺮﺳـــﺘﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ‬
‫ﻣﻌﺎﺷـــﺮي ﺟـــﻲ אﺗﺤـــﺎد‪ ،‬אﻣـــﻦ ۽ ﺗﺮﻗـــﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﺟﺪوﺟﻬـــﺪ ﺟـــﺎري رﮐﻨـــﺪא אﭼـــﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬אﺳـــﺎن ﮐـــﻲ‬
‫אﻋﺘﻘـــﺎد وﻳﭡـــﻞ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﺟـــﻨﻬﻦ ﺻـــﻮرت ۾ ﺳـــﺎري دﻧﻴـــﺎ ۾ ﻣـــﺬﻫﺐ ذرﻳﻌـــﻲ אﺗﺤـــﺎد‪ ،‬אﻣـــﻦ ۽‬
‫ﺗﺮﻗــﻲ ﺣﺎﺻــﻞ ﭤــﻲ ﻧـــﻪ ﺳــﮕﻬﻲ אﻫــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﻫﺘــﻲ ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ۾ ﺑــﻪ ﻛﺎﻣﻴـــﺎﺑﻲ ﺣﺎﺻــﻞ ﭤــﻲ ﻧـــﻪ‬
‫ﺳـــﮕﻬﻨﺪي‪ .‬אن ﻛـــﺮي אﺳـــﻴﻦ ﺳـــﻨﮅي ﻗـــﻮم ﺟـــﺎ ﻓـــﺮد ﻫـــﺌﮡ ﺟـــﻲ ﺣﺎﻟـــﺖ ۾ ﭘﻬـــﺮﻳﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ‬
‫ﻗـــﻮﻣﻲ ﻳﻜﺠﻬﺘـــﻲ‪ ،‬ﻓﻜـــﺮ ۽ ﻋﻤـــﻞ ۾ ﺣﺎﺻـــﻞ ﻛـــﺮڻ ﮔﻬـــﺮون ﭤـــﺎ‪ .‬ﭘـــﻮ‪ ‬אﻧﺴـــﺎن ذאت ﺟـــﻲ‬
‫ﻣﺠﻤـــﻮﻋﻲ ﻣﻔـــﺎد ﺧـــﺎﻃﺮ ﻛـــﻦ אﺻـــﻮﻟﻦ ﻣﻄـــﺎﺑﻖ אﺗﺤـــﺎد אﻧﺴـــﺎﻧﻲ‪ ،‬אﻣـــﻦ ﻋـــﺎﻟﻢ ۽ ﺗﺮﻗـــﻲ ﺑﻨـــﻲ‬
‫آدم ﺣﺎﺻــﻞ ﻛــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺷــﺶ ﻛﻨﺪאﺳــﻮن‪ .‬אﺳــﺎن ﺟــﻮ وﻳﺴــﺎﻫﻪ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﺳــﻨﮅو دﻳــﺶ ﮐــﻲ‬
‫ﮔﺬﺷـــﺘﻪ روאﻳـــﺎت ﻣﻄـــﺎﺑﻖ אﻫـــﺎ ﻣـــﭥﻦ ﺳـــﭙﺮد ﭤﻴـــﻞ آﻫـــﻲ‪ .‬אن ﻣﻮﺟـــﺐ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ رﻫـــﺎﻛﻦ ﮐـــﻲ‬
‫ﭘﻬــﺮﻳﻦ ﭘــﺎڻ ۾ ﻣﺘﺤــﺪ ﭤــﻲ אﻣــﻦ ﻗــﺎﺋﻢ ﻛــﺮي‪ ،‬ﺗﺮﻗــﻲ‪ ‬ﻛــﺮڻ ﺑﻌــﺪ دﻧﻴــﺎ ﺟــﻲ אﺗﺤــﺎد‪ ،‬אﻣــﻦ ۽‬
‫ﺗﺮﻗﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺮﮢﻲ ﭘﻮﻧﺪي‪.‬‬
‫ﻫﻦ وﻗﺖ دﻧﻴﺎ ﭔﻦ ﮔﺮوﻫﻦ ۾ ورﻫﺎﻳﻞ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ (1‬ﻫــــﻚ ﻣﻐﺮﺑــــﻲ دﻧﻴــــﺎ ﺟــــﻮ ﮔﺮوﻫــــﻪ آﻫــــﻲ‪ ،‬ﺟــــﻨﻬﻦ ﮐــــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻲ ﺗﻬــــﺬﻳﺐ‪ ،‬ﺗﻤــــﺪن ۽‬
‫ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺣﻴﺎت‪ ،‬ﻣﻔﺎد ۽ ﻃﺮﻳﻘﻪ ﻛﺎر آﻫﻦ‪.‬‬
‫‪ (2‬ﻣﺸـــﺮﻗﻲ دﻧﻴـــﺎ ﺟـــﻮ ﮔﺮوﻫـــﻪ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮ ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ ﺟﻴﺘﻮﮢﻴـــﻚ ﭘﭡﺘـــﻲ ﭘﻴـــﻞ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﭘـــﺮ‬
‫ﺳـــﻨﺪس ﻣﺎﺿـــﻲ ﺷـــﺎﻧﺪאر رﻫﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﮐـــﻴﺲ ﺟـــﺪא ﻓﻠﺴـــﻔﻪ ﺣﻴـــﺎت‪ ،‬ﻛﻠﭽـــﺮ‪ ،‬ﻣﻔـــﺎد ۽ ﻃﺮﻳﻘـــﻪ‬
‫ﻛﺎر آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻫــــﻦ وﻗــــﺖ ﭔﺌــــﻲ ﻣﺨﺘﻠــــﻒ ۽ ﻣﺘﻀــــﺎد ڏﺳــــﮡ ۾ ﭘﻴــــﺎ אﭼــــﻦ‪ .‬ﻳﻌﻨــــﻲ ﻫﻜــــﮍن روﺣﺎﻧﻴــــﺖ‬
‫ﻃـــﺮف زﻳـــﺎده ﺗﻮﺟﻬـــﻪ ڏﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﻇـــﺎﻫﺮي زﻧـــﺪﮔﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ ﭘـــﻮﺋﺘﻲ אﮀﻼﺋـــﻲ ﮀـــﮇﻳﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﭔـــﻴﻦ‬

‫‪198‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻇـــﺎﻫﺮ ﺟـــﻲ ﺗﺮﻗـــﻲ‪ ‬ﺗـــﻲ אﻳﺘـــﺮو ﺗﻮﺟﻬـــﻪ ڏﻧـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮ ﺑـــﺎوﺟﻮد دﻧﻴـــﺎوي ﺗﺮﻗـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ‬
‫ﺑﻨﻴﺎدي ﻣﻘﺼﺪ‪ ،‬אﺗﺤﺎد ۽ אﻣﻦ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﮔﻬﮣــﻲ وﻗــﺖ ﮐــﺎن אﻫــﻞ ﻓﻜــﺮ אﻫــﺎ ﺗﻤﻨــﺎ ﻇــﺎﻫﺮ ﻛﻨــﺪא آﻳــﺎ آﻫــﻦ ﺗــﻪ ﻛﻬــﮍي‪ ‬ﻃــﺮح ﭔﻨﻬــﻲ‬
‫ﺗﻬـــﺬﻳﺒﻦ ﮐـــﻲ ﻣﻼﺋـــﻲ ﻫـــﻚ ﻛﺠـــﻲ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﺧﻴـــﺎﻟﻦ ۽ ﻋﻤﻠـــﻦ ﺟـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ‬
‫ﻣﻼﺋـــﮡ ﻻ‪ ‬ﺧـــﺎص ﻣـــﺎﺣﻮل ۽ ﺗـــﺎرﻳﺨﻲ روאﻳـــﺎت ﻣﻮﺟـــﺐ ﭠﻬﻴـــﻞ ﺳـــﻨﮅي ﻗـــﻮم زﻳـــﺎده ﻣـــﻮزون‬
‫آﻫـــــﻲ‪ .‬ﺑﺸـــــﺮﻃﻴﻚ אﻫـــــﺎ آزאد ﭤـــــﻲ‪ ،‬ﺗﺮﻗـــــﻲ ﻛـــــﺮي‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠـــــﻲ ﻣﺸـــــﻦ ﭘـــــﻮري ﻛـــــﺮڻ ﻻ‪‬‬
‫ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﺮي‪.‬‬
‫אﻫـــﻮ ﻫـــﻲ ﺋـــﻲ ﻣﻠـــﻚ ﻫـــﻮ‪ ،‬ﺟﺘـــﻲ ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﻣـــﺬﻫﺒﻦ ﺟـــﺎ ﭘﻮﺋﻠـــﮗ‪ ،‬ﺑﻘـــﺎﺋﻲ ﺑـــﺎﻫﻤﻲ ﺟـــﻲ‬
‫ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ ﻫـــﻚ ﭔـــﻴﻦ ﮐـــﻲ ﻧﺰدﻳـــﻚ آﻳـــﺎ‪ .‬وﺣـــﺪت ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻮ ﻓﻠﺴـــﻔﻮ ﻫﺘـــﻲ ﺳـــﺮﺟﻴﻮ ۽ ﺑـــﺎر‬
‫آور ﭤﻴــﻮ‪ .‬ﺗــﻨﻬﻦ ﻛــﺮي ﺳــﻨﮅودﻳﺶ ﺟــﻲ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﮐــﻲ آزאدي ﺣﺎﺻــﻞ ﻛــﺮڻ ﺑﻌــﺪ ﻣﺸــﺮق ۽‬
‫ﻣﻐﺮب ﺟﻲ ﻓﻠﺴﻔﻦ ۽ ﺗﻬﺬﻳﺒﻦ ﮐﻲ ﻧﺰدﻳﻚ آﮢﮡ ﺟﻲ ﻣﺸﻦ ﭘﻮري ﻛﺮﮢﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅودﻳﺶ ﮐﻲ ﻣﺎﺿﻲ‪ ‬ﮐﺎن ﻫﻴﭡﻴﻮن روאﻳﺘﻮن ورﺛﻲ ۾ ﻣﻠﻴﻞ آﻫﻦ‪.‬‬
‫‪ (1‬ﻣﺬﻫﺒﻲ روאدאري‪.‬‬
‫‪ (2‬ﻗﻮﻣﻲ ﻏﻴﺮت‪.‬‬
‫‪ (3‬ﻣﺤﺒﺖ‪.‬‬
‫‪ (4‬ﺑﻘﺎﺋﻲ ﺑﺎﻫﻤﻲ‪.‬‬
‫‪ (5‬ﻣﻬﻤﺎن ﻧﻮאزي‪.‬‬
‫‪ (6‬ﻋﺪم ﺗﺸﺪد ﺟﻮ ﻣﺎدو‪.‬‬
‫‪ (7‬ﻻﻛﻮﻓﻴﺖ‪.‬‬
‫دﻧﻴـــﺎ ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ ﻣﺨﺘﻠـــﻒ אﺧـــﺘﻼﻓﻦ ﺟـــﻮ آﻣﺎﺟﮕﺎﻫـــﻪ ﺑﻨـــﻲ ﭘﺌـــﻲ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي‬
‫ﻣــﺎﮢﻬﻦ ۾ ﻧــﻪ אﺗﺤــﺎد ﭘﻴــﺪא ﭤــﻲ ﺳــﮕﻬﻴﻮ آﻫــﻲ‪ ،‬ﻧــﻪ אﻣــﻦ ﻗــﺎﺋﻢ ﭤﻴــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬אﻧﻬــﻦ ﺟﻬﮙــﮍن ﺟــﻲ‬
‫ﻛﺮي ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ ﺗﺮﻗﻲ‪ ‬ﺟﻲ رאﻫﻪ ۾ رﻛﺎوٽ ﭘﺌﺠﻲ وﻳﺌﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺟـــﻲ אﺗﺤـــﺎد ﺟـــﻲ رאﻫـــﻪ ۾ رﻛـــﺎوﭨﻮن ﻫﻴﭡـــﻴﻦ ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﻛـــﺎرﮢﻦ ﻛـــﺮي ﭘﻴـــﻮن‬
‫آﻫﻦ‪.‬‬
‫‪ (1‬دﻫﺮﻳﺖ )ﻣﭩﻴﺮﻳﻠﺰم( ۽ روﺣﺎﻧﻴﺖ )آﺋﻴﮉﻳﻠﺰم( ﺟﻮ אﺧﺘﻼف‪.‬‬
‫‪ (2‬ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ ۽ آﻣﺮאﻧﻪ ﻧﻈﺎم ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻮ אﺧﺘﻼف‪.‬‬
‫‪ (3‬ﻧﻴﺸﻨﻠﺰم ۽ ﻧﻈﺮﻳﺎﺗﻲ ﺳﺎﻣﺮאج ﺟﻮ אﺧﺘﻼف‪.‬‬
‫‪ (4‬אﺷﺘﺮאﻛﻴﺖ ۽ ﺳﺮﻣﺎﺋﻴﺪאري ﺟﻮ אﺧﺘﻼف‪.‬‬
‫‪ (5‬ﺗﺸﺪد ۽ ﻋﺪم ﺗﺸﺪد ﺟﻮ אﺧﺘﻼف‪.‬‬
‫ﺑﻬﺘــﺮ آﻫــﻲ ﺗــﻪ אﻧﻬــﻦ ﻧﻈــﺮﻳﻦ ﺟــﻲ ﻣﺨﺘﺼــﺮ ﺗﺸــﺮﻳﺢ ﻛــﺮي‪ ،‬אن ﺟــﻲ ﺑــﺎﻫﻤﻲ אﺧــﺘﻼﻓﻦ‬
‫ﺗﻲ روﺷﻨﻲ وﺟﻬﺠﻲ‪.‬‬

‫‪199‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫‪ .1‬د ر ت ۽ رو ﺌ ت‬
‫)אﻟـــﻒ( دﻫﺮﻳــــﺖ )ﻣﭩﻴﺮﻳﻠـــﺰم(؛ ﻫــــﻦ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﻣﻮﺟــــﺐ ﻣـــﺎدي ﮐــــﻲ زﻧـــﺪﮔﻲ‪) ‬روح( ﺗــــﻲ‬
‫אﻫﻤﻴـــﺖ ڏﻧـــﻲ وﭸـــﻲ ﭤـــﻲ‪ .‬אن ﻛـــﺮي ﻣـــﺎدي ﮐـــﻲ درﺟـــﻲ אول ﺟـــﻲ ﺣﻴﺜﻴـــﺖ ڏﻳﺌـــﻲ‪ ،‬روح‬
‫)ﻣﺎﺋﻴﻨـــﮉ( ﮐـــﻲ ﺛـــﺎﻧﻮي درﺟـــﻮ ڏﻧـــﻮ وﭸـــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻧﻘﻄـــﻪ ﻧﮕﺎﻫـــﻪ ﮐـــﺎن روح ﻣـــﺎدي ﺟـــﻲ‬
‫ﻣﺨﺘﻠــﻒ ﻋﻨﺼــﺮن ﺟــﻲ ﺑــﺎﻫﻤﻲ ﻋﻤــﻞ ﺟــﻲ ﭘﻴــﺪאوאر آﻫــﻲ‪ .‬אن ﻛــﺮي ﺟــﮇﻫﻦ ﺑــﻪ ﻣــﺎدي ﺟــﻲ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴــﺖ ﻳــﺎ ﻗــﺎﺋﻢ ﺑﺎאﻟــﺬאت ﺗﺤــﺮכ ﺑﻨــﺪ ﭤﺌــﻲ ﭤــﻮ ﻳــﺎ אن ۾ رﻛــﺎوٽ ﭘــﻮي ﭤــﻲ‪ .‬ﺗــﻪ زﻧــﺪﮔﻲ‬
‫ﺧـــﺘﻢ ﭤﻴـــﻮ وﭸـــﻲ‪ .‬ﻫـــﻦ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﺟـــﻲ ﻣﻌﺘﻘـــﺪن ﺟـــﻲ ﺷﺨﺼـــﻲ روح ﺟـــﻲ ﺟﺪאﮔﺎﻧـــﻪ ﻫﺴـــﺘﻲ ۽‬
‫ﺗﺴﻠﺴـــﻞ ۾ אﻋﺘﻤـــﺎد ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ‪ .‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﺟـــﻲ ﻣﭹـــﮡ ﺑﻌـــﺪ ﻣـــﺬﻫﺒﻦ ﺟـــﺎ ﺟﻤﻠـــﻲ אﻋﺘﻘـــﺎد‬
‫ﺟﻬـــﮍوכ ﺣﻴـــﺎت ﺑﻌـــﺪאﻟﻤﻤﺎت‪ ،‬ﺗﻨﺎﺳـــﺦ‪) ،‬ﺟـــﻮڻ(‪ ،‬ﺳـــﺰא ۽ ﺟـــﺰא‪ ،‬ﺑﻬﺸـــﺖ ۽ دوزخ‪ ،‬ﻛﺎﺋﻨـــﺎت‬
‫ﺟـــﻮ ﻣﻘﺼـــﺪ ﭘﺎرﭤـــﺎ ﺳـــﺎن ﭘﻴـــﺪ אﭤـــﻴﮡ ۽ אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ ﭘﻴـــﺪא ﻛﻨـــﺪڙ‪ ،‬ﻫﻼﺋﻴﻨـــﺪڙ ﻃﺎﻗـــﺖ )ﺧـــﺪא( ۾‬
‫אﻋﺘﻤــﺎد رﮐــﮡ ﺟــﺎ ﺳــﭛ ﻋﻘﻴــﺪ ﺧــﺘﻢ ﭤﻴــﻮ وﭸــﻦ‪ .‬ﺟــﻨﻬﻦ ﻛــﺮي אن ﺟــﻲ ﻣﻌﺘﻘــﺪن ﺟــﻮ ﺳــﺎرو‬
‫زور ﻫــﻦ دﻧﻴــﺎ ﺟــﻲ زﻧــﺪﮔﻲ‪ ‬ﺑﻬﺘــﺮ ﺑﻨــﺎﺋﮡ ۽ ﻫــﺮ ﮘﺎﻟﻬــﻪ ﺟــﻮ ﻓﻴﺼــﻠﻮ ﻋﻘــﻞ ۽ ﺗﺠﺮﺑــﻲ ﺟــﻲ‬
‫ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ﻛﺮڻ ﻃﺮف رﻫﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫م(‪:‬‬ ‫)ب( رو ﺌ ت )آﺊ‬
‫ﻫــﻦ ﻧﻈﺮﺋــﻲ ﻣﻄــﺎﺑﻖ روح ﮐــﻲ אﺻــﻞ ﺷــﻲ‪ ‬ﻛــﺮي ورﺗــﻮ وﭸــﻲ ﭤــﻮ‪ .‬אن ۾ ﻣــﺎدي ﮐــﻲ‬
‫ﺛــﺎﻧﻮي ﺣﻴﺜﻴــﺖ ڏﻧــﻲ وﭸــﻲ ﭤــﻲ‪ .‬אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﺟــﻲ ﻣﭹﻴﻨــﺪڙن ﻣــﺎن ﻛــﻲ ﺗــﻪ ﻣﻮرﮘــﻮ ﻣــﺎدي ﺟــﻲ‬
‫ﺟـــﺪא ﻫﺴـــﺘﻲ‪ ‬ﮐـــﺎن אﻧﻜـــﺎر ﻛـــﺮي‪ ،‬אن ﮐـــﻲ ﺻـــﻔﺖ ﻳـــﺎ ﻣﺎﻳـــﺎ ﺳـــﺎن ﺗﺸـــﺒﻴﻬﻪ ڏﻳـــﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ‬
‫ﺟـــــﻲ ﻧﻘﻄـــــﻪ ﻧﮕﺎﻫـــــﻪ ﮐـــــﺎن روح ذאت ۽ ﻣـــــﺎدو ﺻـــــﻔﺎت آﻫـــــﻲ‪ .‬روح אﺑـــــﺪي )آدي( ۽ אزﻟـــــﻲ‬
‫)ﺟﮕﺎدي( آﻫﻲ ۽ ﻣﺎدو ﻓﺎﻧﻲ ۽ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﭤﻴﻨﺪڙ آﻫﻲ‪.‬‬
‫אﻧﻬــــﻲ‪ ‬ﻧﻈﺮﺋــــﻲ ﺟــــﻲ ﺑﻨﻴــــﺎد ﺗــــﻲ ﺟﻤﻠــــﻲ ﻣــــﺬﻫﺐ وﺟــــﻮد ۾ آﻳــــﺎ אﻫــــﻦ‪ .‬ﺧــــﺪא‪ ،‬ﺣﻴــــﺎت‬
‫ﺑﻌـــــﺪאﻟﻤﻤﺎت‪ ،‬אوאﮔـــــﻮن )ﺗﻨﺎﺳـــــﺦ(‪ ،‬ﺟـــــﺰא ۽ ﺳـــــﺰא‪ ،‬ﻛـــــﺮم ﺟـــــﻮ ﭰـــــﻞ‪ ،‬ﺑﻬﺸـــــﺖ ۽ دوزخ ۽‬
‫ﻣـــﺬﻫﺒﻦ ﺟـــﺎ ﭔﻴـــﺎ ﺟﻤﻠـــﻲ ﻋﻘﻴـــﺪא ﭠﺎﻫﻴـــﺎ وﻳـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬אن ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﺟـــﻲ آﺧـــﺮي ﻧﺘﻴﺠـــﻲ ﻃـــﻮر‬
‫ﻫﺮﻫـــﻚ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﺳـــﻨﺪس ﻋﻤﻠـــﻦ ﻻ‪ ‬ﺟﻮאﺑـــﺪאر ﻫـــﻮ‪ .‬ﺗﻨﻬﻨﻜـــﺮي ﮔﻬﮣـــﻲ ﭜـــﺎﮜﻲ ﻫـــﻮ ﺷـــﺨﺺ‬
‫آزאد ﻫــــﻮ‪ .‬ﺟﻴــــﺌﻦ ﺗــــﻪ ﻛــــﻲ ﻣــــﺎﮢﻬﻮ ﻣﺤﻨﺘــــﻲ‪ ،‬ﻟﻴﺎﻗــــﺖ وאرא ۽ ﻣﻀــــﺒﻮط ﭤــــﻴﻦ ﭤــــﺎ‪ ،‬۽ ﻛــــﻲ‬
‫ﺳﺴـــﺖ‪ ،‬ﻛﻨـــﺪ ﻓﻬـــﻢ )ڏڏ( ۽ ﻛﻤـــﺰور آﻫـــﻦ‪ .‬ﺗﻨﻬﻨﻜـــﺮي ﭔﻨﻬـــﻲ ڌرﻳـــﻦ ﺟـــﻲ ﮐﻠﻴـــﻞ ﻣﻘـــﺎﺑﻠﻲ‬
‫۾ ﻛـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﻣﻠﻜﻴـــﺖ‪ ،‬ﭘﻴﺴـــﻲ ۽ אﻗﺘـــﺪאر ﺟـــﺎ ﻣﺎﻟـــﻚ ﺑﻨﺠﻴـــﻮ وﭸـــﻦ ۽ ﻛـــﻲ ﻣﺤﻜـــﻮم‪،‬‬
‫ﻣﻔﻠﺲ ۽ ﻧﺎدאر ﭤﻴﻮ ﭘﻮن‪.‬‬
‫ﺟـــﻨﻬﻦ ﺻـــﻮرت ۾ ﻫـــﻦ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﻣﻮﺟـــﺐ ﺑﻨﻴـــﺎدي ﻃـــﺮح ﮐﻠﻴـــﻞ ﻣﻘـــﺎﺑﻠﻮ روא آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ‬
‫אن ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ ﭘﻴـــﺪ אﻛﻴـــﻞ ﻃﺒﻘـــﺎﺗﻲ ۽ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﺗﺴـــﻠﻴﻢ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻣـــﺬﻫﺒﻲ ﻗـــﺎﻧﻮن‬
‫אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﺑﻨﺎﻳـــﺎ وﻳـــﺎ آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺟـــﻮ ﺷﺨﺼـــﻲ ﻣﻠﻜﻴـــﺖ ذرﻳﻌـــﺎ ﭘﻴـــﺪאور ۽ ورﻫﺎﺳـــﺖ ﮐـــﻲ‬
‫ﻫـــﭣ ﻻﺋـــﮡ ﻳـــﺎ دﺳـــﺖ אﻧـــﺪאزي ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻲ ﻫـــﻚ ﺣـــﺪ ﺗـــﺎﺋﻴﻦ ﻣﻨـــﻊ ﻫﺌـــﻲ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠـــﻲ ۾ ﻛـــﻲ‬
‫ﻛـــﺮوڙ روﭘـــﻴﻦ‪ ،‬ﻫـــﺰאرﻳﻦ אﻳﻜـــﮍن‪ ،‬ﻛﺜﻴـــﺮ ﺗﻌـــﺪאد ﺟـــﺎﻳﻦ‪ ،‬ﻛﺎرﺧـــﺎﻧﻦ ۽ ﻛﻴﺘـــﺮﻳﻦ زאﻟـــﻦ‬

‫‪200‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺟـــﺎ אﻣـــﻼכ ﺑﻨﺠﻴـــﻮ وﭸـــﻦ ﺗـــﻪ ﻛـــﻲ ﺑـــﻲ زر‪ ،‬ﺑـــﻲ אﺟﻬـــﻲ‪ ،‬ﻣـــﺰدور ۽ ﮀـــﮍא ﮀﺎﻧـــﮉ رﻫﺠﻴـــﻮ‬
‫وﭸﻦ‪.‬‬
‫אﻫـــﮍي ﻧﻈـــﺎم ﮐـــﻲ ﺧـــﺘﻢ ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻣـــﺬﻫﺒﻲ ﻗـــﺎﻧﻮن ﻣﺨﺎﻟﻔـــﺖ ﻛـــﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬ﺑﻠـــﻚ ﻛـــﻲ ﺗـــﻪ‬
‫אن ﮐـــﻲ ﻛـــﺮم ﺟـــﻮ ﭰـــﻞ ﻳـــﺎ ﻗﺴـــﻤﺖ ﺟـــﻮ ﻧﺘﻴﺠـــﻮ ﺳـــﻤﺠﻬﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬אزאﻧﺴـــﻮא‪ ‬ﻣـــﺬﻫﺐ ﻓـــﻮق‬
‫אﻟﻌﻘـــﻞ אﺧﺘﻴـــﺎري‪ ‬ﺗـــﻲ ﻣـــﺪאر رﮐـــﻲ‪ ،‬ﮔﻬﮣـــﻲ‪ ‬ﺣـــﺪ ﺗـــﺎﺋﻴﻦ ﻋﻤـــﻞ ۽ ﺗﺠﺮﺑـــﻲ ﻣـــﺎن ﺣﺎﺻـــﻞ‬
‫ﻛﻴـــﻞ ﻣﻌﻠﻮﻣـــﺎت ﮐـــﻲ ﺛـــﺎﻧﻮي ﺣﻴﺜﻴـــﺖ ﺑﺨﺸـــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﻧﻈـــﺮﻳﻦ ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ ﺟـــﻲ‬
‫ﺟﻤـــﺎﻋﺘﻮن ﭠﻬـــﻦ ﭤﻴـــﻮن‪ ،‬ﺟـــﻲ ﺑـــﻴﻦ אﻻﻗـــﻮאﻣﻲ ﺣﻴﺜﻴـــﺖ رﮐـــﮡ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﻲ‬
‫ﻣﺴـــــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــــﺎد ﺟﻬـــــﮍوכ وﻃـــــﻦ‪ ،‬ﻛﻠﭽـــــﺮ‪ ،‬אﻗﺘﺼـــــﺎدي ﻣﻔـــــﺎد ۽ زﺑـــــﺎﻧﻦ ﮐـــــﻲ ﻧﻘﺼـــــﺎن‬
‫ﭘﻬﭽــﺎﺋﻴﻦ ﭤﻴــﻮن‪ .‬אﻫــﻲ ﭔﻴﺌــﻲ ذﻫﻨــﻲ ﺳــﺎﻣﺮאج آﻫــﻦ‪ ،‬ﺟــﻲ ﺳــﻨﺪن ﻧﻈــﺮﻳﻦ ۾ אﻧﺴــﺎﻧﺬאت ﺟــﻮ‬
‫ﭜﻠـــﻮ ڏﺳـــﻲ‪ ،‬ﺳـــﭝﻨﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ زوري‪ ‬ﻳـــﺎ ﺗﺒﻠﻴـــﻎ ذرﻳﻌـــﻲ ﺳـــﻨﺪن ﺟﻤـــﺎﻋﺘﻲ ﻧﻄـــﺎم ۾ آﮢـــﮡ‬
‫ﮔﻬـــﺮن ﭤـــﺎ‪ .‬ﺟـــﻦ ﻣـــﺎن ﻓﻄـــﺮي ﻃـــﺮح ﻣﺘﺮﻟـــﻒ ﻣﻠﻜـــﻦ ۾ ﭘﻴـــﺪא ﭤﻴـــﻞ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﻲ ﻣﺨﺘﻠـــﻒ‬
‫ورﺛــــﻦ ﺟﻬــــﮍوכ ﺷﺨﺼــــﻲ ﻋﻘﻴــــﺪن‪ ،‬ﺳــــﻤﺎﺟﻲ زﻧــــﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ ﻃــــﻮر ﻃــــﺮﻳﻘﻦ‪ ،‬ﻗــــﻮﻣﻲ‬
‫ﻛـــــﺮدאر ۽ آرٽ )אدب ۽ ﻓﻨـــــﻮن ﻟﻄﻴﻔـــــﻪ( ﺟـــــﻲ ﺟـــــﺪא وﺟـــــﻮدن ﮐـــــﻲ ﺧـــــﺘﻢ ﻛـــــﺮي‪ ،‬ﻛـــــﻦ‬
‫ﻧﻈﺮﻳــــﺎﺗﻲ ﻗــــﺎﻟﺒﻦ ۾ ﺳــــﻤﺎﺋﮡ ﺟــــﻲ ﻛﻮﺷــــﺶ ﻛــــﻦ ﭤــــﺎ‪ .‬ﺗﻨﻬﻨﻜــــﺮي אﻧﻬــــﻦ ﺟــــﻲ אﻧﺘﻬــــﺎﺋﻲ‬
‫ﺣﺎﻟـــﺖ ۾ ﻗـــﻮﻣﻦ ۽ אن ﺟـــﻲ ﻛﻠﭽـــﺮن ﮐـــﻲ ﻧﻈـــﺮﻳﻦ ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ ﭠﻬﻴـــﻞ ﺟﻤـــﺎﻋﺘﻦ ﻣـــﺎن‬
‫ﻧﻘﺼﺎن ﭘﻬﭽﮡ ﺟﻮ אﻧﺪﻳﺸﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫دﻫﺮﻳــــﺖ ۽ روﺣﺎﻧﻴــــﺖ ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻲ אﻧﺘﻬــــﺎﺋﻲ درﺟــــﻲ ﺗــــﻲ ﻧــــﻪ رﮘــــﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻲ‬
‫ﺑــــﺎﻫﻤﻲ ﺗﺼــــﺎدم ﺟــــﻲ ﺻــــﻮرت ۾‪ ،‬ﭘــــﺮ ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻲ אﻧﻔــــﺮאدي ﻋﻤــــﻞ ﺟــــﻲ دאﺋــــﺮي ۾ ﭘــــﮡ‪.‬‬
‫ﻣﺎﮢﻬﻦ ۾ אﺗﺤﺎد آﮢﮡ ﺟﻲ ﻋﻴﻮض אﺧﺘﻼف ﭘﻴﺪא ﻛﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫אﻧﺴـــﺎﻧﺬאت ﺟـــﻲ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬۽ ﺑﻨﻴـــﺎدي ﻓﻜـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﻤﺎﺟﻲ ﻣﺴـــﺌﻠﻲ ﺟـــﻲ ﺣـــﻞ ﻻ‪ ‬אﻫـــﻞ ﺳـــﻨﮅ‬
‫وﺣــﺪت אﻟﻮﺟــﻮد )وﻳــﺪאﻧﻴﺖ( ﺟــﻲ ﻧﻘﻄــﻪ ﻧﮕﺎﻫــﻪ ﮐــﺎن אﻧﻬــﻦ ﭔﻨﻬــﻲ ﻧﻈــﺮﻳﻦ ﮐــﻲ ﻫﻜﭕﺌــﻲ ﺟــﻮ‬
‫رد ﻧﭥـــﺎ ﺳـــﻤﺠﻬﻦ‪ ،‬ﺑﻠـــﻚ אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ ﻫـــﻚ ﺷـــﻲ‪ ‬ﺟـــﺎ ﭔـــﻪ ﭘﻬﻠـــﻮ ﻗـــﺮאر ڏﻳﺌـــﻲ‪ ،‬ﭤﻴﺴـــﺰ‪ ،‬אﺋﻨﭩـــﻲ‬
‫ﭤﻴﺴــﺰ ۽ ﺳﻨﭥﻴﺴــﺰ ﺟــﻲ אﺻــﻮل ﺗــﻲ אﻧﻬــﻦ ﺟــﻲ ﻳﻜﺠــﺎ ﭤــﻴﮡ ﻳــﺎ ﺳــﻬﻤﺖ ﭤــﻴﻦ ﮐــﻲ ﻣﻤﻜــﻦ‬
‫ﺳـــﻤﺠﻬﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬وאﺳـــﻄﻲ دﻧﻴـــﺎ ﺟـــﮇﻫﻦ دوﺋـــﻲ‪ ‬۾ ﭰﺎﭤـــﻞ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ אن ﮐـــﻲ ﻫـــﻚ אﻫـــﮍي‬
‫ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﺟـــﻲ ﺿـــﺮورت آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮ ﺑـــﺎوﺟﻮد אﺧـــﺘﻼﻓﻦ ﺟـــﻲ ﺑﻘـــﺎﺋﻲ ﺑـــﺎﻫﻤﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ‬
‫ﮔﮇﺟﻲ‪ ،‬ﮔﮇﻳﻞ ﻣﻔﺎد ﻻ‪ ‬ﮐﻴﺲ ﻛﻢ ﻛﺮڻ ﺳﻴﮑﺎري‪.‬‬
‫(‬ ‫ﺌ‬ ‫ر ت ۽ آ ر ت )آ‬ ‫)‪(2‬‬
‫(‪:‬‬ ‫ر‬ ‫ر ت )ڊ‬ ‫(‬ ‫)ا‬
‫אن ﻧﻈﺮﺋــﻲ ﮐــﻲ ﻛــﻮﭠﺠﻲ ﭤــﻮ‪ ،‬ﺟــﻨﻬﻦ ﻣﻮﺟــﺐ ﻗــﻮم ﺟــﻲ אﻓــﺮאد ﺟــﻲ ﻣﺴــﺎوي ﺣﻴﺜﻴــﺖ‬
‫ﺗﺴــــﻠﻴﻢ ﻛﺠــــﻲ ﭤــــﻲ‪ .‬ﻣﻠــــﻚ ﺟــــﻲ ﻫــــﺮ ﻋﺎﻗــــﻞ ﺑــــﺎﻟﻎ ﻣــــﺎﮢﻬﻮ‪ ‬ﮐــــﻲ ﻣﻠــــﻚ ﺟــــﻲ ﺳﻴﺎﺳــــﻲ‪،‬‬
‫אﻗﺘﺼـــــﺎدي ۽ ﺳـــــﻤﺎﺟﻲ ﻣﻌـــــﺎﻣﻠﻦ ﻻ‪ ‬آزאدאﻧـــــﻪ رא‪ ‬ﺳـــــﺎن ﻋﻴﻮﺿـــــﻲ ﭼﻮﻧـــــﮉي‪ ،‬אﻧﻬـــــﻦ ﺟـــــﻲ‬
‫ﻣﻌﺮﻓــﺖ ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ ﻋــﺎم ﮔــﮇﻳﻞ ﻣﺮﺿــﻲ‪ ‬ﻣﻄــﺎﺑﻖ ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﻗــﺎﺋﻢ ﻛــﺮڻ ۽ ﻫﻼﺋــﮡ ﺟــﻮ ﺣــﻖ‬
‫ڏﻧـــﻮ وﭸـــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻛـــﺮي ﻫـــﺮ ﻓـــﺮد ﮐـــﻲ آزאدאﻧـــﻪ ﺗﻘﺮﻳـــﺮ‪ ،‬ﺗﺤﺮﻳـــﺮ ۽ ﺟﻤﺎﻋـــﺖ ﺳـــﺎزي‪‬‬

‫‪201‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺟــﻮ ﺣــﻖ ڏﻧــﻮ وﭸــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬אﻟﺒــﺖ ﭘﭡﺘــﻲ ﭘﻴــﻞ ﻣﻠﻜــﻦ ۾ ﺟﺘـــﻲ ﻛﺜــﺮت ﺗﻌــﺪאد ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﺟـــﻮ‬
‫אڻ ﭘﮍﻫﻴــــﻞ ۽ ﺳﻴﺎﺳــــﻲ ﺷــــﻌﻮر ﻧــــﻪ رﮐﻨــــﺪڙ‪ ،‬ﻏﺮﻳــــﺐ ۽ ﻏﻴــــﺮ ﻣــــﻨﻈﻢ آﻫــــﻲ‪ ،‬אﺗــــﻲ אﺑﺘــــﺪא ۾‬
‫ﻫﻮﺷـــﻴﺎر‪ ،‬ﭘﻴﺴـــﻲ وאرא ۽ ﻣﭥـــﺎﻧﻬﻴﻦ ﻃﺒﻘـــﻲ ﺟـــﺎ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﻋـــﻮאم ﮐـــﻲ ﺑﺮﻏﻼﺋـــﻲ‪ ،‬ﻫﻮﺷـــﻴﺎر‪،‬‬
‫ﭘﻴﺴــــﻲ وאرא ۽ ﻣﭥــــﺎﻧﻬﻴﻦ ﻃﺒﻘــــﻲ ﺟــــﺎ ﻣــــﺎﮢﻬﻮ ﻋــــﻮאم ﮐــــﻲ ﺑﺮﻏﻼﺋــــﻲ‪ ،‬ﻃﺎﻗــــﺖ ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻲ‬
‫ﻗﺒﻀــﻲ ۾ رﮐــﻦ ﭤــﺎ‪ .‬ﻟــﻴﻜﻦ ﺑﻨﻴــﺎدي ﻃــﺮح ﺟﻤﻬﻮرﻳــﺖ ﺟــﻲ אﺻــﻮل ﻣﭹــﮡ ﻛــﺮي ۽ ﺑــﺎﻟﻎ‬
‫رא‪ ‬دﻫـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ אﺳـــﺘﻌﻤﺎل ۾ رﻫـــﮡ ﻛـــﺮي‪ ،‬آﻫﺴـــﺘﻲ آﻫﺴـــﺘﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ۾ ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ﺷـــﻌﻮر‬
‫ﭘﻴــــﺪא ﭤﻴــــﻮ وﭸــــﻲ ۽ ﮐﻠﻴــــﻞ ﻣﻘــــﺎﺑﻠﻲ ۾ ﻧﻴــــﭟ ﻋــــﻮאم ﺳــــﻨﺪن ﺣﻘــــﻦ ﺣﺎﺻــــﻞ ﻛــــﺮڻ ۾‬
‫ﻛﺎﻣﻴـــــﺎب ﭤﻴـــــﻮ وﭸـــــﻦ‪ .‬ﻗـــــﻮم ﭘﺮﺳـــــﺘﻲ ۽ ﺟﻤﻬﻮرﻳـــــﺖ ﻻزم ﻣﻠـــــﺰوم ﮘـــــﺎﻟﻬﻴﻮن אﻫـــــﻦ‪.‬‬
‫ﺟﻤﻬـــﻮري ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎدي אﺻـــﻮﻟﻦ ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﻧـــﻪ ﺻـــﺮف אﻓـــﺮאد ﺟـــﻲ ﺣﻘـــﻦ ﮐـــﻲ ﻗﺒﻮﻟﻴـــﻮ وﭸـــﻲ‬
‫ﭤﻮ‪ ،‬ﭘﺮ ﻫﺮ ﻗﻮم ﺟﻲ ﺣﻖ ﺧﻮدאرאدي‪ ‬ﺟﻮ ﺣﻖ ﭘﮡ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﻴﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫(‪:‬‬ ‫ر‬ ‫) ب ( آ ر ت )ڊ‬
‫ﻫـــﻦ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﺟـــﻮ ﺑﻨﻴـــﺎد ﻓﺴـــﻄﺎﺋﻲ ﻧﻘﻄـــﻪ ﻧﮕﺎﻫـــﻪ ﺗـــﻲ رﮐﻴـــﻮ وﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻣﻄـــﺎﺑﻖ‬
‫ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ ﻻﺋـــﻖ ۽ אڻ ﻻﺋـــﻖ‪ ،‬ﻣﻀـــﺒﻮط ۽ ﻛﻤـــﺰور‪ ،‬ﺳـــﮅرﻳﻞ ۽ אڻ ﺳـــﮅرﻳﻞ ﮔـــﺮوﻫﻦ ۾‬
‫ورﻫـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﭘﻬـــﺮﺋﻴﻦ ﮔﺮوﻫـــﻪ ﮐـــﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ‪ ،‬ﺑﺰرﮔـــﻲ ۽ رﻫﺒـــﺮي‪ ‬ﺟـــﻮ אﺻـــﻞ ﭴـــﺎﮢﻲ‪ ،‬אﻗﺘـــﺪאر‬
‫۾ آﻧــﺪو وﭸــﻲ ﭤــﻮ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠــﻮ אﻫــﻮ ﭤــﻮ ﻧﻜــﺮي ﺗــﻪ ﻣــﺬﻫﺐ‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣــﺖ‪ ،‬ﻋﻠــﻢ ۽ ﻋﻘــﻞ ۾ ﭼﻨــﺪ‬
‫ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﭘـــﺎڻ ﮐـــﻲ ﻋﻠﻤﺒـــﺮدאر ﻣﻘـــﺮر ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻋـــﻮאم ﮐـــﻲ ﭘﻨﻬـــﻨﺠﻦ ﻋﻴﻮﺿـــﻴﻦ ﺟـــﻲ ﭼﻮﻧـــﮉ‬
‫ﻛــــﺮي ﻛﺎروﺑــــﺎر ﻫﻼﺋــــﮡ ﮐــــﺎن ﻣﺤــــﺮوم ﻛــــﻦ ﭤــــﺎ‪ .‬אن ﻻ‪ ‬آزאدאﻧــــﻪ ﺗﻘﺮﻳــــﺮ‪ ،‬ﺗﺤﺮﻳــــﺮ ۽‬
‫ﺟﻤﺎﻋـــﺖ ﺳـــﺎزي‪ ‬ﺗـــﻲ ﭘﺎﺑﻨـــﺪﻳﻮن وڌﻳـــﻮن وﭸـــﻦ ﭤﻴـــﻮن‪ .‬ﻫـــﺮ אﺧـــﺘﻼف رאض ﮐـــﻲ ﻣﻠـــﻚ ۾‬
‫אﻧﺘﺸــــﺎر ﭰﻬﻼﺋــــﮡ ﺟــــﻲ אﻟــــﺰאم ۾ ﺑﺮدאﺷــــﺖ ﻧﭥــــﻮ ﻛﻴــــﻮ وﭸــــﻲ‪ .‬ﻫــــﻨﻦ ﺟــــﻲ ﻧﻘﻄــــﻪ ﻧﮕﺎﻫــــﻪ‬
‫ﻣﻮﺟـــﺐ ﺻـــﺮف ﻻﺋـــﻖ ۽ ﻣﻀـــﺒﻮط ﺷـــﻴﻮن‪ ،‬زﻧـــﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﺑﻘـــﺎ ﺟـــﻲ وﻳِﮍﻫـــﻪ ۾ ﻛﺎﻣﻴـــﺎب‬
‫ﭤـــﻴﻦ ﭤﻴـــﻮن‪ ،‬ﭔﻴـــﻮن ﺳـــﭛ ﻓﻨـــﺎ ﭤـــﻴﮡ وאرﻳـــﻮن آﻫـــﻦ‪ .‬ﺗﻨﻬﻨﻜـــﺮ ﻻﺋـــﻖ אﻓـــﺮאد ﻳـــﺎ ﻻﺋـــﻖ ﻗﻮﻣـــﻮن‬
‫ﺋــﻲ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﻫﻼﺋـــﮡ ﺟــﻲ ﻻﺋـــﻖ ﺳـــﻤﺠﻬﻴﻮن وﭸــﻦ ﭤﻴـــﻮن‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﺟــﻲ رא‪ ‬ﺻـــﺤﻴﺢ ۽ ﺑـــﻲ‬
‫ﻋﻴﺐ ﻫﺌﻲ‪.‬‬
‫אﻧﻬــــﻦ ﺧﻴــــﺎﻟﻦ ﻣﻄــــﺎﺑﻖ ﻛــــﻲ ﻃــــﺎﻗﺘﻮر‪ ،‬ﻫﻮﺷــــﻴﺎر ۽ ﺟﻨﮕﺠــــﻮ ﺷــــﺨﺺ ﻳــــﺎ ﮔﺮوﻫــــﻪ زور‬
‫زﺑﺮدﺳــــﺘﻲ‪ ‬ﺳــــﺎن ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ﺗــــﻲ ﻗﺒﻀــــﻮ ﻛــــﺮي‪ ،‬אن ﮐــــﻲ ﺳــــﻨﺪن ﻣﺴــــﺘﻘﻞ ﻣﻔــــﺎد ﻻ‪‬‬
‫ﻫﻼﺋـــﻴﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬אن ﻣـــﺎن ﻋﺎرﺿـــﻲ‪ ‬ﻃـــﺮح ﺳـــﺨﺘﻲ ۽ ﺗﺸـــﺪد ﻛـــﺮي ﻣﺨـــﺎﻟﻒ رא‪ ‬دﭔﺠﻴـــﻮ وﭸـــﻲ‬
‫۽ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ۾ ﺟﻤـــﻮد ﭘﻴـــﺪא ﭤـــﻴﮡ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻋـــﻮאم ﻣﻠﻜـــﻲ ﻣﻌـــﺎﻣﻠﻦ ۾ دﻟﭽﺴـــﭙﻲ وﭠـــﮡ ﮀـــﮇﻳﻮ‬
‫ڏﻳـــﻦ‪ .‬ڊﻛﭩﻴﭩـــﺮ ﺟـــﻮ ﻟﻔـــﻆ ﺳـــﻨﺪ ﻛـــﺮي ﻣﭹﻴـــﻮ وﭸـــﻲ ﭤـــﻮ ۽ ﻣﭹﮣـــﻮ ﭘـــﻮي ﭤـــﻮ‪ .‬ڊﻛﭩﻴﭩـــﺮن‬
‫ﺟـــﻲ ﭼـــﻮڌאري ﺧﻮﺷـــﺎﻣﺪڙﻳﻦ ۽ ﺟـــﻲ ﺣﻀـــﻮرﻳﻦ ﺟـــﻮ ﻫﺠـــﻮم ﮔـــﮇ ﭤﻴـــﻮ وﭸـــﻲ‪ .‬آزאد ﺧﻴـــﺎل ۽‬
‫אﻳﻤﺎﻧـــﺪאر ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ ﻧﺰدﻳـــﻚ אﭼـــﮡ ﮐـــﺎن رﻛـــﺎوٽ ﺑﻨﺠﻴـــﻮ وﭸـــﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻨﻜـــﺮي אﻗﺘـــﺪאر ﺟـــﺎ‬
‫ﺻـــﺎﺣﺐ ﺻـــﺤﻴﺢ ﺻـــﻼح ﻣﺸـــﻮري ﮐـــﺎن ﻣﺤـــﺮوم ﭤﻴـــﻮ وﭸـــﻦ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﺎن ﭘـــﻮ‪ ‬ﻏﻠﻄﻴـــﻮن‬
‫ﺳـــﺮزد ﭤـــﻴﮡ ﻟﮙـــﻦ ﭤﻴـــﻮن‪ .‬ﻛـــﺎﻣﻮرن ﺟـــﻲ ﭔﻴﮕﻬـــﻲ ﻣﭹﻴـــﻮ وﭸـــﻲ‪ .‬ﻫـــﺮ ﻧﻜﺘـــﻪ ﭼﻴﻨـــﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ‬
‫ﻧﺎﭘﺴـــﻨﺪي‪ ‬ﺟـــﻲ ﻧﮕﺎﻫـــﻪ ﺳـــﺎن ڏﭠـــﻮ وﭸـــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬ﻇـــﺎﻫﺮي ﻣﺨﺎﻟﻔـــﺖ ﮔﻬﭩﺠﻴـــﻮ وﭸـــﻲ‪ .‬אﻧـــﺪروﻧﻲ‬

‫‪202‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻃـــﺮح ﻧﺎرאﺿـــﮕﻲ وڌڻ ﻟﮙـــﻲ ﭤـــﻲ‪ .‬آﺋﻴﻨـــﻲ ﻃـــﺮﻳﻘﻦ ﺳـــﺎن אﺧـــﺘﻼف ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻲ אﺟـــﺎزت ﻧـــﻪ‬
‫ﻫــــﺌﮡ ﻛــــﺮي ﻣﺨﻔــــﻲ ﺳﺎزﺷــــﻮن ﺷــــﺮوع ﭤــــﻴﻦ ﭤﻴــــﻮن‪ .‬אﻫــــﻲ ﮘــــﺎﻟﻬﻴﻮن ﻣﻠــــﻚ ﮐــــﻲ ﺧﺎﻧــــﻪ‬
‫ﺟﻨﮕﻲ‪ ‬ڏي ڌﻛﻴﻦ ﭤﻴﻮن‪.‬‬
‫אﻧﻬـــﻦ ﭔﻨﻬـــﻲ ﻧﻈـــﺮﻳﻦ ﺟﻤﻬﻮرﻳـــﺖ ۽ آﻣﺮﻳـــﺖ ﺟـــﻲ אﻧﺘﻬﺎﭘﺴـــﻨﺪي‪ ‬ﻛـــﺮي‪ ،‬ﭔﻨﻬـــﻲ ﻣــــﺎن‬
‫ﻛـــﻮ ﻓﺎﺋـــﺪو ﺣﺎﺻـــﻞ ﻧﭥـــﻮ ﭤﺌـــﻲ‪ .‬ﻣﻐﺮﺑـــﻲ ﻣﻠﻜـــﻦ ﻣـــﺎن ﺟـــﻦ ﻣﻠﻜـــﻦ ۾ ﻗـــﺪﻳﻢ زﻣـــﺎﻧﻲ ﮐـــﺎن‬
‫ﺟﻤﻬﻮرﻳــﺖ ﺟــﻮ روאج آﻫــﻲ‪ ،‬ﺗــﻪ ﺑــﻪ ُאﺗــﻲ אﭸــﺎ ﺗــﺎﺋﻴﻦ ﻛ ـﻲ ﺗﻤــﺎم ﻏﺮﻳــﺐ ۽ ﻛــﻲ ﺷــﺎﻫﻮﻛﺎر‬
‫آﻫــﻦ‪ .‬ﻋــﺎم ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﺟــﻮ ﻣﻌﻴــﺎر زﻧــﺪﮔﻲ درﺳــﺖ ﭤــﻲ ﻧــﻪ ﺳــﮕﻬﻴﻮ آﻫــﻲ‪ .‬אﻛﺜــﺮي ﺟﻤﻬﻮرﻳــﺖ‬
‫وאرא ﻣﻠـــﻚ ﺳـــﺮﻣﺎﺋﻴﺪאري‪ ‬ﻃـــﺮف وڌي وﻳـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬ﭔﺌـــﻲ ﻃـــﺮف آﻣﺮאﻧـــﻪ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺑـــﺎوﺟﻮد‬
‫ﻛـــﻦ ﺧـــﻮﺑﻴﻦ ﺟـــﻲ‪ ،‬ﻣﭥـــﻲ ذﻛـــﺮ ﻛﻴـــﻞ ﺧـــﺮאﺑﻴﻦ ﺟـــﻮ ﺑﺎﻋـــﺚ ﺑﻨﺠﻴـــﻮ ﭘـــﻮي‪ .‬אن ﻛـــﺮي‬
‫אﻧﻬــﻦ ﭔﻨﻬـــﻲ ﺳﺮﺷـــﺘﻦ ﺟـــﻲ אﻣﺘـــﺰאج ﺳـــﺎن ﻛــﻮ ﺧﺎﻃﺮﺧﻮאﻫـــﻪ ﺣـــﻞ ﮘﻮﻟﮣـــﻮ ﭘﻮﻧـــﺪو‪ .‬ﻣﻨﻬﻨﺠـــﻲ‬
‫ﻧﻈﺮ ۾ ﺳﻨﮅ אﻫﮍي ﺗﺠﺮﺑﻲ ﻻ‪ ‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﻠﻚ آﻫﻲ‪.‬‬
‫م ) ﺌ راج(‬ ‫ر‬ ‫(۽ا‬ ‫م) م ر‬ ‫)‪(1‬‬
‫אﭴﻜﻠﻬــــﻪ ﻧﻴﺸــــﻨﻠﺰم دﻧﻴــــﺎ ۾ ﻣﻘﺒــــﻮل ﻋــــﺎم ﻧﻈﺮﻳــــﻮ آﻫــــﻲ‪ .‬ﻫــــﺮ ﻗــــﻮم אن ۾ אﻋﺘﻤــــﺎد‬
‫رﮐـــﻲ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﺗﺮﻗـــﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺷـــﺎن ﻧﻈـــﺮ אﭼـــﻲ ﭤـــﻲ‪ .‬ﻧﻴﺸـــﻨﻠﺰم ﺟـــﺎ دﻧﻴـــﺎ ۾ ﻛﻴﺘﺮאﺋـــﻲ‬
‫ﺗﺨﻴـــﻞ ﻣﺨﺘﻠـــﻒ زﺑـــﺎﻧﻦ ۾ ﻣـــﺮوج رﻫﻴـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬ﺟﻬـــﮍوכ‪ :‬ﻧﺴـــﻠﻲ ﻗـــﻮم‪ ،‬ﺷـــﻬﺮي ﻗــــﻮم‪،‬‬
‫ﺳــــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﻗــــﻮم‪ ،‬ﻣــــﺬﻫﺒﻲ ﻗــــﻮم‪ .‬ﻟــــﻴﻜﻦ ﻫــــﻦ دور ۾ ﺟــــﻨﻬﻦ ﻧﻴﺸــــﻨﻠﺰم ﺟــــﻮ دﻧﻴــــﺎ ۾‬
‫ﺳـــﻜﻮ ﭼـــﺎﻟﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻨﻬﻦ ﺟـــﻮ ﺑﻨﻴـــﺎد وﻃـــﻦ‪ ،‬زﺑـــﺎن‪ ،‬ﻛﻠﭽـــﺮ‪ ،‬ﻗـــﻮﻣﻲ ﻛـــﺮدאر‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ۽‬
‫אﻗﺘﺼﺎدي ﻣﻔﺎد ﺟﻲ אﺻﻮﻟﻦ ﺗﻲ ﭔﮅل آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ אﻫـــﮍﻳﻦ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﻮ אﻗـــﻮאم ﻣﺘﺤـــﺪه ۾ ﺗﻌـــﺪאد ‪ 135‬آﻫـــﻲ‪ .‬ﻧﻴﺸـــﻨﻠﺰم ﺟـــﻮ آوא‬
‫زﻫـــﻦ وﻗـــﺖ ﻧﻬﺎﻳـــﺖ ﻃـــﺎﻗﺘﻮر آﻫـــﻲ‪ .‬אن ذرﻳﻌـــﻲ ﻣﻠﻜـــﻦ ﺟـــﻲ آزאدي‪ ،‬ﺗﺮﻗـــﻲ‪ ‬۽ ﺗﻌﻤﻴـــﺮ ﻻ‪‬‬
‫ﮔﻬﮣــــﻮ ﻛﺠﻬــــﻪ ﭤــــﻲ رﻫﻴــــﻮ آﻫــــﻲ‪ .‬ﻟــــﻴﻜﻦ אن ﺟــــﻲ ﺻــــﺤﻴﺢ ﻃــــﻮر وאڌאري ﺟــــﻲ رאﻫــــﻪ ۾‬
‫ﻫﻴﭡﻴــــﻮن رﻛــــﺎوﭨﻮن ﭘﻴــــﻞ آﻫــــﻦ‪ .‬אن ﺟــــﻲ دور ﻛــــﺮڻ ﻻ‪ ‬אﻗــــﻮאم ﻣﺘﺤــــﺪه ﻳــــﺎ אﻧﺴــــﺎﻧﺬאت‬
‫ﻃﺮﻓـــﺎن ﻛـــﻮ ﺧـــﺎﻃﺮ ﺧـــﻮאه אﻧﺘﻈـــﺎم ﻧـــﻪ ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ ﺗـــﻪ ﻣﺴـــﺘﻘﺒﻞ ۾ دﻧﻴـــﺎ ﺟـــﻲ אﻣـــﻦ ﮐـــﻲ‬
‫ﺧﻄﺮو آﻫﻲ‪.‬‬
‫(‬ ‫م )اﮗراﺊ ﮭ واري م ر‬ ‫)ب ( ا ر‬
‫אﻫــﻮ אن ﻗﺴــﻢ ﺟــﻮ روﻳــﻮ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺟــﻮ ﺟﺮﻣﻨــﻲ‪ ،‬אﭨﻠــﻲ ۽ ﺟﭙــﺎن ﻫــﻚ وﻗــﺖ אﺧﺘﻴــﺎر ﻛﻴــﻮ‬
‫ﻫــــﻮ‪ ،‬אﭴﻜﻠﻬــــﻪ אﺳــــﺮאﺋﻴﻞ‪ ،‬ﺳــــﺎﺋﻮٿ آﻓﺮﻳﻘــــﺎ ۽ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﺳــــﺎﻣﺮאج אﺧﺘﻴــــﺎر ﻛــــﺮي‬
‫رﻫﻴﺎ آﻫﻦ ‪.‬‬
‫م‬ ‫ﺑ‬ ‫) ب(‬
‫אن ﺟــــﻮ אﻇﻬــــﺎر ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ۽ אﺳــــﺮאﺋﻴﻞ ۾ ﺣﻜﻤــــﺮאن ﻃﺒﻘــــﻮ ﻛــــﺮي رﻫﻴــــﻮ آﻫــــﻲ‪،‬‬
‫ﺟـــﻨﻬﻦ ﺟـــﻲ زور وﭠـــﮡ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻧﻨـــﮃﻳﻦ ۽ ﻛﻤـــﺰور ﻗـــﻮﻣﻦ ﺟـــﻲ ﻣﻔـــﺎد ۽ وﺟـــﻮد ﮐـــﻲ ﻫـــﻚ‬
‫ﻃــﺮف ﻧﻘﺼــﺎن ﺟــﻮ אﻧﺪﻳﺸــﻮ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺗــﻪ ﭔﺌــﻲ ﻃــﺮف ﻛﭩﺮﭘﮣــﻲ‪ ،‬ﺗﻌﺼــﺐ ۽ ﻧﻔــﺮت ﭘﻴــﺪא ﭤــﻴﮡ‬
‫ﺟﻮ אﻧﺪﻳﺸﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪203‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫م‬ ‫ر‬ ‫)ت (‬

‫אن ﺟـــﻮ אﻇﻬـــﺎر ﺳـــﻔﻴﺪ ﻗـــﻮم ﺟـــﻲ ﭼﻨـــﺪ ﮔـــﺮوﻫﻦ ﻃﺮﻓـــﺎن ﭤـــﻲ رﻫﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟﻬـــﮍوכ‪:‬‬
‫ﺳـــﺎﺋﻮٿ آﻓﺮﻳﻘـــﺎ‪ ،‬ﭘﻮرﭼﻮﮔـــﺎل‪ ،‬روڊﻳﺸـــﻴﺎ ۽ ﻛـــﻲ آﻣﺮﻳﻜـــﺎ ﺟـــﺎ ﮔﺮوﻫـــﻪ ﻧﺴـــﻞ ۽ رﻧـــﮓ ﺟـــﻲ‬
‫ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ﻧﻔﺮت ۽ ﻧﻔﺎق ﭘﻴﺪא ﻛﺮي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫م‬ ‫اد‬ ‫رت‬ ‫) ث(‬
‫אن ﺟـــﻮ אﻇﻬـــﺎر ﭼﻨـــﺪ ﻛﺜـــﺮت ﺗﻌـــﺪאد ﻗـــﻮﻣﻦ ﻃﺮﻓـــﺎ ﭤـــﻲ رﻫﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺟﻬـــﮍوכ‪ :‬ﻛﺌﻨـــﺎڊא‬
‫۾ אﻧﮕﺮﻳـــــﺰن ﺟـــــﻮ ﻓـــــﺮﻳﻨﭽﻦ ﻣﭥـــــﺎن‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴـــــﺘﺎن ۾ ﭘﻨﺠـــــﺎﺑﻴﻦ ﺟـــــﻮ ﺳـــــﻨﮅ‪ ،‬ﺑﻠﻮﭼﺴـــــﺘﺎن ۽‬
‫ﭘﺨﺘﻮﻧﺴﺘﺎن ﻣﭥﺎن‪ ،‬آﻣﺮﻳﻜﺎ ۽ ﭼﻴﻦ ﺟﻮ ﻧﻨﮃﻳﻦ ﻗﻮﻣﻦ ﺳﺎن روﻳﻮ‪.‬‬
‫م‬ ‫ﺌ‬ ‫)ج ( ر‬
‫ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ دﻧﻴـــﺎ ﺟـــﻮن ﻗﻮﻣـــﻮن ﭔـــﻦ ﮔـــﺮوﻫﻦ ۾ ورﻫﺎﻳـــﻞ آﻫـــﻦ‪ .‬ﻫﻜﮍﻳـــﻮن ﺗﺮﻗـــﻲ ﻳﺎﻓﺘـــﻪ‪،‬‬
‫ﭔﻴـــﻮن ﭘﭡﺘـــﻲ ﭘﻴـــﻞ ۽ ﺗﺮﻗـــﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻛﻮﺷـــﺎن )ﺗﺮﻗـــﻲ ﭘـــﺬﻳﺮ( ﻗﻮﻣـــﻮن آﻫـــﻦ‪ ،‬אﻳﺸـــﻴﺎ‪ ،‬אﻓﺮﻳﻘـــﺎ‪،‬‬
‫ﻟﺌـــﭩﻦ آﻣﺮﻳﻜـــﺎ ﺟـــﻮن אﻛﺜـــﺮ ﻗﻮﻣـــﻮن ﭘـــﻮﺋﻴﻦ ﮔﺮوﻫـــﻪ ۾ ﺷـــﺎﻣﻞ آﻫـــﻦ‪ .‬ﭘﻬـــﺮﺋﻴﻦ ﮔﺮوﻫـــﻪ وאرא‬
‫ﺗﻌﻠــــﻴﻢ‪ ،‬ﻫﻨــــﺮ‪ ،‬ﺳــــﺎﺋﻨﺲ‪ ،‬وאﭘــــﺎر ۽ ﭘﻴﺴــــﻲ ۾ ﺗﺮﻗــــﻲ ﻛــــﺮڻ ﺳــــﺒﺐ ﺷــــﺎﻫﻮﻛﺎر آﻫــــﻦ‪ .‬۽‬
‫ﭘـــﻮﺋﻴﻦ ﮔﺮوﻫـــﻪ وאرא ﻏﺮﻳـــﺐ آﻫـــﻦ‪ .‬ﻣﺴـــﺎوﻳﺎﻧﻪ ﺣﻴﺜﻴـــﺖ אﺧﺘﻴـــﺎر ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻮ‪ ،‬ﺗﺮﻗـــﻲ ﻳﺎﻓﺘـــﻪ‬
‫ﻗــﻮﻣﻦ ﺟــﻲ ﻣﻮﺟــﻮده ﭘﺎﻟﻴﺴــﻲ ﻛــﺮي‪ ،‬ﻇــﺎﻫﺮ ﻛــﻮ אﻣﻜــﺎن ﻧﻈــﺮ ﻧﭥــﻮ אﭼــﻲ ﺟــﻲ אﻫــﺎ ﺣﺎﻟــﺖ‬
‫ﮔﻬﮣﻮ وﻗﺖ ﻗﺎﺋﻢ رﻫﻲ ﺗﻪ אﻫﺎ ﺑﺪאﻣﻨﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻨﺒﻲ‪.‬‬
‫م ) ﺌ راج(‬ ‫ر‬ ‫ا‬
‫ﻣﻌﻨــﻲ אﻫــﺎ آﻫــﻲ ﺗــﻪ وڏﻳــﻮن ﻃــﺎﻗﺘﻮر ۽ ﺗﺮﻗــﻲ ﻳﺎﻓﺘــﻪ ﻗﻮﻣــﻮن ﻳــﺎ ﻣﻠــﻚ ۽‬ ‫ٰ‬ ‫ﺳــﺎﻣﺮאج ﺟــﻲ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺘـــﻮن ﻧﻨـــﮃﻳﻦ‪ ،‬ﻛﻤـــﺰور ﭘﭡﺘـــﻲ ﭘﻴـــﻞ ﻗـــﻮﻣﻦ ۽ ﻣﻠﻜـــﻦ ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﺪن ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ﺗﺴـــﻠﻂ‪،‬‬
‫אﻗﺘﺼـــﺎدي אﺳﺘﺤﺼـــﺎل ۽ ﻛﻠﭽـــﺮل ۾ ﻟﺴـــﺎﻧﻲ ﻏﻠﺒـــﻲ ﻻ‪ ‬ﻛﺘـــﺐ آﮢـــﻴﻦ ﭤﻴـــﻮن‪ .‬ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ‬
‫ﺳــﺎﻣﺮאج ﺟــﺎ אﮘﻴــﺎن ﻃﺮﻳﻘــﺎ ﺳــﻮא‪ ‬ﭼﻨــﺪ ﺣــﺎﻟﺘﻦ ﺟــﻲ ﮔﻬﭩﻴــﺎ وﭸــﻦ ﭤــﺎ‪ .‬ﭘــﺮ אﭸــﺎ ﺑــﻪ ﻛــﻲ ﻣﻠــﻚ‬
‫آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺟـــﻦ אﻗـــﻮאم ﻣﺘﺤـــﺪه ﺟـــﻲ ﭠﻬـــﺮאﺋﻦ ﻳـــﺎ ﻋـــﺎم رא‪ ‬ﺟـــﻲ ﺧـــﻼف ﺑﻴﭡﻜـــﻮ رﮐﻴـــﻮ وﻳﭡـــﺎ‬
‫آﻫــــﻦ‪ .‬ﺟﻬــــﮍوכ‪ :‬ﺳــــﺎﺋﻮٿ آﻓﺮﻳﻘــــﺎ‪ ،‬روڊﻳﺸــــﻴﺎ‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﺎ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ‪ ،‬ﭜــــﺮوאرﻳﻦ ﻧﻨــــﮃﻳﻦ‬
‫ﻗﻮﻣﻦ ﮐﻲ ﻛﺎﻟﻮﻧﻴﻮن ﺑﻨﺎﻳﻮ ﭘﻴﺎ ﻫﻠﻦ‪.‬‬
‫ﭘـــﺮ ﺳـــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﻗـــﻮﻣﻦ אﭴـــﻮﻛﻲ دور ۾ وري ﻧﻴـــﻮن ﺻـــﻮرﺗﻮن אﺧﺘﻴـــﺎر ﻛﻴـــﻮن آﻫـــﻦ‪.‬‬
‫ﺟﻦ ﺟﺎ ﻣﺜﺎل ﻫﻴﭟ ڏﺟﻦ ﭤﺎ‪:‬‬
‫)‪ (1‬ﻛـــﻲ ﻃـــﺎﻗﺘﻮر ﻗﻮﻣـــﻮن ﻧﻨـــﮃﻳﻦ ۽ ﭘـــﻮﺋﺘﻲ ﭘﻴـــﻞ ﻗـــﻮﻣﻦ ﮐـــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ زﻳـــﺮ אﺛـــﺮ آﮢـــﮡ‬
‫ﻻ‪ ‬אﻗﺘﺼﺎدي ۽ ﻓﻮﺟﻲ ﻣﺪد ﺟﻲ ذرﻳﻌﺎ אﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﻦ ﭤﻴﻮن‪.‬‬
‫)‪ (2‬ﻛـــﻲ ﻃـــﺎﻗﺘﻮن ﻓﺴـــﻄﺎﺋﻲ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﻣﻮﺟـــﺐ ﭔـــﻴﻦ ﮐـــﻲ אڻ ﻻﺋـــﻖ ﺳـــﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬ﭘـــﺎڻ ﮐـــﻲ‬
‫ﺧــﻮد ﺳــﺎﺧﺘﻪ ۽ ﻣﺤــﺎﻓﻆ ﻣﻘــﺮر ﻛــﺮي‪ ،‬ﻧﻨــﮃﻳﻦ ۽ ﻛﻤــﺰور ﻗــﻮﺗﻦ ﮐــﻲ ﺗﺴــﻠﻂ ﻫﻴــﭟ‬
‫رﮐﻦ ﭤﻴﻮن‪.‬‬

‫‪204‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫)‪ (3‬ﻛـــﻲ ﻛﻤﻴـــﻮﻧﺰم ﮐـــﻲ ﻧﺠـــﺎت אﻧﺴـــﺎﻧﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ ﻛـــﺎرڻ ﺳـــﻤﺠﻬﻲ אن ﺟـــﻲ אﺛـــﺮ ﻫﻴـــﭟ‬
‫ﭔـــﻴﻦ ﻗـــﻮﻣﻦ ﮐـــﻲ ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﻃـــﺮﻳﻘﻦ ﺳـــﺎن آﮢـــﮡ ﺿـــﺮوري ﭴـــﺎﮢﻦ ﭤﻴـــﻮن‪ ،‬ﺟـــﻦ ﻣـــﺎن ﻫـــﻚ‬
‫ﻃﺮﻳﻘﻮ ﺧﻮﻧﻲ אﻧﻘﻼب ﺟﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪ (4‬ﻛــــﻦ ﻗــــﻮﻣﻦ ﺟــــﻲ ﻣﮑﻴــــﻪ ﮔــــﺮوﻫﻦ‪ ،‬ﺳــــﻨﺪن ﻣــــﺬﻫﺒﻦ ﺗــــﻲ دﻳﻨــــﻲ ۽ دﻧﻴــــﻮي ﭴــــﺎﮢﻲ‪،‬‬
‫אﻧﻬــﻦ ﺟــﻲ אﺛــﺮ ﻫﻴــﭟ ﭔــﻴﻦ ﻗــﻮﻣﻦ‪ ،‬ﻓــﺮﻗﻦ ۽ ﺣﻜﻮﻣــﺖ ﮐــﻲ آﮢــﮡ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠــﻮ ﻣﻄﻤــﺢ ﻧﮕﺎﻫــﻪ‬
‫ﺑﻨﺎﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪ (5‬ﻛﭥــــﻲ ﻫــــﻚ ﺣﻜﻮﻣــــﺖ ۾ وڏא ۽ ﺗﺮﻗــــﻲ ﻳﺎﻓﺘــــﻪ‪ ،‬ﭼﻮﻧــــﮉﻳﻞ ۽ ﻟﻴﮉرﺷــــﭗ ﺟــــﻮ ﻻﺋــــﻖ‬
‫ﭴﺎﮢﻲ‪ ،‬ﻏﻴﺮ ﺳﻔﻴﺪ ﻗﻮﻣﻦ ۽ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ زﺑﺮدﺳﺖ رﮐﮡ ﺟﺎﺋﺰ ﭴﺎﺗﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪ (6‬ﻛﭥـــﻲ ﻫـــﻚ ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ۾ وڏא ۽ ﺗﺮﻗـــﻲ ﻳﺎﻓﺘـــﻪ ﺣﺼـــﺎ‪ ،‬ﭘﭡﺘـــﻲ ﭘﻴـــﻞ ﺣﺼـــﻦ )ﻗـــﻮﻣﻦ(‬
‫ﺟــــــﻲ ﺳﻴﺎﺳــــــﻲ آزאدي‪ ،‬אﻗﺘﺼــــــﺎدي ﻣﻔــــــﺎد‪ ،‬ﻛﻠﭽــــــﺮل ﺗﺮﻗــــــﻲ ۽ زﺑــــــﺎن ﺟــــــﻲ وאڌאري ۾‬
‫رﻛــــﺎوﭨﻮن وﺟﻬــــﻲ‪ ،‬אﻧﻬــــﻦ ﮐــــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻲ ﻣﺴــــﺘﻘﻞ ﻣﻔــــﺎد ﻻ‪ ‬ﻛﺘــــﺐ آﮢــــﮡ ﺻــــﺤﻴﺢ ﭤــــﺎ‬
‫ﺳﻤﺠﻬﻦ‪.‬‬
‫ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻲ ﻣﭥـــﻲ ذﻛـــﺮ ﻛﻴـــﻞ ﺳـــﭝﻨﻲ ﻗﺴـــﻤﻦ ﺟـــﻮ ﺑﻨﻴـــﺎد ﻓﺴـــﻄﺎﺋﻲ ﻧﻈـــﺮﻳﻦ‪ ،‬ﺧـــﻮد‬
‫ﻣﻄﻠﺒـــﻲ‪ ،‬ﻃﺎﻗـــﺖ‪ ،‬ﻟﻴﺎﻗـــﺖ‪ ،‬زور زﺑﺮدﺳـــﺘﻲ‪ ‬۽ ڌوﻛﻴﺒـــﺎزي‪ ‬ﺗـــﻲ رﻫـــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻣـــﺎن‬
‫ﻧﻨﮃﻳﻦ ۽ ﭘﭡﺘﻲ ﭘﻴﻞ ﻗﻮﻣﻦ ۾ ﻧﺎرאﺿﮕﻲ ﭘﻴﺪא ﭤﻲ‪ ،‬ﺑﺪאﻣﻨﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻨﺠﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﮔــــﺬرﻳﻞ ﭔــــﻪ ﻣﻬﺎﭜــــﺎري ﻟﮍאﻳــــﻮن אن ﺟــــﻮ ﻛــــﺎرڻ ﻫﻴــــﻮن‪ .‬אن ﺟــــﻲ ﺳــــﺪﺑﺎب ﻻ‪ ‬אﻗــــﻮאم‬
‫ﻣﺘﺤــــﺪه ﻗــــﺎﺋﻢ ﻛﺌــــﻲ وﻳﺌــــﻲ آﻫــــﻲ‪ .‬ﻟــــﻴﻜﻦ ﻫﻴﭡــــﻴﻦ ﺳــــﺒﺒﻦ ﻛــــﺮي אﻫــــﻲ אن ﺟــــﻲ دور‬
‫ﻛﺮאﺋﮡ ۾ ﻛﺎﻣﻴﺎب ﻧﻪ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻲ آﻫﻲ‪:‬‬
‫‪ (1‬אﻗــﻮאم ﻣﺘﺤــﺪه ﺟــﻲ ﺳــﻼﻣﺘﻲ ﻛﺎﺋﻮﻧﺴــﻞ ﺗــﻲ ﭘــﻨﺠﻦ ﻗــﻮﻣﻦ ﮐــﻲ دאﺋﻤــﻲ ﺟــﺎﻳﻮن ﻣﻠﻴــﻞ‬
‫آﻫــﻦ‪ ،‬ﺟــﻦ ﻣــﺎن ﻫﺮﻫــﻚ ﮐــﻲ‪ ،‬ﻛــﻨﻬﻦ ﺑــﻪ ﺗﺠــﻮﻳﺰ ﮐــﻲ رد ﻛــﺮڻ ﻻ‪ ‬وﻳﭩــﻮ ﺟــﻮ אﺧﺘﻴــﺎر‬
‫ﻣﻠﻴﻞ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ (2‬אﻗــــﻮאم ﻣﺘﺤــــﺪه ﺟــــﻲ ﺟﻨــــﺮل אﺳــــﻴﻤﺒﻠﻲ‪ ‬۾ אﻣﺮﻳﻜــــﺎ ۽ روس ﺟﻬــــﮍﻳﻦ وڏﻳــــﻦ ﻃــــﺎﻗﺘﻦ‬
‫ﮐــﻲ ﺑــﻪ ﻫــﻚ ووٽ ﺟــﻮ ﺣــﻖ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺗــﻪ ﻗﻄــﺮ ۽ אﺳــﺮאﺋﻴﻞ ﺟﻬــﮍن ﻧﻨــﮃن ﻣﻠﻜــﻦ ﮐــﻲ ﺑــﻪ‬
‫ﻫﻚ ووٽ ﺟﻮ אﺧﺘﻴﺎر آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ (3‬ﺟﻴﺴــﺘﺎﺋﻴﻦ אﻧﻬــﻦ ﻧﻨــﮃن ﻣﻠﻜــﻦ وڏﻳــﻦ ﻃــﺎﻗﺘﻦ ﺟــﻲ ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﮔــﺮوﻫﻦ ۾ رﻫــﻲ‪ ،‬ﺳــﻨﺪن‬
‫ﻣﺮﺿـــﻲ‪ ‬ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ووٽ ڏﻧـــﻮ ﭤـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ وڏﻳـــﻦ ﻃـــﺎﻗﺘﻦ ﻛﮁﻴـــﻮ ﻛﻮﻧـــﻪ ﭤـــﻲ‪ .‬ﻫـــﺎڻ ﺟـــﮇﻫﻦ‬
‫אﻳﺸــــﻴﺎ ۽ אﻓﺮﻳﻘــــﺎ ﺟــــﻲ ﻣﻠﻜــــﻦ ﻣــــﺎن ﻛــــﻦ ﮔــــﮇﺟﻲ‪ ،‬آزאدي‪ ‬ﺳــــﺎن ووٽ ڏﻳــــﮡ ﺷــــﺮوع‬
‫ﻛﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻪ وڏﻳـــﻦ ﻃـــﺎﻗﺘﻦ אﻗـــﻮאم ﻣﺘﺤـــﺪ ﺟـــﻲ ﭠﻬـــﺮאﺋﻦ ﮐـــﻲ ﺳـــﮅي ﻳـــﺎ אڻ ﺳـــﮅي‪‬‬
‫ﻃـــﺮح ﺑﻴﻜـــﺎر ﺑﻨـــﺎﺋﮡ ﺷـــﺮوع ﻛﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺟﻬـــﮍوכ ﺳـــﺎﺋﻮٿ آﻓﺮﻳﻘـــﺎ‪ ،‬ﭘﻮرﭼﻮﮔـــﺎل‪،‬‬
‫روڊﻳﺸﻴﺎ‪ ،‬אﺳﺮאﺋﻴﻞ وﻏﻴﺮه ﺟﻲ ﻣﻌﺎﻣﻠﻦ ۾‪.‬‬
‫‪ (4‬אﻗـــــﻮאم ﻣﺘﺤـــــﺪه ﮐـــــﻲ ﻛﻤﻴﻮﻧﺴـــــﭧ ﺑـــــﻼכ ۽ ﻣﻐﺮﺑـــــﻲ ﺳـــــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﺑـــــﻼכ‪ ،‬ﺳـــــﻨﺪن‬
‫ﭘﺮوﭘﻴﮕﻨـــــﮉא ﻻ‪ ‬ﺳﻴﺎﺳـــــﻲ ﺷـــــﻄﺮﻧﺞ ﮐﮣـــــﻲ ﺑﻨـــــﺎﻳﻮ آﻫـــــﻲ‪ .‬אن ﻛـــــﺮي אﻳﺸـــــﻴﺎ‪ ،‬אﻓﺮﻳﻘـــــﺎ‪،‬‬
‫ﺳﺎﺋﻮٿ אﻣﺮﻳﻜﺎ ﺟﻲ ﻛﻴﺘﺮن ﻣﻠﻜﻦ ۾ אن ﺟﻲ وﻗﻌﺖ ﮔﻬﭩﺠﻲ وﻳﺌﻲ آﻫﻲ‪.‬‬

‫‪205‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫‪ (5‬אﻗـــﻮאم ﻣﺘﺤـــﺪه ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﺪس ﭠﻬـــﺮאﺋﻦ ﮐـــﻲ ﻋﻤﻠـــﻲ ﺟـــﺎﻣﻲ ﭘﻬـــﺮאﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﻛﺎﺑـــﻪ אﺧﺘﻴـــﺎري‬
‫ﻧﻪ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ (6‬אﻗــــﻮאم ﻣﺘﺤــــﺪه ﺳــــﺎﻣﺮאﺟﻲ ﺳﺎزﺷــــﻦ‪ ،‬ﺟﻨﮕــــﻲ ﺗﻴــــﺎرﻳﻦ‪ ،‬ﺧﻮﻓﻨــــﺎכ ﻫﭥﻴــــﺎر ﭠــــﺎﻫﮡ ﺟــــﻲ‬
‫ﮔﻬﭩﺘـــــﺎﺋﻲ‪ ‬۽ ﻧﻨـــــﮃﻳﻦ ﻗـــــﻮﻣﻦ ﺟـــــﻲ آزאدي‪ ،‬دאدرﺳـــــﻲ‪ ‬۽ ﺗﺮﻗـــــﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﺧـــــﺎﻃﺮ ﺧﻮאﻫـــــﻪ‬
‫אﻧﺘﻈﺎم ﻧﻪ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫אﻧﻬــﻦ ﺣــﺎﻟﺘﻦ ﻣــﺎن אﺋــﻴﻦ ڏﺳــﮡ ۾ ﭘﻴــﻮ אﭼــﻲ ﺗــﻪ אﻗــﻮאم ﻣﺘﺤــﺪא ﮐــﻲ ﻣﭥــﻴﻦ ذﻛــﺮ ﻛﻴــﻞ‬
‫ﺧـــﺎﻣﻴﻦ ﮐـــﺎن آﺟـــﻲ ﻛـــﺮאﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺑـــﻪ ﻛﻮﺷـــﺶ ﻛﺮﮢـــﻲ ﭘﻮﻧـــﺪي‪ .‬ﺳـــﻨﮅودﻳﺶ آزאدي‪ ‬ﺑﻌـــﺪ‬
‫אﻧﻬﻲ‪ ‬ڏس ۾ ﭼﮝﻮ ﻛﻢ ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻮ‪.‬‬

‫م ) ر ﺌﺊ اري(‪:‬‬ ‫ﺋ‬ ‫ت( ۽‬ ‫را‬ ‫م )ا‬ ‫)‪(1‬‬

‫ت(‪:‬‬ ‫را‬ ‫م )ا‬ ‫(‬ ‫)ا‬
‫ﻫــــﻦ ﻧﻈﺮﺋــــﻲ ﻣﻄــــﺎﺑﻖ ﺟﻤﻠــــﻲ ﻣﻠﻜﻴــــﺖ‪ ،‬ﭘﻴــــﺪوאر ۽ ورﻫﺎﺳــــﺖ ﺟــــﺎ ذرﻳﻌــــﺎ ۽ ﭘﻴﺴــــﻮ‬
‫ﺣﻜﻮﻣـــﺖ ﺟـــﻲ ﻫـــﭣ ﻫﻴـــﭟ آﻧـــﺪא وﭸـــﻦ ﭤـــﺎ‪ ،‬ﺟـــﺎ ﻋـــﻮאم ﺟـــﻲ ﻓﺎﺋـــﺪي ﻻ‪ ‬אن ﮐـــﻲ ﻣﻨﺼـــﻮﺑﻦ‬
‫ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﻛﺘـــﺐ آﮢـــﻲ ﭤـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺟـــﻲ ﻧﺘﻴﺠـــﻲ ۾ ﻫـــﻮﻧﺌﻦ ﺟـــﻮ ﺷﺨﺼـــﻦ ۽ ﻃـــﺒﻘﻦ ﺟـــﻲ‬
‫ﮀـــﮍوאڳ אﺳﺘﺤﺼـــﺎل ﺳـــﺒﺐ ﻣﺨﺼـــﻮص ﻃﺒﻘـــﻲ ﮐـــﺎن ﺳـــﻮא‪ ‬ﻋـــﻮאم ﻣﺴـــﻜﻴﻦ ۽ ﻣﺤﺘـــﺎج‬
‫ﭤﻴـــﻮ ﭘـــﻮن‪ ،‬ﺳـــﻮ ﻧﭥـــﻮ ﭤﺌـــﻲ‪ .‬ﻫـــﻦ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ وאرن ﮐـــﻲ ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻲ ﭘـــﻮﺋﻠﮙﻲ وאﻧﮕـــﺮ אﻫـــﻮ‬
‫وﻳﺴــﺎﻫﻪ وﻳﻬــﻲ وﻳــﻮ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﺟﻤﻠــﻲ אﻧﺴــﺎن ذאت ﺟــﻲ دﻧﻴــﻮي ﻧﺠــﺎت‪ ،‬ﺳــﻨﺪن ﻧﻈﺮﺋــﻲ ﺟــﻲ‬
‫دﻧﻴــﺎ ﺗــﻲ ﺗﺴــﻠﻂ ﭤــﻴﮡ ﺟــﻲ وﺳــﻴﻠﻲ ﺣﺎﺻــﻞ ﭤــﻴﮡ وאري آﻫــﻲ‪ .‬אن ﻛــﺮي ﺧﻮﺷــﻲ‪ ‬ﺳــﺎن ﻳــﺎ‬
‫زور ﺳـــﺎن دﻧﻴـــﺎ ﺗـــﻲ אن ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﮐـــﻲ ﻣـــﮍﻫﮡ ﺿـــﺮوري آﻫـــﻲ‪ .‬ﻣـــﺬﻫﺐ ۽ ﻛﻤﻴـــﻮﻧﺰم ﺟـــﻲ‬
‫وچ ۾ ﺗﻔــﺎوت ﺻــﺮف ﻫــﻲ‪ ‬آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﭘﻬــﺮﺋﻴﻦ ﺟــﻮ ﻣــﺪאر زﻳــﺎده ﺗــﺮ ﻓــﻮق אﻟﻌﻘــﻞ אﺧﺘﻴــﺎري‪‬‬
‫ﺗـــﻲ رﻫـــﻲ ﭤـــﻮ‪ ،‬۽ ﭘـــﻮﺋﻴﻦ ﺟـــﻮ ﻣـــﺪאر ﺗـــﺎرﻳﺨﻲ אرﺗﻘـــﺎ ﺟـــﻲ ﺗﺠﺰﺋـــﻲ ۽ ﻋﻘـــﻞ ﺗـــﻲ رﻫـــﻲ ﭤـــﻮ‪.‬‬
‫ﻟﻴﻜﻦ ﭔﺌﻲ ﺳﻨﺪن ﻋﺎﻟﻤﮕﻴﺮ ﺻﺪאﻗﺖ ﺟﺎ ﻗﺎﺋﻞ آﻫﻦ‪.‬‬
‫م ) ر ﺌﺊ اري(‪:‬‬ ‫ﺋ‬ ‫) ب(‬
‫ﻫـــﻦ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﺟـــﻮ ﺑﻨﻴـــﺎد ﻫـــﺮ ﺷـــﺨﺺ ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎدي آزאدي‪ ‬ﺗـــﻲ ﭔـــﮅو وﭸـــﻲ ﭤـــﻮ‪ ،‬ﺟـــﻮ‬
‫אﺻـــﻞ ۾ ﻣـــﺬﻫﺒﻲ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﺟـــﻲ ﭘﻴـــﺪאوאر آﻫـــﻲ‪ .‬אن ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﻫـــﺮ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﻋﻤﻠـــﻦ ﻻ‪‬‬
‫ﺟﻮאﺑـــﺪאر آﻫـــﻲ‪ .‬ﺗـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي ﮐـــﻴﺲ ﻣﻠﻜﻴـــﺖ ﮔـــﮇ ﻛـــﺮڻ‪ ،‬ﭘﻴـــﺪאﺋﺶ ۽ ورﻫﺎﺳـــﺖ ﺟـــﻲ‬
‫ذرﻳﻌـــﻦ ﮐـــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﻣﻔـــﺎد ﻻ‪ ‬ﻛﺘـــﺐ آﮢـــﮡ‪ ،‬ﭘﻴﺴـــﻲ ذرﻳﻌـــﻲ ﻛﻤـــﺎﺋﻲ ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻮ ﺣـــﻖ‬
‫رﻫــــﻲ ﭤــــﻮ‪ .‬אن وאﺳــــﻄﻲ ﻫــــﻨﻦ ﻣــــﺬﻫﺒﻲ ۽ ﻓﻠﺴــــﻔﻴﺎﻧﻪ ﺟــــﻮאز ﮘــــﻮﻟﻲ ﻛــــﮃﻳﺎ آﻫــــﻦ‪ .‬אن ﺟــــﻮ‬
‫ﻧﺘﻴﺠــﻮ אﻫــﻮ ﻧﻜﺘــﻮ آﻫــﻲ ﺗــﻪ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﺟــﻮ ﮔﻬﮣــﻮ ﺣﺼــﻮ ﻏﺮﻳــﺐ‪ ،‬ﺑــﻲ ﮔﻬــﺮ‪ ،‬ﺑﻴﻤــﺎر ۽ ﻣﺤﺘــﺎج‬
‫رﻫـــﻲ ﭤـــﻮ‪ ،‬۽ ﻛـــﻲ ﮔﺮوﻫـــﻪ ۽ ﻃﺒﻘـــﺎ ﺳـــﺎري ﻣﻠﻜﻴـــﺖ‪ ،‬ﭘﻴـــﺪאﺋﺶ ۽ ورﻫﺎﺳـــﺖ ﺟـــﻲ ذرﻳﻌـــﻦ‬
‫۽ ﭘﻴﺴﻲ ﺟﺎ ﻣﺎﻟﻚ ﺑﻨﺠﻲ رﻧﮓ رﻟﻴﻮن ﻛﻨﺪא وﺗﭥﻦ ﭤﺎ‪.‬‬

‫‪206‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫د‪:‬‬ ‫م‬ ‫د۽‬ ‫)‪(5‬‬

‫د‪:‬‬ ‫(‬ ‫)ا‬
‫ﻫـــﻦ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﺟـــﻲ ﺣـــﺎﻣﻴﻦ ﺟـــﻮ ﻣـــﺪאر ﺑﻘـــﺎﺋﻲ אﺻـــﻠﺢ ﺟـــﻲ ﻓﻠﺴـــﻔﻲ ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ رﮐﻴـــﻮ‬
‫وﭸــﻲ ﭤــﻮ‪ .‬ﺟــﻨﻬﻦ ﻣﻄــﺎﺑﻖ ﻫــﺮ ﻃــﺎﻗﺘﻮر ۽ ﺻــﺎﻟﺢ ﺷــﻲ‪ ‬ﻳــﺎ ﻗــﻮم ﻗــﺎﺋﻢ رﻫــﻲ ﭤــﻲ ۽ ﻛﻤــﺰور‬
‫۽ ﻧﺎﺻﺎﻟﺢ ﺷﻲ‪ ‬۽ ﻗﻮم ﻓﻨﺎ ﭤﻴﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫אﭴﻜﻠﻬـــﻪ دﻧﻴـــﺎ ﺟـــﻲ ﮔﻬـــﮣﻦ ﻗـــﻮﻣﻦ ﻳـــﺎ ﺣﻜـــﻮﻣﺘﻦ ﺟـــﻮ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ۾ وﻳﺴـــﺎﻫﻪ ﻫـــﺌﮡ‬
‫ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺳـــﭝﻜﺎ ﻗـــﻮم ﭘـــﺎڻ ﮐـــﻲ ﻣﻀـــﺒﻮط ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬زرאﻋـــﺖ‪ ،‬وאﭘـــﺎر‪ ،‬ﭘﻴﺴـــﻲ‪ ،‬אﻧﮉﺳـــﭩﺮﻳﺰ‬
‫وﻏﻴـــﺮه ذرﻳﻌـــﻲ ﭔـــﻴﻦ ﭤـــﻲ ﺳـــﺒﻘﺖ ﻛـــﺮڻ ﺟـــﻲ ﻛﻮﺷـــﺶ ۾ رڌل آﻫـــﻲ‪ .‬אن ﻛـــﺮي ﺑـــﺎﻫﻤﻲ‬
‫ﻣﻘــــﺎﺑﻠﻮ ﺟــــﺎري آﻫــــﻲ‪ .‬ﺟــــﻨﻬﻦ ﺟــــﻲ ﻧﺘﻴﺠــــﻲ ۾ ﺟﻨﮕﻴــــﻮن‪ ،‬وאﭘــــﺎري ﭼﭩــــﺎﭜﻴﭩﻴﻮن‪ ،‬ﻫﻨــــﺮي‬
‫ﺑﺮﺗـــﺮي‪ ‬وﻏﻴـــﺮه ۾ ﻣﻘـــﺎﺑﻼ ﺟـــﺎري آﻫـــﻦ‪ .‬ﻫـــﻚ ﻃـــﺮف אﺋـــﭩﻢ ﺑـــﻢ‪ ،‬رאﻛﻴﭩـــﻮن‪ ،‬ﻣﻴﺰאﺋﻴـــﻞ‬
‫آﻫـــﻦ ۽ ﺟﻨﮕـــﻲ ﺳـــﺎز ﺳـــﺎﻣﺎن ۾ אﺿـــﺎﻓﻮ ﻛـــﺮي رﻫﻴـــﺎ آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺗـــﻪ ﭔـــﻲ ﻃـــﺮف ﻫﻨـــﺮن ۽ ﭔـــﻲ‬
‫ﭘﻴـــﺪאوאر وڌאﺋـــﮡ ﻻ‪ 3‬ﻣﻘـــﺎﺑﻠﻮ ﻛـــﺮي آﻫـــﻲ אن ﻛـــﺮي ﻣﻠـــﻚ ﺟـــﻮ ﮔﻬﮣـــﻮ ﭘﻴﺴـــﻮ ۽ وﻗـــﺖ ﭘـــﺎڻ‬
‫ﺑﭽــﺎ‪ ‬ﻳــﺎ ﺑﺮﺗــﺮي‪ ‬ﺟــﻲ ﻛﻤــﻦ ﻻ‪ ‬ﺿــﺎﻳﻊ ﭤﻴــﻮ وﭸــﻲ ۽ ﻣﻠﻜــﻦ ﺟــﻲ אﺗﺤــﺎد‪ ،‬אﻣــﻦ ۽ ﺗﺮﻗــﻲ‪‬‬
‫ﺟﻮ ﻛﻢ رﻛﺠﻴﻮ وﭸﻲ‪.‬‬
‫د(‪:‬‬ ‫م‬ ‫) ب(‬
‫ﻫــﻦ ﻧﻈﺮﺋــﻲ ﺟــﻲ ﻗــﺎﺋﻠﻦ ﺟــﻮ ﺑﻨﻴــﺎد ﺑﻘــﺎﺋﻲ ﺑــﺎﻫﻤﻲ‪ ‬۽ ﺑــﺎﻫﻤﻲ ﺗﻌــﺎون ﺟــﻲ אﺻــﻮﻟﻦ ﺗــﻲ‬
‫رﮐﻴــﻮ وﭸــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬אن ﻧﻈﺮﺋــﻲ ﺟـــﺎ روﺣــﺎﻧﻲ ۽ ذﻫﻨــﻲ‪ ‬ﻃـــﺮح ﺗﺮﻗــﻲ ﻳﺎﻓﺘـــﻪ אروאح ﺋــﻲ ﺣـــﺎﻣﻲ‬
‫ﭤــﻴﻦ ﭤــﺎ‪ .‬אن ﻛــﺮي אن ﺟــﺎ ﭘﻮﺋﻠــﮗ ﺗﻤــﺎم ﭤــﻮرא آﻫــﻦ‪ .‬ﻫــﺎڻ وﻗــﺖ אﻳﻨــﺪو وﭸــﻲ ﭤــﻮ ﺗــﻪ ﻣــﺎﮢﻬﻮ‬
‫ﺗﺸـــﺪد ﺟـــﻲ ﻧﻘﺼـــﺎﻧﻦ ﮐـــﺎن وאﻗـــﻒ ﭤـــﻲ‪ ،‬ﺑﻘـــﺎﺋﻲ ﺑـــﺎﻫﻤﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ אﺻـــﻮﻟﻦ ۾ ﻣﭹـــﻲ‪ ،‬ﺑـــﺎﻫﻤﻲ‬
‫ﺗﻌـــﺎون ذرﻳﻌـــﻲ ﺗﺮﻗـــﻲ‪ ‬ﻃـــﺮف ﻣﺎﺋـــﻞ ﭤـــﻴﻦ‪ ،‬אن ﻃـــﺮح ﺟﻨﮕـــﻴﻦ ﮐـــﺎن ﺑﭽـــﻲ‪ ،‬ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺟـــﻲ‬
‫אﺗﺤﺎد‪ ،‬אﻣﻦ ۽ ﺗﺮﻗﻲ‪ ‬ﺟﻮ אﻧﺘﻄﺎم ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪو‪.‬‬
‫ﻣﭥـــﻲ ذﻛـــﺮ ﻛﻴـــﻞ ﻧﻈـــﺮﻳﻦ ﻛـــﺮي ﭘﻴـــﺪא ﭤﻴـــﻞ ﻣﺸـــﻜﻼﺗﻦ ﺳـــﺒﺐ אﻧﺴـــﺎن ذאت אﻫـــﮍي‬
‫دورאﻫــــﻲ ﺗــــﻲ אﭼــــﻲ ﭘﻬﺘــــﻲ آﻫــــﻲ‪ ،‬ﺟــــﻨﻬﻦ ﻣــــﺎن ﺗــــﻪ ﻛــــﻮ ﺧــــﺎﻃﺮ ﺧﻮאﻫــــﻪ ﺣــــﻞ ﺑــــﺎﻫﻤﻲ‬
‫ﺳـــﻤﺠﻬﻮﺗﻲ ﺳـــﺎن ﮘـــﻮﻟﻲ‪ ،‬ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ ﺗـــﺎﺋﻴﻦ ﭘﻴـــﺪא ﻛﻴـــﻞ ﺗﻬـــﺬﻳﺐ ۽ ﺗﻤـــﺪﻧﻦ ﮐـــﻲ ﺑﭽـــﺎﺋﻲ ۽‬
‫אﻧﻬــﻦ ﮐــﻲ ﺗﺮﻗــﻲ وﭠــﺎﺋﻲ‪ ،‬زﻧــﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟــﻲ ﻣﮑﻴــﻪ ﻣﻘﺼــﺪن‪ ،‬אﻧﺴــﺎﻧﻲ אﺗﺤــﺎد‪ ،‬ﻋــﺎﻟﻤﻲ אﻣــﻦ ۽‬
‫ﺗﺮﻗـــﻲ אﻧﺴـــﺎﻧﻲ‪ ‬ڏي ﻫﻠـــﻲ‪ ،‬ﻣﻨـــﺰل ﻣﻘﺼـــﻮد ﺗـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﭘﻬﭽـــﻦ‪ .‬ﻳـــﺎ ﺑـــﺎﻫﻤﻲ ﺷـــﻚ ﺷـــﺒﻬﻦ‪،‬‬
‫ﻧﻔـــﺮت ۽ ﻧﻔـــﺎق ۽ ﺗﺸـــﺪد ﺟـــﻲ ذرﻳﻌـــﻲ ﻣﻌـــﺎﻣﻠﻦ ﮐـــﻲ ﻓﻴﺼـــﻞ ﻛـــﺮڻ ۾ ﭰﺎﺳـــﻲ‪ ،‬אﻧﺴـــﺎن ذאت‬
‫ﺟﻲ ﺗﺒﺎﻫﻲ‪ ‬۽ ﺗﻨﺰل ﺟﻮ ﻛﺎرڻ ﺑﻨﺠﻦ‪.‬‬
‫אﻧﻬــﻦ ﻣﺴــﺌﻠﻦ ﺟــﻲ ﺣــﻞ ﻛــﺮڻ وאﺳــﻄﻲ دﻧﻴــﺎ ﮐــﻲ אﻫــﮍي ﻓﻠﺴــﻔﻪ ﺣﻴــﺎت ۽ ﻛﻠﭽــﺮ ﺟــﻲ‬
‫ﺿـــﺮورت آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻮ ﺳـــﻨﺪن ﺻـــﺤﻴﺢ رﻫﺒـــﺮي ﻛـــﺮي ﺳـــﮕﻬﻲ‪ .‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻛﺴـــﻮﭨﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ‬
‫ﺑﻨﻴــــﺎد ﺗــــﻲ دﻧﻴــــﺎ ﺟــــﻲ ﻣﺨﺘﻠــــﻒ ﻛﻠﭽــــﺮل ۽ ﻓﻠﺴــــﻔﻦ ﮐــــﻲ ﭘﺮﮐﮣــــﻮ آﻫــــﻲ‪ .‬ﺟــــﻲ ﻛﻠﭽــــﺮ ۽‬
‫ﻓﺴـــﻠﻔﺎ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﻛﺴـــﻮﭨﻲ‪ ‬ﺗـــﻲ ﭠﻬﻜـــﻲ آﻳـــﺎ‪ ،‬ﺳـــﻲ ﺑـــﻴﻦ אﻻﻗـــﻮאﻣﻲ ﻛﻠﭽـــﺮ ۽ ﻓﻠﺴـــﻔﻪ ﺣﻴـــﺎت‬
‫ﻻ‪ ‬ﭘﻴﭩــﻲ ۽ ﺗــﺎﭸﻲ‪ ‬ﺟــﻮ ﻛــﻢ ڏﻳﺌــﻲ ﺳــﮕﻬﻨﺪא‪ .‬ﭔﻴــﺎ ﻛﻠﭽــﺮ ۽ ﻓﻠﺴــﻔﻪ ﺑــﺎوﺟﻮد ﺳــﻨﺪن وڏﻳــﻦ‬

‫‪207‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫دﻋــــﻮאﺋﻦ‪ ،‬ﻣﺨﺘﻠــــﻒ‪ ،‬ﺟﺎﻧﻔﺮوﺷــــﻲ ۽ وﺳــــﺎﺋﻞ ﺟــــﻲ ﺗــــﺎرﻳﺨﻲ ﺳــــﻴﻼب ﺟــــﻲ وﻫﻜــــﺮي ۾‬

‫ﻟﮍﻫﻲ ﺧﺘﻢ ﭤﻲ وﻳﻨﺪא‪.‬‬
‫ﻫــﺎڻ ڏﺳــﮡ آﻫــﻲ ﺗــﻪ אﺳــﺎن ﺟــﻲ ﺳــﻨﮅي ﻛﻠﭽــﺮ ۽ ﻓﻠﺴــﻔﻪ ﺣﻴــﺎت ۾ ﻛــﻲ אﻫــﮍא ﺟــﺰא آﻫــﻦ‬
‫ﺟــﻲ ﻣﺨﺘﻠــﻒ ﻧﻈــﺮﻳﻦ ﺟــﻲ ﺗﺼــﺎدم‪ ،‬אﻧﺴـــﺎن ذאت ۾ ﻣﻮﺟــﻮده ﺷــﺒﻬﻦ‪ ،‬ﻧﻔــﺮت ۽ ﻧﻔــﺎق ﮐـــﻲ‬
‫دور ﻛﺮאﺋﮡ ﻻ‪ ‬رﻫﺒﺮي ﻛﺮي ﺳﻬﮕﻦ‪.‬‬
‫آ‪ ‬אن ﻣﺴــﺌﻠﻲ ﺗــﻲ ﻏــﻮر ﻛــﺮڻ ﺑﻌــﺪ ﻫــﻦ ﻧﺘﻴﺠــﻲ ﺗــﻲ ﭘﻬﺘــﻮ آﻫﻴــﺎن ﺗــﻪ ﺳــﻨﮅودﻳﺶ ﺟــﻲ‬
‫آزאدي‪ ‬ﺑﻌــــﺪ ﺳــــﻨﮅﻳﻦ ﮐــــﻲ ﺟــــﻲ ﻗــــﻮﻣﻲ ورﺛــــﺎ ﻣﻠﻴــــﻞ آﻫــــﻦ‪ ،‬אﻧﻬــــﻦ ﺟــــﻲ آڌאر ﺗــــﻲ‪ ،‬אﺳــــﺎن‬
‫אﻧﻬﻲ‪ ‬ﺗﻀﺎد ﺟﻲ ﺣﻞ ﮘﻮﻟﻬﻲ ﻟﻬﮡ ۾ ﻛﺎرآﻣﺪ ﭤﻲ ﺳﮕﻬﻨﺪאﺳﻮن‪.‬‬
‫ر ‪:‬‬ ‫ا ﺎ‬ ‫ت‬ ‫و‬
‫دﻧﻴـــﺎ ۾ ﻫـــﻦ وﻗـــﺖ ﻛﻴﺘﺮאﺋـــﻲ ﻣـــﺬﻫﺐ ﻣـــﺮوج آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺟـــﻦ ﻣـــﺎن وري ﻫﺮﻫـــﻚ ﻣـــﺬﻫﺐ ۾‬
‫ﻛﻴﺘــــﺮא ﻓﺮﻗــــﺎ ﭘﻴــــﺪ אﭤــــﻲ ﭘﻴــــﺎ آﻫــــﻦ‪ .‬ﺟﻨﺠــــﻲ ﻛــــﺮي ﻣــــﺬﻫﺒﻦ ﺟــــﺎ ﺑﻨﻴــــﺎدي ﻣﻘﺼــــﺪ אﺗﺤــــﺎد‬
‫אﻧﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬אﻣﻦ ﻋﺎﻟﻢ ۽ ﺗﺮﻗﻲ ﺑﻨﻲ آﻣﺪ ۽ روﺣﺎﻧﻲ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻓﻮت ﭤﻴﻮ وﭸﻦ‪.‬‬
‫ﻫﺘـــﻲ ﺳـــﻨﮅ ۾ ﻗـــﺪﻳﻢ وﻗـــﺖ ﮐـــﺎن ﻛﻴﺘـــﺮن ﻣـــﺬﻫﺒﻦ ﺟـــﺎ ﭘﻮﺋﻠـــﮗ ﭘﺌـــﻲ رﻫﻴـــﺎ آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺟـــﻦ‬
‫ﮐـــﻲ ﺑﻘـــﺎﺋﻲ ﺑـــﺎﻫﻤﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ ﻣـــﺬﻫﺒﻦ ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎدي ﻣﻘﺼـــﺪ ﮘـــﻮﻟﻲ ﻟﻬـــﮡ‬
‫ﻻ‪ ،‬ﺳـــﻨﮅ دروﻳﺸـــﻦ ﭘﻴﻐـــﺎم ڏﻧـــﺎ آﻫـــﻦ‪ ،‬ﺟـــﻦ ﺗـــﻲ ﻋﻤـــﻞ ﻛـــﺮڻ ﺳـــﺎن ﻧـــﻪ رﮘـــﻮ ﻣﺨﺘﻠــــﻒ‬
‫ﻣـــﺬﻫﺒﻦ ﺟـــﻲ وچ ﻣـــﺎن אﺧـــﺘﻼف ﮔﻬﭩﺠـــﻲ ﺳـــﮕﻬﻦ ﭤـــﺎ‪ ،‬ﭘـــﺮ אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﺎ ﭘﻮﺋﻠـــﮗ ﭘﻨﻬـــﻨﺠﻦ‬
‫אﻋﺘﻘـــﺎدن ﺗـــﻲ ﻗـــﺎﺋﻢ رﻫﻨـــﺪي‪ ،‬ﺑـــﺎﻫﻤﻲ ﺗﻌـــﺎون ﺳـــﺎن אﺗﺤـــﺎد ۽ אﻣـــﻦ ﭘﻴـــﺪא ﻛـــﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻛـــﻢ‬
‫ﺳﺮאﻧﺠﺎم ڏﻳﺌﻲ ﺳﮕﻬﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫אﻧﻬﻲ‪ ‬ڏس ۾ ﻫﻨﻦ ﻛﻲ ﻣﮑﻴﻪ אﺻﻮل ﭘﻴﺶ ﻛﻴﺎ آﻫﻦ‪:‬‬
‫‪ (1‬وﺣﺪت אﻟﻮﺟﻮد )وﻳﺪאﻧﻴﺖ(‬
‫‪ (2‬ﻣﺤﺒﺖ )ﭘﺮﻳﻢ(‬
‫‪ (3‬روאدאري )‪(Talerance‬‬
‫‪ (4‬ﻻﻛﻮﻓﻴﺖ )‪(Non Alliance‬‬
‫‪ (5‬ﺧﻮد ﺷﻨﺎﺳﻲ‬
‫ﺑﻬﺘـــﺮ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﺳﻠﺴـــﻠﻲ ۾ دروﻳﺸـــﻦ ﺟـــﻲ ﻫـــﺮ ﻫـــﻚ ﭘـــﻴﺶ ﻛﻴـــﻞ אﺻـــﻮل ﺟـــﻲ‬
‫ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻛﺠﻲ‪:‬‬
‫د ) و ا ت(‬ ‫تا‬ ‫) ‪ (1‬و‬
‫زﻧـــﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎدي ﻣﺴـــﺌﻠﻦ ﮐـــﻲ ﺳـــﻤﺠﻬﮡ ﻻ‪ ‬ﭔـــﻪ ﻣﮑﻴـــﻪ ﻓﺴـــﻠﻔﺎ אﻳﺠـــﺎد ﻛﻴـــﺎ وﻳـــﺎ‬
‫آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻦ ۾ ﻫﻚ ﻓﻠﺴﻔﻮ وﺣﺪت אﻟﺸﻬﻮد آﻫﻲ‪ ،‬ﭔﻴﻮ وﺣﺪت אﻟﻮﺟﻮد آﻫﻲ‪.‬‬
‫د‬ ‫تا‬ ‫و‬ ‫(‬ ‫)ا‬
‫ﻫـــﻦ ﺟـــﻮ ﭔﻴـــﻮ ﻧـــﺎﻟﻮ ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ وٽ ﻫﻤـــﻪ אوﺳـــﺖ ﺟـــﻮ ﻧﻈﺮﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻫـــﻦ ﻣﻄـــﺎﺑﻖ אﮔـــﺮچ‬
‫ﻛــﻞ آﻫــﻲ‪ ،‬ﻟــﻴﻜﻦ ﭘﻴــﺪא ﭤــﻴﮡ ﺑﻌــﺪ ﻣــﺎدي دﻧﻴــﺎ ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ‬ ‫ﺟﻤﻠــﻲ ﻫﺴــﺘﻲ‪ ‬ﺟــﻮ ﺑﻨﻴــﺎد وﺟــﻮد ُ‬

‫‪208‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﺟــﺪא ﻫﺴــﺘﻲ رﮐــﻲ ﭤــﻲ‪ .‬אﻧﻬــﻲ‪ ‬ﻧﻈﺮﺋــﻲ ﻛــﺮي ﻫــﺮ ﺷــﺌﻲ ﺟــﺎ ﭔــﻪ ﭘﻬﻠــﻮ آﻫــﻦ‪ .‬ﻫــﻚ ﻃــﺮف‬
‫روح آﻫــﻲ‪ ،‬ﺗــﻪ ﭔﺌــﻲ ﻃــﺮف ﻣــﺎدو آﻫــﻲ‪ .‬ﺳــﭻ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺗــﻪ ﻛــﻮڙ ﺑــﻪ آﻫــﻲ‪ .‬ﻧــﻮر آﻫــﻲ‪ ،‬ﺗــﻪ אوﻧﺪﻫــﻪ‬
‫ﺑﻪ آﻫﻲ‪.‬‬
‫אن ﻓﻠﺴـــﻔﻲ אﺻـــﻞ ۾ אﻳـــﺮאن ۾ ﺗﻘﻮﻳـــﺖ ورﺗـــﻲ‪ .‬زرאﺷـــﭩﺮ ﺟـــﻲ ﺗﺸـــﺮﻳﺢ ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﺟﻤﻠـــﻲ‬
‫ﻫﺴـــﺘﻲ ﭔـــﻦ ﮔـــﺮوﻫﻦ ۾ ورﻫﺎﻳـــﻞ ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻦ ﺟـــﻮن ﻣﮑﻴـــﻪ ﻛـــﺎرﻛﻦ ﻃـــﺎﻗﺘﻮن ﭔـــﻪ ﻫﻴـــﻮن‪:‬‬
‫אﻫﺮﻣـــﺰد ۽ אﻫـــﺮﻣﻦ‪ .‬ﻫـــﻚ ﻣﻠﻜـــﻮﺗﻲ ﻃﺎﻗـــﺖ‪ ،‬ﺟـــﺎ ﻏﻴـــﺮ ﻃـــﺮف ﻣﺎﺋـــﻞ ﻫﺌـــﻲ‪ ،‬ﭔـــﻲ ﺷـــﻴﻄﺎﻧﻲ‬
‫ﻃﺎﻗـــﺖ‪ ،‬ﺟـــﺎ ﺷـــﺮ ﭘﻴـــﺪא ﻛﻨـــﺪڙ ﻫﺌـــﻲ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﭔﻨﻬـــﻲ ﺟـــﻲ وچ ۾ ﺗﺼـــﺎدم ﻫﻠﻨـــﺪڙ ﻫـــﻮ‪ .‬אﻧﻬـــﻲ‪‬‬
‫ﻣﻘــــﺎﺑﻠﻲ ۾ زﻧــــﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ ﺗــــﺎزﮔﻲ ۽ روאﻧــــﻲ‪ ‬ﺟــــﻮ رאز ﻟﻜــــﻞ ﻫــــﻮ‪ .‬ﻣﻮﺟــــﻮده ﻗﺴــــﻢ ﺟــــﺎ‬
‫אﺧــــﺘﻼف ﺟﻬــــﮍوכ‪ -1 :‬ﻧﻴﺸــــﻨﻠﺰم ۽ ﻧﻈﺮﻳــــﺎﺗﻲ ﺳــــﺎﻣﺮאج‪ -2 ،‬ﺟﻤﻬﻮرﻳــــﺖ ۽ آﻣــــﺮ אن ﻧﻈــــﺎم‬
‫ﺣﻜﻮﻣــــﺖ‪ -3 ،‬אﺷــــﺘﺮאﻛﻴﺖ ۽ ﺳــــﺮﻣﺎﺋﻴﺪאري‪ -4 ،‬ﺗﺸــــﺪد ۽ ﻋــــﺪم ﺗﺸــــﺪد‪ ،‬ﺳــــﭛ אڻ ﺳــــﮅي‪‬‬
‫ﻃﺮح אﻧﻬﻲ‪ ‬دوﺋﻲ‪ ‬وאري ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺟﻲ ﺷﺎخ آﻫﻲ‪.‬‬
‫د ) و ا ت(‬ ‫تا‬ ‫و‬ ‫) ب(‬
‫אن ﮐــﻲ ﻫــﻢ אوﺳــﺖ ۽ وﻳــﺪאﻧﻴﺖ ﺑــﻪ ﺳــﮇﻳﻦ ﭤــﺎ‪ .‬ﺟــﻨﻬﻦ ﺟــﻮ ﻣﻄﻠــﺐ אﻫــﻮ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺗــﻪ ﺟﻤﻠــﻲ‬
‫ﻫﺴــﺘﻲ‪ ‬ﺟــﻮ ﺣﻘﻴﻘــﻲ ﺑﻨﻴــﺎد ﻫﺴــﺘﻲ ﻣﻄــﺎﺑﻖ ﻳــﺎ وﺟــﻮد ﻛــﻞ آﻫــﻲ‪ .‬אن ﮐــﺎن ﺳــﻮא‪ ‬ﭔــﻲ ﻛــﺎ‬
‫ﭼﻴـــﺰ ﻋـــﺎﻟﻢ ۾ ﻣﻮﺟـــﻮد ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺟﻤﻠـــﻲ ﻛﺎﺋﻨـــﺎت אن ﺟـــﻲ وﺟـــﻮد ﭘﺮﺗـــﻮي ﺟـــﻮ ﻣﻈﻬـــﺮ ﻳـــﺎ‬
‫ﻋﻜـــﺲ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﺷـــﺌﻲ‪ ‬ﮐـــﻲ ﻋـــﺎﻟﻢ ﺻـــﻔﺎت )ﻣﺎﻳـــﺎ( ﻛـــﺮي ﺳـــﮇﺟﻲ ﭤـــﻮ‪ ،‬אن ﮐـــﻲ ﻛـــﺎ‬
‫ﺟــﺪא ﻫﺴــﺘﻲ ﻧــﻪ آﻫــﻲ‪ .‬ﺟﻴــﺌﻦ ﻣــﺎﮢﻬﻮ‪ ‬ﺟــﻮ آﺋﻴﻨــﻲ ۾ ﻋﻜــﺲ ﻳــﺎ زﻣــﻴﻦ ﺗــﻲ ﭘــﺎﮀﻮﻟﻮ ﻳــﺎ ﺳــﮇ‬
‫ﺟـــﻮ ﭘـــﮍאڏو ﻛـــﺎ ﺟـــﺪא ﺣﻴﺜﻴـــﺖ ﻧﭥـــﺎ رﮐـــﻦ‪ ،‬אن وאﻧﮕـــﺮ ﺻـــﻔﺎت )ﻣﺎﻳـــﺎ( ﺑـــﻪ ﻛـــﺎ ﺟـــﺪא ﺣﻴﺜﻴـــﺖ‬
‫ﻛﺎﻧــــﻪ ﭤــــﻲ رﻫــــﻲ‪ .‬ﺑﻠــــﻚ ذאت ﺣﻘﻴﻘــــﻲ‪ ‬ﺗــــﻲ ﻣــــﺪאر رﮐﻨــــﺪڙ ۽ ﻋﻜــــﺲ ﻣﺜــــﻞ آﻫــــﻲ‪ .‬אن‬
‫ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﻫـــﺮ ﺷـــﻲ‪ ‬۾ ﺟـــﻲ ﻇـــﺎﻫﺮي אﺧـــﺘﻼف ڏﺳـــﺠﻦ ﭤـــﺎ‪ ،‬ﺳـــﻲ ﺗﺼـــﻮﻳﺮ ﺟـــﻮ ﻫـــﻚ‬
‫ﻃـــﺮف ﭤـــﻴﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬אﻫـــﻮ ﻓﻠﺴـــﻔﻮ ﻋﻠـــﻢ אﻟﻜﺜـــﺮت ﺟـــﻲ ﻇـــﺎﻫﺮي אﺧـــﺘﻼﻓﻦ ﭘﻮﻳـــﺎن ﻫـــﻚ ﻟﻜـــﻞ‬
‫ﻳﻜﻮﺟـــﻮدي‪ ‬ﺟـــﻮ رאز ﮐـــﻮﻟﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬אﻫـــﻮ ﻓﻠﺴـــﻠﻔﻮ ﻣـــﺬﻫﺒﻦ ﺟـــﻲ אﺧـــﺘﻼف‪ ،‬ﺣـــﻖ ۽ ﻧـــﺎﺣﻖ‪،‬‬
‫ﮔﻨﺎﻫــﻪ ۽ ﺛــﻮאب‪ ،‬روﺷــﻨﻲ‪ ‬۽ אوﻧﺪﻫــﻪ ﺟــﻲ ﻇــﺎﻫﺮي ﺗﻔــﺎوت ﺗــﻲ‪ ،‬אﻫــﮍي ﻗﺴــﻢ ﺟــﻲ روﺷــﻨﻲ‬
‫وﺟﻬـــﻲ ﭤـــﻮ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ ﺻـــﻮرت ﺋـــﻲ ﺑـــﺪﻟﺠﻴﻮ وﭸـــﻲ‪ .‬אﻫـــﻮ ﻣـــﺬﻫﺒﻦ ﺟـــﻲ‬
‫אﺧـــﺘﻼﻓﻦ ﮐـــﻲ دور ﻛـــﺮي ﭤـــﻮ‪ .‬אﻫـــﻮ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ۾ ﻣﺤﺒـــﺖ )ﭘـــﺮﻳﻢ( ﭘﻴـــﺪא ﻛـــﺮي ﭤـــﻮ‪ .‬אﻫـــﻮ‬
‫ﺑﻘــــﺎﺋﻲ ﺑــــﺎﻫﻤﻲ )‪ (Co-existance‬ﺟــــﻮ ﺟــــﺬﺑﻮ ﭘﻴــــﺪא ﻛــــﺮي ﭤــــﻮ‪ ،‬אن ﻛــــﺮي ﺑــــﺎﻫﻤﻲ ﺗﻌــــﺎون‬
‫)‪ (Cooperation‬ﭘﻴـــﺪא ﭤﺌـــﻲ ﭤـــﻮ‪ ،‬אن ﻛـــﺮي אﺗﺤـــﺎد אﻧﺴـــﺎﻧﻲ ﭘﻴـــﺪא ﭤـــﻲ‪ ،‬אﻣـــﻦ ﻋـــﺎﻟﻢ ﭘﮑﻴـــﮍڻ ۾‬
‫ﻣـــﺪد ﻛـــﺮي ﭤـــﻮ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي אﺳـــﺎن ذאت ﺗﺨﺮﻳـــﺐ ﺟـــﻲ ﻋﻴـــﻮض ﺗﻌﻤﻴـــﺮ ۽ ﺗﺮﻗـــﻲ‪ ‬ڏي‬
‫رאﻏﺐ ﭤﺌﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﺑت ) ر (‬ ‫)‪( 2‬‬
‫ﻋــﺎﻟﻢ دوﺋــﻲ )وﺣــﺪت אﻟﺸــﻬﻮد( ۾ ﭔــﻪ ﺷــﻴﻮن ﺟــﺪא ﺻــﻮرت وﭠــﻦ ﭤﻴــﻮن‪ .‬ﻫــﻚ ﮘﻨﮃﻳﻨــﺪڙ‬
‫ﻃﺎﻗـــﺖ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﭔـــﻲ ﺟـــﺪא ﻛﻨـــﺪڙ آﻫـــﻲ‪ .‬ﮘﻨﮃﻳﻨـــﺪڙ ﻃﺎﻗـــﺖ ﻣﺤﺒـــﺖ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻣﺤﺒـــﺖ ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻮ‬

‫‪209‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫روح آﻫــﻲ‪ ،‬ﻣﺤﺒــﺖ ﻣــﺎن אﺗﺤــﺎد ﭘﻴــﺪא ﭤﺌــﻲ ﭤــﻮ ۽ אن ﻻ‪ ‬ﻣــﺎﺣﻮل ﭘﻴــﺪא ﻛــﺮي ﭤــﻮ‪ .‬אﻣــﻦ ﺟــﻮ‬
‫ﭘﻴﺪא ﭤﻴﮡ‪ ،‬אﻧﺴﺎﻧﻲ ﺗﺮﻗﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﺳﺮﺳﻲ אﻣﺮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫــﻦ وﻗــﺖ دﻧﻴــﺎ ۾ ﺟــﻲ ﺑــﻪ אﺧــﺘﻼف ﻣﻮﺟــﻮد آﻫــﻦ‪ ،‬ﺗــﻦ ﺟــﻮ ﻛــﺎرڻ ﻣﺤﺒــﺖ ﺟــﻲ ﻋــﺪم‬
‫ﻣﻮﺟـــﻮدﮔﻲ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻣﺤﺒـــﺖ ﺟـــﻮ ﺿـــﺪ ﻧﻔـــﺮت آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي ﻧﻔـــﺎق ﭘﻴـــﺪא ﭤﺌـــﻲ ﭤـــﻮ‪.‬‬
‫ﻣﺤﺒـــﺖ ﺟـــﻲ ﻛـــﺮي ﺗﺸـــﺪد ۽ ﺗﺴـــﻠﻂ ﺟـــﺎ ﺟـــﺬﺑﺎ ﻏﺎﺋـــﺐ ﭤـــﻲ وﭸـــﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬ﻣﺴـــﺎوאت ﭘﻴـــﺪא ﭤﺌـــﻲ‬
‫ﭤـــﻲ‪ .‬ﻣﺤﺒـــﺖ ﻛـــﺮي ﺷـــﻚ ﺷـــﺒﻬﺎ ۽ ﺧـــﻮف ﺧﻄـــﺮא ﻧﻜـــﺮي وﭸـــﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬ﻣﺤﺒـــﺖ אرﺗﻘـــﺎ ﺟـــﻲ‬
‫ﻣﺤﺮﻛــــﺖ آﻫــــﻲ‪ .‬ﻧﻔــــﺮت ﺗﻨــــﺰل ڏي وڌي ﭤــــﻲ‪ ،‬ﻛﺸــــﺶ ۽ ﻣﺤﺒــــﺖ ﻫــــﻚ ﺷــــﻲ‪ ‬آﻫــــﻦ‪،‬‬
‫ردﻋﻤﻞ ۽ ڌﻛﺎر‪......‬آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺌ(‬ ‫د )ا‬ ‫م‬ ‫)‪( 3‬‬
‫אﻧﺴـــﺎن ۽ ﺣﻴـــﻮאن ۾ ﺗﻔـــﺎوت אﻫـــﻮ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﻧﻔـــﺲ אﻣـــﺎوه )ﺟﺒﻠـــﺘﻦ ‪ (Instincts‬ﺟـــﻲ‬
‫ﻣﺤﻜﻮﻣـــﺖ ﻫﻴـــﭟ ﻧﭥـــﻮ ﭤﺌـــﻲ‪ .‬ﺗﺸـــﺪد ﺣﻴـــﻮאﻧﻲ ﺟﺒﻠـــﺘﻦ ﺟـــﻲ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴـــﺖ ﻫﻴـــﭟ رﻫـــﻲ ﭤـــﻮ‪.‬‬
‫אﻧﻬــﻦ ﻣــﺎن ﺗﺸــﺪد‪ ،‬ﻫﻨﺴــﺎ‪ ،‬زور زﺑﺮدﺳــﺘﻲ ﻫــﻚ ﺟﺒﻠــﺖ آﻫــﻲ‪ ،‬ﺟــﺎ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﺟــﻲ وچ ۾ ﻧﻨــﮃ‬
‫وڏאﺋﻲ‪ ،‬ﻓﺴﺎد‪ ،‬אﺳﺘﺤﺼﺎل ۽ ﻧﺨﻮت )ﻫﭟ( ﺟﻮ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﮣﺠﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫אﭴﻜﻠﻬـــﻪ دﻧﻴـــﺎ ۾ ﺟـــﻲ ﺟﻨﮕﻴـــﻮن‪ ،‬ﻃﻠـــﻢ ۽ ﻓﺴـــﺎد ﭤـــﻲ رﻫﻴـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻮ ﻣﮑﻴـــﻪ‬
‫ﻛـــﺎرڻ ﻫﻨﺴـــﺎ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻋـــﺪم ﺗﺸـــﺪد ﺟـــﻲ ﻋـــﺎدت ﭘـــﻮڻ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻣـــﺎﮢﻬﻮ אﮘﺮאﺋـــﻲ‪ ‬ﮐـــﺎن ﭘﺎﺳـــﻲ‬
‫رﻫﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻫﻤﻲ ﺳﻤﺠﻬﻮﺗﻲ ۽ ﭘﺮאﭘﻜﺎري ﺟﺬﺑﻲ ﺳﺎن ﻣﻌﻤﻼ ﻃﺌﻪ ﻛﺮي ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺪد‪ ،‬ﺟﻬﻨﮕﻞ ﺟﻮ ﺣﻴﻮאﻧﻲ ﻓﺎﺋﺪو آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺪد‪ ،‬ﻓﺴﺎد ۽ ﺟﻨﮓ ﺟﻮ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻨﺠﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺪد‪ ،‬ﻣﺤﺒﺖ ﺟﻮ ﻣﺎﻧﻊ آﻫﻲ ۽ ﻧﻔﺮت ﭘﻴﺪא ﻛﺮي ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﺗﺸﺪد‪ ،‬אﻣﻦ ﺟﻲ ﻋﻴﻮض ﺑﺪאﻣﻨﻲ ﭘﻴﺪא ﻛﺮي ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﺗﺸــﺪد‪ ،‬ﻋﻘــﻞ ﺟــﻮ دﺷــﻤﻦ آﻫــﻲ‪ ،‬ﻋﻘــﻞ ﺟــﻲ ﻋــﺪم ﻣﻮﺟــﻮدﮔﻲ‪ ‬۾ אﺗﺤــﺎد‪ ،‬אﻣــﻦ ۽ ﺗﺮﻗــﻲ‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﭤﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﻬﻨﺪא‪.‬‬

‫)‪ (4‬رواداري )‪(Talerance‬‬

‫روאدאري‪ ‬ﺟﻮ ﺿﺪ ﺗﻌﺼﺐ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺼﺐ ﺧﻮد ﻣﻄﻠﺒﻲ‪ ‬ﻛﺮي ﭘﻴﺪא ﭤﺌﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺼﺐ ﻛﺮي אﺗﺤﺎد ﺟﻮ رﺳﺘﻮ ﺑﻨﺪ ﭤﻲ وﭸﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺼﺐ ﺑﺨﻞ ﭘﻴﺪא ﻛﺮي‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﺗﻨﮓ ﻧﻈﺮي‪ ‬ڏي ﮀﻜﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﺟﺘﻲ ﺗﻌﺼﺐ ﭘﻴﺮ رﮐﻨﺪو‪ ،‬אﺗﻲ ﻣﺤﺒﺖ ﻻ‪ ‬دروאزو ﺑﻨﺪ ﭤﻲ وﻳﻨﺪو‪.‬‬
‫ﺗﻌﺼﺐ دل ﮐﻲ ﻛﭩﺮ ﻛﺮي‪ ،‬אن ﮐﻲ ﺣﻖ ﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ‬ﮐﺎن دور ﻛﺮي ﭤﻮ‪.‬‬
‫روאدאري ﺧﻮدﻣﻄﻠﺒﻲ‪ ‬ﮐﻲ وﭸﺎﺋﻲ‪ ،‬ﭘﺮאﭘﻜﺎري‪ ‬ﺟﻮ ﺟﺬﺑﻮ ﭘﻴﺪא ﻛﺮي ﭤﻲ‪.‬‬
‫روאدאري‪ ‬ﻛﺮي ﻣﺎﮢﻬﻦ ۾ ﺑﺎﻫﻤﻲ ﺗﻌﺎون ﺟﻮ אﺣﺴﺎس ﭘﻴﺪא ﭤﺌﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫روאدאري ﺳﺨﺎوت ﺟﻮ ﻣﺎدو ﭘﻴﺪא ﻛﺮي‪ ،‬ﻓﺮאﺧﺪل ﺑﻨﺎﺋﻲ ﭤﻲ‪.‬‬

‫‪210‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫روאدאري ﻣﺤﺒﺖ ﻻ‪ ‬ﻣﺎﺣﻮل ﭘﻴﺪא ﻛﺮي ﭤﻲ‪.‬‬

‫روאدאري ﺗــــﮇﻫﻦ ﭘﻴــــﺪא ﭤﻴﻨــــﺪي آﻫــــﻲ‪ ،‬ﺟــــﮇﻫﻦ ﻣــــﺎﮢﻬﻮ‪ ‬۾ ﺧﻮدﺷﻨﺎﺳــــﻲ‪ ‬ﺟــــﻮ ﮔــــﮡ ﭘﻴــــﺪא‬
‫ﭤﺌﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫روאدאري ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﻣـــﺬﻫﺒﻦ ﺟــــﻲ אﺧـــﺘﻼﻓﻦ ﮐـــﻲ دور ﻛــــﺮي‪ ،‬ﺑﻨﻴـــﺎدي وﺣـــﺪت ﻣــــﺬﻫﺐ‬
‫ﺟﻲ رאﻫﻪ ﺟﻲ ڏﻳﮑﺎري ﭤﻲ‪.‬‬
‫روאدאري ﺑﻘﺎﺋﻲ ﺑﺎﻫﻤﻲ‪ ‬ﺟﻲ אﺻﻮل ﺟﻮ ﭘﺎﺑﻨﺪ ﻛﺮي‪ ،‬אﺗﺤﺎد ﭘﻴﺪא ﻛﺮאﺋﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫روאدאري ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﻧﻈـــﺮﻳﻦ ﺟـــﺎ אﺧـــﺘﻼف دور‪ ،‬ﻛـــﺮي ﻣﺤﺒـــﺖ ﺟـــﻮ ﭘـــﻴﺶ ﺧﻴﻤـــﻮ ﺑﻨﺠـــﻲ‬
‫ﭤﻲ‪.‬‬

‫ت ) ر ﺌ ﺑ اري(‬ ‫)‪(5‬‬
‫ـــﻲ ﺳــــﻤﺠﻬﮡ ۾ ﭘــــﻮري ﺧﺒــــﺮدאري אﺧﺘﻴــــﺎر ﻛﺮﮢــــﻲ‬ ‫ﻏﻴــــﺮ ﺟﺎﻧﺒــــﺪאري ﻟﻔــــﻆ ﺟــــﻲ ﻣﻌﻨـ ٰ‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻴﭡﻴﻦ ﺣﺎﻟﺘﻦ ۾ ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺒﺪאر رﻫﮡ ﭠﻴﻚ ﻧﻪ آﻫﻲ‪:‬‬
‫ﻫﻚ ﻃﺮف ﺣﻖ ﻫﺠﻲ‪ ،‬ﭔﺌﻲ ﻃﺮف ﻧﺎﺣﻖ ﻫﺠﻲ‪.‬‬
‫ﻫﻚ ﻃﺮف אﻫﻨﺴﺎ ۽ אﻧﺼﺎف ﻫﺠﻲ‪ ،‬ﭔﺌﻲ ﻃﺮف ڏאڍ ۽ ﻇﻠﻢ ﻫﺠﻲ‪.‬‬
‫ﻫﻚ ﻃﺮف ﻫﺪאﻳﺖ ﻫﺠﻲ‪ ،‬ﭔﺌﻲ ﻃﺮف ﮔﻤﺮאﻫﻲ ﻫﺠﻲ‪.‬‬
‫ﻫﻚ ﻃﺮف آزאدي ﻫﺠﻲ‪ ،‬ﭔﺌﻲ ﻃﺮف ﻏﻼﻣﻲ ﻫﺠﻲ‪.‬‬
‫ﻫﻚ ﻃﺮف ﻣﺤﺒﺖ ﻫﺠﻲ‪ ،‬ﭔﺌﻲ ﻃﺮف ﻧﻔﺮت ﻫﺠﻲ‪.‬‬
‫אﻫـــﮍي‪ ‬ﺣﺎﻟـــﺖ ۾ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ ﻋﻠـــﻲ אﻻﻋـــﻼن ﭘﻬـــﺮﺋﻴﻦ ﮔـــﺮوه ﺟـــﻲ ﻃﺮﻓـــﺪאري وﭠـــﻲ‪،‬‬
‫ﺣﻖ ۽ אﻧﺼﺎف ﺟﻮ ﭘﻠﻮ ﭜﺎري ﻛﺮﮢﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﭘﺮ ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺒﺪאري ﻫﻴﭡﻴﻦ ﺣﺎﻟﺘﻦ ۾ אﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮﮢﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜــــﮇﻫﻦ ﻛــــﻲ ﻃــــﺎﻗﺘﻮن‪ ،‬ﺳــــﻨﺪن ﺳــــﺎﻣﺮאﺟﻲ ۽ ﻃﺒﻘــــﺎﺗﻲ ﻣﻔــــﺎد ﻻ‪ ‬ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻮ ﭘــــﺎڻ ۾‬
‫ﺑﺮﺳﺮ ﭘﻴﻜﺎر ﻫﺠﻦ‪.‬‬
‫ﺟـــﮇﻫﻦ ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﻣـــﺬﻫﺒﻦ ﺟـــﺎ ﻋﻠﻤﺒـــﺮدאر ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎدي وﺣـــﺪت ۽ دﻳـــﻦ ﻓﻄـــﺮت‬
‫ﺟـــﻲ ﻗـــﺎﻧﻮن ﮐـــﺎن אڻ وאﻗﻔﻴـــﺖ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﺻـــﺪאﻗﺖ ﺟـــﻲ دﻋـــﻮيٰ ﻛـــﺮي‪،‬‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻮ ﭘــــﺎڻ ۾ ﺑﺮﺳــــﺮ ﭘﻴﻜــــﺎر ﻫﺠــــﻦ ۽ אﻧﺴــــﺎﻧﺬאت ۾ ﻧﻔــــﺎق ﭘﻴــــﺪא ﻛــــﺮڻ ﺟــــﻮ ﺑﺎﻋــــﺚ‬
‫ﺑﻨﺠﻨﺪא ﻫﺠﻦ‪.‬‬
‫ﺟـــﮇﻫﻦ ﻛـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻲ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﺟـــﻲ ﺻـــﺪאﻗﺖ ﺗـــﻲ אﺻـــﺮאر ﻛـــﺮي‪،‬‬
‫ﻫـــﻚ ﭔﺌـــﻲ ﮐـــﻲ ﻏﻠـــﻂ ﺳـــﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠـــﻮ ﭘـــﺎڻ ۾ ﺑﺮﺳـــﺮ ﭘﻴﻜـــﺎر ﻫﺠـــﻦ ۽ ﻋـــﺎم ﺑـــﺪאﻣﻨﻲ‪‬‬
‫ﺟﻮ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻨﺠﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﺟــــﮇﻫﻦ ﻛـــــﻲ אﻓـــــﺮאد‪ ،‬ﻗﻮﺗـــــﻮن ۽ ﻗﻮﻣـــــﻮن‪ ،‬ﺳــــﻨﺪن ﺳﺎﺋﻨﺴـــــﻲ ﺗﺮﻗـــــﻲ‪ ،‬ﭘﺌﺴـــــﻲ ﺟـــــﻲ‬
‫ﻓﺮאوאﻧـــﻲ‪ ،‬ﺗﻌـــﺪאد ﺟـــﻲ ﻛﺜـــﺮت ۽ ﻣﻮﺗﻤـــﺎر ﻫﭥﻴـــﺎرن ﺟـــﻲ آڌאر ﺗـــﻲ ﭔـــﻴﻦ ﺗـــﻲ ﺗﺴـــﻠﻂ ﺗـــﻲ‬
‫ﻛﻮﺷــــﺎن ﻫﺠــــﻦ‪ ،‬۽ אن ﻻ‪ ‬ﭘﻨﻬﻨﺠــــﻮ ﭘــــﺎڻ ۾ ﺑﺮﺳــــﺮ ﭘﻴﻜــــﺎر ﻫﺠــــﻦ‪ ،‬ﺗــــﻪ אﻫــــﮍي‪ ‬ﺣﺎﻟــــﺖ ۾‬
‫ﻛﻦ ﺟﻮ ﻻﻟﭻ ﻛﺮي ﺣﺎﻣﻲ ﭤﻴﮡ ﺑﻪ ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻧﺒﺪאري‪ ‬ﺟﻲ ﺟﺬﺑﻲ ﺟﻲ ﺧﻼف آﻫﻲ‪.‬‬

‫‪211‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻏﻴـــﺮ ﺟﺎﻧﺒـــﺪאري ﺻـــﺮف ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ﻣﻌـــﺎﻣﻠﻦ ۾ אﺧﺘﻴـــﺎر ﻧـــﻪ ﻛﺮﮢـــﻲ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﭘـــﺮ ﻣـــﺬﻫﺒﻲ ۽‬
‫ﻧﻈـــﺮﻳﻦ ﺟـــﻲ ﺳـــﻮאﻟﻦ ﺗـــﻲ ﺑـــﻪ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﭘـــﺎڻ ﮐـــﻲ ﻛـــﻨﻬﻦ ﻣـــﺬﻫﺐ ﻳـــﺎ ﻧﻈﺮﺋـــﻲ ﺳـــﺎن وאﺑﺴـــﺘﻪ‬
‫رﮐﻲ ﻣﻘﻠﺪ ﻧﻪ ﺑﻨﺎﺋﻲ‪.‬‬
‫ﺣـــﻖ ۽ ﺻـــﺪאﻗﺖ ﻣﺤـــﺪود ﻧـــﻪ آﻫـــﻲ‪ .‬ﺗﺠﺮﺑـــﻲ ۽ ﻋﻠـــﻢ ﺟـــﻲ وڌڻ ﻛـــﺮي אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﺎ ﻧـــﻮאن‬
‫رאز ﻣﻌﻠـــﻮم ﭤـــﻴﮡ ﻟﮙـــﻦ ﭤـــﺎ‪ .‬ﺟـــﻲ ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﻟﻜﻴـــﺮ ﺟـــﺎ ﻓﻘﻴـــﺮ ﭤـــﻲ‪ ،‬ﻫـــﻚ وﻗـــﺖ ۾ ﺣﺎﺻـــﻞ‬
‫ﻛﻴــــﻞ ﻣﻌﻠﻮﻣــــﺎت ﻳــــﺎ אﻋﺘﻘــــﺎدن ﺳــــﺎن ﭼﻨﺒــــﮍي ﭘــــﻮن ﭤــــﺎ‪ .‬ﺳــــﻲ ﻏﻴــــﺮ ﺟﺎﻧﺒــــﺪאر ﺳــــﮇي ﻧﭥــــﺎ‬
‫ﺳــﮕﻬﺠﻦ‪ .‬ﻏﻴــﺮ ﺟﺎﻧﺒــﺪאر ﺟــﻲ دل ُﮐﻠﻴــﻞ ﻫﻮﻧــﺪي آﻫــﻲ‪ ،‬ﺟــﺎ ﺣﻘﻴﻘــﺘﻦ ﺟــﻲ آڌאر ﺗــﻲ ﺣﺎﺻــﻞ‬
‫ﭤﻴﻞ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺪﻻﺋﮡ ﻻ‪ ‬ﺗﻴﺎر رﻫﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ‪.‬‬
‫ﺌ‬ ‫د‬ ‫) ‪(6‬‬
‫ﻣـــﺎﮢﻬﻮ روح ۽ ﻣـــﺎدي ﺟـــﻮ ﻣﺮﻛـــﺐ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺗـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي אن ﮐـــﻲ ﭔﻨﻬـــﻲ ﻋـــﺎﻟﻤﻦ ﺟـــﻲ‬
‫ﺷـــﻨﺎﺧﺖ ﻛـــﺮڻ ﺿـــﺮوري آﻫـــﻲ‪ .‬روح زﻧـــﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ ﻣﺤـــﺮכ אﻫـــﻲ‪ .‬אن ۾ ﻋﻘـــﻞ ۽ ﻋﺸـــﻖ‬
‫ذرﻳﻌـــﻲ ﻫـــﻮ ﺗﺮﻗـــﻲ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﺧﻮدﺷﻨﺎﺳـــﻲ‪ ‬ﻳـــﺎ ﻛـــﻞ ۾ ﺟـــﺰ ﺟـــﻲ ﺳـــﻤﺎﺋﺠﮡ ﺟـــﻮ رאز ﻣﻌﻠـــﻮم‬
‫ﻛـــﺮي ﺳـــﮕﻬﺠﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬ﭔﺌـــﻲ ﻃـــﺮف ﻣـــﺎﮢﻬﻮ‪ ‬ﮐـــﻲ אﻫـــﻮ ﻣﻌﻠـــﻮم ﻛﺮﮢـــﻮ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﻓـــﺮد ﻗـــﻮم‬
‫ﺟـــﻮ ﺟـــﺰو آﻫـــﻲ ۽ ﻗـــﻮم אﻧﺴـــﺎﻧﺬאت ﺟـــﻮ ﺣﺼـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬روﺣـــﺎﻧﻲ ﻃـــﺮح ﻣـــﺎﮢﻬﻮ ﻣﻜﻤـــﻞ ﭤـــﻲ‬
‫ﻧﭥــﻮ ﺳــﮕﻬﻲ‪ ،‬ﺟﻴﺴــﺘﺎﺋﻴﻦ ﺧــﺪא ﮐــﻲ ﻧﭥــﻮ ﺳــﭹﺎﺋﻲ‪ .‬ﻣــﺎدي ﻃــﺮح ﻣﻜﻤــﻞ ﭤــﻴﮡ ﺟــﻮ رאز ﻓــﺮد‬
‫ﺟـــﻲ ﻗـــﻮم ۾ ۽ ﻗـــﻮم ﺟـــﻮ אﻧﺴـــﺎن ذאت ﺟـــﻲ ﻣﻔـــﺎد ﻻ‪ ‬ﻛـــﻢ ﻛـــﺮڻ ۾ رאز ﺳـــﻤﺎﻳﻞ آﻫـــﻲ‪.‬‬
‫ﻣـــﺎدي ۽ روح ﺟـــﻲ ﺗﺸـــﺪد ﮐـــﻲ ﻫـــﻚ ﭔﺌـــﻲ ﺟـــﻲ ﺿـــﺪ ﺟـــﻲ ﻣﻨـــﺰل ﺗـــﻲ رﻫـــﮡ ﮐـــﺎن אﺋـــﻴﻦ‬
‫ﺑﭽﺎﺋِﻲ ﺳﮕﻬﺠﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﺳـــــﻨﮅو دﻳـــــﺶ ﺟـــــﻲ آزאدي‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴـــــﺘﺎن ﺟـــــﻲ دور ﺣﻜﻮﻣـــــﺖ ۾ ﭘﻴـــــﺪא ﭤﻴـــــﻞ ﻫﻴﭡـــــﻴﻦ‬
‫ﻗﺴﻤﻦ ﺟﻲ ﺧﺎﻣﻴﻦ ۽ ﺧﺮאﺑﻴﻦ ﮐﻲ دور ﻛﺮي ﺳﮕﻬﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫‪ (1‬ﺗﻌﺼﺐ‬
‫‪ (2‬ﻧﻔﺮت‬
‫‪ (3‬ﺳﺎﻣﺮאﺟﻲ ذﻫﻨﻴﺖ‬
‫‪ (4‬ﻏﻠﻂ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺧﻴﺎﻻت‬
‫‪ (5‬ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ אﺳﺘﺤﺼﺎل‬
‫ﺑﻬﺘﺮ آﻫﻲ ﺗﻪ אﻧﻬﻦ ﻣﺎن ﻫﺮ ﻣﺴﺌﻠﻲ ﺗﻲ‪ ،‬ﻣﺨﺘﺼﺮ روﺷﻨﻲ وﺟﻬﺎن‪:‬‬
‫ﺎ‬ ‫) ‪(1‬‬
‫ﺗﻌﺼـــﺐ ﻣـــﺬﻫﺒﻲ ﻛﭩـــﺮ ﭘﮣـــﻲ ﮐـــﻲ ﺳـــﮇﺑﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬אﻫـــﻮ ﻋﻠـــﻢ ﺟـــﻲ ﮔﻬﭩﺘـــﺎﺋﻲ ۽ ﺗﻨﮕـــﻲ‪‬‬
‫ﻛـــﺮي ﭘﻴـــﺪא ﭤﺌـــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن‪ ،‬אوﻫـــﺎن ﻣﻌﻠـــﻮم ﻛـــﺮي آﻳـــﺎ ﻫﻮﻧـــﺪא ﺗـــﻪ ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻲ‬
‫ڌوﻛـــﻲ ﻫﻴـــﭟ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد وﺟـــﻮد ۾ آﻧـــﺪو آﻫـــﻲ‪ .‬ﭘﻬـــﺮﻳﻦ ﺧﻴـــﺎل ﻫـــﻮ ﺗـــﻪ‪ ،‬אﻫـــﻮ ﺗﻌﺼـــﺐ‬
‫ﺻــﺮف ﻫﻨــﺪن ﺧــﻼف ﻛﺘــﺐ אﻳﻨــﺪو‪ ،‬ﻟــﻴﻜﻦ ﺑﻌــﺪ ۾ אﺋــﻴﻦ ڏﭠــﻮ وﻳــﻮ آﻫــﻲ ﺗــﻪ אﻫــﻮ وﭼﮍﻧــﺪڙ‬
‫ﺑﻴﻤـــﺎري‪ ‬وאﻧﮕـــﺮ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ رﻫـــﺎﻛﻦ ۾ ﭘﮑﮍﺟـــﻲ وﻳـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﻧـــﻪ رﮘـــﻮ ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ۾‬

‫‪212‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻫﻨـــﺪن ﺧـــﻼف ﺗﻌﺼـــﺐ ﭘﻴـــﺪא ﻛﻴـــﻮ وﻳـــﻮ‪ ،‬ﭘـــﺮ آﻫﺴـــﺘﻲ ﭤـــﻲ אﻫـــﻮ ﭜـــﺎرت ﺧـــﻼف‪ ،‬ﺻـــﻮﺑﻦ‬
‫ﺧـــﻼف‪ ،‬ﻏﻴـــﺮ ﻣﺴـــﻠﻢ ﻟﻴﮕـــﻴﻦ ﺧـــﻼف‪ ،‬ﺳـــﺮﻛﺎر ﺟـــﻲ ﻣﺨـــﺎﻟﻔﻦ ﺧـــﻼف‪ ،‬ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﺟـــﻲ‬
‫ﻧﻨــﮃن ﺻــﻮﺑﻦ ﺟــﻲ אﺻــﻞ رﻫــﺎﻛﻦ ﺧــﻼف ﭘﮑﮍﻳــﻮ آﻫــﻲ‪ .‬ﻫــﺎڻ ﭤﻴﻨــﺪي ﭤﻴﻨــﺪي‪ ،‬دﻟﻴــﻮن دﻟــﻴﻦ‬
‫ﮐﺎن ﻛﭩﺠﻲ وﻳﻮن آﻫﻦ‪.‬‬
‫)‪ (2‬رت‬
‫ﻧﻔــﺮت ﺑﻴﻤــﺎر ذﻫــﻦ ۽ ﻃﺒﻴﻌــﺖ ﺟــﻲ ﭘﻴــﺪאوאر آﻫــﻲ‪ .‬אﻫــﺎ אﻫــﮍي وﭼﮍﻧــﺪڙ ﺑﻴﻤــﺎري آﻫــﻲ‪،‬‬
‫ﺟـــﻮ ﻫـــﻚ دﻓﻌـــﻲ ﭘﻴـــﺪא ﭤـــﻴﮡ ﺑﻌـــﺪ אن ﺟـــﻮ ﻧﻜـــﺮڻ ﻧﻬﺎﻳـــﺖ ﻣﺸـــﻜﻞ آﻫـــﻲ‪ .‬אن ﺟـــﻮ ﻻزﻣـــﻲ‬
‫ﻧﺘﻴﺠـــﻮ אﺧـــﺘﻼف‪ ،‬אﻧﺘﺸـــﺎر‪ ،‬ﻓﺴـــﺎد ۽ دﺷـــﻤﻨﻲ ﻧﻤـــﻲ ﭤـــﻮ‪ .‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻣﻠـــﻚ ۾ אﻫـــﺎ ﭘﻴـــﺪא ﭤﺌـــﻲ‬
‫ﭤــﻲ‪ ،‬אﺗــﻲ אﺗﺤــﺎد‪ ،‬אﻣــﻦ ۽ ﺗﺮﻗــﻲ ﭘﻴــﺪא ﭤــﻲ ﻧــﻪ ﺳــﮕﻬﻨﺪא‪ .‬אﻫــﺎ ﻣﻠــﻚ ۽ ﻣــﺎﮢﻬﻦ ﮐــﻲ ﻧﭽــﻮڙي‬
‫ﭤﺌـــﻲ ﭤﺌـــﻲ‪ .‬אن ﻛـــﺮي אﻧﻬـــﻦ ۾ ﺧﺎﻧـــﻪ ﺟﻨﮕـــﻲ ۽ ﻓﺴـــﺎد ﭘﻴـــﺪא ﭤـــﻲ‪ ،‬אﻣـــﻦ ﻋﺎﻣـــﻪ ۽ אﻣـــﻦ ﻋـــﺎﻟﻢ‬
‫۾ رﺧﻨﻮ ﭘﻮي ﭤﻮ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي אﻧﺴﺎن ﻣﻌﺎﺷﺮو ﺗﻨﺰل ﺟﻮ ﺷﻜﺎر ﭤﻴﻮ ﭘﻮي‪.‬‬
‫ت‬ ‫ذ‬ ‫)‪ (3‬ﺌ را‬
‫ــﻲ آﻫـــﻲ ﺗـــﻪ ﭼﻨـــﺪ ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﻃﺒﻘـــﺎ‪ ،‬ﻓﺴـــﻄﺎﺋﻲ ذﻫﻨﻴـــﺖ وאرﻳـــﻮن‬
‫ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻲ ﻣﻌﻨـ ٰ‬
‫ﻗﻮﻣـــﻮن ﺧـــﻮد ﻣﻄﻠﺒـــﻲ‪ ‬ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻋـــﻮאم ۽ ﭔـــﻴﻦ ﻗـــﻮﻣﻦ ﺗـــﻲ ﺳﻴﺎﺳـــﻲ ﺗﺴـــﻠﻂ ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛـــﺮي‪،‬‬
‫אﻧﻬــــﻦ ﺟــــﻮ אﻗﺘﺼــــﺎدي ﻃــــﺮح אﺳــــﺘﻌﻤﺎل ﻛــــﻦ ۽ אن ﮐــــﻲ ﻗــــﺎﺋﻢ رﮐــــﮡ ﻻ‪ ‬ﻣــــﭥﻦ ﻛﻠﭽــــﺮل‬
‫ﻏﻠﺒــــﻮ ﻗــــﺎﺋﻢ ﻛــــﺮڻ ﮔﻬــــﺮن‪ .‬ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ۾ ﻣﻬــــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻲ ﻣﺴــــﺘﻘﻞ ﻣﻔــــﺎد ﺑﻨﮕــــﺎﻟﻴﻦ‪،‬‬
‫ﺳــــﻨﮅﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻠــــﻮﭼﻦ ۽ ﭘﺨﺘــــﻮﻧﻦ ﮐــــﻲ ﻣﺤﻜــــﻮم ۽ ﻏــــﻼم رﮐــــﻲ‪ ،‬אﻧﻬــــﻦ ﺟــــﻮ אﺳﺘﺤﺼــــﺎل‬
‫ﻛﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي ﺑﻨﮕـــﺎﻟﻴﻦ אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﺧـــﻼف ﻟﮍאﺋـــﻲ ﻛـــﺮي‪ ،‬آزאدي ﺣﺎﺻـــﻞ ﻛﺌـــﻲ‬
‫آﻫــــﻲ‪ .‬ﺑــــﺎﻗﻲ ﺳــــﻨﮅ‪ ،‬ﺑﻠﻮﭼﺴــــﺘﺎن ۽ ﭘﺨﺘﻮﻧﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻮن ﻗﻮﻣــــﻮن آزאدي ﺣﺎﺻــــﻞ ﻛــــﺮڻ ﻻ‪‬‬
‫ﻟـــﮍي رﻫﻴـــﻮن آﻫـــﻦ‪ .‬אﻧﻬـــﻲ‪ ‬ﺳﻠﺴـــﻠﻲ ۾ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻠـــﻮﭼﻦ‪ ،‬۽ ﭘﭡـــﺎﮢﻦ ﺳـــﺎن ﻇﻠـــﻢ ﭤـــﻴﮡ وאرא‬
‫آﻫـــﻦ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﺎ ﻧﺸـــﺎن ﮔﻬﮣـــﻮ وﻗـــﺖ ﻗـــﺎﺋﻢ رﻫﻨـــﺪא‪ .‬آزאدي‪ ‬ﺑﻌـــﺪ אﻧﻬـــﻦ ﺟـــﻲ دور ﻛـــﺮڻ ۾‬
‫وﻗﺖ ﻟﮙﻨﺪو‪.‬‬
‫ﺌل‬ ‫ﺑ‬ ‫)‪(4‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴــــﺘﺎن ﺟــــﻲ ﻗﻴــــﺎم ﮐــــﺎن אڳ ﻣﺴــــﻠﻢ אﻗﻠﻴــــﺖ ﭘــــﻮאرن ﻣﺴــــﻠﻤﺎﻧﻦ ۽ ﭘﻨﺠــــﺎﺑﻴﻦ ﺟــــﻲ‬
‫ﻣﺴـــﺘﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد‪ ،‬ﻏﻠـــﻂ אﺳـــﻼﻣﻲ ﺗﺸـــﺮﻳﺢ ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻫﻨـــﺪ ﺟـــﻲ ﻣﺴـــﻠﻤﺎﻧﻦ ﮐـــﻲ ﻋﻠﺤـــﺪه ﻗـــﻮم‬
‫ﻗـــﺮאر ڏﻧـــﻮ ۽ ﻫﻨـــﺪن ﺧـــﻼف ﮐـــﻴﻦ آﻣـــﺎده ﻛـــﺮي‪ ،‬ﻣﻠـــﻚ ورﻫـــﺎﻳﻮ‪ .‬אن ﮐـــﺎن ﭘـــﻮ‪ ‬אﺳـــﻼﻣﻲ‬
‫آﺋـــﻴﻦ ۽ ﻧﻈـــﺎم אﺳـــﻼﻣﻲ‪ ‬ﺟـــﺎ ڌوﻛـــﺎ ڏﺋـــﻲ‪ ،‬ﻋـــﻮאم ﺟـــﻮ ﺗﻮﺟﻬـــﻪ ﺳـــﻨﺪن ﺣﻘﻴﻘـــﻲ ﻣﺴـــﺌﻠﻦ‬
‫ﮐـــﺎن ﻫﭩﺎﺋﻴﻨـــﺪא آﻳـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬ﻫـــﺎن ﺟﻤﻠـــﻲ ﻣﺴـــﻠﻤﺎن ﻣﻠـــﻚ ﮐـــﻲ ﻣﺘﺤـــﺪ ﻛـــﺘﮡ ﺟـــﻲ ﻧـــﺎﻟﻲ ﺳـــﺎن‬
‫وري ﻧـــﻮאن ڌوﻛـــﺎ ڏﻳـــﮡ ﺷـــﺮوع ﻛﻴـــﺎ אﭤـــﻦ‪ .‬אﻧﻬـــﻦ ﻏﻠـــﻂ ﮘـــﺎﻟﻬﻴﻦ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺟـــﺎ ذﻫـــﻦ زﻫـــﺮ‬
‫آﻟــﻮد ﻛــﺮي ﮀــﮇﻳﺎآﻫﻦ‪ .‬ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ آزאدي‪ ‬ﺑﻌــﺪ אﻧﻬــﻦ ﮐــﻲ درﺳــﺖ ﻛــﺮي‪ ،‬ﻣــﺬﻫﺒﻲ ﺷــﻌﺒﻲ‬
‫ﮐــﻲ ﻣﻠﻜــﻲ ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﮐــﺎن ﻋﻠﺤــﺪه ﻛــﺮي‪ ،‬ﻣــﺬﻫﺐ ۽ ﺳﻴﺎﺳــﺘﻲ ﮐــﻲ ﻣﻠــﻚ ﺟــﻲ ﺳﻴﺎﺳــﻲ‬
‫ﻳﻜﺠﻬﺘــــﻲ‪ ‬۽ ﺑﻀــــﺒﻮﻃﻲ‪ ،‬אﻗﺘﺼــــﺎدي ﺧﻮﺷــــﺤﺎﻟﻲ ۽ ﻛﻠﭽــــﺮل ﺗﺮﻗــــﻲ‪ ‬ﺟــــﻲ ﻛﻤــــﻦ ﻻ‪‬‬

‫‪213‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ﻛﺘـــﺐ آﮢﺒـــﻮ ۽ ﻣـــﺬﻫﺐ ﮐـــﻲ אﺗﺤـــﺎد אﻧﺴـــﺎﻧﻲ‪ ‬אﻣـــﻦ ﻋـــﺎﻟﻢ ۽ אﺧﻼﻗـــﻲ درﺳـــﺘﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻛـــﻢ‬
‫آﮢﮡ وאﺳﻄﻲ رאﻫﻪ ﻫﻤﻮאر ﻛﺒﻲ‪.‬‬
‫ﺌل‪:‬‬ ‫ا‬ ‫)‪ ((5‬ﺑ ﺌ‬
‫ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺟــﻲ ﻗﻴــﺎم ﺑﻌــﺪ ﻋــﻮאم ﮐــﻲ ﻣﺨﺘﻠــﻒ ڌوﻛــﻦ ﺟــﻲ آڌאر ﺗــﻲ ﻏــﻼم رﮐــﻲ‪ ،‬אن‬
‫۾ ﺷـــﺎﻣﻞ ﭤﻴﻨـــﺪڙ رﻳﺎﺳـــﺘﻦ ﮐـــﻲ ﻣﻬـــﺎﺟﺮ ﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﺳـــﺎﻣﺮאج ﺟـــﻮن ﻛـــﺎﻟﻮﻧﻴﻮن ﻛـــﺮي ﻫﻼﻳـــﻮ‬
‫ﭘﻴـــﻮ وﭸـــﻲ‪ .‬ﺑﻴﻨﮕـــﺎل ﻣـــﺲ ﻣـــﺲ אن ﻣﺼـــﻴﺒﺖ ﮐـــﺎن آﺟـــﻮ ﭤﻴـــﻮ آﻫـــﻲ‪ .‬ﭘـــﺮ ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ۾ ﭤﻴـــﻞ‬
‫ﮀـــﻮﻫﻴﻦ ﺳـــﺎﻟﻦ ﺟـــﻲ ﭰﺮﻟـــﭧ ۽ ﺳـــﻮل وאر ﺟـــﻲ دورאن ﭤﻴـــﻞ ﻧﻘﺼـــﺎﻧﻦ ﺟـــﻲ ﺳـــﺪﺑﺎب ﻻ‪ ‬ﻛﻴﺌـــﻲ‬
‫ﺳـــﺎل ﻟﮙﮣـــﺎ آﻫـــﻦ‪ .‬אﻫـــﮍي‪ ‬ﻃـــﺮح ﺳـــﻨﮅ ۾ ﻣﻬﺎﺟﺮﭘﻨﺠـــﺎﺑﻲ ﻣﺴـــﻘﻞ ﻣﻔـــﺎد ﻃﺮﻓـــﺎن ﺟـــﻲ زﻣﻴﻨـــﻮن‪،‬‬
‫وאﭘــﺎر‪ ،‬ﺑﺌــﻨﻜﻦ ﺟــﺎ ﻗﺒﻀــﺎ‪ ،‬ﻧﻮﻛﺮﻳــﻮن‪ ،‬دوﻛــﺎن ۽ ﻛﺎرﺧﺎﻧــﺎ ﭰﭕﺎﻳــﺎ وﻳــﺎ آﻫــﻦ‪ ،‬ﺳــﻲ وאﭘــﺲ وﭠﮣــﺎ‬
‫آﻫـــﻦ‪ .‬ﺟﻨـــﮓ آزאدي‪ ‬ﺟـــﻲ دورאن ﭤـــﻴﮡ وאري ﻧﻘﺼـــﺎن ﺟـــﻲ ﺗﻼﻓـــﻲ ﻛﺮﮢـــﻲ ﭘﻮﻧـــﺪي‪ .‬ﭘـــﺮ ﻣﻠـــﻚ‬
‫ﺟـــﻲ ﺟـــﻲ زﻣـــﻴﻦ ﺟـــﻲ ﭘـــﻮري‪ ‬ﻃـــﺮح ورﻫﺎﺳـــﺖ ﻛـــﺮڻ‪ ،‬وאﭘـــﺎر‪ ،‬ﻛﺎرﺧـــﺎﻧﻦ وﻏﻴـــﺮه ﮐـــﻲ زور‬
‫وﭠـــﺎﺋﮣﻮ ﭘﻮﻧـــﺪو‪ .‬زﻳـــﺮ زﻣـــﻴﻦ ﺧـــﺰאﻧﻦ ﮐـــﻲ ﻛـــﮃﮢﻮ ﭘﻮﻧـــﺪو ۽ ﻋـــﻮאم ﮐـــﻲ ﻣـــﺬﻫﺐ زﻧـــﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ‬
‫ﻧﻌﻤﺘﻦ ﮐﺎن روﺷﻨﺎس ﻛﺮﮢﻮ ﭘﻮﻧﺪو‪.‬‬
‫ƒ ﺳـــــﻨﮅودﻳﺶ ﮐـــــﻲ ﺧﻮدﺷﻨﺎﺳـــــﻲ‪ ‬۽ ﻗـــــﻮﻣﻲ ﻳﻜﺠﻬﺘـــــﻲ‪ ‬ﺟـــــﻲ رאﻫـــــﻪ ۾ ﻫﻴﭡﻴـــــﺎن ﻛـــــﻢ‬
‫ﻛﺮﮢﺎﭘﻮﻧﺪא‪:‬‬
‫ƒ ﺳـــﻨﮅ ﺟـــﻲ ﺟﻤﻠـــﻲ رﻫـــﺎﻛﻦ ﻣـــﺎن ﺻـــﻮﻓﻴﺎ‪ ‬ﻛـــﺮאم ﺟـــﻲ ﺗﻌﻠـــﻴﻢ ﻣﻄـــﺎﺑﻖ ﺗﻌﺼـــﺐ ۽ ﻧﻔـــﺮت‬
‫ﻛﮃي‪ ،‬ﺑﻨﺎ ﺗﻔﺎوت ﻣﺬﻫﺒﻦ ﺟﻲ ﻫﻚ ﻗﻮم ﺑﻨﺎﺋﮣﻮ ﭘﻮﻧﺪو‪.‬‬
‫ƒ אن ﻻ‪ ‬ﺳـــﻨﮅي زﺑـــﺎن ﮐـــﻲ زور وﭠـــﺎﺋﮣﻮ ﭘﻮﻧـــﺪو‪ .‬ﻏﻴـــﺮ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ ﺳـــﻨﮅي زﺑـــﺎن ﺳـــﮑﮣﻲ‬
‫ﭘﻮﻧﺪي‪ ،‬ﻳﺎ ﺷﻬﺮي ﺣﻘﻮق ﺗﺎن ﻫﭣ ﮐﮣﮣﻮ ﭘﻮﻧﺪو‪.‬‬
‫ƒ ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﮐﺎ‪ ‬ﻫﻚ ﻟﺒﺎس אﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮﮢﻮ ﭘﻮﻧﺪو‪.‬‬
‫ƒ ذאت ﭘـــﺎت ﺟـــﺎ ﺳـــﻨﮅא ﻣﭩـــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻫـــﻚ ﻗـــﻮم ﻣﻮﺟـــﺐ ﮔـــﮇﺟﮣﻮ ﭘﻮﻧـــﺪو‪ .‬ﭘﻨـــﮉت‪ ،‬ﺳـــﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻠـــﻮچ‪،‬‬
‫ﺳﻤﺎٽ‪ ،‬ﭘﻴﺮ‪ ،‬ﺑﺮﻫﻤﮡ ۽ ﻣﻼ ﺟﻲ ﺟﺪא ﺳﻨﮅن ﮐﻲ ﻣﭩﺎﺋﮣﻮ ﭘﻮﻧﺪو‪.‬‬
‫ƒ אﻗﺘﺼـــﺎدي ﻃـــﻮر אﺷـــﺘﺮאﻛﻴﺖ ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ ﺳـــﭛ ﻣﻠﻜﻴـــﺖ ﻗـــﻮﻣﻲ ﺑﻨـــﺎﺋﻲ‪ ،‬אﻧﻬـــﻲ ﺟـــﻲ‬
‫ﻧﻔﻲ ﮐﺎن ﻫﺮﻫﻚ ﮐﻲ ﻣﺴﺘﻔﻴﺾ ﭤﻴﮡ ﻻ‪ ‬ﻣﻮﻗﻌﺎ ڏﻳﺎرﺑﺎ‪.‬‬
‫ƒ ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﻛﻠﭽــﺮ ﺟــﻲ ﻳﻜﺴــﺎﻧﮕﻲ‪ ‬۽ ﺗﺮﻗــﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻣــﻨﻈﻢ ﻣﻨﺼــﻮﺑﻲ ﻣﺎﺗﺤــﺖ ﻛــﻢ ﻛﺮﮢــﻮ‬
‫ﭘﻮﻧﺪو‪.‬‬
‫ƒ ﺳــﻨﮅ ﺟــﻲ ﺗﺮﻗــﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻫــﺮ ﭼﮝــﻲ ﮘﺎﻟﻬــﻪ ﮐــﻲ ﻗﺒــﻮل ﻛــﺮي‪ ،‬ﺧــﺮאب ﮘﺎﻟﻬــﻪ ﮐــﻲ ﺗــﺮכ ﻛﺮﮢــﻮ‬
‫ﭘﻮﻧــﺪو‪ .‬زאﻟــﻦ ﮐــﻲ ﻣــﺮدن ﺟﻬــﮍא ﺣــﻖ ڏﻳــﺎري‪ ،‬אﻧﻬــﻦ ﺟــﻲ ﺗﻌﻠــﻴﻢ‪ ،‬ﮔــﺬرﻣﻌﺎش ﺟــﻲ אﻧﺘﻈــﺎم‬
‫وﻏﻴـــﺮه ﻻ‪ ‬אﻫـــﮍא ﻗـــﺪم ﮐﻨﻴـــﺎ وﻳﻨـــﺪא‪ ،‬ﺟـــﻨﻬﻦ ﻛـــﺮي ﻫـــﻮ آﺋﻴﻨـــﺪي ﻣﻠـــﻚ ۽ ﻣﻌﺎﺷـــﺮي ﺟـــﻲ‬
‫ﺗﺮﻗـــﻲ‪ ‬ﻻ‪ ‬ﻣـــﺮدن ﺳـــﺎن ﻛﻠﻬـــﻮ ﻛﻠﻬـــﻲ ۾ ﻣﻼﺋـــﻲ ﻛـــﻢ ﻛـــﺮي ﺳـــﮕﻬﻦ‪ .‬ﻣﻠـــﻚ ۽ ﻗـــﻮم‬
‫ﺟـــﻲ ﺗﺮﻗـــﻲ‪ ‬۾ ﭘﻴـــﺮ‪ ،‬ﻣـــﻼ ۽ ﺳـــﺮدאري دﺳـــﺘﻮر وڏي رﻛـــﺎوٽ آﻫـــﻦ‪.‬ﺗﻨﻬﻨﻜـــﺮي אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ‬
‫درﺳﺖ ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬ﻫﻨﻦ ﮐﺎن ﻏﻴﺮ ﺳﻨﮅﻳﻦ وאﻧﮕﺮ ﺷﻬﺮي ﺣﻖ ﮐﺴﻴﺎ وﻳﻨﺪא‪.‬‬

‫‪214‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬
 ‫ا‬ ‫ود‬
‫۽ ﺌ‬

‫ƒ ﺳــــﻨﮅو دﻳــــﺶ ۾ ﻣــــﺬﻫﺒﻲ روאدאري‪ ‬ﻻ‪ ‬ﺻــــﻮﻓﻴﺎ‪ ‬ﻛــــﺮאم ﺟــــﻲ ﺗﻌﻠــــﻴﻢ ﻣﻄــــﺎﺑﻖ ﺑﻨﻴــــﺎدي‬
‫وﺣـــﺪت אدﺑﻴـــﺎت ۽ ﺑﻘـــﺎﺋﻲ ﺑــــﺎﻫﻤﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ אﺻـــﻮﻟﻦ ﺗـــﻲ ﺗﻌﻠــــﻴﻢ ڏﻳـــﮡ ﻻ‪ ‬אدאرא ﻗـــﺎﺋﻢ ﻛﻴــــﺎ‬
‫وﻳﻨــﺪא ۽ ﺟﻴﻜــﻲ ﻣــﺎﮢﻬﻮ ﻧﻔــﺮت ﭘﻴــﺪא ﻛــﺮڻ ﮔﻬﺮﻧــﺪא‪ ،‬אﻧﻬــﻦ ﺟــﻲ ﺣــﺮﻛﺘﻦ ﮐــﻲ ﺑﻨــﺪ ﻛــﺮڻ‬
‫ﻻ‪ ‬ﻗﺪم ﮐﻨﻴﺎ وﻳﻨﺪא‪.‬‬
‫ƒ ﻋــﻮאم ﺟــﻲ ﺳﻠﺴــﻠﻲ ۾ ﻫــﺮ ﮘﺎﻟﻬــﻪ ﮐﻠﻴـــﻞ ﺗﺒﻠﻴﻐــﻲ ۽ دﻋــﻮﺗﻲ ﺑﻨﻴــﺎد ﺗــﻲ ﻛﺌــﻲ وﻳﻨـــﺪي‪ .‬אن‬
‫۾ ﺟﺒــﺮ ۽ ﺗﺸــﺪد ﮐــﻲ دﺧــﻞ ﻧــﻪ ڏﻧــﻮ وﻳﻨــﺪو‪ .‬ﻣــﺬﻫﺐ ﮐــﻲ ﺳﻴﺎﺳــﺖ ۾ دאﺧــﻞ ﻛــﺮڻ ﺟــﻲ ﻣﻨــﻊ‬
‫ﻫﻮﻧﺪي‪ .‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻲ ﭘﺎﻟﻴﺴﻲ ﺳﻴﻜﻴﻮﻟﺮ ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ رﮐﻲ وﻳﻨﺪي‪.‬‬
‫ƒ ﻣــﺬﻫﺒﻲ אدאرن ۾ ﺟﻤﻠــﻲ ﻣــﺬﻫﺒﻦ ﺟــﻲ ﺗﻌﻠــﻴﻢ ڏﻳــﺎري‪ ،‬ﺳــﭝﻨﻲ ﮐــﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠــﻲ ﻋﻘﻴــﺪي رﮐــﮡ‬
‫ﺟـــﻲ آزאدي ڏﺋـــﻲ‪ ،‬ﺻـــﺎﻟﺢ ﻣـــﺬﻫﺒﻲ ﺟـــﺬﺑﻦ ۽ אڌﻣـــﻦ ﮐـــﻲ ﺑﻘـــﺎﺋﻲ ﺑـــﺎﻫﻤﻲ‪ ‬ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ‪،‬‬
‫ﮔـــﮇﻳﻞ ﻗـــﻮﻣﻲ ﻣﻔـــﺎد ﻻ‪ ‬ﻛـــﻢ آﻧـــﺪو وﻳﻨـــﺪو‪ .‬ﺷـــﺎﻫﻪ ﻋﻨﺎﻳـــﺖ‪ ،‬ﺷـــﺎﻫﻪ ﻟﻄﻴـــﻒ‪ ،‬ﺳـــﭽﻞ ﺳﺮﻣﺴـــﺖ‪،‬‬
‫ﮔﺮوﻧﺎﻧــــﻚ ۽ ﭔــــﻴﻦ دروﻳﺸــــﻦ ﺟــــﻲ ﺗﻌﻠــــﻴﻢ ﻣﻄــــﺎﺑﻖ ﻣﺨﺘﻠــــﻒ ﻣــــﺬאﻫﺐ ﺟــــﻲ ﭘﻴﺮوﻛــــﺎرن‬
‫درﻣﻴﺎن‪ ،‬ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻳﻜﺠﻬﺘﻲ‪ ‬ﭘﻴﺪא ﻛﺮڻ ﻻ‪ ‬אﻧﺘﻈﺎم ﻛﺮﮢﺎ ﭘﻮﻧﺪא‪.‬‬
‫ﻧـــﻪ ﺻـــﺮف ﻣـــﺬﻫﺐ ﺟـــﻲ ﺗﻌﻠـــﻴﻢ ﮐـــﻲ ﻣﺤﺒـــﺖ ۽ روאدאري‪ ‬ﺟـــﻲ ﺑﻨﻴـــﺎد ﺗـــﻲ ﭘﮍﻫـــﺎﻳﻮ وﻳﻨـــﺪو‪،‬‬
‫ﭘــﺮ ﮔﮇوﮔــﮇ دﻫﺮﻳــﺖ ﺟــﻲ ﺗﻌﻠــﻴﻢ ﮐــﻲ ﺑــﻪ ﻣﻨــﻊ ﻧــﻪ ﻫﻮﻧــﺪي‪ .‬ﺟﻴــﺌﻦ ﻧــﻪ ﺻــﺮف ﺟﻤﻠــﻲ ﻣــﺬﻫﺒﻦ ﺟــﺎ‬
‫ﭘﻮﺋﻠــﮗ ﭘــﺎڻ ۾ ﮐﻴﺮﮐﻨــﮉ ﭤــﻲ رﻫــﻦ‪ ،‬ﭘــﺮ دﻫﺮﻳــﺎ ﻳــﺎ ﻏﻴــﺮ ﻣــﺬﻫﺐ ﻣــﺎﮢﻬﻮ ﺑــﻪ ﺑﻘــﺎﺋﻲ ﺑــﺎﻫﻤﻲ‪ ‬ﺟــﻲ‬
‫אﺻـــﻮﻟﻦ ﺗـــﻲ אﻫـــﻞ ﻣـــﺬﻫﺐ وאرن ﺳـــﺎن ﮔـــﮇﺟﻲ‪ ،‬ﻣﻠـــﻚ ۽ ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﺟـــﻲ ﭜﻠـــﻲ ﻻ‪ ‬ﻛـــﻢ ﻛـــﺎر‬
‫ﻛﻦ‪..‬‬
‫ﻣﺤﺒــــﺖ‪ ،‬אﻣــــﻦ ۽ روﺣــــﺎﻧﻲ ﺗﻌﻠــــﻴﻢ ﻻ‪ ‬ﺧــــﺎص אدאرא ﻗــــﺎﺋﻢ ﻛــــﺮڻ ﺟــــﻲ ﻛﻮﺷــــﺶ ﻛﺮﮢــــﻲ‬
‫ﭘﻮﻧـــﺪي‪ .‬ﺟﻴـــﺌﻦ دﻧﻴـــﻮي ﺗﺮﻗـــﻲ‪ ‬ﺳـــﺎن ﮔـــﮇ ذﻫﻨـــﻲ ۽ روﺣـــﺎﻧﻲ ﺗﺮﻗـــﻲ‪ ‬ﺟـــﻮ ﺑـــﻪ אﻧﺘﻈـــﺎم ﻛﻴـــﻮ‬
‫وﭸﻲ‪.‬‬
‫ﺳــــﻨﮅودﻳﺶ ﮐــــﻲ אﻗــــﻮאم ﻋــــﺎﻟﻢ وאﺳــــﻄﻲ ﻣﺤﺒــــﺖ‪ ،‬אﻣــــﻦ ذﻫﻨــــﻲ ۽ روﺣــــﺎﻧﻲ ﺗﺮﻗــــﻲ‪ ‬ﻻ‪‬‬
‫ﺧــﺎص ﭘﻴﻐــﺎم آﻫــﻲ‪ .‬אن ﮐــﻲ ﺗﺮﺗﻴــﺐ ڏﺋــﻲ‪ ،‬ﮔﺬﺷــﺘﻪ روאﻳــﺎت ﺟــﻲ ﺑﻨﻴــﺎد ﺗــﻲ ﮐﻮﺟﻨــﺎ ﻛــﺮي‪ ،‬دﻧﻴــﺎ‬
‫ﺟـــﻲ ﻣﺨﺘﻠـــﻒ ﻣـــﺬאﻫﺐ ۽ ﻓﻠﺴـــﻔﻦ ﺟـــﻲ ﮔـــﮇﺟﮡ ﻻ‪ .‬ﻫﺘـــﻲ ﺟـــﻲ ﺗﺠﺮﺑـــﺎ ﭤﻴـــﺎ آﻫـــﻦ‪ ،‬אﻧﻬـــﻦ ﮐـــﻲ‬
‫ﻛﺘـــﺎﺑﻲ ﺻـــﻮرت ڏﻳﺌـــﻲ ﺳـــﻨﮅﻳﻦ ﮐـــﻲ אﻗـــﻮאم ﻋـــﺎﻟﻢ ﺟـــﻲ ﺧـــﺪﻣﺖ ﻻ‪ ‬אﺗﺤـــﺎد‪ ،‬אﻣـــﻦ‪ ،‬ذﻫﻨـــﻲ ۽‬
‫روﺣﺎﻧﻲ ﺗﺮﻗﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻛﻤﻦ ۾ ﺣﺼﻮ وﭠﺎﺋﮣﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫﺘـــﻲ ﻣﺸـــﺮق ۽ ﻣﻐـــﺮب ﺟـــﻲ ﺗﻬـــﺬﻳﺒﻦ ﮐـــﻲ ﻣﻼﺋـــﮡ ﻻ‪ ‬ﮐﻮﺟﻨـــﺎ ﻛـــﺮڻ ۽ ﻛـــﻲ ﻗﺒـــﻮل ﻋـــﺎم‬
‫ﺗﺠﺮﺑﺎ ﻛﺮﮢﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻫﺘـــﻲ ﻣـــﺬﻫﺐ‪ ،‬ﻓﻠﺴـــﻔﻲ ۽ ﺳـــﺎﺋﻨﺲ ﺟـــﻲ ﺗﻘـــﺎﺑﻠﻲ ﺗﻌﻠـــﻴﻢ ڏﻳﺌـــﻲ‪ ،‬אن ﺟـــﻲ אﺧـــﺘﻼﻓﻦ ﮐـــﻲ دور‬
‫ﻛﺮي‪ ،‬אﻧﺴﺎن ذאت ﺟﻲ ﭜﻠﻲ ﻻ‪ ‬ﻛﺘﺐ آﮢﮣﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫﺘـــﺎن ﺟـــﻲ ﻣﺤﺒـــﺖ ﺟـــﻲ ﻣﻴﺨـــﺎﻧﻲ ﺟـــﻮ ﺟـــﺎم ﻣـــﺎﮢﻬﻦ ﮐـــﻲ ﭘﻴـــﺎري‪ ،‬אﻧﺴـــﺎﻧﻦ ۾ אﺗﺤـــﺎد آﮢـــﮡ‬
‫ﺟﻲ ﺷﺮوﻋﺎت ﻛﺮﮢﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫﺘﻲ ﺟﻲ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﮐﻲ אﺧﻼق ﺟﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﺗﻲ ﻗﺎﺋﻢ ﻛﺮي‪ ،‬دﻧﻴﺎ ﻻ‪ ‬ﻣﺜﺎل ﭘﻴﺶ ﻛﺮﮢﻮآﻫﻲ‪.‬‬
‫‪.‬‬ ‫رو‬

‫‪215‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬