ÖÁÍÔÁÓÔÉÊÇ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Τεύχος 19 / Δεκέμβριος 2016 / ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ

2
3
«Το κέρας» του Σταμάτη Μαμούτου
«Η ερώτηση του Γιάκσα» του Θωμά Μαστακούρη
Περιεχόμενα
4 «War Flag of the Sun» (μόνιμη στήλη) του Sun Knight
6 «Σεπτήριον» (μόνιμη στήλη) του Battle Angel
9 «Captain Marvel: Ο παραδοσιοκρατικός ήρωας της Marvel» του Χρήστου Νάστου
10 «Φρανκ Σέτσινγκ: Το Σμήνος» του Flammentrupp
12 «Συνέντευξη με τον δημιουργό έργων ψηφιακής ζωγραφικής Κώστα Νικέλη» του Σταμάτη Μαμούτου
14 «Μύθος και αλήθεια» του Φιλίππου Βαβουλάκη
16 «Rock’n’Roll επαναστάτες» του Σταμάτη Μαμούτου
18 «Γοτθική κουλτούρα: Το γοτθικό στοιχείο στον Ρομαντισμό» του Αριστείδη Χριστοφοράκη
21 «Συνέντευξη με το black metal συγκρότημα Dreadful Relic» του Σταμάτη Μαμούτου
22 «Πολύτιμα Μέταλλα» (μόνιμη στήλη) των Σταμάτη Μαμούτου και Χρήστου Νάστου
26 «Το Δρύινο Ράφι» (μόνιμη στήλη βιβλιοπαρουσίασης)
28 «Η προσωπίδα του ερυθρού θανάτου» διήγημα του Έντγκαρ Άλλαν Πόε: Απόδοσις Ευστράτιος Σαρρής

ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ
«Φανταστική Λογοτεχνία», τεύχος 19 - Δεκέμβριος 2016
Εκδότης: Σύλλογος φοιτητών ΑΤΕΙ και ΑΕΙ Πανεπιστημίων Ελλάδος Φανταστικής Λογοτεχνίας
(Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας).

Συντακτική ομάδα τεύχους: Σταμάτης Μαμούτος, Sun Knight, Flammentrupp, Φίλιππος Βαβουλάκης,
Χρήστος Νάστος, Δημήτρης Αργασταράς, Battle Angel, Ευστράτιος Σαρρής,
Θωμάς Μαστακούρης, Αριστείδης Χριστοφοράκης.

Επιμέλεια-Διόρθωση: Σταμάτης Μαμούτος - Καλλιτεχνική επιμέλεια: Morias.

Εικόνα εξωφύλλου: John William Waterhouse, “Ulysses and the Sirens” - 1891

Ε Το Κέρας
ννέα χρόνια έχουν περάσει από τον Δεκέμβριο του 2007 όταν και
κυκλοφόρησε το πρώτο τεύχος του περιοδικού «Φανταστική Λογοτεχνία».
Όλο αυτό τον καιρό το περιοδικό μας αποτέλεσε την αιχμή μιας πρώτης
οργανωμένης προσπάθειας, προκειμένου να φανερωθεί στο αναγνωστικό μας κοινό του Σταμάτη Μαμούτου
η σχέση της λογοτεχνίας του φανταστικού με επιμέρους πνευματικές εκφράσεις
όπως τα εικαστικά, η μουσική, ο κινηματογράφος και το θέατρο. Κυρίως, όμως,
οι συντάκτες της «Φανταστικής Λογοτεχνίας» θελήσαμε να αναδείξουμε το πώς όλες οι παραπάνω εκφράσεις του ανθρωπίνου
πνεύματος, αρθρώνονται, με βάση ορισμένες κοινές ιδεολογικές και αισθητικές αναφορές, στο ενιαίο πεδίο της κοσμοθέασης του
Ρομαντισμού.
Αναφέρθηκα στην πρώτη οργανωμένη προσπάθεια, όχι τυχαία. Η Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ δεν συνιστά την πρώτη τέτοια απόπειρα. Όπως
ενδεχομένως να θυμούνται οι παλαιότεροι, στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’80 ο αρθρογράφος που υιοθέτησε το ψευδώνυμο
Sun Knight ξεκίνησε να προσεγγίζει αυτές τις θεματικές στις στήλες που υπέγραφε στο μουσικό περιοδικό «Heavy Metal & Metal
Hammer». Στην συνέχεια είδαμε κατά την δεκαετία του ’90 να εμφανίζονται κάποια περιοδικά μικρής εμβέλειας (fanzines), που
η αρθρογραφική τους γραμμή ήταν βασισμένη στις προσεγγίσεις του Sun Knight. Ωστόσο, όπως προανέφερα, η Φοιτητική
Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας αποτέλεσε την πρώτη οργανωμένη συλλογική προσπάθεια αυτού του προσανατολισμού.
Στελεχωμένη με παιδιά που διέθεταν το κατάλληλο θεωρητικό υπόβαθρο προκειμένου να ξεδιαλύνουν τις έννοιες και τους όρους
του Ρομαντισμού, οργανωμένη ως μια αυτόνομη συλλογική δομή και υποστηριζόμενη από ταλαντούχους αρθρογράφους με
πλούσια αναγνωστική εμπειρία, η λέσχη μας φρονώ ότι έδωσε διαστάσεις ενός μικρού κινήματος στην όλη προσπάθεια που είχε
ξεκινήσει μέσω σποραδικών και ερασιτεχνικά δυναμικών παρεμβάσεων κατά το παρελθόν.
Μολονότι, όμως, στα εννέα αυτά χρόνια γράψαμε και είπαμε στην ραδιοφωνική εκπομπή του «Ατσάλινου Ρόδου» πολλά για τον
Ρομαντισμό, εκείνο που διαπιστώσαμε είναι ότι οι διαχειριστές του ελλαδικού εκδοτικού συστήματος εξακολουθούν να αγνοούν
την ρομαντική βιβλιογραφία. Αυτός ήταν κι ένας από τους λόγους που με οδήγησαν στην απόφαση να οργανώσω ένα εκδοτικό
σκέλος της λέσχης. Η αρχή αυτού του εκδοτικού εγχειρήματος πραγματοποιείται τούτες τις μέρες. Οι εκδόσεις Κλέος ξεκινούν
την εκδοτική τους δράση με πρώτο σταθμό την Ιρλανδία.
Ο Ιρλανδός νομπελίστας Γουίλιαμ Μπάτλερ Γέητς είναι ο πρώτος συγγραφέας τον οποίο επιλέξαμε να παρουσιάσουμε στους
αναγνώστες μας. Ο Γέητς συγκαταλέγεται ανάμεσα στους κορυφαίους λογοτέχνες του 20ου αιώνα,
έχοντας γράψει ποιητικές συλλογές, διηγήματα, θεατρικά έργα αλλά και δοκίμια. Το βιβλίο του
Ιρλανδού συγγραφέα που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κλέος είναι «Το Μυστικό Ρόδο». Πρόκειται
για μια συλλογή διηγημάτων ρομαντικής φανταστικής λογοτεχνίας, που ξεκινά με ένα ποίημα.
Πρωτοκυκλοφόρησε το 1897 όταν ο Γέητς βρισκόταν στην ωρίμανση της πρώτης λογοτεχνικής του
εποχής. Ήταν τότε που οι ρομαντικές του καταβολές είχαν αρχίσει να μπολιάζονται με επιρροές του
Συμβολισμού ενώ και τα υπόλοιπα κεντρικά γνωρίσματα της πνευματικής του συγκρότησης, όπως το
ενδιαφέρον για τον αποκρυφισμό και για την ιδεολογία του ιρλανδικού εθνικισμού, αναδύονταν
στο επίκεντρο των ενδιαφερόντων του. Προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι «Το
Μυστικό Ρόδο» αποτελεί ένα δείγμα της παλιάς, αληθινής λογοτεχνίας του
φανταστικού. Μιας λογοτεχνίας του φανταστικού που τείνει να ξεχαστεί κάτω
από τους ογκώδεις τόμους των «νεοfantasy» γραφιάδων, με τους οποίους
γεμίζουν ράφια και τηλεοπτικούς χρόνους οι διαχειριστές της αντιρομαντικής
αγοραίας ελίτ των καιρών μας.
Ελπίζω ότι οι αναγνώστες μας, ακροβατώντας ανάμεσα στα βελούδινα πέταλα και
στον αγκαθωτό κορμό του «Μυστικού Ρόδου», θα απολαύσουν ένα λογοτεχνικό
ταξίδι στα μυθικά πεδία της ιρλανδικής παράδοσης και θα γνωρίσουν την
«σκηνή» των Ιρλανδών νεορομαντικών των τελών του 19ου αιώνα.
2
 απολαύσουμε θανάτου παύει να υφίσταται, και
Η ερώτηση του Γιάκσα καλύτερα το χρόνο
που μας απομένει.
Κάθε προσπάθεια
γίνεσαι ένα με το σύμπαν.
Το δεύτερο είναι η συμμετοχή σε
μια αληθινή μάχη ή σε κάποια άλλη
του Θωμά Μαστακούρη της ιατρικής και ακραία κατάσταση που θέτει σε

Υ
των συγγενικών κίνδυνο τη ζωή. Η γνώση ως το
πάρχουν μερικές φράσεις της επιστημών νήμα της ζωής μπορεί να κοπεί ανά
πού, έτσι και τις ακούσεις ή τιςέχει σκοπό να βελτιώσει και να πάσα στιγμή κάνει την κάθε ανάσα
διαβάσεις κάπου, χαράζονται παρατείνει τη ζωή μας όσο το μοναδική και πολύτιμη σαν μια
μέσα στο νου σου ανεξίτηλα, λες και δυνατόν περισσότερο. Κάθε είδους ολόκληρη ζωή.
τις έχεις αποτυπώσει ένα πυρωμένο θρησκεία και φιλοσοφία – ακόμα Ο τρίτος τρόπος για να αισθανθείς,
σίδερο. Δεν θέλεις, μα ούτε και και η πλέον υλιστική – προσπαθεί έστω και λίγο, αθάνατος, είναι η τέχνη
μπορείς να τις ξεχάσεις, και η αλήθεια να μας συμφιλιώσει με την ιδέα του – είτε από την πλευρά εκείνου που
τους επιβεβαιώνεται αμέτρητες αναπόφευκτου τέλους μας και της δημιουργεί, είτε ακόμα και από την
φορές στη ζωή σου. Κάποιες σε εκμηδένισης του εγώ. πλευρά εκείνου που την απολαμβάνει.
κάνουν να χαμογελάς, ή ακόμα και Όμως ούτε η επιστήμη, ούτε η Η μουσική, η ζωγραφική, η
να ξεκαρδίζεσαι, κάθε φορά που θρησκεία, ούτε η φιλοσοφία δίνουν, λογοτεχνία, οτιδήποτε μας βγάζει από
βλέπεις το αρχέτυπο νόημά τους κατά τη γνώμη μου, μια γεύση της την καθημερινότητα και μιλάει στην
να επαληθεύεται, κάποιες άλλες σε αθανασίας – παρά μόνο μια πρόσκαιρη ψυχή μας για τις μεγάλες ουσίες: τη
μελαγχολούν ή ακόμα και σε κάνουν ανακούφιση, μια παρηγοριά ή, στην ζωή, το θάνατο, την αγάπη, το μίσος,
να δακρύζεις. καλύτερη περίπτωση, κάποια όπλα την ελπίδα και την απόγνωση, μας
Μια τέτοια μικρή στιχομυθία θέλω να για να αντιμετωπίσεις στωικά το βοηθά να γίνουμε για λίγο αθάνατοι.
μοιραστώ μαζί σας. Προέρχεται από αναπόφευκτο τέλος. Ο άνθρωπος Το περιοδικό που κρατάτε στα χέρια
τη Μαχαμπχαράτα, το μεγάλο ινδικό γλιτώνει (τις περισσότερες φορές) σας δημιουργήθηκε γι’ αυτόν ακριβώς
έπος, το οποίο μόνο η Ιλιάδα μπορεί την παραφροσύνη μόνο εξαιτίας το σκοπό: για να σας προτείνει μικρές
να συναγωνιστεί σε ζωντάνια, δύναμη του θαυμαστού γεγονότος που ή μεγάλες δόσεις αθανασίας – μέσα
ιδεών, και ηρωικά πρότυπα. Μια από ένα συναρπαστικό διήγημα
σύντομη και μόνο περίληψή ή κόμικς, την πρόταση για μια
της θα ξεπερνούσε κατά πολύ επική ταινία ή ένα εντυπωσιακό
τα όρια αυτού του άρθρου, μουσικό άλμπουμ.
μα το πριν και το μετά της Για όσους δεν έχουν γευτεί
στιχομυθίας που ακολουθεί τη λογοτεχνία και την τέχνη
δεν έχει ιδιαίτερη σημασία του φανταστικού, υπάρχει
– μόνο το ίδιο της το νόημα ένα ερώτημα που μπορεί να
έχει: φαίνεται οξύμωρο, αν και
Ένα γιάκσα, το πνεύμα όλοι εσείς οι αναγνώστες
μιας μυστηριώδους λίμνης, του περιοδικού Φανταστική
δοκιμάζει τον πρίγκιπα Λογοτεχνία γνωρίζετε καλά
Γιουντίστιρα, έναν από τους την απάντησή του – πως
βασικούς πρωταγωνιστές μπορεί δηλαδή μια λογοτεχνία
του έπους, με μια σειρά (όπως και ένα είδος μουσικής)
ερωτήσεων που σκοπό έχουν που ασχολείται τόσο πολύ με
να αποκαλύψουν τη σοφία το θάνατο να αποτελεί μια
του. Αν οι ερωτήσεις δεν έντονη κατάφαση απέναντι
ικανοποιήσουν το πνεύμα, Εικονογραφημένο χειρόγραφο της Μαχαμπαράτα με τη στη ζωή. Κι όμως, αυτή η
αυτός και τ’ αδέλφια του είναι μάχη της Κουρουξέτρα. κατάφαση υπάρχει, και είναι
καταδικασμένα. ο ομφαλός της λογοτεχνίας
«Ποιο είναι το πιο θαυμαστό και της τέχνης του τρόμου και
πράγμα στον κόσμο;» ρωτάει η φωνή ανέφερε ο πρίγκιπας Γιουντίστιρα: του φανταστικού. Σαν ταυρομάχοι
του αόρατου γιάκσα, και ο Γιουντίστιρα, είναι βιολογικά προγραμματισμένος μαθαίνουμε να ελισσόμαστε
γεμάτος μελαγχολία, σκέφτεται για λίγο ώστε στην καθημερινότητά του να ανάμεσα στα κέρατα του θανάτου,
και ύστερα απαντάει: παραβλέπει την ιδέα του θανάτου πρώτα εικονικά, αργότερα – ή ίσως
«Κάθε μέρα, ο Γιάμα (ο Θάνατος) του. και ταυτόχρονα – πραγματικά. Δεν
χορεύει ολόγυρά μας και παίρνει Εντούτοις, πέρα από αυτή την μπορείς να γευτείς τη ζωή δίχως
κάποιους από εμάς στο βασίλειό του. ψευδαίσθηση αθανασίας, ή, μάλλον, να έχεις αισθανθεί την ουσία του
Όμως εμείς συμπεριφερόμαστε λες παράβλεψη του θανάτου, υπάρχει θανάτου. Τότε μόνο διδάσκεσαι
και πρόκειται να ζήσουμε αιώνια. και μια άλλη, πιο ουσιαστική, πιο την υπέρτατη αρετή: να ρουφάς την
Αυτό είναι το πιο θαυμαστό πράγμα αληθινή αίσθηση αθανασίας: σπάνιες κάθε ανάσα σαν να είναι η πρώτη
στον κόσμο». στιγμές κατά τις οποίες ο ζωντανός (όπως στον έρωτα), και ταυτόχρονα
Και πράγματι, αυτό είναι. Είμαστε άνθρωπος γίνεται ένα με το σύμπαν η τελευταία (όπως στη μάχη). Αυτό
τα μοναδικά ζώα πάνω στον πλανήτη και ο χρόνος γι’ αυτόν πραγματικά το επίτευγμα μας ανεβάζει ένα σκαλί
μας που έχουμε ουσιαστική αντίληψη σταματά να κυλάει. πιο πάνω από εκείνους που απλώς
του παρελθόντος, και – κυρίως – του Τρία είναι τα πράγματα που μπορούν επιλέγουν να αγνοούν το θάνατο στη
μέλλοντος. Ο άνθρωπος είναι ο μόνος να προσφέρουν αυτή την αίσθηση, ζωή τους, να προσποιούνται πως δεν
που κουβαλάει μαζί του (από κάπου το καθένα, ασφαλώς με τον δικό του τον βλέπουν ενώ εκείνος χορεύει
εκεί γύρω στα οκτώ ή δέκα χρόνια διαφορετικό τρόπο: πλάι τους. Ισορροπώντας πάνω στην
του) την βεβαιότητα του θανάτου Το πρώτο, είναι ο έρωτας. Την κόψη αυτού του παράδοξου, μπορείς
του. Είναι μια τραγική κατάσταση ώρα του έρωτα, το παρελθόν και να δεις τον Γιάμα κατάματα χωρίς να
ύπαρξης, αλλά ταυτόχρονα αποτελεί το μέλλον συρρικνώνονται σε δυο τον φοβηθείς, μπορείς να φέρεσαι
και το εφαλτήριο για κάθε βήμα και απειροελάχιστα μικρά σημεία, ενώ το ως αθάνατος δίχως να αρνείσαι
επιτυχία του ανθρώπινου πολιτισμού. παρόν διαστέλλεται και καταλαμβάνει μηχανικά την ύπαρξή του. Ο θάνατος
Κάθε τεχνολογικό επίτευγμα μας όλο το χώρο και το χρόνο. Εκείνες, δεν διαλέγει λιγότερο συχνά εκείνους
βοηθά (ή πρέπει να μας βοηθά) να τις λιγοστές στιγμές, ο φόβος του που έχουν τα βλέμματα χαμηλωμένα.
3

Ο Stephen Lawhead είναι ένας
Αμερικανός συγγραφέας
που ζει στην Οξφόρδη,
παρασυρμένος από τις έρευνές του για
την κελτική παράδοση-υπόβαθρο των
μυθιστορημάτων του. Το «Song of Al-
bion» είναι μια λογοτεχνική τριλογία
και περιλαμβάνει τα επιμέρους βιβλία
«The Paradise War» (1991), «The Sil-
ver Hand» (1992), «The Endless Knot»
(1993), αρχή συνέχεια και ολοκλήρωση
μιας ιστορίας επικής fantasy μέσα στα
μονοπάτια της κελτικής μυθολογίας.
Άρχισα να ξεφυλλίζω το πρώτο
βιβλίο της σειράς, γοητευμένος από το
εξώφυλλο του γνωστού Rod-
ney Mathews και κατέληξα
μετά από μήνες, όταν πια
είχα διαβάσει όλα τα βιβλία,
να θεωρώ το τραγούδι
του Lawhead ένα από τα
καλύθτερα μυθιστορήματα
ηρωικής φαντασίας. Δεν
ήταν η πρωτοτυπία της
κεντρικής ιδέας που ο
συγγραφέας καλλιεργούσε
και ξεδίπλωνε, αλλά η
προσωπική άποψή του για
βασικά θέματα και αξίες
των ανθρωπίνων κοινωνιών,
που με εντυπωσίασε και
επιβεβαίωσε δικές μου
απόψεις.
Δυο νεαροί φοιτητές της
Οξφόρδης κατευθύνονται
προς τη Σκωτία με την Jaguar Sov-
ereign του ενός, για να εξιχνιάσουν
την μυστήρια εμφάνιση ενός ζώου
που το είδος του εξαφανίστηκε πριν
δύο χιλιάδες χρόνια. Στη διαδρομή
συζητούν την σύγχρονη καταναλωτική
κοινωνία και την πανταχού παρούσα
παρακμή του Δυτικού Πολιτισμού.
Μόλυνση του περιβάλλοντος, φυσική
εξασθένιση του ανθρώπου, παρακμή
των αξιών και ακόμη, αδιέξοδος,
καμιά ελπίδα διαφυγής.
Τελικά, η διαφυγή προς μια άλλη
πραγματικότητα έρχεται μέσα
από έναν πέτρινο τύμβοι, που
οδηγεί σε έναν Αρχέτυπο, κελτικό
ΚΕΛΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ
κόσμο. Ο «Άλλος Κόσμος» είναι ο
κόσμος των αρχετύπων της γήινης
πραγματικότητας, ενωμένος μαζί
της με τον τρόπο που συμβολίζει ο
«Κόμπος Χωρίς Άκρα» - το «Endless
Knot», το πιο κλασικό κελτικό σχέδιο.
Μέσα σε μια πρωτόγονη, λαμπερή
φύση καθαρού ουρανού και ηρωικών
ιδανικών, οι δυο φίλοι γίνονται
θανάσιμοι εχθροί, καθώς ο ένας
φέρνει μαζί του την αρρωστημένη
αντίληψη του κόσμου τους και ο
άλλος γίνεται πρόμαχος της αρμονίας
που διαταράσσεται.
Ο Lawhead αναπαράγει τα ήθη
και έθιμα των ηρωικών Κελτών με
λεπτομέρειες για τα όπλα τους, τα
στολίδια, τους μύθους, τα τραγούδια
και τους θεούς τους, αλλά επίσης
θίγει ζωτικά θέματα κοινωνικής
οργάνωσης και ανθρωπίνων ιδεωδών.
Το βασικότερο θέμα, στο οποίο
ο συγγραφέας επανέρχεται κατά
διαστήματα και στα τρία βιβλία, είναι
αυτό της εξουσίας του Αρχηγού-
Βασιλιά. Ο ηγεμόνας σαν φορέας του
υπέρτατου αξιώματος είναι άρρηκτα
συνδεδεμένος με τον λαό του αλλά
και τη γή των πατέρων. Συμπάσχει με
τους υπηκόους του, ενώ επίσης είναι
μυστικιστικά ενωμένος με την ίδια
4
τη Φύση μέσα στην οποία κατοικεί ο
λαός. Όταν ο βασιλιάς είναι εκλεκτός,
οι άνθρωποι ευημερούν και η Φύση
ανθίζει. Όταν δεν είναι, δυστυχία και
άγονη γη στιγματίζουν το πέρασμά
του.
Συμβολικά, οι ακρωτηριασμένοι
αποκλείονται από το αξίωμα που είναι
η καρδιά της εθνικής κυριαρχίας.
Δεν νοείται βέβαια κληρονομική
μεταβίβαση και οι Βάρδοι-Δρυίδες
είναι οι νόμιμοι φύλακες της
καθαρότητας της Κυριαρχίας,
αυτοί που επιλέγουν τους άξιους να
φορέσουν το στέμμα από κλαδιά και
φύλλα βελανιδιάς. Ο Βάρδος είναι ο
κρίκος που ενώνει τον βασιλιά, την
έννοια της Κυριαρχίας, τον λαό και
τη γη, γνωρίζοντας, ως Βάρδος, την
βαθύτερη αλήθεια των πραγμάτων.
Ο Lawhead εμβαθύνει με
σοβαρότητα στο μύθο του και μας
δίνει μια ιστορία που δεν εξαντλείται
στο βασικό πλαίσιο της καλής,
ηρωικής φαντασίας.
Διαβάστε την διαδικτυακή Πολεμική
Σημαία στην ηλεκτρονική διεύθυνση
sunwarflag.blogspot.gr
ROBERT EIARBIHAN HOWARD

ΣΗΜΑΙΟΦΟΡΟΣ
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΚΙΜΜΕΡΙΑ
« ... Ο ΡΕΧ γεννήθηκε στο Τέξας το 1906, από παλιό
Νοτιοδυτικό και Νότιο αίμα. Οι Χάουαρντ ήρθαν στη
Γεωργία από την Αγγλία το 1735.
... Μεγάλο μέρος του αίματος του ΡΕΧ είναι Ιρλανδικό
και περηφανεύεται πολύ γιά τις γνώσεις του στην Κελτική
ιστορία και αρχαιολογία.
... Ο ΡΕΧ αποτελεί τυπική περίπτωση συναισθηματικού
αναχρονισμού – εξιδανικεύει τη ζωή των βαρβάρων και των
πιονιέρων.
... – λέει ότι θα προτιμούσε να είναι καλός επαγγελματίας
πυγμάχος παρά καλός μυθιστοριογράφος !
... Έχει γνωρίσει από κοντά την τραχιά ζωή στις πόλεις που
αναπτύχθηκαν με την ανακάλυψη του πετρελαίου και μισεί Δεν έχει ούτε καν σιωπή στα βουνά
με πάθος τον τρόπο με τον οποίο εκμεταλλεύονται το Τέξας Μόνο βροντή ξερή και στείρα χωρίς βροχή
οι μεγάλες εταιρίες των Ανατολικών Πολιτειών. Δεν έχει ούτε καν μοναξιά στα βουνά
... Τα φετίχ του είναι η δύναμη, η ευγένεια, η δικαιοσύνη
και η ελευθερία. Καθετί πολιτισμένο, μαλακό, θηλυπρεπές ή
τακτικό το μισεί με εκπληκτικό πάθος. Στην Αρχαία Ιστορία Η τελευταία εποχή συνοψίζεται σε μιά μεγάλη
μισεί τη Ρώμη με όση ένταση τη σέβομαι εγώ. νύχτα.
…Είναι ποιητής με άγρια μεγάλη δύναμη. Αγαπά τόσο πολύ Είμαι φρουρός στο τελευταίο κάστρο, στο
περιθώριο του χρόνου, στα σύνορα του χώρου.
τη Γαλατική κληρονομιά του που έχει εκγαλατοποιήσει
Το τείχος είναι συμπαγές και ιερό.
το μεσαίο του όνομα – από Erwin σε Eiarbihan – όπως οι Αντικατοπτρίζει το φασματικό παραπέτασμα και
φανατικοί στην Ιρλανδία εκγαλατοποιούνε τώρα τα δικά συναρθρώνει το επέκεινα με τον εσώτερο εαυτό.
τους.
...Θα προτιμούσε να είναι Κέλτης βάρβαρος του 100 ή του Περιπολώ στο πυκνό δάσος, στην σκοτεινή
200 π.Χ. παρά πολιτισμένος σύγχρονος ... » κοιλάδα, στην πηγή των παραισθήσεων.
Το μοναδικό μονοπάτι στην απροσπέλαστη γη
Το πρωϊ της 11ης Ιουνίου του 1936, ο Ρόμπερτ Xάουαρντ μου είναι σπαρμένο μαύρα όνειρα και κακόβουλη
αυτοκτόνησε αφού πρώτα βεβαιώθηκε πως η χρόνια άρρωστη μαγεία.
μητέρα του δεν επρόκειτο πιά να συνέλθει από την τελευταία, Δεν ανησυχώ μα παραμένω σε εγρήγορση.
κωματώδη κατάσταση στην οποία βρισκόταν.
Δεν αυτοκτόνησε, όπως λανθασμένα πιστεύουν οι επικριτές Αρχαίες δυνάμεις με προστατεύουν.
του, επειδή δεν άντεξε τον θάνατό της αλλά αντιθέτως επειδή
αποδεσμεύτηκε από την φροντίδα της. Προσεγγίζω το απόλυτο στις παρυφές των
μύθων.
« ...Δεν θέλω να ζήσω μέχρι να γίνω γέρος. Θέλω όταν έρθει Το σπαθί μου είναι αφιερωμένο στους Θεούς,
η ώρα μου, να πεθάνω γρήγορα και ξαφνικά, στην πλήρη που πολεμούν το σκοτάδι.
ανάπτυξη της δύναμης και της υγείας μου. » Επικαλούμαι τα επικά τραγούδια των προγόνων.

Αναπολώ το παρελθόν, χαίρομαι στην ομίχλη, ζω

Η αγαπημένη του μητέρα δεν θα τον χρειαζόταν πιά ούτε στη μελαγχολία.
θα πονούσε γιά την απώλειά του. Επιτέλους, μπορούσε να Αναζητώ έναν πιό πνευματικό κόσμο κι όμως
ακολουθήσει την δική του πορεία, τον δρόμο της επιστροφής αρνούμαι το χαρμόσυνο μήνυμα των μυστηρίων.
στην Κιμμέρια. Παραμένω άπιστος όταν οι άλλοι έχουν γίνει
πιστοί.
Ένοιωθε πάντα πως είχε γεννηθεί σε λάθος εποχή. Κέλτης
πολεμιστής, που χάθηκε στο χρόνο, διεκδίκησε με μιά σφαίρα, Προσμένω ήσυχα το επερχόμενο τέλος στην
πρόσβαση στον γενέθλιο κόσμο του: τον κόσμο των δυνατών καρδιά του μεγάλου Χειμώνα.
ανδρών και των ωραίων γυναικών, της παρθένας φύσης και Σφίγγω στο χέρι μου το κέρας κι ας ξέρω πως
των βάρβαρων θεών. κανείς δεν θ’ απαντήσει στο τελευταίο μου
σάλπισμα ...
Έφυγε και μας άφησε διαθήκη τα άγρια όνειρά του. Προσδοκίες
ατέρμονης μάχης και γνήσιας ελευθερίας, γιά να ελπίζουμε κι όλα θα σωριάζονται στη λήθη,
κι εμείς, οι ψεύτικοι και οι δειλοί, σ’ έναν καλύτερο κόσμο, ώσπου η αλλαγή να συντρίψει
αληθινό και γενναίο. τα πάντα παρεχτός μονάχα την ομορφιά.
----------- -----------
Ρόμπερτ Ε. Χάουαρντ (1906 - 1936): Αμερικανός συγγραφέας Η εισαγωγή: Στίχοι από το ποίημα
ιστοριών δράσης και περιπέτειας. Δημιουργός του Conan, του Kull THE WASTE LAND του T.S. Eliot.
και του Solomon Kane και πατέρας της Ηρωικής Φαντασίας. Ο επίλογος: Στίχοι από το ποίημα
«...Ο ΡΕΧ γεννήθηκε...»: Αναφορά στον ΡΕΧ από επιστολή του ENVOI (1919) του Εzra Pound.
Χ.Φ.Λάβκραφτ προς τον Φ.Λι Μπόλντουιν στις 16 Φεβ 1935. Ο πίνακας: Bearer (1973) του Jeffrey Jones.
«...Δεν θέλω να ζήσω...»: Από επιστολή του Robert E. Howard προς Το κέρας: Σύμβολο της Φρουράς. Πάντοτε θαύμαζα
τον August Derleth, έναν μήνα πριν την αυτοκτονία του. τον Ρολάνδο και προσευχόμουν στον Χέιμνταλ.

5

Η Αιώνια
Σύγκρουση των Κόσμων
Γ ια την αρχαία ελληνική πραγματικότητα, σε
επίπεδο συμβόλων, αισθητικής και κοσμοθέασης
υπήρχαν δυο διαφορετικοί κόσμοι: αυτός του
ονείρου και αυτός της μέθης. Από τη μια, αυτός της
γαλήνιας σοφίας που απορρέει από τον εσωτερικό
κόσμο της φαντασίας. Από την άλλη, αυτός της μέθης
που οδηγεί σε εκστατικό χορό, παραλήρημα και λήθη
που συγκλονίζει το ανθρώπινο σώμα και τις αισθήσεις.
Ο κόσμος του Απόλλωνος και ο κόσμος του Διονύσου.
Τέκνα του ίδιου θεού (Διός), ο πρώτος ήρθε από τη
μυθική Υπερβορέα, που εκτείνονταν πέρα από το
Βορρά, όπου ο ήλιος δεν έδυε ποτέ για μισό χρόνο,
ενώ για το δεύτερο οι επικρατέστερες απόψεις περί της
καταγωγής του είναι αυτές της Μικράς Ασίας και της
Θράκης (πανάρχαια κέντρα μητριαρχικής λατρείας).
Ο κόσμος των εικόνων του ονείρου, της ομορφιάς, της
αρμονίας και της αισθητικής καλλιέργειας, ενάντια
σε αυτό των αχαλίνωτων παθών, του τρόμου, της
οδύνης και της αβύσσου. Γνώση, Αρμονία, Επιστήμη,
Τέχνη, Μουσική και Πολιτισμός, ενάντια σε επιθυμίες,
συναισθήματα, ένστικτα, υπέρβαση μέτρων και ορίων,
ορμές και πάθη. Ο Απόλλωνας είναι ο θεός της Μορφής,
της Ποίησης, της Ζωής και του Φωτός, ενώ o Διόνυσος
είναι ο θεός των Μυστηρίων, ο θεός του Θεάτρου, ο
θεός του Θανάτου και της Αναγέννησης.
Το φωτεινό Ολύμπιο στοιχείο που βρισκόταν σε αιώνια
διαμάχη με το βαρβαρικό στοιχείο των Τιτάνων και
των τεράτων. Για την απολλώνια κοσμοαντίληψη, ο
άνθρωπος ως καλλιτέχνης, πλάθει τις εικόνες και τις
καμαρώνει μ’ ευχαρίστηση και βλέμμα ονειροπόλο -
δεν συγχωνεύεται όμως μαζί τους. Για τη διονυσιακή,
ο άνθρωπος με διαφόρους τρόπους γίνεται ο ίδιος το
έργο τέχνης και κοιτάζει από μέσα τον εαυτό του, όπως
μας λέει ο Νίτσε. Η τέχνη μεταμορφώνει την αηδία για
τη φρίκη σε (απολλώνια) εικόνα, σώζει τον άνθρωπο
και την απειλούμενη βούλησή του και μέσω αυτής τον
κατακτά ξανά η ζωή. Μονάχα η μορφή, διαυγής, καθαρή
και ωραία «μπορεί να γιατρέψει το τραυματισμένο,
από την φριχτή νύχτα, βλέμμα». Έτσι η Ευμορφία
(Ομορφιά), ως πνευματική ανάγκη, δίνει νόημα στην
ανθρώπινη ύπαρξη, ενάντια στο χάος. Η ποιητική
δημιουργία, ως φωτεινή εικόνα που μας προσφέρει η
φύση, μπορεί να μας γιατρέψει από τη στιγμιαία ματιά
μας στην άβυσσο, μαρτυρά ο Νίτσε. Μαζί η ευγένεια
και η δημιουργία, κάθε φορά μπορούν να θεμελιώσουν
ένα νέο (ολύμπιο) κόσμο, στα ερείπια του παλαιού.
Στον αρχαίο κόσμο το Ολύμπιο στοιχείο κυριάρχησε
αυτού των Τιτάνων. Η πατριαρχία και οι ηλιακοί θεοί
επιβλήθηκαν της μητριαρχίας και της Μεγάλης Μητέρας,
του διονυσιακού μαιναδισμού και του άμετρου της
6
Σ ΕΠΤΗΡΙΟΝ
του Battle Angel
φύσης. Ο Ομηρικός πρωτο-ελληνικός κόσμος γεννήθηκε
κάτω από την επίδραση του Απολλώνιου πολιτισμού
και ο Ήλιος έγινε ο Θεός-Προστάτης του Ανθρώπου.
Παρόλα αυτά, οι μαινάδες του Διονύσου ήταν πάντοτε
έτοιμες να σκίσουν ανθρώπινες σάρκες κάτω από τους
ήχους του φρυγικού αυλού και των κυμβάλων και να
επιβάλλουν τη θρησκεία του θεανθρώπου Διονύσου,
η οποία είχε παλαιότερη μητριαρχική προέλευση.
Οι σάτυροι, ως άφθαρτα φανταστικά φυσικά όντα
που γεννήθηκαν από τη νοσταλγία της πρωτόγονης
φύσης, βρίσκονταν στα μετόπισθεν του πολιτισμού
και υπηρετούσαν τον τραγικό υπέρμετρο χορό και το
Διόνυσο, έξω από κάθε κοινωνική σφαίρα. Μέσω του
χορού αυτού, το άτομο συναισθάνονταν την αρχέγονη
σύγκρουση, εξολοθρεύονταν, υποτάσσονταν στο
Διόνυσο, απορροφούνταν από το πρωταρχικό Ον,
γίνονταν εγκληματικό και υπέφερε. Ο Απόλλωνας ήταν
που φρόντιζε τη χάραξη και ενδυνάμωση των συνόρων
γύρω από τα ατομικά όντα, επιζητώντας να τα ηρεμήσει,
απαιτώντας από αυτά την τήρηση του μέτρου και το
«γνώθι σαυτόν». Τα παρακάτω λόγια του Απόλλωνα
στις «Ευμενίδες» του Αισχύλου αποκαλύπτουν
μετάβαση σε πατριαρχική τάξη και φέρουν ιδιαίτερο
συμβολικό φορτίο:
«∆εν είναι όπως λεν’ ότι η µάνα γεννάει. Μόνο τροφός
του σπόρου είναι. Ο σπορέας γεννάει. Η µάνα τον φιλεύει
µόνο.»
Αριστερά ο Διόνυσος: ρωμαϊκό αντίγραφο από ελληνιστικό
άγαλμα. Σημαντικότερα σύμβολά του: αυλός, τύμπανα, άμπελος,
κισσός, θύρσος, πυρσός, φαλλός. Ιερά του ζώα: λεοπάρδαλη,
πάνθηρας, ταύρος, γάιδαρος, φίδι. Ακολουθία του: Μαινάδες,
Σάτυροι, Σειληνοί, Βάκχες.
Δεξιά ο Απόλλωνας: κεντρική φιγούρα στο δεξιό αέτωμα του
ναού του Διός στην Ολυμπία. Σημαντικότερα σύμβολά του: λύρα,
κιθάρα, δάφνη, τρίποδας, τόξο. Ιερά του ζώα: δελφίνι, κοράκι,
πετεινός, κύκνος, γεράκι, γρύπας, λύκος. Ακολουθία του: οι 12
Μούσες.

«Οι γυναίκες της Άμφισσας», Lawrence Alma-Tadema, 1887 (λάδι σε
καμβά) Στον παραπάνω πίνακα υπάρχουν δυο διαφορετικές ομάδες
γυναικών στο ντύσιμο και στο παρουσιαστικό. Η μια ομάδα είναι οι
μαινάδες, που είναι τυλιγμένες σε δέρματα λεοπάρδαλης φορώντας
κισσούς στα μαλλιά και μετά από τη διονυσιακή τελετή είναι εμφανώς
εξουθενωμένες. Η άλλη ομάδα είναι οι γυναίκες που κοιτάζουν τις
μαινάδες σκεπτικές και σχηματίζουν ένα ανθρώπινο τείχος για να τις
γλυτώσουν από τη θέα των αντρών που στέκουν λίγο παραπέρα. Η όρθια
επιβλητική γυναίκα στο κέντρο, κάτω από το στρογγυλό έμβλημα του
τοίχου, με τα πιασμένα μαλλιά, το καφέ φόρεμα και το βαθύ βλέμμα που
εμφανίζεται ως η πιο μελαγχολική και σκεπτική όταν κοιτά τις άλλες είναι
...η γυναίκα του ζωγράφου. Η Άμφισσα ήταν η πρωτεύουσα του ετήσιου
φεστιβάλ προς τιμή του Βάκχου.
Ο άλλος μεγάλος τραγικός ποιητής, ο Ευριπίδης, είναι
εξίσου αποκαλυπτικός, αλλά και συγκλονιστικός:
«Οι λόγχες των άντρων δεν τις ματώναν,
μα αυτές, ρίχνοντας θύρσους, τους λάβωναν,
κι απάνω στη φευγάλα τους βαρούσαν
στις πλάτες, ναι! Τους άντρες οι γυναίκες·
κάποιος θεός τους έδινε ένα χέρι!
Κατόπι, όθε κινήσανε γύρισαν,
στις βρύσες που ο θεός τους είχε ανοίξει.
Νίφτηκαν από το αίμα, και τις στάλες
στα μαγουλά τους γλείφανε τα φίδια.»
(Ευρυπίδης, Βάκχες)
Ο Πενθέας, γιος της Αγαύης συνέλαβε το
μεταμορφωμένο Διόνυσο αλλά εκείνος ελευθερώθηκε.
Στην αρχή αρνήθηκε να φορέσει γυναικεία ρούχα και
να συμμετάσχει σε βακχικές τελετές προς τιμήν του
Διονύσου. Στη συνέχεια υποκύπτει και το πληρώνει με
τη ζωή του από την ίδια του τη μητέρα-μαινάδα που
είχε καταληφθεί από διονυσιακή μανία. Ακολουθούν
περιγραφές από τις «Βάκχες» του Ευριπίδη που σώζουν
παραλλαγή του μύθου αυτού.
ΔΙΟΝΥΣΟΣ:
Γυναίκες, φέρνω αυτόν που εσάς και μένα και τη δικιά
μου αναγελάει λατρεία· εσείς παιδέψετε τον!
Πρώτη η μάνα του βάνει αρχή στο φόνο
και πέφτει απάνω του· και κείνος λύνει
απ’ τα μαλλιά του το ανάδεμα, μήπως
η δύστυχη η Αγαύη τον γνωρίσει
και δεν τόνε σκοτώσει, και της λέγει,
πιάνοντας της το μάγουλο: “Μητέρα,
εγώ ‘μαι το παιδί σου, εγώ, ο Πενθέας,
που γέννησες στου Εχίονα το παλάτι·
λυπήσου με, μητέρα, για δικό μου
αμάρτημα το γιο σου μη σκοτώσεις !”
7
Εκείνη βγάνει αφρούς, στριφοκυλάει
τ’ αλλοπαρμένα μάτια της, τη γνώση
ξαστοχά, γιατί ο Βάκχος την ορίζει,
και πού ν’ ακούσει τότε τον Πενθέα!
Απ’ του ζερβού χεριού του τον αρπάζει
τον πήχη, και πατώντας τα πλευρά του,
του αρμοχωρίζει τον ώμο, του δόλιου,
όχι απ’ τη δύναμη της· μες στα χέρια
της έβανε ο θεός τη γεροσύνη.
Απ’ την άλλη, η Ινώ χερομαχούσε
να του ξεσκίζει τις σάρκες, κι αντάμα
η Αυτονόη και το λεφούσι οι Βάκχες·
κ’ ήταν μιά ανάκατη βοή: να βογκεί
ο μαύρος με όση ανάσα αποκρατούσε,
και κείνες ν’ αλαλάζουν ! Μια βαστούσε
το καλαμόχερό του, μια το πόδι,
με το σαντάλι ακόμα· κι απόμεναν
ξέσαρκα, σπαραγμένα τα πλευρά του·
κι όλες μαζί, με ματωμένα χέρια,
κάναν τόπι τις σάρκες του Πενθέα.
Ξεσκίδια τώρα κείτεται· άλλα κάτω
από βράχους τραχιούς κι άλλα στου λόγκου
τα χαμόδεντρα μέσα σκορπισμένα,
όλα δυσκολογύρευτα· και το άθλιο
κεφάλι του, στα χέρια της το πήρε
η μάνα του, σε θύρσου το ‘μπήξε άκρη
σα λιονταριού βουνίσιου, και το φέρνει
μεσ’ απ’ τον Κιθαιρώνα, παρατώντας
τις αδερφές της σε χορούς μαινάδων.
Εκστασιασμένη μαινάδα που κρατάει θύρσο στο ένα χέρι και
λεοπάρδαλη στο άλλο, ενώ στα μαλλιά της είναι τυλιγμένο ένα φίδι.
Αναπαράσταση σε αττικό βάζο που βρίσκεται στην Κρατική
Αρχαιολογική Συλλογή του Μονάχου.
Χαρακτηριστική η διαμάχη της Απολλώνιας Αθηνάς με
τις προελληνικές Ερινύες στην «Ορέστεια» του Αισχύλου.
Οι Ερινύες είναι έτοιμες να σηκωθούν από τη Γη για να
αποκάνουν το μητροκτόνο Ορέστη, καθώς το είδωλο
της Κλυταιμνήστρας τις προστάζει: «κάντε αυτό που
είσαστε». Έτσι ο Ορέστης ζητάει καταφύγιο στο ναό του
Απόλλωνα. Του λέει, λοιπόν, ο Ακτινοβόλος Απόλλων
στις «Ευμενίδες», ενώ του δηλώνει την ηθική αυτουργία
του:
«Δε θα σ’ αφήσω. Μέχρι το τέλος προστάτης σου θα ‘µαι.
Και δίπλα σου. Όπου και να ‘µαι, στους εχθρούς σου θα
σταθώ ανήλεος. Τώρα τις ξέφρενες τούτες µαινάδες τις
δάµασα. Βλέπεις; Πέσαν στον ύπνο οι Γριές οι Πανάρχαιες
κόρες της Φρίκης. Που ούτε θεές ούτε θνητός τις σµίγει.
Μήτε θεριό. Του κακού γεννημένες, το κακό σκοτάδι
βόσκουν κάτω στα Τάρταρα των Ολύμπιων θεών και
των ανθρώπων το Σίχαµα.»
 Στη συνέχεια ο Θεός φωνάζει στις
Ερινύες:
«Έξω. Προστάζω. Έξω απ’ το ναό
µου. Σαΐτα. Φίδι φτερωτό θα ρίξει
επάνω σας το κατάργυρο τόξο µου.
Θα βογκήξετε. Σαν µαύρο αφρό θα
το ξεράσετε το αίµα του φόνου που
ήπιατε. Σ’ αυτό το ναό δεν έχετε
θέση. Εκεί που δικάζουν και σφάζουν
να πάτε. Που βγάζουν µάτια. Που
παίρνουν κεφάλια. Που ευνουχίζουν
τα παιδιά για να σβήσουν γενιές.
Στους λιθοβολισµούς, στους
ακρωτηριασµούς στα παλουκώµατα
που μουγκρίζουν. Με τέτοια
ευφραίνεστε. Και οι θεοί σας
σιχαίνονται.»
Και μετά την απόφαση της Αθηνάς
που «με την ψυχή της τον πατέρα
υποστηρίζει», ο Ορέστης αναφωνεί:
«Παλλάδα Αθηνά. Και σωτήρα µου!
Στην πατρική µου γη που την πήραν
µε ξανάστησες.»
Ενώ η Ερινύα, Κόρη της Νύχτας,
κραυγάζει:
«Καινούργιοι θεοί! Τους αιώνιους
νόµους µας αρπάξατε. Και τους
ρίξατε κάτω. Ντροπή σε µας φέρατε
και ατίµωση. Φαρµάκι. Πικρή
πληρωµή θα χύσω. Χολή. Θα τη
ρημάξω τη γη σας. Μαρασµού και
θανάτου αρρώστια θα πέσει.»
[…]
«Εγώ να τα πάθω αυτά! Η
πρώτη πανάρχαια θεά! Και να ζω
ντροπιασµένη και άτιµη. Αλίµονο.
Μανία κι οργή ξεφυσώ και εκδίκηση.
Στα πλευρά µου συστρέφεται πόνος.
Νύχτα µου. Μάνα µου. Άκουσε. Τις
τιµές τις πανάρχαιες ανίκητοι δόλοι
των θεών µου τις άρπαξαν. Ένα
τίποτα µ’ έκαναν.»
Στο τέλος όμως η θεά Αθηνά
την εξευμενίζει. Τις αφήνει να
μείνουν υπό τον όρο να τιμάνε την
Πειθώ, τάζοντας τες σεβασμό και
«στερέωμα σπιτιού». Έτσι κάνει
την Ερινύα να πει:
«Θα δεχτώ να συνοικώ µε την
Παλλάδα και στην πόλη της δε θ’
ασεβήσω.»
Ωστόσο, με κάθε επανάπαυση του
ελληνικού-πατριαρχικού στοιχείου,
το προελληνικό - μητριαρχικό
προσπαθούσε να διεκδικήσει το
χώρο του. Σημαντική εορτή μνήμης
ήταν το Σεπτήριον, κατά την οποία
ένα αγοράκι σκότωνε συμβολικά
τον πύθωνα / όφι που έρπονταν
στο χώρο του Απόλλωνα, στο
Μαντείο των Δελφών. Τελούνταν
κάθε 7 χρόνια για να θυμίσει αυτή
την υποχρέωση εγρήγορσης του
Απολλώνιου στοιχείου.
Ο βασανισμός του Μαρσύα, από το
Μουσείο του Λούβρου. Ο σάτυρος
Μαρσύας προκάλεσε τον Απόλλωνα σε
διαγωνισμό μουσικής. Εκείνος έπαιξε
αυλό, ο Απόλλωνας λύρα. Ο ακόλουθος
του Διονύσου έχασε και ο Θεός της
Μουσικής τον έγδαρε ζωντανό για να
τιμωρήσει την Ύβρι που διέπραξε.
8
Ο Διόνυσος πάνω σε πάνθηρα,
συνοδεία του Σειληνού πίσω που παίζει
χειροκρόταλο και της μαινάδας μπροστά
που παίζει φλάουτο δίπλα σε ένα μικρό
σάτυρο. Μεταφέρουν κεφάλια σε
πασσάλους. Η φιγούρα είναι από βάζο
του 370-360 π.Χ. και βρίσκεται στο
Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι.
Απόλλωνας και Διόνυσος
αποτελούν διαφορετικές εκφάνσεις,
εκφράσεις και στάδια ζωής και
πολιτισμού, διαφορετικά πρότυπα
και διαφορετικά κοσμικά αρχέτυπα.
Η σύγκρουση, αλλά και αρκετές
φορές η αλληλοσυμπλήρωσή τους
(σε κάποιες περιπτώσεις υπάρχει
και ταύτιση) λαμβάνει χώρα
τόσο στο ενσυνείδητο, αλλά και
στο ασυνείδητό μας, τόσο στην
καθημερινότητά μας όσο και σε
επίπεδο μεταφυσικής. Ποτέ δεν
υπήρξε πλήρης επικράτηση του ενός.
Η ισχύς του Απολλώνιου στοιχείου
ήταν μεγαλύτερη σε αρκετούς
τόπους και πολλές περιόδους του
ενδόξου παρελθόντος. Ωστόσο,
αρκετοί σήμερα θα πουν ότι οι
ακόλουθοι του Διονύσου και οι
φίλιες δυνάμεις τους έχουν πλέον
κατακτήσει την …εκθηλυσμένη
εποχή μας.
Ναι, ο αυλός του Μαρσύα ηχεί
ξανά. Και ‘μεις, μολονότι ζούμε
σκλαβωμένοι σε παράξενο
χωροχρόνο, συναντηθήκαμε
ξανά και βαδίζουμε κάτω από το
ίδιο λάβαρο… λίγοι πιστοί και
αμετανόητοι φρουροί, με το ξίφος
και την πένα κόντρα στους ανέμους
και τις σειρήνες των καιρών μας.
Γνωρίζουμε ότι παρόλο που τα
χρόνια είναι σκοτεινά, ο Ήλιος
είναι Ανίκητος.
Διαβάστε το προσωπικό ιστολόγιο
του Battle Angel στην ηλεκτρονική
διεύθυνση septirion.blogspot.gr
 Τ ο Μάρτιο του 1973 o σπουδαίος σχεδιαστής,
σεναριογράφος και δημιουργός Jim Starlin, σε ηλικία
μόλις είκοσι τεσσάρων ετών (γεννημένος στις 9
Οκτωβρίου του 1949), πήρε ένα σχετικά αδιάφορο και
μάλλον βαρετό χαρακτήρα για τα ως τότε υψηλά δεδομένα
της Marvel Comics –του οποίου οι μέχρι εκείνη την ημέρα
ιστορίες μπορούν να χαρακτηριστούν ως ένα σύνολο
απλοϊκών σεναριακά sci-fi αφηγήσεων με υπερήρωες–
και δημιούργησε ένα από τα κορυφαία comics όλων των
εποχών. Ένα ολοκληρωμένο έργο τέχνης απαράμιλλης
αισθητικής, με το οποίο κατάφερε να γράψει το όνομα του
του Χρήστου Νάστου με χρυσά γράμματα στην ιστορία της ένατης τέχνης.
Ο Jim Starlin ως τότε είχε σχεδιάσει τρία υπέροχα τεύχη
Ο ΠΑΡΑΔΟΣΙΟΚΡΑΤΙΚΟΣ του επιδερμικού όμως -και εμφανώς καπιταλιστή- «ήρωα»
Iron Man, ενώ είχε κάνει τα σχεδιαστικά τελειώματα σε
ΗΡΩΑΣ ΤΗΣ MARVEL κάποιες από τις εξαιρετικές εκείνη την εποχή περιπέτειες του
«The Amazing Spider Man». Στον Iron Man δημιούργησε
τον εμβληματικό Thanos, ο οποίος αποτέλεσε τον μεγάλο
αντίπαλο του ξανθού Captain.
Ανέλαβε τον Captain Marvel στο τεύχος Νο 25. Έκτοτε μια
νέα εποχή μεγαλείου ανέτειλε για τα comics. Το αξεπέραστα
εμπνευσμένο, κοσμικών διαστάσεων σενάριο, καθηλώνει
με τη δυναμική του ακόμη και σήμερα, παραμένοντας
εντυπωσιακά αρυτίδωτο. Διαστημικός, επικός ρομαντισμός
αναδύεται μέσα από τους πομπώδεις διαλόγους και τις
αισθητικές συνιστώσες των πρωταγωνιστών. Ας μη σταθώ
μόνο εκεί, όμως. Διότι αυτό που κυρίως αφήνουν στην
μνήμη του αναγνώστη εκείνα τα τεύχη είναι το ανυπέρβλητο
σχεδιαστικό κρεσέντο του δημιουργού.
Ο νεαρός Starlin κινήθηκε σε πεδία και επιχείρησε
ισορροπίες στα πλαίσια των comics με τρόπους και
καλλιτεχνικό θράσος που ελάχιστοι είχαν αποπειραθεί ως
τότε. Η μυώδης, γεμάτη ενέργεια και εσωτερική ένταση,
παρουσία των σωμάτων που διέθεταν οι ήρωές του, τα
αισθητικά άψογα και γωνιώδη πρόσωπα, καθώς και οι
εικαστικά άψογες, γεμάτες από άγρια χάρη, χορογραφημένες
σκηνές δράσης, δημιούργησαν ανυπέρβλητα πρότυπα στο
χώρο της τέχνης των κόμικς. Οι μονομαχίες του Cap-
tain Marvel με τον (πολύπλευρο χαρακτήρα) Thanos στα
τεύχη 30-33 διαθέτουν μια μεγαλειώδη οπτική ένταση,
που αποθεώνει την μάχη σώμα με σώμα δυο δυνατών
ανδρών. Ταυτόχρονα παρουσιάζει στο έκπληκτο (όσο και
εντυπωσιασμένο) κοινό, έναν ήρωα με καθαρά προσωπική
και ηθική θεώρηση στα όρια της παραδοσιοκρατίας. Όσο
για τα μεγαλειώδη σκηνικά, καθώς και το στήσιμο των
σελίδων (θαυμάζω πολλάκις ακόμη το γέμισμα των καρέ
και την θαυμαστή οικονομία του χώρου), θεωρώ πως θα
πρέπει να αποτελούν παντοτινό αντικείμενο μελέτης από
όλους τους σύγχρονους δημιουργούς.
Η σειρά ολοκληρώθηκε ουσιαστικά σε εννιά τεύχη.
Ακολούθησε ένα τεύχος ακόμη (Νο 34, Σεπτέμβριος 1974)
–όπου ο ξανθός ήρωας μολύνεται από καρκίνο μετά από
μία ατομική έκρηξη- για να καταλήξει στο υπέροχο an-
nual «Death of Captain Marvel». Το τελευταίο αποτελεί
υπόδειγμα ενήλικης μυθοπλασίας, σκοτεινά ιδωμένο και
ώριμα σχεδιασμένο από τον σπουδαίο αυτό καλλιτέχνη,
που συχνά στο δημιουργικό σύμπαν του φλέρταρε με την
έννοια του θανάτου και του τέλους.
Ο Jim Starlin, με το Captain Marvel του, έπλασε ένα
ατόφιο αριστούργημα της ένατης τέχνης που, ακόμη
και αν κάποιος σήμερα δεν ενδιαφερθεί να το διαβάσει
(εξαιρετικά απίθανο!), δε μπορεί να μην το θαυμάσει απλά
και μόνο με το να φυλλομετρήσει τις μοναδικές σελίδες
του. Αργότερα ο ίδιος δημιουργός μεγαλούργησε σε
τρία τεύχη του εξίσου σημαντικού «Master of Kung-Fu»
(ο Starlin αποτέλεσε ουσιαστικά τον συν δημιουργό του
Shang-Chi στο εν λόγω τίτλο) καθώς και στην προσωπική
του εποποιία, τον υπέροχο «Warlock». Μια άλλη επικών
γνωρισμάτων εικονογραφημένη ιστορία, που κάποτε θα
πρέπει να συνοψίσουμε την αφήγησή της σε ένα άρθρο του
περιοδικού μας….

9
 ΦΡΑΝΚ ΣΕΤΣΙΝΓΚ
«ΤΟ ΣΜΗΝΟΣ»
του Flammentrupp
Τ
ο «Σμήνος» είναι ένα μυθιστόρημα επιστημονικής
φαντασίας γραμμένο από τον Γερμανό
συγγραφέα Φρανκ Σέτσινγκ, το οποίο εκδόθηκε
το 2004. Έγινε αμέσως best seller τόσο στη Γερμανία
όσο και στην Αυστρία, παραμένοντας στην πρώτη θέση
της σχετικής λίστας για οκτώ μήνες, ενώ μεταφράστηκε
σε δεκαοκτώ ακόμη γλώσσες.
Στο οπισθόφυλλο των εκδόσεων Καστανιώτη, που
κυκλοφόρησαν το βιβλίο στην Ελλάδα διαβάζουμε,
«Τσουνάμι καταστρέφει τις πόλεις της Βόρειας
Ευρώπης, φονικές μέδουσες ερημώνουν τις παραλίες της
Αυστραλίας, μολυσμένα καβούρια -φορείς μιας ανίατης
ασθένειας- κατακλύζουν το υδροδοτικό σύστημα της Νέας
Υόρκης αποδεκατίζοντας τον πληθυσμό, εκατομμύρια
τερατώδη σκουλήκια αποσταθεροποιούν το βυθό στις
ακτές της Νορβηγίας, φάλαινες επιτίθενται σε πλοία και
τα βυθίζουν. Η ανθρωπότητα δέχεται μια συντονισμένη
και μαζική επίθεση. Η βασική διαχωριστική γραμμή
μεταξύ ανθρώπων και ζώων έχει χαθεί: τα ζώα έχουν
αποκτήσει ξαφνικά συνείδηση του εαυτού τους και
στρέφονται εναντίον του ανθρώπινου είδους με σκοπό
την εξόντωσή του. Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Μήπως
υπάρχει κάποιος σκοτεινός νους που οργανώνει και
συντονίζει τον εφιάλτη; Οι επιστήμονες αναγκάζονται
να παραδεχτούν ότι ο άνθρωπος γνωρίζει τελικά για τον
πλανήτη Γη πολύ λιγότερα πράγματα απ’ όσα γνωρίζει
για το Διάστημα. »
Πράγματι, ο συγγραφέας μας δίνει ένα πρωτότυπο
σενάριο καταστροφής της ανθρωπότητας και με
τόσο αληθοφανή τρόπο, που έχω την αίσθηση ότι δεν
είχε παρουσιαστεί έως τότε και, ίσως, να μην έχει
παρουσιαστεί ξανά μέχρι σήμερα. Στους αναγνώστες
του Άρθουρ Μάχεν ενδεχομένως η κεντρική ιδέα
του Σέτσινγκ να θυμίζει την εξαιρετική νουβέλα του
Ουαλού μύστη της λογοτεχνίας τρόμου, η οποία φέρει
τον τίτλο «Ο Τρόμος». Συνήθως, η μαύρη μοίρα της
ανθρωπότητας λογοτεχνικά σφραγίζεται από κακούς
εξωγήινους ή από κάποιον παρανοϊκό γήινο με τεράστια
τεχνολογική δύναμη. Εδώ, κανείς δεν ξέρει τι κρύβεται
πίσω από αυτή την απροσδόκητη επίθεση αλλά και
τις φυσικές καταστροφές που, εκ πρώτης όψεως, δεν
φαίνεται να συνδέονται με αυτή. Ωστόσο, η όποια
σχέση των δυο βιβλίων σταματά σ’ αυτό το σημείο,
καθώς ο Σέτσινγκ αναπτύσσει το λογοτεχνικό του υλικό
σε τελείως διαφορετική κατεύθυνση από εκείνο του
Μάχεν. Η ιδέα του Γερμανού συγγραφέα σχετικά με
τον ιθύνοντα νου της επίθεσης είναι ιδιαίτερα έξυπνη,
πρωτότυπη και όχι τελείως εκτός πραγματικότητας.
Σελίδα με τη σελίδα, η πλοκή δομείται αριστουργηματικά
ενώ δίνονται και οι κατάλληλες επιστημονικές
πληροφορίες. Ο συγγραφέας έχει κάνει μια εξονυχιστική
έρευνα γύρω από τα θέματα που παρουσιάζει, δίνοντας
επί της ουσίας στον αναγνώστη δοκίμια εκλαϊκευμένης
επιστήμης έτσι ώστε αυτός να κατανοήσει καλύτερα τις
σκέψεις, τις κινήσεις και τις λύσεις στα προβλήματα που
προτείνουν οι χαρακτήρες-πρωταγωνιστές. Στο τέλος
του βιβλίου, στην λίστα με τις ευχαριστίες, ο Γερμανός
10
κατονομάζει πάνω από είκοσι επιστήμονες και ειδικούς
που τον βοήθησαν στη συγγραφή της ιστορίας με τις
γνώσεις και τις οδηγίες τους. Μάλιστα, χρησιμοποιεί
τα ονόματα τεσσάρων εξ αυτών στους επιστήμονες-
χαρακτήρες του βιβλίου, ενώ βασίστηκε και σε μία εκ
των διευθυντριών του προγράμματος SETI για άλλον
ένα χαρακτήρα (πρόκειται για την Jill Tarter που
«δάνεισε» τον χαρακτήρα της για να τον ενσαρκώσει
η Τζόντι Φόστερ στην εξαιρετική ταινία «Επαφή» το
1997).
Τα επιστημονικά πεδία που παρουσιάζονται είναι
άφθονα. Ωκεανολογία, Θαλάσσια Βιολογία, Γεωλογία,
Γεωφυσική κλπ, ενώ δίνονται πληροφορίες και για
άλλα θέματα όπως π.χ. η κατασκευή θαλάσσιας εξέδρας
άντλησης πετρελαίου, η λειτουργία τηλεπικοινωνιακών
δορυφόρων, το Ρεύμα του Κόλπου, οι μύθοι των
αυτοχθόνων της Αρκτικής κ.α. Είναι χαρακτηριστικό
πως πολλοί κριτικοί βιβλίων απέδωσαν τα εύσημα
για την εξαιρετική ακρίβεια στην παρουσίαση των
πεδίων αυτών. Είναι, επίσης, αλήθεια πως αρκετοί
αναγνώστες δεν έμειναν ευχαριστημένοι από την
παροχή τόσων πληροφοριών, καθώς, το μέγεθος
του βιβλίου πολλαπλασιάστηκε (η ελληνική έκδοση
έχει 1018 σελίδες). Κατά τη γνώμη μου, όμως, αυτό
είναι και το δεύτερο μεγάλο πλεονέκτημα τούτου του
βιβλίου (το πρώτο είναι, βέβαια, αυτή καθαυτή η ιδέα).
Το να παρουσιαστεί μια καλή ιδέα χωρίς ανάπτυξη των
επιμέρους στοιχείων που τη στηρίζουν, ίσως δώσει ένα
καλό «κινηματογραφικό» βιβλίο για διάβασμα στην
ακρογιαλιά το καλοκαίρι. Αυτό που καταθέτει ο Φρανκ
Σέτσινγκ, είναι ισχυροποίηση των επιχειρημάτων
υπέρ της αληθοφάνειας -είναι σαν να διαβάζεις ένα
ημερολόγιο αληθινών γεγονότων- κι εμπλουτισμός των
γνώσεων του αναγνώστη με κάτι πέρα από το στενό
πεδίο της επαγγελματικής του αποκατάστασης.
Εκτός της κατάθεσης των πληροφοριών, ο
συγγραφέας δίνει τη δική του τροφή για σκέψη. «Η
καθαρή νοημοσύνη είναι κρύο πράγμα. Η νοημοσύνη
σε συνδυασμό με συνείδηση είναι κάτι άλλο. Κατά
τη γνώμη μου πρέπει από αυτόν τον συνδυασμό να
προκύπτουν οι αξίες», μας λέει ένας από τους «κακούς»
χαρακτήρες του βιβλίου, ένας χαρακτήρας στον οποίο
τελικά υπερισχύει το εγώ και όχι η αξία. Ο άνθρωπος
έχει το Καλό μέσα του, αλλά η εκδήλωσή του είναι θέμα
επιλογής. «Σε αυτούς [σ.σ. στον ιθύνων νου, πίσω από
την επίθεση] κάθε πνευματικό επίτευγμα είναι συλλογικό
και ενσωματωμένο στα γονίδιά τους. Ζουν συγχρόνως σε
όλες τις εποχές. Οι άνθρωποι αντιθέτως παραγνωρίζουμε
το παρελθόν και αγνοούμε το μέλλον. Η ύπαρξη μας όλη
είναι επικεντρωμένη στο άτομο, στο εδώ και στο τώρα.
Την ανώτερη γνώση τη θυσιάζουμε στους προσωπικούς
μας στόχους. (…) Τόσο μας έχει γίνει έμμονη ιδέα η
προσωπική μας διάρκεια, που οι πνευματικοί μας στόχοι
σπάνια συμφωνούν με αυτό που θα ήταν χρήσιμο για την
ανθρωπότητα».
Εκτός από τους επιστήμονες που τα δίνουν όλα για τη
Γνώση, την Κατανόηση και την Επικοινωνία με αυτή
τη νέα νοημοσύνη που έχει βαλθεί να καθαρίσει τον
πλανήτη από το μικρόβιο που λέγεται Ανθρωπότητα,
υπάρχει και η σκοτεινή πλευρά. Ο πλανητάρχης, άβουλο
ον που περιμένει τον Θεό «να βάλει το χέρι του». Η
υψηλόβαθμη στρατιωτικός, που θέλει να εξοντώσει
τον εχθρό ως προσωπική δόξα της διάσωσης του
κόσμου και εποφθαλμιώντας να κερδίσει, αργότερα,
τη θέση του πλανητάρχη. Ο υπαρχηγός της CIA, που
βλέπει μπροστά του μόνο τρομοκράτες που πρέπει να
αφανιστούν ακόμη κι αν χρειαστούν πυρηνικά. Έχω
την αίσθηση πως ο συγγραφέας άντλησε επιρροή από
την κυβέρνηση Μπους και το «δεξί χέρι» του, την Κοντολίζα Ράις. Επίσης, η αλήθεια είναι πως ρίχνει στο τραπέζι
αρκετά στερεότυπα σχετικά με τους Αμερικάνους, αξιωματούχους και στρατιωτικούς, αλλά όχι άδικα.
Όπως και να έχει, οι χαρακτήρες αναπτύσσονται εξαιρετικά, δίχως να γίνεται κουραστική η αναφορά στο παρελθόν
τους ή η μεταξύ τους επικοινωνία. Δεν είναι χάρτινοι, είναι σκεπτόμενοι ενώ το κείμενο καταφέρνει να σε κάνει
να συνδεθείς μαζί τους και να νιώσεις άσχημα για το χαμό κάποιων εξ αυτών την ώρα του καθήκοντος (και
αντίστοιχα, μια ευχαρίστηση για το χαμό των «κακών»). Θα πρέπει επίσης να αναφέρω, την πολύ καλή δουλειά
που έχει κάνει ο συγγραφέας στην παρουσίαση των σκηνικών. Είτε πρόκειται για πόλη, είτε για κτήριο, είτε για
πλοίο, η ανάγνωση παραμένει απολαυστική δημιουργώντας έντονες εικόνες στο μυαλό.
Γενικότερα, ένα ποσοστό γύρω στο 65% της έκτασης του κειμένου καταλαμβάνεται από το υπόβαθρο και τα
επιστημονικά δοκίμια, που μας οδηγούν στο επόμενο 35% όπου η δράση γίνεται καταιγιστική και η αγωνία
κορυφώνεται μαζί με την περιέργεια για το τί τελικά συμβαίνει. Σίγουρα, δεν έχουμε ένα «κινηματογραφικό βιβλίο»
τύπου Κώδικας Ντα Βίντσι, αλλά ένα βιβλίο προσανατολισμένο στη φιλοσοφική σκέψη πάνω στη σχέση μας με τη
μητέρα Φύση, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις μας απέναντι στις άλλες μορφές ζωής με τις οποίες μοιραζόμαστε
το υπέροχο γαλάζιο ζαφείρι του γαλαξία. Ένα βιβλίο πάνω στις επιπτώσεις στον τρόπο ζωής και στο θρησκευτικό
δογματισμό που θα είχε η αποκάλυψη πως μοιραζόμαστε τον πλανήτη με μια άλλη μορφή νοημοσύνης.
Κατά τη γνώμη μου, το Σμήνος αποτελεί ένα από τα καλύτερα δείγματα γραφής
οικολογικού θρίλερ και θα κοσμήσει τη βιβλιοθήκη του αναγνώστη που θα
αποφασίσει να το αποκτήσει.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ
«Ίσως είναι καιρός πια για την ανθρωπότητα να μπει σε μια καινούργια φάση της
εξέλιξης και να συμφιλιώσει την αρχαϊκή κληρονομιά της με την πνευματική της
ανάπτυξη. Αν θέλουμε να αποδείξουμε ότι αξίζουμε το δώρο που ονομάζεται Γη,
δεν χρειάζεται να μελετήσουμε τους Υρρ αλλά τους εαυτούς μας. Μονάχα η γνώση
της προέλευσης μας θα μας δείξει το δρόμο για ένα καλύτερο μέλλον. Όχι, οι Υρρ
δεν άλλαξαν τον κόσμο. Μας έδειξαν τον κόσμο όπως στα αλήθεια είναι».

Η Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ απέκτησε ραδιοφωνική εκπομπή !

Κάθε Σάββατο και Κυριακή, από τις 14:00 έως τις 16:00.
Στον διαδικτυακό ραδιοφωνικό σταθμό rockmachine.gr
Ο Σταμάτης Μαμούτος παρουσιάζει την εκπομπή

ΑΤΣΑΛΙΝΟ ΡΟΔΟ

Αυθεντικό Heavy Metal - Φανταστική Λογοτεχνία - Ρομαντισμός

ΑΤΣΑΛΙΝΟ ΡΟΔΟ στον rockmachine.gr
11
Συνέντευξη με τον δημιουργό
έργων ψηφιακής ζωγραφικής
Κώστα Νικέλη του Σταμάτη Μαμούτου
Ο
Κώστας Νικέλλης αποτελεί
έναν από τους ψηφιακούς
καλλιτέχνες που τα τελευταία
χρόνια συνδέει τις δημιουργίες του με
θεματικά περιεχόμενα της λογοτεχνίας
του φανταστικού, της αρχαίας και
της μεσαιωνικής ιστορίας αλλά και
της ευρύτερης ρομαντικής αντίληψης
των πραγμάτων. Βρίσκοντας, λοιπόν,
εξαιρετικά ενδιαφέρουσα την
δουλειά του δεν έχασα την ευκαιρία
να του ζητήσω να παραχωρήσει μια
συνέντευξη για την «Φανταστική
Λογοτεχνία».
Κώστα, μίλησέ μας για τις απαρχές
της ενασχόλησής σου με τα εικαστικά.
Πως προέκυψε και ποιες οι αρχικές
εικαστικές επιρροές σου;
Κατ’ αρχάς θέλω να σε ευχαριστήσω
για την πρόσκληση. Τα εικαστικά
προέκυψαν αρχικά σαν χόμπι,
μετεξελίχθηκαν σε συνεχή παράπλευρη
δραστηριότητα και πλέον εδώ και
πολλά χρόνια είναι μόνιμη. Οι αρχικές
επιρροές μου ήταν οι κλασσικές
σπουδαίες εικονογραφήσεις της γενιάς
μου. Μεγαλώσαμε με Luis Royo, Bo-
ris Vallejo, Chris Achilleos, Frank
Frazetta κ.λ.π.
Στα περισσότερα έργα σου η
θεματολογία αντλείται από το πεδίο
του Ρομαντισμού. Ιστορικές μάχες,
μυθολογικά μοτίβα, σκηνές από έργα
της λογοτεχνίας του φανταστικού
και τοπία που απεικονίζονται σα να
διαθέτουν την δική τους ψυχή. Πες
μου αρχικά, ποια η σχέση σου με
την λογοτεχνία του φανταστικού
και τα comics; Είσαι ένθερμος
αναγνώστης ή απλώς διατηρείς την
επαφή που χρειάζεται με τα εν λόγω
πεδία προκειμένου να αποκομίσεις
εικόνες που θα σε εμπνεύσουν να
δημιουργήσεις έναν πίνακα;
Οι καλλιτέχνες που ανέφερα νωρίτερα
είχαν κάνει σπουδαία δουλειά σε
εξώφυλλα περιοδικών comics και όχι
μόνο. Σε συνδυασμό με ταλαντούχους
κομίστες της εποχής, όπως ο μεγάλος
John Buscema και πολλοί άλλοι,
κατά καιρούς έφτιαξαν κυριολεκτικά
αριστουργήματα. Διαβάζω αρκετά,
και βιβλία και κόμικς από τον χώρο
του φανταστικού, συνδυάζοντας την
ψυχαγωγία με την έμπνευση. Κάποιες
διάσημες εικονογραφήσεις, πέρα
από την δεδομένη έμπνευση, θα με
στοιχειώνουν για πολύ καιρό στις
προσπάθειες μου να φτιάξω κάτι
παραπλήσιο.
Ποιοι θεωρείς ότι είναι οι αγαπημένοι
συγγραφείς του φανταστικού και ποιοι
οι αγαπημένοι σου δημιουργοί comics;
Επίσης, θα ήθελα να μου αναφέρεις
ποιοι είναι οι αγαπημένοι σου comic
ήρωες;
Οι κλασσικοί συγγραφείς της παλιάς
σχολής. R.E. Howard, H.P. Lovecraft,
Isaak Asimov, J.R.R. Tolkien κ.λ.π.
Όσον αφορά τους δημιουργούς comics
σίγουρα ο τεράστιος John Buscema,
o Πολωνός Rosinski, ο Todd McFar-
lane, ο Cary Nord, ο Tomas Giorel-
lo και πολλοί ακόμα. Αγαπημένοι
εικονογραφημένοι ήρωες;..Πολλοί,
αλλά επικρατέστεροι οι Κόναν,
Θόργκαλ, Ντριζτ Ντο Έρντεν και
Δικαστής Ντρεντ.
Πέρα από την φανταστική λογοτεχνία
και τα comics η ισχυρότερη επιρροή
σου, όσον αφορά την θεματολογία
των έργων σου, εκτιμώ πως είναι η
αρχαία και η μεσαιωνική ελληνική
ιστορία. Να υποθέσω ότι είσαι
προσανατολισμένος και σε αντίστοιχα
ιστοριογραφικά αναγνώσματα;
12
Η Ιστορία είναι ανεξάντλητη πηγή
μάθησης, έμπνευσης και γνώσης. Όσο
θυμάμαι τον εαυτό μου διάβαζα ιστορία.
Όταν με τον καιρό κάποιος βλέπει πέρα
από επικές μάχες και τα εντυπωσιακά
πολεμικά κατορθώματα, διακρίνει
έκπληκτος ότι έζησαν άνθρωποι,
ακόμα και εκεί που ζει ο ίδιος σήμερα,
μέσα σε ηθικά και κοινωνικά πλαίσια
που στις μέρες μας φαντάζουν «από
άλλον πλανήτη». Ανακαλύπτοντας την
αρχαία σοφία στα ήθη τους, σε εποχές
που η ζωή είχε διαφορετική αξία απ’
ότι σήμερα, βλέπει κανείς το γιατί
η λάμψη τους δεν ξεθώριασε μέσα
στους αιώνες. Ασφαλώς αναφέρομαι
σε όλους τους αρχαίους μεγάλους
πολιτισμούς, αλλά ειδικότερά στον
δικό μας, εφόσον είμαστε οι σημερινοί
κάτοικοι αυτού του τόπου. Αν τα παιδιά
στα σχολεία μάθαιναν με απλό και όχι
με τον στείρο τρόπο που διδάσκονται,
τι έχει συμβεί εδώ ανά τους αιώνες,
είμαι σίγουρος πως λίγη από την
ψεύτικη λάμψη των χολυγουντιανών
υπερπαραγωγών θα ξεθώριαζε από τα
μάτια τους. Δεν αναφέρομαι μόνο σε
πολιτισμικά επιτεύγματα αλλά και σε
ιστορικές λεπτομέρειες που εξάπτουν
την φαντασία. Λόγου χάρη, ελάχιστοι
γνωρίζουν ότι ο Γέρος του Μοριά εκτός
από κλέφτης, αρματολός, αξιωματικός
και στρατηγός ήταν κάποτε και
πειρατής. Ή ότι στον Παρθενώνα δεν
υπάρχει ούτε μια ευθεία γραμμή. Για
να απαντήσω ακριβώς στην ερώτηση
σου, ναι διαβάζω ότι αξιόλογο ιστορικό
έντυπο βρεθεί στα χέρια μου.
Θες να μας μιλήσεις για κάποιες
παλαιότερες δουλειές σου σε γνωστά
έντυπα; Απ’ ότι γνωρίζω πολλά έργα
σου έγιναν εξώφυλλα περιοδικών.
Είχα κάνει παλιότερα κάποιες
εικονογραφήσεις στην εφημερίδα Έθνος
για τα ένθετα «Ιστορία του Έθνους»
και «Πολεμική Ιστορία». Θερμοπύλες,
Σαλαμίνα, και νεώτερη Ελληνική
Ιστορία. Εικονογραφώ μέχρι σήμερα
στο περιοδικό «Μάχες και Στρατιώτες»
που κυκλοφορεί στα περίπτερα, καθώς
και σε εξώφυλλα μυθιστορημάτων
κυρίως στο εξωτερικό, όπως και box
covers για παιχνίδια, ηλεκτρονικά ή
επιτραπέζια. Γενικά, ειδικότερα στο
εξωτερικό η ιστορική και κυρίως
αρχαία ελληνική θεματολογία, είναι
ιδιαίτερα δημοφιλής.
Οι πίνακές σου, πέρα από το να
αποτυπώσουν με ωραίο τρόπο
ιστορικά και λογοτεχνικά θέματα,
διαλέγονται πολλές φορές και με το
ιδεώδες του ήρωα. Ποια η σημασία
του ηρωικού ιδεώδους, τόσο σε ότι
αφορά την τέχνη σου όσο και στην
υπόλοιπη ζωή σου;
Ανοίγεις μεγάλο θέμα. Ζούμε
αναμφισβήτητα στην no heroes
era, με άμεσες συνέπειες στην
καθημερινότητα μας. Τα σημερινά
πρότυπα είναι κακέκτυπα ηρώων
προσανατολισμένα στο έμμεσο ή άμεσο
κέρδος. Ηρωοποιημένοι ηθοποιοί,
ή τραγουδιστές, που όσο ταλαντούχοι κι αν είναι σε αυτό άλλοι. Από τα ελληνικά συγκροτήματα υπάρχουν αρκετά που
που κάνουν, τοποθετούνται στο να πλασάρουν έναν κούφιο μου αρέσουν. Θέλω να ξεχωρίσω, όμως, τους Nightstalk-
τρόπο ζωής σε κόσμο που ψάχνει ταυτότητα. Όσο και αν er. Μολονότι ο ήχος τους κινείται σε κάπως διαφορετικά
έχει φθαρεί το λεγόμενο «lifestyle» στις μέρες μας, η ζημιά μονοπάτια, πάντα έκαναν αυτό που τους έκφραζε και όχι
έχει γίνει και είναι κατά την γνώμη μου πολύ μεγάλη. Ο αυτό που θα έφτιαχνε την εικόνα τους. Αυτό είναι κάτι που
πραγματικός ήρωας δεν μπορεί να είναι κατασκευασμένος, εκτιμώ βαθιά στους ανθρώπους. Στην εποχή μας, το να
γιατί δεν διστάζει να βάλει το κοινό καλό πάνω από τον επιλέγει κάποιος αυτό που λέει η ψυχή του παραγνωρίζοντας
εαυτό του όταν η ανάγκη τον καλέσει. Ο πραγματικός ήρωας ίσως κάποιες φορές το συμφέρον του, και παρόλα αυτά να
δεν επιδιώκει να γίνει πρότυπο, θα γίνει αυτόματα όταν γνωρίζει την επιτυχία είναι τουλάχιστον άξιο σεβασμού.
πράξει αυτό που δεν μπορούν οι πολλοί. Όσον αφορά τα Πως μπορεί κάποιος θεατής να έρθει σε επαφή με τα έργα
έργα μου, επιδίωξη μου είναι να εξυψώνω το συναίσθημα σου και να δει τους πίνακές σου; Έχεις κάποιον χώρο που
του θεατή. Να του δίνω λόγους μέσα, αλλά κυρίως πέρα, τα εκθέτεις ή κάποιον διαδικτυακό τόπο;
από το εικαστικό, να νιώθει ότι αυτό που βλέπει ξυπνά κάτι
μέσα του. Ανεβάζω τις δουλειές μου σε αρκετά communities, social
media κ.λ.π., κυρίως όμως χρησιμοποιώ το deviantart στην
Σήμερα, ποιοι θεωρείς ότι είναι οι ζωγράφοι που ηλ. διεύθυνση : http://kosv01.deviantart.com/gallery/ ή αν
εξακολουθούν να προσφέρουν δημιουργικές επιρροές στη θέλει κάποιος μπορεί να επικοινωνήσει μαζί μου στο e-mail:
τεχνοτροπία σου; kosv01@otenet.gr
Θαυμάζω πάρα πολύ τον Sir Lawrence Alma-Tadema, τον
John William Waterhouse και πολλούς ακόμα. Θεωρώ όμως
ότι οι κύριες επιρροές, όσον αφορά το στήσιμο της κάθε
σκηνής και γενικά αυτό που θέλω να δείξω, προέρχονται
από τις καλλιτεχνικές απεικονίσεις του φανταστικού χώρου
που ανέφερα νωρίτερα.
Αν και γνωρίζω ότι είναι δύσκολο να μιλήσει κανείς για
τα μελλούμενα σε θέματα που αφορούν το απρόβλεπτο
στοιχείο της έμπνευσης, στον μικρό βαθμό που μπορούμε
να το κάνουμε θα ήθελα να σε ρωτήσω αν υπάρχει
περίπτωση να κινηθείς μελλοντικά και σε διαφορετικά
μοτίβα όσον αφορά την θεματολογία και την τεχνοτροπία
που επιλέγεις ή αν φρονείς ότι εκείνο που έχει μεγαλύτερη
σημασία είναι η αποκρυστάλλωση μιας συγκεκριμένης
ταυτότητας σε κάθε ζωγράφο και η συνέχιση της δουλειάς
του πάνω στην παράδοση που έχει ήδη δημιουργήσει;
Θεωρώ ότι το σημαντικότερο σε οτιδήποτε καταπιάνεται
κανείς είναι να εξελίσσεται. Έχεις απόλυτο δίκιο αναφορικά
με το μέλλον και την έμπνευση, κανείς μας δεν μπορεί να
ξέρει το αύριο.
Η διαφορά της αλλαγής από την εξέλιξη όμως δίνει και
διαφορετικά αποτελέσματα ειδικότερα όταν η δεύτερη
συνοδεύεται από μεγάλο κόπο και προσπάθεια. Για
να γίνω πιο συγκεκριμένος, έχω κάνει κατά καιρούς
αρκετά διαφορετικές θεματολογίες από τις συνηθισμένες
αρχαιοελληνικές μου. Μέχρι στιγμής, ειδικότερα στο
εξωτερικό, οι αρχαιοελληνικές θεματολογίες είναι αρκετά
δημοφιλείς, κυρίως όταν συνοδεύονται από μια ιστορική
αναφορά, αλλά και σαν απλές αναπαραστάσεις. Σε συνέδρια
που έχω λάβει μέρος ο κόσμος ενδιαφέρεται να μάθει
την ιστορία πίσω από την εικόνα σε βαθμό που πάντα με
εκπλήσσει. Μην ξεχνάμε ότι αρκετές εικονογραφήσεις
μου έχουν χρησιμοποιηθεί για ιστορικά έντυπα. Από αυτή
την άποψη, θεωρώ ότι έχω ήδη αποκτήσει μια ταυτότητα,
την οποία σέβομαι και επιδιώκω να τιμώ ανάλογα, όσο
διαφορετικά πράγματα και αν τύχει να κάνω στο μέλλον. Εκθέτω κατά καιρούς και σε διάφορες εκδηλώσεις. Κυρίως
Γνωρίζοντας ότι είσαι ακροατής της rock και της heavy όμως η προσωπική επαφή με την δουλειά μου γίνεται σε
metal μουσικής θα ήθελα να μου πεις αν συνδέονται με συνέδρια όπως το AthensCon, όπου η δυνατότητα της
κάποιον τρόπο τα ακούσματα της αγαπημένης μας μουσικής άμεσης επικοινωνίας είναι δυνατή.
με την δημιουργική ροή των έργων σου; Κώστα σε ευχαριστώ για την συνέντευξη. Τα τελευταία
Απόλυτα! Το rock είναι έκφραση. Κάτι παραπάνω από τα λόγια είναι δικά σου προκειμένου να πεις κάτι που νομίζεις
άλλα είδη μουσικής. Πρέπει να το έχεις για να το νιώθεις. ότι πρέπει να ακούσουν τα μέλη της Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ και οι
«Πέτρα που κυλάει δεν χορταριάζει» λέγανε οι παλιοί αναγνώστες του περιοδικού μας.
ροκάδες. Ο ασυμβίβαστος χαρακτήρας της rock και heavy Ό,τι αποφασίσατε να κάνετε, συνεχίστε το μέχρι τέλους.
μουσικής είναι απέραντη μορφή δημιουργίας και έμπνευσης. Ο καθένας μας γεννήθηκε με διαφορετικά ταλέντα, βρείτε
Και όχι μόνο σε αυτά τα είδη βέβαια. Ανάλογα με την τα μέσα σας και κάντε τα να ανθίσουν. Ακόμα και αν δεν
ψυχική μου διάθεση, πάντα ακούω την κατάλληλη μουσική εκτιμηθούν όσο τους αξίζει από κάποιους, η χαρά της
εστιάζοντας κυρίως στους χώρους που αναφέρεις αλλά και δημιουργίας είναι απόλυτα δική σας και κανείς δεν μπορεί να
σε όποιον ακόμη διακρίνω αληθινή κατάθεση ψυχής. σας την πάρει. Και αυτή είναι από τα πιο γόνιμα πράγματα
Ποια είναι τα αγαπημένα σου συγκροτήματα; που μπορεί να διαθέτει κανείς για να την αφήσει να πάει
Motorhead. Οι παλιοί καλοί Motorhead με το αρχικό χαμένη.
σχήμα Lemmy, Clark, Taylor. Για πάντα, μέχρι το τέλος! Και εγώ ευχαριστώ θερμά για την φιλοξενία σας, εύχομαι τα
Επίσης, Black Sabbath, Metallica, AC DC, Iron Maiden και καλύτερα στην λέσχη και το περιοδικό σας!

13
15
 Πρόκειται για την πρώτη απόπειρα να αποτυπωθεί
στην μεγάλη οθόνη η κουλτούρα και ο τρόπος ζωής
των μηχανόβιων συμμοριών της βόρειας Αμερικής. Το
σενάριο της ταινίας βασίστηκε στο διήγημα του Φρανκ
Ρούνεϊ, το οποίο φέρει τον τίτλο «The Cyclists Raid».
Ο Ρούνεϊ είχε εμπνευστεί την υπόθεση του διηγήματος
διαβάζοντας ανταποκρίσεις των κεραυνοβολημένων
αμερικανικών media από την εμφάνιση των πρώτων
μηχανόβιων συμμοριών, τον Ιούλιο του 1947, στο
Χούλιστερ της California. Η αρρενωπά άγρια συμπεριφορά
των μοτοσικλετιστών, φωτογραφίες που τους έδειχναν
σε αλήτικες πόζες με τα χέρια κρεμασμένα από τους
αντίχειρες σε τσέπες στενών παντελονιών, το ντύσιμο

Α Τ Ε Σ με τα ξεφτισμένα δερμάτινα μπουφάν, με μαντήλια

στους λαιμούς και με σκονισμένες αρβύλες, καθώς και

ΑΣΤ η φημολογούμενη τάση τους να καταναλώνουν μεγάλες

ΕΠΑΝ
ποσότητες αλκοολούχων ποτών, έφερε την «καθωσπρέπει»
αστικοφιλελεύθερη αμερικανική κοινωνία ενώπιον ενός
ανησυχητικού για εκείνη φαινομένου που θα συνέχιζε να
του Σταμάτη Μαμούτου αναπαράγεται μέχρι τις μέρες μας.
Είναι γεγονός ότι η μηχανόβια κουλτούρα έχει συνδεθεί
σε πολλές περιπτώσεις με παραβατικές συμπεριφορές
του οργανωμένου εγκλήματος. Εντούτοις, δεν απώλεσε
ποτέ ως τώρα την ουσία του πυρήνα της. Δηλαδή, τις
ιδέες που προδιαγράφουν τον προσανατολισμό προς
έναν ρομαντικά άγριο, ανδροπρεπή και επαναστατικό
rock τρόπο ζωής.
Κατά την δεκαετία του ’50, όταν και προβλήθηκε στην
μεγάλη οθόνη η ταινία «The Wild One», η μηχανόβια
κουλτούρα συνδέθηκε με την Rock’n’Roll μουσική.
Ο σκληρός ήχος, από τις απαρχές του κιόλας, ήταν
εμφανές ότι θα αποτελούσε την μουσική έκφραση μιας
νεολαιίστικης πολιτιστικής εξέγερσης. Μιας εξέγερσης
που, μολονότι στρεφόταν κατά του αστικού τρόπου ζωής,
δεν ήταν πολιτικά κατευθυνόμενη και δεν σχετιζόταν
με τα αριστερά κοινωνικά κινήματα, τα οποία εκείνη
την εποχή άρχιζαν να εκκολάπτονται. Μιας εξέγερσης
με αναφορές σε αισθητικά και ηθικά πρότυπα. Μιας
επανάστασης χωρίς αιτία, όπως μαρτυρούσε και ο τίτλος
της άλλης ιστορικής κινηματογραφικής ταινίας εκείνης
της εποχής στην οποία πρωταγωνίστησε ο Τζέημς Ντην,
αλλά με αισθητικές αναφορές, με ηθικές αναζητήσεις
και με κοινωνικές εκδηλώσεις. Κοντολογίς, μιας
επανάστασης νεορομαντικής.
Στην δομή των μηχανόβιων συμμοριών μπορούν να
ανιχνευθούν γνωρίσματα προνεωτερικών, παραδοσιακών
οργανωτικών τύπων και συμπεριφορών. Καταρχάς η
υιοθέτηση μιας αδιαπραγμάτευτα σεβαστής «φυσικής»
ιεραρχίας, που θέλει τους αρχηγούς της συμμορίας να
είναι οι γενναιότεροι, οι ικανότεροι και οι οργανωτές
της. Επίσης, η ομαδική ζωή υπό αντίξοες συνθήκες,
με έντονο το στοιχείο της δράσης και με την απαίτηση

Ο Μάρλον Μπράντο αποτελεί αναμφισβήτητα έναν

θρύλο της υποκριτικής, που συνέδεσε το όνομά
του με σημαντικές κινηματογραφικές παραγωγές
και θεατρικές παραστάσεις. Ωστόσο για τους ακροατές
των ρευμάτων του σκληρού ήχου, καθώς επίσης και
για τους κοινωνικούς επιστήμονες, ο συγκεκριμένος
ηθοποιός παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, μεταξύ των
άλλων, και λόγω του γεγονότος ότι πρωταγωνίστησε
σε μια κινηματογραφική ταινία, η οποία εξακολουθεί
να αποτελεί σημείο αναφοράς του rock κινήματος από
την δεκαετία του 1950 μέχρι και σήμερα. Ασφαλώς
αναφέρομαι στην ταινία «The Wild One» που στην χώρα
μας έφτασε υπό τον τίτλο «Ο Ατίθασος».
«Ο Ατίθασος» είναι ένα κινηματογραφικό έργο του
1953, σκηνοθετημένο από τον Λάζλο Μπένεντεκ, με
πρωταγωνιστές τον Μάρλον Μπράντο και τον Λι Μάρβιν.

16
απόδειξης της συντροφικότητας
εμπρός σε οποιονδήποτε κίνδυνο,
που αντλεί γνωρίσματα από τις
παραδοσιακές φατρίες. Επιπλέον,
η φαντασίωση της μοτοσικλέτας
ως μιας μηχανοκίνητης εκδοχής
του ίππου, η εξ ολοκλήρου αντρική
σύνθεση της ομάδας, η έφεση προς
την περιπέτεια και την περιπλάνηση,
αυτά και αρκετά ακόμη γνωρίσματα
συνομολογούν την επικράτηση
μιας ρομαντικά παραδοσιοκρατικής
απόχρωσης στην κουλτούρα των
μηχανόβιων συμμοριών –και ιδίως
σε εκείνων της δεκαετίας του ’50.
Αλλά και η γένεση της Rock’n’Roll
μουσικής έγινε αντιληπτή από τους
αστούς ως μια επιστροφή στην
«βαρβαρότητα». Με έντονους και
σκληρούς μουσικούς δρόμους που
βασίζονταν στην παραδοσιακή
αμερικανική μουσική και
χορεύονταν σε επιθετικούς ρυθμούς.
Με υφολογικές επιλογές οι οποίες
απέπνεαν μια αίσθηση άγριας
ελευθερίας. Με τον συνδυασμό
της νεανικής δύναμης, της άγριας
αρρενωπότητας και των μελωδιών,
το Rock’n’Roll σηματοδότησε την
έλευση της νεορομαντικής μουσικής
επανάστασης που θα ισοπέδωνε το
μουσικό στερέωμα για τον υπόλοιπο
αιώνα.
Ο Μάρλον Μπράντο
πρωταγωνίστησε σε πλήθος ταινιών
άξιων να μείνουν για πάντα στην
μνήμη των θαυμαστών της μεγάλης
οθόνης. Αλλά και ως προσωπικότητα
διέθετε θάρρος και πνευματική
καλλιέργεια που του επέτρεψαν να
κατακτήσει μια υψηλή θέση στην
εκτίμηση των απανταχού εραστών
της τέχνης και της αλήθειας. Ωστόσο
με το να υποδυθεί τον αρχηγό εκείνης
της συμμορίας των μηχανόβιων στην
ταινία «Τhe Wild One», συνδέθηκε με
το νεορομαντικό εξεγερσιακό ρεύμα
της εποχής και κατέστη διαχρονικό
σύμβολο του αντρικού προτύπου που
εξέφρασε ο ανυπότακτος rock’n’roll
επαναστάτης της δεκαετίας του ’50.
Η εξωτερική εμφάνιση του
γοητευτικού νεαρού με την
ατημέλητη, μακριά μπροστινή
τούφα των μαλλιών και τις μεγάλες
φαβορίτες επηρέασε υφολογικά
τα άλλα δυο ανδρικά πρότυπα της
εποχής, που λίγα χρόνια αργότερα
ακολούθησαν σε δημοφιλία τον
Μπράντο. Δηλαδή, τον Τζέημς Ντην
και τον Έλβις Πρίσλεϊ. Με απαρχή
τον Μάρλον Μπράντο και άμεσους
συνοδοιπόρους τον Ντην και τον
Έλβις, το στυλ του άγριου μηχανόβιου
νεαρού με τις μακριές περιγναθίδες
και το μακρύ μπροστινό τσουλούφι
-ή «κοκοράκι», όπως ονομάστηκε
αργότερα στην rock κοινότητα-
17
κατέστη πρότυπο εμφάνισης των
ανά τον κόσμο εκφραστών της
πρώτης rock επανάστασης εκείνων
των ετών.
Όπως ήταν αναμενόμενο «Ο
Ατίθασος» επηρέασε και τις
μουσικές εξελίξεις στο rock κίνημα.
Μάλιστα, δυο συγκροτήματα
επέλεξαν τα ονόματά τους από τoυς
μηχανόβιους της ταινίας. Το όνομα
της συμμορίας στην οποία ηγήθηκε
ο Μάρλον Μπράντο ήταν «Black
Rebels Motorcycle Club» και με
αυτό έκανε την εμφάνισή του στο
μουσικό στερέωμα το ομώνυμο
συγκρότημα. Επίσης το όνομα
της μηχανόβιας συμμορίας του Λι
Μάρβιν ήταν «Beetles», κι εκείνη
την εποχή μια παρέα Βρετανών
νεαρών μουσικών επηρεάστηκε
τόσο πολύ από το «The Wild One»
ώστε κάποια χρόνια αργότερα, όταν
βρισκόταν σε αναζήτηση ονόματος
για το συγκρότημά της, κάνοντας
λογοπαίγνιο άλλαξε απλώς το ένα
«e» σε «a» και το ονόμασε «Beat-
les» !
Είναι ενδεικτικό ότι «Ο Ατίθασος»
απαγορεύτηκε για πολλά χρόνια στην
Βρετανία και η πρώτη του προβολή
στις αίθουσες της χώρας έγινε το 1968.
Από τότε μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει
πολλά. Παραμένει όμως στο αισθητικό
σύμπαν όλων εμάς των νεορομαντικών
χαραγμένη ανεξίτηλα η αρχετυπικά rock
μορφή του μηχανόβιου Johnny Strabler,
όπως εκφράστηκε κινηματογραφικά
μέσω της εξαιρετικής ερμηνείας του
Μπράντο.
Μελαγχολικός, λιγομίλητος, από-
τομος και οργισμένος, με σκυθρωπό
ύφος και μια σκοτεινιασμένη ματιά
-η οποία στεκόταν με αργή αρχοντιά
στους άδειους χώρους, σα να απέφευγε
να συγκρατήσει τα απτά αντικείμενα
του υλικού κόσμου, λες και βυθιζόταν
ενδοσκοπικά στο απέραντο βάθος
του ανθρωπίνου εγώ, δοκιμάζοντας
να συλλάβει εκεί κάτι απ’ την ουσία
του κόσμου- ο «μεγάλος παλαιός»
της υποκριτικής συνέλαβε αισθητικά
και απέδωσε κινηματογραφικά ένα
αρχέτυπο ανδρός, ένα διαχρονικό
σημείο αναφοράς για εμάς τους
εναπομείναντες ρομαντικούς
επαναστάτες.
 ΓΟΤΘΙΚΗ
ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ
Το Γοτθικό Στοιχείο στον Ρομαντισμό
Ό
λοι μας, λίγο πολύ, έχουμε ακουστά τον όρο
«goth». Τον χρησιμοποιούμε στις ημέρες μας
συχνά προκειμένου να κατατάξουμε υφολογικά
(συνήθως) νεαρούς ντυμένους στα μαύρα, με βαμμένα
μαύρα νύχια και άλλες παρόμοιες αισθητικές επιλογές, οι
οποίοι αποστασιοποιούνται από τις κυρίαρχες πολιτιστικές
τάσεις των καιρών μας. Λίγοι όμως είναι εκείνη που
γνωρίζουν τις καταβολές της «γοτθικής υποκουλτούρας»
από τον Ρομαντισμό.
Μολονότι στην ιστορία της Ευρώπης η γοτθική τέχνη
αποτέλεσε μεσαιωνική έκφραση, η οποία είχε να κάνει
κυρίως με την αρχιτεκτονική των δυτικοευρωπαϊκών
χριστιανικών ναών, στη νεώτερη εποχή ο όρος ανανεώθηκε
μέσα στα πλαίσια της ρομαντικής κοσμοθέασης. Ο
Ρομαντισμός ήταν ένα κίνημα με πολιτική, καλλιτεχνική,
φιλοσοφική και λογοτεχνική έκφραση. Η ρομαντική
λογοτεχνία αποτέλεσε το πεδίο από το οποίο γεννήθηκε
η νεώτερη φανταστική λογοτεχνία και τα επιμέρους
ρεύματά της. Ένα εξ αυτών ήταν και εκείνο της «γοτθικής
φανταστικής λογοτεχνίας».
Οι ρομαντικές «γοτθικές
νουβέλες» αφηγούνταν
ιστορίες τρόμου και έλαβαν το
χαρακτηριστικό «γοτθικές» από
τα κτήρια με την μεσαιωνική
αισθητική στα οποία λάμβαναν
χώρα οι αφηγήσεις των πρώτων
από αυτές. Το πρώτο «γοτθικό»
λογοτεχνικό έργο μας έρχεται από
τον Άγγλο Οράτιο Ουόλπολ το
1764 και συγκεκριμένα πρόκειται
για «Το Κάστρο του Οτράντο».
Έπειτα ακολούθησαν η Αν
Ράντκλιφ, ο Τσαρλς Ματσούριν,
το ζεύγος Σέλλεϋ, ο Πολιντόρι,
ο Βύρωνας και άλλοι, που
δημιούργησαν μια πολύ δυνατή
σχολή γοτθικής ρομαντικής λογοτεχνίας τρόμου στην
Βρετανία. Στην άλλη πλευρά τουΑτλαντικού μεγάλη απήχηση
απέκτησαν τα λογοτεχνικά έργα του Washington Irving που
αφηγήθηκε τον θρύλο του «ακέφαλου καβαλάρη» στο έργο
«Ο Θρύλος του Sleepy Hollow», το οποίο δημοσιεύθηκε το
1820. Ο συγγραφέας έγραψε το βιβλίο αυτό βρισκόμενος
στην Αγγλία και εμπνευσμένος από ιστορίες Ολλανδών που
είχαν ζήσει στο Hudson Valley της Νέας Υόρκης. Ωστόσο,
την πρωτοκαθεδρία στον αμερικανικό Ρομαντισμό αξίζει
να αποδώσουμε στον Έντγκαρ Άλαν Πόε (1809-1867).
Στην Γερμανία, επίσης, αναπτύχθηκε μια σπουδαία σχολή
γοτθικής ρομαντικής λογοτεχνίας με συγγραφείς όπως ο
E.T.A Χόφμαν, ο Λούντβηχ Τηκ, ο Χάινριχ φον Κλάιστ, ο
φον Άρνιμ και άλλοι. Ακολούθησε η Γαλλία με τον Θεόφιλο
Γκωτιέ, τον Έκτορα Μπερλιόζ και τον Βίκτωρα Ουγκώ.
Ο ακραίος ρομαντισμός ήταν πολύ διάσημος στην Αγγλία
και τη Γερμανία και ελαφρός λιγότερο στην Γαλλία,
γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα την δημιουργία νέων
ειδών γοτθικής λογοτεχνίας. Στην Γερμανία είχαμε το
Schauerroman και στη Γαλλία το Georgia. Στην Γερμανία
το «γοτθικό διήγημα» έλαβε διαφορετικές διαστάσεις από
το αγγλικό με αλλαγές στην πλοκή καθώς βασίστηκε πάνω
στη ζωή παράνομων, των ιπποτών και των στρατιωτών.
Αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη η εξάπλωση της επιρροής
του Ρομαντισμού συνδέθηκε με την άνθιση του γοτθικού
μυθιστορήματος. Στην Ρωσία ο Αλεξέι Τολστόι και στην
18
Ουκρανία ο Ορέστι Σομώφ συνδύασαν την γοτθική
λογοτεχνία τρόμου με τις εθνικές τους παραδόσεις.. Επίσης,
μολονότι ο Fyodor Dostoyevsky χαρακτηρίζονταν από τους
κριτικούς ως απλά ρομαντικός ή φανταστικός λογοτέχνης,
υπήρξαν άλλοι σπουδαίοι συγγραφείς όπως ο Nikolay
Mikhailovich Karamzin, που είναι ο πρώτος ο οποίος
έγραψε γοτθικό διήγημα στην Ρωσική Αυτοκρατορία,
ο Ostrov Borngolm και ο Nikolay Ivanovich Gnedich.
Τέλος, στην Ελλάδα πολλά στοιχεία «γοτθικού τρόμου»
ανιχνεύονται στα έργα των σπουδαίων λογοτεχνών του
ελληνικού Ρομαντισμού όπως ήταν ο Διονύσιος Σολωμός,
ο Ανδρέας Κάλβος, οι αδελφοί Σούτσοι και ο Αλέξανδρος
Ρίζος Ραγκαβής.
Ωστόσο και μετά το τέλος της εποχής του Ρομαντισμού
υπήρξαν νεορομαντικά πολιτιστικά ρεύματα που όχι μόνο
κράτησαν την «γοτθική λογοτεχνία τρόμου» ζωντανή
αλλά και την ενδυνάμωσαν. Σημαντικοί εκπρόσωποι
εκείνης της εποχής ήταν οι Προραφαηλίτες (μία ομάδα
από Άγγλους ζωγράφους, λογοτέχνες και κριτικούς τέχνης
που δημιουργήθηκε το 1848 από τους William Holman
Hunt, John Everett Milais, και Dante Gabriel Rossetti), ο
Μπραμ Στόουκερ, ο Όσκαρ Ουάλιντ (στου οποίου τα έργα
ανιχνεύονται επιρροές του «γοτθικού μυθιστορήματος»
χωρίς όμως να μπορούμε να τα κατατάξουμε εξολοκλήρου
σε αυτή την κατηγορία) και ο Ρόμπερτ Λούις Στήβενσον.
Σύμφωνα με τον David H. Richter η γοτθική λογοτεχνία
λαμβάνει χώρα σε ερειπωμένα κάστρα, εγκαταλελειμμένες
εκκλησίες, κλειστοφοβικά μοναστήρια και μοναχικούς
δρόμους σε βουνά. Άλλα τυπικά χαρακτηριστικά
είναι ο σκληρός γονιός, ο
απαίσιος ιερέας, ο γενναίος
νικητής, η αβοήθητη ηρωίδα
και υπερφυσικά όντα
όπως δαίμονες, βαμπίρ,
φαντάσματα και τέρατα.
Συχνά οι πρωταγωνιστές είναι
κακότυχοι, έχουν εσωτερικές
συγκρούσεις και είναι αθώα
θύματα «διαβολικών»
δυνάμεων με αποτέλεσμα
πολύ συχνά τα θύματα να
τρελαίνονται. Όμως η γοτθική
λογοτεχνική κουλτούρα δεν
έχει μόνο αυτές τις επιρροές
αλλά αντλεί έμπνευση από την
τέχνη, την φιλοσοφία (συνήθως
την υπαρξιακή φιλοσοφία) και
τις παραδόσεις (Κελτικές, Χριστιανικές, Αιγυπτιακές και
παγανιστικές). Το λογοτεχνικό αυτό κίνημα συνδέθηκε
άμεσα και με την γοτθική αναγεννησιακή αρχιτεκτονική
της εποχής. Εξάλλου είναι εμφανές κι από το περιεχόμενο
των διηγημάτων οι αφηγήσεις των οποίων αφορούν
υποθέσεις που συνήθως λαμβάνουν τόπο σε ερειπωμένα
κάστρα και εκκλησίες αυτής της αρχιτεκτονικής. Συχνά οι
λογοτέχνες εμπνέονταν από τέτοια ερείπια και έδωσαν σε
αυτά τον συμβολισμό της κατάπτωσης και καταστροφής
των δημιουργημάτων των ανθρώπων. Το ερείπιο, ως
απομεινάρι του παραδοσιακά αυθεντικού, ως απόσπασμα
ενός Όλου το οποίο μπορεί να έχει χάσει την υλική του
αρτιότητα αλλά υφίσταται ως αρχέτυπη ιδέα, αποτέλεσε
σημείο αναφοράς της ρομαντικής θεώρησης.
Κατά τον 20ο αιώνα ο όρος «γοτθική λογοτεχνία» συνέχισε
να χρησιμοποιείται, όχι όμως τόσο εκτενώς όσο την εποχή
του Ρομαντισμού. Τα «γοτθικά μυθιστορήματα» υπάγονται
πλέον στην γενικότερη κατηγορία της φανταστικής
λογοτεχνίας τρόμου. Ωστόσο η ρομαντικά «γοτθική»
αισθητική απλώθηκε πέρα από την φανταστική λογοτεχνία
ή τα comics και στον χώρο του κινηματογράφου. Η σχέση
του «γοτθικού τρόμου» με την μεγάλη οθόνη ήταν έντονη
από το πρώτο μισό του 20ου αιώνα μέχρι και τις ημέρες
μας. Πλέον, σκηνοθέτες όπως ο Τιμ Μπάρτον αποτελούν
παραδείγματα της πιο ποιοτικής διασύνδεσης του ρομαντικά
«γοτθικού» στοιχείου με τον κινηματογράφο.
19
να το εν αγκαλιάζεις για όλη την αξία
του-(Jennifer Mason σε ερώτηση τι
είναι για σένα το Goth)».
Ενδιαφέρουσα είναι και η σχέση
του goth με την θεματική του
θανάτου, στην οποία υπάρχει μεγάλη
παρερμήνευση πολλές φορές και
από τους ίδιους τους «γκοθάδες». Σε
γενικές γραμμές το gothic κίνημα θέλει
να εκφράσει την σκοτεινή πλευρά
της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης και
να εξωτερικεύσει σκέψεις που οι
άνθρωποι έχουν στο πίσω μέρος
του μυαλού τους και φοβούνται
να εκφράσουν. Χαρακτηριστικό
παράδειγμα ο θάνατος.
Ο θάνατος και η ερμηνεία του ήταν
πάντα μια θεμελιώδεις αρχή για την
ανθρωπότητα και συνδέθηκε με την
τέχνη, τη θρησκεία και τη φιλοσοφία.
Σήμερα η επαφή που έχει ο άνθρωπος
με τον θάνατο είναι συνήθως μέσω
της παρακολούθησης ειδήσεων,
βιβλίων και ταινιών, δηλαδή έμμεση.
Οι δυτικές καταναλωτικές κοινωνίες
που προκρίνουν την υλική ευμάρεια,
τον φιλελευθερισμό, το απτό κέδρος
και τον ανθρωπισμό έχουν απωθήσει
την θεματική του θανάτου, ως
κάτι που σηματοδοτεί το απόλυτο
τέλος ενός υλιστικού κόσμου χωρίς
μεταφυσικές πίστεις. Οι άνθρωποι της
εποχής μας έχουν απομακρύνει την
σκέψη του θανάτου ως ενδεχόμενου,
καθώς τα φάρμακα έχουν αυξήσει
τον μέσο όρο ζωής και οι κίνδυνοι για
την εξασφάλιση της διαβίωσης έχουν
μειωθεί σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε
σε παλαιότερες εποχές. Αλλά και στην
επικρατούσα φιλοσοφία της ζωής
εκείνο που σήμερα εκτιμάται είναι το
απτό παρόν.
Αντίθετα, στην ρομαντική
παραδοσιοκρατική αντίληψη το παρόν
δεν είναι τίποτε άλλο παρά η συνέχεια
του παρελθόντος και ο προπομπός
του αύριο. Στα πλαίσια αυτής της
σκέψης, ο θάνατος είναι η φυσική
κατάληξη μιας αέναης διαδοχής. Αν
η μνήμη του χθες χαθεί, το σήμερα
δεν έχει νόημα και το αύριο φαντάζει
άνευ προοπτικής. Σε μια γοητευτικά
μακάβρια δήλωση της νεορομαντικής
του φιλοσοφίας, ο Γάλλος εθνικιστής
λογοτέχνης Μωρίς Μπαρρές είχε πει
ότι αν δεν υπάρχουν νεκροταφεία, δεν
υπάρχει έθνος. Έχει καταγραφεί σε
πολλές πηγές η συνήθεια των παλαιών
ρομαντικών, από τους Γερμανούς του
18ου αιώνα μέχρι τον Ίωνα Δραγούμη,
να ρεμβάζουν την θέα νεκροταφείων,
προκειμένου να σηματοδοτήσουν το
ότι οι τόποι του θανάτου είναι συνάμα
και τόποι μνήμης (τάφος-μνήμα),
με την μνήμη να αποτελεί κεντρική
νοητική δύναμη νοηματοδότησης των
πραγμάτων.
Οι «γκοθάδες» της εποχής μας έχουν
υιοθετήσει αυτή την συνήθεια στην
οποία δίνουν όμως διαφορετική
ερμηνεία. Το goth αναγνωρίζει
την ισορροπία μεταξύ φωτός και
σκότους, ζωής και θανάτου χωρίς την
απομάκρυνση, άρνηση ή τον φόβο σε
πολλά «αποκρουστικά» για τον μέσο
άνθρωπο θέματα και έτσι εξηγείται
η συνήθειά των εκφραστών του να
συχνάζουν σε νεκροταφεία. Πολλοί
πιστεύουν ότι το goth αντιπροσωπεύει
το αναπόφευκτο του θανάτου και την
ύπαρξη μιας «σκοτεινής» πλευράς
στην ανθρώπινη ζωή.
Η ερωτική εμπειρία μεταξύ των
gothsters είναι εξίσου «περίεργη» σε
αρκετές εκδοχές της. Και τούτο γιατί
δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που
η «γοτθική» υπέρβαση των κοινών
μέτρων της καθημερινότητας αποκτά
και αισθησιακές προεκτάσεις. Εξάλλου,
ακόμη και στον ανδροκρατούμενο
χώρο του heavy metal το gothic
παρακλάδι συγκεντρώνει μεγάλο
αριθμό γυναικών.
Άρρηκτη είναι και η σχέση του
gothic με το υπερφυσικό. Μολονότι
κάποιοι gothsters ακολουθούν την
επικρατούσα ανά χώρα θρησκεία
υπάρχουν άλλοι που ακολουθούν
παγανιστικές ατραπούς ή πιστεύουν
στην μαγεία και στην αύρα ενώ
πολλές φορές πραγματοποιούν
τελετές, οι οποίες σχεδόν ποτέ δεν
είναι επικίνδυνες, διότι το goth κίνημα
δεν απαρτίζεται από ανθρώπους που
20
χρησιμοποιούν βία. Αρκετοί gothsters
δείχνουν ενδιαφέρον για την λατρεία
σκοτεινών θεοτήτων της ευρωπαϊκής
παράδοσης, όπως είναι η «μεγάλη
μητέρα θεά» και ο «κερατοφόρος
θεός» και πολλές φορές υπάρχει η
λανθασμένη ταύτισή τους με τον
Σατανά και τη Λιλλάκε (η αλλιώς
Λίλιθ). Ωστόσο, θα έλεγε κανείς ότι η
όλη σχέση έχει μάλλον πολιτιστικά και
αισθητικά γνωρίσματα κι όχι αληθινό
θρησκευτικό υπόβαθρο. Πρόκειται
για μια ακόμη αισθητική διερεύνηση
πεδίων με σκοτεινή αισθητική, για
καλλιτεχνική πράξη δηλαδή και όχι
για αληθινή θρησκευτική τάση.
Δυστυχώς ενώ η «γοτθική κουλτούρα»
είναι ιστορικά συνδεμένη με τον
Ρομαντισμό και τον πολιτικό
Ρομαντισμό, τα άτομα που εκφράζουν
την σύγχρονη «goth» εκδοχή της
συνήθως προσανατολίζονται ιδεολογικά
σε φιλελεύθερες κατευθύνσεις. Η
αισθητική ακρότητα του goth μάλλον
συνοδεύεται αντιφατικά από political
correct ιδέες. Ενδεχομένως να συμβαίνει
αυτό λόγω του ότι κατά καιρούς οι
gothsters έχουν δεχτεί «ρατσιστικές»
επιθέσεις για την εμφάνιση και την
κουλτούρα τους αλλά και γιατί οι
περισσότεροι είναι απλώς έφηβοι που
αδυνατούν να διακρίνουν την αληθινά
ανατρεπτική ουσία του Ρομαντισμού
από τις προσφερόμενες –δήθεν
αντισυστημικές ή επαναστατικές-
ελευθεριακές εκφράσεις του συρμού.
Τούτο έχει φέρει συχνά την goth
κοινότητα κοντά σε queer, lgbt και
αντιρατσιστικές οργανώσεις, κάτι που
σε αρκετές εκδοχές του καταλήγει να
είναι εντελώς αντίθετο με την όλη
ιδέα του Ρομαντισμού αλλά και με
την ίδια την «γοτθική» αισθητική.
Φαίνεται πως η συστημική αφήγηση
της εξουσιαστικής δομής του
μοντέρνου κόσμου, σε συνδυασμό με
τις συνθήκες των αστικών κοινωνιών
κατάφεραν να αλώσουν ένα αγνό
ρομαντικό πολιτιστικό κίνημα. Μια
ακόμα προσπάθεια των απανταχού
ρομαντικών έπεσε στο κενό. Ως πότε
ακόμα…

Πολυ ιμα Με αλλα
IRON CLAW
Iron Claw (2009)
Οι Iron Claw ήταν μια από τις πρώτες
heavy metal μπάντες της μουσικής
ιστορίας, η οποία συγκροτήθηκε στην
Σκωτία το 1969. Η βασική τριάδα
περιελάμβανε τους Alex Wilson στο
μπάσο, Jimmy Ronnie στην κιθάρα
και Ian McDougall στα τύμπανα. Όταν
ο Mike Waller ανέλαβε τα φωνητικά
οι Iron Claw άρχισαν να δουλεύουν
πάνω σε διασκευές αλλά και δικά
τους τραγούδια. Κύρια επιρροή τους
υπήρξαν οι Black Sabbath ωστόσο στον
ήχο τους ανιχνεύονται αρκετές ακόμη
επιρροές της εποχής, όπως το garage
και το «blues-hard rock» των Free.
Σύντομα ο Waller αντικαταστάθηκε
στα φωνητικά από τον Wullie Da-
vidson ενώ στην συνέχεια έγιναν
επιμέρους αλλαγές στην σύνθεση
του συγκροτήματος, το οποίο τελικά
διαλύθηκε το 1974.
Οι Σκωτσέζοι επανήλθαν το 1993 για
μια ζωντανή εμφάνιση. Έναν χρόνο
νωρίτερα κάποια τραγούδια τους είχαν
συμπεριληφθεί στο split «Buried To-
gether» της SPM International ενώ
η κυκλοφορία της πρώτης συλλογής
τραγουδιών τους έλαβε χώρα το 1996
υπό τον τίτλο «Dismorphophobia»
από την Audio Archives. Τα χρόνια
πέρασαν ώσπου η Rockadrome Re-
cords αποφάσισε να κυκλοφορήσει μια
νέα συλλογή με δεκαέξι τραγούδια των
Iron Claw, το 2009. Η επιτυχία αυτής
της κυκλοφορίας ήταν τέτοια, που έκανε
τους Σκωτσέζους να ξαναενωθούν
με την κλασική τριάδα και τον Gor-
don Brown στα φωνητικά. Δυο χρόνια
αργότερα κυκλοφόρησαν το εκπληκτικό
«A Different Game», που αποτέλεσε
μια έξοχη αναβίωση του πρωτογενούς
heavy metal των 70’s, με ηχητικές
φόρμες που ακροβατούσαν ανάμεσα
στις καλύτερες στιγμές των Black
Sabbath και των Rainbow. Δυστυχώς,
ένα μήνα μετά την κυκλοφορία του
δίσκου από την Ripple Music, ο Brown
αποχώρησε και τα φωνητικά ανέλαβε
ο Gary Hair. Δυστυχώς, όμως, το 2013
οι Σκωτσέζοι σταμάτησαν για άλλη μια
φορά να δραστηριοποιούνται.
Για όσους θέλουν να έρθουν σε
επαφή με τον ήχο ενός εκ των πρώτων
συγκροτημάτων που δημιούργησαν
την heavy metal μουσική σκηνή, η
συλλογή «Iron Claw» του 2009 είναι
ιδανική. Στα δεκαέξι της τραγούδια
υπάρχουν κάποια με garage και
blues hard rock επιρροές. Υπάρχουν,
όμως, και doom metal ύμνοι, όπως
τα «Skullcrusher» και «Clawstropho-
bia», το ανεπανάληπτο και -θα έλεγα
προδρομικά NWOBHM- «Lightning»
και το εκπληκτικό epic folk «Winter»,
που κάθε ακροατής του αυθεντικού
«μεταλλικού ήχου» οφείλει να λάβει
υπόψη.
CRUCIFIXION
Take It Or Leave It - single, (1982)
Πρόκειται αναμφίβολα για ένα από
τα χαρακτηριστικότερα συγκροτήματα
του NWOBHM. Με τους Glyn Mor-
gan στα φωνητικά και την κιθάρα,
Chris Man στο μπάσο, Pete Morgan
στα τύμπανα και Geoff Ford στην
κιθάρα, οι Crucifixion ξεκίνησαν το
1979 δημιουργώντας ένα μουσικό
σχήμα που εξέφρασε με τον πλέον
αυθεντικό τρόπο τα γνωρίσματα του
πεδίου της εκκολαπτόμενης τότε
σκηνής του NWOBHM. Δηλαδή, το
κλασικό heavy metal μουσικό στυλ
διαποτισμένο από την πεζοδρομιακή
κουλτούρα της παλιάς βρετανικής
εργατικής τάξης, με αισθητικές και
στιχουργικές αναφορές στους κόσμους
της φανταστικής λογοτεχνίας.
Οι Crucifixion κυκλοφόρησαν τα
singles «The Fox» (1980) και «Take
It Or Leave It» (1982), ένα demo τον
επόμενο χρόνο και το Ep «Green Eyes»
το 1984. Σε όλες τους τις κυκλοφορίες
ο ήχος είχε τα ίδια περίπου γνωρίσματα.
Φέρτε στο νου σας το ρυθμικό μέρος
των Iron Maiden της εποχής Di-
22
Anno, με το μπάσο να καλπάζει σε
πρίμα απόηχους και τις μπαγκέτες να
σφυροκοπούν ξερά τις μεμβράνες των
τυμπάνων, χωρίς όμως την πολυσχιδή
τεχνική και συνθετική βαθύτητα της
«σιδηράς παρθένου». Προσθέστε
μια πιο πεζοδρομιακή και «γηπεδικά
rock’n’roll» απόχρωση στην απόδοση
των φωνητικών και στην αίσθηση των
κιθαριστικών riffs και φανταστείτε την
μουσική αυτή πρόταση να ντύνεται με
στιχουργικές θεματικές της λογοτεχνίας
τρόμου. Θα έχετε σχηματίσει τότε
την πρώτη εντύπωση της μουσικής
ταυτότητας των Crucifixion.
Προκειμένου, όμως, να περάσετε από
το πεδίο της εντύπωσης σε εκείνο της
απόλαυσης δεν έχετε να κάνετε τίποτε
άλλο παρά να ψάξετε τις κυκλοφορίες
της βρετανικής αυτής μπάντας και να
δυναμώσετε την ένταση των ηχείων
σας. Συνήθως, η αναφορά στην
μουσική των Crucifixion συνοδεύεται
από κάποια πρόταση για την ακρόαση
του Ep «Green Eyes». Πρόκειται για
μια εξαιρετική κυκλοφορία τριών
τραγουδιών, με το ομώνυμο να κλέβει
τις εντυπώσεις. Προσωπικά, όμως, θα
εστιάσω στο single «Take It Or Leave
It», που φιλοξενεί δύο ύμνους του
NWOBHM, το ομώνυμο τραγούδι και
το «On The Run».
Ακούγοντας το «Take It Or Leave
It» αποκομίζω την αίσθηση της
ανδροπρεπούς επιθετικής εφηβείας,
που κάποτε χαρακτήριζε τις γενιές των
παλιών χεβυμεταλλάδων, να γεμίζει
σαν μουσική γροθιά τα ηχεία. Ωστόσο,
μεταφέρομαι κυριολεκτικά σε άλλες
διαστάσεις, σε κόσμους ταχύτητας,
αέναης νεότητας, αρρενωπής αγριάδας
και αριστοκρατικής αλητείας όταν στα
αυτιά μου φτάνουν οι νότες του «On
The Run». Πρόκειται αναμφίβολα για
ένα τραγούδι-ορισμό του NWOBHM!
Χωρίς πολύπλοκη μουσική δομή αλλά
με μια αίσθηση δυναμισμού, η οποία
ακούγεται σα να έχει περικλείσει
μέσα στο σμάλτο μερικών μελωδιών
φλογισμένες ανταύγειες απ’ την
πολεμική ψυχή του ομηρικού άντρα,
το «On The Run» αποτελεί σημείο
αναφοράς της «μεταλλικής» εφηβείας
μου και αποτελεί το ένα από τα δύο
τραγούδια που αναζωπυρώνουν
ακόμη εκείνη την ενστικτώδη, σχεδόν
αταβιστική, μεθυστική αίσθηση της
μάχης, η οποία ωθούσε τους metal-
heads κάποτε να ξεχυθούμε στους
δρόμους για να ισοπεδώσουμε κάθε
αντιαισθητική αντίσταση και να
επιβάλουμε την κυριαρχία μας.
Δυστυχώς για την σκηνή του heavy
metal οι Crucifixion δεν κυκλοφόρησαν
κάποια δουλειά μετά το «Green Eyes».
YΓ. Αν διερωτάσθε ποιο είναι το
δεύτερο τραγούδι που προκαλεί στο
φαντασιακό μου την ίδια επίδραση με
το «On The Run», θα αποκαλύψω ότι
αναφέρομαι στο «Defenders Of The
Faith» των Αυστραλών Fortress.
23
24
αραιότερα πλέον, την εποχή της
άκρατης καθωσπρέπει τεχνοκρατίας.
Οι οκτώ συνθέσεις του δίσκου
διαθέτουν και πιο μέτριες στιγμές
(«Live and Let Die»), καθώς και
κάποια -ελάχιστα μα ουσιώδη- hard
rock περάσματα. Το «Damn the Night»
αντέχει στο σύνολο του ακατανίκητο
στο πέρασμα του χρόνου, μα στην
ιστορία καταγράφεται για κάτι μάλλον
σημαντικότερο: Η μπάντα δύο χρόνια
έπειτα άλλαξε το όνομα της σε Scan-
ner!
BERSERKS
Berserks (1982)
Υπάρχουν δίσκοι γεμάτοι μουσική για
πλατιά, ευρεία, κατανάλωση. Δίσκοι
για τις μάζες που αρέσκονται σε κάθε
είδους ανούσια μουσικά υποπροϊόντα.
Υπάρχουν όμως κάπου εκεί έξω κι
εκείνοι οι ξεχωριστοί δίσκοι που
ανήκουν στους λίγους. Μουσικές
δημιουργίες από μπάντες που έμειναν
άσημες και θάφτηκαν στη λήθη του
χρόνου από το ανομοιόμορφο πλήθος
των άσχετων. Αυτές οι δημιουργίες
όταν αγγίξουν τα αυτιά και την καρδιά
αυτών των ελάχιστων, αποκτούν
μία νέα μοναδική υπόσταση –όπως
συμβαίνει όταν εκείνοι οι ελάχιστοι,
ατρόμητοι ορειβάτες κατακτήσουν
μια απάτητη κορυφή, άφθαστη για
τους υπόλοιπους, τους πολλούς.
Οι Ιταλοί Berserks και το μοναδικό,
ομώνυμο άλμπουμ τους, αποτελούν
το κρυφό, πολυτιμότερο κόσμημα
της εγχώριας σκηνής τους. Ενώ η
εισαγωγή του «Sex Symbol Ma-
chine» (καθώς και ο τίτλος αυτού)
παραπέμπουν σε κάποιο ενδιαφέρον
hard rock άκουσμα, το λυσσαλέα
αρχέγονο riff που ακολουθεί αποτελεί
σεμινάριο heavy metal ηχητικής
κορύφωσης. Ολόκληρος ο δίσκος,
αποτελούμενος από οκτώ συνθέσεις
αποτελεί ένα σύνολο, που παρόμοιο
του δύσκολα συναντάται. Πρωτόλειο,
άγριο, γεμάτο hard rock αναφορές, μα
συνάμα μοναδικά λυρικό, επιθετικό
και σφύζον έμπνευση. Σε σημεία
παραπέμπουν στους Brocas Helm
και στη μεσαιωνική - πολεμική
ατμόσφαιρα που εκείνοι χτίζουν
ηχητικά.
Το μελωδικό «The Lady Of Lov-
erock», το σαρωτικό «The King In
The Drea» το ωμό «I Want You, You
Want Me» και το «Sky» που κλείνει το
δίσκο είναι απλά σπουδαία κομμάτια
ενός έξοχου μεταλλικού ψηφιδωτού,
που απευθύνεται σε εκείνους τους
ελάχιστους ακροατές που προανέφερα
στην εισαγωγή του παρόντος κειμένου.
Όλα τα τραγούδια είναι βασισμένα στα
πρωτογενή κιθαριστικά riffs και στα
βραχνά, τραχιά, σε σημεία τσιριχτά,
μα πάντα ιδιαίτερα φωνητικά. Η
μουντή παραγωγή αφήνει μάλλον
πίσω το αξιόλογο rhythm section,
προσθέτει όμως αυθεντικότητα στην
ανείπωτη cult γοητεία των Berserks,
σε συνδυασμό με το εξίσου απόκοσμα
υπέροχο εξώφυλλο.
Ο δίσκος κυκλοφόρησε το 1982 και
έκτοτε τίποτε δεν έγινε γνωστό για το
συγκρότημα. Δεν επανακυκλοφόρησε
ποτέ επίσημα ενώ και οι μουσικοί της
μπάντας πιθανό να μην ασχολήθηκαν
ξανά με το ιδίωμα αφού (και μετά
από σχετική έρευνα), δε προκύπτουν
στοιχεία για μετέπειτα συμμετοχή
τους σε άλλα σχήματα. Άφησαν πίσω
τους ένα παντοτινό αριστούργημα
μονολιθικού heavy metal. Γι’ αυτό και
θα είναι πάντα εκεί. Στις καρδιές των
λιγοστών..
ETERNAL CHAMPION
The Armor of Ire (2016)
Έκδηλος ήταν ο ενθουσιασμός στους
underground κύκλους του αυθεντικού
heavy metal, όταν το Μάρτιο του
2015 κυκλοφόρησε το split album
των Eternal Champion και των Gate-
keeper. Όσον αφορά τους πρώτους
οι τρεις συνθέσεις «The Last King of
Pictdom», «War At The Edge Of The
End» και το καταιγιστικό «Retalia-
tor», εντυπωσίασαν και δημιούργησαν
υψηλές απαιτήσεις. Χρειάστηκε όμως
να περάσουν δεκαοκτώ μήνες έκτοτε,
για να ακούσουμε - βιώσουμε το
επίσημο, ολοκληρωμένο δισκογραφικό
ντεμπούτο των Αμερικάνων, υπό τον
πλέον κατάλληλο και εύηχο τίτλο «The
Armor Of Ire». Μόλις ο μικρός δίσκος
τοποθετείται στο στερεοφωνικό από
τα ηχεία αφήνεται να ξεχυθεί ωμό,
σχεδόν ακατέργαστο, περήφανο,
επικό ατσάλι που παραπέμπει σε άλλες
-ενδοξότερες, αναμφίβολα- εποχές.
Σε ’κείνες δηλαδή, που οι δίσκοι μέσα
σε 35 μόλις λεπτά γέμιζαν χιλιάδες
25
μεταλλικών καρδιών με μοναδικά,
απαράμιλλα συναισθήματα.
To ύφος των Eternal Champion είναι
τραχύ, ορμητικό, άγρια μελωδικό και
αγέρωχα επιβλητικό. Το κουιντέτο
αποδίδει τις συνθέσεις του με την
απολύτως απαραίτητη (επαρκέστατη
όμως) τεχνική δεινότητα, μα με
περισσή ψυχή και ασίγαστο πάθος!
Η μουσική του «The Armor Of Ire»
πηγάζει κατευθείαν από την ψυχή
των μουσικών που την δημιουργούν.
Πομπώδες ύφος, ταχύτητα, τραχύτητα
και mid-tempo σημεία που καθηλώνουν
τον υποψιασμένο ακροατή. Έξι
τραγούδια και δυο instrumental
συνθέσεις (ιδιαίτερη προτίμηση στο
«Blood Ice») με την απαιτούμενη
ατμόσφαιρα, δημιουργούν ένα σύνολο
που ακούγεται απνευστί μέχρι τέλους
και πάμπολλες φορές.
Αιχμή του δόρατος αποτελούν τα
έξοχα, στιβαρά και τόσο αρκούντως
στομφώδη φωνητικά του αρχηγού
Jason Tarpley, καθώς και οι
φοβεροί του στίχοι. Οι λέξεις του
πηγάζουν, εμπνεόμενες από τις
αριστουργηματικές νουβέλες ηρωικής
φαντασίας και τρόμου των Μεγάλων
του ειδους, H.P. Lovecraft, M. Moor-
cock, Robert E. Howard , και του
εκπληκτικού Karl E. Wagner - στις
ιστορίες του οποίου βασίζονται τα
κορυφαία «The Last King of Pict-
dom» και «Sing a Last Song of
Valdese». Τα «I Am The Hammer» και
το ομώνυμο βασίζονται με την σειρά
τους στην δεύτερη νουβέλα ηρωικής
φαντασίας που έχει γράψει ο Tarpey,
η οποία πρόκειται να κυκλοφορήσει
πιθανότατα εντός του έτους. Το
πρώτο του διήγημα «Vengeance Of
The Insane God» εμπεριέχονταν
στην συλλογή «Swords Of Steel»,
την οποία επιμελείται ο Howie
Bentley των μεγάλων Cauldron
Born! Υπέροχο και το χειροποίητο
εξώφυλλο, πλήρως εναρμονισμένο με
το ύφος της μπάντας. Ο πολεμιστής,
το ξίφος, η φύση, όλα συνηγορούν
των προθέσεων της μπάντας.
Το «The Armor of Ire» αποδίδει
περίτρανα το δικό του, φόρο τιμής
στους πρωτομάστορες της φανταστικής
λογοτεχνίας καθώς – ιδίως - και σε
όλα εκείνα τα συγκροτήματα που
έθεσαν τις βάσεις του μεταλλικού
επικού ήχου τη δεκαετία του ‘80 από
την απέναντι πλευρά του Ατλαντικού.
Και το σημαντικότερο: δίχως να
αντιγράφει κανένα εξ αυτών. Τιμά
το παραδοσιοκρατικό παρελθόν της
μουσικής μας και ορθώνει το ανάστημα
του, απέναντι στην αντιαισθητική
λαίλαπα του σήμερα. Οι Eternal
Champion δεν απευθύνονται, βέβαια,
στις πλατιές μάζες, μα αποτελούν
αναμφίβολα ένα από τα πολυτιμότερα
διαμάντια της σκηνής. Οι μυημένοι
τους έχουν ήδη λατρέψει.
Χρήστος Νάστος
 Γιώργος Θεμελής
«Runners High»
εκδόσεις: Συμπαντικές Διαδρομές
του Σταμάτη Μαμούτου
Πριν από μερικούς μήνες ο καλός
μου φίλος Μπάμπης με παρότρυνε να
διαβάσω άμεσα το μυθιστόρημα «Run-
ners High» του Γιώργου Θεμελή. Η
αλήθεια είναι ότι αρχικά ένιωσα έκπληξη
με αυτή του την πρωτοβουλία. Γνώριζα
ότι ο Μπάμπης διαθέτει αλάνθαστο
γούστο σε ό,τι αφορά την μουσική σκηνή του hard core
και του ευρύτερου ακραίου ήχου. Δεν τον θυμόμουν, όμως,
στα εικοσιπέντε χρόνια που τον γνωρίζω, να σχετίζεται με
την λογοτεχνία του φανταστικού. Επιπλέον, η όχι καλή μου
σχέση με τις εν λόγω εκδόσεις αποτέλεσε ένα ακόμη στοιχείο
το οποίο με έκανε επιφυλακτικό. Όταν, όμως, αποφάσισα να
διαβάσω το «Runners High» κατάλαβα γιατί ο φίλος μου
επέμενε να του δώσω την πρέπουσα σημασία.
Το βιβλίο του Γιώργου Θεμελή αποτελεί ένα εξαιρετικό
μυθιστόρημα, που χωρίς να διαθέτει υφολογικά γνωρίσματα
τα οποία θα με βοηθούσαν να το κατατάξω εύκολα σε
κάποια από τις λογοτεχνικές κατηγορίες του φανταστικού,
δεν θα ήταν λάθος να χαρακτήριζα ως ένα έργο που αντλεί
κυρίως επιρροές από τον χώρο της cyberpunk επιστημονικής
φαντασίας. Με αφηγηματική ένταση, με ενδιαφέροντες
χαρακτήρες -ιδίως για όσους αρεσκόμαστε στην rock και
heavy metal μουσική- και με ζωντανούς διαλόγους, το «Run-
ners High» δικαιούται αναμφίβολα μια θέση ανάμεσα στα
καλύτερα ελληνικά βιβλία επιστημονικής φαντασίας που
έχουν κυκλοφορήσει.
Η υπόθεση διαδραματίζεται στις μελλοντικές Η.Π.Α όπου
η οικονομική κεφαλαιοκρατική ελίτ, αντλώντας συμμάχους
εντός ενός κοινωνικού φάσματος το οποίο περιλαμβάνει από
πολιτικούς φορείς μέχρι ανθρώπους της μαφίας, καταφέρνει
να προβάλει ως κεντρικό πολιτικό αίτημα τον διαμελισμό
της χώρας σε ανεξάρτητα πολιτειακά μπλοκ. Κατά
διαβολική σύμπτωση ένα σκεύασμα που χρησιμοποιείται
πειραματικά σε ναρκομανείς έρχεται στο επίκεντρο των
πολιτικών εξελίξεων. Κάποιοι Αμερικανοί πολιτικοί που
αντιστέκονται στην οικονομική ελίτ θέλουν να ανακαλύψουν
τι κρύβει η εταιρία παραγωγής του εν λόγω σκευάσματος,
γιατί πιστεύουν ότι η αποκάλυψή τους θα αποτρέψει τον
διαμελισμό της χώρας.
Γραφεία πολυεθνικών εταιριών, κτίρια της ομοσπονδιακής
κυβέρνησης, βίλες εκατομμυριούχων που διψούν για
περισσότερη πολιτική εξουσία, στέκια μηχανόβιων, rock bars,
καταγώγια που προσφέρουν στριπτίζ show και πολλά ακόμη
σημεία της αμερικανικής καθημερινότητας ζωντανεύουν
θαυμαστά, αποτελώντας τα λογοτεχνικά σκηνικά που στήνει
ο Θεμελής προκειμένου να παρουσιάσει το εξαιρετικό του
μυθιστόρημα. Ένα από τα δυνατά σημεία του «Runners
High» αποτελεί η βαθύτατα αποκαλυπτική περιγραφή της
«ανθρωποφαγικής» κουλτούρας που προκρίνει η ιδεολογία
του αγοραίου φιλελευθερισμού στο πολιτικό και το οικονομικό
πεδίο. Όποιος δεν έχει στην φαρέτρα του τις κατάλληλες
πληροφορίες για να «τελειώσει» έναν συνάνθρωπό του,
αν βρεθεί στο λάθος σημείο, πατιέται σαν μυρμήγκι, άνευ
ηθικής ή άλλης αξιολόγησης. Ο συγγραφέας περιγράφει τον
Λεβιάθαν του πρακτικού φιλελευθερισμού σα να είχε ζήσει
εκ των έσω την ζωή ενός στελέχους πολυεθνικής εταιρίας.
Το «Runners High» πέρα από ένα μυθιστόρημα που κρατά
το ενδιαφέρον του αναγνώστη μέχρι το τέλος, αποδεικνύει
για πολλοστή φορά πως η φαντασία είναι η νοητική δύναμη
που μπορεί να συλλάβει την αλήθεια στην πιο διαυγή της
διάσταση.
26
Νίκος Βλαντής
«Greek Psycho,
Η Απόλυτη Νεοελληνική Ψύχωση»
εκδόσεις: Οξύ
του Σταμάτη Μαμούτου
Ο Νίκος Βλαντής αποτελεί έναν από
τους κορυφαίους Έλληνες συγγραφείς
του φανταστικού. Διαθέτοντας ιδιαίτερο
λογοτεχνικό ύφος κατάφερε να
συνδυάσει την -εμποτισμένη στην αχλή
υπόρρητων συμβολισμών- φανταστική
αφήγηση με το ιστορικό μυθιστόρημα, γεγονός που τον
βοήθησε να διαρρήξει τα στενά πλαίσια της ελληνικής
κοινότητας του φανταστικού και να απευθυνθεί σε ευρύτερο
αναγνωστικό κοινό με μυθιστορήματα όπως τα «Writer-
sland» «Αλκιβιάδης Δεσμώτης» και «Λήθη».
Το «Greek Psycho» θεωρήθηκε εξαρχής ως το πλέον
ασύμβατο με το γνωστό του ύφος μυθιστόρημα που εξέδωσε.
Πέραν τούτου, τυχαίοι λόγοι με είχαν κάνει να το ξεχάσω
για αρκετά χρόνια σε ένα ράφι της βιβλιοθήκης μου. Μέχρι
που το περασμένο καλοκαίρι αποφάσισα να το διαβάσω. Και
τότε αντιλήφθηκα πόσο είχα σφάλει, μη δίνοντάς του την
πρέπουσα σημασία, όλα αυτά τα χρόνια. Γιατί αναμφίβολα
κατατάσσεται στα καλύτερα μυθιστορήματα της σύγχρονης
ελληνικής βιβλιογραφίας!
Το «Greek Psycho» αποτελεί, κατ’ αρχάς, ένα βιβλίο που
διαβάζεται απνευστί. Η ορμή της αφήγησης του Βλαντή
είναι τέτοια που κάνει τον αναγνώστη να αισθάνεται σαν
ένα αόρατο χέρι να εξέρχεται από τις σελίδες του και να τον
κρατά καθηλωμένο στην συνέχεια της υπόθεσης, μέχρι να
ολοκληρώσει την ανάγνωσή του. Γεννάται άμεσα, όμως,
το ερώτημα, πόσοι αναγνώστες μπορούν να νοιώσουν κάτι
τέτοιο; Το «Greek Psycho» σαφώς και δεν απευθύνεται στις
κυρίες που διαβάζουν συγγραφείς προβαλλόμενους από
τηλεοπτικές life style εκπομπές, ούτε σε «καθωσπρέπει»
ορθολογιστές που πιστεύουν στην «κοινωνία των πολιτών».
Πρόκειται για ένα κείμενο που διαθέτει τιτάνια δυναμική,
επιθετικό ύφος και κυνικό γλώσσα. Είναι ακριβώς αυτό
το οποίο ο Λιάκος Μπουρνόβας, ένας ταλαντούχος νέος
Έλληνας συγγραφέας, ορίζει ως μυθιστόρημα «stoner»
λογοτεχνίας.
Γραμμένο με ένα κινηματογραφικό στυλ, το οποίο βρίθει από
επιρροές της σκηνοθετικής φιλοσοφίας του Ταραντίνο, το
«Greek Psycho» αφηγείται την ιστορία ενός μικροαπατεώνα
κατασκευαστή οικοδομών, ο οποίος κατά την εποχή του
εκσυγχρονισμού διεισδύει στα ανώτερα κοινωνικά στρώματα
και ζει σύμφωνα με το υλιστικό, αγοραίο και καταναλωτικό
πρότυπο εκείνης της εποχής. Γρήγορα, όμως, ανακατεύεται
σε βρώμικες δουλειές με αποτέλεσμα να βρεθεί στο επίκεντρο
μιας υπόθεσης στην οποία εμπλέκονται διεφθαρμένοι
υπουργοί, μιζαδόροι εργολάβοι, ημιπαράνομοι ιδιοκτήτες
μεγάλων νυχτερινών κέντρων, ντίβες της πίστας, μπράβοι
της νύχτας, μεταναστευτικές κοινότητες, σαδομαζοχιστές
εκτελεστές συμβολαίων θανάτου, παρακρατικοί και
«λαδωμένοι» δημοφιλείς δημοσιογράφοι.
Με εξαιρετικό μαύρο χιούμορ και με περιγραφές ωμής
αλήθειας -αιμοβόρα βίαιης κάποιες φορές- ο Βλαντής
κατάφερε με αυτό το μυθιστόρημα να πετάξει τον γυαλιστερό
μανδύα του συστήματος εξουσίας, το οποίο είχε ως κορυφή
την κυβέρνηση Σημίτη και εγκαθιδρύθηκε στην χώρα την
λεγόμενη εποχή του εκσυγχρονισμού (1996-2004), και να
αποκαλύψει με εκπληκτική ακρίβεια την σαπίλα που έκρυβε
από τα μάτια των αδαών στα έγκατά του. Χρειάζεται να έχει
κανείς απλώς βασικές γνώσεις πολιτικής ιστορίας για να
διαπιστώσει το πόσο εύστοχα ήταν όσα έγραψε μέσα στην
εποχή της εκσυγχρονιστικής παραζάλης ο συγγραφέας.
Είναι απαραίτητο να διαθέτει, όμως, και το ανάλογο ψυχικό
σθένος, ώστε να μπορέσει να τον ακολουθήσει στα άδυτα των
αληθειών του πλέον βρωμερού περιβάλλοντος. Δηλαδή, του
περιβάλλοντος της ελλαδικής εξουσίας. Γιατί η αφήγηση του
Βλαντή δεν μένει απλά στην αποκαλυπτική περιγραφή του
σαπισμένου εξουσιαστικού συστήματος αλλά εξετάζει και
την επιρροή που αυτό άσκησε στην ηθική έκλυση του μέσου
Έλληνα ο οποίος διαλεγόταν καθημερινά με τις εξουσιαστικές
του δομές και αφομοίωνε την κουλτούρα του.
Υπογραμμίζω, ως πολιτικός επιστήμονας, πως τα όσα
γράφει ο Βλαντής, μολονότι παρουσιάζονται στα πλαίσια
μιας κινηματογραφικού τύπου, γρήγορης και σε κάποια
σημεία «splatter» μυθιστορηματικής αφήγησης, αποτελούν
αψεγάδιαστα ειλικρινή καταγραφή των όσων όντως
συνέβαιναν και του τρόπου που λειτούργησε -και εξακολουθεί
να λειτουργεί- η μηχανή του πολιτικού, οικονομικού και
mediaκού συστήματος της «ευρωπαϊκοενωσίτικης» ελλαδικής
εξουσίας. Διαβάστε το «Greek Psycho», οπωσδήποτε! Αν το
κάνετε θα αποκομίσετε λογοτεχνική τέρψη και θα μετρήσετε
τις αντοχές σας ως αναζητητές της πολιτικής αλήθειας.
Βαγγέλης Γεωργάκης
«Σκοτεινές Αναλαμπές» ,
εκδόσεις: OASIS
του Χρήστου Νάστου
Ανέκαθεν πίστευα πως η πραγματική
αξία ενός συγγραφέα αναδεικνύεται
πρωτίστως μέσα από το διήγημα. Σε
κείνη δηλαδή την μορφή αφήγησης,
όπου μέσα σε ελάχιστες σελίδες θα
πρέπει να αιχμαλωτίσει το ενδιαφέρον
τον αναγνώστη στην δική του δίνη
έμπνευσης. Εκεί όπου καμία λέξη δεν
φαντάζει περιττή, εκεί όπου κάθε φράση
οφείλει να έχει ξεκάθαρο νόημα και σκοπό μέσα στην ιστορία.
Ο εξαιρετικά ποιοτικός και ανερχόμενος εκδοτικός οίκος
OASIS, παρουσιάζει το νέο συγγραφικό έργο ενός εξίσου
αξιόλογου δημιουργού που οφείλουμε να μην επιτρέψουμε
να περάσει απαρατήρητο.
Οι «Σκοτεινές Αναλαμπές» αποτελούνται από δεκατρία
διηγήματα που ξεκινούν μέσα σε ένα άκρως ρεαλιστικό
περιβάλλον για να εξελιχθούν απρόσμενα σε κάτι
εντελώς απόκοσμο και εξωπραγματικό. Εδώ ο Βαγγέλης
Γεωργάκης κινείται ξεκάθαρα στο χώρο του φανταστικού
και συγκεκριμένα, στα πεσιμιστικά, παράδοξα και συχνά
αιματοβαμμένα μονοπάτια του σύγχρονου αστικού τρόμου.
Ο φαντασιακός τρόμος, η μιαρή πολιτική, το heavy metal,
οι σύγχρονοι κοινωνικοί εφιάλτες, το υπερβατικό, η απώλεια
λύτρωσης και μια πληθώρα συναισθημάτων διατρέχουν το
σύνολο των μικρών αυτών έργων (το μεγαλύτερο των οποίων
καταλήγει σε δεκατέσσερις σελίδες!).
Εδώ σχεδόν απόλυτο ρόλο κατέχει το σκοτάδι. Το σκοτάδι
και οι αναλαμπές του, που κινούνται απειλητικά, μέσα από
μικρές ιστορίες οι οποίες πείθουν στο έπακρο, τσαλακώνουν,
συχνά εντυπωσιάζουν, και (αρκετές εξ αυτών) εντυπώνονται
στο μυαλό και κατόπιν ταξιδεύουν για το υποσυνείδητο μας.
Εξαιρετική χρήση της γλώσσας -σκληρής και απέριττης
συχνά- , χαρακτηρίζει όλα τα διηγήματα. Η συχνά εφιαλτική
κοινωνική καθημερινότητα εμπνέει τον συγγραφέα, να
αποτυπώσει το δημιουργικό του ταλέντο, συνενώνοντας την
με αυτούσιο, απαράμιλλο και υποχθόνιο, αστικό τρόμο κάτω
από ένα underground πρίσμα.
Μέσα από τις εκατόν έξι σελίδες των δεκατριών σύντομων
αφηγήσεων, ο ωμός ρεαλισμός, ο σκοτεινός ρομαντισμός, η
ανθρώπινη συντριβή και το ασύγκριτα γοητευτικό παράδοξο,
ενοποιούνται σε μία νέα πραγματικότητα.. Όσοι αρέσκονται
σε αυτού του είδους τα αναγνώσματα θα ανακαλύψουν σε
αυτό το βιβλίο κάτι εξαιρετικά ενδιαφέρον. Ξεχωρίζω, με
καθαρά προσωπικά κριτήρια και άνευ αξιολογικής σειράς,
τα «Απόλυτο Σκοτάδι», «Τζον Μίλτον», «Κάρνεγκι Χολ»,
«Ανελέητη Νύχτα», «Nεκρός Ξανά» και το καταληκτικό
«Παιδί από την Κόλαση».
27
Ιδιαίτερη μνεία αξίζει να δοθεί και στη συνολική αισθητική
του βιβλίου. Το απόλυτα ταιριαστό και προσεγμένο
εξώφυλλο, η ποιότητα της εκτύπωσης, ακόμη και οι
εξαιρετικές γραμματοσειρές που έχουν επιλεγεί στους τίτλους
και στα κείμενα, δείχνουν την αμέριστη αγάπη όλων των
συντελεστών των εκδόσεων OASIS για το βιβλίο ως μέσο
γνήσιας αισθητικής προσέγγισης . Οι σκοτεινές αναλαμπές, ας
συναντήσουν άφοβα τις νύχτες μας... εκεί που όλα φαντάζουν
καθαρότερα.
Σουζάνα Χατζηνικολάου
«Το Αυγό του Θεού»,
εκδόσεις Κέδρος
του Δημήτρη Αργασταρά
«Το Αυγό του Θεού» των εκδόσεων Κέδρος είναι το δεύτερο
μυθιστόρημα φαντασίας της Σουζάνας Χατζηνικολάου, τρία
χρόνια μετά το ντεμπούτο της με το πρωτόλειο «Ίριδα, η
πόλη της ψυχής μας».
Στον κόσμο της Νεβάντε, λοιπόν, αυτή τη φορά, ξεχωρίζει
η περιβόητη πρωτεύουσα Βαγιαμόρεν, που περιβάλλεται
από ψηλά συμπαγή τείχη με είκοσι πύλες, δέκα εισόδους και
δέκα εξόδους, για τους εμπόρους και τους προσκυνητές. Το
εσωτερικό της είναι περισσότερο ένα σύμπλεγμα ναών και
ιερών που οδηγούν τελικά στον μεγάλο ναό Σελέτικ, στον
λόφο της πόλης, εκεί όπου δοξάζεται ο θεός Γκνοφόσιρ.
Η δύναμη του ιερατείου, και συγκεκριμένα του Μεγάλου
Αρχιερέα Ζεσπίκα, έχει φτάσει σε τέτοια ισχύ ώστε η
Βαγιαμόρεν είναι πλέον μια ακραία θεοκρατική κοινωνία,
οι Ιεροί Νόμοι είναι απαράβατοι και ρυθμίζουν σε απόλυτο
βαθμό τη ζωή των κατοίκων. Έτσι, οποιαδήποτε αμφισβήτηση
θεωρείται τρομερό έγκλημα και οι ένοχοι καταδικάζονται ως
δαιμονισμένοι. H τιμωρία τους είναι να σημαδευτούν στο
μέτωπο με τη Σφραγίδα της οργής του θεού και να εξοριστούν
από την πόλη, στιγματισμένοι και απόκληροι.
Ένας τέτοιος εξόριστος είναι κι ο Φίλκε που ύστερα από
τέσσερα χρόνια αποφασίζει να επιστρέψει πίσω – είναι το
τελευταίο πράγμα που του έχει μείνει πλέον να κάνει. Μετά
την πρώτη του αποτυχημένη προσπάθεια να περάσει μία από
τις πύλες, θα συναντήσει δύο νεαρά αδέρφια, τον Ίλυ και τον
Άνικ, εμπόρους κρασιού από τη Μοτιάνα και γιους εξόριστης
μητέρας, που θα θελήσουν να τον βοηθήσουν. Έτσι ο Φίλκε
θα διαβεί πάλι τους γνώριμους δρόμους, θα επιχειρήσει να
επισκεφτεί το πατρικό του, θα συναντηθεί με την αδερφή
του Σιντιάνα, θα βρει τον παλιό του φίλο Σίντρο και θα
λύσουν την παρεξήγηση που δημιουργήθηκε μεταξύ τους
με την καταδίκη του. Όμως τα πράγματα κάθε άλλο παρά
ιδανικά είναι, όπως αναμένεται άλλωστε για έναν εξόριστο...
Σταδιακά αποκαλύπτεται πως μακριά από τη Βαγιαμόρεν,
πέρα από τις παροδικές αντιπαλότητες και αντιδικίες των
ανθρώπων, ένα πιο τρομερό κακό καραδοκεί. Οι θεοί και
οι δαίμονες έχουν να δώσουν τη δική τους μάχη για την
επικράτηση στον κόσμο. Φοβεροί δράκοι θα ξεχυθούν πάνω
από τη Νεβάντε. Κρυπτογραφημένα μηνύματα και αρχαία
μυστικά θα πρέπει να λυθούν, τη στιγμή που η συντροφιά
με τον τελευταίο εξόριστο θα έχει τη δική της ξεχωριστή
αποστολή...
Διαβάζοντας το «Αυγό του Θεού» δεν μπορούμε να μην
παρατηρήσουμε πως αποτελεί ένα από τα καλογραμμένα
μυθιστορήματα στο είδος του ελληνικού fantasy. Αυτό είναι
το πρώτο στοιχείο που κερδίζει αμέσως τον αναγνώστη –
η πλούσια, έντονα χρωματισμένη γραφή, η παραστατική
δύναμη της αφήγησης, η ευχέρεια στην περιγραφή ακριβών
εικόνων, οι όμορφες και εμπνευσμένες μεταφορές. Η Σουζάνα
Χατζηνικολάου πετυχαίνει να μας εισάγει στον κόσμο που
πλάθει η δημιουργική της φαντασία με αφηγηματική ευχέρεια
και περιγραφική άνεση.
Στο «Αυγό του Θεού» βρήκαμε την απόλαυση που μπορεί να
αντλήσει κανείς από ένα πολυσέλιδο μυθιστόρημα, την νοερή
παραμονή σε έναν κόσμο γοητευτικό, όπου η επική φαντασία
συμπλέκεται με το παραμύθι, ενώ τα ηθικά διλήμματα και τα
προσωπικά πάθη συναντούν τους αρχαϊκούς μύθους και τις
αρχετυπικές δυνάμεις.
Ἡ προσωπίδα τοῦ
Προσέφερε θέαμα ἀπολαυστικὸ αὐτὸς ὁ χορός. Ὅμως
πρῶτα θὰ περιγράψω τὶς αἴθουσες ποὺ ἔλαβε χώρα.
Ὑπῆρχαν ἑπτά – μιὰ σειρὰ αὐτοκρατορική. Σὲ πολλὰ

Ἐρυθροῦ Θανάτου
παλάτια, ὡστόσο, τέτοιες σειρὲς αἰθουσῶν σχηματίζουν
μιὰ μακριὰ καὶ εὐθεῖα προοπτική, ἐνῷ οἱ πτυσσόμενες
πόρτες διπλώνονται καί ἀπὸ τὶς δύο πλευρὲς σχεδὸν ὣς
τοὺς τοίχους, ὥστε μετὰ βίας ἐμποδίζεται ἡ θέα καθ’ ὅλη
τους τὴν ἔκτασι. Ἐδῶ ἡ περίπτωσι διέφερε ἀρκετά, ὅπως θὰ
Διήγημα τοῦ Ἔντγκαρ Ἄλλαν Πόε ἀναμενόταν ἕνεκα τῆς ἀγάπης τοῦ δούκα γιὰ τὸ ἀλλόκοτο.
Τὰ διαμερίσματα εἶχαν ταχθῆ τόσο ἀκανόνιστα ποὺ ἡ
Ἀπόδοσις: Εὐστράτιος Εὐ. Σαρρῆς ὅρασι συνελάμβανε μόλις λίγο πέραν τοῦ ἑνὸς κάθε φορά.
Ἀνὰ εἴκοσι μὲ τριάντα γιάρδες ὑπῆρχε καὶ μιὰ ἀπότομη
στροφὴ καὶ σὲ κάθε στροφὴ μιὰ πρωτόφαντη εἰκόνα. Δεξιὰ
καὶ ἀριστερά, στὸ μέσον κάθε τοίχου, ἕνα ψηλὸ καὶ στενὸ
γοτθικὸ παράθυρο ἔβλεπε πρὸς ἕναν κλειστὸ διάδρομο
Στὴν ἑλληνικὴ ἄρχουσα τάξι ποὺ ἀκολουθοῦσε τὰ γυρίσματα τῆς σειρᾶς τῶν αἰθουσῶν.
Τοῦτα τὰ παράθυρα ἦσαν ὑαλογραφήματα τῶν ὁποίων τὸ
χρῶμα ποίκιλλε ἀνάλογα μὲ τὴν ἐπικρατοῦσα ἀπόχρωσι
τοῦ διάκοσμου στὸ διαμέρισμα ὅπου ἄνοιγαν. Στὴν

Ὁ «Ἐρυθρὸς Θάνατος» ἐπὶ μακρὸν ἀφάνιζε τὴν αἴθουσα τοῦ ἀνατολικοῦ ἄκρου ὁ διάκοσμος κρεμόταν,
χώρα. Οὐδέποτε ὑπῆρξε λοιμὸς πλέον ὀλέθριος ἢ γιὰ παράδειγμα, σὲ χρῶμα κυανό – καὶ σὲ ἔντονο κυανὸ
τόσο ἀποκρουστικός. Τὸ αἷμα ἦταν ἡ ἐνσάρκωσι ἦσαν τὰ παράθυρά του. Ἡ δεύτερη αἴθουσα πορφυρῆ ὅσον
καὶ ἡ σφραγῖδα του – ἡ ἐρυθρότητα καὶ ἡ φρίκη τοῦ ἀφορᾷ τὰ διακοσμητικὰ στοιχεῖα καὶ τὶς ταπητοστρώσεις,
αἵματος. Ἐμφανιζόταν μὲ ὀξεῖς πόνους καὶ ξαφνικὴ καὶ οἱ ὑαλοπίνακες ἐπίσης πορφυροῖ. Ἡ τρίτη πράσινη ἀπ’
ζάλη καὶ κατόπιν ἄφθονη αἱμοῤῥαγία ἀπὸ τοὺς πόρους ἄκρου εἰς ἄκρον, τὸ ἴδιο καὶ τὰ παράθυρά της. Ἡ τέταρτη
μέχρι καταλήξεως. Οἱ φλογοκόκκινες κηλῖδες πάνω στὸ ἐπιπλωμένη καὶ φωτισμένη μὲ χρῶμα πορτοκαλί – ἡ
σῶμα καὶ ἰδίως ἐκεῖνες στὸ πρόσωπο τοῦ θύματος, ἦσαν πέμπτη λευκή – ἡ ἕκτη μενεξεδιά. Ἡ ἕβδομη αἴθουσα ἦταν
τὸ ἀπαγορευτικὸ ποὺ ἀπέτρεπε κάθε προσφορὰ βοήθειας ἑρμητικὰ κλεισμένη μὲ μαύρους βελούδινους τάπητες ποὺ
καὶ συμπόνιας ἀπὸ τοὺς συνανθρώπους του. Καὶ ἡ ὅλη κρέμονταν πανταχόθεν τῆς ὀροφῆς καὶ κατεβαίνοντας
ἐκδήλωσι, πρόοδος καὶ ὁλοκλήρωσι τοῦ κύκλου τῆς τοὺς τοίχους ἔπεφταν μὲ βαρειὲς πτυχώσεις πάνω σ’
ἀσθένειας, ἦταν περιστατικὸ τῆς μισῆς ὥρας. ἕνα χαλὶ τοῦ ἰδίου ὑλικοῦ καὶ τόνου. Ἀλλὰ σὲ τούτη τὴν
αἴθουσα μόνο, τὸ χρῶμα τῶν παραθύρων δὲν ἀναλογοῦσε
Ὅμως ὁ πρίγκηπας Πρόσπερο ἦταν εὐτυχὴς καὶ θαῤῥαλέος μὲ τὴν ὑπόλοιπη διακόσμησι. Οἱ ὑαλοπίνακες ἐδῶ ἦσαν
καὶ νουνεχής. Ὅταν οἱ ἐπαρχίες φλογοκόκκινοι – ἕνα
του ἐρημώθηκαν ἀπὸ τοὺς μισοὺς βαθὺ αἱμάτινο χρῶμα.
κατοίκους, προσκάλεσε ἐνώπιόν του Ἐπὶ πλέον σὲ καμμία
χίλιους ἀκμαίους καὶ ἀμέριμνους ἀπὸ τὶς ἑπτὰ αἴθουσες
φίλους, διαλεγμένους ἀπὸ τοὺς δὲν ὑπῆρχε λύχνος
ἱππότες καὶ τὶς κυρίες τῆς αὐλῆς, καὶ ἢ κηροπήγιο, μέσα
μὲ τὴν συντροφιὰ ἐκείνων ἀπεσύρθη, στὴν πληθώρα τῶν
αὐστηρὰ ἀπομονωμένος, ἐντὸς ἑνὸς χρυσῶν στολιδιῶν,
ἐκ τῶν ὠχυρωμένων ἀββαείων του. τῶν τοποθετημένων
Τὸ ἀββαεῖο, κατασκευὴ ἐκτενὴς σποραδικὰ κατὰ μῆκος
καὶ μεγαλόπρεπη, εἶχε οἰκοδομηθῆ ἢ κρεμασμένων ἀπὸ
σύμφωνα μὲ τὴν ἰδιόῤῥυθμη τὴν ὀροφή. Δὲν ὑπῆρχε
ἀλλὰ περίβλεπτη προσωπική του κανενὸς εἴδους φῶς νὰ
αἰσθητική. Τὸ γυρόφερνε ἰσχυρὸ καὶ διαχέεται ἀπὸ λύχνο ἢ
ὑψηλὸ τεῖχος. Τὸ τεῖχος εἶχε πύλες κερὶ ἐντὸς τῆς σειρᾶς
σιδηρές. Οἱ αὐλικοί, ἀφοῦ μπῆκαν, τῶν αἰθουσῶν. Ἀλλὰ
ἔφεραν καμίνους καὶ ὀγκώδη σφυριὰ στοὺς παράλληλους
καὶ συγκόλλησαν τοὺς σύρτες. δ ι α δ ρ ό μ ο υ ς ,
Ἀποφάσισαν νὰ μὴν ἀφήσουν τρόπους ἀντικρυστὸς στὸ κάθε
εἰσόδου ἢ ἐξόδου γιὰ παρορμητικὲς παράθυρο, στεκόταν
ἐνέργειες ἕνεκα ἀπελπισίας τῶν ἔξω τρίποδας βαρὺς ποὺ
ἢ φρενίτιδας τῶν ἐντός. Τὸ ἀββαεῖο στήριζε ἕνα μαγκάλι
ἦταν πλούσια ἐφωδιασμένο. Μὲ φωτιᾶς, ἡ ὁποία καὶ
τέτοιες προφυλάξεις οἱ αὐλικοὶ σκόρπιζε τὶς ἀκτῖνες
μποροῦσαν νὰ ἀντισταθοῦν στὴν της διὰ μέσου τοῦ
μετάδοσι τοῦ λοιμοῦ. Ὁ ἔξω κόσμος χρωματιστοῦ γυαλιοῦ
ἂς φρόντιζε γιὰ τὸν ἑαυτό του. Ἐν φωτίζοντας μὲ
τῷ μεταξὺ θεωρεῖτο ἀνοησία ἡ θλῖψι δυσάρεστη λαμπρότητα
καὶ ἡ περισυλλογή. Ὁ πρίγκηπας τὴν αἴθουσα. Καὶ ἔτσι
εἶχε προμηθευθῆ μὲ ὅλα ἐκεῖνα ποὺ παραγόταν μιὰ ποικιλία
τέρπουν. Ὑπῆρχαν γελωτοποιοί, Harry Clarke φανταχτερῶν καὶ
ὑπῆρχαν καὶ αὐτοσχεδιαστὲς καὶ ἐξόχων ἐμφανίσεων.
μπαλαρῖνες καὶ μουσικοί, ὑπῆρχε Στὴν δυτικὴ ὡστόσο ἢ
καλλονὴ καὶ οἶνος. Ὅλα αὐτὰ σὺν ἀσφάλεια ὑπῆρχαν μαύρη αἴθουσα ἡ εἰκόνα ποὺ ἔδινε ἡ ῥέουσα, πάνω στὰ
μέσα. Ἀπ’ ἔξω, ὁ «Ἐρυθρὸς Θάνατος». μελανόχροα ὑφάσματα τῶν τοίχων καὶ διὰ μέσου τῶν
Ἦταν πρὸς τὸ τέλος τοῦ πέμπτου ἢ ἕκτου μήνα τῆς αἱματόχρων ὑαλοπινάκων, λάμψι τῆς φωτιᾶς, ἦταν εἰς
ἀπομονώσεώς του, καὶ ἐνῷ ὁ λοιμὸς σάρωνε ἔξω μὲ περισσὴ τὸ ἔπακρον στοιχειωτικὴ καὶ δημιουργοῦσε τόσο ἄγρια
ἀγριότητα, ὅταν ὁ πρίγκηπας Πρόσπερο ψυχαγώγησε τοὺς ἔκφρασι στὰ πρόσωπα τῶν εἰσερχομένων, ποὺ μόνον λίγοι
χίλιους φίλους του μὲ ἕναν χορὸ μεταμφιεσμένων τῆς ἀπὸ τὴν συντροφιὰ εἶχαν τὸ θάῤῥος νὰ πατήσουν πόδι
πλέον ἔκτακτης μεγαλοπρέπειας. ἐντὸς τῶν ὁρίων της.
28
 τρελῶν. Ἔβλεπες πολλὴ καλλονή, πολλὴ ἀκολασία, πολλὴ
παραδοξότητα, κάποια δόσι τοῦ τρομακτικοῦ καὶ ὄχι λίγη
ἐκείνου ποὺ θὰ διήγειρε τὴν ἀηδία. Πέρα δῶθε ἐντὸς τῶν
ἑπτὰ αἰθουσῶν ἰδοὺ στοίχειωνε, στὴν πραγματικότητα,
ἕνας λαὸς ὀνείρων. Καὶ αὐτά – τὰ ὄνειρα – στριφογύριζαν
στὸν χῶρο, παίρνοντας τὴν ἀπόχρωσι τῶν δωματίων καὶ
κάνοντας τὴν ἐνθουσιαστικὴ μουσικὴ τῆς ὀρχήστρας νὰ
μοιάζῃ σὰν ἠχὼ τῶν βημάτων τους. Καί, σύντομα, νά ποὺ
χτυπᾷ τὸ ἐβένινο ῥολόι μέσα στὴν βελούδινη αἴθουσα. Καὶ
τότε, γιὰ μιὰ στιγμή, ὅλα ἀκινητοῦν, ὅλα σιγοῦν ἐκτὸς ἀπὸ
τὴν φωνὴ τοῦ ῥολογιοῦ. Τὰ ὄνειρα κοκκαλώνουν ἐκεῖ ὅπου
βρίσκονται. Ὅμως ἡ ἠχὼ τῶν χτύπων σβήνει – διήρκεσαν
μόλις μιὰ στιγμή – καὶ ἕνα ἐλαφρὺ καὶ ὑποτονικὸ
γέλιο αἰωρεῖται πίσω τους ὅπως φεύγουν. Καὶ τώρα ἡ
μουσικὴ πάλι δυναμώνει, καὶ τὰ ὄνειρα ζωντανεύουν,
καὶ στριφογυρίζουν πᾶνε κι’ ἔρχονται κεφᾶτα ὅσο ποτέ,
παίρνοντας ἀπόχρωσι ἀπὸ τὰ πολλὰ χρωματιστὰ παράθυρα
διὰ μέσου τῶν ὁποίων ῥέει ἡ φωταψία ἀπὸ τοὺς τρίποδες.
Ἀλλὰ στὴν αἴθουσα ποὺ κεῖται δυτικώτερα τῶν ἑπτά, δὲν
βρίσκεται τώρα κανεὶς ποὺ τολμᾷ νὰ μπῇ. Ὅτι ἡ νύχτα
γερνᾷ. Καὶ ἰδοὺ χύνεται ἐντονώτερο τὸ κόκκινο φῶς διὰ
μέσου τῶν αἱματόχρων ὑαλοπινάκων. Καὶ ἡ μαυρίλα τῶν
Masque of the Red Death, Comic Vampirella #110, Μάιος 1982
σκούρων ὑφασμάτων τρομάζει. Καὶ σ’ ἐκεῖνον ποὺ θὰ
πατήσῃ τὸ πόδι του πάνω στὸ σκοῦρο χαλί, ἰδοὺ φθάνει ἀπὸ
Ἦταν σ’ αὐτὴ τὴν αἴθουσα, ὁμοίως, ὅπου στεκόταν τὸ κοντινὸ ἐβένινο ῥολόι μιὰ σιγανὴ ἀλληλουχία χτύπων
κολλητὰ στὸν δυτικὸ τοῖχο, ἕνα γιγαντιαῖο ἐβένινο μὲ περισσότερη ἔμφασι καὶ ἐπισημότητα ἀπ’ ὅτι στ’ αὐτιὰ
ῥολόι. Τὸ ἐκκρεμές του ταλαντευόταν πέρα δῶθε μ’ ἕναν ὅσων ἐνδίδουν στὶς ἀπόμακρες εὔθυμες δραστηριότητες
ὑπόκωφο, βαρύ, μονότονο χτύπο. Καὶ ὅταν ὁ λεπτοδείκτης τῶν λοιπῶν αἰθουσῶν.
ὡλοκλήρωνε τὸν γῦρο τῆς ἐπιφάνειας καὶ κόντευε νὰ σημάνῃ
τὴν ὥρα, τότε ἔβγαινε ἀπὸ τοὺς ὀρειχάλκινους πνεύμονες Ὅμως ἐκεῖνες οἱ αἴθουσες ἦσαν ἀσφυκτικὰ γεμᾶτες μὲ
τοῦ ῥολογιοῦ ἦχος καθαρὸς καὶ δυνατὸς καὶ βαθὺς καὶ κόσμο, καὶ μέσα τους χτυποῦσε πυρετωδῶς ἡ καρδιὰ τῆς
ὑπέρμετρα μελῳδικός, ἀλλὰ μὲ τόσο παράξενο τόνο καὶ ζωῆς. Καὶ ἡ γιορτὴ προχωροῦσε κυκλοδρομῶντας, ὥσπου
ἐμφατικός, ὥστε κατὰ τὴν λῆξι κάθε ὥρας οἱ μουσικοὶ τῆς τελικὰ ἄρχισαν οἱ χτύποι τοῦ ῥολογιοῦ ποὺ σήμαναν
ὀρχήστρας ἀναγκάζονταν νὰ διακόψουν, πρὸς στιγμήν, μεσάνυχτα. Καὶ τότε ἡ μουσικὴ διεκόπη, κατὰ πῶς
τὴν ἐκτέλεσι γιὰ νὰ ἀφουγκραστοῦν τὸν ἦχο. Συνεπῶς ἀνέφερα, καὶ οἱ βηματισμοὶ τῶν χορευτῶν ἐσίγασαν. Καὶ
καὶ οἱ χορευτὲς σταματοῦσαν ὑποχρεωτικὰ τὴν σειρὰ
τῶν βηματισμῶν τους, πρᾶγμα ποὺ προκαλοῦσε σύντομη
ἀναστάτωσι σ’ ὅλη τὴν χαρωπὴ συντροφιά. Καὶ καθ’ ὅσον
οἱ χτύποι τοῦ ῥολογιοῦ συνέχιζαν, γινόταν ἀντιληπτὸ πὼς
οἱ πλέον ἐλαφρόμυαλοι χλώμιαζαν, ἐνῷ οἱ γηραιότεροι καὶ
ἠρεμώτεροι περνοῦσαν τὰ χέρια τους πάνω ἀπὸ τὰ μέτωπά
τους σὰν σὲ θολοὺς ῥεμβασμοὺς ἢ συλλογισμό. Μόλις ὅμως
καὶ ἡ στερνὴ ἠχὼ ἔσβηνε, ἕνα ἐλαφρὺ γέλιο ξεπηδοῦσε
μὲ μιᾶς ἀπὸ τὴν ὁμήγυρι, οἱ δὲ μουσικοὶ χαμογελοῦσαν
ὁ ἕνας στὸν ἄλλον σὰν νὰ εἰρωνεύονταν τὴν ἴδια τους
τὴν νευρικότητα καὶ ἀνοησία, καὶ ὡρκίζονταν ψιθυριστὰ
μεταξύ τους ὅτι οἱ ἑπόμενοι χτύποι τοῦ ῥολογιοῦ δὲν θὰ
τοὺς γεννοῦσαν κανένα παρόμοιο συναίσθημα. Καὶ ἔπειτα,
μετὰ τὴν ἐκπνοὴ ἑξῆντα λεπτῶν, (ποὺ περιέχουν τρεῖς
χιλιάδες ἑξακόσια δευτερόλεπτα τοῦ χρόνου ποὺ πετᾷ)
ἀκούγονταν νέοι χτύποι τοῦ ῥολογιοῦ καὶ δημιουργεῖτο ἡ
ἴδια ἀναστάτωσι, νευρικότητα καὶ περισυλλογή, ὁμοίως μὲ
πρίν.
Ὅμως παρ’ ὅλα τὰ παραπάνω, ἦταν μιὰ ἐξαίσια γιορτή,
γεμάτη κέφι. Οἱ προτιμήσεις τοῦ δούκα ἦσαν ἰδιόῤῥυθμες.
Εἶχε ἐκλεπτυσμένη ματιὰ γιὰ χρώματα καὶ ταιριάσματα.
Περιφρονοῦσε τὴν διακόσμησι τῆς ἁπλῆς μόδας. Εἶχε
ἰδέες καινοτόμες καὶ φλογερές, καὶ οἱ συλλήψεις του
ἀκτινοβολοῦσαν μιὰ βάρβαρη χάρι. Μερικοὶ θὰ πίστευαν
ἴσως πὼς εἶναι τρελός. Οἱ ἀκόλουθοί του ἔνιωθαν πὼς δὲν
εἶναι. Ἦταν ἀπαραίτητο νὰ τὸν ἀκοῦς, νὰ τὸν βλέπῃς καὶ
νὰ τὸν ἀγγίζῃς ὥστε νὰ βεβαιωθῇς πὼς δὲν εἶναι.
Αὐτὸς εἶχε ῥυθμίσει, σὲ μεγάλο βαθμό, τὸν ἔκτακτο
στολισμὸ τῶν ἑπτὰ αἰθουσῶν, ἐπὶ τῇ περιστάσει τῆς
σπουδαίας γιορτῆς· καὶ ἦταν ἡ δική του αἰσθητικὴ
ποὺ ἔδωσε τὸν ἰδιαίτερο τόνο τῶν μεταμφιέσεων. Μὲ
βεβαιότητα τὶς χαρακτήριζες ἀλλόκοτες. Ὑπῆρχε πολλὴ
λάμψι καὶ αἴγλη καὶ νοστιμάδα καὶ φαντασμαγορία
– πράγματα ποὺ εἶχαν νὰ ἰδωθοῦν ἀπὸ τὸν καιρὸ τῆς
παραστάσεως «Ἑρνάνης» τοῦ Βίκτωρος Οὑγκώ. Ἔβλεπες
μορφὲς σὲ στάσεις ἀραμπὲσκ μὲ ἀταίριαστα μέλη καὶ
στολισμό. Ἔβλεπες μόδες ἔξαλλες, παρόμοιες μὲ τῶν Masque of the Red Death by Greg Hildebrandt

29
ἔγινε μιὰ ἀμήχανη παῦσι στὰ πάντα, Ὅταν ἡ ματιὰ τοῦ πρίγκηπα ἀκατανόμαστου δέους ποὺ οἱ τρελὲς
ὁμοίως μὲ πρίν. Μὰ τώρα ἐπρόκειτο Πρόσπερο ἔπεσε πάνω σ’ αὐτὴ τὴν ἀξιώσεις τοῦ μίμου εἶχαν ἐμπνεύσει
νὰ ἠχήσουν δώδεκα χτυπήματα φασματικὴ εἰκόνα (ποὺ μὲ ἀργὴ καὶ σὲ ὅλη τὴν ὁμήγυρι, κανεὶς δὲν
τοῦ ῥολογιοῦ. Καὶ ἔτσι συνέβη μὲ τελετουργικὴ κίνησι, σὰν νὰ ἤθελε νὰ τόλμησε ν’ ἁπλώσῃ τὸ χέρι του νὰ
τὸν περισσότερο χρόνο, ποὺ ἴσως ὑποδυθῇ πειστικώτερα τὸν ῥόλο της, τὸν ἁρπάξῃ· ὥστε, ἀνεμπόδιστος,
γλίστρησαν καὶ περισσότερες σκέψεις στοίχειωνε πέρα δῶθε ἐν μέσῳ τῶν προσπέρασε σὲ ἀπόστασι μιᾶς γιάρδας
στοὺς συλλογισμοὺς τῶν στοχαστικῶν χορευτῶν) τὸν εἶδαν νὰ συσπᾶται, τὴν ἀπὸ τὸ πριγκηπικὸ πρόσωπο. Καὶ ἐνῷ
ἀνάμεσα στοὺς χαροκόπους. Καὶ πρώτη στιγμὴ μὲ δυνατὸ ῥῖγος ποὺ ἡ ὀγκώδης συνάθροισι, λὲς μὲ μιὰ
ἔτσι ἐπίσης συνέβη, ἴσως, ποὺ πρὶν προεκλήθη ἀπὸ τρόμο ἢ ἀπέχθεια. ἐνστικτώδη κίνησι, συῤῥικνώθηκε ἀπὸ
ἡ τελευταία ἠχὼ τοῦ τελευταίου Ἀλλὰ τὴν ἑπόμενη τὸ μέτωπό του τὰ κέντρα τῶν αἰθουσῶν πρὸς τοὺς
χτύπου βυθισθῇ στὴν ἀπόλυτη σιωπή, κοκκίνησε ἀπὸ ὀργή. τοίχους, ἐβάδιζε ἀπρόσκοπτα, ἀλλὰ
ὑπῆρξαν ἀρκετοὶ μεμονωμένοι μέσα «Ποιός τολμᾷ;» ἀπαίτησε μὲ τραχειὰ μὲ τὸ ἴδιο τελετουργικὸ καὶ μετρημένο
στὸ πλῆθος μὲ τὴν χρονικὴ ἄνεσι φωνὴ τὴν προσοχὴ τῶν αὐλικῶν βῆμα ποὺ τὸν διέκρινε ἐξ ἀρχῆς, ἀπὸ
νὰ ἀντιληφθοῦν τὴν παρουσία ἑνὸς ποὺ στέκονταν κοντά του – «ποιός τὴν κυανῆ αἴθουσα πρὸς τὴν πορφυρῆ
μεταμφιεσμένου ποὺ δὲν εἶχε τραβήξει τολμᾷ νὰ μᾶς προσβάλλῃ μ’ αὐτὴ τὴν – ἀπὸ τὴν πορφυρῆ πρὸς τὴν πράσινη –
τὴν προσοχὴ κανενὸς μέχρι τότε. βλάσφημη παρῳδία; Ἁρπάξτε τον καὶ ἀπὸ τὴν πράσινη πρὸς τὴν πορτοκαλιά
Καὶ ὅταν ἡ περὶ τῆς νέας παρουσίας ἀφαιρέστε του τὴν προσωπίδα – γιὰ – ἀπὸ ἐκείνη πάλι πρὸς τὴν λευκή –
φήμη διεδόθη ψιθυριστὰ παντοῦ, νὰ μάθουμε ποιὸν θὰ κρεμάσουμε μὲ καὶ ἀπὸ ἐκεῖ ἀκόμα στὴν μενεξεδιά,
ξέσπασε τελικὰ ἀπ’ ὅλη τὴν ὁμήγυρι τὸ χάραμμα, ἀπὸ τὶς ἐπάλξεις». προτοῦ νὰ γίνῃ κάποια σοβαρὴ
μιὰ βοή, ἕνα μουρμουρητό, δηλωτικὸ κίνησι νὰ τὸν ἀνακόψουν. Ἦταν τότε,
ἀποδοκιμασίας καὶ ξαφνιάσματος Ὁ πρίγκηπας Πρόσπερο βρισκόταν ὡστόσο, ποὺ ὁ πρίγκηπας Πρόσπερο,
– καί, ἐν τέλει, τρόμου, φρίκης καὶ στὴν ἀνατολικὴ ἢ κυανῆ αἴθουσα σὰν ἐξωργισμένος ἀπὸ μανία καὶ ἀπὸ
ἀηδίας. ξεστόμιζε τοῦτα τὰ λόγια. Ἀντήχησαν ντροπὴ γιὰ τὴν δική του στιγμιαία
δειλία, ὥρμησε γοργοδρομῶντας
Σὲ μιὰ σύναξι φαντασμάτων κατὰ μῆκος τῶν ἕξι αἰθουσῶν,
σὰν αὐτὴ ποὺ περιέγραψα, δίχως νὰ τὸν ἀκολουθῇ κανεὶς ἐξ
μπορεῖ σαφῶς νὰ ὑποτεθῇ πὼς αἰτίας ἑνὸς θανάσιμου τρόμου ποὺ
καμμιὰ κοινότυπη ἐμφάνισι εἶχε κυριεύσει τοὺς πάντες. Εἶχε
δὲν θὰ ξεσήκωνε τέτοιαν τραβήξει καὶ βαστοῦσε ὑψωμένο
ἀναταραχή. Γιὰ νὰ εἶμαι ἕνα στιλέτο, καὶ εἶχε προσεγγίσει
εἰλικρινής, ἡ ἐλευθερία στὶς τὸν διαφεύγοντα, ἀπότομα
μεταμφιέσεις τῆς βραδιᾶς καὶ ἀπερίσκεπτα, σὲ ἀπόστασι
ἦταν σχεδὸν ἀπεριόριστη. τριῶν τεσσάρων ποδῶν, ὅταν ὁ
Ὅμως ἡ ἐν λόγῳ μορφὴ τελευταῖος, ἔχοντας φθάσει στὸ
εἶχε φανῆ ἡρωδικώτερη τοῦ ἄκρο τῆς μενεξεδιᾶς αἴθουσας,
Ἡρώδη, καὶ εἶχε ξεπεράσει ἐστράφη ἀναπάντεχα καὶ ἦρθε
ἀκόμα καὶ τὰ ὅρια τῆς ἀντιμέτωπος μὲ τὸν διώκτη του.
ἀκαθόριστης κοσμιότητας Ἦχησε μιὰ ὀξεῖα κραυγή – καὶ τὸ
τοῦ πρίγκηπα. Ὑπάρχουν στιλέτο ἔπεσε γυαλίζοντας πάνω
χορδὲς στὶς καρδιὲς καὶ τῶν στὸ σκοῦρο χαλί, ὅπου ὁμοίως,
πλέον ἀσυνείδητων ποὺ ἀμέσως μετά, ἔπεσε μπρούμυτα
σὰν ἀγγιχτοῦν πειράζονται. νεκρὸς ὁ πρίγκηπας Πρόσπερο.
Ἀκόμα καὶ γιὰ τὸν ἐντελῶς Κατόπιν, ἐπιστρατεύοντας τὸ
χαμένο, ποὺ ἡ ζωὴ μὲ τὸν ἀδάμαστο θάῤῥος ποὺ γεννᾷ ἡ
θάνατο φαίνονται ἐξ ἴσου ἀπελπισία, ἕνας ὄχλος χαροκόποι
ἀστεῖο, ὑπάρχουν ζητήματα ῥίχτηκαν ταυτόχρονα μέσα
γιὰ τὰ ὁποῖα δὲν ἀστειεύεται. στὴν μαύρη αἴθουσα, καί, ἀφοῦ
Ὅλη ἡ συντροφιά, ἅρπαξαν τὸν μῖμο, τοῦ ὁποίου ἡ
ὄντως, ἔδειχνε τώρα νὰ ψηλὴ μορφὴ ἔστεκε εὐθυτενὴς
συναισθάνεται πὼς στὴν καὶ ἀκίνητη ὑπὸ τὸν ἥσκιο τοῦ
ἀμφίεσι καὶ τοὺς τρόπους ἐβένινου ῥολογιοῦ, ἔμειναν
τοῦ ξένου δὲν ὑπῆρχε κάτι ἄναυδοι ἀπὸ ἀπερίγραπτη φρίκη,
τὸ πνευματῶδες ἢ εὐπρεπές. ἀνακαλύπτοντας πὼς τὰ σάβανα
Ἡ μορφὴ ἦταν ψηλὴ καὶ καὶ ἡ πτωματόσχημη προσωπίδα
λιπόσαρκη, καὶ σαβανωμένη Masque of the Red Death by Greg Hildebrandt ποὺ μεταχειρίστηκαν μὲ τόσο
ἀπὸ τὴν κορυφὴ ὣς τὰ νύχια σφοδρὴν ἀγριότητα, ἦσαν
μὲ τὰ φορέματα τοῦ τάφου. ἀκατοίκητα ἀπὸ ὁποιαδήποτε
Ἡ προσωπίδα ποὺ ἔκρυβε ἁπτὴ μορφή.
τὸ πρόσωπο εἶχε κατασκευασθῆ ὥστε καθ’ ὅλο τὸ μῆκος τῶν ἑπτὰ αἰθουσῶν Καὶ τώρα ἀνεγνωρίσθη ἡ παρουσία
νὰ μοιάζῃ τόσο πολὺ μὲ τὴν ἔκφρασι δυνατὰ καὶ καθαρά, γιατὶ ὁ πρίγκηπας τοῦ Ἐρυθροῦ Θανάτου. Εἶχεν ἔρθει σὰν
ἑνὸς ἄκαμπτου πτώματος, ποὺ καὶ ἡ ἦταν ἄνδρας τολμηρὸς καὶ στιβαρός, κλέφτης μέσα στὴν νύχτα. Καὶ ὁ ἕνας
πλησιέστερη διερευνητικὴ ματιὰ θὰ καὶ ἡ μουσικὴ εἶχε σιγήσει μὲ τὸ μετὰ τὸν ἄλλον ἔπεσαν οἱ χαροκόποι
δυσκολευόταν νὰ διακρίνῃ τὴν ἀπάτη. γνέψιμο τοῦ χεριοῦ του. στὶς αἱματοστάλαχτες αἴθουσες τῆς
Καὶ ἴσως τὰ παραπάνω νὰ μποροῦσαν Στὴν κυανῆ αἴθουσα στεκόταν ὁ γιορτῆς τους, καὶ πέθαναν, ὁ καθένας
νὰ τὰ ὑπομείνουν, ἂν ὄχι νὰ τὰ πρίγκηπας, μὲ μιὰ ὁμάδα χλωμῶν στὴν στάσι ἀπελπισίας ποὺ εἶχε κατὰ
ἐγκρίνουν, οἱ γύρω τρελοὶ χαροκόποι. αὐλικῶν δίπλα του. Στὴν ἀρχή, τὴν πτῶσι του. Καὶ ἡ ζωὴ τοῦ ἐβένινου
Ὅμως τοῦτος ὁ μῖμος ξεπέρασε καθὼς μιλοῦσε, ἡ ὁμάδα αὐτὴ ῥολογιοῦ ἐξέπνευσε μαζὶ μ’ ἐκείνη
κάθε ὅριο μὲ τὸ νὰ παραστήσῃ τὸν κινήθηκε ἐλαφρῶς ἐπιθετικὰ πρὸς τοῦ στερνοῦ ἀνέμελου. Καὶ οἱ φλόγες
Ἐρυθρὸ Θάνατο. Τὸ ἔνδυμά του ἦταν τὸν παρείσακτο, ὁ ὁποῖος τὴν στοὺς τρίποδες καταναλώθηκαν.
αἱματοβαμμένο – καὶ τὸ πλατύ του στιγμὴ ἐκείνην ἤδη κοντοζύγωνε, Καὶ Σκότος καὶ Σῆψι καὶ ὁ Ἐρυθρὸς
μέτωπο, καὶ ὅλα τὰ χαρακτηριστικὰ καὶ τώρα, μὲ βῆμα μελετημένο καὶ Θάνατος κυριάρχησαν ὁλοσχερῶς
τοῦ προσώπου, κηλιδωμένα ἀπὸ τὴν μεγαλοπρεπές, ὁλοένα προσέγγιζε στὰ πάντα.
φλογοκόκκινη φρίκη. τὸν ὁμιλοῦντα. Ὅμως ἕνεκα κάποιου
30
 Φαντασία, sci-fi, τρόμος στις εκδόσεις μας
comicon-shop.gr, τηλ. 213 008 0255, Σόλωνος 128, Αθήνα

Επισκεφθείτε το διαδικτυακό τόπο της Φοιτητικής Λέσχης Φανταστικής Λογοτεχνίας

flefalo.blogspot.gr, προκειμένου να ενημερωθείτε για την τρέχουσα επικαιρότητα
της λογοτεχνίας του φανταστικού στη χώρα μας και να διαβάστε το σύνολο των άρθρων
που έχουν δημοσιευθεί σε όλα τα τεύχη της «Φανταστικής Λογοτεχνίας».
flefalo.blogspot.gr
Η διαδικτυακή πύλη του φανταστικού
Διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου flefalo@gmail.com
Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας - acebook
 Κυκλοφόρησε το πρώτο βιβλίο του
εκδοτικού οίκου της Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ
Αναζητήστε
Αναζητήστε το
το σε
σε βιβλιοπωλεία
βιβλιοπωλεία και
και comicshops
comicshops του
του κέντρου
κέντρου των
των Αθηνών
Αθηνών

Εκδόσεις Κλέος
kleospublications.blogspot.gr