Formati i një biznesi përcaktohet në varësi të llojit të biznesit, strukturës organizative,

vendndodhjes, dhe qëllimeve të tij. Ka disa formate të zakonshme të biznesit që mund të

shqyrtohen, por është e rëndësishme të kuptoni se nuk ka një format të përgjithshëm që të
përshtatet për të gjitha llojet e bizneseve. Disa prej formatave më të njohura të biznesit
përfshijnë:
1. Shoqëri të Vetëpronësuara (Single Proprietorship):
• Një person është pronari dhe menaxheri i vetëm i biznesit.
• Përgjegjësia personale për detyrimet dhe fitimet.
• Lehtësi administrative, por kufizime të kapitalit dhe rritjes së biznesit.
2. Shoqëri me Përgjegjësi të Kufizuar (Limited Liability Company - LLC):
• Përdoret shpesh për biznese të mesme dhe të vogla.
• Përgjegjësia personale është tërhequr dhe kapitali është tërhequr.
• Fleksibilitet në menaxhim dhe strukturën e aksionarëve.
3. Shoqëri me Përgjegjësi të Kufizuar (Corporation):
• Entitet juridik i pavarur nga aksionarët.
• Aksionarët kanë përgjegjësi të kufizuar për detyrimet e kompanisë.
• Strukturë komplekse me aksionarë, bord drejtues dhe menaxhment të ndarë.
4. Shoqëri e Bashkuar (Partnership):
• Biznesi është i drejtuar nga dy ose më shumë partnere.
• Përgjegjësia personale e partnerëve varion në varësi të strukturës së partneritetit.
5. Shoqëri e Bashkuar (Limited Partnership - LP):
• Përmban partnerë me përgjegjësi të kufizuar dhe partnerë me përgjegjësi të
pakufizuar.
• Partnerët me përgjegjësi të kufizuar janë investitorët.
6. Shoqëri e Bashkuar (Limited Liability Partnership - LLP):
• Përgjegjësia e partnerëve është tërhequr në disa raste të dështimit të partnerëve
tjerë.
7. Shoqëri e Bashkuar (S Corporation):
• Strukturë e veçantë e korporatës që lejon pasuri të përbashkët me një numër të
kufizuar aksionarësh.
 8. Shoqëri Publike (Public Corporation):
• Kompani që ofrohet në tregun e aksioneve dhe ka shumë aksionarë të ndryshëm.

Formati i një biznesi përfshin strukturën dhe organizatën e të gjitha elementëve të tij që
përfshijnë misionin dhe vizionin e biznesit, strukturën e saj të organizatës, produktet ose
shërbimet që ofron, tregun që synon të shërbejë, strategjinë e marketingut, financat, dhe shumë të
tjera. Këtu është një shembull i thjeshtë i një formati të mundshëm të një biznesi:
1. Titulli dhe Pershkrimi i Biznesit:
• Emri i Biznesit: [Emri i Biznesit]
• Pershkrimi i shkurtër: [Shpjegoni në një paragraf shkurtër se çfarë bën biznesi dhe
çfarë e dallon nga konkurrentët]
2. Misioni dhe Vizioni:
• Misioni: [Shpjego qëllimin dhe qëllimet e biznesit]
• Vizioni: [Shprehni vizionin për të ardhmen dhe qëllimet afatgjata të biznesit]
3. Produktet ose Shërbimet:
• Produktet/Shërbimet: [Listoni dhe shpjegoni produkte ose shërbime specifike që
ofroni]
4. Tregu dhe Klientët:
• Tregu Nisës: [Caktoni tregun e synuar për biznesin tuaj]
• Profili i Klientëve: [Identifikoni dhe shpjegoni grupet e synuara të klientëve]
5. Konkurrentët dhe Dallimi Unik:
• Konkurrentët Kryesorë: [Identifikoni konkurrentët kryesorë dhe shpesh ndiqen]
• Dallimi Unik: [Shpjegojeni se çfarë ju bën të ndryshëm nga konkurrentët]
6. Strategjia e Marketingut:
• Promovimi dhe Reklamimi: [Përshkruani se si do të promovoni dhe reklamoni
biznesin tuaj]
• Kanalët e Shpërndarjes: [Tregoni se si do të shpërndani produktet ose shërbimet
tuaja]
7. Struktura e Organizatës:
• Menaxhimi: [Përshkruani pozitat dhe përgjegjësitë e stafit dhe udhëheqësit]
 • Hierarkia: [Tregoni strukturën hierarkike të organizatës]
8. Financat dhe Planifikimi i Investimeve:
• Parashikimi i Ingresos dhe Egresos: [Ofroni një parashikim të të ardhurave dhe
shpenzimeve]
• Investimet dhe Financimi: [Tregoni se si do të financohet dhe zhvillohet biznesi]
9. Planifikimi i Risqeve dhe Sigurisë:
• Identifikimi i Risqeve: [Identifikoni rreziqet potenciale dhe mënyrat për t'i trajtuar
ato]
• Siguria dhe Mbrojtja: [Përshkruani masat e sigurisë dhe mbrojtjen e pasurive dhe
të dhënave]
10. Koha dhe Rrjedha e Punës:
• Grafiku i Operacioneve: [Tregoni oraret e punës dhe ndarjen e detyrave]
• Proceset Kyçe të Biznesit: [Identifikoni proceset kyçe që ndikojnë në
performancën e biznesit]
11. Monitorimi dhe Përmirësimi i Performancës:
• Mjete për Monitorimin: [Shpjegoni se si do të monitoroni dhe vlerësoni
performancën]
• Planet për Përmirësim: [Përshkruani planet për të përmirësuar performancën dhe
arritjen e qëllimeve]
Kjo është një strukturë e thjeshtë që mund të përdoret për të filluar një biznes të ri. Megjithatë,
çdo biznes është unik dhe duhet të përshtatet sipas nevojave dhe qëllimeve të veta. Gjithashtu,
është e rëndësishme të mbahet mend se ky është një dokument që ndryshon me kohën dhe duhet
përditësuar dhe përmirësuar në bazë të zhvillimeve të biznesit.

Blerta Llanaj
Format e organizimit të një biznesi
Firmat organizohen në mënyra të ndryshme. Ka firma të mëdha, të vogla dhe të mesme. Për
këtë klasifikim ka disa kritere. Një është kriteri që bazohet në formën e pronësisë ose në formën
ligjore të organizimit. Nga ky kriter, format e organizimit të një biznesi janë: firmat individuale;
firmat me ortakë dhe korporatat.
-Firma individuale
Përparësitë
• Lehtësi, shpejtësia në krijimin dhe organizimin e firmës si dhe në marrjen e vendimeve;
• Fitimi nuk ndahet;
• Nuk ka taksim të dyfishtë.
Mangësitë
• Përgjegjësi e pakufizuar;
• Vështirësi ne rritjen e veprimtarisë dhe kapitalit;
• Varësi ne jetëgjatësi ne funksionim nga sipërmarrësi apo nga pronari.
-Firma me ortakë
Përparësitë
• Lehtësi dhe shpejtësi në krijimin dhe organizimin e firmës si dhe në marrjen e
vendimeve;
• Nuk ka taksim të dyfishtë;
• Ortakët sjellin fonde, ide dhe aftësi.
Mangësitë
• Përgjegjësi e pakufizuar;
• Vështirësi në rritjen e veprimtarisë dhe kapitalit;
• Rreziku i tërheqjes së një ortaku;
• Rrezik konfliktesh midis ortakëve.
Korporata
Përparësitë
• Përgjegjësi e kufizuar;
• Lehtësi e transferimit të pronësisë;
 • Lehtësi në rritjen e veprimtarisë dhe të kapitalit;
• Jetëgjatësi e pakufizuar.
Mangësitë
• Organizim i ndërlikuar;
• Taksim i dyfishtë;
• Rregullim shtetëror.
Organizimi i korporatës
Statuti dhe rregullorja paraqet një sërë rregullash në bazë të së cilës, korporatës i jepet leja për
të realizuar aktivitetin e saj ekonomik.
Aksionerët janë bashkëpronarë të korporatës. Aksionerët kanë të drejtën e një vote për çdo
aksion që zotërojnë.
Bordi i drejtorëve: Korporatat kanë nevojë për një drejtim menaxherial. Për të realizuar këtë
qëllim aksionerët zgjedhin çdo vit një bord drejtues. Bordi zgjedh presidentin dhe specialistë të
tjerë për të drejtuar veprimtarinë e korporatës.
Format e organizimit të biznesit në Shqipëri
Mënyra e orgaznizimit dhe funksionimit të biznesit në shqipëri rregullohet nga tri ligje të
veçanta:
1. Ligji për dispozitat që rregullojnë pjesën e parë të Kodit Tregtar;
2. Ligji për shoqëritë tregtare;
3. Ligji për regjistrin tregtar dhe formalitetet që duhen respektuar nga shoqëritë tregtare.
Organizimi dhe funksionimi i shoqërive tregtare në vendin tonë
Shoqëria kolektive: Të gjithë ortakët kanë cilësinë e tregtarit dhe përgjigjen për borxhet e
shoqërisë. Emërtimi është emri i një ose më shumë ortakëve duke vënë përpara ose pas tij fjalët
"Shoqëri Kolektive". Të gjithë janë administratorë. Shoqëria prishet me vdekjen e një ortaku.
Shoqëria Komandite: Përveç ortakëve të "pakufizuar" marrin pjesë edhe ortakët e "kufizuar".
Shoqëria emërtohet me emrin e një ose më shumë ortakëve duke vënën përpara ose pas
emërtimit fjalët "Shoqëri Komandite". Rregullat e funksionimit të shoqërsië kolektive janë të
vlefshme edhe për shoqërinë komandite.
Shoqëria me përgjegjësi të kufizuar: Themelohet nga një ose disa ortakë që përballojnë
humbjen deri në kufirin e vlerës së kontributit të tyre në kapitalin themelor. Në aktin themelues
duhet të marrin pjesë të gjithë ortakët personalisht. Sh.P.K.(Shoqëria me përgjegjësi të kufizuar)
administrohet nga një ose disa persona fizikë të cilët mund të zgjidhen jashtë bashkësisë së
ortakëve dhe emërtohen ose shkarkohen me vendim të ortakëve që përfaqësojnë më shumë se
gjysmën e pjesëve në kapitalin themelor. Sh.P.K.-së i ndalohet emetimi i letrave me vlerë.
Shoqëri anonime: është shoqëria, kapitali i së cilës ndodhet në aksione dhe themelohet
ndërmjet ortakëve që përballojnë humbjen vetëm deri në kufizimin e vlerës së kontributit të
tyre në kapitalin themeltar. Shoqëria mund të themelohet e të ketë një apo disa ortakë. I lejohet
emetimi i letrave me vlerë.
Shoqëria Shtetërore: është shoqëri anonime në të cilën të gjitha aksionet zotërohen nga shteti
ose një ent publik. Këto shoqëri u nënshtrohen legjistlacionit të përgjithshëm mbi shoqëritë.
Financimi i firmës
Financimi është procesi i sigurimit të fondeve të nevojshme për veprimtarinë ekonomike,
nëpërmjet burimeve të brendshme ose të jashtme.
Burime të brendshme:
-riinvestimi në biznes i një pjese të fitimit të prodhuar nga firma ose përdorimi i rezervave të
brendshme.
Burimet e jashtme:
-Kredia
Bankat kanë disa kritere për dhënien e kredisë.
1. Garanci në formën e firmave të patundshme;
2. Gjendja e shëndoshë e veprimtarisë ekonomike.
-Kredia Bankare afatshkurtër (mujore deri në një vit)
-Kredia Bankare afatgjatë (më shumë se një vit, por jo më shumë se 5 vjet)
Norma e interesit është çmimi që duhet paguar për huan e marrë. Ajo nuk është fikse.
-Aksioni
Aksioni është një letër me vlerë që vërteton se një individ për herë të parë ka derdhur në bankë
vlerën nominale të tij. Individi që zotëron akzionet quhet aksioner. Ai ka të drejtë të marrë pjesë
në ndarjen e fitimit të firmës në përpjesëtim me vlerën nominale të aksionit ndaj kapitalit të
përgjithshëm të firmës. Aksioneri është pronar i një pjesë të firmës aq sa përfaqëson aksioni që
ai ka. E ardhura që sigurohet nga aksioni quhet divident. Dividenti është pjesë e fitimit të firmës
që u shpërndahet aksionerëve në përputhje me numrin e akzioneve që zotërojnë. Aksionerët
nuk mund të kërkojnë likuidimin e vlerës së aksioneve të tyre në firmë, por kanë të drejtë t'i
shesin. Nga shitja mund të dalin me fitim, humbje, as fitim as humbje, kjo përcaktohet nga
çmimi i aksioneve i cili përcaktohet nga kërkesa dhe oferta për këto aksione. Të ardhurat nga
dividenti janë të barabarta me prodhimin e numrit të aksioneve në pronësei të tij dhe dividentin
për aksionin.
-Obligacioni
Obligacioni është një letër me vlerë që i sjell zotëruesit të tij të ardhura të përvitshme në bazë
të një % fikse të përcaktuar më parë. Mbajtësi i obligacionit është kreditor i saj. Obligacionet
janë instrumente financiare që përdoren vetëm nga firmat e mëdha.
Shembull:
Vlera nominale = 1000000 lekë
Norma e Interesit (n.i.) = 5 %
Zgjidhje
5 % * 1000000 = 50000 lekë në vit
1000000 + 50000= 1050000 lekë
Pasqyra e të ardhurave dhe shpenzimeve/ Bilanci i firmës
Dokumentet bazë të kontabilitetit të firmës janë:
1. Bilanci i firmës: Paraqet gjendjen e parave dhe mjeteve që ka firma në një kohë të
dhënë.
2. Pasqyra e të ardhurave dhe shpenzimeve: Paraqet sasinë e parave që hynë dhe dalin nga
firma.
Kontabiliteti është gjuha e biznesit, është uniforme, e njëjtë për të gjithë dhe shumë e
përdoreshme.
Pasqyra e të ardhurave dhe shpenzimeve
Regjistrohet rrejdha e burimeve financiare nga jashtë, brenda firmës dhe anasjelltas gjatë një
viti.
Hyrja - të ardhurat
Dalja - kostot
Diferenca: Të Ardhura - Kosto = Fitim
TR=P-Q
π =TR-TC
π rritet nëse TR rriten dhe TC ulen
π ulet nëse TR ulen dhe TC rriten
Bilanci i firmës
Paraqet çfarë zotëron firma. Çfarë ka marrë hua dhe sa është vlera e saj në një çast kohor të
dhënë. Bilanci ndërtohet mbi bazën e një barazimi kontabël kryesor:
Mjetet = Detyrimet + Vlerën neto të firmës

Fizjana Bregaj