Professional Documents
Culture Documents
فایل شماره 2
فایل شماره 2
فایل شماره 2
واکنشی که بین اتیلن دی کلرید و کلر برای تشکیل تتراکلرو اتان رخ می دهد ،واکنشی گازی در یک راکتور از نوع بستر ثابت چند لوله ای (R-
)101تحت شرایط عملیاتی ترمودینامیکی همدما( 292 )Isothermدرجه سانتی گراد و فشار 1.2اتمسفر با کمک کاتالیزور کلرید آهن ()III
انجام می شود که روی پایه ای از کربن فعال بارگیری شده است تا سطح ویژه کاتالیست افزایش یافته وهمچنین کربن فعال دارای خصلت کاتالیستی
در واکنش های هالوژنه کردن هیدرکربن ها ی آلیفاتیک دارد در این گذار از راکتور میزان ٪ 95از واکنش دهنده ها به محصوالت تبدیل می
شوند .مکانیسم واکنش در راکتور به شرح زیر است.
واکنش کلی:
δ-
)Cl-CH-CH-Clδ- + 2FeCl3….Cl+ + 2 Cl- ↔ Clδ+…..δ-Cl-CH-CH-Clδ-….Clδ+ +2 (H δ +…..Cl δ- +2 FeCl3
بنابراین:
δ-
Cl-CH-CH-Clδ- + 2FeCl3….Cl+ + 2 Cl- ↔ C2H2Cl4 + 2HCl +2 FeCl3
مالحظه می شود که کاتالیست کلرید آهن) (IIIابتدا وارد واکنش شده ومصرف میشود پس از اتمام واکنش دوباره تولید می گردد که این خصلت
کاتالیزور است که وارد واکنش شده ودر پایان واکنش به صورت دست نخورده وبا حفظ ماهیت فیزیکی وشیمیایی خود باز تولید می شود .
واکنشی که رخ می دهد گرمازا ) (Exothermicاست بنابراین آب به عنوان خنک کننده برای جذب گرمای واکنش برای تشکیل محصول مورد نیاز
است .گاز خروجی از راکتور( )R-101که متشکل از تتراکلرو اتان ،کلرید هیدروژن ،اتیلن دی کلرید وکلر باقیمانده از واکنش است ،سپس به
کولر E-101 E-102 1جریان می یابد تا قبل از ورود به کندانسور جزئی ، (C-101)2دما را به 125درجه سانتیگراد کاهش دهد که با توجه به
دمای باالی گازها دومرحله سرمایش ( )coolingالزم می باشد.
شده تتراکلرو اتان ،آب و اتیلن دی کلراید هستند .در همین حال ،کلر()Cl2و کلرید در کندانسور جزئی) ،(C-101تنها اجزای مایع
هیدروژن( )HClدر فاز گازی که از کندانسور جزیی) (C-101خارج می شون د ،باقی می مانند .سپس خروجی مخلوط گاز و مایع از کندانسور
فلش درام) )Flash Drum( (FD-101شده وتحت شرایط فلش (ناحیه دوفازی شدن ) جریان گاز های کلر()Cl2و کلراید جزیی وارد
هیدروژن( )HClاز جریان مایع تتراکلرو اتان ،آب و اتیلن دی کلراید شامل جدا می شود.
محصول باالی فلش درام به شکل گاز کلر( )Cl2و کلرید هیدروژن) (HClسپس از کولر) (E-103عبور داده می شود تا دما را تا 40درجه
1
cooler 2
2
partial condenser
سانتیگراد کاهش دهد ،قبل از اینکه به برج جاذب) (Absorbtion Towerتغذیه شود .در برج جذب ،گاز هیدروژن کلرید( )HClبا استفاده از آب
برای جدا کردن آن از مخلوط گاز کلر( )Cl2جذب می شود و در نتیجه یک محصول مایع از محلول اسید کلریدریک با خلوص حدود ٪21ایجاد
می شود .محصول محلول HClدر دمای 30درجه سانتیگراد از پایین برج حذب خارج می شود و سپس با کمک پمپ به مخزن ذخیره محلول
HClجریان می یابد .در همین حال ،محصول در باالی ستون جذب به شکل گاز کلر( )Cl2باقیمانده حاصل از واکنش ،بازیافت شده و با جریانی
از گاز کلر( )Cl2خوراک تازه که از مخزن مواد خام گاز کلر( )Cl2منشاء میگیرد ،مخلوط میشود.
محصول درام ناک اوت مایع مخلوطی از تتراکلرو اتان ،اتیلن دی کلراید و آب است ،سپس از طریق خنک کننده جریان می یابد و سپس برای
تصفیه به ستون تقطیر هدایت می شود .محصول باالی ستون یک محلول اتیلن دی کلرید با غلظت % 99در دمای 85درجه سانتیگراد است که
سپس قبل از تغذیه به مخزن راکتور به مخزن اختالط بازگردانده می شود.ضمنا ً محصول پایین ستون محلول تتراکلرو اتان با خلوص % 99.3
در دمای 125درجه سانتیگراد با کمک پمپ می باشد که قبل از قرار گرفتن در دمای 30درجه سانتیگراد از کولر عبور داده می شود .در مخزن
محصول تتراکلرو اتان ذخیره می شود.
کد تجهیزات نام تجهیزات نام تجهیزات کد تجهیزات نام تجهیزات کد تجهیزات کد تجهیزات نام تجهیزات
F-101 مخزن مواد اولیه اتیلن دی کلراید کننده G-101 منبسط ناک اوت فلش HD-101 بویلربرج تقطیر B-101
گاز(( Expander درام اول 01
SD-101 خشک کن پاششی تانک ذخیره آب T-101 ذخیره S-102 سیلوی کلسیم S-101 سیلوی
دیونیزه کلسیم هیدروکسید کلراید
P-104 پمپ4 - P-103 پمپ3 - P-102 پمپ2 - P-101 پمپ 1-
P-108 پمپ 8- P-107 پمپ 7 - P-106 پمپ 6 - P-105 پمپ5 -
P-112 پمپ12 - P-111 پمپ11 - P-110 پمپ10 - P-109 پمپ9 -
3
R-103 راکتور 3 R-102 راکتور 2 تانک میکسر دار T-102
دوغاب آهک
F-102 مخزن مواد خام گاز کلر()Cl2 R-101 راکتور E-103 کولر 03 - E-105 کولر 05 -
F-103 تانک مخلوط کردن E-101 کولر 01 - E-104 کولر 04 - X-101 آکوموالتور
V-101 بخارساز E-102 کولر 02 - D-111 تقطیر کندانسور جزئیE-112 -
2
Q-101 کوره ها کندانسور جزئی E-111 - E-110 جاذب مخزن محصول F-104
01 تتراکلرو اتان
4
تعادل جرم
موازنه جرم تجهیزات اصلی
(125کیلوگرم در ساعت)( 3تن در روز) ظرفیت تولید (کیلوگرم در ساعت) (تن در روز)
150مگاوات ساعت در سال ( 540مگاژول معادل 513307بی. میزان مصرف انرژی الکتریکی سالیانه
تی .یو)3 (کیلووات ساعت)
43250مترمکعب معادل 11441800گالن 4در سال میزان آب مصرفی کارخانه (متر مکعب در سال)
راکتور)(R-101
راکتور( )R-101مکانی برای واکنش دی کلرواتان و گاز کلر به تتراکلرواتان به عنوان یک محصول اصلی و
محصول فرعی آن هیدروژن کلراید است واکنش در فاز گاز با استفاده از کاتالیزور کلرید آهن) (IIIانجام می
شود .شرایط کار راکتور در دمای 295درجه سانتیگراد و فشار 1.2اتمسفر است به این دلیل که در این شرایط
واکنش کلر زنی برای تشکیل تتراکلرواتیلن رخ می دهد .نوع راکتور مورد استفاده FBRچند لوله ای (راکتور
بستر ثابت) است .واکنشی که رخ می دهد یک واکنش گرمازا است ،یعنی واکنشی که گرما را آزاد می کند بنابراین
برای حفظ دما به یک مایع خنک کننده نیاز است .نوع کولر مورد استفاده از نوع Half Pipe Coilمی باشد که
حجمی حدود 15گالن ( 56.7لیتر )را دارا می باشد ..مزیت این نوع کولر این است که می توان از آن برای مناطق
انتقال حرارت کم یا زیاد استفاده کرد.
3
)BTU(British Thermal Unit
4
1 gal = 3.78 liters
راکتور چند لوله ای بستر ثابت ( )FBRیک مدل راکتور به شکل یک مخزن است که دارای لوله هایی است که
وظیفه نگهداری کاتالیزور و گاز واکنش دهنده را دارد .اساس انتخاب این راکتور این است که واکنش در همان فاز
یعنی گاز و فشار کاری کم اتفاق می افتد ،واکنش در مرتبه اول( )First Order Reactionرخ می دهد و برگشت
ناپذیر است .توجه به انتخاب این راکتور به این دلیل بود که:
فلش درام( )FD-101مکانی است که گاز هیدروژن کلراید از اجزایی که از راکتور خارج می شوند جدا می شود.
شرایط کار در دمای 60درجه سانتیگراد با فشار 1atmمی باشد که جزء گاز به سمت باال جریان می یابد و وارد
جریان خروجی می شود ،در حالی که جزء مایع (تتراکلرو اتان تولیدی ودی کلرو اتان واکنش نداده) به سمت پایین
فلش درام جاری می شوند و پس از خروج به سمت برج تقطیر جریان می یابد .نوع جداکننده مورد استفاده فالش
درام است ،زیرا جداسازی بر اساس وزن مخصوص مواد انجام می شود.
شرایط کار برج جذب ) (AB-01در دمای 60درجه سانتیگراد با فشار 1اتمسفرمی باشد جداسازی هیدروژن
کلراید با استفاده از سیال جاذب(آب دیونیزه شده ) بر اساس سطح حاللیت هیدروژن کلراید در آب است .خلوص
اسید کلریدریک به دست آمده از این فرآیند % 535.94است.
برج تقطیر)(MD-101
تقطیر فرآیند جداسازی ترکیبات بر اساس تفاوت در نقاط جوش است .جداسازی ترکیبات در فاز مایع به میزان
فراریت اجزاء بستگی دارد ،هر چه فرارتر باشد ،جداسازی آن آسانتر است .فاز بخار باالی ستون تقطیر و فاز مایع
زیر ستون تقطیر خواهد بود .برای تغلیظ تتراکلرواتان وتری کلرو اتیلن از برج تقطیر استفاده می شود .شرایط
عملیاتی در برج تقطیر با آزمایش دمای نقطه حباب (افزایش دما باعث تغییر فاز مایع) در فشار 1 atmتعیین شد.
تقطیر مورد استفاده نوعی تقطیر دوتایی است که در آن مایع مورد تقطیر از 2جزء تشکیل شده است .نوع برج
5حداکثر مقدار حاللیت هیدروژن کلراید در آب %37ودر دمای 20درجه سانتی گراد است.
تقطیر مورد استفاده برج تقطیر نوع برج پک یا آکنده (پرشده ) با پرکن های فلزی یا کریستالی و به شکل استوانه
های توخالی یا حلقه های راشینگ هستند یا برج سینی دار با استفاده از سینی الک (صفحه سوراخ دار) می باشد.
در این نوع سینی الک صفحاتی وجود دارد که عملکرد آنها را افزایش می دهد تا تماس بین اجزا را افزایش دهد
تا بتوان آنها را با توجه به تراکم آنها از هم جدا کرد .صفحه با سوراخ هایی طراحی شده است که اجازه می دهد
هوا از زیر جریان یابد،در این فرآیند استفاده از برج پرشده ( )packed towerارجح تر است زیرا :
-چون فرایند در فشار اتمسفری انجام میشود افت فشارزیاد در برج روی تقطیر اثر منفی دارد بنابراین برج
پرشده بهتر از برج سینی دار است .
-اختالف دمای جوش مواد مورد تقطیر حدود 60درجه سانتی گراد است وبرای این منظور برج پرشده
مناسب تر است .
-استفاده از برج سینی دار منجر به ارتفاع زیاد برج می شود .
در فرآیند جداسازی تقطیر ،بالفاصله پس از گرم شدن مقدار معینی مایع ،فاز بخار تشکیل می شود .تماس بخار
با مایع باقیمانده (در مدت زمان نسبتا ً کافی) که در دما و فشار معین ،بخار و مایع باقیمانده قبل از اینکه مخلوط از
باقیمانده به تقطیر جدا شود ،در تعادل قرار میگیرند .فاز بخار حاوی اجزای فرار بیشتری نسبت به فاز مایع است
که نشان دهنده جدایی است .بنابراین ،اگر بخار تشکیل شده به طور مکرر متراکم و گرم شود ،در نهایت اجزاء در
حالت نسبتا ً خالص به دست خواهند آمد .مزایای این نوع فرایند عبارتند از:
• بازدهی بال ا
• خوردگی کم
این مخزن ذخیره برای نگهداری دی کلرواتان به مدت 30روز در فشار 1اتمسفر و دمای 30درجه سانتیگراد
استفاده می شود .نقطه جوش دی کلرواتیلن که در 83.7درجه سانتیگراد (در فشار 1اتمسفر) می باشد این امکان
را فراهم می کند که در این شرایط ذخیره سازی ،فاز مایع حفظ شود .شکل این مخزن ذخیره دی کلرواتان یک
استوانه عمودی با کف صاف و سقف توری شکل است.مزیت این مخزن این است که قادر است حداکثر فشار تولید
شده توسط بخار مایع را بدون استفاده از ونتیالتور تحمل کند .بنابراین برای سیاالت فرار مناسب است.
مخزن ذخیره (T-02)2
این مخزن ذخیره برای نگهداری کلر مایع به مدت 30روز در فشار 14.7اتمسفر و دمای 30درجه سانتیگراد
استفاده می شود .شکل این مخزن ذخیره کلر کروی است .که هدف آن است صرفه جویی در زمین مورد استفاده
به عنوان مکانی برای ساخت مخزن واینکه مخازن کروی بهینه ترین شکل مخازن برای تحمل فشار باال هستند.
این مخزن ذخیره برای نگهداری آب دیونیزه به مدت 10روز در فشار 1اتمسفر و دمای 30درجه سانتیگراد
استفاده می شود .شکل این مخزن ذخیره اسید کلریدریک یک استوانه عمودی با کف صاف و سقف هاللی است.
این مخزن ذخیره برای نگهداری تتراکلرواتان به مدت 30روز در فشار 1اتمسفر و دمای 30درجه سانتیگراد
استفاده می شود .نقطه جوش تترا کلرو اتان که در 146.1درجه سانتیگراد ) (1 atmاست اجازه می دهد تا در این
شرایط ذخیره سازی فاز مایع حفظ شود.وفشار بخار آن در دمای محیط کارخانه ناچیز است شکل این مخزن ذخیره
استوانه ای عمودی با کف صاف و سقف هاللی است.
تجهیزات جانبی(فرعی)
پمپ (P-101)1
پمپ ابزاری است که برای انتقال سیال از یک مکان به مکان دیگر از طریق یک محیط لوله کشی با افزودن انرژی
به سیال در حال حرکت استفاده می شود و این به طور مداوم اتفاق می افتد .پمپ بر اساس اصل ایجاد اختالف فشار
بین ورودی (مکش) و خروجی (تخلیه) کار می کند .پمپ (P-01)1برای جریان دی کلرو اتان به بخارساز استفاده
می شود .نوع پمپ مورد استفاده پمپ گریز از مرکز تک مرحله ای است که این نوع پمپ از یک پروانه و یک
محفظه تشکیل شده است .پروانه برای تبدیل انرژی مکانیکی پمپ به انرژی سرعت در مایعی که به طور مداوم
پمپ می شود ،عمل می کند ،به طوری که مایع در سمت isaoبه طور مداوم وارد می شود تا فضای خالی ناشی
از جابجایی مایع قبلی را پر کند .در همین حال ،مایع خارجی ترین قسمت پمپ است که به عنوان یک پمپ عمل
می کنداز عناصر دوار محافظت می کند و همچنین مکانی برای ارائه جهت جریان از پروانه و تبدیل انرژی سرعت
سیال به انرژی دینامیکی است.
اصل کار یک پمپ گریز از مرکز تبدیل انرژی جنبشی (سرعت) مایع به انرژی بالقوه (دینامیک) از طریق پروانه
ای است که در بدنه می چرخد
.مزایای پمپ های سانتریفیوژ عبارتند از:
• مقدار بلند شده به راحتی با تنظیم دریچه سمت فشار تنظیم می شود
➢ پمپ های گریز از مرکز معمولی نمی توانند خود مکیده شوند یعنی قدرت مکش ندارند وفقط برای جابجایی
سیال مناسبند نه برای ایجاد فشار های باال
➢ پمپ های سانتریفیوژ خود مکنده پمپ هایی با طراحی خاص هستند.
➢ مقدار حمل و نقل مواد و ارتفاع حمل و نقل به یکدیگر بستگی دارد و راندمان کم است که در بار جزئی
حتی کوچکتر است.
پمپ (P-102)2
این پمپ برای جریان دادن مایع خنک کننده به راکتور R-101استفاده می
شود نوع پمپ مورد استفاده پمپ گریز از مرکز تک مرحله ای می باشد.
پمپ (P-103)3
این پمپ برای جریان آب به برج جذب AB-01که از آب به عنوان حالل گاز HClاستفاده می شود استفاده می
شود .نوع مورد استفاده پمپ گریز از مرکز تک مرحله ای است.
پمپ (P-104)4
این پمپ برایانتقال جریان خروجی از پایین جداکننده فلش درام به دستگاه تقطیر D-101استفاده می شود .نوع
مورد استفاده پمپ سانتریفیوژ تک مرحله ای است.
پمپ (P-105)5
این پمپ برای انتقال مایع باالی برج تقطیر P-105به عنوان رفالکس مورد استفاده قرار می گیرد .نوع مورد
استفاده پمپ گریز از مرکز تک مرحله ای است