ოქმი № 27-21/07 22. 05.

2023
ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი
საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა და ჯანდაცვის ფაკულტეტი
ბიოლოგიის დეპარტამენტი
დისციპლინის დასახელება ფიზიოლოგიური ეკოლოგია
სპეციალობა და კურსი - ეკოლოგიის II კურსი
საგნის ხელ-ლი: ასოც. პროფ. ო. ცეცხლაძე, ასოც. პროფ. გუგული დუმბაძე
I ვარიანტი

1. ბიოლოგიური წრებრუნვისათვის დამახასიათებელია: ა)ორგანული ნივთიერებების წარმოქმნა

და დაშლა, ბ)არაორგანული ელემენტების სინთეზი, გ)ქიმიური ელემენტების მიმოცვლა,
დ)ცილის სინთეზი. სწორია: 1. ა, 2. დ, 3. გდ, 4. აგ, 5. აბდ, 6. აბგ
2. სასიცოცხლო გეოქიმიურ ფუნქციებს ბიოსფეროში ახორციელებენ: ა)პროდუცენტები,
ბ)კონსუმენტები, გ)რედუცენტები, დ)პრობიონტები. სწორია: 1. ა, 2. დ, 3. გდ, 4. აგ, 5. აბდ, 6. აბგ
3. ოპტიმალურად ითვლება ფაქტორების რაოდენობრივი გამოხატვა - "დოზა", რომელიც
შეესაბამება ორგანიზმის: ა)არსებობას, ბ)მეტაბოლიზმს, გ)მოთხოვნილებას, დ)გამრავლებას.
სწორია: 1. ა, 2. გ, 3. გდ, 4. აგ, 5. აბდ, 6. აბგ
4. გონიერი (ინტელექტუალური) ქცევა შეინიშნება: ა)ანთროპოიდებში, ბ)დელფინებში,
გ)ფრინველებში, დ)რეპტილიებში. სწორია: 1. დ, 2. გ, 3. გდ, 4. აბ, 5. აბდ, 6. აბგ
5. ჰაერის ტენიანობა განსაზღვრავს: ა) ორგანიზმის სითბოს ცვლას, ბ) ოფლის გამოყოფას,
გ)ნივთიერებათა ცვლას, დ) სხეულის ტენიანობას. სწორია: 1. დ, 2. გ, 3. გდ, 4. აბ, 5. აბდ, 6. აბგ
6. ჯანმრთელობისათვის უსაფრთხო გარემოს უზრუნველყოფა მოიცავს უსაფრთხოების შემდეგი
საკითხებს: ა) შრომის, ბ)ყოფა-ცხოვრების, გ) კულტურის, დ)სწავლა-აღზრდის,
სწორია: 1. დ, 2. გ, 3. გდ, 4. აბ, 5. აბდ, 6. აბგ
7. ორგანიზმთა ურთიერთდამოკიდებულების ფორმას, როდესაც ერთი ცხოვრობს მეორის
ხარჯზე ისე, რომ მეორე მისგან სარგებლობას არ იღებს უწოდებენ: ა) სიმბიოზს, ბ)კომენსალიზმს,
გ) ნეიტრალიზმს, დ)კონკურენციას. სწორია: 1. ბ, 2. გ, 3. გდ, 4. აბ, 5. აბდ, 6. აბგ
8. სხეულის ტემპერატურის დაცემა იწვევს:ა) სისხლძარღვების სპაზმს, ბ) საკვების მონელების
დაქვეითებას, გ) წნევის დაცემას, დ)მეტაბოლური პროდუქტების გამოყოფის შემცირებას,
სწორია: 1. ბ, 2. გ, 3. გდ, 4. აბ, 5. აბდ, 6. აბგ
9. ადამიანის ბიოლოგიური საათი მოქმედებს ორგანიზმის: ა) ფიზიკურ მდგომარეობაზე, ბ)
ინტელექტუ-ალურ უნარზე, გ) შრომისუნარიანობაზე, დ)ემოციურობაზე.
სწორია: 1. ბ, 2. გ, 3. გდ, 4. აბ, 5. აბდ, 6. აბგ
10. პასიურ მდგომარეობას, რაშიც ზოგიერთი სახეობა გადადის საარსებო პირობების
გაუარესებისას არის: ა)სიმბიოზი, ბ)მუტუალიზმი, გ)ანაბიოზი, დ)ნეიტრალიზმი
.სწორია: 1.ბ, 2.გ, 3.გდ, 4.აბ, 5.აბდ, 6. აბგ
11. ცოცხალი ორგანიზმები ეგუებიან ისეთ აბიოტურ ფაქტორს როგორიცაა: ა) გარემოს ქიმიური
შედგენილობა, ბ)სინათლისა და ტემპერატურული რეჟიმი, გ) სიმბიოტური ურთიერთობა,
დ)ტენიანობა. სწორია: 1. ბ, 2. გ, 3. გდ, 4. აბ, 5. აბდ, 6. აბგ
12. ექსტრემალურ პირობებში ადამიანში ვითარდება: ა. სტრესი, ბ. მონოტონია, გ. ძლიერი დაღლა,
დ. ჰომეოსტაზი.სწორია: 1. დ, 2. ად, 3. გდ, 4. ბდ, 5. აბგ, 6. აბდ
13. ადამიანისთვის საშიში გამოსხივებას, რომელიც მზიდან პლანეტათაშორის სივრცეში
გამოიტყორცნება, უწოდებენ მზის --ულტრაიისფერი გამოსხივება---------------
14. ორგანიზმის ქრონიკული გადაცივება აქვეითებს ...იმუნიტეტს..........................
დაავადებებისადმი მისი წინააღმდეგობის უნარს.
 15. ანაბიოზი არის ------------------------------------------------------------------------------------------

16. ბიოსფეროში მიმდინარე ნივთიერებათა წრებრუნვის სახეებია (2 ქ.): მზის ენერგია

ნივთიერებათა ორ წრებრუნვას უზრუნველყოფს – დიდს, ანუ გეოლოგიურს და მცირეს,
ანუ ბიოლოგიურს. დიდი წრებრუნვის მაგალითია წყლის მიმოქცევა, რომელიც
გულისხმობს დედამიწის ზედაპირიდან წყლის აორთქლებას და მის დედამიწაზე
დაბრუნებას ნალექის სახით.
17. გაადამიანების პროცესში მნიშვნელოვანი გარდაქმნები იყო (3 ქ,):

გაადამიანებისკენ გადადგმული პირველი ნაბიჯი იყო ამართული სიარული

(ხეხრემალმა S-ს ფორმა მიიღო, წარმოიქმნა თაღიანი ტერფი, გაფართოვდა მენჯი,მეორე
ნაბიჯი იყო მეტყველების წარმოქმნის აუცილებლობა.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------
18. განიხილეთ ჰომეოსტაზი და მისი როლი ორგანიზმში (3 ქ.) : ჰომეოსტაზი არის ორგანიზმის
შინაგანი გარემოს შედგენილობის და ძირითდი ფიზიოლოგიური ფუნქციების შედარებით
დინამიური
სტაბილურობა-------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------
19. ექსტრემალური პირობები არის - ექსტრემალური პირობები ადამიანის საქმიანობისა და
ცხოველქმედებისათვის არახელსაყრელი პირობებია, რომელიც ადამიანის ორგანიზმის
ავარიული შესაძლებლობების მობილიზაციას მოითხოვს.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------
20. დაბალ ატმოსფერულ წნევაზე ადამიანის ორგანიზმში მიდის შემდეგი ცვლილებები (3 ქ.)

დაბალ ატმოსფერულ წნევაზე ჟანგბადის პარციალური წნევის შემცირების გამო მცირდება

მისი შემცველობა სისხლში, რაც იწვევს სუნთქვის გახშირებას. ეს იწვევს სისხლიდან
ნახშირმჟავა აირის გამორეცხვას, რაც თავის მხრივ იწვევს სუნთქვის ცენტრის აღგზნების
შემცირებას და სუნთქვა არ ძლიერდება იმდენად, რამდენადაც ეს საჭიროა ორგანიზმის
ჟანგბადზე მოთხოვნილების დასაკმაყოფილებლად.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--
21. როგორ იცვლება და რატომ სუნთქვითი პროცესები მძიმე ფიზიკური სამუშაოს შესრულების
დროს? (2 ქ.) -მძიმე ფიზიკური სამუშაოს შესრულებისას იზრდება სუნთქვითი
მოძრაობის სიღრმე და სიხშირე. შესრულებული სამუშაოს მოცულობის შესაბამისად
იზრდება ფილტვების ვენტილაცია, პარალელურად იზრდება სისხლის ნაკადის
წუთიერი მოცულობა, გადაეწყობა სისხლის მიმოქცევის მთელი სისტემის მუშაობა.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------
22. რატომ გვტკივა კუნთები მძიმე ფიზიკური სამუშაოს შესრულების, ან ვარჯიშის შემდეგ? (3 ქ.)
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------
23. ექსტრემალურ პირობებში ეფექტურობის ამაღლებისა და საქმიანობის საიმედოობის ძირითადი
გზაა კომპენსატორული ტიპის შემდეგი ფუნქციური სარეზერვო შესაძლებლობების ფორმირება
(2 ქ.): ---ორგანიზმის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი ფუნქციების ნორმალური
მიმდინარეობა-------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----
24. ექსტრემალური და ზეექსტრემალური პირობებია (3 ქ.):ექსტრემალური პირობების დროს
საქმიანობას ახლავს სუსტად გამოხატული ექსტრემალური ფაქტორების მოქმედება და
ზეექსტრემალური ეომლის დროსაც ექსტრენალური ფაქტორები რეალურ საფრთხეს
წარმოადგენს
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------
25. დადგენილია, რომ დაახლოებით 15 მლნ ადამიანი -ცხოვრობს 4800 მ სიმაღლეზე, მაგრამ 5500 მ
სიმაღლეზე ადამიანი ვერ იცხოვრებს მუდმივად, რადგან (3 ქ.):
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------

ოქმი № 27-21/07 22. 05. 2023

ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი
საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა და ჯანდაცვის ფაკულტეტი
ბიოლოგიის დეპარტამენტი
დისციპლინის დასახელება ფიზიოლოგიური ეკოლოგია
სპეციალობა და კურსი - ეკოლოგიის II კურსი
საგნის ხელ-ლი: ასოც. პროფ. ო. ცეცხლაძე, ასოც. პროფ. გუგული დუმბაძე
II ვარიანტი
1. გაადამიანებისკენ გადადგმული მეორე მნიშვნელოვანი ნაბიჯი იყო: ა)ფართო მენჯის
განვითარება; ბ) S-ს ფორმის ხერხემალი; გ) თაღიანი ტერფის წარმოქმნა; დ)მეტყველების განვითარება
სწორია: 1. გ, 2. დ, 3. აბ, 4. გდ, 5. აგდ, 6.აბგ
2. ორგანიზმის შინაგანი გარემოს გადაადგილება მჟავა არისკენ იწვევს:ა) ფერმენტთა აქტივობის
შეცვლას, ბ) მძიმე ფუნქციურ დარღვევას, გ) დაავადებათა განვითარებას, დ) ცილების სრულ დაშლას.
სწორია: 1. გ, 2. დ, 3. აბ, 4. გდ, 5. აგდ, 6.აბგ
3. ადაპტაცია ხორციელდება შემდეგ გარემო პირობებთან: ა)ბუნებრივი, ბ)საწარმოო, გ)
პოლიტიკური, დ)სოციალური. სწორია: 1. გ, 2. დ, 3. აბ, 4. გდ, 5. აბდ, 6.აბგ
4. ხმელეთზე ბინადარ ცხოველთა ცხოველმყოფელობისათვის უდიდესი მნიშვნელობა აქვს: ა)
მარილიანობას, ბ)ტენიანობას, გ)მჟავიანობას, დ)ჰაერს. სწორია: 1. გ, 2. დ, 3. აბ, 4. გდ, 5. აბდ, 6.აბგ
5. ადამიანის ორგანიზმის მომატებული აქტივობის ფაზას განაპირობებს: ა) მჟავა არე , ბ)
მომატებული მზის პლაზმის ნაკადი , გ) ტუტე არე, დ) შემცირებული მზის პლაზმის ნაკადი.
სწორია: 1. გ, 2. დ, 3. აბ, 4. გდ, 5. აბდ, 6.აბგ
6. ორგანიზმის შინაგან თხევად გარემოს წარმოადგენს: ა) სისხლი, ბ)ლიმფა, გ) ბირთვი,
დ)ბირთვაკი. სწორია: 1. გ, 2. დ, 3. აბ, 4. გდ, 5. აბდ, 6.აბგ
7. თითოეულ სასიცოცხლო გარემოს გააჩნია სპეციფიკური თვისებები, რაც განსაზღვრავს ცოცხალ
ორგანიზმთა შემდეგი თვისებების ჩამოყალიბებას:ა) ფიზიოლოგიური, ბ) მორფოლოგიური,
გ)ეკოლოგიური, დ)ბიოქიმიური. სწორია: 1. გ, 2. დ, 3. გდ, 4. აბ, 5. აბდ, 6.აბგ
8. გარემოშო მზის სინათლის შეღწევის ზონას უწოდებენ: ა) ეუფოტიკურს, ბ)ჰელიოტოფიკურს,
გ) სინფოტიკურს, დ)ნეოფოტიკურს. სწორია: 1. ა, 2. დ, 3. გდ, 4. აბ, 5. აბდ, 6.აბგ
9. შემზღუდველი ფაქტორი განსაზღვრავს სახეობის --------------------------
10. ექსტრემალურ სიტუაციაში ადამიანის გადარჩენის საფუძვლებია შემდეგი წესების მყარი ცოდნა: ა.
თავდაცვის, ბ. ქცევის, გ. ბრძოლის, დ. პირველადი სამედიცინო დახმარების.
სწორია: 1. გ, 2. აგ, 3. გდ, 4. ბგ, 5. აბგ, 6. აბდ
11. დადგენილია, რომ ჯანმრთელობა არ წარმოადგენს მხოლოდ დაავადების არარსებობას, არამედ ის
არის ადამიანის შემდეგ ფაქტორთა ერთობლიობა: ა. ფიზიკური, ბ. გონებრივი, გ. რელიგიური, დ.
სოციალური. სწორია: 1. გ, 2. აგ, 3. გდ, 4. ბგ, 5. აბგ, 6. აბდ
12. მზის ენერგია უზრუნველყოფს ნივთიერებათა ორი სახის წრებრუნვას (2 ქ.):

მზის ენერგია ნივთიერებათა ორ წრებრუნვას უზრუნველყოფს – დიდს, ანუ გეოლოგიურს და

მცირეს, ანუ ბიოლოგიურს. დიდი წრებრუნვის მაგალითია წყლის მიმოქცევა, რომელიც
გულისხმობს დედამიწის ზედაპირიდან წყლის აორთქლებას და მის დედამიწაზე
დაბრუნებას ნალექის სახით.

13. სახეობისთვის დამახასიათებელი ქცევის თანდაყოლილ ფორმას ეწოდება გენეტიკური-----------

14. ადამიანში ორგანოების ერთიანობა ქმნის შემდეგ სისტემებს (3 ქ.): გულ-სისხლძარღვთა სისტემა,
ნერვული სისტემა, სასუნთქი, სასქესო, ნერვული, საჭმლის, საყრდენ-მამოძრავებელი, გამომყოფი

15. განიხილეთ ადამიანის ცხოვრების პერიოდები (3 ქ.):

მეცნიერებმა უკვე დიდი ხანია მიგვიჩინეს ადგილი ბიოლოგიურ სისტემატიკაში, რომელიც

ასე გამოიყურება :კლასი-ძუძუმწოვრები; რიგი- პრიმატები; ოჯახი-ჰომინიდები; გვარი-ჰომო;
სახეობა-ჰომო; საპიენს-მოაზროვნე ადამიანი
16. ანთროპოგენეზის სოციალური ფაქტორებია (2 ქ.):
ანთროპოგენეზის სოციალურ ფაქტორებს მიეკუთვნება შრომა, საზოგადოებრივი ცხოვრება,
ცნობიერების და მეტყველების განვითარება, რომელსაც უწოდებენ ანთროპომორფოზებს.

17. განიხილეთ ექსტრემალურ პირობებში ადამიანის საქმიანობის თავისებურებანი (3 ქ.) ---

ექსტრემალურ პირობებში ადამიანის საქმიანობის წარმატებულობა მტავალი სუბიექტური ფაქტორით
გაბისაზღვრება. ეს ფაქტორებია:მოვალეობის გრძნობა, ნებისყოფა, ემოციური გაწონასწორებულობა,
ჯანმრთელობის
მდგომარეობა-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------
18. შეადარეთ ექსტრემალური და ზეექსტრემალური პირობების მოქმედება ადამიანის საქმიანობაზე
(3ქ.) -ქ.):ექსტრემალური პირობების დროს საქმიანობას ახლავს სუსტად გამოხატული ექსტრემალური
ფაქტორების მოქმედება და ზეექსტრემალური ეომლის დროსაც ექსტრენალური ფაქტორები რეალურ
საფრთხეს
წარმოადგენს------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------
19. ექსტრემალური ფაქტორებია (2 ქ.):-ექსტრემალური ფაქტორებია: ძლიერი ფიზიკურ-ქიმიური
ზემოქმედება; ვიბრაცია; შეფერხებები; საპასუხისმგებლო საქმიანობის დროს გაურკვევლობა
ან არასრული ინფორმაცია; რისკის სიტუაცია; გადაწყვეტილების მიღებაზე მაღალი
პასუხისმგებლობის
სიტუაცია---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------
20. ექსტრემალური ფაქტორები იწვევენ --ნეგატიური---------- ფუნქციური მდგომარეობის
პროვოცირებას, რომელშიც ეფექტურობის ამაღლებისა და საქმიანობის საიმედოობის ძირითადი გზაა
(2 ქ.)--კომპენსატორული ტიპის ფუნქციური სარეზერვო შესაძლებლობების ფორმირება
------------
21. ალპინისტები 8,000-ზე ჰიმალაის დაპყრობა შეუძლიათ მხოლოდ ჟანგბადის ნიღბებით და არ
შეიძლება ერთ საათზე მეტი დროთ ასეთი სიმაღლეზე ყოფნა. ამის მიზეზია (2 ქ.):
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------
22. განიხილეთ ტროპიკული ტყეების მაღალი ტენიანობა, როგორც ექსტრემალური ფაქტორი (3 ქ.):
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
23. განიხილეთ უწონადობა, როგორც ექსტრემალური პირობები ადამიანისთვის (3 ქ.):
-უწონადობის პირობებში ყოფნა იწვევს ორგანიზმის პრაქტიკულად ყველა ფუნქციურ
სისტემაში ცვლილებას. სამუშაოს შესრულებისათვის ყველაზე სერიოზული
პრობლემები წარმოიქმნება კოსმოსში ყოფნის პირველ საათებში და დღეებში. ეს
პრობლემები დაკავშირებულია ახალ პირობებში მოძრაობის კოორდინაციის
დარღვევასთან, გადაადგილების უჩვეულო მეთოდთან შეგუებასთან, ვესტიბულარულ
რეაქციებთან და სივრცეში მდებარეობის ილუზიებთანნ, სივრცის შეფასების
სიძნელეებთან და სხვ.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--

ოქმი № 27-21/07 22. 05. 2023

ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი
საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა და ჯანდაცვის ფაკულტეტი
ბიოლოგიის დეპარტამენტი
დისციპლინის დასახელება ფიზიოლოგიური ეკოლოგია
სპეციალობა და კურსი - ეკოლოგიის II კურსი
საგნის ხელ-ლი: ასოც. პროფ. ო. ცეცხლაძე, ასოც. პროფ. გუგული დუმბაძე
III ვარიანტი

1.ფიზიოლოგიური ეკოლოგია წარმოადგენს: ა)ჰიგიენური ნორმების, ბ)ადამიანის ფიზიკური

აღზრდის მეთოდების; გ)გამაჯანსაღებელი ღონისძიებების დაგეგმვის; დ)სოციალური
მდგომარეობის გაუმჯობესების საფუძველს. სწორია: 1. ა, 2. ბ, 3. ად, 4. აბ, 5. აგდ, 6.აბგ
2.რაოდენობრივი ეკოლოგია იყენებს: ა) საველე კვლევებს; ბ) მინდვრის მეთოდებს; გ)
ბიოტესტირებას; დ) ლაბორატორიულ ექსპერიმენტებს. სწორია:1. გ, 2. ბ, 3. ად, 4. ბგ, 5. აბგ,
6.ბგდ
3.განათების მიხედვით ორგანიზმებს ყოფენ: ა) ფოტოფილებად; ბ) ფოტოტროფებად;
გ)ფიტოფაგებად; დ) ფიტოგენებად. სწორია: 1. ა, 2. ბ, 3. ად, 4. აბ, 5. აგდ, 6.აბგ
4.გარემოში სხვა ორგანიზმებთან კავშირი აუცილებელი პირობაა შემდეგი ქმედებებისათვის: ა)
სქესობრივი გამრავლება; ბ) კვება; გ) შეგუება; დ) თავდაცვა. სწორია: 1. ა, 2. ბ, 3. ად, 4. აბ, 5. აბდ,
6.აბგ
5.საარსებო პირობების გაუარესებისას სახეობის პასიურ მდგომარეობაში გადასვლას ეწოდება---------
6.ოპტიმალურად ითვლება ფაქტორის რაოდენობრივი დოზა, რომელიც შეესაბამება: ა) ორგანიზმის
მოთხოვნილებას; ბ) სიცოცხლისათვის ხელსაყრელ პირობებს; გ) ორგანიზმის შეგუებულობას; დ)
ორგანიზმთა გამძლეობას. სწორია: 1. გ, 2. დ, 3. აბ, 4. გდ, 5. აგდ, 6.აბგ
7.გარემო პირობების რაოდენობრივი გავლენა განისაზღვრება შემდეგი ფაქტორებით: ა)
ტემპერატურა; ბ) ჟანგბადი; გ) ტენიანობა; დ) სიმაღლე ზღვის დონიდან.
სწორია: 1. გ, 2. დ, 3. აბ, 4. გდ, 5. აგდ, 6.აბგ
8.გაადამიანებისკენ გადადგმული პირველი ნაბიჯი იყო: ა) ამართული სიარული; ბ) S-ს ფორმის
ხერხემალი; გ) თაღიანი ტერფის წარმოქმნა; დ)მეტყველების განვითარება.
სწორია: 1. გ, 2. დ, 3. აბ, 4. გდ, 5. აგდ, 6.აბგ
9.ფიზიოლოგიური ფუნქციების ცვლილება ეკოლოგიაში განიხილება, როგორც: ა)მოვლენის
ადაპტურობა, ბ)ბუნებრივი გარემოს ცვლილება, გ)ორგანიზმთა გარდაქმნა, დ)ევოლუციური
მოვლენა,სწორია: 1. გ, 2. დ, 3. აბ, 4. გდ, 5. აგდ, 6.აბგ
10. ნიადაგის მექანიკური შედგენლობა და სტრუქტურა მნიშვნელოვანი ფაქტორია, რომელიც
განსაზღვრავს: ა) მობინადრე ცხოველების ფორმირებას; ბ) ცხოველების მრავალფეროვნებას;
გ)სხვადასხვა ტიპის ნიადაგებისადმი შეგუებულობას; დ)ორგანული ნივთიერებების
შემცველობას.სწორია: 1. ბ, 2. დ, 3. ბდ, 4. აგ, 5. ბგდ, 6.აბდ
11. ექსტრემალურ სიტუაციაში ადამიანის გადარჩენის საფუძვლებია შემდეგი წესების მყარი ცოდნა:
ა. თავდაცვის, ბ. ქცევის, გ. ბრძოლის, დ. პირველადი სამედიცინო დახმარების.
სწორია: 1. გ, 2. აგ, 3. გდ, 4. ბგ, 5. აბგ, 6. აბდ
12. არიდულ რაიონებში სახეობის გავრცელებას ზღუდავს -----------------------------------------
13. ფაქტორს, რომელიც სცილდება გამძლეობის ფარგლებს, ეწოდება ---
შემზღუდველი---------------------------------
14. თანამედროვე ეტაპზე ადამიანის ცხოველურ წარმოშობას ადასტურებს (3 ქ.):
ჩვენი და ადამიანის მსგავსი მაიმუნების გენების 92-95% მსგავსი აღმოჩნდა, გვაქვს ერთნაირი
სისხლის ჯგუფები და რეზუს ფაქტორი.

15. განიხილეთ პროდუცენტები, კონსუმენტები, რედუცენტები (3 ქ.):

 პროდუცენტებს, რომლებიც ასინთეზირებენ ორგანულ ნივთიერებას არაორგანული
ნივთიერებებისაგან შინაგანი ენერგორესურსების გამოყენებით;
1. კონსუმენტებს, რომლებიც იყენებენ მზა ორგანულ ნივთიერებებს;
2. რედუცენტებს, რომლებიც შლიან მკვდარ ორგანულ ნარჩენებს არაორგანულ
პროდუქტებამდე.

16. ჰომეოსტაზი არის (2 ქ.):

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------
17. რა არის ადამიანის სარეზერვი შესაძლებლობები და როდის აღმოცენდება ის? (2 ქ.)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------
18. განიხილეთ ადამიანის ქცევის წესები საგანგებო სიტუაციებში?(3 ქ.)
--საგანგებო სიტუაციაში ძალიან მნიშვნელოვანია სიმშვიდის შენარჩუნება, შიშისგან
განთავისუფლება, სიტუაციის მთლიანობაში გააზრება და ყველაზე უსაფრთხო ქცევის
არჩევა. მერყეობა, დაბნეულობა აიხსნება, როგორც წესი, უცოდინრობით. როცა ადამიანმა არ
იცის, როგორ დაიცვას თავი, გაშეშდება ან პანიკაში ვარდება, რომელსაც სასოწარკვეთა
ენაცვლება. ყოველი ადამიანი მზად უნდა იყოს ავარიული სიტუაციისათვის.
ადამიანისათვის საგანგებო სიტუაციის პირისპირ უფრო მნიშვნელოვანია ფიზიკური და
ფსიქოლოგიური მზადყოფნა, ვიდრე სახელმწიფო ღონისძიებები.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------

19. ახსენით: საგანგებო სიტუაციებისათვის მზადყოფნა ხშირად განაპირობებს ადამიანის

სიცოცხლის გადარჩენას (2 ქ.).
--ეს მზადყოფნა ხშირად განაპირობებს სიცოცხლის გადარჩენას. იმის წინასწარ განჭვრეტა,
თუ რა შეიძლება მოხდეს გრიგალის, ხანძრის ან ჩამოზვავების შემთხვევაში, გადარჩენის
შანსის მნიშვნელოვნად გაზრდას ნიშნავს. თუ ადამიანს შეუძლია საშიშროების წყაროს
შეცნობა და მუდამ ფხიზლად ყოფნა, მისთვის ადვილია თავის დაცვა, ან უკიდურეს
შემთხვევაში, საშიშროება მოულოდნელად ვერ წაადგება თავს. გაუფრთხილებელი და
მოუმზადებელი ადამიანი _ უკვე პოტენციური მსხვერპლია.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
20. ახსენით ციტატა: „გარემომცველ ლანდშაფტს შეიძლება ჰქონდეს განსხვავებული ზეგალენა
ადამიანის ფსიქოემოციურ მდგომარეობაზე“ (3 ქ.).
21. განიხილეთ ადამიანის გაადამიანების პროცესზე მოქმედი მნიშვნელოვანი ცვლილებები (3 ქ.):
გაადამიანებისკენ გადადგმული პირველი ნაბიჯი იყო ამართული სიარული
(ხეხრემალმა S-ს ფორმა მიიღო, წარმოიქმნა თაღიანი ტერფი, გაფართოვდა მენჯი,
განმტკიცდა გავის ძვალი, ყბის აპარატი უფრო მსუბუქი გახდა, ამართულმა სიარულმა
შეამცირა გავის ძვლის მოძრაობა).
მეორე ნაბიჯი იყო მეტყველების წარმოქმნის აუცილებლობა.
22. ექსტრემალური პირობები არის (2
ქ.)-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------
23. რა პროცესები მიდის ადამიანის ორგანიზმში დაბალ ატმოსფერულ წნევაზე? (3 ქ.)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------
24. მძიმე ფიზიკური სამუშაოს შესრულების დროს იცლება სუნთქვითი პროცესები. რატომ? (2
ქ.)-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
------

ოქმი № 27-21/07 22. 05. 2023

ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი
საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა და ჯანდაცვის ფაკულტეტი
ბიოლოგიის დეპარტამენტი
დისციპლინის დასახელება ფიზიოლოგიური ეკოლოგია
სპეციალობა და კურსი - ეკოლოგიის II კურსი
საგნის ხელ-ლი: ასოც. პროფ. ო. ცეცხლაძე, ასოც. პროფ. გუგული დუმბაძე
IV ვარიანტი
1.გარემო პირობებისადმი ადაპტაცია გულისხმობს: ა)შეგუებას; ბ) განვითარებას; გ) რეგრესიას; დ)
ცვალებადობას. სწორია: 1. დ 2. გ 3. აბ 4. ბგ. 5. აბდ 6.აგდ
2.ადამიანის წარმოშობის პროცესში ფუნქციურად განსაკუთრებული როლი შეასრულა: ა)ხელმა;
ბ)ფეხმა; გ) კუნთებმა; დ)გრძნობათა ორგანოებმა. სწორია: 1. ა 2. გ 3. აბ 4. ბგ. 5. აბდ 6.აგდ
3.მოზრდილ ორგანიზმს 15 წ. ასაკში ნორმალური ფუნქციონირებისათვის ესაჭიროება ძილი: -8--სთ.
4.ფიზიოლოგიური ეკოლოგია მჭიდრო კავშირშია შემდეგ დისციპლინებთან: ა) კლიმატოლოგია; ბ)
გენეტიკა; გ) სოციოლოგია; დ)ზოოგეოგრაფია. სწორია: 1. დ 2. გდ 3. ად 4. ბდ. 5. აბგ 6.აგდ
5.სასიცოცხლო გარემოს ფიზიკო-ქიმიური თვისებები განსაზღვრავს ორგანიზმის: ა) რეაქციას გარემო
პირობებზე; ბ)მორფოფიზიოლოგიურ თავისებურებებს; გ)გამრავლების თავისებურებებს; დ) შინაგანი
გარემოს მდგრადობას. სწორია: 1. დ 2. ბ, 3. ად 4. აბ 5. აბგ 6.აგდ
6.ცოცხალი ორგანიზმის საქმიანობის პლანეტარული მასშტაბები განისაზღვრება: ა) მათი მაღალი
ქიმიური აქტივობით; ბ)უწყვეტი მეტაბოლური პროცესებით; გ)მაღალი სიჩქარის ფერმენტების
ზემოქმედებით; დ)სტრუქტურით. სწორია: 1. დ 2. ბ, 3. ად 4. აბ 5. აბგ 6.აგდ
7.ფიზიოლოგიური ფუნქციების ცვლილება ეკოლოგიაში განიხილება, როგორც: ა)მოვლენის
ადაპტურობა; ბ)ბუნებრივ გარემოში მათი ბიოლოგიური მნიშვნელობა; გ)ორგანიზმის რეაქციის
კრიტერიუმი; დ) მემკვიდრული მოვლენა. სწორია: 1. დ 2. ბ, 3. ად 4. აბ 5. აგდ 6.აბგ
8.სპეციფიკური ადაპტაციური მექანიზმები, სახეობას საშუალებას აძლევს გაუძლოს ფაქტორის
გადახრის ზღვარს: ა) ოპტიმუმიდან; ბ) მინიმუმიდან; გ) მაქსიმუმიდან; დ) ნორმალური
ფუნქციონირების პირობებიდან. სწორია: 1. ა 2. ბ, 3. ად 4. აბ 5. აგდ 6.აბგ
9.აქტიური შეგუებულობა განაპირობებს ორგანიზმის შინაგანი გარემოს ..მდგრადობას და
სტაბილურობას.....................
10. ეკოლოგიური ფაქტორის იმ ინტენსივობას, რომელიც ყველაზე ხელსაყრელია სახეობის
არსებობისათვის ეწოდება ....იპტიმუმი............
11. მაღალმთიანეთში და არქტიკულ ზონაში სახეობის გარცელებას
ზღუდავს ...................... ..............................
12. დიდ ქალაქებში განსაკუთრებით ვლინდება და ადამიანზე ზემოქმედებს შემდეგი პრობლემები: ა.
საცხოვრებელი ბ. რადიაციული, გ. სატრანსპორტო, დ. დაავადებათა მაღალი დონე.
სწორია: 1. ბ, 2. აბ, 3. ბგ, 4. ბდ, 5. აბგ, 6. აგდ
13. გარემოში სხვა ორგანიზმებთან კავშირი აუცილებელი პირობაა შემდეგი ქმედებებისათვის: ა)
სქესობრივი გამრავლება; ბ) კვება; გ) შეგუება; დ) თავდაცვა. სწორია: 1. ა, 2. ბ, 3. ად, 4. აბ, 5. აბდ, 6.აბგ
14. საარსებო პირობების გაუარესებისას სახეობის პასიურ მდგომარეობაში გადასვლას ეწოდება--
მინიმალური------
15. ფაქტორის რაოდენობრივ დოზას, რომელიც შეესაბამება ორგანიზმის სიცოცხლისათვის
ხელსაყრელ პირობებს, ეწოდება ____ოპტიმალური_____________.
16. რას იგულისხმება ციტატაში: „სიკვდილის შემდეგ ორგანიზმი ხდება სხვა სახეობის ცოცხალი
ორგანიზმისათვის საკვების წყარო“ (2 ქ.)
17. ბიოსფერო არის --დედამიწის თხელი ფენა, სადაც არსებობს და ვითარდება
სიცოცხლე.--------------------------------------------------------------------------------------------------------------
18. განიხილეთ ჰიდროსფეროში ნივთიერებათა წრებრუნვა (2 ქ)
19. გაადამიანებისკენ გადადგმული პირველი ნაბიჯი იყო: (2 ქ.)
20. გადმოეცით ადამიანის ადგილი ბიოლოგიურ სისტემატიკაში (კლასიფიკაცია) (3 ქ.):
21. განიხილეთ ადამიანის ქალაქებში ცხოვრების თავისებურებანი და მათი სიცოცხლის
საფრთხეები (3 ქ.) --- თანამედროვე ქალაქების მნიშვნელოვანი პრობლემაა მყარი ნარჩენების
გატანის საკითხი. გატანილი ნარჩენები საფრთხეს უქმნის დასახლებული პუნქტების მოსახლეობას,
რადგან აქ მრავლად გვხვდება ბუზები, ვირთაგვები, ჰელმინთების კვერცხები, დაავადების გამომწვევი
ბაქტერიები. ქარიან ამინდში ნარჩენები იფანტება დასახლებულ პუნქტებში და იწვევს ჰაერისა და
მიმდინარე ტერიტორიის დაბინძურებას. გარდა ამისა, ქალაქის პრობლემას წარმოადგენს
ხმაური, რომლის ძირითადი წყაროა ავტოტრანსორტი, სამრეწველო საწარმოები, საყოფაცხოვრებო
ობიექტები და სხვა. ხმაური უარყოფითად მოქმედებს ადამიანის ჯანმრთელობაზე. კერძოდ, იწვევს
სტრესს, სმენის დაქვეითებას, ნერვული სისტემის გაღიზიანებას, უმადობას, ტაქიკარდიას,
ბრადიკარდიას, ნივთიერებათა ცვლის მოშლას, შრომის ნაყოფიერების დაქვეითებას და სხვა. ვიბრაცია
თანამედროვე ქალაქის მნიშვნელოვანი პრობლემაა. მისი წარმოშობის წყაროა მეტროპოლიტენის
ზედაპირული ხაზები, სარკინიგზო და ავტოტრანსპორტის
მაგისტრალები.---------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------
22. ახსენით ციტატა: „ქალაქი უნდა იყოს ბიოგეოცენოზი, რომ ზიანი არ მიაყენოს ადამიანის
ჯანმრთელობას, უნდა იყოს სასიცოცხლო ზონა“ (3ქ.):
23. განიხილეთ ადამიანზე სოციალური და ბუნებრივი ფაქტორების ზემოქმედების თავისებურებანი
(3 ქ.): ადამიანზე სოციალური ფაქტორებიდან მოქმედებს ხელსაყრელი საცხოვრებელი ფაქტორი,
სწორი კვება , ბუნებრიბი ფაქტორები სევე დიდ ზეგაავლენას ახდენს ადამიანიის ჯანმრთელობაზე
24. განიხილეთ საკითხი: საარსებო გარემოს ეკოლოგიური მდგომარეობა და ადამიანის ჯანმრთელობა
(3 ქ.):
25. სუნთქვაზე მოქმედი გარემოს ფაქტორებია (2 ქ.):
26. განიხილეთ ადამიანის გარემოზე ზემოქმედების მასშტაბები (3 ქ.)
27. მძიმე ფიზიკური სამუშაოს შესრულების, ან ვარჯიშის შემდეგ ხშირად გტკენიათ კუნთები. რატომ?
(3 ქ.)
28. განიხილეთ დიდ ქალაქებში ცხოვრებისას შექმნილი ექსტრემალური პირობები (3 ქ.):
 ოქმი № 27-21/07 22. 05. 2023
ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი
საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა და ჯანდაცვის ფაკულტეტი
ბიოლოგიის დეპარტამენტი
დისციპლინის დასახელება ფიზიოლოგიური ეკოლოგია
სპეციალობა და კურსი - ეკოლოგიის II კურსი
საგნის ხელ-ლი: ასოც. პროფ. ო. ცეცხლაძე, ასოც. პროფ. გუგული დუმბაძე
V ვარიანტი
1. ფიზიოლოგიური ეკოლოგია წარმოადგენს: ა)ჰიგიენური ნორმების, ბ)ადამიანის ფიზიკური
აღზრდის მეთოდების; გ)გამაჯანსაღებელი ღონისძიებების დაგეგმვის; დ)სოციალური მდგომარეობის
გაუმჯობესების საფუძველს. სწორია: 1. ა, 2. ბ, 3. ად, 4. აბ, 5. აგდ, 6.აბგ
2. რაოდენობრივი ეკოლოგია იყენებს: ა) საველე კვლევებს; ბ) მინდვრის მეთოდებს; გ)
ბიოტესტირებას; დ) ლაბორატორიულ ექსპერიმენტებს. სწორია:1. გ, 2. ბ, 3. ად, 4. ბგ, 5. აბგ, 6.ბგდ
3. განათების მიხედვით ორგანიზმებს ყოფენ: ა) ფოტოფილებად; ბ) ფოტოტროფებად;
გ)ფიტოფაგებად; დ) ფიტოგენებად. სწორია: 1. ა, 2. ბ, 3. ად, 4. აბ, 5. აგდ, 6.აბგ
4. გარემოში სხვა ორგანიზმებთან კავშირი აუცილებელი პირობაა შემდეგი ქმედებებისათვის: ა)
სქესობრივი გამრავლება; ბ) კვება; გ) შეგუება; დ) თავდაცვა. სწორია: 1. ა, 2. ბ, 3. ად, 4. აბ, 5. აბდ, 6.აბგ
5. საარსებო პირობების გაუარესებისას სახეობის პასიურ მდგომარეობაში გადასვლას ეწოდება-
მინიმარული--------
6. ოპტიმალურად ითვლება ფაქტორის რაოდენობრივი დოზა, რომელიც შეესაბამება: ა) ორგანიზმის
მოთხოვნილებას; ბ) სიცოცხლისათვის ხელსაყრელ პირობებს; გ) ორგანიზმის შეგუებულობას; დ)
ორგანიზმთა გამძლეობას. სწორია: 1. გ, 2. დ, 3. აბ, 4. გდ, 5. აგდ, 6.აბგ
7. გარემო პირობების რაოდენობრივი გავლენა განისაზღვრება შემდეგი ფაქტორებით: ა)
ტემპერატურა; ბ) ჟანგბადი; გ) ტენიანობა; დ) სიმაღლე ზღვის დონიდან.
სწორია: 1. გ, 2. დ, 3. აბ, 4. გდ, 5. აგდ, 6.აბგ
8. გაადამიანებისკენ გადადგმული პირველი ნაბიჯი იყო: ა) ამართული სიარული; ბ) S-ს ფორმის
ხერხემალი; გ) თაღიანი ტერფის წარმოქმნა; დ)მეტყველების განვითარება.
სწორია: 1. გ, 2. დ, 3. აბ, 4. გდ, 5. აგდ, 6.აბგ
9. ფიზიოლოგიური ფუნქციების ცვლილება ეკოლოგიაში განიხილება, როგორც: ა)მოვლენის
ადაპტურობა, ბ)ბუნებრივი გარემოს ცვლილება, გ)ორგანიზმთა გარდაქმნა, დ)ევოლუციური
მოვლენა,სწორია: 1. გ, 2. დ, 3. აბ, 4. გდ, 5. აგდ, 6.აბგ
 10. ნიადაგის მექანიკური შედგენლობა და სტრუქტურა მნიშვნელოვანი ფაქტორია, რომელიც
განსაზღვრავს: ა) მობინადრე ცხოველების ფორმირებას; ბ) ცხოველების მრავალფეროვნებას;
გ)სხვადასხვა ტიპის ნიადაგებისადმი შეგუებულობას; დ)ორგანული ნივთიერებების
შემცველობას.სწორია: 1. ბ, 2. დ, 3. ბდ, 4. აგ, 5. ბგდ, 6.აბდ
11. გარემო პირობებისადმი ადაპტაცია გულისხმობს: ა)შეგუებას; ბ) განვითარებას; გ) რეგრესიას; დ)
ცვალებადობას. სწორია: 1. დ 2. გ 3. აბ 4. ბგ. 5. აბდ 6.აგდ
12. ადამიანის წარმოშობის პროცესში ფუნქციურად განსაკუთრებული როლი შეასრულა: ა)ხელმა;
ბ)ფეხმა; გ) კუნთებმა; დ)გრძნობათა ორგანოებმა. სწორია: 1. ა 2. გ 3. აბ 4. ბგ. 5. აბდ 6.აგდ
13. მოზრდილ ორგანიზმს 15 წ. ასაკში ნორმალური ფუნქციონირებისათვის ესაჭიროება ძილი: ---სთ.
14. ფიზიოლოგიური ეკოლოგია მჭიდრო კავშირშია შემდეგ დისციპლინებთან: ა) კლიმატოლოგია; ბ)
გენეტიკა; გ) სოციოლოგია; დ)ზოოგეოგრაფია. სწორია: 1. დ 2. გდ 3. ად 4. ბდ. 5. აბგ 6.აგდ
15. სასიცოცხლო გარემოს ფიზიკო-ქიმიური თვისებები განსაზღვრავს ორგანიზმის: ა) რეაქციას
გარემო პირობებზე; ბ)მორფოფიზიოლოგიურ თავისებურებებს; გ)გამრავლების თავისებურებებს; დ)
შინაგანი გარემოს მდგრადობას. სწორია: 1. დ 2. ბ, 3. ად 4. აბ 5. აბგ 6.აგდ
16. ცოცხალი ორგანიზმის საქმიანობის პლანეტარული მასშტაბები განისაზღვრება: ა) მათი მაღალი
ქიმიური აქტივობით; ბ)უწყვეტი მეტაბოლური პროცესებით; გ)მაღალი სიჩქარის ფერმენტების
ზემოქმედებით; დ)სტრუქტურით. სწორია: 1. დ 2. ბ, 3. ად 4. აბ 5. აბგ 6.აგდ
17. ფიზიოლოგიური ფუნქციების ცვლილება ეკოლოგიაში განიხილება, როგორც: ა)მოვლენის
ადაპტურობა; ბ)ბუნებრივ გარემოში მათი ბიოლოგიური მნიშვნელობა; გ)ორგანიზმის რეაქციის
კრიტერიუმი; დ) მემკვიდრული მოვლენა. სწორია: 1. დ 2. ბ, 3. ად 4. აბ 5. აგდ 6.აბგ
18. სპეციფიკური ადაპტაციური მექანიზმები, სახეობას საშუალებას აძლევს გაუძლოს ფაქტორის
გადახრის ზღვარს: ა) ოპტიმუმიდან; ბ) მინიმუმიდან; გ) მაქსიმუმიდან; დ) ნორმალური
ფუნქციონირების პირობებიდან. სწორია: 1. ა 2. ბ, 3. ად 4. აბ 5. აგდ 6.აბგ
19. აქტიური შეგუებულობა განაპირობებს ორგანიზმის შინაგანი გარემოს .................... .....................
20. ეკოლოგიური ფაქტორის იმ ინტენსივობას, რომელიც ყველაზე ხელსაყრელია სახეობის
არსებობისათვის ეწოდება .ოპტიმუმი...............
21. რას იგულისხმება ციტატაში: „სიკვდილის შემდეგ ორგანიზმი ხდება სხვა სახეობის ცოცხალი
ორგანიზმისათვის საკვების წყარო“ (2 ქ.)
22. ბიოსფერო არის
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
23. განიხილეთ ჰიდროსფეროში ნივთიერებათა წრებრუნვის სახეები (2 ქ)

დიდი წრებრუნვის მაგალითია წყლის მიმოქცევა, რომელიც გულისხმობს დედამიწის

ზედაპირიდან წყლის აორთქლებას და მის დედამიწაზე დაბრუნებას ნალექის სახით.

24. გადმოეცით ადამიანის ადგილი ბიოლოგიურ სისტემატიკაში (კლასიფიკაცია) (3 ქ.):

25. განიხილეთ ადამიანის ქალაქებში ცხოვრების თავისებურებანი და მათი სიცოცხლის
საფრთხეები (3 ქ.)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
26. ახსენით ციტატა: „ქალაქი უნდა იყოს ბიოგეოცენოზი, რომ ზიანი არ მიაყენოს ადამიანის
ჯანმრთელობას, უნდა იყოს სასიცოცხლო ზონა“ (3ქ.):
27. განიხილეთ ადამიანზე სოციალური და ბუნებრივი ფაქტორების ზემოქმედების თავისებურებანი
(3 ქ.):
28. განიხილეთ საარსებო გარემოს ეკოლოგიური მდგომარეობისა და ადამიანის ჯანმრთელობას
შორის კავშირი (3 ქ.):

ოქმი № 27-21/07 22. 05. 2023

ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი
საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა და ჯანდაცვის ფაკულტეტი
ბიოლოგიის დეპარტამენტი
დისციპლინის დასახელება ფიზიოლოგიური ეკოლოგია
სპეციალობა და კურსი - ეკოლოგიის II კურსი
საგნის ხელ-ლი: ასოც. პროფ. ო. ცეცხლაძე, ასოც. პროფ. გუგული დუმბაძე
VI ვარიანტი

1. სასიცოცხლო გეოქიმიურ ფუნქციებს ბიოსფეროში ახორციელებენ: ა)პროდუცენტები,

ბ)კონსუმენტები, გ)რედუცენტები, დ)პრობიონტები. სწორია: 1. ა, 2. დ, 3. გდ, 4. აგ, 5. აბდ, 6. აბგ
2. ოპტიმალურად ითვლება ფაქტორების რაოდენობრივი გამოხატვა - "დოზა", რომელიც შეესაბამება
ორგანიზმის: ა)არსებობას, ბ)მეტაბოლიზმს, გ)მოთხოვნილებას, დ)გამრავლებას.
სწორია: 1. ა, 2. გ, 3. გდ, 4. აგ, 5. აბდ, 6. აბგ
3. გონიერი (ინტელექტუალური) ქცევა შეინიშნება: ა)ანთროპოიდებში, ბ)დელფინებში,
გ)ფრინველებში, დ)რეპტილიებში. სწორია: 1. დ, 2. გ, 3. გდ, 4. აბ, 5. აბდ, 6. აბგ
4. ჰაერის ტენიანობა განსაზღვრავს: ა) ორგანიზმის სითბოს ცვლას, ბ) ოფლის გამოყოფას,
გ)ნივთიერებათა ცვლას, დ) სხეულის ტენიანობას. სწორია: 1. დ, 2. გ, 3. გდ, 4. აბ, 5. აბდ, 6. აბგ
5. ჯანმრთელობისათვის უსაფრთხო გარემოს უზრუნველყოფა მოიცავს უსაფრთხოების შემდეგი
საკითხებს: ა) შრომის, ბ)ყოფა-ცხოვრების, გ) კულტურის, დ)სწავლა-აღზრდის,
სწორია: 1. დ, 2. გ, 3. გდ, 4. აბ, 5. აბდ, 6. აბგ
6. ორგანიზმთა ურთიერთდამოკიდებულების ფორმას, როდესაც ერთი ცხოვრობს მეორის ხარჯზე
ისე, რომ მეორე მისგან სარგებლობას არ იღებს უწოდებენ: ა) სიმბიოზს, ბ)კომენსალიზმს, გ)
ნეიტრალიზმს, დ)კონკურენციას. სწორია: 1. ბ, 2. გ, 3. გდ, 4. აბ, 5. აბდ, 6. აბგ
7. სხეულის ტემპერატურის დაცემა იწვევს:ა) სისხლძარღვების სპაზმს, ბ) საკვების მონელების
დაქვეითებას, გ) წნევის დაცემას, დ)მეტაბოლური პროდუქტების გამოყოფის შემცირებას,
სწორია: 1. ბ, 2. გ, 3. გდ, 4. აბ, 5. აბდ, 6. აბგ
8. ადამიანის ბიოლოგიური საათი მოქმედებს ორგანიზმის: ა) ფიზიკურ მდგომარეობაზე, ბ)
ინტელექტუალურ უნარზე, გ) შრომისუნარიანობაზე, დ)ემოციურობაზე.
სწორია: 1. ბ, 2. გ, 3. გდ, 4. აბ, 5. აბდ, 6. აბგ
9. პასიურ მდგომარეობას, რაშიც ზოგიერთი სახეობა გადადის საარსებო პირობების გაუარესებისას
არის: ა)სიმბიოზი, ბ)მუტუალიზმი, გ)ანაბიოზი, დ)ნეიტრალიზმი
.სწორია: 1.ბ, 2.გ, 3.გდ, 4.აბ, 5.აბდ, 6. აბგ
10.ცოცხალი ორგანიზმები ეგუებიან ისეთ აბიოტურ ფაქტორს როგორიცაა: ა) გარემოს ქიმიური
შედგენილობა, ბ)სინათლისა და ტემპერატურული რეჟიმი, გ) სიმბიოტური ურთიერთობა,
დ)ტენიანობა. სწორია: 1. ბ, 2. გ, 3. გდ, 4. აბ, 5. აბდ, 6. აბგ
11.ექსტრემალურ პირობებში ადამიანში ვითარდება: ა. სტრესი, ბ. მონოტონია, გ. ძლიერი დაღლა, დ.
ჰომეოსტაზი.სწორია: 1. დ, 2. ად, 3. გდ, 4. ბდ, 5. აბგ, 6. აბდ
12. გარემოში სხვა ორგანიზმებთან კავშირი აუცილებელი პირობაა შემდეგი ქმედებებისათვის: ა)
სქესობრივი გამრავლება; ბ) კვება; გ) შეგუება; დ) თავდაცვა. სწორია: 1. ა, 2. ბ, 3. ად, 4. აბ, 5. აბდ, 6.აბგ
13. საარსებო პირობების გაუარესებისას სახეობის პასიურ მდგომარეობაში გადასვლას ეწოდება---------
14. ოპტიმალურად ითვლება ფაქტორის რაოდენობრივი დოზა, რომელიც შეესაბამება: ა) ორგანიზმის
მოთხოვნილებას; ბ) სიცოცხლისათვის ხელსაყრელ პირობებს; გ) ორგანიზმის შეგუებულობას; დ)
ორგანიზმთა გამძლეობას. სწორია: 1. გ, 2. დ, 3. აბ, 4. გდ, 5. აგდ, 6.აბგ
15. გარემო პირობების რაოდენობრივი გავლენა განისაზღვრება შემდეგი ფაქტორებით: ა)
ტემპერატურა; ბ) ჟანგბადი; გ) ტენიანობა; დ) სიმაღლე ზღვის დონიდან.
სწორია: 1. გ, 2. დ, 3. აბ, 4. გდ, 5. აგდ, 6.აბგ
16. ფიზიოლოგიური ფუნქციების ცვლილება ეკოლოგიაში განიხილება, როგორც: ა)მოვლენის
ადაპტურობა, ბ)ბუნებრივი გარემოს ცვლილება, გ)ორგანიზმთა გარდაქმნა, დ)ევოლუციური მოვლენა.
სწორია: 1. გ, 2. დ, 3. აბ, 4. გდ, 5. აგდ, 6.აბგ
17. ნიადაგის მექანიკური შედგენლობა და სტრუქტურა მნიშვნელოვანი ფაქტორია, რომელიც
განსაზღვრავს: ა) მობინადრე ცხოველების ფორმირებას; ბ) ცხოველების მრავალფეროვნებას;
გ)სხვადასხვა ტიპის ნიადაგებისადმი შეგუებულობას; დ)ორგანული ნივთიერებების შემცველობას.
სწორია: 1. ბ, 2. დ, 3. ბდ, 4. აგ, 5. ბგდ, 6.აბდ
18. ექსტრემალურ სიტუაციაში ადამიანის გადარჩენის საფუძვლებია შემდეგი წესების მყარი ცოდნა: ა.
თავდაცვის, ბ. ქცევის, გ. ბრძოლის, დ. პირველადი სამედიცინო დახმარების.
სწორია: 1. გ, 2. აგ, 3. გდ, 4. ბგ, 5. აბგ, 6. აბდ
19. არიდულ რაიონებში სახეობის გავრცელებას ზღუდავს -----------------------------------------
20. ფაქტორს, რომელიც სცილდება გამძლეობის ფარგლებს, ეწოდება -
მინიმალური-----------------------------------
21. ადამიანში ორგანოების ერთიანობა ქმნის შემდეგ სისტემებს (3 ქ.):

22. განიხილეთ ადამიანის ცხოვრების პერიოდები (3 ქ.):

23. ანთროპოგენეზის სოციალური ფაქტორებია (2 ქ.):

24. განიხილეთ ექსტრემალურ პირობებში ადამიანის საქმიანობის თავისებურებანი (3 ქ.)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------
25. შეადარეთ ექსტრემალური და ზეექსტრემალური პირობების მოქმედება ადამიანის საქმიანობაზე
(3ქ.)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
26. ექსტრემალური ფაქტორებია (2
ქ.):--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------
27. ექსტრემალური ფაქტორები იწვევენ ------------ ფუნქციური მდგომარეობის პროვოცირებას,
რომელშიც ეფექტურობის ამაღლებისა და საქმიანობის საიმედოობის ძირითადი გზაა (2
ქ.)-----------
28. ალპინისტები 8,000-ზე ჰიმალაის დაპყრობა შეუძლიათ მხოლოდ ჟანგბადის ნიღბებით და არ
შეიძლება ერთ საათზე მეტი დროთ ასეთი სიმაღლეზე ყოფნა. ამის მიზეზია (2 ქ.):