Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 34

Kabanata 1

Ang Problema
Panimula

Ang World Health Organization stressed na ang mga accountability

sa kapaligiran at angkop na paraan ng pagtatapon ng basura ay mahalaga

sa bawat miyembro ng komunidad. Ang hindi wastong pagtatapon ng mga

basura ay magdudulot ng peligro sa buhay ng tao at kapaligiran (WHO,

2011). Ang mga pasilidad ng pangangalagang pangkalusugan ay

pangunahing nagsisilbing pag-iwas sa pagpigil at pagpapagaling sa mga

sakit. Samakatuwid, ang papel na ginagampanan ng mga propesyonal sa

pangangalagang pangkalusugan ay itaguyod ang tamang pagsasanay ng

pag-iisa ng basura upang suportahan ang isang malusog na buhay at

kapaligiran. Ang Pangangalaga sa Pamamahala ng Pangangalaga sa

Kalusugan (HCWM) ay isang pangunahing hamon para sa mga pasilidad

ng kalusugan kung saan ang mga tao ay nakalantad sa mga panganib

dahil sa mahihirap na paghawak ng basura. Ang pinakamahusay na

pagsasanay sa pamamahala ng basura ay upang maiwasan at mabawasan

ang pagbuo ng basura (Jang et al., 2006). Sa pag-aaral ng Pradhan

(2008), ang kasalukuyang solidong sistema ng pamamahala ng basura sa

isang munisipalidad sa India ay hindi napapanatiling. Gayunman, ang pag-

aaral ay nagpakita na ang mga tao sa Darjeeling ay kumilos sa

pagpapaunlad ng isang napapanatiling sistema. Sa Pilipinas, ang


degradasyon sa kapaligiran na dulot ng gawa ng gawa ng tao ay nagtulak

sa mga mambabatas na muling ma-access ang mga batas upang

mapigilan ang pinsalang ito.

Ang pag-aaral na ito ay isang mapaglarawan na evaluative survey na

nagpasiya sa mga solidong pamamahala ng basura at paraan ng

pagtatapon sa Buraguis, Legazpi, City. Ang kalagayan ng kapaligiran sa

Pilipinas ay umabot sa mga kritikal na proporsyon kaugnay sa solidong

pamamahala ng basura na nangangailangan ng agarang at kolektibong

pagkilos mula sa lahat ng sektor ng pamahalaan. Ang pagsasabatas ng RA

9003, na kilala bilang Ecological Solid Waste Management (ESWM) Act of

2000, ay nagbibigay ng isang Ecological Solid Waste Management

Program na naglilikha ng kinakailangang mga mekanismong institusyon at

mga insentibo, na nagpapahayag ng ilang mga gawain na ipinagbabawal

at nagbibigay ng mga parusa, iba pang mga layunin. Maraming tao ang

nagsasagawa ng wastong segregation ng basura, upang mabawasan ang

pagtatapon ng basura. Bilang isang nag-aalala na mamamayan ng

komunidad na ito, kinakailangan na makilala ang mga gawi ng

pamamahala ng mga basurang medikal na itinuturing na mapanganib at

nakakahawa, dapat nating isipin ang isang solusyon kung paano maayos

ang pagtatapon ng basura at upang obserbahan ang mahusay na kalinisan

sa ating barangay.
Pahayag ng Problema

Ang layunin ng pag-aaral na ito ay upang masubaybayan ang wastong

paraan ng paghiwalay ng basura upang magkaroon ng isang malinis at basura na

komunidad at pagmasdan ang mga kolektor ng pagtatapon ng basura sa

komunidad.

Lalo na hahanapin nito ang mga sagot sa mga sumusunod na katanungan:

1. gawin ng opisyal na mga basurang kolektor ang lahat ng basura na

kanilang tinipon bawat linggo?

2. Ano ang mangyayari Kung ang komunidad ay hindi lumahok sa programa

ng segregasyon ng basura?

3. Anong uri ng pakikilahok ang gagawin nila sa programang segregation

ng basura?

4. Anong pagsasanay ang dapat nating gawin upang matulungan ang

komunidad na linisin at makilahok sa segregasyon ng basura?

Hipotesis ng Pag- aaral

Ang mga variable ng pag-aaral ay ang kolektor ng basura at ang

komunidad na nakikilahok sa koleksyon ng segregation ng basura, kung ang

komunidad ay hindi nakikilahok sa segregasyon ng basura na ito walang


makabuluhang istatistika na relasyon sa pagitan ng komunidad at ng basura

upang mapabuti ang kalinisan ng barangay.

Saklaw ng Delimitasiyon

Ang pagsakop sa pag-aaral na ito ay upang obserbahan ang

pakikipagtulungan ng mga kolektor ng basura at ng komunidad at upang

obserbahan ang kalinisan sa barangay, upang mabawasan ang mga basura.

Kahalagahan ng Pag –aaral

Ang kinalabasan ng pag-aaral ay kinakailangan upang mapabuti ang mga

kondisyon sa komunidad at upang mabawasan ang mga basura upang

magkaroon ng malinis na komunidad. Makikinabang dito ang mga sumusunod:

Komunidad. Ito ay magsisilbing gabay upang makilahok sa programa ng

segregasyon ng basura nang walang kaayusan upang magkaroon ng malinis na

komunidad.

Department of Health (DOH). Ito ay magsilbing gabay sa kanila sa

pagtataguyod upang makilahok sa segregasyon ng basura.

Estusyante. Mapapalaki nito ang kanilang kamalayan tungkol sa

segregasyon ng basura at magsanay kung paano maihihiwalay nang wasto.


Mga hinaharap na mga Manunulat. Ito ay magsisilbing isang kaugnay na

pag-aaral sa kanilang pananaliksik.


Kabanata II

Pagsusuri ng mga Natulong Literatura at Pag- aaral

Ang kabanatang ito bilang isang pagtatanghal ng pagrepaso at mga kaugnay

at pag-aaral at pag-aaral na tuwirang may kaugnayan sa pag-aaral ng pananaliksik.

Kabilang din dito ang mga talakayan ng balangkas na haka-haka, at karamihan ay ang

kahulugan ng mga termino.

Kaugnay na Panitikan

Ayon sa National Solid Waste Management Commission (NSWMC) ay nagtipon

ng mga eksperto at practitioner upang idokumento ang katayuan ng pagsunod sa batas

ng mga lokal na yunit ng pamahalaan at i-diagnose ang mga isyu at mga hadlang na

nakakaapekto sa pagpapatupad nito. Sa pamamagitan ng suporta mula sa Solid Waste

Management para sa Local Government Units (SWM4LGUs) Project na ipinatupad ng

AHT GROUP AG sa ngalan ng German International Cooperation Agency (GIZ), ang

NSWMC ay bumuo ng National Solid Waste Management Strategy para sa mga taon

2012 hanggang 2016. Ang estratehiya ay binubuo ng sampung (10) mga sangkap,

katulad ng: Mga patakaran sa pagpatibay ng patakaran at pagkakasunud-sunod ng

mga patakaran, Pagpapaunlad ng kapasidad, panlipunan sa marketing at

pagtataguyod, Sustainable financing, Paglikha ng mga oportunidad sa ekonomiya,

Pamamahala ng kaalaman sa mga teknolohiya at makabagong ideya, Pagpapaunlad

ng organisasyon at pagpapabuti ng kooperasyon sa pagitan ng ahensya, Pagsunod


pagmamanman, pagpapatupad at pagkilala, Mabuting pamamahala, Pag-aalaga sa

mga mahihinang grupo, at Pagbawas ng mga panganib at mga pagbabago sa klima.

Danilo, N., jr., Reynan, O., Conrado, S., jr., Jayson, E., Warren, P. (2014) Sinabi

nila na ang pamamahala ng basura ay may malubhang epekto sa kapaligiran na

ginagawa ang pagpasa ng Republic Act (RA) 9003 o ang Ecological Solid Waste

Management Act ng 2000 isang Landmark Environmental Legislation sa Pilipinas. Ang

batas ay ginawa upang matugunan ang nalulumbay na problema sa basura ng bansa.

Ang RA 9003 ay nagpapahayag ng patakaran ng estado sa pagpapatibay ng isang

sistematikong, komprehensibo at ekolohikal na solidong programa sa pamamahala ng

basura na nagsisiguro sa pangangalaga sa kalusugan ng publiko at sa kapaligiran at

tamang pag-iisa, pagkolekta, transportasyon, imbakan, paggamot, at pagtatapon.

Bukod dito, inilalarawan nito ang mga potensyal at ang mga benepisyo ng recycling

hindi lamang sa pagtugon sa mga problema sa pamamahala ng basura kundi

pagpapahina din ng kahirapan.

Carlo M. P., Sheena P., Abu, M.D.P., Arago, M.G. C., Alyssa M.C. G., (2014)

sinabi nila na sa mga tuntunin ng: mga estratehiya sa pagkolekta, pagtatapon at

pagbawi at pagproseso ng mga materyales sa basura; natukoy ang mga problema na

naranasan sa mga kasanayan sa pag-aaksaya ng basura na sinubukan ang

makabuluhang pagkakaiba sa Mga Pamantayan sa Pamamahala ng Basura sa LPU-B

at sa wakas, nagpanukala ng isang plano ng aksyon na magpapabuti sa Mga Gawain

sa Pamamahala ng Basura ng LPU-B. Ang mapaglarawang pagsasaliksik ay kilala rin

bilang statistical research na naglalarawan ng data at katangian tungkol sa kung anong

mga kasanayan, antas ng pagiging epektibo at pagbawi at pagproseso.


Napagpasyahan nila na ang mga kasanayan sa pamamahala ng basura ng LPU-B ay

epektibo sa mga tuntunin ng pagkolekta, hindi kinakailangan, pagbawi at pagproseso

na nakikita ng mga sumasagot. Ang mga problema ay partikular na nangyari na ang

mga lugar ng pagtatapon ng mga basura ay hindi maayos na matatagpuan. Dagdag pa,

ang paraan ng pagbawi at muling paggamit ng naturang basura ay hindi mahigpit na

ipinatupad.

Pires A, Martinho G, Chang NB. (2010) Sinabi nila na ang mga solidong sistema

ng pamamahala ng basura sa Europa ay nagsasangkot ng mga kumplikado at multi-

aspeto ng mga trade-off sa maraming mga teknolohikal na alternatibo, pang-

ekonomiyang instrumento, at regulasyon frameworks. Ang mga pagbabagong ito ay

nagresulta sa iba't ibang epekto sa kapaligiran, pang-ekonomiya, panlipunan, at

regulasyon sa mga kasanayan sa pamamahala ng basura na hindi lamang kumplikado

sa pagtatasa ng patakaran ng rehiyon, kundi pati na rin ang pagbabagong-tatag ng

tularan ng pandaigdigang sustainable development. Ang pagtatasa ng sistema, isang

disiplina na tumutugma sa mga pinagsama-samang solidong estratehiya sa

pamamahala ng basura, ay nagbibigay ng katangi-tanging suporta sa interdisciplinary

para sa paggawa ng desisyon sa lugar na ito. Ang mga modelo ng engineering ng

system at mga tool sa pagtatasa ng sistema, na parehong nagpapayaman sa analytical

framework ng pamamahala ng basura, ay partikular na idinisenyo upang mahawakan

ang mga partikular na uri ng mga problema. Bagaman kung paano mapapalabas ang

mga hadlang patungo sa pagkamit ng mga angkop na sistema ng pagbubuo at

pagsasama ng mga modelong ito at mga tool upang makatulong sa mga solidong

scheme ng pamamahala ng basura na laganap sa mga bansang European ay


nananatiling medyo hindi sigurado. Ang papel na ito ay nagsasagawa ng isang

masusing pagsusuri sa panitikan ng mga modelo at mga kasangkapan na

nagpapaliwanag ng mga posibleng overlapping na mga hangganan sa mga gawi sa

pamamahala ng basura sa mga bansang Europa at sumasaklaw sa mga kalamangan at

kahinaan ng mga gawi sa pamamahala ng basura sa bawat estado ng miyembro ng

European Union. Samantalang ang mga bansa ng Southern European Union (EU) ay

kailangang bumuo ng karagdagang mga hakbang upang ipatupad ang mas

pinagsamang solidong pamamahala ng basura at maabot ang mga direktiba ng EU,

ang mga bansa ng Sentral ng EU ay nangangailangan ng mga modelo at mga tool

upang maisakatuparan ang kanilang mga teknolohikal na pagpipilian at mga diskarte sa

pamamahala. Gayunpaman, kung isasaalang-alang ang mga modelo ng pagtatasa ng

mga modelo at mga tool sa isang synergistic na paraan ay tiyak na magkakaroon ng

mga pagkakataon upang bumuo ng mas mahusay na mga solidong estratehiya sa

pamamahala ng basura na humahantong sa pagsunod sa kasalukuyang mga

pamantayan at pag-asa sa mga pananaw sa hinaharap para sa parehong industriya ng

pamamahala ng basura at mga ahensya ng gobyerno sa European Union.

Günay K., (1996) Sinabi niya na ang wastong pamamahala ng mga solidong

basura ay patuloy na isang malubhang suliranin sa buong mundo at lalo na sa mga

mahihirap na bansa. Ang lumalagong populasyon, pagsikat ng mga pamantayan ng

pamumuhay at estilo ng pamumuhay, industriyalisasyon, at produksyon at pagkonsumo

ng mga bagong produkto ay kumikilos sa konsyerto upang makabuo ng lalong mas

maraming dami ng mga solidong basura, at ito naman ay lumilikha ng malubhang

problema sa kanilang pamamahala at tamang pagtatapon. Ang pagkakaroon ng


kamalayan sa mga implikasyon ng mga problema ng di-wastong pangangasiwa at

pagtatapon, itinatag ng mga binuo na bansa ang kanilang mga programang regulasyon.

Ngunit ang patuloy na pagpapaunlad ng mga bansa ay patuloy na namamahala sa mga

solidong basura kung ano ang maaaring inilarawan bilang mga paraan ng primitive

tulad ng pagkahagis sa mga bukas at unregulated na mga dump. , bukod pa rito, na sa

interes ng proteksyon sa kapaligiran at kalidad ng buhay, at para sa pagtataguyod ng

napapanatiling pag-unlad, mahalaga para sa mga bumubuo ng mga bansang

pangkabuhayan upang paunlarin ang kanilang mga pambansang patakaran para sa

pamamahala ng solidong basura bilang isang bagay na prayoridad, kabilang ang

recycling at / o pagbawi mga programa at pag-aaral ng imbentaryo sa kalidad at dami

ng mga solidong basura.

:Jerry A. N.,(2015) He stated that he collecting, treating, and disposing of solid

material that is discarded because it has served its purpose or is no longer useful.

Improper disposal of municipal solid waste can create unsanitary conditions, and these

conditions in turn can lead to pollution of the environment and to outbreaks of vector-

borne disease—that is, diseases spread by rodents and insects. The tasks of solid-

waste management present complex technical challenges. They also pose a wide

variety of administrative, economic, and social problems that must be managed and

solved.

Timo V., (2011) Sinabi niya na ang basura ay nabuo sa panahon ng produksyon at

paggamit ng mga materyales at produkto. Ang lahat ng mga materyales na nakalagay

sa merkado ay magiging basura sa isang paraan o iba pa. Ang mga volume ng basura

ng munisipalidad ay tumataas sa paglipas ng mga taon halos lahat ng dako sa mundo.


Ang nadagdag na recycling at pagbawi ng basura at paglilikas ng basura mula sa

landfill ay may mahalagang papel sa pagharap sa epekto sa kapaligiran ng pagtaas ng

mga volume ng basura. Upang makamit ang gawaing ito, kinakailangan upang tipunin

ang mga opinyon ng mga residente sa basura at recycling.

Freduah G., (2016) Sinabi niya na ang dalawang malawak na uri ng data, ang

pangalawang at pangunahing data ay ginamit sa pag-aaral. Ginamit din ang mga

panayam at personal na mga obserbasyon upang mangolekta ng ilan sa mga datos.

Natukoy ang mga kadahilanan na nakapipigil sa epektibo at mahusay na pamamahala

ng solidong basura. Ang mga maling saloobin at pananaw ng mga tao tungkol sa mga

isyu sa kalinisan ay nag-ambag sa mga problema sa pamamahala ng basura ng Nima.

Ang karamihan sa mga sambahayan ay hindi nag-aral ng kanilang mga miyembro sa

pangangailangan na linisin ang kanilang kapaligiran. Ang isang mas malaking

porsyento ng sambahayan ay walang pasilidad sa banyo. Halos lahat ng tao ay

nakasalalay sa mga pasilidad ng Accra Metropolitan Assembly (AMA) para sa

pagtatapon ng tanggihan ng kanilang sambahayan. Ang mga problema sa pamamahala

ng solid waste ay bahagyang ang mga resulta ng kawalan ng kakayahan ng AMA na

makayanan ang sitwasyon dahil sa kawalan ng kagamitan at mga tauhan. Bilang

karagdagan, ang kakulangan ng tamang mga insentibo para sa mga manggagawang

AMA na nagtatrabaho sa Nima ay bahagyang ipinaliwanag ang problema.

Inirerekomenda na ang mas maraming edukasyon ay dapat na ipagkaloob ng AMA

upang pakinggan ang mga tao sa pangangailangan na panatilihing malinis ang

kapaligiran.
Ana Maria, L., G., (2017) Sinabi niya na ang pananaliksik na ito ay batay sa

konsepto ng pagpaplano ng Integrated Solid Waste Management (ISWM). Ang ISWM

ay binuo upang itaguyod ang pagpapanatili sa pamamahala ng basura para sa pagbuo

ng mga bansa. Ang mga tagapamahala ng basura at mga gumagawa ng patakaran sa

mga umuunlad na bansa ay nagpatibay ng mga prinsipyo ng ISWM sa kanilang mga

diskarte sa pag-iwas sa ilang dekada. Ngunit sa kabila ng kanilang mga pagsisikap, ang

mga mahahalagang problema ay nananatili, tulad ng kaso ng mababang saklaw ng

koleksyon, kawalan ng wastong paggamot sa iba't ibang uri ng basura, mataas na

dependency sa mga huling pagtatapon ng mga site at kahit sa ilang mga lungsod na

walang kontrol na paglalaglag ay tinatanggap pa rin bilang ang tanging paraan upang

mahawakan ang basura. Para sa kadahilanang iyon, ang pangangasiwa ng basura sa

mga umuunlad na bansa ay kailangang magpatibay ng mga bagong pangitain ng

pangangasiwa at magpatupad ng mga bagong teknikal na solusyon upang

makapagbigay ng mas napapanatiling at epektibong serbisyo. Upang gawin ito, ang

mga pamahalaan, ang mga tagatamahala ng basura, ang mga gumagawa ng patakaran

ay kailangang itutok ang lahat ng kanilang mga pagsisikap sa paggawa ng mga

napakahusay na desisyon kapag nagpaplano o nagpapabuti ng kanilang mga

estratehiya sa pag-iwas.

Faith Ogechukwu O., Loyce O., Carol E., (2015) Ipinahayag nila na ang walang

pakialam na pagtatapon ng basura ng mga estudyante ay bumubuo ng isa sa mga

pangunahing problema sa pagdidisiplina na nakahahadlang sa mga prospect ng

pilosopiya ng edukasyon. Ang papel na ito ay nakitungo sa pagtatapon ng basura ng

mga mag-aaral sa tertiary institution sa Nigeria. Sa gitna ng mga pangunahing


problema sa pagdidisiplina sa mga institusyon ng tersiyaryo sa solid at likido ng basura

ng Nigeria ay bumubuo ng mga problema sa pangmatagalan sa parehong pamamahala

ng paaralan at mga estudyante. Dalawang tanong sa pananaliksik at dalawang mga

hipothesis ang nag-gabay sa pag-aaral. Ang populasyon ay binubuo ng lahat ng ika-

apat na taong estudyante (2746) sa labintatlo ng mga faculties ng Nnamdi Azikiwe

University, Awka, maliban sa mga guro ng Agrikultura na nagkaroon lamang ng

ikalawang taon na mga mag-aaral tulad ng sa 2013/2014 na sesyon sa akademiko. Ang

sample ay 819 iginuhit nang sapalaran gamit ang 30% ng populasyon ng mga

estudyante sa bawat guro. Ang instrumento para sa pagkolekta ng data ay isang

questionnaire na 20 na item. Ang pagiging maaasahan ng instrumento ay tinutukoy

gamit ang Cronbach Alpha na pamamaraan sa halagang 0.85, ito ay itinuturing na

sapat.

Mga Kaugany na Pag-aaral

Para sa higit pang pag-unawa sa pag-aaral, ginamit ng mananaliksik ang iba't

ibang mga materyales sa pagbabasa na may kaugnayan sa pag-aaral. Ang mga

materyales na ito tulad ng mga libro, magasin, pahayagan, tesis at iba pang mga

artikulo sa web sa pagpapalawak ng kaalaman ng mga mananaliksik upang makamit

ang kanilang mga layunin sa pag-target sa pamamagitan ng pagkuha ng mga ideya sa

iba pang mga kaugnay na pag-aaral at gumawa ng mga pagpapabuti hangga't maaari.

Ang impormasyon na natipon ng mga mananaliksik ay nakatuon sa pag-aaral na ito.


Antonia Corinthia C. N., Mario Tuscan N. N., (2006) Nag-aral tungkol sa

paggamot ng solidong basura ay isang pangunahing priyoridad sa mga bansa sa buong

Timog-silangang Asya. Ang pag-unlad sa ekonomiya at pag-unlad ng populasyon, lalo

na sa mga mega-lungsod ng rehiyon, ay naging mas malala ang hamon. Talagang

totoo ito sa Pilipinas, kung saan ang pamana ng mga mapanganib na bukas na mga

site ng dump tulad ng 'Smokey Mountain' ay pinananatiling mataas ang isyu sa

pampulitikang adyenda. Tinitingnan ng pag-aaral na ito kung paano dapat isaayos ng

isang munisipal na pamahalaan sa isa sa mga lalawigan ng Pilipinas ang mga solidong

plano sa pamamahala ng basura upang matugunan ang mahigpit na bagong

pambansang mga target. Inirerekomenda nito na ang mga bayarin sa gumagamit ng

singil sa lokal na pamahalaan para sa mga serbisyo sa pagtatapon at pagtatapon ng

basura nito at nagrerekomenda ng isang antas ng serbisyo na magpapakita ng mga

kagustuhan ng mga tao, Gayunpaman, kahit na sa ganitong antas ng mga singil, ang

pag-aaral ay nagbababala sa isang puwang ng pagpopondo at nagsasabing ang lokal

na pamahalaan ay maaaring magpalipat-lipat ng hanggang 25% ng pondo sa pag-unlad

nito upang bayaran ito.

Bernardo EC., (2008) Nag-aral siya tungkol sa mga karanasan at kasanayan ng

pangangasiwa ng basura sa bahay ng mga tao sa isang barangay (village) sa Manila,

Philippines. Ang data ay natipon sa pamamagitan ng isang pakikipanayam sa mga

miyembro ng sambahayan gamit ang bukas-natapos na mga katanungan. Ang mga

panayam ay isinasagawa rin sa mga kolektor ng basura at mga scavenger. Nagpakita

ang mga resulta na ang kabahayan ay nakabuo ng isang average na 3.2 kg ng solidong

basura kada araw, o 0.50 kg / capita / araw. Ang mga uri ng basura na karaniwang
nabuo ay mga pagkain / mga basura sa kusina, mga papel, mga bote ng PET, mga

metal, at mga lata, mga kahon / karton, bote ng salamin, cellophane / plastik, at mga

bakuran ng bakuran / hardin. Ang mga respondent ay ihiwalay ang kanilang mga

basura sa mga bote ng PET, mga botelyang salamin, at iba pang basura (mixed waste).

Walang gumanap ang composting. Gayunpaman, napapansin na ang pagsunog ng

basura ay hindi ginagawa ng mga sumasagot. Ang mga kabahayan ay umaasa sa

koleksyon ng basura ng pamahalaan. Ang pagkolekta ay ginagawa dalawang beses

araw-araw, maliban sa Linggo, at ang mga miyembro ng sambahayan ay magdadala ng

kanilang basura kapag dumating ang trak ng basura. Gayunpaman, may mga taong

nagtatapon ng kanilang basura sa mga di-itinalagang punto ng pick-up, karaniwan sa

isang sulok ng kalye. Ang dumped na basura ay nagiging isang lugar ng pag-aanak

para sa mga organismo na nagdudulot ng sakit. Sinabi ng ilang mga respondent sa

sambahayan na posible na ang paglalaglag sa ilang mga lugar ay nagdulot ng dengue

fever na naranasan ng ilang miyembro ng kanilang pamilya. Ang mga ina at ang mga

kasambahay ay responsable para sa pangangasiwa ng basura sa sambahayan.

Karaniwang hinahanap ng mga scavenger ang mga recyclable item sa dumped na

basura. Sinabi ng lahat na ito na ang kanilang pinagmumulan lamang ng kita, na sa

pangkalahatan ay hindi sapat para sa kanilang mga pagkain. Alam din nila na ang

kanilang trabaho ay nakakaapekto sa kanilang kalusugan. Sinabi ng karamihan sa mga

respondent na ang pagkolekta ng basura at pagtatapon ay ang responsibilidad ng

pamahalaan. Ang mga resulta ng pag-aaral ay nagpakita na ang RA 9003, na kilala rin

bilang Ecological Solid Waste Management Act of 2000, ay hindi ganap na ipinatupad

sa Metro Manila.
Romel V,. G., (2009) Ang pag-aaral na isinagawa sa 72 barangays at 78 micro,

small, and medium enterprise / industries ng tatlong distrito ng Davao City noong Abril-

Hulyo 2009, ang pinag-aaralan sa solidong pamamahala ng basura ng lungsod. Ang

pangunahing pokus ay ang mga solidong pamamahala ng basura ng Davao City sa

pamamagitan ng paggamit ng mapaglarawan na paraan ng pananaliksik. Ang resulta

ng survey ay napatunayan sa pamamagitan ng nakatuon na talakayan ng grupo mula

sa mga napiling barangay. Sinusuri ng mga dokumento mula sa CENRO, opisina ng

alkalde ng Lungsod at Sangguniang Panglungsod. Pinag-aaralan niya ang nagbigay ng

sumusunod na mga kapansin-pansin na resulta: ang pagmamanupaktura ng pagkain ay

ang nangungunang industriya na natagpuan sa lokalidad; plastik, papel, pagkain at

kusina at mga basurang metal ang nangungunang 5 basura na nabuo; mas mababa sa

5 tonelada ng mga organic at inorganic na mga basura ang nabuo linggu-linggo;

paghihiwalay / pag-uuri, paglalaglag sa mga dumpsite, composting, pagbebenta, muling

paggamit at pag-recycle ay ginamit sa mga teknolohiya sa pagtapon ng paggamot;

domestic wastes sa pamamagitan ng City collection habang sa pagproseso ng mga

basura, ang mga kumpanya ay may upang pamahalaan ang pagtatapon at mga

barangay pangkalahatang ibig sabihin kahusayan sa mga tuntunin ng kapaligiran

sistema ng pamamahala ay makabuluhang mas mahusay kaysa sa na ng mga

industriya.

Paz BR, Mabelle VF, (2013) Nag-aral sila tungkol sa Pamamahala ng mga

solidong basura sa Pilipinas ay matagal nang naging responsibilidad ng mga Lokal na

Pamahalaan ng Gobyerno sa bansa simula noong pagpapatibay ng Republic Act 9003

na kilala rin bilang Ecological Solid Waste Management Act ng 2002. Bilang suporta sa
lokal na pamahalaan ng Batangas City, ang pag-aaral na ito ay isinasagawa upang

magmungkahi ng isang plano ng aksyon na magpapabuti sa antas ng pagpapatupad ng

pamamahala ng solidong basura sa lungsod, bawasan ang mga nakakapinsalang

epekto sa kapaligiran at kalusugan ng mga tao at hanapin ang mga solusyon sa mga

problema na nakatagpo sa pagpapatupad nito. Ginamit ang mapaglarawan na paraan

ng pagsisiyasat sa 204 respondents na kinuha ng pinag-istilong sampling mula sa mga

napiling 69 na barangay.

Pao O., (2011) Nag-aral siya tungkol sa pamamahala ng basura ay naging isang

pangunahing problema sa Pilipinas sa nakalipas na mga dekada. Ang kanyang

pananaliksik ay nagbibigay ng overviewed ng pamamahala ng basura at recycling sa

Pilipinas at ang mga tugon ng pamahalaan upang matugunan ang iba't ibang mga

problema na dulot ng hindi tamang pamamahala ng basura. Sinusuri nito ang mga

patakaran na nauugnay sa pamamahala ng basura mula 1938 hanggang 2001,

kabilang ang pinakabagong at marahil ang pinaka-komprehensibong solidong

patakaran sa pamamahala ng basura sa bansa, ang Republic Republic Act 9003 (RA

9003). Ipinakikita nito ang mga isyu sa pagpapatupad ng mga patakarang ito, ang

katayuan ng pagsunod ng lokal na pamahalaan, at ang mga kamakailang mga

hakbangin at gawain upang itaguyod ang wastong pangangasiwa ng basura at

recycling. Gamit ang mga karanasan ng ilang napiling mga pag-aaral ng kaso,

inilalarawan nito ang mga potensyal at benepisyo ng recycling kapwa sa pagtugon sa

mga problema sa pamamahala ng basura at pagpapagaan ng kahirapan. Ang papel na

ito ay nagtapos na ang paggamit ng mabuting pamamahala sa pamamagitan ng

paglahok ng iba't ibang mga stakeholder, malakas na kampanya sa kamalayan, at


pagsulong at pagtitiklop ng mga makabagong at angkop na mga teknolohiya ay

kinakailangan upang makamit ang pamamahala ng basura ng tunog at napapanatiling

industriya ng pag-recycle.

Eric O. T., (2004) Nag-aral siya tungkol sa Republic Act 9003 o ang Ecological Solid

Waste Management Act ay pinagtibay upang magbigay ng balangkas para sa

pamamahala ng lumalaking problema ng solidong basura sa bansa. Bukod dito, ang

Republic Republic Act 9003 ay nagbibigay ng kalakhang kahalagahan sa mga

ginagampanan ng mga LGU sa pamamahala ng kani-kanilang mga solidong basura.

isang kabuuan ng 91 lungsod o tungkol sa 85% ng 107 sentro ng lunsod ang bumubuo

ng kani-kanilang mga 10 ay bumubuo ng kani-kanilang mga 10-taon na SWMPs. Ng

numerong ito, taon SWMPs. Sa bilang na ito, 67 na lungsod lamang ang nag-formulate

ng mga kalidad na SWMPs alinsunod sa pinakamababang mga kinakailangan ng RA

9003. Ang 25 iba pang mga lungsod ay nagpakita ng mataas na antas ng pagganap

para sa pagsasagawa ng mga antas ng kalidad para sa pagbuo ng mga kalidad na

SWMP. Bukod dito, ang natitirang 15 lungsod ay nasa loob at ibaba ng antas ng

kapasidad ng benchmark sa paghahanda ng kani-kanilang mga TKMP.

Jessie T., (2009) Isinagawa siya upang pag-aralan ang epekto at ang lawak ng

pagpapatupad ng pambansang patakaran ng SWM sa Pilipinas. Ang mga focal area na

pinag-aralan ay ang mga hakbangin ng mga lokal na pamahalaan sa bansa at ang mga

diskarte / hakbang na kanilang pinagtibay sa pagtugon sa mga problema sa solidong

basura na may kinalaman sa pambansang patakaran. Sinusuri din ng pag-aaral na ito

ang mga hamon at mga kadahilanan ng tagumpay para sa pagpapatupad.

Inirerekomenda rin ng pag-aaral ang mga lugar para sa karagdagang pag-aaral upang
mapahusay ang mga regulasyon at estratehiya para sa pagtitiklop. Ang mga pag-aaral

sa kaso ay pinili pagkatapos ng pagtalakay sa Secretariat ng National Solid Waste

Management Commission (NSWMC), na sinusubaybayan ang pagsunod ng mga lokal

na pamahalaan sa RA 9003 at pumili ng modelo ng mga lokal na pamahalaan na

nagpapakita ng mahusay na pagganap.

Pangkalahatan at Panteorya na Balangkas

Ang pananaliksik na nakatuon tungkol sa mga aksyong pandisiplina habang

ginagawa ang pamamahala ng solidong basura. Ang pag-aaral na ito ay susunod sa

mga aksyong pandisiplina ng mga kinatawan kung labagin nila ang batas RA.9003

Solid Waste Management, ito ay magiging epektibo kung gagampanan nila ang

pamamahala ng solidong basura. Upang magawa ito, kailangan naming magsagawa ng

isang survey sa mga piniling kinatawan upang matukoy ang populasyon sa paggawa ng

pamamahala ng solidong basura. Ang data na nakuha mula sa pag-uugali ng

pagmamasid ay sinusuri upang matukoy ang kahalagahan ng oras at karamihan ng

lahat ng populasyon. Ang mismanagement ng badyet ay may malubhang epekto sa

kapaligiran na ginagawa ang pagpasa ng Republic Act (RA) 9003 o ang Ecological

Solid Waste Management Act of 2000 isang mahalagang batas sa kapaligiran sa

Pilipinas. Ang batas ay ginawa bilang tugon sa mga naguusbong problema sa basura

sa bansa. Ipinahayag ng RA 9003 ang patakaran ng estado sa pagpapatibay ng isang

sistematiko, komprehensibo at ekolohikal na solidong programa sa pamamahala ng

basura na nagsisiguro sa pangangalaga sa kalusugan ng publiko at sa kapaligiran at

ang tamang paghiwalay, pagkolekta, transportasyon, imbakan, paggamot at pagtatapon

ng solidong basura sa pamamagitan ng pagbabalangkas at pag-aampon ng mga


pinakamahusay na gawi sa kapaligiran. Bukod dito, inilalarawan nito ang mga potensyal

at benepisyo ng recycling hindi lamang sa pagtugon sa mga problema sa pamamahala

ng basura kundi pati na rin sa pagpapagaan ng kahirapan. Ang "Teorya ng

Pamamahala ng Basura", ay kumakatawan sa isang mas malalim na account ng

domain at naglalaman ng mga haka-haka na pag-aaral ng basura, ang aktibidad sa

basura, at isang holistic view ng mga layunin ng pamamahala ng basura. Ang

Pamamahala ng Pamamahala ng Basura ay itinatag sa inaasahan na ang pamamahala

ng basura ay upang maiwasan ang basura na nagdudulot ng pinsala sa kalusugan ng

tao at sa kapaligiran. Ang wastong kahulugan ng basura ay napakahalaga sa pagtatayo

ng napapanatiling agenda ng pamamahala ng basura. Ito ay higit sa lahat ang kaso na

ang kasalukuyang batas ay dumadalo sa umiiral na basura. Ang mga kahulugan na

umuusbong mula sa kundisyong ito ay maaaring, gayunpaman, magkasalungat sa mga

layunin ng pag-iwas sa basura, sapagkat ang isang bagay na umiiral ay hindi

maiiwasan na magmumula. Kapag ang materyal ay itinalaga sa label ng 'basura', ito ay

ituring na tulad; Samakatuwid, sa kabila ng tahasang pagnanais ng pag-iwas sa basura,

nang walang pahiwatig, ang batas ay mahalagang nagtatabi ng basura. Ang likas na

pilosopikal na implikasyon ng mga naturang kahulugan ay hindi nila mapadali ang isang

sustainable management system na basura. Samakatuwid, ang mga bagong, dynamic

na mga kahulugan para sa basura at pamamahala ng basura ay dapat na hinanap, na

maaaring ipaliwanag kung bakit ang basura ay nilikha at maaaring mag-alok ng isang

tunay na solusyon para sa problema.


Ang Teorya ng Pamamhala
ng Solid Waste
Ang lahat ng mga aktibidad at
Gabay sa Pag- Recycle
aksyon na kinakailangan upang
pamahalaan ang basura mula Ito ay Kabilang dito ang iba pang
kinakailangan
sa umpisa nito sa kanyang bagay tulad ng pagkolekta,
upang ipatupad
huling pagtatapon. Kabilang transportasyon, paggamot at
ang "Proseso
dito ang tamang pamamahala ng
pagtatapon ng basura kasama
ng segregation, recycling, at Segregasyon ng pagsubaybay at regulasyon.
pagpapatupad ng patakaran na ng Basura"
"Walang Segregasyon, Walang
Koleksyon".

Upang
maiwasan
ang
polusiyon sa
komunidad

Upang magkaroon ng
malinis na libreng
komunidad. at upang
Wastong paraan
upang itapon ang
basura at gamitin
ang diskarte ng 3R.

Tayahin 1
Teoretikal Paradigm

Pag-unlad

Solid Waste
 Pang-ekonomiyang pag-
Generation
unlad
 Paglaki ng populasyon

Polusyon at
Degradasyon
sa Kapaligiran

Tamang pamamahala
ng mga basura

 Legal Structure Waste Seperation


 Awareness Rising Recycling
 Attitude Change Composting
 Synergy between

authorities and community

Pagpapanatili ng
Kapaligiran
Pag-unlad ng
Pagpapaunlad sa
ekonomiya Social
Kapaligiran
Development

Masusuportahang pagpapaunlad

Tayahin 2
Conceptual Paradigm
Kahulugan ng Mga Tuntunin

Ang mga sumusunod na salita ay tinukoy na conceptually at operasyon para sa

mas mahusay na pag-unawa sa mga tuntunin sa pag-aaral:

Solid Waste Management- ay tumutukoy sa pinangangasiwaang paghawak

ng materyal na basura mula sa henerasyon sa pinagmulan sa pamamagitan ng mga

proseso ng pagbawi upang itapon. Kabilang dito ang iba pang mga bagay na

pagkolekta, transportasyon, paggamot at pagtatapon ng basura kasama ang

pagsubaybay at regulasyon. Sinasaklaw din nito ang balangkas ng legal at regulasyon

na may kaugnayan sa pamamahala ng basura na sumasaklaw sa paggabay sa

recycling.

Disposal- ang aksyon o proseso ng pagkahagis o pagkuha ng isang bagay.

Environment- ang mga kapaligiran o kundisyon kung saan nakatira o

nagpapatakbo ang isang tao, hayop, o halaman. Ang natural na mundo, sa kabuuan o
sa isang partikular na heograpikal na lugar, lalo na bilang apektado ng aktibidad ng tao.

Kabilang dito ang pisikal, kemikal at iba pang mga likas na pwersa. Ang mga

nabubuhay na bagay ay nabubuhay sa kanilang kapaligiran. Sila ay patuloy na

nakikipag-ugnayan sa mga ito at baguhin bilang tugon sa mga kondisyon sa kanilang

kapaligiran. Sa kapaligiran mayroong mga pakikipag-ugnayan sa pagitan ng mga

hayop, mga halaman, lupa, tubig, at iba pang mga nabubuhay at di-nabubuhay na mga

bagay.

Recycle- convert (basura) sa magagamit na materyal, bumalik (materyal) sa

isang nakaraang yugto sa isang proseso ng paikot, gamitin muli.

Social Development- ay tungkol sa paglalagay ng mga tao sa gitna ng pag-

unlad. Ang ibig sabihin nito ay isang pangako na ang mga proseso ng pagpapaunlad ay

kailangan upang makinabang ang mga tao, lalo na ngunit hindi lamang ang mahihirap,

kundi pati na rin ang pagkilala sa mga tao, at ang paraan ng kanilang pakikipag-ugnay

sa mga grupo at lipunan, at ang mga pamantayan na nagpapadali sa gayong pakikipag-

ugnayan.
Kabanata 3

Pamamaraan

Ang kabanatang ito ay isang pagtatanghal ng disenyo ng pananaliksik at

pamamaraan na nagtatrabaho sa pag-uugali ng pag-aaral. Ito ay kasangkot sa

talakayan ng mga materyales o kagamitan na ginagamit, ang pamamaraan ay kasama

ang disenyo ng pananaliksik, populasyon ng pag-aaral, paggamit ng instrumento,

paggamot sa statistical na ginagamit upang pag-aralan at bigyang kahulugan ang data

na nilalaman.

Disenyo sa Pananliksik
Ayon sa Yeltsin Rome E. Antiporda (2017) Ang pag-aaral ay isinagawa upang

matukoy ang kamalayan sa mga patakaran sa pamamahala ng solidong basura sa

kampus sa mga mag-aaral ng senior high school ng SCC at ihambing ang kamalayan

ng mga estudyante ng senior high school sa mga patakaran sa solidong pamamahala

sa basura sa kampus kapag pinagsama-sama sa bawat strand. Ang pag-aaral na ito ay

ginagamit ang mapaglarawang disenyo gamit ang isang paraan ng pagsisiyasat.

Ginamit ang sampling ng quota upang makilala ang 60 respondent ng pag-aaral. Ang

isang mananaliksik na ginawa questionnaire upang lumikom ng data. Sinuri ang data

gamit ang ibig sabihin ng pamamahagi sa bawat strand na may 15 respondent sa bawat

strand. Ang Scale ay ginamit sa pag-aaral ng data, 0-hindi alam ang lahat, 1-5 bilang

bahagyang kamalayan, 6-10 bilang moderately kamalayan, 11-15 bilang mataas na

kamalayan. Ang resulta ng pag-aaral ay nagpapakita na ang mga estudyante ng SCC

ay may sapat na kaalaman sa mga patakaran sa solid waste management sa campus

na may kabuuang mean score na 9.23. Ang resulta ay nagpapakita rin na kabilang sa

apat na magkakaibang mga hibla sa Senior High School ang HUMSS strand ay lubos

na nakakaalam ng mga patakaran sa solidong pamamahala ng basura na may 12.9

bilang mean score. Mayroon din kami ng strand ng ABM at STEAM ay may sapat na

kaalaman sa mga patakaran sa solidong pamamahala ng basura na may 9 bilang mean

score. Panghuli, ang TECH-VOC strand ay moderately aware din na mayroong 6 bilang

mean score.

Populasyon ng Pag- aaral


Ang data na natipon sa pag-aaral na ito ay nakuha sa pangunahing

pinagkukunan. Ang 8 respondent ay naobserbahan dahil sa mga questionnaires na

sinagot nila, at ngayon sila ay ganap na sumagot. Ang resulta ng pagmamasid ay lubos

na kagiliw-giliw dahil sa kanilang mga sagot, 6 sa 8 ang sumagot, na ang pagpapatupad

ng RA: 9003: "Ang Ecological Solid Waste Management, ay may epekto sa komunidad

na ito at ang kanilang disiplina sa paggawa ng prosesong ito ng solid pamamahala ng

basura, 2 ng walong ang sumagot na mayroon silang sariling pagtatapon ng basura sa

kanilang bahay at hindi nila sinunod ang proseso ng segregasyon na maaaring

magkaroon ng epekto sa kapaligiran.

Instrumentasyon

Ang item ay ginagamit sa panahon ng survey ay ang 8 questionnaires survey,

para sa pag-edit ng pananaliksik papel ginamit namin ang isang laptop, at kami

kapanayamin ang mga respondents upang tipunin ang data na kailangan namin.

Statistical Treatment

The percentage of 100% (100%), 100% (100%), first respondent of 6 out of

eight by the population of the respondents is multiply to 100% (6 / 8 x 100%) the rate is

75% percent of the chance that this community will maintain a clean community, the

second sample of the respondents, 8 x 100%) is 25% of the chance that this study is

not effective to make the community disciplined while doing segregation process.
Kabanata 4
Phenomenological na pag-aaral ng tamang gawi sa pagtatapon ng basura
ng Brgy. Buguis

Ang kabanatang ito ay pinagsasama-sama sa pagsasalaysay ng datos na

nakuha sa kurso ng pag-aaral. Ang mga talakayan ay ibinigay upang makilala ang iba

pang mga lugar ng pag-aaral.

Pagtatanghal ng Data

Talahanayan 1.

Respondents Bilang ng mga Ang mga Ang mga


Tanong Sumasagot na Sumasagot na
(Sa Oo/Hindi) nagsasabi ng Oo nagsasabi ng
Hindi
1 2 7 1

2 3 8 0

3 4 8 0

4 5 8 0

5 6 7 1

6 7 0 8

7 8 8 0

8 8 0

Total:8 7 6.75 1.25


Talahanayan 2.

Bilang ng mga Paano nakokolekta ang iyong basura?


Respodents
Isang beses sa Dalawang Tatlong beses sa Iba pa
isang Linggo beses sa isang isang Lingoo (Pakitukoy)
Linggo
1 1
2 1
3 1
4 1
5 1
6 1
7 1
8 1
Total: 8 1 3 2 2

Pagsusuri

Ang datos ay inilathala, pinag-aralan at summarized gamit ang ibig sabihin ng

pamamahagi sa mga miyembro ng komunidad na ito, at ang mga respondent ay may

pagkakataon na gawing malinis ang komunidad sa lahat ng pagkakataon.

Interpretasyon

Ang kabuuang bilang ng mga respondent 6 ng walong ay hinati at pinarami sa

100% upang makuha ang porsyento na marka ng 75% at sumasang-ayon sila na ang

batas na ito ay ipinatupad sa komunidad na ito, at ang hindi sumasang-ayon sa dalawa

sa walong ay hinati at pinarami sa 100% upang makuha ang porsyento ng 25% nad sa

anumang paraan ang iba ay hindi sumasang-ayon sa programa ng segregasyon ng

basura na ito.
Discussion

Ang RA: 9003: Ecological Solid Waste Management, ay ipinatupad sa komunidad

na ito. Ang batas ay ginawa bilang tugon sa mga naguusbong problema sa basura sa

bansa. Ipinahayag ng RA 9003 ang patakaran ng estado sa pagpapatibay ng isang

sistematiko, magkakaugnay at ekolohikal na solidong pamamahala at pagtatapon ng

kapaligiran, pagkolekta, transportasyon, imbakan, paggamot at pagtatapon ng solidong

basura. Ang RA 9003 ay isinasagawa ng kongreso ng Pilipinas noong Disyembre 20,

2000 at inaprubahan ng tanggapan ng pangulo sa Enero 26, 2001.


Kabanata 5

Buod, Mga Konklusyon, at Mga Rekomendasyon

Ang kabanatang ito ay nakatuon sa konklusyon at reccomendations para sa

karagdagang mga pagpapahusay. Gayunpaman, ang pananaliksik na ito ay hindi

maaaring makatulong sa hinaharap.

Buod ng mga Natuklasan

Ang World Health Otrganization ay nagpahayag na ang mga accountability sa

kapaligiran at tamang pamamaraan sa pagtatapon ng basura ay mahalaga sa bawat

miyembro ng komunidad. Ang mga hindi wastong basura sa pagtatapon ay magdudulot

ng peligro sa buhay ng tao at kapaligiran (WHO, 2011). Ang mga pasilidad ng

pangangalagang pangkalusugan ay nagagamit sa primaliraly upang mapangalagaan

ang pag-iwas at pagalingin laban sa mga sakit. Samakatuwid, ang mga propesyonal sa

pangangalagang pangkalusugan, ang papel ng mga propesyonal sa pangangalagang

pangkalusugan. Ang Pangangalaga sa Pamamahala ng Pangangalaga sa Kalusugan

(HCWM) ay isang pangunahing hamon para sa mga pasilidad ng kalusugan kung saan

ang mga tao ay nakalantad sa panganib dahil sa mahinang paghahatid ng basura.

Maraming tao ang nagsasagawa ng wastong segregation ng basura, upang

mabawasan ang pagtatapon ng basura. Bilang isang nag-aalala na mamamayan ng

komunidad na ito, kinakailangan na makilala ang mga gawi ng pamamahala ng mga

basurang medikal na itinuturing na mapanganib at nakakahawa, upang obserbahan ang

mahusay na kalinisan sa aming barangay. RA: 9003: "Ecological Solid Waste

Management", ipinatupad sa komunidad na ito upang mapanatili ang kalinisan sa mga


hit komunidad, ang data ay nagpapakita na ang 6.75% ng mga sumasagot ay

sumasang-ayon sa pagpapatupad ng pamamahala ng solidong basura, habang 1.25%

ay hindi sumusunod sa pagpapaunlad ng pamamahala ng solidong basura, dahil

mayroon silang sariling proseso ng segregasyon.

Kongklusyon

Napagpasyahan namin na RA: 9003: "Ang Pamamahala ng Ekolohikal na Solid

Waste" ay mahusay sa komunidad, dahil maayos nilang maayos ang basura kung

ginagawa nila ang wastong pag-iisa ng basura, ang mga sumusunod na konklusyon ay

iginuhit:

1. Ang mga "Eco-Aids o solicritor collectors ay mangolekta, upang mabawasan ang

basura sa komunidad.

2. Hindi nila iingatan ang kalinisan sa komunidad, sapagkat ang mga tao ngayon ay

walang sapat na oras sa paghihiwalay sa mga basura.

3. Gagawin nila ang proseso ng paglilinis ng kanilang sariling bahay at ihihiwalay

nila ang mga basura.

4. Panatilihin ang batas ng pamamahala ng solidong basura.


Rekomendasyon

Sa liwanag ng mga napag-alaman at mga konklusyon na ginawa, ang

sumusunod na reccomendation ay nakalagay.

1. Ang batas na ito ay maaaring ipatupad sa ibang mga bansa.

2. Maaari din nilang mapanatili ang kalinisan sa komunidad.

3. Depende ito sa mga tao kung linisin nila ang kanilang sariling bahay.

4. Dapat silang lumahok sa paglilinis ng komunidad.

You might also like