‫دانشگاه تهران‬

‫دانشکدگان فنی‬
‫دانشکده مهندسی مکانیک‬
‫آزمایشگاه مکانیک سیاالت‪2‬‬

‫تونل باد مادون صوت‬

‫نام نویسندگان‪:‬‬

‫علی فرشیان عباسی‬

‫آرمین آرمان‬

‫الینا فیروزی‬

‫شماره گروه‪:‬‬

‫‪45‬‬

‫پاییز ‪1402‬‬
 ‫فهرست‬

‫نتایج آزمایش ‪4 ................................................................................................................................................‬‬

‫‪ -1‬محاسبه ضریب کالیبراسیون در مقاطع ‪ A‬و ‪4 ................................................................................................ B‬‬

‫‪ -2‬رسم پروفیل سرعت در مقاطع ‪ A‬و ‪6 .......................................................................................................... B‬‬

‫‪ -3‬توزیع فشار بیبعد حول ایرفویل ‪8 ..................................................................................................................‬‬

‫‪ -4‬محاسبه ضریب لیفت به روش اول و ترسیم آن برحسب زاویه حمله ‪12 ......................................................................‬‬

‫پاسخ به سواالت ‪14 ...........................................................................................................................................‬‬

‫بحث و بررسی نتایج آزمایش ‪15 ............................................................................................................................‬‬

‫پیوست‪17 ......................................................................................................................................................‬‬

‫فهرست جداول و نمودارها‬

‫جدول ‪ :1‬دادههای مربوط به محاسبه ضریب کالیبراسیون ‪5 ............................................................................................‬‬
‫نمودار ‪ :1‬نمودار افت فشار برحسب فشار دینامیکی در مقطع ‪5 .................................................................................... A‬‬
‫نمودار ‪ :2‬نمودار افت فشار برحسب فشار دینامیکی در مقطع ‪5 ..................................................................................... B‬‬
‫جدول ‪ :2‬دادههای مربوط به رسم پروفیل سرعت در مقطع ‪ A‬و ‪7 ................................................................................ B‬‬
‫نمودار ‪ :3‬پروفیل سرعت در مقطع ‪7 .................................................................................................................... A‬‬
‫نمودار‪ :4‬پروفیل سرعت در مقطع ‪7 .................................................................................................................... B‬‬
‫جدول ‪ :3‬دادههای حاصل از آزمایش بر روی ایرفویل ‪8 ..................................................................................................‬‬
‫جدول ‪ :4‬مقادیر فشار بیبعد در زوایای حمله مختلف ‪9 .................................................................................................‬‬
‫نمودار ‪ :5‬فشار بیبعد برحسب نسبت وتر برای زاویه حمله ‪ 0‬درجه ‪9 .................................................................................‬‬
‫نمودار‪ :6‬فشار بیبعد برحسب نسبت وتر برای زاویه حمله ‪ 3‬درجه ‪10 ................................................................................‬‬
‫نمودار‪ :7‬فشار بیبعد برحسب نسبت وتر برای زاویه حمله ‪ 6‬درجه ‪10 ................................................................................‬‬
‫نمودار ‪ :8‬فشار بیبعد برحسب نسبت وتر برای زاویه حمله ‪ 9‬درجه ‪10 ...............................................................................‬‬
‫نمودار ‪ :9‬فشار بیبعد برحسب نسبت وتر برای زاویه حمله ‪ 12‬درجه ‪10 .............................................................................‬‬
‫نمودار ‪ :10‬فشار بیبعد برحسب نسبت وتر برای زاویه حمله ‪ 15‬درجه ‪11 ...........................................................................‬‬
‫جدول ‪ :5‬ضریب لیفت برای زاویه حملههای مختلف در روش اول ‪13 .................................................................................‬‬
‫نمودار ‪ :11‬ضریب لیفت برحسب زاویه حمله در روش اول ‪13 .........................................................................................‬‬
 ‫تونل باد مادون صوت‬

‫نتایج آزمایش‬
‫‪ -1‬محاسبه ضریب کالیبراسیون در مقاطع ‪ A‬و ‪B‬‬
‫ابتدا تغییرات دما در اتمسفر را به صورت خطی در نظر گرفته و توسط آن به محاسبهی فشار هوا در ارتفاع مورد نظر پرداخته میشود‪.‬‬
‫𝒈‬
‫𝑹𝒎 𝒛𝒎‬
‫‪𝒑 = 𝒑𝟎 (𝟏 −‬‬ ‫)‬ ‫𝒎 𝟎𝟎𝟐𝟏 = 𝒛 ‪& 𝒑𝟎 = 𝟏𝟎𝟏𝟑𝟐𝟓 𝒌𝑷𝒂 , 𝑻𝟎 = 𝟏𝟓℃ , 𝑻 = 𝟐𝟓℃ ,‬‬
‫𝟎𝑻‬
‫𝑻 ‪𝑻𝟎 −‬‬
‫=𝒎‬ ‫𝟑𝟑𝟖𝟎𝟎 ‪= −𝟎.‬‬
‫𝒛‬
‫𝒂𝑷 𝟑𝟓 ‪𝒑 = 𝟖𝟖𝟎𝟗𝟑.‬‬
‫سپس مقدار چگالی با استفاده از رابطه گاز ایدهآل به دست میآید‪.‬‬

‫𝟑𝟓 ‪𝟖𝟖𝟎𝟗𝟑.‬‬ ‫𝒈𝒌‬

‫= 𝝆 → 𝑻𝑹𝝆 = 𝒑‬ ‫𝟑 𝟓𝟗𝟐𝟎 ‪= 𝟏.‬‬
‫𝟓𝟏 ‪𝟐𝟖𝟕 × 𝟐𝟗𝟖.‬‬ ‫𝒎‬
‫ضریب کالیبراسیون تونل باد برای هر مقطع مطابق رابطه زیر است که برای بدست آوردن آن الزم است شیب نمودار 𝒅𝒑 بر حسب‬
‫)𝒑 ‪ (𝒑𝒂𝒕𝒎 −‬محاسبه شود‪.‬‬

‫)𝒑 ‪𝒑𝒅 = 𝒌 × (𝒑𝒂𝒕𝒎 −‬‬

‫در رابطهی فوق ‪ p‬فشار استاتیکی سیال و 𝒅𝒑 فشار دینامیکی آن است‪ .‬برای محاسبهی آنها از لولههای پیتوت و مانومتر استفاده شده‬
‫است‪ .‬باید توجه شود که در لوله ی مانومتر فشار اتمسفر روی صفر تنظیم شده است‪ .‬همچنین رابطهی فشار دینامیکی‪ ،‬فشار استاتیکی و‬
‫فشار کل به صورت زیر است که در آزمایش فشار کل و فشار استاتیکی قابل محاسبه هستند‪.‬‬

‫𝒑 ‪𝒑𝒅 = 𝒑𝒕 −‬‬
‫𝐠𝐤‬
‫𝟐 ‪𝛒𝐰𝐚𝐭𝐞𝐫 = 𝟗𝟗𝟖.‬‬
‫𝟑𝐦‬

‫مقطع ‪A‬‬ ‫مقطع ‪B‬‬

‫محل شیر‬
‫انتهایی تونل‬ ‫𝐩‬ ‫𝒕𝐩‬ ‫𝐩 ‪𝐩𝐚𝐭𝐦 −‬‬ ‫𝐝𝐩‬ ‫𝐩‬ ‫𝒕𝐩‬ ‫𝐩 ‪𝐩𝐚𝐭𝐦 −‬‬ ‫𝐝𝐩‬
‫)𝑶 𝟐𝐇𝐦𝒎(‬ ‫)𝑶 𝟐𝐇𝐦𝐦(‬ ‫)𝑶 𝟐𝐇𝐦𝐦(‬ ‫)𝑶 𝟐𝐇𝐦𝐦(‬ ‫)𝑶 𝟐𝐇𝐦𝐦(‬ ‫)𝑶 𝟐𝐇𝐦𝐦(‬ ‫)𝑶 𝟐𝐇𝐦𝐦(‬ ‫)𝑶 𝟐𝐇𝐦𝐦(‬

‫‪6‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪-0.6‬‬ ‫‪10.6‬‬ ‫‪10.6‬‬ ‫‪11.0‬‬ ‫‪-0.6‬‬ ‫‪11.6‬‬ ‫‪11.6‬‬

‫‪5‬‬ ‫‪8.2‬‬ ‫‪-0.6‬‬ ‫‪8.8‬‬ ‫‪8.8‬‬ ‫‪9.5‬‬ ‫‪-0.6‬‬ ‫‪10.1‬‬ ‫‪10.1‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪5.2‬‬ ‫‪-0.6‬‬ ‫‪5.8‬‬ ‫‪5.8‬‬ ‫‪6.2‬‬ ‫‪-0.6‬‬ ‫‪6.8‬‬ ‫‪6.8‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪2.2‬‬ ‫‪-0.6‬‬ ‫‪2.8‬‬ ‫‪2.8‬‬ ‫‪2.4‬‬ ‫‪-0.6‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪0.6‬‬ ‫‪-0.6‬‬ ‫‪1.2‬‬ ‫‪1.2‬‬ ‫‪1.1‬‬ ‫‪-0.6‬‬ ‫‪1.7‬‬ ‫‪1.7‬‬

 ‫تونل باد مادون صوت‬

‫جدول ‪ :1‬دادههای مربوط به محاسبه ضریب کالیبراسیون‬

‫با استفاده از اطالعات جدول فوق‪ ،‬نمودار 𝒅𝒑 بر حسب )𝒑 ‪ (𝒑𝒂𝒕𝒎 −‬رسم میشود‪.‬‬

‫مقطع ‪A‬‬
‫‪12‬‬

‫‪10‬‬

‫‪8‬‬
‫‪Pd‬‬

‫‪6‬‬

‫‪4‬‬

‫‪2‬‬

‫‪0‬‬
‫‪1.7‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪6.8‬‬ ‫‪10.1‬‬ ‫‪11.6‬‬
‫‪Patm-P‬‬

‫نمودار ‪ :1‬نمودار افت فشار برحسب فشار دینامیکی در مقطع ‪A‬‬

‫مقطع ‪B‬‬
‫‪12‬‬

‫‪10‬‬

‫‪8‬‬
‫‪Pd‬‬

‫‪6‬‬

‫‪4‬‬

‫‪2‬‬

‫‪0‬‬
‫‪1.2‬‬ ‫‪2.8‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪8.8‬‬ ‫‪10.6‬‬
‫‪Patm-P‬‬

‫نمودار ‪ :2‬نمودار افت فشار برحسب فشار دینامیکی در مقطع ‪B‬‬

‫در نتیجه ‪:‬‬

‫‪𝑘1 = 1.0706 , 𝑘2 = 1.0785‬‬

 ‫تونل باد مادون صوت‬

‫‪ -2‬رسم پروفیل سرعت در مقاطع ‪ A‬و ‪B‬‬

‫با استفاده از لولهی پیتوت و جابجا کردن آن در عرض مقطع مورد نظر به محاسبهی فشار و سرعت در نقاط مختلف مقطع میپردازیم‪.‬‬

‫)𝒑 ‪𝟐(𝒑𝒕 −‬‬

‫√=𝒗‬
‫𝝆‬

‫نمونه محاسبات‪:‬‬

‫𝟏𝟖 ‪𝟐(𝟏𝟎 − (−𝟎. 𝟔)) 𝟗𝟗𝟖. 𝟐 × 𝟗.‬‬ ‫𝒎‬

‫√=𝒗‬ ‫×‬ ‫𝟐𝟑𝟎𝟎𝟐 ‪= 𝟏𝟒.‬‬
‫𝟓𝟗𝟐𝟎 ‪𝟏.‬‬ ‫𝟎𝟎𝟎𝟏‬ ‫𝒔‬

‫ارتفاع‬ ‫مقطع ‪A‬‬ ‫مقطع ‪B‬‬

‫)‪(mm‬‬
‫𝐩‬ ‫𝒕𝐩‬ ‫𝐀𝐕‬ ‫𝐩‬ ‫𝒕𝐩‬ ‫𝐁𝐕‬
‫‪m‬‬ ‫𝐦‬
‫)𝑶 𝟐𝐇 𝐦‪(m‬‬ ‫)𝑶 𝟐𝐇 𝐦‪(m‬‬ ‫)‪(s‬‬ ‫)𝑶 𝟐𝐇 𝐦‪(m‬‬ ‫)𝑶 𝟐𝐇 𝐦‪(m‬‬ ‫)𝐬(‬
‫‪0‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪-0.6‬‬ ‫‪14.20032‬‬ ‫‪10.6‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪11.20513‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪9.8‬‬ ‫‪-0.6‬‬ ‫‪14.06571‬‬ ‫‪10.8‬‬ ‫‪2.8‬‬ ‫‪12.33645‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪9.8‬‬ ‫‪-0.6‬‬ ‫‪14.06571‬‬ ‫‪10.8‬‬ ‫‪2.4‬‬ ‫‪12.6411‬‬

‫‪6‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪-0.6‬‬ ‫‪14.20032‬‬ ‫‪10.8‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪13.65394‬‬

‫‪8‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪-0.6‬‬ ‫‪14.20032‬‬ ‫‪10.8‬‬ ‫‪0.8‬‬ ‫‪13.79257‬‬

‫‪10‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪-0.6‬‬ ‫‪14.20032‬‬ ‫‪10.8‬‬ ‫‪0.8‬‬ ‫‪13.79257‬‬

‫‪50‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪-0.6‬‬ ‫‪14.20032‬‬ ‫‪10.8‬‬ ‫‪0.8‬‬ ‫‪13.79257‬‬

‫‪100‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪-0.6‬‬ ‫‪14.20032‬‬ ‫‪10.8‬‬ ‫‪0.8‬‬ ‫‪13.79257‬‬

‫‪150‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪-0.6‬‬ ‫‪14.20032‬‬ ‫‪10.8‬‬ ‫‪0.8‬‬ ‫‪13.79257‬‬

 ‫تونل باد مادون صوت‬

‫جدول ‪ :2‬دادههای مربوط به رسم پروفیل سرعت در مقطع ‪ A‬و ‪B‬‬

‫مقطع ‪A‬‬
‫‪160‬‬
‫‪140‬‬
‫‪120‬‬
‫‪100‬‬
‫‪80‬‬
‫‪h‬‬

‫‪60‬‬
‫‪40‬‬
‫‪20‬‬
‫‪0‬‬
‫‪14.04‬‬ ‫‪14.06‬‬ ‫‪14.08‬‬ ‫‪14.1‬‬ ‫‪14.12‬‬ ‫‪14.14‬‬ ‫‪14.16‬‬ ‫‪14.18‬‬ ‫‪14.2‬‬ ‫‪14.22‬‬
‫‪V‬‬

‫نمودار ‪ :3‬پروفیل سرعت در مقطع ‪A‬‬

‫مقطع ‪B‬‬
‫‪160‬‬
‫‪140‬‬
‫‪120‬‬
‫‪100‬‬
‫‪80‬‬
‫‪h‬‬

‫‪60‬‬
‫‪40‬‬
‫‪20‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪16‬‬
‫‪V‬‬

‫نمودار‪ :4‬پروفیل سرعت در مقطع ‪B‬‬

‫باتوجه به داده های بدست آمده میتوان نتیجه گرفت که ضخامت البه مرزی برای مقطع ‪ B‬بیشتر از مقطع ‪ A‬میباشد‪ .‬ضخامت الیه‬
‫مرزی برای مقطع ‪ B‬تقریبا برابر ‪ 6‬میلیمتر میباشد و برای مقطع ‪ A‬تقریبا برابر ‪ 4‬میلیمتر می باشد‪.‬‬
 ‫تونل باد مادون صوت‬

‫‪ -3‬توزیع فشار بیبعد حول ایرفویل‬

‫در این قسمت توزیع فشار بی بعد حول ایرفویل را در زوایای حملهی مختلف محاسبه خواهیم نمود‪ .‬برای این منظور از نسبت وتر برای‬
‫مشخص نمودن مکان هر مانومتر بر روی ایرفویل استفاده میکنیم و فشار بی بعد رابر حسب نسبت وتر برای هر زاویه حمله رسم خواهیم‬
‫کرد‪.‬‬
‫‪Angle of‬‬ ‫‪P2‬‬ ‫‪P3‬‬ ‫‪P4‬‬ ‫‪P5‬‬ ‫‪P6‬‬ ‫‪P7‬‬
‫‪attack‬‬ ‫‪mmH2O‬‬ ‫‪mmH2O‬‬ ‫‪mmH2O‬‬ ‫‪mmH2O‬‬ ‫‪mmH2O‬‬ ‫‪mmH2O‬‬

‫‪0‬‬ ‫‪7.5‬‬ ‫‪10.6‬‬ ‫‪12.8‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪11.2‬‬ ‫‪9.8‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪2.8‬‬ ‫‪7.6‬‬ ‫‪1.08‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪9.6‬‬

‫‪6‬‬ ‫‪0.2‬‬ ‫‪5.2‬‬ ‫‪9.2‬‬ ‫‪10.4‬‬ ‫‪9.8‬‬ ‫‪9.6‬‬

‫‪9‬‬ ‫‪-0.2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪8.4‬‬ ‫‪9.8‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪9.6‬‬

‫‪12‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪4.4‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪10.8‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪9.4‬‬

‫‪15‬‬ ‫‪-0.2‬‬ ‫‪4.2‬‬ ‫‪8.6‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪9.4‬‬

‫‪-3‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪14.6‬‬ ‫‪14.4‬‬ ‫‪13.5‬‬ ‫‪11.2‬‬ ‫‪9.8‬‬

‫‪-6‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪19.2‬‬ ‫‪17.4‬‬ ‫‪13.8‬‬ ‫‪11.4‬‬ ‫‪9.8‬‬

‫‪-9‬‬ ‫‪33‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪19.4‬‬ ‫‪14.6‬‬ ‫‪11.8‬‬ ‫‪9.8‬‬

‫‪-12‬‬ ‫‪42‬‬ ‫‪26.4‬‬ ‫‪20.6‬‬ ‫‪14.8‬‬ ‫‪11.6‬‬ ‫‪10‬‬

‫‪-15‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪19.4‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪9.8‬‬

‫جدول ‪ :3‬دادههای حاصل از آزمایش بر روی ایرفویل‬

‫البته باید توجه داشت که تمامی این مقادیر در واقع منفی بوده و در محاسبات بایستی پیش از جاگذاری در معادالت‪ ،‬در یک منفی ضرب‬
‫گردند چراکه نسبت به فشار اتمسفر سنجیده شده و به عبارتی فشار گیج را نشان می دهند‪.‬‬
‫فشار بی بعد را بر اساس رابطه زیر می توان محاسبه کرد ‪:‬‬

‫𝐴𝑃 ‪𝑃 −‬‬
‫= 𝑝𝐶‬
‫‪1⁄ 𝜌 𝑢2‬‬
‫‪2‬‬ ‫𝐴‬

‫با توجه به طول وتر و موقعیت هر یک سوراخ ها‪ ،‬مکان بی بعد شده را بدست می آوریم‪ .‬در رابطه زیر در مخرج طول وتر است‪.‬‬
‫𝑥‬
‫= ∗𝑥‬
‫𝐿‬
‫‪𝑥 1.88‬‬
‫= = ∗𝑥‬ ‫‪= 0.0251‬‬
‫‪𝐿 74.9‬‬
‫)𝑂‪1⁄ 𝜌 𝑢2 = 𝑃 = 𝑃 − 𝑃 = 0 − 8.4 = −8.4 (𝑚𝑚 𝐻2‬‬
‫‪2‬‬ ‫𝐴‬ ‫𝑑‬ ‫𝐴‪𝑡,‬‬ ‫𝐴‬

‫)‪𝑃 − 𝑃𝐴 −8.0 − (−8.4‬‬

‫= 𝑝𝐶‬ ‫=‬ ‫‪= 0.048‬‬
‫𝑑𝑃‬ ‫‪8.4‬‬
 ‫تونل باد مادون صوت‬

‫‪0.025‬‬ ‫‪0.1‬‬ ‫‪0.251‬‬ ‫‪0.499‬‬ ‫‪0.7‬‬ ‫‪0.9‬‬

‫‪Angle of‬‬ ‫‪P2‬‬ ‫‪P3‬‬ ‫‪P4‬‬ ‫‪P5‬‬ ‫‪P6‬‬ ‫‪P7‬‬
‫‪attack‬‬

‫‪0.00‬‬ ‫‪-0.02‬‬ ‫‪-0.50‬‬ ‫‪-0.49‬‬ ‫‪-0.48‬‬ ‫‪-0.31‬‬ ‫‪-0.14‬‬

‫‪3.00‬‬ ‫‪0.62‬‬ ‫‪-0.02‬‬ ‫‪-0.24‬‬ ‫‪-0.32‬‬ ‫‪-0.19‬‬ ‫‪-0.14‬‬
‫‪6.00‬‬ ‫‪0.90‬‬ ‫‪0.33‬‬ ‫‪0.00‬‬ ‫‪-0.29‬‬ ‫‪-0.29‬‬ ‫‪-0.57‬‬
‫‪9.00‬‬ ‫‪0.98‬‬ ‫‪0.40‬‬ ‫‪0.02‬‬ ‫‪-0.31‬‬ ‫‪-0.35‬‬ ‫‪-0.79‬‬
‫‪12.00‬‬ ‫‪0.99‬‬ ‫‪0.43‬‬ ‫‪0.05‬‬ ‫‪-0.29‬‬ ‫‪-0.29‬‬ ‫‪-0.67‬‬
‫‪15.00‬‬ ‫‪1.00‬‬ ‫‪0.48‬‬ ‫‪0.05‬‬ ‫‪-0.31‬‬ ‫‪-0.36‬‬ ‫‪-0.86‬‬
‫‪-3.00‬‬ ‫‪-0.55‬‬ ‫‪-0.90‬‬ ‫‪-0.71‬‬ ‫‪-0.57‬‬ ‫‪-0.31‬‬ ‫‪-0.12‬‬
‫‪-6.00‬‬ ‫‪-1.50‬‬ ‫‪-1.38‬‬ ‫‪-0.95‬‬ ‫‪-0.67‬‬ ‫‪-0.31‬‬ ‫‪-0.07‬‬
‫‪-9.00‬‬ ‫‪-2.69‬‬ ‫‪-2.10‬‬ ‫‪-1.14‬‬ ‫‪-0.71‬‬ ‫‪-0.33‬‬ ‫‪-0.11‬‬
‫‪-12.00‬‬ ‫‪-3.88‬‬ ‫‪-2.21‬‬ ‫‪-1.26‬‬ ‫‪-0.67‬‬ ‫‪-0.31‬‬ ‫‪-0.19‬‬
‫‪-15.00‬‬ ‫‪-1.56‬‬ ‫‪-1.50‬‬ ‫‪-1.02‬‬ ‫‪-1.00‬‬ ‫‪-0.79‬‬ ‫‪-0.67‬‬
‫جدول ‪ :4‬مقادیر فشار بیبعد در زوایای حمله مختلف‬

‫‪0‬‬
‫‪1.5‬‬

‫‪1‬‬

‫‪0.5‬‬

‫‪0‬‬
‫‪-0.2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0.2‬‬ ‫‪0.4‬‬ ‫‪0.6‬‬ ‫‪0.8‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪-0.5‬‬

‫‪-1‬‬

‫نمودار ‪ :5‬فشار بیبعد برحسب نسبت وتر برای زاویه حمله ‪ 0‬درجه‬

‫‪3‬‬
‫‪0.8‬‬
‫‪0.6‬‬
‫‪0.4‬‬
‫‪0.2‬‬
‫‪0‬‬
‫‪-0.2 0‬‬ ‫‪0.2‬‬ ‫‪0.4‬‬ ‫‪0.6‬‬ ‫‪0.8‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪-0.4‬‬
‫‪-0.6‬‬
‫‪-0.8‬‬
‫‪-1‬‬
 ‫تونل باد مادون صوت‬

‫نمودار‪ :6‬فشار بیبعد برحسب نسبت وتر برای زاویه حمله ‪ 3‬درجه‬

‫‪6‬‬
‫‪1.5‬‬
‫‪1‬‬
‫‪0.5‬‬
‫‪0‬‬
‫‪-0.5 0‬‬ ‫‪0.2‬‬ ‫‪0.4‬‬ ‫‪0.6‬‬ ‫‪0.8‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪-1‬‬
‫‪-1.5‬‬
‫‪-2‬‬

‫نمودار‪ :7‬فشار بیبعد برحسب نسبت وتر برای زاویه حمله ‪ 6‬درجه‬

‫‪9‬‬
‫‪1.5‬‬
‫‪1‬‬
‫‪0.5‬‬
‫‪0‬‬
‫‪-0.5 0‬‬ ‫‪0.2‬‬ ‫‪0.4‬‬ ‫‪0.6‬‬ ‫‪0.8‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪-1‬‬
‫‪-1.5‬‬
‫‪-2‬‬
‫‪-2.5‬‬
‫‪-3‬‬

‫نمودار ‪ :8‬فشار بیبعد برحسب نسبت وتر برای زاویه حمله ‪ 9‬درجه‬

‫‪12‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫‪0‬‬
‫‪-1 0‬‬ ‫‪0.2‬‬ ‫‪0.4‬‬ ‫‪0.6‬‬ ‫‪0.8‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪-2‬‬
‫‪-3‬‬
‫‪-4‬‬
‫‪-5‬‬

‫نمودار ‪ :9‬فشار بیبعد برحسب نسبت وتر برای زاویه حمله ‪ 12‬درجه‬
 ‫تونل باد مادون صوت‬

‫‪15‬‬
‫‪1.5‬‬
‫‪1‬‬
‫‪0.5‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0.2‬‬ ‫‪0.4‬‬ ‫‪0.6‬‬ ‫‪0.8‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪-0.5‬‬
‫‪-1‬‬
‫‪-1.5‬‬
‫‪-2‬‬

‫نمودار ‪ :10‬فشار بی بعد برحسب نسبت وتر برای زاویه حمله ‪ 15‬درجه‬
 ‫تونل باد مادون صوت‬

‫‪ -4‬محاسبه ضریب لیفت به روش اول و ترسیم آن برحسب زاویه حمله‬

‫با استفاده از رابطهی زیر‪ ،‬اختالف فشار میانگین سطح باالیی و پایینی ایرفویل محاسبه میشود‪.‬‬
‫𝑛𝑜𝑖𝑡𝑐𝑢𝑠𝑃∑ ‪∑𝑃𝑝𝑟𝑒𝑠𝑠𝑢𝑟𝑒 −‬‬
‫= 𝑃∆‬
‫‪6‬‬
‫برای محاسبهی نیروی کل داریم ‪:‬‬

‫‪𝑅 = ∆𝑝 × 𝐴0‬‬
‫‪𝐴0 = 74.9 ∗ 76.2 = 5707.38 𝑚𝑚2‬‬
‫نیروی لیفت از حاصلضرب نیروی کل وارده به ایرفویل در کسینوس زاویه حمله به دست میآید‪.‬‬
‫)‪𝐿 = R × 𝑐𝑜𝑠(θ‬‬
‫برای محاسبهی ضریب لیفت داریم‪:‬‬
‫𝐿‬
‫= 𝐿𝐶‬
‫‪1 2‬‬
‫𝐴 𝑉𝜌‬
‫‪2 ∞ 0‬‬

‫و یا می توان نوشت ‪:‬‬

‫𝑛𝑜𝑖𝑡𝑐𝑢𝑠𝑃∑‪∑𝑃𝑝𝑟𝑒𝑠𝑠𝑢𝑟𝑒 −‬‬ ‫𝑃∆‬
‫= 𝑃∆‬ ‫= 𝑙𝐶‬
‫𝑂‪𝑃𝑑=8.4 𝑚𝑚𝐻2‬‬
‫‪6‬‬
‫‪Angle‬‬ ‫‪Delta_P‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪Cl‬‬
‫‪of‬‬ ‫‪mmH2O‬‬

‫‪attack‬‬
‫‪0.00‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0.00‬‬
‫‪3.00‬‬ ‫‪11.2‬‬ ‫‪0.22‬‬ ‫‪1.33‬‬
‫‪6.00‬‬ ‫‪23.8‬‬ ‫‪0.38‬‬ ‫‪2.83‬‬
‫‪9.00‬‬ ‫‪33.2‬‬ ‫‪0.54‬‬ ‫‪3.95‬‬
‫‪12.00‬‬ ‫‪42‬‬ ‫‪0.66‬‬ ‫‪5.00‬‬
‫‪15.00‬‬ ‫‪32.2‬‬ ‫‪0.5‬‬ ‫‪3.83‬‬
 ‫تونل باد مادون صوت‬

‫جدول ‪ :5‬ضریب لیفت برای زاویه حملههای مختلف در روش اول‬

‫‪Cl - Angle of attack‬‬

‫‪6‬‬

‫‪5‬‬

‫‪4‬‬

‫‪3‬‬

‫‪2‬‬

‫‪1‬‬

‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪16‬‬

‫نمودار ‪ :11‬ضریب لیفت برحسب زاویه حمله در روش اول‬

 ‫تونل باد مادون صوت‬

‫پاسخ به سواالت‬
‫‪ -1‬ضریب کالیبراسیون در کدام یک از مقاطع ‪ A‬یا ‪ B‬تونل باد بزرگتر است؟‬
‫با توجه به مقدار بدست آمده در این قسمت دیده میشود که مقادیر ضریب کالیبراسیون ‪ A‬و ‪ B‬تقریبا یکسان هستند و برابر‬
‫یک میباشند‪ ،‬اما با توجه به بررسی دقیقتر میتوان دریافت که ضریب کالیبراسیون در مقطع ‪ B‬بیشتر از ‪ A‬می باشد‪ .‬این امر‬
‫به این دلیل است که مقطع ‪ B‬در فاصله بیشتری نسب به ‪ A‬از ورودی قرار دارد این امر باعث میشود سیال مدت زمان‬
‫بیشتری در معرض نیروهای برشی و لزجت قرار بگیرد که موجب افت هد و اتالف انرژی در سیال شده و منجر به ضریب‬
‫کالیبراسیون بیشتر در مقطع ‪ B‬میشود‪.‬‬

‫‪ -2‬ضخامت الیه مرزی در کدام مقطع ‪ A‬یا ‪ B‬بیشتر است؟‬

‫با گذر جریان از مقطع ورودی لوله‪ ،‬جریان توسعه یافتهتر )‪ (Fully Developed‬میشود و با توجه به این موضوع از درس‬
‫مکانیک سیاالت‪ 2‬از این توضیح میتوان نتیجه گرفت که ضخامت الیه مرزی در مقطع ‪ B‬از ‪ A‬بزرگتر است که چراکه با توجه‬
‫به دادههای استخراج شده الیه مرزی در ‪ A‬برابر ‪ 4 mm‬و در ‪ B‬برابر تقریبا ‪ 6 mm‬میباشد‪.‬‬
‫‪ -3‬سرعت جریان آزاد در کدام یک از مقاطع ‪ A‬یا ‪ B‬بیشتر است؟‬
‫همانطور که در داده های آزمایش مشاهده شد‪ ،‬فشار دینامیکی با پیشروی در تونل‪ ،‬توسط اثرات لزجت و افت هد طولی کاهش‬
‫می یابد و مقدار این فشار با مجذور سرعت متناسب است‪ ،‬پس سرعت جریان آزاد نیز به طور متوسط شاهد کاهش خواهد بود‪.‬‬
‫در نتیجه انتظار داریم که سرعت جریان آزاد در مقطع ‪ A‬از مقطع ‪ B‬بزرگتر باشد که این مورد توسط نتایج آزمایش قابل تایید‬
‫است زیرا سرعت جریان آزاد در مقطع ‪ A‬برابر ‪ 8.94 m/s‬و در مقطع ‪ B‬برابر ‪ 8.72 m/s‬به دست میآید‪.‬‬
‫‪ -4‬با توجه به توزیع فشار حول ایرفویل‪ ،‬به نظر شما بیشتر نیروی لیفت ایجاد شده در ایرفویل ناشی از‬
‫فشار مثبت پایین ایرفویل است یا فشار منفی باالی ایرفویل؟ با ارائه نمونه شکل توضیح دهید‪.‬‬

‫با توجه به دادههای به دست آمده برای توزیع فشار ایرفویل که در جدول مربوطه قابل مشاهدهاند‪ ،‬میتوان دید که اندازه مقادیر‬
‫فشار بیبعد در زوایای حمله منفی (یعنی مقادیر مکشی باالی ایرفویل) بیشتر است‪ .‬در نتیجه انتظار میرود که که اثر فشار‬
‫حول ایرفویل در باال ی آن بیشتر از پایین باشد و در نتیجه نیروی لیفت بیشتری ایجاد کند‪ .‬با مراجعه به برخی از منابع مکانیک‬
‫سیاالت‪ ،‬میتوان به شکل زیر دست یافت که این بررسی ما را تایید میکند‪.‬‬
 ‫تونل باد مادون صوت‬

‫‪ -5‬با افزایش زاویه حمله تا محدوده خاصی مشاهده میشود که ضریب لیفت افزایش یافته ولی پس از‬
‫آن به طور ناگهانی کاهش مییابد‪ .‬علت این امر پدیدهای به اسم ‪ stall‬است‪ .‬در مورد این پدیده‬
‫تحقیق کرده وعلت وقوع آن را بیان کنید‪.‬‬
‫یکی از حالتهای پدیده واماندگی )‪ (stall‬زمانی که زاویه حمله از مقداری بحرانی بیشتر میشود‪ ،‬رخ میدهد‪ .‬زمانی که این‬
‫پدیده در اثر افزایش زاویه حمله باشد‪ ،‬دلیل اصلی رخ دادن آن‪ ،‬جدایش جریان گذرنده از سطح باالیی ایرفویل است‪ .‬همانطور‬
‫که در تحلیل توزیع فشار دیدیم‪ ،‬سطح باالیی ایرفویل اثر زیادی در لیفت ایجاد شده دارد و با جدایش و مغشوش شدن آن‬
‫بخش و ایجاد ‪ Eddies‬جریان‪ ،‬نیروی لیفت به شدت کاهش مییابد‪ .‬در شکل پایین میتوانید تصویری از جدایش ایجاد شده را‬
‫در مقایسه با جریان یکدست با زاویه حمله کمتر مشاهده نمایید‪.‬‬

‫بحث و بررسی نتایج آزمایش‬

‫در این آزمایش‪ ،‬با استفاده از یک تونل باد مکشی‪ ،‬ابتدا به تحلیل رفتار جریان هوا در تونل باد و خواص تونل پرداخته شد‪ .‬در‬
‫مرحلهی بعدی یک ایرفویل درون تونل باد قرار داده و بررسی شد‪.‬‬

‫در بخش اول آزمایش‪ ،‬ضریب کالیبراسیون تونل باد برای دو مقطع ‪ A‬و ‪ B‬به ازای دبیهای مختلف محاسبه شد‪ .‬برای این کار‪،‬‬
‫فشار استاتیکی و فشار کل در این دو مقطع اندازهگیری شد‪ .‬ضریب کالیبراسیون به دست آمده‪ ،‬در به دست آوردن فشار‬
‫دینامیکی و سرعت متوسط جریان بدون ابزار پیشرفته مانند سیم داغ به کار میرود‪ .‬با داشتن ضریب کالیبراسیون و به دست‬
‫آوردن فشار استاتیکی‪ ،‬فشار دینامیکی مقطع مورد بررسی‪ ،‬مشخص میشود‪ .‬با توجه به دادهها و نتایج به دست آمده در جدول‬
‫‪ ،1‬نمودارهای ‪ 1‬و ‪ 2‬تقریبا به صورت خطی و ضریب کالیبراسیون برای هر دو مقطع ‪ A‬و ‪ B‬تقریبا ‪ 1‬به دست آمد‪ .‬خطاهای‬
‫آزمایش هم روی بیشتر شدن مقدار دقیق این ضریب از ‪ 1‬تاثیرگذار بودند‪.‬‬

‫در بخش دوم این آزمایش‪ ،‬با استفاده از مقادیر فشار استاتیکی و فشار کل میتوان فشار دینامیکی را محاسبه و سپس با استفاده‬
‫از آن‪ ،‬سرعت جریان در هر فاصله ای از کف تونل (ارتفاع) را به دست آورد‪ .‬پس از به دست آمدن سرعت جریان‪ ،‬نمودار ارتفاع‬
‫بر حسب سرعت رسم شد تا پروفیل سرعت در دو مقطع ‪ A‬و ‪ B‬به دست آید‪ .‬مشاهده شد که شکل پروفیل مانند یک جریان‬
‫آشفته است‪.‬‬
 ‫تونل باد مادون صوت‬

‫بخش سوم آزمایش‪ ،‬قرار دادن ایرفویل درون تونل باد بود‪ .‬در این بخش‪ ،‬توزیع فشار بیبعد اطراف ایرفویل بر حسب زوایای‬
‫حمله ی مختلف رسم شد‪ .‬نتایج به دست آمده در تعیین میزان اثرگذاری فشار طرف مکشی و طرف فشاری در نیروی لیفت‬
‫استفاده میشوند‪ .‬با استفاده از نمودارها نیز میتوان نقاط پرفشار و کمفشار را به ازای مقادیر مختلف زوایای حمله به دست آورد‪.‬‬

‫در بخش آخر آزمایش نیز‪ ،‬ضریب لیفت ایرفویل‪ ،‬به ازای ‪ 6‬زاویهی مختلف با دو روش محاسبه شد‪ .‬در روش اول این بخش برای‬
‫محاسبه نیروی لیفت و درگ به فرمول سازند ه دستگاه مراجعه شد که بعد از بدست آوردن اختالف فشار‪ ،‬نیروی لیفت و ضریب‬
‫آن برای ایرفویل در زاویه حملههای متفاوت‪ ،‬نمودار ضریب لیفت برحسب زاویه حمله رسم شد که در هر کدام از زوایا از ‪ 3‬درجه‬
‫الی ‪ 15‬درجه روندهای تقریبا صعودی مشاهده شد که شیب و میزان رشد متفاوتی داشتند‪.‬‬

‫در روش دوم نیز‪ ،‬با استفاده از اطالعات سازنده ایرفویل درباره محل نقاط فشارسنج و تعدادی از نقاط روی سطح ایرفویل‪ ،‬به‬
‫بررسی نیروی لیفت و ضریبش با استفاده از روشی دقیق تر پرداخته شد که در بخش نتایج شرح آن داده شده است‪ .‬نمودار‬
‫حاصل از این روش نیز همان روند مشابه روش اول را داشت که نشان میدهد افزایش زاویه حمله تا زاویه مشخصی به افزایش‬
‫ضریب لیفت کمک میکند‪ ،‬ولی پس از یک زاویه خاص‪ ،‬این افزایش زاویه موجب کاهش ضریب لیفت میشود‪.‬‬
‫تونل باد مادون صوت‬

‫پیوست‬