Pytanie o charakteże ogólnoświatowym :

Jak władza kontroluje jednostke w odmiennych systemach politycznych?

Obszar : polityka, władza, sprawiedliwość

Tekst zagraniczny : Mistrz i Małgorzata (Michaił Bułhakow)

Tekst Language A : Antygona w Nowym Jorku (Janusz Głowacki)

Fragment 1
Mistrz i Małgorzata
Wykład ów, jak się potem dowiedziano, dotyczył Jezusa Chrystusa. Chodziło o to, że do
kolejnego numeru pisma redaktor zamówił antyreligijny poemat. Iwan Bezdomny poemat ów
stworzył, i to nadzwyczaj szybko, ale, niestety, utwór jego ani trochę nie usatysfakcjonował
redaktora. Główną osobę poematu, to znaczy Jezusa, Bezdomny odmalował wprawdzie w
nad wyraz czarnej tonacji, niemniej jednak cały poemat należało zdaniem redaktora napisać
od nowa. I właśnie teraz redaktor wygłaszał wobec poety coś w rodzaju odczytu o Jezusie w
tym jedynie celu, aby unaocznić twórcy jego podstawowy błąd. Trudno powiedzieć, co
właściwie zgubiło Iwana – jego niezwykle plastyczny talent czy też całkowita nieznajomość
zagadnienia, ale cóż tu ukrywać, Jezus wyszedł mu żywy, Jezus ongiś istniejący
rzeczywiście, choć, co prawda, obdarzony wszelakimi najgorszymi cechami charakteru.
Berlioz zaś chciał dowieść poecie, że istota rzeczy zasadza się nie na tym, jaki był Jezus,
dobry czy zły, ale na tym, że Jezus jako taki w ogóle nigdy nie istniał i wszystkie opowieści o
nim to po prostu zwyczajne mitologiczne wymysły, czyli bujda na resorach. Dodajmy, że
redaktor był człowiekiem oczytanym i z wielką znajomością rzeczy powoływał się w swym
przemówieniu na starożytnych historyków, na przykład na sławnego Filona z Aleksandrii i na
niezmiernie uczonego Józefa Flawiusza, którzy nigdzie ani słowem nie wspomnieli o
istnieniu Jezusa. Wykazując solidną erudycję, Michał Aleksandrowicz oznajmił poecie
między innymi również i to, że owo miejsce w księdze piętnastej, w rozdziale czterdziestym
czwartym słynnych “Roczników” Tacyta, gdzie wspomina się o straceniu Chrystusa, jest po
prostu późniejszą wstawką apokryfistów. Poeta, dla którego wszystko, o czym go informował
redaktor, było nowością, wlepił w Michała Aleksandrowicza swe roztropne zielone oczy i
słuchał uważnie, z rzadka tylko czkając i szeptem przeklinając morelowy napój. – Nie ma
takiej wschodniej religii – mówił Berlioz – w której dziewica nie zrodziłaby boga.
Chrześcijanie nie wymyślili niczego nowego, stwarzając swojego Jezusa, który w
rzeczywistości nigdy nie istniał. I właśnie na to należy położyć nacisk

Antygona w Nowym Jorku

Pani narusza przepisy obowiązujące w stanie Nowy Jork przez leżenie na podłodze i palenic.
Bardzo proszę usiąść i zgasić papierosa". I teraz jeżeli pani to zrobi, to ja się uśmiecham i
mówię: „Dziękuję za współpracę i życzę miłego dnia..." albo wie- czoru... Zależy. I wszystko
jest w porządku. Ale jeżcli pani mi odpowie: „Odpierdol się ty dziuro w dupie", to ja jestem
zmuszony przejść do fazy dru-giej. Faza druga, proszę pani, polega na tym, że pani zostaje
ostrzeżona. (wska- zując kogos innego na widowni) Bardzo proszç nie notować. To są ściśle
poufne informacje opracowane przez zespół ekspertów z Harvardu, Massachusetts Institute
of Technology, MIT. O kay?... (pokazując palcem) Hej ty, kolego... Ten facet koło pani z
perłami, w szóstym rzędzie, wyłączyć magnetofon... Tak, ty... Nie ty... Ty.. Tak jest. Dzickuję
za współpracę. Życzę miłego wieczoru. Czyli jesteśmy przy fazie drugiej. (znów zwraca się
do tej samej eleganckiej damy) Ostrzeżenice... No więc ja mówię: „Jeżeli pani będzie się
upierała przy leżeniu na podłodze i paleniu, dostanie pani mandat". No i teraz ma pani
następna możliwość, żeby się jakoś zachować i okazać trochę kultury. Ale jeżeli pani mi
odpowie: „Spieradalaj stąd w dupę jebany Edypie" albo powie pani na przykład: „Możesz
wziąć ten mandat i podetrzeć sobie nim dupsko, ty skurwy- syński platfusowaty lachociągu",
to wtedy jestem zmuszony przejść do fazy trzeciej. Faza trzecia oznacza, że kroki będą
podjęte. Faza trzecia łączy się z fazą czwartą, czwarta z piątą i tak dalej.. Faza trzecia
wymaga od obrońcy prawa olbrzymiego wyczucia i najwyższcj wrażliwości. Chodzi o to,
żeby pog- wałcić pani ludzką godność i prawa obywatelskie najdelikatniej jak siç da. Dla-
tego w tej fazic tak ważny jest element wlaścwej ewaluacji przyszłego więźnia. W pani
wypadku na przyklad ja siç muszę zdecydować, czy ja panią po prostu ręce do tylu...
(pomaga sobie pelnymi ekspresji akcje) Czy ja złapię panią za włosy, zegnę do skuję
kajdankami. Czy ziemi i wyprowadzę. Czy pałą. Czy pani ma być popychana, niesiona czy
ciągnięta po ziemi. A na taką decyzję znowu ma wpływ szereg czynników. Na przykład czy
pani jest znarko- tyzowana, pijana, w ciąży czy nieżywa. Walkie-talkie zaczyna emitować
jakis dźwięk. POLICJANT Przepraszam, muszę lecieć. Ale ja tu jeszcze wrócę...
PLAN
1. MISZCZ Narracja prowadzona jest z perspektywy trzecioosobowego
wszechwiedzącego narratora, o czym świadczy fragment “jak się potem
dowiedziano”, który wskazuje że narrator zna przyszłość bohatertów, narracja
odautorska.
2. Narrator posługuje się groteską, ironią, te środki artystyczne jeszcze bardziej
uwypuklają absurd pernamentnej kontroli jednostki przez władzę.
3. Epitety - (poemat antyreligijny, nieusytysfakcjonował redaktora, czarna tonacja,
podstawowy błąd, plastyczny talent, całkowita nieznajomość zagadnienia,
najgorszymi cechami, mitologiczne wymysły), bujda na resorach - kolokfializm.
Władza pokazuje, że nie jest zadowolana z jednostki (Iwana), tłumaczenie władzy o
podstawowych błędach, pisząc o Jezusie Chrystusie, który według Berlioza wgl nie
istniał
4. Iwan - symbol jednostki kontrolowanej, Berlioz - symbol władzy
5. kontekst historyczny, kontekst biblijny,
6. ANTYGONA, policjant - symbol władzy, monolog
7. mowa niezależna - aby wzmocnić argumentację, policjant przytacza własne słowa i
słowa podejrzanej, (kontarst)
8. Bezpośrednie zwroty do widowni
9. Przywołanie przez policjanta faz związanych z kontrolą jednostki przez
system(policjant)
10. Odwołanie się do kontekstu politycznego (demitologizacja demokracji
amerykańskiej)