EVROPSKI UNIVERZITET KALLOS TUZLA

EKONOMSKI FAKULTET

Prijava master teze iz predmeta: Metodologija naučnog istraživanja

Odnos etike i korupcije u radu organa javne uprave

Mentor: Student:
Prof. Dr. Dževad Termiz Elda Pavljašević
Broj indeksa:002/19 MrEk/V

Tuzla, oktobar 2022 godina

SADRŽAJ
1. UVOD ...............................................................................................................................................
1
1.1 PROBLEM
ISTRAŽIVANJA ...........................................................................................................2
1.1.2. PROBLEM
ISTRAŽIVANJA .................................................................................................2
1.1.3. PREDMET
ISTRAŽIVANJA .................................................................................................2
1.1.4. OPERACIONALNO ODREĐENJE PREDMETA
ISTRAŽIVANJA ..............................................2
1.1.5. VRIJEME
ISTRAŽIVANJA ...................................................................................................3
1.2. CILJEVI ISTRAŽIVANJA ...............................................................................................................3
1.2.1. NAUČNI CILJEVI
ISTRAŽIVANJA ........................................................................................3
1.2.2. DRUŠTVENI CILJEVI ISTRAŽIVANJA ..................................................................................4
1.3. HIPOTEZE I INDIKATORI ............................................................................................................4
1.3.1. GENERALNA
HIPOTEZA ....................................................................................................4
1.3.2. POSEBNE
HIPOTEZE .........................................................................................................4
1.3.3. INDIKATORI .....................................................................................................................5
1.4. PRISTUP I METODI
ISTRAŽIVANJA .............................................................................................5
1.4.1. OSNOVNE METODE .........................................................................................................5
1.4.2. OPĆE NAUČNE
METODE ..................................................................................................6
1.4.3. METODE PRIKUPLJANJA PODATAKA ...............................................................................6
1.4.4. IZVOR
PODATAKA ............................................................................................................7
1.4.5. STATISTIČKA MASA I UZORAK
ISTRAŽIVANJA ..................................................................7
1.5. NAUČNA I DRUŠTVENA OPRAVDANOST
ISTRAŽIVANJA ............................................................7
1.5.1. NAUČNA OPRAVDANOST
ISTRAŽIVANJA .........................................................................7
1.5.2. DRUŠTVENA OPRAVDANOST ISTRAŽIVANJA ...................................................................7
1.6. KATEGORIJALNO POJMOVNI
SISTEM ........................................................................................8
ZAKLJUČNA
RAZMATRANJA ...........................................................................................................10

LITERATURA ..................................................................................................................................11
1. UVOD

Pored izrazitih moralnih vrijednosti i ponašanja, u samom radu organa javne uprave,
prisutne su i negativne vrijednosti. Među njih zasigurno ubrajamo i pitanje korupcije, koja danas
truje mnoga podrućja javnog, privatnog, privrednog i političkog života i tako bitno ugrožava
jednakost, solidarnost i sigurnost građana. Korupcija tako uništava odnos povjerenja kako u
javnu vlast i političare, tako i u mogučnost poštenih građanskih i poslovnih odnosa i
preduzetničkih aktivnosti i poslova. Korupcija jednostavno ruši osnovne principe demokratije i
demokratskog društva, a to je povjerenje građana u njihove izabrane predstavnike. O korupciji
treba govoriti i radi toga da bi se pronašli najkvalitetniji i najadekvatniji mogući mehanizmi za
njenu prevenciju, smanjenje i suzbijanje. Akteri korupcije tako mogu biti državni službenici na
svim nivoima, privatne osobe koje rade u različitim korporacijama te političari na lokalnom i
državnom nivou. Značajno je upozoriti da je interes organizovanog kriminala da kontroliše sva
tri sektora i utiče na privredu i politiku države, stvarajući tako i klimu neizvjesnosti i društvene
dezorganizacije. Javna uprava, kao područje gdje se razvija niz odnosa sa pojedincima,
institucijama i društvom općenito, pravi vezu između individualne, institucionalne i socijalne
etike, ali i korupcije uopće. Za etiku javne uprave može se tvrditi da je njen temelj ponašanja u
skladu sa zakonom. Istina je da bi neetične radnje, u koje spade i korupcija, državnih službenika
stajalo institucije brojnih posljedica, pa tako etika u javnoj upravi služi i kao mehanizam da se
utiče na ugled organa, organizacija i institucija u javnosti. Kod visokorazvijenih država etički
kodeksi ponašanja sve više postaju pravilo, a uključivanje u savremene procese globalizacije i
evropskih integracija, nameće potrebu etičkog ponašanja. Isključivo formalno sprovođenje
propisa ne doprinosi stvaranju funkcionalnog sistema. Inkorporacija etičkih i antikorupcijskih
standarda čini rad institucija kvalitetnijim i efikasnijim, te jača njihov integritet. Unaprijeđenjem
etičkog rasuđivanja zasnovanog na društvenim vrijednostima podstiče pojedince, institucije i
društvo općenito da postupaju u skladu sa normama i pravilima.
1.1 PROBLEM I PREDMET ISTRAŽIVANJA

1.1.2 Problem istraživanja

Problem istraživanja jeste utvrditi da li postoji povezanost javne uprave, kao praktičnog područja
nauke, sa određenim ekonomskim, političkim, antikorupcijskim, etičkim i drugim vrijednostima,
što se, između ostalog, potvrđuje i etičkim kodeksima. Etika kroz skup pravila pravi razliku
između dobrog i lošeg ponašanja. Moralno ponašanje znači etičko ponašanje, pa iz toga proizlaze
i kodeksi etike kao kodeksi pravilnog ponašanja.

Etično ponašanje predstavlja put ka profesionalnoj državnoj službi, pa bi tako i etičku reformu
trebalo posmatrati u sklopu cjelokupne reforme javne uprave.

1.1.3 Predmet istraživanja

Efektivni etički kodeksi predstavljaju mnogo više od običnog teksta ili pravnih pravila, oni
trebaju tumačiti „fundamentalna načela i vrijednosti javne službe“. S obzirom na navedeno,
predmet istraživanja jeste međusobna veza i povezanost etike i korupcije u radu organa javne
uprave.

1.1.4 Operacionalno određenje predmeta istraživanja

Opći tipski model operacionog određenje predmeta istraživanja

Bitni činitelji su:

1. Uslovi: - Zapošljavanjem neetičnog kadra na neragularan način i organizovanje rada u

oraganima javne uprave stvorili su se uslovi za uspostavu koruptivnog načina poslovanja.
Korisnici usluga, građani, su zbog toga bili prinuđeni djelovati na isti način kako bi
ostvarili svoja prava. Etični pojedinci u manjini pokušavaju etiku, pravila i norme izdići
iznad takvog načina rada, međutim najčešće nema volje nadležnih da ih podrže.
2. Subjekti: - Mogu biti pojedinci, grupe, zajednice i institucije. U ovom slučaju subjekti su
organi upravljanja, zaposlenici, građani kao korisnici usluga.
3. Motivi, interesi i ciljevi: - Različiti subjekti imaju različite motive i interese, a njihovo
ispoljavanje zavisi od sredine i situacije. Cilj pojedinih neetičnih rukovodioca i
zaposlenika organa javne uprave je prikazati je nefuncionalnom kako bi se doprijenilo
većem stepenu korupcije. U takvoj situaciji građani trpe i prinuđeni su zbog ostvarivanja
svojih prava djelovati koruptivno.
4. Aktivnosti: – Organi javne uprave zapošljavanjem etičnog kadra i uvođenjem
transparentog rada pridonose stvaranju bolje percepcije javnosti prema institucijama.
 5. Metode i sredstva: - koriste se kako bi subjekti došli do svojih ciljeve i rezultata. Prisutni
su primjeri gdje je digitalizacija određene radne operacije dovela do većeg nivoa
etičnosti. U pojedinim lokalnim jedinicama javne uprave postoji težnja da se smanji
stepen korupcije koji je duboko ukorijenjen.
6. Efekti: - Konsekvenca nedostatka etike i povećane korupcije u radu organa javne uprave
je gubitak povjerenja građana u institucije BiH. Građani organe javne uprave percipiraju
u negativnom kontekstu i ne vjeruju da u svom radu poštoju zakone i propise.

1.1.5.Vrijeme istraživanja

Anketnim upitnikom će biti ispitano 50 ispitanika. Uzorak sačinjavaju građani, planirano

istraživanje će se obaviti na području FBiH, Tuzlanski kanton, odnosno u Jedinstvenom
općinskom organu upravljanja Općine Tuzla, u periodu od maja do novembra 2022. godine.

Vremensko određenje predmeta istrazivanja

Vremensko određenje predmeta istrazivanja obuhvata period od maja 2022 do novembra 2022.

Prostorno određenje predmeta istrazivanja

Prostorno određenje je područje Federacije BiH, Tuzlanski kanton, odnosno jedinstveni općinski
organ upravljanja Grada Tuzla.

Naučno – disciplinarno određenje predmeta

Ovo istraživanje je interdisciplinarnog karaktera. Provodi se prvenstveno kroz nauku, ali sa

osloncem i na druge naučne i društvene discipline poput sociologije i psihologije.

1.2CILJEVI ISTRAŽIVANJA

Na osnovu formulacije predmeta istraživanja postavljen je i cilj istraživanja.

1.2.1 Naučni ciljevi istraživanja

Naučni cilj ovog istraživanja jeste da se naučnim putem izvrši dijegnoza kada je u pitanju
uzajamna veza između etike i korupcije, te njihov uticaj na rad organa javne uprave. Naučni
doprinos se može vidjeti u proširivanju znanja o svim pitanjima predmeta i utvrđivanju tih
saznanja u teorijski fond nauke o javnoj upravi.

Naučna deskripcija – ostvaruje se opisom manifestiranih normi. Poslužiti će za razmatranje teorijskog

definisanja pojmova etika i korupcija. Tim postupkom bi postavili osnove za identifikovanje i definisanje
etike u radu organa javne uprave.

Naučna eksplikacija – ovim naučnim ciljem ćemo predstaviti moguća rješenja kako bi se doprijenilo
etičnijem, a zatim i efikasnijem radu organa javne uprave.

Naučna prognoza – sigurno je da bi poštivanje kodeksa rada i provođenje disciplinske odgovornosti

doprinijelo boljem radu organa javne uprave. Isto tako ozbiljnim shvatanjem i istraživanjem anonimnih
prijava stanovništva ili etičnih kolega bez sumnje bi se suzbila korupcija u radu organa javne uprave.
Potrebno je promijeniti svijest građanstva i zaposlenika kako bi se stekli početni uslovi za zdravo radno
okruženje u javnoj upravi.

1.2.2 Društveni ciljevi

Društveni doprinos ove teme jeste da, kako mi, tako i šira javnost dobije što više informacija i
bude što upućenija u principe moralno i političko odgovornih nosilaca političkih funkcija u
organima državne uprave, a sa ciljem da se postigne zadovljenje šireg društvenog interesa za
kvalitetnim rješavanjem u radu organa javne uprave. Naravno, da bi time bili zadovljni građani –
fizička lica ali i pravna lica koji su kao stranke u svakodnevnom kontaktu sa organima uprave,
radi rješavanja po njihovim zahtjevima iz raznih upravnih oblasti. Ovaj rad bi trebao dati
doprinos i uposlenima u organima kako bi uvidjeli da u svom radu moraju uvijek da uključe
faktor interesnih grupa, korisnika usluga, te kako bi sve dovelo do skraćivanja procedura u
rješavanju problema, ali kroz kvalitetno i efikasno postupanje nosilaca političkih funkcija u
organima državne uprave. U skladu sa ciljem istraživanja postavljeni su i zadaci istraživanja:
1. Kako kvalitetno riješiti sve probleme vezane za javnu upravu.
2. Prikazati značaj etičkog kodeksa.
3. Prikazati povezanost etike i korupcije u javnoj upravi.

1.3 HIPOTEZE I INDIKATORI

1.3.1 Generalna hipoteza

1. Neimplementacijom pravnih i moralnih normi povećava se stepen korupcije u organima javne

uprave.

1.3.2 Posebne hipoteze

Na osnovu generalne hipoteze formulirane su i posebne, odnosno pomoćne hipoteze, koje glase:
1. Primjenom propisa i standarda povećava se etika javnog sektora i sprečava dalji porast
korupcije;

2. Efikasnost u radu organa javne uprave ovisi od usvajanja etičkih standarda kod uposlenih;

3. Građani će biti zadovoljniji uslugama ukoliko se implementiraju antikorupcijski standardi kod

uposlenih u organima javne uprave

1.3.3 Indikatori

Indikatori su:
● Građani imaju problema sa raumijevanjem usluga kada su u pitanju antikorpucijski
standardi.
● Građani nisu dovoljno upućeni u propise i standarde vezane za tematiku.

1.4 PRISTUP I METODI ISTRAŽIVANJA

Naučno saznanje se stiče prvenstveno naučnim istraživanjem i to primjenom odgovarajućih

naučnih metoda. Istraživanje ima teorijsko-empirijsko svojstvo istraživanja.

1.4.1 Osnovne metode

U istraživanju će biti primjenjene osnovne analitičke i sintetičke metode. To su analiza, sinteza,

dedukcija, generalizacija, komparacija, konkretizacija i indukcija. Naglasak će biti stavljen na
analizu i sintezu. Riječ metoda potiče od grčke riječi methods i podrazumijeva svaki postupak
čija primjena omogućava ostvarenje određenog cilja. Metoda u užem smislu podrazumijeva
praktični ili misaoni postupak koji omogućava dolazak do saznanja u predmetu istraživanja.

Metoda analize je metoda istraživanja koja se odnosi na raščlanjivanje jedne cjeline na njene
dijelove ili sastavne elemente kako bi se mogli posmatrati njihova priroda, odnosi, uzroci i
posljedice. Potrebno je upoznati prirodu fenomena (pojave) ili stvari koji se proučavaju kako bi
se razumjela njihova suština. Ova metoda omogućava bolje poznavanje predmeta tako da se
njome oni mogu objasniti, praviti analogije, bolje razumjeti i postaviti nove teorije. Analizirati
znači i bolje razumjeti cjelinu nakon što se upozna priroda njenih dijelova.
Koristeći ovu metodu ustanoviti značaj etičkog kodeksa. Koristeći se ovom metodom utvrđeni su
osnovni hipotetički stavovi, prethodno navedeni u formulaciji problema.

Analiza sinteze u nauci je metoda kojom se preko jednostavnijh formi i pojmova postepeno
dolazi do složenijih formi i pojmova. Etimološki, potiče iz grčkog jezika, od riječi sýnthesis, koja
znači "kompozicija". Ovom metodom se ujedinjuju različiti elementi u jednu cjelinu. U
Hegelovoj dijalektici označava sveobuhvatni koncept koji nadilazi i ujedinjuje suprotstavljene
pozicije.

1.4.2 Opće naučne metode

Korištena je hipotetičko-deduktivna metoda jer se njen predmet odnosi na društvenu stvarnost

i jer ona počiva na selektivnom i provjeravanom, potvrđenom društvenom iskustvu, u raznim
vremenima, na raznim mjestima i od mnoštvo subjekata.

Empirijsko – neeksperimentalna metoda se najčešće koristi za ispitivanje ili upoznavanje

mišljenja, stavova užeg i šireg javnog mijenja. Ovom metodom prikupljamo činjenice, podatke i
materijal, te ga analiziramo, upoređujemo ili sintetiziramo. Empirijsko- neeksperimentalnom
metodom istražili smo mišljenja i stavove građana o ovoj tematici.

Komparativna metoda- Uočavanje sličnosti, zajedničkih obilježja ili različitosti među dva
događaja, pojavama ili objektima. Ističe se ono što je zajedničko ili ono što je različito.

Metoda klasifikacije- Sveprisutna i sveopće prihvaćena metoda. Da bi se u masu unio red i

preglednost sve što se razvilo, razgranalo, namnožilo treba razdijeliti, razvrstati, klasificirati.
Predmeti i pojmovi se klasificiraju po sličnostima i međusobnim vezama. Npr. klasifikacija
znanosti.

1.4.3 Metode prikupljanja podataka

Metode i tehnike korištene za prikupljanje podataka su: metoda analize sadržaja i metoda
ispitivanja.

Metoda ispitivanja gdje će se od tehnika koristiti anketa i intervju, što znaci da će se izraditi
anketnti upitnik da bi se ispitali stavovi građana o korupciji u javnoj upravi.
Pitanja u anketnom upitniku će biti zatvorenog tipa sa unaprijed formulisanim i ponuđenim
odgovorima.
Metoda analize sadržaja kao jedna od glavnih metoda prikupljanja podataka u društvenim
naukama. Ima prednost u odnosu na druge metode time što omogućava istraživanje na daljinu,
bilo da se radi o vremenskoj ili prostornoj udaljenosti. Ova metoda će nam pomoći da
definiramo, otkrijemo i analiziramo podatke

1.4.4. Izvor podataka

Izvor podataka je bitan faktor koji djeluje na valjanost podataka. Koristiti će se literatura koja
govori o etici kao i pravilnici koje bi trebali poštovati zaposleni u organima javne uprave.

1.4.5. Statistička masa i uzorak istraživanja

Statistička masa sastoji se od korisnika usluga javne uprave i zaposlenika. U prosjeku, grad
Tuzla na dnevnoj osnovi ima 70 korisnika usluga, odnosno 70 građana grada Tuzla. Uzorak je 50
anketiranih građana starosti od 25 do 65 godina.

1.5 NAUČNA I DRUŠTVENA OPRAVDANOST ISTRAŽIVANJA

1.5.1 Naučna opravdanost istraživanja

Cilj ovog rada jeste da rezultati istraživanja daju određen doprinos naučnoj zajednici, kada je
riječ o etičkim i antikorupcijskim standardima u radu organa javne uprave. Kako bismo dobili
valjano naučno saznanje o predmetu kao cjelini, potrebno je dobivene podatke metodološki
klasificirati i sistematizirati.

1.5.2 Društvena opravdanost istraživanja

Pored prethodnih istraživanja na ovu temu, rezultati dobiveni ovim istraživanjem mogu
doprinijeti boljim uslugama privatnog sektora u lokalnoj zajednici, njihovoj informiranosti, te
iznošenju svojih mišljenja i stavova o aktuelnim pitanjima i problemima, te o samom radu
organa javne uprave.
1.6 KATEGORIJALNO POJMOVNI SISTEM

● Etika (grč. ēthos –narav, karakter, prebivalište, ozračje; i ĕtos – navika, običaj) kao
filozofska disciplina istražuje porijeklo, motive i svrhu moralnog djelovanja i
prosuđivanja. Etika kroz skup pravila pravi razliku između dobrog i lošeg ponašanja.
Autonomna etika smatra da je izvor morala u čovjeku samom, a heteronomna etika da je
izvor morala izvan čovjeka. Moral i etika često se poistovjećuju iz razloga što se oba
pojma vezuju za načine djelovanja i ponašanja, običaje, karaktere i navike. Etika
predstavlja lično primjenjivanje moralnih vrijednosti i pravila, i na osnovu općih pravila
koje daje moral, određuje pravila određene aktivnosti što uzrokuje pojavu određene grupe
ili profesije1.
● Korupcija (lat.corruptus – potplaćen) ili podmitljivost u pravnom smislu kazneno
djelozlouporabepovjerenja ili dužnosti koju se obnaša u upravi, sudskoj vlasti,
gospodarstvu, politici, školstvu, kulturi i umjetnosti te u negospodarskim subjektima ili
organizacijama, radi stjecanja materijalne ili nematerijalne koristi na koju nema pravnu
osnovu. Korupcija označava potplaćivanje.Po drugim definicijama se korupcija definira i
kao „moralna pokvarenost“.Srž korupcije sastoji se u tome da pojedinci ili skupine
nekažnjeno krše pravila koja, u pravilu, vrijede za sve članove društva. Korupcija je
osnovni uzrok propasti civilizacija i država. Kada većina građana shvati, da žive u
zajednici gdje netko može raditi što želi, a drugi moraju poštivati pravila, nestaje ljubav
prema takvoj zajednici i spremnost za žrtvovanje, te zajednica polako, ali sigurno
propada. Podjela vlasti na izvršnu, zakonodavnu i sudsku otvara mogućnost, da se ove tri
vlasti međusobno kontroliraju, čime je smanjena mogućnost korupcije. Koncentracija
moći na jednom mjestu bez mogućnosti kontrole povećava pojavu korupcije2.
● Javna uprava predstavlja državnu upravu ili javnu upravu u užem smislu. Pored državne
uprave, u javnu upravu u širem smislu spada i uprava koju vrše organizacije ili institucije
koje imaju javna ovlaštenja. Javnu upravu čine kako upravni organi i organizacije u
okviru države, tako i one organizacije koje se ne nalaze u sastavu države, ali koje
imaju posebna javna ovlaštenja na osnovu kojih mogu obavljati poslove koje inače
obavljaju organi uprave. Znači, sistem javne uprave obuhvata državnu upravu, tj.
organe uprave i upravne organizacije čija je osnovna djelatnost obavljanje upravnih

1 Pavičević V. Osnovi etike, Kultura, Beograd, 1967 godine str.109

2 Tompson, D F., Politička etika i javna služba, Glasnik, Beograd, 2007 str.56
 poslova koje se nalaze u okvirima formalne državne strukture, i nedržavnu upravu,
tj.organizacije kojima upravni poslovi nisu primarna djelatnost, ali koji upravnu
djelatnost mogu obavljati na osnovu povjerenih javnih ovlaštenja, a koje se ne nalaze u
okvirima formalne organizacione strukture. Pojam javna uprava je širi pojam od državne
uprave, jer označava sve vršioce upravne djelatnosti, kako u okviru državne
organizacione strukture (upravne organe i druge državne organe koji su ovlašćeni za
vršenje upravnih aktivnosti), tako i izvan nje (nedržavne subjekte sa javnim
ovlašćenjima), a ne samo državne organe uprave kao vršioce upravnih aktivnosti3.

3 Tompson, D F., Politička etika i javna služba, Glasnik, Beograd, 2007 godine str.105
ZAKLJUČNA RAZMATRANJA

Ne postoji slaganje u relevantnoj literaturi i organizacijskoj praksi u tompitanju. Pojedini

istraživači smatraju da etički kodeksi i pravila ponašanja poboljšavaju i potiču etičko ponašanje
te služe kao vodič pojedincima u rješavanju etičkih problema. Drugi, pak, drže da su kodeksi
irelevantni za praktičare i nekorisni u promicanju etičkog ponašanja. Nalazi istraživanja koja su
Miller i njegovi saradnici proveli u razdoblju od 1996. do 1998. u Češkoj, Slovačkoj, Bugarskoj i
Ukrajini pokazuju da su građani tih zemalja skeptični u pogledu njihove učinkovitosti, što je opet
u suprotnosti s činjenicom da mnogi stručnjaci ipak podržavaju pojavu etičkih kodeksa. Neki
autori kritiziraju kodekse zbog toga što su suviše legalistički i restriktivni, dok se, s druge strane,
ne zasnivaju na sustavnom moralnom prosuđivanju ili čvrsto utemeljenoj i dobro razvijenoj
etičkoj teoriji. Takva bi se kritika nesumnjivo mogla uputiti i hrvatskom Etičkom kodeksu.
Postojanje, sadržaj i uloga etičkih kodeksa u pojedinoj zemlji svakako će ovisiti o njezinoj
kulturi, upravnoj i pravnoj tradiciji, političkoj i demokratskoj razvijenosti te mnogim drugim
faktorima. U anglosaksonskim zemljama kodeksi su u pravilu detaljniji i duži (s iznimkom
Novog Zelanda) nego u ostalim zemljama bivše Jugoslavije. Suviše politizirani rukovodeći
državni službenici nerijetko sprječavaju značajnije promjene u svojim organizacijama zbog
specifične, dvojake pozicije u kojoj se nalaze te, po logici stvari, radije odabiru političku
lojalnost nego rizik da izgube poziciju zbog uvođenja noviteta koji bi mogli izazvati »tektonske«
promjene i uzdrmati sistem. Iako pojačana normativna produkcija, donošenje etičkih kodeksa i
pravila ponašanja u mnogim zemljama nisu utjecali na smanjenje korupcije i nezakonitosti, oni
su značajan pokazatelj promijenjenog gledanja na državu i javnu upravu. U neku ruku se događa
tranzicija »od autoritarnih, svemoćnih država prema liberalnijim i povezanijim tipovima
društvenih interakcija između javne i nejavne sfere« u svim zemljama svijeta.
LITERATURA

Knjige:
 Termiz, Dževad (2009), Metodologija društvenih nauka, NIK“Grafit“, Lukavac
 Babić-Avdispahić, J.(2005), Etika, demokracija i građanstvo, Sarajevo: Svjetlost / Ethos.
 Begić, Taida (2007), Poziv na odgovornu i profesionalnu državnu službu u Bosni i
Hercegovini: Vrijednosti i etički standardi u sistemu državne službe Bosne i Hercegovine,
Fond otvoreno društvo
 Dedić Sead, (1986), Osnovi nauke o upravljanju“, Svjetlost, Sarajevo
 Derenčinović,(2001) Mit(o) korupciji, Zagreb
 Derenčinović,(2005) Komentar Konvencije Ujedinjenih naroda protiv korupcije, Zagreb,
 Đorđević Boljanović, J. Pavić, Ž (2011): Osnove menađmenta ljudskih resursa, Beograd;
Univerzitet Singidunum
 Kant, Immanuel (2003), Osnivanje metafizike ćudoređa, Feniks, Zagre
 Morin, Edgar (2004), Etika, Masmedia, Zagreb
 Mur, DŽ. E. (1998), Principi etike, Plato, Beograd
 Pavičević V.(1967), Osnovi etike“, Kultura, Beograd
 Pažanin, Ante (2001)Etika i politika, Hrvatsko filozofsko društvo, Zagreb.
 Raz, Dž. (2005), Etika u javnom domenu, Cid, Podgorica
 Šimac N., Protiv korupcije (2000), Mala škola demokratije, Zagreb-Sarajevo
 Talanga J. (1999), Uvod u etiku, Hrvatski studiji – Studia Croatica, Zagreb.
 Tompson, D F. (2007), Politička etika i javna služba, Glasnik, Beograd

Priručnici:
 Etički kodeks za državne službenike u FBiH, Sl. novine FBiH br. 7/05; 82/09
 Otajagić, Ferid, Sistem osnovnih vrijednosti u javnoj upravi s posebnim osvrtom na
stanje u Bosni i Hercegovini, Anali Pravnog fakulteta Univerziteta u Zenici, br. 7.
 Poup Džeremi, Antikorupcijski priručnik: Suprotstavljenje korupciji kroz sistem
društvenog integriteta, Poglavlje 2, Anatomija korupcije
 Svjetska banka (World Bank), „Pomaganje državama u suzbijanju korupcije“,
Washington, septembar 1997.godina

Internet stranice:
● http://www.transparency.org
● http://www.antikorupcija.ba/images/antikorupcijski-prirucnik-2011.pdf

● http://www.corisweb.org/