J_historia jednej terapii35-1
Jest
Prowokowatam awantury,
batam sie zgody, zobojetniatam
na wtasne ie
wstretna baba, przy kt6rej inni
c2uli sig nieszczesliwi — mowi
letnia Ania, kosmet
mezatka, matka dwéjki dzieci
wysluchala Zofia Rokita
ziecko. Po prostu
zka,
O svroim dzieciéstwie opowiadam ju spokojie,
Jak o filmic fabularnym, ktérego gléwna bohaterka
\wychowala sig w rodzinie alkoholkéw. Kidra preez
dingie lata nie miata pojecia, ze doswiadcaenia
2 lat modo zabrala w dorosios ek plecak, Kiedy
Tako 19-latka wyjeddéata z Kiele do Warszawy na
seudla, MySlala, de wystarczy opusié dom rodzinny,
Hsamodzielnic sig, zeby walgd aycie w swoje rec.
Mylita sig, To bylo za malo,
0d rodzicéw bagaz na droge
Pill oboje, i ojciec, i matka — razem, duto, cxgsto,
nleraz do utraty preytomnose, Ojciec, budawlaniee,
Kontynuowaltradycjealkoholowe swojegoojca. Mat.
ka dekoratorka, zalewala 2al po niespehnionych ma,
Tzeniach oKarierze wielkiej malarki, Kiedy przysclam
2a gwiat, ada lata pbéniej m6j bra, praestala praco-
Wa€ 2ajela sig domem oraz napelnianiem kielisekéw
~ =kaadym rokiem corae wigkszqilosig trunkiw.
‘Ambicje o wyzsrym wyksztalceniu i byciu kimé”
Draelewali na mnie ~ brat mialtaryfe ulgowa, da dels
ale wiem dlaczego. Zameczali mnie wymaganiami,
stale kontrolowali 2 jedne} strony mialam byé naj
leps7q uczennieg, z drugiej~ ne stwareali warunkiw
do nauk. Mieslalismyw jdm pokoj zc
'W don stale pjtstwo ~albo pili sami albo aw ns,
Jomymi od keisha Potem exstosieawanturowal,
dechodato edo rekoczynbw. Ka wolng chil
spelzalam u preyjaciot lub na kolkach raintereee
Wath tre ma saczecie aoeptowal. Nie chlaosg
rae ale narzull dyscyping caso nap,
o dwvudzieste)mialam byéw dom, Staalam sp nie
4amaétych nakar6w, bo nawet za drobne preewinren
dlostawalam lane smyeza psa. Moja logénaredzicous
‘eutowaanarelaje x bratem, bo ja mialan dp
nowae, by na preyklad odrobit kj — ea tego nie
~robil,gromy padaly na mnie, nena nieg,
Ale najgorsze byly ich zniknigcia na cale nace
Wychodsili bardzo péénym wieczorem, bez slows
Nic wicdzialam dokqd, co si nim dace okt]
‘rbcq cay w opéle weg To zdarzalo sig jut, Kiedy
lala 10 lat. Okropnie sig wtedy balan ons
sig stanic, Zostawatam praecieé 2 mlodseym bra:
tem, caulam sig za niego odpowiedzialna, Wraca
nad ranem, zazwyczajkompletne pian. Plakcom,
-exyetalam, prostam, 2eby méwilisjak maj zaman
Zostawié nas samyeh, ale oni uvadal, Sen mig
informowae deicio swoich planach, Nienawidatlans
Jch, ale kochalam,
Nigdy nie probowalam uciekaé 2 dom. Innego
Przeie nie mialam. Tie svladomoti feo, cong
Wm dij, jest le, patologicane, Po post tat by
{jut Ménian obie:.Ne wal sina sby Stach
zy majo cibiefeszeze gore W schol sed
Inbiana, mase preyjacit, jag pacak.. Po mavurse
‘wyjedaesz I zacenlesz nowe syeie™ >
2on uty sens otROZWOJ_historia jednej terapii
Skorajuz nawet moje UZiECkO
mnie nie Ob Gia@ieleptoscos
ze mna nie tak@@feeae
2ycie na woinosel
Dostalam signa Poltechnig Warsaw, Sperm
rmarzeni ofc, ktry sam cheit bye inéyniecemn
Whaétce jednak preekonatan sige sta technicene
vale mnie nie interesuj, Po role je prerwabm.
Pewsey raz powiedsiafam rdzicom nie Pszlam
razaoceneckonomicenct do pracy, ey unieralezni¢
sie finansowo, .Wreszcie zaczng 2y¢ tak, jak chee”
oblecalam sobie
Zakochalaa sig Piotr by fzyceie bardzo podobay
do mojego oa ~ preytony brane. Plerwszyokres
~eufoia, wolno, capi. Zamieskalsmy razern
1 ego kawalerce,Pierwsze Swintetko ostrzegnwr
ze zapalit sig we mnie, Kiedy rauwaéytam, 3 za
gto pojawia sig w nas alkohol, imprezysiedem
rary w tygodnin: w dom, w pubic, u zajomyeh
Ja podcsas wiecrora wypijalam jedno piwo, Piotr
sig upiel. obit sg zaborczy i chorobliwie zazdro-
sny. Konteclowal mnie, kolezanki nazywalostanim
fdiotkami. Kiéilgony sg, Zylam najego wyspie, on
swpbieralanajmych...Oto wyrwslan sig od ode,
by wpasézdesacaa pod synng Piotr by uzalezniony
nie ko od alkohol, lcs od narktyw Odesam,
‘Ale stracitam na niego pig a.
‘kad we mnie tyle ztosei?
Poznatam Adama, Byt 16 lat ode mnie starsey, rox:
‘wiedoony, nial 15-letog céeke Ja skovicaylam weedy
25 lat. Rok pénic) urodaita sig nasea cérczka Mary-
Sia. Bylismy bardzo szegSlwi, Pobraligny se
Slelanka trwala jakies dwva lata. Potem zaczelo
sig ze mg dint co$ deiwnego. Popadatam w stay
takiego napigca, Ze nie potraflam normalnie nk
cjonowaé. Wsaczynalam awantury 0 glup taleryk
‘walewie,prowokowalam kltnie. Wpadalam w fur
tupalam, raucalam sbenymi przedmiotat. Ale
‘g¢y nie plakstam, Adam by! ostojg wyrozumiatoéci,
62 sens tucy 2011
expliwoie,spokoju, To jesacze bardziej mnie nakee-
cal. Wiedzialam,2e stopiet agresji byt nicadekwatny
ddo preyceyny, kta jg wywolala, ale nie potraftam
povsstrzymaé nybuch, W kvicu popadlam w glebokg
depresig — totalny det, zylam jak senna mara, nie
nimi, lecz obok nich. Nawet cbrecaka przestalam
siezajmowac. | dopieto to wyrwalo mnie totalnego
orgtienia, Praesrasaylam sig: ,Skoro moje dziecko
jué mnie nie obchodzi, to musi byt ze mng eos nie
tak’. Zvlerzylam sie prajacidce, pawiedzial: Ani,
smote terapia?”
Poszukiwanie igty w stogu siana
[Nie wiedzialam, na caym tae naprawde polega psycho
terapia. Myslatam, ée opowiem 0 swoich problemac,
terapeuta praepisze mi lekarstwo,ja je zazyjg i Dede
szezesliwa. Ale to nie takie proste.
Umowitam sig 2 terapeuta na cyl 10 godzinnych
sesji w indywidualne} terapii poznawezo-behawio-
ralne), Sama adecydowatam, ie tyle musi wystarcryé,
Nie wystarczylo, Ale nie chcialam kontynuowaé, bo
nie mialam wiary, Ze te rozmowy moga mi pomée,
mato sig w'nie angatowalam ne bylam wiedy we-
‘wngtranie gotowa na terapig. Po tych sesjach caulam
sig tak, jakby mi kt strasznie zamieszalw glowie, cos
‘we mnie porus2y, ale nie wiedzialam coi dlaczego.
Zostawilam sprawe w zawieszenin,,. do czas.Kiedy samolot startowal, czutam,
2e wszystko wali
= uciekatam, chowalam po katach.
Jadac samochodem, kopatam w drzwi
auta i krzyczalam do meza, by mnie
wypuscit, Osaczat mnie strach przed
dzwiekami. Nie mogtam tak 2yé
misie na glowe
Wkrétce potem zaczely dopada innie straszne
chi, saczegolnie strach proed déwigkiem surmolovi,
A Pracowalam wéwezas w obshudze naziemne} lo.
niska, Kiedy samolot startowal, czulam, 2e wszystko
‘walimi signa glowe, zachowywalam sig irracjonalnie
{ uclekalam, chowalam po katach. Podobnie reago
‘alam na azdg samochodem. Potafltanagle kopae
‘ draw auta i kreyezeé do meéa, by sie natychmiast
Zatrzymal i mnie wypuscil. Nie moglam tak iy. Znbwr
‘tafilam do gabinetu terapeuty.
Wybral dla mnie indywichalng terapig matieri-
2 To mnie zaskocaylo: ,Praecied to ja mam lek,
‘le m6j mq” Na co ustyszalam: .Funkcjonuje pani
‘ 2wigzks,dlatego dobrze by byte, gdyby razem we-
sali patstwo w terapig.Prosze 2apytaé mea” Adam
od razu sig zgodzik: ,skoro to mote ci poméc....
Podezas ssi skupialismy sie gléwnie na sytuacjach,
ww kt6rych dopadaly mule Igki oraz na konfliktach,
Jakie wybuchaly w zwigzku, Po raz pierws2y tak otwar
ie tezmawialsmy 2 Adzmem oemocjac, tak gleboko
analizowaliémy adarzenia, w kt6rych dochodrito de
Dleporozumies. Terapia bardzo dabree wolynela na
hasze relacje, a déwigh juz mnie nie praygniataly.
Ale nadal cautam, Ze cos gleboko we mnie siedsi
{nie dae spokoju. Nie mogligmy jednak kontynuowac
ferapi, bo bylam w zaawansowane) cigty i trudno mi
ble dojeddéat na spotkanta, Preerwalismy po roku,
Okazalo sig, 2e to ,co8” znalazlasobie inne ujcie.
Fojawily sig dokucaliwe bole ~ watroby, kregoshe
Da migént twarzy. Badanla gastrologiczne nic nie
‘wykazaly: neurolog preepisat mi tabletki, po ktérych
‘wrest odjeédéalam, Dopiero pevien lekarz medy
cry teadpeyjng i chiiskie, ktSry podceassoczeg’
tovego vpwiadu lekarskego jako pierwszy wydobyt
zemnie informacje, ze moi radzice bli alkohol
(wvczesnie| sig wstycitam ito zatajlam), powiedziah:
Prayezyny pani dolegliwosci sg naturyemocjonelne
Sugerujg teraple DDA, bo ma pani nierozpracowane
Sprawy z przeszlogi" I wreszcietrafilam tam,
PPowinnam od raz ~do terapeuty,ktryzamujesi
syromem Dorosiych Dzlec Alkoholikbwe(DDA).
gekie
Echa dzieciistwa
4 poceat nawigzalam zterapeut barton dobry
onal. ak si pn okazalo~jeden a najcenieh
s2ych w aye, Otworzylam si praed nim ealowinc,
Mislam 3 laa, dy cudownych deieciwspanie
ego mein pragoan bye ene wspnlaty ath
4 dong. Cheialam wresecie wyscarpnge zscbie fe
<0 cohustamoimi emocjami masta Bye
bardzo zmotywowana, Z wii poryeywaym nea
‘iniem podesztam do terapii DDA. Trwata rok
Terapeutasiggulcdomojeg deicistwa bares po-
oll topniowo, Paty pean pu ak pont mg
reagowala w take) suai? Co
Seenom eoypekeyinym ovary wielNcomage
= nlew, al, slog na rodzicow wylewalam rserees
bea Pisa teédo nich isn pot, bye wyay
Jac leczodezyta terapecenakoleych espe yy
blo jednoz moichzadaf domouyeh, Whobeasiay
sobiena prada, estem maladie che,
dae do sky, cos ego drije sie w domat wine
islam wyrazie wszystkie usucia, jake 2ywitam
‘ted do lcbwcosobieo nich nla jks
aula, edy na pryklad bya no, aon nie vonah
‘do dom. To byl bardzo trudne i boleene
‘Wipélnie omawialsmy kaa cachowarerodecénr
vw dang suai co rob dlacaego toby le,
ply wyrarl na mojapsychik mish dakied
ale ozpracowary,preanalzowaty kde tay
aspekt Ne paraylam na oleic 2 pepe
slebie Jako dzieca, tylko sebe jako ony t mene
Moi roticeskrzywdzil mnie w taki a taki spon
4 tera ja powilam ich wzorec i kraywdeg tooien
nabliésayeh. Terapewta udwisdoml mi, 2¢ pono
ne amierzenie sig problema z dreifstns je
bolesne, ale onieczne, bo tyke wedy zeman
swojeobeenezachowania,rezpornam teakeje Kuve
walglam 2 rodinnego dom, prejelam od radecine
‘Naprrpkld: tak jak oni na mnie keyecelt taken
is bywam agresyrma w stoninka do mesa, Po prone
‘tree baba, przyktre inn cau sig nieszegti,
W okresiedorastaniaagromedzitam w sobie ogrom
alu i dopéki go nie wypuszcze,
dopety bedzie we »
2011 Iuty sens 63ROZWOJ_historia jednej terapii
mnie siedzial i jgtrayl. Lod czasu do czasu uchodzit
‘malymi kanalami w postaci nape’, kraykOw, Iek6w
czy bolo. Opisujge traumatycane przeéycia, nazy-
‘wajac je. wypowiadajac, analiznjac ze specialist,
vwylewalam 2 siebie tg 2los¢ nicaym jakies toksyy.
‘Uswiadomitam sobie naresacie, eto, co przeiylam
ww driecifisewie, blo dla mnie kosemarem. Zaczglam
sobie jako dziecls wspéleaé. Zrozumialam, ze nie
umialam preyigé tock, serdecznosci od mojego meza,
bo nie bylam preyzwyczajona do tego. ze ktos sig
‘ommnie toszcay, Nie potrafilam tegodocenié. Wrgcz
przeciwnie, wykoraystywalam czgsto jako pretekst do
\wseczymania kl6tni, bo moi odzice pewne sprawy tak
svlagnie roziqzywali. Prowokowalam awantury,2eby
rmie¢ je fui za soba, poniewai w domu odcruvalam
swielkg ulgg, Kiedy bylo juz po kt6tni. Dla mnie to
stanawilo norme. Zgodne iycie praez dhuzszy czas
badzilo we mnie obawe, ze to nie moze byé prawla,
ie cos sig czaiilada rooment wybuchnie.
Nie wiedziatam, na czyrn tak naprawde polega psychoterapia.
o swoich problemach, terapeuta przepisze
i bede szczesliwa. Ale to nie takie proste
MySlatam, ze opowiem
mi lekarstwo, zazyje je
Innym narapdziem terapeutycenym do poskromie-
ria swoje) 2osei, na prayklad na diieci, okazala sig
rmetoda 4 krokéw: 1 ~ zakomunikowanie, 2 ~ pod
keslenie, 3 ~ postanowienie, 4 ~ wykconanie. Jesh
ddeiecko np. skacze po kanapie, aja tego nie akeeptuje,
to: 1 komunikjg spokojaym glosem, Ze mi sig to
nie podoba, 2 — podkreilam to, unoszqc glos, ey
deiecko wiedeialo, ze méwig powainie ~ ale robig
to bardzo Swiadomie, bez emocj, 3 ~ méwig, Ze je-
ij dale| hedzie skakaé, to ja erobig to ito... co$ dla
niiego pezykrego, np. schowam mu na cay dzien jego
uulubiony samochodaik, 4 — wykonuje karg
ierwsze moje préby byty srednio udane ~ albo
nie dochodatlam do 4. kok, albo trys praeskak
walam. Ale w koticu naucaylam sie { preckonalam,
2a to skuthuje,a przy tym osiqgam cel bez ueiekania
sie do agresi. Te metode mazna stosowaé nie tylko
vw relacjach z dzicémi, takée 2 partnerem, a nawet
panig w sklepie, js est nieupraejma,é
Marzenna
Kuciiske
Prius orada
TO ZESPOL CECH oschowosci
uksztaltowanych u deck,
tdre wychowynato sig w rod-
nie 2 problemem alkoholowym.
Utrudniaia adaptacie w dorosiym
ns 2¥cly szczeqdinie w sytuaciach
konfikionych, kiedy moga
uruchamiag sig deieciece stra
tegieradzenia sobie ze stresem.
UUniemosiniaigtezrozw6jpostaw
|reakeibardzie) adekwatnych do
‘eczywistych zdarzes, Terapia
DA ma na cela zmiang tyeh
‘ech. Sada sie z trzech etapéws
Plerwszy polega na opow!
‘lu swoje) histor jest trucny,
Cody wiele osdb 200A wyniaslo
2 domu przekaz, 2e nie nalezy
roamawiae 2 ossbami spoza
Fodziny 0 tym, co sig dele
wedomu, NiektSrzy riko
\wezesnie| ie opowiadal 0 swoim
2yciu oa rich samo przywoly
wanie wspamniah 2 dzieciistwa
moze byé wystarczajace do ur
‘homienia procesow zmian osobi
stych. Kiedy zaczynamy vjawniae
omus swoja opowies, wane sq
‘Ta metoda nauczyla mnie ted dostraegae swoje
granice, czego wezesniej nie potrafilam ipozwalalam,
by je inni nagminnie deptali. Pamigtam, jak kiedys
keolezanka, abserwajgc mnie na spacerze z dzieéi,
powiedziala fa nie dajg swoim daieciakom tak bar-
zo jak ty wchodzié sobie na glowe”. Aja daalam,
reagowalam zawsze abyt pédno i juz ze zloscig,
Dosztam do celu
TTerapig DDA skosicaylam rok temu, Co 2mienila
Ww moi zyciu? Preede wszystkim pozbylam sig bw
inapigé, opanowalam agresje. Bo wyraucilam z slebie
ogromne poklady zlosei,ktére od dziectistwa sie we
nie odkladaly. Po terapi jostera o wiele bardzie}
stabilna emocjonalnie,radoSntejsca, mam wigce) pew
noSci i wiary w siebie. Potrafig Swiadomie kierowaé
cemocjami, Rozgraniczylam dua Swiaty: zycie ,tam
i wtedy” od ,tu teraz”, Wreszcie czuje, de sama kie
ruje swoim 2yciera. Nic mnie juz nie gniecie
Cyym jest syndrom DDA?
nie yl fakty. co sposdb, w aki
Jako dec ien doswiadczalismy.
Te przezycia zostalyrapisane
1 umysiach w pasted abrazdw
zy przekanah i nada ozynaia,
‘wplywajac ne emocje i zacho-
ania. Kiedy je ookrywany,
zaczynamy lepe|rozumie¢ sible
(oraz swoje wybory
Drugl etapterapll te odreago-
wywanie szczegoini bolesnych
dgwiadcze lich rekanstrukea
To nlezbecne, by przeszlose
przestala bold. Wtedy pojawia
Sle zuykle bardzo cuzo trudnych
emo gk, smutek,bezradnos,
ciernienie a ich wyrazem sq
czesto ty. W terepi to orzeian
zdroniona, oczyszezania si
I gojeniastarych, nacalkrwawig
‘yeh ran, dzigk’ czemu pacjench
ucza sie rozpoznana¢ swoie
‘emocfe, potrzeby izaspokajat
Je. A ledy praeszlosepreestaje
budzé sine emacje, praychod2i
czas-na etap trzeci- odbudowy-
fem nawigzywanie,
2rowyeh relaci 2 nny
Na poczatku terapiitrudno
czasem powiedzieg,jok wi!
staly sig naturaine.
Jest wiele os6b z DDA, Ktre
Tozpoczynaiaterapg dopiero
Ww stanie ostrego kryzysu,
iwtedy gy ich eatychezasowe
strategie przestaja deiolag
= la nich gkwnag zona bedzie
uporzaakowanie 2yca i spran
axtualnyeh.
Inni maia wszystko dobrze po
ukladane I wietniesobie radza
_z2adaniami, ale ne potatia
tego w sferze emocji- wyimyhala
sig im sod kontrol la tych asdb
najwadnijsze jst nauczenie sig.
Jak obchodzié sg znapigciami
Fezerpae sity 2 mec
Jeszcze inn rac soble we
vwszysthich obszarach 2ycia, poza
Ducowaniom kantaxtSw, ody2
mala wile lekow ostrotncsciw
relatjach spolecenych, Na trap
pznaja tego prevezynyiatwiera
J signa innych i samyeh siebie.
Ajeili sig zdarzy, de upiory powssc, to posiadam
narzedziaterapentyczne, by je praepedeié. Wiem na
prayktad, 2ew momentach napigcia moge sigena¢ po
relaksujgce oddychanie:plytki wdech i powolny, digi
vwytech, Zeby wypusciézlosé ~napisaé list do oseby,
tora mnie zezloseita. Co jest cee: kiedy poniors
nie emocje i nieshusznie nakrzycze np. na mgza, 0
teraz go przeprosee i powiem: .Wies, jeszcze tae mi
sig adarza, Wybacz”. To 2upelnie zmienia sytua.
“Terapig postrzegam jako cudowne narzedzie,
ale nie eudowny srodek na Zyciowe dolegliwosct
Bo praecie? nie preestane byé dateckiem alkoho-
likéw. Moi rodaice pil nic tego nie zmieni. Nie
zresetujg méagu tak jak dysku. Ale moge mie wladzg
nad swoimi zachowaniami, wphywaé na swoje ycie
jogo ksztalt. Cau sg kobietqspelniong i szczeiv,
Mam wapanialg rodzing, swietny kontakt 2 dzieémi
{i mgzem. Niedawno zalozslam wlasty gabinet ko:
smetycany. A rode? Nadal pila
sont luty sens