Wyznaczanie siły elektromotorycznej ogniwa na

podstawie prawa Ohma dla obwodu zamkniętego

(ćw. 26)
Jakub Czerwonka
MiBM GL01
08.12.2021
Abstrakt
Celem ćwiczenia było wyznaczenie siły elektromotorycznej dla obwodu zamkniętego
składającego się z: ogniwa, włącznika, miliamperomierza, opornika dekadowego i rezystora
zabezpieczającego. Początkowo wyznaczono wartości I0=0,00198A i R0=1Ω, następnie za
pomocą opornika dekadowego ustawiano 10 różnych wartości oporu i dla każdego
odczytano wartość widoczną na miliamperomierzu. Wszystkie odczytane wartości wpisano
do tabeli i dla każdej wartości oporu oraz odpowiadającej jemu wartości natężenia obliczono
𝐼0 𝐼𝑥 (𝑅𝑥 −𝑅0 )
wartość siły elektromotorycznej ze wzoru 𝐸𝑥 = . Po obliczeniu 10 wartości sił
𝐼0 −𝐼𝑥
elektromotorycznych obliczono średnią arytmetyczną z nich oraz przeprowadzono analizę
niepewności pomiarowych metodą różniczkową. Na końcu otrzymano wynik
𝐸𝑥 = (4,340 ± 0,102)𝑉 .
1. Metoda pomiaru
Opór regulowano za pomocą opornika dekadowego o dokładności 0,05Ω.

Natężenie odczytywano z miliamperomierza o dokładności 1 ∗ 10−5 A.

Siłę elektromotoryczną wyznaczano ze wzoru:
𝐼0 𝐼𝑥 (𝑅𝑥 − 𝑅0 )
𝐸𝑥 =
𝐼0 − 𝐼𝑥
2. Wyniki pomiarów

Lp. Ix [A] Rx [Ω] Ex [V] Exśr [V]

1. 0,00136 1000 4,339
2. 0,00104 2000 4,379
3. 0,00084 3000 4,375
4. 0,00070 4000 4,330
5. 0,00060 5000 4,303 4,340
6. 0,00053 6000 4,342
7. 0,00047 7000 4,313
8. 0,00043 8000 4,394
9. 0,00039 9000 4,370
10. 0,00035 10000 4,251
 3. Obliczenia
Obliczenie Ex (dla wyników Lp. 1):
0,00198 ∗ 0,00136(1000 − 1)
𝐸𝑥 = = 4,339 [𝑉]
0,00198 − 0,00136
Obliczenie Exśr:
𝐸𝑥ś𝑟
4,339, +4,379 + 4,375 + 4,330 + 4,303 + 4,342 + 4,313 + 4,394 + 4,370 + 4,251
=
10
= 4,340 [𝑉]

4. Analiza niepewności
Niepewności pomiarowe obliczono metodą różniczkową:

ΔIx=1 ∗ 10−5 A
ΔR=0,05Ω

𝛿𝐸𝑥 𝐼0 2 𝑅𝑥 − 𝐼0 2 𝑅0
=
𝛿𝐼𝑥 (𝐼0 − 𝐼𝑥 )2
𝛿𝐸𝑥 𝐼0 𝐼𝑥
=
𝛿𝑅𝑥 𝐼0 − 𝐼𝑥
𝛿𝐸𝑥 𝛿𝐸𝑥
∆𝐸𝑥 = | | ∗ ∆𝐼𝑥 + | | ∗ ∆𝑅𝑥 ≈ 0,102 [𝑉]
𝛿𝐼𝑥 𝛿𝑅𝑥

5. Wynik i wnioski
Dzięki sporządzonym pomiarom obliczono wartość siły elektromotorycznej dla zamkniętego
obwodu 𝐸𝑥 = 4,339𝑉, wynik ten obarczony jest niepewnością ∆𝐸𝑥 ≈ 0,102𝑉. Wynik
pomiaru zapisano w następujący sposób 𝐸𝑥 = (4,340 ± 0,102)𝑉

6. Protokół