BOEI(EN'""' gj\i'€:åiãråVå31 lÁd
'fk ben een
straatfilosoof'
Deze zomer is Nederland voor het eerst in de geschiedenis gastheer
van het EK vrouwenvoetbal. Filosoof l{ATHAlllA VAtl DEll HEUVEL over de
regels van het spel en de lastige positie van de vrouwelijke voetballer.
s buiten, ik voel me
oe maar
echt een straatf,losoof',
antwoordt Nathanja van den
Heuvel op de vraag waar we de
foto voor het interview
moeten nemen. Ondanks haar balletverleden
vindt ze de klassieke uitstraling van de
Universiteit Leiden, waar ze als filosoof
werkt, niet bij haar passen. 'Dansen was wel
echt mijn passie, maar il< was niet alleen
ballerina, ik deed ook aan judo. Ik was ook
fanatiek met schoolvoetbal, ik herinner me
nog dat mijn vader ons een dag gecoacht
heeft. Maar tegenwoordig ben ik geen groot
{R0l,l$[{0[rBÂr
lit ilfot¡tÂID voetbalfan meer. Ik vind die wereld af en toe
best wel lastig.'
þ voetbalveld. Ze lijken zelfs haat en aßchuw
Van den Heuvel dompelde zich onder in de
vrouwenvoetbalwereld, en kwam er tijdens
Vrouwenyoetbal in haar onderzoek achter dat die mindel
Nededand. rooskleurig is dan ze zich had voorgesteld.
Spiegel enkatalysetor 'lk begon met een feministisch beelcl:
van maatschappelijke vrouwen die achter het aanrecht vandaan
,tterandering zijn gekomen en hun lichaam exploreren,
O]IDER REDACTIE VAII maar dit zag ik niet terug in de topsport.
MARTIiIE PRAiIGE & IIARTIIII Waar ik in mijn onderzoek achter kwam
OOSTERBA/TiI was dat de wereld van vrouwenvoetbal heel
(Klement) erg op de wereld van mannenvoetbal wil
28O blz. I €,24,95 lijken.'
$f, filosofie Magazine ljuti - augustus 2017
Pfft
Vrouwen in topvoetbal spiegelen volgens
Van den Heuvel de houding die mannenspe-
lers hebben tegenover pijn. 'Er bestaat in
mannenvoetbal het idee dat voetbai pijn
lì.jden is en dat echte mannen daar niet voor
terugdeinzen. Vrouwenvoetballers houden
zichzelf ook voor dat voetbal pijn lijden is,
en dat het de bedoeling is dat je die pijn
overwint, omdat je anders een zwak meisje
bent.'
Wat het voor vrouwelijke spelers nog lastiger
maakt, is dat ze continu geconfronteerd
worden met tegenstrijdigheden binnen hun
eigen identiteit. Aan de ene kant willen ze
áls een man spelen en een man zíjn op het
te hebben voor vrouwelijke waarden en
spreken minachtend over "meisjesgedrag".
Maar ter compensatie kleden sommige
vrouwen zich wel expliciet vrouwelijk buiten
het voetbalveld. Ze willen er narrielijk ook
niet van verdacht worden dat ze zich een
echte man zouden voelen.'
Dit conflict maakt het voor vrouwelijke
spelers moeilijk om positief te denken over
hun eigen identiteit. 'De spelers verinnerlij-
ken heel sterk het idee dat ze niet zoals de
mannen zijn, en dus niet goed genoeg. Dat
 ¡
BOEI(EN * å þ,f TlN:Rvå ãi,\'4þr tu
ç.

.å
'q,
l"
s
r
ì

Y
4
I
de mannencompetitie èerysoort platoonse
hemel is, en de vrouwencompeibiie alleen
maar een laffe aßpiegeling daarvah.,

Waren de spelers waarmee u gepraat

hebt daar kritisch over?
'Ze vinden het wel oneeriijk dat ze niet
evenveel verdienen als de mannen, dus in
die zin hebben ze wel een feministisch hart.
Maar dat zouden ze nooit zo noemen.,

Volgens Van den Heuvel zijn topsporters niet

bezig met vraagstuid<en over emancipatie.
'Ze zijn zo gedisciplineerd en zitten zo in
hun sport dat ze nergens anders meer mee
bezig zijt.' Niet alleen lichamelijk, maar ook
verbaal zijn ze continu op hun hoede. .Ze
krijgen mediatraining en zijn erg angstig om
verkeerde dingen te zeggen. Er mag ook geen 'Vrouwenvoetballers houden
kritiel< worden geuit op trainers of coaches.,
Er is in het vrouwenvoetbai op topniveau
zichzelf voor dat voetbal prjn
dus heel weinig ruimte voor verzet of lijden is'
rebellie. 'Dit viel me echt tegen', zegt Van
den Heuvel. Je kunt niet eens geinen: de
bepaalde rol een maatschappelijke norm
speeisters zijn superserieus. Als ze een grapje
maken, waardoor wouwen zj.ch verplicht
maken, worden ze ervan beschuldigd de voelen die rol te vervullen. Maar ze l<unnen
sport niet serieus te nemen.' Van den Heuvel ook bevrijdend werken, omdat ze je kunnen
ziet wel dat er vrouwen in de topsport zijn laten zien datje een keuze hebt in de
die laten zien dat het anders kan. .Dafne identiteit die je uitdraagt. Meisjes zijn niet
Schippers zou kunnen functioneren als
verplicht om jurken te dragen en te balletten.'
rolmodel. Ool< al heb il< moeite met het idee
van een rolmodel.' Een speler uit het huidige vrouwenelftal,
met wie Van den Heuvel heeft gepraat, wil
Waarom? een rolmodel zijn voor meisjes én voor
'Een rolmodel belichaamt soms een wel erg
jongens. 'Ze draagt vooral uit datje niet
lastig te bereiken ideaal van perfectie. Neem hoeft te doen wât de norm is, maar dat je
Dafire Schippers: ze is topsporter én verschijnt kunt doen wat bij je past en wat je graag
in de media met mooie make-up én ze kan wilt. Je hoeft jezelf niet re beperken. Je kunt
ook nog eens gezellig ldetsen. Als je dat niet judoka, fllosoof én ballerina zijn.'
allemaal kunt, is het gevaar dat je gefius-
treerd raakt en je mislukt voelt, in plaats van
dat je bevrijd en geïnspireerd wordt. Rolmo-
dellen worden problematisch als ze van een f^
\Y/
AUTEUR FroBil{E KEus, c[AuDtA cArcAU
FOTOGRAFIE B}IFOTOGRAFIE

@ fmso¡ie Magazine I juli - aLtgustus 2017