Sejarah 笔记

SEJARAH DAN KITA
BAB 1: MENGENALI SEJARAH (认识历史)
1.1 Pengertian Sejarah （历史的意思）
Bahasa Melayu马来语:
- Istilah sejarah历史 berasal daripada 来源perkataan Arab阿拉伯语 , iaitu "Syajaratun" bererti意
思是 pokok树.
- Sejarah历史 juga dikaitkan dengan被关联 salasilah家谱, riwayat历史, keturunan后代 dan asal
usul起源.
- Kamus Dewan会议字典:
- Sejarah历史 bermaksud 意思是asal usul起源 , keturunan后代, salasilah家谱
- peristiwa事件yang benar-benar berlaku真正发生的 pada waktu yang lampau 很久以前, kisah
故事,riwayat历史, tawarikh日期.
-kajian研究 atau pengetahuan知识 tentang关于 peristiwa-peristiwa 事件yang telah berlalu已经
过去的.
-Bahasa Inggeris英语:
- Perkataan 词汇history历史
- History历史 berasal daripada perkataan词汇 Yunani希腊bererti 意思是penyelidikan研究,
penyiasatan调查atau pertanyaan疑问.
- History 历史bererti意思是 cerita故事 tentang 关于seseorang某人.
1.2 Pengertian Sejarah Mengikut Pandangan Sejarawan （历史的意思根据历史学家的看法）
Herodotus
- Sejarah历史ialah penceritaan讲述 tentang tindakan manusia人类的行为 yang penting重要的
dan mengagumkan令人赞叹的 serta以及 sebab原因 berlakunya发生 sesuatu peristiwa某件事件
".
- Karya terkenal ialah Histories atau Sejarah Perang Parsi 波斯战争历史 (The Persian War)
yang ditulis berdasarkan 根据peristiwa 事件benar-benar yang berlaku真正发生的.
- Sejarawan yang pertama第一位历史学家 menggunakan 使用istilah词汇 sejarah atau historia
yang bermaksud 意思是penyelidikan研究 atau penyiasatan调查 terhadap对于 peristiwa silam过
去的事件 mahupun sezaman当代的.
-E.H. Carr
- Sejarah merupakan tindak balas pembaca 读者反应terhadap penulisan sejarah历史写作, iaitu
fakta-fakta事实 yang ditulis oleh sejarawan历史学家.
- Suatu proses interaksi交流过程berterusan持续 antara ahli sejarah历史学家 dengan
fakta-faktanya, suatu dialog 对话yang tidak berkesudahan无尽的 antara masa kini 现今dengan
masa lampau过去.
- Karya terkenal 著作ialah What is History什么是历史?
-Ibn Khaldun
- Sejarah membicarakan讨论 perkara事项 tentang masyarakat manusia人类社会, peradaban
dunia 世界文明dan perubahan-perubahan改变 yang berlaku 发生的pada sifat-sifat masyarakat
社会特性itu.
- Karya terkenal著作ialah Muqaddimah mengandungi 拥有enam bab yang mengupas剖析
perihal kehidupan manusia人类生活 bermula开始 zaman primitif原始时代 hingga kehidupan生
活 di bandar城
-Khoo Kay Kim

- Sejarawan terkemuka yang mengkaji 研究sejarah Malaysia马来西亚历史.
- Sejarah merujuk kepada apa-apa yang pernah 曾经atau sudah 已经berlaku发生.
- Sejarah mendorong 推动kita lebih memahahmi 更了解apa-apa yang berlaku pada masa kini现
今, di samping menjamin确保 kesilapan yang sama 同样的错误tidak berulang不会重复. Sejarah
ialah ibu kepada semua bidang历史是全部领域之母.
1.3 Masa Silam dan Ruang dalam Sejarah (在历史的过去时间与空间)
Masa Silam 过去的时间

- Masa silam merujuk kepada rentetan peristiwa连续的事件 yang telah berlaku已经发生.
- Masa silam dikaji 被研究berdasarkan根据 urutan masa时间顺序 yang dinamakan被命名
kronologi按时间顺序排列.
- Kronologi 按时间顺序排列merupakan rentetan peristiwa连续的事件 yang berlaku secara
teratur 有秩序mengikut urutan masa时间顺序dari awal hingga yang terakhir 从开始到最后dan
bergerak 移动mengikut satu garisan lurus直线.
Ruang Masa时空
- Ruang masa时空 boleh dibahagikan kepada 被分为dekad 载(10 tahun), abad世纪 (100
tahun), alaf千年 (1000 tahun).
- Konsep masa时间的概念 boleh diukur 被测量mengikut zaman时代, seperti Zaman Sebelum
Masihi (SM) dan Zaman Masihi (M)
- Zaman Masihi bermula开始 dengan kelahiran Nabi Isa AS先知的诞生.
- Ruang dalam sejarah yang luas 宽广mendorong推动 sejarawan membahagikan penulisan 分

配写作mengikut tema tertentu 根据特定主题seperti politik政治, ekonomi 经济dan sosial社会.
- Pembahagian mengikut tema tertentu根据特定主题分配 memudahkan使..容易 sejarawan
membuat penyelidikan研究 sebelum menulis karya sejarah dan menambahkan kepelbagaian增
加各种种类 dalam pengkajian dan penulisan sejarah.
- Ruang masa时空 dalam Sejarah Malaysia马来西亚历史 dibahagikan kepada beberapa

tempoh masa几个时段,seperti era Kesultanan Melayu Melaka马六甲苏丹皇朝, kemunculan
kuasa-kuasa luar 外来权力的出现dan kemerdekaan negara国家独立.
1.4 Sumber Sejarah(历史来源)
-Sumber Sejarah历史来源 terbahagi kepada dua, iaitu sumber primer首要来源 dan sumber
sekunder次要来源.
-Ciri-ciri 特征Sumber Primer 首要来源

- Sumber yang bersifat asli原始的
- Sumber yang belum diolah 还没被转述 atau diterbitkan/dicetak被出版/被打印
- Sumber yang belum ditafsir还没被注解
- Contoh sumber primer首要来源 ialah fosil化石, artifak文物, bukan artifak不是文物, batu
bersurat石碑, keterangan lisan口述, dokumen rasmi正式文件, manuskrip文稿, fail rasmi jabatan
官方正式档案, surat peribadi私人信件 dan diari日记.
Ciri-ciri 特征Sumber Sekunder(次要来源)
-Sumber yang telah diolah已经被转述 dan diterbitkan/dicetak被出版/被打印

- Sumber telah tersebar已经被传开 kepada umum大众
- Contoh sumber sekunder次要来源 ialah buku书, akhbar报纸, majalah杂志, jurnal刊物,
ensiklopedia百科全书, risalah传单
1.5 Penyelidikan dalam Sejarah(研究在历史)
-Terdapat tiga kaeah三个方式 yang lazim dalam penyelidikan sejarah研究历史, iaitu kaedah
lisan口述方式，kaedah bertulis书写 dan kaedah arkeologi考古方式.
·Kaedah Lisan 口述方式
-Merupakan proses mendapatkan maklumat 得到资料的过程melalui通过 temu bual访问.
-Tokoh人物 yang ditemu bual 被访问digelar orang sumber来源人. Orang Sumber memberikan
maklumat 资料melalui pemerhatian观察 dan pengalaman经验 sendiri.
-Terdapat tiga tahap 阶段dalam kaedah lisan.
i.Tahap Pertama第一阶段: Persediaan准备

- menentukan 确定tokoh人物.
- menentukan skop范围, tajuk题目 atau perkara事项 yang akan ditemu bual
- memilih选择 soalan问题 yang bersifat pendekatan sejarah历史步骤.
ii. Tahap Kedua第二阶段: Rakaman Temu Bual录制访问
- Membuat persediaan lengkap完整准备 dengan mengetahui知道 sebanyak mungkin perkara尽
可能最多事项 yang ingin dikaji被研究 dengan mengkaji研究 sumber bertulis 书写来源terlebih
dahulu预先.
- Memberikan keyakinan给予信心 kepada orang sumber 来源人untuk bekerjasama 合作dan
menghargai 珍惜tujuan kajian研究目的 dilakukan.
iii. Tahap Ketiga第三阶段: Memproses Rakaman处理录制
- Membuat senarai制作目录, menyalin抄写 dan manyunting rakaman编辑录制
- Menilai评估 fakta-fakta 事实dengan sumber bertulis书写来源
- Menyimpan收藏 rakaman dengan baik
(B) Kaedah Bertulis 书写方式

- Merupakan kajian研究 terhadap sesuatu peristiwa 某件事件daripada maklumat资料 pada
sumber 来源yang ditulis被写, dipahat 被雕刻atau dilakar被素描.
- Tulisan tertua最老的书写 di Asia Tenggara东南亚 dikesan被发现 di dinding gua山洞璧,
dipahat 被雕刻pada batu石头, ditulis pada kulit kayu木皮, gading象牙 dan daun lontar纸莎草.
- Kaedah bertulis书写方式 juga dikaji 被研究daripada catatan harian seseorang某人的每日记录,
diari日记本, catatan pengembara游历记录, dan fail rasmi kerajaan官方正式档案
- Proses Kaedah Bertulis书写方式过程：
i. Mengenal pasti确定 sumber peristiwa事件, tokoh人物, atau institusi机构
- Sumber bertulis 书写来源sejarah Malaysia马来西亚历史 boleh didapati被发现 di negara kita,
Portugal葡萄牙 dan Belanda荷兰 serta boleh ditemui 被发现dalam bahasa Sanskrit梵语, Cina
dan Inggeris.
ii. Mendapat 得到dan mengesahkan确认 sumber bertulis书写来源
- Pengkaji 研究员akan ke muzium博物馆, arkib档案室 dan perpustakaan 图书馆untuk
mendapatkan得到 sumber bertulis tersebut.
- Kadangkala, bantuan ahli paleografi古文学家 (pengkaji tulisan kuno古代写作研究者) dan
epigrafi 金石学diperlukan untuk mentafsir maklumat 解释信息pada sumber bertulis tersebut.
iii. Mengumpul 收集dan menyimpan保存 sumber yang diperoleh被获得的来源
- Sumber rujukan参考来源 yang diperoleh dikumpul 被收集di suatu tempat, dicatat 被记录dan
disimpan bagi memudahkan使..容易 pengkaji membuat rujukan semula从新参考 kelak将来.
iv. Menggunakan 使用peralatan yang sesuai适合的用具
- Penggunaan peralatan arkeologi考古学用具 dan komputer 电脑digunakan untuk menganalisis
分析data资料 dan sumber, menyunting penulisan编辑写作, menyusun bibliografi文献资料 dan
membuat statistik统计.
v. Membuat analisis 分析hasil dapatan结果
- Pengkaji akan menganalisis maklumat分析资料 yang diperoleh dan memberikan perspektif
baharu新观点 terhadap sesuatu peristiwa sejarah历史事件 dengan mengupas 剖析dan
menjelaskan解释 pertentangan矛盾 yang wujud存在 pada kajian sebelumnya之前的研究.
- Hasil dapatan结果 tersebut perlu disebarkan被散布 bagi mengukuhkan teori巩固理论,
pemahaman理解, dan penghayatan体验 terhadap sesuatu peristiwa sejarah.
(C) Kaedah Arkeologi 考古方式

- Kaedah arkeologi merupakan kajian secara saintifik科学 untuk mencari maklumat寻找资料
daripada bahan tinggalan sejarah历史遗留物.
- Menggunakan kaedah gali cari挖掘方式 atau ekskavasi 挖掘terhadap bahan tinggalan sejarah
seperti fosil化石, tembikar陶器, bahan logam金属物 dan bahan binaan建筑物 daripada batu石
头.
- Proses aktiviti gali cari挖掘活动过程 di tapak penemuan发现地点:

i. Perancangan grid坐标计划, iaitu penandaan kawasan地方标记 di tapak arkeologi考古地点
dilakukan.
ii. Setiap petak grid坐标格子 akan diberikan nombor rujukan参考号码.
iii. Menandakan kawasan标记地方 berdasarkan根据 pelan平面图.
iv. Melakukan ekskavasi挖掘, iaitu proses mengumpulkan data收集资料过程 dengan
mencatatkan记录 semua penemuan发现.
- Kerja-kerja di makmal arkeologi考古实验室:

i. Melakukan pemunggahan卸货 dan pengisihan隔开.
ii. Pengisihan隔开 dibuat mengikut jenis artifak文物 atau lapisan tanah地层 di tapak artifak文物
地点 yang ditemui.
iii. Melakukan pembersihan清理 sebelum membuat kajian.
iv. Membuat katalog 编目bagi setiap artifak dengan nombor pengenalan识别号码.
v. Membuat analisis分析 bagi mendapatkan maklumat得到资料 tentang sesuatu artifak.
1.6 Tafsiran dalam Sejarah注解在历史

- Tafsiran dalam sejarah bermaksud menerangkan解释 atau mengulas批评 sesuatu fakta
sejarah 历史事实berdasarkan sumber-sumber 来源yang berkaitan dengannya.
- Sebab原应 wujudnya 呈现perbezaan差别 tafsiran dalam sejarah:

i. Pemilihan选择 sumber yang pelbagai各种各样的来源
ii. Perbezaan pendapat看法差别
iii. Perbezaan ideologi思想意识差别
iv. Tujuan penulisan写作目的
- Contoh例子 tafsiran dalam sejarah:

(a) Peristiwa penentangan对抗 Tok Janggut terhadap British di Pasir Puteh, Kelantan
- Sejarawan tempatan本地历史学家 mengatakan Tok Janggut sebagai pejuang tanah air 国土战
士yang menentang对抗 dasar British英国政策, iaitu peraturan cukai tanah 土地税务规则dan
hasil hutan森林产品 yang membebankan 使..负担penduduk tempatan本地居民.
- Sejarawan Barat 西方历史学家menganggap认为 Tok Janggut sebagai pemberontak 叛者
kerana menentang 对抗dan enggan 拒绝mematuhi遵守 dasar British.
(b) Pembunuhan J.W.W. Birch
- Sejarawan A mengatakan beliau dibunuh被杀 kerana memperkenalkan推出 sistem cukai税务
系统.
- Sejarawan B mengatakan beliau dibunuh kerana campur tangan插手 dalam budaya tempatan
本地文化, iaitu amalan perhambaan奴隶制.
- Kepentingan重要性 tafsiran dalam sejarah:

i. Meminta kita menilai 评估sesuatu peristiwa sejarah yang sama 同样的历史事件tetapi dilihat
dari sudut yang berbeza不同的角度.
ii. Menggalakkan鼓励 kita berfikiran terbuka思想开放 dan kritis批评性 dalam mengkaji peristiwa
sejarah dengan menggunakan使用 pelbagai sumber sejar
Faedah Memperlajari Sejarah 学习历史的好处:

✎ Memberi iktibar dan menjadi panduan （给我们启发和指标）
✎ memupuk semangat patriotisme （培养爱国精神）
✎ Menjadi perangsang（激励） utk mencapai kemajuan negara
✎ 提醒我们，我国也曾经经历辉煌时代 (zaman keagungan)
词库：(多看点，会用到的）
✎ Kurun = abad 世纪（1世纪=100年）
✎ Zaman 时期
✎ Masihi 公元
✎ Hijrah 回历
✎ Dekad 年代（1年代=10年）
✎ Artifak 文物（如：kapak, pisau 和 pinggan mangkuk）
✎ Manuskrip 手稿（意思是手写的稿件）
✎ Mitos 神话
✎ Legenda 传说
✎ Fosil 化石
Bab 2:Zaman Air Batu（冰河时期）
2.1 Dunia Kita（我们的世界）
- Dunia 世界merupakan bumi地球 tempat tinggal住所 kita dan tempat tinggal berjuta-juta上百万
hidupan yang lain其它的生物.
- Bumi 地球pada hari ini telah melalui经过 pelbagai perubahan 各种改变yang memberikan
kesan影响 terhadap rupa bentuk fizikal形态, iklim气候, cuaca天气, hidupan生物 yang ada dan
kedalaman lautan海洋深度.
- Kemajuan ilmu sains dan teknologi科学与科技知识的进步 telah membantu manusia untuk

mengetahui 知道sejarah历史 yang berlaku kepada bumi semenjak jutaan tahun dahulu上百万
年前.
- Pengetahuan知识 dalam bidang 领域paleontologi古生物学, kimia化学, arkeologi考古, geologi

地质学 dan fizik物理 membantu kita membuat penyelidikan研究 tentang perubahan改变 yang
berlaku kepada bumi.
- Ahli sains科学家 menjangkakan估计 bahawa usia bumi地球年龄 melebihi 4.6 bilion (46亿)
tahun.
- Bumi地球 telah mengalami 面临perubahan 改变dari segi iklim气候方面 dan fizikal 形态
semenjak自从 bumi mula terbentuk地球开始形成.
Hidupan Bumi地球的生物
- Terdapat binatang yang berbulu tebal 厚毛seperti mamot长毛象, sloth树懒 dan harimau
bertaring panjang长齿虎 pada Zaman Air Batu冰河时期.
- Bison occidentalis北美野牛 merupakan binatang yang terdapat di Amerika Utara北美 pada
Zaman Air Batu冰河时期.
- Woolly Mammoth猛犸象 merupakan binatang yang hidup pada Zaman Pleistosen更新世时代.
Pembentukan Fizikal Bumi地球形态的形成

i. Bumi 650 juta tahun dahulu (地球6.5亿年前)
- Tiada hidupan 没有生物di bumi在地球.
ii. Bumi 390 juta tahun dahulu (地球3.9亿年前)
- Air laut海水 masih还是 tawar淡.
- Wujud hidupan出现生物 seperti ikan鱼 dan amfibia两栖动物.
iii. Bumi 195 juta tahun dahulu (地球1.95亿年前)
- Wujud Zaman Jurasik侏罗纪时代.
- Hidupan utama主要的生物 ialah dinosaur恐龙.
iv. Bumi 94 juta tahun dahulu (地球9千400万年前)
- Dinosaur恐龙 mengalami kepupusan面临灭绝.
- Rupa bentuk benua大陆形状 mula kelihatan出现.
v. Bumi 18,000 tahun dahulu (地球1万8000年前)
- Kebanyakan大多数 binatang动物 telah wujud出现 seperti kuda马, badak sumbu犀牛, anjing狗
dan kucing猫.
- Paras水位air laut海水 meningkat上升.
vi. Bumi pada hari ini (地球今天)
- Bumi pada hari ini现今的地球 setelah mengalami 面临pelbagai perubahan各种改变.
Perubahan Bentuk Fizikal Bumi地球形态的改变
- Iklim气候 telah mempengaruhi影响 perubahan bentuk fizikal bumi 地球形态的改变menjadi
daratan大陆 dan lautan海洋.
- Daratan大陆 terdiri daripada gunung山, banjaran山脉 dan bukit山丘, tanah pamah低地,
lembah谷 dan sungai河.
- Lautan海洋 pula terdiri daripada laut海, selat海峡 dan teluk海湾.
- Lautan海洋 merupakan kawasan air masin盐水地区 yang meliputi 71 peratus bentuk muka
bumi地球表面.
- Terdapat lima lautan 五个海洋di dunia世界, iaitu Lautan Pasifik太平洋, Lautan Atlantik大西洋,
Lautan Hindi印度洋, Lautan Selatan南洋 dan Lautan Artik北冰洋.
- Selat 海峡pula merupakan kawasan perairan sempit狭窄的水域 yang memisahkan分隔 dua
kawasan daratan两个大陆地区
- Teluk海湾 merupakan bahagian perairan laut部分海域yang menghala ke朝向 daratan大陆 dan
kawasannya dibatasi oleh被限制 daratan大陆.
- Ahli-ahli sains科学家 telah membahagikan 分开kawasan daratan 大陆地区kepada beberapa
buah benua大陆.
2. 2 Zaman Air Batu（冰河时期）
- Zaman terpenting 最重要的时期yang memberikan kesan影响 kepada perubahan bentuk fizikal

bumi地球形态的改变 seperti yang ada pada hari ini ialah Zaman Air Batu冰河时期.
- Zaman Air Batu冰河时期 ialah garis masa时间表 geologi 地质学yang menunjukkan suhu bumi
地球温度menurun下跌.
- Suhu bumi menurun地球温度下跌 pada tahap membeku 冻结阶段dalam jangka masa yang
lama长的时段.
- Sebahagian besar 一大部分bumi 地球khususnya di bahagian Kutub Utara北极 dan Kutub
Selatan南极 diliputi oleh air batu tebal厚石水 yang dikenali sebagai lapisan ais冰层.
- Lapisan ais 冰层ini menyebabkan kawasan air batu冰河地区 menjadi luas宽阔 di kawasan
kutub极地地区 dan pergunungan山.
- Pada akhir Zaman Air Batu冰河时期末, bumi mengalami proses pengglasieran冰川过程, iaitu
kecairan air batu冰河液态.
- Terdapat sekurang-kurangnya最少 tiga tahap三个阶段 berlakunya glasier冰川.
- Tahap pertama第一阶段 ialah 900 hingga 600 juta tahun dahulu九亿年前到六亿年前; tahap
kedua第二阶段, 250 hingga 80,000 tahun dahulu二点五亿年前到八万年前; dan tahap ketiga第
三阶段 10,000 tahun dahulu一万年前.
- Perubahan iklim dunia世界的气候改变 kepada suhu panas高温 telah menyebabkan
berakhirnya结束 Zaman Air Batu冰河时期.
Tahap Zaman Air Batu冰河时期阶段

- Zaman Air Batu冰河时期 terbahagi kepada empat tahap四个阶段 zaman, iaitu Zaman Miosen
中世纪时期, Zaman Pliosen上新世纪时期, Zaman Pleistosen更新世时期 dan Zaman Holosen全
新世时期.
i. Tahap Pertama第一阶段: Zaman Miosen中世纪时期

- Zaman Miosen中世纪时期 dipercayai berlaku antara 23 juta hingga 5 juta tahun dahulu两千三
百万年前到五百万年前.
- Gunung-ganang各种山脉 yang ada pada hari ini telah terbentuk形成 secara fizikal自然.
- Mamalia哺乳动物 telah wujud存在 dan berkembang di bumi, begitu juga dengan hidupan 生物
di laut海 dan di air水.
- Suhu dunia世界温度 panas热 dan kering干.
ii. Tahap Kedua第二阶段: Zaman Pliosen上新世纪时期

- Zaman Pliosen上新世纪时期 dipercayai berlaku antara 5.3 juta hingga 2.6 juta tahun dahulu五
百三十万年前到两百六十万年前.
- Ahli sains科学家 menyatakan pada zaman inilah berlaku penyejukan global全球冷却Zaman
Miosen yang lebih panas更热.
- Penyejukan冷却 dan pengeringan干燥 alam sekitar global全球环境 menyumbang贡献 kepada
penyebaran besar大散布 padang rumput草场 dan savana大草原 pada masa itu.
- Jambatan darat Panama 巴拿马路桥antara Amerika Utara 北美dan Amerika Selatan 南美
terbentuk形成 dan mendorong推动 penghijrahan迁移 tumbuhan植物 dan haiwan动物 ke habitat
baharu栖息地.
- Dataran tinggi 高原terbentuk形成 pada zaman ini, seperti diColorado科罗拉多州, Amerika
Syarikat 美国yang dikenali sebagai Grand Canyon大峡谷.
iii.Tahap Ketiga第三阶段: Zaman Pleistosen更新世时期

- Zaman Pleistosen更新世时期 berlaku antara 2.5 juta hingga 10,000 tahun dahulu两百五十万
年前到一万年前.
- Pada zaman ini, glasier utama主要冰川 berlaku sebanyak 11 kali.
- Manusia telah mengetahui知道 cara membuat api生火方式.
- Kebanyakan binatang yang wujud pada ketika itu masih kekal 保留hingga kini现今.
- Manusia dipercayai telah sampai ke Australia澳洲 melalui jalan darat陆地 dari Asia Tenggara
东南亚 (Pentas Sunda) sekitar 50,000 tahun dahulu五万年前.
iv. Tahap Keempat: Zaman Holosen全新世时期

- Zaman Holosen全新世时期 ialah zaman yang bermula sejak 10,000 tahun dahulu hingga kini
一万年前到现今.
- Berlaku kemajuan进步 dalam kehidupan manusia人类生活.
- Manusia telah mengetahui知道 cara mendapatkan makanan得到食物方法 melalui aktiviti
pertanian农业活动.
- Roda 轮子dan tulisan kuneiform楔形文字 dicipta被发明 kira-kira 5,500 tahun dahulu五千五百
年前.
- Setelah itu, tamadun manusia人类文明 terus berkembang发展 dalam bidang keagamaan宗教

方面, pendidikan教育, pentadbiran行政 dan undang-undang法律.
2. 3 Garis Masa Zaman Air Batu（冰河时期时间表）
- Zaman Air Batu冰河时期 terbahagi kepada empat tahap阶段 zaman, iaitu Zaman Miosen中世
纪时期, Zaman Pliosen上新世纪时期, Zaman Pleistosen更新世时期 dan Zaman Holosen全新世
时期.
- Berdasarkan garis masa Zaman Air Batu冰河时期时间表di bawah, kita dapat melihat tempoh
masa时段 setiap tahap zaman tersebut.
- Ahli paleontologi古生物学家 yang mengkaji 研究sejarah bumi 地球历史berpendapat bahawa
hidupan生物 di bumi bermula semenjak 545 juta tahun dahulu 5.45亿年前.
- Kewujudan hidupan 生物seperti kepelbagaian各种各样 spesies binatang动物种类 berkait
rapat dengan perubahan iklim 气候变化dan peringkat zaman yang dilalui seperti dalam garis
masa时间表 di bawah.
- Berdasarkan garis masa时间表 di bawah dapat dilihat perkembangan发展 dan evolusi hidupan
生物进化dan binatang动物 mengikut perkembangan tempoh masa时段发展.
i. 500 juta tahun dahulu五亿年前

- Trilobite三叶虫
- Eurypterids 广翅鲎
- Crinoid stone-lily海百合石
ii. 25 juta tahun dahulu两千五百万年前

- Dipterus肺鱼类
iii. 5.2 juta tahun dahulu五百二十万年前

- Coiled Cephalopod 盘绕头足类动物
iv. 2 juta tahun dahulu两百万年前

- Stegosaurus剑龙
- Diatryma冠恐鸟
- Hyracotherium始祖马
v. 12000 tahun dahulu一万两千年前

- Deinotherium恐象
2.4 Ciri-ciri Zaman Air Batu Akhir（冰河时期末期的特征）
- Bumi地球 mengalami面临 cuaca panas热天气 bermula 8,500 tahun dahulu八千五百年前.

- Suhu dunia地球温度 meningkat上升 dan menyebabkan berlaku kecairan air batu冰河液态.
Proses ini这个过程 dinamakan pengglasieran冰川 yang memberikan kesan besar 大影响
terhadap rupa bentuk fizikal bumi地球的外在形态.
- Kecairan air batu冰河液态 menyebabkan paras air laut dunia 世界的海平面meningkat上升.
- Kesannya bukit-bukau各种山丘 dan kawasan tanah tinggi 高山地区mulai terbentuk形成
seperti tasik湖dan pulau岛.
- Pembentukan形成 tasik湖 dan pulau岛 telah memisahkan分开 haiwan动物 dan tumbuhan植物
di kawasan yang berbeza不同的地方.
- Maka berakhirlah结束 Zaman Air Batu Akhir冰河时期末期.
- Perubahan cuaca 气候改变yang tidak lagi sejuk不在冰冷 memberikan kesan terhadap aktiviti
manusia人类活动.
- Manusia mula menjalankan开始进行 aktiviti pertanian农业活动 dan pengeluaran出产 bahan
makanan.
- Perkembangan perindustrian工业发展, aktiviti pembakaran terbuka露天燃烧活动, penebangan
pokok 砍伐树木dan pembakaran minyak燃烧汽油 daripada enjin kenderaan 汽车引擎telah
meningkatkan提高 suhu dunia地球温度.
- Terdapat ahli sains科学家 yang menjangkakan预料 berlaku peningkatan提高 suhu dunia地球
温度 sekurang-kurangnya最少 sembilan darjah Celsius九摄氏度 setiap 50 tahun.
- Peningkatan suhu dunia世界温度的提高 boleh menyebabkan kenaikan paras air laut海平面上
升.
- Oleh itu, kita perlu mencari tenaga alternatif 替代能源bagi mengatasi peningkatan suhu dunia
demi menjaga alam sekitar照顾环境.
Ciri-ciri Khusus Zaman Air Batu Akhir冰河时期末期的具体特征
- Zaman Air Batu Akhir冰河时期末期 mempunyai ciri-ciri khusus具体特征 yang dapat
membezakannya区分 dengan zaman-zaman lain其它时期. Ciri-ciri ini dapat dilihat seperti yang
berikut:
i. Aras Laut 海平面

- Permukaan air laut海水面 membeku冻结.
- Paras air laut海平面 rendah低.
- Pulau-pulau岛屿 bersambung连接 dengan tanah besar大陆 dan memudahkan使..容易
manusia人类 serta binatang动物 bermigrasi迁移.
ii. Kehidupan Manusia人类生活

- Terdapat manusia yang tinggal di kawasan tanah pamah低地 yang sejuk冰冷.
- Mereka hidup secara nomad游牧 dan memburu binatang狩猎动物.
iii. Fizikal Bumi地球形态

- Permukaan air laut海水表面 yang membeku冻结 menyebabkan sebahagian besar bumi dilitupi
被覆盖 salji雪.
iv. Binatang动物
- Binatang seperti mamot berbulu多毛象, badak犀牛, kuda马, dan singa狮子 tinggal di kawasan
tanah pamah 低地yang sejuk冰冷.
v. Tumbuhan植物
- Tumbuhan utama主要的植物 ialah rumput 草dan tumbuhan renek 灌木yang menjalar伸展.
vi. Suhu温度
- Suhu dunia世界温度 terlalu sejuk太冰冷.
- Dunia dipenuhi oleh salji雪 terutamanya di kawasan kutub极地 dan benua Eropah欧洲大陆.
2.5 Perubahan Zaman Air Batu Akhir（冰河时期末期的改变）
- Perubahan suhu yang meningkat上升的温度改变 pada Zaman Air Batu Akhir 冰河时期末
memberikan kesan影响 terhadap bentuk fizikal 形态dan hidupan生物 di bumi地球.
i. Perubahan Bentuk Fizikal Bumi地球形态的改变

- Glasier冰川 telah menukarkan改变 wajah外部 dan bentuk fizikal bumi地球形态.
- Air batu冰块 yang cair溶化 dari kawasan tanah tinggi高地 dan gunung山 akan membawa
bersama-sama batu 石头dan tanah泥土 semasa menuruni下 tanah tinggi高地.
- Lebihan air多余的水 yang dibawa akan melimpahi溢出 laut dan kawasan tanah tinggi高地.
- Satu daripada kesan penting重要影响 perubahan Zaman Air Batu 冰河时期改变ialah rupa
bentuk fizikal bumi 地球形态seperti yang terbentuk形成 pada hari ini现今.
- Kesannya, berlaku perubahan paras air laut水平面改变 dengan kedalaman 深度100 meter一
百米.
ii. Terbentuknya Tasik dan Sungai形成湖和河

- Kecairan air batu冰块溶化 telah membentuk形成 tasik-tasik air tawar淡水湖, seperti Great
Lakes di Kanada dan Tasik Dayang Bunting di Malaysia. Bentuk saliran sungai河流形态 juga
berubah改变 kepada bentuk 形态yang ada pada hari ini.
iii. Binatang Zaman Pleistosen Pupus 更新世时期动物灭绝

- Kepupusan binatang动物绝种 yang hidup pada Zaman Pleistosen更新世时期.
- Antara binatang yang pupus termasuklah mamot长毛象, sloth树懒 dan harimau bertaring
panjang长齿虎.
iv. Kehidupan Manusia人类生活

- Pada Zaman Air Batu Akhir 冰河时期末期yang dikenali sebagai Zaman Holosen全新世时期,
perubahan iklim气候改变 telah memberikan kesan besar terhadap kehidupan manusia人类生活
kerana mereka perlu menyesuaikan适应 aktiviti harian日常生活 dengan perubahan iklim气候改
变.
- Manusia bergerak keluar 移出dari benua Afrika非洲大陆 dan secara beransur-ansur 逐步的
mendiami 居住benua Eropah 欧洲大陆dan benua Asia亚洲大陆.
- Pergerakan 移动ini dipengaruhi oleh被影响 suhu温度 di Asia亚洲 dan Eropah欧洲 yang tidak
lagi terlalu sejuk不再太冷.
- Pada Zaman Air Batu Akhir冰河时期末, suhu bumi地球温度 adalah seperti pada hari ini现今.
v. Perubahan Iklim Bumi地球温度改变

- Bumi地球 mula mengalami 开始面临perubahan iklim气候改变 daripada terlalu sejuk 太冰冷
kepada sederhana sejuk中等冷.
- Kegiatan radiasi bumi地球辐射活动 merupakan penyebab utama主要原因 kepada
peningkatan suhu bumi地球温度提升.
2.6 Kesan Perubahan Zaman Air Batu di Asia Tenggara（冰河时期在东南亚的改变影响）
- Perkembangan 发展yang berlaku pada Zaman Air Batu Akhir冰河时期末期 memberikan kesan
yang sama一样的影响 di Asia Tenggara东南亚.
- Dua kesan penting ialah kenaikan paras air laut海水平上升 di Pentas Sunda大陆架 dan
pergerakan manusia人类的移动 di sekitarnya四周.
- Perubahan paras air laut 海水平yang aktif 活跃berlaku pada 17,000 hingga 20,000 tahun
dahulu. Sejak tempoh tersebut aras laut telah naik上升 antara 100 hingga 120 meter.
- Ketika itu, Pentas Sunda merupakan daratan大陆 yang mempunyai kawasan tanah rendah低
地 di antara pulau-pulau 岛屿yang wujud pada hari ini. Kepulauan Sumatera苏门答腊岛, Jawa
爪哇 dan Borneo婆罗 berada di atas Pentas Sunda. Kawasan yang dihubungkan melalui
daratan 大陆seluas lebih 3.2 juta kilometer persegi yang menyatukan Burma缅甸 (Myanmar),
Thailand泰国, Laos寮国, Kemboja柬埔寨, Vietnam越南, Semenanjung Tanah Melayu马来亚半
岛, Borneo婆罗 dan Singapura新加坡.
- Sebelum 10,000 tahun dahulu, Asia Tenggara东南亚 merupakan kawasan tanah yang luas
terbentang yang menghubungkan连接 kawasan daratan大陆 dengan kepulauan岛屿. Gugusan
tanah ini dikenali sebagai Pentas Sunda. Pentas Sunda merupakan tunjang kebenuaan大陆的
中心点 di Asia Tenggara东南亚. Keadaan ini menyebabkan negara-negara di Asia Tenggara东
南亚 mempunyai ciri-ciri fizikal 外在特征dan hidupan生物 yang hampir sama接近一样.
- Manusia yang tinggal di rantau Asia Tenggara东南亚区域 khususnya di kawasan Pentas

Sunda berkongsi tamadun yang sama 共享同样的文明seperti kepercayaan信仰, asal usul
keturunan遗传, bahasa语言, budaya文化 dan masyarakat社会. Sebagai contoh, penduduk居民
di Malaysia马来西亚, Indonesia印尼, selatan Thailand泰南 dan selatan Filipina菲力宾南部
berkongsi 共享bahasa yang sama共同语言, iaitu bahasa Melayu马来语.
- Kecairan air batu冰河溶化 pada peringkat akhir最后阶段 Zaman Holosen 全新世时期

menyebabkan terjadinya形成 sungai 河流dan tasik 湖di Asia Tenggara东南亚. Sungai yang
terbentuk形成的河流 telah mengalirkan air水流 ke dalam tasik湖 dan ke laut海. Antara sungai
terbesar 最大的河termasuklah Sungai Sunda Utara.
- Aliran sungai河流 yang mengalir telah menenggelamkan淹没 kawasan tanah rendah 低地di
sepanjang tepi pantai海边. Perkembangan ini mempengaruhi 影响pembentukan形成 Selat
Melaka马六甲海峡, Teluk Siam 暹罗湾dan Laut Jawa爪哇海.
- Perubahan改变 yang berlaku di kawasan Asia Tenggara东南亚 pada Zaman Air Batu Akhir 冰
河时期末khususnya peringkat akhir最后时段 Zaman Holosen全新世时期 memberikan kesan
kepada bentuk fizikal外在形态 dan hidupan 生物di kawasan ini.
- Kawasan Asia Tenggara telah dihuni被居住 oleh kumpulan mamalia 哺乳动物bersaiz

sederhana 中等dan besar大. Asia Tenggara东南亚 merupakan kawasan tumpuan集中地区
mamalia 哺乳动物kerana kawasan ini didiami oleh sebanyak 13 peratus mamalia dunia. Walau
bagaimanapun, beberapa binatang seperti stegodon剑齿象 (gajah) dan pachycrocuta 短吻鳄
(hyena鬣狗 atau dubuk鬣狗) bersaiz besar telah pupus绝种.
Bab 3:Zaman Prasejarah
3.5 Zaman Prasejarah di Malaysia（史前时代在马来西亚）
- Negara kita我们的国家 juga tidak terkecuali也不例外 melalui经过 Zaman Prasejarah史前时代.

- Penemuan发现 tinggalan遗物 manusia Zaman Prasejarah史前时代menunjukkan sejak 40,000
tahun yang lalu, manusia telah menetap定居 di negara ini. Tempoh itu dikenali sebagai Zaman
Paleolitik旧石器时代.
- Setelah zaman itu, manusia melalui kehidupan pada Zaman Mesolitik中石器时代. Di Asia
Tenggara东南亚, Zaman Mesolitik旧石器时代 dikenali sebagai Zaman Hoabinhian. Hal ini
demikian kerana unsur-unsur Zaman Mesolitik中石器时代元素 sebagaimana yang ditemukan被
发现 di Eropah欧洲 tidak ditemukan不被发现 di Asia Tenggara东南亚.
- Sebaliknya, penggunaan使用 alatan kerikil repih碎石工具 yang digunakan pada Zaman
Paleolitik旧石器时代 lebih banyak ditemukan更多被发现. Zaman ini juga dikenali sebagai
Zaman Epi-Paleolitik上古石器时代. Zaman ini diikuti dengan Zaman Neolitik新石器时代.
Lokasi Zaman Prasejarah史前时代地点

- Kewujudan Zaman Prasejarah史前时代 di negara ini dibuktikan 被证明melalui penemuan发现
lokasi-lokasi地点 tinggalan遗留物 manusia ketika itu.
- Lokasi tersebut wujud dalam dua keadaan情况, iaitu di kawasan gua 山洞地方dan di kawasan
terbuka开放地方.
- Kewujudan Zaman Prasejarah史前时代 di negara ini dapat dilihat melalui pelbagai bukti各种证
明, seperti peralatan batu石器 dan logam金属, tembikar 陶器dan manik珠子, lukisan gua山洞绘
画 dan ukiran batu石头雕刻.
a) Zaman Paleolitik 40,000 SM

- Tingkayu, Sabah
- Gua Niah, Sarawak
- Kota Tampan, Perak
- Lembah Mansuli, Sabah
b) Mesolitik (Hoabinhian) 12,000 SM – 2,800 SM
- Jenderam Hilir, Selangor
- Gua Madai, Sabah
- Gua Cha, Ulu Kelantan
- Bukit Tegun Lembu, Perlis
c) Neolitik 2,800 SM – 500 SM
- Gua Kecil, Pahang
- Sungai Tembeling, Pahang
- Lubang Angin, Sarawak
- Gua Tapadong, Sabah
- Jenderam Hilir, Selangor
d) Logam 500 SM – 500 M
- Sungai Tembeling, Pahang
- Lembah Bernam, Selangor
Bukti-bukti Kewujudan Masyarakat Zaman Prasejarah证明出现史前时代社会
i. Teknologi 科技
- Selain楚拉 lokasi地点, bukti penting 重要证明yang menunjukkan kewujudan Zaman
Prasejarah 史前时代di Malaysia 马来西亚ialah penemuan 发现pelbagai jenis peralatan各种各样
工具.
- Penemuan ini menunjukkan manusia prasejarah di negara ini mempunyai kemahiran技能
menghasilkan 生产peralatan batu 石头工具dan logam金属.
- Peralatan ini digunakan dalam kehidupan harian日常生活 mereka untuk memotong切,
menetak切碎 atau memecahkan tulang打裂骨头.
- Penemuan di Kota Tampan, Perak dan Tingkayu, Sabah menunjukkan wujud bengkel 工作室
membuat peralatan batu石头用具.
- Peralatan batu 石头用具Zaman Neolitik新石器时代 di Hulu Perak menunjukkan manusia telah
mampu能够 menggilap 抛光alatan tersebut.
- Peralatan logam金属用具 yang ditemukan di Klang, Selangor membuktikan证明 kewujudan
Zaman Logam金属时代 di negara ini.
ii. Tembikar dan Manik陶器和珠子

- Kewujudan Zaman Prasejarah史前时代 di Malaysia马来西亚 seterusnya dibuktikan被证明
dengan kemahiran技能 pembuatan制造 tembikar 陶器dan manik珠子.
- Penemuan发现 pelbagai jenis tembikar陶器 seperti yang ditemukan di Gua Niah, Sarawak
menunjukkan manusia prasejarah史前时代 di negara ini telah melakukan inovasi yang hebat厉
害的创新.
- Tembikar陶器 ini mempunyai pelbagai bentuk形状, saiz尺寸 dan corak hiasan装饰图案.
- Selain tembikar, pelbagai jenis manik珠子 telah ditemukan被发现, seperti di Kuala Selinsing,
Perak dan di Lembah Bernam, Selangor.
iii. Lukisan Gua dan Ukiran Batu 山洞绘画和石头雕刻

- Bukti paling ketara最明显证明 tentang kewujudan manusia Zaman Prasejarah史前时代 di
Malaysia马来西亚 ialah penemuan 发现lukisan gua山洞绘画 dan ukiran batu石头雕刻.
- Lukisan gua山洞绘画dan ukiran batu石头雕刻 ini merupakan cara komunikasi沟通方式 untuk
menyampaikan maklumat传达信息 tentang kehidupan 生活mereka.
- Selain itu, lukisan绘画 dan ukiran 雕刻menggambarkan描绘 kehidupan harian manusia人类日
常生活, seperti aktiviti memburu狩猎活动 dan amalan ritual仪式习俗.
- Lukisan gua 山洞绘画ini biasanya menggunakan arang煤炭dan oker merah红赭石.
- Ukiran batu石头雕刻 banyak ditemukan被发现 di Sabah dan Sarawak, sementara di
Semenanjung Malaysia, hanya ditemukan di Pengkalan Kempas, Negeri Sembilan.
- Kewujudan ukiran batu 石头雕刻mempunyai kaitan dengan budaya megalit巨石建筑物文化.
iv. Ekonomi经济
- Bukti-bukti tinggalan yang ditemukan di tapak-tapak Zaman Prasejarah di Malaysia
menunjukkan terdapat tiga bentuk aktiviti masyarakat社会活动形式ini dalam bidang ekonomi经
济领域.
a) Aktiviti memburu狩猎活动 dan memungut hasil hutan拾取森林收成 merupakan aktiviti paling

penting yang dijalankan oleh masyarakat Zaman Paleolitik旧石器时代 hingga Zaman
Haobinhian. Aktiviti ini berbentuk sara diri 自给自足sepenuhnya.
b) Aktiviti penanaman padi 种植稻米活动dijalankan oleh manusia Zaman Neolitik新石器时代.
Antara tapak prasejarah yang penting termasuklah di pinggir sungai 河边dan lembah河谷 yang
subur肥沃, seperti di Hulu Tembeling, Pahang; Jenderam Hilir, Selangor; dan Lembah Nenggiri,
Ulu Kelantan. Terdapat juga peralatan 工具yang dikaitkan dengan aktiviti penanaman padi种植
稻米活动, iaitu “Pisau Tembeling” di Pahang. Pisau ini dikatakan digunakan ketika menuai padi
收割稻米. Lebihan padi pula menjadi barang pertukaran 交换物dalam masyarakat ketika itu.
c) Kegiatan perdagangan贸易活动 melalui sistem pertukaran barang 以物换物系统berlaku
sama ada melalui laluan daratan平原路线atau maritim海洋. Antara barang dagangan贸易物
yang penting termasuklah loceng钟 dan gendang gangsa青铜鼓.
v. Kepercayaan信仰
- Bukti tinggalan masyarakat Zaman Prasejarah di negara kita juga ditemukan melalui
penemuan发现 ideofak思想物理学 di beberapa tapak perkuburan墓地.
- Masyarakat zaman tersebut mengamalkan kepercayaan信仰 dan memberikan penghormatan
尊重kepada orang mati死者.
- Bukti penemuan ideofak ini menjelaskan cara hidup 生活方式masyarakat ketika itu.
Pengebumian Memanjang纵向葬礼 Gua Cha, Kelantan
Pengebumian Melentur弯曲葬礼 Gua Gunung Runtuh, Perak
Pengebumian Keranda Kayu木棺材葬礼 Pantai Timur, Sabah.
Kubur Kepingan Batu 石块坟墓Lembah Bernam, Selangor.
Pengebumian Perahu 小船葬礼Kuala Selinsing, Perak.
Pengebumian Tempayan 瓦罐葬礼Terdapat di Sabah, Sarawak dan Kampung Limbongan,
Terengganu.
- Selain itu, kepercayaan masyarakat社会信仰 Zaman Prasejarah史前时代 di Malaysia马来西亚
turut ditunjukkan melalui budaya megalit巨石文化.
- Budaya megalit巨石文化 merujuk kepada kewujudan batu besar大石 yang tersusun rapi整齐
排列 dipercayai mempunyai kaitan dengan amalan kepercayaan信仰 dan ritual仪式.
BAB 3: ZAMAN PRASEJARAH (史前时代)
Zaman Prasejarah 史前时代boleh dibahagikan被分为 kepada dua, iaitu Zaman Batu石器时代

dan Zaman Logam金属时代.
Zaman Batu石器时代
- Zaman Batu石器时代 merujuk kepada penggunaan使用 teknologi batu石头技术 dalam

kehidupan harian manusia人类日常生活 pada zaman tersebut.
- Terdapat tiga tahap阶段 Zaman Batu, iaitu Zaman Paleolitik旧石器时代, Mesolitik中石器时代
dan Neolitik新石器时代.
Zaman Paleolitik旧石器时代 juga dikenali sebagai Zaman Batu Lama旧石器时代, Zaman

Mesolitik 中石器时代sebagai Zaman Batu Pertengahan 中石器时代dan Zaman Neolitik pula
sebagai Zaman Batu Baru新石器时代.
i. Zaman Paleolitik/ Zaman Batu Lama旧石器时代

- Zaman Paleolitik 旧石器时代dianggap sebagai zaman yang serba mencabar 很多挑战kerana
manusia perlu meneruskan继续 kelangsungan hidup 生存mereka dengan menggunakan
teknologi batu 石头技术yang serba ringkas很简单.
- Selain peralatan batu, mereka menggunakan peralatan使用用具 yang diperbuat daripada
tulang binatang动物骨头 dalam aktiviti harian日常生活 mereka.
ii. Zaman Mesolitik/ Zaman Batu Pertengahan 中石器时代

- Zaman Mesolitik中石器时代 pula memperlihatkan cara hidup生活方式 yang semakin
berkembang越来越发展.
- Cuaca气候 zaman ini tidak terlalu sejuk不太冷.
- Manusia人类 pada zaman ini bukan sahaja memburu binatang捕猎动物 tetapi juga
menangkap ikan抓鱼 sebagai sumber makanan食物来源 mereka.
iii. Zaman Neolitik/ Zaman Batu Baru新石器时代

- Zaman Neolitik新石器时代 pula menunjukkan tahap perkembangan teknologi 技术发展阶段
serta corak kehidupan生活模式 yang lebih baik更好.
- Pada zaman ini, wujud kawasan petempatan居住区 yang mengamalkan aktiviti bercucuk
tanam耕种, membuat tembikar 制造陶器dan menternak binatang饲养动物.
(B) Zaman Logam金属时代
- Zaman Logam金属时代 merujuk kepada penggunaan teknologi 使用技术gangsa青铜 dan besi

铁.
- Pada zaman ini, manusia人类 telah melakukan inovasi进行发明 logam besi铁金属 dan gangsa
青铜dalam peralatan mereka.
- Manusia zaman ini sudah mula melakukan aktiviti pelayaran航海活动.
- Mereka menjalankan aktiviti pertukaran 交换活动barangan物品 dan peralatan用具 berasaskan

gangsa 青铜yang dapat dikesan被发现 bertaburan散布 di rantau Asia Tenggara东南亚区域.
- Peralatan besi铁工具 seperti kapak斧头, tulang mawas人猿骨头, beliung扁斧 dan mata
lembing矛眼 merupakan antara jenis peralatan besi yang digunakan oleh manusia ketika ini
untuk memburu打猎, bertani 种植dan menjalankan aktiviti harian 日常活动mereka.
Tempoh Masa Zaman Prasejarah史前时代时段

Zaman Paleolitik旧石器时代 2.5 juta tahun - 8,000 SM 两百五十万年前-八千年前
Zaman Mesolitik中石器时代12,000 - 4,000 SM 一万两千年前-四千年前
Zaman Neolitik新石器时代10,000 - 2,000 SM 一万年前-两千年前
Zaman Logam 金属时代 3,500 SM - 500 M 三千五百年前-五百年
3.2 Lokasi Zaman Prasejarah di Dunia（史前时代位置在世界）
- Zaman Prasejarah史前时代 berlaku发生 di seluruh dunia全世界.

- Kewujudan 出现lokasi prasejarah 史前时代位置地点diketahui melalui penemuan发现
tinggalan manusia人类遗留物 sama ada artifak文物 atau ekofak.
- Lokasi prasejarah ini wujud出现 di dua kawasan, iaitu di kawasan terdedah露天地方 seperti di
lembah sungai河谷 dan di kawasan tertutup封闭地方 seperti di dalam gua山洞.
- Selain itu, lokasi prasejarah boleh ditentukan 被确定sama ada wujud出现 di darat陆地 atau di
dalam air水里面.
- Fungsi lokasi位置用途 dan tapak基地 ini pula terbahagi 分为kepada tapak petempatan居住基
地, perkuburan墓地, bandar城市, kawasan perburuan 狩猎地点atau pembuatan alatan batu制
作石头工具.
- Lokasi 位置dan tapak基地 Zaman Prasejarah 史前时代yang berikut merupakan tapak yang
terkenal著名的基地 dan diiktiraf被承认 oleh Pertubuhan Pendidikan, Sains dan Kebudayaan
BangsaBangsa Bersatu (United Nations of Educational, Scientific and Cultural Organisation -
UNESCO)联合国教科文组织 yang terdapat di seluruh dunia全世界.
a) Gua Chauvet, Perancis肖维岩洞, 法国

- Tapak prasejarah ini terletak di Perancis法国 yang diduduki 被居住oleh manusia人类 silih
berganti 互相交替antara 30,000 SM hingga 27,000 SM.
- Lukisan 绘画di dalam gua山洞 ini membuktikan 证明penglibatan masyarakat prasejarah史前
社会 dalam aktiviti memburu binatang捕猎动物.
b) Altamira, Sepanyol 阿尔塔米拉洞,西班牙

- Bukti 证明lukisan绘画 yang ditemukan 被发现di dalam gua山洞 Altamira menunjukkan
kewujudan出现 manusia人类 Zaman Mesolitik中石器时代.
- Mereka hidup生活 antara 35,000 hingga 11,000 SM三万五千年前到一万一千年前.
c) Catal Huyuk, Turki 加泰土丘,土耳其

- Diduduki 被居住oleh manusia人类 Zaman Prasejarah史前时代 antara 7,100 -600 SM七千一百
年前到六百年前.
- Aktiviti utama主要活动 termasuklah pertanian农业, terutamanya penanaman barli种植大麦
dan gandum小麦.
d) Stonehenge, Britain 巨石阵,英格兰

- Dibina被建造 antara 3,700 hingga 1,600 SM三千七百年前到一千六百年前.
- Binaan建筑 ini dikaitkan被关联 dengan upacara ritual 宗教仪式dan tempat mengkaji bintang研
究星星的地方.
e) Bhimbetka, India 比莫贝特卡石窟,印度
- Tapak prasejarah史前基地 di Bhimbetka, di bahagian tengah India印度中部 ini berusia 30,000
SM三万年前.
- Bukti证明 di tapak ini menunjukkan kehidupan manusia人类生活 prasejarah史前 di India印度.
f) Zhoukoudian, China 周口店,中国

- Tapak ini berusia antara 18,000 hingga 11,000 SM一万八千年前到一万一千年前 dan
ditemukan被发现 rangka manusia人类骨骼 yang dinamakan Peking Man北京猿人.
g) Shahr-i-Sokhta, Iran被焚之城,伊朗
- Berusia antara 3,200 hingga 1,800 SM三千两百年前到一千八百年前.
- Bukti 证明di tapak ini menunjukkan kehidupan masyarakat社会生活 yang telah tersusun 有条
理dengan kawasan perumahan住宅区, kawasan perkuburan墓地 dan kawasan pembuatan
barangan harian制作日常用品地方.
h) Gobekli Tepe, Turki 哥贝克力石阵, 土耳其

- Tapak ini diduduki被居住 oleh manusia 人类pada 12,000 SM一万两千年前.
- Ahli arkeologi考古学家 berpendapat binaan batu石头建筑 di tapak ini mempunyai kaitan
dengan upacara ritual宗教仪式.
Lokasi Zaman Prasejarah di Asia Tenggara史前时代地点在东南亚
- Pelbagai lokasi 各种地点Zaman Prasejarah史前时代 turut ditemukan 被发现di Asia Tenggara

东南亚.
-Tinggalan manusia人类遗留物 yang ditemukan被发现 di lokasi-lokasi地点 ini menunjukkan
keupayaan manusia人类能力 ketika itu menjalani 进行kekehidupan seharian 日常生活mereka.
- Penemuan 发现ini turut membuktikan证明 ketinggian pencapaian高成就 mereka setanding同
等 dengan manusia Zaman Prasejarah史前时代 di kawasan lain其他地点.
a) Ban Chiang, Thailand 班清, 泰国

- Lokasi地点ini merupakan tapak Zaman Neolitik新石器时代 dan Zaman Logam金属时代,
berusia antara 3,600 hingga 500 SM 三千六百年前到五百年前.
- Manusia人类 di Ban Chiang menjalankan aktiviti pertanian贸易活动, pembuatan logam金属制
作, tekstil纺织品, tembikar tanah陶器 dan kegiatan menternak binatang饲养动物活动.
b) Lenggong, Malaysia玲珑谷地，马来西亚
- Lokasi ini merupakan antara tapak Zaman Prasejarah史前时代 terpenting最重要 di rantau
Asia Tenggara东南亚区域 yang menunjukkan kehidupan manusia人类生活 merentas跨越
Zaman Paleolitik旧石器时代, Hoabinhian南北部全新世时期 dan Neolitik新石器时代.
- Rangka骨骼 Perak Man霹雳人 yang berusia antara 11,000 hingga 10,000 SM一万一千年前到
一万年前 merupakan bukti paling penting 最重要证明menunjukkan kehidupan manusia人类生
活 Zaman Prasejarah 史前时代di negara ini.
c) Gua Liang Bua, Pulau Flores Indonesia灰岩溶洞，弗洛雷斯岛印尼

- Lokasi ini penting重要 kerana penemuan发现 fosil 化石dan sisa tulang 剩骨yang berusia
antara 94,000 hingga 12,000 SM九万四千年前到一万两千年前 yang dinamakan sebagai Flores
Man佛罗雷斯人 atau Homo Floresiensis.
- Tapak ini juga menunjukkan kehidupan manusia 人类生活sejak Zaman Paleolitik旧时期时代
hingga Zaman Logam金属时代.
d) Gua Padah-lin, Myanmar垫林洞,缅甸

- Lokasi ini merupakan tempat tinggal居住地点 manusia Zaman Prasejarah antara 13,000 SM
hingga 11,000 SM一万三千年前到一万一千年前.
e) Sa Hyun, Vietnam 沙贤，越南

- Lokasi ini merupakan tapak Zaman Besi 铁器时代yang paling menonjol 最引人注目di Asia
Tenggara东南亚.
- Berusia antara 1000 SM hingga 200 M一千年前到两百年.
- Aktiviti utama ialah pembuatan tembikar制作陶器.
f) Gua Tabon, Filipina塔邦洞,菲力宾

- Lokasi ini merupakan tapak Zaman Prasejarah史前时代 yang penting重要 di Filipina 菲力宾
yang dianggarkan berusia 47,000 SM四万七千年前.
- Tinggalan 遗留rangka manusia人类骨骼 berusia antara 22,000 hingga 24,000 tahun yang lalu
两万两千年前到两万四千年前 ditemui di sini.
3.3 Ciri-ciri Kehidupan Manusia Zaman Prasejarah（史前时代人类生活特点）
- Kehidupan manusia人类生活 Zaman Prasejarah 史前时代mempunyai ciri-ciri特点 tertentu.

- Ciri 特点yang paling menonjol最突出 dapat dilihat pada tempat kediaman居住地点, peralatan
工具, aktiviti pengumpulan makanan收集食物活动, kegiatan ekonomi经济活动, organisasi
sosial社会组织, kepercayaan信仰, serta kesenian dan kebudayaan艺术和文化.
i. Tempat Kediaman居住地点
a) Zaman Paleolitik旧石器时代
- Tumpuan utama 主要集中petempatan居住地方 ialah gua 山洞dan lubang bawah tanah地下洞.
- Selain itu, mereka berlindung受保护 di bawah pokok 在树下dan tempat berlindung庇护所
yang diperbuat 被制作daripada ranting kayu树枝.
b) Zaman Mesolitik中石器时代
- Manusia zaman ini masih mendiami居住在 gua山洞, dan lubang bawah tanah地下洞 serta
tempat berlindung庇护所 yang diperbuat daripada ranting kayu树枝. - Tumpuan 集中
petempatan 居住地方mereka di pinggir sungai dan laut 河和海边缘bagi memudahkan 使..容易
mereka mendapatkan得到 bekalan air 水供dan makanan食物.
c) Zaman Neolitik 新石器时代
- Manusia zaman ini tinggal 居住secara menetap定居 di kawasan petempatan terutamanya di
kawasan lembah sungai 河谷dan di pesisiran pantai海边.
- Mereka telah membina rumah建筑屋子 yang diperbuat daripada batu石头, tanah liat黏土 dan
kayu木材.
d) Zaman Logam 金属时代
- Manusia telah menetap定居 dan membina建造 tempat kediaman 住所mereka dengan lebih
baik更好.
- Binaannya diperbuat daripada batu石头, tanah liat 粘土dan kayu木材 serta lebih tersusun更有
条理.
- Selain kawasan lembah sungai 河谷dan pesisiran pantai海边, mereka juga tinggal di kawasan
tanah tinggi高地.
ii. Peralatan工具
- Manusia pada masa ini membuat peralatan制作工具 daripada batu石头, kayu木材 dan tulang
haiwan动物骨头.
- Peralatan工具 ini pula dalam bentuk sedia ada现有的形状, ringkas简单 dan kasar 粗糙
pembuatannya制作.
- Peralatan工具 Zaman Mesolitik中石器时代 masih diperbuat daripada kayu木材, batu石头 dan
tulang haiwan动物骨头.
- Namun, pembuatannya lebih halus比较细 dan kemas整齐.
- Terdapat juga alatan用具 lebih kecil比较小 yang dikenali sebagai mikrolit石器. - Mereka juga
menggunakan panah 勾semasa memburu binatang狩猎动物 dan menggunakan perangkap陷阱
untuk menangkap ikan抓鱼.
- Peralatan zaman ini lebih halus比较细 dan kemas整齐.
- Terdapat pelbagai peralatan工具 termasuklah alat menggali 挖掘工具dan roda轮子.
- Manusia telah mampu mencipta 发明peralatan yang diperbuat daripada logam金属. -
Pembuatan ini berlaku seiring dengan pengetahuan manusia人类知识 tentang teknologi
peleburan溶化技术 serta pembuatan acuan制作模具.
- Pada Zaman Logam金属时代ini, manusia memiliki拥有 tahap kehidupan生活水平 yang lebih
tinggi比较高 berbanding dengan Zaman Batu石器时代.
- Peralatan zaman ini terdiri daripada tembaga铜, gangsa青铜 dan besi铁.
iii. Pengumpulan makanan收集食物

- Kegiatan mengumpulkan makanan收集食物活动 merupakan aktiviti paling penting最重要
untuk mendapatkan makanan得到食物 selain除了 memburu binatang狩猎动物.
- Mereka mengumpulkan收集 buah-buahan水果, cendawan菇类, bijiran谷类 dan pucuk
tumbuhan植物芽 yang tumbuh liar野生 di dalam hutan森林.
- Manusia pada zaman ini masih menjalankan aktiviti mengumpulkan makanan收集食物.
- Mereka juga mengumpulkan收集 kerang壳类 dan siput蜗牛 yang ditemui di pinggir sungai dan
laut河边和海边.
-Kemampuan manusia人类有能力 untuk menjalankan aktiviti pertanian农业活动 dan
penternakan饲养 menyebabkan aktiviti mengumpulkan makanan收集食物活动 semakin
berkurangan越来越减少.
- Aktiviti pengumpulan makanan收集食物活动 hampir tidak lagi 几乎没有了dilakukan kerana
kemajuan进步 yang berlaku dalam bidang pertanian农业, penternakan 饲养dan perdagangan
tukar barang交换物品贸易.
- Kegiatan ini membolehkan mereka memperoleh获得 makanan yang mencukupi足够的食物.
iv. Kegiatan Ekonomi经济活动

- Manusia zaman ini bergantung sepenuhnya完全依赖 pada sumber alam semula jadi天然资源.
- Mereka hidup生活 secara nomad游牧 untuk mencari makanan寻找食物 dan dikongsi bersama
共享.
- Aktiviti ekonomi经济活动 mereka bersifat sara diri自给自足.
- Manusia pada zaman ini masih lagi mengutip hasil hutan拾取森林收成, memburu binatang狩
猎动物 dan menangkap ikan抓鱼.
- Perkongsian makanan共享食物 masih berlaku还发生.
- Manusia tidak lagi menjadi不再成为 pengguna sumber alam天然资源使用者, sebaliknya
mereka menghasilkan makanan生产食物 melalui kegiatan pertanian农业活动 dan penternakan
饲养.
- Aktiviti perdagangan贸易活动 dengan menggunakan sistem barter 以物换物dan
pengkhususan kerja 专门工作telah bermula.
- Aktiviti pertanian农业活动, penternakan饲养 dan perdagangan pertukaran barang 交换物品贸
易merupakan aktiviti utama penduduk居民主要活动.
- Selain itu, aktiviti pembuatan制造活动 dan pertukangan木工 turut berkembang发展.
v. Organisasi Sosial社会组织
- Manusia zaman ini hidup生活 dalam kelompok kecil小群体 yang terdiri daripada gabungan联
合 beberapa几个 keluarga家庭 dan masih hidup dalam keadaan nomad游牧情况.
- Pada zaman ini, manusia masih lagi hidup 还生活dalam kelompok kecil小群体.
-Mereka juga masih lagi hidup secara nomad游牧 dan belum mempunyai还没拥有 sebuah
organisasi sosial yang tersusun有条理的社会组织.
- Pada zaman ini, manusia hidup menetap定居dan telah mewujudkan sistem sosial社会系统
yang lebih baik.
- Terdapat ketua首领 yang dipilih被选 daripada kalangan mereka dan bermulanya pembahagian
分配dalam sosial, iaitu adanya kelas atasan上等阶级 atau pemimpin领袖 dan kelas bawahan下
属阶级.
- Kemunculan 出现organisasi组织 ini membolehkan aturan kehidupan yang lebih baik更好的生
活规则dibentuk被形成.
- Kehidupan manusia人类生活 zaman ini lebih tersusun更有条理.
- Pemimpin领袖 bertanggungjawab负责任 menyelesaikan解决 masalah yang timbul 引起的问题
dan membentuk形成 aturan kehidupan生活规则 agar diikuti被跟随 oleh setiap anggota
masyarakat社会成员.
- Keadaan ini membawa kepada pembentukan形成 sistem pentadbiran行政系统.
vi. Kepercayaan信仰
- Manusia pada zaman ini mengamalkan animisme万物有灵论 dan kepercayaan alam semula
jadi 信仰大自然yang menentukan决定 kehidupan 生活mereka.
- Mereka percaya相信 pada kuasa alam semula jadi大自然的力量 seperti petir闪电, kilat雷电,
angin风, hujan雨 dan matahari太阳.
- Selain itu, setiap objek物体 yang terdapat di sekeliling周围mereka seperti pokok树, batu石头,
bukit山, sungai河 dan laut海dipercayai mempunyai kuasa力量.
- Manusia pada zaman ini masih mengamalkan 实践kepercayaan animisme万物有灵论.
- Manusia pada zaman ini melakukan ritual 进行仪式bagi mewujudkan perdamaian呈现和平
dengan kuasa alam大自然力量 dan amalan penyembahan崇拜 mula dilakukan.
- Wujud出现 kepercayaan信仰 kehidupan selepas mati 死后的生活dan mayat尸体 akan
diuruskan dengan teliti 仔细被处理serta dikebumikan 被下葬dengan sempurna完善.
- Penyembahan manusia人类的崇拜 terhadap kuasa alam大自然力量 semakin jelas越来越明
显.
- Binaan khusus 特别建筑telah diwujudkan bagi upacara ritual仪式 dan menyempurnakan完善
kepercayaan 信仰mereka.
vii. Kesenian dan Kebudayaan艺术和文化.

- Manusia pada zaman ini telah menghasilkan lukisan guas山洞绘画.
- Lukisan绘画 ini pula bersifat realisme现实主义.
- Lukisan gua山洞绘画 masih merupakan antara ciri kesenian艺术特点 yang wujud pada zaman
ini.
- Selain除了 lukisan gua山洞绘画, kesenian manusia人类艺术 zaman ini turut dapat dilihat
melalui 通过corak图案 yang menghiasi装饰 permukaan tembikar陶瓷表面.
- Pola geometri几何图案 merupakan pola utama主要图案 yang dikenali sebagai simbolisme象
征主义.
- Manusia zaman ini amat mementingkan 很注重nilai estetika审美价值 yang ditemukan被发现
pada peralatan用具 mereka seperti gendang gangsa青铜鼓 yang mempunyai pola hiasan装饰
图案 yang menarik吸引.
3.4 Kesinambungan Sumbangan Zaman Prasejarah kepada Kemajuan Kehidupan Manusia（史

前时代贡献的连续对于人类生活的进步）
- Manusia Zaman Prasejarah史前时代 banyak mewariskan传承 penemuan发现 dan aktiviti活动

mereka kepada tamadun manusia人类文明.
- Mereka telah mencipta发明 dan melakukan pelbagai kegiatan 各种各样活动yang masih dapat
ditemui 被发现dalam kehidupan manusia人类生活 hari ini.
- Aktiviti pertanian农业活动, memburu打猎 dan menternak binatang饲养动物, pembuatan
peralatan dan tembikar制作工具和陶瓷, ideofak serta monumen dan seni bina 纪念碑和建筑
merupakan antara aktiviti yang telah dilakukan oleh masyarakat sejak Zaman Prasejarah史前时
代 dan masih lagi diteruskan还被继续 hingga hari ini直到今天.
i. Aktiviti Pertanian农业活动
- Aktiviti pertanian农业活动 giat积极 dijalankan被进行 bermula pada Zaman Neolitik新石器时代.
- Antara jenis tanaman农作物 termasuklah padi稻米, gandum小麦 dan barli大麦.
- Aktiviti pertanian农业活动 menjadi sumber makanan penting重要的食物来源 kepada manusia
hingga membolehkan mereka tinggal secara menetap定居.
-Aktiviti ini terus继续 diamalkan oleh manusia dan menjadi pekerjaan yang penting重要的工作
sehingga hari ini直到今天.
- Manusia menjalankan aktiviti pertanian农业活动 sara diri 自给自足secara kecil-kecilan小规模
untuk memenuhi 满足 keperluan sendiri自己的需要.
- Namun begitu, pada zaman moden现代, aktiviti pertanian农业活动 telah menjadi aktiviti
komersial商业活动 apabila hasil pertanian农场品 mula dijual被销售.
- Aktiviti pertanian农业活动dilakukan secara besar-besaran大规模dalam bentuk ladang园地形
式 dengan menggunakan使用 peralatan moden现代设备.
ii. Memburu Binatang狩猎动物

- Aktiviti memburu binatang 狩猎动物merupakan aktiviti paling tua最老的活动 yang diamalkan
oleh manusia untuk mendapatkan makanan得到食物.
- Pada Zaman Prasejarah史前时代, aktiviti memburu binatang狩猎动物 dilakukan
menggunakan senjata武器 yang diperbuat daripada batu石头, tulang骨头, kayu木材, gangsa青
铜 dan besi铁.
- Selain itu, tombak标枪dan panah 弓箭digunakan bagi aktiviti memburu狩猎活动.
- Bagi sesetengah manusia, mereka menggunakan sumpit吹箭筒 untuk aktiviti memburu狩猎活
动.
- Amalan ini masih diamalkan sehingga kini直到现今.
- Pada zaman moden现代, aktiviti memburu狩猎活动 dijalankan sebagai hobi爱好 dengan
menggunakan senjata yang lebih canggih更先进的武器, berlesen有执照 dan berdaftar被登记.
- Kini, aktiviti memburu狩猎活动 perlu 必须mendapatkan lesen得到执照 daripada pihak
berkuasa执法当局.
- Di negara kita在我国, lesen berburu binatang 狩猎执照dikeluarkan oleh Perhilitan (Jabatan
Perlindungan Haiwan Liar dan Taman Negara 野生动物保护与国家公园局)
iii. Menternak Binatang饲养动物

- Sejak Zaman Neolitik新石器时代, manusia telah mempunyai kemahiran 技能menternak
binatang饲养动物.
- Aktiviti ini membolehkan mereka mendapatkan得到 sumber makanan食物来源 secara
berterusan持续.
- Pada zaman moden现代, penternakan binatang饲养动物 dijalankan secara komersial商业化
bagi menampung 承担keperluan需要 daging肉类 dan tenusu乳制品 bagi sesebuah negara国
家.
iv.Peralatan工具
- Peralatan工具 manusia Zaman Prasejarah diperbuat daripada batu石头, kayu 木材dan tulang
haiwan动物骨头 yang digunakan untuk pelbagai kegunaan各种用途 dalam kehidupan生活
mereka.
- Peningkatan pengetahuan知识的提高 manusia tentang campuran logam金属混合, acuan模型
dan suhu pembakaran燃烧温度 telah membolehkan peralatan gangsa 青铜dan besi铁 dicipta
bagi menggantikan代替 peralatan batu石头 dan kayu木材.
- Peralatan gangsa青铜 dan besi铁 merupakan hasil ciptaan inovasi 创新的成果yang banyak
membantu帮助 kehidupan manusia人类生活 sehingga hari ini.
- Antaranya termasuklah pedang剑, parang大刀, tombak标枪, cangkul锄头, keris匕首 dan
kapak斧头.
- Pembuatan peralatan besi铁器 ini terus kekal继续存在 dalam sejarah历史 dan tamadun
manusia人类文明.
- Peralatan工具 pada zaman moden现代 berubah改变 apabila mesin 机器dan jentera机械mula
digunakan.
- Aktiviti memotong切 dan menghiris切片 daging肉类 tidak lagi menggunakan peralatan batu 石
器mahupun besi铁, sebaliknya menggunakan mesin机器terutamanya dalam aktiviti komersial商
业活动.
v. Tembikar陶器
- Manusia Zaman Prasejarah史前时代 mempunyai pengetahuan知识 dan kemahiran技能
membuat tembikar 制作陶器yang dijadikan bekas makanan食物容器 dan peralatan masakan炊
具.
- Kedua-dua pengetahuan ini masih diamalkan hingga hari ini今天.
- Pada Zaman Prasejarah史前时代, tembikar陶器 turut dijadikan peralatan dalam upacara ritual
仪式.
- Tembikar陶瓷 buatan China中国制造 seperti tembikar Dinasti Ming明朝陶瓷 serta buatan
Vietnam越南制造 pernah menjadi komoditi perdagangan 贸易商品yang penting pada abad
ke-14 dan ke-15 Masihi.
- Pembuatan tembikar 制作陶瓷terus kekal继续保留 sehingga kini 现在dan menjadi industri工业
yang sangat penting.
- Pembuatan labu sayong merupakan industri yang penting di Kuala Kangsar, Perak.
vi. Ideofak
- Manusia Zaman Prasejarah史前时代 percaya bahawa kematian死亡 bukan penamat 结束
kepada kehidupan生活.
- Mereka amat menghormati 尊重mayat尸体.
- Pelbagai kaedah方式 pengebumian mayat埋在尸体 dilakukan dan kebiasaannya mayat尸体
akan dikebumikan被安葬 bersama-sama一同 dengan pelbagai peralatan用具.
- Di Gua Cha, Kelantan, kepala mayat尸体的头 diletakkan di atas “bantal枕头” batu石头. Mayat
尸体 juga disertai dengan bahan makanan食物 dan terdapat ritual仪式 yang menampakkan展示
kedudukan istimewa特别地位 seseorang.
- Di Sabah, terdapat sesetengah masyarakat yang memasukkan mayat 尸体ke dalam keranda
kayu 木棺材dan disimpan di dalam gua batu kapur石灰岩洞穴.
- Sehingga kini, penghormatan尊敬 terhadap mayat尸体 masih terus继续 diamalkan mengikut
agama根据宗教 masing-masing.
vii. Monumen dan Seni Bina纪念碑和建筑

- Sejak Zaman Neolitik新石器时代, manusia mempunyai kebolehan能力 dan kepakaran专长
untuk membina monumen纪念碑 dan binaan建筑物 yang digunakan untuk pelbagai tujuan各种
用途.
- Binaan建筑物 ini sebahagiannya masih kekal还保存 sebagai warisan sejarah历史遗产 untuk
diwarisi oleh generasi akan datang.
- Pada zaman moden现代, kemampuan manusia人类能力 membina binaan建筑物 yang

mengagumkan令人震惊 terus继续 meningkat.
BAB 4: MENGENALI TAMADUN (认识文明)
4.1 Maksud Tamadun (文明的意思)
-Pada umumnya, tamadun文明 ditakrifkan sebagai 被定义为suatu pencapaian tertinggi最高成

就 oleh sesuatu masyarakat社会 dalam pelbagai bidang领域.
- Antaranya termasuklah kegiatan pertanian dan perdagangan农业和贸易活动, sistem

pemerintahan行政系统, pembentukan bandar城市的形成, pengkhususan pekerjaan工作专业化,
teknologi技术, organisasi sosial社会组织, agama dan kepercayaan宗教和信仰, tulisan dan
penyimpanan rekod文字和记录储存, serta kesenian dan kesusasteraan艺术和文学.
- Perubahan kehidupan manusia人类生活的改变 ini didorong被推动 oleh daya inovasi 创新力

sesuatu masyarakat社会.
-Dari segi pengertian bahasa语言理解, perkataan tamadun文明 (civilisation文明) diambil

daripada perkataan Yunani希腊词, iaitu “civitas” yang bermaksud bandar城市 atau kota城.
- Tahap kemajuan进步阶段 dalam kehidupan masyarakat 社会生活dicapai 被达到dalam bidang

kebudayaan文化方面, sains科学, industri 工业dan sistem kerajaan政府体制.
(B) Maksud tamadun dalam bahasa Inggeris英语
- Dalam bahasa Inggeris英语, tamadun disebut civilisation, iaitu tahap pembangunan发展阶段

manusia dan organisasi组织 yang dianggap paling maju最进步.
- Tahap pembangunan发展阶段 tersebut merangkumi包括 pengetahuan知识, kepercayaan信仰,

seni艺术, moral道德, undang-undang法律, adat习俗 dan kebolehan能力 manusia atau
organisasi.
(C) Maksud tamadun dalam bahasa Arab阿拉伯语
- Perkataan tamadun文明 dalam bahasa Arab阿拉伯语 ialah mudun, madain dan madana, yang
bermaksud tinggi budi bahasa高品德 dan pembukaan bandar开城.
- Istilah lain yang sama pengertiannya ialah hadharah dan hadari.
- Hadharah bermaksud kawasan地区, daerah区域, bandar城市, kota城, kampung乡村 dan

kawasan yang digunakan untuk bercucuk tanam耕作.
- Hadari pula bermaksud tanah土地 atau rumah房子 yang didiami 被居住oleh masyarakat社会,
tahap kemajuan进步阶段 dan memperoleh 获得kekayaan财富.
(D) Maksud tamadun dalam bahasa Melayu马来语
- Dalam bahasa Melayu马来语, tamadun文明 bermaksud suatu peradaban文明 yang merujuk

kepada pencapaian kemajuan masyarakat 社会进步的达成dari segi kebendaan物质 serta
perkembangan pemikiran思想发展 meliputi包含 bidang sosial社会领域, budaya文化, politik政治
dan lain-lain yang tinggi.
- Kemajuan kebendaan物质进步merujuk kepada pencapaian成就 dalam penciptaan创造 seni

bina 建筑seperti bangunan建筑物 dan empangan水坝 serta sistem ekonomi经济系统, seperti
percukaian税收 dan kewangan金融; dan hasil cipta创造成果 seperti membuat kertas造纸,
lukisan绘画 dan ukiran雕刻.
- Tamadun文明 penting 重要bagi membina建造 kemajuan进步 dan kemodenan现代性

kehidupan manusia 人类生活yang teratur 有秩序的dalam sesebuah sistem masyarakat社会系
统.
Kesimpualan总结:
·Walaupun terdapat perbezaan差别 maksud tamadun文明的意思 menurut根据 bahasa Yunani
希腊语, bahasa Inggeris英语, bahasa Arab阿拉伯语 dan bahasa Melayu马来语, tetapi terdapat
persamaan相同 yang jelas明显的, iaitu kemajuan进步 yang dicapai 被达成oleh masyarakat社会
untuk membina建造 kehidupan生活 yang lebih baik更好 dan kompleks复杂的.
(A) Sudut Pandangan Islam伊斯兰观点
- Konsep tamadun文明的概念 dalam Islam伊斯兰 dibina被建造 atas kerangka Islam伊斯兰框架

sebagai al-Din (cara hidup生活方式).
- Tamadun文明 mengikut pandangan Islam伊斯兰观点 merangkumi囊括 pembangunan lahiriah

外部发展 dan rohaniah精神 yang berasaskan基于 nilai 价值dalam pendidikan 教育seperti yang
disarankan被建议 oleh al-Quran古兰经 dan hadis 圣训serta ajaran Nabi Muhammad SAW穆罕
默德先知的教导.
i. Ibn Khaldun
- Ibn Khaldun ialah tokoh awal 早期人物yang membicarakan讨论 tentang konsep tamadun
Islam伊斯兰文明的概念.
- Beliau memperkenalkan介绍 konsep tamadun文明的概念, iaitu “umran” dan “hadharah” yang

digunakan dalam bukunya yang bertajuk Muqqadimah.
- “Hadharah” mengandungi prinsip-prinsip原则 nilai 价值meliputi aspek akidah信仰, syarak回教

法则, akhlak品行, falsafah哲学, kebudayaan文化 dan peradaban文明.
- “Madaniyyah” pula lebih menjurus指向 kepada aspek kebendaan物质 dalam kehidupan 生活

dan lebih bersifat umum 一般性质kepada semua manusia所有人类.
- Kedua-duanya bermaksud perbandaran社区 dan tamadun文明.
- Istilah “hadharah” dan “madaniyyah” ini lebih menepati konsep tamadun文明的概念 dalam
Islam伊斯兰 dan berpusat kepada集中于 wahyu启示.
ii. Syed Muhammad Naquib Al-Attas

- Syed Muhammad Naquib Al-Attas pula berpendapat有看法 tamadun文明 ialah keadaan
kehidupan 生活情况insan bermasyarakat人类社会 yang telah mencapai 达到taraf水平
kehalusan tatasusila 道德品格dan kebudayaan 文化yang luhur高尚 bagi seluruh
masyarakatnya全部社会.
- Beliau menulis pelbagai buku dalam bidang pemikiran思想领域 dan peradaban文明.
- Antaranya termasuklah Islam dalam Sejarah dan Kebudayaan Melayu dan Historical Fact and
Fiction.
(B) Sudut Pandangan Barat西方观点
- Dalam tradisi Barat西方传统, istilah “civilisation” digunakan bagi menggambarkan描绘 tahap

阶段sesuatu masyarakat 社会atau budaya文化 yang kompleks复杂的.
- Lazimnya通常, masyarakat bertamadun有文明的社会 diukur 被测量melalui pencapaian 成就

ilmu 知识dan teknologi技术, ekonomi经济, struktur politik政治结构, kemasyarakatan社会 dan
petempatan住区 di kawasan perbandaran社区.
- Bagi masyarakat Barat西方社会, tamadun文明 dikaitkan dengan pembangunan lahiriah外部发

展 terutamanya dalam bidang kebudayaan文化领域 seperti kesenian艺术, penulisan写作,
undang-undang法律 dan perbandaran社区.
i. Arnold J. Toynbee
- Arnold J. Toynbee menjelaskan tamadun文明 sebagai suatu sistem masyarakat社会系统 yang

memperkasakan授权 sistem politik政治系统, ekonomi经济, sosial社会 serta kesenian艺术 dan
kebudayaan文化.
Kesimpualan总结:
- Konsep tamadun文明的概念 meliputi semua pencapaian成就 kehidupan masyarakat社会生活

dalam bidang sosial社会领域 dan budaya文化 serta pemikiran思想.
4.3 Ciri-ciri Tamadun (文明的特征)
- Tamadun awal dunia早期世界文明 lahir 孕育di lembah sungai河谷, iaitu di Lembah Sungai
Tigris底格里斯河谷 dan Euphrates幼发拉底, Sungai Nil尼罗河, Sungai Indus印度河 dan Sungai
Huang He黄河.
- Ciri-ciri tamadun awal dunia早期世界文明 ialah pencapaian成就 yang hebat 卓越dalam bidang
pertanian dan perdagangan农业和贸易, sistem pemerintahan行政系统, pembentukan bandar形
成城市, pengkhususan pekerjaan工作专业化, teknologi技术, organisasi sosial社会组织, agama
dan kepercayaan宗教和信仰, tulisan文字 dan penyimpanan rekod记录储存, serta kesenian dan
kesusasteraan艺术和文学
1. Pertanian dan Perdagangan农业和贸易

- Kehidupan masyarakat 社会生活tamadun awal早期文明 mulai 开始berkembang发展 apabila
terdapat kegiatan pertanian农业活动.
- Penciptaan发明 pelbagai peralatan用具, pembinaan saliran建造水道, penciptaan发明 kincir

angin风车 dan pembinaan teres梯田 di tanah tinggi高地 telah menggalakkan鼓励 kegiatan
pertanian农业活动 dalam kalangan masyarakat.
- Perkembangan发展 ini seterusnya telah mewujudkan呈现 kegiatan perdagangan贸易活动.
- Pertama第一, perdagangan tempatan当地贸易, iaitu masyarakat社会 yang tinggal di kota城

mendapatkan makanan食物 dan barangan pertanian农作物 dengan menukarkan交换 barangan
kraf tangan手工艺品 dan perkhidmatan服务 termasuklah kegiatan keagamaan宗教活动.
- Kedua第二, perdagangan jarak jauh远程贸易. Masyarakat dari kawasan tamadun yang

berbeza不相同 bertukar-tukar互相交换 barangan物品 dengan penduduk居民 yang mempunyai
bahan mentah原料, seperti logam金属, emas金 dan besi铁.
- Berlaku kegiatan perdagangan贸易活动 antara masyarakat Sumer苏美尔 dengan Mesir埃及

dan antara masyarakat Sumer苏美尔 dengan Mohenjo-Daro.
2. Sistem Pemerintahan行政系统
- Kerajaan telah dibentuk被形成 untuk mengurus处理 pemerintahan行政 kota城 yang

berkembang pesat发展迅速 kesan影响 daripada pembentukan bandar形成城市.
- Pada peringkat awal早期, pemerintahan negara-kota 城邦行政diketuai oleh pendeta牧师

tetapi kemudiannya raja 王mengambil alih 接管peranan角色 sebagai pemerintah统治者.
- Raja王 telah dibantu oleh pegawai官员 daripada golongan bangsawan贵族 dan pendeta牧师
memerintah领导 negara-kota城邦.
- Selain itu, bagi melicinkan方便 urusan事务 pentadbiran negara国家行政, undang-undang法律

telah dibentuk被形成.
3. Pembentukan Bandar城市的形成
- Perkembangan发展 dalam bidang pertanian农业领域menyebabkan manusia mula membina

petempatan kekal永久住区.
- Kewujudan 存在petempatan kekal永久住区 di sesebuah kawasan bermula 开始dengan

kampung乡村.
- Apabila berlaku pertambahan增加 penduduk居民, kawasan kampung乡村 berkembang发展

dan disatukan被统一 membentuk 形成bandar城市.
- Bandar 城市mempunyai jumlah penduduk人口 yang lebih ramai更多 dan mempunyai pelbagai
latar belakang背景.
- Antara ciri bandar城市特点termasuklah: Pelan susun atur bangunan建筑排版平面图 dan
petempatan yang tersusun有序的住区.
- Rumah kediaman住宅区 mempunyai kemudahan设施 perigi水井, bilik mandi浴室 dan tandas

厕所.
- Kemudahan prasarana基础设施 yang teratur有序 dan sistematik有系统 seperti pasar市场,

rumah ibadat宗教场所 dan kawasan kediaman住宅区.
- Pembinaan建造 sistem perparitan沟渠系统 dan pembetungan下水道.
- Pembinaan kota城 untuk berlindung保护 daripada serangan orang luar外人的攻击dan menjadi

kawasan sempadan边境地区.
- Pada peringkat awal, bandar城市 menjadi pusat kegiatan politik政治活动中心, ekonomi经济

dan kebudayaan文化 bagi kawasan sekitarnya周围环境.
- Kemudian, bandar城市 berkembang发展 menjadi institusi sosial社会机构 dan ekonomi经济

yang tersusun有序, yang menjadi asas基础 kepada kelahiran产生 tamadun awal dunia世界早期
文明.
- Bandar pertama第一个城市 dibina pada tahun 4,000 SM.
- Kota-kota 城utama主要 pada peringkat tamadun awal ialah Ur dan Uruk berhampiran Sungai
Tigris底格里斯河 dan Euphrates幼发拉底河, Memphis孟菲斯 di Sungai Nil尼罗河,
Mohenjo-Daro莫恩焦德罗 di Sungai Indus印度河 dan Anyang安阳 di Sungai Huang He黄河.
4. Pengkhususan Pekerjaan工作专业化
- Perkembangan pesat bandar城市发展迅速 telah meningkatkan提高 jumlah penduduk居民人

口.
- Hal ini secara tidak langsung间接 telah mewujudkan呈现 pengkhususan专业化 dalam bidang
pekerjaan工作领域.
- Terdapat lebih banyak peluang pekerjaan baharu新的工作机会, seperti pengutip cukai收税员,

jurutera工程师 yang mengawal sistem pengairan sungai河流灌溉系统, tentera军人, petani农夫
yang bekerja di sawah稻田, dan mereka yang bekerja dalam bidang pentadbiran行政领域.
- Kumpulan artisan工匠 pula menumpukan masa 集中时间mereka dalam kerja mengukir雕刻工

作, menempa besi锻铁 dan tembikar陶器.
- Selain itu, saudagar商人 dan pedagang贸易者 bertukar-tukar互相交换 barangan物品 yang

dihasilkan oleh golongan artisan工匠.
5. Teknologi技术
- Kemahiran技能 dalam bidang teknologi 技术领域oleh masyarakat tamadun awal早期文明社会
telah menghasilkan生产 penciptaan发明 barangan物品 dan monumen纪念碑 serta hasil
pertukangan木工.
- Hasil ciptaan发明物 ini telah memberikan keselesaan舒适 kepada masyarakat社会.
- Tamadun Mesopotamia美索不达米亚文明 terkenal 闻名dengan Taman Tergantung Babylon空

中花园.
- Tamadun Mesir Purba古埃及文明 pula terkenal闻名 dengan pembinaan建造 piramid金字塔

dan sfinks斯芬克斯/人头狮身, manakala Tamadun Indus 古印度文明terkenal 闻名dengan
pembinaan建造 negara-kota城邦 Mohenjo-Daro.
- Penggunaan teknologi 技术dalam pembuatan制造 logam金属 tembaga铜, gangsa青铜 dan

besi铁 pula menghasilkan生产 peralatan用具 seperti bajak梨 untuk pertanian农业.
- Selain itu, penciptaan发明 roda 轮子telah membantu penggunaan kereta kuda马车 dan kereta
lembu牛车 untuk tujuan目的 mengangkut 运送hasil pertanian 农作物dan perhubungan
penduduk居民关系.
6. Organisasi Sosial社会组织
- Dalam masyarakat Mesir Purba古埃及社会, kemunculan出现 institusi机构 dan golongan

pekerja工人阶级 telah mewujudkan呈现 kelas sosial社会阶层.
- Kelas sosial 社会阶级berasaskan根据 jenis pekerjaan工作类型, kekayaan财富 dan pengaruh

影响.
- Pada peringkat tamadun awal早期文明, pemerintah领导者, firaun法老王, golongan agama宗

教族群 dan golongan bangsawan贵族 berada pada kedudukan tertinggi 最高地位dalam
susunan masyarakat社会结构.
- Golongan saudagar商人 dan artisan工匠 berada dalam kelas kedua第二阶级.
- Di bawah mereka ialah golongan petani 农夫dan pekerja工人 yang tidak berkemahiran没有技
能的.
- Golongan hamba奴隶 berada pada kedudukan 地位paling rendah最低.
- Hamba奴隶 terdiri daripada dua kumpulan组, iaitu hamba perang 战争奴隶dan hamba yang
dijual被卖的.
Susunan Struktur Sosial pada Zaman Mesir Purba社会结构在古埃及时代
a. Firaun法老王
b. Wazir宰相, pegawai kanan高级官员, golongan agama宗教人员 dan bangsawan贵族
c. Golongan penyalin撰稿员/ penulis作者
d. Artisan berkemahiran有技术工匠 dan karyawan作家
e. Petani 农夫dan buruh工人
f. Pembantu rumah 女佣dan hamba奴隶
7. Agama dan Kepercayaan宗教和信仰
- Masyarakat tamadun awal mempercayai相信banyak tuhan神.
- Antara tuhan神 yang disembah被信奉 termasuklah tuhan bulan月亮神, matahari太阳神, ibu母

神 dan sungai河神.
- Terdapat institusi agama宗教机构 yang mengurus管理 upacara keagamaan宗教仪式seperti

korban 牺牲binatang 动物atau mempersembahkan 献祭makanan 食物kepada kuasa roh灵魂力
量.
- Dalam hal ini, tempat ibadat礼拜场所 yang besar大 dibina sebagai tanda标记 menghormati尊
重 tuhan神.
- Di Mesir埃及 misalnya, penduduk mempercayai相信 kehidupan selepas kematian死亡过后的

生活.
- Lakaran 绘图daripada Book of the Dead yang menunjukkan orang yang mati bersama-sama
isterinya memerhatikan观察 penimbang keadilan司法仲裁 sedang menimbang衡量
perlakuannya行为 semasa hidup活着.
8. Tulisan dan Penyimpanan Rekod文字和记录保存
- Sistem tulisan文字 mula lahir kira-kira 5,000 tahun lalu.
- Penciptaan发明 tulisan文字 penting重要 bagi membezakan区分 kehidupan 生活Zaman

Prasejarah史前时代 dan sejarah历史.
- Kemudian, manusia人类 mencipta发明 sistem tulisan文字 yang lebih baik menggunakan

abstrak simbol 抽象符号bagi mewakili 代表pelbagai bentuk idea主意形式.
- Kelahiran 产生tulisan文字 membolehkan允许 manusia人类 menyimpan 收存rekod 记录dan

perkara penting重要事项 tentang masyarakat社会 dan diri mereka.
- Tulisan pertama第一个文字menggunakan使用 sistem piktograf 象形文字atau simbol gambar
图片符号.
- Bentuk piktograf象形形状 dalam tulisan kuneiform楔形文字 yang digunakan semasa Tamadun

Mesopotamia.
9. Kesenian dan Kesusasteraan艺术和文学
- Masyarakat社会 pada zaman tamadun awal melahirkan生产 hasil sastera文学作品 dan seni
bina建筑 yang mengagumkan赞叹.
- Gaya 风格dan teknik技术 yang digunakan oleh artis工匠 menggambarkan描绘 setiap budaya
文化 tamadun masing-masing各自文明.
- Artis工匠 menghasilkan ciptaan创造物 berupa patung雕像 dan lukisan绘画 tuhan神 dan dewa
神, pahlawan战士 dan pemerintah君主.
- Apabila penggunaan tembaga 铜meluas广泛, patung-patung雕像 dicipta menggunakan

tembaga铜.
- Ciptaan ukiran雕刻作品 pada gelas玻璃 dengan kehalusan seni艺术的精细.
Kesimpulan 总结：
Ciri-ciri tamadun awal dunia世界早期文明的特征 memaparkan 显示kehebatan pencapaian 伟大
的成就tamadun-tamadun 文明dalam semua bidang kehidupan生活领域.
- Hal ini adalah asas基础 pencapaian tertinggi manusia 人类最高成就sehingga digelarkan被称

号 tamadun hebat辉煌文明.
- Kemajuan pemikiran思想进步 menyumbang贡献 kepada hasil cipta发明 idea概念dalam

kalangan masyarakat untuk membina建造 tamadun yang lebih tinggi更高的文明.
- Hasil cipta telah membantu manusia membina kehidupan yang lebih baik 更好的生活
terutamanya dalam pembinaan建造 bangunan 建筑dan teknologi pertanian农业技术.
- Kewujudan出现 tamadun awal dunia世界早期文明 menjadi pencetus催化剂 inovasi创新

kepada masyarakat pada hari ini现今社会
BAB 5: TAMADUN AWAL DUNIA (世界早期文明)
5.1 Empat Lokasi Tamadun Awal Dunia (世界早期文明的四个地点)
-Terdapat有 empat四个 tamadun awal manusia早期人类文明 di dunia世界, iaitu Tamadun

Mesopotamia美索不达米亚文明, Tamadun Mesir Purba古埃及文明, Tamadun Indus古印度文明
dan Tamadun Huang He (Hwang Ho)黄河文明.
- Keempat-keempat tamadun ini这四个文明 bermula开始 dan berkembang发展 di kawasan

lembah sungai河谷地区 yang memainkan扮演 peranan penting重要角色 dalam pembentukan形
成 tamadun awal dunia早期世界文明.
-Kepentingan sungai河流的重要性 kepada manusia人类 pada masa itu在当时 ialah

membekalkan供应 air水 bagi tanaman植物, membuat kawasan petempatan定居地区 dan
menjadi成为 alat perhubungan通讯设备.
(A) Perkembangan Empat Tamadun Awal Dunia四个世界早期文明的发展
- Tamadun Mesopotamia美索不达米亚文明, Mesir Purba古埃及文明, Indus古印度文明 dan

Huang He黄河文明terletak di坐落在 kawasan strategik战略性地区, iaitu di lembah sungai河谷
yang menjadi faktor penting重要原因 kepada perkembangan pesat迅速发展 keempat-empat
tamadun ini这四个文明.
1. Tamadun Mesopotamia美索不达米亚文明
- Tamadun Mesopotamia美索不达米亚文明 merupakan是 tamadun terawal dunia最早的世界文

明 yang terletak di坐落在 barat daya Asia西南亚.
- Mesopotamia美索不达米亚 bermaksud意思是 tanah土地 di antara dua sungai两条河之间,

iaitu Sungai Tigris底格里斯河 dan Sungai Euphrates幼发拉底河 yang mengalir流动 dari从
kawasan pergunungan Turki土耳其山区 sehingga直到 tanah pamah低地 di Iraq伊拉克.
- Tamadun ini这个文明 telah已经 berkembang发展 dari petempatan awal Zaman Neolitik新石器

时代早期定居点 antara tahun 5,000 SM 五千年前 hingga 700 SM七千年前.
- Pada sekitar大约 tahun 3,500 SM三千五百年前, wilayah Mesopotamia美索不达米亚的区域

telah berkembang发展 menjadi成为 pusat tamadun awal早期文明的中心.
- Terdapat有 beberapa kerajaan几个政府 dalam在 tamadun ini这个文明.
- Antaranya termasuklah Sumeria苏美尔, Babylon古巴比伦, Akkad阿卡德, Chaldea卡尔迪亚

dan Asyria亚述.
- Kerajaan terawal最早期的政府 ialah kerajaan Sumeria苏美尔政府 yang bermula开始 pada

tahun 3,500 SM三千五百年前 dan kerajaan yang terakhir最后的政府 ialah Chaldea卡尔迪亚
yang runtuh倒下 pada tahun 539 SM五百三十九年前.
- Tamadun文明 di Mesopotamia美索不达米亚 bermula开始 di wilayah selatan南方, iaitu Sumer

苏美尔.
- Orang Sumeria苏美尔人 telah berhijrah移民 ke wilayah ini这个区域 dan membina建造

petempatan定居地点 serta menjalankan进行 aktiviti pertanian农业活动 melalui通过 kerja
menebus guna tanah土地复垦 dengan membina建造 sistem pengairan灌溉系统 yang
membolehkan使到 mereka mengawal控制 pengaliran air sungai河水流动.
- Mereka juga berjaya成功 membina建造 sistem perbandaran城市系统.
Ciri Utama Kerajaan Sumer苏美尔政府的主要特征:
i. Bandar Maju 进步的城市
ii. Pengkhususan Pekerjaan 工作的专业化
iii. Institusi yang Kompleks 复杂的机构
iv. Pengurusan Simpan Kira 簿记的管理
v. Peningkatan Teknologi 技术的提高
- Di Lembah河谷 Sungai Tigris底格里斯河谷 dan Sungai Euphrates幼发拉底河, terdapat有

kawasan subur yang luas宽阔的肥沃地区 dalam oasis绿洲 di tengah-tengah中间 gurun沙漠
dan gunung山.
- Kawasan ini这个地区 dipanggil被称为 Bulan Sabit Subur新月沃土, iaitu terletak di坐落在

antara之间 Laut Mediterranean地中海 dan Teluk Parsi波斯湾.
- Kawasan ini这个地区 telah berkembang发展 menjadi成为 sebuah bandar yang besar大城市.
- Struktur bandar城市的结构 ini dibina被建造 daripada tanah liat粘土/沙泥 yang dijadikan bata
砖块.
- Tempat ibadat宗教场所 dibina被建造 di setiap 每个pusat bandar城市中心.
- Binaannya建筑物 berbentuk piramid金字塔形状 yang dipanggil zigurat金字形神塔.
- Bagi tujuan目的 pertahanan防御, dinding besar大墙dibina被建造 mengelilingi环绕 setiap

bandar每个城市.
Ciri Utama Kerajaan Sumer苏美尔政府的主要特征:
i. Bandar Maju 进步的城市
ii. Pengkhususan Pekerjaan 工作的专业化
iii. Institusi yang Kompleks 复杂的机构
iv. Pengurusan Simpan Kira 簿记的管理
v. Peningkatan Teknologi 技术的提高
- Di Lembah河谷 Sungai Tigris底格里斯河谷 dan Sungai Euphrates幼发拉底河, terdapat有

kawasan subur yang luas宽阔的肥沃地区 dalam oasis绿洲 di tengah-tengah中间 gurun沙漠
dan gunung山.
- Kawasan ini这个地区 dipanggil被称为 Bulan Sabit Subur新月沃土, iaitu terletak di坐落在

antara之间 Laut Mediterranean地中海 dan Teluk Parsi波斯湾.
- Kawasan ini这个地区 telah berkembang发展 menjadi成为 sebuah bandar yang besar大城市.
- Struktur bandar城市的结构 ini dibina被建造 daripada tanah liat粘土/沙泥 yang dijadikan bata
砖块.
- Tempat ibadat宗教场所 dibina被建造 di setiap 每个pusat bandar城市中心.
- Binaannya建筑物 berbentuk piramid金字塔形状 yang dipanggil zigurat金字形神塔.
- Bagi tujuan目的 pertahanan防御, dinding besar大墙dibina被建造 mengelilingi环绕 setiap

bandar每个城市.
Pembentukan Negara Kota城邦的形成
- Petempatan awal早期定居地区 yang berbentuk perkampungan乡村的形式 ini berkembang发

展 secara evolusi进化 kepada bandar城市 dan seterusnya接着 kepada beberapa buah几座
negara-kota城邦.
- Pembentukan形成 sebuah negara-kota城邦 dalam Tamadun Mesopotamia美索不达米亚文明,

iaitu Negara-Kota Ur乌尔城邦.
- Negara-kota ini这个城邦 berperanan 扮演角色sebagai pusat perdagangan贸易中心 dan

pelabuhan港口.
- Penduduknya居民 berjumlah 30,000 orang三万人.

- Terletak di坐落在 Sungai Euphrates幼发拉底河 berhampiran靠近 Teluk Parsi波斯湾, Ur乌尔
menjadi成为 tempat pertemuan会合地点 pedagang dari jauh远方的贸易者 seperti India印度.
Ciri-ciri Negara-Kota Ur乌尔城邦的特征
- Bandar城市 dipenuhi布满 dengan rumah屋子 dan kedai商店.
- Dinding yang tinggi高墙 melindungi保护 Ur乌尔 daripada serangan攻击.
- Kuil besar大寺庙 disediakan untuk tuhan bulan Nanna南娜月神 dan isterinya他的妻子 Ningal
水神之女yang menguasai 控制bandar城市.
- Terusan运河 menghubungkan连接 Ur 乌尔dengan Sungai Euphrates幼发底拉河.
- Di dalam bandar城市里面, terdapat sebuah lagi terusan多一条运河 dan pelabuhan besar大港

口 yang dibina被建造 bagi membolehkan使到 orang luar外人 berdagang做贸易 dengan
pedagang Ur乌尔贸易者.
- Petani农夫 menanam种植 pokok gandum小麦 dan barli 大麦di luar kota Ur乌尔城外.
- Pada hari ini今日, kawasan Mesopotamia美索不达米亚地区melibatkan涉及 Iraq伊拉克, Syria

叙利亚, Turki土耳其 dan Iran伊朗 termasuk 包括 kawasan sempadan Turki-Syria土耳其-叙利亚
边境地区 dan sempadan Iran-Iraq伊朗-伊拉克边境.
2. Tamadun Mesir Purba古埃及文明
- Tamadun Mesir Purba古埃及文明 terletak di坐落在 kawasan lembah河谷 Sungai Nil尼罗河.
- Sungai Nil尼罗河 merupakan sungai terpanjang最长的河 di dunia世界 dengan kepanjangan长

度 sejauh长达 6,650 kilometer六千六百五十公里.
- Piramid金字塔 dan Firaun法老 merupakan tinggalan terkenal著名的遗迹 tamadun ini这个文明.
- Terdapat tiga tahap三个阶段 pemerintahan kerajaan政府政权 dalam tamadun Mesir Purba古

埃及文明, iaitu kerajaan purba古老政府, kerajaan pertengahan中政府 dan kerajaan baru新政府.
Mengapakah Mesir dikatakan Hadiah Sungai Nil?为什么埃及被称为尼罗河的礼物?
- Menurut根据 Herodotus希罗多德 (484-432M), Mesir埃及 dikatakan Hadiah Sungai Nil (The

Gift of The Nile)尼罗河的礼物 kerana因为 Sungai Nil尼罗河 yang membanjiri淹没 kawasan
sekitarnya四周地区 setiap tahun每年 membawa lumpur泥 berwarna hitam黑色 yang subur肥沃
untuk pertanian农业.
- Kawasan yang subur肥沃的地区 ini terletak di坐落在 Lembah Nil尼罗河谷 yang merupakan
antara kawasan lembah yang terbesar 最大的河谷地区di dunia世界.
- Sungai Nil尼罗河 juga membekalkan供应 sumber makanan食物来源 terutamanya尤其是 ikan

鱼 kepada penduduk居民 selain menjadi成为 sumber perhubungan dan pengangkutan
terpenting最重要的通讯和交通资源.
- Kepentingan Sungai Nil尼罗河的重要性 mempengaruhi影响 petempatan定居地点 di kawasan

ini yang kemudian过后 berkembang发展 menjadi成为 negara-kota城邦.
i. Kerajaan Purba古老政府
- Petempatan terawal最早的定居点 di Mesir Purba古埃及 bermula开始 dengan perkampungan

petani农民村庄 pada tahun 5,000 SM五千年前.
- Perkampungan村庄 ini membentuk形成 dua buah kerajaan两个政府.
- Kerajaan utara北方政府 terletak di坐落在 hilir Sungai Nil尼罗河下游 melibatkan涉及 kawasan

Lembah Sungai Nil尼罗河河谷地区.
- Suhu温度 kawasan ini lebih sejuk比较冷 berbanding dengan di selatan南部.
- Kerajaan政府 di selatan南部 terletak di坐落在 hulu Sungai Nil尼罗河上游.
- Kawasan ini这个地区 merupakan kawasan yang terbentang luas旷阔的地区 berhadapan

dengan面向 padang pasir沙漠.
- Kedua-dua kerajaan Mesir Purba这两个古埃及政府 telah disatukan被统一 sekitar 大约 tahun

3,100 SM三千一百年前 oleh Raja Mennes美尼斯王 yang menawan征服 kerajaan utara北方政
府.
- Raja Mennes美尼斯王 telah membuka bandar Memphis孟菲斯城 yang kemudian menjadi ibu
kota kerajaannya政府首都.
- Perkembangan kerajaan purba古老政府的发展 mencapai达到 kemuncak高峰 pada tahun

2,650 SM两千六百五十年前.
ii. Kerajaan Pertengahan中政府
- Kerajaan kedua第二个政府 dikenali sebagai被称为 Kerajaan Pertengahan中政府 yang

bermula开始 sekitar大约 tahun 2,100 –1,650 SM.
- Pada zaman时代 ini berlaku发生 perkembangan发展 bidang kesusasteraan文学领域 dan

ukiran雕刻.
- Kerajaan Pertengahan中政府 meluas扩张 hingga selatan Sungai Nil尼罗河南部.

- Kekuatan raja国王的力量 telah membawa带来 kestabilan稳定 dan kemakmuran ekonomi经济
繁荣.
- Ibu kota首都 kerajaan政府 ini ialah Thebes底比斯.
- Pemerintahnya政权 telah menggalakkan鼓励 kegiatan perdagangan贸易活动 menggunakan使

用 jalan sungai河路.
- Kerajaan Pertengahan中政府 telah mengadakan hubungan perdagangan贸易关系 dengan

Nubia努比亚 yang terletak di坐落在 bahagian selatan Mesir埃及南部.
- Para pedagang贸易者 yang melalui经过 jalan perdagangan Mesir埃及贸易路线 menghadapi面

临 ancaman威胁 serangan penjahat犯罪者的袭击.
- Raja Mesir埃及王 bertindak menghantar派 tentera军人 bagi melindungi保护 pedagang贸易者,

manakala penduduk Mesir埃及居民 membina建造 kubu堡垒 di sepanjang沿着 Sungai Nil尼罗
河.
- Mereka juga mengambil alih接管 kuasa权力 kota Nubia努比亚城.
iii. Kerajaan Baru新政府
- Kerajaan Baru新政府 muncul出现 apabila golongan bangsawan贵族 memerintah统治 Mesir埃

及.
- Pemerintahnya统治者 digelar被称为 Firaun法老 yang telah membentuk形成 pasukan tentera

yang kuat强的军队 bagi mematahkan打断 serangan orang luar外来者的攻击.
- Raja yang terkenal 著名的王semasa zaman Kerajaan Baru Mesir埃及新政府时代 ialah

Ramses拉美西斯.
- Ramses拉美西斯 telah membina建造 banyak很多 monumen terkenal闻名的纪念碑 berupa

berhala以偶像形式.
- Zaman kejatuhan衰弱时代 kerajaan baharu Mesir埃及新政府 bermula 开始apabila Ramses II

memerintah统治 dari tahun 1,279 – 1,213 SM.
3. Tamadun Indus古印度文明
-Tamadun Indus古印度文明 terletak di坐落在 Lembah Sungai Indus印度河谷, iaitu di bahagian

barat laut 西北dan utara北部 India印度.
- Kawasan ini dikelilingi被围绕 oleh Banjaran Makran马克兰山脉, pergunungan Baluchistan俾路

支山, Punjab旁遮普 dan Rajasthan拉贾斯坦 di bahagian timur东部, serta Kathiawar卡提亚瓦
dan Gujerat古吉拉特 di bahagian tenggara东南部.
- Tamadun文明 ini bermula开始 pada tahun 2,500 SM两千五百年前.
- Di bahagian barat laut India印度西北部, terdapat penduduk居民 yang mengamalkan

kehidupan生活 secara nomad游牧.
- Mereka telah membentuk形成 petempatan kekal永久定居地点 di sepanjang沿着 Lembah

Sungai Indus印度河谷.
- Lembah Sungai Indus印度河谷 mempunyai dua musim两个季节 yang ekstrem极端.
- Musim hujan雨季 yang membawa banjir水灾 dan musim kering旱季 yang membawa kemarau
干旱.
- Kedua-dua musim ini 这两个季节menyebabkan造成 tanaman musnah农作物毁坏.
- Banjir水灾 pula berlaku发生 di luar jangkaan意料之外 penduduk居民.
- Sungai河流 kadangkala偶尔 berubah改变 arah aliran流的方向.
- Pusingan转换 musim kering旱季 dan hujan雨季 pula tidak menentu不固定.
- Cuaca kering干燥的天气 dan keadaan kemarau干旱情况 ini menyebabkan造成 kemusnahan

tanaman农作物毁坏.
- Hujan lebat大雨 yang berterusan持续 menyebabkan造成 berlakunya发生 banjir水灾 yang

memusnahkan摧毁 kawasan petempatan定居地区.
- Penduduk居民 Lembah Sungai Indus印度河谷 bergiat aktif 积极活跃dalam pertanian农业.
- Mereka menanam种植 pokok gandum小麦, barli大麦 dan kapas棉花.
- Dalam masa yang sama同一时间 wujud kegiatan lain其他活动, seperti pembuatan barangan
制作物品 daripada kapas棉花 dan besi铁.
- Hubungan perdagangan贸易关系 berlaku发生 antara penduduk居民 Lembah Sungai Indus印

度河谷 dengan penduduk居民 di bahagian selatan Mesopotamia美索不达米亚南部.
- Kawasan ini kemudian过后 berkembang发展 menjadi成为 bandar城市.
- Terdapat dua buah两座 bandar terancang terkenal著名的规划城市 yang dibina被建造 dalam

tamadun文明 ini, iaitu Mohenjo-Daro摩亨佐-达罗 dan bandar Harappa哈拉帕城.
- Pada masa ini, jurutera工程师 telah mencipta发明 sistem paip管道系统 dan pembentungan下
水道 yang canggih先进的.
- Menjelang tahun 1,750 SM, Tamadun Indus古印度文明 mula开始 mengalami面临

kemerosotan衰落.
Ahli sejarah历史学家 berusaha努力 mencari寻找 sebab原因 kemerosotan tamadun ini这个文明
的衰落.
- Pada tahun 1970-an, ahli sejarah历史学家 menemukan发现 punca kemerosotan 衰落的原因

ini.
- Imej satelit卫星图像 menunjukkan显示 terdapat有 pergerakan plat bumi地球板块的移动 yang

menyebabkan造成 berlakunya发生 gempa bumi地震 dan banjir水灾.
- Selain itu, serangan orang Aryan雅利安人的攻击 mempercepat加快 keruntuhan垮台 kerajaan

Tamadun Indus古印度文明政府.
Keistimewaan bandar Harappa哈拉帕城的特别之处
- Perancangan bandar Harappa哈拉帕城的计划 membuktikan证明 penduduknya居民 telah

mencapai达到 tahap tamadun yang tinggi高的文明阶段.
- Kotanya城市 dikelilingi被围绕 oleh dinding bata yang tebal厚的石墙 sepanjang长达 4.8

kilometer.
- Dinding墙 ini dibina被建造 bagi mengelakkan防止 banjir水灾.
- Di dalam kota城 dibina被建造 benteng堡垒 bagi melindungi保护 keluarga diraja皇室.
- Jalan raya马路 dibina被建造 selebar宽达 30 kaki三十英尺.
- Dinding墙 memisahkan分开 daerah perumahan住宅区 antara satu sama lain.
- Rumah屋子 pula pelbagai各种 saiz尺寸, ada yang dibina被建造 setinggi高达 tiga tingkat三层.
4. Tamadun Huang He黄河文明
- Tamadun Huang He黄河文明 terbina被建造 di kedudukan位置 dua sungai utama两条主要河

流 yang mengalir流动 dari从 kawasan pergunungan高山地区 di sebelah barat西方 ke Lautan
Pasifik太平洋.
- Sungai Huang He黄河 atau dikenali被认识 juga sebagai Sungai Kuning黄河 terletak di坐落在
kawasan utara negara China中国北方地区, manakala Sungai Yangtze杨子河 di bahagian
tengah China中国中部 mengalir ke流去 timur东部 hingga ke Laut Kuning黄海.
- Huang He黄河 bermaksud意思 Sungai Kuning黄河 yang menyimpan储存 banyak很多 lumpur

kekuningan黄泥 yang subur肥沃.
- Seperti tamadun awal yang lain其他早期的文明, sungai河流 menjadi成为 nadi utama主要脉搏

dalam pembentukan形成 Tamadun Huang He黄河文明.
- Masyarakat awal China中国早期社会 telah membina建造 petempatan定居地点 dan

menjalankan进行 aktiviti pertanian农业活动 dan penternakan binatang饲养家畜 selain
mengumpul hasil hutan收集森林产品 dan berburu狩猎 di sepanjang沿着 Sungai Huang He黄
河.
- Penduduk居民 di kawasan ini turut menghadapi面临 banjir水灾 disebabkan 由于oleh limpahan

air Sungai Huang He 黄河河水的溢出yang menenggelamkan淹没 keseluruhan kampung整个乡
村.
- Hal ini ditambah pula dengan kedudukan geografi地理位置 tamadun ini 这个文明yang
terpencil偏僻, menyebabkan造成 penduduk awal tamadun ini这个文明早期的居民 hanya dapat
只能够 menghasilkan生产 makanan sendiri自己的食物 dan tidak berdagang 不进行贸易dengan
orang luar外人.
- Tamadun Huang He黄河文明 telah bermula开始 kira-kira大约 4,000 SM四千年前.
- Terdapat tiga kerajaan awal三个早期政府, iaitu Xia夏 2,205 – 1,766 SM, Shang商 1,766 –
1,050 SM dan Zhou周 1,050 – 256 SM.
- Perkembangan发展 petempatan定居点 kerajaan awal ini telah melahirkan产生 beberapa buah

bandar Huang He黄河城市, antaranya termasuklah Anyang安阳.
- Bandar ini这个城市 merupakan pusat kerajaan中央政府 Dinasti Shang商朝.
- Semasa Dinasti Zhou周朝, tamadun文明 ini tersebar散播 hingga ke bahagian selatan南部

Sungai Yangtze杨子河.
- Antara aktiviti utama主要活动 tamadun ini selain pertanian农业 termasuklah membuat

tembikar制作陶瓷, membina kapal造船, menghasilkan varnis生产漆, sutera丝绸, sulaman刺绣
dan ukiran雕刻.
- Kemajuan aktiviti pertanian农业活动的进步 dalam tamadun ini telah membawa kepada

penghasilan ciptaan生产发明物 daripada kayu木材 dan logam金属 yang digunakan被使用
sebagai peralatan pertanian农业用具.
Kesimpulan总结:
- Pembentukan形成 tamadun awal dunia世界早期文明 yang bermula开始 di kawasan

lembangan sungai河流流域 telah berkembang发展 menjadi成为 bandar城市.
- Pertambahan jumlah penduduk居民人口的增加 menyebabkan造成 kegiatan ekonomi经济活动

yang berasaskan基于 hasil pertanian农产品 berkembang发展 dalam bidang lain其他领域.
- Pembukaan bandar城市的开启 telah mewujudkan呈现 sistem pemerintahan政权系统, sistem
pentadbiran行政系统, sistem pengairan灌溉系统 dan kegiatan perdagangan贸易活动.
- Hal ini memakmurkan使繁荣 dan menjadikan kehidupan manusia人类的生活 bertambah baik

提升.
5.2 Perbandingan Sumbangan Tamadun Awal早期文明贡献的比较
- Empat tamadun awal dunia四个世界早期文明 telah memberikan给予 sumbangan besar大的贡

献 kepada pemodenan现代化 kehidupan masyarakat社会生活 pada hari ini在今日.
- Peningkatan tamadun文明的上升 melalui通过 reka cipta发明 dalam pelbagai bidang各种领域

telah meningkatkan提高 nilai kehidupan生活的价值 manusia sejagat全球人类.
- Setiap tamadun awal dunia世界早期文明 ini mempunyai拥有 kelebihan优点 dalam bidang

masing-masing各自领域.
(A) Perbandingan Sumbangan Tamadun Awal yang Penting早期文明重要的贡献比较
i. Pemerintahan dan Pentadbiran政权和行政
a) Tamadun Mesopotamia美索不达米亚文明
- Negara-kota城邦 diperintah 被统治oleh raja王.
- Negara-kota城邦 bersatu统一 membentuk形成 empayar yang pertama第一的帝国.
- Lahirnya诞生 undang-undang法律 dikenali被称为 sebagai Kod Hammurabi汉谟拉比法典.
b) Tamadun Mesir Purba古埃及文明
- Firaun法老 memerintah统治 negara国家 seperti kuasa tuhan神的权力.
- Raja王 berkuasa mutlak有绝对的权力.
- Raja王 mempunyai有 pandangan kehidupan selepas mati死后生活观.
- Mereka menghormati尊重 mayat尸体 untuk dikebumikan被安葬.
c) Tamadun Indus古印度文明
- Teraju pemerintahan政权的统治 dipegang被持有 oleh golongan pendeta牧师.

- Golongan pendeta牧师 mempunyai拥有 pengaruh影响 dalam bidang keagamaan宗教领域
dan pentadbiran行政.
d) Tamadun Huang He黄河文明
- Sistem politik政治系统 berasaskan基于 negara-kota城邦.
- Masyarakat社会 dan keluarga家庭 merupakan unsur penting重要元素.
- Pembahagian kelas sosial划分社会阶层.
- Kuasa raja王的权力 datang dari来自 syurga上天.
- Raja王 berkuasa有权力 dalam bidang ekonomi经济领域, politik政治 dan agama宗教.
ii. Kegiatan Ekonomi经济活动
- Ekonomi经济 ditadbir 被统治secara berpusat集中 oleh golongan agama宗教人士 dan raja王.
- Kerajaan政府 menentukan决定 jumlah tanaman农作物总数 dan bilangan petani农民数量.
- Wujud呈现 pekerjaan工作 seperti pegawai官员, petani农夫, jurukira会计师 dan hamba奴隶.
- Pertanian农业 merupakan kegiatan utama主要活动.
- Majoriti大多数 penduduk居民 ialah petani农夫.
- Petani农民 membayar支付 sewa tanah土地租金 kepada raja王.
- Terdapat kegiatan perdagangan贸易活动.
- Sistem ekonomi bersepadu整合经济系统 yang berasaskan基于 pertanian农业.

- Tanaman utama主要农作物 ialah gandum小麦 dan barli大麦.
- Haiwan ternakan家畜 seperti lembu牛 dan kambing羊.
- Terdapat kegiatan活动 tenunan kain纺织布 dan kerja logam金属工作.
- Kegiatan perdagangan贸易活动 berkembang发展.
- Tumpuan utama主要焦点 ialah pertanian sekoi小米农业 dan tanaman padi稻米种植.
- Tanaman utama主要农作物 ialah gandum小麦 dan barli大麦.
- Haiwan ternakan家畜 seperti lembu牛, kambing羊, ayam鸡 dan babi猪.
iii. Teknologi技术
- Adanya sistem tali air运河系统.
- Reka cipta发明 berasaskan基于 gangsa青铜.
- Ciptaan发明物 roda轮子, sauh锚 dan bajak犁.
- Sistem nombor数字系统 berasaskan基于 60.
- Kalendar日历 12 bulan十二个月.
- Mencipta发明 emas金.
- Mencipta发明 kertas纸张 daripada papirus莎草纸.
- Kemajuan进步 matematik数学 dan geometri几何学.
- Kemahiran技能 dalam bidang perubatan医学领域.
- Pembinaan建造 terusan运河 dan pengairan灌溉.

- 365 hari三百六十五天 dalam kalendar tahunan年历.
- Penciptaan发明 kertas纸张.
- Kota城 dibina被建造 mengikut根据 grid yang tepat准确的格子.
- Adanya sistem perparitan沟渠系统 dan pembetungan下水道.
- 365 hari三百六十五天 dalam kalendar tahunan年历.
- Penciptaan发明 kertas纸张.
- Hasil 生产cipta发明 sutera丝绸.
- Penciptaan发明 peralatan用具 daripada besi铁.
- Penciptaan发明 wang syiling钱币.
- Peningkatan提升 pengangkutan jalan马路交通 dan terusan运河.
- Penciptaan发明 kompas magnetik磁性指南针.
iv. Kesenian dan Kesusasteraan艺术和文学
- Tulisan文字 dikenali sebagai kuneiform楔形文字.
- Penduduk居民 menukilkan puisi翻译诗.
- Rekaan创造 patung雕像 untuk mengingati记得 pemimpin领导.
- Tulisan hieroglif象形文字.
- Lakaran素描 hasil kesenian艺术品 terdapat di tembok batu石墙 sebagai作为 lukisan dinding壁
画 di kawasan perkuburan墓地.
- Adanya tulisan piktograf象形文字.
- Penghasilan生产 balang长颈瓶 yang mempunyai ukiran geometri几何学雕刻 dan motif alam自

然界图案.
- Adanya penulisan写作 berasal daripada piktograf象形文字.
- Hasil cipta创作 puisi yang romantik浪漫的诗.
- Lirik歌词 diolah被处理 dalam pelbagai bentuk tradisi masyarakat各种社会传统形式.
- Hasil kesenian艺术品 dilukis pada tembikar陶瓷.
v. Binaan Bangunan dan Kemudahan建筑物和设施
- Zigurat金字形神塔 yang berfungsi 作用sebagai rumah ibadat宗教屋.
- Taman Tergantung Babylon巴比伦空中花园.
- Piramid金字塔
- Sfinks狮身人面像
- Tempat ibadat宗教地点
c) Tamadun Indus古埃及文明
- Kolam mandi besar大型游泳池.
- Kota城 dibina被建造 mengikut根据 grid yang tepat准确的格子.
- Jelapang米仓
- Sistem paip管道系统 dan pembetungan下水道.
- Dewan perhimpunan集会礼堂.
- Kekurangan缺少 seni bina monumen纪念碑建筑物.
- Bandar pertama第一个城市 dibina被建造 pada zaman Dinasti Shang商朝时代.
- Kajian研究 ahli arkeologi考古学家 mendapati发现 istana皇宫 dan tempat ibadat宗教地点

dibina被建造 di tengah-tengah bandar城市中间.
------
Kesimpulan总结:
- Keempat-empat这四个 tamadun awal dunia世界早期文明 mempunyai有 persamaan共同点

dan perbezaan差异 dalam sumbangan贡献 terhadap perkembangan发展 kehidupan manusia人
类的生活.
(B) Perincian Sumbangan Tamadun Awal 早期文明的贡献详细
i. Pemerintahan dan Pentadbiran政权和行政
- Kerajaan Mesopotamia美索不达米亚政府 terkenal闻名 kerana因为 mempunyai有 kerajaan

yang kukuh稳固的政府 di bawah pemerintah统治者 yang bernama名叫 Hammurabi汉谟拉比.
- Hammurabi汉谟拉比 telah membina建造 bangunan建筑物 dan memperbaik改善 sistem

pungutan cukai征收税收系统 serta meningkatkan提高 kegiatan perdagangan贸易活动.
- Usaha努力ini telah membawa带来 kemakmuran繁荣 kepada Empayar Babylon巴比伦帝国.

- Hammurabi汉谟拉比 juga terkenal闻名 kerana mewujudkan呈现 undang-undang法律 yang
dikenali被认识 sebagai Kod Undang-undang Hammurabi汉谟拉比法典 yang mengandungi含有
kira-kira大约 282 perkara.
BAB 5: TAMADUN AWAL DUNIA (世界早期文明)
- Di Mesir Purba古埃及, raja王 dikenali sebagai Firaun法老 yang berperanan角色 membentuk形

成 kestabilan稳定 dan kemakmuran ekonomi经济繁荣.
- Firaun法老 telah menggalakkan鼓励 kegiatan perdagangan贸易活动 menggunakan使用 jalan

sungai河的路线.
- Apabila pedagang贸易者 menghadapi面临ancaman威胁 serangan penjahat罪犯的攻击, raja

Mesir埃及王 telah bertindak行动 menghantar派 tentera军人 bagi melindungi保护 pedagang贸易
者.
- Langkah步骤 ini telah berjaya成功 mewujudkan呈现 keamanan稳定 di Mesir Purba古埃及.
- Sistem pemerintahan政权系统 Lembah Sungai Indus印度河河谷 diterajui被领导 oleh

golongan pendeta牧师.
- Kajian研究 yang dijalankan被进行 oleh ahli arkeologi考古学家 menunjukkan显示 tidak

terdapat bukti 没有证据kewujudan存在 pemerintahan beraja君主制 di Lembah Sungai Indus印
度河河谷.
- Oleh itu, golongan pendeta牧师 mempunyai有 pengaruh影响 dalam bidang keagamaan宗教领

域 dan pentadbiran行政.
- Tamadun文明 ini mementingkan注重 peranan raja王的角色 sebagai pemerintah统治者 yang

membawa mandat daripada syurga得到上天的赐予.
- Sistem pemerintahannya政权系统 berasaskan基于 kepada dinasti朝代.
- Dalam kepercayaan masyarakat China中国社会的信仰, mereka perlu mendapatkan

kebenaran得到许可 daripada tuhan神 untuk memerintah统治.
ii. Kegiatan Ekonomi经济活动

- Kegiatan ekonomi经济活动 atau pengkhususan pekerjaan工作专业化 berlaku发生 apabila

wujudnya存在 lebihan过剩 hasil pertanian农产品.
- Masyarakat社会 yang sebelum ini之前 bekerja sebagai petani农夫 telah bertukar转换

pekerjaan工作 menjadi成为 peniaga生意人, pedagang贸易者 dan artisan工匠.
- Aktiviti perdagangan贸易活动 telah meluas扩大 sehingga ke kawasan Lembah Indus印度河谷.
- Terdapat pengusaha商人 tekstil纺织品, barangan tembikar陶瓷品 dan alat keperluan harian日

常用品.
- Selain itu, pertambahan penduduk居民的增加 menyebabkan peningkatan提高 permintaan要

求 tukang rumah木匠 bagi pembinaan rumah建造屋子.
- Wujud存在 pengkhususan pekerjaan工作专业化 dalam bidang penenunan纺织领域 dan

pembuatan barang tembikar陶瓷品制作 dan peralatan harian日常用品.
- Eksport utama主要出口 ialah tekstil纺织品 dan kertas纸张.
- Di samping itu, terdapat kegiatan活动 perlombongan emas采掘金.
- Sungai Nil yang lebar dan dalam 宽阔和深的尼罗河membolehkan允许 kapal-kapal dagang贸

易船只 menyusurinya沿行 dan berlabuh停泊 di pelabuhan-pelabuhan港口 seperti Thebes底比
斯, Memphis孟菲斯 dan Elephantine象岛.
c) Tamadun Indus印度文明
- Pelbagai各种 kegiatan ekonomi经济活动 dijalankan被进行 seperti perdagangan贸易,

pertanian农业, pertukangan工艺 dan pembuatan制造业.
- Aktiviti perdagangan贸易活动 turut dijalankan被进行 dengan pedagang贸易者 dari

Mesopotamia美索不达米亚.
- Antara hasil perdagangan贸易收成 yang penting重要 termasuklah emas金, gading gajah象牙,

manik珠子 dan hasil pertanian农产品.
- Petani农夫 pula menjalankan进行 aktiviti bercucuk tanam种植活动 terutamanya bagi tanaman

makanan粮食作物 seperti barli大麦 dan kacang豆.
- Selain itu, terdapat penduduk居民 menjadi artisan工匠 yang terlibat涉及 dalam penghasilan生
产 barangan logam金属品 dan tembikar陶瓷.
- Dalam aspek ekonomi经济方面, tamadun文明 ini telah memberikan给予 banyak sumbangan

很多贡献.
- Masyarakat社会 dalam tamadun文明 ini juga amat prihatin很关心 terhadap pembangunan

pertanian农业发展.
- Terusan运河 dibina被建造 untuk mengairi灌溉 kawasan pertanian农业地方.
- Pembangunan发展 dalam pertanian农业 juga membawa带来 kemajuan进步 dalam teknologi

pembajakan耕地技术 dan penciptaan发明 cangkul锄头 dan sabit镰刀.
- Petani农夫 juga menggunakan使用 batas分界线 untuk tujuan penanaman种植目的.
iii. Teknologi技术
- Sumbangan tertinggi最高的贡献 masyarakat Sumer苏美尔社会 dalam Tamadun Mesopotamia

美索不达米亚文明 ialah penciptaan发明 tulisan文字, penciptaan 发明roda轮子, bidang
perubatan医学方面, bidang astronomi天文学领域 dan bidang matematik数学领域.
- Tamadun文明 ini menggunakan使用 sistem nombor数字系统 berasaskan基于 60六十.
- Mereka membahagikan分配 masa时间 kepada 60 minit六十分钟.
- Mereka juga membahagikan分 bulatan圆圈 kepada 360 darjah三百六十度.
- Selain itu, mereka mencipta发明 formula公式 bagi mengira计算 pelbagai bentuk geometri几何
形状, bulatan圆形 dan segi tiga三角形.
- Ahli-ahli astronomi天文学家 Mesopotamia美索不达米亚 pula mencerap观察 pergerakan bulan

月亮的移动, planet行星 dan bintang动物.
- Masyarakat社会 zaman Mesir Purba古埃及时代 juga melakukan reka cipta发明 sains dan
teknologi科学和技术.
- Hasil cipta发明结果 yang terkemuka闻名 adalah dalam bidang astronomi天文学领域,
matematik数学, perubatan医学, bahasa语文 dan seni bina建筑.
- Masyarakat社会 zaman ini 这个时代merupakan antara其中 masyarakat yang terawal 最早的

社会menulis写 dan menyimpan保存 rekod 记录sesuatu某个 peristiwa事件.
- Bentuk penulisan terawal最早的写作形式 dikenali sebagai hieroglif古埃及象形文字.
- Orang Mesir Purba古埃及人 menghasilkan生产 kertas纸张 yang dipanggil papirus莎草纸 dan

mencipta发明 dakwat hitam黑墨水.
- Tulisan文字 di atas papirus莎草纸 adalah untuk menulis写 teks agama宗教文本 dan dokumen
penting重要文件.
- Masyarakat社会 Lembah Indus印度河谷 mencapai达到 kebolehan能力 mengukur测量

sukatan量 panjang长度 dan masa时间 dengan tepat准确.
- Mereka merupakan masyarakat terawal最早的社会 yang mencipta发明 sistem menyukat测量

系统 berat重量 dan sukatan剂量.
- Batu-bata砖 yang dibina被建造 mengikut根据 ukuran测量 saiz yang tepat准确的尺寸.
- Kebolehan lain其他能力 yang dimiliki 被拥有oleh masyarakat社会 ini ialah mencipta发明

tembaga铜, gangsa青铜 dan timah锡.
- Kemuncak高峰 pencapaian成就 tamadun ini dapat dilihat melalui通过 pembinaan建造 bandar

terancang规划城市 di Mohenjo-Daro摩亨佐-达罗yang sistematik有系统的.
- Masyarakat Tamadun Huang He黄河文明社会 mencipta发明 tulisan文字 daripada lukisan绘画.
- Selain itu, mereka mencipta发明 alat-alat pertanian农业用具 daripada kayu木材 dan besi铁.
- Penghasilan生产 alat pertanian农业用具 banyak membantu帮助 petani农夫 dalam kegiatan

pertanian农业活动, khususnya尤其是 penanaman padi种植稻米.
- Masyarakat社会 tamadun ini juga terlibat涉及 dalam penciptaan发明 benang sutera丝绸线,

mata wang syiling钱币 dan penciptaan发明 kompas magnetik磁性指南针.
iv. Kesenian dan Kesusasteraan艺术和文学

- Masyarakat社会 pada zaman时代 ini telah mula开始 mengukir雕刻 pada batu石头 bagi
merakamkan记录 peristiwa yang berlaku发生的事件.
- Masyarakat Mesir Purba古埃及社会 mempunyai有 kebolehan能力 menghasilkan生产 hasil

seni艺术成果 berbentuk lukisan绘画形式 yang terkenal闻名 di dunia世界.
- Lukisan绘画 terdapat pada dinding-dinding bangunan建筑物墙壁 serta kuil庙.
- Masyarakat社会 pada zaman Tamadun Indus古印度文明时代 menghasilkan生产 kerja logam

金属加工 terutamanya tembaga铜, gangsa青铜 dan batu permata宝石
- Ahli seni艺术家 Tamadun Indus古印度文明 menghasilkan生产 patung雕像 yang diperbuat

daripada batu石头 dan logam金属.
- Masyarakat Tamadun Huang He黄河文明的社会 juga berjaya成功 mencipta发明 puisi yang

romantik浪漫的诗 dan lirik歌词 dalam pelbagai各种 bentuk tradisi masyarakat社会传统形式.
- Kemahiran utama主要技巧 masyarakat Huang He黄河社会 ialah penghasilan生产 tembikar陶

瓷.
Kesimpulan总结:
- Bab ini telah menjelaskan解释 tentang关于 lokasi empat tamadun awal四个早期文明的地点

yang memberikan sumbangan给予贡献 kepada tamadun dunia世界文明.
- Pengetahuan知识 kepada perkembangan发展 tamadun awal dunia世界早期文明 ini

menunjukkan kepentingan alam sekitar自然环境的重要性 dengan kehidupan manusia人类生活.
- Hal ini menjelaskan说明 perlunya必须 kita menghargai sumbangan珍惜贡献 yang telah

diberikan被给予 oleh masyarakat dahulu以前的社会, khususnya dari segi menghargai sungai珍
惜河流 dan sumber alam自然资源.
- Sumbangan tamadun awal dunia世界早期文明的贡献 ini menjadi 成为inspirasi启发 kepada
perkembangan发展 dan peningkatan提升 tamadun manusia人类文明 pada hari ini现今.
SEJARAH NOTA BAB 6 TINGKATAN 1
PENINGKATAN TAMADUN YUNANI DAN ROM
6.1 Tamadun Yunani
Lokasi dan Perkembangan
1. Lokasi: Semenanjung Greece dan Pulau-pulau di laut Aegean serta Laut
Mediterranean
2. Negara-kota / kota: gabungan 3 komponen, iaitu:

a. Bandar utama
b. Bandar kecil
c. Kawasan kampung
3. Polis: a. Ibu kota 城市

b. Pusat tumpuan masyarakat
c. Tiga polis yang terkenal iaitu: a. Athens (paling ramai penduduk)
b. Sparta (paling luas)
c. Corinth
d. Setiap polis mempunyai: a. Acropolis
b. Agora
c. Kawasan kampung
e. tanah suci kurniaan Dewa.
4. Acropolis: A. Pusat komuniti yang dilindungi oleh kubu.

B. Dilengkapi oleh rumah ibadat, kerajaan, istana dan rumah golongan
bangsawan.
5. Agora: a. Kawasan lapang.

b. Tempat pertemuan pasar awam.
6. Kawasan kampung: a. luar kawasan acropolis.

b. kawasan pertanian dan penternakan.
Polis Athens Sparta Corinth

Jumlah penduduk 40000 16000 10000
Keluasan 2650 8400 800
6.2 Peningkatan Pemerintahan Pendtadbiran Tamadun Yunani

1. Sistem Pemerintahan: A. Monarki 独裁- sistem pemerintahan beraja yang
berasaskan keturunan.
B. Oligarki 大臣- sekumpulan kecil golongan yg berkuasa.
C. Aristokrasi 贵族- golongan bangsawan.
D. Tirani 军队- golongan yang zalim 残忍 dan menindas
rakyat.
E. Demokrasi 民主- dipilih oleh rakyat melalui pengundian.
2. Perkembangan Sistem Demokrasi di Athens
A. Demokrasi: melalui pilihan raya yamg memilih walik rakyat.

B. Diasakan oleh Solon.
C. Setiap warganegara terlibat secara langsung dalam pemerintahan.
D. Pemerintahan Pericles: pemberian kuasa kepada rakyat.
3. Ciri-ciri Demokrasi di Athens
Dewan Perhimpunan
Majlis Majistret Juri
4. Dewan Perhimpunan : Badan pentadbiran yang paling tinggi.
Anggota Fungsi
A. Semua warganegara lelaki Athens. A. Melantik Ahli Majlis.
B. Tempoh jawatan 6 bulan hingga B. Menggubal undang-undang bagi
Setahun. memastikan keadilan.
C. Bersidang 开会 sekurang-kurang 3 kali C. Membuat deklarasi 宣布 peperangan
sebulan. bagi mempertahankan kedaulatan
D. Semua warganegara dibenarkan Athens.
menghadiri perhimpunan. D. Menandatangan dengan negara lain
bagi melicinkan hubungan.
E. Membincangkan hal kewangan dan
percukaian bagi mengukuhkan
ekonomi Athens.
F. Menerima duta dari negara asing bagi
Mengukuhkan hubungan.
5. Majlis
A. Ahli dilantik oleh Dewan Perhimpunan.
B. Terdiri daripada 500 ahli.
C. Keahlian selama 2 tahun.
D. Melaksanakan keputusan Dewan Perhimpunan.
6. Majistret 推事官
A. Terdiri daripada wargenegara Athens.
B. Melaksanakan dasar-dasar yang telah ditetapkan.
C. Mengurus hal ehwal pendidikan, percukaian.
7. Juri 法官
A. Pengerusi mengetuai perbicaraan.
B. Pemutus 仲裁人 kepada sesuatu kes.
8. Pemerintahan dan Pentadbiran Sparta
1. Pemerintahan
A. Bersifat monarki 独裁 terhad.
B. Dua orang raja memerintah Sparta.
- mengelakkan seorang daripada raja bertindak kejam 残忍.
C. Menekankan disiplin ketenteraan.
2. Pentadbiran
A. Dibantu oleh Dewan Perhimpunan dan Majlis.
B. Ephors- memastikan raja tidak memerintah secara mutlak 绝对.
C. Kanak-kanak seawal usia 7 tahun dan kaum wanita akan dilatih menjadi anggota
Tentera.
3. Kaum wanita : a. menjadi anggota tentera.

b. menjalani latihan fizikal, diajar berlari dan bertinju 打拳.
c. menjalankan tugas mempertahankan negara kota.
4. Penekanan : a. disiplin ketenteraan

b. taat setia masyarakat
Athens kebebasan Hak warganegara Pemikiran terbuka
Sparta Disiplin Semangat Mempertahankan kedaulatan

ketenteraan patriotik negara
6.3 Tamadun Rom
Lokasi dan perkembangan

1. Lokasi: Lembah Latium berhampiran dengan Sungai Tiber.
2. Perkembangan
- dibahagikan kepada 3 zaman
Tamadun Rom
Zaman Beraja Zaman Republik Zaman Empayar
3. Tahap kegemilangan pada era Pax Romana.

- keamanan wujud selama 200 tahun.
4. Tamadun Rom berkembang meliputi tiga buah benua: a. Asia
b. Afrika
c. Eropah
5. Plebian 普通人: terdiri daripada petani, artisan, peniaga dan golongan hamba.
6.4 Peningkatan Seni Bina dalam Tamadun Rom

A. Terkenal dengan kepakaran dalam bidang seni bina.
1. Arkitek: Marco Vitruvius

- mengarang buku On Architecture
2. Ciri-ciri Pembinaan Bangunan dalam Tamadun Rom

A. Kubah berbentuk bulat 圆屋顶
B. Hiasan dalaman
C. Tiang besar gaya Yunani
D. Penggunaan syiling
E. Penggunaan simen
F. Saiz besar
3. Seni Bina Rom
A. Tempat persembahan
B. Tempat pertandingan bersaiz besar seperti gladiator 斗牛
C. Memuatkan 50000 penonton
Colosseum D. 80 pintu masuk
E. Berbentuk kubah 圆屋顶
F. Ketinggian 50 meter panjang
G. Dibina oleh Raja Vespian
A. Binaan kubah yang terbesar di dunia

B. Tempat penyembahan dewa-dewi
C. Tiang bergaya Yunani
Pantheon D. Saiz kubah dengan diameter 43 meter
E. Dinding diperbuat daripada simen
F. Ruang terbuka dikenali sebagai Oculus
A. Membuat persembahan seni, pertunjukan dan gladiator

Amfiteater B. Terdapat 230 amifeater
C. Berbentuk lingkaran 螺旋
A. Membekalkan air
- ke rumah kediaman di sekitar bandar dalam empayar Rom
Akueduk - tempat mandi awam
- binaan-binaan utama ( Colosseum )
A. Menghubungkan bandar-bandar
B. Memudahkan pengerakan tentera
C. Ciri dan Bahan Binaan
Jalan Raya Rom - dibina secara berlapis-lapis
- batu besar, batu kecil dan batu kerikil 鹅卵石
D. Longkang dibina di tepi jalan
- mengelakkan takungan air
A. Melindungi Tamadun Rom daripada serangan musuh

Tombok B. Pemisah antara kawasan kekuasaan Rom dan kawasan bukan
Pertahanan Rom
A. Kebersihan dan kesihatan badan

Tempat Mandi B. Melambangkan kehidupan bertamadun
Awam C. Orang yang menggunakan tempat mandi awam dikenakan
bayaran
D. Dilengkapi dengan kemudahan
- tandas
- ruang mandi
- perpustakaan
- bilik rehat
E. Memuatkan sehingga 1500 orang
Nota Sejarah Bab 7 Tingkatan 1
Peningkatan Tamadun India dan China
7.1 tamadun India
1. Lokasi
Pertama Lembah Indus
Kedua Lembah Ganges
2. Perkembangan
- kerajaan di Lembah Ganges
Janapana Kerajaan kecil
Mahajanapada Kerajaan besar
3. Magadha ( Mahajanapada)
- Kuasa penting yang berjaya menguasai kerajaan lain.
- Sebab: A. Kedudukan strategik.
B. Mengawal laluan perdagangan utama.
C. Asas kewujudan Dinasti Nanda, Maurya dan Gupta.
4. Peluasan Kuasa dalam Tamadun India

Maksud Peluasan - Usaha kerajaan bagi memperluaskan pengaruh di sesebuah
Kuasa kawasan.
- Usaha mengatasi pihak lain.
5. Fakor Peluasan Kuasa

Kewangan A. Perlu mendapat pembiayaan 经费 secukupnya.
A. Memerlukan pasukan tentera yang kuat.

Kekuatan Tentera B. Mempertahankan negara daripada serangan musuh.
Dasar Pemerintahan A. Raja yang menentukan dasar 政策 peluasan kuasa

kerajaan.
Sumber Manusia A. Menjamin sesebuah kerajaan ditadbir dengan baik.
Diplomasi Keagamaan A. Menerapkan 应用 aspek keagamman dan kemanusiaan

外交 dalam pemperkuasakan kuasa.
6. Bentuk Peluasan Kuasa
Bentuk Perluasan Kuasa
Fizikal 打仗 Keagamaan 宗教
A. Perluasan Fizikal
A. Peluasan kuasa yang dilakukan oleh sesebuah kerajaan
dengan menguasai wilayah-wilayah lain.
Maksud
B. Perluasan kuasa dapat dilaksanakan apabila sesebuah
kerajaan mengakui taklukan dan akan mematuhi peraturan
yang ditetapkan oleh kerajaan yang lebih berkuasa.
A. Kekuatan tentera
Faktor Perluasan B. Disiplin tentera
Kuasa C. Dasar pemerintahan raja
A. Kekuatan Tentera : 20000 kalvari 骑兵

Dinasti 200000 infantri 步兵
Nanda 3000 tentera bergajah
B. Pusat pemerintah empayar Nanda ialah di Pataliputra.
A. Kekuatan Tentera : 30000 kalvari 骑兵

Dinasti 600000 infantri 步兵
Maurya 9000 tentera bergajah
B. Pusat pemerintah terletak di Pataliputra.
A. Asoka berusaha menguasai kawasan yang belum ditakluki di

bawah Maurya.
B. Kalinga berjaya dikuasai.
C. Kesan Kalinga dikuasai:
- jumlah nyawa yang terkorban 牺牲 begitu besar.
Asoka - kehilangan harta benda.财产
- 100000 orang telah dibunuh.
D. Memberikan kesedaran kepada Asoka untuk menghentikan
perluasan kuasa secara fizikal.
E. Pemerintahnya berubah menjadi lebih toleran 有耐心 dan
bertanggungjawab.
B. Perluasan Keagamaan
A. Perluasan kuasa dengan menggunakan kaedah keagamaan dan
Maksud kemanusiaan.
B. Merentas sempadan.
C. Asoka menumpukan kepada pengembangan agama Buddha.
A. Mencatat peraturan dan undang-undang yang ditetapkan

telah diukir pada tiang batu.
Tiang Asoka B. Diletakkan di kawasan yang strategik supaya mudah dibaca
oleh rakyat.
A. Misi penyebaran agama Buddha:

Zaman Asoka - Asia Tenggara oleh Sona dan Uttara.
A. Tumpuan diberikan kepada agama Hindu.

B. Raja Samudragupta- meminati puisi-puisi berbentuk
Zaman Gupta keagamaan.
C. Beliau dikenali sebagai Kaviraja ( Raja Penyair ).
D. Dikenali sabagai zaman keemasan dalam agama Hindu.
C. Aspek-aspek lain ( Tamadun India )

1. Buku Arthasastra : ditulis oleh Kautilya
- berkaitan dengan sistem pemerintahan dan ketenteraan zaman Maurya.
7.2 Tamadun China
Lokasi dan Perkembangan Tamadun China
Lokasi - Lembah Sungai Huang He 黄河
Sebab - Tanah yang subur

Kemunculan - Kedudukan strategik
Pusat kerajaan - Sungai Huang He
1. Contoh Dinasti
Dinasti Qin Dinasti Han
Pemerintah Raja Zheng ( Maharaja Shi Huangdi ) Liu Bang ( Maharaja Gaozu )
秦始皇刘邦
Pusat Xiang Yang 咸阳 Han Awal: Han Akhir:
Kerajaan Chang’an 长安 Loyang 洛阳
- Mempunyai wilayah yang luas - Membentuk wilayah yang luas

Wilayah - Bersempadan dengan Vietnam - Bersempadan dengan Vietnam dan
utara Korea
- Maharaja Shi Huangdi menyatukan - Pembukaan Laluan Sutera

China 统一中国 - Peningkatan perdagangan
Sumbangan - Kestabilan dalam bidang politik
- Peningkatan ekonomi
2. Perkembangan Pendidikan dalam Tamadun China
- bermula sejak zaman Dinasti Shang
- berkembang semasa zaman Dinasti Zhou
- Ahli falsafah : Konfusius ( karyanya ialah Lunyu 论语 )
- Pendidikan Tamadun China

Dinasti Qin Diansti Han
Aspek - Pemahaman terhadap perundangan - ajaran Konfuiannisme.德志教育
Penekanan yang ditetapkan oleh Han Fei Zi.
政治教育
- Ketegasan 肯定 undang-undang - Sekolah didirikan di peringkat
bagi mengawal tingkah laku daerah dan wilayah.
manusia.
- Cai Lun memperkenalkan teknologi
Ciri - Sistem pendidikan menjadi lebih pembuatan kertas.
tersusun apabila Maharaja Shi
Huangdi menyeragamkan sistem - Meningkatkan pendidikan di
tulisan. sekolah.
- Kertas diperbuat daripada

campuran kulit pokok, serpihan
rami kain dan jaring.
3. Matlamat 目的 Sistem Pendidkan Tamadun China：

A. Mengekalkan ajaran Konfusianisme.
B. Membezakan golongan elit 精英 deangan golongan rakyat.
C. Memilih pegawai kerajaan.
D. Memupuk nilai moral dan etika 道德.
E. Lulus peperiksaan perkhidmatan awam.
4. Tahap Sistem Pendidikan

Pendidikan - Menghafal tulisan dan buku suci.背书
Rendah - tanpa perlu memahami maknanya.
Pendidikan - Menulis karangan dan sajak.写作文和诗

Menengah
Pendidikan - Menterjemahkan 翻译 dan menginteprestasikan 解释 buku suci.

Tinggi
5. Peperiksaan
A. Kepentingan : - menerima penghormatan
- meningkatkan taraf sosial 社会地位
Diperkenalkan 介绍 - Maharaja Wu 汉武帝

Dimansuhkan 废除 - maharani Dowager Cixi 慈禧太后
6. Ciri-ciri Peperiksaan Perkhidmatan Awam

- Peperiksaan yang sangat kompetitif 竞争.
- Hanya lelaki dibenarkan menduduki peperiksaan.
- Mengekalkan tradisi dan budaya China terutamanya ajaran Konfusianisme.
- Larangan terhadap sebarang bentuk perubahan.
A. Terbahagi kepada tiga tahap.

B. Dikawalkan dengan ketat 严格.
C. Calon akan dikurung sebelum peperiksaan berlangsung.
- untuk mengelakkan penipuan 作弊.
D. Mereka yang didapati meniru akan dikenalkan hukuman.
E. Mereka yang lulus dalam peperiksaan akan :
- menaikkan nama, keluarga, kaum dan kampung.
- diserapkan ke dalam sistem perkhidmatan kerajaan.
- memperoleh pelbagai keistimewaan
Tahap Pertama Tahap Kedua Tahap Ketiga

Dikenali Xiucai Juren Jinshi
Terbuka Semua orang Calon yang lulus tahap ____

kepada pertama.
Diadakan Dua kali setiap tiga tahun. Tiga tahun sekali. Tiga tahun sekali.
Tempoh Sehari 3 hari 13 hari

peperiksaan
Calon yang - Memperoleh butang - Memperoleh butang - Mendapat kedudukan
lulus keemasan 金纽扣. keemasan. dan pangkat tinggi dalam
kerajaan.
- Diterima sebagai - Mendapat jawatan dalam
kakitangan kerajaan kerajaan. - Memperoleh
peringkat rendah. keistimewaan untuk diri,
-Mempunyai tanda nama keluarga dan kampung.
yang diletakkan di pintu
masuk.
Sejarah Nota Bab 8
Tamadun Islam dan Sumbangannya
8.1 Latar Belakang Masyarakat Arab sebelum Kedatangan Islam
1. Di Hijaz, terdapat 3 kota penting: a. Makkah
b. Madinah
c. Taif
- terletak pada kedudukan yang strategik.
- berkembang dari segi perdagangan dan
pertanian.
2. Selepas keruntuhan 倒塌 Empangan Maarib, berlaku kemerosotan ekonomi

dalam masyarakat Arab.
3. Mereka mengalami zaman kegelapan yang dikenali sebgai Zaman Jahiliah.
4. Jahiliah berasal daripada perkataan Arab, jahala yang bermaksud jahil 愚蠢.
5. Mereka tidak mempunyai nabi dan kitab suci sebagai petunjuk.
6. Mereka juga menolak undang-undang Allah SWT dan nilai-nilai Islam sebagai
panduan hidup.
7. Sistem Masyarakat Jahiliah : a. politik

b. ekonomi
c. sosial
A. Politik
1. Hidup dalam kelompok kabilah iaitu ( kaum Hadhari dan kaum Badwi ).
Kaum Hadhari - Tinggal di kota.

- Menjalankan perniagaan.
- Memiliki binatang ternakan.
Kaum Badwi - Hidup secara nomad 搬迁.
- Memelihara binatang ternakan.
2. Sistem Kabilah
A. Sistem Kabilah yang berasaskan keturunan mewujudkan semangat Assabiyah.
B. Mereka sering berperang untuk merebut kuasa, pengaruh dan harta 财产.
3. Syarat pelantikan Syeik 老大:

A. Disukai ahli kabilah
B. Matang 成熟
C. Berani
D. Sanggup mempertahankan puak 部落
E. Pandai berpidato 演讲
4. Pentadbiran Makkah:
- Kaum Arab Quraisy yang mentadbir dan memajukan perdagangan.
B. Ekonomi
1. Kegiatan utama: a. Pertanian
b. Perdagangan
2. Dalam kalangan kaum:

Badwi - Menternak secara nomad. ( unta, kambing dan biri-biri )
- Berpindah-randah untuk mencari rumput dan air.
- Mengamalkan sistem tukar barang.
- Menukarkan binatang ternakan, hasil ternakan dan barang
keperluan.
Hadhari - Berdagang secara kafilah 商队.
- Perniagaan masyarakat Arab Jahiliah hanya mementingkan keuntungan.

- Mereka mengamalkan riba 利息 dan menipu timbangan.
C. Sosial
1. Agama dan kepercayaan
Wathani Menyembah berhala 乱拜.
Majusi Menyembah api.
Anismisme Percaya kepada roh dan kuasa ghaib 神秘的力量.
3. Adat dan kehidupan seharian

A. Amalan Negatif
- Menilik nasib 算命. ( untuk meramal 预算 masa depan )
- Mempercayai ahli sihir 巫术 dan kuasa azimat 护身符.
- Wanita dipandang rendah.
- Lelaki diberikan penghormatan.
- Amalan berjudi 赌博, berzina 通奸, minum arak 饮酒 dan bersikap angkuh.
B. Amalan Positif
- Menghormati tuan rumah.
- Menepati janji.
- Gigih menghadapi kesukaran.
8.2 Kemunculan dan Perkembangan Tamadun Islam
Ayahanda Abdullah bin Abdul Muttalib
Ibu Aminah binti Wahab
- 0 岁死爸爸，6 岁死妈妈，8 岁死爷爷
Abdullah meninggal dunia ketika Nabi Muhammad SAW di dalam kandungan ibunya.
Berusia 6 tahun, baginda kematian ibunya.
Dipelihara oleh datuknya, Abdul Muttalib.
Berusia 8 tahun, datuknya meninggal dunia.
Baginda dipelihara oleh bapa saudaranya, Abu Talib.
Baginda menjalankan perniagaan milik Siti Khadijah.
Sifat amanah dan budi pekerti 有礼行为 menimbulkan rasa hormat Siti Khadijah.
Perkahwinan mereka.
1. Nabi Muhammad SAW sebagai Pemimpin Agama Islam

A. Wahyu pertama iaitu Surah al-Alaq.
B. Membaca dan menulis merupakan asas ilmu pengetahuan.
C. Lahirnya tamadun Islam yang berkembang dengan maju.
D. Wahyu kedua iaitu Surah al-Mudassir.

E. Merupakan pengisytiharan Nabi Muhammad SAW sebagai pesuruh Allah SWT.
F. Beliau menyampaikan ajaran Islam kepada seluruh manusia.
2. Dakwah 宣传 Nabi Muhammad SAW ( Cara Penyerbaran Agama Islam )

Secara Rahsia Secara Terang-terangan
A. Berjalan selama 3 tahun. A. Mengadakan pertemuan di Bukit Safa.
B. Individu yang terawal memeluk Islam: B. Ditentang hebat oleh Abu Lahab.
- Siti Khadijah C. Baginda begitu tabah 毅力
- Ali bin Abi Talib menghadapi tentangan 反对 dan
- Zaid bin Harithah cabaran.
- Abu Bakar al-Siddiq
C. Dakwah di rumah al-Arqam bin Abi
al-Aqram.
3. Penyebaran Islam di Madinah

A. Nabi Muhammad SAW berpindah ke Madinah.
B. Diterima dan diangkat sebagai pemimpin Madinah.
C. Merangka Piagam Madinah.
- untuk membentuk sebuah negara Islam yang adil dan maju.
D. Cara penyebaran Islam di Madinah:
- menghantar utusan 使者
- mengunakan cara diplomasi
- disebarkan oleh para pendakwah 传教师
4. Penyebaran Islam pada Zaman Khulafa al-Rasyidin
- penyebaran setelah kewafatan 去世 Nabi Muhammad SAW.
- pemerintahan dilakukan oleh Khulafa al-Rasyidin.
- Mengetuai peperangan al-Riddah.
Abu Bakar al-Siddiq - Memerangi golongan murtad 叛徒.
- Kerana enggan membayar zakat 马来税.
- Membuka wilayah baharu.

- Wilayah Islam yang luas telah dibahagikan kepada
Umar bin al-Khattab beberapa bahagian.
- Untuk memudahkan pentadbiran.
Uthman bin Affan - Mentadbir wilayah Islam.

- Melantik gabenor.
- Bagi mengetuai pentadbiran.
Ali bin Abi Talib - Agama Islam semakin mantap 稳定.
5. Tiga kerajaan Islam: a. Kerajaan Bani Umaiyah

b. Kerajaan bani Abbasiyah
c. Kerajaan Turki Uthmaniyah
6. Faktor-faktor Penyebaran Islam

Kesyumulan Islam 全面性
Prinsip keterbukaan 开放
Prinsip kesaksamaan 公平
Dakwah 宣传
Hubungan diplomatik 外交
Perdagangan
Pembukaan wilayah baharu
8.3 Ketokohan Nabi Muhammad SAW sebagai Pemimpin
A. Tempatan
- Berjaya merangka perlembagaan atau Piagam
Madinah.
- Menjadikan Islam sebagai agama rasmi.
Pemimpin Negara - Orang bukan Islam diberikan kebebasan untuk
mengamalkan agama dan adat masing-masing.
B. Antarabangsa
- menghantar perwakilan atau misi dakwahnya ke luar
negara.
A. Berusaha menjadikan Islam sebagai satu cara hidup
dengan menerapkan nilai toleransi, hormat-
Pemimpin Masyarakat menghormati dan mengutamakan keadilan dalam
masyarakat.
A. Menggalakkan hubungan perdagangan dengan

kawasan lain.
Pembangunan Ekonomi B. Menggalakkan masyarakat bekerja dengan keras dan
aktif dalam perniagaan dan perdagangan.
C. Menggalakkan pembangunan semula tanah terbiar.
A. Berdasarkan konsep jihad 圣战.

B. Jihad : perjuangan menegakkan agama Islam yang suci,
Pemimpin Tentera mempertahankan bangsa dan tanah air.
C. Tentera Islam dilarang membunuh sesuka hati dan
memusnahkan tumbuhan atau tanaman.
8.4 Sumbangan Tamadun Islam kepada Dunia
Politik A. Kehidupan bernegara.
B. Pemerintahan dan cara hidup berteraskan keadilan.
C. Konsep Ummah 团结.
D. Sistem syura 会议.
- Mesyuarat yang diadakan untuk mencapai keputusan mengikut
suara ahli yang terbanyak.
- Kepentingan : - Mencapai keputusan secara bersama dan
muafakat 达成协议.
- Mengelakkan perasaan tidak puas hati.
- Mengelakkan berpecah-belah antara rakyat.
Ekonomi A. Sistem cukai yang dilaksanakan ialah:

- cukai tanah
- cukai perlindungan
- cukai diri
- cukai perdagangan
B. Melarang amalan riba 大耳窿.
C. Penubuhan Baitumal 银行.
D. Menyediakan kemudahan asas.
Sosial A. Islam mengangkat kedudukan dan maruah wanita.

- Wanita berpeluang mendapat pendidikan.
B. Teknik penyelidikan saintifik.
C. Kewujudan Pusat kegiatan Intelektual.
8.5 Sumbangan Tamadun Islam daam Bidang Seni Bina

1. Mempunyai ruang cahaya untuk keselesaan beribadat.
2. Ruang memisahkan lelaki dan wanita.
3. Reka bentuk ruang sesuai dengan iklim setempat.
4. Binaan yang kukuh, selamat dan tahan lama.
5. Berunsurkan luahan 表达 perasaan, hening 静 dan aman.
A. Pembinaan menara, mihrab dan mimbar
Menara - Memastikan laungan azan 祈祷 didengari dari jarak yang jauh.
Mihrab 指方向 - Sebagai penanda arah kiblat 朝拜.
Mimbar 讲台 - Digunakan oleh imam 传教师 untuk membaca khutbah 说教

atau syarahan.
B. Menggalakkan perhiasan yang indah

- Kubah 圆顶
- Seni khat 书法
- Ukiran
C. Menghasilkan keunikan reka bentuk

1. Pintu yang melengkung - melambangkan perasaan hormat dan tunduk 鞠躬
menjemput masuk.
D. Menyesuaikan reka bentuk dengan iklim setempat

1. Terdapat tingkap yang banyak untuk penyejukan dan pengudaraan 通风 yang
baik.
E. Mempunyai elemen estetika

1. Fungsi : Memberikan keselesaan dan ketengangan 平静.

Sejarah 笔记

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Sejarah 笔记

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

SEJARAH DAN KITA

BAB 1: MENGENALI SEJARAH (认识历史)

1.1 Pengertian Sejarah （历史的意思）

1.2 Pengertian Sejarah Mengikut Pandangan Sejarawan （历史的意思根据历史学家的看法）

-Khoo Kay Kim

1.3 Masa Silam dan Ruang dalam Sejarah (在历史的过去时间与空间)

Masa Silam 过去的时间

- Ruang dalam sejarah yang luas 宽广mendorong推动 sejarawan membahagikan penulisan 分

- Ruang masa时空 dalam Sejarah Malaysia马来西亚历史 dibahagikan kepada beberapa

1.4 Sumber Sejarah(历史来源)

-Ciri-ciri 特征Sumber Primer 首要来源

Ciri-ciri 特征Sumber Sekunder(次要来源)

-Sumber yang telah diolah已经被转述 dan diterbitkan/dicetak被出版/被打印

1.5 Penyelidikan dalam Sejarah(研究在历史)

·Kaedah Lisan 口述方式

-Merupakan proses mendapatkan maklumat 得到资料的过程melalui通过 temu bual访问.

-Terdapat tiga tahap 阶段dalam kaedah lisan.

i.Tahap Pertama第一阶段: Persediaan准备

(B) Kaedah Bertulis 书写方式

(C) Kaedah Arkeologi 考古方式

- Proses aktiviti gali cari挖掘活动过程 di tapak penemuan发现地点:

- Kerja-kerja di makmal arkeologi考古实验室:

1.6 Tafsiran dalam Sejarah注解在历史

- Sebab原应 wujudnya 呈现perbezaan差别 tafsiran dalam sejarah:

- Contoh例子 tafsiran dalam sejarah:

- Kepentingan重要性 tafsiran dalam sejarah:

Faedah Memperlajari Sejarah 学习历史的好处:

2.1 Dunia Kita（我们的世界）

- Kemajuan ilmu sains dan teknologi科学与科技知识的进步 telah membantu manusia untuk

- Pengetahuan知识 dalam bidang 领域paleontologi古生物学, kimia化学, arkeologi考古, geologi

- Woolly Mammoth猛犸象 merupakan binatang yang hidup pada Zaman Pleistosen更新世时代.

Pembentukan Fizikal Bumi地球形态的形成

- Lautan海洋 pula terdiri daripada laut海, selat海峡 dan teluk海湾.

2. 2 Zaman Air Batu（冰河时期）

- Zaman terpenting 最重要的时期yang memberikan kesan影响 kepada perubahan bentuk fizikal

Tahap Zaman Air Batu冰河时期阶段

i. Tahap Pertama第一阶段: Zaman Miosen中世纪时期

ii. Tahap Kedua第二阶段: Zaman Pliosen上新世纪时期

iii.Tahap Ketiga第三阶段: Zaman Pleistosen更新世时期

iv. Tahap Keempat: Zaman Holosen全新世时期

- Setelah itu, tamadun manusia人类文明 terus berkembang发展 dalam bidang keagamaan宗教

2. 3 Garis Masa Zaman Air Batu（冰河时期时间表）

i. 500 juta tahun dahulu五亿年前

ii. 25 juta tahun dahulu两千五百万年前

iii. 5.2 juta tahun dahulu五百二十万年前

iv. 2 juta tahun dahulu两百万年前

v. 12000 tahun dahulu一万两千年前

2.4 Ciri-ciri Zaman Air Batu Akhir（冰河时期末期的特征）

- Bumi地球 mengalami面临 cuaca panas热天气 bermula 8,500 tahun dahulu八千五百年前.

i. Aras Laut 海平面

ii. Kehidupan Manusia人类生活

iii. Fizikal Bumi地球形态

2.5 Perubahan Zaman Air Batu Akhir（冰河时期末期的改变）

i. Perubahan Bentuk Fizikal Bumi地球形态的改变

ii. Terbentuknya Tasik dan Sungai形成湖和河

iii. Binatang Zaman Pleistosen Pupus 更新世时期动物灭绝

iv. Kehidupan Manusia人类生活

v. Perubahan Iklim Bumi地球温度改变

2.6 Kesan Perubahan Zaman Air Batu di Asia Tenggara（冰河时期在东南亚的改变影响）

- Manusia yang tinggal di rantau Asia Tenggara东南亚区域 khususnya di kawasan Pentas

- Kecairan air batu冰河溶化 pada peringkat akhir最后阶段 Zaman Holosen 全新世时期

- Kawasan Asia Tenggara telah dihuni被居住 oleh kumpulan mamalia 哺乳动物bersaiz

3.5 Zaman Prasejarah di Malaysia（史前时代在马来西亚）

- Negara kita我们的国家 juga tidak terkecuali也不例外 melalui经过 Zaman Prasejarah史前时代.