Professional Documents
Culture Documents
Komunikasyon Sa Akademikong Filipino
Komunikasyon Sa Akademikong Filipino
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG
FILIPINO (FILKOM)
Inihanda ni:
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 1/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
KATUTURAN NG WIKA
Ang wika ay isang sistema ng komunikasyon sa
pagitan ng mga tao sa pamamagitan ng mga pasulat at
pasalitang simbulo (Webster, 1974)
Ang wika ang pangunahin at pinakaelaboreyt na
anyo ng simbolikong gawaing pantao. (Archibald Hill,
What is language)
Ang wika ay isang masistemang balangkas ng
sinasalitang tunogmagamit
arbitraryo upang na pinipili
ngatmga
isinasaayos sa paraang
taong kabilang sa
isang kultura. (Henry Gleason)
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 2/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
KATANGIAN NG WIKA
May masistemang balangkas dahil ito ay binubuo ng mga
makabuluhang tunog (fonema) na kapag pinagsama-sama sa
makabuluhang sikwens ay makalilikha ng mga salita (morfema)
na bumabagay sa iba pang mga salita (semantiks) upang
makabuo ng mga pangungusap. Ang pangungusap ay may
istraktyur (sintaks) na nagiging basehan sa pagpapakahulugan
sa paggamit ng wika.
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 4/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
TEORYA NG WIKA
1. Teoryang Ding-dong
2. Teoryang Bow-wow
3. Teoryang Yum-yum
5. Teoryang Pooh-Pooh
7. Teoryang Tara-Boom-De-Ay
Ang mga tao ay natutong humabi ng mga salita mula sa
mga seremonya at ritwal na kanilang ginagawa. Ang
mga ritwal na ito kalimitan ay may mga sayaw, sigaw, at
iba pang gawain, nagkakaroon ng mga salitang kanilang
pinananatili upang maging bahagi na ng kanilang kultura.
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 9/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
TUNGKULIN NG WIKA
1. Personal
Naipapahayag ang mga sariling damdamin, pananaw, opinyon at maging personalidad ng
isang indibidwal. Sakop nito ang mga bulalas ng damdamin tulad ng pagkagulat, galit,
hinanakit at tuwa. Maging ang pagmumura ay maituturing sa uring ito, kung kaya, ang
ganitong gamit ay nasa ilalim ng alinman sa formal at informal na talakayan.
Hal: Geser: Talaga? Nanalo ako ng limang milyon sa lotto? Yaoooooooo!
Nhelo: Balato naman diyan!
2. Imajinativ
Nalulubos ang gamit ng wika kapag nailapat sa pagsulat o pagbigkas ng mga akdang
pampanitikan.
gawang masining Malikhain ang Sa
o estetiko. tunguhin
pasulatnito kung kaya
o pasalita man,karaniwan
nagagamitnang mapapansin
ito sa ito sa mga
mga tula, awit,
kuwento at iba pang nangangailangan ng talinghaga.
Hal: Shimy: Christian, kung sakaling may makilala kang genie, ano ang hihilingin mo sa kanya?
Christian: Siyempre, ang makalipad tulad n g isang ibon para makapaglakbay ako sa paraang
gusto ko at makita ang buong mundo.
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 10/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
3. Interaksyonal
Mahalaga ang gamit na ito ng wika sa dahilang sa pamamagitan nito,
pinananatili ang mga relasyong panlipunan. Sa mga magkakaibigan, nariyan
ang pagbibiruan at panunukso. Sa mga magkakamag-anak, nariyan ang mga
paanyaya at pasasalamat. Sa mga pangkat panlipunan, nariyan ang mga salitang
pangkabataan, wika ng mga bakla, at mga propesyonal na jargon.
Hal: Sandy: Aba, ang hitad kong sister, wis na ang pagka-chaka doll.
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 11/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
4. Informative/Representasyonal
Tulad ng ngalan nito, ginagamit ang wika dahil na rin sa pangangailangang
maipaalam ang napakaraming katotohanan, datos at informasyong hatid ng mundo.
Dahil dito, mas higit na formal ang gamit na ito ng wika lalo pa’t gamit ito sa pagtuturo,
mga talumpati, pakitang-kuro, pagbabalita o sa simpleng pag-uulat.
Hal; Dominic: Alam mo ba na nag salitang goodbye ay nagmula sa pahayag na God be
with ye?
Jaja: A, talaga?
5. Instrumental
Ginagamit ang wika upang magawa ng isang indibidwal ang kanyang nais gawin.
Pasalita man o pasulat, magagamit ang wika upang mag-utos, makiusap, humingi,
magmungkahi at magpahayag ng sariling kagustuhan.
Hal: Adrian: Nais ko sanang maipadama sa iyo kung gaano kita kamahal.
Jennifer: Ganun ba? Sige walang problema.
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 12/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
6. Regulatori
Madalas na ginagamit ito ng mga taong may nasasakupan o mga taong may taglay na
kapangyarihang magpakilos ng kanyang katawan. Kontrolado ng gumagamit ng wika ang
sitwasyon kung kaya, kaya niyang pakilusin ang sinuman matapos niyang magamit nang ganap
ang wika. Sa pasalita, kapansin-pansin ito sa mga talumpati o debateng ang layunin ay
manghimok tulad sa isang halalan. Sa pasulat, mapapansin ito sa mga memorandum, patakaran,
resolusyon at iba pa.
Hal: Islogan ng MMDA: Bawal Umihi Rito. Multa: Php. 500
George: Naku saan kaya ako maaring umihi? Bawal pala dito.
7. Heuristik
Gamit ito ng taong nais na matuto at magkamit ng mga kaalamang akademik at/o
profesyonal. Upang kanyang mabatid,
at sumagot, magbigay-kahulugan, kailanganatniyang
makipagtalo sumuri, mag-eksperimento, magtanong
pumuna.
Hal: Gicko: Nagyon ko lang nalaman na nag Dalamatian ay isang wika, at hindi basta wika, ito ay
isang halimbwa ng patay na wika o frozen language.
Nixan: A, oo Namamatay kasi ang wika kapag hindi ito sasailalim sa pagbabago. Bawat wika sa
mundo ay kinakailangang makaaangkop sa pagbabago ng panahon , upang matuloy at umunlad.
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 14/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 15/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 16/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
12.Bratinella- babeng
14.Pahingi- penge 10.Hinigugma (Bisaya) 14.Panaginip 13.Pang-uuyam – paglait
pasaway omaldita – maha
14.Nanghihilakbot
13.Lanjut- malandi 15.Naroon- naron
l11.Ilol (pangalatok)-
15.Hangrin
– Natatakot
laway 15. pag-aglahi- paghamak
14.Bebot- babae
12.Manog (Kiniray-a) –
15.Bokal- Kalbo ahas
13.Kalibutan (Bisaya)-
Mundo
14.Maupay (bisaya)-
maganda
15.Magakal (Maranao)-
magsinungaling
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 17/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
VARAYTI NG WIKA
Kahulugan ng Varayti
Pagkakaroon ng natatanging katangian nanauugnay sa
partikular na uri ng katangiang sosyo-sitwasyunal
Halimbawa;
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 18/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Halimbawa:
Kung guro sa Filipino ang kausap:
Ginoo, di ko po maunawaan/maintindihan
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 19/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Halimbawa:
Karaniwang Filipino:
Maghugas ka ng plato.
Tagalog-Bulacan:
Mag-urong ka ng pinggan
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 20/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Halimbawa:
A. Permanente B. Pansamantala
Dayalekto Register
Idyolek Estilo
Moda/Paraan ng Pagpapapahayag
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 21/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
PERMANENTENG VARAYTI
1. DAYALEKTO – panrehiyon o heograpikal na varayti ng wika na
may sariling ponolohiya, sintaksis at leksikon (vocabulary).
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 22/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Sa Morong Rizal:
• Ikaw na ba ang SUSUNOR?
• Kunin mo nga ang SANROK.
• Ang laki ng RAGA!
•
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 23/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Halimbawa:
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 24/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
PANSAMANTALANG VARAYTI
Halimbawa:
(Talakayan sa klase ng International Affairs )
• Guro: Bakit kaya may foreign troops pa rin sa Iraq at Afghanistan
ngayon?
•
Estudyante
democratic 1: Sir, kailangan
government ang foreign troops para i-secure ang
sa Iraq.
• Estudyante 2: Ang agenda talaga ng USA ay para makuha ang oil
deposits ng Iraq.
• Estudyante 3: Sir, kasi, hindi naging successful ang mediation at
diplomatic actions ng USA noon.
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 25/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Estudyante
Estudyante 1:
2: Sir, faulty
Mahina poang
angfiling ng rebellion
kasong rebellioncase, dapat, multiple
at maaaring murder.
tactics nila ‘yan para ma-
•
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 26/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
4. TENOR/ESTILO
Kung pormal ang pagtitipon/meeting, pormal din ang wika
5. MODA
Paraan ng pagpapahayag (pasalita ba o pasulat?)
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 28/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
6. SOSYOLEK
Halimbawa;
• Sa mahirap, "sira ang ulo", sa mayaman "nervous breakdown"
• Ang mayamang malikot ang kamay tawag ay “kleptomaniac",
sa mahirap tawag dito ay " magnanakaw.
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 29/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 30/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
7. PIDGIN
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 31/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
8. CREOLE
Halimbawa: Chavacano
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 32/95
7/16/2019
- KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 33/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
b. May mekanismo.
c. Mabisang nagagamit sa panitikan.
d. Tinatanggap at ginagamit ng nakararaming Pilipino.
e. Mayaman sa koleksyon ng panitikan at pananaliksik.
f. Malawak na ginagamit sa kabisera.
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 35/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
4.
Mahahalagang Batas, Kautusan, Proklama at Tanggapang
Pampamahalaan na may kinalaman sa kaunlaran ng ating wikang
pambansa.
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 36/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Nobyembre 13,1936 – Pinagtibay ng Batasang-Pambansa ang
Batas Komonwelt Blg. 184 na nilagdaan ng Pangulo ng
Komonwelt, si Manuel L. Quezon na lumilikha ng isang Surian
ng Wikang Pambansa.
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 37/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 38/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 39/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 40/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 41/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 42/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 43/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Agosto 14, 1991 -- nalikha sa bisa ng Batas Republika Blg. 7104 ang
Komisyon sa Wikang Filipino. May atas ang Komisyon na magsagawa,
mag-ugnay at magtaguyod ng mga pananaliksik para sa
pagpapaunlad, pagpapalaganap at preserbasyon ng Filipino at ng iba
pang mga wika ng Pilipinas.
Hulyo 1997sa(Proklamasyon
pagdakila Blg.pambansa,
papel ng wikang 104) – Pinahaba ang pagdiriwang
nagtagubilin ng
si Pangulong
Ramos sa iba’t ibang sangay o tanggapan ng pamahalaan at sa mga
paaralan na magsagawa ng Buwan ng Wikang Pambansa.
CHED Memo blg. 59 – Nilagdaan ni Pangulong Ramos na
nagtatadhana ng 9 na yunit ng Filipino sa kolehyo
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 44/95
7/16/2019
Ponolohiya
ang tawag sa makaagham na pag-aaral ng tunog
na ponema.
Ponetiko
ang galaw at bahagi ng katawan ng tao saklaw sa pag-aaral
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 45/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Ponema
ang tawag sa mga yunit ng tunog ng isang wika
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 46/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 47/95
7/16/2019
2 URI NG PONEMA
KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
/ b/, /p/, /k /, /g/, /d/, /t/, /h/, /s/, /l/, /r/, /m/, /n/, /ng/, /w/,/y/, / ˆ ΄ -/.
Punto ng Artikulasyon
Pasara: w.t. p t k ?
Pasara: m.t. b d g
Pasutsot: w.t. s h
(Fricative)
Pailong: m.t. m n ŋ (ng)
(nasal)
Pagilagid: m.t. l
(lateral)
Pangalatal: r
m.t. (flap)
y w
Malapatinig: m.t.
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 48/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
(ang tunog na
nagbabago ang/e/kahulugan
at /i/ o /o/ ng
at /u/
mga aysalita
malayang nagkakapalitan na hindi
—Allophone)
Halimbawa:
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 50/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Halimbawa;
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 51/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 52/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Ponemang Suprasegmental
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 53/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Ayon naman kina Otanes at Shachter (1972), ang bawat pitch points
ay may tatlong natatanging pitch levels; ang mataas (3), katamtaman (2)
at mababa (1) tulad ng makikita sa ibaba.
a.) b.)
2. Haba at Diin
Sa sa
ng bigkas pagkalahatan, ang haba
patinig ng pantig aat diin
ng salita. ay tumutukoy
Samantala, sa haba
ang diin o ikli
o stress ay
tumutukoy sa paglakas o paghina ng bigkas sa pantig ng isang salita.
Ginagamitan ito ng gramatikang tuldok /. / upang matukoy ang pantig ng
isang salita na may diin.
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 54/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Halimbawa;
/ ’aso h/ = smoke
3. Antala o Hinto
tuldok-kuwit (; ) o ng tutuldok ( :
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 55/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Halimbawa;
Doktor Juan , Miguel ang buo kong Ang tagapagsalita na nagngangalang Miguel Manuel
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 56/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 57/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
2. Morpemang
buhat sa Kastila–binubuo
senado/ng isang ponema
senadora; - matatagpuan
kusinero/ kusinera, sa ito
mga sasalitang
mga salitang
nagtatapos sa o na nangangahulugan ng lalaki at sa mga salitang nagtatapos sa
a na nangunguhulugang babae— barbero/ barbera; Aurelio/ Aurelia, manang /
manong, abogado/ abogada at iba pa. Nangangahulugang ang mga ponemang
ito ay may hatid na kahulugan kaya maituturing ito bilang mga morpemang
binubuo ng isang ponema.
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 58/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Iba - ibang pusisyon ang kinalalagyan ng panlapi sa salita kaya may iba -
ibang uri din ng panlapi ayon sa pusisyon nila sa loob ng salita.
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 59/95
7/16/2019
Mga Uri ng Pagbabagong KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Morpoponemiko
1. Asimilasyon
Hal.
/ m /- (p, b) - pang + paaralan = pampaaralan
- pang + bayan = pambayan
Hal.
Pang+palo
Pang+tali = =Panali
Pamalo
a. /d/ → /r/
Hal.
m a+ dunong = marunong ma+dumi = marumi
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 61/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Hal.
tawid + an = tawiran lapad+an = laparan
c. /o/ → /u/
d. /h/ /n/→
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 62/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Hal.
linangoy - nilangoy
Iinuto - niluto
yinakap- - niyakap
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 63/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Hal.
asin + an – asnan
bilihan - bilhan
bigayan - bigyan
Ang Paglilipat-diin
alíw + in = aliwín
dáya + in = dáyáin
pintá + han = pintahán
bása + han = basáhan
pútol + in = putlín?
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 64/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Sintaks
Ang pagkakaalam kung paano pinagsasama-sama ang mga salita para
bumuo ng mga parirala at mga sugnay.
Ito ay may kinalaman sa sistema ng mga tuntunin at mga kategorya
na siyang batayan ng pagbubuo ng mga pangungusap.
Pag-aaral ng istruktura ng mga pangungusap.
Tinatawag ding palaugnayan na may kinalaman sa sistema ng pag-
uugnay-ugnay ng mga salita upang bumuo ng pangungusap.
Parirala - lipon
ring buong ngosalita
diwa na walang paksa o simuno at panaguri at wala
kaisipan.
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 65/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Sugnay – Ito ay lipon din ng mga salita na maaring may diwa at maari ring wala. Maari rin
itong magkaroon ng paksa at panaguri at maari ring wala.
Halimbawa: Ako ay nakahiga nang siya ay dumating. ; Kung aalis ka, iwanan mo ang susi.
Pangungusap - lipon ng mga salita na binubuo ng paksa at panaguri upang maipabatid ang
mensahe.
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 66/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 67/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Anyo ng Pangungusap
Payak na pangungusap – binubuo ng isang paksa at isang panaguri na
may iisang diwa. May payak na paksa at payak na panaguri . Hal.
Pinsan ko po siya . May tambalang paksa at payak na panaguri . hal .
Nagsusulat ng komposisyon ang guro at ang mga mag-aaral . May
payak na paksa at tambalang panaguri hal . Ang mga bata ay
nagsasayaw at umaawit . May tambalang panaguri at tambalang
paksa . hal . Namimili ng paninda sa ibang bansa at nagbebenta sa
Pilipinas sina Aling Nena at Menchie.
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 68/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 69/95
7/16/2019
Pokus ng Pandiwa KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
tumutukoy sa kaugnayan ng pandiwa sa paksa ng pangungusap.
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 70/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Panlapi– ipang-.
Hal. Ipang-aasim ni Rosa sa sinigang ang sampalok.
6. Pokus sa Sanhi–pokus dito kung ang paksa o ang binibigyang tuon ng pangungusap ay ang sanhi
o dahilan ng kilos isinasaad ng pandiwa.
Panlapi– ika-,
Hal. Ikaliligaya ko ang pagtira sa iyong bahay.
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 72/95
7/16/2019 • MGA KASANAYANG KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
PAGKOMUNIKASYON
Kahulugan ng Pakikinig
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 73/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 74/95
7/16/2019
Mga Elementong KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Nakaiimpluwensiya sa Pakikinig
1. Edad o gulang
Kung bata ang nakikinig ng pahayag, di kailangang mahaba ang pahayag dahil
masyadong maikli ang kanilang interes, bukod pa sa kanilang kakulangan sa pang-unawa.
Sa mga may edad na o matatanda na hindi rin ay hindi rin mabuti ang mahabang pakikinig
hindi dahil sa nababagot sila kundi dahil sa mga nararamdamang nila sa katawan bunga ng
kanilang kantandaan, katulad ng pag-atake ng rayuma at ang kahinaan na ng kanilang
pandinig
2. Oras
Ang mga estudyante na may klase sa umaga ay mas aktibong tagapakinig kaysa mga
estudyante panghapon.
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 75/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
3. Kasarian
Ang mga lalaking tagapakinig ay ayaw sa babaeng tagapagsalita dahil maligoy masyado
sa pagsasalita at maraming sinasabi o ipinaliliwanag na nagiging negatibo para sa
kanila kaya
pansarili hindi
silang pinakikinggan. At gusto rin nilang pinakikinggan ay ang paksang may
interes.
Ang mga babae naman ay ayaw sa lalaking tagapagsalita dahil sa may katipiran ng mga
ito sa pagbibigay ng paliwanag. Higit na mahaba ang pasensiya ng babae sa pakikinig
kaysa sa mga lalaki dahil madali silang mainip
4. Tsanel
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 76/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
5. Kultura
6. Konsepto sa sarili
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 77/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
7. Lugar
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 78/95
7/16/2019
1. Eager Beaver
Siya ang tagapakinig na ngiti nang ngiti o tangu nang tango habang may nagsasalita
sa kanyang harapan, ngunit kung naiintindihan niya ang kanyang naririnig ay isang
malaking tanong.
2. Sleeper
Siya ang tipo ng tagapakinig na nauupo sa isang tahimik na sulok ng silid. Wala siyang
tunay na intensyong makinig.
3. Tiger
Siya ang tagapakinig na laging handang magbigay ng reaksyon sa anumang
sasabihin ng tagapagsalita upang sa bawat pagkakamali ay parang tigre siyang susugod
at mananagpang.
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 79/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
4. Bewildered
5. Frowner
Siya ang tipo ng tagapakinig na wari bang lagi na lang may tanong at
pagdududa. Makikita sa kanyang mukha ang pagiging aktibo, ngunit ang totoo,
hindi lubos ang kanyang pakikinig kundi isang pagkukunwari lamang sapagkat ang
hinihintay lamang niya ay ang oportunidad na makapagtanong para makapag-
paimpres.
6. Relaxed
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 80/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
7. Busy Bee
8. Two-eared Listener
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 81/95
7/16/2019
Uri ng Pagsasalita
1. Pagbasa sa itinakdang papel
2. Memoryadong Pagsasalita
3. Improntu
4. Ekstemporenyus
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 82/95
7/16/2019
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 83/95
7/16/2019
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 84/95
7/16/2019
Mga Pananaw o Teorya sa Pagbasa KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
.Teoryang Bottom-Up
Naniniwala ang teoryang ito na ang pagbasa ay
ang pagkilala ng mga serye ng mga nakasulat na
simbolo upang maibigay ang katumbas nitong tunog.
Nagsisimula ang pagbasa sa yugto-yugtong
pagkilala ng mga titik sa salita, parirala, pangungusap
ng buong teksto bago pa man ang pagpapakahulugan
sa teksto.
Tinawag ito ni Smith (1983) na text-based,
outside-in o data-driven sa dahilang ang impormasyon
ay hindi nagmula sa mambabasa kung hindi sa teksto
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 85/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Teoryang Top-Down
Ito ay nagaganap dahil ang mambabasa ay gumagamit ng
kanyang dating kaalaman (prior knowledge) na nakaimbak sa
kanyang isipan mula sa kanyang karanasan at pananaw sa
paligid. Ito ay nagsisimula sa mambabasa patungo sa teksto.
Sa teoryang ito, ang pagbasa ay nagsisimula sa isipan ng
tagabasa dahil ang dating kaalaman niya ang magpapasimula ng
pagkilala niya sa teksto. Kung wala ito, hindi niya mabibigyang-
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 86/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Teoryang Interaktib
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 87/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Teoryang Iskema
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 88/95
7/16/2019
Mga Uri ng Pagbasa KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
Ito1.ay ang
Iskiming (Skimming)
pinararaanang pagbasa. Ginagamit ito sa pagpili ng materyal
na babasahin, sa pagtingin sa teksto bago tuluyang basahin, at sa
paghahanap ng babasahing tutugon sa pangangailangan kaugnay ng
paksang sinasaliksik. Sa uring ito’y mabilis ang nagagawang pagbabasa
dahil mabilis ang paggalaw ng mga mata upang makuha ang
pangkalahatang kaisipan o impresyon. Ito’y isang pahapyaw na
pagtingin (glance), at isang eksaminasyong superfisyal sa aklat.
2. Iskaning (Scanning)
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 89/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
3. Masinsinang Pagbasa
Ito’y ang maingat na pag-aaral at puspusang pag-unawa sa
isang aralin na maaaring dalawa o hanggang limang pahina
ang haba. Maaring ito ay bahagi ng tula, maikling kuwento,
sanaysay at iba pang uri ng akda at iniuukol ang pag-aaral sa
kayarian at nilalaman ng akda.
4. Masaklaw na Pagbasa
Ginagawa ito sa labas ng klase at itinatakda ng guro nang
mas maaga. Maaaring ito ay isang buong maikling
kuwento, kabanata ng nobela o isang drama at nakatuon
ang pag-unawa ng bumabasa sa mga tauhan at pangyayari
sa halip na sa tamang detalye ng alin mang akda.
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 90/95
7/16/2019
PAGSULAT KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 91/95
7/16/2019
Istandard na Isinasaalang-alang sa Pagsulat KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
1. Kaisahan
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 92/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
2. Kasapatan (Sufficiency)
May sapat na datos- detalye, halimbawa, tuwirang sabi, o rason na
sumusuporta sa iyong tinatalakay.
3. Koherens (Coherence)
Ang mga pangungusap ay kumokonekta sa bawat isa sa paraang
lohikal. Maayos ang pag-uugnayan ng mga sinusundan at sumusunod na
pangungusap upang mabuo ang talataan.
Maayos sa pagdurugtong-dugtong ng mga pangungusap.
Lohikal
nakalap.at efektiv na pagkakaayos ng mga datos/informasyong
Nakikita ang lohika (logic) ng sulatin.
Maayos ang pag-uugnayan ng mga sinundan at sumunod na talataan.
May “fluency” at “eloquence” ang sinulat.
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 93/95
7/16/2019 KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
4. Kalinawan (Clarity)
Ang mga pangungusap ay malinaw, hindi magulo ang development at
naiintindihan ang gustong sabihin. Libre sa “litters” o kalat ang pangungusap at
talataan.
Eksakto o tama ang salitang ginamit.
Ang ispeling
Dapat na angay wasto.
pangungusap ay nagsasabi ng gusto mong sabihin.
Hindi dapat maligoy ang pangungusap at kung saan-saan napupunta ang “flow”
ng diskasyon.
Maging klaro/malinaw sa pangangatwiran.
Dapat na kumpletong naiintindihan ng mambabasa ang gustong sabihin.
Ang grammar ay tama.
Tama ang gamit ng bantas.
5. Emfasis/Diin (Emphasis)
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 94/95
7/16/2019
Mga Uri ng Sulatin KOMUNIKASYON SA AKADEMIKONG FILIPINO
http://slidepdf.com/reader/full/komunikasyon-sa-akademikong-filipino-563385fb429af 95/95