5.

4 Arıtma Tesisinin Boyutlandırılması

1) Terfi Merkezi Tasarımı
2025
Terfi merkezinin tasarlanmasında en önemli parametre hidrolik bekleme süresidir ve Hidrolik
bekleme süresi 20 dakika olarak alınır;
Qmax = 1605 m3/gün = 0,02 m3/dk
Merkez Hacmi;
V= Q * θ = 0,02 * 20 = 0,4 m3
Maksimum su yüksekliği 5 kabul edilirse terfi merkezinin yüzey alanı;
A = V/h = 0,4 m3/5 m = 0,08 m2
L = 4 m alırsak genişlik;
A/L= 0,08 m2/4m = 4,03 m olarak bulunur.
Qmin ile terfi merkezindeki minimum su yüksekliği buluruz;
Qmin = 50 m3/sa = 0,83 m3/dk Vmin = 0,83 m3/dk * 20 = 28.6 =16,6 m3
hmin = V/A = 16,6m3/0,08m2 = 207,5 m olarak bulunur.
Qort = 1070m3/sa

2055
Terfi merkezinin tasarlanmasında en önemli parametre hidrolik bekleme süresidir ve Hidrolik
bekleme süresi 20 dakika olarak alınır;
Qmax = 2163 m3/gün = 1,5 m3/dk
Merkez hacmi;
V= Q* θ = 1,5 * 20 = 30 m3
Maksimum su yüksekliği 5 kabul edilirse terfi merkezinin yüzey alanı;
A = V/h = 30 m3/5m = 6 m2
L = 6 m alırsak genişlik;
A/L = 6m2/6m = 1 m olarak bulunur.
Qmin ile terfi merkezindeki minimum su yüksekliği buluruz;
Qmin = 67 m3/sa = 1,12 m3/dk
Vmin = 1,12 m3/dk * 20 = 22,4m3
Hmin = V/A = 30 m3/ 6 m2 = 5 m olarak bulunur.
Qort= 340.7 m3/sa

2) YAKLAŞIM KANALI BOYUTLANDIRMASI

Yaklaşım kanalları, ızgaraların bulunduğu ve suların ızgaradan geçişine olanak veren yapılardır.
Yaklaşım kanallarında kanal yüksekliği, taşmaları engellemek amacıyla maksimum su yüksekliğinden
50 cm daha yüksek olarak inşa edilmelidir. Ayrıca yaklaşım kanalının boyutlandırılmasında
maksimum debi değeri esas alınmaktadır. Yaklaşım kanalları aşağıda verilen Manning formülü
kullanılarak boyutlandırılır

Q=(1/n) *R2/3*J1/2*A
J=Kanal eğimi
A=Akış yönüne dik, ıslak kesit alanını (hmax*B , m2 )
n= manning Katsayısı = 0.013
R=Hidrolik yarıçap,
m=D/4 R=(B.h)/2.h+B
R=Hidrolik yarıçap (m)
B=Kanal genişliğini (m)
h=kanaldaki su yüksekliğini
Yaklaşım kanallarının boyutlandırılmasında, belirli bir kanal genişlik değeri kabul edildikten
sonra minimum ve maksimum su veya atıksu debisine bağlı olarak minimum ve maksimum
su yükseklikleri hesaplanarak kanaldaki su hızı belirlenir. Yaklaşım kanalı için maksimum ve
minimum su yükseklikleri hesaplanırken, Manning formülü çok karmaşık bir hale
geldiğinden tatonman (yaklaşık değer) yöntemi ile sonuca varılır.
B = 1m
Beton boru için→ n = 0,013 B = 1m J = 0,01 kabulü ile;
Q = (1/n) *R2/3 *J1/2 *A
R = (B * hmax ) / (2hmax + B)
A = B*hmax

2025 yılı için:

Qmax =66,88 m3/ sa => 0,02 m3 / sn
Qmin = 50 m3 / sa => 0,01 m3 / sn
Qmax = (1/n) * R2/3 *J1/2 * A
0,02 = (1/0,013) * (1*hmax/ 2hmax+1)2/3 * (0,01)1/2 *(1* hmax )
hmax = 0,01 m ( deneme-yanılma yöntemi )
Qmin = (1/n) *R2/3 * J1/2 * A
0,01 = (1/0,013) * (1*hmin / 2hmin +1)2/3 * (0,01)1/2 * (1*hmin )
hmin = 0,05 m ( deneme-yanılma yöntemi )
Vmax = Qmax /(B*hmax) = 0,02 / (1*0,01) = 2 m/s
( 0,4<V< 3,06 m/s )
Vmin= Qmin /(B*hmin) = 0,01 /(1*0,05) = 0,5 m/s
( 0,4<V< 3,06 m/s)

2055 yılı için:

Q = (1/n) *R2/3 *J1/2 *A
R = (B *hmax ) / (2hmax + B)
A = B*hmax
Qmax = 90,13 m3/sa => 0,03 m3/sn
Qmin = 67 m3/sa => 0,02 m3/sn
Qmax = (1/n) * R2/3 *J1/2 * A
0,03 = (1/0,013) * (1*hmax/ 2hmax+1)2/3 * (0,001)1/2 *(1* hmax )
hmax = 0,050 m ( deneme-yanılma yöntemi )
Qmin = (1/n) *R2/3 * J1/2 * A
0,02 = (1/0,013) * (1*hmin / 2hmin +1)2/3 * (0,01)1/2 * (1*hmin )
hmin = 0,042m ( deneme-yanılma yöntemi )
Vmax = Qmax /(B*hmax) = 0,03 / (1*0,050) = 0,6m/s
( 0,4<V< 3,06 m/s )
Vmin= Qmin /(B*hmin) = 0,042 /(1*0,6) = 0,7 m/s
( 0,4<V< 3,06 m/s)
 3) IZGARALARIN TASARIMI
Kaba ızgaralar, pompa çarklarını aşınma, tıkanma vb. etkilere karşı korumak amacı ile terfi
merkezlerinin girişine yerleştirilmektedir. Kaba ızgaraların çubuk aralığı 30~50 mm olabilir.
Kaba ızgaraları elle veya otomatik olarak temizlemek mümkündür.
İnce ızgaralar, kum tutucu ve ön çökeltim havuzu gibi yapıların yükünü azaltmak amacı ile
kullanılmaktadır. Atıksularda kullanılacak ince ızgaralarda çubuk aralığı 10~30 mm
alınabilir.
İnce ızgaralar genelde, mekanik temizlemeli yapılır ve tırmık sıyırma hızı 0.10-0.15 m/sn
alınabilir. Tırmığın bir tur yapması (çalışma devresi), ızgara boyuna bağlı olarak 2 ile 5
dakika arasında değişmektedir.

Izgaraların giriş-çıkış su seviyeleri arasındaki fark belirli bir değere (15- 25 cm) ulaştığı
zaman temizlenmelidir. Ancak seviye farkı bu değere ulaşıncaya kadar uzun bir süre geçerse,
ızgara üzerindeki atıklar kuruyarak otomatik temizleme düzeneğinde soruna yol açabilir. Bu
yüzden, ızgaraların temizleyicileri hem seviye farkına hem de zaman aralığına göre devreye
girmelidir. Izgaradan geçen her 1000 m3 evsel atıksu için genelde 0.015 m3 civarında atık
oluşmaktadır.

Kaba ızgara hesaplamaları:

Kabul edilen değerler:

B 1m

D 15mm

w 60mm

Kabuller doğrultusunda,
B = (n + 1) * w + n * d bağıntısından n çubuk sayısı,
n = 13 adet
B’ = (n + 1) * w
B’ = 0.84 m
 2025 2055
Qmin 0,01 m3/sn 0,02 m3/sn
Qmax 0,02 m3/sn 0,03m3/sn
Hmin 0,05m 0,042m
hmax 0,01m 0,050m

2025 Yılı
Izgara yaklaşım kanalındaki max su yüksekliği 0.01 m olduğu için toplam ızgara kanalı
yüksekliği (50 cm hava payı) ;
H = 0.5 + 0.01m
H = 0.51 m = 51 cm
𝑉𝚤𝑧𝑔𝑎𝑟𝑎= 𝑄 / 𝐵∗ℎ𝑠𝑢 (hızlar max ve min debiye göre hesaplanır)

V𝚤𝑧𝑔𝑎𝑟𝑎𝑚𝑎𝑥 = 𝑄𝑚𝑎𝑥 / 𝐵′∗ℎ𝑚𝑎x

Vızgaramax = 0,238 m/sn
𝑉𝚤𝑧𝑔𝑎𝑟𝑎𝑚𝑖𝑛 = 𝑄𝑚𝑖𝑛 / 𝐵′∗ℎ𝑚𝑖n
Vızgaramin = 0,238 m/sn

Bulduğumuz hız değerleri; 0.4 𝑚 ⁄𝑠𝑛 < 𝑉𝚤𝑧𝑔𝑎𝑟𝑎 < 1.2 𝑚⁄𝑠𝑛 aralığını sağlamamaktadır.
Izgara çubuklarının yaklaşım kanalı ile α = 70. Açı yaptığı kabul edilirse çubuk boyu;
L = H / sina
L = 48 cm = 0,48 m

2055 Yılı
Izgara yaklaşım kanalındaki max su yüksekliği 0.048mm olduğu için toplam ızgara kanalı
yüksekliği (50 cm hava payı) ;
H = 0.5 + 0.050 m
H = 0,55 m = 55 cm
𝑉𝚤𝑧𝑔𝑎𝑟𝑎= 𝑄 / 𝐵∗ℎ𝑠𝑢 (hızlar max ve min debiye göre hesaplanır)
V𝚤𝑧𝑔𝑎𝑟𝑎𝑚𝑎𝑥 = 𝑄𝑚𝑎𝑥 / 𝐵′∗ℎ𝑚𝑎x
Vızgaramax = 0,71 m / sn
𝑉𝚤𝑧𝑔𝑎𝑟𝑎𝑚𝑖𝑛 = 𝑄𝑚𝑖𝑛 / 𝐵′∗ℎ𝑚𝑖n
Vızgaramin = 0,57 m / sn
Bulduğumuz hız değerleri; 0.4 𝑚⁄𝑠𝑛 < 𝑉𝚤𝑧𝑔𝑎𝑟𝑎 < 1.2 𝑚⁄𝑠𝑛 aralığını sağlamaktadır

İnce ızgara hesaplamaları:

Kabul edilen değerler

B 1m

D 15mm
w 15mm

Kabuller doğrultusunda,

2025 Yılı
B = (n + 1)* w + n * d bağıntısından n çubuk
sayısı , n = 50 adet
B’ = (n + 1 ) * w
B’ = 0.77 m
H = 0.53m
𝑉𝚤𝑧𝑔𝑎𝑟𝑎𝑚𝑎𝑥 = 𝑄𝑚𝑎𝑥/ 𝐵∗ℎ𝑚𝑎𝑥
Vızgaramax = 0,35 m / sn
𝑉𝚤𝑧𝑔𝑎𝑟𝑎𝑚𝑖𝑛 = 𝑄𝑚𝑖𝑛 / 𝐵∗ℎ𝑚𝑖n
Vızgaramin = 0,09 m/s
Bulduğumuz hız değerleri;
0.4 𝑚⁄𝑠𝑛 < 𝑉𝚤𝑧𝑔𝑎𝑟𝑎 < 1.2 𝑚⁄𝑠𝑛 aralığını sağlamamaktadır.

L = H / sina ( a = 70)
L = 0,8 m
2055 yılı
H = 55 cm
Vızgaramax = 0,1/0,050*0,77 = 2,7 m / sn
Vızgaramin = 0,04/0,77*0,035=2,36 m /sn
L = H / sina ( a = 70 ) = 58,3cm =0,58m

4) HAVALANDIRMALI KUM TUTUCU

Tablo 16. Havalandırmalı kum tutucu genel tasarım kriterleri (Metcalf&Eddy, 2004)

PARAMETRELER DEĞERLER
Pik debide hidrolik bekletme süresi , 2-5 dk
(dk)
Derinlik (m) 2-5 m
Uzunluk (m) 7-20 m
Genişlik (m) 2-7m
Genişlik-derinlik oranı 1:1 5:1
Uzunluk-genişlik oranı 3:1 5:1
Hava ihtiyacı L/sn.m 3-7
Kum miktarı, m3 kum/103.m3 atıksu 3,74.10-3- 0,2

Havalandırmalı kum tutucular daha çok atıksularda bulunabilecek kum vb taneciklerin

uzaklaştırılmasında kullanılmaktadır. Havalandırma genellikle basınçlı havalandırma ile
yapılmaktadır. Olası bakım ve tamir işleri için, kum tutucuyu periyodik olarak boşaltmak
gerekeceğinden, iki bölmeli olarak yapılması tercih edilebilir.
Derinlik: h=2-5 m
Hidrolik bekletme süresi: t=2-5dk
2025 YILI
Qmax=0.02 m3/sn Qmax= 1,2 m3/dk
Bekletme süresi= t=3dk
Genişlik / Derinlik = 1.5 : 1
Uzunluk / Genişlik = 5: 1
Kum tutucu hacmi: 1,2 m3/dk *3dk= 3,6 m3
V = B × L ×h
Kabuller;
B = 1.5 h
L = 5 B = 7.5 h
V = 1.5 h × 7.5 h × h
h= 1.91→ 2m B= 3m L= 15m
Vyeni= B × L × h =3×15 ×2 =90 m3
Θ = V/Qmax
Θ = 90/ 1,2 m3/dk Θ = 75 dk
Hava ihtiyacı: 0.3 m3/m/dk kabul (Metcalf&Eddy, 2004, s. 389) = 0.3 kabul edilir.
0.3×15 =4.5
Emniyet için =4.5 ×1.5= 6.75
Gerekli blower kapasitesi; = 6.75 ×60 =405 Standart şartlardaki kapasite 250 olan 2 asil
+1 yedek Blower seçilir.

Havalandırıcı difüzörler dipten 0,45 – 0,6m yükseklikte monte edilir. Dipten 0,5 m
yükseklikte monte edildiği kabul edilirse, su derinliği 1.5 m ye düşer. 1 metre de emniyet
payı koyulursa 2.5 m seviyesine gelir. Blower basıncı, havalandırılacak derinlik dikkate
alınarak belirlenir. Genellikle her 1m yükseklik için 100 mbar basınç seçilir. 250 mbar
basınçta 250 m3/saat hava verebilen bir blower seçilirse, istenen karışım sağlanmış olur.
Havalandırmalı kum tutucularda yatay hız, 0,3 m/sn den küçük tutulur.
Elde edilen değerlere göre yatay hız;
= (0.44/2)/(2,5*3)= = 0.029
Katı Madde Miktarı (KMM)= × 0.1/1000 x 1588.64 m3/gün= 0.15m3/gün
KMM (0.004-0.2) (Metcalf&Eddy, 2004, s. 389)
Havalandırmalı kum tutucularda 1 2650 kg KM „e kabul edilirse, kg olarak toplam katı
madde miktarı; TKMM = 0.15 × 2650 =397.5 kg / gün

2055 YILI
Qmax=0.03 m3/sn =1,8 m3/dk
Bekletme süresi= t=3dk
Kum tutucu hacmi: 1,8 *3dk= 5,4
V = B × L×h
Kabuller;
B = 1.5 h
L = 5 B = 7.5 h B :4.2 L : 21
V = 1.5 h × 7.5 h × h
:h= 2.72→ 2.8m Kum tutucu uzunluğu
B × L × h =4.2×21 ×2.8 =246.96 = 250 m3
Θ = 250/ 1,8 m3/dk
Θ = 61.95 dk
Hava ihtiyacı: 0.3 m3/m/dk kabul (Metcalf&Eddy, 2004, s. 389) = 0.3 kabul edilir.
B× L : 0.3×21 =6.3
Emniyet için =6.3 ×1.5= 9.45
Gerekli blower kapasitesi; = 9.45 ×60 =567 (Standart şartlardaki kapasite 200 olan 3 asil
+1 yedek Blower seçilir.)
Havalandırıcı difüzörler dipten 0,45 – 0,6m yükseklikte monte edilir. Dipten 0,5 m
yükseklikte monte edildiği kabul edilirse, su derinliği 2.3 m ye düşer. 1 m‟de emniyet payı
koyarsak 3.3 m seviyesine gelir. Blower basıncı, havalandırılacak derinlik dikkate alınarak
belirlenir. Genellikle her 1m yükseklik için 100 mbar basınç seçilir. 330 mbar basınçta 250
m3/saat hava verebilen bir blower seçilirse, istenen karışım sağlanmış olur.
Havalandırmalı kum tutucularda yatay hız, 0,3 m/sn‟den küçük tutulur.

5) DENGELEME TANKI
Qmax = 2163 m³ /gün→ 90,13 m³/sa
ϴ= 2 saat kabul edilir.
V denge = Qmax * ϴ
V denge = 90,13 m³ / sa* 2 sa= 180,2 m³
H=4 m kabul edilirse;
Alan= V denge / h su
Alan = 90,13 m³ / 4 m = 22,5m²
B=1,5L kabul edilirse;
1,5*L²=22,5
L=3,85 B=5,8

Sağlama yapılırsa;

Agerçek= 37,5
Vgerçek=37,5*2= 75
126,8*(1+0,25) =158,5
158,5*2= 317
288,25/75= 4 m

1 Adet Dengeleme tank seçilmiştir.

6) DEZENFEKSİYON ÜNİTESİ
2025
Qort = 1070 m3/sa = 17,83 m3/dk Vtemas = 17,83 x 20 = 356,6 m3
Hsu = 3m kabul edilirse h = 3,5 m
A = 356,6 /3 = 118,8 m > 118,8/2 = 59,4 m > 59,4/3 = 19,8 m
(2 gözlü inşa edilecek) (3 perdeli olacaktır)
2 gözlü klorlama tankı yapılıp her göz için perdelerle 3 bölmeye ayrılmıştır 3 bölmenin
toplam uzunluğu 59,4 dir. Perdelerle ayrılmış bölmenin genişliğinin 3 m ve su yüksekliği 3
m’dir.
VT = (59,4 x 3 x 3,5 ) x 2 = 1,247 m3 > 59,4 m3
L = 118,8/3x3.5 = 11.3 m

2055
Qort = 340.7m3/sa = 5,68 m3/dk Vtemas = 5,68 x 20 = 113,6 m3
Hsu = 3m kabul edilirse h = 3,5 m
A = 113,6/3 = 37,8m > 37,8/2 = 18,9 m > 18,9/3 = 6,3 m
(2 gözlü inşa edilecek) (3 perdeli olacaktır)
2 gözlü klorlama tankı yapılıp her göz için perdelerle 3 bölmeye ayrılmıştır 3 bölmenin
toplam uzunluğu 18,9’dir. Perdelerle ayrılmış bölmenin genişliğinin 3 m ve su yüksekliği 3
m’dir
VT = (18,9 x 3 x 3,5) x 2 = 396,9>18,9 m3
L = 37,8/3x3,5 = 3,6 m
7) SON ÇÖKELTİM TANKI
Qort = 2060,1 m3 / gün
A = Q / Yüzeysel Hidrolik Yükleme
Yüzeysel hidrolik yükleme = 36m/gün
A = 2060,1/ 36= 57,22m2

D = 10,37m = 11m

Yükseklik 3.5 m kabul edildi.

V = 3.5 * 57,22=200,27 m3
Hidrolik bekletme süresi 1-4 saat arasında olmalıdır.
𝜃 = V / Qort
𝜃 = 200,27/ 152= 1,3 saat

1. BİYOLOJİK ARITIM
Yıl Nüfus KOİ BOİ AKM TKN TP
2040 22,180 670 305 400 67 10,7
2055 25,75 650 300 390 65 10,4

Tablo 17. ATV-DVWK-A 131E Yönteminde Kullanılan Sembol Listesi

Sembol Açıklama Birim

Günlük denitrifiye edilecek ortalama nitrat
SNO3, D mg/L
konsantrasyonu
CN, IAT Giriş TKN konsantrasyonu mg/L

SorgN, EST Çıkış organik azot konsantrasyonu mg/L

SNH4, EST Çıkış amonyum konsantrasyonu mg/L

SNO3,EST Çıkış nitrat konsantrasyonu mg/L

XorgN, BM Hücre içine alınan azot konsantrasyonu mg/L

CCOD, IAT Arıtma tesisi girişinde toplam KOİ konsantrasyonu mg/L

CBOD, IAT Arıtma tesisi girişinde BOİ konsantrasyonu mg/L

VD Anoksik bölme hacmi m3

VAT Toplam reaktör hacmi (Anoksik + Aerobik) m3

tSS, dim Toplam çamur yaşı gün

SF Güvenlik faktörü -
XP, Prec Çöktürülmesi gereken fosfor konsantrasyonu mg/L

CP, IAT Giriş fosfor konsantrasyonu mg/L

 CP, EST Çıkış suyunda beklenen fosfor konsantrasyonu mg/L
Heterotrofların çoğalmak amacıyla kullandıkları
XP, BM mg/L
fosfor konsantrasyonu
XP, BioP Biyolojik olarak giderilecek fosfor konsantrasyonunu mg/L

SPd, C Karbon giderimi sonucu oluşan çamur miktarı kg/gün

Qd Ortalama kuru hava debisi m3 /gün

Karbon giderimi sonucu üretilen çamurun KOİ
XCOD, SP mg/L
eşdeğeri
Arıtma tesisi girişinde inorganik askıda katı madde
XİNORGSS,IAT mg/L
konsantrasyonu
XCOD, INERT, IAT İnert partiküler giriş KOİ konsantrasyonu mg/L
XCOD, BM Oluşan biyokütlenin KOİ eşdeğeri mg/L
İçsel solunum sonucu oluşan inert partiküler KOİ
XCOD, INERT, BM mg/L
konsantrasyonu
Arıtma tesisi girişinde çözünmüş inert KOİ
SCOD, IAT mg/L
konsantrasyonu
Arıtma tesisi girişinde partiküler inert KOİ
XCOD, IAT mg/L
konsantrasyonu
Arıtma tesisi girişinde biyolojik olarak ayrışabilir KOİ
CCOD,deg,IAT mg/L
konsantrasyonu
XSS, IAT Arıtma tesisi girişinde partiküler KOİ konsantrasyonu mg/L

tss Toplam çamur yaşı gün

B 15 oC’de mikroorganizmalar için ölüm katsayısı gün

g KOİ/ g
Y Mikroorganizma dönüşüm oranı KOİbiyolojik
ayrışabilir
Ft Sıcaklık düzeltme faktörü -

T Sıcaklık oC

B AKM’nin inert kısmı -

SPd,P Fosfor giderimi sonucu oluşan çamur miktarı kg/gün

XP, BioP Biyolojik olarak giderilen fosfor konsantrasyonu mg/L

XP, Prec, Fe Demir kullanılarak çöktürülen fosfor konsantrasyonu mg/L
Alüminyum kullanılarak çöktürülen fosfor
XP, Prec, Al mg/L
konsantrasyonu
SPd Toplam günlük çamur miktarı kg/gün
 MSS, AT Biyolojik reaktör içinde gerekli olan AKM kütlesi kg
Son çöktürme havuzu dip çamurunda AKM
SSBS kg/m3
konsantrasyonu
SVI Çamur hacim indeksi L/kg

tTh Son çöktürme havuzunda çamur yoğunlaştırma süresi saat

SSRS Geri devir çamurundaki AKM konsantrasyonu kg/m3

QRS Geri devir çamur debisi m3 /gün

RC Toplam geri devir oranı -

SNH4, N Nitrifiye edilecek amonyum konsantrasyonu mg/L

SNO3, EST Çıkıştaki nitrat konsantrasyonu mg/L

IR İçsel geri devir oranı -

RS Aktif çamur geri devri -

SSAT Reaktör içi biyokütle konsantrasyonu kg/m3

Θh Hidrolik bekletme süresi saat

Qd Ortalama kuru hava debisi m3/gün

OUd, C Karbon giderimi sonucu tüketilen oksijen miktarı Kg.O2/gün

SCOD, inert, EST Çıkış çözünmüş inert KOİ konsantrasyonu mg/L

OUd, N Nitrifikasyon sonucu tüketilen oksijen miktarı Kg.O2/gün

SNO3, D Denitrifiye edilecek nitrat konsantrasyonu mg/L

SNO3, IAT Giriş nitrat konsantrasyonu mg/L

SNO3, EST Çıkış nitrat konsantrasyonu mg/L

OUd, D Denitrifikasyon sonucu açığa çıkan oksijen miktarı Kg.O2/gün

OUh Saatlik oksijen ihtiyacı Kg.O2/saat

fC Karbon için pik faktör -

fN Azot için pik faktör -

qA Yüzeysel yükleme hızı m/sa

qSV Çamur hacim yükleme hızı m/sa

DSV Seyreltilmiş çamur hacim indeksi L/m3

 SSEAT Son çöktürme havuzu girişinde AKM konsantrasyonu kg/m3

AST Son çöktürme havuzu alanı m2

Qwwh Saatlik yağışlı hava debisi m3 /sa

h1 Temiz su bölgesi m

h2 Ayırma bölgesi/ geri devir bölgesi m

h3 Yoğun akış ve çamur depolama bölgesi m

h4 Yoğunlaştırma ve çamur ayırma bölgesi m

htop Toplam havuz derinliği m

1.Adım: Denitrifikasyon Kapasitesinin Belirlenmesi

SNO3, D = CN, IAT – SorgN, EST – SNH4, EST – SNO3,EST – XorgN, BM
SNO3, D: Günlük denitrifiye edilecek ortalama nitrat konsantrasyonu (mg/L)
CN, IAT: Giriş TKN konsantrasyonu
SorgN, EST: Çıkış organik azot konsantrasyonu
Eğer aktif çamur sisteminin dışında atık çamura başka bir işlem yapılmıyorsa 2 mg/L seçilir.

SNH4, EST: Çıkış amonyum konsantrasyonu

Güvenli tarafta kalmak için kural olarak 0 mg/L seçilir.
SNO3,EST: Çıkış nitrat konsantrasyonu
Azot için çıkış standardından (6 - 8) 6 mg/L olarak seçilir.
Azot için çıkış standardından 6 mg/L seçildi.
XorgN, BM: Hücre içine alınan azot konsantrasyonu

Giriş KOİ konsantrasyonunun 0.02 – 0.025’i arasında kabul edilir.

Giriş KOİ konsantrasyonu 0.02 * 650 = 13 (0.02 seçildi).

SNO3, D = 65-2-0-6-13
SNO3, D = 44 mg/L

Gerekli denitrifikasyon kapasitesi: SNO3, D/CCOD, IAT oranına göre bulunur.

 SNO3, D/CCOD, IAT = 0,5.( SNO3, D/ CBOD, IAT)
CCOD, IAT: Arıtma tesisi girişinde toplam KOİ konsantrasyonu, mg/L
CBOİ, IAT: Arıtma tesisi girişinde BOİ konsantrasyonu, mg/L

(SNO3, D/CBOD, IAT )*0,5=44/650

= 0,135 SNO3, D/CBOD, IAT

SNO3,D/CBOD,IAT
VD/VAT Önde denitrifikasyonu yapan Eşzamanlı ve kesikli denitrifikasyon yapan
sistemler ve benzer prosesler sistemler
0.2 0.11 0.06
0.3 0.13 0.09
0.4 0.14 0.12
0.5 0.15 0.15
Tablo 18. VD/VAT (anoksik hacim/toplam hacim) oranı

Tabloda 10 -12 oC kuru hava sıcaklığı için denitrifikasyon hacim oranının belirlenmesinde
kullanılacak değerler (giriş kg BOİ5 başına denitrifiye edilecek kg nitrat azotu) verilmiştir.
12 oC’den yüksek sıcaklıklar için denitrifikasyon kapasitesi 1 oC başına %1 şeklinde
artırılabilir.
VD/VAT = 0.2’den küçük ve VD/VAT = 0.5’ten büyük denitrifikasyon hacimleri boyutlandırma
için tavsiye edilmez.

Hesaplanan SNO3, D/CBOD, IAT değerine göre VD/VAT oranı 0,4 seçilir.

2.Adım: Toplam Çamur Yaşının Belirlenmesi:

tss,dim = SF * 3,4 * 1,103(15-T) * (1 / 1 - (Vd / Vat)

SF: Güvenlik faktörü
 BOİ Yükü = 0,035 Kg/Kişi.Gün * 22,180 Kişi = 776.3 Kg/Gün < 1200 Kg/Gün 
SF=1,45
Sıcaklık: 10 oC
 tss,dim = 1,45 * 3,4 * 1,103(15-10) * (1 / 1 – 0,4) = 13.3 gün
3.Adım: Biyolojik Fosfor Giderimi:

Xp,prec = Cp,IAT – CP,EST – XP,BM – XP,BİOP

Cp,IAT = Giriş fosfor konsantrasyonu = 10,4 mg/L

Xp,prec = Çöktürülmesi gereken fosfor konsantrasyonu (mg/L)

CP,EST = Çıkış suyunda beklenen fosfor konsantrasyonu (0,6 – 0,7 arasında) = 0,6 mg/L

XP,BM = Heterotrofların gelişim amaçlı kullandıkları fosfor konsantrasyonu

XP,BM = Giriş KOİ * 0,005 (Kabul) = 650 * 0,005 = 3,35 mg/L

XP,BİOP = Biyolojik olarak giderilecek fosfor konsantrasyonu

XP,BİOP = Giriş KOİ * 0,006 (Kabul) = 650 * 0,006 = 4,02 mg/L

Xp,prec = 10,7 – 0,6 – 3,35 – 4,02 = 2,65 mg/L

4.Adım: Günlük Oluşan Çamur Miktarı (SPd):9

SPdc = Qd * [( XCOD.SP / 0.8 * 1.45) + XİNORGSS.IAT ] / 1000

Karbon Gideriminden Oluşan Çamur
Qd = 141 m3/h = 3384 m3/gün

XİNORGSS.IAT = B * XSS.IAT
 B = 0,2 (Birincil Çöktürme Tankı Var)
XSS.IAT = Partiküler KOİ = KOİ’nin %10’u olarak kabul edilmiştir.

XİNORGSS.IAT = 0,2 * (670 * 0,1) = 13,4 mg/L

XCOD.SP = XCOD.İNERT + XCOD,BM + XCOD.İNERT:BM

XCOD.İNERT = KOİ’nin %5 - %15 arasında kabul edilir. ( %10 kabul edilmiştir)

XCOD.İNERT = KOİ * 0,1 = 67 mg/L

XCOD,BM = CCOD,DEG,IAT * Y * 1 / [1 + (b * tss.dim * FT)]

CCOD,DEG,IAT = 1,6 * BOD = 1,6 * 305 = 488 mg/L

Y (Dönüşüm Oranı) = 488 / 670 = 0,72

b = 0,17 gün-1 (Kabul) ; FT = 1

XCOD,BM = 488 * 0,72 * 1 / [1 + (0,17 * 13,3* 1)] = 107,7mg/L

XCOD,İNERT,BM = 0,2 * XCOD,BM * tss.dim * b * FT

XCOD,İNERT,BM = 0,2 * 107,7* 13,3 * 0,17 * 1 = 48,8 mg/L

XCOD.SP = 67 + 107,7+ 48,8 = 223,5mg/L

SPdc = 3384 * [(223,5 / 0.8 * 1.45) + 13,4] / 1000 = 697,3 kg/gün

SPdp = Qd * (3 * XP.BioP + 6,8 * XP,PREC,Fe +5,3 * XP,PREC,AL) / 1000

Fosfor Gideriminden Oluşan Çamur

SPdp = 3384*[(3*(670*0,005))+0+0]/1000= 34.000 kg/gün

SPT = SPdc + SPdp = 34 + 697,3 = 731,3 Kg/gün

Toplam Oluşan Çamur

5.Adım: Biyolojik Reaktör İçinde Gerekli Olan AKM Kütlesi:

 MSS.AT = tss,dim * SPT

MSS. AT = 13,3 * 731,3 = 9726,29 kg = 9,73 ton

6.Adım: Son Çöktürme Havuzu Dip Çamurunda AKM Konsantrasyonu:

SSBS = (1000 / SVİ) * ∛ tTH

SVİ = Çamur Hacim İndeksi (Tablo 7’ye göre 100 olarak selmiştir).
tTH = Yoğunlaştırma Süresi (Tablo 8’e göre 2 saat olarak seçilmiştir).

SSBS = (1000 / 100) * ∛2= 12,59

SVİ (L/kg)
Arıtma Hedefi
Uygun Uygun

Nitrifikasyonsuz 100-150 120-180

Nitrifikasyon + denitrifikasyon 100-150 120-180

Çamur stabilizasyonu 75-120 100-150

Tablo 19. Çamur hacim indeksi için standart değerler.

Atıksu Arıtma Tipi Yoğunlaştırma süresi tTH (saat)

Nitrifikasyonsuz aktif çamur tesisleri 1.5 – 2.0

Nitrifikasyonlu aktif çamur tesisleri 1.0 – 1.5

 Denitrifikasyonlu aktif çamur tesisleri 2.0 – 2.5

Tablo 20. Atıksu arıtma derecesine bağlı olarak tavsiye edilen yoğunlaştırma süresi

7.Adım: Geri Devir Hesabı:

Geri devir oranı (RS) hesabı:

RS = QRS/Q
RS = 50-100 arasında, %85 seçilmiştir.
2040 yılı için ;
0,85=QRS/ (141)
QRS=119,9 m3 /sa
QRS: Geri devir çamur debisi
RC = (SNH+, N / SNO3,EST ) – 1
RC = İçsel Geri Devir Oranı
RC = (65 / 6) – 1 = 9,833

2055 yılı için ;

0,85=QRS/ (164)
QRS= 139,4 m3 /sa
QRS: Geri devir çamur debisi
RC = (SNH+, N / SNO3,EST ) – 1
RC = İçsel Geri Devir Oranı
RC = (67 / 6) – 1 = 10,17

IR = RC-RS
IR = İçsel Geri Devir Oranı

RS = Aktif Çamur Geri Devri

RC = Toplam Geri Devir Oranı

IR = RC - RS = 9,83 – 0,85 = 8,98………………….(2040 yılı için)

IR = RC - RS = 10,17 – 0,85 = 9,32………………….(2055 yılı için)

8.Adım: Reaktör içi Biyokütle Konsantrasyonu:

SSAT = RS * SSRS / 1 + RS

Emme Üniteler: 0,5 – 0,7 arasında (0,6 kabul edilmiştir).

SSRS = SSBS * 0,6 = 7,56 mg/L

SSAT = 0,85 * 7,56 / 1 + 0,85 = 3,52 g AKM/L = 3520 mg AKM/L

9.Adım: Biyolojik Reaktör Hacmi:

VAT = Spd / SSAT

VAT = 731,3 / 3,52 = 207,8 m3

Tank Boyutlandırmaları:

a) Anaerobik Tank:

V=Q*Θ

V = 141 * 1,5 = 211,5 m3

H 5m

L 6,5m

B 6,5m

Θ 1,5 saat

b) Anoksik Tank:
 V=Q*Θ

V = 141 * 2,5 = 352,5 m3

H 5m

L 8,5m

B 8,5m

Θ 2,5 saat

c) Aerobik Tank:

V=Q*Θ

V = 141 * 6,5 = 916,5 m3

H 5m

L 14m

B 14m

Θ 6,5 saat

10.Adım: Oksijen İhtiyacı:

a) Karbon Giderimi Sonucu Tüketilen Oksijen:

OUd,C= Qd * (CCOD,IAT-SCOD,inert,EST-XCOD,SD) / 1000

OUd,C = Karbon giderimi sonucu tüketilen oksijen miktarı, kgO2/gün.

SCOD,inert,EST: Çıkış çözünmüş inert KOİ konsantrasyonu ( KOİ’nin %5’i alınmıştır) =

33,5mg/L

XCOD,SP: Karbon giderimi sonucu oluşan çamurun KOİ eşdeğeri = 223,5 mg/L

OUd,C = 3384 * (670 – 33,5 – 223,5 ) / 1000 = 1397,6 kgO2 /gün

b) Nitrifikasyon Sonucu Tüketilen Oksijen:

OUd,N=Qd * 4,3 * (SNO3,D - SNO3,IAT - SNO3,EST) / 1000

OUd,N = Nitrifikasyon sonucu tüketilen oksijen miktarı, kg O2/gün.

SNO3, D = Denitrifiye edilecek nitrat konsantrasyonu = 44 mg/L

SNO3,IAT = 0 ; SNO3,EST = 6

OUd,N = 3384 * 4,3 * (43 – 0 - 6 ) / 1000 = 538,4 kgO2 / gün

c) Denitrifikasyon Sonucu Açığa Çıkan Oksijen:

OUd,D=Qd * 2,9 * SNO3,D / 1000

OUd,D = Denitrifikasyon sonucu üretilen oksijen miktarı, kgO2/gün.

SNO3,D = Denitrifiye edilecek nitrat konsantrasyonu = 44 mg/L

OUd,D = 3384 * 2,9 * 44 / 1000 = 431,8 kgO2 / gün

d) Saatlik Oksijen İhtiyacı:

OUh = [fc * (OUd,C – OUd,D)] + (fn * OUd,N) / 24

Fn = 2,5 ; fc = 1,2

OUh = [1,2 * (1397,6 – 431,8) + (2,5 * 538,4)] / 24 = 104,4 kgO2 /saat

 fC ve fN Çamur yaşı (gün)
değerleri
4 6 8 10 15 25
fC 1.3 1.25 1.2 1.2 1.15 1.1
BODd,BOD,I - - - 2.5 2.0 1.5
için f N ≤
1200
kg/gün
BODd,BOD,I 2.0 1.8 1.5 -
için f N >
6000
kg/gün
Tablo 21. Oksijen ihtiyacı hesabında kullanılan pik faktörler

11.Adım: Son Çöktürme Havuzu Boyutlandırılması:

a) Yüzeysel yükleme hızı:

qA = qSV / DSV = qSV / (SSEAT * SVİ)

qA = Yüzeysel yükleme hızı (m/sa)
qSV = Çamur hacim yükleme hızı (m/sa) = 480 m/sa
DSV = Seyreltilmiş çamur hacim indeksi (L/m3)
SSEAT = Son çöktürme havuzu girişinde AKM konsantrasyonu (kg/m3), 2 – 4 arasında
olmalıdır. 2,5 olarak kabul edilmiştir.

⚠ Yatay akışlı çöktürme havuzlarında çıkış AKM konsantrasyonunun 20 mg/L’den düşük

olabilmesi için qSV ≤ 500 L/m2.sa olmalıdır.

qA = 480 / (3,36 * 100) = 1,43 m/sa

b) Son Çöktürme Havuzunun Yüzey Alanı:

AST = Qwwh / qA
AST = Son çöktürme havuzu alanı (m2)
Qwwh: Saatlik yağışlı hava debisi (m3/sa) = Qort * 3,5 = 493,5 m3/sa (AAT Tasarım Rehberi)

AST = 493,5 / 1,43 = 345,1 m2

c) Toplam Havuz Derinliği:

 htot = h1 + h2 + h3 +h4
h1 = 0,5 m
h1 = Temiz su bölgesi (m) minimum 0,5m olmalıdır.

h2 = 0,5 * qA * (1 + RS) / 1 – (DSV / 1000)

h2 = 1,99 m ≈ 2 m
h2 = Ayırma bölgesi/ geri devir bölgesi (m)

h3 = 2,5 * 0,3 * qSV * (1 + RS) / 500

h3 = 1,33 m ≈ 1,33 tTh m
h3 = Yoğun akış ve depolama bölgesi (m)

h4 = SSEAT * qA * (1 + RS) * tTh / SSBS

h4 = 1,41 m ≈ 1,4 m
h4 = Yoğunlaştırma ve çamur ayırma bölgesi (m)

htot = 0,5+ 2 + 1,33 + 1,4 = 5,23m ≈ 5,5 m

⚠ htot çöktürme havuzunun merkezinden 2/3 yarıçap uzağında olmalı ve en az 3 m olması

istenir. (√)

Dairesel çöktürme havuzlarında kenar su derinliği 2,5 m den büyük olmalıdır.

Tasarım Değerler
Parametreleri 2040 2055

SNO3,D (mg/L) 44 44
SNO3, D / CBOD, IAT
0,135 0,135
(mg/L)
VD/VAT 0,3 0,3

tss,dim (gün) 13,3 13,3

Xp,prec (mg/L) 2,65 2,65

 SPdc (kg/gün) 697,3 697,3
SPdp (kg/gün) 34000 34000
SPT (kg/gün) 731,3 731,3
MSS. AT (ton) 9,73 9,73

SSBS 12,59 12,59

Qrs (m3/sa) 119,9 119,9

RS %85 %85

RC 9,833 10,17
IR 8,98 9,32

SSAT (mgAKM/L) 3520 3360

VAT (m3) 207,8 196,2

H = 5m
B = 6,5m
Anaerobik Tank L = 6,5m
V = 211,5 m3
Θ = 1,5 saat

H = 5m
B = 8,5m
Anoksik Tank L = 8,5m
V = 352,5 m3
Θ = 2,5 saat

H = 5m
B = 15m
Aerobik Tank L = 14m
V = 916,5 m3
Θ = 6,53 saat

OUd,C (kgO2/gün) 1397,6 1625,58

OUd,N (kgO2/gün) 538,4 626,22

OUd,D (kgO2/gün) 431,8 502,24

 OUh (kgO2/saat) 104,4 121,4

qA (m/saat) 1,5 1,5

AST (m2) 345,1 401,4

Htot (m) 5,5 5,5

Tablo () . Biyolojik Arıtma Tasarım Sonuçları

5.5 Arıtma Tesi̇ si̇ n Hi̇ droli̇ k Profi̇ li̇ ni̇ n Hesaplanması
Atıksu arıtma tesislerinde hidrolik profil genel yerleşim, kazı-dolgu maliyetleri, akış kontrol
elemanlarının seçimi, pompa kapasite ve sayılarının seçilmesi, tesis işletme/bakım maliyetleri
açısından büyük önem taşımaktadır. Hidrolik profilin hesaplanabilmesi için gerekli bilgiler
aşağıda özetlenmiştir:
•Tesisin kurulacağı alanın topografyası (plan-kote)
•Yağışlı hava debisi, kuru hava maksimum, ortalama ve minimum debileri
•Atıksu giriş borusu akar kotu
•Deşarj noktasında hidrolik koşullar ve maksimum su seviyesi (ör. Talveg kotu)
•Taşkın ile ilgili bilgiler ve tarihsel debi istatistikleri
•Kanalizasyon sisteminin durumu, yağmur suyu yönetim planı
•Giriş atıksuyundaki kum-silt miktarları ile ilgili bilgiler
•Gün içinde saatlik debi değişim profili
•Tasarımı yapılmış tesis için tüm üniteleri kapsayan debi kütle dengesi
•Çamur işleme prosesleri için bilgiler ve kapasiteler
•Tesisin borulama ve PID Diyagramları
Yukarıda bahsedilen bilgiler kullanılarak hidrolik profil hazırlanırken aşağıdaki hususlara
dikkat edilmelidir.
•Atıksu arıtma tesisinin tüm ünitelerinin ve bağlantılarının gösterilmesi gereklidir.
•Yüksek yük kayıpları fazla enerji kaybına neden olmaktadır.
•Tasarımda tüm debilerin dikkate alınması gerekmektedir.
•Tüm sürekli ve yersel yük kayıpları hesaplamalarda dikkate alınmalıdır.
•Toplam yük kaybı kum tutucu ünitesinden sonra 4-5 m’yi geçmemelidir.
•Kanal eğimlerinin %3-5 alınması yeterlidir.
•Hidrolik yük kayıpları kazı, dolgu ve inşaat maliyetlerini etkilemektedir.
•Tesisler işletilirken düşük debilerde kanallarda katı madde birikimi engellenmelidir.
•Pik debilerde borularda akış hızı 0,6-1,0 m/sn, minimum debilerde 0,3 m/sn alınmalıdır.
•Frekans konvertörü kullanılan pompalarda yük kaybı hesabına dikkat edilmelidir
•Giriş terfi pompaları, geri devir terfi pompaları, fazla çamur pompaları, blower v.b.
ekipmanlar seçilirken, atıksu arıtma tesisinin sürekli işletilebilirliği açısından yedekli
seçilmelidir.
•Kanalla su/atıksu iletiminde, boru ile taşınmaya göre daha azdır.
•Geri devir çamur hatlarında hız 1,0-1.5 m/sn arasında seçilmelidir.
•Çamur geri devir hatlarının çapı en az 200 mm olmalıdır.
•Çamur hatlarının uzunluğu tıkanma riski için minimumda tutulmalıdır.
•Çamur hatlarında numune alma vanası bulunmalıdır.
•Borulama ve debi dağıtımı açısından yerleşim simetrisi önemlidir.
Tesis Borulama Planında Özellikle Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar:
•Tesis borulamasında İnşaatın kolaylıkla yapılıyor olması gerekmektedir.
•İşletmede ise iletim hatlarına ulaşımın kolay sağlanıyor olması, tamir/bakım sürecinde tesis
işletmesini, araç giriş ve çıkışlarını engellemiyecek şekilde planlanması gerekmektedir.
•Gelecekte kapasite arttırımı durumunda ünitelerin bağlantılarının kolay yapılabiliyor olması
gerekmektedir.
•Özellikle hatların kısa seçilmesi yerleşim alanının efektif kullanılmasını ve yük kayıplarını
büyük oranda azaltmaktadır
Yersel Yük Kayıpları:

hk: Savak geçişlerindeki oluşan yük kaybı (m)

V1: Normal boru kesitindeki su hızı (m/sn)
V2: Daralan veya genişleyen boru kesitindeki su hızı (m/sn)
g: yerçekimi ivmesi (m/sn2)

hç, hg: Sırasıyla atıksuyun borulardan çıkışlarında ve borulara girişlerinde meydana gelen
yük kayıpları (m)
kç, kg: Sırasıyla, boru çıkış ve girişlerindeki yük kaybı katsayıları
V : Boru içinden geçen atıksuyun hızı (m/sn)
hd: Dirsekte meydana gelen yük kaybı (m)
kd: Dirsekteki yük kaybı katsayısı (genellikle 0.3 alınır)
V : Dirsek içinden geçen atıksuyun hızı (m/sn)
Sürekli Yük Kayıpları:
Q= 0,278*C*D2,63*S0,54
Q: Debi (m3/s)
C : Pürüzlülük katsayısı (PVC =120)
D: Boru Çapı (m)
S : Hidrolik eğim (m/m)
Kabuller:
 Boru uzunluğu ( 𝐿 𝑏𝑜𝑟𝑢): 42 m
 Boru çapı (𝐷 𝑏𝑜𝑟𝑢): 1 m
 Deşarj noktası kotu 45 m’dir. Deşarj borusunun başlangıcında gereken kot
 Oort= 141m3/sa = 0,04 m3/s
 Q= V*A ise V= 0,51 m/s
1.Deşarj Noktası İle Tesis Arasındaki Sürekli Enerji Kaybı
Q= 0,278*C*D2,63*S0,54
C=120
Qort (2040) = 0,04 m3/s
=0,278*120*12,63*S0,54
S=0,000004= 4*10-6
Hk= S*L
Hk=(4*10-6)*42= 0,0002 m
HT = 45+0,0002=45,0002 m
2.Yersel Yük Kaybı
45 derecelik dirsek --> k = 0,2
HL = k*V2/2g
Boru Hızı (V) = 0,51 m/s
HL = 0,2*(0,51)2/(2*9,81) = 0,003 m
HT = 45,0002+ 0,003 =45,0032 m

3.Dezenfeksiyon Ünitesi Öncesi Sürekli Yük Kaybı

S =0,000004 m/m
L = 42 m
Hk= S*L
Hk= (4*10-6)*42= 0,0002 m
HT =45,0032+0,0002 =45,0034 m

4.Yersel Yük Kaybı

1 tane 90 derecelik dirsek k = 0,3
HL = k*V2/2g
HL = 0,3* (0,51)2/(2*9,81) = 0,004 m
HT= 45,0034 + 0,004 = 45,0074 m

5.Dezenfeksiyon Ünitesi Çıkışı Yersel Yük Kaybı

HL= k*V2/2g
k=0,5
HL= 0,5*(0,51)2/ (2*9,81) =0,0066 m
HT= 45,0074 +0,0066=45, 014 m

6.Dezenfeksiyon Ünitesi Girişi Yersel Yük Kaybı

HL = k*V2/2g
k= 1
HL= 1*(0,51)2/ (2*9,81)
HL = 0,013 m
HT= 45,014+0,013=45,027 m

7.Dezenfeksiyon Ünitesi Kelebek Vana Yersel Yük Kaybı

HL= k*V2/2g
k = 1,2
HL= 1,2*(0,51)2/ (2*9,81)=0,016 m
HT= 45,027+0,016 = 45,043 m

8.Dezenfeksiyon Ünitesi İle Son Çöktürme Tankı Arası Sürekli Yük Kaybı
Q= 0,278*C*D263*S0,54
(0,04/2)= 0,278*120*(1)263*S0,54
S= 1,1* 10-6 m/m
L=12 m
L=32 m
L=32 m
Hk=S*L
Hk1=( 1,1* 10-6 )*12= 0,0000132 m
Hk2=( 1,1* 10-6)*32 = 0,0000352 m
Hk3=( 1,1* 10-6 )*32 = 0,0000352 m
HT= 45,043 + 0,0000132 + 0,0000352 + 0,0000352 =45,043 m
9.Yersel Yük Kaybı
45 derecelik dirsek k=0,2
HL1= 0,2*(0,51)2/(2*9,81) = 0,003 m
90 derecelik dirsek k=0,3
HL2= 0,3* (0,51)2/(2*9,81) = 0,004 m
90 derecelik dirsek k=0,3
HL3= 0,3* (0,51)2/(2*9,81) = 0,004 m
HT= 45,043 + 0,003 + 0,004 + 0,004 =45,054 m

10.Son Çöktürme Tankı Öncesi Sürekli Yük Kaybı

Hk=S*L
S= 1,1* 10-6
L=12 m
Hk1=(1,1* 10-6 *12 =0,00132 m
HT=45,054+0,00132=45,05532 m
L=32 m
Hk2=(6,02*10-3)*32=0,00352 m
HT= 45,05532 +0,00352=45,06 m
11.Son Çöktürme Tankı Su Çıkışı Yersel Yük Kaybı
HL = k*V2/2g
k=0,5
HL1=0,5*(0,51)2/(2*9,81)=0,0066 m
0,0066*2=0,132 m
HT=45,06+0,132=45,192 m
12.Son Çöktürme Tankı Savak Yük Kaybı
Savak Boyu L = 3,14*D --> 3,14*D =100,5 m
1 m --> 5 savak
Toplam Savak Sayısı=100,5*5 =502,5 ≈ 503 adet
q = 0,04/503= 0,00008 m3*s.adet
q = (8/15)*µ*L(2g)1-2*h1/5
0,00008 = (8/15)*0,59*100,5*(2*9,81)1/2 *h1/5
h= 0,0000000000000000000000000000000607600917056846 m
HT= 45,192 + 0 = 45,192 m

13.Son Çötürme Tankı Girişi Yersel Yük Kaybı

HL = k*V2/2g
k=1
HL=1*(0,51)2/ (2*9,81) = 0,0133 m
0,0133*2=0,0266 m
HT= 45,192 +0,0226= 45,215 m
14.Son Çöktürme Kelebek Vana Yersel Yük Kaybı
HL = k*V2/2g
k=1,2
HL=1,2*(0,51)2/ (2*,981) =0,016 m
0,016*2=0,032 m
HT= 45,215 + 0,032 = 45, 247 m
15.Son Çöktürme Tankı Giriş Sürekli Yük Kaybı
Hk=S*L
S= 1,1* 10-6
L=12+8 =20 m
Hk=(1,1* 10-6 )*20=0,000022 m
HT= 45, 247 +0,000022 = 45,247022 m
16.Son Çöktürme Tankı ve 2. Aerobik Tank Öncesi Sürekli Yük Kaybı
Hk=S*L
S= 1,1* 10-6 m/m
L=70+10=80 m
Hk=(1,1* 10-6 )*80=0,000088 m
HT= 45,247022 + 0,000088 =45,271 m
L=100+8 =108 m
Hk=(1,1* 10-6)*108=0,00012 m
HT= 45,271 + 0,00012 =45,71112 m

17.Yersel Yük Kaybı

HL = k*V2/2g
45 derecelik dirsek k=0,2
HL= 0,2*(0,51)2/(2*9,81)=0,003m
HT= 45,71112 +0,003=45,71412 m
2 tane 45 derecelik dirsek k=0,2
1 tane 90 derecelik dirsek k=0,3
HL=(0,2+0,2+0,3)*(0,51)2/(2*9,81) =0,009 m
HT= 45,71412 +0,009 =45,72312 m
18.Aerobik Tank Öncesi Sürekli Yük Kaybı
Hk=S*L
S= 1,1* 10-6 m/m
L= 70 m
Hk= (1,1* 10-6) * 70 m= 0,000077 m
HT= 45,72312 + 0,000077 = 45, 7232m
L=100 m
Hk2= (1,1* 10-6) *100=0,00011 m
HT=45, 7232 + 0,00011 = 45, 7233 m
19.Yersel Yük Kaybı
HL = k* 45 derecelik dirsek k=0,2
HL1= 0,2*(0,51)2/(2*9,81)=0,003m
HT= 45, 7233 + 0,003 =45,7263 m
2 tane 45 derecelik dirsek k= 0,2
1 tane 90 derecelik dirsek k=0,3
HL2= (0,2+0,2+0,3)*(0,51)2/(2*9,81) =0,009 m
HT= 45,7263 + 0,009 = 45,7363 m

20.Aerobik Tank Çıkışı Yersel Yük Kaybı

HL = k*V2/2g
k=0,5
HL1= 0,5*(0,51)2/(2*9,81)=0,0066 m
HT= 45,7363 + 0,0066 = 45, 743 m
HL2=0,035 m
HT= 45,743 +0,035= 45,778 m
21.Aerobik Tank ve Anoksik Tank Arası Kapakta Oluşan Yük Kaybı
Hk=1,2*V2 /g [(1-β)2 +(1-a/a)2 ]
β=(b*h)/(b*h+1*y*h+0,2*e*b)
a=0,63+0,37β3
U= akım hızı
B=girişteki akım genişliği
h=girişteki su derinliği
Eğer d>0,2*e ise y=0,2*e
d<0,2*e ise d=y
hsu= 5 m  %10 duvar kalınlığı = 0,5 m
b=1 m
e=0,5 m
d=0,5 m
h=0,5 m
V= 5,37 m/s
d>0,2*e ise y=0,2*e
0,5>0,2*0,5 y=0,2*0,5=0,1
β=(1*0,5)/(1*0,5+1*0,1*0,5+0,2*0,5*1)= 0,769 ≈ 0,77
a=0,63+0,37*(0,77)3 =0,79 ≈ 0,8

Hk = 1,2*(0,51)2 /2*9,81[(1-0,77)2 +(1-0,8/0,8)2 ]=0,081m

Hk=0,081*2=0,162 m
HT= 45,778 + 0,162 =45,94 m (2. Aerobik ile 2. Anoksik arası kapak)
HT= 45,94 + 0,162 =46,102 m (1. Aerobik ile 1. Anoksik arası kapak)
22.Anoksik Tank Girişi Yersel Yük Kaybı
HL = k*(V2 ) / (2*g) k= 1
HL= 1*(0,51)2/ (2*9,81) = 0,0133 m
HL = 0,0133 *2 =0,0266 m
HT = 46,102 + 0,0266 =46,13 m
23.Anoksik Kelebek Vana Yersel Yük Kaybı
Hl = k*(V2 ) / (2*g) 116 k= 1,2
HL1= 1,2*(0,51)2/ (2*9,81)=0,016 m
HT = 46,13 + 0,016 =46,15 m
HL2= 1,2*(0,51)2/ (2*9,81)=0,016 m
HT= 46,15 + 0,016 =46,17 m
24.Anoksik Tank Çıkışı Yersel Yük Kaybı
k=0,5
HL1= 0,5*(0,51)2/(2*9,81)=0,0066 m
HT= 46,17 + 0,0066 =46,18 m
HL2= 0,5*(0,51)2/(2*9,81)=0,0066 m
HT= 46,18 + 0,0066 =46,19 m
25.Anoksik Tank ile Anaerobik Tank Arası Sürekli Yük Kaybı
Hk =S*L
S= 1,1* 10-6 m/m
L=10m
Hk1=(1,1* 10-6 )*10= 1,1* 10-5 m
HT= 46,19 +0,00001= 46,19 m
Hk2= (1,1* 10-6 )*10= 1,1* 10-5 m
HT = (1,1* 10-6 )*10= 1,1* 10-5 m

26.Anaerobik Tank Çıkışı Yersel Yük Kaybı

Hl = k*(V2 ) / (2*g)
k= 0,5
HL1 = 0,5*(0,51)2/(2*9,81)=0,0066 m
HT =45,19 + 0,0066 =45,2 m
HL2 = 0,5*(0,51)2/(2*9,81)=0,0066 m
HT = 45,2 + 0,0066 = 45,21 m
27.Anaerobik Tank Girişi Yersel Yük Kaybı
Hl = k*(V2 ) / (2*g) k= 1
HL1 = 1*(0,51)2/ (2*9,81) = 0,0133 m
HT = 45,21 + 0,0133 =45,2233 m
HL2 = 1*(0,51)2/ (2*9,81) = 0,0133 m
HT = 45,2233 + 0,0133 = 45,24 m
28.Anaeobik Tank Kelebek Vana Yersel Yük Kaybı
Hl = k*(V2 ) / (2*g)
k= 1,2
HL1= 1,2*(0,51)2/ (2*9,81)=0,016 m
HT = 45,24 + 0,016 = 45,256 m
HL2= 1,2*(0,51)2/ (2*9,81)=0,016 m
HT = 45,256 + 0,016 =45,27 m
29.Anaerobik Tank Girişi Sürekli Yük Kaybı
Hk =S*L
S= 1,1* 10-6 m/m
L=15 m
Hk1 = (1,1* 10-6) *15 =0,00165 m
HT = 45,272 + 0,00165 =45,274 m
L=90 m
Hk2 = (1,1* 10-6) *90 = 0,0001 m
HT= 45,274 +0,0001 = 45,274 m
30.Yersel Yük Kaybı
1 tane 90 derecelik dirsek k=1,13
HL1= 1,13*(0,51)^2 /(2*9,81) = 0,017 cm
HT = 45,274 + 0,017 =45,29 m
2 tane 45 derecelik dirsek k=0,2
HL2= (0,2+0,2)*(0,51)^2 /(2*9,81) =0,005 m
HT = 45,29 + 0,005 =45,3 m
31.Anaerobik Tank ile Dengeleme Arası Sürekli Yük Kaybı
Hk =S*L
S = 1,1* 10-6 m/m
L =90 m
Hk = (6,02*10-3) *90 = 0,0001 m
HT = 45,3 + 0,0001 = 45,3001 m

32.Dengeleme Tankı Öncesi Sürekli Yük Kaybı

Hk =S*L 119
S = 1,1* 10-6 m/m
L =100 m
Hk = (1,1* 10-6) *100 = 1,1* 10-4 m
HT = 45,3001 + 0,00011=45,3002 m
33.Yersel Yük Kaybı
Hl = k*(V2 ) / (2*g)
2 tane 90 derecelik dirsek k=1,13
HL = (1,13+1,13)*(0,51)2 /(2*9,81) =0,034 m
HT = 45,3002 + 0,034 =45,3342 m
34.Dengeleme Tankı Çıkışı Yersel Yük Kaybı
Hl = k*(V2 ) / (2*g) k = 0,5
HL = 0,5*(0,51)2/(2*9,81)=0,0066 m
HT = 45,3342 + 0,0066 =45,341 m
35.Dengeleme Tankı Girişi Yersel Yük Kaybı
k=1
HL= 1*(0,51)2/ (2*9,81) = 0,0133 m
HT= 45,341 + 0,0133 = 45,353 m
36.Dengeleme Tankı Kelebek Vana Yersel Yük Kaybı
k= 1.2
HL= 1,2*(0,51)2/ (2*9,81)=0,016 m
HT= 45,353 + 0,016 = 45,37 m

37.Dengeleme Tankı ile Havalandırmalı Kum Tutucu Arası Sürekli Yük Kaybı
S= 1,1* 10-6 m/m
L= 20 m
HK= 20* 1,1* 10-6 = 0.000022 m
HT= 45,37 + 0,000022 = 45,37 m
38.Dengeleme Tankı Öncesi Sürekli Yük Kaybı
Hk =S*L
S = 1,1* 10-6 m/m
L =35 m
Hk = (1,1* 10-6 )*35 =0,00004 m
HT = 45,370022 + 0,00004 = 45, 370062 m
39.Yersel Yük Kaybı
HL= k*V2/2g
2 tane 90 derecelik dirsek k=0,3
HL = (0,3+0,3)*(0,51) ^2/(2*9,81) = 0,008 m
HT = 45, 370062 + 0,008 = 45,38 m
40.Dengeleme Tankı Çıkışı Yersel Yük Kaybı
HL= k*V2/2g
k = 0,5
HL = 0,5*(0,51)2/(2*9,81)=0,0066 m
HT = 45,38 + 0,0066 =45,39 m
41.Dengeleme Tankı Girişi Yersel Yük Kaybı
HL = k*V2/2g
k= 1
HL= 1*(0,51)2/ (2*9,81) = 0,0133 m
HT = 45,39 + 0,0133 =45,4033 m

42.Dengeleme Tankı Kelebek Vana Yersel Yük Kaybı

HL = k*V2/2g
k= 1,2
HL = 1,2*(0,51)2/ (2*9,81)=0,016 m
HT = 45,4033 + 0,016 =45,42 m
43.Dengeleme T. ile Havalandırmalı Kum Tutucu T. Arası Sürekli Yük Kaybı
Hk =S*L
S = 1,1* 10-6 m
L= 35 m
Hk = (1,1* 10-6 )*35 =0,00004 m
HT = 45,42 + 0,00004 =45,42004 m
44.Yersel Yük Kaybı
HL = k*V2/2g
2 tane 90 derecelik dirsek k=0,3
HL = (0,3+0,3)*(0,51)2/(2*9,81) = 0,008 m
HT = 45,42004 + 0,008 =45,43 m
45.Havalandırmalı Kum Tutucu Tank Çıkışı Yersel Yük Kaybı
HL= k*V2/2g
k = 0,5
HL1 = 0,5*(0,51)2/(2*9,81)=0,0066 m
HT = 45,43 + 0,0066 =45,44 m
HL2 = 0,5*(0,51)2/(2*9,81)=0,0066 m
HT = 45,44 + 0,0066 =45,45 m

46.Havalandırmalı Kum Tutucu Tank Girişi Yersel Yük Kaybı

HL = k*V2/2g
k=1
HL1 = 1* (1,02)2/(2*9,81) = 0,032 m
HT = 45,45 + 0,032 =45,482 m
HL2 = 1* (1,02)2/(2*9,81) = 0,032 m
HT = 45,482 + 0,032 =45,514 m
47.Havalandırmalı Kum Tutucu Tank Kelebek Vana Yersel Yük Kaybı
HL = k*V2/2g
k = 1,2
HL1 = 1,2* (1,02)2/(2*9,81) = 0,064 m
HT = 45,514 + 0,064 =45,58 m
HL2 = 1,2* (1,02)2/(2*9,81) = 0,064 m
HT = 45,58 + 0,064 =45,644 m
Toplam yük kaybımız; 45,644 - 45= 0,644 m