PRZYKŁADOWE PYTANIA DO OUG

(350 PYTAŃ)

październik 2012 r.

1
 SPIS TREŚCI

1. PYTANIA OGÓLNE I DOPUSZCZENIOWE................................ 3 9. MASZYNY I INNE URZĄDZENIA ZG ........................................76

Ogólne - Ustawa ................................................................................................. 3 10. DOKUMENTACJA MIERNICZO – GEOLOGICZNA,
Koncesje ............................................................................................................. 7
Ogólne BHP ........................................................................................................ 8 OCHRONA POWIERZCHNI I ŚRODOWISKA.................................77
Kary i grzywny .................................................................................................. 10
Szkolenia .......................................................................................................... 11 11. KWALIFIKACJE DOZORU I KIEROWNICTWA ZG ...........83
Rozp. BHP, Dokument bezpieczeństwa, instrukcja bezp. wykonywania pracy .. 13 12. ORGANY ADMINISTRACJI GEOLOGICZNEJ,
Zdarzenia wypadkowe ..................................................................................... 15
Dopuszczenia ................................................................................................... 16 PAŃSTWOWA SŁUŻBA GEOLOGICZNA, ORGANY NADZORU
Inne .................................................................................................................. 19
GÓRNICZEGO ........................................................................................85
2. RATOWNICTWO GÓRNICZE .................................................... 21
13. LIKWIDACJA ZAKŁADU GÓRNICZEGO .............................88
3. PLAN RUCHU ZG ......................................................................... 24
4. ROBOTY GÓRNICZE ................................................................... 26
5. WENTYLACJA I KLIMATYZACJA ............................................ 32
6. MW ORAZ TECHNIKA STRZELNICZA ................................... 41
7. DOBÓR OBUDOWY .................................................................... 52
8. ZAGROŻENIA NATURALNE W ZG .......................................... 56
Zagrożenia tąpanaimi ....................................................................................... 57
Zagrożenia metanowe ...................................................................................... 63
Zagrożenia pożarowe ....................................................................................... 64
Zwalczanie zagrożeń pożarowych ..................................................................... 68
Zagrożenia wodne ............................................................................................ 70
Zagrożenie radiacyjne naturalnymi substancjami promieniotwórczymi w ZG .. 72
Ochrona przed pyłami szkodliwymi dla zdrowia ............................................... 73

2

1. PYTANIA OGÓLNE I DOPUSZCZENIOWE
Ogólne - Ustawa
1. Na jakiej podstawie prawnej ma pan prawo przyjść na egzamin?
Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 15 grudnia 2011 r. w
sprawie kwalifikacji w zakresie górnictwa i ratownictwa górniczego.
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania
administracyjnego
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 12 czerwca 2002 r. w
sprawie ratownictwa górniczego.
Ustawa z dnia 18 marca 2008 r. o zasadach uznawania kwalifikacji
zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii
Europejskiej.
Kodeks Dobrej Praktyki
2. Z jakich ustaw uczył się pan do egzaminu?
Ustawa z dnia 9.06.2011 Prawo geologiczne i górnicze.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 lutego 2012 r.
w sprawie planów ruchu zakładów górniczych.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w
sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz
specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w
podziemnych zakładach górniczych
Rozporządzenie MSWiA z dnia 14 czerwca 2002 r. w sprawie
zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych
Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z
dnia 1 kwietnia 2003 r. w sprawie przechowywania i używania
środków strzałowych i sprzętu strzałowego w zakładach
górniczych
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 grudnia 2011 r. w
sprawie dokumentacji mierniczo-geologicznej
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 kwietnia 2004 r. w
sprawie dopuszczania wyrobów do stosowania w zakładach
górniczych
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 15 grudnia 2011 r. w
sprawie kwalifikacji w zakresie górnictwa i ratownictwa
górniczego
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 12 czerwca 2002 r. w
sprawie ratownictwa górniczego.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2011 r. w
sprawie określenia zlikwidowanych podziemnych zakładów
górniczych
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska
Ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r. o materiałach wybuchowych
przeznaczonych do użytku cywilnego
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 listopada 2007 r. w
sprawie upoważnienia do uznawania kwalifikacji do
wykonywania górniczych zawodów regulowanych
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 stycznia 2009 r. w
sprawie stażu adaptacyjnego i testu umiejętności w toku
postępowania w sprawie uznania kwalifikacji do wykonywania
górniczych zawodów regulowanych
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 grudnia 2011 r. w
sprawie podziemnych składowisk odpadów
3. Co określa ustawa Prawo Geologiczne i Górnicze?
Odp. Art. 1 PGG
Ustawa określa zasady i warunki wykonywania i zakończenia działalności w
zakresie:
prac geologicznych
wydobywania kopalin ze złóż
podziemnego bezzbiornikowego magazynowania substancji
podziemnego składowania odpadów
ponadto określa wymagania w zakresie ochrony złóż kopalin, wód
podziemnych oraz innych elementów środowiska
4. Do czego stosuje się prawo geologiczne i górnicze?
Odp. Art. 2 PGG
budowy, rozbudowy oraz utrzymywania systemów odwadniania
zlikwidowanych zakładów górniczych;
robót prowadzonych w wyrobiskach zlikwidowanych podziemnych
zakładów górniczych, wymienionych w przepisach wydanych na
podstawie ust. 2, w celach innych niż określone ustawą, w
szczególności turystycznych, leczniczych i rekreacyjnych;
robót podziemnych prowadzonych w celach naukowych, badawczych,
doświadczalnych i szkoleniowych na potrzeby geologii i górnictwa;
drążenia tuneli z zastosowaniem techniki górniczej;
likwidacji obiektów, urządzeń oraz instalacji, o których mowa wyżej
5. Kiedy nie stosuje sie ustawy PGG ? Odp. Art. 3 PGG
korzystania z wód w zakresie uregulowanym odrębnymi przepisami;
wykonywania wkopów oraz otworów wiertniczych o głębokości do 30
m w celu wykorzystania ciepła Ziemi, poza obszarami górniczymi;
badań naukowych i działalności dydaktycznej, prowadzonych bez
wykonywania robót geologicznych;
pozyskiwania okazów minerałów, skał i skamielin w celach naukowych,
kolekcjonerskich i dydaktycznych, prowadzonego bez wykonywania
robót górniczych;
wykonywania robót związanych ze sztucznym zasilaniem strefy
brzegowej piaskiem, pochodzącym z osadów dennych obszarów
morskich Rzeczypospolitej Polskiej;
wydobywania kruszywa w zakresie niezbędnym do wykonania pilnych
prac zabezpieczających przed powodzią w czasie obowiązywania stanu
klęski żywiołowej;
ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów
budowlanych bez wykonywania robót geologicznych.
6. Podstawowe definicje użyte w ustawie Prawo geologiczne i
górnicze. Odp. Art. 6 PGG
1) danymi geologicznymi – są wyniki bezpośrednich obserwacji i pomiarów
uzyskanych w toku prowadzenia prac geologicznych;
2) informacją geologiczną – są dane i próbki geologiczne wraz z wynikami
ich przetworzenia i interpretacji, w szczególności przedstawione w
dokumentacjach geologicznych oraz zapisane na informatycznych
nośnikach danych;
3) kopaliną wydobytą – jest całość kopaliny odłączonej od złoża;
4) obiektem budowlanym zakładu górniczego – jest znajdujący się poza
podziemnym wyrobiskiem górniczym obiekt zakładu górniczego, będący
obiektem budowlanym w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo
budowlane, służący bezpośrednio do wykonywania działalności
regulowanej ustawą w zakresie wydobywania kopalin ze złóż, a w
podziemnych zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny wraz
z pozostającym w związku technologicznym z wydobyciem kopaliny
przygotowaniem wydobytej kopaliny do sprzedaży, podziemnego
bezzbiornikowego magazynowania substancji albo podziemnego
składowania odpadów;
5) obszarem górniczym – jest przestrzeń, w granicach której przedsiębiorca
jest uprawniony do wydobywania kopaliny, podziemnego
4
bezzbiornikowego magazynowania substancji, podziemnego składowania
odpadów oraz prowadzenia robót górniczych niezbędnych do
wykonywania koncesji;
6) podziemnym składowiskiem odpadów – jest część górotworu, w tym
podziemne wyrobisko górnicze, wykorzystywana w celu unieszkodliwiania
odpadów przez ich składowanie;
7) poszukiwaniem – jest wykonywanie prac geologicznych w celu ustalenia
i wstępnego udokumentowania złoża kopaliny albo wód podziemnych;
8) pracą geologiczną – jest projektowanie i wykonywanie badań oraz
innych czynności, w celu ustalenia budowy geologicznej kraju, a w
szczególności poszukiwania i rozpoznawania złóż kopalin oraz wód
podziemnych, określania warunków hydrogeologicznych, geologiczno-
inżynierskich, a także sporządzanie map i dokumentacji geologicznych oraz
projektowanie i wykonywanie badań na potrzeby wykorzystania ciepła
Ziemi lub korzystania z wód podziemnych;
9) przedsiębiorcą – jest ten, kto posiada koncesję na prowadzenie
działalności regulowanej ustawą;
10) przywróceniem stanu poprzedniego – jest odtworzenie stanu sprzed
powstania szkody, w szczególności przez zapewnienie obiektom
budowlanym, urządzeniom oraz instalacjom niepogorszonej odporności,
ciepłochłonności, szczelności i użyteczności techniczno-funkcjonalnej;
11) robotą geologiczną – jest wykonywanie w ramach prac geologicznych
wszelkich czynności poniżej powierzchni terenu, w tym przy użyciu
środków strzałowych, a także likwidacja wyrobisk po tych czynnościach;
12) robotą górniczą – jest wykonywanie, utrzymywanie, zabezpieczanie lub
likwidowanie wyrobisk górniczych oraz zwałowanie nadkładu w
odkrywkowych zakładach górniczych w związku z działalnością regulowaną
ustawą;
13) rozpoznawaniem – jest wykonywanie prac geologicznych na obszarze
wstępnie udokumentowanego złoża kopaliny albo wód podziemnych;
14) środkami strzałowymi – są materiały wybuchowe w rozumieniu ustawy
z dnia 21 czerwca 2002 r. o materiałach wybuchowych przeznaczonych do
użytku cywilnego
15) terenem górniczym – jest przestrzeń objęta przewidywanymi
szkodliwymi wpływami robót górniczych zakładu górniczego;
16) węglowodorami – są ropa naftowa, gaz ziemny oraz ich naturalne
pochodne, a także metan występujący w złożach węgla kamiennego, z
wyjątkiem metanu występującego jako kopalina towarzysząca;
17) wyrobiskiem górniczym – jest przestrzeń w nieruchomości gruntowej
lub górotworze powstała w wyniku robót górniczych;
18) zakładem górniczym – jest wyodrębniony technicznie i organizacyjnie
zespół środków służących bezpośrednio do wykonywania działalności
regulowanej ustawą w zakresie wydobywania kopalin ze złóż, a w
podziemnych zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny wraz
z pozostającym w związku technologicznym z wydobyciem kopaliny
przygotowaniem wydobytej kopaliny do sprzedaży, podziemnego
bezzbiornikowego magazynowania substancji albo podziemnego
składowania odpadów, w tym wyrobiska górnicze, obiekty budowlane,
urządzenia oraz instalacje;
19) złożem kopaliny – jest naturalne nagromadzenie minerałów, skał oraz
innych substancji, których wydobywanie może przynieść korzyść
gospodarczą;
20) zwałowaniem nadkładu – jest zespół czynności prowadzonych w
odkrywkowych zakładach górniczych, nierozerwalnie związanych
technicznie i organizacyjnie z przemieszczeniem i składowaniem mas
ziemnych i skalnych usuwanych znad złoża, w celu umożliwienia wydobycia
kopaliny użytecznej.
7. Własność górnicza. Odp. Art. 10 PGG
1. Złoża węglowodorów, węgla kamiennego, metanu występującego jako
kopalina towarzysząca, węgla brunatnego, rud metali z wyjątkiem
darniowych rud żelaza, metali w stanie rodzimym, rud pierwiastków
promieniotwórczych, siarki rodzimej, soli kamiennej, soli potasowej, soli
potasowo-magnezowej, gipsu i anhydrytu, kamieni szlachetnych, bez
względu na miejsce ich występowania, są objęte własnością górniczą.
5
2. Własnością górniczą są objęte także złoża wód leczniczych, wód 9. Jakie stanowiska wymagają szczególnych kwalifikacji?
termalnych i solanek. Odp. Art. 53.6 PGG
3. Złoża kopalin niewymienionych w ust. 1 i 2 są objęte prawem własności
nieruchomości gruntowej. 1. Górnik strzałowy
4. Własnością górniczą są objęte także części górotworu położone poza 2. Wydawca materiałów wybuchowych
granicami przestrzennymi nieruchomości gruntowej, w szczególności 3. Instruktor strzałowy
znajdujące się w granicach obszarów morskich Rzeczypospolitej Polskiej. 4. Sygnalista szybowy
5. Prawo własności górniczej przysługuje Skarbowi Państwa. 5. Maszynista maszyn wyciągowych
6. Rewident urządzeń wyciągowych
8. Użytkowanie górnicze. Odp. Art. 12, 13, 15, 16 PGG 7. Operator samojezdnych maszyn przodkowych, maszyn do
W granicach określonych przez ustawy Skarb Państwa, robót strzałowych, maszyn do obrywki, maszyn do stawiania
z wyłączeniem innych osób, może korzystać z przedmiotu własności odbudowy podporowej lub maszyn do stawiania obudowy kotwowej
górniczej albo rozporządzać swoim prawem wyłącznie przez 8. Operator pojazdów poza przodkowych i samojezdnych
ustanowienie użytkowania górniczego. maszyn pomocniczych, pojazdów do przewozu osób lub pojazdów do
przewozu środków strzałowych
Umowę dotyczącą ustanowienia użytkowania górniczego zawiera się na
9. maszynista: lokomotyw pod ziemią, kolejek podwieszanych
okres nie dłuższy niż 50 lat.
pod ziemią lub kolejek spągowych pod ziemią
Przedsiębiorca, który rozpoznał złoże w stopniu umożliwiającym
10. Rewident urządzeń systemów łączności, bezpieczeństwa i
sporządzenie PZZ i ma pierwszeństwo o ustanowienia użytkowania
alarmowania
górniczego.
11. Spawacz
W granicach określonych przez ustawy oraz przez umowę o
12. Elektromonter maszyn i urządzeń elektrycznych o napięciu
ustanowienie użytkowania górniczego użytkownik górniczy, w celu
do 1kV
wykonywania działalności regulowanej ustawą, może, z wyłączeniem
13. Elektromonter maszyn i urządzeń elektrycznych o napięciu
innych osób, korzystać z przestrzeni objętej tym użytkowaniem. W
powyżej 1kV
szczególności może on odpowiednio wykonywać roboty geologiczne,
wydobywać kopalinę ze złoża, wykonywać działalność w zakresie 10. Czy istnieje możliwość odstępstwa od przewidzianych w
podziemnego bezzbiornikowego magazynowania substancji lub rozporządzeniu wymagań określonych przez WUG ?
podziemnego składowania odpadów, a także wykonywać działalność Odp. Art. 120 PGG
określoną w art. 2 ust. 1.
TAK. Prezes WUG może, na wniosek przedsiębiorcy, w
Obiekty, urządzenia oraz instalacje wzniesione w przestrzeni objętej
szczególnych przypadkach uzasadnionych warunkami bezpieczeństwa lub
użytkowaniem górniczym stanowią własność użytkownika górniczego.
gdy jest to niezbędne do wprowadzenia postępu technicznego,
Własność ta jest prawem związanym z użytkowaniem górniczym.
przeprowadzenia prac naukowo- badawczych lub doświadczalnych, wyrazić
zgodę na odstąpienie przez przedsiębiorcę od określonych wymagań

6
przewidzianych w przepisach, określając szczegółowo zakład górniczy,
zakres odstąpienia oraz warunki jego stosowania. Zgodę, w drodze decyzji,
wyraża się na czas oznaczony, nie dłuższy niż 5 lat.
Koncesje
11. Na co potrzebna jest koncesja? Organy koncesyjne wydające
koncesje? Odp. Art. 21,22, 23 PGG
Koncesji wymaga działalność gospodarcza w zakresie:
poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin;
wydobywania kopalin ze złóż;
podziemnego bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz
podziemnego składowania odpadów
Koncesji na ww. typy działalności w zakresie wydobywania kopalin z art.
10. ust.1 udziela minister właściwy do spraw środowiska.
Jeżeli:
- obszar zamierzonej działalności nie przekroczy powierzchni 2 ha,
- wydobycie kopaliny w roku kalendarz. nie przekroczy 20000 m3,
- działalność będzie prowadzona metodą odkrywkową i bez użycia
materiałów wybuchowych
koncesji na poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin
pospolitych udziela starosta. Udzielenie jednak koncesji na tę działalność
wymaga uzgodnienia z właściwym organem nadzoru górniczego oraz
zaopiniowania przez właściwego marszałka województwa.
Na pozostałe typy działalności koncesji udziela marszałek województwa.
Ponadto udzielenie koncesji na:
1) poszukiwanie lub rozpoznawanie rud pierwiastków promieniotwórczych
oraz wydobywanie tych rud ze złóż, a także podziemne składowanie
odpadów promieniotwórczych,
wymaga opinii Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki;
2) wydobywanie kopalin z gruntów pod wodami śródlądowymi oraz z
obszarów bezpośredniego lub potencjalnego zagrożenia powodzią wymaga
uzgodnienia z organem odpowiedzialnym za utrzymanie wód oraz opinii
organu właściwego do wydania pozwolenia wodnoprawnego;
3) wydobywanie kopalin, o których mowa w art. 10 ust. 1, ze złóż oraz
podziemne bezzbiornikowe magazynowanie substancji wymaga
uzgodnienia z ministrem właściwym do spraw gospodarki.
12. Co określa się we wniosku o udzielenie koncesji na
wydobywanie kopalin? Odp. Art. 26 PGG
Oprócz dokumentów określających: stan prawny nieruchomości,
prawa wnioskodawcy do nieruchomości , czas na jaki ma być udzielona
koncesja, środki jakimi dysponuje wnioskodawca, obszary ochronne,
sposób przeciwdziałania ujemnym wpływom zamierzonej działalności na
środowisko
We wniosku o udzielenie koncesji na wydobywanie kopalin ze złóż
określa się również:
1) złoże kopaliny lub jego część, która ma być przedmiotem wydobycia;
2) wielkość i sposób zamierzonego wydobycia kopaliny;
3) stopień zamierzonego wykorzystania zasobów złoża kopaliny, w tym
kopalin towarzyszących i współwystępujących użytecznych pierwiastków
śladowych, jak również środki umożliwiające osiągnięcie tego celu, a w
przypadku wód leczniczych, wód termalnych i solanek – zasoby
eksploatacyjne ujęcia;
4) projektowane położenie obszaru górniczego i terenu górniczego,
przedstawione zgodnie z wymaganiami dotyczącymi map górniczych, z
zaznaczeniem granic podziału terytorialnego kraju;
5) geologiczne i hydrogeologiczne warunki wydobycia, a w razie potrzeby
warunki wtłaczania wód do górotworu.
Do wniosku dołącza się dowody istnienia:
1) prawa do korzystania z informacji geologicznej,
2) prawa przysługującego wnioskodawcy do nieruchomości gruntowej,
3) projekt zagospodarowania złoża, określający wymagania w zakresie
racjonalnej gospodarki złożem kopaliny, w szczególności przez
7
kompleksowe i racjonalne wykorzystanie kopaliny głównej i kopalin
towarzyszących, oraz technologii eksploatacji zapewniającej ograniczenie
ujemnych wpływów na środowisko
13. Co określa koncesja na wydobywanie kopalin ze złóż?
Odp. Art. 30 i 32 PGG
Koncesja na wydobywanie kopalin jak każda inna koncesja określa:
1) rodzaj i sposób wykonywania zamierzonej działalności;
2) przestrzeń, w granicach której ma być wykonywana zamierzona
działalność;
3) czas obowiązywania koncesji;
4) termin rozpoczęcia działalności określonej koncesją, a w razie potrzeby –
przesłanki, których spełnienie oznacza rozpoczęcie działalności.
5) wyznacza również granice obszaru i terenu górniczego.
Ponadto koncesja na wydobywanie kopalin może określać:
1) minimalny stopień wykorzystania zasobów złoża oraz przedsięwzięcia
niezbędne w zakresie racjonalnej gospodarki złożem;
2) warunki wtłaczania do górotworu wód pochodzących z odwodnienia
wyrobisk górniczych, wód złożowych, wykorzystanych wód leczniczych,
wód termalnych i solanek,
3) inne wymagania dotyczące wykonywania działalności objętej koncesją,
w szczególności w zakresie bezpieczeństwa powszechnego i ochrony
środowiska.
14. Na jakiej podstawie wyznacza się granice terenu i obszaru
górniczego? Odp. Art. 32 PGG
Podstawą wyznaczenia granic obszaru górniczego jest
dokumentacja geologiczna i projekt zagospodarowania złoża.
Ogólne BHP
15. Co jest na wyposażeniu górnika przy zjeździe pod ziemię?
- hełm (z przyłbicą lub osobno okulary ochronne) z odblaskami
- odzież roboczą(środki ochrony indywidualnej)
- opatrunek osobisty
- aparat ucieczkowy
- lampę górniczą
- identyfikator (marki na aparacie i lampie)
- upoważnienia/uprawnienia dla operatorów SMG i górników strzałowych
- osoba dozoru gór. (mapę oddziałową w skali 1:1000, 1:2000, ewentualnie
1:5000 jeśli duże odległości miedzy rejonami)Mapa powinna być aktualna z
naniesionymi ewentualnymi zagrożeniami i postępem robót(§ 36 BHP)
16. Co powinna posiadać przy sobie osoba dozoru podczas
pracy?
Poza wszystkimi rzeczami, które posiada każda osobo zjeżdżająca na dół,
osoby dozoru ruchu prowadzące zmiane powinny:
1. Posiadać podczas pracy mapę wyrobisk , oraz dokonywać uzupełnień
danymi o sytuacji prowadzonych wyrobisk, z oznaczeniem napotkanych
zagrożeń.
2. Zgłaszać niezwłocznie służbie mierniczo geologicznej zmiany
warunków geologicznych , wodnych i gazowych , napotkane podczas
prowadzonych robót.
3. Informować służby mierniczo-geologiczne o zamierzonej likwidacji
wyrobiska lub o powstałym braku dostępu do wyrobiska.
17. Czy każda osoba może być zatrudniona w ruchu zakładu
górniczego. Odp. § 16 BHP
Pracownik może być dopuszczony do pracy w ruchu zakładu górniczego,
jeżeli:
1) posiada wymagane kwalifikacje lub potrzebne umiejętności do
wykonywania pracy,
2) odbył aktualne przeszkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,
3) posiada dostateczną znajomość przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i
higieny pracy,
8
4) w wyniku badań lekarskich oraz innych wymaganych badań został
uznany za zdolnego do wykonywania określonej pracy.
18. Na jakich warunkach mogą przebywać w wyrobiskach osoby
nie zatrudnione w ruchu zakładu górniczego? Odp. § 23 BHP
Za zezwoleniem KRZG w towarzystwie wyznaczonego pracownika ruchu
zakładu górniczego. Warunki powyższe nie dotyczą osób uprawnionych do
przeprowadzenia kontroli.
19. Jakie są zasady zatrudniania pracowników podmiotów
gospodarczych w ruchu zakładu górniczego? Odp. § 7 BHP oraz
Art. 120 PGG
Pracownicy podmiotów są zatrudniani na zasadach wyznaczonych przez
KRZG
Podmioty, o których mowa są obowiązane spełniać następujące
wymagania w zależności od rodzaju zakładu górniczego:
1) zapewnić odpowiednie służby ruchu, w tym osoby kierownictwa i dozoru
ruchu oraz osoby o kwalifikacjach niezbędnych do kierowania i
wykonywania określonego rodzaju robót;
2) zapewnić niezbędne środki materialne i techniczne umożliwiające
bezpieczne wykonywanie robót;
3) przeszkolić pracowników w zakresie znajomości przepisów i zasad
bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym bezpiecznego wykonywania
powierzonych im czynności;
4) ocenić i udokumentować ryzyko zawodowe na stanowisku pracy oraz
poinformować pracowników o tym ryzyku, a także stosować niezbędne
środki profilaktyczne zmniejszające to ryzyko.
20. Jakie dokumenty są potrzebne, aby móc prowadzić
eksploatację?
Koncesja, Plan ruchu, dokument bezpieczeństwa, techniczny
projekt eksploatacji, ewentualnie kompleksowy projekt eksploatacji, który
jest tworzony jeśli złoże zalega w III stopniu zagrożenia tąpaniami,
dokument bezpieczeństwa, plan ratownictwa, chyba jeszcze projekt
zagospodarowania złoża (ale ten dokument się tworzy aby otrzymać
koncesję)
21. Kto odpowiada za ustalanie składów zespołów
pracowniczych pod względem ich liczebności i kwalifikacji oraz
wyznaczanie przodowych tych zespołów? Odp. § 11 BHP
Kierownik ruchu zakładu górniczego wyznacza osoby kierownictwa
i dozoru ruchu odpowiedzialne za:
ustalanie składów zespołów pracowniczych pod względem ich
liczebności i kwalifikacji pracowników,
wyznaczanie przodowych zespołów, o których mowa
22. Jakie są obowiązki osoby dozoru ruchu na podziale pracy?
Odp. § 10 BHP
Osoby kierownictwa i dozoru ruchu oraz inne osoby kierujące zespołami
pracowników powinny:
organizować i prowadzić pracę, w sposób zapewniający
bezpieczeństwo pracowników, zakładu górniczego i środowiska,
informować podległych im pracowników o przepisach i zasadach
bezpiecznego wykonywania pracy.
23. Czy jako dozór można zostawić pod ziemią pracownika i
wyjechać na powierzchnie? Odp. § 22 BHP
TAK, takie zdarzenie należy zanotować w książce ewidencji, podać markę,
imię i nazwisko oraz nr identyfikacyjny oraz miejsce, gdzie dany pracownik
wykonuje pracę oraz dane osoby przejmującej dozór nad pracownikiem.
24. Kiedy istnieje obowiązek wyznaczenia przodowego zespołu?
Obowiązek wyznaczenia przodowego obowiązuje w zespole złożonym co
najmniej z dwóch pracowników.
9
25. Kto może być przodowym zespołu w wyrobiskach lub w
miejscach znacznie oddalonych od innych miejsc pracy?
Odp. § 11 BHP
Przodowym zespołu pracowniczego, zatrudnionego w wyrobiskach
lub miejscach znacznie oddalonych od innych miejsc pracy, może być
wyłącznie wyspecjalizowany pracownik.
Do wykonywania w/w czynności może być wyznaczona osoba,
która posiada doświadczenie w wykonywaniu powierzonych czynności.
Wyznaczona osoba powinna utrzymywać łączność ze służbą dyspozytorską
ruchu, zgodnie z ustaleniami kierownika ruchu zakładu górniczego
26. W co wyposaża się Zakład Górniczy? Odp. § 28 BHP
- podlega karze aresztu albo grzywny.
Zakład górniczy wyposaża się w:
1)ogólnozakładową łączność telefoniczną umożliwiającą porozumiewanie
się w wyrobiskach i z powierzchnią,
2)ogólnozakładowy system dyspozytorski obejmujący w szczególności:
a)system alarmowania pracowników zatrudnionych w wyrobiskach na
wypadek zagrożenia wymagającego wycofania ludzi z poszczególnych
miejsc pracy,
b)system kontroli stanu zagrożeń.
Kary i grzywny (Art. 176 - 189 PGG)
27. Jakie są konsekwencje złamania przepisów??
Zależy od stopnia naruszenia przepisów. Konsekwencją może być
wystawienie mandatu karnego, pozbawienie uprawnień, zakazanie
wykonywania zawodu, pozbawienie wolności
28. Środki represyjne przewidziane w ustawie Prawo
geologiczne i górnicze.
Kto prowadząc działalność bez wymaganej koncesji wyrządza znaczną
szkodę w mieniu lub poważną szkodę w środowisku.
- podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Kto w zakładzie górniczym wykracza przeciwko nakazom lub zakazom
dotyczących zagrożeń pożarowych, tąpaniami, gazowych, pyłowych,
wodnych, pozostających w związku z jazdą ludzi szybem albo w związku
z nabywaniem, przechowywaniem i używaniem materiałów
wybuchowych i sprzętu strzałowego w zakładach górniczych
KRZG, który nie dopełnia obowiązku dotyczącego niezwłocznego
zawiadomienia właściwego organu nadzoru górniczego o zaistniałym
wypadku oraz o każdym zagrożeniu dla życia, zdrowia ludzkiego lub
bezpieczeństwa powszechnego
Kto bez wymaganej koncesji lub wbrew warunkom w niej określonym
prowadzi działalność
Kto prowadzi ruch zakładu górniczego bez zatwierdzonego planu ruchu
albo niezgodnie z tym planem, albo nie sporządza tego planu w
przewidzianym terminie. Jeżeli jednak sprawca nieumyślnie dopuszcza
się w/w wykroczeń
Kto nie dopełnia obowiązku przeszkolenia pracownika zakładu
górniczego w zakresie przepisów i wymagań bezpieczeństwa oraz
dopuszcza do wykonywania czynności wymagających szczególnych
kwalifikacji w zakładzie górniczym osobę, która takich kwalifikacji nie
posiada
Kto po spostrzeżeniu niebezpieczeństwa zagrażającego ruchu ZG nie
ostrzega osób dozoru oraz nie podejmuje odpowiednich działań
zapobiegawczych
Kto wbrew obowiązkowi:
1) dopuszcza do prac geologicznych osoby nieposiadające wymaganych
kwalifikacji,
2) wykonuje prace geologiczne bez zatwierdzonego projektu prac
geologicznych lub niezgodnie z tym projektem,
3) wykonuje prace geologiczne bez zgłoszenia projektu prac
geologicznych właściwemu organowi administracji geologicznej,
10
 4) nie zawiadamia właściwych organów o zamiarze przystąpienia do
wykonywania robót geologicznych
Kto wydobywa kopalinę inaczej niż koncesjonowana działalność
Kto wykonuje czynności kierownictwa lub dozoru ruchu zakładu
górniczego lub inne czynności w ruchu zakładu górniczego bez
kwalifikacji przewidzianych ustawą
Kto nie dopełnia ciążących na nim obowiązków w zakresie sporządzania,
aktualizowania i posiadania w zakładzie górniczym wymaganej
dokumentacji mierniczo-geologicznej oraz w zakresie bieżącego
prowadzenia ewidencji zasobów złoża
Kto nie wykonuje decyzji organu nadzoru górniczego
Kto nie dopełnia ciążącego na nim obowiązku w zakresie tworzenia
funduszu likwidacyjnego zakładu górniczego oraz gromadzenia środków
na tym funduszu podlega karze grzywny.
Kto nie wykonuje decyzji organu administracji geologicznej
Kto wykonuje, dozoruje prace geologiczne lub kieruje nimi nie
posiadając wymaganych do tego kwalifikacji
Kto wykonuje czynności w dozorze lub kierownictwie ruchu ZG bez
wymaganych kwalifikacji
podlega karze grzywny.
Szkolenia
29. Kiedy pracownik może być dopuszczony do pracy w ruchu
zakładu górniczego? Odp. § 16 BHP
1) posiada wymagane kwalifikacje lub potrzebne umiejętności do wykon.
pracy,
2) odbył aktualne przeszkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,
3) posiada dostateczną znajomość przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i
higieny pracy,
4) w wyniku badań lekarskich oraz innych wymaganych badań został
uznany za zdolnego do wykonywania określonej pracy.
30. Pod jakim warunkiem wolno zatrudnić pracownika na
nowym stanowisku pracy? Odp. § 19 BHP
Pracownik może być zatrudniony na nowym stanowisku pracy po odbyciu
przeszkolenia w zakresie:
1) zagrożeń występujących na tym stanowisku,
2) sposobów ochrony przed zagrożeniami, o których mowa w pkt 1,
3) metod bezpiecznego wykonywania prac.
31. Szkolenia dopuszczające do pracy (okresowe i wstępne)?
Szkolenia wstępne (przed dopuszczeniem pracownika do pracy) obejmują:
- szkolenie wstępne ogólne zwane instruktażem ogólnym
- szkolenie wstępne na stanowisku pracy zwane instruktażem
stanowiskowym.
Szkolenia okresowe m za zadanie uzupełnić wiadomości i umiejętności w
zakresie: przepisów BHP związanych z wykonywaną pracą, zagrożeń
związanych z pracą oraz metod ochrony przed tymi zagrożeniami,
postępowania w razie wypadku i w sytuacjach zagrożeń
- 1 raz w roku dla osób zatrudnionych pod ziemią na stanowiskach
robotniczych
- raz na 3 lata dla pozostałych pracowników zatrudnionych na
stanowiskach robotniczych
Pracownicy, którzy byli nieobecni w pracy dłużej niż 6 miesięcy, po
powrocie do pracy powinni być ponownie przeszkoleni w zakresie
bezpiecznego wykonywania określonych prac
32. Które nowo zatrudnione osoby kierownictwa i dozoru ruchu
wolno dopuścić do pracy w ruchu zakładu górniczego tylko po
ukończeniu specjalistycznego przeszkolenia powtarzanego co 5
lat? § 17.1 BHP
Osoby, których zakres czynności obejmuje sprawy:
a) techniki strzałowej;
11
b) przewietrzania i zwalczania zagrożeń: pyłowego, pożarowego, metan.,
wyrzutami gazów i skał;
c) zagrożenia tąpaniami;
d) transportu w wyrobiskach podziemnych;
e) podsadzania wyrobisk górniczych;
f) ruchu wyciągów szybowych.
33. Na jakich stanowiskach wymagane jest odbycie
specjalistycznego przeszkolenia dla nowo zatrudnionych
pracowników przed dopuszczeniem ich do pracy w ruchu
zakładu górniczego? Odp. § 17.2 BHP
Dla stanowisk:
a) górnika;
b) górnika rabunkarza;
c) cieśli szybowego;
34. Z czym powinna się zapoznać każda osoba ruchu (Instruktaż
stanowiskowy)
Instruktaż stanowiskowy powinny prowadzić osoby kierujące
pracownikami, przeszkolone w zakresie metod prowadzenia instruktażu.
Instruktaż stanowiskowy powinien zapewnić uczestnikowi szkolenia:
- informacje o czynnikach szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub
niebezpiecznych występujących na stanowisku pracy, na którym będzie
pracował i w jego bezpośrednim otoczeniu oraz
- ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą;
- wiedzy i umiejętności dotyczących sposobów ochrony przed zagrożeniami
wypadkowymi i zagrożeniami dla zdrowia, jakie mogą powodować te
czynniki w warunkach normalnej pracy i w warunkach awaryjnych;
- wiedzy i praktycznych umiejętności z zakresu bezpiecznego wykonywania
powierzonej pracy na tym stanowisku pracy.
Instruktaż stanowiskowy przeprowadza osoba kierująca pracownikami
posiadającą odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe oraz jest
przeszkolona w zakresie metod prowadzenia instruktażu stanowiskowego.
35. Jakie szkolenia muszą mieć pracownicy podmioty
świadczącego usługi dla ZG? Odp. § 14 BHP
Kierownik ruchu zakładu górniczego, przed przystąpieniem
podmiotów do wykonywania pracy w ruchu zakładu górniczego, określa na
piśmie szczegółowy podział obowiązków między osobami kierownictwa i
dozoru ruchu zakładu górniczego a podmiotem, w celu zapewnienia
bezpiecznych warunków pracy i koordynacji prac.
Określając obowiązki, o których mowa w ust. 1, uwzględnia się w
szczególności:
1) zasady współpracy między osobami kierownictwa i dozoru ruchu zakładu
górniczego a podmiotem w zakresie organizacji pracy, bezpieczeństwa,
ochrony zdrowia i zapobiegania ryzyku zawodowemu oraz wzajemnego
informowania się o istniejącym ryzyku,
2) organizację przeszkolenia pracowników wykonujących prace w
zakresie obowiązujących w zakładzie górniczym przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz bezpieczeństwa
pożarowego, występujących zagrożeń, porządku i dyscypliny pracy, zasad
łączności i alarmowania, znajomości rejonu prac, a także zgłaszania
wypadków i zagrożeń,
36. W jakim zakresie przedsiębiorca powinien przeszkolić
pracowników?
Przedsiębiorca jest zobowiązany przeszkolić pracowników w
zakresie znajomości przepisów regulujących bezpieczeństwo
wykonywania pracy w zakładzie górniczym i nie może zatrudnić
pracownika, który nie wykazał się dostateczną znajomością tych
przepisów.
Obowiązek przeszkolenia pracowników przedsiębiorca może
powierzyć jednostce organizacyjnej trudniącej się szkoleniem.
12
 Przedsiębiorcą i jednostka organizacyjna powinna posiadać
odpowiednią kadrę oraz niezbędne środki umożliwiające to szkolnie
przeszkolenie pracowników na stanowiskach, które mogą zajmować
osoby o szczególnych kwalifikacjach zawodowych i warunkach
zdrowotnych odbywa się na podstawie programów szkoleń
37. Kto może prowadzić szkolenie pracowników w zakresie
BHP, a kto zatwierdza szczegółowe programy szkoleń. Odp. Art.
112 PGG
Szkolenia organizuje i prowadzi przedsiębiorca lub na jego zlecenie
jednostka organizacyjna prowadząca działalność szkoleniową.
Ten, kto trudni się szkoleniem osób wykonujących czynności w ruchu
zakładu górniczego, jest obowiązany posiadać odpowiednią kadrę oraz
niezbędne środki umożliwiające właściwe szkolenie.
Szkolenie osób o specjalistycznych kwalifikacjach oraz osób kierownictwa i
dozoru ruchu podziemnego zakładu górniczego odbywa się na podstawie
programów szkolenia, zatwierdzanych, w drodze decyzji, przez właściwe
organy nadzoru górniczego.
38. Kto dokonuje sprawdzenia umiejętności wykonywania
określonych prac
Sprawdzenia umiejętności wykonywania określonych prac dokonuje osoba
dozoru ruchu wyznaczona przez kierownika ruchu zakładu górniczego
Rozp. BHP, Dokument bezpieczeństwa, instrukcja bezpiecznego
wykonywania pracy
39. Co określa rozporządzenie w sprawie BHP w podziemnych
zakładach górniczych? Odp. § 1 BHP
Rozporządzenie określa szczegółowe zasady bezpieczeństwa i
higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia
przeciwpożarowego związanego z ruchem w poszczególnych rodzajach
podziemnych zakładów górniczych, a także szczegółowe zasady oceniania i
dokumentowania ryzyka zawodowego oraz stosowania niezbędnych
środków profilaktycznych zmniejszających to ryzyko w formie dokumentu
bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników zatrudnionych w ruchu
tych zakładów.
40. Kiedy stosuje się rozporządzenie w sprawie BHP ? Odp. § 2
BHP
1. Przepisy rozporządzenia stosuje się do:
1)przedsiębiorców,
2)pracowników zatrudnionych w ruchu podziemnych zakładów górniczych,
zwanych dalej „zakładami górniczymi”.
2. Przepisy rozporządzenia stosuje się odpowiednio do:
1)podmiotów wykonujących w zakresie swej działalności zawodowej
powierzone im czynności w ruchu zakładu górniczego, zwanych dalej
„podmiotami”,
2)osób niewymienionych w ust. 1 pkt 2, jeżeli wykonują prace lub
przebywają w zakładzie górniczym.
3. Przepisy rozporządzenia stosuje się także odpowiednio do:
1)likwidacji zakładu górniczego,
2)wykonywania robót geologicznych w podziemnych wyrobiskach
górniczych,
3)prowadzenia robót podziemnych z zastosowaniem techniki górniczej,
określonych w odrębnych przepisach,
4)składowania odpadów w podziemnych wyrobiskach górniczych
41. Dokument bezpieczeństwa. Kto go opracowuje i z czego on
się składa? Odp. § 6, zał. nr 2 BHP
Przedsiębiorca opracowuje, przed rozpoczęciem prac, dla każdego
zakładu górniczego dokument bezpieczeństwa i ochrony zdrowia
pracowników zatrudnionych w zakładzie górniczym, zwany dalej
„dokumentem bezpieczeństwa
Dokument bezpieczeństwa powinien być:
13
1)dostępny w zakładzie górniczym,
2)aktualizowany każdorazowo w przypadku zmiany, rozbudowy i
przebudowy miejsca lub stanowiska pracy, powodujących zmianę
warunków pracy.
Dokument bezpieczeństwa stanowi zbiór wewnętrznych regulacji
oraz dokumentów umożliwiających ocenę i dokumentowanie ryzyka
zawodowego oraz stosowania niezbędnych środków profilaktycznych
zmniejszających to ryzyko w zakładzie górniczym.
Dokument bezpieczeństwa powinien zawierać w szczególności:
1) strukturę organizacyjną zakładu górniczego,
2) opis zagrożeń w zakładzie górniczym,
3) odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) sposób aktualizacji dokumentu bezpieczeństwa,
5) sposób oceny i dokumentowania ryzyka,
6) opis postępowania związanego z bezpiecznym prowadzeniem ruchu
zakładu górniczego, w zakresie:
a) bieżącego przeprowadzania analiz i badań niezbędnych dla
bezpiecznego prowadzenia ruchu zakładu górniczego,
b) projektowania, wykonywania, wyposażenia i przekazywania do
użytkowania nowych miejsc i stanowisk pracy,
c) zmiany, rozbudowy i przebudowy miejsc i stanowisk pracy,
powodujących zmianę warunków pracy,
d) ochrony przed zagrożeniami występującymi w zakładzie górniczym,
e) przeglądów maszyn i urządzeń dla utrzymywania ich w stanie
sprawności,
f) zatrudniania i koordynacji prac wykonywanych przez inne podmioty
gospodarcze,
g) obiegu dokumentów pokontrolnych organów nadzoru zewnętrznego.
7) opis postępowania związanego z bezpieczeństwem zatrudnionych w
ruchu zakładu górniczego, w zakresie:
a) identyfikacji i monitorowania zagrożeń,
b) oceny i dokumentowania ryzyka dla miejsc i stanowisk pracy,
wykonywanych w oparciu o ogólne wytyczne dla oceny ryzyka
zawodowego,
c) opracowania instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy,
d) konsultowania i udziału pracowników w sprawach dotyczących
bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym przy opracowywaniu instrukcji,
e) informowania pracowników o ryzyku i sposobach zapobiegania
zagrożeniom,
f) zatrudniania pracowników posiadających wymagane kwalifikacje lub
potrzebne umiejętności,
g) identyfikacji i wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych,
h) przeprowadzania badań profilaktycznych pracowników,
i) szkoleń w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy,
j) badań przyczyn i okoliczności wypadków przy pracy.
8) opis postępowania w sytuacjach awaryjnych dotyczących:
a) sposobów ewakuacji i zapewnienia środków ratunkowych,
b) organizacji ratownictwa i pierwszej pomocy medycznej,
c) zapewnienia łączności, systemów ostrzegawczych i alarmowych.
Do sporządzania dokumentu bezpieczeństwa mogą być wykorzystane
posiadane przez przedsiębiorcę dokumenty i opracowania.
42. Instrukcje bezpiecznego wykonywania pracy? Odp. § 13 BHP
Za ich opracowania odpowiada KRZG i zatwierdza je po konsultacjach z
pracownikami. Instrukcje powinny być zrozumiałe dla pracowników,
których dotyczą, i określać w szczególności:
1)sposoby bezpiecznego wykonywania pracy,
2)zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych, z uwzględnieniem
zagrożeń występujących przy wykonywaniu poszczególnych prac,
3)zasady ochrony przed zagrożeniami, o których mowa w pkt 2.
14
3. Instrukcje, o których mowa w ust. 1, powinny zawierać informacje o
stosowaniu sprzętu ochronnego i działaniach, które powinny być podjęte w
przypadku zagrożenia.
4. Kierownicy działów ruchu zakładu górniczego są odpowiedzialni za
dostarczenie instrukcji, o których mowa w ust. 1, odpowiednio dla
stanowiska lub miejsca pracy, każdemu pracownikowi, za potwierdzeniem
odbioru.
5. Pracownicy powinni zapoznać się z treścią instrukcji, o których mowa w
ust. 1, oraz wykonywać pracę zgodnie z jej ustaleniami; zapoznanie się z
treścią instrukcji pracownicy potwierdzają na piśmie.
Zdarzenia wypadkowe
43. Postępowanie powypadkowe.
Przełożony pracownika poszkodowanego jest obowiązany:
a) zapewnić udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanemu
b) zabezpieczyć miejsce wypadku
c) osobiście dostarczyć druk zawiadomienia o wypadku do działu BHP
d) osobiście wraz z poszkodowanym (jeżeli jego stan zdrowia pozwala na
to) zgłosić się do działu BHP celem dokonania analizy wypadku
Zabezpieczenie miejsca wypadku oznacza, że do czasu ustalenia przyczyn i
okoliczności wypadku nie wolno uruchamiać maszyn i urządzeń, które w
związku z wypadkiem zostały unieruchomione, nie wolno zmieniać ich
położenia, jak również położenia innych przedmiotów, a ponadto nie
można dopuszczać do miejsca wypadku osób niepowołanych.
W celu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadków pracy pracodawca
powołuje zespół powypadkowy w składzie:
- specjalista ds. bhp
- przedstawiciel pracowników
Zespół powypadkowy ustala okoliczności i przyczyny wypadku tylko wtedy,
gdy:
- poszkodowany powiadomił przełożonego o doznanym urazie w czasie
trwania tej samej zmiany
- po wyjeździe na powierzchnię poszkodowany zgłosił się w Punkcie
Pomocy Medycznej i przedłoży w dziale BHP zaświadczenie z w/w punktu
- poszkodowany dostarczy do działu BHP opinię lekarską o urazie
doznanym w czasie wypadku przy pracy
- poszkodowany w nieprzekraczalnym terminie 14 dni od dnia wypadku
zgłosi się w dziale BHP celem zapoznania się z treścią protokołu
powypadkowego i podpisanie go
Nie spełnienie w/w kryteriów spowoduje odmowę wszczęcia
postępowania powypadkowego.
Zespół powypadkowy:
1) w razie potrzeby dokonuje oględzin miejsca wypadku, stanu
technicznego maszyn i urządzeń oraz ustala inne okoliczności, które mogły
mieć wpływ na powstanie wypadku
2) w razie potrzeby wykonuje fotografie miejsca wypadku
3) wysłuchuje wyjaśnień poszkodowanego, jeżeli stan jego zdrowia na to
pozwala
4) wysłuchuje wyjaśnień świadków wypadku
5) w uzasadnionych przypadkach zasięga dodatkowej opinii lekarza o stanie
zdrowia poszkodowanego
Po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy zespół
powypadkowy sporządza nie później niż w ciągu 14 dni od otrzymania
zawiadomienia o wypadku protokół ustalenia okoliczności i przyczyn
wypadku zwany „protokołem powypadkowym”. Protokół należy sporządzić
wg wzoru ustalonego przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej w
rozporządzeniu z dnia 16.09.2004 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia
okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy.
Bezpośrednio po sporządzeniu protokołu powypadkowego zespół
przedstawia go poszkodowanemu do zapoznania z ustaleniami. W
przypadku śmiertelnego wypadku członkowie rodziny poszkodowanego
uprawnieni do jednorazowego odszkodowania po zmarłym pracowniku
15
wskutek wypadku przy pracy muszą zostać zapoznani z treścią protokołu i
pouczeni o zakresie przysługujących im uprawnień.
Protokół w ciągu 5 dni od daty jego sporządzenia przez zespół jest
przedkładany do zatwierdzenia pracodawcy.
44. Tryb i zasady zgłaszania wypadków zakładzie górniczym.
Pracownik, który uległ wypadkowi, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala
jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić o wypadku swojego
przełożonego. Jeżeli skutki wypadku ujawniły się w okresie późniejszym
wówczas pracownik jest obowiązany zawiadomić swojego przełożonego
niezwłocznie po ich ujawnieniu.
Każdy pracownik, który zauważył wypadek przy pracy lub dowiedział się o
nim jest obowiązany natychmiast udzielić pomocy poszkodowanemu oraz
zawiadomić bezpośredniego przełożonego lub dyspozytora ruchu,
następnie należy zabezpieczyć miejsce wypadku.
45. Komu zgłasza się zdarzenie
Dyspozytorowi ruchu lub najbliższej osobie kierownictwa lub dozoru ruchu
46. Wypadek, zagrożenie co robić?
W przypadku gdy pracownik ulegnie wypadkowi przy pracy lub zachoruje,
osoba znajdująca się w pobliżu pracownika natychmiast powiadamia
najbliższą osobę dozoru ruchu, przodowego lub strzałowego; osoby te
niezwłocznie udzielają pierwszej pomocy i organizują pomoc medyczną, a
w razie potrzeby specjalistyczny transport sanitarny.
47. Obowiązki osoby dozoru w przypadku zaistnienia wypadku,
awarii lub innego niebezpiecznego zdarzenia – procedura
postępowania.
Gdy osoba dozoru została powiadomiona o zagrożeniu:
przejmuje kierownictwo akcji wstrzymuje ruch na zagrożonych
stanowiskach i wycofuje ludzi w bezpieczne miejsce dokonuje oceny stanu
zagrożenia oraz podejmuje niezbędne działania mające na celu likwidację
zagrożenia i ograniczenie strat powiadamia KRZG po objęciu przez niego
kierownictwa akcji o stanie zagrożenia i podjętych działaniach
sprawdzić czy nam nic nie grozi,
udzielić pierwszej pomocy
48. Jakie prace i w jaki sposób można wykonywać w miejscach,
w których powstało zagrożenie bezpieczeństwa pracowników
lub ruchu? Odp. § 25 BHP
Wolno wykonywać tylko prace związane z usuwaniem zagrożenia.
Prace te mogą być wykonywane tylko przez wyspecjalizowanych
pracowników i pod stałym, bezpośrednim nadzorem osoby dozoru ruchu.
49. Co to jest wypadek?
Wypadek - jest zdarzeniem nagłym wywołanym przyczyną zewnętrzną i
powodującym uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą.
50. Po jakich zdarzeniach nadzór górniczy dopuszcza wyrobisko
do ruchu?
!!!!!!!!!!!!!!
Dopuszczenia
51. Jakie są warunki dopuszczenia podstawowych obiektów
maszyn i urządzeń do ruchu zakładu górniczego?
Odp. § 30, 31 BHP
Oddanie do ruchu podstawowych obiektów, maszyn i urządzeń
zakładu górniczego wymaga uzyskania zezwolenia wydanego przez
właściwy organ nadzoru górniczego.
Zezwolenie, o którym mowa wyżej, wydaje się na wniosek KRZG
na podstawie przedłożonej dokumentacji technicznej i protokołu odbioru
technicznego dokonanego przez komisję powoływaną przez kierownika
16
ruchu zakładu górniczego. Protokół odbioru technicznego w szczególności
zawiera informację, że planowany do oddania do ruchu obiekt, maszyna
lub urządzenie wykonane zostały zgodnie z dokumentacją techniczną, a
wyniki wykonanych pomiarów i prób zgodne są z wymaganiami
określonymi w odrębnych przepisach i w Polskich Normach.
52. Podstawowe obiekty, maszyny i urządzenia zakładu
górniczego? Odp. § 30 BHP
1)szyby,
2)górnicze wyciągi szybowe w szybach i szybikach,
3)stacje wentylatorów głównych,
4)stacje odmetanowania wraz z siecią rurociągów,
5)wewnętrzne instalacje i sieci elektroenergetyczne wysokiego i średniego
napięcia, zasilające podstawowe obiekty i urządzenia na powierzchni,
6)centrale i dyspozytornie wraz z systemami łączności, bezpieczeństwa i
alarmowania oraz magistralne sieci telekomunikacyjne,
7)urządzenia i układy przewozu ludzi w wyrobiskach poziomych oraz
pochyłych o nachyleniu do 45°,
8)główne stacje sprężarek powietrza wraz z siecią rurociągów w szybach,
9)urządzenia i układy głównego odwadniania wraz z rozdzielniami
zasilającymi,
10)główne składy paliw, olejów i środków smarnych oraz stałe komory
napełniania paliwem środków transportowych,
11)główne urządzenia do wytwarzania i transportu podsadzki i mieszanin
doszczelniających.
53. Obiekty budowlane zakładu górniczego w podziemnych
zakładach górniczych:
1)budynki maszyn wyciągowych,
2)budynki nadszybia,
3)budynki lampiarni,
4)obiekty i urządzenia przeróbcze,
5)budynki stacji odmetanowania wraz z główną siecią rurociągów,
6)obiekty stacji wentylatorów głównych,
7)szybowe wieże wyciągowe,
8)budynki głównych stacji sprężarek powietrza wraz z rurociągami,
9)budynki centralnych stacji klimatyzacyjnych,
10)budynki stacji elektroenergetycznych oraz główne urządzenia i sieci
rozdzielcze wysokiego
i średniego napięcia,
11)urządzenia i instalacje głównego odwadniania,
12)wolno stojące budynki centrali telefonicznych i dyspozytorni,
13)przeciwpożarowe zbiorniki,
14)mosty i estakady technologiczne,
15)obiekty podsadzkowe,
16)obiekty placów składowych urobku.
54. Jakie wyroby można stosować w Zakładzie górniczym?
Odp. Art. 113, 114 PGG
W ruchu zakładu górniczego stosuje się wyroby, które:
1) spełniają wymagania dotyczące oceny zgodności, określone w
odrębnych przepisach, lub
2) zostały określone w przepisach wydanych na podstawie ust. 15,
spełniają wymagania techniczne określone w tych przepisach, zwane dalej
„wymaganiami technicznymi”, zostały dopuszczone do stosowania w
zakładach górniczych oraz oznakowane w sposób określony w tych
przepisach, lub
3) zostały określone w odrębnych przepisach oraz spełniają wymagania
określone w tych przepisach.
55. Kto podejmuje decyzje w sprawie dopuszczenia wyrobu do
stosowania w ZG? Odp. Art. 113 PGG
Decyzję w sprawie dopuszczenia wyrobu do stosowania w
zakładach górniczych, zwaną dalej „dopuszczeniem”, wydaje Prezes
Wyższego Urzędu Górniczego, jeżeli wyrób spełnia wymagania techniczne
17
 Oddanie do ruchu w zakładzie górniczym obiektów, maszyn, 58. Kiedy można cofnąć dopuszczenie? Odp. Art. 113 PGG
urządzeń i ścian, jak również dokonywanie ich istotnych zmian
Jeżeli wyrób nie spełnia wymagań technicznych mających wpływ na
konstrukcyjnych lub istotnych zmian warunków eksploatacji, wymaga
poziom jego bezpieczeństwa, Prezes Wyższego Urzędu Górniczego może
zezwolenia kierownika ruchu zakładu górniczego.
uchylić lub zmienić dopuszczenie.
56. Kto występuje z wnioskiem o dopuszczenie wyrobu do
59. Co zawiera wniosek o wydanie dopuszczenia?
stosowania w ZG? Odp. Art. 113 PGG
Odp. Art. 113 PGG
Podmiotami uprawnionymi do złożenia wniosku o wydanie
1) określenie wyrobu;
dopuszczenia są:
2) oznaczenie podmiotu ubiegającego się o wydanie dopuszczenia, przez
1) producent, jego upoważniony przedstawiciel, dystrybutor lub importer
wskazanie jego formy prawnej oraz dowodu jego istnienia, w szczególności
wyrobu, zwani dalej „dostawcami wyrobu”;
wypisu ze stosownego rejestru, oraz jego siedziby, a także osób
2) dostawca wyrobu finalnego – w przypadku wyrobów składających się z
upoważnionych do działania w jego imieniu, przez podanie ich imienia i
podzespołów wykonywanych przez różnych producentów;
nazwiska oraz stanowiska służbowego;
3) przedsiębiorca, który wykonał lub nabył wyrób i zamierza stosować go w
3) określenie producenta wyrobu, jego siedziby i miejsca produkowania
ruchu własnego zakładu górniczego, lub inny podmiot, który wykonał lub
wyrobu
nabył wyrób – w przypadku wyrobów wykonanych lub zakupionych
jednostkowo.
Do wniosku o wydanie dopuszczenia załącza się następujące
57. Co określa dopuszczenie? Odp. Art. 113 PGG dokumenty, sporządzone w języku polskim:
1) ogólny opis wyrobu wraz ze wskazaniem proponowanego miejsca
Dopuszczenie określa:
umieszczania znaku dopuszczenia;
1) wyrób;
2) niezbędne obliczenia projektowe parametrów mających wpływ na
2) zakres i warunki stosowania wyrobu;
bezpieczeństwo użytkowania wyrobu w warunkach zagrożeń
3) znak dopuszczenia oraz sposób trwałego i czytelnego umieszczania
występujących w ruchu zakładu górniczego;
znaku dopuszczenia na każdej jednostce wyrobu;
3) rysunki lub schematy dotyczące wyrobu, jego układów oraz
4) dokumenty, jakie dostawca wyrobu jest obowiązany przekazać
podzespołów, od których zależy bezpieczeństwo i higiena pracy oraz
użytkownikowi;
bezpieczeństwo pożarowe;
5) czas przechowywania dokumentów oraz warunki ich udostępniania;
4) wyniki badań wyrobu;
6) zakres dozwolonych zmian wyrobu, które mogą być dokonane, w okresie
5) deklarację producenta albo podmiotu dotyczącą spełniania przez wyrób
ważności dopuszczenia, przez producenta albo podmiot
wymagań technicznych,
6) dokumenty potwierdzające dokonanie oceny zgodności, jeżeli są
wymagane
7) certyfikat systemu zarządzania jakością lub informację o innym sposobie
udokumentowania powtarzalności cech wyrobu –

18
8) dokumentację techniczno-ruchową wyrobu zawierającą
a) dane techniczne,
b) identyfikację zagrożeń powodowanych przez wyrób w czasie jego
stosowania,
c) instrukcje bezpiecznego stosowania wyrobu oraz informację o
konieczności podejmowania szczególnych środków bezpieczeństwa,
d) warunki stosowania wyrobu, uwzględniające sposób przeprowadzania
przeglądów, konserwacji, napraw i regulacji.
Inne
60. Co to jest ryzyko zawodowe i po co się to wyznacza.
Przedsiębiorca zapewnia bieżące przeprowadzanie analiz i badań
niezbędnych dla bezpiecznego prowadzenia ruchu zakładu górniczego, w
tym dla oceny i dokumentowania ryzyka zawodowego. Ponadto
przedsiębiorca jest zobowiązany stosować niezbędne środki profilaktyczne
zmniejszające ryzyko zawodowe. Ocenę i udokumentowanie ryzyka
zawodowego umożliwia dokument bezpieczeństwa.
61. Czynniki uciążliwe i szkodliwe
to czynniki, których oddziaływanie na pracownika prowadzi lub może
prowadzić do powstania choroby zawodowej lub innego schorzenia
związanego z wykonywaną pracą.
• zapylenie powietrza,
• hałas,
• wibracja,
• oświetlenie miejsca pracy,
• niekorzystne cieplne warunki pracy,
• występowanie w powietrzu gazów trujących i duszących.
62. Organy nadzoru górniczego wydają w drodze decyzji
administracyjnych:
- zezwolenia na oddanie do ruchu w ZG maszyn i obiektów i urządzeń,
- pozwolenia na używanie środków strzałowych w ZG,
- zezwolenia na przechowywanie i używanie sprzętu strzałowego w ZG,
63. Z jaką częstotliwością należy zapoznawać pracowników z
drogami ucieczkowymi? Odp. § 350.3 BHP
Raz na pół roku
64. Stosowanie prawa budowlanego w ruchu zakładu
górniczego.
Przepisy prawa budowlanego stosuje się do projektowania, budowy,
utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych zakładu górniczego. W
odniesieniu do tej działalności zadania z zakresu administracji
architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego określone w
przepisach prawa budowlanego wykonują właściwe organy nadzoru
górniczego.
65. Co określa ustawa o MW przeznaczonych do użytku
cywilnego
Ustawa określa:
1) zasady wydawania oraz cofania pozwoleń na nabywanie,
przechowywanie lub używanie materiałów wybuchowych przeznaczonych
do użytku cywilnego,
2) zasady używania MW przeznaczonych do użytku cywilnego,
3) zasady przemieszczania MW przeznaczonych do użytku cywilnego i jego
kontroli, z wyłączeniem wyrobów pirotechnicznych,
4) zasadnicze wymagania dla wprowadzanych do obrotu MW
przeznaczonych do użytku cywilnego zaliczonych do klasy 1 materiałów
niebezpiecznych, z wyłączeniem amunicji i wyrobów pirotechnicznych,
5) procedury oceny zgodności oraz sposób oznaczania MW przeznaczonych
do użytku cywilnego, o których mowa w pkt 4,
5a) zasadnicze wymagania dla wprowadzanych do obrotu wyrobów
pirotechnicznych oraz procedury oceny zgodności,
6) zasady nadawania numeru identyfikacyjnego materiałom wybuchowym
przeznaczonym do użytku cywilnego na terytorium Rzeczypospolitej
19
Polskiej oraz prowadzenia rejestru materiałów wybuchowych
przeznaczonych do użytku cywilnego na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej,
7) zasady znakowania plastycznych materiałów wybuchowych
przeznaczonych do użytku cywilnego.
66. Kopaliny podstawowe
Do 31 XII 2011 r., kopaliny dzielono na podstawowe i pospolite. Od wejścia
w życie nowego Prawa geologicznego i górniczego, tj. od 1 stycznia 2012 r.,
kopaliny dzielą się na:
kopaliny, których złoża objęte własnością górniczą; należą do nich:
węglowodory (ropa naftowa, gaz ziemny oraz ich naturalne pochodne,
metan występujący w złożach węgla kamiennego, z wyjątkiem metanu
występującego jako kopalina towarzysząca), węgiel kamienny, metan z
węgla kamiennego, węgiel brunatny, rudy metali (z wyjątkiem darniowych
rud żelaza) i metale w stanie rodzimym, łącznie z rudami pierwiastków
promieniotwórczych, siarka rodzima, sól kamienna, sól potasowa, sól
potasowo-magnezowa, gips, anhydryt, kamienie szlachetne, wody
lecznicze, wody termalne, solanki;
kopaliny, których złoża objęte są własnością gruntu - należą do nich
wszystkie pozostałe kopaliny.

20

2. RATOWNICTWO GÓRNICZE
1. Kto ma obowiązek zapoznać się z planem ratownictwa?
Odp. § 242 BHP
Osoby kierownictwa i dozoru ruchu zakładu górniczego powinny
się zapoznać z planem ratownictwa sporządzonym na podstawie
odrębnych przepisów. Kierownik ruchu zakładu górniczego ustala sposób
zapoznawania osób kierownictwa i dozoru ruchu z planem ratownictwa
oraz wprowadzonymi w nim zmianami.
2. Co określa rozporządzenie o ratownictwie górniczym?
Odp. § 1 Ratownictwo
Rozporządzenie określa:
1) organizację, szczegółowe zadania służb ratownictwa górniczego
przedsiębiorcy oraz podmiotów zawodowo trudniących się
ratownictwem górniczym w tym Centralnej Stacji Ratownictwa
2) wymagania w zakresie wyposażenia technicznego służb
3) szczegółowe zasady tworzenia i zatwierdzania Planu Ratownictwa
Górniczego
4) wymagane kwalifikacje zawodowe, zdrowotne i wiekowe
członków drużyn ratowniczych
5) szczegółowe zasady szkolenia z zakresu ratownictwa
6) zasady prowadzenia akcji ratowniczych w zależności od rodzaju
zagrożeń naturalnych, występujących w zakładzie górniczym
3. Obowiązki KRZG w zakresie ratownictwa górniczego?
Odp. Art. 122 PGG
Kierownik ruchu zakładu górniczego odpowiada za stan
ratownictwa górniczego w zakładzie górniczym, a kierownik podmiotu
zawodowo trudniącego się ratownictwem górniczym – za stan
ratownictwa górniczego w tym podmiocie.
4. Obowiązki przedsiębiorcy w zakresie ratownictwa górniczego.
Odp. Art. 122.6, 122.17 PGG
Przedsiębiorca jest obowiązany:
1) posiadać własne służby ratownictwa górniczego albo powierzyć
realizację tego obowiązku w całości lub w części podmiotom zawodowo
trudniącym się ratownictwem górniczym;
2) posiadać plan ratownictwa górniczego;
3) zapewnić stałą możliwość udziału w akcji ratowniczej zawodowych
specjalistycznych służb podmiotu zawodowo trudniącego się
ratownictwem górniczym
Jeżeli występujące w zakładzie górniczym zagrożenia naturalne i ich
natężenie nie wymagają spełnienia przez przedsiębiorcę obowiązku jeżeli
nie spowoduje to pogorszenia stanu bezpieczeństwa w zakładzie
górniczym to właściwy organ nadzoru górniczego może, w drodze decyzji,
zwolnić przedsiębiorcę z obowiązku posiadania własnych służb
ratownictwa górniczego , w całości lub w części.
5. Kto tworzy ratownictwo górnicze oraz jakie są zadania służb
ratowniczych? Odp. Art. 122 PGG, § 2 Ratownictwo
Ratownictwo górnicze tworzą:
1) służby ratownictwa górniczego przedsiębiorcy;
2) podmioty zawodowo trudniące się ratownictwem górniczym.
Do zadań służb i podmiotów trudniących się ratownictwem
należy:
1) niezwłoczne niesienie pomocy w przypadku zagrożenia życia lub
zdrowia osób przebywających w zakładzie górniczym, bezpieczeństwa
ruchu zakładu górniczego lub bezpieczeństwa powszechnego;
2) wykonywanie prac profilaktycznych – prace te mają na celu
zapobieganie bezpośredniemu zagrożeniu bezpieczeństwa osób lub ruchu
zakładu górniczego. Decyzję o podjęciu prac profilaktycznych i ich
zakończeniu podejmuje KRZG.
(RAT)Ratownictwo górnicze tworzą służby
21
1) ratownictwa górniczego przedsiębiorcy,
2) Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego lub innego podmiotu
zawodowo trudniącego się wykonywaniem czynności w zakresie
ratownictwa górniczego, zwane dalej „jednostkami ratownictwa”.
6. Kto wchodzi w skład zawodowych specjalistycznych służb
podmiotu zawodowo trudniącego się ratownictwem
górniczym? Odp. Art. 122 PGG
1) dyżurujące zawodowe zastępy ratownicze;
2) zawodowe pogotowia specjalistyczne;
3) dyżurujące zastępy dla grup zakładów górniczych.
7. Kiedy podejmuje się akcję ratownicza? Odp. Art. 122 PGG
Akcję ratowniczą niezwłocznie podejmuje się i prowadzi w
przypadku wystąpienia zagrożenia życia i zdrowia pracowników zakładu
górniczego, bezpieczeństwa ruchu zakładu górniczego lub bezpieczeństwa
powszechnego, w związku z ruchem ZG.
Podczas prowadzenia akcji ratowniczej, w przypadkach
szczególnych, ze względu na bezpieczeństwo załogi lub zakładu
górniczego, kierownik akcji może odstąpić od wymagań określonych w
przepisach prawa, pod warunkiem zapewnienia postępowania zgodnego z
zasadami techniki górniczej.
8. Kto prowadzi, a kto nadzoruje akcję ratowniczą?
Odp. Art. 122 PGG
Akcję ratowniczą prowadzi kierownik akcji ratowniczej zgodnie z
planem ratownictwa górniczego oraz innych przepisów.
Kierownikiem akcji ratownicze, podejmującym jednoosobowo
decyzje dotyczące jej prowadzenia, jest KRZG.
Nadzór nad prowadzeniem akcji ratowniczej sprawuje właściwy
organ nadzoru górniczego. W przypadku uznania, że jest ona prowadzona
nienależycie, organ ten może żądać zmiany jej kierownika lub objąć
kierownictwo akcji.
9. Kto zatwierdza oraz co określa plan ratownictwa górniczego.
Odp. Art. 122 PGG, § 5 Ratownictwo, Dokument
bezpieczeństwa KGHM
Plan ratownictwa górniczego sporządza się dla każdego ZG. Plan
ratownictwa górniczego oraz zmiany w tym planie zatwierdza kierownik
ruchu zakładu górniczego.
Plan ratownictwa górniczego określa sposób wykonania
obowiązków w zakresie ratownictwa górniczego, w szczególności:
1) organizację służb ratownictwa górniczego i służb pogotowia w zakładzie
górniczym;
2) możliwość stałego udziału w akcji ratowniczej zawodowych
specjalistycznych służb podmiotu zawodowo trudniącego się
ratownictwem górniczym
3) niezbędne wyposażenie w sprzęt ratowniczy;
4) sposób prowadzenia akcji ratowniczej.
Plan ratownictwa powinien określać sposób prowadzenia akcji
ratowniczej w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub ruchu
zakładu górniczego spowodowanego: pożarem, tąpnięciem, wybuchem
gazów lub pyłu węglowego, wyrzutem gazów i skał, zawałem wyrobiska,
wdarciem się wody do wyrobisk górniczych, otwieraniem wyrobisk
izolowanych, penetracją nieczynnych wyrobisk, erupcją płynu złożowego,
wydzielaniem się siarkowodoru, osuwisk w odkrywkowych zakładach
górniczych oraz awarią energomechaniczną.
Plan ratownictwa powinien określać sposób wykonania
obowiązków w zakresie ratownictwa górniczego, a w szczególności:
1) organizację służb ratownictwa i służb pogotowia w zakładzie górniczym,
z uwzględnieniem:
a) dane osób kierownictwa i dozoru ruchu przewidzianych do kierowania
pracami ratowniczymi i pomocniczymi podczas prowadzenia akcji
ratowniczej oraz kolejności ich powiadamiania,
b) obsady kopalnianej stacji ratownictwa górniczego, liczby zastępów i
sposobów powiadamiania ratowników,
22
c) lokalizacji i wyposażenia pomieszczeń niezbędnych do prowadzenia
akcji ratowniczej,
d) systemów łączności,
e) dane organów administracji publicznej i instytucji, które powiadamia
się o powstałym zagrożeniu,
2) służby obowiązane do współpracy ze służbą ratownictwa w zakładzie
górniczym, ze wskazaniem ustalonego zakresu współpracy,
3) możliwość stałego udziału w akcji ratowniczej zawodowych
specjalistycznych służb jednostek ratownictwa,
4) niezbędne wyposażenie w sprzęt ratowniczy, ze wskazaniem: miejsc
składowania, sposobu transportu i osób odpowiedzialnych za terminowe
wyposażenie w ten sprzęt,
5) organizację pomocy medycznej podczas akcji ratowniczej,
6) koordynację działania służb ratownictwa przez jednostkę ratownictwa
oraz plan wzajemnej pomocy zakładów górniczych,
7) dokumentację prowadzenia akcji ratowniczej,
8) sposób zwalczania zagrożenia pożarowego z uwzględnieniem:
a) wykazu miejsc szczególnie zagrożonych powstaniem pożaru,
b) sposobu wycofania ludzi ze strefy zagrożenia,
c) parametrów wentylacyjnych, map i schematów niezbędnych przy
prowadzeniu akcji pożarowej.
(Dok. Bezp.) Planie Ratownictwa składa się z następujących części:
1. Plan Ratownictwa – obejmuje działania Kopalnianej Stacji Ratownictwa
Górniczego.
2. Plan Akcji Przeciwpożarowej dla podziemnej części zakładu górniczego.
3. Plan postępowania na wypadek powstania zagrożenia pożarowego lub
innego zagrożenia na powierzchni zakładu.
4. Plan Akcji na wypadek tąpnięć i zawałów wyrobisk.
5. Plan Akcji na wypadek wdarcia się wody (kurzawki) do wyrobisk.
6. Plan Akcji na wypadek awarii energomechanicznych i innych przyczyn.
Zatwierdzony przez Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego Plan Ratownictwa
przechowywany jest w pomieszczeniu dyspozytora ruchu zakładu górniczego.
10. Plan akcji przeciwpożarowej? Odp. Zał. nr 3 Ratownictwo
Plan akcji przeciwpożarowej zawiera:
1) ustalenie granic strefy zagrożenia pożarowego i sposobu wycofania z niej ludzi,
2) zakres robót, jaki należy wykonać w celu likwidacji zagrożenia pożarowego,
3) ustalenia dotyczące środków technicznych niezbędnych do prowadzenia akcji
przeciwpożarowej oraz sposób jej organizacji,
4) liczbę osób zaangażowanych w kierowaniu akcją przeciwpożarową i liczbę
zastępów ratowniczych do wykonania zaplanowanych robót,
5) sposób kontroli zaplanowanych zadań,
6) przypuszczalny czas realizacji zadań.
W planie akcji przeciwpożarowej zakładu górniczego powinno się przewidzieć
różne warianty zabezpieczeń dla rejonów o wzmożonym zagrożeniu pożarowym.
11. Kopalniana stacja ratownictwa górniczego. Odp. §23.6, § 37
Ratownictwo
Kopalniana stacja ratownictwa górniczego i służby ratownictwa w zakładzie
górniczym powinny być wyposażone w:
1) sprzęt ochrony układu oddechowego,
2) przyrządy pomiarowe i kontrolne,
3) sprzęt ratowniczy i pomocniczy,
4) sprzęt medyczny,
5) sprzęt ochrony indywidualnej i odzież ochronną,
6) oświetlenie osobiste ratowników określone przez właściwą jednostkę
ratownictwa.
Kopalniana stacja ratownictwa górniczego powinna posiadać
pomieszczenia przeznaczone do przechowywania, konserwacji i naprawy sprzętu
ratowniczego , przeprowadzenia szkolenia teoretycznego 1 praktycznego
ratowników oraz grupowania ratowników zmobilizowanych do akcji ratowniczej.
12. Gdzie powinien być trzymany PLAN RATOWNICTWA
- u dyspozytora ruchu
- kierownika kopalnianej stacji ratownictwa górniczego
- innym miejscu wyznaczonym przez KRZG ?
23
 e) racjonalnej gospodarki złożem,
3. PLAN RUCHU ZG f) ochrony elementów środowiska,
1. Na jakiej podstawie regulowany jest ruch Zakładu Górniczego? g) ochrony obiektów budowlanych,
h) zapobiegania szkodom i ich naprawy.
Odp. Art. 105, 108 PGG
Ruch zakładu górniczego prowadzi się w sposób zgodny z przepisami prawa, W planie ruchu zakładu górniczego uwzględnia się zachodzące współzależności z
w szczególności na podstawie planu ruchu zakładu górniczego, a także sąsiadującymi ZG oraz przewiduje się odpowiednie środki, w tym organizacyjne i
zgodnie z zasadami techniki górniczej. techniczne, niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa pracy i bezpieczeństwa
powszechnego oraz ochrony poszczególnych złóż kopalin i innych elementów
Plan ruchu zakładu górniczego sporządza się z uwzględnieniem warunków środowiska.
określonych w koncesji oraz projekcie zagospodarowania złoża Dodatkowo
należy wziąć pod uwagę ustalenia dla miejscowego planu zagospodarowania 1. Podstawowe dane dotyczące przedsiębiorcy i zakładu górniczego:
2. Podstawowe obiekty, maszyny i urządzenia zakładu górniczego:
przestrzennego sporządzonego dla terenu górniczego
3. Zasilanie zakładu górniczego w energię elektryczną, parę wodną, sprężone
2. Kiedy nie sporządza się planu ruchu ZG? Odp. Art. 105 PGG powietrze, inne media energetyczne oraz wodę.
4. Charakterystyka terenu zakładu górniczego z określeniem obiektów
1) jeżeli koncesji udzielił starosta –na podstawie koncesji; budowlanych zakładu górniczego.
2) jeżeli roboty geologiczne służące poszukiwaniu lub rozpoznawaniu złóż 5. Zestawienie projektowanych robót budowlanych w obiektach budowlanych
kopalin są wykonywane bez użycia środków strzałowych na głębokości do 100 zakładu górniczego.
m poza obszarem górniczym – na podstawie koncesji lub decyzji 6. Składy materiałów wybuchowych — typ lokalizacja, ilość środków strzałowych,
zatwierdzającej projekt robót geologicznych. sposób przewietrzania.
7. Tabelaryczny opis partii złoża lub pokładów, w których będą prowadzone
3. Kto sporządza Plan Ruchu ZG? Odp. Art. 108 PGG eksploatacyjne roboty górnicze.
Plan ruchu zakładu górniczego sporządza przedsiębiorca, odrębnie dla 8. Zestawienie planowanych wyrobisk udostępniających i wyrobisk
każdego zakładu górniczego. przygotowawczych
9. Roboty wiertnicze i roboty geologiczne wykonywane na potrzeby ruchu
4. Co powinien zawierać i co określać Plan Ruchu ZG? Odp. Art. zakładu górniczego.
108 PGG, Załącznik nr 1 Rozp. Plan Ruchu 10. Podsadzka i wykorzystanie odpadów:
11. Przewietrzanie:
1. strukturę organizacyjną zakładu górniczego, w szczególności przez wskazanie 12. Zagrożenie metanowe:
stanowisk osób kierownictwa i dozoru ruchu; 13. Zagrożenie wyrzutami gazów i skał:
2. szczegółowe przedsięwzięcia niezbędne w celu zapewnienia: 14. Zagrożenie wybuchem pyłu węglowego:
a) wykonywania działalności objętej koncesją, 15. Zagrożenie pożarowe:
b) bezpieczeństwa powszechnego, 16. Zagrożenie tąpaniami:
c) bezpieczeństwa pożarowego, 17. Zagrożenie wodne i warunki hydrogeologiczne:
d) bezpieczeństwa osób przebywających w zakładzie górniczym, w szczególności 18. Zagrożenie substancjami promieniotwórczymi.
dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, 19. Zagrożenie klimatyczne:

24
20. Technika robót strzałowych:
21. Pokłady lub części pokładów, które mają być podebrane, z uzasadnieniem
konieczności podbierania oraz określeniem skutków podebrania.
22. Zakres wykorzystania zasobów złoża kopaliny w okresie obowiązywania planu
ruchu, w nawiązaniu do projektu zagospodarowania złoża oraz projektów
technicznych eksploatacji złóż, pokładów lub ich części, opracowywanych dla
każdego złoża, pokładu lub jego części.
23. Prognoza wpływu działalności górniczej na środowisko w okresie
obowiązywania koncesji.
24. Ochrona środowiska oraz obiektów budowlanych. Zamierzenia w zakresie
zapobiegania i ograniczania szkód wyrządzonych ruchem zakładu górniczego w
okresie obowiązywania planu ruchu.
25. Czynniki szkodliwe dla zdrowia w środowisku pracy. Miejsca i źródła ich
występowania. Profilaktyka.
26. Organizacja opieki lekarskiej, w tym udzielanie pierwszej pomocy
przedmedycznej.
27. Szkolenie załogi.
5. Na jaki czas sporządza się plan ruchu ZG ? Art. 108 PGG
Plan ruchu zakładu górniczego sporządza się na okres od 2 do 6 lat
albo na cały planowany okres prowadzenia ruchu, jeżeli jest on krótszy.
6. W jaki sposób dokonuje się zmian w planie ruchu ZG?
Odp. Art. 109 PGG
1. Zmiany planu ruchu zakładu górniczego dokonuje się w formie dodatku do
planu, w trybie:
1) przewidzianym dla zatwierdzenia planu ruchu zakładu górniczego;
2) uproszczonym – jeżeli zmiany nie dotyczą bezpieczeństwa: powszechnego,
pożarowego, osób przebywających w zakładzie górniczym, ruchu zakładu
górniczego, gospodarki złożem, ochrony środowiska, robót budowlanych,
ochrony obiektów budowlanych oraz zapobiegania szkodom i ich naprawy.
W przypadku dokonywania zmiany planu ruchu zakładu górniczego w trybie
uproszczonym:
1) dodatek do planu ruchu zakładu górniczego podpisuje kierownik ruchu
zakładu górniczego, który realizuje plan, oraz zatwierdza przedsiębiorca;
2) zatwierdzone przez przedsiębiorcę dodatki do planu ruchu zakładu górniczego
ewidencjonuje się w karcie zmian;
3) aktualną kartę zmian, wraz z zatwierdzonymi dodatkami do planu ruchu
zakładu górniczego, przekazuje się do właściwego organu nadzoru górniczego nie
rzadziej niż co kwartał.
7. Kto opiniuje plan ruchu, a kto go zatwierdza?
Odp. Art. 108.11 PGG
Plan ruchu zakładu górniczego zatwierdza właściwy organ nadzoru
górniczego, w drodze decyzji, po uzyskaniu opinii właściwego wójta
(burmistrza, prezydenta miasta).
8. Jaki obowiązuje termin przedstawienia do zatwierdzenia
organowi nadzoru górniczego planu ruchu i dodatku do planu
ruchu ZG? Odp. Art. 108.8, 107 PGG
Wniosek o zatwierdzenie planu ruchu zakładu górniczego przedkłada się
co najmniej na 30 dni przed dniem zamierzonego rozpoczęcia wykonywania
robót. Tak samo dla dodatku do planu ruchu.
Jeżeli nie jest to wbrew koncesji to przedsiębiorca może dokonać zmiany
PZZ. Zmiany dokonuje się w formie dodatku do projektu.
Dodatek do PZZ składa się organowi koncesyjnemu na co najmniej 30 dni przed
terminem realizacji zamierzonych zmian.
9. Kiedy przedsiębiorca może odstąpić od realizacji planu ruchu
zatwierdzonego przez organ nadzoru górniczego?
Odp. Art. 111 PGG.
Odstąpienie od zatwierdzonego planu ruchu zakładu górniczego jest
dopuszczalne tylko w przypadku powstania zagrożenia bezpieczeństwa ruchu
zakładu górniczego lub jego części, bezpieczeństwa powszechnego lub
środowiska.
Przedsiębiorca jest obowiązany niezwłocznie podjąć działania konieczne
dla ochrony zdrowia i życia ludzkiego, zabezpieczenia obiektów zakładu
górniczego, bezpieczeństwa powszechnego i ochrony środowiska.
Ponadto przedsiębiorca niezwłocznie powiadamia właściwy organ
nadzoru górniczego oraz organ opiniujący lub uzgadniający.
25

4. ROBOTY GÓRNICZE
1. Na podstawie jakich dokumentów prowadzi się roboty
górnicze? Odp. § 40 BHP
Roboty górnicze prowadzi się na podstawie dokumentacji
określającej w sposób szczegółowy sytuację geologiczną i górniczą.
Złoże kopaliny przygotowuje się i wybiera planowo, w sposób
uwzględniający wpływ prowadzonych robót górniczych na inne roboty
oraz na powierzchnię.
Eksploatacja złóż systemem komorowo-filarowym może być
prowadzona jednowarstwowo lub wielowarstwowo.
2. Jakie dokumenty są potrzebne aby móc prowadzić eksploatację
- plan ruchu
- techniczny projekt eksploatacji
- kompleksowy projekt eksploatacji, (III st. zag. tąpaniami)
- dokument bezpieczeństwa
- plan ratownictwa
- dokumentacja mierniczo- geologiczna
3. Kiedy następuje wstrzymanie robót górniczych?
Odp. Art. 119 PGG
W przypadku powstania stanu zagrożenia życia lub zdrowia osób
przebywających w zakładzie górniczym, niezwłocznie wstrzymuje się
prowadzenie ruchu w strefie zagrożenia, wycofuje się ludzi w bezpieczne
miejsce i podejmuje się niezbędne działania, w tym środki dostępne w
celu usunięcia stanu zagrożenia.
4. Jakie są obowiązki każdej osoby, która spostrzeże zagrożenie w
ruchu ZG? Odp. Art. 119 PGG
Kto spostrzeże zagrożenie dla ludzi, zakładu górniczego lub jego
ruchu, uszkodzenie albo nieprawidłowe działanie urządzeń tego zakładu,
jest obowiązany niezwłocznie ostrzec osoby zagrożone, podjąć środki
dostępne w celu usunięcia niebezpieczeństwa oraz zawiadomić o
niebezpieczeństwie najbliższą osobę kierownictwa lub dozoru ruchu.
5. Jakie roboty mogą być wykonywane w miejscu, gdzie powstało
zagrożenie ruchu ZG? Odp. § 25 BHP
W miejscach, w których powstało zagrożenie bezpieczeństwa
ruchu zakładu górniczego lub pracowników, mogą być wykonywane tylko
prace związane z usuwaniem zagrożenia. Prace takie mogą być
wykonywane tylko przez wyspecjalizowanych pracowników, pod stałym i
bezpośrednim nadzorem osoby dozoru ruchu
Podjęcie dalszej pracy w miejscach, o których mowa w ust. 1,
może nastąpić dopiero po stwierdzeniu przez osobę dozoru ruchu, że
zagrożenie zostało usunięte.
6. Co powinna zrobić przed rozpoczęciem pracy osoba
wykonująca roboty górnicze oraz jak powinna się podczas nich
zachowywać? Odp. § 18, 46 BHP
Sprawdzić w zakresie swoich kompetencji warunki w miejscu
pracy, a w szczególności techniczne środki bezpieczeństwa oraz narzędzia.
Wyniki sprawdzenia przekazuje osobie dozoru ruchu.
Osoba wykonująca roboty górnicze — górnik przodowy lub
strzałowy, operator maszyn górniczych powinna:
przed rozpoczęciem pracy na danej zmianie, po każdej dłuższej
przerwie w pracy, po każdym wstrząsie, po wydrążeniu odcinka
wyrobiska wymagającego zabudowy oraz po wykonaniu robót
strzałowych zbadać strop i ociosy wyrobiska, oberwać z miejsca
bezpiecznego bryły górotworu stwarzające zagrożenie lub zabezpieczyć
obudową te bryły górotworu, które nie mogą być oberwane,
obserwować zachowanie stropu, spągu i ociosów wyrobiska,
podjąć działania mające na celu usunięcie skutków zawału w wyrobisku
lub wyłączyć wyrobisko z ruchu zakładu górniczego
26
7. Projekt techniczny eksploatacji? Odp. § 41 oraz zał. nr 5 BHP
Dla każdego jeszcze nieeksploatowanego złoża (pokładu) lub jego
części, przed rozpoczęciem robót górniczych, opracowuje się projekt
techniczny eksploatacji.
Projekt techniczny eksploatacji zawiera w szczególności:
1) charakterystykę złoża (pokładu), wraz z niezbędnymi mapami i
przekrojami,
2) uwarunkowania powierzchniowe,
3) sposoby udostępniania i przygotowania złoża (pokładu) do wybierania,
4) systemy wybierania złoża,
5) sposób przewietrzania,
6) sposób zabezpieczenia przed występującymi zagrożeniami,
dostosowany do rodzajów i stopnia nasilenia występujących zagrożeń,
7) schematy odstawy urobku i transportu materiałów,
8) sposób odwadniania,
9) schemat zasilania w energię oraz układ rurociągów wodnych,
przeciwpożarowych, sprężonego powietrza, podsadzkowych i innych,
10) określenie sposobu doprowadzania energii, w szczególności
elektrycznej, wraz z rozplanowaniem sieci,
11) systemy łączności oraz sygnalizacji alarmowych.
PTE zatwierdza kierownik ruchu zakładu górniczego.
W przypadku wybierania złoża lub jego części zagrożonej tąpaniami w
projekcie technicznym eksploatacji złoża określa się:
1) stopień zagrożenia tąpaniami,
2) rozmieszczenie wyrobisk,
3) wymiary filarów technologicznych,
4) optymalną odległość między linią rozcinki calizny a linią likwidacji
filarów międzykomorowych,
5) założone rygory i zakres stosowanych obserwacji i pomiarów,
6) czas wyczekiwania po robotach strzałowych.
Projekt techniczny o którym mowa wyżej powinien zostać zaopiniowany
przez kopalniany zespół do spraw tąpań i zawałów oraz zatwierdzony
przez kierownika ruchu zakładu górniczego
8. Kiedy wykonuje się projekt techniczny wraz z technologią
wykonywania robót? Odp. § 42 BHP.
Dla wszystkich robót, przed rozpoczęciem:
1) drążenia,
2) eksploatacji,
3) zbrojenia,
4) likwidacji,
5) robót wiertniczych — otworów o długości powyżej 10 m
Na wniosek kierownika ruchu zakładu górniczego dla przebudów wyrobisk
i innych robót górniczych sporządza się projekt techniczny albo
technologię wykonywania. Kierownik ruchu zakładu górniczego
zatwierdza te projekty.
Projekt techniczny zawiera w szczególności:
1) mapę wyrobisk górniczych z naniesieniem przewidywanych robót
górniczych i planowanych strat w zasobach,
2) niezbędne przekroje i dane mierniczo-geologiczne,
3) charakterystykę zagrożeń naturalnych, spodziewanych zaburzeń
geologicznych, wynikającą z dotychczas prowadzonych robót górniczych, z
uwzględnieniem robót prowadzonych w sąsiednich zakładach górniczych,
4) sposoby zabezpieczenia przed zagrożeniami,
5) rodzaj i typ obudowy,
6) sposób przewietrzania,
7) rodzaj i typ maszyn, urządzeń, instalacji, materiałów, wyrobów z
tworzyw sztucznych oraz środków strzałowych i sprzętu strzałowego,
stosowanych w wyrobisku górniczym,
8) wpływ likwidowanych wyrobisk na sąsiednie partie pokładów i
sąsiednie zakłady górnicze,
27
9) zasady organizacji pracy i nadzoru robót.
9. Kompleksowy projekt techniczny eksploatacji: kiedy się go
sporządza oraz co zawiera? Odp. § 328 oraz zał. nr 5 BHP
Kompleksowy projekt eksploatacji opracowuje się dla złoża
(pokładu) lub jego części, zaliczonych na podstawie odrębnych przepisów
do odpowiedniego stopnia zagrożenia tąpaniami.
Kompleksowy PTE zatwierdza kierownik ruchu zakładu
górniczego. na podstawie opinii komisji ds. zwalczania tąpań i zawałów.
Zawartość Kompleksowego PTE:
1) charakterystykę złoża (pokładu) wraz z niezbędnymi mapami i
przekrojami,
2) sposób udostępnienia i przygotowania złoża (pokładu) do wybierania,
3) zakres i kolejność wybierania, na okres od 3 do 6 lat oraz kierunki
wybierania na okres następnych 3 do 5 lat, z uwzględnieniem złóż
(pokładów) niezagrożonych tąpaniami, jeżeli roboty górnicze w nich
prowadzone będą miały wpływ na złoża (pokłady) zagrożone
tąpaniami,
4) charakterystykę stosowanych systemów eksploatacji,
5) sposób koordynacji projektowanych robót górniczych z robotami w
sąsiednich rejonach i w sąsiednich zakładach górniczych,
6) prognozę zagrożenia tąpaniami i wstrząsami, w okresie
obowiązywania projektu,
7) wyposażenie i możliwości pomiarowe kopalnianej stacji geofizyki
górniczej (w tym projekt dostosowania geometrii sieci sejsmologicznej
do planowanych robót górniczych),
8) w zakładach górniczych wydobywających rudy miedzi:
a) lokalizację komór funkcyjnych w sąsiedztwie pól eksploatacyjnych,
b) określenie planowanych działań profilaktycznych w przypadku
stwierdzenia wzrostu zagrożenia tąpaniami.
Roboty górnicze w pokładach zagrożonych tąpaniami prowadzi się
w oparciu o „Kompleksowy projekt eksploatacji złoża w warunkach
zagrożenia tąpaniami” zaopiniowany przez Komisję do spraw Tąpań,
Obudowy i Kierowania Stropem w Zakładach Górniczych Wydobywających
Rudy Miedzi.
10. Proszę podać 2 definicje zawału i komu się to zgłasza
i dlaczego? Odp. § 46 BHP
Przez zawał w wyrobisku, rozumie się niezamierzone, grawitacyjne
przemieszczenie się do wyrobiska mas skalnych lub kopaliny ze stropu,
albo ociosu w stopniu powodującym niemożność przywrócenia
pierwotnej funkcji wyrobiska w czasie krótszym niż 8 godzin.
W przypadku wyrobisk wykonanych w obudowie kotwowej w
zakładach górniczych wydobywających rudy miedzi oraz cynku i
ołowiu, przez zawał rozumie się niezamierzone, grawitacyjne
przemieszczenie się do wyrobiska mas skalnych na skutek opadu skał
stropowych na wysokość równą lub większą od długości kotwi
obudowy podstawowej, powodujące całkowitą lub częściową utratę
funkcjonalności lub bezpieczeństwa użytkowania wyrobiska.
11. Do oddziałów eksploatujących partie złóż rud miedzi
w warunkach specjalnych zalicza się oddziały? Odp. § 30 BHP
1)o nachyleniu powyżej 15°,
2)w filarze o szerokości poniżej 350 m,
3)w warunkach zagrożenia:
a)tąpaniami trzeciego stopnia,
b)wodnego trzeciego stopnia,
4)w których wystąpiło tąpnięcie, zawał lub wdarcie wody,
5)zaprojektowane z zastosowaniem niestosowanego dotychczas w danym
zakładzie górniczym systemu wybierania lub odmiany tego systemu.
28
12. Dla jakich otworów wiertniczych wyznacza się filar
bezpieczeństwa? Odp. § 48 BHP
Dla otworów wiertniczych, które stanowią lub mogą stanowić
zagrożenie i nie ma możliwości ich likwidacji, wyznacza się filary
bezpieczeństwa o promieniu co najmniej 20 m.
Filar bezpieczeństwa zatwierdza kierownik ruchu zakładu górniczego.
13. Jakie mamy otwory wiertnicze? Odp. § 48 - 63 BHP
Wyróżnia się następujące rodzaje otworów wiertniczych:
badawcze
o dla głębienia szybów
o z wyrobisk górniczych
mrożeniowe
wielkośrednicowe ( średnica ponad 500mm )
metanowe
14. Kto wyznacza miejsce rozpoczęcia, kierunek oraz
nachylenie drążonego wyrobiska? Odp. § 83 BHP
Miejsce rozpoczęcia, kierunek drążonego wyrobiska oraz
nachylenie wyznacza służba mierniczo-geologiczna.
15. Do czyich obowiązków należy kontrolowanie
prawidłowości prowadzenia wyrobiska górniczego? Odp. § 83
BHP
Kierunek drążonego wyrobiska, w tym jego nachylenie, powinny
być kontrolowane przez:
przodowego lub operatora wiertnicy podczas wykonywania
poszczególnych odrzwi obudowy albo przed kolejnym zabiorem,
osoby dozoru ruchu, z częstotliwością ustaloną przez kierownika
działu robót górniczych.
16. Jaka powinna być wysokość wyrobiska korytarzowego?
Odp. § 84 BHP
Wysokość wyrobiska korytarzowego powinna wynosić co najmniej
1,8 m, z wyjątkiem przecinki ścianowej w pokładzie o mniejszej grubości
17. Jakie wymagania musi spełniać wyrobisko, w którym
odbywa się ruch pieszych, a nachylenie wyrobiska jest większe
od 12°, 25° oraz od 45°. Odp. § 85, 86, 87 BHP
dla nachyleń większych od 12°
- wyrobiska stanowiących dojście do oddziału wydobywczego wyposaża
się w schody i poręcze dla przejścia ludzi.
dla nachyleń większych od 25°
wyrobiska wyposaża się w:
- przedział odstawczy,
- przedział dla przejścia ludzi, zabezpieczony przed wpadnięciem do niego
urobku lub innych materiałów,
- urządzenie łączności lokalnej między wejściem do tego wyrobiska i
przodkiem, w wyrobisku o długości większej niż 20 m.
- podczas przechodzenia ludzi wyrobiskiem drążonym po wzniosie
większym niż 25° pracę w przodku tego wyrobiska przerywa się
dla nachyleń większych od 45°
- w wyrobisku wykonuje się osobny przedział drabinowy z pomostami
spoczynkowymi dla przejścia ludzi.
18. Służba dyspozytorska. Odp. § 8 BHP
Szczegółowy zakres jej działania określa KRZG. Odpowiada ona za
bieżącą kontrole ruchu i stanu bezpieczeństwa wykonywania pracy.
19. Obowiązki każdej osoby kierownictwa i dozoru ruchu
zakładu górniczego? Odp. § 9, 10 BHP
Każda osoba kierownictwa i dozoru ruchu zakładu górniczego
zobowiązana jest do przestrzegania ustalonego dla niej i zatwierdzonego
29
przez kierownika ruchu zakładu górniczego zakresu czynności,
szczegółowo określającego jej obowiązki, uprawnienia i zakres
odpowiedzialności.
Osoby te powinny organizować i prowadzić pracę, w sposób
zapewniający bezpieczeństwo pracowników, zakładu górniczego i
środowiska, oraz informować podległych im pracowników o przepisach i
zasadach bezpiecznego wykonywania pracy.
Osoby kierownictwa i dozoru ruchu zakładu górniczego powinny się
zapoznać z planem ratownictwa. Ponadto wyznaczone przez kierownika
ruchu zakładu górniczego osoby kierownictwa i dozoru ruchu wchodzą w
skład służby przeciwpożarowej zakładu górniczego.
20. Za co odpowiedzialny jest KRZG? Odp. § 7, 13, 14 BHP
1)prawidłową organizację i prowadzenie ruchu zakładu górniczego,
2)ustalenie zakresów działania poszczególnych działów ruchu oraz służb
specjalistycznych zakładu górniczego, w szczególności określa się tu
sposób:
- koordynacji prac wykonywanych przez poszczególne działy ruchu i służby
specjalistyczne oraz prac wykonywanych przez pracowników podmiotów,
- wykonywania nadzoru nad pracami, o których mowa w pkt wyżej
- używania maszyn i urządzeń w zakładzie górniczym.
3)właściwy oraz zgodny z przeznaczeniem dobór maszyn, urządzeń,
materiałów, wyrobów z tworzyw sztucznych oraz środków strzałowych i
sprzętu strzałowego, tak aby nie stwarzały zagrożenia dla bezpieczeństwa
i zdrowia osób oraz środowiska.
4)za opracowanie instrukcji bezpiecznego wykonywania pracy (§ 13 BHP)
5)KRZG, przed przystąpieniem podmiotów do wykonywania pracy w ruchu
zakładu górniczego, określa na piśmie szczegółowy podział obowiązków
między osobami kierownictwa i dozoru ruchu zakładu górniczego a
podmiotem, w celu zapewnienia bezpiecznych warunków pracy i
koordynacji prac. (§ 14 rozp. BHP)
Określając obowiązki, o których mowa w ust. 1, uwzględnia się w
szczególności:
zasady współpracy między osobami kierownictwa i dozoru ruchu
zakładu górniczego a podmiotem w zakresie organizacji pracy,
bezpieczeństwa, ochrony zdrowia i zapobiegania ryzyku zawodowemu
oraz wzajemnego informowania się o istniejącym ryzyku,
organizację przeszkolenia pracowników wykonujących prace w
zakresie obowiązujących w zakładzie górniczym przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz
bezpieczeństwa pożarowego, występujących zagrożeń, porządku i
dyscypliny pracy, zasad łączności i alarmowania, znajomości rejonu
prac, a także zgłaszania wypadków i zagrożeń,
zasady i warunki dostarczania materiałów, urządzeń, sprzętu i
dokumentów kartograficznych.
21. Obowiązki sztygara zmianowego. Odp. § 45 BHP
Osoby średniego dozoru ruchu prowadzące roboty górnicze na danej
zmianie powinny:
1) posiadać podczas pracy mapę wyrobisk, o której mowa w § 36 ust. 1,
oraz dokonywać uzupełnień danymi o sytuacji prowadzonych
wyrobisk, z oznaczeniem napotkanych zagrożeń,
2) zgłaszać niezwłocznie służbie mierniczo-geologicznej zmiany
warunków geologicznych, wodnych i gazowych, napotkane podczas
prowadzenia robót górniczych,
3) informować służbę mierniczo-geologiczną o zamierzonej likwidacji
wyrobiska lub o powstałym braku dostępu do wyrobiska.
22. Obowiązki osoby dozoru ruchu oddziału po zakończeniu
pracy na danej zmianie? Odp. § 22 BHP
Osoby dozoru ruchu oddziału powinny, po zakończeniu zmiany, wpisać do
książki, w której ewidencjonowane są osoby informacje dotyczące:
1) liczby pracowników, którzy wyjechali na powierzchnię,
30
2) pracowników, którzy pozostali w wyrobiskach, podając ich nazwiska,
numery identyfikacyjne, miejsce zatrudnienia i przewidziany czas wyjazdu,
3) osób dozoru ruchu, które przejęły nadzór nad pracownikami, o których
mowa w pkt 2.
23. Kiedy stosuje się systemy wybierania z podsadzką?
Odp. § 107 BHP
Systemy wybierania z podsadzką stosuje się przy eksploatacji złóż
pokładowych złóż rud miedzi powyżej 7 m.
24. W jaki sposób należy wykonywać podsadzanie wyrobisk
lub doszczelnianie zrobów? Odp. § 179 BHP
Podsadzanie wyrobisk lub doszczelnianie zrobów wykonuje się w
sposób niepowodujący zagrożenia dla osób wykonujących czynności
podsadzania oraz dla załogi zatrudnionej w sąsiednich wyrobiskach, w
szczególności usytuowanych poniżej podsadzanego wyrobiska lub
doszczelnianych zrobów.
Niedopuszczalne jest stosowanie do podsadzania lub
doszczelniania, materiałów, które mogą mieć szkodliwy wpływ na
bezpieczeństwo i zdrowie osób wykonujących czynności podsadzania oraz
załogi, o której mowa w ust. 1.
25. Jakie wyrobiska podlegają kontroli i kiedy?
Kontrola miejsca wykonywania robót strzałowych:
przed rozpoczęciem pracy
przed przystąpieniem do wiercenia otworów strzałowych
po odpaleniu ładunków MW (w celu poszukiwania niewypałów i
otworów zawiedzionych; osoba dozoru górniczego wraz z
przodowym pola lub innym górnikiem strzałowym)
26. Jak prowadzić eksploatację aby nie powodować
dodatkowych naprężeń
Przy prowadzeniu robót górniczych:
1)stosuje się właściwy system wybierania i odpowiednią technologię urabiania,
2)w oddziałach eksploatacyjnych doprowadza się caliznę na frontach
eksploatacyjnych do stanu odprężonego (pokrytycznego, pozniszczeniowego)
poprzez odpowiednie do własności wytrzymałościowych skał złoża i
występującego stanu naprężeń rozcinanie tej calizny wyrobiskami,
3)w caliźnie na frontach eksploatacyjnych utrzymuje się odpowiednie
wyprzedzenie względem siebie przodków wyrobisk (pasów, komór) zgodnie z
przyjętą technologią prowadzenia robót,
4)rozcina się wyrobiskami sztywne filary i caliznę celem doprowadzenia ich do
stanu pokrytycznego,
5)odpręża się górotwór robotami strzałowymi, technologicznymi lub specjalnymi,
z zastosowaniem odpowiedniej ilości materiałów wybuchowych,
skoncentrowanymi co do miejsca i czasu.
W złożu lub jego części zagrożonym tąpaniami eksploatacja powinna być
prowadzona w sposób zapobiegający nadmiernej koncentracji naprężeń w
górotworze przez:
1)stosowanie frontów eksploatacyjnych o odpowiednio dobranych długościach
oraz wyrównanej linii rozcinki calizny i linii likwidacji filarów międzykomorowych,
2)utrzymywanie, określonego w projekcie technicznym, kąta rozwartego
pomiędzy linią rozcinki a linią zrobów sąsiednich pól, z zachowaniem
wyprzedzenia rozcinką na odcinku frontu przy zrobach co najmniej o jeden pas
w stosunku do pozostałych części frontu,
3)dobór odpowiednich wymiarów filarów międzykomorowych do miąższości i
własności złoża oraz skał otaczających,
4)utrzymywanie właściwej dla danych warunków i przyjętego systemu
eksploatacji odległości między linią likwidacji filarów międzykomorowych a linią
calizny na froncie,
5)prawidłowe kierowanie stropem,
6)wykonywanie tylko niezbędnych wyrobisk przygotowawczych.
27. Za co odpowiada kierownik działu robót górniczych?
- za dobór obudowy
- za podejmowanie decyzji w sprawie prowadzenia robót strzałowych w
rejonach gdzie są zaburzenia tektoniczne
31
 5. WENTYLACJA i KLIMATYZACJA NDS/mg/m3 NDSCh/mg/m3
Rodzaj gazu
(obj., % i ppm) (obj., % i ppm)
1. Skład atmosfery kopalnianej?
Jest to mieszanina powietrza atmosferycznego z gazami występującymi w Dwutlenek – –
CO2
kopalni (naturalnymi oraz powstałymi w wyniku procesów węgla (1,0) (1,0)
technologicznych)
Tlenek 30 0,0026 26 180 0,015 150
CO
powietrze atmosferyczne węgla 23 0,0020 20 117 0,0097 97
Tlen - 20,93 %
Tlenek 5 0,00026 2,6 10 0,00052 5,2
Azot - 78,10 % NO
azotu 3,5 0,00018 1,8 7 0,00036 3,6
Argon - 0,9325 %
Dwutlenek węgla - 0,03 % Dwutlenek
Wodór - 0,01 % SO2 2 0,000075 0,75 5 0,00019 1,9
siarki
pozostałe - Hel, Neon, Ksenon, Krypton
2. NDSy i NDSChy ? Siarkowodór H2S 10 0,0007 7 20 0,0014 14

NDS – wartość średnia ważona stężenia, którego oddziaływanie na 0,1%

pracownika w ciągu 8-godzinnego dobowego i przeciętnego Metan CH4 (dla kopalń
tygodniowego wymiaru czasu pracy, określonego w Kodeksie Pracy, przez niemetanowych)
cały okres jego aktywności nie powinno spowodować ujemnych zmian w
jego stanie zdrowia oraz w stanie jego przyszłych pokoleń. 3. Progi temperaturowe które określają czas pracy (na 6h i 8h)?
8 h - temp. max 28 C oraz intensywność chłodzenia minimum 11
NDSCh – wartość średnia stężenia, które nie powinno spowodować katastopni wilgotnych
ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika, jeżeli występuje w 6 h - temp. 28 C < temp. <=33 C lub intensywność chłodzenia
środowisku pracy nie dłużej niż 15 minut i nie częściej niż 2 razy w czasie poniżej 11 katastopni wilgotnych
zmiany roboczej, w odstępie czasu nie krótszym niż 1 godzina. 6 h dla soli - 33 C < temp. <= 38 C (termometr suchy) i max 27 C
Maksymalne stężenia gazów (termometr wilgotny)
4. Wymienić sposoby przewietrzania
1. Wentylacja naturalna - zjawisko depresji naturalnej (niedozwolony
sposób przewietrzania)

32
2. Wentylacja główna - przepływ powietrza przez wyrobiska górnicze
wywołany jest pracą wentylatorów głównych.
przewietrzanie wyrobisk ślepych przez dyfuzję
3. Wentylacja odrębna - zgodnie z obowiązującymi zasadami BHP
wszystkie wyrobiska, dla których nie da się stosować prądów
powietrza płynących bocznicami sieci, a przewietrzanie przez dyfuzję
jest zabronione, muszą być przewietrzane przy pomocy wentylacji
odrębnej:
za pomocą wentylatorów wolnostrumieniowych
za pomocą wentylatorów lutniowych z zabudowanym
lutniociągiem
 ssąca
 tłocząca
 kombinowana
5. Przewietrzanie wyrobisk ślepych
za pomocą wentylatorów lutniowych z zabudowanym
lutniociągiem
za pomocą wentylatorów wolnostrumieniowych (urządzeania
pomocnicze)
przez dyfuzję
6. Przewietrzanie przez dyfuzję
Dyfuzja gazów – wzajemne przenikanie się gazów w wyniku
przemieszczania się cząsteczek jednego gazu pomiędzy cząsteczki
drugiego – mimo, że nie są widoczne i odczuwalne ruchy mas gazów.
Wg §224 rozporządzenia MG w sprawie BHP:
Wyrobiska można przewietrzać przez dyfuzję, jeżeli długość tych wyrobisk
nie jest większa niż:
1.. W polach metanowych I kat. zagrożenia metanowego
- 10 m - przy nachyleniu do 10 ° przy wzniosie i upadzie
- 6 m - przy nachyleniu powyżej 10° przy wzniosie i upadzie
33
2 m - w polach metanowych II, III i IV kat. zagrożenia metanowego
W zakładach górniczych eksploatujących kopalinę niepalną kierownik
ruchu zakładu górniczego może zezwolić na przewietrzanie przez dyfuzję
wyrobisk o długościach większych od ustalonych w ust. 1, pod warunkiem
spełnienia wymogów w § 187 ust. 2.
Zgodnie z powyższą delegacją kierownik ruchu zakładu górniczego ustalił,
że przez dyfuzję można przewietrzać wyrobiska do długości 15 m.
7. Przewietrzanie za pomocą pomocniczych urządzeń
wentylacyjnych (wentylatory wolnostrumieniowe)
Wyrobiska możemy przewietrzać pomocniczymi urządzeniami
wentylacyjnymi jeżeli długość tych wyrobisk nie jest większa niż:
1. W polach niemetanowych i polach zaliczanych do I kat. zagrożenia
metanowego
a) 15m - przy nachyleniach do 10 ° we wzniosie i upadzie
b) 10m - przy nachyleniach powyżej 10 ° we wzniosie i upadzie
2. W polach II, III. IV kategorii zagrożenia metanowego
a) 6m - przy nachyleniu do 10 ° we wzniosie 1 upadzie
b) 4m - przy nachyleniu powyżej 10 ° we wzniosie i upadzie
W zakładach górniczych eksploatujących kopalinę niepalną, przy braku
zagrożenia metanowego, kierownik ruchu zakładu górniczego może
zezwolić, po spełnieniu wymagań określonych w § 187 ust. 2, na
przewietrzanie wyrobisk o długości nieprzekraczającej 60 m, stosując
wentylatory wolnostrumieniowe, wytwarzające strugę strumienia na
odległość co najmniej 45 m, umieszczone w wolnych przekrojach
wyrobisk z opływowym prądem powietrza.
8. Omówić rygory dla przewietrzania z wykorzystaniem wentylacji 3) dla poprawy warunków klimatycznych.
lutniowej
4. Przy wentylacji kombinowanej ilość powietrza doprowadzana
§ 225. 1. Przewietrzanie lutniociągiem może być ssące, tłoczące lub lutniociągiem zasadniczym powinna być większa od ilości pobieranej przez
kombinowane. lutniociąg pomocniczy.
2. Odległość lutniociągu od czoła przodka nie może być większa niż: Zał nr 4. W razie stosowania wentylacji kombinowanej ilość powietrza
dostarczanego lutniociągiem do przodka powinna być co najmniej o 20%
1) w polach niemetanowych i niezagrożonych wyrzutami gazów i skał
większa od ilości powietrza pobieranego przez wentylator pomocniczy.
— 10 m,
2) w polach metanowych lub zagrożonych wyrzutami gazów i skał: 5. W zakładach górniczych wydobywających rudy miedzi, cynku i
ołowiu, stosując system komorowo-filarowy, dopuszcza się
a) przy wentylacji ssącej — 6 m,
wyprowadzenie lutniociągu do przepływającego prądu powietrza na
b) przy wentylacji tłoczącej lub kombinowanej — 8 m. odległość uniemożliwiającą występowanie recyrkulacji powietrza.
3. W uzasadnionych przypadkach, stosując wentylację tłoczącą, § 228. 1. Prędkość prądu powietrza w wyrobisku przewietrzanym z
odległość określona w ust. 2 pkt 1 może być zwiększona do 15 m, za użyciem lutniociągu powinna wynosić co najmniej w polach:
zgodą KRZG.
1) niemetanowych i I kategorii zagrożenia metanowego — 0,15 m/s,
4. W wyrobiskach drążonych kombajnami:
2) II, III, IV kategorii zagrożenia metanowego — 0,30 m/s.
1) odległość lutniociągu ssącego od czoła przodka przy wentylacji ssącej
2. W wyrobisku o przekroju poprzecznym ponad 20 m2
nie powinna być większa niż 3 m,
przewietrzanym z użyciem lutniociągu prędkość powietrza może być
2) odległość lutniociągu tłoczącego od czoła przodka przy wentylacji mniejsza niż określona w ust. 1, jeżeli spełnione są warunki w w § 187
tłoczącej nie powinna być większa niż: ust. 2.
a) w polach niemetanowych — 10 m,
§ 236. Wentylatory lutniowe powinny znajdować się na początku
b) w polach metanowych — 8 m, lutniociągu w prądzie powietrza wytworzonym przez wentylator główny.
3) przy wentylacji kombinowanej odległość lutniociągu ssącego od czoła
przodka nie powinna być większa niż 6 m, a odległość lutniociągu 9. Rodzaje tam wentylacyjnych.
tłoczącego — większa niż 12 m. a) ze względu na przeznaczenie:
§ 227. 1. Lutniociąg wyprowadza się do przepływającego prądu powietrza - tamy wentylacyjne oddzielające (TW,TWO) - łączą dwa różne
na odległość co najmniej 8 m w takim kierunku, aby nie występowała prądy powietrza (świeże ze zużytym) lub w budowane
recyrkulacja powietrza. wyrobiskach, w których niepożądany jest przepływ powietrza, a w
nie dotyczy lutniociągów pomocniczych stosowanych: których odbywa się ruch maszyn lub pieszych. W normalnych
1) przy wentylacji kombinowanej,
2) dla usuwania nagromadzeń metanu,

34
 warunkach wentylacyjnych tamy te powinny być stale zamknięte!
(z wyjątkiem momentu przejazdu maszyny lub przejścia ludzi).
- tamy bezpieczeństwa (TB) - budowane jako przejezdne, przede
wszystkim na podszybiach szybów wdechowych, na wlotach i
wylotach z rejonów wentylacyjnych (k.paliw, k.pomp, k.masz.,
KMW, ład.ak., zaj.lok., itp.) oraz na połączeniach różnych sieci lub
podsieci wentylacyjnych. W normalnych warunkach
wentylacyjnych tamy te powinny być stale otwarte i
zabezpieczone przed samoczynnym zamknięciem się. Zabrania się
pozostawiania w pobliżu tych tam materiałów utrudniających ich
natychmiastowe zamknięcie.
- tamy regulacyjne (TR) - budowane wyłącznie w prądach
wlotowych (zabudowa w prądzie wylotowym wymaga zezwolenia
Urzędu Górniczego) i służą do regulacji ilości powietrza
dopływającego do danego rejonu wentylacyjnego. Tamy te
powinny być wyposażone w tzw. okienka regulacyjne przez które
przepływa określona ilość powietrza.
- tamy izolacyjne - budowane jako tamy pełne, w celu izolacji
starych zrobów, zawałów, wyrobisk nieczynnych lub w celu izolacji
wyrobisk łączących świeży prąd powietrza ze zużytym.
b) ze względu na sposób wykonania:
- tamy tymczasowe - tamy wykonane ze stojaków i płótna
wentylacyjnego lub odcinków taśm gumowych przenośnika
taśmowego. Spełniają one funkcję tam oddzielających lub
izolacyjnych,
- tamy stałe - murowe, drewniane, z urobku, z drzwiami stalowymi
(otwierane ręcznie),
- tamy automatyczne - tamy z drzwiami otwieranymi
automatycznie.
c) ze względu na konstrukcję
- tamy pełne
35
- tamy z drzwiami (tamy z przejściem, śluzy)
10. Co to są katastopnie wilgotne oraz jak się je wyznacza, co
trzeba mieć, aby je zmierzyć?
Katastopień - jednostka ilości energii cieplnej, która jest odbierana z
powierzchni 1 cm2 w 1 sekundzie przy temperaturze 36,5 Csłuży do
określenia intensywności chłodzenia. W celu dokonania pomiaru
potrzebny jest katatermometr oraz termos z gorącą wodą.
Katatermometr - przyrząd do pomiaru intensywności (natężenia)
chłodzącego działania otoczenia wywołanego wspólnym działaniem
temperatury, prędkości powietrza i wilgotności
11. W jaki sposób wyznacza się intensywność przewietrzania
Intensywność chłodzenia jest to czas w jakim temperatura z 38C do 35C.
W celu regulacji intensywności przewietrzania można
zwiększać/zmniejszać parametry punktu pracy wentylatora głównego,
odpowiednio zmieniać sieć wentylacyjną kopalni, usuwać wąskie gardła
wentylacyjne.
12. Dla jakich wyrobisk wykonuje się projekt wentylacji
lutniowej i co on zawiera?
Dla każdego wyrobiska o długości większej niż 50 m opracowuje się projekt
wentylacji lutniowej, który zawiera:
1) kategorię zagrożeń naturalnych partii złoża (pokładu), w której wykonywane
będzie wyrobisko,
3
2) prognozowaną metanowość bezwzględną wyrobiska (w m /s CH4),
3) krytyczny czas potencjalnej przerwy w przewietrzaniu,
4) temperaturę pierwotną skał (w °C),
5) docelową długość wyrobiska (w m),
6) powierzchnię przekroju poprzecznego wyrobiska w świetle obudowy (w m ),
2
7) sposób drążenia wyrobiska,
 8) maksymalną ilość materiału wybuchowego odpalanego jednocześnie (w kg), 16. Jakie czynności należy wykonać w przypadku przekroczenia
9) wyposażenie przodka w urządzenia do schładzania powietrza i zwalczania najwyższych dopuszczalnych stężeń gazów szkodliwych dla
zapylenia, zdrowia, a także w przypadku przekroczenia najwyższych
10) rodzaj wentylacji lutniowej oraz rodzaj i średnicę lutni, długości lutniociągu, dopuszczalnych stężeń chwilowych tych gazów
11) typ i parametry punktu pracy wentylatora (wydajność, spiętrzenie),
§ 188. W przypadku stwierdzenia, że skład powietrza nie odpowiada
12) sprawność lutniociągu (w %), wymaganiom określonym w § 187 ust. 2, niezwłocznie wycofuje się ludzi, a
3
13) ilość powietrza w prądzie opływowym (w m /s), wejście do zagrożonego wyrobiska zabezpiecza się. W miejscach tych wykonuje
3 się wyłącznie prace z zakresu ratownictwa górniczego i przeciwpożarowego.
14) ilość powietrza w przodku wyrobiska (w m /s),
15) schemat wentylacji lutniowej i lokalizacji czujników stanu przewietrzania 17. Jakie czynności należy wykonać w przypadku przekroczenia
wyrobiska.
najwyższych dopuszczalnych stężeń pyłów szkodliwych dla
13. Zawartość metanu przy której należy przerwać pracę w zdrowia?
kopalni KGHM ? W razie stwierdzenia, na stanowiskach pracy, przekroczenia najwyższych
> 0,1% dopuszczalnych stężeń pyłu w powietrzu, stosuje się środki techniczne lub
dokonuje zmian technologicznych i organizacyjnych zmierzających do
14. Maksymalne wartości prądów powietrza: osiągnięcia dopuszczalnych wartości stężeń.
1. W wyrobiskach wybierkowych 5 m/s
2. W wyrobiskach korytarzowych 8 m/s, dla wyrobisk w § 679. 1. Pracowników zatrudnionych na poszczególnych stanowiskach, gdzie
występuje zagrożenie pyłami szkodliwymi dla zdrowia, wyposaża się w filtrujące
których nie odbywa się regularny ruch ludzi może
środki ochrony indywidualnej układu oddechowego dostosowane do wielkości
być zwiększona do 10 m/s zagrożenia pyłami szkodliwymi dla zdrowia; środki te powinny być stosowane.
3. W szybach i szybikach podczas jazdy ludzi 12 m/s (15 m/s, gdy
jest nieregularny ruch ludzi) 2. W przypadkach gdy wartość stężenia pyłu na stanowisku pracy:
1) przekroczy najwyższe dopuszczalne stężenie, a nie przekroczy czterokrotności
15. Jaka ilość powietrza powinna być doprowadzana do
tego stężenia, stosuje się sprzęt filtrujący klasy 1,
wyrobisk?
2) zawarta jest między wartością 4xNDS i 10xNDS, stosuje się sprzęt filtr. klasy 2,
Taka, aby zapewnić utrzymanie w tych wyrobiskach 3) zawarta jest między wartością 10xNDS i 20xNDS, stosuje się sprzęt filtr. klasy 3.
wymaganego składu powietrza i temperatury.
NDS dla pyłów szkodliwych dla zdrowia wynosi:
2 mg/m3 - przy zawartości krzemionki 0% - 2%
1 mg/m3 - przy zawartości krzemionki 2% - 50%
0,5 mg/m3 - przy zawartości krzemionki powyżej 50%

36
18. Jaka winna być min. prędkość powietrza w wyrobiskach w
polach metanowych, a jaka w przypadku zainstalowania w nich
trakcji elektrycznej przewodowej. Czy wartości te dotyczą także
komór
Prędkość prądu powietrza w wyrobiskach w polach metanowych, z
wyjątkiem komór, nie może być mniejsza niż 0,3 m/s, a wyrobiskach z
trakcją elektryczną przewodową w tych polach – nie mniejsza niż 1m/s.
Mniejsze prędkości powietrza dopuszcza się jedynie w wyrobiskach, w
których zabudowane są śluzy wentylacyjne, pod warunkiem zapewnienia
wymaganego składu powietrza
19. Gdzie powinno być zainstalowane urządzenie sygnalizujące
światłem zniżkę ciśnienia barometrycznego i w jakich
pomieszczeniach powinien znajdować się barograf
Urządzenie sygnalizujące czerwonym światłem zniżkę ciśnienia
barometrycznego powinno być zainstalowane na nadszybiu szybu
zjazdowego. Barograf powinien znajdować się w pomieszczeniach
dyspozytora ruchu zakładu górniczego, kierownika działu wentylacji oraz
kierownika kopalnianej stacji ratownictwa górniczego
20. Po jakim czasie w przypadku zatrzymania wentylatora
głównego winien zostać uruchomiony wentylator rezerwowy, a
w jakim okresie czasu należy wykonać zmianę kierunku
przepływu powietrza (rewersję) na wentylatorze
W przypadku zatrzymania wentylatora głównego najpóźniej w ciągu 10
min. musi zostać załączony wentylator rezerwowy.
Urządzenia do zmiany kierunku przepływu powietrza należy utrzymywać
w takim stanie, aby można było wykonać zmianę kierunku przepływu
powietrza w czasie nie dłuższym niż 20 min.
37
21. Jakie czynności należy podjąć w wypadku awaryjnej
przerwy w ruchu wentylatora głównego, trwającej pow. 20 min
§ 201. 1. W przypadku awaryjnej przerwy w ruchu wentylatora głównego,
trwającej co najmniej 20 minut:
1) wstrzymuje się wykonywanie robót,
2) wyłącza urządzenia spod napięcia w polach metanowych II—IV kategorii
zagrożenia metanowego,
3) wyprowadza załogę w kierunku szybów wdechowych lub na powierzchnię.
§ 202. Przerwy w pracy wentylatora głównego automatycznie sygnalizuje się
w dyspozytorni zakładu górniczego, dokumentując jednocześnie czas trwania
przerw oraz przyczyny ich wystąpienia.
22. Ile przodków można przewietrzać jednym prądem
powietrza i pod jakim warunkiem
§ 209. 1. Jednym prądem powietrza może być przewietrzana grupa
przodków, pod warunkiem że zawartość metanu w powietrzu doprowadzonym
do każdego przodka nie przekracza 0,5%, a przy stosowaniu metanometrii
automatycznej — 1%, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Grupy przodków drążonych kombajnami z zastosowaniem wentylacji
lutniowej kombinowanej z ssącym lutniociągiem wyposażonym w urządzenie
odpylające mogą być przewietrzane, pod warunkiem że zawartość metanu
doprowadzonego do każdego z przodków nie przekroczy 0,5%.
23. Jaka powinna być max. długość ściany lub łączna długość
ścian przewietrzanych jednym niezależnym prądem powietrza.
Czy istnieje możliwość zwiększenia tej odległości – jeżeli tak to
na jakich warunkach
§ 210. 1. Ściany przewietrza się niezależnymi prądami powietrza, z tym że
długość ściany lub łączna długość ścian przewietrzanych jednym niezależnym
prądem powietrza nie powinna być większa niż 400 m.
2. W pokładach niemetanowych lub zaliczonych do I kategorii zagrożenia
metanowego kierownik ruchu zakładu górniczego może zezwolić na okresowe
przewietrzanie jednym niezależnym prądem powietrza ścian o łącznej długości
większej niż 400 m, pod warunkiem utrzymywania między tymi ścianami dróg
wyjścia w odstępach nie większych niż 250 m.
3. Ze ściany o wysokości mniejszej niż 2 m lub nachyleniu większym niż 12°
utrzymuje się drogi wyjścia w odstępach nie większych niż 250 m.
24. Jakie wyrobiska komorowe w kopalni muszą być
przewietrzane niezależnymi prądami powietrza
§ 211. 1. Składy materiałów wybuchowych, komory pomp głównego
odwadniania, a w zakładach górniczych wydobywających kopaliny palne także
komory kruszarni, przewietrza się niezależnymi prądami powietrza.
25. W jakich wypadkach powietrze może być prowadzone na
upad
Sprowadzanie powietrza wyrobiskiem na upad dopuszcza się wyłącznie w
przypadkach, gdy:
1) średni upad wyrobiska lub bocznicy wentylacyjnej nie przekracza 5°,
2) średni upad wyrobiska lub bocznicy wentylacyjnej wynosi od 5° do 10°, a
prędkość przepływu powietrza jest większa niż 0,5 m/s,
3) powietrze jest odprowadzane z pól zagrożonych wyrzutami dwutlenku węgla
lub siarkowodoru.
26. Czy wolno stosować regulację przewietrzania przez
zastosowanie wentylatorów pomocniczych lub tam
wentylacyjnych zabudowanych w grupowych prądach
powietrza lub w rejonowych prądach zużytego powietrza
Wolno, ale za zezwoleniem właściwego organu nadzoru górniczego
§ 213. 1. Regulację przewietrzania prowadzi się tamami regulacyjnymi,
umieszczonymi na początku prądów rejonowych.
2. Do regulacji przewietrzania można stosować wentylatory umieszczone w
wolnym przekroju wyrobiska.
38
3. Kierownik ruchu zakładu górniczego może, po ustaleniu warunków,
dopuścić regulację przewietrzania przy zastosowaniu wentylatorów
pomocniczych lub tam regulacyjnych zabudowanych w grupowych
prądach powietrza lub rejonowych prądach powietrza odprowadzanego
do szybu wydechowego
27. Czy dozwolona jest budowa tam wentylacyjnych na
drogach przewozu lokomotywowego lub głównego transportu
pojazdami oponowymi
§ 218. 1. Drzwi w tamach wentylacyjnych zabudowanych na drogach
przewozu lokomotywowego lub przewozu z napędem własnym oraz głównego
transportu maszynami samojezdnymi powinny być otwierane i zamykane
mechanicznie lub automatycznie.
28. Kto może wprowadzać zmiany w rozprowadzaniu
powietrza i regulacji przewietrzania
§ 222. Kierownik działu wentylacji, za zgodą kierownika ruchu zakładu górniczego,
wprowadza zmiany w sieci wentylacyjnej i regulacji przewietrzania, które nanosi
się na mapy i schematy wentylacyjne w ciągu doby.
29. Jakie środki należy podjąć w przypadku przerwy awaryjnej
w pracy wentylatora lutniowego
§ 234. Wentylatory lutniowe w polach metanowych powinny pracować bez
przerwy; w przypadku przerwy awaryjnej w pracy wentylatora roboty wstrzymuje
się, wycofuje ludzi, a wejście do wyrobiska zagradza.
30. Jakie prace mogą być wykonywane w miejscach, w których
nastąpiło przekroczenie dopuszczalnych zawartości gazów
szkodliwych dla zdrowia
W miejscach tych mogą być wykonywane tylko prace z zakresu
ratownictwa górniczego i przeciwpożarowe
 31. Jakie zasady powinny być przestrzegane przy budowie 34. Podstawowe urządzenia wentylacyjne:
lutniociągów 1. Stacje wentylatorów głównych
Lutniociągi buduje się tak, aby: 2. Tamy
-oddzielające
1) lutnie nie stykały się z przewodami i urządzeniami elektrycznymi,
-bezpieczeństwa
2) lutnie były łączone w sposób niezawężający przekroju lutniociągu, -regulacyjne
3) do zmiany kierunku zabudowy lutniociągu stosowane były sztywne lub -izolacyjne
usztywnione lutnie, a w razie stosowania lutni z tworzyw sztucznych, kształtki 3. Mosty wentylacyjne
lutniowe nie zawężały przekroju lutniociągu, 4. Wentylatory
4) lutniociągi zabezpieczone były przed uszkodzeniami mechanicznymi. -pomocnicze
-wolnostrumieniowe
32. Jakie kontrole i pomiary należy wykonywać w wyrobiskach -lutniowe
z wentylacją lutniową 5. Inne:
-zamknięcia zrębów szybów wentylacyjnych
W przodkach wyrobisk z wentylacją lutniowa należy wykonywać pomiary:
-wejścia śluzowe do kanałów wentylacyjnych
- prędkości przepływu powietrza
-urządzenia do rewersji wentylacji głównej
- temperatury powietrza
- intensywności chłodzenia 35. Granice wybuchowości.
W przodkach wyrobisk należy pobierać próbki powietrza dla określenia jego
składu. Granice
Ponadto W celu kontroli stanu przewietrzania wyrobisk z wentylacją lutniową, Gaz Własności Źródło powstania
wybuch. %
niezależnie od pomiarów, o których mowa w pkt 1.5, wykonuje się pomiary
prędkości powietrza w prądzie opływowym, w którym zabudowany jest Roboty strzelnicze, pożary,
Bez barwy, smaku i
wentylator. (CO) 12,5 ÷ 74,0 wybuchy metanu i pyłu
zapachu
węglowego, silniki spalinowe
Wszystkie ww. pomiary należy wykonywać raz w miesiącu oraz dokumentować
ich wyniki
Bez barwy, o Pokłady soli, gnicie substancji
33. Co to jest Tzk?? Co to są katastopnie?? (H2S) słodkawym smaku i 4,3 ÷ 45,5 organicznych, pożary, materiały
zapachu zgniłych jaj wybuchowe, wody gruntowe
W ZG, gdzie stosowane są maszyny samojezdne, dopuszcza się określenie
warunków klimatycznych pracy wyznaczając temperaturę zastępczą klimatu: Bez barwy, smaku i Występuje w górotworze w stanie
(CH4) 5,0 ÷ 15,0
zapachu wolnym lub sorpcyjnym
Tzk = 0,6*tw + 0,4* ts - v
Pokłady soli potasowych,
(H2) Bezbarwny 4,0 ÷ 75,6
ładowanie baterii i akumulatorów
tw - pomiar na termometrze wilgotnym
ts - pomiar na termometrze suchym (max 35 C) Bez barwy o ostrym Roboty strzelnicze, gaszenie
v - prędkość powietrza (max 4,0 m/s) Amoniak 15,0 ÷ 28,0
zapachu pożarów wodą

39
36. Co to jest pożar
Przez pożar podziemny rozumie się wystąpienie w wyrobisku
podziemnym otwartego ognia — żarzącej lub palącej się płomieniem otwartym
substancji oraz utrzymywanie się w powietrzu kopalnianym dymów lub
utrzymywanie się w przepływowym prądzie powietrza stężenia tlenku węgla
powyżej 0,0026%.
37. Jak się ma spawanie do definicji pożaru?
Pojawienie się w powietrzu kopalnianym dymów lub tlenku węgla w ilości
powyżej 0,0026%, w wyniku stosowania dopuszczalnych procesów
technologicznych:
- robót strzałowych,
- prac spawalniczych,
- pracy maszyn z napędem spalinowym
- wydzielania się tlenku węgla wskutek urabiania,
nie podlega zgłoszeniu i rejestrowaniu jako pożar podziemny.
38. Postępowanie w razie pożaru:
W razie stwierdzenia zagrożenia pożarowego lub otwartego ognia każdy
pracownik zobowiązany jest:
1. Uruchomić sygnalizację alarmową i ostrzec zagrożony ludzi.
2. Powiadomić o pożarze dyspozytora kopalni oraz najbliższą osobę dozoru.
3. Jeżeli istnieje możliwość, zastosować osobiście lub łącznie z innymi
pracownikami wszelkie środki mające na celu ugaszenie pożaru.
4. W przypadku niemożności ugaszenia pożaru, wycofać się drogami
ucieczkowymi do miejsca niezagrożonego (w przypadku zadymienia należy
bezwzględnie użyć aparatu ucieczkowego).
Do obowiązków osoby dozoru w razie stwierdzenia zagrożenia pożarowego lub
po otrzymaniu informacji o zagrożeniu, należy:
1. Wycofać wszystkich ludzi ze strefy zagrożonej drogami ucieczkowymi z użyciem
aparatów ucieczkowych (w zadymieniu) i dokonać ich przeliczenia.
2. Natychmiast powiadomić dyspozytora kopalni o pożarze (jeżeli sytuacja
pozwala z dokładną lokalizacją).
3. Zorganizować pierwszą pomoc w miejscu nie zagrożonym pożarem
(przynajmniej trzy osoby przeszkolone w tym zakresie).
40
4. Jeżeli sytuacja pozwala, gasić pożar wszystkimi dostępnymi środkami oraz
informować na bieżąco o sytuacji dyspozytora kopalni.
5. Dla zapewnienia właściwego przekazywania informacji, zorganizować przy
najbliższym niezagrożonym telefonie posterunek w składzie co najmniej 3 osób
(obsługa telefonu i 2 posłańców).
39. Plan akcji przeciwpożarowej.
Plan akcji ppoż. jest integralną częścią planu ratownictwa, który zawiera dane
potrzebne przy prowadzeniu akcji przeciwpożarowej w zakładzie górniczym. Plan
akcji ppoż. składa się z części opisowej i części graficznej.
Część opisowa zawiera min. następujące dane:
-spiętrzenia i wydajności wentylatorów głównych,
-wykaz miejsc szczególnie zagrożonych powstaniem pożaru,
-sposób wycofywania ludzi ze stref zagrożenia w zależności od miejsca powstania
pożaru, (tzw. warianty pożarowe),
-sposób zabezpieczenia prądów schodzących, oddziałów podpoziomowych,
wentylatorów pomocniczych oraz sposoby uruchamiania tych zabezpieczeń,
-wykaz osób kierownictwa i dozoru ruchu oraz jednostek, które należy kolejno
powiadamiać o pożarze,
-instrukcję dla osób dozoru ruchu określającą sposób postępowania od chwili
zauważenia pożaru do momentu otrzymania pierwszych poleceń od kierownika
akcji przeciwpożarowej.
-inne zasady techniki górniczej lub ustalenia kierownika ruchu zakładu górniczego
dotyczące zagadnień pożarowych.
Część graficzna planu akcji ppoż. zawiera min.:
-schemat przestrzenny sieci wentylacyjnej,
-mapy wentylacyjne w skali 1 : 5000,
-schemat sieci rurociągów przeciwpożarowych,
-schemat zasilania w energię elektryczną podziemnej części zakładu górniczego,
Plan akcji ppoż. zawiera również:
-ramowe wytyczne dla osób dozoru ruchu w zakresie okresowego pouczania
załogi zatrudnionej pod ziemią o obowiązującej profilaktyce pożarowej i zasadach
postępowania
w przypadku powstania pożaru,
-przygotowaną dokumentację prowadzenia akcji przeciw pożarowej.

6. MW ORAZ TECHNIKA STRZELNICZA
1. Kto sprawuje nadzór nad gospodarką środkami strzałowymi i
kto tej osobie podlega w zakresie właściwej gospodarki
środkami strzałowymi oraz bezpieczeństwa wykonywania
robót strzałowych. Odp. § 113 BHP
Nadzór nad gospodarką środkami strzałowymi, sprzętem strzałowym i
robotami strzałowymi sprawuje kierownik służby strzałowej. W zakresie
gospodarki środkami strzałowymi i sprzętem strzałowym oraz
prowadzenia robót strzałowych kierownikowi służby strzałowej podlegają
osoby zatrudnione przy:
- odbiorze, transporcie, składowaniu i wydawaniu środków strzałowych
- wykonywaniu robót strzałowych
- dozorowaniu robót strzałowych
2. Co winien ustalić KRZG dla każdego miejsca wykonywania
robót strzałowych? Odp. § 10 RS
KRZG dla każdego miejsca wykonywania robót strzałowych ustala
bezpieczny sposób:
- przewozu i przenoszenia środków strzałowych
- przechowywania i zabezpieczania środków strzałowych
- wykonywania prac przygotowawczych
- ochrony załogi imienia przed skutkami robót strzałowych
- utrzymania ciągłości ruchu przed skutkami robót strzałowych
3. Kto ustala zasady wykonywania robót strzałowych w ZG
podczas zagrożenia tąpaniami? Odp. § 344 BHP
W wyrobiskach prowadzonych w obrębie frontów
eksploatacyjnych zasady wykonywania oraz koordynacji robót
strzałowych ustala kierownik ruchu zakładu górniczego na podstawie
opinii kopalnianego zespołu do spraw tąpań i zawałów.
41
4. Kto może wykonywać czynności związane z odbiorem,
przewożeniem, przenoszeniem, przechowywaniem
i używaniem środków strzałowych, a kto te czynności
dozorować? Odp. § 5 RS
Czynności związane z odbiorem, przechowywaniem,
przewożeniem, przenoszeniem i używaniem Śródków strzałowych
w zakładzie górniczym wykonują i dozorują osoby upoważnione przez
kierownika ruchu zakładu górniczego, posiadające odpowiednie
kwalifikacje określone w odrębnych przepisach
5. Jakie środki i sprzęt strzałowy mogą być używane w Zakładzie
Górniczym i na postawie czego one są nabywane? Odp. Art.
115 PGG oraz § 3, 4 RS
Przechowywanie lub używanie przez przedsiębiorcę w ruchu
zakładu górniczego sprzętu strzałowego wymaga pozwolenia wydanego,
w drodze decyzji, przez właściwy organ nadzoru górniczego. Pozwolenie
wydaje się na czas nieokreślony.
Przedsiębiorca może przechowywać i używać tylko te środki
strzałowe i sprzęt strzałowy, które zostały dopuszczone do stosowania w
zakładzie górniczym.
W zakładzie górniczym znajduje się wykaz określający warunki używania
Środków strzałowych i sprzętu strzałowego, na stosowanie których wydał
pozwolenie lub zezwolenie właściwy organ nadzoru górniczego.
6. Jaka jest różnica pomiędzy sprzętem strzałowym, a środkami
strzałowymi? Odp. § 2 RS
Sprzęt strzałowy - to narzędzia i urządzenia służące do bezpiecznego:
przewożenia, przenoszenia i przechowywania środków strzałowych,
sporządzania, wprowadzania MW, konstruowania i sprawdzania
obwodów strzałowych, a także urządzenia służące do odpalania MW.
Środki strzałowe - to MW i wyroby zawierające MW o określonej
wrażliwości, bezpieczeństwie i trwałości wykorzystywane do
wykonywania strzelania: MW, środki inicjujące i zapalające, ładunki
specjalnego przeznaczenia.
Środki inicjujące - spłonki, zapalniki, lonty i opóźniacze detonujące oraz
inne środki służące do zainicjowania materiału wybuchowego.
Środki zapalające - lonty prochowe, zapalacze lontowe, zapalniki
elektryczne nieostre i inne środki służące pośrednio do zainicjowania
materiału wybuchowego.
Ładunki materiału wybuchowego - materiał wybuchowy uzbrojony
środkiem inicjującym bądź zapalającym
7. Czy SWS jest środkiem strzałowym czy sprzętem strzałowym
czy maszyną pomocniczą?
Kiedy SWS wykorzystywany jest do prac związanych z
wykonywanie robót strzałowych to jest sprzętem strzałowym, kiedy
wykorzystywany jest do robót górniczych to jest maszyną pomocniczą
8. Kto ma wstęp do składu MW. Odp. § 14, 15 RS
Środki strzałowe ze składu materiałów wybuchowych mogą być
wydawane tylko osobom upoważnionym do wykonywania robot
strzałowych lub osobom upoważnionym do odbioru tych środków.
Wstęp do składu materiałów wybuchowych może mieć tylko
wydawca materiałów wybuchowych oraz, w uzasadnionych przypadkach,
w jego obecności:
1) kierownik ruchu zakładu górniczego i jego zastępca;
2) kierownik służby strzałowej i jego zastępca;
3) przedstawiciel organów nadzoru górniczego;
4) przedstawiciel Policji;
5) inne osoby, posiadające pisemne upoważnienie kierownika ruchu
zakładu górniczego.
9. Co powinno znajdować się w składzie MW Odp. § 18 RS
W składach materiałów wybuchowych znajdują się:
1) wykaz osób upoważnionych do wykonywania robót strzałowych;
42
2) wykaz osób dozoru ruchu górniczego upoważnionych przez kierownika
ruchu zakładu górniczego do wystawiania zapotrzebowania na środki
strzałowe oraz wzory podpisów tych osób;
3) książka kontroli składu materiałów wybuchowych
4) książka ewidencji niewypałów i znalezionych środków strzałowych
10.Jak wygląda transport środków strzałowych w zakładzie
górniczym i jakie należy zachować środki bezpieczeństwa? Odp.
§ 25, 26, 27, 29, 30 RS
W zakładzie górniczym środki strzałowe przewozi się i przenosi w
oryginalnych opakowaniach fabrycznych lub w przeznaczonych do tego
celu i odpowiednio przystosowanych naczyniach, stosując środki
transportu gwarantujące bezpieczeństwo ludzi i ochron mienia oraz
ciągłości ruchu zakładu górniczego. Sprzęt strzałowy przewozi się
pojazdami dopuszczonymi do stosowania w ZG:
1) specjalnymi wozami lub pojazdami kopalnianymi — szynowymi lub
oponowymi, a także ruchomymi składami materiałów wybuchowych
dopuszczonymi do stosowania w zakładach górniczych;
2) pojazdami samochodowymi, zgodnie z wymaganiami określonymi w
odrębnych przepisach.
3) klatkami wyciągu szybowego lub wyciągiem kubłowym w czasie
drążenia szybu
4)przenośnikami taśmowymi, kolejkami podwieszanymi, wyciągami
krzesełkowymi
Środki strzałowe zabezpiecza się przed zetknięciem z otwartym
płomieniem, iskrami, urządzeniami, przewodami elektrycznymi oraz przed
temperatura przekraczająca 50°C, a także tarciem, uderzeniem,
zawilgoceniem oraz możliwością przejęcia tych Środków przez osoby
nieupoważnione. Podczas transportu środków strzałowych wstrzymuje
się inny transport oraz wszelkie roboty na trasie przewozu. Pojazdy
oznacza się napisem "Uwaga MW"
11. Podać zasady przechowywania środków strzałowych w
pobliżu miejsca wykonywania robót strzałowych?
Odp. § 20, 21, 23 RS
Przechowywanie środków strzałowych w pobliżu miejsca
wykonywania robot strzałowych jest dozwolone tylko w zamkniętych
przodkowych skrzyniach strzałowych, w podręcznych, lub ruchomych
składach MW.
Przodkowe skrzynie strzałowe ustawia się w miejscach suchych, w sposób
zabezpieczający je przed uszkodzeniem, a klucze do pomieszczeń z
środkami strzałowymi stale powinna mieć przy sobie osoba upoważniona
do wykonywania robót strzałowych.
Przechowywanie w tym samym pomieszczeniu lub tej samej
komorze środków strzałowych wraz ze sprzętem strzałowym lub innymi
przedmiotami i narzędziami jest niedozwolone.
12. Kiedy sporządza się metrykę lub dokumentację strzałową?
Dla każdego miejsca wykonywania robót strzałowych sporządza się
metrykę strzałową albo dokumentację strzałową w zależności od rodzaju
robót strzałowych, ich złożoności oraz warunków w których roboty te są
wykonywane metryka strzałowa zawiera różne informacje. Osoby
wykonujące i dozorujące prace związane z wykonywaniem robót
strzałowych powinny przestrzegać ustaleń zawartych w w/w
dokumentach. Dokumentację i metrykę strzałową sporządzają służby
strzałowe.
13. Co zawiera metryka strzałowa i kto ją zatwierdza?
Metryka strzałowa składa się z dwóch części:
1. Część opisowa, która powinna zawierać:
a) miejsce wykonywania robót strzałowych - nazwę przodka lub wyrobiska
b) cel robót strzałowych lub rodzaj techniki strzelniczej
c) stopień lub kategorię zagrożeń naturalnych, zgodnie z obowiązującym
zaliczeniem miejsca do danego typu zagrożenia
43
d) rodzaje używanych materiałów wybuchowych w tym środków
inicjujących i zapalających
e) sposób łączenia zapalników
f) sposób inicjowania ładunków materiałów wybuchowych
g) max. liczbę otworów strzałowych
h) mak ładunek materiału wybuchowego pojedynczego otworu
i) rodzaj przybitki, stosowany sprzęt strzałowy
j) dodatkowe warunki dotyczące sposobu wykonywania robót oraz
zachowania rygorów związanych ze zwalczaniem zagrożeń
2. Część rysunkową - zawierającą szkic rozmieszczenia otworów
strzałowych - ładunków materiału wybuchowego z oznaczeniem
kolejności stopni opóźnień zapalników w poszczególnych otworach
strzałowych
Metrykę strzałową zatwierdza Kierownik Działu Robót Górniczych
14. Jakie warunki musi spełnić metryka strzałowa przy II i III
stopniu zagrożenia tąpaniami?
Dodatkowe warunki:
- czas wyczekiwania po odpaleniu przodków: zgodnie z ustaleniami
zespołu ds. zwalczania zag. tąpań i zawału
15. Co zawiera dokumentacja strzałowa i kto ją zatwierdza?
Dokumentacja strzałowa powinna spełniać wymagania
określone dla sporządzania metryki strzałowej, a w zależności od
potrzeb uzasadnionych względami technicznymi i bezpieczeństwa -
dodatkowo powinna zawierać:
1. Obliczenia parametrów strzelania oraz zasięgu szkodliwych drgań
sejsmicznych.
2. Opis organizacji i sposobu dostawy środków strzałowych do miejsca
strzelania, przygotowania ładunków materiałów wybuchowych,
ładowania 1 odpalania tych ładunków.
3. Szkice ładunków materiałów wybuchowych.
4. Mapy górnicze z oznaczeniem stref zagrożeń oraz miejsc
 zabezpieczeń.
Dokumentacje strzałową zatwierdza Kierownik Ruchu Zakładu Górniczego.
16. Kto wyznacza punkty odpalania przy zagrożeniach BHP:
tąpaniami? Odp. § 157 BHP
Lokalizację miejsc odpalania strzelania urabiającego i wstrząsowego w
pokładach (złożach) zagrożonych tąpaniami ustala kierownik działu
(służby) do spraw tąpań wspólnie z kierownikiem służby strzałowej.
17. Wymagania odnośnie stanowiska odpalania w zagrożeniu
tąpaniami? Odp. zał. nr 5 BHP
Przy eksploatacji złoża w warunkach zagrożenia tąpaniami,
niezależnie od stopnia tego zagrożenia, miejsca odpalania otworów
strzałowych, przebywania załogi wycofanej z wyrobisk oraz miejsca
posterunków zabezpieczających dojścia do miejsc wykonywanych strzelań
powinny znajdować się w odległości ponad 100 m od miejsca
wykonywania strzelania oraz poza strefami szczególnego zagrożenia
tąpaniami.
18. Co ustalają w metrykach strzałowych kierownik działu TT i
kierownik służy strzałowej? RS:
- W pokładach (złożach) zaliczonych do II lub III stopnia zagrożenia
tąpaniami ustalają wielkość zabioru i długość otworów strzałowych przy
strzelaniu urabiającym
- lokalizację punktów odpalania przodków przy strzelaniu wstrząsowym i
urabiającym
- dokumentację strzelania wstrząsowego ustala kierownik działy GS
19. Do czego służy "Dziennik Strzałowy"? Odp. § 13 RS
1) Do zgłaszania zapotrzebowania na środki strzałowe przez upoważnioną
osobę dozoru ruchu górniczego
2) Rozliczania się z pobranych środków strzałowych przez osoby
wykonujące roboty strzałowe.
44
20. Jakie roboty strzałowe wykonuje się w obecności osoby
dozoru górniczego? Odp. § 117 BHP, § 46 RS
1. gdy zawartość metanu >0,5%
a) górne wnęki ścianowe
b) w wyrobiskach korytarzowych o wzniosie pow. 10%,
c) przy wykonywaniu zawału stropu za pomocą MW metanowych i
metanowych specjalnych
2. przy zawartości metanu >1,0 %
3. przy wywoływaniu zawału stropu MW węglowym lub skalnym
4. w strefach zaburzeń geologicznych w wyrobiskach eksploatacyjnych
5. przy rozsadzaniu luźnych brył MW odpalanym w otworach
strzałowych (strzelanie rozszczepkowe?)
6. przy stosowaniu ładunków wolno przyłożonych
7. przy użyciu lontu detonującego z wyjątkiem lontów używanych poza
otworami strzałowymi w systemie nieelektrycznego odpalania
8. przy usuwaniu niewypału
9. przed maszynami urabiającymi
10. w skałach o temp. > 50C i <0C
a) strzelanie długimi otworami
b) odpalanie centralne z powierzchni
c) odpalanie grupowe
d) odpalanie zza tamy strzałowej
e)roboty torpedujące prowadzone w zakładach górniczych
wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi
f) przy opróbowaniu otworów wiertniczych
g) przy pracach sejsmicznych
h) w szybach szybikach i nadsięwłomach
i) w podziemnych zakładach górniczych w warunkach szczególnego
zagrożenia na zasadach określonych w odrębnych przepisach
Dla w/w robót poza strzelaniem grupowym sporządza się dokumentację
strzałową.
21. Zasady rozmieszczania otworów strzałowych?
Odp. § 116 BHP
Otwory strzałowe powinny być rozmieszczone zgodnie z metryką
strzałową, przy czym odległość między sąsiednimi otworami nie powinna
być mniejsza niż 40 cm. Zasada odległości nie dotyczy robót strzałowych z
użyciem MW skalnych.
22. Czego można używać do wykonania przybitki otworów
strzałowych i jakim warunkom winna odpowiadać? Odp. § 118,
119, 120 BHP, § 76.4 RS
Do wykonywania przybitki otworów strzałowych mogą być
używane tylko materiały niepalne i nietoksyczne. Przybitkę otworów
strzałowych można wykonać z gliny, z gliny z dodatkiem pisku, piasku lub
wody. Można stosować też inne materiały za zgodą państwowego
nadzoru górniczego.
Warunki wykonywania przybitki:
1) odcinek otworu strzałowego od MW był szczelnie wypełniony
2) długość przybitki nie może być mniejsza niż 30 cm,
3) w otworach strzałowych o głębokości do 1,5 m długość przybitki
wynosi:
a) nie mniej niż połowę długości otworu strzałowego, przy stosowaniu
środków strzałowych metanowych i węglowych,
b) nie mniej niż 1/3 długości otworu strzałowego, przy stosowaniu
środków strzałowych metanowych specjalnych,
4) w otworach o głębokości powyżej 1,5 m długość przybitki wynosi:
a) nie mniej niż 1/3 długości otworu strzałowego, przy stosowaniu
środków strzałowych węglowych, metanowych i metanowych
specjalnych,
45
b) nie mniej niż 30 cm, przy stosowaniu środków strzałowych skalnych.
W długich otworach strzałowych minimalna długość przybitki wynosi co
najmniej 0,75 zabioru obliczeniowego.
Wprowadzając pneumatycznie przybitkę piaskową do otworów
strzałowych, ładunki materiału wybuchowego inicjuje się w tych otworach
zapalnikami nieelektrycznymi lub zapalnikami elektrycznymi klasy co
najmniej 0,45 A.
Przybitkę przez wypełnienie otworów można stosować w
otworach skierowanych w dół załadowanych wodoodpornymi środkami
strzałowymi. Woda jako materiał przybitkowy może być wprowadzana do
otworów strzałowych przez wypełnienie otworu wodą lub w
pojemnikach.
23. Do jakich otworów strzałowych można załadowywać MW
skalny? Odp. § 121
skały płonne
złoże niepalne
24. Zasady wykonywania robót strzałowych długimi
otworami? Odp. § 131, 132, 133, 134 BHP
Konstrukcja ładunku MW w długich otworach winna być
określona w dokumentacji strzałowej, przy czym:
- inicjowanie ładunku NW winno być za pomocą LD
- ładunki wielokolumnowe należy inicjować podwójną linią lontu
detonującego lub pojedynczą przy masie rdzenia co najmniej 20 gramów
pentrytu na mb LD
- inicjowanie LD wymaga co najmniej dwóch zapalników
natychmiastowych lub milisekundowych jednego stopnia opóźnienia, przy
czym zapalniki te łączy się szeregowo lub równolegle w obwód strzałowy
- należy stosować odpowiednie zapalniki elektryczne o odpowiednich
opornościach
- przy użyciu ZE należy sprawdzić oporność obwodu strzałowego
25. Przy jakich strzelaniach można stosować lont detonujący?
Odp. § 135,136 BHP
Lont detonujący może być stosowany wyłącznie w miejscach
wyznaczonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
Lont detonujący należy stosować przy strzelaniu:
- ładunkami rozdzielnymi
- urabiającym wzdłużnym (bocznym), otworami przelotowymi i ślepymi,
gdy ich głębokość przekracza 3 m,
- zruszającym caliznę przed maszynami urabiającymi, gdy długość
kolumny ładunku przekracza 1,5 m,
- wstrząsowym w caliźnie węglowej pokładów zagrożonych tąpaniami lub
torpedującym w otaczających je skałach, a także przy strzelaniu
zruszająco-odgazowującym w pokładach zagrożonych wyrzutami gazów i
skał
- wymuszającym zawał stropu wyrobisk eksploatacyjnych, niezależnie od
rodzaju stosowanego materiału wybuchowego, gdy długość kolumny
ładunku jest większa niż 1,5 m, bez względu na długość otworu
Odpalanie lontu detonującego na zewnątrz otworów strzałowych jest
niedozwolone.
W zakładach górniczych wydobywających kopaliny niepalne, w
polach niemetanowych, dopuszcza się odpalanie lontu detonującego na
zewnątrz otworów strzałowych, na warunkach ustalonych przez
kierownika ruchu zakładu górniczego.
26. Zasady prowadzenia linii strzałowej w wyrobiskach
zelektryfikowanych? Odp. § 68 RS
Podczas stosowania zapalników elektrycznych, przewody linii
strzałowej w wyrobiskach zelektryfikowanych prowadzi się po ociosach,
a w polach niemetanowych mogą być prowadzone także po stropie przy
czym nie mogą tam się znajdować przewody elektryczne pod napięciem.
Przewody linii strzałowej nie mogą stykać się z elementami metalowymi i
innymi przedmiotami prowadzącymi prąd.
46
W uzasadnionych przypadkach linia strzałowa może być
prowadzona po ociosie lub pod stropem na których znajdują się
przewody elektryczne pod napięciem jeżeli:
1. Jest wykonana z przewodu strzałowego dwużyłowego ze wspólną
powłoką zewnętrzną
2. Znajduje się w odległości co najmniej 20 cm od przewodów
elektrycznych
3. Jest wykonana z jednego odcinka lub poszczególne jej odcinki są
łączone za pomocą dopuszczonych skrzynek łączeniowych
4. Jest kontrolowana przez strzałowego przed każdym strzelaniem
§ 55 Linia strzałowa elektryczna powinna być obustronnie zwarta,
aż do momentu przystąpienia do odpalania.
§ 57 Łączenie w jeden obwód strzałowy zapalników elektrycznych
różnych klas jest niedopuszczalne.
27. Zasady prowadzenia robót strzałowych w warunkach
zagrożenia tąpaniami II lub III stopnia?
Odp. § 153, 154, 155, 157 BHP
W warunkach zagrożenia tąpaniami wielkość zabioru oraz długość
otworów strzałowych ustala kierownik służby strzałowej, w porozumieniu
z kierownikiem służby do spraw tąpań, na podstawie opinii kopalnianego
zespołu do spraw tąpań
Czas oczekiwania po robotach strzałowych winien wynosić minimum:
- 30 min. po strzelaniu urabiającym
- 40 min. po strzelaniu wstrząsowym (odprężającym)
Dokumentację strzelania wstrząsowego sporządza kierownik służby
strzałowej, wraz z kierownikiem służby do spraw tąpań, na podstawie
opinii kopalnianego zespołu do spraw tąpań.
Ponadto miejsca odpalania otworów strzałowych, przebywania
załogi i posterunki obstawy winny być wyznaczone:
- w odległości min. 100 m, jeżeli znajdują się w caliźnie węglowej
- 40 m, jeżeli zostały wyznaczone w otoczeniu zrobów lub w wyrobiskach
wygrodzonych na podsadzce
28. Do jakich temperatur można wykonywać roboty strzałowe
i jakie należy stosować środki strzałowe w warunkach niskich i
wysokich temperatur? Odp. § 161, 162 BHP
Wykonywanie robót strzałowych jest niedopuszczalne w miejscach, w
których temperatura skał:
1) jest wyższa niż 100°C,
2) lub otoczenia jest niższa niż –35°C.
Wykonując roboty strzałowe w:
1) skałach, w których temperatura jest wyższa niż 50°C, stosuje się środki
strzałowe termoodporne,
2) miejscach, w których temperatura skał lub otoczenia jest niższa niż
0°C, stosuje się środki strzałowe mrozoodporne.
29. Opisać kto może oraz jak wygląda zgłaszanie
zapotrzebowanie na środki strzelnicze (opisać całą procedurę)
Wypełnienie dziennika strzałowego, który służy do zgłaszania
zapotrzebowania na środki strzałowe przez upoważnioną osobę dozoru
ruchu górniczego oraz rozliczania się z pobranych środków strzałowych
przez osobę wykonujące roboty strzałowe.
30. Dozór przy ładowaniu przodków? Odp. § 47.2 R, instruk.
Dozór przed przystąpieniem do ładowania kontroluje:
- prawidłowość odwiertu
- stan obrywki czoła, stropu i ociosów
- stan bezp. ze względu na ciśnienie górotworu
- stan wentylacji przodkowej
Osoba dozoru górniczego udziela pisemnie zezwolenia na
ładowanie i odpalenie środków strzałowych
47
31. Co powinien górnik strzałowy zrobić przed przystąpieniem
do ładowania, a co przed odpalaniem otworów strzałowych?
Odp. §47, 48 RS
Przed przystąpieniem do ładowania środków strzałowych należy:
a) usunąć z przodka lub odpowiednio zabezpieczyć przed uszkodzeniem
narzędzia, kable, urządzenia mechaniczne
b) wycofać ludzi nie zatrudnionych przy ładowaniu do miejsc
bezpiecznych i zabezpieczyć dojścia do tych miejsc
Przed przystąpieniem do odpalenia przodków należy:
a) wycofać wszystkich ludzi do miejsc bezpiecznych, wyznaczonych przez
osobę dozoru ruchu górniczego
b) zabezpieczyć dojścia do strefy zagrożenia przy czym w podziemnych
zakładach górniczych górnik strzałowy osobiście rozprowadza
pracowników wyznaczonych na posterunki obstawy, lub należy postawić
zagrody w postaci znaków, tablic i lamp ostrzegawczych.
32. Czasy wyczekiwania po strzelaniu? § 154 BHP, 49, 74 RS
- po każdym strzelaniu urabiającym - minimum 30 minut
- po każdym strzelaniu wstrząsowym (odprężającym) - min. 40 min.
§ 49 W przypadku gdy nie odpaliły wszystkie ładunki MW lub
istnieje co do tego wątpliwość, osoba wykonująca roboty strzałowe może
wejść do miejsca załadowania MW dopiero po upływie 15 minut od chwili
odpalenia.
§ 74 Po wykonaniu wszystkich czynności przygotowawczych,
poprzedzających odpalenie, osoba wykonująca roboty strzałowe powinna
opuścić miejsce załadowania MW jako ostatnia, zaś po odpaleniu
ładunków wchodzić do tego miejsca jako pierwsza. Wejście to jest
dozwolone dopiero po rozrzedzeniu gazów postrzałowych, jednak nie
wcześniej niż po upływie 5 minut.
33. Czasy wyczekiwania po robotach strzałowych w zagrożeniu
tąpaniami? Odp. zał. nr 5 BHP
Czas wyczekiwania po robotach strzałowych na frontach
eksploatacyjnych, dla złóż zaliczonych do poszczególnych stopni
zagrożenia tąpaniami oraz dla stref szczególnego zagrożenia
tąpaniami, powinien ustalić kierownik ruchu zakładu górniczego na
podstawie opinii kopalnianego zespołu do spraw tąpań i zawałów.
W przypadkach stwierdzonego wzrostu zagrożenia tąpaniami
kierownik ruchu zakładu górniczego może dla prowadzonych
przodków wyrobisk przygotowawczych określić czas wyczekiwania na
podstawie opinii kopalnianego zespołu do spraw tąpań i zawałów.
Podczas wykonywania strzelań w przodkach wyrobisk
przygotowawczych w odległości do 150 m od frontu eksploatacyjnego
czas wyczekiwania dla tego frontu określa kierownik ruchu zakładu
górniczego na podstawie opinii kopalnianego zespołu do spraw tąpań i
zawałów.
34. Kiedy przeprowadza się kontrole miejsca wykonywania
robót strzałowych? Odp. § 50.2
1) przed rozpoczęciem pracy;
2) przed przystąpieniem do wiercenia otworów strzałowych;
3) po odpaleniu ładunków materiałów wybuchowych, jeżeli ustalona
organizacja robot strzałowych na to pozwala.
35. Kto kontroluje przodki na okoliczność powstania
niewypałów po robotach strzałowych? Odp. § 50 RS
Osoba wykonująca roboty strzałowe przeprowadza kontrolę
miejsca wykonywania tych robot w celu wykrycia e niewypałów. (np. górnik
strzałowy, instruktor strzałowy)
Kontrolę tę, może przeprowadzać inna osoba niż wykonująca
roboty strzałowe, jeżeli posiada uprawnienia do wykonywania tych robot; w
48
takich przypadkach zakres i sposób przeprowadzania kontroli ustala
kierownik ruchu zakładu górniczego.
36. Kto może usuwać niewypały? § 50 RS + instrukcje
Niewypał powinien być likwidowany w obecności osoby dozoru ruchu
górniczego.
Instruktor strzałowy, górnik strzałowy, przodowy pola. Osoby te powinny
posiadać kwalifikacje do wykonywania tego rodzaju prac)
37. W jaki sposób usuwamy niewypały?
Odp. § 163, 164, 165, 166 BHP
Instrukcję likwidowania niewypałów zatwierdza Kierownik ruchu
zakładu górniczego
1. Niewypał likwiduje się przez wydobycie nabojów materiału
wybuchowego z otworu strzałowego, z wyjątkiem materiałów
wybuchowych nitroglicerynowych. Wydobywając MW nie wolno
posługiwać się metalowymi narzędziami.
2a. Jeżeli MW nie można usunąć to należy przestrzegać następujących
zasad:
- uszkodzoną część rurki ZN odciąć a pozostałą zwinąć i włożyć do otworu
- przewody ZE zewrzeć i zaizolować
- usunąć max. 20 cm przybitki i ustalić kierunek otworu strzałowego
- wywiercić w odległości 50 cm nowy (lub dwa) równoległy otwór o
długości większej od otworu z niewypałem
- załadować otwór (otwory) MW i uzbroić zapalnikiem elektrycznym
- odpalić załadowany ładunek
2b. Jeżeli nie stosowano przybitki to dopuszcza się usuwanie niewypału
poprzez umieszczenie w takim otworze ładunku udarowego i jego
odpalenie
2c. Niewypał znajdujący się w otworze strzałowym, gdy do zainicjowania
materiału wybuchowego stosowano zapalnik i lont detonujący, likwiduje
się przez wymianę zapalnika przymocowanego do lontu detonującego i
ponowne odpalenie ładunku.
3. Po odpaleniu ładunków kontroluje się odstrzelony urobek w celu
znalezienia środków strzałowych pochodzących z niewypału.
Informację o sposobie likwidowania niewypału, wpisuje się w dzienniku
strzałowym, a znalezione środki strzałowe oddaje się do składu MW.
38. Co wykonuje się w przodku jeżeli wystąpił w nim niewypał
albo otwór zawiedziony, ale został już on usunięty wg. znanych
procedur, co dalej z takim przodkiem? Odp. § 55.5 RS
Każdorazowo po wystąpieniu niewypałów należy sprawdzić
izolację linii strzałowej elektrycznej.
39. Jaki jest tok postępowania w przypadku braku (kradzież,
zgubienie) znalezienia środków strzałowych. Odp. § 9.1 RS
Osoba dozoru, która otrzymała zgłoszenie powinna przekazać je
do KRZG, który powinien niezwłocznie powiadomić właściwy nadzór
górniczy i najbliższą jednostkę Policji
Środki strzałowe znalezione w urobku w ciągu technologicznym nie
podlegają zgłoszeniu.
40. Sposób łączenia zapalników (obwód przodkowy)
Zapalniki elektryczne:
a) połączenie szeregowe- za pomocą szybkozłączy
b) równoległe lub trójpierścieniowe- za pośrednictwem anten z
nieizolowanego drutu miedzianego
c) szerg.-równ. skupione lub równ.- szerg. skupione- przez skręcenie
końcówek ze sobą i zaizolowanie
!! Obwód zapalnikowy powinien posiadać co najmniej dwukrotnie niższą
oporność zastępczą obwodu od oporności urabianej skały
!! Łączenie w jeden obwód strzałowy zapalników elektrycznych różnych
klas (0,2 A; 0,45 A) jest niedopuszczalne, natomiast łączenie różnych
49
rodzajów (natychmiastowe i milisekundowe lub milisekundowe i
półsekundowe) jest dozwolone.
Zapalniki nieelektryczne:
a) wpinanie za pomocą spinaczy poszczególnych rurek do odcinka lontu
detonującego
b) opasanie podwójną pętlą lontu wiązek rurek zapalnikowych (do 20)
c) zastosowanie zestawu lontowego do inicjowania rurek ZNE o nazwie
nitrobunch
d) kombinacje powyższych
41. Kiedy dokonujemy pomiarów dla stwierdzenia
występowania prądów błądzących. Odp. § 62 RS
Pomiary występowania prądów błądzących dokonujemy:
- przed przystąpieniem po raz pierwszy w danym miejscu do wykonywania
robót strzałowych
- w razie stwierdzenia możliwości ich wystąpienia
- okresowo (co miesiąc?) w czasie prowadzenia robót strzałowych zgodnie
z instrukcją zatwierdzoną przez OUG
42. Kto daje zgodę na wykonywanie robót strzałowych w
miejscach zaburzeń tektonicznych. Odp. § 71 RS
Wykonywanie robót strzałowych w miejscach zaburzeń
tektonicznych dozwolone jest wyłącznie na podstawie pisemnej zgody
kierownika działu robot górniczych.
43. Kto ustala zasady wykonywania robót strzałowych w ZG
podczas zagrożenia tąpaniami? Odp. § 344 BHP
W wyrobiskach prowadzonych w obrębie frontów
eksploatacyjnych zasady wykonywania oraz koordynacji robót
strzałowych ustala kierownik ruchu zakładu górniczego na podstawie
opinii kopalnianego zespołu do spraw tąpań i zawałów.
44. Kiedy trzeba mieć pisemną zgodę KRZG na strzelanie? Odp. 0
w wyrobiskach prowadzonych po wzniosie
§ 114, 136, 139 BHP. większym niż 10
we wszystkich przypadkach używania MW
- przy zaburzeniach geologicznych skalnych i węglowych
- Wykonywanie robót strzałowych wolno przyłożonymi ładunkami materiałów
wybuchowych dla rozsadzana luźnych brył 47. Podać zasady niszczenia nienadających się do użytku
- wykonywanie robót strzałowych z użyciem LD środków strzałowych? Odp. § 65, 66 RS
- wykonywanie robót strzałowych w polach metanowych:
1)zaliczonych do III i IV kategorii zagrożenia metanowego, Nienadające się do użytku środki strzałowe powinny być
2)w wyrobiskach korytarzowych prowadzonych po wzniosie > 10°, zwrócone producentowi lub unieszkodliwione. Niszczenie środków
3)we wszystkich przypadkach użycia materiałów wybuchowych skalnych i strzałowych zarządza KRZG i winno się odbywać pod nadzorem
węglowych kierownika służby strzałowej lub jego zastępcy.
Niszczenie środków strzałowych powinno odbywać się w miejscach
45. W jaki sposób KRZG dowiaduje się o zaburzeniach
bezpiecznych, odległych od miejsc pracy, od zabudowań, dróg
geologicznych? publicznych, obiektów użyteczności publicznej i zabezpieczonych przed
Od mierniczych, co jest jednym z ich obowiązków dostępem osób niepowołanych.
Po każdym niszczeniu środków strzałowych należy sporządzić odpowiedni
46. Na co w zakresie robót strzałowych potrzebne jest
protokół.
zezwolenie, pozwolenie lub zgoda nadzoru górniczego
48. Zasady wykonywania robót strzałowych dla wywołania
Nadzór górniczy udziela:
a) zezwolenia na: zawału w stropie wyrobisk.
- nabywanie środków strzałowych na potrzeby ruchu zakładu górniczego Strzelanie dla wymuszenia zawału w stropie przy użyciu MW skalnych lub
- usytuowanie składu materiałów wybuchowych węglowych przy spełnieniu następujących dodatkowych warunków:
- przechowywanie środków strzałowych w składzie materiałów wybuchowych
- usunięcia pyłu węglowego w promieniu 5 m
- odstępstwo od postanowień § 66.1 Rozporządzenia MPiH z 19.11.1994 roku
b) pozwolenia na:
- stosowania opylania w promieniu 5 m, jeżeli pył węglowy nie został
- budowę składu materiałów wybuchowych zmyty wodą lub nie jest zabezpieczony wilgocią naturalną
- przebudowę i remont składu materiałów wybuchowych - kontroli stanu zabezpieczenia przed wybuchem pyłu węglowego
c) zgodę na: przez osobę dozoru służby pyłowej przed rozpoczęciem robót
- stosowanie jako przybitka w otworach strzałowych innych materiałów nie strzałowych oraz co najmniej co 3 dni przy ciągłym wykonywaniu
palnych niż glina, piasek lub woda robót strzałowych
- zmniejszenie długości przybitki w otworach strzałowych
- wykonywanie robót strzałowych:
w polach zaliczanych do III i IV kategorii
zagrożenia metanowego

50
49. Ile winna wynosić zwłoka międzystrzałowa? Odp. § 146
BHP
Przy zapalnikach elektrycznych metanowych milisekundowych
zwłoka międzystrzałowa
w sąsiednich otworach nie powinna być większa niż:
- 60 ms w skali jednorodnej
- 90 ms w skali niejednorodnej

51
 7. DOBÓR OBUDOWY
1. Opisać obudowę jaką stosuje się w KGHM?
Obudowa podstawowa (kotwowa)
- ekspansywne (rozprężne)
- rurowe cierne
-wklejane
- linowe i prętowo-spoiwowych
Obudowa podporowa
- kaszty
- stojaki drewniane
- stojaki hydrauliczne
- obudowa prostokątna
2. Wymogi wykonywania obudowy podporowej?
Odp. § 173 BHP
1) strop był niezwłocznie po odsłonięciu zabezpieczony obudową,
2) zapewniona była jej odpowiednia stabilność i podporność,
3) przestrzeń między obudową a wyłomem była wypełniona,
4) stojaki obudowy indywidualnej o wysokości przekraczającej 3 m były
dodatkowo zabezpieczone przed przewróceniem.
3. Kiedy należy zabudować strop? Odp. § 168 BHP
Strop niezwłocznie po odsłonięciu zabezpiecza się obudową, z
uwzględnieniem stosowanej technologii prowadzenia robót.
4. Kiedy można nie stosować obudowy i kto o tym decyduje? Odp.
§ 168 BHP
W wyrobiskach drążonych w skałach dostatecznie mocnych,
niegrożących zawałem, po dokładnym rozeznaniu warunków górniczo-
geologicznych oraz przeprowadzeniu badań górotworu, kierownik ruchu
zakładu górniczego zezwala na niestosowanie obudowy.
52
5. Kto wg czyjej opinii oraz w jakim dokumencie opisuje proces
doboru obudowy? Odp. Zał. nr 3 BHP
1) Kierownik działu robót górniczych dokonuje doboru obudowy w
poszczególnych wyrobiskach, na podstawie rozeznania warunków
górniczo-geologicznych,
2) doboru obudowy szybów i wlotów do szybów, dokonuje kierownik
działu robót górniczych na podstawie opinii rzeczoznawcy
6. Zabezpieczanie stropu podczas likwidacji?
Odp. Zał. nr 3 BHP
Sposób zabezpieczenia stropu wyrobisk w fazie ich likwidacji
zatwierdza kierownik ruchu zakładu górniczego na podstawie opinii
kopalnianego zespołu do spraw zwalczania tąpań i zawałów.
7. Warunki rabowania obudowy? § 175 BHP
Rabowanie obudowy wykonuje się zgodnie z instrukcją
zatwierdzoną przez kierownika działu robót górniczych. Rabowanie
obudowy wykonują wyłącznie górnicy rabunkarze.
8. Kiedy dokonuje się weryfikacji obudowy kotwowej? Odp. Zał.
nr 3 pkt2.4.6 BHP
Weryfikacji doboru obudowy kotwowej dokonuje się w przypadku:
1) nowo uruchomionych pól wybierkowych — nie później niż po
uzyskaniu frontem robót rozcinkowych postępu wynoszącego 200 m,
2) pól o zaawansowanej eksploatacji — po wystąpieniu objawów
szczególnego zagrożenia zawałami lub zmiany warunków
geologicznych w polu, powodujących przeklasyfikowanie stropu,
3) wyrobisk przygotowawczych znajdujących się pod wpływem
ciśnienia eksploatacyjnego.
Weryfikację doboru obudowy zatwierdza kierownik działu robót
górniczych na podstawie opinii kopalnianego zespołu do spraw zwalczania
tąpań i zawałów
9. Wymogi dla stosowania obudowy kotwowej? Odp. § 174,zał. nr - szerokość i wysokość wyrobiska
3 BHP 12. Czy w jednej siatce kotwienia można zabudować różne
1) rozeznania warunków górniczo-geologicznych, rodzaje kotew.
2) przeprowadzenia badań górotworu,
Tak ale musi być spełniony warunek nośności kotwy
3) opracowania projektu obudowy kotwowej w zakładach górniczych
wydobywających węgiel kamienny. 13. Kiedy wiemy czy na danym stropie można zastosować
- własności geomechaniczne skał stropowych, obudowę kotwową? Odp. Zał. nr 3 BHP
- występujące lokalne zaburzenia geologiczne, przeznaczenie wyrobiska i
- skały stropowe mają średnio ważoną wytrzymałość na jednoosiowe
jego wymiary oraz klasy stropu według klasyfikacji ustalonej na podstawie
ściskanie (Rc), badaną dla pakietu skał o grubości równej szerokości
badań geomechanicznych własności skał wykonanych przez
projektowanego wyrobiska, wynoszącą nie mniej niż 15 MPa,
rzeczoznawcę.
- średnio ważoną wytrzymałość na rozciąganie (Rr) nie mniej niż 2 MPa,
Zasięg rozpoznania własności skał dla wyrobisk chodnikowych i
- skały posiadają w strefie przewidzianej do kotwienia w zakładach
eksploatacyjnych powinien być dokonany na głębokość równą szerokości
wydobywających rudy miedzi średnią podzielność nie mniejszą niż 20
wyrobiska, jednak nie mniej niż 7 m.
mm i nie wykazują naturalnej skłonności do odspajania się,
Obudowę tą stosuje się w zakładach górniczych wydobywających
rudy miedzi, cynku i ołowiu, do zabezpieczenia wyrobisk 14. Kiedy można nie stosować obudowy kotwowej? Odp. Zał.
poszukiwawczych, udostępniających i eksploatacyjnych oraz w komorach nr 3 BHP
specjalnego przeznaczenia
W wyrobiskach drążonych w skalach dostatecznie mocnych, nie
10. Parametry na podstawie, których ustala się klasę stropu grożących zawałem po dokładnym rozeznaniu warunków górniczo-
dla obudowy kotwowej? Odp. Zał. nr 3 BHP geologicznych oraz przeprowadzeniu badań górotworu, KRZG zezwala na
nie stosowanie obudowy.
1) uławicenia stropu,
2) zagęszczenia szczelin zmineralizowanych w stropie wyrobisk,
3) zuskokowania, 15. Do jakich celów można wykorzystać obudowę kotwową?
4) zrzutu uskoków, Odp. § 171 BHP
5) wytrzymałości skał na rozciąganie Rr i ściskanie Rc.
Obudowę wyrobisk można wykorzystać do zawieszenia,
11. Według jakich zasad dobiera się schemat kotwienia do podnoszenia lub przesuwania maszyn, urządzeń i materiałów, których
wyrobisk. Odp. Zał. nr 3 BHP ciężar nie spowoduje obciążeń dynamicznych, w szczególności kabli
elektrycznych z osprzętem, lutniociągów z wentylatorami i rurociągów.
- rodzaj wyrobiska (korytarzowe, eksploatacyjne, komory specjalnego
przeznaczenia) Do podnoszenia, przesuwania i zawieszania maszyn, urządzeń i
- klasa stropu materiałów, które mogą spowodować obciążenia dynamiczne, dopuszcza
się wykorzystanie obudowy wyrobisk:

53
 1) doraźnego wykorzystania jej do tego celu, przy zastosowaniu 2,6 h<7m i s<12m
dodatkowej obudowy wzmacniającej po uzyskaniu zezwolenia osoby
dozoru górniczego, III klasa 1,5m x 1,5m
2) stałego wykorzystywania jej do tego celu, zgodnie z opracowaną 1,2 h<2m i s<8m
dokumentacją techniczną po uzyskaniu zezwolenia kierownika działu 1,6 h<5m i s<10m
robót górniczych. 1,8 h<7m i s<12m
2,2 h<7m i s<13m
Podwieszanie do pojedynczej kotwi obudowy ostatecznej 2,6 h<7m i s<14m
elementów wyposażenia o ciężarze przekraczającym 1 Mg lub
wywołujących obciążenia dynamiczne jest niedopuszczalne. IV klasa2,0m x 2,0 m
16. Klasy stropu+ kotwienie. Odp. Zał. nr 3 BHP 1,2 h<2m i s<9m
1,6 h<5m i s<12m
MIEDŹ 1,8 h<7m i s<14m
1. Wyrobiska korytarzowe i komory specjalnego przeznaczenia 2,2 h<7m i s<16m
I i II 1 x 1 s<6m i s<7m 2,6 h<7m i s<18m
III 1,5 x 1,5 s<7m
IV i V 2,0 x 2,0 s<7m i s< 8m V klasa 2,0m x 2,0 m
Długość kotwy co najmniej 1,6 m 1,2 h<2m i s<10m
Ociosy w wyrobiskach korytarzowych: 1,6 h<5m i s<13m
- powyżej 3,5 m i poniżej jeżeli kąt mniejszy niż 10°, kotwienie 1,8 m od 1,8 h<7m i s<15m
spągu 2,2 h<7m i s<17m
- 1,5 x 1,5; długość kotwy 1,6m 2,6 h<7m i s<20m
- opóźnienie w stosunku do przodka 10 m
2. Wyrobiska eksploatacyjne Ociosy w wyrobiskach eksploatacyjnych:
I klasa 1m x 1m - odchylone na zewnątrz o kąt co najmniej 10°. W przypadku braku
1,6 h<5m i s<7m możliwości odchylenia ociosów na zewnątrz zabezpiecza się je w
1,8 h<7m i s<8m szczególności przez podsypanie urobkiem, zabudowanie stojaków lub
2,2 h<7m i s<9m przez zakotwienie
2,6 h<7m i s<10m - kotwienie powyżej 10 m, w przypadku występowania w części
przystropowej zwięzłych gruboławicowych warstw dolomitowych
II klasa 1,5m x 1,5m - 1,8 m długość kotwy
1,6 h<5m i s<9m - opóźnienie 10 m do przodka
1,8 h<7m i s<10m
2,2 h<7m i s<11m

54
 CYNK I OŁÓW sprawdzenie wpisów w książce pracy maszyn (moment obrotowy i
Dla zakładów wydobywających rudy cynku i ołowiu klasę stropu ustala się siła docisku dokrętaka)
na podstawie wyników badań geomechanicznych własności skał instruowanie i kontrolowanie podległych pracowników w zakresie
stropowych oraz oceny intensywności spękań masywu skalnego, którego wykonywania obudowy
odzwierciedleniem jest współczynnik osłabienia masywu „c”,
przeprowadzonych przez rzeczoznawcę. 18. Kto i jak często kontroluje obudowę wyrobisk? Odp. § 170
BHP
KLASA I- skały b. mocne Stan obudowy wyrobisk kontroluje się z częstotliwością ustaloną
KLASA II- skały mocno uwarstwione przez kierownika działu robót górniczych, o ile przepisy rozporządzenia
KLASA III- kruche uwarstwione nie stanowią inaczej.
KLASA IV- słabe z występującymi brekcjami Obudowę głównych wyrobisk, w szczególności szybów, szybików,
KLASA V- b. słabe głównych dróg przewozowych oraz wentylacyjnych, kontroluje raz na
we wszystkich wyrobiskach kwartał osoba wyższego dozoru ruchu górniczego, wyznaczona przez
- długość kotwy co najmniej 1,6 m kierownika ruchu zakładu górniczego
- podstawowa siatka 1 x 1 do 1,2 x 1,2
-OCIOSY
- wszystkich klas > 4,5m, w odległości 4,5 m od spągu
- długość kotwy co najmniej 1 m

17. W jaki sposób sztygar zmianowy dokonuje kontroli

obudowy ekspansywnej. Odp. Zał. nr 3 BHP
Osoba dozoru i górnik przodowy odpowiadają za:
zapewnienie bezpieczeństwa wykonywania wszystkich czynności
związanych z kotwieniem
bieżące kontrolowanie prawidłowości kotwienia
kontrole zachowania się zabudowanych kotew- współpracy kotwi
z górotworem, w szczególności na podstawie przechodzenia łbów
przez podkładki, zrywanie łbów kotwi, zgięcia łbów,
występowania kotwi nadmiernie poluzowanych, obsypywania się
skał wokół kotwi, wyginania podkładek, wyników badań
momentu dokręcenia kotwi, wyników przeprowadzonych badań
nośności kotwi

55
 2. Które zagrożenia są ujęte w projekcie nowego rozporządzenia?
8. ZAGROŻENIA NATURALNE W ZG
Odp. Projekt Zagr. Natural.
1. Rodzaje zagrożeń naturalnych występujących w zakładach
1. Zagrożenie tąpaniami
górniczych? Odp. Zagrożenia Naturalne + § 347 BHP
2 stopnie (węgiel kamienny)
1. Zagrożenie tąpaniami 2 stopnie (rudy miedzi)
3 stopnie (węgiel kamienny) 2. Zagrożenie metanowe
3 stopnie (rudy miedzi) 4 kategorie (węgiel kamienny)
2. Zagrożenie metanowe 2 kategorie (rudy metali nieżelaznych)
4 kategorie (węgiel kamienny) 2 kategorie (sól)
2 kategorie (rudy metali nieżelaznych) 3. Zagrożenie wyrzutami gazów i skał
2 kategorie (sól) 3 kategorie (węgiel kamienny)
3. Zagrożenie wyrzutami gazów i skał 2 kategorie (rudy miedzi)
2 kategorie (węgiel kamienny) 3 kategorie (sól)
3 kategorie (sól) 4. Zagrożenie wybuchem pyłu węglowego
4. Zagrożenie wybuchem pyłu węglowego 2 klasy (węgiel kamienny)
2 klasy 2 klasy (węgiel brunatny - odkrywki)
5. Zagrożenie wodne 5. Zagrożenie klimatyczne
3 stopnie (podz. ZG dla kopalin innych niż sól) 3 stopnie (wszystkie podziemne ZG)
3 stopnie (sól) 6. Zagrożenie wodne
6. Zagrożenie erupcyjne i siarkowodorowe w ZG wydobywających 3 stopnie (podz. ZG dla kopalin innych niż sól)
kopaliny otworami wiertniczymi 3 stopnie (sól)
2 klasy zagrożenia erupcyjnego (ropa i gaz ) 3 stopnie (działalność z Art. 2 ust. 1 PGG)
4 kategorie - (ropa naftowa i gaz ziemny) 2 stopnie (odkrywkowe ZG)
2 kategorie (siarka) 7. Zagrożenie osuwiskowe
7. Zagrożenie radiacyjne naturalnymi substancjami promieniotwórczymi 2 stopnie (odkrywkowe ZG)
2 klasy wyrobisk (podziemne ZG) 8. Zagrożenie erupcyjne
8. Zagrożenie działaniem pyłów szkodliwych dla zdrowia 2 klasy (ropa i gaz )
3 kategorie (poziemne ZG) 9. Zagrożenie siarkowodorowe.
4 kategorie - (ropa naftowa i gaz ziemny)
9. Zagrożenie Pożarowe (BHP) 2 kategorie (siarka)
10. Zagrożenie substancjami promieniotwórczymi (zagr. radiacyjne)
2 klasy (podziemne ZG)

56
Usunięte zagrożenia:
- zagrożenie działaniem pyłów szkodliwych dla zdrowia
3. Obowiązki przedsiębiorcy (zakładu górniczego) w zakresie
zagrożeń naturalnych? Odp. § 240 BHP
Występujące w zakładzie górniczym zagrożenia rozpoznaje się i zwalcza.
Kierownik ruchu zakładu górniczego powołuje zespoły opiniodawcze w
sprawach rozpoznawania i zwalczania zagrożeń występujących w
zakładzie górniczym.
4. Z czym powinien być zapoznany każdy pracownik w zakresie
zagrożeń naturalnych? Odp. § 241 BHP
Pracownicy zatrudnieni w ruchu zakładu górniczego powinni być
zapoznani z:
aktualnym stanem zagrożeń występujących w miejscach ich pracy,
zasadami rozpoznawania objawów zagrożeń,
sposobami postępowania w przypadku powstania określonych
zagrożeń.
Zagrożenia tąpanaimi
5. Podstawowe pojęcia i terminy w zakresie zagrożenia
tąpaniami? Odp. § 2 Zagrożeń
wstrząs górotworu — rozumie się przez to wyładowanie energii
nagromadzonej w górotworze, objawiające się drganiem górotworu i
zjawiskami akustycznymi, niepowodujące pogorszenia funkcjonalności
wyrobisk i bezpieczeństwa ich użytkowania,
zjawisko odprężenia w wyrobisku — rozumie się przez to zjawisko
dynamiczne spowodowane wstrząsem górotworu, w wyniku którego
wyrobisko lub jego odcinek uległo uszkodzeniu, niepowodującemu jednak
utraty jego funkcjonalności lub pogorszenia bezpieczeństwa jego
użytkowania,
57
tąpnięcie — rozumie się przez to zjawisko dynamiczne spowodowane
wstrząsem górotworu, w wyniku którego wyrobisko lub jego odcinek
uległo gwałtownemu zniszczeniu lub uszkodzeniu, w następstwie czego
nastąpiła całkowita albo częściowa utrata jego funkcjonalności lub
bezpieczeństwa jego użytkowania,
zagrożenie tąpaniami — rozumie się przez to możliwość wystąpienia
tąpnięcia w rezultacie niekorzystnych warunków górniczo-geologicznych
w wyrobisku lub w jego otoczeniu,
skłonności górotworu i skał do tąpań — rozumie się przez to zdolność do
kumulowania energii w górotworze lub skałach i nagłego jej wyzwolenia w
momencie zmiany lub zniszczenia ich struktury,
odprężeniu partii złoża (pokładu) — rozumie się przez to dokonanie takich
zabiegów technicznych w tej partii złoża (pokładu) lub jego sąsiedztwie, w
szczególności eksploatację sąsiednich pokładów lub wykonanie strzelań
powodujących destrukcję górotworu, których skutkiem jest pozbawienie
tej partii złoża (pokładu) zdolności do kumulowania energii lub obniżenia
tej zdolności
6. Obowiązki przedsiębiorcy (Zakładu Górniczego) w zakresie
zagrożenia tąpaniami? Odp. § 325 BHP
W warunkach występowania zagrożenia tąpaniami przedsiębiorca
organizuje:
służby do spraw tąpań,
stacje geofizyki górniczej, celem dokonywania bieżącej analizy
aktywności sejsmicznej górotworu i oceny stanu zagrożenia tąpaniami
7. Z czego może wynikać zagrożenie tąpaniami i kiedy się je
określa? Odp. § 326 BHP
Zagrożenie tąpaniami może wynikać z:
ciśnienia górotworu, prowadzenia robót górniczych, zaszłości
eksploatacyjnych oraz zaburzeń tektonicznych,
budowy górotworu, a zwłaszcza występowania w otoczeniu złoża
grubych warstw skał zwięzłych i mocnych,
 naturalnej skłonności do tąpań złoża i skał otaczających,
zjawisk dynamicznych stwierdzonych obserwacjami.
Zagrożenie to określa się podczas prowadzenia robót górniczych na
głębokościach większych od 400 m.
8. Na podstawie czego ocenia się stan zagrożenia tąpaniami? Odp.
pkt. 4.2. Zał. nr 5 BHP
Stan zagrożenia tąpaniami ocenia się na podstawie analizy wyników:
geologicznego rozpoznania możliwości wystąpienia tąpnięcia ze
względu na własności złoża i skał otaczających,
metody sejsmologii górniczej,
rozeznania sytuacji górniczej w rejonie prowadzonych robót,
szczególnie frontów eksploatacyjnych, uwzględniającego między
innymi geometrię pól, stosowaną technologię, sąsiedztwo zrobów,
pomiarów przejawów ciśnienia górotworu i obserwacji dołowych.
Dodatkowo mogą być stosowane inne metody oceny stanu
zagrożenia tąpaniami, w szczególności:
wzbudzonej aktywności sejsmoakustycznej po strzelaniach
grupowych,
sejsmoakustyczna w skałach otaczających,
sejsmiczne, w tym geotomografia sejsmiczna aktywna i pasywna,
konwergencji,
tensometryczna,
elektrooporowa,
grawimetryczna,
pomiaru deformacji otworów wiertniczych,
analityczne.
58
Zakres i zasady wykorzystania w/w metod określi kierownik ruchu
zakładu górniczego.
9. Stopnie zagrożenia tąpaniami w podziemnych zakładach
górniczych wydobywających rudy miedzi? Odp. § 6 Zagrożeń
Wyróżnia się 3 stopnie zagrożenia tąpaniami w podziemnych zakładach
górniczych wydobywających rudy miedzi.
Do pierwszego stopnia zagrożenia tąpaniami zalicza się część złoża
zbudowaną ze skał skłonnych do tąpań, jeżeli:
w stropie występują skały pierwszej lub drugiej klasy stropu, a w spągu
— skały pierwszej klasy spągu, lub
2) przy jego nieprzerwanej eksploatacji w niezmienionych warunkach
geologiczno-górniczych nie wystąpiło tąpnięcie lub wystąpił wstrząs o
energii nieprzekraczającej 106 J, zlokalizowany w rejonie frontu
eksploatacyjnego lub przed tym frontem.
Do drugiego stopnia zagrożenia tąpaniami zalicza się część złoża
zbudowaną ze skał skłonnych do tąpań, jeżeli:
w stropie występują skały drugiej lub trzeciej klasy stropu, a w spągu
— skały pierwszej lub drugiej klasy spągu, lub
2) przy jego nieprzerwanej eksploatacji w niezmienionych warunkach
geologiczno-górniczych w ostatnich dwóch latach nie wystąpiło
tąpnięcie, lecz wystąpił wstrząs o energii przekraczającej 106 J,
zlokalizowany w rejonie frontu eksploatacyjnego lub przed tym
frontem.
Do trzeciego stopnia zagrożenia tąpaniami zalicza się część złoża
zbudowaną ze skał skłonnych do tąpań, jeżeli:
w stropie występują skały trzeciej lub czwartej klasy stropu, a w spągu
— skały drugiej lub trzeciej klasy spągu, lub
przy jego eksploatacji w ostatnich dwóch latach wystąpiło tąpnięcie.
Klasy stropu i spągu określa, w oparciu o opinię rzeczoznawcy, kierownik
ruchu zakładu górniczego.
 Klasy stropu określane są na podstawie wartości wskaźnika
stateczności stropu wyrażającego zależności między wytrzymałością
skał, grubością warstw oraz ich szczelinowatością.
Klasy spągu na podstawie wytrzymałości i grubości skał spągowych.
10. Wymagania odnośnie zagrożenia tąpaniami dla nowo
projektowanych ZG lub poziomów? Odp. § 327, 331 BHP
Podczas projektowania zakładów górniczych i nowych poziomów w
zakładach istniejących określa się aktualny i przewidywany stan
zagrożenia tąpaniami złoża (pokładu) lub jego części, na podstawie
wyników badań z wykorzystaniem doświadczeń w eksploatacji tego
złoża (pokładu) w sąsiednich zakładach górniczych. W/w badania
prowadzi się z uwzględnieniem warunków geologiczno-górniczych,
właściwości geomechanicznych pokładu, oraz badania skał stropowych
dla celów związanych z zaliczaniem do odpowiednich stopni zagrożenia
tąpaniami wykonuje rzeczoznawca.
Podczas projektowania zakładów górniczych lub nowych poziomów w
tych zakładach uwzględnia się możliwość czystego wybrania filarów
ochronnych.
11. Wymagania jakie należy spełnić podczas prowadzenia
robót w zagrożeniu tąpaniami? Odp. 328, 329, 330, 333, 335,
342 BHP oraz pkt. 4.2.3 Zał. nr 5 BHP
Roboty górnicze projektuje się i prowadzi w sposób ograniczający
powstawanie nadmiernej koncentracji naprężeń w górotworze.
stosuje się właściwy system wybierania i odpowiednią technologię
urabiania,
odpręża się górotwór robotami strzałowymi, technologicznymi lub
specjalnymi, z zastosowaniem odpowiedniej ilości materiałów
wybuchowych, skoncentrowanymi co do miejsca i czasu.
Eksploatację złoża prowadzi się bez pozostawiania resztek zdolnych
do koncentracji i przenoszenia naprężeń. W zakładach górniczych
59
wydobywających rudy miedzi dopuszcza się pozostawienie części złoża
pod warunkiem ustalenia, przez kierownika ruchu zakładu górniczego,
dodatkowych zasad bezpiecznego prowadzenia robót górniczych w
strefach możliwego ich oddziaływania.
Prowadzenie robót górniczych w złożu (pokładzie) lub jego częściach
oraz między sąsiednimi zakładami górniczymi powinno być
skoordynowane w zakresie możliwych wpływów i wzajemnego
oddziaływania.
Na bieżąco prowadzi się analizę i ocenę stanu tego zagrożenia. W
razie stwierdzenia wzrostu stanu zagrożenia tąpaniami stosuje się
metody i środki likwidacji tego zagrożenia oraz metody i środki kontroli
skuteczności zastosowanej profilaktyki. W przypadku gdy zastosowane
środki nie obniżają istniejącego stanu zagrożenia, wstrzymuje się
roboty w wyrobisku związane z jego postępem do czasu podjęcia
skuteczniejszych środków profilaktycznych lub wprowadzenia zmian w
technologii prowadzenia robót górniczych.
przy wybieraniu wzdłuż zrobów prowadzi się front wybierkowy w
sąsiedztwie tych zrobów w taki sposób, aby wyprzedzał on pozostałą
część frontu,
stosuje się zasadę sukcesywnego upodatniania calizny wzdłuż dróg
dojazdowych do wyrobisk wybierkowych, w szczególności w
sąsiedztwie zrobów,
w oddziałach eksploatacyjnych doprowadza się caliznę na frontach
eksploatacyjnych do stanu odprężonego (pokrytycznego,
pozniszczeniowego) poprzez odpowiednie do własności
wytrzymałościowych skał złoża i występującego stanu naprężeń
rozcinanie tej calizny wyrobiskami,
w caliźnie na frontach eksploatacyjnych utrzymuje się
odpowiednie wyprzedzenie względem siebie przodków wyrobisk
(pasów, komór) zgodnie z przyjętą technologią prowadzenia robót,
rozcina się wyrobiskami sztywne filary i caliznę celem
doprowadzenia ich do stanu pokrytycznego,
 unika pozostawiania filarów oporowych; w razie konieczności 12. Jak należy prowadzić eksploatacje, aby zapobiec
pozostawienia filara oporowego jego szerokość powinna wynosić co nadmiernej koncentracji naprężeń w górotworze? Odp. Zał. nr 5
najmniej 350 m. BHP
w warunkach zaliczenia do II lub III stopnia zagrożenia tąpaniami tak
projektuje się eksploatację, aby filary podporowe znajdowały się w stosowanie frontów eksploatacyjnych o odpowiednio dobranych
fazie wytrzymałości pozniszczeniowej, długościach oraz wyrównanej linii rozcinki calizny i linii likwidacji
w złożu rud miedzi lub w jego części, zaliczonym do II lub III stopnia filarów międzykomorowych,
zagrożenia tąpaniami, niedozwolone jest równoczesne wykonywanie, utrzymywanie, określonego w projekcie technicznym, kąta
przed frontem wybierkowym w odległości do 200 m, wyrobisk rozwartego pomiędzy linią rozcinki a linią zrobów sąsiednich pól, z
usytuowanych równolegle do prowadzonego frontu. zachowaniem wyprzedzenia rozcinką na odcinku frontu przy zrobach
w złożu rud miedzi lub jego części, zaliczonym do II lub III stopnia co najmniej o jeden pas w stosunku do pozostałych części frontu,
zagrożenia tąpaniami, osadniki lokalizuje się i wykonuje w taki sposób, dobór odpowiednich wymiarów filarów międzykomorowych do
aby po zakończeniu eksploatacji danej części złoża nie pozostawały miąższości i własności złoża oraz skał otaczających,
resztki calizny między tymi osadnikami a zrobami, utrzymywanie właściwej dla danych warunków i przyjętego systemu
eksploatację prowadzi się w sposób umożliwiający uniknięcie sytuacji eksploatacji odległości między linią likwidacji filarów
równoległego zbliżania się frontem do zrobów, chodników, uskoków o międzykomorowych a linią calizny na froncie,
zrzutach większych niż wysokość furty eksploatacyjnej. prawidłowe kierowanie stropem,
W razie stwierdzenia wzrostu zagrożenia tąpaniami stosuje się
wykonywanie tylko niezbędnych wyrobisk przygotowawczych.
odpowiednie metody jego likwidacji.
13. Co powinien zawierać wniosek o zaliczenie złoża (pokładu)
Ponadto prowadząc roboty w warunkach zagrożenia tąpaniami: lub jego części do stopnia zagrożenia tąpaniami?
rejestruje się, lokalizuje i nanosi na mapy wszystkie zaistniałe wstrząsy Odp. § 7 Zagrożeń
o energii równej lub większej niż 1 x 103J,
1) opis budowy geologicznej złoża (pokładu),
nanosi na mapy pokładowe lokalizację wszystkich zaistniałych tąpnięć,
2) opis czynników mających wpływ na zagrożenie tąpaniami,
prowadzi się rejestry wszystkich wstrząsów i tąpnięć.
3) propozycję zaliczenia części złoża (pokładu) do odpowiedniego stopnia
zagrożenia tąpaniami, wraz z uzasadnieniem,
Kierownik ruchu zakładu górniczego na podstawie opinii
4) określenie klasy stropu i spągu, przyjęte w oparciu o wyniki badań
kopalnianego zespołu do spraw tąpań i zawałów powinien ustalić, które z
parametrów wytrzymałościowych do odległości nie mniejszej niż 25 m w
metod oceny i zwalczania zagrożenia należy zastosować w określonych
kierunku stropu i 5 m w kierunku spągu, jak również oznaczenie
warunkach geologiczno-górniczych.
skłonności skał złożowych do tąpań.

Dodatkowe załącza się:

60
1) mapę wyrobisk, w skali nie mniejszej niż 1:5000,
2) przekroje geologiczne złoża (pokładu),
3) profile geologiczne złoża (pokładu), do odległości nie mniejszej niż 160
m w kierunku stropu i 60 m w kierunku spągu,
14. Kto ustala zasady wykonywania robót strzałowych w ZG
podczas zagrożenia tąpaniami? Odp. § 344 BHP
W wyrobiskach prowadzonych w obrębie frontów
eksploatacyjnych zasady wykonywania oraz koordynacji robót strzałowych
ustala kierownik ruchu zakładu górniczego na podstawie opinii
kopalnianego zespołu do spraw tąpań i zawałów.
15. Kiedy należy wyznaczyć strefę szczególnego zagrożenia
tąpaniami? Odp. § 345, Zał. nr 5 i BHP
Strefy szczególnego zagrożenia tąpaniami wyznacza się i
aktualizuje w wyrobiskach wykonanych w złożu lub jego części zaliczonych
do drugiego i trzeciego stopnia zagrożenia tąpaniami.
Przy wejściu do stref szczególnego zagrożenia instaluje się środki
łączności ogólnokopalnianej. Miejsca zainstalowania środków łączności
ustala kierownik ruchu zakładu górniczego
16. Kto wyznacza strefę szczególnego zagrożenia tąpaniami?
Odp. Zał. nr 5 BHP
Kierownik ruchu zakładu górniczego
17. Kto odpowiada za prawidłową realizację zadań w strefie
szczególnego zagrożenia tąpaniami? Odp. zał. nr 5 BHP
Kierownik ruchu zakładu górniczego wyznaczy osoby dozoru
ruchu odpowiedzialne za bieżącą kontrolę realizacji zadań dotyczących
organizacji pracy i ruchu załogi ustalonych dla stref szczególnego
zagrożenia tąpaniami.
61
18. Kiedy aktualizuje się strefy szczególnego zagrożenia
tąpaniami? Odp. Zał. nr 5 BHP
Strefę szczególnego zagrożenia tąpaniami aktualizuje się na
bieżąco, w zależności od zmieniających się warunków geologiczno-
górniczych, stanu zagrożenia, wyników obserwacji i pomiarów zachowania
się górotworu, oraz nanosi na mapy osób kierownictwa i dozoru ruchu.
19. Które wyrobiska zaliczane są do stref szczególnego
zagrożenia tąpaniami?
w częściach frontów w sąsiedztwie zrobów, w filarach
wielkogabarytowych i w nieupodatnionej caliźnie złoża na odległości
nie mniejszej niż 50 m od linii zrobów przyległego pola,
po zbliżeniu się do nich frontu eksploatacyjnego na odległość 100 m,
w caliźnie złoża w sąsiedztwie uskoków o zrzucie większym niż
wysokość furty eksploatacyjnej lub innych zaburzeń tektonicznych, do
których front eksploatacyjny zbliżył się na odległość 100 m lub wzdłuż
których front eksploatacyjny się przemieszcza,
w sąsiedztwie naroży na frontach eksploatacyjnych w przypadku ich
zbyt bliskiego prowadzenia obok siebie i w sąsiedztwie wszelkich
naroży na frontach, jeśli naroża te wynikają z dużej ustępliwości
poszczególnych odcinków tych frontów,
w caliźnie pomiędzy zrobami a zbliżającym się do nich frontem,
w częściach frontów w sąsiedztwie (w odległości do 50 m) pól
osadnikowych,
w caliźnie filarów oporowych i pól zamykających przed linią rozcinki
oraz upodatnionych częściach tych filarów lub pól w odległości do 150
m od linii rozcinki.
Ponadto Strefami szczególnego zagrożenia tąpaniami mogą być objęte
wyrobiska:
 chodnikowe wykonane w części złoża znajdującego się w
zasięgu oddziaływania sąsiednich frontów eksploatacyjnych,
wykonane w nieupodatnionej części złoża w
bezpośrednim sąsiedztwie pól eksploatacyjnych, w rejonie których
podczas wybierania wystąpiły tąpnięcia lub wstrząsy o energii równej
lub większej od 1x106 J,
wykonane w caliźnie złoża w sąsiedztwie zrobów, w
których pozostawiono resztki złoża lub filary zdolne do koncentracji
naprężeń,
wykonane w caliźnie pomiędzy zbliżającymi się do siebie
frontami, w przypadku wzajemnego nakładania się wpływów ciśnień
eksploatacyjnych.
20. Jak oznacza się strefy szczególnego zagrożenia tąpaniami?
Odp. zał. nr 5 BHP
W wyrobiskach górniczych oznacza się strefy szczególnego
zagrożenia tąpaniami na początku i końcu strefy tablicami ostrzegawczymi
o następującej treści: „Początek strefy szczególnego zagrożenia tąpaniami
— przebywanie osób bez wyraźnej potrzeby zabronione. Dopuszczalna
liczba zatrudnionych —......” i „Koniec strefy szczególnego zagrożenia
tąpaniami”. Za właściwe oznaczenie stref szczególnego zagrożenia
tąpaniami odpowiada sztygar oddziałowy w dziale robót górniczych.
21. Jakie wymagania muszą spełniać wyrobiska objęte strefami
szczególnego zagrożenia tąpaniami? Odp. zał. nr 5 BHP
zatrudnia się jak najmniejszą liczbę pracowników,
kierownik ruchu zakładu górniczego na podstawie opinii kopalnianego
zespołu do spraw tąpań i zawałów określa liczbę osób mogących
jednocześnie przebywać w wyrobiskach objętych strefą zagrożenia
tąpaniami oraz sposób prowadzenia ewidencji tych osób,
ogranicza się do niezbędnych potrzeb ruch ludzi i maszyn,
62
wyznacza się w każdej strefie usytuowanej przy zrobach sąsiedniego
pola dwie drogi ewakuacji dla pracowników, w polach
eksploatacyjnych zamykających w strefie szczególnego zagrożenia
tąpaniami; w przypadku utraty drożności jednej z wyznaczonych dróg
ewakuacyjnych, warunki ewentualnego dalszego prowadzenia robót
górniczych, w szczególności warunki bezpieczeństwa ruchu załogi,
ustala kierownik ruchu zakładu górniczego.
Przy zbliżaniu się frontem eksploatacyjnym do wiązki (więcej niż
dwóch) wyrobisk chodnikowych lub uskoków o zrzucie większym niż
wysokość furty eksploatacyjnej, eksploatację prowadzi się według
ustaleń kierownika ruchu zakładu górniczego na podstawie opinii
kopalnianego zespołu do spraw tąpań i zawałów.
po zbliżeniu się frontem eksploatacyjnym na odległość 350 m do
zrobów dalsze wybieranie złoża prowadzi się frontem zamykającym,
przesuwającym się w kierunku calizny.
22. Jakie działania są niedozwolone w wyrobiskach objętych
strefami szczególnego zagrożenia tąpaniami? Odp. zał. nr 5 BHP
lokalizowanie komór składowania materiałów i komór oddziałowych,
wyznaczanie stanowisk strzałowych i punktów zbornych oraz innych
stałych stanowisk pracy.
23. Jakie działania należy podjąć po tąpnięciu, odprężeniu lub
silnym wstrząsie?
Wycofuje się wszystkich pracowników z zagrożonego rejonu do
ustalonego punktu ewakuacyjnego i zawiadamia o tym dyspozytora ruchu
zakładu górniczego. Wejście załogi do takiego rejonu i wznowienie w nim
robót może nastąpić na warunkach określonych przez kierownika ruchu
zakładu górniczego na podstawie opinii kopalnianego zespołu do spraw
tąpań i zawałów.
 Zagrożenia metanowe
24. Podstawowe pojęcia i terminy w zakresie zagrożenia
tąpaniami?
metanonośność — rozumie się przez to objętościową ilość metanu
pochodzenia naturalnego,
zawartą w jednostce wagowej w głębi calizny węglowej,
izolinie metanonośności — rozumie się przez to linie oddzielające obszary
o zróżnicowanej metanonośności w pokładach węgla,
pole metanowe — rozumie się przez to wyrobiska w pokładzie
metanowym, wraz z wyrobiskami odprowadzającymi powietrze z tych
wyrobisk,
całkowitej gazonośności — rozumie się przez to zawartość dwutlenku
węgla lub metanu, lub łączną zawartość tych oraz innych gazów
pochodzenia naturalnego w górotworze,
25. Kategorie zagrożenia metanowego na soli?
Odp. § 13 Zagrożenia
1 kategoria - w powietrzu stwierdzono występowanie metanu
pochodzenia naturalnego albo metanu z innymi gazami wybuchowymi
pochodzenia naturalnego o łącznej zawartości powyżej 0,1%,
2 kategoria - wystąpił nagły wypływ metanu pochodzenia naturalnego
oddzielnie lub łącznie z innymi gazami lub wyrzut metanu i skał, w
wyniku których zawartość gazów wybuchowych w powietrzu była
większa niż 1%.
26. Kategorie zagrożenia metanowego w podziemnych
zakładach górniczych. Odp. § 14 Zagrożenia
1 kategoria - stwierdzono w powietrzu występowanie metanu o
zawartości powyżej 0,1%,
2 kategoria - występuje możliwość wzmożonego wydzielania lub
nagłego wypływu metanu z górotworu lub z wody dopływającej do
wyrobisk.
63
27. Maksymalne zawartości metanu w wyrobiskach?
1% — na wylocie z rejonowych prądów powietrza,
0,75% — w szybie wydechowym,
W razie stosowania metanometrii automatycznej, zawartość metanu na
wylocie z rejonowych prądów powietrza może wynosić 1,5%.
28. Jakiej wielkości stężenia metanu wymagają podjęcia
działań przez KRZG oraz co to są za działania? Odp. § 244 BHP
W polach niemetanowych w przypadku stwierdzenia, w próbach
powietrza pobranych do analizy laboratoryjnej, zawartości 0,1% metanu
lub powyżej oraz w zakładach górniczych wydobywających węgiel
kamienny, w przypadku stwierdzenia w pokładzie węgla metanonośności
powyżej 0,1 m3/Mg w przeliczeniu na czystą substancję węglową,
kierownik ruchu zakładu górniczego niezwłocznie:
stosuje niezbędne rygory bezpiecznego prowadzenia robót w
warunkach powstałego zagrożenia metanowego,
powiadamia właściwy organ nadzoru górniczego,
zleca rzeczoznawcy badanie stanu zagrożenia metanowego.
29. Jakie działania należy podjąć w przypadku, gdy zawartość
metanu w wyrobisku przekroczy 2 %? Odp. § 247 BHP
wycofuje się ludzi z zagrożonych wyrobisk,
wyłącza sieć elektryczną,
unieruchamia maszyny i urządzenia,
zagradza wejścia do tych wyrobisk,
zawiadamia najbliższą osobę dozoru ruchu.
Obowiązek wyłączenia nie dotyczy urządzeń elektrycznych, które
mogą być eksploatowane przy dowolnej zawartości metanu w powietrzu.
W przypadku wzrostu stanu zagrożenia metanowego kierownik
ruchu zakładu górniczego stosuje niezbędne dodatkowe rygory
bezpiecznego prowadzenia robót i ewentualnie dokonuje zmiany
dotychczasowego zaliczenia do stopnia niebezpieczeństwa wybuchu.
Zagrożenia pożarowe
30. Co to jest pożar? Odp. § 370 BHP
Przez pożar podziemny rozumie się wystąpienie w wyrobisku podziemnym
otwartego ognia — żarzącej lub palącej się płomieniem otwartym
substancji oraz utrzymywanie się w powietrzu kopalnianym dymów lub
utrzymywanie się w przepływowym prądzie powietrza stężenia tlenku
węgla powyżej 0,0026%.
Pojawienie się w powietrzu kopalnianym dymów lub tlenku węgla
w ilości powyżej 0,0026%, w wyniku stosowania dopuszczalnych procesów
technologicznych, w szczególności robót strzałowych, prac spawalniczych,
pracy maszyn z napędem spalinowym lub wydzielania się tlenku węgla
wskutek urabiania, nie podlega zgłoszeniu i rejestrowaniu jako pożar
podziemny.
Zasady postępowania w razie zaistnienia pożaru podziemnego, w
tym prowadzenia akcji ratowniczej, określają odrębne przepisy.
31. Co powinna zrobić każda osobo, która zauważyła pożar?
Odp. 372 BHP
Każda osoba, która zauważyła pożar, natychmiast:
alarmuje:
o pracowników zatrudnionych w rejonie pożaru
o dyspozytora ruchu zakładu górniczego,
przystępuje do akcji ratowniczo-gaśniczej, polegającej na:
o ratowaniu życia zagrożonych osób,
o gaszeniu pożaru za pomocą urządzeń i sprzętu gaśniczego,
o wykonywaniu poleceń kierującego akcją ratowniczą.
64
32. Co powinien posiadać Zakład górniczy w zakresie
zagrożenia pożarowego? Odp. § 347 BHP
odpowiednio zorganizowaną i wyposażoną służbę
przeciwpożarową,
sprzęt przeciwpożarowy i ratowniczy oraz środki gaśnicze,
plan akcji przeciwpożarowej dla podziemnej części zakładu
górniczego,
regulamin organizacji i wyposażenia służby przeciwpożarowej na
powierzchni — zakładowej straży pożarnej lub innej jednostki
ratowniczej, uzgodniony z właściwą terenowo komendą
Państwowej Straży Pożarnej.
33. Kto wchodzi w skład służby przeciwpożarowej? Odp. § 348
BHP
W skład służby przeciwpożarowej zakładu górniczego wchodzą,
wyznaczone przez kierownika ruchu zakładu górniczego, osoby
kierownictwa i dozoru ruchu, w tym kierownik służby przeciwpożarowej, a
w przypadku podziemnej części zakładu górniczego — służba wentylacyjna
oraz służby ratownictwa górniczego.
34. Obowiązki KRZG w zakresie zagrożenia pożarowego? Odp.
347, 348 BHP
Kierownik ruchu zakładu górniczego, w uzasadnionych
przypadkach, może spełnić obowiązek zorganizowania służby
przeciwpożarowej dla powierzchni zakładu górniczego przez:
1) organizację stałej współpracy służb przeciwpożarowych kilku zakładów
górniczych,
2) powierzenie Państwowej Straży Pożarnej prowadzenia działań
ratowniczo-gaśniczych,
Kierownik ruchu zakładu górniczego ustala:
1)obowiązki osób kierownictwa i dozoru ruchu w zakresie ochrony
przeciwpożarowej i prowadzenia akcji przeciwpożarowej,
2)zakresy działania służb przeciwpożarowych w zakładzie górniczym, z
uwzględnieniem wymagań określonych w odrębnych przepisach
dotyczących działalności służby przeciwpożarowej dla powierzchni zakładu
górniczego,
3)zasady współdziałania z właściwymi jednostkami Państwowej Straży
Pożarnej, w przypadku wystąpienia pożaru na powierzchni.
Kierownik ruchu zakładu górniczego zapewnia pomieszczenia do
przechowywania, wydawania, konserwacji oraz kontroli sprzętu ochrony
układu oddechowego.
35. Co należy do obowiązków osób kierownictwa i dozoru
ruchu w zakresie zagrożenia pożarowego? Odp. § 349 BHP
Osoby kierownictwa i dozoru ruchu wyznaczone przez kierownika ruchu
zakładu górniczego przeprowadzają, w okresach półrocznych,
przeszkolenia pracowników w zakresie:
zagrożenia pożarowego,
zasad zachowania się podczas pożaru,
sposobów gaszenia pożarów,
posługiwania się sprzętem przeciwpożarowym oraz środkami
stosowanymi do gaszenia pożaru.
36. Jaki są wymagania dotyczące dróg ucieczkowych?
Odp. § 350 BHP
W zakładzie górniczym wyznacza się drogi ucieczkowe, które powinny
być odpowiednio oznakowane,
Aktualne schematy dróg ucieczkowych z oddziałów górniczych
umieszcza się w miejscach, w których dokonywany jest podział pracy.
Pracowników zatrudnionych w oddziałach górniczych zapoznaje się, co
najmniej raz na pół roku, z drogami ucieczkowymi.
65
37. Jakie są obowiązki organy nadzoru górniczego w zakresie
zagrożenia pożarowego? Odp. § 351 BHP
Właściwy organ nadzoru górniczego, co najmniej raz w roku,
sprawdza stan przygotowania zakładu górniczego do prowadzenia akcji
przeciwpożarowej.
38. W co powinien być wyposażony Zakład Górniczy?
Odp. § 353, 354 BHP
Zakład górniczy wyposaża się w:
urządzenia i sprzęt przeciwpożarowy rozmieszczone w wyrobiskach
oraz obiektach i pomieszczeniach na powierzchni,
przeciwpożarowe rurociągi i zbiorniki wodne dla ich zasilania.
rozmieszczenie, utrzymywanie i kontrolę urządzeń oraz sprzętu
przeciwpożarowego, rurociągów i zbiorników,
w zakładzie górniczym znajdują się przeciwpożarowe komory na
poziomach wydobywczych,
39. Wymagania p. poż. dla wież szybowych oraz budynków
przyszybowych? Odp. § 355 BHP
Wieże szybowe, budynki przyszybowe oraz inne budynki w
promieniu 20 m od wlotu do szybu, sztolni lub upadowej wykonuje się z
materiałów niepalnych. Wloty do szybów, sztolni i upadowych z
powierzchni wyposaża się w urządzenia niepalne pozwalające na szybkie i
szczelne zamknięcie wyrobisk w razie pożaru na powierzchni. Obudowę
oraz uzbrojenie szybów systematycznie oczyszcza się, a łatwo zapalne
materiały niezwłocznie usuwa.
Na wszystkich poziomach w pobliżu szybów wdechowych
zabudowuje się przeciwpożarowe tamy bezpieczeństwa z drzwiami.
Przeciwpożarowe tamy bezpieczeństwa utrzymuje się w takim stanie, aby
niezwłocznie mogły być zamykane, a przy tamach bezpieczeństwa bez
drzwi gromadzi się materiał niezbędny do ich szybkiego zamknięcia.
40. Wymagania p. poż. dla rozdzielni elektroenergetycznych
średniego napięcia? Odp. § 357, 359,
Rozdzielnie elektroenergetyczne średniego napięcia zasilające
urządzenia głównego odwadniania, ładownie akumulatorów, stałe składy
paliw i środków smarnych oraz miejsca napełniania zbiorników maszyn
umieszcza się w komorach podziemnych wykonanych w kamieniu lub
złożu niepalnym, przewietrzanych niezależnym prądem powietrza,
zlokalizowanych w polach niemetanowych lub wyrobiskach zaliczonych do
pomieszczeń ze stopniem „a” niebezpieczeństwa wybuchu.
Przez komory powinna przepływać ilość powietrza
uniemożliwiająca powstanie wybuchowej mieszaniny wydzielających się
gazów lub par z powietrzem.
Komory te wyposaża się w:
1)odpowiednie urządzenia i sprzęt przeciwpożarowy,
2)tamę z drzwiami — z materiałów niepalnych, od strony każdego wlotu
powietrza.
Komory wyznaczone przez kierownika działu wentylacji wyposaża
się w samoczynne urządzenia gaśnicze, klapy do samoczynnego
zamknięcia okien wentylacyjnych w tamach oraz urządzenia sygnalizujące
do dyspozytorni zagrożenie pożarowe.
Rozdzielnie elektroenergetyczne średniego napięcia niewymienione wyżej
przewietrza się opływowym prądem powietrza.
41. Jakich maszyn i urządzeń nie wolno stosować w
wyrobiskach oraz na nadszybiach? Odp. § 362 BHP
W wyrobiskach oraz na nadszybiach niedopuszczalne jest stosowanie
maszyn i urządzeń mających w układach hydraulicznych olej palny lub
emulsję palną:
z układem hydraulicznym z obwodami otwartymi o pojemności
większej od 50 dm3 w każdym odrębnie pracującym układzie,
z układem hydraulicznym, w którym elementy (zespoły) hydrauliczne
są zabudowane na zewnątrz, a długość przewodów łączących te
elementy jest większa niż 50 m.
Maszyny i inne urządzenia z układami hydraulicznymi o pojemności oleju
palnego lub emulsji palnej większej niż 250 dm3 wyposaża się w
samoczynnie uruchamiane lub sterowane urządzenia gaśnicze.
42. Warunki przechowywania materiałów łatwopalnych?
Odp. § 363 BHP
Niedopuszczalne jest przechowywanie smarów, olejów i innych
materiałów łatwo zapalnych:
w odległości mniejszej niż 50 m od wlotów wyrobisk wdechowych na
powierzchni,
w drążonych wyrobiskach korytarzowych przewietrzanych za pomocą
lutniociągów.
Smary, oleje i inne materiały łatwo zapalne transportuje się w
wyrobiskach oraz przechowuje w komorach wyłącznie w zamkniętych
naczyniach metalowych. Zużyte smary, oleje i inne materiały łatwo
zapalne niezwłocznie usuwa się na powierzchnię.
43. Gdzie należy zamontować stała samoczynnie uruchamianą
instalację gaśniczą? Odp. § 346 BHP
Stałą, samoczynnie uruchamianą instalację gaśniczą montuje się w
komorach paliw, stałych komorach napełniania zbiorników maszyn,
komorach środków smarnych oraz maszyny do transportu paliw i środków
smarnych oraz napełniania nimi innych maszyn i urządzeń.
44. Wymagania dotyczące wykonywania prac związanych z
cięciem, spawaniem, zgrzewaniem lub lutowaniem metali?
Odp. § 366 BHP
Niedopuszczalne jest wykonywanie cięcia, spawania, zgrzewania lub
lutowania metali w podziemnych wyrobiskach, z wyjątkiem:

66

podziemnych wyrobisk w zakładach górniczych niemających pól
metanowych i wydobywających kopaliny niepalne,
szybów wdechowych oraz szybów wydechowych, którymi jest
odprowadzane powietrze z pokładów niemetanowych oraz z pól
metanowych I i II kategorii zagrożenia metanowego,
komór wykonanych w obudowie niepalnej, przewietrzanych
niezależnym prądem powietrza, zlokalizowanych w pokładach
niemetanowych lub w wyrobiskach zaliczonych do pomieszczeń ze
stopniem „a” niebezpieczeństwa wybuchu,
wyrobisk korytarzowych na odcinku z elektryczną trakcją przewodową,
w zakresie dotyczącym trakcji.
Przez cięcie metali rozumie się cięcie gazowe lub łukiem elektrycznym.
Przez zgrzewanie i lutowanie rozumie się zgrzewanie lub lutowanie metali
przy użyciu otwartego płomienia.
Cięcie, spawanie, zgrzewanie lub lutowanie w/w miejscach oraz na
wieżach szybowych wykonuje się każdorazowo na warunkach ustalonych
w zezwoleniu wydanym przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
45. Obowiązki każdej osoby przebywającej pod ziemią? Odp. §
367 BHP
Każda osoba przebywająca w wyrobiskach powinna:
1) mieć przydzielony sprzęt oczyszczający ucieczkowy (pochłaniacz
ochronny górniczy) albo sprzęt izolujący układ oddechowy (aparat
regeneracyjny ucieczkowy lub powietrzny butlowy),
2) być przeszkolona w zakresie posługiwania się tym sprzętem,
3) potwierdzić odbycie przeszkolenia własnoręcznym podpisem.
Osoba, której przydzielono sprzęt powinna:
1) posiadać go przy sobie, od chwili zjazdu do wyrobisk do chwili wyjazdu
na powierzchnię,
67
2) posługiwać się nim zgodnie z instrukcją użytkowania oraz chronić przed
uszkodzeniem,
3) odbywać okresowe szkolenia teoretyczne i praktyczne w zakresie
posługiwania się takim sprzętem.
Kontrolę przestrzegania wymagań określonych wyżej wykonują osoby
dozoru ruchu zakładu górniczego.
46. Jakie jest przeznaczenie ucieczkowych aparatów? Odp. §
368 BHP
Ucieczkowy sprzęt ochrony układu oddechowego przeznaczony
jest wyłącznie do samoratowania się ludzi i stanowi indywidualne
zabezpieczenie układu oddechowego użytkownika w razie wystąpienia
atmosfery nienadającej się do oddychania.
Dla indywidualnego zabezpieczenia układu oddechowego
użytkownika można stosować tylko taki ucieczkowy sprzęt ochrony układu
oddechowego, który został dopuszczony do stosowania w zakładach
górniczych na podstawie odrębnych przepisów.
Niedozwolone jest używanie ucieczkowego sprzętu ochrony
układu oddechowego do wykonywania prac podczas akcji ratowniczych.
Ucieczkowy sprzęt ochrony układu oddechowego przechowuje się
na powierzchni zakładu górniczego w specjalnie do tego celu
przeznaczonych pomieszczeniach, zwanych „punktami wydawczymi”,
zlokalizowanych na drodze dojścia do szybu zjazdowego.
Kierownik działu wentylacji jest odpowiedzialny za gospodarkę
ucieczkowym sprzętem ochrony układu oddechowego oraz obsługę,
konserwację i kontrolę tego sprzętu.
47. Kto kieruje akcją ratowniczo - gaśniczą? Odp. 372 BHP
Akcją ratowniczo-gaśniczą na powierzchni zakładu górniczego
kieruje kierownik ruchu zakładu górniczego, a komendant straży pożarnej
(kierownik innej jednostki ratowniczej) lub osoba przez niego wyznaczona
prowadzi tę akcję.
48. Jakie uprawnienia ma kierujący akcją ratowniczo -
gaśniczą? Odp. 372 BHP
Kierujący akcją ratowniczo-gaśniczą jest uprawniony do:
wydawania rozkazów i poleceń,
podziału terenu akcji na odcinki bojowe i wyznaczania ich dowódców,
powołania sztabu akcji lub zespołu doradców składających się ze
specjalistów różnych dziedzin.
Zwalczanie zagrożeń pożarowych
Utrzymywanie, konserwacja i kontrola ucieczkowego sprzętu
ochrony układu oddechowego. Odp. Zał. nr 5 BHP
49. Obowiązki Zakładu Górniczego w kontekście aparatów
ucieczkowych?
Zakład górniczy powinien utrzymywać odpowiednią liczbę
ucieczkowego sprzętu ochrony układu oddechowego dla osób
zjeżdżających na dół sporadycznie, a także na wymianę za egzemplarze
uszkodzone i wycofane z użytku.
W uzasadnionych przypadkach za zgodą kierownika ruchu zakładu
górniczego dopuszcza się utrzymywanie na dole zakładu górniczego stacji
ucieczkowego sprzętu ochrony układu oddechowego, zwanych dalej
„stacjami”.
Kierownik ruch zakładu górniczego ustala miejsce zlokalizowania
stacji na dole zakładu górniczego, liczbę stacji oraz typ (odmianę)
ucieczkowego sprzętu ochrony układu oddechowego w danej stacji.
Raz na dobę przeszkolone przez kierownika kopalnianej stacji
ratownictwa górniczego osoby dozoru oddziału, w którym zlokalizowane
są stacje, powinny dokonać ich kontroli.
Kierownik kopalnianej stacji ratownictwa górniczego nadzoruje
gospodarkę, stan techniczny i sprawność ucieczkowego sprzętu ochrony
układu oddechowego umieszczonego w stacjach.
68
Wyposażenie w sprzęt przeciwpożarowych komór poziomowych i
oddziałowych określa Polska Norma.
50. Obowiązki sztygara oddziałowego w kontekście sprzętu
gaśniczego?
Do sztygarów oddziałowych należy nadzór nad ilościowym stanem,
prawidłowym rozmieszczeniem i utrzymywaniem sprzętu przeciwpożarowego w
rejonie swoich oddziałów.
51. Obowiązki każdego pracownika w razie zauważenia
uszkodzenia sprzętu gaśniczego?
Pracownik po użyciu lub po zauważeniu uszkodzenia sprzętu
przeciwpożarowego powinien niezwłocznie powiadomić o tym służbę
przeciwpożarową.
52. Zasady lokowania sprzętu p. poż. komór?
Sprzęt przeciwpożarowy przeznaczony do zabezpieczenia komór i
pomieszczeń, w których są stale zatrudnieni pracownicy, powinien być
umieszczony wewnątrz, w miejscach ustalonych przez kierownika służby
przeciwpożarowej.
Sprzęt przeciwpożarowy stanowiący zabezpieczenie komór i
pomieszczeń, w których pracownicy nie są zatrudnieni, powinien być
umieszczony na zewnątrz, przy wejściu do komory.
Dla uniknięcia gromadzenia nadmiernej ilości sprzętu w jednym miejscu
sprzęt przeciwpożarowy znajdujący się na zewnątrz komór oraz sprzęt stanowiący
zabezpieczenie urządzeń i składów traktuje się równocześnie jako sprzęt
pożarniczy wyrobisk, przy których komory, urządzenia i składy te się znajdują.
53. Jak należy rozmieszczać sprzęt przeciwpożarowy?
Sprzęt przeciwpożarowy powinien być rozmieszczony w widoczny, łatwo
dostępny sposób, tak aby nie był narażony na uszkodzenia i nie przeszkadzał w
normalnym ruchu zakładu.
W zależności od potrzeb, kierownik służby przeciwpożarowej, w
uzgodnieniu z kierownikiem działu wentylacji, może zwiększyć ilość sprzętu
przeciwpożarowego w poszczególnych miejscach.
 Rodzaj sprzętu przeciwpożarowego powinien być dostosowany do
gaszenia określonych grup pożarów.
ROZMIESZCZENIE SPRZĘTU PRZECIWPOŻAROWEGO W WYROBISKACH,
POMIESZCZENIACH I OBIEKTACH
Lp. Lokalizacja
1 Budynek nadszybia
2 Podszybia poziomów czynnych
3 Komora i hala pomp głównego
odwadniania
4 Komora rozdzielni głównej
5 Komora transformatorowa
6 Pojazdowa stacja
transformatorowa i prostownikowa
7 Komora ładowania akumulatorów 1 gaśnica proszkowa 6 kg
8 Warsztat elektryczny
9 Komora warsztatów
mechanicznych
10 Komora paliw lub skład olejowy
11 Stanowisko tankowania maszyn 1 gaśnica proszkowa 6 kg
i pojazdów z napędem spalinowym
12 Komora spawalnicza (naprawa
wozów innych urządzeń)
13 Główne składy materiałów
wybuchowych
14 Chodniki taśmowe
15 Podręczne składy materiałów
wybuchowych
16 Zsyp i przesyp
Rodzaj sprzętu
i jego ilość
2 gaśnice pianowe
2 gaśnice proszkowe 6 kg
4 gaśnice pianowe
2 gaśnice proszkowe 6 kg
3 gaśnice proszkowe 6 kg
4 gaśnice proszkowe 6 kg
2 gaśnice proszkowe 6 kg
1 gaśnica proszkowa 6 kg
1 gaśnica pianowa
1 gaśnica proszkowa 6 kg
1 gaśnica pianowa
1 gaśnica proszkowa 6 kg
stała instalacja gaśnicza
2 hydronetki
2 gaśnice pianowe
1 gaśnica proszkowa 6 kg
2 koce gaśnicze
3 gaśnice pianowe
1 agregat proszkowy 50 kg
2 gaśnice pianowe
1 gaśnica pianowa
1 gaśnica proszkowa 6 kg
1 gaśnica proszkowa 6 kg
2 gaśnice pianowe
69
17 Główny wysyp 4 gaśnice pianowe
2 gaśnice proszkowe 6 kg
Rurociągi przeciwpożarowe. Odp. Zał. nr 5 BHP
54. W jakim celu ZG wyposaża się w rurociągi
przeciwpożarowe?
Rurociągi przeciwpożarowe przeznaczone są do zwalczania
pożarów oraz zagrożeń pyłowych.
55. Wymagania dotyczące rurociągów przeciwpożarowych?
Rurociągi przeciwpożarowe powinny być:
doprowadzone do wszystkich podszybi i nadszybi szybów, podszybi i
nadszybi szybików oraz do wszystkich czynnych przodków, a w
kopalniach eksploatujących kopaliny niepalne do miejsc
niebezpiecznych pod względem pożarowym, ustalonych przez
kierownika ruchu zakładu górniczego,
zainstalowane w wyrobiskach z grupowymi i rejonowymi prądami
świeżego powietrza, w wyrobiskach z przenośnikami taśmowymi oraz
w wyrobiskach korytarzowych z prądem powietrza prowadzonym na
upad,
w zakładach górniczych eksploatujących kopaliny niepalne dopuszcza
się instalowanie rurociągów w innych wyrobiskach ustalonych przez
kierownika ruchu zakładu górniczego.
56.Jaką ciśnienie wody oraz jaką wydajność powinny zapewniać
hydranty w końcowych punktach sieci rurociągów
przeciwpożarowych?
Rurociągi przeciwpożarowe powinny zapewniać pobór wody
z hydrantu w końcowych punktach sieci w ilości co najmniej 0,6 m3/min,
przy ciśnieniu nie mniejszym niż 0,4 MPa. Parametry te powinny być
spełnione niezależnie od poboru wody do celów technologicznych.
57. Jakie jest maksymalne dopuszczalne ciśnienie statyczne Zagrożenia wodne
wody w rurociągach przeciwpożarowych? 58. Podstawowe pojęcia z zakresu zagrożenia wodnego?
Ciśnienie statyczne wody w rurociągach przeciwpożarowych, z
Zagrożenie wodne — rozumie się przez to możliwość wdarcia lub
wyjątkiem rurociągów zabudowanych w szybach, nie powinno
niekontrolowanego dopływu wody, solanki, ługów albo wody z luźnym
przekraczać 1,6 MPa. Kierownik ruchu zakładu górniczego może zezwolić
materiałem, do wyrobisk, stwarzającą niebezpieczeństwo dla ruchu
na stosowanie wyższych ciśnień pod warunkiem zabudowania przed
zakładu górniczego lub jego pracowników,
hydrantami zaworów redukujących ciśnienie statyczne do 1,6 MPa lub
zastosowania armatury dostosowanej do wyższych ciśnień. W przypadku 59. Stopnie zagrożenia wodnego? Odp. § 29 Zagrożenia
stosowania zaworów redukcyjnych rurociągi przeciwpożarowe powinny
Pierwszy stopień zagrożenia wodnego obejmuje złoża lub ich części, jeżeli:
być wyposażone w zawory bezpieczeństwa.
zbiorniki i cieki wodne na powierzchni są izolowane warstwą skał
nieprzepuszczalnych od części górotworu, w obrębie której wykonano
ROZMIESZCZENIE ZAWORÓW HYDRANTOWYCH
Lokalizacja zaworów
lub planuje się wykonanie wyrobisk, lub
Lp. Rodzaj wyrobiska poziomy wodonośne są izolowane od istniejących oraz projektowanych
hydrantowych
1 Podszybia szybów do 20 m od szybu wyrobisk warstwą skał o wystarczającej miąższości i ciągłości lub z
2 Podszybia i nadszybia szybików do 20 m od szybiku poziomów wodonośnych odprowadzono zasoby statyczne wód, a
dopływ z zasobów dynamicznych ma stałe natężenie umożliwiające
3 Wyrobiska korytarzowe kamienne co 400—600 m
bieżące odwadnianie wyrobisk lub
4 Wyrobiska korytarzowe z odstawą co 50 m oraz do 20 m od napędu i stacji
taśmową zwrotnej od strony dopływu powietrza zbiorniki wodne w nieczynnych wyrobiskach są izolowane od
istniejących oraz projektowanych wyrobisk warstwą skał o
5 Wyrobiska korytarzowe z prądem co 50 m
powietrza prowadzonym na upad wystarczającej miąższości i ciągłości lub zostały odwodnione.
Drugi stopień zagrożenia wodnego obejmuje złoża lub ich części, jeżeli:
6 Wyrobiska eksploatacyjne w chodniku doprowadzającym powietrze do
50 m od przodka eksploatacyjnego zbiorniki i cieki wodne na powierzchni oraz podziemne zbiorniki wodne
7 Komory materiałów, smarów, olejów, do 20 m od komory lub składu — od strony
mogą w sposób pośredni, w szczególności przez infiltrację lub
sprężarek, składy stałe drewna i inne dopływu powietrza przeciekanie, spowodować zawodnienie wyrobisk lub
miejsca, zagrożone pożarami w stropie lub spągu złoża albo części górotworu, w której są wykonane
lub przewidziane do drążenia wyrobiska, istnieje poziom wodonośny
typu porowego, nieoddzielony wystarczającą pod względem miąższości
i ciągłą warstwą izolującą od złoża albo wyrobisk, lub
występują uskoki wodonośne rozpoznane pod względem zawodnienia i
lokalizacji, lub
występują otwory wiertnicze niezlikwidowane prawidłowo albo nie ma
danych o sposobie ich likwidacji, jeżeli otwory te stwarzają możliwość

70
 przepływu wód z powierzchniowych lub podziemnych zbiorników
wodnych oraz poziomów wodonośnych.
Trzeci stopień zagrożenia wodnego obejmuje złoża lub ich części, jeżeli:
zbiorniki lub cieki wodne na powierzchni stwarzają możliwość
bezpośredniego wdarcia się wody do wyrobisk lub
w stropie lub spągu złoża albo części górotworu, w której są
wykonywane lub przewidywane do drążenia wyrobiska, istnieje
poziom wodonośny typu szczelinowego lub szczelinowokawernistego,
nieoddzielony wystarczającą pod względem miąższości i ciągłą warstwą
izolującą od złoża albo wyrobisk, lub
w części górotworu, w której wykonano lub planuje się wykonanie
wyrobisk, albo w ich bezpośrednim sąsiedztwie występują zbiorniki
wodne zawierające wodę pod ciśnieniem w stosunku do spągu tych
wyrobisk, lub
występują uskoki wodonośne o niedostatecznie rozpoznanym
zawodnieniu bądź lokalizacji, lub
istnieje możliwość wdarcia się wody lub wody z luźnym materiałem z
innych źródeł niż określone w pkt 1—4.
60. Co zawiera wniosek o zaliczenie złóż, wyrobisk lub ich
części do odpowiedniego stopnia zagrożenia wodnego? Odp. §
33 Zagr.
1) opis budowy geologicznej i warunków hydrogeologicznych,
2) opis źródeł zagrożenia wodnego,
3) propozycję zaliczenia do odpowiedniego stopnia zagrożenia, wraz z
uzasadnieniem.
Do wniosku dołącza się:
mapy wyrobisk, z wyszczególnionymi źródłami zagrożenia wodnego
oraz proponowanymi granicami zaliczenia złoża lub jego części do
odpowiedniego stopnia zagrożenia wodnego, w skali nie mniejszej niż
1:10000,
przekroje hydrogeologiczne,
mapy poziomów wodonośnych, stwarzających zagrożenie wodne.
71
61. Obowiązki przedsiębiorcy (ZG) w zakresie zagrożenia
wodnego? Odp. § 373 BHP
W zakładzie górniczym wykonuje się co najmniej dwa razy w roku
pomiary dopływu wód do wyrobisk, a co najmniej raz w roku — analizę
chemiczną tych wód.
Zakład górniczy ma, odpowiedni do przewidywanego dopływu wód,
system odwadniania zabezpieczający wyrobiska przed zatopieniem.
W zakładzie górniczym, w którym występują zagrożenia wodne,
prowadzi się obserwacje hydrogeologiczne w zakresie ustalonym przez
geologa górniczego.
62. Obowiązki osoby dozoru w zakresie zagrożenia wodnego?
Odp. § 375, 385 BHP
Osoby kierownictwa i dozoru ruchu, wyznaczone przez kierownika
ruchu zakładu górniczego, okresowo pouczają pracowników o zagrożeniu
wodnym, w tym o drogach ucieczkowych, sposobie i kierunku
wycofywania się w wypadku wdarcia się wody lub mieszaniny wody z
luźnym materiałem skalnym oraz o sygnalizacji alarmowej.
Osoby kierownictwa i dozoru ruchu dokumentują w książce
zagrożeń wodnych oraz przekazują geologowi górniczemu informacje i
uwagi o stanie zagrożenia wodnego.
63. Kto zatwierdza projekt prac dotyczących odwadniania
złoża? Odp. § 380 BHP
Prace związane z odwadnianiem wykonuje się zgodnie z
projektem, zatwierdzonym przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
64. Zasady prowadzenia robót górniczych w II stopniu
zagrożenia wodnego? Odp. § 374 BHP
wyrobiska wybierkowe prowadzi się wyłącznie w partiach
rozpoznanych wyrobiskami korytarzowymi lub badawczymi otworami
wiertniczymi,
 wyrobiska wybierkowe prowadzone do pola wyprzedza się
wyrobiskami korytarzowymi lub otworami badawczymi na odległość co
najmniej 50 m,
stanowiska pracy określone przez kierownika ruchu zakładu górniczego
wyposaża się w sygnalizację alarmową oraz wyznacza dla nich drogi
ucieczkowe.
65. Zasady prowadzenia robót górniczych w III stopniu
zagrożenia wodnego? Odp. § 374 BHP
wymagania dotyczące II stopnia,
w miejscu stałych stanowisk pracy instaluje się sygnalizację alarmową
oraz wyznacza drogi ucieczkowe,
opracowuje plan akcji ratowniczej wraz z instalacją sygnalizacji
alarmowej, na wypadek wdarcia się wody lub mieszaniny wody z
luźnym materiałem skalnym do wyrobisk górniczych.
Szczegółowy zakres i sposób prowadzenia robót górniczych w warunkach,
o których mowa w ust. 1 i 2, ustala kierownik ruchu zakładu górniczego.
66. Wymagania dotyczące dróg ucieczkowych w zagrożeniu
wodnym? Odp. § 375 BHP
Drogi ucieczkowe odpowiednio oznakowuje się, oświetla stałym
światłem elektrycznym oraz wyposaża w środki łączności, w zakresie
ustalonym przez kierownika ruchu zakładu górniczego. Aktualne schematy
dróg ucieczkowych z zagrożonych wyrobisk umieszcza się w miejscach
dokonywania podziału pracy.
Zagrożenie radiacyjne naturalnymi substancjami
promieniotwórczymi w podziemnych ZG
67. Klasy wyrobisk zagrożonych? Odp. § 38 Zagrożenia
Ustala się dwie klasy wyrobisk zagrożonych radiacyjnie naturalnymi
substancjami promieniotwórczymi.
72
wyrobiska klasy A, do których zalicza się wyrobiska zlokalizowane na
terenach kontrolowanych w rozumieniu przepisów prawa atomowego,
( innymi słowy są to wyrobiska, w których istnieje zagrożenie
otrzymania rocznego efektywnego równoważnika dawki większej niż 5
mSv, ale nie większej niż 20 mSv. W wyrobiskach takich należy
prowadzić stałą kontrolę środowiska pracy)
wyrobiska klasy B, do których zalicza się wyrobiska zlokalizowane na
terenach nadzorowanych w rozumieniu przepisów prawa atomowego.
(innymi słowy są to wyrobiska, w których istnieje zagrożenie
otrzymania rocznego efektywnego równoważnika dawki większej niż
20 mSv. W wyrobiskach takich należy prowadzić stałą kontrolę
środowiska pracy i dawek indywidualnych zagrożonych pracowników)
68. Co bierzemy pod uwagę podczas zaliczania konkretnych
wyrobisk do poszczególnych klas zagrożenia?
Przy zaliczaniu wyrobisk do poszczególnych klas zagrożenia,
należy uwzględnić następujące wskaźniki zagrożenia:
a) stężenie energii potencjalnej alfa krótkożyciowych produktów
rozpadu radonu,
b) moc dawki promieniowania gamma,
c) stężenie izotopów radu w wodach i osadach dołowych.
69. Jakie pomiary wskaźników zagrożenia radiacyjnego
wykonuje się w ZG? Odp. § 387 BHP
W podziemnym zakładzie górniczym wykonuje się pomiary
następujących wskaźników zagrożenia radiacyjnego:
stężenia energii potencjalnej alfa w powietrzu krótkożyciowych
produktów rozpadu radonu,
ekspozycji na zewnętrzne promieniowanie gamma,
sumarycznego stężenia izotopów radu Ra-226 i Ra-228 w wodach
kopalnianych,
 sumarycznej aktywności właściwej izotopów radu Ra-226 i Ra-228 w 2. ograniczyć wypływ gazów ze zrobów, chodników i osadników
osadach kopalnianych. wodnych do wyrobisk,
3. zastosować niezależne przewietrzanie miejsc zagrożonych radiacyjnie,
Kierownik ruchu zakładu górniczego wyznacza osoby dozoru ruchu 4. izolować zbędne wyrobiska, w których występuje zagrożenie
odpowiedzialne za wykonywanie pomiarów. radiacyjne.
70. Na jakiej zasadzie odbywa się lokowanie Ochrona przed pyłami szkodliwymi dla zdrowia
promieniotwórczych osadów? Odp. § 389 BHP
Lokowanie odbywa się zgodnie z dokumentacją zatwierdzoną
przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
71. Jakie działania należy podejmować w celu zmniejszenia
zagrożenia radiacyjnego spowodowanego występowaniem
promieniotwórczych wód kopalnianych i osadów
kopalnianych? Odp. § 388 BHP
ujmuje się i odprowadza promieniotwórcze wody kopalniane
wypływające z górotworu bezpośrednio do kanałów ściekowych
lub rurociągów wodnych,
wytrąca się i usuwa promieniotwórcze osady kopalniane, zgodnie
z dokumentacją zatwierdzoną przez kierownika ruchu zakładu
górniczego.
73. Kategorie zagrożenia działaniem pyłów szkodliwych dla
72. Jakie inne działania należy podjąć w celu zmniejszenia zdrowia. Odp. §40 Zagrożenia
zagrożenia radiacyjnego? Ustala się trzy kategorie zagrożenia działaniem pyłów szkodliwych dla
Wyrobiska zaliczone do zagrożonych radiacyjnie należy zdrowia w podziemnych zakładach górniczych.
oznakować oraz podjąć w nich niezwłocznie działania dla ustalenia
przyczyny powstania zagrożenia i zastosować odpowiednie środki dla Do kategorii A zagrożenia pyłami szkodliwymi dla zdrowia zalicza
zminimalizowania narażenia załogi. się stanowiska pracy w wyrobiskach, gdzie występują stężenia pyłu o
W celu zmniejszenia stężenia produktów rozpadu radonu w powietrzu wartościach wymagających stosowania sprzętu filtrującego ochrony
kopalnianym należy, odpowiednio do lokalnych warunków: układu oddechowego 1 klasy ochronnej, ustalonej według Polskiej Normy.
1. zwiększyć intensywność przewietrzania wyrobiska,

73
Do kategorii B zagrożenia pyłami szkodliwymi dla zdrowia zalicza się
stanowiska pracy w wyrobiskach, gdzie występują stężenia pyłu o
wartościach wymagających stosowania sprzętu filtrującego ochrony
układu oddechowego 2 lub 3 klasy ochronnej, wg. PN.
Do kategorii C zagrożenia pyłami szkodliwymi dla zdrowia zalicza się
stanowiska pracy w wyrobiskach, gdzie stosowany filtrujący sprzęt
ochrony układu oddechowego 1, 2 lub 3 klasy ochronnej, ustalonej wg PN,
nie zapewnia skutecznej ochrony pracowników.
74. Jakie są obowiązki przedsiębiorcy (Zakładu Górniczego)
jeżeli występuje zagrożenie działaniem pyłów szkodliwych dal
zdrowia? Odp. § 674 BHP
Przedsiębiorca organizuje służby dla kontroli zwalczania tego
zagrożenia.
Na podstawie uzyskanych wyników pomiarów kierownik ruchu
zakładu górniczego dokonuje oceny narażenia pracowników, na
poszczególnych stanowiskach pracy, na działanie pyłów szkodliwych dla
zdrowia oraz skuteczności stosowanych działań profilaktycznych.
75. Kto ma obowiązek dokonywania na podstawie wyników
pomiarów oceny narażenia pracowników, na poszczególnych
stanowiskach pracy, na działanie pyłów szkodliwych dla
zdrowia oraz dokonywania oceny skuteczności stosowanych
działań profilaktycznych? Odp. § 674 BHP
Na podstawie uzyskanych wyników pomiarów kierownik ruchu
zakładu górniczego dokonuje oceny narażenia pracowników, na
poszczególnych stanowiskach pracy, na działanie pyłów szkodliwych dla
zdrowia oraz skuteczności stosowanych działań profilaktycznych.
76. Kiedy należy wykonywać pomiary, do oznaczania stężeń
pyłu w powietrzu? Odp. § 675 BHP
Pomiary na stanowiskach pracy wykonuje się nie później niż 7 dni:
74
1) po rozpoczęciu nowego wyrobiska górniczego,
2) po oddaniu do ruchu nowego obiektu lub urządzenia,
3) przy pracach, w których może nastąpić zapylenie powietrza,
4) po wprowadzeniu zmian technologicznych,
5) wystąpieniu zaburzeń i zmian geologicznych powodujących zmiany w
stężeniu pyłu w powietrzu.
Na stanowiskach pracy, na których nie stwierdzono przekroczenia
najwyższych dopuszczalnych stężeń pyłu w powietrzu, pomiary wykonuje
się nie rzadziej niż raz w roku, jeżeli nie zachodzą okoliczności określone w
ust. 1.
77. Stosowanie jakich maszyn i urządzeń jest niedozwolone?
Odp. § 676 BHP
Niedopuszczalne jest stosowanie:
maszyn i urządzeń, które podczas pracy powodują stężenie pyłu w
powietrzu i nie są wyposażone w sprawnie działające urządzenia
zapobiegające zapyleniu,
niesprawnie działających urządzeń i środków do zwalczania pyłu w
powietrzu.
78. Jakie działania powinny podjąć odpowiednie służby
kopalniane w przypadku stwierdzenia, na stanowiskach pracy,
przekroczeń NDS pyłu w powietrzu? Odp. § 676 BHP
W razie stwierdzenia, na stanowiskach pracy, przekroczenia
najwyższych dopuszczalnych stężeń pyłu w powietrzu, stosuje się środki
techniczne lub dokonuje zmian technologicznych i organizacyjnych
zmierzających do osiągnięcia dopuszczalnych wartości stężeń.
Po podjęciu działań profilaktycznych mających na celu obniżenie
zapylenia, pomiary wykonuje się w terminie do 7 dni od dnia ich podjęcia.
79. Jakie środki ochrony indywidualnej stosuje się w zawarta jest między wartością 10xNDS i 20xNDS, stosuje się sprzęt
zagrożeniu pyłowym? Odp. § 680 BHP filtrujący klasy 3.
Do ochrony dróg oddechowych przed szkodliwym działaniem 82. W jakich przypadkach ze względu na zagrożenie pyłami
pyłów stosuje się środki ochrony układu oddechowego mające dokument szkodliwymi dla zdrowia nie wolno zatrudniać pracowników?
dopuszczający do ich stosowania, wydany na podstawie odrębnych Odp. § 677 BHP
przepisów, umożliwiający ich stosowanie w podziemnych zakładach
W razie przekroczenia stężeń pyłu w powietrzu, na stanowiskach pracy,
górniczych.
powyżej zdolności środków ochrony indywidualnej układu oddechowego,
Kierownik ruchu zakładu górniczego organizuje system
przebywanie pracowników na tych stanowiskach jest niedozwolone.
prawidłowego doboru, zaopatrzenia oraz stosowania przez pracowników
przydzielonych im środków ochrony indywidualnej.
Zatrudnianie pracowników w wieku poniżej 21 lat na stanowiskach, na
80. Na jakiej podstawie dokonuje się doboru sprzętu których stężenie pyłu szkodliwego dla zdrowia w powietrzu przekracza
ochronnego?Odp. § 677 BHP wartość najwyższych dopuszczalnych stężeń, jest niedozwolone.
Na podstawie wyników pomiarów stężenia pyłu, uzyskanych
podczas najbardziej pyłotwórczej czynności procesu technologicznego,
dokonuje się doboru sprzętu filtracyjnego o odpowiedniej klasie.
81. Czy można zatrudniać pracowników w warunkach
przekroczeń najwyższych dopuszczalnych stężeń dla pyłów
szkodliwych dla zdrowia? Odp. § 679 BHP
TAK. Pracowników zatrudnionych na poszczególnych
stanowiskach, gdzie występuje zagrożenie pyłami szkodliwymi dla
zdrowia, wyposaża się w filtrujące środki ochrony indywidualnej układu
oddechowego dostosowane do wielkości zagrożenia pyłami szkodliwymi
dla zdrowia; środki te powinny być stosowane.

W przypadkach gdy wartość stężenia pyłu na stanowisku pracy:

przekroczy najwyższe dopuszczalne stężenie, a nie przekroczy
czterokrotności tego stężenia, stosuje się sprzęt filtrujący klasy 1,
zawarta jest między wartością 4xNDS i 10xNDS, stosuje się sprzęt
filtrujący klasy 2,

75
 zgodą kierownika ruchu zakładu górniczego, może być zmniejszona do 1
9. MASZYNY I INNE URZĄDZENIA ZG
m,
1. Obowiązki osoby dozoru górniczego w zakresie ruchu SMG? 2) odstęp między dwoma mijającymi się pojazdami lub maszynami
samojezdnymi wynoszący co najmniej 0,5 m,
Sztygar zmianowy jest odpowiedzialny za:
3) odległość między stropem, obudową lub zabudowanymi pod stropem
a) zatrudnianie operatorów zgodnie z posiadanymi upoważnieniami,
urządzeniami a najwyższą częścią lub ładunkiem pojazdu lub maszyny
b) oznakowanie i stan dróg ruchu wewnątrzoddziałowych,
samojezdnej wynoszącą co najmniej:
c) oznakowanie i stan miejsc manewrowania maszyn w oddziale,
0,4 m — w zakładach górniczych wydobywających węgiel
d) oznakowanie i stan miejsc parkowania maszyn oraz wyznaczonych
kamienny,
miejsc, w których odbywa się przekazanie maszyn między operatorami w
obrębie oddziału wydobywczego, (jeżeli takie zostały wyznaczone), 0,2 m — w pozostałych zakładach górniczych,
e) oznakowanie i stan stanowisk przeglądowych i punktów tankowania 4) nachylenie spągu nieprzekraczające dopuszczalnego nachylenia dla
maszyn w oddziale, (jeżeli takie zostały wyznaczone), danego typu pojazdu lub maszyny samojezdnej,
f) oznakowanie i stan miejsc przeładunku i składowania materiałów 5) wyrównany i odwodniony oraz w razie potrzeby utwardzony spąg,
(innych 6) przejścia dla ludzi wzdłuż jednego ociosu o szerokości co najmniej 1 m i
niż MW) w oddziale, wysokości co najmniej 1,8 m.
g) skierowanie maszyn do pracy zgodnie z ich przeznaczeniem i
warunkami Wyrobiska, w których prowadzony jest stały ruch pojazdów lub maszyn
dopuszczenia, samojezdnych, oznakowuje się znakami i sygnałami drogowymi.
h) dopuszczenie do pracy maszyn w wyrobiskach o nachyleniach zgodnych
z przepisami i zapewniających skuteczną przyczepność kół do podłoża i
odpowiednio przewietrzanych,
i) wyznaczenie dróg ruchu maszyn i punktów załadunku w oddziale
j) wyznaczenie dróg ruchu maszyn z utrudnioną widocznością
k) zapoznanie załogi z organizacją ruchu maszyn.
2. Minimalne gabaryty wyrobiska w ruchu maszyn. (chodziło o
ruch maszyn w nim, jakie odległości skąd i dokąd) Odp. § 607
BHP
Wyrobiska, w których prowadzony jest stały ruch pojazdów i
samojezdnych maszyn górniczych, utrzymuje się w stanie zapewniającym:
1) szerokość większą o co najmniej 1,5 m od najszerszego pojazdu
(maszyny) poruszającego (poruszającej) się w tym wyrobisku; szerokość ta
w wyrobiskach wewnątrzoddziałowych, w uzasadnionych przypadkach za

76

10. Dokumentacja mierniczo – geologiczna, ochrona powierzchni i
środowiska
1. Jaki rodzaj działalności regulowanej prawem geologicznym i
górniczym wymaga koncesji. Odp. Art. 21 PGG
1) poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, o których mowa w art.
10 ust. 1,
2) wydobywania kopalin ze złóż,
3) podziemnego bezzbiornikowego magazynowania substancji,
4) podziemnego składowania odpadów
2. Co to jest obszar górniczy i teren górniczy oraz kto wyznacza ich
granicę. Odp. Art. 6, 32, 35 PGG
obszarem górniczym – jest przestrzeń, w granicach której przedsiębiorca
jest uprawniony do wydobywania kopaliny, podziemnego
bezzbiornikowego magazynowania substancji, podziemnego składowania
odpadów oraz prowadzenia robót górniczych niezbędnych do
wykonywania koncesji;
terenem górniczym – jest przestrzeń objęta przewidywanymi szkodliwymi
wpływami robót górniczych zakładu górniczego
3. Na podstawie czego wyznacza się granice obszaru i terenu
górniczego oraz gdzie się to dokumentuje? Odp. Art. 32, 35, 104
PGG
Koncesja na wydobywanie kopaliny ze złoża, podziemne
bezzbiornikowe magazynowanie substancji albo podziemne składowanie
odpadów wyznacza również granice obszaru i terenu górniczego.
Podstawą wyznaczenia granic obszaru górniczego jest dokumentacja
geologiczna i projekt zagospodarowania złoża.
Jeżeli nie zagraża to prawidłowemu wykorzystaniu złoża, obszar górniczy
wyznaczony w koncesji na wydobywanie kopaliny ze złoża może
obejmować część złoża.
77
Obszar górniczy podlega wpisowi do rejestru obszarów
górniczych. Rejestr obszarów górniczych prowadzi państwowa służba
geologiczna.
Obszary i tereny górnicze uwzględnia się w studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz w miejscowym
planie zagospodarowania przestrzennego.
4. Kto i na jakiej podstawie sporządza projekt zagospodarowania
złoża. Odp. Art. 26, 89 PGG
Jeżeli dokumentacja geologiczna złoża kopaliny ma być podstawą
uzyskania koncesji, rozpoznanie złoża następuje w stopniu
umożliwiającym sporządzenie projektu zagospodarowania złoża.
Do wniosku o udzielenie koncesji na wydobywanie kopalin ze złóż,
dołącza się projekt zagospodarowania złoża, określający wymagania:
- w zakresie racjonalnej gospodarki złożem kopaliny, w szczególności
przez kompleksowe i racjonalne wykorzystanie kopaliny głównej i
kopalin towarzyszących,
- technologii eksploatacji zapewniającej ograniczenie ujemnych wpływów
na środowisko.
5. Co powinien przedstawić projekt zagospodarowania złoża. Odp.
§ 1, 2 PZZ
Projekty zagospodarowania złóż sporządzane w granicach
projektowanego obszaru górniczego powinny określać:
1) optymalny wariant racjonalnego wykorzystania zasobów złoża, w
szczególności przez kompleksowe i racjonalne wykorzystanie kopaliny
głównej i kopalin towarzyszących, z uwzględnieniem:
a) geologicznych warunków występowania złoża,
b) technicznych możliwości oraz ekonomicznych uwarunkowań
wydobywania kopaliny,
c) przewidywanego sposobu likwidacji zakładów górniczych, ochrony
zasobów pozostawionych w złożu po zakończeniu eksploatacji oraz
rekultywacji gruntów po działalności górniczej;
2) działania niezbędne w zakresie ochrony środowiska, w tym technologię
eksploatacji zapewniającą ograniczenie ujemnych wpływów na
środowisko.
Ponadto w projektach zagospodarowania złóż określa się:
1) zasoby przemysłowe, będące częścią zasobów bilansowych lub
pozabilansowych złoża, a w przypadku wód leczniczych, termalnych i
solanek – zasobów eksploatacyjnych złoża, w granicach projektowanego
obszaru górniczego lub wydzielonej części złoża przewidzianej do
zagospodarowania, które mogą być przedmiotem uzasadnionej
technicznie i ekonomicznie eksploatacji przy uwzględnieniu wymagań
określonych w przepisach prawa, w tym wymagań dotyczących ochrony
środowiska;
2) zasoby nieprzemysłowe, będące częścią zasobów bilansowych złoża
niezaliczoną do zasobów przemysłowych w obszarze przewidzianym do
zagospodarowania, których eksploatacja może stać się uzasadniona w
wyniku zmian technicznych, ekonomicznych lub zmian w przepisach
prawa, w tym dotyczących wymagań ochrony środowiska;
3) straty w zasobach przemysłowych i nieprzemysłowych, będące częścią
tych zasobów przewidzianą do pozostawienia w złożu, której na skutek
zamierzonego sposobu eksploatacji nie można wyeksploatować w
przewidywalnej przyszłości, w sposób uzasadniony technicznie i
ekonomicznie;
4) zasoby operatywne dla złóż kopalin stałych, stanowiące zasoby
przemysłowe pomniejszone o przewidywane straty.
3. Udostępnienie i wydobywanie zasobów złoża projektuje się w sposób
umożliwiający zagospodarowanie w przyszłości części złoża nieobjętej
zagospodarowaniem i zagospodarowanie zasobów złóż występujących w
jego sąsiedztwie.
Projekty zagospodarowania złóż sporządza się w formach opisowej,
graficznej i tabelarycznej.
78
6. W jakich przypadkach i w jakiej formie należy dokonać zmian
PZZ i w jakim trybie to następuje?
Odp. Art. 107 PGG oraz § 3 PZZ
Jeżeli nie sprzeciwia się to warunkom określonym w koncesji,
przedsiębiorca może dokonać zmiany projektu zagospodarowania złoża.
Zmiany dokonuje się w formie dodatku do projektu.
Przedsiębiorca przedkłada dodatek do projektu
zagospodarowania złoża organowi koncesyjnemu na co najmniej 30 dni
przed terminem realizacji zamierzonych zmian.
Jeżeli wymagają tego potrzeby racjonalnej gospodarki złożem lub
ochrony środowiska, przed upływem 30 dni od dnia doręczenia dodatku
do projektu zagospodarowania złoża, organ koncesyjny, w drodze decyzji,
zabrania jego realizacji.
Dodatek do projektu zagospodarowania złoża powinien spełniać
wymagania przewidziane dla projektów zagospodarowania złóż i
uwzględniać różnice w stosunku do projektu zagospodarowania złoża.
7. Rodzaje dokumentacji geologicznych oraz jakie informacje się w
nich przedstawia? Odp. Art. 88 PGG
Rodzaje dokumentacji geologicznej:
1) geologiczna złoża kopaliny;
2) hydrogeologiczna;
3) geologiczno-inżynierska;
4) inne niż określone w pkt 1–3.
W dokumentacji geologicznej przedstawia się wyniki prac
geologicznych, wraz z ich interpretacją, określeniem stopnia
osiągnięcia zamierzonego celu wraz z uzasadnieniem
8. W jakim celu sporządza się dokumentacje geologiczną złoża
kopaliny i co powinna ta dokumentacja określać? Odp. Art. 89
PGG
Dokumentację geologiczną złoża kopaliny sporządza się w celu
określenia jego granic, zasobów geologicznych, warunków występowania
oraz określenia możliwości wydobycia kopaliny ze złoża.
Dokumentacja geologiczna złoża kopaliny określa w szczególności:
1) rodzaj, ilość i jakość kopaliny, w tym przez przedstawienie informacji
dotyczących kopalin towarzyszących i współwystępujących użytecznych
pierwiastków śladowych oraz występujących w złożu substancji
szkodliwych dla środowiska;
2) położenie złoża, jego budowę geologiczną, formę i granice;
3) elementy środowiska otaczającego złoże;
4) hydrogeologiczne i inne geologiczno-górnicze warunki występowania
złoża;
5) stan zagospodarowania powierzchni w rejonie udokumentowanego
złoża;
6) graniczne wartości parametrów definiujących złoże i jego granice.
9. Kto jest uprawniony do sporządzania dokumentacji mierniczo –
geologicznej. Odp. Art. 116 PGG
1) mierniczy górniczy, a w przypadku wydobywania kopalin metodą
odkrywkową – także osoba posiadająca kwalifikacje zawodowe w zakresie
geodezyjnych pomiarów sytuacyjno-wysokościowych;
2) w części, w jakiej przedstawia ona sytuację geologiczną zakładu
górniczego – geolog górniczy, a w przypadku wydobywania kopalin
metodą odkrywkową – także osoba posiadająca kwalifikacje zawodowe w
zakresie sporządzania dokumentacji geologicznej złóż tych kopalin, w
związku z wydobywaniem których ma być sporządzona dokumentacja
mierniczo-geologiczna
79
10. Obowiązki przedsiębiorcy w zakresie dokumentacji
mierniczo – geologicznej. Odp. Art. 116 PGG
Przedsiębiorca jest obowiązany posiadać dokumentację
mierniczo-geologiczną oraz aktualizować i uzupełniać ją w trakcie postępu
robót
W celu sporządzenia, aktualizacji i uzupełniania dokumentacji
mierniczo geologicznej wykonuje się prace geodezyjne i geologiczne,
obejmujące czynności pomiarowe, obliczeniowe i kartograficzne.
Przedsiębiorca jest obowiązany nieodpłatnie udostępnić organom
administracji geologicznej oraz organom nadzoru górniczego, na żądanie
tych organów, dokumentację mierniczo-geologiczną w zakresie
niezbędnym do wykonywania ich zadań.
11. Co obejmuje dokumentacja mierniczo – geologiczna jaka
obowiązany jest posiadać przedsiębiorca. Odp. Art. 116 PGG
oraz § 3 Dok. Geol.
W skład dokumentacji mierniczo-geologicznej wchodzą:
1) dokumenty pomiarowe;
dzienniki pomiarowe oraz formularze pomiarowe;
szkice, w tym szkice sztygarskie;
2) dokumenty obliczeniowe;
formularze obliczeniowe
3) dokumenty kartograficzne przedstawiające aktualną sytuację
geologiczną oraz górniczą zakładu górniczego, a także stan powierzchni w
granicach terenu górniczego.
4) w skład tej dokumentacji wchodzą również: dokumentacja geologiczna,
hydrogeologiczna, geologiczno – inżynierska, projekt zagospodarowania
złoża oraz operat ewidencyjny zasobów,
12. Kto sprawuje nadzór i kontrolę nad działalnością służby
mierniczo – geologicznej w zakresie pomiarów
Nadzór i kontrolę nad działalnością służby mierniczo –
geologicznej w zakresie pomiarów i innych czynności wykonywanych dla
potrzeb zakładu górniczego sprawuje właściwy organ nadzoru górniczego.
13. Operat ewidencyjny. Odp. Art. 101, 102 PGG
W ramach prowadzonej ewidencji zasobów złoża kopaliny
sporządza się corocznie, w terminie do dnia 28 lutego, według stanu na
dzień 31 grudnia poprzedniego roku, operat ewidencyjny zasobów złoża
kopaliny, zwany dalej „operatem ewidencyjnym”.
W operacie ewidencyjnym uwzględnia się w szczególności dane
dotyczące tych części złoża kopaliny, których wydobycie nie jest
technicznie możliwe lub nie jest gospodarczo uzasadnione.
Operat ewidencyjny sporządza się na podstawie:
1) obmiaru wyrobisk – dla zasobów złóż kopalin stałych;
2) pomiarów wydajności odwiertów – dla zasobów złóż kopalin gazowych i
płynnych.
Operat ewidencyjny dołącza się do posiadanego egzemplarza
dokumentacji geologicznej oraz projektu zagospodarowania złoża.
Operat ewidencyjny sporządza geolog górniczy.
Nadzór nad sporządzaniem operatu ewidencyjnego sprawuje
właściwy organ nadzoru górniczego.
14. Jakie uwarunkowania uzasadniają nakazanie przez
właściwy organ nadzoru górniczego sporządzenia
odpowiednich dokumentów geologicznych? Odp. Art. 116 PGG
Właściwy organ nadzoru górniczego może, w drodze decyzji,
nakazać sporządzenie odpowiednich dokumentów wchodzących w skład
dokumentacji mierniczo - geologicznej, innych niż wymienione w
przepisach wydanych na podstawie ust. 7, jeżeli jest to niezbędne do:
1) zapewnienia bezpieczeństwa ruchu zakładu górniczego;
80
2) zwalczania zagrożeń naturalnych;
3) wykonania zadań ratownictwa górniczego;
4) kontrolowania racjonalnej gospodarki zasobami złóż kopalin w procesie
ich wydobywania;
5) zapobieżenia szkodom w środowisku i obiektach budowlanych;
6) budowy i likwidacji zakładu górniczego;
7) rekultywacji gruntów i zagospodarowania terenów po zakończeniu
działalności górniczej.
15. Szkic sztygarski
Sporządzają go wyznaczone osoby dozoru górniczego wyznaczone
przez KRZG w okresach miesięcznych. Szkic powinien zawierać m.in.
aktualny postęp frontu wraz z oznaczeniem niedrożnych wyrobisk. W
razie wystąpienia zagrożenia np. zasypanie wyrobiska, służby mierniczo-
geologiczne aktualizują mapy na podstawie szkicu sztygarskiego.
16. Jakie dokumenty kartograficzne powinien posiadać
przedsiębiorca dla podziemnego zakładu górniczego.
Odp. § 3.3 Dok Geol.
W skład dokumentacji mierniczo-geologicznej wchodzą następujące
dokumenty kartograficzne przedstawiające aktualną sytuację geologiczną
oraz górniczą zakładu górniczego, a także stan powierzchni w granicach
terenu górniczego, zwane dalej „dokumentami kartograficznymi”:
a) karta tytułowa map górniczych,
b) mapy podstawowe oraz mapy przeglądowe:
— mapy wyrobisk górniczych,
— mapy geologiczne:
— przekroje geologiczne,
— profile otworów wiertniczych,
c) mapy specjalne:
— mapy terenu przemysłowego zakładu górniczego,
— mapy geologiczne:
— mapy zasobów złoża,
 — mapy strat złoża,
d) mapy sytuacyjno-wysokościowe powierzchni w granicach terenu
górniczego
17. Jaką treść określa się na karcie tytułowej map górniczych?
Odp. § 4 Dok. Geol.
1) granice obszaru górniczego i terenu górniczego,
na tle mapy sytuacyjno-wysokościowej powierzchni
w granicach terenu górniczego;
2) wykaz i pokrycie terenu górniczego sekcjami:
a) map wyrobisk górniczych,
b) map sytuacyjno-wysokościowych powierzchni
w granicach terenu górniczego;
3) daty, w których dokonano aktualizacji i uzupełnienia
poszczególnych dokumentów kartograficznych;
4) linie podstawowych przekrojów geologicznych;
5) informacje o ważniejszych wydarzeniach w historii
zakładu górniczego, w szczególności zmianach
firmy przedsiębiorcy, nazwy zakładu górniczego
oraz łączeniu zakładów górniczych;
6) wykaz stosowanych na mapach nienormowanych
oznaczeń umownych.
Karta tytułowa jest aktualizowana i uzupełniana na bieżąco.
18. W jakich skalach sporządzane powinny być dokumenty
kartograficzne wchodzące w skład dokumentacji mierniczo -
geologicznej i kto ustala skalę tych dokumentów? Odp. § 8 Dok.
Geol.
Dokumenty kartograficzne sporządza się w następujących skalach:
1) mapy podstawowe — od 1:500 do 1:2000;
2) mapy przeglądowe — od 1:500 do 1:50 000;
3) mapy specjalne — od 1:50 do 1:25 000;
81
4) mapy sytuacyjno-wysokościowe powierzchni w granicach terenu
górniczego — od 1:500 do 1:10 000;
5) profile otworów wiertniczych oraz przekroje zboczy kopalń
odkrywkowych — od 1:50 do 1:2000;
6) przekroje geologiczne — od 1:100 do 1:50 000.
Skale poszczególnych dokumentów kartograficznych, ustala pisemnie
kierownik ruchu zakładu górniczego.
19. Jak często aktualizuje się dokumenty kartograficzne
podziemnego zakładu górniczego? Odp. § 9 Dok. Geol.
Dokumenty kartograficzne aktualizuje się i uzupełnia z następującą
częstotliwością:
a) przekroje geologiczne — co najmniej raz na rok,
b) profile otworów wiertniczych — w terminie do 6 miesięcy od dnia
zakończenia wiercenia,
c) mapy sytuacyjno-wysokościowe powierzchni w granicach terenu
górniczego — co najmniej raz na 3 lata;
d) mapy wyrobisk górniczych co najmniej raz na 3 miesiące,
e) mapy specjalne — co najmniej raz na 3 lata;
20. Obowiązki przedsiębiorcy po zakończeniu likwidacji
zakładu górniczego? Odp. § 13 Dok. Geol.
Niezwłocznie po zakończeniu likwidacji zakładu górniczego przedsiębiorca:
1) dokonuje uporządkowania dokumentacji mierniczo- geologicznej
zlikwidowanego zakładu górniczego;
2) powiadamia Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego oraz właściwy organ
nadzoru górniczego o zamiarze przekazania dokumentacji mierniczo-
geologicznej zlikwidowanego zakładu górniczego;
3) ustala z Prezesem Wyższego Urzędu Górniczego termin przejęcia
dokumentacji mierniczo-geologicznej zlikwidowanego zakładu górniczego.
21. Kiedy następuje obowiązek sporządzania dokumentacji
mierniczo - geologicznej i jak często należy ją aktualizować?
Odp. § 6 Dok. Geol.
Dokumentację mierniczo-geologiczną sporządza się od dnia rozpoczęcia
budowy zakładu górniczego.
Dokumentację mierniczo-geologiczną aktualizuje się i uzupełnia w trakcie
rozpoznawania złoża, wznoszenia obiektów budowlanych zakładu
górniczego, wydobywania kopaliny, podziemnego bezzbiornikowego
magazynowania substancji, podziemnego składowania.
22. Jakie przepisy regulują sposób wykonywania pomiarów
oraz sporządzania dokumentów pomiarowych i obliczeniowych
Sposób wykonywania pomiarów oraz sporządzania dokumentów
pomiarowych i obliczeniowych reguluje „Instrukcja wykonywania prac
geodezyjnych dla potrzeb zakładów górniczych” stanowiąca załącznik do
zarządzenia MOŚZNL w sprawie dokumentacji mierniczo – geologicznej
23. Jaki jest cel sporządzania miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego dla terenów górniczych
Miejscowych plan zagospodarowania przestrzennego dla terenu
górniczego powinien zapewniać integrację wszelkich działalności
podejmowanych w granicach terenu górniczego w celu:
- wykonania uprawnień określonych w koncesji
- zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego
- ochrony środowiska, w tym obiektów budowlanych
24. Co to jest miejscowy plan zagospodarowania
przestrzennego
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego ustala
przeznaczenie i zasady zagospodarowania terenu gminy z
zachowaniem warunków ustalonych w ustawie
82
25. Jaki organ jest właściwy do sporządzania miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego
Organem właściwym do sporządzania miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego jest zarząd gminy, który podejmuje
określone w ustawie o zagospodarowaniu przestrzennym czynności
po podjęciu przez Rade Gminy uchwały o przystąpieniu do
sporządzenia miejscowego planu lub jego aktualizacji
26. Obowiązki organu nadzoru górniczego w zakresie
sporządzania miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego
Organ nadzoru górniczego uzgadnia stosownie do zakresu swojego
działania przedstawiony przez zarząd gminy projekt miejscowego
planu zagospodarowania przestrzennego lub (jego zmiany) w
granicach obejmujących teren górniczy
27. W jakich przypadkach decyzje o warunkach zabudowy i
zagospodarowania terenu wymagają uzgodnienia z organem
nadzoru górniczego
Wydawane przez wójtów, burmistrzów, albo prezydentów miast
decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu
wymagają uzgodnienia z właściwym organem nadzoru górniczego w
odniesieniu do terenów górniczych
28. Jakie przepisy regulują podstawowe zasady ochrony
gruntów rolnych i leśnych
Zasady ochrony gruntów rolnych i leśnych reguluje ustawa o ochronie
gruntów rolnych i leśnych z dnia 03.02.1995r., która określa, jakie
grunty są w świetle ustawy gruntami rolnymi lub leśnymi oraz ustala
na czym polega ochrona takich gruntów

11. KWALIFIKACJE DOZORU I KIEROWNICTWA ZG
1. Stwierdzenie, których kwalifikacji następuje w drodze
świadectwa wydanego przez dyrektora okręgowego urzędu
górniczego. Odp. Art. 58 PGG
1) kierowników działów ruchu: górniczego, techniki strzałowej, tąpań,
wentylacji, energomechanicznego, energomechanicznego do spraw
obiektów podstawowych, mierniczego, geologicznego oraz ochrona
środowiska, a także czynności w wyższym dozorze ruchu w specjalności:
górniczej, geofizycznej, górnicze wyciągi szybowe, mechanicznej – maszyn
i urządzeń dołowych, elektrycznej – maszyn i urządzeń dołowych,
elektrycznej – teletechnicznej i automatyki, mierniczej, geologicznej,
budowlanej oraz ochrona środowiska –
w podziemnych zakładach górniczych wydobywających rudy metali,
2) w średnim oraz niższym dozorze ruchu w różnych specjalnościach w
podziemnych zakładach górniczych
3) kierownika ruchu, kierowników działów ruchu oraz czynności w
wyższym dozorze ruchu– w odkrywkowych zakładach górniczych
wykonujących roboty geologiczne metodą odkrywkową,
4) kierownika ruchu oraz kierowników działów ruchu –
w zakładach górniczych
5) kierownika ruchu oraz kierowników działów ruchu: –
w zakładach wykonujących roboty geologiczne metodą otworową
2. Stwierdzenie, których kwalifikacji następuje w drodze
świadectwa wydanego przez Prezesa Wyższego Urzędu
Górniczego. Odp. Art. 58 PGG
1) kierownika ruchu podziemnego zakładu górniczego
2) mierniczego górniczego
3) geologa górniczego
4) geofizyka górniczego w podziemnych zakładach górniczych,
83
5) kierownika jednostki ratownictwa górniczego albo kierownika
okręgowej stacji ratownictwa
3. Kwalifikacje ogólne i zawodowe? Odp. Art. 54 PGG
Kwalifikacjami ogólnymi jest znajomość:
a) przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz innych przepisów
stosowanych w ruchu zakładu górniczego,
b) zagadnień związanych z prowadzeniem ruchu określonego rodzaju
zakładów górniczych i występujących w nich zagrożeń
– w stopniu niezbędnym do wykonywania tych czynności
Kwalifikacjami zawodowymi są:
1) tytuły zawodowe lub dyplomy potwierdzające kwalifikacje zawodowe
w zawodach wymienionych w przepisach( Rozporządzenie o
Kwalifikacjach) ukończenie określonych w tych przepisach studiów
wyższych lub określonych w tych przepisach studiów podyplomowych;
2) posiadanie odpowiednich kwalifikacji w zawodzie lub odpowiednich
uprawnień zawodowych;
3) odbycie, również przed uzyskaniem kwalifikacji zawodowych, praktyki:
a) w zakresie czynności, o których mowa w art. 53 ust. 1 pkt 1–4, lub w
ruchu zakładu górniczego, zakładu wykonującego roboty geologiczne lub
zakładu prowadzącego działalność określoną w art. 2 ust. 1,
c) mierniczej,
d) geologicznej,
e) geofizycznej,
f) ratowniczej
4. Kwalifikacje dla niższego dozoru? Odp. § 2.1 Kwalifikacje
Kwalifikacje zawodowe dla osób wykonujących czynności w niższym
dozorze ruchu w: podziemnym zakładzie górniczym wydobywającym rudy
metali, w specjalności górniczej:
a) posiadanie tytułu zawodowego magistra inżyniera, inżyniera w kierownictwie ruchu, a czynności kierownika działu ruchu oraz zastępcy
zakresie górnictwa, a także odbycie trzymiesięcznej praktyki w ruchu kierownika działu ruchu – czynnościami w kierownictwie działu ruchu.
zakładu górniczego w specjalności górniczej albo
7. Co rozumie się pod pojęciem "osoby dozoru ruchu w zakładzie
b) posiadanie kwalifikacji w zawodach dających przygotowanie do pracy w
górnictwie podziemnym, określonych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa górniczym", a co pod pojęciem "osoby dozoru ruchu
zawodowego w grupie „technicy i inny średni personel”, oraz odbycie górniczego" ? Odp. Art. 53 PGG oraz § 2 RS
rocznej praktyki w ruchu zakładu górniczego w specjalności górniczej, Osoba dozoru ruchu w zakładzie górniczym - to osobo wykonująca
5. C to jest praktyka? Odp. Art. 55 PGG czynności w wyższym, średnim lub niższym dozorze sprawująca w
zakładzie górniczym dozór ruchu w odpowiedniej specjalności technicznej.
Praktyką w zakresie czynności, o których mowa w art. 53 ust. 1 pkt Osoba dozoru ruchu górniczego - to osoba dozoru ruchu o
1–4 i ust. 2 jest okres pracy: specjalnościach górniczych: techniczna eksploatacja złóż lub technika
1) w dziale ruchu lub specjalności technicznej: strzałowa;
a)w zakładach górniczych prowadzących działalność tą samą metodą
b) w zakładach wykonujących roboty geologiczne tą samą metodą,
c) w zakładach prowadzących ten sam rodzaj działalności określonej
d) w podmiotach wykonujących w zakresie swojej działalności zawodowej
powierzone im czynności w ruchu zakładu górniczego prowadzącego
działalność tą samą metodą;
2) pod ziemią, jeżeli czynności w kierownictwie ruchu lub wyższym
dozorze ruchu mają być wykonywane w ruchu zakładu górniczego pod
ziemią.
Praktyką mierniczą, geologiczną, geofizyczną jest okres pracy w
zakresie miernictwa górniczego w:
1) zakładzie górniczym;
2) podmiocie wykonującym w zakresie swojej działalności zawodowej
powierzone mu czynności w ruchu zakładu górniczego.
6. Co rozumie się pod pojęciem osoby kierownictwa ruchu i
kierownictwa działu ruchu zakładu górniczego? Odp. Art. 53
PGG
Czynności kierownika ruchu, zastępcy kierownika ruchu, kierownika działu
ruchu oraz zastępcy kierownika działu ruchu są czynnościami w

84
12. Organy Administracji Geologicznej, Państwowa Służba
Geologiczna, Organy Nadzoru Górniczego
1. Wymienić organy administracji geologicznej?
Odp. Art. 156 PGG
Organami administracji geologicznej są:
1) minister właściwy do spraw środowiska;
2) marszałkowie województw;
3) starostowie.
Zadania administracji geologicznej wykonuje:
1) minister właściwy do spraw środowiska – przy pomocy Głównego
Geologa Kraju, będącego sekretarzem lub podsekretarzem stanu w
urzędzie obsługującym ministra;
2) marszałek województwa – przy pomocy geologa wojewódzkiego;
3) starosta – przy pomocy geologa powiatowego.
2. Zakres działania organów administracji geologicznej?
Odp. Art. 158, 159 PGG
podejmowanie rozstrzygnięć oraz wykonywanie innych czynności
niezbędnych do przestrzegania i stosowania ustawy, w tym udzielanie
koncesji;
kontrola i nadzór nad działalnością regulowaną ustawą, w tym w
zakresie projektowania prac geologicznych oraz sporządzania
dokumentacji geologicznych.
w razie potrzeby właściwy organ administracji geologicznej, w drodze
decyzji, odpowiednio wstrzymuje działalność, nakazuje niezwłoczne
usunięcie stwierdzonych uchybień, a w przypadku potrzeby nakazuje
podjęcie czynności mających na celu doprowadzenie środowiska do
należytego stanu.
3. Kto pełni funkcję państwowej służby geologicznej?
Odp. Art. 163 PGG
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy.
85
4. Zadania państwowej służby geologicznej?
Odp. Art. 162 PGG
1) inicjuje, koordynuje i wykonuje zadania zmierzające do rozpoznania
budowy geologicznej kraju, w tym prac o podstawowym znaczeniu dla
gospodarki narodowej, w szczególności dla odnowienia bazy
surowcowej kraju, ustalania zasobów złóż kopalin, a także dla ochrony
środowiska;
2) prowadzi centralne archiwum geologiczne;
3) gromadzi, udostępnia, przetwarza i archiwizuje dane geologiczne;
4) prowadzi bazy danych geologicznych;
5) sporządza krajowy bilans zasobów kopalin;
6) przygotowuje materiały w celu przeprowadzania przetargów na
udzielenie koncesji na poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż
węglowodorów i wydobywanie węglowodorów ze złóż;
7) koordynuje i wykonuje prace z zakresu kartografii geologicznej oraz
wykonuje prace pilotażowe z tego zakresu;
8) prowadzi rejestr obszarów górniczych;
9) koordynuje zadania z zakresu ochrony georóżnorodności oraz geologii
środowiskowej;
10) rozpoznaje i monitoruje zagrożenia geologiczne.
5. Wymienić organy nadzoru górniczego?
Odp. Art. 164 PGG
1) Prezes Wyższego Urzędu Górniczego;
2) dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych;
3) dyrektor Specjalistycznego Urzędu Górniczego, zwanego dalej „SUG”.
Prezes Wyższego Urzędu Górniczego jest centralnym organem
administracji rządowej. Organami nadzoru górniczego pierwszej instancji
są dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych oraz dyrektor SUG,
6. Zakres działań organów nadzoru górniczego
Odp. Art. 168, 170 PGG
1. Organy nadzoru górniczego sprawują nadzór i kontrolę nad ruchem
zakładów górniczych, w szczególności w zakresie:
1) bezpieczeństwa i higieny pracy;
2) bezpieczeństwa pożarowego;
3) ratownictwa górniczego;
4) gospodarki złożami kopalin w procesie ich wydobywania;
5) ochrony środowiska i gospodarki złożem, w tym według
kryterium wykonywania przez przedsiębiorców obowiązków
określonych w odrębnych przepisach lub na ich podstawie;
6) zapobiegania szkodom;
7) budowy i likwidacji zakładu górniczego, w tym rekultywacji
gruntów po działalności górniczej.
8) podmiotami zawodowo trudniącymi się ratownictwem
górniczym, w zakresie przestrzegania przez nie przepisów
dotyczących ratownictwa górniczego;
9) podmiotami wykonującymi w zakresie swej działalności
zawodowej czynności powierzone im w ruchu zakładu górniczego.
2. W odniesieniu do projektowania i wykonywania robót budowlanych
oraz utrzymania obiektów budowlanych zakładu górniczego organy
nadzoru górniczego wykonują zadania z zakresu administracji
architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego.
3. Organy nadzoru górniczego sprawują nadzór i kontrolę nad
wykonywaniem robót geologicznych, o których mowa w art. 86.
4. Organy nadzoru górniczego sprawują nadzór i kontrolę nad
szkoleniem osób wykonujących czynności w ruchu zakładu górniczego lub
wykonujących roboty geologiczne, o których mowa w art. 86.
7. Uprawnienia organów nadzoru górniczego i administracji
geologicznej. Odp. Art.153 PGG
Przy wykonywaniu nadzoru i kontroli upoważnionym pracownikom
organów administracji geologicznej oraz pracownikom organów nadzoru
86
górniczego, w granicach ich właściwości rzeczowej i miejscowej,
przysługuje, po okazaniu legitymacji służbowej, prawo:
1) całodobowego wstępu, wraz z pracownikami pomocniczymi,
rzeczoznawcami i niezbędnym sprzętem do:
a) miejsc wykonywania robót geologicznych,
b) miejsc wydobywania kopalin,
c) zakładów górniczych,
d) siedzib, obiektów i urządzeń podmiotów zawodowo trudniących się
ratownictwem górniczym,
e) siedzib, obiektów i urządzeń przedsiębiorców produkujących,
importujących lub wprowadzających do obrotu wyroby przeznaczone
do stosowania w ruchu zakładu górniczego;
2) dostępu do niezbędnych informacji, urządzeń i dokumentów;
3) żądania pisemnych lub ustnych informacji oraz wzywania i
przesłuchiwania osób;
4) żądania udzielania wyjaśnień w zakresie niezbędnym do sprawowania
nadzoru i kontroli;
5) legitymowania osób w celu stwierdzenia ich tożsamości, jeżeli jest to
niezbędne dla potrzeb kontroli;
6) żądania okazania dokumentów i udostępniania niezbędnych danych;
7) pobierania próbek, przeprowadzania niezbędnych badań lub
wykonywania innych czynności kontrolnych w celu ustalenia na terenie
kontrolowanej nieruchomości, w obiekcie lub jego części, stanu
środowiska oraz oceny tego stanu w świetle przepisów o ochronie
środowiska, a także indywidualnie określonych w decyzjach warunków
wykonywania działalności wpływającej na środowisko
8. Jakie są uprawnienia organów nadzoru górniczego przy
wykonywaniu nadzoru i kontroli?
Odp. Art. 171, 172, 173 PGG
Przy wykonywaniu nadzoru i kontroli właściwy organ nadzoru górniczego:
 1) nakazuje usunięcie nieprawidłowości powstałych wskutek naruszenia
przepisów stosowanych w ruchu zakładu górniczego lub warunków
określonych w planie ruchu zakładu górniczego, a w przypadku
działalności prowadzonej na podstawie koncesji udzielonej przez
starostę – warunków dotyczących ruchu zakładu górniczego,
określonych w tej koncesji;
2) w przypadku bezpośredniego zagrożenia dla zakładu górniczego, jego
pracowników, bezpieczeństwa powszechnego lub środowiska, może w
całości lub w części wstrzymać ruch tego zakładu lub jego urządzeń,
określając warunki wznowienia ruchu tego zakładu lub urządzeń;
3) może nakazać podjęcie niezbędnych środków profilaktycznych, w tym
skierowanie określonego zagadnienia do rozpatrzenia przez komisję, o
której mowa w art. 166 ust. 1 pkt 2;
4) może nakazać dokonanie określonych czynności, niezbędnych dla
zapewnienia prawidłowego prowadzenia ruchu zakładu górniczego,
innych niż środki profilaktyczne.
2. Decyzje, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, mogą zostać wydane także
przez Prezesa WUG.
3. Decyzje wydane na podstawie ust. 1 pkt 1 lub 2 podlegają rygorowi
natychmiastowej wykonalności.
– urządzeń stacjonarnych, zabudowanych w zakładzie górniczym na
koszt przedsiębiorcy w sposób określony w decyzji wydanej przez ten
organ.
W przypadku wystąpienia stwierdzenia wykonywania działalności
bez wymaganej koncesji właściwy organ nadzoru górniczego, w drodze
decyzji, nakazuje wstrzymanie działalności.
Organ nadzoru górniczego niezwłocznie zawiadamia właściwy
organ administracji geologicznej w przypadku stwierdzenia, że działalność
regulowana ustawą jest wykonywana bez zatwierdzonego projektu robót
geologicznych lub bez przedłożonego projektu robót geologicznych, który
nie podlega zatwierdzeniu, lub z naruszeniem warunków określonych w
koncesji lub projekcie robót geologicznych.

Przy wykonywaniu nadzoru i kontroli właściwy organ nadzoru górniczego:

1) może badać prawidłowość rozwiązań stosowanych lub
przewidzianych przez przedsiębiorcę do stosowania, także przez
skierowanie określonego zagadnienia do rozpatrzenia przez komisję, o
której mowa w art. 166 ust. 1 pkt 2;
2) może dokonywać pomiarów służących ocenie stanu bezpieczeństwa
w zakładzie górniczym oraz ocenie stanu bezpieczeństwa
powszechnego lub środowiska w związku z ruchem zakładu
górniczego, za pomocą:
a) urządzeń przenośnych, lub
b) w przypadkach uzasadnionych wysokim poziomem zagrożenia
naturalnego

87

13. LIKWIDACJA ZAKŁADU GÓRNICZEGO
1. Fundusz likwidacji zakładu górniczego. Odp. Art. 128 PGG
Przedsiębiorca, który uzyskał koncesję na działalność gospodarczą
z art. 1 obowiązany jest utworzyć fundusz likwidacji zakładu górniczego.
Można utworzyć jeden fundusz dla kilku ZG.
Środki funduszu gromadzi się na wyodrębnionym rachunku
bankowym w postaci środków pieniężnych. Środki funduszu mogą być
gromadzone również w postaci bonów skarbowych lub obligacji
emitowanych lub gwarantowanych przez Skarb Państwa.
W przypadku wydobywania kopalin ze złóż metodą:
1) robót podziemnych lub otworów wiertniczych – przeznacza się na
fundusz równowartość nie mniej niż 3 % odpisów amortyzacyjnych od
środków trwałych zakładu górniczego, ustalanych stosownie do przepisów
o podatku dochodowym,
2) odkrywkową – przeznacza się na fundusz równowartość nie mniej niż
10 % należnej opłaty eksploatacyjnej
Obowiązek przeznaczania środków na fundusz:
- dla wydobywania kopalin ze złóż powstaje od dnia wymagalności opłaty
eksploatacyjnej,
- ustaje z dniem rozpoczęcia likwidacji zakładu górniczego.
Likwidacja funduszu następuje po zakończeniu likwidacji zakładu
górniczego, za zgodą właściwego organu nadzoru górniczego, wyrażoną,
w drodze decyzji, po zasięgnięciu opinii właściwego wójta (burmistrza,
prezydenta miasta).
2. Obowiązki ciążące na przedsiębiorcy w przypadku likwidacji
zakładu górniczego? Odp. Art. 129 PGG
1) zabezpieczyć lub zlikwidować wyrobiska górnicze oraz urządzenia,
instalacje i obiekty zakładu górniczego;
2) zabezpieczyć niewykorzystaną część złoża kopaliny;
3) zabezpieczyć sąsiednie złoża kopalin;
88
4) przedsięwziąć niezbędne środki chroniące wyrobiska sąsiednich
zakładów górniczych;
5) przedsięwziąć niezbędne środki w celu ochrony środowiska oraz
rekultywacji gruntów po działalności górniczej.
3. Jakie zamierzenia dodatkowe w zakresie ochrony środowiska
powinny być uwzględniane w planie ruchu likwidowanego
zakładu górniczego. Odp. Zał. nr 8 Plan Ruchu ZG
Zamierzenia w zakresie ograniczenia i usuwania ujemnych wpływów
działalności ZG:
1) opis zagospodarowania powierzchni w granicach terenu górniczego;
2) opis obiektów lub obszarów, dla których wyznaczono filar ochronny;
3) zabezpieczenia wyrobisk górniczych udostępniających złoże z
powierzchni;
4) kierunki i sposób rekultywacji gruntów po działalności górniczej;
5) określenie kategorii przydatności terenu do zabudowy po zakończeniu
działalności górniczej;
6) sposób ochrony wód podziemnych i powierzchniowych
7) wpływ likwidacji zakładu górniczego na środowisko oraz znajdujące się
na powierzchni obiekty i urządzenia;
8) sposób przeciwdziałania zmianom stosunków wodnych na powierzchni
po zatopieniu wyrobisk ZG
9) sposób zabezpieczenia obiektów, urządzeń lub wyrobisk stanowiących
zabytki archeologiczne i inne zabytki;
10) sposób zabezpieczenia przed niekontrolowaną emisją gazów
kopalnianych;
11) zasady postępowania z odpadami oraz masami ziemnymi lub skalnymi
powstałymi w związku z likwidacją zakładu górniczego lub jego oznaczonej
części;
12) gospodarkę wodno-ściekową