PFS ANATOMY LEVEL III

AGENDA

08:00 - 09:00 – EGZAMIN

09:00 - 09:15 – Przerwa
09:15 - 11:00 – Fizjologia wysiłku
11:00 - 11:10 – przerwa
11:10 - 14:00 – Fizjologia wysiłku c.d.
14:00 -14:15 – przerwa
14:15 - 16:15 – Anatomia palpacyjna
IZABELA GMITROWICZ
• Od 20 lat Instruktor
fitness
• Absolwentka IKF
Uniwersytet w
Szczecinie specjalizacja
Rehabilitacja
• Kreator
Międzynarodowych
szkół Profi Fitness
School w Polsce
• Współtwórca projektów
programowych szkoleń
PFS Polska i Irlandia
MARCIN SUPROŃ

• mgr Biologii Uniwersytetu

Szczecińskiego (Wydział
Nauk Przyrodniczych)
• Od 20 lat związany z
treningiem siłowym
• Specjalizuje się w
treningu kulturystycznym.
• Od 5 lat Trener
personalny
• Szkoleniowiec Profi
Fitness School
– anatomia i fizjologia
MARIUSZ HERNIK
• Absolwent Uniwersytetu Medycznego w
Poznaniu na kierunku Fizjoterapia. Aktualnie w
trakcie 5 letnich studiów Medycyny Osteopatycznej
na Osteopathie Schule Deutschland - Hamburg.
• Ukończył szereg szkoleń dotyczących medycyny
sportowej i treningu w sporcie, w tym także
szkolenia amerykańskiej akademii The Athletes
Performance.
• Wiedzę i doświadczenie z zakresu, przygotowania
motorycznego i treningu funkcjonalnego zdobywał u
specjalistów z Bayernu Monachium, Evertonu,
Niemieckiej Federacji Piłki Nożnej.
• W latach 2007 – 2009 fizjoterapeuta I-ligowego
zespołu piłki nożnej „Warta Poznań”.
• W sezonie 2012/2013 pełniąc rolę Trenera Odnowy
Biologicznej wraz z I-ligowym zespołem koszykówki
kobiet King Wilki Morskie wywalczył awans do
ekstraklasy.
• W okresie przygotowawczym przed Halowymi
Mistrzostwami Europy 2013 - fizjoterapeuta kadry
skoku o tyczce w Ośrodku Przygotowań
Olimpijskich w Spale.
KRZYSZTOF KOLASIŃSKI

• Absolwent Instytutu Kultury

Fizycznej w Szczecinie,
• trener personalny od 10 lat.

• Przez 9 lat zbierał

doświadczenie w
najlepszych klubach
Nowego Yorku.

• Związany z Profi Fitness

School, gdzie pracuje jako
szkoleniowiec i prowadzi
kursy PFS PERSONAL
TRAINER oraz PFS Sales
Training
MACIEJ MICHALIK

• Absolwent Akademii Wychowania

Fizycznego w Poznaniu,
• trener pływania II klasy,
• trener personalny z wieloletnim
doświadczeniem.
• Po ukończeniu studiów wyjechał
do USA, gdzie zapoznał się z
treningiem Crossfit.
• Od 2014 roku związany ze
szczecińską drużyną siatkarską
Morze Bałtyk Szczecin, gdzie
trzyma pieczę nad przygotwaniem
motorycznym siatkarzy.
• Od 2 lat Szkoleniowiec w Profi
Fitness School
ANATOMIA FUNKCJONALNA CZŁOWIEKA
STAW RAMIENNY

Powierzchnie stawowe

• Wydrążenie stawowe
łopatki
• Głowa kości
ramiennej
STAW ŁOKCIOWY

1. Staw ramienno-
łokciowy
2. Staw promieniowo-
łokciowo bliższy
3. Staw ramienno-
promieniowy
STAW KOLANOWY

Powierzchnie stawowe

• Koniec dalszy kości

udowej
• Koniec bliższy kości
piszczelowej
STAW BIODROWY

Powierzchnie stawowe

• Wydrążenie stawowe
na kości biodrowej
• Głowa kości udowej
Mięsień szkieletowy
Charakterystyka

• Barwa (ukrwienie i ilość MGb):

– mięsnie białe
– mięsnie czerwone
• Kształt
– długie (zwykle tworzą kilka warstw; mięśnie kończyn)
– szerokie (ściany jam ciała np.: klatki piersiowej, brzucha,
miednicy)
– krótkie (nieznaczny ruch, wymagający dużej siły,
np.: dookoła kręgosłupa)
Mięsień szkieletowy
Typy mięsni

Mięśnie płaskie
klatki piersiowej
Mięśnie długie
kończyny dolnej

Mięśnie płaskie brzucha

Mięsień szkieletowy
Typy mięsni

Mięsień krótki
zginacz kciuka

Mięsień okrężny
oka
Mięśnie szkieletowe
Podział

 Podział mięsni ze względu na stosunek

brzuśca do ścięgna:
1. m. prosty
2. m. dwubrzuścowy
3. m. płaski
4. m. wrzecionowaty
5. m. pierzasty
6. m. półpierzasty
7. m. dwugłowy
Mięśnie szkieletowe
Podział

 Podział mięsni ze względu na stosunek brzuśca

do ścięgna:
1. m. prosty
(m. p. brzucha)
2. m. dwubrzuścowy
(m. łopatkowo–gnykowy, m. dwubrzuścowy)
3. m. płaski
(m. skośny brzucha zewnętrzny z rozścięgnem)
4. m. wrzecionowaty
(m. prostownik promieniowy krótki nadgarstka)
5. m. pierzasty (= dwupierzaty)
(m. zginacz długi palucha)
6. m. półpierzasty (= jednopierzasty)
(m. zginacz długi kciuka)
6. m. dwugłowy
Mięśnie szkieletowe
Podział

 Podział funkcjonalny mm.:

 agonistyczne
o umożliwiają ruch w stawie - m. dwugłowy ramienia
 synergistyczne
○ współdziałające ze sobą w danym ruchu - m. ramienny i m. dwugłowy ramienia,
mm. żebrowe, mm. tułowia
 antagonistyczne
○ wykonują prace przeciwstawna w zakresie określonego ruchu w stawie (ruchy
przeciwstawne zachodzą w tej samej płaszczyźnie: zginacze i prostowniki
(odwodziciele i przywodziciele)

 Podział topograficzny
 mięśnie głowy i szyi
 mięśnie tułowia
 mięśnie kończyn
 mięśnie brzucha
 mięśnie klatki piersiowej
 mięśnie grzbietu
Mięsień szkieletowy
Budowa anatomiczna - poziomy organizacji

Okostna

Ścięgno
Powięź
Mięsień
Namięśna
Omięśna
Pierwotny pęczek m.
Śródmięśna
Włókno m.

Prążki

Sarkolemma
Sarkoplazma Jądra kom.

Miofilamenty
Miofibryle
Mięsień szkieletowy
Budowa anatomiczna – błony łącznotkankowe
Mięsień szkieletowy
Budowa anatomiczna – błony łącznotkankowe
Mięsień szkieletowy
Obraz mikroskopowy
Miocyt
= włókno mięśniowe

• kształt: wydłużony,
cylindryczny
• średnica: 10 - 100 µm
(0,01 - 0,1 mm)
• długość: 1 - 400 mm
• jądro komórkowe: podłużne
spłaszczone ułożone
peryferyjnie
• wnętrze komórki wypełnione
miofibrylami
• każda miofibryla otoczona
kanalikami T, licznymi
mitochondriami i cysternami
siateczki sarkoplazmatycznej
Miocyt
Budowa cytologiczna - miofilamenty

Miofilamenty grube:
 średnica: 16 nm
(0,00016 mm)
 zbudowane z miozyny
 dwułańcuchowy ogon o
strukturze helikalnej
 dwie głowy o strukturze
globularnej – w czasie
skurczu tworzą mostki
poprzeczne i zawierają
miejsce wiązania ATP
Miocyt
Budowa cytologiczna - miofilamenty

 Miofilamenty cienkie:
 średnica: 6 nm
 filament o strukturze helikalnej
 zbudowane głownie z aktyny (+ troponina i tropomiozyna)
 w obrębie rowka ciągnącego się między oboma łańcuchami aktynowymi
leżą dwie nici tropomiozyny do których w równych odstępach przyczepione
są cząsteczki troponiny
 troponina stanowi kompleks zbudowany z 3 podjednostek:
○ t. T – łączącej się z tropomiozyną
○ t. I – łączącej się z aktyną
○ t. C – wiążącej Ca2+
Miocyt
Sarkomer

• podstawowa jednostka
strukturalna i funkcjonalna
miofibryli
• długość: 2,5 nm (spoczynek)
• jest wynikiem regularnego
i określonego układu
miofilamentów względem siebie
w przestrzeni.
• wzór: ½ prążka I + 1 prążek A
+ ½ prążka I
Typy włókien mięśniowych
Typ włókna mięśniowego I (SO) IIA (FOG) IIIB/IIX (FG)
Rodzaj metabolizmu tlenowy mieszany beztlenowy
Średnica włókien mała średnia duża
Siła skurczu mała średnia duża
Szybkość skracania mała średnia duża
Gęstość mitochondriów duża duża mała
Liczba miofibryli we
mała średnia duża
włóknie
średnio
Kapilaryzacja wysoka mała
wysoka
Zawartość glikogenu mała duża duża
Tłuszcz obojętny duży średni mały
Zapasy PCr małe duże Duże
Charakterystyka włókien mięśniowych
Proporcje włókien w ogólnej
strukturze układu mięśniowego
Rodzaj włókien mięśniowych % udział w budowie mięśnia

I (SO) 50

IIa (FOG) 25

IIb/x (FG) 22

IIc 1-3
RODZAJE WŁÓKIEN MIĘŚNIOWYCH
Zawartość różnych typów włókien
mięśniowych w mięśniach.
Złącze nerwowo-mięsniowe
Budowa
Złącze nerwowo-mięsniowe
Budowa

• Neuron ruchowy wchodzi w

bliski kontakt z sarkolemą,
tworząc złącze (synapsę
nerwowo-mięśniową)
• Fragment sarkolemy
sąsiadujący z synapsą aksonu
nazywa się płytka motoryczną
(ruchową/końcową)
• Neurotransmiter: acetylocholina
(ACh)
• Po przekazaniu pobudzenia na
miocyt, występująca w
szczelinie synaptycznej
acetylocholinoestereza rozkłada
Ach do choliny i kw. octowego
Jednostka motoryczna
Budowa

• Jednostką
motoryczną
nazywamy
neuron ruchowy
wraz ze
wszystkimi
unerwianymi
przez niego
włóknami
mięśniowymi
 Jednostka motoryczna mięśnia szkieletowego =
neuron ruchowy + grupa unerwianych przez niego włókien (komórek)
mięśniowych
Jednostka motoryczna
Budowa
Jednostka motoryczna
Typy
Jednostka motoryczna
Obraz mikroskopowy
Typy jednostek motorycznych
Podział

Typ jednostki ruchowej S (ST) FR (FTa) FF (FTb)

Dotyczy typu włókien I (SO) IIA (FOG) IIB/IIX (FG)
Czas skurczu i rozkurczu długi krótki krótki
Siła skurczu mała średnia duża
nie
Wzmocnienie siły występuje występuje
występuje
Odporność na zmęczenie bardzo duża duża mała
Metaboliczne koszty
małe duże duże
skurczu
Rekrutacja jednostek motorycznych
• to proces angażowania do skurczu
coraz większej liczby jednostek
ruchowych.
• porządek rekrutacji nie jest
przypadkowy.
• Jako pierwsze rekrutowane są
jednostki ruchowe typu S – o
najbardziej pobudliwych
motoneuronach; następnie jednostki
FR, aż wreszcie do skurczu
dołączają jednostki FF.
• zaobserwowano że jednostki
ruchowe typu S były czynne w ciągu
doby łącznie 5 – 8 h, typu FR 20 –
90 min. a FF 0,5 – 3 min.
• Proces odwrotny – dekrutacja – jest
mechanizmem umożliwiającym
zmniejszenie siły skurczy, aż do
wygaszenia.
Sprzężenie
elektro-mechaniczne
To przekształcenie
elektrycznego impulsu
nerwowego w mechaniczna
reakcję kom. mięśniowej –
skurcz.
Impuls nerwowy docierający
do mięśnia jest przenoszony
wzdłuż kanalików
poprzecznych (cewek T),
co powoduje otworzenie
kanałów Ca2+ cystern
brzeżnych SR i uwolnienie
Ca2+ do sarkoplazmy.
Skurcz mięśnia szkieletowego
1. Depolaryzacja sarkolemmy
2. Depolaryzacja układu sarkotubularnego
3. Uwolnienie Ca2+ z cystern
4. Połączenie Ca2+ z troponiną
5. Zmiana konfiguracji kompleksu troponina-tropomiozyna -
odblokowanie miejsc wiązania miozyny na aktynie
6. Połączenie aktyny z miozyną mostkami
7. Skurcz - przesunięcie aktyny względem miozyny (potrzebna
energia z ATP!)
8. Reabsorpcja Ca2+ do cystern
9. Rozkurcz (bierny)
Molekularny mechanizm
skurczu (= cykl mostka poprzecznego)
 W spoczynku interakcji A z M zapobiegają: troponina
i tropomiozyna
 Potencjał czynnościowy rozprzestrzenia się wzdłuż
kanalików poprzecznych (cewek T),
 otwierając kanały cystern brzeżnych siateczki
sarkoplazmatycznej sąsiadujących z kanalikami
poprzecznymi,
 przez otwarte kanały DHP uwolnione zostają Ca2+
które zalewają sarkoplazmę,
 Ca2+ łączą się z podjednostką C troponiny,
 która zmienia swoją konformację pociągając za sobą
pozostałe podjednostki oraz tropomiozynę i tym samy
odsłaniając miejsca wiązania dla M na A
Molekularny mechanizm
skurczu c.d.
 do zrelaksowanych głów M przyłącza się ATP
 ulega hydrolizie do ADP i Pi a energia
wyzwolona podczas hydrolizy powoduje
wyprostowanie główki M i ustawienie jej
dokładnie naprzeciwko miejsca wiązanie M na A
 następuje przyłączenie główki M do miejsca
wiązania na A – powstaje mostek poprzeczny
 dysocjacja ADP i Pi powoduje zgięcie główki do
położenie wyjściowego powodując tym samy
wsuwanie się filamentów cienkich między
filamenty grube.
 cykl się powtarza – sakromer się skraca
Molekularny mechanizm
skurczu c.d.
Fazy skurczu mięśnia
1. Faza utajonego
pobudzenia
2. Faza skurczu
3. Faza rozkurczu
Rodzaje skurczów mięśni
Podział skurczów we względu na zmiany długości
i napięcia
Skurcz Skurcz Skurcz
izometryczny: izotoniczny: auksotoniczny:
siła skurczu, siła skurczu, siła skurczu,
napięcie m. napięcie m. napięcie m.
– ↑, = const., – ↑.,
długość m. = długość m. – ↓ długość m. – ↓
const.
Rodzaje skurczów mięśni
Podział skurczów we względu na rodzaj wykonywanej
pracy

a) Skurcz izometryczny –
długość m. się nie
zmienia, napięcie rośnie

b) Skurcz koncentryczny –
długość m. zmniejsza
się

c) Skurcz ekscentryczny –
długość m. zwiększa się
Źródła energii podczas wysiłku
Źródła energii podczas wysiłku c.d.
Źródła energii podczas wysiłku
1) mięśniowe zasoby ATP
2) PCr
3) Węglowodany (CHO)
4) Wolne Kwasy Tłuszczowe (WKT)
Źródła energii podczas wysiłku c.d.
– systemy energetyczne

Tkanka mięśniowa dysponuje 3 systemami

energetycznymi:
1. System fosfagenowy (ATP + PCr)
2. System glikolityczny (CHO)
3. System tlenowy (CHO + WKT)
Źródła energii podczas wysiłku
1) mięśniowe zasoby ATP
2) PCr
3) glikoliza beztlenowa
4) glikoliza tlenowa
5) β-oksydacja kw. tł.
Metaboliczne szlaki energetyczne mięśni
1. Mięśniowe zasoby ATP
ATP ↔ ADP + Pi
– 100 g ATP w mm. (20 - 30 mM/kg s.m.mm.)
– Vprod. ATP = 12 mM/kg s.m.mm./s
– zabezpiecza wysiłek max. 3 – 5 s
– reak. miokinazowa:
ADP + ADP → ATP + AMP
Metaboliczne szlaki
energetyczne mięsni – c.d.
2. PCr
PCr + ADP → ATP + Cr
• 120 mM/kg s.m.mm.
• Vprod. = 8 – 10 mM/kg
s.m.mm./s
• zabezpiecza wysiłki max.
6–8s
(lub wys. o niższej
intensywności do 30 s)
• (sprinty, rzuty, skoki,
podnoszenie ciężarów)
Metaboliczne szlaki energetyczne mięsni –
c.d.
3. Glikoliza beztlenowa
Gluc/Glic → ATP + kw. mlekowy
• Vprod. ATP = 4 mM/kg s.m.mm./s
• system ten zabezpiecza wysiłki od 15 s – kilka min.
• Zysk energetyczny = 2 ATP
Metaboliczne szlaki
energetyczne mięsni
– szlaki tlenowe
Metaboliczne szlaki energetyczne mięsni –
szlaki tlenowe c.d.
4. Glikoliza tlenowa
Gluc/Glic → CO2 = H2O
• zasoby PCr wystarczają na 50 skurczów
(25 mM/g m.)
• Vprod. ATP = 2 mM/kg s.m.mm./s
• system ten zabezpiecza wysiłki do kilka –
kilkadziesiąt min.
• Zysk energetyczny = 36 ATP
Metaboliczne szlaki
energetyczne mięsni
– glikoliza tlenowa
Metaboliczne szlaki energetyczne mięsni –
szlaki tlenowe c.d.
5. β-oksydacja kw. tł.
kw. tł → CO2 = H2O
•
• Vprod. ATP = 2 mM/kg s.m.mm./s
• system ten zabezpiecza wysiłki wielogodzinne
• zysk energetyczny = 129 ATP (palmitynan C-16)
Metaboliczne szlaki
energetyczne mięsni
– β-oksydacja
• to proces, w którym
długołańcuchowe kw.
tłuszczowe (WKT) zostają
utlenione w
mitochondrium w wyniku
cyklicznego utlenianie ,
gdzie 2-C fragmenty są
systematyczne odłączane
z cz. kw. tł.
• rozpoczyna się od
aktywacji kw. tł. -
polaczenie z Ac-CoA –w
cytoplazmie, po czym
następuje transport
aktywnego kt. tł. do
wnętrza mitochondrium
dzięki L-Car.
Metaboliczne szlaki energetyczne mięsni –
β-oksydacja – rola L-Car
 Metaboliczne szlaki energetyczne
mięsni – szlaki tlenowe – cykl Krebsa
• końcowy etap utleniania węglowodanów, aminokwasów i kwasów
tłuszczowych, ściśle powiązany z łańcuchem oddechowym.
• zachodzi wyłącznie w warunkach tlenowych.
• zachodzi wewnątrz mitochondriów
• cykl reakcji w których Ac-CoA jest metabolizowany do CO2 i H2
• funkcje:
– rozkłada AC-CoA powstający podczas katabolizmu węglowodanów, lipidów, białek
– dostarcza równoważników redukcyjnych – NADH+ i FADH2 zamienianych na ATP w
łańc. odd. oraz GTP (=ATP)
– dostarcza substratów do procesów syntezy różnych związków (np. glukozy, hemu,
kwasów tłuszczowych) m.in.:
• glukoneogeneza (ze szczawiooctanu, pirogronianu, aminokwasów)
• synteza niektórych aminokwasów
• synteza hemu
• synteza ciał ketonowych
• synteza kwasów tłuszczowych
• synteza neurotransmiterów (mózg)
• cykl mocznikowy
Metaboliczne szlaki energetyczne
mięsni – szlaki tlenowe – cykl Krebsa
Metaboliczne szlaki energetyczne
mięsni – szlaki tlenowe – cykl Krebsa
Powiązania cyklu Krebsa z
innymi szlakami metabolicznymi
Pirogronian

Glukoza Ac-CoA

szczawiooctan Synteza kwasów

Aminokwasy cytrynian tłuszczowych,
Regulator
fumaran metabolizmu
węglowodanów

Cykl mocznikowy -ketoglutaran

bursztynylo-CoA
Neurotransmitery
Aminokwasy
Synteza hemu,
porfiryny
Metaboliczne szlaki energetyczne
mięsni – szlaki tlenowe – łańcuch
oddechowy
Źródła energii podczas wysiłku c.d.
– systemy energetyczne - podsumowanie
System tlenowy
Źródło energii ATP – PCr LA
CHO Tłuszcze
Intensywność wysiłku b. duża duża mała b. mała

Zakres produkcji ATP b. duży duży mały b. mały

Potencjał
b. duży duży mały b. mały
szybkościowy

Całkowita prod. ATP b. mała mała duża b. duża

Zapotrzebowanie na
brak brak duże duże
O2
Rodzaj wysiłku bez-O2 bez-O2 O2 O2
sprint 100 m, bieg 5 – 40
Rodzaj wysiłku bieg do 400 m super maraton
skoki, rzuty km
Czas zużycia ATP
1 – 30 s 30 – 120 s ponad 5 min. wiele godz.
(max)
Strefy i progi metaboliczne
Udział CHO i WKT jako źródeł energii podczas
wysiłku długotrwałego 65% VO2max
Zabezpieczenie energetyczne mięsni
– wysiłek lekki
• 30 - 40% VO2max
• HR 110 - 130
• zaopatrzenie energetyczne organizmu
jest pokrywane na drodze przemian
tlenowych z WKT i glikogenu
• zapasy węglowodanów wystarczają
na ok. 90 min. wysiłku, zaś tłuszczy
na wielogodzinne wysiłki
Zabezpieczenie energetyczne
mięsni – wysiłek umiarkowany
 60 - 70% VO2max
 HR 150 - 160
 wyczerpanie organizmu następuje po
2 - 3 godzinach
 glikogen najszybciej jest zużywany we
włókach typu I, najwolniej we włóknach typu
IIB/X
 pod koniec wysiłku dochodzi niemal do
całkowitego wyczerpania glikogenu we
wszystkich typach włókien oraz obniżenia
CGluc we krwi
 wzrost CLA – niewielki
Zabezpieczenie energetyczne mięsni
– wysiłek o b. dużym obciążeniu
 ~90 % VO2max
 HR → HRmax
 wyczerpanie organizmu następuje po
5 – 60 min.
 glikogen najszybciej jest zużywany we włókach typu
IIB/X, najwolniej we włóknach typu I
 pod koniec wysiłku we włóknach IIB dochodzi do
całkowitego zużycia zapasów glikogenu, we włóknach
IIA zużycie wynosi ok 70 %,a we włóknach typu I tylko
25 %
 pomimo wzrostu wychwytu Gluc przez mięsnie,
jej stężenie we krwi w trakcie wysiłku wzrasta
 przyczyna wyczerpania nie leży w mięśniach
 wzrost CLA – znaczny (→ 20mmol/L)
Zabezpieczenie energetyczne mięsni
– wysiłek statyczny
• trwają zwykle krótko
• przy obciążeniu przewyższającym
60 – 70% 1-RM dochodzi do zamknięcia
dopływu krwi do włókien mięśniowych
• jedynym źródłem energii staje się
glikogen mięśniowy
• akumulacja Lac - niewielka
Pobór O2 w wysiłkach o stałym obciążeniu
Pobór O2 w wysiłkach
o wzrastającej intensywności

• w wysiłkach podprogowych (poniżej LT)

pobór O2 wzrasta liniowo wraz ze
wzrostem mocy
• po przekroczeniu LT stwierdza się
znacznie szybsze – nieproporcjonalne do
przyrostu mocy – tempo poboru O2
Pułap tlenowy VO2max

= maksymalny pobór O2
• to największa ilość O2 jaką organizm
zużywa podczas 1 min.
Pułap tlenowy VO2max
- czynniki determinujące:
1) Układ oddechowy:
• wentylacja minutowa płuc
• stosunek wentylacji pęcherzykowej do perfuzji
2) Układ krążenia:
• objętość minutowa serca (CO)
• CHb
• Powinowactwo O2 do Hb
• Ptęt.
3) Układ mięśniowy – układ krążenia:
• przepływ krwi przez mięśnie
• gęstość kapilar w mięśniach
• dyfuzja O2 do mitochondriów
4) Metabolizm mięśniowy:
• gęstość mitochondriów w mięśniu
• masa mięśni i typ włókien mięśniowych
• aktywność enzymów oksydacyjnych w miocytach
• dostarczanie substratów energetycznych do komórek mięśniowych
Wielkość VO2max jest warunkowana
przez wiele czynników,
które można ująć w następujące grupy:

1. Czynniki związane z funkcjonowaniem układu oddechowego:

• wentylacja minutowa płuc,
• stosunek wentylacji pęcherzykowej do perfuzji.
2. Czynniki związane z krążeniem:
• objętość minutowa serca (częstość skurczów serca  objętość wyrzutowa),
• stężenie hemoglobiny we krwi,
• powinowactwo tlenu do hemoglobiny,
• tętnicze ciśnienie krwi.
3. Czynniki związane z przepływem mięśniowym:
• przepływ krwi przez mięśnie,
• gęstość kapilar w mięśniu,
• dyfuzja tlenu do mitochondriów.
4. Czynniki związane z metabolizmem mięśniowym:
• gęstość mitochondriów w mięśniu,
• masa mięśni i typ włókien mięśniowych,
• aktywność enzymów oksydacyjnych w komórkach mięśniowych,
• dostarczanie substratów energetycznych do komórek mięśniowych.
Pułap tlenowy VO2max
- metody pomiaru

1) Metody bezpośrednie:
• pomiar VO2max przy użyciu worków
Douglasa
• pomiar VO2max z zastosowaniem
ergospirometru
2) Metody pośrednie:
a) Test Astrand-Ryhming
a) Próba na cykloergometrze
b) Step test
Pułap tlenowy VO2max
- nomorgam Astrand-Ryhming
Zmęczenie

= niezdolność do kontynuowania wysiłku

o założonej intensywności.
• ośrodkowe (nerwowe)
• obwodowe (mięśniowe)
Przyczyny zmęczenia
w wysiłku krótkotrwałym w wysiłku długotrwałym
(o dużej intensywności) (o niskiej intensywności)
• obniżenie poziomu ATP • hipoglikemia
• wzrost poziomu ADP • wyczerpanie zapasów
• wzrost poziomu NH3 glikogenu mięśniowego
• wzrost pHi – spadek pH • hipertermia (powyżej 42oC)
• odwodnienie
Przetrenowanie - objawy

• kłopoty ze snem
• brak apetytu lub zaburzenia łaknienia
• niewłaściwe nawyki żywieniowe
• niestabilność emocjonalna
• brak koncentracji utrudnione
porozumiewanie się
• niechęć do treningu
• przyśpieszona męczliwość
UKŁAD KRWIONOŚNY
UKŁAD KRWIONOŚNY
podstawowe pojęcia

• Tętno (HR)
• Tętnicze ciśnienie krwi (Ptęt.)
• Objętość wyrzutowa (SV)
• Pojemność minutowa serca (CO)
– HR x SV ≈ 5,4L
• Objętość zalegająca (RV)
Wpływ wysiłku dynamicznego na układ
krążenia
Wpływ wysiłku dynamicznego na układ
krążenia
Wpływ treningu wytrzymałościowego na układ
krążenia w spoczynku i w czasie wysiłku
Wpływ wysiłku statycznego na układ
krążenia
Rozrost serca
Rozrost serca
Kardiomiopatia przerostowa
Kardiomiopatia przerostowa
Kardiomiopatia przerostowa
UKŁAD ODDECHOWY
UKŁAD ODDECHOWY
podstawowe pojęcia

• Vt – objętość oddechowa (500 ml)

• IRV – zapasowa obj. wdechowa (3300 ml)
• ERV – zapasowa obj. wydechowa
(1000 ml)
• RV – obj. zalegająca (1200 ml)
• MV =Vt x f
Minutowa pojemność płuc = wentylacja
minutowa
UKŁAD ODDECHOWY
podstawowe pojęcia c.d.
Wpływ wysiłku fizycznego na
układ oddechowy
Wpływ wysiłku fizycznego na
układ oddechowy
DZIĘKUJĘ