Pytania na egzamin z wykładu: Fundusze strukturalne i system finansowania projektów Unii

Europejskiej, zima 2022

Egzamin będzie składał się z 5 otwartych pytań, wybranych losowo z listy pytań zamieszczonych
poniżej

1. Jakiego rodzaju projekty mogą być finansowane ze środków unijnych?

1. Projekty, które mogą być finansowane ze środków Unii Europejskiej, obejmując udział w
tej dziedzinie, w tym: rozwój regionalny, transport, energia, środowisko, badania i innowacje,
przedsiębiorczość, edukacja i kultura. Konkretne programy finansowania mogą mieć swoje
własne cele i priorytety, dlatego ważne jest, aby pomóc się włączyć w zastosowanie
wymagań. Projekty które mogą być finansowane ze środków unijnych to przede wszystkim te
związane z rozwojem infrastruktury, inwestycjami w nowe technologie, ochroną środowiska,
promocją innowacyjności wsparciem dla małych i średnich przedsiębiorstw. innymi
przykładami są projekty związane z rozwojem turystyki, ochroną dziedzictwa kulturowego,
edukacją i szkoleniem oraz projekty związane z rynkiem pracy, takie jak programy aktywizacji
zawodowej i pomocy dla bezrobotnych. projekty muszą odpowiadać celom polityki unijnej
oraz spełniać wymogi dotyczące kwalifikowalności kosztów.
● dotacje – finansowane częściowo przez UE, a częściowo z innych źródeł – są
przydzielane w drodze ogólnodostępnych konkursów nazywanych zaproszeniami do
składania wniosków
● dotacje, którymi zarządzają władze krajowe i regionalne
● pożyczki, gwarancje oraz udział kapitałowy jako formy pomocy finansowej na
realizację unijnych programów i polityki
● nagrody dla zwycięzców konkursów w ramach programu Horyzont 2020.
2. Co jest źródłem finansowania wydatków unijnych?
2. Źródła dochodów UE to m.in.: składki państw członkowskich, cła przywozowe nakładane
na produkty spoza UE, nowa składka wyliczana na podstawie ilości odpadów
opakowaniowych z tworzyw sztucznych, które nie są poddawane recyklingowi oraz grzywny
nakładane w przypadku nieprzestrzegania przez przedsiębiorstwa przepisów UE. Państwa
członkowskie UE uzgadniają wielkość budżetu i sposób jego finansowania z kilkuletnim
wyprzedzeniem. Budżet UE jest finansowany głównie z zasobów własnych UE oraz z innych
dodatkowych źródeł opiera się na zasadzie, że wydatki muszą odpowiadać dochodom.
Źródła finansowania budżetu UE są następujące: część dochodu narodowego brutto (DNB)
każdego kraju UE w zależności od poziomu jego zamożności
cła nakładane na towary przywożone spoza UE
niewielka część podatku od wartości dodanej (VAT) pobieranego przez każdy kraj UE
począwszy od 2021 r., składka wyliczana na podstawie ilości odpadów opakowaniowych z
tworzyw sztucznych w każdym kraju UE, które nie są poddawane recyklingowi
inne dochody, w tym wkłady państw spoza UE na rzecz niektórych programów, odsetki od
zaległych płatności i grzywien, a także wszelkie nadwyżki z poprzedniego roku.
3. Jaka była ewolucja środków, które służą do finansowania wydatków unijnych?

3. Etapy tworzenia systemu finansowego- zabrało to ponad 20 lat i cały czas system jest
modyfikowany, dąży do unifikacji instrumentów budżetowych, przyjęte rozwiązania prowadzą do
autonomii budżetu, rozwój wspólnych polityk, poszukiwanie równowagi między instytucjami w
określaniu ich miejsca w procesie decyzyjnym finansowania WE.
Dąży się do unifikacji instrumentów budżetowych, przyjęte rozwiązania prowadzą do autonomii
budżetu, rozwój wspólnych polityk, poszukiwanie równowagi między instytucjami w określaniu
ich miejsca procesie decyzyjnym dotyczącym finansowania WE.

Od 1951 r. wprowadzono traktat do utworzenia budżetu administracyjnego, budżetu

operacyjnego (mniejsze budżety), później 1965 r. traktat fuzyjny – włączenie administracyjnych
budżetów EWWiS i EURATOM-u do budżetu ogólnego (budżet ogolny to nazwa stosowana dla
budżetu EWG, a następnie UE).

Traktat 1970 (Luksemburski) włączenie budżetu na B+R do budżetu ogólnego, powstanie 2

budżetów: ogólnego i EWWiS (działał do 2003), od reform Delorsa budżet zarządzany jest w
ramach kilkuletnich perspektyw .

1970-system środków własnych. Środki własne to: dochody z ceł, przekazywane z krajów
członkowskich, wpłaty rolnicze wnoszone w całości (opłaty wyrównawcze) od 1971 roku, wpłaty z
VAT (początkowo 1 % ) wprowadzono zasady harmonizacji wpłat z tytułu VAT (6 dyrektywa w
1977 i 9 dyrektywa w 1979 + opłaty z PKB każdego kraju.

Utworzenie funduszu FEOGA – wspieranie rolnictwa i zmian strukturalnych w zakresie produkcji

rolnej, polityka B+R ( metoda interwencji po kryzysie).

1971- Europejski Fundusz Społeczny

1975- Europejski Fundusz Rozwoju

W 1975 Traktat Brukselski przekazuje kompetencje w zakresie kontroli wydatków Sądowi

Audytorów.

1970 traktat luksemburski i jego zmiany- wprowadza rozróżnienie między obowiązkowymi

(sztywnymi wydatkami) i nieobowiązkowymi (elastycznymi czy zmiennymi wydatkami).

Europejski Trybunał Obrachunkowy, Trybunał Rewizyjny, Trybunał Audytów, Trybunał

Rewidentów Księgowych. Działa od 1977 r.

4. Czy przyjęcie do UE państw (poszerzenie 2004 i później), których dochody per capita średnio
były niższe od 50% dochodów w „starych” państwach UE spowodowało podniesienie
płatności w starych państwach członkowskich? Wyjaśnij swoje stanowisko.

4.Przyjęcie bogatych pozwoliło podnieść PKB „na głowę”, podczas przyjęcia Polski do UE , PKB
spadło , a wcześniej wprowadzono relatywnie wysoki udział dla transferów budżetu
europejskiego dla poszczególnych krajów, czyli regiony krajów które wcześniej mogły otrzymywać
środki z budżetu europejskiego zostały wyeliminowane, Unia po poszerzeniu o kraje biedne z
Europy Środkowo-wschodniej nie płaciła więcej, ale mniej do tego budżetu , bo absorbcja tych
bogatych krajów pod względem ich produktu krajowego brutto jest o wiele większa niż w Naszym
przypadku.

Te rozwiązania , które wprowadzono zaprzeczają temu, aby „stare” Państwa UE płaciły więcej.

A rozwiązania te wręcz ułatwiły pewne transfery , czyli były to transfery na rzecz bogatych
krajów UE niższe.

Kontrybucje państw członkowskich do budżetu UE są oparte na systemie klucza, który uwzględnia

wielkość gospodarki oraz poziom dochodów danego kraju państwa z niższymi dochodami per
capita płacą mniej niż państwa z wyższymi dochodami, więc przyjęcie nowych państw
członkowskich o niższych dochodach per capita może spowodować, że łączna suma kontrybucji
państw członkowskich będzie niższa niż przed rozszerzeniem. Jednak, po przyjęciu nowych
państw członkowskich, UE wyodrębniła nowe fundusze, które mają na celu wsparcie rozwoju i
konwergencji gospodarczej nowych państw członkowskich z państwami z wyższym poziomem
dochodów. Dlatego mogę stwierdzić, że przyjęcie do Unii Europejskiej państw o niższych
dochodach per capita nie spowodowało bezpośredniego podniesienia płatności w starych
państwach członkowskich, ale mogło przyczynić się do przesunięcia środków finansowych w
ramach budżetu Unii Europejskiej na wsparcie rozwoju nowych państw.

5. Wymień priorytety finansowania projektów zgłaszanych przez państwa członkowskie.

5.Można wymienić następujące priorytety finansowania projektów zgłaszanych przez Państwa

Członkowskie UE:

1) rozwój infrastruktury: projekty związane z budową i modernizacją dróg, mostów, kolei,

portów, lotnisk, sieci transportu publicznego oraz infrastruktury energetycznej i
telekomunikacyjnej.

2) inwestycje w nowe technologie: projekty związane z rozwojem innowacyjnych produktów,

procesów i usług, w tym projekty związane z digitalizacją oraz inteligentnymi specjalizacjami.

3) ochrona środowiska: projekty związane z ochroną klimatu, redukcją emisji gazów

cieplarnianych, ochroną bioróżnorodności, zarządzaniem odpadami, ochroną wód i powietrza.

4) promocja innowacyjności: projekty związane z rozwojem przedsiębiorczości, transferu

technologii, wsparciem dla start-upów i małych i średnich przedsiębiorstw.

5) wsparcie dla rynku pracy: projekty związane z aktywizacją zawodową, pomocą dla
bezrobotnych, rozwoju kompetencji i szkoleń.

6) rozwój turystyki: projekty związane z rozwojem turystyki, ochroną dziedzictwa kulturowego,

rozwojem produktów turystycznych i usług.

7) wsparcie dla regionów: projekty związane z rozwojem regionów słabiej rozwiniętych,

wsparciem dla mniejszych miast i obszarów wiejskich, rozwijaniem specjalizacji inteligentnych.

8) wsparcie dla sektora morskiego i rybołówstwa: projekty związane z rozwojem sektora

morskiego, rybołówstwa i akwenów morskich, ochroną bioróżnorodności oraz zrównoważonym
rozwojem.

6. Co stanowi wektor wskazujący kierunki rozwoju dla państw członkowskich UE na najbliższe

lata?

6. Wektorem wskazującym kierunki rozwoju dla państw członkowskich Unii Europejskiej na

najbliższe lata jest europejski zielony ład, który zakłada osiągnięcie neutralności klimatycznej do
2050 roku oraz zwiększenie odporności na zmiany klimatu. innym ważnym kierunkiem rozwoju
jest digitalizacja, która ma na celu przyspieszenie cyfryzacji gospodarki i społeczeństwa, poprawę
dostępności i jakości usług cyfrowych, a także rozwój nowych technologii takich jak sztuczna
inteligencja czy Internet rzeczy.

Kolejnym ważnym kierunkiem jest polityka inwestycyjna, która ma na celu zwiększenie inwestycji
w infrastrukturę, badania i rozwój, innowacje oraz wsparcie dla małych i średnich
przedsiębiorstw.
Równie ważnym kierunkiem jest wsparcie dla rynku pracy, które ma na celu zwiększenie
zatrudnienia, rozwój kwalifikacji umiejętności pracowników oraz wsparcie dla bezrobotnych,
zwłaszcza młodzieży i osób z trudnościami na rynku pracy.

Innym ważnym kierunkiem jest polityka spójności, które ma na celu zwiększenie rozwoju i
konwergencji gospodarczej regionów słabiej rozwiniętych.

7. Kto to jest beneficjent netto w transferach UE-państwo członkowskie?

7. Beneficjent netto - jest kraj członkowski, który otrzymuje z budżetu UE więcej niż do niego
wpłaca.

Są one zwykle państwami o niższym poziomie rozwoju gospodarczego lub regionami o niższym
poziomie rozwoju, które potrzebują dodatkowych środków finansowych na realizację polityki
unijnych.

Warto jednak pamiętać, że korzystanie z transferów unijnych nie oznacza, że państwo jest
beneficjentem netto w długim okresie, ponieważ celem tych transferów jest pomoc w rozwoju i
konwergencji gospodarczej państwa, co przyniesie korzyści zarówno dla państwa beneficjenta,
jak i dla całej Unii Europejskiej w dłuższej perspektywie.

8. Kto to jest płatnik netto w transferach UE-państwo członkowskie?

8. Mianem płatników netto określa się państwa, które wpłacają do budżetu UE więcej pieniędzy,
niż z niego otrzymują, sumując wszystkie możliwe transfery, (np. w postaci dopłat, funduszy
strukturalnych itp.). Głównymi płatnikami netto są Niemcy, Francja, Szwecja i Holandia.

Są Państwami o wyższym poziomie rozwoju gospodarczego, które przyczyniają się do

finansowania polityk unijnych.

Warto jednak pamiętać, że bycie płatnikiem netto nie oznacza, że państwo nie korzysta z korzyści
związanych z politykami unijnymi. państwa te mogą korzystać z korzyści związanych z rozwojem
gospodarczym i wzmocnieniem rynku wewnętrznego, które przynoszą polityki unijne.

9. Dlaczego „bogate” państwa UE godzą się finansować rozwój państw reprezentujących niższy
poziom rozwoju?

9. Z jednej strony chodzi o lewarowanie , które jest bardzo ważne , z drugiej strony „bogate”
kraje dążą do tego, aby inne Państwa miały ustabilizowaną sytuację , sytuacja gospodarcza
ustabilizowana oznacza również dobrą sytuację polityczną.

Jest to korzystne dla całej Unii Europejskiej. wzrost rozwoju i konwergencja gospodarcza państw
o niższym poziomie rozwoju przyczynia się do rozwoju całej Unii Europejskiej i wzmocnienia
rynku wewnętrznego.

Konwergencja gospodarcza jest jednym z głównych celów polityki spójności UE i ma na celu

zwiększenie rozwoju i zmniejszenie różnic ekonomicznych między państwami członkowskimi.
Wzrost rozwoju i konwergencja gospodarcza państw o niższym poziomie rozwoju przyczynia się
do zwiększenia zatrudnienia, rozwoju kwalifikacji i umiejętności pracowników, a także do
poprawy jakości życia mieszkańców.

Finansowanie rozwoju państw reprezentujących niższy poziom rozwoju jest także korzystne dla
bogatych państw Unii Europejskiej, ponieważ przyczynia się do rozwoju rynku wewnętrznego co
oznacza więcej możliwości inwestycyjnych i handlowych dla tych państw. Ponadto pomoc
finansowa dla państw o niższym poziomie rozwoju jest często okazywana jako odpowiedzialność
społeczna i polityczna państw członkowskich Unii Europejskiej.

Wprowadzono też pewne cele w różnych strukturach UE , potem nastąpiła fuzja tych budżetów,
czyli z mniejszych wkładów pochodzących z poszczególnych krajów, uzyskano większe wpłaty.

Wprowadzono reformy Delorsa - wieloletnie perspektywy finansowe.

10. W jaki sposób wzajemne przepływy między budżetem państwa członkowskiego UE a

budżetem UE wpływają na strukturę wydatków w kraju członkowskim?

10. Wzajemne przepływy między budżetem państwa członkowskiego Unii Europejskiej, a

budżetem Unii Europejskiej mogą mieć istotny wpływ na strukturę wydatków w kraju
członkowskim.

1) Przepływy finansowe z budżetu Unii Europejskiej do państwa członkowskiego mogą stanowić

ważne źródło finansowania dla polityk publicznych i projektów, które mogłyby być trudne do
sfinansowania z budżetu krajowego. Na przykład, państwa członkowskie mogą korzystać z
funduszy unijnych na realizację projektów infrastrukturalnych, rozwoju badań i innowacji czy na
wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw.

2) Państwa członkowskie mogą być zobowiązane do przeznaczania określonej części środków

unijnych na specyficzne cele lub działania, co może wpływać na strukturę wydatków kraju
członkowskim. Na przykład, państwa mogą być zobowiązane do przeznaczenia środków unijnych
na ochronę środowiska czy na rozwój obszarów wiejskich.

3) Państwa członkowskie muszą spełnić określone kryteria i wymogi, aby otrzymać środki unijne,
co oznacza, że muszą one odpowiednio przygotować projekty i spełniać określone standardy, co
może wymagać zmian w strukturze wydatków w kraju członkowskim.

Przepływy finansowe z budżetu Unii Europejskiej do państwa członkowskiego mogą przyczynić się
do rozwoju gospodarczego i społecznego państwa członkowskiego, ale też mogą mieć wpływ na
decyzje budżetowe państwa członkowskiego.

11. Jakie znaczenie dla wzajemnych transferów między państwem członkowskim a budżetem ma
fakt, że państwo jest w UGiW, lub posługuje się własną narodową walutą?

11. Fakt, że państwo jest w Unii gospodarczej i walutowej (UGiW) lub posługuje się własną
narodową walutą, może mieć istotne znaczenie dla wzajemnych transferów między państwem
członkowskim, a budżetem Unii Europejskiej.

Państwa które są członkami UGiW mają mniejszą swobodę manewru w kwestii polityki
monetarnej i fiskalnej, ponieważ są one zobowiązane do przestrzegania zasad państwa
stabilnego, co oznacza, że mają one ograniczony margines manewru w kwestii wydatków i
deficytu budżetowego.

Państwa, które posługują się własną narodową walutą, mają większą swobodę manewru w
kwestii polityki monetarnej i fiskalnej, ponieważ nie są one zobowiązane do przestrzegania zasad
państwa stabilnego. jednak korzystanie z własnej waluty oznacza, że państwo jest bardziej
narażone na ryzyko związane z fluktuacjami kursów walutowych, co może mieć wpływ na
przepływy finansowe między państwem członkowskim a budżetem Unii Europejskiej.
Państwa członkowskie mogą korzystać z różnych mechanizmów wsparcia i stabilizacji Finansowej
z budżetu Unii Europejskiej, takich jak Europejski Mechanizm Stabilizacji Finansowej (EFSF) czy
Europejski Fundusz Stabilizacji Finansowej (EFSM), aby pomóc im przeciwdziałać skutkom kryzysu
finansowego.

12. Czy fundusze strukturalne finansują działania zgodne z konsensusem waszyngtońskim czy
kierują się innymi priorytetami ?

12. Fundusze strukturalne, które są dostępne dla państw członkowskich Unii Europejskiej,
finansują działania, które są zgodne z konsensusem waszyngtońskim, jak i kierują się innymi
priorytetami.

Konsensus waszyngtoński to zestaw polityk ekonomicznych, którego celem jest stabilizacja i

rozwój gospodarczy oraz redukcja biedy. Główne założenia konsensusu obejmują liberalizację
handlu, ograniczenie roli państwa w gospodarce, zwiększenie inwestycji zagranicznych i reformy
rynku pracy.

Fundusze strukturalne Unii Europejskiej, takie jak Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
(EFRR) czy Europejski Fundusz Społeczny (EFS), finansują projekty, które wspierają rozwój
gospodarczy i zatrudnienie, a także promują innowacje i przedsiębiorczość.

Jednak fundusze strukturalne UE kierują się także innymi priorytetami, takimi jak ochrona
środowiska, rozwój infrastruktury, ochrona dziedzictwa kulturowego czy rozwój społeczny.

Konsensus waszyngtoński wprowadza zasadę taką, aby ograniczyć wydatki na takie dziedziny,
które nie przynoszą dochodów w przyszłości, a zwiększyć na te które taki dochód mogą przynieść.

Wszystkie 10 zasad były stosowane u Nas w procesie transformacji, a także wprowadzone

uzupełnienia: ład korporacyjny, przeciwdziałanie korupcji, elastyczne rynki pracy, stosowanie się
do dyscypliny nałożonej przez WTO , dostosowanie się do międzynarodowych kodeksów i
standardów finansowych, reżimy pośrednich kursów walutowych, systemy zabezpieczenia
potrzeb społecznych, ukierunkowanie na redukcję ubóstwa.

13. Czy fundusze strukturalne wpływają na zmiany strukturalne gospodarki, jeśli tak to jak można
te zmiany scharakteryzować?

13. Fundusze strukturalne to fundusze przeznaczone na finansowanie projektów związanych z

modernizacją gospodarki i rozwoju infrastruktury. Celem tych funduszy jest poprawa
konkurencyjności i innowacyjności gospodarki, a także zwiększenie zatrudnienia oraz redukcja
różnic w rozwoju między regionami.

Wpływ funduszy strukturalnych na zmiany strukturalne gospodarki może być widoczny na kilku
płaszczyznach. Przede wszystkim, fundusze te mogą przyczynić się do rozwoju sektora
przedsiębiorstw, poprzez wsparcie inwestycji w nowe technologie i modernizację maszyn oraz
urządzeń. Może to prowadzić do zwiększenia efektywności produkcji oraz poprawy jakości
produktów.

Fundusze strukturalne mogą również przyczynić do rozwoju infrastruktury, takiej jak drogi,
mosty, koleje, lotniska czy sieci telekomunikacyjne. Poprawa infrastruktury ma bezpośredni
wpływ na rozwój gospodarczy poprzez zwiększenie dostępności różnych regionów oraz poprawę
warunków do prowadzenia działalności gospodarczej.
Fundusze strukturalne mogą również przyczynić się do zwiększenia zatrudnienia poprzez
wsparcie projektów inwestycyjnych, które przyczyniają się do rozwoju sektora przedsiębiorstw
oraz tworzenia nowych miejsc pracy.

W zależności od konkretnego regionu oraz programu, fundusze strukturalne mogą mieć różny
stopień skuteczności. ich skuteczność jest również uzależniona od poziomu przygotowania
projektów oraz odpowiedniego zarządzania nimi.

14. Czy fundusze strukturalne wpływają na poprawę konkurencyjności rynków państw

członkowskich UE, jeśli tak to w jaki sposób?

14. Fundusze strukturalne mogą mieć pozytywny wpływ na poprawę konkurencyjności rynków
państw członkowskich Unii Europejskiej poprzez wsparcie inwestycji w sektory przemysłowe i
rozwój infrastruktury.

Inwestycje w sektory przemysłowe mogą przyczynić się do zwiększenia efektywności produkcji

oraz poprawy jakości produktów, co może prowadzić do zwiększenia konkurencyjności
przedsiębiorstw na rynku międzynarodowym. Wsparcie inwestycji w nowe technologie i
automatyzacje produkcji może również przyczynić się do zwiększenia konkurencyjności
przedsiębiorstw poprzez obniżenie kosztów produkcji oraz zwiększenie efektywności.

Rozwój infrastruktury, takie jak drogi, mosty koleje, lotniska czy sieci telekomunikacyjne, może
przyczynić się do zwiększenia dostępności różnych regionów oraz poprawę warunków do
prowadzenia działalności gospodarczej. Może to prowadzić do zwiększenia konkurencyjności
przedsiębiorstw na rynku międzynarodowym poprzez zwiększenie dostępności rynków zbytu oraz
zwiększenie efektywności logistycznej.

Fundusze strukturalne mogą również przyczynić się do zwiększenia zatrudnienia poprzez

wsparcie projektów inwestycyjnych, które przyczyniają się do rozwoju sektora przedsiębiorstw
oraz tworzenia nowych miejsc pracy. Zwiększenie zatrudnienia może przyczynić się do
zwiększenia konsumpcji oraz poprawy sytuacji finansowej pracowników, co może przyczynić się
do wzrostu popytu na rynku i zwiększenia konkurencyjności przedsiębiorstw.

15. Czy fundusze strukturalne są wykorzystywane na rozwój infrastruktury?

15.Tak, fundusze strukturalne są często wykorzystywane na rozwój infrastruktury. Celem tych

funduszy jest poprawa konkurencyjności i innowacyjności gospodarki, a także zwiększenie
zatrudnienia oraz redukcja różnic w rozwoju między regionami.

Inwestycje w infrastrukturę są uważane za jeden z najważniejszych sposobów na poprawę

konkurencyjności gospodarki oraz zwiększenie dostępności różnych regionów. Dlatego też,
fundusze strukturalne są często przeznaczane na projekty związane z rozwojem infrastruktury
takiej jak drogi, mosty, koleje , lotniska, czy sieci telekomunikacyjne.

Fundusze strukturalne są również wykorzystywane na inwestycje w infrastrukturę wodociągową,

kanalizacyjną, oraz ochronę środowiska.

Fundusze strukturalne mogą również być przeznaczone na inwestycje w infrastrukturę cyfrową,

taką jak sieci szybkiego Internetu, co ma kluczowe znaczenie dla rozwoju gospodarki cyfrowej
oraz zwiększenia konkurencyjności przedsiębiorstw.
16. Jaki jest związek transferów w ramach funduszy strukturalnych a wyrównaniem poziomów
rozwoju między krajami członkowskimi UE?

16. Transfer w ramach funduszy strukturalnych jest jednym ze sposobów na wyrównanie

poziomów rozwoju między krajami członkowskimi Unii Europejskiej. Celem funduszy
strukturalnych jest wsparcie rozwoju gospodarczego i społecznego w krajach i regionach o
niższym poziomie rozwoju, poprzez przeznaczenie środków finansowych na projekty
inwestycyjne-transfer środków z krajów o wyższym poziomie rozwoju do krajów o niższym
poziomie rozwoju . Te transfery są przeznaczane na projekty inwestycyjne, które mają na celu
poprawę konkurencyjności oraz rozwój infrastruktury w krajach o niższym poziomie rozwoju.

Fundusze strukturalne są również wykorzystywane na wsparcie projektów związanych z

zatrudnieniem, edukacją oraz ochroną środowiska, co ma na celu wyrównanie poziomów
rozwoju społecznego i środowiskowego między krajami członkowskimi Unii Europejskiej.

Wynikiem tego jest zwiększenie konkurencyjności gospodarki oraz poprawa jakości życia
mieszkańców krajów o niższym poziomie rozwoju.

17. Jakie są priorytety przyjęte do finansowania projektów B+R ze środków UE?

17. Priorytety przyjęte dofinansowania projektów badawczo-rozwojowych (B+R) ze środków Unii

Europejskiej, różnią się w zależności od konkretnego programu finansowania, jednak ogólnie
mówiąc, priorytety te obejmują następujące obszary:

1) innowacje: projekty dotyczące wdrożenia nowych technologii, produktów lub usług, które
przyczyniają się do zwiększenia konkurencyjności przedsiębiorstw oraz poprawy jakości życia
mieszkańców.

2) klimat i środowisko: projekty dotyczące ochrony klimatu oraz zrównoważonego rozwoju, takie
jak projekty dotyczące energii odnawialnej, efektywności energetycznej oraz ochrony
środowiska.

3) cyfryzacja: projekty dotyczące rozwoju infrastruktury cyfrowej oraz wykorzystania technologii

cyfrowych w różnych sektorach gospodarki, takie jak projekty dotyczące sztucznej inteligencji,
chmury obliczeniowej czy bezpieczeństwa cyfrowego.

4) zatrudnienie i edukacja: projekty dotyczące zwiększenia zatrudnienia oraz poprawy jakości

edukacji, takie jak projekty dotyczące kompetencji cyfrowych, innowacyjnych metod nauczania
czy projekty skierowane na konkretne grupy zawodowe.

5) zrównoważony rozwój regionów: projekty dotyczące rozwoju gospodarczego i społecznego

konkretnych regionów, takie jak projekty dotyczące rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw,
czy projekty dotyczące rozwoju infrastruktury.

18. Czy w projektach finansowanych przez UE mogą uczestniczyć państwa nie-członkowskie UE,
jeśli tak to które?

18. W projektach finansowanych przez Unię Europejską mogą uczestniczyć państwa nie-
członkowskie UE, jednak zakres i warunki udziału w takich projektach mogą różnić się w
zależności od konkretnego programu finansowania.

W ramach projektu Horyzont Europa i Erasmus + państwa nie-członkowskie UE mogą

uczestniczyć w projektach finansowanych przez UE na równych zasadach jak państwa
członkowskie UE.
W przypadku programu COSME, państwa nie-członkowskie UE mogą uczestniczyć w projektach
finansowanych przez UE , jednak zakres udziału tych państw jest ograniczony.

Państwa nie-członkowskie mogą ubiegać się o środki finansowe w ramach projektu COSME ,
jednak muszą one być związane z państwami członkowskimi UE.

19. Jaka jest rola finansowych instrumentów UE wykorzystywanych w relacjach z państwami

nieczłonkowskimi (np. polityka sąsiedzka).

19. Finansowe instrumenty UE są ważnym narzędziem wykorzystywanym w relacjach z

państwami nie-członkowskimi, szczególnie w ramach polityki sąsiedztwa. Celem polityki
sąsiedztwa jest wsparcie rozwoju gospodarczego, społecznego oraz instytucjonalnego państw
sąsiednich UE, poprzez przeznaczenie środków finansowych na projekty inwestycyjne oraz
programy rozwoju. Finansowe instrumenty UE, takie jak instrument sąsiedztwa, służą do
finansowania projektów inwestycyjnych w państwach sąsiednich UE. Projekty te mogą dotyczyć
różnych obszarów, takich jak rozwój infrastruktury, ochrona środowiska czy rozwój sektora
przedsiębiorstw, wsparcie dla reform instytucjonalnych, rozwój rynku pracy oraz reformy rynku
energii.

Finansowe instrumenty UE są również wykorzystywane w ramach polityki bezpieczeństwa i

obrony, w celu wsparcia partnerów zewnętrznych jak również służą do finansowania projektów
związanych z rozwojem sektora obronnego państw sąsiednich UE. Finansowe instrumenty UE
stanowią ważny element polityki sąsiedztwa, ponieważ umożliwiają one UE wsparcie rozwoju
gospodarczego i społecznego państw sąsiednich, co ma pozytywny wpływ na stabilizację regionu
oraz wzmacniania relacji pomiędzy UE, a państwami członkowskimi.

20. Jakie są kierunki polityki sąsiedztwa? Czy Polska może w takich działaniach uczestniczyć? Na
jakich zasadach?

20. Polityka sąsiedztwa UE jest skierowana do państw sąsiednich UE i ma na celu wsparcie

rozwoju gospodarczego, społecznego oraz instytucjonalnego tych państw poprzez przeznaczenie
środków finansowych na projekty inwestycyjne oraz programy rozwoju.

Kierunki polityki sąsiedztwa UE obejmują:

1) stabilizacja i bezpieczeństwo: wsparcie dla reform instytucjonalnych, rozwój rynku pracy oraz
reformy rynku energii, aby zwiększyć stabilność i bezpieczeństwo państw sąsiednich UE.

2) wzmocnienie rynków: wsparcie dla rozwoju sektora przedsiębiorstw oraz infrastruktury, aby
zwiększyć konkurencyjność gospodarek państw sąsiednich UE.

3) wzmocnienie społeczeństwa obywatelskiego: wsparcie dla rozwoju sektora NGO, rozwój

edukacji oraz reformy rynku pracy, aby zwiększyć poziom rozwoju społecznego państw sąsiednich
UE.

Polska jest członkiem UE i jako taka może uczestniczyć w działaniach polityki sąsiedztwa, ale
jednocześnie jest też państwem sąsiednim w stosunku do państw nie-członkowskich UE.

Polska może ubiegać się o środki finansowe z instrumentu sąsiedztwa oraz innych finansowych
instrumentów UE.
21. Jakie elementy decydujące o finansowaniu projektów unijnych można uznać za ważne i
dlaczego?

21. Ważne elementy decydujące o finansowaniu projektów unijnych to:

1) zgodność z priorytetami unijnymi. projekt musi być zgodny z priorytetami unijnymi, takimi jak
innowacje, klimat i środowisko, cyfryzacja czy zatrudnienie i edukacja, aby mieć szansę na
finansowanie.

2) efektywność ekonomiczna: projekt musi być efektywny ekonomicznie, co oznacza że musi

przynieść określone korzyści ekonomiczne, takie jak wzrost PKB, zwiększenie zatrudnienia czy
poprawa konkurencyjności przedsiębiorstw.

3) wpływ na rozwój regionu: projekt powinien mieć pozytywny wpływ na rozwój regionu, taki jak
rozwój infrastruktury czy rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, a także przyczyniać się do
wyrównania poziomów rozwoju między różnymi regionami UE.

4) wdrożenie i trwałość: projekt musi być wdrożony i generować trwałe rezultaty, takie jak trwałe
zmiany w zachowaniach czy trwałe poprawy w dostępności usług.

22. Czy można zakładać, że fundusze strukturalne przyspieszają zmiany w zakresie wykorzystania
źródeł energii w krajach członkowskich UE (odchodzenie od dostaw z Rosji, zastępowania
źródeł kopalnianych źródłami odnawialnymi, proces „zielenienia” gospodarki)?

22. Tak, fundusze strukturalne mogą mieć pozytywny wpływ na zmiany w zakresie wykorzystania
źródeł energii w krajach członkowskich Unii Europejskiej, jednak stopień i skala tego wpływu
będzie zależała od konkretnych projektów finansowanych przez fundusze.

Fundusze strukturalne mogą być wykorzystane na finansowanie projektów związanych z

odchodzeniem od dostaw energii z Rosji, na przykład poprzez rozwój infrastruktury dla
transportu i magazynowania energii z odnawialnych źródeł.

Mogą również być wykorzystane na finansowanie projektów związanych z zastępowaniem źródeł

kopalnianych źródłami odnawialnymi, np. poprzez rozwój farm wiatrowych czy farm solarnych.

Mogą również być wykorzystane na finansowanie projektów związanych z „ zielenieniem”

gospodarki, na przykład poprzez rozwój infrastruktury dla transportu publicznego czy rozwój
budynków o wysokiej efektywności energetycznej. Fundusze strukturalne to tylko jedno z wielu
źródeł finansowania, które są dostępne dla państw członkowskich, inne źródła takie jak programy
unijne czy budżet państwa również odgrywają ważną rolę w finansowaniu projektów związanych
z odnawialnymi źródłami energii.

23. Czy fundusze strukturalne stawiają sobie za cel poprawę organizacyjną produkcji w krajach
członkowskich UE? Jeśli tak, to w jakich dziedzinach?

23. Fundusze strukturalne, mogą poprawić organizacje produkcji w krajach członkowskich UE,
jednak głównym celem funduszu jest wsparcie rozwoju gospodarczego, społecznego oraz
instytucjonalnego krajów członkowskich.

Jednym z priorytetów funduszy strukturalnych jest wsparcie Rozwoju Przedsiębiorczości, co może

przyczynić się do poprawy organizacji produkcji w sektorze MPŚ (małych i średnich
przedsiębiorstw). Fundusze mogą być przeznaczone na projekty inwestycyjne, takie jak
rozbudowa lub modernizacja zakładów produkcyjnych, co może przyczynić się do poprawy
efektywności produkcji.
Mogą również być przeznaczone na rozwój innowacyjności przedsiębiorstwach, co może
przyczynić się do poprawy organizacji produkcji poprzez wprowadzenie nowych technologii i
procesów.

Mogą również być przeznaczone na rozwój kwalifikacji pracowników, co może przyczynić się do
poprawy organizacji produkcji poprzez zwiększenie kompetencji i umiejętności pracowników.

24. Czy fundusze strukturalne można uznać za jeden z czynników, który sprzyja scalaniu rynku
państw UE? Jeśli tak, to w jaki sposób? Jeśli nie, to dlaczego?

24. Fundusze strukturalne mogą mieć pozytywny wpływ na scalanie rynku państw Unii
Europejskiej, jednak nie można ich uznać za jeden z głównych czynników który sprzyja scalaniu
rynku. Fundusze strukturalne mogą przyczynić się do scalania rynku poprzez finansowanie
projektów, które umożliwiają lepszy dostęp do rynków oraz usług między państwami
członkowskimi UE, mogą również przyczynić się do scalania rynku poprzez wsparcie dla
przedsiębiorstw ich ekspansji na rynki międzynarodowe.

Jednak scalanie rynku UE to proces długotrwały i skomplikowany, który dotyczy nie tylko
infrastruktury i handlu, ale także zharmonizowanie prawa, regulacji, a także różnorodnych
aspektów społecznych i kulturalnych. Fundusze strukturalne mogą mieć pozytywny wpływ na
staranie rynku, ale nie są jedynym ani nawet głównym czynnikiem wpływającym na ten proces.

25. Czy środki UE są wykorzystywane do tworzenia globalnych łańcuchów wartości dodanej,

wychodzących poza obszar państw UE i państw sąsiedzkich? Jakie korzyści takie działania
przynoszą państwom UE i państwom spoza UE?

25. Środki UE mogą być wykorzystywane do tworzenia globalnych łańcuchów wartości dodanej,
wychodzących poza obszar państw UE i państw sąsiedzkich, jednak stopień i skala tego wpływu
będzie zależeć od konkretnych projektów finansowanych przez fundusze.

Jednym z priorytetów Państw UE jest rozwój państw transgranicznych i międzynarodowych, co

pozwala na wykorzystywanie funduszy unijnych do projektów, które przyczyniają się do
tworzenia globalnych łańcuchów wartości dodanej.

Projekty te mogą obejmować współpracę między przedsiębiorstwami z różnych krajów, rozwój

infrastruktury transportowej czy też inwestycje w sektory takie jak energia czy IT, które mają
zasięg globalny.

Korzyści z takiego działania dla państw UE to m in: rozwój nowych rynków zbytu i dostęp do
nowych technologii I know-how.

Korzyści dla państw spoza UE mogą obejmować dostęp do finansowania technologii unijnych,
rozwój infrastruktury i rozwój przedsiębiorczości, które mogą przyczynić do wzrostu
gospodarczego i rozwoju w danym państwie. Współpraca międzynarodowa przenosi również
korzyści w zakresie wymiany doświadczeń i wiedzy oraz zwiększenie inwestycji.

26. Czy podczas realizacji projektu przyjętego do finansowania można zmienić zakres
wykorzystania uzyskanych środków?

26. Zakres wykorzystywania uzyskanych środków podczas realizacji projektu może być zmieniany,
ale tylko w określonych przypadkach i po spełnieniu określonych warunków.

Przede wszystkim, zmiana zakresu wykorzystywania środków musi być zgodna z celami i
założeniami projektu oraz zgodna z zasadami rachunkowości i finansów. Może być również
wymagana zgoda wszystkich stron zaangażowanych w projekt, w tym inwestorów, darczyńców
lub organów regulacyjnych. Jeśli zmiana zakresu wykorzystywania środków jest konieczna, należy
przygotować nowy Plan finansowy, który pokazuje jak zmiana ta wpłynie na budżet projektu i
jego rentowność. Należy również zwrócić uwagę na ewentualne ryzyka związane z tą zmianą i
opracować Plan ich zarządzania. Zmiana zakresu wykorzystywania środków może mieć wpływ na
prawa podatkowe i regulacyjne dlatego należy skonsultować się z doradcą prawną lub
podatkowym przed podjęciem jakichkolwiek działań.

27. Jaki jest system kontroli realizacji przygotowanych projektów, zaakceptowanych do

finansowania?

27. System kontroli realizacji projektów zaakceptowanych do finansowania składa się z kilku
etapów i obejmuje kilka różnych działań.

1) przed rozpoczęciem realizacji projektu, należy przygotować Plan finansowy, który określa cele,
założenia i budżet projektu. Ten Plan finansowy jest podstawą do kontroli realizacji projektu i
pozwala na śledzenie postępu i wykonania projektu oraz podejmowanie decyzji dotyczących
ewentualnych zmian.

2) stworzenie systemu raportowania, który pozwala na regularne przedstawianie postępu

projektu i umożliwia szybką identyfikację ewentualnych problemów lub opóźnień. Raporty te
powinny zawierać informacje finansowe, takie jak wydatki, przychody, zyski i straty, a także
informacje dotyczące postępu projektu, takie jak ukończone etapy i harmonogramy.

3) system kontroli jakości, który pozwala ma zapewnienie, że projekt jest realizowany zgodnie z
założeniami i specyfikacjami oraz zgodnie z normami i przepisami.

4) należy zapewnić ciągły proces komunikacji między wszystkimi stronami zaangażowanymi w

projekt, w tym inwestorami, darczyńcami, kontrahentami, konsultantami i pracownikami. Dzięki
temu wszystkie problemy i wątpliwości mogą być szybko rozwiązane, a decyzje dotyczące zmian
lub dalszych działań mogą być podejmowane na bieżąco.

28. Czy wszystkie państwa członkowskie UE na równi korzystają z finansowania przygotowanych

projektów? Czy można stwierdzić pewne charakterystyczne w tym względzie zjawiska? Jeśli
tak to jakie?

28. Korzystanie z finansowania przygotowanych projektów przez państwa członkowskie UE jest

różne i nie jest równomierne.

Różnice te wynikają z kilku czynników, takich jak poziom rozwoju gospodarczego i poziom
inwestycji w poszczególnych państwach, poziom zaawansowania technologicznego, a także
poziom wiedzy i doświadczenia w zakresie przygotowania i realizacji projektów.

Niektóre państwa członkowskie, takie jak Niemcy, Francja, Włochy czy Hiszpania mają bardziej
rozwiniętą gospodarkę i wyższy poziom inwestycji, co pozwala im na skuteczniejsze korzystanie z
dostępnych środków finansowych. Inne państwa, takie jak państwa Europy Środkowo-
Wschodniej, mają mniej rozwiniętą gospodarkę i mniejszy poziom inwestycji, co utrudnia im
korzystanie z dostępnych środków finansowych.

Jednakże Unia Europejska próbuje zniwelować te różnice poprzez różnego rodzaju programy
finansowe i inicjatywy, które mają na celu wsparcie rozwoju gospodarczego i inwestycji w
państwach członkowskich o niższym poziomie rozwoju. Państwa członkowskie UE również różnią
się w zakresie preferencji co do rodzaju projektów, które są przez nie finansowane.
29. Jaki jest ranking państw najczęściej składających projekty do finansowania?

29. Ranking państw najczęściej składających projekty o finansowanie może się różnić w zależności
od źródła finansowania oraz branży projektu.

Jeśli chodzi o finansowanie ze środków Unii Europejskiej, to państwa członkowskie, które

najczęściej składają projekty o finansowanie to Niemcy, Francja, Włochy i Hiszpania. Są to
państwa o bardzo rozwiniętej gospodarce i wysokim poziomie inwestycji, które mają
doświadczenie w przygotowaniu i realizacji projektów.

Kolejne są państwa Europy Środkowej, takie jak Polska, Czechy, Słowacja i Węgry, które również
mają dobrze rozwiniętą infrastrukturę i wysokie poziomy inwestycji oraz państwa Europy
Wschodniej, takie jak Rosja, Ukraina, Białoruś, jednak ich rozwój gospodarczy i infrastruktura nie
jest tak rozwinięta jak w Europie Zachodniej i środkowej.

30. Które państwa nie są zainteresowane składaniem projektów do finansowania w UE, dlaczego
tak się dzieje?
31. Kto może ubiegać się o finansowanie projektów, jakie podmioty?

31. Beneficjentem w ramach Programu może zostać m.in.

● Przedsiębiorca

- grupa lub organizacja przedsiębiorców

- mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa (program Horizon 2020 czy COSME)

- partnerstwa przedsiębiorstw

● Przedsiębiorstwo realizujące cele publiczne

- przedsiębiorstwa świadczące usługi publicznego transport zbiorowego

- zarządcy infrastruktury kolejowej

- podmiot zarządzający terenami inwestycyjnymi

● Otoczenie biznesu

- Instytucja Otoczenia Biznesu

- Uczelnia wyższa

- Jednostka naukowa

- konsorcja naukowo-przemysłowe

- inkubatory przedsiębiorczości/technologiczne

● Jednostki sektora finansów publicznych

- jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia (EFRR czy Europa dla
Obywateli)

- administracja rządowa

● Podmiot, który wdraża instrument finansowy

● Organizacje pozarządowe: różne organizacje pozarządowe takie jak stowarzyszenia, fundacji
czy instytucje kultury (program Europe for Citizens czy Creative Europe)

● Wspólnoty/ spółdzielnie mieszkaniowe/ TBS

● Kościoły i związki wyznaniowe

● Instytucje oświatowe i opiekuńcze

● Podmioty lecznicze

● PGL Lasy Państwowe i jego jednostki organizacyjne

● Parki krajobrazowe, narodowe, rezerwaty przyrody

● Podmioty ekonomii społecznej

● Podmioty integracji społecznej

 Służby publiczne: różne służby publiczne, takie jak urzędy, instytucje publiczne czy służby
zdrowia, mogą ubiegać się o finansowanie z programów takich jak Horizon 2020 czy
Eurostars, które są skierowane do sektora publicznego
32. Czy w Polsce są instytucje, które pomagają merytorycznie przygotowywać i składać projekty
do finansowania przez UE?

Tak, w Polsce istnieją różne instytucje, które pomagają merytorycznie przygotować i składać
projekty dofinansowania przez Unię Europejską, np.:

-Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR): jest to agencja rządowa odpowiedzialna za

koordynację i realizację projektów badawczych i innowacyjnych w Polsce, w tym projektów
finansowanych przez UE. NCBR oferuje również doradztwo i wsparcie dla przedsiębiorców oraz
naukowców w okresie składania wniosków o finansowanie.

-Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP): jest to agencja rządowa odpowiedzialna za

rozwój przedsiębiorczości i innowacyjności w Polsce.

-Punkty Informacyjne Funduszy Europejskich (PIFE) : są to regionalne instytucje, które udzielają

informacji i doradztwa na temat finansowania z UE dla różnych podmiotów, w tym
przedsiębiorstw, organizacji pozarządowych i jednostek samorządu terytorialnego.

-uniwersytety i instytuty badawcze: wiele uniwersytetów i instytutów badawczych w Polsce

posiada własne biura projektów, które oferują doradztwo i wsparcie dla naukowców w zakresie
składania wniosków o finansowanie z UE, w tym pomoc w przygotowaniu projektu, wsparcie w
procesie aplikacji i współpracy z innymi partnerami.

33. Jakie instytucje zaangażowane są w kontrolę realizacji projektów finansowanych ze środków

UE?

33.-Beneficjent : jest to podmiot który otrzymał finansowanie z UE i jest odpowiedzialny za

realizację projektu. Beneficjent jest zobowiązany do przestrzegania warunków finansowania oraz
dokumentowania i udokumentowania wykonania projektu.

-Instytucja Zarządzająca: jest to instytucja odpowiedzialna za zarządzanie programem

finansowania z UE. Instytucja Zarządzająca monitoruje i kontroluje realizację projektu przez
beneficjenta, w tym przez przeprowadzanie kontroli na miejscu, wizytacji i analizowania
raportów finansowych.

-Europejska Komisja: jest to instytucja odpowiedzialna za koordynację i kontrolę realizacji polityki

UE. Europejska Komisja może przeprowadzać kontrolę na poziomie programu, jak i na poziomie
projektu, w tym przez przeprowadzanie audytów i kontroli finansowych.

-Europejski Urząd ds. Zatrudnienia, Spraw Socjalnych i Integracji (EASO): jest to instytucja
odpowiedzialna za koordynowanie wsparcia dla państw członkowskich w zakresie migracji i
integracji. EASO może przeprowadzać kontrolę na miejscu, aby zweryfikować czy projekty
finansowane z UE są realizowane zgodnie z założeniami.

-Agencje audytorskie lub firmy doradcze: te podmioty mogą być zatrudnione przez beneficjenta
lub instytucję zarządzającą, aby przeprowadzić kontrolę finansową projektu.

34. Czemu służy finansowanie w ramach projektów?

34. Finansowanie w ramach projektów służy przede wszystkim do wsparcia inwestycji i działań,
które mają na celu osiągnięcie określonych celów strategicznych. Finansowanie projektów może
przybierać różne formy, takie jak dotacje, pożyczki, gwarancje lub inwestycje kapitałowe .

Korzyści z finansowania projektów:

-wzmocnienie konkurencyjności i innowacyjności: finansowanie projektów może pomóc

przedsiębiorstwom, organizacjom pozarządowym czy jednostkom samorządu terytorialnego w
rozwijaniu nowych produktów, usług czy technologii, co zwiększa ich konkurencyjność na rynku.

-poprawa infrastruktury i usług publicznych: finansowanie projektów może pomóc w

modernizacji i rozbudowie infrastruktury, takiej jak drogi, mosty, budynki publiczne, co
przyczynia się do poprawy jakości życia mieszkańców i rozwoju lokalnego.

-wsparcie dla sektora badawczo-rozwojowego: finansowanie projektów może pomóc w rozwoju

badań naukowych i prac rozwojowych, co przyczynia się do rozwoju nowych technologii i
innowacji.

-wsparcie dla różnorodności kulturowej i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego: finansowanie

projektów może pomóc w rozwoju różnorodności kulturowej i działań społecznych, takich jak
projekty edukacyjne, artystyczne czy społeczne, co przyczynia się do rozwoju społeczeństwa
obywatelskiego.

35. Czy UE może przerwać finansowanie projektu w trakcie jego realizacji, jeśli tak, to co
decyduje o takim rozwiązaniu?

35.Tak, Unia Europejska może przerwać finansowanie projektu w trakcie realizacji, jeśli
beneficjent nie przestrzega warunków finansowania lub nie realizuje projektu zgodnie z
założeniami.

W takiej sytuacji na beneficjencie projektu ciąży obowiązek zwrotu przyznanej dotacji wraz z
odsetkami.

Podstawową przesłanką do rozwiązania umowy o dofinansowanie jest stwierdzenie wystąpienia

podczas realizacji projektu nieprawidłowości, które uniemożliwiają jego realizację lub czynią ją
niecelową. Rozwiązanie następuje, jeżeli beneficjent:
-nie rozpoczął realizacji projektu w terminie 3 miesięcy od ustalonego w umowie dnia
rozpoczęcia realizacji projektu, z przyczyn przez siebie zawinionych,

-wykorzystał w całości bądź w części przekazane środki na cel inny niż określony w projekcie lub
niezgodnie z umową,

-dokonał zmian prawno-organizacyjnych zagrażających realizacji umowy,

-nie stosował procedur udzielania zamówień publicznych,

-nie usunął, po powtórnym wezwaniu stwierdzonych nieprawidłowości w realizacji obowiązków

nałożonych umową w tym odpowiednio stosowanymi przepisami prawa,

-złożył podrobione, przerobione lub stwierdzające nieprawdę dokumenty w celu uzyskania

dofinansowania,

-nie złożył w wyznaczonym terminie wniosku o płatność końcową,

-odmawia poddania się kontroli lub utrudnia jej przeprowadzenie,

-nie dostarczył umowy kredytu lub umowy leasingu w sytuacji, jeśli we wniosku o
dofinansowanie, zobowiązał się do jej/ich dostarczenia,

-nie wykonuje obowiązków wynikających z umowy pomimo wezwania do ich wykonania w

zakreślonym terminie,

-rozpoczął realizację projektu przed dniem rozpoczęcia okresu kwalifikowalności wydatków, o

którym mowa w umowie.

36. Ile jest Funduszy strukturalnych? Wymień ich nazwy?

36.Mamy pięć funduszy strukturalnych.

1)Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR)

2)Europejski Fundusz Społeczny (EFS)

3)Europejski Fundusz Spójności

4)Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW
5)Europejski Fundusz Morski i Rybacki (EFMR)

37. Które z pięciu funduszy można uznać za najważniejsze dla rozwoju gospodarczego Polski,
dlaczego właśnie te?

37. Europejski Fundusz Społeczny- wspiera realizowane w całej Europie projekty związane z
zatrudnieniem oraz inwestuje w kapitał ludzki Europy – pracowników, młodych ludzi i wszystkie
osoby poszukujące pracy, Unia Europejska wspierała wyjazdy dla Polaków , którzy mogli
pracować na obszarze UE np. przez miesiąc w urzędzie lub firmie , która miała podobny profil do
tego co dana osoba robiła wcześniej- pokazywała organizację pracy , przygotowanie i
wprowadzenie działań, funkcjonowanie danej instytucji. Ułatwia podniesienie efektywności .

Fundusz Spójności - Wspiera projekty w dziedzinie transportu i ochrony środowiska w krajach, w

których Dochód Narodowy brutto (DNB) na mieszkańca jest niższy niż 90 proc, średniej unijnej. W
latach 2014-2020 były to: Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Estonia, Grecja, Litwa, Łotwa, Malta,
Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia i Węgry.

W bieżącej perspektywie finansowej (lata 2014-2020) przyznane Polsce środki Funduszu

Spójności wynoszą 23 208 mln euro (co stanowi niemal 37% wszystkich środków Funduszu
przewidzianych do wydatkowania w tym okresie).

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFR)- jest to główny fundusz strukturalny, Który
odgrywa kluczową rolę w rozwoju gospodarczym polski. EFR jest głównym źródłem finansowania
inwestycji w infrastrukturę, badania naukowe i innowacje oraz przedsiębiorczość i różnorodność
kulturową w Polsce.

38. Jakie są obszary inwestycyjne, w których działania mogą zostać sfinansowane z funduszy
strukturalnych UE?

38. Obszary inwestycyjne:

nowe miejsca pracy, wzrost gospodarczy i inwestycje w infrastrukturę, Jednolity rynek

cyfrowy (technologie cyfrowe) , Unia energetyczna i działania w dziedzinie klimatu, Rynek
wewnętrzny, inwestycja w edukację i zatrudnienie.
Unia gospodarcza i walutowa, Sprawiedliwość i prawa podstawowe, działania związane z
rozwojem społeczeństwa obywatelskiego i różnorodności kulturowej, Migracja, badania i
rozwój, wsparcie dla gospodarki zielonej (niskie zużycie węgla, zrównoważone zarządzanie
źródeł (bogactw) naturalnych, inwestycja w rolnictwo i rozwój obszarów wiejskich,
mały biznes.
39. Jaka jest formuła wykorzystana dla zarządzania funduszami inwestycyjnymi?

39. Wszystkimi tymi funduszami zarządzają samodzielnie kraje Unii Europejskiej na podstawie
umów partnerstwa. Każdy kraj przygotowuje we współpracy z Komisją Europejską umowę, w
której ustala się w jaki sposób zostaną wykorzystane środki finansowe w trakcie bieżącego okresu
finansowania (2014-2020).Tak samo to funkcjonuje w obecnych ramach finansowych (2021-
2027). Partnerskie porozumienia pomiędzy funduszami strukturalnymi a inwestycyjnymi .

Umowy partnerstwa skutkują utworzeniem szeregu programów inwestycyjnych ,za

pośrednictwem których wsparcie trafia do poszczególnych regionów i na rzecz konkretnych
projektów.

 Zarządzanie aktywami: w tej formule fundusz inwestuje w różne aktywa, takie jak akcje,
obligacje, nieruchomości czy instrumenty pochodne, w celu osiągnięcia określonego celu
inwestycyjnego. Zarządzający funduszu podejmuje decyzje inwestycyjne, kierując się
strategią inwestycyjną i ryzykiem.
 zarządzanie paszportowe: ten fundusz może uzyskać dostęp do różnych aktywów i
rynków, które są niedostępne dla inwestorów indywidualnych. jest stosowany przez
fundusze inwestycyjne, które chcą osiągnąć określony cel, taki jak wzrost kapitału lub
ochrona przed inflacją, ale nie posiadają odpowiedniej wiedzy i doświadczenia by
samodzielnie dokonać inwestycji. wielkość funduszy jest dynamicznie zmieniana w
zależności od wpłat i wypłat inwestorów, a cena jednostki uczestnictwa jest ustalana na
podstawie aktualnej wartości aktywów.
 zarządzanie dzienne: w przypadku tego zarządzania zarządzający funduszu koncentruje
się na krótkoterminowych wzrostach i spadkach cen aktywów i podejmuje decyzje
 inwestycyjne w celu osiągnięcia zysku krótkoterminowych ruchów cenowych.
zarządzanie dzienne wymaga dużej wiedzy i doświadczenia oraz odpowiedniej
infrastruktury technicznej, takie jak systemy automatycznego handlu, żeby monitorować
sytuację rynku i szybko podejmować decyzje inwestycyjne.
 zarządzanie komplementarne: tym zarządzaniu zarządzający funduszu bierze pod uwagę
zarówno krótkoterminowe jak i długoterminowe perspektywy rynku, a także różne
strategie inwestycyjne oraz podejmuje decyzje inwestycyjne kierując się wynikami jakie
chce osiągnąć, pozwala to na elastyczność w podejmowaniu decyzji i uwzględnienie
różnych scenariuszy rynkowych.
 zarządzanie aktywne: w tym zarządzaniu zarządzający stara się przewidzieć przyszłe
zmiany na rynku i kieruje swoimi działaniami na podstawie tej prognozy.
Fundusz inwestuję w aktywa, które zarządzający uważa za atrakcyjne . zarządzanie
aktywne jest często stosowane przez fundusze inwestycyjne, które chcą osiągnąć wynik
lepszy niż rynkowy.
40. Czemu służą umowy partnerstwa w procesie zarządzania funduszami inwestycyjnymi?
40.Wszystkimi funduszami zarządzają samodzielnie kraje UE na podstawie umów
partnerstwa , każdy kraj przygotowuje we Współpracy z Komisja Europejska umowę, w której
ustala się w jaki sposób zostaną wykorzystane środki finansowe w trakcie bieżącego okresu
finansowania ,umowy partnerstwa skutkują utworzeniem szeregu programów
inwestycyjnych , za pośrednictwem których wsparcie trafia do poszczególnych regionów i na
rzecz konkretnych projektów.
Umowy partnerstwa służą do zarządzania funduszami inwestycyjnymi poprzez współpracę
między różnymi podmiotami. W przypadku funduszy inwestycyjnych, umowy partnerstwa
mogą być podpisywane między zarządzającym funduszem, instytucjami finansowymi,
firmami inwestycyjnymi czy innymi podmiotami z branży finansowej.
Umowy partnerstwa pozwalają na dzielenie się wiedzą i doświadczeniem oraz dostęp do
różnych źródeł informacji, co pozwala na lepsze poznanie rynku i podejmowanie bardziej
przemyślanych decyzji inwestycyjnych. Umowy te dają również dostęp do różnych aktywów i
rynków, co pozwala na większe zróżnicowanie portfela inwestycyjnego.
Umowy partnerstwa pozwalają również na podzielenie się ryzykiem inwestycyjnym, co
pozwala na zwiększenie bezpieczeństwa inwestycji. Partnerstwa te umożliwiają również
skorzystanie z różnych form zarządzania funduszami, takie jak zarządzanie paszportowe,
zarządzanie dzienne czy zarządzanie komplementarne. Umowy partnerstwa mogą również
pozwolić na dostęp do dodatkowych źródeł finansowania, co jest istotne dla funduszy
inwestycyjnych, które potrzebują dużych kwot na inwestycje.