Matematika Ieko azterketa.

2022ko ekaina

1.- (2 puntu) Aurkitu funtzio hauen existentzia-eremua:

x4 ln  x 2  1
f ( x)  ; g ( x)  .
1 x x5

2.- (5 puntu) a) Kalkulatu funtzio hauen deribatua:

f ( x)  cos3 (2 x  2) ;

g ( x)  e sinx x3  x ;
2
h( x)  (1  e x  x)1 x (deribazio logaritmikoa erabiliz).

b) Kalkulatu f ( x) funtzioaren grafikoaren zuzen ukitzailea x0  1 puntuan, sin(0)  0

eta cos(0)  1 direla jakinik.

x2
3.- (6 puntu) Demagun f ( x)  funtzioa dela.
ex
a) Kalkulatu funtzioaren maximo eta minimo lokalak bere existentzia-eremuan.
b) Funtzioak maximo eta minimo globalak lortzen ditu [0,3] tartean? Hala bada, esan zein
diren.
c) Funtzioak maximo eta minimo globalak lortzen ditu [0, ) tartean? Hala bada, esan
zein diren.

x2  1
4.- (7 puntu) Demagun f ( x)  funtzioa dela.
x
a) Kalkulatu funtzioa jarraitua den tarteak. Kalkulatu limiteak funtzioa jarraitua den
tarteetako borneetan, lim f ( x ) eta lim f ( x ) barne.
x  x 

b) Funtzioa zein tarteetan da gorakorra? Eta beherakorra?

c) Kalkulatu, existitzen badira, funtzioaren maximo eta minimo lokalak bere
existentzia-eremuan.

d) Aurreko atalak erabiliz, irudikatu funtzioaren grafikoa.

5.- (4 puntu) Kalkulatu integral hauek:


x 
2
3
ln x dx (zatikako integrazioa); 4 xe  x dx .
0

6.- (3 puntu) Irudikatu eta kalkulatu f ( x)  2  x2 eta g ( x )   x funtzioen grafikoek

osatzen duten barrutiaren azalera.

7.- (2 puntu) Produktu batetik q unitate ekoizteko kostu marjinala 10  e q euro/unitate da.
Kalkulatu 10 unitate ekoiztearen kostua, hasierako kostua (ekoizpena zero denean) 100
eurokoa dela jakinik.

8.- (6 puntu) Demagun v1  (1,1, 2,1) , v2  (1, 0,3, 2) , v3  (1, 2, 5,5) , v4  (0,1,1,1) eta

v5  (0,1, 1, 1) bektoreak direla.

a) Bektore hauen artean, aurkitu 3 linealki independente. Azaldu erantzuna.
b) v5 bektorea v1 , v2 eta v3 bektoreen konbinazio lineala da? Hala bada, adierazi v5

bektorea v1 , v2 eta v3 bektoreen konbinazio lineal moduan.

c) v1 , v2 eta v5 bektoreak linealki independenteak dira?

d) Hasieran emandako bektoreekin 4 -ko oinarri bat osa daiteke?

9.- (5 puntu) Sailkatu ondoko sistema a-ren balio desberdinentzako eta ebatzi, Gaussen
metodoa erabiliz, a  6 denean:
x  y  2z  t  1

2 x  3 y  z  t  1
 x  y  8 z  at  4

  x4 
1.- E( f )  x   /  0, x  1  (1, 4] .
 1 x 

E ( g )   x   / x 2  1  0, x  5  ( , 1)  (1,5)  (5,  ) .

2.- a) f '( x)  6cos 2 (2 x  2) sin(2 x  2) ;

3x 2  1
g '( x)  e sinx cos x x 3  x  e sinx ;
2 x3  x
2
ln h( x)  ln(1  e x  x)1 x  (1  x 2 ) ln(1  e x  x)

h '( x) e x  1
 2 x ln(1  e x  x)  (1  x 2 )
h( x ) 1 ex  x

 e x  1  1 x 2
h '( x)  2 x ln(1  e  x)  (1  x )
x 2
 (1  e x
 x ) .
 1  ex  x 

b) m  f '(1)  6 cos 2 (0) sin(0)  0

x  1  f (1)  cos3 (0)  1 ;

Zuzen ukitzailea: y  y0  m ( x  x0 )  y  1  0( x  1)  y  1.

3.- a) E ( f )  

2 xe x  x 2 e x e x (2 x  x 2 ) 2 x  x 2
f '( x)     0  x  0, x  2.
e2 x e2 x ex
Eta deribatuaren zeinuak:
f ' 0 f ' 0 f ' 0
 

 x  0 

 x  2 


Beraz, minimo lokala x  0 denean eta maximo lokala x  2 denean.

b) Funtzioa jarraitua denez [0,3] tarte itxi eta bornatuan, Weierstrass-en teoremak
ziurtatzen digu maximo eta minimo globalen existentzia tarte horretan.
Hautagaiak: x  0, 2, 3 Deribatuaren zeinuak kontutan hartuta, x  2 denean maximo
globala dugu. x  0 eta x  3 minimo lokalak izango dira, eta irudi txikiena duena,
globala.
9
f (0)  0 eta f (3)   0 direnez gero, x  0 denean minimo globala.
e3
c) Deribatuaren zeinuak kontutan hartuta, x  2 denean maximo globala dugu eta minimo
lokala x  0 denean. Bestalde, [0, ) tartean f ( x )  0 da. f (0)  0 eta lim f ( x)  0
x 

direla kontutan hartuta, x  0 denean minimo globala lortuko da.

x2  1
4.- a) f ( x)  funtzioa jarraitua da E ( f )    {0}   , 0    0,   eremuan.
x
Asintota bertikala: x  0
x2  1 x2  1
lim   ; lim ;
x 0 x x 0 x
x2  1 x2  1
lim   ; lim .
x  x x  x

2 x 2  ( x 2  1) x 2  1
b) f '( x)   2  0  x  1
x2 x
f ' 0 f ' 0 f ' 0 f ' 0
 

x  1  
 x  0  
 x  1



Hau da, f beherakorra da (1, 0)  (0,1) tarteetan eta gorakorra ( , 1)  (1,  )
tarteetan.

c) Deribatuaren zeinuak kontutan hartuta, x  1 denean maximo lokala dugu eta minimo
lokala x  1 denean.
f ( 1)  2; f (1)  2.
d)

-1 1
  1 
 u ( x )  ln x u '( x)  dx
x  x ln x
 
4
1 x4
5.- x ln x dx  
3
   dx 
v '( x)  x 3dx x4  4 x 4
v( x) 
 4 


x 4 ln x x3 x 4 ln x x 4
=  dx    K.
4 4 4 16

 b b

    
b
 x2  x2
2 xe x dx  lim 2e  x   lim 2e  b  2  2
2 2 2
4 xe dx  lim 4 xe dx  lim  2
b  b  b   0 b 
0 0 0

6.-

Ebaki puntuak:
f ( x)  g ( x)  2  x 2   x  x2  x  2  0  x  1, 2 .
2 2


 x3 x2 
A  2  x  x   3  2   92 u 2 .
dx  2 x2

1   1

7.- C '(q )  10  e q  C ( q )   (10  e  q ) dq  10 q  e  q  K .

Eta hasierako kostua 100 bada, C (0)  100  1  K  100  K  101 

C (q)  10q  e q  101 .

Ondorioz, C (10)  100  e10  101  201  e 10 euro.

1 1 1 0 0  1 1 1 0 0  1 1 1 0 0
     
8.- 
1 0 2 1 1
  0 1 3 1 1
   0 1 3 1 1
2 3 5 1 1 E3  2 E1  0 1 3
E2  E1
1 1 E4  E2  0 0 0
E3  E2
2 0
  E4  E1    
1 2 5 1 1  0 1 6 1 1  0 0 9 2 0
  1 1 1 0 0
 
  0 1 3 1 1
E4  E3
0 0 9 2 0
 
0 0 0 2 0

a) v1 , v2 , v3 bektoreak linealki independenteak dira r (v1 , v2 , v3 )  3 delako.

b) r (v1 , v2 , v3 )  3 eta r (v1 , v2 , v3 , v5 )  3 direnez gero, v5 bektorea v1 , v2 , v3 bektoreen

konbinazio lineala da. Zein konbinazio lineala?
 x  y  z  0 x  1
 
Dagokion sistema ebatziz,  y  3 z  1  y  1
9 z  0  z0
 
Beraz, v5  v1  v2 .

c) Aurreko atalean ikusi dugun bezala, v5  v1  v2 denez gero, v5 bektorea v1 , v2

bektoreen konbinazio lineala, eta ondorioz, v1 , v2 , v5 bektoreak ez dira linealki

independenteak.
Beste era batean:
r (v1 , v2 , v5 )  2  3 eta ondorioz v1 , v2 , v5 bektoreak ez dira linealki independenteak.

d) r (v1 , v2 , v3 , v4 )  4 eta ondorioz v1 , v2 , v3 , v4 bektoreek 4 -ren oinarri bat osatzen dute.

9.-
 1 1 2 1 1  1 1 2 1 1  1 1 2 1 1
     
 2 3 1 1 1  
E2  2 E1  0 1 3 3 1 
E3  2 E2  0 1 3 3 1 
 1 1 8 a 4  E3  E1  0 2 6 a  1 3  0 0 0 a  7 1 
     
1) a  7 bada, r ( A)  2 eta r ( A | Y )  3 . Sistema bateraezina.
2) a  7 bada, r ( A)  3  rg ( A | Y )  4 . Sistema bateragarri indeterminatua.
a  6 denean,
 1 1 2 1 1 
 
( A | Y )   0 1 3 3 1 da eta dagokion sistema:
0 0 0 1 1 
 

 x  y  2 z  t  1  x  y  2 z  2  x  2  2 z  y  6  5z
  
 y  3z  3t  1   y  3 z  4   y  3z  4
t  1  t 1  t 1
  

Soluzioa:  6  5z,3z  4, z,1 / z   .