Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 8

MNEMONICS OF FAMILIES (Dr.

Vishal Gandhi)

{A}1.Apocynaceae-: dqVt ds lkrksa liZ djohj dks ekjrs gS


1-dqVt -Holarrhena antidysenterica
2-lIri.kZ -Alstonia scholaris
3-liZxU/kk –Rauwolfia serpentina
4-djohj –Nerium indicum
5-djenZ –Carrissa carandas
2.Asclepidaceae-: ew[kZ es’k thou dk lkjk vdZ excel esa le>rs gS
1-ewokZ –Marsdenia tenacissima
2-es’kJ`axh –Gymnema sylvestre
3-thoUrh –Ledtadenia reticulata
4-lkfjok –Hemidesmus indicus
5-vdZ –Calotropis procera
3.Anacardiaceae-: vke dks Hkys gh dkV Mkyks fiz;ky :eh ds lkFk anchoring djrk jgsxk
1-vkez –Mangifera indica
2-HkYykrd – Semicarpus indicum
3-ddZVJ`axh –Pistacia integerrima
4-fiz;ky –Buchanania lanzan
5-:eheLrxh –Pistacia lentiscus
4.Araceae-:vjs lwj.k ty ds eku dks opk yks
1-lwj.kdUn –Amorphophallus campanulatus
2-tydqaHkh –Pistia stratiotes
3-ekudUn –Alocasia indica
4-opk –Acorus calamus
5.Amaranthaceae-: vikekxZ r.Mqy vej gS
1-vikekxZ –Achyranthes aspera
2-r.Mqyh;d –Amaranthus spinosus
6.Anoniaceae-: flrk vUUkk ds lkFk costly nk: ihrh gS
1-flrkQy –Annona squamosa
2-dk’Vnk: -Polyalthia longifolia
7.Aristolocaceae-: Ôoj Hkh aristocat ls dhV ekjrs gS
1-Ôojh –Aristolochia indica
2-dhVekjh –Aristolochia bracteata
8.Acanthaceae-: dkys dksfdy vkd.B esa okl djrs gS
1-dkyes?k – Andrographis paniculata
2-dksfdyk{k –Asteracantha longifolia
3-oklk –Adhatoda vasica
{B}.1.Burseraceae-: xqXxqyq “kYydh ls cjlksa ugha cksys
1-xqXxqyq –Commiphora mukul
2-“kYydh –Boswellia serrata
3-cksy -Commiphora myrrha
2.Boraginaceae-: “ysf’ed xksftgok boring gS
1-“ys’ekrd –Cordia dichotoma
2-xksftgok -Onosma bracteatum
3.Bignoniaceae-: jksfgr “;ksukd dks iVkdj bignonia tkrk gS
1-jksfgrd –Tecoma undulata
2-“;ksukd –Oroxylum indicum
3-ikVyk –Stereospermum suaveolens
{C}.1.Combrataceae-: gjs Hkjs vtqZu dejs esa /kal x,
1-gjhrdh –Terminalia chebula
2-foHkhrdh –Terminalia bellirica
3-vtqZu –Terminalia arjuna
4-/ko –Anogeissus latifolia
2.Convulvulaceae-: {khjfonkjh us rhu vkorZ okyk “ka[k dku esa ctk;k
1-{khjfonkjh –Ipomoea digitata
2-f=o`r –Operculina terpethum
3-“ka[kiq’ih –Convolvulus pluricaulis
3.Celastraceae-: T;ksfr’erh –Celastrus panniculatus
4.Cypraceae-: eqLrd (ukxjeksFkk) –Cyperus rotundus
5.Caparadaceae-: vkt o:.k us O;k?kz u[kksa ls fgslk djds djhj dh caparie QkM nh
1-vtxa/kk – Gynandropis gynendra
2-o:.k –Crataeva nurvala
3-O;k?kzu[kh –Capparis sepiaria
4-fgaL=k –Capparis sepiaria
5-djhj –Capparis decidua
6.Caesalpinoidae-: v”kksd us dPph yrkdjat ds Lo.kZ tSlh vka[kksa ds fy, vkorZdh ds nksuksa enksZa dk “kke dks
vkjh ls o/k fd;k
1-v”kksd –Saraca asoca
2-dkapukj –Bauhinia variegata
3-yrkdjat –Caesalpinia crista
4-Lo.kZi=h –Cassia angustifolia
5-p{kq’;k –Cassia absus
6-vkorZdh –Cassia auriculata
7-pdzenZ –Cassia tora
8-dklenZ –Cassia occidentalis
9-“keh –Prosopis cineraria
10-vkjXo/k –Cassia fistula
7.Compositae-: Hk`axjkt us vIljknsoh ds iq’Ik dks dwVdj jl fudkyk ftlls vdqaj complete gks x;k
1-Hk`axjkt –Eclipta alba
2-vQlrhu –Artemisia absinthium
3-lgnsoh –Vernonia cineria
4-iq’djewy – Inula racemosa
5-dwV –Saussurea lappa
6-jkLuk – Pluchea lanceolata
7-vdjdjk –Anacyclus pyrethrum
8.Chenopodiaceae-: okLro esa miiksfndk ikyd phu dh gS
1-oLrwd (cFkqvk) –Chenpodium album
2-miiksfndk –Basella rubra
3-ikyd –Spinacia oleracea
9.Cruciferae-: jktk pUnz”kwj ds ewy ls dqlhZ ljd x;h
1-jkftdk –Brassica juncea
2-pUnz”kwj –Lapidium sativum
3-ewyd –Raphanus sativus
4-l’kZi –Brassica campestris
10.Cucurbitaceae-:
1-dks”kkrdh –Luffa acutangula
2-/kkekxZo –Luffa cylindrica
3-iVksy –Trichosanthes dioica
4-dw’ek.M –Benincasa hispida
5-ddksZVdh –Momordica dioica
6-[kjcwtk –Cucumis melo
7-rjcwt –Citrullus lanatus
8-dkjosYyd –Momordia charantia
9-fcEch –Coccinia indica
10-=iq’k –Cucumis sativus
11-bUnzok:.kh –Cirullus colocynthis
12-thewrd –Luffa echinata
{D}.1.Dipterocarpaceae-: Hkhelsu us ltZ ds lkys dks Mjk fn;k
1-HkhelSuh diwZj –Dryobalanops aromatica
2-ltZ – Vateria indica
3-lky –Shorea robusta
2.Dellinaceae-: HkO; (dej[k) -
{E}-1.Euphorbiaceae-: t;iky ds iq= us ,j.M o Luqgh dk nqX/k ih;k rks vkeydh ;k HkwE;keydh dh rjg nkar
dkaius yxs
1-t;iky –Croton tiglium
2-iq=thod –Putranjiva roxburghii
3-,j.M –Ricinus communis
4-Luqgh –Euphorbia neriifolia
5-nqfX/kdk –Euphorbia thymifolia
6-vkeydh –Emblica officinale
7-HkwE;keydh –Phyllanthes urinaria
8-nUrh – Baliospermum montanum
9-dfEiYyd – Mallotus philippinensis
{G}-1.Guttiferae-: iqjkuk ukx reky ds o`{k ij cSBdj veyxÍk [kk jgk gS
1-iqUukx –Colophyllum inophyllum
2-lqjiqUukx –Mammea longifolia
3-ukxds”kj –Mesua ferrea
4-reky –Garcinia morella
5-o`{kkEy –Garcinia indica
6-vEyosrl –Garcinia pedunculata
2.Graminae-: ;nqoa”kh mlh r`.kxzke esa Mwcs gS
1-;o –Hordeum vulgare
2-oa”k –Bambusa arundinacea
3-m”khj –Vetiveria zizanioides
4-r`.kiapewy-1-dq”k-Desmostachya bipinnata
2-dk”k-Saccharum spontaneum
3-“kj-Saccharum munja
4-nHkZ-Imperata cylindrica
5-b{kq-Saccharum officinarum
5-nwokZ –Cynodon dactylon
3.Gentianaceae-: Gentia dk fdjk;k rhu eklk
1-fdjkfrDr –Swertia chirayita
2-=k;ek.kk –Gentiana kurroo
{I}-Iridaceae-: ds”kj ds irridation ls gseorh op x;h
1-ds”kj –Crocus sativus
2-gseorh opk –Iris ensata
{L}-1.Labitae-: rqylh us iqnhus dks nzks.k esa Mkydj lab esa Hkstk
1-rqylh –Ocimum sanctum
2-iqnhuk –Mentha spicata
3-nzk.s kiq’ih –Leucas cephalotes
2.Lecythiadaceae-:
1-fgTty –Barringtonia acutangula
2-dqEHkh –Careya arborea
3.Liliaceae-: lkS ewlfydk jlksu ihdj lTtu if.Mr us dqekjh dks pki fn;k yaxMs thod esnk ns[krs jgs
1-“krkojh –Asparagus racemosus
2-ew”kyh –Asparagus adscendens
3-jlksu –Allium sativum
4-lqjatku –Colchicum luteum
5-iyk.Mq –Allium cepa
6-?k`rdqekjh –Aloe vera
7-pksiphuh –Smilax china
8-ykaxyh –Gloriosa superba
9-thod –Malaxis acuminta
10-esnk –Polygonatum verticillatum
4.Loganaceae-: fueZy dqihyq yksxs
1-fueZy –Strychnos potatorum
2-dqihyq-Strychnos nux vomica
5.Lythraceae-: /kr rsjh esagnh
1-/kkrdh –Woodfordia fruticosa
2-en;fUrdk –Lawsonia inermis
{M}-1.Malvaceae-: Lkkjh cyka, eky gksrh gS
1-cyk –Sida cordifolia
2-vfrcyk –Abutilon indicum
3-egkcyk –Sida rhombifolia
4-jktcyk –Sida veronicaefolia
Ykrk us dikl ds fy, lp esa ijh dk tki fd;k
1-yrkdLRkwjh –Hibiscus abelmoschus
2-dkikZl –Gossypium herbaccum
3-lqoZpyk –Malva rotundifolia
4-ikjh’k –Thespesia populnea
5-tik –Hibiscus rosa sinensis
2-Meliaceae-: D;k fuEc dks cdk;k ekal feysxk
1-fuEc –Azadirachta indica
2-cdk;.k (egkfuEc)-Melia azedarach
3-ekaljksfg.kh –Soymida febrifuga
3.Mimosoidae-: [kSj ohj ccwy dh mummy ls f”kjh’k yTtk rks djrh gS
1-[kfnj –Acacia catechu
2-ohjr: -Dichrostachys cineria
3-ccwy –Acacia arabica
4-f”kjh’k –Albizzia lebbeck
5-yTtkyq –Mimosa pudica
4.Myrtaceae-: Tkedj yo djus okys fyiVdj ej x,
1-tkequ –Syzygium cumini
2-yoax –Syzygium arometicum
3-;wdsfyiVl –Eucalyptus globulus
5.Minispermiaceae-: ikBk ds xM<s esa mini
1-ikBk –Cissampelos pareira
2-xqMwph –Tinospora cordifolia
6.Moraceae-: Eskjs pkjksa oYdy dh “kk[kka, ikuh ls ypd x;h
Pkkj oYdy 1-v”oRFk –Ficus religiosa
2-oV –F.bengalensis
3-mnqEcj –F.glomerata
4-Iy{k –Ficus lacor
5-“kk[kksVd –Streblus asper
6-iul –Artocarpus integra
7-ydqp –Artocarpus lakoocha
{N}-Nymphiaceae-: dey dqeqn e[kkuksa ds fy, nymphonic gS
1-dey –Nelumbo nucifera
2-dqeqn –Nymphaea nouchali
3-e[kkus –Euryale ferox
{O}-Oleaceae-: oily efydk ijk;h gks tkrh gS
1-efYydk –Jasminum sambac
2-ikfjtkr –Nyctanthes arbor-tristris
3-tkrh –Jasminum officinale
{P}-1.Papaveraceae-: vfgQsu us pamper dk lR;kuk”k dj fn;k
1-vfgQsu –Papaver somniferum
2-lR;kuk”kh –Argemone maxicana
2.Pinaceae-: fpYM nk: ihus ls rkyh”k ljyrk ls cprh gS
1-fpyxkstk –Pinus gerardiana
2-nsonk: -Cedrus deodara
3-rkyh”k –Abies webbiana
4-ljy –Pinus roxburghii
3.Palmaceae-: Ukkjh dk [kwu [kjkck djus ds fy, [ktwZj ds gkFkksa lqikjh nh
1-ukfjdsy –Cocos nucifera
2-jDrfu;kZl –Daemenorops draco
3-[ktwZj –Phoenix sylvestris
4-lqikjh (iwx)-Areca catechu
4.Piperaceae-: Ikhys pipe esa ukxoyh ds vady ejs
1-fiIiyh –Piper longum
2-ukxoyh-Piper betle
3-dadksy-Piper cubeba
4-ejhp-Piper nigrum
5-pO;-Piper retrofractum
5.Papillionatae-:
1-vxLR;-Sesbania grandiflora
2-ek’k-Phaseolus mungo
3-eqnx-Psoralea radiatus
4-eqnxi.khZ –Phaseolus trilobus
5-ek’ki.khZ –Teramnus labialis
6-“kkyi.khZ –Desmodium gangeticum
7-i`f”ui.khZ –Uraria picta
8-“kjiq[a kk –Tephrosia purpurea
9-uhfyuh-Indigofera tinctoria
10-iyk”k-Butea monospermum
11-;okl-Alhagi camelorum
12-jDrpUnu –Pterocarpus santalinus
13-vijkftrk-Clitoria ternatea
14-xqatk-Abrus precatorius
15-djat-Pongamia pinnata
16-ckdqph-Psoralia corylifolia
17-esFkh-Trigonella foenum graecum
18-ikfjHknz –Erythrina variegata
19-eqysBh –Glycyrrhiza glabra
20-fonkjhdan –Pueraria tuberosa
21-chtd –Pterocarpus marsupium
22-dfidPNq –Mucuna prurita
23-t;arh –Sesbania sesban
24-dqyRFk –Macrotyloma uniflorum
{R}-1.Rubiaceae-: enu us ruby ds dneksa dh xa/k dk etk ysus ds fy, dksus esa ukMh idMh
1-enuQy –Randia spinosa
2-dnac –Anthocephalus indicus
3-xa/kizlkfj.kh –Paedaria foetida
4-eaft’Bk –Rubia cordifolia
5-fludksuk –Cinchona officinalis
6-ukMkfgaxq –Gardenia gummifera
2.Rhamnaceae-: ddZU/kq us cnj ij lkS ckj jge fd;k
1-ddZU/kq –Zizyphus nummularia
2-cnj –Zizyphus jujuba
3-lkSohj –Ziziphus mauritiana
3.Rutaceae-: dfiRFk fcYyh rsth ls root ij p< x;h
1-dfiRFk –Feronia limonia
2-fcYo –Aegle marmelos
3-rstcy –Zanthoxylum armatum
4.Ranunculaceae-: Rana dk eesjk csVk fiz; jkaxk vfr fo’k lsou ls dqf.k gks x;k
1-eehjk –Coptis teeta
2-oRlukHk –Aconitum ferox
3-fiz;jkaxk –Thalictrum foliolosum
4-vfrfo’kk –Aconitum heterophylum
5-izfrfo’kk –A.palmatum
6-midqfa pdk –Nigella sativa
{S}-1.Solanaceae-: ijlksa dkdk us /kwrZ ?kksMs ds sole esa c`gr d.Vd;qDr rkez dh lwph yxk;h
1-ikjlhd ;okuh –Hyoscyamus niger
2-dkdekph –Solanum indica
3-/krwjk –Datura metel
4-v”oxa/kk –Withania somnifera
5-c`grh –Solanum indicum
6-d.Vdkjh –Solanum surattense
7-rackdw –Nicotiana tabacum
8-lwph –Atropa belladonna
9-yadk –Capsicum annuum
10-Ikk’kk.kHksn –Bergenia liguata
2.Scrophulariaceae-: bUnz dh dqVh ân; gS
1-,sfUnz –Bacopa monnieri
2-dqVdh –Picrorhiza kurroa
3-gRi=h –Digitalis purpurea
3.Sterculiaceae-: Eqkqpdqna vkoZruh ds lkFk myVdacy esa strike ij gS
1-eqpdqan –Ptereospermum acerifolium
2-vkoZruh –Helicteres isora
3-myVdacy –Abroma augusta
4.Sapotaceae-: Ckdqy ij egq, ds spot
1-cdqy –Mimusops elengi
2-egqvk –Madhuca indica
{T}-Tiliaceae-: Vhys ds xkSjs iq:’k ukx /kuoku gS
1-xxak:dh –Grewia tenax
2-i:’kd –Grewia asiatica
3-ukxcyk –Grewia hirsuta
4-/kUou –Grewia tiliaefolia
{U}-Umbelliferae-: vtesj esa e.Mwdth /kuh ;okuh ds lkFk vacj ds uhps fgaxq o lkSaQ [kkdj lks;s
1-vteksnk –Carum roxburghianum
2-e.Mwdi.khZ –Centella asiatica
3-thjd –Cuminum cyminum
4-/kkU;d –Coriandrum sativum
5-;okuh –Trachyspermum ammi
6-fgaxq –Ferula narthex
7-lkSaQ –Foenieulum vulgare
{V}-1.Vellarinaceae-: Okysj dh lqxaf/kr tVka,
1-Lkqxa/kckyk –Valeriana wallichii
2-tVkekalh –Nordostachys jatamansi
2.Vitaceae-: dkS, dh vfLFk;ka vitamin ls n{k gS
1-dkdta?kk-Leea acquata
2-vfLFk+J`a[kyk-Cissus quadrangularis
3-nzk{kk-Vitis vinifera
3.Verbenaceae-: xaHkhj vfXu vius fiz;oj ds lkFk fuxqZ.k gksdj Hkkxh
1-xaHkkjh-Gmelina arborea
2-vfXueaFk-Premna mucronata
3-fiz;axq-Callicarpa macrophylla
4-fuxqZ.Mh-Vitex negundo
5-HkkaxhZ- Clerodendrum serratum
{Z}-1.Zygophyllaceae-: Xkks{kqj /ku gks tk,xk
1-xks{kqj-Tribulus terrestris
2-/kUo;kl-Fagonia cretica
2.Zingiberaceae-: gjh ,yk dpwZj ds lkFk tathj esa dqy lkr ckj lVh
1-gfjnzk-Curcuma longa
2-,yk-Elettaria cardamomum
3-dpwZj-Curcuma zedoaria
4-dqyatu-Alpinia galanga
5-“kq.Bh-Zingiber officinale
6-“kVh-Hedychium spicatium

You might also like