Gemi Form Katsayıları

(Narinlik Katsayıları)
Prof. Dr. Tamer YILMAZ

GEMİ MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ ©2008, Tamer Yılmaz

GEMİ FORM KATSAYILARI
(NARİNLİK KATSAYILARI)

GEMİ GEOMETRİSİNİN TAM OLARAK TANIMLANABİLMESİ İÇİN BAZI

BOYUTSUZ KATSAYILAR KULLANILIR.

BUNLAR BİR GEMİNİN GERÇEK BOYUTLARINDAN SÖZ ETMEKSİZİN

FORMU HAKKINDA, NARİN GEMİ , DOLGUN GEMİ, GİBİ GENEL
GEOMETRİK ÖZELLİKLERE SAHİP GRUPLARA AYRILABİLMESİNİ
SAĞLARLAR.

AYRICA GEMİLERİN DENGE, GÜÇ VE MUKAVEMET İLE DİZAYN

HESAPLARINDA KULLANILIRLAR.

GEMİ FORM KATSAYILARI:

1) BLOK KATSAYISI (CB)

2) ORTA KESİT NARİNLİK KATSAYISI (CM)
3) PRİZMATİK KATSAYISI (CP)
4) SU HATTI NARİNLİK KATSAYISI (CW)
5) DÜŞEY PRİZMATİK KATSAYI(CVP)
BLOK KATSAYISI CB

l GEMİNİN SUALTI FORMUNUN

DOLGUN YA DA NARİN
OLUŞUNU TANIMLAYABİLMEK
İÇİN GEMİNİN SUALTI
HACMİNİN, GEMİ İLE AYNI
BOY, GENİŞLİK VE DRAFTA
SAHİP OLAN BİR
DİKDÖRTGEN PRİZMANIN
HACMİNE ORANIDIR.

l CB= ∇ / L.B.T
ORTA KESİT NARİNLİK KATSAYISI CM

Gemi orta kesitinin dolgunluğu, gemi orta kesit alanının genişliği

geminin o kesitteki genişliğine, yüksekliği o kesitteki draftına eşit
bir dikdörtgenin alanına oranı olarak ifade edilen “orta kesit
narinlik katsayısı”
CM ile tanımlanır.

CM =AM / B.T AM

GEMİ MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ ©2007, Tamer Yılmaz

PRİZMATİK KATSAYISI

Gemi su altı hacminin, gemi orta kesidi şeklinde sabit taban

alanına sahip boyu gemi boyuna eşit dik prizmanın hacmine
oranına “prizmatik katsayı” denir.

CP= CB/C M VEYA CP=∇ / AM L

SU HATTI ALAN KATSAYISI

Geminin yüzdüğü su alanının bu su hattındaki gemi genişliği ve

boyunun çarpılmasıyla bulunacak alanına oranına denir.

CW=AWP / L.B
DÜŞEY PRİZMATİK KATSAYISI

Geminin su altı hacminin ,geminin dizayn su hattı alanına eşit

tabanı olan ,yüksekliği ise gemi draftına eşit bir prizmanın
hacmine oranı“düşey prizmatik katsayı olarak tanımlanır.

CVP= CB/C WP VEYA CP=∇ / AWP .T

 PROBLEMLER

Örnek1: Aşağıda en kesiti verilen L boyunda bir lastik botun form

katsayılarını bulunuz.

4R
R

4R
Örnek2: Aşağıda en kesiti verilen L boyunda eş kenar üçgen şeklindeki
dubanın form katsayılarını bulunuz.

5m
5m
Örnek3: Aşağıda en kesiti verilen 100 m boyunda sabit kesitli dubanın
form katsayılarını bulunuz.

10m

1m
1.5m
10m

1.5m
Örnek4: Su hattı boyu 60 m, genişliği 10 m, su çekimi 4.5 m olan bir
geminin form katsayıları CB=0.52, CM=0.72 ve CW=0.63
olarak verilmektedir.Geminin tam ortasına sonradan 15 m
boyunda bir paralel gövde eklenmektedir. Su çekiminin
değişmediğini varsayarsak yeni form katsayılarını bulunuz.
Mevcut Hacim

Toplam Hacim
Örnek5: Temel geometrik özellikleri aşağıda verilen gemiye ait
form katsayılarını hesaplayınız.

Su hattı boyu LWL 200m

Su hattı genişliği BWL 22m

Su çekimi T 7m

Prizmatik Katsayı CP 0.75

Yüklü su hattı alanı AW 3500 m2

Deplasman tonajı Δ 23 000 t

Deniz suyu yoğunluğu ρ 1.025 t/m3