RETAIL COMMUNITY

!งคม%าป(ก

Retailing Model Of Thailand ตอนจบ

พฤศ$กายน 11, 2009 THE RETAIL

การเป&ยนแปลงในวงการ.าป/กโลก1ประเทศไทย
การ*าป,กส.ยให1ของไทยไ78บ:ท;พลโดยตรงจากการปABCDเFดGนในวงการ*าป,กโลก 7วยการมอง
เJนKองLางDเMดโอกาสใNOประกอบการสามารถเRมยอดขายไ7มากGนหากสามารถSดหาTน*าเCมเUมใน
VวนของความXองการของOบYโภค ไ1Lาจะเ[นความหลากหลายของTน*า ความสะดวกในการ\อ ฯลฯ เ^อ_ป
แบบการผbตและการ*าเปcยน dงผbตเeอสนองความXองการของfก*าหลากหลายและโดนใจ dงOบYโภค
เ[นgนhกลาง iใNการ\อขายขยายวงกjางมากกLาเkมlงเ[น_ปแบบgนhการ*าและmานสะดวก\อ iใN\อ
หาไ7สะดวกรวดเnวตรงตามความXองการ iใNเFดการ\อขายเRมมากGน
การป678ในวงการ.าป/กโลก (TDRI, การ.า9ง.าป/กไทย (รายงาน:ศทางเศรษฐ=จและการ.าไทย : ภาค
การ.าภายในประเทศ),
การเปcยนแปลงDoอเ[นการปABCระบบการ*าป,กโลกและVงผลกระทบpอวงการ*าป,กมากDqดจนiใNO
*าป,กrsนาจเหtอOผbต ไ7แu

1. การเปcยนแปลงvwการSดหาTน*าและxTน*ามาyzอOบYโภค (Distribution System) {งเFดGนไ7เพราะ

ความ|าวห}าทาง7านเทคโนโล~สารสนเทศ
2. O*าป,กขยายFจการจนrการประหดจากขนาด (Economies of Scale) {งiใNXนÄนpอหÅวยของO*า
ป,กรายใหÇÉกLาO*าป,กรายÑอย
เkมกระบวนการกระจายTน*า Distribution Chain อÖในความควบÜมของOผbตและO*าVง O*าป,กเáยง
เàอกชäดTน*าDãดLาจะขายไ7จากOผbตหåอO*าVงมาçหÅายใNOบYโภค OผbตและO*าVงจะเ[นO
éหนดราคา เèอนไขการขาย และชäดTน*าDจะขาย แpเ^อO*าป,กกลายเ[น O\อรายใหÇDrเคåอêาย
สาขาëวประเทศ และrประTท;ภาพíง iใNสามารถpอรองขอVวนลดราคาจากO*าVงและOผbต กระบวนการ
กระจายTน*าìงตกอÖในsนาจการควบÜมของO*าป,กรายใหÇ
îจSยDiใNO*าป,กrขนาดใหÇและrประTท;ภาพíงGน ïอ การเñาóงแหòงเôนöดอกเõยÉจากpาง
ประเทศและเทคโนโล~สารสนเทศ บYúท*าป,กรายแรกDประสบความùเnจในการxเทคโนโล~สารสนเทศ
มาใû ïอ Nางวอลมาüท (Wal-Mart) สาเห†เพราะในอ°ตNาง.กประสบîญหาการ\อTน*าจากบYúทáแอน£§
เ•องจากในระยะแรกแpละสาขาของNางวอลมาüทiการSด\อTน*าแยก¶น ปYมาณการSด\อแpละค®ง}อย
iใNsนาจการpอรอง¶บ©พพลายเออüก™ใหÇอÑางáแอน£§ìงÉ ´ง¨นใน≠ 2512 Nางวอลมาüทìงสmาง
ระบบกระจายTน*าของตนเองใN¶บสาขา 32 แÆง
น7ตกรรมCDญFGางHมาใIไJแK
1. Cross Docking ïอ ระบบการØง\อรวมgนhมางgนhกระจายTน*า Distribution Center (DC) แ∞วกระ
จายTน*าไปงสาขาëวประเทศ7วยรถบรรÄกขนาดเ±ก vw≤นอกจากจะประหด≥าขนVงแ∞วเพราะรถบรรÄก
ÄกเDยวrระวางบรรÄกเUม¥¶ด Nางงสามารถ\อTน*าในราคาÉลง และTน*าµกVงไปงสาขาpาง ๆ
ภายในเวลาDéหนดไ7 OประกอบการไทยDxระบบ≤มาใûอÑางสม∑ร∏แบบ ไ7แu เซเLน∫เลฟเLน Nาง
เºนท8ล (ΩานบYúทเดvดækสทYøว¿น)
2. ระบบ EDI (Electronic Data Interchange) {งเ¡อมโยงคอม¥วเตอüของmานสาขา¶บ DC ของบYúท และ¶บ
เค¬องคอม¥วเตอüของ©พพลายเออü ภายในmาน Tน*าÄก√นDƒำหÅายจะ∆น«กñอ»ลลงคอม¥วเตอü7วยการ
ใûเค¬อง…านเค¬องหมายบาüโ ดDCดอÖ¶บTน*า vw≤iใNบYúทrñอ»ลยอดขายTน*าแpละชäด ระบบ≤
µกเ¡อมโยงโดยการใûดาวเÀยม NางแÃคโครเ[นNางแรกDxระบบ´งกòาวมาใûในประเทศไทย ´ง¨นหÕง
จากMดmานÄกBน แÃคโครแpละสาขาจะทราบยอดขายTน*าแpละชäด เ^อTน*าในสŒอคลดลงóงระ´บหœง–
จะสามารถØงTน*าΩานระบบคอม¥วเตอüไปงù—กงานใหÇ เ^อù—กงานใหÇรวบรวมñอ»ลØง\อTน*า
จากÄกmานแ∞ว –จะVง“Øง\อไปง©พพลายเออüของบYúท พmอมéหนดการVงของปYมาณและสถานDVง
ประโยช”จากการใûเทคโนโล~สารสนเทศ ïอ ประการแรก O*าป,กสามารถเCมTน*าDหมดในÄกสาขาไ7
‘นการ∏ เพราะNาง’LาในแpละBนTน*าชäดใดขายไ7เ÷าไร สามารถØงTน*าDขาดไ7‘นÀ ประโยช”
ประการDสอง ïอ XนÄนของการกระจายTน*าของO*าป,กDใûเทคโนโล~สารสนเทศจะÉกLา◊แêงDไ1ไ7
ใûเทคโนโล~≤óงmอยละ 1.5-2 (The Economist 4 March 1995) O*าป,กสามารถตรวจสอบยอดTน*าคงคÕง
ไ7ÄกBน เ^อ’LาTน*าÿวใดขาย°หåอขายไ1° –สามารถเàอกØงTน*าเฉพาะDขายไ7และสามารถเCมTน*าD
ขาดไ7รวดเnว O*าป,กìงไ1çเ[นXองoอTน*าคงคÕงไjมาก ๆ ก⁄ม Tesco {งi€รFจ‹ปเปอüมาüเ–ตใน
›งกฤษสามารถลดTน*าคงคÕงเหàอเáยง 2 flปดา‡ ในประเทศไทย NางแÃคโครและเซเLน∫เลฟเLนpาง–r
Tน*าคงคÕง}อยกLา◊แêงอÑางไร–ตาม การrเôนลงÄนสmางเคåอêายคอม¥วเตอü·ไ7หมายความLาจะiใN
บYúทrความสามารถในการแêง‚นเสมอไป
ประเ„นอÖDการใûประโยช”íงqดจากเทคโนโล~สารสนเทศ ไ1Lาจะใûใน7านการบYหารmาน (Store
Management) 7าน Logistics หåอ7าน Distribution Chain
นอกจากขนาดของFจการและการxเทคโนโล~สารสนเทศมาใûควบÜมระบบกระจายTน*าแ∞ว îจSย∫กîจSย
หœงDiใNO*าป,กเ‰มrsนาจเหtอOผbต ïอ การÂฒนาTน*าของตนเอง(House Brand) Áง≤เพราะLาmอย
ละ 70-80 ของXนÄนของO*าป,ก ïอ ≥าTน*า หากสามารถลดXนÄนVวน≤ไ7Ñอมหมายóงéไร การD*าป,ก
สามารถéหนดใNOผbตXองผbตTน*าภายใXตราของO*าป,ก เพราะO*าป,กเ[นfก*ารายใหÇËนเอง ใน
ประเทศไทยเราพบLาNางหลายแÆงxTน*าDCดตราของตนเองออกçหÅาย เKน ÈกÍ โลÿส แÃคโคร Îอปæ
เ[นXน Tน*าเหòา≤จะrราคาÉกLาTน*าชäดเ°ยว¶นของOผbตDขายภายใXตราTน*าของOผbตเอง แpr
Üณภาพไ1แตกpางมาก—ก
กระแสการเปcยนแปลงวงการ*าป,กของโลก Vงผลกระทบpอ€รFจ*าป,กของไทยโดยเฉพาะการ*าป,กแบบ
Ïงเkม จนเ[นเห†ใNOประกอบการ*าป,กแบบÏงเkม{งเคย*าขายแบบสบาย ๆ และไ1ยอมเปcยนแปลงç
XองเbกFจการไปในDqด และ—บBนจะเRมçนวนมากGน
Logistics กลLทMCDญของ.าป/กขนาดใหRในประเทศไทย
กลÌทÓในการเRมÔดความสามารถในการแêง‚นทาง€รFจ ตามทฤษของพอüตเตอü (Porter) r 3 Õกษณะ ïอ
1. ความเ[นOxทางXนÄน (Cost Leadership)
2. การสmางความแตกpาง (Differentiation)
3. การdงเฉพาะ (Focus)
Logistics D°ประสบความùเnจสามารถลดXนÄนแuบYúทO*าป,กขนาดใหÇไ7มากจนiใNเFดความไ7
เปÒยบทางการ*า
Logistics เ[นการSดกระบวนการเคÚอนÛายและSดเ–บÁงTน*าและBตÙkบıงแpแหòงผbตXนทางจนóงzอO
บYโภคปลายทางคนqดˆาย End Users เJนไ7Lา Logistics ไ1ไ7rความหมาย แ≥การคมนาคมขนVงTน*า
´งDคนVวนใหÇเñาใจเ÷า¨น แp.นrความหมายครอบค˜มıงแpกระบวนการวางแผน การควบÜม การ¯เäน
งานÁง7านคÕงTน*า การขนVงเคÚอนÛาย และการSด\อBตÙkบ Fจกรรม7านการSดการ Logistics ìงr
มากมาย ıงแpการวางแผนSด\อBตÙkบ การกระจายTน*า การวางแผนTน*าคงคÕง และการขนVง เ[นXน
การDXนÄน7าน Logistics ของไทยแพง เพราะOประกอบการขาดความ’ความเñาใจ7าน≤ iใNไ1สามารถ
Sดการไ7อÑางrประTท;ภาพ Áง7านการขนVงเคÚอนÛาย การวางแผนSด\อ และคÕงTน*า เ[นXน นอกจาก≤
îจSย˘นฐาน7านโครงêายคมนาคมขนVงของไทย–rîญหาอÑางมาก เKน ระบบขน˚ายTน*า (Handling
System) ของไทยrîญหา˘นฐาน อา¸ การขนVงTน*าโดยทางรถไฟไ1สามารถใûงานไ7เUมประTท;ภาพ เ˝น
ทางรางรถไฟของไทยประมาณ 4,100 Fโลเมตร ใûไ7°เáยง 1,371 กม. พmอมÂง 853 กม. นอก¨นพอใûไ7
ความเnวในการเkนทางอÖระหLาง 60-80 กม./ชม. ขณะDpางประเทศ›ตราความเnว 3-400 กม./ชม. เ[นระบบ
รถไฟรางเ°ยว{ง∞าส.ยไปนานแ∞ว r˛ดÿดระหLางถนน¶บรถไฟมากมาย การGนและลงTน*าตามสถาˇpาง ๆ
ไ1สะดวก การขนVงทาง!ตามÕกษณะ"·ศาสตüของไทยÅาจะไปไ7°เพราะXนÄนÉ แprîญหาเ¬อง#อง!
ไ1สามารถขนVงไ7ตลอด≠ ขาด÷าเåอขนVงTน*า ฯลฯ นอกจาก≤การเ¡อมโยงระหLางระบบขนVงแpละ
ประเภท เKน จากรถไฟ ลงเåอ งrîญหาไ1สะดวก การขนVงVวนใหÇìงใûรถบรรÄก {งXองแòนปะปนไป¶บ
การflญจนของประชาชนëวไป บางค®ง–XองΩาเñาไปในเzองใหÇ ๆ เFดîญหา7านการการจราจร รถCด
ความไmประTท;ภาพ7านการขนVง≤เองเ[นเห†หœงDiใNเ$ยÁงเวลาและXนÄน iใNTน*าrราคาíงกLา◊
แêงในpางประเทศ
การD8ฐบาลไทยภายใXการxของ ฯพณฯ พ.ต.ท.ดร.‘ก%ณ &นBตร พยายามแ|ไขîญหา7านXนÄน Logistics
แบบครบวงจร โดยมอบหมายใN หอการ*าไทย เ[นเ'าภาพในการ(กษาและหาทางแ|ไขîญหาXนÄน7าน≤
{งหากจะ¯เäนการใNเ[น_ปธรรม จะXอง¯เäนการใNครบวงจร7าน Logistics กòาวïอ การSดıงgนh
Logistics ครบวงจร ควรประกอบไป7วย คÕงTน*า gนh*ดแยกและบรร˛+ณ, gนhกระจายTน*า gนhบYการ
ครบวงจรÁง7านประ¶น+ย การเôน การ-ลกากร เ[นXน ประการù*ญXองÂฒนาระบบเทคโนโล~สารสนเทศ
ใNสอดค∞อง¶นÁงประเทศ
ความ.ายแ/ของการ*าป,กไทยVวนหœงÁง ๆ Dหลาย0ายพยายามKวยpอรองราคาTน*าใNจนกระëงราคา
XนÄนµกลง แpเ^อΩานกระบวนการ Logistics Dเ$ยเปÒยบOประกอบการ*าป,กขนาดใหÇ iใNราคาTน*าD
µกกÕบกลายเ[นแพงในDqด ´ง¨นการ
DXนÄน7าน Logistics ของไทยแพง เพราะOประกอบการขาดความ’ความเñาใจ7าน≤ iใNไ1สามารถSดการ
ไ7อÑางrประTท;ภาพ Áง7านการขนVงเคÚอนÛาย การวางแผนSด\อ และคÕงTน*า เ[นXน นอกจาก≤îจSย
˘นฐาน7านโครงêายคมนาคมขนVงของไทย–rîญหาอÑางมาก เKน ระบบขน˚ายTน*า (Handling System)
ของไทยrîญหา˘นฐาน อา¸ การขนVงTน*าโดยทางรถไฟไ1สามารถใûงานไ7เUมประTท;ภาพ เ˝นทางราง
รถไฟของไทยประมาณ 4,100 Fโลเมตร ใûไ7°เáยง 1,371 กม. พmอมÂง 853 กม. นอก¨นพอใûไ7 ความเnว
ในการเkนทางอÖระหLาง 60-80 กม./ชม. ขณะDpางประเทศ›ตราความเnว 3-400 กม./ชม. เ[นระบบรถไฟราง
เ°ยว{ง∞าส.ยไปนานแ∞ว r˛ดÿดระหLางถนน¶บรถไฟมากมาย การGนและลงTน*าตามสถาˇpาง ๆ ไ1
สะดวก การขนVงทาง!ตามÕกษณะ"·ศาสตüของไทยÅาจะไปไ7°เพราะXนÄนÉ แprîญหาเ¬อง#อง!ไ1
สามารถขนVงไ7ตลอด≠ ขาด÷าเåอขนVงTน*า ฯลฯ นอกจาก≤การเ¡อมโยงระหLางระบบขนVงแpละประเภท
เKน จากรถไฟ ลงเåอ งrîญหาไ1สะดวก การขนVงVวนใหÇìงใûรถบรรÄก {งXองแòนปะปนไป¶บการflญ
จนของประชาชนëวไป บางค®ง–XองΩาเñาไปในเzองใหÇ ๆ เFดîญหา7านการการจราจร รถCด ความไm
ประTท;ภาพ7านการขนVง≤เองเ[นเห†หœงDiใNเ$ยÁงเวลาและXนÄน iใNTน*าrราคาíงกLา◊แêงใน
pางประเทศ
การD8ฐบาลไทยภายใXการxของ ฯพณฯ พ.ต.ท.ดร.‘ก%ณ &นBตร พยายามแ|ไขîญหา7านXนÄน Logistics
แบบครบวงจร โดยมอบหมายใN หอการ*าไทย เ[นเ'าภาพในการ(กษาและหาทางแ|ไขîญหาXนÄน7าน≤
{งหากจะ¯เäนการใNเ[น_ปธรรม จะXอง¯เäนการใNครบวงจร7าน Logistics กòาวïอ การSดıงgนh
Logistics ครบวงจร ควรประกอบไป7วย คÕงTน*า gนh*ดแยกและบรร˛+ณ, gนhกระจายTน*า gนhบYการ
ครบวงจรÁง7านประ¶น+ย การเôน การ-ลกากร เ[นXน ประการù*ญXองÂฒนาระบบเทคโนโล~สารสนเทศ
ใNสอดค∞อง¶นÁงประเทศ
ความ.ายแ/ของการ*าป,กไทยVวนหœงÁง ๆ Dหลาย0ายพยายามKวยpอรองราคาTน*าใNจนกระëงราคา
XนÄนµกลง แpเ^อΩานกระบวนการ Logistics Dเ$ยเปÒยบOประกอบการ*าป,กขนาดใหÇ iใNราคาTน*าD
µกกÕบกลายเ[นแพงในDqด ´ง¨นการแ|ไขîญหาเeอSดระบบ Logistics ของไทยใNrXนÄนDÉลง ìงเ[น
ทางออกทางหœงในการแ|ไขîญหา*าป,กของไทยใNสามารถpอ1¶บ*าป,กขนาดใหÇของpางชาCไ7

RETAIL