Professional Documents
Culture Documents
34654100
34654100
34654100
يةووو دونيا بر لةوة دةكاتةوة ضؤى طةشةيةكي شياتس بةدةضت بيهيت بة بةزدةواوي ،بةام كةس بر لةوة ناكاتةوة ئايا
ئةو طةشةية ضةند ضوودواى بؤديَهيت ضؤى ذياماى خؤشر دةكات ،يا ئةو طةشةية تا كةي بةزدةوام دةبيت .بةام ئةوةي
ئةوزؤ ئابووزيهاضاى بري ليَدةكةنةوة كة ئةو طةشةية ضهوزة كةي دةبيت ضؤى بيت .شوز لة ئابوزيهاضاى ياتونة ئةو باوزة
كة ئةو طةشةية بةزةو كؤتايي دةزوات لة ناوةزاضي ضةدةي بيطت و يةك ييضير ناتوانن ئةو زادةية بةدةضت بيهن كة
ئيطتا يةوانة .بيطوواى ئةوة دةطةزيَتةوة بؤ ضةند فاكتةزيَكي طسنط كة دووز نية لة وتازي تس بة دزيَري باضي بكةم .
بةام ئةوةي طسنكة ئيطتا ئةو طةشة ئابووزيةي دونيا طةيصتؤتة حالةتيكي شؤز ضةيس ئةويض :ضةند طةشةي ئابووزي شياد
دةكات ئةوندة خؤط طوشةزانيىاى كةم دةبيتةوة .ياى دةتوانن بميَن ئةو طةشةيةي ئيطتا يةية ضةند ضوودةكاني شياد دةبيت
بةام شياى و شةزةزةكاني بةضةز كؤوةلطاو كيصةي ذيهطةماى بؤ شياتسدةكات.
ضةند ليكؤليهةوةيةك طةيصتونة ئةو ئةجاوةي كة لة طةهَ طةشةي ئابووزي شيواشي بةكازبسدماى دةطؤزيت ،لة كالَا
ثيَويطتةكانةوة بؤ ضةند كاايةكي كةور ثيَويطت ياى كااكاني جوانكازي .بةام ئاضي خؤشطوشةزاني خةلك ناطؤزيت ياى
خساثر دةبيت .وزدة وزدة شياني ئةوكاايانة شياتسدةبيت ئاضةوةزةكاني بةضةز كؤوةلطادا دةزدةكةويَت.
ئةو طةشة ئابووزيةي كة لة ئةجاوي بةزيةوًيهاني ئةو يةووو جؤزة كااية بة دةضت ياتوة ،بةام تيضوي كؤوةايةتي و
ذيهطةيي بة ضةز ذياماندا شؤز شياتسبوة .يةزضةندة خةزجيةكاماى شؤتس و يةوة زةنطر بوة كةضي ئاضي زاشيبوماى لة
ذياى وخؤط طوشةزانيىاى كةور بؤتةوة.
لة يةكى لةو ليَكؤليهةوانةي ئةوسيكا دةزكةوتوة يةزضةند خةزجي ووات شياد دةبيت لة بوازي تةندزوضي كةضي
ئاضةوةزةكاني ثيَضةوانة دةزدةضيت .لة ئةجاوي ئةو ليكؤليهةوةية دةزكةوت خةزجي ضاانةي ئةوسيكا بؤ يةك كةس لة
بوازي تةندزوضي دةطاتة $1155كةضي تةوةني ثيَصبيهيكساو كةورة لة 17ضاه .بةام يةواى ليكؤليهةوة طةيصتؤتة
ئةو ئةجاوةي كة لة وواتاني تس كة خةزجي يةك كةس لة بوازي تةندزوضي كةورة لة $9172بةام تةوةني ثيَصبيي
كساو شياتسة لة 78ضاه .كةواتة شياد خةزج كسدى لة بوازي تةندزوضي ناتوانيت ييضي تس تةوةني ثيَصبيي كساو شياد
بكات بةلكو شؤز لة شاناكاى باوزياى واية ئةطةز شياتس خةزج كةى دوز نية تةوةى ييَصتا كوزتس بيَتةوة .
يةواى ئةجام دةبيهدزيت لة حالةتي خةزجي خويهدى و بوازةكاني تسي ذياى .بةام ئةو حالةتة تةنًا لة ئةوسيكا نية
بةلكو لة يةووو دونيا ياوشيَوةية كة ئةويض ئةوة دةطةييَي كة طةشةي ئابووزي ضهوزدازة ،بةوة نيية ضةند وةبةزييَهاى
شياد دةكةيو لة بوازة جياجياكاني ذياندا .ضونكة يةووو ئةو خةزجييانة ئةجاوةكاني ضهوزدازة ،كةس ناتوانيَت بميَت
طةشةي ئابووزي يةتايةتاية بةزدةوام دةبيت ،
لة زاضتيدا ئةو بابةتة لة كوزدضتاى شؤز بة بةزاشكاوي ديازة ،يةزضةندة لة كوزدضتاى طةشةي ئابووزي ييَصتا لة
ضةزةتاية شؤز كةم بةدةضت ياتووة .بةام ئةو طةشةية طةز خؤشطوشةزانيةكي بةزضاوي بؤ بةشيَك لة كؤوةلطاي وسؤظايةتي
دةضتةبةز كسدوة كةضي ئةو طةشة ئابووزية كةوة بؤتة وايةي بيصازي و تيكضوني بةشيك لة شراشةي كؤوةلَطا لة كوزدضتاندا
.ئاضي خويهدى لة كوزدضتاى ضاه بةضاه خساثر دةبيت يةزضةندة ئةطةز بسوانيهة بودجةي حكووةت كة تةزخاى كساوة بؤ
خويهدى و خةزجي خةلَكيض ضاهَ بة ضاهَ لةو بوازةدا لة شيادبونداية .
بة يةواى شيَوة لة بوازي تةندزوضي ذوازةي نةخؤشةكاى شياتس دةبيَت لةطةهَ شيادبوني خةزجي و وةبةزييَهاني شياتس لة بوا
زى تةندزوضي .ئةوةط يةوووي دةطةزيَتةوة بؤ ئةوةي كة طةشةي ئابووزي لة كوزدضتاى بؤتة يؤي طؤزيي شيَواشي
بةكازبسدى لة كالَا ثيَويطتةكاى بؤ كالَا جوانكازيةكاى و جؤزي خوازدى و جؤزي ئؤتؤوبين و ....يتد ،بيَ ئةوةي ئاضي
خؤشطوشةزاني خةلك بةزةو باشر ببات .ضونكة بةدةضت ييَهاني ئةو يةووو كالَاية كة ثيوةضتة و يةنيكيصياى ثيَويطت نية
بةام طةشةي كؤوةلطا و طؤزانكازي ذياى كسدويةتية ثيَويطت .شيَواشي كازكسدماني طؤزيوة بؤ بةدةضتًيَهاني داياتيكي
شياتس بة يةزشيَوةيةك بيَت ئةطةز بةطةندةليَض بيَت ،طسنط ئةوةية يةووو ثيَداويطتيةكاى دةضتةبةزكةيو .ئةوةط بؤتة
يؤي تيَكضوني شراشةي خيَصاى و نةبووني كاتي ثيويطت بؤ ضاوديَسي خويهدني وهدالةكاماى ،كة ئاضي خويهدماى
دادةبةشيَت بيَ ئةوةي ئاطادازبن ،ثيَىاى واية ئةطةز وهدالةكاماى ضووة قوتاخانةيةكي تايبةت و طسانبةيا ئةوة ئاضي
خويهدني باشردةبيت .
يةزوةيا شيَواشي خوازدماى شؤز طؤزاوةو كة كازي كسدؤتة ضةز ئاضي تةندزوضي تاكةكاى ،ضاانة يةشازاى كةس بة
نةخؤشي دهَ و شةكةزة ...يتد دةوسى ،نةك تةنًا لةبةز ئةوةي ئاضي نةخؤشخانةكاماى شؤز بةزش نية بةلكو يةك لةيؤية
طسنطةكاني خساثي تةندزوضي ،شيَواشي خوازدني ئيىةية ،يةزوةيا بووني ئؤتؤوبيمي جياواش بؤ يةز كةضيَك كة وةزشط و
جولةي تاكةكاني كةوكسدؤتةوة ،كة بؤ نصيكريو شيويو دةبيت ئؤتؤوبين بةكازبيهن .ئةوة ضةزبازي ئةوةي شياد بووني
ذوازةي ئؤتؤوبين بؤتة يؤي شيادبوني ذوازةي ئةو كةضانةي بة زوداوي ياتوضؤ دةوسى .كةواتة ئةو كةضانةي دلَياى خؤشة
بةو طةشة ئابووزيةي لة كوزدضتاى بةدةضت ياتوة ،ثيَوةضتة بةزاوزدي بكةى بةو شةزةز و شيانةنةي لةطةلَيةوة بؤواى ياتوة
،ضؤى طةشةي ئابووزي بةو ئاضتة كةوةي خؤي طةيصتؤتة خالَي نةشؤك و شيانةكاني شؤز شياتسة لة ضودةكاني.
ئةو حالةتة لة ئةوسيكاو شؤزبةي وواتاني دونيا شؤز دةويَكة شاندزاوة كة ئةطةز دةقاتي ئةو خةزجيةي ئيطتا يايانة بيكةى
ناتواني زادةيةكي شؤز شياتس لة طةشةي ئابووزي بةدةضت بيهو .يةزوةيا يةضتياى بة يةووو ئةو شيانانة كسدوة كة توشي
كؤوةلَطا بؤتةوة .بةام ياضايةكي ئابووزي يةية ( ياضاي أؤكوى " ) "،Okun's lawئةو ياضاية دةليَت ئةطةز مانةويَت
زادةي بيَكازي شياد نةبيت ئةوة دةبيت ضاانة %3طةشةي ئابووزي يةبيت ،بؤية شانا ئابووزيةكاى ثيَياى واية بؤ ئةوةي
قةيساني ئابووزي شياتس نةبيت بةزدةواوو لة خةزجي و وةبةزييَهاى بؤ بةدةضتًيهاني ئةو زيرةيةي كة ئاضي بيَكازي
دةثازيَصيت لة شيادبووى .بةام بةداخةوة لة كوزدضتاى طةشةي ئابووزي لةو زووةشةوة ييض ضووديكي نية ضونكة بة ييض
شيَوةيةك ناتوانيَت كؤوةلَطا بجازيَصيَت لة بيَكازي .ئةو دةزفةتانةي دزوضتيض دةبيت بؤ كاز كسدى شؤز كةورة ضونكة طةشةي
ئابووزي بؤتة يؤي شيادبووني زيَرةي دانصتواى وطؤزيي شراشةي كؤوةلَطاو ييَصي كاز .