Professional Documents
Culture Documents
Educaciongratuita - Es - Biología Temario Selectividad Galicia
Educaciongratuita - Es - Biología Temario Selectividad Galicia
Introdución
A Bioloxía de segundo curso de bacharelato ten como obxectivo fundamental favorecer e fomentar a formación
científica do alumnado, partindo da súa vocación polo estudo das ciencias. Deste xeito, a Bioloxía representa a
porta de entrada ao puxante mundo das ciencias biosanitarias e biotecnolóxicas, e contribúe a consolidar o método
ISSN1130-9229
científico como ferramenta habitual de traballo, fomentando no alumnado o estímulo da súa curiosidade, da capa-
cidade de razoar, da formulación de hipóteses e deseños experimentais, da interpretación de datos e da resolución
de problemas. Faise que o alumnado alcance satisfactoriamente as competencias clave, afondando en aspectos
xa recollidos en cursos anteriores. Xa que logo, neste curso trabállanse en profundidade competencias como a ma-
emprendedor, grazas ao desenvolvemento cognitivo e á madureza que o alumnado chega a alcanzar ao final do
ciclo de bacharelato que favorecen unha mellor consecución destas. Pero as contribucións doutras competencias,
como aprender a aprender, as competencias sociais e cívicas ou a competencia de comunicación lingüística, pre-
sentes tamén noutras etapas anteriores, van permitir tamén que o alumnado poida seguir, sen atrancos, con estu-
dos posteriores.
Os grandes avances e descubrimentos da bioloxía, que se suceden de xeito constante nas últimas décadas, non
só posibilitaron a mellora das condicións de vida da cidadanía e o avance da sociedade, senón que ao mesmo
tempo xeraron algunhas controversias que, polas súas implicacións sociais, éticas, económicas, etc., non se poden
http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia
Páx. 25548
paración e tinguidura de mostras, resolución de problemas e todos os aspectos que lle permitan afrontar no futuro
CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2
plexo integrado, analizando a influencia do progreso técnico no estudo da estrutura, a ultraestrutura e a fisioloxía
celular. O terceiro céntrase no estudo da xenética molecular e os novos desenvolvementos desta no campo da en-
xeñaría xenética, coas repercusións éticas e sociais derivadas da devandita manipulación xenética, e relaciónase o
estudo da xenética co feito evolutivo. No cuarto abórdase o estudo dos microorganismos e a biotecnoloxía, así co-
rremediación, etc. O quinto céntrase na inmunoloxía e as súas aplicacións, nomeadamente no estudo do sistema
inmune humano, as súas disfuncións e as súas deficiencias.
Grazas a estes contidos, a materia de Bioloxía achégalles aos alumnos e ás alumnas todas as competencias clave
imprescindibles para a formación científica, así como as destrezas necesarias para a persoa, que lles van permitir
madurar como persoas e alcanzar un pleno desenvolvemento cívico como cidadáns e cidadás libres e responsa-
bles na nosa sociedade.
2º de bacharelato
http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia
Bioloxía. 2º de bacharelato
i B1.1. Compoñentes químicos da B1.1. Determinar as propiedades BB1.1. Describe técnicas instru- CAA
e vida. Concepto de bioelemento. Ti- fisicoquímicas dos bioelementos mentais e métodos físicos e quími- CMCCT
pos, propiedades e funcións dos que os fan indispensables para a cos que permiten o illamento das
Páx. 25549
bioelementos. vida. Relacionar os enlaces quími- moléculas e a súa contribución ao
grande avance da experimentación
CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2
B1.2. Os enlaces químicos e a súa cos coa súa importancia biolóxica. biolóxica.
importancia en bioloxía.
B1.3. Biomoléculas: concepto, BB1.1.2. Clasifica os tipos de bioe- CAA
clasificación e técnicas de separa- lementos relacionando cada un coa
ción. súa proporción e coa súa función
biolóxica.
ISSN1130-9229
l Estrutura e propiedades fisicoquí- que a auga e os sales minerais son ímica da auga coas súas funcións
e micas da auga que a fan unha mo- fundamentais nos procesos biolóxi- biolóxicas.
lécula imprescindible para a vida. cos.
Funcións dos sales minerais. BB1.2.2. Distingue os tipos de CMCCT
B1.5. Fisicoquímica das disper- sales minerais, e relaciona a com-
sións acuosas. Difusión, osmose e posición coa función.
diálise.
BB1.2.3. Contrasta e realiza expe- CMCCT
riencias dos procesos de difusión, CAA
osmose e diálise, e interpreta a súa CD
http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia
d B1.6. Biomoléculas orgánicas: B1.3. Recoñecer e identificar os BB1.3.1. Recoñece e clasifica os CAA
l concepto, clasificación, estrutura, tipos de moléculas que constitúen tipos de biomoléculas orgánicas, e CSIEE
propiedades e funcións biolóxicas a materia viva, e relacionalos coas relaciona a súa composición quími-
de glícidos, lípidos, prótidos e áci- súas respectivas funcións biolóxi- ca coa súa estrutura e coa súa fun-
dos nucleicos. cas na célula. ción.
Páx. 25550
orgánicas.
CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2
i B1.6. Biomoléculas orgánicas: B1.4. Identificar os tipos de monó- BB1.4.1. Identifica os monómeros e CMCCT
g concepto, clasificación, estrutura, meros que forman as macromolé- distingue os enlaces químicos que CD
propiedades e funcións biolóxicas culas biolóxicas e os enlaces que permiten a síntese das macromolé-
de glícidos, lípidos, prótidos e áci- os unen. culas: enlaces O-glicosídico, enla-
dos nucleicos. ce éster, enlace peptídico e enlace
O-nucleosídico.
i B1.6. Biomoléculas orgánicas: B1.5. Determinar a composición BB1.5.1. Describe a composición e CCL
concepto, clasificación, estrutura, química e describir a función, a lo- a función das principais biomolécu-
propiedades e funcións biolóxicas calización e exemplos das princi- las orgánicas.
de glícidos, lípidos, prótidos e áci- pais biomoléculas orgánicas.
dos nucleicos.
l B1.7. Encimas: concepto, clasifica- B1.6. Comprender e diferenciar a BB1.6.1. Contrasta o papel funda- CAA
ción, propiedades e funcións. Catá- función biocatalizadora dos enci- mental dos encimas como biocata- CMCCT
lise enzimática. Activación e inhibi- mas, con valoración da súa impor- lizadores, e relaciona as súas pro-
ción enzimática. Alosterismo. tancia biolóxica. piedades coa súa función catalítica.
http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia
l B1.8. Vitaminas: concepto, clasifi- B1.7. Sinalar a importancia das BB1.7.1. Identifica os tipos de vi- CAA
ñ cación e funcións. vitaminas para o mantemento da taminas asociando a súa impres- CCEC
vida. cindible función coas doenzas que
preveñen.
i B2.1. A célula como unidade estru- B2.1. Establecer as diferenzas BB2.1.1. Compara unha célula CAA
e tural e funcional dos seres vivos. estruturais e de composición entre procariota con unha eucariótica, e CMCCT
Teoría celular. células procariotas e eucarióticas. identifica os orgánulos citoplasmá- CD
B2.2. Evolución dos métodos de tico presentes nelas.
Páx. 25551
estudo das células. Preparación e
procesamento das mostras para a
CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2
d B2.3. Morfoloxía celular. Composi- B2.2. Interpretar e identificar a BB2.2.1. Esquematiza os orgánu- CSIEE
ción, estrutura, funcións e propie- estrutura dunha célula eucariótica los citoplasmáticos e recoñece as
l
dades das envolturas e dos orgá- animal e dunha vexetal, represen- súas estructuras.
nulos celulares. tar os seus orgánulos e describir a
B2.4. Modelos de organización súa función.
celular en procariotas e eucarióti- BB2.2.2. Analiza a relación entre a CSIEE
cas. Células animais e vexetais. composición química, a estrutura e CAA
B2.5. Observación microscópica de a ultraestructura dos orgánulos ce-
células procariotas e eucariotas lulares, e a súa función.
tanto animais como vexetais.
i B2.6. Ciclo celular. B2.3. Analizar o ciclo celular e BB2.3.1. Identifica as fases do ciclo CCL
diferenciar as súas fases. celular, e explica os principais pro- CD
http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia
e B2.7. División celular. Mitose en B2.4. Distinguir e identificar os BB2.4.1. Recoñece en microfoto- CAA
l células animais e vexetais. tipos de división celular, e desen- grafías e esquemas as fases da mi- CMCCT
B2.8. Meiose. Necesidade biolóxica volver os acontecementos que te- tose e da meiose, e indica os acon- CD
da meiose para a reprodución se- ñen lugar en cada fase. tecementos básicos que se produ-
xual. Importancia da reprodución cen en cada unha.
sexual na evolución dos seres vi-
vos.
B2.9. Observación de células en BB2.4.2. Establece as analoxías e CAA
Páx. 25552
mitose. Estudo das fases da divi- as diferenzas máis significativas CSIEE
sión celular. entre mitose e meiose.
CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2
e B2.8. Meiose. Necesidade biolóxica B2.5. Argumentar a relación da BB2.5.1. Resume a relación da CAA
da meiose para a reprodución se- meiose coa variabilidade xenética meiose coa reprodución sexual, o CCL
xual. Importancia da reprodución das especies. aumento da variabilidade xenética CMCCT
sexual na evolución dos seres vi- e a posibilidade de evolución das
vos. especies.
ISSN1130-9229
e B2.10. Importancia da membrana B2.6. Examinar e comprender a BB2.6.1. Compara e distingue os CAA
i nos fenómenos de transporte. Ti- importancia das membranas na re- tipos e os subtipos de transporte a CCL
m
pos de transporte. Endocitose e gulación dos intercambios celulares través das membranas, e explica CSIEE
exocitose. para o mantemento da vida, e rea- detalladamente as características
lizar experiencias sobre a plasmoli- de cada un.
se e a turxescencia.
l B2.11. Introdución ao metabolismo: B2.7. Comprender e diferenciar os BB2.7.1. Define e interpreta os CAA
catabolismo e anabolismo. procesos de catabolismo e anabo- procesos catabólicos e os anabóli- CSIEE
B2.12. Reaccións metabólicas: lismo, e establecer a relación entre cos, así como os intercambios CCL
aspectos enerxéticos e de regula- ambos. enerxéticos asociados a eles.
ción.
e B2.13. Respiración celular: o seu B2.8. Describir as fases da respira- BB2.8.1. Sitúa, a nivel celular e a CAA
i significado biolóxico. Orgánulos ce- ción celular, identificando rutas e nivel de orgánulo, o lugar onde se CMCCT
f
lulares implicados no proceso res- produtos iniciais e finais. produce cada un destes procesos,
piratorio. e diferencia en cada caso as rutas
http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia
i B2.14. Diferenzas entre as vías B2.9. Diferenciar a vía aeróbica da BB2.9.1. Contrasta as vías aeróbi- CMCCT
aeróbicas e anaeróbicas. anaeróbica. cas e anaeróbicas, e establece a
B2.15. As fermentacións e as súas súa relación co seu rendemento
aplicacións. Observación do proce- enerxético.
so de fermentación mediante léve-
dos. BB2.9.2. Valora a importancia das CCEC
fermentacións en numerosos pro- CSC
Páx. 25553
cesos industriais, e recoñece as
súas aplicacións.
CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2
a B2.17. Importancia biolóxica da B2.11. Xustificar a importancia BB2.11.1. Contrasta a importancia CSC
l fotosíntese. biolóxica da fotosíntese como pro- biolóxica da fotosíntese para o CCEC
ceso de biosíntese, individual para mantemento da vida na Terra.
e B2.18. Quimiosíntese. B2.12. Argumentar a importancia BB2.12.1. Valora o papel biolóxico CCEC
i da quimiosíntese. dos organismos quimiosintéticos.
i B3.1. Xenética molecular. Impor- B3.1. Analizar o papel do ADN BB3.1.1. Describe a estrutura e a CCL
d tancia biolóxica do ADN como por- como portador da información xe- composición química do ADN, e CSC
tador da información xenética. nética. recoñece a súa importancia bioló- CCEC
http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia
l B3.2. Replicación do ADN. Etapas B3.2. Distinguir as etapas da repli- BB3.2.1. Diferencia as etapas da CAA
da replicación. Diferenzas entre o cación e os encimas implicados ne- replicación e identifica os encimas CMCCT
proceso replicativo entre eucarióti- la. implicados nela.
cas e procariotas.
i B3.3. ARN: tipos e funcións. B3.3. Establecer a relación do ADN BB3.3.1. Establece a relación do CAA
coa síntese de proteínas. ADN co proceso da síntese de pro- CMCCT
Páx. 25554
l B3.4. Fluxo da información xenéti-
ca nos seres vivos. teínas.
CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2
i B3.3. ARN: tipos e funcións. B3.4. Determinar as características BB3.4.1. Diferencia os tipos de CAA
B3.5. Expresión dos xenes. Trans- e as funcións dos ARN. ARN e a función de cada un nos
crición e tradución xenéticas en procesos de transcrición e tradu-
procariotas e eucarióticas. O códi- ción.
go xenético na información xenéti-
ca.
g B3.5. Expresión dos xenes. Trans- B3.5. Elaborar e interpretar es- BB3.5.1. Interpreta e explica es- CD
m crición e tradución xenéticas en quemas dos procesos de replica- quemas dos procesos de replica- CMCCT
procariotas e eucarióticas. O códi- ción, transcrición e tradución, e a ción, transcrición e tradución.
go xenético na información xenéti- regulación da expresión xénica.
ca. BB3.5.2. Resolve exercicios prácti- CMCCT
http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia
e B3.8. Mutacións: tipos. Axentes B3.6. Definir o concepto de muta- BB3.6.1. Describe o concepto de CCL
ñ mutaxénicos. ción e distinguir os principais tipos mutación e establece a súa rela-
e axentes mutaxénicos. ción cos fallos na transmisión da
Páx. 25555
información xenética.
CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2
h B3.9. Mutacións e cancro. B3.7. Relacionar mutación e can- BB3.7.1. Asocia a relación entre a CAA
l B3.10. Implicacións das mutacións cro. Destacar a importancia das mutación e o cancro, e determina CSC
ISSN1130-9229
ñ na evolución e na aparición de no- mutacións na evolución das espe- os riscos que implican algúns axen- CCEC
vas especies. cies. tes mutaxénicos.
a B3.11. Enxeñaría xenética. Princi- B3.8. Desenvolver os avances BB3.8.1. Resume e realiza investi- CSIEE
g pais liñas actuais de investigación. máis recentes no ámbito da enxe- gacións sobre as técnicas desen- CSC
Organismos modificados xenetica- ñaría xenética, así como as súas volvidas nos procesos de manipu- CCEC
mente. aplicacións. lación xenética para a obtención de
organismos transxénicos.
a B3.12. Proxecto xenoma: repercu- B3.9. Analizar os progresos no BB3.9.1. Recoñece e indica os CSC
c sións sociais e valoracións éticas coñecemento do xenoma humano descubrimentos máis recentes so- CCEC
d da manipulación xenética e das e a súa influencia nos novos trata- bre o xenoma humano e as súas
http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia
b B3.13. Xenética mendeliana. Teo- B3.10. Formular os principios da BB3.10.1. Analiza e predí aplican- CAA
e ría cromosómica da herdanza. De- xenética mendeliana, aplicando as do os principios da xenética men- CMCCT
m terminismo do sexo e herdanza li- leis da herdanza na resolución de deliana, os resultados de exercicios
gada ao sexo e influída polo sexo. problemas, e establecer a relación de transmisión de caracteres auto-
entre as proporcións da descen- sómicos, caracteres ligados ao se-
dencia e a información xenética. xo e influídos polo sexo.
b B3.14. Evidencias do proceso evo- B3.11. Diferenciar evidencias do BB3.11.1. Argumenta evidencias CSIEE
Páx. 25556
i lutivo. proceso evolutivo. que demostran o feito evolutivo. CCL
CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2
m B3.15. Darwinismo e neodarwinis- B3.12. Recoñecer e diferenciar os BB3.12.1. Identifica os principios CAA
mo: teoría sintética da evolución. principios da teoría darwinista e da teoría darwinista e neodarwinis-
neodarwinista. ta, e compara as súas diferenzas.
a B3.16. Xenética de poboacións. B3.13. Relacionar o xenotipo e as BB3.13.1. Distingue os factores CMCCT
Frecuencias xénicas e a súa rela- frecuencias xénicas coa xenética que inflúen nas frecuencias xéni-
ISSN1130-9229
d B3.17. A mutación e a recombina- B3.14. Recoñecer e indicar a im- BB3.14.1. Ilustra a relación entre CSC
e ción xénica como procesos que xe- portancia da mutación e a recom- mutación e recombinación, o au- CCEC
l ran cambios e adaptacións. Princi- binación como motores da evolu- mento da diversidade e a súa in-
pios da selección natural. ción. fluencia na evolución dos seres vi-
vos.
l B3.18. Evolución e biodiversidade. B3.15. Analizar os factores que BB3.15.1. Distingue tipos de espe- CCEC
a B3.19. Proceso de especiación. incrementan a biodiversidade e a ciación e identifica os factores que CAA
Modelos de especiación. súa influencia no proceso de espe- posibilitan a segregación dunha
ciación. especie orixinal en dúas especies
http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia
diferentes.
l B4.1. Microbioloxía. Concepto de B4.1. Diferenciar os tipos de micro- BB4.1.1. Clasifica os microorga- CSIEE
m microorganismo. Microorganismos organismos en función da súa or- nismos no grupo taxonómico ao
con organización celular e sen ela. ganización celular. que pertencen.
e B4.2. Virus, outras formas acelula- B4.2. Describir as características BB4.2.1. Analiza a estrutura e a CSIEE
res e partículas infectivas subvirais. estruturais e funcionais dos grupos composición dos microorganismos
Bacterias. Fungos microscópicos. de microorganismos. e relaciónaas coa súa función.
Protozoos. Algas microscópicas.
Páx. 25557
B4.3. Observación microscópica de
protozoos, algas e fungos.
CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2
l B4.4. Métodos de estudo dos mi- B4.3. Identificar os métodos de BB4.3.1. Describe técnicas instru- CD
m croorganismos. Esterilización e illamento, cultivo e esterilización mentais que permiten o illamento, o CMCCT
pasteurización. dos microorganismos. cultivo e o estudo dos microorga-
B4.5. Realización de experiencias nismos para a experimentación bio-
de cultivo de microorganismos. lóxica.
ISSN1130-9229
a B4.6. Microorganismos nos ciclos B4.4. Valorar a importancia dos BB4.4.1. Recoñece e explica o CCL
l xeoquímicos. microorganismos nos ciclos xeoqu- papel fundamental dos microorga- CMCCT
ímicos. nismos nos ciclos xeoquímicos.
b B4.7. Microorganismos como axen- B4.5. Recoñecer e numerar as BB4.5.1. Relaciona os microorga- CSC
tes produtores de doenzas. doenzas máis frecuentes transmiti- nismos patóxenos máis frecuentes CD
d
das polos microorganismos, utili- coas doenzas que orixinan.
zando o vocabulario axeitado rela-
cionado con elas.
a B4.8. Biotecnoloxía. Utilización dos B4.6. Avaliar as aplicacións da BB4.6.1. Analiza a intervención dos CAA
c microorganismos nos procesos in- biotecnoloxía e a microbioloxía na microorganismos en numerosos CCEC
g dustriais: produtos elaborados por industria alimentaria e farmacéuti- procesos naturais e industriais, e CSC
biotecnoloxía. ca, e na mellora do medio. as súas numerosas aplicacións
ñ CMCCT
B4.9. Realización de experiencias
con microorganismos fermentado- BB4.6.2. Recoñece e identifica os CCEC
res.
http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia
Páx. 25558
d B5.1. Concepto actual de inmuni- B5.1. Desenvolver o concepto BB5.1.1. Analiza os mecanismos CAA
CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2
e dade. Sistema inmunitario. Defen- actual de inmunidade. de autodefensa dos seres vivos e CSIEE
b sas internas inespecíficas. identifica os tipos de resposta in-
munitaria.
l B5.2. Inmunidade específica: ca- B5.2. Distinguir inmunidade ines- BB5.2.1. Describe as característi- CCL
i racterísticas e tipos (celular e hu- pecífica e específica, así como as cas e os métodos de acción das
ISSN1130-9229
moral). Células responsables. súas células respectivas. células implicadas na resposta in-
B5.3. Identificación de células in- mune.
munitarias mediante a súa obser-
vación.
i B5.4. Mecanismo de acción da B5.3. Discriminar resposta inmune BB5.3.1. Compara as característi- CAA
l
munolóxica. secundaria.
e B5.5. Antíxenos e anticorpos. Es- B5.4. Definir os conceptos de antí- BB5.4.1. Define os conceptos de CCL
g trutura dos anticorpos. Formas de xeno e anticorpo, e identificar a es- antíxeno e de anticorpo, e recoñe- CAA
i acción. A súa función na resposta trutura dos anticorpos. ce a estrutura e a composición qu-
inmune. ímica dos anticorpos.
i B5.6. Reacción antíxeno-anticorpo: B5.5. Diferenciar os tipos de reac- BB5.5.1. Clasifica os tipos de reac- CAA
l tipos e características. ción antíxeno-anticorpo. ción antíxeno-anticorpo e resume
as características de cada un.
http://www.xunta.es/diario-oficial-galicia
i B5.7. Inmunidade natural e artificial B5.6. Diferenciar inmunidade natu- BB5.6.1. Destaca a importancia da CAA
l ou adquirida. Soros e vacinas. A ral e artificial, e soro e vacina. memoria inmunolóxica no meca-
súa importancia na loita contra as nismo de acción da resposta inmu-
doenzas infecciosas. nitaria e asóciaa coa síntese de
vacinas e soros.
m B5.8. Disfuncións e deficiencias do B5.7. Investigar a relación entre as BB5.7.1. Resume as principais CCL
h sistema inmunitario. Alerxias e in- disfuncións do sistema inmune e alteracións e disfuncións do siste- CSIEE
ñ
munodeficiencias. algunhas patoloxías frecuentes. ma inmunitario, e analiza as dife-
B5.9. Sistema inmunitario e cancro. renzas entre alerxias e inmunodefi-
ciencias.
Páx. 25559
h B5.10. A SIDA e os seus efectos B5.8. Analizar e describir o ciclo do BB5.8.1. Describe o ciclo de de- CAA
CVE-DOG: e8qwmh18-m289-mgz7-e2c9-gsg52hmivin2
e B5.11. Doenzas autoinmunes. B5.9. Describir o proceso de au- BB5.9.1. Clasifica e cita exemplos CSIEE
i toinmunidade. das doenzas autoinmunes máis CSC
frecuentes, así como os seus efec- CCEC
ISSN1130-9229
e B5.12. Anticorpos monoclonais e B5.10. Argumentar e valorar os BB5.10.1. Recoñece e valora as CSC
a enxeñaría xenética. avances da inmunoloxía e a enxe- aplicacións da inmunoloxía e da CCEC
c B5.13. Transplante de órganos e ñaría xenética nos tratamentos con enxeñaría xenética para a produ-
problemas de rexeitamento. Refle- anticorpos monoclonais e os trans- ción de anticorpos monoclonais.
Páx. 25560