NERWY CZASZKOWE

I nn. węchowe – n. olfactoris (ZMYSŁOWE)

II n. wzrokowy – n. opticus (ZMYSŁOWY)

III n. okoruchowy – n. oculomotorius (RUCHOWO-AUTONOMICZNY)

IV n. bloczkowy – n. trochlerais (RUCHOWY)

V n. trójdzielny – n. trigeminus (CZUCIOWO-RUCHOWY)

VI n. odwodzący – n. abducens (RUCHOWY)

VII n. twarzowy – n. facialis (RUCHOWO-CZUCIOWO-AUTONOMICZNY)

VIII n. przedsionkowo-ślimakowy – n. vestibulocochlearis (CZUCIOWY)

IX n. językowo-gardłowy – n. glossopharyngeus (RUCHOWO-CZUCIOWO-AUTONOMICZNY)

X n. błędny – n. vagus (RUCHOWO-CZUCIOWO-AUTONOMICZNY)

XI n. dodatkowy – n. accesorius (RUCHOWY)

XII n. podjęzykowy – n. hypoglossus (RUCHOWY)

1. nerw węchowy (nn. olfactorii)

 czuciowy (zmysłowy)
 początek: komórki węchowe błony śluzowej
 wyjście przez opuszkę węchową mózgu (węchomózgowie płaszczu kresomózgowia)
 wyjście z czaszki przez blaszkę sitową kości sitowej
 odpowiada za powonienie

2. nerw wzrokowy (n. opticus)

 czuciowy (zmysłowy)
 początek: komórki zwojowe wielobiegunowe w siatkówce oka
 wyjście z mózgu przez skrzyżowanie wzrokowe
 wyjście przez czaszkę – kanał wzrokowy
 odpowiada za widzenia

3. nerw okoruchowy (n. oculomotorius)

 ruchowy i autonomiczny przywspółczulny
 początek:
 włókna ruchowe: jądro początkowe n. III w śródmózgowiu
 włókna autonomiczne: jądro dodatkowe n. III w śródmózgowiu
 występuje zwój rzęskowy
 wyjście z mózgu: dół międzykonarowy
 wyjście z czaszki: szczelina oczodołowa górna
 unerwienie:
  ruchowe: m. skośny dolny gałki ocznej, m. dźwigacz powieki górnej, m. prosty
górny, dolny i przyśrodkowy gałki ocznej
 autonomiczne: m. zwieracz źrenicy, m. rzęskowy

4. nerw bloczkowy (n. trochlearis)

 ruchowy
 początek: jądra początkowe n. bloczkowego w nakrywce śródmózgowia
 wyjście z pnia mózgu: na powierzchni grzbietowej śródmózgowia, pod wzgórkiem
dolnym blaszki pokrywy
 wyjście z czaszki: szczelina oczodołowa górna
 unerwia m. skośny górny gałki ocznej

5. nerw trójdzielny (n. trigeminus)

 czuciowo-ruchowy
 początek:
 włókna ruchowe: jądra początkowe (żwaczowe) n. V w moście
 włókna czuciowe: zwój półksiężycowaty/trójdzielny
 + jądra końcowe (czuciowe); jądra pasma śródmózgowego; jądra główne; jądra
pasma rdzeniowego
 wyjście z pnia mózgu: kąt mostkowo-móżdżkowy (na granicy mostu i konara
środkowego móżdżku)
 wyjście z czaszki:
 n. oczny (V2): szczelina oczodołowa górna
 n. szczękowy (V2): otwór okrągły
 n. żuchwowy (V3): otwór owalny
 unerwia
 n. oczny: czucie powierzchowne z górnego obszaru twarzy
 n. szczękowy: czucie powierzchne z środkowego obszaru twarzy
 n. żuchwowy: czucie z dolnego obszaru twarzy
 ruchowo – mm. żucia (m. skroniowy, m. żwacz, m. skrzydłowo-podniebienny
boczny i przyśrodkowy)

6. nerw odwodzący (n. abducens)

 początek: jądro początkowe n. VI w moście
 wyjście z pnia mózgu na granicy mostu i rdzenia przedłużonego
 wyjście z czaszki: szczelina oczodołowa górna
 unerwia m. prosty boczny gałki ocznej

7. nerw twarzowy (n.facialis)

 mieszany (czuciowo-ruchowo-autonomiczny przywspółczulny)
 początek:
 włókna ruchowe: jądro początkowe n. VII w moście
 włókna czuciowe: zwój kolanka
  + jądra końcowe; jądro samotne (jądro pasma samotnego) na granicy mostu i
rdzenia przedłużonego
 włókna autonomiczne: jądro ślinowe górne w moście
 + zwoje autonomiczne: skrzydłowo-podniebienny, podżuchwowy
 wyjście z pnia mózgu: kąt mostowo-móżdżkowy
 wyjście z czaszki: otwór rylcowo-sutkowy
 unerwienie:
 ruchowe: mm. mimiczne twarzy
 czuciowe: 2/3 przednie języka (smak)
 autonomiczne: ślinianka podjęzykowa, ślinianka podżuchwowa, gruczoły łzowe i
gruczoły nosa

8. nerw przedsionkowo-ślimakowy (n. vestibulocochlearis)

/statyczno-słuchowy (n. statoacusticus)/
 czuciowy
 początek: zwój przedsionkowy/zwój spiralny
 + receptory w błędniku: przewodów półkolistych (część przedsionkowa) i błędniku
narządu spiralnego ślimaka (część ślimakowa)
 + jądro końcowe; jądro przedsionkowe (górne, dolne, przyśrodkowe, boczne); jądro
ślimakowe (przednie, tylne)
 wyjście z pnia mózgu: kąt mostowo-móżdżkowy
 wyjście z czaszki: otwór słuchowy wewnętrzny
 unerwienie:
 część przedsionkowa – równowaga
 część ślimakowa – słuch

9. nerw językowo-gardłowy (n. glossopharyngeus)

 mieszany (ruchowo-czuciowo-autonomiczny przywspółczulny)
 początek:
 ruchowe: jądra dwuznaczne w rdzeniu przedłużonym
 czuciowe: zwój górny i dolny
 + jądra końcowe: jądra samotne (pasma samotnego) na granicy mostu i rdzenia
przedłużonego
 autonomiczne: jądro ślinowe dolne w rdzeniu przedłużonym
 + zwój uszny
 wyjście z pnia mózgu: bruzda boczna tylna rdzenia przedłużonego
 wyjście z czaszki: otwór szyjny
 unerwienie
 ruchowe: mm. gardła
 czuciowe: ściany gardła, migdałek podniebienny
 autonomiczne: ślinianka przyuszna

10. nerw błędny (n. vagus)

 mieszany (ruchowo-czuciowo-autonomiczny przywspółczulny)
  początek:
 ruchowe: jądro dwuznaczne w rdzeniu przedłużonym
 czuciowe: zwój górny i dolny
 + jądra końcowe: jądro samotne (pasma samotnego) w rdzeniu przedłużonym
 autonomiczne: jądro grzbietowe w rdzeniu przedłużonym
 + zwój śródścienny
 wyjście z pnia mózgu: bruzda tylno-boczna rdzenia przedłużonego
 wyjście z czaszki: otwór szyjny
 unerwienie:
 ruchowe: mm. gardła i krtani
 czuciowe: błona śluzowa gardła
 autonomiczne: gruczoły i mm. gładkie trzewii klatki piersiowej i jamy brzusznej

11. nerw dodatkowy (n. accessorius)

 ruchowy
 początek: jądro dwuznaczne w rdzeniu przedłużonym + jądro rdzeniowe (dodatkowe)
n. XI
 wyjście z pnia mózgu: bruzda tylno-boczna rdzenia przedłużonego
 wyjście z czaszki: otwór szyjny
 unerwienie: MOS, m. czworoboczny

12. nerw podjęzykowy (n. hypoglossus)

 początek: jądro początkowe n. XII w rdzeniu przedłoznym
 wyjście z pnia mózgu: bruzda przednio-boczna rdzenia przedłużonego
 wyjście z czaszki: kanał nerwu podjęzykowego
 unerwienie: mm. zewnętrzne i wewnętrzne języka