ACADEMIC READINGS' WORDS-1601

Үгсийн
№ Үг Дуудлага Орчуулга Жишээ өгүүлбэр Түлхүүр үг Төсөөлөл
аймаг
1. CAPITAL PUNISHMENT
People disagree about whether capital
/ˈpʌn.ɪʃ.mənt 2 хэл хольж ярисан хүнийг торгож шийтгэх хууль
1 punishment n шийтгэл punishment is moral or is effective in funny-шд men
/ батлагдсаныг мэдэлгүй "funny-шд" men гэж хэлээд торгуулав .
discouraging crime.

сommit a /kəˈmɪt ə Capital punishment is punishment by коммент - crime /гэмт Монгол коммент нэвтрүүлэгт сүүлийн үед гэмт хэрэгтэй
2 v гэмт хэрэг үйлдэх
crime kraɪm/ death for committing a crime. хэрэг/ холбоотой зүйлсийг ярьдаг боллоо.

цаазлалт, The United States is the only Western

/ˌek.səˈkjuː.ʃ
3 execution n industrialized nation where executions ex - cut - шөнө Шөнө интэрнэт экс тасаллаа гээд цаазлах шахсан.
ən/ гүйцэтгэл still take place.
Since the early 1800's, most executions
ёс зүйд нийцсэн, ёс Монголчууд ямар моральгүй хүүхэд вэ? гэж ёс суртахуунгүй
4 moral /ˈmɔːr.əl/ adj have resulted from convictions for мораль
суртахуунтай хүүхдүүдийг хэлэх нь олон.
murder.

These laws limit the death penalty to

/ˈdeθ Дээд ангийнхаа хүүхдийн пеналыг хулгайлаад цаазаар авах
5 death penalty n цаазаар авах ял murder and to other specified crimes дээд - пинал
ˌpen.əl.t̬ i/ ял сонсжээ.
that result in a person's death.

In addition to state laws on capital

/ɑːmd punishment, the death penalty may be Армийнхан роботуудтай хамт зэвсэглэсэн дээрэм хийдэг
6 armed robbery n зэвсэглэсэн дээрэм арми -робот
ˈrɒb.ər.i/ imposed under federal laws or military болжээ.
laws.

Such crimes include armed robbery, Нартай гэгээн цагаан өдөр ч гэсэн kid/хүүхдүүд/-нарыг
7 kidnapping /ˈkɪd.næp.ɪŋ/ n хүний хулгай kid - нар
hijacking, and kidnapping. хулгайлах явдал ихэслээ.

The death penalty has also been

imposed for such serious crimes as Харамчийн гурван хүү сумаа харамлаж байгаад төрийн эсрэг
8 treason /ˈtriː.zən/ n урвалт three - son
armed robbery, kidnapping, rape, and урвалт хийсэн.
treason.
The court had banned the death penalty
9 ban /bæn/ v хориглох ванн Сүүлийн үед хүмүүсийг вананд усанд орохыг хориглосон.
as it was then imposed.
After the 1972 decision, many state
/suːˈpriːm legislatures passed new capital супер - эмээ – коорт Супер эмээ утаанаас болж коортлоо гэж үзээд дээд шүүхэд
10 supreme court n дээд шүүх
kɔːt/ punishment laws designed to satisfy the гомдол гаргаж байна.
/ өвчин /
Supreme Court's requirements.
After the 1972 decision, many state
хууль тогтоох legislatures passed new capital Сүүлийн үед хууль тогтоох байгууллагуудаас хөлөө ислээр
11 legislature /ˈledʒ.ə.slə.tʃ n leg/хөл/ - илсээр - тур
байгууллага punishment laws designed to satisfy the тураа гэж бүсгүйчүүдээс шаардах болсон.
ɚ/
Supreme Court's requirements.

Such crimes include armed robbery, Сайн уу?Жак онгоцыг чинь барьцааллаа.Өө ашгүй дээ тэг
12 hijack /ˈhaɪ.dʒæk/ v онгоц барьцаалах hi - Jack
hijacking, and kidnapping. тэг гэж байна.
 Supporters of capital punishment
/ˈsɜː.kəm.stɑː believe that, in certain circumstances, Циркийн бүх амьтад ямар ч нөхцөл байдалд бүжиглэж
13 circumstance n нөхцөл байдал циркийн - dance
ns/ people who take human life deserve to чаддаг.
lose their own lives.

Шүүх бүрэлдэхүүнүүнээс хамгийн царайлагийг нь шүүрий

14 jury /ˈdʒʊə.ri/ n шүүх бүрэлдэхүүн Jury may impose the death penalty. шүүрий
гээд бүтэлгүйтэв.

үндсэн хуульд It ruled that capital punishment for

unconstitution /ʌnˌkɑːn.stɪˈt Constitutional бол үндсэн хуулийн гэсэн үг, урдаа un suffix
15 adj нийцээгүй хатуу murder was not unconstitutionally constitutional
ally severe uː.ʃən.əl.i аваад үндсэн хуулийн бус гэсэн үг болж байна.
чанга, хүнд severe.
sɪvɪə r/

But the court struck down laws that

strike/Контострайк./ - Хүнд хүнд Контострайкын даваануудыг давна гэж амласан
16 strike down /straɪk, daʊn/ v цуцлах made the death penalty mandatory
давна амлалтаа цуцлах шаардлагатай боллоо.
(required) for certain crimes.

хүчингүй болгох, The United Kingdom abolished capital Наад савааны чинь А бол иш нь, Б бол толгой нь гэсэн үг
17 abolish /əˈbɑː.lɪʃ/ v а - бол - иш
цуцлах, халах punishment in 1969. тэгэхээр ишин дээр нь тамга тавидагаа цуцалсан нь дээр.

Many people oppose the death penalty, Хэрүүл их хийдэг хүмүүс аажим аажмаар маш харгис
18 cruel /ˈkruː.əl/ adj хэрцгий, харгис хэрүүл
chiefly because they consider it cruel. хэрцгий болдог.

In addition, several thousands have been Хөлөө ил гаргаж алимны зурагай тирко өмссөнөөсөө болж
/ˈliː.g ə l, leg/хөл/ - ил
19 legal appeal n давж заалдах шат sentenced to death and are awaiting the халагдсан ажилтан нь Apple - компанийг дахин давж заалдах
əpil/ apple/алим/
outcome of legal appeals. шатны шүүхэд өглөө .

шүүмж, Criticism is the analysis and judgment Жүүд эрчүүд хүн шүүмжлэх, шүүмж хийхээс өөр ажил
20 judgment /ˈdʒʌdʒ.mənt n жүүд - men
шүүхийн шийдвэр of works of art. хийдэггүй учраас ихэвчлэн шүүхийн шийдвэрт ажилладаг.
/
2. CRITICISM

/ˈkrɪt̬ .ɪ.sɪ.zəm This article emphasizes literary сritical

21 criticism n шүүмжлэл Шүүмжлэл бол зайлшгүй хэрэгтэй зүйл юм.
/ criticism. / чухал /

It tries to interpret and to evaluate such

22 evaluate /ɪˈvæl.ju.eɪt/ v үнэлэх, дүгнэх works and to examine the principles by е/цахим/ - валют Е валют/цахим мөнгө/ бол их өндрөөр үнэлэгддэг.
which they may be understood.

Criticism attempts to promote high

23 among /əˈmʌŋ/ prep дунд standards among artists and to аа мөнгө Амьдрал мөнгөн дунд л өрнөдөг.
encourage the appreciation of art.

He accused poetry of imitating the mere Шалгалтан дээр нэг найз маань “Амаа татаад дуугай
24 imitate /ˈɪm.ə.teɪt/ v дуурайх амаа тат
appearance of things. дуурайгаад хуул” хэмээн загнасан.

Mimetic criticism views art as an Эмээтэй шөнө дуураймал үсээ тайж унтах нь биед нь ямар
25 imitation /ˌɪm.əˈteɪ.ʃən n хуулбар, дуурайлт эмээтэй шөнө
imitation of the world. хэрэгтэй талаар хөөрөлдөв.
/
 In the early 1900's, the poet T. S. Eliot
зарц, үйлчлэгч,
26 servant /ˈsɝː.vənt/ n argued for a criticism that would be the сервант Үйлчлэгч сервантныхаа тоосыг байнга арчдаг.
хүчин зүтгэгч
servant of poetry, not of society.

Ireland's population dropped by about

/ˌem.əˈɡreɪ.ʃə
27 emigration n цагаачлал 21/2 million through starvation, disease, E - migration E - migration сайтаар орж цагаачлалын мэдээлэлээ аваарай.
n/
and emigration.

Some scholars made their own reference

Энэ тодорхойлолтыг дахин дахин сонссонч Франц гэж
28 reference /ˈref.ər.əns/ n ишлэл, тодорхойлолт works by copying long quotations from re/дахин/ Франц
ойлгож чадахгүй байна.
the works of other authors.

3. STONE AGE

түүхий, Most of it comes from deep within the Croods CROODS дээр гардаг хоолнууд нь бүгд түүхий
29 crude /kruːd/ adj
боловсруулаагүй earth as a liquid called crude oil. / хүүхэлдэйн кино / боловсруулаагүй хоолнууд байдаг.

цуглуулагч, This phase includes the prehistory of all

Ууланд жимс түүхээр очсон нэг гайтай эр бүх жимсийг
30 gatherer /ˈgæð.ə rər/ n human beings until about 8000 B.C. гайтай эр
түүгч түүгээд цуглуулчихаж.
Paleolithic people were hunters and
They used polished stone axes and flint
31 axe /æks/ n сүх ах Манай ах надад сүхээр хэрхэн мод хагалахыг зааж өглөө.
sickles to harvest crops.
They used polished stone axes and flint Ургамал өвчилчихвөл илж байгаад цахиуран гар хадуураар
32 flint sickle /flɪnt sɪk.l / n цахиуран гар хадуур plant - sick -ил
sickles to harvest crops. тасдаж авдаг.
Many ancient Greek legends, including
33 voyage /ˈvɔɪ.ɪdʒ/ n далайн аялал those about Ulysses and Jason, center вояж Далайн аялалд явахдаа вояж цэвэр уснаас авч явсан.
on sea voyages.

Islanders of the South Pacific Ocean

and most American Indians lacked Охидууд лакны хомсдолд ороод хуруугаа будаж чадаагүйн
34 lack /læk/ v хомсдох лак
metal farming tools when they first met улмаас хичээлдээ ирсэнгүй.
Europeans.

4. IMAGINATION
Imagination is the capacity to consider
Сараа хотод ирээд өөрийнхөө оюуны чадавхаа ямар бага
35 capacity /kəˈpæs.ə.ti/ n чадавхи, чадамж objects or events in their absence or as сараа - city
байсныг олж мэдсэн.
they might be.
Imagination may refer to many things,
Өдөр мөрөөдөлдөө автаад гөлрөөд байвал тэр мөрөөдөл чинь
36 daydream /ˈdeɪ.driːm/ n бүтэхгүй мөрөөдөл such as fantasy,daydream and make- day - dream
бүтэхгүй мөрөөдөл болж хувирна шүү!
believe.
Mental images can substitute for the
real thing, allowing a person to plan UBS студи нэвтрүүлэгчдээ робтоор орлуулах шаардлагатай
37 substitute /ˈsʌb.stɪ.tjuːt/ v орлуулах UBS - студи
how to paint a picture, compose a song, болсон тухайгаа олонд мэдэгдлээ.
and so on.
Mental imagery is produced by the
ойлголт, хүлээн авах Гэнэт пэр гэх чимээнээр шөнө сэрсэн хүний хүлээн авах
38 perception /pəˈsep.ʃ ə n/ n same parts of the brain used in actual пэр -сэр - шөнө
чадвар чадвар муу байдаг.
perception.
 саад учруулах, Brain damage can also disrupt mental
39 disrupt /dɪsˈrʌpt/ v imagery and perception in the same this реп-д Хэдэн хип хоп залуучууд гарч ирээд энэ рэпд саад учруулсан.
саатуулах ways.
People differ widely in their abilities
Ямар нэг клубт орохоор 10 төрлийн л бүжиг заах
40 tendency /ˈten.dən.si/ n хандлага and tendencies to use different aspects ten - dance
хандлагатай байдаг.
of imagery.
5. ACID RAIN
One by-product of these changing Утасаа усанд унгаад аль тал дээрээ асуудалтай болсонийг нь
41 aspect /ˈæs.pekt/ n шинж чанар, тал aspects of intellectual development is асс – пакт мэдэхгүй байгаа бол будаанд 3 хоног байлгаад дараа нь
the tendency for adolescents to асаагаад пактыг нь олвол арай дээр.
Regions affected by acid rain include
large parts of eastern North America, acid / хүчил / - rain / Хүчлийн бороо бол химийн хортой бодис маш ихээр
42 acid rain /ˈæs.ɪd reɪn/ n хүчлийн бороо
Scandinavia and central Europe, and бороо/ агуулдаг бороо юм.
parts of Asia.

Driving snow and sleet brought more

43 sleet /sliːt/ n нойтон цас sleep Нойтон цас орохоор л би унтдаг.
problems to the county's roads last night.

Gods of nature. In the Shinto religion of

44 stream /striːm/ n урсгал Japan, gods are thought to reside in blood stream Цусны урсгал
particular trees, rocks, and streams.

Acid rain is a term for rain, snow, sleet,

/sʌlˌfjʊə.rɪk or other wet precipitation that is цулбуурыгАсид Мориныхоо цулбуурыг Асид өгтөл хүхрийн хүчил
45 sulfuric acid n хүхрийн хүчил
ˈæs.ɪd/ polluted by such acids as sulfuric acid /жүжигчин/ шингээсэн байсан нь баригдав.
and nitric acid.
Acid rain is a term for rain, snow, sleet,
/ˌnaɪ.trɪkˈæs.ɪ or other wet precipitation that is Монголчуудийн нартийн хүчил гээд байдаг нь үнэндээ
46 nitric acid n азотын хүчил натри - acid
d/ polluted by such acids as sulfuric acid азотын хүчил юм.
and nitric acid.
Acid rain forms when water vapor in the
Сангийн бойпор дээр арц уугиулахаар утаа биш уур гардаг
47 vapor /ˈveɪ.pə r/ n уур air reacts with certain chemical cангийн бойпор
болжээ.
compounds.
These compounds, including sulfur
dioxide and nitrogen oxides, come Химийн хичээл дээр 2 ширхэг хүчилтөрөгчийг диоксид буюу
48 dioxide /daɪˈɒk.saɪd/ n давхар исэл ди оксид
largely from the burning of coal, давхар исэл гэж нэрлэдэг хэмээн заалаа.
gasoline, and oil.

This has occurred because the use of

уурын зуух,
/ˈsməʊk.stæk taller smokestacks in urban areas has Тамхинаас гарч буй утаа нь уурын зуухны яндангаар
49 smokestack n үйлдвэрийн том утаа smoke stack
/ enabled the winds to transport шүүгдэж үүл болон гардаг.
гаргадаг яндан
pollutants farther from their sources.

The amendments tightened standards

for emissions, required fuels that burn
/əˈmen d Өөрчлөлт шинэчлэлтийг яг одоо л хийхгүй бол аманд мэнд
50 amendment n өөрчлөлт, засвар more cleanly, and called for power аманд мэнд
.mənt/ ээ гэдэг үг орж ирэхээ байлаа шүү!
plants to cut their sulfur dioxide
emissions.
 For example, several kinds of devices
ə remove sulfur and nitrogen compounds Наад загаснуудаасаа эмийн шөнө яалгаж авахгүй бол өдөр
51 emission /iˈmɪʃ. n/ n ялгаруулалт эмийн шөнө
from fuels or industrial emissions before хор ялгаруулалт нь нэмэгдэх гээд байдаг.
they reach the atmosphere.

6. SABWAY
Subway is an electric, underground cав – way Манай дүү сав зам дээр өнхөрч байх юм бол метро явж байна
52 subway /ˈsʌb.weɪ/ n метро railway designed to move large numbers
/ зам / гэж хэлдэг.
of people quickly to their destinations.
Many systems include railways that are Салхи намайг зөөлөн илбэж би алгуурхнаар дээшээ өргөгдөж
53 elevate /ˈel.ɪ.veɪt/ v өргөх, дээшлүүлэх илбээд
elevated or at ground level. байна.

Today, London has 10 lines that provide

хотын захын дүүрэг, Хотын захын дүүргийнхэн амьдрал нь дээшлээгүй мөртлөө
54 suburb /ˈsʌb.ɜːb/ n quick, cheap transportation to all parts субару
хэсэг хэрэглээ нь хөгжөөд бүгд Субару машин унадаг.
of the city and suburbs.

/stiːm steam / уур / -

steam
55 ləʊ.kəməʊ.tɪ n уурын зүтгүүр It used steam locomotives. locomotive Уураар ажилладаг галт тэрэгний тэргүүнд явдаг зүтгүүр.
locomotive
v/ / хөдөлгүүр /
The construction crew tears out the
Ээжүүдийг цайны дээжээ өргөхөд нь зориулж шуудуу барьж
56 ditch /dɪtʃ/ n шуудуу, суваг streets and builds the subways in deep дээж
өгчээ.
ditches.
If the crew lays a pavement or other
явган хүний зам, type of cover over the cut in the ground,
57 pavement /ˈpeɪv.mənt/ n пиво men Нэг эрэгтэй явган хүний замаар пиво уугаад явж байна.
засмал зам the subway is called a cut and cover
subway.

Sewage is water that contains waste Бохир усны газар ажиллаж байсан сэвтэй насаа тэр дурсан
58 sewage /ˈsuː.ɪdʒ/ n бохир ус сэв - age / нас /
matter produced by human beings. уйлав.

/weɪst wɔ.tə waste / хаягдал / - Хэрвээ чи усаа хаахгүй урсгасаар байвал маш их хэмжээний
59 wastewater n хаягдал ус It is also called wastewater.
r/ water / ус / цэвэр ус хаягдал ус болно.
It contains dissolved material that
cannot be seen, plus bits of such solid this/энэ/ - Энэ хайранд би дэндүү их уусаж өөрийгөө ч танихаа больж
60 dissolve /dɪˈzɑːlv/ v уусах, шингэх
matter as human waste and ground- solve/шийдэх/ байна, энийг шийдэх хэрэгтэй байна.
up garbage.
Some sewage may also contain ground
/wɔ.tə r Үерийн усанд хөөгдөж гүйж буй өөрийгөө усны тусгалд
61 water runoff n үерийн ус, шар ус and surface water runoff that occurs water - run - off
rʌn.ɒf/ ойлгож олж харав.
after storms or floods.

Untreated sewage looks and smells foul,

62 foul /faʊl/ adj өмхий, ой гутам боол Боолууд өмхий үнэртэй.
and it kills fish and aquatic plants.

Some of these compounds may serve as

Aqua фитнессд яваад усны талаархи 0 ойлголтоо 100 болтол
63 aquatic /əˈkwæt.ɪk/ adj усны food for algae and cause large growths аqua - тэг
өсгөлөө.
of these simple aquatic organisms.
 ялзрах, муудах,
64 decay /dɪˈkeɪ/ v After algae die, they decay. дэгээ Өмхийрч буй өгөөштэй дэгээнээс загаснууд зугтдаг.
өмхрөх
A system of pipes that carries sewage
Ариун цэврийн хичээл дээрээ гарандаа санитол түрхэхийг
65 sanitary /ˈsæn.ɪ.tri/ adj ариун цэврийн from buildings is called a sanitary санитол
байнга захидаг байсан.
sewerage system.
8. TRANSPORTATION

/ˌsɪv. ə Therefore, transportation helps make Цэвэл авгай иргэний хөдөлгөөн байгуулсны ачаар Монголд
66 civilization n соёл иргэншил цэвэл за шөнө
l.aɪˈzeɪ.ʃ ə n/ civilization possible. соёл иргэншил бий болжээ.

Throughout most of history,

67 extremely /ɪkˈstriːm.li/ adv туйлын transportation was extremely slow and экстрем Экстрем спорт гэдэгт туйлын хүнд спортууд багтдаг.
difficult.
They transported goods on their backs
68 drag /dræg/ v чирэх, тээвэрлэх or heads or by dragging them along the дарга Манай дарга бид нарыг үргэлж сайн сайхан руу чирж байдаг.
ground.
About 5000 B.C., people began to use Монголчууд хоол идэхээр ирэхдээ хөлөө чирж ирэхийг
69 haul /hɔ:l/ v тээвэрлэх, чирэх хоол
animals to haul loads. хоргилдог.
By 3000 B.C., wagons and sailing Энэ удаагийн event дээр маш олон шинээр зохиосон
70 invent /ɪnˈvent/ v зохиох, зохион бүтээх энэ event
vessels had been invented. бизнесийг ярьж байна.
The use of animals, wagons, and sailing
vessels enabled people to transport Вальс л хөлөг онгоцон дээр бүжиглэхэд хамгын
71 vessel /ˈves.əl/ n хөлөг онгоц вальс л
loads farther and more easily than тохиромжтой бүжиг.
before.
But the speed of transportation
/ˌtræn.spɔːˈte Транс сонсдог хүмүүс клубын транс бүртэй шөнөд зориулж
72 transportation n тээвэрлэлт improved only slightly over the транс бүртэй шөнө
ɪ.ʃ ə n/ хувцас хэрэгсэлээ тээвэрлэлүүлж авчруулдаг.
centuries.

engine- /en.dʒɪn- Inventors produced the first engine-

моторт хөдөлгүүртэй vehicle - /тээврийн
73 powered vehicl paʊɚd n powered vehicles during the late 1700's engine - powered /моторт хөдөлгүүр/
тээврийн хэрэгсэл хэрэгсэл/
e vi.ɪ.kl ̩/ and the early 1800's.

This development marked the beginning

/ˌrev.əˈluː.ʃ ə
74 revolution n хувьсгал of a revolution in transportation that has evolution evolution- хувьсал, revolution-хувьсгал
n/
continued to the present.

зорчигч Today, jet airliners carry travelers nearly

/dʒet
75 jet airliner n тээвэрлэлтийн том as fast as, or faster than, the speed of Hunnu Jet Airline Хүннү зорчигч тээвэрлэлтийн тийрэлтэт хөдөлгүүрт онгоц
eəlaɪ.nə r/
онгоц sound.
Trains, trucks, and giant cargo ships
үлэмж том, аварга Миний хувь заяанд бас ийм үлэмж том алтан аяганаас хоол
76 giant /ˈdʒaɪ. ə nt/ adj haul goods to buyers in almost all parts заяанд
том идэх өдөр ирдэг юм байжээ.
of the world.

/kənˈviː.ni.ən Automobiles provide convenient Хүү вэнинд тариа тарих нь тохиромжтой зүйл биш гэдгийг
77 convenient adj тохиромжтой son вэнинд /судас/
t/ transportation for millions of people. гадарлаж байв
 Although engine-
powered transportation has benefited Café Bene fit биетэй болход туслах ашиг тустай хоол хийдэг
78 benefit /ˈben.ɪ.fɪt/ v ашиг тусаа өгөх /Cafe/ Bene - fit
people in many ways, it has also created болов.
several difficult problems.

/ɪgˈzɔːst машины яндангийн In addition, their exhaust fumes pollute Экс хаусдаа пүнз барьсан байхаар нь сонирхоод ортол
79 exhaust fumes n экс хаусд - пүнз
fjuːmz/ утаа the air. машины яндангийн утаанд хордож үхэхээ дөхөв.

уур , утаа гарах, I saw her a week after they'd had the
80 fume /fjuːm/ v f - юм Өө чи яасан f- юм бэ? дандаа муу авч байх юм.
уурлах argument and she was still fuming.

wheeled-
Land transportation depends mainly on
wheeled дугуйт тээврийн
81 /wiːld vi.ɪ.kl / n wheeled vehicles, especially / дугуйтай / vehicle- Дугуйт тээврийн хэрэгсэл
vehicle хэрэгсэл
automobiles, trains, and trucks. /тээврийн хэрэгсэл/

9. METROPOLITAN AREA
Metropolitan area consists of a central
metropolitan /met.rəpɒl.ɪ.t Том хотын бүсэд яваа метроо бол тан тан гээд дугараад явах
82 n том хотын бүс нутаг city and the developed area that metro –бол - тан арай
area ə n eə.ri.ə/ нь бол арай дэндэнэ шүү!
surrounds it.

The developed area may be made up of

/ˌdʒʊə.rɪsˈdɪk харьяа нутаг, Манай бүс нутагт байдаг бүх толь бичиг дээр Жүр Үрийн
83 jurisdiction n such jurisdictions as cities, boroughs, Жүр Үр dictionary
.ʃ ə n/ захиргаат бүс нутаг сурталчилгаа байдаг.
towns, townships, or villages.

Many immigrants to a new country first

settle in a community made up of Би бэлгэндээ өвлийн өвгөнөөс тосгон авсандаа баяртай
84 village /ˈvɪl.ɪdʒ/ n тосгон уйлаач
people from their native land or even байгаа биздээ уйлаач.
their native village.

We were unable to move because of the

85 density /ˈden .sɪ.ti/ n нягтаршил, өтгөрөл дэн - city Манай хотын дэн буудалын нягтаршил их болжээ.
density of the crowd.

Adjacent counties may be considered

part of the area, depending on their
ажил гэр хоёрын
86 commute /kəˈmjuːt/ v population density and the number of хамууд Ажилруугаа өдөр бүр хамуудтайгаа ирж очдог.
хооронд ирж очих
workers who commute to jobs in the
central county.

The term greater applied to a city refers

Хүмүүс дээрэм хийхдээ сонин хачин томъёо үг хэллэгээр
87 term /tɜːm/ n үг хэллэг, томъёо to a metropolitan area, such as Greater дээрэм
харьцдаг.
Paris
In England, clusters of small cities
88 cluster /ˈklʌs.tə r/ n бөөгнөрөл around a large city are called class - д Хүүхдүүд ангидаа шавааралдан, бөөгнөрдөг.
metropolitan counties.
As cities grow, people move beyond
Энэ жил их хэцүүхэн л өнгөрч байна биеэө онд оруулахийн
89 beyond /biˈjɒnd/ prep цаана official city boundaries, creating биеээ онд
тулд наана цаана нуусан юмаа гаргаж ирэе дээ.
suburbs.
 /ˈbaʊn.d ə The Ural mountains mark the boundary
90 boundary n хил хязгаар бөөн дарь Монголын хил хязгаар дээр бөөн дарь л байдаг.
r.i/ between Europe and Asia.

хотын төв хэсгээс

suburbanizatio /ˌsɜː.b ə This process of suburbanization has
91 n захруу нүүн шилжих urbanization Urban жинс ажилчдаа хотын захруу нүүхийг шаарддаг.
n n.aɪˈzeɪ.ʃ ə n/ been going on since the late 1800's.
хүн амын хөдөлгөөн

All of these factors contributed to a

92 factor /ˈfæk.tə r/ n хүчин зүйл X-Factor X- хүчин зүйл
decline in demand and thus to deflation.

Since about the 1950's, the problem has

93 rural /ˈrʊə.rəl/ adj хөдөөгийн уурла Хүмүүс хөдөөнөөс буцах гэхээс л уур нь хүрдэг.
increased in rural areas

As work shifted away from farming and

became less tied to the family, young Компьютерийн гаран дээр байдаг shift товч нь жижиг үсгийг
94 shift /ʃɪft/ v шилжих, өөрчлөгдөх shift товч
people needed a new kind of том болгож өөрчилдөг.
preparation for adulthood.

This population shift produced over /хэт/ -

/ˌəʊ.vəˈkraʊ бөөгнөрcөн, хэт Хэт бөөгнөрсөн хүмүүс хархаараа аль болох бөөгнөрсөн
95 overcrowded adj overcrowded cities, causing other crowded/бөөгнөрсөн
did/ шавааралдсан хүмүүсээс тойрч гарах гэж хичээдэг.
people to move to outlying areas. хүн
Many of the pupils travel in by bus from Outlaw хамтлаг үргэлж алслагдсан сумуудад тоглолтоо
96 outlying /ˈaʊtˌlaɪ.ɪŋ/ adj алслагдсан, захын outlaw
outlying areas. хийхийг эрхэм зорилгоо болгодог.
The use of automobiles, together with
the improvement of roads and
/trɪˈmen.də.sl үлэмж хэмжээгээр, Хүмүүс хийж дуусгахийг маш их хэмжээгээр хүсэж байсан
97 tremendously adv highways, increased tremendously тэр минь дууслаа
i/ их хэмжээгээр ажилаа хийж дуусгахаар тэр минь дууслаа гэж орилдог.
following the end of World War II in
1945.
There's a shortage of food and shelter in
98 shortage /ˈʃɔː.tɪdʒ/ n хомсдол short - age Хоолны хомсдолд орсон хүмүүс богино насалдаг.
the refugee camps.
In addition, many Europeans considered
Арай шил архин дээр арьс өнгөний үзэл гаргахгүй юм байгаа
99 racial /ˈreɪ.ʃəl/ adj арьс өнгөний үзлийн the peoples of Africa and Asia to be арай шил
биздээ?
racially inferior.
Subways are most useful in crowded
100 urban /ˈɜː.b ə n/ adj хотын urban jeans Хотынхон Urban жинс өмсдөг.
urban areas.

Revitalization гэдэг үгийн үндэс нь "vital" буюу чухал гэсэн үг

re/дахин/ - vital/чухал- байсан ба "rе" буюу дахин гэсэн утгатай угтвар авч дахин
/riːˌvaɪtəlaɪˈz Urban revitalization programs drew
101 revitalization n дахин сэргэлт /ization/нэр үг болгох чухал болгох гэсэн санааг гаргаад түүн дээрээ үйл үгийг нэр
eɪʃ(ə)n/ some people back to central cities.
suffix/ үг болгодог "ization" гэсэн утгатай дагавар аваад дахин
сэргэлт гэсэн утгийг гаргасан байна.

Prehistoric people drew pictures and

performed dances that were intended to Зурсан зурган дээр нь муу үнэлгээ өгч зурах хүсэлийг нь
102 draw /drɔː/ v зурах дарав
promote the fertility of women and дарав.
animals and to ensure good hunting.
 When these seeds are fermented and
Шинэ гал тогооны комоор шөл буцалгах аргыг зааж өгсөн нь
103 commercial /kəˈmɜː.ʃ ə l/ adj худалдааны dried, they become the commercial комоор шөл
худалдааны борлуулалтыг өсгөв.
cacao bean.
Suburbanites also use the city's cultural, Улсаас шинэ барилга, байгууламж барих төсөв олгохоор бас
барилга, байгууламж,
104 facility /fəˈsɪl.ɪ.ti/ n professional, and recreational facilities бас л идий л идий гэсэн зорилоготой албан тушаалтнууд тендэр
байр
and services. булаацалдах юм.

Today, many suburbanites who once

/ˌrek.riˈeɪ.ʃ ə амралтын, алжаал commuted to and from work in the city Байнга тансагласаар байгаад бүр гэртээ ирээд дахин дахин
105 recreational adj re/дахин/ - гэрээ шил
n. ə l/ тайлах, чөлөөт цагийн work, shop, and enjoy various гэрээ шилж голоод юм л бол гоё амралтын газар хайдаг болж
recreational activities in the suburbs.

10. BUTTERFLY

A butterfly begins its life as a tiny egg, Өндгөө шарах гэж тавиад угаалгын өрөө ороод ирсэн, буцаад
106 hatch /hætʃ/ v хагарах (өндөгнөөс) хайчив?
which hatches into a caterpillar. ирсэн өндөг байхгүй, хаачив гэсэн? Хагараад алга болсон.

/ˈkæt.ə.pɪl.ə The caterpillar spends most of its time Катар улс бол шавьжийн авгалдайн өлгий юм. Уулын
107 caterpillar n шавьжийн авгалдай катар - бэлээр
r/ eating and growing. бэлээр нь сүрэг шавьжны авгалдайнууд амьдардаг.

But its skin does not grow, and so the

гуужих, салах,
108 shed /ʃed/ v caterpillar sheds it and grows a larger Oh shit! Oh shit миний цэвэрхэн арьс гуужлаа гэж үү?
хагацах
one.

хамгаалах, After the caterpillar reaches its full size, Эрүүл мэндээ хамгаалалтын байдлаа сайжруулая гэвэл ороо
109 protective /prəˈtek.tɪv/ adj “Protect” саван - эв
хамгаалалтын it forms a protective shell. Протект савангаар эв.

Inside the shell, an amazing

өт шиг, өт тэй
110 wormlike /wɜːmlaɪk/ adj change occurs--the wormlike caterpillar warm like Халуун оронд өт хорхой шиг олон амьтан байдаг.
адилхан
becomes a beautiful butterfly.

The insect expands its wings and soon

play off /шувтрагын Play off - ийн шувтрагийн тоглолтонд хожсон баг амжилтийн
111 fly off /flaɪz ɒf/ v нисэн одох flies off to find a mate and produce
тоглолт/ тэнгэрт нисэн одох нь тодорхой болдог.
another generation of butterflies.

Butterfly caterpillars have chewing

Морь нь өвс зажилаж байсаыг ч анзааралгүй мориндоо
112 chew /tʃuː/ v зажлах, мэрэх mouthparts, which they use to eat leaves чүү /морь/
мордон чүү чүү гээд явж одов.
and other plant parts.

Adult butterflies may have sucking

113 mouthpart /maʊθ pɑt/ n амны хэсэг mouth - part амны хэсэг
mouthparts.
Plant diseases and pests sometimes
114 pest /pest/ n хортон шавьж West Wested хортон шавьжнууд битүү, дүүрэн байдаг.
produce famine.
/ˈkɒl.ɪˌflaʊ.ə It feeds on cabbage, cauliflower, and Колагаар услаад байхаар бүх цэцэг цэцэгт байцаа болон
115 cauliflower n цэцэгт байцаа Кола - flower
r/ related plants. хувирдаг.
The adults feed mainly on nectar and do
116 pollinate /ˈpɒl.ə.neɪt/ v тоос хүртээх no harm. In fact, they help pollinate пулимат Сүүийн үеийн шавьжнууд пулиматаар тоос хүртээдэг болжээ.
flowers.
 Many flowers must have pollen from
Сүүлийн үеийн цэцгийн тоос хүртсэн цэцэгнүүд тоос
117 pollen /ˈpɒl.ən/ n цэцгийн тоос other blossoms of the same kind of falling in love
хүртээсэн шавьжнууддаа унаталаа дурладаг болжээ.
flower to produce fruit and seeds.

Some of the pollen grains rub off on the Нэг нөхөр нь эхнэрээ надад цэцэг өгдөг болоосой гэж
118 blossom /ˈblɒs. ə m/ n цэцэг, цэцгийн дэлбээ болоосой
next blossom the butterfly visits. насаараа мөрөөдсөн.

өчүүхэн төдий юм, When a butterfly stops at a flower to

Гэрээ маш сайн цэвэрлэж, өчүүхэн жижиг тоосонцор ч
119 grain /greɪn/ n жижиг хэсэг, drink nectar, grains of pollen cling to its гэрээ
байхгүй болтол цэвэрлэв.
тоосонцор body.
We got so wet that our clothes clung to Гилийн хатан бундын ноёныг бундын хатанд алдахгүйн тулд
120 cling /klɪŋ/ v наалдах гилийн
us. бушуухан наалдав.

үрэгдэж арилах, үрж Some of the pollen grains rub off on the Миний энэ Араб машинд уг нь off гэсэн унтраах товш
121 rub off /rʌb ɒf/ ph.v араб off
арилгах next blossom the butterfly visits. байсан дарсаар байгаад үрэгдээд арилчихжээ.

-зэс (метал)
Chemical analysis revealed a high Миний машины гупер дээр нас бие гүйцээгүй жижиг
122 copper /kɒp.ə r/ n -эрвээхэйн нэг төрөл content of copper. гупер
эрвээхэйнүүд суудаг.
зүйл
B production нь үйл ажиллагааны чиглэлээ өөрчилж мал
/riː.prəˈdʌk.ʃ The life of an adult butterfly centers on
123 reproduction n нөхөн үржихүй B production амьтаны нөхөн үржихүйн чиглэлээр хүч үзэхээр 2 тугалтай
ə n/ reproduction.
үнээ худалдаж авав.
The reproductive cycle begins with
хосоо эргүүлэх үйл Хосоо эргүүлэх үйл явцад хөлөг онгоцон дээр торт идвэл
124 courtship /kɔːt.ʃɪp/ n courtship, in which the butterfly seeks a торт хөлөг онгоц
явц (нийллэгийн үе) маш амжилттай байдаг.
mate.

The insect expands its wings and soon

125 mate /meɪt/ n хос flies off to find a mate and produce classmate Ангиасаа хосоо олдог.
another generation of butterflies

If the courtship proves successful, Aжилдаа амжилттай байгаа хүмүүс амжилтаа амжилтын
126 successful /səkˈses.fəl/ adj амжилттай success pool
mating occurs. усан сандаа тэмдгэлдэг уламжлалтай.
In most cases, the male butterfly dies
127 mating /meɪtɪŋ/ n нийллэг meeting Ангийн уулзалтан дээр нийллэгийн тухай л байнга ярьдаг.
soon after mating.
Butterflies use both sight and smell in
128 sight /saɪt/ n хараа саад Хиймэл давхраа нь хараанд маш ихээр саад болдог.
seeking mates.
If a butterfly presents the wrond cue, or
129 reject /rɪˈdʒekt/ v няцаах, голох a series of cues in the wrong sequence, ирж байгаа чигт Ирж байгаа чигт нь буудахыг нь няцаа.
it will be rejected.

The cues are invisible to the human eye, Эр эрвээхэй эм эрвээхэйндээ хурдан гүй л дээ хэмээх дохио
130 cue /kjuː/ n дохио гүй
but butterflies see them clearly өгдөг.

Ultraviolet light is electromagnetic

/ˌʌl.trəˈvaɪə.l Лабраторит хэт ягаан туяаны туршилт дээр ажилдаг Ултра
131 ultraviolet adj хэт ягаан (туяа) radiation with a wavelength from 400 ultra - Ваялэт/нэр /
ət/ Ваялэт гэдэг нэртэй найзтай болсон.
nm to 100 nm.
 Many visual cues involve the reflection
light / гэрэл / - ray
132 light ray /laɪt reɪ/ n гэрлийн цацраг of ultraviolet light rays from a Гэрлийн цацраг
/цацраг/
butterfly's wing scales.

In courtship involving visual cues, a

133 wing /wɪŋ/ n далавч butterfly reveals certain color patterns wind Эрвээхэйг далавчаа дэлгээд нисэхээр хүчтэй салхи дэгддэг.
on its wings in a precise order.

The visual cues help the insects

Ээж нь хүүдээ эрэгтэй хүүхэд чинь дээсдэхгүй шдээ, өөр
distinguish between males and females
134 distinguish /dɪˈstɪŋ.gwɪʃ/ v ялгаж, салгах дээстэхгүй шд машин робатаар тоглодог юм тэгэхгүй бол охидуудаас ялгаж
and between members of different
салгах аргагүй юм болно гэж учирлав.
species.

Scientists discover from 7,000 to Тухайн амьтад нь бидний таньж мэддэгээс нэг л өөр төрөл
135 species /spiːʃiːz/ n төрөл зүйл space /зай / -ээс
10,000 new species of insects every year зүйлийн амьтад болж таараад байгаа юм.

The scent comes from chemicals, called

136 scent /sent/ n үнэр pheromones, that are released from $ - цент Мөнгөний үнэр авчихаараа байнга $, цент нэхчихнээ.
special wing scales.
Marijuana contains more than 400 Химийн хичээл дээр олон төрлийн химийн бодис урвалд
137 chemical /ˈkem.ɪ.kəl/ n химийн бодис химийн
chemicals. оруулдаг.
A pheromone may attract a butterfly a Хүүе найзаа, наад нүүр чинь яачихаа вэ? Эмч гармоний
138 pheromone /ˈfer.ə.məʊn/ n гармони гармони
great distance away. тэнцвэр нь алдагдсан байна гэх юм аа.

They paid interest to attract deposits

сэтгэл татах, өөртөө Хичээлээсээ акт аваад атрын аянд явна гэж бодохоор сэтгэл
139 attract /əˈtrækt/ v and loaned out a portion of their атар - акт
татах татагдаад байх юм.
deposits to earn interest themselves.

A larva is a distinct juvenile form many

Музейн тайлбарлагч “Лаа ирваа” гэсэн чинь шавжны
140 larva /ˈlɑːvə/ n шавьжны авгалдай animals undergo before metamorphosis лаа ирваа
авгалдайн лаан баримал байх юм аа.
into adults.

бүрэн гүйцэд Зарим хүмүүс аавыгаа ‘папа папа’гээд байдаг. Энэ нь

A pupa is the life stage of some insects
141 pupa /ˈpjuːpə/ n боловсроогүй шавьж, папа хамгийн инээдтэй нь бүрэн гүйцэд боловсроогүй шавж
undergoing transpormation.
авгалдай, хүүхэлдэй гэсэн утгатай үг юм байна ш дээ.

Зарим хүмүүс багш хүн легц уншигч болход ядах юмгүй энэ
/ˌmet.əˈmɔː.f It took me some time to undergo the
142 metamorphosis n хувиралт, өөрчлөлт мэт амар pieces нь тэдний хувьд" piece of cake!" гэж хэлж болох ч үнэндээ энэ
ə.sɪs/ metamorphosis from teacher to lecturer.
нь маш их хувиралт өөрчлөлт шаарддагыг тэд мэдэхгүй.

11. SUPPY AND DEMAND

Generally, the higher the price is, the Манай улсын уулсын тоо хэмжээг тоолохоор гадаадын
143 amount /əˈmaʊnt/ n тоо хэмжээ a mountain
greater the amount supplied will be. эрдэмтэд ирэв.

адилханаар, Cars must stop at red traffic lights: Сиамын ихрүүд хоорондоо маш адилхан бөгөөд өсөхдөө ч
144 similarly /ˈsɪm.ɪ.lərli/ adv сиамын ихэр
ижилхэнээр similarly, bicycles should stop too. ижилхэнээр өсдөг.
 The demand for a product is the amount
Aлтернатив Отгоо дуулах дуунийх нь панаграмм нь
145 alternative /ɒlˈtɜː.nə.tɪv/ adj өөр, ондоо, хувьсах of it that users can and would like to алтернатив Отгоо
ажиллахгүй байсан болхоор өөр аян дээр дуугаа дуулсан.
buy at alternative prices.

Demand also depends on the price, but Опозит хамтлагийнхан үргэлж их хурлын гишүүдийн эсрэг
146 opposite /ˈɒp.ə.zɪt/ adj эсрэг опозит
in the opposite way. дуу гаргадаг.
At prices lower than equilibrium,
/ˌiːkwɪˈlɪb.ri. equаl /ижил/ - Ибрам Яг ижилхэн Ибрам гээд нэртэй байхад яагаад миний нэр доор
147 equilibrium n тэнцвэрт байдал purchasers will demand more onions
əm/ /хүний нэр/ нь бичигдэж байгаа юм бэ? Тэнцвэрт байдал хаана байна?
than are available.
/ɪnˌsaɪ.kləˈpiː Book Encyclopedia shows how these Энэ цикл идеа бол нэвтэрхий толь дээрээс авсан санаанууд
148 encyclopedia n нэвтэрхий толь энэ цикл idea
di.ə/ economic forces operate. шүү.

In addition, Microsoft operates online Оператор хүн нэг зэрэг олон төрлийн үйл ажиллагаа
ажиллах, үйл
149 operate /ˈɒp. ə r.eɪt/ v services and a cable-televisionnews оператор явуулж, бусаддаа эерэгээр нөлөөлж чаддаг чадвартай байх
ажиллагаа явуулах
channel. ёстой.

The supply curve SS' shows the number

Паунд бол Их британи болон зарим орнуудад хэрэглэдэг
150 pound /paʊnd/ n паунд, фунт of pounds produced each month at паунд
мөнгөний нэгж.
every possible market price

зоригийг нь мохоох, The authorities have put tanks on the Шинэ олдвор олж илрүүлсэнийхээ дараа насыг нь тогтоох гэж
151 discourage /dɪˈskʌr.ɪdʒ/ v discover - age
зогсоох, болиулах streets to discourage any protest. байтал улсаас хаалт тавиад болиулчихсан.

Supply and demand curves cross at a

Гуравын тоо чинь дараалсан 2 муруй дүрс зурхад л болчих эд
152 curve /kɜːv/ n муруй certain price (20 cents a pound in the гурав
шүү дээ.
example).
Police found a large number of drugs in
153 quantity /ˈkwɑːn.t̬ ə.t̬ i/ n тоо болон хэмжээ хавантай тээ Хавангийн хэмжээгээ тоогоор илэрхийлээч.
his possession.

An example of how an ideal capitalist

/ˌkɒm.pəˈtɪʃ. economy would work is an arrangement
154 competition n өрсөлдөөн компанид шинэ Компанид шинээр орсон хүмүүст өрсөлдөөн бий болдог.
ən/ called perfect competition, also known
as pure competition.

We haven't been able to find a Бор өнгөтэй chaser машины үнэ хямдарч нэг сая болсон тул
155 purchaser /ˈpɜː.tʃə.sə r/ n худалдан авагч бор chaser
purchaser for our house yet. худалдан авагчдын тоо огцом нэмэгдлээ.

At prices lower than equilibrium,

purchasers will demand more onions $ car city-д бензиний хомсдол болоод машин зам пиг дүүрэн
156 scarcity /ˈskeə.sɪ.ti/ n хомсдол $ car city
than are available, and the scarcity of хэвтэнэ.
onions will drive the price up.

12. CAPITALISM
 Capitalism is an economic model that
гэр бүлийн аж ахуй, calls for control of the economy by Гэр бүлийн аж ахуй эрхэлдэг хүмүүс гэрээсээ холдож
157 household /ˈhaʊs.həʊld/ n house холд
гэр бүл individual households and privately чаддаггүй.
owned businesses.

Soviet Union and Western nations from

/ˈsəʊ.vi.ət. the end of World War II in 1945 to the Soviet/зөвлөлт/ -
158 Soviet Union n Зөвлөлт холбоот улс Зөвлөлт холбоот улс
ju.ni.ən/ late 1980's, a period of hostility known Union
as the Cold War.

In basically capitalist systems, private

decision- /dɪˈsɪʒ. ə n/ decision-makers determine how дэсийг нь шинэ - Энэ номны дараалал, дэсийг нь шинээр хийх хэрэгтэй байна
159 n шийдвэр гаргагч
maker /meɪ.ke/ resources will be used, what mix of маркар гэж шийдвэр гаргагч талд мэдэгдэх хэрэгтэй байна.
goods

The severance tax is levied on the

160 resource /rɪˈzɔːs/ n нөөц processing of natural resources, such as source / Сорос / Соросын сан бол бөөн алтны нөөц л гэсэн үг.
timber, natural gas, or petroleum.

In basically capitalist systems, private

decision-makers determine how
resources will be used, what mix of Mинийхээр Mix хамтлагын дуучид хамгийн сайн өнгөний
161 mix /mɪks/ n хослол Mix хамтлаг
goods and services will be produced, хослолтой хувцасладаг.
and how goods and services will be
distributed among the number of society.

We're engaging the services of a

162 engage /ɪnˈgeɪdʒ v татан оролцуулах ингэ - ээж Ээж ингэнүүдийг гэрийнхээ ажилд татан оролцууллаа.
professional administrator.
They sell leather goods such as wallets,
163 goods /gʊds/ n бараа, бүтээгдэхүүн good Good дэлгүүрт сайн бараа их иржээ.
purses, and briefcases.
In systems based on central planning,
/iː.kəˈnɒm.ɪk Экономик нь мөнгө, худалдаа, үйлдвэрлэлтэй холбоотой
164 economic adj эдийн засгийн the government makes most major экономик
/ зүйлсийг эдийн засгийн ухаан.
economic decisions.
Students Энэ тэр бэртэйгээ нийлж нойр алдатлаа тоглож байхийн
/ˌɒn.trə.prəˈn бизнесийн, бизнес
165 entrepreneurial adj use their entrepreneurial skills to present энэ тэр бэр нойр ал оронд бизнесийн санаагаа хөгжүүлж байсан бол
ɜː.ri.əl/ эрхлэлтийн
a business plan. дампуурахгүй байсан юм.
In systems based on central planning,
166 major /ˈmeɪ.dʒər/ adj үндсэн, гол the government makes most major маажуур Маажуур бол биеийг сэргээх үндсэн хэрэгсэл юм.
economic decisions.
The root of the word capitalism is тоор/хойноос нь Тоор модны үндэс нь энгийн модыг бодвол хэд дахин илүү
167 root /ruːt/ n үндэс
capital. уншвал/ бэхлэгдсэн байдаг.

үйлдвэрийн эд анги, The machinery company was Үйлдвэрийн эд анги, тоног төхөөрөмжийг суурь машинаар
168 machinery /məˈʃiː.nə.ri/ n машинаар
тоног төхөөрөмж a front operation for arms smuggling. хийдэг.
 The Scottish economist Adam Smith, in
/ˈɑːrɡ.jə.mən a landmark book called The Wealth of
169 argument n маргаан Арго - mint/гаа/ Арго гаа зажилахаараа л маргаан өдүүлэх гээд байдаг.
t/ Nations (1776), laid out the basic
argument for capitalism.

It becomes so if it interferes with a

хөндлөнгөөс person's expectations, job performance, Энэ тэр хүмүүс пир пар хийж орж ирээд хүмүүсийн амьдралд
170 interfere /ˌɪn.təˈfɪə r/ v энэ тэр пир
оролцох, саад болох or relationships with his or her family, хөндлөнгөөс оролцоод байх хэрэггүй шүү!
friends, and society in general.

Миний танихгүй хүнтэй миний өмнөөс бүр сүй тавичихаад

171 pursue /pəˈsjuː/ v дагах, баримтлах The car was pursued by helicopters. бүр сүй
тэрийгээ дагуулах гээд зөрүүдлээд байх юм энэ өвөө.

Ажил хөдөлмөртөө лав орсон хүн гэж манай аавыг л хэлнэ

172 labor /ˈleɪ.bɚ/ n ажил хөдөлмөр the Labor Party Лав ор
дээ.
13. INFLATION

Inflation is a continual increase in Энэ палааж шинэ гэж худалдаж авсаар байгаад мөнгөний
173 inflation /ɪnˈfleɪ.ʃən/ n инфляци Энэ палааж шинэ
prices throughout a nation's economy. гачигдалд оруулж инфляци үүсгэсэн.

The rate of inflation is determined by

174 average /ˈæv. ə r.ɪdʒ/ n дундаж changes in the price level, an average of авираач Чи дээшээ авирахгүй бол дундаж хэвээрээ үлдэнэ.
all prices.

But if prices also increase 10 percent,

purchasing /pɜ.tʃəs
175 n худалдан авах чадвар the worker's purchasing power has not бөөр хөөх хүчтэй Бөөр хөөх хүчтэй эм худалдан авах чадвартай хүн хэд байна.
power paʊə r/
changed.
It may result if consumers demand more
/kənˈsjuː.mə Хэрэглэгч бүр зун хонь саах хэрэгтэй. Тэгж байж л их
176 consumer n хэрэглэгч goods and services than businesses can хонь summer
r/ мөнгөтэй болно.
produce.

The employers pass most or all of the Дан эрчүүд тоглодог тоглоомонд 1 эмэгтэй тоглогч явж
177 employer /ɪmˈplɔɪ.ə r / n ажил олгогч эм - player
cost of the wage increase along байхаар нь хартал манай ажил олгогч байв.

Inflation may occur if employers grant

Grandplaza худалдан авагч бүртээ байнгын мөнгөн тэтгэмж
178 grant /grɑːnt/ v өгөх, олгох wage increases that exceed grants in grandplaza
олгохоор болжээ.
productivity.

double-digit /ˈdʌb.l.dɪdʒ.ɪ This type of inflation is also called

179 n 2 оронтой инфляци 2 оронтой инфляци 2 оронтой инфляци буюу 10% -аас давсан инфляци.
inflation t . ɪnfleɪ.ʃən/ double-digit inflation.

Costs do not exceed the probable

180 exceed /ɪkˈsiːd/ v давах, хэтрүүлэх ихсээд Хотод байгаа машины тоо ихсээд явган хүнээс давсан.
benefits from reduced risk.

The employers pass most or all of the

Компаниуд урт хугацааны алдагдалаа бүтээгдэхүүнийхээ
181 along /əˈlɒŋ/ pre дагуу, -руу cost of the wage increase along to А - long
үнийг өсгөж түүнрүүгээ шингээснээр алдагдалаа нөхдөг.
consumers by charging higher prices.
 A government can try to control
inflation by increasing taxes, raising
/ˈgʌv. ə Засгийн газар говьд халуун байдаг учраас говиор гаа тараах
182 government n засгийн газар interest rates, decreasing the money говиор - mint/гаа/
n.mənt/ шийдвэр гаргалаа.
supply, redusing goverment spending,
and setting limits on wages and prices.

Governments borrow to make up the

183 tax /tæks/ n татвар difference between the money they такс Taкс явуулах болгонд татвар авах юм аа.
spend and the funds they collect in taxes.

Interest is price paid to lenders for the Банкны зээллэгүүд хүмүүсийн зээл авах сонирхолын
184 interest rate /ˈɪn.trəst/ n хүүгийн түвшин interest - rate/түвшин/
use of their money. түвшиноос хамаарч хүүгийн түвшинөө тогтоодог.
Personal consumption expenditures
185 spending /ˈspen.dɪŋ/ n зарцуулалт include private spending on durable $ - пэндийн S ихтэй Пэндгэр хүмүүс S болохын тулд их мөнгө зарцуулдаг.
goods

A main task of accounting is to define каск /хамгаалатын Зориулалтын каск өмсөх нь хүнд бэртлээс хамгаалах
186 task /tæsk/ n зорилго, зорилт
and measure profits accurately. малгай/ зорилготой байдаг.

Deflation sometimes occurs when an

187 recession /rɪˈseʃ.ən/ n уналт, уналтын үе economy undergoes a depression or a ресепшн Байгууллагууд уналтанд орохоороо ресепшнээ халдаг.
recession.
This article discusses past and present
Нэгэн ат маш их оролдлого гаргаж темптэй хөдөлсөөр
188 attempt /əˈtemp t/ n оролдлого attempts to achieve lasting freedom ат - темптэй
байгаад бүжиг сурсан.
from war.

Deflation tends to occur during periods

189 tend /tend/ v хандлагатай байх of economic depression but may also тэнд Монгол улс энд тэндгүй л хөгжих хандлагатай байна.
happen at other times.

During depressions and recessions, the Эдийн засгийн хямралаас болж ард олон ихээр дэпрэссдэж
190 depression /dɪˈpreʃ.ən/ n хямрал дэпрэсс шөнө
total output of an economy declines. шөнө нойргүй хонцгоож байна.

For a discussion of the economic

Энэ касс шар айраг шинэ гэж хэлэлцүүлэг өрнүүлэхээр
191 discussion /dɪˈskʌʃ.ən/ n хэлэлцүүлэг conditions sometimes associated with This cass шинэ
болжээ.
deflation.
Mild inflation occurs when the price
192 mild /maɪld/ adj зөөлөн level increases from 2 to 4 percent a mild тамхи Mild тамхийг идэхэд хүртэл зөөлхөн байдаг.
year.
If businesses can pass the increases
193 thrive /θraɪv/ v хөгжих, өсөх along to consumers, the economy drive Өөрийгөө сайн жолооддог хүмүүс амархан хөгждөг.
thrives.
Jobs are plentiful, and unemployment
194 plentiful /ˈplen.tɪ.fəl/ adj элбэг дэлбэг plant - full Манай анги ургамлаар элбэг дэлбэг ойд байрладаг.
falls.
Almost all of its adults can read and
/ˌʌn.ɪmˈplɔɪ. Эмэгтэйчүүдээр тоглодог эр хүн ажилгүйдэлд өртөх
195 unemployment n ажилгүйдэл write, and the level of unemployment is эм - play - men
mənt/ хандлагатай.
low.
196 growth /grəʊθ/ n өсөлт Banks help promote economic growth. грүпт Грүпт элсэж буй хүмүүсийн тоо маш их өсөлттэй байна.

In the Soviet Union, concentration

camps were part of the Gulag prison
197 union /ˈjuː.ni.ən/ n холбоот system. Gulags housed people who Soviet Union Хуучны зөвлөлт холбоот улс
spoke out against the Communist
government.

Moderate inflation results when the

жил бүрийн, жил Жил бүрийн сонгуулиар сонгогчид нүдээ аниал саналаа
198 annual /ˈæn.ju.əl/ adj annual rate of inflation ranges from 5 to аниал
тутмын өгдөг.
9 percent.

хаа сайгүй, даяар, Inflation is a continual increase in

199 throughout /θruːˈaʊt/ adv түрүү аваад Бат - Эрдэнэ аварга хаа сайгүй түрүү авдаг.
туршид prices throughout a nation's economy.

He tried to estimate the value of the Талх өмнө нь 350 төгрөг байл уу? Ямар хурдан үнэ нь өсөөд
200 value /ˈvæl.juː/ n үнэ, үнэ цэнэ байл уу?
produce at normal prices. байна аа?

If prices increase during the period of a

loan, the debtor repays the debt with
201 debtor /ˈdet.ə r/ n зээлдэгч дэвтэр Дэвтэр зээлдэгч хүмүүс хүчээ авч байна.
dollars less valuable than those that
were borrowed.

Individual income taxes, also called

/ˌɪn.dɪˈvɪd.ju. Сайхан ажилд орчихсон эндээ байж байвал хувь хүний
202 individual adj хүвь хүний personal income taxes, are applied to эндээ байж байвал
əl/ талаасаа ч тэр чадвар талааасаа ч тэр их хөгжих юм байна.
the income of individuals and families.

In terms of purchasing power, the lender

203 lender /ˈlen.də r/ n зээлдүүлэгч does not get back as much money as land эр Land унадаг эр л мөнгө зээлдүүлч байдаг.
was lent.

Interest is figured as a percentage of the

204 borrow /bɒr.əʊ/ v мөнгө зээлэх бар ав Бар авахын тулд мөнгө зээлэх шаардлагатай боллоо.
amount of money borrowed.

14. INTEREST

205 figure /ˈfɪg.ə r/ v тооцох He didn’t figure her consumption. фигур Ярих юмаа тооцсон хүмүүс амны фигур сайтай байдаг.

Interest is based on the idea that lenders

206 entitle /ɪnˈtaɪ.tl/ v эрх олгох/өгөх are entitled to a return on their энэ - title Чамд зөвхөн энэ сэдвээр ярих эрхийг олгоё.
investment.
Interest plays an essential part in Олон улсын эссэний наадамд эссэ нь шилэгдэж гарч ирхэд
207 essential /ɪˈsen.t ʃəl/ adj чухал, гол Эссэ нь шил
commerce. бүтэц нь чухал байр сууртай байдаг.

The negative percentage accounts for

percentages in the other three major Хүний одоогын наснаас үндэслэн, үлдсэн амьдралдаа амжилт
208 percentage /pəˈsen.tɪdʒ/ n хувь хэмжээ present age
parts of the U.S. GDP totaling more олох хувь хэмжээг нь тооцдог болжээ.
than 100 percent.
209 thus ðʌs adv тиймээс It is late and thus we must go. дас Чи түүнд хайртай, тиймээс бүх зүйлд нь дасах хэрэгтэй.

Factory where large amounts of goods

210 factory /ˈfæk.tər.i/ n үйлдвэр фактори Фактори бол пактаар дүүрсэн үйлдвэр юм.
are made using machines.
Businesses pay interest with higher
211 earning /ɝːn/ n ашиг орлого earnings made possible by the borrowed өрнөн Маш их зүйл өрнөн байж л ашиг орлого олдог.
money.

People who do not have enough savings

/ˈɔː.tə.mə ʊ to pay immediately the full price of a Сүүлийн үед автомшинууд бүрэн автоматжиж утсаараа
212 automobile n автомашин auto - mobile
.biːl/ home, an automobile, or other products жоолоодох бүрэн боломжтой болсон.
also borrow from banks.

A government receives interest on

Найз охиндоо шинэ кампани үүсгэн байгуулсанд нь баяр
213 establish /ɪˈstæb.lɪʃ/ v үүсгэн байгуулах money it lends, such as on loans to S5 лиш
хүргэх гээд хямдахаар нь S5 лиш цэцэгтэй авч өглөө.
people who want to establish a business.

They also may provide cheap land,

valuable natural resources, and Олсон орлогоос зарцуулаад илүү гарсан илүүдэл мөнгөөрөө
214 surplus /ˈsɜː.pləs/ adj илүүдэл сур - plus
investment opportunities for surplus сур.
capital.
When people deposit money in a
Дэпогийн буудлаас суусан хүмүүсийн хадгаламж хадгалах
savings account, they are lending funds
215 deposit /dɪˈpɒz.ɪt/ v хадгалах дэпо - sit чадвар илт сайжирч байна гэж 21-р хороололынхон ярьж
to a bank or a savings and loan
байна.
association.

A government receives interest on

Араатны хаан арслан Хаан банкнаас их хэмжээний зээл аваад
216 loan /ləʊn/ n зээл money it lends, such as on loans to lion
хулхиджээ.
people who want to establish a business.

When people deposit money in a

Аssociate гээд холбох, нэгдэх гэсэн үйл үг "tion" гээд үйл
/əˌsəʊ.siˈeɪ.ʃ savings account, they are lending funds
217 association n хоршоо, холбоо associate үгнээс нэр үг үүсгэдэг нөхцөл авч association болоод хоршоо,
ə n/ to a bank or a savings and loan
холбоо гэдэг утга гаргасан байна.
association.
People or businesses who lend money
/ɪkˈspen.dɪ.tʃ have incomes greater than their
218 expenditure n зардал экс пэнди тур Хоолондоо их зардал гаргасан экс нь пэндийж ирээд турсан.
ə r/ expenditures, so they let others use their
money.
Instead of hoarding their surplus funds,
Сүмийн хоорд мөнгө хандивлах хэрэггүй ээ! Тэдэнд нөөцөлж
219 hoard /hɔːd/ v нөөцлөх, хуримтуулах lenders use it to earn more money хоорд
хурилмтлуулсан мөнгө маш их бий.
through interest.

In some cases, consumers pay a higher

220 credit /ˈkred.ɪt/ n зээлийн карт interest rate for credit from a store than кредит карт Бид зээлийн картыг кредит карт гэж хэлж заншсан байдаг.
they would for a loan from a bank.
 Instead of waiting until the total amount
has been saved, the family can take out Олон улсад Мortgage-ийн зээл нэрээрээ илүү танигдсан орон
221 mortgage /ˈmɔːgɪdʒ/ n орон сууцны зээл mortgage
a mortgage from a bank or another сууцны зээлийг бид 8%-ийн зээл гэж мэддэг.
lending institution.

The family can then live in the house Утаанаас хамгаалдаг шинэ технологийн уушгинд
/ɪnˈstɔːl.mənt
222 installment n хэсэгчилсэн төлбөр while repaying the loan in monthly Install a mint (гаа) суурилуулдаг гааны төлбөрийг хэсэгчлэн хувааж төлөх
/
installments. боломжтой ажээ.
гишүүнчлэлийн If the purchase is made on a revolving revolving charge Монголд хараахан нэвтрээгүй байгаа эргэн төлөгддөг
revolving
223 /rɪˈvɒl.vɪŋ/ n зээлийн карт /тухайн charge account, the consumer pays in гишүүнчлэлийн зээлийн картын үйлчилгээ нь худалдан авагч
charge account (эргэн төлөгддөг)
дэлгүүртээ monthly installments and is charged тухайн дэлгүүртээ гишүүнчлэлийн картаа ашиглан зээлээр
Wise consumers learn about the interest Ухаалаг хүмүүс визээ гаргангуут ухаараад явхаа болиод эх
224 wise /waɪz/ adj ухаалаг визээ/хархад төстэй/
rates they agree to pay орондоо үлдчихдэг.

A few merchants may try to make a

profit by selling items at low prices but
225 payment /ˈpeɪ.mənt/ n төлбөр pay /төлөх/ - mint/гаа/ Юм хөгжөөд төлөх төлбөрөө гаатай мөнгөөр төлдөг болж.
charging a high rate of interest on credit
payments.

15. MARKET RESEARCH

Business executives use market research

to help
удирдлага, зөллөл, Эксээ эгдүүтэй гэж эвтэйхэн найрч байгаад уридлагын албан
226 executive /ɪgˈzek.jʊ.tɪv/ n them identify markets (potential экс - cute - эв
удирдагч тушаалыг нь булааж авав.
customers) for their products and decide
what marketing methods to use.

They estimate the demand for new

/pəʊ ˈten.t ʃəl products and services, describe the Монголчуудын потенциал яг л худалдааны боломжит зах
227 potential adj боломжит, зорилтот потенциал
/ characteristics of probable customers, зээлийг олж тогтооход зориулагдсан мэт.
and measure potential sales.

He's just started working for an Бизнес пүүс нь малын ферм амжилуулахтай адилхан журмаар
228 firm /fɜːm/ n пүүс, ферм ферм
accountancy firm. явагддаг.

Each egg is fertilized by a separate

/ˌkær.ɪk.təˈrɪ Түүний зан характар эсдэг гурил шиг нэг уурлахаараа
229 characteristic n онцлог шинж чанар sperm, producing two zygotes, each характар эсдэг
s.tɪk/ зогсолтгүй нэмж уурлаад байдаг онцлог шинж чанартай.
with different genetic characteristics.

Government officials use such research

/ˈæd.və.taɪ.zɪ реклам, зар to develop regulations regarding Twilight киноний гол дүр Эдвард Майк Тайсон 2 хос болж зар
230 advertising n Эдвард - Тайсон
ŋ/ суртчилгаа advertising, other sales practices, and суртчилгаанд тоглоод бүх кариараа нураасан гэдэг.
product safety.
Market research services are provided
by several kinds of companies,
including advertising agencies,
231 consultants /kənˈsʌl.tənt/ n зөвлөгч, зөвлөх son султанд Хүү султанд зөвлөх хийх гэж бүх насаараа суралцасан байсан.
management consultants, and
specialized market research
organizations.
 In addition, many large business
/dɪˈpɑːt.mənt хэлтэс, салбар,
232 department n companies have their own market Department of biology Биологийн тэнхим салбар
/ тэнхим
research department.

The holiday was cancelled so the travel

алба, товчоо,
233 agency /ˈeɪ.dʒən.si/ n agency had to refund everybody the агентлаг Засгийн газрын агентлагт ажилладаг өөрөөрөө би бахархадаг.
байгууллага, агентлаг
price of the tickets.

They estimate the demand for new

products and services, describe the Гарах зардлаа өөрсдөө мэдээд тооцоолох юм бол их мөнгө
234 estimate /ˈes.tɪ.meɪt/ v тооцоолох өөрсдөө мэд
characteristics of probable customers, гарна шдээ зүгээр юм уу?
and measure potential sales.

Market research is the process of

market /ˈmɑː.kɪt. gathering and analyzing information to market / зах зээл/ - Зах зээлийн судалгаа нь хүмүүсийн худалдан авах чадварыг
235 n зах зээлийн судалгаа
research rɪsɜtʃ/ help business firms and other research / судалгаа/ харуулдаг.
organizations make marketing decisions.

The chief techniques for gathering such

data include mail questionnaires,
interviews, retail store shelf audits, use Дэлгүүрт ороод гадагшаа гарч буй хүн бүрийг шалгаад
236 checkout /ˈtʃek.aʊt/ n касс, тооцооны касс check - out
of electronic scanners at retail checkout гаргадаг хэсгийг касс гэнэ.
counters, and direct observation in
stores.

Market researchers also assess a

ажиллах хүч, company's sales personnel and analyze
237 personnel /ˌpɜː.sənˈel/ n person - нийл Олон хүн нийлэхээрээ ажиллах хүч болдог.
ажилчид the public "image" of a company and its
products.
A market research study begins with a
Үйлчлүүлэгчид 1 килл аянд нэгдэж бүтээгдэхүүнээ 1
238 client /ˈklaɪ.ənt/ n үйлчлүүлэгч, түнш statement of the problem that the client килл аянд
киллограммар нь худалдаж авхаар болов.
wants to solve.

The general level of taxes has varied

Гутлын түрүү барьсанаас болоод үдэшлэгийн туршид хөл
239 through /θruː/ pre турш, туршид through the years, depending on the role түрүү
нүцгэн бүжиглэв.
of the government.

Today, it ranks as the chief source of

Ангийн гол хүн болох чи F авхад ангиараа хамгийн сүүлийн
240 chief /tʃiːf/ adj ерөнхий, гол income for local governments in the чи - F
байранд орно.
United States and Canada.

The researchers design and test research

/ˈɪn.tə.vjuː.ər
241 interviewer n ярилцлага авагч materials, such as questionnaires or энэ тэрийг view эр Энэ тэрийг харагч, ийм эрийг л ярилцлага авагч гэхээс дээ.
/
guides for interviewers.
 The researchers design and test research
/ˌkwes.tʃəˈne санал асуулгийн Санал асуулгын жигсаалтаас авсан асуулт бусдыг найрхад
242 questionnaire n materials, such as questionnaires or question найр
ə r/ жигсаалт их хэрэг болдог.
guides for interviewers.

жижиглэнгийн The clothing company has six retail

Жинхэнэ жижиглэнгийн худалдааны дэлгүүр л
243 retail store /ˈriː.teɪl stɔr/ n худалдааны outlets (stores) in south-eastern re/дахин/тайл дэлгүүр
зөвхөнхувцасыг дахин дахин талж өмсөх болож олгодог.
дэлгүүр Australia.
/ˌɒb.zəˈveɪ.ʃə These predictions are tested by
244 observation n ажиглалт өвс - эрэвээ шөнө Ажиглалтын аргаар вансэмбэрүү нэртэй өвс эрэвээ шөнө.
n/ observation and experiment.
Art criticism serves as a guide to enjoy
245 guide /gaɪd/ n гарын авлага guide book гарын авлага
each individual work of art.

Expenditures for market research must

боломжит, be carefully controlled so that the costs
246 probable /ˈprɒb.ə.bl ̩/ adj pro - bubble/bubble tea/ Bubble tea 1 жил уувал про бабэл цолтой болох боломжтой.
магадлалтай do not exceed the probable benefits
from reduced risk.

16. GROSS DOMESTIC PRODUCT

Gross domestic product (GDP) is the
gross /grəʊs
Дотоодын нийт value of all goods and services
247 domestic dəmes.tɪk n GDP GDP нь монголоор Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн юм.
бүтээгдэхүүн produced in a country during a given
product prɒd.ʌkt/
period.

Personal consumption expenditures

include private spending on durable
goods, such as
Япончуудыг дуурайж юм хийвэл урт настай эдэлгээ сайтай
248 durable /ˈdjʊə.rə.bl ̩/ adj урт настай automobiles and appliances; nondurable дуурайвал
юм хийнэ.
goods, such as food and clothing; and
services, such as haircuts and motion-
picture tickets.

хувцас/ерөнхийд нь People must have such necessities as

249 clothing /ˈkləʊ.ðɪŋ/ n clothes Монголчууд Хятад хувцсыг голоод шууд дээлээ өмсөх боллоо.
ярьж байгаа/ food, clothing, and shelter.

/ˈməʊ.ʃən. They want such services as haircuts and

250 motion-picture n кино хөдөлгөөнт зураг Киноны албан ёсны хэллэг нь хөдөлгөөнт зургаас үүдэлтэй.
pɪk.tʃər / motion pictures.
One way to determine the GDP is to add add app
нийлбэрийг олох,
251 add up /æd ʌp/ v up the sum of spending on four kinds of Хэдэн апп нэмж, юу татснаа тооцох хэрэгтэй.
тооцох (application)
goods and services in any year.
If present rates of consumption
/kənˈsʌmp.ʃə Хүү нь гүүнийхээ шинэ саамаа уугаад л, идээд л, зараад л
252 consumption n хэрэглээ continue, petroleum may become scarce son - саам - шинэ
n/ хэрэглээгээ хангадаг.
sometime in the mid-2000's.

We stock a wide range of domestic Сүүлийн үед амьтныг айлгах зориулалтаар хэргэлдэг
253 appliance /əˈplaɪ.əns/ n хэрэгсэл appliances, including fridges, freezers Apply /хэрэглэх/ архирдаг апп бүтээсэн нь хүн бүрийн чухал хэрэгсэл болж
and dishwashers. чаджээ.
 There are some nondurable goods. Such
/nɒn- Японыг дуурайхгүй бол хэврэг эдэлгээ багатай богино
254 nondurable adj богино хугацааны as food and clothing; and services, such non - дуурайвал
djʊə.rə.bl/ хугцааны бараа бүтээгдэхүүн л үйлдвэрлэнэ.
as haircuts and motion-picture tickets.

To adjust for such price changes,

Эдийн засгийн талаар гүнзгийрүүлэн суралцаж буй хүн
255 economist /ɪˈkɒn.ə.mɪst/ n эдийн засагч economists measure the GDP in Экономист
эцэсдээ экономист болно.
constant dollars.
Government purchases of goods and
256 missile /ˈmɪs.aɪl/ n залуурт пуужин services include spending for new мисс л Дэлхийн мисс л залуурт пуужинг удирдаж чадна.
highways, missiles.

Net exports represent the value of

domestically produced goods and Дотоодийн үйлдвэрлэлээ дэмжвэл бүх өр тэглэнэ гэхээр нь
/dəˈmes.tɪ.kli
257 domestically adv дотоодод services sold abroad, less the value of дом эс тэглий дотоододоо үйлвэрлэсэн бүхийг худалдан авч дом эсийг хийж
/
goods and services purchased from өрөө тэглий гэж зүтгэлээ.
abroad during the same period.

But landless people from abroad Хилийн чандад гарч чадаж л байвал амьдралаа авраад, бүх
хилийн чандад,
258 abroad /əˈbrɔːd/ adv preferred the dangers of war to the авраад зүйл сайхан болно гэж хүн бүхэн мөрөөдөх болжээ. Энэ бол
гадаадад
horrors of poverty. мөрөөдөл.
Net exports thus show a negative
259 net export /net ɪkspɔt/ n цэвэр экспорт net / цэвэр / - экспорт Нийт цэвэр экспортоосоо нийт импортоо хасаад гарсан дүн.
percentage in the U.S. GDP.
In other words, they calculate the value
calculator / тооны
260 calculate /ˈkæl.kjə.leɪt/ v тооцоолох of each year's production in terms of the Тооны машинаар л бол сайн тооцоолдог.
машин /
base year's prices.

When GDP measured in current dollars

is divided by GDP in constant dollars,
261 constant /ˈkɑːn.stənt/ adj тогтмол Констант Математик дээр тогтмол хувьсагчийн талаар үзлээ. П = 3.14
the result is an index of inflation called
the GDP deflator.

An experienced worker is worth three

262 worth /wɜːθ/ adj үнэ цэнэтэй байх word Голыг нь олж хэлсэн үг бол маш үнэ цэнэтэй байдаг.
novices.

нэг хүнд ноогдох Even the GDP per capita does not tell per / бүр/ - capita / Манай улсад нэг хүнд ноогдох бүтээгдэхүүн нь хүн бүрийн
263 per capita /pəˈkæp.ɪ.tə/ n
бүтээгдэхүүн who uses various goods and services. биет хөрөнгө / биет хөрөнгөнөөс хамаардаг.

These traders carried the ideas and

264 various /ˈveə.ri.əs/ adj олон төрлийн inventions of various cultures over the вирус Вирус хүнд олон төрлийн замаар халддаг.
routes of commerce.

/grəʊs næʃ.ə Some economists believe another

gross national үндэсний нийт gross/нийт/ national Үндэсний нийт бүтээгдэхүүн нь нийт өндэстэн үйлдвэрлэсэн
265 n.əl n figure, the gross national product
product бүтээгдэхүүн product бүтээгдэхүүнийг хэлнэ.
prɒd.ʌkt/ (GNP), is a better measure than GDP.

You can see these deflators from the Дав дэв гээд л литр литрээр нь сүүгээ хэмжээд үнийн индекс
266 deflator /dɪˈfleɪtər/ n үнийн индекс /дав /дэв литр
gross national product. хэлбэлзээд байна.

267 switch /swɪtʃ/ v өөрчлөх, солих It switched to GDP in 1991. swatch Swatch цагныхаа зүүх байрлалыг нь сольж хөлөндөө зүүлээ.
 17. VALUE-ADDED TAX
The tax is paid by every company that
Раб 4 машиныг бүтээхэд түүхий эд материал болгож
/ˌrɑː handles a product during its
268 raw material n түүхий эд материал раб 4/машин/матриал төмөрийг маш их хэмжээгээр хэргэлдэг учраас цөөн тоогоор
məˈtɪr.i.əl/ transformation from raw materials to
бүтээдэг.
finished goods.

ноорог цаас, Working memory is similar to a mental Шинэ санаа олох гэж байгаа бол эхлээд эсгэрээч тэгээд пад
269 scratchpads /skrætʃ pæd/ n тэмдэглэлийн цаас, scratchpad, facilitating the manipulation эсгэрээч - pad дээрээ ноорог цаасаа тавиж байгаад бичээд үз сайхан санаа
хуулдаг цаас of information held in consciousness. төрдөг юм.

Suppose that a company making scratch

270 glue /gluː/ n цавуу pads buys paper, cardboard, and glue гэл үү? Улаан өнгөтэй цавуу найруулахад цус ордог гэл үү?
worth $1,000.

The company adds $500 in labor costs,

/dɪˌpriːʃiˈeɪʃə Бензин үнийн уналтанд орсноос болоод депрэсээ шөнө
271 depreciation n үнийн уналт profits, and depreciation, and sells the депрэсээ шөнө
n/ гаргаж хашиграж байгаа чимээ их сонсогддог боллоо.
scratch pads for $1,500.

Value-added tax is a tax imposed by a value /үнэ/ - added Нэмүү өртгийн албан татвар (НӨАТ) нь бараа бүтээгдэхүүн
value-added /ˈvæl.juː. нэмүү өртгийн албан
272 n government at each stage in the /нэмэгдсэн/ - tax болоод үзвэр үйлчилгээн дэхь бүхий л шатлалд засгийн
tax æd.ɪd. tæks/ татвар
production of a good or service. /татвар/ газраас ноогдуулж бүй татвар юм.

In this sense, the final effect is equal to Жижиглэнгийн худалдаа хийдэг дэлгүүрт худалдан авагчид
273 retail /ri.teɪl/ adj жижиглэнгийн re/дахин/тайл
that of a retail sales tax. хувцасаа буланд очоод дахин дахин тайлж өмсөж үздэг.

In 1954, France became the first nation Энэ газарт шашин нэвтрүүлэхгүй бол аданд автсан мэт
274 adopt /əˈdɑːpt/ v нэвтрүүлэх ад авт
to adopt a value-added tax. аашилцгааж байна.
It is not used by the United States on the
275 federal /ˈfed.ər.əl/ adj улсын, холбооны FBI Federal Bureau Investigation / холбооны мөрдөх товчоо /
federal level.
18. TAXATION

As a result, their need for tax revenue re/дахин/ - Монгол улсад дахин маш олон өргөн чөлөө шинээр бүтээн
276 revenue /rev.ən.ju/ n улсын орлого, орлого
has become great. avenue/өргөн чөлөө/ байгуулснаас болж улсын орлого багасав.

Governments use the tax revenue to pay

the cost of police and fire protection,
хамгаалалт, батлан Үндэсний батлан хамгаалах яамнаас барьсан энэ хашаа л
277 defense /dɪˈfens/ n health programs, schools, roads, the fence/хашаа/
хамгаалалт биднийг гадны халдлагаас хамгаалж байна даа.
national defense, and many other public
services.
Through the years, people have
Про хүмүүст зориулсан тестээр шалгалт авахыг оютанууд
278 protest /ˈprəʊ.test/ v эсэргүүцэх frequently protested against tax про/шилдэг/ тест
эсэргүүцэж байна.
increases.
Voters have defeated many proposals
Энэ жилийн сонгуулиар сонгогчид ус хэмнэх мөрийн
279 voter /ˈvəʊ.tər/ n сонгогч for tax increases by state and local water
хөтөлбөр гаргасан гишүүнийг л сонгохоор боллоо.
governments.
Taxation is a system of raising money to
Такси шинээр худалдаж авбал нэг насраар нь албан
280 taxation /tækˈseɪ.ʃən/ n албан татвар finance government services and Такси шинэ
татвараас чөлөөлөгддөг.
activities.
 Income taxes generally are considered
281 income /ˈɪn.kʌm/ n орлого энэ ком/компьютер/ Энэ ком миний орлого олох гол хэрэгсэл.
to be direct taxes.
Taxes on transactions are levied on
/trænˈzæk.ʃə гүйлгээ, арилжаа, Транс хөгжим сонсож сонин үйлдэл хийж байгаад бэлэн
282 transaction n sales of goods and services and on транс - action
n/ ажил гүйлгээ мөнгөний гүйлгээ хийдэг зуршилтай.
privileges.

Property taxes are levied on the value of

багаж, тоног Эрчүүдийн ухааныг нь гэрийнх нь метр куб талбайгаар
283 equipment /ɪˈkwɪp.mənt/ n such property as farms, houses, stores, a cube men
төхөөрөмж хэмждэг тоног төхөөрөмж үйлдвэрлэлээ.
factories, and business equipment.

Most states of the United States and

Levi's-ийн дотуур хувцсыг монголд оруулж ирвэл маш өндөр
284 levy /ˈlev.i/ n татвар provinces of Canada also levy property levi's
татвар ноогдуулдаг.
taxes.

He was born in the China’s northwest Оросын аль мужаас шилдэг винц овчарки нохой авч болох
285 province /ˈprɒv.ɪn s/ v муж, аймаг про винц/овчарки/
Shanxi province in 1950. бол?

Income taxes are levied on income from

such sources as wages and salaries,
286 dividend /ˈdɪv.ɪ.dend/ n ноогдол ашиг divide / хуваах/- энд Ноогдол ашгаа хуваах ажил энд явагдаж байна.
dividends, interest, rent, and earnings of
corporations.

эдлэн газар, өмч Income taxes may also be levied on the

287 estate /ɪˈsteɪt/ n state/улс/ Улсаас Хятад хүмүүст эдлэн газар өмчлөх эрх олгов.
хөрөнгө earnings of estates and trusts.

United States also pay special income

taxes that help fund Social Security
цалингийн цэс, pay/төлөх/ - Цалингийн цэсээ төлөх хуйлаастайгаа харьцуулхад таньд
288 payroll /ˈpeɪ.rəʊl/ n programs. These taxes are known as
цалингийн тооцоо roll/хулаас/ үлдэх орлого гарна.
Social Security contributions or payroll
taxes.

289 tariff /ˈtær.ɪf/ n гаалийн татвар Tariffs are taxes on imported goods. тариф Тарифтай холбоотой үг гаалийн татварт л хэрэглэгддэг.

The value-added tax is applied to the

/ˌmæn.jʊˈfæ many/олон/-
290 manufacture n үйлдвэрлэлт increase in value of a product at each Үйлдвэрлэлт явуулхад маш олон хүчин зүйлсүүд нөлөөлдөг.
k. t ʃər/ factor/хүчин зүйл/
stage in its manufacture and distribution.

Prices of goods are governed by the cost

/ˌdɪs.trɪˈbjuː.ʃ Энэ гурав буюу шинэ ирсэн 3 өнөөдөр бараа түгээлтийн
291 distribution n түгээлт of the raw materials, as well as by the This three буюу шинэ
ən/ ажилд гарна.
cost of production and distribution.

Hot beverages include tea, coffee, and

292 beverage /ˈbev.ər.ɪdʒ/ n уух зүйлс Би average Би өдөрт дунджаар 8 л уух зуйлс уудаг.
hot chocolate.

The excise (duty) on beer was increased

293 excise /ˈek.saɪz/ n онцгой албан татвар x size X хэмжээтэй бүх бараанд онцгой албан татвар ноогдуулдаг.
under the last government.
 The license tax is levied on the right to
participate in an activity, such as selling
294 liquor /ˈlɪk.ər/ n ликёр Лаг үр Лаг үрнээс гаргаж авсан дарсийг ликёр гэдэг.
liquor, getting married, or going hunting
or fishing.

Мак Доналдсын францайз эрхийг авах гэж хичнээн их

бизнесийн сүлжээ, Other excise taxes are the license tax,
295 franchise /ˈfræn.t ʃaɪz/ n францайз хүсэвч амийн тоо 10-н саяд хүрсэн газар л эрх олгоно гэсэн
франчайз the franchise tax, and the severance tax.
журамтай байв.
19. PROFIT

She makes a big profit from selling Өөрийнхөө про фит бие галбираараа ашиг олох гэж өдөрт 10-
296 profit /ˈprɑː.fɪt/ n ашиг про fit/фит бие/
waste material to textile companies. н цаг дасгал хийдэг.

Profit is the amount of money a

company has left over from the sale of Энэ их нуранганаас лепт л овор хэмжээ ихтэйгээрээ үлдсэн
297 left over ˈleftˌəʊ.və r/ v үлдсэн лепт овор
its products after it has paid for all the байна.
expenses of production.

People can become infected after eating

298 raw /rɔː/ adj түүхий, болоогүй раб 4 /машин/ Чиний машин раб 4 машинийг гүйцэх болоогүй л байна даа.
raw or undercooked meat.

They also include a reasonable return on

үндэслэлтэй, итгэж
/ˈriː.z ə the owner's investment, a salary for the
299 reasonable adj болохуйц, боломжит, reason+able Шалтгаан болж болохуйц үндэслэлтэй зүйлд итгэх хэрэгтэй.
n.ə.bl/ labor the owner supplies to the firm, and
боломжийн
other costs that are hard to calculate.

For example, a worker may get a salary Ээж нь охиндоо, нөхөр чинь цалингаа аваад бүгдийг нь
300 salary /ˈsæl.ər.i/ n цалин салаарай
increase of 10 percent. өгөхгүй бол салаарай хэмээн зөвлөжээ.
The desire for profits motivates
Motive хамтлагын идсэн хоол нь дуу дуулах онгод өдөөхөд нь
301 motivate /ˈməʊ.tɪ.veɪt/ v өдөөх companies to produce their goods Motive хамтлаг ate
тусалдаг гэж мэдэгдэл хийлээ.
efficiently.
ямар нэг In such countries, profits belong to the
belong to
302 /bɪˈlɒŋ/ v юмтай/хүнтэй owners of companies or the пилонк Дээр үеийн гэрэл зураг пилонктой хамааралтай байдаг.
sth/sb
хамааралтай байх stockholders of corporations.
Stockholders will be voting on the stock /үнэт цаас/ -
/ˈstɒkˌhəʊl.d Компаний тодорхой хэсгийг эзэмшигч хүн бол хувьцаа
303 stockholders n хувьцаа эзэмшигч proposed merger of the companies next holder/ баригч,
ə r/ эзэмшигч юм.
week. эзэмшигч /
The desire for profits motivates
Эрс тэс аяаар шүүгчидийг алмайруулах хүсэлтэй байгаагаа
304 desire /dɪˈzaɪər/ n хүсэл, шаардлага companies to produce their goods тэс аяаар
мэдэгдлээ.
efficiently.

Thus, the search for profits is also the

санаанд нь search for the uses of a country's labor SPY SAT - ын шалгалт өгсөндөө маш сэтгэл хангалуун
305 satisfy /ˈsæt.ɪs.faɪ/ v SAT PSY
нийцүүлэх, хангах and raw materials that will satisfy байдаг.
consumers most completely.
 There's a high risk of another accident Монголчууд риск, эрсдэл өндөр байх тусмаа сонирхолтой гэж
306 risk /rɪsk/ n эрсдэл риск
happening in this fog. үздэг.

Some business executives constantly

Сарыг барьцаалагчид хүүхэлдэйн кинон дээр сарыг түр
307 capture /ˈkæp.tʃə r/ v олзлох, булаах lower prices to capture sales and profits сар түр
олзолчихоод буцаагаад алдчихдаг.
from their competitors.

The bother and risk of entering an

/ʌn.fəˈmɪl.i.ə unfamiliar industry also keeps some un /үгүй/ - family / гэр
308 unfamiliar adj танил бус Гэр бүлийн биш, танил бус хүн.
r/ new firms from competing with a бүл/
product that is not especially profitable.

However, there are several reasons why

309 eliminate /ɪˈlɪm.ɪ.neɪt/ v хасах элемент Элементийн дэвтрийг сурагчдын хэрэглээнээс бүрэн хасав.
competition does not eliminate profits.

The company remains moderately

Profile-ийн зураг нь про фит зурагтай бол инстаграмм дээр
310 profitable /ˈprɒf.ɪ.tə.bl/ adj ашигтай profitable, but it is not making as much про фиттэй бол
маш их ашигтай ажиллаж болдог.
money as it should.

They also may provide cheap land,

999 төгрөгний дуудлага худалдаанд дэлхийн хамгийн амттай
/ɒp.əˈtjuː.nə.t valuable natural resources, and
311 opportunity n боломж upper tonn идий тортийг хамгийн дээд үнэ болох 999 төгрөгөөр авах боломж
i/ investment opportunities for surplus
олддог.
capital.

For one thing, at any one time, there

таарах, тохирох, will be many firms that have discovered
312 match /mætʃ/ v мааж Тааруулж маажина гэдэг бол гоё.
тэнцэх profitable opportunities their
competitors cannot yet match.

Sometimes, new firms cannot duplicate

313 duplicate /djuːplɪkeɪt/ v хуулбарлах a profitable product because of patents тубль cat Гуталт муурыг хуулбарлан, тубль саt гэж шинэ кино гарчээ.
or trademarks, or for other reasons.

барааны тэмдэг, Google is a trademark of Google trade /худалдаа/ - mark

314 trademark /ˈtreɪd.mɑːk/ n Apple-ын худалдааны тэмдэг бол хазсан алим.
худалдааны тэмдэг Technologies. /тэмдэг/

Sometimes, new firms cannot produce Монголд маш хямдаар үйлдвэрлэсэн хаалганы чип Лигийн
315 cheaply /ˈtʃiː.pli/ adv хямдаар чип Ли
goods as cheaply as established ones. шуналийг хөдөлгөж Хятадруу гаргаж зарах хүсэл төрүүлэв.

He checked the flow of water by

316 check /tʃek/ v шалгах Чек Чекээ шалгах гээд бүх чэкээ үрсэнээ санав.
shutting off the main valve.

The bother and risk of entering an

unfamiliar industry also keeps some
317 bother /ˈbɒð.ə r/ n асуудал Brother Би ахдаа үргэлж төвөг удаж асуудал тарьдаг.
new firms from competing with a
product that is not especially profitable.

318 unique /jʊˈniːk/ adj хосгүй, гайхамшигтай U.S. banks have unique features. үнэгүй Үнэгүй бүхэн бидэнд хосгүй санагддаг билээ.
 The established firms can then enjoy
319 fear /fɪə r/ n айдас reasonable profits without fear of new бийр Бийр муу зураачийн гарт орохоос үнэхээр их айдаг.
competition.
20. BANK

Bank is a financial firm that accepts

Банк хүмүүсийг санхүүгийн эрх чөлөөнд хүрхэд нь саад
320 financial /ˈfaɪ.næns/ adj санхүүгийн people's deposits and uses them to make financial freedom
хийж зээл өгдөг.
loans and investments.

Funds are generally safer in a bank than Элс хаана дүүрэн байна тэнд бүх юм дүүрэн байдаг тийм
321 elsewhere /elsˈweə r / adv хаа нэг газарт элс - where
elsewhere газар энэ дэлхийн хаа нэг газар байж л байгаа байхдаа?

Also, funds deposited in most bank

/dɪˈpɒz.ɪ.tə r Хадгаламж эзэмшигч болхийн тулд вагон дэпо дээр сууж
322 depositor n хадгаламж эзэмшигч accounts earn interest income for the дэпо - sit -ор
/ байж ордог заншилтай.
depositor.
People who deposit money in a bank
are actually lending it to the bank, Турая салий гэсэн зорилоготой эмэгтэйчүүд ерөнхийдөө
323 typically /ˈtɪp.ɪ.kli/ adv ерөнхийдөө тур салий
which typically pays interest for the use андашгүй бүдүүн байдаг.
of the funds.
Банк нь эдийн засгийн өсөлтийг дэмждэг бол та минь
324 promote /prəˈməʊt/ v дэмжих, өсгөх Banks help promote economic growth. про note намайгаа Про notebook-тэй болгоод дэмжичихвэл болох гээд
байна ааваа.

Banks have traditionally done so by

/trəˈdɪʃ.ən.əl. accepting deposits at one rate of interest Хийсэн бүтээлээ уламжлатаар хийсэн бол тараа тийш нь
325 traditionally adv уламжлалтаар тараа тийш нь алий
i/ and then lending and investing those алий хурдлаарай.
funds at a higher rate.

/ˈbroʊ.kər.ɪd Several brokerages compete to match Сүүлийн үед хүмүүс брокерийн пүүс дээр очиж настай
326 brokerage n брокерийн пүүс брокер age
ʒ/ buyers and sellers of a given stock. брокеруудаар 1024 хувьцаагаа нээлгэж байгаа.

The insurance protects people from

327 insurance /ɪnˈʃɔː.rəns/ n даатгал энэ шүүр Энэ шүүрийг даатгалдаа ав.
losing their deposits if a bank fails.

But large banks also earn fees from

328 fee /fiː/ n төлбөр, мөнгө other activities, such as brokerage or пээ Пээ энэ цахилгааны төлбөр мөнгийг ээ! Ямар их гараа вэ?
selling insurance.
Харьцангуй онолыг нээж нобелийн шагнал авсан хүнийг
329 relatively /ˈrel.ə.tɪv.li/ adv харцангуй Deposits in a bank are relatively safe. relativity
Relative гэдэг байсан.
Their thinking becomes more advanced,
330 advanced ədˈvænst/ adj ахисан дэвшсэн more efficient, and generally more advanced english Ахисан түвшний англи хэл
effective.

Internet is a vast network of computers

Ганц өмхөрсөн мод өргөн уудам талын нэр хүндийг баастлаа
331 vast /vɑːst/ adj өргөн уудам that connects many of the world's бааст
даа.
businesses, institutions, and individuals.
 идэвхи, үйл The license tax is levied on the right to Activia гэдэг тараг гэдэс сайн цэвэрлэж, гэдэсний үйл
332 activity /ækˈtɪv.ɪ.ti/ n Activia тараг
ажиллагаа participate in an activity. ажиллагаа сайжруулдаг.
Most moths rest with their wings spread S биетэй хүүхэн талх аваад явж байгаа зар суртчилгаа
333 spread /spred/ adj өргөн тархсан S bread
out flat. хамгийн өргөн тархалттай байгаа.

The word bank comes from the Italian Нэгэн залуу бензэн дотроо модон сандалтай цэцэрлэгт
334 bench /bentʃ/ n модон сандал бэнз
word banco, meaning bench. хүрээлэн хийлгэсэн.

Early Italian bankers conducted their

335 conduct /kənˈdʌkt/ v эрхлэх, явуулах кондук/тор/ Микрийн кондукторууд бизнесээ зам дээр эрхлэдэг.
business on benches in the street.
They paid interest to attract deposits Порше нь
336 portion /ˈpɔː.ʃən/ n хэсэг, хувь and loaned out a portion of their Порше машин нь тансаг хэрэглээний нэг хэсэг юм.
deposits to earn interest themselves. /машин/
Modern banking began to develop
337 modern /ˈmɒd.ən/ adj Орчин үеийн мод ер нь Мод ер нь Модерн артын орчин үеийн төлөөлөл юм.
during the 1200's in Italy.
By the same date, individuals and
businesses in England began to make
ноорог (анхны
338 draft /drɑːft/ n payments with written drafts on their Draft message Ноорог мессеж inbox-оор нэг дүүрчээ.
хувилбар)
bank balances, similar to modern
checks.
Banks in the United States have been
Гэрийн даалгавар маш хатуу чангаар шүүдэг учраас
339 strictly /ˈstrɪkt.li/ adv хатуу чангаар more strictly regulated than banks in штриктлээ
эргэлзээтэй бүх зүйлээ бүгдийг нь штрилтлээ.
many countries

зохицуулах, Her mother strictly regulates how much Эгчийг журамлах гэж дүрэм гаргаад эргүүлээд өөрөө
340 regulate /ˈreɡ.jə.leɪt/ v эргүүлээд
тохируулах, журамлах TV she can watch. журамлуулав.

For example, many Philippine doctors

and nurses and numerous Indian
341 numerous ˈnjuː.mə.rəs/ adj олон тооны ноймор 9 Ноймор 9 гэдгийг маш олон тооны тайлбар дагалддаг.
engineers and scientists have moved to
the United States and Australia.

They tend to talk about success and

бүтэлгүйтэл, Усанд орж байсан чинь бойлуур нь эвдрээд усанд орох нь
342 failure ˈfeɪ.ljər/ n failure, rather than reward and бойлуур
дампуурал бүтэлгүйтчихсэн.
punishment.
21. BANK SERVICES
There's no money available for an office Эмэгтэйчүүд боломжтой байвал хүссэн зүйлээ аваад байвал,
343 available /əˈveɪ.lə.bəl/ adj боломжт, боломжтой аваал байвал
party this year. аваад л байдаг.

ˈlɪk.wɪd хөрвөх чадвартай Liquid assets include securities that can Хөрвөх чадвартай актив гэдэг шинэ төрлийн шингэн кассет
344 liquid assets pnl Шингэн кассет
æs.et/ (актив) be readily converted to cash. гарсан байна лээ.

мөнгөө эргүүлэн Banks keep cash and other liquid assets

345 withdrawal /wɪðˈdrɔː.əl/ n бид даарвал Бид эдийн засгийн хувьд даарвал мөнгөө эргүүлэн татна.
татах, гаргах available to meet withdrawals.

Nitrogen is converted into nitrates in the Хонины тоо толгой бүрээс татвар авдаг болсны дараа хонио
346 convert /kənˈvɜːt/ v хөрвөх Хонь бэрд
soil which plants can then use. “Энэ чинь хонь биш бэрд” гэж хөрвүүлэн тоолдог болжээ.
 Banks are also insured against losses Los Angeles хотод очоод хохирол амсаад өөртөө итгэх итгэлээ
347 loss /lɒs/ n алдагдал, хохирол Los /Angeles/
from robberies. алдлаа.
Liquid assets include securities that can
be readily converted to cash. Banks are
348 robbery /ˈrɒb.ər.i/ n хулгай дээрэм робот Хулгай дээрэмийн ажилдаа робот ашигладаг болжээ.
also insured against losses from
robberies.

тодорхой заах, хэлэх, Funds deposited in a savings account

349 specify /ˈspes.ɪ.faɪ/ v space-сансар огторгуй Сансар огторгуйд тодорхой хэлэх юм их байна.
онцлох earn interest at a specified annual rate.

Most CD accounts pay a higher rate of

350 regular /ˈreg.jʊ.lər / adj байнгын, тогтмол re - гөлөр Бидний дунд ахин дахин байнгын гөлөрсөн хүмүүс их бий.
interest than regular savings accounts.

People who have funds in a bank

Эмээлийг нь засаж өгөх хооронд гялс и-мэйлээг нь шалгаад
351 mail /meɪl/ v мэйл илгээх checking account can pay bills by и-мэйл
хариу мэйл илгээх илгээчихсэн.
simply writing a check and mailing it.

These accounts pay an interest rate

Ийм богино шорт тэр эмэгтэй өмссөн нь богино хугцааны
based on the prevailing rates for short-
352 short-term /ˈʃɔːrt.tɝːm/ adj богино хугацааны шорт тэр эм туршид ч гэсэн бусдын анхааралыг өөртөө татах гэсэнийх
term corporate and government
байх.
securities.
Once he started at Paramount in 1967,
корпорацийн, пүүс Корпорэйт зочид Корпорэйт зочид буудал корпорацийн түвшинд хүртлээ
353 corporate /ˈkɔː.pər.ət/ adj he moved rapidly up the corporate
компаний буудал хөгжих гэж олон жижиг команиудийг өөртөө нэгтгэв.
ladder.

The room is provided by an electrical Pro-wide дэлгэцтэй ТВ авая гэвэл мөнгө бол байна, даанч
354 provide /prəˈvaɪd/ v хангах pro - wide
heater. тогнийх нь хүчин чадлийг хангах л хэцүү байна.

мөрдөж буй, The bank said it will buy the shares at Пүрэв айлын гадаа морь харж байгаад баригдан хотын ариун
355 prevailing /prɪˈveɪ.lɪŋ/ adj пүрэв айлын
хүчинтэй буй the prevailing market price. цэврээс мөрдөгөж буй дүрмийг зөрчсөн хэмээн торгуулав.

A bank checking account provides a Билл гээд залуу тооцоогоо хийе гээд билл гэх бүрт би энд
356 bill /bɪl/ n төлбөр, тооцоо Билл
convenient way to pay bills. байна гэж гараа өргөдөг.

Customers may also ask a bank to

automatically pay recurring bills, such
357 recur /rɪˈkɜːr/ v давтагдах as telephone and mortgage payments, ер хүр Ер хүрээд амьдрал дахь бүх зүйл нь давтагдах болов.
by a process called direct deposit
deduction

There will be an extra charge for any Face дээрээ намайг add хийж авахдаа нэмэлт хүсэлтийг минь
358 additional /əˈdɪʃənəl/ n нэмэлт add ийш нь л
additional passengers. сайн хараарай ийш нь л нэмж болдгүй юм шдээ.

/ˈkɑːdˌhəʊl.d The cardholder can usually choose to Шивцарын банканд карт эзэмшигч болоод мөнгөө үрэхгүй
359 cardholder n карт эзэмшигч карт хол дэр
ə r/ pay only part of the bill immediately. гэж картаа хол дэрэн доороо нуув.
 When a cardholder uses a debit card,
/dɪˈdʌkt the amount of the purchase is deducted дээдэст /хараахад Төрийн өндөрлөг дээдэст хандаж хасуулсан цалингаасаа
360 deduct from v аас хасах, суутгах
frɑːm/ directly from the cardholder's checking адилхан/ багасгах гэж оролдов.
account.
Banks may also issue debit cards, which Чиний бичсэн үйлдвэрлэх гэдэг үгний 2 дахь үсэг нь "и" шүү
361 issue /ˈɪs.juː/ v үйлдвэрлэх, гаргах и шүү
resemble credit cards "ү" биш.
To someone far above the Milky Way,
Оюутны зөвлөлийн хурал НҮБ -ийн Ерөнхий ассемблийн
362 resemble /rɪˈzem.bl/ v ижилхэн харагдах the Galaxy would resemble a huge ассембль
хуралтай адилхан харагддаг.
pinwheel.
Some cards can be used as either credit Монголчуудийн дэбит карт гэж ярьдаг карт бол зээлийн карт
363 debit card /ˈdeb.ɪt kɑd/ n зээлийн карт дэбит карт
or debit cards. юм.
A major obligation of a bank is to
/ˌɒb.lɪˈgeɪ.ʃə Авилга шөнө өгч авалцвал үүрэг хариуцлагаас мултрах
364 obligation n үүрэг хариуцлага permit depositors to withdraw their авилга шөнө
n/ боложтой болов.
funds upon demand.

зөвшөөрөх, Relationships with peers change in four Хуулийн перм энэ мэт хүмүүсийг өмгөөлөөд байвал Монголд
365 permit /pɚˈmɪt/ v пeрм it
боломжтой болгох important ways during the teen-age years бүх зүйл боломжтой болно.

Today, the availability of fast, safe, and

366 safe /seɪf/ adj найдвартай cheap transportation helps make сейф Сейф бол маш найдвартай.
migration easier.
As a result, banks can loan and invest a
оруулах, хөрөнгө
367 invest /ɪnˈvest/ v large percentage of the funds deposited энэ west Энэ баруунд хөрөнгө оруулалт хийхэд мөнгө маш сайн өсдөг.
оруулах
with them.

The government simultaneously sets a

Мал төллөх бүрт бид 2-ийн утсанд нэгэн зэрэг сайн мал тань
368 simultaneously /ˌsaɪ.məlˈteɪ. adv нэгэн зэрэг minimum percentage that must be kept сайн мал тань өслөө
өслөө гэх мсж ирэх нь үнэхээр сайхан.
ni.əs.li/ on reserve for meeting withdrawals.

We managed to reserve a table at

369 reserve /rɪˈzɜːv/ n нөөц re - service Хүмүүсийн эд зүйлийг нөөцлөх үйлчилгээ бий болжээ.
Maxim’s.
22. TRADE
Ямарваа нэг ноцтой зүйл болход эхлээд зайлшгүй хэрэгцээт
зайлшгүй хэрэгцээт People must have such necessities as
370 necessity /nəˈses.ɪ.ti/ n нисээ - city зүйлсээ цуглуулаад бэлдчих хэрэгтэй бүр болохгүй бол
зүйл food, clothing, and shelter.
нисээд хотоо орхисон нь дээр.
They opened a shelter to provide
орон байр, хоргодох
371 shelter /ˈʃel.tər / n temporary housing for the city's шээлтүүр Хоргодох газар болон байранд шээлтүүр байдаг.
байр
homeless.
/ˈtel.ɪ.vɪʒ.ən. They want such goods as cars, books, Телевизийн иж бүрдлийг шинэ сэтгүүл авсан хүнд өгнө гэж
372 television sets n телевизийн иж бүрдэл телевизийн сет
set/ and television sets. байна лээ.

They also want many other things that Please, Анд нь нэг аятайхан газар олчихлоо чи хөрөнгө
373 pleasant /ˈplez.ənt/ adj таатай, аятайхан please анд
make life convenient and pleasant. оруулаад өгөөч.

/ˌɪn.t̬ ɚˈnæʃ.ə Foreign trade is also called world trade Энэ тэр улсууд нийлхээрээ олон улсын гэсэн тодотголыг бий
374 international adj олон улсын энэ тэр national
n.əl/ or foreign trade. болгодог.
 International trade is the exchange of
375 exchange /ɪksˈtʃeɪndʒ/ n солилцоо, арилжаа goods and services between nations. It экс change/солих/ Эксээ солих нууц арилжаанд оролцтол экстэйгээ тааралдав.
is also called world trade or foreign trade

As merchants traveled from region to

Худалдаачид бол их нарийн хүмүүс юмаа бүр мөлжөөд
376 merchant /ˈmɝː.tʃənt/ n худалдаачин region, they helped spread civilized мэр шаант/яс/
дууссан шаантны ясыг хүртэл мэрээд байх юм.
ways of life.
Trade has contributed greatly to the Хүү мод тарихад хувь нэмэр оруулах гэж хичээсэн боловч
377 contribute /kənˈtrɪb.juːt/ v хувь нэмэр оруулах son tree but
advance of civilization. бүүр баллад хаячихав.
These traders carried the ideas and
Дээр үеийн худалдаачид явах замийнхаа чиглэлийг олохдоо
378 route /ruːt/ n зам, чиглэл, маршрут inventions of various cultures over the root/үндэс/
өвсний үндэсний/root/ өнгийг ашигладаг байсан.
routes of commerce.

They grew or hunted their own food,

гал тогооны хэрэгсэл, made their own simple tools and Бүрэн сийлбэртэй гэр хийдээ сийлбэрээ сав суулга юутай нь
379 utensil /juːˈten.sɪl/ n юутай нь сийл
сав суулга utensils, built their own houses, and сийлж хийдэг.
made their own clothes.

Later, people learned that they could

Хөгжимд илүү мэргэшисэнээрээ хөгжимчид илүү онцгой аяз
380 specialize /ˈspeʃ.ə.laɪz/ v мэргэших have more and better goods and services special аяз
бүтээдэг.
by specializing and trading with others.

The Phoenicians were the chief sea Ресторанд мэню дэхь гол хоолийг шеф буюу ахлах л хийх
381 chief /tʃiːf/ adj гол, үндсэн шэф
traders of ancient times. эрхтэй байдаг.
Roman ships brought tin from Britain,
Энэ тэнн төмөр тугалгаар хийгдсэн болхоор ийм хүнд байгаа
382 tin /tɪn/ n тугалга, төмөр and slaves, cloth, and gems from the тэнн
юм.
Orient.

Black slaves used to work on the cotton Гоё амттай слив жимсийг боол мэт ажиллаж байж л ургуулж
383 slave /sleɪv/ n боол слив /жимс/
plantations of the southern United States чадна.

загалмайтаны аян The crusades encouraged European Кру загалмайтаны аян дайн бол шашний тэргүүд эрх
384 Сrusade /kruːˈseɪd/ n Кру said
дайн trade with the Middle East. мэдлээ булаацалдсанаас үүссэн том дайн гэж хэлсэн.

Italians in Genoa, Pisa, and Venice built

Итали дахь усан флотыг үзэх гэж хонжвотой плет аваад 1
385 fleet /fliːt/ n усан флот great fleets of ships to carry goods from плет
том усан онгоц хожилоо.
country to country.

A great period of overseas exploration over/дээгүүр/ - Гадаадын олон орон дээгүүр далайнуудыг гатлаад аялаж
386 overseas /ˌoʊ.vɚˈsiːz/ adj гадаадын
began in the 1400's. seas/далайнууд/ явсан түүх надад бий.
In the 1500's and 1600's, private groups
албан ёсны formed companies, usually with Засгийн газрийн утсан дахь аппруу бол зөвхөн албан ёсны
387 approval /əˈpruː.vəl/ n аппруу бол
зөвшөөрөл governmental approval, to trade in new зөвшөөрөл авч байж л нэвтэрнэ.
areas.
 Trade between Europe and America was
carried on by the chartered companies MTV music chart эрх бүхий байгуулгийн эрд таалагдаадгүй
388 chartered /ˈtʃɑːr.tɚd/ adj эрх бүхий chart эрд
that established the earliest American гээд дампуурхаар болов.
colonies.

The colonists sent sugar, molasses, furs,

Ром дарсыг зөвхөн Ром хүмүүст зориулж хийсэн байдаг
389 rum /rʌm/ n ром дарс rice, rum, potatoes, tobacco, timber, and Ром
болхоор уувал хордно.
cocoa to Europe.

Мод гуалинг хоёр хоёроор нь зөөдөг тийм бэртэй байх ямар

390 timber /ˈtɪm.bɚ/ n мод, гуалин These trees are being grown for timber. тийм бэр
бэ?

In return, they received manufactured

391 article /ˈɑːr.t̬ ɪ.kəl/ n бараа, юм а, an article A, an article тэнд хэдэн ширхэг юм байгааг зааж өгдөг.
articles, luxuries, and slaves.

зах хязгаар, хил Trade also pushed American frontiers Монгол орны минь хил хязгаар дээр дархан хилээ манаад
392 frontier /frʌnˈtɪr/ n пронт эр
хязгаар westward. пронтод алба хааж буй эрчүүддээ би хайртай.
Trading posts sprang up in the Хавар үүсч бий болсон байгуулга үргэлж дээш өгсөж
393 spring up /sprɪŋ ʌp/ phv үүсч бий болох spring/хавар/ - дээш
wilderness. амжилттай явдаг.

Хэн ч байхгүй зэлүүд газар нарны аагим халуунаас болоод

394 wilderness /ˈwɪl.dɚ.nəs/ n зэлүүд газар Alaska is the last great wilderness. үйлдвэр нис
нэг том үйлдвэр нисч байхийг харах шиг болов.

Trade that takes place within a single Намайг гэрээс аваад шалгаруулат болох газар хүрэгээд
395 take place /teɪk. pleɪs/ phv явагдах, болох take/авах/ - place/газар/
country is called domestic trade. өгөөрэй.

23. GAME THEORY

Game theory is a method of

studying decision-making situations in
Түүнийг Англи хэлээр торохгүй ярьдаг болход нь түүний эцэг
396 influence /ˈɪn.flu.əns/ v нөлөөлөх which the choices of two or more энэ fluency
эх нөлөөлсөн.
individuals or groups influence one
another.

An example of such a situation is one in

which the decision of each of several
Aqua men-тэй яриад далайтай холбоотой бүх мэдээлэлээ
397 acquire /əˈkwaɪɚ/ v олж авах, -тай болох countries about whether to acquire Acua ярь
олоод авчих.
nuclear weapons is affected by the
decisions of the other countries

Nuclear weapons are the most Нуу наад Клиер шампоноо тэгхгүй бол бас цөмийн зэвсэг
398 nuclear /ˈnuː.kliː.ɚ/ adj цөмийн нуу Клиэр/шампон/
dangerous weapons on earth. хийхдээ агиглачихна шүү.
 нийлбэр нь тэгтэй
тэнцүү(1 хүний
In nonzero-sum games, also 1 хүний хожил нөгөө хүндээ үргэлж хохиролтой байдаг
хожил нөгөө хүндээ
399 zero-sum /ˌzɪr.oʊˈsʌm/ adj called mixed-motive games, they have zero-sum game нөхцөл байдалыг Англи хэлнд zero-sum game буюу нийлбэр
үргэлж хохиролтой
some interests in common. нь тэгтэй тэнцүү тоглоом гэж хэлдэг.
байдаг нөхцөл
байдалыг хэлнэ)

Game theory has become important in

such fields as economics, international
Эртний Египтэд муур л дангаараа ёс суртахууны бэлэг
396 moral /ˈmɒr.əl/ adj ёс суртахууны relations, moral philosophy, political муур л
тэмдэгээр шүтэгддэг байжээ.
science, social psychology, and
sociology

Most such control is achieved by

Улс төрийн нөхцөл байдлаас болоод театарыг хааж байгаа
397 political /pəˈlɪt.ɪ.kəl/ adj улс төрийн military means to gain economic and болий тэгвэл
юм бол шинэ бүжиг дэглэхээ болий тэгвэл.
political advantages.
Their arts, philosophy, and science
Үнээгээ саая гэвэл эхлээд үнс тэгээд шинжлэх ухааны мон
398 science /ˈsaɪ.əns/ n шинжлэх ухаан became foundations of Western thought саая үнс
уншиж ог тэгвэл их сүү гарна.
and culture.
Specialists in psychology study human psy
/saɪˈkɒl.ə.dʒi
399 psychology n сэтгэл судлал and animal behavior and mental чөлөөгүй/хараахад Psy чөлөөгүй сэтгэл судлал үзээд хүнтэй ч уулзахгүй байна.
/
processes. адилхан/
In general, decision-making abilities
decision- /dɪˈsɪʒ·ənˌme Номоо хурааддаа шийдвэр гаргалтын талаархи номоо дэс
400 n шийдвэр гаргалт improve over the course of the дэс ийш нь
making ɪ·kɪŋ/ дараагаар нь ийш нь хураагаарай.
adolescent years.
Game theorists refer to these situations
401 theorist /ˈθɪə.rɪst/ n онолч as games and to the decision makers as террорист Террорист хүн их мундаг онолч байдаг.
players.

/kəʊˈɔː.dɪ.neɪ In a noncooperative game, the players

402 coordinate v нэгдэх, огтлолцох координатын хавтгай Координатын хавтгай дээр шугамууд огтлолцлоо.
t/ cannot coordinate their choices.

Coordination may be impossible if the

players cannot communicate, if no
institution exists to enforce an Энэ их хүчийг бусдийг хүчлэх албадах тал дээр хэзээч
403 enforce /ɪnˈfɔːs/ v хүчлэх, албадах энэ - force
agreement, or if coordination is битгий ашиглаарай!
forbidden by law, as in the case of
antitrust laws.

In April 2000, settlement talks broke

монополийн эсрэг, anti /эсрэг/ - trust / Олон нийтийн санаа монополийн эсрэг байдаг нь тэд
404 antitrust /ˌæn.tiˈtrʌst/ adj down, and Jackson found Microsoft
үгсэлийн эсрэг итгэх / монопол болсон пүүс комтанид итгэдэггүй гэсэн үг.
guilty of violating U.S. antitrust laws.

Sociology deals with the groups and

/ˌsəʊ.siˈɒl.ə. institutions that make up human
405 sociology n нийгэм судлал сошиалоо ажия Нийгэм судлал гэдэг нь сошиалоо ажия гэсэн үг.
dʒi/ societies, and history is the study of past
human events.
 Game theory's most famous game is
/ɪˈmædʒ.ɪ.n called Prisoner's Dilemma, a Ийм ээж нарын төсөөллийн чадварийг бол аав нар яагаад ч
406 imaginary adj төсөөллийн ийм ээж нарын
ə r.i/ noncooperative game that involves the гүйцэхгүй ээ.
imaginary situation.

/kəʊˈɒp. ə When the players can agree on a plan of co /хамтын/ - operative

407 cooperative adj хамтын ажиллагаа хамтын ажиллагаа
r.ə.tɪv/ action, they are in a cooperative game. /үйл ажиллагаа/

The police arrest two suspects and keep ISO 9001 гэрчилгээг аваагүй хүмүүсийг нийгмээс
408 isolate /ˈaɪ.sə.leɪt/ v тусгаарлах ISO - late
them isolated from each other. тусгаарлажээ.

Each prisoner is told that if only one of

them confesses, the one who confesses Сул чөлөөтэй хийх юмгүй яваад буй хөвгүүд л хоригдол
409 prisoner /ˈprɪz.ən.ər / n хоригдол free - son
will go free but the one who remains болдог.
silent will receive a severe sentence.

/kəˈmjuː.nɪ.k They want to receive when they are near Бусадтай чөлөөтэй харилцахийг хүсвэл ком яг миний кэйт
410 communicate v харилцах ком миний кэйт
eɪt/ death and unable to communicate. шиг кэйттэй болох хэрэгтэй.

ацан шалаанд орох, Game theory's most famous game is Nelly Kelly 2-ийн хамтарсан Dilemma дууг сонсоод сэтгэл дэхь
411 dilemma /dɪˈlem.ə/ n Дэлимма/дуу/
ацан шалаа called Prisoner's Dilemma. ацан шалаанасаа гарлаа.

Under these conditions, each prisoner is

Face - д олон цаг өнгөрөөсөн хүн гэмшиж нүглээ наминчилж
412 confess /kənˈfes/ v буруугаа хүлээх better off confessing no matter what the Son -Face
байна.
other one does.

They are also told that if they both

confess, each will receive a moderate Дундаж хугацаатай ял сонссон хоригдлууд хоолоо модоор
413 moderate /ˈmɒd.ər.ət/ adj дундаж моодоор ид
sentence, and if neither confesses, each иддэг.
will receive an even milder sentence.

Yet by pursuing their advantage and

414 harsh /hɑʃ/ adj хүнд, хэцүү харш жил Харш жилтэй хүнтэйгээ амьдарна гэдэг хүнд хэцүү.
confessing, both get harsher sentences.

Collectively, the farmers would be

better /илүү/ - Шөнө илүү дээр унтахын тулд бүх илүү гэрлээ унтраасан нь
415 better off /ˈbet̬ .ɚ ˌɑːf/ adj илүү дээр, ...нь дээр better off restricting the amount they
off/унраах/ дээр.
plant.

/kept. They would have received if they had

416 keep quiet v чимээгүй байх kept /хадгалах/ - Чимээгүй байх нь нууцыг хадгалахтай адил зүйл.
kwaɪət/ trusted each other and kept quiet.

Many of the receiving countries have

Далайн хар шуурганаас болоод эрэгт амрах бүх аялалийг
417 restrict /rɪˈstrɪkt/ v хязгаарлах restricted immigration to maintain a rest эрэгт
хязгаарлав.
homogeneous society .
 Prisoner's Dilemma highlights and
summarizes a conflict between
Хамгийн баян айлыг нь онцлоод хамгийн өндөр шонд
418 highlight /ˈhaɪ.laɪt/ v онцлох individual and group interests that lies өндөр-гэрэл
гэрлийг нь суурилуулж өгсөн.
at the heart of many important real-
life situations.

Decisions about paying taxes,

protecting the environment, or acquiring
nuclear weapons may also reflect this Зөрчил гаргасан хүмүүст арван шөнө албадан ажил хийлгэх
419 tension /ˈten.ʃən/ n зөрчил ten шөнө
tension between what is good for the тогтоол гарсан.
decision maker and what is good for the
group.

Collectively, the farmers would be

нийтдээ, нэгтгэн авч Коллективтой хүмүүс бусдыгаа бусдыгаа нийтдээ ингэе
420 collectively /kəˈlek.tɪv.li/ adv better off restricting the amount they коллектив
үзвэл тэгье гээд уриалаад байдаг.
plant.
There are serious problems in our
No one tell us /хэн ч Шалгалт авах тухай хэн ч бидэнд хэлээгүй гэсэн хэдий ч бид
421 nonetheless /ˌnʌn.ðəˈles/ adv гэсэн хэдий ч country. Nonetheless, we feel this is a
бидэнд хэлээгүй/ амжаад бэлдчихсэн.
good time to return.
The bank thought e-commerce could be
бусадтай
be to sb's phrase to its advantage because these markets It is to each farmer's individual advantage to plant as much as
422 - харьцуулахад давуу -
advantage /хэллэг/ tended to be highly protected by possible.
талтай
regulation.
24. Deflation

Deflation is a decline in the general Эдийн засаг нь ихээхэн дифляцитай байгаа улсын шувууд
423 deflation /dɪˈfleɪ.ʃən/ n дифляци дэвлээ шөнө
level of prices in an economy. далавчаа шөнө дэвлээ гэж мэдээгээр гарч байна.

-д орох, туулах, He will be undergo heart surgery in 10

424 undergo /ˌʌn.dəˈgəʊ/ v өндөр гүү Өндөр гүү зам туулах чадвар сайтай байдаг.
амсах, days.
The United States experienced sharp
425 depression /dɪˈpreʃ.ən/ n хямрал deflation during the Great Depression of дипресс нь Хямралд орвол дипресс нь илрэх магадлалтай байдаг.
the 1930's.

What is the total oil output from the Сүүлийн үеийн технологийн үр дүнд агнах амьтнаа
426 output /ˈaʊt.pʊt/ n үр дүн авто бууд
British sector of the North Sea? автоматаар бууддаг болсон.

/ˌkɒm.pəˈtɪʃ. There's a lot of competition between Компот ийш нь бусдаас түрүүлж хийнэ гэдэг нь жинхэнэ
427 competition n өрсөлдөөн компот ийш нь
ən/ computer companies. өрсөлдөөн.

The government plans to cut taxes in

428 stimulate /ˈstɪm.jʊ.leɪt/ v урамшуулах стимо Стимо сайн иддэг хүүхдүүдийг урамшуулна.
order to stimulate the economy.

Police have warned that there are a lot Цирк уул нь шинэ мөнгөнүүдийг ихээр эргэлдүүлдэг газар
429 circulation /ˌsɜː.kjʊˈleɪ.ʃ n эргэлт /мөнгөний/ Цирк уул нь шинэ
of fake £50 notes in circulation. шд.
 Also, the federal government sought a
balanced budget, which prevented it бод Jet /англи хэлний Сайн бод Jet маш өндөр төлбөртэй учраас энэ сард бидний
430 budget /ˈbʌdʒ.ɪt/ n төсөв
from cutting taxes or increasing its own сургууль/ төсөв өндөр гарах гээд байна.
spending.
25. Petroleum

The severance tax is levied on the

/pəˈtrəʊ.li.ə
431 petroleum n газрын тос processing of natural resources, such as Питровис Питровис шатахуун түгээх станц нь газрын тос түгээдэг.
m/
timber, natural gas, or petroleum

natural /ˈnætʃ.ər.əl. Petroleum is one of the most valuable Energy resources Energy resources компани байгалийн нөөцүүдийг ихээр
432 n байгалийн нөөц
resources 'rɪzɔs/ natural resources in the world. (company) олборлож байна.

Tourism is the lifeblood of Hawaii's life /амьдрал/ blood Хүмүүс бидний амьдралын эх булаг бол амь амьдрал
433 lifeblood /ˈlaɪf.blʌd/ n амьдралын эх булаг
economy. /цус/ тэтгэж буй цус юм.

Many adolescents in industrialized

industrialized /ɪnˈdʌs.tri.ə.l аж үйлдвэржсэн Эндээс тэр лаазд хамгийн түрүүлж хүрсэн хүн аж
434 n countries experiment with alcohol, эндээс тэр лаазд
countries aɪzd. ,kʌn.tri/ орнууд үйлдвэржсэн орнуудад аялах эрхээр шагнуулна.
tobacco, and marijuana.

/ˌɔːl.təˈgeð.ər Altogether, she gave away some $60 Бүжиг дэглээч бүжинчин охидууддаа хандан та нар нийтдээ
435 altogether adv нийтдээ ол two /хоёр/ гидер
/ million in her lifetime. тавыг биш зүгээр л ол хоёрхон гидер гэж хэлэв.

Wood, coal, oil, petrol, and gas are all

436 fuel /ˈfjuː.əl/ n шатахуун буйл Манай тэмээний буйлнаас шатахуун гоожиж байдаг.
different kinds of fuel.

These products range from paving

paving /ˈpeɪ.vɪŋ. Засмал замын материал нь зарим нэг пивоны материалтай
437 n замын материал materials to drip-dry fabrics and from пивоны материал
materials mə,tɪə.ri.əl ижилхэн байдаг.
engine grease to cosmetics.

индүүдэх
Өнөө орой дрифтээ хуурай зам дээр хийнэ бүгдээрээ
438 drip-dry /drɪp- draɪ/ adj шаардлагагүй, I have a drip-dry shirt. дрифт - dry / хуурай /
индүүдэх шаардлагагүй материалтай цамц өмсөөрэй.
хатаахад үрчийдэггүй

My car's been having engine trouble

439 engine /ˈen.dʒɪn/ n мотор, хөдөлгүүр имж нь Имж нь их сайн мотортой амьтан.
recently.
You ought to put some grease on that Гэрээсээ гараад л тосон дээр гулссаар байгаад сургууль
440 grease /griːs/ n тос гэрээсээ
hinge. руугаа орчихдог.
Өршөөлийн хуулиар суллагдсан хүн бүр шагналдаа хөшиг
441 curtain /ˈkɜː.tən/ n хөшиг Heavy curtains blocked out the sunlight. хүртэнэ
хүртэнэ гэсэн захирамж гаржээ.
She put them in and splashed some Женко дэвтэр зарахаа больж, угаалгын нунтаг зарж
442 detergent /dɪˈtɜː.dʒənt/ n угаалгын нунтаг дэвтэр женко
liquid detergent. эхэлжээ.
Marijuana smoke also contains cancer- Химийн хортой бодисуудыг сав ашиглан станцаас
443 substance /ˈsʌb.stəns/ n бодис сав станц
causing substances. зөөвөрлөдөг.
Different types of crude oil vary in
thickness and color, ranging from Croods /хүүхэлдэйн
444 crude oil /kruːd. ɔɪl/ n түүхий газрын тос Croods-чүүд түүхий газрын тосоор нүүр гар, шүдээ угаадаг.
athin,clear oil to a thick, tarlike кино/
substance.
 The thickness of the mulch will prevent
445 thickness /ˈθɪk.nəs/ n нягт, зузаан байдал тэг нис Тэг нис тэнгэр хэр зузаан болохыг мэдэр.
weeds from growing around the shrubs.

Pesticides are seeping out of farmland

446 seep /siːp/ v нэвчих сэф Сэфнээс мөнгөнүүд нэвчин гарч байна.
and into the water supply.

447 crack /kræk/ n ан цав Cracks had appeared in the dry ground. гариг Манай гариг маш олон ан цав гарсан газартай.

The water is some 20 to 30 metres Café bene-д зарагддаг бялуунууд доороо цэлцэгнүүртэй
448 beneath /bɪˈniːθ/ pre доор Bene-д
beneath the ground. байдаг.

Dress sizes range from petite to extra Range Rover машины хөдөлгүүрийн багтаамж нь
449 range /reɪndʒ./ v хамрах, хязгаарлагдах Range Rover /машин/
large. үйлдвэрлэгдсэн оноосоо хамаарч 2993- 4367-ийг хамардаг.

Immigrants have made enormous

Энэ нормоос их байна ш дээ гэж асар их ажил даалгасан
450 enormous /ɪˈnɔː.məs/ adj асар их contributions to the culture and энэ нормоос
даргадаа ажилчид нь гомдоллож байна.
economy of such nations.
Энэ амьтантай аажмаар дотносохын тулд эхлээд үстээд дараа
451 steadily /ˈsted.ɪ.li/ adv аажмаар Prices have risen steadily. үстээд илий
нь илий.

бүрэн мөсөн дуусах, Биеийн тамирын хичээлийн цагаа бүрэн дуусгахын тулд
452 run out /rʌn.aʊt/ v The milk has run out. run /гүйх/ авто
бүгд хэрэглэгдэх гүйхээ автомат төхөөрөмж дээр үргэлжлүүлэхээр боллоо.

Most industrialized nations depend Чиний сум гэдэснийх нь гүнд хэвлий оносон бол бидний
depend /dɪˈpend. deep-нд /гүнд/ хэвлий
453 v маш ихээр хамаарах heavily on imported petroleum to meet хаан ширээг булаах төлөвлөгөө энэ харвалттай маш ихээр
heavily on hev.ɪ.li. ɒn/ оно
their energy needs. хамаарах байлаа.

deep /гүн/ end Гүн гүнзгий төгсгөл дэнслэн суугаа залуу уран бүтээлчийн
454 dependence /dɪˈpen.dəns/ n хамааралтай байдал Drug dependence led to her early death.
/төгсгөл/ дэнс зохиол өнөөгийн нийгмийн сэдвүүдтэй хамааралтай байлаа.

/ˈdræs.tɪ.kəl.i Their budget has been drastically Одоо эрс огцом шийдвэр гаргах боломжгүй байгаа тул таны
455 drastically adv эрс, огцом дараа тэглэе
/ reduced. зээлийг дараа тэглэе.
This product contains
art /урлаг/ fashion Сүүлийн үеийн урлаг загварын чиг хандлага хиймэл хэв
456 artificial /ˌɑː.tɪˈfɪʃ.əl/ adj хиймэл no artificial colors, and natural
/загвар/ маягруу чиглэж байна.
substances are used.

Циркийн дарга ууртайгаар дахин арслан дээр найдаж

457 rely on /rɪˈlaɪ.ɒn/ v найдах I rely on you for good advice. re /дахин/ lion /арслан/
тоглолт зохиож болохгүй гэж найруулагчдаа хэллээ.

/ˈker.ə.siːn. My prison had only a kerosene Эмээ ганцаараа дэнлүү бариад зогсож байтал охин нь
458 kerosene lamp n дэнлүү Крисмас ламп /гэрэл/
læmp/ lamp for light. крисмал ламп бариад хүрээд ирэв.
I've got some gasoline I use in the lawn
459 gasoline /ˈgæs. ə l.iːn/ n бензин газ олно Газ олно гэж гараад бензин олоод ирчихлээ.
mower.

The nationalists are very eager to

460 conserve /kənˈsɝːv/ v хадгалах, нөөцлөх консерв Консервийг хадгалж байгаад идвэл илүү амттай.
conserve their customs and language.

26. Astronomy
461 astronomy /əˈstrɒn.ə.mi/ n одон орон судлал I've always had an interest in astronomy. Астрономи Астрономи бол одон орон судлалын шинжлэх ухаан юм.

I went to several libraries to gather

462 gather /ˈɡæð.ɚ/ v цуглуулах father /аав/ Аав хоол хүнс цуглуулахаар гарлаа.
information about the plans.

These bacteria are invisible unless Энэ визээ боль ж үз үл үзэгдэх сайхан амьдралын төлөө
463 invisible /ɪnˈvɪz.ɪ.bl/ adj үл үзэгдэх энэ визээ боль
viewed with a microscope. зүтгэхээ боль.
The microphone converts acoustic
464 wave /weɪv/ n долгион waves to electrical signals for wow Wow тэр усны долгионыг хардаа.
transmission.

/ɪnˈves.tɪ.geɪt We are of course investigating how an энэ west /баруун/ gate

465 investigate v судлах, шинжлэх Энэ баруун хаалгыг сайтар судалж шинжлэх хэрэгтэй.
/ error like this could have occurred. /хаалга/

466 faraway /ˌfɑː.rəˈweɪ/ adj алсын алс They travelled to faraway places . паар авъя Алсын алс газраас паар худалдаж авъя.

Coal power stations release sulphur

467 release /rɪˈliːs/ v ялгаруулах эрлийз Эрлийз нохой их баас ялгаруулдаг.
dioxide into the atmosphere.

Do you play any other sports besides

468 besides /bɪˈsaɪdz/ adv наас гадна бясаа ид Би бясаа идэхээс гадна жоом иддэг.
basketball?

In general, annual meteor showers

469 comet /ˈkɒm.ɪt/ n сүүлт од happen when Earth slams into a stream Коммит Коммит угаалгын нунтгийг сүүлт одны сүүлнээс гаргаж авчээ.
of debris left behind by a passing comet .

One branch of their family (= one group

470 branch /brɑːnt ʃ/ n салбар Брэнд Nike брэндийн салбар шинээр нээгдлээ.
of relatives) emigrated to Brazil.

The mathematical formulas which make

Make up хийх нь бүсгүйчүүдийн гоо сайхныг бүрдүүлдэг
471 make up /meɪk.ʌp/ v бүрдүүлэх up this general theory are much more make up /нүүр будалт/
цорын ганц зүйл юм.
difficult.
472 dusty /ˈdʌs.ti/ adj тоостой We drove along the dusty road. давстай Давстай хоолыг тоостой хоол гэж нэрлэх болжээ.
People have lived in this valley since Энэ шанд аль эртний сайхан үеэс өнөөг хүртэл урсаж буй
473 ancient /ˈeɪn.ʃənt/ adj эртний энэ шанд
ancient times. билээ.
Dr Miles was a distinguished scholar of
474 scholar /ˈskɒl.ə r / n судлаач scholarship /тэтгэлэг/ Судлаачид л тэтгэлэг авдаг.
Russian history.
/ˌgræv.ɪˈteɪ.ʃ Particles are attracted to each other by Гараа витаминтай Гараа витаминтай шинэ тосоор тословол таталцалын
475 gravitation n таталцалын хүч
ən/ gravitation. шинэ хүчний тухай маш сайн ойлгоно.
He charged that the news story was
476 incorrect /ˌɪn.kərˈekt/ adj буруу factually incorrect and demanded an энэ хоригт Энэ хоригт орсон минь үнэхээр буруу байлаа.
apology.

We stared up at the heavens trying to

477 the heavens /ðəˈhev.əns/ n тэнгэрийн хаяа хэвнэ Тэмээнүүд тэнгэрийн хаяа харангаа өвс хэвнэ.
see the comet.
 From these experiences, the person may Ерөнхийлөгч асан Очирбат гуай хонгилуудыг судлаад
478 conclude /kənˈkluːd/ v дүгнэх хонгилууд
conclude that all apples are sweet. хонгилын үзүүрт гэрэл асдаг хэмээн дүгнэлээ.

The ancients, however, concluded that

/ˈməʊ.ʃən.ləs
479 motionless adj хөдөлгөөнгүй the sun, moon, and planets orbit a машин less /гүй/ Машингүй байх нь ямар ч хөдөлгөөнгүй байхтай адил.
/
motionless Earth.

/ˌmɪs.ɪnˈtɝː.p My speech has been misinterpreted by Миссүүд энэ тэр брэнд хэрэглээд явж байдаг гэж хүмүүс
480 misinterpret v буруу ойлгох мисс энэ тэр брэнд
rət/ the press. буруу ойлгодог.
481 dawn /dɔːn/ n үүрийн гэгээ We woke at dawn. давна Үүрийн гэгээнээс өмнө давна шүү.
This course will teach you the
/ˌnæv.əˈɡeɪ.ʃ
482 navigational adj зүг чигээ олох navigational skills necessary for finding нига шөнө Усан замаар нига нар дандаа шөнө явдаг.
ən.əl/
your way in open country.

A woman in the street saw that he was

483 aid /eɪd/ n тусламж add /нэмэх/ Тусламж үзүүлэхдээ бага зэрэг зөвлөмж нэмэх хэрэгтэй.
in trouble and came to his aid.

27. Israel
Israel is a small country in southwestern
484 Israel /ˈɪz.reɪl/ n Израйль Израйль Израйль бол баруун өмнөд Азийн нэгэн жижигхэн улс юм.
Asia.
/ˌsaʊθˈwes.tə Israel is a small country in southwestern
485 southwestern adj баруун өмнөд south western Цагаан сараар та баруун өмнө зүг мөрөө гаргана уу?
n/ Asia.

486 narrow /ˈnær.əʊ/ adj нарийхан The little village has very narrow streets. найрав Нарийхан охидыг би найрав.

487 strip /strɪp/ n зурвас газар Nobody lives on this strip of land. S хүүхэн trip /аялал/ S хүүхэн аялал хийхээр нарийхан зурвас газар сонгов.

A person can travel from the New

488 shore /ʃɔː r/ n далайн эрэг Jersey shore, under the city, beneath two sure /мэдээж/ Далайн эрэг явах нь мэдээж.
rivers.
Religion focuses on the spiritual side of Спиртийг халуун шөлтэй хамт уусан чинь сүнслэг хэлбэрт
489 spiritual /ˈspɪr.ɪ.tju.əl/ adj сүнслэг спирт шөл
life. орчихсон.
After years of abuse from her husband,
/ɪˈven.tju.ə
490 eventually adj эцэст нь she eventually found the courage to еэвэн шулы Еэвэн шулы гээд маш байсан чинь эцэст нь шулуулсан даа.
l.i/
leave him.
They abandoned the city to the Бүгдээрээ энэ конкурс гэдэг шалгалтыг хамтдаа давж их
491 conqueror /ˈkɒŋ.kər.ər/ n булаан эзлэгч конкурс
conqueror. сургуулиудыг булаан эзлэе.
A large majority of people approve of Өнөө цагийн ихэнх аав нар эхнэрийнхээ хийсэн хоолыг
492 majority /məˈdʒɒr.ə.ti/ n ихэнх, олонх маажуур идье
the death sentence. голоод больё маажуур идье гэдэг болжээ.
seek-sought- Hundreds of dissidents are seeking Би худалдааны төвөөс маш удаан хугацааны турш сода
493 /sɔːt/ v эрэх, хайх, тэмүүлэх сода
sought refuge in the US embassy. хайсан хэдий ч олж чадсангүй.

цагаачлагч, гаднаас Illegal immigrants are sent back across Эмээг grand plaza-д явж байгаад нэгэн цагаачлагчтай
494 immigrant /ˈɪm.ə.ɡrənt/ n эмээ grand-д
нүүн ирэгч the border if they are caught. таарчээ.

The royal engagement was announced

495 officially /əˈfɪʃ.əl.i/ adv албан ёсоор Оффис олъё Албан ёсоор ажиллаж болох нэг оффис олъё.
officially this morning.
 /ˌɒk.jʊˈpeɪ.ʃə Israel's occupation of these territories
496 occupation n эзэмшил Оогүй байшин Шүдээ угаах ч оогүй байшин эзэмшилдээ авчихлаа.
n/ further inflamed Arab-Israeli tensions.

All troops will be withdrawn by the end

497 troop /truːp/ n цэрэг түрийвч Цэрэг түрийвчээ гээв.
of the year.

I have to withdraw (= take out) some with /хамт/ draw Найз охинтойгоо хамт зурах гэж банкнаас мөнгө татан
498 withdraw /wɪðˈdrɑː/ v татан авах
money from an ATM machine. /зурах/ авлаа.

New York has one of the largest Jewish

499 jewish /ˈdʒuː.ɪʃ/ adj еврейн Живийшд Еврейн усанд сэлвэл живийшд.
communities in the world.
/dʒəˌruː.sələ Jerusalem is Israel's capital and largest
500 Jerusalem n Иерусалим жирвэс алим Иерусалимд очвол жирвэс харахад л алим байж байдаг.
m/ city.

Pictures of the bombed and burning city

501 inflame /ɪnˈfleɪm/ v өдөөх энэ flame /дөл/ Энэ галын дөлийг хэн өдөөсөн бэ?
inflamed passions further.

хатаах, усыг We drained the pond and filled it with Ус алдчихаад байхад дараа нь гэж хойшлуулэх хэрэггүй
502 drain /dreɪn/ v дараа нь
зайлуулах fresh water. шууд хатааж усыг зайлуулах хэрэгтэй.
The Everglades are an area of swamp in
503 swapm /swɑːmp/ n намаг спа Өнөө өглөө спа орсон чинь шалаар дүүрэн намаг байсан.
southern Florida.
The car handles particularly well on
504 terrain /təˈreɪn/ n газрын байдал тэр rain /бороо/ Тэр бороо нь газрын байдлыг байнга өөрчилдөг.
rough terrain.
There was snow on the hill tops but not
505 valley /ˈvæl.i/ n уулын хөндий wall /хана/ Тал хөндийнүүд нь том ханаар хүрээлэгддэг.
in the valley.
People use perfumes in many ways to Жүжгийн санд мөнгө хуримтлуулах бол үнэхээр
506 pleasant /plez.ənt/ adj тааламжтай play /жүжиг/ санд
create a pleasant odor. тааламжтай зүйл.
28. Tensions between Israel and Palestinians

хурцадмал байдал, There are growing tensions between the Хоёр улсын дундах теннисний тэмцээн нь хэрүүл маргаан
507 tension /ˈten.ʃən/ n теннис нь
хүйтэн харилцаа two countries. хурцадмал байдлын шалтгаан болж байна.

Turkey is expecting an influx of several

Энэ тугнуудыг оруулж ирдэг компани мөнгөний орж ирэх
508 influx /ˈɪn.flʌks/ n орж ирэх урсгал thousand refugees over the next few энэ flags /тугнууд/
урсгалыг баздаг.
days.
Many newcomers of different
/ˈnjuːˌkʌm.ər Монголд шинээр ирэгсэд бүгд өөр өөрсдийн шинэ камер
509 newcomer n шинээр ирэгч backgrounds still face challenges in new камер
/ барьсан байв.
gaining acceptance.
There's a shortage of cheap housing in Хүмүүст амьдрах орон сууц барьж өгчихөөд хоосон чигээр
510 housing /ˈhaʊ.zɪŋ/ n орон сууц хоосон
the region. нь эзэнд нь түлхүүрийг нь өгдөг.

/əˈkɒm.ə.deɪt New students may be accommodated in Байр сууцаар хангах ёстой дарга нар утсаа салгаад алга
511 accommodate v байр сууцаар хангах aка мод ид
/ halls of residence. болсонд оршин суугчид ака буу бариад мод иджээ.

Despite protests from Palestinians,

Энэ бялууг үл харгалзан дахин таван шинэ бялуу авах
512 despite /dɪˈspaɪt/ pre үл харгалзан Shamir and Likud backed these this /энэ/ pie /бялуу/
хэрэгтэй.
construction projects.
 Дарга нь цэргүүддээ тасралтгүй таван удаа галла гэж
513 fire /faɪr/ v галлах He fired his gun into the air. five / 5 /
тушаалаа.

/kənˈstrʌk.ʃə Алтай construction барилгын компани нь барилгын ажилд

514 construction n барилгын ажил She works in the construction industry. Алтай construction
n/ эрхлэн олон жилийг ардаа орхижээ.

They defeated the Italian team and Энэ тэмцээнд ялахын тулд өдөр бүр гүний ус ууж баялаг
515 defeat /dɪˈfiːt/ v ялах deep /гүн/ eat /идэх/
reached the final. хоол идэх хэрэгтэй.

Israel's Labor Party gained control of

/ˈleɪ.bər. Хөдөлмөрчдийн намын залуучууд сургууль дээрээ lab party
516 Labor Party n хөдөлмөрчдийн нам the government in June 1992 lab /лаборатори/ party
pɑ.ti/ зохиож байна.
parliamentaryelections.

The PLO was not a participant in the УИХ-ын гишүүд Рeace tower дэлгүүрт цуглаж энхийн
517 peace talk /piːs. tɔk/ n энхийн хэлэлцээр peace tower /дэлгүүр/
peace talks began in October 1991. хэлэлцээрийн тухай ярилцсан.

/ˌdel.ɪˈgeɪ.ʃən The delegation from Spain has/have Аймгаа төлөөлсөн төлөөлөл болж байж энэ дээлийгээ шинэ
518 delegation n төлөөлөл дээлийгээ шинэ
/ arrived for a month. болгоод сольчихож болсонгүй юу.

/ˌpɑːr.ləˈmen This has been one of the most difficult Парламентийн гишүүд нэг түүцний гадаа дугаарлаж зогсоод
519 parliamentary adj парламентын Parliament /тамхи/ авъя
.t̬ ɚ.i/ periods of her parliamentary career. рarliament /тамхи/ авъя гэдэг байгаа.

/praɪm. The prime minister's speech produced

520 prime minister n ерөнхий сайд Засгийн газрын удирдагч
mɪn.ɪ.stər/ an angry response from the opposition.

Энэ эмчилгээнүүдийн дараа дахин яагаад сэргээх эм

521 revive /rɪˈvaɪv/ v сэргээх Traditional skills are being revived. re /дахин/ why /яагаад/
хэрэглээд байгаа юм бэ?
The government and the opposition
харшлах, нийцэхгүй
522 clash /klæʃ/ v parties have clashed over the cuts in Флаш Энэ флаш чиний комьпютертэй харшлаад байна.
байх
defence spending.

хэлэлцээр, If the three parties cannot reach Agree /санал нийлэх/ Эмэгтэйчүүдтэй санал нийлсэн эрэгтэйчүүд өөр хэнтэй ч
523 agreement /əˈgriː.mənt/ n
тохиролцоо agreement now, there will be a civil war. men /эрэгтэйчүүд/ төвөггүй хэлэлцээр хийж чадна.

/pɑːˈtɪs.ɪ.pənt She has been an active participant in the Миний төрсөн өдөрт оролцогчдын нэг нь partу-ны сефэнд
524 participant n оролцогч party сефэнд
/ discussion. байсан мөнгийг хулгайлсан байна.

About 100 nations either have formally Формула уралдааны оролцогч нар албан ёсоор жолооч
525 formally /ˈfɔːr.məli/ adv албан ёсоор формула
abolished capital punishment. болсон.

The treaty also provided for ending the

Манай гэрээ ерөнхийдөө гурван Т хэсгээс бүрдэж байгаа.
526 treaty /ˈtriː.ti/ n гэрээ, хэлэлцээр tensions produced by Turkish rule over three /3/ T
(Толгой, Товч агуулга, Төгсгөл)
Greeks.
She said the president had failed to Таны заасан мэлхий сэлэлтийг биелүүлэх гэж байгаад усанд
527 fulfill /fʊlˈfɪl/ v биелүүлэх пүл пил
fulfill his campaign promises. пүл пил гэж унаад хөлөө хугалчихлаа.
The film makes no attempt to be history /түүх/ call Түүхийн хичээл дээр сүүлийн үеийн хүүхдүүд түүх биш
528 historically /hɪˈstɒr.ɪ.kli/ adj түүхийн
historically accurate. /дуудлага/ дуудлага хийдэг болжээ.

President Kennedy was assassinated in Зурагтаа асаа, асаа, синатын хурал дээр улс төрийн
529 assassinate /əˈsæs.ɪ.neɪt/ v хороох aсаа синат
Dallas, Texas, in 1963. гишүүдийг хороосон хүнийг хэлэлцэж байна.
 Following the assassination, Peres, who
foreign /ˈfɒr.ən. Foreign /гадаад/
530 n гадаад хэргийн сайд had been foreign minister, became Гадаад хэргийн сайд эх орондоо тогтдоггүй.
minister ,mɪn.ɪ.stər/ minister /сайд/
prime minister.
Her critics say she is leading the party Nu
531 critic /ˈkrɪt.ɪk/ n шүүмжлэгч претик (сахлын) Шүүмжлэгч нар өдөрт арван претик хэрэглэдэг.
to disaster.

The provision of good public transport Энэхүү про виз нь нэмэлт шаардлагатай хангамжуудыг
532 provision /prəˈvɪʒ.ən/ n хангамж про виз нь
will be essential for developing the area. үнэгүй олгодог.

We offer franchise businesses with a

533 guaranteed /ˌɡærənˈtiːd/ adj баталгаатай карентинд Карентинд орвол баталгаатай нэг сар хоригдоно.
guaranteed minimum income.

Older people tend to be more

/kənˈsɜː.və.tɪ
534 conservative adj хуучинсаг үзэлтэй conservative and a bit suspicious of консерв Хуучинсаг үзэлтэй хүмүүс консерв идэх дуртай.
v/
anything new.
535 itself /ɪtˈself/ pro өөрөө The cat licked itself all over. ид салф(етка) Ид салфеткаа өөрөө.
The more violent scenes in the film
536 violent /ˈvaɪə.lənt/ adj догшин, ширүүн were cut when it was shown on why /яагаад/ лент Догшин нохойны амыг яагаад лентээр орооно гэж.
television.

In the survey, a majority of people

537 favor /ˈfeɪ.vɚ/ v дэмжих, илүүд үзэх favoured higher taxes and better public пиавар Би пиавар тоглоом биш чихмэл тоглоомнуудыг илүүд үздэг.
services over (= rather than) tax cuts.

Many people are very concerned about this truck /ачааны Энэ truck шөнө байж байгаад сүйрэлд өртвөл хэн хариуцах
538 destruction /dɪˈstrʌk.ʃən/ n сүйрэл
the destruction of the rainforests. машин/ шөнө вэ?

539 call for /kɑːl.fɔːr/ v шаардах Members have called for his resignation. call /залгах/ for /төлөө/ Ээжийнхээ төлөө залгахыг би чамаас шаардаж байна.

/kəˈmɪt.mənt Players must make a commitment to Сүүлийн үед хосууд бие биендээ комментоор дамжуулж
540 commitment n амлалт Коммент
/ play for a full season. амлалтаа илэрхийлдэг болжээ.

The previous owner of the house had АНУ өмнөх онд зорчсон жуулчидад энэ онд free виз олгохоор
541 previous /ˈpriː.vi.əs/ adj өмнөх free виз
built an extension on the back. болжээ.

Michael Davis has prepared a

/ˌmem.əˈræn.
542 memorandum n баримт бичиг memorandum outlining our need for an memory card Memory card-даа бүх бичиг баримтаа багтаасан байгаа.
dəm/
additional warehouse.
Normal services will be resumed in the Дахин сумаа хийх нь бууныхаа бэлэн байдлыг сэргээж буй
543 resume /rɪˈzjuːm/ v дахин эхлэх, сэргээх re сум
spring. хэрэг.
хуваарь гаргах, The meeting has been scheduled for
544 schedule /ˈskedʒ.uːl/ v схем жул Дахин хуваарь гарга, энэ схем жул санагдаад байна.
төлөвлөх tomorrow afternoon.
Every year I renew my membership of
545 renew /rɪˈnjuː/ v шинэчлэх re new Шинэчлэх = дахин шинэ болгох
the sports club.
They expanded their number of stores Хил хязгаараа өргөжүүлэхийн тулд EX бандиасаа салаад
546 expand /ɪkˈspænd/ v өргөжүүлэх EX банди
significantly in the 1990s. өөр залуутай үерхэх хэрэгтэй.
 The suffragette movement campaigned Мөөм идэж байгаад хүүхэд наснаасаа дараагийн үе рүү
547 movement /ˈmuːv.mənt/ n шилжилт мөөм ид
for votes for women. шилжилт хийдэг.
A small band of guerrillas has blown up Эрт хаадууд горилуудыг өөрсдийн дайчдаар сонгодог
548 guerrilla /ɡəˈrɪl.ə/ n партизан, дайчин горил
a train in the mountains. байжээ.
29. Bill Gates

She is co-founder and former editor of

хамтран үүсгэн the magazine Contemporary and has Co / солонгос/ found Анх солонгосыг олсон эр улсынхаа хамтран үүсгэн
549 cofounder /koˈfaʊndər/ n
байгуулагч worked as a freelance curator and /олсон / эр байгуулагчаар өргөмжлөгджээ.
author since 1992.

Our chairman leads the department for chair/сандал/ - Өглөөнөөс орой хүртэл сандал дээрээ суудаг эрэгтэй хүнийг
550 chairman /ˈtʃeə.mən/ n дарга
many years. man/эрэгтэй хүн/ дарга гэж нэрлэдэг.

Үйлчилгээгээ чанартай сайн үзүүлсэн гэсэн үйлчлүүлэгчийн

551 serve /sɝːv/ v ажиллах He served in the army for 22 years. Service / үйлчилгээ/
үнэлэмжээр ажилтанаа хэр сайн ажилласаныг үнэлдэг.

His executive skills will be very useful Хуучин эхнэр нь удирдах ажилтан байсан бөгөөд нөхрөөсөө
552 executive /ɪgˈzek.jʊ.tɪv/ adj удирдах эксээ гутаав
to the company. салсныхаа дараа маш том ажлын алдаа гаргаж эксээ гутаав.

Allen began to design programs for

/ˈmɑːkɪt.pleɪs
553 marketplace n зах зээл personal computers, which had just market/зах/ place/газар/ Зах байгаа газар зах зээл байгаа хэрэг.
/
entered the marketplace.

She wants to repay the committee for

Энэ охидуудтай харилцаа эхлүүлмээр байвал энэ ширээг
554 set up /ˈset.ʌp/ n эхлүүлэх (шинээр) the help she received when setting up in сэт ав
сонгоод дээрээс нь тэр сэтийг ав тэгээд л болоо.
business.

удирдамж, Microsoft continued to grow under Тэр залуу бүжиглэж байгаагаас болоод оюутнууд огт
555 guidance /ˈgaɪ.dəns/ n guy /залуу/ dance
зааварчилгаа Gates'sguidance. зааварчилгаа сонсохгүй байна.
When his schoolmate made the last
Сургуулийн найзыг сургууль мэд гээд гудамны
556 schoolmate /ˈskuːl.meɪt/ n сургуулийн найз goal, the boy gave out with an cургууль мэд
найзуудтайгаа явдаг байж билээ.
untrammeled yell.

557 multiple /ˈmʌl.tɪ.pl / adj олон тооны We made multiple copies of the report. малтай бол Малтай бол энэ олон тооны эхнэрүүдээс сонгох боломжтой.

You will begin to feel sleepy as the drug Ногоон картгүй бол энэ тэр улсуудад нэвтэрч орох
558 enter /ˈen.t̬ ɚ/ v нэвтэрч орох энэ тэр
enters the bloodstream. боломжгүй.

Select which programme you want to

559 onscreen /ˌɒnˈskriːn/ adj дэлгэцэн дээрх оно screen /дэлгэц/ Дэлгэцэн дээрх аалзийг алахын тулд оно дэлгэцээ.
record from the onscreen TV guide.

The two groups agreed to hold an Энэ форм л байвал сургууль доторх албан бус хүмүүсийг
560 informal /ɪnˈfɔːməl/ adj албан бус энэ форм л
informal meeting. ялгахад хялбар болно.

Theirs was a very productive partner /хамтрагч/ ship Хамтрагчтайгаа анх хөлөг онгоцон дээр танилцаад одоо
561 partnership /ˈpɑːt.nə.ʃɪp/ n түншлэл
partnership. /хөлөг онгоц / бизнесийн түншлэл маань хүчтэй явж байна.

/ˌmæn.jʊˈfæ They were soon writing programs for many /олон/ factor Үйлдвэрлэгч байхын тулд маш олон хүчин зүйлийг авч
562 manufacturer n үйлдвэрлэгч
k. tʃər.ər/ other manufacturers' computers. /хүчин зүйл/ үзэх хэрэгтэй.
 Microsoft /ˈmaɪ.krəʊ микрософт
Millions of copies of the Microsoft Disk
Disk sɒft. dɪsk . комьютерийн
563 n Operating System (MS-DOS) were sold MS - DOS Microsoft үйлдлийн систем
Operating ɒp. əɪŋ. үйлдлийн системийн
for use in IBM computers
System sɪs.təm / нэг төрөл

She's an attorney who advises

564 attorney /əˈtɜː.ni n өмгөөлөгч ээ тэрний Ээ тэрний авчирсан өмгөөлөгчийг харалдаа.
companies about mergers and takeovers.

In 1998, the United States Department

of Justice, along with 20 state attorneys
565 counsel / ˈkaʊn.səl / n зөвлөл general and the corporation counsel for Консул Консулын газар бол удирдлагуудын зөвлөл юм.
the District of Columbia, filed an
antitrust suit against Microsoft.

BASIC BASIC stands for beginner's all-purpose

(Beginner's Эхлэгчдэд зориулсан symbolic instruction code, and is a
All- бүх талын computer programming language that Эхлэгчдэд зориулсан бүх талын тэмдэгтүүдийн
566 /ˈbeɪ.sɪk/ adj BASIC /энгийн/
purposeSymbo тэмдэгтүүдийн was invented in 1964 at Dartmouth зааварчилгааны код нь их энгийн зүйл юм.
lic Instruction зааварчилгааны код University by John G Kemeny and
Code) Thomas E Kurtz.

They brought a lawsuit against the

567 lawsuit /ˈlɔː.s j uːt/ n зарга, заргалдаан лав сүйт Чи лав сүйт залуутайгаа зарга хийж мэдэх л хүн.
company.
She is charged with murdering her Чаргаар тоглож байгаад мөргөлдсөн хүүхдүүдийн нэгнийх
568 charge /tʃɑːdʒ/ v албан ёсоор буруутгах чарга
husband. нь ээж нөгөөг нь албан ёсоор буруутгав.
It's unfair to take advantage of other ампер /цахилгаан
569 unfair /ʌnˈfeər/ adj шударга бус Шударга бусаар хэрэглэсэн хэдэн мянган ампер илрэв.
people's misfortunes. гүйдлийн хүч/

operating /ˈɑː.pə.reɪ.t̬ ɪŋ Microsoft introduced the first of a series Операторын систем маш их ачаалалтай байгаагаас болоод
570 n үйлдлийн систем Оператор систем
systems ˌsɪs.təm/ of operating systems called Windows. нэн даруй үйлдлийн системээ шинэчлэх хэрэгтэй.

An upsurge in violence in the district

571 district /ˈdɪs.trɪkt/ n дүүрэг has been linked to increased this /энэ/ тэрэгт Энэ тэрэгт суугаад захын дүүрэгт хүргүүлэх боломжтой.
unemployment.

Sophisticated statistical analysis was Энэ жүжгийн үзсэний дараа хүмүүс самар маш ихээр
572 employ /ɪmˈplɔɪ.iː/ v хэрэглэх энэ play /жүжиг/
employed to obtain these results. хэрэглэх болсон.

The judge reminded the witness that she Шүүгчид цаазын ял оноочихоод өөрсдөө жад шидэж
573 judge /dʒʌdʒ/ n шүүгч жад
was under oath. цаазалдаг болжээ.
/məˈnɒp. ə монополь, дангаар The government is determined to Монополь гэдэг нь бусдад боломж олгохгүй зах зээлд
574 monopoly n монополь
l.i/ ноёрхолт protect its tobacco monopoly. дангаар ноёрхохыг хэлдэг.

The government's reputation has already Харам сэтгэлтэй байх нь өөрт хор хохирол учруулж
575 harm /hɑːm/ v хор хохирол учруулах харам
been harmed by a series of scandals. болзошгүй.
 These programs enable users to perform
/ˈmʌl.tɪ.pl ̩.tɑ Олон үйлдэл хийдэг малтай бол тасаг тасаг хэсээд хөзөр
576 multiple tasks n олон үйлдэл multiple tasks through "windows" on малтай бол тасаг
sk/ тоглоод явч чадна.
the computer screen.

/nəˈgəʊ.ʃi.eɪt The government has refused to Маргааш хоёулаа нөгөө шийдэн дээрээ очиж энэ талаар
577 negotiate v хэлэлцэх нөгөө шийд
/ negotiate with the strikers. хэлэлцэе.
spreadsheet These products include Excel, a
/ˈspred.ʃiːt.pr хүснэгтэн нүдтэй
578 program n spreadsheet program; FoxPro, a Microsoft Office Excel /Комьпютерийн програм/
əʊ.græm/ програм (excel)
(excel) database-management program.
Talks were held in Madrid about the
579 talk /tɑːk/ n яриа, хэлэлцээр тог Тог тасрах үед яриа хэлэлцээрээ хийц эхэлцгээе.
fuel crisis.
The teacher split the children (up) into S хүүхэн киноны билет аваад тасалбар шалгагчид
580 split /splɪt/ v хуваах, хуваагдах S билет
three groups. үзүүлэхээсээ өмнө хоёр хуваачихав.
We're linked to the online database at Интернет ашиглан мэдээллийн сан руу нэвтрэх хамгийн гол
581 database /deɪ.tə.beɪs/ n мэдээллийн сан дата биз
our head office. түлхүүр бол дата биз.

processing /prəʊ.ses.ɪŋ. боловсруулалтын Today they had conversed via a Боловсруулалтын програмыг дахин шинээр хийхийн оронд
582 n Процессын программ
program prəʊ.græm/ программ word processing program. процессын программыг хянан засварлъя

30. Greece

/ˈwes.tən.
Western барууны соёл Western civilization started about 2,500
583 sɪv. ə n West - Civil West тамхи татах нь барууны соёлын нэг шинж юм.
civilization иргэншил years ago.
l.aɪzeɪ.ʃ ə n/

The wines and beers made in Alsace are

Бор дэрийг улсууд хиллэдэг орны ерөнхийлөгчдөө
584 bordering /bɔː.dər.ɪŋ/ adj хиллэдэг very similar to those of bordering бор дэрийг
бэлэглэдэг.
Germany.
/mægˈnɪf.ɪ.s
585 magnificent adj сүр жавхлантай They live in a magnificent Tudor house. магни - бассейн Магнитай бассейнд орохоор гайхалтай үнэртдэг.
ə nt/
586 ruin /ˈruː.ɪn/ n сүйрэл, балгас We visited a Roman ruin. rain Хүчтэй бороо орж олон барилга сүйтгэжээ.

/ˈmɒn.jʊ.mə Parts of the Berlin wall are being Моно Лиза гаа/минт/ идэх тэмцээнд түрүүлж өөрийнхөө
587 monument n хөшөө дурсгал Моно-минт/гаа/
nt/ allowed to stand as historic monuments. хөшөөг бариулахаар болов

She thought it was a grand and glorious

588 glorious /ˈglɔː.ri.əs/ adj бишрэм голоор ус Голоор ус урсах нь гойд сайхан харагддаг.
country.

A fertile soil will contain all the major

nutrients for basic plant nutrition, as Бэртэл авсан хөлийг үржил шимт хөрсөнд ургасан
589 fertile soil /ˈfɜː.taɪl. sɔɪl/ n үржил шимтэй хөрс бэртэл - сой
well as other nutrients needed in smaller ногоогоор сойж эдгээдэг.
quantities.

Drain through a strainer, then run S Манай фитнессийн S дасгалжуулагч надтай сээтэн хаяж
590 strainer /ˈstreɪ.nə r / n шигшүүр
boiling water over the rice. trainer/дасгалжуулагч/ шигшүүрт байдалд оров.
 When the cake is cooked, sift some Будааг сайн угааж шороог нь шигшихгүй л бол сэтгэлд
591 sift /sɪft/ v шигших сэвтэй
icing sugar over the top of it. сэвтэй байдаг.

seafaring /ˈsiːˌfeə.rɪŋ. The Greeks have always been seafaring

592 n далайчид Sea - far Далайгаар хол аялдаг хүнийг далайчид нэрлэдэг.
people pi.pl ̩/ people.
The team consists of four Europeans Энэ удаагийн концерт дуулалт жүжиг бүжиг гэсэн хэсгээс
593 consist of /kənˈsɪst. əv/ v бүрдэх концерт
and two Americans. бүрдэж байгаа.

The mainland makes up the southern tip man/эр хүн/

594 mainland ˈmeɪn.lænd n эх газар Эр хүн, Land cruiser хоёр эх газарыг туулж чадна.
of the Balkan Peninsula. land/машин/

The Keys are coral islands off the Дэлхийн өмнөд төгсгөлд хүмүүс зөөгч нарт сувдаар тип
595 southern tip /ˈsʌð.ən. tɪp/ n өмнөд төгсгөл сувдаар нь тип
southern tip of Florida. буюу гарын мөнгө өгдөг.
596 extend /ɪkˈstend/ v сунах, сунгах He extended his hand to greet me. экс - ten Эксийгээ 10 см өстөл нь сунгаж татлаа.
Many ancient Greek legends, including
597 legend /ˈledʒ. ə nd/ n домог those about Ulysses and Jason, center л ээжийнд Батаа л ээжийнд домог болтлоо амьдарсандаа.
on sea voyages.
Microsoft. Later that year, one of the
Сүйт залуутайгаа муудалцсанаас болж шүүхэд гомдол
598 suit /suːt/ n шүүхийн хэрэг states, South Carolina, withdrew from Сүйт залуу
гаргажээ.
the suit.
It was a very complicated trial that went
599 trial /traɪəl/ n шүүх хурал тураал Тураал болсон хүмүүс шүүх хуралд олон удаа орсон байдаг.
on for months.
The foreign invaders were finally Булаан эзлэгчид булаан эзлэхээсээ залхуураад баялаг байвал
600 invader /ɪnˈveɪ.də r / n булаан эзлэгч энд - аваад - ир
defeated by allied forces. шууд л энд аваад ир гэдэг болсон.
. The Greeks did not regain their Би өөрийнхөө зорилгоо буцаан олж авахын тулд эргэн
601 regain /rɪˈgeɪn/ v буцаан олж авах эргэн
independence until A.D. 1829. буцалгүйгээр урагшаа явах хэрэгтэй.

Greece has had many serious political

Чухал, ноцтой хурал, хичээлийн дараа хүмүүс гарч
602 serious /ˈsɪə.ri.əs/ adj чухал, ноцтой problems, largely because of weak or сэрүүц
сэрүүцдэг.
undemocratic governments.

There's no justice in the world when 5 жилийн турш Солонгост шударга хөдөлмөрлөж олсон бүх
603 justice /ˈdʒʌs.tɪs/ n шударга ёс жааз тийз
people can be made to suffer like that. мөнгөөрөө Jazz хөгжийн тоглолтын тийзийг худалдан авав.

In April 2000, settlement talks broke

Төгсөлтийн үдэшлэгт өмсөх даашинзаа Брек даавуугаар
604 break down /breɪk. daʊn/ ph verb бүтэлгүйтэх down, and Jackson found Microsoft Брек даавуун
хийсэн маань миний бүтэлгүй санаануудын нэг басйан.
guilty of violating U.S. antitrust laws.

/ˌrev.əˈluː.ʃ ə Venizelos started a revolutionary Одоо ирвэл шинээрээ байна даа хувьсгалын үеэр барьсан
605 revolutionary adj хувьсгалын ирвэл шинээрээ
n. ə r.i/ movement. загас маань.
In 1917, Constantine was forced to give Хаан ширээнд суувал олон асуудалд санаагаа зовоогоод тур
606 throne /θrəʊn/ n хаан ширээ тур нь
the throne to his son. нь даа.
About one-fourth of the workers in
/ˈæɡ.rə.kʌl.tʃ Greece earn their living by farming, and Agree /санал нийлэх/ Хөдөө аж ахуй эрхлэн амьдардаг хүмүүс ч хотын соёлтой
607 agriculture n хөдөө аж ахуй
ɚ/ agriculture is an important economic culture /соёл/ санал нийлдэг.
activity.
 But mountains cover most of Greece,
608 rocky /ˈrɑː.ki/ adj хад чулуутай and the land is rocky with little fertile рок Рок дуучид хад чулуутай газар тоглолтоо хийхээр болжээ.
soil.
The entire Spanish fleet was defeated
609 fleet /fliːt/ n бүлэг хөлөг онгоц билет Балдын тэнгисээр аялах усан онгоцны цувааны билет авлаа.
within 6 hours.

From the Ottoman Empire, Greece got

eastern Thrace; some islands in the
Aegean Sea, including two at the
610 entrance /ˈen.trən t s/ n оролт, нэвтрэлт энэ транс Нэвтрэх хаалгаар орвол энэ транс аяыг тавиарай.
entrance to the Dardanelles; and
temporary control of the Smyrna (now
Izmir) region in Asia Minor.

/ˈtem.p ə r. ə The ceasefire will only provide a

611 temporary adj түр зуурын температур Манай оронд температур түр зуурын хурдан өөрчлөгддөг.
r.i temporary solution to the crisis.
It is called the People's Republic of
612 republic /rəˈpʌb.lɪk/ n бүгд найрамдах улс реп-авилга Бүгд найрамдах улсад реп дуулдаг хүмүүс авилга өгдөггүй.
China.

эвлэрэл, дайнаа They defeated the Bulgarians, who Эрмитажын музей дайнаа зогсоосны бэлэгдэл болон
613 armistice /ˈɑː.mɪ.stɪs/ n эрмитаж
зогсоолт signed an armistice at Thessaloniki. баригдсан.

/ˈæg.rɪ.kʌl.tʃ Agriculture is an important economic Соёлыг нь хүлээн зөвшөөрөх юм бол хаана ч хамаагүй хөдөө
614 agriculture n хөдөө аж ахуй agree - culture
ər/ activity. аж ахуй эрхэлж болно.
31. Encyclopedia
Encyclopedia is a collection of
/ɪnˌsaɪ.kləˈpiː
615 encyclopedia n нэвтэрхий толь information about people, places, - -
.di.ə/
events, and things.
хамаарах, авч үзэх, She likes novels that deal with serious
616 deal with /dɪəl/ /wɪð/ Ph v дээл бид Цагаан сараар бид дээл өмсөх талаар их авч үздэг болсон.
ний тухай moral issues.
Улс төрийн оролцоо компаниудын үйл ажиллагааг хорьж
617 confine /kənˈfaɪn/ v хязгаарлах. It may confine itself to just one area. компани
хязгаарладаг.

The information they needed was

Сүүлийн үед скате боард унадаг хүүхдүүд сарнин алга болж
618 scatter /ˈskæt.ə r / v тарах, сарних scattered in manuscripts and scrolls in Скате
ббайна.
various parts of the world.

/ˈmæn.jʊ.skrɪ He sent the 400-page manuscript to his

619 manuscript n гар бичмэл мануус/бид нар/ хэвт Мануус/бид нар/ хэвтэж байгаад гар бичмэл бичиж чаддаг.
pt/ publisher.
The ancient Egyptians stored
620 scroll /skrəʊl/ n хуйлаас, бичээс исгэрээ л Мундаг эрдэмтэн исгэрэхээр бичсэн бүх зүйл нь хуйлагддаг.
information on scrolls.

үнэн зөв байдал, яг We can predict changes with a ах уурласын/уурласан Ах уурласан юм гээд манай дүү ээжид бүх зүйлийг үнэн
621 accuracy /ˈæk.jɚ.ə.si/ n
таг байдал surprising degree of accuracy. юм/ зөвөөр хэллээ.

Some scholars made their own reference

/kwə ʊ
622 quotation n ишлэл works by copying long quotations from хүйтэн шөнө Ишлэл үг: Хүйтэн шөнө гадаа хоновол даардаг юм.
ˈteɪ.ʃ ə n/
the works of other authors.
 үлгэр жишээ, анхны These ancient reference works were the Өвөг дээдсийн үед аньсыг загасны торонд хийгээд өгөөш
623 ancestor /ˈæn.ses.tə r / n аньс - тор
хувилбар ancestors of the encyclopedia. тавьж загас барьдаг байлаа.

An Olympic silver medal is a

624 achievement /əˈtʃiːv.mənt/ n амжилт remarkable achievement for one so ачаа - men Амжилттай эрчүүд гэрийнхээ бүх ачааг үүрч байдаг.
young.

/ˈpredʒ.ʊ.dɪs мухар сүсэг, Laws against racial prejudice must be Өмнөх үеийн жүүдүүдийг хохиролгүй болгож өгөхийг
625 prejudice n Pre/өмнөх/ - Жүүд
/ өрөөсгөл хандлага strictly enforced. Германчуудаас хүссэн маань өрөөсгөл ойлголт байжээ.

Shareholders of each group are to own

626 combined /kəmˈbaɪnd/ adj нэгтгэсэн компаниуд Компаниуд ажлынхаа үр дүнг нэгтгэсэн байдлаар хийдэг.
about 50% of the combined company.

As a result of the agreement, the PLO

627 revise /rɪˈvaɪz/ v хянан үзэх, засварлах re/дахин/ - виз Визэнд ороход ахин дахин хянан шалгадаг.
revised
32. Immigration
/ˌɪm.ɪˈgreɪ.ʃ Immigration is the act of coming to a эмээг - Эмээг үндэстний дайсан хэмээн үзсэн болохоор гадагшаа
628 Immigration n цагаачлал
ə n/ foreign country to live. nation/үндэстэн/ цагаачилсан.
/ˌpɜː.sɪˈkjuː.ʃ They left the country out of fear of Секунд бүр л хавчилт шахалт хийж буй хүмүүс манайхаар
629 persecution n хавчлага per секунд/секунд бүр/
ə n/ persecution. орж гардаг болжээ.
The Mediterranean Sea surrounded by
Mediterranean /ˌmed.ə.tərˈeɪ мэдээ тэр union Өнөөдрийн мэдээ тэр холбоот улсууд газрын дундад
630 n Газрын дундад тэнгис southern Europe, North Africa, and
Sea .ni.ən.siː/ /холбоот/ тэнгисрүү дайрсан тухай гарсан.
Western Asia.
Millions of refugees fled from warfare
631 refugee /ˌref.jʊˈdʒiː/ n дүрвэгч in Iraq, Rwanda, Liberia, and Bosnia- Реп - үгээ Репүүд дүрвэгчдэд зориулж дууны үг бичжээ.
Herzegovina.

How, in practice, will the brigade

displaced /dɪˈspleɪst. Dis - place / газаргүй /
632 n орон гэргүй хүн commander decide who is a displaced Dis - place / газаргүй / person / хүн /
persons (DP's) pɜ.s ə n/ person / хүн /
person and who is a freedom fighter?

татаж гаргах, Most people find it very hard to pull up Утасны чинь цэнэг full болохоор ав үгүй бол баттерей нь
633 pull up /pʊl. ʌp / v full ав
мулталж гаргах roots in their native land. мултараад гараад ирдэг юм аа.
He has some very strange ideas about Батаа S эхнэртэй гэсэн. Тэр нь ч юу л бол гадны орноос
634 strange /streɪndʒ/ adj харийн, гадны, этгээд S тэр нь ч
women! ирсэн царай муутай хүүхэн байна лээ.

Тооны хичээл дээр маань тоо томшгүй хичээл заадаг

There are countless arguments against
635 countless ˈkaʊnt.ləs/ adj тоо тоймшгүй квантлаасай/квант тоо/ мөртлөө квант тоо ерөөсөө орохгүй юм сүүлдээ бүүр дороо
this ridiculous proposal.
багш квантлаасай гэж боддог боллоо.

He decided to forsake politics for Бор саке уухаа умартсан минь амьдралын минь хамгийн том
636 forsake /fɔːˈseɪk/ v орхих, хаях бор - саке/архи/
journalism. алхам байж дээ.
/stɑːˈveɪ.ʃ ə Some people emigrate to avoid Одууд өлсгөлөнд нэрвэгдсэн хүмүүст байшин худалдаж авч
637 starvation n өлсгөлөн Star /од / - байшин
n/ starvation. өгчээ.
638 escape /ɪˈskeɪp/ v оргох, зугтах Two prisoners have escaped. S - кафе S кафед сууж оргох төлөвлөгөөгөө боловсруулжээ.

/ʌnˈbeə.rə.bl ̩ The atmosphere at work at the moment Ан хийх үед баавгай таарах юм хажууд байгаа модноосоо
639 unbearable adj тэвчихийн аргагүй ан-bear-авбал
/ is almost unbearable. нэгийг авбал айгаад зугтаачихдаг юм даа.
 The lure of the city for creative people
640 lure /l j ʊə r / n өгөөш, дур булаалт луу руу Илжиг лууг урхидахын тулд өгөөш болж очсон.
has existed for centuries.

In ancient times, the Greeks established Individual /хувь

individual /ˌɪn.dɪˈvɪd.ju.
641 n хувь хүний эрх чөлөө the traditions of justice and individual хүний/ freedom Individual /хувь хүний/ freedom /эрх чөлөө/
freedom əl. fri.dəm/
freedom that are basic to democracy. /эрх чөлөө/

/faʊnˈdeɪ.ʃ ə One of the foundations of democracy is Нүүрээ будахдаа foundation-оо үндсэн суурь болгож түрхэх
642 foundation n үндэс суурь foundation
n a fair trial. хэрэгтэй байдаг.
The United Kingdom transported
Son /хүү/ victory
643 convicts /kənˈvɪkt/ n гэмт хэрэгтэн, ялтан convicts to Australia from the late Хүүгээ ялалт байгуулж чадаагүйнх нь төлөө ялтан гэж үзжээ.
/ялалт/
1700's to the 1860's.
She was given a shot of morphine to Батаа Оюуны уурыг нь намдаахын оронд түүнийг
644 relieve /rɪˈliːv/ v бууруулах, намдаах ирлэв
relieve the pain. ирлэв/хурцлав/
Venizelos urged that Greece fight with
Хувцасыг нь ураад ч ирэхгүй байгаа хүүгээ хүрээд ирээ
645 urge /ɜːdʒ/ v шахах, шаардах the Allies against Germany and its урж
хэмээн шаардсан.
partners.
During the World War, Turkey and
646 аlly /ˈæl.aɪ/ n холбоотон алий/алъя/ Холбоотон улсууд алий(алъя) гэснээ л алдаг.
Germany were allies.
/ˈpɜː.mə.nənt They also plan to remain permanently in Манай фермийн энд л байнга амар тайван чимээгүй байх юм
647 permanently adv байнга, тогтмол фермийн энд л
.li/ the new country. аа.
accomplishme /əˈkʌm.plɪʃ. Their accomplishments have been made
648 n амжилт, бүтэмж ака компьютер Ака компьютер 2 тойгоо байхад амжилдтанд хүрнэ.
nt mənt/ with great difficulty.
Many of the receiving countries have
/ˌhɒm.əˈdʒiː. нэгэн ижил, нэгэн
649 homogeneous adj restricted immigration to maintain a гомо ген Гомо гентэй хүмүүс нэгэн төрлийн ижил гентэй байдаг.
ni.əs/ төрлийн
homogeneous
Conflicts between the different ethnic
Эднийг харахаар л элэг хөшчих гээд байхын ямар угсаатан
650 ethnic /ˈeθ.nɪk/ adj үндэстэн ястны groups in the country exploded into эднийг
ястангууд вэ?
civil war.
Today, the availability of fast, safe, and
/əˌveɪ.ləˈbɪl.ɪ. Хулгай хийх бүрэн боломжтой байдал үүсчхээд байхад ганц
651 availability n боломжтой байдал cheap transportation helps make аваал больё тээ
ti/ юм аваал больё тээ гээд айгаад байх юм.
migration easier.
ˌrev.əˈluː.ʃ ə
revolutionary хувьсгалын Venizelos started a revolutionary
652 n. ə r.i. n - -
movement хөдөлгөөн movement.
muv.mənt/
33. Human being
/ˈhju·mən Human being has the most highly Хүү маань бие нь тааруу байна эмч мэргэжилтэй хүн байна
653 human being n хүн хүү маань бие нь
ˈbi·ɪŋ/ developed brain of any animal. уу?
Her outstanding performances set a new Улирлын эцсийн шалгалт авахад сайн хүүхдүүд нь түрүүлж
/ˌaʊtˈstæn.dɪ
654 outstanding adj гайхамшигтай benchmark for singers throughout the out standing дуусгачихаад коридорт очоод ангийнхаа найзуудыг хүлээгээд
ŋ/
world. зогсдог.
These ways are passed on from
Хэрвээ чи төвд биш байсан бол бөмбөгөө дамжуулах
655 pass on /pæs ɑn/ ph.v дамжуулах generation to generation through байсан
хэрэгтэй байсан.
learning.
/ˌdʒen.əˈreɪ.ʃ The younger generation smokes less Дараагийн үе маань өсөж том болоод өөрсдийн хэв маяг
656 generation n үе жанар аа шинэ
ən/ than their parents did. жанар аа шинэ болгож байна.
 The richness and complexity of human
Хамгийн эхлээд энэ зүйлийг бусдаас нь ялгаж салгах
657 distinguish /dɪˈstɪŋ.ɡwɪʃ/ v ялгах, салгах culture distinguish human beings from this /энэ/ thing /зүйл/
хэрэгтэй.
all other animals.

The human body is highly adaptable

Чам шиг онцгой хүүхэд хэд хэдэн онцлог шинж чанартай
658 specialized /ˈspeʃ.ə.laɪzd/ adj онцлог because it has few specialized features special /онцгой/
байх ёстой.
that could limit its activities.

тохиромжтой, In contrast, a seal has a body streat /гудамж/ line Гудамжинд байдаг цагаан шугамнууд хүүхдүүд зам гарахад
659 streamlined /ˈstrim·lɑɪnd/ adj
сайжруулагдсан streamlined for swimming. /шугам/ тохиромжтой байхаар хийгджээ.

People cannot swim as well as a seal,

660 seal /siːl/ n далайн хав сэл Далайн хав шиг сэл.
but they can also walk, run, and climb.

I assumed (that) you knew each other

661 assume /əˈsjuːm/ v таамаглах сумо Сумод хэн түрүүлэхийг таах сайхан байдаг.
because you went to the same school.

The army is in revolt (against its

662 revolt /rɪˈvəʊlt/ n бослого вольт Бага вольттой тог ирж байна хэмээн бослого гаргалаа.
commanders).
Her work means that she spends long
663 period /ˈpɪə.ri.əd/ n үе, цаг хугацаа бэр - од Хадмууд өлсөх үед сайхан хоол хийсэн бэр од болдог.
periods away from home.

In their efforts to reduce crime the

664 effort /ˈef.ət/ n чармайлт оролдлого порд Порд машиныг оролдлого сайтай хүмүүс зохиосон.
government expanded the police force.

/hju.mən These ancestors were small, humanlike

665 humanlike adj хүнтэй төстэй хүн - like Хүнтэй адил зүйлд like дарах сайхан шүү.
laɪk/ / creatures who walked erect.

/ruːl. əʊ.və r We don't want one-party rule - we want Уруулны хөдөлгөөнөөрөө хүртэл удирдаж чадах эрх
666 rule n эрх мэдэл уруул
/ rule by the people. мэдэлтэй хүн шүү.
Scientists developed a set of ideas about
667 origin /ˈɒr.ɪ.dʒɪn/ n гарал үүсэл Ориг жинс Ориг жинсний үүсэл гарал нь эрх чөлөөт америк орон билээ.
human origins.
34. Insect
Шавьжнууд уур нь хүрсэн үед энэ сэгийг нь барьж идэх
668 insect /ˈɪn.sekt/ n шавьж Insects have great value to us. энэ сэгт
хэрэгтэй гэж боддог гэнэ.

669 six-legged /sɪks-leg.ɪd/ adj 6 хөлтэй Insect is a small, six-legged animal. 6 хөл Шавж шиг 6 хөлтэй болчуул ямар вэ?

Анд нөхөрлөл гэдэг шоргоолжнуудад байдаггүй бөгөөд нэг

670 ant /ænt/ n шоргоолж We've got ants in our kitchen. анд
нь гэмтэх үед шууд барьж иддэг махчин амьтан юм.

Хэдгэнүүд өөр хоорондоо юу байна хөгшөөн/what is up?/

671 wasp /wɒsp/ n хэдгэнэ/ шар зөгий There is a wasps' nest in that old tree. what is up?
гэж мэндэлдэг.
Jim looked with distaste at the
672 cockroach /ˈkɒk.rəʊtʃ/ n жоом хохирооч Жоомонд хазуулаад хэндээ хохирсноо хэлэх билээ.
cockroach in his soup
A ladybug was now crawling up the
673 ladybug /ˈleɪ.di.bɜːd/ n шүрэн цох, алтан цох weed stalk, heading towards a couple of эмэгтэй баг Тэр эмэгтэй шүрэн цох шиг баг зүүжээ.
aphids.
 A spider scurried under the door while a
Fire fly гэж галт ялаа гэж байгаа юмуу гэрэлт цох гэж байгаа
674 firefly /ˈfaɪə.flaɪ/ n гэрэлт цох firefly found its way in through fire fly
юм уу?
the rush curtain.
The termites, or socalled " white ants,"
модны хивэн, морин Тэр мэт зүйлсийг үргэлж идэж байдаг болохоор морин
675 termite /ˈtɜː.maɪt/ n inflict great damage on wooden тэр мэт
шоргоолж шоргоолж гэж нэрлэсэн.
buildings.

дэнгийн эрвээхий,
676 moth /mɒθ/ n Some types of moth eat holes in clothes. mute Үдэш болохоор бүх дэнгийн эрвээхий дуугаа хураадаг.
цагаан эрвээхий

They imagined something very small,

/ˈdræg. ə
677 dragonflу n соно,тэмээлзгэнэ maybe the size of a dragonfly - a target dragon fly Нисдэг лууг тэмээлзгэнэ буюу dragon fly гэж нэрлэдэг байна.
n.flaɪ/
too small to hit.

Some types of the anopheles mosquito

678 mosquito /məˈskiː.təʊ/ n шумуул мөс күй/үгүй/ Мөс күй/Мөсгүй/ голын хажуугаар шумуул их байдаг.
transmit malaria to humans.

The Charter marks on its cover were

679 silverfish /ˈsɪl.və.fɪʃ/ n цагаан өнгөтэй жоом familiar ones, a spell to keep the book silver fish Мөнгөн загас шиг жоомыг алтан мөнгөн загас гэж нэрлэдэг.
clean and free of silverfish and moths.

/ˈgrɑːsˌhɒp.ə The grasshopper was very hungry and

680 grasshopper n царцаа, дэвхрэг гараас хор Гараасаа хор гаргадаг царцаанаас хүмүүс айдаг.
r/ he was nearly frozen.

Formal genetics of the housefly in Шинээр орсон хаусыг нь мялаах гээд ирсэн чинь энд
681 housefly /ˈhaʊs.flaɪ/ n тасалгааны ялаа хаус мялаая
relation to insecticide resistance. тэндгүй тасалгааны ялаа нисч байв.

Cricket is a brown or black insect that Крикет тоглох дуртай хорхойнуудыг хүмүүс хүрэлзгэнэ гэж
682 cricket /ˈkrɪk.ɪt n хүрэлзгэнэ makes short, loud noises by rubbing its крикет нэрлэдэг.Бид бүхэн Мулан хүүхэлдэйн кинон дээрээс энэ
wings together. амьтныг мэдэх билээ.
A flea can broad-jump about 13 inches
683 flea /fliː/ n бөөс play/тоглох/ Сармагчингууд бөөсөөрөө тоглох дуртай.
(33 centimeters).

By the time Hannah finished her

684 steamy /ˈstiː.mi/ adj уур манантай S хүүхэн team /баг/ S хүүхний баг уур манантай хэсгээр хайгуул хийхээр болжээ.
shower, the bathroom was all steamy.

Insects live almost everywhere on earth--

polar express/туйлын Туйлын галт тэрэг гэдэг хүүхэлдэйн кино дээрээс бид бүхэн
685 polar /ˈpəʊ.lə r / n туйлын from steamy tropical jungles to cold
галт тэрэг/ хойд туйлын талаар маш их мэдлэгтэй болсон билээ.
polar regions.
Snow-capped mountains and hills have Мөнх цаст уулнаас бууж ирсэн уулчдыг кафед байхад нь
686 snow-capped /ˈsnəʊ.kæpt/ adj мөнх цаст Сөнөөв кафед
snow on the top of them. гадны халдагчид сөнөөв.
They can be found in caves deep in the Платоны Агуйн ёгтлол дээр агуй дотор дүүрэн гавтай хүмүүс
687 cave /keɪv n агуй гав
earth. гардаг.
уур хүргэх, дургүй Tim really annoyed me in the meeting
688 annoy /əˈnɔɪ/ v ань ооё Би дургүй хүргэсэн хүмүүсийг шууд аньдаг ооё.
хүргэх this morning.
Байт харвааныхан сумыг шүдээрээ хазаж байгаад харвадаг
689 bite /baɪt/ v хазах An insect bit me on the arm. байт
байна.
All the tomato plants are infected with a Нэг өдөр маск зүүгээгүй ирсэн энэ факт чинь бусдадаа
690 infect /ɪnˈfekt/ v халдаах энэ факт
virus. өвчингөө халдаах бүдүүлэг үйлдэл байна.
 Some kinds of caterpillars are pests
691 crop /krɒp/ n тариа, ургац групп Facebook-ын группүүд ургац хураалтанд явжээ.
because they damage crops.
This variety of rose is especially hardy Шалгалт авахад A вариантад суусан хүүхдүүд азгүй юмаа
692 variety /vəˈraɪə.ti/ n олон төрөл зүйл вариант
and drought-resistant. олон төрлийн бодлого ирсэн байна ш дээ.

Пюлматаар галлахад тухайн газар нутаг дахь шавжууд

693 pollinate /ˈpɒl.ə.neɪt/ v тоос хүртээх They pollinate many of our crops. пюлмат
сандран ниссээр цэцгэн дээр сууж тоос хүртээлээ.

/ˈfæs.ɪ.neɪ.tɪŋ Insects are among the most fascinating

694 fascinating adj сонирхолтой face нь инээдийн Сонирхолтой шог зураг зураачдын face нь инээдийн.
/ animals on earth.
Most butterflies have knobs at the ends Японы алуурчин хорнет гэх зөгийний эвэр хошууных нь
695 antennae /ænˈten.ə/ n эвэр, хошуу, тэмтрүүл антен
of their antennae. антен 1,5 см урттай байдаг.
There are also insect carpenters,
/ˈkɑː.pɪn.tə r papermakers, guards, soldiers, nurses, Хар паэнтэр киноны гол дүрийн залуугийн анхны мэргэжил
696 carpenter n мужаан хар паэнтэр
/ slaves, hunters, trappers, thieves, and нь жүжигчин биш мужаан байж.
undertakers.
There are also insect carpenters,
/ˈpeɪ.pə r - papermakers, guards, soldiers, nurses, пивр (хуванцар) Пивр материалтай хатуу майкаа тайлж хаях болжээ учир нь
697 papermaker n тор нэхэгч (шавьж)
meɪ.kə r / slaves, hunters, trappers, thieves, and майкаа тор нэхэгчээр зөөлөн майк нэхүүлж өмсөж болох юм байна.
undertakers.
The frontier is patrolled by border Хамгаалалтын ажлыг гардаж хийдэг хүмүүсийг хамгаалагч
698 guard /gɑːd/ n хамгаалагч гард
guards. гэдэг.

699 soldier /ˈsəʊl.dʒə r / n цэрэг Soldiers were patrolling the streets. сульдаа Сульдаа байсан залуус армид явахаар цэрэг болдог.

Trapper is a person who catches wild

700 trapper /ˈtræp.ə r / n ангууч, анчин тариф - эр Анчин эр ангаа үнэ тарифжуулан зардаг.
animals, usually to sell their fur.

Undertaker is a person whose job is to

/ˈʌn.dəˌteɪ.kə хүүр оршуулагч, prepare dead bodies that are going to be Хүүр оршуулагч залуугаас үйлчилгээ авахаар очиход аан тэр
701 undertaker n аан тэр тэйкэнд
r/ авсчин buried or cremated and to organize тэйкэнд очоод мөнгөө тушаачих гэж хэллээ.
funerals.

A well-planned general encyclopedia

presents facts about humanity; about
/wel- сайн зохион well / сайн / - plan / Сайн зохион байгуулагдсан үйл ажиллагаануудыг өмнө нь
702 well-planned adj beliefs, ideas, and achievements; about
/plænɪʃt/ байгуулагдсан Төлөвлөх / сайн төлөвлөсөн байдаг.
the world people live in; and about the
universe of which they are a part.

People cannot swim as well as a seal, Яг л эмч шиг сайн эрүүл мэндийн мэдлэгтэй эсвэл эс эдээрээ
703 as well as ... /əz. Wel. Əz/ adv шиг сайн эсвэл эс
but they can also walk, run, and climb. хохироод дуус.

35. Peace
Peace is the state of being calm, quiet, peace of cake/хэрчим Энх тайван байна гэдэг нь хэрчим бялууг тайван идэхийн
704 peace /piːs/ n энх тайван
and free of disturbance. бялуу/ нэр юм.
 There was a minor disturbance during
/dɪˈstɜː.b ə n Хүүхэд байхад дээс турбанд уяж дээгүүр нь үсэрч тоглон
705 disturbance n үймээн самуун the demonstration, but nobody was дээс турба
t s/ байрны үүдэнд мөн ч их үймээн дэгдээдэг байжээ.
injured.
Specialists in the structure of planets Гоо сайханы спад шивээстэй массажист мэргэжилтнүүд
706 specialist /ˈspeʃ. ə l.ɪst/ n мэргэжилтэн спа шивээст
use geology. ажилладаг.

People take part in such forms of

компанит ажил, Компани энэ сард гүйцэтгэх захирлаа сонгох компанит
707 campaign /kæmˈpeɪn/ n conflict as debates, lawsuits, sports компани
сонгууль ажлыг эхлүүлнэ.
contests, and election campaigns.

Bible declares, "Thou shalt not kill" and Грекчүүд өөрсдийгөө бурхдуудаар ерөөгдөгсөд гэж боддог
708 blessed /bles/ n ерөөгдөгсөд Балай ёст
"Blessed are the peacemakers. юм байна лээ надад лав балай ёстой газар шиг санагдсан.

Philosophers in ancient Greece and

Нөхөрлөл гэдэг бол найзын минь ээж биднийг үүдэнд нь
709 brotherhood /ˈbrʌð.ə.hʊd/ n нөхөрлөл Rome taught brotherhood and ороод ир хүүд
очиход л ороод ир хүүд гэж уриалагхан дуудахаас эхлэлтэй.
nonviolence.
The world has seldom had a long period
710 seldom /ˈsel.dəm/ adv хааяа Sale дом Хааяа дэлгүүрүүд sale зарлалаа гэдэг нь хүн татах дом юм.
of unbroken peace.

Such an enterprise calls for the

combined talents of scholars and Төөрчихсөн 2 жуулчин гараа өргөж зогсоогоод газрын зураг
/mæp газрын зураг хийдэг
711 mapmaker n specialists, of editors and educators, of май апп нигер сурахаар нь би хариуд нь утсаа өгөөд май апп хэрэглэ нигер
.meɪ.kə r / хүн
researchers and librarians, and of artists, минь гэж хэлсэндээ.
mapmakers, and production specialists.

бүх хамгийн сүүлийн

keep abreast phrase үеийн баримтуудыг To keep an encyclopedia abreast of
712 /əˈbrest авирна ш дээ Уулруу зэрэгцэн авирна ш дээ.
of sth /хэллэг/ мэддэг эсэхээ events in all fields of knowledge.
баталгаажуулах

As a result, several of them banded

together and formed an organization Монголын бүх boy band хамтлагуудыг нийлүүлээд нээх гоё
713 band /bænd/ agj холбох нийлүүлэх boy band
that made one of the first attempts to тоглолт хийх юмсан.
limit warfare.

An organization made one of the first Дайны байдалтай онц байдал зарласан үед зугтаахдаа ваар,
714 warfare /ˈwɔː.feə r / n дайны байдал ваар паар
attempts to limit warfare. паар мэтийн зүйлийг орхиж явах хэрэгтэй.

The army cut off the enemy's food Агуулахад муур орж бүх хүнсийг бохирдуулснаас болж хоол
715 cut off /ˈkʌt.ɒf/ ph verb хангамжийг зогсоох cat /муур/
supply. хүнсний хангамжийг зогсооход хүрээд байна.

Уран зураачид сайн чанарын бийргүй бол гаргүйтэй адил

716 bear /beə r / v хүлээн зөвшөөрөх No one could bear arms or make war. бийр
гэдгийг хүлээн зөвшөөрөх хэрэгтэй.

Truce of God limited fighting in private Гэрт ахуйн газ тэс буудсанаас болж нөхөр бид хоёрын дунд
717 dispute /dɪˈspjuːt/ n маргаан тэс - бууд
disputes to certain days of the week. томоохон маргаан гарав.
 The Peace of God forbade fighting in
forbid-forbade- Төрөлхийн бор бид ямар буруутай гэж аль ч бааранд
718 /fəˈbɪd/ v хориглох such holy places as churches and бор - бид
forbidden оруулахгүй хориглоод байдаг юм бэ?
shrines.
Islam's most sacred shrine is at Mecca Сүм хийдийн ширээ нь хүртэл мөргөсөөр байгаад
719 shrine /ʃraɪn/ n сүм, хийд ширээ нь
in Saudi Arabia. элэгдчихсэн байх юм.
Дэлхий даяар бөөрний дутагдалтай төрөлт ихэссэнтэй
Millions of AIDS cases have been
720 worldwide /ˈwɜːldˌwaɪd/ adv дэлхий даяар Бөөр ил байя да холбоотой бөөр ил байя даа уриа доор хүн бүр бөөрөө ил
diagnosed worldwide.
гаргасан хувцас өмсөх болсон.
In war, a nation uses its army to Конкурсыг л амжилттай давж байж бусдаас өрсөж хүссэн
721 conquer /ˈkɒŋ.kə r / v эзлэн авах конкурс
conquer enemy territory. сургуулиа эзлэн авч чадна.
Опозит хамтлагийн дуунуудыг хүүхдийн хүмүүжилд сөргөөр
722 oppose /əˈpəʊz/ v эсэргүүцэх Some people oppose gambling. Опозит
нөлөөлнө гэж эцэг эхчүүд эсэргүүцэх болж.
36. War
War is any struggle in which two large
723 war /wɔːr/ n дайн groups try to destroy or conquer each Ваар Ваар хагарсанаас болоод ээж аав хоёрын хооронд дайн болов.
other.

There is a furious struggle going on S хүүхэн drug /хар

724 struggle /ˈstrʌɡ.əl/ n тулаан, тэмцэл Тэмцэл дунд байсан S хүүхэн хар тамхи хэрэглэсэн байжээ.
between the two presidential candidates. тамхи/

Families have fought against families,

Манай овгийн ахлагч анд явж байхдаа нэг хүн л дутуу байх
725 tribe /traɪb/ n овог tribes against tribes, followers of one тэр яав
юм бол тэр яав гэж уурладаг.
religion against followers of another.

Сүсэгтний цуглаанд ирсэн хүн бүрд гарын бэлэг тарааж

I saw a follower of Jesus.
726 follower /ˈfɒl.əʊ.ə r / n сүсэгтэн, дагалдагч тоол овор байхдаа эгч надад сайн тоол, овор ихтэй гэж хүн үлдээж
болохгүй шүү гэж захисан.
Armies and navies once were almost the
тэнгисийн цэрэг, Усан цэргүүдэд нивеэ гоо сайхны брэнд хандив тусламж
727 navy /ˈneɪ.vi/ n only factors in deciding the outcome of нивеэ
усан цэрэг өглөө.
wars.

Wars have always caused great Ар гэрт зовлон бэрхшээл тулгарах үед би яг л компьютерийн
728 hardship /ˈhɑːd.ʃɪp/ n зовлон бэрхшээл хаард шиг
suffering and hardship. хаард шиг ачаалалтай ажиллах хэрэгтэй болдог.

Israel was founded in 1948 as a Машинд хорхойтой над шиг хүн home plaza-д ланд
729 homeland /ˈhəʊm.lænd/ n төрсөн нутаг homeland for Jews from all parts of the home plaza-д ланд автомашин зардаг болсноос хойш тэнд төрсөн нутагтаа
world. ирсэн хүн шиг л явдаг боллоо.
When the pasturelands in Central Asia
dried up, hungry tribes would make war Бүх ажлаа механик аргаар хийж дуусах үед дараа нь апп
730 dry up /draɪ. ʌp/ ph verb дуусах Дараа нь апп
on their neighbors in order to get new ашиглаад амархан хийж болох байсныг сануулав.
lands.
More than half emigrated to the United Эмээ гэрээт ажилчин гэдэг виз мэдүүлж гадаад руу
731 emigrate /ˈem.ɪ.greɪt/ v цагаачлах эмээ - гэрээт
States. цагаачлах болов.

хэрэх,сэлгүүцэх, The Indians wanted to roam freely over

732 roam /rəʊm/ v room/өрөө / Хичээлээ хийхгүй өрөөнд орж ирээд сэлгүүцээд байсан.
тэнүүчлэх the land, hunting, trapping, or fishing.
 Landless people from abroad preferred
Ядуурал ясандаа тулахад гэр бүлд хамгийн ашиггүй хүнийг
733 poverty /ˈpɒv.ə.ti/ n ядуурал the dangers of war to the horrors of хөө вариантыг
зайлуулах хөө вариантыг сонгохоос өөр аргагүйд хүрнэ.
poverty.

сэхээтэн давхаргын Such emigration has sometimes been Сэхээтнүүд цагаачлалын онгоцоор ирэхэд тэдний бараа нь
734 brain drain /breɪn. dreɪn/ n бараа нь дараа нь
цагаачлал called brain drain. дараа нь усан онгоцоор ирсэн.

/əˈten. t ʃ ə If you don't pay attention now, you'll get Хүүхдийн зусланд хөвгүүдийн аль адтай нь шөнө охидын
735 attention n анхаарал адтай нь шөнө
n/ it all wrong later. өрөө уруу орж багш нарын анхаарлыг татдаг.

үл оролцуулан, үл The museum is open daily except Энэ өвөл их сейфтэй баячуудыг үл оролцуулан нэн ядуу айл
736 except /ɪkˈsept/ pre их сейфт
тооцон Mondays. өрхүүдийг нүүрсээр хангана.
/ˈnəʊ.bl ̩.mən One nobleman would try to seize the Нобелийн шагнал минь язгууртан хүнд л очих ёстой юм
737 nobleman n язгууртан хүн Нобель минь
/ property of another. шүү.
/suːˈpɪə.ri.ə r хамгийн сайн, дээд This is clearly the work of a superior Манайх атар талхны үйлдвэртэй супер ойр болохоор өглөө
738 superior adj супер ойр
/ зэргийн artist. бүр дээд зэргийн шинэ талх иддэг.

A nation may decide to choose its own Ангид орос штрик хэрэглэдэг баян айлын хүүхдүүд бусдыг
739 strike /straɪk/ v цохих, дайрах штрик
time and strike the first blow. цохих, дайрах маягаар дээрэлхдэг.

37. Chaplin, Charlie

бүтээх, уран бүтээл The music was specially composed for Загвар өмсөгчид бүрэн хэмжээний уран бүтээлд оролцохдоо
740 compose /kəmˈpoʊz/ v коом пооз
туурвих the film. коом пооз бэлдэж очдог гэнэ.

Looking undersized and

/ˌʌn.dəˈsaɪzd жижиг хэмжээтэй, undernourished, Chaplin wore a Жижиг хэмжээтэй буюу намхан хүүхэдтэй айл өндөрт сойз
741 undersized adj өндөрт сойз
/ багадсан battered derby hat, a coat too small for тогтоогч байрлуулах нь зохимжгүй байдаг.
him, and pants much too large.

These crops have long served as the

Казакууд жил бүр Науризын баярыг өндөр хэмжээнд
undernourishe /ˌʌn.dəˈnʌr.ɪʃ хоол тэжээлийн principal source of food and nutrition
742 adj өндөр Науриз зохиодог нь алсдаа хоол тэжээлийн дутагдалтай байдалд
d t/ дутагдалтай for many of the world's poorest and
хүргэдэг.
undernourished households.

Хөлөө чирсэн хүүхнүүдийг харахаар шал балай юм

743 shuffling /ˈʃʌf.lɪŋ̩/ adj хөлөө чирсэн He walked in a shuffling manner. шал балай юм
бодогдохын.
This figure of poverty also wore gloves
744 gloves /glʌv/ n бээлий гулууз Гулууз махыг бээлий өмсөж зөөлөө.
and carried a bamboo cane.

But this figure of poverty also wore

gloves and carried a bamboo cane that Даамбоо циркт хоккейн тоглолт хийж үзүүлэхдээ хулсан
745 bamboo cane /bæmˈbuː/ n хулсан саваа Даамбоо хоккейн
seemed to reflect a spirit that bounces саваагаар гоёжээ.
back from the most crushing defeats.

Stock prices bounced back after a steep Цээжилсэн үгээ дахин сэргээж харвал bounty өгье гэж
746 bounce back /baʊns bæk/ ph.v дахин сэргэх bounty байг
plunge earlier this week. бодож байсан юм, хүсэхгүй бол байг.
Their army had suffered a crushing Гараашийн хаалга эвдэрч салж унаад машинаа байрлуулах
747 crushing /ˈkrʌʃ.ɪŋ/ adj хүнд, бэрх, ноцтой гараашийн
defeat. үедээ ноцтой гэмтэл авлаа.
 The Tramp was homeless and penniless Чи сохор зоосгүй гуйлгачин болно төсөөлөөд үз дээ? Пээ
748 penniless /ˈpen.i.ləs/ adj сохор зоосгүй пээ нилэс
once more. нилэс гээд нүд харанхуйлаад ирж байна шүү.

нийгэмд хүлээн
/rɪˌspek.təˈbɪl There was an attempt to gain Эрээс багатай балай Хот хоорондох тээвэр нийгэмд хүлээн зөвшөөрөгдсөн хэдий
749 respectability n зөвшөөрөгдсөн
.ɪ.ti/ international respectability. тээ ч хөл хориотой үед эрээс багатай балай тээ.
байдал
The victims included Jews, Poles and
750 Jew dʒuː n еврей хүн жүү Еврей хүн хэлд орохдоо хамгийн түрүүнд жүү гэж хэлдэг.
Gypsies.
The ancient Greeks believed the soul
сүнс, хүний дотоод
751 soul /soʊl/ n left the body after death in the form of a Сөүл Сөүл хотод сүнс байдаг.
сэтгэл
butterfly.

инээдмийн UB comedy-гийн залуус ч бас инээдмийн жүжигчид учраас 4

752 comedian /kəˈmiː.di.ən/ n I worked as a stand-up comedian. сomedy
жүжигчин, алиалагч сарын 1 нд баярлах эрхтэй.

Dota тоглож байтал аав ирээд уг нь чиний насанд контор

/ˈkɒn.trə.vɜː. маргалдаан, There was a big controversy over the
753 controversy n контор зүгээрсэн зүгээрсэн гэж хэлэнгүүт бид хоёрын дунд багагүй
si / зөрчилдөөн use of drugs in athletics.
маргалдаан үүсдэг.
It's an immoral tax, because the poor Цэцэрлэгт хүүхдээ өгсөн чинь ийм мораалгүй ёс зүйгүй
754 immoral /ɪˈmɒr. ə l/ adj ёс зүйгүй ийм мораалгүй
will pay relatively more. болчих гэж.
Chaplin could not reenter the United Принтер хэвлэхдээ гацаад байвал restart хийгээд дахин
755 reenter rē-ˈen-tər v дахин нэвтэрч орох принтер
States. нэвтэрч ороод үзэх хэрэгтэй.

For many people, religion is an

Харри Поттер дээр гардаг Хээрмониа баяр ёслол дээр
756 ceremony /ˈser.ɪ.mə.ni/ n баяр ёслол organized system of beliefs, ceremonies, Хээрмониа
Роонтой хамт бүжиглэдэг.
practices, and worship.

Chaplin received an honorary Oscar at

Манайд ирж хоноорой гэж хүндэлж явдаг хүнээ нэр
757 honorary /ˈɒn. ə r.ə.ri/ adj нэр төртэй, хүндэт the annual Academy Award ceremonies хоноорой
төртэйгээр урив.
in April.
/ɪnˈkæl.kjʊ.lə The ecological consequences of a Энэ хүнд хэлкүүл байвал хоёулаа тоолж баршгүй их
758 incalculable adj тоолж баршгүй энэ хэлкүүл байвал
.bl ̩/ nuclear war are incalculable. мөнгөтэй болно.

баатарын цол хэргэм Төр өвөөг маань наятай болоход нь баатрын цол хэргэм
759 knight /naɪt / v He was knighted by Queen Elizabeth II. наятай
олгох, өргөмжлөх олгоно гэсэн.

38. Joyce, James

Joyce, James (1882-1941), an Irish

/ˌrev.əˈluː.ʃ ə ирээ болов уу шинэ Хувьсгал хийхэд оролцоно гэсэн юмсан ирээ болов уу шинэ
760 revolutionize v хуьсгал хийх novelist, revolutionized the treatment of
n.aɪz/ найз найз маань.
plot and characterization in fiction.

Joyce, James (1882-1941), an Irish

боловсруулалт (кино Түүхий эдийн боловсруулалт хийхээр явсан тэр хэд мэнд л
761 treatment /ˈtriːt.mənt/ n novelist, revolutionized the treatment of тэр хэд мэнд
зохиолын) байгаа даа.
plot and characterization in fiction.

Кинонд дүр бүтээж байгаа усан цэргийн флотынхон

762 plot /plɒt/ n зохиол The film has a very simple plot. флот
зохиолоо сайн ойлгосон байна.
 I think he suffered a lot when his wife Дулмаа маань хүнтэй суугаад сапирцан байна лээ их л зовж
763 suffer /ˈsʌf.ɚ/ v зовох сaпир
left him. байгаа юм байна даа.
Joyce suffered a painful eye disease for Пайнтбоол тоглосны маргааш ёстой зовлонтой өвддөг юм
764 painful /ˈpeɪn.f ə l/ adj зовлонтой, зовиуртай пайнтбоол
most of his adult life. байна.
/ɒp. ə reɪ.ʃ ə He has to have an operation on his Дуурийн дуучин хоолойны хагалгаанд ороод операг шинэ
765 operation n мэс засал, хагалгаа опера шинэ
n/ shoulder. өнгөөр дуулаад байгаа.

/kənˈven t Корпорэйт Конвеншн Корпорэйт Конвеншн Центр угтах үйлчигээнийхаа тогтсон,

766 conventional adj тогтсон, уламжлалт It’s a conventional hot-water heater.
.ʃ ə n. ə l/ Центр уламжлалт байдлыг өөрчилжээ.

дүрийн дотоод
interior Interior monologue is a piece of writing Байшингийнхаа интерьер загварыг гаргахдаа өөрийнхөө
767 /ɪnˈtɪə.ri.ə r / n бодлыг илэрхийлсэн интерьер
monologue expressing a character's inner thoughts. дотоод бодлыг илэрхийлж ил гаргахыг зорьлоо.
бичвэр/ зохиол

нэг хүний яриа, нэг Consider the stages of speech

Нэг хүнийг яриагаар бол удахгүй удаан хугацаагаар тог
768 monologue /ˈmɒn. ə l.ɒg/ n жүжигчинтэй богино production that could be facilitated in Мон лаагүй
тасарна гэнэ. Мон лаагүй л бол бүтэхгүйнэ дээ.
жүжиг monologues and in dialogues.

I had a constant stream of visitors while

769 stream /striːm/ n урсгал аспирин Аспирин уухаар цусны урсгал сайжирдаг юм байна.
I was ill.
He is completely unaware of gender
/ˈkɒn. t
770 consciousness n ухаан, ухамсар issues - we will have to raise his хонь шээснээс Хонь шээснээс үнэр авч ухамсраараа хосоо хайдаг.
ʃə.snəs/
consciousness.
These techniques give the reader the
төөрөгдөл, бүтэхгүй Илүү шинэ бараа ирлээ гэж хүмүүсийг төөрөгдүүлж хуучин
771 illusion /ɪˈluː.ʒ ə n/ n illusion of following the character's илүү шинэ
санаа бараагаа зардаг.
thoughts.

/əbˈskjʊə.rɪ.ti олонд танигдаагүй, Joyce lived in poverty and obscurity UB Security хамгаалалтын газрын ажилтнууд шөнийн гараанд
772 obscurity n ub security
/ нэрд гараагүй байдал until 1922. гардаггүй болохоор олонд танигдаагүй.

He survives the pain and sorrow of his

/rɪˈmɑː.kə.bl ̩
773 remarkable adj гайхамшигтай life by a remarkable capacity to absorb ир марк авбал Гэртээ ир марк авбал гайхамшигтай зүйл тохиолдох болно.
/
suffering.

The hero's initials, HCE, stand for

Зочид буудлын эзэн энэ кибер ертөнцөд маш их цагийг
774 innkeeper /ˈɪnˌkiː.pə r / n зочид буудлын эзэн Humphrey ChimpdenEarwicker, a энэ кибер
өнгөрүүлдэг.
Dublin innkeeper.

Joyce crammed the book with topical

Нүүрнийхээ нүх сүвийг кремээр дүүргэх нь буруу арчилгаа
775 cram /kræm/ v дүүргэх and historical names, events, myths, крем
болдог.
songs, jokes, and gossip.

After several swerves, the car flipped Хайран бууз! Сэвээрэй, сэвээрэй л гээд байсан, сав нь
776 swerve /swɜːv/ n хазайлт, хэлтийлт сэвээрэй
over and skidded across the pavement. хазайлттай байсныг харахгүй яасан юм бэ?

The car came around the bend on the Хугарсан хуруугаа бинтээр ороохдоо тэгшхэн ороохгүй бол
777 bend /bend/ n мурийлт бинт
wrong side of the road. мурийлттай эдгэнэ шүү.
Реппер Rokit Bay шумбагч багийнхантай хамт далайн булан
778 bay /beɪ/ n далайн тохой, булан We sailed into a beautiful, secluded bay. Rokit Bay
тохой бүрээр аялсан.
 Joyce's technique can be studied from
the first sentence of Finnegans Wake:
/ri дахин эргэлтэнд
"riverrun, past Eve and Adam's, from Хоолыг дахин боловсруулалтанд оруулахад чи ирээ. Мастер
779 recirculation :,sɜː.kjʊˈleɪ.ʃ n оруулалт, дахин ирээ сэркүү лай шинэ
swerve of shore to bend of bay, brings тогооч сэркүү лай, шинэ ажилтан мэдэхгүй.
ə n/ боловсруулалт
us by commodius vicus of recirculation
back to Howth Castle and Environs."

The device is a grammatical

/ˌrep.rɪ.zenˈte Ресепшин шинэ ажилтан болохоор одоогоор компанийг
780 representation adj төлөөлөл , дүрслэл representation of the cyclic theory of Ресепшин шинэ
ɪ.ʃ ə n/ төлөөлөх төлөөлөл муутай байна.
history.

The film traces the events leading up to

781 trace /treɪs/ v дүрслэх түрээс Дүрслэх урлагийн сургуулийн дотуур байр түрээс авдаг.
the Russian Revolution in 1917.

Ligatures are used in surgery to stop the

782 flow /fləʊ/ n урсгал плов Туулын урсгалын чимээ сонсож сайхан плов хийж идье.
flow of a bleeding artery.

/ɪˌvæp.əˈreɪ.ʃ Animal substances slow the evaporation Адам Эва хоёр бороо шөнө ороод өглөө болоход ууршаад
783 evaporation n ууршилт Эва бороо шөнө
ə n/ of perfume oils. алга болчихсон байхыг хараад ихэд гайхжээ.

The terms "drinking problem" and

interchangeabl /ˌɪn.təˈtʃeɪn.d харилцан сольж Тэр чээнж энэ машиныг өндөр үнээр авбал харилцан сольж
784 adj "alcohol abuse" are often Энэ тэр чээнж авбал
e ʒə.bl ̩ / болохуйц болохуйц наймаа байна.
interchangeable.
/ˈsɪm.b ə Симбатай найз болохоо бэлгэдэж түүний зурагтай
785 symbolize v бэлгэдэх, дүрслэх She symbolizes the mother of humanity. Симба найз
l.aɪz/ фудволкоор гангарлаа.
39. Materialism

Materialism is a philosophical position

/məˈtɪr.i.ə.lɪ.
786 materialism n материализм that states that everything is material, or - -
zəm/
a state of matter.

787 position /pəˈzɪʃ. ə n/ n байдал, байр байдал Materialism is a philosophical position. босъё шөнө Биеийнхаа байр байдлыг анзаарч байгаад шөнө босъё.

Some scientists believe that there is

матери, бодис,
788 matter /ˈmæt.ə r / n about ten times as much matter in the матери Амьд бие маш өчүүхэн матери буюу бодисоос үүсэлтэй.
материаллаг зүйл
universe as astronomers have observed.

Materialists particularly deny that the

Багш даалгавараа хийгээгүй хүүхдийн дэвтэр дээр D наая
789 deny /dɪˈnaɪ/ v няцаах human self is a spiritual--or in any D наая
гэдэг санал гаргахад сурагчид бүгд няцаав.
way nonmaterial--entity.

He regarded the north of the country as

790 entity /ˈen.tɪ.ti/ n нэгж хэсэг, объект энэ тэди Энэ тэди чинь гар утас зардаг жоохон объект юм байна ш дээ.
a separate cultural entity.

It's difficult to interpret these statistics

791 interpret /ɪnˈtɜː.prɪt/ v тайлбарлах without knowing how they were хэн тэр бэрд Хэн тэр айлын бэрд тайлбарлах байх болж байна.
obtained.
 холбож үзэх, холбож Most people associate this brand with Асашорюү Дагвадорж надтай олон зүйлээрээ адилхан чи
792 associate /əˈsoʊ.ʃi.eɪt/ v асашорюү
ойлгох good quality. холбож ойлгож чадвал.
I think we should put as much emphasis
/ˈem p онцлог байдал, Эм фашистуудад хэрэггүй учир нь тэд эмийн ургамлаар
793 emphasis n on preventing disease as we do on эм фашист
.fə.sɪs/ тодотгол хооллодог онцлогтой ард түмэн.
curing it.
His concern to appear sophisticated Лаазалсан консерв нь удаан хадгалдаг учир хөдөө авч явахад
794 concern /kənˈsɜːn/ n чухал байдал Консерв нь
amused everyone. чухал байдаг.

The government was founded on a

795 doctrine /ˈdɒk.trɪn/ n итгэл үнэмшил докторын Докторын онош итгэл үнэмшил төрүүлдэг.
doctrine of equality for all people.

Dentistry emerged as a profession in Энержи ресурс уурхайгаас гарч ирэх баялаг бол Монголын
796 emerge /ɪˈmɜːdʒ/ v гарч ирэх Энержи ресурс
the mid-1800's. ард түмнийх.
эсрэг онолуудыг авч
/ˌdaɪ.əˈlek.tɪ. Plato's dialogues contain many Диалектикийн арга нь эсрэг онолуудыг авч үзсэнээрээ
797 dialectical adj үзсэнээрээ үнэнг олж Диалектикийн арга
kəl/ instances of dialectical argument. үнэнг олж нээдэг арга юм.
нээдэг

This transition occurs as a result of Улс хооронд шилжилт хийж дамжиж нисдэг транзит
798 transition /trænˈzɪʃ. ə n/ n шилжилт inadequacies or "contradictions" in the транзит /нислэг/ нислэгийг корона вирустай холбогдуулан болиулахаар
earlier phase. шийдвэрлэв.

This phase includes the prehistory of all Төрөлтийн өмнөх үе шатанд хэвлийгээр хүчтэй базалж
799 phase /feɪz/ n үе шат баз
human beings until about 8000 B.C. өвдөнө.

Since the 1950's, many scientifically

/ˌsaɪənˈtɪf.ɪ.k oriented philosophers have defended Энэ уулын орой тэнд л байгаа байх гээд баримжаалаад яваад
scientifically шинжлэх ухаанд
800 əl.i adj materialist positions in metaphysics, a орой нь тэнд байдаг тэр орой дээр нь гарахаар дахиад нэг өөр өндөр орой
oriented чиглэсэн
ɔːr.i.en.t̬ ɪd/ branch of philosophy that is concerned угтах юм даа.
with the basic nature of reality.

As a police officer you are expected to

Апп дээр байгаа хоолонд бидний эрүүл мэндийг хамгаалах
801 uphold /ʌpˈhəʊld/ v хамгаалах, дэмжих uphold the law whether you agree with апп хоолонд
дэмжих төрөл бүрийн ногоог багтаасан байна лээ.
it or not.

/ˌ a The people are caught between two Хоол идчихээд ёолоод байдаг сонин үзэл сурталтай хүмүүс
802 ideology n үзэл суртал ид ёолоод
ɪ.diˈɒl.ə.dʒi/ opposing ideologies. байдаг.

40. Inductive method

Inductive method is the reasoning

индукцийн, нэгтгэн process by which a person starts from Энэ duck тив буюу дан нугаснууд амьдардаг тивийг дэлхийн
803 inductive /ɪnˈdʌk.tɪv/ adj энэ - duck /нугас/ тив
дүгнэсэн particular experiences and proceeds to 6 дахь тивд нэгтгэн дүгнэж ойлгох нь өрөөсгөл юм.
generalizations.

/ˌdʒen. ə r.
Генералын зээ шинээр төрж байна гээд ерөнхийллөөр
804 generalization ə l. a ɪˈzeɪ.ʃ n ерөнхийлөл Generalization can be dangerous. генералын зээ шинэ
бодоод үзвэл насаар залуу хүн байх нь.
ə n/
 His lawyers have decided not to proceed
805 proceed /proʊˈsiːd/ v үргэлжлүүлэх бороо seed /үр/ Бороо цацсан үрийг ургахаа үргэлжлүүлэхэд нь туслав.
with the case.

/ˌprɒb.əˈbɪl.ɪ. The probability of getting all the про (мэргэжлийн) Дээрэмчин про (мэргэжлийн) бээлийтэй байх магадлал
806 probability n магадлал
ti/ answers correct is about one in ten. бээлийтэй өндөр.

Дайнд оролцож буй цэргүүд гарцаагүй байдалд орж хүний

807 certainty /ˈsɜː.t ə n.ti/ n гарцаагүй байдал There are few absolute certainties in life. цэрэг дайнд
амь хөнөөдөг.

/ˌkɑː.mən Windsurfing is perfectly safe as long as Дунд сургуулийн сурагч практик мэдлэгээ ашиглан гоймон
808 common sense n практик мэдлэг гоймон сэнс
ˈsens/ you use some common sense. идээд сэнсний дэргэд сууж чадна.

Inductive method is also used together

дедукцийн арга, Индукцээс дедукц шинэ учраас дедукцийн аргыг ихээхэн
809 deduction /dɪˈdʌk.ʃ ə n/ n with deduction to make scientific Дедукц шинэ
дедукц ашиглах болсон.
discoveries.
In deduction, people draw particular
810 premise /ˈprem.ɪs/ n таамаглал conclusions by reasoning from general free мисс Free миссүүд амьдрал үргэлж сайхнаараа гэж таамагладаг.
premises.
Deductive method is the process of
байгаа таамаглал
reasoning by which we draw
811 Deductive /dɪˈdʌk.tɪv/ adj санаануудаас эцсийн дедукц Дедукц бол баттай баримтаас эцсийн дүгнэлт гаргаж авдаг.
conclusions by logical inference from
дүгнэлт гаргаж авдаг
given premises.

/ˌprɒp.əˈzɪʃ. They were debating the proposition that про (мэргэжлийн) Боссыг шөнө мэргэжлийн төвшинд цааш нь харуулах 1
812 proposition n санал, таамаглал
ə n/ "All people are created equal". боссыг шөнө санал байна.

To draw valid conclusions, the

813 valid /ˈvæl.ɪd/ adj үнэн зөв deductive method uses a special set of валют Валютын ханшийг үнэн зөв мэдээлэлдэг газар бол банк.
rules.

/ˌkɒm.bɪˈneɪ. The scientific method requires a Эрэгтэй эмэгтэй бүжигчдийн комбинацыг сайн
814 combination n хослол комбинац
ʃ ə n/ combination of induction and deduction. найруулахгүй бол төгс хослол болж чадахгүй.

41. Seven wonders of the ancient world

Seven Wonders of the Ancient World is

815 notable /ˈnəʊ.tə.bl ̩/ adj нэрд гарсан, алдартай a listing of notable objects built between note авбал Шинэ note авбал нэрд гарсан apple брэндийг сонгоорой.
about 3000 B.C. and A.D. 476.

We spent a week visiting the wonders

816 wonder /ˈwʌn.də r / n гайхамшиг Wonder girls Солонгосын "Wonder girls" хамтлаг гайхамшигтай дуулдаг.
of Ancient Greek civilization.

I haven't seen them since that

/ˈmem.ər.ə.b дурсамжтай, Утасны memory бол хүний дурсамжтай үйл явдлыг
817 memorable adj memorable evening when the boat memory бол
əl/ дурсгалын хадгалахад хэрэглэгддэг.
capsized.
The tomb was about 135 feet (41 Египетийн бунханд талийгчийн эд зүйлийг домбо дотор
818 tomb /tuːm/ n булш, бунхан домбо
meters) high. багтаан хийдэг байсан.

They were unaware of the religious un (ан) aw (ав) are Ан ав бол амьтны талаарх мэдлэггүй хүмүүсийн хийдэг
819 unaware /ˌʌn.əˈweə r / adj мэдлэггүй
importance of the pyramids as tombs. (бол) зүйл биш.
 She was afraid that she would look
820 foolish /ˈfuː.lɪʃ/ adj тэнэг, гэнэн, ухаангүй бүлнэ ш дээ Тэнэг хүн бол чамайг үгийн зөрүүгүй бүлнэ ш дээ.
foolish if she refused.
Экстра худалдааны төвөөс веган хоолтнууд хүнсээ
/ɪkˈstræv.ə.g In those days, a second car seemed like
821 extravagance n үрэлгэн байдал экстра веган цуглуулдаг, монгол хүн мах идэхгүй веганаар хооллох нь
ə n t s/ a needless extravagance.
үрэлгэн байдал юм.

Gardens were laid out on a brick terrace

Тэрийг хараач 1 залуу тагтан дээр гарчихсан амиа хорлох гэж
822 terrace /ˈter.əs/ n тагт about 400 feet (120 meters) square and тэрийг хараач
байна.
75 feet (23 meters) above the ground.

төлөвлөлт хийх
Most of Manhattan is laid out in/on a
823 lay out /leɪ aʊt/ v (хавтгай газар дээр лай авто Гараар хийх гэж лай автомат зүйл ашиглан төлөвлөлтөө хий.
grid pattern.
байрлуулахаар)

эрэг шураг, (эрэг In order to irrigate the flowers and trees

шурагтай ижил in the gardens, slaves worked in shifts
824 screw /skruː/ n исгэрэв Эрэг шураг нь хүчтэй салхинд салж унах гээд исгэрэв.
зарчмаар ажилладаг turning screws to lift water from the
эртний төхөөрөмж) Euphrates River.

Өөрөө уначихаад кет худалдан авсан дэлгүүрт очиж би танай

/ˈkɒm.plɪ.keɪ A complicated system of sewers runs
825 complicated adj учир битүүлэг гомдлоо кетэнд кетэнд гомдлоо гэсэнд худалдагч учир битүүлэг байдал
.tɪd/ under the city.
үүсгэлээ гэж хөөжээ.

The temple was entirely marble, except

826 temple /ˈtem.pl ̩/ n сүм тамхил Сүмд тамхилахыг хориглоно.
for its tile-covered wooden roof.

Most of the world's cacao beans come Хүчтэй давлагаалсан далайн эргийн зах хэсгээр хөөстэй
827 coast /kəʊst/ n далайн эрэг хөөст
from the west coast of Africa. байна.

He has dedicated his life to scientific Дээд зиндааны кет өөрийгөө хүний хөлөнд бүрэн зориулах
828 dedicate /ˈded.ə.keɪt/ v зориулах дээд кет
research. гэж хичээдэг.

The museum has several life-sized Сургууль түр амрах хугацаанд сургуулийн үүдэнд уран
829 sculpture /ˈskʌlp.tʃə r / n уран баримал school/сургууль/ түр
sculptures of people and animals. баримал сүндэрлэжээ.

The statue, 40 feet (12 meters) high, Хааныг насан эцэс болсны дараа нь хан хүү хаан ширээг
830 throne /θrəʊn/ n хаан ширээ дараа нь
showed Zeus on his throne. залгамжлав.
They often placed food, ornaments, and
831 ornament /ˈɔː.nə.mənt/ n чимэглэл ор нам энд Ор нам энд намын байраа чимэглэлээр тохижуулж байна.
tools in graves.
Cannibal is a person who eats human Flash хамтлагийн залуус бие мах бодийн хямралд өртөж
832 flesh /fleʃ/ n бие махбодь flash хамтлаг
flesh. түр уран бүтээл хийхгүй завсардах болжээ.
Phidias made Zeus's robe and
833 ivory /ˈaɪ.v ə r.i/ n зааны соёо ornaments out of gold, and he made the аая уръя Аая, чиний моодны өмдийг зааны соёогоор уръя.
god's flesh of ivory.

In the statue, Zeus had a wreath around

цэцгэн хэлхээ, цэцгэн Аттила, Цезарь, Наполеон гээд л бүх хаад ув улаан цэцгэн
834 wreath /riːθ/ n his head and held a figure of Nike, his red /улаан/
титэм хэлхээн титэм зүүдэг байж.
messenger, in his right hand.
 The temple was entirely marble, except Маргааш болъё оо гэж залхуурдаг хайгуулчид гантиг чулуу
835 marble /ˈmɑː.bl ̩/ n гантиг чулуу маргааш болъё
for its tile-covered wooden roof. ч хэзээ ч олохгүй.

It had a rectangular basement beneath a

836 basement /ˈbeɪ.smənt/ n суурь, подваль, зоорь байсан мэнд Чи түрүүн зоорь руу орж байсан мэнд үү?
colonnade formed by 36 columns.

It had a rectangular basement beneath a Эртний Персийн колониуд байсан улсуудаас одоо зөвхөн
837 colonnade /ˌkɒl.əˈneɪd/ n баганууд Колониуд
colonnade formed by 36 columns. баганууд л үлджээ.

The roof of the temple was held up by a

838 column /ˈkɑː.ləm/ n багана колони Колони улсыг багануудаар тусгаарладаг.
row of thick stone columns.

Stand the paintings against the wall

839 stand /stænd/ v байрлах ээж танд Ээж танд байрлах байр бэлдчихсэн байгаа.
while we decide where to hang them.

He used stone blocks and about 71/2

840 hollow /ˈhɒl.əʊ/ adj хөндий short tons (6.8 metric tons) of iron bars хооллов Хосууд хотоос гарч хөндий талд очиж хооллов.
to support the hollow statue.

TOEFL-ын шалгалтын тааруухан оноогоо хараад миний

841 topple /ˈtɒp.l ̩/ v нурах, нураах The tree toppled and fell. TOEFL
хүсэл мөрөөдөл нурах боллоо.

The Lighthouse of Alexandria stood for

Японд газар хөдлөлт болно гэсэн мэдээ сонсоод өвөө "охин
842 earthquake /ˈɜːθ.kweɪk/ n газар хөдлөлт about 1,500 years before it was finally эрт гүй гүй
минь эрт босоод гүй гүй" гэж захив.
toppled by an earthquake.

42. God

The gods smiled on us and we had Бидний амьдралд тохиолддог гойд сайн зүйлс бурханаас
843 god /ɡɑːd/ n бурхан Гойд
brilliant sunshine throughout the day. ирдэг.

God is a religious term for the "supreme

844 supreme /suːˌpriːm/ n дээд Сүпер Cүпер баатрууд дээд тэнгэрээс заяагддаг.
reality."
A typical pirate is portrayed as a fierce- Энэ портер машиныг зур гэж байхад, хөрөг зурчихсан байх
845 portray /pɔːˈtreɪ/ v дүрслэх , хөрөг зурах Портер
looking man with a beard. юм.
God is sometimes portrayed as a
/ˌsuː.pəˈnætʃ. супер /natural/ Супер байгалийн хүчийг биедээ шингээсэн баатар ер бусын
846 supernatural adj ер бусын, ид шидийн humanlike male with supernatural
ə r.əl/ байгалийн зүйлтэй учирна.
powers.

In many religions, God is the creator of

туйлын, хамгийн Эцсийн амьсгаагаа тасартал надад алт мэт туйлын чухал үр
847 ultimate ˈʌl.tɪ.mət adj the universe and the ultimate source of алт мэт
сайн/ чухал хүүхдээ хайрлан хамгаалах болно.
knowledge, power, and love.

God is also revealed in more than 1,000 Намайг хүүхэд байхад жинхэнэ охин тэнгэрүүд л гоё дээс
848 goddess /ˈgɒd.es/ n охин тэнгэр гоё дээс
other gods and goddesses. тоглодог байлаа.
Muslims call God Allah, as well as 99 Дэлгүүрээс хүнсээ аваад QR кодоо уншуулах гэтэл цаас нь
849 quality /ˈkwɒl.ɪ.ti/ n шинж чанар other names that describe perfect QR лайтай элэгдчихсэн шинж чанартай болчхоод уншуулахад лайтай
qualities. байлаа.
 холбож үзэх, холбож This pattern is associated with an eating Асашорюү Дагвадорж надтай олон зүйлээрээ адилхан чи
850 associate /əˈsəʊ.si.eɪt/ v асашорюү
ойлгох disorder. холбож ойлгож чадвал.
Some early religions came to associate a
Манай экс панз авч ирж өргөн уудам газар дээр маань
851 expanse /ɪkˈspæn t s/ n өргөн уудам газар sky god with the entire expanse of the экс панз
хашаа хадаж өгч байлаа.
universe.
Muslim mystics, known as sufis, also Эрэгтэй багын найзаа дагуулан гэртээ ирэхэд нөхөр маань
852 intimate /ˈɪn.tɪ.mət/ adj ойр дотны claim to have a special and intimate энэ тиймээ тийн харснаа энэ тиймээ тийн чиний ойр дотны найз тээ гэж
relationship with God. хэлснээ шууд цохиж унагаасан.

In some traditions, intermediary spirits,

/ˌɪn.təˈmiː.di. such as the Buddhists' Bodhisattva, Интермед эмнэлэг өвчнийг завсрын үедээ явж байна гэж
853 intermediary n завсрын үе Интермед даруй
ə.ri/ bridge the gap between humanity and a хүлээлгүй даруй арга хэмжээ авдаг.
remote and distant God.

The spirits of long-dead warriors Спирт уугаад байвал тун удахгүй сүнсээ дуудуулж засал
854 spirit /ˈspɪr.ɪt/ n сүнс Спирт
seemed to haunt the area. хийлгэх болох вий дээ.

/ˈkʌv. ə n. ə The contract contained a restrictive Түүхийн кабинетад орвол түүхээ гаднынханд задруулахгүй
855 covenant n гэрээ, амлалт кабинет
nt/ covenant against building on the land. байх амлалт өгч гэрээ байгуулдаг.

God forms a covenant with the Jewish Уулын бэлээс давхин ирж байгаа залуу найран дээр ерөөл
856 bless /bles v ерөөх бэлээс
people and promises to bless them. ерөөх юм.

His faithful old dog accompanied him Би пайнтбоолыг зөвхөн үнэнч итгэлтэй хүмүүстэйгээ л
857 faithful /ˈfeɪθ.f ə l/ adj итгэлтэй, үнэнч пайнтбоол
everywhere he went. тоглодог.
Some fans seem to regard footballers as
858 divine /dɪˈvaɪn/ adj ариун, сүмийн дэвнэ Ариун сүмд цугласан сүсэгтнүүд бөхчүүд шиг дэвнэ.
divine beings.
There's a bubbling stream that flows Булаг шандны дэргэд очоод дуу аялахаар дээш оргилох урсгал
859 stream /striːm/ n булаг өсдийм (өсдөг юм)
through their property. нь өсдийм (өсдөг юм).

In Canada, about 60 percent of the Манай нутагт ир сайдаа амьдран суух орд харшаар чинь
860 reside /rɪˈzaɪd v амьдран суух ир сайд
people reside in 25 metropolitan areas. хангаж өгье.

In the religion of the Hopi Indian tribe,

861 buffalo /ˈbʌf.ə.ləʊ/ n одос үхэр divine spirits are identified with eagles, нуу вафлиа Миний хүү вафлиа нуу тэгэхгүй бол одос үхэр идчихнэ шүү.
foxes, and buffaloes.
мэргэжилтэн , Experts think prehistoric religions arose Манай экс спирт амсахдаа мэргэжилтэн байсан тэгээд л
862 еxpert /ˈek.spɜːt/ n экс спирт
шинжээч out of fear. салсандаа.
Theologians have kept the idea of God
but used names that are not
/ˌʌn.kənˈdɪʃ. болзол тавиагүй, Аir condition-ээр Монголын цөлд явна гэдэг туйлын хэцүү
863 unconditioned adj personalized or limited, such as "the air condition/агаар /
ə nid туйлын, маргаангүй зүйл юм.
unconditioned ultimate" and "the
wholly other."
43. Religion

No simple definition can describe the

864 religion /rɪˈlɪdʒ.ən/ n шашин really /нээрээ/ жин Нээрээ жин нэмсэн маань шашинтай холбоотой.
numerous religions in the world.
 We have discussed these plans on Машины ноймор олгодог газарт олон тооны нойморууд
865 numerous /ˈnuː.mə.rəs/ adj олон тооны ноймор
numerous occasions. шинээр ирсэн байна лээ.

A bride and groom will have bad luck if

Харри Поттер дээр гардаг Хээрмониа баяр ёслол дээр
866 ceremony /ˈser.ɪ.mə.ni/ n баяр ёслол they see each other on their wedding Хээрмониа
Роонтой хамт бүжиглэдэг.
day before the ceremony.

She's very good at making friends and Ийм линз зүүгээд байхаар нүдний хараанд чинь нөлөөлөх
867 influence /ˈɪn.flu.əns/ v нөлөөлөх ийм линз
influencing people. байлгүй.

The Gospel message is one of personal Шөнө дунд сүмрүү явж аврал гуйхаа больсон нь дээр ингэж
868 salvation /sælˈveɪ.ʃən/ n аврал салваа шөнө
salvation. байгаад нөхрөөсөө салваа шөнө.

ханамж, таатай Being here is the fulfilment of a lifelong Сэтгэл ханамжтай таатай мэдрэмж авахыг хүсвэл Минт
869 fulfillment /fʊlˈfɪl.mənt/ n холхил Минт
мэдрэмж ambition. бааранд очоод холхил.

бусадтай ижил эсвэл He felt a real sense of kinship with his

870 kinship /ˈkɪn.ʃɪp/ n гиншив Дотно байх мэдрэмж төрүүлэхийн тулд гиншив.
дотно байх мэдрэмж fellow soldiers.

These topics involve such abstract Наадмаар байт харваа л ганц будлиангүй болж итгэл
871 faith /feɪθ/ n итгэл үнэмшил байт
concepts as loyalty, faith, and fairness. үнэмшил төрүүлдэг.

The religions that trace their history to

872 pattern /ˈpæt. ə n/ n хэв маяг, загвар individuals follow a general pattern of father /аав/ нь Аав нь бол үр хүүхдийнхээ зөв амьдрах үлгэр загвар юм.
development.

During the individual's lifetime or soon

after his death, a distinctive system of Математикийн хичээлд өсөх хөгжих сонирхолтой байгаа бол
873 grew up /ˈgrəʊ. ʌp/ ph.v өсөх, хөгжих гэрээр ав
worship ceremonies grew up around his гэрээр ав давтлагыг.
life and teachings.

шашны итгэл
Спартануудын шашны итгэл үнэмшлийн нэг тогтолцоо нь
874 cult /kʌlt/ n үнэмшлийн нэг Do you know the Hindu cult of Shiva? галд
шүтээндээ өргөл барьж охидыг галд шатаадаг.
тогтолцоо

In addition to inspiring worship, the

урамшуулсан, сэтгэл Эхнэрээ үнс баярын өдөр биш байсан ч сэтгэл санааг нь
875 inspiring /ɪnˈspaɪə.rɪŋ/ adj individual represents an ideal way of үнс баярын
санааг дэмждэг дэмждэг бай.
life that followers try to imitate.

These three faiths, particularly Islam,

чухал ач Химичдэд хамгийн чухал ач холбогдолтой зүйл нь хуруу
876 crucial /ˈkruː.ʃ ə l/ adj have also played a crucial role in the хуруу - шил
холбогдолтой шил юм.
development of Middle Eastern culture.

/ˌɪn.spɪˈreɪ.ʃ Religion has been a supreme source of

877 inspiration n сайхан санаа, онгод үнс баяраар шинэ Хайртай хүнээ үнс баяраар шинэ сайхан санаа төрдөг юм.
ə n/ inspiration in the arts.
These rights include the basic freedoms
Данхан дахь цай боршив. Энэ нь шашны мөргөл хаана нэг
878 worship /ˈwɜː.ʃɪp/ n мөргөл of speech, press, assembly, and боршив
газар болж байгааг илтгэдэг мухар сүсэг.
religious worship.
 However, anthropologists and historians
/ˌæn t of religion believe that some form of
антропологич, хүн Антропологич гэдэг мэргэжил хүн судалдаг сонирхолтой
879 anthropologist .θrəˈpɒl.ə.dʒ n religion has been practiced since people антропологич
судлаач мэргэжил.
ɪst/ first appeared on the earth about 2
million years ago.

/əˈkʌr. ə n t тохиолдол, хэрэг Street-fights are an everyday occurrence occur (тохиолдох)

880 occurrence n Энчээ тохиолдсон хэрэг явдлын талаар та сонссон уу?
s/ явдал in this area of the city. ence (энчээ)

Prehistoric people centered their

religious activities on the most
/ɪgˈzɪs.t ə n амьдрал, оршин
881 existence n important elements of their existence, Зэгзийн ш дээ теннис Зэгзийн ш дээ теннисийн тамирчин бол амьдрал дээр.
t s/ тогтнол
such as the prosperity of their tribe and
getting enough food to survive.

The war was followed by a long period Орос бээри жимс хүнсний салбарт хөгжил цэцэглэлтийг авч
882 prosperity /prɒsˈper.ɪ.ti/ n хөгжил цэцэглэлт орос бээри
of peace and prosperity. ирсэн.

This treaty tried to ensure peace by Энэ шүүрийг авснаараа өөрийгөө ажилсаг гэдгийг баттай
883 ensure /ɪnˈʃɔː r / v баттай болгох энэ шүүр
establishing a balance of power. болголоо.

44. Trojan war

We wish to avoid conflict between our

884 conflict /ˈkɒn.flɪkt/ n дайн, тулаан гомдол ихт Гомдол ихтэй хүн дайн хийхээс ч буцдаггүй.
countries if at all possible.

эртний Грек, Ромын The legend of the war inspired many Энэ шүлэг бол эртний Грек, Ромын соёлтой холбоотой
885 classical /ˈklæs.ɪ.kəl/ adj класик
соёлтой холбоотой leading works of classical literature. бичигдсэн класик бүтээл.

He's very knowledgeable about German Утга зохиолын багш орж ирээд танай ангийнхан энэ архинд
886 literature /ˈlɪt̬ .ɚ.ə.tʃɚ/ n утга зохиол лидерээ чир
literature. орсон лидерээ чирээд төгсөөрэй гэж хэлэв.

Some of the events that occurred during

and after the Trojan War became the
subject of three great epic poems--
887 attribute /əˈtrɪbjuːt/ v зохиолч нь гэж үзэх аа three /3/ бууд Аа энэ киноны зохиолч нь гэж үзэгддэг хүнийг олоод 3 бууд.
the Iliad and the Odyssey, attributed to
the Greek poet Homer, and the Aeneid
by the Roman poet Virgil.

The English poet John Milton was blind

888 epic /ˈep.ɪk n туульс этик Гудамжны мораал этиктэй туульсууд орчин үед олон болжээ.
when he wrote his epic masterpiece.

гуйвуулах, утгыг Энэ тортны чимэглэл төрсөн өдрийн утга санааг гуйвуулаад
889 distort /dɪˈstɔːrt/ v The survey methods can distort reality. this /энэ/ торт
өөрчлөх байна.
/ɪɡˈzædʒ.ə.re Don't exaggerate - it wasn't that Найз маань EX-ээ гайхалтай гэж боддог гэж хэлсэн нь
890 exaggerate v хэтрүүлэх EX-ээ great /гайхалтай/
ɪt/ expensive. хэтрүүлж байна.
 The Homeric epics combine historical
/ˈfɪk.ʃ ə n. ə зохиомол, уран
891 fictional adj material of different times with fictional pic/зураг/ - шөнө - ал Зохиомол жүжгүүд дээр зураг шөнө амилж эзнээ алдаг.
l/ зохиолын
material.
/ˈdɑː.kjə.mən . As a result, the works are not reliable Би document дотроо хамгийн хэрэгтэй баримтуудаа
892 document n баримт document /computer/
t/ historical documents. хадгалдаг.
хөөж гаргах, шахан The new government has expelled all Экс балаа буцааж авъя гэх үед балыг нь өгөөд хөөж
893 expel /ɪkˈspel/ v экс - бал
зайлуулах foreign diplomats. гаргасан.
The children enjoyed the stories about
894 myth /mɪθ/ n үлгэр домог the gods and goddesses of Greek and мэт Энэ явдал яг үлгэр домог мэт санагдаад байх юм.
Roman myth.
the Trojan War resulted from an
895 wedding feast /wed.ɪŋ fiːst/ n хуримын цайллага incident at the wedding feast of Peleus we/бид/ - east/зүүн/ Бид зүүн эрэг уруу явж хуримын цайллагаа хиймээр байна.
and Thetis.

It is feared that the civil unrest we are

/pəˈlɪt.ɪ.kəl үймээн самуун,
896 unrest n now witnessing in this country could Амараа ёст Амараа ёстой найран дээр ирээд үймээн самуун тарилаа.
ʌnˈrest/ бослого
lead to full-scale civil war.

A note of discord has crept into

897 discord /ˈdɪs.kɔːd/ n хэрүүл маргаан диско ороод 5 дахь өдөр диско ороод л хэрүүл маргаан ойлгомжтой.
relations between the two countries.

уурлуулах, дургүйг
898 offend /əˈfend/ v I've never knowingly offended him. often /ойр ойрхон/ Тэр ойр ойрхон миний дургүйг хүргэдэг.
хүргэх
Eris was offended and tried to stir up Сарантуяа страд дуулаачийн мэргэжлийнхээ гарааг 1997 онд
899 stir up /stɜːr ʌp/ v үүсгэх, эхлүүлэх страд
trouble. эхлүүлж байсан.
She sent a golden apple inscribed "For Эхнэртээ хайрын үг сийлж бичсэн бөгжөө өгөөд үнстэл
900 inscribe /ɪnˈskraɪb/ v сийлж бичих үнс cry /уйлах/
the most beautiful". уйлав.
" Threegoddesses--Hera, Athena,
Улсын их хурлын чуулганы хурал сонсох гэсэн биш хэрүүл
901 quarrel /ˈkwɔːr.əl/ n хэрүүл and Aphrodite--each claimed the apple, хурал
сонсоод таарах шив.
and a quarrel began.
Paris, the son of King Priam of Troy,
902 dispute /ˈdɪs.pjuːt/ n хэрүүл, маргаан this /энэ/ food /хоол/ Энэ хоолноос болоод хэрүүл маргаан үүссэн.
judged the dispute.
When Paris visited her, she fled with Америк явах билет авсан чинь Монголоос зугтах
903 flee-fled-fled /fliː/ v зугтах билет
him to Troy. төлөвлөгөөтэй байж.
/ˌek.spəˈdɪʃ.ə We're going on a shopping expedition
904 expedition n аян, аялал экс битгий шөнө Экс битгий шөнө ирээсэй, аяллаар хол яваасай.
n/ on Saturday.
Самурай нар бүслэлт хийж хүүхэд эмэгтэйчүүдийг барь
905 siege /siːdʒ/ n бүслэлт The castle was under siege for months. сийч
авчхаад арьсыг нь сийчиж тамладаг байв.
The Iliad describes some of the events
S хүүхэн drug /хар
906 struggle /ˈstrʌɡ.əl/ n хүч чармайлт that occurred during the last year of the S хүүхэн хар тамхи олох гэх ихээхэн хүч чармайлт гаргасан.
тамхи/
struggle.

The war began to go badly for the

Хамгийн зоригтой дайчин нь байлдахаас татгалзахад хааны
907 warrior /ˈwɔːr.i.ɚ/ n дайчин Greeks after Achilles, their bravest worry /санаа зовох/
санаа зовов.
warrior, left the battlefield.
 тулалдааны талбар, They carried the wounded from the Voice mongolia шоуны battle-ийн шат бол оролцогчдын хувьд
908 battlefield /ˈbæt.l̩ .fiːld/ n battle /тулаан/ шат
дайны талбар battlefield. тулааны талбар л гэсэн үг.

/kəˈmɑːn.dər дарга, захирагч, The soldiers fired as soon as their

909 commander n команд эр Бид нарт команд өгдөг эрийг захирагч жанжин гэж дууддаг.
/ жанжин commander gave the order.
Achilles refused to fight because
Өөрийг нь доромжлох утгатай ярьсан хүнийг ардаас нь энэ
910 insult /ˈɪn.sʌlt/ v доромжлох Agamemnon, the Greek commander, энэ salt/давс/
давс цацдаг ёс солонгосчуудын уламжлал билээ.
had insulted him.
Achilles killed Hector to avenge
911 avenge /əˈvendʒ/ v өшөө авах avengers кино Avengers кинон дээр муу санаатнаас өшөө авах тухай гардаг.
Patroclus' death.
Оршуулга хийхээр ирсэн хүмүүс жинхэнэ хүнээрээ л байдаг
912 funeral /ˈfjuː.nər.əl/ n оршуулга The funeral will be held next Friday. хүнээрээ л
тэнд.
Paris, aided by the god Apollo, later
913 arrow /ˈær.əʊ/ n сум /нум сумны/ shot Achilles in the heel with an arrow арав Арван сум нийлээд ч төмрийг нэвтэлж үл чадна.
and killed him.
Odysseus and other warriors hid inside Одоо үед сүү худалдаж авахдаа сайлаар явсан уу?
914 sail / seɪl / v далайгаар явах the horse while the rest of the Greek сайл Далайгаар явсан уу? гэж асуудаг болж далай бол ус хольсон
army sailed away. гэсэн үг.
Many in the Anglican Church are still Сүүлийн үеийн шинээр нээгдэж буй кофе шопуудад лам нар
915 priest / priːst / n лам, санваартан бариста
opposed to women priests. бариста хийх болжээ.
Her unhappiness was apparent to Эцэг эхчүүдийн үр хүүхдээ хайрлах хайр нь үргэлж л
916 apparent / əˈpær.ənt / adj илэрхий, тодорхой parent / эцэг эх/
everyone. илэрхий тодорхой байдаг.
This result is a triumphant victory for
917 victory / vɪk.tər.i / n ялалт Виктор Виктор хаан дайнд маш олон ялалт байгуулж байжээ.
democracy.
/
The dog has been her constant Компани ион шиг эерэг сөрөг 2 туйлтай хамтран зүтгэгч
918 companion kəmˈpæn.jən n хамтран зүтгэгч компани ион
companion these past ten years. нараас тогтдог.
/
Яг хаалга онгойлгох үед нэг гайтай юм таараад жоохон
919 gate / ɡeɪt / n хаалга Please shut the gate. гайтай
хоцорчихлоо.

Odysseus and his companions then

crept out of the horse and opened the Миний жинхэнэ нэр bye болсон ш дээ хүмүүс дуудахдаа
920 nearby / ˌnɪəˈbaɪ / adj ойролцоох нэр - bye
city gates for the rest of their warriors, ойролцоох утгатай үгээр дөхүүлээд хаячихдаг болсон.
who had returned from a nearby island.

The few Trojan survivors included the

Десантууд дайнд үрэгдэх эрсдэлтэй учраас үр удмаа
921 descendant /dɪˈsen.dənt/ n үр удам, хойч үе warrior Aeneas, whose descendants Десантууд
үлдээдэг.
founded Rome.
45. Oxford University
Oxford University is the oldest
/ˌɪn.stəˈtuː.ʃə university in Britain and one of the Монголын мэргэшсэн нягтлан бодогчдын институт бол
922 institution n институт, байгууллага институт
n/ world's most famous institutions of нягтлан бодогчдын төв байгууллага юм.
higher learning.
I'm playing in a concert at the church
923 hall / hɔːl / n танхим, заал хоол Лекцийн танхим хоолны буфеттэй ойрхон байдаг.
hall.
 Girls tend to do better academically in Со (хамтын)
/ˌkoʊ.edʒ.əˈk эрэгтэй эмэгтэй Хамтын боловсролын системийн гол зангилаа нь эрэгтэй
924 coeducational adj single-sex schools than in coeducational educational
eɪ.ʃən.əl/ оюутнууд хамт сурдаг эмэгтэй оюутнуудыг хамт сургахад оршдог.
ones. (боловсролын)

At Oxford, each college is a corporate

Энэ байгууллага нь засгийн газраас ангид бие даасан нэгж
925 distinct /dɪˈstɪŋkt/ adj ангид, тусгаар body distinct from the university and is this /энэ/ think /бодох/
гэж би бодож байна.
governed by its own head and fellows.

The country has been governed by Захирах удирдах ажил хийдэг хүний гөвүүр нь сайн байх
926 govern / ˈɡʌv.ən / v захирах , удирдах гөвүүр нь
military regimes. хэрэгтэй.
ижил ажил хийдэг His fellow workers refused to accept Багшийн дээдийг төгсөөд багштайгаа ижил ажил хийдэг
927 fellow /ˈfel.oʊ/ n болов
хүн him. болов.
The training facility is scheduled to Василий хулгайч барилга байгууламжаас хулгай хийж
928 facility /fəˈsɪl.ə.t̬ i/ n барилга байгууламж Василий
open in April 2025. байгаад баригдав.

The university provides some libraries,

laboratories, and other facilities, but the
эрүүл саруул аз Сайн бие нь хүний эрүүл саруул аз жаргалтай байдлын
929 well-being /ˌwelˈbiː.ɪŋ/ n colleges take primary responsibility for Well / сайн / бие нь
жаргалтай байдал нууц юм.
the teaching and well-being of their
students.

His parents got him a tutor to help with

930 tutor / ˈtjuː.tər / n багш түй - чорт Багш намайг юм ойлгохгүй болохоор түй чорт гэж уурладаг.
his maths.
Үдэшлэгийн хөтлөгч хүмүүст хэлэхдээ супер вальс эргэж
The children play while two teachers
931 supervise /ˈsuː.pɚ.vaɪz/ v хянах, хяналт тавих супер вальс байгаа хосыг хянаж байгаарай үдэшлэгийн төгсгөлд шагнана
supervise.
шүү гэж хэлжээ.
She has a degree in physics from D гэрээн дээр цэргийн зэрэг цолын талаар бүх хичээлийг
932 degree /dɪˈɡriː/ n хичээл D гэрээ
Edinburgh. багтаасан байгаа.
It's a new country, hoping for
/ˌrek.əɡˈnɪʃ.ə Эрээнд хогны шинэ уут үйлдвэрлэж гадны орнууд тэр уутыг
933 recognition n хүлээн зөвшөөрөлт diplomatic recognition from the эрээн хогны шинэ
n/ хүлээн зөвшөөрөхөд хүрлээ.
international community.
46. Efficient learning

The company has declared its readiness Фитнесст явж эхлэхэд тухайн хүний биеийн бэлэн байдал
934 readiness / ˈred.i.nəs / n бэлэн байдал фитнесс
to fight a challenge in the courts. чухал байдаг.

They also must have a sufficient

background of spoken words and pre (өмнөх) pre (өмнөх) + reading (уншлага) = prereading (өмнө нь уншсан)
935 prereading / priːˈriː.dɪŋ / adj өмнө нь уншсан
prereading experience with letters and reading (уншлага) pre + historic (түүхийн) = түүхийн өмнөх, балар эртний
pictures.
Recog (Ricco
/ мэдэх, хүлээн He sadly recognized (that) he would die Манай найз анх манайд хоол идэхдээ Ricco майонезыг
936 recognize v майонезыг)
ˈrek.əɡ.naɪz / зөвшөөрөх childless. мэддэг болсон юм даа.
nize (найз)
/
He's a bright enough student - he just Бид ажилчдыг мотивацижуулах хэрэгтэй. Яах хэрэгтэй гэнэ?
937 motivation ˌməʊ.tɪˈveɪ.ʃ n идэвхжүүлэлт, өдөөлт мотиваци
lacks motivation. Идэвхжүүлэлт хийх хэрэгтэй!
ən /
 Experiments have shown intrinsic and in (энэ) tri (3)
938 intrinsic / ɪnˈtrɪn.zɪk / adj дотоод Энэ 3 өвчтэй хүнийг дотооддоо эмчлэх арга байна уу?
extrinsic rewards. sic (sick-өвчтэй)

They tend to talk about success and

re (дахин) 2 дахь удаагаа буюу дахин дайнд оролцсон цэрэг эрсэд
939 reward /rɪˈwɔːrd/ n шагнал урамшуулал failure, rather than reward and
ward (дайнд) төрөөс шагнал, урамшуулал олгов.
punishment.

She's always helping people and doing -Дээд айлын Чимгээ өчигдөр охин төрүүлсэн гэнэ.
940 deed /diːd/ n үйл явдал, үйлдэл дээд
good deeds. -Тэднийх чинь 4 хүүтэй биз дээ, ямар баяртай үйл явдал вэ?

progress (ахиц, Ийм юм болсны дараа ямар ч хүмүүс шууд эвлэе гээд
/prəˈɡres.ɪv.li My eyesight has got progressively worse
941 progressively adv аажмаар дэвшил) эвлэрчихдэггүй юм. Тэдний хоорондын харилцаанд ахиц,
/ over the years.
ively (эвлэе) дэвшил аажмаар явагдана шүү дээ.

Some of the younger pop bands try to

Эмээ тамхи татдагаас болоод л араас нь ач нар нь
942 imitate /ˈɪm.ə.teɪt/ v дуурайх imitate their musical heroes from the эмээ тат (дуудлага)
дуурайгаад татдаг болж байгаашдээ.
past.
I wasn't complaining, I merely said that Мэрлин Монро бол зөвхөн жүжигчин байгаагүй юм. Тэр бас
943 merely /ˈmɪr.li/ adv зөвхөн Marilyn Monroe
I was tired. загвар өмсөгч, дуучин байсан юм.
in (дотор)
/ɪnˈkɔːr.pɚ.eɪ You try to incorporate them into the Corporate зочид буудал нь дотроо маш олон жуулчдыг
944 incorporate v агуулах, багтаах corporate (зочид
t/ task as a whole. багтаадаг.
буудал)
онцгой, ялгагдах, this (энэ) thing (зүйл)
945 distinctive /dɪˈstɪŋk.tɪv/ adj The whale has a very distinctive call. Энэ тив дээр нэг л онцгой зүйл байна даа.
өвөрмөц тив
This process is called transfer of Манай бэр чихэвчээр транс хөгжим сонсож байсан болохоор
946 transfer /ˈtræns.fɝː/ n дамжуулалт транс бэр
training. миний өгсөн дамжуулалтыг алдсан.
stimulus
(ганц тоо) Foreign investment has been a stimulus Би анхнаасаа Сарааг ёстой муулъя гэж бодоогүй шүү.
947 /ˈstɪm.jə.ləs/ n өдөөгч, түлхэц ёстой муулъя.
stimuli (олон to the industry. Намайг уруу татсан, энэ бүхний өдөөгч нь чи шүү дээ.
тоо)
47. Memory
After the accident he suffered from loss Утасны memory нь хүний ой тогтоолттой бараг л ижил үүрэг
948 memory /ˈmem.ər.i/ n ой тогтоолт memory
of memory. гүйцэтгэдэг.
In the word 'engine', you should stress Саяны өргөлттэй дуудах байсан үгийн үеийг чи үнэн сул
949 syllable /ˈsɪl.ə.bəl/ n үгийн үе сул авлаа
the first syllable. авлаа шүү.
Another method provides clues using an
Агрономи гэдэг үг нь "газар тариалан судлал" хэмээх үгийн
950 acronym / ˈæk.rə.nɪm / n товчлол acronym, a word formed from the first агрономи
товчлол юм.
letters.

From then on, to recall the meaning of

re (дахин)
951 recall / rɪˈkɔːl / v эргэн санах Gabel, you would remember gobble and Би түүнрүү дахин залгах ёстой байснаа сая л эргэн саналаа.
call (залгах)
the stored image linking it to fork.

952 gobble / ˈɡɒb.l̩ / v ховдоглон идэх She gobbled her dinner. гар буу (дуудлага) Манай гар буутай хамгаалагч ах үнэхээр ховдоглон иддэг.

I bumped my head and was concussed 2 талаас нэгэн зэрэг bomb (тэсрэх бөмбөг) шидсэн чинь
953 bump / bʌmp / v мөргөх bomb (дуудлага)
for several days. хоорондоо мөргөлдөөд голдоо дэлбэрсэн.
 SHAQ (Shaquille SHAQ (Shaquille O'Neal) од болохоосоо өмнө ноорхой
954 shack / ʃæk / n ноорхой байшин The family lived in a one-room shack.
O'Neal) байшинд амьдардаг байжээ.
We rehearse all day and do the show re (дахин) hearse Тарзан хирстэй дахин тулалдаж, ялахын тулд ихээхэн
955 rehearse /rəˈhɝːs/ v давтах, бэлтгэл хийх
that evening. (хирс) бэлтгэл хийх хэрэгтэй болсон.

нэмэн дэлгэрүүлэх, The congresswoman said she was

e (электрон) Би электрон лабораторилуу нэвтрэн үүнийг нарийвчлан
956 elaborate /iˈlæb.ə.reɪt/ v нарийвчлан resigning, but refused to elaborate on
лаборатори боловсруулахыг хүссэн.
боловсруулах her reasons for doing so.

Computers require special hardware and Энхбаяр (үгийг олон МУ-ын Ерөнхийлөгч асан Энхбаяр өөрийг нь шоронгоос
957 require /rɪˈkwaɪr/ v шаардах
software to connect to the Internet. дахин давтан хэлэхэд) гаргахыг шаардав.

Later, the person could describe the

дахин гарч ирэх, re (дахин) re (дахин) + appear (гарч ирэх) = reappear (дахин гарч ирэх)
958 reappear / ˌriː.əˈpɪər / v page or scene perfectly by causing the
дахин үзэгдэх appear (гарч ирэх) re (дахин) + start (эхлүүлэх) = restart (дахин эхлүүлэх)
image to reappear in his or her mind.

The doctor ordered him to remain in Хамгийн гол нь дахин дахин гуйгаад байх хэрэгтэй. Тэгвэл
959 remain /rɪˈmeɪn/ v үлдэх, хадгалагдах re (дахин) main (гол)
bed for a few days. чи энд үлдэж чадна.

Picture the scene - the crowds of people Би өмнө нь facebook chat-аар хүнд seen-дүүлж үзээгүй. Анх
960 scene /siːn/ n үзэгдэл,үйл явдал seen (дуудлага)
and animals, the noise, the dirt. удаа л ийм үйл явдал боллоо.

But the image fades quickly and may be in (энэ) accur (акурк) Энэ хүүхэд үнэхээр тамхины акурк идсэн эсэх нь
961 inaccurate /ɪnˈæk.jɚ.ət/ adj нарийн тодорхой бус
inaccurate. ate (идсэн) одоохондоо тодорхой бус байна.

Certain people possess an exceptionally poss (пооз) ess (эссэ Энэ зурган дээрх зэвүүн пооз аваад, эссэ татаж байгаа залуу
962 possess /pəˈzes/ v эзэмших
good memory. тамхи) манай компанийн бүх хувьцааг эзэмшдэг.

exception (онцгой
/ɪkˈsep.ʃən.əl Зөвхөн онцгой тохиолдолд холбоотнуудаа дуудаарай. Тэд
963 exceptionally adv ер бусын, онцгой He is an exceptionally talented teacher. тохиолдол)
.i/ ер бусын хүчтэй шүү.
ally (холбоотон)
over (өвөр)
/ˌoʊ.vɚˈwel. I felt an overwhelming sense of relief Би дугуйтай явж байгаад нүүрэн дээрээ том мэнгэтэй Өвөр
964 overwhelming adj маш хүчтэй whel (wheel-дугуй)
mɪŋ/ when the semester was over. Монгол залууг маш хүчтэй мөргөсөн.
ming (мэнгэ)
The disease causes a loss of sensation in Түүний талаарх сенсаци тарьсан мэдээг сонсоод танд ямар
965 sensation /senˈseɪ.ʃən/ n мэдрэмж сенсаци
the fingers. мэдрэмж төрсөн бэ?
мэдрэлийн өвчин
Дуучин PSY клипэндээ зориулан Эйфелийн цамхаг дээр
(түр хугацаагаар Episodes of deja vu occur most often in epile (Эйфел);
966 epilepsy /ˈep.ə.lep.si/ n гараад бүжиглэж байх үед нь түүнийг харсан хүмүүс
ухаанаа алддаг, татаж people who have epilepsy. PSY (дуучин)
мэдрэлийн өвчин туссан хүн байна гэж боджээ.
унадаг)
48. The Role of Armies
The pilot of the aircraft was forced to
/ɪˈmɝː.dʒən.s em (эм) ergency (эргэн Тэр эмэгтэйг эргэн суудалдаа суухыг шаардсан боловч
967 emergency n онц байдал make an emergency landing on Lake
i/ суу) суугаагүй учир онц байдал зарласан.
Geneva.

Armor (хуяг) + ed Armor (хуяг) + ed (тэмдэг нэр үүсгэдэг дагавар) = armored

The attacker's tanks and other armored
968 armored /ˈɑːr.mɚd/ adj хуягт, зэвсэглэсэн (тэмдэг нэр үүсгэдэг (хуягт)
vehicles invade the enemy's territory.
дагавар) uniform (дүрэмт хувцас) + ed = uniformed (дүрэмт хувцастай)
 агаарт хөөрсөн, Other planes drop airborne troops air (агаар) Агаарт нисэж байгаа онгоцон дотор би төрсөн учраас
969 airborne /ˈer.bɔːrn/ adj
нисэж байгаа behind enemy lines. born (төрсөн) хүмүүс намайг агаарт төрсөн гэж ярьдаг.

Later, mechanized infantry sweeps in in (энэ); fan (фен); try

970 infantry /ˈɪn.fən.tri/ n явган цэрэг Энэ фенүүд явган цэргийн дүрс үүсгэхийг оролдож байна.
and occupies the conquered territory. (оролдох)

нэвтрэх(move),
Later, mechanized infantry sweeps in
971 sweep /swiːp/ v хөндлөн явах (spread $ (доллар) - VIP Би 1000 доллар төлж энэ VIP өрөөрүү нэвтэрсэн.
and occupies the conquered territory.
through an area)

эзлэх, хяналтандаа Чингис хаан Ok кофены ачаар л Дэлхийн талыг эзэлсэн юм

972 occupy /ˈɑː.kjə.paɪ/ v Troops quickly occupied the city. Oc (ок) cupy (кофе)
авах шүү дээ.

Since the other side had taken offensive offen => open
Хаалгыг нээлттэй болгохын тулд бид довтолгооны сэвүүр
973 offensive /əˈfen.sɪv/ adj довтолгооны action (= attacked), we had no choice (нээлттэй)
ашигласан.
but to defend ourselves. sive (сэв)

/ˌfɔːr.t̬ ə.fəˈke Алибаба ба 40 дээрэмчин Тэрэлжийн амралтын газрыг

974 fortifications n хэрэм, бэхлэлт Some of the old fortifications still exist. forty vacation (амралт)
ɪ.ʃən/ тойруулан барьсан хэрэмлүү дайрлаа.

The rebels' only form of defense against de (дээшээ) fen (фен) Хөл бөмбөгийн фенүүд дээшээ харж стадионы борооны
975 defense /dɪˈfens/ n хамгаалалт
the soldiers' guns was sticks and stones. se (see-харах) хамгаалалтыг бахдаж байлаа.

bye - pass Надруу pass (дамжуулалт) өгөхөөр нь bye гэж хэлээд

976 bypass /ˈbaɪ.pæs/ v тойрч гарах We took the road that bypasses the town.
(дамжуулалт) бөмбөгнөөсөө тойрч гарсан.

The number of indecent assaults has Асуултанд хариул! Хэн дайралтыг зохион байгуулсан юм
977 assault /əˈsɑːlt/ n дайралт, довтлолт асуулт
increased alarmingly over the past year. бэ?!

Changing patterns of agriculture are 3-уулаа биш 10-уулаа яв тэгэхгүй бол та нарыг заналхийлнэ
978 threaten /ˈθret.ən/ v заналхийлэх three - ten
threatening the countryside. шүү.

сэргээн засварлах, The badly neglected paintings have all re (дахин) store Дэлбэрэлтийн дараа би дэлгүүрээ дахин сэргээн
979 restore /rɪˈstɔːr/ v
нөхөн сэргээх been carefully restored. (дэлгүүр) засварласан.

саатуулалт, тогтоон They believed in the principle of deterr (дэвтэр) Яг энчээ дэвтэр дээр юм тэмдэглэсэн хүмүүс зам хааж,
980 deterrence /dɪˈter.ənts/ n
барилт nuclear deterrence. ence (энчээ) саатуулалт хийж байсан.

The city has a multitude of problems, multi (мульти) Төд удалгүй чи мульти жүүсэнд үй түмэн, олон витамин
981 multitude /ˈmʌl.tə.tuːd/ n үй түмэн, олон
from homelessness to drugs and murder. tude (төд) агуулагддаг гэдгийг мэдэх болно.

There were reports of widespread

loot => tool (тоол)
982 looting /ˈluː.t̬ ɪŋ/ n тонуул, хулгай looting as hooligans stampeded through Тоолоод барагдахгүй их ингэ хулгайд алдагджээ.
ing (ингэ-тэмээ)
the city centre.
An army's ranking among the armies of
Манай хүүхэд өвөртөө хийсэн чихэрнийхээ нийлбэрийг олж
983 overall /ˌoʊ.vɚˈɑːl/ adj нийт, нийлбэр the world is based on its overall fighting өвөр ол
чадахгүй байна.
strength.
49. Internet
 Internet is a vast network of computers The internet is the large system of connected computers around
984 internet /ˈɪn.t̬ ɚ.net/ n интернет that connects many of the world's - the world that allows people to share information and
businesses, institutions, and individuals. communicate with each other.

985 vast /væst/ adj маш том, өргөн A vast audience watched the broadcast. west /баруун/ Барууны улсууд маш их хэмжээний хоол хүнс хаядаг.

/ˌɪn.dəˈvɪdʒ.u We will remember him as an individual Эндээ байж байвал орон сууцаа зарна гээд хувь хүмүүс ирэх
986 individual n хувь хүн эндээ байж байвал
.əl/ who always tried to make people happy. болно.

/ˌɪn.t̬ ɚ.kəˈne The new home consists of seven inter (интернет) Бид 2 интернетээр харилцан холбогдсон байсан боловч
987 interconnected adj харилцан холбогдсон
k.tɪd/ interconnected buildings. connected (холбогдсон) миний интернет тасарсан.

We could reduce our costs by

988 network /ˈnet.wɝːk/ n сүлжээ developing a more efficient distribution net /нэт/ work /ажил/ Дотоод сүлжээ тасарвал интернетээр ажлаа хийж болно.
network.

Computers linked to the Internet range

from simple and inexpensive personal
хүчин чадал computers, often called PC's, to huge main (гол) Сайн жааз хийхийн тулд хамгийн гол нь хүчин чадал
989 mainframe /ˈmeɪn.freɪm/ n
өндөртэй комьпютер mainframe computers used by frame (жааз) өндөртэй комьпютертой байх хэрэгтэй.
government institutions, educational
institutions, and businesses.

The cost of computer hardware has

990 hardware /ˈhɑːrd.wer/ n техник хангамж hard /хатуу/ ваар Техник хангамжийн ажилчид хатуу вааранд дуртай.
fallen in the last ten years.
When you buy a new computer, you
991 software /ˈsɑːft.wer/ n програм хангамж usually get software included at no extra soft /зөөлөн/ ваар Програм хангамжийн ажилчид зөөлөн вааранд дуртай.
cost.

Some diseases are transmitted from one Транс хөгжим сонсохоор биелүү тог дамжуулж байгаа мэт
992 transmit / trænzˈmɪt / v дамжуулах , илгээх транс мэт
generation to the next. мэдрэмж надад төрдөг.

993 receipt /rɪˈsiːt/ n хүлээн авалт We are awaiting receipt of your check. reception (ресепшн) Хүлээн авалт аль танхимд болж байгааг ресепшнээс асууя.

In addition to his apartment in In addition to text, the Web allows the use of photographs, moving
/ɪn əˈdɪʃ.ən
994 in addition to pre нэмж хэлэхэд, нэмээд Manhattan, he has a villa in Italy and a - pictures, and sound to create presentations approaching the visual
tu/
castle in Scotland. quality of television and the audio quality of recorded music.

We should approach this problem Гуйж байна, намайг авраач, энэ асуудлыг л зохицуулаад
995 approach /əˈproʊtʃ/ v зохицуулах авраач
logically. өгөөч.
in (сөрөг утга in (сөрөг утга үүсгэдэг угтвар) + expensive (үнэтэй) =
/ˌɪn.ɪkˈspen.s
996 inexpensive adj хямд төсөр It's an inexpensive perfume. үүсгэдэг угтвар) + inexpensive (хямд)
ɪv/
expensive (үнэтэй) in + complete (бүрэн) = incomplete (дутуу)
up (дээшээ) grade iPhone-ий шинэчилсэн хувилбарыг л худалдаж авахгүй бол
997 upgrade /ʌpˈɡreɪd/ n шинэчилсэн хувилбар The upgrade to version 5.0 costs $395.
(хичээлийн дүн) хичээлийн дүн дээшээ явахгүйнээ.
New restrictions have been placed on Бүүр араас нь хөөж байж нэг юм худалдан авалт хийлээ шүү
998 purchase /ˈpɝː.tʃəs/ n худалдан авалт pur (бүүр) chase (хөөх)
the purchase of guns. дээ.
 50. Marijuana
/ˌmer.əˈwɑː.n
999 marihuana n марихуан, хар тамхи He grows marijuana in his greenhouse. Марихуан Марихуан нь нэгэн төрлийн хар тамхи юм.
ə/

нэгэн төрлийн
ургамал (зарим хэсэг
нь олс, ширүүн
Marijuana, also spelled marihuana, is a
даавуу хийхэд Мансууруулах бодис хийхэд ашигладаг олсны ургамлыг
1000 hemp /hemp/ n drug made from the dried leaves and hem (хэн) p (бэ?)
хэрэглэгддэг бол, хамгийн анх нээсэн хүн хэн бэ?
flowering tops of the hemp plant.
зарим нь the drug
cannabis хийхэд
хэрэглэгддэг)

I ordered some tea for myself and lit my

1001 pipe /paɪp/ n гаанс Popeye (Папая) Усан цэрэг Popeye (Папая) гаансаар тамхи татдаг.
pipe.
The new European nations of the 1400's possess (эзэмших) + possess (эзэмших) + ion (нэр үг үүсгэх дагавар) = possession
1002 possession /pəˈzeʃ.ən/ n эзэмшил and 1500's acquired colonial ion (нэр үг үүсгэх (эзэмшил)
possessions. дагавар) restore (сэргээх) + ion = restoration (сэргээлт)
зэрлэг өвс, хогийн Marijuana has many nicknames, Цагдаа "эд нарт зэрлэг өвс байж магадгүй" хэмээн биднийг
1003 weed /wiːd/ n we (бид) ed (эд)
ургамал including grass, pot, and weed. нэгжсэн.

агшин зуурын, тэр Өвөө залуу насаа дурсаад эмээг болзоонд урьсан. Эмээ
1004 immediate /ɪˈmiː.di.ət/ adj We must make an immediate response. эмээ - date (болзоо)
дороо, нэн дариу агшин зуурын дотор урилгыг нь дуртайяа зөвшөөрсөн.

We are concerned with the physical and

/ˌsaɪ.kəˈlɑː.d Эгч маань надад психология гэсэн бичигтэй сэтгэл зүйн
1005 psychological adj сэтгэл зүйн psychological well-being of our Психология
ʒɪ.kəl/ тухай ном өгсөн.
employees.
Lack of sleep impaired her ability to imp => impra цай Бохир агаар бидний уушгийг гэмтээж байгаа учир бид impra
1006 impair /ɪmˈper/ v гэмтээх
think clearly. air (агаар) цай ууж уушгиа хамгаалах хэрэгтэй.
expect (хүлээх) + ion (нэр үг үүсгэх дагавар) = expectation
/ˌek.spekˈteɪ. Our expectations are that the UK will expect (хүлээх) + ion
1007 expectation n хүлээлт (хүлээлт)
ʃən/ cut its interest rate. (нэр үг үүсгэх дагавар)
restore (сэргээх) + ion = restoration (сэргээлт)
His response to the accusation was "Рапид харш" хотхоныг "Хурд" групп маш богино хугацаанд
1008 rapid /ˈræp.ɪd/ adj түргэн Рапид харш
rapid. түргэн барьж, дуусгажээ.
The short-term physical effects of
heart (зүрх)
1009 heartbeat /ˈhɑːrt.biːt/ n зүрхний цохилт marijuana include redness in the eyes heart (зүрх) + beat (цохилт) = зүрхний цохилт
beat (цохилт)
and a rapid heartbeat.

Some chronic users suffer bronchitis,

1010 chronic /ˈkrɑː.nɪk/ adj архаг хорооны Манай хорооныхон архаг өвчтэй хүмүүстээ туслав.
coughing, and chest pains.

/brɑːŋˈkaɪ.t̬ əs бронхит, мөгөөрсөн Some chronic users suffer bronchitis,

1011 bronchitis n бронхит Бронхит нь мөгөөрсөн хоолойн үрэвсэл юм.
/ хоолойн үрэвсэл coughing, and chest pains.

кооф (дуудлага) =>

1012 cough /kɔf/ n ханиалга Emily has a very nasty cough. Энэ кофег л уучих, ханиалга чинь нам болно.
кофе
 Some chronic users suffer bronchitis, chess (шатар) Шатрын зураг харахаар л хожигдсоноо санаад цээжний
1013 chest pain /tʃest peɪn/ n цээжний өвдөлт
coughing, and chest pains. paint (зураг) өвдөлт ихсэх юм.

сайн цэр-cause
/ ˈkæn.sər - Marijuana smoke also contains cancer-
1014 cancer-causing adj хавдар үүсгэгч (үүсгэх) + ing = Сайн цэрээ хаяхгүй бол хавдар үүсгэгч хуримтлагддаг.
kɔːzɪŋ / causing substances.
үүсгэгч
үр төлөө үлдээх the rabbit's foot is associated with Тэр эмэгтэй осол дээр хүнд бэртэл авсан ч гэсэн үр төлөө
1015 fertility /fɚˈtɪl.ə.t̬ i/ n бэртэл
чадвар fertility. үлдээх чадвараа алдаагүй байна.
/ˌkjʊr.iˈɑː.sə. Солонгосын нийслэл Сөүл хотруу сониуч зантай хүмүүс л
1016 curiosity n сониуч зан They try the drug because of curiosity. Korea city
t̬ i/ явдаг юм даа.

/ɪnˈfriː.kwənt Many people who try marijuana use it Хатдууд инфра улаан туяаны эмчилгээ хийлгэх нь ховор
1017 infrequently adv тогтмол бус, ховор инфра - queen (хатан)
.li/ only a few times or infrequently. байдаг.

51. Moon

Лекц орж байх үед ангид гэнэт хав харанхуй болоод зөвхөн
1018 reflect /rɪˈflekt/ v тусах, ойх He saw himself reflected in the water. Реп лекц
багш дээр гэрэл тусаж, багш реп үглэж эхэлсэн.

On some nights, the moon looks like a Хөзрийн гилийн хатан духан дээрээ гэрэлтсэн мэнгэтэй
1019 gleaming /ˈɡliː.mɪŋ/ adj гэрэлтсэн гилийн мэнгэ
gleaming silver globe. байдгийг та нар анзаарч байсан уу?
On some nights, the moon looks like a
1020 globe /ɡloʊb/ n бөмбөрцөг глобус Дэлхийн бөмбөрцгийн жижиг загварыг глобус гэдэг.
gleaming silver globe.

A rocket journey from the earth to the

1021 rocket /ˈrɑː.kɪt/ n пуужин Rokit Bay Rokit Bay-г зарим хүмүүс Пуужин Баяраа гэж нэрлэдэг.
moon and back takes about six days.

For example, Jupiter has 16 known satel (саатал) lite (light- Аваарын гэрэл анивчиж байна, хиймэл дагуул дээр саатал
1022 satellite /ˈsæt̬ .əl.aɪt/ n хиймэл дагуул
satellites. гэрэл) гарсан юм шиг байна.
Through the centuries, people have
Газын баллон дэлбэрэх үед маш олон хүн үүнийг холоос
1023 gaze /ɡeɪz/ v ширтэх, ажиглах gazed at the moon, worshiped it, and газ
ширтэж, ажиглаж байсан.
studied it.

Moon exploration has also helped solve

/ˌek.spləˈreɪ.ʃ хайгуул, судалгаа, экспо rat (харх) tion Мишээл экспо дээр шинээр гарсан хархны өвчинтэй
1024 exploration n many mysteries about the earth, the sun,
ən/ шинжилгээ (шинэ) холбоотой эмч нар судалгаа, шинжилгээ хийж байна.
and the planets.

How the massive stones were brought

үл тайлагдах нууц, Энэ залуу фитнессд явдаггүй байж өөрийнхөө биеэ хэрхэн
1025 mystery /ˈmɪs.tɚ.i/ n here from hundreds of miles away Мистер
учир битүүлэг байдал Мистерүүд шиг хөгжүүлсэн нь үл тайлагдах нууц юм.
remains a mystery.
52. Phobia
ямар нэг зүйлээс хэт
Phobia is a persistent, strong fear of a Phobia is a type of anxiety disorder that involves an extreme fear
1026 phobia /ˈfoʊ.bi.ə/ n их айдаг сэтгэлийн -
certain object or situation. of something.
хямрал

удаан үргэлжилдэг, Phobia is a persistent, strong fear of a President Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж ардчиллын тухай тасралтгүй
1027 persistent /pɚˈsɪs.tənt/ adj
тасралтгүй certain object or situation. (ерөнхийлөгч) ярьсны хүчинд л ерөнхийлөгч болсон.

A crowd of about 15,000 attended the Дээшээ хардаа хэрээнүүд бөөгнөрөл үүсгэж, D үсэгний
1028 crowd /kraʊd/ n бөөгнөрөл, бөөн хүн crow (хэрээ) D (үсэг)
concert. хэлбэр гаргасан байна.
 Phobic individuals may be too
1029 frightened /ˈfraɪ.tənd/ adj айж санаа зовдог fight (зодоон) энд Энд зодоон болохвий гэж би үргэлж айж санаа зовдог.
frightened to carry out normal activities.

Psychologists and psychiatrists classify

class (анги) + ify (үйл class (анги) + ify (үйл үг үүсгэх дагавар) = classify (ангилах)
1030 classify /ˈklæs.ə.faɪ/ v Ангилах phobias as an anxietydisorder, a mild
үг үүсгэх дагавар) pure (цэвэр) + ify = purify (цэвэрлэх)
psychological problem.

Children normally feel a lot of anxiety Анх удаа найз охин маань манай аав, ээж 2-той хамт хоол
1031 anxiety /æŋˈzaɪ.ə.t̬ i/ n зовнил, түгшүүр анх идье
about their first day at school. идье гэж хэлэхэд сэтгэл их түгшүүртэй байсан.

мэдрэлийн өвчин
(тухайн хүн түгшүүр Panic attacks, irrational fears, and Чамаар энэ ор дэрийг чинь яаж хураалгаж сурах вэ гэж
anxiety /æŋˈzaɪ.ə.t̬ i anxiety (түгшүүр) dis
1032 n зовнилтой учраас compulsive behaviour are examples of сэтгэлийн түгшүүртэй явсаар байгаад сүүлдээ бүүр
disorder dɪˌsɔːr.dɚ/ (this-энэ) ор дэр
хэвийн амьдрал нь ч anxiety disorders. мэдрэлийн өвчтэй боллоо.
нөлөөлөгддөг)

The prospect of working full-time fills D (хичээлийн дүн) Ном унших гэхээр л айдас хүрдэг байсан болохоор би уран
1033 dread /dred/ n айдас
me with dread. read (унших) зохиолын хичээл дээрээ D гарч байсан.
дөөрт (дуудлага) => Чи намайг нэг өдөрт ямар их тоос, шороо цэвэрлэдэг гэж
1034 dirt /dɜrt/ n тоос, шороо, хог His coat was covered with dirt.
өдөрт санана?
Wash your hands so you don't get germs
1035 germ /dʒɝːm/ n нян гэр m (минь) Нян миний биеийг гэр минь л гэж бодож байгаа байхдаа.
on the food.
It will soon be impossible for foreigners foreign (гадаад) er
1036 foreigner /ˈfɔːr.ə.nɚ/ n гадаад хүн Тэр эрэгтэйг хараад гадаад хүн байна гэж бодсон шүү.
to enter the country. (эрэгтэй)
My mother always warned me not to str (стресс) anger (уур, Танихгүй хүнээс болж стрессдээд, уурлаж бухимдаад яахав
1037 stranger /ˈstreɪn.dʒɚ/ n танихгүй хүн
talk to strangers. бухимдал) дээ хөө.
We need to adopt a different approach
1038 approach /əˈproʊtʃ/ n арга зам авраач Гуйж байна, намайг авраач. Арга зам зааж өгөөч.
to the problem.
Western medicine tends to treat the
1039 treat / triːt / v эмчлэх tre (3) at (ат тэмээ) Энэ 3-н атыг зараад өөрийгөө эмчлэх мөнгөө олоорой.
symptoms and not the cause.
Joining a club can be a therapy for
1040 therapy / ˈθer.ə.pi / n эмчилгээ тэр АПУ Тэр АПУ-ын архинаас гаргах эмчилгээнд явж байгаа.
loneliness.
He seems to be driven by an
un (ан) con (хүү) cious Танай ухаангүй хүү чинь ан хийж амьтны цусыг шүүс
1041 unconscious / ʌnˈkɒn.ʃəs / adj ухамсаргүй, ухаангүй unconscious desire to do better than
(шүүс) болгон уудаг.
everyone else.

дарах (сэтгэл Энэ репперээс наад сэтгэл хөдлөлөө жаахан дарж сураач
1042 repress /rɪˈpres/ v He repressed a sudden desire to cry. репперээс
хөдлөлөө) гэж гуйх юмсан. Байнга орилж, хараал хэлэх юм.

I had this sudden impulse to shout out Надад булчинтай болох маш хүчтэй хүсэл төрсөн учраас
1043 impulse /ˈɪm.pʌls/ n маш хүчтэй хүсэл импульс
"Nonsense!" in the middle of her speech. Импульс фитнессийг зорьсон.

The biography is an attempt to uncover Одоо цагт ч хүмүүс ан хийсэн зургаа facebook-дээ ховорхон
1044 uncover / ʌnˈkʌv.ər / v ил гаргах, илчлэх ан ховор
the inner man. ил гаргадаг болж дээ.
 дарсан, биеэ барьсан, English people are notoriously repressed repr (реппер) esse Энэ репперүүд яагаад дандаа хүүхнүүд шиг esse татаж, биеэ
1045 repressed /rɪˈprest/ adj
илчлээгүй and don't talk about their feelings. (тамхи) барьсан хувцас өмсдөг юм бэ?

The exposure may take place in real life

1046 exposure /ɪkˈspoʊ.ʒɚ/ n илчлэлт экспо шүр Экспо дээр хуурамч шүр зарж байсан хүнийг илчлэв.
or in the person's imagination.

The gradualness of the exposure is

considered important in making the pain (өвчин) + less (-гүй) = painless (өвчингүй)
1047 painless / ˈpeɪn.ləs / adj өвчингүй, өвдөлтгүй pain - less
treatment effective and relatively meaning (утга) + less (-гүй) = meaningless (утгагүй)
painless.

/ˌsɪs.təˈmæt̬ .ɪ A popular technique called systematic

systematic k нэгэн төрлийн desensitization combines gradual системтэй, тэсэн siti За шөнө хотруу явж тэсэн ядан хүлээсэн айдсын
1048 n
desensitization diˌsen.sə.təˈz айдсын эмчилгээ exposure with relaxation or other (хот) за шөнө эмчилгээгээ системтэй хийлгэедээ.
eɪ.ʃən/ experiences to reduce anxiety.

/ hɪpˈnəʊ.sɪs Some therapists also use hypnosis to

1049 hypnosis n ховс гипноз Гипноз эмчилгээнд өвчтөнийг ховстдог.
/ help phobic patients face their fears.

53. Mummy
занданшуулсан
Mummy is an embalmed body that has Монголчууд заримдаа занданшуулсан шарилыг муми гэж
1050 mummy /ˈmʌm.i/ n шарил, хатаашал муми
been preserved for thousands of years. нэрлэдэг.
шарил

Mummy is an embalmed body that has Ийм балмад зан ааштай эмэгтэйчүүдийг дээр үед шууд
1051 embalmed / ɪmˈbɑːm / adj занданшуулсан ийм балмад
been preserved for thousands of years. занданшуулсан мумми болгодог байжээ.

The most famous are probably those of

Фараон (Египетийн Эртний Египетийн захирагчдыг Фараон гэж нэрлэдэг
1052 pharaoh /ˈfer.oʊ/ n Ramses II and Tutankhamen, who were Фараон
захирагч) байжээ.
pharaohs (rulers) of Egypt.

Scientists now know what materials and

Занданшуулсан мумминууд чамруу fuck you гаргаж байна
1053 mummify / ˈmʌm.ɪ.faɪ / v занданшуулах processes the Egyptians used to мумми fy (fuck you)
гээд төсөөлдөө.
mummify bodies.

The process was simple when

e (электрон) Электрон лабораторид ажиллана гэдэг үнэхээр нарийн
1054 elaborate /iˈlæb.ɚ.ət/ adj нарийн түвэгтэй mummifying began, and gradually
лаборатори төвөгтэй зүйл юм.
became more elaborate.

They removed the internal organs,

1055 kidney / ˈkɪd.ni / n бөөр except the heart and kidneys, through kid ний Манай хүүхэд бөөрөө доргитол нусаа нийдэг.
an incision such as a surgeon makes.

The surgeon makes a small incision into Хагалгааны үеэр эмч түүнд зүслэг хийж байх үед чамайгаа
1056 incision /ɪnˈsɪʒ.ən/ n зүслэг үнсэе шөнө
which a tube is inserted. шөнөжингөө үнсэе гэж тэр зүүдэндээ ярьж байсан.
 They usually filled the empty abdomen
1057 sawdust / ˈsɔː.dʌst / n модны үртэс with linen pads, and sometimes with сав таст Тэр модон савыг тастаж модны үртэс гаргаж ав.
sawdust.

Then they placed the body in natron

sodium /ˌsoʊ.di.əm
1058 n натрийн карбонат (sodium carbonate) until the tissues сода Содатай усыг натрийн карбонатаар хийдэг.
carbonate ˈkɑːr.bən.eɪt/
were dried out.

Ямар ч амьтан цаг нь ирэхээр үхдэгтэй адил, шар уут ч гэсэн

1059 dry out / daɪ aʊt / ph.v устаж үгүй болох It's a custom that is beginning to die out. үхэх уут
устаж үгүй болох цаг нь иржээ.
Finally, they wrapped the body carefully Тэр эрэгтэй АХА дээр за лаая гээд томроод байсан чинь
1060 layer / ˈleɪ.ər / n давхарга in many layers of linen bandages and лаая эр агаар мандал хэдэн үе, давхарга байдгийг ч мэддэггүй юм
placed it in a coffin. байна лээ.
Гараа боох боолт олдохгүй байхаар нь сандарсандаа
1061 bandage /ˈbæn.dɪdʒ/ n боолт You ought to bandage that cut. бандааж
бандаажаараа боолоошдээ.
Энэ мэтчилэн өдөрт 10 аяга кофе уугаад байвал чи удахгүй
1062 coffin / ˈkɒf.ɪn / n авс The coffins were made of wood or stone. кофе
авсанд орно шүү.

The coffins were made of wood or Намайг реппэд анх хөл тавьж байх үед ээж маань нэгэн
1063 wrapped /ræpt/ adj ороосон, боодолтой stone, and were either rectangular or реппэд боодолтой зүйл өгсөн. Нээгээд үзтэл юу байсан гээч?
shaped like the wrapped mummy. Микрофон!

54. Democracy

Democracy is a form of government, a

/
1064 democracy n ардчилал way of life, a goal or ideal, and a Демокрит Демокрит нь ардчиллыг үндэслэгч юм.
dɪˈmɒk.rə.si /
political philosophy.

/
1065 community kəˈmjuː.nə.ti n нийгмийн бүлэг He's well known in the local community. коммунизм Коммунизмыг дэмждэг нийгмийн бүлгүүд цөөнгүй байдаг.
/

Free elections give the people a chance

Элэг шинээр авдаг болохын тулд сонгуульд зөв хүнээ сонгох
1066 election /iˈlek.ʃən/ n сонгууль to choose their leaders and express their элэг шинэ
хэрэгтэй.
opinions on issues.

It also requires that election results be

1067 dishonesty /dɪˈsɑː.nə.sti/ n шударга бус байдал this /энэ/ оо нисдийн Бусад оонуудыг шударга бус байж болох ч энэ оо нисдийн.
protected against dishonesty.

Оюутнууд бүгд нар хэлбэртэй зайрмаг өөрсдийн гараар

/maɪˈnɔːr.ə.t̬ i It's only a tiny minority of people who
1068 minority n цөөнх my /миний/ нар идье хийсэн ба шалгаруулалт болох үед тэдний цөөнх нь дор
/ are causing the problem.
дороо миний нарыг идье гэж шаагилдав.

1069 right / rɑɪt / n эрх ашиг You have a right to a trial by jury. right /зөв/ Хүн бүр өөрсдийн эрх ашгийг хамгаалуулах нь зөв.

In a democracy, a decision often must

батлах, зөвшөөрөл Эцэг эхийг хараа хяналтаар зөвшөөрөл олгогдсон хүүхдүүд
1070 approve / əˈpruːv / v be approved by a majority of voters авирав
олгох л уулруу авирав.
before it may take effect.
 Of course, tax cuts are usually popular
1071 voter / ˈvəʊ.tər / n сонгогч wow тэр Wow тэр хүнийг хардаа сонгогчийн үүргээ биелүүлж байна.
with the voters.

The same principle appears in the

Ханхүү байна гэдэг амаргүй зүйл маш их зарчим
1072 principle / ˈprɪn.sɪ.pl̩ / n зарчим custom of putting money in a purse or prince /ханхүү/
дэглэмүүдийг сахих хэрэгтэй.
wallet being given as a gift.

/ A plurality of the population voted for

1073 plurality n дийлэнх хэсэг plural /олон тоо/ Англи үгнүүдийн дийлэнх хэсэг нь олон тоонд хувирдаггүй.
plʊəˈræl.ə.ti / change.

/ Most democracies go beyond a simple Хятад өвөө Панда гэдэг нэг нохойтой ба зочид ирэхэд
1074 fundamental ˌfʌn.dəˈmen. adj үндсэн суурь majority to make fundamental or Панда мэндэл үйлддэг үндсэн суурь ёс заншил нь Панда мэндэл гээд
təl / constitutional changes. нохойгоо зочидтой мэндлүүлдэг.

In the United States, constitutional

/ˌkɑːn.stəˈtuː Үндсэн хуулийн машины эд ангийн хэсэг дээр коонс шөнө л
1075 constitutional adj үндсэн хуулийн amendments must be ratified by the коонс шөнө л
.ʃən.əl/ засаж болно гэж заасан байдаг.
legislatures of three-fourths of the states.

Democracy values freely given consent

зөвшөөрөл, son /хүү/ sent Аав хүү хоёр удаан маргалдсаны эцэст тохиролцоонд хүрч
1076 consent / kənˈsent / v as the basis of legitimate and effective
тохиролцоо /илгээсэн/ хүү нь зөвшөөрөл илэрхийлсэн захидал илгээжээ.
political power.
Энэ чөлөөтэй имж эдлэн газарт идээшилснээрээ бусдын
1077 infringe / ɪnˈfrɪndʒ / v халдах, зөрчих They infringed building regulations. энэ free имж
эрхэнд халдаж байна.
These rights include the basic freedoms
1078 assembly / əˈsem.bli / n хурал, цуглаан of speech, press, assembly, and ассембель Ерөнхий ассембель нь хурал цуглаан зохиох эрхтэй.
religious worship.

/ ˈkæn.dɪ.dət There are three candidates standing in Candy /чихэр/ date Нэр дэвшигч болохын тулд тухайн намын бүх эрчүүдэд
1079 candidate n нэр дэвшигч
/ the election. /болзоо/ чихэр өгч бүх эмэгтэйчүүдийг болзоонд урих хэрэгтэй.

As employers we need to be seen to be

1080 issue /ˈɪs.juː/ n асуудал addressing (= dealing with) these issues ий шүү Ий шүү шүү энэ асуудлаа өөрөө шүү.
sympathetically.
Elections are held periodically to ensure
зохион байгуулах
1081 hold /hoʊld/ v that elected officials truly represent the холд Холд энд сонгууль зохион байгуулах гэж байна.
(сонгууль)
people.
хэсэг хугацааны
/ˌpɪr.iˈɑː.dɪ.k The equipment should be tested
1082 periodically adv дараа давтагддаг, period /үе, мөчлөг/ Үе, мөчлөг нь хэсэг хугацааны дараа дахин давтагддаг.
əl.i/ periodically.
үечилсэн

He was accused of accepting/taking Даргын сүйт бүсгүй нь хээл хахуультай холбоотой

1083 bribe /braɪb/ n хээл хахууль bride /сүйт бүсгүй/
bribes from wealthy businessmen. баривчлагдчихлаа.

These rights include the basic freedoms

Цагаан сарын дараа маш их бэрээс хаягдал болсон тухай
1084 press /pres/ n хэвлэл мэдээлэл of speech, press, assembly, and бэрээс
хэвлэл мэдээлэл шуугиж байна.
religious worship.
55. Volcano
 But they have developed theories on
1085 volcano /vɒlˈkeɪ.nəʊ/ n галт уул балконоо Балконоо нээгээд хартал галт уул дэлбэрч байлаа.
how the forces create volcanoes.

Powerful forces within the earth cause

1086 force / fɔːs / n хүч four /4/ Эрт дээр үед 4-ын тоо нь хүчийг илэрхийлдэг байжээ.
volcanoes.
The difficult driving conditions caused
1087 cause /kɑːz/ v үүсгэх, бий болгох хос Хос түлхүүрийн оосорнууд мөнх хайрыг бий болгодог.
several accidents.
Захиалга дүүрэн гэдгийг би бүрэн ойлгож байна гэхдээ надад
1088 fully /ˈfʊl.i/ adv бүрэн I fully understand the problem. full /дүүрэн/
хоёрхон тасалбар хэрэгтэй байна.
Theories apply to the arts in a broad and Пифагорийн теором хэдэн жилийн дараа онол болон
1089 theory /ˈθɪə.ri/ n онол Теором
fundamental way. хөгжинө.
The Bible says that God created the
1090 create /kriˈeɪt/ v бүтээх, бий болгох great /гайхалтай/ Бурхан гайхалтай сайхан уулсыг бүтээжээ.
world.

Around the year 600, the eruption of a Ирак шөнө дайралт хийх гэж байтал гэнэт галт уулын
1091 eruption /ɪˈrʌp.ʃən/ n дэлбэрэлт Ирак шөнө
nearby volcano buried Ceren's buildings. дэлбэрэлт болжээ.

магма, галт уулын A volcano begins as magma, melted

1092 magma /ˈmæɡ.mə/ n магма Магма = галт уулын хайлмаг
хайлмаг rock inside the earth.
1093 melted /ˈmel.tɪd/ adj хайлсан I love melted cheese. эмээлтэд Эмээлтэд хайлсан цас зарц байна лээ.
/rɪˈzʌlt His difficulty in walking results from a Энэхүү сайн үр дүн бидний шаргуу хөдөлмөрөөс үүссэн гэж
1094 result from ph.v аас үүсэх result /үр дүн/
frɑːm/ childhood illness. би бодож байна.

The gas-filled magma gradually rises

Дахиад газ бэлд өмнөх хийгээр дүүргэсэн савнууд хоосорч
1095 gas-filled /ɡæs-fɪld/ adj хийгээр дүүрсэн toward the earth's surface because it is Газ бэлд
байна.
lighter than the solid rock around it.

He's a few pounds lighter than he used

1096 light /laɪt/ adj хөнгөн light /гэрэл/ Нарны гэрэл хөнгөн жинтэй хүмүүс дээр илүү их тусдаг.
to be.

A lot of the children at the school do not

Хүрээлэн буй эд зүйлсийг сурч байсан хүүхдүүд дугуй зүйл
1097 surrounding /səˈraʊn.dɪŋ/ adj хүрээлэн буй live in the town, but come in from the сур round /дугуй/
маш олон байгааг анзаарлаа.
surrounding countryside.

As the magma rises, it melts gaps in the

Чамин бэрүүд зай завсар хөндий олдвол эд хогшилоороо
1098 chamber /ˈtʃeɪm.bɚ/ n хөндий surrounding rock and forms a large чамин бэр
дүүргэдэг зуршилтай.
chamber to the surface.

This pressure causes the magma to blast Сүүлийн үед хүргэнүүд хадам ээжийнхээ даралт шахалтаас
1099 pressure / ˈpreʃ.ər / n даралт бэрээс шүүр
or melt a conduit (channel) in болоод айлын ширээнээс бэрээс шүүрдэг болжээ.

This pressure causes the magma to blast

хагарсан, ан цав
1100 fractured /ˈfræk.tʃɚt/ adj or melt a conduit (channel) in a фракцууд Манай ангийн охидын фракцууд бүгдээрээ хагарсан.
үүссэн
fractured or weakened part of the rock.
 This pressure causes the magma to blast
weekend /амралтын Амралтын өдрүүдээр суларсан хэврэгшсэн тавилгуудаа
1101 weakened / ˈwiː.kənit / adj суларсан, хэврэгшсэн or melt a conduit (channel) in a
өдөр/ засаж янзалцгаая.
fractured or weakened part of the rock.

The magma moves up through the

1102 conduit /ˈkɑːnduː-/ n суваг son /хүү/ дүүдээ Миний хүү дүүдээ усны хоолой засахад нь туслаарай.
conduit to the surface.

Most magma and other volcanic Галт уул дэлбэрэх дөхөж байна тиймээс өглөө бүр эрт ир
1103 erupt / ɪˈrʌpt / v дэлбэрэх ир авт
materials then erupt through this vent. сэргийлэх үйл ажиллагаанд авт.

The gas and magma blast out an Тэнд харагдаж байгаа гол хоолойгоор явсан хүн гарцад
1104 vent / vent / n хоолой went /явсан/
opening called the central vent. түрүүлж хүрнэ.
After the eruption stops, a bowllike
ball /бөмбөг/ like Бөмбөгөнд дуртай хүүхдүүд хул аяга шиг хэмжээтэй шийд
1105 bowllike /boʊl laɪk/ adj хул аяга шиг crater generally forms at the top of the
/дуртай/ зоочихсон тоглож байсан.
volcano.
Галт уулын тогооны амсарлуу харчаад гараад ирээ гээд
1106 crater /ˈkreɪ.tər/ n галт уулын тогоо The vent lies at the bottom of the crater. гараад ир
байсан.
The materials gradually pile up around
1107 pile up /ˈpaɪl.ʌp/ ph.v өсөн нэмэгдэх the vent, forming a volcanic mountain, Файл Өдөр ирэх тусам миний цэгцлэх файлууд нэмэгдээд байна.
or volcano.

сэт цохих, нэвтэрч High waves broke through the barrier 1990-ээд онд хэсэг залуус бүжгийн ертөнцийг сэт цохисноор
1108 break through ph.v break (dance) төрөв
/breɪk θruː/ гарах beach. break бүжиг төрөв.

As the magma rises, some of it may

Миний үзүүлсэн нурууны бариач эмнэлэгээ салбарлуулж
1109 branch /bræntʃ/ v салбарлах break through the conduit wall and бариач
байгаа.
branch out into smaller channels.

The author's name was printed below Бид удаан ярилцсаны эцэст тэр модны доор буудаллахаар
1110 below /bɪˈloʊ/ pre доор болов
the title. болов.
56. Dentistry
шүдний эмчилгээ,
Шүдний эмчилгээ бол дайн тэсэхээс хэцүү даваад гарсны
1111 dentistry /ˈden.t̬ ɪ.stri/ n шүд эмчилгээний Where did Dr. Yee study dentistry? дайн тэс тэрий
дараа тэрийгээд хэвтэх сайхан.
шинжлэх ухаан
/ˈdaɪ.əɡ.nəʊz Эмч миний өвчнийг удаан шинжсэний эцэст үхсэн хамар
1112 diagnose v оношлох The specialist diagnosed cancer. die /үхэх/ nose /хамар/
/ байна гэж оношиллоо.

Laboratory tests suggest that the new

1113 treat /triːt/ v эмчлэх tree /мод/ Өвчилсөн моднуудыг эмчлэх хэрэгтэй.
drug may be used to treat cancer.

Эрүү шүд нь гялалзаад ирж яваа нохойг хараад жов гэхээс

1114 jaw /dʒɔ/ n эрүү He has a strong jaw. жов
өөр үг олдсонгүй.

1115 soft /sɑːft/ adj зөөлөн I like chocolates with soft centres. согт Энийг уугаад согт тэгээд зөөлөн орон дээр унтаарай.

His face is covered with scar tissue

1116 tissue /ˈtɪʃ.uː/ n эд ташуу Эдүүд нь бүгд ташуу холбоосоор холбогдсон байдаг.
where he was badly burned.
 You should have your teeth checked by Гадаад шүдний эмч нарын буусан дэн буудал ТИС дотор
1117 dentist /ˈden.t̬ ɪst/ n шүдний эмч дэн (буудал) ТИС-д
a dentist at least twice a year. байрладаг.

The island chiefly attracts upmarket

1118 chiefly /ˈtʃiːf.li/ adv голчлон chef /ахлах тогооч/ ЛИ Ахлах тогооч Ли голчлон хятад хоол хийдэг.
tourists.

шүдний, шүд Have you made an appointment for your Дайн тал газарт болох үед цэргүүд нэг нэгнийхээ шүдрүү их
1119 dental /ˈden.t̬ əl/ adj дайн тал
эмчилгээний next dental check-up? цохидог ба шүдний эмчилгээ ихээхэн шаарддаг.

The buildings had started to fall into D, K үсэгнүүд нь 26 үсэг дотроо үхжил өгөршилд орсон гэж
1120 decay /dɪˈkeɪ/ n үхжил, өгөршил D /ди/ K /кэй/
decay. үзэгддэг.
Such treatment, called restoration, often
/ˌres.tərˈeɪ.ʃə Ресторанд хүмүүс байнга зодолддог болохоор ахин дахин
1121 restoration n сэргээн засварлалт involves the use of some kind of dental ресторан
n/ сэргээн засварлалт хийдэг.
filling.
Such treatment, called restoration, often
дүүргэлт, чигжээс,
1122 filling /ˈfɪl.ɪŋ/ n involves the use of some kind of dental feeling /мэдрэмж/ Шүдэндээ ломбо хийлгэх мэдрэмж үнэхээр аймшигтай.
ломбо
filling.
мэдрэл, мэдрэлийн Repairing damaged nerves is a very Нерв хөдөлгөөд байхаад чинь мэдрэлийн судас тасраад
1123 nerve /nɝːv/ n нерв
судас delicate operation. хэцүү байна.

Still others concentrate on the position

/ˈkɒn.sən.treɪ son /хүү/ цент rate Миний хүү центийн түвшин дээр хэт их төвлөрөх хэрэггүй
1124 concentrate v төвлөрөх of the teeth in relation to each other and
t/ /түвшин/ доллар нь илүү хэрэгтэй.
to the jawbones.

Дахин нүүвэл бидний шинээр очих газарт өвчтэй шүдний

1125 removal /rɪˈmuː.vəl/ n сугалалт Sometimes teeth require removal. re /дахин/ move /нүүх/
сугалалт үнэгүй хийж өгдөг гэсэн.
This process, usually performed using
/ˌæn.əsˈθet.ɪk мэдээ алдуулагч Мэдээ алдуулагч хэрэглэх гээд байгаа тэр хүн чинь аньс татаг
1126 anesthetic n an anesthetic (painkilling drug), is аньс татаг
/ бодис илүү сайн өвчин намдааж чадна.
called extraction.
painkilling /ˈpeɪnˌkɪl.ɪŋ This tiny capsule contains effective pain /өвчин/ kill /алах/
1127 n өвчин намдаагч эм өвчин намдаагч эм
drug drʌɡ/ painkilling ingredients. drug /эм/

The extraction of minerals has damaged экс truck /ачааны Экс маань truck уначихсан шөнө дунд лууван сугалалт
1128 extraction /ɪkˈstræk.ʃən/ n сугалалт
the countryside. машин/ шөнө хийнээ гээд талбай дээр явж байдаг байгаа.

This infection may occur through injury Дээлний эмжээрийг тааруулах гэж их хайчилбал дээл маань
1129 injury /ˈɪn.dʒər.i/ n гэмтэл эмжээр
with a needle. гэмтдэг.
Dentists may also treat injuries,
infections, tumors, and various other
1130 tumor /ˈtu·mər/ n хавдар түймэр Хавдартай хүмүүс түймрийн утааг давж чадахгүй.
conditions of the teeth, jawbones, and
related tissues.
They tested her blood for signs of the Энэ хиймэл зүүгээр шөнө мэс заслийн оёдол хийвэл халдвар
1131 infection /ɪnˈfek.ʃən/ n халдвар энэ fake/хиймэл/ шөнө
infection. тархана.

Still others concentrate on the position

Эрүүний яс нь гэмтсэн бол жоохон бооно шүд нь гэмтсэн
1132 jawbone /ˈdʒɔː.bəʊn/ n эрүүний яс of the teeth in relation to each other and жо бооно
бол илүү их бооно.
to the jawbones.
 явуулах, хийх Dental schools, in addition to training
1133 conduct /kənˈdʌkt/ v кондуктор Кондуктор микро дотроо судалгаа явуулдаг.
(судалгаа) future dentists, also conduct research.

The family have a history of mental this /энэ/ order Шүдний өвчинг эдгээхийн тулд энэ дарааллын дагуу
1134 disorder /-ˈsɔːr.dɚ/ n өвчин
disorder. /дараалал/ эмчилгээ хийлгэх хэрэгтэй.

1135 remedy /ˈrem.ə.di/ n эм, арга дом The best remedy for grief is hard work. re /дахин/ мэдье Дахин би мэдье гэх хэрэггүй одоо өөр арга дом хэрэглэцгээе.

People in early sivilizations even Настай хүмүүсийн аман дотор хиймэл шүднүүдийг холбосон
1136 bridge /brɪdʒ/ n хиймэл шүдний хэсэг bridge /гүүр/
developed gold dental bridges. гүүр байдаг.
In the Middle Ages, dentistry was
/kræft craft /гар урлал/
1137 craftworker n гар урлаач practiced by such craftworkers as гар урлаач
ˈwɝː.kɚ/ worker /ажилчин/
jewelers and barbers.

үнэт эдлэлийн Jeweler is a person who sells and Үнэт эдлэлийн наймаачин дээр очоод тансаг зүйлд живээл
1138 jeweler /ˈdʒuː.ə.lər/ n живээл ир
наймаачин sometimes repairs jewelry and watches. ир.

Barber is a man whose job is cutting

1139 barber /ˈbɑː.bər/ n үсчин барби Барбинууд өдөр болгон үсчин ордог.
men's hair.

Poor diet and inadequate dental

/ɪˈnæd.ɪ.kwət cleaning and maintenance caused many Ээждээ охин нь: Энэ залуу адуугүй тээ тиймээс надад
1140 inadequate adj хангалтгүй энэ адуугүй тээ
/ colonists to lose at least half of their хангалтгүй байна би гэрлэхгүй гэж хэлжээ.
teeth before the age of 20.

Authorities consider these measures to

/ˈmeɪn.tɪ.nən be necessary for the maintenance of Гол теннисний ширээ маань арчилгаа хэрэгтэй болчихсон
1141 maintenance n арчилгаа main /гол/ теннис
s/ sound health and sanitary conditions at байна.
the factory.
He has established himself as the
1142 leading /ˈliː.dɪŋ/ adj хамгийн чухал leader /удирдагч/ Удирдагч бол багийн хамгийн чухал хэсэг.
leading candidate in the election.
She was given a shot of morphine to Сэтгэлийн зовлонгоо намдаахын тулд дахин гэрээ орхих
1143 relieve /rɪˈliːv/ v намдаах, бууруулах re /дахин/ leave /орхих/
relieve the pain. хэрэггүй.

Modern dentistry began during the mid-

1800's with the introduction of general Энэ компод үнэхээр амтгүй санагдаад байгаа нь тав тухгүй
1144 discomfort /dɪˈskʌm.fət/ n тав тухгүй байдал this компод
anesthetics to relieve discomfort during байдалтай холбоотой.
dental procedures.

General anesthetics make patients

Ухаангүй байж хаашаа зугтах гэсэн хүн бэ эндээ үлдээд
1145 unconscious /ʌnˈkɒn.ʃəs/ adj ухаангүй unconscious and unable to feel pain ана хоно шүүс
дайснаа ана нэг шөнө хоно шүүс уу.
throughout the body.
57. Disabled
this /энэ/ able Энэ чадамжтай байдал алга болох үед хүн тахир дутуу
1146 disabled /dɪˈseɪ.bl̩ d/ adj тахир дутуу The accident left him severely disabled.
/чадамжтай/ болдог.
There are two general kinds of mental
/ɪmˈpeə.mənt Энэ хос хоёр залуу машинд хамт явж байгаад яг ижилхэн
1147 impairment n гэмтэл impairments, mental illness and mental энэ pair /хос/ men
/ гэмтэл авчихжээ.
retardation.
 саад болох, Interfering in other people’s arguments Энэ тэр хос гуталнуудаа өөрөө хураагаад цэгцлэхгүй бол би
1148 interfere /ˌɪn.t̬ ɚˈfɪr/ v энэ тэр pair /хос/
хөндлөнгөөс оролцох is always a mistake. хөндлөнгөөс оролцоно шүү.

We had a very productive meeting - I prоduct /бүтээгдэхүүн/ Үр бүтээлтэй худалдан авалт хийе гэвэл тэрэгнийхээ хэсэг
1149 productive /prəˈdʌk.tɪv/ adj үр бүтээлтэй
felt we solved lots of problems. эв бүрт бүтээгдэхүүн эв.

Сүүлийн үед тасалгааны ялаануудад сохролт нүүрлээд зүг

1150 blindness /blaɪndnəs/ n сохролт A lack of vitamin A can cause blindness. буланд нис
чигээ олохгүй байшингийн буланд нисэх болжээ.

She was finally diagnosed with Дүлийрэлтэд өртсөн ялаанууд бусдыгаа сонсож чадахгүй
1151 deafness /defnəs/ n дүлийрэлт Дээш нис
profound deafness at 19 months. дээш нисэх болжээ.
She was born with a deformity of
1152 deformity /dɪˈfɔː.mɪ.ti/ n гажиг, согог D форм идье D дүн авдаг сурагчид форм идье гэдэг гажигтай.
the spine.
Physical impairments include blindness,
deafness, deformity, muscular and Мөс голоор хөвж байх үед голруу орвол булчингийн үйл
1153 muscular /ˈmʌs.kjə.lər/ adj булчингийн мөс голоор
nervous disorders, paralysis, and loss of ажиллагаанд муугаар нөлөөлнө.
limbs.

1154 nervous /ˈnɜː.vəs / adj мэдрэлийн He suffers from a nervous disorder. нэр ус Мэдрэлийн өвчтэй хүмүүсийг нэр устай нь нийтэд дэлгэв.

Some nervous disorders can produce Саа өвчтэй хүмүүс бие нь татахаараа газартай параллел
1155 paralysis /pəˈræl.ə.sɪs/ n саа өвчин параллел
paralysis. болоод хэвтчихдэг.
/ˈmen.təl There are two general kinds of mental
mental оюун ухааны Оюун ухааны хомсдолоо сайжруулъя гэвэл мэдрэлийн
1156 ˌriː.tɑːˈdeɪ.ʃə n impairments, mental illness and mental re /дахин/ тар дээш нь
retardation хомсдол, удаашралт эсүүдээ дахин тараа дээш нь.
n/ retardation.

хөдөлмөрийн
/ˌdɪs.əˈbɪl.ɪ.ti An impairment may or may not be a Энэ чадвар чамд байгаа учраас чи хөдөлмөрийн чадваргүй
1157 disability n чадваргүй байдал, this ability /чадвар/
/ disability. байдалд орохгүй байгаа юм.
тахир дутуу байдал

/ˌek.spekˈteɪ. EX pig-тэй /гахайтай/ EX найз охин маань гахайтай шөнөжин намайг ирнэ гэж
1158 expectation n хүлээлт, найдвар I have high expectations for this job.
ʃən/ шөнө хүлээсэн ч өглөө болоход найдвар нь тасарчээ.

What's the best way of improving

/ˈhæn.dɪ.kæp
1159 handicapped adj тахир дутуу theatre access for people who are hand /гар/ cup /аяга/ Тахир дутуу эр өөрөө гараараа аягаа барьж чадахгүй байлаа.
t/
physically handicapped?

Running a marathon is a test of human Би өөрийгөө хамгийн тэсвэр тэвчээртэй нь гэж эндүүрсэн
1160 endurance /ɪnˈdʊr.əns/ n тэсвэр тэвчээр эндүүр
endurance. байна.
тархи нугасны Cerebral palsy is a disorder that
/ˌser.ə.brəl
1161 cerebral palsy n саажилт (булчин damages the brain before, during, or - -
ˈpɔːl.zi/
чангаралт) after birth.
A sharp tap on the knee usually causes
/ɪnˈvɒl.ən.tər өөрийн мэдэлгүй, энэ volunteer /сайн Энэ сайн дурын ажилтан өөрийн мэдэлгүй л шил
1162 involuntary adj an involuntary movement of the lower
.i/ санаандгүй дурын ажилтан/ хагалчихлаа.
leg.

1163 spinal /ˈspaɪ.nəl/ adj нурууны He suffered a spinal injury from the fall. Испани Испани хүний нурууны хөгжил үнэхээр хачирхалтай.
 Eventually she managed to overcome over /дээгүүр/ come Энэ хүнд нөхцөлийг давж гарах хамгийн сайн арга бол
1164 overcome /ˌəʊ.vəˈkʌm/ v давж гарах
her shyness in class. /ирэх/ дээгүүр нисэж ирэх юм.
The English poet John Milton was blind
/ˈmɑː.stə.piːs Шилдэг бүтээл туурвисан мастерын царай үнэхээр өнгөлөг
1165 masterpiece n шилдэг бүтээл when he wrote his epic masterpiece, мастер face
/ байна.
Paradise Lost.
байнгын саажилт
үүсгэдэг ноцтой D. Roosevelt, paralyzed in both legs by
1166 polio /ˈpoʊ.li.oʊ/ n халдварт өвчин polio at the age of 39, became President болио Залхуурахаа болио тэгэхгүй бол саажилттай болох нь.
(биеийг хөдөлгөж of the United States.
чадахгүй байх)

Helen Keller became blind, deaf, and

1167 mute /mjuːt/ adj хэлгүй mute before she was 2 years old, but she мууд Тэр хэлгүй охихтой албаар мууд.
learned to read, write, and speak.

Ээж шувуу зулзага шувуундаа далавчаа дэв, өвд удахгүй чи

She devoted her life to helping the deaf
1168 devote /dɪˈvəʊ.t/ v зориулах дэв өвд хүчтэй болно гэж зааж байгаа нь түүнд маш их хайр зориулж
and the blind.
байна.
58. AIDS

AIDS is the final, life-threatening stage

1169 AIDS /eɪdz/ n ДОХ of infection with human aid /тусламж/ ДОХ туссан хүмүүст тусламж маш их хэрэгтэй.
immunodeficiency virus (HIV).

HIV infection of the brain also may

Энэ fashion нээрээ ДОХ-ын халдавараас хурдан тархах юм
1170 infection /ɪnˈfek.ʃən/ n халдвар cause movement or coordination энэ fashion
аа.
problems.

immunodeficie /ˌɪm.jə.noʊ.d дархлалын дутмаг AIDS stands for acquired Би эм уунаа тэр пийшинг чи асаачих тэгэхгүй бол
1171 n эм уунаа тэр пийшин
ncy ɪˈfɪʃ.ən.si/ шинж байдал immunodeficiency syndrome. дархлалын дутмаг шинж байдал маань нэмэгдэх гээд байна.

Researchers have detected HIV in a

Байгаа бүх зайндаа эрчүүд цуглуул бидэнд маш их дээж
1172 specimen /ˈspes.ə.mɪn/ n дээж, сорьц specimen collected in 1959 in central space /зай/ man
хэрэгтэй.
Africa.
Millions of AIDS cases have been
1173 case /keɪs/ n тохиолдол, явдал кейс Утасны кэйс цуглуулах явдал дэлгэрч байна.
diagnosed worldwide.
We were having such a good time that
Бороо урт удаан хугацаагаар үргэлжлэх нь зуны улиралыг
1174 prolong /prəˈlɑːŋ/ v уртасгах we decided to prolong our stay by бороо long /урт/
уртасгаж байна.
another week.

They include enlarged lymph glands,

tiredness, fever, loss of appetite and Энэ том биетэй хүүхдүүдийн тархи нь ч бас томорсон байдаг
1175 enlarged /ɪnˈlɑːdʒit/ v томорсон энэ large
weight, diarrhea, yeast infections of the болоосой.
mouth and vagina, and night sweats.
 In these cases, if the cancer spreads it
тунгалагийн will spread first to lymph nodes (lymph Лимбэ галанд үлээгээд суухад галын илч мэдрэгдэхээс гадна
1176 lymph gland /lɪmf ɡlænd/ n лимбэ галанд
булчирхай glands) close to the tumor before it тунгалагийн булчирхайнд сайнаар нөлөөлдөг.
spreads to other parts of the body.

Эмнэлэгт байгаа хүмүүсээс илүү цөөн хүмүүс эмнэлэгийн

1177 fever /ˈfiː.vɚ/ n халууралт He's got a headache and a slight fever. fewer /илүү цөөн/
гадаа халууралттай хүлээж байна.
All that walking has given me an Ээж хоол хийх үед бидний хоолны дуршил маш ихээр
1178 appetite /ˈæp.ɪ.taɪt/ n хоолны дуршил аппатеть
appetite. нэмэгддэг.
Diarrhea is an illness in which the
body's solid waste is more liquid than
1179 diarrhea /ˌdaɪ.əˈriː.ə/ n суулгалт Дариа Манай Дариа эгч суулгалт өвчин туссан.
usual and comes out of the body more
often.

They include enlarged lymph glands,

tiredness, fever, loss of appetite and
1180 vagina /vəˈdʒaɪ.nə/ n үтрээ We China Бид нар Хятадад үтрээний эмчилгээ хийлгэсэн.
weight, diarrhea, yeast infections of the
mouth and vagina, and night sweats.

By the time we'd climbed to the top of

1181 sweat /swet/ n хөлс sweet /чихэрлэг/ Өвчтэй хүний хөлс чихэрлэг байдаг.
the hill, we were covered in sweat.

The findings show a substantial

Саваа аваад станц аваачиж тушаагаад оронд нь их
1182 substantial /səbˈstæn.ʃəl/ adj их хэмжээний difference between the opinions of men сав станц шил
хэмжээний шил аваарай.
and women.
The most common form of dementia is Дэмийшүү эд нарыг дагаж яваад солиорол тусчихраад ирэв
1183 dementia /dɪˈmen.ʃə/ n солиорол дэмийшүү
Alzheimer's disease. ээ.

There HIV may cause dementia, a

Мэдрэхүйн чадамжаа алдаж байснаас дугуйтайгаа явж
1184 sensory /ˈsen.sər.i/ adj мэдрэхүйн condition characterized by sensory, сэнсэрье
сэнсэрье.
thinking, or memory disorders.

биеийн хэсгүүдээ Солонгосчууд ордноо шөнө нураахаар болж энэ үйл

/koʊˌɔːr.dənˈ Gymnastics is a sport that requires a lot Co / солонгос/ ордноо
1185 coordination n хяналттайгаар ажиллагаандаа биеийн хэсгүүдээ хяналттайгаар хөдөлгөх
eɪ.ʃən/ of coordination. шөнө
хөдөлгөх чадамж чадамжтай хүмүүсийг шалгаруулж авчээ.

The most common way of becoming

Бэлгийн харьцааны зөвлөгөө өгнө гэсэн энэ тэр курс
1186 intercourse /ˈɪn.tə.kɔːs/ n харьцаа (бэлгийн) infected is through sexual intercourse энэ тэр курс
дамжаад явахаа боль.
with an HIV-infected person.

An infected pregnant woman can

1187 fetus /ˈfiː.təs/ n ураг transmit the AIDS virus to her fetus битүү үс Гэдсэн дэхь урагийг эхогоор харсан чинь битүү үс байв.
even if she has no symptoms.
 Homosexual is a person who is sexually
/ˌhoʊ.moʊˈse
1188 homosexual n ижил хүйстэн attracted to people of the same sex and гомо Гомо бол ижил хүйстэний нэг төрөл.
k.ʃu.əl/
not to people of the opposite sex.

/baɪˈsek.ʃu.əl эр эм алинтай нь ч Bisexual means sexually attracted to Эр эм алинтай нь ч харьцдаг хүмүүс нэг харьцсан хүндээ
1189 bisexual adj bye /баяртай/
/ харьцдаг both men and women. bye гэж хэлээд дахин уулздаггүй.

эсрэг хүйсийнхээ Heterosexual is a person who is sexually Эсрэг хүйсийнхээ хүнд татагддаг хүмүүс гэртээ нэг
1190 heterosexual /ˌhet̬ .ə.roʊˈse n хий тороо
хүнд татагддаг хүн attracted to people of the opposite sex. нэгэндээ энд хий авч явсан тороо гээд маш арвич байдаг.
k.ʃu.əl/
The virus is also transmitted through
1191 needle /ˈniː.dl̩ / n зүү need /хэрэгтэй / Надад зүү хэрэгтэй байна.
needles and syringes.
As a diabetic, she uses a syringe to Сайхан унтаж байхад сэрээч гээд тариураар хатгаж байна
1192 syringe /sɪˈrɪndʒ/ n шприц, тариур сэрээч
inject herself with insulin. гэж зүүдэллээ.
/trænsˈfjuː.ʒə She suffered kidney failure and needed Трансжендерүүд цус сэлбэлт хийлгэж байхдаа пуужин
1193 transfusion n цус сэлбэлт транс пуужин
n/ a blood transfusion. хөөргөж тоглодог.
Трансжендерүүд эрхтэн шилжүүлэн суулгалт хийлгэхдээ
1194 transplant /trænˈsplænt/ n шилжүүлэн суулгалт He had a heart transplant. транс plant /ургамал/
ургамал хажуудаа тавьдаг.

In the past, transfusion and transplant

recipients and people with hemophilia
/ˌhiː.məˈfɪl.i. ховор тохиолддог хиамаа peel-яа / Хиамаа хальслаяа тэгэхгүй бол ховор тохиолддог цусны
1195 hemophilia n contracted the virus from the blood,
ə/ цусны өвчин хальслаяа/ өвчин тусна шүү.
blood components, tissues, or organs of
infected donors.

He contracted malaria while he was

1196 contract /ˈkɑːn.trækt/ v тусах (өвчин) (гэрээ) контракт Гэрээ контракт хийж гар барих үедээ өвчин туссан бололтой.
travelling.
Women over 50 should be screened for Та шинэ зурагт худалдаж авахдаа дэлгэцийг нь сайтар
1197 screen /skriːn/ v ажиглах, тестлэх screen /дэлгэц/
breast cancer. ажиглах хэрэгтэй.

An anonymous businesswoman donated

1198 donate /ˈdoʊ.neɪt/ v хандивлах донат /жигнэмэг/ Нэгэн баян эр хүүхдүүдэд их хэмжээний донат хандивлажээ.
one million dollars to the charity.

1199 virtually /ˈvɝː.tʃu.ə.li/ adv бараг л Their twins are virtually identical. where /хаана/ чулуу Хаана чулуу байгааг би бараг л мэдэж байна.

The police eliminated him from their

1200 eliminate /iˈlɪm.ə.neɪt/ v арилгах, устгах элий минь ид Элий минь ид эсвэл би бүх хоолыг устгалаа шүү.
enquiries.
The busy traffic entrance was a hazard Эхлээд хүүхдүүд эмэгтэйчүүд газард аюул ойртож байна
1201 hazard /ˈhæz.ɚd/ n аюул газард
to pedestrians. яараарай.

Pregnant smokers increase their risk of Би бэрийг наантай цаанатай хүн юм болов уу гэж бодсон
1202 pregnant /ˈpreɡ.nənt/ adj жирэмсэн бэрийг наант
having a miscarriage. үгүй юм байна жирэмсэн гээд л хэвтээд байх юм.

Transmission may also occur from

breast / хөх/ feed
1203 breast-feeding /ˈbrestˌfidin/ n хөхөөр хооллолт an HIV-infected mother to her baby хөхөөр хооллолт
/хооллох /
through breast-feeding.
In the drawer was a selection of kitchen
1204 utensil /juːˈten.sɪl/ n сав суулга utensils - spoons, spatulas, knives, and you теннис л Чи теннис л тоглож чадахаас сав суулга угааж чадахгүй.
whisks.
 No known cases of AIDS have resulted
/ˈlɑː.kɚ from sharing eating utensils, bathrooms,
1205 locker room n хувцас солих өрөө лаг эр room /өрөө/ Лаг эрийн зогсож байгаа өрөө бол хувцас солих өрөө.
ˌruːm/ locker rooms, living space, or
classrooms.

59. Gambling

Gambling is betting on the outcome of a Ганбилэг, Ким Инха хоёр мөрийтэй тоглоомонд орсоноор
1206 gambling /ˈɡæm.blɪŋ/ n мөрийтэй тоглоом Ганбилэг
game, event or chance happening. амьдралаа сайжруулжээ.

She bet £500,000 on the horse that Би тэр хамгийн том сарьсан багваахайн дээр мөрий
1207 bet /ˈbet/ v мөрий тавих bat /сарьсан багваахай/
came in second. тавилаа.
He was hopeful about the outcome of Бидний энэ улирлын ажлийн үр дүн сайн байгаа тул дарга
1208 outcome /ˈaʊt.kʌm/ n үр дүн авто come / ирэх /
the meeting. бидэн дээр автоматаар ирнэ.

1209 dice /daɪs/ n шоо We need two dice to play the game. die /үхэх/ Энэ тоглоомонд шоо шидээд 4 буулгасан хүн үхдэг.

Many people gamble because of the EX найз охин маань тэр сайт дээр байгаа залуусыг харж
1210 excitement /ɪkˈsaɪt.mənt/ n сэтгэл хөдлөл EX сайт men
excitement and tensions of uncertainty. байгаа нь үнэхээр сэтгэл хөдлөлтэй хүн шүү.

It's difficult for a small shop to compete Тэнд нэг залуу коом пид нохой дагуулчихсан өрсөлдөнө гээд
1211 compete /kəmˈpiːt/ v өрсөлдөх коом пид
against the big supermarkets. зогсож байна.

Миний нүд торов, тэгээд Ли багшруу гүйж очоод намайг

1212 thoroughly /ˈθɝː.oʊ.li/ adv бүрэн I thoroughly enjoyed the performance. торов Ли
бүрэн эдгээгээд өгөөч гэж гуйв.
/ˌsuː.pəˈvɪʒ.ə Gambling usually operates under close Сүпер виз нь гарчихвал бусад хяналтыг зохицуулах нь
1213 supervision n хяналт сүпер виз нь
n/ government supervision. амархан гэж би бодож байна.
/ˈmʌltiˌbɪljən Advertising is a multibillion dollar
1214 multibillion adj олон тэрбум малтай болно Тун удахгүй би олон тэрбум малтай болно.
/ industry.
/ˌrez.əˈveɪ.ʃə Several states allow casino gambling on Өөрийнхөө газар нутагт амьдарч байж тайван амгалан унт
1215 reservations n газар нутаг re /дахин/ сэрвээ шөнө
n/ Indian reservations. дахин сэрвээ шөнө.
I have traveled on a cruise ship several (Land) Cruiser ship Маш олон дөнгөж үйлдвэрээс гарсан Land Cruiser авто
1216 cruise ships /kruːz ʃɪp/ n хөлөг онгоц
times. /хөлөг онгоц/ машинууд хөлөг онгоцонд ачигдаж байна.

Proceeds from the sale of these cards Буяны байгууллагад ажиллана гэж байсан хүүхдүүд
1217 charity /ˈtʃær.ɪ.ti/ n буяны байгууллага чойрооты
will be given to local charities. бүгдээрээ чойрооты гээд алга болцгоосон.

Excessive exercise can sometimes cause Хэтэрхий их халамжлаад байвал эксээ сэв хөлс нь гарчихсан
1218 excessive /ekˈses.ɪv/ adj хэтэрхий их эксээ сэв
health problems. байгаа.
Taxes provide most of the government's Орлогоо тоолж дууссанаа нэг л сэтгэл гонсгор мөнгө дахиад
1219 revenue /ˈrev.ə.nuː/ n орлого re /дахиад/ байна уу
revenue. байна уу гэж асуув.
Замын хөдөлгөөний дүрэм мөрдүүлэхэд энэ хүч маш их
1220 enforce /ɪnˈfɔrs/ v мөрдүүлэх, сахиулах We need to enforce the traffic laws. энэ force /хүч/
хэрэг болно.

/ˈslɑːt тоглоомын автомат People also play the wheel of fortune S хүүхэн lot /их/ S хүүхэн их олон машин унадаг ба казиноруу автомат
1221 slot machine n
məˌʃiːn/ машин game and slot machines. машин машин тогтох гэж ирэхдээ өөр өөрийг унадаг.
 More than $2 billion was wagered
1222 wager /ˈweɪ.dʒɚ/ v бооцоо тавих legally on sports in Nevada in the last wage /цалин/ Залуухан эр бүх цалингаараа бооцоо тавилаа.
12 months.
The runners are now on their final lap of Уралдааны зам дээр хэд хэдэн ачааны машин гарч ирээд
1223 track /træk/ n уралдааны зам truck /ачааны машин/
the track. хоорондоо уралдаад бүх замыг сүйтгэв.
After years of study, the payoff is
1224 payoff /ˈpeɪˌɔf/ n шагнал pay /төлөх/ Зохиосон уралдааныхаа шагналыг төлөх л үлдлээ.
supposed to be a good job.

Harness racing and greyhound racing Уралдааны нохой тэжээх зөвшөөрөл авахын тулд гэрээ
1225 greyhound /ˈɡreɪ.haʊnd/ n уралдааны нохой гэрээ хаанд
also operate on the pari-mutuel system. хаанд шалгууллаа.

60. Smoking
Smoking is drawing tobacco smoke
from a cigarette, cigar, or pipe into Тамхи сорж байсан хүүхдүүд дор дороо хөдлөхгүй зогс гэж
1226 draw /drɑː/ v сорох дороо
the mouth--and often into thelungs-- багш зандарлаа.
and puffing it out.
She was puffing on a cigarette at the
1227 puff /pʌf/ v үлээх papa /аав/ Аав тамхиныхаа утааг үлээж байна.
time.
I keep a bottle of brandy purely for Надад 5 цаг болохоор энэ мэдээг сануул маш ховор
1228 medicinal /məˈdɪs.ɪ.nəl/ adj эмчилгээний мэдээ сануул
medicinal purposes. эмчилгээний тухай ярина.

Today, people smoke chiefly for

relaxation and pleasure, and to satisfy a Бага насны хүүхдүүд таашаал авахын тулд шүүрээр
1229 pleasure /ˈpleʒ.ər/ n таашаал play /тоглох/ шүүр
craving for nicotine, a chemical тоглодог болжээ.
substance in cigarette smoke.

Хүмүүс хотын утаанаас зугатаад агуйд амьдрах маш их

1230 craving /ˈkreɪ.vɪŋ/ n хүслэн, эрмэлзэл I have a craving for chocolate. cave /агуй/
хүсэлтэй болсон.

/laɪf - Cigarette smoking is a leading cause of Амьдралдаа 3 удаа унаж 10 удаа босож явахдаа амь насанд
1231 life-threatening adj амь насанд аюултай life three ten
ˈθret.ən.ɪŋ/ many life-threatening diseases. аюултай өвчин тусаж явсангүй.

She flung open the window and inhaled

1232 inhale /ɪnˈheɪl/ v амьсгаа авах энэ хэл Сайхан гүнзгий амьсгаа авахад энэ хэл саад болж байна.
deeply.
Many students were in rebellion against re /дахин/ bell /хонх/ Африкчууд дэлхий нийтийн эсрэг эсэргүүцэл зарлан дахин
1233 rebellion /rɪˈbel.i.ən/ n бослого, эсэргүүцэл
the older generation. lion /арслан/ хонхтой арслангууд илгэээжээ.

1234 addictive /əˈdɪk.tɪv/ adj донтуулагч Tobacco is highly addictive. add /нэмэх/-ийг тив Ундаанд донтуулагч нэмэхийг тив даяараа хориглолоо.

/səbˈstæn.ʃəl. The new rules will substantially change Энэ эрүүл мэндэд үлэмж хэмжээгээр хэрэгтэй учраас энэ
1235 substantially adv үлэмж хэмжээгээр substance /бодис/ ольё
i/ how we do things. бодисыг ольё.
I had two miscarriages before I gave мисс carry /авч явах/
1236 miscarriage /ˈmɪsˌker.ɪdʒ/ n зулбалт Зулбалт хийлгэсэн миссүүд залуу насаа аваад явдаг.
birth to my daughter. age
61. Pirates
Pirate is a person who sails in a ship
pie /бялуу/ rate Далайн дээрэмчидээс болоод бялууны үнийн түвшин огцом
1237 pirate /ˈpaɪr.ət/ n далайн дээрэмчин and attacks other ships in order to steal
/түвшин/ өсчихлөө.
from them.
Pirate is a person who attacks and robs
1238 rob /rɒb/ v тонох, дээрэмдэх робот Японд нэрд гараад байсан роботын дээрэмджээ.
ships.
 Their uncle was a rover, never settling
1239 rover /ˈroʊ.vɚ/ n тэнүүлч Range Rover /машин/ Range Rover машин унадаг хүмүүс тэнүүлч байдаг.
for long in any one place.
Raider is someone who enters a place
Бороо орж байгааг цонхоороо хараад дэр дэрлээд хэвтэж
1240 raider /ˈreɪ.dɚ/ n дайрагч, довтлогч illegally and usually violently, and rain дэр
байтал дайрагчид гаднаас гэнэт ороод ирсэн.
steals from it.
засгийн газрын
зөвшөөрөлтэй далайн Pirates differ from sea raiders known as Энэтхэгийн засгийн газар нэг хувийн эр хөлслөөд
1241 privateer /ˌpraɪ.vəˈtɪr/ n private /хувийн/ эр
дээрэмчин эсвэл privateers. зөвшөөрөлтэй далайн дээрэмчинээр ажиллуулав.
хөлөг онгоц

далайн хөвөөний, Pirates have robbed ships and raided Баруун зүгрүү харвал эрэг хавийн үзэсгэлэнтэй нутаг байгаа
1242 coastal /ˈkəʊ.stəl/ adj castle /цайз/
эрэг хавийн coastal towns since ancient times. ба тэнд нэгэн цайз бий.

Sometimes, the harsh conditions of life

Хараач залуу минь далайчин болох зам чинь урд чинь
1243 seaman /ˈsiː.mən/ n далайчин at sea led honest seamen to desert or see man
харагдаж байна.
mutiny their ships.
The crew mutinied and murdered the
1244 mutiny /ˈmjuː.tɪ.ni/ v бослого гаргах муу тэнэг Муу тэнэгээ одоо бослого гаргахаа боль.
ship's captain.

In real life, however, most pirates Нэг удаа золгүй явдаг тохиолдсон ч мисс дахин болох
1245 miserable /ˈmɪz.ər.ə.bl̩ / adj золгүй мисс re /дахин/ бол
probably led miserable lives. боломж байгаа.

/ˈkwɔːr.əl.sə Хэдэр хүмүүс гурил зуурч чадахгүй ба сам хэрэглэж

1246 quarrelsome adj хэдэр, хэрүүлч They were often drunk and quarrelsome. гурил сам
m/ чаддаггүй.
Some were shot or marooned by their
1247 marooned /məˈruːnd/ adj хаягдсан own crews or captured and sentenced to Maroon 5 /хамтлаг/ Maroon 5 хамтлаг үзэгчидээр хөсөр хаягсан хэвээр үлдэв.
death by authorities.

Most pirate crews developed rules and Далайн дээрэмчидийн хөлгийн багийн гишүүдийн ихэнх нь
1248 crew /kruː/ n хөлгийн баг хуруу
regulations to govern their ships. дутуу хуруутай байлаа.

The country is now being governed by Монголчууд говиор нь явж байгаа жуулчдад анхаарал тавьж
1249 govern /ˈɡʌv.ən/ v удирдах говиор нь
the Labour Part. тэдэнд туслан удирдах үүрэгтэй.
Бид өөрсдөө удирдагдаа сонгоно гээд бүгд нийлж ахлагчаа
1250 elect /ɪˈlekt/ v сонгох We elected him as our representative. элэгд
элэгдэв.
They also developed pay scales to
Чадвараараа ялгарсан залуусын цалингийн хэмжээ өөр
1251 scale /skeɪl/ n хэмжээ determine each person's share of the skill / чадвар /
байдаг.
booty (stolen goods).

Booty is any valuable things or money Хулгайлж дээрэмдэж авсан бараагаа хуваахдаа тухайн
1252 booty /ˈbuː.ti/ n дээрэмдсэн бараа beauty /гоо үзэсгэлэн/
stolen by an army at war or by thieves. хүний гоо үзэсгэлэнг харж үздэг байлаа.

/ˌaʊtˈnʌm.bə In our office the women outnumber the Монголд байгаа хуучин авто машины тоо шинэ машины
1253 outnumber v тоогоор илүү байх авто number /тоо/
r/ men three to one. тооноос илүү байна.
Pirates seized trading ships by first
залах, эргүүлэх, Машин барьж сурахдаа маневер хийх буюу залах аргыг
1254 maneuver /məˈnuː.vɚ/ v maneuvering their vessel next to the маневер
чиглүүлэх олчихвол бусад нь амархан.
ship.
He firmly believes that she is innocent
1255 innocent /ˈɪn.ə.sənt/ adj гэм буруугүй энэ ноосонд Энэ ноосонд гэм буруу байхгүй ээ.
of the crime.
 Pirates held some captives for ransom Далайн дээрэмчид олзлогдсон хүнээрээ сольж авсан алтан
1256 captive /ˈkæp.tɪv/ n олзлогдсон хүн cup /аяга/ тив
and enslaved others. аягаа тив дамнуулан авч явлаа.
They demanded a huge ransom for the
Дээрэмчидээс хураасан барьцаа мөнгийг random-оор
1257 ransom /ˈræn.səm/ n барьцаа мөнгө return of the little girl whom they had random
шалгалсан азтанд өгнөө.
kidnapped.
Women in this region were enslaved by Энэ үс лав надад гай болох байхдаа, намайг ази хүн гэдгийг
1258 enslave /ɪnˈsleɪv/ v боолчлох энэ үс лав
poverty. мэдэгдүүлээд боолчлуулахад хүргэх байх.

They sometimes tortured prisoners to

1259 treasure /ˈtreʒ.ər/ n эрдэнэс tree /мод/ шүүр Модон шүүр унаад эрдэнэс хайхаар явлаа.
get information about treasure.

There is little evidence that they made Модон тавцан дээрээс далайруу үсэрч буй хүнийг зургийн
1260 plank /plæŋk/ n модон тавцан пилонк
their victims "walk the plank." пилонконд буулгаж авлаа.

62. Butterfly

People have always been charmed by

Булчингаа хөгжүүлсэн хүмүүс чармай нүцгэн байх үедээ
1261 charm /tʃɑːmd/ v сэтгэл татах the delicate, gorgeously colored wings чармай
сэтгэл татдаг.
of butterflies.

Delicate plants need to be kept in a

1262 delicate /ˈdel.ə.kət/ adj нарийн эмзэг далий cat /муур/ Далий муур энгийн муурийг бодвол нарийн эмзэг байдаг.
greenhouse during the winter.
Наад зүйл чинь гоёмсог ч гэсэн гар зүслээ болгоомжтой
1263 gorgeously /ˈɡɔːr.dʒəs.li/ adv гоёмсог She's always gorgeously dressed. гар зүслээ
байгаарай.
The skaters moved over the ice with Аав нь хамгийн үзэсгэлэнтэй тэшүүрээр гулгадаг охиндоо
1264 grace /ɡreɪs/ n гоо үзэсгэлэн гэрээс
effortless grace. гэрээс бичиж үлдээв.

The beauty and grace of these insects

1265 inspire /ɪnˈspaɪər/ v урамшуулах энэ sprite /ундаа/ Энэ sprite ундаа уух бүрт дахин уухыг урамшуулах юм.
have inspired artists and poets.

butterfly- /ˈbʌt.ə.flaɪ эрвээхийний Their symbol for the soul was

1266 adj - -
winged ˈwɪŋ.ɪd/ далавчтай a butterfly-winged girl named Psyche.

The Amazon river basin contains the

1267 tropical /ˈtrɑː.pɪ.kəl/ adj халуун орны тороо бэхэл Халуун орны нутагт нэвтэрч орохоосоо өмнө тороо бэхэл.
world's largest tropical rainforest.

Other kinds of butterflies live in Ой модоор алхахдаа газарлуу харвал мод ихээр унасан
1268 woodland /ˈwʊd.lənd/ n ой мод wood /мод/ land /газар/
woodlands, fields, and prairies. байдаг.
The cows were all standing in one Талбай дээрээ тариалан хийж эхлэхээсээ өмнө эдгээр
1269 field /fiːld/ n талбай бэлд
corner of the field. зүйлсийг бэлд.
Other kinds of butterflies live in Ferrari машинтайгаа хээр талаар давхих сайхан, газарт
1270 prairie /ˈpreə.ri/ n тал газар Ferrari /машин/
woodlands, fields, and prairies. тулаад л.
The largest butterfly, Queen Alexandra's
birdwing of Papua New Guinea, has a wing /далавч/ spread Эрвээхийний далавчин дээр тархсан гоёмсог хээнүүд
1271 wingspread /wɪŋspred/ n далавчны урт
wingspread of about 11 inches (28 /тархах/ дававчны урт хэмжихэд нөлөөлдөггүй.
centimeters).
1272 pale /peɪl/ adj бүдэг She wore a pale blue hat. pay /төлөх/ л Энэ бүдэг цамцанд мөнгө төлөх л дутаж гэнэ.
 We drove across the desert, through the Шээмээр байна хамгийн гялалзсан нойлын өрөө нь аль нь
1273 shimmering /ˈʃɪm.ɚ.ɪŋ/ adj гялалзсан шээмээр байна
shimmering heat haze. вэ?

тоостой, тоосон This is a fine powdery flour used in Хавар powder түрхвэл илүү дээр ба энэ нь нүүрийг тоосон
1274 powdery /ˈpaʊ.dɚ.i/ adj powder /нүүрний пудр/
бүрхүүлтэй baking. бүрхүүлтэй байхаас хамгаалдаг.

The name refers to the powdery scales

1275 scale /skeɪl/ n арьс that cover the two pairs of wings of both skill / чадвар / Чадвартай эрвээхийний арьс тоослог байдаг.
butterflies and moths.

бондгортой The antennae of most moths are not Эвэрнийхээ үзүүрт бондгортой эрвээхийнүүдийг нобелд
1276 knobbed /nɑːbbed/ adj нобелд
(эвэрнийхээ үзүүрт) knobbed. дэвшүүлжээ.

1277 slender /ˈslen.dər/ adj гуалиг, нарийхан The plant's leaves are long and slender. Исланд Эр Исланд эрчүүд гуалиг биетэй байдаг.

The majority of moths have plump,

1278 plump /plʌmp/ adj бандгар пээ ламп Пээ ямар бандгар ламп бэ?
furry bodies.
Rosie has a massive collection of furry
1279 furry /ˈfɜː.ri/ adj үсэрхэг хөөрий Үсэрхэг чихмэлүүдээ аваад тэнгэрлүү хөөрий.
toys.
Most moths rest with their wings spread S хүүхэн bread /талх/ S хүүхэн талх аваад гэртээ ортол аймар том далавчаа
1280 spread out /spred aʊt/ ph.v сарвайлгах, дэлгэх
out flat. аваад сарвайлгасан дэнгийн эрвээхий байв.
63. Tibet
Зүүн Азийн нэгэн
1281 Tibet /tɪˈbet/ n Tibet is a land in south-central Asia. тивд Ази тивд Түвд гэх нэгэн газар бий.
бүс нутаг (Түвд)

1282 roof /ruːf/ n дээвэр It is often called the Roof of the World. room /өрөө/ Миний өрөө дээвэргүй.

The Tibetans are sometimes called the Нэгэн даяанч дээр очоод одоо яавал дээр вэ гэж асуутал
1283 hermit /ˈhɜː.mɪt/ n мөргөлчин, даяанч хэрэм ид
hermit people. хэрэм ид гэж зөвлөв.

шашны удирдагчдаар Tibet was traditionally a theocracy

1284 theocracy /θiˈɒk.rə.si/ n - -
удирдуулдаг улс (religious kingdom).

Buddhist monks had a strong voice in

1285 monk /mʌŋk/ n лам the rule of Tibet before China took мөнх Орчин үед лам нар мөнх насалдаг болжээ.
control.

Large parts of Tibet are wastelands of

1286 gravel /ˈɡræv.əl/ n хайрга гараа бол Миний бизнесийн гараа бол хайрга зарах байсан юм.
gravel, rock, and sand.

Tibet also has areas of grasslands and

1287 grassland /ˈɡrɑːs.lænd/ n бэлчээрийн газар grass /өвс/ land /газар/ Бэлчээрийн газар гэдэг бол өвстэй газар юм.
forests.
Tibet's wild animals include deer,
Гүйэ заль хэрэглээд ч барихад хэцүү бөхөн гөрөөс бол маш
1288 gazelle /ɡəˈzel/ n бөхөн гөрөөс gazelles, tigers, bears, monkeys, pandas, гүйэ заль
хурдан амьтан.
and wild horses.

Tibet has hundreds of lakes and

Хятадад баар нь үнэхээр үржил шимгүй муу хөрсөн дээр
1289 barren /ˈbær.ən/ n үржил шимгүй streams, but many of them have barren баар нь
баригддаг.
shores and a high salt content.
 Хоол тэжээлийн агууламжийн талаар үр дүнтэй контент
1290 content /kənˈtent/ n агууламж Chocolate has a high fat content. контент
бүтээх хэрэгтэй.
These plants need a moist fertile soil
1291 fertile /ˈfɝː.t̬ əl/ adj үржил шимтэй fur /үслэг эдлэл/ тайл Үржил шимтэй хөрсөн дээр алхахдаа үслэг эдлэлээ тайл.
and a sheltered position.
Mongolian herders have five different Нэгэн баян эр live-аар хувьцаа зарж байгаад мал сүргээр
1292 livestock /ˈlaɪv.stɒk/ n мал сүрэг live stock /хувьцаа/
kinds of livestock. хувьцаа сольж авах боломжтой гэжээ.
64. Ballet
1293 ballet /bælˈeɪ/ n бүжгийн жүжиг I did tap classes as well as ballet. балет Балет бол бүжгийн жүжиг юм.
Зурган дээр зөв фоозоо авч сурах нь дараа нь байрлалаа гоё
1294 pose /pəʊz/ n зогсолт, байрлал He adopted an elegant pose. фооз
эзлэх дадлага болдог.

гоо сайхны өндөр It was her natural elegance that struck Элээ гаанс зуучихсан байхыг харсан хүмүүс ямар гоо
1295 elegance /ˈel.ə.ɡəns/ n элээ гаанс
мэдрэмжтэй байдал me. сайхны өндөр мэдрэмжтэй шувуу вэ гэж магтав.

1296 straight streɪt adj цэх, шулуун She has straight blonde hair. street /гудамж/ Энэ гудамжинд маш олон шулуун зам бий.
Ballet technique is based on positions in
which the dancer's legs rotate outward
1297 outward /ˈaʊt.wɚd/ adj гадагшаа aвто war /дайн/ Гадагшаа чиглэсэн дайсагнал автоматаар дайн эхлүүлдэг.
from the hip joint and the feet turn
outward.

Ташаагаа хөдөлгөдөг бүжиг хип хоп бүжигтэй гоё хослодог

1298 hip joint /hɪp dʒɔɪnt/ n ташаа The hip joint is a ball-and-socket joint. хип (хоп) join /нэгдэх/
ба энэ бүжгийн сонирхогчдийн грүүпд би join хийсэн.

Гэрээс гараад сургуульруу явахад үнэхээр уран гоё

1299 grace /ɡreɪs/ n уран гоё хөдөлгөөн Joanna has natural grace and elegance. гэрээс
хөдөлгөөнтэй охин балетын дасгалаа хийж байдаг.

The production will be affected by the Хэрмони Грэнжер

1300 harmony /ˈhɑː.mə.ni/ n зохицол, хоршил Хэрмони ба Харри Поттэр бол төгс зохицол.
harmony among performers. /Hermione Granger/

That was my principal reason for Гол зарчмыг маш сайн баримталдаг хүмүүс шалгалтаа
1301 principal /ˈprɪn.sɪ.pəl/ adj гол principle /зарчим/
moving. амжилттай өгдөг.

The two companies were not a Бүжгийн хамтрагчдын хослол гаргаж ирэх бэлтгэл хийнэ
1302 pairing /ˈpeərɪŋ/ n хослол /бүжгийн/ паарын
successful pairing. гэтэл энэ саад болоод байна энэ паарын гаргаар хаячихъя.

These pairings emerge when the

complementar /ˌkɒm.plɪˈme
1303
y n.tər.i/
partners show a particular Балетын бэлтгэл дээр бүжигчидийг хэрхэн хамтдаа сэтгэл
couple /хос/ mentor
adj хамтдаа сэтгэл татам understanding of each other, look good татам харагдах вэ гэдэг дээр эхнэр нөхөр хосууд mentor
/зөвлөгч/
together physically, and perform in a хийж зөвлөдөг.
complementary way.

/kəˌlæb.əˈreɪ. Нөхөрлөлд хамтын ажиллагаа нөхөрлөлд маш чухал cola

1304 collaboration n хамтын ажиллагаа She was accused of collaboration. cola бороо шөнө
ʃən/ аваад бороотой шөнө найзруугаа явах үүнийг илэрхийлнэ.

Many ballets are collaborations among

1305 choreographer /kɒrɪˈɒɡrəfə/ n бүжиг дэглээч choreographers, set and costume Korea график Korea-д бүжиг дэглээчид нь графикыг хүртэл дэглэдэг.
designers, and composers.
 The artistic director of the company
1306 repertory /ˈrep.ə.tər.i/ n урын сан selects the repertory (ballets to be реппер тор Монгол репперүүд нь тор дүүрэн урын сантай байдаг.
performed).
When these movements are well Гэмт хэрэг ихсэнгүүт мөрдөн байцаалт болон баривчлагаа
1307 execute /ˈek.sɪ.kjuːt/ v гүйцэтгэх ихсэнгүүт
executed, they look easy. гүйцэтгэх хүн хүч их дутагддаг.
Бүжигчид маш их үсрэлттэй бэлтгэл хийдгээс болж уруул нь
1308 leap / liːp/ n үсрэлт With one leap he crossed the stream. lip /уруул/
их хагардаг.
Phrasel verb-үүдээр хийсэн дуун дээр багш аялгууг
аялгууг салангид
1309 phrasing /ˈfreɪ.zɪŋ/ n Her phrasing, as ever, is faultless. phrasel verb салангид хэсгүүдэд хуваах арга ашиглан дуугаа мэдэрч
хэсгүүдэд хуваах арга
байв.

She bought me the complete dramatic

Солонгос драма үзэж байхаар одоо жүжгийн урлаг сохирхож
1310 dramatic /drəˈmæt.ɪk/ adj жүжгийн works (= texts to be performed) of Драма
эхлээч.
Brecht for my birthday.

илэрхийллийн, яруу His singing was beautiful and Нэг бүсгүй экс бүрээсээ сэтгэлээ яруу тод илэрхийлдэг
1311 expressive /ɪkˈspres.ɪv/ adj экс бүрээсээ
тод илэрхийлдэг expressive. чадвартай байхыг шаарддаг.

/ˌflek·səˈbɪl·ɪ They behave with the most flexibility My schedule is flexible - I could arrange to meet with you any day
1312 flexibility n уян хатан байдал flexible /уян хатан/
·t̬ i/ and in the greatest variety of ways. next week.

66. Cannibals

Cannibal is a person who eats human

Энэ кино бол ууланд амьдардаг хүний махан идэштэний
1313 cannibal /ˈkæn.ə.bəl/ n хүний махан идэштэн flesh, or an animal that eats the flesh of кино бол
тухай өгүүлдэг.
animals of its own type.

The thorn went deep into the flesh of

1314 flesh /fleʃ/ n махбодь flash Flash-аар бие махбодиос бусдыг зөөвөрлөж болдог.
my hand.

They showed great courage when they

1315 courage /ˈkɝː.ɪdʒ/ n эр зориг горойж Горойж байж нэг эр зориг гарган машин худалдаж авлаа.
found out about their baby's disability.

Before I went off to university my father Цэцэн ухаантай хүмүүс виз гаргадаг дом хэрэглээд л
1316 wisdom /ˈwɪz.dəm/ n цэцэн ухаан виз дом
gave me a few words of wisdom. гадаадруу гарчихдаг.

She was cured of her migraine

1317 cure /kjʊər/ v эдгэрэх хуур Эмч эдгэрнэ гэж хэлсэн нь намайг хуурсан байна.
headaches when she changed her diet.

She has five children, the youngest of

1318 infant /ˈɪn.fənt/ n нялх хүүхэд энэ панда Хоёулаа энэ панда шиг нялх хүүхэдтэй болъё оо.
whom is still an infant.

Most of the corpses were badly burned, Миний утасны корпус нь унаад яг л цогцос шиг харагдаж
1319 corpse /kɔːps/ n цогцос корпус
making identification almost impossible. байна.

He is believed to have been shot by a

re /дахин/ when /хэзээ Тэр бүх хүмүүсийг хороосныхоо дараа дахин хэзээ ч өшөө
1320 revenge /rɪˈvendʒ/ n өшөө rival gang in revenge for the shootings
ч/ ч авахгүй гэж шийдэв.
last week.
 The word cannibal comes from Carib,
Вааранд дуртай хүмүүс дайны стратеги гаргах чадвартай
1321 warlike /ˈwɔː.laɪk/ adj дайны, байлдааны the name of a warlike society whose ваар like /дуртай/
байдаг.
members ate human flesh.

Navigator is a person in a vehicle who

/ˈnæv.ɪ.ɡeɪ.tə Наашир we /бид нар/
1322 navigator n далайчин decides the direction in which the Далайчаан наашир бид нар гитар тоглох гэж байна.
r/ гитар
vehicle travels
67. Famine
Another crop failure could result in
1323 famine /ˈfæm.ɪn/ n өлсгөлөн family Өлсгөлөн болж байхад манай гэр бүл хоол хүнстэй байсан.
widespread famine.

Prolonged use of the drug is known to Бороо урт хугацаагаар орсон нь хүмүүсийг удаан хугацааны
1324 prolonged /prəˈlɒŋd/ adj удаан хугацааны бороо long /урт/
have harmful side-effects. гунигт автууллаа.

There's a shortage of food and shelter in Хоолны хомсдолд орж амьдрах нь богино нас насдахад
1325 shortage /ˈʃɔːr.t̬ ɪdʒ/ n хомсдол short /богино/ age /нас/
the refugee camps. хүргэдэг.
Цагаан спиртээр хийсэн архи монголд худалдаанд гарч
1326 widespread /ˌwaɪdˈspred/ adj өргөн тархсан Widespread piracy no longer exists. white /цагаан/ спирт
өргөн тархаад байна.

сул дорой, эрүүл By the time we saw the child, she was Хоол сайн өгөхгүй бол чиний энэ эрүүл мэнд муутай дээр
1327 malnourished /ˌmælˈnʌr.ɪʃt/ adj мал нурышд
мэнд муутай extremely malnourished. дээрээс нь давхарласан мал сүрэг удахгүй нурышд.

Хурал бүтэлгүйтсэн гээд байсан чинь анх миний өгсөнөөс

1328 failure /ˈfeɪ.ljər/ n бүтэлгүйтэл The meeting was a complete failure. файл өөр
чиний авч ирсэн файл өөр байсан байна.
Тэнгэрээс бороо унахад хүмүүс борооны түвшинг
1329 rainfall /ˈreɪn.fɔːl/ n борооны түвшин Heavy rainfall ruined the match. rain /бороо/ fall /унах/
тооцоолдог.
This year severe drought has ruined the
1330 drought /draʊt/ n ган дараа ут Ган болж байхад арьсаа арчилаад хэрэггүй нүүрээ дараа ут.
crops.
Its snow-covered mountains and a
Философич Платон тэгш өндөр газар дээр гараад гүн
1331 plateau /ˈplæt.əʊ/ n тэгш өндөр газар windswept plateau are the highest in the Платон
ухаанаа судладаг байжээ.
world.
The famine was especially devastating
1332 devastate /dev.ə.steɪt/ v цөлмөх, сүйтгэх in Ethiopia, where a civil war hampered диван үсдээд Битгий диван үсдээд сүйтгээд бай наадах чинь их үнэтэй.
relief efforts.

Fierce storms have been hampering

хүндрүүлэх, саад
1333 hamper /ˈhæm.pər/ v rescue efforts and there is now little ампер Их ампертэй юм залгавал бидний ажлыг бүр хүндрүүлнэ.
учруулах
chance of finding more survivors.

Rivers swollen by heavy rains overflow over /дээгүүр/ flow Гол уулан дээгүүр урсаж байгаад талаар урсахдаа эргээсээ
1334 overflow /ˌəʊ.vəˈfləʊ/ v хальж урсах
their banks. /урсах/ хальж урсав.
Other crops rot in the field because of
1335 rot /rɒt/ v ялзрах Рот Ротын цэргүүдийн хоол идэхээс нь өмнө ялзрав.
the excess water.
Occasionally, swarms of locusts cause
/əˈkeɪ.ʒən.əl.i widespread destruction of crops and Хааяа өвөө цагаан сар хийдэггүй ч энэ жил эмээ хиймээр
1336 occasionally adv хааяа okey шинэлье
/ vegetation in the Sahel and other areas байна гэтэл өвөө дуулгавартайгаар okey шинэлье гэв.
of Africa.
 The dead sheep was covered with S хүүхэн warm S хүүхэн халуун зунаар дулаан хувцас өмсөөд явж байтал
1337 swarm /swɔːm/ n сүрэг
swarms of flies. /дулаан/ ялаан сүрэг түүнийг бүслэв.

I worry about the destructive effect that this truck /ачааны Энэ ачааны машин тив дамнан зорчих нь үнэхээр
1338 destructive /dɪˈstrʌk.tɪv/ adj хөнөөлтэй
violent films may have on children. машин/ тив хөнөөлтэй.

Sometimes, an army deliberately creates Энэ байшин гэнэт дэлбэрээд хэцүүхэн зүйл болж байтал
/dɪˈlɪb.ər.ət.li санаатайгаар,
1339 deliberately adv a famine to starve an enemy into дэлбэрээд шинжээчид санаатайгаар үйлдэгдсэн хэрэг болохыг
/ зориудаар, албаар
surrender. тогтоожээ.

The army destroys stored food and

1340 set up /set ʌp/ ph.v байрлуулах growing crops and sets up a blockade to сэт ав Эдгээр хоолнуудыг энд байрлуулаад бусад нь сэт ав.
cut off the enemy's food supply.

The army destroys stored food and

Энэ саадыг даваад гарсан ч дараагийн даалгавар бол блок
1341 blockade /blɒkˈeɪd/ n саад тотгор, хаалт growing crops and sets up a blockade to блок ид
идэх.
cut off the enemy's food supply.

The army destroys stored food and

Мод тайрна гэдэг бол цэвэр агаарын хангамжийг тасалж
1342 cut off /kʌt ɒf/ ph.v таслах growing crops and sets up a blockade to cut /тайрах/
байгаа хэрэг.
cut off the enemy's food supply.

Lack of transportation prevented the

Манай хөлөг онгоцны тээвэрлэлтээр монгол руу ширмэн
1343 shipment /ˈʃɪp.mənt/ n тээвэрлэлт shipment of grain from other areas of ширмэн
тогоонууд ачиж оруулж ирсэн.
India.
A famine resulted, and over a million Од байх гэж хэтэрхий хичээж хоолны чанга дэглэм барьсаар
1344 starve /stɑːv/ v өлсөж үхэх, өлсөх star /од/
Biafrans probably starved. байгаад өлсөж үхжээ.
Many famines result largely from
1345 primitive /ˈprɪm.ɪ.tɪv/ adj эртний Приметр Эртний Монголчууд приметрийн томъёог аль эрт зохиожээ.
primitive transportation.
Grain is one of the main exports of the
1346 grain /ɡreɪn/ n үр тариа гэрээ нь Үр тариа худалдаалах гэрээ нь амжилттай бүтжээ.
American Midwest.
68. Perfume
People use perfumes in many ways to
1347 perfume /ˈpɜː.fjuːm/ n сүрчиг per /бүрт/ fume /утаа/ Үнэртэж байгаа утаа бүрт зориулж өөр өөр сүрчиг гаргая.
create a pleasant odor.
Central region gives off enormous
1348 give off /ɡɪv ɒf/ ph/v гаргах, ялгаруулах give /өгөх/ Утаа ялгаруулдаг машинтай хүнд шүүлтүүр өгнөө.
amounts of energy.
Perfume is a substance that gives off a
1349 fragrance /ˈfreɪ.ɡrəns/ n сайхан үнэр pregnant /жирэмсэн/ Жирэмсэн эмэгтэйгээр сайхан үнэр үнэртдэг.
pleasing fragrance.

Perfumes are made of natural or Хиймэл зүйл эсвэл байгалийн бүтээгдэхүүнээс хуулбарлан
1350 synthetic /sɪnˈθet.ɪk/ adj нийлэг, хиймэл synthetic (artificially created) materials, синтетик гаргаж буй бүтээгдэхүүнийг нийлэг буюу синтетик гэж
or a combination of both. нэрлэдэг.:

People use perfumes in many ways to

1351 odor /ˈoʊ·dər/ n үнэр өдөр Өдөр болгон өөр өөр сүрчигний үнэр шинээр гаргасаар байна.
create a pleasant odor.
 Since ancient times, plants and plant
products with pleasing odors have been
1352 incense /ˈɪn.sens/ n утлага энэ сэнс Утлага хийж байхдаа энэ сэнсийг асаах хэрэггүй.
burned as incense during religious
services.

/ˌkɒm.pəˈzɪʃ. The composition of a perfume depends компани position Манай компаний байрлал хотын дэд бүтцэд нэн хэрэгтэй
1353 composition n бүтэц, агууламж
ən/ largely on its intended use. /байрлал/ газар юм.

Fragrant plants have tiny sacs (baglike

1354 sac /sæk/ n уутанцар, хүүдий сагс Сагс тоглож дуусаад бөмбөгөө хүүдийнд хийгээд аваад явдаг.
parts) that make and store the substances

Plants whose oils are used extensively

1355 rosemary /ˈrəʊz.mə.ri/ n анхил бут, розмарин Rose /сарнай/ Сарнай нь розмаринаас тэс өөр.
in perfumes include rosemary,

Much essential oil is extracted

/ˌdɪs·təˈleɪ·ʃə Энэ тэлээ шөнө гэрэлтдэг болохоор би архи нэрэлт хийхдээ
1356 distillation n нэрэлт, цэвэршүүлэлт (obtained) from plants by steam this /энэ/ тэлээ шөнө
n/ хэрэглэдэг.
distillation.

The essential oil turns to gas, which is

1357 tubing /ˈtjuː.bɪŋ/ n хоолой then passed through tubing and cooled төвийн Төвийн халуун усны хоолой тасарчихсан байна.
to make it liquid again.

Essential oil is obtained from some Эмээ оёдлын машиныхаа пидалыг гишгэхдээ сарнайн
1358 petal /ˈpet.əl/ n дэлбээ пидал
flowers by boiling the petals in water. дэлбээг санамсаргүй гишгэчихсэн.

Solvent extraction is an important way Сул банди нар будаг уусгагчийн савийг анзаарахгүй будаг
1359 solvent /ˈsɒl.vənt/ adj уусгагчийн сул банди
of obtaining essential oils from flowers. гэж андуурдаг.

/spred (-ыг) бүрхэх, хучих, Glass plates are covered with fat, and S хүүхэн bread /талх/
1360 spread over ph.v S хүүхэн талх өвөр дээрээ тавиад цамцаараа хучив.
ˈəʊ.vər/ тархах, газар авах flower petals are spread over the fat. өвөр

1361 fatty /ˈfæt.i/ adj тослог Goose is a very fatty meat. fat /тарган/ Тарган эмэгтэйчүүдийн арьс тослог байдаг.

Perfume ingredients from animals

include castor, from the beaver; civet
musk, a fatty substance from the civet;
1362 waxy /ˈwæk·si/ adj зунгааралдсан wax Илүүдэл үс авдаг wax бол зунгааралдсан бодис юм.
musk, from the male musk deer; and
ambergris, a waxy substance from the
sperm whale.

International measures have been taken

1363 whale /weɪl/ n халим to prevent the extermination of the well /сайн/ Халим бол сайн амьтан.
whale.

Ancient peoples burned fragrant resins,

1364 resin /ˈrez.ɪn/ n давирхай gums, and woods as incense at their резин Резин бол зөөлөн, давирхай бол хатсаныхаа дараа хатуу.
religious ceremonies.
 The tomb was honeycombed with
1365 tomb /tuːm/ n бунхан том Мафийнхан том боссоо бунханд оршуулдаг.
passages and chambers.
His body was embalmed and a
1366 embalm /ɪmˈbɑːm/ v занданшуулах memorial service was held on board on энэ балмад Энэ балмад эмэгтэйг шууд занданшуулъя.
the 13th.
69. Aesthetics

Aesthetics, also spelled esthetics, is the

1367 aesthetics /esˈθet.ɪks/ n гоо зүй study of theories that apply to the arts in ёстой тэг Гоо зүй бол маш хэрэгтэй ёстой тэг чи сураад ав.
a broad and fundamental way.

тайлбарлах, ойлгох, He interpreted her comments as an Энэ тэр брэнд өмсөөд байгаа хүмүүсийн стиллийг
1368 interpret /ɪnˈtɜː.prɪt/ v энэ тэр брэнд
орчуулах implicit criticism of the government. тайлбарлахад хэцүү.

Encyclopedia editors, on the other hand,

зохион байгуулах, Органик бүтээгдэхүүнийг зөв зохион байгуулж чадах юм
1369 organize /ˈɔː.ɡən.aɪz/ v carefully organize their material and органик
эмхлэх бол тэд дэлхийг аварна.
demand accuracy.

They compare arts from different

/ˌsɪs.təˈmæt.ɪ дэс дараалалтайгаар, cultures and from different periods of Байгууллагынхаа дотоод системийг дэс дараалалтайгаар
1370 systematically adj Систем
.kli/ системтэйгээр history, in order to organize our янзлах шаардлагатай.
knowledge of them systematically.

Aesthetics is the youngest branch of

1371 branch /brɑːntʃ/ n салбар бараа нь ч Энэ салбарын ажилтан нь ч бараа нь ч сайн юмаа.
philosophy.
Her parents always regarded her as the Энэ асуудлын талаах одоо авч үзэхгүй ба чи дахин гардан
1372 regard /rɪˈɡɑːrd/ v авч үзэх re /дахин/ гард
smartest of their children. ажил.
They use the psychology of art to learn Энэ тэр акт аваад хичээл таслаад байгаа хүүхдүүдэд энэ
1373 interact /ˌɪn.təˈrækt/ v харилцан үйлчлэх how our senses interact with our энэ тэр акт бодисууд бие биетэйгээ яаж харилцан үйлчилж буйг
imagination. тайлбарлаж өгөөрэй.
ухаарч ойлгох (үнэ We really appreciate all the help you Опра шийдэн дээр тохдог залуус сагсан бөмбөгийн үнэ
1374 appreciate /əˈpriː.ʃi.eɪt/ v Опра шийд
цэнийг) gave us last weekend. цэнийг ухаарч ойлгодог.
70. Death
Охин эмээ хоёр хэсэг хүмүүстэй хөзөр тоглохоор болоод охин
The two eventually find her, but she has
1375 eventually /ɪˈven.tju.əl.i/ adv эцэстээ эмээ нь шулья нь эхлээд шулж чадахгүй байсан тул эцэстээ эмээ нь шулья
already married.
гээд тогложээ.

The human brain helps make people the

1376 creature /ˈkriːtʃər/ n амьд биет create /бүтээх/ Бурхан бүх амьд биетийн эрт үед бүтээжээ.
most adaptable of all creatures.

Public awareness of this problem has Эртний хүмүүсийн нисэх тухай мэдлэг ойлголт нь нэгэн
1377 awareness /əˈweə.nəs/ n мэдлэг ойлголт авир нис
increased. модруу авир тэгээд тэндээсээ нис байжээ.
Өвлийн өвгөн бэлэг аваарай гэчихээд цаа буганых нь арьс
1378 flake off /fleɪk ɒf/ ph.v хуурах, ховхрох Patches of skin are starting to flake off. бэлэг ав
хуураад ирж чадаагүй гэнээ.
Цуврал алуурчин нэгэн эмэгтэйг хоёр удаа алсан гэж бодсон ч
My plants revived as soon as I gave re /дахиад/ why
1379 revive /rɪˈvaɪv/ v ухаан орох, амилах ухаан орчихсон явж байхыг нь хараад дахиад яагаад
them some water. /яагаад/
амилчихваа гээд санаа алдав.
 /ˌpɒs.əˈbɪl.ɪ.t The person is soon dead beyond any
1380 possibility n боломж Босс ability /чадамж/ Босс чадамжаа ашиглан өөртөө дахин нэг боломж үүсгэлээ.
i/ possibility of revival.
The muscles develop a stiffening called Стипент авна гэдэг нь амьдралаа бэхжүүлж хатууруулж
1381 stiffen /ˈstɪf.ən/ v хатуурах стипент
rigor mortis. байгаа хэрэг.

/disˌkələˈrāzə Too much fluoride can cause a harmless this color /өнгө/-өө Энэ онцгүй болсон байна энэ өнгөө шөнө өөр бараан
1382 discoloration n өнгөний өөрчлөлт
ʃn/ discoloration of the teeth. шөнө өнгөний өөрчлөлтөөр соличих.

The monument has already been

1383 irreversibly /ɪrɪˈvəːsɪbli/ adv эргэж буцалтгүйгээр эрээвэр Энэ эрээвэр ханыг эргэж буцалтгүйгээр нураалаа шүү.
irreversibly damaged.

эргүүлэх, ухраах, When has brain death reached the point Чингис хаан Орхон голоос олзолж авсан хүмүүсийг
1384 reverse /rɪˈvɜːs/ v river /гол/-оос
буцаах where it cannot be reversed? хороосноо буцаах боломжгүйг ойлголоо.

Many people believe that physicians

1385 physician /fɪˈzɪʃ.ən/ n эмч should use every means to maintain a физик шөнө Эмч нар физик шөнө судалдаг байжээ.
person's life as long as possible.

Some people draw up a document called

a living will, in which they express their
бичих, бичгээр draw /зурах/ up Бяцхан охин зохион бичлэг бичиж байгаад зураг зурмаар
1386 draw up /drɔː ʌp/ ph.v wishes about what kind of care they
илэрхийлэх /дээшээ/ санагдаад дээшээ зураад яваад өгчээ.
want to receive when they are near
death and unable to communicate.

He is a man of dignity and calm Нийтийн дэг журмыг мөрддөг хүн болгон эрхэм чанартай
1387 dignity /ˈdɪɡ.nɪ.ti/ n эрхэм чанар дэг нийтийн
determination. байдаг.

Opponents fear that physician-

Эсэргүүцэгчдээс болоод дэлгүүр бүх хаалгаа түгжчихсэн
1388 opponent /əˈpəʊ.nənt/ n эсэргүүцэгч assisted suicide could open the door to open /энд/ энд
нээлттэй нь энд байна.
other forms of active euthanasia.

хоолойн сахуу
(халуурах болон
Diphtheria is a serious infectious
амьсгалж залгихад
1389 diphtheria /dɪfˈθɪə.ri.ə/ n disease that causes fever and difficulty дэвтрээ Хамаагүй дэвтрээ солилцох юм бол сахуу өвчин халддаг.
хүндрэлтэй байдалд
in breathing and swallowing.
хүргэдэг ноцтой
халдварт өвчин)

/njuːˈməʊ.ni. People who are bedridden can easily get Оросын нэгэн тосгонд шинэ Монья гэдэг хүү нүүж ирээд тэр
1390 pneumonia n хатгаа new Монья
ə/ pneumonia. дороо хатгаа тусав.
The accident was the inevitable Аав дэлгүүр ороод энэ гарцаагүй минийх болно гээд инээв,
1391 inevitable /ɪˈnev.ɪ.tə.bl̩ / adj гарцаагүй инээв table
outcome of carelessness. тэгээд ширээгээ аваад гараад явчихав.
People have confronted death within a
1392 confront /kənˈfrʌnt/ v тулгарах Son фронтод Хүү нь фронтод дайсны цэргүүдтэй халз тулгарч байв.
set of religious beliefs.

People become more knowledgeable

хариу болгож, хариу Тэр залуугийн захианы хариу болгож би нэг хариу захиа
1393 responsive /rɪˈspɒn.sɪv/ adj about death and more responsive to the response /хариулт/
үйлдэл байдлаар бичсэн.
needs of the dying.
 71. Chocolate
1394 chocolate /ˈtʃɑːk.lət/ n шоколад I took her a box of chocolates. шоколад a bar of chocolate /нэг дөрвөлжин нүд шоколад/
The word cacao apparently comes from
1395 bitter /ˈbɪt.ər/ adj гашуун two Maya Indian words meaning bitter better /илүү дээр/ Энэ гашууныг дараа нь ууя эхлээд илүү дээр дарсаа гаргая.
juice.

The word chocolate came from two

1396 sour /saʊər/ adj исгэлэн сор Исгэлэн амттай нимбэгийг сорж уух сайхан.
Maya words meaning sour water.

сайн ургах, сагсайн My tomatoes are flourishing this

1397 flourish /ˈflɝː.ɪʃ/ v floor /шал/ Энэ шалан дээр байгаа цэцэгнүүд маш сайн ургаж байна.
ургах summer - it must be the warm weather.

/ˈkʌl.tə.veɪ.t̬ ɪ The cultivated cacao tree grows about Чамайг бид нар боловсорсон какао модны доор галтай
1398 cultivated adj боловсорсон галтай wait /хүлээх/
d/ 25 feet (7.6 meters) high. хүлээсэн.

хөрөнгөлөх (элсэн When these seeds are fermented and

Фермент ашиглан өнгийг өөрчилдөг бол хөрөнгөлөхдөө
1399 ferment /fəˈment/ v чихэрийг алкохолд dried, they become the commercial фермент
химийн урвал ашигладаг.
шилжүүлэх) cacao bean.

1400 bean /biːn/ n буурцаг I’m having beans on toast for supper. бин Бингээ буурцагтай холиод ид.

Next, the beans are dried in the sun or

1401 dry /draɪ/ v хатаах dry / хуурай / Хатаасны дараа хуурай болдог.
in artificial heat to prevent molding.

Next, the beans are dried in the sun or Өвлийн цагт малд явсан залуу малтайгаа хамт хөлдөөд
1402 mold /moʊld/ v хэвэнд оруулах малд
in artificial heat to prevent molding. бөөрөнхий хэвэнд оржээ.

Blend the ingredients into a smooth

1403 blend /blend/ v холих бэлэн Бэлэн гоймонгоо энэ махтай хольцгооё.
paste.

Just roast the chicken in the oven and

1404 roast /ˈrəʊ.stɪn/ v хайрах rose / сарнай / Романтик хосууд сарнай хайрж иддэг.
baste it in oil and lemon.

We sat in the garden hulling

1405 hull /hʌl/ v хальслах, цэвэрлэх хал Наад хүнээ хал төмс ч хальсалж чадахгүй байна.
strawberries.

The first steps in processing the seeds

1406 grind /ˈɡraɪn.d/ v нунтаглах, бутлах include cleaning, roasting, hulling, гараа энд Борц нунтаглахдаа гараа энд тавьж болохгүй.
blending, and grinding them.

хар шоколадны нэг

Semisweet and bittersweet are terms for
төрөл (хар шоколад
semisweet /sem.iˌswiːt dark chocolate traditionally used in the semi / хагас /sweet Хар шоколад нь чихэрлэг чихэргүй хагас чихэрлэг гээд
1407 n нь элсэн чихрийн
chocolate ˈtʃɑːk.lət/ United States to indicate the amount of /чихэрлэг/ олон төрөл байдаг.
агууламжаараа өөр
added sugar.
өөр байдаг)
 In making cocoa powder, huge
Hi би усан цахилгаан станцад ажилладаг юмаа ээлжээс
hydraulic presses force some of the
1408 hydraulic /haɪˈdrɒl.ɪk/ adj усан, усны hi дороо лиг болоод тоглолтоо үзэж чадахгүй байна ажил тарсан тэр дороо
cocoa butter out of the heated chocolate
лиг үзэж болох уу?
liquor

Manufacturers change this remainder

/ˈred.ɪʃ - red /улаан/ dish /тавар/ Улаан тавагаа бор болгох гэж байгаад улаан хүрэн
1409 reddish-brown adj улаан хүрэн into its final usable form by grinding it
braʊn/ brown /бор/ болгочихлоо.
into fine reddish brown powder.

Manufacturers sell large amounts of

/kənˈfek.ʃən. both sweet and semisweet chocolate to comeback /эргэн Нэгэн амттан үйлдвэрлэгч компани уналтад орсон ба
1410 confectioner n амттан үйлдвэрлэгч
ər/ confectioners for makingchocolate- ирэлт/ шөнөөр comeback шөнөөр хийхээр төлөвлөж байна.
covered candies.
Then the mixture passes through a Тэр тоглолтон дундаа зоо дамжин өнгөрч байхдаа паас өгсөн
1411 pass through /pɑːs θruː/ v дамжин өнгөрөх паас true /үнэн/
series of large, steel roll refiners. нь үнэн.

1412 steel /stiːl/ n ган Coke is used in the production of steel. стилл Тэр ган төмөр шиг охины стилл дажгүй юмаа.

нэрэгч, Then the mixture passes through a re /дахин/ fine /сайн,

1413 refiner /rɪˈfaɪnər/ n Нэрэгч машин дахин маш сайн ажиллаж байна.
цэвэршүүлэгч машин series of large, steel roll refiners. хэвийн/

The barber sheared Jim’s hair, just like

1414 shear /ʃɪər/ v хяргах, өөлөх шийр Хонины ноосоо хяргаж байгаад шийр хүртэл нь явуулчихлаа.
you’d shear a sheep.
We rubbed some polish into the surface
1415 rub /rʌb/ v үрэх, зүлгэх RAV4 /машин/ Тэр RAV4 машинтай залуу өдөр бүр машинаа зүлгэдэг.
of the wood.

This rubbing action smooths off any

1416 smooth /smuːð/ v хавтгайлах, тэгшилэх smoothy /уух зүйл/ Smoothy уухын тулд бүх гүзээлзгэнээ хавтгайлах хэрэгтэй.
rough edges on the chocolate particles.

He began visiting the gym to build up Би өөрийгөө хамгийн тэсвэр тэвчээртэй нь гэж эндүүрсэн
1417 endurance /ɪnˈdjʊə.rəns/ n тэвчээр эндүүр
his strength and endurance. байна.

72. Superstition

/ˌsuː.pəˈstɪʃ.ə Superstitions have existed in every Мухар сүсэгт итгэдэг хүмүүс сүпер автобусны буудалтай
1418 superstition n мухар сүсэг Сүпер station /буудал/
n/ human society throughout history. болно гэж итгэдэг.

Монгол хүн бор тал харахаараа л сэтгэл нь цэлмэж, бүх

1419 foretell /fɔːˈtel/ v зөгнөж хэлэх We cannot foretell the future. бор тал
зүйлийг урьдаас зөгнөж хэлдэг.
The word cacao apparently comes from
1420 apparently /əˈpær.ənt.li/ adv илэрхий, мэдээжийн two Maya Indian words meaning bitter аа parent /эцэг/ Ли Аа миний эцэг Ли эцэг эхийн хуралд ирэх нь мэдээжийн.
juice.
Who will be pitching first for the White Нохойтойгоо бөмбөг тоглож байгаад намайг шидвэл энэ пип
1421 pitch /pɪtʃt/ v шидэх пит ч
Sox this evening? ч гүйцэх л байх л даа гэж бодов.

Many people may joke about avoiding

1422 ladder /ˈlæd.ər/ n шат bad luck by knocking on wood or not лидер Лидер оргилд гарахын тулд дэс дараалалтай шат ашигладаг.
walking under a ladder.
 Many superstitions deal with important
events in a person's life, such as birth,
1423 deal with /diːl wɪð/ ph.v авч үзэх дээл with /тэй/ Дээлтэй хүмүүсийн тухай авч үзэх цаг нь болсон байна.
entering adulthood, marriage,
pregnancy, and death.

A pregnant woman must eat the right

birth /төрөх/ mark Биднийг төрөх үед бурхан аз жаргалын тэмдэг тавьдаг нь
1424 birthmark /ˈbɜːθ.mɑːk/ n мэнгэ food, or she will give her child an
/тэмдэг/ мэнгэ юм.
unwanted birthmark.
We made a deliberate decision to live Байшин дэлбэрээд бөөн үймээн самуун болсон нь зориуд
1425 deliberate /dɪˈlɪb.ɚ.ət/ adj зориуд дэлбэрээд
apart for a while. хийгдсэн байж.
Most people associate this brand with
1426 associate /əˈsoʊ.ʃi.eɪt/ v холбогдох асаа шид Тэдэнтэй холбогдохын тулд наад гэрлээ асаа утаагаа шид.
good quality.

Wedding guests throw rice at the

1427 newlywed /ˈnuː.li.wed/ n шинээр гэрлэгсэд newlyweds to ensure that the marriage Newly / шинээр / bed Шинээр гэрлэгсэд шинээр ор худалдаж авдаг.
will result in many children.

If a young woman pins a four-leaf

1428 four-leaf /fɔːr - liːf/ adj 4 навчтай clover to her door, she will marry the four leaf - 4 навчтай Дөрвөн навчтай хошингор нь аз дагуулдаг.
first bachelor who comes in the door.

Breaking a mirror or spilling salt brings Үг үсэглэх тэмцээнд орохдоо давс асгавал аз авчирдаг гэж
1429 spill /spɪl/ v асгах, гоожуулах spell /үсэглэх/
bad luck. хүмүүс боддог.

Someone who has spilled salt may

/ə pɪntʃ əv
1430 a pinch of salt n чимх давс cancel the bad luck by throwing a pinch punch /ундаа/ Punch ундаа уухдаа чимх давс хийчихвэл илүү амттай байдаг.
sɒlt/
of salt over the left shoulder.

Foxglove is a tall, thin plant with white,

хуруувч цэцэг
1431 foxglove /ˈfɒks.ɡlʌv/ n yellow, pink, red, or purple bell-shaped бокс клуб Боксын клубт хуруугаа хуруувчин цэцгээр боодог.
/зургийг хараарай/
flowers growing all the way up its stem.

In medieval times the sapphire was

1432 wearer /ˈweə.rər/ n үүрэгч (цүнх) wear /өмсөх, зүүх/ эр Малгай өмссөн эр энэ цүнхний үүрэгч.
believed to offer protection to its wearer.

They reassure people that they will get Нөхөр нь морьтой хонь шүүрэх тэмцээнд ороод эхний үеээ
1433 reassure /ˌriː.əˈʃɔːr/ v тайтгаруулах re /дахин/ шүүр
what they want and avoid trouble. давсны дараа эхнэр нь дахиад шүүр гээд тайтгаруулав.

73. Relativity
/ˌrel.əˈtɪv.ə.t̬ i
1434 relativity n харьцангуй онол I know Einstein’s theory of relativity. relative /хамаатан/ Манай хамаатны хүүхдүүд бүгд харьцангуйн онол мэднэ.
/
He developed a formula for calculating Формула уралдаанд оролцох эрхийг авахын тулд энэ
1435 formula /ˈfɔː.mjʊ.lə/ n томьёо Формула / уралдаан /
the area of a triangle. томьёог мэддэг байх ёстой.
He always used high velocity lead
1436 velocity /vəˈlɒs.ɪ.ti/ n хурд Viva city /хотхон/ Жолооч Viva city хотхонруу дээд хурдаараа давхилаа.
bullets in his rifle.
Suppose we miss the train - what will
1437 suppose /səˈpoʊz/ v төсөөлье support /дэмжлэг/ Хэдүүлээ засгийн газраас дэмжлэг авч байна гэж төсөөлье.
we do then?
1438 abruptly /əˈbrʌpt.li/ adv гэнэт He stood up abruptly and went outside. авираад Ли Би гэнэт модонд авираад Ли багшийн харлаа.

A book may be jarred from a seat and Бүх тоонууд хоол идэх гээд оочирлож байжээ, гэтэл 60 маш
1439 jar /dʒɑːr/ v доргих, чичирхийлэх 60
fall without being dropped. их даараад чичирхийлэв.
If you have a fever you should drink
1440 fluid /ˈfluː.ɪd/ n шингэн зүйл blue /цэнхэр/ Шингэн зүйл ихэнхдээ цэнхэр байдаг.
plenty of fluids.
A lot of sportswear is made of very
1441 elastic /ɪˈlæs.tɪk/ adj уян пластик Ээжийн пластикан материалтай даашинз маш уян.
elastic material.
/rɪˈɡɑːd.ləs хамаарахгүй, үл I tell them the truth, regardless of what re /дахин/ гард less Түүний шүүмжийг үл харгалзан энэ ажлыг дахин гард бага
1442 regardless of pre
əv/ хамааран they want to hear. /бага/ байсан ч хамаагүй.

Einstein asserted that the relativity

1443 assert /əˈsɜːt/ v нотлох, батлах principle was true for all phenomena, аа сорт Аа энэ малын сорт маш ховор гэдгийн батлачихсан шүү.
mechanical or electromagnetic.

Einstein reasoned matter in space

frame of /ˈfreɪm əv Frame of reference a set of ideas or facts that a person accepts and
1444 n үзэл бодлын цогц distorts or "curves" the frame of -
reference ˈref·ər·əns/ that influences the person’s behavior, opinions, or decisions.
reference of space.

The first is that the relativity principle is Шрек Фиано минь чи яг энэ байгалийн үзэгдэл шиг
1445 phenomena /fəˈnɒm.ɪ.na/ n үзэгдэл фиано минь
valid for all phenomena. үзэсгэлэнтэй юм гэлээ.

The basic ideas of the special relativity

1446 postulate ˈpɒs.tjʊ.leɪt n суурь онол theory are found in a mathematical постлоод Суурь онолоо facebook-дээ постлоод од болцгооё.
formulation of two postulates.

дундаж, дундажлалт Минтэй талбайд цэргүүд сумны дундаж хэрэглээг тооцоолж

1447 mean /miːn/ n The mean of 5, 4, 10, and 15 is 8.5. мин
(математик) байна.

/ˈsteɪ.ʃənˌmɑː галт тэрэгний Stationmaster is the person who is in station /буудал/ master Буудал дээр мастертэй хамт галт тэрэгний өртөөний дарга
1448 stationmaster n
.stər/ өртөөний дарга charge of a railway station. /мастер/ зогсож байна.
/ˌsaɪ.məlˈteɪ. There were several simultaneous
1449 simultaneous adj нэгэн зэрэг сэм үүл таануус Сэм үүл гараад ирвэл таануус нэгэн зэрэг ажлаа эхлээрэй.
ni.əs/ explosions in different cities.
As you grow older, your spine shortens
1450 shorten /ˈʃɔːr.tən/ v богиносох шоорт нь Тэр хүний шоорт нь богиносчихсон байна.
by about an inch.
Манай гадаа эксел ирээд зогсчихсон байхыг хараад би
1451 accelerate /əkˈsel.ɚ.eɪt/ v түргэсгэх I accelerated to overtake the bus. эксел ирээд
худгаас түрээд явж байсан тэрэгээ түргэсгэв.

/ˌlɪb.əˈreɪ.ʃən Leaving school was such a liberation for Ли багш уур нь хүрээд бэрээ харанхуй өрөөнд хорьж байснаа
1452 liberation n чөлөөлөлт Ли бэрээ шөнө
/ me. гэнэт өрөвдөөд шөнө чөлөөлөлт хийжээ.

The fission of the cell could be inhibited

1453 fission /ˈfɪʃ.ən/ n хуваагдалт пийшин Манай пийшин хуваагджээ.
with certain chemicals.

This amount is still about a million

/ˈkem.ɪ.kəl chemical /химийн/ -
1454 chemical fuels n химийн түлш times greater than the energy released in Химийн бодисоор түлэх нь хэд дахин хүчтэй байдаг байна.
fjʊəl/ fuel / түлш /
the burning of chemical fuels.
 Various experiments have proved the
1455 various /ˈveə.ri.əs/ adj олон төрлийн truth of many of these conclusions Вирус Дэлхий дээр маш олон төрлийн вирус байдаг.
about relativity.
In deduction, people draw particular
/kənˈkluː.ʒən Манай хүү хулуу шөнөөр хурааж байгаад өглөө хураасан нь
1456 conclusion n дүгнэлт conclusions by reasoning from general son /хүү/ хулуу шөнө
/ дээр гэдэг дүгнэлт гаргажээ.
premises.

In 1938, H. E. Ives used a hydrogen

atom as a moving clock. He found that
хурдаа хасах,
1457 slow down /sləʊ daʊn/ v a fast-moving hydrogen atom does slow slow /удаан/ давна Хурдаа хас бид энэ урт замыг удаан давна.
удаашрах
down in its rhythm, just as Einstein
predicted the moving clock would do.

Please specify the dimensions (= the Дэмий шөнө хичээл хийж байхаар эдгээр хэмжигдэхүүнээр
1458 dimension /ˌdɪˈmen.ʃən/ n хэмжигдэхүүн дэмий шөнө
height, length and width) of the room. бодлого зохио.

All points in space involve three

1459 breadth /bredθ/ n өргөн bread /талх/ Монголчууд талхаа идэхээсээ өмнө өргөнийг нь хэмждэг.
dimensions: height, length, and breadth.

He was given a fishing rod for his

1460 rod /rɑd/ n саваа рот Манай ротын гишүүн бүр өөр өөрсдийн саваатай.
birthday.
үнэн, зөв, ямар ч
Do you think there's such a thing as Аав салют буудуулж байхдаа миний хэлсэн зүйл үнэн
1461 absolute /ˈæb.sə.luːt/ adj нөхцөлд аав салют
absolute truth? байсныг ойлгосон.
өөрчлөгддөггүй
74. General relativity theory
concerned /kənˈsɜːn Her job is something concerned with Консерви идээд ходоодоо муудуулж байгаа чинь ганцаараа
1462 adj хамаатай байх Консерви ид
(with) wɪð/ computers. амьдардагтай чинь хамаатай.
He refuses to let others speak and
1463 dominate /ˈdɑː.mə.neɪt/ v давамгайлах До Ми нот Нотнууд дотроос До Ми нот бусдыгаа давамгайлж дугардаг.
dominates every meeting.
Төрөө аавд намайг Монгол даяар тэнээд байна гээд
1464 throughout /θruːˈaʊt/ pre даяар He yawned throughout the performance. Төрөө аавд
ховлочихсон.
Энэ ядрах нээрээ хэцүү зүйл юмаа бүхэл өдрийг маань үр
1465 entire /ɪnˈtaɪr/ adj бүх, бүрэн дүүрэн He'd spent the entire journey asleep. энэ tire /ядрах/
бүтээлгүй болгочихлоо.
1466 tend (to) /tend/ v хандлагатай байх We tend to eat at home. тэнд Тэнд замын бөглөрөл болох хандлагатай байна.
The result of this curvature is what we Гүрбазарын хашаанд байдаг замын муруйлт их загварлаг
1467 curvature /ˈkɜː.və.tʃər/ n муруйлт, тахийлт Гүрбазар
experience as gravity. хийгдсэн.
A planet moves around the sun because
1468 exert /ɪɡˈzɜːt/ v гаргах of the gravitational force exerted by the EX эрт EX маань эрт босоод нарны гаргах энергийг мэдэрдэг байсан.
sun.
The planet chooses the shortest possible
/daɪ.men.ʃən. Дэмий шүү, гурван хэмжээст дортоо л амьдармаар байна
1469 dimensional adj хэмжээст path throughout the four- дэмий шүү
əl/ шүү.
dimensional world.
 This may be compared to the fact that a
ship or an airplane crossing the ocean
1470 route /ruːt/ n зорчих зам follows the section of a circle, rather rude /бүдүүлэг/ Бүдүүлэг хүмүүс энэ замаар явдаг.
than a straight line, in order to travel the
shortest route between two points.

The canceled check provides proof of

1471 proof /pruːf/ n нотолгоо пүрэв Пүрэв гарагт нотолгоогоо илгээнэ.
payment.
phrase I'd prefer to go in May, as opposed to
1472 as opposed to - арай илүү /rather than/ Опозит Опозит хамтлагаас бусад нь арай илүү.
/хэллэг/ September.

In the first place, according to Newton's

1473 ellipse /ɪˈlɪps/ adj зууван theory, the planet Mercury moves in an элф Санта элфүүдээрээ зууван тоглоом хийлгэдэг.
ellipse about the sun.

If we take a picture of part of the

heavens during an eclipse of the sun
and near the eclipsed sun, and then take
Ээ клип хийх гэж байтал хиртсэн нар гарч ирээд хамаг ажил
1474 eclipsed /i-ˈklipsit/ adj хиртсэн (нар) another picture of the same part of the ээ клип
нураачихлаа.
heavens a little later, the two
photographs will not show identical
positions for all the stars.

The rim of the cup was chipped and

1475 rim /rɪm/ n хүрээ ирэм Нарны хүрээг хараад нүдээ ирэм.
broken.
Rim of the sun is deflected from its Дүп лекц уншдаг багш нар байнга сэдвийн чиглэлээ
1476 deflect /dɪˈflekt/ v чиглэлээ өөрчлөх дүп лекц
original path. өөрчилдөг.
Meteors and comets entering the earth's
/ˌɪn.kænˈdes. халсан хэсгээс тод Энэ Ганди сонс, тэнгэрээс буусан солирын халсан хэсгээс
1477 incandescence n atmosphere compress the air and heat it энэ Ганди сонс
əns/ гэрэл ялгаруулалт тод гэрэл ялгаруулалт бий болж байна.
to incandescence.
The interests of both parties may not be
/aɪˈden.t̬ ə.kəl
1478 identical adj ижилхэн identical, but they do overlap аятай нь тэгэл Эдгээр ижилхэн дуунуудыг аятай нь тэгэл.
/
considerably.
Gravitational forces in a theory called
1479 field /fiːld/ n талбар бэлд Бүх талбарт ажиллах хүмүүс бэлд.
the unified field theory.
далайн түвшнээс Mountain climbers use oxygen when
1480 altitude /ˈæl.tɪ.tjuːd/ n алт түү Далайн түвшнээс дээш 1500м өндөр газраас алт түү.
дээш өндөр they reach higher altitudes.

They measured the effect of altitude in

1481 gamma ray /ˈɡæm.ə ˌreɪ/ n гамма цацрагийн туяа - -
the frequency of gamma rays.

The ideas of relativity form a

Манай тосгоны бүтцэд өөрчлөлт ороод фермийн ажилд хүн
1482 framework /ˈfreɪm.wɜːk/ n бүтэц, тогтолцоо framework which can embrace all laws farm /ферм/ work
хүч хэрэгтэй болов.
of nature.
The ideas of relativity form a
1483 embrace /ɪmˈbreɪs/ v хамрах framework which can embrace all laws энэ бэрээс Энэ бэрээс авсан бүх эрх мэдэл хотыг бүхэлд нь хамардаг.
of nature.
 /ˌspek.jʊˈleɪ.ʃ It has influenced our views and Багш энэ зоогийн газрын ёстой гуляш нь л амттай гэж
1484 speculation n таамаглал ёстой гуляш нь
ən/ speculation of the distant worlds. таамаглал дэвшүүллээ.
Энэ охин өмнөх найз охинтой чинь ижил төсөөтэй байгаа
1485 resemble /rɪˈzem.bəl/ v ижил төсөөтэй байх You resemble your mother very closely. re /дахин/ сайн бол
юм бол дахин сайн бол.

There's often a long interval between an

1486 interval /ˈɪn.tə.vəl/ n завсар author completing a book and it Inter бал Internom бал зардаг зай завсартай болжээ.
appearing in the shops.

I'm not making much progress with my Энэ прогрэс нь миний хэр дэвшилттэй ажилласаныг
1487 progress /ˈprɑː.ɡres/ n дэвшилт прогрэс
Spanish. харуулж байна.

New theories may eventually show

/ˌlɪm.ɪˈteɪ.ʃən limitations of the relativity theory and Эхнэрийн маань лай мэт ааш нь миний амар тайван байдалд
1488 limitation n хязгаарлалт лай мэт ааш нь
/ deal with problems that the relativity хязгаарлалт тавиад байна.
theory does not cover.

75. Imperialism

Imperialism is the policy or action by

/ɪmˈpɪr.i.ə.lɪ. империализм, эзэрхэг Imperialism is a system in which a country rules other countries,
1489 imperialism n which one country controls another -
zəm/ түрэмгийлэл sometimes having used force to get power over them.
country or territory.

1490 territory /ˈter.ə.tɔːr.i/ n газар нутаг He was shot down in enemy territory. тэр торыг Тэр торыг би эзэлсэн газар нутгаасаа авсан.

There are a lot of overseas students over /дээгүүр/ sea

1491 overseas /ˌoʊ.vɚˈsiːz/ adj гадаад Далай дээгүүр нисээд гадаад улсад очиж болно.
studying at our college. /тэнгис/
/ˌrɑː Бразилийн Рио Де Жанейрогоос авсан түүхий эд материал
1492 raw material n түүхий эд материал The cost of raw materials was going up. Рио материал
məˈtɪr.i.əl/ маш чанартай.

The possession of large amounts of Шинэ эзэмшил дээрээ очиж зураг авхуулахдаа поозоо
1493 possession /pəˈzeʃ.ən/ n эзэмшил поозоо шинэ
money does not ensure happiness. шинэчилнээ.

. For example, Portugal established a

seagoing empire along the shores of the
1494 seagoing /ˈsiːˌɡoʊ.ɪŋ/ adj тэнгисийн sea /тэнгис/ go /явах/ Тэнгисийн аялал хийхээр тэнгисрүү явцгаая.
Indian Ocean and coasts of Southeast
Asia.

A person can travel from the New

1495 shore /ʃɔːr/ n далайн эрэг sure /мэдээж/ Далайн эрэг явах нь мэдээж.
Jersey shore, under the city.
түлхэн унагаах, Many colonies in the New World had Өвөр түрийндээ орж өссөн найзынхаа компанийг
1496 overthrow /ˌəʊ.vəˈθrəʊ/ v өвөр түрий
сүйрүүлэх overthrown foreign rule. сүйрүүлчихлээ.
About a fifth of Greece consists of
1497 island /ˈaɪ.lənd/ n арал аяланадаа Эрдэнэсийн аралруу аяланадаа.
islands.

This tension was one of the causes of Шүүхийн танхимд хурцадмал байдал үүссэн ч залуу хүүд
1498 tension /ˈten.ʃən/ n хурцадмал байдал тэнсэн
World War I, which began in 1914. тэнсэн оноолоо.

/nəˌɡəʊ.ʃiˈeɪ. The agreement was reached after a Нөгөө шинэ шөнө нь болсон ч бид тохиролцоо хийж
1499 negotiation n тохиролцоо, хэлэлцээ нөгөө шинэ шөнө
ʃən/ series of difficult negotiations. чадаагүй л байна.
 Germany gained territory both by
1500 seizure /ˈsiː.ʒər/ n эзлэн авалт, эзлэлт sea /тэнгис/ зур Аав нь энэ улсыг эзлэн авах зуур миний хүү тэнгис зурж бай.
negotiation and by armed seizure.

European nations that were recovering

from World War II had neither the
1501 will /wɪl/ n хүсэл эрмэлзлэл will /на4/ Бидний хүсэл нэг л өдөр биелнэ.
money nor the will to continue the rule
of colonies thousands of miles away.

76. Motives
Does he have a motive for lying about
1502 motive /ˈmoʊ.t̬ ɪv/ n учир, шалтгаан motive /хамтлаг/ Motive хамтлаг яагаад тарсан шалтгааныг хэн ч мэдэхгүй.
where he was?

The chief problem we have in the area

1503 chief /tʃiːf/ adj гол, чухал чип Бидний хамгийн чухал зүйл бол энэ чип.
now is the spread of disease.

Few people are able to afford cars like

1504 afford /əˈfɔːrd/ v хүчрэх ээ Ford /машин/ Ээ Ford машин худалдан авч хүчрэх байлгүй дээ.
that.

/ˈbʌf.ɚ бамбай бүс, Buffer zone is an area intended to Манай цэргүүд бамбай бүсд өөрсдийн тугаа дайснууддаа
1505 buffer zone n баавар зооно
ˌzoʊn/ тусгаарлалтын бүс separate two armies that are fighting. зориулж баавар зооно.

The town has a long history as a naval Тэнгисийн цэргүүд энэ хотын хаалгийг нээвэл их хохирол
1506 naval /ˈneɪ.vəl/ adj тэнгисийн цэргийн нээвэл
port. амсана.

Imperialism can also be encouraged by

/ˈpæt.ri.ə.tɪ.z Эх оронч үзэлтэй л бол энэ төлбөрийг төлчих Төрөө тийз
1507 patriotism n эх оронч үзэл patriotism, religion, and a sense of pay /төлөх/ Төрөө тийз
əm/ авахад асуудал үүсэхгүй.
cultural and racialsuperiority.

The pockets on my jeans are reinforced rain /бороо/ forest /ой Бороо ой модны дээрээ орох үед галын аюулаас ангижирч
1508 reinforce /ˌriː.ɪnˈfɔːrs/ v бэхлэх, хүчтэй болгох
with double stitching. мод/ хүчтэй болдог.

Many expansionists thought they had a

/ɪkˈspæn.ʃən. God-given mission to take new territory
1509 expansionist n эзлэгч, булаан авагч EX фен шинэ EX фен маань шинэ газар эзлэн авч эзлэгч болсон байна.
ɪst/ and to spread Christianity and the
benefits of European culture.

Many colonial administrations were

/ədˌmɪn.ɪˈstre Facebook group-ийн админууд грүүпийнхээ удирдлагаар
1510 administration n захиргаа, удирдлага insensitive to local customs and админ
ɪ.ʃən/ ажилладаг.
destroyed old ways of life.
Many colonial administrations were
Мэдрэмжгүй хүмүүс орж ирээд энэ сэнсийг идэв гэж хэлж
1511 insensitive /ɪnˈsen.sɪ.tɪv/ adj мэдрэмжгүй insensitive to local customs and энэ сэнс идэв
дуугаагүй байхад идчихдэг.
destroyed old ways of life.
78. Milky way
Milky Way is the galaxy that includes
Milky way is the galaxy (= star system) that includes the earth,
1512 milky way /ˌmɪl.ki ˈweɪ/ n сүүн зам the sun, the earth, and the rest of our milk /сүү/ way /зам/
seen at night as a pale strip across the sky.
solar system.
This reason, astronomers classify the
1513 galaxy /ˈɡæl.ək.si/ n галактик, огторгуй галактик Галактик нь огторгуй дахь оддын бүлэг юм.
Milky Way as a spiral galaxy.
The Milky Way Galaxy that can be seen Nike-ийн гаргасан шинэ пүүз энгийн нүдээр харагддаггүй
1514 naked eye /ˈneɪ.kɪd aɪ/ n энгийн нүд nike
by the naked eye. юм байна.
 On clear, dark nights, it appears as a
1515 stretch /stretʃ / v сунах broad, milky-looking band of starlight стрэч Миний стрэстэй өмд сунаад маш бүдүүн хүнд ч таарна.
stretching across the sky.

Dark gaps in the band are formed by

1516 band /bænd/ n зурвас dust and gas clouds that block out light банди Тэр банди тэнгэрийн зурвасруу маш удаан ширтэж байна.
from the stars that lie behind them.

халхлах, The tree outside the window blocks out Блок автоматаар өрөгч машин блокнуудыг цонх таглаж
1517 block out /blɑːk aʊt/ ph.v блок авто
нэвтрүүлэхгүй байх the sun. өрсөн нь байшинруу гэрэл нэвтрүүлэхгүй болгов.

Stars, dust, and gases fan out from the Захирал юм бодонгоо цаасан дээр мушгиа дугуй зурж
1518 spiral /ˈspaɪə.rəl/ adj мушгиа central bulge in long, curving arms that S хүүхэн баярла байснаа энэ шинэ жилээр зөвхөн S хүүхэн баярла бусад нь
form a spiral (coiled) pattern. ажлаа хий гэв.

To someone far above the Milky Way,

1519 pinwheel /ˈpɪn.wiːl/ n салхин сэнс the Galaxy would resemble a huge pin /зүү/ wheel /дугуй/ Салхин сэнс хийхэд зүү бас дугуй хэрэгтэй.
pinwheel.

However, because of our location inside

1520 hazy /ˈheɪ.zi/ adj бүдэг the Galaxy, we see only the hazy light хазья Би энэ бүдэг өнгөтэй бүргернээс хазья.
from the strip of stars around the earth.

The Milky Way is shaped like a thin

1521 bulge /bʌldʒ/ n товгор, овгор зүйл бөөлж Гэдсээрээ овгор чулуун дээр унаад бөөлжиж орхив.
disk with a bulge in the center.

хало, оддын The bulge and disk are surrounded by a Зурагтаар гарч байгаа оддын бөмбөрцөгний тухай үзэнгээ
1522 halo /ˈheɪ.ləʊ/ n хоолоо
бөмбөрцөг sphere of stars known as a halo. хоолоо ид.

The Milky Way is about 10,000 light-

years thick at the central bulge and Манай шинэ орон сууцны гаднах талбай өмнөх байрныхаас
1523 flatter /ˈflæt.ər/ adj илүү хавтгай flat /орон сууц/
much flatter toward the edges of the илүү хавтгай.
disk.
Our solar system is located in the Сагсан бөмбөг тоглохдоо талбайн зах хэсгээс шидвэл
1524 outskirts /ˈaʊt.skɝːts/ n зах хэсэг авто score /оноо/
outskirts of the Galaxy автоматаар өндөр оноо авдаг.
Have a look at the cluster of galaxies in
1525 cluster /ˈklʌs.tɚ/ n бөөгнөрөл class /анги/ Манай анги бол онц сурлагатануудын бөөгнөрөл.
this photograph.
All stars and star clusters in the Milky
Way orbit the center of the Galaxy,
1526 orbit /ˈɔː.bɪt/ v тойрч эргэх oрбит /бохь/ Орбит бохь бидний хэлийг тойрч эргэлддэг.
much as the planets in our solar system
orbit the sun.

However, astronomers studying radio

waves and infrared rays--which can
Энэ ferrari-д суусан хүн энгийн нүдээр хэт улаан туяа харах
1527 infrared /ˌɪn.frəˈred/ adj хэт улаан penetrate theclouds--have discovered энэ ferrari-д
боломжтой.
that the central region gives off
enormous amounts of energy.
 Amazingly, the bullet did not penetrate pen /үзэг/ trade
1528 penetrate /ˈpen.ɪ.treɪt/ v нэвтлэх Энэ үзэгээрээ худалдаа хийгээд зах зээлийг нэвтлэнэ ээ.
his brain. /худалдаа/
The gravitational influence of a star is
/ˌɡræv·ɪˈteɪ·ʃ гараа вита(минаар) Татах хүчний хууль хичээлрүү орохоосоо өмнө гараа
1529 gravitational adj татах хүчний felt at the same moment throughout the
ə·nəl/ шинэл вита(минаар) шинэл.
entire universe.
Insects have no lungs, but breathe
1530 hole /həʊl/ n нүх хөл Хөлөө буруу тийшээ зөөвөл нүхэнд унана.
through holes in their sides.
They think the center's energy is
generated when the black hole swallows Хүмүүс бэлэн гоймонгоо залгихдаа давхар их хэмжээний
1531 swallow /ˈswɒl.əʊ/ v сорох, татах Swallow / залгих /
gas and other matter from the агаар сордог.
surrounding Galaxy.
79. Concentration camp

маш олон тооны

хүмүүсийг маш хүнд
Concentration camp is a place where Concentration camp is a place where large numbers of people are
concentration /kɑːn.sənˈtreɪ нөхцөлд, ялангуяа
1532 n people are imprisoned, and in some - kept as prisoners in extremely bad conditions, especially for
camp .ʃən ˌkæmp/ улс төрийн
cases killed, without legal proceedings. political reasons.
шалтгаанаар хорьж
байгаа газар

Many countries have imprisoned people

1533 imprison /ɪmˈprɪz.ən/ v хорих энэ prison /шорон/ Энэ маш олон хүнийг хорьдог.
in concentration camps.

Concentration camp is a place where

1534 proceeding /prəˈsiː.dɪŋ/ n үйл ажиллагаа people are imprisoned, and in some процесс Хуулийн үйл ажиллагаа нь маш олон процесийг дамждаг.
cases killed, without legal proceedings.

/ˈpɜː.mə.nənt She is looking for a permanent place to Энэ хүний ферм нь энд байнгын үйл ажиллагаа явуулсаар
1535 permanent adj байнгын ферм нь энд
/ stay. байгаа.

The victims included Jews, Poles,

1536 prisoner /ˈprɪz.ən.ər/ n хоригдол prison /шорон/ эр Шоронд байгаа эр бол хоригдол.
Gypsies, and Soviet prisoners of war.

Two inmates managed to escape during

1537 inmate /ˈɪn.meɪt/ n хоригдол энэ мэт Шоронд хоригдолууд энэ мэт зугтах гэж оролддог.
the riot.
Black slaves used to work on the cotton
1538 slave /sleɪv/ n боол plantations of the southern United слив Слив жимс боолуудын өдрийн хоол болдог байжээ.
States.
These camps were established for the
/ˈpɔɪ.zən Босс нь газ ашиглахын оронд хорт хий хийснийг хэн ч
1539 poison gas n хорт хий purpose of killing Jews with poison gas босс нь газ
ɡæs/ мэдсэнгүй.
and other methods.
The company is notorious for paying its
1540 notorious /noʊˈtɔːr.i.əs/ adj муу нэртэй мотор use /хэрэглэх/ Энэ компани хуучин мотор хэрэглэдэгээрээ муу нэртэй.
bills late.
An official from the Department of
1541 official /əˈfɪʃ.əl/ n албан хаагч Health will be inspecting the restaurant Oффис Албан хаагчид оффисд суудаг.
this afternoon.
 Meetings of the council are held in the Чамин бэр энгийн нэг өрөөнөөс илүү ордны танхимд л
1542 chamber /ˈtʃeɪm·bər/ n өрөө чамин бэр
council chamber. байхыг хүсдэг.
Communist governments in Vietnam,
North Korea, and China have also held
1543 gulag /ˈɡuː.læɡ/ n хорих лагер гөлөг Хорих лагерт хүмүүсийг гөлөгнөөс дор үздэг.
thousands of political prisoners in
gulags.
80. Adolescent
/ˌæd.əˈles.ən Өсвөр насны хүүхэд их сургуульд орох үедээ одоо л өснө
1544 adolescence n өсвөр нас She had a troubled adolescence. одоо л өснө дөө
s/ дөө гэж боддог.
The town's main features are its
1545 feature /ˈfiː.tʃɚ/ n шинж чанар beautiful mosque and ancient future /ирээдүй/ Ирээдүйд хүний маш олон шинж чанарууд шинээр үүснэ.
marketplace.
Oyu-Tolgoi is one of the great mines in
1546 mine /maɪn/ n уурхай mine /минийх/ Энэ уурхай минийх.
the world.

Children in working-class families often

1547 mill /mɪl/ n тээрэм мил Америкт мил тутамд тээрэм тааралддаг.
took jobs in mines, factories, and mills.

Others were apprenticed to craftworkers Аа сүүлийн үед эцэг эх нь хүүхдүүдээ янз бүрийн зүйлд
1548 apprentice /əˈpren.tɪs/ v дагалдуулан сургах аа parent / эцэг эх/
to learn a trade. дагалдуулан сургадаг болжээ.

1549 craft /krɑːft/ n гар урлал They learned the craft of weaving. craft /пиво/ Гар урлал хийнгээ пиво уудаг болжээ.

We are expecting a lot of applicants for Экс фактор шоунаас хүлээгдэж байгаагаас илүү олон од
1550 expect /ɪkˈspekt/ v хүлээх, найдах экс фактор
the job. мэндэлжээ.
re /дахин/ wolves Өвөө маань дахин чононууд манай хонины хотыг тойрч
1551 revolve /rɪˈvɒlv/ v тойрч эргэлдэх The Earth revolves around the sun.
/чононууд/ эргэлдэхгүй болгов.
A mediator has been called in to resolve Нэгэн өсвөр насны охин түүний нэр хүнд нь хямралд
1552 crises /ˈkraɪ.sɪs/ n хямрал cry /уйлах/
the crisis. өртсөнөөс болоод маш их уйлав.

Not making a will can have serious

/ˈkɑːn.sə.kwə Хатан хаан Сиси констой машин бүтээх зарлигийг Фордод
1553 consequence n үр дагавар consequences for your children and конс queen /хатан/
ns/ өгч үр дагаварт прүсс бий болжээ.
other family members.

At puberty, pubic hair develops and Энэ хотод pub эрт хаадаг учраас бэлгийн бойжилтын үедээ
1554 puberty /ˈpjuː.bɚ.t̬ i/ n бэлгийн бойжилт pub эрт
girls begin to menstruate. явж буй өсвөр насны хүүхэд амьдрахад тохиромжтой.

81. Sexual development

гэнэтийн, We watched scenes of the dramatic Уянгын драм нь маш олон гэнэтийн анзаарагдахуйц
1555 dramatic /drəˈmæt.ɪk/ adj уянгын драм
анзаарагдахуйц rescue on the news. хэсгүүдийн багтаасан байдаг.

дотроосоо, хүний бие Миний бие дотроосоо халуун оргиод байна, энэ тэр хананы
1556 internally /ɪnˈtɝː.nəl.i/ adv He was bleeding internally. энэ тэр налья
дотор аль нэгийг налья тэгээд жаахан амарч байгаад хөдөлцгөөе.

EX найз залуу маань гаднаасаа маш царайлаг харагддаг

1557 externally adv гаднаасаа Externally the house is in need of repair. EX тэр налья
/ɪkˈstɝː.nəl.i/ байсан ба охидууд хараад тэр залууг налья гэдэг байсан.

His sense of humour is one of his better Түүний нэгэн гайхалтай онцлог шинж чанар бол худалдаа
1558 trait /treɪt/ n онцлог шинж чанар trade /худалдаа/
traits. хийхдээ маш авьяастай.
 The term secondary sexual
characteristics refers to a variety of
1559 facial /ˈfeɪ.ʃəl/ adj нүүрэн дээрх face /царай/ Нүүрэн дээрээ сахалтай залуус царай сайтай гэж тооцогддог.
physical traits, such as body shape,
voice, and facial hair.
ичгүүр, төвөгтэй, Despite his shyness and occasional Нэгэн ахлах сургуулийн хөвгүүнд охинд захиа өгөх нь
1560 awkwardness /ˈɑː.kwɚd.nə n тайван бус нөхцөл social awkwardness, friends knew he ok word /үг/ нис ичгүүртэй санагдсан тул нэг найз нь туслахуу гэхэд ok наад
s/ байдал was fiercely loyal. үгээ тэнгэрээс нисгэчих гэлээ.

тогтворгүй,
сэтгэлийн байдал
According to one theory, changes in
гэнэт өөрчлөгддөг ба Нэгэн өсвөр насны хүүгийн сэтгэл нь тогтворгүй байсан ба
1561 moody /ˈmuː.di/ adj hormones made young adolescents муудъя.
амархан уурладаг дотроо бүх найзуудтайгаа муудья гэж бодов.
moody.
эсвэл аз жаргалгүй
болдог

Be careful what you say - he's rather Өнөөдөр багш ууртай байна ирээд шууд ширээндээ
1562 irritable /ˈɪr.ɪ.tə.bl̩ / adj ааштай, уцаарласан ирээд table /ширээ/
irritable today. суучихсан.
гунигтай, сэтгэлээр He seemed a bit depressed about his the pres(ident)
1563 depressed /dɪˈprest/ adj Тэр ерөнхийлөгч сэтгэлээр унасан харагдаж байна.
унасан work situation. /ерөнхийлөгч/

/dɪˈlɪŋ.kwən. There is a high rate of juvenile Хүү нь эмээгийнхээ гангарааны дээлийн хүнс цуглуулахдаа
1564 delinquency n зөрчил, буруу хэрэг дээлийн хүнс
si/ delinquency in this area. өмсөөд буруу хэрэг хийлээ гээд зөндөө зодуулав.

өөртөө итгэлтэй
байдал, өөрийн She suffers from low self-esteem and it Өөртөө итгэлтэй авхуулсан selfie S хүүхнийг сургуулийнхаа
1565 self-esteem /ˌself.ɪˈstiːm/ n Selfie S хүүхэн team
чадвар үнэ цэнэд prevents her from pursuing her goals. бүжгийн team-д ороход туслав.
итгэлтэй байдал
House prices now seem to be levelling
Англи хэл сурч байхдаа энэ level-ийн бүх номыг ажиллавал
1566 level off /ˈlev.əl ɑːf/ ph.v тогтворжих off after the steep rises of the last few level /үе/
таны түвшин хурдацтай тогтворжих болно.
years.

мэдлэгтэй,
ойлголттой
/səˈfɪs.tɪ.kəti (хүмүүсийн биеэ авч He was older than me and from London sofy /ариун цэврийн Sofy тэгээд эрүүл мэндтийн талаар мэдлэгтэй охидын
1567 sophisticated adj
d/ явах байдал, эсвэл and I thought him very sophisticated. хэрэглэл/ тэгээд хэрэглэдэг зүйл гэсэг үг үү.
соёл, загварын талаар
сайн мэдлэгтэй)

залхаах, дургүйг It frustrates me that I'm not able to put

1568 frustrate /frʌsˈtreɪt/ v прүсс street Прүсстэй гудамжаар явахаар бусдын дургүйг хүргэж байна.
хүргэх any of my ideas into practice.

A young person's move from elementary

Бага дунд сургуулийн сурагчид 6-р сарын турш орноосоо
1569 junior /ˈdʒuː.ni.ər/ adj залуу хүн school to middle school or junior high June / 6 сар /- ор
босохгүй унтах дуртай.
school can be difficult.
 чөлөөт цаг (leisure
activity- Чөлөөт Most people only have a limited amount
1570 leisure /ˈleʒ.ər/ n лай шүү Чөлөөт цагаараа амрахгүй байна гэвэл лай шүү.
цагаар хийх үйл of leisure time.
ажиллагаа)

This combination of warmth and

1571 warmth /wɔːmθ/ n зөөлөн байдал strictness is associated with healthy warm / дулаан / Ээж маань гадаа дулаахан байвад надад илүү зөөлөн ханддаг.
psychological development.

This combination of warmth and Циркийн дарга S хүүхнийг циркдээ дуулуулан маш бага хөлс
S хүүхэн trick /заль/
1572 strictness /ˈstrɪkt.nəs/ n хатуу чанга байдал strictness is associated with healthy өгч хатуу чанга байдалд хорьдог байжээ, нэг өдөр S хүүхэн
нис
psychological development. заль ашиглан нисэн оджээ.

The subcommittee contends that the

анхаарал, халамж, Лагс биетэй хүмүүс хүүхэддээ анхаарал, халамж, хяналт
1573 lax /læks/ adj authorities were lax in investigating лагс
хяналт тавьдаггүй тавьдаггүй.
most of the cases.
82. Adjusting to school life

ad /сурталчилгаа/ just Энэ нийгэмд дасан зохицоход эдгээр сурталчилгаа зүгээр л

1574 adjust /əˈdʒʌst/ v дасан зохицох Her eyes slowly adjusted to the dark.
/зүгээр л/ хамгийн тохиромжтой арга тэгэх үү.

In elementary school, children are

1575 reward /rɪˈwɔːd/ v шагнах re /дахин/ word /үг/ Дахин үг цээжилсэн хүүхдийг шагнана.
rewarded for trying hard.

For such reasons, many students are Энэ оронд амьдарч байгаа хүмүүсийн ихэнх нь яаж эх
будилах, яахаа
1576 disorient /dɪsˈɔr·iˌent/ v temporarily disoriented during the this оронд оронлуугаа буцах тал дээр будилаад яахаа мэдэхээ
мэдэхээ болих
transition between schools. боличихоод байна.

Their self-esteem falters, and their Энэ боолтоор үсээ боосноос хойш анхаарал сулраад
1577 falter /ˈfôltər/ v муудах, сулрах боолтоор
grades may drop off slightly. хичээлээ хийж чадахгүй байна.

Other reasons adolescents experiment

with drugs and alcohol include
boredom, and a desire to feel grown-up-- Уйтгар гунигт автахаар бүүр утас оролдох дон хөдлөөд байх
1578 boredom /ˈbɔː.dəm/ n уйтгар гуниг бүүр дон
that is, they see drugs as a way to prove юм.
they are adults and no longer under
adult control.

I never expected that he would abuse

1579 abuse /əˈbjuːz/ v буруу хэрэглэх аав use /хэрэглэх/ Аав хэрэглэж байгаа гар утсаа буруу хэрэглээд байна.
the trust I placed in him.

Young people who abuse drugs and

alcohol are more likely to experience
зовлон (санаа зоволт, problems at school, to suffer from Энэ түрээс гэр бүлийг маань сэтгэлийн зовлонд унагаж
1580 distress dɪˈstres n this /энэ/ түрээс
гуниг, өвдөлт) psychological distress and depression, байна.
to have unsafe sex, and to become
involved in dangerous activities.
 I was overwhelmed by feelings of deep /гүн/ russian Оросын байгал нууранд гүн шумбавал сэтгэл гутрал
1581 depression /dɪˈpreʃ.ən/ n гутрал
depression. /оросын/ эмчлэгддэг гэж ахмадууд ярьдаг.
Adolescent substance abusers also
expose themselves to long-term health
1582 abuser /əˈbjuː.zɚ/ n хэтрүүлэн хэрэглэгч аав user /хэрэглэгч/ Аав шар айраг хэрэглэгч мөн ч хэтрүүлэн хэрэглэгч биш.
risks that result from drug addiction or
dependency.
бодлоготойгоор,
1583 thoughtfully /ˈθɑːt.fəl.i/ adv He gazed thoughtfully into the distance. тоот full /дүүрэн/ Манай байрны 34 тоот айл няхуур зантай хүмүүсээр дүүрэн.
няхуур

He came home drunk and vomited all

1584 vomit /ˈvɑː.mɪt/ v бөөлжих Во мэт Хэтрүүлэн уусан бол битгий бөөлжиж бай Во багш мэт бай.
over the kitchen floor.

They see themselves as overweight under /доор/ wait Манай нэг хэтэрхий бага жинтэй найз маань намайг гүүрний
1585 underweight /ˌʌn.dəˈweɪt/ adj хэтэрхий бага жинтэй
when they are actually underweight. /хүлээх/ доор хүлээж байхдаа салхинд хийсчихсэн.

In a prosperous country like this, no one

1586 prosperous /ˈprɑː.spɚ.əs/ adj баян, чинээлэг PROs prius Баян чинээлэг PRO хүмүүс prius унадаг болчихжээ.
should go hungry.

Adolescents are the age group most

1587 assault /əˈsɑːlt/ n доромжлол likely to become victims of such crimes ээ salt /давс/ Ээ давс дуусчихсан байна гэдэг бол доромжлол.
as theft, robbery, rape, and assault.

. Hostile, neglectful, or unfit parents

may mistreat children and fail to instill
Залуу сэтгэлгээтэй эцэг эхчүүд хүүхэддээ энэ стил нийгэмд
1588 instill /ɪnˈstɪl/ v сургах, ойлгуулах in them proper standards of behavior or энэ стил
өндөр байр суурьтай байхад чухал гэж сургажээ.
the psychological foundations of self-
control.

They will marry, who their lifelong

life /амьдрал/ long Насан туршийн ханиа зөв сонгосон хүний амьдрал удаан
1589 lifelong /ˈlaɪf.lɒŋ/ adj насан туршийн friends will be, and, most important,
/удаан/ үргэлжилдэг.
who they become.
83. Multiple birth

/ˌmʌl.tə.pəl Multiple birth is the birth of more than Multiple birth is an occasion when more than two babies are born
1590 multiple birth n ихэрлэлт -
ˈbɝːθ/ one infant from the same pregnancy. to the same woman at the same time.

Most women feel sick in the mornings

1591 pregnancy /ˈpreɡ.nən.si/ n жирэмслэлт бэрийг нэн сайн Жирэмслэлтийг үеэр нь бэрийг нэн сайн асраарай.
during their first months of pregnancy.

Most multiple births in humans involve

1592 twin /twɪn/ n хоёр ихэр тэвнэ Хоёр ихэр хүүхэд тэвнээр тоглож байна.
twins.
The mother will give birth to triplets
1593 triplet /ˈtrɪp.lət/ n гурван ихэр consisting of identical twins and one 3 пилет Гурван ихэр эмэгтэй жүжгийн 3 пилет авав.
nonidentical baby.
/kwɒdˈruː.plə Quadruplets occur about once in Quadruplet is any of four children who are born to the same
1594 quadruplet n дөрвөн ихэр -
t/ 705,000 births. mother at the same time.
Most animals give birth to more than
1595 offspring /ˈɒf.sprɪŋ/ n үр төл, хүүхэд of /ын/ spring /хавар/ Хаварын үр төл баялаг байдаг.
one offspring at a time.
 He’s a member of a fraternal Ахан дүүсийн нэг нь нөгөөдөө наад бараагаа тэр хана
1596 fraternal /frəˈtɜː.nəl/ adj ахан дүүсийн бараа тэр нал
order/organization. налуулчих гэлээ.

Ovary is either of the pair of organs in a

woman's body that produce eggs, or the
1597 ovary /ˈəʊ.vər.i/ noun өндгөвч over /дээгүүр/ Өндгөвчин дээгүүр байсан хавдар эдгэсэн байна.
part of any female animal or plant that
produces eggs or seeds.

The interests of both parties may not be

яг адилхан, маш
1598 identical /aɪˈden.tɪ.kəl/ adj identical, but they do overlap ID нь тэгвэл ID нь тэгвэл яг адилхан байж магадгүй.
адилхан
considerably.
Scientists believe that conjoined twins,
formerly called Siamese twins, develop Хүү нь нэг facebook грүүпд нэгдэх гээд гараараа утсаа автал
1599 conjoined /kənˈdʒɔɪnd/ adj наалдсан son /хүү/ join /нэгдэх/
from a zygote that fails to separate наалдчихсан.
completely.

The doctor then places several

1600 uterus /ˈjuː.tər.əs/ n умай successfully fertilized eggs directly into үтрээ Умай нь үтрээнээс ялгаатай.
the woman's uterus or fallopian tubes.

Inserting several eggs increases the

likelihood of a successful pregnancy,
1601 likelihood /ˈlaɪ.kli.hʊd/ n магадлал like Ли хүүд Ли багш энэ хүүд дуртай байх магадлал өндөр байна.
but also increases the chance of a
multiple birth.