CHEMICZNE PODSTAWY ŻYCIA – ZWIĄZKI ORGANICZNE

WĘGLOWODANY

1. Jakie jest kryterium podziału cukrów na triozy, pentozy i heksozy?

……………………………………………………………………………………

2. Podaj przykłady cukrów należących do wspomnianych kategorii i przedstaw krótko ich funkcje

w organizmach.

a). triozy ………………………………………………………………………………………

b). pentozy ………………………………………………………………………………….

c). heksozy

……………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………….

2. Powyższe przykłady dotyczyły monosacharydów, ponieważ składały się z pojedynczych

cząsteczek cukrów. Disacharydy (dwucukry) składają się z ………………………………….,

przykładami są: ……………………………………………………………………………

3. Wyjaśnij, dlaczego formą transportową cukru u roślin jest sacharoza, a nie glukoza.

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

4. Skrobia, glikogen, celuloza i chityna to wielocukry. Czy wszystkie są polimerami glukozy?

Odpowiedź uzasadnij.

………………………………………………………………………………………………….

5. Wykaż związek między strukturą przestrzenną skrobi i celulozy, a ich biologicznymi

funkcjami w komórkach roślinnych.

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

6. Wyjaśnij, dlaczego korzystniej jest magazynować roślinom skrobię zamiast glukozy.

……………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………

7. Glikogen jest postacią cukru magazynowaną w komórkach zwierzęcych.

a).Podaj nazwy organów, w których zwierzęta, magazynują glikogen.

……………………………………………………………………………………………

b). Uzasadnij konieczność gromadzenia tego cukru w mięśniach szkieletowych.

……………………………………………………………………………………………………

c). Procentowy udział glikogenu w wątrobie jest większy, niż w mięśniu, ale łączna masa

glikogenu mięśniowego jest większa, niż masa glikogenu w wątrobie. Wyjaśnij, dlaczego tak się

dzieje?

………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………….

8. Uzupełnij tabelę przedstawiającą metody wykrywania wybranych cukrów.

Rodzaj cukru odczynnik Barwa próby pozytywnej

Cukry redukujące
(glukoza, fruktoza, laktoza,
maltoza)

Skrobia
LIPIDY (tłuszcze)

1. Używając poniższych określeń przedstaw graf obrazujący klasyfikację lipidów.

Tłuszcze, glikolipidy, woski, steroidy, tłuszcze właściwe, tłuszcze proste, tłuszcze złożone,
karotenoidy, tłuszcze izoprenowe, fosfolipidy.

2. Jaka jest różnica między;

a). tłuszczami prostymi, a złożonymi?

……………………………………………………………………………………………….

b). tłuszczami izoprenowymi, a pozostałymi tłuszczami?

…………………………………………………………………………………………..

c). tłuszczami właściwymi, a woskami/

………………………………………………………………………………………………..

d). tłuszczami nasyconymi i nienasyconymi

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

3. Uwzględniając funkcje cholesterolu, uzasadnij 2 argumentami, że jest on niezbędny dla

zwierząt.

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………
4. Komórki zwierzęce magazynują energię pod postacią glikogenu i tłuszczów właściwych. Ale

bardziej opłaca im się magazynować tłuszcze. Wykaż związek między trybem życia zwierząt, a

tym, że opłaca im się bardziej magazynować tłuszcze, niż glikogen.

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

……..

5. Uwzględniając cechy fosfolipidów, wyjaśnij, jak dzięki nim powstaje błona komórkowa.

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

BIAŁKA

1. Przedstaw wzór ogólny, nazwij i wskaż grupy funkcyjne aminokwasów

2. Korzystając z tablic, zapisz reakcję powstawania wiązania peptydowego między waliną i

glicyną.

3. Zdefiniuj oligopeptydy, polipeptydy, białka (makropeptydy), białka proste i białka złożone.

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………
4. Do podanych struktur białek dopisz stabilizujące je wiązania.

I – rzędowa …………………………………………………………………

II – rzędowa ………………………………………………………………………….

III – rzędowa …………………………………………………………………………….

IV – rzędowa ……………………………………………………………………………….

5. Zakładając, że w genie kodującym pewne białko doszło do mutacji i zamiast kodonu

kodującego cysteinę, jest kodon kodujący tyrozynę. Ustal i uzasadnij, jaki to będzie miało wpływ

na III – rzędową strukturę tego białka.

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

6. Wyjaśnij na przykładzie mioglobiny, że białko o strukturze III – rzędowej może być białkiem

złożonym.

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

7. Uwzględniając role hemoglobiny i mioglobiny, wyjaśnij, dlaczego mioglobina ma większe

powinowactwo do tlenu, niż hemoglobina.

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

8. Przedstaw biologiczną rolę podanych niżej białek.

a). albuminy

………………………………………………………………………………………….

b).

globuliny………………………………………………………………………………………….

c). histony …………………………………………………………………………………

d). metaloproteiny ………………………………………………………………………………

e). kolagen …………………………………………………………………………………….

f). keratyna …………………………………………………………………………………

g). fibrynogen ………………………………………………………………………………..

9. Podsumowując, podaj wszystkie funkcje, jakie pełnią białka w organizmach.

……………………………………………………………………………………………………….

10. Proces koagulacji białka polega na

………………………………………………………………..

i jest odwracalny / nieodwracalny. Zachodzi pod wpływem …………………………………….

11 Proces denaturacji białka polega na

………………………………………………………………..

i jest odwracalny / nieodwracalny. Zachodzi pod wpływem …………………………………….

…………………………………………………………………………………………………….

12. Białka możemy wykryć dwoma próbami. Opisz, na czym polega każda z nich.
- próba biuretowa
………………………………………………………………………………………………………..
- próba ksantoproteinowa
………………………………………………………………………………………………………