I.

ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ

Γ’. Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΑΠΟ ΤΟ 1100 π.Χ. ΕΩΣ ΤΟ 800 π.Χ.

1.ΟΙ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ α) Περίοδος κρίσης (1100-950 π.χ.

− Μείωση πληθυσμού
−Οικονομία: πρωτογενή σχήματα – οικιακή μορφή▲ Εξαφάνιση της κεντρικής εξουσίας – Η
οργάνωση στηρίζεται σε οικογένεια, χωριό, ομάδα.

β) Περίοδος ανάκαμψης (από αρχές 10ου αι. και μετά)

Αναγέννηση: Πνευματική, Δημογραφική, Τεχνολογική

γ) Η διαμόρφωση των φυλετικών κοινοτήτων

−Δωριείς: Από Πίνδο σε: Πελοπόννησο, σε Στερεά Ελλάδα (τμήμα),σε Κυκλάδες (Μήλο,
Θήρα), σε Κρήτη
−Θεσσαλοί: Από Πίνδο: σε Θεσσαλία
− Βοιωτοί : Από Θεσσαλία: σε Βοιωτία
−Αιολείς: Από Θεσσαλία: σε Λέσβο, σε Τένεδο, σε Βόρεια Μικρά Ασία
−Ίωνες : Από Βόρεια παράλια Πελοποννήσου: σε Αττική, σε Εύβοια, σε Κυκλάδες
−Το Κράτος είναι φυλετικό
− Το αξίωμα του βασιλιά: - Αρχικά αιρετό και μετά κληρονομικό
- το καταλαμβάνει ο ικανότερος πολεμιστή

δ) Ο Πρώτος Ελληνικός αποικισμός: Η μετανάστευση ελληνικών φύλων (11ος-9ος αι. π.Χ.)

προς τα νησιά του Αιγαίου και τα παράλια της Μικράς Ασίας.

Αίτια
1) Ανώμαλη κατάσταση στην Ελλάδα μετά τις μετακινήσεις του 12ου αιώνα
2) Η στενότητα του ηπειρωτικού ελλαδικού χώρου
3) Ο οικονομικός μαρασμός και η ανασφάλεια

Χάρτης των μετακινήσεων

− Αιολείς : Από Θεσσαλία προς Λέσβο, Τένεδο, Μ. Ασία, Αιολία= από Τρωάδα ως Σμύρνη
− Ίωνες : Από Αττική, Εύβοια, Β. Πελοπόννησο προς Χίο, Σάμο, Κεντρική Μ. Ασία (Ιωνική
δωδεκάπολη)
− Δωριείς: Προς Ρόδο, Κω, Μ. Ασία., ( Δωρική εξάπολη)
Ασχολίες των αποίκων: Γεωργία αρχικά,Εμπόριο αργότερα

ε) Ο κόσμος των Ομηρικών επών.

  Η Ιλιάδα και η Οδύσσεια περιγράφουν εποχές μεταγενέστερες της
μυκηναϊκής (11ο – 8ο αιώνα π.Χ.)
 Η ομηρική εποχή πολιτικά δεν έχει καμία σχέση με τη μυκηναϊκή. Διαφορές:

☺ Δεν υπάρχει η μυκηναϊκή ανακτορική γραφειοκρατία

☺ Ο ηγεμόνας δεν ονομάζεται «άναξ», αλλά «βασιλεύς»
☺ Υπάρχει πολιτική αστάθεια
☺ Κοινωνία αγροτοποιμενική. Ζει από προϊόντα και επιδρομές.

2. Η ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣ
Α. Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΑΛΦΑΒΗΤΟ

Εμφανίζεται προς τα τέλη του 8ου αι. π.Χ

Προέρχεται από το φοινικικό με τη μετατροπή συμφώνων σε φωνήεντα
Η γραφή απλοποιήθηκε κι έγινε κτήμα περισσότερων ανθρώπω
Από το ελληνικό αλφάβητο προήλθε το λατινικό

Β) Η ΤΕΧΝΗ

Ονομάζεται Γεωμετρική διότι κυριαρχούν σε αυτή τα γεωμετρικά σχήματα (κυρίως στα αγγεία
Δημιουργήθηκε από τον 11ο ως τον 8ο αιώνα π.
Αρχικά ομόκεντροι κύκλοι και ημικύκλια ζωγραφισμένα με διαβήτη (1
Σταδιακά τρίγωνα, ρόμβοι, μαίανδροι (3)
Αργότερα ομοιόμορφα ζώα και παραστάσεις θανάτου μαζί με τα γεωμετρικά σχήματα - επιτάφια
αγγεία (2)
Εμφάνιση μυθολογικών θεμάτων

Γ) ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ-ΟΙΚΙΣΤΙΚΗ

ΝΑΟΙ
- Μεγάλο μέγεθος
-Λίθινοι τοίχοι κάτω, πλίνθινοι ψηλά, στέγες επίπεδες ή σαμαρωτές –λασπόκλαδα
-Μερικοί μακρόστενοι, κεντρική σειρά από κίονες, βάθρο για θεότητα (Ηραίο Σάμου)
-Ορισμένοι αποκτούν πανελλήνιο χαρακτήρα (Δελφοί, Ολυμπία, Δωδώνη)
ΟΙΚΙΣΜΟΙ
-Μικροί
-Σε υψώματα
-Μερικοί οχυρωμένοι με τείχη

Ερωτήσεις :

1. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της μεταβατικής περιόδου;

2. Ποια ήταν τα αίτια και τα αποτελέσματα του μυκηναϊκού πολιτισμού;
3. Ποιες νέες συνθήκες αναπτύσσονται στην Ελλάδα με τά τη μόνιμη εγκατάσταση των νέων
ελληνικών φύλων;
4. Ποια σχέση υπάρχει ανάμεσα στον κόσμο των ομηρικών επών και τον κόσμο της
ιστορικής πραγματικότητας;
5. Πώς επινοήθηκε το ελληνικό αλφάβητο; Από πού προερχόταν;
6. Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στο φοινικικό και στο ελληνικό αλφάβητο;
7. Ποια ήταν η σημασία της εφεύρεσης της ελληνικής γραφής για την εξέλιξη του πολιτισμού;
8. Τι ονομάζουμε γεωμετρική τέχνη και ποια είναι τα χρακτηριστικά της;
9. Τι γνωρίζετε για τους ναούς της Γεωμετρικής εποχής;