KARŞILAŞTIRMALI EĞİTİM

İNGİLİZ EĞİTİM SİSTEMİ

2023 İstanbul
15.05.2023 1
 İNGİLTERE

15.05.2023 Karşılaştırmalı Öğretmen Yetiştirme Şaban BERK 2

İNGİLTERE'NİN SİYASİ HARİTASI
 ÜLKENİN GENEL GÖRÜNÜMÜ

RESMİ DİLİ: YOK (UYGULAMADA İNGİLİZCE)

BAŞKENT: LONDRA(AYNI ZAMANDA EN BÜYÜK ŞEHİR

NÜFUSU; 7.2 MİLYON)
YÖNETİM BİÇİMİ: ANAYASAL MONARŞİ
YÜZÖLÇÜMÜ:244.820 km2
NÜFUSU: 66.650.00
PARA BİRİMİ: İNGİLİZ STERLİNİ(£ )

Kişi Başı GSYİ:42,943$

15.05.2023 3
 İNGİLTEREDE SİYASİ YAPI

Birleşik Krallık, Büyük Britanya (İngiltere, İskoçya ve Galler) ve Kuzey İrlanda'dan

oluşur.

Dünyanın en eskilerinden olan parlamento, iki bölümden oluşur. Üyeleri (en çok)
beşer yıllık dönemler için seçilen Avam Kamarası (House of Commons) ve çoğunluğunu
soyluların oluşturduğu, üyeliğin genellikle babadan oğul’a geçtiği Lordlar Kamarası (House
of Lords).
2001'de Lordlar Kamarası'na üyeliğin çağdaşlaştırılması için bir reform çalışması
başlatılmıştır. Parlamenter Monarşik bir yönetim yapısına sahip olan Birleşik Krallık'ta
hükümetin başında Başbakan ve devletin başında Kraliçe bulunur.

Kraliçenin sembolik devlet başkanlığı konumuna karşın yasama görevi parlamentoya

aittir.

15.05.2023 4
 Eğitim Dili, Yönetimi ve Finansmanı

İngiltere’de öğretim dili İngilizce’dir.

Galler’de öğretim dili İngilizce ya da Galcedir. Eğitim diline ilişkin aile tercihleri
her zaman olmasa da ya belli bir okulu tercih etme ya da çift dilli özel okulları
tercih etme şeklinde gerçekleşmektedir.

Kuzey İrlanda’da İrlanda’da ders veren bir kaç okul haricinde, eğitim dili
İngilizce’dir.

15.05.2023 5
 Eğitim Hizmeti Sorumluluğu

a) Ulusal düzeyde
İngiltere’de Eğitim Bakanlığı’nın (Department for Education;DfE) ,

Gal Meclisi Hükümeti Eğitim ve Öğretim Bakanlığı’nın (Department for Training and
Education ;DfTE)

Kuzey İrlanda’da ise Eğitim Bakanlığı’nın (Department of Education;DE) ve İstihdam ve

Öğrenim Bakanlığı’nındır (Department for Employment and Learning;DEL).

İngiltere’deki okulların teftişi bakanlıktan bağımsız ve doğrudan hükümete bağlı olan

Eğitimde Standartlar Bürosu’nun (Office for Standards in Education;Ofsted) görevidir.

15.05.2023 6
 b) Yerel Düzey

İngiltere’de ve Galler’de 171 yerel eğitim makamı (Local Education Authority;LEAs)

ve Kuzey İrlanda’da 5 Eğitim ve Kütüphane Kurulu (Education and Library Boards ;ELBs)
kendi alanlarında yer alan kamu finansmanlı okul eğitiminin organizasyonundan
sorumludur.

LEA’lar aynı zamanda idare ettikleri okullarda kalite güvencesini sağlamaktan ve

kendi alanlarında bulunan okul çağındaki öğrenciler için yüksek eğitim standartlarını teşvik
etmekten sorumludurlar.

Yerel makamlar ayrıca ilk yıl ayarlamaları, okullardaki sağlık hizmetleri ve sosyal
hizmetlerin geliştirilmesinden ve entegrasyonundan da sorumludurlar.

15.05.2023 7
 c) Kurumsal Düzey

Tüm eğitim kurumlarında, kurumun genel yönetiminden sorumlu olan ve farklı

paydaşların temsilcilerinden oluşan bir yönetim organı bulunmaktadır (Okul Yönetim
Kurulu).

Bu kurulun üyeleri değişik meslek grubu temsilcileri, yerel yönetim temsilcileri,

aileler ve okulun öğretimden sorumlu olan ve olmayan personelinden oluşur.

Tüm okulların yüksek oranda özerkliği bulunmaktadır.

Okullara öğrenci kabulünde aranacak niteliklerden tutunda okullardaki öğretim

programlarının kontrolüne kadar bu kurullar sorumludur

15.05.2023 8
15.05.2023 Karşılaştırmalı Öğretmen Yetiştirme Şaban BERK 9
 İNGİLİZ EĞİTİM SİSTEMİ

15.05.2023 10
 1- Okulöncesi Eğitimi

İngiltere’de 4 aylıktan 3 yaşına kadar olan çocuklara verilen eğitim büyük oranda özel
ve gönüllü sektör tarafından sağlanmaktadır ve aileler bunun için para ödemektedir.

İngiltere ve Galler’de ailesi tarafından talepte bulunulduğu takdirde tüm 3 ve 4

yaşındaki çocuklar için ücretsiz yarı zamanlı yuva bakımı sağlanmaktadır.

Ücretsiz eğitimden yararlanabilecek çocuklar genellikle haftada 5 kez iki buçuk saatlik
devrelerden yararlanma hakkına sahiptirler.

Toplam olarak bakıldığında, 3 ve 4 yaş grubuna ait çocukların çoğunluğunun zorunlu

eğitim öncesi eğitime bir şekilde katılmakta oldukları görülmektedir.

15.05.2023 11
 2-Zorunlu Eğitim

Zorunlu eğitim 5 yaşından 16 yaşına kadardır.

Zorunlu eğitim 4 ana aşamaya ayrılmıştır.

KS1 (beş ila yedi yaş grubu, ya da Kuzey İrlanda’da dört ila sekiz yaş grubu),

KS2 ( yedi ila on bir yaş grubu, Kuzey İrlanda’da sekiz yaşından itibaren),

KS3 (11 ila 14 yaşları arası) ve

KS4 (14 ila 16 yaşları arası).
Yaygın olan ayrıma göre KS1 ve KS2 ilkokul düzeyine , KS3(ortaokul) ve KS4(lise)
ise ortaöğretim düzeyindedir.

15.05.2023 12
 2-Zorunlu Eğitim

Zorunlu eğitim kapsamında eğitim veren tüm okullar yeteneklerine bakmaksızın

tüm çocukları kabul ederler.

Çocukların kamu tarafından finanse edilen zorunlu eğitim kurumlarına

kabullerinde ailelerden hiçbir ödeme talep edilemez.

Aileler çocuklarını herhangi bir okula kayıt ettirmek için başvuruda

bulunabilirler.

Kamu tarafından finanse edilen ilkokullar ve orta okulların çoğu karma eğitim
vermektedir ancak bazı ortaokullar tek bir cinsiyete yönelik eğitim sunmaktadırlar.

15.05.2023 13
 2.1 Zorunlu İlkokul Eğitimi

Okullar yılın 190 günü açık olmak zorundadır. Kesin tarihler okulun yasal kategorisine
bağlı olarak LEA tarafından ya da okul yönetimi tarafından saptanmaktadır. Okul yılı
genellikle Eylülden Temmuza kadar olan bir süreyi kapsamaktadır.

Okullar normalde haftanın beş günü (pazartesiden cumaya kadar) sabah saat 9’ dan
öğleden sonra 15- 16’ya kadar faaliyet göstermektedirler. Normal okul yılı üç döneme
ayrılmıştır(sonbahar, ilkbahar ve yaz dönemleri). Paskalya ve Yılbaşında iki-üç haftalık kısa,
temmuz-ağustos döneminde de altı- sekiz haftalık uzun aralar vardır.

İngiltere’de ve Galler’de tavsiye edilen asgari ders saati 5 ila 7 yaş grubu çocuklar için
21 saat, 7 ila 11 yaş arası çocuklar için 23.5 saattir.
Okulların çoğu tavsiye edilen asgari saatten daha fazla saat ders vermektedirler.

15.05.2023 14
 2.1 Zorunlu İlkokul Eğitimi

İngiltere ve Galler’de, zorunlu Ulusal Öğretim programı konuları İngilizce

(Galler’de ve/veya Galce), matematik, fen, tasarım ve teknoloji, bilgi ve iletişim
teknolojisi (ICT) dir.

Devlet tarafından finanse edilen tüm ilkokullarda dini eğitim ve ortak ibadet
uygulamaları vardır. Ancak aileler istemezlerse çocuklarını bu aktivitelerden
çekebilirler.

Öğretmenler ve okullar öğrencinin İngilizce, matematik ve fen bilgisi gibi temel

alanlarda hedeflenen bilgi düzeyine ulaşıp ulaşmadığını ödev, yazılı ve sözlü şeklinde
sürekli olarak değerlendirirler. Öğretmen değerlendirmesine ek olarak;

15.05.2023 15
 2.1 Zorunlu İlkokul Eğitimi

1. ana aşamanın (KS1) sonunda (7 yaş) öğrenciler İngilizce ve matematikten okul

temelli sınava tabi tutulurlar. Bu sınavda sorular okul/sınıf öğretmeni tarafından
hazırlanır ve notlandırılır ancak yerel eğitim makamları sonuçları değerlendirir.

2. ana aşamanın sonunda(11 yaş) öğrenciler İngilizce (Galler’de galce), matematik

ve fen bilgisinden yazılı sınava tabi tutulurlar. Bu sınavlar okul dışı eğitim otoriteleri
tarafından hazırlanır ve değerlendirilir.

Öğretmen ve okul dışı değerlendirmeler 1-8 puan arası notlandırılır. KS1 için 2
puan, KS2 için 4 puan normal kabul edilir. Okul bazında elde edilen sonuçlar okul
gelişim planı için toplu halde değerlendirilir.

Bu notlar öğrencilerin ortaokula seçiminde kullanılmaz. Öğrenciler normal olarak

ortaokula devam ederler.

15.05.2023 16
 2.2 Zorunlu Ortaokul Eğitimi

İlkokulu bitiren öğrenciler normal olarak ortaokula devam ederler.

Öğrenciler sınıflara yaşlarına ve bir önceki sınıftaki başarılarına göre yerleştirilirler.

Bu düzeydeki öğrenciler(11-16 yaş) için önerilen haftalık ders saati 24 tür. Bu zamanın
haftalık en az üç saati matematik, üç saati ise İngilizce olmak zorundadır.

Tüm devlet ortaokullarında bütün öğrenciler için ulusal öğretim programının yanında
din eğitimi ve cinsel eğitim verilir ve belli saatlerde topluca ibadet edilir. Eğer aileler
istemezse çocuklarına din eğitimi ve uygulaması ile cinsel eğitim aldırmayabilirler.

15.05.2023 17
 2.2 Zorunlu Ortaokul Eğitimi

3. ana aşamanın tüm safhalarında öğrencilerin ulusal öğretim programlarında belirlenen

hedeflere ulaşıp ulaşmadığını belirlemek amacıyla öğretmen tarafından sürekli bir
değerlendirmeye tabi tutulurlar.

Öğretmen değerlendirmesi sözlü yazılı sınav ile sınıf içi aktiviteler ve ev ödevi çalışmalarını
içerir. Ayrıca bu aşamanın sonunda dışardan hazırlanan ve İngilizce, matematik ve fen
bilimlerini içeren bir sınav uygulanır.

Öğrencinin öğretmen tarafından değerlendirilmesi sonucu aldığı notlar ile dışardan yapılan
sınavdan aldığı notlar birleştirilerek bir değerlendirme yapılır. Bu değerlendirmede
öğrencinin 1- 8 arası notlandırmada 5-6 alması beklenir.

15.05.2023 18
 2.2 Zorunlu Ortaokul Eğitimi

Okullar 13 yaşından sonra öğrenciler için meslekler hakkında eğitim ve rehberlik hizmeti
vermek zorundadır. Özellikle KS4’te öğretim programlarında yer alan derslerin yanında
öğrencilere seçimlik olarak bazı mesleki derslerde verilir.

Bu seviyedeki bazı okullar bazı mesleki konularda (sanat, spor, müzik, iletişim v.s) çok ileri
olduklarından dolayı o dalların “Uzmanlık Okulu” olarak adlandırılırlar ve ulusal öğretim
programlarına ek olarak o konular daha yoğun işlenir.

4. ana aşama ve sonrasında öğrenciler bir dizi uygulamalar yapmak üzere yerel
girişimcilerinde desteği ile işyeri uygulamalarına giderler.

15.05.2023 19
 2.2 Zorunlu Ortaokul Eğitimi

KS3’te (11-14 yaş) zorunlu olarak okutulan dersler şöyledir: İngilizce, matematik, tasarım ve
teknoloji, fen bilgisi, bilgi ve iletişim teknolojileri(ICT), tarih, coğrafya, modern diller, sanat tasarımı,
müzik, beden eğitimi ve vatandaşlık.
KS3’ün tüm safhalarında öğrencilerin ulusal öğretim programlarında belirlenen
hedeflere ulaşıp ulaşmadığını belirlemek amacıyla öğretmen tarafından sürekli bir
değerlendirmeye tabi tutulurlar.
Öğretmen değerlendirmesi sözlü yazılı sınav ile sınıf içi aktiviteler ve ev ödevi
çalışmalarını içerir. Ayrıca bu aşamanın sonunda dışardan hazırlanan ve İngilizce, matematik
ve fen bilimlerini içeren bir sınav uygulanır.
Öğrencinin öğretmen tarafından değerlendirilmesi sonucu aldığı notlar ile dışardan
yapılan sınavdan aldığı notlar birleştirilerek bir değerlendirme yapılır. Bu değerlendirmede
öğrencinin 1- 8 arası notlandırmada 5-6 alması beklenir.

15.05.2023 20
 2.2 Zorunlu Ortaööğretim (Lise) Eğitimi

KS4’te (14-16 yaş) İngilizce, matematik, tasarım ve teknoloji, fen bilgisi, bilgi ve
iletişim teknolojileri(ICT), modern diller, sanat tasarımı, müzik, beden eğitimi ve
vatandaşlığın yanında bir dizi seçimlik derslerde bulunur.
4. ana aşamanın sonunda yapılan değerlendirme temel olarak Ortaöğretim Genel
Sertifikası(General Certificate of Secondary Education; GCSE) için yapılan sınavdır.
GCSE sınavları her ders için ayrı yapılır ve bu aşamanın sonunda hangi dersten kaç not
aldığını gösteren bir belge (transkript) öğrenciye verilir. Öğrencilerin bu sınavdan aldığı
notlar A* ila G arası (1-8) bir ölçekte değerlendirilir. A*-C arası iyi kabul edilirken,
öğrencilerin GCSE belgesini alabilmesi için her dersten en az G alması gerekir.
Bu değerlendirme temel olarak ulusal öğretim programlarının hedefine ulaşıp
ulaşmadığını ölçmek için dışardan yapılan sınav sonucuna göre yapılmakla birlikte, bazı
durumlarda öğretmen değerlendirmeleri de göz önüne alınır. Dışardan yapılan sınavları
hazırlama ve sonuçlarını değerlendirme işi İngiltere’de, bakanlık dışı bir kamu kuruluşu
olan Yeterlilikler ve Öğretim Programı Makamına (The Qualifications and Curriculum
Authority; QCA) aittir.

15.05.2023 21
 2.2 Zorunlu Ortaöğretim

Genel ve akademik konularda olduğu gibi mesleki konularda da Mesleki Ortaöğretim

Genel Sertifikası verilmektedir. Bu sertifika (Mesleki GCSE) genelde 16 yaşında
alınmakla birlikte 4. aşamanın herhangi bir döneminde de alınabilir ve öğrenciye ileri
eğitiminde geniş bir yelpazede meslek okullarına rahatça girebilme ve iş dünyasında rahat
iş bulma imkanı sağlar.
Her bölüm için mesleki GCSE üç genel, zorunlu ve eşit ağırlıktaki dersi içerir.
Bir mesleki GCSE, iki genel/akademik GCSE’ye eşittir.
Ulusal düzeyde bir karşılaştırma yapmak için okullar 3. ve 4. ana aşamada
öğrencilerin ulaştıkları başarıları ayrıntılı olarak yayınlarlar. Bu sonuçlar okul tarafından
gelişim hedeflerini belirlemede ve öğrenci velileri ile öğrenciler tarafından da ileri
eğitimlerindeki tercihlerinde yardımcı olmada kullanılır. Özellikle 4. ana aşama sonunda
elde edilen sonuç öğrencinin zorunlu eğitimden sonraki tercihinde önemli rol oynar.

15.05.2023 22
 3-Zorunlu Eğitim Sonrası Ortaöğretim ve İleri Eğitim

Zorunlu eğitim sonrası öğrencilerin önünde iki seçenek vardır.

Öğrenciler 6. Düzey Kolejleri tercih ederek genel/akademik eğitimlerine devam
edebilirler veya

İleri Eğitim Kolejlerini(Further Education Colleges) ile 3. Düzey Kolejlere(Tertiary

Colleges) kayıt olarak mesleki eğitim alabilirler.

Bununla birlikte birçok İleri Eğitim Kolejleri aynı zamanda akademik kurs imkanları
veya 6. Düzey Kolejler mesleki kurs imkanları sunduğu için bu konuda kesin bir ayrıma
gitmek oldukça zordur.

Son zamanlarda yapılan düzenlemeler İleri Eğitim Kurumlarının (Further Education

Institutions) hem genel hem de mesleki eğitim vermeleri konusunda teşvikler vardır.

15.05.2023 23
 3-Zorunlu Eğitim Sonrası Ortaöğretim ve İleri Eğitim

Tüm İleri Eğitim Kurumları öğrenci kabul şartlarını kendisi belirler.

Öğrenciler genellikle bir önceki mezuniyet skorlarına göre değerlendirilirler.

GCSE sonuçları zorunlu kabul şartı olmamakla birlikte, 6. Düzey kolejlerde GCE
(General Certificate of Education) A level kursuna katılabilmek için GCSE
sınavlarının beş tanesinden geçer not (A*-C) almış olmak gerekmektedir.

Bu düzeyde zorunlu bir öğretim programı yoktur. Öğrenciler ileride

seçecekleri bölümlere göre kendi programlarını kendileri oluştururlar.

15.05.2023 24
 3-Zorunlu Eğitim Sonrası Ortaöğretim ve İleri Eğitim

Zorunlu eğitim sonrası eğitimin ilk yılında öğrenciler 5 ders seçerler.

Bu beş dersi başarırlarsa birinci yılın sonunda yarı ileri (Advanced Subsidiary; AS)
Genel Eğitim sertifikası verilir(GCE AS Level).

İkinci yılda eğitimlerine devam etmek isteyen öğrenciler, birinci yılda aldıkları 5
dersin içerisinden kendilerine en uygun buldukları ve daha başarılı oldukları 3 dersi
seçerler.

Bu dersleri de başarıyla bitirirlerse İleri Düzey Genel Eğitim Sertifikası alırlar

(GCE A Level).

Üniversitelere veya diğer yüksek öğretim kurumlarına gitmek isteyen öğrenciler

GCE A level veya Mesleki GCE A Level sertifikası almak zorundadır. Herhangi bir
dersten GCE A level sertifikası almak için o dersten geçer not (A-E arası) almak gerekir.
15.05.2023 25
 Yüksek Öğretim

1992 yılında çıkarılan İleri ve Yüksek Öğretim Yasası (Further and Higher Education
Act,19992) ile İngiltere’de yükseköğretime bir dizi düzenlemeler getirildi

Bu düzenlemeler ile üniversiteler eski ve yeni veya 1992 öncesi ve sonrası olmak üzere
ikiye ayrıldı. “Eski” veya “1992 öncesi” üniversitelerin içerisinde 12. ve 13. yüzyılda
kurulmuş olan Oxford ve Cambridge üniversiteleri ile 19. yüzyılda ve 20. yüzyılın başında
kurulan ve 1950 li ve 60 lı yıllarda kurulan üniversiteler bulunmaktadır.

“Yeni” veya “1992 sonrası” üniversiteler ise daha önceden yerel yönetimler tarafından
idare edilen politeknik okullarından oluşmaktadır.

15.05.2023 26
 Yüksek Öğretim

Ayrıca İngiltere de herhangi bir üniversiteye bağlı olmayan Yükseköğretim

Kolejleri ve Üniversite Kolejleri vardır ki, bunlarda üniversite diplomasına denk olan
lisans diplomaları ve master dereceleri verirler, ancak araştırma yapamazlar.
Bunlarla birlikte İngiltere ve Galler’de eski, yeni, üniversite koleji veya
yükseköğretim koleji olmak üzere toplam 129 tane yükseköğretim kurumu
bulunmaktadır.

İngiltere’de yüksek öğretimin önemli bir kısmını karşılayan ve uzaktan öğretim

metoduyla öğretim yapan bir de Açık Üniversite vardır. Bu Açık Üniversitenin dışında
şimdilerde birçok üniversite de uzaktan öğretim metoduyla kurslar vermektedir.

15.05.2023 27
 Yüksek Öğretime Giriş

Geleneksel olarak bir yükseköğretim kurumuna girmek isteyen bir

adayın iki veya üç tane GCE A level sertifikası ve üç tane GCSE
sertifikası (C düzeyinde) olması gerekir.

İngiltere’de üniversiteye girişteki yarıştan dolayı yukarıdaki şartlar

asgari şartlar olarak kabul edilmekte ve adayın istediği bölüme
girebilmesi için ilave özellikler taşıması gerekmektedir (mesleki GCE
sertifika sahibi olmak gibi).

Örgün öğretim lisans programında bir üniversiteye girebilmek için

müracaatlar üniversiteler ve kolejler adına karar verebilen ve merkezi
bir kurum olan Üniversitelere ve Kolejlere Kabul Servisine (The
Universities and Colleges Admissions Service;UCAS) yapılır.

15.05.2023 28
 Yükseköğretime Müracaatta İzlenecek Sıra

Bir sonraki eylülde başlayacak dönem için adaylar, bu yılın 1 eylül-30 ocak
tarihleri arasında UCAS’a müracaatta bulunurlar.

UCAS başvuruları tercih edilen üniversiteye gönderir. Üniversiteler gerekirse

başvuru sahibini mülakata çağırabilir veya başvuruda belirttiği bilgilerin
doğruluğunu ispatlayacak belgeler isteyebilir.

Her yılın ağustos ayının üçüncü haftasında yayınlanan öğrencilerin ayrıntılı

başarı notları ilan edilip üniversiteler başvuru sahibinin o yılki başarısını da
inceledikten sonra kararını UCAS’a bildirir. UCAS’da sonucu adaya bildirir.

Değerlendirme sonucunda bir yere yerleştirilemeyen adaylar durumlarının

UCAS’a iletirler. UCAS herhangi bir nedenle boş kalan kontenjanlardan adayı
haberdar ederek, adayın doğrudan o yükseköğretim kurumuna başvuruda
bulunmasını temin eder.

15.05.2023 29
 Yükseköğretimde Verilen Unvanlar veya Dereceler

Temel Derece(Foundation Degree):Genellikle İleri Eğitim Kurumlarıyla yükseköğretim

kurumlarının işbirliğinde yürütülen bu eğitim bir-iki yıl sürer. İstihdama dayalı ve genellikle kısa
süreli eğitim gerektiren mesleki konularda eğitim verir.
Lisans Derecesi (Honours Degree): Yükseköğretimdeki en yaygın gruptur. Devam durumuna
göre üç yada dört yıl sürebilir. Tipik olarak bakalorya derecesi verir. Yaygın olarak bilineni Fen-
Edebiyat fakültelerinde okutulan bölümlerden birinin diplomasını vermesidir. [Bachelor of Arts
(BA(Hons)) or Bachelor of Science (BSc(Hons))]
Mastır Derecesi(Master Degree): Lisans derecesi üzerine en az bir yıl sürer ve araştırma, ders
yada her ikisini de içerebilir. Mezun olanlara lisansüstü eğitim sertifikası verilir. Yaygın olarak
bilinen mastır dereceleri Master of Arts (MA), Master of Science (MSc), Master of Business
Administration (MBA), Master of Education (MEd)
Doktora Derecesi(Doctorates): Ortalama üç yıl sürer ve orijinal bir çalışmayla sona erer.
Doktora çalışması yapıldığı alana ya yeni bir şeyler katmalı veya yeni bir yaklaşım getirmeli yada
alanını genişletmelidir. Genellikle Doctor of Science (DSc), Doctor of Philosophy(PhD or DPhil)
yada Doctor of Education(EdD) gibi unvanlar verilir.

15.05.2023 30
 Öğretmen Eğitimi
İngilterede temel olarak dört çeşit öğretmenlik alanı var.
1-Okulöncesi eğitimi öğretmenliği,
2-İlköğretim sınıf öğretmenliği,
3-Ortaöğretim alan öğretmenliği,
4-İleri eğitim ve mesleki/teknik eğitim öğretmenliği.
Tüm öğretmenlik basamaklarında görev yapacak öğretmenler üniversitelerde, üniversite
kolejleri veya yükseköğretim kolejlerinde üç veya dört yıllık Başlangıç Öğretmen
Eğitimini(Initial Teacher Training; ITT) (yada hizmet-öncesi öğretmen eğitimini)
tamamlamak zorundadırlar. Başlangıç Öğretmen Eğitimine giriş bir dizi seçim işlemlerini
gerektirmektedir. Başlangıç Öğretmen Eğitimine başlayacak kişiler öncelikle bir mülakata
tabi tutulurlar.
Mülakatta adayın öğretmenlik mesleğine uygunluğu belirlenir. Kabul edilebilmesi için
fiziksel ve psikolojik olarak öğretmenlik mesleğine uygun olduğunun, içerisinde tecrübeli
öğretmenlerinde bulunduğu bir komisyon tarafından onaylanması gerekir.
Ayrıca komisyon adayın öğretmenlik mesleğiyle uygun düşmeyen bir sabıkasının olup
olmadığını tespit için ayrıntılı bir sicil araştırması yapar.

15.05.2023 31
QTS’E GİDEN YOL
ITT Kayıt yaptırabilmek için
• Başlangıç Öğretmen Eğitimi (ITT: Initial Teacher Training) veren kurumlar
bu eğitimi verebilmek için Eğitim Bakanlığı tarafından akredite
edilmektedir.
• Başlangıç Öğretmen Eğitimi veren kurumlar Eğitim Bakanlığı tarafından
belirlenen ölçütler ve öneriler doğrultusunda programlara kabul edilecek
öğretmen adaylarını kendileri belirlerler. Ancak kabul edilecek öğretmen
adaylarının asgari şu şartları sağlaması gerekir. Bu şartlar tüm öğretmen
eğitimi veren kurumlar için Eğitim Bakanlığının önerdiği asgari şartlardır.
• Tüm adaylar İngilizce ve Matematikten GCSE sertifikasına sahip olmalıdırlar. Eğer
3-11 yaş grubu ile çalışacaklarsa aynı zamanda fen bilgisinden de GCSE belgesine
sahip olmalıdırlar.
• Ardaşık modelde eğitim yapılacaksa bir YÖ kurumu mezunu olmalıdırlar.
• İlgili kurum tarafından yapılan mesleğe uygunluk seçme sürecinden başarılı
olmalıdırlar. mesleki beceri testlerinden
• Sözel ve sayısal alanda yapılan (professional skills tests) başarılı olmalıdırlar.
15.05.2023
Mesleki beceri testleri alandan bağımsız olarak tüm öğretmenler için mesleklerini 32
yaparken gereksinim duydukları temel becerileri içermektedir.
Mesleki Beceriler Testi (Professional skills
tests)
• https://www.prospects.ac.uk/jobs-and-work-experience/job-
sectors/teacher-training-and-education/professional-skills-tests

• Bizdeki genel kültür genel yetenek testine benzer.

15.05.2023 Karşılaştırmalı Öğretmen Yetiştirme Şaban BERK 33

 Başlangıç Öğretmen Eğitimi veren Kurumlara
Kabul Şartları
• Öğretmen eğitimi veren kurumlara kayıt yaptırabilmek için başvuran adayların
başvuruları ilgili Yükseköğretime kurumları tarafından değerlendirilir.
Değerlendirmede farklı kaynaklardan bilgi edinilir. Bunlar;
• Adayın başvuru formunda sağladığı bilgiler
• Mezun olunan okuldan alınan tavsiye mektupları
• Giriş sınavları sonuçları
• Başvuranın ürün dosyası (Portfolyo)
• Mülakatlar
• Uzman yada bilirkişi raporları

Yukarıdaki kaynaklardan kurumlar aşağıdaki ölçütlere göre adayın mesleğe uygunluğunu

inceler. Eğer mesleğe uygunsa öğretmen eğitimi veren bir yükseköğretim kurumuna kayıt
yaptırabilir.
• Öğretmenlik mesleği için uygun niteliklere, tutumlara, değerlere ve etik davranışlara
sahip mi
• Öğretmenlik için fiziki özellikleri ve sağlığı uygun mu?
• Mesleğe uygunluk kontrolü (DBS; Disclosure and Barring Service: Bizdeki adli sicil
kontrolünün benzeri ve biraz gelişmişi)

15.05.2023 Karşılaştırmalı Öğretmen Yetiştirme Şaban BERK 34

 Öğretmen Eğitimi

Başlangıç Öğretmen Eğitimini(Initial Teacher Training; ITT)

başarıyla bitiren aday Nitelikli Öğretmen Statüsünü(Qualified Teacher
Status;QTS) kazanmak için bir dizi seçme işlemine tabi tutulur.
Nitelikli Öğretmenlik Statüsü için müracaat eden adayda ilgili
kurum şu özellikleri arar;
1- Mesleki Değerler ve Uygulamaları: Öğrencilere karşı nasıl tutarlı
davranılacağını ve velilerle nasıl iletişim kurulacağı gibi, bir öğretmende
olması gereken davranışları ve yerine getirilmesi gereken
yükümlülükleri özetler.

15.05.2023 35
 Öğretmen Eğitimi

2- Bilgi ve Anlayış: Bir öğretmenin kendinden emin ve yetkin bir şekilde

nasıl ders anlatması gerektiğini ve öğrencilerin anlama ve gelişme özelliğinin
nasıl tespit edilebileceği gibi konuları içerir.
3- Öğretme: Etkili bir ders için vazgeçilmez öğeler olan dersin
planlanması, öğretimi, sınıf yönetimi gibi konuları içerir.
Eğer aday bu sınavdan da başarılı olursa Nitelikli Öğretmen
Statüsünü(QTS) alır.
Öğretmen adayı QTS niteliğini aldıktan sonra göreve başladığı okulda ilk
yıl Yeni Nitelikli Öğretmen(Newly QTS) sıfatıyla bir yıl stajyer olarak çalışır.
Bir yılda stajyerlik eğitimini bitirdikten sonra asıl öğretmen yani ,QTS
olarak meslek hayatını sürdürür.

15.05.2023 36
 Okul Öncesi Eğitimi Öğretmenliği

Okul öncesi eğitimi öğretmenleri, üniversite yada kolejlerin (Yükseköğretim yada

Üniversite Kolejleri) ilgili bölümlerinden üç veya dört yıllık İlk Öğretmen Eğitimi(Initial
Teacher Training;ITT) aldıktan sonra Eğitim Bakanlığının bağımsız bir organı olan Eğitim
ve Kalkınma Ajansına (Training and Development Agency ;TDA) müracaat ederek gerekli
şartları yerine getirdikten sonra QTS niteliğini kazanırlar.

Eğitimleri genellikle kaynaşık modeldir ve alan bilgisi ile birlikte öğretmenlik bilgisi ile
okul uygulamalarını içerir. Okul uygulamaları 32 haftadan az olamaz.

Devlete ait herhangi bir okulöncesi eğitimi kurumunda öğretmenlik yapmak isteyen
kişiler yerel makamlara (LEs) müracaat etmek zorundadırlar.

Yerel makamlar ihtiyaç durumuna göre yarı zamanlı veya tam zamanlı olmak üzere
mukavele imzalarlar.

15.05.2023 37
 İlkokul Öğretmenliği (Ana Aşama 1-2)

İlkokullarda öğretmenlik yapacak öğretmen adayları yükseköğretimlerinde bu

sınıflardaki tüm dersleri okutacak şekilde bir alan eğitimiyle birlikte, bir alanda daha
derinlemesine eğitim alırlar. Bununla birlikte öğretmenlik meslek bilgisi dersleri ve okul
uygulamalarına katılmak zorundadırlar.
Model olarak kaynaşık model uygulanmakla birlikte ardışık model de son zamanlarda
sıkça başvurulan bir yöntem olarak göze çarpmaktadır.
Öğretmenler her ne kadar bu iki ana aşamadaki tüm dersleri okutabilecek şekilde
yetiştirilseler de yaygın olarak yaşlara göre ayrılırlar. Örneğin beş-yedi yaş arası
öğretmenliği, yedi-onbir yaş arası öğretmenliği gibi. Bununla birlikte bazı ilkokul
öğretmenleri kendi okullarında sadece bazı dersleri okutmak için uzmanlaşmış olabilir;
örneğin, müzik yada beden eğitimi gibi.
Devlete ait bir ilkokulda öğretmenlik yapmak isteyen adaylar doğrudan yerel
makamlara müracaat ederler. Gönüllü kuruluşlar ve özel okullar da görev almak isteyen
öğretmen adayları ise okul yönetim kuruluna müracaat ederler.

15.05.2023 38
 Ortaokul Öğretmenliği (Ana Aşama 3-4)

Genellikle ardışık modelde eğitim alan ortaöğretim alan öğretmenleri, üç-dört yıllık
ilgili alanda alan eğitimi aldıktan sonra bir yıl tam zamanlı veya iki yıl yarı zamanlı
öğretmenlik meslek bilgisi dersleri okurlar.

Bu eğitimlerine ek olarak 24 haftadan az olamamak kaydıyla okullarda öğretmenlik

uygulamasına giderler.

Ortaokullarda görev yapmak isteyen öğretmenler eğer bir devlet okulunda çalışmak isterlerse,
doğrudan yerel yönetimlere gönüllü ve özel girişimlere ait okullarda görev yapacak
öğretmenler ise okul yönetim kuruluna başvururlar.

Bu basamak öğretmenleri de diğer öğretmenler gibi devler memuru olmayıp sözleşmeli

statüde çalışırlar.

15.05.2023 39
 İleri Eğitim ve Mesleki/Teknik Eğitim Öğretmenliği

2001 yılına kadar zorunu eğitim sonrası ileri eğitim kurumlarında(16-18 yaş)
öğretmenlik(okutmanda denmektedir) yapacaklarda sadece okutacakları alanda
yükseköğretim diplomasına sahip olma şartı aranmakta idi.

Bu tarihten sonra yapılan düzenlemelerde zorunlu eğitim sonrası ileri eğitim

kurumlarında öğretmenlik yapacaklarda alanlarında, ileri eğitim kurumlarındaki
eğitimcilerin eğitiminden ve bu kurumların kalite güvencesinden sorumlu olan Ulusal İleri
Eğitim Kurumları Organizasyonu(Furter Education National Training
Organization;FENTO) tarafından tanınan bir yükseköğretim diplomasına sahip olmakla
birlikte öğretmenlik belgesi de istenmektedir.

Bu tarihten önce bu kurumlarda öğretmenliğe başlayanlara ise öğretmenlik sertifikası

almaları yolunda teşvikler vardır. Bu kurumlarda öğretmenlik yapacak kişiler doğrudan
ilgili kurumların yönetim kurullarına başvuruda bulunurlar.

15.05.2023 40
 Özel Eğitim Öğretmenliği

Yükseköğretim kurumlarında özel eğitim öğretmenliği adı altında bir bölüm

bulunmamaktadır. Bununla birlikte Başlangıç Öğretmen Eğitimini(ITT) tamamlayan
tüm öğretmenler özel eğitimle ilgili şu konuları bilmek zorundadır.b
Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencileri belirleyebilmeli ve onların hangi tür bir
eğitime ihtiyacı olduğuna karar verebilmeli,
Hangi özel eğitim ihtiyacı için ne yapılması gerektiğini bilmeli ve gerektiğinde
yapmalı, yapamıyorsa bu ihtiyacın nereden karşılanabileceğini bilmelidir.
Bunlarla birlikte atandığı okulda özel eğitime muhtaç çocukların eğitim gördüğü
sınıflar bulunan öğretmenler, üç yıl içinde özel öğretim konusunda uzmanlık gerektiren
Zorunlu Nitelik(Mandatory Qualification;MQ) sertifikasını almak zorundadır. Şu anda
İngiltere'de bu sertifikayı veren sekiz tane yükseköğretim kurumu bulunmaktadır.

15.05.2023 41
 Türkiye ve İngiltere'deki Öğretmen yetiştirme modellerinin
karşılaştırılması

Türkiye'de herhangi bir öğretmenlik programına girebilmek için YKS’den o program

için yeterli puan almış olmak şartı aranırken, İngiltere’de akademik başarının yanı sıra
mesleğe uygunluk yönünden yüz yüze bir dizi değerlendirmeler yapılmaktadır.
Her iki ülkede de tüm kademelerdeki öğretmenlerin eğitimleri fakülte düzeyindedir.
Her iki ülkede de öğretmen eğitiminin içeriği alan bilgisi, öğretmenlik meslek bilgisi
ve okul deneyiminden oluşmaktadır. Türkiye’de bunlara ilaveten bir de genel kültür eğitimi
verilmektedir.
Her İki ülkede de mezuniyet için özel bir sınav yok, ancak eğitim dönemindeki tüm
dersleri başarıyla bitirmiş olmak gerekli.
Mesleğe başlarken her iki ülkede de bir sınav var. Ancak İngiltere’de yapılan sınav
hem mülakat hem de yazılı sınavı içerdiğinden daha seçici
İngiltere’de HİE zorunlu Türkiye’de ise İsteğe bağlı

15.05.2023 42