ABDEST VE NAMAZ tuvaleti yaptıktan sonra) temizlenmek ve bir

müddet beklemektir.
Abdest: Bazı ibadetleri yapabilmek için gerekli
Abdesti Bozan haller:
olan maddi ve manevi temizlik çeşididir.
>> İdrar, kan, irin vb. sıvıların vücuttan
Ayet: Allah temiz olanları sever.(tevbe/108)
çıkması.(şafiiler de kan çıkması bozmaz)
Hadis-i şerif: Öfke şeytandandır. Şeytan da ateşten
>> Ağız dolusu kusmak.
yaratılmıştır. Ateş ancak suyla söndürülür. Öyle ise
>> Bayılma, delirme, uyuma, sarhoş olma.
biriniz öfkelendiği zaman abdest alsın.
>> Namazda başkasının duyacağı şekilde gülmek.
Hadi-i şerif: Temizlik imandandır.
>> Mazeret halinin sona ermesi (teyemmüm için)
Abdestin Farzları: >> Yellenmek.(gaz çıkarmak)
1- Yüzü bir kere yıkamak. >> Tuvalet ihtiyacını gidermek.
2- Kolları dirseklerle birlikte bir kere yıkamak.
3- Başımızın dörtte birini bir kere mesh etmek. Abdestsizken Neler Yapılmaz:
4- Ayaklarımızı topuklarla birlikte bir kere yıkamak. 1- Namaz kılınmaz
2- Kur’an’ı Kerim’e el sürülmez.
Abdest sırasıyla aşağıdaki gibi alınır: 3- Tilavet secdesi yapılmaz
1- Abdest almaya başlarken "Niyet ettim Allah 4- Kabe tavaf edilmez.
rızası için abdest almaya" diye niyet edilir,
2 - Euzübillahimineşşeytanirracim, Gusül (boy) Abdesti:
Bismillahirrahmanirrahim denir, >> Dinimizce bütün bedeni hiç kuru yer kalmayacak
3- Üç kez eller bileklere kadar yıkanır, (Bir elin şekilde yıkamaya gusül denir.
parmakları diğer elin parmakları arasına geçirilerek Farzları:
hilallenir) 1-Ağzı yıkamak,
4- Sağ el ile ağıza üç kere su verilerek ağız yıkanır, 2-Burnu yıkamak,
5- Sağ el ile buruna üç kere su verip, sol el ile 3-Tüm bedeni yıkamak.
sümkürülür,
6- Avuçlara su alıp, alından çene altına, şakaklara Gusülsüz Yapılmayan İşler:
kadar üç kez yüz yıkanır, 1- Namaz kılınmaz
7- Sol el ile sağ kol dirsek ile beraber üç kez yıkanır, 2-Kur’an okunmaz ve Kur’an’a dokunulmaz
8- Sağ el ile sol kol dirsek ile beraber üç kez yıkanır, 3- Kabe tavaf edilmez
9- Her iki kol yıkandıktan sonra, eller tekrar yıkanır 4-Bir zorunluluk olmadıkça camiye girilmez
ve başın dörtte biri mesh edilir, (başın üst kısmına
ıslak elle dokunulur) Teyemmüm Abdesti:
10- Daha sonra sağ ve sol elin şehadet parmakları >> Su bulunmadığında, temiz su olmadığında ve
ile iki kulağın deliklerine su verirken baş parmaklar suyun olduğu yer tehlikeli olduğu zamanlar da
ile kulakların arkası mesh edilir, toprak ile alınan abdesttir.
11- Ellerin dış yüzü ile ense mesh edilir, >>Teyemmüm abdesti ile namaz kılınacaksa, her
12- Sağ ayaktan başlayarak, ayak parmaklarının namaz vakti abdest almak gerekir.
arasını hilallemek suretiyle, topuklarla birlikte, sağ >>Abdest alacak su görüldüğünde teyemmüm
ayak üç kez yıkanır, abdesti bozulur.
13- Sol ayakta ayak parmaklarının arasını Farzları:
hilallemek suretiyle topuk ile birlikte yıkanır. 1- Niyet etmek
2- Darb (elleri toprağa vurmak.)
Mazmaza: Ağzı su ile çalkalamak, ağzı yıkamak.
İstinşak: Burna su alma, burnu yıkamak. Abdest Aldığımızda;
İstinca: Büyük abdest bozduktan (büyük tuvaleti >> Yüzümüzü yıkayınca gözümüzle bakarak
yaptıktan sonra) sonra su ve benzeri temiz bir şeyle işlediğimiz bütün günahlar silinir.
temizlenmek, taharetlenmek demektir. >> Ellerimizi yıkayınca ellerimizle işlediğimiz hatalar
İstibra: Küçük abdest bozduktan sonra (küçük su ile beraber akıp gider.

1
>> Ayaklarımızı yıkayınca ayaklarımızla yürüyerek
işlediğimiz bütün günahlar dökülür.
NAMAZ=SALAT=DUA
Namazla İlgili ayet ve Hadisler:
Ayet: Muhakkak ki namaz belli vakitler de
müminlere farz kılındı.(nisa/103)
Ayet: Sana vahyedilen Kur’an’ı oku ve namazı kıl,
çünkü namaz insanı hayasızlıktan ve kötülükten
alıkoyar.(ankebut/45)
Ayet: Ey iman edenler! Sabrederek ve namaz
kılarak Allah’tan yardım isteyiniz.(bakara/153)
Hadis-i şerif: Namaz dinin direğidir.
Hadis-i şerif: Namaz müminin miracıdır.
Hadis-i şerif: namaz cennetin anahtarıdır.
Hadis-i şerif: Namaz gözümün nurudur.
Hadis-i şerif: Namazı hafife alan bizden değildir.
Hadis-i şerif: Beni nasıl namaz kılıyor görüyorsanız
sizde öyle namaz kılın.
Hadis-i şerif: Namazın feyiz ve bereketiyle, vakit
aralarında işlenen bütün küçük günahlar yok olur.
Günlük farz namazları ile silinmeyen bazı günahlar
da Cuma günü kılınan namazla silinir.
Namaz: Namaz, erkek ve kadın Müslümanların
günde beş defa yapması gereken bir ibadettir.
Kelime-i şahadetten sonra en önemli ibadet olup
Allah Teala’ya kul olduğumuzun en güzel ifade
şeklidir.
>> İslam’ın ilk farzı.
>> Hz. Muhammed’in (sav) ümmetine son vasiyeti.
>> Semada (gökte) emredilen (farz kılınan) tek
ibadet.
>> Allah’a imandan sonra en büyük hakikat
>> Dinin direği İslam’ın ve Müslümanlığın
sembolüdür.
>> Namaz kalbimize gıda ruhumuza şifadır.
>> Bütün iyiliklerin kaynağıdır.
>>Bütün ibadetlerin özü ve özetidir.
>> Bütün peygamber ve ümmetlerine farz kılınan
bir ibadettir.
>> Toplumu her türlü kötülüklerden uzaklaştırıp
düzeni sağlayan bir ibadet.
>> Namaz adalet ve barış demektir.
>> Namaz sağlık ve huzur demektir.
>> Dünya ve ahiret mutluluğunun kaynağı
olduğundan insan dünyada namazla bir cennet
hayatı yaşayabilir.
2
>> Namaz da insan hem bedeniyle hem de ruhuyla
Allah’a yönelir. Kalbi huzurla dolar.
Niçin Namaz Kılıyorum?
>> Dünyayı ve dünyanın içindeki her şeyi yaratan
yüce Allah emrettiği için,
>> Allah’ olan sevgimi sunmanın en güzel yolu
olduğu için,
>>O’na layık bir kul olduğumu göstermek için,
>> Dünya ve ahiret mutluluğuna kavuşmak için
>> Verdiği sayısız nimetlere karşı Allah’ıma olan
şükür borcunu yerine getirmek için,
>> Kalbimi günahlardan arındırmak için,
>> Yüce Allah’ a daha çok yaklaşmak ve sevgisini
kazanmak içi,
>> Ebedi mutluluğun anahtarı olduğu için,
Namaz kılıyorum.
Namazın Bireysel Faydaları:
>> Günahları temizler.
>> Allah’a yakınlaştırır.
>> Peygambere yakışır ümmet olmamızı sağlar.
>> Temiz olmamızı sağlar.
>> Zamanı düzenli kullanmayı sağlar.
>> Cennete gitmemize vesile olur.
>> Kötülüklerden uzaklaştırır.
Namazın toplumsal faydaları:
>> Birlik ve beraberlik duygularını arttırır, huzuru
sağlar.
>> Toplumda barış ve kardeşlik oluşur.
>> Sevgi ve muhabbeti arttırır, düşmanlığı önler.
Namaz Kimlere Farzdır?
1- Müslüman olana
2- Ergenlik çağına gelmiş olana
3- Akıllı olana
Namaz Çeşitleri:
1- Farz Namazlar: Beş vakit namaz, Cuma ve
cenaze namazlarıdır.
2- Vacip Namazlar: Vitir namazı, ramazan ve
kurban bayramı namazları.
3- Nafile Namazlar: Farz ve vacip namazların
dışında kılınan namazlara denir.
Namazın Farzları (şartları):
Namazın için de ve dışında olmak üzere iki çeşit
farzı vardır. >> Çok fazla hareket etmek.
Namazın Dışındaki Farzlar(şartlar): >> Sure ve duaları eksik ve yanlış okumak.
1- Hadesten Taharet: Manevi temizliktir. Gusül
(boy) abdesti, teyemmüm abdesti veya normal Namaz Kılınmayan Vakitler:
namaz abdestinden gerekli olanları veya olanı 1- Güneş doğarken
almaktır 2- Günel tam tepe noktasındayken
2- Necasetten Taharet: Maddi temizliktir. Namaz 3- Güneş batarken
kılacağımız elbiselerin ve namaz kılacağımız yerin
Cemaatle Namaz:
temiz olmasıdır.
Hadis-i şerif: Cemaatle kılınan namazın sevabı, tek
3- Setr-i Avret: Haram olan yerlerin örtülmesidir.
başına kılınan namazdan 27 kat daha fazladır.
Erkeklerde göbek ile diz kapağı arası kadınlarda el,
yüz ve ayaklar hariç her yerin kapalı olması gerekir.
Cemaatle Kılınan Namazlar:
4- Vakit: Hangi namaz kılınacaksa o namaz >> Vakit namazlarının farzları.
vaktinin girmiş olması, ezanın okunmuş olması. >> Teravih namazı(isterse tek kılabilir).
5- İstikbal-i Kıble: Kıblemiz olan kabeye doğru >> Cuma namazı.
yönelmektir. >> Bayram namazları.
6- Niyet: Kılacağımız namazın hangi namaz >> Cenaze namazı.
olduğunu belirtmektir.
Not: Bir namazı vaktinde kılmaya EDA, vaktinde
Namazın İçindeki Farzları(şartları): kılamayıp daha sonra kılmaya ise KAZA denir.
1-İftitah Tekbiri: Elleri kulak hizasına kaldırıp
Cuma Namazı:
Allah’u Ekber demek.
10 rekattır. 4 ilk sünnet, 2 farz, 4 te son sünnettir.
2- Kıyam: Namazda elleri sağ el üstte olmak
1- Erkek olmak
şartıyla ayakta bir miktar beklemektir.
2- Hür (özgür) olmak
3- Kıraat: Namazda ayaktayken kur’an’ dan sure
3- Mukim (yolcu olmamak) olmak
veya sureler okumaktır.(fatiha ve bir sure daha
4- Sağlıklı olmak
okumaktır.)
Yukarıdaki şartları sağlayan her erkeğe Cuma
4- Rukû: Elleri diz kapaklarına koyarak yere paralel
namazı farzdır.
bir şekilde eğilmektir.
>> İsteyen kadınlar da Cuma namazını kılabilir.
5- Sucud (secde): Alnı, burnu, elleri, dizleri ve
>> Cuma namazını kılamayanlar o günkü öğle
ayakları yere koyarak eğilmektir.(secde kişinin
namazını kılar.
Allah’ en yakın olduğu andır.)
>> Cuma namazının vakti öğle namazı vaktidir.
6- Kade-i Ahire: Son oturuş demektir. Dizler üzerine
>> Cuma namazının 2 rekatlık farzından önce hutbe
oturup bir miktar beklemektir.( burada tahiyyat,
okunur.
salli, barik ve Rabbena duaları okunur.)
>> Cuma namazının son sünnetinden sonra 4
Namazı Bozan Haller: rekatlık Zühr-i Ahir namazı daha kılınır. Daha sonra
da 2 reketlık Vaktin son sünneti kılınır.
>> Konuşmak.
>> Yönünü kıbleden başka tarafa çevirmek
Bayram Namazları:
>> Bir şey yiyip içme.
>> Kurban ve Ramazan bayramları olmak üzere
>> Üf, tüh, of, uf, puf, ah demek.
yılda iki defa kılınır.
>> İnlemek.
>> Cuma namazı kendisine farz olanlara bayram
>> Gülmek.
namazlarını da kılmak vacip olur.
>> Haram olan yerinin açılması.
>> 2 rekattır ve cemaatle kılınır.
>> Abdestinin bozulması.
>> Diğer namazlardan farklı olarak her rekatında
>> Mesh müddetinin dolması.
3’er defa tekbir alınır.
>> Teyemmümle kılarken abdest alacak suyu
>> Namazdan sonra hutbe okunur.
görmesi.
>> Ezan okumak ve kamet getirmek yoktur.
>> Namazın farzlarında birini terk etmek.

3
>> Sabah namazı vakti çıktıktan 45, 50 dakika
sonra camide kılınır.
Teravih Namazı:
>> Ramazan ayında kılınan 20 rekatlı sünnet bir
namazdır.
>> Yatsı namazından sonra vitir namazından önce
kılınır.
>> İster tek, ister camaatle, ister evde, isterse
camiide kılınabilir; fakat camiide cemaatle kılmak
daha sevaptır.
>> Her 2 rekatta veya 4 rekatta selam verilerek
kılınır.
Cenaze Namazı:
>> Cenaze namazı farz-ı kifaye (bir kişi kılınca
diğerlerinin üzerinden sorumluluk kalkar) bir
namazdır.
>> Cenaze namazı ölen kişi için bir duadır.
>> Ruküsuz ve secdesiz bir namazdır.
>> Sübhaneke duasına vecella senauk ibaresi
eklenerek okunur.
>> Müslüman olarak ölen kişinin cenaze namazı
kılınır.
Yolcu (seferi) Namazı:
>> Memleketinden veya oturduğu yerden en az 90
km uzağa giden kimseler seferi namazı kılar.
>> Yolculuk esnasında 90 km’yi geçmişse yolda da
seferi sayılır ve seferi namazı kılar.
>> Seferiler 4 rekatlı farz namazlarını 2 rekat
olarak kılar.(öğle, ikindi, yatsı namazlarını)
>> Akşam namazı değişmez, 3 rekat olarak kılınır.
>> Kişinin vakti varsa namazların sünnetlerini de
kılar, vakti yoksa kılmayabilir.
Sehiv Secdesi (yanılma secdesi)
>> Namazda bir rüknü geciktirmek, bulunduğu
yerden öne almak, tekrarlamak, bir vacibi terk
etmek, geciktirmek veya değiştirmekten dolayı
namazın bozulmaması için namazın sonunda sehiv
secdesi yapmak vaciptir.
>> Namazın farzlarından birini geciktirmek ve
unutarak vacibi terk etmede yapılır.
>> Namazın farzı terk edilirse sehiv secdesi yeterli
olmaz namaz bozulur, yeniden kılınması gerekir.
Yapılışı: Namazda son oturuşta Tahiyyat duasını
okuduktan sonra sağ tarafa selam verilip iki secde
yapılır. Daha sonra Tahiyyat, Salli, Barik ve
Rabbena duaları okunur ve selem verilir.
Tadil-i erkan:
Namazın her rüknünün hakkını vererek, yavaş
yavaş namaz kılmaya denir.
Ezan ve Kamet:
Ezan: Namaza çağrıdır. Namaz vaktinin girdiğini
belirtmek için okunur.
>> Ezan her namaz vakti için okunur.
>> Cuma namazında iki defa okunur.
>> İlk ezanı Bilal-i Habeşi okumuştur.
>> Ezan okumak sünnettir.
>> Sabah ezanın da diğer ezanlardan farklı olarak
Hayyalel felah’tan sonra Essalatu hayrum minen
nevm (namaz uykudan hayırlıdır) ibaresi okunur
Kamet: Beş vakit namazın farzından önce ve
Cuma namazının farzından önce okunur.
>> Ezana göre daha hızlı okunur.
>> Ezandan farklı olarak Hayyalel felah’tan sonra
Kad kameh issalah( namaz başladı) ibaresi okunur.
Caminin Görevlileri ve Bölümleri:
İmam: Cemaate namaz kıldıran, vaaz ve nasihat
eden kişi.
Müezzin: Ezan ve kamet okuyan kişidir.
Vaiz: Halkı dini konularda bilgilendiren kişi.
Kayyım: Caminin işlerinden ve temizliğinden
sorumlu kişidir.
Mihrap: İmamın namaz kıldırırken durduğu yerin
adıdır.
Minber: İmamın Cuma ve bayram hutbelerini
okumak için çıktığı merdivenli yüksek yerin adıdır.
Minare: Caminin bitişiğinde ezan okumak için
yapılan kule şeklindeki yüksek yere denir.
Mahfil: Müezzinlerin kamet getirirken durdukları
yere denir.
Şerefe: Minareleri çevreleyen, balkon şeklinde
yapılan ezan okuma yeridir.
Kubbe: Caminin üstünü örtmek için kullanılan
yarım küre şeklindeki mimari yapıya denir.
Şadırvan: Cami avlusunda, etrafına muslukların
sıralandığı abdest alma yeri.
Mehmet Kılıç KALKAN
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmeni