Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ...... / 28 p.

Imię .................................................................................. Ocena .............

1 ( ... / 1 p.)

Na schemacie przedstawiono kierunki dyfuzji dwóch gazów (A i B)

podczas wymiany gazowej w płucach.
Przyporządkuj gazom oznaczonym 1 i 2 odpowiednie nazwy (A–C).

1. Gaz 1 A. Tlen.
2. Gaz 2 B. Dwutlenek węgla.
C. Azot.
1. _____ 2. _____
2 Przyporządkuj wymienionym procesom (1–3) odpowiednie opisy (A–D). ( ... / 3 p.)
1. Wentylacja płuc. A. Wymiana powietrza w płucach zachodząca dzięki
ruchom klatki piersiowej.
2. Wymiana gazowa. B. Uwalnianie energii w wyniku utleniania związków
organicznych.
3. Oddychanie komórkowe. C. Dostarczanie do tkanek tlenu i usuwanie z nich
dwutlenku węgla.
D. Wytwarzanie cukrów z dwutlenku węgla i wody.
1. _____ 2. _____ 3. _____
3 Przyporządkuj wymienionym elementom układu oddechowego (1–3) odpowiednie opisy (A–D). ( ... / 3 p.)
1. Płuco A. Dostarcza powietrze bezpośrednio do
pęcherzyków płucnych.
2. Tchawica B. Jest wspólnym odcinkiem układu oddechowego
i układu pokarmowego.
3. Gardło C. Jest narządem odpowiedzialnym za wymianę
gazową organizmu.
D. Ma kształt elastycznej rury, przez którą powietrze
przepływa do oskrzeli.
1. _____ 2. _____ 3. _____
4 Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych. ( ... / 1 p.)
Wymiana gazowa polega na
A. dostarczeniu powietrza bogatego w tlen ze środowiska zewnętrznego do płuc.
B. dyfuzji tlenu z pęcherzyków płucnych do krwi i z krwi do tkanek ciała.
C. usunięciu powietrza bogatego w dwutlenek węgla z płuc do środowiska zewnętrzengo.
D. dyfuzji tlenu i dwutlenku węgla między pęcherzykami płucnymi i krwią oraz między tkankami ciała i
krwią.
5 Zaznacz trzy spośród wymienionych działań, które sprzyjają rozwojowi chorób układu oddechowego. ( ... / 2 p.)
A. Leczenie zakażeń dróg oddechowych domowymi sposobami.
B. Unikanie bezpośrednich kontaktów z osobami chorymi na zakaźne choroby układu oddechowego.
C. Palenie papierosów.
D. Szczelne zamykanie okien w pomieszczeniach służących do pracy i do odpoczynku.
E. Unikanie miejsc o znacznym stopniu zanieczyszczenia powietrza.
F. Oddychanie przez nos.
6 Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych. ( ... / 1 p.)
Trującym związkiem, który łączy się z hemoglobiną i uniemożliwia przenoszenie tlenu, jest
A. tlenek azotu. B. tlenek siarki. C. tlenek węgla. D. dwutlenek węgla.

strona 1 z 4
7 ( ... / 2 p.)
Przeanalizuj diagramy przedstawiające skład A. B.
powietrza wdychanego i wydychanego. Zaznacz
ten schemat, który przedstawia skład powietrza
wdychanego. Uzasadnij swój wybór za pomocą
jednego argumentu.

8 Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych. ( ... / 1 p.)

Wentylacja płuc zachodzi na skutek pracy
A. jedynie przepony. C. jedynie mięśni międzyżebrowych.
B. mięśni międzyżebrowych i przepony. D. mięśni gładkich.
9 Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych. ( ... / 1 p.)
Oddychanie komórkowe
A. dostarcza komórkom energii.
B. polega na pobieraniu tlenu i usuwaniu dwutlenku węgla przez organizm.
C. dostarcza komórkom tlenu.
D. polega na usuwaniu z komórek tlenu.
10 Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych. ( ... / 1 p.)
Powierzchnię wymiany gazowej zwiększają
A. oskrzeliki. B. pęcherzyki płucne. C. oskrzela. D. zatoki.
11 Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych. ( ... / 1 p.)
Elementem, który zamyka wejście do krtani podczas połykania pokarmu, jest
A. głośnia. B. nagłośnia. C. szpara głośni. D. fałda głosowa.
12 Oceń, które z poniższych informacji dotyczą oddychania komórkowego (O), a które – wymiany ( ... / 5 p.)
gazowej (W). Zaznacz w tabeli odpowiednie litery.

Ten proces zachodzi w mitochondriach. O W

Ten proces zachodzi między pęcherzykami płucnymi a krwią. O W

Ten proces polega na dostarczaniu do organizmu tlenu i usuwaniu z niego

O W
dwutlenku węgla.

Produktami tego procesu są dwutlenek węgla, woda i energia. O W

Jednym z substratów tego procesu jest glukoza. O W

13 Przeczytaj poniższy tekst i na jego podstawie wykonaj polecenia. ( ... / 4 p.)

Jedną z chorób układu oddechowego jest gruźlica. Jest to choroba wywołana przez prątki gruźlicy, zwane też
prątkami Kocha. Najczęściej bakterie przenoszą się drogą kropelkową. Do zakażenia dochodzi w wyniku
bezpośredniego kontaktu z osobami chorymi. Można się również zarazić, pijąc zakażoną wodę lub
nieprzegotowane mleko od zakażonych krów. W Polsce szczepienia przeciw gruźlicy są obowiązkowe.
a) Podaj główną przyczynę gruźlicy.
b) Wymień trzy sposoby zapobiegania gruźlicy.
14 Uzupełnij schemat przedstawiający drogę przepływu powietrza w układzie oddechowym. Wpisz w ( ... / 2 p.)
wykropkowane miejsca nazwy brakujących odcinków.
jama nosowa → .………...…………..….…… → .………...…………..….……→
tchawica → .………...…………..….…… → oskrzeliki →.………...…………..….……

strona 2 z 4
Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / 28 p.
Imię .................................................................................. Ocena .............

1 Przyporządkuj wymienionym procesom (1–3) odpowiednie opisy (A–D). ( ... / 3 p.)

1. Wentylacja płuc. A. Wymiana powietrza w płucach zachodząca dzięki
ruchom klatki piersiowej.
2. Wymiana gazowa. B. Uwalnianie energii w wyniku utleniania związków
organicznych.
3. Oddychanie komórkowe. C. Dostarczanie do tkanek tlenu i usuwanie z nich
dwutlenku węgla.
D. Wytwarzanie cukrów z dwutlenku węgla i wody.
1. _____ 2. _____ 3. _____
2 Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych. ( ... / 1 p.)
Oddychanie komórkowe
A. dostarcza komórkom tlenu.
B. polega na pobieraniu tlenu i usuwaniu dwutlenku węgla przez organizm.
C. dostarcza komórkom energii.
D. polega na usuwaniu z komórek tlenu.
3 Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych. ( ... / 1 p.)
Wymiana gazowa polega na
A. dyfuzji tlenu i dwutlenku węgla między pęcherzykami płucnymi i krwią oraz między tkankami ciała i
krwią.
B. dyfuzji tlenu z pęcherzyków płucnych do krwi i z krwi do tkanek ciała.
C. dostarczeniu powietrza bogatego w tlen ze środowiska zewnętrznego do płuc.
D. usunięciu powietrza bogatego w dwutlenek węgla z płuc do środowiska zewnętrznego.
4 Zaznacz trzy spośród wymienionych działań, które pozwalają uniknąć chorób układu oddechowego. ( ... / 2 p.)
A. Leczenie zakażeń dróg oddechowych domowymi sposobami.
B. Unikanie bezpośrednich kontaktów z osobami chorymi na zakaźne choroby układu oddechowego.
C. Palenie papierosów.
D. Szczelne zamykanie okien w pomieszczeniach służących do pracy i do odpoczynku.
E. Unikanie miejsc o znacznym stopniu zanieczyszczenia powietrza.
F. Oddychanie przez nos.
5 Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych. ( ... / 1 p.)
Trującym związkiem, który łączy się z hemoglobiną i uniemożliwia przenoszenie tlenu, jest
A. tlenek węgla. B. dwutlenek węgla. C. tlenek azotu. D. tlenek siarki.
6 Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych. ( ... / 1 p.)
Wentylacja płuc zachodzi na skutek pracy
A. jedynie przepony. C. mięśni międzyżebrowych i przepony.
B. jedynie mięśni międzyżebrowych. D. mięśni gładkich.
7 Przyporządkuj wymienionym elementom układu oddechowego (1–3) odpowiednie opisy (A–D). ( ... / 3 p.)
1. Jama nosowa A. Doprowadza powietrze do płuc.
2. Krtań B. Jest narządem odpowiedzialnym za wymianę
gazową organizmu.
3. Płuco C. Jest pierwszym odcinkiem układu oddechowego,
do którego dostaje się powietrze.
D. Znajduje się w niej głośnia odpowiedzialna za
powstawanie głosu.
1. _____ 2. _____ 3. _____
8 Uzupełnij schemat przedstawiający drogę przepływu powietrza w układzie oddechowym. Wpisz w ( ... / 2 p.)
wykropkowane miejsca nazwy brakujących odcinków.
.………...…………..….…… → gardło → .………...…………..….…… → tchawica
→ ..………...…………..….…… → oskrzeliki → .………...…………..….……

strona 3 z 4
9 Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych. ( ... / 1 p.)
Powierzchnię wymiany gazowej zwiększają
A. zatoki. B. oskrzeliki. C. oskrzela. D. pęcherzyki płucne.
10 ( ... / 1 p.)

Na schemacie przedstawiono kierunki dyfuzji dwóch gazów (A i B)

podczas wymiany gazowej w płucach.
Przyporządkuj gazom oznaczonym 1 i 2 odpowiednie nazwy (A–C).

1. Gaz 1 A. Tlen.
2. Gaz 2 B. Dwutlenek węgla.
C. Azot.
1. _____ 2. _____
11 Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych. ( ... / 1 p.)
Elementem, który zamyka wejście do krtani podczas połykania pokarmu, jest
A. głośnia. B. fałda głosowa. C. szpara głośni. D. nagłośnia.
12 Oceń, które z poniższych informacji dotyczą oddychania komórkowego (O), a które – wymiany ( ... / 5 p.)
gazowej (W). Zaznacz w tabeli odpowiednie litery.

Ten proces polega na utlenieniu cząsteczki glukozy. O W

Ten proces zachodzi w mitochondriach. O W

Ten proces polega na dostarczaniu do organizmu tlenu i usuwaniu z niego

O W
dwutlenku węgla.

Substratami tego procesu są glukoza i tlen. O W

Ten proces zachodzi między komórkami ciała a krwią. O W

13 ( ... / 2 p.)
Przeanalizuj diagramy przedstawiające skład A. B.
powietrza wdychanego i wydychanego. Zaznacz
ten schemat, który przedstawia skład powietrza
wydychanego. Uzasadnij swój wybór za pomocą
jednego argumentu.

14 Przeczytaj poniższy tekst i na jego podstawie wykonaj polecenia. ( ... / 4 p.)

Nieleczona alergia może doprowadzić do astmy. To choroba przewlekła, której leczenie jest trudne i
długotrwałe. Osoby cierpiące na to schorzenie mają znaczne trudności w oddychaniu, silny kaszel i napady
duszności. Dzieje się tak, ponieważ w ich oskrzelach utrzymuje się stan zapalny, który powoduje obrzęk i
skurcz dróg oddechowych. Wpływ na nasilenie astmy mają inne choroby alergiczne i zakaźne układu
oddechowego, wysoka wilgotność powietrza, tytoń i dym papierosowy, niska temperatura powietrza.
a) Podaj główną przyczynę astmy.
b) Wymień trzy czynniki, które mogą spowodować nasilenie objawów astmy.

strona 4 z 4