SMK

DAMANSARA
JAYA

Noor Arbaiah
 Bab 1: tingkatan 4 : Warisan
negara Bangsa

Keutamaan bab :
1. Politik (pentadbiran + undang
+kekuatan tentera Melaka)
2. Undang-undang Kanun
Melaka + Undang-undang Laut
Melaka.
3. Waadat : perjanjian antara
pemimpin dan rakyat.

2
 KELEBIHAN MMS
Modul Mahir
Sejarah (MMS)
mengandungi 10
1. MMS mengandungi soalan
cara menjawab
berformat SPM 129 set
atau peringkat
soalan.
soalan. Boleh KENA
didapati di
SHOPEE- alam
BELI
bimbingan Cikgu MMS? 10 TEKNIK MENJAWAB
Tan SOALAN

Harga sebuah RM
12.90 + pos. SKEMA JAWAPAN
Pembelian 10 buah PENUH DENGAN FAKTA
ke atas, harga RM + HURAIAN
10

MELIPUTI SEMUA SUB TOPIK ; 383

soalan
3
noor arbaiah@ nora smkdj
noor arbaiah smkdj
Pembahagian Bab-bab Teori/konsep & peristiwa: buku
teks tingkatan 4 (warna yang sama , tajuk yang sama)
KETIGA

BAB-BAB KONSEP/ TEORI: BAB-BAB PERISTIWA-PERISTIWA

• BAB 2: NASIONALISME DI BARAT, ASIA,

• BAB 1; ASAS KERAJAAN MELAYU-
KERAJAAN MELAKA. [B12]
• BAB4 ; KONSEP , BMA,MU VS PTM
[B3456]
• BAB 7: USAHA KE ARAH
KEMERDEKAAN-UMNO, CLC, DASAR
PENDIDIKAN.[B78910]
• BAB 9: PERLEMBAGAAN PTM
1957.[B78910]
ASIA TENGGARA & DI TANAH MELAYU[B12]
• BAB 3: PERANG DUNIA 1 & 2, PERANG
PASIFIK. [B3456]
• BAB 4; PERALIHAN KUASA DI TANAH
MELAYU. MU + PTM 1948[B3456]
• BAB 5:PERSEKUTUAN TANAH MELAYU
1948[B3456]
• BAB 6 :DARURAT[B3456]
• BAB 8: PILIHAN RAYA.[B78910]
• BAB 10;PEMASYURAN
KEMERDEKAAN.[B78910]
noor arbaiah@ nora smkdj

PENULIS
AN YANG
KENALI TEPAT.
FAHAMI POLITIK, PEMBAHAGIAN
FAKTA +
DEFINISI POLITIK,
EKONOMI HURAIAN
EKONOMI &
DAN
DAN +
KONSEP SOSIAL
SOSIAL HURAIAN
+
CONTOH
LANGKAH KEEMPAT: KENAL PASTI POLITIK, EKONOMI DAN SOSIAL

POLITIK

P U T

PENTADBIRAN UNDANG-
KESELAMATAN
PIBA
UNDANG

SOSIAL
EKONOMI

WA PI BA
 POLITIK (P.U.T)

UNDANG- TENTERA/
PENTADBIRAN
UNDANG KESELAMATAN
noor arbaiah@ nora smkdj
PERKATAAN YANG BOLEH DIKAITKAN DENGAN POLITIK: Terdapat dalam Modul
Mahir Sejarah, Tingkatan 4, muka surat 8
Bida Aspek Contoh
ng
P– Berkaitan segala aspek dalam Pentadbiran/ pemerintahan –
Pentadbi demokrasi (pilihan raya), Yang Dipertuan Agong. Perdana
P ran
• LANGKAH 2 Menteri .Sistem Beraja, sistem kerah dan serah, kesultanan,
O
raja dan khalifah.Pembentukan Malaysia. Sultan,
L Bendahara, temenggung, Laksamana. Menteri. Pegawai
I
kerajaan. Nasionalisme. Imperialisme.

T U–
Undang-
Berkaitan undang-undang, perlembagaan, piagam dan
I undang peraturan, akta dan enakmen. Parlimen.
K
Berkaitan perluasan kuasa, empayar, pentadbir, pegawai,
T– pembesar,
Tentera/
Perluasa
ketua tentera, hubungan diplomatik, Dasar Luar Negara.
n Ketenteraan, Polis, keselamatan Dalam Negara. Komunis.
Empayar
 Contoh soalan
POLITIK (P.U.T)
1a) Jelaskan pembaharuan yang dibuat oleh
Kerajaan Melaka terhadap perlembagaan. (8m)

1b) Kekuatan empayar Melaka terletak kepada

bidang ketenteraan. Huraikan. (6m)

1c) Jelaskan nilai yang boleh dikaitkan dengan

peranan rakyat bagi memperkukuhkan Empayar
Melaka. (6m)

Cuba dulu.

noor arbaiah@ nora smkdj

 EKONOMI (WAPIBA)

WANG INSURAN BANK

noor arbaiah@ nora smkdj
PERKATAAN YANG BOLEH DIKAITKAN DENGAN EKONOMI
Bidan Aspek Contoh
g
W – Wang Berkaitan dengan kewangan, hasil pendapatan perdagangan, pertanian
dagangan.
A–
Artisan Berkaitan Kesenian, pertukangan kayu/besi/kulit, pelukis, penyanyi,
E
• LANGKAH 2 pelakon dan penulis.
K P–
Perdagan Berkaitan sistem perdagangan seperti sistem percukaian.
O gan Rekod perdagangan seperti akaun.
N
I–
O Insurans Berkaitan perlindungan perdagangan, kewangan, diri dan
M hasil perdagangan.

I B – Bank Berkaitan sistem perbankan yang digunakan.

i – Islam Berkaitan Sistem ekonomi Islam seperti Baitulmal dan zakat.
 SOSIAL(PIBA)

PENDIDIKAN BUDAYA AGAMA

noor arbaiah@ nora smkdj

PERKATAAN YANG DIKAITKAN DENGAN SOSIAL selain poliyik (PUT ) dan

ekonomi, diletakkan bawah sosial.

• LANGKAH
P– 2 Berkaitan pendidikan seperti persekolahan, institusi pengajian
S
Pengetahuan/ tinggi.
O pendidikan
S
I – Intelektual Berkaitan dengan seni hias, seni bina, bidang matematik dan
I sains,
perubatan dan banyak lagi.
A
B – Budaya
L Berkaitan dengan cara hidup, adat resam, pemakanan,
pakaian, cara berkomunikasi.
A – Agama dan
kepercayaan Berkaitan anutan agama dan jenis-jenis kepercayaan yang
menjadi
amalan.
JAWAPAN BERDASARKAN KEHENDAK SOALAN:

JIKA JAWAPAN
SECARA UMUM
SOALAN MENYENTUH MURID MESTI
01 PENTADBIRAN. MENYATAKAN DUA 04
Bincang PUT. BIDANG CONTOH
POLITIK + EKONOMI

SOALAN MENGENAI MESTI MENYEBUT

EKONOMI DENGAN JELAS
02 JAWAPAN TIDAK BOLEH KELUAR PEMBAHAGIAN 05
DARI ASPEK EKON.
ASPEK
[W.A.P.I.B.A]

SOALAN MENGENAI
SOSIAL. 8 MARKAH DUA FAKTA
03 JAWAPAN MESTI DALAM MEMADAI ( 3 F + h + h +
06
KONTEKS SOSIAL [P.I.B.A] C)

15
noor arbaiah smkdj MMS MUKA SURAT
27 & 28. SOALAn
PEMAHAMAN DAN
KBAT.

Jawapan yang baik mempunyai

struktur dengan teratur.
Pembahagian bidang atau elemen
politik, ekonomi atau sosial
dinyatakan dengan jelas.
noor arbaiah@ nora smkdj

APAKAH FAKTA (ISI) + HURAIAN +

CONTOH.
FAKTA: ISI PENTING BAGI MENJAWAB
SOALAN.
HURAIAN : ISI LANJUT : 5 W + 1 H
WHAT,WHO, WHEN (KURANG
DIGUNAKAN) WHERE DAN HOW.
CONTOH: TIDAK SEMESTINYA ADA,
TETAPI BOLEH MENYOKONG FAKTA.
BAHAGIAN B ; KERTAS
2, APA KEPENTINGAN
MENGUASAI POLITIK,
EKONOMI DAN SOSIAL?

LANGKAH 5, 6,
7 DAN 8

18
noor arbaiah@ nora smkdj

PERBANDINGAN; ANALISIS
KRONOLOGI NILAI
PERSAMAAN & TOKOH, PERISTIWA PATRIOTISME
PERBEZAAN DOKUMEN
noor arbaiah@ nora smkdj

• Predikat:
Subjek : perkara yang
huraian/penerangan
menjadi persoalan. subjek

Fakta? Isi utama –

nyatakan P,E atau S
• Huraian: keterangan
lanjut. (5w 1h)
noor arbaiah@ nora smkdj

KONSEP

LANGKAH 3: f+ h
+ h2 + C

LANGKAH 4 : Perlu sca

KENALPASTI
PES

SOALAN 6B :
HANYA POLITIK
(PUT)
KESELAMATAN

SOALAN 6C: PES

Memadai mengetahui 1-2 nilai bagi setiap aspek atau elemen

noor arbaiah smkdj

LANGKAH KELIMA: KERTAS 2: JENIS-JENIS SOALAN DAN CARA MENJAWAB

Soalan yang memerlukan fakta sahaja Soalan yang memerlukan fakta & huraian (Lihat kata tugas)
(Lihat kata tugas) • Mengapakah…
• Bagaimanakah…
• Beri cadangan/penjelasan…
• Apakah... • Jelaskan…
• Siapakah... • Sejauh manakah… (beri isi lain selain yang diberi dalam soalan)
• Senaraikan… • Berdasarkan pengetahuan anda…
• Namakan… • Huraikan…
• Berikan… • Jika anda adalah seorang…
• Nyatakan… • Buktikan kebenaran pernyataan ini…
• Berikan definisi/konsep : biasanya • Pada pendapat/pandangan anda…
soalan a bagi struktur. Atau a, b
• Terangkan…
bagi struktur atau soalan a bagi
esei. • Bincangkan…
• Wajarkah…
noor arbaiah smkdj

KESILAPAN YANG BIASA DILAKUKAN OLEH MURID SEMASA MENJAWAB.

1. SOALAN HURAIAN/ KBAT/JELASKAN – YANG MEMERLUKAN HURAIAN,
TIDAK DIBERI HURAIAN.
2. MENGGUNAKAN -, * # , @ PADA JAWAPAN.
3. AYAT TIDAK MENGGUNAKAN KEPALA SOALAN, BAGI MENJAWAB SOALAN.
4. AYAT YANG MENGELIRUKAN DAn TIDAK MEMBAWA MAKNA DALAM
MENJAWAB.
5. SALAH KONSEP DALAM MENJAWAB JAWAPAN: CONTOH PERSEKUTUAN
TANAH MELAYU V MALAYSIA.
6. SOALAN PENDAPAT, TIADA INFERENS.
noor arbaiah smkdj

APAKAH KBAT?
SEJAUHMANAKAH… Apakah soalan KBAT?

BAHASKAN

BERI PENILAIAN
ANDA
BERI PENDAPAT
ANDA

BANDINGKAN ANTARA…
PADA PANDANGAN ANDA…

BAGAIMANAKAH ANDA
BENARKAH? JAWAPAN FAKTA + H + H + C (JIKA MENILAI
SETUJUKAH ANDA…. ADA)
PERENGGAN AKHIR MESTI
MENGANDUNGI INFERENS
noor arbaiah smkdj

Aplikasi kbat???
• Jelaskan persamaan dan perbezaan sesuatu
fakta.
• Kemukakan pendapat anda, nyatakan anda
bersetuju atau tidak/sarankan/wajarkah/
• Sejauhmanakah anda bersetuju/ … selain nilai
yang diberi, anda boleh bincang nilai lain lagi. (+
nilai)
• Hubungkaitkan: kaitkan dengan nilai-nilai
tertentu.
• Kewajaran sesuatu peristiwa.
• Sehingga mana rasional sesuatu tindakan.
• Aplikasi peristiwa/ Tindakan seorang tokoh.
• Bahaskan kewajaran peristiwa penentangan
terhadap Malayan Union.
• Berikan hujah anda berhubung dengan
tindakan penentangan Malayan Union.
• Bahagian A struktur, soalan c.
• Bahagian B: soalan d atau d.
 Latar Belakang Negara Bangsa
Modul Mahir Sebelum Kedatangan Barat
Sejarah ❖Ciri-ciri Negara Bangsa Kerajaan
mengandungi 10 Alam Melayu
cara menjawab
atau peringkat Ciri-Ciri Negara Bangsa
soalan. Boleh Kesultanan Melayu Melaka
didapati di WARISAN ❖Kerajaan
❖Rakyat
SHOPEE- alam NEGARA ❖Kedaulatan
bimbingan Cikgu BANGSA ❖Wilayah Pengaruh
Tan ❖Undang-undang
❖Lambang Kebesaran

Harga sebuah RM Keunggulan Sistem Pentadbiran

12.90 + pos. dan Undang-undang
Pembelian 10 buah ❖Sistem Pentadbiran
❖Undang-undang
ke atas, harga RM
10 Peranan Pemerintah dan Rakyat
❖Peranan Sultan
❖Peranan Pembesar
❖Peranan Rakyat

27
noor arbaiah smkdj

Bab 1:Ciri-ciri Negara Bangsa

Alam Melayu (Asia Tenggara)
• Apakah maksud ciri-ciri? Sifat. Perkara2 yang
wajib ada yang menjadikan kerajaan itu sebuah
kerajaan Alam Melayu.
• Bagaimana kita kategorikan persamaan antara
kerajaan-kerajaan.

Sejarah Tingkatan 4
noor arbaiah smkdj

• Esei mengandungi F (fakta) + h

(huraian) + H + contoh (jika ada)
Merangka • Dalam merangka. Bahagikan dua
ruang. F + h.
Esei • Dalam menjawab soalan , tidak perlu
menulis F + h (hanya merangka bagi
menunjukkan F + h)
• Tulis dalam perenggan. 1 Isi atau 2
fakta boleh dimasukkan dalam 1
perenggan.
 LATAR BELAKANG
1.1
NEGARA BANGSA
SEBELUM KEDATANGAN
BARAT

Pada akhir pembelajaran murid akan dapat:

➢ Memerihalkan latar belakang negara
bangsa sebelum kedatangan Barat
1.1 LATAR BELAKANG NEGARA BANGSA SEBELUM KEDATANGAN BARAT

KERAJAAN CHAMPA KESULTANAN JOHOR-RIAU

Abad Keenam
Abad Kedua Belas

Abad Pertama Abad Ketujuh Abad Kelima

Belas

KERAJAAN FUNAN KERAJAAN SRIVIJAYA KESULTANAN MELAYU MELAKA

KERAJAAN
ALAM MELAYU

31
noor arbaiah smkdj

Soalan: Senaraikan Kerajaan-kerajaan sebelum kedatangan

Barat /Kerajaan Alam Melayu

i. Funan pada Abad Pertama

ii.Champa pada Abad ke 2
iii.Srivijaya pada Abad ke 7
ivKesultanan Melayu Melaka pada
Abad ke 15
v.Kesultanan Johor Riau pada Abad ke
16
noor arbaiah smkdj

Kerajaan Funan
: Abad Pertama
masihi
Kerajaan pertama di Alam Melayu/
Nusantara Melayu/Asia Tenggara
noor arbaiah smkdj

Kerajaan-
kerajaan
Alam Melayu
Abad 1-7
noor arbaiah smkdj

Kerajaan
Melaka
noor arbaiah smkdj
Bab 1 : warisan Alam melayu

Kesultanan Melayu Melaka – Asas Pembentukan Negara Dan Bangsa

Lokasi Empayar Kesultanan Melayu Melaka

Peta Menunjukkan
Empayar Melayu Melaka
pada zaman
kegemilangannya

Petunjuk

Empayar
Kerajaan
Melaka

Sejarah Tingkatan 4
noor arbaiah smkdj

Kerajaan Johor
Riau
1.1.1 CIRI-CIRI NEGARA BANGSA KERAJAAN ALAM MELAYU (KAM)
RAKYAT
F1Rakyat merupakan Penduduk di dalam sesebuah
wilayah
H1 Mereka menunjukkan Setia kepada raja
H2dan Tidak menderhaka
C-Contohnya rakyat Srivijaya setia dengan menjalani
upacara meminum air sumpah “Telaga Batu”

4
RAJA WILAYAH PENGARUH
F-Raja merumapan Tonggak utama F1-Kawasan yang rakyatnya menerima
kerajaan CIRI-CIRI
dan memperakui pemerintahan
H1-Pembesar kukuhkan kedudukan raja
H2Raja ditaati dan dianggap suci
1 NEGARA
BANGSA
3 seseorang raja
➢ H1- wilayah pengaruh Funan dari
H3Contoh Raja Champa dikaitkan dengan KAM Sungai Mekong, Teluk Cam Ranh,
Dewa Siva selatan Myanmar dan Segenting Kra

2
UNDANG-UNDANG
F1 Tujuan undang-undang Menjamin
kesejahteraan
H1Terpakai di seluruh wilayah pengaruh
H2Panduan pentadbiran
CContoh kerajaan Majapahit mengamalkan
undang-undang Kutara Manawa 39
Perkataan Bab 1/ Maksud
Glosari
Wilayah taklukan Wilayah yg diperoleh melalui peperangan
Wilayah naungan Wilayah yg mengakui ketuanan Melayu Melaka. Keadaan
ini boleh dicapai melalui perkahwinan atau persahabatan
Konsep timbal balik Konsep di mana rakyat dan raja menerima dan memberi.
Raja beri perlindungan, rakyat memberi ketaatan atau
kesetiaan.
 APLIKASI KBAT DAN
ELEMEN K (K9.1.5)
CAKNA MINDA

Masyarakat atau kerajaan awal seperti

Srivijaya menunjukkan kegemilangan
kerajaan. Konsep kesetiaan kepada raja dan
negara yang mereka tunjukkan penting bagi
mewujudkan negara yang aman dan
masyarakat yang harmoni.
Bincangkan pernyataan ini dengan merujuk
kepada konsep setia rakyat kepada raja. (6m)

41
 Masyarakat atau kerajaan awal seperti Srivijaya menunjukkan kegemilangan kerajaan. Konsep
kesetiaan kepada raja dan negara (part 1) yang mereka tunjukkan penting bagi mewujudkan negara
yang aman dan masyarakat yang harmoni. (part 2) Menjawab soalan: Perlu tunjukkan bagaimana
konsep setia kepada Raja dan negara memberi impak kepada masyarakat yang harmoni. (aman,
tenteram, berjaya)
Bincangkan.
F1Kesetiaan (6m) raja
kepada H1Raja bertanggungjawab bagi menjamin keselamatan
dan negara penting bagi rakyat. h2 Rakyat tidak akan menderhaka kerana
mewujudkan negara yang bimbang akan terkena tulah.
aman dan harmoni kerana H3 Seterusnya, rakyat boleh dikenakan kerahan tenaga
dengan adanya konsep bagi menjadi tentera.H4 Rakyat juga boleh dikenakan
ini, rakyat taat dan setia menjadi kerahan tenaga bagi membina istana atau
kepada raja. jalan.

F2 Rakyat juga patuh h1Ketaatan kepada raja dan negara membolehkan

kepada undang-undang situasi yang aman diwujudkan. H2 Kegiatan jenayah
kesan kesetiaan kepada tidak berlaku kerana kepatuhan dari segi undang-
raja. undang.
Konsep setia kepada raja dan negara menjadikan rakyat setia kepada raja dan
patuh kepada undang-undang. Situasi ini sekaligus menjadikan keaadaan negara
aman. Keamanan seterusnya membentuk kejayaan kerajaan.
noor arbaiah smkdj

Esei penuh: mulaikan dengan perenggan. 1 isi satu perenggan atau dua isi 1 perenggan. (jika
tidak banyak baris bagi memastikan kemas) (kata kunci di highlightkan, jika ada masa selepas
menjawab semua soalan) Soalan KBAT akan ditutup dengan INFERENS. (perenggan lain) F dan H atau
C tidak ditulis.

Kesetiaan kepada raja dan negara penting bagi mewujudkan negara yang aman dan harmoni
kerana dengan adanya konsep ini, rakyat taat dan setia kepada raja. Raja bertanggungjawab bagi
menjamin keselamatan rakyat.Rakyat tidak akan menderhaka kerana bimbang akan terkena
tulah.Seterusnya, rakyat boleh dikenakan kerahan tenaga bagi menjadi tentera. Rakyat juga boleh
dikenakan menjadi kerahan tenaga bagi membina istana atau jalan.
Rakyat juga patuh kepada undang-undang kesan kesetiaan kepada raja.Ketaatan kepada raja
dan negara membolehkan situasi yang aman diwujudkan. Kegiatan jenayah tidak berlaku kerana
kepatuhan dari segi undang-undang.
Konsep setia kepada raja dan negara menjadikan rakyat setia kepada raja dan patuh kepada
undang-undang. Situasi ini sekaligus menjadikan keaadaan negara aman. Keamanan seterusnya
membentuk kejayaan kerajaan.
 1.2 CIRI-CIRI NEGARA
BANGSA KESULTANAN
MELAYU MELAKA

Pada akhir pembelajaran murid akan dapat:

➢ Menerangkan ciri negara bangsa sebelum
kedatangan Barat
 APLIKASI KBAT
CAKNA MINDA

Warisan negara bangsa

Kerajaan Alam Melayu
merupakan khazanah
bangsa Malaysia yang tidak
ternilai dan patut dipelihara.
Bahaskan. (8m)

45
Warisan negara bangsa Kerajaan Alam Melayu Melaka merupakan khazanah bangsa Malaysia
yang tidak ternilai dan patut dipelihara. Bahaskan. (8m) SOALAN KBAT.

Penilaian soalan: Tunjukkan ciri-ciri yang diwarisi oleh Kesultanan Melayu Melaka dan mengapa
penting. Boleh Pro atao contra, tetapi lebih sesuai pro/menyokong. + ciri-ciri sekarang.

Saya bersetuju bahawa warisan negara bangsa Kerajaan Alam Melayu Melaka merupakan
khazanah bangsa Malaysia yang tidak ternilai dan patut dipelihara.
• F1Ciri-ciri pertama adalah Raja merupakan f2Ciri-ciri lain yang kekal adalah Identiti
pemerintah tertinggi kerajaan. H2 Identiti ini adalah keistimewaan
• H1Raja dibantu oleh Sistem Pembesar Empat Sultan Melaka dan simbol kedaulatan sultan.
Lipatan Contohnya adat istiadat, penggunaan warna,
H2 Walaupun pentadbiran sekarang adalah nobat, regalia dan cap mohor
mengamalkan demokrasi, sultan masih lagi ketua
negeri.
(Inferens , soalan kbat perlu inferens) Secara rumusannya, ciri-ciri warisan Melaka perlulah
dikekalkan. Walaupun pemerintahan bertukar kepada demokrasi dan bukan lagi pemerintahan Raja
Berkuasa mutlak, ciri-ciri yang masih ada masih kekal unik dan bermakna kepada warisan.
1.2.1 CIRI-CIRI NEGARA BANGSA KESULTANAN MELAYU MELAKA (KMM)
UNDANG-UNDANG
KERAJAAN KEDAULATAN • F1 Terdapat dua
• F1Raja merupakan • F2Kedaulatan bentuk undang-
pemerintah tertinggi merupakan undang iaitu Hukum
• H1Raja dibantu oleh lambang Kanun Melaka dan
kekuasaan Undang-Undang
Sistem Pembesar tertinggi Sultan Laut Melaka
Empat Lipatan H1Kedaulatan H1 Tujuannya
H2Pentadbiran Melaka diperakui mengukuhkan
tersusun dengan rapi. oleh kerajaan luar kerajaan,H2
H3Gelaran raja ©Contohnya melindungi rakyat dan
digantikan dengan Diiktiraf oleh menjadikan KMM
sultan selepas Dinasti Ming kerajaan yang unggul
kedatangan Islam WILAYAH LAMBANG
PENGARUH KEBESARAN
RAKYAT
• Taat setia kepada Sultan • Kawasan yang
• Patuh undang-undang diperintah raja, • Identiti kerajaan,
• Rakyat Melaka: Orang Melayu dan diterima dan keistimewaan Sultan
Orang Laut diperakui oleh Melaka dan simbol
• Golongan diperintah: rakyat merdeka rakyat kedaulatan sultan
dan hamba • Diperoleh melalui • Contohnya adat
• Sultan jamin kesejahteraan rakyat, penaklukan, istiadat, penggunaan
rakyat akui kekuasaan sultan naungan dan warna, nobat, regalia
perkahwinan dan cap mohor
47
1.2.2 WILAYAH TAKLUKAN, WILAYAH NAUNGAN DAN PEROLEHAN WILAYAH
WILAYAH NAUNGAN
Wilayah yang menerima ketuanan
KMM sama ada melalui
perkahwinan atau persahabatan
seperti Lingga, Patani dan Kedah
KESIMPULANNYA
WILAYAH TAKLUKAN
Wilayah yang diperolehi melalui
peperangan seperti Pahang, Kuala
Linggi, Kelantan, Rokan, Inderagiri dan
Kampar
PEROLEHAN WILAYAH MELALUI
PERKAHWINAN
Contoh Kerajaan Majapahit menghadiahkan Siantan kepada
Sultan Mansur Shah kerana mengahwini Puteri Majapahit

Ciri-Ciri Negara
Bangsa KMM
menjadikannya
sebuah kerajaan
Gemilang Bukti asas negara
bangsa telah
terbentuk sebelum
kedatangan Barat
dan panduan
masa kini

48
 SEMAK LATiHAN MMS MUKA SURAT 25,
SEMAK LATIHAN MMS PERSAMAAN HUKUM KANUN MELAKA
MUKA SURAT 23, NO 5. (HKM) + UNDANG-UNDANG LAUT MELAKA
FOKUS KEPADA (UULM):
PERANAN PEMBESAR.
MESTI KAJI 3 ASPEK.
1. PENTADBIRAN.
2. EKONOMI
3. 3.UNDANG-UNDANG JENAYAH

SEMAK LATIHAN MMS NO 8 MUKA SURAT 26.

FOKUS KEPADA
PERDAGANGAN/PERKEMBANGAN EKONOMI
PELABUHAN MELAKA. & KAITKAN JUGA DENGAN
UNDANG –UNDANG LAUT MELAKA TERHADAP
PERDAGANGAN.
noor arbaiah smkdj

Kesultanan Melayu Melaka – Asas Pembentukan Negara Dan Bangsa

Ciri-ciri Negara Dan Bangsa Dalam Kesultanan Melayu Melaka

Merupakan simbol / tanda identiti sesebuah

negara

Lambang- Bahasa Melayu bahasa kebangsaan dan

lambang lambang penyatuan negara dan bangsa

Warisan kerajaan Melaka ialah sistem

pemerintahan beraja, adat istiadat melayu,
bahasa melayu dan agama islam

Tengkolok Diraja Cogan Agama Gendik Diraja Kalung Diraja

Sejarah Tingkatan 4
 APLIKASI KBAT
CAKNA MINDA
Pembentukan Bangsa
Malaysia dianggap penting
bagi melahirkan negara
yang stabil. Sebagai
warganegara Malaysia,
bagaimanakah anda
menzahirkan diri sebagai
“Bangsa Malaysia” yang
tulen? 8m
51
Pembentukan
Bangsa Malaysia f1Sebagai warganegara H1 Saya akan taat kepada Raja dan Negara
dianggap penting Malaysia, cara saya dengan mempamerkan rasa hormat kepada
bagi melahirkan menzahirkan diri sebagai Raja. H2 Saya tidak akan menghina Yang
negara yang stabil. “Bangsa Malaysia” yang tulen Dipertuan Agung atau Raja-raja Melayu.
Sebagai adalah mesti menunjukkan
warganegara bukti kesetiaan kepada raja
Malaysia, dan negara.
bagaimanakah
anda menzahirkan F2 Selain dari itu, saya juga H1 Saya akan mematuhi undang-undang yang
diri sebagai akan memperlihatkan sikap dikenakan ke atas setiap ahli masyarakat.h2
“Bangsa Malaysia” taat keluhuran undang- Undang-undang akan membezakan warga yang
yang tulen? 8m undang. baik ataupun tidak.
Murid mesti
mengemukakan cara
melahirkan dan
menzahirkan F3 Akhirnya, saya akan H1 Saya akan terus menghormati agama dan
(memperlihatkan, refer mengamalkan konsep budaya masyarakat Malaysia yang berbeza.
kepada Rukun Negara)
bagaimana menjadi Kesopanan dan kesusilaan.
warga Malaysia yang
tulen (yang benar2
menyintai negara) Rumusannya, penghayatan kepada Prinsip rukun Negara penting bagi
membentuk Bangsa Malaysia yang tulen, sekaligus membentuk negara
Malaysia yang stabil.
 APLIKASI KBAT
CAKNA MINDA

Adakah anda bersetuju

bahawa Sistem
Pemerintahan Malaysia pada
masa kini adalah warisan
dari KMM.
Jelaskan. (6m)

53
Sistem Pemerintahan Malaysia pada masa kini adalah warisan dari KMM.
Jelaskan. (6m) Mesti tunjukkan elemen yang masih digunapakai sehingga
ke hari ini dalam sistem pemerintahan Malaysia.

Saya bersetuju bahawa Sistem Pemerintahan Malaysia pada masa kini adalah warisan dari KMM.

F1Ciri-ciri pertama adalah Raja merupakan f2Ciri-ciri lain yang kekal adalah Identiti kerajaan.
pemerintah tertinggi H2 Identiti ini adalah keistimewaan Sultan Melaka
H1Semasa KMM, Raja dibantu oleh Sistem dan simbol kedaulatan sultan. Contohnya adat
Pembesar Empat Lipatan istiadat, penggunaan warna, nobat, regalia dan cap
H2 Walaupun pentadbiran sekarang adalah mohor H3 Alatan ini masih dikekalkan sehingga ke
mengamalkan demokrasi, atau raja hari ini.
Berpelembagaan, sultan masih lagi ketua negeri.H3
Sultan juga dibantu oleh Ahli EXCO sehingga kini.
(Inferens , soalan kbat perlu inferens) Secara rumusannya, ciri-ciri warisan Melaka perlulah dikekalkan.
Walaupun pemerintahan bertukar kepada demokrasi dan bukan lagi pemerintahan Raja Berkuasa mutlak, ciri-
ciri yang masih ada masih kekal unik dan bermakna kepada warisan.
 1.3 KEUNGGULAN SISTEM
PENTADBIRAN DAN
UNDANG-UNDANG

Pada akhir pembelajaran murid akan dapat:

➢ Menjelaskan keunggulan sistem pentadbiran
dan undang-undang sebelum kedatangan Barat
1.3.1 SISTEM PENTADBIRAN KMM
SULTAN
ketua pemerintahan,
peperangan, hubungan
diplomatik dan agama

BENDAHARA
ketua pentadbir, ketua
angkatan tentera,
penasihat
dan pemangku sultan

PENGHULU
TEMENGGUNG LAKSAMANA
BENDAHARI menjaga keselamatan panglima angkatan
menguruskan kota Melaka laut Melaka
perbendaharaan

56
 MMS MUKA SURAT 23.
Persamaan
Bendahara dan Pm adalah jawatan penting
kerajaan. F1 H1 Bendahara adalah ketua
pentadbiran. H2 Pm adalah ketua kerajaan
Malaysia/Persekutuan.
Perbezaan.
F2 Cara perlantikan kedua jawatan tidak sama.
H1 Bendahara dilantik oleh sultan. H2
Perlantikan secara kuasa mutlak.H2
Sementara Pm dilantik oleh Parlimen
berasaskan demokrasi.
MMS 5 C PAGE 23
Kedaulatan… f1anasir luar dapat
dicegah dari aspek politik dengan
cara penguatkuasaan undang-
undang negara.
F2 Selain itu, kerajaan boleh
menambah kekuatan aset
anggota keselamatan bagi
mengawal negara.
h1Anggota keselamatan mestilah bergabung tenaga bagi
memastikan rakyat atau warga luar mematuhi undang-undang
negara. H2Pihak imegresen mestilah mmastikan tidak ada
pencerobohan haram dari negara luar. h3 Seterusnya kastam
mestilah memastikan tiada barangan haram atau tanpa cukai
dibawa masuk ke negara ini.
H1 Bagi membolehkan pengawalan sempadan darat, kita
mestilah menempatkan lebih banyak teknologi seperti dron di
sempadan.
H2 Bagi mengawal sempadan laut, kerajaan perlulah
menambah akses bot dan kapal peronda
H3 Bagi sempadan udara, kita boleh menambah kekuatan jet,
atau helikopter untuk meronda dan mengawal sempadan.
Rumusannya sempadan darat, laut dan udara perlu diawasi bagi
menjamin kedaulatan negara.
1.3.2 SISTEM PEMBESAR EMPAT LIPATAN(KMM)

SULTAN
ketua pemerintahan, peperangan,
hubungan diplomatik dan agama
Pentadbiran
Pusat
PEMBESAR BEREMPAT
Bendahara, Penghulu Bendahari,
Temenggung dan Laksamana

PEMBESAR BERLAPAN
Syahbandar dan pembesar yang
bergelar Seri
PEMBESAR BERENAM BELAS
Pembesar yang bergelar Raja
Pentadbiran
Peringkat
PEMBESAR TIGA PULUH DUA
Jajahan
Pembesar peringkat rendah

59
1.3.3 KEUNGGULAN SISTEM PENTADBIRAN KMM
MAKSUD KEUNGGULAN
❖Kesempurnaan dan
keistimewaan yang dimiliki oleh
sesebuah kerajaan
❖Keunggulan KMM terbukti
melalui pentadbiran dan undang-
undang yang tersusun
PEMBESAR BEREMPAT
❖Bendahara, Temenggung,
Penghulu Bendahari dan
Laksamana
PEMBESAR LAIN
❖Syahbandar, Bentara, Orang
Kaya, hulubalang dan penghulu.
Pentadbiran Pusat
Pelaksana: Pembesar
Berempat
Sistem Pentadbiran
• Hubungan, persefahaman
KMM dan permuafakatan dua
Sistem Pembesar Empat hala sultan dengan
Lipatan pembesar mewujudkan
• Sultan ketua pemerintahan, proses pentadbiran
peperangan, hubungan sempurna
diplomatik dan agama • Ia juga bertujuan elakkan
• Pembesar Berempat tindakan sewenang-
memerintah wilayah, sungai sewenang pemerintah/
atau pulau yang dikenali pembesar.
kawasan pegangan • Sumber pendapatan:
• Mempunyai dua peringkat perdagangan, cukai dan
iaitu pentadbiran pusat dan ufti wilayah taklukan serta
peringkat jajahan naungan
Peringkat jajahan
Pelaksana: Pembesar Lain
• Pembesar: uruskan
pentadbiran di daerah
dan kampung
• Pembesar dilantik oleh
sultan dan Pembesar
Berempat
• Peranan pembesar:
✓menjaga keamanan
kawasan pentadbiran
✓dibenarkan mengutip
cukai
60
1.3.4 UNDANG-UNDANG KMM BERASASKAN SYARIAH DAN HUKUM ADAT
MMS NO 7 PAGE 25
Hukum Kanun Melaka
• Mempunyai 44 fasal
• Jenayah: Fasal 5.1, membunuh
tanpa pengetahuan raja atau
pembesar akan dikenakan
hukuman bunuh (hukuman
setimpal)
• Peranan sultan dan pembesar:
Fasal 1, menjelaskan tugas sultan
dan Pembesar Berempat
• Kekeluargaan: Fasal 26,
pernikahan perlu empat saksi
tetapi memadai dua saksi jika tidak
cukup
• Ekonomi: Fasal 30, pengharaman
riba dalam urusniaga (Peniaga
perlu akil baligh, siuman dan
melafazkan niat jual beli)
Undang-Undang
Laut Melaka
• Mempunyai 25 fasal
• Peranan Nakhoda (berkuasa penuh
POLITIK (PENTADBIRAN)
ibarat raja dalam pelayaran):
Fasal 13.1, nakhoda perlu diberi
keutamaan untuk berniaga selama EKONOMI – SYARAT
4 hari PERDAGANGAN DI KOTA
• Pelayaran (jelaskan peranan pegawai
MELAKA DAN
lain): Fasal 9, Malim harus arif
tentang ilmu pelayaran jika lalai akan PERCUKAIAN
dihukum bunuh.
• Jenayah: Fasal 5: berkelakuan
SOSIAL = JENAYAH -
jahat dan membunuh di atas kapal
akan dihukum mati
• Percukaian: Fasal 6.3, nakhoda
tentukan jumlah cukai iaitu 1/10
dari hasil jika penumpang turun
awal sebelum sampai janjinya
61
noor arbaiah smkdj
c) Bandingkan Hukum Kanun Melaka dengan Undang-undang Laut Melaka. Buku teks muka surat 11
(8m)
Persamaan antara kedua-undang dalam bidang
politik adalah F1 undang-undang itu menyentuh
peranan pentadbir.
H1Pentadbir kerajaan dan kapal masing-masing
mempunyai tugasan dan peranan masing-masing.
Contoh dalam Hukum Kanun Melaka(HKM) Fasal 1,
menyebut peranan sultan dan Bendahara.
H2Dalam Undang-undang laut Melaka pula (UULM)
menyebut peranan nakhoda dan malim.
Contohnya UULM Fasal 9, menyebut malim patut
mengetahui keadaan ombak dan bulan.
Perbezaan dalam yang ketara dalam kedua
undang-undang adalah dalam aspek ekonomi dan
sosial.f2
H1Dalam bidang ekonomi HKM, undang menyebut
dengan jelas peraturan urus niaga berdasarkan
undang-undang Islam.
H2. Terdapat syarat dalam menjalankan
perdagangan iaitu peniaga mestilah akal baligh,
siuman dan mengangkat akad jual beli.
Contohnya Fasal 30, amalan riba juga diharamkan
dalam perdagangan.
H3 Dalam UULM pula, percukaian ditentukan bagi
sesuatu pelayaran.
Contohnya cukai perjalanan dalam pelayaran.
noor arbaiah smkdj

MMS MUKA SURAT

27 & 28. SOALAn
PEMAHAMAN DAN
KBAT.
 APLIKASI KBAT
CAKNA MINDA

Sejauhmanakah
undang-undang mampu
mewujudkan kehidupan
yang aman dan harmoni?
(6m)

64
 Sejauhmanakah undang-undang mampu mewujudkan kehidupan yang aman dan harmoni? (6m)
CARA MENJAWAB SOALAN KBAT INI.

Soalan sejauhmanakah, bincang bagaimana undang-undang penting bagi menghasilkan situasi

aman. Sejauhmanakah, boleh tambah elemen lain bagi membentuk keamanan. Penguatkuasaan
anggota keselamatan + situasi politik yang stabil. Perlu ada inferens.

Undang-undang penting bagi H1 kepentingan undang2- pengawalan supaya jenayah tidak

menghasilkan keamanan. berlaku. H2 Undang-undang juga menyediakan peraturan kepada
pekerjaan atau sistem masyarakat. Contoh, undang-undang di
sekolah.

F2 Terdapat faktor lain juga H1 Peneguhan dalam pengamalan undang-undang seperti

mempengaruhi kehidupan pengawasan anggota keselamatan adalah penting.H2 Pihak anggota
yang aman dan harmoni keselamatan mesti memastikan agar rakyat mematuhi undang-
seperti aspek keselamatan. undang. Contoh pihak polis dan kastam.

Tuntasnya, pengamalan undang-undang perlu disertai dengan peneguhan dan pengawasan pihak
keselamatan supaya rakyat betul-betul mematuhi undang-undang (gabungkan fakta + fakta).
 1.4 PERANAN PEMERINTAH
DAN RAKYAT

Pada akhir pembelajaran murid akan dapat:

➢ Menghuraikan hubung kait peranan rakyat dan
pemerintah dalam pemerintahan sebelum
kedatangan Barat
1.4.1 HUBUNGAN PEMERINTAH DAN RAKYAT

SALING KAIT RAKYAT

DAN PEMBESAR
Rakyat bernaung di bawah HUBUNGAN TIMBAL BALIK
sultan dan pembesar saling kukuhkan pemerintahan KMM
berkait antara satu sama lain dan membawa kegemilangan

KONSEP WAADAT FUNGSI SALING KAIT WAADAT

Hubung kait pemerintah menggerakkan jentera Perjanjian antara Demang Lebar
dan rakyat kerajaan dan sistem Daun (golongan diperintah)
pemerintahan dengan Sang Sapurba (golongan
pemerintah)

67
1.4.2 PERANAN PEMERINTAH DAN RAKYAT
• Sultan, Pembesar, Kerabat raja, Ulama
• Peranan Sultan: Menjaga keselamatan rakyat
negeri, wujudkan perpaduan rakyat,
bertanggungjawab terhadap kemakmuran dan
kestabilan kerajaan serta memperkenalkan
undang-undang
• Peranan Pembesar: memelihara keamanan dan
kebajikan rakyat di kawasan pegangan, menjadi
perantara sultan dengan rakyat, mengutip hasil
melalui sistem serah dan membekalkan tenaga
tentera melalui sistem kerah

GOLONGAN PEMERINTAH GOLONGAN YANG DIPERINTAH

• Rakyat - peniaga, petani, tukang dan nelayan

• Hamba terdiri daripada hamba raja, hamba
berhutang dan hamba biasa
• Peranan rakyat: setia kepada pemerintah, patuh
arahan pemerintah, tidak menderhaka kerana
takut ditimpa tulah, menjadi tentera, menghadiri
majlis umum seperti gotong-royong, pengayuh
atau pendayung kapal dan menyumbang tenaga
kerja melalui sistem kerah seperti membina
istana atau jalan

68
Konsep waadat wujud dalam sistem pemerintahan demokrasi Malaysia sehingga ke hari ini.
Buktikan. 6m

Menjawab soalan: Bagaimana perjanjian atau sikap memberi dan menerima antara rakyat dan
pemerintah adalah penting. Beri peranan pemerintah dan peranan rakyat. Konsep waadat :
raja beri jaminan keselamatan. Rakyat beri jaminan kesetiaan.

f1Konsep waadat adalah sikap memberi dan menerima antara pemerintah dan rakyat.
Pemerintah dan rakyat mempunyai peranan masing-masing.
F2 Pemerintah bertanggungjawab memperkenalkan pemerintahan yang stabil. H1 Situasi ini akan
memberikan keseimbangan politik dan akan menggerakkan h2perkembangan ekonomi yang baik.
F3Rakyat pula perlu mematuhi dan memberika taat setia kepada Raja dan negara. H1 Dalam hal
ini, rakyat mestilah selalu menghormati raja dan pemimpin . H2 Rakyat yang mematuhi undang-
undang akan memastikan kestabilan negara dapat dijana.
noor arbaiah smkdj
• Melatih murid menjawab soalan.
Soalan: Ayat: subjek + predikat. Pendek.

Sekiranya anda dilantik sebagai pemerintah kerajaan

Melayu Melaka, (politik, PUT)apakah usaha-usaha yang
dilakukan untuk mewujudkan kerajaan yang maju dan
agung? 8m
• Inferens: Bagaimana menulis inferens. Gabungkan F+ F
dan pandangan untuk masa depan.

• Sekiranya... agung, (f1) saya akan memperkenalkan

undang-undang. H1 Tujuan pengenalan undang-undang
adalah menjaga keselamatan rakyat. H2 Saya akan
memperkenalkan Hukum Kanun Melaka (HKM) dan
Undang-undang Laut Melaka(UULM) h3 Ketiadaan
undang-undang boleh menyebabkan Melaka huru-hara.
• Seterusnya, saya akan melantik pentadbir kerajaan
Melaka. (f2) h1 Pentadbir kerajaan penting kerana boleh
menguruskan kerajaan dengan lebih efisyen. Contohnya
jawatan Bendahara dan Penghulu Bendahari.
• Rumusannya/akhirnya sebagai pemerintah kerajaan
melayu Melaka, saya mestilah menghasilkan sistem
undang-undang dan pentadbiran yang baik. (PUT)
Dengan ini kerajaan Melaka akan mencapai maju dan
agung. (abad ke 14-16)
•
noor arbaiah smkdj

Contoh soalan POLITIK

(P.U.T)
•1a) Jelaskan pembaharuan yang dibuat oleh
Kerajaan Melaka terhadap perlembagaan. (8m)
•1b) Kekuatan empayar Melaka terletak kepada
bidang ketenteraan. Huraikan. (6m)
•1c) Jelaskan nilai yang boleh dikaitkan dengan
peranan rakyat bagi memperkukuhkan
Empayar Melaka. (6m)

•Cuba dulu.
noor arbaiah smkdj

Contoh soalan POLITIK (P.U.T)

1a) Jelaskan pembaharuan (benda baharu)yang dibuat oleh Kerajaan Melaka
terhadap perlembagaan. (undang-undang) (8m)

fakta
F1 Pembaharuan .. Perlembagaan
iaitu Hukum Kanun Melaka (HKM)
dan Undang-undang Laut Melaka
(UULM)
F2 Selain itu, pembaharuan kedua
adalah UULM.
Huraian
H1 HKM dibuat untuk mengukuhkan
kerajaan.
H2 HKM dibuat untuk melindungi
rakyat.
H2 HKm juga bagi melindungi rakyat
dari aspek ekonomi.
Contohnya, undang-undang jenayah.
h1UULM dibuat untuk urusan
perdagangan (1m) dan kelautan.(1m)
h2Seterusnya UULM dibuat bagi
memudahkan pelayaran.
Contohnya peranan nakhoda.
noor arbaiah smkdj

1c) Jelaskan nilai (nilai apa)yang boleh dikaitkan dengan

peranan rakyat (apa yg rakyat buat) bagi memperkukuhkan
Empayar Melaka. (6m)

• Nilai yang boleh dikaitkan dengan peranan

rakyat bagi memperukuhkan Empayar Melaka
adalah taat setia. (n) (h1) Rakyat mesti mematuhi
undang-undang yang diperkenalkan oleh
kerajaan. (h2) Undang-undang tersebut adalah
Hukum Kanun Melaka (HKM) Nilai yang
seterusnya adalah bertanggungjawab. (n2) h1
Rakyat mesti mematuhi permintaan atau arahan
kerajaan. H2 Proses ini dipanggil
sebagai’kerahan tenaga. Contoh, rakyat diminta
mmebuat istana atau menjadi tentera.