Mga Paraan

ng
Panghihiram
sa Salita
1
Walang salitang buhay na gaya ng
filipino ang puro. Dahil sa
pagkakaiba-iba sa kultura ng mga
bansa, may mga salitang banyaga
na na hindi matatagpuan sa salitang
filipino kapag isinasalin. Sa
pangyayaring ito, ang tanging
magagawa ay manghiram o kaya
naman ay lumikha ng bagong salita.
2
Ayon sa pag-aaral:
•limang libong salitang kastila na hiniram para sa
wikang filipino.
•tatlong libong salitang malay.
•isang libo sa ingles at daan-daang mga salita rin
ang hiniram natin sa instik, arabe, sanskrito, latin,
niponggo, aleman, pranses at iba pa.

3
Bukod sa katotohanang ang wika ay
nakasandig sa kultura, may mga salita
rin na hango sa pangalan ng kilalang
tao tulad ng voltage, watt at quixotic
na tinatawag na eponym. Dahil dito,
hindi lahat ng salita ay maaring bigyan
ng salin at talagang hindi maiiwasan
ang panghihiram ng mga salita lalo na
ang mga salitang agham at teknikal.

4
Dalawang paraan ng
panghihiram ng salita
ang umiiral.
1. Tuwirang hiram - hinihiram ng buo ang salitang banyaga at
inaangkop ang bigkas at ispeling sa ortograpiyang filipino.
Halimbawa:
Barco - barko
Antenna - antena
Repollo - repolyo
Silla - silya
Nitrogen - naytrodyen
Phonology - ponoloji
Produce - prodyus

5
Chemistry - kemistri
2. Ganap na hiram - dahil sa praktikalidad
hinihiram ng buo ang salitang banyaga nang
walang pagbabago sa anyo. Halimbawa ang
mga salitang cake, ice cream, computer,
door bell, humburger, physics, laser, atbp.
Noong mga nakakaraang panahon kapag
nanghihiram ng salita, ang unang preperens
ay kastila sapagkat konsistent ang ispeling
nito (kastila) tulad ng filipino. Ngunit
ngayon, higit na pinipili ang ingles.

6
Noon - ngayon
Sorbetes - ice cream
Klinika - clinic
Laboratoryo - laboratory/laboratori
Sikolohiya - psychology/saykoloji
Kimika - kemistri
Pisika - physics
Ehinyero – engineer
7
Halimbawa ng
maugnayang
pilipino
Daktinig (mikropono)
Agsikap (inhinyero)
Miksipat (mikroskopyo)
Batidwad (telegrama)
Sipnayan (matematika)
Liknayan (pisika)
8
Paghihiram ng salita sa
wikang Ingles
Dr. Alfonso santiago ang nagtakda ng mga
tuntunin o paran ng panghihiram sa ingles sa
aklat niyang “sining ng pananaliksik”.

1.) Paraan i. Pagkuha ng katumbas sa kastila ng

hihiraming salitang ingles at pagbaybay dito
ayon sa palabaybayang filipino.
9
 Halimbawa:
Liquid=liquido=likido
Cemetery=cementerio=sementeryo

2.) Paraan ii. Kung hindi maaari ang

paraan i (walang katumbas sa kastila),
hiramin ang salitang ingles at baybayin sa
palabaybayang filipino.
10
 Halimbawa:
Tricycle=trisikel
Truck=trak
Train=tren

11
3.) Paraan iii. Kapag hindi
maaari ang paraan i at
paraan ii, hiramin ang
salitang ingles at walang
pagbabagong gawin sa
pagbaybay.
12
Halimbawa:
Manila zoo = manila zoo
Visa = visa
Xylem = xylem
Zygote = zygote
Xerox = xerox
Sandwich = sandwich
Zamboanga = zamboanga
Francisco = francisco
Roxas = roxas
Villiviza = Villiviza
13
 Mga alituntunin
hinggil sa mga
bagong hiram na
salita
1.1 baybayin alinsunod sa paraan ng wikang
filipino ang mga bagong
hiram na salita, maliban sa sumusunod na
kaso:

1.1.1 pangngalang pantangi. Halimbawa,

victoria, galicia,
14
Washington circle, shinjuko, czech,
national basketball
Association, halili beer, ma mon luk.

15
1.1.2 teknikal o siyentipikong salita.
Halimbawa, carbon dioxide,
Chemotherapy, green house effect,
pizzicato, sodium glumate, varicose, x-
ray.

1.1.3. Salitang may natatanging

kahulugang pangkultura.

Halimbawa, bolshoi, feng shui, geisha,

gourmet, jazz, joie de vivre, kibbutz,
mardi gras, pizza.
16
1.1.4. Malayo na ang anyo sa orihinal kaya
mahirap makilala o nagiging kakatwa ang
anyo kapag binaybay sa filipino.
Halimbawa, “jeywoking” (jaywalking),
“rendevu” (rendevous), “ispid” (speed),
“ordev” (hors d’euvre), “feris wil” (ferris
wheel), “pastits” (pastiche), “montadz”
(montage), “tsokoleyt keyk” (chocolate
cake).

17
1.1.5. Kilala na sa orihinal at
banyagang anyo ng mga hiram
na salita.

Halimbawa, box, cat,

coke,duty-free, exit, faux pas,
fax, fike, jai alai, jogging, mall,
save, shabu, shop, stop, store,
taxi, whisky, x-rated.
18
1.2 sa pagbaybay ng mga salitang
hiram na naglalaman ng alinman sa 11
tunog patinig sa ingles, piliin ang
pinakamalapit sa tunog at anyo ng
palabaybayang filipino.

Halimbawa, drayb (drive), geyt (gate),

istandardiseysiyon (standardization),
layt (light).
19
1.3 iwasan ang gitlapi kapag ginagamit
na pandiwa ang mga hiram na salita at
hindi binago ang baybay. Inihihiwalay ng
gitling ang panlapi sa hiram na salita.

Halimbawa, mag-delete, i-delete, nag-

hot-oil, i-salvage, mag-email-han. Ngunit
kung hindi maiwasan ang gitlapi,
baybayin sa filipino ang hiram na salita.
Halimbawa, dumelit,hinat-oyl, sinalveyds,
inimeyl.
20