İKT 207 Gebze Teknik Üniversitesi Güz 2023-2024

İKT 207- İstatistik I

Çalışma Soruları 1
İstatistik, Veri & İstatistiksel Düşünme; Açıklayıcı İstatistik

1) Her ay, araştırmacılar bir ülkedeki 86 milyon hane halkından yaklaşık 55.000’ini ziyaret etmekte olup 18
yaşından büyüklere eğitim durumlarını sormaktadır. Verilen yanıtlardan, üniversite eğitimi almış olan insanların,
işgücündeki toplam yüzdesini bulmayı (tahmin etmeyi) amaçlamaktadırlar.

a) Yapılan çalışmanın ilgilendiği popülasyonu belirleyin.

b) Çalışmada ölçülen değişkeni tanımlayın. Kantitatif mi yoksa nitel midir?
c) Yapılan çalışma açıklayıcı mı yoksa çıkarımsal istatistik mi içerir? Açıklayınız.

2) Yakın tarihli bir rapor, 220 kamyon şoföründen oluşan bir örneğe dayanılarak, herhangi bir firmaya bağlı
olmadan çalışan kamyon şoförlerinin, şirketlere bağlı olarak çalışan kamyon şoförlerinden daha fazla kazandığına
dair bulgular içermektedir. Bu ifade açıklayıcı mı yoksa çıkarımsal istatistiğe mi dayanır? Açıklayınız.

3) Popülasyondan (hedef kitleden) rastgele çekilen 20 birimlik örneklemden her biri için üç sınıflı (X, Y, ve Z) bir
nitel değişken ölçülmüştür. Veriler (her birim için gözlemlenen sınıf) aşağıda listelenmiştir.

Y X X Z X Y Y Y X X Z X
Y Y X Z Y Y Y X

a) Her bir sınıf için frekans (sıklık) değerini hesaplayınız.

b) Her bir sınıf için göreli frekans değerini hesaplayınız.
c) Frekans çubuk grafiğinde a bölümünün sonuçlarını gösteriniz.
d) b bölümünün sonuçlarını pay şemasında (pasta grafiğinde) gösteriniz.

4) Aşağıda verilen çalışmalarda ne tür bir örnekleme hatası olmuştur?

a) Bir üniversite, öğrencilerin spor alanındaki burslara mı yoksa akademik burslara mı daha çok ilgi
duyduğunu araştırmaktadır. Bunun için üniversite sporla ilgilenen 35 öğrenciye anket yapmıştır.
b) Olası yasal sonuçlar nedeniyle bir bölgedeki yetişkin popülasyonunun alınan bir örneklemde birçok kişi
yasadışı uyuşturucu kullanımına ilişkin bir ankete katılmamayı seçti.

5) Bir doktorun ofisine acil servis talebi ile gelen hastaların bekleme süreleri incelenmiştir. Bir ay içinde gelen
hastaların bekleme sürelerine (dakika cinsinden) ilişkin aşağıdaki veriler toplanmıştır.

2 5 10 12 4 4 5 17 11 8 9 8 12 21 6 8 7 13 18 3

0-4, 5-9 sınıflarını kullanarak frekans dağılımını ve bağıl (göreli) frekans dağılımını gösteriniz.

6) Birçok firma çalışanlarına bilgisayar programlamayı öğretmek için hizmet içi eğitim uygular. Bir grup çalışana
böyle bir eğitimin verildiği bir firmanın personel bölümünde çalıştığınızı ve eğitim sonucu tüm çalışanlara verilen
test ile performansı değerlendirdiğinizi varsayalım. Test puanlarının ortalaması 76'dır. Ek olarak, test puanlarının
meydanının (ortanca) 80 olduğu bilinmektedir. Test puanlarının şeklini tanımlayan dağılım türü nedir?
İKT 207 Gebze Teknik Üniversitesi Güz 2023-2024

7) Aşağıda bir telefon operatörü üzerinden yapılan uzun mesafeli telefon görüşmelerinin bir örneğinin dakika
cinsinden süreleri verilmiştir.

Süre (Dakika) Göreli Frekans

0 ≤ dk. < 5 0,37
5 ≤ dk. < 10 0,22
10 ≤ dk. < 15 0,15
15 ≤ dk. < 20 0,10
20 ≤ dk. < 25 0,07
25 ≤ dk. < 30 0,07
30 ≤ dk. 0,02

a) Her bir sınıfın genişliği nedir?

b) 1000 arama rastgele örneklendiyse, 10 dakikadan az süren kaç arama vardır?
c) 100 arama rastgele örneklendiyse, 15 dakika veya daha uzun süren kaç arama vardır?
d) 10 arama 30 dakika veya daha uzun sürdüyse, 5 dakikadan az süren kaç arama var?

8) Aşağıda 20 ölçümden oluşan bir örneklem verilmiştir.

12 9 4 9 13 8 11 11 12 8 8 7 10 9 13 8 11 7 12 12
a) Bu örneklem için x, s2, s değerlerini hesaplayınız.

b) x ± s, x ± 2s, x ±3s aralıklarındaki ölçüm sayılarını hesaplayınız. Her sayımı, toplam ölçüm
sayısının yüzdesi olarak ifade ediniz.

9) Geçen yılın her günü için belirli bir kavşaktan geçen araçların sayısı belediyede çalışan bir mühendis tarafından
kayıt altına alınmıştır. Bu çalışmanın bir amacı, 500’den fazla aracın kavşağı kullandığı günlerin yüzdesini
belirlemekti. Verilerin ortalamasının günde 425 araç olduğunu ve standart sapmanın 25 olduğunu varsayalım.
a) 500’den fazla aracın kavşağı kullandığı günlerin yüzdesi hakkında ne söyleyebilirsiniz? Verilere
ilişkin göreli frekans dağılımının şekli hakkında hiçbir şey bilmediğinizi varsayalım.
b) Verilerin göreli frekans dağılımının höyük (tümsek) şekilli ve simetrik olduğunu biliyorsanız, bölüm
a’ya cevabınız ne olur?

10) Belirli bir veri seti için, alt çeyrek 45, medyan 50 ve üst çeyrek 57’dir. Veri kümesindeki minimum değer 32
ve maksimum 81’dir.
a) Çeyrekler arası açıklık değerini bulunuz.
b) İç çit değerlerini bulunuz.
c) Dış çit değerlerini bulunuz.
d) Minimum veya maksimum değerlerden biri dışadüşen olarak kabul edilir mi? Açıklayınız.