ng biyayang ipinagkaloob Mo sa amin, sa pamamagitan ni Kristong aming Panginoon. AMEN. Batas ng Pananampalataya
O aking Diyos, matatag akong naniniwala na ikaw ang Diyos sa
tatlong banal na persona, Ama, Anak at Espiritu Santo. Naniniwala ako na ang Iyong banal na Anak ay naging tao at namatay para sa aming mga kasalanan, at darating siya upang hatulan ang mga buhay at mga patay. Naniniwala ako sa mga ito at sa lahat ng mga katotohanang itinuturo ng banal na Simbahang Katolika dahil isiniwalat mo sa kanila kung sino ang hindi kayang linlangin o malilang. Amen. O aking Diyos, umaasa sa Iyong walang katapusang kabutihan at mga pangako, ako ay Batas ng umaasang makakuha ng kapatawaran sa aking mga Pag-asa kasalanan sa tulong ng Iyong biyaya, at buhay na walang hanggan, sa pamamagitan ng mga grasya ni Hesukristo, aking Panginoon at Manunubos. Amen Etika - Naitala ang unang paggamit ng salitang ETIKA noong ika-14 na siglo syon sa diksiyonaryong Mirriam Webster (2014). - Nagsimula sa Middle English na ETHIK mula sa Griyegong ETHIKE na galing naman sa katagang ETHIKO. - Ang lahat ng ito ay tumutukoy sa nakaugaliang pamamaraan ng PAMUMUHAY at PAKIKIPAGKAPWA- TAO. Etika - Ayon sa FREE DICTIONARY ang ETIKA ay tumutukoy sa pamantayan ng pagkilos at pag-uugali batay sa mga katanggap-tanggap na ideya sa kung ano ang TAMA o MALI. Etika - Sa larangan ng PILOSOPIYA ang ETIKA ay itinuturing na isang sangay na pag-aaral na nakapokus sa grupo ng mga prinsipyo at paniniwala sa kung ano ang mabuti at nararapat. Etika - Ang pagiging ETIKAL sa PANANALIKSIK ay tumutukoy sa pagsunod sa pamantayang may pagpapahalaga sa katapatan, kabutihan at pagpapanguna sa kapakanan ng kapwa. Nagpapakita ng mga etikal na isyu sa iba’t ibang bahagi ng proseso ng pananaliksik. May mga mahahalagang prinsipyo sa etikal na pananaliksik (ayon sa American Psychological ssociation ( 2003) at Center for Social Research Methods ( 2006) na maaaring gabay ng mga nagsisimulang mananaliksik sa anumang larangan.
NARITO ANG ILAN SA MGA PRINSIPYO:
Marami nang naunang nakagawa/ nakapag-isip /nag-aral tungkol sa paksang nais mong unawain at pagyamanin. Nang dahil dito mahalaga ang pagbanggit at pagkilala sa iba pang mga mananaliksik at iskolar na naging tuntunan at pundasyong ng iyong pananaliksik. Hindi dapat pinipilit ang sinumang kalahok o respondent sa pagbibigay ng impormasyon o anumang partisipasyon sa pananaliksik. Bago magsimula kailanangang maging malinaw sa mga tagasagot ang kabuuang layunin at halaga ng kanilang partoisipasyon at buong loob ang kanilang pakikilahok Kinakailangang ipaunawa sa mga kalahok na ang anomang galing sa kanilang mga impormasyon ay gagamitin lamang sa kapakinabangan ng pananaliksik. Dapat ding ikubli ng mananaliksik ang pagkakakilanlan ng tagasagot lalo na kung ang paksa ay sensitibo. Kung kinakailangan sa colloquium o publikasyon ang resulta ng pananaliksik ay dapat ipagpaalam ay hingin ang permiso ng tagasagot na siyang pinagmulan ng datos. Mahalagang ipaalam sa mga tagasagot ang sistematikong pagsusuri ng mananaliksik sa kinalabasan ng pag-aaral, madalas kasi nararamdaman ng mga tagasagot na ginagamit lamang sila at pagkatapos ay parang balewala na sila. Dapat ibahagi sa kanila ang resulta ng ginawang pag-aaral nang sa gaon ay maramdaman nila ang pagiging bahagi nila sa pag-aaral na iyon. • Batas Republika Blg. 8293 ( INTELLECTUAL PROPERTY CODE) nakapaloob ang tinatawag nating PLAGIARISMO
• AYON SA PURDUE UNIVERSITY ONLINE WRITING
LAB ( 2014) ang PLAGIARISMO ay ang tahasang paggamit at pangongopya ng mga salita at/o ideya nang walang kaukulang pagbanggit o pagkilala sa pinagmulan nito. ✓Pag-aangkin sa gawa, produkto o ideya ng iba ✓Hindi paglalagay ng maayos na panipi sa mga siniping pahayag ✓Pagbibigay g maling impormasyon sa pinagmulan ng siniping pahayag ✓Pagpapalit ng mga salita sa katulad ng wika o kaya ay pagsasalin ng teksto ngunit pangongopya sa ideya nang walang sapat na pagkilala ✓Pangongopya ng napakaraming ideya at pananalita sa isang pinagkuna na halos bumuo na sa iyong produkto, tukuyin mo man o hindi ang pinagmulan nito - sistematikong kalipunan ng mga metodo o pamamaraan at proseso ngimbestigasyon na ginamit sa pangngalap ng datos sa isang pananaliksik. - Nagmula ito sa LATIN na METHODUS na nangangahulugang patakaran o alituntunin at LOGIA na nangangahulugang larangan ng pag-aaral. - organisadong larangan ng pag-aaral ng mga pamamaraan at tuntunin na ginagamit sa pagtuklas ng bagong kaalaman. - tumutukoy sa pamamaraan sa pagtuklas - kalipunan at pagkakaayos ng mga kaalaman hinggil sa mga hakbang-hakbang tulad ng pangangalap ng datos, pagsusuri,paglalarawan ng lunan ng pananliksik at populasyon o ang tagasagot at plano sa presentasyon ng datos. • pangkalahatang estratehiya na pinipili ng mananaliksik upang pagsama-samahin ang lahat ng bahagi at proseso ng pananaliksik sa maayos at lohikal na paraan, • detalyadong balangkas kung paano isasagawa ng imbestigasyon( kung sa paanong paraan mangangalap ng datos ang mananliksik, ano at paano gagamitin ang napiling instrumento at ang pamamaraan kung paano suriin nag datos. - tumutukoy sa sitematiko at empirikal na imbestigasyon ng iba’t ibang paksa at penomenang panlipunan sa pamamagitan ng matematikal , estadistikal at mga teknik na gumagamit ng kompyutasyon. - Ito ay kadalasang tiyak, mapanglahat at deskriptibo ang konklusyon. •Sensus sa populasyon •Antas ng kawalan ng trabaho •Dami ng naghihirap at paggastos ng mga mamamayan sa ibang bansa - kinapapalooban ng mga uri ng pagsisiyasat na ang layunin ay malalimang unawain ang pag- uugali ng tao. Hindi ito nagbibigay ng mapanlahat na konklusyon bagkus ang layunin lamang ay magpaliwanag at magbigay ng insyal na pagkaunawa tungo sa pagbuo ng desisyon. - Layunin ang mapakita ang malinaw at detalyadong karansan ng tao - Madalas gamitin ang pakikisalamuhang obserbasyon (participatory observation) o ang pakikipagpanayam. Ginagamitan ng payak na tanong (questionnaire) na hinahayaang sagutan ng mga kalahok. Madalas itong ginagamit sa mga deskriptibong pananaliksik na karaniwang nangangailanagn ng malakihang bilang ng tagasagot. Pagkuha ng impormasyon sa kalahok na may awtoridad o di kaya ay may personal na pagkaunawa sa paksa ng pananaliksik, naglalayong kumuha ng malalim at malawak na imporamasyon mula sa taong kakapanayamin a. Nakabalangkas na pakikipanayam (Structured Interview) - Ito ay eksakto o tiyak ang pagtatanong gaya ng mga nasa talatanungan, ang kaibahan lamang ay pasalita ang pamamaraan nito. b. Bahagyang Nakabalangkas (Semi- Structured Interview) - Ito ay ginagamitan lamang ng mga gabay na tanong upang maging maayos at masistema ang panayam ngunit hindi strikto. c. Walang Esktruktura (Unstructured Interview) - Layuning galugarin ang nararamdaman ng kalahok tungkol sa paksa ng panayam. Impormal ang paraan ng pagtatanong sa mga ganitong uri ng panayam. Pagkalap ng impormasyon na susuporta at magpapatibay sa mga datos sa pamamagitan ng analitikal na pagbasa sa mga nasusulat na komunikasyon at mga dokumento upang malutas ang mga suliranin Sekondaryang pamamaraan sa pagsusuri ng mga kaugnay na literatura o pangunahing pinagmulan ng pananaliksik. Ang mga uri ng dokumento na maaaring pagmulan ng pagsusuri ay ang mga: • Pampublikong tala • Iba’t ibang uri ng medya • Biyograpiya • Katitikan ng mga pulong o tala ng pangyayari sa isang komprekensya o kongreso at iba pa • Nakabalangkas na obserbasyon— Pagmamasid ng mananaliksik sa mga kalahok na pokus ng pag-aaral habang sistematikong itinatala ang kanilang pagkilos, interalsyon at pag-uugali sa pamamagitan ng gabay ng obserbasyon • Pakikisalamuhang Obserbasyon- pag-aaral ng kilos, pag-uugali at interaksiyon ng mga kalahok sa isang likas na kapaligiran (pakapakapa, pakikisalamuha at pakikipagpalagayang loob) Sa bahaging ito nakasaad ang mga batayang impormasyon tungkol sa mga kalahok ng pananaliksik. Kabilang dito kung sino, tagasaan o kung anong institusyon may kaugnay ang kalahok. Ang mga batayang impormasyong ito ay propesyon, edad at kasarian depende sa pangangailangan. •Ilalahad ang uri ng kasangkapan o instrumentong gagamitin upang maisagawa ang pamamaraan ng pananaliksik. •Nakabatay sa disenyo at pamamaraan ang instrumento. Binubuo ang instrumento bago ang aktuwal na pangangalap ng datos. Nagiging bahagi ng apendiks ang mismong talatanungan, checklist,o anomang gabay. Nilalaman ng bahaging ito ang hakbang-hakbang na plano at proseso sa pagkuha ng datos. Maaaring gumawa ang mananaliksik ng dayagram upang maipakita ang mga hakbang sa pangangalap ng datos o kaya ay ilahad na lamang ang mga ito. •Kung KWANTITATIBO ang pananaliksik— nakapaloob sa bahaging ito ang iba’t ibang estadistikal na pamamaraan para sa kompyutasyon at pagsusuri ng datos. • Kung KWALITATIBO ang pananaliksik - madalas tinutukoy rito kung paanong isinasaayos at bubuuin ang mga kategorya o maliliit na paksa na magpapaliwanag sa mga datos na nakalap. • Ilalagay sa bahaging ito ang kung paano gagawing sistematiko ang presentasyon ng datos para sa mas madaling interpretasyon at pagsusuri. Panuto: Iugnay ang EU # 2 sa: Ang mabisang pananaliksik ay nararapat na kakitaan ng pagiging matapat at pagsunod sa proseso. EU #2: Ano-anong mahahalagang aspeto sa buhay mag-aaral mo ang kinakailanagn ng mga proseso at pagiging matapat? Bakit? Magbigay ng isa.