Filipino 10 Q2 Module 5 Final

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 24

10

Filipino
Ikalawang Markahan – Modyul 5:
Pagsusuri sa Nobela Batay sa Pananaw/
Teoryang Pampanitikan na Realismo
“Ang Matanda at Ang Dagat”
Sub-Aralin: Elemento ng Nobela
Filipino – Ikasampung Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikalawang Markahan – Modyul 5: Pagusuri sa Nobela Batay sa Pananaw/Teoryang
Pampanitikan na Realismo
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito
upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa
modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa


anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon


Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul


Manunulat: Marynell G. Maquiling
Editor: Gelyn I. Inoy, Venicar P. Eltanal
Tagasuri: Arlene L. Decipolo, Clinton T. Dayot, Shem Don C. Fabila, Ana Melissa T.
Venido, Gelyn I. Inoy, Melle L. Mongcopa, Christopher D. Montecino,
Dustin Kiith P. Jagunos, Corazon N. Ras, Freddie E. Ebañez, Rico C. Tañesa
Tagalapat: Romie G. Benolaria, Ma. Lourdes E. Peronce
Tagapamahala: Senen Priscillo P. Paulin, CESO V Rosela R. Abiera
Fay C. Luarez, TM, EdD., PhD Maricel S. Rasid
Adolf P. Aguilar, CESE Elmar L. Cabrera
Nilita L. Ragay, EdD
Renante A. Juanillo, EdD

Inilimbag sa Pilipinas ng ________________________

Department of Education –Region VII Schools Division of Negros Oriental

Office Address: Kagawasan, Ave., Daro, Dumaguete City, Negros Oriental


Tel #: (035) 225 2376 / 541 1117
E-mail Address: negros.oriental@deped.gov.ph
10

Filipino
Ikalawang Markahan – Modyul 5:
Pagsusuri sa Nobela Batay sa
Pananaw/Teoryang
Pampanitikan na Realismo
“ANG MATANDA AT ANG DAGAT”
Sub-Aralin: Elemento ng Nobela
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:

Malugod na pagtanggap sa asignaturang Filipino 10 ng Alternative Delivery Mode


(ADM) Modyul para sa araling Pagsusuri sa Nobela Batay sa Pananaw / Teoryang
Pampanitikan na Realismo!

Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga edukador


mula sa pambuliko at pampribadong institusyon upang gabayan ka, ang gurong
tagapagdaloy upang matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang itinakda
ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili,
panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.

Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa mapatnubay at


malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan, bilis at oras.
Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral upang makamit ang mga
kasanayang pan-21 siglo habang isinasaalang-alang ang kanilang mga
pangangailangan at kalagayan.

Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang kahong


ito sa pinakakatawan ng modyul:

Mga Tala para sa Guro


Ito'y naglalaman ng mga paalala, panulong
o estratehiyang magagamit sa paggabay sa
mag-aaral.

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang mag-aaral


kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan at itala ang
pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling
pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at gabayan
ang mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa modyul.

ii
Para sa mag-aaral:

Malugod na pagtanggap sa Filipino 10 ng Alternative Delivery Mode (ADM)


Modyul ukol sa Pagsusuri sa Nobela Batay sa Pananaw / Teoryang Pampanitikan na
Realismo!

Ang kamay ay madalas gamiting simbolo ng kakayahan, aksyon at layunin. Sa


pamamagitan ng ating mga kamay tayo ay maaaring matuto, lumikha, at
magsakatuparan ng gawain. Ang kamay sa tulong-aral na ito ay sumisimbolo na
ikaw, bilang isang mag-aaral, ay may angking kakayahang matutuhan ang mga
kaugnay na kompetensi at kasanayan. Ang iyong pang-akademikong tagumpay ay
nakasalalay sa iyong sarili o sa iyong mga kamay.

Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin nitong
matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad
din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.

Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

Alamin Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga


dapat mong matutuhan sa modyul.

Subukin Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung


ano na ang kaalaman mo sa aralin ng
modyul. Kung nakuha mo ang lahat ng
tamang sagot (100%), maaari mong laktawan
ang bahaging ito ng modyul.

Balikan Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral


upang matulungan kang maiugnay ang
kasalukuyang aralin sa naunang leksyon.

Tuklasin Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay


ipakikilala sa iyo sa maraming paraan tulad
ng isang kuwento, awitin, tula, pambukas na
suliranin, gawain o isang sitwasyon.

Suriin Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling


pagtalakay sa aralin. Layunin nitong
matulungan kang maunawaan ang bagong
konsepto at mga kasanayan.

Pagyamanin Binubuo ito ng mga gawaing para sa


malayang pagsasanay upang mapagtibay ang
iyong pang-unawa at mga kasanayan sa
paksa. Maaari mong iwasto ang mga sagot
mo sa pagsasanay gamit ang susi sa
pagwawasto sa huling bahagi ng modyul.

iii
Isaisip Naglalaman ito ng mga katanungan o
pupunan ang patlang ng pangungusap o
talata upang maproseso kung anong
natutuhan mo mula sa aralin.

Isagawa Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong


sa iyo upang maisalin ang bagong kaalaman
o kasanayan sa tunay na sitwasyon o
realidad ng buhay.

Tayahin Ito ay gawain na naglalayong matasa o


masukat ang antas ng pagkatuto sa
pagkamit ng natutuhang kompetensi.
Karagdagang Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong
Gawain panibagong gawain upang pagyamanin ang
iyong kaalaman o kasanayan sa natutuhang
aralin.

Susi sa Pagwawasto Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa lahat


ng mga gawain sa modyul.

Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:

Ito ang talaan ng lahat ng pinagkuhanan sa


Sanggunian
paglikha o paglinang ng modyul na ito.

Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:


1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng anumang
marka o sulat ang anumang bahagi ng modyul. Gumamit ng hiwalay na papel
sa pagsagot sa mga pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang gawaing
napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at
sa pagwawasto ng mga kasagutan.
5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos nang
sagutin lahat ng pagsasanay.
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na ito, huwag
mag-aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka rin
humingi ng tulong sa iyong mga magulang, sa nakatatanda mong kapatid o sino
man sa iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging itanim sa
iyong isipang hindi ka nag-iisa.

Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng


makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa
kaugnay na mga kompetensi. Kaya mo ito!

iv
ALAMIN

PAGSUSURI SA NOBELA BATAY SA


PANANAW/TEORYANG PAMPANITIKAN
NA REALISMO
“ANG MATANDA AT ANG DAGAT”

Sub-Aralin: Elemento ng Nobelo

MGA KASANAYANG
PAMPAGKATUTO

1. Nasusuri ang nobela sa pananaw realismo o alinmang angkop na


pananaw/teoryang pampanitikan (F10PB-IIf-77)

2. Naihahambing ang akda sa iba pang katulad na genre batay sa tiyak na mga
elemento nito (F10PB-IIf-78)

3. Nabibigyang- kahulugan ang mahihirap na salita, kabilang ang mga


terminong ginagamit sa panunuring pampanitikan (F10PT-IIf-74)

1
PANIMULA

Isang napakagandang araw sa’yo!

Kumusta ka sa araw na ito?

Ang modyul na ito ay ginawa para sa iyo upang paigtingin ang


iyong kaalaman hinggil sa teoryang pampanitikan sa pagsusuri ng
nobela at elemento nito.

Gagamitin mo sa modyul na ito ang iyong kasanayang umunawa,


sumuri at sumagot nang buong sipag sa mga katanungan at gawain na
inihanda ko sa modyul na ito. Malaki ang tiwala ko na ito ay magagawa
mo.
Sana, ito’y iyong magustuhan.

MGA LAYUNIN

Sa katapusan ng modyul na ito, ikaw ay inaasahang:


1. Nakasusuri sa nobelang binasa batay sa pananaw realismo o
alinmang angkop na pananaw/ teoryang pampanitikan
2. Nailalahad ang sariling saloobin sa mga kaisipan, pangyayari,
paniniwalang inilahad sa akda
3. Nakasusulat ng mga sitwasyong nagpapakita sa realidad sa buhay
na may kaugnayan sa nobela
4. Nakabubuo ng sariling pangungusap gamit ang mga salitang
nabigyan ng kahulugan o talasalitaan
5. Napahahalagahan ang mga makatotohanang karanasan na
nakapaloob sa binasang akda sa pamamagitan ng pagsasabuhay
nito

2
SUBUKIN

PANIMULANG
PAGTATAYA

PANUTO: Basahin at unawaing mabuti ang bawat aytem. Isulat sa kuwaderno


ang iyong sagot.

1. Ito ay isang mahabang kuwento na binubuo ng mga kabanata na


nagsasalaysay ng mga kawing-kawing na pangyayari sa buhay ng tao.
A. maikling kuwento B. nobela C. tula D. anekdota

2. Ang layunin ng teoryang ito ay ipakita na ang tao o sumasagisag sa tao ay


may sariling kakayahan na umangat buhat sa pagdurusang dulot ng pang-
ekononiyang kahirapan at suliraning panlipunan at pampulitika. Anong
teoryang pampanitikan ito?
A. teoryang romantisismo C. teoryang markismo
B. teoryang Realismo D. teoryang eksistensyalismo

3. Ito ay teoryang pampanitikan na nagpapahayag ng pagtanggap sa


katotohanan o realidad ng buhay. Layunin ng teoryang ito na ipakita ang
mga karanasan at nasaksihan ng may-akda sa kanyang lipunan sa
makatotohanang pamamaraan.
A. teoryang romantisismo C. teoryang pormalistiko
B. teoryang realismo D. teoryang eksistensyalismo

4. Ito ang paksang-diwang binibigyan ng diin sa nobela. Anong elemento ng


nobela ito?
A. tagpuan B. pananalita C. tauhan D. tema

5. Ito ang diyalogong ginagamit sa nobela. Anong elemento ng nobela ito?


A. tagpuan B. pananalita C. tauhan D. tema

6. Ito ang nagpapagalaw at nagbibigay buhay sa nobela. Anong elemento ng


nobela ito?
A. tagpuan B. pananalita C. tauhan D. tema

3
7. Sa isang malawak na espasyo ng Katedral nagkita-kita ang mamamayan
upang magsaya para sa “Pagdiriwang ng Kahangalan” na isinasagawa sa
loob ng isang araw taon-taon. Anong elemento ng nobela ang lantad sa
pahayag?
A. tagpuan B. pananalita C. tauhan D. tema

8. Ang mga akda na nakasulat sa ibaba ay pawang mga halimbawa ng nobela.


Alin dito ang halimbawa ng mitolohiya?
A. Cupid at Psyche C. Noli Me Tangere
B. El Filibusterismo D. Kuba ng Notre Dame

9. Ang mga pahayag sa ibaba ay tumutukoy sa nobela maliban sa isa.


A. Ang mga tauhan na gumaganap ay mga hayop
B. Pumupukaw sa damdamin ng mambabasa
C. Binubuo ng mga yugto o kabanata
D. Maraming tagpuan

10. “Maingat na maingat niyang binuhat ang kamay dahil nagpupuyos sa sakit
ang mga ito.” Ang salitang may salungguhit ay nangangahulugan na
_______.
A. nawawala ang sakit C. kumikirot sa sakit
B. naghihilom D. matinding sakit

11. “Inihanda niya ang salapang at hinigpitan ang lubid habang pinagmamasdan
niya ang paglapit ng pating.” Ang salitang may salungguhit ay
nangangahulugan na _______.
A. patalim C. maso
B. ubid D. sibat

12. “Pagkakita niya sa pating, dumukwang siya sa gilid at hinambalos ito.” Ang
salitang may salungguhit ay nangangahulugan na _______.
A. paraan ng pangingisda
B. paraan ng pag-ehersisyo
C. paraan ng pag-abot na nakaunat ang braso at inilalapit ang katawan
paharap
D. paraan ng pag-abot na nakaunat ang leeg at inilalapit ang katawan pagilid

13. “Nangunguyapit siya sa sanga o kahit anumang bagay na mahawakan


upang di matangay ng rumaragasang baha dulot ng bagyo.” Anong uri ng
tunggalian ang pahayag?
A. tao vs tao C. tao vs kalikasan
B. tao vs sarili D. tao vs lipunan

4
14. Malalaki at malalakas na hampas ng alon ang kinakalaban ng mga
mangingisda sa laot. Anong tunggalian ang lantad sa pahayag?
A. tao vs tao C. tao vs kalikasan
B. tao vs sarili D. tao vs lipunan

15. Pangungutya at matinding tawanan ang kinakaharap ni Berto araw-araw


mula sa kanyang mga kaklase. Anong tunggalian ang lantad sa pahayag?
A. tao vs tao C. tao vs kalikasan
B. tao vs sarili D. tao vs lipunan

Binabati kita!
Nagawa mong sagutan ang
Panimulang Pagtataya nang buong husay at
talino.
Ngayon ay ihanda ang iyong sarili at
magsisimula ka na sa paggalugad ng
panibagong kaalaman.

TUKLASIN

GAWAIN 1

PANUTO: Gamitin mo ang Venn Diagram upang ilahad ang pagkakatulad at


pagkakaiba ng dalawang nobela. Isulat sa iyong kuwaderno ang iyong tugon.
Pagkakatulad

Harry Potter Noli Me Tangere

5
SURIIN

PAGSUSURI

Mga Gabay na Tanong:


1. Sa anong paraan nagkakaiba ang dalawang nobela? Ipaliwanag.
2. Batay sa estilo o pamamaraan ng pagsulat ng manunulat ng nobela, alin sa
dalawa ang nakaantig ng iyong damdamin o interes? Bakit?
3. Sa pagsusuri ng dalawang akda, paano kaya ito makatutulong sa araling
iyong pag-aaralan?

PAGYAMANIN

PAGLALAHAD

Ang nobela at ang mga Elemento nito


(Basahin ang tungkol sa nobela at mga elemento nito sa Panitikang Pandaigdig
Filipino 10, Modyul para sa mag-aaral sa pahina 157)

Teoryang Pampanitikan
Narito ang ilan sa mga teoryang pampanitikan ayon kay Dantes, (2013):
a. Teoryang Romantisismo – layunin ng teoryang ito ay ipamalas ang iba’t ibang
paraan ng tao o sumasagisag sa tao sa pag-aalay ng kanyang pag-ibig sa
kapwa, bansa at mundong kinalakhan. Ipinakikita rin sa akda na gagawin at
gagawin ng isang nilalang ang lahat upang maipaalam lamang ang kanyang pag-
ibig sa tao o bayang napupusuan.
b. Teoryang Realismo – layunin nito ay ipakita ang mga karanasan at nasaksihan
ng may-akda sa kanyang lipunan. Samakatuwid, ang panitikan ay hango sa

6
totoong buhay ngunit hindi tuwirang totoo sapagkat isinaalang-alang ng may-
akda ang kasiningan at pagkaepektibo ng kanyang sinulat.
c. Teoryang Eksistensyalismo – layunin ng teoryang ito ay ipakita na may kalayaan
ang tao na pumili o magdesisyon para sa kanyang sarili na siyang pinakasentro
ng kanyang pananatili sa mundo
d. Teoryang Humanismo – layunin nito ay ipakita na may kalayaan ang tao na
pumili o magdesisyon para sa kanyang sarili na siyang pinakasentro ng kanyang
pananatili sa mundo (human existence).
e. Teoryang Markismo/Marxismo – layunin ng teoryang ito ay ipakita na ang tao o
sumasagisag sa tao ay may sariling kakayahan na umangat buhat sa
pagdurusang dulot ng pang-ekononiyang kahirapan at suliraning panlipunan at
pampulitika. Ang mga paraan ng pag-ahon mula sa kalugmukan sa akda ay
nagsisilbing modelo para sa mga mambabasa.
https://www.slideshare.net/rafaeladantes/mga-teoryang-pampanitikan

(Ang karagdagang impormasyon hinggil sa teoryang pampanitikan ay mababasa sa


Panitikang Pandaigdig Filipino 10, Modyul para sa mga Mag-aaral sa pahina 165)

Ngayong batid mo na ang tungkol sa mga elemento ng nobela at ilang teoryang


pampanitikan at kung paano sumuri ng akda, dumako ka na sa nobelang isinulat ni
Ernest Hemingway sa bansang Cuba. Nanalo ito ng Pulitzer Prize for Fiction (1953)
at Nobel Prize (1954). Ito ang kahuli-hulihang nobela na nailimbag ni Hemingway.

Bago mo gawin ang pagbabasa, alamin mo muna ang mga mahihirap na salita
mula sa akda at bigyan ito ng kahulugan.

Paglinang ng Talasalitaan
Hanapin sa loob ng bangka ang kahulugan ng mga salitang may salungguhit sa
loob ng pangungusap.

 likurang bahagi ng
isang sasakyang
pandagat
 isang uri ng pating na
may malalaki at
matatalas na ngipin
 mahibla
  sibat
 patalim  kumuha
 
Sailboat Flag Transparent, https://www.google.com.ph/search?q=sailboat+clipart
1. Pero napatay ko ang pating na sumagpang sa isda ko, naisip niya. At siya ang
pinakamalaking dentuso na nakita ko.

7
2. Ni wala siyang makitang isa mang ibon. Dalawang oras na siyang naglalayag,
nagpapahinga sa popa.
3. Pagkaraa’y kinuha niya ang sagwang tinalian niya ng lanseta.
4. Sumandig siya sa gilid at pumilas ng kapirasong karne ng isda sa pinagkagatan
ng pating.
5. Matigas ito at makatas, parang karne, pero hindi ito pula. Hindi ito mahilatsa
at alam niyang mataas ang magiging presyo nito sa palengke.

Ang Matanda at Ang Dagat


Isinalin sa Filipino mula sa Ingles ni Jesus Manuel Santiago
“The Old Man and the Sea” ni Ernest Hemingway

(Basahin ang buong nilalaman ng teksto sa aklat na Panitikang Pandaigdig sa


Filipino 10, Modyul para sa mag-aaral sa pahina 158-163)

Mga Gawain

Gawain 1
Bumuo ng sariling pangungusap gamit ang mga salita na binigyan ng
kahulugan sa talasalitaan.

1. Dentuso
____________________________________________________________

2. Popa
______________________________________________________________

3. Lanseta
______________________________________________________________

4. Pumilas
______________________________________________________________

5. Mahilatsa
______________________________________________________________

8
Gawain 2

Balikan ang pangunahing tauhan sa nobela na si Santiago. Isa-isahin ang


mga kilos o gawi, saloobin o paniniwala nito na maaaring gawing huwaran tungo sa
mabuting pamumuhay. Gamitin ang graphic organizer sa ibaba.

saloobin o Pakikipag-
paniniwala sapalaran

kilos o gawi

Santiago

Main Idea and Details Templates.https://www.edrawsoft.com/template-tree-main-idea-details.php

Mga gabay na tanong sa pagsasagawa ng Gawain 2.

1. Ano-ano ang kilos o gawi na ipinakita ni Santiago sa nobela? (Sumulat ng


dalawang pag-uugali.)
_______________________________________________________________

2. Ano ang kanyang saloobin o paniniwala at naiisip habang nakikipagtunggali siya


sa kanyang kaaway? Bakit mo nasabi? (Sumulat ng isang saloobin o
paniniwala.)
_______________________________________________________________

3. Anong klaseng mga pagsubok ang kinakaharap niya at paano niya ito
hinaharap? (Sumulat ng isang pakikipagsapalaran.)
_______________________________________________________________

4. Paano mo gagawing huwaran ang mga ipinakita o ikinilos ni Santiago kung


paano niya hinarap ang mga pagsubok sa panahon na yaon? (Sumulat ng isang
huwaran.)
______________________________________________________________

9
ISAISIP

Litaw na litaw sa nobelang “Ang Matanda at Ang


Dagat” ang pananaw ng teoryang realismo.

Matapat na pagsasalamin sa realidad ang ginawa ng


may-akda, naipakita sa nobela ang mga pangyayaring hango
sa totoong buhay ng mga mangingisda na hindi sa lahat ng
araw ay may huli.

Maaaring sabihin ng mambabasa na may


pagmamalabis sa mga pangyayari ngunit dito makikita ang
kasiningan ng may-akda upang maging epektibo ang
kanyang isinulat.

Ang tunggalian ay nagbibigay-daan upang mas lalo


pang maging kapana-panabik ang mga pangyayari sa
nobela. Dito ipinapakita ang pakikipagsapalaran ng
pangunahing tauhan laban sa mga problemang kinakaharap.

Ipinakita rin dito ang dalawang tunggalian: tao laban


sa sarili, sa panahong tinatanong ni Santiago ang kanyang
sarili kung tama ba ang kanyang ginawa na patayin ang
dentuso at tao laban sa kalikasan, ang pangyayaring
nakipaglaban siya sa pating sa abot ng kanyang makakaya.

ISAGAWA

10
PAGLALAPAT

A. Suriin ang nobela gamit ang balangkas ng pagsusuri.

BALANGKAS

I. Panimula
Uri ng panitikan:
Bansang pinagmulan:
Pagkilala sa may-akda:
Layunin ng may-akda:

II. Nakaimpluwensiya ba ito sa pananaw ng ibang tao o bansa?


Tema/paksa ng akda:
Mga tauhan ng akda:
Tagpuan/Panahon:
Balangkas ng mga pangayayri:
Kulturang masasalamin sa akda:

III. Pagsusuring pangkaisipan


Mga kaisipang tagaly ng akda:
Estilo ng pagkasulat ng akda:
IV. Teoryang Ginamit:

V. Buod ng akda
_________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________

RUBRIK SA PAGSUSURI NG AKDANG PAMPANITIKAN NG MEDITERANEAN


PUNTOS

KRAYTIRYA MAHUSAY KATAMTAMAN MAHINA


8-10 puntos 5-7 puntos 1-4 puntos

Mahusay/malikhain Maayos ang Hindi nakikitaan


ang paggamit ng paggamit ng mga ng kalinawan sa
PAGKASU- mga salita. salita sa pagpapahayag ng
LAT pagpapahayag. kaisipan.

11
Mahusay at Iilan lamang ang
nakapupukaw ng Kompleto ang mga mga
NILALAMAN interes sa mababasa. impormasyong impormasyon
inilalahad. ibinigay.
Mahusay ang Maayos ang Hindi malinaw
pagkakasunod- pagkakasunod- ang mga
ORGANISAS- sunod ng mga sunod ang mga detalyeng
YON detalyeng inilahad. pangyayari. inilahad.
Mahusay at malinis Malinis ang Marumi at
ang pagkasulat. pagkasulat. nakikitaan ng
KALINISAN pagmamadali

KARAGDAGANG
GAWAIN

PAGPAPAYAMAN

REFLEKSIYON

Tayo ay may pinagdadaanang mga pagsubok sa buhay ngunit nasa atin


iyon kung paano natin ito haharapin. Kagaya ni Santiago, siya rin ay dumanas ng
matinding pagsubok sa buhay. Natunghayan mo kung paano niya ito hinarap at
napagtagumpayan.
Ngayon, nais kung sagutan mo ang gawain. Gamitin mo ang inihanda kong
graphic organizer sa gawaing ito.
Pumili lamang ng isa sa sumusnod:
a. Magtala ng dalawang pagsubok na dinadanas sa buhay na maihahalintulad mo
sa nobelang nabasa, paano mo ito hinarap at napagtagumpayan?
b. Magtala ng dalawang suliranin ng lipunan sa iyong lugar (barangay o lungsod)
na maihahalintulad mo sa nobelang nabasa. Bilang mamamayan, magbigay ng
mungkahi kung paano ito masusolusyunan ng mga nakaupong opisyal ng
pamahalaan sa inyong lugar.

12
Suliranin/
Solusyon
Pagsubok

1. ___________________ 1. ___________________
___________________ ___________________
___________________ ___________________
___________________
2. ___________________
___________________ 2. ___________________
___________________ ___________________
___________________ ___________________
___________________

Main Idea and Details Templates.https://www.edrawsoft.com/template-tree-main-idea-details.php

TAYAHIN

PANGWAKAS NA
PAGTATAYA
I. PANUTO: Basahing mabuti ang mga sumusunod na mga katanungan. Piliin at
isulat ang titik nang tamang sagot sa kuwaderno.

1. Anong teoryang pampanitikan ang litaw na litaw sa nobelang “Ang Matanda at


ang Dagat”?
A. teoryang omantisismo C. teoryang pormalistiko
B. teoryang realismo D. teoryang eksistensyalismo

2. “Puwede kong itali ang aking lanseta sa puluhan ng isang sagwan.” Ang
salitang may salungguhit ay nangangahulugang ___________?
A. espada B. lubid C. patalim D. sibat
3. Ito ang nagbibigay-daan upang mas lalo pang maging kapana-panabik ang
mga pangyayari sa nobela. Dito ipinapakita ang pakikipagsapalaran o
pakikipagbuno ng pangunahing tauhan laban sa mga problemang
kinakaharap. Anong bahagi ng banghay ito?
A. tagpuan B. pananaw C. tunggalian D. tema

13
4. Ang mga akda na nakasulat sa ibaba ay pawang mga halimbawa ng nobela.
Alin dito ang halimbawa ng mitolohiya?
A. Ang Dagat at Ang Matanda C. Noli Me Tangere
B. Cupid at Psyche D. Kuba ng Notre Dame

5. Ang mga pahayag sa ibaba ay tumutukoy sa nobela maliban sa isa.


A. maraming tagpuan C. ang mga tauhang gumaganap ay hayop
B. binubuo ng mga yugto D. pumupukaw sa damdamin ng mambabasa
Para sa bilang 6 – 7

“Pero hindi nilikha ang tao para magapi,” sabi niya. “Maaaring wasakin ang isang
tao pero hindi siya magagapi.” “Nagsisisi ako na napatay ko ang isda, sa loob-
loob niya. Parating na ngayon ang masamang panahon at wala man lang akong
salapang. Malupit ang dentuso, at may kakayahan at malakas at matalino. Pero
mas matalino ako kaysa kaniya. Siguro’y hindi, sa loob-loob niya. Siguro’y mas
armado lang ako.”
6. “Pero hindi nilikha ang tao para magapi,” sabi niya. “Maaaring wasakin ang
isang tao pero hindi siya magagapi.” Ipinapakita sa pahayag na _______.
A. hindi dapat magpatalo sa hamon ng buhay.
B. kung may dilim may liwanag ding masisilayan.
C. may pagsubok mang dumating, matatag pa rin itong kahaharapin.
D. nilikha tayo ng Diyos para lumaban at hindi para masaktan lamang.

7. Anong katangian ng pangunahing tauhan ang makikita sa naturang pahayag?


A. mabait B. maalalahanin C. mapagpahalaga D. mabuti

8. “Huwag kang mag-isip, tanda,” malakas niyang sabi. “Magpatuloy ka sa


paglalayag at harapin ang anumang dumating.” Ang pahayag ay nagpapakita
ng anong uri ng tunggalian?
A. tao vs tao B. tao vs sarili C. tao vs kalikasan D. tao vs lipunan
Para sa bilang 9–12

“Ang naroon lamang ay ang mabigat at matulis na ulong asul at ang malalaking
mata at ang lumalagutok, umuulos, nanlalamong mga panga. Pero ang
kinalalagyan ng utak ang napuruhan ng matanda. Inulos niya ito ng mahusay
na salapang na ubos-kayang ipinukol ng kaniyang kamay na nanlalagkit sa
dugo. Inulos niya ito nang walang pag-asa pero may katatagan ng pasiya at
lubos na hangaring maminsala.”

9. Ang salitang nakasalungguhit at nakadiin sa talata ay nangangahulugang


___________.
A. maso B. sibat C. patalim D. lubid

14
10. “Inulos niya ito nang walang pag-asa”. Ano ang kahulugan ng salitang may
salungguhit?
A. sinaksak B. kinagat C. tinapik D. hinampas

11. “Inulos niya ito nang walang pag-asa pero may katatagan ng pasiya at lubos
na hangaring maminsala.” Anong mahalagang kaisipan ang masasalamin sa
pahayag?
A. kapag wala ng pag-asa sumuko na lang sa pakikibaka
B. ngumiti pa rin kahit na may problemang kinakaharap sa buhay
C. Diyos na ang bahala sa mga taong panay ang naninira sa’yo o sa kapwa.
D. lumaban sa kahit na anong dagok ng buhay dahil habang may buhay may
pag-asa

12. Anong katangian ng pangunahing tauhan ang makikita sa naturang pahayag?


A. mapagmahal B. maalalahanin C. lakas ng loob D. mabuti
13. “Pero ang kinalalagyan ng utak ang napuruhan ng matanda. Inulos niya ito
nang mahusay na salapang na ubos-kayang ipinukol ng kaniyang kamay na
nanlalagkit sa dugo.” Ang pahayag ay nagpapakita ng anong uri ng
tunggalian?
A. tao vs tao B. tao vs sarili C. tao vs kalikasan D. tao vs
lipunan

14. Batay sa nobelang nabasa, ang mga pahayag sa ibaba ay mga pahayag na
nagpapakita ng pangyayari ng reyalidad sa buhay maliban sa isa.
A. Naririnig ng matanda ang ingay ng balat ng pating.
B. Sariwa ngayon ang simoy at maayos siyang naglayag.
C. Lumangoy ang pating patungo sa direksiyon ng bangka at ng isda nang
maamoy ang dugo.
D. Naisip ng matanda na kasalanan ang patayin ang isda ngunit siya’y isang
mangingisda na maraming umaasa.

15. Batay sa nobelang nabasa, ang mga pahayag sa ibaba ay nagpapakita ng


pangyayari ng reyalidad sa buhay maliban sa isa.
A. Naglayag ng dalawang oras ang matanda at wala siyang makitang
bangkang naglalayag at ni isang ibon na lumilipad.
B. Isa siyang napakalaking pating na Mako, ang katawan ay sadyang para
lumangoy na kasimbilis ng pinakamabilis na isda sa dagat.
C. Kapag nasa laot ang mangingisda at nag-iisa, hindi maiiwasang kausapin
niya ang sarili.
D. Napatay ng matanda ang pating na Mako gamit ang kanyang lakas at
salapang.

15
16
Panimulang Pagtataya
1. b 6. c 11. b
2. c 7. a 12. d
3. b 8. a 13. c
4. d 9. a 14. a
5. b 10. d 15. a
Paglinang ng Talasalitaan
1. dentuso – Isang uri ng pating na may malalaki at matatalas na ngipin
2. popa – likurang bahagi ng isang sasakyang pandagat
3. lanseta – patalim
4. pumilas – kumuha
5. mahilatsa – mahibla
Paglalapat
Pagsusuri: Ang pamantayan ang gagamitin sa pagbibigay ng marka/puntos.
Pangwakas na Pagtataya
I. Isulat ang titik ng tamang sagot.
1. B 6. C 11. D
2. C 7. B 12. C
3. A 8. B 13. C
4. C 9. D 14. A
5. B 10. C 15. C
SUSI SA PAGWAWASTO
MGA SANGGUNIAN

Cawas, Rodrigo, Eltanal, Venicar P., Lastimosa, Mary Lovilin I., Villasan, Marilyn M.,
Oville, Gernade G., Dagangan, Alma M., Piñero, Aida T., Dumagpi, Lanie O.,
Fabila, Shem Don C., Pinadaling Paraan ng Pagtuturo gn Filipino 10 Sanayang
Aklat, Dumaguete City, Negros Oriental Division. 2017
Vilma c. Ambat et. Al., “Panitikang Pangaigdig: Filipino 10, Modyul para sa Mag-aaral”
Vibal Group Inc., 2015
Dantes, Rafaela. Mga teoryang pampanitikan. Published on Jan 20, 2013. Accessed
June 22, 2020
https://www.slideshare.net/rafaeladantes/mga-teoryang-pampanitikan

Mabait, Merland.Teoryang Pampanitikan.Published on Jul 9, 2014. Accessed June


22, 2020
https://www.slideshare.net/GinoongGood/teoryang-pampanitikan-36790003

Dionesioable. Modyul 16 pagsusuri ng akda batay sa teoryang realism. Published


on Aug 25, 2013. Accessed June 22, 2020
https://www.slideshare.net/dionesioable/modyul-16-pagsusuri-ng-akda-batay-
sa-teoryang-realismo

Mr. HomeWork.Elemento ng Nobela.PublishedJune 28, 2013. Accessed June 22,


2020
http://misterhomework.blogspot.com/2013/06/elemento-ng-nobela.html

WIKIPEDIA. Nobela. Huling pagbabago: 03:13, 5 Setyembre 2019.


https://tl.wikipedia.org/wiki/Nobela#Elemento

edrawsoft. Main Idea and Details Template – Edraw. Accessed June 22, 2020
https://www.edrawsoft.com/template-tree-main-idea-details.php

Sailboat Flag Transparent, (Accessed June 22, 2020),


https://www.google.com.ph/search?q=sailboat+clipart

17
MARYNELL G. MAQUILING. Siya ay kasalukuyang
nagtuturo sa Jimalalud NHS at tagapayo ng
BALINTATAW ang pahayagan ng nasabing paaralan.
Miyembro ng NOSPAA at auditor ng 1st Congressional
District ng nabanggit na samahan. Natamo ang 39
yunits/CAR ng Master of Arts in Education in Filipino sa
Central Philippines State University, San Carlos
Campus. Pinalad siyang mapabilang at naatasang
sumalat ng Grade 7 Sanayang Aklat.

Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education – Schools Division of Negros Oriental


Kagawasan, Avenue, Daro, Dumaguete City, Negros Oriental

Tel #: (035) 225 2376 / 541 1117


Email Address: negros.oriental@deped.gov.ph
Website: lrmds.depednodis.net

You might also like