Professional Documents
Culture Documents
5. დემოკრიტე
5. დემოკრიტე
დემოკრიტე იყო ქალაქ აბდერადან. მამამისი იმდენად მდიდარი კაცი ყოფილა, რომ მას
სტუმრად სწვევია მეფე ქსერქსე და, კარგი მასპინძლობის სანაცვლოდ, მისთვის მოგვები და
ქალდეველები დაუტოვებია. დემოკრიტეს მათგან უსწავლია ასტროლოგია და თეოლოგია.
დემოკრიტეს, ცოდნის შეძენის მიზნით, უმოგზაურია ინდოეთში, ბაბილონსა და ეთიოპიაში.
გადმოცემის თანახმად, მოგზაურობაში ‘გაუფლანგავს’ (გნებავთ, დაუმღერებია) მამისეული
ქონება. აბდერელების კანონით, ვინც მამისეულ ქონებას გაფლანგავდა, ის ვერ დაიმარხებოდა
მშობლიურ მიწაზე. აბდერაში დაბრუნებულ დემოკრიტეს თავისი თხზულება წაუკითხავს
თანამოქალაქეებისთვის, რომლებიც ისე აღფრთოვანებულან, რომ სასჯელიც მოუხსნეს,
მამისეული ქონებაც აუნაზღაურეს (რაც მერე ძმებისთვის მიუცია დემოკრიტეს) და ძეგლებიც
აუგეს სიცოცხლეშივე.
1
ჰერაკლიტეს საპირისპიროდ, რომელსაც ‘მოტირალ ფილოსოფოსს’ ეძახდნენ
2
დემოკრიტეს აზრით, უსასრულო დაყოფადობა ‘აქრობს’ სიდიდეს, ამიტომ, აუცილებელია არსებობდეს
ის(ინი) რაც არ იყოფა.
სივრცე განუწყვეტლობაა (ცარიელი სივრცე ერთიანია), ატომები - წყვეტადობა (ერთიანი
სივრცის დანაწევრება ატომებით ხდება);
‘პატიოსანია თუ არა ადამიანი გამოიცნობა არა მხოლოდ იმით, რას აკეთებს, არამედ იმითაც,
რა სურს’;
3
დემოკრიტე უარყოფს ანაქსაგორასეულ ‘ნუსსა’ და ემპედოკლეს ‘სიყვარულ-სიძულვილს’, როგორც
მოძრაობის ამხსნელ პრინციპებს.
4
სხვათა შორის, არისტოტელეს წიგნში ‘წარმოშობისა და ხრწნის შესახებ’ უწერია: ‘თუ მხედველობაში არ
მივიღებთ ზერელე ცოდნას, დემოკრიტეს გარდა, არავინ არაფერი არ იცოდა. მე მიმაჩნია, რომ
მხოლოდ დემოკრიტე ფიქრობდა და ერკვეოდა ყველაფერში’.