E801U2 Sposob Na Fizyke Przewodnik Po Cyklu

WSiP – Edukacja dla przyszłości!
Wasz gĄos jest dla nas decydujÇcy

– publikacje tworzymy na podstawie opinii
nauczycieli i uczniów.
Nieustannie zmieniamy siÛ na lepsze

– nowe produkty tworzymy, ĄÇczÇc
sprawdzone rozwiÇzania z najlepszymi
trendami w edukacji.
Doceniamy, wspieramy i uĄatwiamy

pracÛ w edukacji – mamy bogatÇ ofertÛ
uzupeĄniajÇcÇ, organizujemy szkolenia
i konferencje.
Wykorzystujemy cyfrowe rozwiÇzania

– przygotowujemy multibooki, generatory
i plansze interaktywne.
Mamy doĝwiadczenie i jesteĝmy otwarci

na nowe pomysĄy – 78 lat znajomoĝci rynku
wydawniczego pozwala nam wspóĄpracowaÉ
z najlepszymi: ekspertami, nauczycielami,
praktykami, edukatorami i osobowoĝciami
ze ĝwiata mediów popularnonaukowych.
Jesteĝmy otwarci na rozmowÛ – czekamy

na kontakt za poĝrednictwem Konsultantów
edukacyjnych, Doradców merytorycznych,
Konsultantów Telecentrum i naszych mediów
spoĄecznoĝciowych.
Sposób na fizykę – NOWA oferta 2023
1
Nowe podręczniki WSiP
– zatwierdzone przez nauczycieli i uczniów!
NOWE PODRĘCZNIKI
– DLACZEGO?
Nowe podrÛczniki WSiP to odpowiedļ na zmieniajÇcÇ siÛ rzeczywistoĝÉ szkolnÇ
po ogólnoĝwiatowej pandemii koronawirusa. Dwa lata nauki zdalnej zwiÛkszyĄy
róľnice miÛdzy uczniami, dlatego tak waľna jest dziĝ edukacja wĄÇczajÇca i jej
misja stworzenia kaľdemu z uczniów warunków do rozwijania indywidualnego
potencjaĄu zgodnie z jego poziomem rozwoju i predyspozycjami. Dostrzegliĝmy
wiÛc potrzebÛ przygotowania narzÛdzi, metod i podrÛczników, które pozwolÇ
realizowaÉ zróľnicowane potrzeby edukacyjne uczniów, ale równieľ nowe potrzeby
emocjonalne, wynikajÇce z dĄugotrwaĄej izolacji.
Nowe podrÛczniki WSiP, uproszczone w formie przekazu, bogate w multimedia
i elementy graȴczne, sprawdzÇ siÛ równieľ w klasie niejednorodnej etnicznie,
poniewaľ umoľliwiajÇ pracÛ dzieciom sĄabo posĄugujÇcym siÛ jÛzykiem polskim.
JAK DZIAŁALIŚMY?
TWORZYLIŚMY Z PASJĄ!
Nowa oferta WSiP to wynik naszej pracy z ostatnich dwóch lat poĝwiÛconych
konsultacjom, obserwacjom i badaniom, w jaki sposób zmieniĄa siÛ szkoĄa oraz jakie
potrzeby majÇ aktualnie nauczyciel, uczeĆ i rodzic. To setki godzin rozmów i paneli,
tysiÇce ankiet i wywiadów. Jako pierwszy wydawca edukacyjny przeprowadziliĝmy
na tak olbrzymiÇ skalÛ badania terenowe – spÛdziliĝmy 600 godzin lekcyjnych
z 2600 uczniami oraz 100 nauczycielami w polskich szkoĄach podstawowych
na rzeczywistych lekcjach z podrÛcznikami naszego wydawnictwa.
Praca nad nowÇ ofertÇ przebiegaĄa zgodnie z innowacyjnÇ metodÇ kreacji
produktów Design Thinking, ukierunkowanÇ na klienta i jego potrzeby, wpisujÇcÇ
siÛ doskonale w wartoĝci naszego wydawnictwa. Do wspóĄpracy zaprosiliĝmy nie
tylko ekspertów z poszczególnych dziedzin, lecz równieľ osoby, które na wskroĝ
znajÇ rzeczywistoĝÉ szkolnÇ: nauczycieli praktyków, popularyzatorów nauki,
a takľe cenione osobowoĝci internetowe prowadzÇce wartoĝciowe i popularne
blogi oraz kanaĄy edukacyjne. DziÛki temu moľemy ĝmiaĄo powiedzieÉ, ľe edukacja,
którÇ tworzymy, jest edukacjÇ dla przyszĄoĝci, z myĝlÇ o zmieniajÇcym siÛ ĝwiecie
i zmieniajÇcej siÛ szkole.
2
EFEKT?
Nasze podrÛczniki i Éwiczenia nadajÇ podstawie programowej nowÇ
perspektywÛ: sÇ bogate w nowe treĝci i nowoczesne rozwiÇzania graȴczne.
OdnoszÇ siÛ do ľycia codziennego uczniów, dziÛki czemu pozwalajÇ na Ąatwiejsze
i szybsze zrozumienie nieprzeĄadowanego materiaĄu. WykorzystujÇ sketchnotki,
infograȴki, mapy myĝli, komiksy, nowoczesne zdjÛcia i wykresy. Ale przede wszystkim
odwoĄujÇ siÛ do bliskich uczniom narzÛdzi ze ĝwiata elektroniki i multimediów.
Dlatego wĄaĝnie drugie oblicze WSiP to oblicze cyfrowe. Równolegle do rozwoju
oferty publikacji papierowych rozwinÛliĝmy i wdroľyliĝmy nowe podejĝcie
do technologii w edukacji, do systemów i narzÛdzi – od znanych juľ na rynku
szkolnym multibooków, przez róľnorakie aplikacje, po dedykowane rozwiÇzania
i produkty na platformach edukacyjnych
yjnych WSiP. Wydawnictwo, podobnie
jak caĄy ĝwiat wokóĄ, przeszĄo z pow
wodzeniem transformacjÛ
cyfrowÇ w imiÛ edukacji dla przyszzĄoĝci.
Nowe podrÛczniki WSiP wspierajÇ nauczycieli w efektywnym
prowadzeniu zajÛÉ – zgodnie z isttotÇ edukacji wĄÇczajÇcej,
pozwalajÇ na indywidualizacjÛ naucczania i uĄatwiajÇ wszystkim
uczniom aktywne uczestnictwo w lekcji. Bogata obudowa
metodyczna i multimedialna odciÇľa nauczyciela
od koniecznoĝci poszukiwania kole ejnych rozwiÇzaĆ
edukacyjnych na wĄasnÇ rÛkÛ. DziÛÛki kompozycji
i sposobowi prezentacji informacjii nowe podrÛczniki
WSiP ĝwietnie sprawdzÇ siÛ równie eľ w sytuacji, w której
staĄby siÛ konieczny powrót do nauki zdalnej.
Wiemy, ľe poszliĝmy we wĄaĝciwym kierunku

– wiÛkszoĝÉ badanych nauczycieli i uczniów
deklaruje, ľe chce pracowaÉ z nowym
mi
podrÛcznikami WSiP, do czego
i PaĆstwa gorÇco zachÛcam.
W imieniu WSiP chciaĄabym takľe zĄoľľyÉ

podziÛkowania wszystkim z PaĆstwa, którzy
uczestniczyli w naszych badaniach i konsultacjach,
dzielÇc siÛ z nami swoim doĝwiadczen niem
i cennymi uwagami!
MaĄgorzata
Ą Simonides
i id
Dyrektor DziaĄu Rozwoju Nowych Produktów
w i BadaĆ WSiP
3
Zmieniamy się
NOWA oferta
NOWOŚĆ
Poznaj wyjÇtkowo skuteczny
y sposób
ób 2023
na nauczanie ȴzyki!
PODRÚCZNIK ZESZYT ÈWICZEą ZBIÓR ZADAą
Działamy po NOWEMU
• ZBUDOWALIĜMY zróľnicowane zespoĄy autorskie, w skĄad których wchodzÇ
uznane autorytety, nauczyciele praktycy i cenione osobowoĝci internetowe.
• PRZEPROWADZILIĜMY wieloetapowe badania w szkoĄach podstawowych.
• UWZGLÚDNILIĜMY w koncepcji cyklu edukacjÛ wĄÇczajÇcÇ.
• ZASTOSOWALIĜMY w opracowaniu podrÛczników metodÛ pracy Design Thinking,
dziÛki której jeszcze lepiej odpowiadamy na aktualne potrzeby nauczycieli i uczniów.
4
DLA WAS!
Jeszcze WIĘCEJ
materiałów interaktywnych
MateriaĄy wspie
ierajÇce nauczy
zyci
zyciel
ela
a i ucznia
ia::
generator sprawdzianów
w, kartkówek i kart pracy
w,
nowy mult
ulttibook z an
nim
mac
a jami, ȴlmami i zadaniami inte
era
raktywnymi
Laborato
tor
orium z ȴlm
lmam
ami i doĝwiadczeniami interaktywnym
y ymi
Éwiczen
enia
a in
nterak
akty
ywne
cyfrow
we odzwiierciiedlenia podrÛc
Ûczn
Ûc znik
ików
NOWOĜÈ!
Innowacyjny
multibook
NOWE możliwości kontaktu

• Eksperckie wizyty Doradców • WiÛcej Konsultantów
merytorycznych WSiP w szkoĄach Telecentrum, dostÛpnych pod
• Rozbudowana sieÉ Konsultantów numerem infolinii: 801 220 555
edukacyjnych WSiP • Dedykowana skrzynka e-mailowa:
• WysyĄki materiaĄów testowych do szkóĄ nowa.ofertaSP@wsip.pl
5
WSiP
bliżej WAS!
E-KONGRES FIZYCZNY
• Prezentacja NOWOĜCI wydawniczych na rok szkolny 2023/2024.

• Nowa oferta do fizyki, goĝcie specjalni, merytoryczne wykĄady,
certyfikat uczestnictwa i materiaĄ szkoleniowy dla
zarejestrowanych uczestników.
• SzczegóĄy i rejestracja na stronie:
wsip.pl/e-spotkania/kongres-nowa-oferta-2023-szkola-podstawowa.
KONFERENCJE STACJONARNE W CAŁEJ POLSCE
• WyjÇtkowa okazja, aby poznaÉ autorów nowego cyklu

oraz porozmawiaÉ z Konsultantami edukacyjnymi i Doradcami
merytorycznymi.
• Pakiety konferencyjne dla uczestników, a w nich NOWE materiaĄy
edukacyjne do ȴzyki na rok szkolny 2023/2024.
• SzczegóĄy i rejestracja na stronie: konferencjesp.wsip.pl.
6
Bądźmy w kontakcie!
CYKLICZNIE WYSYăAMY NAJISTOTNIEJSZE

NEWSLETTERY INFORMACJE OĜWIATOWE
z najnowszymi informacjami wysyĄamy w formie
na temat naszych produktów. wiadomoĝci SMS.
NASI KONSULTANCI KONSULTANCI

TELECENTRUM sĄuľÇ wsparciem EDUKACYJNI I DORADCY
i sÇ zawsze do Waszej dyspozycji MERYTORYCZNI WSiP chÛtnie
pod nr. telefonu: 801 220 555. opowiedzÇ o nowej ofercie.
BÆDĻ CZÚĜCIÆ Masz pytania o nowÇ ofertÛ?

SPOăECZNOĜCI WSiP – doĄÇcz Napisz do nas na adres:
do naszych grup na Facebooku. nowa.ofertaSP@wsip.pl.
!
Aktualne dane
to gwarancja skutecznego
kontaktu z nami!
WypeĄnij Oĝwiadczenie
i bÇdļ na bieľÇco.
SzczegóĄy na stronie 46.
7
NOWOŚĆ
2023
Nowy cykl zatwierdzony
przez nauczycieli i uczniów!
• MOTYWUJE i WSPIERA uczniów w zdobywaniu wiedzy.
• ZACHÚCA
A do eksplorowania ȴzyki.
• UăATWIA pracÛ nauczycielom.
PODRÚCZNIK ZESZYT ÈWICZEą
BADANIA TERENOWE!
Opinia
W 2022 roku nauczyciele i uczniowie z badań
z kilkunastu szkóĄ podstawowych
w Polsce przetestowali, podczas
rzeczywistych lekcji szkolnych, nowy PodrÛcznik wzbudziĄ ogromne
podrÛcznik i zeszyt ÉwiczeĆ do ȴzyki. zainteresowanie wĝród uczniów
DziÛkujemy wszystkim, którzy i – ku mojemu sporemu zaskoczeniu –
zmotywowaĄ ich do pracy podczas lekcji.
wziÛli udziaĄ w badaniach!
8
WYBIERZ NASZ CYKL

I UCZ FIZYKI…
PRZYSTÚPNIE DOĜWIADCZALNIE NOWOCZEĜNIE

JÛzyk przekazu DziÛki róľnorodnej Aby skutecznie dotrzeÉ
i sposób przedstawienia palecie do wspóĄczesnych
zagadnieĆ eksperymentów nastolatków, stawiamy
dostosowaliĝmy zaproponowanych na innowacyjnÇ formÛ
do moľliwoĝci w podrÛczniku przekazu i odwoĄujemy
percepcyjnych pomagamy uczniom siÛ do najnowszych
wspóĄczesnych w poznaniu technologii.
nastolatków. i zrozumieniu ȴzyki.
AKTYWNIE DLA KAĽDEGO SYNTETYCZNIE

ZachÛcamy mĄodzieľ WĄÇczamy Krótki i rzeczowy
do poszukiwania w nauczanie uczniów przekaz oraz moduĄowa
dodatkowych o róľnych potrzebach koncepcja podrÛcznika
ļródeĄ wiedzy edukacyjnych, dziÛki sprawiajÇ, ľe jest on
i samodzielnego czemu kaľdy uczeĆ ma odbierany przez uczniów
eksperymentowania. szansÛ na sukces. jako przejrzysty, Ąatwy
Kaľdemu pomagamy i przyjazny.
osiÇgnÇÉ sukces na miarÛ
jego moľliwoĝci.
POZNAJ AUTORÓW CYKLU „SPOSÓB NA FIZYKĘ”!
SzczegóĄowe
informacje o autorach
zamieĝciliĝmy
na III stronie okĄadki.
Tomasz Karina Dominika Grzegorz F.

Greczyło Mularczyk-Sawicka Pilak-Zadworna Wojewoda
9
NOWOŚĆ
2023
Wspieramy Cię!
DostÛpny PORADNIK NAUCZYCIELA

równieľ w wersji
elektronicznej!
Opinia
z badań
W poradniku nauczyciela
bardzo podoba mi siÛ
jego zawartoĝÉ, czyli
czytelne i wyjÇtkowo trafne
wskazówki metodyczne,
precyzyjne instrukcje
wykonania doĝwiadczeĆ,
a takľe podpowiedzi, jakie
dodatkowe materiaĄy
pomogÇ uatrakcyjniÉ
lekcjÛ.b
W PORADNIKU
NAUCZYCIELA
ZNAJDZIESZ:
• wskazówki metodyczne do poszczególnych tematów;

• pomysĄy na dodatkowe doĝwiadczenia i zadania;
• praktyczne rady, jak pracowaÉ z uczniami zdolniejszymi oraz tymi, którzy wymagajÇ
wiÛkszego wsparcia;
• informacje dotyczÇce realizacji poszczególnych punktów podstawy programowej;
• wykaz akcesoriów potrzebnych do przeprowadzenia doĝwiadczeĆ;
• odpowiedzi do zadaĆ z podrÛcznika i zeszytu ÉwiczeĆ;
• propozycje dodatkowych materiaĄów dydaktycznych, które urozmaicÇ lekcje.
10
Z MYŚLĄ O TOBIE!
Kompleksowe ro ozwiÇzania do nauki ȴzyki!
• dokumentacja metodyczna
• diagnozy przedmiotowe
• generator sprawwdzianów, kartkówek i kart pracy
• Éwiczenia intera
aktywne
• Laboratorium z ȴlmami i doĝwiadczeniami interaktywny
ymi
• plansze interakttywne
• cyfrowe odzwieerciedlenia podrÛczników
NOWOŚĆ
2023 Generator:
SPRAWDZIAN NR 1
• 600 zadaĆ do
IMIÚ I NAZWISKO: PUNKTY OCENA GRUPA przygotowania
KLASA: p./ p.
A kartkówek,
sprawdzianów
1. Uczniowie do dwóch kubków o takim samym ksztaĄcie, wykonanych z metalu i ceramiki, nalali takÇ samÇ
iloĝÉ gorÇcej wody z czajnika. Za pomocÇ dwóch termometrów badali zaleľnoĝÉ temperatury wody lub kart pracy,
w kubkach od czasu.
Wybierz stwierdzenie A albo B oraz jego uzasadnienie 1. albo 2. z moľliwoĝciÇ
Stwierdzenie Uzasadnienie
indywidualizacji
A. Temperatura wody w porcelanowym
kubku bÛdzie malaĄa szybciej. poniewaľ
1.
metal jest dobrym przewodnikiem ciepĄa. • oszczÛdnoĝÉ czasu
B. Temperatura wody w metalowym 2.
ceramika jest dobry przewodnikiem ciepĄa.
i profesjonalne
kubku bÛdzie malaĄa szybciej.
wsparcie
15. ÿĘ¾ϰţũĻĢľŏλϰyĘũţ¾ěÿãϰÙÿ¾Ę
1.
2.
8PLHĝÉ]LHPQLDNZ V]NODQFH] ZRGÇEH]VROL1DVWÛSQLHSU]HQLHĝJRGRSLHUZV]HMV]NODQNL
] RVRORQÇZRGÇD SRWHPGRNROHMQHM=DNDľG\PUD]HPREVHUZXMMDN]LHPQLDNVLÛ]DFKRZXMH
=DSLV]Z ]HV]\FLHVZRMHREVHUZDFMH
X &]\PMHVWVLĄDZ\SRUX"
X .LHG\FLDĄDSĄ\ZDMÇF]ÛĝFLRZR]DQXU]RQH"
Nowy multibook:
2GF]HJR]DOHľ\VLĄDZ\SRUX"
1. 'RZ\NRQDQLDGRĝZLDGF]HQLDEÛGÇSRWU]HEQHSLDVHN
Jeżeli jedno ciało jest lżejsze, a drugie
VµOSRMHPQLNGRRGPLHU]DQLDREMÛWRĝFLW\FKVXEVWDQFML
cięższe,
ę to znaczy, że mają
ą różne masy? GZDMHGQDNRZHV]F]HOQHZRUHF]NLIROLRZHQLÉIODPD-
Czyli powiedzenie, że ciała lżejsze pływają, VWHUVLĄRPLHU]RUD]QDF]\QLH] ZRGÇ
No tak…
a cięższe toną, jest bez sensu! Przecież
statki mają ogromne masy
masy, a pływają! 2. 'RMHGQHJRZRUHF]NDZV\SSLDVHND GRGUXJLHJRVµOR WD-
NLHMVDPHMREMÛWRĝFL=DZLÇľQLFLÇNDľG\ZRUHF]HNWDNDE\
V]F]HOQLHSU]\OHJDĄGR]DZDUWRĝFL ľHE\ZRNµĄSLDVNXL VROL
• animacje
QLHE\ĄRSRZLHWU]D =D]QDF]QDNDľG\P] QLFKSR]LRPRG-
SRZLDGDMÇF\PQLHMZLÛFHM 1/3 RUD]2/3LFKREMÛWRĝFL
3. =DZLHĝZRUHF]HN] VROÇQDVLĄRPLHU]XRGF]\WDML ]DSLV]
MHJRZVND]DQLH
4. 1DVWÛSQLH]DQXU]ZRUHF]HNZ ZRG]LHGRSR]LRPX 1/3
2VREÛNWµUÇWUXGQRSRGQLHĝÉJG\VWRLQDEU]H- MHJRREMÛWRĝFL2GF]\WDML ]DSLV]ZVND]DQLHVLĄRPLHU]D
JXEH]SUREOHPXPRľQDQRVLÉQDUÛNDFKJG\MHVW 2EOLF]ZDUWRĝÉR MDNÇ]PLHQLĄRVLÛZVND]DQLHVLĄRPLH-
]DQXU]RQDZ ZRG]LH3RGZRGÇMHVWHĝP\Z VWDQLH U]DSR]DQXU]HQLXWHMF]ÛĝFLZRUHF]NDZ ZRG]LH
• ȴlmy
5.
SRGQLHĝÉFLÛľDUZLÛNV]\QLľZ SRZLHWU]X:\QLND
WRVWÇGľHQD]DQXU]RQHZ ZRG]LHFLDĄRG]LDĄDGR- 3RZWµU]SRPLDU\L REOLF]HQLDGODZRUHF]ND]DQXU]RQH-
GDWNRZDVLĄDNWµUÇQD]\ZDP\VLĄÇZ\SRUX
VLĄÇZ\SRUX 6LĄDWD JRZ 2/3 REMÛWRĝFLRUD]]DQXU]RQHJRFDĄNRZLFLH
G]LDĄDSLRQRZRZ JµUÛ 6. 3RZWµU]F]\QQRĝFLRGGRGODZRUHF]ND] SLDVNLHP
7. 3RUµZQDMZ\QLNLSRPLDUµZGODVROLL SLDVNX6IRUPXĄXM
L ]DSLV]Z ]HV]\FLHZQLRVNLXPRľOLZLDMÇFHRGSRZLHGļ
Ryc. 15.1. :RMFLHFK6RELHUDMVNLZ WUDNFLHELFLDUHNRUGX
QDS\WDQLHSRVWDZLRQHZ W\WXOHGRĝZLDGF]HQLD
ZLHORNURWQHJRSRGQRV]HQLDV]WDQJLSRGZRGÇ
• zadania interaktywne
Zbadaj to sam!
6LĄRPLHU]ZVND]XMHFLÛľDU]DZLHV]RQHJRQDQLPFLDĄD-HľHOL]DQXU]\P\FLDĄRZ ZRG]LHZVND]D-
3Ą\ZDMÇF\]LHPQLDN QLDVLĄRPLHU]DEÛGÇPQLHMV]H5µľQLFDPLÛG]\ZVND]DQLDPLVLĄRPLHU]DZ SRZLHWU]XL ZRG]LHMHVW
UµZQDZDUWRĝFLVLĄ\Z\SRUXΖPZLÛNV]DMHVWREMÛWRĝÉF]ÛĝFLFLDĄD]QDMGXMÇFHMVLÛSRGSRZLHU]FKQLÇ
1. 'RZ\NRQDQLDGRĝZLDGF]HQLDEÛGÇSRWU]HEQHQLHZLHONL]LHP- ZRG\W\PZLÛNV]DMHVWZDUWRĝÉVLĄ\Z\SRUX : SU]\SDGNXFLDĄR UµľQHMPDVLH]DQXU]RQ\FKZ W\P
QLDNNWµU\] ĄDWZRĝFLÇ]PLHĝFLVLÛZ V]NODQFHWU]\LGHQW\F]QH VDP\PVWRSQLXUµľQLFDZVND]DĆVLĄRPLHU]DMHVWLGHQW\F]QD2]QDF]DWRľHZDUWRĝÉVLĄ\Z\SRUX
ZDUWRĝÉVLĄ\Z\SRUX
V]NODQNL] ZRGÇ GRREMÛWRĝFL Ą\ľNDRUD]VµO ]DOHľ\RGREMÛWRĝFL]DQXU]RQHMF]ÛĝFLFLDĄDDOHQLH]DOHľ\RGMHMPDV\
]DOHľ\RGREMÛWRĝFL]DQXU]RQHMF]ÛĝFLFLDĄD
2. 'RSLHUZV]HMV]NODQNLQLHGRV\SXMQLF]HJRDGRGUXJLHMZV\SĄ\ľ-
NÛVROLL GRNĄDGQLHZ\PLHV]DMľHE\FDĄNRZLFLHVLÛUR]SXĝFLĄD'R
WU]HFLHMV]NODQNLZV\SWU]\Ą\ľNLVROLL WDNľHGRNĄDGQLHZ\PLHV]DM
0RľHVLÛRND]DÉľHZRGDMHVWMXľWDNVĄRQDľHQLHPRľOLZHEÛG]LH
UR]SXV]F]HQLHVROLZ FDĄRĝFL1LHEÛG]LHWRMHGQDNPLDĄRZSĄ\ZX
QDZ\QLNGRĝZLDGF]HQLD
38 II. :ă$Ĝ&Ζ:2Ĝ&Ζ0$7(5ΖΖ 15. 6LĄDZ\SRUX3Ą\ZDQLHFLDĄ 39
Nowoczesna obudowa w postaci multibooka, generatora oraz ÉwiczeĆ interaktywnych

to odpowiedļ na nowÇ rzeczywistoĝÉ szkolnÇ, zmienionÇ przez 2 lata nauki zdalnej.
11
Fizyka
PRZYSTĘPNIE
Postawiliĝmy na atrakcyjne
atr i nowoczesne
rozwiÇzania graȴ
gra czne oraz jÛzyk dostosowany
do wieku ucznia!
uc
NA DOBRY POCZÆTEK
Kaľdy dziaĄ rozpoczyna siÛ stronÇ dziaĄowÇ, na której znajdujÇ siÛ pytania dotyczÇce
zagadnieĆ omawianych w danym dziale oraz ilustracja przedmiotu doskonale znanego uczniom
z ľycia codziennego. DziÛki temu uczeĆ bez problemu jest w stanie dowiedzieÉ siÛ, o jakich zjawiskach
i prawach ȴzycznych bÛdzie siÛ uczyĄ w kaľdym z dziaĄów. A to wzbudza jego zainteresowanie
i zachÛca do zdobywania wiedzy.
II
N¾ĐϰĐĢľűũłŊ¾ÚϰűϱĻĢßľóÙűěÿĐ¾
¡ϱŊľ¾ĐÙÿãϰłĻĢŊĐ¾ěÿ¾
'=Ζ$ă
X 3RGNDľG\PWHPDWHPVÇS\WDQLDȂ ¯ĢØ¾ÙűμϰČ¾ĐϰŊĢϰűľĢØÿÚπ
RGSRZLHG]LQDQLH]QDMG]LHV]ZWHNĝFLH
¡WA¡Àϰ 3U]HDQDOL]XMSU]\NĄDG\E\]UR]XPLHÉ
QRZH]DJDGQLHQLD
X&|AA
"ĢţÿãßűϰłÿóϰţÿóÙãČπ
'RGDWNRZHLQIRUPDFMHSRV]HU]ÇWZRMÇ ¯Ø¾ß¾ČϰŊĢϰł¾ęπ
ZLHG]ÛQDGDQ\WHPDW
7HGRĝZLDGF]HQLDPRľHV]Z\NRQDÉ
`ßϰÙűã÷Ģϰű¾ēãŴũϰÙÿŃěÿãěÿãς 7X]QDMG]LHV]QDMZDľQLHMV]HZ]RU\
VDPRG]LHOQLH
LSRMÛFLD
"ē¾Ùűã÷ĢϰÙÿ¾Ę¾ϰĻĘũţ¾ČÑς Ļľ¾ţßŲϰłÿóπ
|Ģű÷ēÑß¾ČϰłÿóϰţĢĐģĘπϰ
5R]ZLÇľ]DGDQLDE\VSUDZG]LÉVZRMH
NãłűÙűãϰěÿãϰţÿã
łűμ =ZUµÉXZDJÛQDWRFRFLÛRWDF]D XPLHMÛWQRĝFL
ȫIL]\NDMHVWZV]ÛG]LH
7DNR]QDF]RQHVÇ]DGDQLDW\SX
¾ēãϰłÿóϰß HJ]DPLQDF\MQHJR
Ģţÿãłűπ yĢßłŏęŏČęũπ
X 7X]QDMG]LHV]QDMZDľQLHMV]HWUHĝFL]FDĄHJRVSRWNDQLD
Z¾ϰĐĢěÿãÙϰßűÿ¾Ęŏ
Ļľ¾ţßŲϰłÿóπ
y`¡a|¯&ZA&ϰ"¯AW
¯Č¾ţÿłĐ¾ϰÙÿãĻēěã 6SUDZGļ VZRMH XPLHMÛWQRĝFL ] FDĄHJR G]LDĄX
6SUDZGļVZRMHXPLHMÛWQRĝFL]FDĄHJRG]LDĄX
3U]\MU]\MVLÛWUHĝFLRPSU]HGVWDZLRQ\P ãĐłŊϰĻĢĻŏē¾ľěĢě¾ŏĐĢţũ
ZIRUPLHJUDILF]QHMȫWRXĄDWZLFLLFK
3U]HF]\WDMXZDľQLHWHNVWDSµļQLHMUR]ZLÇľ
]DSDPLÛWDQLH
]ZLÇ]DQH]QLP]DGDQLD
3DPLÛWDM 5R]ZLÇ]DQLD]DGDĆ]DSLVXMZ]HV]\FLHSU]HGPLRWRZ\P
KRÓTKIE MODUăY
Struktura podrÛcznika jest oparta na krótkich moduĄach, co uĄatwia uczniom przyswajanie
materiaĄu. Kaľdy z moduĄów peĄni jasno okreĝlonÇ funkcjÛ – ich przekaz jest czytelny i motywuje
do dziaĄania, np. „Zbadaj to sam!”, „RozglÇdaj siÛ wokóĄ!” czy „Dowiedz siÛ wiÛcej!”.
12
14. ÿŃěÿãěÿãϰüũßľĢłŊ¾ŊũÙűěã
X 2GF]HJR]DOHľ\FLĝQLHQLHK\GURVWDW\F]QH" MăODZIEĽOWE KOMIKSY

X &]HJRGRW\F]\SUDZR3DVFDOD"
Ich bohaterami sÇ rówieĝnicy

Bert, kupiłam duży
ż słójó na wodę. Gdy jest
siódmoklasistów – Kminka i Bert, z którymi
uczniowie mogÇ siÛ utoľsamiaÉ. SÇ oni
Im wyższy
pełen, przez kranik płynie szybki strumień. poziom wody, tym
Ale gdy wody jest mało, wypływa powoli. większe wywiera
ukazywani w róľnych sytuacjach z ľycia

ona ciśnienie. Od razu
przypomniały mi się
stare wieże ciśnień!
codziennego. UĝwiadamiajÇ nam, ľe

ȴzyka jest wszÛdzie, a jej prawa moľemy
zaobserwowaÉ nawet w najprostszych
: URNXVSHĄQLĄRVLÛPDU]HQLHUHľ\VHUD czynnoĝciach czy dziaĄaniach, które
wykonujemy.
L RGNU\ZF\-DPHVD&DPHURQD F]\WGľHMPVD
NDPHURQD : VSHFMDOQLH]DSURMHNWRZDQ\P
EDW\VNDILH F]\OL VWDWNX SRGZRGQ\P SU]H- NDGĄXE
]QDF]RQ\P GR EDGDĆ RSXĝFLĄ VLÛ QD GQR
5RZX0DULDĆVNLHJRȫQDMJĄÛEV]HJRPLHMVFD
QD =LHPL %DW\VNDI &DPHURQD QRVLĄ QD]ZÛ
'HHSVHD&KDOOHQJHU F]\WGLSVLF]HOHQGľHU
3URFHVSURMHNWRZDQLDEXGRZ\L WHVWRZDQLD EDWHULH
WHJR SRGZRGQHJR VWDWNX ]DMÇĄ VLHGHP ODW
6WDWHNPXVLDĄZ\WU]\PDÉRJURPQÇVLĄÛQDFL-
VNXZRG\Z\ZLHUDQÇQDJĄÛERNRĝFLW\VLÛF\ VLOQLNL
PHWUµZSRGSRZLHU]FKQLÇ
1DFLDĄR]DQXU]RQHZ FLHF]\RSUµF]FLĝQLHQLD
Z\VLÛJQLN
DWPRVIHU\F]QHJRG]LDĄDWHľFLĝQLHQLHZ\QLND- ] UHIOHNWRUDPL
MÇFH] FLÛľDUXFLHF]\]QDMGXMÇFHMVLÛSRZ\ľHM
1D]\ZDP\MHFLĝQLHQLHPK\GURVWDW\F]Q\P
FLĝQLHQLHPK\GURVWDW\F]Q\P NDELQD
SLORWD
FLĝQLHQLHFDĄNRZLWHZ\ZLHUDQH
QD]DQXU]RQ\RELHNW
FLĝQLHQLHDWPRVIHU\F]QH
FLĝQLHQLHK\GURVWDW\F]QH
¯Ø¾ß¾ČϰŊĢϰł¾ęπ
pc = pa + pK Ryc. 14.1. %DW\VNDI-&DPHURQD
] ]D]QDF]RQ\PLQDMZDľQLHMV]\PLHOHPHQWDPL
2EVHUZXMHP\]PLDQ\WHPSHUDWXU
30 II. :ă$Ĝ&Ζ:2Ĝ&Ζ0$7(5ΖΖ 1. 'RGRĝZLDGF]HQLDEÛGÇSRWU]HEQHPLVND]]LPQÇZRGÇNXEHN]FLHSĄÇZRGÇLWHUPRPHWU

2. =PLHU]WHPSHUDWXU\SRF]ÇWNRZHZRG\ZREXQDF]\QLDFK
3. :VWDZNXEHNGRPLVNLLSRJRG]LQLHSRQRZQLH]PLHU]WHPSHUDWXU\
4. =DSLV]Z]HV]\FLHZQLRVNL]REVHUZDFML
*G\]HWNQLHP\]HVREÇGZDFLDĄDRUµľQ\FKWHPSHUDWXUDFKSRSHZ
Q\PF]DVLHLFKWHPSHUDWXU\VLÛZ\UµZQDMÇ U\F
-HľHOLGZDFLDĄDPDMÇWDNÇVDPÇWHPSHUDWXUÛSRLFK]HWNQLÛFLXQLH
CZYTELNY PRZEKAZ
QDVWÇSLPLÛG]\QLPLZ\PLDQDHQHUJLL2WDNLFKFLDĄDFKPµZLP\
ľHVÇZUµZQRZDG]HWHUPLF]QHM
UµZQRZDG]H WHUPLF]QHM FLHSOQHM *G\FLDĄDVÇZUµZQR
ZDG]HWHUPLF]QHMLFKF]ÇVWHF]NLPDMÇWDNÇVDPÇĝUHGQLÇHQHUJLÛ
Nawet najbardziej skomplikowane

NLQHW\F]QÇ
5\F1DSRMHLSRMHPQLN]ORGHPGÇľÇGRUµZQRZDJLWHUPLF]QHM
treĝci wyjaĝniamy prostym i obrazowym

jÛzykiem. Aby maksymalnie uĄatwiÉ "ĢţÿãßűϰłÿóϰţÿóÙãČπ
zrozumienie i przyswojenie omawianych %DWHULHWHUPRVWDW\F]QH
zagadnieĆ, bardzo czÛsto posiĄkujemy siÛ

:WUDG\F\MQ\FKEDWHULDFKĄD]LHQNRZ\FKUHJXORZDQLHWHPSHUDWXU\ZRG\PRľHWUZDÉQDZHWNLOND
G]LHVLÇWVHNXQGFR]ZLÛNV]D]Xľ\FLHZRG\LHQHUJLL5R]ZLÇ]DQLHPWHJRSUREOHPXVÇEDWHULHWHUPR
atrakcyjnymi dla ucznia, nowoczesnymi

VWDW\F]QH]ZEXGRZDQ\PPHFKDQL]PHPPLHV]DQLDJRUÇFHML]LPQHMZRG\8VWDZLDP\SRNUÛWĄHP
RGSRZLHGQLÇWHPSHUDWXUÛDPHFKDQL]PWHUPRVWDW\F]Q\PLHV]DJRUÇFÇL]LPQÇZRGÛZHZĄDĝFL
przykĄadami, które dodatkowo staramy siÛ

Z\FKSURSRUFMDFK*G\WHPSHUDWXUD]PLHV]DQ\FKFLHF]\SU]HNUDF]DXVWDZLRQÇZDUWRĝÉWHUPRVWDW
RJUDQLF]DLORĝÉJRUÇFHMZRG\8WU]\PDQLHVWDĄHMWHPSHUDWXU\ZRG\WRGXľD]DOHWDWDNLFKEDWHULLȂQLH
W\ONRXQLNDP\U\]\NDSRSDU]HQLDOXEREODQLD]LPQÇZRGÇDOHUµZQLHľRV]F]ÛG]DP\ZRGÛLHQHUJLÛ
zilustrowaÉ w czytelny sposób. W tym celu
wykorzystujemy schematy i infograȴki.
ZRGDJRUÇFD ZRGD
]LPQD
UHJXODWRU
WHUPRVWDW\F]Q\
Z\SĄ\Z ZRGD UHJXODWRULORĝFLZRG\
ZRG\]EDWHULL ]PLHV]DQD Z\SĄ\ZDMÇFHM]EDWHULL
8 9ZJAWISKA CIEPLNE
Opinia
z badań Jestem pod wraľeniem komiksów, nawiÇzujÇcych do sytuacji z ľycia codziennego,
oraz klarownie przedstawionych i opisanych schematów, wykresów i infograȴk.
13
Fizyka
DOŚWIADCZALNIE
Proponujemy róľnorodne doĝwiadczenia,
które nauczyciel
ciel moľe bez problemu
problem wykonaÉ
w szkole, a uczeĆ – samodzielnie w domu!
dom
SPOSÓB DIY %DGDP\V]\ENRĝÉVW\JQLÛFLDZRG\

1. 'RZ\NRQDQLDGRĝZLDGF]HQLDEÛGÇ
SRWU]HEQHF]WHU\LGHQW\F]QHNXENL
W nowym cyklu proponujemy SDSLHURZHOXEVW\URSLDQRZHZW\P
GZD]SRNU\ZNDPLRUD]WU]\LGHQ
eksperymenty oparte na metodach W\F]QHWHUPRPHWU\NXFKHQQH
2.
doĝwiadczalnych z wykorzystaniem DIY
7U]\NXENLZ\SHĄQLMWDNÇVDPÇLORĝ
FLÇJRUÇFHMZRG\RWHMVDPHMWHPSH
(do it yourself),
f aby nauczyciel, który nie ma
UDWXU]HSRF]ÇWNRZHM
3. 3LHUZV]\NXEHNSR]RVWDZEH]SR
do dyspozycji pracowni ȴzycznej byĄ w stanie NU\ZNL GUXJL SU]\NU\M SRNU\ZNÇ

DWU]HFLSU]\NU\MSRNU\ZNÇLXPLHĝÉ
przeprowadziÉ je podczas lekcji w szkole, zaĝ ZF]ZDUW\P 'R NDľGHJR NXEND

ZĄµľWHUPRPHWU
uczeĆ mógĄ samodzielnie wykonaÉ je w domu. 4. 2EVHUZXMMDN]PLHQLDMÇVLÛZVND

]DQLD WHUPRPHWUµZ ZNDľG\P
]NXENµZ ]XSĄ\ZHP F]DVX 1RWXM
WHZVND]DQLDFRPLQXW\SU]H]NR
OHMQHPLQXWVW\JQLÛFLD
%DGDP\SU]HSĄ\ZFLHSĄDSU]H]UµľQH
PDWHULDĄ\
1. 'RGRĝZLDGF]HQLDEÛGÇSRWU]HEQH
GZDLGHQW\F]QHMHGQRUD]RZHNXE
NL ]JRUÇFÇ ZRGÇ L]SRNU\ZNDPL
Ą\ľHF]NLVWDORZDLSODVWLNRZDGZD
15.
VSLQDF]HGRSDSLHUXRUD]ĝZLHF]ND
2. 1DĄ\ľHF]NLQDNĄDGDP\SRNU\ZNL
3. =DSRPRFÇNLONXNURSHOZRVNXSU]\
ÿĘ¾ϰţũĻĢľŏλϰyĘũţ¾ěÿãϰÙÿ¾Ę PRFRZXMHP\VSLQDF]GRNDľGHM]Ą\
ľHF]HN
4. 7DN SU]\JRWRZDQH Ą\ľHF]NL ]SR
X &]\PMHVWVLĄDZ\SRUX" NU\ZNDPLXPLHV]F]DP\ZNXENDFK
X .LHG\FLDĄDSĄ\ZDMÇF]ÛĝFLRZR]DQXU]RQH" ]JRUÇFÇZRGÇ
5. .WµU\]HVSLQDF]\V]\EFLHMRGSDGQLH
RGĄ\ľHF]NL"=DSLV]VZRMHREVHUZD
FMHRUD]LFKREMDĝQLHQLHZ]HV]\FLH
cięższe,
ą różne masy?
Czyli powiedzenie, że ciała lżejsze pływają,
No tak… statki mają ogromne masy
masy, a pływają!
7UDQVSRUW FLHSĄD
2VREÛNWµUÇWUXGQRSRGQLHĝÉJG\VWRLQDEU]H-
JXEH]SUREOHPXPRľQDQRVLÉQDUÛNDFKJG\MHVW
]DQXU]RQDZ ZRG]LH3RGZRGÇMHVWHĝP\Z VWDQLH
WRVWÇGľHQD]DQXU]RQHZ ZRG]LHFLDĄRG]LDĄDGR-
VLĄÇZ\SRUX 6LĄDWD
G]LDĄDSLRQRZRZ JµUÛ

ZLHORNURWQHJRSRGQRV]HQLDV]WDQJLSRGZRGÇ PRECYZYJNE INSTRUKCJE
Zbadaj to sam!
Zanim uczeĆ samodzielnie wykona
3Ą\ZDMÇF\]LHPQLDN
doĝwiadczenie wymagane w podstawie
1. 'RZ\NRQDQLDGRĝZLDGF]HQLDEÛGÇSRWU]HEQHQLHZLHONL]LHP- programowej, moľe krok po kroku
przeĝledziÉ przebieg eksperymentu
QLDNNWµU\] ĄDWZRĝFLÇ]PLHĝFLVLÛZ V]NODQFHWU]\LGHQW\F]QH
V]NODQNL] ZRGÇ GRREMÛWRĝFL Ą\ľNDRUD]VµO
NÛVROLL GRNĄDGQLHZ\PLHV]DMľHE\FDĄNRZLFLHVLÛUR]SXĝFLĄD'R
w podrÛczniku. W module „Zbadaj to
0RľHVLÛRND]DÉľHZRGDMHVWMXľWDNVĄRQDľHQLHPRľOLZHEÛG]LH sam!” proponujemy wykonanie róľnych
QDZ\QLNGRĝZLDGF]HQLD eksperymentów i dajemy szczegóĄowe
wskazówki, jak naleľy je przeprowadzaÉ.
38 II. :ă$Ĝ&Ζ:2Ĝ&Ζ0$7(5ΖΖ
14
%XGXMHP\WHUPRPHWU
1. 'RGRĝZLDGF]HQLDEÛGÇSRWU]HEQHPDĄDEXWHOND GRPO HODVW\F]Q\SU]H]URF]\VW\

ZÛľ\NGHVHF]NDWDĝPDGZXVWURQQD]DEDUZLRQDZRGDNRVWNLORGXPLVHF]ND
PRFRZDQLH
ZÛľ\ND
VNDOD
ZRÓĽNICOWANE
DOĜWIADCZENIA
ZÛľ\N
PLVHF]ND
]ORGHP EXWHOND
SXVWD Wĝród bogatej palety doĝwiadczeĆ
znajdujÇ siÛ eksperymenty
]DEDUZLRQDZRGD
o zróľnicowanym poziomie
2. :Ûľ\NIRUPXMHP\ZNV]WDĄWOLWHU\8LSU]\NOHMDP\WDĝPÇGZXVWURQQÇGRGHVHF]NLXVWD
trudnoĝci, zarówno do wykonania
ZLRQHMSLRQRZR'RZÛľ\NDZOHZDP\]DEDUZLRQÇZRGÛDMHGHQMHJRNRQLHFĄÇF]\P\
]EXWHONÇ2ERNZÛľ\NDXPLHV]F]DP\SDVHNSDSLHUX MDNQDLOXVWUDFML QDNWµU\PXWZR
indywidualnie, jak i w grupach.
U]\P\VNDOÛ
DziÛki nim uczeĆ moľe dostrzec
3. -HľHOLWHUPRPHWUEXGXMHP\ZSRPLHV]F]HQLXPRľHP\SU]\MÇÉľHZVND]XMHRQWHPSH
UDWXUÛZSU]\EOLľHQLXUµZQÇr&=D]QDF]DP\QDSDVNXSDSLHUXSR]LRPZRG\ZUXU
ȴzykÛ wszÛdzie – w kuchni, na
FHMDNRWHQRGSRZLDGDMÇF\WHPSHUDWXU]Hr& podwórku, w parku.
4. 1DVWÛSQLHZU]XFDP\GRPLVHF]NLNLONDNRVWHNORGX&]HNDP\DľZLÛNV]DF]ÛĝÉORGX
VLÛUR]WRSL7HPSHUDWXUDWRSQLHMÇFHJRORGXLSRZVWDĄHM]QLHJRZRG\MHVWUµZQDr&
:PLVHF]FHXPLHV]F]DP\EXWHONÛSRĄÇF]RQÇ]ZÛľ\NLHPLF]HNDP\DľZRGDZQDV]HM
8UXUFHRVLÇJQLHQRZ\SR]LRPLSU]HVWDQLHVLÛSU]HPLHV]F]DÉ=D]QDF]DP\QDSDVNX
SR]LRPZRG\RGSRZLDGDMÇF\WHPSHUDWXU]Hr&
5. 2GFLQHNPLÛG]\GZLHPDNUHVNDPLG]LHOLP\QDUµZQ\FKF]ÛĝFLȫ NDľGD]QLFKEÛG]LH
RGSRZLDGDĄD]PLDQLHWHPSHUDWXU\Rr&
Termometry i pomiar temperatury
:\]QDF]DP\FLHSĄRZĄDĝFLZHZRG\]Xľ\FLHPF]DMQLNDHOHNWU\F]QHJR
OSWAJANIE Z METODÆ NAUKOWÆ 1. 'RGRĝZLDGF]HQLDEÛGÇSRWU]HEQHF]DMQLNHOHNWU\F]Q\R]QDQHMPRF\ZDJDWHUPRPHWU

RUD]VWRSHU
2.
Polecenia do doĝwiadczeĆ 2GF]\WDMPRFF]DMQLND P ]WDEOLF]NL]QDPLRQRZHM]QDMGXMÇFHMVLÛQDMHJRVSRG]LH-HľHOLPRF
SRGDQDMHVWMDNR]DNUHVZDUWRĝFLSU]\MPLMZDUWRĝÉ]HĝURGNDWHJR]DNUHVX
skonstruowaliĝmy w taki sposób, aby

ksztaĄtowaÉ w uczniach sposób myĝlenia Firm
Firma
ul.
rma S
ul Klon
S.A.
A
Kll nowa
owa 195,
195, Wa
19 Warsza
rszzawa
rsza wa
3U]\MPXMHP\ľH
PRFF]DMQLNDMHVWUµZQD
zgodny z metodÇ naukowÇ: zachÛcamy

:
Nrr ZV
ZVC305S
ZVC
VC3030 ST/01
305S T/ D: 960
FD: 9601
230
230
0 V ~ 50
5 Hz
Hz 26
2 00-3
00--3100
0W
do formuĄowania hipotez, doĝwiadczalnego
ich weryȴkowania i wyciÇgania wniosków.
3. :OHMGRF]DMQLND]QDQÇPDVÛZRG\
4. =PLHU]WHPSHUDWXUÛSRF]ÇWNRZÇZRG\ZF]DMQLNX
5. :ĄÇF]F]DMQLN=PLHU]F]DVRJU]HZDQLDZRG\RGWHPSHUDWXU\SRF]ÇWNRZHMGRWHPSHUDWXU\
ZU]HQLD ZRGDZU]HZWHPSHUDWXU]Hr& =DĄµľľHF]DMQLNZ\ĄÇF]DVLÛDXWRPDW\F]QLH
JG\ZRGDRVLÇJQLHWHPSHUDWXUÛZU]HQLD
6. =DSLV]Z\QLNLSRPLDUµZWHPSHUDWXUÛSRF]ÇWNRZÇ TS LNRĆFRZÇ TN PDVÛZRG\ m F]DV
Opinia RJU]HZDQLDZRG\ W
7. 2EOLF]FLHSĄRZĄDĝFLZHZRG\6NRU]\VWDM]]DOHľQRĝFL
z badań FZ =
Q
P · ŢT
JG]LH
Q ȂFLHSĄRGRVWDUF]RQHGRZRG\ 4 = P · W
W
ȨTT Ȃ]PLDQDWHPSHUDWXU\ȨT = TNȂTTS.
8. 3RUµZQDMRWU]\PDQ\Z\QLN]ZDUWRĝFLÇSRGDZDQÇZWDEOLFDFKIL]\F]Q\FK-DNQDOHľ\LQWHU
Bardzo podoba mi siÛ duľy wybór SUHWRZDÉZ\QLNZLÛNV]\RGZDUWRĝFLWDEOLFRZHMDMDNPQLHMV]\"
doĝwiadczeĆ, dostosowanych do tematu

lekcji. Co waľne, wiÛkszoĝÉ z nich
naprawdÛ moľna wykonaÉ, posĄugujÇc siÛ
przedmiotami, które sÇ w zasiÛgu rÛki.
&LHSĄRZĄDĝFLZH
15
Fizyka
NOWOCZEŚNIE
PodÇľamy za aktua alnymi trrendami
w edukacji i propon
nujemy innowacyjne
podejĝcie do nauczaania!
=PLDQDVWDQXVNXSLHQLDVXEVWDQFMLSROHJD
΍Αλ &ěãľ÷ÿ¾ϰĻĢßÙű¾łϰűęÿ¾ěϰ
łŊ¾ěŏϰłĐŏĻÿãěÿ¾
]DWHP QD ]PLDQLH VWRSQLD XSRU]ÇGNRZD
QLDF]ÇVWHF]HN7RSQLHQLHZU]HQLHLVXEOL
PDFMDWRSURFHV\ZNWµU\FK]PQLHMV]DVLÛ
XSRU]ÇGNRZDQLHF]ÇVWHF]HNVXEVWDQFMLDWR
Z\PDJDGRVWDUF]HQLDHQHUJLL=NROHLZSUR
X &RG]LHMHVLÛ]VXEVWDQFMÇJG\GRVWDUF]DP\GRQLHMHQHUJLÛ" FHVDFKNU]HSQLÛFLDVNUDSODQLDLUHVXEOLPD
X ΖOHHQHUJLLSRWU]HEDľHE\]PLHQLÉVWDQVNXSLHQLDFLDĄD" FMLXSRU]ÇGNRZDQLHF]ÇVWHF]HNVXEVWDQFML
VLÛ]ZLÛNV]DFRZ\PDJDRGHEUDQLDHQHUJLL
]WHMVXEVWDQFML
Bert, a skąd Aha, 'RVWRSLHQLDNJORGXRWHPSHUDWXU]Hr&
woda wie, czy ma czyli lód się topi, SRWU]HED-HQHUJLL7\OHVDPRHQHU
zamarzać, albo lód − gdy go ogrzewamy,
czy się topić, skoro a woda zamarza, gdy
JLLRGGDGRRWRF]HQLDNJZRG\SRGF]DVMHM
mają taką samą ją ochładzamy. ]DPDU]DQLDZWHPSHUDWXU]Hr&0µZLP\
temperaturę -
0 °C? ľHFLHSĄRWRSQLHQLDORGXZ\QRVL NJ
&LHSĄR WRSQLHQLD
WRSQLHQLD// GDQHMVXEVWDQFMLZVND
]XMHLOHHQHUJLLSRWU]HEDGR]DPLDQ\NJ
WHMVXEVWDQFML]FLDĄDVWDĄHJRZFLHF]ZVWDĄHM
To zależy od tego, czy 5\F 'RVWRSLHQLDSĄDWNDĝQLHJXRQLHZLHONLHM
dostarczamy energię, WHPSHUDWXU]HWRSQLHQLD-HGQRVWNÇFLHSĄD
- PDVLHSRWU]HEDPQLHMV]HMHQHUJLLQLľGRVWRSLHQLD
czy ją odbieramy.
WRSQLHQLDMHVW NJ JUXGNLĝQLHJRZHMR]QDF]QLHZLÛNV]HMPDVLH
/µGWRFLDĄRVWDĄHRXSRU]ÇGNRZDQHMVWUXNWXU]HȂMHJRF]ÇVWHF]NLVÇ]HVREÇ]ZLÇ]DQHL]DMPXMÇ
RNUHĝORQHPLHMVFDZSU]HVWU]HQL3RGF]DVSU]HPLDQ\ORGXZZRGÛUR]U\ZDQHVÇZLÇ]DQLDPLÛG]\ &LHSĄR 4 SRWU]HEQHGRVWRSLHQLDGRZROQHMPDV\ PVXEVWDQFML
F]ÇVWHF]NDPLDWRZ\PDJDGRVWDUF]HQLDHQHUJLL=NROHLSRGF]DVSU]HPLDQ\ZRG\ZSDUÛZRGQÇ ZWHPSHUDWXU]HWRSQLHQLDPRľQDREOLF]\É]HZ]RUX
F]ÇVWHF]NLRGU\ZDMÇVLÛRGSR]RVWDĄ\FKF]ÇVWHF]HNFLHF]\DWRWDNľHZ\PDJDGRVWDUF]HQLDHQHUJLL 4 PĿ/
5\F
3RGF]DV]PLDQ
VWDQXVNXSLHQLD ¯ĢØ¾ÙűμϰČ¾ĐϰŊĢϰűľĢØÿÚπ
]PLHQLDVLÛ
XSRU]ÇGNRZDQLH
F]ÇVWHF]HN
VXEVWDQFML 3RGF]DVOHWQLFKZÛGUµZHNSR%ĄÛGQ\FK6NDĄDFK *µU\6WRĄRZH ZZÇVNLFKL]DFLHQLRQ\FKPLHM
VFDFKPLÛG]\VNDĄDPLPRľQD]REDF]\ÉUHV]WNL]LPRZHJRĝQLHJX$E\Z\MDĝQLÉMDNMHVWWRPRľOLZH
WRSQLHQLH SDURZDQLH
REOLF]P\LOHHQHUJLLSRWU]HEDGRVWRSLHQLDNJORGX DWDNľHĝQLHJX RWHPSHUDWXU]Hr&&LHSĄR
-
WRSQLHQLDORGXMHVWUµZQH NJ
N-
'DQH PO NJ / NJ
FLDĄR
FL
FLD
FLDĄR
DĄR
D ĄR
R VVWDĄ
VWD
VW
WWDĄ
DĄ H FLHF] JD]
JD
D]
D]
6]XNDQH 4
5R]ZLÇ]DQLH
&LHSĄRSRWU]HEQHGRVWRSLHQLDORGXREOLF]DP\]HZ]RUX
NU]HSQLÛFLH VNUDSODQLH N-
4 /Ŀ PO NJ Ŀ NJ N-
2GSRZLHGļ$E\VWRSLÉNJORGXSRWU]HEDN-HQHUJLL7DNGXľÇHQHUJLÛĝQLHJPXVLSR
EUDÉ]SRZLHWU]D:ZÇVNLFKVNDOQ\FKV]F]HOLQDFKUXFKSRZLHWU]DMHVWQLHZLHONLD]DWHPZ\PLDQD
FLHSĄD]RWRF]HQLHPMHVWRJUDQLF]RQDȫWRGODWHJRĝQLHJSR]RVWDMHWDPWDNGĄXJR
9ZJAWISKA CIEPLNE (QHUJLDSRGF]DV]PLDQVWDQXVNXSLHQLD
ATRAKCYJNA SZATA GRAFICZNA

PrzygotowujÇc nowy podrÛcznik, zadbaliĝmy
o atrakcyjnÇ wizualnie i bliskÇ wspóĄczesnym nastolatkom
szatÛ graȴcznÇ. Zawiera ona elementy uznawane zarówno
przez uczniów, jak i nauczycieli za nowoczesne i uĄatwiajÇce
zrozumienie prezentowanych treĝci, miÛdzy innymi: aktualne
i realistyczne zdjÛcia, duľe infograȴki, czytelne schematy,
komiksy, kolorowe wykresy, tabele, piktogramy.
16
.DľGHFLDĄRPDWHPSHUDWXUÛLGODWHJRMHVW
yľĢęÿãěÿĢţ¾ěÿãϰ ļUµGĄHPW]ZSURPLHQLRZDQLDFLHSOQHJR
ÙÿãĻēěã 7RSURPLHQLRZDQLHMHVWQLHZLGRF]QH
DOHPRJÇMH]DUHMHVWURZDÉNDPHU\WHUPRZL]\MQH
1LHNWµUH]W\FKXU]ÇG]HĆXPRľOLZLDMÇWHľSRPLDU
WHPSHUDWXU\RELHNWµZ
NOWOCZESNE TECHNOLOGIE
W podrÛczniku bardzo czÛsto
nawiÇzujemy do najnowszych osiÇgniÛÉ
nauki i technologii. Chcemy zaszczepiÉ .DPHUDWHUPRZL]\MQDQDORWQLVNX
w uczniach pasjÛ do ȴzyki i pokazaÉ im jej

SRND]XMHNWµU\]SDVDľHUµZPD
SRGZ\ľV]RQÇWHPSHUDWXUÛFLDĄD
LPRľHE\ÉFKRU\
niesamowite oblicze.
$QDOL]D]GMÛFLDZ\NRQDQHJR
NDPHUÇWHUPRZL]\MQÇSR]ZDOD
RFHQLÉQSMDNRĝÉL]RODFML
WHUPLF]QHMEXG\QNX
7HUPRPHWU\EH]GRW\NRZHUHMHVWUXMÇ
SURPLHQLRZDQLHFLHSOQHLQDMHJR
-DNXSLHFGREUÇSL]]Û" SRGVWDZLHZVND]XMÇWHPSHUDWXUÛ
2WZDUFLH SLHNDUQLND SRGF]DV SU]\U]ÇG]DQLD SRWUDZ FLDĄD
Ȃ QS SL]]\ NWµUD Z\PDJD SRZ\ľHM r& ȫ SRZR
GXMH ]QDF]QH ZDKDQLD WHPSHUDWXU\ ZHZQÇWU] XU]Ç
J
G]HQLD&LHSĄRZĄDĝFLZHSRZLHWU]DWRRN NJ ·r&
DZSLHNDUQLNXRZ\PLDUDFKFPFPFP
MHVWJR]DOHGZLHJZLÛFMHJRHQHUJLDZHZQÛWU]QD :V]\VWNRPDWHPSHUDWXUÛ 9
MHVWQLHZLHONDQDZHWMHĝOLMHVWRQREDUG]RQDJU]DQH
-HĝOL]DOHľ\QDPQDVWDĄHMWHPSHUDWXU]HSLHF]HQLDZDU
WRXľ\ZDÉW]ZNDPLHQLDGRSL]]\7DNLNDPLHĆ FLHSĄR
ZĄDĝFLZHWHJRVDPHJRU]ÛGXFRSRZLHWU]H PDPDVÛ
NLONXNLORJUDPµZLVNXWHF]QLHXWU]\PXMHWHPSHUDWXUÛ
2SUµF]WHJRUµZQRPLHUQLHUR]SURZDG]DFLHSĄRQDFDĄHM
SRZLHU]FKQLFLDVWDRUD]VSUDZLDľHSL]]DMHVWFKUXSLÇFD
RGVSRGXLMHGQRF]HĝQLHQLHSU]HVXV]RQDRGJµU\
Opinia
z badań
J J
&LHSĄRZĄDĝFLZHSLDVNXWRRN NJ ·r& DZRG\ȂDľ NJ · r& ]DWHPGRVWDUF]HQLHWDNLHM
VDPHMLORĝFLHQHUJLLMHGQDNRZ\PPDVRPW\FKVXEVWDQFMLEÛG]LHSRZRGRZDĄRQLHPDOSLÛFLRNURW
QLHZLÛNV]Ç]PLDQÛWHPSHUDWXU\SLDVNXZSRUµZQDQLX]H]PLDQÇWHPSHUDWXU\ZRG\7RGODWHJR
GXľH]ELRUQLNLZRGQHPDMÇZSĄ\ZQDWHPSHUDWXUÛSRZLHWU]DZVZRLPVÇVLHG]WZLH2JU]DQLH
GXľHMPDV\ZRG\Z\PDJDGRVWDUF]HQLDGXľHMHQHUJLLQDWRPLDVWSRGF]DVMHMRFKĄDG]DQLD QS
W podrÛcznikku zostaĄy pokazane
ZQRF\ HQHUJLDWDMHVWRGGDZDQDGRRWRF]HQLDNWµUHVLÛRJU]HZD+HOMHVWPLHMVFRZRĝFLÇRWR
F]RQÇZRGDPL%DĄW\NX]DWHPUµľQLFHWHPSHUDWXUPLÛG]\GQLHPDQRFÇVÇWDPQLHZLHONLH1D
naprawdÛ ĝwiietne przykĄady
U\FLQLHSU]HGVWDZLRQR]PLDQ\WHPSHUDWXU\SRZLHWU]DZ+HOXZJUXGQLRZ\G]LHĆ z otoczenia. DzziÛki takim konkretom
dzieciaki szybciiej „ĄapiÇ” ȴzykÛ.
6DKDUDWRSXVW\QLDOHľÇFDZSµĄQRFQHMF]ÛĝFL$IU\NL7HPSHUDWXUDSRZLHWU]DQD6DKDU]HZFLÇJX
GQLDVLÛJDr&DQRFÇVSDGDGRȫr&
2.00 4.00 6.00 8.000 10.00 12.00 14.00 16.00 18.00 20.00 22.00
10 ºC
8 ºC
6 ºC
4 ºC
2 ºC
0 ºC
–2 ºC
–4 ºC
5\F'RERZH]PLDQ\WHPSHUDWXU\Z+HOX
&LHSĄRZĄDĝFLZH
FIZYKA W CODZIENNYM ĽYCIU

Zawarte w podrÛczniku liczne nawiÇzania do przedmiotów i sytuacji z ľycia codziennego
dowodzÇ, ľe ȴzyka jest wokóĄ nas. W ten sposób pokazujemy uczniowi, ľe nauka ȴzyki ma sens,
poniewaľ z wiedzy, którÇ zdobÛdzie teraz, bÛdzie korzystaĄ w dalszym ľyciu.
17
Fizyka
AKTYWNIE
ZachÛcamy ucznia do samodzielnych
eksperymen
entów i pogĄÛbiania wiedzy!
„DOWIEDZ SIÚ WIÚCEJ!”

To zaproponowany przez nas moduĄ
z ciekawostkami wykraczajÇcymi poza
km
obowiÇzujÇcÇ podstawÛ programowÇ. Jego
Atmosfera Ziemi
160
TERMOSFERA
od 80 do 800 km
celem jest zaciekawienie uczniów i zachÛcenie
ich do samodzielnego poszukiwania wiedzy.
150
$WPRVIHUD ]LHPVND UR]FLÇJD VLÛ
wprawdzie do 150 km nad po-
140
ZLHU]FKQLÇ =LHPL DOH JÛVWRĝÉ SR-
ZLHWU]D PDOHMH ZUD] ] Z\VRNRĝFLÇ
130
3RZ\ľHM NP QDG SRZLHU]FKQLÇ
=LHPL]QDMG]LHP\PQLHMQLľ FD-
120
ĄHMPDV\DWPRVIHU\]LHPVNLHMD RN
PDV\ DWPRVIHU\ ]DZLHUD VLÛ 110
Z ZDUVWZLHR JUXERĝFLNPȂL WR
Z W\P REV]DU]H RGE\ZD VLÛ UXFK 100
ZV]HONLFK VWDWNµZ SRZLHWU]Q\FK
ΖPPQLHMV]DJÛVWRĝÉSRZLHWU]DW\P 90 Tekst popularnonaukowy
PQLHMV]HRSRU\UXFKXDOHQLHVWHW\
PQLHMV]D MHVW UµZQLHľ LORĝÉ WOHQX 80 &HQWUDOQHRJU]HZDQLH
QLH]EÛGQHJRGRZ\GDMQHMSUDF\VLO- MEZOSFERA
od 50 do 80 km 0LHV]NDQLDZQDV]HMVWUHILHNOLPDW\F]QHMZ\PDJDMÇRJU]HZDQLD]DSHZQLDMÇFHJRRSW\PDOQÇWHP
QLNµZVDPRORWµZ6DPRORW\SRNR-- 70 SHUDWXUÛZSRPLHV]F]HQLDFK&HQWUDOQHRJU]HZDQLHSROHJDQDMHGQRF]HVQ\PRJU]HZDQLXZLHOX
QXMÇWUDV\PLÛG]\NRQW\QHQWDOQHQD D SRPLHV]F]HĆ]MHGQHJRļUµGĄDFLHSĄD
Z\VRNRĝFLRNȂNPSRQLHZDľ ľ 60
3RGVWDZRZ\PLHOHPHQWDPLLQVWDODFMLFHQWUDOQHJRRJU]HZDQLDVÇNRFLRĄRJU]HZDMÇF\FLHF]JU]HZ
WDPZĄDĝQLHSDQXMÇQDMEDUG]LHMRS- S- F]Ç QDMF]ÛĝFLHMZRGÛ JU]HMQLNLG]LÛNLNWµU\PMHVWRJU]HZDQH SRZLHWU]HZSRPLHV]F]HQLDFKRUD]
W\PDOQHZDUXQNLGRODWDQLD strefa ozonowa
50
0 V\VWHPUXUWUDQVSRUWXMÇF\FKFLHF]PLÛG]\NRWĄHPDJU]HMQLNDPLL]SRZURWHP
STRATOSFERA
3U]HSĄ\ZZRG\ZLQVWDODFMLPRľHE\ÉZ\PXV]DQ\ZVSRVµEWUDG\F\MQ\F]\OLJUDZLWDF\MQLHȫZ\NR
12 do 50 km
40 U]\VWXMHVLÛZµZF]DV]MDZLVNRXQRV]HQLDVLÛRJU]DQHMZRG\LRSDGDQLDZRG\VFKĄRG]RQHM U\FD
7HQVSRVµEVWRVXMHVLÛSU]HGHZV]\VWNLPZQLHZLHONLFKLQVWDODFMDFK]NRWĄHPRSDODQ\PSDOLZHP
30 VWDĄ\PQSZÛJOHP
ΖQVWDODFMH JUDZLWDF\MQH PXV]Ç
QDF]\QLHZ\UµZQDZF]H
20 E\ÉRWZDUWHF]\OL]DSHZQLDÉGR
TROPOSFERA VWÛS SRZLHWU]DGRW]ZQDF]\QLD
10 0 do 12–18 km Z\UµZQDZF]HJR :RJU]HZDQLX
JUDZLWDF\MQ\P UXU\ PXV]Ç E\É a)
V]HUV]H QLľ SU]\ LQQ\FK W\SDFK
RJU]HZDQLDȫXĄDWZLDWRVZRERG
Q\SU]HSĄ\ZZRG\
6NXWHF]QLHMV]H UR]SURZDG]HQLH
150 km FLHSĄD]DSHZQLDVWRVRZDQLHSRPS
Z\PXV]DMÇF\FKRELHJZRG\ U\FE
3RPS\WH]DVLODQHVÇHQHUJLÇHOHN
WU\F]QÇZLÛFSU]HUZ\ZGRVWDZLH
SUÇGX PRJÇ SURZDG]LÉ GR Z\ĄÇ JU]HMQLN NRFLRĄ
F]HQLDRJU]HZDQLD
-HGQ\P ]URG]DMµZ FHQWUDOQH
6400 km
JR RJU]HZDQLD MHVW RJU]HZDQLH
SRGĄRJRZH5XU\NWµU\PLSĄ\QLH b)
RJU]DQDZRGDUR]PLHV]F]RQHVÇ Ļľ¾ţßŲϰłÿóπ
SRG SRGĄRJÇ 3HĄQLÇ RQH IXQN
FMÛJU]HMQLNµZLRGGDMÇFLHSĄRGR 1. 2FHĆSUDZG]LZRĝÉSRQLľV]\FK]GDĆ:\ELHU] PMHĝOL]GDQLHMHVWSUDZG]LZHDOERF ȫMHĝOLMHVW
SRPLHV]F]HQLDUµZQRPLHUQLHQD IDĄV]\ZH
FDĄHMSRZLHU]FKQLSRGĄRJL0DWH
ULDĄSRGĄRJLSRZLQLHQE\ÉGREU\P 2JU]HZDQLHFHQWUDOQH]QDMGXMHVLÛZFHQWUDOQHMF]ÛĝFLPLHV]NDQLD P F
12. 6LĄDSDUFLDL FLĝQLHQLH 21 SU]HZRGQLNLHP FLHSĄD =DOHWÇ
:RGDZJUDZLWDF\MQHMLQVWDODFMLFHQWUDOQHJRRJU]HZDQLDSU]HPLHV]F]DVLÛG]LÛNL
RJU]HZDQLD SRGĄRJRZHJR MHVW P F
]MDZLVNXNRQZHNFML
MHJRHQHUJRRV]F]ÛGQRĝÉWHPSH
UDWXUÛ ZRJU]HZDQ\P SRPLHV] 2JU]HZDQLHJUDZLWDF\MQHPRľHE\ÉZ\NRU]\VW\ZDQHZQLHZLHONLFKGRPDFK
P F
F]HQLXPRľHP\REQLľ\ÉRȫr& MHGQRURG]LQQ\FK
DQLH ]PLHQL WR WHPSHUDWXU\ RG ΖQVWDODFMH]RELHJLHPFLHF]\JU]HZF]HMZ\PXV]RQ\PSRPSÇZ\PDJDMÇļUµGĄD]DVLODQLD P F
F]XZDOQHM0RľHP\]DRV]F]ÛG]LÉ
NR
G]LÛNLWHPXRNȫHQHUJLL
2. 5\VXQHN$SU]HGVWDZLDRELHJSRZLHWU]DZSRPLHV]F]HQLXRJU]HZDQ\PJU]HMQLNDPLDU\VXQHN
%ȫRJU]HZDQLHPSRGĄRJRZ\P ZLGRN]ERNX
a. 8]DVDGQLMGODF]HJRJU]HMQLNLPRQWXMHVLÛZSRPLHV]F]HQLX]D]Z\F]DMZSREOLľXRNLHQ
A. NRQZHNFMD B.
RNQR
TEKSTY POPULARNONAUKOWE
StanowiÇ doskonaĄe
uzupeĄnienie wiedzy wymaganej
JU]HMQLN
SURPLHQLRZDQLH
w podstawie programowej. b. :VNDľNWµUHVWU]DĄNLQDU\VXQNX%SRND]XMÇUXFKSRZLHWU]D]ZLÇ]DQ\]NRQZHNFMÇDNWµUH
PowiÇzane z nimi dodatkowe zadania

]SURPLHQLRZDQLHP
pozwalajÇ nie tylko na utrwalanie 3. 3RZLHWU]HZRJU]HZDQ\PSRNRMXRZ\PLDUDFKPPP PDJÛVWRĝÉ P LFLH

NJ

J
SĄRZĄDĝFLZH 2EOLF]LOHHQHUJLLPRľQD]DRV]F]ÛG]LÉMHĝOLREQLľ\VLÛWHPSHUDWXUÛ
zdobytej wiedzy z zakresu ȴzyki,

NJyr&
WHJRSRZLHWU]DRr&
lecz takľe na doskonalenie szeroko 4. :LQVWDODFMLFHQWUDOQHJRRJU]HZDQLD]QDMGXMHVLÛNJZRG\NWµUHMFLHSĄRZĄDĝFLZHMHVWUµZQH

J
pojÛtej umiejÛtnoĝci czytania

3U]H]NDORU\IHU\RGGDZDQDMHVWHQHUJLDUµZQD0-2EOLF]RLOHVWRSQLPXVL
NJyr&
]PLHQLÉVLÛWHPSHUDWXUDZRG\ZFDĄHMMHMREMÛWRĝFLDE\X]\VNDÉ WDNÇLORĝÉHQHUJLL
ze zrozumieniem. 9ZJAWISKA CIEPLNE
18
RÓĽNORODNE ZADANIA
Zarówno w podrÛczniku, jak i w zeszycie ÉwiczeĆ proponujemy róľnego typu
zadania o zróľnicowanym stopniu trudnoĝci, pozwalajÇce nauczycielowi na
indywidualizacjÛ nauczania. SÇ wĝród nich: standardowe zadania obliczeniowe,
zadania koncepcyjne, kontekstowe, a takľe zadania wymagajÇce od ucznia poszukiwania
dodatkowych informacji.
Ļľ¾ţßŲϰłÿóπ 3HZQH]MDZLVNDRSLVDQRQDVWÛSXMÇFRȌ6ÇWR]MDZLVNDSROHJDMÇFHQD]PLDQLHXSRU]ÇGNRZDQLD
DWRPµZVXEVWDQFML6XEVWDQFMDSU]HFKRG]L]HVWDQXZNWµU\PDWRP\PRJÇVLÛVZRERGQLH
SU]HPLHV]F]DÉGRVWDQXZNWµU\PDWRP\SU]\MPXMÇRNUHĝORQÇXSRU]ÇGNRZDQÇVWUXNWXUÛȋ
:\ELHU]ZĄDĝFLZHGRNRĆF]HQLH]GDQLDVSRĝUµGZDULDQWµZ A L B RUD]MHJRSRSUDZQHX]DVDG 2MDNLFK]MDZLVNDFKPRZD"3RGDMLFKQD]Z\
QLHQLHVSRĝUµGZDULDQWµZ L
3RGF]DVRFKĄDG]DQLDNRPSRWXZORGµZFHMHJRWHPSHUDWXUD
'RGZµFKLGHQW\F]Q\FKEXWHOHNZODQRZRGÛRWHMVDPHMWHPSHUDWXU]H:RGDZSLHUZV]HM
ĝUHGQLDHQHUJLDNLQHW\F]QDF]ÇVWHF]HNFLHF]\ EXWHOFHZ\SHĄQLDĄDSRĄRZÛDZGUXJLHMREMÛWRĝFLEXWHONL
$ Z]URVĄD
VLÛ]ZLÛNV]\ĄD
SRQLHZDľ 2FHĆSUDZG]LZRĝÉSRQLľV]\FK]GDĆ:\ELHU]PMHĝOL]GDQLHMHVWSUDZG]LZHDOERFȫMHĝOLMHVW
ĝUHGQLDHQHUJLDNLQHW\F]QDF]ÇVWHF]HNFLHF]\
% ]PDODĄD IDĄV]\ZH
VLÛ]PQLHMV]\ĄD
(QHUJLDZHZQÛWU]QDZRG\ZREXEXWHONDFKMHVWWDNDVDPD P F
ĜUHGQLHHQHUJLHNLQHW\F]QHF]ÇVWHF]HNZRG\ZREXEXWHONDFKVÇWDNLHVDPH P F
3RGF]DVZLRVHQQHJRGQLDSLDVHNQDSODľ\RVLÇJQÇĄWHPSHUDWXUÛr&DOHZQRF\MHJRWHP
:FHOXRJU]DQLDZRG\ZNDľGHM]EXWHOHNRr&QDOHľ\GRVWDUF]\ÉLPWDNÇVDPÇ
SHUDWXUDVSDGĄDGRȫr&2EOLF]RLOH]PLHQLĄDVLÛWHPSHUDWXUDSLDVNXZFLÇJXGRE\:\QLN P F
HQHUJLÛ
SRGDMZVNDOL&HOVMXV]DRUD]ZVNDOL.HOYLQD
3R]HWNQLÛFLXREXEXWHOHN]HVREÇQLHQDVWÇSLPLÛG]\QLPLSU]HSĄ\ZFLHSĄD P F
0HWDORZÇNXONÛRPDVLHJRJU]DQRSRSU]H]GRVWDUF]HQLHMHMRN-HQHUJLL-HMWHPSHUDWX
UDZ]URVĄDRr&ΖOHZ\QRVLFLHSĄRZĄDĝFLZHVXEVWDQFML]NWµUHMZ\NRQDQRNXONÛ"6NRU]\VWDM
'ODF]HJRQDNDUWRQLHPOHNDZ\MÛW\P]ORGµZNLSRMDZLDMÇVLÛNURSHONLZRG\"
]GDQ\FK]DSLVDQ\FKZSRQLľV]HMWDEHOLLSRGDM]MDNLHJRPHWDOXZ\NRQDQRNXONÛ
&Ζ(3ă2 7(03(5$785$ &Ζ(3ă2

:ă$Ĝ&Ζ:( TOPNIENIA TOPNIENIA :F]DMQLNXRPRF\:RJU]HZDQROLWUDZRG\LVWZLHUG]RQRľHWHPSHUDWXUDWHMZRG\
NAZWA SYMBOL
( NJyɋr& ) ( NJ )
- N- Z]URVĄDRr&ZF]DVLHPLQXWVHNXQG1DSRGVWDZLHW\FKLQIRUPDFMLREOLF]FLHSĄRZĄDĝ
r&
FLZHZRG\
]ĄRWR $X
ľHOD]R )H &HJODQDĝFLDQDEXG\QNX]RVWDĄD]]HZQÇWU]SRNU\WDVW\URSLDQHP*UXERĝFLREXZDUVWZPD

RĄµZ 3E WHULDĄµZVÇMHGQDNRZH7HPSHUDWXUDSRZLHWU]DZHZQÇWU]EXG\QNXMHVWUµZQDr&DQD
]HZQÇWU]Z\QRVLr&
VUHEUR $J
:MHGQ\P]REV]DUµZ]D]QDF]RQ\FKQDU\VXQNXOLWHUDPL$%L&]QDMGXMHVLÛPLHMVFHRWHP
ZROIUDP :
SHUDWXU]Hr&:NWµU\P"8]DVDGQLMVZµMZ\EµU
QLNLHO 1L
6NRU]\VWDM]WDEHOL]]DGDQLDLRGSRZLHG]QDSRQLľV]HS\WDQLD
D 'RNWµUHJR]Z\PLHQLRQ\FKPHWDOLQDOHľ\GRVWDUF]\ÉQDMZLÛFHMFLHSĄDDE\WDNÇVDPÇPDVÛ
NDľGHJR]QLFKRJU]DÉRW\OHVDPRVWRSQL&HOVMXV]D"
E .WµU\]PHWDOLPDQDMZ\ľV]ÇWHPSHUDWXUÛWRSQLHQLD" 20 °C 0 °C
F 'RNWµUHJR]PHWDOL]QDMGXMÇF\FKVLÛZWHPSHUDWXU]HWRSQLHQLDQDOHľ\GRVWDUF]\ÉQDMPQLHM A B C
HQHUJLLDE\VWRSLÉMHGHQNLORJUDP"
9 ZJAWISKA CIEPLNE 32:75=(1Ζ('=Ζ$ă8
Zbiór
Opinia zadaĆ
z badań
Dodatkowa pula zadaĆ
dostÛpna w nowym
Moim zdaniem jednÇ zbiorze zadaĆ,
z najmocniejszych skorelowanym
stron tego podrÛcznika z cyklem! Wĝród nich:
sÇ zadania –
urozmaicone • wiÇzki zadaĆ,
i o róľnym
ym stopn
stopniu odwoĄujÇce siÛ do
trudno
rudnoĝci. fragmentów tekstów
popularnonaukowych;
• zadania zamkniÛte
róľnego typu;
• zadania doĝwiadczalne.
19
Fizyka
DLA KAŻDEGO
WĄÇczamy w nauczanie uczniów z róľnymi
potrzebami edukacyjnymi.
y`¡a|¯&ZA&ϰ"¯AW
¯Č¾ţÿłĐ¾ϰÙÿãĻēěã Ŋľ¾ěłĻĢľŊϰÙÿãĻĘ¾
NOWY KIERUNEK :\PLDQDFLHSĄDPLÛG]\
NRQZHNFMD
W OĜWIACIE ¯ęÿ¾ě¾ϰãěãľ÷ÿÿϰţãţěóŊľűěãČ
FLDĄDPLPRľHRGE\ZDÉ
VLÛQDWU]\VSRVRE\
ęĢŴãϰě¾łŊÑĻÿÚϰţϰţũěÿĐŏν
Przy opracowaniu nowych SU]HZRGQLFWZR

SURPLHQLRZDQLH
podrÛczników i ich ţũĐĢěũţ¾ěÿ¾ϰ

Ļľ¾Ùũ
ţũęÿ¾ěũϰ
ÙÿãĻĘ¾ űęÿ¾ěũϰłŊ¾ěŏϰłĐŏĻÿãěÿ¾
obudowy, uwzglÛdniliĝmy HQHUJLDGRVWDUF]DQDGRFLDĄD
nie tylko nowÇ VXEOLPDFMD
rzeczywistoĝÉ,
ÙÿãĻĘĢϰţĘ¾ŃÙÿţã WRSQLHQLH SDURZDQLH
w której znaleļli siÛ 4

FZ ²²²
FLHSĄR
Ùÿ¾ĘĢϰłŊ¾Ęã
÷¾ű
uczniowie i nauczyciele, PDVDFLDĄD

P '7
]PLDQDWHPSHUDWXU\
lecz takľe kierunki

NU]HSQLÛFLH ÙÿãÙű VNUDSODQLH
UHVXEOLPDFMD
wskazywane przez ĻľűãĐ¾űũţ¾ěÿãϰãěãľ÷ÿÿ ľģţěĢţ¾÷¾ϰŊãľęÿÙűě¾ WHPSHUDWXUD 7 HQHUJLDRGGDZDQDSU]H]FLDĄR
politykÛ oĝwiatowÇ
paĆstwa. Dlatego nasz FLHSĄH 7$ ! 7% ]LPQH 7$ 7% WHPSHUDWXUD
ZU]HQLD J
JD]
nowy cykl pomaga

FLHF]
FLHF]J
L JD]
FLDáR$ FLDáR% FLDáR$ FLDáR%

4
wdraľaÉ do codziennej
FLHF]
L
WHPSHUDWXUD
WRSQLHQLD
FLDĄRVWDĄH
FLHF]
FLHF]
pracy elementy edukacji *G\]HWNQLHP\]HVREÇGZDFLDĄD

RUµľQ\FKWHPSHUDWXUDFKWRFLHSĄR
*G\FLDĄDVW\NDMÇVLÛ]HVREÇ
L]QDMGXMÇVLÛZUµZQRZDG]H FLDĄRVWDĄH
FLHSĄR4
wĄÇczajÇcej.
EÛG]LHSU]HND]\ZDQH]FLDĄD WHUPLF]QHMQLHQDVWÛSXMHPLÛG]\ RJU]HZDQLH WRSQLHQLH RJU]HZDQLH SDURZDQLH RJU]HZDQLH
FLHSOHMV]HJRGRFKĄRGQLHMV]HJR QLPLSU]HSĄ\ZHQHUJLL FLDĄDVWDĄHJR 7 MHVWVWDĄH FLHF]\ ZWHPSHUDWXU]H JD]X
7 URĝQLH 7 URĝQLH ZU]HQLD 7
7URĝQLH
7 MHVWVWDĄH

PRAKTYCZNE NARZÚDZIA
W nowym cyklu indywidualizacjÛ nauczania wspierajÇ:
• zadania o róľnym stopniu trudnoĝci; Opinia
• bogata paleta urozmaiconych doĝwiadczeĆ; z badań
• czytelne schematy, infograȴki, tabele i wykresy;
• jÛzyk dostosowany do wspóĄczesnego ucznia;
MyĝlÛ, ľe w zaleľnoĝci
• duľa liczba pasjonujÇcych ciekawostek dotyczÇcych
od przyzwyczajeĆ
najnowszych osiÇgniÛÉ naukowych;
ucznia infograȴki,
• komiksy uĄatwiajÇce zrozumienie zjawisk ȴzycznych; schematy i rysunki
• notatki graȴczne; z przykĄadami
• dodatkowe wskazówki metodyczne i komentarz oraz precyzyjnymi
yjnymi
pedagoga; wyjaĝnieniami bardzo
wyjaĝnienia
uĄatwiajÇ naukÛ ȴzyki.
• zeszyt ÉwiczeĆ;
• zbiór zadaĆ;
• generator z zadaniami o róľnym stopniu trudnoĝci.
20
INDYWIDUALIZACJA NAUCZANIA
Nie tylko podrÛczniki, lecz takľe zeszyty ÉwiczeĆ i zbiory zadaĆ, które przygotowaliĝmy w ramach nowego
cyklu, pomogÇ w codziennej indywidualizacji pracy z uczniami. Stawiamy na wsparcie i równomierny
rozwój kaľdego ucznia w klasie.
1DU\VXQNDFKSU]HGVWDZLRQREXWHONLRUµľQHMREMÛWRĝFLZ\SHĄQLRQHZRGÇRUµľQ\FKWHP
΍Ύλ &ěãľ÷ÿ¾ϰţãţěóŊľűě¾ SHUDWXUDFK:VNDľU\VXQHNNWµU\SU]HGVWDZLDEXWHONÛ]ZRGÇ
a) RQDMPQLHMV]HMHQHUJLLZHZQÛWU]QHM b) RQDMZLÛNV]HMHQHUJLLZHZQÛWU]QHM
8]DVDGQLMVZµMZ\EµU
űũϰţÿãłűμϰŴãλλλ
A.
A B.
B C.
C D.
D
ȐWHUPRG\QDPLNDWRQDXNDRFLHSOH" 280 K
ȐFLHSĄRMHVWVSRVREHPSU]HND]\ZDQLDHQHUJLL"
ZESZYT ÈWICZEą
30 °C 300 K 10 °C
ȐSU]HSĄ\ZFLHSĄDPLÛG]\FLDĄDPL]DFKRG]LZµZF]DVJG\PDMÇRQH UµľQHWHPSHUDWXU\"
500 ml 10 litrów 5 litrów 1000 ml
¯¾ß¾ěÿ¾ϰÿϰßĢŃţÿ¾ßÙűãěÿ¾ Zawiera urozmaicone

8]XSHĄQLM]GDQLD:SLV]EUDNXMÇFHZ\UD]\
zadania o róľnym
stopniu trudnoĝci oraz
:ZLHOXV\WXDFMDFK]ľ\FLDFRG]LHQQHJRQDVWÛSXMH]PLDQDHQHUJLLZHZQÛWU]QHMFLDĄ.LOND
a) (QHUJLDZHZQÛWU]QDFLDĄDWR HQHUJLLSRWHQFMDOQHMLHQHUJLL ]WDNLFKV\WXDFMLRSLVDQRSRQLľHM2NUHĝOZMDNLVSRVµE]PLHQLDVLÛHQHUJLDZHZQÛWU]QD
ZW\FKNRQNUHWQ\FKSU]\SDGNDFKLF]\MHVWWRSU]\NĄDGGRVWDUF]DQLDFLHSĄDF]\Z\NRQ\ZD
propozycje dodatkowych
F]ÇVWHF]HN]NWµU\FK]EXGRZDQHMHVWWRFLDĄR
QLDSUDF\
b) (QHUJLÛZHZQÛWU]QÇPRľHP\]ZLÛNV]\ÉSU]H]GRVWDUF]HQLH a) SRFLHUDQLHUÇNRVLHELH
OXEZ\NRQDQLH b) WU]\PDQLHUÇNQDGNDORU\IHUHP doĝwiadczeĆ do

samodzielnego wykonania
c) *G\GRVWDUF]DP\ OXEZ\NRQXMHP\SUDFÛDVWDQVNXSLHQLDFLDĄDVLÛ c) Z\UDELDQLHFLDVWDGURľGľRZHJR
QLH]PLHQLDWRMHJRWHPSHUDWXUD d) XVXZDQLHIDUE\SDSLHUHPĝFLHUQ\P
=D]QDF]QDLOXVWUDFMDFKZNWµUÇVWURQÛSU]HSĄ\ZDFLHSĄRPLÛG]\FLDĄDPLRUµľQ\FKWHP
H SLĄRZDQLHSD]QRNFLSLOQLNLHP
f) SRGJU]HZDQLH]XS\
przez ucznia w domu
SHUDWXUDFK
a) b) c) "ĢŃţÿ¾ßÙűãěÿãϰ΋λϰ2EVHUZXMHP\]PLDQ\WHPSHUDWXU\FLDĄDSRGZSĄ\ZHP
(z zapisem obserwacji
Z\NRQDQHMSUDF\
3RWU]HEQHEÛGÇRNUÇJĄDVWDORZDSRGNĄDGNDGRĝUXEGHVNDPĄRWHN
oraz sformuĄowaniem
.
:\NRQDQLH
'RWNQLMSRGNĄDGNLSDOFDPLLRFHĆMHMWHPSHUDWXUÛ1DVWÛSQLHSRĄµľMÇQDGHVFHLXGHU]DMHQHU wynikajÇcych z nich
wniosków).
JLF]QLHPĄRWNLHPSU]H]VHNXQG3RWHPSRQRZQLHGRWNQLMSRGNĄDGNLLRFHĆMHMWHPSHUDWXUÛ
r&
. 2GSRZLHG]QDSRQLľV]HS\WDQLD
.
a) -DNLGODF]HJR]PLHQLĄDVLÛWHPSHUDWXUDSRGNĄDGNL"
r&
r&
b) -DN]PLHQLĄDVLÛHQHUJLDZHZQÛWU]QDSRGNĄDGNL"
9 ZJAWISKA CIEPLNE (QHUJLDZHZQÛWU]QD
ãłŊϰĻĢţŊģľűãěÿĢţũϰAA
:\ELHU]ZĄDĝFLZHGRNRĆF]HQLH]GDQLD
-
&LHSĄRZĄDĝFLZHROHMXMDGDOQHJRMHVWUµZQH NJĿ r& 2]QDF]DWRľHGRRJU]DQLD
A. NJWHJRROHMXRr&SRWU]HEDN-HQHUJLL
2FHĆSUDZG]LZRĝÉSRQLľV]\FK]GDĆ:\ELHU] PMHĝOL]GDQLHMHVWSUDZG]LZHDOER F ȫMHĝOL B. NJWHJRROHMXRr&SRWU]HEDN-HQHUJLL

MHVWIDĄV]\ZH C. NJWHJRROHMXRr&SRWU]HEDN-HQHUJLL
TESTY ΖPV]\EFLHMSRUXV]DMÇVLÛF]ÇVWHF]NLFLDĄDW\PQLľV]DMHVWMHJRWHPSHUDWXUD P F
D. NJWHJRROHMXRr&SRWU]HEDN-HQHUJLL
POWTÓRZENIOWE
2 1DMQLľV]DWHPSHUDWXUDMDNÇWHRUHW\F]QLHPRJÇPLHÉFLDĄDZ\QRVL. P F
(QHUJLÛZHZQÛWU]QÇFLDĄDPRľQD]ZLÛNV]\ÉW\ONRSU]H]GRVWDUF]HQLHPXFLHSĄD P F
8SRU]ÇGNXMZRGSRZLHGQLHMNROHMQRĝFLF]\QQRĝFLNWµUHWU]HEDZ\NRQDÉDE\GRĝZLDGF]DO
QLHZ\]QDF]\ÉFLHSĄRZĄDĝFLZHZRG\=DĄµľľHPDV]GRG\VSR]\FMLF]DMQLNR]QDQHMPRF\
ModuĄy testowe

&LHSĄRZĄDĝFLZHRNUHĝODLOHHQHUJLLQDOHľ\GRVWDUF]\ÉFLDĄXR PDVLHNJDE\
P F
ZDJÛWHUPRPHWURUD]VWRSHU
QDVWÇSLĄZ]URVWMHJRWHPSHUDWXU\Rr&
1. 3. 5.
z zadaniami odnoszÇcymi
2. 4. 6.
:\ELHU]ZĄDĝFLZHGRNRĆF]HQLH]GDQLDVSRĝUµGZDULDQWµZA L BRUD]MHJRSRSUDZQHX]D
VDGQLHQLHVSRĝUµGZDULDQWµZ1L 2 A. :ĄÇF]F]DMQLN=PLHU]F]DVRJU]HZDQLDZRG\RGWHPSHUDWXU\SRF]ÇWNRZHMGRWHPSH
siÛ do caĄego dziaĄu,

UDWXU\ZU]HQLD
3RGF]DVSRGJU]HZDQLD]XS\MHMWHPSHUDWXUD
B. :OHMGRF]DMQLNDZRGÛR]QDQHMPDVLH
znajdujÇce siÛ w zeszycie A Z]UDVWD 1

]ZLÛNV]DVLÛĝUHGQLDHQHUJLDNLQHW\F]QDMHM C. =DSLV]Z\QLNLSRPLDUµZWHPSHUDWXUÛSRF]ÇWNRZÇ 7S LNRĆFRZÇ 7N ZRG\MHMPDVÛ P
F]ÇVWHF]HN
SRQLHZDľ RUD]F]DVRJU]HZDQLD W
ÉwiczeĆ na koĆcu
QLH]PLHQLDVLÛĝUHGQLDHQHUJLDNLQHW\F]QDMHM
B MHVWVWDĄD 2 D. =PLHU]WHPSHUDWXUÛSRF]ÇWNRZÇZRG\ZF]DMQLNX
F]ÇVWHF]HN
E. 2EOLF]FLHSĄRZĄDĝFLZHZRG\6NRU]\VWDM]]DOHľQRĝFL
poszczególnych dziaĄów,
4
3U]\SRU]ÇGNXMQD]Z\WHUPRPHWUµZGRRGSRZLHGQLFKLOXVWUDFML FZ PĿ Ţ7
JG]LH
umoľliwiajÇ uczniowi 4 ȂFLHSĄRGRVWDUF]RQHGRZRG\4 3ŗWŢ

W 7 Ȃ]PLDQDWHPSHUDWXU\
F. 2GF]\WDMPRFF]DMQLND 3 ]MHJRWDEOLF]NL]QDPLRQRZHM
samodzielne sprawdzenie N-
'RRGSDURZDQLDSHZQHMPDV\DONRKROXRFLHSOHSDURZDQLD NJ Z\NRU]\VWDQR-
swojej wiedzy
HQHUJLL
:VNDľMDNÇPDVÛDONRKROXRGSDURZDQR
i umiejÛtnoĝci jej ȂWHUPRPHWUEH]GRW\NRZ\ C ȂWHUPRPHWUFLHF]RZ\

A. NJ B. NJ C. NJ D. NJ
wykorzystania
B ȂWHUPRPHWUVSUÛľ\QRZ\ D ȂWHUPRPHWUHOHNWURQLF]Q\]VRQGÇ
:\ELHU]]GDQLDNWµUHVÇ]DĄRľHQLDPLNLQHW\F]QRPROHNXODUQHJRPRGHOXEXGRZ\PDWHULL
w praktyce.
A. :V]\VWNLHFLDĄDVNĄDGDMÇVLÛ]F]ÇVWHF]HN PROHNXĄ NWµUHPRľQDSU]HGVWDZLÉMDNRNXOH
8]XSHĄQLMWDEHOÛ:SLV]RGSRZLHGQLHZDUWRĝFLZHZĄDĝFLZHMVNDOL REDUG]RPDĄ\FKUR]PLDUDFK
7HPSHUDWXUD 7HPSHUDWXUD 7HPSHUDWXUD 7HPSHUDWXUD B. :V]\VWNLHF]ÇVWHF]NLFLDĄDFDĄ\F]DVSRUXV]DMÇVLÛZVSRVµEXSRU]ÇGNRZDQ\L]GHU]DMÇ
SRNRMRZD ZU]HQLDZRG\ ZU]HQLDD]RWX WRSQLHQLDľHOD]D VLÛ]HVREÇ
6NDOD&HOVMXV]D r& r& C. ĜUHGQLHHQHUJLHNLQHW\F]QHF]ÇVWHF]HNWZRU]ÇF\FKFLDĄDRWHMVDPHMWHPSHUDWXU]HVÇUµľQH
6NDOD.HOYLQD . . D. 2GOHJĄRĝFLPLÛG]\F]ÇVWHF]NDPLWZRU]ÇF\PLFLDĄR]DOHľÇRGMHJRVWDQXVNXSLHQLD
22 9 ZJAWISKA CIEPLNE Test powtórzeniowy V 23
21
Fizyka
SYNTETYCZNIE
Wszystkie zagadnienia omawiamy w sposób krótki i zwiÛzĄy.
DziÛki temu podrÛcznik jest ciekawy, zachÛca do nauki ȴzyki.
WIEDZA W PIGUăCE
Najwaľniejsze treĝci, które uczeĆ powinien zapamiÛtaÉ, umieĝciliĝmy w ramkach oznaczonych
piktogramem ľarówki. ZnajdujÇ siÛ tam zarówno kluczowe deȴnicje i prawa, jak równieľ
najwaľniejsze wzory, które sÇ przydatne podczas rozwiÇzywania zadaĆ.
15. ÿĘ¾ϰţũĻĢľŏλϰyĘũţ¾ěÿãϰÙÿ¾Ę
1.
2.
8PLHĝÉ]LHPQLDNZ V]NODQFH] ZRGÇEH]VROL1DVWÛSQLHSU]HQLHĝJRGRSLHUZV]HMV]NODQNL
] RVRORQÇZRGÇD SRWHPGRNROHMQHM=DNDľG\PUD]HPREVHUZXMMDN]LHPQLDNVLÛ]DFKRZXMH
=DSLV]Z ]HV]\FLHVZRMHREVHUZDFMH
X &]\PMHVWVLĄDZ\SRUX"
X .LHG\FLDĄDSĄ\ZDMÇF]ÛĝFLRZR]DQXU]RQH"
2GF]HJR]DOHľ\VLĄDZ\SRUX"
1. 'RZ\NRQDQLDGRĝZLDGF]HQLDEÛGÇSRWU]HEQHSLDVHN
VµOSRMHPQLNGRRGPLHU]DQLDREMÛWRĝFLW\FKVXEVWDQFML
cięższe,
ą różne masy? GZDMHGQDNRZHV]F]HOQHZRUHF]NLIROLRZHQLÉIODPD-
Czyli powiedzenie, że ciała lżejsze pływają, VWHUVLĄRPLHU]RUD]QDF]\QLH] ZRGÇ
No tak…
statki mają ogromne masy,
masy a pływają! 2. 'RMHGQHJRZRUHF]NDZV\SSLDVHND GRGUXJLHJRVµOR WD-
NLHMVDPHMREMÛWRĝFL=DZLÇľQLFLÇNDľG\ZRUHF]HNWDNDE\
SAME
V]F]HOQLHSU]\OHJDĄGR]DZDUWRĝFL ľHE\ZRNµĄSLDVNXL VROL
QLHE\ĄRSRZLHWU]D =D]QDF]QDNDľG\P] QLFKSR]LRPRG-
SRZLDGDMÇF\PQLHMZLÛFHM 1/3RUD] 2/3 LFKREMÛWRĝFL
3. =DZLHĝZRUHF]HN] VROÇQDVLĄRPLHU]XRGF]\WDML ]DSLV]
MHJRZVND]DQLH KONKRETY
4. 1DVWÛSQLH]DQXU]ZRUHF]HNZ ZRG]LHGRSR]LRPX 1/3
OgromnÇ
2VREÛNWµUÇWUXGQRSRGQLHĝÉJG\VWRLQDEU]H- MHJRREMÛWRĝFL2GF]\WDML ]DSLV]ZVND]DQLHVLĄRPLHU]D
JXEH]SUREOHPXPRľQDQRVLÉQDUÛNDFKJG\MHVW 2EOLF]ZDUWRĝÉR MDNÇ]PLHQLĄRVLÛZVND]DQLHVLĄRPLH-
]DQXU]RQDZ ZRG]LH3RGZRGÇMHVWHĝP\Z VWDQLH
zaletÇ nowego
U]DSR]DQXU]HQLXWHMF]ÛĝFLZRUHF]NDZ ZRG]LH
5.
WRVWÇGľHQD]DQXU]RQHZ ZRG]LHFLDĄRG]LDĄDGR- 3RZWµU]SRPLDU\L REOLF]HQLDGODZRUHF]ND]DQXU]RQH-
JRZ 2/3REMÛWRĝFLRUD]]DQXU]RQHJRFDĄNRZLFLH
podrÛcznika jest
VLĄÇZ\SRUX 6LĄDWD
G]LDĄDSLRQRZRZ JµUÛ 6. 3RZWµU]F]\QQRĝFLRGGRGODZRUHF]ND] SLDVNLHP
7.
to, ľe znajdujÇce
3RUµZQDMZ\QLNLSRPLDUµZGODVROLL SLDVNX6IRUPXĄXM
L ]DSLV]Z ]HV]\FLHZQLRVNLXPRľOLZLDMÇFHRGSRZLHGļ
QDS\WDQLHSRVWDZLRQHZ W\WXOHGRĝZLDGF]HQLD
siÛ w nim
ZLHORNURWQHJRSRGQRV]HQLDV]WDQJLSRGZRGÇ
Zbadaj to sam!
6LĄRPLHU]ZVND]XMHFLÛľDU]DZLHV]RQHJRQDQLPFLDĄD-HľHOL]DQXU]\P\FLDĄRZ ZRG]LHZVND]D-
zagadnienia
3Ą\ZDMÇF\]LHPQLDN
1.
QLDVLĄRPLHU]DEÛGÇPQLHMV]H5µľQLFDPLÛG]\ZVND]DQLDPLVLĄRPLHU]DZ SRZLHWU]XL ZRG]LHMHVW
UµZQDZDUWRĝFLVLĄ\Z\SRUXΖPZLÛNV]DMHVWREMÛWRĝÉF]ÛĝFLFLDĄD]QDMGXMÇFHMVLÛSRGSRZLHU]FKQLÇ opisane sÇ
krótko, rzeczowo
'RZ\NRQDQLDGRĝZLDGF]HQLDEÛGÇSRWU]HEQHQLHZLHONL]LHP- ZRG\W\PZLÛNV]DMHVWZDUWRĝÉVLĄ\Z\SRUX : SU]\SDGNXFLDĄR UµľQHMPDVLH]DQXU]RQ\FKZ W\P
QLDNNWµU\] ĄDWZRĝFLÇ]PLHĝFLVLÛZ V]NODQFHWU]\LGHQW\F]QH VDP\PVWRSQLXUµľQLFDZVND]DĆVLĄRPLHU]DMHVWLGHQW\F]QD2]QDF]DWRľHZDUWRĝÉVLĄ\Z\SRUX
ZDUWRĝÉVLĄ\Z\SRUX
V]NODQNL] ZRGÇ GRREMÛWRĝFL Ą\ľNDRUD]VµO ]DOHľ\RGREMÛWRĝFL]DQXU]RQHMF]ÛĝFLFLDĄDDOHQLH]DOHľ\RGMHMPDV\
]DOHľ\RGREMÛWRĝFL]DQXU]RQHMF]ÛĝFLFLDĄD
NÛVROLL GRNĄDGQLHZ\PLHV]DMľHE\FDĄNRZLFLHVLÛUR]SXĝFLĄD'R i precyzyjnie.
0RľHVLÛRND]DÉľHZRGDMHVWMXľWDNVĄRQDľHQLHPRľOLZHEÛG]LH
QDZ\QLNGRĝZLDGF]HQLD
38 II. :ă$Ĝ&Ζ:2Ĝ&Ζ0$7(5ΖΖ 15. 6LĄDZ\SRUX3Ą\ZDQLHFLDĄ 39
EFEKT PSYCHOLOGICZNY
Synteza merytorycznego tekstu, którÇ otrzymuje uczeĆ, nie odstrasza i nie zniechÛca go do
przedmiotu. WrÛcz przeciwnie – efekt psychologiczny, spowodowany wraľeniem stosunkowo niewielkiej
iloĝci tekstu, z którym trzeba siÛ zapoznaÉ i który trzeba opanowaÉ przed sprawdzianem, powoduje,
ľe uczniowie podczas badaĆ masowo deklarowali chÛÉ nauki z nowego podrÛcznika.
22
3U]HZRGQLFWZR FLHSOQH
3U]HZRGQLFWZRFLHSOQHWRMHGHQ]HVSRVREµZWUDQVSRUWXHQHUJLL=DFKRG]LRQRPLÛG]\FLDĄDPL
|Ģű÷ēÑß¾ČϰłÿóϰţĢĐģĘπϰ OXEF]ÛĝFLDPLWHJRVDPHJRFLDĄDUµľQLÇF\PLVLÛWHPSHUDWXUÇLSR]RVWDMÇF\PLZNRQWDNFLH3ROHJD
QDZ]DMHPQ\PSU]HND]\ZDQLXHQHUJLLNLQHW\F]QHMSU]H]F]ÇVWHF]NLZZ\QLNX]GHU]HĆPLÛG]\W\PL
F]ÇVWHF]NDPL-HľHOLMHGHQIUDJPHQWFLDĄDMHVWRJU]HZDQ\WRHQHUJLDMHJRF]ÇVWHF]HNZ]UDVWD
AűĢē¾ŊĢľũϰţĢĐģĘϰě¾ł :ĄDĝFLZRĝFLL]RODF\MQHUµľQ\FKPDWHULDĄµZVÇ &]ÛĝÉWHMHQHUJLLMHVWQDVWÛSQLHSU]HND]\ZDQDVÇVLHGQLPF]ÇVWHF]NRPZLÛFWHPSHUDWXUDNROHM
Z\NRU]\VW\ZDQHSRZV]HFKQLH Q\FKIUDJPHQWµZFLDĄDWDNľHZ]UDVWD3U]HZRGQLFWZR]DFKRG]LZHZV]\VWNLFKVWDQDFKVNXSLHQLD
3U]HZRGQLNFLHSĄDWRPDWHULDĄNWµU\GREU]HSU]HZRG]LFLHSĄR'REU\PLSU]HZRGQLNDPLFLHSĄD
3U]HZRGQLN FLHSĄD
VÇPHWDOH
6W\URSLDQVWRVXMHVLÛGRSURGXNFML :L]RODWRUDFKFLHSĄDSURFHVSU]HZRG]HQLDFLHSĄDSU]HELHJD]QDF]QLHZROQLHMQLľZSU]HZRGQL
QDF]\ĆMHGQRUD]RZHJRXľ\WNX*G\ NDFK3Ą\WNLFHUDPLF]QHZ\GDMÇVLÛFKĄRGQLHMV]HQLľGUHZQLDQDSRGĄRJDRWHMVDPHMWHPSHUDWXU]H
ZHļPLHP\GRUÛNLVW\URSLDQRZ\NXEHN ']LHMHVLÛWDNGODWHJRľHSĄ\WNLVÇOHSV]\PSU]HZRGQLNLHPFLHSĄDQLľGUHZQRZLÛFJG\VWRLP\
]JRUÇFÇKHUEDWÇQLHRSDU]\P\VLÛ
QDQLFKERVRV]\EFLHMRGSURZDG]DMÇFLHSĄR]HVWµSΖ]RODWRUMHVWFLHSOHMV]\ZGRW\NXERZROQLHM
DMHGQRF]HĝQLHFLHF]ZWDNLPNXENX
QLHZ\VW\JQLH]E\WV]\ENR RGELHUDFLHSĄR]QDV]HJRFLDĄD
%DGDP\SU]HZRGQLFWZRFLHSOQH
3U]\JRWXMWU]\Ą\ľNLZ\NRQDQH]UµľQ\FKPDWHULDĄµZGUHZQLDQÇ]WZRU]\ZDV]WXF]QHJRRUD]
PHWDORZÇ
3RĄµľĄ\ľNLQDWDOHU]XLSR]RVWDZQDWDNGĄXJR SU]\QDMPQLHMPLQXW ľHE\PLHÉSHZQRĝÉ
:NXUWNDFKSXFKRZ\FKZ\NRU]\VWXMHVLÛ ľHRVLÇJQÛĄ\WHPSHUDWXUÛSRZLHWU]DZSRPLHV]F]HQLX
SLHU]HSXFKQDWXUDOQ\OXEV\QWHW\F]Q\
0DWHULDĄ\WH]HZ]JOÛGXQDVZRMÇVWUXNWXUÛ 3U]\ĄµľSRNROHLNDľGÇ]Ą\ľHNQDFKZLOÛGRSROLF]ND
]DWU]\PXMÇZVRELHGXľÇLORĝÉSRZLHWU]D =DSLV]VSRVWU]HľHQLDGRW\F]ÇFHRGF]XZDQHMWHPSHUDWXU\NDľGHM]Ą\ľHN
=LPÇSWDNLSXV]ÇSLµUDLFKRZDMÇZQLFKQRJL:WHQVSRVµE
¯ĢØ¾ÙűμϰČ¾ĐϰŊĢϰűľĢØÿÚπ
L]ROXMÇVLÛRGRWRF]HQLDGRGDWNRZÇZDUVWZÇSRZLHWU]D
.RQZHNFMD
ĜQLHJWZRU]\VWUXNWXUÛZ\SHĄQLRQÇGXľÇLORĝFLÇSRZLHWU]D 8ZDJDQLHZ\NRQXMWHJRGRĝZLDGF]HQLDVDPRG]LHOQLH
GODWHJRMHVWGREU\PL]RODWRUHP3R]ZDODWROXG]LRPQD
FKURQLHQLHVLÛZLJORRD]ZLHU]ÛWRPQDSU]HWUZDQLH]LP\ 'RSU]HSURZDG]HQLDGRĝZLDGF]HQLDZ\NRU]\VWDQRGXľ\VĄRLN
ZMDPDFKZ\NRSDQ\FKZĝQLHJX PDĄ\VĄRLNV]QXUHNEDUZQLN QDGPDQJDQLDQSRWDVX RUD]ZRGÛ
'RPDĄHJRVĄRLNDSU]\PRFRZDQRV]QXUHN
'RGXľHJRVĄRLNDZODQR]LPQÇZRGÛDGRPDĄHJRJRUÇFÇ*R
UÇFÇZRGÛ]DEDUZLRQR
*DUQNL]XFKZ\WDPLZ\NRQDQ\PL]L]RODWRUµZFLHSOQ\FKQS 6ĄRLN]JRUÇFÇZRGÇXPLHV]F]RQRQDGQLHVĄRLND]]LPQÇZRGÇ
GUHZQDOXEWZRU]\ZDV]WXF]QHJRRUD]SU]\ERU\NXFKHQQH
]WDNLFKPDWHULDĄµZFKURQLÇQDVSU]HGRSDU]HQLHP
=DREVHUZRZDQRľH]DEDUZLRQDJRUÇFDZRGDVLÛXQRVLDQD
MHMPLHMVFH GRPDĄHJRVĄRLND QDSĄ\ZD]LPQDZRGD=MDZLVNR
WR]DFKRG]LSRQLHZDľJÛVWRĝÉJRUÇFHMZRG\MHVWPQLHMV]DQLľ
JÛVWRĝÉ]LPQHM
9ZJAWISKA CIEPLNE 7UDQVSRUW FLHSĄD
POZYTYWNE NASTAWIENIE
ModuĄowa koncepcja podrÛcznika sprawia, ľe
jest on odbierany przez uczniów jako przejrzysty,
Ąatwy i... przyjazny, co przekĄada siÛ na pozytywny
stosunek nastolatków do caĄego przedmiotu.
Opinia
z badań Dla mnie
m waľne jest to, ľe w podrÛczniku nie ma
ľľadnych niepotrzebnych treĝci. UczeĆ XXI wieku nie
skupia siÛ na tym, co czyta. On potrzebuje krótkich
informacji, skondensowanych treĝci, samych
konkretów… I wĄaĝnie w tym podrÛczniku to znajdzie!
23
Zbiór zadań z fizyki
MATERIAŁY
UZUPEŁNIAJĄCE
„FIZYKA. ZBIÓR ZADAą”

To najbardziej ceniona przez nauczycieli
publikacja uzupeĄniajÇca na rynku. Skutecznie
wspiera uczniów z problemami w nauce ȴzyki.
UĄatwia indywidualizacjÛ nauczania, wiÛc
stanowi nieocenionÇ pomoc w codziennej
pracy nauczyciela.
Plansze interaktywne
• Wiele sȴlmowanych eksperymentów

oraz przykĄadów z ľycia codziennego.
• Ponad 300 ilustracji róľnego typu oraz ponad
50 ȴlmów i animacji do 25 tematów.
• Do kaľdego tematu Éwiczenia pozwalajÇce
na sprawdzenie zdobytej wiedzy.
ROZWIÆZANIA CYFROWE
Plansze interaktywne to idealne narzÛd dzie do wprowadzania nowego materiaĄu
i wyjaĝniania trudniejszych treĝci, a takľe
ľe znakomite wsparcie przy powtórkach.
24
Stacja Edukacja
MATERIAŁY
UZUPEŁNIAJĄCE
Wzorcowe
rozwiÇzania zadaĆ
Folie dekodujÇce
obraz i imitujÇce ruch
Trójwymiarowe graȴki
i ruchome obrazy
MateriaĄy dostÛpne
pod kodami QR:
ȴlmy i animacje
PO
OCI
CIÆG
ÆG DO EDUKKAC
ACJIJI
Stacja
j Edukacja
j to p
pomoc edukacyjna
yj stworzona p
przez nas z myĝlÇ
y Çoppotrzebach
m
zwiÛksza
iÛksza siÛ efektywnoĝÉ nauki i szybkoĝÉ przyswajania wiedzy.
25
„Sposób na fizykę”
SzczegóĄowy rozkĄad materiaĄu nauczania z odniesieniami
do wymagaĆ podstawy programowej.
KLASA 7
Zakres tematyczny.
Liczba
Temat lekcji Numery wymagaĆ szczegóĄowych godzin
podstawy programowej
I. OddziaĄywania (11 godzin)
1. Oczami fizyki Fizyka jako obszar wiedzy czĄowieka. Metoda naukowa. NiepewnoĝÉ 1
pomiarowa
I.1, I.3, I.5
2. OtaczajÇcy nas ĝwiat PojÛcie masy. Stany skupienia materii. Budowa materii w róľnym stanie 2
skupienia. NiepewnoĝÉ pomiarowa
I.5, I.7, IV.9, V.1
3. OddziaĄywanie ȫ co to znaczy? PojÛcie oddziaĄywania. Typy oddziaĄywaĆ 1

I.2, II.11
4. SiĄy wokóĄ nas SiĄa jako miara oddziaĄywania. Cechy wektora. SiĄa ciÛľkoĝci 2
I.4, II.10, II.11, II.17, II.18c
5. WiÛcej niľ jedna siĄa Dodawanie i odejmowanie siĄ o tym samym kierunku. SiĄa wypadkowa 1
II.11, II.18c, I.9, II.12
6. WzajemnoĝÉ oddziaĄywaĆ Trzecia zasada dynamiki 1

II.13, II.18a, I.9
Powtórzenie dziaĄu I 1
Sprawdzian I 1
Omówienie sprawdzianu I 1
II. WĄaĝciwoĝci materii (11 godzin)
7. Ciecze i gazy WĄaĝciwoĝci cieczy i gazów. SiĄy spójnoĝci i przylegania. NapiÛcie 1

powierzchniowe
V.8, V.9a
8. GÛstoĝÉ materii PojÛcie gÛstoĝci 1

V.1
9. Wyznaczanie gÛstoĝci Wyznaczanie gÛstoĝci 1

V.2, V.9d, I.9
10. SiĄa parcia i ciĝnienie Nacisk i parcie. PojÛcie ciĝnienia. Jednostka ciĝnienia. Ciĝnienie atmosferyczne 1
V.3, V.4, V.9a, I.9
11. Ciĝnienie a pole powierzchni ZwiÇzek ciĝnienia, parcia i pola powierzchni 1

V.3, V.4
26
12. Ciĝnienie hydrostatyczne PojÛcie ciĝnienia hydrostatycznego. ZwiÇzek ciĝnienia hydrostatycznego 1

z gÛstoĝciÇ cieczy. Prawo Pascala
V.6, V.9b, I.9
13. SiĄa wyporu. PĄywanie ciaĄ Warunki pĄywania ciaĄ. Prawo Archimedesa 2
V.5, V.7, V.9c, I.6, I.9
Powtórzenie dziaĄu II 1
Sprawdzian II 1
Omówienie sprawdzianu II 1
III. Ruch (10 godzin)
14. Czas i droga PojÛcie czasu, toru i drogi 1

II.2, II.3
15. WzglÛdnoĝÉ ruchu WzglÛdnoĝÉ ruchu 2

II.1, II.4
16. Rodzaje ruchu. PrÛdkoĝÉ ciaĄa Rodzaje ruchu. PojÛcie prÛdkoĝci 1

II.5
17. Wyznaczamy prÛdkoĝÉ Wyznaczanie prÛdkoĝci. PrÛdkoĝÉ ĝrednia 1

II.18a, II.18b, I.9
18. Pierwsza zasada dynamiki. SiĄy SiĄy oporu podczas ruchu. Równowaga siĄ. Pierwsza zasada dynamiki. 1
oporu ruchu BezwĄadnoĝÉ. PrÛdkoĝÉ i droga w ruchu jednostajnym
II.4, II.6, II.11, II.14, II.15
19. Tworzymy wykresy ruchu Wykres zaleľnoĝci drogi od czasu w ruchu jednostajnym. Wykres zaleľnoĝci 1
prÛdkoĝci od czasu w ruchu jednostajnym
I.8, II.6
Powtórzenie dziaĄu III 1
Sprawdzian III 1
Omówienie sprawdzianu III 1
IV. Dynamika (11 godzin)
20. Ruch przyspieszony Ruch przyspieszony. PojÛcie przyspieszenia 2

II.7, II.8, II.9
21. Ruch opóļniony Ruch opóļniony. Przyspieszenie w ruchu opóļnionym 1

II.7, II.8, II.9
22. SiĄa tarcia i ruch Tarcie statyczne i tarcie kinetyczne 1

II.11
23. Druga zasada dynamiki Nierównowaga siĄ podczas ruchu. Druga zasada dynamiki 2
II.15, II.18a
24. Wykresy ruchu jednostajnie Wykresy zaleľnoĝci prÛdkoĝci od czasu w ruchu jednostajnie przyspieszonym 1
zmiennego i w ruchu jednostajnie opóļnionym
I.1, I.8, II.9
25. RozwiÇzywanie zadaĆ PrzykĄady dobrych praktyk rozwiÇzywania zadaĆ 1

I.8, II.6, II.9, I.2, I.3
27
Powtórzenie dziaĄu IV 1
Sprawdzian IV 1
Omówienie sprawdzianu IV 1
V. Praca i energia (7 godzin)
26. Praca mechaniczna i energia Praca mechaniczna i jej zwiÇzek z siĄÇ i drogÇ. PojÛcie energii 1
III.1, III.3
27. Energia kinetyczna i energia Energia kinetyczna i energia potencjalna grawitacji i potencjalna sprÛľystoĝci 1
potencjalna III.4
28. Moc PojÛcie mocy 1

III.2, III.3
29. Spadek swobodny Spadek swobodny. Energia potencjalna grawitacji ibenergia kinetyczna 1
podczas spadku. Zasada zachowania energii mechanicznej. Zasada
zachowania energii
II.7, II.16, III.4, III.5
Powtórzenie dziaĄu V 1
Sprawdzian V 1
Omówienie sprawdzianu V 1
VI. Zjawiska cieplne (12 godzin)
30. Wszystko ma temperaturÛ PojÛcie temperatury i równowagi termicznej 1

IV.1, IV.3
31. Termometry i pomiar Termometry i pomiar temperatury 1

temperatury IV.2, I.5, I.9
32. Energia wewnÛtrzna Energia wewnÛtrzna i sposoby jej zmiany 1

IV.4, IV.5
33. CiepĄo wĄaĝciwe CiepĄo wĄaĝciwe i jego wyznaczanie 2

IV.6, IV.10c, I.9
34. Stany skupienia a temperatura Temperatury charakterystyczne przemian fazowych 1

IV.9, IV.10a, I.9
35. Energia podczas zmian stanu CiepĄo przemiany (topnienia, parowania) 1

skupienia IV.9
36. Transport ciepĄa Przewodnictwo cieplne. Zjawisko konwekcji w gazach ibcieczach 1

IV.7, IV.8, IV.10b, I.9
37. Kinetyczno-molekularny model Model jako element opisu rzeczywistoĝci. Mikroskopowa budowa materii 1
budowy materii V.1, I.3
Powtórzenie dziaĄu VI 1
Sprawdzian VI 1
Omówienie sprawdzianu VI 1
28
Ramowy rozkĄad materiaĄu nauczania w klasie 8

(62 godziny).
Liczba
Lp. DziaĄ
godzin
I. Drgania 10
II. Fale 10
III. ElektrycznoĝÉ 12
IV. Elektromagnetyzm 12
V. ĜwiatĄo 18
Na kolejnych stronach
przykładowe fragmenty
z podręcznika „Sposób na fizykę”
29
Klasa 4
΍ΐλ Ŋ¾ěũϰłĐŏĻÿãěÿ¾ϰ¾ϰŊãęĻãľ¾Ŋŏľ¾
X &]\FLDĄR]PLHQLDVWDQVNXSLHQLDZRNUHĝORQHMWHPSHUDWXU]H"
X &RG]LHMHVLÛ]PDWHULÇJG\]PLHQLDVWDQVNXSLHQLD"
Podczas kąpieli para

Dużo tych nazw − parowanie, wodNa skrapla się na
skraplanie… Jak je wszystkie lustrze − skraplanie.
OGARNĄĆ? Proste!
Wyobrażaj sobie wodę! Lód się topi

i mamy topnienie. Odwrotne zjawisko
to krzepnięcie. Kałuża wody znika, więc
wyparowała − to parowanie.
:WHM VDPHM WHPSHUDWXU]H UµľQH VXEVWDQFMH

PRJÇ]QDMGRZDÉVLÛZUµľQ\FKVWDQDFKVNXSLH
QLD-HGQDPRľHE\ÉFLDĄHPVWDĄ\PLQQDFLHF]Ç
DMHV]F]HLQQDJD]HP U\F
VWDOȂFLDĄRVWDĄH
.DľGDVXEVWDQFMDZSHZQ\PFKDUDNWHU\VW\F]
Q\PGODVLHELH]DNUHVLHWHPSHUDWXUMHVWFLDĄHP
VWDĄ\PZLQQ\PFLHF]ÇDZMHV]F]HLQQ\PJD
]HP :REHF WHJR VWDQ VNXSLHQLD GDQHM VXE
VWDQFML]DOHľ\RGMHMWHPSHUDWXU\DNDľGD]PLD
ZRGDȂFLHF]
QDWHJRVWDQX]DFKRG]LSU]\RNUHĝORQHMOLF]ELH
VWRSQL&HOVMXV]D LQQHMGODNDľGHMVXEVWDQFML
3U]HMĝFLHVXEVWDQFML]HVWDQXVWDĄHJRZFLHNĄ\
QD]\ZDP\ WRSQLHQLHP
WRSQLHQLHP :ľ\FLX FRG]LHQQ\P
SRZLHWU]HȂJD] QDMF]ÛĝFLHMPDP\GRF]\QLHQLD]WRSQLHQLHP
ORGX/µGWRSLVLÛZWHPSHUDWXU]Hr&DZLÛF
W\OHZ\QRVLMHJRWHPSHUDWXUDWRSQLHQLD3UR
S
FHVHPRGZURWQ\PMHVWNU]HSQLÛFLH:RGD]D
NU]HSQLÛFLH
PLHQLDVLÛZOµGF]\OLNU]HSQLHUµZQLHľZWHP
SHUDWXU]Hr&7HPSHUDWXUDNU]HSQLÛFLDMHVW
]DWHPUµZQDWHPSHUDWXU]HWRSQLHQLD
3U]HMĝFLHVXEVWDQFML]HVWDQXFLHNĄHJRZJD]R
5\F6XEVWDQFMHZUµľQ\FKVWDQDFK
VNXSLHQLDZWHMVDPHMWHPSHUDWXU]H Z\QD]\ZDP\SDURZDQLHP3URFHVRGZURWQ\
SDURZDQLHP
SRZLHWU]HZZRG]LHZRGDVWDORZ\NUDQ WRVNUDSODQLHF]\OL]DPLDQDJD]XZFLHF]
VNUDSODQLH
9ZJAWISKA CIEPLNE
Klasa 4
(QHUJLDMHVWGRVWDUF]DQD
VXEOLPDFMD
WRSQLHQLH SDURZDQLH
FLDĄDVWDĄH FLHF]H JD]\
NU]HSQLÛFLH VNUDSODQLH
UHVXEOLPDFMD
(QHUJLDMHVWRGGDZDQDGRbRWRF]HQLD 5\F=PLDQ\VWDQX
VNXSLHQLDPDWHULL
%H]SRĝUHGQLHSU]HMĝFLHFLDĄDVWDĄHJRZJD]]SRPLQLÛFLHPVWDQXFLHNĄHJRQD]\ZDP\VXEOLPDFMÇ
VXEOLPDFMÇ
0RľQDWRWHľQD]ZDÉSDURZDQLHPFLDĄDVWDĄHJR5HVXEOLPDFMDWRSURFHVRGZURWQ\GRVXEOLPDFML
5HVXEOLPDFMD
F]\OLEH]SRĝUHGQLHSU]HMĝFLHJD]XZFLDĄRVWDĄH]SRPLQLÛFLHPVWDQXFLHNĄHJR
2EQLľDQLHWHPSHUDWXU\FLDĄDVWDĄHJRQLHSRZRGXMH]PLDQ\MHJRVWDQXVNXSLHQLDQSOµGZWHP
SHUDWXU]Hȫr&MHVWQDGDOFLDĄHPVWDĄ\P2JU]HZDQ\JD]WDNľHSR]RVWDMHZW\PVDP\PVWDQLH
VNXSLHQLDQSSRZLHWU]HRWHPSHUDWXU]Hr&QDGDOMHVWJD]HP
3DURZDQLHFLHF]\]MHMSRZLHU]FKQL SRZLHU]FKQLVZRERGQHMFLHF]\ RGE\ZDVLÛZNDľGHMWHPSH
UDWXU]H:U]HQLHWREDUG]RJZDĄWRZQHSDURZDQLHNWµUHREHMPXMHFDĄÇREMÛWRĝÉFLHF]\3RGF]DV
:U]HQLH
ZU]HQLDZRG\SRZVWDMÇZQLHMSÛFKHU]\NLSDU\NWµUHZ\SĄ\ZDMÇQDSRZLHU]FKQLÛ7HPSHUDWXUD
7HPSHUDWXUD
FLHF]\SRGF]DVZU]HQLDSR]RVWDMHVWDĄDPLPRGRVWDUF]DQLDHQHUJLL7HPSHUDWXUDZU]HQLD]DOHľ\
FLHF]\ SRGF]DV ZU]HQLD SR]RVWDMH VWDĄD
RGFLĝQLHQLDSDQXMÇFHJRQDGSRZLHU]FKQLÇFLHF]\
*DUQHNGRJRWRZDQLDPOHND
3RGF]DVJRWRZDQLDPOHNRF]ÛVWRVLÛSU]\SDODJG\ľUµľQLFDWHP
SHUDWXUPLÛG]\UR]JU]DQ\PGQHPJDUQNDDPOHNLHPMHVW]E\W
GXľD:EXGRZLHJDUQNDGRPOHND]W]ZSĄDV]F]HPZRGQ\PZ\
NRU]\VWXMHVLÛIDNWľHSRGF]DVZU]HQLDZRG\MHMWHPSHUDWXUDQLH
XOHJD]PLDQLH*DUQHNPDSRGZµMQHĝFLDQNLPLÛG]\NWµUHZOHZD
VLÛZRGÛ7RRQDQDMSLHUZRJU]HZDVLÛSRGF]DVSRGJU]HZDQLD
JDUQND*G\ZRGDPLÛG]\ĝFLDQNDPLQDF]\QLDZU]HZHZQÛWU]QH
GQRJDUQNDRVLÇJDQDMZ\ľV]ÇWHPSHUDWXUÛȂWHPSHUDWXUÛZU]HQLD
ZRG\F]\OLr&']LÛNLWHPXPOHNRVLÛQLHSU]\SDOD
.RQVWUXNFMDJDUQNDQLHW\ONR]DSRELHJDSU]\SDOHQLXPOHNDDOH
XPRľOLZLDWHľQSUR]SXV]F]DQLHF]HNRODG\F]\SU]\JRWRZ\ZDQLH
VRVµZZUDľOLZ\FKQD]E\WZ\VRNÇWHPSHUDWXUÛ
Stany skupienia a temperatura

-DN]PLHQLDVLÛWHPSHUDWXUDZRG\SRGF]DVMHMRJU]HZDQLD"
:F]DMQLNXHOHNWU\F]Q\PRJU]HZDQRZRGÛDMHGQRF]HĝQLHRGF]\W\ZDQRMHMWHPSHUDWXUÛLQRWRZD
QRZVND]DQLDWHUPRPHWUXXPLHV]F]RQHJRZĝURGNX:\QLNLSRPLDUµZSU]HGVWDZLRQRQDZ\NUHVLH
7(°C)
100
80
60
40
20
0 1 2 3 4 5 6 W (min)
=Z\NUHVXPRľQDRGF]\WDÉľHSU]H]SLHUZV]HPLQXW
RJU]HZDQLDZRG\MHMWHPSHUDWXUDZ]URVĄD]r&GR
r&F]\OL]PLHQLĄDVLÛRr&3RRVLÇJQLÛFLXWHP
SHUDWXU\r&ZRGD]DF]ÛĄDZU]HÉ3RGF]DVZU]HQLD
QDGDOGRVWDUF]DQRMHMHQHUJLÛDOHWHPSHUDWXUDFLHF]\
SR]RVWDZDĄDFDĄ\F]DVWDNDVDPD
Czyli jeżeli powietrze z zewnątrz naciska

na wodę słabiej, to pęcherzyki wydostają się
Czy woda wrze zawsze Z NIEJ na zewnątrz w temperaturze
w temperaturze 100 °C ? niższej niż 100 °C?
Nie. Woda wrze wtedy, gdy ciśnienie

w powstających w cieczy pęcherzykach Tak. Temperatura wrzenia zależy
z parą jest większe niż ciśnienie od ciśnienia atmosferycznego.
powietrza na zewnątrz cieczy.
9ZJAWISKA CIEPLNE
Klasa 4
-DN]PLHQLDVLÛWHPSHUDWXUDORGXSRGF]DVMHJRWRSQLHQLD"
'RGRĝZLDGF]HQLDEÛGÇSRWU]HEQHNLONDNRVWHNORGXQDF]\QLH QSV]NODQNDOXENXEHN
WHUPRPHWUNXFKHQQ\OXE]DRNLHQQ\VWRSHU
'RQDF]\QLDZV\SSRNUXV]RQHNRVWNLORGXLXPLHĝÉPLÛG]\QLPLWHUPRPHWU
&RVHNXQGQRWXMZVND]DQLDWHUPRPHWUXȫWDNGĄXJRDľFDĄ\OµGVLÛVWRSL
:\QLNLSRPLDUµZSU]HGVWDZQDZ\NUHVLH]DOHľQRĝFLWHPSHUDWXU\RGF]DVX
:QLHNWµU\FKFLDĄDFKVWDĄ\FKWDNLFKMDNOµG
F]\ PHWDOH F]ÇVWHF]NL XĄRľRQH VÇ ZVSR
VµEXSRU]ÇGNRZDQ\:W\FKVXEVWDQFMDFK
SRGF]DVWRSQLHQLDZU]HQLDLVXEOLPDFMLGR
VWDUF]DQLHFLHSĄDQLHSRZRGXMH]PLDQ\WHP
SHUDWXU\ 'RVWDUF]DQD HQHUJLD MHVW Z\NR
U]\VW\ZDQDGR]PLDQ\VWDQXVNXSLHQLDF]\OL
VSRVREXXĄRľHQLDF]ÇVWHF]HN7HVXEVWDQ
FMHPDMÇRNUHĝORQHWHPSHUDWXU\WRSQLHQLD
LZU]HQLD .U]HSQLÛFLH VNUDSODQLH LUHVXE
OLPDFMD WDNľH ]DFKRG]Ç ZWHPSHUDWXUDFK
FKDUDNWHU\VW\F]Q\FKGODGDQHMVXEVWDQFML
:QDV]\PRWRF]HQLXPRľQDVSRWNDÉWDNľH
FLDĄD VWDĄH NWµU\FK F]ÇVWHF]NL QLH WZRU]Ç
XSRU]ÇGNRZDQHMVWUXNWXU\1DOHľÇGRQLFK
5\F2JU]HZDQHV]NĄRVWDMHVLÛSODVW\F]QH
QSV]NĄRLVPRĄD7DNLHVXEVWDQFMHQLHPDMÇ
RNUHĝORQHMWHPSHUDWXU\WRSQLHQLD3RGF]DV
RJU]HZDQLDVWDMÇVLÛFRUD]EDUG]LHMPLÛNNLH
LSODVW\F]QH U\F DGRSLHURSRSHZ
Q\PF]DVLHURELÇVLÛSĄ\QQH
3RGF]DV NU]HSQLÛFLD FLHF]\ WDNľH ]PLHQLD
VLÛ XSRU]ÇGNRZDQLH F]ÇVWHF]HN LJÛVWRĝÉ
ZLÛNV]RĝFLVXEVWDQFMLURĝQLH:RGD]DFKR
ZXMHVLÛMHGQDNLQDF]HMȫJG\]DPDU]DMHM
JÛVWRĝÉPDOHMH7RGODWHJRNRVWNLORGXSĄ\
ZDMÇZV]NODQFHSHĄQHMZRG\6NRURJÛVWRĝÉ
]DPDU]DMÇFHM ZRG\ PDOHMH URĝQLH MHM RE
MÛWRĝÉ2]QDF]DWRľHOµG]DMPXMHZLÛNV]Ç
REMÛWRĝÉQLľZRGD]NWµUHMSRZVWDĄ-HVWWR
MHGQÇ]SU]\F]\QSÛNDQLDQDZLHU]FKQLGUµJ
ȫZRGDZQLNDZV]F]HOLQ\MH]GQLDJG\]D 5\F6NXWNLSRZLÛNV]DQLDVLÛREMÛWRĝFL
PDU]DQLV]F]\MHMVWUXNWXUÛ U\F ]DPDU]DMÇFHMZRG\

&öãĐŊũϰűęÿ¾ěϰ =PLDQ\WHPSHUDWXU\SRZLHWU]DVÇSRZRGHP
]PLDQVWDQXVNXSLHQLDZRG\]DZDUWHM
łŊ¾ěŏϰłĐŏĻÿãěÿ¾ϰ ZDWPRVIHU]H&KRÉSDUDZRGQDMHVWQLHZLGRF]QD
ţϰ¾ŊęĢłöãľűã ZZ\QLNXMHMVNUDSODQLDLUHVXEOLPDFMLSRZVWDMÇ
UµľQHRVDG\DWPRVIHU\F]QH
5RVDSRZVWDMHZWHG\JG\SDUDZRGQD
VNUDSODVLÛQDZ\]LÛELRQ\FKQRFÇ
FKĄRGQ\FKSRZLHU]FKQLDFKQSQDWUDZLH
0JĄDWRGUREQHNURSHONLZRG\
]DZLHV]RQHQDGSRZLHU]FKQLÇ
=LHPL3RZVWDMHRQDZWHG\
JG\SDUDZRGQD]DZDUWD
ZSRZLHWU]XRFKĄDG]D
VLÛLVNUDSOD
*G\NURSHONLPJĄ\]DPDU]DMÇ
QDSRZLHU]FKQLUµľQ\FK
SU]HGPLRWµZSRZVWDMHV]DGļ
6]URQMHVWHIHNWHPUHVXEOLPDFML3RZVWDMH
ZµZF]DVJG\WHPSHUDWXUDSRZLHWU]DMHVW
QLľV]DQLľr&ȂZµZF]DVSDUDZRGQD
]DPLHQLDVLÛEH]SRĝUHGQLRZGUREQH
NU\V]WDĄNLORGXQDJDĄÛ]LDFKLLQQ\FK
SU]HGPLRWDFK
9ZJAWISKA CIEPLNE
Klasa 4
yĢßłŏęŏČęũπ
X 6XEVWDQFMHRXSRU]ÇGNRZDQHMVWUXNWXU]HZHZQÛWU]QHMPDMÇRNUHĝORQHWHPSHUDWXU\
WRSQLHQLDLZU]HQLD
X .U]HSQLÛFLHMHVW]MDZLVNLHPRGZURWQ\PGRWRSQLHQLD'ODGDQHMVXEVWDQFMLWHPSHUDWXUD
NU]HSQLÛFLDMHVWWDNDVDPDMDNWHPSHUDWXUDWRSQLHQLD
X 6NUDSODQLHMHVW]MDZLVNLHPRGZURWQ\PGRSDURZDQLD
2FHĆSUDZG]LZRĝÉSRQLľV]\FK]GDĆ:\ELHU]3MHĝOL]GDQLHMHVWSUDZG]LZHDOER)ȫMHĝOLMHVW
IDĄV]\ZH
7HPSHUDWXU\WRSQLHQLDLNU]HSQLÛFLDWHMVDPHMVXEVWDQFMLVÇUµľQH 3 )
2JU]HZDQ\ROHMSRGF]DVZU]HQLDQLH]PLHQLDVZRMHMWHPSHUDWXU\ 3 )
.DľGDVXEVWDQFMDPDRNUHĝORQÇWHPSHUDWXUÛSDURZDQLD 3 )
0RľOLZHMHVWSU]HMĝFLH]HVWDQXVWDĄHJREH]SRĝUHGQLRZJD]RZ\ 3 )
8F]QLRZLHZU]XFLOLNRVWNLORGXGRPHWDORZHJRNXEND/µGF]ÛĝFLRZRVLÛVWRSLĄ-DNDE\ĄDWHP
SHUDWXUDORGXLZRG\NWµUDSRZVWDĄDSRGF]DVWRSQLHQLDORGX"
:F]DMQLNXZU]HZRGD=MDZLVNRSU]HGVWDZLRQR
QD]GMÛFLXQDNWµU\P]D]QDF]RQRREV]DU\$L%
8]XSHĄQLM]GDQLDRGSRZLHGQLPLZ\UD]DPLZ\
EUDQ\PLVSRĝUµGSRGDQ\FKZQDZLDVDFK
B
3RGF]DVZU]HQLDZRG\SU]H]JZL]GHNZ\GRVWD
MHVLÛ ZLGRF]Q\QLHZLGRF]Q\ JD]ȂSDUDZRG A
QD :PLHMVFX R]QDF]RQ\P OLWHUÇ $]QDMGXMH
VLÛ SDUDZRGQDVNURSORQDZRGD DZPLHMVFX
R]QDF]RQ\POLWHUÇ%Ȃ SDUDZRGQDVNURSORQD
ZRGD
2ĄRZLDQÇNRVWNÛZU]XFRQRGRSĄ\QQHJRDOXPLQLXP&]\RĄµZVLÛVWRSL"6SUDZGļZGRVWÛS
Q\FKļUµGĄDFKWHPSHUDWXU\WRSQLHQLDRĄRZLXLDOXPLQLXP
'ODF]HJRPJĄ\SRZVWDMÇQDUµZQLQDFKZ3ROVFHDQLHSRZVWDMÇQDUµZQLQDFKQD6DKDU]H"

΍Βλ ľ¾ěłĻĢľŊϰÙÿãĻĘ¾
X &]\PMHVWSU]HZRGQLFWZRFLHSOQH"
X 1DF]\PSROHJD]MDZLVNRNRQZHNFML"
X &RWRMHVWSURPLHQLRZDQLH"
W szaliku jest nam Pod kocem też jest cieplutko,

ciepło. Dziwne, a przecież koc nie jest grzejnikiem.
bo przecież szalik
nie jest grzejnikiem. Nie. To my
jesteśmy
grzejnikami.
Nie jest.
:QDV]HMVWUHILHNOLPDW\F]QHMODWDE\ZDMÇXSDOQH
D]LP\PURļQH/DWHP]DOHľ\QDPQDRJUDQLF]H
QLXSU]HSĄ\ZXFLHSĄDGRZQÛWU]DEXG\QNXD]LPÇ
ȂQD]HZQÇWU]'R]PQLHMV]HQLDWHPSDSU]HSĄ\ZX
FLHSĄD]FLDĄRZ\ľV]HMWHPSHUDWXU]HGRFLDĄRQLľ
V]HMWHPSHUDWXU]HZ\NRU]\VWXMHP\PDWHULDĄ\QD
QD]HZQÇWU]
]\ZDQHL]RODWRUDPLFLHSOQ\PLΖ]RODWRU\FLHSOQH
Ζ]RODWRU\ FLHSOQH r&
WRPDWHULDĄ\ZNWµU\FKSU]HSĄ\ZFLHSĄD]DFKRG]L r&
SRZROL
%DUG]RGREU\PLRJµOQRGRVWÛSQ\PL]RODWRUHP
FLHSOQ\PMHVWSRZLHWU]H:\NRU]\VWXMHVLÛMHSU]\
SURGXNFMLL]ROXMÇF\FKPDWHULDĄµZEXGRZODQ\FK
QSVW\URSLDQXOXEZHĄQ\PLQHUDOQHMZHZQÇWU] SU]HSĄ\ZFLHSĄD
NWµU\FKVÇOLF]QHSU]HVWU]HQLHZ\SHĄQLRQHSRZLH
ZQÛWU]HEXG\QNX
WU]HP
Ζ]RODWRU\PDMÇ]D]DGDQLH]DSHZQLÉVWDĄÇWHP
SHUDWXUÛZEXG\QNXNWµU\MHVWRJU]HZDQ\7D
WHPSHUDWXUDQLH]PLHQLDVLÛW\ONRZWHG\JG\ Ȃr&
ZW\PVDP\PF]DVLHLORĝÉFLHSĄDGRVWDUF]RQH
JR SU]H] RJU]HZDQLH MHVW UµZQD LORĝFL FLHSĄD FHJĄD VW\URSLDQ
SU]HSĄ\ZDMÇFHJRSU]H]ĝFLDQ\QD]HZQÇWU]-H
ľHOLGDQ\PDWHULDĄMHVWGREU\PL]RODWRUHPWR 5\F3U]HSĄ\ZFLHSĄDSU]H]ĝFLDQÛ
SRNU\WÇL]RODWRUHP
Z\VWDUF]\QDZHWFLHQNDMHJRZDUVWZDDE\WHQ
ZDUXQHN]RVWDĄVSHĄQLRQ\Ζ]RODWRU\]PQLHMV]DMÇ
WHPSRSU]HSĄ\ZXFLHSĄDSU]H]ĝFLDQÛ U\F
9ZJAWISKA CIEPLNE
Klasa 4
%DGDP\V]\ENRĝÉVW\JQLÛFLDZRG\
'RZ\NRQDQLDGRĝZLDGF]HQLDEÛGÇ
SRWU]HEQHF]WHU\LGHQW\F]QHNXENL
SDSLHURZHOXEVW\URSLDQRZHZW\P
GZD]SRNU\ZNDPLRUD]WU]\LGHQ
W\F]QHWHUPRPHWU\NXFKHQQH
7U]\NXENLZ\SHĄQLMWDNÇVDPÇLORĝ
FLÇJRUÇFHMZRG\RWHMVDPHMWHPSH
UDWXU]HSRF]ÇWNRZHM
3LHUZV]\NXEHNSR]RVWDZEH]SR
NU\ZNL GUXJL SU]\NU\M SRNU\ZNÇ
DWU]HFLSU]\NU\MSRNU\ZNÇLXPLHĝÉ
ZF]ZDUW\P 'R NDľGHJR NXEND
ZĄµľWHUPRPHWU
2EVHUZXMMDN]PLHQLDMÇVLÛZVND
]DQLD WHUPRPHWUµZ ZNDľG\P
]NXENµZ ]XSĄ\ZHP F]DVX 1RWXM
WHZVND]DQLDFRPLQXW\SU]H]NR
OHMQHPLQXWVW\JQLÛFLD
%DGDP\SU]HSĄ\ZFLHSĄDSU]H]UµľQH
PDWHULDĄ\
'RGRĝZLDGF]HQLDEÛGÇSRWU]HEQH
GZDLGHQW\F]QHMHGQRUD]RZHNXE
NL ]JRUÇFÇ ZRGÇ L]SRNU\ZNDPL
Ą\ľHF]NLVWDORZDLSODVWLNRZDGZD
VSLQDF]HGRSDSLHUXRUD]ĝZLHF]ND
1DĄ\ľHF]NLQDNĄDGDP\SRNU\ZNL
=DSRPRFÇNLONXNURSHOZRVNXSU]\
PRFRZXMHP\VSLQDF]GRNDľGHM]Ą\
ľHF]HN
7DN SU]\JRWRZDQH Ą\ľHF]NL ]SR
NU\ZNDPLXPLHV]F]DP\ZNXENDFK
]JRUÇFÇZRGÇ
.WµU\]HVSLQDF]\V]\EFLHMRGSDGQLH
RGĄ\ľHF]NL"=DSLV]VZRMHREVHUZD
FMHRUD]LFKREMDĝQLHQLHZ]HV]\FLH
7UDQVSRUWFLHSĄD
Klasa 7
AűĢē¾ŊĢľũϰţĢĐģĘϰě¾ł :ĄDĝFLZRĝFLL]RODF\MQHUµľQ\FKPDWHULDĄµZVÇ
Z\NRU]\VW\ZDQHSRZV]HFKQLH
6W\URSLDQVWRVXMHVLÛGRSURGXNFML
QDF]\ĆMHGQRUD]RZHJRXľ\WNX*G\
ZHļPLHP\GRUÛNLVW\URSLDQRZ\NXEHN
]JRUÇFÇKHUEDWÇQLHRSDU]\P\VLÛ
DMHGQRF]HĝQLHFLHF]ZWDNLPNXENX
QLHZ\VW\JQLH]E\WV]\ENR
:NXUWNDFKSXFKRZ\FKZ\NRU]\VWXMHVLÛ
SLHU]HSXFKQDWXUDOQ\OXEV\QWHW\F]Q\
0DWHULDĄ\WH]HZ]JOÛGXQDVZRMÇVWUXNWXUÛ
]DWU]\PXMÇZVRELHGXľÇLORĝÉSRZLHWU]D
=LPÇSWDNLSXV]ÇSLµUDLFKRZDMÇZQLFKQRJL:WHQVSRVµE
L]ROXMÇVLÛRGRWRF]HQLDGRGDWNRZÇZDUVWZÇSRZLHWU]D
ĜQLHJWZRU]\VWUXNWXUÛZ\SHĄQLRQÇGXľÇLORĝFLÇSRZLHWU]D
GODWHJRMHVWGREU\PL]RODWRUHP3R]ZDODWROXG]LRPQD
FKURQLHQLHVLÛZLJORRD]ZLHU]ÛWRPQDSU]HWUZDQLH]LP\
ZMDPDFKZ\NRSDQ\FKZĝQLHJX
*DUQNL]XFKZ\WDPLZ\NRQDQ\PL]L]RODWRUµZFLHSOQ\FKQS
GUHZQDOXEWZRU]\ZDV]WXF]QHJRRUD]SU]\ERU\NXFKHQQH
]WDNLFKPDWHULDĄµZFKURQLÇQDVSU]HGRSDU]HQLHP
9ZJAWISKA CIEPLNE
Klasa 4
3U]HZRGQLFWZR FLHSOQH
3U]HZRGQLFWZRFLHSOQHWRMHGHQ]HVSRVREµZWUDQVSRUWXHQHUJLL=DFKRG]LRQRPLÛG]\FLDĄDPL
OXEF]ÛĝFLDPLWHJRVDPHJRFLDĄDUµľQLÇF\PLVLÛWHPSHUDWXUÇLSR]RVWDMÇF\PLZNRQWDNFLH3ROHJD
QDZ]DMHPQ\PSU]HND]\ZDQLXHQHUJLLNLQHW\F]QHMSU]H]F]ÇVWHF]NLZZ\QLNX]GHU]HĆPLÛG]\W\PL
F]ÇVWHF]NDPL-HľHOLMHGHQIUDJPHQWFLDĄDMHVWRJU]HZDQ\WRHQHUJLDMHJRF]ÇVWHF]HNZ]UDVWD
&]ÛĝÉWHMHQHUJLLMHVWQDVWÛSQLHSU]HND]\ZDQDVÇVLHGQLPF]ÇVWHF]NRPZLÛFWHPSHUDWXUDNROHM
Q\FKIUDJPHQWµZFLDĄDWDNľHZ]UDVWD3U]HZRGQLFWZR]DFKRG]LZHZV]\VWNLFKVWDQDFKVNXSLHQLD
3U]HZRGQLNFLHSĄDWRPDWHULDĄNWµU\GREU]HSU]HZRG]LFLHSĄR'REU\PLSU]HZRGQLNDPLFLHSĄD
3U]HZRGQLN FLHSĄD
VÇPHWDOH
:L]RODWRUDFKFLHSĄDSURFHVSU]HZRG]HQLDFLHSĄDSU]HELHJD]QDF]QLHZROQLHMQLľZSU]HZRGQL
NDFK3Ą\WNLFHUDPLF]QHZ\GDMÇVLÛFKĄRGQLHMV]HQLľGUHZQLDQDSRGĄRJDRWHMVDPHMWHPSHUDWXU]H
']LHMHVLÛWDNGODWHJRľHSĄ\WNLVÇOHSV]\PSU]HZRGQLNLHPFLHSĄDQLľGUHZQRZLÛFJG\VWRLP\
QDQLFKERVRV]\EFLHMRGSURZDG]DMÇFLHSĄR]HVWµSΖ]RODWRUMHVWFLHSOHMV]\ZGRW\NXERZROQLHM
RGELHUDFLHSĄR]QDV]HJRFLDĄD
%DGDP\SU]HZRGQLFWZRFLHSOQH
3U]\JRWXMWU]\Ą\ľNLZ\NRQDQH]UµľQ\FKPDWHULDĄµZGUHZQLDQÇ]WZRU]\ZDV]WXF]QHJRRUD]
PHWDORZÇ
3RĄµľĄ\ľNLQDWDOHU]XLSR]RVWDZQDWDNGĄXJR SU]\QDMPQLHMPLQXW ľHE\PLHÉSHZQRĝÉ
ľHRVLÇJQÛĄ\WHPSHUDWXUÛSRZLHWU]DZSRPLHV]F]HQLX
3U]\ĄµľSRNROHLNDľGÇ]Ą\ľHNQDFKZLOÛGRSROLF]ND
=DSLV]VSRVWU]HľHQLDGRW\F]ÇFHRGF]XZDQHMWHPSHUDWXU\NDľGHM]Ą\ľHN
.RQZHNFMD
8ZDJDQLHZ\NRQXMWHJRGRĝZLDGF]HQLDVDPRG]LHOQLH
'RSU]HSURZDG]HQLDGRĝZLDGF]HQLDZ\NRU]\VWDQRGXľ\VĄRLN
PDĄ\VĄRLNV]QXUHNEDUZQLN QDGPDQJDQLDQSRWDVX RUD]ZRGÛ
'RPDĄHJRVĄRLNDSU]\PRFRZDQRV]QXUHN
'RGXľHJRVĄRLNDZODQR]LPQÇZRGÛDGRPDĄHJRJRUÇFÇ*R
UÇFÇZRGÛ]DEDUZLRQR
6ĄRLN]JRUÇFÇZRGÇXPLHV]F]RQRQDGQLHVĄRLND]]LPQÇZRGÇ
=DREVHUZRZDQRľH]DEDUZLRQDJRUÇFDZRGDVLÛXQRVLDQD
MHMPLHMVFH GRPDĄHJRVĄRLND QDSĄ\ZD]LPQDZRGD=MDZLVNR
WR]DFKRG]LSRQLHZDľJÛVWRĝÉJRUÇFHMZRG\MHVWPQLHMV]DQLľ
JÛVWRĝÉ]LPQHM
7UDQVSRUWFLHSĄD
.RQZHNFMD LQDF]HMXQRV]HQLH
.RQZHNFMD LQDF]HM XQRV]HQLH WR]MDZLVNR]DFKR
G]ÇFH MHG\QLH ZFLDĄDFK ZNWµU\FK PRľOLZ\ MHVW
UXFKPDWHULLF]\OLZFLHF]DFKLJD]DFK-HVWWRVSRVµE
WUDQVSRUWXFLHSĄDSROHJDMÇF\QDSU]HPLHV]F]DQLXVLÛ
FLHSOHMV]HMPDWHULLGRJµU\LRSDGDQLXFKĄRGQLHMV]HM
QDGµĄ*RUÇFHZDUVWZ\JD]XOXEFLHF]\XQRV]ÇVLÛ
GR JµU\ SRQLHZDľ LFK JÛVWRĝÉ MHVW PQLHMV]D QLľ
JÛVWRĝÉVÇVLHGQLFKZDUVWZDLFKPLHMVFH]DMPXMÇ
WHFKĄRGQLHMV]H5XFK\PDWHULLWZRU]ÇFHVLÛZWHQ
VSRVµEQD]\ZDVLÛSUÇGDPLNRQZHNF\MQ\PL']LÛ
SUÇGDPL NRQZHNF\MQ\PL
NL]MDZLVNXNRQZHNFMLSRZLHWU]HRJU]HZDQHSU]H]
JU]HMQLNLXPLHV]F]RQHSU]\SRGĄRG]HUR]SURZDG]D
HQHUJLÛZFDĄ\PSRPLHV]F]HQLX
2SUµF]SU]HZRGQLFWZDFLHSOQHJRLNRQZHNFMLFLHSĄR
PRľHE\ÉWUDQVSRUWRZDQHWDNľHSRSU]H]SURPLHSURPLH
QLRZDQLH7HQVSRVµESU]HND]\ZDQLDFLHSĄDPRľH
QLRZDQLH
5\F2EUD]]NDPHU\WHUPRZL]\MQHM ]DFKRG]LÉQDZHWZSUµľQL7RG]LÛNLSURPLHQLRZD
EXG\QNµZ]OHSV]Ç EXG\QHNSROHZHM QLX =LHPLD MHVW RJU]HZDQD SU]H] 6ĄRĆFH (QHUJLÛ
LJRUV]Ç EXG\QHNSRSUDZHM L]RODFMÇĝFLDQ
HPLWRZDQÇSU]H]FLDĄDZSRVWDFLSURPLHQLRZDQLD
V]F]\WRZ\FK
PRľHP\UHMHVWURZDÉ]DSRPRFÇNDPHU\WHUPRZL
]\MQHM U\F
%XGRZDWHUPRVX
7HUPRV WR QDF]\QLH VNRQVWUXRZDQH NRUHN
WDNľHE\MDNQDMGĄXľHMXWU]\PDÉWHP
SHUDWXUÛ XPLHV]F]RQ\FK ZQLP SUR
GXNWµZQLH]DOHľQLHRGWHJRFRZQLP
MHVWJRUÇFDKHUEDWDF]\]LPQHORG\0D SRZLHU]FKQLD
RQSRGZµMQHĝFLDQNLVSRPLÛG]\NWµ OXVWU]DQD
U\FK Z\SRPSRZDQR SRZLHWU]H ľHE\
RJUDQLF]\É SU]HZRG]HQLH FLHSĄD PLÛ
G]\ZQÛWU]HPQDF]\QLDDRWRF]HQLHP
-HGQDNQDZHWJG\E\PLÛG]\ĝFLDQNDPL
QLHE\ĄRDQLMHGQHMF]ÇVWHF]NLSRZLHWU]D
]LPQ\QDSµM
]DZDUWRĝÉ WHUPRVX ]XSĄ\ZHP F]DVX
LWDN]PLHQLĄDE\VZRMÇWHPSHUDWXUÛȂ
GODWHJRľHPRľOLZHMHVWSU]HND]\ZD
QLHFLHSĄDSU]H]SURPLHQLRZDQLHĽHE\
MDN QDMEDUG]LHM RJUDQLF]\É WHQ URG]DM
UR]U]HG]RQH
WUDQVSRUWXFLHSĄDZHZQÛWU]QHĝFLDQNL SRZLHWU]H
WHUPRVXZ\NRQDQHVÇ]PHWDOXNWµU\
VLOQLHRGELMDSURPLHQLRZDQLHZLÛFMHJR
ZQÛWU]HG]LDĄDMDNOXVWUR
9ZJAWISKA CIEPLNE
Klasa 4
yĢßłŏęŏČęũπ
X 3U]HZRGQLFWZRFLHSOQH]DFKRG]LPLÛG]\FLDĄDPLOXEF]ÛĝFLDPLWHJRVDPHJRFLDĄD
UµľQLÇF\PLVLÛWHPSHUDWXUÇDSROHJDQDSU]HND]\ZDQLXHQHUJLLNLQHW\F]QHMZZ\QLNX
]GHU]HĆPLÛG]\VÇVLDGXMÇF\PLF]ÇVWHF]NDPL=HZ]JOÛGXQDWHPSRSU]HZRGQLFWZD
PDWHULDĄ\G]LHOLP\QDSU]HZRGQLNLLL]RODWRU\FLHSĄD
X .RQZHNFMDSROHJDQDXQRV]HQLXVLÛFLHSOHMV]\FKZDUVWZFLHF]\OXEJD]XLRSDGDQLXLFK
FKĄRGQLHMV]\FKZDUVWZ
X 3URPLHQLRZDQLHWRWUDQVSRUWHQHUJLL]DFKRG]ÇF\PLÛG]\FLDĄDPLUµľQLÇF\PLVLÛ
WHPSHUDWXUÇEH]LFKNRQWDNWX:SU]HFLZLHĆVWZLHGRSU]HZRGQLFWZDLNRQZHNFMLMHVWRQR
PRľOLZHWDNľHZSUµľQL
2FHĆSUDZG]LZRĝÉSRQLľV]\FK]GDĆ:\ELHU]3MHĝOL]GDQLHMHVWSUDZG]LZHDOER)ȫMHĝOLMHVW
IDĄV]\ZH
0DWHULDĄ\]DZLHUDMÇFHGXľRSU]HVWU]HQLZ\SHĄQLRQ\FKSRZLHWU]HPVÇL]RODWRUDPL
3 )
FLHSOQ\PL
0HWDOHVÇOHSV]\PLSU]HZRGQLNDPLFLHSĄDQLľGUHZQR 3 )
.RQZHNFMDWRHIHNW\ZQ\VSRVµEWUDQVSRUWXFLHSĄDZFLDĄDFKVWDĄ\FK 3 )
3RZLHWU]HMHVWVĄDE\PSU]HZRGQLNLHPFLHSĄD 3 )
= NDUWNL SDSLHUX Z\FLÛWR VSLUDOÛ L ]DZLHV]RQR MÇ QD QLFL

ZVSRVµE SU]HGVWDZLRQ\ QD U\VXQNX *G\ SRG VSLUDOÇ
XPLHĝFLP\]DSDORQÇĝZLHFÛWRVSLUDOD]DF]QLHVLÛREUDFDÉ
:\MDĝQLMGODF]HJRWDNVLÛG]LHMH
'ODF]HJRPHWDORZDEDOXVWUDGDZ\GDMHVLÛZGRW\NXFKĄRG
QLHMV]DQLľGUHZQLDQHVFKRG\"
'ZDPDWHULDĄ\;L<RMHGQDNRZHMJUXERĝFLSRĄÇF]RQR]H r&
VREÇ3RPLÛG]\LFK]HZQÛWU]Q\PLZDUVWZDPLUµľQLFDWHP
SHUDWXUMHVWUµZQDr&1LHELHVNÇOLQLÇ]D]QDF]RQRVSDGHN
SU]HSĄ\Z
WHPSHUDWXU\.WµU\]PDWHULDĄµZMHVWOHSV]\PL]RODWRUHP FLHSĄD
FLHSĄD"8]DVDGQLMRGSRZLHGļ
:XSDOQ\G]LHĆNXSXMHP\SXGHĄNRORGµZ&]\RZLQLÛFLHSX ; <
r&
GHĄNDSRODURZÇEOX]Ç]DSHZQLRFKURQÛSU]HGV]\ENLPLFK
UR]WRSLHQLHP"8]DVDGQLMRGSRZLHGļ
7UDQVSRUWFLHSĄD
Klasa 7
y`¡a|¯&ZA&ϰ"¯AW
¯Č¾ţÿłĐ¾ϰÙÿãĻēěã
¯ęÿ¾ě¾ϰãěãľ÷ÿÿϰţãţěóŊľűěãČ
ęĢŴãϰě¾łŊÑĻÿÚϰţϰţũěÿĐŏν
ţũĐĢěũţ¾ěÿ¾ϰ ţũęÿ¾ěũϰϰ
Ļľ¾Ùũ ÙÿãĻĘ¾
ÙÿãĻĘĢϰţĘ¾ŃÙÿţã
4 FLHSĄR
FZ ²²²
P'7
PDVDFLDĄD ]PLDQDWHPSHUDWXU\
ĻľűãĐ¾űũţ¾ěÿãϰãěãľ÷ÿÿ ľģţěĢţ¾÷¾ϰŊãľęÿÙűě¾
FLHSĄH 7$!7% ]LPQH 7$ 7%

FLDáR$ FLDáR% FLDáR$ FLDáR%
4
*G\]HWNQLHP\]HVREÇGZDFLDĄD *G\FLDĄDVW\NDMÇVLÛ]HVREÇ
RUµľQ\FKWHPSHUDWXUDFKWRFLHSĄR L]QDMGXMÇVLÛZUµZQRZDG]H
EÛG]LHSU]HND]\ZDQH]FLDĄD WHUPLF]QHMQLHQDVWÛSXMHPLÛG]\
FLHSOHMV]HJRGRFKĄRGQLHMV]HJR QLPLSU]HSĄ\ZHQHUJLL

Klasa 4
Ŋľ¾ěłĻĢľŊϰÙÿãĻĘ¾
NRQZHNFMD
:\PLDQDFLHSĄDPLÛG]\
FLDĄDPLPRľHRGE\ZDÉ
VLÛQDWU]\VSRVRE\
SU]HZRGQLFWZR
SURPLHQLRZDQLH
űęÿ¾ěũϰłŊ¾ěŏϰłĐŏĻÿãěÿ¾
HQHUJLDGRVWDUF]DQDGRFLDĄD
VXEOLPDFMD
WRSQLHQLH SDURZDQLH
Ùÿ¾ĘĢϰłŊ¾Ęã
÷¾ű
NU]HSQLÛFLH ÙÿãÙű VNUDSODQLH
UHVXEOLPDFMD
WHPSHUDWXUD7 HQHUJLDRGGDZDQDSU]H]FLDĄR
WHPSHUDWXUD
ZU]HQLD JD]
FLHF]JD]
FLHF]
WHPSHUDWXUD
WRSQLHQLD
FLDĄRVWDĄH
FLHF]
FLDĄRVWDĄH
FLHSĄR4
RJU]HZDQLH WRSQLHQLH RJU]HZDQLH SDURZDQLH RJU]HZDQLH
FLDĄDVWDĄHJR 7MHVWVWDĄH FLHF]\ ZWHPSHUDWXU]H JD]X
7URĝQLH 7URĝQLH ZU]HQLD 7URĝQLH
7MHVWVWDĄH

:\ELHU]ZĄDĝFLZHGRNRĆF]HQLH]GDQLDVSRĝUµGZDULDQWµZALBRUD]MHJRSRSUDZQHX]DVDG
QLHQLHVSRĝUµGZDULDQWµZL
3RGF]DVRFKĄDG]DQLDNRPSRWXZORGµZFHMHJRWHPSHUDWXUD
$ Z]URVĄD
VLÛ]ZLÛNV]\ĄD
SRQLHZDľ
% ]PDODĄD
VLÛ]PQLHMV]\ĄD
3RGF]DVZLRVHQQHJRGQLDSLDVHNQDSODľ\RVLÇJQÇĄWHPSHUDWXUÛr&DOHZQRF\MHJRWHP
SHUDWXUDVSDGĄDGRȫr&2EOLF]RLOH]PLHQLĄDVLÛWHPSHUDWXUDSLDVNXZFLÇJXGRE\:\QLN
SRGDMZVNDOL&HOVMXV]DRUD]ZVNDOL.HOYLQD
0HWDORZÇNXONÛRPDVLHJRJU]DQRSRSU]H]GRVWDUF]HQLHMHMRN-HQHUJLL-HMWHPSHUDWX
UDZ]URVĄDRr&ΖOHZ\QRVLFLHSĄRZĄDĝFLZHVXEVWDQFML]NWµUHMZ\NRQDQRNXONÛ"6NRU]\VWDM
]GDQ\FK]DSLVDQ\FKZSRQLľV]HMWDEHOLLSRGDM]MDNLHJRPHWDOXZ\NRQDQRNXONÛ
&Ζ(3ă2 7(03(5$785$ &Ζ(3ă2

:ă$Ĝ&Ζ:( TOPNIENIA TOPNIENIA
NAZWA SYMBOL
( -
NJyɋr& ) r&
( )
N-
NJ
]ĄRWR $X
ľHOD]R )H
RĄµZ 3E
VUHEUR $J
ZROIUDP :
QLNLHO 1L
6NRU]\VWDM]WDEHOL]]DGDQLDLRGSRZLHG]QDSRQLľV]HS\WDQLD
D 'RNWµUHJR]Z\PLHQLRQ\FKPHWDOLQDOHľ\GRVWDUF]\ÉQDMZLÛFHMFLHSĄDDE\WDNÇVDPÇPDVÛ
NDľGHJR]QLFKRJU]DÉRW\OHVDPRVWRSQL&HOVMXV]D"
E .WµU\]PHWDOLPDQDMZ\ľV]ÇWHPSHUDWXUÛWRSQLHQLD"
F 'RNWµUHJR]PHWDOL]QDMGXMÇF\FKVLÛZWHPSHUDWXU]HWRSQLHQLDQDOHľ\GRVWDUF]\ÉQDMPQLHM
HQHUJLLDE\VWRSLÉMHGHQNLORJUDP"
9ZJAWISKA CIEPLNE
Klasa 4
3HZQH]MDZLVNDRSLVDQRQDVWÛSXMÇFRȌ6ÇWR]MDZLVNDSROHJDMÇFHQD]PLDQLHXSRU]ÇGNRZDQLD
DWRPµZVXEVWDQFML6XEVWDQFMDSU]HFKRG]L]HVWDQXZNWµU\PDWRP\PRJÇVLÛVZRERGQLH
SU]HPLHV]F]DÉGRVWDQXZNWµU\PDWRP\SU]\MPXMÇRNUHĝORQÇXSRU]ÇGNRZDQÇVWUXNWXUÛȋ
2MDNLFK]MDZLVNDFKPRZD"3RGDMLFKQD]Z\
'RGZµFKLGHQW\F]Q\FKEXWHOHNZODQRZRGÛRWHMVDPHMWHPSHUDWXU]H:RGDZSLHUZV]HM
EXWHOFHZ\SHĄQLDĄDSRĄRZÛDZGUXJLHMREMÛWRĝFLEXWHONL
2FHĆSUDZG]LZRĝÉSRQLľV]\FK]GDĆ:\ELHU]PMHĝOL]GDQLHMHVWSUDZG]LZHDOERFȫMHĝOLMHVW
IDĄV]\ZH
(QHUJLDZHZQÛWU]QDZRG\ZREXEXWHONDFKMHVWWDNDVDPD P F
ĜUHGQLHHQHUJLHNLQHW\F]QHF]ÇVWHF]HNZRG\ZREXEXWHONDFKVÇWDNLHVDPH P F
:FHOXRJU]DQLDZRG\ZNDľGHM]EXWHOHNRr&QDOHľ\GRVWDUF]\ÉLPWDNÇVDPÇ
P F
HQHUJLÛ
3R]HWNQLÛFLXREXEXWHOHN]HVREÇQLHQDVWÇSLPLÛG]\QLPLSU]HSĄ\ZFLHSĄD P F
'ODF]HJRQDNDUWRQLHPOHNDZ\MÛW\P]ORGµZNLSRMDZLDMÇVLÛNURSHONLZRG\"
:F]DMQLNXRPRF\:RJU]HZDQROLWUDZRG\LVWZLHUG]RQRľHWHPSHUDWXUDWHMZRG\
Z]URVĄDRr&ZF]DVLHPLQXWVHNXQG1DSRGVWDZLHW\FKLQIRUPDFMLREOLF]FLHSĄRZĄDĝ
FLZHZRG\
&HJODQDĝFLDQDEXG\QNX]RVWDĄD]]HZQÇWU]SRNU\WDVW\URSLDQHP*UXERĝFLREXZDUVWZPD
WHULDĄµZVÇMHGQDNRZH7HPSHUDWXUDSRZLHWU]DZHZQÇWU]EXG\QNXMHVWUµZQDr&DQD
]HZQÇWU]Z\QRVLr&
:MHGQ\P]REV]DUµZ]D]QDF]RQ\FKQDU\VXQNXOLWHUDPL$%L&]QDMGXMHVLÛPLHMVFHRWHP
SHUDWXU]Hr&:NWµU\P"8]DVDGQLMVZµMZ\EµU
20 °C 0 °C
A B C
32:75=(1Ζ('=Ζ$ă8
Bądź zawsze na bieżąco,
pamiętaj o Oświadczeniu!
Chcielibyĝmy na bieľÇco informowaÉ CiÛ o dziaĄaniach WSiP, które mogÇ uĄatwiaÉ
TwojÇ codziennÇ pracÛ. Abyĝmy mogli byÉ w staĄym kontakcie, potrzebujemy
Twoich aktualnych danych.
AKTUALIZACJA DANYCH
Jeĝli w ostatnim czasie jakiekolwiek z Twoich danych
(adres szkoĄy, numer telefonu, adres e-mail) zmieniĄy
siÛ, koniecznie je zaktualizuj, przysyĄajÇc do nas
wypeĄnione Oĝwiadczenie.
NIEAKTUALNE DANE
Jeĝli Twoje Oĝwiadczenie zostaĄo wypeĄnione
i przesĄane do WSiP przed 2018 r., koniecznie wypeĄnij
je ponownie. Przekaľ nam swoje podstawowe dane,
przysyĄajÇc do nas wypeĄnione Oĝwiadczenie.
NIE UCZYSZ Z PUBLIKACJI WSiP?

Bez wzglÛdu na to, z jakich publikacji wydawniczych
uczysz, pamiÛtaj, ľe wypeĄnione Oĝwiadczenie daje
moľliwoĝÉ skorzystania z dodatkowego wsparcia,
np. zaproszeĆ na spotkania.
JEĜLI WYĜLESZ AKTUALNE OĜWIADCZENIE I UDZIELISZ ZGODY, ZYSKASZ:

• Ąatwy dostÛp do wszystkich potrzebnych materiaĄów na kolejne 5 lat,
jeĝli uczysz z podrÛczników WSiP;
• nowe publikacje i materiaĄy wbramach planowanych wysyĄek;
• pierwszeĆstwo rejestracji w e-spotkaniach, konferencjach i szkoleniach;
• informacje o nowoĝciach i rabatach;
• Ąatwiejszy i szybszy kontakt z WSiP.
OĜWIADCZENIE DO WYPEăNIENIA I WYCIÚCIA jest obok.

BÛdzie ono waľne przez kolejne 5 lat!
! WypeĄnione i podpisane Oĝwiadczenie naleľy przesĄaÉ: pocztÇ elektronicznÇ (skan lub zdjÛcie
podpisanego Oĝwiadczenia) na adres e-mail oswiadczenie@wsip.com.pl lub pocztÇ tradycyjnÇ
na adres WSiP SA, DziaĄ Baz Danych, Al. Jerozolimskie 96, 00-807 Warszawa.
46
GP1397
Oświadczenie dla nauczycieli

Chcesz zapoznać się z ofertą edukacyjną WSiP i być informowany o szkoleniach oraz nowych materiałach dydaktycznych?
Prosimy o podanie swoich danych, a także wyrażenie odpowiedniej zgody.
Dane Nauczyciela
Imię i nazwisko .....................................................................................................................................................................................................................................................................................
Telefon ........................................................................................................ E-mail .............................................................................................................................................................................

(pole wymagane dla potrzeb komunikacji elektronicznej)
Informacje o miejscu pracy
Nazwa instytucji ..................................................................................................................................................................................................................................................................................
Ulica ............................................................................................... Nr budynku ................ Kod pocztowy ......................... Miejscowość ....................................................................
Telefon .........................................................................................
Sprawowane funkcje w ww. placówce:

dyrektor nauczyciel wicedyrektor lider zespołu przedmiotowego
inna, jaka ..........................................................................................
Informuję o planowanym wyborze cyklu wydawniczego WSiP na rok szkolny 2023/2024
Każdą z klas (grup): 1, 2, 3..., proszę wpisać w osobnym wierszu tabeli.
Grupa wiekowa
Typ placówki (przedszkole, Liczba
Przedmiot/zawód / klasa Wydawca Tytuł
SP, LO, Tech, BS) uczniów
/ kwalifikacja
Wyrażam zgodę na otrzymywanie od WSiP na podany przeze mnie numer telefonu/adres e-mail informacji handlowych przekazywanych za po-
mocą telekomunikacyjnych urządzeń końcowych, w tym z wykorzystaniem automatycznych systemów wywołujących drogą elektroniczną:
SMS-em TAK / NIE, e-mailem TAK / NIE, drogą telefoniczną (kontakt z konsultantem) TAK / NIE.
Wyrażam zgodę na przetwarzanie danych osobowych w celu informowania o produktach i usługach podmiotów współpracujących ze WSiP,
działających na rynku edukacyjnym lub wydawniczym. TAK / NIE
Powyższe zgody można w każdym momencie wycofać, wysyłając do nas maila lub poprzez kliknięcie w link dezaktywujący, jeżeli taki znajdować
się będzie w stopce wiadomości.
Administrator danych osobowych – Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne S.A. (WSiP) z siedzibą w Warszawie, Al. Jerozolimskie 96. W sprawach związanych z przetwarza-
niem danych oraz realizacją praw przysługujących osobom, których te dane dotyczą, można kontaktować się z administratorem danych, kierując korespondencję na adres
poczty elektronicznej wsip@wsip.com.pl. lub z Inspektorem Ochrony Danych (IOD): iod@wsip.pl. Pełna informacja na temat przetwarzania danych osobowych znajduje
się na drugiej stronie oświadczenia.
Pieczątka szkoły
Data ........................................ Czytelny podpis ..................................................................................
Niezbędna w przypadku zgłoszenia

indywidualnego przez nauczyciela.
Wypełnione i podpisane oświadczenie należy przesłać:

• pocztą elektroniczną (skan podpisanego oświadczenia) na adres e-mail: oswiadczenie@wsip.com.pl lub
• pocztą tradycyjną na adres WSiP SA, Dział Baz Danych, Al. Jerozolimskie 96, 00-807 Warszawa
Informacja o nauczanych przedmiotach i podręcznikach wykorzystywanych w roku szkolnym 2022/2023
Każdą z klas (grup): 1, 2, 3..., proszę wpisać w osobnym wierszu tabeli.
Grupa wiekowa
Typ placówki (przedszkole, Liczba
Przedmiot/zawód / klasa Wydawca Tytuł
SP, LO, Tech, BS) uczniów
/ kwalifikacja
Dane osobowe
1. Administratorem danych osobowych podanych w Oświadczeniu są Wydawnictwa danych może korzystać z usług informatycznych zewnętrznych dostawców
Szkolne i Pedagogiczne S.A. (WSiP) z siedzibą w Warszawie, Al. Jerozolimskie 96. usług IT (m.in. HubSpot Inc. z siedzibą w Stanach Zjednoczonych), co skutko-
Adres e-mail: wsip@wsip.com.pl. wać może przekazaniem danych osobowych do państwa trzeciego. Zapewnia-
Kontakt do Inspektora Ochrony Danych: iod@wsip.pl. my jednak, że przekazywane dane są odpowiednio zabezpieczone. W zwią-
Dane Osobowe będą przetwarzane przez Administratora zgodnie z Rozporządze- zku z powyższym współpracujemy wyłącznie z podmiotami, które podpisały
niem UE 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r., zwanym dalej „RODO”. Szczegółowe z nami Standardowe Klauzule Umowne, zatwierdzone przez Komisję Europej-
zasady przetwarzania Danych Osobowych przez Administratora zostały przedsta- ską. W razie jakichkolwiek pytań w tym zakresie, prosimy o kontakt, a przeka-
wione poniżej. żemy wszystkie niezbędne informacje.
2. Cel i podstawa prawna oraz czas przetwarzania danych osobowych: 4. Dobrowolność podania danych. Podanie danych jest dobrowolne.
2.1. marketing bezpośredni produktów i usług administratora (w tym profilowa- 5. Prawa związane z przetwarzaniem danych osobowych.
nie). Podstawą prawną przetwarzania danych jest prawnie uzasadniony interes Nauczycielowi przysługuje prawo:
administratora, jakim jest zgodnie z motywem 47 RODO, przetwarzanie da- 5.1. dostępu do danych oraz prawo żądania ich sprostowania, ograniczenia prze-
nych osobowych do celów marketingu bezpośredniego. Profilowanie będzie twarzania lub do ich usunięcia („prawo do bycia zapomnianym”).
realizowane wyłącznie w celu doboru lepiej dopasowanych dla nauczyciela 5.2. sprzeciwu wobec przetwarzania danych na potrzeby marketingu bezpośred-
informacji. Dane osobowe są przetwarzane do momentu zgłoszenia przez na- niego, w tym profilowania.
uczyciela sprzeciwu na marketing lub profilowanie. 5.3. wycofania udzielonej dobrowolnie zgody na marketing produktów i usług
2.2.. marketing produktów i usług podmiotów współpracujących ze WSiP, działa- podmiotów współpracujących ze WSiP, jak również na otrzymywanie infor-
jących na rynku edukacyjnym lub wydawniczym. Podstawą prawną przetwa- macji handlowych za pomocą wskazanych kanałów komunikacji elektronicz-
rzania danych jest dobrowolna zgoda. Dane osobowe są przetwarzane do nej. Wycofanie zgody nie będzie miało jednak wpływu na zgodność z prawem
momentu wycofania przez nauczyciela zgody na przetwarzanie danych oso- przetwarzania danych, którego dokonano zanim zgoda została wycofana.
bowych. 5.4. do przenoszenia danych osobowych, tj. do otrzymania od WSiP swoich da-
3. Odbiorcy danych: nych osobowych, w ustrukturyzowanym, powszechnie używanym formacie
nadającym się do odczytu maszynowego. Nauczyciel może przesłać te dane
3.1. upoważnieni pracownicy administratora danych.
innemu administratorowi danych.
3.2. usługodawcy, którym w drodze umowy powierzono przetwarzanie danych
5.5. do wniesienia w dowolnym momencie sprzeciwu wobec przetwarzania jego
osobowych na potrzeby realizacji usług świadczonych dla administratora
danych osobowych z przyczyn związanych z jego szczególną sytuacją.
danych, w szczególności podmioty takie jak Call Center, dostawcy usług IT,
agencje reklamowe, firmy realizujące usługi mailingowe, usługi logistyczne W celu skorzystania z powyższych praw prosimy o kontakt z Administratorem danych.
i kurierskie, kancelarie prawne i audytorzy zewnętrzni oraz ich upoważnieni Ponadto osoba, której dane dotyczą, ma prawo wnieść skargę na przetwarzanie
pracownicy – w zakresie niezbędnym do prawidłowego wykonania zleconych jej Danych Osobowych przez Administratora do Prezesa Urzędu Ochrony Danych
przez WSiP usług. Przekazywanie danych do państw trzecich (tj. poza Europej- Osobowych (adres: ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa).
ski Obszar Gospodarczy). W związku z niektórymi działaniami administrator

Autorzy cyklu „Sposób na fizykę”
TOMASZ GRECZYăO – od 18 lat ĄÇczy obowiÇzki nauczyciela akademickiego – ZakĄad

Nauczania Fizyki Uniwersytetu WrocĄawskiego – z pracÇ w szkoĄach róľnych etapów
edukacyjnych jako nauczyciel mianowany. Obecnie pracuje w SP. Jest wspóĄautorem
aktualnej podstawy programowej ȴzyki do wszystkich etapów nauczania
– w tym do SP, wspóĄorganizuje konferencje i warsztaty, szkoli nauczycieli i wspóĄrealizuje
róľne projekty edukacyjne. Jest autorem i wspóĄautorem wielu publikacji naukowych
i dydaktycznych, m.in. dotyczÇcych wdraľania nowej podstawy programowej oraz scenariuszy lekcji dla
SP. Prowadzi blog: warsztatpracynauczycieli.blogspot.com.
KARINA MULARCZYK-SAWICKA – absolwentka ȴzyki na Uniwersytecie WrocĄawskim.

Nauczyciel dyplomowany (23 lata doĝwiadczenia), przez wiele lat pracowaĄa w LO.
Autorka programów autorskich do klasy inľynierskiej (mat-ȴz-ang) w jednym
z wrocĄawskich liceów. Jest doĝwiadczonym egzaminatorem maturalnym, weryȴkatorem,
przez wiele lat przewodniczyĄa zespoĄowi egzaminatorów. WspóĄpracowaĄa z OKE we
WrocĄawiu jako ekspert, sÛdzia kompetentny, a z CKE jako arbiter. Jest czĄonkiem
Polskiego Towarzystwa Fizycznego. Tutor.
DOMINIKA PILAK-ZADWORNA A – nauczyciel mianowany z 7-letnim doĝwiadczeniem.

Obecnie pracuje w szkole podstawowej, technikum oraz szkole policealnej (studium
medyczne). WspóĄautorka i prowadzÇca róľne projekty edukacyjne, np. EFS
„Inkubator MĄodych Talentów” (szkoĄa podstawowa), „KÇcik maĄego odkrywcy”
(zajÛcia edukacyjne metodÇ Inquiry Based Learningg dla dzieci w wieku 3–6 lat).
GRZEGORZ F. WOJEWODA A – nauczyciel dyplomowany, od ponad 30 lat pracujÇcy

w bydgoskich liceach, gimnazjach, technikum oraz szkole zawodowej. Jest
egzaminatorem maturalnym, przewodniczÇcym zespoĄu egzaminatorów, byĄ przez
wiele lat doradcÇ metodycznym dla nauczycieli ȴzyki. WspóĄpracowaĄ teľ jako ekspert
z CentralnÇ KomisjÇ EgzaminacyjnÇ, tworzÇc zadania egzaminacyjne. Jest wspóĄautorem
cyklu podrÛczników WSiP do liceum (zakres podstawowy), przygotowuje teľ dla WSiP
materiaĄy edukacyjne (poradniki dla nauczycieli, arkusze egzaminacyjne, zadania do generatora
sprawdzianów).

E801U2 Sposob Na Fizyke Przewodnik Po Cyklu

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

E801U2 Sposob Na Fizyke Przewodnik Po Cyklu

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

WSiP – Edukacja dla przyszłości!

Wasz gĄos jest dla nas decydujÇcy

Nieustannie zmieniamy siÛ na lepsze

Doceniamy, wspieramy i uĄatwiamy

Wykorzystujemy cyfrowe rozwiÇzania

Mamy doĝwiadczenie i jesteĝmy otwarci

Jesteĝmy otwarci na rozmowÛ – czekamy

Wiemy, ľe poszliĝmy we wĄaĝciwym kierunku

W imieniu WSiP chciaĄabym takľe zĄoľľyÉ

PODRÚCZNIK ZESZYT ÈWICZEą ZBIÓR ZADAą

NOWE możliwości kontaktu

• Prezentacja NOWOĜCI wydawniczych na rok szkolny 2023/2024.

KONFERENCJE STACJONARNE W CAŁEJ POLSCE

• WyjÇtkowa okazja, aby poznaÉ autorów nowego cyklu

CYKLICZNIE WYSYăAMY NAJISTOTNIEJSZE

NASI KONSULTANCI KONSULTANCI

BÆDĻ CZÚĜCIÆ Masz pytania o nowÇ ofertÛ?

PODRÚCZNIK ZESZYT ÈWICZEą

WYBIERZ NASZ CYKL

PRZYSTÚPNIE DOĜWIADCZALNIE NOWOCZEĜNIE

AKTYWNIE DLA KAĽDEGO SYNTETYCZNIE

POZNAJ AUTORÓW CYKLU „SPOSÓB NA FIZYKĘ”!

Tomasz Karina Dominika Grzegorz F.

DostÛpny PORADNIK NAUCZYCIELA

• wskazówki metodyczne do poszczególnych tematów;

38 II. :ă$Ĝ&Ζ:2Ĝ&Ζ0$7(5ΖΖ 15. 6LĄDZ\SRUX3Ą\ZDQLHFLDĄ 39

Nowoczesna obudowa w postaci multibooka, generatora oraz ÉwiczeĆ interaktywnych

X 2GF]HJR]DOHľ\FLĝQLHQLHK\GURVWDW\F]QH" MăODZIEĽOWE KOMIKSY

Ich bohaterami sÇ rówieĝnicy

ukazywani w róľnych sytuacjach z ľycia

codziennego. UĝwiadamiajÇ nam, ľe

30 II. :ă$Ĝ&Ζ:2Ĝ&Ζ0$7(5ΖΖ 1. 'RGRĝZLDGF]HQLDEÛGÇSRWU]HEQHPLVND]]LPQÇZRGÇNXEHN]FLHSĄÇZRGÇLWHUPRPHWU

Nawet najbardziej skomplikowane

treĝci wyjaĝniamy prostym i obrazowym

zrozumienie i przyswojenie omawianych %DWHULHWHUPRVWDW\F]QH

zagadnieĆ, bardzo czÛsto posiĄkujemy siÛ

atrakcyjnymi dla ucznia, nowoczesnymi

przykĄadami, które dodatkowo staramy siÛ

SPOSÓB DIY %DGDP\V]\ENRĝÉVW\JQLÛFLDZRG\

do dyspozycji pracowni ȴzycznej byĄ w stanie NU\ZNL GUXJL SU]\NU\M SRNU\ZNÇ

przeprowadziÉ je podczas lekcji w szkole, zaĝ ZF]ZDUW\P 'R NDľGHJR NXEND

uczeĆ mógĄ samodzielnie wykonaÉ je w domu. 4. 2EVHUZXMMDN]PLHQLDMÇVLÛZVND

Ryc. 15.1. :RMFLHFK6RELHUDMVNLZ WUDNFLHELFLDUHNRUGX

1. 'RGRĝZLDGF]HQLDEÛGÇSRWU]HEQHPDĄDEXWHOND GRPO HODVW\F]Q\SU]H]URF]\VW\

Termometry i pomiar temperatury 

OSWAJANIE Z METODÆ NAUKOWÆ 1. 'RGRĝZLDGF]HQLDEÛGÇSRWU]HEQHF]DMQLNHOHNWU\F]Q\R]QDQHMPRF\ZDJDWHUPRPHWU

skonstruowaliĝmy w taki sposób, aby

zgodny z metodÇ naukowÇ: zachÛcamy

doĝwiadczeĆ, dostosowanych do tematu

 9ZJAWISKA CIEPLNE  (QHUJLDSRGF]DV]PLDQVWDQXVNXSLHQLD 

ATRAKCYJNA SZATA GRAFICZNA

w uczniach pasjÛ do ȴzyki i pokazaÉ im jej

FIZYKA W CODZIENNYM ĽYCIU

„DOWIEDZ SIÚ WIÚCEJ!”

w podstawie programowej. b. :VNDľNWµUHVWU]DĄNLQDU\VXQNX%SRND]XMÇUXFKSRZLHWU]D]ZLÇ]DQ\]NRQZHNFMÇDNWµUH

PowiÇzane z nimi dodatkowe zadania

pozwalajÇ nie tylko na utrwalanie 3. 3RZLHWU]HZRJU]HZDQ\PSRNRMXRZ\PLDUDFKPPP PDJÛVWRĝÉ P LFLH

zdobytej wiedzy z zakresu ȴzyki,

lecz takľe na doskonalenie szeroko 4. :LQVWDODFMLFHQWUDOQHJRRJU]HZDQLD]QDMGXMHVLÛNJZRG\NWµUHMFLHSĄRZĄDĝFLZHMHVWUµZQH

pojÛtej umiejÛtnoĝci czytania

ze zrozumieniem.  9ZJAWISKA CIEPLNE

&Ζ(3ă2 7(03(5$785$ &Ζ(3ă2

ľHOD]R )H     &HJODQDĝFLDQDEXG\QNX]RVWDĄD]]HZQÇWU]SRNU\WDVW\URSLDQHP*UXERĝFLREXZDUVWZPD

 9 ZJAWISKA CIEPLNE 32:75=(1Ζ('=Ζ$ă8 

38 II. :ă$Ĝ&Ζ:2Ĝ&Ζ0$7(5ΖΖ 15. 6LĄDZ\SRUX3Ą\ZDQLHFLDĄ 39

30 II. :ă$Ĝ&Ζ:2Ĝ&Ζ0$7(5ΖΖ 1. 'RGRĝZLDGF]HQLDEÛGÇSRWU]HEQHPLVND]]LPQÇZRGÇNXEHN]FLHSĄÇZRGÇLWHUPRPHWU

do dyspozycji pracowni ȴzycznej byĄ w stanie NU\ZNL GUXJL SU]\NU\M SRNU\ZNÇ

przeprowadziÉ je podczas lekcji w szkole, zaĝ ZF]ZDUW\P 'R NDľGHJR NXEND

uczeĆ mógĄ samodzielnie wykonaÉ je w domu. 4. 2EVHUZXMMDN]PLHQLDMÇVLÛZVND

1. 'RGRĝZLDGF]HQLDEÛGÇSRWU]HEQHPDĄDEXWHOND GRPO HODVW\F]Q\SU]H]URF]\VW\

Termometry i pomiar temperatury

OSWAJANIE Z METODÆ NAUKOWÆ 1. 'RGRĝZLDGF]HQLDEÛGÇSRWU]HEQHF]DMQLNHOHNWU\F]Q\R]QDQHMPRF\ZDJDWHUPRPHWU

9ZJAWISKA CIEPLNE (QHUJLDSRGF]DV]PLDQVWDQXVNXSLHQLD

w podstawie programowej. b. :VNDľNWµUHVWU]DĄNLQDU\VXQNX%SRND]XMÇUXFKSRZLHWU]D]ZLÇ]DQ\]NRQZHNFMÇDNWµUH

pozwalajÇ nie tylko na utrwalanie 3. 3RZLHWU]HZRJU]HZDQ\PSRNRMXRZ\PLDUDFKPPP PDJÛVWRĝÉ P LFLH

lecz takľe na doskonalenie szeroko 4. :LQVWDODFMLFHQWUDOQHJRRJU]HZDQLD]QDMGXMHVLÛNJZRG\NWµUHMFLHSĄRZĄDĝFLZHMHVWUµZQH

ze zrozumieniem. 9ZJAWISKA CIEPLNE

ľHOD]R )H &HJODQDĝFLDQDEXG\QNX]RVWDĄD]]HZQÇWU]SRNU\WDVW\URSLDQHP*UXERĝFLREXZDUVWZPD

9 ZJAWISKA CIEPLNE 32:75=(1Ζ('=Ζ$ă8

OXEZ\NRQDQLH b) WU]\PDQLHUÇNQDGNDORU\IHUHP doĝwiadczeĆ do

9 ZJAWISKA CIEPLNE (QHUJLDZHZQÛWU]QD

2FHĆSUDZG]LZRĝÉSRQLľV]\FK]GDĆ:\ELHU] PMHĝOL]GDQLHMHVWSUDZG]LZHDOER F ȫMHĝOL B. NJWHJRROHMXRr&SRWU]HEDN-HQHUJLL

znajdujÇce siÛ w zeszycie A Z]UDVWD 1

umoľliwiajÇ uczniowi 4 ȂFLHSĄRGRVWDUF]RQHGRZRG\4 3ŗWŢ

22 9 ZJAWISKA CIEPLNE Test powtórzeniowy V 23

38 II. :ă$Ĝ&Ζ:2Ĝ&Ζ0$7(5ΖΖ 15. 6LĄDZ\SRUX3Ą\ZDQLHFLDĄ 39

9ZJAWISKA CIEPLNE 7UDQVSRUW FLHSĄD

Stany skupienia a temperatura

Stany skupienia a temperatura

Stany skupienia a temperatura

= NDUWNL SDSLHUX Z\FLÛWR VSLUDOÛ L ]DZLHV]RQR MÇ QD QLFL