Ιδιαίτερη και ξεχωριστή προσωπικότητα της Νεοελληνικής Ιστορίας υπήρξε ο
Χαρίλαος Τρικούπης, καθότι οι ενέργειες του και η ζωή του επηρέασαν την εξέλιξη του Ελληνικού Έθνους όχι μόνο στο τρόπο λειτουργίας του πολιτεύματος αλλά και στην εδαφική του έκταση. Πάλεψε για τη πραγμάτωση της Μεγάλης Ιδέας και την ισχυροποίηση-εκσυγχρονισμό του Ελληνικού Κράτους. Ο Χαρίλαος Τρικούπης ανέλαβε το 1878 την κυβέρνηση της χώρας και έδωσε προτεραιότητα κυρίως στην εσωτερική ανασυγκρότηση της χώρας θέλοντας να δημιουργήσει τις απαραίτητες υποδομές για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Ενίσχυσε τη γεωργία, πραγματοποίησε βελτιωτικές κινήσεις στην άμυνα και έβαλε το θεμέλιο λίθο στο συγκοινωνιακό δίκτυο της χώρας. Παράλληλα, για τον Τρικούπη η στρατιωτική προετοιμασία είχε βασική προτεραιότητα και θέλησε να βελτιώσει την εκπαίδευση των αξιωματικών ιδρύοντας τη σχολή υπαξιωματικών το 1882. Προχώρησε επίσης την αγορά πολεμικών πλοίων με σκοπό την ενίσχυση των ενόπλων δυνάμεων. Επιπρόσθετα, τον απασχόλησε εξίσου και η προώθηση του «εκσυγχρονισμού» του γενικότερου νομοθετικού πλαισίου. Σε αυτό το πλαίσιο έγιναν νομικές μεταρρυθμίσεις μεταξύ 1880-1890. Σημαντικές παρεμβάσεις πραγματοποιήθηκαν και στην Εκπαιδευτική πολιτική. Το 1884 το ωρολόγιο πρόγραμμα της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης μετασχηματίστηκε ουσιαστικά και έγινε προσπάθεια αναμόρφωσης και των σχολικών βιβλίων. Επίσης, αξίζει να αναφερθεί και η πρώτη προσπάθεια για τη δημιουργία κάποιων τεχνικών και επαγγελματικών σχολών. Αναντίλεκτα, ο Χαρίλαος Τρικούπης υπήρξε άνθρωπος των πράξεων και των πραγματοποιήσιμων οραμάτων. Το όραμα και το εκσυγχρονιστικό του πρόγραμμα αποτέλεσε αναμφισβήτητα σημείο καμπής στην ιστορική πορεία του νεότερου ελληνισμού. Ωστόσο, παρά τις αρχικά μεγάλες προσδοκίες, το εγχείρημα παρέμεινε τελικά μετέωρο. Οι δημόσιες επενδύσεις και το φιλόδοξο εξοπλιστικό πρόγραμμα των ενόπλων δυνάμεων έφεραν υψηλό κόστος. Η αποτυχία της διαχείρισης των δημοσιονομικών προβλημάτων, η εκρηκτική αύξηση του ελληνικού δημοσίου χρέους, η σταφιδική κρίση που εκδηλώθηκε το ίδιο χρονικό διάστημα όπως και η επιδείνωση του εμπορικού ελλείμματος της χώρας, οδήγησαν τον Χ. Τρικούπη τον Δεκέμβριο του 1893 να κηρύξει την πτώχευση του ελληνικού κράτους. Η συντριπτική ήττα του κόμματος του στις εκλογές του 1895 σηματοδότησε και το τέλος της πολιτικής σταδιοδρομίας του Χ. Τρικούπη, ο οποίος δεν κατόρθωσε να εκλεγεί καν βουλευτής, χωρίς ωστόσο ακόμη και αυτή η εξέλιξη να μετριάζει την αποφασιστική συνεισφορά του στη διαμόρφωση της φυσιογνωμίας της νεότερης Ελλάδας.