OĞUZ ATAY

(1934-1977)
12 Ekim 1934’te Kastamonu’nun İnebolu
ilçesinde doğdu.
İlk ve ortaokulu Ankara’da okuyan Atay,
1951’de Ankara Maarif Kolejinden, 1957’de
İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi
Bölümünden mezun oldu. Askerliğini 1957-59
yılları arasında yaptıktan sonra tamir ve
kontrol elemanı olarak Kadıköy vapur
iskelesinin yapımında çalıştı. Görevinden istifa
ettikten sonra İstanbul Devlet Mühendislik ve
Mimarlık Akademisi İnşaat Bölümü’nde
öğretim üyesi oldu.

1975’te doçent olan Atay, Topografya adlı bir mesleki kitap yazmıştır.
Çeşitli dergi ve gazetelerde makale ve söyleşileri yayımlandı. Oğuz
Atay Tutunamayanlar’ın 1971-72’de yayınlanmasından sonra ,
önemli bir tartışmanın odak noktası oldu.Bu romanıyla 1970 TRT
Roman Ödülü’nü kazandı. Roman, Oğuz Atay’ın 20.ölüm yıldönümü
olan 1997 yılında UNESCO tarafından 20. yüzyıl Türk edebiyatının en
seçkin eseri olarak seçilmiştir. Ayrıca roman, çoğu yazar ve
eleştirmene göre Türk edebiyatının dönüm noktası olarak kabul edilir.
Atay’ın büyük etki yaratan eseri Tutunamayanlar’ı 1973’te
yayımladığı Tehlikeli Oyunlar adlı ikinci romanı izlemiştir. Hikayelerini
Korkuyu Beklerken başlığı altında toplayan Atay, 1911-67 yılları
arasında yaşamış ve aynı zamanda hocası olan Prof. Mustafa İnan’ın
hayatını konu edinen Bir Bilim Adamının Romanı’nı 1975 yılında
yayımlamıştır.
1973 yılında yayımlanan Oyunlarla Yaşayanlar adlı oyunu, Devlet
Tiyatrosu’nda sahnelenmiştir. Atay, beyninde çıkan bir tümör
nedeniyle büyük projesi “Türkiye’nin Ruhu”nu yazamadan 13 Aralık
1977’de, arkadaşı Altay Gündüz’ün Mecidiyeköy’deki evinde hayatını
kaybetmiştir. Atay Edirnekapı Mezarlığı Sakız Ağacı mevkiine
defnedildi.

Öldükten sonra 1987’de Günlük, 1988’de ise Eylembilim kitapları

yayımlanmıştır. Sağlığında hiçbir kitabı 2. baskı bile yapamayan
Atay’ın kitapları ölümünden sonra büyük ilgi gördü ve defalarca
basıldı.
Korkuyu Beklerken eseri 2008 yılında Öteki Tiyatro tarafından tiyatro
oyunu olarak sergilenmiştir.Tehlikeli Oyunlar romanı, 2009 yılında
Seyyar Sahne tarafından aynı adla tiyatro oyunu olarak uyarlanarak
sahnelenmeye başlanmış ve halen sahnelenmektedir. Bir Bilim
Adamının Romanı adlı biyografik eseri de 2012 yılında Bir Bilim
Adamının Oyunu: Mustafa İnan adıyla Te Sahne tarafından tiyatroya
uyarlanarak sahnelenmeye başlanmıştır.
Eserlerinde düşle gerçeğin birbirine karışması, üstkurmacanın
kurgunun ana ilkesi olması Oğuz Atay’ı postmodernist roman
kategorisinde eser veren ilk Türk yazar yapmıştır. Oğuz Atay özellikle
Tutunamayanlar romanında, modern şehir yaşamı içinde bireyin
yaşadığı yalnızlığı, toplumdan kopuşları ve toplumsal ahlaka,
kalıplaşmış düşüncelere yabancılaşan, tutunamayan bireylerin iç
dünyasını anlatır. Yapıtları, eleştiri, mizah ve ironi barındırır.
Kastamonu Valiliği kendisi adına 2007 yılından beri Oğuz Atay
Edebiyat ödülleri vermektedir.
Oğuz Atay’ın bazı sözleri:
“Çocukluğun biteceğini bilseydim, her ne pahasına olursa olsun
oynardım; ben de hiç olmazsa ihanet ederdim…”
“İyi geçinmek iki kişinin kusursuz olmasıyla değil, birbirlerinin
kusurlarını hoş görmesiyle olur…”
“Hayatımın başı ve sonu belliydi; hiç olmazsa ortasını
kaçırmamalıydım…”
“İnsan nedir bilir misin Olric? Nedir efendimiz? Ağaçları kesip
onlardan kağıt yapan sonra da o kağıtlara “ağaçları koruyunuz”
yazandır.”
(1934-1977)