HISTORIA – FRANCJA XIX w.

• 1789 Wielka Rewolucja Francuska

o Nowe ideologie
o Nowe podziały w społeczeństwie
o Początek rewolucji przemysłowej
o Osłabienie absolutyzmu

MONARCHIA:

Restauracji Burbonów - okres w historii Francji wyznaczony datami 1814–1830 (przerwany przez 100 dni Napoleona
20 marca – 22 czerwca 1815), od powrotu na tron dynastii Burbonów po upadku Napoleona I do rewolucji lipcowej.

• 1814 zgodnie z zapisem Kongresu Wiedeńskiego do Francji wraca król Ludwik XVIII – Dynastia Burbonów
• 1814 - ogłasza Kartę Konstytucyjną:
▪ dwuizbowy parlament składający się z: wyłanianej z wyborów Izby Deputowanych oraz z Izby
Parów, której skład ustalał król
▪ Zachowanie równości obywateli wobec prawa

MONARCHIA KONSTYTUCYJNA:

• Powroty z przymusowej emigracji rojalistów

• Utworzenie Stronnictwa Ultrasów, na czele Karol (brat Ludwika XVIII) - poglądy prawicowe
• 1824 – Karol X na tronie -> wzmocnienie stronnictwa
• 27-29 lipca 1830 – Rewolucja Lipcowa

REWOLUCJA LIPCOWA:

o PRZYCZYNY
▪ Jules Armand de Polignac - mianowany na premiera przez króla bez obecności Izby
Deputowanych
▪ 1830 – król rozwiązuje Izbę Deputowanych
▪ 2 lipca 1830 roku – 4 dekrety królewskie = ORDONANSE zapowiadały m.in. ograniczenie
praw wyborczych
o PRZEBIEG
▪ Na czele: La Fayette
▪ Wzniesienie barykad przez Paryżan i abdykacja Karola X
▪ 28 lipca zdobycie paryskiego ratusza
▪ Karol X abdykuje
▪ W sierpniu Ludwik Filip Orleański ogłoszony królem Francji
o SKUTKI
▪ Wieść o rewolucji lipcowej rozeszła się po całej Europie
▪ członkowie Świętego Przymierza postanowili ją zaakceptować

MONARCHIA LIPCOWA I WIOSNA LUDÓW:

• Na początku: Francja jako monarchia konstytucyjna, tron: król Ludwik Filip (Dynastia Burbonów)
• Rewolucja Lutowa 1848 r. (już o niej było):
▪ Głód, kryzys gospodarczy
▪ Bankiety – spotkanie przeciw władzy
▪ 24 luty Ludwik Filip abdykuje
▪ 25 luty - Rząd Tymczasowy wprowadza II Republikę
• zniesienie niewolnictwa w koloniach
• Zniesienie kary śmierci
• zlikwidowanie cenzurę
• wprowadzenie wolności prasy
 • wybory powszechne do Zgromadzenia Narodowego (dla wszystkich mężczyzn)

opozycja wobec Ludwika Filipa:

− obóz liberalny – średnia i drobna burżuazja.

o Żądania: rozszerzenia praw wyborczych (do tej pory prawa wyborcze przysługiwały 200 000
obywateli), aktywniejszego poparcia dla ruchów wyzwoleńczych
− republikanie – drobna burżuazja i robotnicy.
o niezadowolenie robotników z sytuacji życiowej.
o Wybuchły powstania robotnicze w Lyonie i w Paryżu
o Żądali powszechnego prawa wyborczego i zakładania państwowych przedsiębiorstw dla
bezrobotnych.
− bonapartyści
o pragnęli przekształcenia Francji w mocarstwo
o Przywódca: Ludwik Napoleon

II REPUBLIKA:

• Wybory wygrywa Ludwik Napoleon Bonaparte

• 1849 wybrane zostało Zgromadzenie Prawodawcze, większość zdobyła Partia Porządku
▪ Zmniejszanie politycznej demokracji
▪ Np. Cenzus stałego zameldowanie, ograniczenie wolności druku
• Zbliżający się koniec kadencji -> 2 grudnia 1851 roku zamach stanu
• 14 stycznia roku 1852 - nowa konstytucja
o Odwzorowanie Napoleońskiej
o Szerokie uprawnienia prezydenta wybieranego na 10 lat, odpowiedzialny jedynie przed narodem
o uprawnienia prezydenta: mianowanie i odwoływanie ministrów, kompetencje ustawotwórcze
o Władza prawodawcza -trzy izby:
1. Rady Stanu - opracowującej projekty ustaw, w całości mianowana przez prezydenta
2. Ciało Prawodawcze - wybierane w wyborach, bardzo ograniczone kompetencje
3. Senat - czuwający nad zgodnością ustaw z konstytucją, mianowany przez prezydenta

II CESARSTWO FRANCUSKIE

• (2 grudnia) 1852 – koronacja Napoleona na Cesarza

• W latach 1852 - 1870 Francja drugi raz w swej historii była cesarstwem

WOJNA PRUS Z FRANCJĄ - już było

o Lipiec 1870 - Cesarz Napoleon III występuje przeciwko Prusom

PRZYCZYNA

o próba osadzenia na tronie hiszpańskim pruskiego księcia Leopolda (z dynastii Hohenzollern)

▪ Wtedy Francja otoczona przez wpływy niemieckie\

PRZEBIEG

o 4 września 1870 roku proklamowano III Republikę Francuską

▪ Na czele Rządu Obrony Narodowej: gen. Louis Jules Trochu
▪ Czteromiesięczne oblężenie Paryża
▪ Sierpień 1970 – w Paryżu funkcjonuje Gwardia Narodowa (obrona miasta)
▪ Klęska Francji - kapitulacja

SKUTKI:

o 1871 – wybory do Zgromadzenia Narodowego

o Większość miejsc monarchiści
o Nowy prezydent republiki: Louis Adolphe Thiers
 o Niekorzystna umowa między Francją a Prusami
▪ Ogromne odszkodowanie
▪ Przebywanie niemieckich wojsk na terenie Francji do czasu wypłacenia odszkodowania
o Upokorzenie francuzów -> obarczenie winą rządu

KOMUNA PARYSKA

• 18 marca - 28 maja 1871 roku

• Krwawy zryw w Paryżu

PRZYCZYNY:

▪ Nędza dużej części społeczeństwa:

▪ Bogaci i burżuazja
▪ Reszta: biedota żyjąca w dzielnicach nędzy, bez opieki medycznej i pożywienia oraz o niskich
zarobkach
▪ Robotnicy – niskie zarobki, ale podniesienie kosztów życia
▪ Przetrwanie dzięki działaniu biur dobroczynnych
▪ Przebudowa Paryża
o 1853 - Georges Eugène Haussmann
o Warstwy uboższe zmuszone do emigracji z centrum na obrzeża
▪ Poczucie niesprawiedliwości
o powrót burżuazji do centrum spowodował wzrost czynszów i kosztów utrzymania
o (1864) – prawo do strajków
o (1868) – wolna prasa
o Rozwijanie ugrupowań lewicowych
o 1865 - Międzynarodowe Stowarzyszenie Robotników w Paryżu
o Wynik wojny francusko-pruskiej!!!!
• 31 październik 1870 roku - Paryż - zryw
o Cel: protest skierowany przeciwko polityce militarnej rządu - wojnie prusko-francuskiej
o Rząd zaprzecza przegrane w wojnie
o Przegrana wojny z Prusami
o Spontaniczny bunt o charakterze patriotycznym

PRZEBIEG:

o 17 marca 1871 – na posiedzeniu rządu decyzja o odbiorze dział siłą - pomimo sprzeciwu Ministra Wojny: gen.
Adolphea Le Flo (armia nie podoła)
o Noc 17-18 marca – uderzenie na Paryż
o Szybka klęska - schwytanie i rozstrzelanie generałów
o Władza w Paryżu: Komitet Centralny
o Ogłoszenie KC: Paryż jako oddzielne miasto – delegacja do Wersalu (tam przebywał Thieres)
▪ Na czele: Georges Clemen Ceau
▪ Niepowodzenie
o Obalenie rządów Thieres’a
o Szybkie i powszechne wybory w Paryżu - brak przygotowania
o Wygrali radykałowie
o 28 marca – proklamowanie Komuny Paryskiej
o Na czele: Rada Komuny Paryskiej - władza prawodawcza, wykonawcza i sądownicza - brak zasady
trójpodziału władzy
o Wybranie 10 komisji
o Cele i hasła:
▪ Rządy w całej Francji
▪ Antyklerykalizm
− 2 kwietnia – rozdział Kościoła i państwa (zerwanie konkordatu z 1802 r.)
 ▪ Republika, lud, równość, edukacja

KRWAWY TYDZIEŃ

o 10 maja 1871 – w Wersalu podpisanie pokoju z Prusami

▪ Powrót jeńców
▪ Mac-Mahona – na czele wojsk
o 21 maja – wojska rozpoczynają atak na Paryż - początek krwawego tygodnia
o Armia komuny - słaba, mała - poddanie praktycznie bez walki
o Thieres wydał rozkaz zabicia jak najwięcej walczących
o Masowe rozstrzeliwania komunardów (uczestników Komuny Paryskiej)
o Podpalenie Paryża - ogromne zniszczenia
o 28 maja - rząd komuny poddaje się do dymisji
o 29 maja – koniec walk – pada ostatni bastion (umocnienie) : fort Vincennes

SKUTKI:

o Masowe pochówki
o Zniszczenie miasta
o Wiele ofiar śmiertelnych (17-25 tys.)
o Przywrócenie z III Republiki