Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 384

T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

Korsan kitapla mücadele kapsamında 2023 - 2024 eğitim ve öğretim döneminde tüm kitaplarımızın kapaklarında
aşağıda tarif edilen hologram yer alacaktır.

Bu kitapların hazırlanması ve size ulaştırılması için çok büyük emek ve organizasyon gerekmektedir.
Bu konuda bize yardımcı olmak isterseniz aldığınız kitabın hologramını kontrol ediniz. Kitapların orijinal baskı olmadığını anladığınız
durumlarda yayınevimize bilgi vermenizden çok müteşekkir olacağız.

Aşağıda gösterilen hologramın hareketli görselini www.ucdortbes.com sayfamızdan bulabilirsiniz.

HOLOGRAM 2 cm
Geri planda derinlik
ÖZELLİKLERİ algısı içinde

2 cm

Ön planda derinlik
algısı içinde

Hologramlarda bulunduğunuz ortama göre değişen farklı renkler göreceksiniz.

Paragraf Sıfır Risk


YAZAR İLETİŞİM
Hamza KAYA info@ucdortbes.com
www.ucdortbes.com
ISBN
978-605-70971-0-1 Copyright © ÜçDörtBeş Yayıncılık ve Dağıtım Ltd. Şti.
Bu kitabın her türlü yayın hakkı ÜçDörtBeş Yayıncılık
ve Dağıtım Ltd. Şti.’ne aittir. Bu kitabın baskısından
DİZGİ - GRAFİK TASARIM 5846 ve 2936 “Fikir ve Sanat Eserleri Yasası”
ÜçDörtBeş Dizgi ve Grak hükümleri gereğince kaynak gösterilerek bile olsa alıntı
yapılamaz, herhangi bir şekilde çoğaltılamaz, genel ağ
BASIM YERİ ve diğer elektronik ortamlarda yayımlanamaz.
Birleşik Matbaacılık
Pancar Organize, 14. Cad. No:3
Torbalı/İZMİR Çıkmış sorular başlığı ile kitap içinde yer alan
soruların her hakkı ÖSYM’ye aittir. Hangi amaçla
Sertika No: 47989
olursa olsun, tamamının veya bir kısmının kopya
Temmuz 2023 edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir
yolla çoğaltılması ya da kullanılması, yayımlanması
ÖSYM’nin yazılı izni olmadan yapılamaz.
Yayınevimiz telif ücreti ödeyerek bu izni almıştır.
Dijital Kitap (ÖSYM çıkmış sorular kitapçığı)
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

Kılavuz Bilgi
Kitabımızın bu baskısında, soru numaralarının hemen altında o soru tipinin
en son ne zaman ve hangi sınavda sorulduğunu belirttik. Şayet soru
numarasının altında herhangi bir bilgi yoksa ya o soru tipi son 10 yıl içinde
(YKS - ALES - MSÜ - DGS - KPSS) sorulmamıştır ya da tarafımızca konunun
pekişmesi veya sorunun çıkma ihtimali göz önünde bulundurularak kaleme
alınmıştır.

K lavuz Bilgi
“Bu soru tipi
en son 2023 MSÜ’de
sorulmustur.”
,
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

SIFIR RİSK 01
KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ! ..................... 5

SIFIR RİSK 02 İ
ÖLÇ: SORULARI ANLA, Z AMANI YAKALA ! ......................... 53
Ç
SIFIR RİSK 03 İ
PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA! .. 103
N
SIFIR RİSK 04
ODAKLAN: SADECE İHTİYACIN OLANA ! ............................151
D
E
SIFIR RİSK 05 K
ZENGİNLEŞTİR: FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!..211
İ
SIFIR RİSK 06 L
VE BAŞAR : ADIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! ......................... 305
E
SIFIR RİSK 07 R
RİSKLERİ SIFIRLA: SORULARDA TAKILMA! .................... 339

DEĞERLENDİR : CEVAPLARINI! ............................................... 368


T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

Sizler gibi biz de bir hayalin peşine koyulduk. Siz, istediğiniz meslek için adım adım her şeyi en ince detayına kadar
planlarken biz de sizlere bu yolculukta eşlik etmek istedik. Attığınız her adıma katkı sağlasın, kitabımızın adına yakışsın
ve Üç Dört Beş Yayınlarının ana ilkesi sizi karşılasın diye “en iyisi” olsun istedik. Çok düşündük, çok çalıştık ve sonuçta
da Sıfır Risk çıktı ortaya. Peki, nedir bu Sıfır Risk, birlikte bakalım mı? Buyurun…

Ana ilkemiz hiç değişmedi: ÖSYM sorularını en ince ayrıntısına kadar analiz ederek incelemek. Sizler için sadece
TYT ya da yatay geçmişindeki YGS, ÖSS, ÖYS, ÜSS gibi sınavları değil; ALES, KPSS, DGS gibi yukarı dikey ve lazım
olacağını düşündüğümüz kadar da aşağı dikey (LGS, TEOG gibi) sınav gruplarının tamamını inceledik. ÖSYM’nin bütün
verilerinden hareketle (soru sayıları ve dağılımı, soru dili, soru tekniği, konu dağılımları, metin dilleri, metin kaynakları,
metin içerikleri, metinde yer alan sözcük sayıları ve değişkenlik oranları, metinlerin sorular özelinde dönüştürülme

S düzeyleri, seçenek kurguları, öncül zorluk düzeyleri…) kitabımızda yer alması gereken soruları belirledik ve tek tek ilgili
yerlere yerleştirdik. Yani ilk adımda “çıkmış ya da çıkma ihtimali yüksek soru tipleri”nden hareketle kitabı oluşturduk.

Bizler şimdiye kadar hem kendi yaptığımız hem de yapılagelen usul üzerine “Paragraf”ı dört başlıkta ele alıp
(1. Paragrafta Konu-Ana Düşünce, 2. Yardımcı Düşünce, 3. Yapı, 4. Anlatım Teknikleri) klasik bir sistem üzerinden

U ilerlemedik. Geçmişten bugüne paragraf ile ilgili yaptığımız çalışmalar ve öğrencilerimizin en çok zorlandığı alanları göz
önünde bulundurarak kitabımızı yedi aşama hâlinde ilerlenecek bir serüvene çevirdik:

Bu yolculuğun ilk adımında, siz kıymetli öğrencilerimize ÖSYM’nin tercih ettiği veya edebileceği soru tiplerini
göstermek istedik. Bu bölümde, sadece soru tipleri ile tanışmanızı, her soru tipini ayrı ayrı anlamanızı amaçladık. İkinci

N adımda, ilk bölümde tanıştığınız soru tiplerini zaman baskısı ile çözmenizi arzuladık. Çünkü siz de çok iyi biliyorsunuz
ki, ÖSYM sınavlarının anahtarlarından biri de zaman baskısından kurtulma ve zamanı etkili bir şekilde kullanma. Bu
bölümde, kronometreleri açmanızı istiyoruz. Hangi teste ne kadar zaman ayırdığınızı tespit etmeniz kıymetli. Üçüncü
adımda, artık “tanıdık” olan soru tiplerini verilen yönerge doğrultusunda çözmenizi istiyoruz. Yani zaman, bu testi ne
kadar süre içerisinde çözdüğünüzü göstermeyecek. Zaman, sizin testi ne kadar süre içerisinde çözmeniz gerektiğini
önceden komutlayacak. Baskı iyice artacak. Dördüncü bölümde, metinlerle sizi daha da yormak istiyoruz. Artık biliyoruz

U ki soru tiplerine hâkimsiniz o hâlde hem metinleri biraz zorlayalım hem de uzatalım istedik. Kondisyonunuz artsın diye
odaklanma temelli bir bölüm yaptık sizin için. Beşinci bölümde ise metinlerin içlerinde yolculuğa çıkarttık sizleri. Hani
üst üste metinler “felsefe, tıp, edebiyat…” yani sadece bir başlık etrafında oluşturulduğunda sıkılanlara gelsin, dedik.
Örneğin; felsefe içerikli paragraf soruları mı zorluyor sizi; iyi ya; iyice zorlanın dedik üst üste 8 sorunun da metni sadece
felsefe içeriklerinden oluşturuldu. Biz, felsefe gibi birbirinden farklı 46 başlık seçtik ve her biri ile ilgili sekizer soruluk
testler oluşturduk. Üst üste aynı kategoriye ait metinlerle ilgili soru çözmek artık sizi sıkmasın ve riskler sıfırlansın istedik.

Ş Altıncı bölümde, artık hasadı yavaş yavaş toplamaya başlayın istedik. Aşama aşama her konu biriminden ÖSYM’nin
seveceği soruları senin için seçip derledik. Bu bölümü de tamamladığında, hani olur ya, “ya çıkarsa” diye aklının
ucundan geçen şeylere tam hazırlıklı ol diye son bölümde Sıfır Risk bölümünü derledik. Anlayacağın yedinci bölüme
ise kitabın ismini verdik: Sıfır Risk. Tahmin edeceğiniz üzere birçok farklı metot uygulamaya çalıştık. Biz beğendik.
Neler yaptığımızı tek tek anlatmayalım ama neleri hedeediğimizi belirtmeye çalışalım, hiç olmazsa niyetimiz bilinsin.☺
Bir soruda metni defalarca okumak zorunda kalanlar, artık tek seferde işi halletmenin püf noktasını öğrensin istedik.
Metni okurken metinde olmadığı hâlde metinde varmış gibi metne dışarıdan bilgi getirenler, getirme işlemini bitirsinler
istedik. Metne odaklanıp seçenekler arasındaki ilişkiyi kaçıranlar, kaçırmasınlar istedik. Çeldiricilere takılanlar, “iki
seçenek arasında takılıp kaldım” diyenler takılmasın, kalmasın istedik. Ee tablo, grak, görsel de yorumlasınlar; ALES’in
mantık muhakeme sorularına da yabancı kalmasınlar istedik. Anlayacağınız bu bölümde hayalinizdeki üniversitenin
kampüsünde gezmeniz için ne lazım olabilirse hiçbirini atlamamak istedik.

Çünkü siz de nice başarılı öğrencimiz gibi üniversiteli olun, gittiğiniz üniversitelere bizden selam götürün istedik!

Sözün özü: Biz bu kitap


hem en iyisi hem de sıfır risk olsun istedik.
Paragrafı Sevdiren Hoca
Hamza KAYA
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

0 S I FIR
RISK

1
KEŞFET: FARKLI
SORU TÜRLERİ
İLE TANIŞ!
Paragrafta konu - ana düşünce, yardımcı düşünce, yapı ve anlatım teknklerne yönelk brbrnden farklı
soru tplern öğrenmen çn bu bölümde süre tutmadan, her br soruyu anlayarak çözmen tavsye ederz.
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

1 KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!

18
Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Sadece Çöz

 Bu testi, süre tutmadan, sadece anlayarak doğru çözmeye çalışınız.


 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.

 Bu testte yer alan sorular ağırlıklı olarak konu ve ana düşünce ekseninde oluşturulmuştur. Yazarın ele
Riski Azalt

aldığı düşünce, olay ya da duruma “konu” adı verilir. Yazarın anlatma amacına da “ana düşünce” adı verilir.
 Paragrafta anlatılmak istenen genelde ilk cümlelerde saklanır. Her ne kadar bu durum, sonradan metnin
tamamına yayılarak sorulur olsa da ilk cümleleri daha dikkatli okumanızı tavsiye ederiz.
 Eğer ana düşünceyi arıyorsanız metnin hem ilk hem son cümlelerini daha özenli okumanızı tavsiye
ederiz. Unutmayın, ilk ve son cümleler, bir şehrin girişindeki ve çıkışındaki kaleler kadar önemlidir.

Tarih: D: Y: B: N:

1. Ttank batığını görmek çn denzaltıyla yola çıkan beş 2. Djtal detoks, nternetle toksk br lşkler olduğunu fark
kşnn denzaltı çnde hayatını kaybetmesnn ardından eden ev arkadaşları Lêa ve Manon’ın, 30 günlüğüne djtal
2019 DGS

2021 DGS

dkkat çeken ayrıntılar, gün yüzüne çıkmaya devam detoks yapıp arınmaya karar verdğ flmden baret değl.
edyor. Denzaltı şrketnn CEO’su Stockton Rush’ın eşnn Djtal detoks, bzm de pskolojk olarak kendmz y
1912’de batan Ttank’te ölen br çftn soyundan geldğ hssetmemze katkıda bulunuyor. Br araştırmada
ortaya çıkarken mlyarder babasıyla brlkte öldüğü katılımcılar, üç gün boyunca gerekl hâller dışında cep
açıklanan 19 yaşındak Pakstanlı Süleyman Davut’un se telefonlarını kullanmadılar. Çalışma sonunda çoğu
aslında bu dalışa katılmak stemedğ öğrenld. Facada katılımcı, günümüzde nternet ve telefon kullanmaktan
hayatını kaybeden 77 yaşındak Fransız kâşf se gez tamamen vazgeçmenn mümkün olmadığını ancak
öncesnde, mahsur kalınması hâlnde yolcuların nasıl teknoloj kullanım süresn kısıtlamanın yaşamlarında uyku
öleceğnden bahsetmş. düzen oluşturma, farklı aktvtelere vakt ayırma ve yüz
yüze letşmn artması gb çeştl olumlu etkler sağladığını
Bu parçanın konusu aşağıdaklerden hangsdr? vurguladı.
A) Ttank batığını gözlemleme steğnn sıra dışı acı
Bu parçada aşağıdaklerden hangs anlatılmaktadır?
sonuçları
A) İnternetle çl dışlı olma hâlnn nsana verdğ olumsuz
B) Denzaltıda ölen yolcuların yen öğrenlen dalış sosyal özellkler
amaçları
B) Djtal eşyalardan büsbütün uzak kalındığında
C) Batık Ttank gemsn görmek steyenlern katlandığı meydana geleblecek olumlu davranışlar
zorluklar
C) Djtal chazların nsanın hayatından tamamen
D) Ttank batığını göreblmek çn yola çıkanların hayaller çıkmasının doğuracağı keskn sonuçlar

E) Denzaltı kazasında yaşamını ytrenlerle lgl dkkat D) Djtal araçların yalnızca gereğ kadar kullanımı hâlnde
çekc blgler ednlecek kazanımlar

E) Belrl br süre ekrandan uzak kalan katılımcıların


brbrnden farklı yargıları destekleyen görüşler

6
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Süre tutmadan sadece çöz!
KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!
1
3. Doktor arkadaşım, her somurttuğumda bana yarı şaka Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS,
yarı cdd “Eğer kronk br ağrı çekyorsan tedavne MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel
testi çözmek için kodu okutabilirsin.
yardımcı olması çn br Kemal Sunal flm zlemelsn.”
önersnde bulunuyor. Aslında kends, böyle br araştırma
yapmamış olmasına rağmen bu amaçla yapılan brçok 5. Kendine güven konusunda sorun yaşayan insanlarda
araştırmanın benzer sonuçlar verdğn ve gülmenn kan karşılaşılan bilişsel çarpıtmaların en yıkıcı türü, olumlu
basıncını düşürme, nsanı rahatlatma gb poztf yönlernn deneyimleri olumsuza çevirme eğilimidir. Zihin böyle
olduğunu anlatıyor. Gülme sonucu bazı hormonların, işlediğinde sadece olumlu olayları göz ardı etmekle
kalmaz, onları olumsuza da çevirebilir. Buna “ters simya”
beyn etkleyerek kşnn kendsn mutlu hssetmesn
denir. Kurşunu altına çevirmeyi başaran simyacıların
sağladığını söylüyor. Gülmek, dolaşımı düzenlyor; kalb,
aksine ters simya sonucu altın, bir mutluluk anında
snr ve bağışıklık sstemn güçlendryormuş dye de duygusal bir kurşuna dönüşür. Bunun basit bir örneği
eklyor. övgüler karşısında verilen tepkilerdir. Kendine güveni
olmayan bir insanın görünüşü veya işi takdir edildiğinde
Bu parçada aşağıdaklern hangsnden söz istemsiz şekilde “Sadece kibar olmaya çalışıyor.”
edlmektedr? diyebilir ve bu övgüyü zihinsel olarak saf dışı bırakabilir.
A) Gülmenn çeştl zararlı hormonları ortaya
Bu parçadan aşağıdakilerin hangisine ulaşılabilir?
çıkarmasından
A) Kişisel tatmin duygusuna erişmek olayları farklı
B) Br blgye araştırma yapılmadan da ulaşılableceğnden boyutlarıyla birlikte ele almakla mümkündür.

C) Gülmenn nsan sağlığına yararlarından B) Yetersizlik hissi, olumlu geri bildirimleri geçersiz
kılarak zihinsel yanılsamalara yol açar.
D) Kşnn kendn gülmeye her an hazır hssetmes
ÇIKMIŞ SORU
C) Kötü duyguların genellenmesi, olayların olumsuz
gerektğnden deneyimler şeklinde algılanmasına neden olur.

E) Gülmey blmeyen nsanların başarısız olduğundan D) Duyguları oluşturan düşünceleri sorgulamamak


olumsuzluğun kabullenilmesiyle sonuçlanır.

E) Kusurları büyütüp iyi tarafları küçümsemek


4. Hak yemek, kanuna aykırı br şey yapmak, kalp kırmak güzelliklerin değerini bilememekten kaynaklanır.
korkusuyla br türlü ş göremezd. İsterd k bu masada
2018 DGS

2023 - TYT
elnden çıkacak ş, sadece kanuna değl nsanlık ve
nezaket kurallarına da uygun yan dört başı mamur olsun. 6. Aşk-ı Memnu’da Beren Saat’n canlandırdığı Bhter Zyagl
O, bütün hayatını çocuklarına y fkrler ve y br ahlak karakternn ölümü, hayranlarınca 13’üncü yıl dönümünde
2023 TYT

vermeye sarf etmşt. Acaba yen zamanların bu havası, yne unutulmadı. Twtter’da #bhterzyagl etket le TT
bu görev değşklğ, bu yen kasaba, yen komşular onları oldu ve bnlerce paylaşım yapıldı. Kurtlar Vadisi’nde Oktay
da sarsacak; htyar babaya son demnde br yaprak Kaynarca tarafından canlandırılan Çakır karakter de
dökümü mü seyrettrecekt? Bu korku daha evvel de onu dzden ayrılınca senaryoda öldü gösterlmş ve
brçok kere yoklamıştı. Fakat hçbr zaman bu kadar yakın bağlılarınca gazetelere ölüm lanları verlmşt. Bunu
tehlke şeklnde görünmemşt. Ya Rabb, sen çocuklarımı seyrcnn rol le oyuncuyu ayırt edememes düzlemnde
muhafaza et, dye ellern gökyüzüne açıyor ve dua algılayableceğmz gb dznn seyrc tarafından çok
edyordu. beğenlmes düzlemnde de değerlendreblrz. Br
dğernden daha doğru değl. Şurası br gerçek k nsanlar
Kahramanından böyle söz edlen br roman, sanal le gerçeğ dokumaktan gülmecel br tat da alıyorlar.
aşağıdaklerden hangsn anlatıyor olablr?
Bu parçadan aşağıdak yargıların hangsne kesnlkle
A) Hayatının son günlern yaşadığını düşünen, ulaşılır?
çocuklarını ve alesn kendsnden çalan geçmşyle
hesaplaşması btmemş, mutsuz br adamı A) Sevlen dz karakterlernn ölümler çn anma
etknlkler düzenlenmes, günümüzde gttkçe artan br
eğlm hâlne gelmştr.
B) Hayatı sadece çalışmak üzerne kurulmuş ve ömrü
hafta sonu tatllern beklemekle ytp gden, şn sürekl B) Seyrcnn flmlerdek karakter günlük hayatta
savsaklayan, hazırcı ve kaba ruhlu br memuru karşısında görmek stemes, gerçekle kurguyu ayırt
edememesnden kaynaklanmayablr.
C) Sürekl sorgulayan, söyledklerne br anlam
verlemeyen, anlaşılması güç, özgür ruhlu, rahat, hçbr C) Dz zleycler, zledkler karakterler yaşadıkları
şeyden korkmayan, sıra dışı, tembel br adamın gerçeğn çne esprl br şeklde dâhl etmekten
dünyasını hoşlanablmektedrler.

D) Yen atandığı görev yernde, sıkı sıkıya bağlı D) Dramatk karakterlern gerçek gb algılanması son
bulunduğu ale fertlerne zarar dokunableceğ korkusu zamanlarda örneklern hemen her flm çn
yaşayan, ahlaklı, ttz, yaşlı br devlet memurunu göstermektedr.

E) Rahat br yaşam süreblmek çn yurt dışına gtmş, E) Flm karakterlernn senaryo gereğ ölümler, sevenler
metropollern uçsuz bucaksız kalabalığında özünü tarafından yıl dönümlernde genş katılımlı olarak
kaybetmş br gurbetçy kutlanablmektedr.

7
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

1 KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!


Süre tutmadan sadece çöz!

7. Br YouTube ünlüsünün vdeolarında kşsel 9. Bz, bu dergy felsefenn tarhn anlatmak çn çıkarmadık.
deneymlernden, geçmşnden bahsetmes, duygularını Bu blgler her yerde var. Bu dışsal verlern aksne
2018 TYT

2020 ALES
dışa vurması gb eylemler; zleycyle olan etkleşmlern herkesn çne dönmesn stedk. Dama kendmze dar br
ve bağlarını artıran br durum. İzleyclern çok zleyp dern blg, bağlı olduğumuz ahlak lkelern farkındalığı,
bağ kurdukları vdeoların neredeyse tamamında, YouTube kendmze dar br değerlendrme veya dışsal dayatmalara
ünlülernn yüzde 95,3 oranında duygularından söz karşı çmzden gelen sese göre davranış gelştrme
ettkler; bunları sözel, davranışsal ya da her k bçmde motvasyonuyla hareket ettk. Bu mekanzma herkeste var.
dışa vurdukları gözlend. Vdeoların yüzde 96,5’nde İnsanoğlunun öteden ber devam eden düşünme
zleyclerle doğrudan br göz teması kurulduğu görülüyor. tecrübeler de temel noktamızın bu çe dönük bakışını ve
Yüzde 92,9 oranla konuşmalara gündelk br sohbete öznel karaktern yansıtır.
başlar gb başlanıyor, hâl hatır soruluyor. Göz teması ve
günlük dl kullanımı gb unsurlar, YouTube ünlüleryle yüz Bu parçada sözü edlen dergnn yayın anlayışının
yüze konuşuyormuş hss veren, zleycde bağımlılık temeln aşağıdaklerden hangs oluşturmaktadır?
yapan en öneml davranışlar olarak ortaya çıkıyor.
A) Sevgnn kuşatıcı evrennden hareket etme
Bu parçada YouTube ünlülernn vdeolarının çok
zlenme nedenleryle lgl olarak B) Görel değşkenlern belrszlğnden yola çıkma

I. Günlük dle at sözler kullanmaktadırlar. C) Vcdanın şaret ettğ noktalara göre davranış sergleme

II. İzleycyle göz teması kurmaktadırlar. D) Breyn ç dünyasını dışarıya yansıtmasını sağlama

III. Neler hssettklern açıklamaktadırlar. E) Estetk bakış açılarına uygun hareket etme

yargılarından hanglerne ulaşılablr?


A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS,


MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel
testi çözmek için kodu okutabilirsin.

10. Schopenhauer, akıl yürütmenin ancak duyusal bir


birikimin ardından gerçekleşebileceğini söyler. Nesneler
dünyası ve olaylara dair saf duyusal birikimi ifade eden
enformasyon, zihinde ham ve işlenmemiş hâlde
8. Bu eser; anılara özgü geçmşe dönüklük, yaşandıktan
bulunmaz. Sürekli tekrar eden ham bilginin gözümüzün
sonra yazılış, br döneme ya da o dönemn kşlerne ayna
2018 TYT

önünden geçişi dikkatimizi çekmesine rağmen bize yol


tutuş özellklern çeryor. Yazar, Halt Zya Uşaklıgl’
göstermez. Karşımıza çıkan bir bilgiyi işleyip genelleyici
anlatırken yer yer o dönemn yaşamına değnyor. Halt
benzerliği bulmadıkça nesne ve kavramlar hakkındaki
Zya’nın yaşadığı ev ortamını, ötek yazarlardan ayrı
birikimlerimizin bir yararı olmaz.
özellkler çeren ekonomk durumunu öğrenyoruz bu
eserden. Yazar, çtenlkl br anlatımla gerçekleştryor
bunu. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir?
Bu parçada sözü edlen eserle lgl olarak A) Kişisel algılara dayalı enformasyon güvenilmezdir.

I. anlatılan kşnn eğtm düzeynden söz ettğ, B) Duyusal bilgiyi kutsallaştıran yaklaşımdan
vazgeçilmelidir.
II. anlatılan kşnn yaşadığı dönem hakkında blg
ÇIKMIŞ SORU

verdğ, C) Düşünsel gelişim için bilginin toplanıp işlenmesi


gerekir.
III. samm br üslupla kaleme alındığı
D) Uygulamaya yansımayan bilgi, gündelik hayatı
verlernden hanglerne kesn olarak ulaşılır? kolaylaştırmaz.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) İnsan, dış dünyaya dair ilgisini her şartta canlı
tutmalıdır.
D) II ve III E) I, II ve III
2021 - ALES

8
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Süre tutmadan sadece çöz!
KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!
1
11. A Mllî Erkek Voleybol Takımı oyuncuları, CEV Avrupa 13. Henry Rabassere, breylern televzyon ürünlerndek
Altın Lg’nde şampyon olmalarının ardından kahramanlarla duygusal br bağ kurmalarını eleştrerek

2021 TYT
2014 YGS

değerlendrmeler yaptılar. En değerl oyuncu (MVP) bunun aslında toplumun değşk br dünya özlemn, farklı
seçlmey hç beklemedğn söyleyen Kaan Gürbüz, “Çok br nsan arayışını yansıttığını belrtr. Bunu nsanların
garp br duygu. Son maçta gösterdğm performans, MVP kend duygularıyla yüz yüze gelmekten korktukları çn
seçlmemde etkl olablr. Takımım çn elmden gelen her başkalarının kendler adına yaptığı duygusal dışa
şey lave br katkı olarak değl asgar görev çerçevesnde vurumları benmsemeler, çnde bulundukları karmaşadan
yapmaya çalışıyorum. Sanırım bundan olacak.” dye sıyrılacak kadar güçlü olmamaları şeklnde açıklar.
konuştu.
Bu parçaya göre Henry Rabassere’n televzyon
Kaan Gürbüz bu sözleryle aşağıdaklerden hangsn zleycsne yönelk eleştrs aşağıdaklerden
vurgulamıştır? hangsdr?
A) Brlkte yapılan şlerde grubun en tanınmış elemanı, A) Üretlen karakterlerle duygusal yönden özdeşm
başarıdak sıra dışı katkısını göz önüne getrr şeklde kurmaları
sunamaz.
B) Yapay tplere özenmey öne çıkaran programları takp
B) Sporcunun takım ç performansı, o konuda saygın br etmeler
ödüle layık görülse de br başarı olarak görülemez.
C) Breylern duygularını tetkleyen kahramanlara her
C) Spor karşılaşmalarında gösterlen çabanın takım yönüyle öykünmeler
yönetcler tarafından görülmemes olanak dışıdır.
D) Toplumda değşk dünya arayışlarını çoğaltan ürünlere
D) Voleybolda takım arkadaşları le uyumlu çalışan lgsz kalmaları
sporcular, organzasyon kuruluşları tarafından
gerektğnde ödüllendrleblr. E) İçnde bulundukları kaostan sıyrılmak çn çaba
göstermemeler
E) Takım oyunlarında oyuncunun çabası, takıma
kendnden kattığı br özver değl görevnn br
gereğdr.

14. Küçük flmler oldum olası sevmşmdr. Arkasında büyük


yatırımlar olmayan; reklamı, tanıtımı yapılmayan, çoğu
2021 ALES

zaman salonlarda kendne yer bulamayan flmler...


Şmdlerde dev flm şrketlerne abone olmuş yen flm
tüketcler, “festval flm” dyerek küçümsüyor bu flmler.
Neymş efendm; akmıyormuş, sıkıcıymış, durgunmuş, çok
kasıyormuş, kafa ütülüyormuş böyle flmler.
Umursamıyorum hç böyle lafları. Asıl tehlkel olanı,
snemanın amacının yön değştryor olması. Snema
sanatı da her sanat kolu gb kend özünden ayrılarak
12. Madem roman yazıyorsunuz, ayrıntılara nemednz m
başka gayelere hzmet ederse şte o zaman br zarardan
nasıl tanımlarsınız, nasıl belrlersnz nsanı? Yalnızca
2021 ALES

söz edleblr. Ne yazık k çoğu zaman tcaret endşesnn


görüntü, yalnızca şekl yeter m? Oradan oraya gdş,
br sanatı yapıcı olmaktan çok, yıkıcı br vasıta hâlne
olayların çne grp çıkışı, türlü karşıtlıklarla çl dışlı oluşu,
getrdğn görüyoruz. İşte bu da benm çme taş gb
yenmes ya da yenlmes, sevmes ya da sevlmes,
oturuyor.
düşmanlıklarını ya da dostluklarını serglemes gerçek
nsanı değl türlü durumların boyutsuzluklarında ytp
Bu parçadak yakınma, özellkle aşağıdaklerden
gtmş br nsanı sunar okura. Gerçek değldr bu, olsa olsa
hangsne yönelktr?
yapay olanıdır. Gerçek olan, onun ruh dernlklernde yan
ayrıntıda gzldr. A) Sanatın sadece snema le sınırlandırılarak hzmet
alanının daraltılmasına
Bu parçada roman yazarının yaptığı şle lgl olarak
vurgulanmak stenen aşağıdaklerden hangsdr? B) Snemanın, amacının dışına çıkılarak kazanç elde
etme aracı olarak görülmesne
A) İnsan gerçeğn görüntü ve şekllerle tanımlama
C) Bazı flmlern snema salonlarında gösterme grmesnn
B) İnsanın yaşadıklarıyla hssettklern br arada verme
engellenmesne
C) Betmlemeler yoluyla nsanın çevresn tanıtma
D) Küçük flmlerle lgl yatırım, reklam ve tanıtım
çalışmalarının yapılmamasına
D) İnsan ruhundak türlü karşıtlıkları ortaya çıkarma
E) Festval flmler le gerçek sanat flmlernn aynı
E) İnsanı anlatablmek çn ayrıntılara nme
salonlarda gösterme grmesne

9
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

1 KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!


Süre tutmadan sadece çöz!

15. Okurları çn her esernde yen br kapı açar. Hkâyelernde 17. Annemlern bahçe kapımızdak tokmağa astıkları br ple
de böyledr deneme ktaplarında da. Yalın dl, süslü evde olup olmadığımızı ma edermşz. Eğer p salınıksa

2017 DGS
olmayan fakat edebîlğnden de ödün vermeyen bz evdeymşz. Eğer p karşıdak tokmağa br kere
anlatımının arasında hkâyeden hkâyeye yol alırsınız, her dolanmışsa evn yakınlarında olduğumuzu ma edermşz.
yen eserle br kez daha açılan bu kapılardan. Br deym, Eğer brkaç kere dolanmışsa köyde fakat evden uzakta
br atasözü yahut br term ya da kavram alır götürür; sz olduğumuzu söylemek stermşz. Şmd öyle m ya? Ne
tarhn dernlklernde yaşanmış br kıssaya, br anlatıya bahçe kaldı ne tokmak. Ne hâl dlnden anlayan var artık
ortak eder. Bazen kahramanlarla el ele verp br bahçey çevremzde ne de nezaketten. Köye her gdşmde
düzenlerken bulursunuz kendnz. Hç yernzde tokmağın üzerndek pe bakar, o güzel nsanların güven
duramazsınız onu okurken. Ktabı asla elnzden bırakmak veren bakışını görür, ç geçrrm. Br daha böyle nsanlar,
stemezsnz. İstedğnz tek şey vardır: Anlatıdak devnm böyle br letşm dl uğrar mı bze blmyorum, buna
çnde yaşamaya devam etmek. htmal de vermyorum artık.

Bu parçada sözü edlen yazarın en çok üzernde Bu sözler söyleyen kş aşağıdaklerden hangsyle
durulan yönü aşağıdaklerden hangsdr? ntelendrleblr?
A) Deym ve atasözlerne çokça yer vermes A) Hoşgörülü, gerçekç br tutum çnde olan

B) Süslü olmayan, anlaşılır br dlle yazması B) Ümtsz, geçmşn güzellklerne özlem duyan

C) Okuyucusuna yaşama sevnc aşılaması C) Hayalc, sürekl olmayacak şler peşnde koşan

D) Ayrıntıları seçmede son derece ttz davranması D) İymser, nsanların dertlerne ortak olmaya çalışan

E) Okuyucusunu metnn çne çekp sürüklemes E) Sorgulayan, kendsne değer verlmedğn düşünen

16. Okyanusun dernlkler, bzm çn uzaydan daha fazla


gzemldr. Şmdye dek denz tabanının sadece yüzde
2020 ALES

20’snn hartası çıkarılabld. Bu durumu özetleyen


okyanus blmc Dr. Gene Feldman, “Ay’ın ve Mars’ın
hartaları, kend gezegenmzn hartalarından daha y.”
dyor. ABD merkezl Woods Hole Oşnograf Ensttüsünden
uzmanlarına göre, 12 astronot, bugüne kadar ay
yüzeynde toplam 300 saat harcarken Pasfk
Okyanusu’nun batısında yer alan ve dünyanın en dern 18. Bu sabah yüzüm düşük. Evm, elbselerm, ktaplarım,
noktası olarak blnen Marana Çukuru’nu keşfetmek çn parfümlerm yernde ama gözümü sldkçe eşyalarım
2018 ALES

üç kş yaklaşık üç saat harcadı. İnsanların yaptığı dern dağılıyor. Br kır tenhalığında kalıyorum. Soğuk br
denz keşflernn sınırlı olmasının altında, okyanusun yalnızlığa düşüyorum. Keşke dyorum, keşke öyle
dernlklerne gdldkçe muazzam basınç sevyeleryle yapmasaydım, bağırıp çağırmasaydım. Lavaboya
karşılaşılması, neredeyse görüşün olmadığı kadar geçyorum, sern suyu yüzüme çarptıkça kendm yenden
karanlık ve cdd ölçüde soğuk olması ve tüm bunların toparlıyor, çok geçmyor yne dağılıyorum. Evmle
sonucu ortaya çıkan cdd br malyet yatıyor. cebelleşyorum sonra. Duvarlar genşlyor, tavan
yükselyor. Perdeler büzüşüp kenara çeklyor. Bütün eşya
Bu parçada sözü edlen denz db gzemnn temel somurtkan yüzünü açıyor. Her sabah başka br otel
neden aşağıdaklerden hangsdr? odasında gözünü açanların yurtsuzluğunu, sevnçszlğn,
devngenlğn yaşıyorum yne.
A) Okyanusun dernlklernn uzun sürel nsan
araştırmalara engel olacak derecede ışıksız olması
Bu sözler söyleyen roman kahramanının çnde
bulunduğu ruhsal durumu en y anlatan sözcük çft
B) Denz tabanlarının kullanılan araçlara tahmn edlenden
aşağıdaklerden hangsdr?
daha fazla basınç uygulaması
A) Snrl - kaygılı
C) Okyanus tabanındak suyun, uzun araştırmaları
engelleyecek derecede soğuk olması B) Kırgın - bezgn

D) Denz dplernde yüzeysel çabalarla ulaşılamayacak C) Pşman - mutsuz


kadar çok grnt ve çıkıntının bulunması
D) Sabırsız - kızgın
E) Blnmeyenler öğrenmek çn üstlenlecek zorlukların
çok büyük harcamalar gerektrmes E) Umutsuz - telaşlı

10
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!
2
20
Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Sadece Çöz

 Bu testi, süre tutmadan, sadece anlayarak doğru çözmeye çalışınız.


 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.

 Bu testte yer alan sorular ağırlıklı olarak metinlerde yer alan düşüncelerin birleştirilmesi ve ifade edilen
Riski Azalt

düşüncelerin desteklendiği yapı ya da örnekler üzerine kuruludur.


 Ayrı verilen metinlerin ortak kısımları isteniyorsa sadece metinlerin her ikisinde de geçen düşünce alınır ama
iki metnin birleştirilmesi isteniyorsa ortak kısımlar birleştirilerek her iki metinde de farklı olan düşünceler alınır.
 Metinde anlatılan düşünce tam ve doğru bir şekilde anlaşılırsa yazarın savunacağı düşünce de verilebilecek
örnek de benzer ifadeler de kolaylıkla bulunabilir. Bu tip soruların tamamında atılacak ilk adım, asıl anlatılanı
saptamak olmalıdır.

Tarih: D: Y: B: N:

Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS, 2. Özkan Uğur’u kaybettk. Şarkılarına her kulak verene dost
MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel olan ve kaynağı gönül olagelen bu ses unutmayacağız.
2014 YGS

testi çözmek için kodu okutabilirsin.


MFÖ’de basgtar çalarken aynı anda nanılmaz zor
derecedek vokaller tenor ses reng le başarıyla cra
1. Petro Mascagn henüz 16 yaşındayken besteledğ lk etmesyle tanımıştım. Ali Desidero ve İdare Edip Gidiyoruz
senfonsyle br sanatçının dkkatn çeker ve bu yolla şarkılarında da ses rengn değştrp vokalle düet
Mlano Konservatuvarına grer. Kısa br süre sonra yapmıştı. Şmd yaşam frekansını değştrp kalbmzde
formel eğtmn tabatına pek uygun olmadığını anlar ve konser vermeye başladı. Anlamsız sözlerle kurduğu eser
oradan ayrılır. Napoli Kralı başlıklı operetn serglemek ht olmuşsa eğer o bestec y bestecdr bence. Sude;
üzere orkestra şef olarak gezc br grubun başına dnlemes alabldğne keyfl, düzenszlğn düzen olarak
geçer. Ancak bu uğraş da onu çok tatmn etmez. özetleneblecek, oyunculuk serglerken kendn gösteren
Mlano’ya ger döner ve orada özel ders vererek harka br parçadır. Uğur Ab!.. G.O.R.A. flmndek rolünle
geçmn sağlamaya başlar. Bu sırada Mlano’da Garavel Usta!.. Hoşça kal!
düzenlenen tek perdelk opera yarışması, talhn
döndürür. 73 esern katıldığı yarışmada Mascagn, I. Gerektğnde kend doğal ses özellğn değştrerek
Cavalleria Rusticana adlı eseryle brnclğ elde eder. başka br ses rengyle şarkı söyleyebldğne
Bu başarı 27 yaşındak genç ustanın yıldızını öyle br
parlatır k İtalya’da Mascagn adını duymayan kalmaz. II. Br müzk alet çalarken aynı zamanda söylenmes
güç şarkıları başarıyla cra ettğne
Bu parçada Petro Mascagn le lgl aşağıdaklerden
hangsne değnlmştr? III. Müzk dünyasında adını anlamsız sözcüklerden
A) Sanat karyernde müzk alanında ünlenmş kşlerden oluşan harka br parçayla duyurduğuna
destek gördüğüne
Bu parçada Özkan Uğur’a lşkn olarak
B) Konservatuvar eğtmnde yeteneğn yeternce yukarıdaklerden hanglerne değnlmştr?
gelştrdğne nandığına A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız III
ÇIKMIŞ SORU

C) Müzk alanındak ününü, kazandığı br ödül D) I ve III E) II ve III


sayesnde elde ettğne

D) Orkestra şeflğ yapmayı, gelp geçc br stek olarak


değerlendrdğne

E) Öğrenclern formel eğtmden çok bre br çalışmaya


yönlendrdğne

2020 - ALES

11
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

2 KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!


Süre tutmadan sadece çöz!

3. Sözünü blen kşnn yüzünü ağ ede br söz 5. Arı gezer, ççek emer
Sözü pşrp dyenn şn sağ ede br söz Kuşlar uçar, br yem arar
2019 MSÜ

Söz ola kese savaşı, söz ola kestre başı Çırpınır rüzgârda emek
Söz ola ağulu aşı, bal le yağ ede br söz Orman renkten renge grer
Sözlern pşrgl, yaramazını şeşrgl
Sözün us le düşürgl, dmegl çağ ede br söz Bu dzelerde anlatılmak stenen aşağıdaklerden
hangsyle lgldr?
Yunus Emre’ye at bu dzelerde vurgulanmak stenen A) Arayış B) Temzlk
temel düşünce aşağıdaklerden hangsdr?
A) İnsanlar, toplumsal sorunların çözümünde brlkte C) Kusursuzluk D) Çalışmak
hareket etmeye önem vermeldr.
E) Düzenl olmak
B) Hç kmse ön yargılarla hareket etmemel, çevresndek
nsanları küçümsememeldr.

C) İnsanlar, kullandıkları güzel sözlerle kötülükler


engelleyp ylklere dönüştüreblrler. 6. Yazar Bernard Shaw, br oyununun lk gecesne Churchll’
davet etmş ve davetyeye de br pusula lştrmş: “Sze k

2018 ALES
D) İnsanları sevmeye ve olaylar karşısında her zaman kşlk davetye gönderyorum, br dostunuzu alıp
yapıcı olmaya özen gösterlmeldr. geleblrsnz; tab dostunuz varsa.” Churchll, hemen
cevap göndermş: “Maalesef o gece başka br yere söz
verdğm çn oyununuzu seyretmeye gelemeyeceğm.
E) İnsanlar arasındak yardımlaşma ve dayanışma
İknc gece geleblrm, tab oyununuz knc gece de
alışkanlıkları yaygınlaştırılmalıdır.
oynarsa.”

Bu parçada Bernard Shaw le Churchll’n brbrne


yaklaşımı aşağıdaklerden hangsdr?
A) İronk B) Ddaktk C) Gerçekç

D) İdealst E) Hayalc

7. Zamanda Sıfır Atık Tasarımı


2020 TYT

Zamanın akışını asla durduramayız. Nesnelern akışını


durdurmak da mkân dışı ama o akışı yavaşlatmak
4. Geçtğmz yıl sonuçları yayımlanan br araştırmada,
mümkün olablr. Nesnelern akışını en azından
beynmzn ödül sstemnn br parçası olan nükleus
2023 MSÜ

görmezden gelmek mümkündür. Nesneler, varlığını


akumbens (NACC) adlı bölgenn aynı zamanda uykuyu
nsanın ölümünden sonra da devam ettrr. Ondan gerye
tetkledğ keşfedld. Bu yen blg; ders dnlemek, yolculuk
kalan taşınır, taşınmaz her türlü mülk kuşaktan kuşağa
yapmak gb uyaran mktarının düşük olduğu yan sıkıcı
aktarılıp durur. Ama nsanın yoldaşı öyle br varlık var k o
olablen durumlarda neden uykumuzun geldğn
varlık salt nsan ömrüyle vardır. İnsan teknn ömrü btnce
açıklamamıza olanak sağlıyor. Işıklandırmanın y olmadığı
o kş çn bu varlık da ömrünü btrmş olur. İnsanla brlkte
derslklerde uykumuzun gelmesnn tetkleycs se güneş
o da o nsan tekyle brlkte hayattan çeklr. Mras
ışığı bleşenlernden mav ışığın eksk olmasıdır.
bırakılamaz. O varlığın adı: zaman.
Beynmzde uyku-uyanıklık döngüsünü yöneten üst
kyazmatk çekrdek (SCN), gözdek retnadan aldığı mav
Bu köşe yazısıyla lgl aşağıdaklerden hangs
ışık snyalleryle vücudumuzu uyanık tutar. Ortamdak
söyleneblr?
mav ışık mktarı azaldıkça SCN, vücudu uyku peryoduna
yönlendrmeye başlar. A) Breysel olarak yaşanan zamanın, nsan ömrüyle son
bulduğu anlatılmaktadır.
Bu parçada uyku le lgl aşağıdaklerden hangsne
değnlmştr? B) Zaman kavramının sonsuza kadar devam ettğ fade
edlmektedr.
A) Yorgunlukla olan bağlantısına
C) Kalıcılığın ancak zamana meydan okumakla
B) Sağlıkla olan lşksne
gerçekleşebleceğ belrtlmektedr.
C) Eğtme verdğ zararlara
D) Zamanın soyut br kavram oluşu üzernde
durulmaktadır.
D) Etk eden faktörlere
E) Ölümle brlkte zamanın tamamen tükenmedğ
E) Gerçekleşme ve son bulma süresne
açıklanmaktadır.

12
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Süre tutmadan sadece çöz!
KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!
2
8. Aşağıdak parçalardan hangs “İy br yazar, ‘y yazar’ 9. Marmara Ünverstesnden araştırmacılar üç farklı deney
unvanını alma hedefnden olabldğnce uzaklaşarak salt yaptı:
2021 TYT

şn dorukta yapmaya kltlenmeldr.” düşüncesne uzak


düşmektedr? I. İlk deneyde ortaokul öğrenclernn belrlenen süre
çnde düzenl olarak uygun ktapları okuduklarında,
A) Öykülerm ben yüceltmek çn br araç değldr,
Türkçe öğretmenler tarafından öğrencler teşvk ve
kendler var olmak çndr. Eser, yazara per tozlu kanat
takp edldklernde ve bu konuda okul tarafından
takmaz; yazar, esere yaşayan özünden can verr
çalışmalar yapıldığında, öğrenclern okul çnde ve
kanımca.
okul dışında kaba davranış eğlmn %80 daha az
sergledkler görüldü.
B) Onay avcısı br yazar olmak ancak kâbuslarımda var
olablr benm. Bu br dlenme bçmdr, br lg
II. İknc deneyde farklı gelr sevyesndek semtlerde
dlenclğ… Benm efendm, estetk kaygılarımdır; dış
kapı kapı dolaşılarak br anket düzenlenmş, bu
dermn ve gyslermn dışında brler değl.
anket esnasında günlük hayatlarını evde geçrmek
zorunda kalan kadın katılımcıların yarısından fazlası
C) Br romana başladığımda okur ne der, yazdıklarım
anket görevllern lk dakkalarda terslemş,
anlaşılır mı, hang ödülü alırım gb dışsal takıntılardan
kendlerne sunulan ktapları okumayı reddetmştr.
uzaklaşırım. Hedefmde tam anlamıyla br roman
Katılımcıların yalnızca %30’u nezaketl br şeklde
yazmak vardır. Varsa başarım budur.
anket görevllern salonlarına davet etmşler ve
getrlen ktapları gözlernn ç gülerek ncelemeye
D) Hemngway’n ünlü olmak gb br düşünces var mıydı başlamışlardır.
szce? Alsınlar ben el üstünde tutsunlar, alkışlasınlar,
ödül versnler çn m yazıyordu? Hayır? O, Hemngway
III. Üçüncü deneyde se Bostancı - Üsküdar hattında
olmak styordu, Nobel ödülü almak çn değl.
hzmet sunan br otobüse lk durakta bnen yolculara
yolculuk boyunca okumaları çn ktaplar verlmştr.
E) Elbette zrvede olacak eser yazmak çn çalışıyoruz Ktap okumayı kabul etmeyen çok az sayıda yolcu
hepmz. Şapka çıkartılacak metnler yazmadan nasıl yolculuk boyunca gergn davranmış, otobüse
lg bekleyeblrsnz k nsanlardan? O zaman hak sonradan bnen yaşlı yolculara yer vermemek çn
edlmemş br konumdan yararlanır duruma düşer sürekl dışarıya bakmıştır. Çoğunlukta olan dğer
nsan. yolcular se yolculuk boyunca hem ktap okumuşlar
hem de tebessüm ederek sonradan gelen yolculara
yer vermey teklf etmey hmal etmemşlerdr.

Bu deneyler sonucunda aşağıdaklerden hangs


kanıtlanmış olablr?
A) Ktap okuyan nsanların toplum çnde kabalığa ve
saygısızlığa teşebbüs etmedğ, olumlu br ruh hâl
kazandığı

B) Sevyeye uygun olmayan ktapların okunması hâlnde


nsanların duygu ve düşünce gelşmlernn yetersz
kaldığı

C) Okullarda öğretmen ve darec gözetmnde ktap


okuyan öğrencler le okul dışında ktap okuyan halkın
davranışlarında tutarsızlık olduğu

D) Ktap okumanın günlük hayat çnde yer ve zamana


bağlı kalınarak gerçekleştrlecek br eylem olmadığı

E) Ktap okumanın bell br meslek grubuna dâhl olmak


veya bell br eğtm sevyesne sahp olmakla
sınırlandırılamayacağı

13
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

2 KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!


Süre tutmadan sadece çöz!

10. Gazetec: Şrn dl sürekl br devnm çnde olmak 11. Günümüzde sahaflık, dışarıdan bakıldığında br alım
zorunda mıdır? satım şymş gb gözüküyor. Bunda artık sözde sahafların
2021 TYT

raflarını dolduran sınav ktapları, eğtm broşürler ve


Şar: Her şar -eğer şarse- yen br dl ve yen kalıplar
elbette çnde nsana dar hçbr şey olmayan popüler
getrr. Evvela kendnden öncek dl yce blmel, sonra
kültür ktaplarının yer büyük. Oysa sahaflık başlı başına
bunu nasıl yıkacağım, dye çalışmalıdır.
br sevda ş, gönül ş. Sadece okuma yazma sevdası
Gazetec: Bu, sıra dışı br tutum olmaz mı? değl, tcaret ahlakı da gerektryor. Asırlarca Türklern
esnaf dayanışmasını oluşturan Ah teşklatının Türk
Şar: Br şar, ancak kendsnden öncekler yıkarak yer esnafına kazandırdığı ahlak, sahaflarda ktap terbyes
yapablr. olarak dama can bulmuştur. Bazı hatıra ktaplarında,
kends sftah etmş br sahafın komşu sahafların da sftah
Aşağıdak yargılardan hangsnn bu dyalogdak etmes çn gelen müştery hemen onlara yönlendrme
şarn sanat anlayışıyla örtüştüğü söyleneblr? geleneğnden bahsedlr. Öte yandan bazı sahafların da
A) Geçmşten geleceğe uzanan köprüler kurmak, kendn müştersnn br ktaba yüksek lgs olduğunu fark ettğnde
dl şçs gören şarn öncelkl görevdr. derhal fyatı yükselttğnden söz edlr.

B) Geçmşn yükünü taşıyarak yen br gelecek Bu parçaya göre aşağıdaklerden hangs sahaflığın
yaratmanın mkânsızlığını blmek, şarn erdemdr. tcaret ahlakı gerektrmesnn br sonucudur?
A) Kends sftah etmş br sahafın, sonrak müştersn
C) Yen br dl evren kurma çabası çnde olan şarn lham komşu sahafa yönlendrmes
kaynağı, çselleştrlmş br blnçtedr.
B) Kendsne lgnn yüksek olduğu fark edlen br ktabın
D) Şarn kıskanç oluşu, çoğu zaman şar kendn fyatının hemen yükseltlmes
beğenmeye ten öneml br etkendr.
C) Türklern geleneksel Ah teşklatına ve esnaf
E) Geleceğn şrn yazmak steyen şar, yerellkten çıkıp dayanışmasına önem vermes
evrensel br temaya yönelmeldr.
D) Sahaflarda daha çok popüler kültür ve sınav
ktaplarının satılıyor olması

E) Sahaflığın başlı başına br sevda ve gönül şne


dönüşmüş olması

14
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Süre tutmadan sadece çöz!
KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!
2
12. Ktaplarla lşkmzn tesadüflerle yürümedğn düşünürüm 13. Sabahları gazetenn manşetlern lkokula gden kızım okur
hep. Her şey görünür ya da görünmez bağlarla brbrne bana. Alışkanlık hâlne getrdk bunu. İlgmz çekerse
2023 TYT

2017 ALES
bağlıdır, brbrn ter, çeker, etkler. Ktaplarla nsanlar haber okumaya devam ederz. Ancak dünkü gazetenn
arasında şte böyle bağlar hep vardır. Aynı ktabı okuyan manşet kızımın dkkatn çekt. Manşet şöyleyd: “En fazla
k kşden br ktaptan bütün hayatına uzanacak kadar fındığı İtalya’ya thal ettk.” Kızım kıs kıs güldü. Bense
etklenrken dğer hç üstünde durmayablr okuduklarının. önce anlayamadım. Uzun uzun düşündüm, br ncelk
Sık rastlanan br şeydr bu. Bu fotoğrafa bakarak bazı yahut br espr m var bu fadede, dye. Habern çerğne
ktapların, nsanlardan bazılarının hayatına dokunduğunu baktım, “Tab k ya!” dedm kend kendme. Evet, mademk
söyleyeblrz. Ktaplardak karakterler br arkadaşınız olur. İtalya’ya fındık gönderyoruz, bunun adı “thal” değl “hraç”
Gerçek nsanlar, onların yern asla tutamaz. Yıllar sonra olmalıydı. Kızım ble bu durumu anlamıştı. Çok sevndm
br ktaptak karakter ansızın özleyeblrsnz. ama manşet atanlara ne demel?

Aşağıdaklerden hangs bu parçada belrtlenler Bu parçada anlatılan durum, aşağıdaklerden


destekler ntelktedr? hangsne örnek oluşturur?
A) Klask roman okuyucuları; Balzac’tan, Tolstoy’dan, A) Gazete manşetlernde hang kelmelern kullanılması
Hugo’dan veya bzdek Halt Zya’dan daha usta gerektğne
kalemler olamayacağına nanmışlardır hep.
B) Dlmzdek kelmelern anlamlarına uygun olarak
B) Rchard Bach’n, yem bulmak çn uçmak yerne hızlı kullanılması gerektğne
ve akrobatk uçmayı seçen br martının hkâyesn
anlattığı Martı adlı ktabında 10 bn sözcükten daha az C) İlkokulda okuyan çocukların gazete okumasının
sözcük olmasına rağmen kurgu ve kurgu dışı ktaplar önemne
arasında en çok satan olmuştur.
D) Haberlern yalnızca manşetne değl çerğne de
C) Alman yazar Goethe’nn Genç Werther’in Acıları adlı bakılması gerektğne
ünlü romanını yazdığı günlerde öyle şeyler olmuştu k
bu romanı okuyan gençler aynı Werther gb gynmş E) Gazeteler çocuklarla brlkte okumanın önemne
ve duygulu br şeklde sevdklerne aşklarını lan
etmşlerdr.

D) Amerkalı edebyatçı Ursula Kroeber Le Gun, “Eğer br


nesl cehaletn mutluluk olduğunu sanarak yetşrse br
sonrak nesl, cehaletn ble fark edemeyecektr çünkü
blgnn ne olduğunu blmeyecektr.” dyerek ktaptan
uzak günümüz nsanına öneml br uyarı yapmaktadır.

E) Kafka’nın anlatılarında klşe majlara, alışıldık konulara


çok rastlamayız ve bu br kapalılık doğurur; okurun
zhnnde br şeklde devreye grmes, kendnce metn
yorumlaması, karakterlern hâl ve tavırlarından anlam
çıkarması gerekr.

15
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

2 KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!


Süre tutmadan sadece çöz!

14. Eğtm alanında, kırsaldak halk le kentller arasındak 15. Hayatın çndedr şarler; kendler çn değl toplum çn
bozuk dengey eştlemek ve köy halkına pratk blg nefes alır, toplum çn nefes verrler. Toplulukların tam br

2021 MSÜ
vermek amacıyla 1936’da Köy Eğtmen Projes depresyona düştüğü, ruhlarından hava fşek hızıyla çıkan
uygulamasına başlanır. Askerlğn onbaşı veya çavuş melankol daresnn tam kapanmak üzere olduğu br anda
olarak yapan gençler, Tarım Bakanlığının ş brlğyle, yetşr şarler. Gelrler ve nsanları hedeflerne gden br ok
modern tarım teknklern uygulayan Mahmudye Devlet hâlne getrrler. Gözlern açtırır, bakışlarını güzelleştrrler;
Üretme Çftlğnde yetştrlerek köylere gönderlr. Amaç, lerye, ufuklara çevrrler onların yönlern; güzel şeyler
köye hem öğretmen hem modern üretm araçları ve tarım düşündürürler. Düştükler yerden kaldırıp onları hep
yöntemler sağlamak hem de eğtmn mal yükünü yenlerler, hep tazelerler.
haffletmektr. Kırsal kesme yönelk bu küçük eğtm
uygulaması hç şüphesz daha sonra kurulan Köy Aşağıdaklerden hangs bu parçada sözü edlen
Ensttüler çn uygun koşullar yaratmış ve Köy şarlern br özellğdr?
Ensttülerne ülke çapında geçş kolaylaştırmıştır. Hasan
Âl Yücel, TBMM’de yaptığı konuşmasında ensttülern A) Toplumların sorunlarını en y şeklde dle getrme
özellğn ve daha öncek kuruluşlardan farklılığını şöyle
vurgular: “Bz bu müesseselere köy öğretmen okulu B) Toplumları geçmşnden koparıp geleceğe yöneltme
demedk. Çünkü evvelce bu smde müesseseler vardı.
Bunları ona bağlamak stemedk. Bunlar yepyen şeylerdr. C) Toplumların geleceğe güvenle bakmasını sağlama
Bz Köy Ensttüsünü sadece çersnde soyut eğtm
yapılan br kurum olarak almadık. İçersnde zraat D) Toplumları karamsarlıktan kurtarıp onlara ümt aşılama
sanatları, demrclk, marangozluk gb uygulamalı brtakım
faalyetler de bulunduğu çn okul adı le anmadık, ensttü E) Toplumlara esk alışkanlıklarını terk etmelern tavsye
dye smlendrmey uygun gördük.” etme

Bu parçada söz edlen Köy Eğtmen Projes ve Köy


Ensttüler arasındak fark aşağıdaklern hangsnde
belrtlmştr?
A) İlknn soyut eğtme, kncsnn somut uygulamaya
16. Etrafa bakıp “Dünya ne hâle geld!” dye söylenyoruz
dayanması
durmadan. Km emek veryor k hayatına! Km çekmey
2019 ALES

göze alablyor nsan olmanın yükünü! Bu yalan dolan


B) İlknn askerî br yapı, kncsnn svl br oluşum olması
yaşama hâlyle yüzleşmek zorundayız hepmz. Kaçak
güreşmey bırakmalıyız. Hayatın zaman zaman bz k
C) İlknn tarım ağırlıklı, kncsnn eğtm ağırlıklı yakamızdan tutup yce br sarsmasına mân olmamalıyız,
tasarlanması zn vermelyz. İnsanlığımızı başka türlü hatırlama
htmalmz yok görünüşe göre.
D) İlknn küçük ölçekl, kncsnn büyük çaplı olması
Bu parçada söylenenlere en yakın düşünce
E) İlknn yalnızca kırsal çn, kncsnn hem kırsal hem aşağıdaklerden hangsnde vardır?
kent çn hedeflenmes
A) Hçbr şey canımızı acıtmasın styoruz, çmze
dokunmasın, özümüzü bze hatırlatmasın.
Yaşadığımızı nasıl hssedeceğz pek? Br şeyler
çmze dokunmalı, nsan doğrudan nsan olmakla lgl
o sancıları çekmekten kaçmamalı, kaçınmamalı.

B) Gülümsedğnde güzelleşmeyen br yüz hç görmedm.


Km zaman çndek o sessz sese uzmanlardan daha
fazla güven. Gül gülebldğn kadar! Dünyanın yükü
azalır belk o zaman.

C) Toplumu üst br dlle brtakım mecburyetler dayatarak


kna edemezsnz, onların sadece kna olmuş gb
görünmelern sağlarsınız. Bırakın konuşsun herkes.
İnsan, konuştuğu ve düşündüğü kadar vardır.

D) İnsan, gerçekten nsansa hçbr fazladan gayrete gerek


olmadan her kalabalığın çnde görünür olmuştur bunca
zaman. Neyn mücadelesdr bu? Herkesten daha haklı
olmak çn m doğuyor her gün güneş?

E) Bz köklermzden uzaklaştırdıkça artan br gelşme


selne kendmz kaptırdık gdyoruz. Çoğu zaman,
geçmşten kopmak, geçmş yok etmek demektr. Böyle
olduğunda lerye doğru gtmekten başka br olasılık
kalmaz.

16
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Süre tutmadan sadece çöz!
KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!
2
17. Uzak, çok uzağız şmd ışıktan 19. Gazete okuruna köşe yazısı okutmanın oldukça zor
Çocuk sesnden, gül ve sarmaşıktan olduğunu traf etmem gerek. Brçok yazı, br anda
2019 DGS

2019 DGS
Dönmeyen gemler olduk açıktan yazılıyor ve yayımlanıyor. Okur, metnler çnde Mchel de
Adımızı soran, arayan var mı? Certeau’nun tanımıyla kaçak avlanmaya devam edyor
etmesne ama artık öyle br hücum var k nefes de
aldırılmıyor ona. Brçok köşe yazarı, aynı anda aynı
Aşağıdaklerden hangs çerdğ duygu yönünden bu
güncel olayı şlyor doğal olarak. Fkrler olgunlaşamıyor.
dzelere anlamca en yakındır?
Her şey taklt edlyor ya da kopyalanıyor. Bazen
A) Öyle br boşandın k çöle benzer ömrüme kavramlar, tesptler ve cümleler br yana, br yazıya esn
Br Nuh tufanı oldu, sel değl, sağanak değl veren duygunun kopyalanmasına ble rastlıyorsunuz. Bu
gb durumları genellkle dkkatl br okur haber veryor da
B) Her sabah ufuklardan mav şarkılar gelr öyle öğrenyoruz.
Ve her sabah ürperr çmde yalnızlığım
Bu parçada gazete okuruna köşe yazısı okutmanın
güçlüğü aşağıdaklerden hangsne bağlanmaktadır?
C) Yazdı gözlerm yumduğumda, öğle sonrası
Dayımdı dutu slkeleyen, çarşafın dört ucunda A) Yazarların, güncel olayların dışına çıkmayı
başaramamasına
D) Falanca durağa şmd gelrz, göğe bakalım
B) Yazarların benzer kavramlarla okuru yönlendrmeye
İnecek var derz, otobüs durur, nerz çalışmasına
E) Br gün baksam k gelmşsn C) Yazarların okurlarıyla sağlam br dyalog sürec
Br güvercn gb yorgun uzaklardan yâr başlatmamasına

D) Yazarların brbrn andıran çerk ve tarzda yazmak


zorunda kalmasına

E) Yazarların, kendlerne örnek alacakları köşe


yazarlarını okumamasına

20. Aşağıdak parçalardan hangs “Pskolojk çalışmalarda


blmsel nesnellk kendne yer bulabld m?” sorusuna
2021 TYT

cevap vermektedr?
A) Kültürel form derken belrl br kültürde br blş
18. Reklamcılıkla lgl yazılan br ktabın nasıl olur da sanatsal oluşturan, kurumsallaşan ve sonunda blm ya da blm
kmlğe büründüğünü merak edyor herkes. Blmyorlar mı ötes formuna ulaşan br dl özgürleştren br formu
2018 ALES

k reklamcılık; nsanları, ktleler etklemek çn sahp kastedyorum. Pskoloj de bu formdan beslenmektedr.
olduğunuz otuz sanyenn her anını doğru kullanmayı,
kurableceğnz üç dört cümlenn her kelmesn doğru B) Ben pskolojy ne tür br nesnellğe ulaşableceğ, nasıl
seçmey gerektrr? Evet, ben reklamcılık hayatımda da br blm yapableceğ konusunda sorgulamaktansa
hçbr zaman “bu fırsat kaçmaz” reklamcısı olmadım, hep herhang br kültürel form gb sorgulamak sterm.
seçc oldum. Bu pratğ benm kadar uzun yaptığınızda Blmsel algıdansa kültürel form olarak bakmak, ben
ster stemez hayatınızdan ve özellkle de cümlelernzden daha çok tatmn edyor.
lüzumsuzluklar, safralar çıkıyor; gerye en etkleyc, en
taze fkrlerle en keyfl, en gerekl kelmeler kısacası br C) Ben pskolojy sorgulamamızı, pskolojnn Batı
ktabı sanatsal yapacak ntelkler kalıyor. kültüründe hang anlamda br blş türü olduğunu ve bu
blşn sonunda br blm sayılıp sayılamayacağını
Bu parçaya göre ktabın sanatsal ntelkler taşıması sorgulamamızı styorum. Bunu da bze zaman
aşağıdaklerden hangsyle lşkldr? gösterecek.
A) Reklamcılığın br meslek değl sanat dalı olarak
görülmesyle D) Kant’la brlkte perspektfte değşklk oldu. Felsefe, lk
defa kendsne lkel br bçmde sonluluk hakkında soru
B) Reklamcılıkla lgl daha önce yazılmış metnlern sordu. Felsef soruların çnden çıktığı yer sonluluktur.
okunmasıyla Üstelk geçmş zamanlardan ber sonluluk üzerne
düşüncenn matematkten ortaya çıkması
karakterstktr.
C) Kullanılması gereken en etkl kelmelern doğru
seçlmesyle
E) Bence pskolojy karakterze eden, ona br varoluş
sebeb veren ve en önemls, bazı yönlerden
D) Yazı yazmakla lgl uzun zaman pratkler yapılmasıyla
düzenleyc ntelk taşıyan br nsan blm olarak
kalmasını sağlayan şey Freud’un blnçaltını keşfetmes
E) Ktapta en taze ve en gerekl fkrlere yer verlmesyle
oldu. Yan pskolojnn kends, kend çnde 19. yüzyılın
sonuna doğru şaşırtıcı br yenden şekllenme yaşadı.

17
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

3 KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!

18
Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Sadece Çöz

 Bu testi, süre tutmadan, sadece anlayarak doğru çözmeye çalışınız.


 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.

 Bu testte yer alan sorular ağırlıklı olarak eleştiri, yakınma, soruya karşılık metinlerinden oluşturulmuştur.
Riski Azalt

 Yakınılan metinlerde “hoşnut olunmayan, memnun olunmayan durum”; eleştirilen metinlerde “bir yazın
ya da sanat yapıtını her yönüyle ele alıp değerlendirme” söz konusudur.
 Soruya karşılık metinlerde, metin doğrudan o sorunun tamamını karşılamak için yazılmıştır. Metnin bir
kısmının soru ile ilişkili olması yeterli değildir. Sorunun doğrudan metnin bütününü cevaplar nitelikte
olması gerekmektedir.

Tarih: D: Y: B: N:

1. Arda Güler, çok y futbolcu olduğu çn m bzm 2. Güzel ülkemz dünyanın en doğal harkalarını bağrında
gönlümüzü kazandı yoksa futbolu karakternn önüne yaşatır. Fakat bunları görmek, göz ster. Aslında gören
2021 TYT

geçrmedğ çn m? İspanya’dak basın toplantısında göz değl gönüldür, düşüncedr. Doğanın güzellklern en
Türkçe konuşmayı özellkle seçtğ çn m yoksa on y ressamlar ve şarler takdr eder. Bzm ressamlarımızın
sekznde transfer olduğu dünya yıldızı Real Madrd’e çoğu Batı takltçs olduğu çn ülkemzn güzellkler
“Yüklenyor” şeklnde bz Türkçe tweet atmaya mecbur yıllardır gerçek sanatçıları beklemektedr. Fakat bunda
bıraktığı çn m?.. Bz sporseverler, hepmz Arda Güler’ devlet adamlarının, syasetçlern ve zengnlern de
neden sevdk? Sanırım hepsnn dengel br bleşm kabahat vardır. Ressamları memleketmzn resmlern
olduğu çn… yapmaya onlar teşvk etmel ve ressamlara emeklernn
karşılığını da yne onlar vermeldr.
Bu parçada Arda Güler le lgl olarak aşağıdak
konulardan hangs tartışılmaktadır? Bu parçada ressamlar aşağıdaklerden hangsyle
eleştrlmektedr?
A) Takımında seçkn br futbolcu olmasını sağlayan
nedenler A) Resm sanatıyla lgl ler sevyede eğtm görmey
reddetmeleryle
B) Real Madrd’e transferde takındığı seçc tavır
B) Ressamlık konusunda yeteneklernn yeterl
C) Türkçe konuşmayı seçmesnn asıl kaynağı olmamasıyla

D) Futboldak sıra dışı başarısının dışsal nedenler C) Batı’ya özenmeler ve yerl unsurlara mesafel
durmalarıyla
E) Herkesçe sevlmesnn temelnde yatan ntelkler
D) Resm yaparken teknk malzeme ve renk sıkıntısı
çekmeleryle

E) Yapıtlarını yeterl bulmayarak daha çok yapıt vermek


stemeleryle

18
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Süre tutmadan sadece çöz!
KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!
3
3. Haldun Taner’n 1964 tarhl Keşanlı Ali Destanı adlı 5. Edtör, ktabın her şeyyle lglenr. Hkâyenn
oyunu, epk tyatromuzun lk ve en öneml yapıtıdır. devamlılığıyla, ktabın kapak tasarımıyla, ön ve arka
2018 TYT

2018 TYT
Haldun Taner’n dlndek esneklk ve kıvraklık, kara mzah, kapakla yan her şeyyle… Arka kapaklardak yazıları
espr anlayışı, taşlamadak ustalığının zrveye ulaştığı bu genellkle edtörler yazar mesela ama bunu pek kmse
oyun; gecekondulular le şehrllern ayrı dünyaları blmez. Eğer ktap çevryse edtörlern çevrmenle de
arasında geçer. Devlet otortesnn zayıfladığı, ekonomk letşm kurması gerekr. Yazarın da gönlünü hoş tutması
düzenszlğn olduğu, poltkacıların fakr halkı aldattığı br gerekr k en zoru budur. Bzm edtörler olarak tüm
dönemde; bu düzen yıkacak br kahraman yaratır yazar. bunların dışında bütün dünyayla da br ş brlğ çnde
Düzmece br efsanenn üstüne konan Keşanlı Al, olmamız şarttır. Dünyada yayıncılık alanında ne oluyor ne
sonunda mecbur olarak bu efsaney gerçekleştrrken btyor, blmek sterz. Çünkü yayımlayacağımız ktabın
kapıldığı büyük kentn kofluğunu anlayan ve orada eğret kültür dünyasına yen br soluk getrp getrmeyeceğne ya
br kukla olmaktansa bast ama gerçek benlğne dönmey da edebyat dünyasında kendne br yer bulup
yeğleyen Zlha, çok daha olgun br oluşum geçrr. bulamayacağına bakarız. Çoğu zaman da dken üstünde
oluruz.
Bu parçaya göre Haldun Taner’n sözü edlen esernde
Bu parçada;
I. toplumsal çatışma,
I. merak,
II. sosyal gerçeklk,
II. çekmserlk,
III. töreler
III. tedrgnlk
konularından hangler anlatılır?
duygularından hangler belrgndr?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III
D) I ve III E) II ve III

4. Valery, şrn fkrlerle yapılamayacağını dda eder. Onun


“Şrn çndek fkr, elmanın çndek gıda gb saklı
olmalıdır.” sözü de oldukça ün kazanmıştır. John
Card’nn de br sözü varmış, yen öğrendm: “Şr
fkrlerden söz açmaz, onları br aktör gb temsl eder.”
dyor. Ben bu yargılardan şunu çıkarıyorum: Demek oluyor
k şar, kendnde var olan br şr ortamına ya da br şar
6. Ttank’e benzer büyüklüğüyle ürpert uyandıran Icon of
duygusallığına bazı düşünceler katmadan edemyor,
the Seas, suya ndrld. Ttank’n beş katı büyüklükte olan
onlarsız yürütemyor şrn. Ayrıca önce edndğ, sonra da
yolcu gemsnn, Ocak 2024’te lk sefern yapacak ve 5
şrne ulaştırdığı bu düşünceler yok mu, şte onları
bn 600 kşye hzmet edecek olması ben endşelendryor.
gzleyp bell belrsz br hâle getrmey de ustalık sayıyor.
Bu muazzam denz aracı, makûs talhyle zhnlere
kazınan selefn hatırlatır şeklde âdeta küçük br dünya
Bu parça çn en uygun başlık aşağıdaklerden hangs
gb ve çnde sekz ayrı mahalle barındırıyor.
olablr?
A) Şr Sanatı B) Şrde Yoğunluk Bu parçadak en belrgn duygu aşağıdaklerden
hangsdr?
C) Şrn Özellkler D) Şrde Düşünce
A) Sıkıntı B) Kaygı C) Üzüntü
E) Gzl Düşünceler
D) Şaşkınlık E) Bıkkınlık

19
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

3 KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!


Süre tutmadan sadece çöz!

7. Brçok flozof, geometrden etklenmştr. Esk Yunan 9. İletşmde blg akışının k yönlü olması beklenr.
flozofu Ökld’n çeştl geometrk hpotezlerle lgl ünlü Sbernetkte br blg kaynağından tek yönlü blg letmne
2018 ALES

2018 ALES
kanıtları, brkaç bast aksyomdan veya başlangıç “enformasyon”, karşılıklı blg alışverşne se
varsayımlarından br üçgenn ç açılarının toplamının k “komünkasyon” ya da “letşm” adı verlr. Bu ayrımı
dk açıya eşt olduğu gb sonuçlara gtmşt. Flozoflar; dkkate aldığımızda nsanlar arasındak bütün konuşmaları
genellkle geometrnn dkkatl mantıksal adımlar yoluyla, letşm kabul edemeyeceğmz düşüneblrz. Örneğn
kararlaştırılan başlangıç noktalarından şaşırtıcı sonuçlara amrler, memurlarına sadece brtakım emrler verp onların
doğru gtme bçmne hayranlık duyar. Eğer aksyomlar bu emrler karşısındak tepkleryle lglenmezlerse bu
yan çıkış noktaları doğruysa sonuçlar da doğru olmak tavırlarını “letşm” değl “enformasyon” yan tek yönlü blg
zorundadır. Bu türden geometrk akıl yürütme, hem René letm kabul etmek pek de yanlış olmasa gerek.
Descartes’a hem de Thomas Hobbes’a esn kaynağı
olmuştur. Bu parçaya göre letşmle lgl olarak

Bu parçadan geometr ve felsefe lşks le lgl olarak I. Blgnn karşı tarafa letlmes le brlkte letşm
gerçekleşmş olur.
I. Flozofların geometrye saygıları, akılcı basamaklarla
hayret verc sonuçlara ulaşablme yöntemlernden II. Konuşan le dnleyen arasındak tepksel süreç,
ötürüdür. letşmn varlığını gösterr.

II. Geometrdek doğru ve dkkatl adımlarla lerleme III. Amr - memur lşklernde letşm problemler
yöntem, bazı felsefeclerce felsefe yöntem olarak yaşanması normaldr.
önerlmştr.
yargılarından hangler kesnlkle çıkarılır?
III. Geometrdek başlangıç doğru se doğru sonuçlara
ulaşılması yaklaşımı, brçok flozofa yön vermştr. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

yargılarından hangler çıkarılablr? D) I ve III E) II ve III


A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III

8. Yaşlılık dönemnde, zhn hayatında brtakım değşmeler


olur. Bunların en önemls, her türlü patolojk süreçten
2017 ALES

bağımsız olarak zhn etknlğnn öneml ölçüde 10. Dl, kültürün en öneml göstergesdr. Tarhsel ve toplumsal
azalmasıdır. Bu azalma, özellkle, hafıza ve dkkat gelşme sürec çnde ortaya çıkan her türlü değerle
2017 ALES

yeteneklernde görülür. “Rbot Kanunu”nun ortaya bunları kullanmada ve sonrak kuşaklara letmede, nsanın
koyduğu gb, en uzun saklanan hatıralar, en esk doğal ve toplumsal çevresne egemenlğnn ölçüsünü
hatıralardır. Bundan ötürü yaşlılıkta yen blg ednme, gösteren araçların tümü, kültür olarak adlandırılır. Mlletler
yaşlılık önces devresne oranla daha güçtür. Zek ve toplumlar arasındak karşılıklı lşkler ve kültür
kmselern yen konulara el atmaktan kaçınarak esk alışverşler de tarh boyunca çeştl alanlarda hep dlle
blglern dernleştrme yoluna gtmelernn sebeb budur. gerçekleşmştr.

Bu parçadan aşağıdaklerden hangs çıkarılablr? Bu parçadan aşağıdaklerden hangs kesnlkle


A) Rbot Kanunu, blnçaltı kayıtlarının ve hatıraların nsan çıkarılır?
hafızasında geçc olarak bunamaya neden olduğunu A) Br mlletn kültürü, o mllete at dln estetklğ
söyler. ölçüsünde yaygınlaşır.

B) Çocukluk ve gençlk hatıraları, lerleyen yaşlardak B) Mlletlern kültürel çeştllğnn artması, dl eğtmyle
hatıralara göre blnç alanında daha uzun süre yer tutar. doğrudan lgldr.

C) Gençlern yen öğrendkler blgler hafızalarında C) Br mllete at kültürel değerler, dl vasıtasıyla neslden
tutamamaları, gereksz blglerle meşgul olmalarından nesle aktarılır.
kaynaklanır.
D) Br mlletn kültürel değerler, o dle at kuralların
D) Zek nsanlar, blgye daha hızlı ve kolay yollardan değşmedğn gösterr.
ulaşablmek çn hafıza teknklernden yararlanırlar.
E) Başka kültürlerden etklenmek stemeyen mlletler,
E) Yaşlılar, gençlk dönemlerndek ednmlernden ve kend dllern gelştrmeldr.
hatıralarından yararlanma gereksnm duymazlar.

20
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Süre tutmadan sadece çöz!
KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!
3
Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS, 13. Neredeyse bütün yazı domatese benzeyen domates
MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel aramakla geçrdm desem yer. Maalesef artık tadıyla,

2021 ALES
testi çözmek için kodu okutabilirsin.
kokusuyla gerçekten domates olan domates bulablmek
çok kolay değl! Bu, brçok ürün çn böyle. Artık tarımı
11. Yıllar önce, br gazetede “Murat Al” başlıklı br resml öykü pazar yönetyor. Raf ömrünü uzatmak çn meyvenn,
yazar ve çzerdm. Öyküdek olaylar XV. yüzyılda geçerd. sebzenn tadından, lezzetnden kolayca vazgeçleblyor.
Kahramanımız kılıç kuşanmasına rağmen şddete karşı Buna nasıl cesaret edleblyor? Tüketcler yan bzler,
olan, daha çok blme saygı duyan br gençt. Kahramanın bunun olmaması çn herhang br blnç ve drenç ortaya
adını, gazetenn o dönemk genel yayın yönetmen benm koyamadığımız, tadı tuzu olmayan domatese kolayca rıza
adımı ters çevrerek koymuştu. Murat Al’nn arkadaşı gösterdğmz çn neredeyse sentetk domates üretm çn
Gülayşe, yardımcısı Çalık, atı Küheylan, Çalık’ın eşeğ br düzen kurulablyor. Türkye br tarım ülkes ve bu
Kelebek öykünün dğer kahramanlarıydı. O zaman da değşm adım adım hep beraber yaşadık ve sadece
bugün olduğu gb brçok kş bana “Keloğlan çzsen ne y seyrettk. Hayır, aslında sadece seyretmedk, tüketmmz
olur!”, “Nasreddn Hoca çzsen ne güzel olur!” deyp artırarak bu bozulmaya çanak tuttuk, tutuyoruz.
dururdu. Taleplern rahatsız edc barışçıl br dayatmaya
vardıranlar ble vardı. Arada br onları da çzyordum ama Aşağıdaklerden hangs bu parçada yakınılan
benm gönlüm, tarh ve folkloru yenden uydurmaktansa durumlardan brdr?
var olmayan br kahraman meydana getrmekten yanaydı.
Kaşı, gözü, karakter ve kşlğyle benm kafamda üretlmş A) Köylü pazarına getrlen sebzelerle meyvelern aynı
br kahraman... tezgâhlarda satılması

Bu parçanın yazarı aşağıdaklern hangsnden B) Tarımda sentetk laç kullanılması karşısında


yakınmaktadır? tüketclern tepkszlğ
A) Yen karakter ve hkâye üretmenn, düşünüldüğünden C) Sebze ve meyvelern son tüketm tarhnden önce
zor olmasından bozulması
B) Geleneksel ve yöresel karakterlern, gördüğü
rağbetn azalmasından D) Sebze ve meyvelerde lezzet artırıcı bazı laçların
ÇIKMIŞ SORU

kullanılması
C) Geleneksel kahramanlar hakkında hkâyeler yazması
çn baskı yapılmasından
E) Domates üretmnn, tüketclern htyacını
D) Gazete yayın yönetmenlernn sanatçıların eserlerne karşılamaması
müdahale etmesnden

E) Tarhî ögelern hkâyelerde kullanılmasının sınırlayıcı


etkye sahp olmasından

2018 - ALES

12. Aradığımız ktapların bzm çn br hkâyesnn olması,


braz gzemlerle dolu olmalarını gerektryor. Yan bzm
2021 ALES

onları aramamız, onların zlern sürmemz, kollarına


atılmamız, peşlerne düşmemz hatta anlatılanlara kapılıp
gtmemzle ktaplar br maceraya dönüşüyor bzm çn.
14. Brezlyalı romancı Paulo Coelho; Hippi adlı otobyografk
Belk başka mecralar çn tam böyle değl ama bana
romanında; unutulan, az hatırlanan br zaman dlmnn
2014 YGS

kalırsa edebyat çn tamamen böyle. Brlernn okunması


ayrıntılarını br yolculuk öyküsüne yedrerek okurlarına
gerektğn söyledğ çn okuduğumuz ktaplar, hayatımızın
sunuyor. Ancak Coelho, bu yapıtını btrdkten sonra
br yernde kendlğnden karşımıza çıkan ve br şeklde
otobyografk çalışmalara farklı br rol bçmş ve
bz çne çeken ktaplar kadar etks altına almıyor sank
otobyografk romanların yazar çn br tür parmak
bz. Onların bırakacağı etk, tabr yerndeyse, saman
jmnastğ olarak değerlendrlmesne traz etmştr.
alev gb br şey.
Paulo Coelho’nun otobyografk romanlarla lgl
Parçanın son cümlesndek ktaplarla lgl yakınma,
olarak karşı çıktığı durum aşağıdaklerden hangsdr?
aşağıdaklerden hangsyle lgl olablr?
A) Okur ktlesnn farklı gösterlmes
A) Etklernn kalıcı olmamasıyla
B) Gez yazılarıyla eş değer tutulması
B) Ktapçılarda zor bulunmasıyla
C) Anlatımının yavan olarak gösterlmes
C) Sürükleyclkten uzak olmasıyla
D) Kolay br şeklde yazıldığının düşünülmes
D) Öğretclk özellğ taşımamasıyla
E) Br solukta okunacak metn gözüyle bakılması
E) Sırf brler önerd dye okunmasıyla

21
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

3 KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!


Süre tutmadan sadece çöz!

15. Gülmek, ağlamak, nefret etmek, sevmek, pşman olmak, 17. Flozof; tüm nsanlığın sorunlarını kendne dert ednmek
syan etmek neyse yazmak da odur benm çn. İşte o suretyle blm, sanat, syaset gb her alanda düşünerek
2023 TYT

yüzden yazarım ben. Brtakım sosyal htyaçlar, kafa yen, özgün fkrler ortaya koyablen kşdr. Onların getrdğ
tutulmaz kurallar, şahs çıkarlardan dolayı yazarım. bu düşünce zengnlğ ve yaşama tarzı yoluyla nsanlar
Kısacası yaşadığımın farkına varmak çn yazarım ben. etrafında olup btenler fark eder ve gerçekler görmeye
Herhang br toplulukta, meclste, sofrada, nsan olan her başlarlar. Flozof, var olan her şey ve nsan yaşamını bütün
yerde boğazımda düğümledğm hıçkırık, gözümde boyutlarıyla kavramaya çalışırken de alçak gönüllüdür ve
tuttuğum yaş, dudaklarımda soldurduğum tebessüm, “Ben blrm.” ddasında değldr. O, ney blp ney
koparamadığım çığlık, gölgesne sığınmaya mecbur blmedğnn farkındadır. Kend ön yargılarıyla,
olduğum senszlktr yazmak. İşte bu yüzden alırım kalem blgszlkleryle yüzleşeblr ve kbre kapılmaz. Doğruların
elme, bu yüzden dokunurum duyguların ve düşüncelern onu araştıran herkese açık olduğu anlayışıyla hakkate
bam telne. ulaşma steğn taşır ve soruşturma azmn sürdürür.
Bunların yanı sıra flozof, dedğ le yaptığı brbr le uyumlu
Bu sözler, aşağıdak sorulardan hangsne karşılık olan, savunduğu düşünceler hayatına aktarablen br
söylenmş olablr? kşdr. O, blgece br hayat tarzının yaşayan örneğdr.
A) Szce yazmak br nsan çn ne kadar önemldr?
Bu parçada aşağıdak sorulardan hangsnn cevabı
yoktur?
B) Nasıl br ortamda yazmayı terch edersnz?
A) İnsan odaklı düşünen flozofların eylem le söylem
C) Yazmanızın gerekçesn açıklar mısınız? nasıl olmalıdır?

D) Yazmak çn özel br ortam arar mısınız? B) Egosu yüksek flozoflar, toplumsal sınıflandırmada da
etkn mdr?
E) Yazı - nsan lşks hakkında ne düşünüyorsunuz?
C) Özgün düşünceler ortaya koyan flozoflar, öz eleştr
yapablr m?

D) Breylern yaşamları üzernde flozofların br tesr var


mıdır?

E) Mütevazı flozof, toplum breylernn problemleryle


özdeşm kurablr m?

Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS,


MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel
testi çözmek için kodu okutabilirsin.

18. Ebeveynler çocuklarının djtal dünyada ve nternetn


sınırsız evrennde olumsuz deneymler yaşamalarından
endşe duyuyor. Çünkü djtal teknolojlern blnçl
kullanılmamasının pek çok olumsuz sonucu olablyor. Hem
anne ve babaların çocukları çn duydukları endşey
16. Eskden başarılı olmanın arkasına sığınarak çok kalp azaltablmes hem de gençlern kendlern djtal çağın
kırdım. Edebyat çevrelerne yen grdğm yıllarda hem stenmeyen etklernden uzak tutablmes çn y brer “djtal
kendm öne çıkartma saplantıları çersndeydm hem de medya okuryazarı” olmaları gerekyor. Djtal dönüşüm
kendn beğenmş br nsandım. Romanlarımın sayısı sürecnde ayrıca her yaştan breyn “djtal vatandaşlık”
arttıkça hırslarım da artmaya başladı. Hatta bu hırslarım konusunda blg sahb olması da hayl öneml.
gerçekleşsn dye zaman zaman çok abuk subuk şler de Bu parçada aşağıdak sorulardan hangsnn cevabı
yaptım. Sonra sonra bunlar, yaşamla ödeştkçe yce vardır?
azaldı. Şmd se kendm affedemyorum. Bu hırsım,
aleden gelen kalıtsal br sonuç da değld; öyleyse neden? A) Djtal teknolojlern letşm üzernde nasıl br etks
vardır?
Bu parçanın son cümlesndek sorunun yanıtı B) Djtal teknolojlern olumsuz etklernden nasıl
aşağıdaklerden hangs olablr?
ÇIKMIŞ SORU

korunablrz?
A) Başarının getrdğ kbrden C) Teknolojk gelşmeler örnek br vatandaş olmaya nasıl
katkı sağlar?
B) Yaşının çok genç olmasından
D) Djtal teknolojler neden kuşaklar arasında çatışmaya
C) İnsanların sevgsn kazanablme telaşından yol açar?
E) Aleler çocuklarını neden djtal teknolojden uzak
D) Toplumsal sorunlara değnmemesnden tutmaya çalışıyorlar?

E) Merhamet hslern ytrmş olmasından 2021 - ALES

22
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!
4
18
Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Sadece Çöz

 Bu testi, süre tutmadan, sadece anlayarak doğru çözmeye çalışınız.


 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.
Riski Azalt

 Şöyle bir etrafımıza baktığımızda birçok şeyde bir ana etken bir de yardımcı etkenler görürüz: Ana
karakter, yardımcı karakter; ana yol, tali yol… Paragrafta da durum böyledir. Yazarın asıl anlatmak istediği
“ana düşünce” var, bir de bunu destekleyen yardımcı düşünceler var.
 Yardımcı düşünce soruları genelde olumsuz soru köklerinden oluşturulmuştur: “Değinilmemiştir,
ulaşılamaz, söylenemez, varılamaz, çıkarılamaz, bağdaştırılamaz, yoktur, değildir” gibi…

Tarih: D: Y: B: N:

Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS, 2. Hayatım boyunca önce y br okuyucu olmaya çalıştım.
MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel Eskden gazete okurdum daha çok. Mesela kahvaltı
2023 TYT

testi çözmek için kodu okutabilirsin.


masasına serlen br gazetey ble okumaya çalışırdım.
Küçükken alemn koyunlarını güderdm hafta sonları.
1. Günümüzde nsanların büyük br bölümü, teknolojk Merada ble yanımda ktaplar olurdu. Ünverste yıllarında
değşmn “süreksz” olduğuna nanır. Bu sürekszlk pek çok türden bulabldğm ktapları okumaya gayret
yaklaşımına göre teknolojk değşm, modern teknolojy ettm. Bu ktaplar, genellkle resmî konjonktürün bze
oluşturan benzersz makneler ve aletler tek başlarına dayattığı ktaplar olmadı. Daha sonra bunlara derg
cat eden El Whtney, Thomas A. Edson ve Henry Ford okumaları da eklend ve lgnçtr mzah derglern de
gb breysel dehaların kahramanca çalışmalarıyla okumaya çalışırdım ünverste yıllarında. O yıllar benm
gerçekleşmştr. Bu görüşün fade ettğ bçmyle catlar, kaynaklara ulaşmak, özgürce yaşayablmek adına altın
geçmşe çok az şey borçlu olan veya hç borçlu olmayan çağlarımdı.
üstün kşlern ürünlerdr. Teknoloj tarh ve blm
alanındak konularla lglenen küçük br akademk topluluk Bu parçanın yazarıyla lgl olarak aşağıdaklerden
se bu açıklamayı bastleştrmec br yaklaşım olarak hangs söylenemez?
görmektedr çünkü onlara göre bu açıklama; karmaşık
teknolojk gelşmeler süreçten bağımsız br şeklde, A) Ktap okumaya karşı özel lgs olduğu
anden boy gösteren catlar düzeyne ndrgemektedr.
B) Ktap okumak çn her fırsatı değerlendrdğ
Bu parçadan aşağıdaklern hangsne ulaşılamaz?
C) Zamanla farklı türde ktaplar okuduğu
A) Teknolojk değşmn nasıl gerçekleştğne lşkn farklı
görüşler vardır.
D) Ktapları ve özgür olmayı yaşamının merkezne
koyduğu
B) Brçok nsan çn teknolojk değşmler br brkm
sonucu ortaya çıkmamıştır.
E) Mzah derglerne lg duyduğu
C) Sürekszlk yaklaşımına göre teknolojk değşm,
ÇIKMIŞ SORU

toplumsal gelşmenn ürünüdür.

D) Sürekszlk yaklaşımına karşı akademk çevrelerde


eleştrel br tavır söz konusudur.

E) Kşsel dehaların teknolojk gelşmde ön planda


olduğunu savunanlar vardır.

2021 - ALES

23
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

4 KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!


Süre tutmadan sadece çöz!

3. Fotoğraf, cat edldğnden ber görüntünün gerçeklğn 5. Şar Arf Nhat Asya, 1960 senesnde Lefkoşa’dak Celal
sunma konusunda dğer görsel sanatlara göre dama Bayar Lsesnde öğretmen olarak görevlendrlmştr. O,

2014 LYS
2018 ALES

önde olmuştur. Fotoğrafın nesneler tıpatıp aktarablmes, görev yaptığı okulda öğrenclere öncelkle tarh şuurunu
çoğaltılablmes ve kolaylıkla paylaşılablme özellğ onu aşılamıştır. Asya’nın bu blnçlendrme gayret, okulla sınırlı
dama popüler hâle getrmştr. Ünlü yazar ve sanat kalmamıştır. Kıbrıs halkını da fırsat ve zemn buldukça bu
eleştrmen John Berger, bu konuda “Fotoğraf yalan konularda uyarmıştır. Bu küçük adanın Türk kesmndek
söylemez.” der. Ancak fotoğrafın, gerçeğ olduğu gb halk, kendsn çok sevmş ve onun fkrlern benmsemşt.
aktarma yan nesnel gerçeklğ yansıtma özellğ Asya, Kıbrıslı Türklern haklı ve şanlı davasıyla lgl yrm
modernzmle brlkte sorgulanmaya başlanmıştır. Burada beşn üzernde yazı yazmıştır. Kıbrıs Rubaileri adlı şr
fotoğrafçı, kend öznel gerçeklğn yaratmaktadır. Yan ktabı da onun Kıbrıs’a dar yazmış olduğu çok anlamlı ve
fotoğrafçı konuyu kends belrler, br çerçeve çzer, kıymetl br eserdr.
vurgulamak stedkler bu çerçevenn çnde kalırken
seçmedğ ögeler se çerçeve dışına tlmş olur. Kend Bu parçadan hareketle Arf Nhat Asya le lgl olarak
öznel gerçeklğn yaratırken de çnde yaşadığı toplumun
blg brkm, olayları algılayış bçm, nançları ve estetk I. Tarhî duyarlılığa sahp br öğretmendr.
değerler öneml br rol oynar.
II. Gençlk yıllarında Kıbrıs’ta görev yapmıştır.
Bu parçadan hareketle
III. Yaşadığı mekânın etksnde şrler yazmıştır.
I. Fotoğraf tarh boyunca fotoğrafın dünyayı nesnel br
şeklde ortaya koyduğu düşünces hep var olmuştur.
yargılarından hangler söylenemez?
II. Modernst yaklaşıma göre toplumun estetk A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
değerlern yok sayan fotoğrafçı, nesneler kend
gerçek boyutlarıyla aktarmaktadır. D) I ve III E) II ve III

III. Modernst fotoğrafçılıkta fotoğrafçı, vurgulamak


stedğ konuları kend zhnsel süzgecnden geçrerek
zleycye sunmaktadır.

yargılarından hanglerne ulaşılamaz?


A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) I, II ve III

Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS,


MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel
testi çözmek için kodu okutabilirsin. 6. Ara Güler 16 Ağustos 1928’de İstanbul’da doğdu. Tam adı
Aram Güleryan’dır. Annesnn adı Verjn’dr. Eczacı olan
2014 YGS

4. İtalyan ressam Leonardo da Vnc’nn Bir Ayının Başı babası Dacat Güler, Gresun’un Şebnkarahsar lçes,
adlı çzm, Londra’dak br müzayedede yaklaşık 104 Yaycı köyünden 6 yaşındayken okumak çn İstanbul’a
mlyon lralık rekor br fyata alıcı buldu. Eser satışa geld. Ara Güler 1951 yılında Kuruçeşme’dek Getronagan
koyankurum, çzmn usta sanatçının özel koleksyonda Ermen Lsesnden mezun oldu. Lse yıllarında flm
bulunan yalnızca brkaç esernden br olduğunu stüdyolarında snemacılığın her alanında çalışırken
duyurdu. 7x7 cm boyutlarında ve uçuk pembe, bej kâğıt Muhsn Ertuğrul’un tyatro kurslarına da devam ett. Çünkü
üzerne gümüş nokta teknğ kullanarak oluşturulmuş yönetmen veya oyun yazarı olmak styordu. 1950’de br
çzm 500 yıldan daha esk olma özellğ taşıyor. Bu fotoğraf maknes alıp Yeni İstanbul gazetesnde foto
resm, da Vnc’nn 1480’Iern başlarına kadar uzanan muhabr olarak göreve başlarken aynı zamanda İstanbul
küçük ölçekl hayvan çzmler arasında yer alıyor. Ünverstes İktsat Fakültesne devam ett.

Bu parçada Bir Ayının Başı adlı eserle lgl Bu parçada Ara Güler le lgl olarak
aşağıdaklern hangsne değnlmemştr?
I. Fotoğraf sanatına yönlendrlmesnde alesnn etks
A) Ressamın kşsel koleksyonunda neden yer aldığına olmuştur.
ÇIKMIŞ SORU

B) Ressamın hang tür eserler arasına grdğne II. En öneml fotoğraf sanatçılarından br sayılmaktadır.

C) Geçmşnn ne kadar önceye dayandığına III. Farklı sanat dallarına lg duymuştur.

D) Resmedlmesnde nasıl br yöntem kullanıldığına yargılarından hanglerne değnlmemştr?

E) Pyasa değernn ne kadar olduğuna A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

2023 - MSÜ D) I ve II E) II ve III

24
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Süre tutmadan sadece çöz!
KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!
4
Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS, 9. Çağımızda doğayı en fazla tehdt eden tehlkelern
MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel başında çevre krlenmes gelmektedr. Doğa ve çevre

2017 ALES
testi çözmek için kodu okutabilirsin.
krlenmes hava, kara, su ve denzlerde yaşayan canlıların
doğal gelşmelern lerde gderlmes mümkün olmayacak
7. Toplumda zaman zaman felaketseverlğe varan mesajlar şeklde olumsuz yönde etklemektedr. Yeryüzünde hayatın
yayan, pek çok şey üstü kapalı veya açıktan eleştren, kaynağını oluşturan suyun ve denzn krlenmes, çevre
samm ve dost tavırlarına rağmen karamsar nsanların krlenmesnn öneml br kesmn oluşturmaktadır.
sayısı azımsanamayacak kadar fazladır. Bu kşler Günümüzde denz krllğ; denz suyunda oksjen
toplumda fark edlmezler çünkü çevrelerne bu özellkler azalmalarına, denzlerde yaşayan canlılarda zehrlenme
kend yaşam tarzları olarak sunarlar ve depresyonun belrtlerne ve denzdek canlıların ve denz kaynaklarının
temelndek bunalım hâl le öfkey bu sayede gderek yok olmasına neden olmaktadır.
maskeleyeblrler. “Maskelenmş depresyon”dak
nsanlar; hayata hakkını vererek katılamaz, hayatın Bu parçadan aşağıdaklerden hangs çıkarılamaz?
güzellklern deneymlemek ve rsk almaktan kaçınırlar.
Ayrıca bu nsanların hssettklernn aksne hayata bağlı A) Plastk atıklar olmasaydı denzler hçbr zaman
ve mutlu görünmeye çalışmaları da yne depresyonun krlenmezd.
sonuçlarıyla yüzleşme korkularından kaynaklanır.
B) Denzlern krletlmes, balıkların zehrlenmesne yol
Bu parçadan maskelenmş depresyonla lgl açmaktadır.
aşağıdaklern hangsne ulaşılamaz?
A) Kşnn, yaşamın zevklern doyasıya tatmasını C) Su, yaşamın en öneml kaynaklarından br olarak
engeller. görülmektedr.

B) Olumsuz duyguların aktarımı, özellklernden brdr. D) Denzlerdek oksjen azalmasının nedenler arasında
ÇIKMIŞ SORU

denz krllğ de vardır.


C) Kşnn baş edeblmes çn konfor alanından çıkması
gerekr. E) Çevre krlenmesnn dışında doğayı tehdt eden başka
nedenler vardır.
D) Olumsuz duygular, sözde neşel tavırlarla gzlenr.

E) Kşy yen atılımlar yapmaktan alıkoyan duygu


durumudur.
2023 - TYT

10. Br öykücünün ney anlatması, ney anlatmaması


gerektğn en y kends blr. Dolayısıyla br yazar
2018 ALES

kendsn, duygularını en y fade edecek br temayı,


8. Ben, İstanbul’da çok kültürlü yapının kaybolduğunu konuyu en y bçmde metne yansıtmak ster. Bunu
düşünüyorum. İstanbul, br enkazlar kent bence. Br yaparken de her sanatçı, yaşadığı deneymler karşılayıp
2018 ALES

şeyler yaşanmış, yıkılmış, kaybolmuş bu şehrde. Bu onu sanat katına yükseltecek estetk, dl ve bçm arayışı
anlamda İstanbul, büyük br daralma yaşıyor. Bugün çersnde olur. Kend yolunda lerlemek, özgün ve yen
gdenlern ardından en azından şunu söyleyeblmemz olmak pek çok yazarın ortak arzusudur. Çünkü yazar her
lazım: Sz gttkten sonra bu şehr özelnde ülke; kültürel, durumda bçem ve çerkle kend olmak, esere kend
ahlak, ekonomk ve vcdan bakımdan çoraklaştı. Gdenn anlayışını yansıtmak ster.
acısını hssetmyoruz, hatırlatmıyoruz. Gdenlerden gerye
kalan zlere sahp çıkmıyoruz, onlar hç olmamış gb Bu parçadan hareketle
davranıyoruz. Geçmş yok sayarsak o zaman kültürel
mras br kuşaktan ötekne akamaz. Akacak k I. Öykü yazmak steyen br, yazacaklarını zhnnde
dönüşeblelm. tasarlamıştır.

Bu parçadan hareketle İstanbul le lgl olarak II. Sanatçı, brkmlern sanatsal br anlatımla ortaya
koyar.
I. Esk dönemlerde çok kültürlü br yapıya sahptr.
III. Edebyatta kalıcılık, öncek eserler yok sayarak elde
II. Kültürel zengnlk açısından küçülme yaşanmaktadır. edlr.

III. Yerl ve yabancı zyaretçler, esk hâlne özlem IV. Yazarlar, kaleme aldıkları eserlerde özgünlüğe
duymaktadır. ulaşmak ster.

yargılarından hanglerne varılamaz? yargılarından hangler çıkarılamaz?


A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III D) I ve II E) II ve IV

25
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

4 KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!


Süre tutmadan sadece çöz!

11. İnsanın varlığa lşkn temel blg ednme yollarından br


felsefe, dğer se blmlerdr. Doğa blmler ve sosyal
2016 YGS

blmler, dünyadak olguların nedenlern ve lşklern


araştırır. Pskoloj nsan davranışlarını, sosyoloj toplumsal 13. Esk Yunanlar müzğ her türlü erdemn esası sayarlardı.
varlığı, byoloj canlı varlığı, fzk se fzksel varlığı araştırır. Onlara göre müzk, ruhun eğtm ve arınması çn son
Her blm dalı, varlığın kendne bakan yönüyle lglenr. derece önemlyd. “Pagnon” adını verdkler müzkler,
Blmlern her br, dünyadak olguların br yönünü özel br dertlere karşı en y deva ve avuntulardan sayılır,
bakış açısıyla nceler. Bu nedenle her br, varlığı bell hastalıklardan kurtulmak çn kullanılırdı. Psagor,
yönler le ele alırken br bütün olarak göremez. Varlık umutsuzluğa düşmüş veya asab hastaları bell melodlerle
felsefes, br bütün olarak varlık konusunu ele alır; varlığın yleştrme olanaklarını tespt etmş, tıbbın babası Hpokrat,
felsefes; varlığın var olup olmadığını, varsa mahyetn, km hastalarını tedav etmek çn onları lahlern söylendğ
ncelk ve ntelğn sorgular. Ayrıca evrende br amaç tapınaklara götürmüştür. En büyük Yunan flozoflarından
(erek) olup olmadığını, evrende br amaç varsa bu amacın Eflatun da ahenk ve rtmler sayesnde ruhun dernlklerne
ne olduğunu da konu ednr. nüfuz ederek müzğn nsana neşe verdğn ve duygularını
tatlı tatlı uyarmakla kalmayıp sıkıntılarını ve bunalımlarını
Aşağıdaklerden hangs bu parçadan çıkarılablecek da gderdğn söylemştr.
br yargı değldr?
A) Felsefe, varlıkları farklı br bakış açısıyla değerlendrr. Bu parçaya göre aşağıdaklerden hangs müzğn
yararlarından değldr?

ÇIKMIŞ SORU
B) Doğa blmler, varlıklarla lgl bütüncül br yaklaşıma A) İnsanın manev yönünü güçlendrmes
sahp değldr.
B) Melankolye karşı çözüm üretmes
C) Varlık felsefes, evrene sorgulayıcı br anlayışla
bakmayı terch eder. C) Öfkeye meyll kşlerde etkl olması

D) İnsanda haz ve mutluluk uyandırması


D) Brey, varlıkla lgl blglere felsefe ve blmler sayesnde
ulaşır. E) Başka kşler anlamayı kolaylaştırması

E) Sosyal blmler, nesneler eksksz olarak ncelemey 2021 - ALES


amaçlar.

12. İnsanda görme duyusu, konuşmadan önce etkndr. Çocuk 14. Yazan brnn her şeyden önce y br okur olması
konuşmaya başlamadan önce çevresne bakıp onu gerektğn sürekl hatırlatarak flm okumak, resm okumak,
2016 YGS

tanımaya çalışır. Yan çocuk, önce nesneler tanır; daha fotoğraf okumak düşüncesnn; yazan brne hayatı
sonra o nesnelern, varlıkların smlern yan sözcükler okumak blgs kadar öneml olduğunu göstermek çn
öğrenerek konuşmaya başlar. Bu dünyayı sözcüklerle snemaya yakın durmalarını sterm. Yazan br nsan ya da
anlatırız ama sözcükler nesnelerle çevrelenmş yazmak arzusunu beslemek steyen br snemadan ne
olduğumuz gerçeğn hçbr zaman değştremez. öğrenr? Bence çok şey… Başka dünyalara yolculuklara
Gerçeküstücü ressam Magrtte, Düşlerin Anahtarı adlı çıkar her şeyden önce. Hkâye yazmayı öğrenr; kurgu
resmnde sözcüklerle görülen nesnelere dar görüşümüzü yapmayı, dyalog kurmayı, görsel mgenn ne anlama
etkler. gelebldğn öğrenr. Ayrıntıları görmey, br yapıtın
ayrıntılarla nasıl örüntülenebleceğn öğrenr ve daha
Aşağıdaklerden hangs bu parçadan çıkarılablecek brçok şey. Edebyatın salt snemayla değl, dğer sanat
br sonuç değldr? dsplnleryle lşksn de buradan hareketle öğreneblr.
A) İnsanlar, yaşadıkları gelşmsel sürece göre eşyaya
anlam yüklerler. I. Yaşamı algılayamayan kşler, yazar olmakta zorlanır.

B) Görme duyusu şlevn yerne getrmezse hçbr varlık II. Snema, yazarların yararlanableceğ brçok özellğ
anlaşılmaz. barındırır.

C) Görme eylemnden sonra sözcükler şlevsellk kazanır. III. Snemayı blmeden hkâye yazmak zordur.

D) Mekân ve çevre algısı, görme duyusuyla şekllenr. Numaralanmış fadelerden hangler bu parçadan
çıkarılablecek yargılardan değldr?
E) Br çocuğun yaşamı anlamlandırması, bazı evrelerde A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
gerçekleşr.
D) I ve III E) II ve III

26
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Süre tutmadan sadece çöz!
KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!
4
15. Eğer genç adamda br kablyet varsa sözündek 17. Öğretmenler, Cumhuryet’n lk yıllarından tbaren
cevherden fark edlr. Bazen tutuşmakta olan ateşe şöyle toplumun modernleşmesnde ve bu modernleşme
2023 TYT

2017 YGS
br üflemek yeterl olablr. Şr öğretlr m blemyorum ama hamlesnn sürekllk kazanmasında ana güç olarak
kablyet olursa kolay olur. Şrn şekl özellkler, söz düşünüldü. Cumhuryet değerlernn topluma
sanatları müfredatımızda var. Ancak flozof “Yolu blmek ulaştırılmasında, toplumun yen br değerler bütünü
başka, yürümek başkadır.” der. Yürümey kmseye etrafında yenden şekllendrlmesnde, yen rejmn
öğretemezsnz. Yolu blyorsanız tarf edersnz. Ancak öngördüğü aydınlanma felsefesn yaymak çn en deal
ben kendm usta br şar saymadım. Gençlerde yetenek sınıfların başında öğretmenlk gelyordu. Bu atılımın en
varsa şrn hasını önüne koymalıyız. Onları söz öneml ayaklarından br Köy Ensttüler se br dğer de
söylemenn erdem olduğuna nandırmalıyız. Onlara söz hç şüphesz Türk edebyatı oldu. Bu dönemde yazılan
emanetn yüklenmenn sorumluluğunu öğretmelyz. romanlar aracılığıyla hem yen br nsan tpnn çerçeves
çzld hem de bu tpn br model olarak dolaşıma
Bu parçaya göre aşağıdaklerden hangs sokulmasının yolları arandı.
söylenemez?
Bu parçadan hareketle aşağıdak yorumlardan hangs
A) Br nsanda var olan yetenekler, onun konuşmasına
yapılamaz?
yansır.
A) Cumhuryet’n lanıyla öğretmenlk daha öneml hâle
B) Şre kablyetl olanların şrde lerleme göstermes gelmştr.
kolay olur.
B) Modernleşmenn kabul görmesnde öğretmenlern
C) Bçm özellklernn blnmes, y şr yazılableceğ olumlu etkler olmuştur.
anlamına gelmez.
C) Topluma ulaşmanın öneml yollarından br,
D) Br konuda yeteneğ olanlara o yolda küçük br destek öğretmenlerdr.
başarmaları çn yeteblr.
D) Romanlar aracılığıyla yen nsan tplernn özellkler
E) Sorumluluk blncnde olanlar, ne yapmaları gerektğn aktarılmıştır.
de blrler.
E) Kırsal kesm nsanlarının okuma blncne ulaşmasında
roman türü etkl olmuştur.

16. 1978 yılında Sbrya’nın uçsuz bucaksız Tayga


Ormanlarında araştırmalar yapan dört jeolog, br kulübe
2018 ALES

ve eklmş br tarla görür. Bu durumu tuhaf kılan, kulübenn 18. Türkye’de ve dünyanın pek çok ülkesnde yüz bnlerce
en yakın yerleşm yerne 250 km mesafede olması ve hasta, organ nakl çn sırada. Organ naklnde gerekl
yürüme dışında hçbr ulaşım mkânı bulunmamasıdır. organın temn edlmes kadar organın, hastanın bulunduğu
Üstelk kışın bu bölgede sıcaklık, -40 derecelere kadar yere zamanında nakledlmes de öneml br konu. Neyse
düşmektedr. Helkopterle bölgeye nen jeologlar derme k son yıllarda organ taşıma ağı etkleyc br şeklde
çatma kulübey bulurlar. Onları tuhaf kıyafetler çersnde, lerleme kaydett. Örneğn Unversty of Marylande bağlı
saçları, sakalları karışmış yaşlı br adam karşılar. Yanında tıp merkezndek br kadın hasta çn lk kez kullanılan
da orta yaşlı k kadın... Kadınlar ağır ağır sank öter gb, yöntemde hastaya nakledlecek böbrek, br nsansız hava
tuhaf br şeklde konuşmaktadırlar. Kadınlar kendlerne aracı (İHA) le taşınarak hastaneye ulaştırıldı. Organ nakl
kram edlen çay, ekmek ve reçele hayretle bakarlar. Yaşlı bekleyenler çn en büyük sıkıntı, uygun organın kısa
adam “Ben ekmek gördüm ama onlar hç görmed. sürede bulunamaması. Uygun organ bulunduğunda se
Doğduklarından ber gördükler lk yabancı szsnz.” der. organın şlevn kaybetmeden çok hızlı br şeklde nakl
Ale, 40 yıldır bu ormanda yaşamaktadır. bekleyen hastanın bulunduğu yere ulaştırılması şart.

Bu parçadan hareketle Bu parçadan hareketle

I. Soğuk ortamlarda yaşayanlar, gym kuşamlarına I. Teknolojk gelşmeler, nsan sağlığının korunmasına
dkkat edemeyeblrler. katkı sağlamaktadır.

II. Sosyal çevreyle br şeklde sözlü letşme II. Hayatın devamı adına gösterlen duyarlılık, zaman
grmeyenlern dl sıradanlaşır. çersnde artmaktadır.

III. Yerleşm yerlernden çok uzakta uzun yıllar yaşamak III. Gelr düzey düşük ülkeler, organ nakl konusunda
mümkündür. zorluklar yaşamaktadır.

yargılarından hanglerne ulaşılamaz? yorumlarından hangler yapılamaz?


A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III D) I ve II E) II ve III

27
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

5 KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!

18
Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Sadece Çöz

 Bu testi, süre tutmadan, sadece anlayarak doğru çözmeye çalışınız.


 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.
Riski Azalt

 ÖSYM son yıllarda metnin yorumu dışında, metinden hareketle ulaşılabilecek kavramları da sormaya baş-
ladı. Bu tip sorularda parçayı ne kadar iyi tahlil edersek edelim, seçeneklerde ya da öncüllerde yer alan
kavramlara aşinalığımız yoksa maalesef soruyu çözmekte zorlanabiliriz. Bu sorularda en azından işimiz
bir nebze de olsa kolaylaşsın istiyorsak kitabımızın sonunda yer alan kavram sözlüğüne göz atabiliriz.
Daha güzeli ise rutin sözlük çalışmaları yapabilmek.

Tarih: D: Y: B: N:

1. Hayatın nabzı djtal ortamda, Facebook’ta, Twtter’da, 2. Eflatun’a sormuşlar:


bloglarda, sözlüklerde, nternet stelernde atıyor. Blgye,
2018 TYT
2017 DGS

“İnsanoğlunun sz en çok şaşırtan davranışları nelerdr?”


magazne hızla buradan ulaşılıyor. Buralarda brlktelkler
kuruluyor, duygudaşlıklar yaratılıyor hatta suçlar şlenyor. Eflatun, tek tek sıralamış:
Basılı gazetelern, derglern tüketm, magazn ble
buralarda yapılıyor. Twtter’da yüz kırk karakterle dünyalar • “Çocukluktan sıkılırlar ve büyümek çn acele ederler
kuruluyor. Farklı ülkelerdek bnlerce kş, olayları anlık ne var k büyüyünce çocukluklarını özlerler.
değerlendryor, tartışıyor. • Para kazanmak çn sağlıklarını ytrrler ama
sağlıklarını ger almak çn de para öderler.
Aşağıdaklerden hangs bu parçada söz edlen djtal
ortamın br özellğ değldr? • Yarınlarından endşe ederken bugünü unuturlar,
sonuçta ne bugünü ne de yarını yaşarlar.
A) Evrensellk B) Yenlk C) Hız
• Hç ölmeyecek gb yaşarlar ancak hç yaşamamış
D) Paylaşma E) Güvenlrlk gb ölürler.”

Yne sormuşlar:
“Pek sen ne öneryorsun?”
Blge, yne sıralamış:

• “Kmseye kendnz sevdrmeye kalkmayın! Yapılması


gereken tek şey sadece kendnz sevlmeye
bırakmaktır.
• Öneml olan, hayatta en çok şeye sahp olmak değl;
en az şeye htyaç duymaktır.”

Bu parçada Eflatun’a göre nsanların sahp olması


gereken özellkler arasında aşağıdaklern hangs
yoktur?
A) Yaşının değern blmek
B) Sevlmek çn uğraşmamak
C) İhtyaçlarını en aza ndrmek
D) Sağlığın değern blmek
E) Paranın ardında koşmamak

28
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Süre tutmadan sadece çöz!
KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!
5
3. Güzde Taranoğlu, 1960’tan sonra ortaya çıkan toplumsal 5. Sahaftan aldığınız ktabın çnden zarfsız br mektup çıksa
gerçekç yazarların aksne şrn ve sanatın deolojlern ne yapardınız?

2019 ALES
2016 YGS

gölgesnde olmasını kabul etmez. İdeolojlern her


türlüsüne karşıdır. Ancak Taranoğlu da toplumsal “Dokunmazdım, bana gelmeyen mektubu asla okumam.”
gerçekçler gb, toplum hayatındak sorunlara çözüm demeyn sakın. Ben, szn de yapacağınızı yaptım. Açtım,
teklfler sunar. Toplumun acılarını ve sorunlarını şlemes okudum. Önce ktaptan söz edeym. 1974 tarhnde
yönüyle toplumsal gerçekçlerden esnlendğ görülür. basılmış, yeşl, cltl br ktap: Meşhedi ile Devriâlem.
Ancak çözümü toplumsal gerçekçlern penceresnden Yazarı, Ercüment Ekrem Talu. Mektuba gelrsek… Mumlu
sunmaz. Onun çözümler, br ana duyarlılığı şeklndedr. gb kalın br kâğıda yazılmış, tek sayfalık. Üst tarafındak
Gurbete gtmek steyen köylüye, köyünde kalmasını tırtıklardan kâğıdın mektupluk br bloknottan koparıldığı
söylerken herhang br deolojye yaslanmaz. Sadece anlaşılıyor. Dört de zımba delğ var üstünde. Demek en
onların mutluluğunu düşünür. az k kez dosyalanmış. Çok değer verlmş, özenle
saklanmış, bell. Özenn, lgnn br başka gösterges, kat
Bu sözler söyleyen kşye göre aşağıdaklerden yerlerne arkadan nce şertler hâlnde kâğıt yapıştırılarak
hangs Güzde Taranoğlu’nun özellklernden br oralardan kopup ayrılmasının önlenmş olması.
değldr?
Bu parçada yazarla lgl olarak aşağıdaklerden
A) Şrde deolojk yaklaşımlara karşı çıkması
hangsne dar br pucu yoktur?
B) Toplumun sıkıntılarına yer vermes A) Ktaplara lg duyduğuna

C) Toplumsal problemlere önerler sunması B) Meraklı br yapısı olduğuna

D) İdeolojden beslenmeyen şre uzak durması C) Detaylara dkkat ettğne

E) Olaylara anne şefkatyle çözüm önermes D) Öngörüde bulunduğuna

E) Mektubu okumayı önerdğne

6. Popüler yazarlık yalnızca edebyattan ödün vererek


yüksek satış rakamlarının hedeflenmesnden baret değl.
4. Adını duymadığınız, varlığından haberl olmadığınız ne Ktabınız çok satılıyor, üst üste yen baskılar yapıyor ama
çok hastalık var ve bu hastalıkları çeken ne çok nsan. sz kmsenn tanımadığı br olarak yaşamınızı
Dert ednlen pek çok şeyn, sağlığa yönelk br tehdt sürdürüyorsanız hâlâ popüler yazar olamamışsınız
karşısında ne kadar anlamsız, ne kadar ufak, ne kadar demektr. Yazar olarak lg ve tbar görmek de en az çok
önemsz olduğu en y bu durumlarda anlaşılıyor. Beyne satmak kadar öneml. İdeal br popüler yazar olmak çn
gden br pıhtının nsanı dakka değl brkaç sanye çnde talk show ve eğlence programlarının vazgeçlmezlernden
felce uğratableceğn, yaşamla ölüm arasında nceck br br olmayı gönülden stemelsnz. Hem oralarda ncr
çzg olduğunu ancak böyle zamanlarda dernden çekrdeğn doldurmayacak konularda saatlerce gevezelk
kavrıyorsunuz. edeblecek br kapasteye hem de medyatk olmaya can
atıyor olmalısınız.
Bu parçada belrtlenler arasında aşağıdaklerden
hangs yoktur? Bu parçada popüler yazarlıkla lgl olarak
aşağıdaklerden hangsne yer verlmemştr?
A) İnsanların bazı hastalıklardan haberdar olmadıkları
A) Ele alınacak konuların neler olduğuna
B) Yaşanan sıkıntılar arasında öncelkl olanların
bulunduğu B) Yazınsallıktan yoksun eserler verldğne

C) Felç durumunun nasıl ortaya çıkableceğ C) Yüksek satış rakamlarının hedeflendğne

D) Drençl br vücudun uzun yaşamayı sağladığı D) Yazarların toplum tarafından tanınması gerektğne

E) Yaşam ve ölüm arasındak geçşn kolay olduğu E) Yazarın eğlence programlarına katılması gerektğne

29
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

5 KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!


Süre tutmadan sadece çöz!

7. Empat kurablmek, şn püf noktasıdır. Edebyat, lla da 9. Felsefenn ortaya çıkmasıyla lgl görüşler, çoğunlukla
kend hkâyen anlatmak demek değldr. Şu ana kadar kabullere dayanır. Bu kabuller, bugüne ulaşan sözlü ve

2021 ALES
yed ktabım yayımlandı. Her br gerek üslup gerekse yazılı (tarh, antropoloj, arkeoloj vb.) brçok blgnn
çerk bakımından brbrnden tamamen farklı. Zra benm yorumlanması sonucunda oluşmuştur. Elde edlecek yen
hayatımın farklı dönemlernde, farklı ruh hâlleryle yazıldı. blgler, var olan kabuller değştreblr ama uzlaşılan
Bu nedenle de kendn zaman çnde tekrarlayan br yazar blglere göre felsefe; farklı medenyetlern felsefeye temel
sayılmam. Hayatta başıma hep bela olan tutarsızlığımın olablecek blm, nanç ve öğretlernn sstemleştrlmes le
ve değşkenlğmn belk de tek faydası budur bana. MÖ 6. yüzyılda belrgn olarak ortaya çıkmıştır. Felsefenn
ortaya çıkışı ve sstemleşmesnde bazı flozoflar öne
Aşağıdaklerden hangs bu parçada yazarın anlatmak çıkmıştır.
stedğne ters düşer?
Aşağıdaklerden hangs bu sözler söyleyen yazarın
A) Yazarın çnde bulunduğu pskolojk durum, onun
düşüncesyle bağdaşmaz?
yazdığı esere de yansır.
A) Kabullern oluşumunda farklı blglern değerlendrlmes
B) Tekrara düşmek stemeyen yazar, çerk ve anlatım etkl olmuştur.
bakımından farklı ktaplar yazmayı amaçlamalıdır.
B) Yazılı blglerde sağlanan kesn uzlaşı, felsefe gb
C) Br yazar hang alanda uzmanlaşmışsa romanlarını da blmlern tanımını kolaylaştırmıştır.
hep o tarz ve çerkle yazmalıdır.
C) Felsefenn düzenl br dspln hâlne getrlmesnde
D) Yazarların kend hkâyelern anlatmak gb olmazsa flozofların şlev yadsınamaz.
olmaz br yaklaşımı olmamalıdır.
D) Değşk uygarlıklarda görülen blmlern sstemleşmes,
E) Empat kurarak ötekn anlayablenler, yazarlığın çok felsefey meydana getrmştr.
öneml br noktasını da yakalamış olurlar.
E) Orjnal blglern var olan kabuller değştrme olasılığı,
göz ardı edlmemeldr.

8. Dl, benm çn ta başından ber br sevda. Öztürkçeclk


akımını açıkça eleştryor, kaybolan Osmanlıca kelmelern
bıraktığı boşluğu görüyorum. Dlde ve kültürde sürekllk
olmalı br toplumda. Yoksa blg ve kültür brkm, br
kuşaktan dğer br kuşağa akamaz. Bzde de öyle oldu.
Ben esk kelmeler kullandığım çn çok eleştr aldım ama 10. Sürahde ışıl ışıl, çlecek su
kelmenn esks olur mu? Hepmzn elnn altında br
Denz kokusu, toprak kokusu, ççek kokusu
2016 YGS

Osmanlıca sözlük olmalı bence. Blmedğmz br kelmeye


rastlayınca açıp bakacağız tab k çünkü buna değer. Yüzüme vuran ışık, kulağıma gelen ses
Başka türlü nasıl gelşr nsan? Ama dl konusunda br Ah, bütün sevdklerm, her şey, herkes...
hazır lokmacılık var, “Bldğm kelmeler bana yeter, Anlıyorum, brbrnden mukaddes
zorlama fazla.” dyen tembel okuru da tembel yazarı da
Alıp verdğm her nefes
sevmyorum.
Bu dzelern br bütün olarak çerdğ anlam aşağıdak
Aşağıdaklerden hangs bu sözler söyleyen yazarın
cümlelerden hangsyle fade edlemez?
düşünceleryle tam br uyum göstermez?
A) Varlığın her noktası kıymetldr.
A) Yazar dedğn esky bırakıp yeny yüceltmeldr.
B) Yaşanan her duygu mutluluktur.
B) Br yazarın en öneml malzemes kullandığı dldr.
C) Hayatımıza gren ayrıntılar kutsaldır.
C) Dldek sürekllk, kültürün aktarılmasına katkı sağlar.
D) Hayat tüm parçalarıyla güzeldr.
D) Sözcükler esk ya da yen dye ayırmak doğru değldr.
E) Yaşamın bütün renkler değerldr.
E) Blnçl okur, sahp olduğu sözcüklerle yetnmemeldr.

30
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Süre tutmadan sadece çöz!
KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!
5
11. Flmde bütün hkâyeler anlatmak stedm. Şmd ble 13. Düşük düzey düşünmenn sebep olableceğ brtakım
Balıklı Göl’de şarkı söyleyen kız hakkında daha fazla şey pskolojk bağımlılıklar vardır. Yapılan her çalışma,

2017 ALES
2014 YGS

anlatamadığım çn çok üzgünüm. Tuka’nın karakter veya stenmeyen düşüncelerle doğrudan yüzleşmenn değerne
Mahran hakkında daha fazla söyleyemedğm çn vurgu yapmaktadır. İstenmeyen düşünceler hakkında
üzgünüm. Çünkü benm çn seçm yapmak en zor şeyd. yazmak ya da konuşmak, açıkça yardımcı olmaktadır.
Bütün çocukları sevdm, çok fazla hkâyeyle karşılaştım ve İstenmeyen düşüncelerle yüzleşmek, acı verc ve endşe
seçm yapmak benm çn kolay değld. Dğer yandan çok yaratıcı olablr. Neyse k acı genellkle geçcdr.
hızlı çalışmam gerekyordu. Çünkü çocuklar çok çabuk Problemlermzn kaynağıyla yüzleşmek, düşük düzey
büyüyordu. düşünme çn olan htyacımızı da azaltır. Kısacası, duygu
ve düşüncelermz kabul etmek ve onları açığa çıkarmak,
Kendsnden böyle söz eden br yönetmen bz yenden zek yapacaktır.
aşağıdaklerden hangsyle ntelenemez?
Aşağıdaklerden hangs bu sözler söyleyen
A) Çocuklardak devnmn farkında olan
pskyatrste at br düşünce olmayablr?
B) Ne yapması gerektğnn blncnde olan A) İnsanı dernden etkleyen acılar, zamanla lk andak
etksn kaybetmektedr.
C) Kendn yeterl görmekten sakınan
B) Rahatsızlık veren düşüncelerle yüzleşeblme becersn
D) Snemada etkleyclğ öneml gören kazananlar, y olmaya da karar vermş demektr.

E) Öz eleştr yetsne sahp olan C) Kaybedlen yetlern tekrar kazanılması doğanın


dengesne aykırıdır.

D) Kabul edlmş y ya da olumsuz duygular, kşye br


erdem olarak ger döner.

E) Sıkıntı veren br durum hakkında kendn fade


edeblme, br rahatlama yöntemdr.

12. Bağımsız snemada az kşden oluşan br ekple


çalışmanın çok daha y olduğunu düşünüyorum.
2016 YGS

Kamerayı yönetmen kullanmalı bence. Belk gerekrse


taşınması gereken bazı aletler ble o taşımalı k ekp ruhu
oluşsun. Set sırasında senaryoya anlık eklemeler yapmalı.
Yaratıcılık bu gb anlarda ortaya çıkıyor. Flm
yayımlandığında en beğenlen noktalar, o sonradan
eklenen ayrıntılar. En öneml malzemenn zaman olduğu 14. Açıkçası yazarlık, çok benclce br uğraş; başka br uğraşı
blnmel. Br yönetmen her şey başarablr, yeter kadar kabul etmez. Özellkle romancılık o kadar benmerkezc br
2022 MSÜ

zamanı varsa. ş k... Dostların sen arayablr, brs sennle görüşmek


steyeblr, eşn sennle yemeğe çıkmak steyeblr. Her
Aşağıdaklerden hangs bu parçada dealze edlen türlü şey atıyorsun kenara ve sadece romanı çıkarıyorsun
yönetmenn br ntelğ değldr? ön plana ve bu, haftalarca, aylarca böyle sürüyor.
Böylesne br yaşantıyı çevremde kabul edeblecek nsan
A) Kamerayı başka brsne teslm edp onu da neredeyse yok. Zaten o br avuç nsan da benm bu
yönlendrmektense bzzat kends kullanmayı terch hâlm kabul ettkler çn çevremdeler.
etme
Kendsn bu şeklde anlatan br çn aşağıdak
B) Flm çekmnde görevl tüm kşler arasında br ntelendrmelerden hangs uygun düşmez?
dayanışma ortamı oluşturma
A) Yaptığı şn zorluklarının farkında olan
C) Flm çekm ekbn olabldğnce az sayıda kşden
oluşturmayı özellkle steme B) Yazı serüven uğruna yakınlarını hmal eden

D) Gerektğ anda flm hkâyesne ekleme ya da C) Çevresnde az sayıda dostu bulunan


çıkarmalar yapma nsyatfn elnde bulundurma
D) Kşsel yaşamını romanlarına aktaran
E) Zamanı verml kullanmak çn az kşden oluşan br
oyuncu kadrosuyla çalışmayı yeğleme E) Roman türünde eser veren

31
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

5 KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!


Süre tutmadan sadece çöz!

Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS, 17. Onun düş, fantez ve anılarla, gündelk yaşam kırıntılarıyla
MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel bezel ve gevşek dokulu öyküler türler melezleştrr.

2013 YGS
testi çözmek için kodu okutabilirsin.
Özellkle lk okunduğunda çerdğ parlak düş gücünden
dolayı sarsıcı da olablen öykülernn, ttzlkle
15. Bugün edebyatımızın gözlemlenen lgnç yanlarından kurgulanmadığı ve acelec br tutumla yazma uğruna
br de yazarlarımızın arasındak sevg bağının gderek harcandığı gözlenmektedr. Yazarın bu tutumuyla,
azalmış, ytp gtmş olmasıdır. Bu da, br yerde, edebyat metnlernn edebî ntelğn knc plana attığı söyleneblr.
sevgmzn ytmesne kadar uzanan sonuçlar doğuruyor. Kısacası onun öyküsü savruktur. Üstün br düş gücü;
Br şarn şarler ve şr, br ressamın başka ressamları sürekl kendn anlatan, aynı sürekllkte tekrarlayan
ve resm sevmeyş düşünüleblr m? Sanat uğraşı br anlatıcının hem başarısının hem de başarısızlığının
yerde bell br sanatçılar kümesnn veya kuşağının ortak nedenn oluşturur.
zlern de taşımaz mı? Dostoyevsk, Gogol’a hayran
değl myd? Vctor Hugo, Chateaubrand’ın yapıtlarını Bu parçada tanıtılan yazarla lgl aşağıdaklern
sevgyle okumuyor muydu? Başka sanatçıları hangsnden söz edlmemştr?
sevmeyen, hçbr hayranlık duygusu kalmamış br
sanatçı artık ölmüş br sanatçıdır. A) Öykülernde hayalî unsurlara yer verdğnden

Bu parçanın yazarının aşağıdaklerden hangsn B) Genş ktlelern beğensn kazandığından


söylemes beklenmez?
C) Etkleyc br düş gücüne sahp oluşundan
A) Geçmşte edebyatçılar arasındak lşkler
günümüzdeknden farklıdır.
D) Öykü kurgusunun özenl olmayışından
B) Br şar kendsnn yazmadığı şrler de seveblmeldr.
E) Yer yer tekrarlara düştüğünden
ÇIKMIŞ SORU

C) Br dönemn sanat ürünler o döneme dar ortak zler


taşır.

D) Sanatçı dğer eserlerden uzaklaştığı ölçüde özgün


eserler vereblr.

E) Yazarlar arasında sevg bağının olmayışının olumsuz


etkler vardır.

2018 - DGS

16. Almaktan ve kabul etmekten çok, vermey ve dağıtmayı


seven Mevlânâ, bu vasfının karşılığını başka âleme
2016 YGS

kalmadan görme bahtyarlığına kavuşur. “Sema”yı, sadece


bast br rakstan baret görenler çn bu uygulamaların
gerçekleştğ anlar, zamanlar, mekânlar ve bunların 18. Âşık Mahzun Şerf’n
sonuçları daha br önem kazanmaktadır. Sema
törenlernde altın ve değerl taşların hedye edlmes, Blmeden laf edp kırma gönlümü
Mevlânâ çn hçbr kıymet taşımaz. Ancak onun çn Verme kargalara narn gülümü
öneml olan; zkr, namaz ve tesbhat gb badetlerdr.
Güneş olup gel kurutma gölümü
Yoksa sema, hakkatte bu güzellkler gerçekleştren br
vasıtadan başka br anlam fade etmez. Kurban olam nsan, karışma bana
Hayran olam nsan, karışma bana
Bu parçaya göre aşağıdaklerden hangs Mevlânâ’nın
taşıdığı özellklerden br değldr? sözlernde aşağıdaklerden hangs vurgulanmamıştır?
A) İnsanlara ylk yapmayı seven A) Gereksz yere konuşmama

B) “Sema”yı br araç olarak gören B) Başkalarını nctmeme

C) İbadet, yaşam bçmne dönüştüren C) Br doğru üzernde yürümeme

D) Zamanın ve mekânın farkında olan D) Kmsey zor durumda bırakmama

E) Herkesle düzenl olarak görüşen E) Başkasının terchne müdahale etmeme

32
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!
6
18
Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Sadece Çöz

 Bu testi, süre tutmadan, sadece anlayarak doğru çözmeye çalışınız.


 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.

 Bir paragraf giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden oluşur. Giriş cümlesi, paragrafın ilk cümlesidir. Yani bu
Riski Azalt

cümleden önce, önceki cümleyi çağrıştıran herhangi bir söz, açıklama, bağlaç vs. bulunmaz.
 Giriş cümleleri, kendinden sonraki cümlelere hem anlam hem de yapı yönüyle bağlanabilecek biçimde
olmalıdır.
 “Çünkü, oysa, bunda, böylece, bu durum” gibi kendinden önce başka cümleleri gerektirecek sözler
içermez.

Tarih: D: Y: B: N:

1. Aşağıdak cümlelerden br paragraf oluşturulmak Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS,
stense hangs paragrafın grş cümles olur? MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel
testi çözmek için kodu okutabilirsin.
A) Yayımlanan br raporda, ona at olduğu büyük ddalarla
ortaya konulan mezar taşının gerçek olmadığının 2. ----. Başka br deyşle ktap yazmaya başlamak önemldr
anlaşılmasından sonra bazı çenelern kapanır gb ama önce yazma cesaretn toplamak gerekr. Netcede
olduğunu görüyoruz. nasıl yazı yazacağınızı blyorsunuz; parmaklarınız var
ve br de hayatınız. O tek hayatta kelmelernz yazarak
B) Dleğmz, gerçeğn görülmesnden sonra o çenelern sesnz duyulur hâle getreceksnz sonra da
br daha açılmamasıdır. başkalarının sz ştmesn sağlayacaksınız. Bunun çn
yapmanız gereken şey, yazmak. İnsanlar zhnnzn
C) Ancak onu beldelernn tanıtılmasında ve turzme çnde dolaşan fkrler okuyamaz. Onlar ancak szn
canlılık katmasını sağlamakta araç olarak kullananların dkkatle ve muazzam br aşkla kâğıda döktüğünüz
olduğunu da unutmamak gerekr. düşüncelernz okuyablr. O hâlde yazmaktan başka
çarenz yok.
D) Halk edebyatının en büyük şarlernden olan
Karacaoğlan, Çukurova yöresnde yaşamıştır. Bu parçanın başına düşüncenn akışına göre
aşağıdaklerden hangs getrlmeldr?
E) Onun şrlern samm duygu ve düşüncelerle araştıran,
A) Bugüne kadar okurun karşısına çıkamamış
o şrlerden faydalanmak steyen pek çok kş var.
mükemmel ktabınızın önündek tek engel ertelemedr

B) Yazarken yavaş hareket etmek yazma sürecnde


geçen zamanın da tadını çıkarmaya olanak tanır

C) Yazı masasına oturduğunuzda htyacınız olan lk şey


ÇIKMIŞ SORU

sze öğretlen kalıplaşmış teknkler unutmaktır

D) Yazmayı br yetenek olarak gördüğünüzde nasıl


başlayacağınıza dar endşenz yok olacaktır

E) Taslak hâlndek karalamaları hayal dünyanızın


renkleryle canlandırdığınızda br eser ortaya
koyarsınız
2022 - TYT

33
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

6 KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!


Süre tutmadan sadece çöz!

3. ----. Yazıyla bağım çok esklere, ta çocukluk yıllarıma Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS,
dayanır. Yazar olmayı düşünmek, ona karar vermek tab MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel
2018 TYT

testi çözmek için kodu okutabilirsin.


k daha sonrak adımlar ama yazı le bağım; günlük, şr,
roman ne düzeyde olursa olsun daha eskye gdyor.
Bunun en büyük sebeb de çok fazla seçeneğmn 5. 1500’lü yıllardan bu yana nsan faalyetler nedenyle en
olmamasıdır. Brncs çok fazla ktap okuyarak, yazarak, az 680 omurgalı türünün soyunun tükendğ blnyor.
hayal dünyasının çnde yaşayarak geçen br çocukluğum Günümüzde de yaklaşık 1 mlyon hayvan ve btk türü
vardı. İkncs, o sürekllk duygusunu kaybetmemek çn yok olma tehlkes le karşı karşıya. Araz kullanımının
yazmak stedm. artması, aşırı tüketm ve klm değşklğ byoçeştllğn
azalmasının başlıca nedenlernden. ----. Örneğn memel
I. Çocukluğumda edndğm alışkanlıkların hçbrn türlerndek azalmanın kemrgenlerde görülen
lerk yaşlarımda sürdüremedm hantavrüsün artışına neden olduğu blnyor.

II. Kesntlerle örülü yaşamımda bende sürekllğ olan Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenn akışına
tek şey, yazıdır göre aşağıdaklerden hangs getrlmeldr?
A) Aşırı avlanmanın sonucu olarak dğer hayvanların da
III. Yazablmenn br lhama dayandığını kabul eden br dolaylı etklendğ düşünülüyor
olarak acele etmey sevdğm söyleyemem
B) Doğal alanların tahrp edlmes bazı hayvan türlernn
Bu parçanın başına düşüncenn akışına göre yaşam alanlarını etklyor
yukarıdaklerden hangler getrleblr?

ÇIKMIŞ SORU
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III C) Byoçeştllğn azalması dğer hayvan türlernn
neslnn tükenmesn hızlandırıyor
D) I ve II E) II ve III
D) Byoçeştllğn azalması hayvanlara özgü
hastalıkların artışı le lşklendrlyor

E) Byoçeştllktek azalma br halk sağlığı sorunu olarak


görülmeye başlanıyor

2023 - MSÜ

4. ----. İnsanda blme steğ, doğal br dürtü olarak kabul


edlr. İnsan aklının doğal olarak sorduğu soruların belrl
br sstematk ve ç bütünlükle yanıtlanması gerekr. Çünkü
nsan, sığ ve temellendrlmemş görüşlerle yetnmek
stememektedr. Bu nedenle her zaman sorularına dern 6. Bedenm göreblrm, söz gelm aynaya bakarım; pek ya
yanıtlar bulmak çn uğraş vermştr. İnsan hayatının zhnm? Zhn görüleblr m? Zhn beynde se beyn açıp
2018 TYT

amacı, evrende br düzen olup olmadığı, ruhun varlığı, bakıldığında orada zhn görünür mü? Aynı bçmde br
nasıl br yaşam sürdürülmes gerektğ, neyn güzel beden yan csm söz konusu olduğunda bu bedenn blgs
olduğu, adaletn nasıl sağlanableceğ gb sorulara yanıt nesnel olarak herkese açıktır. Dleyen herkes beden
bulmak amacıyla yapılan br etknlktr felsefe. çeştl deney araçlarıyla enne boyuna nceleyeblr. Oysa
zhn çn aynı şey söz konusu değldr. ----.
Bu parçanın başına düşüncenn akışına göre
aşağıdaklerden hangs getrlemez? I. Br kşnn kend zhn deneym kendsne özgüdür,
br başkasının erşmne açık değldr.
A) Felsefe, nsanın sorduğu sorulara yanıt arayan br
dsplndr II. Kend zhn durumlarımıza doğrudan ve aracısız
erşeblme olanağı varken br başkasının zhn
B) İnsan, düşünen br varlık olduğu çn aklındak sorulara durumlarına dolaylı ve aracılı erşeblrz.
cevap arar
III. Br başkasının zhn durumunu, anlattığı ya da
C) Merak, öğrenme ve soru sorma gb edmler nsanın davranışlarına yansıdığı ölçüde kestreblrz.
doğasında vardır
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenn akışına
D) Bütün blmler, septk anlayıştan ve varlıkların göre yukarıdaklerden hangler getrleblr?
sorgulanmasından doğmuştur A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) Felsefe, nsanı temel alan sorgulayıcı amaçlar taşır D) II ve III E) I, II ve III

34
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Süre tutmadan sadece çöz!
KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!
6
7. (I) Br toplumda eğtm sstemnn dayandığı nsan görüşü, 9. (I) Öz güvenl ve kendnzden emn olmanız, başarılarınızı
ahlak ve blg anlayışı; eğtm felsefesnden etklenr. sahplenmenz sağlar. (II) Öz güvennz güçlendrmek çn
2023 TYT

(II) Eğtm felsefes, eğtme yön veren ssteml düşünce ve blgsne ve pratğne hâkm olduğunuz konularda
kavramlar bütünüdür. (III) Eğtm felsefes, br toplumda ulaşılablr olmalısınız. (III) Önünüze çıkan fırsatlarda
eğtm sstemnn toplumun kültürü ve gereksnmler atılgan olmanızı ve kendnz gelştrmeye açık olmanızı
doğrultusunda gelştrlmesne yardımcı olur. (IV) Örneğn önerrz. (IV) Atak olan karakterler, bulundukları durumdan
20. yüzyılda çok etkl olan pragmatst (faydacı) eğtm daha lerye geçeblrler. (V) Şunu da atlamayalım:
anlayışı, daha çok Amerkalı flozof Wllam James ve Hayatınız boyunca kendnzden ayrılamayacaksınız,
John Dewey’n görüşlerne dayanmaktadır. (V) Bunun o yüzden kendnze güvenn!
dışında başka felsef düşünceler de eğtm yöntemlerne
kılavuzluk yapmaya devam etmektedr. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangsnn
yerne “Uzmanlık alanınızda brkmnz görüleblr
Bu parçada numaralanmış cümlelern hangsnden konumda tutmanız, kendnze güvennz pekştrr.”
sonra “Bu anlamda felsef düşünceler, eğtm sstemlerne cümles getrleblr?
yol gösterr.” cümles getrleblr?
A) II B) IV C) I D) V E) III
A) I B) II C) III D) IV E) V

10. Noktalama şaretler, harfler kelmelere ve cümlelere


dönüştürmemze yardımcı olur. (I) Onların eksklğnde
metnlern nasıl okunduğunu hayal etmek brçok kmse çn
güç olsa da yazarlar yazılarını bnlerce yıl, noktalama
şaret olmadan kaleme aldı. (II) MÖ 3. yüzyılda Mısır’ın
8. (I) Norveç Blm Ensttüsü uzmanları, Svalbard’a bağlı İskenderye kentnde, ünlü Arstophanes’n yönetmndek
Sptsbergen adasında GPS çp taktıkları dş tlky geçen büyük kütüphanede hçbr noktalama şaret, büyük ve
yıl ağustos ayında doğaya salmıştı. (II) Tlk, burada kalın küçük harf kullanılmadan yazıldığı çn parşömen
kürkü sayesnde aşırı soğukta hayatta kalmayı başardı. tomarlarını okumak çok zaman alan br şt. (III) Hang
(III) Yolculuğunun knc ayağında yaklaşık k bn klometre kelmenn ve cümlenn nerede başlayıp nerede bttğn
daha yürüyerek Kanada’nın Ellesmere Adası’na gtt. anlamak okurun şyd. (IV) Bu durum, htabete dayalı
(IV) Ama uzmanları en çok şaşırtan şey, tlknn bu kadar rekabetn yaygın olduğu Esk Yunan toplumunda kabul
yol yürümesnden çok, bu mesafey şaşılacak kadar kısa edlse de Arstophanes, okurlara sonu gelmez br şeklde
sürede katetmes oldu. (V) Tlk, günde ortalama 46 brbr ardına sıralanmış harfler orta nokta, alt nokta ve
klometre yol yürüdü; bazı günler bu, 155 klometreye üst nokta şaretleryle ayırarak okumalarını öneryordu. (V)
kadar çıktı.
Bu parçadak numaralanmış yerlerden hangsne
Bu parçadak cümlelern hangsnden önce “Henüz br düşüncenn akışına göre “Pek, ne oldu da bu yazım
yaşına basmayan tlk, batı yönünde 1.512 klometre tarzını değştrmeye gereksnm duyuldu?” cümles
yürüyerek 21 gün sonra Grönland’a ulaştı.” cümlesnn getrleblr?
getrlmes en uygundur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
A) I B) II C) III D) IV E) V

35
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

6 KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!


Süre tutmadan sadece çöz!

Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS, 13. Dvan şrnn karakterstk özellklernden br de
MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel “yoğunlaşma” düşüncesdr. Yoğunlaşmada kelme ve

2023 TYT
testi çözmek için kodu okutabilirsin.
kavramlar, en kısa ve etkleyc anlatımı sağlamak çn
çeştl çağrışımlara mkân tanıyacak şeklde kullanılır. Az
11. Br derg geleneksel olarak her yılın sonunda yılın sözle çok şey anlatma gayretnn br sonucu olarak bell
nsanını seçer ve onun dev resmn kapağına taşır. 2006 kalıplar, çoğu kez edebî sanatlar vasıtasıyla tekrar tekrar
yılı kapağında se kocaman br blgsayar ekranının kullanılmıştır. Nükte de kelmenn anlamından, söz
üzernde ayna görenler çok şaşırdı. Aslında bu yaratıcı sanatlarının dernlğnden veya şrn söylendğ ortamın
kapak son derece anlamlıydı. ----. sunduğu mkânlardan yararlanılarak yapılır. Bu hususlar
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenn akışına dkkate alındığında ----.
göre aşağıdaklerden hangs getrlmeldr?
Bu parça anlam bütünlüğünün sağlanablmes çn
A) İnsanların yern blgsayar ve maknelern aldığını aşağıdaklerden hangsyle tamamlanmalıdır?
vurgulamaya çalışıyordu
A) gerçeğn algısı, şarlern ve düşünürlern bakış açısına
B) Artık yılın nsanını seçme geleneğnn djtal ortamda göre değşr
yapılacağını lan edyordu
B) esk şrle güncel şrn farklı olduklarını söylemek zor
ÇIKMIŞ SORU

C) Derg, gelecekte sanal dünyadak nsanları kapağa olmasa gerek


taşıyacağını ma edyordu
C) söz sanatlarının nüktenn araçlarından br olarak
D) Gderek mkro boyutlara ndrgenen teknoloj, ronk kullanıldığı görülmektedr
br bçmde eleştrlyordu
D) nüktenn hkâye ve fıkraya değl, şre daha yakın
E) Bakanların kendlern görmelern sağlayan bu durduğu yadsınamaz
kapak, yılın nsanı szsnz dyordu
E) her şarn farklı konularda şr yazma çabası çnde
2023 - TYT olduğu fark edlr

12. İmge, ktabın fkr ya da anlatacağım sahne çn gerekldr.


Ktaplar br mge, br hayal, br kahraman, br durumla
2018 TYT

başlar; bu yüzden ben onlara bağlanırım. Tarhî roman


yazacaksam bu tür br mgey aramak çn okurum, sürekl
okurum ama çnden br mge çıkmıyorsa ya da kendm
bunları anlatacak br hayal bulamıyorsam boş verrm.
Ya da pek çok şey yaşamışımdır ama hçbrn kendmn
kılamamışımdır. İmge benm olmalıdır öncelkle, kşsel
olmalıdır. Dolayısıyla ----.

I. her hkâye, gerçeğn znden gdldğnde ortaya 14. Bazen yazarların da etten kemkten nsanlar olduğunu
çıkacaktır unutuyoruz galba. ----.
2013 YGS

II. herhang br hkâyeye bağlanmak çn br mge Bu sözler aşağıdaklerden hangsyle sürdürülemez?
gerekldr
A) Yazarlar da elektrk ve su faturası ödeyen kşlerdr
III. konunun büyüsüne kapılmak çn yazının
B) Onların da bakmakla yükümlü oldukları aleler vardır
büyüsünden sıyrılmak esastır
C) Onlar da acıları, mutlulukları ve kaygıları bzm gb
Bu parçanın sonuna düşüncenn akışına göre
yaşarlar
yukarıdaklerden hangler getrleblr?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) Onlara nsanüstü br değer verme yarışına gryoruz

D) I ve II E) II ve III E) Onları mükemmel olarak kabul etmekte zorlanıyoruz

36
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Süre tutmadan sadece çöz!
KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!
6
15. ----. Küserz, kırılırız, kavga ederz, haksızlığa uğrarız 17. Mozart’ın en büyük tutkusu müzkt. Müzk, onun çn her
hatta çöküşünü engellemek çn kendmzden pek çok şey şeyd. Böyle br müzk dehasının müzğnde Fransa, İtalya,
feda ederz ama yne de sevmeye devam ederz. Başka İspanya gb ülkelerden etklenmes doğal karşılanırken
türlüsü elmzden gelmez. Ayrılıp gtmek, ölüm gb gelr neden Doğu etkler nsanları şaşkınlığa uğratmaktadır?
çoğu zaman. ----. Öyle br kşlğn kend kültürü dışındak medenyetlern
müzklerne de lg duyması ----?
Aşağıdak cümlelerden hangs bu parçanın hem
başına hem de sonuna getrleblr? Bu parçanın sonuna düşüncenn akışına göre
aşağıdaklerden hangs getrlemez?
A) Alenn toplumsal açıdan önem, herkese y
anlatılmalıdır A) o kşnn ne kadar evrensel olduğunu göstermez m

B) Karşılıklı anlayış, herkesn stedğ fakat ötekne B) nye brlern çok rahatsız edyor acaba
göstermedğ br durumdur
C) neden kabul edleblr br yaklaşım olsun
C) Sevmenn de kendnce kuralları olduğunu söylemekte
fayda vardır D) gerçekten de çok yadırganacak br durum mudur

D) Mutsuzluğun baskın olduğu ortamda yen anlayışlara E) onun müzğne de katkı sağlamış olmuyor mu
yönelme söz konusudur

E) Alenn ve memleketn brbrne benzer yanları vardır

16. 19. yüzyılın knc yarısında Fransız Lumere kardeşlern


snematograf chazını cat etmeleryle brlkte ortaya çıkan
ve ülkemze de takp eden yüzyılın başlarında gelen
snema sanatının lk örnekler, tüm dünyada olduğu gb
ülkemzde de öncelkle belge flmler üzernden
oluşturulmuştur. Dünya savaşlarının hemen ertesnden
günümüze kadar se snema, ----. Şmd halk ktlelernn
görsel sanatlar çersnde en çok lg duyduğu ve belk de
dünyanın en yaygın blnen sanat dalı hâlne gelmştr.
18. Benm edebyatım, hayat denen trende gderken br anda
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenn akışına duraklamanın edebyatı değl. Trenn ve yolculuğun
göre aşağıdaklerden hangs getrlemez? tamamını anlatmaya eğlmlym. Hayattan küçük br kest
A) kend dışında nternet altyapısı le kısa vdeo temell anlatıcısı değlm. Karaktern geçmşne mutlaka gderm.
mecralara dönüşmüştür Hep söyledğm şeydr: ----.

B) teknk altyapı ve çerk üzerne çok büyük br brkm Bu parçanın sonuna düşüncenn akışına göre
koyarak alabldğne gelşmştr aşağıdaklerden hangs getrlemez?
A) Karakterler, yazıldığı anda vardır
C) zaman çersnde gelştrdğ türlü konularla alanını
genşletmştr B) Geçmşn gelecekle lgs hep olagelmştr

D) hemen her nsanın görmek steyeceğ görüntüler C) İnsanı bütünüyle ele almak önemldr
aktarır duruma ulaşmıştır
D) Yaşanan zamanın anlamı, geçmşte saklıdır
E) başlangıcındak belge ntelğnn yanına başka konuları
da eklemştr E) Geçmş blmeden geleceğ oluşturamayız

37
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

7 KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!

16
Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Sadece Çöz

 Bu testi, süre tutmadan, sadece anlayarak doğru çözmeye çalışınız.


 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.
Riski Azalt

 Parçayı iki paragrafa ayırma sorularında iki şeyden birinde olmalıdır gözümüz: 1. Ele alınan konudan farklı
bir konu. Yani farklı bir düşünceye geçildiğinde paragraf da değişmelidir. 2. Ele alınan konunun yeni, farklı
yönü, değişik bir özelliği dile getiriliyor olmalıdır.
 İkinci paragraf olarak belirlediğimiz kısmın ilk cümlesinin giriş cümlesinin özelliklerini taşıyor olması
gerektiğine de dikkat etmeliyiz.

Tarih: D: Y: B: N:

Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS, 2. (I) Felsef düşünce, flozofların ortak brkm le oluşur.
MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel (II) Bu anlamda felsefe, brkml blgdr. (III) Örneğn İlk
testi çözmek için kodu okutabilirsin.
Çağ’da flozofların sorguladığı “Blg nedr?, Sanat nedr?,
Varlık nedr?” gb sorular hâlâ yanıtlanmaya
1. (I) Hem br doğaya dönüş öyküsü hem de br doğal aşk çalışılmaktadır. (IV) Böylece her flozof, kend
övgüsü kabul edlen Paul ve Virginie, Hnt düşünceleryle bu sorulara açıklamalar getrmekte ve
Okyanusu’ndak Maurtus Adası’nda geçer. (II) Roman, felsefeye yen blgler katmaktadır. (V) Bu durum, felsefey
başlarına gelen felaketler yüzünden adaya sığınan k blmden ayıran br özellktr. (VI) Blmler, spatlanmış
kadının çocukları arasındak tutkulu aşkı anlatır. (III) doğrulara bağlı lerlerken felsefe, br konu üzerne tutarlı
Türkçeye 1870 yılında çevrlmesnn hemen ardından blgler ortaya koyar.
Paul ve Virginie, Tanzmat romanlarındak genç kızların
baş ucu ktabı olur. (IV) Şıpsevdi’dek alafranga hayranı Bu parçada kaçıncı cümleyle başlayan bölüm, ayrı br
Lebbe, Sergüzeşt’tek Dlber okurlarıdır bu romanın. (V) paragrafta yer almalıdır?
Sevda Peşinde’de sevmedğ adamla evlendrlen, kend
yaşamını Vrgne’nnkne benzetp ç geçren Aynınur A) II B) III C) IV D) V E) VI
Hanım da okumuştur o çl anlatıyı. (VI) Doğallık üzerne
kurulu bu roman, Tanzmat edebyatı karakterler çn
ÇIKMIŞ SORU

kendn gerçekleştrmenn başkası olma arzusuyla


lşksn gösteren br anlatıya dönüşür.

Bu parça k paragrafa ayrılmak stense knc


paragraf numaralanmış cümlelern hangsyle
başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI

2023 - TYT

38
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Süre tutmadan sadece çöz!
KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!
7
3. (I) Her nsanın ale ç lşklerde oluşturduğu “hayat Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS,
senaryoları” vardır. (II) Bu senaryolar, zhnmzn dern MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel
2015 YGS

testi çözmek için kodu okutabilirsin.


kayıtlarında yazılıdır. (III) Gençlern hayatın yen dönemne
grdkler zaman kazanmış oldukları bu senaryolarındak
rollern yen duruma göre güncellemeler gerekr. (IV) Bu 5. (I) Br yavru ked ve br anne ked karşılıklı
güncelleme, nsanın ruhuyla lgldr çünkü nsan ne br mırladıklarında brbryle letşm kurmaya çalışıyordur.
makne ne de br elektronk chazdır. (V) Okul hayatıyla (II) Yavru kednn mırlaması, her şeyn yolunda olduğunu
brlkte düşünce ve duygu kısıtlılığı başlayan gençler, artık ve sütün ulaşması gereken yere başarılı br şeklde
bu yen duruma uyum sağlayamazlar ve her şey gttğn anne kedye söyler. (III) Anne ked, mırlamalara
annelerne veya babalarına sorma htyacı duyarlar. (VI) kulak vererek yatar ve br sorun olmadığını başını ble
Onların onayı olmadan karar veremeyen bu gençlerde kaldırmadan blr. (IV) Büyüdüklernde se yavruların

ÇIKMIŞ SORU
özerklk duygusu da gelşemez. annelerne mırlaması letşmde artık knc planda kalır.
(V) Küçük kedler le aslan, kaplan gb büyük kedlern
Bu parçadak numaralanmış cümlelern hangsnden mırlaması arasındak temel farklılık letşmn kurulma
başlayarak gençlerde hayat senaryosundak rolleryle amacıyla lgldr.
lgl değşmden söz edlmektedr?
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangs
A) II B) III C) IV D) V E) VI düşüncenn akışını bozmaktadır?
A) I B) II C) III D) IV E) V

2023 - TYT

4. Ne güzeldr ağlamak! Ağlamak; sanılanın aksne


çareszlk, zayıflık, güçsüzlük demek değldr. Garptr belk
ama ben ne zaman ağlayan brn görsem çm gerçekten
acısa dah br mktar da sevnrm. Çünkü üzülmey
becereblen br kş, sevnmey de br o kadar y
becereblr; ağlayablen br nsan, gülmenn o mükemmel
kıymetn belk de daha y anlayablr. Kardeşm, sevdğ
yemek olmayınca ağlardı; tuttuğu takım yenlnce, sınavda 6. (I) Otobüs yolculuklarında yanıma geveze br düşecek,
başarısız olunca, tanısın tanımasın brnn öldüğünü yol boyunca bana br şey okutmayacak dye ödüm patlar.
duyunca hep ağlardı. Bense onun bu huyuyla sürekl (II) Yolculuklar benm çn okumaya ayrılmış zaman
dalga geçtm. Empat kuramadım. dlmlerdr çünkü. (III) Uzun yolculuklarda okumamı
engelleyecek korkusuyla bütün yolculuğu konuşarak
Bu parçanın sonuna aşağıdaklerden hangs geçrmeyeceğmn snyaln en başta vermeye çalışırım.
getrlrse konuşan kşnn “pşman” olduğu anlaşılır? (IV) Otobüstek yerme otururken selam vermey hmal
etmem ama. (V) Çoğu zaman gençler, konuşkan br yol
A) Çünkü kardeşm, o yaşlarda yaşam gerçeğn
arkadaşına rastlamak korkusuyla selamsız sabahsız gelp
algılamaktan uzaktı.
otururlar yanınızdak koltuğa. (VI) Oysak bzm nsanımız,
lk kez gördüğü brne bütün sırlarını anlatmaktan ble
B) Aslında ağlayamasa da ağlayanı anlayablrmş nsan.
çeknmez. (VII) Göz göze gelmenz ve ardından
gülümsemenz br sohbet başlatmaya yeter de artar ble.
C) Her nsanın kendne özgü br davranış dl vardır.
Yukarıdak parçadan numaralanmış cümlelern hangs
D) Kardeşmn böyle br olması, ben ondan soğutuyordu. çıkarılırsa parçanın anlamında büyük br değşme
olmaz?
E) İnsan çn öneml olan olumsuzluklar karşısında
soğukkanlılığını korumaktır. A) III B) IV C) V D) VI E) VII

39
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

7 KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!


Süre tutmadan sadece çöz!

7. Gazetec: 8. (I) ----


(I) ---- — Algı sstem, her zaman öğrenmeye ve yenlk üretmeye
2023 TYT

2023 TYT
hazırdır. Bunu br blgsayar gb düşünün. Blgsayarda
Uzman: hafıza, brçok blgy hemen kaydeder. Bu nedenle sz
— Taş Devr hakkında yapılan araştırmalar sonunda, blm dledğnz kadar hafızanıza yen blgler depolayablrsnz.
nsanlarının farklı görüşler ortaya çıkmıştır. İlk nsanların İşte bu, beynnzn sağlıklı br şeklde çalıştığının kanıtıdır.
düşünüldüğü kadar lkel yaşamadığını, brçok blgye ve
donanıma sahp olduklarını dda edenlern sayısı az (II) ----
değldr. Ancak bunlar, dünyanın br yanında gelşmş br — Bu soruya verleblecek en doğru cevap, yüzde yüzünü
hayat yaşanırken başka br köşesnde lkel br hayat olur. Çünkü ktap okurken, müzk dnlerken hatta
yaşanableceğn de söylemektedr. görsellerde değşk bakış açıları üretrken beyn szn ne
yapmak stedğnz sorguluyor ve kendn tamamen sze
Gazetec: teslm edyor.
(II) ----
Yukarıdak dyalogda boş bırakılan yerlere
Uzman: aşağıdaklerden hangs sırasıyla getrlmeldr?
— Taş Devr’nde nsanlar, öncelkle vahş hayvanlara karşı A) (I) Beynmzn algı sstem le blgsayar arasında br
mücadele vermş; beslenme ve barınma htyaçlarını benzerlk var mıdır?
gdermeye çalışmış ve zamanla htyaçları olan araç
(II) Yakın zamanda öğrendklermzn yüzde kaçı
gereçler yapmışlardır. Kap yaparak hem su taşımayı hem
aklımızda kalıyor?
de yyecek taşımayı öğrenmşlerdr. Hayvanları
yakalamak, lk zamanlar çok zormuş ama zamanla ok ve
B) (I) Beynmzn sağlıklı br şeklde çalıştığından nasıl
yay yapılmış. Balıklar se elle tutuluyormuş. Zamanla
emn olablrz?
nsanlar tüm dünyaya yayılmış ve farklı topluluklar hâlne
gelmştr. (II) Blmsel olarak beynmzn yüzde kaçını
kullanıyoruz?
Bu dyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdaklerden
hangs sırasıyla getrlmeldr? C) (I) İnsan hafızasına yen blglern depolanması nasıl
gerçekleşr?
A) (I) Taş Devr’ndek yaşamın lkel olduğu blgs gerçeğ
yansıtmakta mıdır? (II) Ktap okurken müzk dnleyen nsanların oranı
yüzde kaçtır?
(II) Taş Devr’yle lgl yapılan araştırmalarda elde
edlen bulgular nelerdr?
D) (I) Blgler, nsan hafızasında mı yoksa blgsayarda mı
daha y depolanır?
B) (I) Taş Devr’yle lgl yapılan araştırmaların yeterl
olmamasını neye bağlıyorsunuz? (II) İnsan beyn yorulduğunda okuduğunun yüzde
kaçını depolayablr?
(II) Taş Devr’nde yaşayan nsanlar neyle ve nasıl
beslenrlerd?
E) (I) Algı sstemnn öğrenme ve yenlk üretmeye katkısı
nedr?
C) (I) Taş Devr’n nceleyen toplum blmclern ddaları
szce doğru mudur? (II) Okuduğumuz ktapların yüzde kaçı beynmzde
depolanır?
(II) Taş Devr nsanları gereksnmlern karşılamak çn
nasıl avlanırlardı?

D) (I) Tarh araştırmacıları, Taş Devr le lgl


araştırmalarını sürdürmekte mdrler?
(II) Taş Devr’nde yaşayan nsanlar le günümüz
nsanının ortak yönler nelerdr?

E) (I) Taş Devr’nde yaşayan nsanlar, günlük hayatlarını


daha çok nerelerde geçrrlerd?
(II) Taş Devr’nde av törenlerne katılmak çn hang
araç ve gereçler gereklyd?

40
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Süre tutmadan sadece çöz!
KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!
7
9. I. Aynada berber dâhl hepmz görüyordu. Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS,
MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel
testi çözmek için kodu okutabilirsin.
II. Ayaktak ressam, uzun seyrek saçlarını arkaya
taradı.
11. I. Roket kullanmadan uzay deneym yaşamak
III. Bütün bunları benden daha blnçl gözlemleyen steyen Eustace, basınçlı br uzay kıyafet gymşt
berber, önündek adamı drseğ le dürttü. ve nce br poletlen balonun altına asılıydı.

IV. Adam brden rkld, koltuğunda toparlandı, aynaya II. İlkn gevşek br dörtgen hâlnde göğe doğru
baktı. yükseld sonra pürüzsüz ve şşkn br damla bçm
aldı.
V. Kıvrılmış uçlarını tutarak nce lastkle br çırpıda
bağladı. III. Eustace hedefne yan gezegen yüzeynden 25 ml
yükseklğe ulaştığında se balon; futbol stadı
büyüklüğünde, ışıl ışıl parlayan, kusursuz br
Yukarıda sıraları değştrlerek verlmş cümlelern
küreye dönüştü.
anlamlı br bütün oluşturan dzlş aşağıdaklerden
hangsdr?
IV. Balon göğe sorunsuzca yükselrken çndek
A) II - IV - III - I - V B) I - III - IV - V - II helyum gazı genşlemeye başladı ve kat ettğ her
mesafede balonun şekl değşt.
C) II - V - III - IV - I D) IV - III - II - V - I
V. Geçtğmz ay 57 yaşındak Alan Eustace, kayış
E) V - III - IV - I – II ÇIKMIŞ SORU gıcırtısı dışında hçbr ses çıkarmadan New Mexco
Çölü’nden gökyüzüne doğru hareket ett.

Yukarıda numaralanmış cümleler anlamlı br bütün


oluşturacak bçmde sıralandığında hangs baştan
üçüncü olur?

A) I B) II C) III D) IV E) V
Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS,
MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel 2022 - TYT
testi çözmek için kodu okutabilirsin.

10. I. Düşünmeye ayırdığımız zaman kontrolsüz br


şeklde arttıkça eylem alanımızı daraltır ve
yapacağımız şler farkında olmadan brktrmeye
başlarız.

II. İş hayatında öngöremedğmz br sorunla


karşılaşmamak çn her şey en nce ayrıntısına
kadar düşünür, benzer konuları nceler,
karşılaştırırız.

III. Kafamızı kaldırıp önümüzde tamamlanması


gereken ş yığınını görünce br anda ne
yapacağımızı şaşırırız çünkü şler sıraya koymak
zorlaşmıştır.

IV. Bell br düzen zlemey bırakıp brken şler ya son 12. (I) Bugün televzyon programlarında sunulan konuların
anda ya da geckmel olarak tamamlamaya çok büyük br bölümünü kavrayablmek çn hçbr özel
başlarız ve ş teslm etmenn yarattığı kısa sürel eğtm ya da yeteneğe gerek yoktur. (II) Bu kara kutu;
rahatlamalarla avunuruz. yazının ve basımevnn değern gderek azaltırken kültürü,
eğtm ve dğer tüm toplumsal değerler yavaş yavaş
V. Erteleme, stres, sıkıntı, kısa sürel rahatlama erozyona uğratmaktadır. (III) Tüm bunlar, önceler
şeklnde devam eden bu döngüde hem şe televzyonun ve şmdlerde de dğer elektronk medyanın
başlamak zorlaşır hem de lk adımı atamamanın akımına ayak uydurma zorunluluğu le karşı karşıya
ÇIKMIŞ SORU

yarattığı stres, kşnn öz güvenn zedeler. kalmışlardır. (IV) Toplumların letşm süreçlern, o
toplumları oluşturan ktlelern sosyolojk yapısından
Bu parçada numaralanmış cümlelern anlamlı br soyutlamak mkânsızdır. (V) Bzm letşm düzeymz hızla
bütün oluşturablmes çn hanglernn brbryle yer artan, yoksul, toplumsal güvenlkten yoksun br halk
değştrmes gerekr? tabakası oluşturmakta. (VI) İşte ülke nüfusumuzun genel
görünümü budur.
A) I ve II B) I ve V C) II ve IV
Bu parça k paragrafa ayrılmak stense lk paragraf
D) III ve IV E) III ve V hang cümleyle bter?
2020 - KPSS A) II B) III C) IV D) V E) VI

41
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

7 KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!


Süre tutmadan sadece çöz!

13. Br mllet, ancak kendne özgü br dl ve edebyatı 15. ----. Snema, ses ve görüntüyü keserse ona sırtımı
olabldğ ölçüde büyük mllettr. Çünkü mlletlern bütün dönerm. Edebyat, sözü değl de çamuru kullanırsa
ulusal ve meden zaferler, bütün kültür ve düşünce onunla lglenmem. Heykel gevezelğe kalkarsa müzk
şahlanışları dllernde ve edebyatlarında abdeleşr. tasvre başlarsa pandomm, oyuncularını konuşturursa
Özellkle şrlerne ve destanlarına bakarak br mlletn onlara da sırtımı dönerm. Mmar gözlermn önüne
kültür hartasını çıkarablmek mümkündür. Yakın yoğunluğu olmayan, üstelk gersnde de hçbr şey
dönemlerde se roman, hkâye ve tyatronun yanı sıra bulunmayan br dekor koyarsa lg alanımdan çıkar.
gazete ve etrafında gelşen dğer yazınsal türlerde o Resm, kşler dans ettrmeye grşrse onu yok sayarım.
mlletn kılcal damarlarında akan kanı göreblrsnz. ----. ----.

Bu parçanın sonuna düşüncenn akışına göre Aşağıdak cümlelerden hangs bu parçanın başına da
aşağıdaklerden hangs getrlrse parçanın yazarı sonuna da konulsa düzenn ve anlam bütünlüğünü
kendsyle çelşmş olur? bozmaz?
A) Yan dl ve edebyat olmazsa büyük zaferler kazanılsa A) Snemaya verdğm değer dğer sanatlara da verrm
da bunların heps unutulup gdecektr ben

B) Bu yüzdendr k dle ve edebyata vurulacak her B) Görsel sanatlar le ştsel sanatlar brbrn tamamlar
darbenn hedef aslında mllet yıkmaktır
C) Her sanatın kend öz dln kullanmasını sterm ben
C) Dl ve edebyat sayesnde mlletlern yen nesllernde
ulusal terbye, gurur ve güven ortamı oluşur D) Snema, müzk, tyatro, mmar ve resm; edebyattan
yararlanır
D) Br mlletn büyüklüğünü yalnızca dl ve edebyat gb
br k unsurla sınırlamak aslında yanlıştır E) Benm sanatta en değerl bulduğum şey görüntüdür

E) Bu böyle olduğu hâlde maalesef dl ve edebyat hep


arka plana tlmş, haffe alınmıştır

14. Dl, mllî kültürün lg alanına gren varlık dünyasını


yansıtır; o mlletn yapıp ettklernn, duyup 16. Kendm bldm blel yazarım ben. Yazmak br htyaçtır
düşündüklernn, görüp bldklernn ve hayallernn benm çn. Hç durmadan özgürlüğü solumak gb... Br
aynasıdır. Her dl, evrenn br başka yorumunu dle kuşun ara vermeden kanat çırpması gb... Yazmak,
getrmektedr. Dln zengnlğ ya da yoksulluğu, o kültürün yazmak, sürekl ve sadece yazmak… Hep yeny yazmak,
zengnlğ ya da yoksulluğudur. İlg alanı ve anlayış yen heyecanları okuyucuya ulaştırmak... Ne büyük deal,
kapastes açılan, dünyası genşleyen kültürün dl de ne büyük br uğraş! İşte bu yolla mümkün olur
o ölçüde zengnleşr. İlm, felsefe, sanat, teknk, metafzk, okuyucunun lgsn çekmek. Br taraftan da hç
kısaca hayatın her alanında problem alanları genşledkçe düşünmüyor değlm han; ya okuyucu br gün bu yazarın
dl zengnleşr. ----. verm düşmüş dese ben ne yaparım a dostlar? ----.

Bu parçanın sonuna aşağıdaklerden hangs Bu parça düşüncenn akışına göre aşağıdaklerden


getrlrse konuşan kşnn farklı br konuya geçtğ hangsyle tamamlanamaz?
anlaşılır? A) O zaman yazma heyecanımın üzerndek tozları
A) Kültürün sorunu, dln sorunudur temzlerm

B) Dln sınırlarını, o toplumun kültürü belrler B) Daha başka yazma yollarını arar bulurum herhâlde

C) Dl le kültür, aynı yönde gelşen br özellğe sahptr C) Şmdye kadar yazdıklarım yeter bana, derm hç
çeknmeden
D) Kültürü zengn olan mlletlern dl de o oranda
zengndr D) Sanırım kalemm gözden geçrp kendm yenlemem
gerekr
E) Kend kültürünü koruyablen mlletler, uzun ömürlü olur
E) Olsun, yazı gemsne br yelken daha açarım ben de

42
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!
8
18
Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Sadece Çöz

 Bu testi, süre tutmadan, sadece anlayarak doğru çözmeye çalışınız.


 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.
Riski Azalt

 Paragraf sorularındaki “ağır basmak” ile “başvurmak” soru tipleri karşısında aynı şekilde davranamayız.
Ağır basmak denildiğinde o metnin içinde birden fazla anlatım tekniğine başvurulur. Ama bir tanesi daha
baskın ve daha yaygındır. Başvurmak soru tipinde ise metinde sadece bir tane tekniğe yer verilmiştir.
 “Özellikle başvurmak”, “daha çok başvurmak” gibi soru tipleri de “ağır basmak” soru tipi gibidir. Parçanın
içinden yoğun olanı bulmalıyız. “Yararlanmak” soru tipi de “başvurmak” soru tipi gibidir.

Tarih: D: Y: B: N:

Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS, 2. Bugün sze şunu söylemeye karar verdm: Tecrübe
MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel sermayedr. Bu sözü ben söylemş olmayı çok sterdm
testi çözmek için kodu okutabilirsin.
ama şmd smn hatırlamadığım br ktapta okudum.
“Tecrübe sermayedr.” Sermaye sadece tcar br ş
1. Kentsel düş gücünü heceleyenler, kentin karakteri olan yapmak çn elde olması gereken nakt değldr. Çok
nesnelerdir. Bu nesneler, kentin tarihine tanıklık eden ve değşk sermayeler var. Yetenek sermayedr. Olgunluk
onunla bütünleşen varlıklar olarak kendilerini kabul sermayedr. Okunmuş ktaplar, blnen dller, dolaşılmış
ettirir. Dilsiz güçler rolünde hep sahnededirler. Galata ülkeler, btrlmş okullar, kazanılmış veya kaybedlmş
Kulesi, Beyoğlu’nun yıkık dökük evleri, bir avlunun savaşlar, yatılmış hücreler, tadılmış acılar ve zevkler
gölgesindeki zarif bir kuyu, kim bilir güneşin sermayedr. Şu anda brn yaşamakta olduğumuz felaket
yakıcılığında hangi sohbetlere siper olmuş görkemli yılları, felaketn br dayanıklılık test olduğunu
asırlık çınarlar, yüzyıllık bir çeşme, küçük bir anlayablenler çn br sermayedr. Bu yıl ne kadar zor
fotoğrafçının vitrinini süsleyen eski aile fotoğrafları... olursa olsun, başımıza ne getrrse getrsn, kazandıracağı
Bu nesnelerin işlevi; varlıklarıyla kentin romanını tecrübe hayatımızın gerye kalan yıllarında kullanacağımız
yazmak, varlıklarını sürdürürken çağın yüklediği yeni br sermaye olacak.
anlamlara rağmen kente sahip çıkmaktır.
Bu parçanın anlatımında aşağıdaklerden hangsne
ÇIKMIŞ SORU

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi başvurulmuştur?


vardır?
A) Açıklamaya - karşılaştırmaya
A) Öyküleme B) Örneklendirme
B) Sayıp dökmeye - tanık göstermeye
C) Tanık gösterme D) Tanımlama
C) Tanık göstermeye - öykülemeye
E) Karşılaştırma
D) Örnek vermeye - tartışmaya
2020 - TYT
E) Karşılaştırmaya - benzetmeye

43
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

8 KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!


Süre tutmadan sadece çöz!

3. Gerçekte her ulusun dlnde sözlüklere geçmemş brçok 5. Tyatro esernn ruhunu aydınlatacak madd vasıtaların
kullanım vardır. Anadolu’yu dolaştığınızda ya da dp başında dekor gelr. Romanda çevre tasvr ne se sahne
bucağı karıştırdığınızda bunların çok hoş kullanımlarına üzernde de dekor odur. Tasvr, süs olsun dye nasıl
rastlarsınız. Benm sık sık “sıçrayarak, atlayarak” yerne romana konulmazsa dekor da sokak fotoğrafçısının
kullandığım “holdurhop” Ordu’da, “vt vt” Merzfon arkalık olarak kullandığı manzaralı bez gb süs olsun dye
köylernde çokça kullanılır. Çığlık anlamındak “vayvllm” sahneye öylece konulmaz.
de bana Nğde’nn br armağanıdır.
Bu parçada düşüncey gelştrmek çn daha çok
Yazar, parçanın lk cümlesndek savını nandırıcı aşağıdaklerden hangsne başvurulmuştur?
kılmak çn aşağıdaklerden hangsne başvurmuştur?
A) Tanımlamaya
A) Tanımlamalardan yararlanmaya
B) Alıntılamaya
B) Tartışmacı br üsluba
C) Örneklendrmeye
C) Örneklendrmeye ağırlık vermeye
D) Betmlemeye
D) Düşüncelern öne çıkarmaya
E) Karşılaştırmaya
E) Okurun hayal gücüne dayanmaya

4. Albatroslar uçarken meydana gelen fzksel süreçler,


yelkenl gemler yol alırken meydana gelen fzksel
süreçlerle aynı. Yelkenl gemler de albatroslar gb
momentum transferne aracılık eder, yüksek hızla hareket
eden rüzgârdan aldıkları momentumu düşük hızla hareket
eden suya aktarırlar. Hem kuşların hem de yelkenl
gemlern daha hızlı hareket etmesn sağlayan şeyler
aynı: Kolayca asılı kalablmek ve farklı hızlarla hareket
eden k ortamla etkleşmek. Albatroslar, kanatları
sayesnde havada asılı kalmada çok başarılıdır. Ancak 6. Anadolu’nun dağları Avrupa’dan geld fakat nehrler
uçtukları hava katmanlarındak rüzgârlar arasındak hız Avrupalı değl. Onlarınk gelgtl denzlere döküldükler çn
2020 TYT

farkı azdır. Yelkenl gemlerse brbrnden çok farklı hızlarla halç yapar, bzmkler tortu yapıyor. Onlar fazla
hareket eden k ayrı ortamın çnde bulunur: hava ve su. dallanmadıkları çn daha derl toplu; bzm topraklar
Ancak gemlern gövdes le su arasındak sürtünme, arızalıdır, nehrler adednden kazanıp dolgunluğundan
gemlern hızının çok fazla artmasını engeller. kaybedyoruz. Onların dağları çerdedr, nehrler mesafel;
bzm dağlar kıyılara çok yakın, çıktıkları yerden
Bu parçanın yazarı, albatroslarla lgl savını nandırıcı döküldükler yer gören ırmaklarımız var. Onların gelr
kılmak çn aşağıdaklerden hangsne başvurmuştur? fazla, bzmklern kıt; onlarınk yatkın, bzmkler delşmen.
A) Alıntılamaya başvurmaya Bu parçada Anadolu’nun dağları ve nehrler,
aşağıdak anlatım yöntemlernden hangs ön plana
B) Tanımlamalara öncelk vermeye çıkarılarak vurgulanmıştır?

C) Sayıp dökme yolunu seçmeye A) Örneklendrme B) Tanık gösterme

D) Tanık göstermeye C) Tartışma D) Karşılaştırma

E) Benzerlk lşksnden yararlanmaya E) Soyutlama

44
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Süre tutmadan sadece çöz!
KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!
8
7. Ben, hasta ruhları ve snrl nsanları dama yüzlernn Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS,
tebessümlü olup olmamasıyla teşhs ederm. Snrl MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel
2020 TYT

testi çözmek için kodu okutabilirsin.


adamların yüzler gülmez. Tebessümden mahrum br
çehre gördüğüm zaman, derhal bunun br snr hastasına
at olduğunu anlarım. Tebessüm ruhun sağlamlığı kadar 9. Bergson’a göre “Bellek bazı deneymlern, blncmzn br
saadetn de müjdecsdr. parçası hâlne gelmesdr.” Ancak burada söz konusu
bütüncül, tek br bellek değldr. Bergson k tür bellek
Bu parçanın anlatımında aşağıdaklerden hangs üzernde durur; lk alışkanlıklarımız sonucu oluşan
vardır? bellektr. Özünde şeyler tekrarlamak yatar; tekrarlama
alışkanlığını bırakırsak bellek zayıflar. İknc tür bellek se
A) Tanık gösterme geçmşn hatırlanmasıyla lgldr. Bu k tür belleğe
bakıldığında kncsnn brncsnden farklı olarak zhnsel
B) Günlük yaşamla lşklendrme br şleyşe sahp olduğunu görürüz.

C) Örneklemeye yer verme

ÇIKMIŞ SORU
Bu parçanın anlatımında aşağıdaklerden hangs
yoktur?
D) Benzetmeye başvurma
A) Önerde bulunma B) Koşul öne sürme
E) Koşul öne sürme
C) Karşılaştırma D) Açıklama

E) Tanımlama

2023 - TYT

10. Yazıyorum. Dln brnc derecesdr bu. Sonra, yazıyor


olduğumu yazıyorum; bu da knc dereces. Pascal da o
tarhte şöyle demşt: “Aklımdan kaçmış olan br düşünce
vardı, yazmak styordum o düşüncey. Onun yerne
aklımdan kaçmış olduğunu yazıyorum.” Günümüzde bzler
bu knc derecey daha fazla kullanırız. Parçalar hâlnde
8. Sanat, önü kalabalık br çeşmedr. Km bu çeşmenn blek yazmak... Bu durumda parçalar, çembern çevresnde yer
kalınlığında dökülen suyunu avuçlarına doldurup çer, km alan taşlardır. Halka gb çepeçevre yayılıyorum. Parça
dolu avuçlardan fışkıran damlacıklarla dln ıslatır, km parça olmuş bütün küçük evrenm. Ya merkezde ne var?
çeşmenn aktığı yerdek artık sulara başını gömer, km de Blg keşke çember gb ben sarsa elmn altında olsa onu
bu artık suların toprak üzernde akan ve ayaklar altında çme sndrmek değl de yalnızca ona göz atmak
ezlen bulanık ve çamurlu yollarına yüzükoyun kapanır. durumunda olsam... Blg, yazı’nın br bütünleycs olarak
kalsa...
Bu parçanın anlatımında
Bu parçanın anlatımında aşağıdaklerden hangsne
I. Açıklama, başvurulmamıştır?

II. Tanımlama, A) Alıntılamaya

III. Benzetme B) İklemeye

teknklernn hanglernden yararlanılmıştır? C) Açıklamaya

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) Örneklemeye

D) I ve III E) I, II, III E) Benzetmeye

45
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

8 KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!


Süre tutmadan sadece çöz!

11. Kültür, sahbnde fkr bünyes hâlne gelmş blgdr. 13. Bu zarf ağacın arabaya nce br endam hâlnde yalnız
Gıdanın, döne dolaşa damarlarımızda kan hâlne gelş gövdes sığıyor, dallarıyla yaprakları gür br saç demet
2019 TYT

gb... Kmse bze klerndek erzakı gösterp o ölçüde kan gb ıslak taşlar üzernde sürüklenyordu. Durdum.
sahb olduğunu dda edemez. Kmse de anskloped Arabanın arkasından bakmaya başladım. Km blr hang
ezberlemekle kültürlü olmaz. Kültür, blg sahb olmak su başında alıştığı cömert toprağı terk ederek yalçın yüzlü
değl, blme özellğne ermektr. Blme özellğne eren, âşığının topraklarından nce damarlarını geçrmeye gelen
blmedğ şeylern de br çeşt âlmdr. Nasıl k parası olan, bu ağaç; gözüme, hıçkırıklarla ağlayan fakat hüznü çnde
satın almadığı şeylern de br çeşt sahbyse... Bütün mesut br geln gb göründü.
blglern kaynağına ulaşmak çn çabalamış ve br dünya
görüşüne varmış her nsan kültürlüdür. Bunun çndr k Bu parçanın anlatımıyla lgl olarak
ünverstelerde öğrenc, br şey öğrenmekten çok nasıl
öğrenleceğn öğrenr. Ünverste, öğrenme metotlarını I. Yalnız görme duyusuna seslenlmştr.
öğreten ocak.
II. Benzetmelerden yararlanılmıştır.
Bu parçanın anlatımıyla lgl olarak aşağıdaklerden
hangs söylenemez? III. Öyküleme söz konusudur.
A) Örneklere yer verlmştr.
yargılarından hangler söylenemez?
B) Benzetme yapılmıştır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

C) Tanık göstermeye başvurulmuştur. D) I ve II E) I ve III

D) Tanımlama yapılmıştır.

E) Açıklamaya başvurulmuştur.

14. Teknoloj dev Apple, yen modellern görücüye çıkaracağı


12. Tasarımlarımın br yernde mnk br mnmalst etk varsa özel etknlk tarhn belrledğn bldrd. Apple’ın etknlk
bu Japon olmamdan kaynaklanıyordur. Ben br Japon’um, tarhn şrketn kıdeml başkan yardımcısı Greg Joswak
tasarım yaparken çmdek Japon devreye gryor. Tasarım duyurdu. Joswak, Twtter’da “14 Eylül’de Calforna’dayız.
yaparken objeye değl, kşye yaklaşıyorum. Onu Yakında görüşürüz.” yazarak br davet vdeosu paylaştı.
kullanacak olana yaklaştığım çn hslerm ve sempatm Apple, etknlkle lgl detayları paylaşmasa da şrketn
her zaman aynı. Hçbr zaman kend stlmn çnde Phone 13 tanıtımını gerçekleştreceğ ve AR veya karma
kalıplara sıkışıp kalmak stemedm. “Bu senn tarzın değl.” gerçeklk özellklern yayımlayacağı beklenyor. Apple’ın
dye eleştrmeler ben rahatsız etmyor. Netcede özel etknlğ 14 Eylül’de Türkye saatyle 20.00’da
beğenlen, şe yarar, güzel br şey ortaya çıkarmışsam gerçekleşecek.
zaten o benm karakterm yansıtıyordur. Kalıplara
sıkışmak steseydm Japonya’da kalır, hep aynı şeyler Bu parçanın anlatımında
yapardım. Sektördek yenlklere hâkm olmak çn İtalya’ya
geldm. I. Ad aktarması

Bu parçanın anlatımıyla lgl olarak aşağıdaklerden II. Tanımlama


hangs söylenemez?
III. Doğrudan anlatım
A) Açıklamaya dayalı br üsluba yaslandığı
IV. Alaysama
B) Eleştrye açık br tasarımcının sözlern yansıttığı
özellklernden hanglerne başvurulmamıştır?
C) Gerekçe çeren cümlelere yer verdğ
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) Tanımlamaların yapıldığı
D) II ve IV E) III ve IV
E) Şart fade eden cümlelere yer verldğ

46
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Süre tutmadan sadece çöz!
KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!
8
15. Aşağıdak cümlelern hangsnde görme ve ştme 17. (I) Semh, okuduğu gazeteden başını usulca kaldırıp
duyularına seslenen ayrıntılar br arada verlmştr? etrafına bakındı. (II) Akşamın bu saatlernde uzakta
parlayan htşamlı şehrn ışıklarını seyreden kenar mahalle
A) Marmara Denz’nn koyu mav suları hallaç pamuğu
kahvesndek her şey, yne her zamank gbyd. (III)
gb savrulurken skelenn önündek nsanlar da
İlerdek masada üç beş kş sohbet edyor, dğer tarafta
rüzgârın ürpertc soğuğu altında paltolarına
oyun oynayanların ve “Ne olacak mahallenn hâl?” dye
bürünmüşlerd.
hararetle tartışan gençlern sesler kendsne kadar
gelyordu. (IV) Üç beş esnaf dükkânlarını kapattıktan
B) Kadının eller yana düşüyor, sessz nltler artıyor; sonra uzaklara bakarak dnlenyordu. (V) Fakat Semh’n
çseleyen yağmurun çatının çnkosundak tıpırtısı asıl dkkatn çeken, her geldğnde köşedek masada
duyulmaya başlıyordu. soğumuş çayını çerek önündek deftere hç başını
kaldırmadan br şeyler yazan ell yaşlarındak saçı sakalı
C) Merdvenler yavaş yavaş nerek rıhtıma çıktık, brbrne karışmış o adamdı.
ayaklarımız sendeleye sendeleye zorak adımlar
atmaya çalışıyorduk. Bu parçada numaralanmış cümlelern hanglernde
ayrıntılar, brden çok duyu organı aracılığıyla
D) Halç Köprüsü’nün üzernde, esk püskü elbseler seçleblr?
gymş br adamın etrafında toplanmıştı herkes.
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
E) Br yığın seyyar satıcı, tezgâhlarındak üç beş hedyelk
eşyayı satablmek çn buz gb havada sabahtan D) III ve V E) IV ve V
akşama kadar ttryordu.

18. Hastane odasında beş kşydk. Kız kardeşm, annemn


başında refakatç olarak kalıyordu. Ben de annem zyaret
etmek üzere gelmştm. Karşı yatakta orta yaşlı hamle br
16. Tarhana çorbası, hoşaf, karnıyarık, sonda da sütlü vardı. kadın yatıyor, başında da kocası kadına refakat edyordu.
Bakınca tarhana çorbası ama bu sofradak her şey gb br Görünüşler, köyden gelmş olablecekler zlenmn
cennet çeşnsyd sank. Bütün bu yemeklern kokusu vermşt bana. Kadın gözlern sabt br noktaya dkmş,
küçücük ev sarmış, bz daha grşte büyülemşt. Daha âdeta ölü gbyd. Adam da perşan br hâlde, yernde
önce tatmadığı, ayrı br lezzet vardı her yemeğn, her duramıyordu. Bazen sandalyeye oturuyor, k dakka
aşın. “Zyade olsun!” demş, Hatçaana’ya bakarak geçmeden pencereye gdyor, odanın çnde dolandıkça
“Yapanların elne sağlık!” dye de ltfat etmşt. Hatçaana, dolanıyordu. Ara sıra btkn hâldek kadına bakıyor, homur
yapan ben değlm dercesne elnde brkle çer gren homur söylenyordu.
kızını şaret edvermşt muzpçe. Nasıl da yüzünü yere
eğmşt o akşam Ayaz!.. Bu parçada ayrıntıların seçmnde hang duyulardan
yararlanılmıştır?
Bu parçada ayrıntıların seçmnde aşağıdak duyuların
hangsnden yararlanılmamıştır? A) Görme - dokunma B) İştme - koklama

A) Görme B) Koklama C) İştme C) Görme - ştme D) Koklama - görme

D) Dokunma E) Tatma E) İştme - dokunma

47
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

9 KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!

18
Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Sadece Çöz

 Bu testi, süre tutmadan, sadece anlayarak doğru çözmeye çalışınız.


 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.

 Betimleme, varlıkların niteleyici özellikleriyle anlatıldığı yazılardır. Öyle bir metin düşünün ki okuyorsunuz ve
Riski Azalt

okudukça her bir kelime ait olduğu varlığa bürünüyor. Her şey gözünüzde bir bir canlanıyor. Bazen o varlığın
şekli, rengi, uzunluğu kısalığı bazen de iç dünyasının güzelliği… Zannedersiniz ki bir yazar metin yazmamış da
bir ressam gibi resim yapmış.
 Öykülemede en az bir olay olur ve bu olaylar yer, zaman ve kişilere bağlı olarak oluşturulur. Betimlemede
olaylar resim gibi bir bir çiziliyordu değil mi? Şimdi de şöyle düşünelim: Her şey hareket hâlinde. Tıpkı bir film
izler gibi… Bir sahneden diğerine geçiş yapıyorsunuz.

Tarih: D: Y: B: N:

1. Kasaba kmlğnden sıyrılıp kentleşmeye doğru koşan br 2. Br bahar sabahı güneş, bahçedek evvel zamandan
Ayvalık var. Br yanda yazıldığı gb okunan Macaron kalma çtlembk ağaçlarının üstünden doğarken evmn
2023 TYT

2013 YGS

Mahalles’nde yürümek, henüz zncr restoranların ve kapısından çıkmıştım. Caddelerde dalgın dalgın geznyor
kafelern cat edlmedğ br dünyada dolaşmak gb; br ve lk yazıyı btrnceye kadar ayakta durablmek çn neler
yanda yörenn alametfarkaları, tüm vtrnlern baş tacı. yapableceğm düşünüyordum. Buralara yaban güller ve
Öte yanda flm festvaller gb dışarıdan gelen kültür aşısız ğdeler arasında alımlı edalarla kıvrıla kıvrıla
ögelerne ev sahplğ yapması... Sokaklarında dolaşırken dolaşan, gölgel, hoş kokulu yollardan nlrd. Mnk tüylü
br saknlk hâkm fakat ondan da öte br güzellk var. kedler, bu kalabalıktan ve ışıktan çok memnun
Önünden geçtğm br masum mekân çn “Burası ne güzel görünüyorlardı. Ne onların yazı derd ne de benm açlık
br yer.” dedğm anda kulağıma Led Zeppeln’den Teoman derdm vardı.
şarkısına geçş çalınırken çerde dedem yaşında br amca
kendne br turşu suyu hazırlıyor, keten mav gömleğ ve Bu parçanın anlatımında aşağıdaklerden hangs
sararmış bıyıkları cereyanda ttryor. yoktur?
A) Düşünceler örneklerle pekştrme
Bu parçanın anlatımında aşağıdaklerden hangs
yoktur?
B) Brnc kşl anlatıma yer verme
A) Sayıp dökme
C) Mecazlı söyleyşe yer verme
B) Benzeşm kurma
D) Öznel düşüncelere başvurma
C) Örnekleme
E) İklemelerden yararlanma
D) Betmleme

E) Kşleştrme

48
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Süre tutmadan sadece çöz!
KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!
9
3. Şrlermn anahtarlarını hkâyelerm verr. Ancak hkâye 5. Ağustosun lk haftası, dönerken brdenbre duruveren br
anlayışım şr anlayışımdan fazla ayrılmaz. Şu farkla k dönme dolabın en tepesndek koltuk msal, yaz
2014 YGS

şrde kendmn, hkâyelermde kendmle beraber mümkün mevsmnn ve uzunca br senenn zrvesnde öylece asılı
olduğu kadar hayatımın ve nsanların peşndeym. duruyor. Öncek haftalar, ççek kokulu lkbaharla brlkte
Yaşanmış her şeyn peşnde… Bunun çn okuyucumun yavaş yavaş zrveye doğru yükseld. Gelecek haftalar se
çne şleyecek sözcükler bulur, şr dl kattığım kışın dondurucu soğuklarına doğru ağır ağır nşe
hkâyelerm atbaşı yarıştırırım. Gereksz fadelere, benzer geçecek. Ancak ağustosun bu lk haftası hareketsz ve
anlamlar taşıyan zarf ve sıfatlara yer vermenn sıcak... Hep böyledr. Hatta nsanı şaşırtacak kadar kend
saçmalığına se asla düşmem. hâlndedr. Şafaklar bembeyazdır, ay öfkeyle parıldar, gün
batımı rengârenk br örtüye döner. Çoğu zaman geceler
I. Eserlernde gerçekçlğ benmsemştr. ılık br meltem eser fakat sevdklernden uzakta, tek
başına bekleşr durur. Yıldırımlar düşmez, ç açıcı
II. Üslup güzellğne önem verr. yağmurlar gelmez.

III. Anlatım bozukluğuna karşı dkkatldr. Bu betmlemede bulunmayan özellk aşağıdaklerden


hangsdr?
IV. Hkâyelernde soyut düşünceler şler. A) Doğa olaylarını kşleştrme

Kendsnden böyle söz eden br yazar çn B) Ayrıntılar üzernde yoğunlaşma
yukarıdaklerden hangler söylenemez?
A) Yalnız II B) Yalnız IV C) I ve II C) Görsel ögelere ağırlık verme

D) I ve III E) III ve IV D) Doğayı devnm çnde yansıtma

E) İştsel ögelere yer verme

4. Yatağın kenarına oturdu ve nasıl olup da hâlâ


dağılmadığına hayret edlecek kadar eskmş, esklkten
2019 TYT

ncelp yumuşamış der botlarını ayağına geçrd. Sonra


kalktı ve yatağın yanı başındak komodnden üzernde gül 6. Amerkan bağımsız snemasının en özgün
ve zambak desenler olan müzk kutusunu hç çeknmeden yönetmenlernden Wes Anderson, karyer boyunca hem
aldı. Yanından hç ayırmadığı bu küp şeklndek kutu, seyrc hem de eleştrmenler tarafından beğenlen brçok
onun sahp olduğu en sevml şeyd. Parmakları, kutunun flme mza attı. 90’lı yıllarda Bottle Rocket ve Rushmore
altındak kurma koluna gtt fakat kardeşnn uyuduğunu gb oldukça düşük bütçel flmlerle başladığı karyer, The
fark ederek başını k yana salladı, kendnce y br şey Royal Tenenbaums, Moonrise Kingdom ve The Grand
yaptı, küçük kutuyu okşadıktan sonra cebne koydu. Daha Budapest Hotel gb modern klask mertebesne erşmş o
sonra genş kenarları eskyp sarkmış olan mav hasır büyük prodüksyonlarla devam ett. Buna dyeceğm br
şapkasını takarak kulaklarını örttü. şey yok; ----.

Bu parçanın anlatımıyla lgl olarak aşağıdaklerden Bu parçanın son cümles tamamlanmış olsa bu
hangs yanlıştır? cümlenn şlev aşağıdaklerden hangs olur?

A) Olaylar oluş sırasına göre verlmştr. A) Daha öncek görüşler kanıtlama

B) Öznellk ağır basmaktadır. B) Olumsuz yaklaşımlardan vazgeçme

C) Farklı cümle türler kullanılmıştır. C) Öncek düşüncelere aykırı şeyler söyleme

D) Brnc kşl anlatım kullanılmıştır. D) Anlatılanları nedenlere bağlama

E) Ntelemelerden yararlanılmıştır. E) Düşünceler örneklerle açıklama

49
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

9 KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!


Süre tutmadan sadece çöz!

7. Sana ufuklar “Gel!” dye bağırır Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS,
MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel
Ellernde ççek haykırarak
testi çözmek için kodu okutabilirsin.
Sen gür sesyle hayat çağırır
Ben de çğneyp geçtğn toprak 9. Eylül, adada en güzel ay. Poyraz daha nsaflı esyor.
Denzn bereket artıyor; kalamar, sardalya kıyılara
Bu dörtlükte şlenen duygunun görünür kılınması çn dönüyor. Asmalar mücevherlern takıyor. Göz
aşağıdak yollardan hangsne özellkle alabldğne uzanan yemyeşl bağlara eylül güneşnn
başvurulmuştur? sarı ışıkları düştüğünde zlenmc ressamların
A) Brbrne karşıt durumlardan yararlanmaya tablolarındak manzaralar çıkıyor ortaya sank. Yol
kıyısındak kekkler ççeklenyor, ağaçlar ballı ncrlerle
B) Brbrn çağrıştıran sözcükler kullanmaya donanıyor. Adanın çorak, ıssız güney kıyısındak
masmav koyların çekclğ artıyor. Hele br de dolunay,
C) İnsana özgü kavramları doğaya aktarmaya alaca karanlıkta karşıdak adanın üstünden dev br balon
gb yükselmeyegörsün…
D) Sözcüklere brden fazla anlam yüklemeye Bu parçanın anlatımıyla lgl olarak aşağıda
verlenlerden hangs yanlıştır?
E) Ynelemelere yer vermeye

ÇIKMIŞ SORU
A) Eksltl cümle kullanılmıştır.

B) Benzetmeye başvurulmuştur.

C) Koşul söz konusudur.

D) Pekştrmel sıfata yer verlmştr.

E) Ynelemelere yer verlmştr.

2012 - DGS

10. Keskn konuşacağım. Hayallernz erteledğnz her günün


bedel feryadınız olacak. Hayata gelş amacınız kred
2014 YGS

ödemek m? Sadece çocuklarınızı evlendrmek, onların


geleceğ çn yatırım yapmak mı? İtraf edelm, hçbrmz
mutluluk ve huzur çn mücadele etmyoruz aslında.
Bunların sadece parayla olableceğn düşünüp önce
parayı elde etmeye çalışıyoruz, sonrasında mutlu
olacağımız şeyler zaten yapacağımızı sanıyoruz. Oysa az
br şey elde ettğmzde hemen hedefmz unutuyoruz.
Kısacası kendmz kandırıyoruz. Akşam öğünü olarak
közde patatesm yyorum ben şu anda Istrancaların
Karadenz yamaçlarında, br kayın ağacının altında ve
herkesten çok daha mutluyum. Hapsolduğunuz kent
yaşamından frar edn ve manzaraya karşı kısık br sesle
en sevdğnz şarkıyı açın. Başınızı şöyle br gökyüzüne
doğru kaldırın ve düşünün hang hayallernz çn nelerden
8. Nasıl anmazsın o çocukluk günlern vazgeçtğnz.
Dalda bülbülü vardı, gökte beyaz bulutu
2016 LYS

Annem vardı, babam vardı I. Olumsuz davranışları brnc çoğul kş ağzıyla dle
getrr.
Bahçemzde ılık, uzayan günlerd yaz
Br beyaz âlemd kış II. Anlattığı konuyla lgl kend yaşamından olumlu
örnek verr.
Bu dzelerde aşağıdaklern hangsnden
yararlanılmamıştır? III. Anlatımı br dz kşleştrmelerle zengnleştrr.
A) Nteleyc sözcüklerden
IV. Temelden sorgulayıcı sorular yöneltmekten
B) Halk deymlernden çeknmez.

C) Brbrn çağrıştıran sözlerden Düşüncelern bu şeklde fade eden br sanatçı çn
yukarıdaklerden hangler söylenemez?
D) Ynelemelerden A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

E) Karşıt anlamlı sözcüklerden D) I ve II E) III ve IV

50
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Süre tutmadan sadece çöz!
KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!
9
11. Aşağıdak parçaların hangsnde öteklerden farklı br 13. Bellek, öğrenme, motvasyon, algı, rüyalar, normallk ve
anlatım bçmne başvurulmuştur? anormallk gb günümüzde pskoloj alanında çalışan

2021 MSÜ
uzmanların lg alanındak konular, MÖ 4 ve 5. yüzyıllara
A) Şr sadece duyguların estetk br kalıp çnde yazıya
dek uzanan dönemlerde Platon, Arsto ve dğer brçok
aktarılması, şarlk de o ustalığı gerçekleştrmekten
Yunan düşünürün merak konusu olmuştur. Pskoloj
baret değldr. Bu ş, bu kadar bast olmamalı çünkü
alanında, geçmş ve şmdk zaman arasında var olan baş
hçbr nsan durduk yere söz söylemez. Söz söyleyenn
döndürücü br sürekllk söz konusudur. Buna rağmen
br derd, br steğ, duyurulacak br haber vardır lla.
pskoloj, nsan ruhunu ele alan en yen dsplnlerden
brdr. Br paradoks olarak ntelendrleblecek bu durum,
B) Edebyat; olay, düşünce, duygu ve hayaller dl 19. yüzyılın, değer henüz anlaşılamamış pskologlarından
aracılığıyla estetk br şeklde fade etme sanatıdır. Ebnghaus tarafından “Pskoloj, uzun br geçmşe fakat
Daha öz br tanımla, edebyatın, br sanat formu olarak kısa br tarhe sahptr.” şeklnde açıklanmıştır.
oluşturulan yazılar olduğu düşünülmüştür.
Bu parçanın anlatımında aşağıdaklerden hangsne
C) İnsanın blmsel alanda artık daha lerye yer verlmemştr?
gdemeyeceğn ve kendn gelştremeyeceğn
zannedenler, aslında blmeyerek onu hayvan A) Tanık göstermeye
sevyesne ndrmek steyenlerdr. Hâlbuk nsanın blg
ve görgüde olgunlaşma sürec devam etmektedr. B) Karşılaştırmaya

D) İlgl lgsz her yerde ağzını açıp saçma sapan söz C) Tanımlamaya
söyleyenlern kafa ve gönüllernden daha büyük olan
dller, br gün onların halk çnde rezl olmalarına D) Kşleştrmeye
neden olacaktır. Atalarımız, boşuna “Sözünü bl pşr;
ağzını der, devşr.” tavsyesnde bulunmamışlar. E) Öznellğe

E) Kahramanıyla veya yazarıyla çl dışlı olduğumuz


ktaplar olmamış mıdır? Tıpkı br nsanı tanıdıktan
sonra değşen hayatımız gb, br ktabı okuduktan
sonra da elbette hayata ve dünyaya farklı baktığımız
olmuştur.

12. Türk edebyatında Batılı roman 1861’den sonra başlar.


Önce tanınmış Fransız romanlarından çevrlmş örnekler
görülür. Kısa br zaman sonra bunları yerl romanlar takp
eder. Bze lk romanı çevr yoluyla Yusuf Kâml Paşa 1859
yılında tanıtır (Fenelon’un Telemak’ı). Daha sonra Ahmet
Lütfü Efend Arapça çevrsnden Robenson Crusoe’yu, 14. (I) Coğraf koşullar, nsanların mesken tplern belrler.
Teodor Kasap se Monte Cristo’yu çevrerek Türk aydınları (II) Güneydoğu Anadolu Bölges’nde yağışların azlığından
2018 ALES

üzernde genş etkler bıraktılar. Bu devrde eserler en çok dolayı kerpç evler terch edlrken Karadenz’de yağışlar
çevrlen romancılar arasında La Martn, Aleksandre çok fazla olduğu çn ahşap evler yaygındır. (III) Sanırım
Dumas, Jules Verne ve günümüzde de çok okunan daha çağa göre düşündüğümüzde kesnlğn ytrmş br blg
brçok yazarı görmek mümkün. olarak değerlendrmemz gerekecek. (IV) Çünkü
teknolojnn olmadığı dönemlerde nsanlar, doğa le uyum
Bu parçanın anlatımındak asıl amaç aşağıdaklerden çnde yaşam bçmlern belrlerken günümüzde doğa le
hangsdr? savaşarak yaşam bçmlern belrlyorlar. (V) Öyle k çnde
yaşadığımız çağa “Beton Çağı” demekle haksız sayılmam
A) Olay çnde yaşatablme sanırım. (VI) Bugün çn bütün bölgelern, köyler de dâhl
olmak üzere, mesken tplernn beton olması acınası br
B) Tanık göstererek br ddayı kanıtlama durum.

C) Br görüşü çürüteblme Bu parçada numaralanmış cümlelern hangsnde


kendsnden öncek cümlede söylenenlere örnek
D) Açıklama ve blglendrme verlmştr?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
E) Tasvr ederek göz önünde canlandırma

51
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

9 KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!


Süre tutmadan sadece çöz!

15. Cümle br anlamı karşılar, bze br şey anlatır. Paragraf da 18. Aşağıdaklern hangsnde ayraç çersnde
öyle… Paragrafın demek stedklern br cümlede belrtlenlere yönelk br değerlendrme yoktur?
2017 DGS

2017 LYS
özetleyeblyoruz, değl m? Pek, neden yazıyı brbryle
A) İhtşam, onun en tanınmış yapıtı değl aslında ama
çelşen anlatımlarla karmaşıklaştırıyoruz? Neden başta
benm dğer Nabokov ktaplarına göre hep çok daha
A dedğmze sayfanın sonunda B dyoruz? Bunu cümle
fazla tutulduğum br evren. Ve sanırım tüm dğer
bazında yapsak “anlatım bozukluğu” dyoruz ve adına
ktaplarının ötesnde anlatımı en şrsel, betmlemeler
“brbryle çelşen fadeler” dyoruz. Çıldıracak gb
ve sunumu en tatlı olanı. (akıcılık)
oluyorum bazen! Yahu pek, bunu neden ama neden
yazıda gözetmyoruz?
B) Fransızların büyük şar C. Baudelare, yaşadığı şehr
Pars’e seslenrken şehrn smyacılığına soyunuyor.
Bu parçada sanatçının yazılarda olmasını stedğ
Şehrden ürkmek, kaçmak yerne şehr ve nsanlar çn
özellk aşağıdaklerden hangsyle lgldr?
şehre sığınma pskolojsn yansıtıyor. Ama bu çaba
A) Duruluk B) Tutarlılık C) Doğallık şarn çn ısıtmaktan öteye gdemyor. (sadelk)

D) Açıklık E) Özgünlük C) Bu röportajları okurken Anadolu’nun kıraç topraklarını


1952 Hasankale depremnn yıkıcılığında çm acıyarak
zledm. Yaşar Kemal’n Anadolu’yu ne kadar y
anladığını, köyü ve köylüyü nasıl sevdğn de... Sahra
hastanesnde br depremzedenn ölü bedennn
soğuktan buz tutan yatağa yapıştığını hâlâ
göreblyorum mesela. (gerçeklk)
16. O hem düzyazıda hem şrde duygu ve düşünce
zengnlğdr, az sözle çok şey anlatablmektr. O varsa D) Canett, Körleşme adlı yapıtında çok şey çözmüş. Ben
2017 DGS

yüzeysellk yoktur, dernlk vardır; onun sayesnde okudukça kendm sevdm, anladım ve şmd çok daha
düşüncenn arkasında brden fazla düşünce yer alır. sağlıklı br ktapsever olmaya başladım. Oğuz Atay
Yer gelr atasözlernden, yer gelr deym ve özdeyşlerden sayesnde Türkçeye kazandırılan bu eser okumaya
yararlanır. Kısacası br fadede brden fazla yorum başladığımda elmden düşüremyordum, ben
çıkarılablyorsa şte orada o var demektr. anlayamadığım br el tutuyordu sank. (sürükleyclk)

Bu parçada sözü edlen özellk, aşağıdaklerden E) Huzursuzluğun Kitabı adlı eserde Pessoa’nın hayatını
hangsdr? gün gün okuyorsunuz. Pessoa kend tükenşn br
otobyografk anlatı bçmnde ve özeleştr yaparak
A) Özlülük B) Etkllk C) Açıklık sunarken zamanüstü br bağ kuruyor okuyucusuyla.
Okuyan, ders almaktan kendn kurtaramıyor; kendn
D) Yalınlık E) Bütünlük yazar yerne koymak zorunda hssedyor, onun
yaşadıklarını sank o da yaşıyor. (etkleyclk)

17. Edebyatıcedde şarler, brçok şrde pek az kullanılan ya


da hemen hç kullanılmayan kelmelere yer vermşlerdr
denlmektedr. Şüphesz bu doğrudur ancak bu şarlern
özellkle de Tevfk Fkret’n şrlernde, konuşulan dlden
alınmış söz ve söyleyş kalıplarına da yer verlmştr. En
azından bu metnde söyleyş kalıplarının konuşulan dln
çnden seçldğ görülmektedr. Bu şarler brtakım
sözcükler tekrarlayarak kullansalar da bu durum ses ve
söyleyş kusuruna yol açmamaktadır. Onların şrlernde
esklern fesahat hatası dedkler söyleyş kusuru le
karşılaşılmamaktadır. Aynı kavramı fade eden sözlern br
metnde çokça kullanılması, dle getrlmek stenlen husus
üzerndek ısrarı fade etmektedr. Bu da Edebyatıcedde
şrnn dl özellklernden br olarak blnr.

Bu parçada Edebyatıcedde şryle lgl aşağıdak dl


ve anlatım özellklernden hangsnn üzernde
durulmamaktadır?
A) Bell sözcükler ısrarla yneleme

B) Alışılmadık sözcüklere yer verme

C) Kavramları sözlük anlamlarıyla kullanmama

D) İfade kusurları barındırmama

E) Günlük dlden söyleyşler kullanma

52
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

0 S I FIR
RISK

2
ölç:
soruları anla,
zamanı yakala!
İlk bölümde keşfettiğin soru tiplerini, aynı soru numarası ve aynı sıra ile çöz ama bu defa kronometreni
açarak hangi soruya ne kadar vakit ayırdığını ölçerek çözmeni tavsiye ederiz.
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

1 ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!

18
Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Süre Tut

 Bu testi, süre tutarak çözebilirsiniz. Testi, kendi belirlediğiniz süre içerisinde çözmeye çalışmayınız.
Çözdüğünüz süreyi not ederek ilerleyiniz.
 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.
Riski Azalt

 Yazarın asıl anlatmak istediği, vurguladığı, belirtmek ya da üzerinde durmak istediği düşünce, ana
düşüncedir. “Demek ki, yeter ki, anladım ki, sonuç olarak, işin aslı, o hâlde, kanaatimce, bence, işte,
bana göre, kısacası, yani, ama, fakat, önemli olan...” gibi ifadeler bizi ana düşünceye götüren yardımcı
ögelerdir.

Tarih: D: Y: B: N:

1. ChatGPT, internet üzerinden öğrendiği bilgileri derleyip 2. Ünlü iş insanı Jeff Bezos’un şirketi Blue Origin’in
tatmin edici cevaplar verebiliyor. Bunlar aslında Google geliştirdiği ve Bezos dâhil dört kişiyi taşıyan New Shepard
2019 DGS

2021 DGS

arama motoru üzerinden de erişilebilen cevaplar. uzay aracı, ABD’nin Teksas eyaletinden uzaya fırlatıldı.
Aralarındaki fark ise Google aranan konuyla ilgili tüm Kapsül, 11 dakikanın ardından Dünya’ya döndü.
seçenekleri yani birbirinden farklı kaynakları kullanıcıya Mürettebatının tamamı sivillerden oluşan ve pilotsuz
sunarken ChatGPT bir dizi tahminde bulunarak ulaştığı yapılan uçuş, bu ikinci özelliğiyle tarihte bir ilk olma
tek cevabı çok daha hızlı bir şekilde kullanıcıya sunuyor özelliği taşıyor. İngiliz iş insanı Sir Richard Bronson da 11
ve tabii ki soruları cevaplarken kaynak belirtmiyor. Temmuz 2021’de şirketi Virgin Galactic’in geliştirdiği
İnternetteki bilgilerle eğitilen ChatGPT, cümleleri kelime araçla uzayın başladığı nokta olan 100 kilometre
kelime oluşturuyor ve her bir kelimeden sonra gelmesi yüksekliğe seyahat etmişti. İlk kez sadece sivilleri taşıyan
gereken en muhtemel ifadeyi seçerek ilerliyor. Unity-2 uzay aracı, ABD’nin New Mexico eyaletinden altı
yolcusuyla fırlatılmış; araç, Branson ve beraberindekilerle
Bu parçanın konusu aşağıdakilerden hangisidir? sorunsuz şekilde yeryüzüne inmişti.
A) Geliştirilen yapay zekâ yazılımlarının klasik arama
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi anlatılmaktadır?
motorlarından yararlandığı noktalar
A) Jeff Bezos’un uzay sınırına ulaşma macerası
B) Alışılagelen bir internet arama motoru ile bir yapay
zekâ uygulamasının temel farkları B) Bezos ve Bronson’ın seyahat tutkuları

C) İnternetten edinilen bilgilerin kullanıcıya en yararlı C) Sivil havacılığın önemli kilometre taşları
hâlinin aktarılma yöntemleri
D) Kısa uzay yolculuklarının teknik özellikleri
D) Bir yapay zekâ uygulamasının, internet arama motoru
geleneklerini değiştirme şekli E) İlk iki sivil uzay uçuşunun bazı detayları

E) Kullanıcı deneyimi bakımından yapay zekâ


sistemlerinin arama motorlarından geride kalan yönleri

54
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Çözdüğün süreyi not et.
ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!
1
3. Sosyal ortamlar bazılarını gerebilir. Bazı insanların bu 5. Felsefede en önemli olgulardan biri düşünmektir.
durumla diğerlerinden daha iyi başa çıkabildiği bir gerçek “Düşünmek, yaşamaktır.” demiş Seneca. İnsan

2023 TYT
olsa da herkesin zaman zaman sinirleri bozulabilir. düşündüğü sürece yaşadığının bilincindedir. Sokrates, bu
Kendinizi daha rahat hissetmeniz hatta ortamdan keyif durumu “Sorgulanmamış hayat, yaşanmaya değmez.”
alabilmeniz için bir önerim var: Etrafınızdaki insanlara sözüyle dile getirir. Aristoteles düşünmeyle bilmeyi birlikte
gülümsemek. Bu basit hareket kendinize güveninizi ele alır. Ona göre “İnsan doğal olarak bilmek ister.”
destekleyecek ve sinirlerinizi sakinleştirecektir. Görüldüğü gibi düşünmek insanın en temel yetilerinden
Gülümsemek kendinizi kötü hissetmenizi engeller. biridir. Belki de en önemlisidir. Düşünmek, bir anlamda
Mutluyken gergin olmak zordur değil mi? Gülümsemek insanın kendisini inşa etme sürecidir. Düşünmek, eylemek
sizi daha ulaşılabilir de kılar hem. Anlattıklarım kulağa çok ve bilmek bir bütündür.
basit bir çözüm gibi gelse de oldukça işe yarar.
Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine
Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden söz ulaşılabilir?
edilmektedir?
A) İnsan için hayatı anlamada en önemli unsurlar, bilgi
A) Sakin olmanın yeni iletişim kurmaya olumlu birikimi ve düşünme yeteneğidir.
katkısından
B) Düşünmenin doğru algılanmayışında felsefi
B) Kendini rahat hissetmenin çevreye yaydığı olumlu yaklaşımlar daha çok etkili olmuştur.
etkiden
C) Seneca, yaşamın anlamını ve değerini kişisel
C) Gülümseme eyleminin topluma katkı sağladığından düşünceleriyle özdeşleştiren bir anlayıştadır.

D) Gülümsemenin bireyin toplumsal konumuna olumlu D) Bilginin merkezinde bireyin idea yoluyla kendi özünü
etkisinden yeniden kavrama amacı vardır.

E) Kendine güveni sağlayacak etkili yöntemlerden E) Düşünme olgusunun tanımsal niteliği konusunda
filozoflar farklı görüş taşımaktadır.

4. Meursault, evet suçludur; suçluluğu bize bütün roman


sanatının en iyi yazılmış ve en nedensiz cinayetlerinden
2013 YGS

birinde açık açık gösterilir. Ama Meursault’yu idama 6. İngilizce konuşulan dünyada, eleştirmen James Wood’un
götüren yargı süreci ve jürinin önüne kanıt olarak 50 yıl öncesinin Türkiye’sindeki Ataç’ı hatırlatan bir tarafı
2023 TYT

sürülenlerin onun cinayetiyle ilgisi yoktur. Kurban, var. Wood’un en iyi eleştirmen olup olmadığını
Meursault için nasıl isimsiz bir gençten başka bir şey belirleyecek ölçütten yoksunuz ama onun
değilse onu yargılayan mahkeme için de öyledir. değerlendirmeleri en fazla dikkate alınan eleştirmen
Meursault’yu asıl ölüme götüren, günlük hayatın davranış olduğuna kuşku yok. Önemli bir kitap yayımlandığında en
biçimlerini yadsıması, toplumun olmazsa olmaz saydığı çok onun ne yazacağı merak ediliyor. Barack Obama’nın
maskeleri takmaya yanaşmamasıdır. Hayatı, bedeli ne başkan seçildiği gece yaptığı teşekkür konuşmasından
olursa olsun kendi bildiği gibi yaşamaya kararlı bir insanın sonra bile gözler Wood’a çevrilmiş, o da New Yorker’da,
kaderinin, toplumun yargısının iki dudağının arasında konuşmanın söz dizimini ve dilini analiz eden bir yazı
olduğunu görürüz. yayımlamıştı.

Kahramanından böyle söz edilen bir roman Bu parçadan hareketle James Wood’la ilgili
aşağıdakilerden hangisini anlatıyor olabilir? aşağıdakilerden hangisine kesinlikle ulaşılabilir?
A) Toplumun kurallarını değiştirmeye çalışan kişilerin A) James Wood, dünyanın en tutarlı yorum yapan
başarısız olmasını eleştirmenleri arasında gösterilmektedir.

B) İnsanların cinayet işlese dahi başka suçlardan hüküm B) James Wood, Nurullah Ataç kalitesinde eleştiriler
giymesini yazmıştır.

C) Suça bulaşmış kişilerin toplumda cezasını çekse bile C) James Wood, Barack Obama’nın konuşmalarını
hiçbir zaman tam olarak onaylanmamasını hazırlamaktadır.

D) Günlük hayatın gereklerini yerine getirmeyen kişilerin D) James Wood’un kaleme aldığı kitaplar eleştiri türünün
toplumca dışlanmasını en ünlü yapıtları arasında gösterilir.

E) Toplumun; yaygın ve belirli kuralların dışında yaşayan E) James Wood, yorumları en çok merak edilen
insanları acımasızca yargılamasını eleştirmenlerden biridir.

55
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

1 ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA! Kronometreni aç!


Çözdüğün süreyi not et.

7. Sinema oyunculuğu ile tiyatro oyunculuğu arasında izleyici 9. Bilim ve sanat tarihi olmaksızın Mısır piramitleri, Ayasofya
açısından ayrımlar vardır. Tiyatro oyuncusu, izleyiciler gibi muhteşem yapıların neden ve nasıl yapıldığı
2018 TYT

2020 ALES
tarafından işitilebildiğinden ve görülebildiğinden emin anlaşılamaz. Keppler, dünya yörüngesinin yuvarlak değil
olmalıdır. Tiyatrodaki izleyiciler, oyuncuyu farklı açılardan de eliptik olduğunu kanıtlamamış olsaydı Rönesanslı
görmektedir. Dolayısıyla bir oyuncu, tüm izleyicilere Mimar Bramante’nin eliptik kubbesi, Michelangelo’nun
ulaşmak için özel bir biçim geliştirmek zorundadır. Bu Sistina Şapeli’ndeki son yargı freskindeki eliptik barok
açıdan, bir oyuncunun gözlerini iyice açması gerekiyorsa üslup oluşmazdı. Claude Monet’in Tren Garı tablosu,
o bunu en uzak yerde oturan kişinin de görebileceği İngiliz romantik ressam William Turner’ın Lokomotif’i
şekilde yapar. Gösterinin yapıldığı salon büyüdükçe yeni olamazdı.
düzenlemelerin yapılmasından dolayı oyuncunun biçemi
zedelenebilir. Sinema oyuncusu için böyle bir teknik sorun Bu parçada sözü edilen değişik sanatçılara ait
söz konusu değildir. Bundan dolayı sinemada bir rolün yapıtların başarısının temelini aşağıdakilerden hangisi
tam olarak bir bütün meydana getirecek biçimde oluşturmaktadır?
canlandırılmasında en büyük sorumluluk yönetmenindir.
Çünkü yönetmen, filmi bütün olarak bilen kişidir. A) Sanatçıların engin hayal gücünü yansıtan eserler
Oyuncunun bir rolü canlandırırken ne duyması, ne ortaya koymaları
yapması gerektiğine yönetmen karar verir.
B) Dünya yörüngesinin eliptik olmasının sanatçılara ilham
Bu parçadan sinema ve tiyatro oyunculuğu ile ilgili vermesi
olarak
C) Sanatçıların üstün sanat yeteneğine sahip olmaları
I. Oyuncu - izleyici ilişkisi açısından farklar vardır.
D) Bilim insanlarının ve sanat tarihçilerinin çalışmaları
II. Her iki oyunculukta da yönetmen önemlidir.
E) Mısır piramitleri ve Ayasofya gibi yapıtların sanatçılara
III. Seyirciye ulaşmak için bütün oyuncuların özel biçim esin kaynağı olması
geliştirmesi gerekir.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?


A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

8. Manzara resminin Uzak Doğu ve Doğu toplumlarının


sanatında çok eskiden beri önemli bir yeri olmuştur. Bu
2018 TYT

toplumların doğaya olan tutkuları yüzyıllar öncesinden


sanatlarına yansımıştır. 16. yüzyıldan itibaren manzara,
topografik görünümleriyle Türk minyatürlerinde yer almaya
başlamıştır. 18. yüzyıldan itibaren manzaraya karşı olan 10. Başarılı deneme yazarı, değişik bilim dallarının
verilerinden de yararlanarak hayattaki dalgalanmaları
2023 TYT

tutku ve heves, cilt kapaklarına kadar yansımıştır. Cilt


kapaklarında, ahşap ve duvar üzerindeki süslemelerin sağlıklı ve tutarlı bir biçimde yazıya döker. Hayatın
yerini manzara resimleri almıştır. Devam eden bu tutku, yaşanabilirliğini kolaylaştırmak için bilim ve sanatın el ele
19. yüzyılda yağlı boya tuval resimlerine dönüşmüştür. İlk vermesi gerekir. Deneme yazarı, düşünce ve eylem
denemelerinin asker ressamlarımızca gerçekleştirildiği dünyasında bilim ile sanatı uyum ve denge içinde
manzara temasının, Batılılaşma Dönemi Türk Resim tutabilen yazardır. Bu yüzden bilim ve sanatın kimi
Sanatı içerisinde ayrı bir yeri olmuştur. Manzarayla öncüleri aynı zamanda birer deneme ustasıdır.
başlayan bu süreç, daha sonraki dönemlerde de
akademik bir gelişim içinde devam etmiştir. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir?
Bu parçadan hareketle “manzara resminin tarihî seyri” A) Deneme yazarı, yaşadığı ve gördüğü olayları bilim
ile ilgili olarak ışığında dile getirmelidir.

I. Yüzyıllara göre nasıl bir gelişme gösterdiği, B) Başarılı ve tutarlı bir yazar olabilmek için yazmaya
deneme türüyle başlanmalıdır.
II. Türk resim sanatındaki yeri,
C) Deneme yazarı, bilim ve sanatı ahenkli bir şekilde
III. Uygulanabildiği alanlarının sınırsızlığı birleştirebilirse başarılı olabilir.

verilerinden hangilerine kesin olarak ulaşılır? D) Deneme yazarı olmanın yolu, bilim ve sanatta başarılı
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II olmaktan geçer.

D) II ve III E) I, II ve III E) Bilim ve sanat, uyumlu bir şekilde sürdürülebilirse


hayatı yaşamak kolaylaşır.

56
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Çözdüğün süreyi not et.
ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!
1
11. Pasternak’a göre şiir, kişinin ayağının altındaki otlar, 13. Marie Emile, Televizyon ve Kültür adlı kitabında
çiçekçiklerdir; onu koparmak, eline almak için biraz televizyonu köyden kente göç eden nüfusun yeni dünyayı

2021 TYT
2014 YGS

eğilmek yeter. Brodski öyle düşünmüyor. Ona göre şiir, tanıma ve anlamlandırma rehberi olarak görür.
göklerle iletişim olanağıdır. Şiir sayesinde meleklerle Televizyona kitlelerin toplumsal statülerini iyileştirmelerine
iletişim kurarsınız. Bu iki tanımın ardındaki somut gerçeği ve bu konuda bilinçlenmelerine set vuran bir uyuşturucu
düşündüm. Sanırım, Pasternak şiirin her yerde ve küçük eleştirisi getiren Emile, bu aygıtın insanları maddi ve
şeylerde olduğunu söylüyor; Brodski ise yeteneği öne ideolojik baskı altında tutabileceğini de ileri sürer.
çıkarıyor. İkisi de bir yerde doğru ama birbiriyle
karıştırılmaması koşuluyla. Şiir ne, biliyor musun? Bir an. Bu parçaya göre Marie Emile’in televizyona yönelik
Ve bütün bir tarih tadı, insan girişimi, mutluluk çelişkisi. eleştirisi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Toplumsal statünün gelişimini yalnızca bilinç
Cemal Süreya, bu sözleriyle aşağıdakilerden hangisini
kavramında görmesi
vurgulamıştır?
A) Şiir, hayatı bütünüyle kucaklayan bir sanattır. B) Bireylerin sosyal konumlarını ve bilinçlenmelerini
engelleyici işlevinin olması
B) Şiir, şairin yeteneğine bağlı bir sanat dalıdır.
C) Kitlelere yönelik mesajlarının istenilen ölçüde karşılık
C) Şiir, insanın mutluluğunu dile getirmelidir. bulamaması

D) Şiir, topluma ışık tutmalıdır. D) Kent yaşamını iyileştirici konularla bireyleri


bilinçlendirmeyi amaçlaması
E) Şiir, yaşadığımız çevreden ibarettir.
E) Konum olgusundan uzak programların bireyde sanal
bir dünya oluşturması

12. Lostra; ayakkabı bakımı dendiğinde akla gelecek olan


boyama, yapıştırma, dikme, parlatma gibi tüm işlemleri
2021 ALES

bünyesinde barındıran ve günümüzde oldukça revaçta


olan bir iştir. Eskiden yol kenarlarında sıklıkla gördüğümüz 14. Ahmet Haşim, ne yazık ki dil bakımından yeni nesillerin
ulaşamayacakları bir yerde duruyor. Bugünkü hâline
2021 ALES

ayakkabı boyacılarının yaptığı işi daha kapsamlı hâle


getirerek ayakkabıyı tam anlamıyla yenileme sürecine bakınca Türkçenin bir zamanlar Bâkîleri, Şeyh Galipleri,
alan bir yaklaşımdır. İstenirse ayakkabının rengi hatta Ahmet Haşimleri, Yahya Kemalleri, Necip Fazılları
şekli bile değiştirilir. Ayakkabınızdaki her türlü tahribat yetiştirmiş olduğuna inanmak çok zordur. Onlar sanki
olabildiğince giderilir. Ayakkabı yeni gibi olur, bu benim mi başka bir dilin, başka bir kültürün şairleri. Eserlerini otuz,
dersiniz, inananamazsınız. kırk, bilemediniz elli yıl önce vermiş şairlerinin dilini
anlamayan başka bir toplum, dünyanın ne geçmişinde
Bu parçada lostra ile ilgili olarak vurgulanmak istenen vardır ne bugününde. Ahmet Haşim ve benzeri şairler, tek
aşağıdakilerden hangisidir? başlarına bir insanın hayatını zenginleştirebilir hatta
sadece Haşim’i okuyarak dünyaya herkesten farklı
A) Modası geçmiş ayakkabılarda değişiklikler yaparak bakmak mümkündür.
tekrar kullanıma sunma
Bu parçadaki yakınma, özellikle aşağıdakilerden
B) Kullanılsa da kullanılmasa da ayakkabının formunu her hangisine yöneliktir?
an koruma
A) Ahmet Haşim, Bâkî gibi sanatçı yetiştirilememesine
C) Ayakkabının bozulan formunu istenilen bir şekilde
yenileme B) İçerik olarak yetkin olmayan yapıtlar oluşturulmasına

D) Yıpranan ayakkabıları tonuna kadar orijinal rengine C) Toplumun, yakın geçmişin yazar ve şairlerini
kavuşturma anlamamasına

E) Müşteriyle daha iyi ilgilenebilmek için büyük D) Üslubu öncelemeyen sanatçıların çokluğuna
mekânlarda hizmet verme
E) Toplumu kucaklamayan yapıtlar veren sanatçılara

57
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

1 ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA! Kronometreni aç!


Çözdüğün süreyi not et.

15. Bu yazarı okumak, her zaman karamsarlıkla barışık 17. Sizi bilmem ama ben, yer yer dönüp kendi göz izlerimi
olmayı da gerektirir. Hayal etmek için anılar olmalı; evet, takip ederken mizahın okuma yolculuğumda hayli hatırı

2017 DGS
yazarda fazlasıyla anı ve onları temelli birer düşünceye sayılır bir yeri olduğunu görür, hayatımın hemen her
çevirecek keskin bir zekâ var. İkisi birleşince okur için karesinde kendimi mizah denilen neşeli faytonun yolcusu
vadedilmiş haz dakikaları başlıyor. Fikirlerinin hepsine olarak bulurum. Belirli dönemlerde kendisini kaçırmış
katılmak zorunda değilsiniz ama dünyanın önde gelen olsam da kıyısından köşesinden, ardından arkasından
düşünürlerinden birinin günlüğünü takip etmek her zaman yakalamış; hep bir yerlerinden bu çok renkli faytona
heyecan vericidir. asılmışımdır. İşte bu çıngıraklı yolculuklar, çok uzun
metrajlı olmasa da ciddi okumaların astığı yüzüme neşe,
Bu parçada sözü edilen sanatçının özellikle üzerinde dipnot artığı makalelerin satır aralarına birer tebessüm,
durulan yönü aşağıdakilerden hangisidir? paslanan zihnime cila olmuştur birçok kez.
A) Okuyucunun ruh hâlini dikkate alması
Bu sözleri söyleyen kişi aşağıdakilerden hangisiyle
nitelendirilebilir?
B) Karamsarlıkla barışık bir tutumunun olması
A) Okuduğu kitapları tekrar okuyan
C) Okuyucularına estetik duygusu aşılaması
B) Okumalarında mizaha ağırlık veren
D) Yapıtlarında hatıraya çok yer vermesi
C) Mizahın ciddi bir iş olduğuna inanan
E) Okuyucusunu her yönüyle kuşatması
D) Ciddi okumalara ihtiyaç duyan

E) Sürekli farklı tarzda okuma yapan

18. Anadolu kasabalarında tellallar vardır. Sokak sokak


dolaşır, bağıra çağıra ikinci el ama kıymetli şeyler
2018 ALES

satarlardı başkaları adına. O gün, bayrama birkaç gün


var, okuldan eve dönüyorum. Tellalı gördüm sokakta.
Sırtında yüz metreden görsem tanıyacağım, üzerindeki
çizgileri bile ezbere bildiğim bir şey var: babamın tüfeği.
Gururla övündüğü atalarının yadigârı ve hayattaki tek özel
16. Balaklava, kar başlığı diye bilinen ürünün teknik ismidir. keyfinin simgesi. Beynimden vurulmuşa döndüm. Ağlamak
Geleneksel kar başlıkları; çok yer kapladığı ve terlemeye istedim, olmadı. Koşa koşa, nefes nefese geldim eve;
2018 ALES

sebep olduğu için tekrar üşümeye sebep olabilen yün, annem, “Hayır oğlum, yanılmışsın, o değil! Bak, babanın
yapağı gibi doğal malzemeli ürünlerdir. Balaklava ismiyle tüfeği burada!” desin diye... “Anne, tüfek?” dedim.
üretilenler ise çift taraflı dokuma teknolojisine sahiptir. Ağlamaya başladı. Sıkıntı son haddine varmıştı ve babam
Dolayısıyla cildi tahriş etmeyen bir yapıdadır. Esnek ve anneme “Benim çocuklarım, bu bayram öksüz çocuklar
ince bir malzemeden imal edildiğinden kolayca taşıyarak gibi kalmayacaklar. Her zamanki gibi bayram yapacaklar.
gerektiğinde takabilirsiniz. Teri üzerinde biriktirmeyen Tepeden tırnağa giydireceğiz, bayram sabahı elimi
gözenekli yapısı sayesinde kolayca buharlaşma sağlar. öperken harçlıklarını da vereceğiz, hanım!” demişti.
Bunun yanında iç yüzeyi ısı yalıtımı için tüylendirilmiştir. Neyle? İşte o tüfekle...

Bu parçada sözü edilen “balaklava”nın en belirgin Bu sözleri söyleyen çocuğun içinde bulunduğu ruhsal
niteliği aşağıdakilerden hangisidir? durumu en iyi anlatan sözcük çifti aşağıdakilerden
A) Az yer kaplaması hangisidir?
A) Kızgın - kırgın
B) Dokumasının sağlam olması
B) Sinirli - bezgin
C) Sporcuların tercih etmesi
C) Şaşırmış - üzgün
D) Doğal bir malzemeden yapılması
D) Telaşlı - suçlayıcı
E) Sağlığa uygun olması
E) Ümitsiz - yılgın

58
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!
2
20
Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Süre Tut

 Bu testi, süre tutarak çözebilirsiniz. Testi, kendi belirlediğiniz süre içerisinde çözmeye çalışmayınız.
Çözdüğünüz süreyi not ederek ilerleyiniz.
 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.
Riski Azalt

 Bu testte yer alan “değinilmiştir” soruları ile “söz edilmiştir” soruları aynı kapıya çıkmaktadır. Bir konuya
değinmek sorulmuşsa “kısa da olsa o konuya temas etmek, onunla ilgili bir şeyden söz etmek” anlamı
vardır.

 Ancak “temel düşünce” sorulursa parçanın bütünü bizim için önemlidir çünkü yazarın asıl amacı
sorulmak istenmiştir.

Tarih: D: Y: B: N:

1. Her durumda birtakım olgusal gerçekler var: Aileden 2. Robot ve otomasyon sistemleri, endüstri sektörünün
okula, okuldan vatani hizmete, oradan fabrikaya ya da iş rekabet gücünde kilit rol oynamaktadır. Robot, montaj
2023 AYT

2014 YGS

hayatına, bazen hastaneye, bazen cezaevine devredilip robotu ve endüstriyel görüntü işleme sistemlerinin daha
duruyoruz ölene dek. Bu devir teslim işlemi, Gilles yoğun kullanılması; üretim maliyetlerinin düşürülmesini ve
Deleuze’ün dikkat çektiği gibi hep bir “… artık değilsin.” yüksek kalite standartlarına erişilmesini sağlamaktadır. Bu
sözüyle gerçekleşiyor. Okula başladığında sana “Artık nedenle de rekabeti artırmak isteyen ülke, sektör ve
ailende değilsin.” Deniyor, böylece askerde veya fabrikada şirketler; giderek artan oranlarda robotik teknolojilere
artık ailende ya da okulda değilsindir. Foucault’nun bu yatırım yapmaktadır. Söz konusu yatırım eğilimi, özellikle
noktada sorduğu soru, son derecede derindir: Nasıl oluyor gelişmekte olan ülkelerde daha belirgindir. Zira bu ülkeler
da her biri kendi kurallarına, ritüellerine, amaçlarına sahip gelişmiş ülkelerden teknoloji transferi ve lisans adı altında
olan bütün bu kurumlar; hem birbirlerinden tümüyle farklı üretim, ortak geliştirme vb. modellerle ileri teknoloji
olduklarını iddia ediyorlar hem de birbirlerini o kadar yatırımı çekmeye çalışmaktadır.
andırıyorlar?
I. Rekabet gücünü artırmak isteyen ülkelerin bu alana
Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmiştir? yatırım yaptığına
A) Toplumun çeşitli kademelerinin, içlerine aldıkları
II. Yatırımların daha çok gelişmiş ülkeler tarafından
bireyleri hep biricik olmakla nitelemelerine
yapıldığına
B) Toplumun yapı birimlerinin, insanı her zaman çok farklı
III. Bu sistemlerin kullanılmasının maliyeti düşürdüğüne
bir yaşantı oluşturması için yönlendirmelerine
Bu parçada robot ve otomasyon sistemlerine ilişkin
C) Yapısal olarak birbirleriyle benzeşen sosyal kesitlerin,
olarak yukarıdakilerden hangilerine değinilmiştir?
çoğunlukla bu benzerlikten bir sonuca ulaşma
eğiliminde olmalarına A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) Birbirlerinden çok farkı olmayan toplum kurumlarının D) I ve III E) I, II ve III


kendilerini hep farklı olarak tanımlamalarına

E) Bireye “Artık eskisi gibi değilsin.” mesajını veren sosyal


yapılanmaların, hitap ettiği kişiden aslında bazı
gereklilikler istemelerine

59
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

2 ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA! Kronometreni aç!


Çözdüğün süreyi not et.

3. O günü görmek için sade bekleyeceğiz, 5. Kulak ver sözüme, dinle vatandaş
Göreceğiz bir sabah yeşil tomurcukları. Uyma laklak edip gülüşenlere
2019 MSÜ

Hazırlanıyor gibi gökyüzü, ufuk, deniz, Seni meşgul eder, işinden eğler
Bir sabah dökülecek baharların baharı. Karışır tembel perişanlara

Ziya Osman Saba’ya ait bu dizelerde vurgulanmak Bu dizelerde anlatılmak istenen aşağıdakilerden
istenen temel düşünce aşağıdakilerden hangisidir? hangisiyle ilgilidir?
A) İnsan, nefes alıp verdiği sürece ümidin kapısına dört A) Kararlılık B) Faydacılık C) Çalışkanlık
elle sarılmalıdır.
D) Uyumluluk E) Hazırcevaplık
B) Doğanın insanla var olduğu, insanın olmadığı yerde
yaşamın olmadığı unutulmamalıdır.

C) Rüya ve hayalle değil gerçeklerle yaşayan insanlar 6. Bir pazarımız var. Çoluk çocuğumuzla birlikte parkın bir
hedeflerine ulaşabilir. köşesine çekilip haftanın yoğunluğunu üzerimizden atsak

2018 ALES
kötü mü olur? Sen misin parka gitmek isteyen? Gençler
D) Barışın yolunu beklemek boşunadır; barışa kavuşmak gruplar hâlinde oturmuşlar, neşeli neşeli sohbet ediyorlar.
için önce içimizdeki düşmanlıkları silmeliyiz. Ediyorlar ama çevreyi de berbat ediyorlar. Bir tanesi
düşünüp de çöpleri çöp kutusuna atmayı akıl edemiyor.
E) Mutluluk, bir çiçektir; o çiçeğin havası, suyu, güneşi bir Aile mi desem eğitim mi desem bilmiyorum. Geldiğimize
çift güzel sözdür. geleceğimize pişman olduk.

Bu parçada yazarın gençlere yaklaşımı


aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gerçekçi B) Eleştirel C) Yapısalcı

D) İdealist E) Alaycı

7. Neden Sürekli Alışveriş Yapıyoruz?


2020 TYT

İnsanların ihtiyaç duyduklarından daha fazla para


harcamalarının temelinde zevke yaklaşarak veya acıdan
uzaklaşarak kendini daha iyi hissetmek yatmaktadır. Yeni
bir elbise veya yeni bir akıllı telefon gibi pahalı bir şey
satın alarak bu hissi yaşayabiliyoruz. Yeni şeylere
ihtiyacımız olmadığını gerçekten biliyor olsak da bazen bir
4. Yakup Kadri Karaosmanoğlu, yazmaya 1920’de başlar. şeyleri satın alma baskısına direnmek imkânsız olabilir.
Daha önce yayımladığı mensur şiirler, oyunlar ve Peki, bizi bu davranışa iten nedir? İnsanlar, başkalarıyla
2023 AYT

öykülerin, yazmaya hazırlık olduğu söylenebilir. O bir rekabet etmek ve kendi iyiliklerini ön planda tutmak için
gazetecidir, politikanın içindedir, diplomattır. Her şeyden mümkün olduğunca çok şey talep etmeye çalışır. Ancak
önemlisi yaman bir gözlemcidir. Yazı yaşamının tüm temel ihtiyaçlarımız karşılandığında tüketim çılgınlığı,
başlangıcında dönemin genel koşulları ve eğilimleri başka bir yerde yine bizi bekliyordur. Ancak iyi
nedeniyle “Sanat kişisel ve saygıdeğerdir.” ilkesini hissetmenin, iyi görünmekten daha iyi olduğunu
benimsediyse de Balkan bozgununu, kan ve gözyaşı unutmayın. Eşyalara değil kendinize yatırım yapın.
içindeki göçleri, Birinci Dünya Savaşı’nın yenilgisini, 600
yıllık imparatorluğun çözülüşünü noktalayan Mütareke’yi, Bu köşe yazısıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi
işgalin getirdiği onursuzluğu ve zulmü, yerel nitelikte söylenebilir?
başlayıp Mustafa Kemal’in önderliğinde ulusal
A) Gereksiz yapılan her harcamanın psikolojik bozukluğa
mücadeleye dönüşen direnişi gördükten sonra sanatın
neden olduğu açıklanmaktadır.
kişisel değil toplumsal bir yaratı olduğunu kabul eder.
B) Para harcamayla ekonomik bağımsızlık arasındaki
Bu parçada Yakup Kadri Karaosmanoğlu’yla ilgili
ilişkiye değinilmiştir.
olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmiştir?
A) Yapıtlarının içeriğine C) Kendini iyi hissetmeyenlerin alışverişi sığınak olarak
gördüğü söylenmektedir.
B) Sanat anlayışına
D) İnsanların normalin sınırlarını aşan davranışına açıklık
C) Anlatım tarzına getirilmektedir.

D) Duygu dünyasına E) İnsanların tüm davranışlarının altında benzer nedenler


olduğu ifade edilmektedir.
E) Yetişme tarzına

60
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Çözdüğün süreyi not et.
ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!
2
8. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Nitelikli bir tiyatro 9. Tarihteki en önemli psikolojik deneylerden biri olarak kabul
yazarı, eserlerinde mesaj vermekten çekinmemeli; can edilen Little Albert Experiment’a başlamadan önce küçük
2021 TYT

verdiği karakterlerin ağzıyla mesajlarını haykırmalıdır.” Albert’a birkaç duygusal test yapılır.
düşüncesine uzak düşmektedir?
I. Minik bebeğe sırasıyla beyaz bir fare, tavşan, yanan
A) Amerikalı oyun yazarı Eugène O’neil’in Elektra’ya Yas
kâğıt parçaları, peruk, maske gibi ilk kez
Yakışır adlı tiyatro eseri, karakterlerinin çokluğu ve
karşılaşabileceği nesneler ve durumlar gösterilir.
günümüze uyarlanmasıyla dikkat çeker. Oyunda
Sonuç olarak Albert, gördüğü hiçbir nesneye karşı
başkahramanlar, savaşa karşı olma düşüncelerini
korku göstermez; her şeye gülümser.
cesurca aktarır.
II. Albert’ı boş bir odaya götürürler. Odada Albert’ın
B) Ondine, Fransız oyun yazarı Jean Giraudoux’un Hans
üzerine oturduğu bez yatak haricinde hiçbir eşya
ve Ondine adlı kahramanlarının hikâyesini anlattığı bir
bulunmaz. Daha sonra Watson ve asistanı Rayner
tiyatro eseridir. Yazar, oyunun başkişileri gezgin
odadan çıkar, yalnız bıraktıkları Albert’ın yanına
şövalye Hans ile su perisi Ondine’nı aracı kılarak
beyaz laboratuvar faresi salarlar. Albert, fareden
ölümün bir son olmadığı düşüncesini vurgular.
korkmadığı gibi tam tersi bir tepki göstererek fareyi
çok sever; yakalamaya çalışıp gülmeye başlar.
C) Andrè Gide, Philoctète adlı oyununda bireysel
özgürlük, bireyin mutluluğundan hareketle toplumsal
III. Albert fareye her dokunduğunda iki demir çubuğu
mutluluk ve bireycilik temalarını işler. Eserinin final
(biri çekiç, diğeri çelik çubuk) birbirine vurarak
sahnesinde karakterine “Evren-İnsan, Tekil-Tümel”
rahatsız edici sesler çıkarmaya başlarlar. Sesleri
sorgulamasını yaptırarak felsefi iletilerini ortaya koyar.
duyan küçük Albert ağlamaya başlar. Oda yeniden
sessizleşince fareyle oynamaya devam eden Albert,
D) Tiyatro yazarı Jennifer Haley tarafından kaleme alınan
yine fareye dokunduğu ilk anda psikologların
Cehennem oyunu, içerikten ziyade dil ve anlatım
çıkardığı o gürültülü sese maruz kalır. Ağlaması
özelliklerine yoğunlaşıyor. Oyunun kahramanı Dedektif
yatışıp aklı tekrar fareye kayan Albert, dokunmaya
Morris, jest ve mimiklerini ustaca kullanarak ikna edici,
çalıştığı an, hep aynı sesi duyduğu için fareye
hoş üslubuyla öne çıkıyor.
dokunmaktan korkmaya başlar.
E) Yazdığı oyunları felsefeyle ilgili düşüncelerini
Bu deneyler sonucunda aşağıdakilerden hangisi
aktarmaya uygun bir zemin olarak gören Jean Paul
kanıtlanmış olabilir?
Sartre, Sinekler adlı tiyatro eserinde özgürlüğün
trajedisine odaklanıyor. Orestes karakteri üzerinden A) Çocukların nelere daha fazla tepki verdiği
eylem ve sorumluluk düşüncelerini irdeliyor.
B) Korkunun insanda doğuştan olup olmadığı

C) Fare ve tavşanın insandaki korkuyu tetiklemediği

D) Yalnızlık korkusunun insanda hangi durumlarda


değiştiği

E) Beyaz rengin insan psikolojisine olumlu etki ettiği

61
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

2 ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA! Kronometreni aç!


Çözdüğün süreyi not et.

10. Gazeteci: Fatih Sultan Mehmet’i anlatan romanını bire bir 11. Teknoloji kullanımı; bir işi kolaylaştırma, basitleştirme ve
tarihî vesikalara dayandıran romancı arkadaşınıza neden hızlandırma gibi faydalar sağlamaktadır. Ancak bu durum,
2021 TYT

bu kadar yüklendiniz? tüketim ekonomisinin de körükleyicisi olmuştur. Artık her


alanda moda kavramı yaygın şekilde kullanılmaktadır.
Yazar: Bir tarih akademisyeni olmadığını bildiğim için. Ama en hızlı döngünün teknolojik ürünlerde olduğu
görülmektedir. Bugün üretilen ürünler, daha çok fonksiyon
Gazeteci: Sizce tarihsel romanları tarih alanındaki bilim içerecek şekilde tasarlanmaktadır. Her geçen gün ürünlere
insanları mı yazmalı? yeni eklenen fonksiyonlar artmaktadır. Mesela cep
telefonlarının ilk çıktığı yıllardaki versiyonlarıyla şimdiki
Yazar: Elbette hayır! İster bir romancı ister akademisyen telefonlar aynı fonksiyonlara sahip değildir. Bu durum
olsun, tarihsel roman yazacak olanlar akademik verilere diğer ürünler için de böyle.
uymak zorunda değiller; bunu anlatmak istedim.
Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi teknolojik
Aşağıdaki yargılardan hangisinin bu diyalogdaki gelişmelerin bir sonucudur?
yazarın sanat anlayışıyla örtüştüğü söylenebilir? A) Ürünlerin müşteriye kısa sürede ulaştırılması

A) Öykülerimi Cumhuriyet Dönemi Ankara’sında, taşradan B) Üretimde maliyetin azalması


gelmiş, bürokraside görev almış gerçek kişilerin
hayatını anlatacağım bir vitrin olarak tasarlıyorum. C) İş istihdamının artırılması

B) Son yayımlanan romanımda tarihî bir şahsiyet olan D) Tüketim ekonomisinin büyümesi
Cengiz Han’ı anlatıyorum; hem de çiçek yetiştiren, latif
konuşan, gülümseyen ve insan incitmeyen bir E) İletişim imkânlarının artması
Cengiz Han’ı…

C) Birçok filme kaynaklık eden, birçok okurunu sayfalarına


kilitleyen roman sanatı; psikolojiden olduğu kadar
retorikten ve tarihten de beslenir.

D) Memduh Şevket; mecliste çalıştığı, milletvekili olduğu


hâlde yüksek kademeyi değil ısrarla, şevkle ve iştahla
düz Orta Anadolu halkını taşımıştır sayfalarına.

E) Her yazar, içinde yaşadığı gerçek dünyadan az ya da 12. Yeni bir araştırmada atların mutlu olduklarında daha fazla
çok, şöyle ya da böyle etkilenir; bir yazarın eserine homurdandığı yönünde bulgular elde edildi. Uzunca bir
2023 TYT

gerçek kişiler ya aynıyla ya değişerek mutlaka girer. süre atların homurdanmasının hijyenik işlevleri olduğu,
balgam sökmeye, sinekleri ve başka şeyleri burun
deliklerinden uzaklaştırmaya yardımcı olduğu
düşünülmüştü. Ancak çeşitli araştırmalar sonucunda daha
iyi bakım gören atların bu davranışı daha çok
sergilediğinin fark edilmesi, bu düşünceyi zayıflattı.
Araştırmacılar, daha iyi şartlar altında bakılan atlarda
homurdanma sıklığının çok daha yüksek olduğunu gördü.
Ayrıca atların kronik stres puanlarını hesaplayarak bunları
yaşam şartlarıyla karşılaştırdı. Stres düzeyi ne kadar
yüksekse homurdanmanın o kadar seyrek gerçekleştiği
görüldü.

Aşağıdakilerden hangisi bu parçada belirtilenleri


destekler niteliktedir?
A) Sincaplar, kış için gömdükleri besinlerin başkaları
tarafından görülmemesi için hassas davranır.

B) V şeklinde uçan göçmen kuşlar, bir liderin öncülüğünde


hareket eder.

C) Köpeklerdeki havlama güdüsü, açlıkla eş değer olarak


var olmaktadır.

D) Sokak köpekleri, sürüler hâlinde yaşayarak var olmaya


çalışır.

E) Sahibi tarafından okşanan kediler, mırlayarak


mutluluklarını ifade eder.

62
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Çözdüğün süreyi not et.
ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!
2
13. Sipariş şarkı yapamıyorum. Bugün beste yapacağım diye 15. Bir kere ben kitap okumuyorum. Yazar okuyorum. Yazar
kendimi şartladığım an, bu mümkün olmuyor. İlham gerçekten bir edebî kaliteye ve bir edebî disipline sahipse,

2021 MSÜ
2017 ALES

kapımı çalıyor, “Hoş geldin!” deyip bestemi yapıyorum. Bir yazarın bir iddiası varsa bunu siz hemen ilk paragrafta
olaydan etkilenip yazıyorum, gecesi gündüzü belli görüyorsunuz ve alıp o kitabı okuyorsunuz. Okuma
olmuyor. Bir ay hiçbir şey yazamıyorum ama bazen bir eylemi; eleştiri içinde önce kendi adınıza, kendi
günde beş tane de yazıyorum. Arabada bile yazarım. birikiminize, kendi dünya görüşünüze göre yaptığınız bir
Melodi gelir, arabayı kenara çeker, besteyi yaparım. Biri anlamlandırma eylemidir.
yanımda “Ben birini çok sevdim.” der, ağlar, etkilenirim.
Kendimi onun yerine koyar, yaşar, yazarım. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada kendisinden söz
eden eleştirmenin bir özelliğidir?
Bu parçada anlatılanlar, beste yapmakla ilgili olarak
A) Her seviyeden kitapları okuyarak yazarlarını
aşağıdakilerden hangisine bir örnek oluşturur?
karşılaştırma
A) Bestelerin, ilhamın geldiği şarta göre farklılık
gösterdiğine B) Okuyucu beklentilerini önceleyen yazarların eserlerini
değerlendirme
B) Bir durumda gelen ilhamın başka bir durumda
gelmeyebileceğine C) Toplumu dönüştürme kaygısıyla sanattan uzaklaştıran
durumları gösterme
C) Sipariş üzerine yapılanlarının kalıcı olmadığına
D) Sanatsal düzeyi yüksek ve prensipleri olan yazarların
D) Şarkıların tema’sının birbirinden çok farklı olabileceğine kitabını okuyup değerlendirme

E) İlhamın ne zaman, nerede geleceğinin belli olmadığına E) Okuyuculara birikim elde edebilme yollarını gösterme

14. Fatih Karagümrük’ün, Andrea Pirlo’dan boşalan teknik


direktörlük koltuğuna getirdiği İtalyan efsanesi Fabio
Cannavaro, gözde futbolcular arasında bir karşılaştırma
yaptı: “Messi’ye saygı duyuyorum. Yeni kuşak için 16. Yapıtlarımda duygu ve coşkuya çok önem verdiğimi
dünyanın en iyi futbolcusu o. Ancak Maradona bambaşka. söyleyebilirim. Yani bireysellik ön plandadır. Kendimi
2019 ALES

Çünkü onun dönemindeki futbol çok farklıydı. Ona çok gizlemeyi düşünmem. İnsan ayrımı yapmam ve her
tekme atarlardı ancak Maradona her zaman kontrolü kesimden insana yapıtlarımda yer veririm. Toplum benim
elinde tutan dirençli biriydi. Messi de çok iyi ama vazgeçemediğim şeydir.
Maradona çok farklı bir dünya. Onu başka futbolcularla
asla kıyaslamam. Pele’yi hiç izlemedim ama Maradona’yı Bu parçadaki düşünceye en yakın görüş
izledim. Yedi yıl boyunca her maçını seyrettim. Maradona, aşağıdakilerden hangisinde vardır?
duygularını saha dışına bırakanların en iyilerinden biri
A) Konusunu tarihten alan romanlarında kahramanlarını
değil; o en iyisi.”
daha çok, yüksek rütbeden insanlardan seçmeyi
yeğlemiştir. Sıradanlıklara yer vermeyen yazar, asil
Bu parçada sözü edilen Fabio Cannavaro’nun davranışları övmeyi tercih etmiştir.
Maradona ile ilgili değerlendirme ölçütü aşağıdakilerin
hangisinde belirtilmiştir?
B) Roman kahramanlarımın kaderi benim elimde değildir
A) Saha içinde takım etkileşiminde kontrollü bir spor ve sanat dediğimiz şey de tam olarak budur. Çünkü
etkinliği yürütebilmesi sanat, sanat için vardır.

B) Oyun üstünlüğünü elinde bulundurmaktan ve atak C) Romanlarında aydın, öğrenim görmüş, sanat ve
hareketler yapmaktan geri durmaması edebiyattan anlayan kişileri ve çevrelerini; öykülerinde
ise halkın yaşayış ve âdetlerini işlemiştir.
C) Karşılaştırıldığı diğer yıldız futbolcularla arasını
hislerine kapılmadan iyi tutmaya özen göstermesi D) Roman ve öykülerinde kendi hayatından kesitler vardır.
Eserlerinde kahramanlaştırdığı farklı kesimden insanlar
D) Kendine yöneltilen tekme benzeri sert atakları benzer aracılığıyla duygu ve düşüncelerini anlatmıştır.
sertlikte hareketlerle karşılaması
E) Sanat estetiğin üst perdeden ifade edilmesiyse şayet o
E) Davranışlarını müsabaka sırasında hislerine zaman sanatla ilgilenenler ve onun muhatapları da üst
kapılmaktan uzak tutabilmesi seviyeden olmalıdır.

63
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

2 ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA! Kronometreni aç!


Çözdüğün süreyi not et.

17. Hayatın devraldığı 19. Mizah; hızla ayaküstü etkinlikler coğrafyası hâline gelen
Sessiz bir öz sudur acı ihtiyar dünyamızda sığınılacak, eşine az rastlanır
2019 DGS

2019 DGS
Birikir yüreğinin kıvrımlarında tebessüm limanlarından biridir günümüzde. Lakin gelin
Ve ağar gözlerine ağır ağır görün ki gerçek dünyadaki bayağılaşma oranıyla atbaşı
koşturan yayın dünyasındaki sıradanlaşma, mizahı da
Bulutlar yere inmiştir artık
kollarına almakta hiç de uyuşuk davranmadı. Son dönem
Ya da gurbettesindir mizah yazınını şöyle bir göz önüne getirip “gülmek”
Unutma parantezine alırsanız espritüelliğin, hazırcevaplığın,
estetiğin ve hatta düşünce adına ne varsa hemen
Aşağıdakilerden hangisi içerdiği duygu yönünden bu hepsinin yerinde yellerin estiğini üzülerek fark edersiniz.
dizelere anlamca en yakındır? Salt bir güldürme kaygısının hâkim olduğu mizah anlayışı,
A) Bütün şiirlerde söylediğim sensin maalesef okuma hayatımızın en neşeli parantezini de
Suna dedimse sen Leyla dedimse sensin yerle bir etti.

Bu parçada mizah yazılarının eski seviyesini


B) Güneş ışığını vurmuş üstüne koruyamaması aşağıdakilerden hangisine
Baharın yeşili sarmış her yanı bağlanmaktadır?
A) Sanatçıların sadece güldürme kaygısı taşımasına
C) Bugün dünyayı istediğin bir renge boya
Rengârenk batan günü al karşına
B) Sosyal hayattaki sıradanlaşmaya
Bir renk de kendinden kat
C) Sanatçıların ekonomik kaygı taşımasına
D) Çevir başını gökyüzüne
Yıldızlara bak D) Estetik düşüncesinin öne çıkarılmasına
Güneşli sabahların umududur yıldızlar
E) Sanatçıların okuyucuların nabzını tutamamasına
E) Bugün günlerden hasret, mevsimlerden hüzün
Yıllardan özlem, gecenin saat iki buçuğu
Yine mısralarım sen oluyor satır satır

20. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Kişiliğin oluşum ve


gelişiminde, yaşanılan coğrafyanın etkisi var mıdır?”
2021 TYT

sorusuna cevap vermektedir?


A) Benlik, kişiliği etkileyen en güçlü etmendir. Kişiliğin
öznel yanı ya da dış çevrede somutlaşmış görünümü
ve özü olarak da tanımlanabilir. Kısaca benlik; bireyin
18. Anı kitapları ve günlükler, son dönemde okurların oldukça kendisini tanıma ve değerlendirme biçimi, temel
ilgisini çekiyor. Ülkemizde 90’lı yıllarda başlayan nostalji niteliğidir.
2018 ALES

tutkusu, eskiye dair ne varsa kıymete bindirdi. Yaşamın


her karesinde “eski”yi görmek mümkün. Müzikte, giyimde, B) Bireylere emredici, baskıcı, eleştirici ve despotik
mimaride, sanatta ve edebiyatta... Bir anlamda yaklaşımlar; kişilik oluşumu ve gelişimini olumsuz
“Bitpazarına nur yağdı”. Gramofonlar, plaklarla birlikte eski etkileyebilir. Bu durum, bireylerde güven duygusu
şarkılar da moda oldu. Mimaride panjurlu evler, tekrar boy yetersizliğine ve boyun eğici itaatkâr tutum eğilimine
göstermeye başladı. Bir zamanlar demode diye yüzüne neden olur.
bakılmayan giysiler yeniden gözde oldu. Eski yani siyah
beyaz fotoğraflar bile geçerli şimdi, tıpkı eski peyzajlar C) Bilim insanları, düşünme tarzlarının coğrafi konuma
gibi. göre ne kadar farklı olabileceğini araştırıyor. Bu
araştırmanın sonuçlarına göre, düşünme tarzlarının
Bu parçaya göre anı ve günlüklerin okuyucuların kişilik olgusuna kazandıracağı verileri değerlendirmeyi
ilgisini çekmesi aşağıdakilerden hangisiyle planlıyorlar.
ilişkilendirilebilir?
D) Kişilik gelişimine yönelik nesnel çalışmalar, “bireycilik”
A) Anı ve günlük kitaplarının her yazar tarafından kaleme ve “kolektivizm” ayrımı üzerinden yürütülüyor. Bu
alınmasıyla bağlamda Batılıların daha bireyci; Hindistan, Japonya,
Çin gibi ülkelerde yaşayan insanların ise daha
B) Sanatçıların arayışlar içine girmesiyle kolektivist olduğu tezi inceleniyor.

C) Toplumda eskiye olan ilginin tutku hâline gelmesiyle E) Kıyı kesimde doğup büyüyen ya da yaşayan bireyler
daha duygusal daha yumuşak bir mizaç sergiler. Buna
D) Topluma geçmişini hatırlatma düşüncesiyle karşın karasal ya da dağlık bölgelerde, aşırı sıcak ya
da soğuk iklimlerde doğan, büyüyen ve yaşayan
E) Bitpazarlarında çeşitliliğin artmasıyla bireylerin daha sert karaktere sahip oldukları
söylenebilir.

64
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!
3
18
Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Süre Tut

 Bu testi, süre tutarak çözebilirsiniz. Testi, kendi belirlediğiniz süre içerisinde çözmeye çalışmayınız.
Çözdüğünüz süreyi not ederek ilerleyiniz.
 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.
Riski Azalt

 Paragrafta başlık, parçada işlenen konunun özeti niteliğindedir. Başlığı belirleyebilmek için önce
konuyu bulmak daha yerinde bir adım olur. Metnin sadece bir bölümüne bakarak ya da metinde sık sık
karşılaşılan sözler başlıktır demek, doğru olmaz.

Tarih: D: Y: B: N:

1. Bir yabancı dili öğrenip sorumluluk bilinciyle, başarıyla 2. Doğal olarak her ebeveyn, kendi çocuklarını gelecekte en
kullananlar yanında özentiyle hareket edip gösteriş olsun iyi yerlerde görmek ister. Ancak kimi anne babalar, bu
2021 TYT

diye dillerini bozanlar var. Bu kişiler, dile zarar doğal ve iyi niyetli isteklerini çocuklarının ilgi, istek ve
vermişlerdir. Günümüzde İngilizce sözcüklerin yerli yersiz yeteneklerini dikkate almadan gerçekleştirmeye çalışır.
kullanılmasına çokça tanık olmaktayız. Dildeki kirlilik, ileri Onları hiç ilgi duymadıkları spor ve sanat etkinliklerine
bir düzeye ulaştı. Kimi roman tipleri, kendi ana dillerini zorlar. Çocuğu okuldan çıkınca ya da hafta sonları özel
konuşamazken onların özentiyle, gösteriş sevdasıyla derslere, kurslara koşturur. Böylece çocuğu bunaltır, onun
giriştikleri bu yanlış ve yoz tutumlarına gülüp geçebiliriz. çocukluğunu ve gençliğini yaşamasına hiç fırsat vermez.
Ama yazı yazanların, yazarlık sıfatını alanların
özensizliklerini hoş görmek doğrusu güç olmaktadır. Bazı Bu parçada söz edilen anne babalar, çocuklara yönelik
sözcükler, üstelik hiç gereği yokken dile onlar yüzünden davranışlarında hangi açıdan eleştirilmektedir?
yerleşmektedir.
A) Kural koymada gevşek davranmak ve otorite
oluşturamamak
Bu parçada aşağıdaki konulardan hangisi
tartışılmaktadır?
B) Onlar hakkında karar vermek ve onların
A) Yabancı dil öğrenimindeki yanlışlıklar sorumluluklarını üstlenmek

B) Yazarların konu seçimlerindeki özensizlik C) Sosyal etkinliklerde gereğinden fazla destek olarak
sosyalleşmelerinin önüne geçmek
C) Bilinçli okurun her geçen gün azalması
D) Paylaşım konusunda gerekli eğitimi vermemek ve
D) Dilin özensizce ve bilinçsizce kullanılması benmerkezci yetiştirmek

E) İlk dönem romanlarındaki yanlış Batılılaşma E) İlgi ve kabiliyetlerini göz önüne almadan yönlendirmek
ve birçok alanda başarıya zorlamak

65
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

3 ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA! Kronometreni aç!


Çözdüğün süreyi not et.

3. Mevlânâ’yı duygularla doldurup yücelten, bu âlemden alıp 5. Olimpiyat ve dünya şampiyonu millî boksörümüz Busenaz
ötelerin ötesi âleme götüren “sema”dır. Bundan dolayı Sürmeneli, Avrupa Oyunları’nda da fırtına gibi esti.
2018 TYT

sema, Mevlânâ için yemekten ve içmekten daha Kadınlar 66 kiloda ringe çıkan Sürmeneli, yarı finalde
önemliydi. Semaya başlandığı zaman her şeyi unuturdu. Büyük Britanya’dan Rosie Joy Eccles’i eledikten sonra
Açlıktan düşkün bir hâle gelse bile... Öyle ki bazı finalde Belçikalı Oshin Derieuw ile karşılaştı. Rakibi
zamanlar gece başlayan sema, bitip tükenmeden sabah karşısında büyük üstünlük kuran Sürmeneli, üç rauntta da
ezanına kadar devam etmekteydi. Sema esnasında Derieuw’u 5-0’lık skorlarla geçti ve altın madalyanın sahibi
kudümler, katılanların nabzını da ritmik bir şekilde yavaş olarak göğsümüzü kabarttı.
yavaş hızlandırırdı. Ondan sonra semada nabzın atışıyla
kudüme vurulan darbelerin sesi birleşirdi. Sema edenler, Bu parçada;
kendilerinden geçerler, varlıklarından sıyrılırlar; öyle bir
hâle gelirler ki bugünkülerin cismi mi, dünkülerin ruhu mu I. saygı,
belli olamazdı.
II. kıvanç,
Bu parçaya göre sema, katılımcılarını;
III. hırs
I. coşkunluk,
duygularından hangileri belirgindir?
II. kurtuluş,
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
III. yenilik
D) I ve II E) II ve III
kavramlarından hangileri ile buluşturur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

4. İnsanlar, sözlüğe genellikle bir sözcüğün anlamını


öğrenmek için bakarlar. Sözlükler, kelimelerin doğru
yazılışını da verdiğinden bu kaynaklara bir kelimenin
yazımını kontrol etmek için müracaat edenler de olur.
Örnek cümleler; ilk kez karşılaşılan, anlamı hatırlanmayan
veya karıştırıldığında kontrol edilmek istenen sözcükler
için sözlük kullanıcısının yardımına koşar. Tanık cümleler,
böyle sözcüklerin anlamını belirginleştirir; dildeki
konumunun anlaşılmasına yardım eder. Öğrenmeyi de
6. Gençliğimin en deli zamanlarında yaşama yüklediğim
kolaylaştırır.
anlamı dün gibi hatırlıyorum. Korkunun olmadığı, kendi
ayakları üzerine durabilme cesareti, gücün ve kuvvetin
Bu parça için en uygun başlık aşağıdakilerden
yerinde oluşu bazen farklı duygular yaşatıyormuş insana;
hangisidir?
bunu çok sonra fark ettim. Ben bu duyguları fazlasıyla
A) Kelime Zenginliği yaşadım. Şimdi geriye dönüp baktığımda her davranışımı
onayladığım söylenemez tabii. Yaşadığım zamanı
B) Sözlüğün İşlevi ıskalamadan yarınlarıma yatırım yapsaymışım eminim ki
daha rahat ederdim.
C) Okuma Kültürü
Bu parçada en belirgin duygu aşağıdakilerden
D) Sözlük Çeşitliliği hangisidir?
A) İmrenme B) Özlem C) Sitem
E) Öğrenme Yöntemleri
D) Pişmanlık E) Yalnızlık

66
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Çözdüğün süreyi not et.
ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!
3
7. Romanlarıma hazırlanırken hem bol bol okuma yapıyorum 9. Keyifli ve sağlıklı içecek söz konusu olduğunda beni hiçbir
hem de çok geziyorum. Son romanım için de çok gezdim. şey bir bardak şekersiz sıcak çaydan alıkoyamaz. Her
2017 ALES

2017 ALES
İttihat ve Terakki coğrafyası çok geniş bir coğrafya. Önce gün ortalama dört beş fincan çay içerim. Peki sıcak çay
Paris’e gittim. Romanda anlattığım yerleri sokak sokak daha mı faydalı? Sağlık söz konusu olduğunda çayı sıcak
gezdim. Bonaparte Sokağı’nda Jön Türklerin lokalini suda kaynatarak demlemenin, içindeki antioksidan gücü
buldum, burası İttihat ve Terakki’nin doğduğu yerlerden. azaltabileceğini gösteren bazı bulgular var. Çayınızı
Sonra hareketin başladığı Selânik’e gittim defalarca. bazen soğuk suda demlemeyi denemeye ne dersiniz?
Selânik’te suikastların gerçekleştiği ara sokakları gezdim. Soğuk suda demlemek için çayı soğuk suya bırakıyor, oda
Sadece Selânik’e değil, Manastır’a da gittim. Orada sıcaklığında iki üç saat bekletiyorsunuz. Soğuk demleme,
Şemsi Paşa’nın vurulduğu Drahor Nehri’ni buldum, dağa çaydaki kafein oranını düşürüyor ama antioksidan gücü
çıktıkları yerleri gezdim. Hem çok zor hem de çok artırıyor. Soğuk çay demlemeye ne dersiniz?
eğlenceliydi bu süreç benim için. Dört yıllık çalışmalarımın
toplamında çok hoş bir duygu içindeydim. Bu parçadan

Bu parçadan hareketle yazarla ilgili olarak I. Sıcak suyla demlenen çayın antioksidan etkisi
azalmaktadır.
I. Tarihî konular dışında roman yazmamaktadır.
II. Çay, her yaş grubundaki insanın güvenle içebileceği
II. Yazmayı düşündüğü konularla ilgili kapsamlı içecektir.
araştırmalar yapmaktadır.
III. En sağlıklı içecek, soğuk olarak demlenen çaydır.
III. Roman kahramanlarına kendi yaşadığı duyguları
yüklemektedir. yargılarından hangileri kesinlikle çıkarılır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
yargılarından hangileri çıkarılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III

D) I ve III E) II ve III

8. Spor salonuna adım attığınızda sizi ilk karşılayan şey,


kaos ve kargaşa olur. Koşu bandında hayatının son
2017 ALES

maratonuna çıkan atletler, ter damlalarında boğulan azimli


şahsiyetler, ağırlık kaldırırken atılan çığlıklar merhaba der
size. Spor salonlarında görülen bu durumlar, genellikle 10. Kemal Sunal, takdir edilmesi gereken bir sanatkâr.
Tamam, filmlerinin başarısı sadece oyuncunun başarısı
2017 ALES

çalıştırıcıların talimatları dışında, yanlış ya da erken


yapılan hareketlerden kaynaklanır. Bu durum da zaman değildir; senaristin, yönetmenin başarısı da yadsınamaz
zaman tehlikeli yaralanmalara neden olabilir. Spor, istikrar ancak Sunal doğal tavırlarıyla halkın gönlünde taht
isteyen bir faaliyettir. Hızlı bir şekilde bir anda her şeyi kurmuştur. Yemek yerken, yürürken, konuşurken öylesine
yapmaya çalışmak en çok görülen yanlış doğal ki... Halk onu bu hâliyle beğeniyor, hatırlıyor.
davranışlardandır. Bununla sonuç alınmaz. Sakin ve Sosyolog Can Kozanoğlu, Kemal Sunal’la toplum ilişkisini
programlı çalışın. Sabrınızın tükendiği zamanlar olacaktır. şöyle değerlendiriyor: “Seyircisine çok yakın, çok tanıdık
Hemen pes etmeyin ve programa sadık kalın. İlerleyen geliyor. Nasıl ki bir arkadaşınızın şaşkınlığına on yıl
zamanlarda değişimi siz de açıkça göreceksiniz. boyunca her karşılaşmanızda gülebilirsiniz, aynen öyle.”

Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılabilir? Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi kesinlikle


çıkarılır?
A) Egzersiz planı, ulaşmak istenilen sonuca göre
ayarlanmalıdır. A) Kemal Sunal, sadece halkın dramını anlatan filmlerde
rol almıştır.
B) Spora başlarken ısınma hareketleri kesinlikle
atlanmamalıdır. B) Film yönetmenleri, Kemal Sunal’ın rolüne müdahale
etmemiştir.
C) Spor salonlarında verimli, güvenli ve bilinçli biçimde
spor yapılmalıdır. C) Kemal Sunal’ın sanat gücü toplumun bütün kesimlerini
derinden etkilemiştir.
D) Spora yeni başlayan bir kişinin ağır bir hareketi
yapması sakatlanmasına neden olabilir. D) Kemal Sunal’ın doğal oyunculuğu, izleyicinin hoşuna
gitmiştir.
E) Mekândaki diğer insanları rahatsız etmeyecek
davranışlara girişilmelidir. E) Kemal Sunal, birçok sanatçı gibi ölümünden sonra çok
sevilmiştir.

67
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

3 ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA! Kronometreni aç!


Çözdüğün süreyi not et.

11. Babama benim gibi bir hayat yaşamadığı, hiçbir şey için 13. Türk Dil Kurumu, 1985’te Prof. Hasan Eren’in adını
küçük bir çatışmayı bile göze almadan toplumun içinde, taşıyan bir İmlâ Kılavuzu çıkararak yazan çizen herkesi,
2021 ALES

2021 ALES
arkadaşları ve sevdikleriyle gülüşerek mutlulukla yaşadığı özellikle öğretmen ve öğrencileri sıkıntıya sokmuştu. Bu
için kızıyordum. Ama kızıyordum yerine kıskanıyordum kılavuzda adından başlayarak kurallarda da eskiye dönüş,
diyebileceğimi, belki de bunun daha doğru bir kelime eski yazının imlerini diriltmek söz konusuydu. 1932-1983
olacağını da aklımın bir yanıyla biliyor, huzursuz arasında hep kurullarca hazırlanan ve bütün ülkenin tek
oluyordum. O zaman her zamanki takıntılı, öfkeli sesimle kaynağı olan kılavuz, bu kez bir kişinin imzası ve öznel
kendi kendime “Mutluluk nedir?” diye soruyordum. Tek görüşleriyle çıkmış, ortalığı karıştırmıştı. Neredeyse bütün
başına bir odada derin bir hayat yaşadığını sanmak mıdır yazım kuralları bozulmuştu.
mutluluk? Yoksa toplumla, aynı şeylere inanarak,
inanıyormuş gibi yaparak mutluluk maskesi takmak mı? Aşağıdakilerden hangisi bu parçada yakınılan
durumlardan biridir?
Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden
A) Yazım kurallarının toplum tarafından benimsenmemesi
yakınılmaktadır?
A) Ekonomik sıkıntıların toplumun bireylerini birbirinden B) Araştırmacıların dil konusunda duyarlılık göstermemesi
uzaklaştırmasından
C) Dil biliminin değişkenlik gösteren yapısının olması
B) Küçüklerin büyüklere gereken saygıyı
göstermemelerinden D) Kılavuzun eski kurallarla ve öznel bir yaklaşımla
oluşturulması
C) Mutluluğun sıradanlaşmasıyla yaşama yüklenen
anlamın değişmesinden E) Öğretmenlerin kurallara gereken önemi vermemesi

D) Babaların, çocuklarıyla gerektiği şekilde


ilgilenmemelerinden

E) İnsanların problemler yokmuş gibi davranarak mutlu


görünmelerinden

12. Vatandaşın sağlığını hiçe sayan sahtekârlar, hilede sınır


tanımıyor. Dolandırıcılar; çürük, bozulmuş, küflenmiş
2021 ALES

ürünleri işlemden geçirip yeniden raflara getiriyor. Şeker


yerine glikoz, et yerine sakatat, peynir yerine yağ kullanan
sahteciler; ürünlerin ömrünü, tadını, parlaklığını artırmak
için kullandıkları katkı maddeleri ve kimyasallar ile de
sofralarımıza başta kanser olmak üzere binbir türlü
hastalık taşıyor. Ve bunları saygın markaların isimlerini,
ambalajlarını taklit ederek yapıyorlar. “Dışı marka, içi
merdiven altı” ürünleri kontrol etmekle görevli bazı kişiler, 14. Hem otomobil hem bisiklet kullanan Yiğit, çift tekere farklı
şikâyetler karşısında bile duyan kulağı üzerine yatıyor, rol biçenlerden biri. Yiğit; bisikletin, otomobile sıçrama
2014 YGS

gözünü diğer yana çeviriyor. öncesi bir züğürt sporu olarak değerlendirilmesine karşı
çıkıyor.
Bu parçanın son cümlesinde yerilen gıda denetim
uzmanlarıyla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisinden Yiğit’in bisikletle ilgili karşı çıktığı durum
yakınılmaktadır? aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gıdada sağlığı gözetmeyenlere karşı savaş A) Otomobille aynı ulaşım işlevini gördüğü yanılgısına
vermemelerinden düşülmesi

B) Markalı ürünleri taklit eden sahtecileri görmezden B) Kullanana verdiği olumlu bakış açısının görmezden
gelmelerinden gelinmesi

C) Bozulmuş ürünleri piyasaya sürenleri C) Spor için değil zorunluluktan kullanılan bir araç gözüyle
yakalamamalarından bakılması

D) Olmaması gerekenleri ürüne ekleyenlere karşı D) Pahalı ulaşım araçlarından daha değersiz olarak
durmamalarından algılanması

E) Ürünlere orantısız koruyucu ekleyenleri E) Genç algısına hitap eden dinamik özelliklerinin yok
engellememelerinden sayılması

68
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Çözdüğün süreyi not et.
ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!
3
15. Aslında ben böyle bir amaç gütmedim hiçbir zaman. 17. Prof. Dr. Orhan Okay ile ilgili olarak vefatının ardından çok
Hikâyenin işlevinin de bu olduğunu sanmıyorum zaten. şey yazıldı. Yazanların bir kısmı öğrencileri, bir kısmı
2023 TYT

2012 YGS
Kahramanlarım, öykünün içinde bir kez yer alınca ve mesai arkadaşları ve meslektaşları, bir kısmı ise onu
konumları belirince nasıl olmaları gerekiyorsa öyle yazdığı eserleriyle tanıyanlardı. Onunla ilgili yazılan
davranıyorlar. Mesele şu: Dünya ile anlaşamıyorum. yazılar, kuşkusuz ki birbirinden kıymetli bilgileri içeriyordu.
Bulmak istediklerimi dünyada yerinde görmüyorum çünkü. Ben de öğrencisi olarak o günlerde bir yazıyı kaleme
Yerinden edilmiş olanları yerlerinden edenler elbette almış ancak Hoca’nın çok daha yakınında bulunanlara
insanlar. Bu beni sıkı bir dünyalı olmaktan da alıkoyuyor. ayıp olmasın diye yayımlamak için aceleci
Bu durumda elbette kendime bir dünya kurmuş oluyorum. davranmamıştım. Vefatının üzerinden bir yıl geçti;
İçimde yaşadığım dünyanın ise bu dünya ile örtüşmediğini yazdığım yazıyı, Hoca’nın vefatının ardından yazılan
görünce onu başkalarına anlatma ihtiyacı hissediyorum. yazıları da göz önünde bulundurup bazı eklemeler
Bu belki benim var oluşumun, yaşıyorum ve buradayım yaparak onu ve eserlerini unutturmamak için sevenleriyle
dememin de bir ifadesi oluyor. paylaşmak istedim.

Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı
olarak söylenmiş olabilir? yoktur?
A) Hikâye türü metinlerde oluşturulan kahramanların eksik A) Orhan Okay ile ilgili yazınızı onun vefatından kaç yıl
yönleri sizce neler olabilir? sonra yazdınız?

B) Okurlarınız sizin eserlerinizi okurken nelere dikkat B) Orhan Okay’ın ardından yazılan yazılar, kimler
etmelidir? tarafından kaleme alınmıştır?

C) Yazınsal türler arasında neden özellikle hikâye türünü C) Siz, Orhan Okay ile ilgili yazdığınız yazıyı yayımlatma
seçtiniz? konusunda neden acele etmediniz?

D) Kendi problemleriniz metnin merkezinde duruyor mu? D) Orhan Okay’ın öğrencisi olmak, sizin akademik
kariyerinizi nasıl etkiledi?
E) Kahramanlarınız aracılığıyla okura vermek istediğiniz
mesaj nedir? E) Orhan Okay’a dair yazdığınız yazıyı paylaşırken neyi
amaçladınız?

18. Bu soruyu sadece insanlar için düşündüğümüzde “Varoluş


amacımız nedir?” noktasına geliyoruz. Daha geniş
2023 TYT

baktığımızda ise “Gezegenler, galaksiler, evren neden


var? Bir amaca hizmet ediyor mu? Neden bu kadar net
16. Daha kalabalık bir aile ortamı içinde büyümüş olsaydım fizik kurallarıyla yönetilen bir evrende yaşıyoruz ve bu
veya fazla süreklilik duygusu ile büyüseydim yazı ile bu kuralların tam olarak böyle olmasının bir sebebi var mı?”
kadar erken buluşmayabilirdim. Yalnızlığım bana başka diye düşünmeye başlıyoruz. Sean Carroll “Modern fizik,
seçenek bırakmadı. Ben günce ile yazmaya başladım. neden başka kurallarla değil de bu kurallarla yaşadığımızı
Hayatımı o kadar sıkıcı buluyordum ki olmayan şeyleri açıklamıyor.” diyor. Filozoflar ise bu soruyu antropik ilke
olmuş gibi yazıyordum. Bir şekilde gerçek ile hayalin ile yanıtlamaya çalışıyor. Yani içinde bulunduğumuz
hudutları orada yavaş yavaş bulanmaya başlıyor. Oradan evren, biz böyle olduğumuz ve onu böyle gözlemlediğimiz
öyküye kısacık bir adım, bir sonrası o kulvar içinde için bu şekilde var olmaya devam ediyor. Bu cevap, iç
romandı. Şimdi tekrar başa dönüp sorayım: Bir insan rahatlatmanın aksine durumu daha da karmaşık hâle
hangi nedenden dolayı yazıya yönelirmiş? getiriyor.

Bu parçada anlatılanlara göre parçanın son Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık
cümlesindeki sorunun yanıtı aşağıdakilerden hangisi söylenmiş olabilir?
olabilir? A) İçinde yaşadığımız evren gerçek mi?
A) Aile ortamındaki yoğun beklenti ve ilgiden
B) Evren zamanla değişen kurallarla mı doğmuştur?
B) Aldığı eğitimin onu edebiyata yönlendirmesinden
C) Varoluş olgusu, açıklamasını fizik kurallarına mı
C) Yalnızlık duygusunun kişiyi yazmaya mecbur borçludur?
bırakmasından
D) Neden hiçlik yerine karmaşık insan problemleriyle
D) Okuma alışkanlığını küçük yaşta elde etmesinden zaman geçiriliyor?

E) Meşhur olma isteğinin davranışları şekillendirmesinden E) İnsanların varlık algısı ne şekildedir?

69
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

4 ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!

18
Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Süre Tut

 Bu testi, süre tutarak çözebilirsiniz. Testi, kendi belirlediğiniz süre içerisinde çözmeye
çalışmayınız. Çözdüğünüz süreyi not ederek ilerleyiniz.
 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.
“Ulaşılamaz” soru kalıbına bakalım. “Ulaşmak” ne demek? “Gelmek, varmak”. Yani metindeki anlamdan
Riski Azalt


hareketle seçeneklerde yer alan veri elde edilebiliyor mu, buna bakmalıyız. Buna yakın tondaki diğer
soru tipi ise “varılamaz” ifadesiyle oluşturulur. Bu ifade, doğrudan sorunun kendi anlamını vermektedir.
Bu soru tipinde de kasıt, istenilen aynı.
 “Söylenemez” ve “çıkarılamaz” soru tiplerinde ulaşmanın bir adım ötesinde seçeneğe yorum eklenmiştir.
Yani aradığınız seçenekler, doğrudan sizi “beni de ele” diye karşılayamayabilir.

Tarih: D: Y: B: N:

1. Kadın Millî Voleybol Takımımız, 2023 Milletler Ligi 2. Öz güven, kişinin kendi ile ilgili yaptığı değerlendirme
serüvenindeki 3. hafta maçında güçlü rakibi Brezilya’yı 3-0 sonrasında kendinden memnun olup olmaması; kendini
2023 TYT

2023 TYT

mağlup ederek büyük bir başarı elde etti. Maçta zaman bedensel ve psikolojik olarak yeterli, güçlü, önemli,
zaman gergin anlar yaşanırken Ebrar Karakurt’un başarılı, sağlam bulup bulmaması; kısaca kendini nasıl
paylaştığı şarkı sözünü yanlış anlayan Brezilyalı gördüğü ile ilgili bir kavramdır. Kişinin kendinden hoşnut
taraftarlar, bazı sosyal medya hesaplarında bu duruma olması, benlik saygısının yani öz güveninin yüksek
tepki gösterdi. Millî Takım’ın yıldız ismi Ebrar ise konuyla olduğunun göstergesidir. Kişinin sahip olduğu öz güven
ilgili bir paylaşımda bulundu: “Bugün sosyal medyadan hem iç dünyasında hem kişiler arası ilişkilerde hem de iş
yaptığım paylaşımıma gelen tepkileri görünce çok hayatında büyük önem taşır. Öz güven, kişinin diğer
şaşırdım. Arkadaşlar sakin olun, bunlar sadece bir Türkçe insanlarla nasıl ilişkiler kuracağını, ilişki içindeki pozisyon
şarkının sözleri. Başka dile tercüme edildiğinde kulağa ve gücünü belirlemede en önemli psikolojik özelliktir. Bir
nasıl geliyor, bilmiyorum. Kimseyi kırmak istememiştim.” kişinin öz güveni olmaması diye bir şey söz konusu
değildir. Yalnızca düşük veya yüksek düzeyde öz güvene
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine sahip olma durumu vardır.
ulaşılamaz?
Bu parçadan hareketle “öz güven” ile ilgili olarak
A) 2023 yılında Türkiye kadın voleybolcuları, yabancı
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
rakipleriyle yaptıkları karşılaşmalarda en az bir
galibiyet kazanmışlardır. A) Herkeste olan ancak kişiye göre farklı düzeyde olabilen
bir özelliktir.
B) Bazı taraftarlar, karşı takım oyuncularının sosyal
medya paylaşımlarını maç esnasında gerginliğe aracı B) Kendini bedensel ve psikolojik olarak yeterli, güçlü,
yapabilmektedir. başarılı gören kişilerin ortak özelliğidir.

C) Spor karşılaşmalarında taraftarlar, karşı takım C) İnsanın hem kendisiyle hem de çevresiyle sağlıklı
üyelerinin spor dışındaki eylemlerini de gündeme ilişkiler kurmasına yardımcı olur.
alabilmektedir.
D) Yüksek düzeyde olduğunda kişiler arası ilişkileri
D) Brezilya-Türkiye maçı sırasında gerginlik olarak olumsuz etkileme potansiyeline sahiptir.
adlandırılabilecek bazı olaylar gerçekleşmiştir.
E) Bir kişinin başkalarıyla kuracağı bağın özelliğini
E) Ebrar Karakurt, Milletler Ligi sırasında yanlış anlaşılan belirlemede önemli bir yeri vardır.
bir durumu mesajla düzeltme davranışı sergilemiştir.

70
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Çözdüğün süreyi not et.
ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!
4
3. Tat duyusunu oluşturan temel faktör, yalnızca dil - beyin 5. Elle yazma, klavye kullanmaya göre daha yavaş
bağlantısı değildir. Tat algısı, “güzel bir şey yemek” ile ilgili gerçekleşse de aslında bu durum, öğrenmenin
2018 ALES

2014 YGS
bir durumdur ve bu algının oluşmasında dil kadar göz, güçlenmesini sağlar. Sinir bilimciler, el yazısı kullanımının
burun hatta kulaklarınız bile etkilidir. Yani aslında beynimiz gittikçe azalmasının gelecek nesillerin okumayı
sadece bir kimya laboratuvarı değil aynı zamanda bir öğrenmesini etkileyeceğini düşünüyor. Her bir harfi elle
duyu laboratuvarı gibi çalışır. Tattığımız şeyin kokusu, çizmek, vücut hafızamız sayesinde alfabeyi kavrayışımızı
görüntüsü hatta o esnada duyduğumuz sesler bile bu geliştirir. Çocuklar üzerinde yapılan bir çalışma, alfabeyi
laboratuvarı etkiler. Uzmanlar; yemek yediğiniz tabağın, elle yazarak öğrenenlerin harfleri tanımasının bilgisayarda
kurduğunuz sofranın, dinlediğiniz müziğin, içinizden geçen yazarak öğrenenlere göre daha güçlü olduğunu gösteriyor.
duyguların, aklınızdan geçen düşüncelerin, servisin ve Benzer bir deney bilinmeyen bir alfabeyle yetişkinler
servis esnasında kullanılan malzemelerin ve daha pek çok üzerinde tekrarlandığında da aynı sonuç elde edilmiş.
şeyin tat duyusunu etkilediğini söylüyor. Harfleri el yazısı kullanarak öğrenenlerin alfabeyi daha iyi
tanımanın yanı sıra beyinlerinde ses ve konuşma
Bu parçadan hareketle alanında da aktivasyon gözlenmiş. El yazısı, çocukların
sadece daha kolay okumalarını değil yeni fikirler
I. İçinde bulunduğumuz psikolojik durumun, üretmelerini sağlar ve öğrendikleri bilgileri unutmamalarına
yediklerimizden aldığımız tadı etkileme gücü vardır yardımcı olur.
denilemez.
Bu parçadan hareketle “el yazısı” ile ilgili olarak
II. İş yeri sahibiyle yapacağımız tatsız konuşmayı
düşünmek, yemekten alacağımız tadı etkilemez.
I. Elle yazma, yavaş gerçekleşen bir eylem olsa da
III. Grip olan bir kişi, yediklerinden ve içtiklerinden arzu öğrenmeyi sağlamlaştırır.
ettiği tadı alamaz.
II. El yazısı kullanımının azalması, ileride öğrenmeyi
IV. Güzel bir servis, yenilen şeyden alınan hazzı ciddi şekilde etkileyecektir.
artırmaktadır.
III. Çocukların düşünsel gelişimine katkısının olup
yargılarından hangilerine ulaşılamaz? olmadığı araştırılmaktadır.
A) I ve II B) II ve III C) I, II ve III
IV. Klavye kullanımına göre daha geçici ve güç bir
D) II, III ve IV E) II ve IV öğrenmeye sebep olur.

yargılarından hangileri söylenemez?


A) I ve II B) I ve III C) II ve III

4. Edward Said, 1993 yılında BBC için verdiği “Reith” D) II ve IV E) III ve IV


konferanslarında entelektüel kavramından ne anladığını
2023 TYT

etraflıca anlatırken günümüzde eksikliği daha çok duyulan


bir aydın tipini tarif ediyor sanki. Said’e göre zihinlerin kitle
iletişim araçları vasıtasıyla daha hızlı ve daha keskin bir
şekilde biçimlendiği bugünün dünyasında entelektüel,
gücün karşısında hakikati söyleyen ve yanlışlara cesaretle
karşı çıkan kişidir. Bir otoriteye bağlı olmadığı için de
alabildiğince özgürdür. Korumak zorunda olduğu bir makam
ve koltuk yoktur. Bu bakımdan onun başat özelliği amatör
olmasıdır. Herhangi bir alanda uzmanlaşmayı bir engel
olarak gören Edward Said, şöyle diyor: “Günümüzde insan,
eğitim sistemi içinde ne kadar yukarılara çıkarsa o kadar
dar bir bilgi alanıyla sınırlanmaktadır.”

Bu parçada Edward Said’le ilgili olarak


aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Entelektüelin tanımında, ihtiyaç duyulan aydın tipinden
söz ettiğine

B) Entelektüeli, gücün ve güçlünün karşısında doğruları


söyleyebilen kişi olarak tanımladığına

C) Eğitimi, dar kalıplardan çıkmanın yegâne aracı olarak


gördüğüne

D) Bir alanda uzmanlaşmayı entelektüellik için engel


olarak gördüğüne

E) Entelektüeli, korumak zorunda olduğu bir makamı


olmayan amatör ruhlu insan olarak gördüğüne

71
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

4 ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA! Kronometreni aç!


Çözdüğün süreyi not et.

6. Ümmiye Koçak, bir Anadolu köy kadını. Mersin’in 8. Çocukları eğiteceğim diyorsun öyle mi? Sen onların yanlış
Arslanköy’ünden. Şu bildiğimiz Cristiano Ronaldo’nun şeyler öğrenmesine aracılık etme, yeter. Onlar bizden çok
2014 LYS

reklam arkadaşı. Bir köy kadını... 49. Antalya Film daha iyi biliyor. Onlar daha yeni geldiler buraya. Hiçbir
Festivali’nde galası yapılan “Yün Bebek” adlı uzun metrajlı çocuk yoktur ki bebek hâliyle “Ben sevilmiyorum.”, “Ben
filmin yazarı ve yönetmeni. Evet, o bizden, içimizden biri. değerli değilim.” ya da “Ben bu eşyayı hak etmiyorum.”
Aramızdaki fark ne diye sorarsanız “kendine inanmış bir desin. Bunların hepsi sonradan öğrendiğimiz şeyler.
ruh” derim; “sosyal sorumluluk besleyen bir birey” derim. Engelleme, destekle; fidanı kurutma, sula. Sen onların
Hikâyenin başladığı nokta, yaşadığı köyün okuluna içlerindeki gücü büyüyünce unutmamaları için çaba sarf et
Tarsus’tan gelen bir grup öğrencinin sergilediği gösteri. ve yanlış örnek olma, yeter.
Ben de varım tiyatroda diyerek başlıyor ve bugüne kadar
15 tiyatro eseri yazıyor. Kadına karşı şiddeti işlediği “Yün Bu parçadan hareketle bebeklerle ilgili olarak
Bebek” filmiyle New York Avrasya Film Festivali’nde
“Sinemada En İyi Avrasyalı Kadın Sanatçı” ödülünü I. Değersiz oldukları hissini taşımazlar.
kazandı.
II. Sevilmedikleri algısına kapılmazlar.
Bu parçadan hareketle Ümmiye Koçak ve sanatı ile
ilgili olarak III. Doğru telkinlerle gelişimlerine katkı sağlanabilir.

I. Cristiano Ronaldo ile reklam filminde oynamış yargılarından hangilerine varılamaz?


tiyatrocu, sinemacı bir köy kadınıdır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
II. Tiyatro ilgisi, Arslanköy’den Tarsus’a bir tiyatro
gösterisine gelen öğrencilerle başlamıştır. D) I ve II E) I ve III

III. New York Avrasya Film Festivali’nde “Yün Bebek”


filminin galası yapılmıştır.

yargılarından hangileri söylenemez?


A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

7. Harvard Üniversitesi tarafından yapılan bir genetik 9. Bugüne kadar yapılan pek çok çalışma, bebeklik
projesiyle yaklaşık 4 bin yıl önce soyları tükenen tüylü döneminde mikroorganizmalara maruz kalmanın,
2015 YGS

mamutlar hayata döndürülüyor. Bu kapsamda 42 bin yıl yetişkinlik döneminde bahar nezlesi, astım ve iltihabi
önce yaşayan bir tüylü mamutun DNA örnekleri ile fillerin bağırsak hastalığı gibi alerjik ve otoimmün hastalıklara
DNA’sı eşleştiriliyor. “Şimdiye kadar fil hücreleri üzerinde karşı direnci artırdığını ortaya koyuyor. Hijyen hipotezine
test ettiğimiz onlarca mamut genini canlandırmayı göre de hayatın erken dönemlerinde
başardık.” diyen bilim ekibinin açıklamasına göre, mikroorganizmalarla tanışmanın, bağışıklık sisteminin
klonlanan bu “Buz Devri” canlıları, bitki örtüsünün gelişmesine katkısı oluyor. Bu konuda uzman tıp
büyümesini teşvik edeceğinden Kuzey Kutbu iklimlerini doktorları da hijyen hipotezinin, özellikle alerjik ve
iyileştirerek küresel ısınmayı önlemeye katkıda bulunacak. otoimmün hastalıkların neden arttığı konusuna açıklık
Çalışmada yer alan bilim insanları bu proje için Sibirya getirdiği görüşünde.
buzullarında 42 bin yıldan uzun bir süredir korunan bir
tüylü mamutun DNA örneklerini kullandıklarını belirttiler. Bu parçadan aşağıdakilerin hangisi çıkarılamaz?

Bu parçadan hareketle mamutların hayata A) Bebeklik döneminde mikroorganizmalarla tanışmak,


döndürülmesi projesiyle ilgili olarak aşağıdaki yetişkin çağlarda alerjik hastalıklara yakalanma
yargılardan hangisine varılamaz? riskini azaltmaktadır.

A) Fillerin DNA’ları ile mamut DNA örnekleri birleştirilerek B) Erken yaşlarda mikroorganizmalarla karşılaşmak,
kullanılmaktadır. çocuklarda bağışıklık sistemini geliştirir.

B) Bilim insanları mamut genini canlandırma konusunda C) Çocukluğunda aşırı hijyenik ortamlarda büyüyenlerin,
ÇIKMIŞ SORU

onlarca başarılı çalışma yaptıklarını açıklamışlardır. ileride hastalığa yakalanmaları daha kolaydır.

C) Harvard Üniversitesi, konuyla ilgili ilk çalışmayı yapan D) Bahar nezlesi, astım, iltihabi bağırsak hastalıkları
araştırma ekibini barındırmaktadır. aynı hastalık grubunda yer almaktadır.

D) Çevre felaketlerini önleme yolunda bir yarar sağlaması E) Alerjik ve otoimmün hastalıkların çok görülmesinin
umulmaktadır. nedenlerinden biri de mikroorganizmaların sağlıklı
olmayan ortamlarda üremesidir.
E) Harvard Üniversitesi bünyesinde bir araştırma ekibince
gerçekleştirilmektedir. 2013 - DGS

72
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Çözdüğün süreyi not et.
ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!
4
10. Geri bildirim sadece insanın yaptığı işi daha iyi 11. Çağdaş Türk şiiri, eskiyi yok sayıp eskiden gelen her şeyi
öğrenmesini sağlamaz, aynı zamanda kendisini silerek gelişmedi. Batı’ya yönelip kendi geçmişine sırt
2018 ALES

2016 YGS
tanımasına da yardım eder. Kendisinden daha emin çevirmedi. Çok kısa süren dönemlerde eskiye karşı zorlu
olmasının, insanlarla daha sağlam bağlar kurmasının çıkışların yapıldığı, eskilerin toptan küçümsendiği oldu.
yolunu açar. Doğru geri bildirim, insanın olgunlaşmasına Uygulamadan çok, kuramda görüldü bu gibi
katkıda bulunur. İnsan kaynakları alanında bütün ölçme ve küçümsemeler. Ama yalnız yakın dönemlerin değil
değerlendirme yöntemleri, geri bildirim üzerine kuruludur. edebiyatımızın çok daha eski dönemlerinin de güzel
Bütün ölçme ve değerlendirme çalışmalarında “İş ürünleri, güçlü ustaları çağdaş şiirimizde hep yankılandı.
arkadaşınızın, çalışanınızın performansı hakkında ne Divan edebiyatından, halk edebiyatından bazen örtülü,
düşünüyorsunuz?” gibi sorular sorulur. Ancak özellikle bazen açık olarak büyük oranda yararlanıldı. Kimi şairler,
bizim insanımız bu sorulara açık ve net cevap vermekten çağdaşlıklarından hiçbir şey yitirmeden divan şiiri tarzında
çekinir. Bu nedenle bizim kültürümüzde açık ve şeffaf geri yazmayı bile denedi. Eskinin güzelliklerinden nasıl
bildirim üzerine dayalı sistemler iyi çalışmaz. Biz yararlanılabileceği konusunda tartışmalara girdi,
insanların yüzüne karşı eksiklerini söylemeyi, kaba ve görüşlerini çeşitli uygulamalarla savundu. Çağdaş Türk
küstah bir davranış olarak görürüz. şiirinin eski edebiyatımızla ilişkiler açısından çok aşırıya
gittiği bile ileri sürülebilir. Ama şu da bir gerçek: Bu aşırılık,
I. Geri bildirim, kendimizi daha iyi tanımamıza ve bu eskilerdeki her güzelliği arayıp bulma, bugüne getirme
işimizi daha iyi öğrenmemize olanak sağlar. çabası; şiirimizin Batı kopyacılığına düşmemesini, özgün
bir şiir olarak çağdaş dünya edebiyatı içinde yerini
II. Kurallarına uygun olarak gerçekleştirildiğinde almasını sağladı.
yaptığımız işten alacağımız keyfi artırır.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçadan çıkarılabilecek
III. Bizim kültürümüzde önemli ve özel bir yeri vardır. bir yargı değildir?
A) Eski edebiyatla kurulan güçlü bağlar, şiirimizin özgün
Bu parçadan geri bildirimle ilgili olarak kalmasının önünü açmıştır.
yukarıdakilerden hangileri çıkarılamaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III B) Çağdaş Türk şiiri, geçmişiyle hesaplaşarak verdiği var
olma mücadelesini kazanmıştır.
D) I ve II E) II ve III
C) Türk şiiri, gelişiminde kendinden önceki şiir
geleneklerinin izini takip etmiştir.

D) Bazı çağdaş şairlerin eski şiirimizden yararlanması,


onların çağdaşlığına zarar vermemiştir.

E) Kısa süreli de olsa geleneğe mesafeli bir yaklaşım


yaşanmıştır.

73
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

4 ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA! Kronometreni aç!


Çözdüğün süreyi not et.

12. Toplum ve toplumsal normlar, edebiyatın ve sosyolojinin 14. Yaklaşık olarak dünyadan 100 ışık yılı uzakta bulunan bir
ortak kaynaklarıdır. Her ikisinin de amacı, bir bakıma gezegenin keşfedildiğinin duyurusunu yayımlayan bir
2016 YGS

dünyanın sırrını çözmektir. Edebiyat ve toplum, böylelikle araştırma ekibi, çok önemli açıklamalara imza attı.
karşılıklı bir etkileşim içindedir. Edebiyatın tarihsel sürecini Gözlemlerin NASA’nın yerleşik teleskoplarla desteklenen
inceleyen bir araştırmacının mutlaka bu karşılıklı TESS uydusundan elde edildiği bilgisine ulaşıldı. Yeni
etkileşime yönelmesi gerekir. Edebiyatı ve sosyolojiyi gezegenin Dünya’dan daha büyük olduğu açıklanırken
ortak bir noktada buluşturan husus, insandır. Bu, edebiyat yaklaşık olarak 100 ışık yılı uzaklığımızda bulunduğu ifade
sosyolojisinin temelini oluşturur. Buradan yola çıkarsak edildi. Söz konusu gezegenin bir kırmızı cüce yıldızın
edebiyatın tarihsel süreç içerisindeki serüvenini inceleyen yörüngesinde döndüğü belirtildi ve %30’unun su ile kaplı
bir araştırmacının, mutlaka edebiyatın toplumsal değişim olabileceği yönünde ifadeler kullanıldı.
veya gelişimi ile olan ilişkisine yönelmesi gerekir. Bu
yönelim de sosyolojinin içerisine girmek anlamına I. Yeni gezegenin varlığına teleskop ve uydu ortak
gelmektedir. İşte bu kaçınılmaz birliktelik, edebiyat verilerinden hareketle ulaşılmıştır.
sosyolojisini doğurmaktadır.
II. Yeni gezegen, yerküremizden daha büyüktür ve
Aşağıdakilerden hangisi bu parçadan çıkarılabilecek yaşam altyapısı için gereken şartları taşımaktadır.
bir sonuç değildir?
A) Edebiyat ve sosyoloji, ortak kaynakları III. Yeni gezegenin yörüngesinde olduğu yıldız,
kullandıklarından dolayı yakın ilişki içindedir. yaşadığımız gezegenin yörüngesinde döndüğü
yıldıza benzemektedir.
B) Edebiyat, kullandığı kaynaklar bakımından sosyolojiyle
ilgili olsa da amaçları bakımından ondan bağımsızdır. Numaralanmış ifadelerden hangileri bu parçadan
çıkarılabilecek yargılardan değildir?
C) Edebiyat, insanı; insan da edebiyatı etkilediğinden A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
edebiyatın sosyolojiyle ilişkisi ortaya çıkmaktadır.
D) I ve II E) II ve III
D) Edebiyatın toplumsal değişim ve gelişime yönelme
zorunluluğu, edebiyat sosyolojisini doğurmuştur.

E) Edebiyat, toplum ve toplumsal normlarla etkileşim


içindedir.

Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS,


MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel
testi çözmek için kodu okutabilirsin.

15. İspermeçet balinaları tıkırtılar çıkararak anlaşıyor.


13. Aristoteles’in bilim anlayışında uyguladığı yöntem, gözlem
10-12 üyeli küçük İspermeçet gruplarını inceleyen yeni bir
ve kanıtlara dayalı sonuçların sınıflarına ayrılmasıdır. Ele
2018 ALES

çalışma, yavruların bu tıkırtıları çevrelerindeki diğer


alınan konunun temellendirilmesi için belli bir yolun
balinalardan öğrendiklerini gösteriyor. Daha önceki
izlenmesi gerekliliği, yöntemi ortaya çıkarmıştır.
araştırmalar da benzer şekilde yunusların, primatların,
Aristoteles, araştırma konusu ile araştırma yöntemi
kuşların ve başka birkaç hayvan türünün nesiller arası bilgi
arasındaki bağı ortaya koyarak temellendirmeyi bilimin
ve deneyim aktarımı yapabildiklerini iddia etmişti. Karmaşık
araştırılması şeklinde değerlendirmiştir. Yöntem (metodos)
bir kültür yapısının sadece insanlara has olduğuna dair
terimini “yol” karşılığı kullanan Aristoteles’e göre önemli
yersiz kibrimizi sarsan liste gün geçtikçe kabarıyor!
olan, araştırılan konuya uygun yolu bulup onun
özelliklerini belirlemektir. Bunun için yapılması gereken, Bu parçanın yazarı için aşağıdakilerden hangisi
çalışma alanının yapısının ortaya konmasıdır. Ona göre, söylenemez?
incelenecek nesneyle temasa dahi geçilmeden belirlenmiş
bir yöntem düşüncesi ise tehlikeli bir soyutlamadır. A) İspermeçet balinalarının iletişim kurmayı
öğrenmelerini bilgi aktarımı olarak değerlendiriyor.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada söz edilen B) Kültürü nesilden nesile aktarılan bir bilgi ve deneyim
Aristoteles’in bir niteliği değildir? birikimi olarak tanımlıyor.
ÇIKMIŞ SORU

A) Yöntem belirlemede aceleci davranmama C) Karmaşık kültüre sahip olmalarının insanları diğer
canlı türlerinden ayırdığını düşünüyor.
B) Bilim ile düşünceyi birleştirme
D) Yazısında farklı hayvan türleriyle ilgili yapılmış olan
çalışmaların bulgularına yer veriyor.
C) Bilimsel verileri sınıflandırma
E) Balinaların bazı iletişim becerilerinin doğuştan
D) İçerik ile yöntemi ilişkilendirme gelmeyip sonradan kazanıldığına inanıyor.

E) Kavramlara yeni anlamlar yükleme 2018 - DGS

74
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Çözdüğün süreyi not et.
ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!
4
16. Anton Çehov, öykü ve oyunlarıyla dünya edebiyatına 18. İnsanların düşünceleri farklı olsa da düşünme biçimleri
önemli bir ivme kazandırmıştır. Özellikle kısa öykülerinde benzerdir. Bu benzerlik, genel olarak akıl yürütme
2018 ALES

yarattığı dünya, kendisinden sonra gelen pek çok yazara şeklinden kaynaklanır. Akıl yürütme, en az iki yargı
yaratıcılık ve yöntem konusunda yol göstermiştir. Aynı arasından birini diğerinin kanıtı olarak görüp bunlardan
şekilde oyunlarında da belli bir çizgiyi yakalamış, sonuç çıkarma işlemidir. Akıl yürütme, düşünme ve yeni
sahnenin ortaya koyduğu hikâyeye farklı bir bakış açısı bilgi oluşturmada mantıksal geçerlilik ve tutarlılığı
kazandırmıştır. Onun eserlerinde hissedilen yoğunluk, sağlayan önemli bir unsurdur. Akıl yürütmenin yaygın üç
döneminden bağımsız olmadığı gibi yaşamdan da türü vardır: tümdengelim, tümevarım ve analoji.
bağımsız değildir. Bu nedenledir ki Çehov, dünya
edebiyatına sağladığı katkılardan dolayı okunmaya ve Bu parçadan hareketle
anlaşılmaya devam etmektedir.
I. İnsanların akıl yürütme biçimlerindeki farklılık,
Bu parçadan hareketle Çehov ile ilgili olarak düşüncelerini de farklılaştırmıştır.

I. Öykü ve oyunlarıyla dünya edebiyatına yön vermiştir. II. Akıl yürütmenin gerçekleşebilmesi için en az iki
yargıya ihtiyaç vardır.
II. Birçok yazara yol gösterici olmasına rağmen
oyunlarında pek başarılı olamamıştır. III. Mantıksal tutarlılığın akıl yürütmeyle doğrudan bir
bağı yoktur.
III. Alanında yaptığı yeni açılımlarla hâlâ güncelliğini
korumaktadır. yorumlarından hangileri yapılamaz?
A) I ve III B) II ve III C) Yalnız III
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
A) I ve II B) II ve III C) Yalnız II D) Yalnız II E) Yalnız I

D) Yalnız III E) Yalnız I

17. Sanat; tarih boyunca önce dine, daha sonra aristokrasiye


hizmet eder. Bireyselleşmeyle de sıradan insana ve
2017 YGS

gündelik yaşama yönelir. Kişisel bunalımların öne çıkışı ve


sanata konu oluşturması ise aydınlanma ve sanayileşmeyle
olur. Öyle ki bu dönemde sanatçı artık atölyesinde
öngörüleri, isyanları, hayal kırıklıkları ve bunalımlarıyla
yalnızdır. Bu; sanatçının temelini bütünüyle yitirdiği, tarihe
güvenini kaybettiği, topluma yabancılaştığı, mutsuz ve
huzursuz bir varlık hâline geldiği, bir anlamda kendi kendini
yitirdiği dönemdir. Böylelikle aydınlanma sürecinde ardı
arkası gelmeyen bunalımların olağanlaştığı görülür.

Bu parçadan hareketle aşağıdaki yorumlardan hangisi


yapılamaz?
A) Sanatın sıradan insana yönelmesinde bazı
aşamalardan söz edilebilir.

B) İnsanın ruhsal çöküntüleriyle sanata malzeme olması


sanayileşmenin bir sonucudur.

C) Sanat, hiçbir zaman sıradanın ve sıradanlığın sözcüsü


olmamıştır.

D) Aydınlanma süreci, sanatçıyı kendine ve topluma


yabancılaştırmıştır.

E) Sanayileşmeyle güçlü destekçilerini kaybeden sanatçı,


bunalımlara düşmüş ve yalnızlaşmıştır.

75
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

5 ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!

18
Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Süre Tut

 Bu testi, süre tutarak çözebilirsiniz. Testi, kendi belirlediğiniz süre içerisinde çözmeye
çalışmayınız. Çözdüğünüz süreyi not ederek ilerleyiniz.
 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.
Riski Azalt

 “Ters düşer” soru tipinde seçenekler zıt, aykırı, karşıt yönlerde oluşturulur. Daha çok, düşüncenin ya da
kişilik yapısının uyumsuzluğu ile ilgili durumlar ortaya konulur.
 “Bağdaşmaz” soru tipinde ise parçada anlatılanın karşıtı aranmaz ama net bir biçimde uyumsuzluk
aranır. Anlatılana uymayan, anlatılanı desteklemeyen, anlatılanla aynı yönde ve yönergede olamayanın
peşindedir soruyu çözen.

Tarih: D: Y: B: N:

1. Her eser, çılgınca sarf edilen bir emeğin ürünüdür 2. Mesleğe yıllarını vermiş, deneyimli bir öğretmen; göreve
kuşkusuz. Bu eser de böyle bir emeğin vücut bulmuş hâli. yeni başlayan meslektaşına şu öğütleri verdi:
2018 TYT
2017 DGS

Eserin, okuyanı hemencecik saran bir sıcaklığı var. Bu


sıcaklık, yazarın hayat tecrübelerinin bir yansıması olarak ` Var olan bilgiyle asla yetinme. Ancak bu sayede,
girmiş esere. Daha ilk satırlarda benzerlerinden ayrıldığını sürekli değişen çağa ayak uydurabilirsin.
ispatlıyor ve okurlarına hayat karşısında nasıl bir duruş
sergilemeleri gerektiğini öğretiyor. Aynı zamanda her ` Gelenekler, bizi biz yapan şeylerdir fakat kendini
okunuşta kendini yeniden üreten bir eser bu. bunlarla sınırlama.

Aşağıdakilerden hangisi bu parçada söz edilen eserin ` Ayrıntılara dikkat et. Mesela bir öğrencinin
bir özelliği değildir? kıyafetindeki, ses tonu veya davranışlarındaki
değişiklik bazen çok şey anlatabilir.
A) Etkileyicilik B) Otobiyografik içerik C) Özgünlük
` Öğrencilerine, meslektaşlarına en çok da kendine
D) Yol göstericilik E) Sadelik saygılı ol.

` Unutma, her öğrenci ayrı bir dünyadır! Hepsi, farklı


kabiliyetlere ve zekâya sahiptir. Bu farklılık, aynı
zamanda bir zenginliktir.

Bu parçada deneyimli öğretmenin, genç meslektaşına


verdiği öğütler arasında aşağıdakilerden hangisi
yoktur?
A) Umutlu olma

B) Yeniliğe açık olma

C) Herkesi olduğu gibi kabullenme

D) İyi bir gözlemci olma

E) Çalışkan olma

76
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Çözdüğün süreyi not et.
ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!
5
3. Lise yıllarında hemen herkes günlük tutmuştur. En 5. Küçük yaşlardan itibaren sanata ilgi duyan Yahya Kemal,
azından tutmayı aklından geçirmiştir. Peki, o yıllarda yıllar sonra kaleme alacağı şiirlerde çocukluk yıllarından,

2019 ALES
2012 YGS

günlüğü bu denli cazip kılan şey nedir? Aslında bunun yaşadığı bölgenin üzerinde bıraktığı hissî etkilerden güçlü
birçok nedeni var. Mesela yıllar sonra geriye dönüp şekilde bahsedecektir. Bir ara dönemin baskıcı
baktığında insanın geçmişte neler yaşadığını anımsamak havasından kurtulmak için Paris’e giden şair, burada
istemesi, kaprisi olmayan bir arkadaşla sohbet etmeyi klasik şiirimizi âdeta yeniden keşfetmiştir. Tek şiiri dışında
arzulaması, başkalarına anlatamadığı şeyleri bütün şiirlerini aruzla yazan Yahya Kemal, şekle ve
anlatabileceği, sır tutmasını bilen bir dost araması, söyleyişe çok önem vermiş; en uygun sözcüğü bulana
yalnızlıktan kurtulmak istemesi, ileride yayımlayarak dek bazı şiirlerini aylarca bekletmiştir. Hayatı boyunca
maddi anlamda gelir elde edeceğini düşünmesi ve daha köklerine bağlı kalmış ve eserlerinde de bunu sık sık
birçok neden... Fakat bunlar içinde bir neden var ki vurgulamıştır.
hepsinden daha önemli: Rahatlıkla içini döküp ferahlamak
isteği. Bu parçada Yahya Kemal’in aşağıdakilerden hangisine
sahip olduğunu gösteren bir ipucu yoktur?
Bu sözleri söyleyen kişiye göre insanların günlük
A) Gelenekçi B) Mükemmeliyetçi
yazma nedenleri arasında aşağıdakilerden hangisi
yoktur?
C) Özgürlükçü D) Duygusal
A) Bir dosta ihtiyaç duyma
E) Alçak gönüllü
B) Maddi kazanç kapısı olarak görme

C) Maziyi hatırlama

D) Yalnızlıktan sıyrılma

E) Yazma becerisini geliştirme

6. Araştırmacılar, yeni ve çok büyük bir gelişmeye imza


atarak üç boyutlu yazıcıyla hastanın kendi hücrelerinden
ve biyolojik diğer materyallerinden tasarlanmış ilk kalbi
üretmeyi başardı. Üstelik üretilen bu kalp, dokusu
tamamen gerekli damarlarla donanmış durumda. Bu
gelişmeyle dünyada ilk kez kasları, damarları, odacıkları
4. Truva düşünce şehirden kaçanlara önderlik eden ve ve kapakçıkları bulunan, hücresel olarak bütün hâlde bir
Hector’dan sonra şehrin en önemli kahramanı olan kalp tasarlandı ve yazdırıldı. Üretilen kalbin hastaya ait
Aeneas, Truva’dan sağ kurtulup bir yurt arayanlarla Kaz biyolojik malzemelerin bir çeşit biyolojik yazıcı kartuşu gibi
Dağları’nın güneyindeki Altandros’a (Altınoluk) gelir ve kullanılmasıyla şeker, protein gibi maddelerden kompleks
gemiyle denize açılır. Deniz onu ve diğer Truvalıları önce canlı dokular oluşturabilmek için özel yapılmış 3D
Kartaca’ya, oradan da Orta İtalya kıyılarına götürür. Roma yazıcılarla üretildiği belirtildi. Aslında daha önce daha ilkel
mitolojisine göre Aeneas, Tiber Nehri’nin yanında formda 3D yazıcı ürünü kalp üretildiğini biliyoruz. Ancak
kolonisini kurar. Kral Latinus ile dost olur ve daha sonra bu, hücrelerden oluşmuyordu ve damarlara sahip değildi.
Latinus’un kızı Lavinia ile evlenir. Aeneas, eşi Lavinia’ya
olan aşkı nedeniyle Lavinium kentini kurar. Sonrasında Bu parçada yapay kalple ilgili olarak aşağıdakilerden
Alba Longa adını alacak bu kentin, nihayetinde Roma’nın hangisine yer verilmemiştir?
temeli olduğu söylenir. Özdemir Asaf’ın Lavinia şiiri kime
A) Üç boyutlu yazıcıda üretilen ilk kalp olarak
yazılmış bir bakın. Şaşırdınız mı?
adlandırılamayacağına
Bu parçada belirtilenler arasında aşağıdakilerden
B) Gerekli damarların, kasların, odacıkların hepsini
hangisi yoktur?
barındırdığına
A) Bir kentin, efsane anlatısındaki yeri
C) Hastanın vücuduna başarılı bir şekilde monte
B) Bir şiirin esin kaynağı edildiğine

C) Roma sözcüğünün kökeni D) Karmaşık canlı doku yapmak için tasarlanan bir
yazıcıyla üretildiğine
D) Sevilen birinin adına yerleşim yeri oluşturma
E) Kişinin kendi hücrelerine ve beden malzemelerine
E) Vatanını kaybedenlerin yurt araması benzer biçimde oluşturulduğuna

77
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

5 ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA! Kronometreni aç!


Çözdüğün süreyi not et.

7. Felsefe tarihinin ilk büyük karşıtlığının tarafı olan 9. Tarihçi ile tarihî roman yazarları arasında aksiyon
Parmenides, düşüncesinin merkezine “Varlık vardır, yönünden kısmen benzerlik vardır. Yani romanda daha

2021 ALES
yokluk yoktur.” ilkesini temel almıştır. Ona göre varlık; fazla olmak kaydıyla ikisinde de aksiyon vardır. Fakat
ezelî-ebedî, bölünemez, boşluk içermeyen ve hareketsiz tarih, gerçek olma iddiasındadır. Roman ise yalnızca
olandır. Varlık aldatıcı olarak, çokluk olarak görünse de yazarının tarihi kurgulaması sonucunda tarihçinin sunduğu
asıl olarak varlık bir olandır. Ayrıca değişimin reddiyle malzemeden hareketle kendi gerçeklerini sezdirmek
varlığın zamanla olan bağının olmadığını da söyler. maksadıyla kaleme alınmıştır.
Parmenides’e göre değişim, bir şeyin o şey olmaktan
çıkıp başka bir şey olmasıdır. O hâlde değişim, duyusal Aşağıdakilerden hangisi bu sözleri söyleyen yazarın
bir yanılgıdır. Varlığın değiştiğini düşünmek mantıksal bir düşüncesiyle bağdaşmaz?
hatayla çelişkiye düşmektir. Düşünce var olanların
bilgisine sahiptir, yokluk olmadığından yokluğun bilgisi de A) Tarihî roman yazarı ile tarihçi arasında benzeyen bir
olamaz. yönden söz etmek doğru bir görüştür.

Aşağıdakilerden hangisi, Parmenides’in anlatmak B) Geçmişte yaşanan ve toplumları etkileyen savaş, göç,
istediğine ters düşer? ihtilal gibi olaylar tarihin konuları arasındadır.

A) Yokluk diye bir şey olmadığından onun bilgisinden de C) Tarihî roman yazarı, geçmişteki gerçekliği kendi
söz edilemez. süzgecinden geçirerek okuyucuya ulaştırır.

B) Değişim ile duyuların yanılsaması arasında organik bir D) Tarihî roman yazanlar, tarihsel gerçekliğin üzerine
bağ vardır. kurguya dayalı insan faktörünü ve insan çevresini
yerleştirerek eserini meydana getirir.
C) Varlık, başlangıcı ve sonu olmayan niteliklere sahip bir
kavramdır. E) Bir yazar, tarihî bir roman kaleme alıyorsa yaptığı işin
bilincinde olmalı ve kesinlikle tarihsel gerçeklerin
D) Değişim, bir varlığın aslını yitirerek başka bir varlığa dışına çıkmamalıdır.
dönüşmesidir.

E) Varlıklar, değişerek çokluk olabilme özelliğini mantıksal


yöntemle kazanır.

10. Hayattan kimi her nasibin alır


Kimi bin mihnetle dolar boşalır
2016 YGS

Kimisi hevaya uyar alçalır


Kimisi sa’y eder çok mümtaz olur
8. İyi bir bilim insanı, her şeyden önce meraklıdır. Fakat bu
merak, başka insanları rahatsız etme seviyesinde değildir. (Mihnet: Sıkıntı)
Kararlıdır. Akılcıdır. Olaylar arasında sebep - sonuç ilgisi (Heva: Heves, istek)
kurabilir. Bunu yaparken de mantığını kullanır. Şüphecidir. (Sa’y etmek: Çalışmak)
Otoriteye bağlı değildir. Özgürdür ve çalışmalarını da (Mümtaz: Yüce)
özgürce yapmak ister. İyi bir bilim insanı elindeki
materyalleri en iyi şekilde kullanmayı bilir. Sabırlı ve Bu dizelerin bir bütün olarak içerdiği anlam aşağıdaki
hoşgörülüdür. Her şeyden önemlisi insana ve düşünceye cümlelerden hangisiyle ifade edilemez?
saygılıdır.
A) İnsanların başına gelenlerde kendi iradelerinin hiçbir
Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi iyi bir bilim rolü yoktur.
insanının davranışıyla tam bir uyum göstermez?
B) Yaşam biçimlerindeki farklılıkları bazen insanlar
A) Nedenselliğe önem verme kendileri meydana getirir.
B) Gerektiğinde hisleriyle hareket etme C) Bazı insanlar, hayatlarında türlü sıkıntılara maruz kalır.
C) Karşısına çıkan ilk engelde hemen pes etmeme D) Bazı insanlar, heveslerine uyduğundan sefil bir yaşam
sürer.
D) Çalışmalarında kimseden emir almama
E) İnsanların birbirinden farklı yaşam biçimleri vardır.
E) Sonuca ulaşana kadar hemen her yolu deneme

78
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Çözdüğün süreyi not et.
ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!
5
11. Marcel Duchamp, sanatı bilindik kalıpların dışına çıkmaya 13. Teknoloji, günlük yaşantımızda önemli bir rol oynamakta
zorlamış ve kendi döneminden bugüne ilham verici bir ve giderek hayatımızın vazgeçilmez bir parçası hâline

2017 ALES
2014 YGS

sanatçı olarak kabul edilmiştir. Sanatın göz yerine zihne gelmektedir. Teknolojinin hayatımıza getirdiği sayısız
ve sezgiye hitap etmesi gerektiğini düşünmüş ve bunun imkân mevcuttur. Teknolojinin sunduğu bu sayısız imkânın
için bilindik estetik biçimler yerine hazır nesneler aşırı, kontrolsüz ve yanlış bir şekilde kullanılması ise
kullanmıştır. Ona göre bir nesne, sanatçı tarafından ele kişilerin hayatında ciddi zararlara sebep olabilmektedir. Bu
alındığında ve düşünüldüğünde sanat eseri olur. zararlar arasında fiziksel ve psikososyal birtakım
Duchamp’ın en ünlü iki eseri, baş aşağı duran bir pisuvar problemler yer almaktadır. Teknolojiyi aşırı, yanlış ve
ve bir tabure üzerinde ters duran bisiklet tekeridir. Bu iki bilinçsiz bir şekilde kullanan bireylerde çok yönlü etkiler
eseri, döneminde sanat dünyasını etkilemiştir. karşımıza çıkmaktadır. Fiziksel olarak hâlsizlik, beden
duruşunda bozukluk, ellerde uyuşma, gözlerde yanma ve
Kendisinden böyle söz edilen bir sanatçı, batma, kas ağrıları gibi şikâyetler görülmektedir.
aşağıdakilerden hangisiyle nitelenemez?
Aşağıdakilerden hangisi bu sözleri söyleyen
A) Özgün bir sanat anlayışına sahip olan
sosyoloğa ait bir düşünce olmayabilir?
B) Manayı ön planda tutan A) Teknolojinin denetlenebilir olması, toplumsal fayda için
gereklidir.
C) Sanatı kendi bakış açısıyla tanımlayan
B) Yapay zekânın her alanda insanın yerini alması
D) Önde görünmeyi sevmeyen sevindiricidir.

E) Başka sanatçılara esin kaynağı olan C) Bilinçsiz teknoloji kullanımı, fiziksel rahatsızlıklara yol
açmaktadır.

D) Teknolojik gelişmeler, yaşamı kolaylaştırmaktadır.

E) Teknolojinin aşırı kullanımı, yalnızlık gibi psikolojik bir


rahatsızlığa yol açabilmektedir.

12. Vatozlar uysaldır. Tehlike hissetmezlerse asla


saldırmazlar, sadece kendilerini savunacak kadar güç
2016 YGS

gösterir. Çoğu zaman ilk tepkileri o bölgeden hızla


uzaklaşmaktır. Ancak eğer güçlü avcılar tehdit ederse 14. Bunca yıldır köşe yazarlığı yapıyorum. Şu ana kadar
veya gizlendiği yerde üzerine basılacak olursa ilk tepkisi çizgimi hiç değiştirmedim. Yazılarımdan ötürü kimi zaman
2022 MSÜ

kuyruğuyla zehirlemektir. Zehri otuz ila altmış dakika haksızlığa uğradım. Kimi zaman hakaretlere maruz
içinde etkisini gösterir. Savunma, insanlara yönelikse kaldım. Hatta bazen hakkımda linç kampanyaları
vatozun boyutlarına göre kuyruktaki iğne çoğunlukla bel başlattılar. Fakat hiçbirisine cevap vermek için acele
altındaki bir bölgeye saplanır. Zehir, aşırı ölümcül değildir etmedim. Hiddete kapılıp da onların üslubuyla
ve zamanında müdahaleyle çoğu zaman iyileştirilebilir konuşmadım, yazmadım. Çoğu zaman onları duymazdan
ama son derece acı vericidir. Sadece tıbbi müdahalelerle gelmeye çalıştım, bunu yapamadığım zamanlarda da
bu acı dindirilebilir. Zehrin etkisi, kırk sekiz saatten uzun hukukun şemsiyesine sığındım. Ne mutlu bana ki
sürebilir. hepsinde de er veya geç adalet tecelli etti ve kazanan hep
ben oldum.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada anlatılan
vatozların bir niteliği değildir? Düşüncelerini bu şekilde ifade eden biri için aşağıdaki
nitelemelerden hangisi uygun düşmez?
A) Tehlikelerden genelde uzaklaşarak korunmaları
A) Eleştirileri sağduyu ile karşılamayı başarmıştır.
B) Agresiflik göstermemelerinin bir koşula bağlı olması
B) Hukukun gücüne inanmaktadır.
C) Zehirlerinin acısının müdahaleyle dindirilebilmesi
C) Kötülüğe kötülükle karşılık vermemek gerektiğini
D) İlk otuz dakikada müdahale edilmezse zehirlerinin düşünmektedir.
ölüme neden olması
D) Yazarlık anlayışından ödün vermemiştir.
E) Zehirlerini büyük tehlikelerde kullanmaları
E) Bazı yazılarından ötürü pişmanlık duymaktadır.

79
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

5 ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA! Kronometreni aç!


Çözdüğün süreyi not et.

15. Yazarların en çok ihtilafa düştüğü nokta “iyi okumanın ne 17. YouTuberların, vloggerların, gazetecilerin, yayıncıların
olduğu” ya da “iyi okuma diye bir şeyin olup olmadığı” tercih ettiği yaka mikrofonları genellikle 2 metre
2023 TYT

2013 YGS
sorusudur. Benim cevabım şu: Ele geçen her metnin bir uzunluğundadır. Vlog için her ne kadar bu uzunluk yeterli
şeyler öğretmesi mümkündür ama bu tesadüfe güvenerek görülse de kamerayı uzağa kurarak yayın yapmanız
plansız programsız okumak, zamanı kötü kullanmak gerekiyorsa daha uzun kablolu mikrofona ya da kablosuz
olacaktır. İşinize yaramayacağından emin olduğunuz bir telsiz mikrofonlara ihtiyaç duyuyorsunuz. Benim
kitabı bitirmeye çalışmak da sadece kişinin kendisine incelediğim yaka mikrofonu 6 m uzunluğundaki kablosuyla
eziyet etmesidir. Üniversitede her dersin bir amacı ve hem DSLR hem video kamera hem de akıllı telefonlarda
ulaştırmaya çalıştığı bir nokta olduğu gibi okuma çalışabilen, makul fiyatlı bir çözüm sunuyor. Kutu
planındaki her kitabın da benzer bir amacı olmalıdır. Kitap içeriğinde 3.5 mm altın kaplamalı jack ve 6.3 mm
okuma yöntemleri ile üniversitelerin öğretmeye çalıştığı dönüştürücü jack yer almakta.
beceri çok benzerdir.
Bu parçada tanıtılan mikrofonla ilgili olarak
Böyle diyen bir yazardan aşağıdakilerden hangisini aşağıdakilerin hangisinden söz edilmemiştir?
söylemesi beklenmez?
A) Birden fazla jack ile birlikte geldiğinden
A) Okuma konusunda her yazarın farklı bir görüşünün
bulunması gayet normaldir. B) İstendiğinde kablosuz çalışabildiğinden

B) Bireyin kendisine katkısı olmayacak bir kitabı okuması, C) Fiyatının özelliklerine göre uygun olduğundan
zamanı boşa harcamaktan başka bir şey değildir.
D) Birçok cihazla uyumlu çalışabildiğinden
C) Kitap ayırt etmek, vücudumuz için vitamin seçmek gibi
bir şeydir oysa vücudumuzun her vitamine ihtiyacı E) Kablosunun alışılmış uzunlukların üç katı kadar
vardır. olduğundan

D) Okunan her kitap, bir amaca hizmet etmeli ve sizi bir


adım daha ileri götürmelidir.

E) Karşılaşılan her kitaptan bir şeyler öğrenmek mümkün


olabilir.

16. Yapay zekânın verilen görevi en iyi şekilde yerine getirip


getiremeyeceğini sınamanın ve değişen koşullara nasıl
2016 YGS

uyum sağladığını görmenin en güzel yolu, basit bir amacı


ve belli kuralları olan 80’lerden kalma bilgisayar oyunlarını
oynatmak. Ama arada ilginç şeyler de olabiliyor. Mesela
Almanya’daki Freiburg Üniversitesi araştırmacıları,
geliştirdikleri yapay zekâyı Q*bert isimli oyunda denerken
yapay zekânın oyunu kurallarıyla oynamak yerine
yazılımda bulduğu bir açığı kullanarak sınırsız puan alma
yoluna gittiğini keşfetmiş. Yani yapay zekâ, kendisinden
bekleneni en iyi şekilde yerine getiriyor ama bunu etik 18. Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın
yollarla yapmak yerine sistemin açıklarından faydalanarak
istenilen sonuca ulaşmayı seçiyor. Hiç kimseye hor bakma
İncitme, gönül yıkma
Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi yapay Sen nefsine yan çıkma
zekânın sahip olduğu özelliklerden biri değildir? Mevlâ görelim neyler
A) Verilen komutların dışına çıkabilme Neylerse güzel eyler

B) Başarı için etik dışı yönteme başvurma dizelerinde aşağıdakilerin hangisi vurgulanmamıştır?
A) Tevekkül etme B) Nefsine uymama
C) Sonuca ulaşmak için farklı yollar deneyebilme
C) Mütevazı davranma D) Kırıcı olmama
D) Zekâ oyunlarının programlayıcısını geçebilme
E) Azimli olma
E) Beklentileri olması gereken seviyede karşılayabilme

80
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!
6
18
Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Süre Tut

 Bu testi, süre tutarak çözebilirsiniz. Testi, kendi belirlediğiniz süre içerisinde çözmeye
çalışmayınız. Çözdüğünüz süreyi not ederek ilerleyiniz.
 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.
Riski Azalt

 Gelişme bölümü; giriş bölümünden sonra gelen, onu açıklayan ve girişte belirtilen konunun ayrıntılarıyla
ele alındığı bölümdür.
 Parçanın içindeki boşluğa getirilecek cümleyi tespit ederken boşluktan önceki ve sonraki cümle de
okunmalı ve anlam akışının sağlanmasına özen gösterilmelidir.

Tarih: D: Y: B: N:

1. Aşağıdakilerden hangisi bir paragrafın giriş cümlesi 2. ----. Bu kadar yönteme rağmen toplumun yarısı ya şişman
olmaya en uygundur? ya tombul. Pek işe yaramış görünmüyor bu yöntemler. Bu
2022 TYT

diyetleri altüst eden yeni bir diyet, bütün dikkatleri üzerine


A) Bu arada çevremizde olan olumsuz olaylar da
topladı. Yeni diyet bağırsakları ve sindirim sistemini esas
psikolojimizi bozar.
alıyor. “GAPS” adıyla bilinen bu yeni formül, zayıflama
trendinde âdeta devrim yapıyor. GAPS diyetinin özel
B) Demek ki insan, yüreğinin sesine kulak vermeli. uzmanları var. Onu her diyetisyen tavsiye edemiyor. Özel
eğitim alıyorlar ve hastalarını ancak bu eğitimden sonra
C) O hâlde huzur, ailede başlar; iş yerinde devam eder. yönlendiriyorlar.

D) Bazen yoğun yaşamaktan sıkılır, sakinlik ararız. Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre
aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
E) İnsanı tereddütler yumağı yapan da budur zaten.
A) Bağırsak mikrobiyotasının onarımı, mutfaktan fermente
yiyecekleri eksik etmemekten geçiyor

B) Aşırı kilolu insanlar, vücut yağlarından kurtulmak


isterken birçok yöntem deniyor

C) GAPS diyeti, yağlı etlerin düzenli olarak tüketildiği bir


diyet şekli

D) GAPS diyetinin ilk basamağı, bağırsak astarını


onararak bağırsakları ve sindirimi güçlendirmektir

E) Vücudun beyinden sonraki en önemli organı olan


bağırsakta görülen sorunlar, birçok nedene bağlı
olabiliyor

81
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

6 ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA! Kronometreni aç!


Çözdüğün süreyi not et.

3. -----. Maddenin taneciklerden oluştuğunu savunan ve 5. Hemen her yazarın bir çalışma ortamı ve okuma zamanı
bu taneciklere atom adını veren ilk kişidir. Demokritos, vardır. Bu ortamın içine yayılmış bir de kütüphanesi
2018 TYT

2023 MSÜ
görüşlerini deneylere bağlı olarak değil yalnızca olacaktır. Bu kütüphaneyi oluşturan kimi kitaplar da baş
gözlemlere bağlı olarak kanıtlamaya çalışmıştır. Atom ucu kitapları olacaktır. Vazgeçilmez olan bu kitaplar;
kavramını ortaya çıkarmasından sonra günümüze kadar yazarı yönlendiren, sezgilerini güçlendiren, bakış biçimleri
çok sayıda kişi tarafından bu konuda araştırmalar öneren, deneysel düşüncelere pencereler açan kitaplardır.
yapılmasına zemin hazırlamıştır. Kısaca denilebilir ki ----. Bu yüzden özgün yazarların
yapıtlarına yönelmeli, nitelikli kitaplardan baş ucu kitabı
I. Yunan filozof Demokritos, MÖ 400’lü yıllarda atomla yapılmalıdır. Ancak bu çabaların sonunda bilgi ve deneyim
ilgili ilk görüşü ortaya koymuştur kazanılarak yazar olma yolunda ilerlenebilir. Çünkü yazan
kişi, yeni metinler kurgulayabilmek için nitelikli örneklere
II. Çok eskilerden beri atomun varlığı biliniyordu ama gereksinim duyar. İster istemez de en iyi yardımcıları,
18. yüzyıl sonlarına kadar bu konuda hiçbir ilerleme önceki dönemlerin hatta kendi döneminin yazarları ve
kaydedilememişti yapıtlarıdır.

III. Buluş ve teorileri bilim insanları arasında şaşkınlıkla Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına
karşılanan Demokritos, atomun deneylerde göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
kullanılabilmesi konusunda dünyaya ilham vermiştir A) yazar, seçeceği konuları geçmişteki eserleri
inceleyerek o konuların oluşturduğu etkiye bakarak
Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre seçer
yukarıdakilerden hangileri getirilebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III B) okur da bu yolculuğun en önemli ayağını oluşturur

D) I ve III E) II ve III C) her yazarın kendine özgü çalışma yöntemleri vardır

D) bir yazarı geliştiren ve olgunlaştıran, başka yazarlardır

E) kendinden önceki yazarların ışığında ilerlemek bir


yazarı nitelikli yapmayacaktır

4. ----. Ancak böyle olursa sanatsever, sanattan zevk alır. 6. “Ahlak” hiç yabancısı olmadığımız, gündelik hayatta sıkça
Bunun tersini savunanlar da vardır. Sanatta iletilmek duyduğumuz ve kullandığımız bir sözcük. Belki şöyle
2018 TYT

istenen her ne ise açık açık söylensin diyenlerin sayısı da demek daha doğru: Gündelik hayatta sıkça duyduğumuz
oldukça fazladır. Böyle olduğunda sanatın bir reçeteden ve kullandığımız sözcük, “ahlak” değil de “ahlaksız” veya
farkı kalır mı, bilmiyorum. “ahlaksızlık”. Zira ----.

Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre I. nesneler, olaylar, durumlar; ahlaka uygun veya
aşağıdakilerden hangisi getirilemez? ahlaka aykırı olarak nitelenemez
A) Roman; mesajını yüksek sesle duyurmamalı, kısık II. insanlar, ahlak kurallarına uygun davrandıkları
sesle dillendirmelidir ölçüde erdemli kabul edilir
B) Sanatçının ürettikleri, okura bulmaca çözdürecek bir III. ahlakla ilgili düşüncelerimizi çoğu zaman harekete
içerik taşımamalıdır geçiren, ahlaksızlık yahut ahlaka aykırılık olarak
kabul ettiğimiz eylemlerdir
C) Şiir, okuyucuyu hissettirmeden değiştirmelidir
Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre
D) Dünya görüşün olsun ama öykülerinde ortalık yerde yukarıdakilerden hangileri getirilebilir?
görünmesin
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
E) İyi bir tiyatrocu, okuyucuya kazandırmak istediği
davranışı sezdirmeden verir D) I ve III E) II ve III

82
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Çözdüğün süreyi not et.
ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!
6
Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS, 9. (I) Ekibinizle birlikte uzun ve zorlu bir serüvene, bir yenilik
MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel yolculuğuna çıkmak üzeresiniz. (II) Şirketinizi daha iyi bir
testi çözmek için kodu okutabilirsin.
yer hâline getirmek için çıkacağınız bu uzun ve meşakkatli
yolculuk boyunca daha önce hiç karşılaşmadığınız bir
7. (I) Batı etkisindeki çağdaş Türk şiiri eskiyi yok sayarak, sürü engelle karşılaşacaksınız. (III) Bunları aşmak için
eskiden gelen her şeyi silip atarak gelişmedi. (II) Kısa değişip yenilenmeniz gerekiyor, siz aynıyken şirket
sürse de eskiye karşı zorlu çıkışların yapıldığı, geçmişin değişmez. (IV) Gelişmek için öğrenmeniz, birbirinize
küçümsendiği dönemler olmadı değil. (III) Ama çağdaş güvenmeniz, cesur olmanız ve durmadan ilerlemeniz
şiirimiz, edebiyatımızın çok daha eski dönemlerinin gerekecek. (V) Zorlukları ancak böyle aşabilir, yenilik
güzel ürünlerinden, güçlü ustalarından zaman zaman hedefinize ancak böyle ulaşabilirsiniz.
etkilendi. (IV) Sanatçılar, divan edebiyatı ve halk
edebiyatının kimi unsurlarını eserlerine bazen örtülü Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisinin
olarak bazen de açıkça taşıdı. (V) Hatta bunların yerine “Başarmak istediğiniz yeniliğin başka yolu,
ÇIKMIŞ SORU

arasında çağdaşlıklarından hiçbir şey yitirmeden divan engellere takılmamanın başka yöntemi yok.” cümlesi
şiiri tarzında yazmayı deneyenler de oldu. getirilebilir?

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden A) IV B) II C) I D) V E) III


sonra “Eski şiire özgü üslubun çağdaş şiirde kullanılıp
kullanılamayacağı konusunda tartışmalara girdi.”
cümlesi getirilebilir?
A) I B) II C) III D) IV E) V

2020 - TYT

8. (I) Şekerin genel sağlığımıza olduğu gibi cildimize de


zarar verdiği bir gerçek. (II) Düzenli şeker tüketimi,
sindirim sistemimizde bir süreç başlatır; bu süreçte
10. (I) Platon’a göre ideaların bilgisi, doğuştan zihinde hazır
vücudumuzun ürettiği kolajenler, parçalara ayrılır ve gerek
bulunur. (II) Platon, bu bilgilere episteme demektedir.
duyulduğu kadar düzenli olarak çoğalamaz. (III) Şekeri
(III) O, epistemeye ruhun ölümsüzlüğü fikriyle ulaşır.
ortadan kaldırdığınızda kolajen üretimi, yeniden
(IV) Ruh, doğum ve ölümle idealar ve fenomenler
dengelenecek ve cildiniz yeniden nemlenecektir.
dünyasına gidip gelmektedir. (V) Bundan dolayı Platon’un
(VI) Vücudunuzun sağlığınıza zarar vermeden ihtiyaç
bilgi anlayışında fenomenlere yönelik bilgiler, gerçek bilgi
duyduğu maksimum şeker miktarı, günlük 6 çay kaşığıdır.
olarak kabul edilmez.
(V) Ancak yediğimiz yiyeceğin hemen hemen hepsinin
şeker içerebileceğini aklınızdan çıkarmayın, bu nedenle
Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine,
kahvenizde ya da çayınızda şeker kullanmayın.
düşüncenin akışına göre, “Bu gidiş ve gelişlerde idealar
dünyasında görülenler, fenomenlerin ışıltısında
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden
unutulmaktadır.” cümlesi getirilebilir?
önce “Bu da ciltte kırışıklıkların ortaya çıkmasına neden
olur.” cümlesi getirilebilir? A) I B) II C) III D) IV E) V
A) I B) II C) III D) IV E) V

83
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

6 ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA! Kronometreni aç!


Çözdüğün süreyi not et.

11. Her eser, oluşturulduğu andan itibaren eskimeye başlar. 13. Aristoteles’in düşüncelerinin anlaşılması için ona iki
Doğanın bu değişmez kanunu, bizi yeni şeyler üretmeye açıdan bakılabilir. Birincisi, eserlerinde kendinden önceki
2023 TYT

2023 TYT
zorlamaktadır. Bir şeyle yetinmeme, kendini sürekli filozofların düşüncelerine yer vermesi ve onların ele aldığı
değişimlerin içinde bulma, insanın doğa karşısındaki problemleri ayrıntılı bir şekilde inceleyerek kendi çözüm
yenilmez gücüdür. Bu yüzden yıkılan her şeyi yeniden yollarını göstermesidir. Bu yönüyle ilk felsefe tarihçisi
yapacaktır insan. ----. Yerine yenisini koymak, yaşamı olarak da kabul edilen Aristoteles, problemlere sistematik
yenilemek için… açıdan yaklaşmış ve öğretici bir dil kullanmıştır. İkincisi ise
yapmış olduğu çalışmalarıyla felsefenin dışında birçok
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına alana (bilim, sanat vb.) katkısı ve günümüze etkisidir.
göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? Özellikle 2-15. yüzyıl arasında bilimlerin, düşüncelerin
temelinde Aristoteles’in etkisi açık olarak görülür. ----.
A) Bu çabasından da asla vazgeçmeyecektir
Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre
B) Kendinden sonrakileri de düşünecektir çünkü aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
C) Hatta bazı şeyleri de bilerek yıkacaktır A) Çünkü Aristoteles’in felsefe yöntemlerinin anlaşılması
için daha çok ve daha inandırıcı bilgi gerekmektedir
D) Yeni şeyler üretmeyi denedikçe yaşayacaktır çünkü
B) Pozitif bilimler ile sosyal bilimler arasındaki farkın
E) Çünkü insan; inatçı, azimli ve üretken bir varlıktır ortaya çıkması da bu belgelere dayandırılmıştır

C) Varlık problemlerini bu şekilde sistematik olarak


incelemesi, Aristoteles’in didaktik bir filozof olduğunu
göstermektedir

D) Bu etki, bilimlerin yanı sıra dönemin düşünce


dünyasının şekillenmesinde de rol oynamıştır

E) Kendini felsefe tarihçisi olarak tanımlayan Aristoteles,


etkili konuşmanın yollarını bununla sınırlı
görmemektedir

12. Doğa ile insanın zorunlu birlikteliği varoluşsal bir


gerekliliktir. Çünkü bilinen evrende insanoğlunun yaşamını
2018 TYT

sürdürebileceği başka bir “mekân” bulunmamaktadır.


Öte yandan doğanın böyle bir zorunluluğu da yoktur.
Çünkü doğa, tek başına kendi yaşamsal döngüsünü
gerçekleştirebilmektedir. Öyle ki 14 milyar yaşındaki 14. Osmanlılarda ve günümüzde kimi edebiyatçılar, birtakım
dünyada, insanlığın geçmişinin henüz çok yeni oluşu, söz oyunları ile sözü gerçek yaşamdan koparmaya
doğanın bize değil bizim doğaya olan ihtiyacımızın en çalıştılar. ----?
açık göstergesidir. Bu doğrultuda, en basit ifadeyle, ----.
Bu sözler aşağıdakilerden hangisiyle sürdürülemez?
I. insan bir “doğa” içerisinde doğar, orada beslenir ve
büyür, orada birliktelikler oluşturur ve yine orada A) Biz yazarlar, bütün bunları yalnızca biçim ve sözcük
kültürünü ve medeniyetini inşa eder oyunlarıyla, moda anlayışlarla halkımıza nasıl
anlatacağız
II. birlikte yaşama kültürünün oluşumunun önündeki
engeller her şeyden önce insan-doğa diyalektiğinin B) Söz sanatını “Salt anlatımdır.” diyerek, onu özünden
yeniden düzenlenmesini gerektirmektedir kopararak ölü sözcükler yığınına dönüştürebilir miyiz

III. insanlık, meydana getirdiği tüm tarihsel ve toplumsal C) Kulağa hoş gelen, sık bir sözcük örgüsüyle ama
birikimini tarihsel bir çizgi içerisinde günümüze özünde hiçbir şey olmayan şiirler, öyküler, romanlar
taşımıştır yazılmıyor mu günümüzde de

Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre D) Son yıllarda dilimize o kadar yabancı sözcük girdi ki
yukarıdakilerden hangileri getirilebilir? sıradan bir kentin ana caddelerindeki satış yerlerinin
adlarına baktığımız zaman bunu görmüyor muyuz
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) Seyranî’nin ünlü deyişiyle “Eğri okla doğru nişan
D) I ve II E) II ve III vurulabilir mi?”, böyle bir dille sanat yapılabilir mi

84
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Çözdüğün süreyi not et.
ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!
6
15. ----. Geçmişi düşünür çünkü geçmişte iyi günleri vardır, iyi 17. Zekânın genel bir yetenek olduğunu savunan psikologlara
anıları vardır, onlardan kopamaz. Bir türlü geçmişin göre tüm zihinsel beceriler, “g-faktörü” olarak
özleminden kendini kurtaramaz. Geleceği düşünür çünkü adlandırdıkları “genel zekâ” ile belirlenir. Sözel, sayısal
gelecekte her şey iyi olacaktır, elde edemediklerine gibi farklı alanlardaki beceriler hem o alana özgü öğrenme
ulaşacaktır; daha iyi, daha güzel günlere kavuşacaktır. ----. yeteneğinin hem de genel zekânın bir sonucudur. ----.

Aşağıdaki cümlelerden hangisi, bu parçanın hem Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre
başına hem de sonuna getirilebilir? aşağıdakilerden hangisi getirilemez?
A) İnsan, geleceği hiç düşünmemeli çünkü o hemen A) Örneğin bir kişinin sözel alanda gösterdiği performans,
geliyor bu alandaki becerisiyle olduğu kadar genel zekâ
düzeyiyle de ilişkilidir
B) İnsan ne geçmişi ne de geleceği düşünmeden
yaşayabilir B) Böyle olunca farklı alanlardaki beceriler de birbiriyle
ilişkili olmaktadır
C) Bugünü kendi hâline bırakır, geçmiş ve gelecek
düşlerine dalarsak hayal âleminden çıkamayız C) Bu psikologlar; tek bir zekâdan söz edilemeyeceğini,
zekânın birbirinden bağımsız beceriler olarak
D) İnsanoğlu, geçmişi ancak geçmiş bir zaman olarak tanımlanması gerektiğini savunur
bellemelidir
D) Bu görüşteki araştırmacılar, farklı becerilerle ilgili
E) Geçmişte sahip olamadıklarımızı elde etmek umuduyla testlerden alınan puanların birbirine yakın olduğunu, bu
geleceğe bakarız durumun da g-faktöründen kaynaklandığını
savunmaktadır

E) Buna göre genel zekâ ile belirli bir alanda gösterilen


yeteneğin birbiriyle ilişkili olduğunu söyleyebiliriz

18. Sayın “private portre büst”, tarihe not düşmek gerekirse


ayın 13’ünde bulundunuz, saat 7.30’da. 1700 yıldır
yatıyorsunuz, kalkın artık. Yeni dünyanıza hoş geldiniz.
Yeniden doğdunuz işte! Toprak sizi bunca yıl sakladı,
başınızın üstündeki bir kökün altındaydınız, o yüzünüzü
korudu. Bir zamanlar bu toprakların, bu eyaletin belki de
egemeniydiniz. Yoksa tanınmış bir filozof ya da asker
misiniz? Sizi seven dostlarınız var, biz buradayız.
Çevredeki çarpık kentleşmeye bakmayınız. Büyük
olasılıkla sık ziyaret ettiğiniz ve belki de önünden
geçtiğiniz dünyaca ünlü astronom Aratos’un mezarını
16. Merhamet veya acımak, başkasının iyiliğini istemektir. soruyorsanız orası yıllardır çalı çırpı içinde. Önü tarla.
Canlı varlığın acı çekmesi, yüksek değerine inandığımız Patlıcan, biber, mısır… Üç kez hasat... Pompeiopolis
insanın bizim sahip olduğumuz haklarla hürriyetlerden mülkünüz ise şimdilerde “özel mülkiyet”.
mahrum oluşu, bizde merhamet duygusunu ortaya
çıkarıyor. Başkalarının bizimle eşit haklara sahip Aşağıdakilerden hangisi, bu parçanın sonuna
olmayışından acı duyuyoruz. Onları bu hâlden kurtarmak eklenemez?
istiyoruz. İyiliği emreden vicdanın gerektirdiği bu duygu A) Bize hasarsız ulaşmış bu kentte, şu Sütunlu Cadde’de
bizi adalet yolunda harekete geçirmektedir. Böylece ---- yürüdüğünüze ve doğudaki tiyatroda Solili Philemon’un
oluyor. komedilerini izlediğinize eminim.

Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına B) Kuzeyden gelen su kemeri, son kez 5-6 yıl önce
göre aşağıdakilerden hangisi getirilemez? görüldü, batıdaki büyük hamamın bir kemeri çökeli ise
A) merhamet, adaletin kaynağı olmuş beş yıl oldu.

B) vicdanımızın sesi, bizi başkalarına yardıma zorlayan C) Biz şimdi üç yıldır; iki küveti ve doğuya kaymış mozaik
en önemli ses kaplı havuzu kısmen sağlam ama duvarları tahrip
edilmiş bir hamam kazıyoruz.
C) adaletle merhametin ikisi de hakların kurtarılması ve
toplum düzeninin sağlanması için bir arada D) İşgal altındaki liman artık özgür ancak batısındaki atık
su pompalama istasyonu yani şehrin bağırsakları,
D) merhamet ve adalet duyguları, toplumdan yavaş yavaş kültürel bilince yakışmıyor.
uzaklaşmış
E) Aratos’un mezarının kuzeyindeki, memleketinden uzak
E) yaşadığımız haksızlıklar ve acılar, merhameti ortaya ölen zavallı Macar askerin mezarını soruyorsanız orası
çıkarmış da mısır tarlası; yazıtı hâlâ orada olmalı.

85
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

7 ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!

16
Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Süre Tut

 Bu testi, süre tutarak çözebilirsiniz. Testi, kendi belirlediğiniz süre içerisinde çözmeye
çalışmayınız. Çözdüğünüz süreyi not ederek ilerleyiniz.
 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.
 Akışı bozan cümleyi tespit ederken devamı gelmeyen yani örneği, açıklaması, gerekçesi olmayan cümle
Riski Azalt

aranmalıdır.
 Araya giren bu cümle, genellikle paragrafta işlenen konunun farklı bir yönüyle ilgilidir. Doğrudan
bambaşka bir konuya ait cümleyi metnin içinde aramamalıyız.
 Akışı bozduğunu düşündüğümüz cümleyi paragraftan çıkarttığımızda ondan önceki ve sonraki cümleler
birbirine dil ve anlam yönüyle bağlanıp bir bütün hâlinde duruyor mu, diye kontrol etmeliyiz.

Tarih: D: Y: B: N:

1. (I) Ağaçlar, doğanın muhteşem parçaları olması 2. (I) Dünyanın yapısı ve coğrafi özellikleri incelendiğinde
dolayısıyla bize en çok eşlik eden canlılardır. (II) Doğal dörtte üçünün sudan oluştuğu görülmektedir. (II) Tüm bir
2023 TYT

varlık olarak kazandırdığı onca güzelliğin yanında ağaçlar evreni kaplayan su, dünyada büyük bir bölümü
bizim her konuda işimize yarar. (III) Ancak modern hayatın oluşturmaktadır. (III) Bu, elbette ki dünyadaki diğer
içerisindeki koşuşturmada ağaçlara yeteri kadar önem canlıların da var olup yaşamlarını sürdürebilmeleri için
verip onları korumasak da insanların varlığını oldukça gereklidir. (IV) İlahi güç tarafından kusursuzca
sürdürebilmesi için ağaçlara ihtiyacı vardır. (IV) Tarih yaratılan dünya da tıpkı insan vücudu gibidir. (V) Büyük
boyunca çeşitli ağaç dalları birleştirilerek yapılan araç kısmı su olan dünya, içinde barındırdığı canlılar için
gereçlerle başlayan bu birlikteliğimiz, daha sonraları yaşam kaynağıdır. (VI) Bir canlı, kendi yaşama
mutfak araç gereçlerinden tutun pek çok alanda araç ortamından alınıp farklı bir ortama konulduğunda uzun
üretilmesi için farklı ağaçlardan çeşitli şekillerde süre yaşayamaz. (VII) Toprağın içinde yaşayan solucanlar
sürmüştür. (V) Günümüzde mutfak tezgâhlarının yer üstünde uzun süre kalamaz çünkü yaşayabilmeleri için
yapımında “yoğunlaştırılmış ahşap” denen, kimyasal veya vücut yüzeylerinin nemli olması gerekir.
fiziksel işlem görmüş ağaç levhaları kullanılır. (VI) Bu
levhalar, tabakaların birbirine tutturulması söz konusu Bu parçada kaçıncı cümle ile başlayan bölüm, ayrı bir
olduğunda yapıştırılma işlemini sağlamadan yoğunluğu ve paragrafta yer almalıdır?
sertliği önemli derecede artırmaktadır.
A) III B) IV C) V D) VI E) VII
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI

86
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Çözdüğün süreyi not et.
ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!
7
3. (I) Hayat kimseye torpil geçmez, yaşam süresi belli bir 5. (I) Sokrates, ahlak üzerine kapsamlı olarak felsefe yapan
yaşın üzerinde ise yaşlılık meydana gelir. (II) Kimine göre ilk filozoflardandır. (II) Sokrates’in ahlak görüşleri Platon,

2023 TYT
2015 YGS

altmış yaşından sonra yaşlılık başlar; bu yaş, kimine göre Aristoteles ve daha birçok filozofu etkilemiştir.
yetmiş, kimine göre seksendir. (III) Bu arada kırklı (III) Sokrates’e göre ahlaki doğrular vardır ve bunlar
yaşlarda olup da kendini yaşlı hissedenler de mevcuttur. sofistlerin dediği gibi göreceli değildir. (IV) Bundan dolayı
(IV) Genellikle insanların kendilerini yaşlı hissettikleri ona göre bilgi, ahlaklı ve erdemli olmayı getirir; kişinin
zaman; emekli oldukları, işe gitmeden her ay düzenli bilgisizliği ise ahlaktan yoksun davranışlar göstermesine
olarak maaş almaya başladıkları, bu maaşla torunlarına neden olur. (V) Sokrates, düşüncelerinden dolayı
hediyeler aldıkları zamandır. (V) Ancak bazıları emekli yargılanmış ve idama mahkûm edilmiştir.
olduklarında hastalıkların başlayacağını, maaşlarının
düşeceğini, değersiz olacaklarını zanneder. (VI) Hatta sırf Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi
bundan dolayı emekliliklerini ertelemeyi bile akıllarından düşüncenin akışını bozmaktadır?
ciddi ciddi geçirebilirler.
A) I B) II C) III D) IV E) V
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden
başlayarak insanların emeklilikle ilgili yaşadıkları
düşünce değişiminden söz edilmektedir?
A) II B) III C) IV D) V E) VI

4. Adını ilk kez duyduğum bir kasabaya atandım. Daire


müdürleri, yardımcılar, odada çalışanlar ve personel; güler
yüzlü, aydınlık bir adam beklerken benim çatık kaşlı, sert 6. (I) Gölgeler ve Hayaller Şehrinde kitabının yazarı Murat
bakışlarımla karşılaşınca hepsinin bütün neşesi söndü. Gülsoy, hem Türk hem dünya edebiyatına olan
Başını çeviren, bulantısını belli etmeden yönünü dönen, hâkimiyetini eserlerine başarıyla yansıtıyor. (II) Öyle ki bir
uflayan puflayan… Düşünüyorum da o gün iş başı süre sonra yabancı bir yazarı mı, yerli bir yazarı mı
yapmışım, aylaklıktan kurtulmuşum, üstelik itibarlı bir okuduğunuz konusunda kafanız karışabiliyor. (III) Ne oralı
dairede hatırı sayılır bir işe yerleşmişim. Uçmalıyım, ne buralı... (IV) Aslında bu durum, Türk aydınlarına da
herkesin güler yüzüne neşe yaymalıyım. sıklıkla bulaşan bir tezattır. (V) Gülsoy’un kurgusunda
hem bir ülke hem bir şehir hem de ana karakter aynı anda
Bu parçanın sonuna aşağıdakilerden hangisi özgürlük, umut, baskı ve yalnızlık içinde sürüklenirken
getirilirse konuşan kişinin “pişman” olduğu anlaşılır? macera ve bıkkınlık birbirine dâhil oluyor. (VI) Ayrıca
A) Şimdiki aklım olsa öyle mi yapardım? İstanbul’un hem sevdiren hem nefret ettiren yüzü mutlak
surette yazarın koruması altına alınmış. (VII) Biz şehir
B) Artık o dairenin en kıdemli memuru benim. sakinlerinin içinde bulunduğu bu ikiliğin yüz yıllık bir
mesele olduğunu fark ettiğinizde pencereden dışarı bakıp
C) İyi ki kimseyle tartışıp memuriyetimi yakmadım! tebessüm edebilmek gayet mümkün.

D) Hangi insan ilk defa gördüğü birine böyle uflayıp puflar Yukarıdaki parçadan numaralanmış cümlelerden
ki? hangisi çıkarılırsa parçanın anlamında büyük bir
değişme olmaz?
E) Gel de şimdi böyle insanlarla muhatap ol! A) III B) IV C) V D) VI E) VII

87
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

7 ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA! Kronometreni aç!


Çözdüğün süreyi not et.

7. Gazeteci: Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS,


MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel
2023 TYT

(I) ---- testi çözmek için kodu okutabilirsin.

Uzman: 8. Öğrenci:
— Yapay zekâ, genellikle insana ait düşünme ve analiz
etme kabiliyetinin robota verilmiş hâlidir. Yapay zekâlar, (I) ----?
öğrendiği şeyleri asla unutmaz ve bunu tekrar eder.
Bu sayede öğrendiği yeni bilgileri daha da gelişmiş hâle Yazar:
getirerek insanlığın hizmetine sunar. Yapay zekânın bir - İkisi arasında elbette pek çok ortak nokta var. Her ikisi
diğer işleviyse insanların çözemediği bazı karmaşık de insana özgü temaları anlatıyor. Yalnızlık, korku veya
sorunları insanlar gibi düşünerek çözmektir. mutluluk gibi kavramlar her iki sanatın da merkezinde
yer alıyor. Ne var ki fark, ele alınan konunun işlenişinde
Gazeteci: ortaya çıkıyor. Biri anlatmak istediğini kelimelerle, diğeri
(II) ---- ise görüntülerle sunuyor. Hatta bazen görüntüye ne
hissetmemiz gerektiğini söyleyen müzik de eşlik ediyor.
Uzman:
— Aslında bu hiç sorgulanmıyor. Yapay zekâ ürünlerinin Öğrenci:
yapım, onarım gibi bazı gereksinimleri, programlarının (II) ----?
değişen hayat koşullarına göre güncellenmesi ve
kaybedilen kod veya verilerin tekrar yüklenmesi, oldukça Yazar:
masraflıdır. Stephan Hawking ve Bill Gates gibi önemli
insanların bu konu hakkında olumsuz görüşleri - Sinemaya ilgi ve yatkınlığım olduğunu hiç saklamadım
bulunmaktadır. Örneğin insanlardaki önsezi ve bazı şeyleri ancak sözcüklerin kâğıtla buluştuğu o büyülü an beni
yargılayabilme yeteneği onlarda bulunmaz. asıl cezbeden şeydi. Sinema bir görüntüyü sabitliyor ve
o hâliyle zihnimize kazıyor. Oysa kelimeler her okurda
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden yeniden üretiliyor. Edebiyat sınırlamıyor aksine
hangisi sırasıyla getirilmelidir? çoğaltıyor ve hayali genişletiyor. İşte bu, benim için
edebiyatı vazgeçilmez kıldı.
A) (I) Yapay zekâ, insanlık için hangi işlevleri üstlenmek
üzere tasarlanmıştır? Bu diyalogda boş bırakılan yerlere sırasıyla
(II) Yapay zekâ ürünlerinin hiç mi olumsuz ya da eksik aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
yanları yoktur? A) (I) Sinema ve edebiyat sanatları arasındaki fark nedir

B) (I) Yapay zekâ ile robotlar arasında nasıl bir ilişki (II) Son zamanlarda pek çok romanın sinemaya
vardır? aktarılmasını nasıl karşılıyorsunuz

(II) Yapay zekâ ürünlerinin güncellenmesi ile ilgili B) (I) Eserlerinizi üretirken daha çok filmlerden mi yoksa
çalışmalar yeterli midir? başka yazarların romanlarından mı besleniyorsunuz

C) (I) Yapay zekânın sorun çözme konusundaki işlevi (II) Yazarlığı seçmenizin en önemli sebebi nedir
nedir?
C) (I) Sinema ve edebiyatın benzer sanatlar olduğu
(II) Yapay zekâ konusunda dünyada en tanınmış bilim görüşüne katılıyor musunuz
insanları kimlerdir?
(II) Gelecekte sinemacılarla çalışmayı düşünüyor
D) (I) İnsanlar bilgiye ulaşmak için yapay zekâdan nasıl musunuz
yararlanır?
D) (I) Edebiyat ve sinemanın birbiriyle kesişen ve
(II) Stephan Hawking ve Bill Gates yapay zekâya karşı birbirinden ayrılan yönleri sizce neler
neden olumsuz yaklaşmaktadır?
ÇIKMIŞ SORU

(II) Niçin yönetmen değil de yazar olmayı tercih


E) (I) Yapay zekâyı tanımlamak gerekirse onun hangi ettiniz
yönü öne çıkar?
E) (I) Edebiyatın sinemadan daha üstün bir sanat
(II) Yapay zekâ ile insan beyni arasındaki en önemli olduğunu mu savunuyorsunuz
fark nedir?
(II) Sinema veya edebiyat arasında bir tercih yapacak
mısınız

2019 - ALES

88
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Çözdüğün süreyi not et.
ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!
7
9. I. Sonra galiba bir hastalığı da varmış ama zavallının 10. I. Ünlü bir kişinin hayat hikâyesini yazacak kimse,
bütün evlilik hayatı, bu hastalığı saklamaya geniş bir araştırma yapar.

2021 ALES
çalışmakla geçmiş.
II. Nasıl ünlü olduğunu, nasıl başarılı olduğunu onu
II. Annemi sıklıkla bana benzetirler. tanıyan aile fertlerinden ve çevreden sorar; varsa
eserlerini dikkatlice inceleyip onunla ilgili bazı verileri
III. Fakat zavallı kadın, sağlık bakımından hiç bana not alır.
benzememiş; çok zayıfmış.
III. Ancak kişi hayatta değilse onun hayatını belgeleriyle
IV. Bitip tükenmez yolculuklara, dağların sert havasına, birlikte etraflıca araştırır.
çöllerin ateşine dayanacak bir vücutta değilmiş.
IV. Bu kişi sağ ise kendisine hayatıyla, çalışmalarıyla,
V. Hele babamla evlendiği seneden kalma bir fotoğrafı eserleriyle ilgili sorular sorar ve aldığı cevapları not
vardır ki benim modelim gibidir. eder, bunlardan yazısında yararlanır.

Yukarıda sıraları değiştirilerek verilmiş cümlelerin V. Bütün bu veriler ışığında kronolojik olarak veya
anlamlı bir bütün oluşturan dizilişi aşağıdakilerden kendine özgü bir üslupla o kişinin hayat hikâyesini
hangisidir? yazar.
A) II - IV - III - I - V B) I - III - IV - V - II
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün
oluşturması için aşağıdakilerden hangilerinin
C) II - V - III - IV - I D) IV - III - II - V - I birbiriyle yer değiştirmesi gerekir?
E) V - III - IV - I – II A) I ile III B) II ile III C) II ile IV

D) II ile V E) III ile IV

89
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

7 ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA! Kronometreni aç!


Çözdüğün süreyi not et.

11. I. Büyükbabam duruşumdaki tereddüdü anlıyor ve 13. Edebiyat dünyasında çeşitli fikir yazıları, öyküler,
gülümseyerek ne yapacağıma bakıyor, “r” harfinin denemeler, makaleler kaleme alınarak okurun ilgisine ve
2023 MSÜ

kuyruğundan imza çizgisi gibi bir şey çekip beğenisine sunulur. Okur da bunları okuduktan sonra
düzeltiyorum ve kâğıdı uzatıyorum. bazen eser hakkındaki bazen de yazarla ilgili
düşüncelerini ifade eder. Bu düşünceler, olumlu ya da
II. Özene bezene, kâğıda bir “Kadir” konduruyorum olumsuz olabilir. Çünkü eleştiri, bir kişinin ya da eserin
fakat sonundaki “r” harfi biraz çarpık kaçıyor; bunu sadece olumsuz yönlerini ortaya koymaz, aynı zamanda
beğenmiyorum. olumlu yönlerini de incelemiş olur. Eleştiriden kaçmak;
insanın kendini asıl, ürettiklerini biricik ve değişmez
III. Büyükbabam kitap odasında sedire çömelmiş, görmesinin bir sonucudur. ----.
gözlüğü gözünde, dırıltılı bir şarkı söyler gibi Fuzuli
Divanı’nı okuyor. Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre
aşağıdakilerden hangisi getirilirse parçanın yazarı
IV. Çirkinliği sezişim ve düzeltişim o kadar hoşuna kendisiyle çelişmiş olur?
gidiyor ki beni göğsüne basıyor ve gurur gözyaşları A) Bir konunun doğru ve yanlış yanlarının bulunup
döküyor. gösterilmesi amacıyla incelenmesinde ben bir sakınca
görmüyorum
V. Ben de odaya girip yanına sokuluyorum, beni
kürkünün içine alıp öpüyor ve sonra bir kâğıt çıkarıp B) Bir edebiyat veya sanat eseri elbette eleştirilmeli hatta
“Yaz bakalım şuraya, büyükbabanın ismini yaz!..” varsa tüm eksiklikler, uyumsuzluklar orta yere bir bir
diyor. dökülmeli
Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün C) Bilginin, emeğin ve sanatın temellerini ve doğruluk
oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan durumunu incelemek, sınamak, yargılamak kimsenin
üçüncü olur? haddine değildir
A) I B) II C) III D) IV E) V
D) Zaman zaman ironi katarak, olumsuz bir şeyi yapıcı bir
şekilde anlatarak konunun daha iyi anlaşılmasını
sağlamak mümkündür

E) Eleştiri; bizi hatalarımızdan, yanılgılarımızdan az da


olsa koparamıyorsa biz eleştirinin ne demek olduğunu
hâlâ anlamamışız demektir

12. (I) Sürekli değişen dinamik bir dünyada toplumsal


sorunlara etkili çözümler bulabilmek için insanlarda sorun
2023 TYT

çözme becerisinin geliştirilmesi gerekir. (II) Sorunlara


geleneksel yaklaşımlar, geleceğin daha karmaşık
ikilemlerinin çözümü için yetersiz kalacaktır. (III) Bu
yüzden vatandaşların gelecekte karşılaşacakları
sorunların etkili çözümü için birtakım becerilere
gereksinimi vardır. (IV) Toplumsal bir varlık olan insanın
doğal yaşamını sürdürebilmesi ve içinde yaşadığı doğayı
tanıyabilmesi bilgi gereksinimini ortaya çıkarır. (V) Bilgi
gereksiniminin ortaya çıkışı çeşitli etkenlere bağlıdır.
(VI) Bilgi gereksinimi sonucu oluşan bilgi arama davranışı
da her insan için aynı olmayıp çok farklı nedenlerden
etkilenerek şekillenmektedir.

Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ilk paragraf


hangi cümleyle biter?
A) II B) III C) IV D) V E) VI

90
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Çözdüğün süreyi not et.
ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!
7
14. Gazetecilik ticaret hâline geldikten sonra kendisine 16. İnsanlar, konuşma yeteneğinden yoksun olarak bir arada
“müşteri” ismi verilmesi daha doğru olan “okuyucu”nun yaşasalar ve dünyada dil diye bir gerçek bulunmasaydı
hoşuna gitmek gayretiyle gazeteler yavaş yavaş yaşamları bugünkünden ne kadar farklı olurdu? Gökteki
sayfalarından “düşünce”nin bütün şekillerini süpürüp kuş sürülerinden, denizdeki balık sürülerinden, yerdeki
attılar. Tembelliğe esir olan güzel bir vücudu nasıl her karıncalardan, kovandaki arılardan ne farkları kalırdı? Hiç
taraftan yağ tabakaları kaplarsa gazeteler de bir taraftan kuşkusuz bir toplum olarak değil, bir sürü hâlinde
yiyecek ve içecek ilanları, diğer taraftan metni kovan yaşayacaklardı; aralarındaki ilişki birtakım jestlerden,
resimlerin saldırısına uğramış oldu. Dünya medyasına göz bağırmalardan oluşan bir düzene dayanacaktı. ----
atılınca anlaşılır ki zamanımızda mide ve bağırsak,
dimağdan yani düşünce merkezi beyinden daha şerefli Bu parça düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden
birer organ derecesine yükselmiştir. hangisiyle tamamlanamaz?
A) O hâlde dil, sınırı çizilemeyecek kadar çok yönlü ve
Bu parçanın sonuna aşağıdakilerden hangisi
insana özgü bir gerçektir.
getirilirse konuşan kişinin farklı bir konuya geçtiği
anlaşılır?
B) Ağızdan çıkan sözcükler, sözcüklerin oluşturduğu
A) Gazetelerin gerçek işlevini yitirmesi, okur adına içler cümleler, kısaca “dil” en güzel iletişim aracıdır.
acısı bir durumdur.
C) Dilimiz olmasaydı eğer duygularımızı, düşüncelerimizi
B) Dünya medyasında yer alan haberlere çoğu zaman gözlemlerimizi, hayallerimizi başkalarına aktarabilecek
bizim medyamızda yer verilmiyor. miydik?

C) Medyanın asıl görevi reklam ve pazarlama değil, D) Kuşların şakıması, suyun şırıltısı, rüzgârın bestesi,
insanları aydınlatmak olmalıdır. göğün gürlemesi kendine özgü bir dildir aslında.

D) Düşünceye uzak kalmayı tercih eden gazeteler, okurla E) İşte bu yüzden, konuşmayan kimselere “dilsiz” diyor,
arasına Berlin Duvarı çekmiş olur. söz söylemeyecek duruma gelmeyi de “dili tutulmak”
deyimiyle anlatıyoruz.
E) Gazete alanlar, fotoğraf albümü ya da tanıtım
broşürüne para verdiklerinin farkında değiller.

15. ----. Herhangi bir besin ögesinin yetersiz alınması; vücut


işlevlerinin eksik çalışması ya da hiç çalışmaması, doğal
olarak hastalıklara davetiye çıkarmak anlamına gelir.
Dengesiz beslenme, insanların iş gücü ve planlama
yeteneğini minimuma indirir; hayati faaliyetlerde
aksaklıklara neden olur. Sağlıklı bir birey olmanın temeli
yeterli ve dengeli beslenmeyle sağlanır. ----.

Aşağıdaki cümlelerden hangisi bu parçanın hem


başına hem sonuna getirilebilir?
A) Yetersiz ve dengesiz beslenen kişilerin metabolizmaları
mikroplara karşı dayanıklı değildir

B) Çarşı ve pazardan alınan gıdalara dikkat etmekte yarar


var

C) Anne babalar, çocuklarının beslenmesi konusunda


bilinçsiz bir ısrara sapıyorlar

D) Çocuk gelişimi konusunda yeterli bilginin edinilmediği


izlenimi var bende

E) Gençlerin beslenme kültürüne uzak olması, çağın bir


problemi olsa gerek

91
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

8 ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!

18
Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Süre Tut

 Bu testi, süre tutarak çözebilirsiniz. Testi, kendi belirlediğiniz süre içerisinde çözmeye
çalışmayınız. Çözdüğünüz süreyi not ederek ilerleyiniz.
 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.
Riski Azalt

 Yazar; okuru bilgilendirmek, ona bir şeyler öğretmek istiyorsa açıklama anlatım tekniğine başvurur. Kişisel
düşüncelerden uzak, nesnel bir anlatım kullanır. Sade ve anlaşılır bir dili vardır.
 Farklı iki görüşten birini çürütüp diğer düşüncenin doğruluğunu savunarak anlatmaya tartışma diyoruz.
Tartışma paragrafları genelde sohbet havasında yazılmaktadır. Tartışmada bir duruma karşı çıkma, bir
konu ile ilgili ikazda bulunma söz konusudur.

Tarih: D: Y: B: N:

1. Mevlânâ, 30 Eylül 1207’de Afganistan’ın Belh şehrinde 2. Bir amaca yönelik yaptığımız işleri toplam zaman diliminin
dünyaya gelmiştir. Asıl ismi Muhammed Celâleddin’dir. %20’sini kullanarak yapabiliriz. Diğer %80’lik zaman
2020 TYT

Doğduğu beldedeki iç karışıklıklar ve Moğol tehdidi diliminde ise genellikle o işin magazin kısmıyla
yüzünden ailesiyle birlikte Anadolu’ya göç etmiştir. ilgileniyoruz. Mesela telefon konuşmalarımızın %80’i
Önce Karaman, ardından da hükümdarın davetiyle iletişim maksadımızın dışındaki konularla geçmektedir.
Konya’ya gelen Mevlânâ; kısa sürede ilmi ve ahlakıyla Bir gazeteden 10 dakikada öğrenebileceğimiz bir konu için
herkesçe tanınan ve sevilen biri hâline gelmiştir. Başta belki 1 saatlik zamanımızı ya da bir müşteriyle üç beş
Mesnevi olmak üzere birçok esere imza atan Mevlânâ, dakikada bağlayacağımız bir iş için saatlerimizi
yaşamını Konya’da sürdürmüş; 17 Aralık 1273 tarihinde harcıyoruz. Kısacası çoğu zaman zorunlulukları keyfî
yine bu şehirde hayata gözlerini yummuştur. işlerimizle karıştırıyoruz.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisi ağır Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine


basmaktadır? başvurulmuştur?
A) Öyküleme B) Tartışma A) Örneklendirmeye - sayısal verilerden yararlanmaya

C) Açıklama D) Örneklendirme B) Betimlemeye - öykülemeye

E) Karşılaştırma C) Tartışmaya - alıntı yapmaya

D) Açıklamaya - tanık göstermeye

E) Öykülemeye - benzetmeye

92
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Çözdüğün süreyi not et.
ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!
8
3. Tutum ve davranışlarımızı oluştururken kişisel 5. Hiçbir şey yapmadığımızı düşündüğümüz anlarda bile
tercihlerimizin rolü inkâr edilemez ancak daha sonra beynimizden dakikada 500 kelimelik düşünce
bilinçli tercihler, yerini alışkanlıklarımıza bırakıyor. geçebilmektedir. Konuşma hızıyla okuyan bir okuyucu
Bu sebeptendir ki bazen istediğimiz saatte uyanamıyor, dakikada 150 kelime okuyarak 350 kelimelik bir boşluk
bazen en sevdiğimiz gömleği sürekli giymekten bırakır fakat bu boşluk hiçbir zaman sessiz kalmaz ve bu
vazgeçmiyor veya unutmamamız gereken şeyleri sıkça seslerin de konu ile ilgisi olmayan parazit düşünceler,
unutabiliyoruz. hayaller, bilinçsiz dalgınlıklardan oluştuğu görülür.
Kısacası dikkat dağılır, konsantrasyon bozulur. Bu yüzden
Yazar, parçanın ilk cümlesindeki savını inandırıcı yavaş okumak, düşünülenin aksine anlamayı olumsuz
kılmak için aşağıdakilerden hangisine başvurmuştur? etkiler.
A) Sayısal verilerden yararlanmaya
Bu parçada düşünceyi geliştirmek için daha çok
aşağıdakilerden hangisine başvurulmuştur?
B) Olayları oluş sırasına göre vermeye
A) Devrik cümlelere yer vermeye
C) Tanık göstermeye
B) Somutlaştırmaya
D) Örneklendirmeye
C) Benzetmelerden yararlanmaya
E) Tarihî bilgiler vermeye
D) Tanık göstermeye

E) Sayısal veri kullanmaya

6. Başarılı yöneticilerin, tanınmış avukatların, liderlerin


kısacası toplum içinde saygın bir yeri olan kişilerin ayırıcı
4. Ne yalan söyleyeyim, Hacı Ali Ağabey’in çok iyiliğini vasıflarından biri de güzel ve etkili konuşmalarıdır. Böyle
görmüştüm. Bana “Yadigâr” derdi her gördüğünde. Bu kişiler; fikirlerini, güzel konuşma sanatının incelikleriyle
2020TYT

defa da öyle oldu. Yıllar sonra dükkânın kapısına ifade ettikleri için kendilerini dinletmeyi bilirler ve herkesin
dikildiğimde kafesteki kuşlar işkillenip şakımaya kalbini kazanırlar. Çünkü bunlar, Aristo’nun da dediği gibi
başlamıştı. Hacı Ağabey okumaya dalmıştı, kafasını “… düşündüklerinin hepsini söylemez fakat söylediklerini
kaldırıp gözlüklerinin üzerinden şöyle bir baktı. İlk bakışta düşünür de söylerler.”
çıkaramadı.Yaşlanıyor anlaşılan. Selam verip ben geldim
diye yaklaştım. Yüzünde sevecen bir gülümseme. Bu parçada güzel ve etkili konuşmanın önemi,
– Ooo Yadigâr, hoş geldin diye ayaklandı. aşağıdaki düşünceyi geliştirme yollarından hangisi ön
Boynuma sarıldı, ben de ellerinden öptüm. Elleri yine plana çıkarılarak vurgulanmıştır?
karanfil kokuyordu. A) Tanık gösterme

Bu parçanın anlatım biçimi aşağıdakilerden B) Kişileştirme


hangisidir?
A) Öyküleme B) Açıklama C) Zıtlıklardan yararlanma

C) Tartışma D) Tanımlama D) Benzerliklerden yararlanma

E) Örneklendirme E) Tanımlama

93
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

8 ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA! Kronometreni aç!


Çözdüğün süreyi not et.

7. O günün gecesi ben uykuyu kaybettim. Yatakta bir o yana 9. Zeytinliköy; Gökçeada’nın tam kalbinde, adanın orta
bir bu yana dönmekten usanınca kalkıp ceketi omzuma noktasında yer alıyor. Köyün bir tarafı Gökçeada Merkez,
2020 TYT

2020 TYT
attım. Bir tas ayran içip sedire çöktüm. Penceremiz yaz diğer tarafı Tepeköy. Gökçeada Havalimanı ve Gökçeada
gecesine açılıyor. Mehtap altında yokuş aşağı kıvrıla Barajı köye çok yakın. Köy, bir tepeye kurulmuş. Tepenin
kıvrıla kasabaya doğru giden yola, yol kenarında etrafı birbirinden güzel zeytin ağaçlarıyla çevrili. Bu
sıralanan tarlalara, kuru dere yataklarına, boz tepenin zeytinliklerin arasındaki yollar sizi istediğiniz yere
ardına saklanıp beni bekleyen ıslak kayaya bakmaya götürüyor. Bir Rum yerleşkesi olan Zeytinliköy, adanın
başladım. ortasında yer aldığı için buraya ulaşım kolayca sağlanıyor
denebilir. Buraya gelmenin en iyi yolu otomobil. Ama size
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi iyi bir haberimiz var. Köye otobüs kullanarak da ulaşmak
vardır? mümkün.
A) Nesnel anlatım B) Örneklendirme
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi
vardır?
C) Niteleyici ifadeler D) Duyu aktarımı
A) Benzetme B) Tanımlama
E) Karşılaştırma
C) Örneklendirme D) Açıklama

E) Öyküleme

10. Yaşamda yapabileceğimiz şeylerin bize pek bir getirisi


8. Yıldız Dağı’nın dibinde gecenin dört bir yandan getirip olmaz. Oysa yapmış olduğumuz şeyler hayatımızda
çadırımızın üzerine yıktığı türlü ses ve uğultu arasında olumlu veya olumsuz bir fark oluşturur. Nasıl mı? Mesela
ben, hep bu dağın gururlu ve dumanlı başını bisiklete binmenin bütün detaylarını kitaplardan okuyarak
düşünüyordum. Bana öyle geliyordu ki kulağımı biraz öğrenebiliriz ama bu bilgi, bisikleti sürmemiz için yeterli
daha iyi versem yıldızlarla ne konuştuğunu duyacaktım. olmayacaktır. Basketbol ile ilgili oldukça fazla kitap
Kim bilir belki de her gece olduğu yerden ellerini uzatarak okumuş olabiliriz fakat bu da topu potadan geçirme
tıpkı mahallemizde saatlerimizi tamir eden, ayarlayan konusunda bizi ustalaştırmaya yetmez. Demek ki bilmek
ihtiyar tamirci gibi yıldızların saatini kuruyor; güneşin farklı, eyleme geçirmek farklıdır. Buna rağmen maalesef
doğacağı dakikayı, ayın sihirli sandalının geçeceği suları birçoğumuz bildiklerimizi eyleme dönüştürme konusunda
tayin ediyor. pek çaba göstermeyiz. Hâlbuki asıl güç, bilgide değil
eylemdedir.
Bu parçanın anlatımında
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine
I. Öyküleme, başvurulmamıştır?
A) Çıkarımda bulunmaya
II. Kişileştirme,
B) Benzetmeye
III. Açıklama
C) Tartışmacı bir yol izlemeye
tekniklerinin hangilerinden yararlanılmıştır?
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) Örneklendirmeye

D) I ve III E) I, II ve III E) Karşılaştırmaya

94
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Çözdüğün süreyi not et.
ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!
8
Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS, 13. Bir kişiyi dinlerken ne söylemek istediğini anlasanız bile
MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel görgü gereği onu sonuna kadar sabırla dinlemeniz
testi çözmek için kodu okutabilirsin.
beklenir. Oysa okurken böyle yapmanız gerekmez. Yazar,
kitabını sonuna kadar okumadığınız için veya kelime
11. Bir noktadan sonra, hayal ettiğim bu dünya benim kelime her şeyi okumadığınız için size gücenmez. Zaten
elimden çıkar ve kafamın içinde yaşadığım şehirden önemli olan kitabı baştan sona okumanız değil, verilmek
daha gerçek olur. O zaman bütün insanlar ve sokaklar, istenen mesajın ne kadarını anladığınızdır. Nasıl ki
eşyalar ve binalar sanki hep birlikte aralarında sınavlarda sonuna kadar kalanlar değil, sorulara gerektiği
konuşmaya, benim önceden hissedemediğim ilişkiler gibi cevap verenler başarılı oluyorsa kitabı illaki bitirenler
kurmaya; sanki benim hayalimde ve kitaplarımda değil değil, ne anlatmak istendiğini kavrayanlar ondan
kendi kendilerine yaşamaya başlarlar. İğneyle kuyu yararlanıyor.
kazar gibi sabırla hayal ederek kurduğum bu âlem, bana
o zaman her şeyden daha gerçekmiş gibi gelir. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak

Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden I. Karşılaştırmaya yer verilmiştir.


hangisi söylenemez?
A) Kişileştirmeye yer verilmiştir. II. Öznel ifadeler kullanılmıştır.
ÇIKMIŞ SORU

B) Birinci kişili anlatım kullanılmıştır. III. Birincil kişili anlatım kullanılmıştır.

C) Karşılaştırmadan yararlanılmıştır. yargılarından hangileri söylenemez?


A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız II
D) Benzetme yapılmıştır.
D) II ve III E) Yalnız III
E) Örneklemeye başvurulmuştur.

2019 - TYT

14. İniş rotamız önce oldukça dik bir patikayı, sonra da bir
orman yolunu izliyor. Dağın kuzeyinde ormanın baskın
ağacı karaçamdan Uludağ köknarına dönüşüyor. Ancak
köye doğru inişimiz devam ederken bir sürpriz bizi
bekliyor. Köyün batısında yer alan göletlerin çevresinde
yoğunlaşan bir tüylü meşe ormanıyla karşı karşıyayız.
12. Hiçbir tatil planım yok ama küçük kızım şuraya buraya Ama doğanın bize hazırladığı sürprizler bununla da sınırlı
gitmek istiyor, onunla beraber bu yolculuklara katılacağım. değil. Hemen göletin kıyısında belki birkaç asırlık çok
İşle ilgili yeni yazılacak oyunlar, programlar, çekilecek yaşlı bir yabani elma ağacı bizi selamlıyor. Ağacın bir
fotoğraf projeleri... Sabahtan akşama kadar birçok şey bölüm dalları kurumaya yüz tutmuş olmasına ve
düşünüyorum, kafamda kırk tilki dolaşıyor, kırkının gövdesinde büyük kovuklar oluşmasına rağmen
kuyruğu birbirine değmiyor. “Şunu yapmadan ölmek görünümü çok gösterişli. Bereketli bir ağaç olduğu,
istemem.” diye bir şey söylemiyorum çünkü nasılsa durup üzerindeki meyvelerden belli.
dururken ölüvereceğiz. Ne diyor John Lennon: “Hayat, siz
planlar yaparken başınıza gelenlerdir.” Bu parçanın anlatımında

Düşüncelerini bu şekilde ifade eden oyuncunun bu I. Bilgi verme,


sözleriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenemez? II. Görüntü aktarma,
A) Deyimle anlatımı zenginleştirdiği
III. Kişileştirme,
B) Başkasından alıntı yaptığı
IV. Tartışma
C) Öyküleme tekniğini kullandığı
yollarından hangilerine başvurulmamıştır?
D) Eksiltili cümleye yer verdiği A) Yalnız I B) Yalnız III C) II ve IV

E) Yargıyı gerekçeye bağladığı D) I ve III E) Yalnız IV

95
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

8 ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA! Kronometreni aç!


Çözdüğün süreyi not et.

15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde görme ve dokunma 17. (I) Baba, ekini iştahla biçerken küçük oğlu sağa sola
duyularına seslenen ayrıntılar bir arada verilmiştir? koşturup taş topluyordu. (II) Toplama işlemi bittikten sonra
da acı bir haykırışla Çamlıbel’den inen Köroğlu’nun
A) Çiçekler öyle rahattı ki balkonlara, merdivenlere hatta
keleşleri gibi kargalara saldırdı. (III) Anlaşılan onları bire
evimize bile girerdi.
kadar kırmadıkça bu çocuğa rahat yoktu. (IV) Bu durum
uzun bir süre devam etti. (V) Sonra kargaları
B) Sıcaktan öyle bunalmıştım ki ağaçtan ve yeşilden kovalamaktan sıkılmış olacak ki eline keskin bir üvendire
yoksun apartmanların arasında nefes almaya bile alıp tarladaki köstebek yuvalarını eşelemeye başladı.
zorlanır hâle gelmiştim.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangilerinde
C) Bu göz alabildiğine geniş düzlükte mısır, patates ve ayrıntılar, birden çok duyu organı aracılığıyla
soğan tarlaları uzayıp gidiyor. seçilebilir?
D) Yaşadıklarından sonra kendini çiçeklere, kuşlara A) I ve II B) I ve III C) II ve III
vurmuş bir ihtiyardı amcam.
D) III ve IV E) II ve V
E) Bu kocaman kayanın önünde uzanan toprak parçasına
bakarken zamanın nasıl geçtiğini anlamamıştım bile.

16. Tarla kuşları, tilki, tavşan, yılan, ne varsa canlıdan yana,


bir ağaç dibi, bir kaya gölgesi bulup kuytuya çekilmişler.
Ağustos böceklerinin cayırtısı sürüyor. Yürüdüğüm yerde 18. Kaya, tarlanın alt başındaki derenin öteki yakasında.
bir iki başak koparıp avucumda ufalıyorum. Daneler Üzerinden eksilmeyen ıslaklığı, yeşil yosunları,
kabuktan kurtulup biriktikçe içime bir sevinçtir doluyor. kenarından köşesinden fırlamış otları, ısırganları, dikenleri
Bir heyecan işte!.. Yumağa üfürüp sapı samanı ile dibinde veya bir yerlerinde mutlaka su olduğunu anlatıp
ayırıyorum. İşte bir avuç buğday danesi!.. Sıcak, dolgun, duruyor.
sarışın... Mis gibi Anadolu kokuyor. Toprak bir, buğday
iki... Kim bilir bunlar insanoğlunun kaç bin yıllık dostu? Bu parçada ayrıntıların seçiminde hangi duyulardan
yararlanılmıştır?
Bu parçada ayrıntıların seçiminde aşağıdaki duyuların A) Görme - işitme B) Koklama - işitme
hangisinden yararlanılmamıştır?
A) Görme B) Tatma C) Dokunma C) Görme - dokunma D) Dokunma - işitme

D) Koklama E) İşitme E) Koklama - dokunma

96
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!
9
18
Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Süre Tut

 Bu testi, süre tutarak çözebilirsiniz. Testi, kendi belirlediğiniz süre içerisinde çözmeye
çalışmayınız. Çözdüğünüz süreyi not ederek ilerleyiniz.
 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.
Riski Azalt

 İki kavram, varlık veya olayın benzer veya farklı yönleriyle ortaya konmasına karşılaştırma diyoruz.
 Bir düşünceyi inandırıcı kılmak için o düşünceyi destekleyen örneklere başvurulmasına örneklendirme
diyoruz.
 Yazarın ileri sürdüğü görüşü kanıtlamak için konuyla ilgili birinin ismini söylemesi ve bu kişinin sözünü
aktarmasına tanık gösterme diyoruz.

Tarih: D: Y: B: N:

1. Çocukluğumu bir kasabada ve kısmen de o kasabanın 2. Babamın motosikletinin arkasında, kasaba dışındaki bir
bulunduğu yörenin biricik kitabevinde geçirdim. Gazete ve değirmenin kenarına kurulmuş tavuk çiftliğinde bekçilik
2023 TYT

2013 YGS

kitap satmak için kasa başında otururken bir yandan da yapmak üzere yol alıyordum kucağımda Rüzgâr Gibi
kitap okumalarıyla haşır neşir oldum. Okulların açılması Geçti ile. Bir dönemeçte kitap kucağımdan fırladığında
yaklaşırken İstanbul’dan kitap kolileriyle yüklü bir kamyon elimden kaçırıyormuşum gibi hissettiğim kitabın
gelirdi. Kamyonun kitabevi önüne boşalttığı kolilerden arkasından attım kendimi. Dizlerim kanasa da yola devam
seçtiğim kitapları raflara inci gibi dizerken oluştu belki, ederken babam beni azarlamayı sürdürse de kitabı
yığınlarla kitap arasından bana en yakın gelenleri ayırt yuvarlandığı çukurdan almayı başarmıştım. Rüzgâr Gibi
etmeye ilişkin seçicilik. Bunun yanı sıra bir de uçsuz Geçti, sonraki yıllarda bir baş ucu kitabım olmadı ama o
bucaksız olmasa bile büyük, yeşil bahçeler vardı bu kitaptaki bölge insanlarının çatışması veya siyah tenli
kitabevinin çevresinde ve benim için cennet, yeşil insanların kabulüne ilişkin acı dolu sürece ilişkin olaylar;
bahçelerin böcek vızıltıları ve yaprak kımıltıları dışında Scarlett’in, davet edildiği düğüne olabildiğince ince bir
pek ses duyurmayan ıssızlığında elimdeki kitaba dalmakla belle katılmak için katlandığı sıkıntılar belleğimde yer etti.
ulaşılabilir bir yerde duruyordu. Aslında kitaplardan bize kalan, kendi zihinsel ya da
varoluşsal yolculuğumuzu hem doğrulayan hem de
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi destekleyen anlatımlar ve tespitler oluyor.
yoktur?
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi
A) Tanık gösterme B) Benzetme
yoktur?
C) Niteleme D) Mecazlı söyleyiş A) Düşünceleri örneklerle pekiştirme

E) İkileme B) Birinci kişili anlatıma yer verme

C) Mecazlı söyleyişe yer verme

D) Öznel düşüncelere başvurma

E) Görsel ögelerden yararlanma

97
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

9 ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA! Kronometreni aç!


Çözdüğün süreyi not et.

3. Füruzan süsten uzak, yalın ve anlaşılır bir dille yazdığı 4. Ali, fabrika düdüğünün sesine uyanıp yatağından fırladı.
öykülerinde insanımızı ve onların sorunlarını yepyeni bir Annesini görünce uyuyor sandı. Omuzlarından tuttu.

2019 TYT
2014 YGS

duyarlıkla yansıtmıştır. Yaşadığı döneme tanıklık eden Dudaklarını, soğumaya yüz tutmuş yanaklarına sürdüğü
yazarın öyküleri, yaşantısından özellikle de zaman ürperdi. Sarıldı. Yanı başına uzanıverdi. Soğumaya
çocukluğundan izler, izlenimler taşır. Füruzan’ın başlayan vücudunu ısıtmaya çalıştı. O gün akşama kadar
öykülerinde tek sözcükten oluşan ya da devrik, ağlayamadı da… Nihayet karşı komşuya haber verebildi.
tamamlanmamış cümlelere sıkça rastlanır. İnsan sevgisi, Günlerce evin boş odalarında gezindi.
iyimserlik, hüzün ve umut vardır yazdıklarının çoğunda. Bir türlü ağlayamadı. Bir sabah yemek odasında karşı
Genellikle geçmişten söz ettiği, güçlü gözlemlere karşıya geldiler. O, yemek masasının üzerindeki
dayanan, sağlam kuruluşları ve bütünsellikleriyle dikkati fotoğraftan sakin ve donuk bakıyordu. Çerçeveyi
çeken öykülerinde kişilere göre, çoğunlukla bir çocuğun, kulplarından tutarak gözlerin göremeyeceği bir yere
genç bir kızın ya da kadının ağzından farklı anlatım koydu. Kendisi bir sandalyeye çöktü. Bol bol, sessiz bir
biçimleri denemiştir. Kahramanlarının ruhsal durumlarını yağmur gibi ağladı.
genellikle diyaloglara dayalı olarak ya da betimlemelerle
ortaya koyar. Özellikle çocukların bakış açısından, Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıda verilenlerden
çocuksu bir tarafsızlıkla, bazen yetişkinlerin çocukluğuna hangisi yanlıştır?
geri dönüşlerle değerlerin değişmesini ve yaşantılardaki
trajik olanı duyumsatır. Olayları, kahramanlarını, onların A) Olaylar oluş sırasına göre verilmiştir.
düşünce ve davranışlarını toplumsal koşullar ve
konumlarına uygun ve ayrıntılı olarak veren Füruzan, B) Üçüncü kişili anlatım kullanılmıştır.
mekân olarak da genellikle İstanbul’u seçmiştir.
C) Farklı cümle türleri kullanılmıştır.
I. Sade bir anlatımı benimsemiştir.
D) Kişileştirme yapılmıştır.
II. Öykülerinde diyalog tekniğinden yararlanmıştır.
E) Benzetmeye yer verilmiştir.
III. Karakterlerinin psikolojisini tasvirlerle vermiştir.

IV. Öykülerinde kendisini gizlemeyi başarmıştır.

Kendisinden böyle söz edilen bir yazar için


yukarıdakilerden hangileri söylenemez?
A) Yalnız II B) Yalnız IV C) I ve II

D) I ve III E) III ve IV

98
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Çözdüğün süreyi not et.
ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!
9
5. Akşamüstleri güneş batarken Ankara ne kadar güzelleşir! 7. Garip bir yolcuyuz biz, şu hayat treninde
Kan kırmızısı yuvarlak bir külçe, dağların üstüne doğru Gidiyoruz fakat sonunu kestiremeden

2020 TYT
yavaş yavaş inmeye başlar; tek parça, geniş bir billur Kayboluyoruz bazen umut tünellerinde
parçası hâline giren ufuktan misli görülmemiş bir renk ve Gidiyoruz, tünelin ucunu bile görmeden
ışık yağmuru boşanır ve bütün gün derme çatma binaları,
ıssız caddeleri, yetim anıtları, bodur akasya ağaçlarıyla
Bu dizelerde aşağıdakilerin hangisinden
çiğ bir aydınlık içinde uyumuş kalmış çıplak şehrin
yararlanılmıştır?
çelimsiz gövdesi birdenbire en halis erguvanlara
bürünmüş olarak silkinip doğrulur. Biraz önce her biri bir A) Kişileştirme B) İkileme
Gureba Hastanesini andıran o derme çatma binalar,
somaki mermerden birer saray şekline girer. O ıssız C) Sözde soru cümlesi D) Tanık gösterme
caddeler, bir donanma gecesinin pırıltılarıyla dolup taşar.
O yetim anıtların başları yanardöner ışık kümeleriyle E) Somutlaştırma
süslenip şahlanır. Bodur akasyalar, serilip serpilen
gölgeleriyle insana yıllanmış çınarlar gibi heybetli görünür
ve çepeçevre boz tepeler, öbek öbek mor salkımlarla
örtülür.

Bu betimlemede bulunmayan özellik aşağıdakilerden


hangisidir?
A) İşitsel ögelere yer verme

B) Ayrıntılar üzerinde yoğunlaşma

C) Görsel ögelere ağırlık verme

D) Doğayı devinim içinde yansıtma

E) Kişileştirmeye başvurma

6. Geleneksel pazarlama, günümüzün rekabeti içerisinde


yeni kavramları bünyesine dâhil etmiş ve spor
pazarlaması kavramı ortaya çıkmıştır. Böylece spor, hem
kendi içinde spor ürününü ortaya çıkaran hem de marka
iletişiminde iletişim aracı hâline gelen işlevselliğe de sahip
olmuştur. Futbol takımları, oyuncuları, yöneticileri, spor
malzemesi üreten firmalar yanında spor televizyonları,
spor radyoları, gazeteleri, dergileri spor pazarlamasının
gelişiminin göstergesidir. Bu çok fonksiyonluluk, ----.

Bu parçanın son cümlesi anlam akışına uygun bir 8. Uzaktadır her şey; gökyüzü, deniz,
şekilde tamamlanmış olsa bu cümlenin işlevi Her an peşimizden koşan gölgemiz,
2016 LYS

aşağıdakilerden hangisi olur?


Özlenen limanlar, yanan yıldızlar.
A) İşlenen konunun daha küçük başlıklarına dair bilgiler Uzaktadır her şey; anneler, kızlar...
aktarma
Bu dizelerde aşağıdakilerin hangisinden
B) Önceki cümlelerdeki bir bilgiden hareketle bir şeyler yararlanılmamıştır?
söyleme
A) Niteleyici sözcüklerden
C) Kendinden sonra gelecek aynı konudaki bir dizi
cümlenin habercisi olma B) Halk deyişlerinden

D) Önceki cümlelerde geçen bilgilere karşıt düşüncede C) Birbirini çağrıştıran sözlerden


ifadeler aktarma
D) Yinelemelerden
E) Metindeki cümlelerden çok daha farklı bir konuya
geçme E) Kişileştirmeden

99
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

9 ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA! Kronometreni aç!


Çözdüğün süreyi not et.

9. Bu Nihat, eskiden böyle değilmiş. Annesi de böyle 10. Suyu bulandır ki derin görünsün anlayışı, anlatacak bir
değilmiş; söylediklerine göre dokunsan kırılacak türden, şeyi olmayanların yaklaşımı. Rağbet görüyor mu? Çok.
2019 TYT

2014 YGS
dağ lalesi gibi incecik bir kadınmış. İşte, pazar yerine Derinlik var mı? Hayır! Ben buna düşer miyim? Asla! Ben
bakan o geniş avlulu evde yaşarken babaları olacak adam sadeliğin en yüksek gelişmişlik düzeyi olduğunu
günün birinde birdenbire bırakıp gitmiş bunları. Neden düşünüyorum. Cümlem net olmalı, net ve kısa. Vurmalı
gitmiş bilmiyorum, bana işin bu yanını hiç anlatmadılar. anlamı ortasından.
Konu buraya gelip dayandığında hüzünlü hüzünlü
çalkalanan büyük bir iştahla o evin bulunduğu yöne doğru I. Anlaşılmazlığı sanat gören yaklaşımı benimsemez.
bakarak hep kadının güzelliğinden söz ettiler daha
doğrusu. Güzelliğinin yanı sıra melekler kadar iyi II. Sözün duru olmasını savunur.
oluşundan söz ettiler, sonra dürüstlüğünden,
sessizliğinden ve kibarlığından söz ettiler. Öyle ki sonunda III. Makyajlı sözlerin hak ettiği rağbeti göremediğini
adam sanki kadının bu özelliklerine dayanamayıp kaçmış savunur.
gibi oldu benim gözümde. Ne bileyim, belki de gerçekten
öyledir; gün gelmiş, bir kadının bu kadar iyi, bu kadar IV. Süsten ve gereksizlikten uzak sözler söylemeyi
dürüst ve kibar oluşuna dayanamamıştır. Dayanamayınca önemser.
da iyiliğin bu kadarı da fazla be, bu kadarı da fazla diye
almış başını çekip gitmiştir. İşte böyle, her gün bir başka Düşüncelerini bu şekilde ifade eden bir sanatçı için
sokakta sürermiş bu koşuşturma. Dediklerine göre bugün yukarıdakilerden hangileri söylenemez?
de buradan geçeceklermiş. Bak işte geçtiler, bak işte,
gördün mü? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden D) I ve II E) III ve IV


hangisi söylenemez?
A) Birinci kişili anlatımla oluşturulmuştur.

B) Benzetme ögelerinden yararlanılmıştır.

C) Betimleme unsurlarına yer verilmiştir.

D) Mecaz anlamlı sözcükler kullanılmıştır.

E) Nesnellik ağır basmaktadır.


11. Aşağıdaki parçaların hangisinde ötekilerden farklı bir
anlatım biçimine başvurulmuştur?
A) Öyküde uzun tasvirlerin yapılması doğru değildir.
Sayfalar süren tasvirleri öykü için bir şart olarak
görenlere katılmıyorum. Bu hem okuru anlatılan
olaydan uzaklaştırmakta hem de öykü türüne aykırı bir
tutum olmaktadır.

B) Günümüzde herkes kitap okumanın yararından söz


ediyor da kitapların ne kadar pahalı olduğuna nedense
kimse değinmiyor. Ülkemizde geçim sıkıntısı yaşayan
bunca insan varken “Kitap al, oku!” demek bence
düşünülmeden söylenen bir tavsiyedir.

C) Dikkat etmişsinizdir, eleştirmenler bir yapıtı


değerlendirmekten çok, yazarı irdeleyip duruyorlar.
Yazarın yaşam öyküsüyle, sorunlarıyla hatta gizli
aşklarıyla boğuşuyorlar. Böyle olunca işe yarar eleştiri
yazıları ortaya çıkmıyor.

D) Edebiyat dergilerinin çoğu kitap tanıtımlarına fazlaca


yer verdiği için okurların dikkatini çekmiyor. Edebî
yazıları, sinema eleştirilerini, şiir köşelerini, sanat
haberlerini okumak isteyen okurun, kitap tanıtım
yazılarıyla doldurulmuş sayfaları okumaması kesinlikle
haklı bir durum.

E) Sinema izleyicisiyle tiyatro izleyicisi birbirine


benzemez. Sinemada görsellik ön planda, tiyatroda rol.
Dolayısıyla sinema izleyicisi unutamayacağı görsel bir
şölenin peşindedir, tiyatro izleyicisi ise sanatçıların
rollerinin heyecanına kaptırır kendini.

100
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Çözdüğün süreyi not et.
ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!
9
12. Çağdaş uluslar, temel bilimlerle düşünen bir yaratık 14. XIX. yüzyılın büyük parlaklığıyla gözleri kamaştıracak olan
demektir. Felsefe, düşünüşten çok, bir tür seziş gür sesli sanatına yol açmak için Voltairelerin,

2018 ALES
niteliğindedir. Bundan başka temel bilimlere zıt olmamak Diderotların, Rousseauların ne şartlar altında ne ağır
zorunluluğunda bulunması da onu bilimlerle sıkı bir ilgi savaşlara giriştiklerini hep biliyoruz. (I) Yalnız Fransızları
içinde bulundurur. Öyleyse çağdaş bir ulus, düşünmekten anıyorum. (II) Çünkü sanatın özgürlüğü adına Fransa’da
uzaklaşmak istemiyorsa mutlaka temel bilimlere doğru kazanılan zaferler bütün dünya için örnek olmuş; başka
gitmeli değil midir? Avrupa ulusları, kültür düzeylerinin yükseklik derecesine
göre az veya çok arkadan, Fransa’daki bu parlak
Bu parçanın anlatımındaki asıl amaç aşağıdakilerden gelişmeyi izlemişlerdir. (III) Gogollar, Tolstoylar,
hangisidir? Dostoyevskiler, insan hakları fikrinin gelişip yerleşmesinde
büyük etkisi olan eserlerini Çarlık baskısı ve zulmü altında
A) Olay içinde yaşatabilme yazabildilerse bunu Fransa’dan esen dayanılmaz özgürlük
rüzgârlarının sayesinde yapabilmişlerdir. (IV) Dolayısıyla
B) Örneklerle konuyu somutlaştırma Fransa’nın sanat adına açmış olduğu sanat yolu o günden
bugüne etkisini göstermektedir. (V) Evet, bugün de etkisini
C) Bir görüşü çürütebilme göstermektedir.

D) Açıklama ve bilgilendirme Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde


kendisinden önceki cümlede söylenenlere örnek
E) Göz önünde canlandırma verilmiştir?
A) I B) II C) III D) IV E) V

15. Yenilikçi iş insanı Elon Musk, Twitter’ın aşırı düzeyde veri


kazıma ve sistem manipülasyonunu kontrol etmesi
gerektiğini düşündüğü için okunan gönderileri sınırlama
kararı aldığını açıkladı. Bu durum, Twitter’da pek çok
kişinin rakip uygulama Bluesky’a katıldıklarını gösteren
ekran görüntüleri paylaşmasını engelleyemedi. Alanın
uzmanları, Musk’ın bu hamleyi yapay zekâ yazılımlarının
Twitter bilgilerinden limitsiz yararlanmasının önüne
geçmek için yaptığında hemfikir gibi. Bu sıra dışı ticari
zekânın bir süre sonra okuma limit aşımına ücret
getirmesi de bekleniyor.
13. Facebook’un yapay zekâ ile başı dertte. Sosyal medya
platformu, bir süredir ırkçı önerilerde bulunan algoritmaları Bu parçaya göre Elon Musk’ın, Twitter’daki okuma
2021 MÜS

yüzünden kullanıcılarından tepki alıyor. Son olarak siyahi erişimini kısıtlama kararında etkili olan niteliği
bir adamın videosunu izleyen kullanıcılara primatlar aşağıdaki hangisidir?
hakkında daha fazla içerik önerince platform, eleştiri A) Hesap sahiplerinin özveriyle oluşturdukları gönderileri
oklarının hedefi oldu. Bu, öncekilerden daha müthiş bir paylaşmakta ayak direme tutumu
çam devirmeydi. Şirket özür dileyerek şunları söyledi:
“Yapay zekâmızda iyileştirmeler yapmış olsak da yapacak B) Kullanıcıların yazdıkları mikro blog metinlerinin
daha çok şey var. Bu rahatsız edici önerileri görmüş olan araştırma kaynağı olmasını engelleme tavrı
herkesten özür dileriz.”
C) Geleneği oturmuş bir sosyal medya uygulamasına yeni
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine bir özellik kazandırma heyecanı
yer verilmemiştir?
A) Karşılaştırmaya B) Deyimlere D) Kayıtlı verilerin kullanım olasılığını ticari kazanç
kaynağı olarak görme eğilimi
C) Terimlere D) Benzetmeye
E) Şimdiye dek birikmiş büyük Twitter verisinin
E) Tanımlamaya manipülasyon kaynağı olmasını engelleme düşüncesi

101
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

9 ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA! Kronometreni aç!


Çözdüğün süreyi not et.

16. Bir tasarımı başarılı kılan en önemli unsur fonksiyonelliği 18. Aşağıdakilerin hangisinde ayraç içerisinde
gibi görünse de aslında temel değer, ürünün tekliği oluyor. belirtilenlere yönelik bir değerlendirme yoktur?
2017 DGS

2017 LYS
Yani bir tasarım işlevsel anlamda kullanıcıya isteneni
A) Memduh Şevket Esendal; öykülerini sade ve temiz bir
verse de başarılı olarak nitelendirilmesi, benzersiz bir
Türkçeyle yazmış, öykücülükte Çehov tarzını
tasarım olmasından geçiyor. Bu durum; mimari, iç mimari,
benimsemiştir. Onun öykülerini okuyanlar eserin içinde
endüstriyel tasarım gibi yaratıcı endüstrinin çeşitli
kendilerini, çevrelerini ve hayatta karşılaştıkları kişileri
alanlarında üretim yaparken iki anahtar kelime ile
bulur gibi olurlar. (gerçeklik)
çalışılması gerektiğini bizlere gösteriyor: eşsiz ve biricik.
B) Şair; şiirlerinde oldukça temiz, duru, yalın bir biçimde
Bu parçada sözü edilen özellik aşağıdakilerden
konuşulan Türkçeyi bütün canlılığı, renkliliği ve
hangisidir?
zenginliği ile kullanmıştır. Anlamı bilinemeyen hemen
A) Yalınlık B) Açıklık C) Evrensellik hemen hiçbir kelime yoktur. (açıklık)

D) Özgünlük E) Yoğunluk C) Romanı elime aldıktan sonra hayat durdu benim için
âdeta. Saatlerce bırakamadım kitabı. (sürükleyicilik)

D) Sanatçı, her zaman olduğu gibi kısa ve öz yazarak “Az


kelimeyle çok şey anlatmak ustalık ister.” der gibiydi.
(akıcılık)

E) Şiirlerinde gereksiz sözcüklerden olabildiğince


kaçınıyor. Sıfatlar, benzetmeler için de bu böyle.
Okuyucuyu birtakım soyut, düğümlü sözcüklerle
yorduğu da söylenemez. (duruluk)

17. Kitap, çam ağacı gibidir. Çam, nasıl on iki ay yeşil kalır ve
yapraklarını dökmezse kitap da sürekli evleri yeşertmeye
devam eder. Kitap, dünyamızı aydınlatan bir meşaledir.
Nasıl güneş girmeyen eve doktor girerse kitap girmeyen
eve de cehalet girer, huzursuzluk girer. Kitap, beyin
vitaminidir. Vücudun vitaminleri nasıl besin yoluyla
alınıyorsa beyin vitamini de kelimelerdir ve bu da ancak
okuma yoluyla gerçekleştirilir. Bu arada her çocuğun
yemek veya damak zevki farklı olduğu gibi kitap okuma
zevki de farklıdır. Çocuk hikâye seviyorsa hikâyeden,
masal seviyorsa masaldan, şiir seviyorsa şiirden, roman
seviyorsa romandan başlamalıdır.

Bu parçanın yazarı, anlatımında aşağıdakilerden


hangisine özellikle başvurmuştur?
A) Deyimlerden yararlanmaya

B) Alıntıları öne çıkarmaya

C) İlişki kurmaya

D) Doğayla ilgili örneklemeye

E) Tanım yapmaya

102
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

0 S I FIR
RISK

3
PLANLA:
SORULARI ANLA,
ZAMANINDA TAMAMLA!
İlk bölümde keşfedp knc bölümde kronometre açtığın soru tplern, aynı soru numarası ve aynı sıra le bu defa
sana verlen süre çersnde çözmeye çalışmanı ve knc bölümdek çözüm sürenle karşılaştırmanı tavsye ederz.
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

1 PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !

18 18:00
Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Süreli Çöz

 Bu testi, 18 dakika içerisinde çözmeye çalışınız.


 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.

 “Hangisine ulaşılabilir”, “kesinlikle ulaşılır”, “hangilerine ulaşılabilir” ifadelerinin üçü de birbirinden farklıdır.
Riski Azalt

“Ulaşılabilmek” ihtimaldir. Yani bizden metni okuduğumuzda yaptığımız çıkarımlardan hareketle ortaya konan
seçenekleri değerlendirmemiz beklenir. Kısacası bir yorum meselesidir. Tabii ki bu yorum, uçsuz bucaksız
değildir! “Hangilerine” dendiğinde ise ihtimaller çokludur. Yani tek seçeneği değil; birçok seçeneği, yargıyı, ifadeyi
değerlendirmemiz beklenir. Bizden bu soru tiplerine çoklu bakabilmemiz beklenir. “Kesinlikle” ifadesi, doğrudan ALES
kökenlidir. İhtimallere, yorumlara yer verilemez. Güçlü çeldiriciler, kesin gibi gözüken ihtimallerden, çıkarımlardan
oluşturulmuştur. Metne dışarıdan bilgi getirmemek en önemli kuraldır, bunu çok daha net vurguluyoruz: Metne
yorum getirmek de yasak!

Tarih: D: Y: B: N:

1. Hp hop’ın “tu kaka” olduğu zamanlar gerde kaldı. Çok 2. Çağımızın en öneml sorunlarından olan klm değşklğ,
çekt rap’çler ana akımdan ama şmd ş değşt. Yen atmosferdek karbondokst mktarının gderek
2019 DGS

2021 DGS

müzk lstelernn neredeyse yarısı Türkçe rap. Ana akım artmasından kaynaklanıyor. Pek çok doğal süreç,
hç bu kadar rap, rap de hç bu kadar ana akım olmamıştı. atmosfere karbondokst salımıyla sonuçlanıyor. Ancak
Ama popülerlk çerğ zayıflattı. Sokağı anlatanlar, şmd artışın ana neden, özellkle Sanay Devrm’nden sonrak
lüksü anlatmaya başladı. Ezhel’n müzğne bakın mesela. süreçte nsan etknlkler sonucunda atmosfere salınan
Nerede Angara’nın egzozu, nerede Berln partler?.. karbondokst mktarının artması. Örneğn, günümüzde
Ezhel, br fenomen ve her zaman kaltey tutturuyor. atmosfere salınan karbondoksdn öneml br kısmı
Yeteneğnden, müzsyenlğnden, ozanlığından, otomobllerde tüketlen akaryakıtlardan kaynaklanıyor. Br
şarlğnden kmsenn şüphes yok ama onda da var grup araştırmacının yayımladıkları makaleye göre klm
tıkanıklık. Onda da var br beach rapçs hâller. değşklğyle savaşmanın en y yolu, ağaç dkmek olablr.
Çünkü ağaçlar, fotosentez sırasında atmosferdek
Bu parçanın konusu aşağıdaklerden hangsdr? karbondokst tüketrken oksjen ve besn üretyor.
Özellkle hızlı büyüme sürecndek genç ağaçlar,
A) Ezhel’n, kendsn var eden toplum kesmlernden atmosferden yüksek mktarda karbondokst alıyor.
uzaklaşarak lüks yaşamın sözcüsü hâlne dönüşmes
Bu parçada aşağıdaklerden hangs anlatılmaktadır?
B) Hp hop sanatçılarının dnleycler arttıkça onların
sorunlarını daha çok dle getrr aşamaya geçmeler A) Petrol ve petrol ürünlernn doğanın dengesne büyük
zarar verdğ
C) Ezhel’n çzgsnden uzaklaşmasına rağmen kaltesn
henüz koruyor olması B) Küresel ısınmanın, yoğun trafktek hava krllğnden
kaynaklandığı
D) Popüler kültür çnde hp hop türü müzk brkmnn
daha belrgn hâle gelmes C) İnsanla doğa arasında sağlıklı yaşam açısından gzl
br bağın oluştuğu
E) Hp hop’ın ana akım hâlne gelmes sonrasında
toplumun alt kesmlern anlatma özellğnden D) Hava krllğnn asıl nedenlernn nsanlar tarafından
uzaklaşması yeternce blnmedğ

E) Havadak karbondokst mktarının azaltılmasında ağaç


dkmenn br alternatf br çözüm yolu olduğu

104
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Senden istenen sürede çöz.
PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !
1
3. Serçe sarayı, kuş sarayı ve kuş köşkü adlarıyla blnen 5. Düşünmek nsanın br yets, zorunlu br yaşam koşuludur.
kuş evler; matkapla oyulup şlenmş taş veya özel olarak İnsan dedğmz zaman öncelkle düşünen varlığı

2023 TYT
keslmş tuğlaların brleştrlmesyle bçmlendrlen ve anlıyoruz. Pascal, nsanın tüm değer düşüncesndedr,
cepheden çıkıntı yapan mnyatür yapılar gbdr. Bunlar demştr. İnsan yaşamının br yüzü eylemse öbür yüzü
arasında konsollarla desteklenmş çıkmalar üzernde düşüncedr. Shakespeare’n Hamlet’nde bze bu nsan
genş saçaklı, kubbel, cepheler kemerl kapılar ve kafesl gerçeğ şöyle anlatılır: “Konuşmadan önce düşün,
pencerelerle bezenmş tek ya da çok katlı evler, aleml yapmadan önce tart.” Yne Hamlet’te düşünmeyle lgl şu
kubbeler ve mnareleryle camler yer almaktadır. Kârgr cümleyle karşılaşırız: “Hçbr şey kendnde y ya da kötü
kuş evlernn erken örnekler Büyükçekmece Köprüsü ve değldr, her şey o şeyle lgl düşüncelermze bağlıdır.”
Tokat Ulucam le Amasya Beyazıt, Hayrabolu Çorumî Düşünmeyenlern büyük br çoğunluk oluşturduğu br
Mehmet Efend ve Nğde Kğılı camlernde karşımıza dünyada, düşüncenn lüks sayıldığı br dünyada her şeye
çıkmaktadır. karşın düşünen nsanı gerçek nsan dye belrlyoruz.

Bu parçada aşağıdaklern hangsnden söz Bu parçadan aşağıdak yargıların hangsne


edlmektedr? ulaşılablr?
A) Kuş evlernn yaşam çn elverşl durumundan A) İnsanın en belrgn özellğ, düşünme yetsne sahp
olmasıdır.
B) Kuş evlernn hang yıllarda yaygın olarak
kullanıldığından B) Yazınsal yaratıların odağında tüm yönleryle nsan
gerçeğ vardır.
C) Mmar anlayışın yaşamın her alanında geçerl
oluşundan C) Düşünmeyen breylern çokluğu toplumsal yaşam çn
rsk olablr.
D) Kuş evlernn fzk özellklernden ve nerelerde
bulunduğundan D) Blm nsanları, düşünmey yaşamsal faalyetlern
başlangıcı saymaktadır.
E) Dayanıklı yapıların asırlar sonra da varlığını devam
ettrdğnden E) Sanatçılar, yapıtlarında breysel becerler yansıtan br
tutum çndedr.

6. Öfke, nsanlığın en büyük sorunlarından brdr; aynı


4. Her zaman elnde kumaş kaplı br defterle görülürdü bu zamanda karşımıza çıkan başka brçok sorunun da
2023 TYT

tembel adam. Av anlarının dışında, dnlenme nedendr. Eğer br sorunu kökünden çözmüyorsak bu
2018 DGS

zamanlarında bu deftere çeştl notlar alırdı. Haftada br k sorun, tekrar tekrar karşımıza çıkacaktır. Seneca, öfkey
celp kâğıdı le karakola çağırılır, fades alınırdı. Çıktığında “nsan duyguları arasındak en korkunç ve yıkıcı olan”
çevresne kendsne haksızlık yapıldığı konusunda acıklı olarak tanımlar. Öfke ortaya çıktığında azgın br hınçla en
olaylar anlatırdı. Kurbanlarından kaçmak çn evn brkaç nsan olmayan şeklde şddetn her türüne başvurarak br
ayda br değştrrd. Yaptıkları kendsne huzurlu br ruh öç alma, cezalandırma, karşıdakne herhang br şeklde
hâl vermezd, kaşlar çatılı, gözler fıldır fıldır oynar, el ayak zarar verme arzusu belrr. Eğer br dakkalığına durup
yernde durmazdı. Bunlar onun her an br düzen nsanlığın tarhnde öfkenn yol açtığı yıkımı düşünürsek
kurgulamakta olduğunu belrten dış belrtlerd. bu bz korkutur. Bunu daha açıkça kend hayatımızda da
göreblrz. Kendmze hayatımızda kaç kez öfkeye boyun
Kahramanından böyle söz eden br roman eğp stemedğmz sonuçlardan dolayı pşmanlık
aşağıdaklerden hangsn anlatıyor olablr? duyduğumuzu ve acı çektğmz sorablrz.
A) Ürettğ kusurlu ürünler ekonom döngüsüne katmaya
çalışan kötü nyetl br ş nsanını Bu parçaya göre aşağıdaklerden hangsne kesnlkle
ulaşılır?
B) Tcaret dünyasında para kazanmayı hırsla steyen A) Her öfkenn ardında tarf edlmeyen br kıskançlık
ancak sürekl ftraya maruz kalan yılmaz br avcıyı duygusu vardır.

C) Kend çalışmadığı hâlde başkalarının kazançlarını B) Temelnden çözülmeyen problemler, nsanın karşısına
çeştl oyunlarla ele geçrmey planlayan br sürekl çıkar.
dolandırıcıyı
C) Öfke, breyn yaşam karşısında mağlup oluşunun br
D) Borçlarını kapatmak çn tcaret dünyasına alabldğne göstergesdr.
dalan çaresz br borçluyu
D) Tarh sahnesndek bütün savaşlar öfkeyle başlamıştır.
E) Kazancını, etk olsun olmasın, alım satım yaparak elde
etmek steyen hırslı br grşmcy E) Öfkenn yönettğ zhnler, hedefe ulaştığında saknleşr.

105
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

1 PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA ! Kronometreni aç!


Senden istenen sürede çöz.

7. Şr, edebyat dünyasının tartışılmaz başrol oyuncusudur. 9. 1 Ağustos 2021’de Tokyo Olmpyatları erkekler 100 metre
Bu yüzden açılışlar, törenler, kapanışlar çoğu zaman şrle fnalnde yarışan Su Bngtan, 1984’ten ber olmpyatlarda
2018 TYT

2020 ALES
yapılmıştır. Konuşmayı destekleyecek şeklde aralara da erkekler 100 metre fnalnde yarışan atletler arasında
ana drek olsun dye şrler serpştrlmştr. Çoğu yazar, syah kökenl olmayan lk atlet olmuştur. 31 yaşındak Su
hayatının br dönemnde şr yazmış; daha sonra deneme, Bngtan, daha önceden katıldığı Londra ve Ro
hkâye, roman, nceleme yazılarına dönmüş olablr. Bu Oyunları’nda yarı fnalde elenmş ve fnale kalamamıştı.
yüzden her yazarın gönlünde şre açılan br pencere Bngtan, büyük yarış sonrasında “Fnalde elbette
olmuştur. podyumda olmak styordum ancak bu çok da mühm
değl. Neredeyse br asır sonra ülkemn görmedğ br şey
Bu parçaya göre şrle lgl olarak başardım, çok mutluyum. Tüm enerjm yarı fnalde
harcadım ve ardından fnale çıktım. 10 sanyenn az da
I. Yazma sürecne şrle başlayan pek çok yazar vardır. olsa altına düşebldğm çn mutluyum.” ded.

II. Edebî türler arasında şrn özel br yer vardır. Bu parçada sözü edlen Su Bngtan’ın öne çıkan
özellğ aşağıdaklerden hangsdr?
III. İy şr yazamayanlar, başka türde de y eser A) 31 yaşına rağmen olmpyat fnallerne çıkablmes
veremez.
B) Şampyon olmasına karşın alçak gönüllü konuşması
yargılarından hanglerne ulaşılablr?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III C) Syah olmayan atletler arasında başarılı olması

D) I ve II E) I ve III D) 1984’ten sonra 100 metrede lk beyaz fnalst olması

E) Ro’da elenmesne rağmen Tokyo’da fnale çıkması

10. Benm kuşağımda hemen hemen her memur çocuğu,


özellkle erkekler, babalarından şu cümley duymuştur:
2023 TYT

“Benm sana bırakacak hanlarım hamamlarım yok;


okuyacaksın, hayatını kendn kazanacaksın.” Çünkü
gelecek korkusu onların bütün hayatlarını gölgelyordu;
8. Güvenlr br çalışmanın sonuçlarına bakılırsa baklagl çocuklarının br gün hayatın ortasında mesleksz,
tüketmnde ısrarcı olmak ömre ömür katıyor. Günlük geleceksz kalmasından del gb korkuyorlardı. Bugün de
2018 TYT

baklagl tüketmndek her 20 gramlık artış yan mdeye bu korkular aşılmış değl hatta kültürel hayatın
nen her fazladan 2 çorba kaşığı baklagl, erken ölüm tbarsızlaştırılmasıyla durum daha da kötüye gtt. Çok y
rsknz yüzde 8 azaltıyor. Özellkle 50’l yaşlardan sonra eğtm almış, brkaç yabancı dl üst düzeyde blen,
proten htyacını hayvansal besnlerden çok baklyattan entelektüel zekâları yüksek pek çok kş tanıyorum;
karşılamak bana göre de daha akılcı br tutum. Çünkü küçücük maaşlarla hayatlarını sürdürmeye çalışıyorlar.
daha çok baklagl; daha çok vtamn, mneral, antoksdan Yazık oluyor bu değerlere.
ve posa anlamına da gelyor.
Bu parçada asıl anlatılmak stenen aşağıdaklerden
Bu parçadan hareketle baklagller le lgl olarak hangsdr?

I. İnsan ömrünün uzamasına katkı sağladığı, A) Genç beynler yönetecek blnçl nsanlar yoktur.

II. Baklagl tüketenlern hayvansal gıda almadığı, B) Yetenekl nsanlar, gelecek kaygısıyla körelmektedr.

III. İlerleyen yaşlarda daha çok tüketlmes gerektğ C) Ekonomk stkrarsızlık, breyler zor durumda
bırakmaktadır.
verlernden hanglerne kesn olarak ulaşılır?
D) Anne babalar, çocuklarının geleceğn düşünmeden
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III yapamaz.

D) I ve II E) I ve III E) Zengn olma steğ, alenn yönlendrmes sonucu


baskın olarak ortaya çıkar.

106
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Senden istenen sürede çöz.
PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !
1
11. Öfke, yazarlar çn öneml br duygudur. Ama öfke dedğm 13. Stefan Jarl’a göre, televzyonda tam ve objektf br
zaman llak yakmak, yıkmak, yok etmek anlamında belgesel olamaz. Br odaya kamera grdğnde ortam

2021 TYT
2014 YGS

demyorum. Yıkım da çok yaratıcı br şey. İnsanın kendn etklenr ve kşler an br pskolojk dönüşüm kaplar.
var edeblmes çn br öncek hâln yıkması lazım. O Günlük olağan yaşamı etklemekszn kaydetmek mümkün
duygularla yola çıkınca yen ktaplar yen duygularla görünmemektedr. Dahası kameranın ney hang açıyla
yazılablyor. çektğ, çerçeveye nelern alınıp nelern bırakıldığı
edtoryal kararlardır ve bunlar yönetmenn algı evrenne
Yazar, bu sözleryle aşağıdaklerden hangsn dar puçlarıdır. Jarl’a göre, flm yönetmen br
vurgulamıştır? manpülatördür. Çünkü sahneler, asla flme alındıkları
sırada gösterlmez. Yönetmen, sahneler en uygun
A) Duygularını yenleyeblen yazar, yen eserler yazablr. olduğunu düşündüğü tarzda düzenler. Dolayısıyla zleyc,
manpüle edlmş olur.
B) Öfke sahb yazarların eserlernde toplumu yönlendrme
gayret görülür. Bu parçaya göre Stefan Jarl’ın televzyona yönelk
eleştrs aşağıdaklerden hangsdr?
C) Blnçl br yazar, ney ne zaman yazacağının ayırdında
olan yazardır. A) Her şey olduğu gb anlatan br televzyon belgeselnn
olmaması
D) Tekrara düşme korkusu, yazarları sınırlayan br
duygudur. B) Belgesellern, konu ettğ kşlern doğal yaşamına
değnmemes
E) Blnçl okur, yazardan beklentsn yükseltnce yenlk
ortaya çıkar. C) Televzyon belgesel çekmlernde nsanların yapay
davranması

D) Belgeselde objektflğ yakalamak çn eksk çaba


gösterlmes

E) Belgesel yönetmenlernn yaşamın etkl yanlarını


yansıtmaması

14. Evde temzlk çn srke kullanmak, kmyasal açıdan


bakılınca hç de masum değl. Srke, asetk ast le üretlen
2021 ALES

br kmyasal. Sz onu srke dye satın alıyorsunuz. Turşu


malatı başta olmak üzere her alanda kullanımı mümkün.
İnternet tavsyelerne bakıyorum, “onla karıştırın, bunla
karıştırın” gırla gdyor. Neden böyle yapıyorsunuz
canlarım? Canınızı yolda mı buldunuz? Srkenn
karışamayacağı bazı kmyasallar var: karbonat, tuz ve yağ
sökücü ürünler. Yan alkal pH sevyes 7 ve üstü hçbr
malzemeyle srkenn temas etmemes gerekyor. Kumaşa
veya üzernze geldğnde orayı delebleceğnz br
12. Turgut Uyar’ın kendne özel odası yok, çalışma masası kmyasal madde bu. Neden kendnz feda edyorsunuz?
var br tane, br küçük kütüphane var taşındığı evlern
2021 ALES

Evde temzlkte srke kullanmayın. Kullanımı mümkün olan


salonlarında. Br yanda yaramazlık yapan çocuklar, öbür tek yer yemeklernz ve bulaşık maknenz. Çünkü
yanda sürüp gden ev şler. Gündelk hayat sürerken yemeklerde belrl br oranda kullanıyorsunuz. Bulaşık
yazıyor şrlern. Çok hoşuma gtmştr bu üretm sürec. maknenzde kullanıyorsanız da yıkamadak dğer ürün
Zaten gündelk hayat şardr o br yerde. Kendne at buna uyumlu olmalı. Lütfen dkkat edn, lütfen!
konforu yok; hayatla, elde olanla da br kavgası yok onun.
Bu parçadak yakınma, özellkle aşağıdaklerden
Bu parçada Turgut Uyar’la lgl olarak vurgulanmak hangsne yönelktr?
stenen aşağıdaklerden hangsdr?
A) Bast kmya kurallarının blnmemesne
A) En çok sevdğ yazınsal türün şr olması
B) İnsanların sağlıklarına dkkat etmemesne
B) Ale fertleryle mutluluğu yakalaması
C) Gıda maddelernn temzlkte kullanılmasına
C) Ekonomk sıkıntıların kendsn zorlaması
D) Evdek ürünlern alkal sevyelernn göz ardı
D) Kütüphanesz evlerde çalışamaması edlmesne

E) Sahp olduklarıyla barışık yaşamayı blmes E) Srkenn blnçszce kullanılmasına

107
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

1 PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA ! Kronometreni aç!


Senden istenen sürede çöz.

15. Mzacı gereğ duygu yoğunluğu yaşayan Kemalettn 17. Hep mutsuz nsanların dünyasına eğlr; evde mutsuz,
Kamu, kendsn sarıp sarmalayacak kıpır kıpır br şehrde mutsuz, aşkta mutsuz nsanların dünyasına.

2017 DGS
hayattan, sıcacık br yuvadan mahrumdur. Tek başınalığı, Sonunda ya susmayı ya da gtmey seçer kahramanlar.
kmseszlğ ömrü boyunca sırtında br gömlek gb taşımış Bu yüzden “Gdşlere ve kalışlara dar öyküler” dye başlar
ve yaşama da öyle veda etmştr. 6 Mart 1948 Cumartes tüm öyküler. Gtmek, terk etmek ktabın ana temalarından
günü, Ankara’dak Erzurumlu yüksek tahsl gençlernn brdr çünkü. Bulunduğu şehrden, ortamdan, atmosferden
hazırlamakta oldukları “Erzurum Geces”nn y olması çn bunalan nsanlar çn tek çıkar yol gtmektr. İnsanlar önce
var gücüyle çalışmıştır. Saat 18.00’de Ulus semtnde susar, kend çlerne gömülür, sonra da çekp gderler.
bulunan ve br nev otel - pansyon gb kullanılan Evkaf
Apartmanı’ndak odasına yorgun dönmüş, oda Bu parçada kendsnden böyle söz edlen yazar
hzmetlsnden br kahve stemştr. Ancak getrlp aşağıdaklerden hangsyle ntelendrleblr?
masasına bırakılan son kahvesn çmek nasp olmaz
şare. Zra şar, an ve şddetl br kalp krzyle yere A) Yazmayı yaşam bçmne dönüştüren
yığılmıştır ve orada onu kaldıracak kmse de yoktur.
B) İnsanları gözlemlemey blen
Bu parçada sözü edlen sanatçının üzernde en çok
durulan yönü aşağıdaklerden hangsdr? C) Mutsuz olmaktan korkan

A) Hareketl br yaşama sahp olması D) İnsanın mutsuzluğuna dkkat çeken

B) Yalnızlıkla geçen yaşamı E) Yaşadığı zamandan şkâyet eden

C) Dostluk lşklernn y olması

D) Duygusal br yapıya sahp bulunması

E) Akrabalarından ayrı yaşaması

16. Adalet Ağaoğlu’nun hkâyelernde rony sağlama 18. Paul Erdös, kendn mesleğne adadığı çn evlenmemş
yollarından br ortak blgde çarpıtmadır. Yazar, bunu br teorsyendr. Sürekl seyahat hâlndeyd,
2018 ALES
2018 ALES

halka mal olmuş kelme ve deymler ters yüz ederek ya meslektaşlarının kapıları önünde anden ortaya çıkıp
da toplum tarafından kabul görmüş olayları değştrerek “Algılarım açık.” dyerek çalışmalarının peşnden koşardı.
yapar. Duvar Öyküsü hkâyesnde batıl nançları Sorunlar üzerne br ya da k gün düşünürdü. İlerleyen
eleştrmek çn bu yönteme başvuran yazar, yerl rehber yaşlarında çok fazla kahve çmeye başladı çünkü günde
kadının ağzından hçbr kutsallığı olmayan br taşı, 19-20 saat matematk üzerne çalışıyordu. Ntekm
“Ayağının tozunu duvarın dbne çalın.” şeklndek sözlerle kararlılığı ve şne olan odaklılığıyla karşılığını da aldı.
kutsayan halkı eleştrr. Çınlama hkâyesnde “akla hayale Paul Erdös, yaklaşık 1.500 öneml makale yayımladı;
gelmedk” deym yerne “akla hayale geldk” şeklnde günümüz matematkçler se altı derecel ayrılık sayılarını
Türkçede olmayan br fade olarak kullanan yazar, açıklayan “Erdös sayıları”nı hesaplamaya çalışıyor.
okuyucuyu sarsmayı hedefler.
Bu parçaya göre Paul Erdös’ün, çnde bulunduğu
Bu parçaya göre Adalet Ağaoğlu’nun en belrgn ruhsal durumu en y anlatan sözcük çft
ntelğ aşağıdaklerden hangsdr? aşağıdaklerden hangsdr?

A) Toplumun aksayan yönlern ele alması A) Aşırılık - tutarlılık

B) Deymlere yen anlamlar yükleme çabası B) Özver - kanaat

C) Hkâyenn temeln ronye bağlaması C) Motvasyon - ısrar

D) Alışılagelmş blglerde sapmaya başvurması D) Yenlk - taklt

E) Çatışmadan yararlanarak merak uyandırması E) Yetknlk - değşkenlk

108
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !
2
20 20:00
Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Süreli Çöz

 Bu testi, 20 dakika içerisinde çözmeye çalışınız.


 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.

 Bu testte yer alan metin birleştirme sorularında, bire bir cümlelerin birleştirilmiş düz hâllerini aramak doğru
Riski Azalt

değildir. Anlamsal olarak her iki cümlenin de barındığı, ortak tarafların korunduğu, fazlalıkların birleştirildiği bir yapıyı
aramalıyız. Matematikte A ve B kümelerini birleştirirken nasıl ortak olanı iki kez saymıyor ya da birinde olup diğerinde
olmayanı dışarıda bırakmıyorsak işte burada da tamamen onu yapıyoruz.
 Bir düşünceyi destekler nitelikte olmak; o düşünceyi kabul etmek, benimsemek, o çizgide gitmek gibi düşünülebilir.
Sözü edilen düşünce ne? Yazar böyle bakıyor mu ya da böyle baktığı yönünde elimizde bir ipucu var mı? Bu soruları
cevaplayabilirsek sorumuz değer kazanır.

Tarih: D: Y: B: N:

1. Zorlukları sonuna kadar görmek sterz çünkü kendmz 2. Felsefe, Descartes’ın entelektüel lg alanlarından sadece
zorlamak bz keyflendrr. Bertrand Russell bu konuda bryd. Oldukça başarılı br matematkçyd ve asıl şöhret
2023 MSÜ

2014 YGS

şunu söylemştr: “Zor br kazanım çn kayda değer br şmd bzm bldğmz x-y eksenl koordnat sstemn
şeklde yapılan şe odaklanablmek gerekr.” İy br keşfetmesnden ler gelr. Söylentye göre, tavanda
odaklanma ve sağlıklı br konsantrasyon olmadıkça geznen br sneğ gözleryle takp ettğ sırada sneğn
stenen sonuç elde edlemeyeblr. Bu da kşnn kend farklı noktalardak konumunu nasıl tanımlayacağını merak
sınırlarını aşması yan kendsn zorlamasıyla mümkündür. etmes, Kartezyen koordnat sstemn bulmasını
sağlamıştır. Doğa blmler de cezbederd onu, hem
Bu parçada aşağıdaklerden hangsne değnlmştr? astronom hem de byologdu. Flozof olarak şöhret,
çoğunlukla blgnn sınırlarını nceledğ Yöntem Üzerne
A) Kendsn zorlamayı seven kşlern başarıya Konuşma ve Medtasyonlar adlı ktaplarına dayanır.
ulaşabldğne
I. Brden çok alanda söz sahb olduğu çn vaktn
B) Yaşamın her alanında nsanı zorlayacak olayların özellkle br alana özgü kılmakta zorlandığına
olduğuna
II. Hâlen kullanılan konum tanımlama sstemn zorda
C) Başarısız breylern geçmş dönemlernde herhang br kaldığı br durum sonucunda oluşturduğuna
zorluk yaşamadıklarına
III. Felsefe alanındak tanınırlığının, genelde, blg
D) Sorumluluk sahb olanların, çalıştıkları ortamlarda çok üzerne yazdığı ktapların çerklernden geldğne
sevldklerne
Bu parçada Descartes le lgl olarak yukarıdaklerden
E) Başarı çn sadece sağlıklı konsantrasyonun yeterl hanglerne değnlmştr?
olduğuna A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

109
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

2 PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA ! Kronometreni aç!


Senden istenen sürede çöz.

3. Boşa söz harcama, pek tut dln 5. Gönül blmeyenler çoktur


Bela açar başına bu dl br gün Blmeyende gönül yoktur
2019 MSÜ

Yalan soğan gb, baldır doğru söz Blmş ol k gönül haktır


Bal ye, soğan yyp acıtma ağız Sakın ol ha, kırma gardaş

Edp Ahmet Yüknek’ye at bu dörtlükte vurgulanmak Bu dzelerde anlatılmak stenen aşağıdaklerden
stenen temel düşünce aşağıdaklerden hangsdr? hangsyle lgldr?
A) Konuştuklarına dkkat etmeyenler, gerçek dost olarak A) Yaşama bağlılık B) Gençlğn kıymet
ntelendrlmemeldr.
C) Yaşamın güzellğ D) Aşkın evrensellğ
B) Doğru sözün önem, dürüst davranışlarla somut hâle
getrlmeldr. E) Hoşgörülü olma

C) Her türlü koşulda yalnızca doğruyu söylemek br


erdemdr.

D) Gereksz konuşmaktan sakınılmalı ve dürüst 6. Tyatro sanatçısı Muammer Karaca çelmsz ve zayıftı,
olunmalıdır. şar Yahya Kemal se nadına şşman... Karaca az yerd,

2018 ALES
şar çok yemeye düşkündü. Br gün Park Otelde
E) Yalan söyleme alışkanlığı olanlar, lkel tutumlardan karşılaştılar. Yahya Kemal, Muammer Karaca’ya takıldı:
uzak durur. “Yahu nedr senn bu perhzn, et yemezsn, yağlı yemek
yemezsn, kürdan gb kalmışsın, sen gören ülkede kıtlık
var sanır.” Muammer Karaca, sahnelerden kaptığı
hazırcevaplılıkla sözü yapıştırdı: “Evet, fakat sen gören
de bu kıtlığa sen sebep oldun sanır.”

Bu parçada Muammer Karaca le Yahya Kemal’n


brbrne yaklaşımı aşağıdaklerden hangsdr?
A) İdealst B) Öğretc C) Destekleyc

D) Gerçekç E) İğneleyc

7. Büyük heyecan!
2020 TYT

Çok heyecanlıyım. Gecem gündüzüme karıştı, kalbm


sürekl ağzımda atıyor sank ve karnımda dnmeyen br
ağrı... Yok, hasta değlm şükür. Yen br oyun çıkarmanın
eşğndeym sadece k bu da beklenmeyen br anda aşka
4. Neşet Ertaş’ın türkülernde evnden, yöresnden ayrılan düşer gb tepe taklak eder bünyey. Seyrcden en sık
kşnn duygularının öne çıktığını görürüz. Onun
2023 MSÜ

gelen “Ay, nasıl ezberlyorsunuz koca oyunu?” sorusu ne


türkülernde halkın sanat gücünü, ulusal konuları ve halkın çok şaşırtır oyuncuları oysa. Tek kşlk oyunda, yükü ağır
sosyal hayatından zler görürüz. Gurbettek kş, olsa da ezber teferruattır sadece. Bedennden başka br
sorunlarını çözemedğnde olaylara kaderc yaklaşır, beden yaratmaktır yen br karakter çıkarmak tyatroda,
çektğ olumsuzlukları alın yazısı olarak nteler. Çünkü doğumdan ble zordur bu aslında.
gurbete gtmenn en büyük neden geçm sıkıntısıdır.
Ekonomk nedenlerle gurbete çıkan erkek, feleğ suçlar;
Bu köşe yazısıyla lgl aşağıdaklerden hangs
felekten yardım bekler.
söyleneblr?
Bu parçada Neşet Ertaş’la lgl olarak aşağıdaklern A) Heyecan duygusunun sanata katkısı fade edlmektedr.
hangsne değnlmştr?
B) En büyük mutluluğun nsanlarla br şeyler paylaşmak
A) Türkülerndek anlatımına
olduğu belrtlmektedr.
B) Türkülernn kurgusuna
C) Ezber kablyetnn özel br yetenek olduğu
söylenmektedr.
C) Türkülernn evrensellğne
D) Seyrcnn, görsel sanatların çok öneml br fgürü
D) Türkülernn konusuna olduğu açıklanmaktadır.
E) Sanattak kalıcılığına E) Br şeyler başarmış olmanın verdğ mutluluğun boyutu
anlatılmaktadır.

110
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Senden istenen sürede çöz.
PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !
2
8. Aşağıdak parçalardan hangs “Okurla duygu brlğne 9. Abant İzzet Baysal Ünverstes öğretm görevller
ulaşablen yazarlar, ortak paydada buluşmanın tarafından üç farklı konuda yapılan tekrarlı anket sonuçları
2021 TYT

mutluluğunu yaşamanın yanı sıra okurun neler stedğnn şöyledr:


de farkındadırlar.” düşüncesne uzak düşmektedr?
I. Yapılan ankette dışarıda yemek yeme sıklıkları aynı
A) Salnger’n lk ve tek romanı olan Çavdar Tarlasında
olan yanıtlayıcılar, bu durumu farklı sıklık
Çocuklar, ergenlk dönemndek br çocuğun dünyayı
sözcükleryle ntelemşlerdr. Örneğn “haftada brden
algılayış bçmn anlatır. Samm dl ve karaktern
daha az” dışarıda yemek yyen 14 yanıtlayıcının ks
çnde bulunduğu duyguların okuyucuya olan
bunu “nadren”, 10’u “bazen”, ks se “sık sık” olarak
yansıması, onu kısa sürede dünya edebyatı
ntelendrmektedr. Benzer bçmde dışarıda yemek
lstelernde lk sıralara taşır.
yeme sıklığını “bazen” olarak belrten 46
yanıtlayıcıdan 10’u “haftada brden daha az”, 30’u
B) George Orwell’ın 1984 adlı eser, geçmşn aslında ne
“haftada br kez ya da daha fazla”, altısı se “günde
kadar da gelecekten zler taşıdığını ortaya koyuyor.
br kez ya da daha fazla” dışarıda yemek yemektedr.
1948’de kaleme aldığı bu eser le Orwell, günümüz
modern dünyasına br protesto bırakıyor. Her ne kadar
II. Snemaya gtme sıklıkları sorulan yanıtlayıcıların
ktabında 1984 yılını tasvr etse de ktabın
altısı kendleryle yapılan k ankette de hç snemaya
dernlklernde bugünden zler de bulablmenz
gtmedğn belrtmştr. “Nadren” snemaya gttğn
mümkün.
söyleyen 57 yanıtlayıcıdan 12’s knc ankette “hç”
kategorsn, 43’ü “haftada brden daha az”, ks se
C) Khaled Hossen’nn kaleme aldığı Uçurtma Avcısı,
“haftada br kez ya da daha fazla” kategorsn
yüreklere şleyen hkâyesyle yayımlandığı günden
şaretlemştr. Snemaya gtme sıklığı sorulduğunda
tbaren en çok satan romanlar arasında yer almakta.
“bazen” yanıtını veren 66 yanıtlayıcıdan altısı knc
Konusu arkadaşlık üzerne kurulmuş olan eser,
ankette “hç” snemaya gtmedğn, 57’s “haftada
nsanlığa at ortak duygularla tüm dünyayı kucaklıyor.
brden daha az” snemaya gttğn, üçü “haftada br
kez ya da daha fazla” snemaya gttğn belrtmştr.
D) Gülseren Budayıcıoğlu’nun 2015 yılında yayımlanan
eser Kral Kaybederse, kendn dama doruklarda gören
III. Yanıtlayıcılara nternette ne kadar zaman geçrdkler
br avcının avı yüzünden nasıl uçurumun eşğne
sorulmuş. Sadece k yanıtlayıcı hem lk ankette hem
gelebleceğn çarpıcı br şeklde ortaya koyuyor.
de kncsnde nternet hç kullanmadığını belrtmştr.
Danışanının yaşamını km zaman br öykücü km
İnternette “az” vakt geçrdğn belrten 18
zaman br doktor edasıyla ele alan yazar, dernlkl
yanıtlayıcıdan dördü bunu knc ankette “hç”
duygusallıkla okuru etklemektedr.
kategorsn terch ederek fade ederken 11’ “günde
br saatten az”, ks “günde 1-4 saat arası”, br se
E) Brezlyalı yazar Jose Mauro de Vasconcelos’un “günde 4 saatten fazla” zamanı nternet le geçrdğn
1968’de yayımlanan Şeker Portakalı adlı eser, yalın fade etmştr.
anlatımı ve çarpıcı hkâyesyle dünya edebyatının
unutulmaz başyapıtları arasında yer alıyor. Yazarının
Bu deneyler sonucu aşağıdaklerden hangs
hayatından zler taşıyan eser, br çocuğun ç
kanıtlanmış olablr?
dünyasından yola çıkarak tüm nsanlığa acıyla
yoğrularak olgunlaşmanın ağırlığını duyumsatıyor. A) Yanıtlayıcıların hassasyet algısı, anlık olarak
değşmler gösterdğ çn sonuçlar yanlış çıkmaktadır.

B) Değşk konulardak soruların yanıtlarının çelşkenlk


taşıması konunun çerğyle lgldr.

C) Kategorlernn sayısallaştırılmadan verlmes,


yanıtlayıcıların farklı algılamasına yol açmaktadır.

D) Toplumsal algının gelşmesyle ölçüleblrlk arasında


doğrulanablr br bağ vardır.

E) Anketlerde sorulan soruların uzaması, zamanla nesnel


gerçeklğ zedelemektedr.

111
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

2 PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA ! Kronometreni aç!


Senden istenen sürede çöz.

10. Gazetec: 12. Temzlk hastalığının günümüzde oldukça yaygınlaştığı


— Öğrenclerne ktaptak blgler eksksz aktarabldğ çn sanılsa da bu takıntının geçmşte de benzer yaygınlıkta
2021 TYT

2023 TYT
ödül alan öğretmene neden bu mesleğ bırakmasını olduğu söyleneblr. Fakat daha önceler “ttz” olarak
önerdnz? adlandırdığımız kşlern büyük kısmının gzl br temzlk
hastası olduğu atlanmış br durumdur. Bu, kşy o kadar
Uzman öğretmen: çok zorlayıcı br rahatsızlıktır k temzlk hastalığının “ruh
kanser” olarak da adlandırıldığı olur. Temzlk hastalığının
— Öğrenclere aktardığı blglern heps zaten ktapta
konusu daha çok ellern, evn ve bedenn temzlğne
olduğu çn.
dardr. Eve her gelşnde lk olarak sabah gydğ ve
dışarıda krlenen (!) gyslern kapıdan grnce çıkarmak,
Gazetec:
drekt banyoya grmek, bu şlem tüm evdek breylere
— Pek sz öğretmenlk yapacak olsanız ktaptak blgler yaptırmak, köşe bucak temzlğn hemen hemen her gün
öğrenclere aktarma yerne ne yaparsınız? yapıyor olmak, ellern sık yıkanması ve yıkama süresnn
fazla olması, çamaşırları tekrar tekrar yıkamak, bulaşıkları
Uzman öğretmen: çamaşır suyuyla yıkıyor olmak… Bunları ttzlk tanısıyla
— Onlara zaten ulaşablecekler blgler boca etmektense geçştremeyz, bunlar basbayağı hastalıktır.
şu ana dek kmsenn cevabını bulamadığı gzler
aydınlatablmek amacıyla doğru soruları nasıl Aşağıdaklerden hangs bu parçada belrtlenler
soracaklarını öğretrdm. destekler ntelktedr?

Aşağıdak yargılardan hangsnn bu dyalogdak A) Sağlığa zarar verecek etklerden korunmak çn
uzman öğretmenn eğtm anlayışıyla örtüştüğü yapılacak uygulamalara temzlk denr.
söyleneblr?
B) Hastalık yapan brçok bakter ve mkroorganzma ev
A) Dünyadak herkes mutluluk ve ylk çn çalıştığını temzlğne dkkat etmeyen kşlern mekânlarına
söyledğne göre bu kavga, kargaşa ve savaşlar neden yerleşmektedr.
oluşuyor?
C) Çocuklara temzlk alışkanlıklarının erken yaşlarda
B) Hç kmse çocuğuna daha kötü br şart bırakmak kazandırılması gerekmektedr.
stemedğ hâlde neden gelecek kuşaklara berbat br
dünya bırakma yarışındayız? D) Kşnn bakımlı ve sağlıklı olmak çn yaptığı öz bakım
uygulamaları çok çeştldr.
C) Her yönüyle olumlu başlayan arkadaşlıklar, neden br
gün gelp de büyük br kavgayla sona erer? E) Aşırı temzlk yapma steğ ve gereksz ttzlk ruhsal br
bozukluğu şaret eder.
D) Blm nsanlarının tahmnler br br tutuyor, pek buna
göre dnozorlar kaç mlyon yıl önce yaşamışlar ve
neden yok olmuşlar?

E) Hçbr savaşın kazananı olmadığını herkes bldğ hâlde


neden toplumlar savaş çığırtkanlığı yapmaktan ger
durmayablyorlar?

11. Özellkle son 30 yıllık süreçte, öncek klm değşmlernden


çok farklı, brkml ve brbrn etkleyerek tetkler ntelkte
brçok doğa felaketne neden olan küresel ısınma olgusu le
ortaya çıkan olaylar zncr meydana gelmektedr. Küresel
ısınmanın gderek artmasına bağlı olarak sorunların devam
edeceğ, belrl br kırılma noktasından sonra da ger
dönüşü olmayan felaketler sonucu, nsanın ve dğer
canlıların geleceğnn ble tehlkeye düşeceğ olasılığından
söz edlmektedr. Tehlkelern konuşulduğu ortamda ortaya
güneş enerjsnden daha fazla yararlanılması gb parlak
fkrler de çıkmaya başlamıştır.

Bu parçaya göre aşağıdak önlemlerden hangs


küresel ısınmanın sonucudur?
A) Rüzgâr enerjsnden yararlanılması

B) Fabrka bacalarının temzlenmes

C) Yer altı kaynaklarının çıkarılması

D) Güneş enerjsyle çalışan araç üretm

E) Bsklet kullanımının yaygınlaştırılması

112
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Senden istenen sürede çöz.
PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !
2
13. İlkokul öğretmen olan br komşumuzun verdğ Doğan 15. Her edebyat eleştrs, braz öznellk taşır. Bu anlayıştan
Kardeş ve Tarih Dünyası cltlernn hayatımda öneml yer hareket edlerek yola çıkılırsa varılacak nokta daha y

2021 MSÜ
2017 ALES

vardır. Hepsn baştan sona brkaç defa okumuşumdur. O belrlenmş olur. Yorumların ve değerlendrmelern kesn
eserler, benm başka ktaplara merakımı da kamçıladı. ve mutlak br üslupla sonuçlandırılması, yapılan eleştrye
Ortaokul sıralarında Jules Verne’n o tadına doyum olmaz de zarar vereceğnden bu tutumdan kaçınmak gerekr. Br
ktaplarını, Reşat Nurler, Hüseyn Rahmler, Refk sosyal blm olarak edebyat ve özelde eleştr türü,
Haltler, Peyam Safaları okudum. Aynı yıllarda Ahmet kesnlemeden çok genellemedr. Çünkü bu genelleme,
Rasm’den okuduğum Eşkâl-i Zaman’ı unutamam; Ömer eser değerlendrp hüküm verrken yaşanılan devrn bakış
Rıza Doğrul tercümesnden defalarca okuduğum Kelile ve açısına göndermede bulunur ve onu temsl eder.
Dimne’y de. Ve tab Klsl Rıfat Bey’n tercüme ettğ
Bostan ve Gülistan… Sonra Mesnevi ve Mllî Eğtm Aşağıdaklerden hangs bu parçada sözü edlen
Bakanlığı tarafından yayımlanan klasklern büyük br edebyat eleştrsnn br özellğdr?
kısmı…
A) Okuru blglendrmeye dönük olma
Bu parçada anlatılan durum, aşağıdaklerden
hangsne örnek oluşturur? B) Kşden kşye değşeblen yargılar çerme

A) Ktabın temel htyaç kabul edldğne C) Blnmeyen yazarları blnr hâle getrme

B) Eğtmde yaşın öneml olmadığına D) Kalıcı eserler üzernde yoğunlaşma

C) Her eserden br başka esere yol olduğuna E) Yazarı hoşnut edecek tutum çnde bulunma

D) Ale ortamının okumaya katkısına

E) Kütüphanelern okumayı kolaylaştırdığına

14. Oktay Akbal’ın ktaplarını okuduktan sonra hkâye


yazmaya kalkıştığımı, bu şn çok zor olmadığını, 16. Tuhaf mı tuhaf br çalışma alanıdır şu felsefe denen şey.
Çok kez br ss bürümüştür ortalığı. Değl yolu arada br
2019 ALES

yapableceğm düşündüğümü anımsıyorum. Ufak tefek br


şeyler yazdığım olurdu ama adı sanı bell bçmde “Ben de felsefeye düşenler, flozoflar ble sıkça nerede olduklarını
br hkâye yazacağım.” dye masa başına geçşm, göremezler. Sorgulamanın btp tükenmedğ br belrszlk
yazmaya cesaret edşm Akbal’ın hkâyelernn elmden dünyası nşa edp durur felsefe. Bu durumu, kurulu
düşmedğ br yaza rastlar. O yıllarda severek okuduğum düzenler bozmada adı kötüye çıkan çağımızın o altüst
yazarların başında Orhan Kemal ve Sat Fak gelyordu edc hızına yükleyemeyz elbette. Daha başlangıcından
ama onların ktapları bende böyle br etk yaratmamış, ber felsefenn yern belrlemede güçlük çeklmştr.
böylesne yoğun bçmde yazma arzusuna yol açmamıştı.
Bu parçada anlatılanlara en yakın görüş aşağıdaklern
Kendnden böyle söz eden yazarın yazıya başlama hangsnde vardır?
serüven aşağıdaklern hangsnde belrtlmştr? A) Felsefe, ortaya çıktığı günden ber soru sormaya
A) Bazı yazarlar, yazma dürtüsünü harekete devam etmektedr.
geçrmektedr.
B) Felsefenn kendne özgü, değşmeyen, kalıcı doğruları
B) Başarılı yazarlar, okurunu başka alanlara vardır.
yönlendrmektedr.
C) Modern zamanlarda felsefenn yer ve önem
C) Blnçl okurlar, lg duydukları alanda okuma azalmaktadır.
yapmaktadır.
D) Felsefecler, dünya hayatıyla lgl her soruyu cevap
D) Hkâye, kendne özgü yapısıyla yazma steğ vereblmşlerdr.
uyandırmaktadır.
E) Felsefe, aynı soru ve cevapları farklı zamanlarda tekrar
E) Güncel olayların anlatısı, yazara sempatk gelmektedr. gündeme getrmektedr.

113
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

2 PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA ! Kronometreni aç!


Senden istenen sürede çöz.

17. Düşünen cahl olamaz 19. Benm çn öneml olan, okurdan gelen yorumlardır.
Cahl kendn blemez Açıkçası o sıradan okur dye tabr edlen kesmn çok çok
2019 DGS

2019 DGS
Can gder fkr ölmez daha ön yargısız, açık fkrl ve samm olduğunu gördüm
Bırak ben konuşayım her sefernde. Bence syas ve kültürel seçknler, çok daha
tepksel. Onlar daha ön yargılı. Oysa bu küçük seçknc
Cahllğ bz yenelm
çembern dışına çıkınca İzmr’den Dyarbakır’a her mza
gününde ve söyleşde br kez daha gördüm k gerçek okur
Aşağıdaklerden hangs çerdğ düşünce yönünden ne yazara bakıyor ne dedkodulara. O sadece ve
yukarıdak şre anlamca en yakındır? doğrudan ktapla lşk kuruyor. O kadar ntelkl ve samm
A) Yüksek fkrl kşler, ekonomk yönden başkalarına br okur-ktap lşks. Ben şte bu kesmden çok olumlu
muhtaç olmazlar. tepkler aldım romanla lgl.

B) Cahllern sözler, gelecekle değl çnde bulundukları Bu parçada okurun yazar tarafından ön yargısız olarak
zamanla lgldr. görülmes, aşağıdaklerden hangsne
bağlanmaktadır?
C) Cahl kşler, olaylar karşısında düşünüp yorum yapma A) Yazarlar arası seçm yapmada ttz davranmasına
kablyetnden uzaktır.
B) Günceln tuzağına düşmeden okumalar yapmasına
D) En büyük cahllk, okuduklarına farklı anlamlar
yükleyerek onları saptıranların cahllğdr. C) Kendne htap eden eserler y blmesne
E) Cahllern çoğunlukta olduğu br toplumda blgl D) Yazarın kmlğyle değl, doğrudan ktapla lşk
nsanlar, yalnızlığa mahkûmdur. kurmasına

E) Syas tartışmaların uzağında durmasına

20. Aşağıdak parçalardan hangs “Br nsan, doğuştan


18. Ürünler ChatGPT dâhl brçok yapay zekâ aplkasyonunun
yeteneğ düşük olduğu br alanda başarılı olablr m?”
enerjlendrlmesnde kullanılan Slkon Vads kuruluşu
sorusuna cevap vermektedr?
Nvda, yatırımcıların saldırısına uğradı ve pyasa değer
br trlyon doları aşan lk çp şrket oldu. Türkye A) Zekâ, sahbn şımartan hoş br aroma gbdr.
ekonomsnn büyüklüğünün 900 mlyar dolar olduğunu Zekâsına güvenerek çalışmaya gerek duymadan
hatırlayalım. Yapay zekânın tehlkel br cat olduğu ömrünü geçren nsanlar tanıyorum. Bu kşler,
gerekçesyle durdurulması veya regüle edlmes kalıtsal özellkler sayesnde br alanda başarılı
konusunda çağrılar artıyor ve bu çağrılarda yapay zekâ olmakla yetnrken çok daha başarılı olablecekler
sektöründe çalışanların ses en yüksek duyuluyor. Ama alanları gözden kaçırıyor.
yatırımcıların bu kadar ştahını kabartan br sektörün
önüne set çeklmes mümkün görünmüyor. Ürünler B) Beynn kendn değştreblmesyle lgl çalışmalar, onun
dünyayı klm felaketne sürükleyen dev petrol şrketlern br alana yoğunlaştığında başarılı olmasını sağlayan
de zapturapt altına almak mümkün olmamıştı. İnsanlık becerler kazanabldğn gösteryor. Sporcuların
hızla klm kıyametne doğru yol alırken hâlâ da değl... zamanla kaslarını güçlendrmes gb beyn de yen
nöral bağlantılar kurarak kendn gelştreblyor.
Bu parçaya göre yazarın kaygısı aşağıdaklerden C) Zekâ testler aklın shrl br gösterges olmaktan
hangsyle doğrudan lşkldr? zyade bell br tür test çözme becersn ölçen
araçlardır. Testte başarılı olan kşlern yeteneklernn
A) Yapay zekâ sstemlerne enerj sağlayan br şrketn
yüksek olduğu değl, sorulara cevap verme konusunda
hsselernn yatırımcılar tarafından rağbet görmes
dğerlernden daha y eğtm aldığı söyleneblr.
B) Yapay zekâ şrketlernn sermaye olarak petrol D) Breysel farklılıklar üzerne yapılan çalışmalar, daha
şrketlernden beslendğnn gerektğnce blnmemes önce göz önüne alınmamış olguların araştırılmasına
öncülük edyor. Hepmzn günlük hayatta “Babası ve
ÇIKMIŞ SORU

C) Çevre felaketne neden olan petrol şrketlernn annes yetenekl, elbette yetenekl olacak çocuk!”
zararlarının daha aza ndrlmesnn mümkün olmaması demes, bu araştırmalarla blmsel olarak kanıtlanıyor.

D) İklm krznn ger dönülemez br hâl almaya doğru E) Herkes kend belleğn gelştrmey öğreneblr ama her
gtmes karşısında resmî yetkllern gerekl çabayı şey hatırlar dye br kural yok. İnsan beyn kendnden
göstermemes beklenen davranışları yerne getrmeye odaklanır ama
ters de olablr. Örneğn hatırlamak stedğ br olayı
E) Değşk noktalardan tehlkel gördüğü yapay zekâ unuturken unutmak stedklern hatırlayablr.
uygulamalarının rsklernn yatırımcılar tarafından kulak
ardı edlmes 2021 - TYT

114
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !
3
18 18:00
Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Süreli Çöz

 Bu testi, 18 dakika içerisinde çözmeye çalışınız.


 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.

 “Bir metnin bir soruya karşılık olarak verilmesi”nin sorulması başka şey, “Parçada aşağıdaki sorulardan
Riski Azalt

hangisinin cevabı yoktur?” şeklinde sorulması başka bir şeydir. Metnin hangi soruya karşılık olarak
sorulduğunu aradığımızda metnin özellikle giriş ve sonuç bölümleri ve varsa içinde “yani, demem o ki, evet,
hayır…” gibi ifadelerin olduğu bölümler bizim için daha anlamlıdır. Bu tip sorularda, metinde “asıl anlatılan” ile
ilgilenmemiz gerekmektedir. Ancak diğer soru tipinde, klasik bir yardımcı düşünce sorusunda olduğu gibi,
“... aslında hangisine değinilmemiştir?” tarzında bir soru gibi okuyup seçenek-metinden ilgili bölüm
eşleştirmesi yapılmalıdır.

Tarih: D: Y: B: N:

1. Buddenbrooklar; ale hkâyelernn anlatıla anlatıla 2. Edebyatın nternet sayfalarında yer alması başka br
btrlemedğ br dönemde, hayatla lk temasın, lk endşey de berabernde getryor. Burada yayımlanan
2021 TYT

öfkelern, lk bağlılıkların, ömür boyu cebelleşlecek temel eserler ne kadar doğru? İnternet ortamında defalarca yer
hasret ve nefret duygularının kurulduğu “ale”den, o “lk değştren ve kopyalanan yazı ve şrler, km zaman
sahne”den gerçek br edebyat çıkarablmenn yollarını asıllığını kaybedyor. Bu durum, ünlü köşe yazarlarını ble
gösteren br harta olmasıyla da önemsenmel. Çünkü zor durumda bırakablyor. Yazılarına alıntıladıkları şrler
modern breye dünyanın ve tarhn çarpıtılmış br özetn nternetten kopyalayan yazarlar, çok blnen bu şrlern
sunan, eşyaların smlern, zamanın rtmn, çernn yanlış yazılacağını hesaba katmadıkları çn okurlarını
fazletlern ve dışarının tehlkelern öğreten, sonra da ya yanlış blglendreblyor. Özellkle Türkçeye yabancı
sadık köles ya da hınç dolu düşmanı hâlnde kalabalıklar dllerden gren kelme ve tamlamaların hatta cümlelern
arasına salan o lk “çember”, aley anlatma dürtüsünün, yazımında yapılan hatalar; anlam kaymalarına, yanlış
duygusal br hesap dökümü olup çıkmaya fazlasıyla anlaşılmalara sebep oluyor. Bütün bunlar, pek çok yazı ve
meyll olduğunu blyoruz. Edebyat, Flaubert’den şrn yanlış ve eksk bçmde hafızalarda yer etmes ve bu
nakledenlerden duyup tekrar ettğmz gb, son kertede hâlyle geleceğe taşınması gb olumsuz br durum ortaya
otobyografk olablr elbette ama bu otobyografnn çıkarıyor.
formunun, nyetlernn ve sınırlarının ne olacağı galba çok
daha öneml br mesele. Bu parçada edebyatın nternet sayfalarında yer
alması hang açıdan eleştrlmektedr?
Bu parçada aşağıdak konulardan hangs
A) Yayımlanan şrlern Türkçenn ses yapısına dkkat
tartışılmaktadır?
edlmeden ezberlenmes
A) Otobyografk yapıtların özellkler
B) Yazı ve şrlern hatalı olup olmadığı kontrol edlmeden
B) Yazarlarla yapıtları arasındak çelşk defalarca kopyalanıp kullanılması

C) Ale ç kavgaları yapıtlarda şleme C) Şar ve yazar smlernn bazı kesmler tarafından
blerek yanlış yazılması
D) Ale hkâyelernn gerçeklğe uygunluğu
D) Sözcüklern yazı ve şrdek anlamlarına uygun
E) Edebî eserlerde kuşaklar arası çatışma kullanılmaması

E) Sevyes düşük yazı ve şrlern herhang br ktapta yer


almadan geleceğe kalması

115
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

3 PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA ! Kronometreni aç!


Senden istenen sürede çöz.

3. Fransız edebyatının usta kalemlernden Antone de Sant 5. Atölye kelmes, lk kez lsede okurken dkkatm çekt. O
Exupéry, yapıtlarıyla brçok okurun dünyasında slnmez güne kadar çevremzde gördüğümüz yerlere atölye değl
2018 TYT

2018 TYT
zler bırakmış br yazar. Exupéry, bu ktabında Fransa’nın dükkân derdk. Şakr Hoca’mızdan resm ders aldığımız,
Almanlar tarafından şgal edldğ II. Dünya Savaşı’nın en kend yaptığı eserlerle süslü, braz loşça sınıfın adı resm
zor günlernde, keşf uçuşuna gönderlen plotların anbean atölyesyd. Resm atölyes, bzm çn okulun en özgür
yaşadıklarını ve onların gözünden savaşın nsanlar mekânlarından bryd. Ve farklıydı. Öyle k şmd ble
üzernde açtığı yaraları dle getryor. oturmuş sze anlatıyorum. Atölyede, çmzde br yerlerde
saklı olduğuna nandığımız ressamı, br sanat nsanını,
Bu parçaya göre Exupéry’nn sözü edlen eser, okuru bulup çıkarmaya çalışırdık. Bunu km zaman br kara
kalemn çzgleryle, km zaman çn mürekkeb marfetyle
I. kşsel görüşler, km zaman da kâğıdımızı buruş buruş eden sulu boyanın
renklernde arardık. Şmd mazye dalıp benm aradığım
II. savaşın nsan üzerndek etkler, gb

III. gerçeklk Bu parçada

konularından hangleryle buluşturur? I. hüzün,

A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III II. özlem,

D) I ve II E) I, II ve III III. pşmanlık

duygularından hangler belrgndr?


A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

4. Blgsayar ve nternet, gündelk hayatımıza doludzgn


grerek pek çok alanda alışkanlıklarımızı da değştrd.
İnternet teknolojs lk olarak mektubu tarhn karanlık
sayfalarına gömdü. Hç kmse, meraklı gözlerle postacıyı
beklemyor artık. İletşm kurablmek çn pul yalamamız,
zarf kapatmamız, en yakın postanenn yolunu tutmamız
gerekmyor. Anında haberleşyoruz. Elbette nsan
sıcaklığı, el yazısının gzem, yazının kâğıda snen kokusu
ulaşmıyor bzlere. Br ekranın önünde oturup önceden
belrlenmş br yazı karakteryle hızlı hızlı, özenszce
yazılmış mesajı göreblyoruz. Elbette sıcaklık öldü.
6. Ktabı okurken Türkçenn güzel kullanılmasının ne kadar
Bu parça çn en uygun başlık aşağıdaklerden hangs öneml olduğunu br kere daha anlıyorum. Güzel konular;
olablr? güzel kelmelerle, güzel br dlle anlatılmalıdır dye
düşünüyorum. Bu anlamda bu yapıtta kullanılan dln de
A) Hızlı İletşmn Yararları
oldukça başarılı olduğunu söyleyeblrm. Kelmelerden,
anlatımdan hoşlanarak okudum metnler. Sonra da
B) Blgsayar ve İnternetn Faydaları
düşündüm “Bu metnler güzelleştren nedr?” dye.
C) Teknoloj ve Değşen Alışkanlıklarımız
Bu parçada en belrgn duygu aşağıdaklerden
hangsdr?
D) Teknolojk Gelşmelern Dünü ve Bugünü
A) İmrenme B) Beğenme C) Karamsarlık
E) Blgsayar ve İnternetn Gelşm
D) Özlem E) Pşmanlık

116
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Senden istenen sürede çöz.
PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !
3
7. Eleştr, lle de bugünle uğraşmak gb br görev çnde 9. Mete Gazoz, pandem nedenyle ertelenen ve 2021’de
değldr. Eleştr, geleceğ belrlemek gb br msyona da yapılan “2020 Tokyo Olmpyat Oyunları”nda kazandığı
2017 ALES

2017 ALES
sahp olamaz. Daha çok geleceğn edebî brkmn bugün altın madalya le Türk spor tarhne geçt. Okçulukta lk
yorumlayarak bugünle gelecek arasında köprü kurmaya defa br Türk sporcu olmpyat şampyonu oldu. 1999
talp olablr. Eleştr çn öneml olan, akademk terch yılında İstanbul’da doğan Mete Gazoz, 6 yaşında okçuluk
dyebleceğmz, mümkün olduğu kadar yrm otuz yıl sporuna lg duydu ve dersler almaya başladı. Aynı
gerden gelenler takp ederek onları değerlendrmek, zamanda okçu olan anne ve babasının desteğyle
onları bugünden anlamlandırmak olmalıdır. Fakat sz okçulukta lerlemek çn omuzlarını gelştrme amacıyla 8
eleştrmen olarak bugünün nabzını tutayım dedğnz anda yaşına kadar yüzme kursuna gtt. Okçulukta koordnasyon
özel brtakım sıkıntılar da berabernde gelyor. sağlamak amacıyla basketbol da oynadı. Görme ve dkkat
yeteneğn gelştrmek çn br sene boyunca da resm
Bu parçaya göre eleştr le lgl olarak kursuna gtt. Göz ve el koordnasyonuna katkı sağlaması
amacıyla pyano kursu da alıp k sene pyano çalan
I. Geleceğe ve bugüne yön verme kaygısı Gazoz, sanatın ve sporun çeştl dallarında eğtm alarak
taşımamalıdır. kendn gelştrd.

II. Bugünle gelecek arasında köprü vazfes görmeldr. Bu parçaya göre Mete Gazoz’la lgl olarak
I. Başarısının temel kaynağı, bedensel güç gerektren
III. Bugünün yapıtlarını ele alarak geleceğn sanatını farklı sporlarla lglenmesdr.
şekllendrmeldr.
II. Çok yönlü olması, başarıya ulaşmasını
yargılarından hangler çıkarılablr? kolaylaştırmıştır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
III. “Ağaç yaşken eğlr.” atasözü, başarı öyküsünü
D) I ve II E) II ve III özetlemektedr.

yargılarından hangler kesnlkle çıkarılır?


A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III

10. Br yapıt, ne denl büyük br düşünür ya da yazarın


kalemnden çıkmışsa o denl de kend gücüyle kendn
2017 ALES

8. Aynı yoldan ve aynı hızla gtmenze rağmen dönüş


yolculuğunun gdşten daha kısa sürdüğünü anlatablr. Dolayısıyla edebyat tarhçsnn, yapıtı kaleme
2017 ALES

hssedyorsanız yalnız değlsnz. Akademk anlamda lk alanın yaşam öyküsü ya da düşüncelerne başvurmasına
olarak 1950’lerde çalışılan bu olguya “dönüş yolculuğu hç gerek kalmaz. En güçlü kşlk, düşünsel yaşamla en
etks” denyor. Etky ölçmek çn yapılan deneylerde y özdeşleşen kşlktr. Br yapıtın güçsüz ve tutarsız
katılımcılar, dönüş yolculuğu süresnn ölçülen yanlarını anlamak söz konusu olduğunda ancak yazarın
değerlerden yaklaşık %20 daha kısa olduğunu düşünüyor. kşlğne ve yaşamının dış koşullarına başvurmak
Dönüş yolculuğu etks çn yaygın kabul gören açıklama, zorunluluğu doğar çok kez.
gdş esnasında tanınmış olan yolun dönüşte daha kısa
algılanması temelne dayanıyor. Zaman algısına yönelk Bu parçadan aşağıdaklerden hangs kesnlkle
çalışmalar da bu açıklamayı desteklyor. çıkarılır?
A) Dünyaca tanınmış yazarlar, dünyaya yön veren olayları
Bu parçadan aşağıdaklern hangs çıkarılablr? daha sabetl yorumlamışlardır.
A) Kaygılı breylerde zaman kavramı slkleşmektedr.
B) Üst düzey sanatçıların tüm yapıtları aynı sevyede
B) Zaman le sürekllk arasındak lşk değşkendr. olmayablr.

C) Gdlen yolun uzunluğu, kullanılan araca göre C) Büyük düşünürlern yapıtlarını anlamak çn yaşam
değşmektedr. öykülerne başvurulmalıdır.

D) Yolun blnyor olması, zaman algısını etklemektedr. D) Toplumla özdeşleşen düşünürlern toplumu
dönüştürmede daha etkn oldukları gözlemlenmştr.
E) Dönüş yolculukları, kavuşma düşüncesyle
kısalmaktadır. E) Yapıttak anlaşılmayan yerler çn yazarının kşlğne ve
yaşantısına bakmak gerekr.

117
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

3 PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA ! Kronometreni aç!


Senden istenen sürede çöz.

11. Benm ve yaşıtım brçok kşnn çocukluk hatıralarında 13. Ger dönüşüm, atık br maddenn doğaya bırakılmadan
komşuluk lşkler öneml br yer tutmaktadır. Bugün esk tekrar şlenerek aynı maddenn oluşturulması şlemne
2021 ALES

2019 ALES
Türk flmlernde tanıklık ettğmz komşu çocuklarıyla denmektedr. Ger dönüşüm le brlkte yen br ham
sokakta akşam saatlerne kadar oynanan oyunlar, komşu maddenn kullanım htyacı azalır. Böylelkle hem atıkların
teyzelern brbrlernn evlerne çat kapı zyarete gtmeler, doğayı bozarak krletmes, perşan etmes önlenr hem de
y günde kötü günde tüm mahalle halkının brbrne daha fazla ham madde htyacı doğmaz. Ger dönüşüm,
yardım etmes; günlük hayatımızın rutnyd. Komşularla en çok doğaya verlen hesapsız zararları önledğ çn
yoğun ve sürekl lşkler yanında mahalle halkı da brbrn terch edlmektedr. Pek çok madde, ger dönüşüm
tanımaktaydı ve sürekl etkleşm çndeyd. Kşler sayesnde tekrar tekrar kullanılmakta ve böylelkle ham
arasında güven duygusu hâkmd k bu duygu, bugün maddeye duyulan htyaç azalmaktadır.
sosyal sermaye olgusunun da temeln oluşturmaktadır.
Şmd aynı apartmanda oturduğumuz kşler tanımıyoruz. Bu parçaya göre ger dönüşümün terch neden
Asansörde denk gelrse zorak br tebessümle br aşağıdaklerden hangsdr?
“Günaydın!” ya da “İy akşamlar!” deyp sonra kend
dünyamıza çeklyoruz. Br tuz stemeye ble gdecek A) Atıkları dönüştürecek sstemn olmaması
kapısı olmuyor bazen nsanın.
B) Doğal dengenn bozulmasına duyarsız kalınması
Bu parçada aşağıdaklern hangsnden
yakınılmaktadır? C) Petrol atıklarının yaygın olması

A) Kmsenn br başkasına zaman ayıramamasından D) Atıkların doğaya zarar vermes

B) Apartmanların komşuluk lşksne elverşl E) Bazı maddelern dönüşümünün zorluğu


olmamasından

C) Komşuluk lşklernn zamanla zayıflamasından

D) Geçmştek alışkanlıkların unutulmasından

E) Yoğun ş temposunun kşy breyselleştrmesnden

12. “Bu zamandan sonra hang ktabın nasıl okunması


gerektğ hakkında brnn açıklamaları olmadan şn
2021 ALES

zevkne varamayacak mıyız?” dye söylenyorsanız sze


hak verrm. Ne yazık k bundan tam br asır önce 30 14. Eleştr, yapısı ve şlev gereğ edebyata yön verr ancak
yaşlarındak br Osmanlı subayının etrafında olup btenler eleştrmenn böyle br amacının olmaması gerekyor.
hakkında kaleme aldığı notlar, sayfa kenarlarına açıklayıcı Kend adıma söyleyecek olursam benm böyle br derdm
blgler eklenmedkçe kolay anlaşılablr olmaktan uzaktır. hç olmamıştır. Ben oturup eleştrm yazarım; o eleştrmn
edebyata yön verp vermedğ, okurun, -daha genel
Bu parçadak yakınma aşağıdaklerden hangsyle lgl söyleyşle- edebyatla yakından uzaktan lgl herkesn
olablr? düşüneceğ br şeydr. Ben sadece gerek kendm gerekse
onu okuyacaklar çn okuduğumu y değerlendrmeye ve
A) Açıklayıcı blgler vermeyen yapıtları anlamlandırmada y eleştrmeye çalışırım, gers ben kesnlkle
çeklen güçlüklerden lglendrmez.

B) Okunan yapıtlardan zevk alamayan okuyucuların Bu parçada yazarın eleştrmenlerle lgl olarak karşı
çokluğundan çıktığı durum aşağıdaklerden hangsdr?

C) Günümüzde estetk değer taşımayan yapıtların A) Okurları olumsuz yönlendrmeye çalışmaları


sayılarının artmasından
B) Yazdıklarıyla edebyata yön vermeye çalışmaları
D) Esk yapıtların, brlernn açıklamaları olmadan
anlaşılamamasından C) Eleştrlernde çoğu zaman tarafsız davranmaları

E) Geleceğe seslenmeyen yapıtların günümüze htap D) Gerekl gereksz brçok ayrıntıya grmeler
etmemesnden
E) Yapıtların estetk ve bçm yönüne değnmemeler

118
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Senden istenen sürede çöz.
PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !
3
15. Toplumla çok güç anlaşıyorum. Benm gb toplumla güç 17. Ben, annemden ve babamdan ne gördüysem
anlaşan nsanlara da lg duyarım. Bunun en tpk çocuklarımla da aynı şey yaşıyorum. Annem ve babam;
2023 TYT

örneklerne sanat çevrelernde rastlanır. İşte onun çn bana bırakın el kaldırmayı, ağır br söz ble
sanat galerlerne dama sempat duymuşumdur. Sanat kullanmamışlardır. Hep arkadaştılar benmle. Ben de k
galerler; en özgür olduğum, her şey kend penceremden oğlum ve br kızımla öyle arkadaşım. Her şeyme onlar
görebldğm tek yerdr. Benm çn vazgeçlmezdr ve ben koşturuyorlar. Açık hava konserndek hologram da onların
orada rahata ererm. Kafam art arda gelen brçok problem fkr. Orkestrayı onlar hazırlıyor, sahne tasarımıyla lgl her
çözeblecek yapıda değl, bunu blyorum. Orada bütün şey onlar planlıyor. Ben şarkılarımı söylüyorum sadece.
problemlerm unutur, yen br dünyanın sırlı yollarını Bu arada büyük oğluma br albüm yapıyoruz. Br akslk
adımlarım. Hatta br süre kmseyle de görüşmek stemem. olmazsa sene sonu gb çıkarmayı düşünüyoruz.

Bu sözler aşağıdak sorulardan hangsne karşılık Bu parçada aşağıdak sorulardan hangsnn cevabı
söylenmş olablr? yoktur?
A) Sz yaşam karşısında en çok ne yorar? A) Çocuklarınız şlernze yardımcı oluyorlar mı?

B) Sanatın, nsanları tanıma konusunda sze katkısı B) Szn gb müzkle lglenen çocuğunuz var mı?
nedr?
C) Çocuklarınızla olumlu letşmnzn temelnde ne var?
C) İnsanlarla görüşmek stememenz nasıl karşılanıyor?
D) Annenz ve babanız sze nasıl davranırdı?
D) Sanat galerlernn szn dünyanızdak karşılığı nedr?
E) Yen albümünüzü ne zaman çıkarmayı düşünüyorsunuz?
E) İnsana bakışınızdak değşmden kmler etklenyor?

18. Grup olarak belrledğmz arayüzle çalışmalarımıza


16. Br zleycnn vdeoya grmeden önce lk göreceğ şey
başladığımızda projemzn stedğmz kadar görsellk
2023 TYT

vdeoya ekledğnz küçük resmdr. Resm lgsn çekerse


çermedğn belrledk. Bu sorun, lerleyşmz çok
ve vdeonun aradığı konuda olduğunu düşünürse başlığa
zorlaştırdığı çn tekrar yen br arayüz oluşturduk. Bu
bakar ve vdeoya grer. Bast br deyşle küçük resmler
aksaklık, projemzn braz yavaşlamasına neden oldu.
zleycy dükkâna davet eden vtrndr. Onun çn br
Ancak bu, tasarım ve analz aşamasında herhang br
bakışta konuya gönderme yapmalı hatta vdeonun
sapmaya neden olmadı. Projemzden beklenen bazı
konusunu özetlemel. Örneğn br oyun, oyunun sm,
özellklern ekleneblmes çn blmedğmz bazı kodların
oyunun logosu, oyun çnden br görüntü… Bu şeklde
eklenmes gerekt. Blmedğmz bu kodları öğrenmek her
düzenlenen br küçük resm, lgl kullanıcıyı çeker. İlgl
ne kadar bzm zaman çzelgemzden şaşmamıza sebep
kullanıcı, görüntülenme ve zlenme demektr. Bu,
olsa da mentorlarımızdan destek alarak bu sorunların da
potansyel abone anlamına gelmez m?
üstesnden gelmey başardık.
Bu parçanın son cümlesndek sorunun yanıtı
Bu sözler aşağıdak sorulardan hangsne karşılık
aşağıdaklerden hangs olablr?
söylenmş olablr?
A) Abone çalışması, çerk üzernden olduğunda daha
A) Çözemedğnz sorunların projeye ne gb olumsuz
uzun sürel br vermllğe ulaşılır.
etkler oldu?
B) İy seçlmş br küçük resm, kanalınızın abone sayısını
B) Projede karşılaştığınız sorunlar ve uyguladığınız
artırır.
çözümler nelerdr?
C) Konuyu özetleyen resmler, lgsz kşler ble vdeo
C) Bu projeyle hang sorunların üstesnden gelmey
zlemeye çekeblr.
düşünüyorsunuz?
D) Küçük resmler, zlenme sayısını artıran etkleyc
D) Arayüzün görsellğ konusunda proje paydaşları ne
görsellerdr.
düşünüyorlardı?
E) Abone sayıları, her vdeo kanalının yüksek olmasını
E) Projenn lerleyşnde kod yazımının önerlmes sze ne
stedğ rakamlardır.
gb açılımlar sağladı?

119
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

4 PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !

18 18:00
Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Süreli Çöz

 Bu testi, 18 dakika içerisinde çözmeye çalışınız.


 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.

 “Değinilmemiştir” soru tipinde beklenen sadece temastır, kısa bir dokunuştur. Az da olsa söz edilmişse
Riski Azalt

değinilmiştir.
 “Yoktur”, “değildir” gibi soru tipleri ise kesin yargılı soru tipleridir. Çıkarım söz konusu değildir. Olduğu gibi
bulunmalı, gösterilmelidir.
 “Yorum yapılamaz” soru tiplerinde metinde olandan hareketle bir çıkarım ve onun üzerinde de bir oynama
söz konusudur. Yani hamur iyice yoğrulmaya başlanır. Yukarıdaki soru tiplerinin tam aksi istikametinde
seçeneklerin bir bakıma dokunulmazlıkları kalkar.

Tarih: D: Y: B: N:

1. Beynde “default mode network” (DMN) olarak blnen 2. Kıdem tazmnatı, şçnn kend taleb dışındak her çeşt
“varsayılan mod ağı”, hayal kurarken ya da geçmş ve sebeple ş yernden ayrılırken şverenn İş Kanunu
2023 TYT

2023 TYT

geleceğ düşünürken aktf olan br bölüm. Cambrdge gereğnce şçye vermş olduğu br tazmnat şekldr. Kend
Ünverstesnden araştırmacılara göre bu bölüm, otomatk steğyle şten ayrılan şç, kıdem tazmnatına hak
plot moduna geçerek olacakları tahmn edyor ve günlük kazanamaz. Kıdem tazmnatının hak edleblmes çn
şler düşünmeden yapmamıza yardımcı oluyor. şçnn en az 1 yıl çalışmış olması gerekldr.
Bulguların, akıl hastalıklarının tedavsnde kullanılableceğ
düşünülüyor. Bu parçadan hareketle “kıdem tazmnatı” le lgl olarak
aşağıdaklerden hangs söylenemez?
Bu parçadan “varsayılan mod ağı” le lgl olarak
A) İş Kanunu’nun şçye tanımış ve çerçevesn çzmş
aşağıdaklerden hangsne ulaşılamaz?
olduğu br haktır.
A) Bulguları beyn cerrahlarının elde ettğne
B) İşçnn belrl br sürey doldurması koşuluna bağlı br
B) Düşünceden bağımsız etknleştğne durumdur.

C) Tedavde kullanılableceğne C) Sınırları kanunla belrlenmş, çalışmayla lgl br


süreçtr.
D) Hayal kurarken çalıştığına
D) İşverene şten kend steğyle ayrılacağını dlekçeyle
E) Yakın geleceğ tahmn ettğne bldren şç alamaz.

E) Br yıl çalışma şartının getrlmes, sustmaller önleme


çabası olarak değerlendrleblr.

120
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Senden istenen sürede çöz.
PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !
4
3. Julan Barnes, kahramanının cehaletnn okuyucuya 5. Hkâye, edebyatın çe kapanık çocuğudur. Roman bağırır,
yazarın yan kendsnn cehalet olarak görünmes hkâye fısıldar. Romanlardak karakterler de hkâyedeklere

2014 LYS
2018 ALES

htmalnden korkan br yazar. Kurduğu dünyaya, o nazaran daha br şanslı olur. Okur onlar hakkında daha
dünyanın kenarına br talmat ya da açıklama lştrmeden genş, enne boyuna blg sahb olduğundan, onlarla daha
br hedye ya da blmece gb emanet edeblecek kadar çok vakt geçrdğnden yakın br tanıdığı muhafaza eder
güvenmyor. “Kültürlü” romancıların yaşadığı ortak br gb muhafaza eder onları hafızasında. Hkâyedekler se
sorun bu. Bzde Orhan Kemal’n değl de mesela ayaküstü tanıştığımız, belk br k saat sohbet edp
Tanpınar’ın yaşadığı, Oğuz Atay’ın Tutunamayanlar’da ayrıldığımız kşlerdr. Hafızamız onlardan gerye br koku,
yaşayıp çözmey Tehlikeli Oyunlar’da kısmen becerdğ br ses tonu, en fazlasından brkaç cümley tutar ve bırakır
br sorun. Kıssanın gücünün, hssesnn yanında değl kalanı savrulsun dye.
çnde taşımasında yattığını blmek ama okuyucunun
kıssanın ötesn kurcalamakla uğraşmayacak, uğraşsa da Bu parçadan hareketle “hkâye” ve “roman” le lgl
keşfedemeyecek kadar uyku mahmuru olduğunu olarak
düşünmeden edememek...
I. Karakter bakımından aralarında bazı farklar vardır.
Bu parçadan hareketle
II. Kahramanlar, hkâyelerde daha detaylı tasvr
I. Orhan Kemal, yapıtlarındak kahramanların edlmştr.
blgszlğnn kendnde de olduğundan
şüphelenlmesnden korkan br yazar değldr. III. Okurlar, roman kahramanlarını daha çabuk
unutmaktadır.
II. Julan Bernes; okurlarının, yapıtlarındak
kahramanlarının blgszlğn kendsnden blmes yargılarından hangler söylenemez?
olasılığından korkmaktadır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
III. Oğuz Atay; okurların, yapıtlarındak kahramanlardan
hareketle kendsnde blgszlk bulunduğunu D) I ve II E) II ve III
düşünmesnden hçbr zaman korkmamıştır.

yargılarından hanglerne ulaşılamaz?


A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) II ve III E) I, II ve III

6. Hster rahatsızlığı bulunan kşlerde motor-hareket denen


belrtler (çarpıntı, tk, yürürken anormal hareketler
2014 YGS

serglemek) bulundu. Bu kşler, pskolojk ve byolojk


4. Tam adı Ayşe Ajda Pekkan olan sanatçı, 1946’da olarak sağlıklı 16 kş le kıyaslandılar. Her k grubun da
İstanbul’da dünyaya geld. Babası denz subayı, annes ev beynler fMRI yöntemyle tarandı. Yüzler brçok farklı
2023 TYT

hanımıydı. Babasının görev dolayısıyla çocukluğu duyguyu yansıtıyordu: mutluluk, korku, nötr...
Gölcük’te, Amerkan askerlernn alelernn arasında geçt. Araştırmacılar, bu araştırmayla hastaların ve sağlıklı
Modern br ortamda ancak alev sorunlarla geçrlen gönüllülern duygularını yansıtırken beyn aktvteler
çocukluk, gençlğn etkleyen öneml br dönem oldu. arasındak farkı gözlemlemey umuyordu. Ve farklılık
Şarkıcı olmak çn çırpınan Çamlıca Kız Lses öğrencs gözlemlend. Hastaların beynnde duygularla lgl bölümle
Ajda Pekkan, kardeş Semrams’n de desteğyle 1962’de motor-hareketle lgl bölümde dğerlernden daha güçlü br
dönemn en popüler mekânı Çatı’nın sahbne ulaştı. bağlantı vardı. Konversyon bozukluğu belrtler, beynn
Çatı’da Los Çatkos topluluğu eşlğnde br müddet sahne motor-hareket bölümündek normal şleyş bozar. Bu
aldı. 1963’te Ses dergsnn snemaya yen yüzler araştırma, aynı zamanda duygular le bedensel
kazandırmak amacıyla açtığı yarışmaya katıldı. Edz hareketlern bağlantılı olduğunu da göstermştr.
Hun’un erkeklerde brnc, Hülya Koçyğt’n kadınlarda
knc olduğu yarışmada brnc seçlen Ajda Pekkan’ın Bu parçada “hster rahatsızlığı” le lgl olarak
profesyonel karyer başlamış oldu.
I. Bu hastaların yürürken anormal hareketler
Bu parçada Ajda Pekkan le lgl olarak sergledkler,
aşağıdaklerden hangsne değnlmemştr?
A) Çocukluğunda yabancı alelerle rtbatının olduğuna II. Beynn motor-hareket konusunda sağlıklı
nsanlardan farklılık oluşturduğu,
B) Snema konulu br yarışmada brnc seçldğne
III. Bazı kşlern beyn aktvtelernn zamanla sona
C) Lsedeyken şarkıcı olmayı çok stedğne erdğ

D) Çocukluğunda bazı sorunlar yaşadığına verlernden hanglerne değnlmemştr?


A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) Annesnn koyduğu Ayşe adını kullanmadığına
D) I ve II E) II ve III

121
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

4 PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA ! Kronometreni aç!


Senden istenen sürede çöz.

7. Bekledim de Gelmedin, Tsantirimin Oustoune, Çakıcı… Bu 9. Br asırdan fazladır İngltere’de Gloucestershre’da k
üç şarkının ayırt edc özellğ, sadece sm Yunanca olanın günlük br festval düzenlenmektedr. Bu festvalde 8

2017 ALES
değl hepsnn Yunanstan’da da kaydedlmş olmasıdır. kloluk br çft Gloucester peynr tekerleğ, 200 metrelk br
Evet, bunlar Yunan sanatçılar tarafından kaydedlmş ve yamaçtan aşağı yuvarlanmaktadır ve br grup koşucu onu
Yunancada da okunmuştur. İk ülke arasındak lşklern yakalamaya çalışmaktadır. Buradak sorun, tepenn br
sıkıntılı ve haff hasar almış olduğu göz önünde nsanın ayakta duramayacağı kadar dk olmasıdır; bu
bulundurulunca bu, nsana braz şaşırtıcı geleblr. Ne var k nedenle koşucuların çoğu brkaç adımdan sonra yere
geçmştek bazı savaşlar, ortak tehlkeler ve zorunlu göçler kapaklanmaktadır. Peynr onu yakalayan koşucuya verlr
netcesnde Türk müzğ, Yunanstan’dak varlığını kural olarak. Ancak br peynr çarkı, yokuş aşağı onu takp
sürdürmüştür. Demek k k ülke arasındak lşkler sadece eden koşuculardan çok daha hızlı gttğnden ödül,
olumsuz olaylarla dolu göstermek doğru değlmş. Ntekm genellkle tepenn dbne ulaşan lk kşye verlmektedr.
Türkler ve Yunanlar tarh boyunca karmaşık br lşk Ezk, çürük, morartı garantl br yarışmadır ve cdd
yürütmüşlerdr. Türk müzğ eserlernn geçmşne br göz yaralanmalar büyük olasılıktır. Halk, festvale çok lg
atarsak ve eserlern Yunan yorumcularının hayatlarını gösterse de yerel makamlar festval kaldırmaya
ncelersek bu k halk arasındak lşklern neden hem acı çalışmaktadır.
hem de tatlı olduğunu anlayablrz.
Bu parçadan aşağıdaklern hangs çıkarılamaz?
Bu parçadan hareketle aşağıdak yargılardan
A) Yarışmada yaralanmaların çoğu, yarışmacıların brbrn
hangsne varılamaz?
ezmesnden kaynaklanmaktadır.
A) Türk-Yunan lşkler, sadece olumsuz konularla sınırlı
değldr. B) Peynrn ardından lk gelen yarışmacı, peynr
yakalayamasa da ödülü alablmektedr.
B) Yunanstan’da Türkçe yazılmış müzkler üretlmes,
sanatçıların Türklerle olumlu lşkler kurmak C) Yarışma mekânı, ayakta durmaya zn vermeyen
stemesndendr. dklkte br özellğe sahptr.

C) Yunanstan’da Türkçe müzğn varlık nedenlernden D) Yarışmacılarda büyük olasılıkla az ya da çok yara bere
br, zorunlu göçlerdr. oluşmaktadır.

D) Türk-Yunan lşkler, Türkçe müzk üreten Yunan E) Halkın festvaln kaldırılmasıyla lgl br grşm
sanatçıların yaşamları ncelenerek anlamlandırılablr. olmamıştır.

E) Türkler le Yunanlar arasındak olumsuz lşkler k ülke


arasındak kültürel alışverş engellememştr.

8. Yapay zekânın alt çalışma alanlarından brs olan


deepfake, adını yavaş yavaş duymaya başladığımız ve
yakın gelecekte de sıklıkla duyacağımız br kavramdır.
Dern kurgu adı verlen teknoloj, en temel hâlyle dern 10. Türkye’de lsanslı olarak e-sporcu olablmenz çn lk
öğrenme teknğ kullanılarak oluşturulan vdeolardak “djtal önce herhang br oyunda br takımda yer almanız
2018 ALES

yüz ve ses nakl”dr. Yapay zekâ kullanılarak oluşturan bu gerekyor. Daha sonra çevrm ç turnuvalarda başarınızı
teknolojnn bugün geldğ noktada djtal br görüntüyü göstermelsnz. Gençlk ve Spor Bakanlığı l ve lçe
brkaç tıkla değştrp yüzü, ses, mmkler ve konuşmasıyla müdürlüklerne başvurmalısınız. Bütün bunların ardından
kşlern kendsnden ayırt edlemeyecek kadar nandırıcı, se Türkye E-Spor Federasyonu üzernden lsans almanız
gerçek dışı vdeolar üretleblyor. Dern kurgu tespt gerekyor. E-spor takımı kurablmek çn se lk önce
uzmanları, medya ve uluslararası lşkler alanı başta olmak oyuncularınızın olması lazım. Oyuncularınız ve smnz
üzere kamu ve özel sektörde rahatlıkla sthdam edlecektr. hazır olduktan sonra 5253 sayılı Dernekler Yönetmelğ
şartlarını yerne getrmenz gerekyor. Bunun çn se en az
Bu parçadan hareketle dern kurgu tespt uzmanlarıyla 7 gerçek veya 7 tüzel kş olması gerek.
lgl olarak
I. E-spor takımı, Dernekler Yönetmelğ’nn gereklern
I. Br görüntünün gerçek olup olmadığı le lgl brkaç yerne getrmek durumundadır.
bast aşamayla doğru br yargıya varmaktadırlar.
II. E-spor alanında sporcu lsansı alablmek çn br
II. Yapay zekâ yardımıyla üretlen kurgu görüntülern takıma oyuncu olarak dâhl olmak gerekr.
belrlenmes alanında faalyet göstermektedrler.
III. E-Spor Federasyonu, ülke çapında e-sporcuları her
III. Zaman geçtkçe daha çok gündeme gelmes kademede destekleme kararı almıştır.
beklenen br uğraş alanına sahptrler.
Bu parçadan e-spor le lgl olarak yukarıdaklerden
yargılarından hanglerne varılamaz? hangler çıkarılamaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III D) I ve III E) II ve III

122
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Senden istenen sürede çöz.
PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !
4
11. Avrupa Uzay Ajansı ESA’nın 19 Aralık 2013 tarhnde 13. Otomobl kullanırken uyuklamak, trafk kazalarının önde
fırlattığı Gaa uzay teleskobunun amacı br mlyar gök gelen nedenlernden brsdr. Bu sorunu çözmek çn

2021 ALES
2016 YGS

csmn hartalamak. Bunun çn uzaya çevrdğ gözler, otomobl üretcler, çeştl uyarı mekanzmaları
çok sayıda daha yakın nesney de hâlen gözlemlyor. gelştrmeye çalışıyor. Sürücünün gözlern zleyp uyuma
Örneğn ESA tarafından 29 Nsan 2019 tarhnde belrts gösterdğnde belrl br sürenn üzernde molasız
paylaşılan “Gaa’nın lk gezegenck keşfler” açıklamalı sürüşlerde, otomobln arka arkaya şert hlal yapması
görüntüde, merkezde Güneş olmak üzere, Gaa‘nın durumunda otomobln uyarı vermes, koltuğun ve
gözlem sürecnn lk k yılında hartaladığı yaklaşık 14.000 dreksyonun ttremes gb yöntemler uygulansa da bu
gezegencğn (asterod) yörüngeler görülüyor. konuda tam manasıyla başarı elde edlmş değl.
Sürücüler, bu uyarıları dkkate almayıp araç kullanmaya
Aşağıdaklerden hangs bu parçadan çıkarılablecek devam edeblyor.
br yargı değldr?
Aşağıdaklerden hangs bu parçada söz edlen
A) Gaa, altı yılı geçmesne rağmen çalışmaya devam
otomobllern br özellğ değldr?
etmektedr.
A) Kullanıcının uyku durumunu saptama
B) Gaa’nın amacı, br mlyar gök csmnn konumlarını
belrlemektr. B) Mola verlmedğnde uyarıda bulunma

C) Gaa, lk verler fırlatıldıktan altı yıl sonra 2019 C) Şert hlalne karşı duyarlı olma
Nsan’ında göndermştr.
D) Brden fazla mekanzmayla tepk gösterme
D) Avrupa Uzay Ajansı tarafından Gaa adlı br uzay
teleskobu fırlatılmıştır. E) Gerektğnde dreksyonu kontrol edeblme

E) Uzay teleskobu, Güneş sstemnde bnlerce asterodn


yörünge hartasını çıkarmıştır.

12. İnsanı eğtmede veya bçmlendrmede güzel sanatların


çok öneml br yer vardır. Güzel sanatlar, sadece ferdn
2016 YGS

heyecanlarını nceltmeye, duygularını yüceltmeye


yaramakla kalmaz; toplumların da brlk ve bütünlük çnde
gelşmesne ve ortak br mllî zevk etrafında toplanmasına
vesle olur. İşte bu sebepledr k her mlletn hayatında
güzel sanatlar eğtm çok öneml br yer tutar. Bunun çn
devlet bütçesnden büyük br pay ayrılır. Ülkelern mllî
eğtm planlanırken pedagoglar; lm kadar, ahlak kadar
estetğn de programlarda yer almasını sterler. Eğtm 14. Henüz 12 yaşında gazete satarak kend parasını
pskologları, güzel sanatların, breyn kendn fade etmede kazanmaya başlayan Steven Young, madd özgürlüğün
oynadığı rolü belrtrken eğtm sosyologları, toplumun bağımsızlık getrdğn söylüyor. Gazetenn yanında yaşlı
yoğrulmasında güzel sanatların ve estetğn önemn çftler çn ekmek ve derg bulunan küçük paketler
ortaya koymaya çalışırlar. İnsan eğtm, başlı başına br hazırlamaya başladığını ve bu sayede bahşş kazandığını
sanattır. Onun herhang br sanat dalında eğtmn se belrten Young, “O zaman gördüm k hayatta hçbr şey
“sanat çnde sanat” dye tanımlıyoruz. Bu bakımdan sze hazır verlmyor. İnsyatf almak gerekyor.
nsanın sanat dallarından brsnde eğtlmes çok hassas, Kazandığım paralarla esk br araba satın alarak 17
cdd ve öneml br olaydır. yaşımda kend şrketm kurdum.” dyor. Kurduğu şrketle
pazarı ve müştery analz etmey öğrendğn ve kurduğu
Aşağıdaklerden hangs bu parçadan çıkarılablecek network’ün şansını yakalamasında çok etkl olduğunu
br sonuç değldr? söylüyor.
A) İnsanın herhang br sanat alanında eğtlmes, sanat
I. Ekonomk özgürlüğü yakalayan, bağımlı olmaktan
çnde sanattır.
kurtulur.
B) Sanat, toplumların brlk ve beraberlk çnde
II. İnsan, ancak emek vererek br şeyler elde edeblr.
gelşmesne aracılık eder.
III. İnsyatf almayan şrketler, pazarı ve müştery
C) Uzmanlar, nsanların yalnızca br sanat dalında eğtm
kaybeder.
almasını önermektedr.
Numaralanmış fadelerden hangler bu parçadan
D) Pskologlar ve sosyologlar, toplumun şekllenmesnde
çıkarılablecek yargılardan değldr?
sanatın öneml br yer olduğunu söylemektedr.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) Mllî eğtm planlaması yapılırken akademk blgyle
brlkte sanat eğtm de programa dâhl edlmeldr. D) I ve II E) II ve III

123
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

4 PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA ! Kronometreni aç!


Senden istenen sürede çöz.

15. Sofstlere göre nsan, duyular yoluyla ednlen blglerde 17. İnsanlık, var olduğundan ber blgy yaratmakta ve
algı yanılması yaşar. Suya batırılan çubuğun düz kullanmaktadır. Blg yaratılmış ve dağıtılmıştır. Blgnn
2023 TYT

2017 YGS
olmasına rağmen onun kırık görünmes, bu yanılmadan dağıtımında se güvercnden dumana, dumandan mors
kaynaklanır. Blg ednme sürecnde duyuların kullanılması, alfabesne kadar brçok araç kullanılmıştır. Günümüzde
elde ednlen blgnn hatalı olma htmaln doğurur. bunların yern blgsayarlar, uydu antenler, çağrı chazları,
Dolayısıyla onlara göre her zaman geçerl olan kesn br cep telefonları gb çeştl araçlar almıştır. Ancak
blg yoktur. Çünkü blg, kşden kşye değşen görecel br unutmamak gerekr k blg teknolojler artık yalnızca
ntelğe sahptr. Felsefede bu bakış açısı rölatvzm blgsayarlara dayalı olmamakta; letşm ağları, yen
(görecelk) olarak adlandırılır. Sofstler, blg görüşlernde teknolojlerle (elektronk haberleşme, çoklu ortamlar gb)
olduğu gb ahlak görüşlernde de görecelğ temele alırlar. kullanılmaktadır. Esk teknoloj le yen teknoloj arasındak
İy ve kötünün nsanın kendnde anlam kazandığını ler fark, blgnn dağıtımındak hız olmuştur k bu da blgnn
sürerler. Onlara göre herkesn uymak zorunda olduğu mktarında artışa neden olmaktadır. Bütün bunların neden
ahlak br yasa, nsanın bu görecel algısından dolayı se mkroelektronk teknolojsnn büyümes ve gelşmesdr.
mümkün değldr. Başka br deyşle, 40 yıl çnde blgnn elde edlmes ve
kullanılması, blgnn mekank kullanımından elektronk
Bu parçadan hareketle sözü edlen sofstlerle lgl kullanımına doğru değşmştr.
olarak aşağıdaklerden hangs söylenemez?
Bu parçadan hareketle aşağıdak yorumlardan hangs
A) İy ve kötünün anlamlandırılmasında nsanın rolü
yapılamaz?
olduğunu düşünmektedrler.
A) Blgnn yaratılması ve dağıtılması hep teknoloj
B) Etğn merkezne görecelğ koyan br anlayış sayesnde olmuştur.
taşımaktadırlar.
B) Blg olgusu, nsanlığın lk zamanlarından ber üretlmş
C) Blgnn öznellk çeren br ntelk taşıdığına ve paylaşılmıştır.
nanmaktadırlar.
C) Çok esk çağlarda blg dağıtımında brçok araç
kullanılmıştır.
D) Blgnn kesnlğn farklı görüşlern sağladığını ler
sürmektedrler. D) Blgler, günümüz dünyasında teknolojk aletlerle
nsanlara ulaştırılmaktadır.
E) Algı yanılgısında breyn duyularını sorumlu
görmektedrler. E) Blg teknolojlernn gelşme göstermesyle blgnn
mekank kullanımı azalmıştır.

18. Genelde sanat yapıtlarının, özelde şrn kusursuzluğu


hedefledğ açıktır. İlk bakışta sıkı sıkıya bağlanılacak br
düşünce tarzıdır çünkü bu. Ama br kşlk sanatı olan şrn
16. Eskden Türkye’de moda çekmlern yabancı fotoğrafçılar -kantarın topuzunu kaçırmamak koşuluyla- şarnn farklı
yapar ve yüksek ücret alırlardı. Moda fotoğraflarını artık özellklern de taşıması, br bakıma kusurlu olma
2018 ALES

yerl fotoğrafçılar çekyor. Bz yerl fotoğrafçılar, fotoğrafın cesaretn göstermes gerekr. Kusurlu şrn, şarne lşkn
kaltesn yükselttk ve fyatları aşağıya çektk. Moda temel, ayırıcı kşlk özellklern taşımayı başardığında
fotoğrafının da br modası var. Br yıl beyaz fonlar, açık kusurlu olmaktan çıkacağına, başka br şey olacağına
renkler modayken sonrak sene koyu tonlar moda oluyor. nanalı çok oldu. “İlkellğm özellğmdr, ayırıcı yanımdır.”
Fotoğrafın çerğ brlkte hazırlanıyor. Ajanslarda dedğ söylenr tanınmış br şarmzn. Kusursuzluğu
fotoğraftan anlayan nsan sayısı yok denecek kadar az. lkellk noktasına vardırmak stemyorum kuşkusuz.
İçerk, esk veya çok aykırı olablyor. Fotoğrafçı, yen Çapından büyük görünmeme lkesne sarılmasından tutun
şeyler denemel ve farklı şeyler yaratmalı. Fotoğrafta da sahclğ, çtenlğ yansıtablmek, okuruna aktarablmek
model çok öneml çünkü model sadece yüz fadesyle ble çn güzel acemlk sürecn br bakıma yaşamı boyunca
elbsey ön plana çıkarablr. sürdürme eğlmnden söz etmeye çalışıyorum elbette.

Bu parçadan hareketle Bu parçadan hareketle

I. Yabancı fotoğrafçılar, moda çekmlernde pahalıya I. Şarn kşlğ le şr arasında br lşk vardır.
mal olmaktadır.
II. Sanat yapıtlarında kusursuzluk amaçlanırken
II. Fotoğrafçılar, esk ve aykırı olanlara yönelerek toplumun beğens göz ardı edlmemeldr.
kalteye ulaşablr.
III. Sanat yapıtında, özellkle şrde, sanatçının
III. Yerl fotoğrafçılar, fotoğraf kaltesn yükseltmştr. kşlğnden çok, yaşamı algılayışı önemldr.

yargılarından hanglerne ulaşılamaz? yorumlarından hangler yapılamaz?


A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III D) I ve II E) II ve III

124
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !
5
18 18:00
Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Süreli Çöz

 Bu testi, 18 dakika içerisinde çözmeye çalışınız.


 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.
Riski Azalt

 “Hangisini söylemesi beklenmez” tarzı soru tiplerinde öncelikle metinden yazarın çözümlemesi net
bir biçimde yapılmalı, bir şablon çizilmelidir. Sonra seçeneklerin incelenip bu şablona uyumlu olup
olmadıkları tespit edilmeye çalışılır.

Tarih: D: Y: B: N:

1. Şr yazarken anlamın en kestrme yolunu bularak hayata 2. Öğretmen, yaratıcı yazarlık konusunda öğrenclerne
dar ne varsa onu en yalın ve özlü hâlyle dle getrmenz araştırma yaptırmak üzere ödev verr. Ödev konusu, usta
2018 TYT
2017 DGS

gerekr. Her kelmey tartarak, her br sözcüğün okuyucuda yazarların genç yazarlara öğütler. Öğrencler, br hafta sonra
farklı duygu yaratacağını hesap ederek yazmalısınız. Şr, yaptıkları araştırmaları sınıfta paylaşır. Öğretmen de yazar
okuyucuyla karşılaştığı anda artık yazarına at değldr; öğütlernden derledklern tahtaya şu şeklde sıralar:
o, okuyucunun hayatına ve o hayatın çndek
yaşanmışlığa göre şekl alan br şeydr. Şr, bulunduğu • Shr, szn çnzdedr. İnanıyorum k kötü eserlern
kabın şekln alan su gbdr yan özü tbarıyla şeklszdr. kökennde korku vardır.
Farklı dünyalarda farklı şekl alması, onun özgürlüğüyle de
yakından alakalıdır. • Kısa br kelmenn yeterl olableceğ yerde uzununu
kullanmayın.
Aşağıdaklerden hangs bu parçada söz edlen şrn • Ormanın ortasında oturup durmayın. Kaybolduysanız
br özellğ değldr? ya da tıkandıysanız geldğnz yoldan ger dönüp
başka br yola grn. Karakter değştrn, zamanı
A) Anlamda yoğunluk B) Yoruma açıklık
değştrn, açılış sayfasını değştrn.
C) Ttzlk D) Farklılık • Yazdıklarınızı, okuyup fkrlern söylemeler çn br
ya da k arkadaşınıza vern.
E) Yol gösterclk
• Normalde görmeye alışık olduğunuz benzetme ya da
herhang br söz sanatını sakın kullanmayın.

Bu parçada yaratıcı yazarlıkta gençlern sahp olması


gereken özellkler arasında aşağıdaklerden hangs yoktur?
A) Kendne güvenmek

B) Blg brkmn artırmak

C) Blndk fadelerden kaçınmak

D) Eleştrler değerlendrmek

E) Yen anlatım yolları denemek

125
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

5 PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA ! Kronometreni aç!


Senden istenen sürede çöz.

3. Platon’un felsefe tarhnn lk ssteml flozofu olması; 5. Gton; dolgun yüzlü, yanakları şşkn, omuzları genş,
syasetten sanata, dnden eğtme bütün alanlarda kend göbekl, bakışı sağlam, yürüyüşü sert brdr. Konuşurken

2019 ALES
felsefes çnde tutarlı ve bütünlükçü görüşler ortaya de kendne pek güvenr fakat karşısındakn hemen hç
koymasındandır. Kmlerne göre felsefenn bütün tartışma dnlemez. Ona sözlern tekrar ettrr. Kocaman mendlyle
başlıklarını açmış, kmlerne göre se kendnden öncek burnunu gürültüyle sler, uzağa tükürür, bağırarak hapşırır.
düşünürlern (özellkle Herakletos, Parmendes, Gündüz uyur, herkesn çnde de olsa dern dern ve
Protagoras ve Sokrates) fkrlern sentezlemştr. horlayarak uyur. Yemekte, arabada herkesten çok yer
kaplar. Gezntlerde hep ortadadır, o durunca durulur,
Bu sözler söyleyen kşye göre Platon’un lk ssteml yürüyünce yürünür. Ona uyar herkes, sterse konuşanın
flozof olma nedenler arasında aşağıdaklerden sözünü keser. Fakat onun sözü keslmez, o stedğ kadar
hangs yoktur? konuşur ve sürekl gaf yapar. Herkes onun
düşüncesndedr. Verdğ haberler doğrudur. Öfkeldr,
A) Bütüncül bakış açısıyla olaylara yaklaşma sabırsızdır, bazen güldürmek çn esprler yapar; dk başlı,
gevşek ve ahlak konusunda zayıftır. Kahkahalarla güler,
B) Tutarlı felsef anlayışla syasetten söz etme poltkacıdır, gzl şler vardır; kendn zek, değerl sanır.

C) Kendnden öncek flozoflardan yararlanma Bu parçada, Gton’un aşağıdaklerden hangsne sahp


olduğunu gösteren br pucu yoktur?
D) Felsefenn tartışılır olmasını önleme
A) Kbrl B) Saygılı C) Patavatsız
E) Genş br yelpazede düşünce üretme
D) İnatçı E) Şakacı

6. Sanay Devrm; nsanlığa güç, zaman ve başarı


sağlamıştır. Fakat sosyal hayatı dernden etkleyen bu
4. Ne güzel br zamanlama k onun yazdıklarına doğru devrm; nsanlığın yavaş yavaş kend çne kapanması,
çmde br çekmn başladığı dönemlerde onunla aynı duyarsızlaşması ve sstem çnde mekankleşen br robot
gazetede çalışmaya başladım. “Br Ktap Kapağı” adlı olması özellkleryle bazı sanatçıların olumsuz eleştr
köşesyle yazarımız olduğunda benm çn unutulmayacak olarak düşüncelerne yansımıştır. Charle Chapln, 1936’da
br mesa başladı: Her salı sabahı saat dokuzda Selm Modern Zamanlar adlı flmnde yaşanan bu olumsuzlukları
Bey’n evne gdp yazısını almak… Bu mesa brkaç yıl perdeye aktarmıştır. Chapln, bu konudak düşüncelern
sonra da dostluğa dönüştü. O, yazarlığından tanıdığım şu şeklde fade eder: “Hayatın bze çzdğ yol, özgürlük
Selm İler’yd önceler; sonra bzm gb kanlı canlı Selm ve güzellklerle dolu olablr ama bz bu yolu ytrdk. Hırs,
İler oluverd. Tanımaya başlayınca br an ble hayal nsanların ruhunu zehrled; dünyayı br nefret çemberne
kırıklığına uğramadım. İncelkler sayesnde çekngenlğ aldı ve hepmz sefaletn ve savaşın çne sürükled.
br yana bıraktım. Koluma grd. Edebyatın çepeçevre Hızımızı artırdık ama bu hızın tutsağı olduk. Bolluk getren
kuşattığı br hayatı ben yakından lk kez Selm İler’de makneleşme, bz yoksul kıldı. Edndğmz blgler, bz
gördüm. çıkarcı yaptı. Zekâmızı da katı ve acımasız...
Makneleşmeden çok, nsanlığa gereksnmmz var.”
Bu parçada belrtlenler arasında aşağıdaklerden
hangs yoktur? Bu parçada Sanay Devrm’nn sonuçları arasında
aşağıdaklerden hangsne yer verlmemştr?
A) Yazar kmlğyle önde brnn nsan yanlarının
tanınması A) Breyler çe kapanık olmaya tme

B) Başta ş olan görevn, br dostluğu sonuç vermes B) Sanatçıların düşüncelerne yansıma

C) Sanatı beğenlen br yazarla karşılaşma heyecanı C) Empat ve yardımlaşma duygusunu gelştrme

D) Sonucu olumlu olacak k olay seyrnn kesşmes D) Zaman, güç ve başarı konularında faydaları olma

E) İncelkl br yazarın yazılarının sürekl değer kazanması E) Sosyal hayatta nsanı çıkarcı yapma

126
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Senden istenen sürede çöz.
PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !
5
7. “Kaleme alınan konular, oldukça bast olmalı. Pyer 9. Dünyanın en büyük sosyal ağı Facebook’un patronu Mark
Semenov, Mara İvanovna le nasıl evlend gb... Hem Zuckerberg, ş yaşamına dar öneml br açıklamada

2021 ALES
sonra yok pskoloj tahlller, yok hkâye, yok blmem ne bulundu: “Hemen hemen her gün kendme şu soruyu
mş! Bunlar hep özent. Hatırınıza lk gelen başlığı koyun, sorarım: ‘Yapableceğm en öneml şey m yapıyorum?’
kılı kırk yarmayın, tırnak ve çzg gb şaretler çok az Çözebleceğm en öneml sorun üzernde çalıştığımı
kullanmaya bakın, gösterştr bu. Benm şm anlatmaktır. hssetmyorsam zamanımı harcadığım şey ben tatmn
Ancak onu başarablrm.” der Anton Çehov. etmyordur. İşte bu şrket de tamamen bundan baret.”

Aşağıdaklerden hangs Anton Çehov’un anlatmak Aşağıdaklerden hangs bu sözler söyleyen Mark
stedğne ters düşer? Zuckerberg’n düşünceleryle bağdaşmaz?
A) Hkâye yazarı özenme duygusuna kapılmamalıdır. A) İnsan, kendn her gün sorgulamaya tab tutmalıdır.

B) Metnlerde noktalama şaretlerne çokça yer vermekten B) Kş yapableceğnn en ysn yapmak çn çalışmalıdır.
sakınılmalıdır.
C) Sorun çözme odaklı çalışılmadığında geçen zaman
C) Ayrıntılı ruhsal betmlemelerden uzak durulmalıdır. boşunadır.

D) Hkâyede anlatmaktan çok, göstermey denemek D) Öneml olan sorunun çözülmesdr, nasıl çözüldüğü
gerekr. değl.

E) Yazılacak konularda sadelk terch edlmeldr. E) İy br lder, doğruları ve yanlışlarıyla yüzleşeblmeldr.

8. Kazalar, mayınlar ve savaşlar yüzünden uzuvlarını


kaybeden kadın, erkek ve çocuk on bnlerce kşnn hayatı
10. Şarm şar olmasına
tümüyle değşt. Son on yıl çnde motorlu protez chazlar,
Canım kurban şrn gerçeğne, hasına
2016 YGS

bu kşlern kaybettkler uzuvlarının yerne geçmede


yardımcı oldu. Blm nsanları, bacak proteznden sonra İçersne nsan kokusu snmş mısralara vurgunum
şmdlerde yen br protez kol ve el üzernde çalışıyor. Bu Bıçak gb kemğe dayansın yeter
chazlar, hastaya dokunma hssn ble yenden Eğr büğrü, kör topal kabulüm
kazandırablecek. Doktor Todd Kuken, herhang br Şarm
uzvunu kaybeden hastalarla çalışarak onların görüşler Zfr karanlıkta gelse şrn hasını
sayesnde byonk kol gelştrlmesne katkıda bulundu. Ayak seslernden tanırım
Kuken’ın çalışmaları hastanın beynnden gelen komuta
Ne zaman br köy türküsü duysam
yanıt veren yapay kol gelştrmeye yönelk. Beyn, snrler
aracılığıyla snyal gönderdğnde elektrotlar protez kolu ya Şarlğmden utanırım
da el harekete geçryor. Şarm
Şrn gerçeğn köy türkülermzde bulmuşum
Bu parçaya göre aşağıdaklerden hangs protez
çalışmalarıyla tam br uyum göstermez? Bu dzelern br bütün olarak çerdğ anlam, aşağıdak
cümlelerden hangsyle fade edlemez?
A) Oscar Pstorus’un, olmpyatlarda 400 metre
koşusunda protez bacakla yarışması A) Her şar, gerçek şre ulaşmaya çalışmalıdır.

B) Beledyelern, hssedleblr zemn yürüme yolu B) İnsanı ele alan şrler, şrlern en gerçeğdr.
yapmaları
C) Düşsel motflern mgelerle bütünleşmes gerçek sanatı
C) Ölmeyen snrler sayesnde beynn komutlarını ortaya çıkarır.
leteblmes
D) Gerçeklk, türküler aracılığıyla şrde kendn
D) Engeller aşmak çn önce bakış açısının değşmes göstereblr.
gerektğ
E) Şrlern etkleyc olması çn nsan ve nsan duyguları
E) Savaşların ve kazaların kşde kalıcı zler bırakması anlatılmalıdır.

127
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

5 PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA ! Kronometreni aç!


Senden istenen sürede çöz.

11. Pcasso’nun kendne özgü kusurları da vardır, bazı 13. 11 Kasım, usta oyuncu Kemal Sunal’ın doğum günü.
zaaflarını gözünde fazla büyütür ve bunlardan devamlı Kemal Sunal, kend fades le “Aslen 10 Kasım
2014 YGS

şkâyet eder. Bazılarına gülünç gelen ufak tefek kusurları, doğumluyum ama Atatürk’ün vefat ettğ günde doğum
Pcasso’yu gerçek anlamda nsan yapmıştır bence. günü kutlayamam, sevnemem, gülemem. 11 Kasım
Çevresyle bu kusurları sayesnde br dyalog kurablmş, doğum günümdür.” dedğ çn doğum gününü 1 gün sonra
zaman zaman o da çevresn saran nsancıklardan br kutlamıştır. Br keresnde şöyle der: “Duygulu ve hassas
olablmey başarablmştr. Hç kmse Pcasso’ya dehası br nsanımdır. Başkalarının üzernde ble durmayacağı
yüzünden gıpta etmemeldr. Zra dehası Pcasso’ya ne olaylar, ben çok etkleyeblr. Br çocuğun ağlamasına ya
mutluluk ne de ç huzuru getrmştr. Durup dnlenmeden da br kednn açlığına, kısaca tüm canlıların çareszlğne,
ve madd endşelerden uzak olarak stedğ gb çalışmıştır umutsuzluğuna onlardan fazla üzülürüm. Doğal olan da
Pcasso. Ama eserlernn hçbrnde mutluluğunu gösteren bu. İnsanları güldüreblmek çn acılarına da ağlayablmek
br çzgye rastlanamaz. Yaşadığımız çağı y blen br, gerek.”
Pcasso’nun eserlernde mutluluk ve ç huzuru gb
unsurların yokluğunu nasıl kınayablr? Pcasso, çnde Aşağıdaklerden hangs düşüncelern bu şeklde
yaşadığımız çağı hç kuşkusuz en y blen ve duyan fade eden Kemal Sunal’a at br düşünce olmayablr?
nsanlardan br d. Kend hayatı ble bu çağın özellğ olan
yaraları taşıyordu. Bu sezglern eserlerne yansıtması A) Sadece kend çıkarını düşünerek hareket etmek doğru
kadar tab ne olablrd? değldr.

Bu parçaya göre Pcasso aşağıdaklerden hangsyle B) Yaşamın kutsallığı, sadece nsanlar çn geçerl değldr.
ntelendrlemez?
C) Hayat, üzülmeye değecek kadar uzun değldr.
A) Km kusurlarını gözünde büyüten
D) Olaylardan çok fazla etklendğm düşünüyorum.
B) Geçm kaygısı taşımayan
E) İy ve kötü günde nsanların yanında olmalıyım.
C) Eserlernde byografk ögelere yer veren

D) İçnde yaşadığı çağı çok y kavrayan

E) Hslern yapıtlarına karıştırmayan

12. Tartışmalarda en çok yapılan yanlışlardan brs mantıksal


safsataların kullanımıdır. Bu durum, nsanlara mantıksal
2016 YGS

safsataların öğretlmemesnden kaynaklanır ve doğal


olarak kş kendsnn ya da karşı tarafın bunları
kullandığının farkına varmaz. Herhang br argümanda tek
br mantıksal safsatanın ble varlığı o argümanı tamamen 14. Hang yaşa gelrsem geleym, hayatımın her anını
ortadan kaldıracaktır. Karşı tarafın sunduğu argümanlarda hatırlarım. Şrlermde yaşamıma dar zler bulmanız çok
mutlaka br ya da brden fazla safsataya rast gelrsnz. doğal. Ben toz yapsalar, herkese verseler sayısız kşye
Blmsel olmayan düşünce sstemler, blmsel yöntemle yeterm şr yazmak çn. Şrmn başkalarını
tanımlanamadığı ya da desteklenemedğnden bu çağrıştırmasından hç hazzetmem. Yen şeyler söylemek
düşüncelern savunucuları da sundukları argümanlara hünermdr, dyeblrm. Br çatı altında olmak, ben
destek çn başka şeylere başvururlar. Mantıksal sınırlandırıyor. Herkes benm gb olmak zorunda olmadığı
safsataların çoğu, brbrne çok benzerdr ve aynı temel gb ben de başkaları gb olmak zorunda değlm.
sorunları yaratır. Sözcüklere yen renkler vermey sevyorum. Bu konuda
hayal dünyamın okyanuslar kadar engn olduğunu
Aşağıdaklerden hangs bu parçada anlatılan söyleyeblrm. Bu da bana güç veryor.
mantıksal safsataların br ntelğ değldr?
A) Kşlern farkında olmayışı Kendsn bu şeklde anlatan br çn aşağıdaklerden
hangs uygun düşmez?
B) Mantık yürüterek bulunmalarının zor oluşu A) Hayal gücü genştr.

C) İnsanlarda konuyla lgl farkındalık oluşturulmayışı B) Yaşamını şrlerne yansıtır.

D) Doğru olmadığı hâlde tartışmalarda çokça rastlanışı C) Özgün olmayı öneml görür.

E) En ufak br znn görülmesnn, delller bütünüyle D) Br geleneğe bağlı olmak stemez.
geçersz kılışı
E) Başkalarına öykünmekten kaçınmaz.

128
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Senden istenen sürede çöz.
PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !
5
15. Maalesef cep telefonları, mahremyet ve güvenlk çn 17. Abraham Lncoln, kendsnden şöyle söz eder: “Yoksul br
tasarlanmadı. Bu chazlar, sadece zamanınızı ona alenn çocuğu olarak mahrumyetle dolu br evde doğup
2019 TYT

2013 YGS
bağışlatmakla kalmıyor, başta konum olmak üzere szn büyüdüm. Mdemn açlığını kuru mısır ekmeğyle
brçok yen gözetm bçmne maruz kalmanıza da yol bastırırken ruhumun açlığını ödünç aldığım ktaplarla
açıyor. Çoğu cep telefonu, kullanıcısına br masaüstü gderdm. Okumaya âşıktım; br çftlkte tarlada şç olarak
veya dzüstü blgsayarın verebleceğnden çok daha az çalışırken de okudum, br bakkalda çıraklık yaparken de.”
kontrol mkânı veryor: şletm sstemn değştrmek, zararlı Abraham Lncoln’un ktaplara karşı müthş br tutkusu
yazılım saldırılarını araştırmak, berabernde gelen vardı. Babasının şszlğ yüzünden sık sık ev
stenmeyen yazılımları kaldırmak ya da değştrmek gb... değştryorlardı. Bu yüzden ödünç aldığı ktaplar oluyordu.
Mobl operatör, nternet tarayıcı, mobl uygulama gb Ödünç aldığı ktaplara gözü gb bakıyordu. Br defasında
üçüncü şahısların chazınızı nasıl kullandığınızı zlemesn arkadaşından aldığı ktap ıslanıp yazıları slnnce üzülüp
engellemek çok daha zor. Dahası, chaz üretcs panklemşt. Ama br hafta çalışıp kazandığı parayla
chazınızın eskdğn söyleyerek sze, güvenlk yensn alıp arkadaşına teslm ednce rahatlamıştı.
güncellemeler de dâhl olmak üzere, yazılım Ktapları çn “Benm brck dostlarım.” dyordu. Geçmştek
güncellemeler sunmayı tamamen bırakablyor. y ve başarılı nsanların hayatlarını okumaya bayılıyordu.

Böyle dyen brnden aşağıdaklerden hangsn Bu parçada Abraham Lncoln le lgl olarak
söylemes beklenmez? aşağıdaklern hangsnden söz edlmemştr?
A) Fabrka yüklemes olarak gelen uygulamaları A) İşçlern köle gb çalıştırılmasına karşı çıktığından
kaldıramıyorum ancak devreden çıkarablyorum, kend
malımda stedğm değşklğ neden yapamıyorum? B) Başarılı nsanların yaşamına lg duyduğundan

B) Dyorlar k ücretsz uygulamalar, bzm hareketlermz C) Sık sık ev değştrme nedennden


takp edyor; yahu adam benm gb garbanın ne
yaptığıyla ne dye lglensn k! D) Her fırsatta ktap okumaya çalıştığından
C) Mobl chazlar üzernde tam br sahplğmz yok
deneblr, steğm dışında sayısız şler yapan br chaz E) Ekonomk yönden sıkıntılı günler geçrdğnden
bana nasıl güven versn?

D) Br otomobl düşünün, üç beş yıl sonra üretc frma “Bu


marka artık kullanımdan kalktı, başınızın çaresne
bakın.” dyor; ne fark var yan, cep telefonu sahbne
yazık değl m?

E) Br blgsayarda şletm sstemn değştreblrsnz,


hakkınızdır bu; pek, cep telefonu sahbne neden bu
mkânı vermyorsunuz?

16. Güzel ve y olan ne varsa şrlernde olmasını arzulayan


şarlerden brdr. Özgün ve yaratıcı mgeler bulmak, en
öneml özellkler arasındadır. Bu mgeler, dln mantığını ve
anlam alanını genşletp dle yen mkânlar sunacak br
yapıya sahptr. Okuyucuda estetk haz oluşturmak stemş,
bağımsız br şar olarak şrler yazmıştır. Şrlernn br 18. Gün geçer, azalır sevg
çırpıda anlaşılması mümkün değldr. Bçm kaygısı göze Değşr her şeyn reng
çarpar. Anlaşılmak değl; duyulmak, hssedlmek Bugün değl yarın belk
amacındadır. Şr şr yapan ahenk unsurlarına sadık Unutursun Mhrban’ım
kalmak, onun vazgeçemedğ şeylerdr. Şrn deolojnn
esaretnden kurtardığına nanır. Dolayısıyla şrn toplum çn Düzen böyle bu gemde
değl, sanat çn olduğunu düşünür. Şre herkes ulaşamaz. Eskler yter yende
Şr, yetenekten çok şçlk gerektren sanattır ona göre.
Ben değl sen sen de
Burada sözü edlen şar, sanatı açısından aşağıdak Unutursun Mhrban’ım
özellklerden hangsn taşımaz?
Bu dzelerde aşağıdak yargılardan hangsne yer
A) Estetk haz oluşturmayı düşünen / Sanat çn sanat verlmemştr?
anlayışıyla şr yazan
A) Şartlar ve nesneler değşr.
B) Bçm kaygısı taşıyan / Ahenk unsurlarına harfyen uyan
B) Zaman çabuk geçer.
C) Her türlü olayı şrnde şleyen / Zorlanmadan
anlaşılmayı düşünen C) İnsan kendn ble unutur.
D) Kendne özgü mgeler olan / Şrn dlnn her şeyn
D) Yaşamın kuralı değşmektr.
üstünde olduğuna nanan

E) Şrn emek ş olduğuna nanan / Özgün şrler yazan E) Sevg zamanla ekslr.

129
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

6 PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !

18 18:00
Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Süreli Çöz

 Bu testi, 18 dakika içerisinde çözmeye çalışınız.


 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.
Riski Azalt

 Sonuç bölümü; gelişme bölümünde anlatılan olay, düşünce ya da duyguların bir sonuca bağlandığı
bölümdür.
 “Özetle, kısaca, öyleyse, oysa, çünkü, bu nedenle” gibi genellikle anlatılan konuyu bir sonuca bağlayıcı
sözler içerir sonuç cümleleri.

Tarih: D: Y: B: N:

1. Aşağıdak cümlelerden br paragraf oluşturulmak 2. ----. Amnyon sıvısı denlen bu sıvı, bebeğn anne
stense bunlardan hangs paragrafın grş cümles karnındayken rahatça hareket etmesn sağladığı gb
2022 TYT

olur? dışarıdan gelecek darbe ya da dğer tehlkelere karşı da


bebeğ korur. Bu sıvının br özellğ de 37 derecede sabt
A) Vatandaşlık hukukundan özel mülkyete kadar brçok
kalarak fetüsü yazın sıcaktan kışın da soğuktan
alanda açıklama getren fermanda eğtmle lgl br
korumasıdır. Amnyotk sıvının büyük br kısmı (%97-99’u)
hüküm bulunmamaktadır.
su ve mneral tuzlarından oluşur. Bunun yanı sıra
amnyosentez yapıldığında ncelenen fetüsün der
B) Bu yolda 1869’da Safvet Paşa’nın Maarf Nazırlığı hücreler, bakter öldürücü özellğ olan protenler, fetüsün
sırasında hazırladığı Maarf- Umumye Nzamnames dersn kaplayan beyaz salgı olan vernks ve hatta tüyler
lan edlmştr. ger kalan kısmı oluşturur.
C) 1839 tarhl Tanzmat Fermanı, Osmanlı Devlet’nde Bu parçanın başına düşüncenn akışına göre
modernleşmenn gerçek manada başlangıcıdır. aşağıdaklerden hangs getrlmeldr?
D) Ancak grşlen reform hareketnn kalıcı olablmes çn A) Bebeklern sağlıklı yaşamasını sağlayan bazı sıvılar
Tanzmat aydınları, eğtm alanında da ayrıntılı br vardır
düzenleme getrecek kanun gereksnmnn farkındaydı.
B) Anne karnı, bebeğn gelşmne en uygun ortamdır
E) Bu nzamname devletn sonuna kadar bazı
değşklklerle yürürlükte kalmıştır. C) Km kadınların vücudunda bebek oluşumuna uygun
olmayan zararlı sıvılar olablr

D) Beden, kendn en korunaklı hâle getrmeye


endekslenmş br yapıdadır

E) Bebeğn anne karnında korunarak yaşamasını


sağlayan berrak ve sterl br sıvı vardır

130
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Senden istenen sürede çöz.
PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !
6
3. ---- Bu tür araçlar; radar, ldar, GPS, odyometr, blgsayar 5. Yaşamımızı kendmz zorlaştırıyoruz çoğu kez. ---- Bazen
görüşü gb teknolojler ve teknkler kullanarak çabalamayı bıraktığımızda koşulların esksnden de kötü
2018 TYT

2023 MSÜ
çevresndek nesneler algılayablmektedr. Sürücüsüz olacağını sanırız. Oysa öyle olmayablr. Kmmzde evham
otomobller; yakın gelecekte eş benzer görülmemş br denen bu karamsarlık hâl hâkmdr. Endşelere söz
ekonomk, sosyal ve çevresel br değşme de yol geçremez, tedbrllkte aşırıya kaçarız. İpler
açacaklar. Özellkle vatandaşlar arasında mükemmel br gevşettğmzde dünya tersne dönmez oysa.
sosyal statü eştlğne yol açacağı da açıkça ortada. Kmmzdeyse sahp olduğumuz varlıklar kend
kmlklermzn, özümüzün önüne geçmştr; bunlarsız “br
I. Günümüzde araçların yaklaşık %30 gb br oranda hç” olacağımızı sanırız. Oysa temelde onlar değl, bz
elektronğe dayalı olduğunu görmekteyz. varız.

II. Otonom araçlar, otomatk kontrol sstemler Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenn akışına
sayesnde br sürücüye htyaç duymadan yolu, trafk göre aşağıdaklerden hangs getrleblr?
akışını ve çevresn de algılayarak seyr hâlnde
A) Zor ulaşılmayan şeylern değernn olmayacağı gb br
gdeblen otomobllerdr.
yargıyla büyütülmüşüz.
III. Teknolojnn her geçen gün daha ucuz hâle
B) Yaşam dedğmz kavramın çn yapıp ettklermz
gelmesyle elektronk araçların geleceğ gderek
dolduruyor, başka şeyler değl.
gerçekleştrleblr br hâl alıyor.
C) İnsanın br ömrü var ve onu yaşama değer katmayan
Bu parçanın başına düşüncenn akışına göre
boş uğraşlarla doldurmak ne kadar mantıklı?
yukarıdaklerden hangler getrleblr?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) Bunu, ble steye değl doğru olduğunu düşündüğümüz
davranış kalıplarını blnçszce tekrar ederek yapıyoruz.
D) I ve III E) II ve III
E) Zorluklar, tatlı br yaşam savaşını da berabernde
getryor.

4. ----. Yan mana le söz, anlam le cümle brbrne sıkı
sıkıya bağlıdır, dersek ayrı br şey söylemş olmayız
sanırım. Öyleyse dle dayanan her şr dzes mutlaka br
mana taşır. Dle dayanan, dyorum çünkü günümüzde
herhang br dl kullanmadan şr yazan şarler de var. 6. İnsan, brkmlernn ürünüdür. Toplumlar da yetştrdğ
“Lettrste”ler gb... Br şr dzesn manasından soymak, nsanların... Toplumsal kültür ögeler de yaşatılan
2018 TYT

ayırmak ancak br zhn gücüyle yapılablr. Gerçekte şr değerlern ürünüdür. Ne nsandan brkm ne toplumdan
dzesyle mana brbrne kaynamıştır. Bu böyle olduğuna nsanı ne de kültürden değerler çıkarablrsnz. ----. O
göre şrn güzellğ deyşnden gelr, demek nasıl mümkün hâlde br değerden söz edeblmek çn kültüre, kültürden
olur? söz edeblmek çn topluma, toplumdan söz edeblmek çn
nsana, nsandan söz edeblmek çn de brkme htyaç
Bu parçanın başına düşüncenn akışına göre vardır.
aşağıdaklerden hangs getrlemez?
A) Kelmesz düşünce olamayacağı gb düşüncesz I. İnsan, toplumdur; toplum da kültür
kelme de olamaz
II. Toplumu ve değerlern kökten etkleme gücüne
B) Gerçekte şeklle çerk brbrne kaynaşmış durumdadır, sahp olan da blnçtr
bunları brbrnden ayırmaya mkân da yoktur
III. Brkm yaşanılanda, yaşanılan da sunulan mkân ve
C) Br şrn söylenş yan yapılışı kadar, taşıdığı ve lettğ ortamlarda saklıdır
anlam da önemldr
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenn akışına
D) Şr yalnız veznden ve kafyeden baret br şey değldr, göre yukarıdaklerden hangler getrleblr?
anlam da şrn olmazsa olmazıdır A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

E) Br şrn güzellğ, anlamından gelmez; kelme stfnden D) I ve III E) II ve III


yan deyşnden gelr

131
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

6 PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA ! Kronometreni aç!


Senden istenen sürede çöz.

7. (I) Hndstan’ın Assam eyaletnde selden kaçarken otoyola 9. (I) Balık; vtamn, mneral bakımından oldukça zengn br
gren br dş kaplan, trafkten şaşkına döndü ve br köye gıda olmakla brlkte beynn kullandığı omega yağ
2023 TYT

grd. (II) Kaçarken btap düşen kaplan, yakınlardak kapısı astlernce de çok zengndr ve en önemls mevsmnde
açık br eve sığındı. (III) Kaplan, burada br yatağın balık tüketmektr. (II) Her balık, her mevsmde lezzetl
üstünde gün boyu uyudu. (IV) O uyurken kurtarma olmayablr. (III) Örnek vermek gerekrse kış mevsmnn
görevller, çevrey boşalttılar. (V) Kaplanın güvenl br dışında tüketlen hams ve palamuttan, yaz aylarında
şeklde ormana dönmesn sağladılar. tüketlen lüfer ve kefalden çok da br şfa beklemek doğru
değldr. (IV) Bunun yerne kış btmne doğru
Bu parçadak numaralanmış cümlelern hangsnden yyebleceğmz br kalkan, lkbahar mevsmnde yenecek
sonra “Otoyolda trafğ durdurdular ve 17.30’da hayvanı levrek ve mezgt, yaz mevsm sonuna doğru
maytapla uyandırdılar.” cümles getrleblr? yyebleceğmz çpura bzm çn çok daha sağlıklı ve
doğru br terch olacaktır. (V) Balık yerken bu uyarıları
A) IV B) II C) I D) V E) III dkkate almakta yarar var.

Yukarıdak numaralanmış cümlelerden hangsnn


yerne “Balıkların lezzet, dönemlere göre farklılık
göstereblr.” cümles getrlrse parçanın anlam akışı
değşmez?
A) I B) II C) III D) IV E) V

10. (I) Türkye’de 1950’l yıllarda grşmc sınıfın doğmasını


teşvk etmek ve ekonomde lberalzm gerçekleştrmek
amacıyla başta ABD olmak üzere bazı Batılı ülkelerle
yakınlaşma yoluna gdlr. (II) Savaştan çıkmış olmanın da
etksyle ekonomk br brkm olmayan Türkye, çarey
Avrupa ülkelernn ekonom reçetelernde arar ve
8. (I) Son zamanlarda sıkça duymaya başladığımız “djtal ekonomk kalkınma çn tarımsal gelşm öngörür. (III) Bu
kz”, fzksel br nesnenn veya sstemn sanal kopyası doğrultuda tarımda sanayleşmeye gdlr.
olarak tanımlanablr. (II) “Smülasyon”, lgl nesne veya (IV) Kalkınma planlarının sonucunda ç pyasa
sstemn sanal ortamda tasarlanarak aslı gb davranmaya genşleyerek sanayde gelşme kaydeder. (V) Bu durumun
çalışmasıdır. (III) Djtal kz, smülasyondan farklı olarak sonucunda kaptalst sstem, Türkye’ye daha çok
karşılıklı br ver akışı çerr. (IV) Sanal model, gerçek eklemlenr ve bu durum brtakım toplumsal problemler de
nesne veya ssteme bağlanan çok sayıda sensörden elde berabernde getrr. (VI) Ntekm toplumsal gerçekçlk
edlen blglerle oluşturulur. (V) Bu modelle yapılan akımının öncüsü olarak kabul edlen “Gecelern Ötes”,
testlerden elde edlen blglerle de gerçek nesne yleştrlr. kaptalst sstemn toplumda yce yer ednmesnn sonucu
ortaya çıkan bu toplumsal problemler brkaç gencn
Bu parçadak numaralanmış cümlelern hangsnden yaşamı üzernden eleştrr.
önce “Aslında çok yen br kavram sayılmaz çünkü
geçmş smülasyon sstemlerne kadar dayanır.” cümles Bu parçadak numaralanmış yerlerden hangsne
getrlmeldr? düşüncenn akışına göre “Bu problemler, snema
yaratıcılarını da harekete geçrr.” cümles getrleblr?
A) V B) IV C) III D) II E) I
A) II B) III C) IV D) V E) VI

132
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Senden istenen sürede çöz.
PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !
6
11. Şrnce’y gezmek çn her mevsm uygun olsa da burası 13. Br Vrglus, br Dante, br Shakespeare, br Goethe
özellkle lkbahar ve yaz aylarında zyaretçlerle dolup doğduğu zaman bütün Avrupa şrnn geleceğ değşmştr.
2023 TYT

2023 TYT
taşıyor. Köy, lezzet konusunda da çok meşhur. Şrnce’de Büyük br ozanın yaşamasıyla bazı şeyler lk ve son
Ege’ye özgü sakızlı Türk kahves hatta sakızdan yapılmış olarak yapılır. Sonra bunlar yenden başarılamaz ama öte
reçel ble bulablrsnz. İzmr’den kısa br otomobl yandan her büyük ozan geleceğn şrnde kullanılacak
yolculuğuyla veya günübrlk turlara katılarak burayı karmaşık gereçlere br yensn ekler. Dyeblrm k ----.
keşfedeblrsnz. Şrnce aynı zamanda dünyanın en
öneml antk kalıntılarından br olarak kabul edlen Efes Yukarıdak parça, anlam bütünlüğünün sağlanablmes
Antk Kent’ne de çok yakın. ----. çn aşağıdaklerden hangsyle tamamlanmalıdır?
A) şrde geçmşe hçbr şey borçlu olmayan tam br yenlk
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenn akışına
yoktur
göre aşağıdaklerden hangs getrlmeldr?
A) Tarhsel süreç, öneml mekânları br bağ le brbrne B) her ozanın, her sanatçının değer kend dönemnde
bağlamaktadır blnr

B) Efes Antk Kent, brçok yerl ve yabancı turstn lg C) br ozanın büyüklüğü, ölmüş ozan ve sanatçılarla br
odağıdır bağının olmamasına bağlıdır

C) Anadolu toprağı, tarhî zengnlğyle yıllara meydan D) sanatta yenlk, yalnızca esern kendnden doğar;
okumaktadır geleneğe bağlı değldr

D) Köyde dolaştıktan sonra Efes’ de görerek E) br anıt esern bütünle hçbr bağı yoktur
yolculuğunuzu sonlandırablrsnz

E) Yılların esktemedğ köylermzn de olması ne güzel

12. Sanatsal yaratımın blnç dışı yönünün ele alındığı her


yerde, br tür toplum düşünces de ortaya çıkar. Bu; bütün 14. Önümüzde ne k ne de üç maç var. Ne play-off’u ne de
2018 TYT

sanatsal yaratımların başlıca amacının başarı, hayranlık, “Fransa’ya gdeblr myz?”; düşünün. Tek düşünmemz
2013 YGS

şöhret kazanmak olması gerektğ anlamına gelmyor. gereken şey, şu an çn Çek Cumhuryet maçı. Bu 90
Tam tersne sanatçılar, eserlernn ylğ çn sosyal dakka, çok farklı br 90 dakka. Zafere gden yolda taşlar
tanınırlıklarından vazgeçmeye başkalarından daha sabırla döşenmek zorunda. Çekler kazanmaktan başka br
yatkındırlar. Sanatçıların peşnde olduğu şey, ----. şansımız olmadığını blyorlar. Saldırmamızı, kontrolü
kaybetmemz, hata yapmamızı bekleyecekler.
I. sanatın ve edebyatın her zaman ktlesel olduğunu Bu maçın şfres, anahtar “sabır”. Hırslı ama akıllı,
göstermektr kazanmak steyen ama kontrolü kaybetmeyen br takım
olmalıyız. Her zaman sze nandım. ----.
II. çoğunluk tarafından kabul görmek değldr,
eserlernn bazıları tarafından anlaşılmasıdır Bu sözler aşağıdaklerden hangsyle sürdürülemez?
A) Bunu da her fırsatta dle getrdm ve gösterdm
III. herkes tarafından karşılık göreblmektr
B) En az benm nandığım kadar sz de kendnze nanın
Bu parçanın sonuna düşüncenn akışına göre
yukarıdaklerden hangler getrleblr?
C) Ben mahcup etmeyeceğnz düşünüyorum
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) Arkamızdak mlyonlar da sze nandı
D) I ve II E) II ve III
E) İnanmak bazı şeyler maalesef çözmüyor

133
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

6 PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA ! Kronometreni aç!


Senden istenen sürede çöz.

15. ----. Örneğn br roman ya da br öykü eğer üslubuyla 17. Haberler, drama dl kullanılarak seyrlk gösterlere
okuru sarıp sarmalamıyorsa akıcı br bçem yoksa o dönüştürülüyor. Magaznleştrme, belk br an çn dkkat
roman, o öykü br süre sonra sıkmaya başlar. Sıkıcı bell br ayrıntıya yoğunlaştırmaya yarıyor. Bu doğru.
olmayı hak eden roman ya da öykü de unutulmaya Ancak dramatk dlle ayrıntıda yoğunlaşma, habern
mahkûmdur. Konu akışı, kurgusu, anlatımı le br solukta gerçekçlk yönüne zarar verdğ gb haber
okunablen romanlara, öykülere bakın; ne söylemek değerszleştren br enformasyona da neden oluyor.
stedğm anlayacaksınız. Aslında bu koşul sadece roman Ayrıntıya vurgu yapılarak hem habern aslını unutturuyor
ya da öykü çn değl, dğer türler çn de her zaman hem de haber eğlencelk bçme büründürüyor. Görülüyor
geçerldr. ----. k ----.

Aşağıdak cümlelerden hangs düşüncenn akışına Bu parçanın sonuna düşüncenn akışına göre
göre bu parçanın hem başına hem de sonuna aşağıdaklerden hangs getrlemez?
getrleblr?
A) televzyon, haber saatlernde de eğlence merkezne
A) Özellkle romanlarda kahraman adları çok önemldr dönüşmekten kurtulamıyor

B) Roman ve öykü yazarları, nedense çerkten çok B) televzyon haberlernn magazn programlarından br
bçeme önem veryorlar farkı kalmamış

C) Anlatımın akıcı olması, sadece roman ve öyküde C) ayrıntı, habere konu olan olayı tam olarak anlamamızı
aranan br özellktr sağlayacak ntelkte olmadığından olaylar hakkında
yeterl blgy ednmemz de engellemş oluyor
D) Eğer br yapıt, sürükleyc se kendn okutablr
D) televzyon, haberclkte en pahalı letşm aracı olduğu
E) Br yapıtın ntelğ, özgün çerğyle lgldr gb aynı zamanda ekonomk gerçektr de

E) televzyon szn stedğnz “y haberler” hçbr zaman


vermyor, kend y haberlern kend stedğ bçmde
veryor

16. Okulla brlkte sosyalleşen çocuk ster stemez letşm ve


derslerde performans sorunu yaşayacağından bu sorun
önceden de var olmasına rağmen daha çok okula
18. Zamanınızı y yönetn, her gün hayalnz veya hedefnz
başladıktan sonra fark edlr. ----. Öğrencnn okulla
çn brkaç dakka ble olsa zhnsel ve fzksel br aktvtede
beraber öğrenmeye olan lgsnn azlığı belrgnleşr. Ödev
bulunun. Kötü senaryolar yazmaya başladığınızı fark
yapmakta zorlanır, sıkılır. Öğretmen ve annenn zoruyla
ettğnzde bunları durdurmak çn en y htmal
ödevlern tamamlar. Gerek okulda gerekse evde masa
senaryolarını da düşünün ve hayal edn. Kendnze sıkça
başında oturamaz, otursa ble değşk bahanelerle sık sık
ger bldrm yapın. Ne styorum, gerçek durum nedr,
masadan kalkar.
bugünden tbaren ney farklı yaparsam hedefme
ulaşablrm? Kendnze düşünme zamanları ayırın.
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenn akışına
göre aşağıdaklerden hangs getrlemez?
Aşağıdak cümlelerden hangs, parçanın son cümles
A) Bu da öğrenme bozukluğu olarak ortaya çıkar yerne kullanılamaz?
A) Olaylardan uzaklaşıp bazı şeyler sorgulayın.
B) Bu durum, öğrenme bozukluğu olarak adlandırılablr
B) Hç beklemeden adımlar atmalısınız.
C) Çocuğun okula adaptasyonundan sonra düzelecek br
durumdur
C) Fkrlernz düzene sokmak çn fırsat kollayın.
D) Öğrenme bozukluğu olarak açıklanablecek bu durum,
D) Planlarınızı gözden geçrmek çn kendnze br zaman
farklı şekllerde gözlemlenr
ayarlayın.
E) Günümüzde en yaygın öğrenme bozukluklarından br
E) Sorulara cevap bulmak çn düşünmenz gerekr.
dkkat eksklğdr.

134
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !
7
16 16:00
Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Süreli Çöz

 Bu testi, 16 dakika içerisinde çözmeye çalışınız.


 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.
Riski Azalt

 Paragrafta sıralama sorularında öncelikli olarak yapılması gereken, ilk ve son cümleleri bulmak olmalıdır.
Özellikle lokomotif görevinde olan ilk cümleyi bulup vagon görevindeki diğer cümleleri aralarındaki ilgiye
göre bağlaya bağlaya yerleştirmeye çalışmalıyız.

Tarih: D: Y: B: N:

1. (I) Ktaplarla tanışmam, ktabın dünyasına tutulmam 2. (I) Masa başında çalışanların en büyük sorunlarından br
çocukluğumdan kalma bana. (II) Kardeşsz, arkadaşsız, sırt ağrılarıdır. (II) Sırt ağrılarına, bazı sağlık sorunları da,
2023 TYT

eve kapalı, kâh anneanneme emanet kâh annemle yurt duruş bozukluğu da sebep olablr. (III) Özellkle de skelet
dışında, dama çe kapalı, dama sıkılgan çocukluğum sstemnn gelştğ çocukluk ve ergenlk dönemlernde
boyunca hayatımdak en güzel, en renkl şeyd ktaplar, duruş bozukluğuna dkkat edlmel ve bunun gderlmes
blhassa resml romanlar. (III) Hç unutmuyorum. çn üzernde durulmalıdır. (IV) Uzun süren kronkleşmş
Ankara’dayım. (IV) On k yaşımın Ankara’sı. (V) Br öğle ağrı şkâyetler, hayat kaltesn olumsuz yönde etkleyen,
sonrası hava sıcak, durgun. (VI) Sokaktan gelen tek tük sosyal ve pskolojk problemler de berabernde getren
sesler saymazsak alışılmadık br sesszlk var ortada, öneml br sağlık sorunudur. (V) Uzamış ve kronkleşmş
snek vızıltılarıyla bölünen br durgunluk ara ara. (VII) Br ağrılarından şkâyetç olanlar, sağlık kuruluşlarında
odaya kapanmışım, elmde br ktap, km blr kaç saattr bulunan algoloj (ağrı blm) polklnklerne başvurarak
bu hâldeym; keyfle okuyorum, kaybolmuşum okumanın tedav olablrler. (VI) Algoloj uzmanları, kronkleşmş
gznde. (VIII) Okuyorum ve okumaktan zevk aldığımı ağrıların kaynağı olablecek nedenler çeştl tanı
duyumsuyorum. yöntemler kullanarak araştırıp ortaya koymaktadırlar.
(VII) Ağrıların neden teşhs edldkten sonra hasta en
Bu parça k paragrafa ayrılmak stense knc paragraf uygun laçlarla ve grşmsel yöntemlerle tedav edlr.
numaralanmış cümlelern hangsyle başlar?
Bu parçada kaçıncı cümle le başlayan bölüm, ayrı br
A) II B) III C) IV D) V E) VI
paragrafta yer almalıdır?
A) III B) IV C) V D) VI E) VII

135
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

7 PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA ! Kronometreni aç!


Senden istenen sürede çöz.

3. (I) Nagasak doğumlu Kazuo Ishguro, altı yaşındayken 5. (I) Şehrden bıkanların hedefledğ lk yer, özellğ farklı
alesyle brlkte İngltere’ye taşındı ve Unversty of East olsa da kırsaldır; kırsala yerleşme düşü kuranların da

2023 TYT
Angla’da edebyat alanında master yaptıktan sonra kafasında kend yaptığı br ev, br yuva hayal mutlaka
kendn yazmaya verd; hayatı boyunca da yazarlıktan vardır. (II) Yıllarca apartman darelernde, üst üste
başka br ş yapmadı. (II) Şmdye kadar yayımladığı kutularda yaşamış nsanlar olarak özgürlüğün br fades,
romanlardan Günden Kalanlar flme çeklp Brtanya’da kend nşa edeceğ bu “yuvada” yaşamaktır. (III) Bende bu
verlen en öneml edebyat ödülü olan Booker’ı aldı; kıvılcım lk kez, doğal malzemelerle yapılar nşa etme
Değişken Bir Dünyanın Ressamı’yla Whtbread Ödülü’nü üzerne br atölyede yandı. (IV) Geleneksel Yapı Teknikleri
kazandı ve son romanı Beni Asla Bırakma’yla Time Kitabı’nın yazarı Melh Aşanlı’dan Kazdağları’nda dokuz
dergsnn seçtğ son seksen senenn en parlak yüz gün boyunca teor ve pratğn br arada olduğu ve
ktabından brnn yazarı olma onuruna layık görüldü. hayatımda yer eden öneml br eğtm aldım. (V) Braz
(III) Beni Asla Bırakma’nın sayfalarını çevrdkçe okurların üfleynce toprak, çamur, saman, taş, ahşap ve bunların
tanık oldukları hkâyenn gerçeklğnden çok; yapısını, çeştl kullanımları le çok farklı yapı çözümler üretmenn
uzaktan bakınca belren şekln, nce kıvrımlarını, hünerl mümkün olduğu alev tüm benlğm sardı. (VI) Üstelk bu
ayrıntılarını fark edeceğn ve yazının sonuna dek çndek malzemeler endüstryel eş değerlernn aksne ger
sürprzn dle getrmemekten değşk br mutluluk dönüşeblr, sağlıklı ve ucuzdu ve her canlı gb nsanın da
duyduğum bu romanın bldğmz dış dünyadan çok, İnglz kend yaşayacağı yuvayı kendsnn yapması kadar doğal
romanının dünyasından faydalandığını hssedeceklern br şey yoktu.
düşünüyorum. (IV) Ktabın gündeme getrdğ ahlak ve
nsan sorunlar da Değişken Bir Dünyanın Ressamı’yla Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangs
Günden Kalanlar’ın savaş ve yıkım dolu temalarından düşüncenn akışını bozmaktadır?
daha akılda kalıcı olablr. (V) Ishguro’nun romanları, br
tür doğal hâlden karakterlernn poltk dertler ya da değşk A) VI B) IV C) III D) V E) II
dış koşullar yüzünden nasıl başka kşlere dönüştüklern
anlatan, yrm beş senelk br karyere serpştrlmş ufak
Japon bahçelerdr. (VI) Karakter artık yaşını başını
almıştır, geçmşn fırtınalı havası dnmş, denz
saknleşmş, ölüm yaklaşmış ya da heyecan btmştr.

Bu parçadak numaralanmış cümlelern hangsnden


tbaren sözü edlen yazarın eseryle lgl
değerlendrmeler yapılmıştır?
A) III B) II C) VI D) V E) IV

4. Babamın ktap okuma noktasında bana büyük etks


olduğunu söyleyeblrm. Okumayı sonradan öğrenmş
brs olarak kendsn okumaya bu denl verş, doğrusu
ben büyülüyordu. İlkokula gtmedğm dönemlerde gaz
lambasının ışığında eğle büküle ktap okuduğu akşamları
hç unutamam. Kalın parmaklarıyla hışırtılı br şeklde
ktabın sayfalarını çevrmes bende başka anlamlar
uyandırırdı. Özenrdm. Onun gb sayfaları hışırtıyla
çevrmey denerdm. Yıllar geçt. Gençlğn lk yıllarında
babamın kşlk gelşmme ayak uyduramadığını
düşünerek ona kızardım. Neredeyse hep aynı tür ktapları
okur, benden de bunları okumamı sterd. Beğenlermzn
değştğn düşünemezd belk. Ona kızar, başka ktaplar
6. (I) Saçlardak kısa sürel şıklık, gerçek anlamda br saç
okurdum. Yen anlıyorum bazı şeyler.
bakımı demek değldr. (II) Bazı kmseler, saçlarıyla
lglenerek saç bakımına önem verdklern zannederler.
Bu parçanın sonuna aşağıdaklerden hangs
(III) Ama saçları çn çok öneml olan şampuan seçmnde,
getrlrse konuşan kşnn “pşman” olduğu anlaşılır?
fırça ve tarak konusunda fazla blgler olmadığı çn yanlış
A) Zaman değşse de beğenlern değşemeyeceğne seçm yaparlar. (IV) Kaltesz şampuan, sert ve naylon
nancım arttı. fırça le bozuk ve kırık dşl br tarak saçları bozar,
matlaştırır, kurutur ve saçların kırılmasına sebep olur.
B) Ktap okumanın ben yazı yazmaya ne denl alıştırmış (V) Sanay ürünü sert ve kaltesz şampuan, saçın öz
olduğunu görüyorum. yapısını ve saçlı dery bozar, bazen alerjk durumlara da
yol açar.
C) Zaman su gb akıp geçmş, ömrün sonlarına
yaklaşmışız. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangsnn
yerne “Saçlarıyla sürekl meşgul olan kmler, saç bakımı
D) Kuşak çatışmalarının normal karşılanması nsanın
konusunda y olduklarını düşünür.” cümles getrlrse
nandığı değerler yerle br eder.
parçanın anlamında br değşme olmaz?
E) Düşünce dünyamın zengnleşmesne sağladığı katkıyı A) I B) II C) III D) IV E) V
düşündükçe ona olan tutumumdan utanıyorum.

136
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Senden istenen sürede çöz.
PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !
7
7. Ayakkabı malatçısı: 8. (I) ----
2023 TYT

2023 TYT
(I) ---- — Ben aslında doktor olmak styordum. Alem, yorucu
olur dye stemed. Alemde öğretmen çoktu. İnsanlarla
Kmya uzmanı: beraber olmayı sevyorum. O bakımdan öğretmenlk
— Çok mktarında der, göz, cğerler veya dğer organlar ruhuma uygundu. Ben de ruhuma uygun olanı seçtm.
tahrş olableceğ ve hatta drekt zarar görebleceğ çn
kullanılan ürünün “Güvenlk Blg Formu” ncelenmel ve (II) ----
gerekl önlemler alınmalıdır. — İy öğretmen, kend ders ne se o ders y anlatan kş
değldr. Dersn dışında genc hayata da hazırlayandır.
Ayakkabı malatçısı: Anlattıklarıyla, hareketleryle âdeta br anne gbdr. Ama
(II) ---- bunları yaparken de çocuğa nashat verc br kş olarak
değl de onları etrafına toplayıp sevecekler, söyledğ her
Kmya uzmanı: şey ruhuna yerleştren br nsan olmalıdır.
— Hemen mde bulantısı, kusma, baş ağrısı, boğaz Bu dyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdaklerden
yanması, btknlk, hızlı veya düzensz kalp atışı, zor nefes hangs sırasıyla getrlmeldr?
alma gb semptomlara sebep olur. Bazı solventler
solumaya maruz kalındığında kansere, böbrek veya snr A) I. Doktorluk ve öğretmenlk zor meslekler mdr?
sstem bozukluğuna, baygınlığa neden olablr. II. Hayata hazırlamak sze ne fade eder?

Bu dyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdaklerden B) I. Doktorlukla öğretmenlk arasında fark var mı?
hangs sırasıyla getrlmeldr? II. Mesleğe yen başlayanlara neler söylemek
stersnz?
A) (I) İmalatta kullanılan yapıştırıcılarla solvente maruz
kalıyoruz, ne yapmalıyız?
C) I. Öğretmen olmak hayalnz myd?
(II) Solventl ürünlern solunması veya yutulması II. Szce y br öğretmen nasıl olmalıdır?
durumunda nasıl br etks olur?
D) I. Öğretmenlkten başka hang mesleğ sevyorsunuz?
B) (I) Solvent malathanemze sokmuyoruz, ne tür
II. Öğrenclernzle aranız nasıldı?
yapıştırıcı kullanalım?
(II) Solvente maruz kalınması durumunda ne E) I. Br öğrenc çn öğretmen ne demektr?
yapmalıyız? II. Öğretmenlğn ne gb kutsal yanları var?

C) (I) Solventl yapıştırıcılar yerne su bazlı reçneler


kullanıyoruz, bunların br zararı var mı?
(II) Aşırı maruz kalınmasında ne gb çözüm yolları
önerrsnz?
9. I. Melh Cevdet Anday şrlern değlse de Raziye adlı
D) (I) Solventl yapıştırıcılar okullarda yasaklandı, romanını k kere yazmıştı.
çocuklara ne tür yapıştırıcı önerrsnz?
II. Arkadaşı Oktay Rfat se “Saadet br ççektr bastığın
(II) Zararlı yapıştırıcılar konusunda neler tavsye yerde bter” şeklndek ünlü dzesn, “Mutluluk br
edersnz? ççektr bastığın yerde bter” dye değştrnce Cemal
Süreya bunu eleştrmşt.
E) (I) Her gün gylen ayakkabılarda solventl
yapıştırıcıdan başka alternatfmz yok, ne yapmalıyız? III. Şrdek yenden yazma örneklerne düzyazıya göre
daha sık rastlıyoruz.
(II) Doğal reçnelerden yapılan sağlıklı ayakkabıları
tavsye eder msnz? IV. Cemal Süreya, Sözcükleri Değiştirmek adlı yazısında
şöyle der: “Ya günün brnde esk şrlermze
damlattığımız yen sözcükler de gözden düşerse
onların da yenler ortaya çıkarsa... O zaman ne
yapacağız?”

V. Türk edebyatında bu konuda br tartışma ble


doğmuştu.

Yukarıda sıraları değştrlerek verlmş cümlelern


anlamlı br bütün oluşturan dzlş aşağıdaklerden
hangsdr?
A) II, IV, III, I, V B) IV, III, I, V, II

C) III, V, I, IV, II D) IV, II, III, I, V

E) III, V, I, II, IV

137
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

7 PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA ! Kronometreni aç!


Senden istenen sürede çöz.

10. I. Lastkte problem var ama dare edyoruz cümlesn 12. (I) Br nsanın, kendsn ve çevresn algılayış bçm olan
asla kurmayın. benlk kavramı, onun genel tutum ve davranışlarını büyük
2021 ALES

ölçüde etklemektedr. (II) Çünkü nsan, çevresn ve


II. Bu faturayla karşılaşmak stemyorsanız zaman kendn algıladığı bçmde tepkde ve davranışta bulunur.
kaybetmeden uzman br lastk servsn zyaret (III) Genellkle nsan nasıl düşünüyorsa öyle davranır.
etmenz hayl önemldr. (IV) Herkes, çevrey kend görüş açısından kendne özgü
br bçmde algılar. (V) Benlk kavramı le kşnn ruh
III. Jantınıza da dğer lastklere de aracın ön düzenne sağlığı arasında yakın br lşk vardır. (VI) Olumlu br
de büyük zararlar verrsnz. benlk kavramı gelştren kşnn ruh sağlığı da yernde
demektr.
IV. Tüm bunlar, sonunda kabarık br faturayı
berabernde getrr. Bu parça k paragrafa ayrılmak stense lk paragraf
hang cümleyle bter?
V. Herhang br şeklde hava kaçıran br lastkle dare A) I B) II C) III D) IV E) V
edyorsanız sadece o lastğ rske atmış
olmuyorsunuz.

VI. Buradak görevller, sze lastğnzn değştrlmes ya


da tamr edlmes gerektğn söyleyecek en yakın
bakım ve onarım uzmanıdır.

Yukarıdak numaralanmış cümlelern anlamlı br bütün


oluşturması çn aşağıdaklerden hanglernn
brbryle yer değştrmes gerekr?
A) I ve II B) II ve III C) II ve IV

D) II ve V E) III ve VI

13. Yerel tohum, sadece özgürlük değl; aynı zamanda blgelk


demek, paylaşım demek, doğayla barışık çok çeştllk
11. I. Fizikçi, sistemdeki elektrik devrelerinin demek. Tescll kısır tohumların aksne yerel tohumun
bağlantılarını inceleyerek bir önceki hamlenin blgelğ yaşından gelyor. Yerel tohumlar, bnlerce yıldır
neden olduğu elektromekanik olayın sonucunu toprakla buluşarak genlernde kuraklık, sel, don vb. pek
hesaplasın. çok doğa olayına karşı ayakta kalmayı başarablmenn
II. Her iki uzman bu şekilde tamamen farklı stratejilere gururuyla “blge” sıfatını hak edyor. Meyvesne gelen
dayanmalarına rağmen büyük bir ihtimalle aynı böcekle, gölgesnde bten otla ve yaprağındak mantarla
sonuca ulaşacaklardır. y geçnmey öğrenmş blge tohumlar, hasat zamanı
hayatta kalabldkler çn doğal seçmle br sonrak nesl
III. Satranç oynayan Mavi adlı bir bilgisayarın bir oluşturmuştur. ----.
sonraki hamlesini tahmin etmekle görevlendirilmiş
iki insan düşünelim. Bu parçanın sonuna düşüncenn akışına göre
IV. Satranç ustasıysa sisteme bir zihin atfetsin ve aşağıdaklerden hangs getrlrse parçanın yazarı
arzu, istek, korku gibi çeşitli yönelmişlikler kendsyle çelşmş olur?
çerçevesinde makinenin nasıl davranacağını A) Br bakıma brbrlern dare ederek hayatta kalmayı
tahmin etmeye çalışsın. öğrenmştr
V. Bunlardan biri satranç oyunu hakkında hiçbir bilgisi
olmayan ama elektronik sistemler konusunda B) Bu tohumlar, toprağın sınırlı br kaynak olduğunun da
ÇIKMIŞ SORU

uzmanlaşmış bir fizikçi, diğeri ise elektronik farkındadır


sistemler konusunda hiçbir bilgisi olmayan bir
satranç ustası olsun. C) Bu yüzden yerel tohumlar, gereksz laçlamaya lüzum
duymaz
Yukarıda numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün
oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan
D) Böylelkle kend dengesn kends kurmayı başarmıştır
üçüncü olur?
A) I B) II C) III D) IV E) V E) Verm, yerl ya da yabancı hang tohumda se o tohumu
toprakla buluşturmak lazım
2021 - ALES

138
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Senden istenen sürede çöz.
PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !
7
14. 20. yüzyıl felsefesnde belk de Hedegger kadar tartışılan, 15. ----. Blm ve sanat, keşfettğ/ürettğ malzemey
etk yapan ve zengn br düşünce mrası bırakan başka br paylaşarak veya sunarak dğer nsanları nandırmak
flozof olmamıştır. Bu bakımdan geçtğmz yüzyıl, anlayışıyla hareket eder. Ancak blm ve sanat, çerklern
Hedeggerc br yüzyıl olarak anılmayı hak etmektedr. fade etme araçları bakımından brbrlernden ayrılır. Blm
Gadamer, Derrda, Nancy, Vattmo gb 20. yüzyılın geç soyut “kavramları”, sanat se “mgeler” kullanır. Başka br
dönem felsefecler, Hedegger’n düşüncesnn zn deyşle blm nsanı kavramlarla düşünür, sanatçı se
sürmüşler; mesalernn çoğunu onun arayışına ortak mgelerle. Her ks de kna etme kablyetne sahpse de
olmak, onunla hesaplaşmak, onun kavramlarını blm “spat eder”, sanat se “temsl eder”, “gösterr”. ----.
yorumlamak çn harcamışlardır. Ntekm Hedegger
felsefesnn özgün kavramları çok anlamlıdır. Aşağıdak cümlelerden hangs, bu paragrafın başına
da sonuna da konulsa düzenn ve anlam bütünlüğünü
Bu parçanın sonuna aşağıdaklerden hangs bozmaz?
getrlrse konuşan kşnn farklı br konuya geçtğ
A) İnsanoğlu, yaptığı araştırmalarla sürekl yenlkler
anlaşılır?
oluşturmaktadır
A) Hedegger’n, kavramları hang bağlamda kullandığıyla
lgl çalışmalar günümüzde de devam ettrlmektedr. B) İnsanoğlunun, gerçeğ k ana kulvarda aradığını
söyleyeblrz
B) Hedegger felsefesnn açıklanablr değl tasvr edleblr
özellk gösterdğ de ortaya çıkmıştır. C) Soyut kavramlar ve mgeler, nsanın gerçeğe
ulaşmasında br araçtır
C) Hedegger kavramlarındak çok anlamlılık, onun başka
dllere çevrlmesn zorlaştırmaktadır. D) Sanatçının kurgusal gerçeklğ oluşturablmes çn
yaşanılan hayatı y gözlemlemes gerekr
D) Geç dönem felsefecler, felsefenn bu özgün
kavramlarını anlamlandırmak çn uğraşmışlardır. E) Araştırmalarında kanıtlamayı ve göstermey
başaramayanlar, gerçeklğe ulaşamaz
E) Bu yüzden 20. yüzyılın düşünce adamları üzernde
Hedegger’n büyük etks görülür.

16. Edebyat eleştrs, edebyat esernn ntelğnn


anlaşılmasında ve estetk değernn ortaya çıkarılmasında
bell lkeler çerçevesnde yapılan çözümleme ve
yorumlama faalyet olarak tanımlanablr. Her sanat eser
gb edebî eser de ancak bell br kültür brkmne sahp
kşler tarafından ncelenp değerlendrleblr. Bu brkme
sahp olan eleştrmenler, br yapıtla lgl hem yorumsal
görüşler sunar hem de değerlendrmeler yapar. ----.

Bu parça düşüncenn akışına göre aşağıdaklerden


hangsyle tamamlanamaz?
A) Eleştrmen, esern estetk değern ortaya koymaya
çalışırken aynı zamanda anlamsal olarak kapalı
yönlern açıklığa kavuşturup okuyuculara eser
anlamaları noktasında yol gösterr

B) Akademk eleştr, ünverstelern lgl alanlarında


uzman olan akademsyenlern edebî metnler blmsel
lkeler çerçevesnde ncelemesne göndermede
bulunan faalyetn adıdır

C) Bundan dolayı br edebî esern estetk değernn ortaya


konulup okuyucuyla buluşturulmasında edebyat
eleştrmenne öneml görevler düşer

D) Bunu yaparken de zamanın ruhuna uygun olarak


edebî metn çözümlemeye yarayacak belrl yöntemler
kullanır

E) Yorumlar ve değerlendrmeler yapan eleştrmen,


okuyucular tarafından yapıtın anlamlandırılmasına
yardımcı olmuş olur

139
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

8 PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !

18 18:00
Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Süreli Çöz

 Bu testi, 18 dakika içerisinde çözmeye çalışınız.


 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.
Riski Azalt

 Bir varlık, kavram ya da olayın ne olduğunun açıklanmasına tanımlama denir. Tanımlamada “Bu nedir?”
sorusuna cevap aranır.
 Aralarında ortak özellik bulunan iki varlık ya da kavramdan zayıf olanın güçlü olana benzetilerek
anlatılmasına benzetme diyoruz.
 İnsana özgü niteliklerin insan dışındaki varlıklara aktarılmasına kişileştirme diyoruz.

Tarih: D: Y: B: N:

1. İnsanları aydınlatan parlak beyaz ışığın altına oturan ufak 2. Telefon ve televzyon gb sürekl uyaran altında olmamız,
çocuk, brn arar gb etrafa bakınıyordu. Küçük mav bedenmz cdd anlamda zayıflatıyor. Ortama yayılan
2013 YGS

gözlerndek parıltı, tepesnde parlayan ışığın aksne manyetk frekanslarla mücadele etmek se neredeyse
gtgde sönmekteyd. Kısa keslmş koyu renk saçları mnk mkânsız. Her ne kadar telefonu yatak odamızın dışında
yuvarlak yüzüyle brleşnce çocuğu çok sevml yapmış tutsak da televzyonu ya da modem kapatsak da bu
ama tombk yanaklarından akan tuzlu gözyaşları, bu manyetk krllkten asla uzaklaşamıyoruz. İşte sırf bu
sevmllğn ortasına br bomba gb düşmüştü. Yüzlerce uyaranlar yüzünden bedenmz uykuya grmekte zorlanıyor
nsanın çnde kmsenn umursamadığı, dkkat etmedğ ve kaltesz uyku sonrası zayıflamış manyetk alan da
çocuk hayalet gbyd. hastalıklara davetye çıkarıyor. Gün boyu uyaran
frekanslara maruz kalan beden sağlığımızın onarımı se,
Bu parçada aşağıdaklerden hangs ağır sanılanın aksne, laç le değl sadece kaltel br uyku le
basmaktadır? mümkün.
A) Öyküleyc anlatım
Bu parçanın anlatımında aşağıdaklerden hangsne
başvurulmuştur?
B) Betmleyc anlatım
A) Kanıtlamaya - öykülemeye
C) Tartışmacı anlatım
B) Açıklamaya - tanık göstermeye
D) Kanıtlayıcı anlatım
C) Tartışmaya - karşılaştırmaya
E) Açıklayıcı anlatım
D) Açıklamaya - örneklendrmeye

E) Tartışmaya - alıntılamaya

140
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Senden istenen sürede çöz.
PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !
8
3. Abdülhak Şnas Hsar, bütün eserlernde İstanbul’a ve 5. Yazar, nsana bakmayı blendr. İnsanın sorunlarına eğlen,
özellkle Boğazç’ne çl br şar duyarlığıyla yaklaşır. kendnden de br şeyler katablme özversyle ona
2013 YGS

Fahim Bey ve Biz, İstanbul’un brçok semtnde yaklaşan, onu her türlü gerçeğ le brlkte kend blnç
darmadağınıktır. Çamlıca’daki Eniştemiz’de Çamlıca’yı, Ali süzgecnden geçrp kâğıda dökeblendr. Ha deynce
Nizami Bey’in Alafrangalığı ve Şeyhliği’nde Büyükada’yı olmaz bu da. Br ustalar katmanını değerlendrecektr
buluruz. Bununla brlkte, andığım romanlarının dışında, önce. Nasıl yazıldığına, nasıl değerlendrldğne, nasıl
asıl Boğazç sevdası, daha çok anı ktaplarında, kşlern bçmlendrldğne bakacak, onu özümseyecek, ona
aradan çekldğ özgün anlatılarda karşımıza çıkar. öykünecektr.

Yazar, parçanın lk cümlesndek savını nandırıcı Bu parçada düşüncey gelştrmek çn daha çok
kılmak çn aşağıdaklerden hangsne özellkle aşağıdaklerden hangsne başvurulmuştur?
başvurmuştur?
A) Tanımlamaya B) Kşleştrmeye
A) Örneklendrmeye ağırlık vermeye
C) Örneklendrmeye D) Betmlemeye
B) Tanımlamalardan yararlanmaya
E) Karşılaştırmaya
C) Konuyu tartışmacı anlatımla sunmaya

D) Öyküleyc anlatım yolunu seçmeye

E) Okurun hayal gücüne dayanmaya

4. Gölgesnde yetmş yıl dnlendğ koca çınarın devrldğ


gün, nnem de bu dünyadan yüz çevrd. Kırdığı odunda,
2015 YGS

tutuşturduğu sobada ve yıkayıp soba demrne astığı 6. Bzm esk seyrlk oyunlarımız br tür “açık eser” sayılablr.
çamaşırda ble dedem vardı. Onlar br cümlenn öznes ve Tuluatın dama öne çıkışı, güncel konulara mzah ögesne
yüklemydler. Özne düşünce yüklem de tüm anlamını dayanılarak yer verlmes, seyrc ktlesnn hemen her
ytrmşt. Zamanla takat kesld nnemn, bel büküldü. Ale zaman değşen beğen düzeynn her defasında göz
apartmanımız dağıldı sonra. Km başka br mahalleye, önünde tutulması anımsanırsa demek stedğm daha açık
km başka br şehre taşındı. Demr br karyola le seçk bçmde anlaşılır. Hatta br tür “yabancılaştırma
başlayan hayat, dürülmüş br yalnızlıkla yer değştrd. etks” ble söz konusudur: Sahne dekorla bezenmemştr,
zleyenler br “oyun” seyrettğnn blncndedr, oyuncu
Bu parçanın anlatımında aşağıdaklerden hangs rolüyle özdeşlk kurarak zleyenlern ortak blncnde
yoktur? egemenlk sağlamaya hç m hç htyaç duymaz vb.
A) Deyme yer verme
Bu parçada seyrlk oyunlarımızın özellkler, aşağıdak
B) Duygulara seslenme anlatım yöntemlernden hangs ön plana çıkarılarak
vurgulanmıştır?
C) Benzetme yapma A) Örneklendrme B) Tanık gösterme

D) Öykülemeye başvurma C) Tartışma D) Karşılaştırma

E) İklemeye yer verme E) Tanımlama

141
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

8 PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA ! Kronometreni aç!


Senden istenen sürede çöz.

7. 2050 yılında Caht Sıtkı Tarancı’nın, Fazıl Hüsnü 9. Dükkânımız, Tramvay Caddes’ne bakardı. Oraya br kış
Dağlarca’nın, Sat Fak Abasıyanık’ın şrler, hkâyeler günü getrlp bırakıldığımı hatırlıyordum. Gece yarısından

2020 TYT
2015 YGS

üzernde uzun uzun ncelemeler yazılablr; evet, o olur ber yağan karın parkları, sokakları ve evler örttüğü soğuk
ama o şrler, o hkâyeler örneğn bugün Fransa’da ve dondurucu br kış günü… O sabah, okuldan eve yne
Chener’nn, Hugo’nun şrlernn okunduğu gb okunmaz. haber yollamışlar ve htyar annemle büyük dayım
Bz şmd Fuzûl’y, Nef’î’y, Tevfk Fkret’ nçn uslanmak blmeyen okul kaçağını aramak çn yollara
okumuyorsak onlar da 2050 yılında onun çn dökülmüşlerd.
okunmayacaktır. Dller esk dl olduğu çn kolay kolay
anlaşılmadığı çn… Bu parçanın anlatımında aşağıdaklerden hangs
vardır?
Bu parçanın anlatımında aşağıdaklerden hangs
A) Benzetme B) Açıklama
vardır?
A) Tanık gösterme C) Örneklendrme D) Öyküleme

B) Benzetmeden yararlanma E) Kşleştrme

C) Günlük yaşamla lşklendrme

D) Karşılaştırmaya başvurma

E) Tanımlamaya yer verme

8. Karl Marx’ın Manifesto’yu kaleme aldığı apartman


Brüksel’de bulunuyor. Şehrn “Taksm Meydanı”
dyebleceğmz Grote Markt’ta bulunan ve La Mason du 10. Yokuşun başında tekrar durdu ve etrafına baktı. Sonbahar
Cygne (Kuğu Ev) adıyla anılan bna, uzun yıllar aşev geces; syah ve çok clalı br camın arkasında gb,
olarak kullanılmış. Şmdlerde se restoran olarak hzmet dağınık ve nsanın çne kadar şleyen ışıklarıyla her türlü
veryor. Şehrn en öneml turstk noktalarından br olan ve değşme htmalnn dışında parlıyordu. Uzakta denz koyu
demr atomunun 165 mlyon kere büyütülmüş hâln kül reng parıltıdan br çzg olmuştu. Onun ötesnde karşı
yansıtan Atomum’u görmek stersenz önünde her zaman yakanın puslu yol fenerler, yıldızları andıran br
uzayıp gden kuyruklar olduğunu belrtelm. Yan br tür durgunlukla sadece etrafındak hayatı değl; küçük gece
İstanbul’un Galata Kules ya da Pars’n Eyfel’ gb... çıtırtılarıyla tek tük kuş ve böcek sesleryle, dal
hışırtılarıyla beraber doğayı da aydınlatıyordu.
Bu parçanın anlatımında
Bu parçanın anlatımında aşağıdaklerden hangsne
I. Açıklama, başvurulmamıştır?
A) Betmlemeye
II. Benzetme,
B) Benzetmeye
III. Tanımlama
C) Kşleştrmeye
teknklernn hanglernden yararlanılmıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) İştsel ayrıntılara

D) I ve III E) I, II ve III E) Görsellğe

142
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Senden istenen sürede çöz.
PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !
8
11. Şmd yne her şey esks gb. Hatta esksnden de güzel. 13. Büyük ve genş br meydan... Bu meydanda göz alıcı,
Dükkânın ç ve dışı yağlı boya le boyandı. Yen resmler, kocaman, 19. asır üslubunda br bna... İşte Strazburg
2019 TYT

yen eşyalar ve yen nsanlar esksnden daha güler Ünverstesnn dıştan görünüşü!.. Meydan havuzlarla ve
yüzlüler. Kuyruk altı oldu dye br ay kadar görünmeyen ve k anıt le süslüdür. Brs Goethe’ye at ve Almanlar
kafes syah bezlerle örtülen saka kuşu ble şmd tekrar yapmış. Dğer Pasteur çn... Fransızlar brncnn
güneşe ve hayata kavuştu. Sürekl ötüyor. Hatta Galp karşısına sank nspet olsun dye yerleştrmşler ve bu k
Usta üst kattak salon çn br de kanarya aldı. Dedm ya ayrı yaratılışa sahp nsanın, k kültürün, k medenyetn
canım, her şey, her şey esks gb. Esksnden de y. k yaman dev gb çarpıştığı yer bu meydan, bu meydana
Benm ble haftalığımı on lraya çıkardılar. Bahşş de bakan kocaman bnalar...
haftada beş kâğıttan aşağı düşmüyor.
Bu parçanın anlatımıyla lgl olarak
Bu parçanın anlatımıyla lgl aşağıdaklerden hangs
söylenemez? I. Karşıt anlamlı sözcükler kullanılmıştır.
A) İştme duyusundan faydalanılmıştır.
II. Farklı duyulara seslenlmştr.
B) Nteleyc sözcüklere yer verlmştr.
III. Betmleme yapılmıştır.
C) Öyküleyc br anlatım yolu zlenmştr.
yargılarından hangler söylenemez?
D) Gözleme yorum katılmıştır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

E) Dolaylı aktarmaya başvurulmuştur. D) I ve III E) II ve III

14. Snema, görüntülern veya çzlmş desenlern ışıkla br


perdeye düşürülerek hareketl görüntüler elde edlmes
temelne dayanan sanat dalıdır. Snema, güzel sanatların
12. Snemada bugüne kadar bütün flmlermde hep nandığım br dalı olarak flm yapma ve zleyclerle buluşturma
temaları, nandığım konuları ele almaya çalıştım. Bana görevn üstlenr. Snemanın kendne has br üslubu vardır.
“Bu flmle zleycye ney anlatmayı amaçladınız?” dyorlar. Görüntüler ve sesler kullanarak br senaryoya dayanan
Kanımca br snemacıya ne yapmak stedğn sormak, kendne özgü br anlatım teknğ kullanır. Snemada ses,
yapılması gereken en son ş. Çünkü zaten snemanın efekt ve müzkal harmanlanarak zleycde gerçeklk
kends br fade alanı. Başkaraktern saatç olmasının duygusu uyandırılmaya çalışılır. Snema; breysel br sanat
neden: Tükenmekte olan br zanaatın temslcs olması. etknlğnn aksne bünyesnde senarst, yönetmen,
Saatç, bu anlamda flmn düşüncesn desteklyor. Pek, oyuncular, görüntü yönetmen, seslendrme yönetmen,
neden kadın saatç dersenz, sanıyorum toplumumuzda ışık ve set ekb gb çok genş br kadroyu barındıran
kadınlar erkeklere oranla daha cesurdur da ondan. ortak br çalışma alanıdır.
Kalıpları kırmayı, erkeklere kıyasla daha y
becereblyorlar. Kadınlar kalıplara karşı daha cesur Bu parçanın anlatımında
durablyorlar.
I. Tanımlama,
Bu parçanın anlatımıyla lgl aşağıdaklerden hangs
söylenemez? II. Açıklama,
A) Genelleyc fadelere başvurulduğu
III. Benzetme,
B) Mecazlı söyleyşlerden yararlanıldığı
IV. Tanık gösterme
C) Kşsel görüşlern öne çıkarıldığı
teknklernden hanglerne başvurulmamıştır?
D) İklemelere yer verldğ A) I ve II B) I ve III C) II ve III

E) Karşılaştırmalara başvurulduğu D) II ve IV E) III ve IV

143
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

8 PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA ! Kronometreni aç!


Senden istenen sürede çöz.

15. Aşağıdak cümlelern hangsnde görme ve dokunma 17. (I) Odaya grp sedre uzandığı vakt, aç olmasına ve
duyularına seslenen ayrıntılar br arada verlmştr? dışarıdan gelen kızgın tereyağ kokusuna rağmen evvela
yatıp uyumak htyacı duymuştu. (II) Çzmeler çıkardıktan
A) Yorganı başına çekerken oda kapısının aralık kaldığını
sonra serbestleyen ayaklarını uzatıp arkasına yaslanacağı
fark ett, dışarıda pıtır pıtır brs geznyordu.
sırada leğen ve brkle Cemle’nn çer grdğn görerek
doğruldu. (III) Ceketn br çırpıda çıkararak kollarını
B) Kalasları oynayan köprüyü tahta gürültüleryle geçp sıvadı. (IV) Leğenle brk, br saat evvel kalaylanmış gb
şosenn dönemecn kıvrılınca epey lerde yaya parıl parıl; ıslak kolların üzernde geznen el havlusu,
yürüyen k kadın gördü. demn yıkanmış gb temzd. (V) Yalnız kalınca
gülümseyerek odaya göz gezdrd; yerler, sedrler klmle
C) Nasıl oldu, farkına varmadım, söğüdün kabuğu brden döşelyd.
yarıldı; arasından kayan keskn çakı sol elmn şahadet
parmağını kest. Bu parçada numaralanmış cümlelern hanglernde
ayrıntılar, brden çok duyu organı aracılığıyla
D) Saçlarının yarısı kıvırcık, yarısı düz olan çocuk güya seçleblr?
utanıyormuş gb başını br eğyor br de sağa sola
çevryordu. A) I ve II B) I ve IV C) II ve III

E) Köye gtmek çn genş br çayırlığın ortasından geçen D) III ve IV E) IV ve V


br toprak yola saptılar.

18. Bugün güneş, ışıklarını her zamanknden erken çarşının


doğu kapısına gelşgüzel fırlattı sank. Çarşının yüzüne
çarptı, “Al sana! Işık dyordun, ışık! Sabah olsun dyordun,
sabah!” der gbyd güneş. Kızgındı güneş çarşıdaklere.
16. Sabahın sekz le dokuzu arasındaydı. Koyu, kurşun br Öğlen bu kızgınlığı daha y hssedeblyordunuz, sabahları
bulut yığını güneşe doğru gökyüzünde yükselyor, ışıklarının ardına kuzey rüzgârını katıyordu güneş. Rüzgâr
şmşeklern kırmızı zkzakları orayı burayı aydınlatıyor, da ben gtmem demyordu han, acımadan tenler
uzaklardan gök gürültüsünün ses gelyordu. Ilık br rüzgâr kavuruyordu. Güneşn doğduğu yer le büyük ay yıldız
çmenlern üzernde dans edyor, ağaçlara dolanıp toza kümes arasında mütemadyen esen bu rüzgâr, adamın
toprağa karışıyordu. Br sanye çnde mayıs yağmuru tenn yanık br kırmızıya çevryordu.
başlamış, etrafı toprak kokusu sarmıştı. Brazdan tam br
fırtına kopacaktı. Bu parçada ayrıntıların seçmnde hang duyulardan
yararlanılmıştır?
Bu parçada ayrıntıların seçmnde aşağıdak duyuların
hangsnden yararlanılmamıştır? A) Görme - dokunma B) Koklama - görme

A) İştme B) Görme C) Koklama C) İştme - dokunma D) Tatma - koklama

D) Tatma E) Dokunma E) Görme - ştme

144
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !
9
18 18:00
Soru Sayısı Hücreli Test Çözüm Stratejisi Süreli Çöz

 Bu testi, 18 dakika içerisinde çözmeye çalışınız.


 Bu testte yer alan sorular, ÖSYM soru tiplerine göre hücrelenmiştir.
Riski Azalt

 Yineleme; aynı ya da farklı cümlelerdeki söz ya da söz öbeklerinin tekrarlanmasıdır.


 Sessel yineleme, anlatımın etkisini güçlendirmek için bir ekin art arda tekrarlanmasıdır.
 Yazarın anlattığı varlıkların hareket hâlinde olmasına devinim hâlinde olma diyoruz.
 Sayıp dökmelerden yararlanma, bir kavram hakkında pek çok özelliği sıralamaktır.

Tarih: D: Y: B: N:

1. Ege’nn kmlğn en y koruyablmş, değşme baş 2. Denzlerde av yasağı, 1 Eylül’de kalktı. Karadenz’e açılan
kaldırablmş lçelernden brdr Tre. İzmr’e 80 klometre tekneler, bugünlerde lmana özellkle bol mktarda stavrtle
2019 TYT
2015 YGS

mesafede br zamanların Osmanlı darphanes Tre’nn dönüyor. Olmpyatta başarı gösteren vatan evlatlarının
akla lk gelen cazbes, pazarıdır. Evet, günlerden salı ve ayağı uğurlu geld!.. Balıkçıların bu sene yüzü gülecek
karşımda Tre pazarı… Salı pazarı sadece çeştllğyle besbell! Hamsnn de erken görünmes sezon çn
değl, Ege’nn ruhunu yansıtan cana yakın satıcılarıyla da umutları artırdı. Tuzlu su savaşçıları, şu ana kadar pek
keyf verr. Tre’de kadınların tezgâh kurduğu Tahtakale görünmeyen palamut çnse neredeyse ümtsz. Br balıkçı;
Meydanı’nda yazmalar gökkuşağıyla yarışıyor. Dağlardan sezona stavrtle başladıklarını, stavrtle devam ettklern,
toplanan otlar, pazarda tezgâhlardan gökyüzüne taşıyor. palamudun pek nadr çıktığını, onun da pnce olduğunu
Çünkü Tre yemeklernde Ege’nn otlarla bezel mutfağının belrtyor.
özellkler hssedlr. Dev kabaklar, karnabaharlar, havuçlar,
pırasalar, hardallar her tezgâhta sze göz kırpıyor. Bu parçanın anlatımında aşağıdaklerden hangs
yoktur?
Bu parçanın anlatımında aşağıdaklerden hangs
A) Olumlu ön yargı belrtme
yoktur?
A) Karşılaştırma yapma B) Karşılaştırma yapma

B) Düşüncey alıntıyla somutlaştırma C) Deymlerden yararlanma

C) Çoğullaştırmaya yer verme D) Kşleştrmeye başvurma

D) Abartmaya başvurma E) Dolaylamaya yer verme

E) İnsana özgü ntelkler başka varlıklara aktarma

145
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

9 PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA ! Kronometreni aç!


Senden istenen sürede çöz.

3. İnsan kötü zamanlara zhnen hazırlıklı olmalı derm. Br 5. Topkapı Sarayı’nın esk has bahçes olan Gülhane Parkı,
şeyler brktrmel, br şeyler saklamalı. Kemk gömen yeşln farklı tonlarıyla ve uzayıp gden çeşt çeşt
köpekler, fıstık saklayan sncaplar, arılar ve karıncalar ağaçlarıyla zyaretçlere güzel br manzara sunmaktadır.
gb… Kötü zamanlar mutlaka gelr. Hazırlıklı olmalı. Ama Parkın en yüksek köşesnden bakıldığında Halç, Galata,
olunablr m? Nasıl olunablr? Sanırım herkes kend Kız Kules ve Anadolu Yakası, kısacası Boğaz manzarası
feylesofu olmak, yeryüzündek kısa ömrünü en y nasıl yen br geln gb süzülmektedr. Boğaz’ın olmazsa olmaz
geçreceğn kend tayn etmek durumundadır. Benm gemlern, balıkçılarını, krl beyaz martılarını zlemek ve
felsefem açık ve kısadır: Zarar verme, zarar görme! balıkçıların, martıların telaşlı çığlıklarında eryp gden
Karşılaştığın şansı da şanssızlıkları da haff br seslern duymaya çalışmak ayrı br keyftr. Parkın çndek
tebessümle karşıla. İnsana at olan her şey sana da attr. çay bahçesnde, demlkle gelen sıcacık çayınızı
yudumlarken etrafı zlemek çok etkleycdr.
I. İnsanların yaşamına yön verecek düşünüş tarzını
belrlemştr. Bu betmlemede bulunmayan özellk aşağıdaklerden
hangsdr?
II. Olumlu ve olumsuz olayları sevnçle karşılama
A) İştsel ögelere yer verme
yanlısıdır.
B) Koklama duyusundan yararlanma
III. Gelecektek olumsuz şartlara düşünsel hazırlığı
yeğler.
C) Görsel ayrıntılardan yararlanma
IV. İnsanın kend sorumluluğunu yüklenmes gerektğn
D) Benzetmeye yer verme
düşünür.
E) Kşleştrmeye başvurma
Hayat felsefesnden böyle söz eden br yazar çn
yukarıdaklerden hangler söylenemez?
A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve II

D) I ve III E) II ve IV

4. Köklü br geçmşe sahp olan Gazantep; tarhî yapıları,


antk kentler ve müzeler le her yıl pek çok turst
2019 TYT

ağırlamaktadır. Taş zemnl dar sokaklarında gezerken br


yandan bakırcıların sesn duyablr, br yandan da çağlar
boyunca pek çok değşklğe uğramış ama yne de ayakta 6. Sabahattn Al; hayatının, acılarının, nançlarının öykülern
duran mmarsn nceleyeblrsnz. Gazantep; sz tarh, yazmıştır. Kendsnn, çevresnn, arkadaşlarının
kültür ve yemek zengnlğ le karşılayacaktır. Yazının yaşadıklarını çıkış noktası yaparak onları sanat katına
cadından önceye uzanan geçmş ve eşsz kültürel yükseltmştr. Sabahattn Al’nn Değirmen, Kurtarılamayan
zengnlğne hayran olacağınız Gazantep’te gezlecek pek Şaheser, Viyolensel gb lk öyküler tümüyle Alman
çok yer, görülecek yüzlerce şey var: Tarhî Antep evler, romantklern ve pyasa ş magaznsel aşk hkâyelern
Bakırcılar Çarşısı, Bedesten, Zeugma Müzes, Belkıs andırırken Bir Orman Hikâyesi onun öykü serüvennde br
Antk Kent, Oyun ve Oyuncak Müzes… dönüm noktasıdır. Çünkü ----.

Bu parçanın anlatımıyla lgl aşağıda verlenlerden Yukarıdak parçanın son cümles anlam akışına uygun
hangs yanlıştır? br şeklde tamamlanmış olsa bu cümlenn şlev
aşağıdaklerden hangs olur?
A) Farklı cümle türler kullanılmıştır.
A) Yen br düşünceye geçme
B) Sayıp dökmelere yer verlmştr.
B) Zıt br görüşü dle getrme
C) Benzerlk lşksnden yararlanılmıştır.
C) Anlatılanları şarta bağlama
D) Öznellk ağır basmaktadır.
D) Br amacı ortaya koyma
E) Açıklamaya başvurulmuştur.
E) Gerekçe açıklama

146
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Senden istenen sürede çöz.
PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !
9
7. Yorulursun gtme yaya 9. İk şç çocuk, ne güzel yemek yyordu! Ne güzeld esmer
Hükmedersn güne aya yüzler! Belk masallarda bu kadar esmer yüzlü nsanlar

2013 YGS
Aşk denlen br deryaya yoktu. Tahta evlernn çn, Beykoz tests çnde Tomruk
Çıkamazsın grme gönül suyu soğuyan kuyularını, ncr ağacını, Üsküdar çatması
örtüler, yazma başörtülü tüy gb br kadını görür gb
oldum. İnce, zayıf parmaklarındak çatallarıyla beyaz ve
Bu dörtlükte şlenen duyguyu görünür kılmak çn
pembe ağızlarına -zayıf kuru vücutlarının ta dp
aşağıdak yollardan hangsne başvurulmuştur?
doruğunda br gamlı ççek gb açılan nce yüzlernn br
A) İnsandak özellkler doğaya aktarmaya yerne, büyük ama nce dudaklı ağızlarına- durup durup
br Pcasso resm parçası atıyorlardı.
B) Benzerlk lşksyle anlaşılır kılmaya
Bu parçanın anlatımıyla lgl olarak aşağıda
C) Örneklerle somutlaştırmaya verlenlerden hangs yanlıştır?
A) Ynelemelere yer verlmştr.
D) Ynelemelerden yararlanmaya
B) Brden çok düşünce alıntılarla pekştrlmştr.
E) Halk deymlerne yer vermeye
C) Benzetmeden yararlanılmıştır.

D) İklemeye yer verlmştr.

E) Tasvrlerle anlatıma canlılık kazandırılmıştır.

10. Tam anlamıyla yokluk, yoksulluk çnde büyüdüm. Babam


br ev yapmış bze tahta parçalarından. Dam çnkoydu,
2014 YGS

eskcden almış, üstünü çamurla sıvamış, tek oda… Yatak


odası, yemek odası, oturma odası, msafr odası, mutfak,
hatta banyo, heps o oda… Annem bz leğende yıkardı.
Hç unutmuyorum, annem br kova su getrr, br de
maşrapa; ben leğene otururdum, annem su dökerd
kafama. Bütün çtenlğmle söylüyorum, havlu yoktu.
Annem esk fanlaları brbrne dkp br şey yapmıştı,
onunla bz kurutur, köşeye oturturdu. Yer yatağına, yere
sıralanır yatardık. Üç kşye br yorgan düşerd. Tekr vardı,
kedmz, km çok üşüyorsa annem Tekr’ onun üzerne
koyardı. Tekr ısıtırdı sabaha kadar. Gece yarısı yağmur
yağarsa tıp tıp tıp, yağmur damlası tam da benm
8. İnsan dedğn br buğday tarlası gb olmalı burnumu bulurdu. Şubatta odun kömür bterd bzde.
Est m rüzgâr br değl mlyonlar çn esmel Ama hepmz brbrmz çok severdk; annem babamı çok
2016 LYS

Br tek meyve veren dalı kesmel sever, babam annem çok sever, kardeşler brbrn çok
İnsan dedğn derya msal severd. Böyle br evden çıktım ben.
Üstünde mlyonlarca dalga
I. Sayıp dökmelere yer verr.
İçnde kıyametler kopmalı
İnsan dedğn derya msal II. Gözlemc bakış açısını terch eder.
Uçsuz bucaksız olmalı
III. Günlük konuşma dlyle yazmayı yeğler.
Bu dzelerde aşağıdaklern hangsnden
yararlanılmamıştır? IV. Yargısını örneklendrmeyle destekler.
A) Kşleştrmelerden B) Benzetmelerden
Bu parçaya göre çocukluğundan böyle söz eden br
C) Deymlerden D) Ynelemelerden sanatçı çn yukarıdaklerden hangler söylenemez?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) İklemeden
D) I ve II E) III ve IV

147
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST

9 PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA ! Kronometreni aç!


Senden istenen sürede çöz.

11. Aşağıdak parçaların hangsnde öteklerden farklı br 13. Yapay organlar, vücut tarafından yabancı madde olarak
anlatım bçmne başvurulmuştur? algılanablr ve bağışıklık sstem tarafından reddedleblr.
Bu durum, lthaplanma, enfeksyon, alerj ve organ
A) Snemanın son yıllarda daha yaygınlaştığı ve zleyc
yetmezlğne yol açablr. Yapay organlar, doğal organların
tarafından kabul gördüğü söylenmektedr. Tyatronun
çeştl nedenlerle yetemez hâle geldğ karmaşık byolojk
se snemaya göre braz daha sönük kaldığına dar
şlevler yerne getrmek çn tasarlanmıştır ama doğal
genş br kanaat var.
organların sağladığı hassasyet, uyumu ve ger bldrm
sağlayamayablr. Kşye malyetler se hastanın sgorta
B) Oldum olası romana uzak durmaktayım. Romana uzak durumuna, yaşadığı ülkeye ve kullanılan teknolojye göre
duruşum ben hkâyeye yaklaştırdı mı desem yoksa değşeblr.
hkâyeler yazmaya merak sardığım çn m romanı
bıraktım? Bldğm br şey varsa o da daha kısa ve
Bu parçanın anlatımında aşağıdaklern hangsne yer
daha yoğun oluşu, hkâyey benm çn cazp hâle
verlmemştr?
getryor.
A) Br kısım sonuçların temelnde yatan neden
C) Her yen bayramda “esk bayramları hatırlama” gerekçesyle beraber vermeye
bçmnde br geleneğmz var. Br şeyler sürekl eskyor
ve eskdkçe de kaçan balık msal br hüzne B) Olası durumları kesnlk kalıbıyla değl htmall br
dönüşüyor. Aslında ne şmdk bayramlar ne de esk anlatımla aktarmaya
bayramlar arasında büyük farklar var. Fark, bzm
yaşama bakışımızda. C) Br olayın muhtemel algılanma şekllern örnekler
sıralayarak açıklamaya
D) Mektuplar, samm duyguların harmanlandığı
metnlerdr. Yazanın çten dleklern, özlemlern özenle D) Gerçekleşmes sürece bağlı br eylem amacıyla brlkte
yazılmış satırlarda saklayan mektuplar, tarhn aynı cümlede dle getrmeye
tanıklığını etmektedr.
E) Nesneler ve kavramları karşılayan sözcükler, nteleyc
E) Kırsal kesmde yetşenlerle şehr merkeznde yetşenler ve açıklayıcı kelmelerle desteklemeye
arasında br kıyaslama yapmanın mümkün olmadığını
düşünenlerdenm. Sadece verlen mkânlar farklı. Aynı
mkânı kırsalda yetşenler de bulsa şehrl öğrencler
gb onlar da başarıyı yakalar.

12. Pembe yüzünü çrknleştren br gülümseyşle güldü. Syah


gözlüklerm burnumun ortasına çekp gözümün üstünden
dkkatle baktım. Tanımamış gb… Sonra hatırlamış gb
yaptım. Güldüm. Nhayet vapura bnebldm. Sarayburnu
balık tutanlarla dolu. Brs havuzun kenarına boylu
boyunca yatmış, vapura ayaklarını sallıyor. Daha lerde 14. (I) Kemal Tahr, öykülernde kşsel açmazları ve dramları
çocuklar denze gryorlar. Köprünün üstünü kalın, gr br toplumsal sorunlara doğru açarak şled. (II) Gerçeğ
2018 ALES

duman kaplamış. metafork veya smgesel değl çıplak görüntüsüyle, en


doğal ve tanımlanablr hâlyle yansıttı. (III) Gerçeğ,
Bu parçanın anlatımındak asıl amaç aşağıdaklerden sadece çıplak gerçeğ anlatmayı seçt. (IV) Gerçeküstü,
hangsdr? varoluşçu, bunalım edebyatı gb eğlmlere mesafel
dururken özü bçmden önde tuttu. (V) Duyguların ve
A) Karşıt görüşler açıklama atmosfern hâkm olduğu hayatın çnden öyküler yazdı.
(VI) Arabacı, Ezilmiş Adam, Rayların Sesi; atmosfer olan
B) Tartışma havası oluşturma öykülerdr.

C) Nesnel verler aktarma Bu parçada numaralanmış cümlelern hangsnde


kendnden öncek cümlede söylenenlere örnek
D) Göz önünde canlandırma verlmştr?

E) Merak unsurunu dle getrme A) II B) III C) IV D) V E) VI

148
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

TEST
Kronometreni aç!
Senden istenen sürede çöz.
PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !
9
15. En popüler karakterlermden olan Özge, onu okuyan 17. Okurken sevdğm Sabahattn Al, kuşkusuz benm çn çok
gençlerle aynı hayata, aynı duygulara sahp. Okul, dersler, öneml br yazar. Büyük br mücadele nsanı aynı
2017 DGS

arkadaşları ve ales arasında koşuşturup duran, br zamanda. Böyle br nsanı yazacağınız zaman tab k
yandan da her şeyn tadını çıkarmaya çalışan tpk br gönlünüz braz ondan yana olur. Ama gönlünüze dur
genç. Heyecanlı, komk, duygusal br kız. Bzm gb br demek zorundasınızdır. Bu başlı başına br zorluk. Öte
hayatı var. Herkes gb! Başına korkunç şeyler gelmyor, yandan, Sabahattn Al’ye hazn sonu reva görenler de
akılalmaz şeyler de yapmıyor. Sadece çoğu genç gb anlamaya çalıştım. Bu da büyük br zorluk. En baştan,
yaşıyor ve ne yaşıyorsa okura onu anlatıyor. Anlatırken kafama onlarla sürtüşmey koyarak başlamadım
brazcık kendyle, brazcık da günlük hayatla dalgasını çalışmaya. Ney, neden yaptıklarını ve arkasındak
geçyor tab. Sanırım okurun onu kucaklamasının nedenler de anlamalıydım. Bu düşünceler çalışmamın
sebepler bunlar. Özge’ye nanıyorlar. Onu kendlernden odağını oluşturdu.
br olarak görüyorlar.
Bu parçada sözü edlen çalışmada aşağıdak
Bu parçada anlatılan Özge karakternn okurlar kavramlardan hangs üzernde durulmaktadır?
tarafından beğenlmes aşağıdak kavramlardan
A) Nesnellk B) Öznellk C) Yerellk
hangsyle lşklendrleblr?
A) Doğallık B) Sıra dışılık C) Yaratıcılık D) Düşçülük E) Etkllk

D) Özlülük E) Özgünlük

18. Aşağıdak parçaların hangsnde ayraç çersnde


belrtlenlere yönelk br değerlendrme yoktur?
2017 LYS

A) Okurunu yanına alıp yürüyen, onunla kol kola


gezmekte mahzur görmeyen, yüksek kürsülerden
konuşmayan br yazar. İncelmş dl zevkyle, sadelğyle
ve sammyetyle anlattıklarını sevdryor. Dln nsanı
olduğu yerden alıp başka br dünyaya yükselten
gücünü ve güzellğn keşfettrmeye çalışıyor. (çtenlk)

B) Dolapdere’nn arka mahalleler, arka sokaklardak


yaşantı, argo jargonlu br anlatımın olması ve nceden
mesajlar, br hkâyeden daha fazlası dye
düşünüyorum. Düşeş sml hkâyede ble ana
karaktern kend hesaplaşması oldukça gerçekç br
bçmde verlmş. Kusurlu br yaşam, kusursuz
aktarılıyor. (doğallık)

16. Benm öykülermn kısa olduğunu söyleyen dostlarım var. C) Reşat Nur Güntekn’n romanları, klask roman
Onların yarı esprl yarı cdd söyledklerne cevap vermek teknğne uyan eserlerdr. Okuru br atmosfer çne
2017 LGS

yerne gülüp geçmey terch edyorum. Edebyattan braz soktuktan sonra br daha hç bırakmaz. Sonuna kadar
anlasalar benm öykülermn damıtılmış metnler olduğunu sz dr tutar. (sürükleyclk)
anlayacaklar. Öykülermde her kelmenn dern anlamları
var. Cümleler desen öyle... Her brn açıklamak çn D) Öykü dennce aklıma lk Sat Fak gelr. Berrak br su
sayfalar dolusu yazmak lazım. Kısacası ben, her şey kıvamında ne eksğ ne fazlası olan öykülernde yazar;
bastleştrerek söylemyorum; blaks söylemeyerek dern okurla letşm kurmakta zorlanmaz. İletsn hssettrr
anlam katmanları oluşturuyorum. okura. İlet dedmse de genş çaplı anlam katmanları
akla gelmesn. Metnn kends en güzel letdr Sat
Bu parçada sözü edlen özellk, aşağıdaklerden Fak’te. (duruluk)
hangsdr?
E) Yahya Kemal’n şrn, üslup ve çerk bağlamında ele
A) Açıklık B) Yalınlık C) Duruluk almakta yarar var. Klask edebyatın bçmsel
olanaklarından yararlandığı gb modern şrn kapısını
D) Yoğunluk E) Özgünlük aralamayı da hmal etmemştr. (açıklık)

149
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

Aşağıda “SIFIR RİSK” dışında yazan bareler bulup yuvarlak çne alınız.

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SFR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR İSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFI RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK

SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK SIFIR RİSK
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

0 S I FIR
RISK

4
ODAKLAN:
SADECE
İHTİYACIN OLANA!
Artık soru tiplerine hâkimsin ve zaman senin kontrolün altında. Şimdi de “biraz” dikkat! Bu bölümde kondisyonunu
artırmak için uzun metinli sorular ve peş peşe yoğun çözüm yapmanı; test başlarında verilen yönergelere uyarak
ilerlemeni tavsiye ederiz.
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN: SADECE İHTİYACIN OLANA !

Kondisyon


Bu testte 8 soru yer almaktadır.
Bu testte yer alan sorular, 150-220 sözcük arasında
1  Bu test için size önerilen süre 8-12 dakikadır.

oluşturulmuştur.
 Dikkat! Bu testte yer alan soruları, tek oturumda çözmenizi D Y B N
tavsiye ederiz.

1. İnsanlar, yapmak isteyip de yapamadıkları şeyleri 3. Gazetec:


gerçekleştiren kişilere her zaman hayranlık duymuş ve (I) ----
2019 TYT

2023 TYT
onları saygıyla anmışlardır. Cahit Sıtkı Tarancı da Daniel
Defoe’nun Robinson Crusoe adlı romanındaki kahramana İş nsanı:
özenerek Robenson şiirinde romandaki kahraman gibi
olmak istemektedir. Maceralarla dolu sayılabilecek bir — Anne olduktan sonra esas mesleğim olan iç mimarlığa
hayatı olmasına ve kalabalık bir çevrede yaşamış biraz ara vermek istedim. O sıralarda annem, hobi olarak
olmasına rağmen Tarancı, kendisini hep yalnız cam atölyelerine gidip değişik formlarda objeler yaratmaya
hissetmiştir. Şiirlerinde en yoğun yansıttığı duygu, tıpkı başladı ve bundan çok keyif aldı. Annem, hem mimar hem
Robinson gibi, içinde yaşadığı çevreden kaçıp ressam. Dolayısıyla sanatla hep iç içeydi. Kısa zamanda
uzaklaşmaktır. Kaçmak, uzaklaşmak; insana hüzün ve acı başta benden olmak üzere etrafımızdan büyük ilgi gördü.
veren bir duygudur. Buna rağmen Cahit Sıtkı’nın romanda Ablam ise babamla birlikte gıda grubunu yönetiyor. Böyle
da olsa bir yalnızlık yaşayan Robinson adına şiir yazması bir marka yaratmaya karar verdiğimizde ablam da büyük
ve onun yaşadığı hayata özenmesi, hem ilginç hem de heyecanla kabul etti.
gerçek hayattan masal dünyasına kaçma arzusunun bir
ifadesidir. Robenson şiirinde kahraman ve onun Gazetec:
yaşadıklarıyla kendini özdeşleştiren şair, kullandığı dil ile (II) ----
de çocuk duyuşu ve samimiyetini göstermektedir.
İş nsanı:
Bu parçanın anlatımıyla lgl aşağıdaklerden hangs — Yoğun iş tempolu bir aile içinde büyüdüm. Babam
söylenemez? disiplinli ve işine âşık bir adam. Senenin yarısını yurt
A) Açıklayıcı anlatım kullanılmıştır. dışında geçirir. Benim çocukluğumdan beri güzel
sanatlara ilgim, tasarıma yatkın bir yönüm vardı.
B) Farklı duyulardan yararlanılmıştır. Yaratıcılığım hep ön plandaydı. Bu özelliğimi annemden
aldığımı düşünüyorum.
C) Karşılaştırma yapılmıştır.
Bu dyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdaklerden
hangs sırasıyla getrlmeldr?
D) Benzerlik ilişkisinden yararlanılmıştır.
A) (I) Söz sahibi bir marka oluşturmak neden zordur?
E) Soyut sözcüklere yer verilmiştir. (II) Ülkemiz, tasarım konusunda hangi konumdadır?

2. WhatsApp bildiğiniz gibi internet üzerinden mesajlaşma, B) (I) Kadınlar, sanata mı ilgi duymalı yoksa ticarete mi?
arama ve görüntülü konuşma imkânı veriyor. Bağlantınız
2020 TYT

(II) Annenizin sizi etkileyen tarafı neydi?


olmadığı zamansa Wi-Fi ve hücresel ağ açılana kadar
yolladığınız tüm mesajlar asılı kalıyor ve bağlantı
geldiğinde karşı tarafa iletiliyor. Biliyor musunuz, C) (I) Çocuklar, anne babalarının işini devam ettirme
WhatsApp’ı internetsiz kullanabilirsiniz; şaka değil. konusunda neden isteklidir?
Peki, ücretsiz WhatsApp için hangi ayarları yapmanız (II) Şirket kurmanın zorluğuyla ilgili ne söylersiniz?
gerekiyor? Android yüklü cihazınızdan Ayarlar >
Bağlantılar > Mobil Ağlar kategorisini seçin. Bazı Android D) (I) Anneniz ve ablanızla birlikte kurduğunuz şirketin
cihazlarda bu bağlantıya Diğer Ağlar seçeneği altından markası nasıl doğdu?
ulaşabilirsiniz. Mobil Ağlar kategorisi üzerinde Erişim (II) Yaşadığınız çocukluk ortamının tasarım sanatınıza
Noktası Adları seçeneğine gelin. Erişim Noktası Adları katkısı var mıydı?
bölümünde ekranın sağ üstünde yer alan ekle seçeneğini
seçin. Açılan ekranı şu bilgilerle doldurun: İsim: E) (I) Kadınlar için sizce en uygun ticaret alanı hangisidir?
WhatsApp, APN: İnternet, Proxy: 127.0.0.01, Bağlantı
(II) İş yaşamının stresi, çocukları ihmal ettiriyor mu?
Noktası: 8080. Bu bilgileri girdikten sonra oluşturduğunuz
profili kaydedin ve Erişim Noktası Adları bölümünden
Whats App’ı seçin. Şimdi WhatsApp’ı internetsiz de
kullanabilirsiniz.

Bu parçanın anlatımında aşağıdaklerden hangsne


başvurulmuştur?
A) Tartışmaya B) Öykülemeye C) Örneklendirmeye

D) Açıklamaya E) Tanımlamaya

152
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
1
4. Sanatın birçok dalında olduğu gibi çeviride de var olanın
aktarımı ve anlatımı söz konusudur. Çeviride sanata özgü
2018 TYT

olan bu hususu, var olanın veya düşünülenin yazılı


aktarımını görüyoruz. Umberto Eco’nun çevirinin “iki dil 6. Son Adam filmi, I. Dünya Savaşı sonrasında Berlin’deki
arasında değil her zaman iki kültür arasında bir değişim” büyük bir otelin yaşlı kapıcısının öyküsünü anlatır. İşini
olduğu düşüncesine katılarak, duygu ve düşüncelerimizin çok seven bu adam, evlenmek üzere olan kızıyla birlikte
ifadecisi olan dil ve bu dili somutlaştıran metin, kültürel oturduğu binanın tüm sakinlerine, her akşam görkemli
bileşenleri orijinalinden bir başka dile ne şekilde aktarıp üniformasıyla bir gösteri yapar. Ancak yaşının ilerlemesi
anlatıyor, sorusunu soruyoruz. Tabii ki dünya dillerinin ortak nedeniyle, bir sabah, yerine çok daha genç bir adamın
kültürel değerleri, bir dilden diğerine genel hatlarıyla getirildiğini ve kendisine tuvalet bekçiliği görevinin
aktarılmaktadır. Bununla birlikte her bir dilde, diğer dillerde verildiğini öğrenir. Üniformaya ve saygın görülen bir işe
kesin ve eş değer karşılığı olmayan kelime veya ifadeler dayalı tüm hayalleri yıkılan adam bunalıma girer, gerçeği
bulunmaktadır. Bu özellik, göz ardı edilmemekte ve çeviride çevresinden saklar ve sonunda damadı tarafından kapı
aşılması sorun olarak da görülmektedir. Ulusal kültür önüne konulur. Ancak bu mutsuz son, onun
bileşenlerinin bir dilden farklı bir dile aktarımı; o metni farklı hizmetlerinden çok hoşnut kalan bir milyonerin, servetini
dilde okura sunma konusunu kültürlerin tanıtımı, ona bırakması ve yaşlı adamın birden zengin olmasıyla
kaynaşması ve zenginleşmesi etkenini de beraberinde noktalanır. Kuşkusuz filmin örtük anlamları da vardır.
getirmektedir. Doğal olarak insanlar, yaşamı ve değerleri dil Yaşlı adamın, Amerikalı bir yazarın söylediği gibi
bilincinde farklı ifade etmekte veya düşünmektedirler. Bu “aslında daha kazançlı olan bekçiliğe getirilişi”ni bir dram
farklılığı sıra dışı bir özellik olarak vurgulamak doğru olmaz, hâline sokması; onun temelde üniformasını yani
tam tersine ulusal kültür bileşenleri göz önünde saygınlığını yitirmesinden kaynaklanmaktadır. Filmin bu
bulundurulursa bu özellik diller için sıradan sayılabilir. yanıyla, Almanya’nın savaş sonrasındaki silahsızlanması
Bu parçadan hareketle ve üniformasını değerli gören ordusunu dağıtmak
I. Çeviride, var olan bir metnin aktarımı önemlidir. zorunda kalması arasında da bir ilişki vardır.
II. Bazı kelimelerin, çevrildiği dilde tam olarak karşılığı yoktur.
III. Çeviride risk alan çevirmen, yeni bir eser oluşturur. Bu parçaya göre aşağıdaklerden hangs snema ve
yargılarından hangler söyleneblr? toplum arasındak lşky en kapsamlı bçmde fade
etmektedr?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
A) Bireylerin mutsuzluğu olarak yansıyan dramlar,
D) I ve II E) II ve III aslında toplumun mutlu olmasına zemin
hazırlamaktadır.
5. Türk edebiyatında şiir geleneği eski ve güçlü olmasına
B) Toplumun güncel kaygıları ancak sinema diliyle
rağmen şiirin teorisi üzerine yapılan çalışmaların tarihi
2023 TYT

ölümsüzleşebilmektedir.
oldukça yeni sayılır. Bu bağlamda ilk örneklerine 1940’lı
yıllardan sonra rastlanan bireysel, sistematik, bütünlükçü ve
ÇIKMIŞ SORU

C) Sinema hem sanatsal estetiği kullanmalı hem de


tutarlı şiir teorisine varmak; yaklaşık yüzyıllık bir
toplumun sesini duyurmalıdır.
modernleşme sürecini gerektirir. Çünkü hem tam anlamıyla
modern, kentli, bireyselliğinin bilincine varmış toplumsal bir
dokunun oluşmaması hem de gelenek-modern karşıtlığına D) Filmlerin birden fazla anlam içeren dünyası, topluma
bağlı bir edebiyat ve sanat atmosferinin varlığı, şiir teorisi eleştirel gözle bakmanın anahtarıdır.
tartışmalarının yüzyıl boyunca bireysellikten çok, topluluklar
üzerinden yürüyen tepkisel değerlendirmeler biçiminde E) Sinemada işlenen bireylerin hayata bakış açıları,
cereyan etmesine neden olur. Bu sebeple Salah Birsel’in toplumun değer yargılarını temsil etmektedir.
Türk edebiyatındaki ilk poetika (şiir teorisi) denemesi olarak
değerlendirilebilecek Şiirin İlkeleri adlı çalışması sadece 2015 - ALES
kendi edebî seyri açısından değil Türk şiirinin modernleşme
tarihi açısından da oldukça önemli bir metindir. Bu metinde
şiirin üslup özelliklerine, geleneğe yaklaşımına, güncelle
olan ilişkisine, felsefi boyutuna kısacası içeriğine ve
biçimine dair düşüncelerini dile getiren Salah Birsel; bir
sorgulama içeren, zekâyı önceleyen, yapısal anlamda tam,
özgün, derinliği olan, üslubu ve kelime işçiliğini önemseyen
bir şiir anlayışını savunur.
Bu parçada aşağıdaklerden hangsne
değnlmemştr?
A) Şiir teorisiyle ilgili çalışmaların yeni olduğuna
B) Şiir teorisiyle ilgili değerlendirmelerin uzun yıllar
topluluklar üzerinden yürütüldüğüne
C) Şiirin İlkeleri adlı eserin Türk edebiyatında sahip
olduğu öneme
D) Salah Birsel’in önemsediği ve savunduğu şiirin
özelliklerine
E) Salah Birsel’in şiir dışında hangi türde eserleri
bulunduğuna

153
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

1 ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
7. Gazetec: 8. Sümer uygarlığında bugünkü dünya uygarlığının
(I) ---- başlangıcı, temeli vardır: Tanrı, din, rahip, tapmak, şiir,
2023 TYT

2014 YGS
destan, öykü, atasözü, düşünce düzeni; hükümdar, ulus,
Yazar: yönetim, kanun; okul, öğretmen, öğrenci; madencilik,
tarım, ticaret, matematik, astronomi; her türlü sanat,
— Kalemim, değişim değil ancak gelişim gösterdi müzik, resim, heykel, mimari… İsa’dan önce 3300
diyebilirim. Çalışmalarım, roman ve öykü alanında devam yıllarında başlayan, 3200 yıllarında da yazının
ediyor. Çocuk okurlarımız için de yazmış olduğumuz bulunmasıyla perçinlenen böyle bir uygarlığa hiç
çalışmalarımız bulunmakta. Polisiye ve fantastik kurgu kuşkusuz, her ulus sahip çıkmak istemiştir. Ne var ki
edebiyat kategorisinde iki ayrı serinin ilkleri olarak yeni bütün zorlamalara karşın Sümerce; araştırılan,
kitaplarım da okurla buluştu. karşılaştırılan pek çok dile ters düşmüştür çünkü gerçek
bir başka yöndedir. Son incelemeler göstermiştir ki Sümer
Gazetec: uygarlığı, en eski uygarlık olmakla birlikte tek başına bir
(II) ---- halka değildir. Bu uygarlık sonradan yine Mezopotamya’da
aynı soydan gelen insanlarca iki kez daha, iki büyük halka
Yazar: hâlinde yüceltilmiş; ayakta tutulmuştur. Güney
— Popülarite eleştiri değil taklit içeren bir algıdır; bu Mezopotamya’daki Sümer uygarlık halkasını daha
şekilde düşünenler yazabilir. Ancak malumunuz bu durum, yukarılarda, Kuzey Mezopotamya’ya doğru yayılarak
yazan kişinin kalemi için uzun soluklu olmaz. Dünya ve sürdüren ve yaşatan Gudlar, daha sonra da Kaşlardır.
Türk edebiyatında tarz olarak farklılıklar ortaya koymuş
yazarlar var. Ben de kendimce farklılıklar ortaya koydum. Bu parçadan hareketle Sümer uygarlığı le lgl

Bu dyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdaklerden I. Bugünkü uygarlığın temeli sayılacak özelliklere
hangs sırasıyla getrlmeldr? sahiptir.

A) (I) Yazı anlayışınız ve üslup açısından yenilikler ve II. İnançtan eğitime, sosyal yaşamdan görsel sanatlara
değişimler gözlemlemekteyiz, bu anlamda bize neler kadar birçok alanda faaliyetleri vardır.
söylersiniz?
(II) Popüler bir çizgiye kaydığınız iddia edilebilir mi? III. Ülkeyi yönetenler, bilim insanı özelliğine sahip
krallardır.
B) (I) Yazar olmaya karar vermeden önce ne tür kitaplara
ilgi duyardınız? IV. Farklı uluslar tarafından kendisine sahip çıkılmak
(II) Sanata başladığınız çizgide devam ediyor istenmektedir.
musunuz?
V. Mezopotamya’da aynı soydan gelen halklar
C) (I) Gençlerin fantastik merakı nereden geliyor? tarafından yeniden yüceltilmiştir.
(II) Bir yazar neden farklı alanlara yönelir?
yargılarından hangs söylenemez?
D) (I) Yazarlığın sizi zorlayan taraflarıyla ilgili neler A) I B) II C) III D) IV E) V
söylemek istersiniz?
(II) İçinde bulunduğunuz ortam sizi etkiledi mi?

E) (I) Çocukların edebiyatla tanışması adına yapılması


gerekenlerin tam olarak yapıldığını düşünüyor
musunuz?
(II) Yazarlarla okurlar arasında iletişim hangi kitaplarla
daha iyi sağlanmaktadır?

154
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN: SADECE İHTİYACIN OLANA !

Kondisyon


Bu testte 8 soru yer almaktadır.
Bu testte yer alan sorular, 150-220 sözcük arasında
2  Bu test için size önerilen süre 8-12 dakikadır.

oluşturulmuştur.
 Dikkat! Bu testte yer alan soruları, tek oturumda çözmenizi D Y B N
tavsiye ederiz.

2. Son dönemde okuduğum birçok öykücüde, takip ettiğim


dergilerde yer alan öykülerde belli başlı konular dikkatimi

2021 ALES
çekti. Şu kırmızı ışıkta elindeki camsille ya da mendille
1. Büyük endüstriyel ve finansal güçler sadece metaları cama yapışan çocuk konusundan, daha doğrusu konunun
değil, bu metaları üretecek ve tüketecek özneleri de anlatım şeklinden bıkkınlık geldi desem yeridir. Yazanların
üretirler. Bu üretim ve tüketim mekanizmasına biyopolitik çoğu, gözlemci boyutundadır. Asıl hikâyeyi bize duyuran
bağlam denebilir; yani üretim ve tüketim çarkını sonsuza yok. Hani diyorum ki biri de yeşil ışık yanar yanmaz buruk
değin döndürecek ihtiyaçları, toplumsal ilişkileri, bir şekilde gaza basıp gitmese. Dörtlüleri yakıp aracını
bedenleri ve zihinleri üretmek. Kısacası tüketenleri sağa park ederek çocuğun peşinden gitse. Hep bakan,
olduğu kadar üretenleri de üretmek. Biyopolitik üzülen ama çözüm üretmeyen kısımda olmak
bağlamda, hayat üretim için çalışmak ve üretim de hayat hikâyelerimize de sirayet etmiş velhasıl. Mülteci konusu
için çalışmak hâline gelir. Mesele yeni ihtiyaçlar, arzular da almış başını gidiyor. Tabii ki yazılabilir. Yazılmalı da.
ve bunları karşılayacak metalar üretirken ilgili öznelerin Sanatçı, çağına tanıklık eder sonuçta. Benim derdim,
üretim ve tüketim döngüsündeki konumunun, bir üslup kısmında. Divan edebiyatı mantığını düşünelim.
metadan diğerine sürekli yer değiştirmesini Konu sınırlı ve aynı konuyu pek çok şair ele alıyor. Leylâ
sağlayabilmek. Dün son parçasını monte ettiğiniz ve Mecnun mesnevisini düşünelim. Pek çok şair ele almış.
kitaplığı yarın bir başkası alacaktır ama siz de onun İlk yazan Genceli Nizamî’dir ama bizim aklımıza ilk gelen
çalıştığı firmanın ürettiği ayakkabıları giyiyorsunuzdur. Fuzulî’dir. Niye mi? Üslup meselesi tabii ki. Kim daha
güzel anlatmışsa o daha kalıcı olur.
Bu parçada vurgulanmak stenen temel düşünce
aşağıdaklerden hangsdr? Bu parçada yazarın asıl yakındığı konu
aşağıdaklerden hangsdr?
A) Biyopolitik bağlamın ortaya koyduğu üretim ve
tüketim ilişkileri günümüzde insanların A) Dramatik konuların sürekli ele alınmasından
sosyalleşmesini zorunlu kılmaktadır.
B) Hikâyelerde tercih edilen üslubun özensiz olmasından
B) Biyopolitik bağlam denilen evrensel mekanizma
bireylerin üretici ve tüketici rollerinin sürekliliği ve C) Toplumsal problemlere gerektiği şekilde ilgi
değişimi üzerine kuruludur. duyulmamasından

C) Bir maddeyi tüketim nesnesine dönüştürmek için D) Mülteci konusunda yazılan hikâyelerin az oluşundan
önce o maddeye gereksinim duyan ve onu arzu eden
kitleyi bulmak gereklidir. E) Genç yazarların sadece konuya odaklanarak hikâyeler
ÇIKMIŞ SORU

yazmasından
D) Bireylerin üretim ve tüketim döngüsünün bir parçası
hâline gelmesi, insan ilişkilerinin sermaye odaklı bir
yapıya bürünmesini sağlamıştır.

E) Büyük şirketler, sundukları nesneleri üretecek ve


tüketecek kitlelerin farklılaşmasını sağlamak için
özellikle çalışmaktadır.

2017 - ALES

155
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

2 ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
3. Bugün gördüğünüz tüm başarılı sporcuların dikkat ettikleri
ve reçete gibi kullandıkları bazı özellikleri bulunmakta. Bu
2018 TYT

özellikleri geliştirerek başarı basamaklarını hızla çıkmak


ise sizin elinizde. Tecrübeli bir millî sporcu, sporda Binlerce yıl sağlam kalabilen nadir malzemelerden olan
ilerlemek isteyen gençlere “Başarılı bir sporcu olmak çanak çömlek, insanlık tarihinin en eski zamanlarına ışık
istiyorsanız beş şeyi asla unutmayın!” diyerek şu öğütleri tutan emsalsiz arkeolojik kalıntılardır. Bu malzeme, aynı
verdi: zamanda tarihsel dönemlendirme için kullanılan önemli
bir göstergedir. Dünya genelinde yaygın bir malzeme
• Gelmek istediğiniz noktaya erişene kadar çok olduğu için üretildiği toplumları karşılaştırılabilir kılan
çalışmalı ve hedefe ulaşmak için tüm zorlukları çanak çömlek, üreticisinin tercihlerine dair hassas
aşmalısınız. göstergeler de taşır. Çömlekçinin teknik ve ham madde
olanaklarını, kimlik ve geleneklerini, inancını veya sosyal
• Başarısızlığın sizi yıldırmasına izin vermeyin, statüsünü çanak çömlek üzerinden okumak mümkündür.
unutmayın ki tüm başarılı sporcular tekrar tekrar Öte yandan bu kalıntılar toplumların çevreleriyle
denedikleri için bugün bulundukları noktaya geldi. ilişkilerine dair de önemli veriler sunar. Örneğin
Çatalhöyük’te görülen ilk çanak çömlek buluntuları, dik
• Kas kütlesini artırmak için performans artırıcı ilaçlar kenarlı kâse biçimindeki kaplardır ve bu bölgenin yakın
kullanarak rakiplerinizi ve kulüplerinizi aldatmaya çevresinden elde edilen yerel kilden üretilmiştir. Daha
çalışmayın. dayanıklı olmaları için çamuruna bitkisel ürünler katılmış
bu kaplar, gündelik hayatın bir parçası olamayacak
• Rekabeti çirkin bir duruma dönüştürmemek için her kadar az sayıdadır. Sonraki dönemlerinde karşımıza
zaman oyundan keyif almalı ve rakiplerinize kötü çıkan koyu kahverengi tonlarda yüzey renklerine sahip,
davranmamalısınız. su testisi tipindeki çömlekler ise farklı bir ham madde
olan volkanik kökenli kilden yapılmış aynı zamanda
• Takım arkadaşlarınızla, yöneticilerinizle, antrenörlerle farklı bir teknoloji kullanılarak üretilmiştir. Yapılan güncel
ve oyun içinde görevi olan herkesle iyi geçinmelisiniz araştırmalar, hayatın her alanında oldukça yaygın
ve karakterinizden asla taviz vermemelisiniz. kullanılmış, koyu yüzeyli çömleklerin üretildiği bu
volkanik kilin kaynağının Çatalhöyük’ün yaklaşık 70
Bu parçada br mllî sporcunun gençlere verdğ kilometre uzağındaki bir bölgeden çıktığını ortaya koydu.
öğütlere göre gençlern başarılı sporcu olmak çn Bu bilgi, Çatalhöyük’te yaşayan insanların zamanla
sahp olması gereken özellkler arasında daha uzak mesafelerdeki kaynaklara hâkim olduğunu ve
aşağıdaklerden hangs yoktur? eşya üretim teknolojilerini bu yeni kaynaklara göre
geliştirdiklerini gösterdi.
A) Rakibe saygı duymak
4. Bu parçaya göre aşağıdaklerden hangs
B) Takım ruhuna uygun davranmak söyleneblr?

C) Alçak gönüllü olmak A) Çatalhöyük’te farklı dönemlerde üretilmiş çömlekler


hem fiziksel görünüşleri hem de yapısal özellikleri
D) Daha iyisi için çalışmak bakımından farklılaşmıştır.

E) Hileden uzak durmak B) Çatalhöyük toplumunun başka topluluklar üzerinde


hâkimiyet kurması, çömlek üretim teknolojisini
geliştirmiştir.

C) Çatalhöyük’te daha dayanıklı ve kullanışlı


malzemelere ulaşma isteği, çömleğin ham
maddesinin değişmesinde etkili olmuştur.
ÇIKMIŞ SORU

D) Çatalhöyük’te çömlek kalıntılarından elde edilen


bulgular, diğer eşya kalıntılarının işlevine yönelik
bilgiler sağlamıştır.

E) Çatalhöyük’teki çömlek kalıntıları, bölgedeki çömlek


kullanımının 70 kilometreden geniş bir alana
yayıldığını göstermiştir.

2021 - DGS

156
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
2
5. Günümüzde eğitim, birçok yönden tartışılmaktadır. 6. Dünyanın gördüğü en büyük nükleer kaza SSCB’de
Eğitim, bir milletin gelecekte var olma sorunudur. Bu meydana gelmiştir. Büyük felaket, 26 Nisan 1986’da
2023 TYT

2019 TYT
amaçla da ülkemizde son yıllarda devlet, eğitim üzerinde Ukrayna’nın Pripyat şehrinin 14,5 km kuzeybatısındaki
sürekli yeni modeller deniyor; ülkemiz insanına en uygun Çernobil bölgesinde yaşanmıştır. Gece yarısından sonra
eğitim modellerini arıyor. Beyin fırtınaları, eğitimcilerle, Çernobil nükleer santralinde dördüncü reaktörde meydana
ilgili kurum ve kuruluşlarla toplantılar düzenleniyor. gelen patlamanın nedeni ise teknisyenlerin ve SSCB
Eğitimin en çok tartışılan yönü; öğretmenin niteliği, yetkililerin ihmalkârlığıydı. Çünkü reaktörde “güvenlik
müfredat zayıflığı, sürekli değişen programlar, sınıfların yasasına kulak asmadan” bir deney yapılmak istenmişti ve
kalabalığı ve altyapı eksikliği olarak ortaya konuyor. Belki ne yazık ki sonuçları çok ağır olmuştu. SSCB’nin son
bunları düzeltmekle eğitime bir nebze de olsa nefes lideri Mihail Gorbaçov, diğer ülkelerden yardım istemişti.
aldırabiliriz. Bunların hepsi doğru, bunların hiçbirine itiraz Duyulur duyulmaz dünya basınında gündeme oturan
edilemez. Ama asıl problem bu değil. Bu probleme köklü nükleer patlama sonrasında sadece Çernobil değil
ve kalıcı çözüm istiyorsak bunlardan daha da öncelikli ve çevredeki yerleşim bölgeleri de boşaltılmış, yiyecek içecek
önemli olarak “Nasıl bir insan yetiştirmek istiyoruz?” temini başka bölgelerden sağlanmış ve insanlar evlerini
sorusuna cevap vermeliyiz. Buna kesin karar verilince bırakarak otobüslerle radyasyon alanından
birçok sorun kendiliğinden hallolacaktır. Amaçsız, yarınsız, uzaklaştırılmıştı. Bütün bunlar, patlamanın etkilerini
öğrenme merakı sönmüş öğrenciler yerine ülkesine karşı silmeye yetmemiş, binlerce insan kansere yakalanmıştı.
sorumluluk hisseden, gerçekten okuyan, düşünen, Toprak, su, hava, yer altı kaynakları, atmosfer; büyük bir
sorgulayan, dünyaya kendi ülkesinin damgasını kirlenmeyle karşı karşıya kalmıştı. Rusya ormanlarının
vurabilecek öğrenciler yetişecektir. büyük bölümü ve Ukrayna’daki tarım toprakları büyük
ölçüde kirlenmişti. Çernobil felaketinden sonra on beş
Bu parçada asıl anlatılmak stenen aşağıdaklerden günlük çalışma sonucunda çekirdeğin üzeri betonla
hangsdr? kaplanmıştı. Fakat çalışmalara katılan binlerce insan, ilk
bir yıl içinde hayatını kaybetmişti.
A) Sürekli değişimin yaşandığı günümüzde yeni öğretim
stratejileri geliştirilmelidir.
Bu parçanın anlatımı çn aşağıdaklerden hangs
söylenemez?
B) Öğrencilere yönelik yapılacak detaylı bir gözlemin
sonucunda eğitimimizdeki sorunlar aşılabilir. A) Benzetmelerden yararlanılmıştır.

C) Her millet, kendi değerleriyle örtüşebilecek eğitim B) Gerekçeli anlatım kullanılmıştır.


politikası geliştirmelidir.
C) Karşılaştırma yapılmıştır.
D) Öğrencinin ve toplumun ihtiyacı doğrultusunda
uygulanmayan eğitim, başarısızlıkla sonuçlanır. D) Sayıp dökmeye yer verilmiştir.

E) Eğitimin temel problemi, yetiştirilmek istenen ideal E) Açıklamaya başvurulmuştur.


insan tipinin belirlenmeyişidir.

157
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

2 ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
7. I. İdrarın içeriğinde kalsiyum, sodyum, potasyum, 8. Karagöz, çoğu kez deve derisinden yapılan şekillerin
oksalat, ürik asit, fosfat gibi birçok iyon bulunur; eğer arkasından ışık verilerek perdeye yansıtılmasıyla ortaya
bu iyonların içeriği çok yükselirse veya idrar çok konan geleneksel tiyatromuzdur. Bir dizi işlemden
asidik veya bazik olursa iyonlar kümeleşir ve geçirildikten sonra üzerine kalıp konularak çizilen
kristalleşir. yerlerden sivri uçlu bıçakla kesilen deriler, gerekli
yerlerinde ters tarafından delikler açılarak çini mürekkebi
II. Bu kümeleşme ve kristalleşme erken teşhis ile renklendirilir. Oynak eklemeli parçalar birbirine kiriş,
edilmezse veya teşhis edildiğinde tedavi sürecine kursak, tel ile bağlanır. Karagöz oyununda Beberuhi,
girilmezse sorun büyür; kristaller kademeli olarak Tuzsuz Deli Bekir, Matiz, Çelebi, Mirasyedi, Kastamonulu,
haftalar, aylar ve hatta yıllarca büyüyerek böbrek taşı Kayserili, Laz, Arap, Acem, Çengi gibi toplumun birçok
formuna gelir. kesimini temsil eden karakterlere yer verilmiştir. Oyun;
mukaddime, muhavere, fasıl ve bitiş bölümlerinden oluşur.
III. Bu duruma mide bulantısı, kusma, idrar yaparken Karagöz’ün piri Şeyh Küşteri sayılmıştır. Gerçekte oyunun
yanma gibi semptomlar eşlik eder; eğer taş idrar kurucusu olduğu kesin değildir. Fakat önemli olan;
akışını tıkayacak kadar büyürse enfeksiyon yapabilir Karagözcülerin, bulunmuş ve kurulmuş oyuna Şeyh
veya geri kaçışa sebep olabilir, bundan dolayı Küşteri’yi önder, koruyucu ve kurucu olarak seçmiş
böbrek kendine zarar verir. olmaları ve Şeyh’in adıyla oyuna ciddi, yapıcı, eğitici, ibret
verici bir temel bulmalarıdır. Tanzimat Dönemi’nde Batı
IV. Böbrek taşı da hareket edene kadar tespit tarzı tiyatronun girmesiyle tahtı sallanmaya başlayan
edilemeyebilir, taş böbrekten üretere harekete Karagöz oyunu, giderek popülaritesini kaybetmiş;
geçtiğinde taşın keskin kenarları üriner yolun Cumhuriyet Dönemi’nde de artık sadece kültürel bir miras
duvarlarını çizer, dokuda bulunan sinir uçları şiddetli olarak kalmıştır.
ağrı sinyallerini sinir sistemine yollar, ayrıca çizikler
idrarda kan akışına yol açabilir. Bu parçadan Karagöz oyunu le lgl olarak
aşağıdaklerden hangsne cevap alınamaz?
V. Böbrek taşları sıkıca birleşmiş kristallerdir ve A) Oyunda kullanılan şekillerin nasıl yapıldığına
böbreklerde, üreterlerde, mesanede veya üretrada
meydana gelir. B) Oyunun bölümlerinin neler olduğuna
Yukarıdak numaralanmış cümlelerle anlamlı br C) Oyundaki kişilerin kimler olduğuna
paragraf oluşturulduğunda sıralama aşağıdaklerden
hangs olur?
D) Oyunun hangi dönemde edebiyatımıza girdiğine
A) I - II - III - V - IV B) V - I - II - IV - III
E) Oyunun hangi nedenle gündemden düşmeye
C) V - IV - III - I - II D) I - V - III - IV - II başladığına

E) IV - III - I - V – III

158
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN: SADECE İHTİYACIN OLANA !

Kondisyon


Bu testte 8 soru yer almaktadır.
Bu testte yer alan sorular, 150-220 sözcük arasında
3  Bu test için size önerilen süre 8-12 dakikadır.

oluşturulmuştur.
 Dikkat! Bu testte yer alan soruları, tek oturumda çözmenizi D Y B N
tavsiye ederiz.

1. Gazetec: 2. Söylemek istediğim, antolojilerde mutlaka uyulması


(I) ---- gereken kurallar vardır. Antolojiler ve yıllıklar üstüne çokça
2023 TYT

2018 TYT
yazmış biri olarak konulu seçkileri ve yıllıkları bir tarafa
Şar: bırakırsak -çünkü onlar çok farklı kurallara tabi- ulusal
antolojiler söz konusu olunca bu kuralların ilk dördünün
— Hayır! Enis Batur’un, Ülkü Tamer’in, Hilmi Yavuz’un da vazgeçilmez olduğunu söylemeliyim. Bunlardan belki de
bu tür çalışmaları var. Tabii ki bunları taklit etmek gibi bir en önemlisi, değerlendirme yapılırken nesnel olmak yani
niyetim olmadı. Hepsini de beğenerek okudum. Hatta her şaire aynı özeni göstermektir. İkinci olarak öznel
İhsan Deniz’in Tam isimli şiir kitabı, geçtiğimiz yıl çıkmıştı. yargılarını bile bu nesnel zemin üstünde dillendirmeye
Kitap, yalnızca bir şiirden oluşuyordu. yani havanda su dövmemeye dikkat etmektir. Sonra Türk
şiirini temsil hakkı kazanmış başarılı şairlere mutlaka yer
Gazetec: vermek. Diğer bir önemli madde ise geçmişten bugüne
(II) ---- gelirken yani 1970 sonrasından 2000’li yıllara değin
devam eden süreçte huninin geniş tarafına benzer
Şar: biçimde yelpazeyi geniş tutmak; kişilikleri henüz
— Evet, ne Facebook ne Twitter ne de benzeri şeyler; biçimlenme sürecinde olan gençlerden ortada dönüp
bunların hiçbirinden haberim yok. Bunları öğrenme niyetim duran şiirden farklı, özgün bir şiir yazan, şiir teorisine
de yok hevesim de. Facebookta adıma açılmış sayfalar çalışanları işaret etmektir. İşte benim yaptığım antoloji,
var; onlara baktım, beni rahatsız eden bir şey yok. O bu kurallara tıpatıp uygundur; gerisi boş sözdür. Ha, bu
sayfaları hazırlayanlar benim şiirlerimden, yazılarımdan arada ille de laf söyleyecek olanlar, bel altı vuracak
bölümler koyuyorlar fakat benim o tarakta bezim yok. olanlar, haddini bilmeyenler elbette olacaktır.

Bu dyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdaklerden Bu parçadak altı çzl fadeyle


hangs sırasıyla getrlmeldr?
I. eleştirileri nesnel ölçütlere dayandırmak,
A) (I) Enis Batur, Ülkü Tamer ve Hilmi Yavuz’un şiir
estetiğini beğeniyor musunuz? II. geçmişten günümüze eleme yapmasını bilmek,
(II) Sosyal medyayı çok kullandığınız ve facebook
hesabınızda şiirlerinizin yayımlandığı doğru mu? III. daha önce oluşturulmuş antolojileri tarafsız bir gözle
incelemek
B) (I) İlk kitabınızda sadece dokuz şiire yer vermenizin
özel bir anlamı var mı? kurallarından hanglerne gönderme yapılmamıştır?
(II) Sosyal medya ile bir bağınızın olmadığı haberleri A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
gerçeği yansıtıyor mu?
D) I ve II E) II ve III
C) (I) Son kitabınızdaki şiirlerin sayısını yeterli buluyor
musunuz?
(II) Sizinle ilgili sosyal medyada birtakım söylentiler
var, doğru mu bunlar?

D) (I) Şiirlerinizi birkaç yıldır bastırmayıp okuyucularınızı


meraklandırmak istediğiniz doğru mu?
(II) Sosyal medyada sizin adınıza hesap açılmasını
doğru buluyor musunuz?

E) (I) Ünlü şairleri taklit ettiğiniz yönündeki eleştirilere


katılıyor musunuz?
(II) Şiirlerinizin ve yazılarınızın sosyal medyada
paylaşıldığından haberiniz var mı?

159
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

3 ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
3. Cümledeki sözcüklerin arasına yerli yersiz, sıfat ve 4. Garipçiler, sanat ve gerçek ilişkisini konu edinen
belirteç yerleştirmenin edebiyat metninin bir özelliği yazılarında gerçekliği iki ayrı yönüyle değerlendirmişlerdir.
2018 TYT

2017 ALES
olduğunu sanan “yazar adayları” var. Bence yazmayla ilgili Sanat eserinde bir “model” olarak işlenişi gerçekliğin ilk
en temel yanlışlardan biridir bu. Yakın anlamlı sıfatların ve yönünü oluşturur. İkincisi ise gerçekliği, içinde yaşanılan
belirteçlerin işlevsiz olarak kullanıldığı cümleler, dikiş “hayat” ile özdeşleştirir. Gerçeklik, birinde insandan
izlerini belli eden bir elbiseye benziyor. Böyle olunca okur, soyutlanmış “nesne” niteliği taşırken diğerinde insanı
bir bütün olarak kumaşı değil dikiş izlerini görüyor. kuşatan, kapsayan “sosyal olgu” özelliğini taşır.
Dolayısıyla Garip hareketi, gerçekliği “soyut” (durağan) ve
Aşağıdaklerden hangs bu parçada eleştrlen bakış “somut” (dinamik) olmak üzere iki ayrı düzlemde
açısıyla yazılmıştır? görmüştür. Buna bağlı olarak da gerçekliğin görsel sanat
dallarında “model”, yazılı sanat dallarında ise “sosyal
A) Pencerenin pervazında beyaz bir kuş duruyor ne olgu” yönüyle işlenmesi gerekliliğini öne sürmüşlerdir.
zamandır. Kocaman kanatları yer yer gümüş pırıltılar Bir başka ifadeyle resme bir üst gerçek kurma yolunda
saçan, cin bakışlı bir kuş... Yaptığım kuşlardan biri özgürlük tanırken yazılı eserlere yaşanılanı, nesnel
olmalı diye düşünüyorum. Ama benim yaptıklarım narin gerçekliği değiştirmeden yansıtma işlevi yüklemişlerdir.
bedenli, küçücük başlı, durağan kuşlardı. Garipçiler, edebî eserde gerçekliği yansıtma çabasını
güzelliği yaratma kaygısından daha önemli ve öncelikli
B) Yolun iki tarafında otomobil tamir atölyeleri vardı. Sağ görmüşlerdir. Onlara göre sanat; değişmez, durağan bir
tarafta tepeye doğru tırmanan evler, solda yapraklarını güzelliği içeren yapıya sahip değildir, dolayısıyla
dökmüş ağaçlarıyla bahçeler başladı. Hızlı ve rutubetli görecedir. Onlar kendilerinden önceki anlayışları, sanatın
bir rüzgâr esiyordu. Rüzgâr çoğaldığı için âdeta bu vazgeçilmez yönünü kabul etmedikleri gerekçesiyle
göğsümden biri iter gibi oluyordu. eleştirmişlerdir. Garipçilere göre her sanatçı, güzelliği
değişik tarzda algılar ve sanat eserinde hedeflediği güzeli
C) Durgun suyun üzerinde iki kuğu kuşu, birer oyuncak elde edebilmek için farklı tekniklere başvurur; farklı
kadar hareketsiz süzülüyordu. Ormanda çayırlar ve biçimler, üsluplar kullanır.
banklar sırılsıklamdı. Bu sıralardan birinde, üzerine
oturulmaktan buruşmuş bir gazete ve birkaç firkete Bu parçaya göre Garpçlern
vardı. Bunları görünce dün akşamki hâlimi hatırladım.
I. Görsel ve yazılı sanatta sanatçı, gerçekliği değil
D) Toros Dağları’nın etekleri Akdeniz’in ıslak kıyılarına soyut güzelliği arayıp bulmakla sorumludur.
çarpıp onları döven o bembeyaz, ak köpüklerden
sonra tepedeki doruklara doğru acele etmeden, yavaş II. Yazılı eserlerde sanatçı, nesnel gerçekliği kendi
yavaş yükseliyordu. Cilalanmış gibi pürüzsüz olan bu hayal gücü ve sezgileriyle değiştirerek sunmalıdır.
kıyılar içe kadar deniz kokuyor, tuz kokuyordu.
III. Sanatın hiçbir türü herhangi bir ölçütle
E) Kapısı yarı açık elbise dolabının içinde rastgele asılmış sınırlandırılamaz ve kurallara bağlanamaz.
elbiseler ve bunların altında düğümlü bohçalar vardı.
Komodinin üzerinde teneke bir tepsi içinde öğleden
yargılarından hanglern savunmaları beklenemez?
kaldığı anlaşılan kirli bir çorba tabağı ve ağzı açık
küçük bir sürahi duruyordu. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

160
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
3
5. Hâlâ insan kibirlerinin hepsini taşıdığıma inanıyorum.
Behçet Necatigil’in söylediği, “hikmet burcu”na erebilmek
için herhâlde o kibirlerden kurtulmak gerekiyor en başta.
Zaman zaman öyle arınma çabalarımın olduğunu 6. Kar ve dolu arasındaki fark, oluşum süreçlerinden
sanıyorum. Sonra bakıyorum; eski hamam eski tas, eski kaynaklanıyor. Kar, sıcaklık 0°C’nin altına düştüğünde
bencillikler, öfkeler sürgit devam ediyor. Bir yandan da havadaki su buharının aniden soğuyarak katı hâle
kendimi yontmaya çabalıyorum. Bu bir itiraf, o burca geçmesi ve oluşan küçük buz kristallerinin birleşmesiyle
ulaştığıma ben karar veremem ve ulaşabilmek için çok ortaya çıkan bir yağış türü. Küçük buz kristalleri
şey yapmam gerek. Hâlâ bazı kibirleri olan bir insanım. havadaki küçük bir parçacığın, örneğin bir toz
Bunu bir eksiklik gibi değerlendirmemek gerek, biraz taneciğinin üzerine birikir ve büyüdükçe yere doğru
saplantı aslında bu. Bunları yenmek gerekiyor gerçekten. düşmeye başlar. Kar taneleri sıcaklığı 0°C’nin biraz
Şimdiye kadar edindiğim birikimleri doğru yansıtmak üstünde olan, nemli havanın içinden yere doğru düşerse
istiyorum, bir muhasebe yapmanın zamanı geldi de dış yüzeyleri bir miktar erir ve bu nedenle başka kar
geçiyor bile. İnsan ömrünün belli bir sınırı var. Önümde taneleriyle bir araya gelebilirler. Bu, daha büyük kar
olsa olsa kaç sene var diye düşünüyor insan. Hâliyle, tanelerinin oluşmasına neden olur. Kuru ve soğuk bir
kalan zamanı doğru kullanmak istiyorum. Başaran havada toz hâlinde, daha küçük kar taneleri oluşur. Dolu
insanlar, beni hep korkutmuştur aslında; kıyıda köşede ise bulutların içindeki yuvarlak veya düzensiz şekilli buz
kalmış, böyle yaşamayı tercih etmiş insanlar beni her parçacıklarıdır. Bulutların içindeki yağmur
zaman daha çok cezbetmiştir. Ancak bireysel olarak damlacıklarının bir fırtına sırasında yükselmesi
baktığımızda da belli bir yaşı geride bırakmış olmak, nedeniyle aniden soğuyarak donması sonucu oluşur.
karamsarlıktan çok, kalan zamanı doğru değerlendirmek Bunların yukarı ve aşağı yönlü hareketleri sırasında buz
gerektiği düşüncesini doğuruyor. parçacıklarının yüzeyinde daha fazla su birikir. Bu
nedenle taneleri portakal büyüklüğünde dolu yağabilir.
Bu parçada aşağıdak sorulardan hangsnn cevabı Dolu tanelerinin büyüklüğü, bulutun içindeki suyun
yoktur? miktarına ve bulutun ne kadar yükseğe ulaştığına bağlı
olarak değişir.
A) Kendinizi eskisi gibi kibirli biri olarak görmeye devam
ediyor musunuz?
Bu parçaya dayanarak aşağıdak yargılardan
hangsne ulaşılamaz?
B) Eksik yönlerinizi törpülemek için bir çaba içine girdiniz
mi şimdiye dek? A) Dolu, buluttaki yağmur damlacıklarının ani soğuması
sonucu oluşur.
C) Behçet Necatigil’in tarif ettiği “hikmet burcu”na
ulaştığınızı düşünüyor musunuz? B) Kar, ufak buz kristallerinin birbirine yapışmasıyla
meydana gelir.
D) Şimdiye kadar etrafınızdaki insanların size karşı kibirli
ÇIKMIŞ SORU

olduklarına şahit oldunuz mu? C) Dolu parçacıklarının farklı boyutlarda olması bulutun
taşıdığı su miktarıyla ilgilidir.
E) Edindiğiniz birikimlerden yola çıkarak bundan sonra
neler yapmayı düşünüyorsunuz? D) Kar taneleri sıfırın üstündeki nemli havalarda
birbirleriyle birleşebilirler.

E) Dolunun büyüklüğü bulutun hacimce büyüklüğüne


bağlıdır.

2014 - DGS

161
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

3 ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
7. İbrahim Zeyd Gerçik’in İstanbul: Medeniyetlerin Başkenti 8. Aşağıdak parçaların hangsnde öteklerden farklı br
adlı kitabı, kısa sürede İstanbul’un hassas noktalarını anlatım bçmne başvurulmuştur?
öğrenmek için oldukça ideal metinler içeriyor. Yazar,
A) Sevilmek için her türlü şaklabanlığı yapanlar ve
nostaljik bir belgesel tadında ama şiirsel bir dille adımlıyor
sevimsiz olmayı göze alarak takdir toplamaya
İstanbul’u. Evlerden, mahallelerden, hayvanlara ve
çalışanlar… Bunlar, iki ayrı insan türü gibi görünüyor.
çevreye gösterilen özenden bahsediyor. ---- Camileri,
Oysaki ikisi de ya öz güven eksikliğini örtmeye
medreseleri, külliyeleri, tekkeleri, türbeleri, mezarlıkları
çalışıyordur ya da sevgi açlığını gidermeye. Sonunda
unutmuyor. ---- Bu ahşap evler, sürekli yaşayan bir yapıya
babamın dediğine geldim yine: Aferin budalası olmaya,
sahip. Esnek olduğu için aile nüfusuna göre şekil
kendini sevdirmek için olduğundan başka türlü
alabiliyor. Bahçesiyle iç açarken yazın ve kışın sağladığı
davranmaya ne gerek var!
ısı dengesiyle sağlığı da koruyor. ---- Erivan Kalesi’ni
Osmanlılara savaşmadan teslim ettiği için Sultan IV. Murat
tarafından kendisine boğazdaki bir bölge verilmiş, o B) Edebiyat kitaplarında Don Kişot, genelde “ilk modern
bölgeye de halk zamanla Emirgan demiştir. İstanbul, roman” biçiminde lanse edilir. Hâlbuki o sadece “ilk
yalnız Emirgan gibi yeşili bol ve denizle iç içe yerlerden roman”dır. İkinci yani “makro” anlamıyla, evet, Don
oluşmuyor elbette. Tarihî eserleriyle ve mezarlarıyla daima Kişot moderndir. Ancak Don Kişot’un sanatsal
yaşayan bir şehir özelliği taşıyor. Eskiden mezarlıklar anlamıyla modern bir yapıt olduğunu iddia etmek
evlerimize, dolayısıyla bize daha yakındı. ---- Artık düpedüz anakronik bir sarhoşluk olur.
mezarlıklar bizden, biz mezarlıklardan uzaklaştık. Bu
rızasız uzaklaşma, peşinden dünyaya daha çok C) “Makineden fazla bir şey olan insan…” olarak
bağlanmayı ve ölümü unutturmayı da getirdi. yolumuza devam edebilmemiz için ayağımıza takılan
bu modern çağ engellerini aşıp bir an önce hâlimizle
Aşağıdaklerden hangs bu parçada boş bırakılan yüzleşip özümüze kavuşmamız gerekmektedir. Kendini
yerlere getrleblecek cümlelerden br değldr? bulmanın bu çetin ve uzun yolunda başarılı şekilde
yola koyulmak, yoldaki hataları doğrularına azık kılmak
A) Yazarın, “boğazın yeşil tacı” olarak anlattığı Emirgan, ile mümkündür ancak.
ismini Emirgune Han’dan alıyor.
D) Yıldız kayması olarak bilinen meteor düşmesi bir doğa
B) Yazar, üslubuyla Bosna’dan Şam’a kadar tesir etmiş olayıdır. Meteorlar yeryüzüne düşerken daha
olan İstanbul’un ahşap evlerine özel bir sayfa açıyor. gökyüzünde yanar ve yok olurlar. Ama yok olmayıp
yeryüzüne ulaşan meteorlar da vardır. Meteorun yere
C) Şiirsel anlatımıyla ve içindeki siyah beyaz düşen parçasına meteorit denir.
fotoğraflarıyla okuyanı hem düşündüren hem de
hüzünlendiren bir kitap. E) “İnsan, anlayabildiği kadar yaşar. Anlatmak, anlamanın
sonucudur.” der Platon. İşte bu yüzden insanın hayatın
D) Yürürken eski yazılı, tuğralı bir mezar taşına rastlar; akışına kendisini teslim ederek, açık ve gizli gerçekler
adını sanını bilmediğimiz o zata bir Fatiha okurduk. konusunda düşünmeden, kaygısız yaşaması kabul
edilebilir bir durum değildir.
E) Tüm bunları yaparken düşüncesinden tarihî mirası asla
çıkarmıyor.

162
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN: SADECE İHTİYACIN OLANA !

Odaklanma


Bu testte 20 soru yer almaktadır.
Bu testte yer alan sorular, deneme sınavı bütünlüğünde
oluşturulmamış; sadece odaklanma düzeyinizi daha ileri
1  Bu test için size önerilen süre 18-22 dakikadır.

seviyeye taşıyabilmeniz için oluşturulmuştur.


 Dikkat! Bu testte yer alan soruları, tek oturumda çözmenizi D Y B N
tavsiye ederiz.

3. Bu parçada aşağıdak sorulardan hangsnn cevabı


1 - 4. soruları aşağıdak parçaya göre cevaplayınız.
vardır?

2021 ALES
Akupunktur; Latince iğne (acus) ve batırma, delme (punctura) A) Akupunktur yönteminde arzu edilen en iyi sonuç nasıl
kelimelerinden oluşmaktadır. Batı dillerinde “acupuncture” sağlanır?
şeklinde yazılmaktadır. Türkçeye “iğnelemek” olarak tercüme
edilebilir. Geleneksel Çin tıbbında hastalıkların vücutta B) Akupunktur, Çin tıbbında hangi dönemde kullanılmaya
meridyen adı verilen kanallarda dolaşan yaşam enerjisinin başlanmıştır?
akışındaki bozukluklar nedeni ile oluştuğu varsayılmaktadır.
Akupunkturla vücuttaki meridyenler üzerindeki belli noktalara C) Türkiye’de akupunktur tedavisinden yararlanma eğilimi
iğne batırmak suretiyle, bozulan enerji akışının düzeltilmesi nasıldır?
amaçlanır. Akupunkturda istenilen sonucu elde etmek için
temel unsur, deriyi nereden uyaracağını bilmek ve uygun bir D) Akupunktur tedavisi için uygun bir mevsim söz konusu
şekilde iğnelemektir. Geleneksel Çin tıbbında insan, yaşayan mudur?
evrenin bir parçası olarak kabul edilir ve her şeyin içinde var
olan evrensel gücün insanın da içinde bulunduğuna inanılır. E) İhtiyarlar ve çocuklar için akupunktur kullanımının
Qi adı verilen bu enerji, insan vücudunda meridyen denilen herhangi bir zararı var mıdır?
kanallarda dolaşır. Akupunktur yöntemiyle bu kanallarda
meydana gelen enerji dolaşım engelini ortadan kaldırarak
dengeyi sağlamak ve bu şekilde hastalığı önlemek amaçlanır.

4. Bu parçada akupunktur hakkında aşağıdaklerden


hangsne değnlmemştr?
2023 TYT

A) İsminin nasıl oluştuğuna


1. Bu parçadan hareketle akupunktur le lgl olarak
2019 ALES

B) Türkçeye ne olarak çevrilebileceğine


I. Zayıflamak isteyenlerin başvurduğu bir yöntemdir.
C) Batı dillerindeki karşılığına
II. İnsandaki bozulmuş enerji akışını bir düzene koymak
için kullanılmaktadır.
D) İnsan vücudundaki yararına
III. Geleneksel Çin tıbbında belirli bir amaç
doğrultusunda uygulanmaktadır. E) Kaç iğneyle yapıldığına

yargılarından hanglerne ulaşılablr?


A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
5. İkinci Yeni şairlerinin yapıtlarını Pazar Postası’ndan önce
D) I ve II E) II ve III Yeditepe’de yayımlama olanağı bulduklarını söylemek
2023 TYT

yanlış olmaz. Yeditepe, kısıtlı sayfalarında yeni sanatçılara


olduğu kadar şiirde ve hikâyede eski sanatçılara da yer
verir: Orhan Veli, Oktay Rifat, Melih Cevdet Anday, Fazıl
2. Bu parçadak altı çzl sözle anlatılmak stenen Hüsnü Dağlarca, Halikarnas Balıkçısı… Aslında
aşağıdaklerden hangsdr? Yeditepe’nin yaşanan eski ve yeni mücadelesinde iki
2023 TYT

tarafa da yer verdiği ve ikisi arasında bir bağ kurduğu da


A) Canlı varlıkların, topraktan bir parça olarak kabul
söylenebilir. Doğan Hızlan, Yeditepe başlıklı yazısında
edildikleri
şöyle der: “Genç kuşak için usta yazarlarla tanışmak,
birbiriyle arkadaş olmak için uygun bir mekândı. Dergi
B) İnsanoğlunun, içinde bulunduğu mekâna sahip olma âdeta bu işlevi de üstlenmişti.” Yeditepe, eski ve yeni
isteği taşıdığı edebiyat tartışmalarındaki çift taraflı mücadelesini uzun
yıllar sürdürse de verdiği yaşam mücadelesini mali
C) İnsanla yaşadığı evren arasında bir benzerlik sıkıntılar nedeniyle 1984’te yitirir.
bulunduğu
Bu parçanın anlatımında aşağıdaklerden hangs
D) Evrenin doğasında problemlere açık bir taraf yoktur?
bulunduğu
A) Örnekleme B) İkilemeler C) Alıntılama
E) Doğal yaşamın insan tarafından sağlıklı bir biçimde
şekillendirildiği D) Zıtlıklar E) Niteleme

163
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

1 ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
6. (I) Edebiyat dergisi çıkarmanın kendisi, 1950’lerde olduğu
9 - 10. soruları aşağıdak parçaya göre cevaplayınız.
gibi bugün de başlı başına ütopyacı bir iştir. (II) Çoğu
2023 TYT

zaman ticari bir kazanç getirmediği gibi, edebiyata katkıda


bulunan dergi sahiplerine ve editörlerine fazla bir şöhret Piyasada çeşitli masaj aletleri bulunmaktadır. Bunların içinde
de getirmez. (III) Şöhrete sahip olmuş nice büyük kalem, en çok tercih edilenleri, titreşimli ve vakum özellikli olan
yarına kalma şansını elde edememiştir. (IV) Ancak cihazlardır. Bu cihazlar; genel olarak vücut üzerindeki kas
bugünün edebiyat dergiciliğinde, dergiler arası bir gerginliklerini azaltarak uyarıcı, toksinleri atıcı özelliklerinin yanı
iletişimden de dolayısıyla iletişimsizlikten de söz etmek sıra lenf drenajını sağlayarak vücuttaki ödemin yok edilmesini
güçtür. (V) Edebiyat dergileri, güncel edebiyatın tartışıldığı ve selülite neden olan bağ doku tıkanıklıklarının giderilmesini
eleştirel bir forum olma özelliğini büyük ölçüde yitirmiş gibi sağlar. Ayrıca felçli hastalarda pasif egzersizlerin yaptırılmasını
görünmektedir. ve eklemlerdeki hareketliliğin tekrar kazanılmasını sağlar.
Değişik firmaların ürettikleri cihazların özellikleri farklı olmakla
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangs birlikte genel amaçları aynıdır.
düşüncenn akışını bozmaktadır?
A) I B) II C) III D) IV E) V

9. Bu parçada masaj aletleryle lgl olarak


7. (I) Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun roman yazarı olarak aşağıdaklerden hangsne değnlmemştr?

2023 TYT
ismini duyurduğu eseri Kiralık Konak’tır. (II) Kiralık Konak,
2023 TYT

yazarın en çok sevdiği ilk romanlarından biridir çünkü ona A) Titreşimli olanların daha çok tercih edildiğine
göre roman tekniğine en uygun eseri Kiralık Konak’tır.
(III) Romanda üç ayrı kuşak arasındaki görüş, duygu ve B) Vücuttaki kas yorgunluğunu azaltıcı özelliğine
yaşam tarzındaki farklılıklar üzerinde durulmuş, bu
farklılıklar sebebiyle de bir ailenin çözülüşü gösterilmiştir. C) Toksinlerin vücuttan atılmasına katkı sağladığına
(IV) Yakup Kadri’nin düşünceleriyle Batı’ya, duygularıyla
Doğu’ya bağlı olduğunu dolayısıyla tam bir geçiş dönemi D) Hareket edemeyen hastalara sağladığı katkıya
yazarı özelliği taşıdığını söylemek mümkündür. (V) Doğu
kültürünün yanı sıra Batı kültürünü de biliyor oluşu, E) Vakum özellikli olanların bel fıtığına iyi geldiğine
romanlarına farklı hava vermiştir. (VI) Bazı eserlerindeki
kadın kahramanlar üzerinde Madam Bovary’nin etkisinin
olduğunu düşünenler az değildir.

Bu parça k paragrafa ayrılmak stense knc paragraf


numaralanmış cümlelern hangsyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI

8. Havayla yayılan koku molekülleri, burnun üst


katmanlarındaki duyarlı bölgede elektriksel uyarılara
2018 TYT

dönüşerek beynin bellek ve duygu işlevlerinde görevli


bölgelerine ulaşır. Diğer canlılara oranla daha zayıf olduğu
hâlde koku alma duyumuz, bir milyon hava molekülü
içindeki bir tane değişik koku molekülünü yakalama
özelliğine sahiptir. Aromaterapide kullanılan yöntemlerden
biri, mekânın kokulandırılmasıdır. Kişinin fizyolojik
işleyişinde koku alma duyusu, önemli bir rol oynar. Bitkisel
öz yağların koku molekülleri burnumuzun içindeki koku
reseptörleri tarafından beynimize ulaştırılır. ----.

I. Kokusal hafızamızı harekete geçirerek anılarımız,


düşüncelerimiz ve duygularımız üzerinde etkili olur

II. Koku, bireyin yaşam standardını yükselterek insanlar 10. I. Masaj aletlerinin maliyetinin yüksekliğini
arası iletişime katkı sağlamaktadır
2017 ALES

II. Masaj aletlerinin sağlık açısından önemini


III. Her kokunun farklı hava moleküllerine sahip olması,
insan doğasının farklılığıyla da örtüşür III. Masaj aletlerinin teknolojik tasarımını

Bu parçanın sonuna düşüncenn akışına göre Bu parça yukarıdaklerden hanglern örneklemek


yukarıdaklerden hangler getrleblr? amacıyla yazılmış olablr?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I ve III D) I ve III E) I, II ve III

164
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
1
Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS,
MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel
testi çözmek için kodu okutabilirsin.

12. Bu parçaya göre alışverş merkezleryle geleneksel


alışverş mekânları arasındak temel farklılık
11 - 12. soruları aşağıdaki parçaya göre aşağıdaklerden hangsdr?
cevaplayınız.
A) Alışveriş merkezlerinin, geleneksel dükkânların
aksine ürün tanıtımına daha çok ihtiyaç duyması
Tarihsel olarak Batılı alışveriş merkezi, seçkin tüketimden
kitlesel bir tüketim biçimine geçişi vurgular. Bu yeni kent
B) Alışveriş merkezlerinin sunduğu deneyimde, aracı
mekânlarında alışveriş yapmak; satın almayı, görmeyi,
bireylerden çok nesneye odaklanılması
dolaşmayı ve yeme-içmeyi içeren bütüncül bir deneyim
oluşturur. Burası kişinin daha iyi bir yaşam tarzı üzerine
C) Geleneksel mekânlarda etkileşimin yoğunlaşmasının
hayaller kurduğu ve bu hayalleri beslediği mekân hâline de

ÇIKMIŞ SORU
satın alma zorunluluğunu artırması
gelmektedir. Bunda mekânın her tür sosyoekonomik
sınıftan insana açık olmasının rolü bulunmaktadır. Alışveriş
merkezine girdiğinde kişi kendini içerideki mekânlara ve D) Bireyin, alışveriş merkezinde geleneksel alışverişten
ürünlere sınırsız erişimi olan daha üst olanaklara sahip biri değil, geleneksel hayattan uzaklaşması
gibi hisseder. İyi ısıtılmış ve ışıklandırılmış bu mekânlarda
alıcı ile ürün arasındaki ilişki, mağaza elemanından da E) Geleneksel alışverişte etkileşimin, alışveriş
bağımsızdır. Müşteriye, ürünleri serbestçe tanıması ve merkezinde ise ürün çokluğunun satın almayı
bunların hangi ihtiyacını gidereceğini zihninde tasarlaması belirlemesi
için denetimli ve ürkütmeyen bir ortam sunulur. Tezgâhların
2020 - ALES
ortadan kaldırıldığı dükkânlarda çeşitli sergileme yöntemleri
geliştirilmiştir. Sunulan seçim yapma olanağına görünmez
bir satın alma etkisi eşlik eder. Bunun aksine geleneksel
dükkânlarda alışveriş süreci satış elemanı tarafından
kişisel ve duygusal bir şekilde yönlendirilir. Alışveriş 13. (I) Sabahattin Ali’nin anahtar sözcüğü sevgidir,
merkezlerinde ise kişisel etkileşimden ziyade arzu edilen öykülerinde açılan her kapıdan sevgiye gidilir.
2023 TYT

objeler üzerinde daha yoğun enerji harcanır. Bunun yanı (II) Kapının birinde sevgi bir insana yönelip aşka
sıra alışveriş merkezinde kişinin sosyal kimliğinden sıyrılıp dönüşürken bir başkasında çocuklara, güçsüz kadınlara,
evrensel bir kimliğe bürünmesi istenir. Ürünlerin kalitesi ve çaresiz erkeklere yönelir. (III) Doğa genel olarak sevilen
fiyatı hakkında açıklayıcı bilgiler sayesinde erkek veya bir ögeyken doğanın bir parçası olan hayvanlar, sevgiden
kadın müşterilerin kamuya açık alanlarda duydukları nasiplerini tam olarak alamazlar. (IV) Sabahattin Ali’nin
güvensizlik hissini üzerlerinden atmaları sağlanır. Büyük öykülerinde sevgi, katıksız, karşılık beklemeden yansıtılır;
mağazalar da sadece kadın müşteri kesimini hedeflemek alınır, verilir ve paylaşılır. (V) Mehtaplı Bir Gece’de
yerine bir çeşitlilik ve çoğulculuk anlayışını benimser. dışlanmış, kendi karınlarını doyuramayan iki insan, hiçbir
Yeniden tasarlanan bu tüketim kültürü çocuklardan, karşılık bulamayacaklarını bildikleri hâlde sevgilerini
gençlerden ve erkeklerden yeni pazarlar yaratmaya çalışır. birbirlerine sunarlar.
Keyif sunan mekânlar kadınsı karakterini yitirirken her
kesimden insan, müşteri olarak hedeflenir. Bu parçadak numaralanmış cümlelerden hangs
düşüncenn akışını bozmaktadır?
A) I B) II C) III D) IV E) V

11. Aşağıdaklerden hangs alışverş merkez-müşter


lşks söz konusu olduğunda doğrudur?
14. Yıllar önce Bodrum; oklu kirpilerin, Anadolu leoparının,
A) Dükkânlardaki mekânsal tasarım özellikleri, bireyin karakulak ve yaban kedisinin özgürce dolaştığı, sandal
2023 TYT

ürünlere ulaşabilme imkânı hakkında yanlış algı ormanların bulunduğu, makinin en güzel örneklerini
oluşturmasına yol açar. görebileceğimiz bir coğrafyaydı. Tıpkı Anadolu’muz gibi üç
yanı denizin güzel suları ile kucaklanan bu yarımada, irili
B) Alışveriş merkezleri sınıf ayrımına odaklanmayan,
ufaklı otuz kadar adacıkla çevreleniyordu. Akdeniz
her ekonomik olanağa uygun bir satın alma deneyimi
fokunun sakince yüzdüğü plajlar ve mağaralar vardı.
sunmaktadır.
Üzerinde ilk fidanı Kos Adası’ndan getirilmiş mandalina
ÇIKMIŞ SORU

C) Mekânların fiziksel yeterlikleri müşterinin alışveriş bahçeleri, çoğu Romalılar tarafından aşılanmış zeytinlikler
merkezinde geçirdiği sürenin artmasını kolaylaştırır. uzanıyordu. Asırlık ağaçların burgu burgu kıvrılan
gövdeleri arasında sincaplar birinden diğerine sevinçle
D) Bireyin daha iyi yaşam olanaklarına sahip olma isteği,
zıplıyordu.
alışveriş merkezlerini dönüştürücü etkiye sahiptir.
E) Alışveriş merkezleri uzun ömürlü ürünler satmak Bu parçanın anlatımında aşağıdaklerden hangs
yerine mekânda tüketilebilir ürünlerin reklamına yoktur?
odaklanmaktadır.
A) Betimleme B) Karşılaştırma C) Kişileştirme
2020 - ALES
D) Tartışma E) Açıklama

165
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

1 ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
15. Ticari televizyonlarda eğlenceli, yüzeysel ve sansasyona
17 - 18. soruları aşağıdak parçaya göre cevaplayınız.
dayalı bir içeriğe sahip olan haberler, aynı zamanda
2021 TYT

sunum tarzı bakımından da sorunlar taşımaktadır.


Sunucunun kişisel özellikleri, stüdyonun dekoru, kurgu Ülkemizin üç tarafının denizlerle çevrili olduğunu düşünürsek
tarzı, kullanılan ses ve görüntü efektleri, canlandırmalar dünyada deniz kirlenmesinden en çok etkilenenlerden biri
gibi teknik ayrıntılar; iletilen haberin niteliğini olduğumuz kaçınılmaz bir gerçektir. Karadeniz’i Akdeniz’e,
etkilemektedir. Ticari televizyonculukta haber, anchorman oradan da okyanusa bağlantısıyla deniz ulaşımı açısından
olarak adlandırılan yıldızlaşmış sunucular tarafından dünyanın en önemli noktalarından birinde bulunuyoruz. Bu da
sunulur. Güven veren, sakin, konuya hâkim ve bir ev gerek bizden gerekse bu yolu kullanan ulaşım araçlarından
sahibi rolündeki anchormanin bu özellikleri, kaynaklanan ne kadar büyük bir kirlenme tehlikesi ile karşı
gazeteciliğinden çok kişiliğiyle ilgilidir. Ramonet, bu karşıya olduğumuzu apaçık gösteriyor. Özellikle İstanbul ve
yöntemi Hollywood tarzı sunum olarak adlandırmaktadır. Çanakkale Boğazlarını düşündüğümüzde daha önceleri
yaşadıklarımız gibi, meydana gelecek deniz kazaları, daha
Bu parçaya göre Ramonet’n adlandırmasıyla doğrusu tanker kazaları sonucu yaşayacağımız tehlike ve
eleştrlen tutum aşağıdaklerden hangsdr? kirliliğin riskini aklımızdan bir gün olsun çıkarmamamız
gerekiyor.
A) Sinema dünyasının televizyona özel ilgi duyması

B) Popüler kişilerden yararlanılarak sunum yapılması

C) Öz güvenin habercilikte çok önemli olması

D) Problemli bir habercilik anlayışının öne çıkarılması

E) Dış görünüşün içerikten daha önemli görülmesi

17. Bu parçaya göre denz krllğnn temel neden


aşağıdaklerden hangsdr?
2018 TYT

A) Doğaya atılan maddeler

B) Çarpık kentleşme

C) Petrol ürünlerinin kullanımı

D) Tankerlerin kazalara karışması

E) Akıntının yeterli olmayışı

16. (I) Modern yaşamın büyük bir hızla toplumsal yaşamda


yaygınlaşmasında, Beyoğlu’nun payı büyüktür.
2023 TYT

(II) Tanzimat’tan beri Batılı yaşamın İstanbul’da en yoğun


şekilde yaşandığı bu semtin, Muazzez Tahsin’in
kahramanlarının yaşamında da önemli yeri vardır.
(III) Roman kahramanları, toplumsal yaşamdaki bireylerin 18. Bu parçadan hareketle aşağıdak yargılardan
sergilediği tavrı göstermekte biraz abartıya da kaçmıyor hangsne ulaşılablr?
2023 TYT

değildir. (IV) Yazarın romanlarında Batılı eğlencelerin ve


kültürel zevklerin birçoğunun Beyoğlu üzerinden zamanla A) Bireysel hareketler, büyük problemlere çözüm olur.
toplumun bütün kesimlerine yayıldığı görülmektedir.
(V) Bu eğlencelerde dans etmek, vals ve tango yapmak B) Gemicilik sektörü bilinçsiz kişilerin elindedir.
âdeta bir ritüel hâline gelir.
C) Geçmişte yaşanan olumsuz durumlardan ders
Bu parçadak numaralanmış cümlelern hangsnden çıkarılmalıdır.
sonra “Çünkü Türk toplumu bu süreçte Batılı hayat
tarzına ait birçok yeniliği modern yaşamın İstanbul’daki D) Ülkeler arası deniz taşımacılığındaki şartlar yerine
merkezi olan bu semt üzerinden tanır.” cümles getirilmelidir.
getrlmeldr?
E) Teknolojik aygıtların kullanımının yaygınlaşması
A) I B) II C) III D) IV E) V sağlanmalıdır.

166
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
1
19. Aşağıdak parçalardan hangs “Yazarın yaşam 20. Aşağıdak parçalardan hangs “Karamsar dünya
karşısındaki onurlu duruşu ve direnci, eserine konu ettiği görüşünüzden dolayı güzel günlerin geleceğine inancınız
2021 TYT

2021 TYT
kahramana yüklenerek idealize karakterler hedeflenir.” hiç yok mu?” sorusuna cevap vermektedr?
düşüncesne uzak düşmektedr?
A) Ne zaman içimdeki esas şeyi arasam bulduğum,
A) Doğuştan beyin felçli olan Christy Brown, konuşmasını daima mutlu olma eğilimimdir. Her varlığa capcanlı ilgi
ve hareketlerini kontrol edemez. Ama zekâsı ve duyuyorum. İnsan türünü hiç hor görmüyorum. Saygı
cesareti onun okuma ve yazmayı, resim yapmayı ve ve hayranlık duyduğum birtakım insanların çağdaşı
daktilo kullanmayı öğrenebilmesini hatta Sol Ayağım olmaktan gurur duyuyorum.
adlı otobiyografik romanı yazabilmesini sağlar.
B) Yapıtlarımın merkezinde karşı konulmaz bir güneş var.
B) Richard Bach, Martı adlı eserinde özgürlük duygusunu Tüm bunlarla, sanıyorum, pek de mutsuz bir tablo
mücadele azmiyle birlikte anlatır. Yaşamın önceliği çizdiğim söylenemez.
kimilerine göre değişse de Jonathan için gönlünce
uçabilmektir. C) Rahat bir iyimserlik bugünün dünyasında gülünç olmaz
mıydı? Bununla beraber dünyanın kendi yıkımına
C) Yaşar Kemal, İnce Memed’de sadece kurgusal bir koştuğu düşüncesine kapılanlardan da değilim.
gerçeklik sunmaz okura. Çukurova’nın statükoya Uygarlığımızın kaçınılmaz çöküşüne inanmıyorum. Bu
başkaldıran bir kahramanını efsaneleştirerek anlatır. konuda makul yanılsamalar da beslemeden evet,
yeniden doğuşun olası olduğuna inanıyorum.
D) Kafka’nın Dönüşüm’de anlattığı Gregor Samsa’nın
başkalaşması, bir böceğe dönüşmesi, insanın iç ve dış D) Sürekli “hayır” diyeceğim belli bir yozlaşma var.
âlemi arasındaki değişime dikkat çekmektedir. Kitabın Sanıyorum gençler de bunu seziyor. Bana güvenenler
özüne ulaşabilmek için böcekleşme imgesini iyi onlara asla yalan söylemeyeceğimi biliyor. Gençliğin
anlamak önemlidir. başkalarından kendi adına düşünmeyi talep etmesine
açıkça “hayır” demeliyiz.
E) Jack London; Beyaz Diş’te çelik gibi kasları, ipince
sinirleri olan, cesur, zalim, yırtıcı ve akıllı bir hayvanı E) Sanatı yok eden her şeyin, insanı mutsuz eden
anlatır. Bütün bu niteliklere sahip olması şarttı, aksi ideolojileri güçlendirmeyi amaçladığı gün gibi ortada.
hâlde ne ayakta durabilecek ne de içinde bulunduğu Dünyaya herhangi bir kötülüğü dokunmamış birileri
düşman çevrede yaşayabilecekti. varsa onlar, sadece sanatçılardır.

167
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN: SADECE İHTİYACIN OLANA !

Odaklanma


Bu testte 20 soru yer almaktadır.
Bu testte yer alan sorular, deneme sınavı bütünlüğünde
oluşturulmamış; sadece odaklanma düzeyinizi daha ileri
2  Bu test için size önerilen süre 18-22 dakikadır.

seviyeye taşıyabilmeniz için oluşturulmuştur.


 Dikkat! Bu testte yer alan soruları, tek oturumda çözmenizi D Y B N
tavsiye ederiz.

1. Gazetec: 2. ` Eskiler lirik şiiri biçimine göre, eleştirici dediğimiz


(I) ---- yeniler ise özüne göre tanımlamaktadırlar. Lirik şiir
2023 TYT

2023 TYT
duyguya dayanır, ölümsüzlüğünü de buna borçludur.
Yazar:
` Hemen hemen lirizme dayanmayan şiir yoktur. Bir
Biraz seçeneksizlikten biraz da yalnızlıktan. Daha
şiir hem epik hem lirik hem pastoral olabilir.
kalabalık bir aile ortamı içinde büyümüş olsaydım veya
fazla süreklilik duygusu ile büyüseydim yazıyla bu kadar
Bu k parçada fade edlenlern anlamca doğru br
erken buluşur muydum, bilmiyorum.
bçmde brleştrlmş hâl aşağıdaklerden hangsdr?
Gazetec: A) Eski eleştirmenlerin lirik şiire bakışı, pastoral ve epik
(II) ---- şiirlerin duygusal içeriğe sahip olmasındaki en önemli
etken olduğundan lirik şiir, eski eleştirmenler tarafından
Yazar: daha çok sevilmiştir.
Aynı masada buluşup ekmek paylaşmayan insanların aynı
B) Bütün şiirler hem lirizme hem epik anlayışa dayandığı
kitabı imzalatmak üzere bir araya geldiğini görmek benim
için ölümsüzlüğü yakalamış olurlar; bu durum, o şiirin
çok hoşuma gidiyor.
şairini de kalıcı hâle getirir.
Bu dyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdaklerden
C) Eski ve yeni eleştirmenlerce farklı tanımlanan lirik şiir,
hangs getrlmeldr?
ölümsüz oluşunu duyguya dayanmasına borçludur;
A) (I) İnsanlarla iletişimsizliğin ne gibi olumsuz yanları zaten hangi türde olursa olsun her şiir, bir şekilde
oldu? lirizmden beslenmektedir.
(II) Okurlarınızı anlamakta zorlandığınız anlar oldu
mu? D) Eskiler lirik şiiri biçimine göre, yeniler de özüne göre
tamamlamakla kalmamış, onu ölümsüz kılacak içerik
B) (I) Çok küçük yaşta yazmaya başlıyorsunuz, neden? zenginliğini de elde etmişlerdir.
(II) Okurlarınızın çok farklı kesimlerden olmasıyla ilgili
E) Her şiirde lirik bir taraf olduğu için pastoral ve epik
neler söylemek istersiniz?
yanlar da bulunur; bu yanlar, yüzyıllar boyunca insanın
ulaşmak istediği ölümsüzlüğü şiire nasip etmiştir.
C) (I) Şiire değil de romana daha çok yönelmenizin
altında yatan asıl neden nedir acaba?
(II) Farklı dünya görüşündeki insanların aynı romanı
beğenmesini ne ile izah edebilirsiniz?

D) (I) Size farklı imkânlar sunulmuş olsaydı hangi türde


yoğunlaşırdınız?
(II) İnsanların birbirleriyle anlaşamamasını
romanlarınızda ele aldınız mı?

E) (I) Toplumsal doku, kişiliğin oluşmasında ne tür etkiye


sahiptir?
(II) Bir yazar, okurlarını aynı çatı altında neden
buluşturmak istesin?

168
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
2
3 - 4. soruları aşağıdak parçaya göre cevaplayınız. 5 - 6. soruları aşağıdak parçaya göre cevaplayınız.

(I) Türklerin insan varlıklarının veya Türk kimliklerinin ancak (I) Ben, popüler kültürden bilinçli bir şekilde uzak durmanın,
Türkçede yaşayabildiği açıktır. (II) Kısacası Türklerin ana yurdu ona sırt çevirmenin günümüz yazarı için yapılabilecek bir şey
Türkçedir. (III) Ana yurdumuz Türkçeyi, bilinen zaman ve olduğunu düşünmüyorum. (II) Popüler kültür, bu kadar çok
mekân boyutları içinde gezersek farklı güzelliklerle karşılaşırız. imkânla hayatımızın içine giriyorsa bizim buna uzak durmamız
(IV) Takip edebildiğimiz tarihî seyri içinde Türkçe, komşularına olumlu bir şey olarak algılanamaz. (III) Bence burada asıl soru
en az onlardan aldığı kadarını vermiştir. (V) Yani Türkler, şu: Yazar, edebiyatçı, düşünce üreten insan; popüler kültürü
komşularına onlardan öğrendiklerinden fazlasını öğretmişlerdir. kendi düşünce gelişiminde bir malzeme olarak mı kullanıyor
(VI) Hatta Slavlar, Macarlar, Rumlar ve Farslarla ilişkileri söz yoksa kendisi mi popüler kültürün malzemesi hâline geliyor?
konusu olduğunda bu bilgi alışverişinde Türklerin komşularına (IV) Yazarın popüler kültüre uzak durması değil popüler kültürü
öğrettiklerinin, onlardan öğrendiklerinden daha önemli kendi üretimine bir kaynak malzeme olarak kullanması
olduğunu görürüz. gerekiyor. (V) Ama biz son dönemde her alanda düşünce
üretenlerin giderek popüler kültürün malzemesi hâline geldiğini
görüyoruz ve bu yüzden büyük bir feryat figan içerisindeyiz.

3. Bu parçada numaralanmış cümlelerle lgl olarak


aşağıdaklerden hangs söylenemez?
2017 YGS

A) I. cümlede saptama yapılmıştır. 5. Bu parçadan aşağıdak yargılardan hangs kesn


olarak çıkarılır?
2017 YGS

B) III. cümlede şart anlamı söz konusudur.


A) Popüler kültüre yakın duran toplumlar, mutluluğu elde
C) IV. cümlede karşılaştırma vardır. etmektedir.

D) V. cümlede neden-sonuç ilişkisi bulunmaktadır. B) Sanayileşme, kültürler arası değişimi hızlandırmıştır.

E) VI. cümlede öznelliğe yer verilmiştir. C) Popüler kültür, yaşamda yer almaya başlamıştır.

D) Yazarlar, her okurun beklentisini dikkate alarak


yazmalıdır.

E) Popüler kültürü yanlış kabul etmek, ayrı bir yanılgıdır.

4. Bu parçada aşağıdaklerden hangsne


değnlmemştr?
2023 TYT

A) Türklerin ana yurdunun Türkçe olduğuna

B) En yaygın dilin Türkçe kabul edildiğine

C) Türkçenin farklı güzellikleri bulunduğuna 6. Bu parçadak numaralanmış cümlelern hangsnde


eylem gerekçesyle brlkte verlmştr?
D) Türkçenin başka dillerden kelime aldığına A) I B) II C) III D) IV E) V

E) Türkçenin diğer dillere kelime verdiğine

169
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

2 ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
7. Reşat Nuri Güntekin’in Çalıkuşu romanındaki B… vilayeti 9. I. Dergide öteki yazarların yapmadığı bir şeyi de
Maarif Müdürü Raşit Nâzım, miskin görünüşünün altında, yapmış.
2023 TYT

2022 TYT
âdeta uyuyan bir yılan gibidir. İlahi Kudret, onu bakmaktan
çok sanki uyumak için yaratmıştır. İşine gelmeyen II. Yazar, yazdıklarına önem verdirmek için yazısına,
konularda, bitmek bilmeyen yorgunluğunu dinlendirir gibi sayfanın üçte birini kaplayan bir başlık atmış.
masasında miskin miskin uyuklayarak oturur. Fakat işine
gelen konularda adamı bir dakikada satar. Uyur uyur da III. İmzasının yanına ve altına öğretim görevlisi
sonra adama öyle bir vurur ki nereden geldiğini fark olduğunu, Fransız dili ve edebiyatı kürsüsünde
edemezsin. Aşırı Batı hayranı tavırlarıyla alay konusu çalıştığını belirten sözler de eklemiş; gerçi bu hiç de
olması, yalan ve entrikalarla görevini yapması, söz fena olmamış.
sahibini koruyup zayıfı ezmesi gibi nedenlerle asla güven
vermeyen bir kişidir. IV. Çünkü bu unvan açıklanmamış olsaydı kimsenin,
yazısını okuyarak Mualla Genez’in öğretim görevlisi
Bu parçada roman kşs Raşt Nâzım le lgl olarak olduğunu ve üstüne üstlük Fransız dili ve edebiyatı
aşağıdaklern hangsne değnlmemştr? kürsüsünde çalıştığını anlamasına olanak yoktu.
A) Herkesle iletişim kurabildiğine
V. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi’nin
B) Sessiz sakin bir görünüşü olduğuna sayılarından birinde Mualla Genez’in bir yazısı var.

C) Menfaatine düşkünlüğüne Yukarıdak numaralanmış cümleler anlamlı br bütün


oluşturacak bçmde sıralandığında hangs baştan
dördüncü olur?
D) Güven vermeyen özelliğine
A) I B) II C) III D) IV E) V
E) Güçlü olanları koruduğuna

8. Mübalağa, duyguları anlatmak için hayatın hemen her 10. Edebiyata meraklı gençleri anlamakta zorlanıyorum.
kademesinde başvurulan bir anlatım tarzıdır. Bu şekilde Özellikle de yazıya merak saran gençleri… Edebiyat
2020 TYT
2014 YGS

insanlar, kendilerini daha iyi anlattıklarına inanırlar. Hayale yapmak, söze süs katmak onlarda yazmanın temel unsuru
dayalı divan şiirinde de şairler, mübalağayı çokça olarak görülüyor. Oysa edebiyatın özündeki sadeliği bir
kullanmışlardır. Başarılı bir mübalağa, içerdiği abartıdan anlayabilseler işin hiç de öyle olmadığını fark edecekler
çok, verilmek istenen duyguyu keskin bir şekilde öne ama yapamıyorlar. Biraz zamana ihtiyaçları olduğu kesin.
çıkarır. Anlatımı çarpıcı hâle getirmek, muhatabı
etkilemek, yanıltmak veya ikna etmek amacıyla herhangi Aşağıdak yargıların hangs bu parçada eleştrlen
bir şeyi olduğundan daha fazla veya az göstermedir yazma bçmyle örtüşür?
mübalağa. Mübalağa, nükteli ve zarif olmalıdır. Bir şairin
hayal gücünü ve genişliğini göstermesi bakımından A) Nisan yağmurlarıyla birlikte karlar erimiş, leylekler
mübalağa sanatına önem verilmiştir. köyümüze dönmüştür.

I. Divan şairleri, şiirlerinde fazlaca yer vermişlerdir. B) Annem hâlâ burada, yanı başımızda; onun sesi, onun
kokusu evimizin duvarlarına sinmiş gibi.
II. Anlatımı etkili hâle getirmek için tercih edilmektedir.
C) Her sabah erkenden işe gitmek, sürekli aynı dosyalarla
ilgilenmek onu sıkmaya başlamıştı.
III. Şairlerin hayal gücünü geliştiren bir sanattır.
D) Sobada fıslayarak kaynayan ıhlamur, odaya mis gibi
Bu parçadan mübalağa le lgl olarak
kokular yayıyordu.
yukarıdaklerden hangler çıkarılamaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III E) Yalnızlığın kuytu köşesinde büyüyen hasretler,
yüreğimin dinmek bilmeyen bir sızısı gibidir.
D) I ve II E) II ve III

170
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
2
13. Her köşe yazarına, eleştirmene veya birkaç kitap yazana
11 - 12. soruları aşağıdak parçaya göre cevaplayınız.
aydın denebilir mi? Yani aydın olmak, bu kadar kolay

2019 MSÜ
mıdır? Tabii ki değil! Çünkü aydın olmak fedakârlık ister,
I. Sezai Karakoç, İkinci Yeni akımında kendisine ayrı bir bir annenin çocukları için kendi yaşamını geri plana
yer edinmeyi başarmış önemli bir şairdir. Şiirlerinde atması gibi. Cesaret ister, harp meydanlarında korkusuzca
İslami düşünceyi modern bir anlayışla kaynaştırmış, yer çarpışan savaşçılar gibi. Ayrıca çokça sabır da ister. Aydın
yer evliya ve enbiya kıssalarından yararlanmıştır. insan, bilimin rehberliğini savunan, sorgulayan, doğru
Kendine ait yeni ve kapalı bir imge evreni kuran sanatçı, olduğuna inandığı değerler için türlü sıkıntıları göze alan
Diriliş dergisini edebiyatımıza kazandırmıştır. ve bunları yaparken de toplum yararını hep ön planda
tutan kişidir. Bir kandil gibidir o, yanarken etrafı
II. Önceleri toplumcu gerçekçiliğin etkisiyle şiirler yazan aydınlatan.
İsmet Özel, 1971’den sonra bu anlayışı bırakarak İslami
bir anlayışa yönelmiştir. Üslubu, her iki dönemde de Bu parçanın anlatımı çn aşağıdaklerden hangs
serttir. Halkın Dostları isimli dergiyi çıkararak söylenemez?
edebiyatımıza ayrıca hizmet etmiştir.
A) Tartışmacı bir yol izlenmiştir.

B) Benzetmelerden yararlanılmıştır.

C) Sebep-sonuç ilişkisine yer verilmiştir.

D) Tanımlama yapılmıştır.

E) Nesnel anlatımla oluşturulmuştur.

11. Yukarıdak parçalarda söz edlen k şarle lgl olarak


2018 ALES

I. Toplumcu görüşe sahip olma,

II. Sert ve yüksek tonda bir üslup kullanma,

III. İslami söyleyişe yer verme,

IV. Dergi yayıncılığıyla uğraşma

özellklernden hangler ortak değldr?


A) I ve II B) III ve IV C) II, III ve IV 14. Ilık bir bahar sabahı Londra’daki “besteci mağarası”ndan
sorularımızı telefonla yanıtlıyor Dobrinka Tabakova. Hafif
D) I, II ve IV E) I, III ve IV aksanlı İngilizcesiyle sözcüklerini özenle seçerek, telaşsız,
panik yapmadan konuşuyor. Sesindeki sempatik tondan
ve tarzdan yüzündeki tebessümü hissetmek mümkün.
Cümlelerin akışı müziği gibi, az önce meditasyondan
çıkmışçasına stressiz ve uyumlu. 21. yüzyılla ilgili
endişelerini ifade ederken bile kendiyle barışık bir kişiliğin,
zengin bir iç dünyanın iyimserliğiyle konuşuyor. Gereksiz
bir söz söylememeye, öylesine seçilmiş bir kelime
kullanmamaya dikkat ediyor.

Bu parçada söz edlen sanatçının üslubuyla lgl


olarak

12. Bu k parçayla lgl olarak aşağıdaklerden hangs I. titiz,


söylenemez?
2019 ALES

II. sevecen,
A) Her iki parçada da şairlerin yayıncı yönü belirtilmiştir.
III. kalıcı,
B) Birinci parçada şiirlerin içeriğinden söz edilmiştir.
IV. ahenkli,
C) İkinci parçada bilgi verilirken tarihî sıra gözetilmiştir.
V. duru
D) Her iki parçada da açıklayıcı bilgiler verilmiştir.
ntelendrmelernden hangs yapılamaz?
E) İkinci parçada özgünlükle ilgili cümleler kullanılmıştır.
A) V B) I C) IV D) III E) II

171
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

2 ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
15. Enerji “maddede var olan ve ısı, ışık biçiminde ortaya 17. Roman, yaşanmış ya da yaşanması muhtemel olayların
çıkan güç” ya da “iş yapma kapasitesi ya da gücü” diye belli kurallar dâhilinde okuyucuya aktarıldığı sanatsal
2023 TYT

2018 TYT
tanımlanıyor. Çevremizde gördüğümüz her nesne bir metin türüdür. Bu bakımdan öyküyle ikiz kardeş gibidir.
biçimde enerji tüketerek ortaya çıkıyor ve her nesnenin Evet, belki ikisi de zaman, mekân ve şahıs üçlüsü üzerine
çoğunlukla işlevini sürdürmesi için de enerjiye gereksinimi bina edilir. Fakat romandaki durum çok farklıdır. Zira
var. ----. Bitkiler, büyümek için güneşten gelen enerjiyi öyküde daha dar kapsamlı ele alınan mekân ve zaman,
şekere çevirip yaprak ve köklerinde biriktiriyor. İnsan ve romanda alabildiğine detaylı ve kompleks bir özellik
hayvanlarsa bitki ve diğer canlıları yiyip onlarda gösterir. Aynı şey kahramanlar için de geçerlidir. Öyküye
depolanmış enerjiyi kullanarak yaşamlarını sürdürüyorlar. nazaran romanda çok geniş bir şahıs kadrosu vardır. Bu
türlerin ikisi de Tanzimat’la beraber edebiyatımızda boy
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenn akışına göstermeye başlamış ancak zamanla kendilerine has bir
göre aşağıdaklerden hangs getrlmeldr? kalıp oluşturmuştur.
A) Artık enerji ihtiyacımızın çoğunu elektrikle karşılıyoruz
Bu parçaya göre roman ve öykü
B) Canlılar da aynı şekilde enerji kullanarak işlevlerini
I. şahıs kadrosunun genişliği,
sürdürüyor
II. edebiyatımızda görülmeye başladığı dönem,
C) Üstelik enerji tüketimimiz sürekli artıyor
III. okurlarca tercih nedenleri
D) Dünya nüfusu ve enerji gereksinimimiz arttıkça
insanlar yeni kaynak arayışı içinde başka canlı
bakımından karşılaştırıldığında hanglernn benzeştğ
türlerinin yaşam alanlarını da yok ediyor
söyleneblr?
E) Görülüyor ki artık insanlık için tehlike çanları çalıyor A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

16. Bu kitapta yer alan öykülerin bazısında Batılılaşma


özentisi mizahi bir tarzda işlenmiş, bazısında tarihî
2018 ALES

kahramanlıklar ele alınmış, bazısında da ibretlik dersler


veren olaylar anlatılmıştır. Ama hepsinin ortak noktası,
gerçeklerden yola çıkılarak hazırlanmış olmasıdır. Tüm
öykülerde gözlem unsuru büyük önem taşır. Hepsi de
gücünü, anlatılan çekici olaylardan alır ve öyküler 18. Bana diyorlar ki:
okuyucuyu sarar; okuyucu öykünün bitmesini istemez. — Canım, sen de buluttan nem kapıyorsun!
Öykülerde son derece anlaşılır bir dil kullanılmış, bundan
dolayı öyküleri okuyan herkes aynı şeyi anlamaktadır. Ben de o zaman diyorum ki:
Gereksiz uzatmalar ve süslü anlatımlardan da uzak — Peki, yağmurun altında kalıp da ıslanmayanlara ne
durulmuştur. demeli?

Aşağıdaklerden hangs bu parçada söz edlen Bu metnde yazarın çevresndeklere yaklaşımı


öykülern br özellğ değldr? aşağıdaklerden hangsdr?
A) Duruluk B) Yaşanmışlık C) Sürükleyicilik A) Kuşkucu B) Eleştirel C) Sevecen

D) Açıklık E) Özgünlük D) İdealist E) Tarafsız

172
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
2
19 - 20. soruları aşağıdaki parçaya göre
cevaplayınız.

Sevme Sanatı, Erich Fromm’un “Bir kişiyi ihtiyacımız


olduğu için mi severiz yoksa sevdiğimiz için mi ona
ihtiyaç duyarız?” problemini irdelediği eseridir. Yazar;
sevgiyi bir insana “kapılmak” olarak değil, bir ilişkinin
“içinde olmak” şeklinde tanımlıyor. Ona göre içinde
olmanın öncelikli şartı aktif olmak. Bunu yapabilmek için
seven kişi sevdiğine ilgi göstermeli, kendini ondan
sorumlu hissetmeli, onu tanımalıdır. Ancak bu duygu
sadece bir başkasına yönelik değildir; kişinin kendini ve
içinde yaşadığı evreni anlamlandırması, tanıması ve
bulmasıyla da ilişkilidir. Nitekim Fromm’a göre sevgi
kavramını yalnızca bir duygu durumu olarak görmek, bu
kavramın geniş ve zengin alanını daraltıyor; kardeş
sevgisi, yaratıcı sevgisi, kendini sevme gibi pek çok
farklı türünü de dışlıyor. Fromm’un sadece ahkâm
kestiğini düşünmeyin çünkü yazar, okurlara bir reçete
sunmayı da ihmal etmiyor: Sabır, ilgi, alçak gönüllülük
ve nesnelliğin sevgiyi güçlendireceğini ve yaşatacağını
savunuyor. Aynı zamanda, sevginin hâlihazırda
hepimizin içinde var olduğunu kabul etmemiz ve işe onu
uyandırarak başlamamız gerektiğini söylüyor.

19. Bu parçaya göre Erch Fromm’un sevgye bakış


açısıyla lgl aşağıdaklerden hangs söyleneblr?
A) Sevginin insanların varoluşlarını anlamlandırmasında
bir etkisi olduğunu düşünmektedir.
B) Sevgiye sanatsal bir anlam yükleyerek onu diğer
duygulardan daha üstün görmektedir.
C) Sevgiyle birlikte kişilerin olumsuz duygulardan
kurtularak mutlu olabileceğine inanmaktadır.
D) Kişinin kendisini sevmeden başkalarını gerçekten
sevemeyeceğini vurgulamaktadır.
E) İnsanların farklı koşullar ve durumlar altında
sevgilerinin değişebileceğini belirtmektedir.

20 Bu parçaya göre Sevme Sanatı adlı eserde sevg le


lgl aşağıdaklern hangsne değnlmemştr?
ÇIKMIŞ SORU

A) Çeşitli hâllerinin bulunduğuna

B) Evrensel bir özellik taşıdığına

C) Belirli bir emek gerektirdiğine

D) Duygulardan yalıtılmış olduğuna

E) Farklı sorgulamalarla ele alındığına

2021 - ALES

173
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN: SADECE İHTİYACIN OLANA !

Odaklanma


Bu testte 20 soru yer almaktadır.
Bu testte yer alan sorular, deneme sınavı bütünlüğünde
oluşturulmamış; sadece odaklanma düzeyinizi daha ileri
3  Bu test için size önerilen süre 18-22 dakikadır.

seviyeye taşıyabilmeniz için oluşturulmuştur.


 Dikkat! Bu testte yer alan soruları, tek oturumda çözmenizi D Y B N
tavsiye ederiz.

3. Çocuklarının yer yer garip davranışlar sergilemesi üzerine


1 - 2. soruları aşağıdak parçaya göre cevaplayınız.
kendisinden yardım istemeye gelen anne ve babaya

2018 TYT
uzman psikolog şu öğütlerde bulunur:
(I) Öğrenme eylemini yüzyıllardır gerçekleştiren insanın kendisi
hakkında öğrenebildikleri çok azdır. (II) İnsanın bu kadar • Her ne kadar sizin çocuğunuz da olsa sizden ayrı bir
bilinmez kalması, aslında onun en çapraşık yaratık kişilik geliştirmektedir. Bu yüzden onu tanımaya,
olmasındandır. (III) Hele insan beyni, hiçbir neşterin ve anatomi anlamaya ve ona kuşku duymadan inanmaya çalışın.
bilgisinin sırrını kavrayamadığı bir mucize olmaya devam • Çocuğunuzu her yerde, her zaman koruyup
ediyor. (IV) Birçok ruh ve sinir hastalıklarının teşhissiz ve kollamaya çalışmayın.
tedavisiz kalması da bundandır. (V) Yunus Emre, “İlim ilim
bilmektir / İlim kendin bilmektir.” diyor. (VI) Herkes her şeyden • Ona yerli yersiz söz vermeyin, verdiğiniz sözleri de
evvel kendini bilmeye çalışsa ilmin karanlıkta kalan taraflarına mutlaka tutun.
belki aydınlıklar dolar. (VII) Muhtemelen böyle bir durumda • Özgürlüğünü sınırsız tutmayın.
ahlakın kazancı, ilminkinden fazla olur.
• Çocuğunuzun öğütlerinizden ziyade sizin
davranışlarınızdan etkilendiğini unutmayın.

Bu parçada uzman pskoloğun verdğ öğütlere göre


anne ve babanın çocuklarına karakter gelşmnde daha
çok yardımcı olablmek çn sahp olması gereken
1. Bu parça k paragrafa ayrılmak stense knc paragraf özellkler arasında aşağıdaklerden hangs yoktur?
numaralanmış cümlelern hangsyle başlar?
2023 TYT

A) Güven duymak
A) II B) III C) IV D) V E) VI
B) Empati yapmak

C) Prensipli olmak

D) Davranışlarında serbest bırakmak

E) Örnek olmak

4. Başarılı bir öğrenmenin gerçekleşmesinde dinleme


etkinliğinin bilinçli ve tekniğine uygun olarak yapılmasının
2023 TYT

büyük katkısı vardır. Duygusal sorunlar, başarısızlık


kaygısı, kendine güvensizlik gibi faktörler ise dinlemenin
verimli olmasını engeller. Verimli bir dinleme için dinleme
eyleminin gerçekleştirileceği mekâna girmeden önce fiziksel
ihtiyaçların giderilmesi gerekir. Ayrıca psikolojik olarak da
hazırlık yapılmalı, öğrenilecek bilgilerin nerede kullanılacağı
düşünülerek motivasyon sağlanmalıdır. Dinleme işi
başladıktan sonra ise sadece konuya odaklanılmalıdır.

Bu parçada dnleme eylem le lgl olarak


aşağıdaklerden hangsne değnlmemştr?
2. I. Beyniyle ilgili bilgilerin tam olarak çözülemediğine
A) Kaliteli bir dinlemenin, başarıya katkı sağladığına
2014 YGS

II. Şiirsel metinler sayesinde daha iyi anlaşılabileceğine


B) Öz güven eksikliğinin, dinlemenin verimini
III. Hastalıklardan kurtulmasının mucizelere bağlı düşürdüğüne
olduğuna
C) Dinlemede verimi artırmak için bazı yöntemler
uygulanabileceğine
Bu parçada nsanla lgl olarak yukarıda verlenlerden
hanglerne değnlmemştr?
D) Kaliteli bir dinlemenin çok uzun süreli olamayacağına
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) İyi bir dinleme için psikolojik olarak da hazır olunması
D) Yalnız II E) II ve III gerektiğine

174
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
3
5. Lale, asırlar boyunca Türk sanatında önemli bir yer
tutmuş; ta Selçuklulardan başlayarak Anadolu Türk
2019 ALES

sanatının önemli bir elemanı olmuştur. Bugün başta


İstanbul’da olmak üzere pek çok anıtsal bina ve sanat
eseri lale figürleriyle süslüdür. Peki neden lale? Çünkü 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre
eskiler laleyi mukaddes sayarlardı. “Lale” kelimesi ile cevaplayınız.
“Allah” lafzının aynı harflerden oluştuğunu ve ebced
hesabına göre de lale, hilal ve Allah kelimelerinin aynı
sayıyı verdiğini söylerlerdi. Hâl böyle olunca da lale; Maya, Sezen Aksu’nun 1991’de çıkardığı Gülümse’den
güzelliğiyle yurdun dört köşesini, hilâl ise benzersizliğiyle sonra, Türk pop müziğinin en iddialı ve ses getiren
İslam dinini temsil etmiştir. albümlerinden biri. Dinleyiciyle önceden buluşan “Öyle
Kolaysa” ve “Ya Bu İşler Ne” şarkılarıyla beğeni
Bu parçaya göre lalenn Türk sanatında öne toplamışken bunlara eklenen “Fırtınadayım”, “Çukur” gibi
çıkmasının temel neden aşağıdaklerden hangsdr? şarkılarla bu albüm bir başyapıta dönüşüyor. Böylece
Maya ile Mabel Matiz, tek atımlık kurşunu olduğu
A) Yetiştirmesinin çok zahmetli ve masraflı olması iddialarını da boşa çıkarıyor. Birçok ünlü sanatçının
sevilen şarkılarını yorumlayarak daha önceki
B) Yalnız Anadolu bölgesine has bir çiçek türü olması çalışmasında da cesaretini ortaya koyan Matiz, Maya ile
geleneğe değmekten korkmayan modern bir anlatım
C) Güzelliğinin yanı sıra kutsal bir özellik taşıdığına yakaladı. Tasavvufun mistik havası, halk şiirinin coşkun
inanılması sesi, synth-pop ile birleşen Arap popunun ritimleri ayrı
ayrı ve bir bütün olarak duyuluyor albümde. Gözünün
D) Selçuklular ile Osmanlılar arasında manevi bir köprü gördüğüyle gönlünün bildiği bir olmayan âşıkların acısını
olması söylerken Matiz, Şeyh Galip’ten Neşet Ertaş’a uzanan
bir köprü kuruyor. Böylece toplumsal normlara ve hayatı
E) Fiziksel görüntüsünün hilale çok benzemesi çerçeveleyen ezici gerçeklere rağmen yüreğinin sesini
dinleyenlerin çıkmazını anlatıyor. Değmekten,
esinlenmekten, beslenmekten korkmuyor.

7. Bu parçada altı çzl sözle anlatılmak stenen


aşağıdaklerden hangsdr?
A) Aşkın yalnızca bir yanılsama olduğunu bilecek kadar
olgun olanlar
B) Kendi isteklerini ve hayatlarını sevdikleri kişi için feda
edebilenler
6. Edebiyat dersinde öğretmen, aşağıdaki dizeleri C) Arzuları ve gerçeklik arasındaki çatışmanın ortasında
öğrencilerine okuyup anlamlarını bilmedikleri kelime olup sıkışıp kalanlar
2014 YGS

olmadığını sormuş. Hepsi bütün kelimelerin anlamlarını


bildiklerini söyleyince öğretmen, onları hayretler içinde D) Gerçek aşkın dış görünüşte değil, âşığın kalbinde
bırakan şu cevabı vermiş: “Arkadaşlar, bu şiirler Yunus olduğunu anlayanlar
Emre’ye aittir ve 13. yüzyılda yazılmıştır.” E) Mükemmel aşkı beklemenin ve aramanın boşuna
Ne varlığa sevinirim, ne yokluğa yerinirim olduğunu bilenler
Aşkın ile avunurum, bana seni gerek seni
Beni bende demen bende değilim
Bir ben vardır bende benden içeru
Gökyüzünde İsa ile 8. Bu parçaya göre Mabel Matz le lgl
Tur Dağı’nda Musa ile aşağıdaklerden hangs söylenemez?
Elimdeki asa ile
Çağırayım Mevla’m seni A) Kültürel ve tarihî çeşitliliği yansıtan bir sese ve
anlatıma sahip olduğu
Bu parçada Yunus Emre şrlernn hang yönü
üzernde durulmaktadır? B) Türk müzik piyasasında büyük bir ilgi uyandırmayı
başardığı
ÇIKMIŞ SORU

A) Yüzyıllar sonra bile anlaşılabilir olması


C) Kendisiyle özdeşleşmiş yürekli yaklaşımını Maya
B) Basit gibi görünse de karmaşık bir anlam taşıması albümünde de sürdürdüğü
D) Modern insanın hikâyesini evrensel tınılardan çok,
C) Tasavvufi ögeler içermesi yerli ögelerle aktardığı

D) Halk şiirinin en güzel örnekleri olması E) Uzun süre aynı başarıyı sürdüremeyeceğini
savunanları haksız çıkardığı
E) İnsanlar için bir kılavuz niteliği taşıması
2020 - TYT

175
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

3 ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
11. Yer çekimi kanununa göre bir cisim bırakıldığında aşağı
9 - 10. soruları aşağıdak parçaya göre cevaplayınız.
yani dünyanın merkezine doğru düşer. Diğer bir deyişle

2019 ALES
cisimler yer çekimi tarafından aşağı doğru çekilir. Fakat
(I) Mitomani, toplumda bilinen adıyla yalan söyleme hastalığı, burada Newton’un keşfettiği bir başka şey, çekim
kişinin sürekli olarak herhangi bir çıkar gözetmeden yalan kuvvetinin cisimler arasında da bulunduğudur. Her cisim
söylemesidir. (II) Bu hastalığa yakalanmış kişilere mitoman adı başka bir cismi kendisine doğru çekmeye çalışır. İster
verilir. (III) Hiçbir durum yokken birden yalan söyleme ihtiyacı gözle görülmez madde parçacıkları olsun ister dev
duyan kişi, hastalığın ilerlemesi ile söylediği yalanlara kendisi yıldızlar olsun, aralarındaki çekim kuvveti aynı kanuna
de inanmaya başlar. (IV) Bu kişiler kolay kolay tedavi ihtiyacı uyar. Serbest uzayda asılı madde parçacıkları birbirleri
duymazlar. (V) Zira çoğunlukla bu yaptıklarının hastalık üzerine uyguladıkları çekim kuvvetleriyle bir araya
derecesinde olduğunu düşünmezler. (VI) Kendisinde bir toplanır.
problem olduğunu düşünmediği için hasta, mümkün mertebe
yakınları tarafından tedaviye ikna edilmelidir. Bu parçada söz edlen yer çekm kanununa göre
csmlerle lgl olarak

I. Boşluğa bırakıldıklarında yeryüzüne doğru


hareketlenir.

II. Yıldız, gezegen gibi büyük olanlar yer çekimi


kanunundan etkilenmez.

III. Kendi aralarında birbirlerine karşı çekim kuvveti


uygular.

yargılarından hanglerne ulaşılablr?


A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız II

D) I ve III E) I, II ve III
9. Bu parçadak numaralanmış cümlelerden hangs
kendnden öncek cümlenn gerekçes durumundadır?
A) II B) III C) IV D) V E) VI

12. Mevlana’nın

“Eden kendisine eder.


Yapan bulur ve çeker.
Unutma!
10. Bu parçada mtomanyle lgl olarak aşağıdaklerden
hangsne değnlmemştr? Kazanmak koca bir ömür ister.
2023 TYT

Kaybetmeye ise anlık gaflet yeter.”


A) Halk arasında yalan söyleme hastalığı olarak
bilindiğine sözlernde aşağıdaklern hangs vurgulanmamıştır?

B) Hastanın yakınları tarafından tedaviye ikna edilmesinin A) Başarının öyle hemen elde edilebilecek bir şey
daha uygun olacağına olmadığı

C) Mitomanların genellikle kendilerinin hasta olduğunu B) Ufak bir gevşekliğin bazen ciddi kayıplara yol açabildiği
kabul etmediklerine
C) Başkalarına yapılan kötülüğün, yapanın yanına kâr
D) Mitoman kişilerin ileride başkalarına da zarar kalmayacağı
verebileceklerine
D) İnsan her ne kadar başkasına zarar veriyor görünse de
E) İleri aşamasında söylenen yalanların gerçek gibi aslında yine bu işten kendisinin zarar göreceği
algılandığına
E) İyiliği hak etmeyenlere iyilik yapmanın insanı zor
durumda bırakacağı

176
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
3
13. Kararlarınızı, üzüntü ve korku hâllerinde almaya
15 - 16. soruları aşağıdak parçaya göre cevaplayınız.
kalkışmayın. Böyle durumlar, insanın zayıf hâlidir.
Zayıf hâlde bulunan insanlar, zayıf kararlar alırlar. Bu
yüzden çok etkilendiğiniz problemler ve olaylar karşısında Kimi insanların kötümser bir çevresi vardır. Bunlardan mutlaka
kendinize mutlaka zaman tanıyınız. Bu süre zarfında ----. kurtulmak gerekir. Bu, başarı için oldukça önemlidir. Her şeye
karamsar bakanların en büyük zararı yetenekli kişilerin
I. zihninizin etrafındaki sis bulutları dağılacak ve cesaretini ve girişimlerini yok etmesidir. Cesareti ve girişimcilik
meseleyi daha net görmeye başlayacaksınız kabiliyeti zayıflayan insanlar, hayatın kıyısında ürkek bir ceylan
gibi yaşamak durumunda kalırlar. Karamsar insanlar, tıpkı bir
II. küçük ve önemsiz meselelerle uğraşmak, insanın kundakçı ve suikastçi gibi değerli fikirleri yok ederler. Böyle
enerjisini sömüren şeylerin başında gelir insanların bulunduğu işletmeler, risk almaktan kaçınır.
Yeniliklere kapalıdır. Buralarda verim düşüktür. Nihayetinde ise
III. olayları değişik açılardan değerlendirme fırsatı bu tip kuruluşlar yok olmaya adaydır.
yakalamış olursunuz

Bu parçanın sonuna düşüncenn akışına göre


yukarıdaklerden hangler getrleblr?
A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız II

D) I ve III E) II ve III

15. I. Düşünceyi daha etkili kılmak için benzetme yoluyla


bir durumu daha da somut hâle getirme
2018 ALES

II. Konuyla ilgili yaşanmış bir örnek verme

III. Sanatlı bir söyleyişle okuyucunun ilgisini çekme

Bu parçadak altı çzl fadede yukarıdak teknklerden


hanglerne başvurulmuştur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) Yalnız II E) I, II ve III

14. (I) Karikatür hem bir zanaat hem de bir sanattır. 16. Bu parçada aşağıdaklerden hangsne
(II) Kökeni İtalyanca bir kelime olan “caricare”ye dayanan
2023 TYT

değnlmemştr?
2023 TYT

karikatür; zamanla gazetelerin, dergilerin, çocuk


kitaplarının ve genel olarak güldürünün, mizahın ayrılmaz A) İnsanların, etraflarındaki karamsar kişilerden uzak
bir parçası hâline gelmiştir. (III) Karikatür kelimesinin durması gerektiğine
türediği “caricare”, “anlam yüklemek” sözünü içermektedir.
(IV) Türk karikatürü, kökleri Tanzimat Dönemi’ne kadar B) Kötümser kişilerin bulunduğu işletmelerde verimin
dayanan bir kültüre dayanır. (V) Nasreddin Hoca fıkraları düşük olduğuna
gibi, karikatür kavramı “güldürürken düşündürmek” ya da
başka bir deyişle “güldürünün içine eklenmiş, yüklenmiş C) Karamsar kimseler yüzünden değerli fikirlerin daha
fikirler, idealler, dışa vurumlar, eleştiriler ve övgüler” filizlenmeden kuruduğuna
şeklinde de açıklanabilir.
D) Karamsar kimselerin, etraflarındaki diğer insanların
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangs kabiliyetlerini sınırlandırdığına
düşüncenn akışını bozmaktadır?
A) I B) II C) III D) IV E) V E) Risk alan birçok işletmenin kısa sürede yok olup
gittiğine

177
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

3 ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
17. Dokunmadan; görmeye, hatırlamaya, unutmaya, vicdana 19. Benim, hayal ile işim yoktur. Ne yazmışsam görüp yaşayıp
dair bir yapıt. Yazarın gerçekleri gören gözleri, yazmışımdır. Benim bu aşırı realist tavrım, bazıları için
gördüklerinden suçluluk duyan bir vicdanı ve bunları biraz itici olabilir belki ama ne yapabilirim? Ben böyleyim.
edebiyata dönüştürecek yeteneği var. Mizah ile hüznü Gözlemlemediğim, duymadığım ya da bizzat
harmanlayan keskin bir dille yazıyor. Bireyi ve toplumu yaşamadığım şeyleri yazamıyorum. Diğer türlü, insanlara
edebî ve etkileyici bir dille kuşatmış. Önceki romanlarında yalan söylüyormuşum gibi hissediyorum. Şu ana dek
da benzer temaları işlemişti ama bu roman, dili ve dokuz roman kaleme aldım. Hepsinde de bu düşünceme
kurgusuyla yazarın şüphesiz en güzel romanı. ----. sadık kaldım. Peki neden yalnız roman diye sorarsanız
romanın benim bu hayat felsefeme en yakın tür olduğunu
Bu parçanın sonuna düşüncenn akışına göre düşünüyorum da ondan.
aşağıdaklerden hangs getrlemez?
Bu sözler söyleyen yazar çn aşağıdaklerden hangs
A) Yapıtla ilgili bazı romancıların olumsuz eleştirilerine bu
doğrudur?
nedenle katılmak mümkün değil
A) Gerçekçi olmayan eserlerin değerli olmadığını
B) Üstelik yazarın özgün ve yaratıcı biçemi, romana düşünmektedir.
apayrı bir kalite katmış
B) Çok çalışkan bir karaktere sahiptir.
C) Yapıtta bir üslup sorunu yaşansa da konunun ilginçliği
yapıtı okunur kılıyor C) Okuyuculara ümit dağıtmaktan hoşlanmaktadır.

D) Dolayısıyla da bu roman her türlü övgüyü hak ediyor D) Roman dışında başka türlerde eser vermemiştir.

E) Yazar, geliştirdiği romancılığıyla sonraki çalışmalarında E) Gözleme pek önem vermemektedir.


belli ki daha güzel yapıtlar ortaya koyacak

18. • Biz senelerden beri zevkimize, irademize hükmetmiş,


onlara şekil vermiş edebiyatların o sıkıcı tesirinden
2023 TYT

kurtulabilmek için onların bize öğretmiş olduğu her 20. Eskimolar, Kuzey Kutup Bölgesi’nde yaşayan ve buradaki
şeyi atmak mecburiyetindeyiz. diğer yerlilere kıyasla yaşam koşullarına en iyi uyum
2023 TYT

sağlamış olan insanlardır. Bu insanlar, aynı zamanda


• Alışkanlıkların bizi sürüklediği garip düşüncelerden bölgenin en kuzeyine kadar yayılmışlardır. “Eskimo”
kurtulmamız ve aslımıza dönebilmemiz ancak kelimesi, “çiğ et yiyen” anlamına gelir. Eskimolar, avcı ve
edebiyatın bize dayattığı şeyleri bir kenara toplayıcı olarak Taş Çağı’ndakine benzeyen göçebe bir
bırakmakla mümkündür. yaşam sürerler. Bunlar, “kayak” adı verilen küçük
kayıklarıyla en çok fok avlayıp etini yiyecek; derisini ve
Bu k cümlede fade edlenlern anlamca doğru br kürkünü giysi; yağını ısı ve ışık kaynağı olarak kullanırlar.
bçmde brleştrlmş hâl aşağıdaklerden hangsdr? Vitamin ihtiyacını eti pişirmeden yiyerek karşılarlar. Ne var
ki uygar ülkelerin kutup bölgelerine de el atmalarıyla
A) Yıllardan beri zevkimize yön vermiş edebiyatların o Eskimoların yaşam alanı gün geçtikçe daralmaktadır.
bunaltıcı tesirinden kurtulmak için onların bize
geçmişte öğrettiği her şeyi bir kenara bırakmalıyız. Bu parçada Eskmolarla lgl olarak aşağıdaklerden
hangsne değnlmemştr?
B) Senelerden beri irademize ve zevkimize hükmetmiş
edebiyatların, bizlerde oluşturduğu alışkanlıkları bir A) Çiğ et yiyerek vitamin ihtiyacını karşılamaya
kenara atmak öyle göründüğü kadar kolay değildir. çalıştıklarına

C) Aslımıza dönebilmek için yıllardır bize sunulan o sıkıcı B) Bölge koşullarına çok iyi şekilde uyum sağladıklarına
ve bunaltıcı edebiyatları artık bir kenara bırakmalıyız.
C) Avcılık ve toplayıcılık yaparak yaşamlarını
D) Edebiyat ve sanat alanında aslımıza dönebilmemiz için sürdürdüklerine
öncelikle yıllardır bizim irademize yön veren o sıkıcı ve
bunaltıcı edebiyatlardan kurtulmamız gerekir. D) Yaşadıkları bölgede yeni yaşam alanlarıyla ilgili
çalışmalar yapıldığına
E) Birçok şeyde olduğu gibi edebiyat alanında da
alışkanlıklarımız vardır ve bunlardan kurtulmak hiç de E) Fok balığı sayesinde birçok ihtiyaçlarını giderdiklerine
sanıldığı kadar kolay değildir.

178
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN: SADECE İHTİYACIN OLANA !

Odaklanma


Bu testte 20 soru yer almaktadır.
Bu testte yer alan sorular, deneme sınavı bütünlüğünde
oluşturulmamış; sadece odaklanma düzeyinizi daha ileri
4  Bu test için size önerilen süre 18-22 dakikadır.

seviyeye taşıyabilmeniz için oluşturulmuştur.


 Dikkat! Bu testte yer alan soruları, tek oturumda çözmenizi D Y B N
tavsiye ederiz.

3. Gazetec: Yaratıcı yazarlık üzerine dersler veren, kitaplar


1 - 2. soruları aşağıdak parçaya göre cevaplayınız.
yazan birinin yazacağı bir kurgusal metnin ideal ya da

2021 TYT
mükemmel olması beklenir mi?
Bilim insanının en önemli özelliği, amacı öğretmek olan
öğretmenlik değildir. Aslında bilim insanı, öğretmen değildir. Yazar: Belki beklenmedik bir durum olduğu için bir ön
Öğretmenliğin, öğretim yapmanın yanında eğitim gibi bir yargı oluşabilir.
işlevinin de olduğu doğrudur. Esasında öğretmenlik,
öğretmenin ve eğitmenin bütünüdür. Bilim insanının öğretmenle Gazetec: Amaç o zaman ideal olan mıydı yoksa içerik
benzer yanı sadece formalliğidir. Bir başka ifadeyle önündeki miydi?
insanlara bir şeyler anlatmasıdır. Ancak bu, şekilsel bir
benzemeden öteye geçemez. Bilim insanının öğretmenden en Yazar: İnsanın düşüncelerini ve duygularını birlikte
belirgin farkı, öğretmek ve eğitmek değil; düşünmek, yakalayan bir roman yazmaya çalıştım.
sorgulamak, analiz etmektir. Ve bu düşünme, sorgulama ve
analiz etme yeteneğini süreklileştiren ve yaşam tarzı hâline
Aşağıdak yargılardan hangsnn bu dyalogdak
getiren bilim insanının duruşu ve işlevi, öğrencisini öğretilmesi
yazarın sanat anlayışıyla örtüştüğü söyleneblr?
ve eğitilmesi gereken bir kişi olarak değil yaşanabilir bir hayatın
doğal unsurları olarak görmesiyle gerçekleşir. A) Gerçeğin sözcüsü olmuş bir yazar, yazınsallığı
ötelemeye mahkûmdur.

B) Eserle yazar arasında kurulan bağ, sanatsallığa gölge


1. Bu parçadan çıkarılablecek en kapsamlı yargı
düşürebilir.
aşağıdaklerden hangsdr?
2015 YGS

A) Bilim insanı ve öğretmen arasında insanlara bir şeyler C) Okurun duygularına hitap etmeyen bir eserin uzun
anlatması yönüyle bir benzerlik vardır. soluklu olması mümkün değildir.

B) Öğretmenliğin öğretmek ve eğitmek gibi iki önemli D) Kurgusal gerçeklik, yaşamın gerçekliğinden baskın
işlevi vardır. olursa okurda etkilenmeler başlar.

C) Bilim insanı; düşünme, sorgulama ve analiz etmek E) Sanat eseri, insanı bütüncül bir yaklaşımla
yönüyle işi öğretmek ve eğitmek olan öğretmenden kucaklamalıdır.
ayrılır.

D) Öğretmen; öğrencisini öğretilmesi ve eğitilmesi


gereken bir kişi olarak görür.

E) Bilim insanı ile öğretmen arasında hiçbir açıdan


benzerlik yoktur.

2. Bu parçaya göre aşağıdaklerden hangs blm


nsanının öğrenclerne karşı tutumunu
özetlemektedr?
A) Öğrencisini eğitilmesi ve öğretilmesi gereken kişi
olarak görür.

B) Öğrencilerini etkileme ortamını hazırlamak için hayatını


düzenler.

C) Sorgulama, düşünme ve analiz etmeden önce


eğitilmesi ve öğretilmesi gerektiğine inanır.

D) Öğrencisini, yaşanan hayatın doğal bir unsuru olarak


görür.

E) Öğrencileriyle arasındaki ilişkinin öğretme odaklı


olduğunu düşünür.

179
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

4 ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
6. Kim ne derse desin, başkalarının başarılarından rahatsız
4 - 5. soruları aşağıdak parçaya göre cevaplayınız.
oluyorum. Hele en yakınımdakilerden biri, bir ödül aldıysa
ya da bir eseri çok ilgi gördüyse o gece uyu uyuyabilirsen!
Biçimin ve tekniğin düzgün olması, bir emek değeri taşıması; Sakın “Sanatçısın, sanatçılar birbirlerinin başarılarıyla
sanat ürününün estetik değerine katkı yapmayabilir. Aruz veya gurur duyarlar.” demeyin bana. Buna inanmıyorum.
hece veznini çok iyi kullanan bir sanatçının ortaya koyduğu bir Bugüne kadar bir tek başarımla bile gurur duyan, arayıp
ürünün estetik yanı zayıf olabilir. Tevfik Fikret bunun güzel bir da “Tebrik ederim.” diyen kimse görmedim. Örneğin geçen
örneğidir. Aruz veznini neredeyse hatasız kullanır, tekniği iyidir. sene ülkemizi yurt dışında temsil edip önemli bir ödül
Ne var ki şiirlerinin estetik yanı zayıftır, yazınsal değeri almıştım. Ne arayan oldu ne de soran!
düşüktür. Fikret, akıcı bir dille söylemeyi bir türlü beceremez.
Gerçek şair; dili hırpalamadan, dile eziyet etmeden kurallara Bu parçanın yazarı
uyabilen adamdır. Baştan aşağı okuyun Rübab-ı Şikeste’yi,
Haluk’un Defteri’ni hep böyle dili cendereye sokan mısralarla I. kıskançlık,
karşılaşırsınız.
II. yakınma,

III. kaygı

duygularından hangleryle lşklendrlemez?


A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

4. Bu parçaya göre br sanat ürünün estetk değer


taşıması aşağıdaklerden hangsne bağlıdır?
A) Biçim ve teknik açıdan değer taşımasına

B) Dilin akıcı bir şekilde kullanılmasına

C) Ölçü ve ritim bakımından kusursuz olmasına

D) Okuyucuyu düşünmeye yönlendirmesine


7. Anlatımda söz ve yazının kolay, anlaşılır olmasına açıklık
E) Estetik amaçla dilin yapısını zorlamasına denir. Bir cümle, temsil ettiği fikri herhangi bir karışıklığa
2023 TYT

meydan vermeden anlatabilmelidir. Cümleler yanlış


anlamlara yol açmamalı, ögeler yerli yerinde kullanılmalı,
yazım ve noktalama hatası yapılmamalıdır. Cümleyi
uzatmak, açıklığı engelleyen etkenlerden biridir. Anlatımda
konu bütünlüğü, daha çok açıklık ile başarılır. Yazıda
açıklığın sağlanması için öncelikle yazarın o konuda
berrak fikirlere sahip olması gerekir. Seçilen kelimelerin
herkesçe bilinmesine dikkat etmek, akla gelen ilk kelime
yerine fikrimizi anlatabilecek en uygun kelimeyi kullanmak
ve planlı yazmak açıklığı ortaya çıkarır.

Bu parçada aşağıdaklern hangsne değnlmemştr?


A) Kelimelerin ilk anlamlarıyla kullanılması gerektiğine

B) Yazının bir plan dâhilinde kaleme alınması gerektiğine

C) Yazarın işlediği konuyla ilgili anlaşılır düşüncelere


5. Bu parçaya göre Tevfk Fkret’n aruz teknğnn y
sahip olması gerektiğine
olmasına rağmen estetk yönünün zayıf olmasının
2019 ALES

neden aşağıdaklerden hangsne sahp olmamasıdır?


D) Yazım kurallarına uyulması gerektiğine
A) Tutarlılığa B) Çok sesliliğe C) Derinliğe
E) Cümlenin taşıdığı anlamın net ifade edilmesi
D) Özgünlüğe E) Üslup güzelliğine gerektiğine

180
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
4
8. Üstün yetenekli öğrencilerin eğitimi, ülkemiz için yeni bir
konu değildir. Üstün yetenekli potansiyelin
2023 TYT

değerlendirilmesine yönelik tarihsel çabaların dünyada ilk


ve en ünlü uygulaması tartışmasız Enderun Mektebi’dir. 10. I. Schopenhauer’un İsteme ve Tasarım Olarak
Üstün yeteneklilerin eğitimi ile ilgili Cumhuriyet Dönemi’nde Dünya adlı kitabı, hem çağdaş psikolojiye hem de
de uygulamalar denenmiştir. Ülkemizdeki bu tür çalışmalar çağdaş felsefeye katkı sunan bir başyapıttır.
daha çok bireysel olarak yürütülmüştür. 1960’lı yıllarda
özel üst sınıfların açılması ile üstün yetenekli öğrencilerin II. Nietzsche, Wittgenstein gibi filozofları, Freud, Jung
eğitimi daha kapsamlı olarak ele alınmış fakat gibi psikanalistleri, Wagner gibi sanatçıları
uygulamada karşılaşılan bazı problemlerden dolayı etkileyen Schopenhauer’un felsefesi, bu eserinde
vazgeçilmiştir. 1980’li yıllarda konu tekrar gündeme de başarıyla temsil bulur.
alınmış ve projeler geliştirilmiştir. Bu projeler yardımı ile
1993 yılında Ankara, İstanbul, İzmir, Denizli ve Bayburt III. Schopenhauer’un büyük bir emekle kurguladığı bu
illerinde “Bilim-Sanat Merkezleri” adı altında yetenek zengin içerik, muntazam bir bütünlüğe sahiptir.
geliştirme merkezleri kurulmuştur. Ülkemizde 2008
itibarıyla Millî Eğitim Bakanlığı bünyesinde öğrenci kabul IV. Öte yandan Doğu felsefesinin Batı felsefesinde
eden 43 Bilim ve Sanat Merkezi mevcuttur. özümsenişini yansıtan kitap, bilim felsefesinden
etiğe ve sanata varan geniş bir içerikten oluşur.
Bu parçadan üstün yetenekl öğrenclern eğtm le
lgl olarak aşağıdak yargıların hangsne ulaşılablr? V. İsteme ve Tasarım Olarak Dünya, tüm bu
A) Türkiye’de yapılan çalışmalar, diğer ülkeler tarafından nitelikleriyle felsefe tarihindeki müstesna yerini alır.
taklit edilmiştir.
A) I ile II B) I ile V C) II ile III
B) Dünyada ilk çalışma örnekleri, Enderun Mektebi’nde
görülmüştür.
D) III ile IV E) IV ile V
C) Üst sınıfların alt sınıflara örnek olacağı şekilde
planlanmıştır.
D) 1993’ten itibaren tüm illerde Bilim - Sanat Merkezleri
adı altında kurumlar kurulmuştur.
E) Bazı aksaklıklar, bu alandaki eğitimin daha planlı
olarak ele alınmasını zorunlu kılmıştır.

9 - 11. sorularda, numaralanmış cümlelern anlamlı br


11. I. Edebiyat dünyasında roman geleneğinin başlangıcı
bütün oluşturacak bçmde sıralanması çn hanglernn
olarak görülen Don Kişot’un, çevrildiği dil ve
brbryle yer değştrmes gerektğn bulunuz.
uyarlandığı eserlere her gün yenisi ekleniyor.

II. İspanyol edebiyatçılarından bazıları, böyle bir


9. I. Selçuklu yaşamına tanıklık eden Kubad Abad
kitabı ulusal gurur kaynağı saymakla birlikte eseri
Sarayı Külliyesi, 1235’te Sultan Alaaddin tarafından
özünden uzaklaştırdığını düşündükleri bu
tasarlanıp yaptırılmıştır.
uyarlamalara karşı olumsuz tavır takınıyor.
II. Amanos Dağları’nın eteğinde yer alan küçük
III. Ancak kitabın özgün İspanyolca metninin yarısının
ovadaki Beyşehir Gölü’nün kıyısına inşa edilen bu
bile açıklama olmaksızın İspanyollar tarafından
külliye, kalıntılarıyla Selçuklu yaşamı hakkında
anlaşılamaması bir “paradoks” olarak görünüyor.
eşsiz bilgiler sunmaktadır.
IV. Eleştirmenlere göre günümüz diline uyarlamak için
III. Göldeki adalara ve çevredeki yaylalara dağılmış
de olsa bu tür çalışmalar “entelektüel tembellik”
olan çeşitli köşk kalıntıları da Kubad Abad’la
göstergesinden başka bir şey değil.
bağlantılı olup külliyenin uzantılarıdır.
V. Oysa kitaptan bazı cümlelerin çıkarılması, kimi
IV. Külliyenin bu kalıntılarından üçünün kimliği kolayca
sayfaların özete indirgenmesi ve bazı kelimelerin
anlaşılabilmektedir: Büyük Saray, Küçük Saray ve
değiştirilmesi edebiyat suçu sayılmamalı.
ÇIKMIŞ SORU

ÇIKMIŞ SORU

su seviyesinde bulunan Kayıkhane.


VI. Bu sorunun çözümünü uyarlama eserlerde
V. Bunlardan Kız Kalesi Adası’ndaki Su Şatosu ile
görenler ise Don Kişot gibi, yaşayan bir kitabın
Malanda Yaylası’ndaki köşk, çinileri ve yapısal
toplumsal hayata uzanması gerektiğini söylüyorlar.
düzeniyle ana külliyeyle birlikteliği en belirgin olanlardır.
A) I ile II B) II ile IV C) III ile IV A) II ile III B) II ile IV C) III ile V

D) III ile V E) IV ile V D) IV ile V E) IV ile VI

2021 - ALES 2021 - ALES

181
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

4 ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
14. Benden her zaman yoğurdun sağlıklı beslenmenin
12 - 13. soruları aşağıdak parçaya göre cevaplayınız.
“olmazsa olmaz” unsurlarından biri olduğunu,
sofralarımızda mutlaka bulunması gerektiğini duymaya
On sekiz yaşındayken elinde şiir dosyasıyla ilk gittiği alışık olanlar için bu giriş “şaşırtıcı” olabilir ama hayır, bir
yayınevinin kapısında uzun bir kuyruk varmış. Editörle yanlışlık yok: Yoğurt hasta ediyor! Hasta ediyor dediğim
görüşmek için o kuyrukta beklemiş. Sıra kendisine gelince yoğurt, evde “işlenmemiş sütten” yaptığınız mis gibi
şiirlerini takdim etmiş. “Arkadaş, biz şiir kitapları basmıyoruz kaymaklı ev yoğurdu değil. Bunlar marketlerin raflarını
artık! Necip Fazıl olsan kitabını basmayız.” demiş editör ters bir dolduran, içinde pek çok katkı maddesi bulunan yoğurtlar.
üslupla. Daha önce bastıkları şiir kitaplarını satamamışlar ve Marketlerdeki markalı yoğurtlarda pek çok katkı maddesi
depolarında kalmış. Genç şair, edebiyat hocasının bulunur. İşlenmiş yoğurtta bulunan bu maddelerin çoğu
yönlendirmesiyle yeni bir yayınevinde şansını denemiş. İkinci sağlığınıza zarar verir, davranış sorunlarına ve nörolojik
yayınevinin editörü ise kendisine, şiirlerinin çok güzel olduğunu problemlere yol açar. Suni gıda boyaları çocuklarda
söylemiş. Ne var ki “Bir şairi geri çevirmenin başlangıç noktası hiperaktiviteye sebep olur. Yüksek fruktozlu mısır şurubu,
iltifattır!” diyen şairimiz, birbiri ardına sıralanan iltifatların obezite ve karaciğer hasarıyla ilişkilidir. Suni tatlandırıcılar
neticesini söz bitmeden tahmin etmiş. Editör, depolarındaki nörolojik hasar, kilo alımı ve bir dizi sağlık meselesine yol
satılmamış şiir kitaplarından dört tanesini kendisine hediye açar.
ederek onu kapıya kadar uğurlamış. Genç şairin gittiği başka
bir yayınevinde karşılaştığı durum ise daha da ilginç: Yayınevi Bu parçada aşağıdaklerden hangs üzernde
sahibi, onun çok büyük bir yetenek olduğunu söyledikten sonra durulmaktadır?
kitabı bastırmak için yayınevine kaç para vereceğini sormuş;
A) Hazır yoğurtların sağlıksız oluşu
daha sonra şaşıran genç şaire durumu şu şekilde açıklamış:
“Zaten şiir kitabı satmıyor. Biz sadece senin için basacağız!”
Kahramanımızın hikâyesi burada bitmiyor tabii ki, çaldığı başka B) Gıda maddelerindeki katkılar
bir kapıda şu teklifle karşılaşmış: “Önce roman yaz, basalım.
Ardından şiir kitabını basacağız, söz veriyoruz. Çünkü çok C) Sağlığı bozan gıda boyaları
kaliteli şiirleriniz var. Ama maalesef roman satıyor, şiir değil!”
D) Ev yoğurtlarının ekonomikliği

E) Sanayi tipi gıdaların zararları

12. Bu parçaya göre aşağıdaklerden hangs sözü edlen


şarn karşılaştığı engellerden br değldr?
2020 ALES

A) Yayınevlerinin şiir kitabı basmak istemeyişi


15. Ben otuzu geçeli iki yıl oldu, artık olgunca bakıyorum her
B) Usta sanatçılardan referans istenmesi
şeye. Eskiye göre daha garanticiyim, daha az risk
alıyorum, daha az aynaya bakıyorum; güvenli alanlar
C) Şiir kitaplarının az satılıyor olması arıyorum kendime evde, sokakta, vapurda, insanların
hayatında. Şu an bir şey olsa kime, nereye sığınırımı
D) Önce roman, sonra şiir yazmasının istenmesi kolluyorum. Üzülüyorum sahipsiz çocuklara, şiddet gören
kadınlara, yakılan ormana. Dahası, insanların birbirine
E) Kitabını bastırmak için para istenmesi bunca sevgisiz, anlayışsız yaklaşmasına... Ama
inanıyorum, bunca yanlışın ve bunca vicdansızlığın bir
çıkış kapısı var, ardı bahar bahçe…

I. Hayatta kontrollü yol alma

II. Gelecekten umutlu olma

III. Toplumdan uzaklaşmaya çalışma


13. Bu parçaya göre aşağıdaklerden hangs genç şarn
edtörlerde karşılaştığı durumlardan br değldr? IV. İnsana ve çevreye duyarlı olma
2020 ALES

A) Sert üslup
V. Yaşlandığını kabullenmeme
B) Geçiştirici iltifat
Yukarıdak durumlardan hangler bu parçanın
C) Maddi beklenti yazarıyla lgl değldr?
A) Yalnız III B) Yalnız IV C) I ve III
D) Tavsiyelerde bulunma
D) II ve IV E) III ve V
E) Şiirlerinin beğenilmemesi

182
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
4
16. Hiç unutmuyorum, on iki yaşındaydım. İstanbul’a 18. Son yıllarda seyirci profili genç ve üniversiteli bir kitleye
gidecektim. Antep’teydim ve kentte son günümdü. O gece evrilirken kadınların yeniden sinemaya gitmeye başladığı

2018 TYT
annemle babam sinemaya götürdü beni. Nakıp Ali gözlemlenmektedir. Bunda en büyük etken, alışveriş
Sinemasına… Filmi keyifle izledik. Sinemadan çıkarken merkezlerinin güvenilir ve her türlü ihtiyaca (hem film
Nakıp Ali beni gördü. Çocuklara karşı ayrı bir yakınlığı seçeneği hem de tüketim ve boş zaman değerlendirmesi
olduğunu bilirdim. “Nasıl, beğendin mi filmi?” diye sordu. açısından) yanıt verebilir durumda olmasıdır. Ayrıca
“Beğendim ama gelecek program çok güzel. Onu alışveriş merkezleri, gelişen orta sınıfın tüketim ihtiyaçları
kaçıracağım. Ben yarın akşam İstanbul’a gideceğim.” ve yaşam biçimine uygun bir ortam sunmaktadır. Alışveriş
dedim. “Talihine küs!” dedi Nakıp Ali. Gece gözüme uyku merkezleri içindeki çoklu salonlar, mekân tasarımından
girmedi, üzgündüm. Ertesi sabah dokuzda bizim kapı fuayeye, koltuktan perdeye, projeksiyon sisteminden ses
vuruldu. Açtım. Bir adam “Nakıp Ali seni bekliyor.” dedi. kalitesine belli bir seviyenin üzerinde bulunurken bazı
Merak ve heyecanla sinemaya gittim hemen. Nakıp Ali salonların da dijital sinemaya yönelik hazırlandığı
kapıdaydı. “Gel, otur!” dedi. Salonda bir koltuğa oturttu görülmektedir. Sinemaya gitme düşüncesi olmayan bir
beni. Görmek istediğim filmi on iki yaşındaki o çocuk için, kitle bile alışveriş merkezleri içinde boş zamanlarını
sadece benim için oynattı. değerlendirirken çoklu salonların sunduğu seçeneklerle
sinemaya gidebilmekte, “sahte flanör”ler potansiyel
I. Çocukları seven sinema seyircisine dönüşmektedir.

II. Duyarlılık gösteren Bu parçadan snema seyrcs - alışverş merkezler


lşks le lgl olarak
III. Anlayış sahibi olan
I. Aileler, güvenli olduğu için alışveriş merkezlerindeki
IV. Empati yapabilen salonları tercih etmektedir.

V. Heyecanını yenen II. Toplumun bir kısmının gelir düzeyini aştığından


tercih edilmemektedir.
Bu parçada söz edlen snemacı, yukarıdaklerden
hangsyle ntelendrlemez? III. Üniversite öğrencileri ve gençlerin yanı sıra kadınlar
da sinemaya gitmeye başlamıştır.
A) I B) II C) III D) IV E) V
yargılarından hanglerne ulaşılablr?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III

17. Buz şelfi, denizin yüzeyinde yüzen bir buz platformudur.


Bir buzul ya da buz levhasının kıyı şeridi boyunca deniz
2014 YGS

yüzeyine doğru akmasıyla oluşur. Buz şelfleri; Antarktika,


Grönland, Kanada ve Rusya’nın Kuzey Buz Denizi
kıyılarında görülür. Yüzen bir buz şelfi ile bu şelfi besleyen
karasal buz kütlesi arasındaki sınıra toprak hattı denir.
Buz şelflerinin kalınlığı 100 ile 1000 metre arasında
değişir. NASA’dan ve üniversitelerden bilim insanları, uzun
çalışmalar ve keşifler sonucunda okyanus sularının
Antarktik buz şelflerinin alt yüzeyini erittiğini ve bu
mekanizmanın kıtadaki buz şelfi kayıplarından birinci
derecede sorumlu olduğunu belirttiler.

Bu parçayla lgl olarak

I. Senli benli bir anlatımla oluşturulmuştur.

II. Tanımlama yapılmıştır.

III. Sayıp dökmeye yer verilmiştir.

IV. Dolaylı anlatım söz konusudur.

V. Nesnel ifadeler kullanılmıştır.

yargılarından hangs söylenemez?


A) I B) II C) III D) IV E) V

183
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

4 ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
19. (I) Adı: Aylin, Füreya gibi biyografik eserler ile Sevdalinka,
Veda gibi romanlarıyla birçok ödül kazanan Ayşe Kulin,
üretken bir yazar olduğunu yine kanıtladı. (II) Senarist ve
sanat yönetmeni kimliği de bulunan Kulin, yeni romanı
Kanadı Kırık Kuşlar ile okurla buluştu. (III) Kitap; Nazilerin
hükmettiği, ayrımcılık ve toplumsal çatışmanın kol gezdiği
Almanya’da vaktinin sınırlı olduğunu düşünen Tıp Doktoru
Schlimann’ın ailesiyle birlikte daha insanca bir yaşam
sürmek amacıyla Türkiye’ye kaçmasıyla başlıyor.
(IV) Okur, yazarın roman boyunca süren akıcı dili
sayesinde olaylardan kopmadan kitabın sayfalarında
ilerliyor. (V) Romanı bitirdiğinde de olaylara, karşı tarafın
gözüyle bakabilmeyi öğrendiğini hayretler içerisinde fark
ediyor.

Bu parçadak numaralanmış cümlelern hangsnde


yapıt çerğnden söz edlmştr?
A) II B) I C) III D) V E) IV

20. Geçmiş dönemlerde yaşamış toplumların morfolojik ve


demografik yapıları ile sağlık durumları, bu toplumlara
2023 TYT

ilişkin antropolojik kalıntıların incelenmesiyle


anlaşılmaktadır. Toplumların sağlık yapıları, genellikle diş
ve kemikler üzerindeki normal olmayan izlerin
makroskobik, mikroskobik ve radyolojik incelemeleri
sonucu anlaşılabilmektedir. Bilindiği gibi yaşamış ve yok
olmuş bir toplumun sağlık yapısı hakkında bilgi edinmenin
en iyi yolu iskeletlerin incelenmesidir. İskelet
incelemelerinde geçmiş çağlarda yaşamış insanların
sağlık yapıları belirlenirken o insanların biyolojileri, kültür
ve çevre koşulları da dikkate alınarak geniş bir çerçevede
değerlendirme yapılmaktadır. Hastalıkların birçoğu sadece
yumuşak dokuyu etkileyen hastalıklar olması nedeniyle bu
tür rahatsızlıklardan hayatını kaybeden bireylerin
kemiklerinde herhangi bir iz tespit edilememektedir ancak
bu tür hastalıklarla ilgili bazı ipuçlarını bireyin kemik
gelişimini, diyetini ve diş yapılarını inceleyerek anlamak
mümkündür.

Bu parçadan aşağıdaklern hangsne ulaşılablr?


A) Antropoloji, geçmişte yaşamış bireylerin sağlık
sorunlarıyla değil bütün insanlığı etkileyen sağlık
sorunlarıyla ilgilenir.

B) Antropoloji, tüm kemikli canlıların geçmişten günümüze


geçirdiği kemik hastalıklarıyla ilgilenen bilim dalıdır.

C) Geçmiş dönemlerde meydana gelen hastalıkların


birçoğu, yanlış tedaviler nedeniyle ölümle
sonuçlanmıştır.

D) Yok olmuş toplumların sağlık durumu hakkında bilgi


sahibi olmak, kemik buluntularının incelenmesiyle
mümkün olmaktadır.

E) Eski dönemlerde sıradan hastalıklar, kemik yapısı


üzerinde belirgin izler bırakmıştır.

184
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN: SADECE İHTİYACIN OLANA !

Odaklanma


Bu testte 20 soru yer almaktadır.
Bu testte yer alan sorular, deneme sınavı bütünlüğünde
oluşturulmamış; sadece odaklanma düzeyinizi daha ileri
5  Bu test için size önerilen süre 18-22 dakikadır.

seviyeye taşıyabilmeniz için oluşturulmuştur.


 Dikkat! Bu testte yer alan soruları, tek oturumda çözmenizi D Y B N
tavsiye ederiz.

3. Yıllardır yurt dışındaki kitap fuarlarında ve edebiyat


1 - 2. soruları aşağıdak parçaya göre cevaplayınız.
çevrelerinde Türk edebiyatçılarının ve eserlerinin yeterince

2014 YGS
tanınmamasıyla ilgili birçok sebep öne sürülmüş olsa da
Yurt dışında yaşamak, insanlara parayla satın alınamayacak bu konuda tartışan herkesin hemfikir olduğu hususların
maddi ve manevi kazançlar sağlarmış; görmüş olduk. Çevreye başında çeviri ile ilgili sorunlar geliyor. Türk edebiyatının
bakmak, insanlarla tanışmak, dışarıdan birisinin gözüyle yabancı dillere özellikle de İngilizceye çevirisindeki nicel
Türkiye’ye bakmak; gerçekten çok önemliymiş. İnsanımız kısırlığı, Amerika’da herhangi bir kitapçının raflarına veya
sıcakkanlıymış, iyiliksever ve candanmış. Bu zamana kadar yayınevi kataloglarına bakarak gözlemlemek mümkün.
kıymetini bilemediğimiz veya bakıp da göremediğimiz nice Bugün artık markalaşmış birkaç isim dışında diğer Türk
değerlerimiz varmış. Bu bağlamda bir de “eve dönüş”ü olan edebiyatçılarının isimlerine ve eserlerinin çevirilerine
bazı yazar ve şairler vardır. Bunlar kendi topraklarında farkında rastlamak neredeyse imkânsız. Amerika Birleşik
olmadıkları bazı değerleri görmeye başlar; dört elle bu Devletleri’ndeki üniversite kaynaklı yayınevlerinden
değerleri kendince öğrenmeye, kavramaya ve Syracuse University Press tarafından arka arkaya
anlamlandırmaya hayatlarını adarlar. yayımlanan iki Türk şiiri antolojisi, mevcut eksikliği
giderme yolunda atılmış önemli bir adım niteliğinde.

Bu parçada Amerka’da Türk şrne lşkn olarak


1. Bu parçadan aşağıdaklern hangsne ulaşılablr?
I. Fuarlarda yeteri kadar tanıtım yapılamadığı,
2023 TYT

A) Türk insanının yabancılar gözünde değerli olduğuna

B) Yurt dışında yaşamanın ülkenin farkına varılamayan II. İngilizceye az sayıda şiirin çevrildiği,
değerlerini gösterdiğine
III. İngilizceye çevrilecek seviyede şiir olmadığı
C) Yabancı ulusların insanlarda kendi ülkelerine olan
özlemi artırdığına fadelernden hanglerne değnlmştr?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) Yurt dışına çıkan insanların kendi ülkelerinin
güzelliklerini unuttuğuna D) I ve III E) II ve III

E) Kendi topraklarının kıymetini anlamak için yurt dışına


çıkılması gerektiğine

2. I. Fransa’da bulunduğu sırada Albert Sorel’in “Bilir


misiniz ki henüz iki şey tamamıyla keşfedilmiş
değildir: Coğrafyada kutup ve tarihte Türk.”
sözünden sonra kendi tarihi üzerinde düşünmeye
başlayan Yahya Kemal

II. Eşiyle birlikte Londra’da yaşayan, sokaklarda 4. (I) İtalo Calvino, “Klasikleri Neden Okumalıyız?” başlıklı
yürürken insanları tanıma yarışı yapan, her unutulmaz yazısında şöyle diyordu: “Klasikler, insanların
2023 TYT

defasında Türk olanları tanıyan; onların Baudelaire hiçbir zaman okuyorum demedikleri, genellikle yeniden
gibi yabancı şairlerin şiirlerini ezbere bilirken okuyorum dedikleri kitaplardır.” (II) Çünkü “klasik”
ülkesine ait şairlerin şiirlerini bilememesi karşısında dediğimiz eserler, bir defa okuyup bir kenara bırakılacak
utanç duyan Hilmi Yavuz kitaplar değildir. (III) Klasikler dendiğinde nitelikli ya da
orta seviyede her okurun zihninde saygınlıkla birlikte bir
III. Tophane Mektebinde Fransızca öğrenip bu dili şema belirir. (IV) Bu yüzden bahara girerken klasikleri
geliştirme adına yabancı şairlerin şiirlerini Türkçeye kapağa taşımak istedik. (V) Kimi yayınevlerinin başlattığı
tercüme eden Şinasi klasik dizileri ve her geçen gün basım ve çeviri kalitesiyle
birlikte nicelik olarak da artan klasik kitaplar, bu eserleri
Bu parçada geçen “eve dönüş” sözüne okumak veya yeniden okumak için iyi bir fırsat olabilir.
yukarıdaklerden hangler uymaktadır?
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangs
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III düşüncenn akışını bozmaktadır?

D) I ve II E) II ve III A) I B) II C) III D) IV E) V

185
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

5 ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
5. Sinemanın etkisiyle oluşan turizm hareketliliklerinde
istatistik tutmak zordur. En doğru bilgiye tüm turistlere
2015 YGS

uygulanan anketlerle ulaşılır ki bu verilere ulaşmak büyük


zaman ve emek alacağından bu zorluk nedeniyle
çoğunlukla anketlere gidilmez. Ancak filmlerin etkilerini 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre
gösteren, uygulanması kolay yerel anketler ve gözlemler cevaplayınız.
ipucu niteliğindedir. Bu ipuçlarından biri, İngiltere’de
Thomson Holiday’in yaptığı bir araştırmadır. Araştırmaya
göre İngilizlerin %80’i sinemada gördükleri mekânlara Polisiye türünün bilinen ilk örneklerini veren Edgar Allan
gitme eğilimindedir. Ayrıca aynı araştırmada İngilizlerin en Poe ile Agatha Christie’nin eserleri başta olmak üzere bu
çok tercih ettiği ülke olarak Yeni Zelanda gösterilmektedir. türde kaleme alınmış kurgusal eserlerde modern insanın
Yeni Zelanda’ya tatil amaçlı giden turistlerin üçte biri anlam dünyasına ilişkin ipuçlarını bulmak mümkündür.
Kültürel anlamda farklılaşsa da türün klasik eserlerinin
Yüzüklerin Efendisi’ni izledikten sonra bu ülkeyi ziyaret
temelinde bir formülün yer aldığı görülür. Bir suçun
etmeye karar vermektedir.
işlenmesiyle ortaya çıkan tüm bu hikâyelerde suçu
işleyebilecek şüpheliler üzerine bir soruşturma yürütülür.
Bu parçaya göre aşağıdaklerden hangs snema ve Okurun da soruşturma sürecinin bir parçası olması,
turzm arasındak lşky en kapsamlı bçmde fade kendini kahramanın yerine koyması ve ipuçları temelinde
etmektedr? zihinsel bir sorgulama gerçekleştirmesi beklenir. Tabii ki
kurgu; okurun gerçek suçluyu, romanın kahramanından
A) Yüzüklerin Efendisi filmini seyredenlerde Yeni
önce bulmasını engelleyecek şekilde oluşturulur. Aynı
Zelanda’yı görme isteğinin oluşması, sinemanın
zamanda olay örgüsü bir neden sonuç ilişkisi temelinde
turizme etkisini göstermektedir. tersten başlar; öncelikle sonuç verilir, sonrasında
nedenler ele alınır. Bu sayede hikâye; modern hayatın
B) Sinemanın etkisiyle oluşan hareketliliği değerlendirmek birbirini tekrar eden günlerinde nefes almak isteyen
için anket düzenlemek zordur. okura, kendi güvenli ortamında bir gerilim yaşama ve
hikâyenin çözüme ulaşmasıyla rahatlama fırsatı sağlar.
C) Turizmdeki hareketliliğin artmasında sinema filmlerinin
olumlu etkisi yadsınamaz. 7. Bu parçadan modern nsanla lgl aşağıdaklern
hangsne ulaşılablr?
D) En sağlıklı bilgiler, tüm turistlere uygulanacak A) Rahatlamak için kurgusal dünya ve gerçek yaşam
anketlerle elde edilebilir. arasındaki zıtlıklara sığınmaktadır.
B) Polisiye türü sayesinde günümüzde kurgusal eserleri
E) İngiltere’de insanların filmlerin çekildiği mekânları
daha fazla okumaktadır.
görmek istemesi, sinemanın turizme etkisini
göstermektedir. C) Gündelik hayatın sıradanlığından kurtulmak için
polisiye türüne yönelmektedir.
D) Farklı kültürel özelliklerin çağdaş dünyayla
bütünleşmesini beklemektedir.
E) Çevresindeki olayların nedenlerinden çok,
sonuçlarına odaklanmaktadır.
6. “Toplumsal gerçekçilik” adı altında kendi ideolojilerinin
etkisiyle yeni arayışlara giren yazarlar, öz yaşamsal
2018 TYT

nitelikleri verebilmek için yapıtlarını ağa-ırgat,


yöneten - yönetilen, zengin - yoksul gibi zıtlıklar üzerinde 8. Bu parçaya göre Edgar Allan Poe ve Agatha
şekillendirir. İnsani ve evrensel değerleri ideolojik yanlılıkla Chrste’nn romanlarını okuyan brnn
sıralayan yazarlardan birisi de Yaşar Kemal’dir. Yaşar aşağıdaklerden hangsn söylemes beklenmez?
Kemal, Dağın Öte Yüzü genel başlığı altında topladığı A) Romanı okurken durmadan suçlunun kim olduğunu
Ortadirek, Yer Demir Gök Bakır ve Ölmez Otu bulmaya çalıştım ama sonunda hiç aklıma gelmeyen
romanlarında Çukurova yöresini anlatırken hem folklorik birinin suçlu olduğunu öğrendim.
hem de gerçek unsurlardan büyük ölçüde yararlanır.
Fiziksel ve algısal olarak betimlediği Çukurova yöresine B) Romanı okurken olayların akışında kahramanın neler
estetik değer kazandıran yazar, söz konusu mekânda hissettiğini ve sonraki hamlesinin ne olabileceğini
toplumsal bozulma yaratan çarpıklıkları yöre insanının tahmin etmeye çalıştım.
yaşamda kalabilmek adına verdiği mücadele ile birlikte
C) Elimden bırakamadığım bu romanı okurken kimi
işler. Yaşamlarını kendi algısıyla çevreleyen Yalak
zaman kendimi romanın içinde suçlunun peşinden
ÇIKMIŞ SORU

köyünün sorunları, çaresizliği ve yaşama tutunma


koşarken gördüm.
çabasını gözlemlerine dayanarak sunar.
D) Romanın başlarında bir toz bulutu gibi görünen
Bu parçaya göre Yaşar Kemal’n romanlarında olayların, romanın sonlarına doğru bir suçun
aşağıdaklerden hangs bulunmaz? etrafında geliştiğini anladım.
A) İkili karşıtlıklar B) Nesnel yaklaşım E) Ara sıra heyecanlandığım, bazen stres yaşadığım bu
romanın sonuna geldiğimde mutlu olduğumu fark ettim.
C) Biyografik izler D) Konuşma dili
2022 - TYT
E) Gerçekçi karakterler

186
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
5
11. Entelektüeller, günümüzdeki karmaşık toplum yapısı
9 - 10. soruları aşağıdak parçaya göre cevaplayınız.
içinde siyasal, kültürel ve düşünsel bakımdan hayli etkin

2018 ALES
olan ve vazgeçilmez gibi görünen kişilerdir. Toplumun
Türkçeyi yüksek bir sanat dili hâlinde işlemeye çalışan, bu düşünüş ve tavır alış biçimi üzerinde gerçekten şu veya
görüşü savunan ve Türk diline değer kazandıran Ali Şîr bu ölçüde etkili olduğu gözlenen entelektüellerin
Nevaî’nin eserleri hem yazıldıkları devirde hem de daha sonra yükümlülükleri ve nitelikleri konusunda farklı fikirler öne
bütün Türk dünyasında zevkle okunmuştur. Şiire Farsça ile sürülmektedir. Kimileri entelektüeli “var olması gereken bir
başlayan sanatçı, on beş yaşından sonra yazdığı Türkçe düşünce adamı”, kimileri de “gereksiz kişi” olarak görür.
şiirlerle adını duyurmuştur. Onun en ciddi kaygısı Türkçenin, Bu bağlamda entelektüeller boş konuşan bir şahsiyet
Farsça karşısında tercih edilmemesi olmuştur. O dönemde olarak değerlendirildiği gibi, çağın sorgulayan zihni olarak
Türklerin çoğunluğu Farsça yazar bir hâlde iken Türkçe da nitelendirilir.
konuşan ancak Farsça bilmeyen insanların yazılan eserleri
anlamaları imkânsız hâle gelmişti. İşte böyle bir dönemde Ali Bu parçadan hareketle entelektüeller le lgl olarak
Şîr Nevaî gerek Türk dilinin kullanım özellikleri gerekse Türkçe
ile Farsçanın birbiriyle harmanlanması açısından o kadar I. Toplumdaki konumları tartışmalı bir durumdadır.
büyük hizmetler yapmıştır ki bugün dahi Özbekistan’da
çocuklar okullarda kendisinin şiirlerini ezberler. Demek ki bir II. Toplumun düşünce hayatı üzerinde etkileri vardır.
milletin hafızası, öncelikle kendi diline hizmet edenlerin
şiirleriyle donanmalıymış. III. Toplumdaki herkes tarafından değerleri bilinmektedir.

yargılarından hanglerne ulaşılamaz?


A) I ve II B) I ve III C) II ve III

9. Bu parçanın anlatımı çn aşağıdaklerden hangs D) Yalnız II E) Yalnız III


söylenemez?
2019 TYT

A) Açıklamaya başvurulmuştur.

B) Öznel değerlendirmeler vardır.

C) Karşılaştırma yapılmıştır.

D) Örneklendirmeden yararlanılmıştır.

E) Çıkarımda bulunulmuştur.

10. Bu parçadan hareketle Al Şîr Nevaî le lgl olarak


aşağıdaklerden hangs söylenemez?
2022 TYT

A) Türkçenin Fars dili karşısında tercih edilmemesinden 12. (I) Günümüzde bilinçsiz sanatçıların tuttuğu yol, eğlenceli
dolayı endişelendiği fakat karanlık bir yoldur. (II) Sanat ışığını yalnız belli bir
2023 TYT

kesim için yakıp diğerleri için söndüren sanatçı, aslında


B) Türkçeyi sanat dili olarak kabul ettirebilmek için uğraş kendini zincirlemiş olmaktadır. (III) Bu taraflı yol, bir
verdiği bakıma, sanatçının sonu olacaktır. (IV) Eserleri inançtan
ve düşünceden yoksun olduğu sürece kitleler sanatçıdan
C) Türkçe ile Farsçanın birbiriyle kaynaşarak nefret edecek, tarih o sanatçıyı nefretle anacaktır.
kullanılmasını sağladığı (V) Ancak bu şekildeki yanlı tutumlar, sadece sanatçılar
için değil toplumun diğer kesimleri için de bir derstir.
D) Yaşadığı coğrafyada şiirlerinin hâlâ canlılığını
koruduğu Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangs
düşüncenn akışını bozmaktadır?
E) Türkçenin Farsçadan daha üstün bir dil olduğunu A) I B) II C) III D) IV E) V
kanıtladığı

187
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

5 ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
13. (I) Tek seferlik ticari tohumların egemenliği nedeniyle
15 - 16. soruları aşağıdak parçaya göre cevaplayınız.
gıdamızın ve geleceğimizin güvencesi olan yerli
2023 TYT

tohumların nesli maalesef tehlike altında. (II) Binlerce yıllık


tarım geleneğini barındıran Anadolu topraklarında yetişen Türk müziğinin ayrılmaz parçası olan bağlama asırlarca Türk
yerli tohum çeşitliliğimiz bundan dolayı neredeyse yok halkının, âşıkların ve ozanların dert ortağı, can yoldaşı oldu.
olmakla karşı karşıya. (III) Yeryüzünde zengin çeşitlilikteki Kopuz, saz, cura, tambura, divan sazı gibi yörelere ve
yaşamı sürdürebilmek ancak atalık tohumlarımızı gelecek büyüklüğüne göre farklı adlandırılsa da hepsi bağlama ailesinin
kuşaklara aktarmamıza bağlıdır. (IV) Atadan kalma bir üyesi. Türkiye’de en yaygın kullanılan telli çalgı olan
tohumlarımız, lezzetli ve sağlıklı gıdaların elde edilmesi bağlama, geleneksel kültürün de sembolü. Orta Asya’ya
için birer genetik hazinedir. (V) Bu tohumlar, binlerce yıldır uzanan tarihi ile bağlama, Anadolu’nun vazgeçilmez
değişen koşullara uyum sağlayarak günümüze ulaşmayı miraslarından biri. Bağlama; Türklerin kimi zaman dertlerini,
başarmış numunelerdir. (VI) Tarımsal biyoçeşitliliğin kimi zaman sevinçlerini, çoğu zaman da iki âşığın
önemli bir parçası ve yaşamın sürdürülebilirliğinin olmazsa kavuşamama hikâyelerini dile getirdiği türkülerin de baş tacı.
olmazı olan atalık tohumlar, dışarıya bağımlı kalmaksızın Geçmişte bağlama ustaları doğru ağacı bulduklarında
ülkemizin gıda güvenliğinin teminatıdır. enstrümanlarını kendileri yaparmış. Bugünse bağlamalar
atölyelerde üretiliyor. Bağlama, bir dönem marangozhanelerde
Bu parça k paragrafa ayrılmak stense knc paragraf üretilirken günümüzde saz atölyelerine taşındı. İyi bir
numaralanmış cümlelern hangsyle başlar? bağlamanın yapım süresi kırk kırk beş gün arasında değişiyor.
A) II B) III C) IV D) V E) VI

15. Bu parçaya göre aşağıdaklerden hangs bağlamanın


özellklernden br değldr?
2014 YGS

A) Farklı adlarla anılması

B) Türk kültürünü yansıtması

C) Ozanların ayrılmaz bir parçası olması

D) Kökeninin Anadolu’ya dayanması


14. Sanki uzun mesafeler boyunca yürümüş gibi yorgunuz
ama geldiğimiz hiçbir yer yok. Sanki her şeyi çok
2013 YGS

E) Saz şairleri tarafından üretilebilmesi


seviyormuş gibi yapıyoruz ama dünyamız kaskatı, içinde
neredeyse hiç sevgi yok. Sanki her düğümün çözümünü
biliyormuş gibi konuşuyoruz ama her yaptığımızla, her
söylediğimizle düğümler daha da çözülemez hâle geliyor.
Milyon tane kitap deviriyoruz görünüşte ama o kitaplardan
hayata yayılan hiçbir bilgelik yok. Herkes ne kadar
doğruluk timsali olduğunu ispat etmenin derdinde.
İyi de hayatın fotoğrafına bu kadar eğrilik nereden
karışıyor? Sanki aynı derdin dertlisi, aynı yolun yolcusu
kocaman kalabalıklarmışız gibi konuşuyoruz; bir küçük
kıvılcım yetiyor oysa aramızda koca koca yangınlar 16. Bu parçadan bağlamayla lgl olarak aşağıdak
çıkartmaya. Aramızdan biri bir diğerine “Yalnız değilsin!” yargılardan hangsne ulaşılablr?
2023 TYT

dediğinde hepimizi üşüten bir yalnızlık rüzgârı esmiyor mu


her yanımızda? A) Türk müziğinde yaygın olarak kullanılan telli çalgı
aletidir.
Bu parçanın anlatımında aşağıdaklerden hangs
yoktur? B) Âşıkların birbirine kavuşmasını sağlamak için kullanılan
bir enstrümandır.
A) Düşünceleri alıntılarla pekiştirme
C) Günümüzde saz ustaları tarafından
B) Birinci kişili anlatıma yer verme marangozhanelerde üretilmektedir.

C) Mecazlı söyleyişe yer verme D) Doğru bir ağaç bulunamazsa farklı maddelerden de
yapılabilmektedir.
D) Öznel ifadelere başvurma
E) Orta Asya’da ve Anadolu’da saz şairleri tarafından
E) Karşıtlıklardan yararlanma miras olarak bırakılmaktadır.

188
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
5
20. Aşağıdak parçalardan hangs “Sporda yetenekli
17 - 19. soruları aşağıdak parçaya göre cevaplayınız.
olmanın, belirlenmiş bir ölçütü var mıdır?” sorusuna

2021 TYT
cevap vermektedr?
(I) Behçet Necatigil’in deyişiyle “Olayları rintçe bir bakışla
A) Temel hedef, sporcunun kalıtsal olarak sahip olması
gülünç taraflarından alan, kıvrak, sürprizli, esprili bir üsluba
gereken potansiyelinin antrenmanla en yüksek
aktaran…” Haldun Taner, öykü ve tiyatrolarıyla adını
seviyeye çıkarılmasıdır. Fizyolojik, antropolojik,
duyurmuştur. (II) Özellikle 1960’tan sonra daha az hikâye
psikolojik, sosyolojik ve çevresel faktörlerden oluşan
yazmış, bundan sonra kaleme almaya başladığı tiyatro
gerçek performansın tüm özelliklerini kapsayan bir
eserlerine ise çocukları gözüyle bakmıştır. Keşanlı Ali Destanı,
tanım yapmak zordur.
Sersem Kocanın Kurnaz Karısı onun büyük evlatlarıydı. (III)
Edebiyatımızın ilk epik tiyatrosu Keşanlı Ali Destanı, 1964
B) Kompleks bir özellik olan spor yeteneği, kalıtımsal
yılında 275 kere temsil edilerek büyük bir başarıya imza
olarak belirlenir. Karmaşık bir yapısı olan bu yetenek,
atmıştır. (IV) Olayı ön planda tuttuğu, klasik örgülü hikâyeler
çevresel koşullardan etkilenmektedir. Her ne kadar
yazan Haldun Taner, hikâyelerinin bu yapısı ile kesit hikâyeleri
spor bilimciler lazım olan şartları tanımlamaya devam
kaleme alan Sait Faik’ten ayrılmıştır. Şişhane’ye Yağmur
etse de bu alanda bir görüş birliği yoktur.
Yağıyordu bu özellikleri yansıtmaktadır. (V) Füsun Akatlı
tarafından “Tiplerden, durumlardan, ruh hâllerinden,
aykırılıklardan öykü çıkartmanın ustası” olarak tanıtılmasının C) Yetenek belirlemenin ilk evresinde yaş farklılıkları; aynı
nedeni ise onun hikâyelerinde oluşturduğu şahıs kadrosunda yılın başında, ortasında ve sonunda doğan çocuklar
genellikle toplumun yozlaşmış insanlarına yer vermiş olmasıdır. arasında bile yüksek vücut ağırlığı ve boy
Haldun Taner, Sait Faik’in kişilere sevgiyle yaklaştığı bakış uzunluğundan kaynaklanan performans değişikliklerine
açısı yerine onların kusurlarını yüzüne vurmaktan neden olur. Bu da bizi elle tutulur gereklerin uzağına
kaçınmamıştır. düşürüyor.

D) Genelde antrenörün gözlemi ve uzmanların kararları,


yetenek taraması ve seçimi süreçlerinde belirleyici
olmaktadır. Sporda yeteneğin tanımlanması, seçimi ve
geliştirilmesini kapsayan bir fikir birliği mevcut değildir.

E) Yeteneklerin erken yaşlarda nesnel ölçütlerle


17. Yukarıdak parçada aşağıdaklerden hangsne yer belirlenerek bilgili, becerili, etik ve profesyonel
verlmemştr? antrenörlerce eğitilmesi spor federasyonlarının temel
2015 YGS

görevlerinden biridir. Sporda en önemli sorunlardan


A) Öznel anlatıma
biri, yeteneği iyiye yönlendirememektir.
B) Nesnel ifadelere

C) Gerekçe içeren yargıya

D) Doğrudan anlatımlı cümleye

E) Amaç-sonuç ilişkisine

18. Yukarıdak parçada numaralanmış bölümlern


hanglernde örneklendrme anlatım teknğne
2013 YGS

başvurulmuştur?
A) I ve III B) II ve V C) III ve V

D) II ve IV E) I ve IV

19. Yukarıdak parçada numaralanmış bölümlern


hanglernde ncelk bldren fadelere yer verlmştr?
A) I ve II B) II ve III C) II ve IV

D) III ve IV E) III ve V

189
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN: SADECE İHTİYACIN OLANA !

Odaklanma


Bu testte 20 soru yer almaktadır.
Bu testte yer alan sorular, deneme sınavı bütünlüğünde
oluşturulmamış; sadece odaklanma düzeyinizi daha ileri
6  Bu test için size önerilen süre 18-22 dakikadır.

seviyeye taşıyabilmeniz için oluşturulmuştur.


 Dikkat! Bu testte yer alan soruları, tek oturumda çözmenizi D Y B N
tavsiye ederiz.

3. Hikâyelerimle ilgili çalışmalarımın birçoğu, yeniden


düzenleme ve tekrar yazma evrelerinde. Uzun bir süreden

2023 TYT
beri de yeni bir hikâye üzerinde çalışıyorum. Bu
hikâyemde yakın tarihimizden bir kesitle, yaşamakta
1 - 2. soruları aşağıdaki parçaya göre olduğumuz çağın olanaklarını karşılaştıran bir konuyu,
cevaplayınız. şimdiye kadar hiç denenmemiş bir yöntemle yazmaya
çalışıyorum. Düğüm attığım yerde hikâye yeniden başlıyor
Picasso 1920’lerde kariyerinin önemli bir dönüm noktasını gibi… Hikâye içinde hikâye yani. Az kaldı, bitmek üzere.
oluşturacak kritik bir adım atar: Eşi benzeri olmadığı Yakında okuyucularımla buluşacak hepsi.
düşünülen sanat eserlerini karikatürize etmeye başlar.
Karikatür sözcüğü yanlış bir izlenim uyandırmasın. Bu sözler aşağıdak sorulardan hangsne cevap
Picasso’nun her biri bir dehayı taklit eden bu yapıtları, basit olarak söylenmş olablr?
birer şaka olarak kabul edilemeyecek kadar ustaca
yapılmıştır. Picasso’nun, ustalarınkine yakın bir yeteneğe A) Hikâye yazmanın en önemli yöntemi sizce nedir?
sahip olduğunu kanıtlayan bu eserleri, özgün yapıtlar
ölçüsünde doyurucu veya derin kabul edilmemiştir çünkü B) Hikâye çalışmalarınız şu an ne durumda?
biçimleriyle içerikleri arasında rahatsız edici bir bölünme
vardır. İşte tam da bu yönüyle derin bir alay ögesi taşırlar. C) Sizi hikâye yazmaya iten nedenler hangileridir?
Aslında ustalar gibi yapabileceğini bu eserleriyle kanıtlayan
ressam, kendi üslubunu belirlemek yerine ustaların D) Hikâyeciliğimizin yakın tarihi hakkında bilgi verebilir
hepsine onların kendi tarzlarıyla meydan okumayı seçer. misiniz?
Öte yandan Picasso, döneminde önemli görülüp kültürel
bir öge olarak müzelerde sergilenen eserlere verilen E) Hikâyeye düğüm atmakla ilgili düşünceleriniz nelerdir?
değerin ve onur payesinin abartılı olduğunu öne sürer. Bu
yapıtları üreten Picasso’nun motivasyonu, ressamlara
duyduğu saygısızlık veya resim hakkında söylemek
istedikleri değil, sanat tarihi hakkında vurgulamak
istedikleridir. Henüz kendi eserleri geniş çevrelerce
tanınmamış sıradan bir ressamın bile o dönemde önemli
görülen eserleri kendi üslubuyla taklit edebilmesine
dayanarak şu soruyu sorar: Halktan biri, kralın yaptığını 4. Kütüphane, bilindiği gibi, “kitaplar evi” demektir. Orası için
sağlanan kitaplar, gerekli işlemleri yapılıp kütüphane
yapabiliyorsa soyluluğun ne anlamı var?
içindeki yerleri belirlendikten sonra raflara konularak
okumak veya incelemek isteyenlerin ilgisine sunulur.
1. Bu parçada altı çzl sözle anlatılmak stenen
Kütüphane kavramı, günümüzün teknolojik gelişmelerinin
aşağıdaklerden hangsdr?
sonucu olarak çok gelişip genişlemiştir. Bunun sonucu
A) Tekrar edilebilir sanatsal üretimin ayrıcalıklı kabul olarak onlar yalnız kitapların değil bilgi, düşünce, duygu
edilmesi beklenemez. ve sanat verimlerini kaydeden bütün gereçlerin “evi” olma
B) Eserlerin soyluluk göstergesi kabul edilmesi, sanatın konumuna girmişlerdir. Başka bir deyişle kütüphane terimi
gelişmesini engeller. çok değişik anlamlar kazanmış; çok değişik türdeki
C) Müzelerde sergilenen eserler, sanatçılar tarafından gereçlere kaydedilen bilgi, düşünce, duygu ve sanat
üstün olarak değerlendirilir. verimleri onun toplum hizmetine sunduğu ögeler olmuştur.
D) Sanatçılar, eserlere üstünlük payesini ancak halkın
verebileceğine inanır. Bu parçaya göre aşağıdaklerden hangsne kesnlkle
E) Sıradan birinin anlayamadığı sanat, üstün olarak ulaşılır?
değerlendirilemez.
A) Kütüphanedeki kitapların yanı sıra araç ve gereçlerin
2. Bu parçaya göre Pcasso le lgl aşağıdaklerden kayıtlı olduğu bir sistem vardır.
hangs söylenemez?
A) Kariyerinin bir döneminde geleneksel değerlere ve B) Kütüphanelerde teknolojik gelişmelerin takip edilebildiği
metinler bulunmaktadır.
ÇIKMIŞ SORU

halk için sanat anlayışına savaş açmıştır.


B) Karikatürize eserleri, teknik üstünlükten ziyade
içerdikleri sanat eleştirisi açısından önemlidir. C) Kütüphane kavramının içerdiği anlam, zamanla
C) Karikatürize eserleriyle pek çok saygın ressama, çeşitlilik kazanmıştır.
tarzlarını taklit ederek kafa tutmuştur.
D) Ressamların eserlerini, sanatçı kimliklerine karşı D) Toplum hizmeti amacıyla kütüphaneye kazandırılan
olumsuz bir tavır beslemeden taklit etmiştir. kitapların değeri çok daha fazladır.
E) Müzelerdeki önemli eserleri taklit ederek bu eserlerin
ulaşılabilir olduklarını göstermiştir. E) Bilgi ve düşünce kitapları ile duygu ve sanat kitapları
kütüphanenin farklı raflarında yer alır.
2020 - KPSS

190
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
6
5. Yayımlandıktan bir süre sonra büyük beğeni toplamış ve
6 - 7. soruları aşağıdak parçaya göre cevaplayınız.
yirmi dokuz dile çevrilmiş olan 6.27 Treni, Aysel Bora’nın
2023 TYT

özenli çevirisiyle rahatça okunuyor. Fransız yazar


Jean - Paul Diderlaurant, iki mutsuz insanın özne olduğu Türkiye’de postmodern edebiyat denildiğinde başta gelen
ve kelimelerle hayatlarını sağaltmaya çalıştıkları bir isimlerden biri Oğuz Atay’dır. Erken bir yaşta hayata gözlerini
dünyanın hikâyesini anlatıyor. Alt metne dikkat edildiğinde yuman Atay’ın eserleri -başta Tutunamayanlar olmak üzere-
birçok mesajı var kitabın. Örneğin kalabalık yalnızlıklar edebiyat camiasında büyük etki bırakmış ve özellikle
içinde debelenip iş hayatında kendine yabancılaşan ölümünden sonra daha bir ün ve anlam kazanmıştır. Geçen
“insan”, bir yol bulup Kafkavari bir böcekleşme süreçte bu anlam derinliğinin giderek artan bir genişleme arz
yaşamadan hayata tutunabiliyor bu romanda. ettiğini söylemek mümkün. Bu günleri tahmin eden Oğuz Atay,
Diderlaurant, süslü cümleler kurmaktan kaçınır; altı çizili “Ben buradayım ey okuyucu, sen neredesin?” diye sorarak
satırlar sunmaz. Ancak eserin hikâyesi o denli etkileyici ki ilerideki okuyucularına işaret etmiş gibidir. Gelinen noktada
karakterlerle bir gönül bağı kurup onlar için üzülürken bir yazar tarafından tekil olarak sorulan sorunun ---- söyleyebiliriz.
taraftan da iyi olmaları için sayfaları çevirmeye Dolayısıyla Atay’ın sorusuna giderek daha fazla bireyin cevap
başlıyorsunuz. Okuyucuya umut aşılayan hikâyesiyle verdiğini görüyoruz. Artık Atay’a “Buradayız ey yazar!” diyebilen
Diderlaurant, okunmayı ve üzerine konuşulmayı hak bir kitle oluşmuştur.
ediyor. Hikâye edişindeki kendiliğiyle de edebiyat
dünyasında kalıcı olacağa benziyor.

Bu parçanın yazarıyla lgl aşağıdaklerden hangs


söyleneblr?
A) Kitabın çevirisiyle ilgili bazı üslup problemleri olduğunu
düşünmektedir.

B) Yazarın süslü cümleler kurmasının esere olumlu katkı


sağladığına inanmaktadır.
6. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenn akışına
C) Roman kahramanının yaşadıklarını ümitsizliğin bir göre aşağıdaklerden hangs getrleblr?
2015 YGS

sonucu olarak görmektedir.


A) okuyuculara haddini bildirdiğini
D) Öykünün ve karakterlerin etkili olmasının okuyucuyu
eserin içine çektiğini söylemektedir. B) okurlarca bir çırpıda yanıtlanmadığını

E) Eserin alt metninde gizlenen iletilerin olumsuz C) okuru çok zor bir durumda bıraktığını
yansımalarının olabileceğine değinmektedir.
D) okurlar arasında çoğul bir yankı bulduğunu

E) okur tarafından makul karşılanmadığını

7. Bu parçadan hareketle Oğuz Atay le lgl olarak


2018 ALES

I. Postmodern edebiyatın Türkiye’deki kurucusudur.

II. Öldükten sonra değeri ve bilinirliği artmıştır.

III. Okuyucularıyla her zaman diyalog hâlindedir.

IV. Kitaplarındaki anlam derinliği zaman geçtikçe


artmaktadır.

yargılarından hanglerne ulaşılamaz?


A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve III

D) II ve IV E) III ve IV

191
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

6 ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
8. Rasathaneler, teleskobun icadından çok önce
9 - 10. soruları aşağıdak parçaya göre cevaplayınız.
gökyüzündeki değişiklikleri ve hareketleri incelemek için
2018 ALES

kurulmuştur. Günümüzde kurulan rasathaneler; içinde bir


veya daha fazla teleskobun, atölyelerin ve çalışma Mustafa Kara’nın yazıp yönettiği Kalandar Soğuğu filmi gerek
odalarının bulunduğu büyük binalardan oluşur. insanın içine doğru bir pencere açan hikâyesi gerekse
Bunun yanında dünya yörüngesi içinde dönen uydularda sinematografik başarısıyla kendinden çokça söz ettirdi. Aldığı
da insansız rasathaneler bulunmaktadır. Optik ödüller ve Türkiye’yi temsilen 2016 Oscar ödülleri için yabancı
rasathaneler ve radyo rasathaneleri olmak üzere iki tür dilde en iyi film dalında aday film olmasıyla da adı sık sık
rasathane vardır. Optik rasathanelerde teleskoplar duyuldu. Film, Oscar için yarışacak son dokuz film arasına
bulunurken radyo rasathanelerinde uzaydaki radyo kalamasa da değerinden, başarısından bir şey kaybetmiş değil.
sinyallerini toplayan büyük çanaklar bulunur. Optik Kalandar Soğuğu’nun iyi, hem de oldukça iyi bir film olarak
rasathaneler şehir ışıklarından uzakta, yüksek ve az nitelenmesine sebep birçok durum var. Filmin özellikle görüntü
bulutlu yerlerde kurulur. Bunun nedeni şehir ışıklarının estetiği, oyuncu yönetimindeki başarı ve diğer sinematografik
parlaklığının, gök cisimlerinin parlaklığını sönük unsurların daha derininde kendine özgü durumlar bunlar.
bırakmasıdır. Ayrıca otomobillerden çıkan egzoz gazları Öncelikle yönetmenin seçmiş olduğu hikâyenin özgünlüğünün
ve tozlardan meydana gelen hava kirliliği, teleskopların altını çizmemiz gerekiyor. Hikâyeyi yerli ve inandırıcı kılan bir
görüşünü engellemektedir. Teleskopların soluk ve zayıf diğer önemli unsur ise yönetmenin mekânı kullanma biçimi.
görüntüleri algılayabilmesi için havanın açık olması
gerekir.

Bu parçaya göre rasathaneler le lgl olarak

I. Rasathanelerde otomobillerden çıkan egzoz gazları


ve tozlardan meydana gelen hava kirliliğini önlemek
için birtakım önlemler alınır.

II. Hava kirliliği yaşanan yerlerde radyo rasathaneleri, 9. Bu parçadan hareketle Kalandar Soğuğu adlı flm le
lgl olarak aşağıdaklerden hangsne ulaşılamaz?
2023 TYT

havanın açık olduğu yerlerde ise optik rasathaneler


gökyüzündeki değişiklikleri takip eder. A) Türk sinemasında sıra dışı yöntemler kullanılarak
çekilen özgün bir sanat yapıtıdır.
III. Sadece binalar içinde oluşturulan rasathanelerde
değil, uydulara yerleştirilen insansız rasathanelerde B) İzleyicinin yadırgamayacağı ve kendi toplumuna ait
de gözlemler yapılabilmektedir. görebileceği bir hikâyeyi işlemiştir.

yargılarından hangler çıkarılablr? C) En iyi film Oscar’ını alabilmek için ülkemiz adına aday
A) I ve II B) I ve III C) II ve III gösterilmiş ama ödül alamamıştır.

D) Yalnız II E) Yalnız III D) Aynı sanatçı tarafından yazılmış ve çekilmiş, bazı


ödüller de kazanmış olan başarılı bir filmdir.

E) Yönetmenin mekânı kullanmadaki özgünlüğü, onu


Oscar’a aday göstermeye yetmiştir.

10. Bu parçadak altı çzl sözle anlatılmak stenen


aşağıdaklerden hangsdr?
2023 TYT

A) İzleyicilerin sanatsal beklentilerini karşılamak

B) Her kesimden ve her yaş grubundan izleyiciye hitap


etmek

C) Evrensel ve yerel nitelik taşıyan konuları aynı anda


işlemek

D) İnsanın duygu, hayal ve fikir dünyasını konu edinmek

E) Gerçek hayatta yaşanan toplumsal ve bireysel


sorunlara çözümler bulmak

192
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
6
11. Gazetec: 13. Bilgiyi üretecek kişiler; öncelikle merak duygusuyla arama,
Yeni neslin başarı yolunda temelde zekâ değil odaklanma sorgulama, şüphe etme ve anlama çabasına girişirler. ----.
2021 TYT

2023 TYT
sorunu olduğunu söyleyenler var ve siz buna şiddetle Aslında insanlık tarihi bunun mücadelesiyle geçmiştir. Din,
karşı çıkıyorsunuz. Neden? felsefe, bilim ve hatta sanat; insanın, hakikat adını da
verdiğimiz işte bu gerçekliğin peşine düşmesiyle meydana
Başarı koçu: gelmiştir. Böylelikle her disiplin, gerçekliğin farklı yönleri ile
Çünkü genç kuşaklar, oldukça zeki ve oldukça odaklı ilgilenmiş ve bu arayışın, bu sorgulamanın, bu
çalışabiliyor. araştırmanın neticesinde ortaya bilgi dediğimiz büyük
hazineyi koymuştur.
Gazetec:
Peki, sorun odaklanmada değilse nerede o zaman? Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenn akışına
Başarı koçu: göre aşağıdaklerden hangs getrlmeldr?
Sorun odaklanmada olsaydı aşırı dikkat ve odaklanma A) Tanrı, evren, doğa, insan, kültür gibi alanların
isteyen bilgisayar oyunlarında çoğu başarısız olurdu. gerçekliğini çözmeye çalışırlar
Sorun tamamen eğilim gösterip göstermemekte.
B) İnanmak, şüphe etmeye ve bilginin peşinde koşmaya
Aşağıdak yargılardan hangsnn bu dyalogdak göre daha bilimseldir
başarı koçunun yaklaşımıyla örtüştüğü söyleneblr?
C) Teknolojik araçlar yapmak, çağın en büyük insani
A) Başarı, kendi gelen bir şey değildir; onu dalından bir
başarısı olarak tarihe geçmiştir
elma koparır alır gibi almak gerekir.
D) Kendi toplumumuzda bilim üretemememizin en büyük
B) Başarıyı arzulayanların, yapılışı kolay ama sonuçla
engeli bu tür düşüncelerdir
ilgisi olmayan uğraşlardan uzak durmaları gerekir.
E) Yeni arayışlar, sorgulamalar ve şüpheci yaklaşımlar
C) Başarı yolunda o kadar çok engel vardır ki onları
bilimin önünü tıkayan unsurlardır
aşmaya birçok insan sabır göstermediğinden başarısız
olur.

D) Hedeflenen bir noktada başarıya ulaşmak için o yolda


sonuca götüren unsurlara ilgi göstermek gerekir.

E) Dünya üzerinde başarısız insan yoktur, hedefine yeteri


kadar odaklanmamış insan vardır.

12. Dünyada ünlülerin özel hayatına gösterilen aşırı ilgi


20. yüzyılda yeni bir meslek yarattı: paparazi. Paparazi,
2021 YGS

ünlülerin ve yakınlarının peşinden sürekli koşturup fark


ettirmeden resimlerini çekmek için fırsat kollayan
fotoğrafçılardır. (I) “Paparazi” sözcüğü Federico Fellini’nin
La Dolce Vita (Tatlı Hayat) filmindeki Paparazzo adlı 14. (I) Herkesin boyuna göre sahip olması gereken kilosu
karakterden geliyor. (II) Filmde Paparazzo, ünlüleri sürekli vardır ama bu durum her zaman gerçekleşmeyebilir.
2023 TYT

kovalayan bir fotoğrafçıdır. (III) Çoğul hâli “paparazzi” olan (II) Kimi insanlar, hayatlarını kilo vermek için uyguladıkları
“paparazzo” İtalyancada “vızıldayan, hedefinin etrafında diyetlerle geçirir. (III) Bazı insanlar az yer ama kilo alır,
sürekli dönen bir sinek” demek. (IV) Secchiaroli; eski Mısır bazıları çok yer ama zayıftır; işte burada genetik
Kralı Faruk’un bir restoranda öfkeyle masa devirdiğini, faktörlerin de payı vardır. (IV) Yapılan bilimsel
dönemin ünlü aktörü Anthony Steele’in ünlü yıldız Anita araştırmalar, genetik faktörlerin bazı hastalıkların
Ekberg’le bir sokak kavgasına karıştığını gösteren türden gelişmesinde büyük bir rol oynadığını ortaya koymaktadır.
fotoğraflarıyla ün kazanmıştı. (V) Bu fotoğraflar, o (V) Hatta bu kalıtsal faktörlerin hastalık oluşumunda en
günlerden itibaren Avrupa medyasında yeni bir moda önemli rolü oynadığı düşünülmektedir. (VI) Ama
başlatmıştı; artık poz vererek çektirilmiş fotoğraflar değil “moleküler genetik araştırma” adı altında yapılan
gizlice çekilmiş, fotoğrafı çekilenin pek de hoşlanmayacağı araştırmalarda henüz bu genetik nedenler tam olarak
fotoğraflar para ediyordu. tespit edilememiştir. (VII) Geçtiğimiz yıllarda genetik
faktörlerle ilgili elde edilen veriler artmış olsa da bu
Bu parçada numaralanmış yerlerden hangsne faktörlerin nedenleri henüz kesin olarak ortaya
“Federico Fellini’ye Paparazzo karakteri ilhamını veren ise konamamıştır.
Tazio Secchiaroli adlı gerçek bir fotoğrafçıdır.” cümlesnn
getrlmes en uygundur? Bu parça k paragrafa ayrılmak stense knc paragraf
numaralanmış cümlelern hangsyle başlar?
A) I B) II C) III D) IV E) V
A) II B) III C) IV D) V E) VI

193
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

6 ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
15. Roma tarihi, MÖ VIII. yüzyıldan MS V. yüzyıla değin 17. Aklınızdan geçenleri kelimelerinizin arkasına gizleyerek
varlığını devam ettiren hatta Doğu Roma ile birlikte açığa vurmaktan kaçınabilirsiniz. Ancak bedeninizin her
2023 TYT

2017 ALES
düşünüldüğünde 2000 yılı aşkın bir süre dünya üzerinde hareketi, gizlemeye çalıştığınız duygu ve düşüncelerinizi
hâkimiyet sürdüren bir imparatorluğun tarihidir. Dünya ortaya koyarak karşı tarafa ruh hâlinizle ilgili önemli
tarihinde en uzun süre varlığını devam ettiren imparatorluk ipuçları verir. Gerek dünyada gerekse ülkemizde beden
olarak Roma İmparatorluğu, dünya tarihinin ve dili üzerine çok sayıda bilimsel araştırma yapılmıştır.
medeniyetinin şekillenmesinde önemli bir rol oynamıştır. Evrensel bir beden dili tam olarak olmamasına rağmen
İtalya Yarımadası’nda doğmuş ve buranın jeopolitiğinden dünyadaki insanların birçok ortak duyguda aynı yüz
faydalanarak Akdeniz havzasında genişlemiş olan Roma ifadesini sergiledikleri gözlemlenmiştir. Farklı yıllarda ve
İmparatorluğu, uygarlığını Eski Çağ dünyasının bilinen farklı ülkelerde yapılan araştırmaların sonuçları birbirine
Avrupa, Afrika ve Asya kıtalarında yaymıştır. Dünya oldukça yakındır. Yapılan çalışmaların hepsinde duygusal
tarihinde Roma İmparatorluğu’nun yeri ve önemi, yalnızca ifadelerin aktarılmasında kültürler arasında ortak yüz
varlığını sürdürdüğü uzun döneme ve tüm Akdeniz ifadeleri olduğu tespit edilmiştir.
coğrafyasında tarihte ilk ve son kez kurduğu siyasal
mekân birliğine değil; devlet olarak yaptığı etkilere, Bu parçada vurgulanan temel düşünce
uygarlık ve kültür başarılarına da bağlı bulunmaktadır. aşağıdaklerden hangsdr?
A) Temel duyguların yüz ifadeleriyle aktarılması kısmen
Bu parçaya göre Roma İmparatorluğu le lgl olarak
doğuştan gelir ve kültürden kültüre ufak farklılıklar
asıl anlatılmak stenen aşağıdaklerden hangsdr?
gösterir.
A) Roma İmparatorluğu’nun tarihî dokusunun olağanüstü
bir önem taşıdığı B) Farklı kültürlerden gelen insanların temel duyguları
yüzleriyle ifade etme biçimleri, evrensel bir nitelik taşır.
B) Roma İmparatorluğu’nun mimari estetiği ve sanat
eserleriyle çağlara meydan okuduğu C) Yüz ifadelerinin toplum tarafından hangi durumlarda
nasıl yorumlanacağını kültürel etkenler belirler.
C) Roma İmparatorluğu’nun hem tarihî hem coğrafi hem
de kültürel ve siyasal bakımdan önemli olduğu D) Herhangi bir kültüre ait yüz ifadeleri, zaman içerisinde
yaygınlaşarak evrensel bir özellik kazanır.
D) Roma İmparatorluğu’nun kültürel hazinesinin
yüzyıllardır yaşam alanlarının içinde yer aldığı E) Temel duyguları dile getiren yüz ifadeleri, yalnızca
iletişim hâlindeki toplumlarda benzer anlamlara
E) Roma İmparatorluğu’nun bulunduğu coğrafya itibarıyla sahiptir.
dünyanın hâkimi olduğu

16. Adına “keder” denen duyguyu hiç bilmiyorum, ne


seviyorum onu ne de değer veriyorum ona. Oysa insanlar
2018 TYT

sanki her şeyi önceden biliyormuş gibi bir tavırla kedere


özel bir yer ayırmayı alışkanlık hâline getirmişler. Kederi
akılla, erdemle, bilinçle donatıyorlar. İtalyanlar akıllıca
düşünüp ona “kötülük” demişler. Çünkü kederli olmak her
zaman zararlı, her zaman delice bir varoluş tarzı.
Stoacılar da kederi korkakça buldukları için öğrencilerine
bu duyguyu yasaklamışlardır.

Bu parçadan hareketle keder le lgl olarak

I. Her toplum için farklı anlam ifade eder.

II. Akıl dışı ve önemsiz bir duygudur.

III. Herhangi bir ölçüte sığdırılamaz.

yargılarından hanglerne ulaşılablr?


A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

194
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
6
18. Küba’da ilaç üreticisi BioCubaFarma, daha önceki SARS
19. - 20. soruları aşağıdak parçaya göre cevaplayınız.
ve MERS salgınlarında etkisini gösteren Interferon Alpha
2023 TYT

2B dâhil olmak üzere koronavirüsle savaşacak 22 ilacın


üretimi konusunda garanti verdi. Ajansların aktardığına (I) CRISPR-CAS9, gen düzenleme teknolojisinin en popüler ve
göre BioCubaFarma yöneticisi Eduardo Martinez Diaz, etkili yöntemlerinden biridir. (II) CRISPR-CAS9, bakteriyel bir
“Şu anda birçok ülkeden talepler alıyoruz ve yeterli savunma sistemi olan CRISPR (Düzenli Aralıklarla Dizilmiş
kapasitemiz olduğu için bunlara cevap verebiliyoruz.” Palindromik Tekrarlar Kümesi) ve bir DNA kesici enzim olan
dedi. Diaz, ilaç talep eden ülkelere gerekli olandan CAS9’dan oluşur. (III) Bu sistem, hedeflenen bir DNA dizisini
fazlasını göndermediklerini belirtti. Küba Genetik tanımlayan bir rehber RNA (gRNA) kullanılarak istenmeyen
Mühendislik ve Biyoteknoloji Merkezinden (CIGB) Genel genleri kesip çıkarmak veya yeni genleri eklemek için
Müdür Eulogio Pimentel Vazquez de “Depolarımızda kullanılabilir. (IV) CRISPR-CAS9, genetik hastalıkları tedavi
Çin’de enfekte olan herkesi tedavi edebilecek miktarda etmek, bitki ve hayvanları geliştirmek veya biyolojik
ilaç bulunuyor.” ifadelerini kullandı. Interferon Alpha 2B, araştırmalar yapmak gibi pek çok alanda potansiyel
2002’deki SARS ve 2012’deki MERS salgınında da uygulamalara sahiptir. (V) Bitkileri daha düşük girdilerle daha
kullanılmış ve tedavide etkili olduğu görülmüştü. yüksek verime sahip olacak şekilde değiştirebiliriz, haşere
Bu ilaç, Küba teknik altyapısıyla ve Changchun Heber türlerinin tüm popülasyonlarını potansiyel olarak sterilize
Biyolojik Teknoloji Kurumu’yla yapılan ortak çalışma edebiliriz, böylece tüm ekosistemleri mühendislik hâline
sonucu Çin’in Jilin Bölgesi’nde üretiliyor. Bu arada getirebiliriz.
Küba’da şimdiye kadar dört koronavirüsü vakası tespit
edildi.

Bu parçada Küba kaynaklı koronavrüs çalışmalarıyla


lgl olarak aşağıdaklerden hangsne
değnlmemştr? 19. Bu parçadak numaranmış cümlelerle lgl olarak
A) Alpha 2B’nin hangi ülkede, nerede üretildiğine 2017 YGSaşağıdaklerden hangs söylenemez?
A) I. cümlede, tanımlama söz konusudur.
B) Gelişmeleri hangi kurumunun haberleştirdiğine
B) II. cümlede, incelenen yöntemin içeriğiyle ilgili
C) İlaç stoklarının ne kadar ihtiyacı karşılayabileceğine açıklamalar yapılmıştır.

D) Mevcut ilaçların önceki salgınlardaki etkisine C) III. cümlede, söz konusu sistemin amacına yer
verilmiştir.
E) Üretim aşamasında hangi ülkelerin ortak çalıştığına
D) IV. cümlede, sayıp dökmeye yer verilmiştir.

E) V. cümlede, gerçekleşen sonuçlar dile getirilmiştir.

20. Bu parçadan hareketle


2014 YGS

I. Bitkilerin daha verimli bir türünü geliştirmek mümkün


olabilir.

II. Toplu yaşam formlarının tüm bireyleri istenilen yöne


doğru değiştirilebilir.

III. Kalıtsal eğilimlerin hiçbiri sonraki nesle


aktarılmayabilir.

IV. Hastalık taşıma özelliği olan canlı gruplarının her


üyesi mikroptan arındırılabilir.

yargılarından hangler söylenemez?


A) Yalnız I B) I ve IV C) Yalnız III

D) II ve III E) II ve IV

195
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN: SADECE İHTİYACIN OLANA !

Odaklanma


Bu testte 20 soru yer almaktadır.
Bu testte yer alan sorular, deneme sınavı bütünlüğünde
oluşturulmamış; sadece odaklanma düzeyinizi daha ileri
7  Bu test için size önerilen süre 18-22 dakikadır.

seviyeye taşıyabilmeniz için oluşturulmuştur.


 Dikkat! Bu testte yer alan soruları, tek oturumda çözmenizi D Y B N
tavsiye ederiz.

1 - 2. soruları aşağıdak parçaya göre cevaplayınız.

(I) Duruş bozuklukları, kalıtsal yani aileden gelen kalıcı bir 3. Yen nesl, maaş değl unvan peşnde!
rahatsızlık sonucunda oluşabilir. (II) Bu tür duruş bozuklukları,
tıbbi tedaviyle düzeltilebilir. (III) Yaşam ve çalışma Bir araştırma şirketi, maaşlı çalışan 18-25 yaş
alışkanlıklarından doğan duruş bozuklukları ise sonradan aralığındaki 830 kişiyle yaptığı görüşmede kişilere
oluşacağı gibi tıbbi tedaviye gerek duymadan, alışkanlıkları unvan tercihine yönelik sorular sormuştur. Araştırma
değiştirerek ve bazı egzersizlerle düzeltilebilir. (IV) Duruş sonucunda katılımcıların %80’inin “Çalıştığım yerdeki
bozukluklarının genel olarak çalışma sırasında sürekli önceliğim unvan değil, maaşım.” cevabı verdiği,
tekrarlanan hareketler sonucu ortaya çıkıyor olması, insanların %18’inin “Unvanım yükseltilirse maaşımın aynı kalması
sağlıklarına pek de dikkat etmediklerini göstermektedir. önemli değil.” görüşünü belirttiği, %2’sinin de “Unvanım
(V) Bilgisayarla yapılan işlerde sürekli oturarak çalışmak, yükselirse maaşımın düşmesi benim için önemli olmaz.”
şoförlük, kitap üzerine eğilmek, çocukların okulda kendi dediği tespit edilmiştir. Araştırma sonuçları, son
boylarına uygun olmayan okul sıralarında oturmaları, çok dönemde popüler hâle gelen unvan pazarlamasının
küçük yaşlardan itibaren ağır sırt çantası taşımak gibi nasıl yapılacağı konusunda da şirketlere önemli geri
alışkanlıklar; duruş bozukluklarına neden olabilir. ----. bildirimler sunmuştur.
Bu köşe yazısıyla lgl aşağıdaklerden hangs
söyleneblr?
A) Kanıtlanamayan varsayımlar üzerinde yorum
yapılmaktadır.

B) Kendi içerisinde tutarsızlıkları ve yanlılıkları


bulunmaktadır.
1. Bu parçadak numaralanmış cümlelern hangsnde br
çıkarım yapılmıştır?
ÇIKMIŞ SORU

C) İstatistiki verilerin gerçeği yansıtmadığı ortaya


A) I B) II C) III D) IV E) V koyulmaktadır.

D) Güncel bir konunun ekonomik etkilerine


değinilmektedir.

E) Toplumun farklı kesimlerinin bakış açıları


karşılaştırılmaktadır.

2. Bu parçanın sonuna düşüncenn akışına göre 2020 - TYT


aşağıdaklerden hangs getrlemez?
A) Duruş bozukluğu nedeniyle oluşabilen omurga eğriliği
gibi vücut rahatsızlıklarını ileri yaşlarda düzeltmek
maalesef zordur

B) Bu yüzden çocukların erken yaşlarda sporla


tanıştırılması gerekir; spor, kasları güçlendirdiği için
vücudun dik durmasını kolaylaştırır

C) Beden gücüyle çalışanlar için duruş bozukluğunun


düzeltilmesi çok önemli değildir; önemli olan nefes alıp
veriyor olmak ve çalışma performansını artırmaktır

D) Duruş bozukluğunun giderilmesi için en etkili


yöntemlerden biri vücut kondisyonunun artırılması,
kasların esnetilmesi ve güçlendirilmesidir

E) Çalışma alanlarındaki bu tür duruş bozukluklarının


temelinde görüldüğü üzere genellikle ergonomi
kurallarına uyulmayan çalışma koşulları yatar

196
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
7
4. Edebî metinler, gerçek bir olaya dayansa da temelde 5. Gazetec:
kurgusaldır. Onu ortaya koyan kişinin ya da toplumun (I) ----
2018 TYT

2023 TYT
duygularını, düşüncelerini, hayallerini, özlemlerini yansıtır.
İçinde gerçek dışı hatta akıl dışı unsurlar barındırabilir. Uzman:
İnsan düşünür, hisseder, hayal eder ve bunları edebî ürün
olarak ortaya koyar. Bu bağlamda edebî metin, ortaya — Türkiye’de biyogaz potansiyeli çok yüksek fakat
konduğu dönemin bakış açısını ve özelliklerini yansıtır. bilindiği üzere Avrupa’da biyogaz tesislerinde verim artırıcı
Edebî metinde bir olay anlatılırken anlatıcının duyguları, olarak mısır silajı kullanılır. İklimsel özellikleri nedeniyle
sezgileri hatta hayalleri işin içine girer. Tarihî metinler ise yağmur sayesinde mısır silajı üretimleri de çok fazladır ve
olanı yansıtır. Olayların fotoğrafını çeker. Bunu da fiyatı da çok uygundur.
delilleriyle ortaya koyar. Tarihî metinler, bir araştırma
ürünüdür. Ortaya konduğu dönemin bakış açısına göre Gazetec:
oluşturulur. Hiçbir şeyi değiştirmez, var olanı ortaya (II) ----
koymaya çalışır. Bilim insanı, tarihî metinleri oluştururken
işin içine kendi duygularını, hayallerini katmaz. Uzman:
— Her şeyden önce üç bakanlığın ortak çalışma yapması
Bu parçadan hareketle edebyat ve tarh le lgl olarak gerekmektedir. Tarım, Enerji ve Çevre Bakanlıklarının
ortak sorunu olan atık ve enerji master planı yapılmalı ve
I. Ortak kaynak kullansalar da yaklaşım ve yöntemleri yurt içindeki bir kuruluştan danışmanlık alarak bölgesel
arasında belirgin farklılıklar vardır. stratejiler oluşturulmalıdır.

II. İnsan ve toplumun bugünü ve geleceğine dair genel Bu dyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdaklerden
çıkarımlarda bulunurlar. hangs sırasıyla getrlmeldr?

III. Her iki tür de üzerinde çalıştıkları dönemi tüm A) (I) Türkiye’de biyogazdan enerji üretimi konusundaki
çıplaklığıyla gözler önüne serer. çalışmaları nasıl değerlendiriyorsunuz?
(II) Biyogaz kaynaklarının daha verimli ve etkin olarak
yargılarından hanglerne ulaşılablr? kullanılması için neler yapılmalıdır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II B) (I) Biyogaz kaynaklarından elektrik üretimi konusundaki


enerji politikasıyla ilgili düşünceleriniz nelerdir?
D) I ve III E) II ve III
(II) Biyogazdan enerji üretimiyle ilgili olarak yapılan
Ar-Ge çalışmalarını yeterli buluyor musunuz?

C) (I) Biyogaz tesislerinin kurulması ve işletilmesi


konusunda Türkiye’deki engeller nelerdir?
(II) Biyogazdan enerji üretiminin önümüzdeki 20 yıllık
projeksiyon içerisinde yeri ve önemi ne olacaktır?

D) (I) Biyogazdan enerji üretiminde özel sektörün rolü


nedir ve ne olmalıdır?
(II) Biyogazın kullanımının daha yeşil ve yaşanabilir bir
dünya için işlevi nedir?

E) (I) Biyogazın faydalarını anlatmamız gerekirse ne


söyleyebilirsiniz?
(II) Biyogaz, Türkiye’de istihdama büyük katkılar
sağlayabilir mi?

197
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

7 ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
6. Son günlerde And Olsun başlıklı bir şiir üzerinde 8. (I) “Sürgün” sözcüğü; halk kültürümüzde, sözlü ya da
çalışıyorum. Uzunca bir şiir. Yazmak benim için yazılı olsun, geleneksel yazınımızda yer etmemiş bir
2023 TYT

2023 TYT
yaşamanın bir parçası oldu artık. İyi kötü hep bir şeyler sözcüktür. (II) Buna karşılık “gurbet” türkülerimizden âşık
yazıyorum. Sonra ayıklıyorum onları. Kötüleri hemen hikâyelerine, masallardan ağıtlara dek halk yazınımızın
atamıyorum. Ne de olsa benden bir şeyler var onlarda. tüm örneklerinde duyurur ağırlığını. (III) “Gurbet” sözcüğü;
Evet, elimde bir kitaplık daha şiir birikti. Kısmet olursa yan anlamlarının zenginliği, yol açtığı çağrışımların
gelecek yıla demetlerim onları. Zamana karşı kaç şiir bolluğuyla halkın imgeleminde ve giderek ortak bilincinde
dayanacak bakalım. Zamanın en büyük şairi olarak önemli bir yer tutmuştur. (IV) Ekonomik koşulların yol
pazarlanan çoğu şairin kendileri daha hayatta iken iplikleri açtığı gurbet olgusu, toplumsal hatta giderek ruhsal bir
pazara çıkmadı mı? Önemli olan, ---- duruma dönüşmüştür. (V) Yalnızca köyünden,
sevdiklerinden, yaşadığı topraktan ayrılmak değildir çünkü
Bu parçanın sonuna düşüncenn akışına göre gurbet; uzakta olmanın, “ölümden beter” ayrılığın yol
aşağıdaklerden hangs getrlmeldr? açtığı bir ruhsal durumdur aynı zamanda.
A) şiirleri bir an önce kitaplaştırmak değil mi?
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangs
düşüncenn akışını bozmaktadır?
B) çok yazmak değil; gerçek şiiri yakalayabilmektir.
A) I B) II C) III D) IV E) V
C) yazılan şiirlerin niteliği değil; niceliğidir.

D) güçlü imgelere sahip sanatsal söyleyişe ulaşabilmektir.

E) iyi-kötü ayrımı yapmadan duyguları söze dökebilmektir.

7. “Seni ne kadar özlediğimi keşke anlatabilsem.” gibi düz 9. I. Düşünce yazıları genel başlığı altında toplanan
bir cümleyle karşılık bulan özlem, şairin dilinde bir felsefe ve tarih eserleriyle makale, sohbet, fıkra gibi
2017 ALES

çırpıda “Şurama saplanana özlem demeselerdi, bıçak gazete ürünlerinin, 16. yüzyıldan sonra çeşitleri
derdim.” ifadesine dönüşebiliyor. Bu farklılaşma kültürler çoğalan deneme yazılarının bir toplumun
arasında da görülebiliyor. Kişinin iç sıkıntısının artması edebiyatında var olabilmesi için bazı koşullar
ve herhangi bir şey yapma konusunda isteksizlik gereklidir.
yaşaması olarak tanımlanan depresyon hâli, Japonlarda
“ruhun üşümesi” olarak ifade edilirken Anadolu’da ise II. Örneğin bir toplumda tiyatro çalışmalarının ve yazılı
“gönlün yorulması” şeklinde niteleniyor. eserlerin yürümesi için yoğunluk, zenginlik ve
özgürlük şeklinde üç kelimede özetlenen niteliklerin
Bu parçadan aşağıdaklern hangsne ulaşılablr? varlığı aranır. Bugün bile Türkiye’nin birçok ilinin
A) Kişilerin duygularını paylaşma arzuları, toplumdan tiyatrosuz oluşu, yazlık turnelerin birkaç günlük
topluma farklılaşır. gelgeç gösterilere kalışı, bu üç koşulun üçünün
birden gerçekleşmemiş olmasıyla açıklanabilir.
B) Duygulara yüklenilen anlamlar, kültürlere göre
derecelendirilir. II numaralı parçanın I numaralı parçayla lşksn
aşağıdaklerden hangs açıklar?
ÇIKMIŞ SORU

C) İnsanların ruh durumları, kişiler ve olaylara göre A) Farklı bir bakış açısıyla tespitlerini güçlendirmek
değişiklik gösterir.
B) İddialarının olası sonuçlarına dikkat çekmek
D) Duyguların ifadesi, sanatçı ve toplum dikkatiyle
sıradanlıktan kurtulur. C) Gerekçeleri açıklayarak ana fikri desteklemek

E) Şairler, kelimelerini toplumların hassasiyetine bağlı D) Anlatılanların nedenlerini sıralamak


olarak seçer.
E) Edebî türlerin varlığının farklı koşullar gerektirdiğini
2022 - AYT kanıtlamak

198
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
7
10 - 11. soruları aşağıdak parçaya göre cevaplayınız. 12 - 13. soruları aşağıdak parçaya göre cevaplayınız.

Baksı Müzesi, bütün yaratıcılıkları yüksek bir tepe üstünde bir Son dönemlerde edebiyatımızda bir roman bereketinin
araya getiriyor. Bu müze; kadını, çocuğu, insanı odağına alan, yaşandığı gözlemlenmektedir. Özellikle son birkaç yıl içerisinde
gönüllülük ruhunu baştan tanımlayan, sanat ve tutkunun büyük bir atağa geçmiş; yayın ve edebiyat hayatımızda âdeta
yapısıdır. Müze, Bayburt doğumlu sanatçı ve akademisyen bir patlamaya dönüşmüştür ki bu, romanın bizim
Prof. Dr. Hüsamettin Koçan’ın 2000 yılında filizlenen bireysel edebiyatımızdaki varoluş tarihi içerisinde bugüne kadar şahit
düşü. Eski adıyla Baksı, bugünkü adıyla Bayburt’un Bayraktar olunmamış bir durumdur. Edebiyat ve kitap dergilerinde,
köyünde yükselen sıra dışı bir bina. Geleneksel sanat ile internet sitelerinde ve televizyon programlarında bu duruma
çağdaş sanatı aynı çatı altında yan yana, iç içe getiren Baksı dair son zamanlarda epeyce şey yazılıp söylenmeye başlandı.
Müzesi; bulunduğu toprakların derinliği, tılsımı ve gizemiyle Kimileri bu sayısal artışı olumlu buldu, kimileri nitelik açısından
hayat buluyor. Kendisini sadece seyirlik bir müze olarak değerlendirdi. Bu durum, genç yazarların da hararetli bir istekle
sınırlamayan, o bölgede yaşayan insanlara imkânlar sağlayan, romana yönelmelerini sağladı. Geçmişte gençlerin edebiyata
eğitim veren, o topraklarda yaşamayı bir sevinç hâline getirmek ilgisi veya özentisi şiir üzerinden başlardı. Bu, uzun süre de
isteyen bir müzedir. Baksı Müzesinde etnografya da var geçerliliğini korudu. Sonra galiba bir ara, belki 90’lı yıllarda,
köylünün kilimi de var seramiği de var modern sanatın bütün sevindirici olarak hikâyeye ilgi yeniden canlanmaya başladı.
elemanları da var. Resmi, heykeli, video sanatı, müziği var. Hikâye kitapları ve dergileri birbiri peşi sıra okuyucu karşısına
Anadolu’da insanların çok muhafazakâr oldukları bir bölgede çıktı. Biyografiler ve hatırat kitapları derken eski İstanbul
12 yıldır kadınlar tarafından yönetiliyor bu müze. Bu karmada hayatını anlatan kitaplar da yine bu yıllarda ilgi kervanına
İstanbullu çok iyi eğitim almış kadın da Bayburtlu kadın da eklendi.
yerelle şehirli arasında çatışma olmadan birlikte katma değer
yaratmak için çalışıyor. Müze, açtığı “ehram” ve “kilim”
atölyeleriyle 35 kadın istihdam etmeye hazırlanıyor. Ehram
dokumanın çağdaş bir anlayışla ele alınması, böylelikle
bölgedeki kadınların etkin birer üretici sıfatıyla ekonomik
hayatın içinde var olması amaçlanıyor.

10. Bu parçada Baksı Müzesnn aşağıdak özellklernden 12. Bu parçaya göre aşağıdaklerden hangs kesnlkle
hangsne değnlmemştr? doğrudur?
2023 TYT

A) Tasarımının özgünlüğüne A) Roman furyası, bütün edebî türleri geride bırakmıştır.

B) Merkezden uzakta oluşuna B) Romanın ivme kazanması, genç yazarları roman


türünde eserler vermeye sevk etmiştir.
C) Coğrafyasıyla diyalog hâlinde olduğuna
C) Romana olan ilginin artması gazetelerin kültür-sanat
D) Etkileşimlere açık yapılanmasına sayfalarına ve eklerine konu olmuştur.

E) Sanat ve halk bilimiyle ilgili yayınlar hazırladığına D) Roman, Türk edebiyatında son iki yıl içinde ivme
kazanmıştır.

E) Roman türündeki sayısal artışı, çok kişi olumsuz yönde


değerlendirmiştir.

11. I. Kadın istihdamını desteklemek

II. Baksı adının müzenin misyonuyla örtüştürülmek


istenmesi

III. Dokumacılığa çağdaş bir boyut kazandırmak

IV. Bölgeye yönelik turizm etkisini yoğunlaştırabilmek


13. Bu parçaya göre aşağıdaklerden hangs gençlern
Bu parçada söz edlen kadınların çalıştırılması geçmş yıllarda lg duyduğu yazın türlernden br
yukarıdak gerekçelerden hangleryle değldr?
lşklendrlemez?
A) Hikâye B) Şiir C) Yaşam öyküsü
A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve II
D) Köşe yazısı E) Anı
D) I ve III E) II ve IV

199
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

7 ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
14. (I) Bu yıl düzenlenecek FIFA Dünya Kupası’nı dünya 16. 15 Mart 1981 tarihinde yaşama gözlerini yuman, 17 Mart
genelinde 2 milyar kişinin takip etmesi bekleniyor. Salı günü toprağa verilen Yaşar Nabi ile Türk ulusu,
2023 TYT

2017 ALES
(II) 7,6 milyar insanın yaşadığı gezegenimize gerçekten Cumhuriyet Dönemi’nde üstün varlık gösteren en büyük
de küresel bir heyecan vadediyor meşin yuvarlak. evlatlarından birini yitirmiştir. Yaşar Nabi, önce kişiliğinin
(III) Türkiye’nin yer aldığı turnuvalar hâliyle daha çok saygınlığı, dengeli tutumu ve çalışkanlığı ile dikkati
ilgimizi çekse de yine de futbolla dolu bir yaz hayal etmek çekerdi. İkinci büyük özelliği; hiçbir yerden akçıl yardım
çoğu insan için her zaman heyecan verici oluyor. görmeden Türk tarihinin en etkili ve çağcıl yazın dergisi
(IV) Futbolun kıtalar arası mücadelesi yüz yıl öncesinde olan Varlık’ı küçük bir ara verme dışında sürekli olarak
olimpiyat şemsiyesi altında gerçekleşiyordu. (V) Futbolun çıkarması, kendi yaşıtlarından başlayarak hemen bütün
popülerlik anlamında diğer sporların önüne geçmesi ve Cumhuriyet Dönemi sanat topluluk ve akımlarının Varlık
kendi başına bir turnuvayı hak ettiği düşüncesinin ağırlık yuvasında ortaya çıkıp kanatlanmalarını sağlamasıdır.
kazanmasıyla beraber Dünya Kupası’nın ilk düdüğü çalar. Bu özellik ve nitelikleri Yaşar Nabi’ye en uzak yurt
(VI) Yıl 1930’dur. (VII) Bir yıl önce ABD borsasının köşelerinde olduğu gibi hemen bütün yabancı ülkelerde
çökmesiyle oluşan ekonomik kriz, tüm dünyaya yayılırken de saygınlık kazandırmıştı. Türkiye’de yazınla ilgili her
futbol tarihte ilk defa kitlelerin kafa dağıttığı bir etkinliğe isteği olan ona koşar, yabancı ülkelerdeki kişi ve
dönüşür. kuruluşlar ise bizimle ilgili her başvuruyu ona yaparlardı.
Yaşar Nabi’ye birkaç yıl önce en büyük devlet armağanı
Bu parça k paragrafa ayrılmak stense knc paragraf olan Kültür Bakanlığı Ödülü verilmişti. Ne var ki Atatürk’ün
numaralanmış cümlelern hangsyle başlar? doğumunun 100. yıl armağanları dağıtılırken nasıl son
altmış yıllık dönemimizin en büyük ve ilginç kişisi, piyano
A) II B) III C) IV D) V E) VI virtüözü Ferhunde Erkin düşünülmediyse Yaşar Nabi ile
Vedat Nedim Tör de unutuldu.

Bu parçada Yaşar Nab le lgl olarak

I. Yaşar Nabi’nin öne çıkan kişilik özellikleri nelerdir?

II. Yaşar Nabi’nin edebiyatımız için önemi nedir?

III. Kültür Bakanlığı Ödülü neden Yaşar Nabi’ye


verilmiştir?

IV. Yaşar Nabi’nin yurt içinde de yurt dışında da


saygınlık kazanmasının ona ne gibi bir getirisi
olmuştur?

V. Yaşar Nabi ne zaman ve nereye defnedilmiştir?

sorularından hanglernn cevabı vardır?


A) I, II, IV B) I ve IV C) II ve V

D) I ve II E) Yalnız II

15. (I) “Mutlu olmam gerek” düşüncesi, bir zorlanma hâline


gelirse beklenenin tam tersi şekilde strese yol açabilir.
2023 TYT

(II) Bunun yerine faaliyetin kendisine veya yaptığınız işe


odaklanıp mutluluğu bir hedef olarak belirlemeyip sürece
odaklanmak, mutlu hissetme sonucunu kendiliğinden
getirir. (III) Yalnızlık, birçok ruhsal rahatsızlıkla bağlantılı
olabilen bir olgu; insanlarla zaman geçirmeye çalışın.
(IV) Yalnız kaldıkça mutsuzluk artar ve mutsuzluk arttıkça
da diğerlerinden daha uzak oluruz. (V) Bu kısır döngü ise
depresyona yol açabilir. (VI) Arkadaşlarınızla bir kahve
içmeye çıkabilir veya bir derneğin faaliyetlerine katılarak
yeni insanlarla tanışmayı ve sorumluluk almayı
deneyebilirsiniz.

Bu parça k paragrafa ayrılmak stense knc paragraf


numaralanmış cümlelern hangsyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI

200
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN:
SADECE İHTİYACIN OLANA!
7
19. I. Çeviri çalışmalarının edebiyata bazen olumlu bazen
17 - 19. soruları aşağıdak parçaya göre cevaplayınız.
de olumsuz etkileri olabilir.

2018 ALES
Edebiyat ve düşünce dergiciliğinde editörün görevi öncelikle II. Söz konusu dergide yer alan çeviriler, her edebiyat
edebiyata yeni ve iyi yazarlar kazandırmaktır. Her sayısında dergisinde görebileceğimiz türden çalışmalardır.
genç yazarlara da yer veren Sözcükler nedense edebiyat
çevrelerindeki algısı bakımından daha ziyade yaşlı yazarların III. Dergide, Farsçadan ve İngilizceden Türkçeye
metinlerini yayımlayan bir dergi olarak algılanmakta. Gençlerin yapılmış çevirilere yer verilmiştir.
isimlerinin henüz Emin Özdemir, Cevat Çapan, Refik Durbaş,
Cemil Kavukçu, Roni Margulies, Ahmet Telli kadar yaygın olarak Bu parçadan hareketle yukarıdaklerden hanglerne
bilinmemesi onların görünür olmalarını önlüyor. Bu nedenle ulaşılamaz?
dergi, son sayısında genç yazarları daha yakından tanımaya
imkân verecek söyleşi dizisi başlattı. Kim ne derse desin yaşlı A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
yazarların birbirine yaslanmasıyla yükselen derginin alçak
yerlerinde genç yazarlar da var ve bu isimlerin sayıları son D) I ve II E) II ve III
yıllarda giderek artıyor. Dergi, bir edebiyat dergisinin özgün ve
nitelikli işlevi açısından hayli önemli metne ve konuşmaya
sayfalarında yer verdi. Şiir ve hikâye yanında Tahsin Yücel,
Doina Ruşti, Drago Jancar gibi yazarların romanlarından
bölümler yayımlanırken Terry Eagleton’ın İngiliz Romanı adlı
incelemesinden bazı bölümler kitabın çevirisi basılmadan
dergide okuyucularla buluştu. Başka edebiyat dergilerinde
olduğu gibi aynı adla bir yayınevi de var. Sözcükler, çeviri
edebiyat odaklı dosyasıyla da farklı bir yerde durdu. Kültür ve
düşünce dünyasını zenginleştiren, bazen de kısırlaştıran çeviri
konusunda kapı açtığı bir gerçek. Türkçeden, Farsçadan
İngilizceye yapılanları ele alması ise edebiyat dergilerindeki
yaygın tutumun dışındaydı.

17. Bu parçadan hareketle aşağıdaklerden hangs


Sözcükler dergsn tanımlamaz?
2018 ALES

A) Bir edebiyat ve düşünce dergisidir.

B) Farklı türdeki özgün ve nitelikli yazıların buluştuğu bir


yerdir.

C) Yalnızca tanınmış yazarların boy gösterdiği bir


ortamdır.

D) Yabancı yazarların çalışmalarına da yer veren bir


dergidir.

E) Yeniliklere kucak açmış bir öncüdür.

20. (I) Bir insanın içinde para kaygısıyla sanatın uzlaşacağına


18. Bu parçadak altı çzl sözle vurgulanmak stenen
inanmıyorum. (II) Sanat, hiçbir ortak kabul etmeyecek
2023 TYT

aşağıdaklerden hangsdr?
2022 TYT

kadar kıskanç bir sevgilidir. (III) Küçük hesapların da en


A) Çalışmalarda ayrıntılara çokça dikkat etmek büyük düşmanıdır. (IV) Buna karşılık ekmek paralarını bile
sanatlarına harcayanlar, sonunda para da kazanmışlardır.
B) Devamlı olarak bir devinim içinde olmak (V) Bu iki kaygı bir araya gelmiyorsa kabahatin kimde
olduğu da ayrı mesele ama gelmediği de ortada.
C) Süregelen durumun her koşulda devamını istemek
Bu parçadak numaralanmış cümlelern hangsnden
D) Diğerlerine örnek olmak üzere bir işe ilk önce sonra “Önce para kazanayım, sonra sanat yaparım diyen
başlamak sanatçıların nasıl kuruduğunu görmüşsünüzdür.” cümles
getrlmeldr?
E) Özgün ve yenilikçi bir üsluba yer vermek A) I B) II C) III D) IV E) V

201
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.



Bu testte 30 soru yer almaktadır.
Bu testte yer alan soruların tamamı, ÖSYM tarafından KPSS,
ALES, DGS, MSÜ, TYT veya AYT’de sorulmuş olan sorulardan
1  Bu test için size önerilen süre 30 - 38 dakikadır.

seçilmiştir.
 Dikkat! Bu testte yer alan soruları, tek oturumda çözmenizi D Y B N
tavsiye ederiz.

ÖSYM Çıkmış Sorular Özel Denemesi

1. Stres altında kalmak yerine kendinize hedefler koyup 2. Charlie Chaplin’e özgü güldürme yeteneğinin çıkış
sağlıklı ve mutlu bir yaşam sürmeniz için kolay bir yol noktası, her birimizin yaptığı gibi, katı ama daima yeni
haritası var: olan, aynı zamanda belirsizlikler ve güçlüklerle dolu bir
• Çalışırken bir hata yaptığınızda kendiniz hakkında gündelik hayatın içine paldır küldür dalan bir çocuğun
asla kötü sözler söylemeyin. Hem kendinize hem de basitliğidir. Bu yüzden onun komedi gücünün sırrı
başkalarına yapıcı eleştirilerde bulunun. bedeninde değil, bu bedenin maddi ve toplumsal dünyayla
kurduğu ilişkide yatar. Chaplin’in yarattığı naif, çevik
• Duygu ve düşüncelerinizi çevrenizdekilerle
bedenli ama masum ruhlu Şarlo karakteri, davranışları
karşılaştırın. Böylece tepkilerinizi toplum üzerinden
belirlenmiş insanların ve şeylerin karmaşık ve
ayarlayabilirsiniz.
kusursuzlaşmış evrenine girer. Şarlo’nun fiziksel esnekliği,
• Kaygı ve mutluluk gibi duygularınızı jestlerini süratle uyarlama ve dönüştürme kapasitesi;
paylaşabileceğiniz arkadaşlar edinin. naifliğinin kanıtı ve işareti olan aşırı beceriksizliğe insani
• Sizi hem özel ve değerli hem de zayıf kılan bir doğallık katar. Şarlo, nesnelerle kavgaya girişir ve
özelliklerinizi belirleyin. Olumsuz olanların size kattığı bunlar gündelik nesnelerdir: bir şemsiye, bir arkalıklı
gücü keşfedin. koltuk, bir motosiklet, bir muz kabuğu... Her daim şaşkın,
• Zihninizi boşaltmak için tek başınıza yapabileceğiniz şeylerin yabancılığı karşısında daima heyecanlı ve
hobiler edinin. rutinleşmiş sıradan eylemlerde bile her zaman beceriksiz
olan Şarlo, bu bayağı şeyler karşısındaki tutumumuzu
Aşağıdaklerden hangs bu parçada söz edlen gözümüzde sabitler. Böylece durumu şaşkınlık verici,
önerlere örnek gösterlemez? dramatik ve neşeli hâle getirir. O, aşina olduğumuz
A) Utangaçlığından hoşnutsuzluk duyan birinin dünyaya yabancı biri gibi girerek orada kendi yolunu
konuşmaktan geri durduğu anlarda ne kadar iyi neşeli hasarlarla açar. Tam da bu sırada aşina olduğumuz
dinlediğini fark etmesi nesneler birdenbire aşina olmadığımız bir şekle bürünür
ve bize aniden yabancılaşır. Aslında amaç bizi rahatsız
B) Üzücü bir haber alan ve durumu değiştirmek için etmek ve nesneler karşısındaki bizi, bize daha iyi
elinden bir şey gelmeyen birinin rahatlamak için göstermektir.
doğada yürüyüşe çıkması
Bu parçaya göre Chapln’n flmlerndek nha amaç
C) Uzun zamandır beklediği terfiyi alacağını öğrenen aşağıdaklerden hangsdr?
birinin, çevresindekileri heyecanlandırmamak için
sonucun kesinleşmesini beklemesi A) İnsanlar arasındaki gündelik ilişkilerin arka planını
görebilmemizi sağlamak
D) Hazırladığı projeyi bilgisayarından yanlışlıkla silen
birinin “Edindiğim tecrübeyle daha da iyisini B) Alışılmış olana ilişkin kişisel yargılarımızı toplumun
yapacağım.” diyerek kendini teselli etmesi beklentileriyle uzlaştırmak
C) Müdahalelerimizle hayatın eğlenceli ve doyurucu
E) Uzun süre sıra beklemesine rağmen bilet alamayan olabileceğini göstermek
birinin, diğerlerinin sakin olduğunu görerek öfkesini
kontrol etmesi D) Gündelik, sıradan ve rutin eylemler karşısındaki
tavırlarımızı sürdürtmek
2023 - TYT
E) Basit nesne ve durumlar karşısındaki bilindik duygusal
tepkilerimizi sorgulatmak
ÇIKMIŞ SORULAR

2021 - ALES

202
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ÖSYM Çıkmış Sorular Özel Denemesi

3. Yaratıcı yazarlık seminerine katılan bir öğrenciden, 4. • Zaman zaman televizyonlarda toplu balina
kahramanın yaşadığı korkuyu konu alan bir öykü yazması ölümlerine ilişkin haberler, karaya vurmuş balina
istenince öğrenci şu cümleleri yazar: görüntüleriyle karşımıza çıkar. Araştırmalar bu
ölümlere okyanusların endüstriyel ve kimyasal
“Ahsen kapıya doğru koşarken ardındaki kişinin onu takip atıklarla kirletilmesi, suların bulanıklaşması ve yanlış
ettiğini işitti. Bütün vücudunu saran bir korkuyla ürperdi. avlanmalar gibi etkenlerin sebep olduğunu gösterir.
Kalbi hızla çarparken korkudan bayılacak gibi oldu.”
• Balinalar, okyanusta yüzerken kafalarının ön
Öğrenciye verilen tavsiye: “----.” kısmından gönderilen elektromanyetik dalgalarla
yönlerini bulurlar. Bu özelliklerinden hem bulanık
Semineri veren öykücünün tavsiyesinden sonra öğrenci sularda yüzerken hem de göç ederken yararlanırlar.
aynı cümleleri aşağıdaki gibi değiştirir: Ancak zaman zaman dünyanın manyetik alanının
değişmesi ya da balinalardaki yön bulma sisteminin
“Ahsen kapıya doğru koşarken ardındaki ayak seslerini hastalık sonucu bozulması nedeniyle yönlerini tayin
duydu. Bütün gövdesi kontrolünü yitirmiş bir yay gibi etmekte sorun yaşarlar ve karaya vururlar.
gerildi. Kalbi göğsüne sığmıyor, güçlükle soluk
alabiliyordu.” Bu k parçayla lgl olarak aşağıdaklerden hangs
söyleneblr?
Bu parçadan hareketle öğrencye verlen tavsye A) Farklı görüşlerin aslında birbirini desteklediğini
aşağıdaklern hangs olablr? göstermektedirler.
A) Mekân tasvirlerini, kahramanın duygularından daha ön B) İki farklı konuya ilişkin ortak bir görüş olduğunu
planda tutarsan silik bir kalemden ibaret kalırsın vurgulamaktadırlar.
B) İnsanların duygularına dokunmak istiyorsan C) Aynı olguyu farklı yönleriyle değerlendirip ele
metinlerindeki kahramanların yaşadıkları olaylara her almaktadırlar.
anıyla tanıklık etmelisin
D) Aynı düşünceyi pekiştirmeye yönelik farklı örnekler
C) Güçlü bir kalem olmak için ayın parladığını sunmaktadırlar.
söylemeden, kırık bir cam parçası üzerindeki ışıltısını
göstermelisin E) Farklı üsluplar kullansalar da konuyu benzer
nedenlerle açıklamaktadırlar.
D) İnsanın ve insanlığın temel duygularına, dürtülerine
odaklanmak seni başarıya götürecek hareket 2019 - TYT
noktalarından biridir
E) Kahramanının duygularını zaman ve mekânla
bütünleştirmelisin ki o, gerçek dünyada bir yansımaya
dönüşsün
2021 - AYT

203
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ÖSYM Çıkmış Sorular Özel Denemesi

5. Psikolojide “hatırlama efekti” olarak adlandırılan daha eski 7. Ay ve Mars yüzeyine gerçekleştirilmesi planlanan uzun
anıların geri dönüşü, tam bir muammadır. Anıların en eski süreli, mürettebatlı uzay seyahatleri için aşılması gereken
olandan başlayarak hatırlanması, “unutmanın ilk temel çeşitli teknik zorluklar bulunuyor. Örneğin insanların
yasası” ile tezatlık göstermektedir. Bu yasaya göre bir ihtiyacı olan her şeyi Mars’a göndermek hem teknik hem
olayın üzerinden ne kadar uzun zaman geçmişse olayın de finansal açıdan mümkün görünmüyor. Bu nedenle
hatırlanma ihtimali de o kadar azdır. Ancak hatırlama araştırmacılar orada bulunan malzemelerle bina inşası ve
efektinde durum tam tersidir. Kişi, yaşı ilerledikçe daha basit araç gereçler üretilmesi gibi konulara pratik çözümler
eski anılarını hatırlar. Bu anıların ortaya çıkması için getirmeye çalışıyorlar. Uzun süreli, mürettebatlı görevler
neden ihtiyarlığı beklediği ise bilimin araştırdığı başka bir süresince kullanılacak çeşitli aletler ve barınaklar inşa
muammadır. Kırklarında, ellilerindeki insanların da bunları etmek için güvenilir yapı malzemelerine ihtiyaç duyulması
kolaylıkla anımsamaları gerekmez mi? Neden bu anılar, kaçınılmaz oluyor. Bu noktada yerel kaynakların etkin
bellek gerçekten yaşlanınca gösteriyor kendini? Sanki kullanımının, maliyetleri azaltmaya yardımcı olacağı
bunca yıl boyunca yayın yasağı varmış da yasağın düşünülüyor.
kalkması için belli bir süre geçmesi gerekiyormuş gibi...
Bu parçadan aşağıdaklern hangsne ulaşılablr?
Bu parçadan hareketle aşağıdaklerden hangsne A) İnsanın yakın gelecekte Dünya dışında bulunan farklı
ulaşılamaz? yaşam alanlarına yerleşerek bu alanlara kolaylıkla
A) Hatırlama efektinde, anılar genellikle en eski olandan uyum sağlamasının mümkün olduğuna
daha yeni olana doğru hatırlanır. B) Günümüzdeki teknolojik olanaklarla Mars’a ancak kısa
süreli seyahatlerin yapılabilmesi için gerekli alt yapı
B) Unutmanın ilk temel yasasına göre üzerinden uzun
çalışmalarının tamamlandığına
zaman geçen olayların hatırlanması zordur.
C) Yüksek maliyet ve teknolojik yetersizlikler aşıldığında
C) Eski anıların bellek yaşlandıktan sonra hatırlanması, Ay ve Mars dışında da insan yaşamına uygun yaşam
bilimsel açıdan bir merak konusudur. alanları oluşturulabileceğine
D) Bellekte yer alan ilk anıların bellek yaşlanmadan ortaya D) Mars’ta insan yaşamına uygun temel gereksinimlerin
çıkması, dış etkenlere bağlıdır. sağlanmasının yüksek maliyetler ve iş gücü gerektirdiği
E) Hatırlama efektinin ortaya çıkması ancak ihtiyarlıkta, için çalışmaların yavaş ilerlediğine
belleğin yaşlanmasıyla mümkündür. E) Mars’ta bulunan olanakları değerlendirerek görevli
2019 - TYT mürettebata uygun bir yaşam alanı oluşturabilmek için
ek çalışmalar yapılması gerektiğine
2021 - ALES

8. Antik filozof ve hekim Galen; ateş, hava, toprak ve suyu


6. Gazetec: Denizin renginin mavi olduğunu söyleyen genç
bedendeki farklı unsurlarla eşleştirerek bunlarla duygusal
dostunuza niçin şiir yazmayı bırakmasını salık verdiniz?
ve davranışsal eğilimler arasında bir bağlantı olduğunu
Şar: Deniz mavi olduğu için. iddia eder. Eğer bu unsurlardan biri fazlalaşırsa ona karşılık
gelen kişilik yapısı, bireyde egemen olmaya başlar. Örneğin
Gazetec: Aynı sözleri söyleyen bir ressam olsaydı melankolik biri toprak unsurunun fazlalığından muzdariptir,
yanıtınız yine aynı mı olacaktı? üzüntü ve korkuların eşlik ettiği şiirsel ve sanatsal yönü ağır
basar. İyimser bir insanın ise ateşe denk gelen unsuru
Şar: Bir ressama denizin rengini sormazdım ki. Olsa olsa fazladır; o insan sıcak kalpli, neşeli ve öz güvenlidir ama
dalgaların sesini betimlemesini isterdim ondan. bencil de olabilir. Duygu durumlarıyla ilgili aşırılıklar,
bedendeki unsurların orantısızlığına bağlı olduğundan
Aşağıdak yargılardan hangsnn bu dyalogdak Galen; bunların diyet ve egzersizle iyileştirilebileceğini
şarn sanat anlayışıyla örtüştüğü söyleneblr? savunur. Galen’in bu öğretileri daha iyi kuramların ortaya
çıktığı zamana kadar tıp dünyasına egemen olur. Ancak
A) Bir eserin sanatsal bir nitelik taşıdığını anlamanın en Vesalius, 1543’te Galen’in anatomi tanımlarında 200’den
kolay yolu, onun gerçekliği olduğu gibi fazla hata bulur. Galen’in tıpla ilgili fikirleri o gün için
yansıtabilmesinden geçer. gözden düşse de XX. yüzyıl psikologlarına esin kaynağı
olmaya devam etmektedir.
B) Bence sanatın amacı, sözcükler veya görsel tablolar
ÇIKMIŞ SORULAR

aracılığıyla karşısındaki kişiyi duygusal bir ruh hâline


taşıyabilmektir. Bu parçada aşağıdaklern hangsne değnlmemştr?

C) Sanatın işlevinin, ele aldığı gerçekliği bir başka A) Bireyde hem olumlu hem olumsuz duyguların
düzleme taşıyarak onu dönüştürebilmesinde saklı bulunduğuna
olduğunu düşünüyorum. B) Galen’in kişilik tipleriyle ilgili görüşlerinin psikologlarca
geliştirildiğine
D) Sanatın; işlediği herhangi bir gerçeklik veya nesneyi,
onları kuşatan sınırlar içinde resmedebildiği ölçüde C) Galen’in çalışmasının eleştirilebilir yönlerinin olduğuna
başarılı olacağına inanıyorum. D) Belirli unsurları taşımanın bireyin genel tavrını
E) Şiir, resim veya sanatın diğer alanları, insani gerçeklik etkilediğine
karşısında bir ayna olmayı başarabilirse asıl hedefine E) İnsanlardaki duygu aşırılıkları için önerilen tedavi
ulaşmış sayılır. yöntemlerine
2021 - TYT
2023 - TYT

204
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ÖSYM Çıkmış Sorular Özel Denemesi

9. Walter Mischel, Trinidad’da kültürel farklılıklar ve kişilik 10. I. Düşünmeye ayırdığımız zaman kontrolsüz bir şekilde
üzerine bir araştırma yürüttü. Araştırmanın amacı ülkede arttıkça eylem alanımızı daraltır ve yapacağımız
yaşayan Afrika ve Hindistan kökenli etnik gruplar arasında işleri farkında olmadan biriktirmeye başlarız.
yaygın kabul gören kişisel farklılıkları tespit etmekti.
II. İş hayatında öngöremediğimiz bir sorunla
Hindistanlılara göre Afrikalılar yaptıklarının sonucunu
karşılaşmamak için her şeyi en ince ayrıntısına
düşünmeden hareket eden, yarını hesaplamadan elindeki
kadar düşünür, benzer konuları inceler, karşılaştırırız.
parayı harcayan kişilerdi. Afrikalılar da Hindistanlıları cimri,
fazla kaygılı ve daha iyi bir gelecek için çalışırken elinde III. Kafamızı kaldırıp önümüzde tamamlanması gereken
olanın tadını çıkaramayan kişiler olarak tanımlıyordu. iş yığınını görünce bir anda ne yapacağımızı
Mischel, benzer bir çalışmayı yaşları 7 ila 9 arasında şaşırırız çünkü işleri sıraya koymak zorlaşmıştır.
değişen 35 Afrikalı ve 18 Hindistanlı çocukla da
gerçekleştirdi. Deney günü Mischel, çocuklara birer IV. Belli bir düzen izlemeyi bırakıp biriken işleri ya son
çikolata uzattı ve bunu almayıp bir hafta beklerlerse daha anda ya da gecikmeli olarak tamamlamaya başlarız
büyük bir çikolata alabileceklerini söyledi. Afrikalıların ve işi teslim etmenin yarattığı kısa süreli
çoğu o gün küçük çikolatayı kabul ederken Hindistanlıların rahatlamalarla avunuruz.
çoğu bir hafta bekleyip büyük çikolatayı almayı tercih etti. V. Erteleme, stres, sıkıntı, kısa süreli rahatlama
Bu çalışma ayrıca iki grup içinden de yaşça büyük olan, şeklinde devam eden bu döngüde hem işe başlamak
ebeveynleriyle aynı evi paylaşan, ailesinde saygı gören, zorlaşır hem de ilk adımı atamamanın yarattığı stres,
maddi manevi ihtiyaçları karşılanabilen ve kendini kişinin öz güvenini zedeler.
güvende hisseden çocukların, zevki erteleme konusunda
daha başarılı olduğunu ortaya koydu. Araştırmalarının Bu parçada numaralanmış cümlelern anlamlı br
sonucunda Mischel, bir arada yaşayan toplulukların bütün oluşturablmes çn hanglernn brbryle yer
birbirlerine dair gözlemlerinin bilimsel çalışmalarla değştrmes gerekr?
kanıtlanabilir gerçeklikler olduğunu saptadı ve
çalışmasının sonucunda şunları söyledi: Ön yargılar A) I ve II B) I ve V C) II ve IV
gerçekten var olan bir durumu ortaya koysa da bu
durumun kaynağını bulmaya çalışırken kolaya kaçtığı için D) III ve IV E) III ve V
sınıfta kalır. Bu da insanların çok iyi gözlemciler ama 2020 - KPSS
berbat yorumcular oldukları anlamına geliyor.

Bu parçadan aşağıdaklern hangsne ulaşılablr?


A) Zevki erteleme çocuklukta ve aile içinde öğrenilen bir
davranış kalıbıdır.
B) Sıradan insanların gözlemlerini bilimsel bir temele
oturtmak mümkündür.
11. Bilişsel Psikoloji Uygulamaları adlı dergide yayımlanan bir
C) Etnik kimlikler toplumsal ön yargıların
çalışma kapsamında katılımcılara sıkıcı sayılabilecek bir
yaygınlaşmasında önemli rol oynar.
konuşma kaydı dinletilmiş. Bu sırada katılımcıların
D) Ebeveynleriyle aynı evi paylaşan çocuklar, kanaatkâr yalnızca bir kısmından kaydı dinlerken kâğıda bir şeyler
bireyler olarak yetişir. karalamaları istenmiş. Daha sonra katılımcılara kayıttaki
konuşmada geçen kişi ve mekânların isimleri sorulmuş.
E) Güvenli olmayan bir çevrede büyüyen çocuklar, ön
Araştırma sonucunda kayıt sırasında kâğıda bir şeyler
yargıları daha kolay içselleştirir.
çizenlerin, çizmeyenlere göre yüzde yirmi dokuz daha
2021 - ALES fazla bilgi hatırladığı belirlenmiş. Çalışma, dinlerken
karalama yapmanın kişinin ilgisini çekmeyen bir konuya
odaklanmasını kolaylaştırdığını göstermiş.

Aşağıdaklerden hangs bu parçadak araştırma


sonucunu destekler ntelktedr?
A) Not tutmak, kişilerin uzun bir konuya odaklanması ve
ana noktaları yakalamasında önemli bir rol oynar.
B) Sıkılmaya başladığında monotonluğu kıracak basit bir
aktivite, insanın konuya yeniden yoğunlaşmasını
sağlar.
C) Zihnin karmaşık yapısını anlamak için yürütülen
çalışmalar kişilerin farklı uyaranlardan etkilendiğini
gösterir.
D) Dikkat dağınıklığının önlenmesi için kişiyi etkileyecek
çevresel uyaranların en aza indirilmesi gerekir.
E) Konunun içeriğine önceden hâkim olmak, kişilerin
odaklanma süresini önemli ölçüde artırır.
2021 - KPSS

205
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ÖSYM Çıkmış Sorular Özel Denemesi

12. Yazmaya hevesli bir genç olarak ünlü yazarın evine 14. Aşağıdak parçalardan hangs “İyi bir yazar şüphesiz,
vardığımda çok heyecanlıydım. Çünkü kitaplarına hayran insan psikolojisini çok iyi bilmeli, karakterlerini önce
olduğum bu yazarın söyleyeceği tek bir cümle bile benim kendisi anlamalıdır.” düşüncesne uzak düşmektedr?
için yol gösterici olacaktı. “Siz romanlarınızı yazarken en
A) Ed Catmull’un Yaratıcılık’ına biyografimsi denmesinin
çok neye dikkat ediyorsunuz?” diye sordum ürkerek. Biraz
sebebi, kendi çocukluğunu anlatıyor gibi görünse de
düşündükten sonra: “Romanlarımdaki kişilerin bana
aslında herkesin çocukluğundan bahsetmesidir.
benzememesine...” dedi ve sürdürdü konuşmasını: “Onlar
Karakterlerini o kadar içten tanıtıyor ki onlarla bir arada
kendilerine benzemeliler. Sözcükler de bana değil, onlara
yaşıyor gibi hissediyoruz.
ait olmalı.” dedi. Ünlü yazarla yaptığım bu konuşmayla
romana ilişkin çok temel bir gerçeği kavramıştım. ----. B) Şanzelize Düğün Salonu adlı eserinde Tarık Tufan, bir
karakterine isim vermeyerek onun hayatındaki
Bu parçanın sonuna düşüncenn akışına göre bocalamalara dikkat çekmek istiyor. Okurlardan kendi
aşağıdaklerden hangs getrlmeldr? içsel dünyalarına göre karaktere isim koymalarını
bekliyor.
A) İyi bir yazarın ürettiği karakterler, romancının kendisiyle
ilgili gerçekleşememiş olasılıkları yokladığı oranda C) Olasılıksız ve Empati’nin yazarı Fawer, son kitabıyla
başarılı oluyordu da başarıyı yakalamış görünüyor. Kahramanının zihnini
ve duygularını ters yüz ederek çıktığı maceranın
B) Roman türünde sadece karakterleri üretmek değil,
masalsı bir zeminden yükselmesi ağızda güzel bir tat
onlarla gerçek dünya arasında sağlam bağlar kurmak
bırakıyor.
da önemliydi
D) Nobel ödüllü yazar Saramago’nun eseri Körlük,
C) Romancının yarattığı karakterlerin kendilerine has bir
umutsuz ama insana cesaret aşılayan romanlardan
kişiliğe ve o kişiliği yansıtan bir söyleme sahip olmaları
biri. Kitabın başarısı, bir döneme bağlı kalmadan
gerekliydi
insanı hem tarihsel derinlikte hem de kendi
D) Romancının kendi kurmaca kişileriyle kurduğu ilişki, psikolojisinin diplerine inerek analiz etmesinde yatıyor.
olayların nasıl gelişeceğinin de önemli bir habercisiydi
E) Nahid Sıtkı Örik’in Kıskanmak’la yakaladığı başarı,
E) Yazarın ürettiği kurgusal kimliklerin birbiriyle uyumlu insan ruhunun derinliklerinde gördüklerini gün yüzüne
olması, okur tarafından benimsenmesini de sağlıyordu çıkarabilmesinde yatar. Çünkü yazar, kahramanını
önce bağrına basmış, ondan sonra okurun karşısına
2019 - KPSS çıkarmıştır.
2021 - TYT

13. Arkeoloji, geçmişe ait anlaşılması çaba gerektiren


karmaşık detaylara odaklanır. Arkeologların ürettiği bilgi,
zahmetsizce anlaşılabilecek türden bir bilgi olmadığından
toplumda karşılık bulmaz. Buradaki eksikliği müzeler
tamamlar. Müzelerde göze hoş görünen, ilgi çekici, ne
olduğu anlaşılabilecek heykel, takı, para gibi buluntular
sergilenir. Üstelik bunlar medya aracılığıyla “Arkeologlar
şu muhteşem eseri buldu.” türünden çarpıcı ifadelerle
geniş kitlelere duyurulur. Tüm bunlar, arkeolojinin amacına
yönelik yanlış bir algının yerleşmesine yol açar. 15. (I) Yirminci yüzyıl, dünya kaynaklarını paylaşmak için
çıkmış savaşlarla ve bu savaşların birbirinden
Bu parçada altı çzl sözle aşağıdaklerden hangsne uzaklaştırdığı toplumlarla tarihteki yerini alıyor. (II) Yirmi
gönderme yapılmamıştır? birinci yüzyılda gelişen sanat ve iletişim olanakları
sayesinde artık dilleri, giyimleri, dünya görüşleri farklı
ÇIKMIŞ SORULAR

A) Emek gerektirdiği için arkeolojinin ürettiği asıl bilgiyle bireyler tahmin edilemeyen ortamlarda karşılaşıyor. (III)
ilgilenilmemesine Bu imkânlar, insanlara farklı mekânlarda sanat aracılığıyla
B) Arkeolojik bilgilerin detay içermeleri sebebiyle “öteki”ni tanıma fırsatı sunuyor. (IV) Yönetmen Isabel
anlaşılmasının kolay olmamasına Coixet, bu buluşma ortamlarını ve farklı kökenden gelen
insanların bir aradalığını sinema diliyle anlatıyor. (V)
C) Arkeolojik bilginin uygulama ve teşhir alanları olan Böylelikle insanlar arasındaki mekânsal ve düşünsel
müzelerde sergilenmesine ayrım, sinema aracılığıyla bulanık hâle gelmiş oluyor.
D) Arkeolojinin maddi kazanç sağlayan bir alan olarak
değerlendirilmesine Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangs
düşüncenn akışını bozmaktadır?
E) Medyanın arkeolojik bilgiden ziyade ilgi çekici örnekleri
ön plana çıkarmasına A) I B) II C) III D) IV E) V

2021 - ALES 2022 - TYT

206
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ÖSYM Çıkmış Sorular Özel Denemesi

16. (I) Küresel ısınma nedeniyle yeryüzü gün geçtikçe


ısınırken yazlar daha uzun ve sıcak, kışlar daha kısa ve 18 - 20. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
ılıman hâle geliyor. (II) Araştırmacılar, bu ısınmanın yol
açacağı muhtemel mevsim değişimleri ile ilgili tahminlerde Binlerce yıl sağlam kalabilen nadir malzemelerden olan çanak
bulunuyor. (III) Küresel ısınmayı engellemek için çaba çömlek, insanlık tarihinin en eski zamanlarına ışık tutan
gösterilmezse 2100’e gelindiğinde Kuzey Yarım Küre’de emsalsiz arkeolojik kalıntılardır. Bu malzeme, aynı zamanda
senenin altı ayında yaz mevsimi yaşanacağını belirtiyorlar. tarihsel dönemlendirme için kullanılan önemli bir göstergedir.
(IV) Mevsim değişimlerinin çevre ve sağlık açısından
Dünya genelinde yaygın bir malzeme olduğu için üretildiği
önemli sonuçları olduğu biliniyor. (V) Kuşların göç
toplumları karşılaştırılabilir kılan çanak çömlek, üreticisinin
düzenleri değişiyor, bitkiler farklı zamanlarda çiçek
tercihlerine dair hassas göstergeler de taşır. Çömlekçinin
açmaya başlıyor, yalancı baharlar ve geç gelen kar
teknik ve ham madde olanaklarını, kimlik ve geleneklerini,
fırtınaları filizlenen ekinlere zarar veriyor. (VI) Yaşanan
inancını veya sosyal statüsünü çanak çömlek üzerinden
değişiklikler sonucunda insanlar alerjik polene daha çok
okumak mümkündür. Öte yandan bu kalıntılar toplumların
maruz kalıyor ve artan sıcaklarla beraber hastalık taşıyıcı
sivrisinekler giderek daha kuzeye yayılıyor. çevreleriyle ilişkilerine dair de önemli veriler sunar. Örneğin
Çatalhöyük’te görülen ilk çanak çömlek buluntuları, dik kenarlı
kâse biçimindeki kaplardır ve bu bölgenin yakın çevresinden
Bu parça k paragrafa ayrılmak stense knc paragraf
elde edilen yerel kilden üretilmiştir. Daha dayanıklı olmaları
numaralanmış cümlelern hangsyle başlar?
için çamuruna bitkisel ürünler katılmış bu kaplar, gündelik
A) II B) III C) IV D) V E) VI hayatın bir parçası olamayacak kadar az sayıdadır. Sonraki
dönemlerinde karşımıza çıkan koyu kahverengi tonlarda yüzey
2021 - KPSS
renklerine sahip, su testisi tipindeki çömlekler ise farklı bir ham
madde olan volkanik kökenli kilden yapılmış aynı zamanda
farklı bir teknoloji kullanılarak üretilmiştir. Yapılan güncel
araştırmalar, hayatın her alanında oldukça yaygın kullanılmış,
koyu yüzeyli çömleklerin üretildiği bu volkanik kilin kaynağının
Çatalhöyük’ün yaklaşık 70 kilometre uzağındaki bir bölgeden
çıktığını ortaya koydu. Bu bilgi, Çatalhöyük’te yaşayan
insanların zamanla daha uzak mesafelerdeki kaynaklara hâkim
olduğunu ve eşya üretim teknolojilerini bu yeni kaynaklara göre
geliştirdiklerini gösterdi.

18. Bu parçada çanak çömleğn hang özellğnden söz


edlmemştr?
A) Tarihsel dönüşümlere malzeme sunmasından
B) Araştırmacılara sunduğu bilgilerin çeşitliliğinden
C) Üreticisinin kimliğine dair bilgiler içermesinden
D) Toplumların çevreleriyle etkileşimini göstermesinden
E) Zamana karşı dayanıklılığını koruyan yapısından

17. (I) Mürekkep balıkları kısa süre içinde şekil, renk ve desen
değiştirerek kamufle olabiliyor. (II) Peki ama biyoelektrik
sinyallerini algılayan köpek balıklarından nasıl
korunuyorlar? (III) ABD’nin Duke Üniversitesinden biyolog 19. Bu parçaya göre aşağıdaklerden hangs söyleneblr?
Dr. Christine Bedore ve meslektaşları, akvaryumdaki
A) Çatalhöyük’te farklı dönemlerde üretilmiş çömlekler
mürekkep balıklarına kendilerine doğru yaklaşan köpek
hem fiziksel görünüşleri hem de yapısal özellikleri
balığı videoları izleterek deneyler yaptı. (IV) Dr. Bedore ve
bakımından farklılaşmıştır.
ekibinin yayımlanan araştırma sonuçlarına göre, dinlenme
pozisyonunda olan bir mürekkep balığının elektrik alanı B) Çatalhöyük toplumunun başka topluluklar üzerinde
10-30 mikrovolt aralığında. (V) Köpek balığı gördüğünde hâkimiyet kurması, çömlek üretim teknolojisini
vücut deliklerini kapatıp kendini yere doğru bastıran, nefes geliştirmiştir.
alma hızını yavaşlatan bir mürekkep balığınınki ise
yaklaşık 6 mikrovolt. C) Çatalhöyük’te daha dayanıklı ve kullanışlı malzemelere
ulaşma isteği, çömleğin ham maddesinin değişmesinde
etkili olmuştur.
Bu parçadak numaralanmış cümlelern hangsnden
sonra, düşüncenn akışına göre, “ Köpek balığını gören D) Çatalhöyük’te çömlek kalıntılarından elde edilen
mürekkep balıklarının çoğu, vücut deliklerini kapatıp nefes bulgular, diğer eşya kalıntılarının işlevine yönelik
alma hızlarını yavaşlatarak elektrik sinyallerini azalttı.” bilgiler sağlamıştır.
cümles getrlmeldr?
E) Çatalhöyük’teki çömlek kalıntıları, bölgedeki çömlek
A) I B) II C) III D) IV E) V kullanımının 70 kilometreden geniş bir alana yayıldığını
göstermiştir.
2017 - DGS

207
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ÖSYM Çıkmış Sorular Özel Denemesi

20. Bu parçada çanak çömlek le lgl aşağıdaklern 22. Yukarıda verlen besn kaynaklarının hanglernn
hangsne değnlmemştr? açıklaması öner çermektedr?
A) Üreticisinin hangi özelliklerini yansıttığına A) Kabuklu kuru yemiş – domates
B) Arkeolojideki kullanım amacının ne olduğuna B) Avokado – turuncu sebzeler
C) Ham maddesinin ne olduğuna C) Yeşil yapraklı sebzeler – sarımsak
D) Biçimsel açıdan nasıl çeşitlendiğine D) Kabuklu kuru yemiş – avokado
E) Hangi teknikler kullanılarak incelendiğine E) Domates – sarımsak
2021 - DGS 2014 - DGS

21 - 22. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Sarımsak: Yaşlanma etkilerini yavaşlatan zengin ve güçlü bir


gıdadır. Ayrıca sarımsağın ayak mantarını iyileştirme, siğilleri
yok etme ve gribi önleme gibi başka iyileştirici özellikleri de
bulunuyor.
Yeşl yapraklı sebzeler: Brokoli, kara lahana, ıspanak gibi
sebzeler bol miktarda lif içerir ve besin kaynağı bakımından
oldukça zengindir.
Kabuklu kuru yemşler: Omega yağ asitleri açısından
zengin olan kabuklu yemişler beyin fonksiyonlarını geliştirir.
Beslenmenize her gün bir avuç kuru yemiş eklemeniz çok faydalı
olacaktır.
Avokado: Besin olarak tüketmenin yanında cilt maskesi olarak
da yararlanılmaktadır. Avokado kuru ve kaşıntılı cilt, sedef
hastalığı ve egzamayı hafietmek için kullanılıyor.
Turuncu sebzeler: Havuç, tatlı patates ve kabak gibi turuncu
sebzeler antioksidan açısından zengindir ve bol miktarda
beta-karoten içerir. Gözleriniz için de çok faydalıdır.
Domates: Domatesin içinde bulunan likopen cildinizin genç
görünümünde çok önemlidir. Antioksidan açısından zengin olan
domatesi çiğ olarak, sos şeklinde tüketebilir veya yemeklerde 23. “Booooozaaaa, booz..!” Doğduğum kent Eskişehir’in
kullanabilirsiniz. soğuk kış gecelerinin kimsesiz sokaklarında, uzaktan
uzağa yankılandığında kışın hüznünü taşırdı bu ses.
Sırtında güğümüyle sokakları arşınlayan bozacı, kendi
imalatı olan bozayı mı satardı, şehir merkezindeki tek
bozacının bozasını mı bilmem. Yalnız aklımda kalan
ekşimsi tadı, yoğun kıvamıyla bozanın, soğuk içilen bir
içecek olmasına rağmen o soğuk kış günlerinde içimizi
ÇIKMIŞ SORULAR

21. Yukarıda açıklaması verlen sebzelerle lgl olarak ısıtması, evde bir eğlence ortamı oluşturmasıydı.
aşağıdaklerden hangs söylenemez?
Bu parçanın anlatımıyla lgl olarak aşağıdaklerden
A) Sarımsak ve turuncu sebzeler tedavi edici özellikler hangs söylenemez?
taşımaktadır.
A) Kişileştirmeye başvurulmuştur.
B) Avokado kozmetik amaçlı olarak kullanılabilir.
B) Niteleyici sözcükler kullanılmıştır.
C) Domatesin tüketimi konusunda farklı alternatifler vardır.
C) Öznellik ağır basmaktadır.
D) Kabuklu kuru yemişlerin düzenli tüketimi zihinsel
gelişim üzerinde etkilidir. D) Farklı cümle türlerine yer verilmiştir.
E) Turuncu sebzeler ve yeşil yapraklı sebzeler benzer E) Şart öne sürülmüştür.
besin kaynaklarıdır.
2013 - DGS

208
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ÖSYM Çıkmış Sorular Özel Denemesi

25. Bu parçada altı çzl sözle öyküyle lgl anlatılmak


24 - 26. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. stenen aşağıdaklerden hangsdr?
A) Müdahalelerin okurun ilgisini çekecek yönde yapıldığı
Shirley Jackson’ın “Piyango” öyküsü, konusu itibarıyla
belirsizliklerle sarmalanmış eserlerinden biri. Yazarın öykünün B) Kolay okunmasını sağlayacak bir dille yazıldığı
yazım süreciyle ilgili açıklamaları da öykü etrafındaki sis C) Okurların gözündeki sanatsal değerini artırdığı
bulutunu kalınlaştırıyor. Öyküsünü güneşli bir günün öğleden
sonrasında, bir oturuşta yazdığını söyleyen Jackson, kendi D) Okurun yorumunu katacağı sürpriz bir son eklendiği
ifadesine göre metni hemen ertesi gün yayınevine göndermiş. E) Okurların beklentilerini karşılayacak hâle getirildiği
Başka bir konuşmasında yazar; öyküyü yayımlanmasından
üç hafta önce yazdığını, ilk taslağı inceleyen editörlerin
kendisinden sadece ufak bir değişiklik istediğini söylüyor.
Oysa edebiyat tarihçilerinin incelemeleri, öykünün iki ayrı
editör tarafından gözden geçirildiğini ve bu süreçte yazara,
metne dair hayati birtakım değişiklikler önerildiğini ortaya
koyuyor. Söz gelimi Jackson, öykünün ilk taslağının açılış
cümlesindeki “soğuktan bir iz taşıyan haziran sabahı” ifadesini
“bir yaz gününün insanın içini ısıtan sıcaklığıyla dopdolu bir
gün” olarak değiştiriyor. Yüzeysel gibi görünse de editöre
göre bu, nokta atışı bir değişiklik. Çünkü yaz gününün sıradan
sıcaklığı öykünün devamındaki sinsiliği gizlemeye yardım
ederken çarpıcı sonun da yolunu yapıyor. Görünen o ki kendisi
aksini söylese de birçok yazar gibi Jackson da başarıya,
denemeler yaparak ve yardım alarak ulaştı. Eserin meydana
gelme sürecinde taslaklar oluşturuldu, eksiklikler ve hatalar
gözlemlendi, editörlerin yorumları incelendi, gerekli değişiklikler
yapıldı ve nihayet öykü son hâline kavuşup ışığı okurun gözüne
çarpacak eğimle basıldı. Metnin yayımlanma sürecinde de
her şey en az öykünün başlangıcındaki kadar sıradan ve
olması gerektiği gibiydi, ta ki sondaki sürprize dek! Öykünün
yayımlanmasını izleyen hafta, okur mektupları da öyküdeki
taşlar gibi yağmaya başladı.

24. Bu parçaya göre “Piyango” adlı öyküyle lgl 26. Aşağıdaklerden hangs bu parçada anlatılanları
aşağıdaklerden hangs söylenemez? destekler ntelkte değldr?

A) Okurlarını şaşırtan ve onların tepkilerini çeken bir sona A) Yazarların eserlerini ortaya koyma süreçlerine dair
sahiptir. açıklamaları yanıltıcı olabilir.

B) Farklı kişilerin fikirleriyle geliştirilerek yayıma B) Bir yazarın başarısı, verilen tavsiyeleri dikkate alıp
hazırlanmıştır. metnine yansıtmasıyla ilişkili olabilir.

C) Yayıma hazırlanma sürecine ilişkin eldeki bilgiler C) debiyat eleştirilerinde bir eserin meydana gelme
çelişkilidir. sürecine dair bilgilere yer verilebilir.

D) Anlamayı zorlaştıran imgelerle dolu örtük bir üslubu D) Editörlerin metinle ilgili değişiklik talepleri yazım
vardır. sürecinin olağan akışı içinde yer alabilir.

E) Önerilen düzenlemeler, başarısını artıran E) Tek seferde ve kolayca hazırlanmış etkileyici bir metin,
etkenlerdendir. yazarının dehasını yansıtabilir.
2021 - ALES

209
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ÖSYM Çıkmış Sorular Özel Denemesi

29. II. parçaya göre aşağıdaklerden hangs söylenemez?

27 - 30. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. A) Toplumsal cinsiyet rolleri, birbirine yakın bölgelerde
yaşayan topluluklar arasında bile farklı olabilir.
I. Erkek ve kadın birbirinden doğal olarak farklıdır. Bu farklılık en B) Toplum hayatında kadınların daha hâkim ve etkin
açık şekilde biyolojik yapılarında, özellikle genetik ve hormonal oldukları topluluklar gözlenmiştir.
sistemlerinde, görülür. Bu durum, doğal olarak her toplumda
erkek ve kadının farklı toplumsal roller üstlenmelerine neden C) Kadın ve erkeğin toplumsal rollerinin eşitliğe dayandığı
olmuştur. Hırs, mücadele ve fiziksel kuvvetle özdeşleştirilen topluluklar bulunmaktadır.
testosteron hormonu salgılayan bir bedene sahip olan erkek, D) Üretkenliği ve çocuk bakımını üstlenmesi, kadına her
eski çağlardan beri yapısına uygun olarak savaşçılık ve avcılık toplumda eşit haklar verilmesini sağlamıştır.
rollerini üstlenmiştir. Kadınlara doğurganlığın yanı sıra şefkat,
merhamet ve koruyuculuk gibi özellikler kazandıran östrojen E) Kadın ve erkeğin toplumsal hayattaki değişen
hormonu ise onların daha çok korumaya ve yetiştirmeye yönelik konumlarını açıklamada biyolojik özellikler yetersizdir.
roller üstlenmelerine neden olmuştur. Dolayısıyla erkekler
hemen her toplumda sosyal hayata yön veren liderler olarak öne
çıkarken kadınlar üretici ve destekleyici yardımcılar olarak geri
planda kalmıştır.

II. Sosyal antropologlarca XX. yüzyıl başlarında yapılan bir


etnografik araştırmada üç farklı kabilenin toplumsal yapısı
incelenmiştir. Bunlardan ilkinde, kabile hayatında kadınların
etkinliği üst düzeydedir. Liderlerin tamamının kadınlardan
oluştuğu bu kabilede, hem topluluğun geneli için hem de aileler
için kararları kadınlar almakta, erkekler bu kararlara uymaktadır.
İkincisinde ise kabile hayatında hiçbir toplumsal rol ve konum
için cinsiyete dayalı bir ayrışma bulunmamaktadır. İncelenen son
kabilede ise erkekler avcı, savaşçı ve lider olarak kabile hayatına
hâkimdir. Araştırmacılar, aynı dönemde yaşayan ve coğrafi olarak
birbirine bu kadar yakın olan üç kabilede bu denli büyük yapısal
farklılıkların bulunmasının dikkat çekici olduğunu vurgulamıştır.
Eğer pek çok çalışmanın öne sürdüğü gibi erkek ve kadının
toplumsal rolleri biyolojik farklılıklara göre belirleniyorsa nasıl
oluyor da bu üç kabilede cinsiyetler arası roller bu kadar farklı
olabiliyor? Çünkü insanın biyolojik yapısının her yerde aynı olduğu
evrensel bir yasadır.

27. Bu parçalarla lgl aşağıdaklerden hangs


söyleneblr?
A) II. parça, I. parçada öne sürülen temel savı
örneklendirme amacıyla yazılmıştır.
B) Her iki parça da aynı konuya farklı disiplinlerin nasıl
yaklaştığını göstermektedir.
C) II. parça ortaya koyduğu savlarla I. parçada açıklanan
genel kabulü çürütmektedir.
D) II. parçanın konuya yaklaşım biçimi I. parçadaki
yaklaşıma göre daha genelleyicidir.
E) Her iki parça da bir araştırmanın farklı yöntemler
kullanarak aynı bulgulara ulaşmasını
30. Aşağıdaklerden hangs hem I hem de II numaralı
örneklendirmektedir.
parçada ele alınan konulardan brdr?
ÇIKMIŞ SORULAR

A) Kadın ve erkeğin toplumsal rollerini belirleyen baskın


hormonlar
28. I. parçaya göre kadınların toplumda ger plandak
B) Bireylerin yaşam biçimleri üzerinde belirleyici olan
roller üstlenmelernn temel neden aşağıdaklerden
coğrafi özellikler
hangsdr?
C) Tarihsel süreç içinde kadının toplumdaki konumunun
A) Erkek egemen sistemin baskıcılığı
ve rolünün değişimi
B) Duygusal açıdan dezavantajlı olmaları
D) Kimi kişilik özelliklerinin bireyin toplumdaki değerini
C) Fiziksel ve hormonal yapılarındaki farklılıklar belirlemedeki rolü
D) Toplumsal normların yerleştirdiği eşitsizlikler E) Kadın ve erkeğin toplum yaşamında üstlendikleri kimi
cinsiyet rolleri
E) Konumlarını değiştirmeye isteksiz olmaları
2019 - ALES

210
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

0 S I FIR
RISK

5
ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI
TEMALARLA
KENDİNİ GELİŞTİR!
Soru tiplerine dair her türlü senaryoya hazırlandın ama metin türlerinde de aynı hazırlığa sahip olmanı istedik ve
bu bölümde 46 farklı metin başlığını üst üste çözerek kendini geliştirmen için paragrafın 4 ana başlığından da
sorular hazırladık. Bu bölümü sana tavsiye edilen süre içerisinde çözmeni salık veririz.
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Aile Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Aile” konusu ile
ilgilidir.
1  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Aile içi iletişim, hayatın her aşaması ve gelecek için 3. Her ailede bireyler arasında çatışma olabilir; aile içi
oldukça önemlidir. Her anne baba; hayatı boyunca sorunlar, tartışmalar yaşanabilir. (I) Sorunlara çözüm
2020 TYT

çocuklarına en iyi imkânları sağlamak, onları en iyi ararken eşler birbirine saygılı olmalıdırlar çünkü çocuklar
koşullarda büyütmek ister. Aslında bunun için yaşamlarında anne ve babalarının davranışlarını örnek
yapılabilecek en önemli ve en temel şey, ev içerisinde alırlar. (II) Sağlıklı iletişimin olduğu ailelerin çocukları
eşler arasında ve çocukla sağlıklı iletişimin hâkim olduğu sorunlarına kolayca çözüm bulabilir. (III) Ailenin
bir ortam yaratmaktır. Sağlıklı iletişimin gerçekleştiği bir mutluluğunda sosyal kurumlarla olan ilişkiler de etkilidir,
ortamda karşılaşılacak büyük küçük bütün sorunlar, ciddi okul ve iş yerindeki ilişkilerin niteliği aile yaşamına yansır.
sonuçlara neden olmadan çözüme kavuşacak ve yaşam (IV) Ayrıca komşuluk ve akrabalık ilişkileri de olumlu ya da
kalitesi oldukça yükselecektir. olumsuz yönleriyle aile huzurunu etkiler. (V) Zaman
zaman tiyatro, sinema vb. yerlere gitmek, dostları ziyaret
I. Okul başarısında düşüş gözlemlenen öğrencilerin etmek, evde konuk ağırlamak aile yaşamını renklendirir.
anne babalarıyla olan iletişimleri (VI)

II. Görev dağılımı yapılmayan ailelerde görülen Bu parçada numaralanmış yerlerden hangilerine “Bu
çatışmalar durum, çocukların okuldaki başarılarını yükseltebilir.”
cümlesi getirilebilir?
III. İlk meslek tercihinden memnun kalmayan öğrencinin A) I ve III D) II ve IV E) V ve VI
yeni bir tercihte bulunmak istemesi
D) I ve V E) III ve VI
Yukarıdakilerden hangileri bu sözleri söyleyen kişinin
çalışma alanına girer?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I ve III

2. Koruyucu aile hizmeti; çeşitli nedenlerle öz ailesi yanında


bakılamayan çocukların kısa veya uzun süreli olarak
2023 TYT

bakımlarını üstlenen aile ya da kişilerin yanında, devlet


denetiminde yetiştirilmeleridir. Bu hizmeti veren aile ya da
kişilere “koruyucu aile” denilmektedir. 2 Eylül 1990 tarihli
Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde çocuğun öncelikle ailesi
yanında, bunun mümkün olmaması durumunda ise uygun 4. Çekirdek aile; anne, baba ve evlenmemiş çocuklardan
bir aile ortamı içinde yaşamını sürdürmesine özel bir oluşur. Bu aile tipi, endüstrileşmeyle gelen sosyal ve
2020 TYT

önem verilmektedir. Ülkemizin de imzalamış olduğu bu ekonomik değişimin bir sonucudur. Endüstri üretimine
sözleşmeyle koruyucu aile hizmeti daha da önem geçilmesiyle birlikte yeni sanayi işletmeleri kurulmuştur.
kazanmıştır. Koruyucu aile hizmeti, kanunları temel alarak Bu işletmelerin gereksinim duyduğu iş gücüne sahip genç
hazırlanan Koruyucu Aile Yönetmeliği dâhilinde nüfus, kırsal kesimden ve geniş aileden ayrılarak endüstri
yürütülmektedir. merkezlerine göç etmiştir. Burada oluşan yeni kentsel
yaşam biçimi, sosyoekonomik gelişmeler doğrultusunda
Bu parçada koruyucu aile hizmetleri ile ilgili olarak aile yapısını da etkilemiştir. Kent yaşamında geleneksel
aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? geniş aile yapısının sürdürülmesi mümkün olmadığından
A) Devlet denetiminde yapıldığına aile küçülerek çekirdek aileye dönüşmüştür. Çekirdek
ailenin benimsediği değer yargıları, inanç, siyasi görüş,
B) Belirli kanunlar çerçevesinde ele alındığına ahlak kuralları ve yaşam biçimi üzerinde aile büyükleri ile
akrabaların etkisi geniş aileye oranla daha azdır.
C) Her çocuğa sunulan bir hizmet olduğuna
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi
D) Uygun ortam sağlandığında gerçekleştiğine vardır?
A) Tanımlama B) Açıklama C) Tartışma
E) Farklı seçeneklerde süreleri içerdiğine
D) Öyküleme E) Betimleme

212
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
1
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Aile ilişkilerini her zaman canlı tutmak zordur. Bazen günlük Aile, yetişkinlere ve çocuklara bazı ahlaki ve hukuki
hayatın hayhuyu içinde en yakınlarımızı bile ihmal eder ve sorumluluklar vermektedir. Günümüzde sosyologlar; aile
onları gücendiririz. Ama üzülmeyin, bu sadece sizin başınıza kavramının kapsayıcılığı içinde cinsiyet eşitsizliği, ekonomik
gelmiyor. Bu durumda hem işe güce hem kendime hem de ilişkilerdeki değişim, geleneksel aile yapılarından çekirdek
sevdiklerime nasıl vakit ayıracağım diye telaşlanmak yerine aileye doğru değişim ve giderek gevşemeye ve parçalanmaya
günümüzde teknolojinin bize sağladığı nimetlerden başlayan aile sistemlerini inceleyerek aile kavramının evrimini
yararlanabilirsiniz. Video kiralayıp ailecek film izlediğimiz günler araştırmaktadır. Ortak bir tanımlaması ve üzerinde bir fikir
hayli gerilerde kaldı. Ne var ki bilgisayar ile televizyonunuzun birliği olmasa da aile; toplumsal ilişkileri düzenleyen, insan için
bağlantısını yapar, evinizi küçük bir sinemaya dönüştürürseniz gerekli işlevleri yerine getiren ve sağlıklı nesillerin devamı için
yakınlarınızla online film izleme geceleri düzenleyebilirsiniz. gerekli görülen toplumsal yapı olarak önemini korumaktadır.
Üstelik filmi kiraladım, iki gün içinde geri vermeliyim derdi de
yoktur. Bir de internet ile ilgili en çok duyduğumuz eleştiri,
özellikle gençleri izole bir yaşama ittiği yönünde. Tersine sosyal
ağlar, doğru kullanıldığında aile üyelerini daha da
yakınlaştırıyor; aile üyelerinin birbirinden haberdar olmalarını
sağlıyor. Bir aile sosyal medya profili oluşturarak çocuklarınıza
sosyal medyayı doğru kullanma sorumluluğunu da
verebilirsiniz.

7. Bu parçada sayılan ailenin işlevleri arasında


aşağıdakilerden hangisi yoktur?
2013 YGS

5. Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen


aşağıdakilerden hangisidir? A) Bireylere kimi görevler yükleme
2023 TYT

A) Tehlikeli ortamlardan korunma yollarını aramak B) Sosyal ilişkiler üzerinde belirleyici olma

B) Arkadaşlık ilişkilerinde kendi kararlarını tek gerçek C) Cinsiyet eşitsizliğini giderme


kabul etmek
D) Bireyin gereksinimlerini karşılama
C) Kendi dünyalarına kapanıp yaşamın gerçeklerinden
uzak kalmak E) Sağlıklı kuşaklar yetiştirme

D) Yaşamın gerçeklerini anlamakta çok fazla zorlanmak

E) Dış dünyanın ilgi çekiciliğinin kalmamasından dolayı


farklı arayışa girmek

6. Bu parçaya göre aile ilişkileriyle ilgili aşağıdakilerden


hangisi söylenemez?
2023 TYT

8. Bu parçaya göre toplum bilimcilerin aile kavramının


A) Ebeveynlerin özel çabalarıyla aile bağları güçlenebilir. evrimiyle ilgili olarak
2018 ALES

B) Bilinçli bireyler, teknolojinin nimetlerinden faydalanma I. Yerleşik birlikteliğin çözülmesi,


yollarını arar.
II. Birey sayısındaki azalma,
C) Aile içi sosyal medya grupları, iletişim kaygılarını
azaltan unsurlardandır. III. Mal paylaşımı konusundaki yeni anlayışlar

D) Sorumluluk bilincinin gelişmesi için görevlendirmeler maddelerinden hangilerini incelediği söylenebilir?


yapılmalıdır.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) Sosyal ağlar, çocuğun gelişim sürecini gün gün
fotoğraflamak için aktif kullanılmalıdır.
D) II ve III E) I, II ve III

213
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Akademi Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Akademi” konusu
ile ilgilidir.
2  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Üniversitede “kurumsallaşmaya” önem verilmesi, “liyakatin 3. (I) Dünya çapında birçok değişkene bağlı olarak üniversite
en önde” tutulması, “etik dışı davranışlara” fırsat sıralamaları açıklanıyor. (II) Yurt dışında üniversite eğitimi
2021 TYT

2023 TYT
verilmemesi bizi arzuladığımız hedefe götürecektir. Peki görmek istiyorsanız bu sıralamayı takip etmeniz önemli.
birkaçını dışarıda tutarsak üniversitelerimizdeki o büyük (III) Ancak o kadar çok üniversite başarı sıralaması listesi
eksiklik ne? Üniversite olgusunun tarihsel geçmişine açıklanıyor ki belirlediğimiz üniversite, bir listede üst
bakıldığında “aidiyet” kavramı öne çıkmaktadır. Siz bir sıralarda iken diğer listede daha düşük bir sıralamada yer
üniversitede görev yapıyor ya da okuyorsanız o bütünün bulabiliyor. (IV) QS World University Rankings, her yıl
bir parçası olmaktan hoşnut musunuz? En basitinden, eylül ayında British Quacquarelli Symonds tarafından
sosyal medyada kurum logosunu paylaşsanız ondan bir yayımlanan bir üniversite başarı sıralamasıdır. (V) 2004
itibar gelir mi size? yılında ilk kez yayınlanan liste, 3 bin üniversiteye yer
vermiş ve bu üniversiteler arasından “En İyi 400” listesi
Bu parçaya göre yazarın üniversitelere yönelik oluşturmuştur. (VI) Günümüzde bu liste genişletilerek 700
eleştirisi aşağıdakilerden hangisidir? üniversitenin bulunduğu bir liste olarak yayımlanmaktadır.
A) İtibar sağlayan bir kurum olması nedeniyle edinilen
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
önde oluş duygusunun değerlendirilememesi
numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
B) Kurumsallaşma konusunda ait olduğu anlamsal A) II B) III C) IV D) V E) VI
çerçeveyi dolduramaması

C) Etik açıdan hassas bir bilimsel araştırma kurumu olma


niteliğinin geride kalması

D) Mensuplarının parçası olmaktan hoşnutluk duyduğu


itibarlı bir kurum özelliği göstermemesi

E) Aidiyet düşüncesiyle liyakate uygun olmayan


görevlendirmeler yapılması

2. En yalın hâliyle bilgiye ulaşmak, daha fazla öğrenmek, ne 4. Lisanstan başarılı bir şekilde mezun olduktan sonra hâlâ
kadar bilmediğini anlayıp araştırma gücü bulmak ve keşif akademik kariyere hevesiniz kalmışsa bu sefer yüksek
2019 TYT

yapmak; sizi mutlu etmiyorsa akademik kariyeriniz lisans serüveni başlıyor. Üniversiteler arasında bazı ufak
beklediğiniz gibi olmayabilir. Akademik kariyerinizin değerlendirme kriter farklılıkları olsa da mezuniyet
sonunda bile olsanız akademik ortamın dışında ortalaması, ALES, yabancı dil, yazılı ya da sözlü sınav;
seçenekleriniz olduğunu unutmayın. Dar bir alanda uzun yüksek lisansa başlamadan önce başarıyla geçmeniz
yıllar çalışmanın getirdiği izolasyon, size kendinizi gereken aşamalar. En azından başvuranlar arasında
değersiz hissettirebilir. Durum hiç de böyle değil. iyilerden olmanız gereken durumlar. Son yıllarda yüksek
Akademik alanda kazandığınız analitik ve eleştirel lisansa başvuru sayıları hızla arttığından lisansta ve
düşünce, gözlem, bilgiye farklı kaynaklardan ulaşabilme, sınavlarda ne kadar yüksek puan ve ortalamaya sahip
karmaşık bilgileri belirlenmiş sınırlar içerisinde anlaşılabilir olursanız o kadar iyi.
hâle getirebilme vb. yetenekler; dışarıda hayatta kalmak
için oldukça yeterli. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi yüksek
lisansla ilgili durumlardan biri değildir?
Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi
A) Mezuniyet ortalamasında iyi olma
söylenemez?
A) Karşılaştırmadan yararlanılmıştır. B) Yabancı dil yetkinliğine sahip olma

B) Öznel cümlelere yer verilmiştir. C) Aynı alandan mezun olma

C) Amaç cümlesi bulunmaktadır. D) Sınavlarda başarılı olma

D) Tanımlama yapılmıştır. E) Sınav sıralamasında üstlerde olma

E) Koşul ifadesi vardır.

214
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
2
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Bir bilimsel çalışma, bizi bilgiye götürebilecek en iyi yol olması Akademik başarı konusu incelenirken sıklıkla araştırmalarda
sebebiyle üzerinde etraflıca düşünülmesi gerekli bir husustur. ele alınan değişkenlerden birisi de “öğrencinin kaldığı yer”
Örneğin günümüzde bir konuyu araştırmak isteyen kişi, ilgili değişkenidir. Bazı çalışmalar, öğrencinin kaldığı yer
anahtar kelimelerle internet arama motoruna girdiğinde veya değişkeninin akademik başarı üzerinde önemli bir etkiye sahip
kütüphane kitaplığını taradığında karşısına çıkacak bilimsel olmadığını ortaya koymaktadır. Bununla birlikte Delucchi,
çalışmalarla bilgiye erişebilecektir. Elbette bu yöntemler, bilgiye yapmış olduğu çalışmasında evde kalanların yurtta kalanlara
erişebilmenin yegâne yöntemleri değildir ancak bilgiye erişimin oranla daha düşük akademik başarı gösterdiğini vurgulamıştır.
en yaygın yöntemleridir, diyebiliriz. Buradan varmak istediğimiz Bunun nedenini ise evdeki çeşitli olanakların kısıtlı olması
sonuç şudur: Bilgiye erişmek bu tip yöntemlerle mümkündür olarak açıklamaktadır. Üniversite öğrencilerinin okudukları
fakat o bilgiye en doğru şekilde vakıf olmak aynı derecede programı tercih sırası, akademik başarı üzerinde etkili olan bir
mümkün müdür? Şöyle ki edindiğimiz her bilgi doğru veya başka değişkendir. Örneğin yapılan bir araştırmanın
alanında tutarlı bilgi olmayabilir. İşte bunu önleyebilmenin yani sonuçlarına göre üniversite tercih aşamasında okumakta
tutarsız, bilime yararsız ve amaçsız bilgileri en aza oldukları programı ilk sıralarda tercih edenlerin akademik
indirgemenin yolu; doğru bir bilimsel çalışma yapmaktan başarılarının daha yüksek olduğu görülmüştür. Bununla birlikte
geçmektedir. öğrencinin okuduğu programdan memnuniyetinin akademik
başarıyı etkilediği görülmüştür. Buna karşın yapılan başka bir
çalışma da öğrencinin okuduğu programdan memnuniyetinin
akademik başarıyı önemli düzeyde etkilemediği görülmektedir.

7. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine


5. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden ulaşılabilir?
2023 TYT

hangisidir?
2023 TYT

A) Akademik başarıda yol gösterici bir danışman olmadan


A) Her bilginin insana kazandıracağı bir şeyler mutlaka başarıya ulaşılamaz.
vardır.
B) Aynı konuda yapılan birden çok araştırmada farklı
B) Bilim insanlarıyla sanatçıların çalışma yöntemleri sonuçlar çıkabilmektedir.
birbirinden farklıdır.
C) Sıra dışı her çalışma, başarıyı hak etmektedir.
C) Bilgiye ulaşmanın tek yolu bilimsel faaliyetler değildir.
D) Genel kabul görmeyen çalışmalar, hiçbir zaman
D) Sağlıklı bilgiye ulaşmanın yolu, doğru bir bilimsel başarıyı yakalayamaz.
çalışmadan geçmektedir.
E) Başarılı bir akademisyenin yaşama bakışı, mutluluk
E) Bilgi, her türlü etkinliğe katılarak elde edilebilir. eksenlidir.

8. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine


değinilmemiştir?
2023 TYT

A) Öncelikli tercih ettiği bölümlerde öğrencinin daha


başarılı olduğuna
6. Aşağıdakilerden hangisi bu sözleri söyleyen yazarın
sergileyeceği bir tutum değildir?
2019 ALES

B) Okunan bölümden memnuniyetle başarı arasında


A) İnternetten bilimsel makaleleri araştırmak değişkenlik olduğuna

B) Üniversitelerin dijital kütüphanelerine üye olmak C) Öğrencinin kaldığı mekânla başarı arasında ilişki
bulunduğuna
C) Deneme yanılma yöntemini daha çok kullanmak
D) Bazı araştırmacılara göre ev şartlarının başarı için pek
D) İlgi duyduğu alandaki çalışmaları takip etmek uygun olmadığına

E) Kendine uygun bir bilimsel metot geliştirmek E) Yurtta kalan öğrencilerin arkadaşlık ilişkilerinin daha
ileri seviyede olduğuna

215
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Aktüalite Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Aktüalite” konusu
ile ilgilidir.
3  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. YouTuber: 2. “Istanbul Photo Awards” kazananları açıklandı. Dünyanın


farklı yerlerinden gönderilen on altı binden fazla fotoğraf
2023 TYT

(I) ----

2014 YGS
arasından, yangından kaçan yaşlı bir kadını konu edinen
Bölüm başkanı: Tsakalidis’in “Evia’da Bir Kadın” eseri birinci oldu. Yarışma
sözcüsü; fotoğrafın, haber içeriğini dil, mekân ve zamanın
— Evet, işletme mühendisliği bölümü, Türkiye’deki devlet ötesine taşıdığını söyledi. Uluslararası isimlerin bir araya
üniversiteleri arasında yalnızca İTÜ’de bulunan, 1977 geldiği yarışma jürisinin, gönderilen fotoğrafların
yılında kurulmuş köklü bir bölüm. Program, mühendislik kalitesinin yanında yarışma organizasyonundan da
altyapısıyla donatılmış bir şekilde, modern işletmelerin övgüyle bahsetmesinin önemine vurgu yapan sözcü, “Bizi
üretim, yönetim, pazarlama ve finans gibi alanlarında Kaliforniya yangınlarının endişesine, olimpiyat yarışlarının
hizmet verecek ve mühendis bakış açısıyla çözümler heyecanına, mülteci kamplarındaki trajediye tanık eden
üretecek, girişimci ruhlu bireyler yetiştirmeyi, bunun için tüm fotoğrafçılara ve tecrübeleriyle yarışmaya sağladıkları
gerekli kuramsal ve uygulamalı bilgi ve beceriler katkıdan dolayı jüri üyelerine teşekkür ediyorum.”
kazandırmayı hedeflemektedir. ifadelerini kullandı.
YouTuber: Bu parçada Istanbul Photo Awards ile ilgili olarak
(II) ----
I. Yarışmada birinciliğe layık görülen eserin yangından
Bölüm başkanı: kaçan bir yaşlıyı konu etmesi,
— İşletme mühendisliği bölümünün %30 İngilizce ve
%100 İngilizce olmak üzere iki ayrı programı bulunuyor. II. Yerli ve yabancı katılımcıların yarışma
İşletme mühendisliği programının ilk yılında, tüm organizasyonunun kusursuz işlediği ile ilgili beğeni
mühendislik programlarında ortak olan matematik, fizik, dolu görüşlerini bildirdikleri,
kimya gibi temel fen bilimleri dersleri veriliyor. İkinci ve
üçüncü yıllarda ise öğrenciler istatistik, ekonomi, yönetim III. On altı binden fazla fotoğraf katılmasına rağmen çok
ve organizasyon, pazarlama, üretim alanlarına ilişkin az sayıda esere ödül verildiği
dersler alıyorlar.
bilgilerinden hangilerine değinilmiştir?
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
D) II ve III E) I, II ve III
A) (I) İşletme mühendisliği bölümünü bize biraz tanıtır
mısınız, az bulunuyor çünkü?
(II) Öğrencilerin başarı durumu hakkında neler
söylersiniz?
3. I. İnsanlığın eski çağlardan beri kayıt altına aldığı bu
B) (I) Başkanı olduğunuz bölüm üzerine bilgi vermek ister Perseid meteor yağmurunun hikâyesi, Güneş
2023 TYT

misiniz, pek bilinmiyor da? etrafındaki yörüngesinde seyreden ve 1992’de


(II) Eğitim İngilizce mi yoksa Türkçe mi acaba? Dünya’nın yakınlarından geçen Swift-Tuttle isimli
kuyruklu yıldızın geride bıraktıklarına dayanıyor.
C) (I) Bölümünüz üniversitelerde nadir bulunan II. Monoton yaz gecelerinden sıkıldıysanız meteorların
bölümlerden, söz edebilir misiniz biraz? en görkemli gösterilerinden birini izlemek için bugün
(II) Peki nasıl bir program veriliyor bölümde? ve yarın gökyüzüne bakmanız yeterli.
III. Bu artıklar hakkında İngiltere’de Greenwich Kraliyet
D) (I) İşletme ya da işletme yönetimini biliyoruz ama Gözlemevinden Gök Bilimci Edward Bloomer bir
İşletme mühendisliği nasıl bir bölüm? açıklama yapıyor.
(II) Yabancı dilin akademik derslere etkisi nasıl? IV. Gök bilimci “Her yıl yaşadığımız şey, Dünya’nın
kuyruklu yıldızın yörüngesinden geçerek geride
E) (I) Bize bölümünüz hakkında kısaca bilgi verebilir bıraktığı kalıntılara çarpmasıdır.” diyor.
misiniz? V. Orada, her yıl aynı dönemde gözlemlenen büyüleyici
(II) Öğrencilerin yüzde kaçı başarılı olabiliyor hazırlık Perseid meteor yağmurunu göreceksiniz.
bölümünde? Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün
oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan
dördüncü olur?
A) I B) II C) III D) IV E) V

216
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
3
4. Hint Okyanusu’ndaki ada ülkesi Mauritius’ta, mercan
7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
kayalıklarına çarpan petrol tankerinden yayılan sızıntı
nedeniyle büyük bir çevre felaketi yaşanıyor. Tankerdeki
4.000 ton yakıtın yaklaşık 1.000 ton kadarı denize yayıldı, “Aktüel”i çoğunlukla “günübirlik, gelip geçici” anlamında
bir kısmı sahile ulaştı. 27 Temmuz’da yaşanan olayla ilgili kullanırız. Bu sözcük “yeni, güncel” anlamına da geliyor. Bu
hafta sonu olağanüstü hâl ilan edildi. 1,3 milyon nüfuslu anlamda sanat yapıtlarına değerini veren niteliklerin başında
ülkenin her yerinden gönüllüler, çevre felaketiyle gelen “biricik” kavramı yerine de kullanılabiliyor. Son
mücadele için kazanın yaşandığı bölgeye geldi. Petrole zamanlarda gündeme gelen “kripto sanat” konusu da ilk
karşı emici olması nedeniyle saç bağışı kampanyası da bakışta belirli bir toplumsal sınıf için dijital temelli olarak
başlatıldı. Sızıntı alanı üzerinde yaşayan vahşi yaşam da üretilen sanat yapıtlarına değer kazandırılmasının bir yöntemi
büyük tehdit altında. Çevre gönüllüleri, bölgedeki bebek olarak görünmektedir. Kripto sanatın en temel özelliğiyse dijital
kaplumbağaları ve ender görülen bitkileri -koruma amaçlı- dosyaları aktüel, eşsiz, biricik bir hâle getirmesidir. Kripto
başka bölgelere taşıyor. sanat, bir yanıyla elbette, kopyalanamaz değildir ama NFT
(non-fungible token, değişimi olanaksız çip) yapıta atanan, bir
Bu parçanın anlatımında tür vatandaşlık numarası gibi bir işleve sahiptir. Bu numara,
“blockchain” olarak adlandırılan veri tabanında yer alır ve bu
I. İnsana özgü özellikleri doğaya verme, veri tabanı, bir dizi veri bloğu içerisinde bu numaraları
tasniflemektedir.
II. Sayısal verilerden yararlanma,

III. Bilgi verme amaçlı cümleler kurma

yargılarından hangilerinden yararlanılmıştır?


A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III
7. Bu parçaya göre

I. Kripto sanat ürününün yeni ve biricik olarak


5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. üretilmesi,

(I) İnsanlar sosyal varlıklar olduğundan başkalarının bize II. Aktüel sözcüğünün “kalıcı olmayan” anlamında
arkadaş olduğu hissini yaşamaya ihtiyacımız var. (II) kullanılması,
Günümüzde arkadaşlarımızla bağlantı kurmak için sosyal
medya platformlarına güveniyoruz. (III) Sayısız özçekimler ve III. Dijital temelli sanat yapıtlarının çoğaltılamaz olması
en derin düşünceleri sosyal medyada paylaşmak, sağlıksız bir
benmerkezcilik yaratıyor. (IV) Kişiyi gerçek yaşam özelliklerinden hangileri aktüel sözcüğünün kripto
bağlantılarından uzaklaştırıyor. (V) Ego ve çeşitli duygusal sanat yapıtları için kullanılan bir sıfat olmasını
tatminler de işin içine girince sosyal medya bizleri daha da gerektirir?
bağımlı yapabiliyor. (VI) Çift yönlü iletişim ve algı yönetimine
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
imkân tanıyan, etkileşimi mümkün kılan sosyal medya; her
yaştan insana cazibeli gelebiliyor.
D) II ve III E) I, II ve III

5. Bu parçada sosyal medya ile ilişkili olarak aşağıdaki


kavramlardan hangisine değinilmemiştir?
A) Güven B) Arkadaşlık
8. I. Karşılaştırma ve derecelendirme bildiren bir ifadeye
C) Yalnızlık D) Ruhsal doyum başvurulmuştur.

E) Bencillik II. Zamanda genelleyici belirsizlik anlamı veren bir


sözcük kullanılmıştır.

III. Anlam, ilişki kurma yöntemiyle somutlanmaya


çalışılmıştır.
6. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden
sonra düşüncenin akışına göre “Bu çekime kapılıp Numaralanmış yargılardan hangileri bu parçadaki altı
2023 TYT

gerçek hayattan uzak olan gençler ve yetişkinler sizce de çizili sözlerden en az biriyle eşleştirilebilir?
kendilerine büyük bir kötülük yapmıyorlar mı?” cümlesi
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
getirilmelidir?
A) II B) III C) IV D) V E) VI D) II ve III E) I, II ve III

217
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Anı Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Anı” konusu ile
ilgilidir.
4  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Çocukluğumun bir kısmı Madrid’de geçti evet. İngilizceden 3. (I) Eşim Behçet Necatigil, genellikle şiir düşündüğü zaman
sonra İspanyolca ikinci dilim oldu. Daha sonra lise konuşmaz; bizlerin arasında bile sanki yalnız olurdu.
2023 TYT

2023 TYT
yıllarında annemin mesleğinden dolayı sık sık Ürdün’e (II) Odasına kapanır, şiirini bitirmeden çıkmazdı; ben ve
gidip geldim. Akabinde Almanya, Köln… Derken İstanbul çocuklar odasına hiç girmezdik. (III) Zaten öyle günlerde
ve ondan sonra Boston, Michigan ve Arizona… Bütün bu genellikle yüz vermezdi. (IV) En güzel ve neşeli anlarımız,
şehirler, seyahatler bende birçok iz bıraktı. Henüz eğer o günü iyi değerlendirdi ve hele bir de şiir
çocukken aidiyet, kimlik gibi kavramlar üzerine düşünmem yazabildiyse hepimizin bir arada olduğu akşam
gerekti. Romanlarımda bu tür konuları sorgulamam yemekleriydi. (V) Behçet’in çok renkli kişiliği vardı.
tesadüf değildir. (VI) Konuşmaya başladığı zaman esprili ve hoş sohbet
olurdu, insan onunla bu bir saatlik güzel konuşmasını
Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık dinlemek için on iki saat çalışmasına razı olurdu.
olarak söylenmiş olabilir?
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
A) Küçük yaştan itibaren farklı kültürler tanımanız size
numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
neler kattı?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
B) Yazar olmayı seçmenizin en önemli sebebi nedir?

C) Farklı şehirlerde yaşamanın arkadaşlık kavramına


katkısı var mıdır?

D) Sizi en çok büyüleyen şehir hangisi oldu?

E) Roman karakterleriniz de sizin gibi sürekli yer mi


değiştirmektedir?

4. Halamın öyküsünü derli toplu hiç kimseden dinlemedim.


Onun hayatı, herkes için söze dökülemeyecek kadar
2019 TYT

manevi bir mahremiyete sahipti âdeta. Herkes halamdan


söz ederken koruması gereken mesafeyi, durması
2. Şairliğim on iki yaşımda başladı. Bahanesi tuhaftır.
gereken yeri, aşmaması gereken sınırı bilirdi. Bütün
Annem hastanedeydi. Ziyaretine gitmiştim. Beyaz yatak
2018 ALES

bunlar, onun konuşulamaz bir insan oluşundan değildi


örtüsünde siyah kaplı, küçük ve eski bir defter... Bitişikte
elbette. Tam tersine yüzünden tebessümü hiç eksik
yatan veremli genç kızın şiirleri varmış defterde.
olmayan, sevecen, yumuşak başlı, evde her şeye, her
Haberi veren annem, bir an gözlerimin içini tarayıp “Senin
yere, her işe yetişmeye çalışan bir insandı. Büyüklerden
şair olmanı ne kadar isterdim!” dedi. Annemin dileği bana,
birisi biz çocuklardan bir şey isteyecek olsa yerinden ilk
içimde besleyip de on iki yaşına kadar farkında olmadığım
kalkan halam olurdu. Ellerimiz onun eteğinden ayrılmazdı,
bir şey gibi göründü. Varlık hikmetimin ta kendisi...
dizinin dibinden kalkmazdık. Bir tavuğun civcivleri gibi,
Gözlerim, hastane odasının penceresinde savrulan kar ve
halam ev içinde ve ev dışında nereye giderse biz çocuklar
uluyan rüzgâra karşı, içimden kararımı verdim: Şair
da ardından dökülürdük hemen. Ben de ablalarım da ne
olacağım! Ve oldum.
öğrendiysek halamdan öğrenmişizdir. Dört kardeşin dördü
de doğumumuzdan itibaren halamın koynunda
Bu parçadan hareketle
büyümüşüz.
I. Kararlılık, hedefe ulaşmanın şartlarından biridir.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
II. Var olan potansiyelin ortaya çıkması için bir dürtüye
ihtiyaç vardır. A) Öykülemeye yer verilmiştir.

III. Kabiliyeti olan herkes, zamanı gelince şair olur. B) Betimlemeden yararlanılmıştır.

yargılarından hangisine ulaşılamaz? C) Tartışmacı anlatım vardır.


A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) Niteleyici sözcükler kullanılmıştır.
D) I ve II E) II ve III
E) Benzetme yapılmıştır.

218
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
4
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Kadıköy’deyim. Kendi yazdığım bazı dizeleri okuyorum. Dedem, olur olmaz her şeye sinirlenirdi. Yaşlandıkça daha da
Karşımda aynı zamanda yayıncım olan bir başka şair aksi oldu. Hepimiz korkardık ondan. Uzun, üzeri yakılarak
arkadaşım oturuyor. İlk kitabım çıkacak, ödül almışım. işlenmiş Amasra yapımı bir bastonu vardı. Kızdığında bastonu
Artık şairliğim tescilli olacak. Bu sırada oturduğumuz yerin havaya kaldırır, gökyüzünde bir yerleri dürter gibi sallardı. En
hemen önünden biri geçiyordu. Biri diyorum çünkü o geçen çok da yapılmamasını söylediği bir şeyin bir daha
adamın Fazıl Hüsnü Dağlarca olduğunu o ana kadar tekrarlanmasına kızardı. Mercimek çorbasını çok severdi ama
bilmiyordum. Arkadaşım, “Bak, şansa bak, Dağlarca geçiyor.” yanında bol acı ve limon olacak. Onun için yemek yapan kişi
dedi. İlk defa görüyordum, hem de bu kadar yakından. Hemen bilmeliydi bunu. Kaç yaşında olduğunu hiç bilmezdik dedemin.
masadan kalkıp yanına koştum. Koluna girip “Hocam Ama hiç göstermezdi yaşını. Gene de herkesi korkutan bu
merhabalar, nasılsınız?” diye sordum. Kalın gözlük camının ihtiyar, kara kuru bir şeydi. Sanki üzerinde emanet gibi duran
arasından bana sertçe baktı. Elindeki bastonun yardımıyla beni takım elbisesini üniforma gibi hiç üstünden çıkarmazdı. Sokağa
biraz itti. “Kimsin sen?” diye sordu sert bir ifadeyle. “Şairim.” çıkarken de ille fötr şapkasını takardı. Ona göre şapka
dedim, olanlar oldu. Bastonunu kaldırdığı gibi kafama geçirdi. İstanbullu olmanın bir gereğiydi sanki. Bir keresinde şapkası
Neye uğradığımı şaşırdım. Ardından bastonla rastgele kaybolmuştu da evin tüm ahalisini şapkayı bulmak için seferber
vurmaya başladı. “Hocam, özür dilerim, ben…” diyecek oldum. etmişti. Bir de madalyası vardı. Madalyasını hep taşırdı
O durmadan vuruyor ve avazı çıktığı kadar bağırıyordu: “Ben ceketinin sol yakasında. Çok övünürdü dedem İstiklal
100 yaşına gelsem şairim demem kendime.” Demez olsaydım. Madalyası ile. Hatta annem bir keresinde “Bu ihtiyar, madalyayı
Pişmandım, farkına varmıştım ama iş işten geçmişti. Dağlarca, yatarken de pijamasına takıyor galiba demişti.” Öyle bir
vurmaya devam ediyordu hem de nereme denk gelirse. “Şair fırçaladı ki annemi, bir daha gözlerinin içine hiç bakamadı. Bir
olmak kolay değildir. İyi şiir yazmakla şair olunmaz.” Çevreden tek kardeşim Hasan korkmazdı dedemden. Sanki aralarında
insanlar girdi araya, kurtardılar beni bastonun darbelerinden. gizli bir bağ vardı. Dedem onu hep dizine oturtur, ona savaş
Sonra o bağıra çağıra yoluna devam etti. Arkasından öylece anılarını anlatırdı. Bazen de çikolata alır, birlikte yerlerdi. Hep
bakakaldım. çikolata için dedemi dinliyor zannederdik. Hatta çoğu zaman
aralarındaki bu yakınlığı kıskanırdık.

5. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine


ulaşılabilir?
2023 TYT

A) Şairler, kendini büyük gören insanlardır.

B) Gerçek şiir yazabilmek için yaşamın gerçeklerini


bilmek gerekir.
7. Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki altı çizili
sözlerden herhangi biriyle ilişkilendirilemez?
C) Aşk şiirleri, yaşamın en büyük gerçekliğini içinde
barındırır. A) Gurur duymak B) Azarlamak C) Eğreti durmak

D) Birkaç şiir yazmakla gerçek anlamda şair olunamaz. D) Belli etmemek E) Şaşırtmak

E) Yaşı ilerleyen şairler, verimli şiirler yazamazlar.

6. Bu parçada altı çizili cümleyle anlatılmak istenen


aşağıdakilerden hangisidir?
2023 TYT

A) Yaşını başını almış kişilerden iyi şiirler yazması 8. Bu parçada sözü edilen dede
beklenemez.
I. Bazı takıntıları olan
B) Bir kişinin şairliğine kendisi değil toplum karar
vermelidir. II. Millî değerlere önem veren

C) İnsan, yaptığı herhangi bir işte kendini yeterli III. Olaylar karşısında serinkanlı davranan
görmemelidir.
sözlerinden hangileriyle nitelendirilebilir?
D) Şairlikle yaş arasında doğru bir orantı söz konusudur. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

E) Yeni şiirler yazabilmek için yeni heyecanlara ihtiyaç D) I ve II E) II ve III


vardır.

219
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Atasözü-Deyim Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Atasözü-Deyim”
konusu ile ilgilidir.
5  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Radyo, televizyon, gazete, dergi, telefon, okul, tren, 3. (I) Her ulusun atasözleri, kendi varlığının ve benliğinin
otobüs, uçak gibi eğitim ve ulaşım araçlarının çoğalması; aynasıdır; atasözlerinde bir ulusun düşünceleri,

2023 TYT
2021 ALES

bölgeler arasındaki ayrılıkları gittikçe azaltmaktadır. yaşayışları, inanışları, gelenekleri görülür. (II) Atasözleri,
Nitekim elli altmış yıl önce yazı dilimizde görülmeyen ulusların zekâlarındaki keskinliği, hayallerindeki genişliği,
birçok yöresel sözcük, şimdi yayın araçlarımızda ve duygularındaki inceliği belirten en değerli örneklerdir.
toplumun dilinde kullanılmaktadır. Bunun gibi birtakım (III) Bu sözler, derin felsefelerden başka güzel buluşlarla,
yerel atasözleri ve deyimler de bölgelerinin sınırını aşarak parlak nüktelerle, ince alaylarla, sert taşlamalarla doludur;
genelleşmektedir. Şu da var ki bir söze kesin olarak genel böylece her atasözü, kendi ulusunun damgasını taşır.
ya da yerel demek kolay değildir. Çünkü bu niteleme, bilgi (IV) Bir atasözünün ilk taslağını kuşkusuz ki tek kişi ortaya
ve görgü düzeylerine göre kişiden kişiye değişir. Bir kişinin atmıştır. (V) Ama zamanla birçok kişi onun üzerinde
genel nitelikte gördüğü sözü, başka bir kişi bu nitelikte yontmalar, ona eklemeler, değiştirmeler yapmış; ona
görmeyebilir; işitmemiş de olabilir. kamunun beğendiği, benimsediği bir biçim vermiştir.
(VI) İşte ilk taslak, bu son biçimiyle atasözlerinin bütün
Bu parçaya göre yerel atasözü ve deyimlerin niteliklerini kazanmış ve bir kişinin malı olmaktan çıkarak
yaygınlaşmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir? toplumun malı olmuştur.
A) Okumaya olan ilginin gittikçe artması
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
B) Kültürel bilincin oluşması için gayret gösterilmesi
A) II B) III C) IV D) V E) VI
C) Televizyonlarda kültür programlarının yapılması

D) Taşra kültürüyle ilgili araştırmaların çoğalması

E) İletişim organlarının eskiye göre daha çok


yaygınlaşması

2. Yabancı dil öğrenen bireylerin dile hâkimiyeti, hedef dilde


yer alan sözcüklere ve sözcük gruplarına hâkimiyetiyle
2023 TYT

doğru orantılı olduğu kadar o dildeki deyimler ve


atasözleri gibi söz varlığı ögelerini bilmekle de ilişkilidir. 4. Atasözleri içinde anlamları birbirine aykırı olanlar vardır.
Bunları günlük yaşamdaki iletişimde doğru ve yerinde Her atasözü bir kural olduğuna göre bu çelişik sözlerden
2020 TYT

kullanmak, etkili iletişimin kazanılmasında ve bireyin her biri nasıl kural sayılabilir? Bu soruya cevap verebilmek
anlama ve anlatma becerisinin gelişmesinde önemli yer için görüp geçirdiğimiz olayların çelişkilerle dolu olduğunu
tutmaktadır. Bir dilin söz varlığı içinde yer alan deyimler; düşünmek gerekir. Bunları belirten kurallar da şüphesiz
“dili konuşan toplumun anlatımdaki gücünü ve başarısını, öyle olacaktır. Bundan başka aynı olay, değişik koşullar
benzetmeye ve nükteye olan eğilimini ortaya koyan altında ayrı ayrı sonuçlar verebilir. O zaman birbirini
ögelerdir.” Deyimler, aynı zamanda bir halkı kendi yapan tutmayan düsturlar ortaya çıkar. Nitekim yalan söylemenin
niteliklerin dildeki görünümü olduğu için kültür aktarımını kötü sonuçlar vereceğini bildiren atasözleriyle birlikte
da sağlamaktadır. doğru söylemenin kötü sonuçlar vereceğini bildiren
atasözleri de yaşamaktadır: Yalancının evi yanmış, kimse
Bu parçada deyimlerle ilgili aşağıdakilerden hangisine inanmamış. / Yalancının mumu yatsıya kadar yanar. /
değinilmemiştir? Doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar. / Doğru
A) Etkili iletişime katkı sağladığına söyleyenin tepesi delik olur.

B) Yabancı dil öğrenimine ilgiyi artırdığına Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi


vardır?
C) Dile hâkimiyeti kolaylaştırdığına A) Örneklendirme B) Öyküleme

D) Toplumun özgün yanlarını yansıttığına C) Tanık gösterme D) Tanımlama

E) Bireyin anlama yetisini geliştirdiğine E) Benzetme

220
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
5
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Her dilde atasözleri ve deyimler vardır. Toplum bilim, ruh bilim, “Ağzım sana da lafım başkasına” tabiri, İbrahim Erbaş’ın, köyü
eğitim bilim, ekonomi, felsefe, tarih, ahlak, folklor gibi birçok Kırşehir Dalakçı’dan derlediği ve alanın ilgililerinin dikkatine
alanı ilgilendiren ve birçok yönden incelemeye değer bulunan sunduğu bir deyim. Taradığımız belli başlı deyim sözlüklerinde
bu ulusal varlıklar; deyiş güzelliği, anlatım gücü, kavram yer almıyor. “Kızım sana söylüyorum gelinim sen anla!”dan
zenginliği bakımından pek önemli dil yapılarıdır. Bizde eskiden daha farklı bir kullanımı var. Erbaş; kitabında deyimin kullanılış
sav, mesel, tabir diye anılmış olan ve eski, yeni konuşma bağlamı ve anlamıyla ilgili şu açıklamayı yapmış: “Gerek
dillerinde manzum, mensur yazılar arasında kullanılmış ve herhangi bir şeye kızma gerekse yapılacak bir iş veya doğrudan
kullanılmakta bulunan atasözleriyle deyimler; birçok kişi söylenmesinde sakınca duyulan durumlarda, sözü söyleyen
tarafından derlenmiş ve kitap olarak yayımlanmış ise de ne gibi kişi; samimi olduğu, kendine yakın gördüğü birini hedef alır, ona
özelliklere sahip söze atasözü, hangi özelliklere sahip söze istediğini söyler. Verilmek istenilen mesaj böylece yerini bulur,
deyim denmesi gerektiği ciddi olarak incelenmemiştir. Başta olay da büyümemiş olur.” Biraz dolaylı, kapalı bir açıklama.
Şinasi’nin Durub-i Emsal-i Osmaniyye’si olmak üzere bütün “Kişiyi üzecek, incitecek bir uyarı, tenkitin başkasının üzerinde
derlemeler; atasözleri adı altında verilen deyimlerle, deyim adı yapılması durumu” diye açıklayabiliriz deyimin anlamını. Ama
altında verilen atasözleriyle ya da ne atalar sözü ne deyim olan uyarıyı, tenkiti yapan kişi, genellikle sözünü bitirirken bu deyimi
birtakım sözlerle doludur. Bu karışıklık sürüp gitmektedir. Her söyler. Belki mesaj, uyarı sahibini bulmamıştır diye.
iki söz çeşidinin ortak niteliği olan özlü, kalıplaşmış, hoşa giden
bir anlatım aracı olmak; bu sözleri birbirine karıştırmanın
başlıca nedenidir.

7. Bu parçada söz konusu deyimle ilgili aşağıdakilerden


hangisine yer verilmemiştir?
A) Derlendiği kişinin özelliklerine
5. Bu parçaya göre atasözleriyle ilgili aşağıdakilerden
hangisi söylenemez? B) Söz içinde nerede kullanılacağına
2023 TYT

A) Millî özelliğe sahip sözlerdir.


C) Hangi anlam inceliğini içerdiğine
B) Farklı alanlarla ilişkilendirilebilmektedir.
D) Ayırdına varılacak bir başka deyime
C) Toplumu etkileyen olaylardan sonra söylenmiştir.
E) Kim tarafından gündeme getirildiğine
D) Değişik türdeki yazılarda kullanılmaktadır.

E) Kalıplaşmış veciz sözler olarak kabul edilmektedir.

8. Bu parçanın yazarının

I. Ne yazık ki henüz derlenmemiş, yerel ağızlarda


yaşayan o kadar güzel söz varlığı parçaları var ki!
6. Bu parçadan hareketle atasözü ve deyimler üzerine
yapılan çalışmaların eleştirilen yönü aşağıdakilerden
2019 TYT

II. Bir deyimi bilmek kadar ona halkın kullandığı


hangisidir? anlamın dışında yeni anlamlar yüklemek de
A) Evrensel bir yapıya sahip bulunmamaları önemlidir.

B) Ciddi bir incelemeden geçmemiş olmaları III. Benzer gibi görünen deyimlerin arasındaki ince
anlam farkını bilmek gerekir.
C) Özgün bir tutumla ele alınmamaları
ifadelerinden hangilerini söylemesi beklenir?
D) Tekrarların fazla yer alması A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

E) Öznel olarak hazırlanmaları D) II ve III E) I, II ve III

221
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Bilim Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Bilim” konusu ile
ilgilidir.
6  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Uluslararası bilim insanlarından oluşan bir ekip, 3. 3D yazdırma işlemi, bir tür katkılı üretim tekniğidir. Bu
dejeneratif retina hastalıklarının tedavisinde inanılmaz bir teknik; katı bir cismi bir bilgisayar modeline göre katman
2018 TYT

2023 TYT
çalışmaya imza attı. Granada Üniversitesinde yapılan yeni katman, üç boyutlu olarak üretmeyi sağlar. Yani bilgisayar
çalışmada tek bir nano parçacık enjeksiyonuyla yapay bir ortamında bir yazılım kullanarak tasarladığınız veya
retina yaratılarak kör kemirgenlerde görme kaybı onarıldı. tarayarak görüntüsünü bilgisayar ortamına aktardığınız bir
Yaşa bağlı görme kaybı dejenerasyonu, oldukça yaygındır cismin modeli; 3D yazıcılar kullanılarak dakikalar içinde
ve yaşlandıkça kaçınılmaz olduğu düşünülür. Buna elle tutulur, gerçek bir ürün hâlinde elinizde olur. Bu
rağmen belli başlı birkaç araştırmada bu dejenerasyonu sayede günümüzde başka hiçbir üretim yöntemiyle
önleyecek veya en azından yavaşlatacak yöntemler üretilmesi mümkün olmayan bazı geometrik parçalar da
geliştirildi. Yaşa bağlı görme kaybıyla mücadele etmek için üretilebilir.
birçok araştırmacı; retinal fonksiyonlarını onaran
elektrotlar, sensörler veya yapay retinalar üzerinde Bu parçada 3D yazıcılarla ilgili aşağıdakilerden
çalışıyor. Fakat bu protez çözümler; kablolar, kameralar hangisine değinilmemiştir?
ve cerrahi müdahaleler gerektirdiğinden pek ideal değil.
A) Ne tür ürünler oluşturmaya yaradığına
Bu parçaya göre bilimsel çalışmalarla ilgili olarak
B) Tasarlanan cisimleri kısa sürede hazır ettiğine
I. Ekip çalışması, yeni buluşlara imkân vermektedir.
C) Geometrik şekillerin üretiminde kullanıldığına
II. Bilimsel çalışmalar, vaka sayısına göre öncelik
gösterir. D) Zor kabul edilen üretimlere yardımcı olduğuna
III. Hayvanlar, bilimsel çalışmalar için önemli
deneklerdir. E) Kimi madenlerin üretiminde kullanıldığına

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?


A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III

2. Yeni yapılan bir araştırma sayesinde bitkilerin toprak


altında haberleşmek için kullandığı gizli elektrik sinyali
2023 MSÜ

ağını daha iyi anlamak mümkün olabilecek. Bu ağ daha


önce “mycorrhizal fungi” adlı mantarda gözlenmişti. 4. Akıllı sanal asistanlar, her geçen gün yeni yetenekler
Mantar, toprağı bir elektrik devresi gibi kullanıyordu. kazanıyor. Apple, Google, Microsoft ve Amazon gibi
2019 TYT

Fiziksel deneyler ve diferansiyel denklemlere dayanan firmalar bu alanda ciddi bir rekabet içinde. Ev, telefon,
matematiksel modelleri birleştiren araştırmacılar, elektrikle televizyon derken akıllı olmayan hiçbir alet kalmayacak
sinyalleşmenin nasıl gerçekleştiğini inceledi. Bitkilerin tam gibi görünüyor. Alexa adlı akıllı dijital asistanı geliştiren
olarak ne gibi mesajlar ilettiği bilinmiyor. ----. Daha önce Amazon; BMW, Toyota, Ford ve Lamborghini gibi otomobil
gerçekleştirilen deneyleri temel alan çalışmada bu yer altı üreticileriyle anlaşarak otomobillerden Alexa’ya erişimi
mesajlaşma sisteminin nasıl işlediğine bakıldı. Kullanılan mümkün kılacak bir altyapı kurmaya çalışıyor. Böylece
bazı yöntemler yardımıyla bitkilerin aynı toprakta olmasa sesli komutlarla arabanın birçok özelliğini kontrol etmek ve
bile nasıl sinyal iletimi gerçekleştirdiği test edilebiliyor. internete bağlanıp çeşitli işleri halletmek şimdikinden daha
kolay ve mümkün olacak.
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına
göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Hayvanlar âlemindeki iletişim daha anlaşılırdı
A) Niteleyici sözcükler kullanılmıştır.
B) Her şeye rağmen bitkiler, doğal yaşamın bir parçası
olarak önemlidir B) Betimleyici ögeler söz konusudur.
C) Ancak bitkiler bu sayede iletişim kurmak istiyor olabilir
C) Açıklamaya yer verilmiştir.
D) Ama araştırmacıların kendine has doğrularını yabana
atmamak gerekir D) Örneklemeye başvurulmuştur.

E) Araştırmalar çok yönlü devam ettiğinde kesin E) Karşılaştırmadan yararlanılmıştır.


sonuçlara belki ulaşılır

222
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
6
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Normal ışık, bazen dalga gibi bazen de parçacık gibi davranır Bilim, günümüzde en çok kullanılan ve en çok itibar edilen
ve düz bir doğru üzerinde hareket eder. Köşelerin ardındaki ve kavramlardan biridir. Modern yaşamın en güçlü referans
cisimlerin arkasındaki şeyleri göremememiz de ışığın doğrusal noktası bilimdir. Bu kadar güçlü bir kavram olmasına rağmen
yayılmasından kaynaklanır. Fakat olağan dışı koşullar altında bilimin, üzerinde uzlaşılmış bir tanımı bulunmamaktadır. Bilim;
ışık bir sıvı gibi davranış sergileyebilir ve gerçekten de insanın kendisi, yaşadığı evren ve toplumla ilgili hakikate
nesnelerin etrafından akabilir. Fizikçiler, oda sıcaklığında “sıvı ulaşma çabası olarak hep var olmuştur. Bu açıdan bilim bütün
ışık” elde ederek maddenin bu tuhaf hâlini ilk defa erişilebilir toplumlarda var olan bir etkinliktir. Gerek tarihsel süreçteki bilim
kıldılar. Bu madde, hem sıfır sürtünme ve viskoziteye sahip bir anlayışını gerekse modern bilimi, toplumsal bağlamından
süper akışkan hem de zaman zaman maddenin beşinci hâli ayırmak mümkün değildir. Modern bilim anlayışının gelişim
olarak da tanımlanan Bose-Einstein yoğuşması hâlindedir ve serüveni incelendiğinde 16. yüzyılın dönüm noktası olduğu
bu da ışığın nesnelerin etrafından ve köşelerden akmasına görülmektedir. Bu döneme kadar bilgi anlayışı neredeyse bütün
olanak tanır. toplumlarda ilahi bir kaynağa dayandırılmaktadır. Yöntem
olarak tümdengelim esastır. Aydınlanmadan sonra akıl ve olgu
ön plana çıkmış ve bilmenin yöntemi olarak tümevarım geçerli
kabul edilmiştir. Sosyal bilimler ve doğa bilimleri birbirinden
ayrılmıştır. Doğa bilimlerinin yöntemi sosyal bilimlerde de
geçerli kabul edilmiştir. Günümüzde ise gerek Hristiyan Batı’da
gerekse İslam dünyasında sosyal bilimlerde farklı yaklaşımlar
görülmekte ve sosyal bilimlerin yeniden yapılandırılması
ihtiyacı gündeme gelmektedir.

5. Bu parçadan hareketle
2017 ALES

I. Bilimin geldiği nokta, ışığın parçacık gibi davrandığı


durumlarda nesnelerin etrafından dolaşmasını
örnekleyecek düzeydedir.

II. Bilim insanları, ışığın iki farklı türde yayılmasıyla ilgili


örnekler sunabilmektedirler.

III. Işığın bir sıvı gibi akışkanlık gösteren hâline oda


sıcaklığında ulaşılabilmektedir.
7. Bu parçaya göre bilimle ilgili aşağıdakilerden hangisi
yargılarından hangileri çıkarılabilir? söylenemez?
2022 TYT

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve II A) Bilgiye ulaşmanın her dönemde aynı yöntemle olduğu

D) II ve III E) I, II ve III B) Modern yaşamda önemli bir kriter olarak görüldüğü

C) Sadece bir alanla sınırlandırılamayacağı

D) Dinî tutumlara göre farklılıklar gösterdiği

E) Sosyal bilimlerin farklı yaklaşımlara kapı araladığı

6. Bu parçada
2017 ALES

I. Hemen yakınında ışık olmasına rağmen bazı


nesneleri göremememizin nedeni ne olabilir?

II. Işık, Bose-Einstein yoğuşması hâline hangi şartlarda


gelir?

III. Işığın parçacık gibi davranmadığı durumlar,


normalde gözlemlenebilir özellikte midir?
8. Bu parçadaki altı çizili sözle aşağıdaki kavramlardan
sorularından hangilerinin cevabı vardır? hangisi arasında ilişki söz konusudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Tutarlılık B) Evrensellik C) Süreklilik

D) I ve III E) II ve III D) Kanıtlanabilirlik E) Yerellik

223
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Biyogra Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Biyografi” konusu
ile ilgilidir.
7  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Biyografi, çocukların gelişim sürecinde oldukça etkili bir 3. (I) Türk edebiyatında uzun bir geçmişi olan biyografilerde
türdür. Örneğin çocukların genellikle küçük yaşlarda kendi aranan temel nitelik; tarafsız, gerçekçi bir anlatımdır. (II)
2023 TYT

2023 TYT
hayatlarına yön vermede sıkıntı çektikleri bilinmektedir. Bu nedenle objektif bir anlatımın sağlanabilmesi için
Biyografi, toplum tarafından sevilen ve önem verilen biyografinin o kişiyi yakından tanıyan ya da onun üzerine
kişilerin yaşamını içerdiği için öncelikle çocuklara yol araştırma yapan, sağlam bilgilere ulaşmış kişiler
gösterici olabilmesi, kendisini anlama ve tanıma imkânı tarafından oluşturulması gereklidir. (III) Biyografiler
verebilmesi açısından önemlidir. Biyografiler; çocukların tamamen bilgi ve belgeye dayanılarak oluşturulabileceği
toplum tarafından başarılı kabul edilen kişiler hakkında gibi yine gerçeğe bağlı kalmak kaydıyla hikâyeleştirilerek
bilgiler edinmesinde, kendi hayatlarına yön vermesinde de okura sunulabilir. (IV) Olayların anlatımında genellikle
önemli yararlar sağlayacaktır. kronolojik bir sıra takip edilmektedir. (V) Biyografilerde
önemli bir husus da yaşam öyküsü anlatılan kişinin
Bu parçada biyografiyle ilgili asıl anlatılmak istenen benzerlerinden farkının, önemli yanlarının öne çıkarılması
aşağıdakilerden hangisidir? gereğidir.
A) Biyografilerden olumsuz örnekler çıkarılmalıdır.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden
sonra “Başka bir ifadeyle nesnellik, bilgi ve belgeye bağlı
B) Her biyografiden alınacak dersler vardır. olma, gerçeklerin çarpıtılmamış olması bu türde aranan
en önemli özelliklerdir.” cümlesi getirilebilir?
C) Çocuklar, biyografi okuyarak kişiliklerini şekillendirir.
A) I B) II C) III D) IV E) V
D) Yazınsal türler içinde en faydalı tür biyografidir.

E) Çocuklara, örnek olabilecek kişilerin biyografileri


okutulmalıdır.

2. Aziz Sancar, 1946 senesinde Mardin’in Savur ilçesinde


dünyaya geldi. İlk ve orta öğrenimini Savur ve Mardin’de
2023 TYT

tamamladı. Sonrasında İstanbul Üniversitesi Tıp


Fakültesinde eğitim gördü. Savur’da iki sene doktor olarak
çalıştıktan sonra Teksas Üniversitesinde doktorasını, DNA
onarımı üzerine yaptı. Yale Üniversitesinde yine DNA
onarımı dalında doçentlik tezini tamamladı.
1982 senesinde UNC Chapel Hill’de biyokimya ve 4. Biyografi bir anlatı türü olmasının yanı sıra sinema, tiyatro
biyofizik alanlarında çalıştı. Burada DNA onarımı, hücre gibi türlere de uygulanmasıyla uzunca bir zamandır
2023 TYT

dizilimi, kanser tedavisi ve biyolojik saat üzerinde çalıştı. yaratıcı ve okurun en çok buluştuğu yollardan biridir. Tarih,
288 makale ve 33 kitap yayımladı. ABD Ulusal Bilimler gerçeklik, birey algısındaki değişim; biyografi türünü
Akademisine seçilen ilk ABD’li Türk olarak tanınır. etkilediği kadar biyografi de bu değişimin yaratılmasına
Hücrelerin hasar gören DNA’ları nasıl onardığını ve katkı sağlamıştır. Bugün ve geçmiş, gerçek ve hakikat,
genetik bilgisini koruduğunu haritalandıran araştırmaları görünen ve saklanan, bilinç ve bilinç dışı ama en çok
sayesinde 2015 Nobel Kimya Ödülü’nü kazanmıştır. gerçek ve kurgu karşıtlıkları biyografiyi çağdaş yazının en
tartışmalı alanlarından biri yapmıştır. 20. yüzyıla hâkim
Bu parçada Aziz Sancar ile ilgili olarak olan bu tartışmalar, Rus biçimcileri ve yapısalcılarla
aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? birlikte metnin, yazarın ve okurun yeniden
yorumlanmasıyla başlar. Aynı zamanda gerçek, kimlik,
A) Memleketinde bir süre doktorluk yaptığına benlik, ideoloji gibi kavramlar da yeniden yorumlanır.

B) Üretken bir akademisyen olduğuna Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi


yoktur?
C) Nobel Ödülü’nü alan ilk Türk olduğuna
A) Açıklama B) Karşılaştırma
D) DNA üzerine çalışmalarının bulunduğuna
C) Çoğullaştırma D) Terim kullanma
E) Alanında başarılı görüldüğüne
E) Betimleme

224
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
7
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Kâzım Koyuncu’yla tanışmam, tümüyle bir tesadüfe dayanır 1960’lı yıllarda başlayan sinema yolculuğunda birçok filmde rol
aslında. 1995 yılında Ankara’da kurduğumuz Radyo Arkadaş’ın alan Türkan Şoray, Türk sinemasının “Sultan”ı olarak kabul
kapısını çaldı, “Yeni bir grubumuz var, size kasetimizi getirdik.” edilmektedir. Güzelliği ve oyunculuğuyla izleyenleri büyüleyen
diyerek girdi içeri. Gececiydim, o gün tesadüfen oradaydım. Şoray, kariyeri boyunca zirvede kalmayı başarmıştır.
Çay içtik, sohbet ettik, kaseti dinledik ve akabinde yayına aldık. Komediden drama kadar farklı türlerdeki rolleriyle seyirciyi
Zuğaşi Berepe’nin ilk albümüydü elindeki, dinlediğimiz anda büyülemeyi başarmıştır. Halit Şoray ve Meliha Şoray’ın kızı
sevdik. Kâzım yayında, müziğinden ziyade Karadeniz sevgisini olarak 28 Haziran 1945’te İstanbul’da doğan Türkan Şoray,
ve orada yapılmak istenenleri anlattı uzun uzun. Asıl derdi okul yaşamına Rami Taş İlkokulunda başladı. İkametlerini
oydu. “Şarkılar orada, onlar kendini anlatır zaten.” dedi ve sürekli değiştirmelerinden dolayı farklı okullarda okumak
sadece sözleri Türkçeye çevirdi. Mütevazı ve samimiydi. zorunda kalan Şoray, ilköğrenimini Feriköy İlkokulunda
İçinden geleni yapıyordu. Hep öyle kaldı. Hepimiz için özel tamamladı. Ailevi ve maddi sıkıntılar, onu çok farklı bir mecraya
olmasının sebebi bu belki de. Yalansız, riyasız olması... Benim sürükledi. Anne ve babasının boşanması sonrasında
için bir sebep daha var: Bilmediğim, kendimi uzak hissettiğim Karagümrük’teki Sarmaşık Sokak’a taşınmaları ve ev sahibinin
bir kültürün kapılarını sonuna kadar açtı bana. Bugün yıllarca kızı Emel Yıldız’la tanışmaları onun Yeşilçam’a adım atmasına
yanına yaklaşmadığım Karadeniz müziğine biraz olsun yakınlık vesile oldu. Nisan Heper’in asistanı olan Türker İnanoğlu,
duyuyorsam Kâzım Koyuncu’nun ve açtığı yoldan ilerleyenlerin Şoray’ı keşfetmişti ve Köyde Bir Kız Sevdim adlı film için Emel
sayesinde. Koyuncu, öz müziğini özünü bozmadan Yıldız’la anlaşmalarına rağmen kendisine şans verdi.
gelenekselin dışına çıkardı ve tekdüzelikten uzaklaştırdı.

7. Bu parçadan hareketle Türkan Şoray ile ilgili


aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
2022 TYT

5. Bu parçadan hareketle Kâzım Koyuncu ile ilgili


aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Oyunculuğunun etkileyici bulunduğu
2022 TYT

A) Karadeniz müziğine özel ilgi duyduğu


B) Başarısız bir öğrencilik yaşamı olduğu
B) Davranışlarında içten olduğu
C) Yaşama tutunmak için gayret gösterdiği
C) Tanıyanlar tarafından ilgi gördüğü
D) Karşısına çıkan fırsatı değerlendirdiği
D) Yerel tınıları, Batı tarzı müzikle sentezlediği
E) Maddi problemler yaşadığı
E) Müziğiyle insanları etkilediği

8. Bu parçadan hareketle
2017 ALES

6. Bu parçada geçen “özünü bozmadan gelenekselin dışına I. Her başarının altında birilerinin koruyuculuğu vardır.
çıkarmak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden
2021 TYT

hangisidir? II. Çocuklar, anne babalarının sahip olduğu sanatsal


A) Sözüyle ezgisi uyum içinde olmak yetiyi içselleştirir.

B) İçeriğiyle kalıcılığı yakalayabilmek III. Yaşam, sürprizlere açık yönüyle geleceği var etmeyi
sağlar.
C) Yerel özellikleri ön plana çıkarmak
yargılarından hangileri söylenebilir?
D) Aslına sadık kalarak çağdaşlaştırmak A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

E) Evrensel müziği örnek kabul etmek D) I ve III E) II ve III

225
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Canlılar Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Canlılar” konusu ile
ilgilidir.
8  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Yaygın kanının aksine toprak solucanları ikiye 3. (I) Kendilerine özgü birtakım anatomik özellikler içeren
bölündüklerinde iki ayrı solucana dönüşmez. atlar, yüksek seviyelerde protein ve vitamine ihtiyaç
2023 TYT

2023 TYT
Dış görünüşlerinden anlaşılması güç olsa da bu duymaktadır. (II) Her at aynı olmadığından beslenme
solucanların baş ve kuyruk bölümleri bulunur. Ayrıca alışkanlıklarında da değişiklikler görülebilmektedir.
solucanların vücudunda hafif şişkin ve diğer kısımlardan (III) Özellikle genç ve sağlam atların beslenmesi, taze
daha açık renkteki clitellum adında segmentsiz bir bölüm saman meralarıyla sağlanmalıdır; yaşlı ve ağır işlerde
vardır. Clitellum, vücudun ortasının baş bölümüne daha kullanılan atlar ise yüksek seviyelerde protein içeren
yakın kısmında bulunur ve yalnızca belirli bir olgunluğa besinlerle beslenmelidir. (IV) Kepek, şeker pancarı,
erişmiş solucanlarda bulunur. Solucan baş ve clitellum buğday, yulaf, kıyılmış saman ve arpa atın beslenmesini
bölümlerinin bütünlüğü bozulmadan kuyruk kısmından desteklemek için kullanılmaktadır; ayrıca atın ağırlığını
bölündüğünde yenilenme ile yeni bir kuyruk oluşturabilir. artırmak için tahıllar tercih edilmektedir. (V) Atın, özellikle
Ancak ayrılan kuyruktan yeni bir baş çıkmaz. Solucanlar bir dönem göçebe kültüre sahip Türkler için ne denli
bu sayede avcılarından kurtulmak için kuyruklarını geride önemli olduğu yadsınamaz bir gerçektir.
bırakıp kaçabilir.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi
Bu parçaya göre toprak solucanlarıyla ilgili düşüncenin akışını bozmaktadır?
aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
A) Kuyruklarını saldırı amaçlı kullanmaktadır.

B) Bir solucandan, bölünmeyle birden fazla solucan


türemektedir.

C) Bazı yönleriyle kendini yenileme özelliğine sahiptir.

D) Mevsimsel değişimlere göre savunma sistemleri


değişir.

E) Toprağın havalanmasına katkı sağlayan en önemli


canlılardır.

2. Arılar tarafından kullanılan kaynağın türüne göre ballar,


çiçek balı ve salgı balı olarak ikiye ayrılır. Çiçek balı, 4. Muhabbet kuşlarının boyu, ortalama 18 santimetre ve
bitkilerin çiçeklerinde bulunan nektarların toplanmasıyla, kiloları da ortalama olarak 40 gramdır. Muhabbet
2019 TYT

salgı balı ise böceklerin bitki üzerinde bıraktıkları kuşlarının ana renkleri genellikle karın ve but
salgıların toplanmasıyla üretilir. Çam balı üretim sürecinin bölgesindedir. Geri kalan kısımları desenli ve farklı
başoyuncusu, halk arasında “çam pamuklu biti”, “çam renklerdedir. Muhabbet kuşlarının büyük bir kısmının
pamuklu koşnili”, “basra” ya da “balsıra böceği” isimleriyle kuyruk tüyünün uçları mavi renklidir. Gagaları da zeytin
anılan Marchalina hellenica türü parazitik bir kabuklu bittir. yeşili rengindedir. Muhabbet kuşlarının renkleri;
Doğal yaşam alanı Türkiye ve Yunanistan olan bu bite yaşadıkları ortama, kalıtsal bozukluk ve değişikliklere göre
bazı İtalyan adalarında da rastlandığı raporlanmıştır. farklılaşabilmektedir. Evcil olarak yetişen muhabbet
En çok kızılçam, sarıçam ve fıstık çamı gibi türlere kuşlarında menekşe rengi, gri, alaca ve mavi gibi renkler
dadanan bu bit; ağaç boyunca tırmanırken bulduğu kabuk görülmesi muhtemeldir. Muhabbet kuşlarının tüyleri, özel
çatlaklarından bitkinin iletim demetlerine erişerek öz yapıları nedeniyle mor ötesi ışık altında floresan özelliği
suyunu emer. İhtiyacı olan proteinleri karşıladıktan sonra gösterebilmektedir.
kalanını dışkılar. Daha sonra çam balına dönüşecek
şekerce zengin bu artığa “bal şebnemi” adı verilir. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
Bu parçada aşağıdakilerden hangisine açıklık
getirilmemiştir? A) Sayısal veriler kullanılmıştır.
A) Balların kaç kategoride ele alındığına B) Betimlemeye yer verilmiştir.
B) Çiçek balının nasıl oluştuğuna
C) Çoğullaştırmalar vardır.
C) Ağaç türlerinin bal tüketimi üzerindeki etkisine
D) Açıklamadan yararlanılmıştır.
D) Parazitik bitlerin nerelerde görüldüğüne
E) Tartışmacı bir üslup söz konusudur.
E) Bal şebneminin ne olduğuna

226
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
8
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Sonbahar gelip hava serinlediğinde ihtiyatlı sincapları bir telaş Su ayıları, bilimsel adıyla tardigradlar, dünyanın hemen her
sarar. Bulabildikleri kadar sert kabuklu yemişi toprağa gömerek yerinde sessiz sedasız yaşayıp elektron mikroskoplarıyla elde
yiyecek bulmanın zor olacağı kış mevsimine hazırlık yaparlar. edilen sevimli mi korkutucu mu olduğuna karar vermesi zor
Kış için yiyecek depolayan canlıların bazıları yiyeceklerinin görüntülerinin yanı sıra uç koşullara karşı sıra dışı
tamamını tek bir yerde saklar. Ancak birçok sincap türü dayanıklılıkları ve bunun hücre düzeyindeki temelleri hakkında
muhtemel hırsızlık vakalarına önlem olarak stokunu parçalara sundukları yeni bilgilerle özellikle son yıllarda popüler bilim
ayırarak saklar. Gömdükleri yiyecekleri bulurken sincapların gündeminde hayli ses getiren mikroskobik hayvanlar. İlk
sadece koku duyularına güvendikleri düşünülüyordu. Ancak görüşte kurgu ürünüymüş izlenimi uyandırabilen bu tuhaf
güncel araştırmalar, sincapların birbirine çok yakın canlılar, son yıllarda bilim dünyasının belki de en popüler
konumlanmış stoklardan sadece kendilerine ait olanları maskotu olmakla kalmayıp giderek daha fazla araştırmaya
açtıklarını ortaya çıkardı. Bu durum, sincapların yiyecek konu oluyor. Su ayılarını popüler bilim gündeminde ön plana
gömerken uzamsal ipuçlarından da faydalandıklarını gösteriyor. çıkaran en önemli özellikleri çok çeşitli uç koşullara karşı sıra
Gelişmiş olaysal bellekleri, koku duyusunun işe yaramadığı kar dışı biçimde dayanıklılık göstermeleri. Bu aynı zamanda dünya
altındaki yiyeceklerini bulmada sincaplara avantaj sağlıyor. üzerinde çok geniş bir yayılım göstermelerinin de bir sebebi.
Kendilerini izleyen türdeşlerini kandırmak için kazdıkları sahte Bilinen 1100’ün üzerinde su ayısı türü var. Çoğu tür; kara
depoları da uzun süre hatırlayabilen sincapların yaşadıkları yosunlarının, likenlerin ve alglerin öz sularını emerek
bölgenin detaylı zihinsel haritasını çıkarabildiği düşünülüyor. beslenirken bazı türler hem bitkileri hem de başka hayvanları
Sincapların her bir depolama ünitesine farklı türde yiyecek yiyerek besleniyor. Başka su ayılarını avlayan türler bile var.
saklaması da bir süre sonra küçük depolarının yerlerini Su ayılarının önemli bir bölümü karasal ortamlarda yaşıyor. Su
hatırlamalarını kolaylaştırıyor. Sakladıkları yiyecekleri bulmada ayısı olarak adlandırılmalarının sebebiyse yaşamsal
%95 başarı gösteren sincaplar, bulamadıkları tohumlarla etkinliklerini sürdürmek için vücutlarını çevreleyen ince bir su
doğaya yeni ağaçlar kazandırıyor. tabakasına ihtiyaç duymaları.

5. Bu parçadan hareketle sincaplarla ilgili aşağıdakilerin 7. Bu parçada su ayılarıyla ilgili aşağıdakilerden


hangisine ulaşılamaz? hangisine değinilmemiştir?
2023 TYT

2023 TYT

A) Sergiledikleri davranışlarının bir amacı vardır. A) Bilim dünyasının ilgisini çektiğine

B) Belirli seviyede bilinçleri bulunmaktadır. B) Çok özel aletlerle görüntülenebildiğine

C) Koku alma kabiliyetleri gelişmiştir. C) Suda yaşayan canlılar olduğuna

D) Yardımlaşma duygusuyla hareket etmektedirler. D) Çok sayıda türünün bulunduğuna

E) Stratejik hareket etme kabiliyetlerine sahiptirler. E) Şaşırtıcı derecede dayanıklı oluşlarına

6. Bu parçaya göre sincapların topladıkları yemişleri 8. Bu parçada su ayılarıyla ilgili aşağıdaki sorulardan
farklı yerlere gömmelerinin nedeni aşağıdakilerden hangisinin cevabı yoktur?
2015 YGS
2021 ALES

hangisidir? A) Yaklaşık olarak ne kadar su ayısı türü var?


A) Çok farklı mekânları sahiplenme istekleri
B) Besin ihtiyaçlarını nasıl karşılamaktadırlar?
B) Açlık duygusunu nerede bastıracağını bilmemeleri
C) Su ayısı, ismini hangi özelliklerinden dolayı
C) Kolay erişim düşüncesiyle hareket etmeleri almaktadırlar?

D) Doğanın devinimine katkı sağlamaları D) Canlılıklarını kaç yıl sürdürebilmektedirler?

E) Muhtemel hırsızlık olaylarına karşı tedbirli olmaları E) Dünya üzerinde geniş bir yayılım göstermelerinin
sebebi nedir?

227
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Coğrafya Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Coğrafya” konusu
ile ilgilidir.
9  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Dalgalar, dünya üzerindeki toprak ve suların farklı ısınması 3. Bulutun bir bölgesinde biriken elektrik yükleri büyük
sonucu oluşan rüzgârların deniz yüzeyinde esmesiyle boyutlara ulaşınca bulut ile yer arasında ya da iki bulut
2023 TYT

2023 MSÜ
meydana gelir. Deniz dalgalarındaki güç; dalga yüksekliği, arasında şimşekler ve gök gürültüsüyle birlikte bir
dalga hareketi, dalga boyu ve su yoğunluğu ile belirlenir. boşalma olayı gerçekleşir. Yıldırım terimi, genellikle yere
Dalga yüksekliği ise rüzgâr hızı, rüzgârın esme zamanı, ulaşan boşalmalar için kullanılır. ----. Hemen ardından bu
esen rüzgârın suya olan mesafesi ve su derinliğine bağlıdır. kanal içinde, en iletken kesimlerin kıvrımlarını izleyerek
Genellikle büyük dalgalardan daha çok enerji elde edilir. zikzaklar çizen dönüş boşalmaları gerçekleşir. Bu durum,
Deniz dalgalarından enerji elde edilmesi konusunda ilk yüksek yerlere daha çok yıldırım düşmesini açıklar. Bütün
çalışmayı 1892 yılında A. W. Stahl yapmıştır. Günümüzde bu olay, saniyenin yaklaşık onda beşi ya da altısı kadar bir
dünyanın değişik merkezlerinde bu konuda araştırmalar sürede olup biter. Toprağa, ortalama olarak saniyede yüz
yapılıp prototipler geliştiriliyor. Dalgalardan enerji elde eden kadar yıldırım düşer. Fırtına boşalmalarında,
tüm sistemler deniz yüzeyinde ya da deniz yüzeyine yakın kümülonimbusün başlıca bölgelerinin her biri için ortalama
kurulur. Bu sistemler, dalganın geliş yönüne dik ya da paralel yirmi coulomb düşer. Demek ki biriken enerji azdır ama
kurulmalarına ve enerjiyi dönüştürme biçimlerine göre büyük potansiyel farkları ve boşalmanın çok kısa sürmesi
farklılaşabilir. nedeniyle çok büyük yıkıcı etkileri olabilir.

Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına
söylenebilir? göre, aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Dalgaların enerjisini almak, denize zarar verebilir. A) Her toplumda aynı şekilde adlandırılmayan yıldırımlar
B) İnsan, yaptığı her değişiklikle doğaya zarar ürperti oluşturacak denli de etkileyicidir
vermektedir. B) Elektrik boşalması bazen tehlikeli sonuçlara da yol
C) Doğal devinim, farklı bakış açısıyla fırsata açabilir
dönüştürülebilir. C) Düştüğünü gördüğünüz anda ağaçlık alanlardan
D) Denize kıyısı olan kentler, sanayi şehrine uzaklaşmalısınız
dönüşmektedir. D) Önce buluttan toprağa doğru iyonlaşmış bir kanal
E) Deniz çalışmaları bir yerden sonra tıkanmaya oluşur
başlamıştır. E) Bu hareketlilik ve etkileşim, gözle de görülebilir

2. Eskişehir’de yer alan mağaralardan Beyyayla Düdeni,


şehrin kuzeyindeki Beyyayla köyünün 1,5 kilometre 4. Türkiye’nin en yüksek doruğu olan Ağrı Dağı, 5137 metre
2020 ALES

kuzeybatısında yer alıyor. Yüksek bir bölgede bulunan yüksekliği olan sönmüş bir volkandır. Doğu Anadolu
2019 TYT

Beyyayla Düdeni Mağarası’nın içinde yer altı deresi, göller volkan dizisi üzerinde yükselen bu dağ; Türk, İran ve
ve yer yer damla taş şekilleri bulunuyor. Mağaradan çıkan Ermenistan sınır kavşağında yer alır. Kuzeyinde Iğdır
sular, 8 metrelik bir düşüş yaparak Düden Deresi’nin Ovası, güneyde Doğubayazıt Ovası, güneydoğusunda ise
başlangıcını oluşturuyor. Ayrıca mağarada büyük koloniler sönmüş bir volkan olan Küçük Ağrı Dağı yükselir.
hâlinde bulunan yarasalar, mağaranın önemini daha da Büyük Ağrı ve Küçük Ağrı volkan dağları arasında ise
arttırıyor. Eskişehir’de yer alan bir diğer tescillenmiş Serdar Bulağı Platosu yer alır. Sönmüş iki volkan dağlarını
mağara olan Kara Mağara ise Alpu ilçesine bağlı birbirine bağlayan bu lav platosu 2.600 metre
Karacaören Mahallesi sınırları içerisinde bulunuyor. yüksekliktedir. Genel itibarıyla Ağrı Dağı, muhteşem bir
Fosil bir mağara olan Kara Mağara’da sarkıt, dikit, sütun görünüşe sahiptir. 1.188 metrekare alan üzerindeki
ve duvar damla taşları bulunuyor. Ayrıca Sakarya Nehri ve tepesinde 160 metre düzlük bulunmaktadır. Burası yaz kış
Gökçekaya Barajı’na bakan yamaç üzerinde bulunan buzlarla kaplıdır. Urartuların İbrani dilinde ve Batı
mağara, güzel bir manzaraya sahip. dillerinde Ağrı Dağı’nın adı, Ararat olarak geçmektedir.

Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi sözü edilen Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi
mağaraların özelliklerinden biri değildir? söylenemez?
A) Farklı geometrik şekillerin yer alması A) Açıklamaya yer verilmiştir.

B) Korunma amaçlı kullanılması B) Sayısal verilerden yararlanılmıştır.

C) Görsel açıdan beğenilmesi C) Benzerlik ilişkisi söz konusudur.

D) Bazı canlıların toplu yaşam alanı olması D) Öznel yargı bulunmaktadır.

E) Yer altı sularının ve göllerin bulunması E) Karşılaştırma yapılmıştır.

228
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
9
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Çöllerde ve kumsallardaki kum taneciklerinin oluşturduğu Yer kabuğunun oluşması esnasında magma, yüzeye çıkar ve
şekiller, kendiliğinden düzenlenme olgusunun doğadaki en ilgi katılaşır. Bununla beraber ortaya çıkan yeryüzü şekilleri
çekici örneklerindendir. Bu şekiller, rüzgârın zemindeki kum eşliğinde bunların altında kalmış olan katmanlar kayaçları
tanecikleri üzerine uyguladığı kuvvetin etkisiyle oluşur. Bir kum oluşturur. Tabii bu süreç içerisinde çevre şartları da yer
tanesinin rüzgârın etkisiyle nasıl hareket edeceğini üç kuvvet almaktadır. Yağmur, rüzgâr, akarsu aşındırması, sel, yüksek
belirler. Kütle çekim kuvveti, taneciğin zemin üzerinde sabit sıcaklık ve basınç gibi faktörlerin etkisi üzerinden kayaçların
kalmasını sağlayan kuvvettir. Rüzgâr, estiği doğrultuda kum oluşumu sağlanır. Tam olarak tanımlamak gerekirse kayaç,
taneciğinin sürüklenmesini sağlar. Ayrıca rüzgâr kum yapısında birçok değişik mineral madde bulunduran yer
taneciğinin yüzeyinde hareket ederken oluşan basınç farkı, kabuğundaki en büyük kaya parçaları bütünüdür. Aynı sıcak ve
taneciğin üzerine -uçakların kanadında oluşana benzer şekilde- soğuk değişimleri ile beraber çevresel faktörlerin sürece dâhil
bir kaldırma kuvvetinin etki etmesine neden olur. Kum edilmesiyle yer kabuğu, kayaçların oluşumuna katkı
taneciğinin rüzgârın etkisiyle ne kadar yükseleceğini ve ne sağlamaktadır. Yüksek sıcaklıkla beraber ayrıca basınç
kadar uzağa taşınacağını kütlesi, şekli ve yoğunluğu ile üzerinden yaşanan soğuma, kayaçları oluşturur. Özellikle
rüzgârın hızı belirler. Örneğin yoğunluğu ve kütlesi büyük olan mineral kaynakları üzerinde günümüzde önemli bir yere
kum taneleri ancak zemin üzerinde yuvarlanarak sürüklenebilir. sahiptir. Bu sebepten pek çok farklı sektör için üretim
Bazı tanecikler ise kaldırma kuvvetinin etkisiyle biraz yükselir, konusunda ciddi bir yeri vardır. Gündelik yaşamın içerisinde
kısa bir süre havada kaldıktan sonra tekrar yere düşer. Çok kullanılan birbirinden farklı ürünler, kayaçların ham madde
küçük tanecikler ise daha yüksek ve daha uzak mesafelere olarak kullanılmasıyla elde edilir.
taşınır. Taneciklerin hareketindeki bu farklılıklar; simetrik
olmayan, dalga şeklinde kum tepelerinin oluşmasına neden
olur.

5. Bu parçaya göre kum tepelerinin oluşumuyla ilgili 7. Bu parçada aşağıdakilerin hangisine değinilmemiştir?
2023 TYT

olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Magmanın yüzeye nasıl çıktığına


2023 TYT

A) Oluşumu için milyonlarca yıl gerekmektedir.


B) Aşındırmanın doğa olayları sonucunda gerçekleştiğine
B) Yağış almayan iklimlerde görülmektedir.
C) Farklı minerallerin aynı yapı içinde yer aldığına
C) Sahil kenarlarında daha çok görülmektedir.
D) Magmanın sıcaklığının doğal sulara eş olduğuna
D) Birbirlerine simetrik olmaktadır.
E) Sıcaklıkla basınç arasında bir ilişki olduğuna
E) Dış etkenlerle oluşmaktadır.

6. Bu parçaya göre
Bu parçada
2018 TYT

8.
I. Dalga şeklinde oluşan kum tepeleriyle kum
2020 ALES

tanecikleri arasında ilgi vardır. I. Kayaçların oluşmasında ne tür etkenler vardır?

II. Bir taneciğin yüzeyde durağan hâlde kalmasını II. Kayaçların oluşum aşamasında doğaya salınan
sağlayan faktörden söz edilebilir. zararlı gazlar nelerdir?

III. Rüzgârın oluşturduğu basınç farkı, havadaki III. Kayaçlarla günlük yaşam arasında herhangi bir bağ
uçakların dengesini sağlamaktadır. var mıdır?

yargılarından hangilerine ulaşılabilir? sorularından hangilerinin cevabı yoktur?


A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve II E) II ve III D) II ve III E) I ve III

229
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Çocuk Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Çocuk” konusu ile
ilgilidir.
10  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. “Çocuk, insanın babasıdır.” denilerek çocuğa verilen önem 3. (I) İki çocuk annesi bir yetişkin olarak on yıllık annelik
dile getirilmiştir. Bedensel, bilişsel, toplumsal gelişim deneyimimde o kadar büyük bir ruhsal değişim geçirdim ki

2023 TYT
içindeki çocuklar; gelişimlerini tam olarak istenen düzeyde anlatmaya nereden başlasam bilemiyorum. (II) Zaman
tamamlamak için kimi araçlara ve ortamlara gereksinim zaman bizim için yazıyorum bazılarını; bilgilenelim,
duyarlar. Özellikle somut işlem dönemi, gelişim için öğrenelim, yalnız sanmayalım kendimizi diye. (III) Çünkü
önemlidir. Bu dönem 7 ile 11 yaş arasını kapsamaktadır. insan bütün bunları yaşarken sadece kendini böyle tuhaf
Çocuklukta 7 yaş okuryazar olmaya başlama yaşı olup zannediyor ama öyle değil işte. (IV) Yaşadığımız her şey,
11-12 yaş ise dil edinim sürecinin tamamlandığı yaştır. insan olma deneyiminin içinde bir bilinç akışının eşsiz bir
Çocuklara bu dönemde sunulan ders içi ve ders dışı parçası ve bu deneyim bir sürü insana dokunabiliyor.
materyallerin, çocukların dilsel gelişimine büyük katkı (V) Ben çocuklarıma rehberlik yapıyorum sanırken onların
sağladığı yadsınamaz bir gerçektir. Kitaplar, sunulan bu bana rehberlik yaptığını anladığım çok zamanım oldu.
materyallerin başında yer almaktadır. İyi bir okur olmamız, (VI) Bir acının içinden geçerken, sıcacık sarılmalarıyla
okuma alışkanlığı kazanmamız, okuryazar olma “Anne üzülme, her şey geçer, çok şükür bir aradayız.” ya
yaşımızdaki nitelikli kitapların varlığıyla olası hâle da “Anne herkes hata yapabilir, sen az önce hata yaptın
gelmektedir. ve ben seni affediyorum.” derlerken ya da “Ruh, insanın
yaşaması için gerekli olan enerjidir ve ben benimkinden
Bu parçada yazar aşağıdakilerden hangisini sana veremem sen kendi enerjini yükselt.” derlerken bana
vurgulamaktadır? rehberlik ediyorlar aslında.
A) Okumanın herhangi bir sınırının olmadığını
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
B) Sürekliliğin okumanın ilk şartı kabul edildiğini
A) II B) III C) IV D) V E) VI
C) Her kitabın her okura hitap etmediğini

D) İlk dönem okumaların nitelikli olması gerektiğini

E) Kitapla kurulan bağın zamanla oluştuğunu

2. Ahlaki, toplumsal norm ve değerler, çocuğun zihnine


erken yaşlardan itibaren yerleşir. Çocuğa bu değerlerin 4. Çocukları fazla korumak, onlara zarar veriyor.
2023 TYT

aktarılmasında ebeveyn kadar aile büyüklerinin de önemli Guelph-Humber Üniversitesi eğitim görevlilerinden olan
bir görev üstlendiği göz önüne alındığında dede-nine- Psikoterapist Lindsay Barton, insanların genellikle sinirli
torun birlikteliğinin mutlaka ebeveynlerin de sürekli olumlu olduklarını ifade etmekten korktuklarını belirtiyor ve
paylaşımlarıyla pekiştirilmesi gerekmektedir. Ancak bir aile ekliyor: “Sinirle alakalı olan duyguları hemen bastırma gibi
dayanışması içindeki aile büyükleriyle çocuğun sosyal bir istek var. Böyle yapıldığı zaman çocuk, sinirli olmanın
kişiliğinin pekişmesi sağlanmaktadır. Sevgi, saygı, ne demek olduğunu ve bu süreci nasıl geçireceğini
hoşgörü, fedakârlık, dayanışma gibi kavramların ailede bilemiyor.” Barton şunu da söylüyor: “Eskiden çocuklar
biçimlenmesiyle toplumsal kültürün ana formları da yeni yanlış bir şey yaptığında onları dürtmek normal sayılırdı.
nesillerde benimsenmektedir. Bu benimsemenin derin ve Aslında çocukları fiziksel yollarla disipline etmeye
önemli olmasında aile üyelerinin yakın ve sürekli ilişki çalışmak da bir çeşit kötü duyguları tolere edememenin
içerisinde olmalarının payı büyüktür. bir göstergesiydi. Bu da gösteriyor ki kötü duygulara
kesinlikle tahammülümüz yok. En basit göstergesi ise
Bu parçadan hareketle eğitimle ilgili aşağıdakilerden ağlayan bir bebek gördüğümüzde bir an önce susmasını
hangisi söylenemez? istememiz.”

A) Aile içindeki yardımlaşma düşüncesi, sosyal kişilik Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangileri
üzerinde etkilidir. vardır?

B) Doğumla birlikte eğitim de başlamaktadır. A) Tanık gösterme - örneklendirme

C) Ebeveynler, çocuk eğitiminde başkalarının B) Açıklama - tanımlama


müdahalesini kabul etmemelidirler.
C) Öyküleme - betimleme
D) Saygı ve sevgi gibi kavramlar, aile içinde şekillendirilir.
D) Tartışma - karşılaştırma
E) Çocuğun göreceği olumlu paylaşımlar, öğrenmeyi de
pekiştirmektedir. E) Tanık gösterme - öyküleme

230
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
10
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Eminim sen de en az bir kere fark etmişsindir çocukların bilgiyi Çocuk işçiliği; “on sekiz yaşının altındakilere fiziksel, mental,
ne kadar saf bir şekilde taşıdıklarını, sünger gibi emdiklerini ve ahlaki açıdan zarar veren ve onları eğitimden yoksun bırakarak
neyi görürse onu anında kopyaladıklarını. Hatta bazen bilgece zedeleyen, istismar eden bir çalıştırma biçimi” olarak ifade
konuştuklarını... Atalarımız, boşuna “Çocuktan al haberi!” edilebilir. ILO’ya (Dünya Çalışma Örgütü) göre de on sekiz
dememiş. Bu atasözü, sadece evlerde konuşulan dedikoduları yaşından küçük yaşta bazı şartlarda çalışanlara “çalışan
aktaran afacan çocuklara mal edilmemeli bana göre. Çocuk çocuk” ve bu çalışma biçimine de “çocuk işçiliği” denilmektedir.
dediğin varlık, insanın küçüğü değil asla! O daha farklı, özel ve ILO, çocuk tarafından yapılan her işi çocuk işçiliği olarak
eşsiz bir varlık. Bunu daha derinden anlayan birçok yazar, saymamaktadır. Eğer çocuğun çalıştırıldığı o iş; çocuğun
psikolog ve ruh bilimci de mevzuya böyle bakıp çocukluğa ruhsal, fiziksel, sosyal gelişimini olumsuz yönde etkiliyorsa
vedayı ya sanat eserleriyle yücelterek ya da yaşam sürecinin bunu bir tür sömürü olarak nitelendirmektedir. ILO; yaş şartını
bir önemli basamağı olarak ilmek ilmek işleyip anlatıyor. esas olarak 18 yaş belirlemişse de çok sıkı koşullara bağlı
Çocuklar dedikoduları taşıdıkları için değil evrenin en gizli olarak 16’ya kadar, gelişmekte olan ülkeler için istisnai işlerde
kadim bilgilerini yeri geldiğinde taşı gediğine koyarcasına 14’e kadar, “hafif işler” için 12 yaşa kadar kabul edebilmektedir.
aktardıkları için, yetişkinlerden daha bilge oldukları için
söylenmiş bu atasözleri.

7. Bu parçaya göre ILO için aşağıdakilerden hangisi


yanlıştır?
5. Bu parçada çocuklarla ilgili aşağıdakilerden hangisine
değinilmemiştir? A) Çocuk işçiliğinde yaşla birlikte başka ölçütleri de
2023 TYT

değerlendirmektedir.
A) Bilgiyi katışıksız bir biçimde ilettiklerine
B) Çocuğun herhangi bir alandaki gelişimini olumsuz
B) Pratik bir öğrenme kabiliyetlerinin olduğuna etkileyen işleri onaylamamaktadır.
C) Küçüklük algısının çocuklar için yanlış anlaşılmaması C) Çocuğu eğitimden geri bırakan çalışma şekline karşı
gerektiğine durmaktadır.
D) Yazarlardan ve bilim insanlarından daha bilgili D) Çocuk işçiliği konusunda yaşı, genelgeçer bir ölçüt
olduklarına kabul etmektedir.
E) Gizemli bir biçimde evrene ait farklı bilgileri E) 18 yaş altı çalışmaların hepsini çocuk işçiliği olarak
aktardıklarına görmemektedir.

8. Bu parçada, açıklamaya dayalı metinlerde anlaşılırlığı


6. Bu parçaya göre psikologların çocukluk dönemini ele sağlamak için önerilen
almalarının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
2021 ALES

I. Aktarılan bilginin kaynağı belirtilebilir.


A) Öğrenme kabiliyetinin hızlı geliştiği dönem olması
II. Anlaşılmayı kolaylaştıracak açıklamalar kullanılabilir.
B) Çocukların sahip olduğu özelliklerle eşsiz bir varlık
oluşu III. Özellikle belirtilmek istenen sözler, çeşitli yöntemlerle
öne çıkarılabilir.
C) Anne babaların çocuklarına özen göstermeleri
tavsiyelerinden hangileri kullanılmıştır?
D) Konuşmayla birlikte ilklerin yaşanması
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III
E) Zihinsel kirlenmenin henüz yaşanmamış olması
D) II ve III E) I, II ve III

231
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Deneme Metni Testi


 Bu testte yer alan soruların metinleri “Deneme Metni”
konusu ile ilgilidir.
11  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Kitap eleştirisi yazıları, genellikle kuramsal boyutları ve 3. Çocukluğumda yazarlık, benim için gökteki yıldızlar
felsefi derinlikleriyle sıradan okuyucuya soğuk gelen bir gibiydi. ----. Ben bir yazarla ancak üniversite yıllarında
2023 TYT

2023 MSÜ
yüze sahiptir. Aslında okuyucudan çok, yazarlar için tanışmıştım. Belki böylesi benim yazı kaderime büyük
yazılmıştır. Bu tür metinlerde yazar ele aldığı kitaptan katkı sağlayan ve derin ivmeler kazandıran, özlemlerin
hareketle başka metinler oluşturur, kavramlar geliştirir, tutuşturduğu bir yazı aşkının da doğmasının başat nedeni
sorgulamaya girer ve kitabı yatay boyutlarına ayırır. sayılabilir. Yazarlığa nasıl ulaşılmaz, erişilmez bir anlam
İlgilileri dışında okuyanı olmayan metinlerdir ve ele alınan yüklüyorsam yazı da aynı minval üzere bir değerdir benim
kitaba okuyucu dikkat kesilmez. Kitap tanıtım yazıları ise için. Her zaman su gibi akan, arı duru bir hâlde yazdığım
doğrudan okuyucuya yöneliktir. Tanıtılan kitabın merak söylense de bu metinlerin başına oturmam zorlu süreçler
uyandıran bölümleri, paragrafları ya da onunla ilintili metin sonucu olur. Kelimelerin, cümlelerin öylece akması,
pasajları tanıtım yazısına yerleştirilir. Keyifli, dikkat yazının bir bütünlük hâlinde birden oluşması; bu da bir
uyandırıcı ve okumaya teşvik edici yazılardır. kaderdir. Sonrasında üzerinde çalışmalar yaparım.

Bu parçadan hareketle kitap eleştirisi metinleriyle ilgili Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına
aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Okurun kitaba olan merakını artırmaktadır. A) Bir yazarı ancak yazdığı eserle tanırsınız

B) Eleştiriyi sevmeyen yazarlarca hoş B) Yazı ve eser arasındaki bağı sağlıklı kurmalı
karşılanmamaktadır.
C) Şimdi yazarlar, her daim okurlarla buluşuyor
C) Uzun bir yazım sürecinde ortaya konmaktadır.
D) Her çocuk, okul döneminde bir yazarı tanımış olmalıdır
D) Normal bir okuyucu tarafından sıkıcı görülen
metinlerdir. E) Biz çocukların yıldızlara uzanan kimi hayalleri vardı

E) Yayınevlerinin özen gösterdiği bir yazı türüdür.

2. Okumayan insandan korkuyorsanız haklı bir sebebiniz var


demektir. İsnat, ispat, mesnet ve kaynak gibi kavramların
2023 TYT

dünyamızdan çekilmesi demek ancak zihinsel yer çekimi


kanununun yok olup gitmesi anlamına gelir. Okumayanlar
bir süre ellerinde kitap taşıyarak kültürlü insan profili
çizmeye çalıştılarsa da bu çok uzun sürmedi. Dijital ve
mekanik aygıtlar, taşımalı kitap dönemini kapattı.
Şimdi insanın dönüp de gençlere “Hiç olmazsa
koltuğunuzun altında kitap taşıyın.” diyesi geliyor. 4. Fantastik kurgularda öne çıkan karanlık, modern yapının
Meğer o bile bir tutunma biçimiymiş. Kitaplar, yalnız mükemmellik gerekçesinde açılması planlanan bir gedik
2023 TYT

insanların hayat içerisinde yürüme rampası gibi görülüyor gibi karşımıza çıkar. Modern akıl, karanlığı ancak yapay
şimdilerde. Memleket meselelerini konuşurken ya da bir aydınlatma ile yırtar. Fantastik ise her aydınlığın içinde
derinlikli dinî ya da felsefi tartışmalar yapılırken kitap bir karanlık, her karanlığın içinde de bir aydınlık olduğu
okuyan zihinlere ayrılmış bir sandalye yoktur. bilinciyle hareket eder. Bundan dolayı fantastik için
“günlük gerçekliği yırtan, gerçeklikteki yırtılma” ifadeleri
Bu parçada aşağıdakilerden hangisine kullanılır. Onun burada yaptığı tek şey, mükemmellik
değinilmemiştir? kavramı ile dalga geçmektir aslında. Mükemmel yoktur,
herkes biraz şeytandır ve her şeytanın meleksi kanatları
A) Okumayan insanların iletişiminin zayıfladığına vardır. Gölge, karanlığın aydınlığa bakan yanında görünür.
İyi bir rehber olmasıyla gölge, içinde ışığı taşır. Hristiyan
B) Kitap okumayandan çekinmenin kimi nedenleri terminolojideki Lucifer (şeytan) sözcüğünün ışık taşıyan
bulunduğuna anlamına gelmesi gibi...

C) Bazı kavramları kullanmamanın etkisine Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi


yoktur?
D) Teknolojik gelişmelerin kitap taşımayı olumsuz
etkilediğine A) Açıklama B) Benzetme C) Karşılaştırma

E) Kitap taşımanın bir tutunma biçimi olduğuna D) Sayıp dökme E) Tanık gösterme

232
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
11
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Yazar; bir öyküyü oluştururken hikâyeyi kimin anlatacağını, Hepimiz, dünyanın bir merkezi olduğu düşüncesini çok fazla
nasıl anlatacağını, kahramanın dünyayı, eşyayı nasıl önemsiyoruz. Oysa yazı yazmak için bizi yıllarca bir odaya
algıladığını belirler. Bu tasarı; yazarın anlatımda, metinde bir kapatan şey tam tersi bir güvendir; bir gün yazdıklarımızın
odak belirlemesinden başka bir şey değildir. Yazar, odağını okunup anlaşılacağına çünkü insanların dünyanın her yerinde
oluşturduktan sonra bu zaviyeden hikâyesini anlatır. Yazarın en birbirlerine benzediklerine ilişkin bir inançtır bu. Ama bu
hayati tercihi budur: Olayı kimin gözüyle anlatacaktır? Bu -kendimden ve babamın yazdıklarından biliyorum- kenarda
seçim, aynı zamanda yazarın tarafını ve öyküden beklentilerini olmanın, dışarıda kalmanın öfkesiyle yaralı, dertli bir
de belirler. Çünkü öyküyü kimin bakış açısından anlatacağını iyimserliktir. Dostoyevski’nin bütün hayatı boyunca Batı’ya karşı
bu beklentileri doğrultusunda oluşturur. Bir anne kız hissettiği aşk ve nefret duygularını pek çok kereler kendi
vedalaşmasını anlatacak öykücü için annenin bakışı seçilirse içimde de hissettim. Ama ondan asıl öğrendiğim şey, asıl
öykünün farklı, kızın gözünden anlatılırsa farklı bir hâl alacağı iyimserlik kaynağı, bu büyük yazarın Batı ile aşk ve nefret
açıktır. Yazar hangi duyguyu vermek istiyorsa o anlatıcıyı ilişkisinden yola çıkıp onların ötesinde kurduğu bambaşka bir
seçer. âlem oldu.

5. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi bir yazarın 7. Bu parçadaki altı çizili sözle
sergileyeceği tutumlardan biri değildir?
2016 YGS

I. evrensellik,
A) Yakın çevresinden tanıdığı birkaç insanın özelliklerini
kahramanına aktarma
II. özgünlük,
B) Ben anlatıcı tekniğini kullanarak eserini oluşturma
III. özlülük
C) Asıl anlatmak istediği konuya göre çevre betimlemesi
yapma kavramlarından hangileri ilişkilendirilebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) Öykü karakterleri arasından birini öne çıkarma
D) I ve II E) II ve III
E) Okuru şaşırtmak için sürprizlere yönelme

6. Bu parçadaki altı çizili sözcüğü anlamca 8. Bu parçadan aşağıdakilerin hangisine ulaşılabilir?


karşılayabilecek bir kullanım aşağıdakilerin
2022 TYT

2023 TYT

hangisinde vardır? A) Her nefret, beraberinde sonsuz bir kırgınlığı getirir.


A) Bir probleme hangi açıdan baktığın, çözüm adına çok B) Duygular, insanın farklı bir dünya kurmasını
önemlidir. sağlamaktadır.
B) Bir yanlışın izini silerken bir şeyleri de tecrübe C) Aşk, sadece nefret duygusunun geliştirdiği bir
hanesine yazmak lazım. duygudur.
C) Okurun ihtiyacını karşılayabilecek bir eser arayışı D) Aşkın olmadığı hiçbir yerde sevgi de olmaz.
içinde olmalısın.
E) Yazmanın büyüsü, ömür boyu devam eder.
D) Öykünün evrensel bir dili olduğu tartışılmaz bir
gerçektir.

E) Yazarın dünyasında evrilen olaylar, kendi gerçekliği


içinde sunulur.

233
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Deniz Altı Canlıları Testi


 Bu testte yer alan soruların metinleri “Deniz Altı Canlıları”
konusu ile ilgilidir.
12  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. 100 metre ve altı derinliklerin keşfi yüksek maliyet ve 2. Plankton; deniz, okyanus, dere ve akarsu gibi sulak
gelişmiş teknoloji gerektirdiği için derinliği 3,8 kilometreye alanda yaşayabilen tek hücreli canlıların genel adıdır.

2023 TYT
ulaşan sırlarla dolu deniz altı yaşamına henüz tam olarak Çünkü denizde var olan besin zincirinin ilk halkasını
ulaşamıyoruz. Erişim konusundaki bu yetersizliğimiz, oluşturuyorlar. Yani denizdeki plankton miktarı azalırsa
çeşitliliğin az olduğu gibi yanlış bir fikri doğurmamalı. onunla beslenen küçük balıkların da sayısı azalacak,
Bilinen deniz canlılarının sadece %2’si açık denizlerde doğal olarak küçük balıklarla beslenen balina gibi devasa
yaşarken %98’i eğlence amaçlı dalış yapanların krallığı büyüklükteki balıklar bile besin bulamadığı için giderek
olan sahillerde yaşıyor. Şaşırtıcı çeşitliliğe sahip olan bu yok olacak. Sudaki canlılığın devamını sağlamanın
bilinmeyenin en büyük ve en değişmez kuralını yanında planktonlar tarafından atmosfere bırakılan bazı
görmezden geliyoruz: ortak yaşama saygı. maddeler, havadaki oksijenle birleşerek sülfatı meydana
getiriyor. Sülfat ise atmosferde bulunan su buharının
Bu parçada yazarın deniz altı yaşamıyla ilgili olarak yoğunlaşmasında önemli bir maddedir. Üstelik planktonlar,
tıpkı karadaki bitkiler gibi güneş ışığını doğrudan
I. Yüz metreden daha derinlerdeki yaşamın kullanarak fotosentez yapar. Havadaki karbondioksidi
incelenmesi için yüksek maliyetli çalışmaların kullanarak nefes alabilmemiz için ihtiyaç duyduğumuz
gerektiği oksijeni üretir, karbondioksit miktarını azaltarak havayı
temizler.
II. Derin denizlerdeki yaşama erişim zorluğunun
çeşitliliğin azlığı yargısına ulaştırmaması gerektiği Bu parçadan hareketle planktonlar ile ilgili
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
III. Dalgıçların etkinlik alanında var olan deniz A) Deniz canlılarının beslenmesinde önemli bir yere
canlılarının yaşam alanlarına saygı gösterilmesi sahiptir.
gerektiği
B) Balık neslinin eksilmesine bağlı olarak azalma
uyarılarından hangileri vardır? yaşamaktadır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
C) Farklı türdeki balıkların beslenmesini dolaylı olarak
D) I ve III E) I, II ve III etkilemektedir.

D) Bıraktıkları bazı maddeler sayesinde doğadaki


devinime katkı sağlamaktadır.

E) Fotosentez yapabilme yönüyle bitkilerle benzerlikleri


vardır.

3. (I) Mürekkep balıkları kadar olmasa da kamuflaj ile kendini


savunan yüzlerce balık türü mevcuttur hatta bazılarını
2023 TYT

kendimiz birkaç metrelik su altı dalışlarında bile


görebilmekteyiz. (II) Örneğin kaya balığı, mercanlar ve
kayalıklar arasında gizlenebilmektedir. (III) Benzer bir
balık olan taş balığı da kaya balığının okyanuslarda
bulunan zehirli hâli olarak düşünülebilir. (IV) Benzer bir
stratejiyi ahtapotlarda da görebilmekteyiz. (V) Bir diğer
gizlenme ustası ise denizatıdır, iyi yüzücüler olmadıkları
ancak ufak yapıda oldukları için iyi saklanmak onlar için
önemlidir.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden


sonra, düşüncenin akışına göre, “Rengi ve yapısı
neredeyse kaya gibi göründüğünden çok yakına
gelmedikçe fark edilmemektedir.” cümlesi getirilebilir?
A) I B) II C) III D) IV E) V

234
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
12
4. Okyanus ve denizlerde yayılış gösteren “aurelia aurita” 6. Bu parçada altı çizili bölümle ilgili olarak
türü; Atlantik Okyanusu, Pasifik Okyanusu, Hint Okyanusu

2018 ALES
ve Türkiye’de Ege, Karadeniz, Marmara ve Akdeniz’de I. Okuyucunun konudan habersiz olma olasılığı
bulunur. Zehirsiz denizanalarından olan bu tür; genellikle olmadığı vurgulanmıştır.
denizlerin kirli bölgelerinde, deniz kıyılarında görülür.
Nadiren acı sularda da bulunabilir. Aurelia aurita üyelerinin II. Kendinden önceki bir cümleyi gerektirecek bir işaret
yüzlercesi hatta binlercesi bir arada sığlık yerlerde yayılış sıfatı ile başlatılmıştır.
gösterir. Bu şekilde oluşturdukları yığınlar, ağ atımını III. Günlük yaşam ile anlatılacak kavram arasında ilişki
zorlaştırdığından balıkçılık menfi etkilenmektedir. Geniş kurmak için kullanılmıştır.
sığ alanlarda yaşayanları fırtınalarla karaya
vurduklarından sahiller de hem görüntü itibarıyla hem de yargılarından hangileri söylenebilir?
çürümeleri esnasında kötü koku yaymaları nedeniyle hoş
olmayan durumlar ortaya çıkmaktadır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

Bu parçada aurelia aurita türü denizanalarının D) I ve III E) II ve III


oluşturduğu olumsuz durumlar

I. Tanık gösterme, 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

II. Örneklendirme, I. Dünya genelinde okyanuslarda çok sayıda farklı köpek


balığı türü bulunuyor. Bunların bazıları sıcak suda
III. Soyutlama yaşarken diğerleri soğuk, buzlu suları seviyor. Köpek
balıkları çok büyük olabilmelerine ve keskin dişleri
yöntemlerinden hangileriyle dile getirilmiştir? olmasına rağmen çoğunluğu insanlar için zararsızdır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II II. Köpek balıklarının dişleri bizimkiler gibi, kendileri için
çok önemlidir. Dişleri olmadan yemek yiyemezler, bu
D) I ve III E) II ve III nedenle hayatta kalmak için dişlerine ihtiyaçları vardır.
Dişleri çok sayıda sıra hâlinde dizilmiştir. Bir tanesi
kazara çıkarsa bir diğeri onun yerine çıkar. Böylece
köpek balıkları asla dişsiz kalmaz.

7. Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi


5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. söylenebilir?
2019 TYT

A) Köpek balıklarının iki özelliği birbiriyle ilişkilendirilerek


Bu yaz muhakkak kulağınıza çalınmıştır, derin su kütlelerinde anlatılmıştır.
ve onun içerisindeki büyük canlı ya da cansız varlıklardan aşırı
derecede korkmak üzerine ortaya çıkan bir duygu durumu var. B) Köpekbalıklarının yaşama alanlarıyla ilgili bilgiler kısa
Hatta bu duygu durumunun literatürde bir de adı var: cümlelerle verilmiştir.
talassofobi yani derin su kütlelerinde kalmak korkusu. Bu
korku, koyu renk denizlerde, insanları taşıyan büyük gemilerin C) İnsan ve köpek balığı dişlerinin işleviyle ilgili iki benzer
çok az bulunduğu büyük okyanuslarda özellikle depreşen bir konu üzerine yazılmıştır.
panik duygusuyla kendini belli ediyor. Hatta öyle ki bazen
D) Bir su canlısının genelde neden zararsız olduğunu
büyük su kütlelerinin içerisindeki insanların ya da diğer devasa
anlatan iki benzer parçadır.
canlıların ne kadar küçük kaldıklarını gösteren büyük resimler
bile bu korkuyu tetikleyebiliyor. E) İlki genel anlamlı bir konuyla ilgiliyken ikincisi bu
konunun alt başlığıyla ilgilidir.

8. Bu parçalarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi


doğrudur?
A) İlk parçada yakın anlamlı sözcükler yer almaktadır.
5. Bu parçaya göre talassofobi ile ilgili olarak İkinci parçada “çıkar” sözcüğü, iki yerde de aynı
anlamdadır.
2018 TYT

I. Bilimsel adı olan bir duygu hâlidir.


B) İlk parçada karşılaştırma yapılmıştır. İkinci parçada
II. Görsel materyallerle bile harekete geçebilmektedir. kesinlik bildiren sözcük kullanılmıştır.

C) İlk parçada karşıt durumlara yer verilmiştir. İkinci


III. Gerçek dünyada karşılığı olmayan bir korkudur. parçada tanık göstermeden yararlanılmıştır.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir? D) İlk parçada bir cümlede birden çok anlatım bozukluğu
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II vardır. İkinci parçada tüm eylemler anlamca olumludur.

E) İlk parçada olasılık anlamlı bir sözcük kullanılmıştır.


D) I ve III E) I, II ve III İkinci parçada cümleler birbirinden bağımsız
kurgulanmıştır.

235
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Dil Bilimi Testi


 Bu testte yer alan soruların metinleri “Dil Bilimi” konusu
ile ilgilidir.
13  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Dil bilimde işlevci yaklaşım, farklı iletişim bağlamlarında 3. (I) Anneler, çocuklarına sütleri ve sevgileriyle beraber
dilin rolünü ve işlevlerini betimlemeye çalışan ve iletişime onlar kadar güzel, onlar kadar besleyici bir şey daha
2020 TYT

2023 TYT
dayanan bir yaklaşım olarak betimlenmektedir. Bu verirler: dil. (II) Dil, analardan öğrenildiği için bir insanın
yaklaşımda dilin insanların birbirleriyle olan etkileşimlerinde kendi diline ana dili denilir. (III) Bir dili bilmek demek;
anlam oluşturmasına nasıl olanak sağladığı konuşulanı, yazılanı anlamak ve bizzat konuşmak ve
araştırılmaktadır ancak dilde anlam her zaman açıkça yazmak demektir. (IV) İdeal, bir dilde kullanılan bütün
belirlenememektedir. Bireylerin iletişimlerinde temel olan kelime ve deyimleri bilmektir. (V) İşte o zaman, insan
dilsel anlatımların betimlenmesinde biçimi göz ardı geniş duygu ve düşünce dünyasına rahatça açılabilir.
etmemek gerekir. İşlevsel bakış açısıyla bakıldığında (VI) Bundan dolayı okullarda dil öğrenimine büyük önem
çevremizde var olan her şey, dilin alanına girmektedir. verilmesi gerekir.

I. Yöresine göre kelimelerin sahip olduğu anlamlar ve Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
kullanılış biçimleri numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
II. Kelime hazinesiyle sağlıklı iletişim arasındaki bağ

III. Yapım ve çekim eklerinin birbirlerinden farklı


kullanımı

Yukarıdakilerden hangileri bu sözleri söyleyen kişinin


çalışma alanına girer?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

4. Adli dil bilim; suçun yazılı ve sözlü deliller yoluyla


incelenmesini sağlayan, söz konusu incelemeyi birtakım
2018 MSÜ

dil bilimsel analiz ve ölçüm yöntemleriyle gerçekleştiren


2. Bir milletin yüzyıllar boyunca edindiği bilgi, dil sayesinde
bir bilim dalıdır. Adli dil bilim, ülkemizde üzgünüm ki henüz
nesilden nesile aktarılır. Konuşma dili tabirleri, ata
2019 TYT

gelişmeyi bekleyen bir suç araştırma alanıdır ve alana


hazinesidir. Bundan dolayı okuma yazma bilmeyen Türk
dair atılacak her türlü adım, ülkemizde birey haklarının
halkının bir sağduyuya, bir hayat görüşüne sahip olması;
korunması ve adaletin sağlanması için inanın elzemdir.
konuşma dilinin zenginliğinden ileri gelir. Fakat yazı dili ve
John Olsson, adli dil bilimin ortaya çıkış serüvenini
onun mahsulü olan kitap, sözlü kültürden çok daha zengin
açıklarken adli dil bilimin kullandığı “yazar kimliği tespiti”
ve emin bir kaynaktır. Kitap okuyanın bilgisi kadar
yönteminin Eski Yunan’a dayandığını ifade eder. Zira
konuşması da başka türlü olur. Bir memlekette kitap
birbirini intihal ile suçlayan Eski Yunan oyun yazarlarından
kültürü ne kadar zenginse günlük konuşma da o kadar
beri yazar kimliği tespiti çalışmaları, çalışmacıları çokça
zengin olur. Derin kültür, konuşmayla değil kitaplarla elde
düşünmeye sevk eden ve bu nedenle zihinleri yoran bir
edilir, yüzlerce kitapla... Kültürlü bir insanın dili ve kelime
süreç olmuştur.
kadrosu, okuduğu kitaplara göre değişir.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak
Bu parçanın yazarının aşağıdakilerden hangisini
söylemesi beklenemez?
I. Alıntının anlam kaybına uğramadan başka sözlerle
A) Ataların sözleri, kitaplardaki bilgilerden daha kalıcıdır. aktarılması sağlanmıştır.

B) Dilini kaybeden toplumlar, millî değerlerini de yitirmeye II. Yazarın duygularından arınmış, herkese hitap eden
başlar. nesnel bir anlatım tercih edilmiştir.

C) Büyüklerimizin kültürel mirası, dil sayesinde bize kadar III. Anlaşılırlığı sağlamak amacıyla parçaya tanımlama
gelmektedir. yapılarak başlanmıştır.

D) Kitap okuma, dilsel gelişmeye katkı sağlamaktadır. yargılarından hangileri doğrudur?


A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) İnsan, okuduğu kitapların zihin dünyasına göre
şekillenir.
D) I ve III E) II ve III

236
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
13
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Çocukların bir dili edinebilmeleri için yalnızca dil girdisi almaları Yeni kavramlar için yeni kelimelerin icadı ile Türkçeye girmiş,
yetmez. Örneğin kendisine ister teypten ister yüz yüze yerleşmiş yabancı kökenli kelimeleri tasfiye etmeyi birbirine
oturularak sürekli bir şeyler anlatılması, çocuğun dili edinmesini karıştırmamak gerekir. Bugün bizim ilim, teknik, edebiyat, sanat
sağlamaz. Çocuğun dili bildirişim içinde duyması gerekir. Bu, ve felsefe sahalarında binlerce yeni kelimeye ihtiyacımız vardır.
bir yandan çocuğun duyduğu sesleri çevresinde bulunan dış Bunların Türkçe köklerden türetilmesi elbette iyi olur. Bunu
dünya nesne ve olgularıyla bağlayabilmesini yani seslerle yapacak olanlar desteklenmelidir. Türkçede bulunmayan bir
nesneler arasında bağıntı kurabilmesini olanaklı kılar; bir kavrama Türkçe karşılık bularak Türk kültürüne mal etmek,
yandan da söylenenlerin bir şey anlatmak, yapmak ya da övülmeye değer bir hizmettir. Bu suretle Türkçe yeni bir kelime
yaptırmak için kullanıldığını öğrenmesini sağlar. Ancak bu yolla ve kavram kazanmış olur. Fakat bunu yaparken Türk dilinde
----. Yani dil edinimi doğrudan doğruya bildirişim edinimiyle iç yaşayan kelimeleri yabancı diye tasfiyeye kalkmak düşünce
içe işlemektedir. Bu aynı zamanda çocuğun dili dinlemesinin akışını sekteye uğratmak, dile sımsıkı bağlı olan duygu ve
yetmediği, kendisinin de dili kullanarak bu beceriyi edinmesi düşünce sistemini zedelemek demektir. Dilimizi
gerektiği anlamına gelir. Çocuk, ana dilinin değişik yapı ve fakirleştirmemeli, zenginleştirmeliyiz.
kullanım özelliklerini öğrenmeyi çevresindeki insanlarla
bildirişime girerek ve okula başladıktan sonra okuyarak
sürdürür.

7. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine


ulaşılabilir?
2023 TYT

A) Zengin kelime hazinesine sahip dille bilim yapmak


daha kolaydır.
5. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine
B) Dilden yabancı sözcüklerin atılması, gelişmişliğin
ulaşılamaz?
2023 TYT

göstergesidir.
A) Dil bildirimleri etkileşim içinde öğrenilir.
C) Dildeki her yabancı kelimeye Türkçe karşılık
B) Dil öğrenmenin yanında dili kullanmayı da öğrenmek bulunmalıdır.
gerekir.
D) Dile müdahale etmek, dilin ruhuna aykırı bir tutumdur.
C) Dil, sadece uyarılara maruz kalınarak tam olarak
öğrenilmez. E) Türkçe olmayan kelimelerle bilim yapmak, zaman
kaybına neden olur.
D) Dil, kullanıldıkça gelişim göstermektedir.

E) Gerçek anlamda dil öğrenimi, örgün öğretimle başlar.

8. Bu parçadaki altı çizili sözü anlamca karşılayabilecek


bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardır?
2022 TYT

A) Dilin kendine özgü o geniş evreninde hareket ederken


çok dikkat edilmelidir.
6. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına
B) Son eserinde dikkat çeken bazı yanlışlıkları temizleme
göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
2023 MSÜ

ihtiyacı duymuş.
A) çocuk hem dili öğrenir hem de dili kullanmayı
C) Bir dil bilimcinin dile bakışıyla tıp adamının dile bakışı
B) çocuk, anne babasıyla iletişimden heyecan duyar bir yerde örtüşmek zorundadır.

C) sevimli bir konuşmaya sahip olunur D) Kelimeleri bir kuyumcu hassasiyetiyle eserine damıtan
bir şair, geleceğe kalmayı da hak ediyordur.
D) dilimizin zenginliği nesillere aktarılır
E) Toplumsal hafızanın dil sayesinde depolanıp nesilden
E) farklı insanların ilgisini çekmek kolaydır nesile aktarıldığı unutulmamalıdır.

237
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Edebiyat Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Edebiyat” konusu
ile ilgilidir.
14  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Çocukluk günlerini XIX. yüzyılın sonlarına doğru herkese 3. Eserleri elliden fazla dile çevrilen Japon ve dünya
nasip olmayacak bir şansla Boğaziçi’nde geçiren edebiyatında yeri unutulmazlar arasına giren Haruki

2023 TYT
Abdülhak Şinasi Hisar’ın edebî kişiliğinin ağırlık noktasını Murakami, tüm zamanların en üretken yazarı olarak bilinir.
doğrudan doğruya mazinin hikâyesi meydana Gençliğinde eşiyle birlikte bir caz kulübü işleten yazar,
getirmektedir. Çağdaşı olan Cumhuriyet Dönemi 7 yıl boyunca bu işte çalışmıştır. Yazma isteğinin ise bir
yazarlarının birçoğu memlekette gerçekleşmekte olan gün beyzbol maçı izlerken bir anda oluştuğunu söylemiş,
modernleşme macerasını büyük bir heyecanla hikâye tüm başarılı kitaplarını bu karardan sonra kaleme almıştır.
ederken o tam tersine geçmiş zaman peşinde Murakami’nin bilinen en ilginç yönü ise yemek konulu
koşmaktadır. Maziyi anlatırken hem Türk milletinin rüyalarıdır. Kâbus derecesinde olan bu rüyalarda ünlü
Boğaziçi’nde asırlar boyu süren hayat maceraları sonunda yazar; tırtıllardan yapılmış pastalar, içi panda dolu pilavlar
oluşan Boğaziçi medeniyetinin güzelliklerini ilk kez ve yılan etinden yapılmış yemekler görüyormuş. Bu
keşfeder hem de içinde yaşadığı zamandan uzaklaşarak rüyaları görmeye ise birkaç yıl boyunca devam etmiş.
daha güzel ve anlamlı bulduğu geçmiş zamana sığınır. Ayrıca tam bir disiplin hastasıymış. Akşam 21.00’de yatıp
sabahın 04.00’ünde uyanıyormuş. Günün 5-6 saatini ise
Bu parçada Abdülhak Şinasi Hisar’la ilgili aralıksız yazı yazmaya ayırırmış.
aşağıdakilerden hangisi anlatılmaktadır?
Bu parçadan hareketle Haruki Murakami ile ilgili
A) Modernleşme temasına niçin rağbet etmediği
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
B) Seçtiği konuyu hangi yöntemlerle geliştirdiği A) Ulusal ve evrensel bir yazar olarak bilinmektedir.

C) Çağdaşlarına göre neden farklı bir üslup kullandığı B) Çalışkanlığıyla ve ortaya koyduğu eserleriyle dikkat
çekmiştir.
D) Yaşamının ilk yıllarının eserlerinde nasıl yer aldığı
C) Okurlarıyla sağlıklı bir iletişim kurmaktadır.
E) Yazınsal kimliğini hangi konular üzerine bina ettiği
D) Yazarlığa başlaması, alakasız bir zamanda gelen
ilhamla olmuştur.

E) Başarılı olmasında disiplinli çalışmasının rolü vardır.

4. Yazıda yazarın iddiasını ille de kesinliğe ulaştırması


(I) Öyküsü olan yazar için kip örneği önemsizdir çünkü beklenemez. Ortaya koyduğu mevzu üzerine düşünüyor
2020 TYT

2.
yaşanmış olana kip biçilemez. (II) Ellemenin, müdahale olması bile yeterlidir. Bu sesli düşünmeden bizim haberdar
2023 TYT

etmenin kurgu alanına kayıyor olması doğrudur fakat bir olmamızı isteyebilir. Ancak bu sesli düşüncede bile bize
anlatı ile bir öykü arasındaki fark çizgisinin üzerinde silik iletilen bir şey olmalı, yazar bu niyetle düşüncelerini
bir şekilde yazan sözcük kurgudur. (III) Kurgulanmamış bizimle paylaşmalıdır. Değilse bunu yazmak için bir
şey bir anlatı iken kurguya maruz kalan öyküleşmiş gerekçesi kalmaz. Yani bir yazının öncelikle söyleyeceği
demektir. (IV) Nihayetinde kurgulansın kurgulanmasın, bir şey olmalı ve biz de okur olarak bu şeyin peşinden
anlatılması gerekli olan hikâyelerde sayfalara aktarılan gitmeliyiz. Oysa son günlerde düzyazılarda ilginç, tuhaf,
anlatılar okuyucuyu hemen kuşatıverir. (V) Bir savaş anlaşılmaz bir tutum gözlenmekte. Bu tür yazıların ortak
dramı, aşk kırıklığı, hayal içinde hayal, trajik aile özelliği hiçbir şey anlatmamaları ve anlaşılmaz, ağır
sarsıntıları, egemen odakların gölgesindeki gölge hayatlar, yazılar olması. Çözümleyici, açıklayıcı, aktarıcı ve
itilmiş ve sindirilmiş kadınlar, çocuk hayalleri, ölümün aydınlatıcı olması gereken bu yazılar, her nedense
sindiği tükenmiş ortamlar, umutlarını sırtlanmış yeni imgeler ve metaforlarla anlamı kapatma, öznelleştirme ve
yaşamlar vs. okuyucunun kendisini ve çevresini yazının öznesini bağlamından kopartıp her yöne
bütünleştirebildiği temalardır. çekilebilecek bir şirazesizliğe ve savrukluğa dönüştü.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi


sonra “Onun zamanı bellidir ve eylem sonlarına vardır?
kurgulanmış, ellenmiş bir ek koymak öykünün ruhunu ve A) Tartışma B) Öyküleme C) Betimleme
asaletini zedeler; neyse odur öykü.” cümlesi getirilebilir?
A) I B) II C) III D) IV E) V D) Tanımlama E) Alıntılama

238
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
14
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Zaman ve mekân, roman türünün temel yapısını oluşturan Türk edebiyatında münhasır şairlerimizden biri de hiç kuşkusuz
unsurlardandır. Anlatıdaki etkin görevleriyle bu iki unsur, Özdemir Asaf’tır. Neden? Çünkü o tam anlamıyla duyguları ile
kurgusal metnin yapısal bütünlüğüne katkı sağlar. Zamana ve yaşadığı şarkıları seslendiren, kalben kabullendiğini serlevha
mekâna yüklenen anlamlarla hem anlatı kişileri karakterize eden bir şairdi. Okuduğunuz hangi şiiri yüreğinizde bir sızı ya
edilir hem de olay örgüsü okurun dikkatine ayrıntılı olarak da heyecan uyandırmaz ki? Eğer kalbiniz etten ve kandan ise
sunulur. Anlatı türlerinde zaman, olaya bir tür yataklık görevi o sözlerin etkilememesi mümkün değil. Şairin asıl adı Halit
yapar. Mekân ise daha çok karakterlerin üzerinde geliştiği, Özdemir Arun’dur. Yazın hayatına başladığı yıllarda, dergilerde
büyüdüğü, eylemde bulunduğu ve kendini gerçekleştirdiği Özdemir Özden ismini kullanmış. Bunun sebebi ise “r” harfini
sorunsal nitelikli bir yer olma özelliği gösterir. Bu yönleriyle söyleyememesiymiş. Ancak daha sonra Oktay Akbal ona
kurgusal metnin gelişimine zemin hazırlayan bu iki unsur, babasının adını kullanmayı önermiş ve o günden sonra,
roman türü çerçevesinde ortaya çıkan değerlendirmeler için Özdemir Asaf ismini kullanmaya başlamış. Sempatik tavırlarıyla
önemli bir hareket noktası oluşturur. Romanın gelişimiyle insanlar üzerinde hep olumlu izlenim bırakan Özdemir Asaf’ın
birlikte türe getirilen yeni yaklaşımlar arasında zaman ve pek bilinmeyen bir başka özelliği ise gençlik yıllarında bir futbol
mekâna yönelik dikkatler önemli yer tutar. Modern romanın kulübünde futbol oynamasıdır.
ortaya çıkışıyla da mekân ve özellikle de zaman, romanın
temel unsurları içinde ayırt edici bir işlev üstlenir.
Eleştirmenlerin türe yönelik yaklaşımlarında söz konusu
unsurların romandaki etkin yapısına ve belirleyici özelliğine
vurgu yapılır. Böylelikle bu iki unsurun işlevselliğine farklı bakış
açılarıyla yorumlar getirilir.

7. Bu parçaya göre Özdemir Asaf’la ilgili


2017 ALES

I. Sahip olduğu duygusallık, eserlerinde


5. Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen hissedilmektedir.
aşağıdakilerden hangisidir?
2023 TYT

II. Sanatçı kişiliğinin oluşumunda babasının etkisi


A) Zaman ve olayın birbirini aynı ölçüde etkilemesi
olmuştur.
B) Olayların zaman içerisinde değişkenlik göstermesi
III. Eserleri, etkileyici bir nitelik taşımaktadır.
C) Zamanın, olayların oluşumunu besleyen kaynak olması
yargılarından hangileri söylenebilir?
D) Tekdüze olayların farklı zamanlarda meydana gelmesi A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

E) Zamanın akışının olaylarla sıkça kesilmesi D) I ve III E) II ve III

6. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine


değinilmemiştir?
2023 TYT

8. Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen


A) Romanın birden fazla yapı unsuru olduğuna
aşağıdakilerden hangisidir?
2023 TYT

B) Anlatı kişileriyle mekân arasında ilişkinin varlığına A) Duygusal konulara ilgi duyması

C) Romanın gelişimiyle birlikte romana yaklaşımların da B) Acıklı olaylardan çok fazla etkilenmesi
değiştiğine
C) İçine sinmeyen hiçbir konuda konuşmaması
D) Karakterleri etkileyen birden fazla mekânın
bulunduğuna D) Doğaya sevgi ve şefkatle bakması

E) Modern romanda zamanın ayırt edici işlevi olduğuna E) İçselleştirdiği bir olguyu ön plana çıkarması

239
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Eğitim Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Eğitim” konusu ile
ilgilidir.
15  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Eğitim, yeni doğan bir yavrunun yetişkinlerin bakımına 3. (I) İnsan sermayesi ve insan kaynakları yaklaşımları;
sürekli olarak bağımlı olduğu dönemde başlar. İnsan, iç eğitim ve yetiştirmenin ekonomik işlevleri konusuna
2023 TYT

2023 TYT
dünyası ve dış dünya ile ilgili temel bilgileri bu dönemde öncelik vermekte olup eşitlik, demokrasi, toplumsal adalet
edinmeye başlar. Öz bakım becerilerinin geliştirilmesi, ve benzeri konuları göz ardı etmektedir. (II) Dünyada son
tehlikeleri ve farklılıkları ayırt etme, düzeni kavrama, ince yıllarda uygulanan eğitim politikaları sonucu, eğitimi
ve kaba motor becerileri geliştirmeyle dili; kendini, duygu piyasanın istem ve gereksinimlerine uyarlayan anlayış
ve düşüncelerini ifade edecek şekilde kullanabilme de bu ağırlık kazanmıştır. (III) Eğitimin toplumsal amacı ve
süreçte olur. Başkasının duygularını anlayabilme, basit işlevine yönelik bu anlayışta köklü değişimler oluşmuştur.
somut muhakeme yeteneklerini geliştirme, aile içinde (IV) Bunun sonucunda eğitim ekonomik etkinliklerin
kendi ve diğer bireylerin sınırlarını öğrenme ve bu verimlilik ögesine indirgenmiştir. (V) Her düzeydeki eğitim
sınırlara saygı duymanın temelleri bu dönemde atılır. çalışmalarında ekonominin ve piyasanın talepleri
doğrultusunda insan gücü yetiştirmeye ve geliştirmeye
Bu parçadan aşağıdakilerin hangisine ulaşılabilir? yönelik profesyonel ve teknik yaklaşım ağırlık kazanmıştır.
A) Dilin bireyin kendini tam olarak ifade edebileceği bir
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi
araç olarak kullanıldığı dönem, bebeklikte gerçekleşir.
düşüncenin akışını bozmaktadır?
B) İnsan yaşamını fiziksel ve ruhsal yönden etkileyen
A) I B) II C) III D) IV E) V
eğitim, bebeklik döneminde başlar.
C) İnsanın kendini ve çevresinde olup bitenleri tanımaya
başlaması, eğitimle olur.
D) Yaşamın her alanını kuşatan eğitim, insanın
doğumuyla başlayıp ölümüne kadar devam eder.
E) Çocukluk dönemi, insan yaşamını yakından
ilgilendirdiği için çok önem verilmesi gereken bir
süreçtir.

2. 2000’li yıllarda, öğrenmenin hayatın her evresinde ve


herhangi bir yerde gerçekleşebileceğini dikkate alan,
2023 TYT

yararlı ve zevkli bir öğrenmeyi savunan, öğrenme-öğretme


rol ve eylemlerinin değişik zaman ve ortamlarda
olabileceğine vurgu yapan “yaşam çapında öğrenme”
kavramı gündeme gelmiştir. Bu kapsamdaki öğrenmelerin
gerçekleştiği bir toplum öngörüsünü dile getiren “öğrenen
toplum” kavramı da daha fazla kullanılmaya başlanmıştır.
Bu nedenle öncelikle herkesin eğitime erişimini güvence 4. Sağlık hizmetlerinde sürekli eğitimin amacı; hiçbir ayrıcalık
altına alacak bir planlamanın, ilgili politikaların ve düzenli olmadan sağlığın korunması ve geliştirilmesini sağlamak,
2023 TYT

eylem programlarının gerekliliğini ortaya koyan yaşam hasta bakımını gerçekleştirmek, sağlık mesleğini
boyu eğitim ya da sürekli eğitim kavramlarının kullanımı yüceltmek, topluma nitelikli hizmet verilmesini sağlamaktır.
son yıllarda yeniden artmıştır. Sağlık personeli; mesleksel bilgi ve becerisini geliştirmeyi
sürdürmezse ya bildiklerinin bir kısmını unutacak ya da
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine yenilikleri öğrenmemek, yanlış görüşleri korumak nedeni
ulaşılamaz? ile zamanın gerisinde kalacaktır. Bundan dolayı sürekli
eğitim, sağlık profesyoneli yetiştirmeye yönelik eğitimin
A) 2000’li yıllarda öğrenme-öğretmede farklı zaman ve üçüncü aşaması olarak önem kazanmaya başlamıştır.
mekânlara dikkat çeken bir kavram ortaya çıkmıştır.
B) Yaşam boyu eğitimin, herkesin eğitime erişiminin Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi
garantisi olacak bir planlamayla ilgisi vardır. yoktur?
C) Öğrenmenin hayatın her evresinde olabileceği, A) Koşul B) Açıklama C) Benzetme
öğrenen toplum kavramında yer almaktadır.
D) Niteleme E) Mecazlı söyleyiş
D) Öğrenen toplum kavramı, uzmanlar tarafından birincil
kavram olarak nitelendirilmektedir.
E) Yaşam çapında öğrenme, yararlı ve zevkli öğrenmeyi
destekleyen bir anlayış içermektedir.

240
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
15
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Sürekli eğitim; bireylerin mezuniyet öncesi ve sonrası Uygarca ve refah içinde yaşamaya yetecek eğitimi, insanın aile
eğitimlerini tamamladıktan sonra görgü ve bilgilerini bir amaca içinde ya da kendi kendine alması yeterli olmadığından bu
yönelmiş olarak sürekli ve planlı şekilde artırmak için kendilerini ihtiyacı karşılayacak kurumlar ortaya çıkmıştır. İnsanların
eğitmeleri ve eğitilmeleri sürecidir. Bir başka yaklaşımla bu eğitilmek için başkalarıyla ilişkiye geçmesi, toplumda eğitim için
kavram, örgün eğitimden ayrıldıktan sonra yetişkinlerin bir ilişkiler dokusu yaratmıştır; böylece okullar oluşturulmuştur.
herhangi bir ödüle, başarıya, belgeye ya da doyuma yönelik Okul, eğitimi üreten ve değişik adlarla anılan bütün eğitim
olarak öğrenmeye katılımını sağlamak amacıyla düzenlenmiş sistemlerini kapsayan genel bir kavramdır. Bütün sistemler gibi
eğitsel etkinlikler olarak tanımlanmaktadır. Sürekli eğitim, eğitim sistemi de amaçları olan, bu amaçları gerçekleştirmek
zorunlu eğitimden sonra kurumların bireylere sağladığı eğitim için girdiler alan, bunları bilimsel meslek birikimi ile amaçlar
olanakları bütünlüğüdür. Bu durum, bireylerin profesyonel doğrultusunda işleyip dönüştüren ve çıktı veren bir sistemdir.
gelişimlerine katkıda bulunarak onları hayata hazırlamaktadır. Eğitim sisteminde üretim işlemi okulda yapıldığından sistemin
Sürekli eğitim kavramı örgün eğitimlerini tamamlamış kilit, stratejik ve vazgeçilmez ögesi okuldur. Okullarda bir grup
kimselerin, mesleksel ya da akademik amaçlı katıldıkları eğitim öğrenciye toplumun ve bireyin ihtiyacına göre önceden
anlamında da kullanılmaktadır. Son yıllarda “sürekli yetişkin hazırlanan programlar doğrultusunda öğretim faaliyetleri
eğitimi” ya da “yetişkin eğitimi” gibi kavramların kullanılması da sunularak öğrencilerde istendik davranış değişikliği meydana
yaygınlaşmaktadır. getirilmeye çalışılmaktadır.

7.
2018 TYT Bu parçadan hareketle okulla ilgili olarak

I. Öğrencilerde ihtiyaçlarına göre davranış


değişikliğinin gerçekleştirildiği ortamdır.

5. I. Akademik amaçlı eğitimin örgün eğitimden sonra II. Eğitimin üretilmesi ve icra edilmesinde anahtar rolü
gelmesi vardır.
2018 ALES

II. Sürekli eğitimin birden çok tanımının bulunması III. Oluşumunda bireyin ve toplumun talepleri etkili
olmuştur.
III. Yaygınlaşan sürekli yetişkin eğitimi ile yetişkin
eğitiminin farklı kavramlar olması yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
Yukarıda numaralanmış ifadelerden hangileri bu
parçada anlatılanlarla ilişkilendirilebilir? D) I ve II E) II ve III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I, II ve III

8. Bu parçadaki altı çizili sözü anlamca karşılayabilecek


bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardır?
2022 TYT

A) Resim sanatına onlarca nitelikli tablo kazandıran


ressamın hep aynı konularda tablo yapmasını doğru
bulmuyorum.

B) Saha içinde başarılı olmak isteyen bir futbolcunun


olmazsa olmazı, antrenörünün talimatlarına uymak
6. Bu parçadaki altı çizili ifadeyle aşağıdakilerin olmalıdır.
hangisine gönderme yapılmıştır?
2021 ALES

A) Örgün eğitimin birey için düzenlenmesi C) En iyi bestesini yapmak için sürekli çalışan bir
müzisyenin bu tavrı, herkes tarafından takdir
B) Sürekli eğitimin donanımlı bireyleri hayata hazırlaması edilmelidir.

C) Eğitsel etkinliklerin bireyin davranışlarını değiştirmesi D) Genç insanların her fırsatta cesaretlendirilmesi,
gelecek adına önemli bir davranış olmayı hak ediyor.
D) Kurumların bireylere eğitim imkânı sunması
E) Okurların roman okumadaki benzer yöntemleri,
okudukları bir romandan aynı çıkarımları yapacakları
E) Eğitim kurumlarının sürekli eğitimi amaçlaması
anlamına gelmez.

241
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

El Sanatları Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “El Sanatları” konu-
su ile ilgilidir.
16  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Her şey, bir zincirle başlar. Anadolu’da 5-6 yaşlarına gelen 3. (I) Amigurumi, Japon kökenli bir kelimedir; tığ veya şiş ile
kız çocuklarının eline önce iplik ve iğne ya da tığ verilir. yapılmış anlamındaki “ami” ile içi doldurulmuş oyuncak

2023 TYT
2015 YGS

Çocuk, o tığı eline alır ve başlar zincirin ilk halkası… İğne demek olan “nuigurumi” kelimelerinden türemiştir.
oyasına heves ettiyse zürafa denilen, oyanın en basit (II) Örgü örenlerin iyi bildiği sık iğne tekniğinin oyuncağa
adımını atar. Zincirler ve zürafalar uzun süre meşgul eder kız uyarlanmış hâlidir ve sık iğne, amigurumide olmazsa
çocuğunu… “Anne bak, yaptım.” demek yetmez. Israrla, olmazdır. (III) Bu teknik, bir Türk el sanatı olan iğne
uzatmalıdır zinciri. Gözü kapalı çekebilmelidir. Ezberlemelidir. oyasında da sıkça kullanılır. (IV) Kullanılan malzemeler
Hatasız gitmelidir. Sonra zincirle konuşmalıdır. Konuşmalıdır ise tığ veya örgü şişi, ip, boncuk elyaf, kuru pastel ve
ki oya da konuşsun. Oya da kızsın, oya da çiçek açsın, oya amigurumi gözleridir. (V) Bitmiş bir amiguruminin
da sevinsin, ağlasın ve gülsün. görselliğini artırmak için renkli keçeler, örgülü ya da dikişli
kıyafetler, saç ve toka gibi aksesuarlar da eklenmektedir.
Bu parçada anlatılanları içeren en kapsamlı yargı
aşağıdakilerden hangisidir?
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi
A) Kız çocukları, iğne oyasında ilerlemek amacıyla erken anlatımın akışını bozmaktadır?
yaşlarda tığ kullanarak önce basit alıştırmalar yaparlar.
A) I B) II C) III D) IV E) V
B) Anadolu’da kız çocukları için iğne oyasına giden yol,
zürafa adı verilen basit zincirler üretmekten geçmektedir.

C) Anadolu coğrafyasında iğne oyalarının temeli, küçük


yaşlarda kız çocukları tarafından zincir adı verilen
bölümler yapılarak atılır.

D) Anadolu’da küçük kız çocukları, çeşitli anlamlar


yükleyecekleri iğne oyası yapmaya zürafa zincirinde
ustalaşarak başlarlar.

E) Küçük kız çocukları, Anadolu’da iğne oyası zevkini


annelerinden uzun uğraşlar sonucu zürafa yapmakla
alırlar.
4. Beypazarı’na Ahilik yoluyla kazandırılmış gümüş
2. “Yok olmaya yüz tutmuş el sanatımız” sözünü sıklıkla işlemeciliği, yöre halkı için oldukça eski bir uğraştır.
2014 YGS

duyduğumuz bugünlerde bu sanatlar arasında anılan bakır Gümüş işlemeciliğinin en gözde sanat olduğu bu ilçede
işlemeciliği, sayıları 10’u geçmeyen ustalar tarafından gümüş madeninin bulunduğu düşünülmesin. İlçeye gümüş
yaşatılmaya çalışılıyor. Osmanlıdan günümüze kimi zaman başka illerden geliyor ve burada usta ellerle buluşup
vitrinleri süsleyen, kimi zaman da mutfak gereci olarak harika aksesuarlara dönüşüyor. Gümüşün işlenip ince tel
raflarda yerini alan bakır ürünler; değişen zamanın hâline getirilerek şekillendirildiği bu tekniğe “telkâri” adı
gerisinde kalmış olmanın hüznüyle bakıyor şimdiye. verilmekte. Telkâri işçiliğiyle kemer, kolye, bilezik, küpe,
Gaziantep bakır işlemesinin özelliği, yekpare olarak imal iğne, başlık gibi takı ve aksesuarlar yapılıyor. Bu özgün
edilmesi yani lehim ya da benzeri bir yolla birleştirme ürünler, ilçeye gelen ziyaretçilerin ilgisini çekiyor. Mardin
yapılmamasıdır. Bakır eşyaların işlenmesinde çakma ve başta olmak üzere Türkiye’de ve yurt dışında birçok yerde
çizme diye bilinen basit işleme yönteminin dışında alıcısını bularak ticari pazarı hareketlendiriyor.
Gaziantep’e özgü bir çekiç ve bir çelik kalemle yapılan
işleme de vardır. Bu işleme yönteminde bir tek parçanın Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak
işlenmesi, bazen haftalarca hatta aylarca sürmektedir.
I. Bir türü tam olarak anlatmak için tanımlama
Bu parçada Gaziantep bakır işlemeciliğiyle ilgili olarak yöntemine başvurulmuştur.
I. Son zamanlarda gözde olmamasının ekonomik
nedenleri, II. Yanlış anlamayı önleme amacıyla açıklayıcı bir bilgi
verilmiştir.
II. Kullanılan teknikler ve bazı tekniklerin özellikleri,
III. Sıralama sonucu söylenen, derece bildiren bir
III. Vitrinleri süsleyen bakırlar ile mutfakta kullanılanlar nitelemeden yararlanılmıştır.
arasındaki işleme farkları
yargılarından hangileri doğrudur?
ayrıntılarından hangilerine değinilmemiştir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) II ve III E) I, II ve III
D) I ve III E) II ve III

242
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
16
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Gümüş tel işleme sanatı anlamına gelen “telkâri”nin çeşitleri (I) Bakırcılık ilk kullanımından itibaren diğer el sanatlarında
vardır. “Örgü işi” veya “Trabzon işi” olarak da bilinen hasır olduğu gibi günlük ihtiyaca göre şekillenmiş bir el sanatıdır.
telkâride ürün, tellerin örülmesi ile ortaya çıkarılmaktadır. Bu (II) Anadolu sanatında önemli bir yeri olan bakır; kap kacak
teknikte altın ve gümüş teller, sekiz santimetreye kadar elde yapımında, süs takılarında, miğferlerde, kapılarda, değişik yapı
örülerek şeritler hâline getirilmektedir. Daha sonra silindirler unsurlarında vb. kullanılan, işlenmeye ve süslemeye çok
arasından geçirilen bu örgüler ezilerek tam bir örgü şerit hâline elverişli olan bir madendir. (III) Bakırın işlenmesi; Anadolu’da
getirilir. Bu şeritler, uygun uzunlukta kesilerek bilezik ve kolye bir beceri, uzmanlık durumuna gelmiştir. (IV) Bu sanat; yemek
yapılır. Kakma telkâride ise bir taş, maden veya ağaç yüzey kaplarına, su güğümlerine, hamam taslarına ve buna benzer
üzerine kazınan şekil ya da oyukların içine tel yerleştirilir. Tel eşyalara işlenen süslemeler ile mangallarda, büyük sinilerde,
kakma yapılacak yüzey üzerine çizilen şekil, kazıma veya ibriklerde de kendini göstermiştir. (V) Anadolu’da bakır sanatı,
asitle oyma tekniği ile yüzey üzerinde çukurlaştırılır. Bu çukura araç ve gereçleri bakımından yerlidir.
yerleştirilen çoğunlukla köşeli tel, çekiçle vurularak sıkıştırılır ve
şekil içerisine gömülür. Bu teknikle silah kabzaları, bıçak
sapları, şemsiye sapları, zarf açacakları, tespihler, nalınlar,
ağızlıklar, baston sapları, şamdanlar vb. eşya süslenir.

7. Bu parçadan hareketle bakırla ilgili olarak


2017 ALES

5. Bu parçadan hareketle hasır telkâri ile ilgili I. Gereksinim üzerine biçimlenen bir yönü vardır.
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
2022 TYT

II. Bazı eşyalarda süsleme aracı olarak


A) Kakma telkâriden nitelikli olduğu kullanılmaktadır.

B) Çeşitli yapım evrelerinin bulunduğu III. Diğer el sanatlarında görülmeyen özellikleri


bulunmaktadır.
C) Yapılışında hangi madenlerin kullanıldığı
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
D) Farklı adlandırılmalarının yapıldığı
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) Gümüş tel işleme sanatının bir türü olduğu
D) I ve II E) II ve III

6. Bu parçadan hareketle kakma telkâri ile ilgili 8. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
2021 TYT
2023 TYT

A) Taş ve madenin elde örülmesiyle yapıldığı A) I. cümlede karşılaştırmalı bilgilendirme vardır.

B) Yapım aşamasında bıçak ve çekiç kullanıldığı B) II. cümlede bir madenin uygulama alanlarına yer
verilmiştir.
C) Ağaç yüzeylerine daha kolay işlendiği
C) III. cümlede öznel bir değerlendirme yapılmıştır.
D) Trabzon ve çevresinde yaygınlaştığı
D) IV. cümlede bir öneride bulunulmuştur.
E) Telin oyma ve kazımayla yerleştirildiği
E) V. cümlede bir saptama yapılmıştır.

243
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Eleştiri Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Eleştiri” konusu ile
ilgilidir.
17  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Eleştiride öncelikli olarak içten bir anlatım 3. I. Sanatçıya yönelik eleştiri, eleştirmenin eseri
benimsenmelidir. Ana dil, etkili kullanılmalı; iyi bir açıklamak için eser ile eseri yapan arasında ilgi
2023 TYT

2021 ALES
planlama yapılmalıdır. Eleştiride eser sadece iyi veya kötü kurduğu eleştiri türüdür.
yönleriyle belirtilmez. Eserin iyi veya kötü olmasının
nedenleri, hangi özelliklerden dolayı ve neye kıyasla iyi II. Sanatçıya yönelik eleştiri, biyografik eleştiri ve ruh
veya kötü olduğu somut örneklerle ve alıntılarla bilimsel eleştiri olmak üzere ikiye ayrılır.
kanıtlanmalıdır. İnandırıcılığın önemli olduğu eleştiride
şahsa değil esere mümkün olduğunca tarafsız III. Bu türde eleştirmen, sanatçının hayatını ve kişiliğini
yaklaşılmalı, olumsuz yönler kadar olumlu yönler de inceler ve elde ettiklerini belge olarak kullanır.
ortaya konmalıdır.
IV. Eserle yazarın hayatı arasında ilişki kuran eleştiriye
Bu parçada eleştiriyle ilgili olarak asıl anlatılmak biyografik eleştiri denir.
istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yazılmasının belli kurallara uymayı gerektirmesi V. Yazarın ruh dünyasını inceleyip eseri değerlendiren
eleştiriye de ruh bilimsel eleştiri denir.
B) Eser odaklı bir anlayışla gerçekleştirilmesi
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün
C) Görüşlerin objektif temelli yansıtılması oluşturması için aşağıdakilerden hangilerinin
birbiriyle yer değiştirmesi gerekir?
D) Metnin olumlu ve olumsuz yönleriyle irdelenmesi A) I ve V B) II ve III C) II ve IV

E) Düşünceyi geliştirme yöntemleriyle desteklenmesi D) III ve V E) IV ve V

2. Ünlü eleştirmen, eleştirel yazılar yoluyla sanatçıların


edebiyata ne gibi katkılar yapabileceğini somut örnekler 4. Cumhuriyet Dönemi’nde 1940’lı yıllardan itibaren eleştiri
2022 TYT

vererek anlatmaktadır. Çok yönlü bir düşünme eylemi olan türünde hem nitelik hem de nicelik açısından önemli
2023 TYT

eleştirel incelemenin edebiyat eserinin özellikle biçimsel gelişmeler olmuştur. Eleştiriye ilgi artmış, yeni
zenginliğini ortaya çıkarmaya yönelik bir çalışma olduğunu eleştirmenler yetişmiştir. Eleştirmenlerdeki artış, eleştiri
kanıtlamaktadır. O, çoğu zaman güncelden yola çıkarak kuramlarındaki çeşitlilik; eleştirimizin kalitesini de
konunun geçmişiyle yarınıyla ilgili bilgilendirme yoluna yükseltmiştir. Eleştiride uzmanlaşma başlamış; şiir, roman,
gitmektedir çünkü güncel konuları içeren yazılarda ancak hikâye eleştirmenleri gibi sadece bir edebî türde
böylelikle kalıcılık sağlanabileceğini bilmektedir. yoğunlaşan eleştirmenler yetişmiştir. Edebî eleştiri türünde
biçim-içerik, açıklık-kapalılık, eski-yeni, edebiyatta yarar,
Bu parçadan hareketle sözü edilen sanatçıyla ilgili toplum için sanat, sanat için sanat, yenilik, sanatta güzel
aşağıdakilerden hangisi söylenemez? ve fayda gibi genel konuların üzerinde durulmuştur.
Roman ve hikâyede yazarların roman anlayışları, kişiyi
A) Kuşaklarca okunabilmenin formülünü bulduğu canlandırmadaki ustalıkları, bakış açıları, dili ve ayrıntıyı
kullanmadaki becerileri ele alınan konulardır.
B) Yapıtların anlatımsal değerini belirtmeyi öncelediği
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi
C) Tek yanlı bakış açısından uzak olduğu yoktur?

D) Geleneksel eleştiri kriterlerinden yararlandığı A) Tanımlama B) Açıklama C) Benzerlik ilişkisi

E) Ürettikleriyle yazınımıza katkı sağladığı D) Karşıtlık E) Nesnellik

244
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
17
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

----. Eleştiride her ne kadar bir metinden söz edildiği vurgulansa (I) Yirminci asrın ikinci yarısında Amerika’da en etkili akım olan
da çoğu kez eserin yazarı veya şairi, eleştirinin nesnesiyle estetik eleştiri, edebiyatın gayesini kendi içinde arayan bir
özdeş görülebilmektedir. Eleştirinin bilim ve sanat yönleri de anlayış içerir. (II) Estetik eleştiri, edebiyatın yalnız kendisine
-arzulanmasına ve iddia edilmesine rağmen- çoğu kez özgü değerlerle ölçülebileceği görüşüne dayanır ve sanatı
birbirinden ayrıştırılamamaktadır. Eleştiri, ele aldığı malzemesi kendi gelenekleri içinde bir bütün olarak kabul eder. (III) Estetik
ve yöntemi itibarıyla edebiyat bilimi ve edebiyat tarihinden de eleştiriyi benimseyen eleştirmenlere göre edebî eserin başarısı,
büsbütün ayrı tutulamamaktadır. Eleştirinin göz ardı edilmemesi onu meydana getiren unsurların ahenkli bir bütün sağlamasıyla
gereken önemli bir sorunu da bazen eserden ve yazardan çok, ölçülebilir. (IV) Böyle yapılırsa estetik eleştiri, edebiyat
eleştiriyi gerçekleştirenin bir anlamda kendini ifadesine dışındaki ilim dallarından ayrı bir tür olarak gelişmiş olur.
dönüşmesidir. (V) Estetik eleştiri, Amerika’da 1930-1950 yılları arasında
hüküm süren Yeni Eleştirmenlik Dönemi’ni meydana getirmiştir.

5. Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre


aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
2023 TYT

A) Eleştiriyi, bilim ve sanat yönlerinin sınırlandırılması


bağlamından uzaklaştıran ögeler tartışmaya açıktır

B) Eleştirinin yadsınamayan özelliklerine vâkıf olan bir 7. Bu parçada estetik eleştiriyle ilgili olarak
sanatçının nesnel kriterleri göz ardı etmeden metin
2018 TYT

üretmesi gerekir I. Yeni bir devrin öncülüğünü yapmak,

C) Pek çok anlamı barındıran eleştiri, çözümsüz gibi II. Sanatta bütüncül bakış açısını savunmak,
gözüken bazı problemleri de beraberinde getirmektedir
III. Ortaya çıktığı yerde etkisini devam ettirmek
D) Eleştiri, malzemesi ve yöntemi yönünden edebiyat
bilimi ve edebiyat tarihinden faydalanmayı birincil öge ifadelerinden hangilerine ulaşılabilir?
görür
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) Eleştiride tek bir metin üzerinde durulduğu söylense de
çok katmanlı anlatımlar bu görüşü doğrular nitelikte D) I ve II E) II ve III
değildir

6. Bu parçadan eleştiriyle ilgili olarak aşağıdakilerin


hangisine ulaşılamaz?
2023 TYT

A) Yazarın kendinden söz edebileceğine 8. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangilerinde


koşul anlamı vardır?
B) Farklı bilimlerle ilişki durumuna A) I ve II B) I ve V C) II ve III
C) Asıl konudan uzaklaşılabildiğine D) III ve IV E) IV ve V
D) Çeşitli anlayışlarda yazılmaya uygun olduğuna

E) Bilim ve sanatla özdeş yönlerine

245
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Felsefe Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Felsefe” konusu ile
ilgilidir.
18  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Felsefe; insanın kendini, toplumu, evreni anlama ve 3. (I) Ulaştığımız bu açıklık; Aristo’nun tüm bilgilerin,
açıklama çabasının sonucudur. İlgilenilen konu ve alanlar bilimlerin neden “büyük” babası olduğunu sanırım gözler
2018 TYT

2022 TYT
bakımından eleştirel ve sistemli düşünmeyle önüne apaçık serer.
düşündüklerini ifade etme sürecidir. Felsefede asıl olan,
hakikatin aranmasıdır. Gerçeğin doğru bilgisini bulma (II) Bunları biraz açıklayacak olursak formel neden, bir
çabası; kişiyi kimi zaman evreni araştırmaya, kimi zaman şeyin özünün tanımını veren form veya model; maddi
da kendi veya başkalarının düşünceleri üzerine neden, bir şeyi bu şeyin bir parçası olarak meydana
düşünmeye yönlendirir. Felsefe tarihine bakıldığında getiren içkin madde; fail neden, devinimi ya da değişmeyi
felsefenin her çağda diğer alanlarla etkileşim içinde ya da durağanlığı başlatan ilk ilke; ereksel neden ise bir
olduğu görülür. Bu etkileşimde alanlara atfedilen değer, şeyin varlık sebebidir.
çağlara göre değişiklik gösterse de felsefe, insan
yaşamındaki bütünlüğü anlamlandırmayı sürdürmüştür. (III) Bu bağlamda Aristoteles’e göre dört neden
sıralanabilir: formel neden, maddi neden, fail neden ve
Bu parçadan hareketle felsefeyle ilgili olarak ereksel neden.

I. İnsanın düşünsel uğraşısıyla orta çıkan bir süreçtir. (IV) Aristoteles’e göre her şeyin yalnızca ilk nedenini
bildiğimizde onu gerçek anlamda bildiğimize kanaat
II. Geçmişte iletişim kurduğu alanlar olmuştur. getiriyorsak sahip olmamız gereken asıl bilim, nedenlerin
bilimi olmalıdır.
III. Yönlendirilmeye açık işlevleri vardır.
(V) Bir evin hareket ettirici nedeni sanat veya mimar,
yargılarından hangilerine ulaşılabilir? ereksel nedeni bu evin yerine getirdiği işlevi, maddesi
toprak ve taşlar, biçimi ise onun formel tanımıdır diye bir
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III örnek vermek sanırım konuyu açıklığa kavuşturacaktır.
D) I ve II E) I, II ve III Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün
oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan
dördüncü olur?
A) I B) II C) III D) IV E) V

2. MÖ 6.-5. yüzyıl arasında Anadolu’nun batı kıyısında


yaşamış bazı filozoflar, doğa olayları hakkındaki
2023 TYT

açıklamalarıyla öne çıkmıştır. Bu açıklamaların ortak


niteliği mitolojik unsurlar içermeyen doğal gözleme ve
incelemelere dayanmasıdır. Filozoflar; varlığı, doğayı ve
evreni yapmış oldukları gözlemler çerçevesinde belli
ilkelerle açıklamaya çalışmıştır. Thales, Anaksimandros, 4. Herakleitos, felsefede varlığın oluşu ve değişimi denince
Anaksimenes, Anaksagoras, Ksenofanes ve Herakleitos akla gelen ilk filozoftur. Bilgelik ile çok bilgi sahibi olmayı
2020 TYT

en çok bilinen filozoflardandır. Filozofların çalışmaları, birbirinden ayırır. Herakleitos’a göre “arkhe” ateştir.
kendilerinden sonrakiler için temel olması ve felsefenin Ateş, ölçüsü değişse de değişimin temelinde bulunur.
gelişip sistemleşmesine katkı sağlaması açısından Ateş, oluşumu sağlar. Bu durum süreklidir yani her şey
önemlidir. Felsefenin sistemli olarak başlaması noktasında sürekli bir değişim içindedir. Değişimi anlamak için zamanı
çoğu kaynağın bu filozofları işaret etmesi, onların önemini düşünmek yeterlidir. Her şey karşıtıyla vardır ve
daha da artırmaktadır. kaçınılmaz olarak karşıtına dönüşecektir. Yaşam ölüme,
sıcak soğuğa… Değişimin maddesi ateş, ilkesi logostur.
Bu parçada filozoflarla ilgili aşağıdakilerden hangisine Logos ölçüdür, akıldır. Ancak bu aklın her şeyi yeniden
değinilmemiştir? başlatmanın dışında belirli bir amacı yoktur. Herakleitos,
A) Öne çıkanlarının, sonraki filozoflara öncülük ettiklerine değişim ve oluşa yönelik düşünceleriyle günümüze kadar
birçok filozofu etkilemiş ve etkilemeye de devam
B) Felsefenin düzenli oluşumuna katkı sağladıklarına etmektedir.

C) Gözlemlerini mitolojik ögelere dayandırdıklarına Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi


vardır?
D) Anadolu’da yaşayanlarının olduğuna A) Öyküleme B) Örneklendirme C) Kişileştirme

E) Evrenle ilgili ilkesel bakış açılarının bulunduğuna D) Tanımlama E) Karşılaştırma

246
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
18
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Felsefi düşünce, Antik Yunan’da sistematik bir hâle gelmiştir. Anaksimandros’a göre ilk neden nicelik olarak sınırsız, nitelik
Sümer, Mezopotamya, Mısır, Çin, Hint ve İran olarak ise belirsiz olmalıdır. Bu da su gibi fiziksel bir madde
medeniyetlerindeki kozmos ve erdem anlayışları; felsefi olamaz. Arkhe; duyusal olmayan bir varlık, soyut bir ilkedir.
düşünce üzerinde oluşum ve gelişim açısından etkili olmuştur. Sonsuz olan bu ilk neden apeirondur. Apeiron, bütün varlıkların
İlk medeniyetlerde felsefenin yapısını oluşturan varlık, bilgi ve temelidir. Apeirondan ilk olarak birbirine karşıt olan sıcak ve
değer alanlarına yönelik görüşler; felsefenin ortaya çıkışını soğuk ortaya çıkmıştır. Bütün varlıklar da bu iki durumun
sağlamıştır. Mezopotamya ve Mısır’da yazı öncesi döneme dair oluşturduğu zıtlıklardan oluşur. Empedokles’te arkhe, dört ana
pek çok ögeden söz edilir. Ancak bu medeniyetlerin “yazılı” maddeden oluşur: su, toprak, hava ve ateş. Kendinden başka
kültüre geçişleri daha önemlidir. Yazı dilinin oluşması, onun bir şeye indirgenemeyen ve hareketsiz olan bu ana maddeleri
öğretilmesi ve aktarılmasını; yazı materyallerinin (tablet veya hareket ettiren dış bir gücün olması gerektiğini söyler.
parşömenler) üretilmesi ise okulların açılmasını sağlamıştır. Bu güç, sevgi ve nefrettir.
Bu durum, aynı zamanda üst düşünce üretimi anlamına da
gelmektedir. Yazılı kültüre Sümer (çivi yazısı) ve Mısır ile
(hiyeroglif yazı) geçildiği kabul edilir. Felsefi düşünce içinde bu
kültürler, ilkler olarak görülmektedir. Sümerler, çamurdan
yaptıkları (kil) tabletler üzerine Gılgamış Destanı’nı yazmıştır.
Bunlar, düşünce ve medeniyetlerin yazılı kültürdeki ilk büyük
örneklerini oluşturmaktadır.

7. Bu parçadan hareketle Anaksimandros ile ilgili


5. Bu parçadaki altı çizili ifadeyle aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
2022 TYT

A) İlk nedeni içeren bir görüşünün olduğu


I. Okulların açılmasında yazı dilinin işlevinin olması,
B) Suyu fiziksel bir madde olarak görmediği
II. Felsefi düşüncenin ilk önce Antik Yunan’da düzenli
hâle gelmesi,
C) Duyusal olmayan varlıktan söz ettiği
III. Medeniyetlerin yazı öncesi devirle ilgili birçok
düşünceyi üretmesi D) Bütün varlıkların temelini açıkladığı

durumlarından hangilerine gönderme yapılmamıştır? E) Apeiron’un ilkin zıtlık esaslı olduğunu ileri sürdüğü

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

6. I. Kozmos ve erdemle ilgili düşünüş biçimlerine


sorgulayıcı yöntem getirilmiştir.
2017 ALES

II. Üst düşünce üretiminin gerçekleşmesi sağlanmıştır. 8. Bu parçadan hareketle Empedokles ile ilgili
aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
2023 TYT

III. Felsefenin yapısını oluşturan unsurlarla ilgili A) Arkhe konusunda Anaksimandros’tan farklı düşündüğü
düşünceler ortaya çıkmıştır.
B) Dört ana maddeyi evrenin özü kabul ettiği
IV. Yazılı kültürle ilgili ilk örnekler ortaya konmuştur.
C) Havanın ve ateşin yalın durumda olması gerektiğini
Bu parçaya göre ilk medeniyetlerin felsefeye savunduğu
katkısıyla ilgili olarak yukarıdakilerden hangileri
söylenebilir? D) Su ve toprağı hareketli madde olarak tanımladığı
A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III
E) Evrende sevgi ve nefretten başka güç tanımadığı
D) I ve IV E) II, III ve IV

247
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Fıkra Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Fıkra” konusu ile
ilgilidir.
19  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Fıkra yazılarını diğer yazın türlerinden ayıran en önemli 3. (I) Gazete fıkralarında bulunan düzen ve tekrarlayan
özellik, bu tür yazıların diğer türlere göre ömrünün az yapılar, bilişsel olarak değerlendirilmelidir. (II) Çünkü

2023 TYT
2023 MSÜ

olmasıdır. Fıkra yazarı, günlük bir yazı kaleme alırken bunlar, yazarın bu metni oluştururken kullandığı stratejileri
okuyucunun ilgisini çekecek konular bulmakla birlikte bu yansıtır. (III) Bu stratejiler, aynı zamanda belli bir topluluğa
konuları çarpıcı bir şekilde işlemeli, etkin bir dil ya da söyleme ait olan gelenekselleşmiş sosyal bilgiyi de
kullanmalıdır. Kültürel derinliği bulunan, hitap ettiği ele verir. (IV) Diğer bir deyişle bilişsel yapı öncelikle fıkrayı
kesimin sosyokültürel özelliklerini ve bu grubun dil oluşturan yazarın gelenekselleşmiş ve standartlaşmış
kullanımı, espri anlayışı gibi özelliklerini bilen, günlük düzenini yansıtır. (V) Ayrıca okuyucunun metne karşı olan
olayları dilin kıvraklığıyla yoğurabilen yazarlar bu türde olası kişisel tepkisini de açığa çıkarır.
tutunabilir; yarına kalabilir.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden
Bu parçada fıkra yazılarıyla ilgili aşağıdakilerden sonra “Bu ikinci anlamda; bilişsel yapı, bir kişide
hangisine değinilmiştir? bulunduğu varsayılan çerçeve ya da şema kuramlarının
ilgilendiği bilgi organizasyonundan farklıdır.” cümlesi
A) Diğer türlerle karşılaştırılmasının okura bir fayda
getirilebilir?
sağlamadığına
A) I B) II C) III D) IV E) V
B) Yazarın okurun yönelimlerini, isteklerini bilerek konu
seçmesi gerektiğine

C) Nükteli dil kullanmanın, okuru daha çabuk


etkileyebileceğine

D) Okurun seviyesini gözeten yazarların oldukça başarılı


olduğuna

E) Dili ustaca kullanan, donanımlı yazarların bu türde


kalıcılığı yakalayacağına

2. Gazete veya dergilerin belirli sütunlarında, gündelik


konuları ya da ülke ve toplum sorunlarını, bir görüş ve
2018 TYT

düşünce etrafında, yazarın kişisel yorumları çerçevesinde,


akıcı bir dille ifade eden yazılara fıkra ya da köşe yazısı 4. Leylek yaz mevsiminin kuşu değil, bizzat yazdır.
denir. Gazete fıkrası (edebî/yazınsal fıkra) ve mizahi fıkra Kırmızı gagasının takırtısı, ses hâline gelmiş sıcak bir
2019 TYT

olmak üzere iki çeşit fıkra vardır. Gazete fıkralarının bir temmuzdur. Bir baca üstünden ufka çizilen bir leylek şekli,
diğer adı da köşe yazılarıdır. Köşe yazılarını “günlük muhayyileye neler hatırlatmaz: Maviliği içi bayıltan
siyasi, sosyal ve kültürel olaylar başta olmak üzere sonsuz, derin gökyüzü... Yeşil bir vadide gizlenmiş
serbest bir şekilde seçilmiş herhangi bir konuyu, bir minareli, küçük, beyaz bir şehir... Yarasaların uçuştuğu,
meseleyi belli bir görüş ve düşünceye göre ele alıp kavak ağaçlarının hafif hafif sallandığı yeşil bir akşam...
işleyen, yorumlayan, ele aldığı bir konu etrafında bir Sıcak bir Asya gecesi... Damların yan duvarlarına
kamuoyu oluşturma amacı taşıyan, kısa ve özlü, dayanarak gizli gizli konuşan ve doğacak bakır bir ayı
çoğunlukla sade ve konuşma diliyle yazılmaya çalışılan bekleyen siyah zülüflü, altın ve mercan gerdanlıklı
gazete ve dergi yazıları” şeklinde tanımlayanlar da vardır. kadınlar... Alçak bir gece semasına serpilmiş büyük
yıldızlar... Bütün bu yıldızların içinde bir leyleğin düşünen
Bu parçadan hareketle köşe yazısıyla ilgili olarak gagası...

I. Ele alınan düşüncelerini kanıtlama amacı taşımaktadır. Bir fıkradan alınan bu parçayla ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
II. Farklı tür ve tanımlamaları içeren yönü vardır.
A) Yalın bir dil kullanılmıştır.
III. Gazete ve dergilerde her gün düzenli olarak
B) Kanıtlama çabası güdülmemiştir.
yayımlanmaktadır.
C) Betimleyici ögeler vardır.
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) Mecazlı sözlere yer verilmiştir.

D) I ve III E) II ve III E) Düşünceler, alıntılarla pekiştirilmiştir.

248
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
19
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

(I) Gazete ve dergi yazısı olan fıkra, edebiyatımızda Bilgilendirici metin türlerinden köşe yazıları, çocuk edebiyatı
gazetelerin çıktığı Tanzimat Dönemi’nde yazılmaya başlanmış, alanında diğer edebî türlerin gölgesinde kalmıştır. Oysa
zamanla da gelişmiştir. (II) Halk edebiyatındaki kısa ilköğretim çağındaki öğrencilerin gelişim dönemleri göz önünde
hikâyecikler olan güldürücü fıkralar ise anonimdir. (III) Fıkra, bulundurulduğunda köşe yazılarının birçok yarar sağlayacağı
günümüzde köşe yazısı olarak adlandırılmaktadır. (IV) Bazı mutlaktır. Özellikle öğrencilerin dil gelişimine katkı sağlayacağı
fıkralar edebî bir niteliğe sahiptir; bu tür fıkralarda günlük bir ve öğrencilerin düşünce ufkunu genişleteceği öngörülmektedir.
olay ele alınsa da üslup açısından yazı kalıcıdır. (V) Ahmet Köşe yazılarının günlük kaleme alınması, ilgi çekici konular
Rasim, Ahmet Hâşim, Yusuf Ziya Ortaç, Şevket Rado, Falih üzerine olması ve dilin inceliklerinden yararlanması, toplumda
Rıfkı Atay bu tür fıkralarda usta sanatçılardır. bir kamuoyu oluşturma amacı gütmesi gibi özellikleriyle birlikte
öğrencinin yurtta ve dünyada gelişen olaylar hakkında fikir
sahibi olurken vatandaşlık görevlerini anımsayacağı, ana dilinin
kullanım inceliklerini fark edeceği varsayılmaktadır.

7. Bu parçadan hareketle aşağıdaki yorumlardan hangisi


yapılamaz?
2017 YGS

A) Yurttaşlık sorumluluklarının hatırlatılmasına katkısı olan


bilgilendirici metin türü vardır.
5. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi
düşüncenin akışını bozmaktadır?
2023 TYT

B) Belirli çağdaki çocukların dillerini geliştirmelerinde köşe


A) I B) II C) III D) IV E) V yazılarının payından söz edilebilir.

C) Üslup inceliklerinin öğrencilere aktarılmasında yetkin


sanatçıların ürettikleri daha önemlidir.

D) Çocuk edebiyatı alanında görmezden gelinen öğretici


metinler olmuştur.

E) Bir düşüncenin yaygınlaştırılmasında köşe yazılarının


rolü yadsınamaz.

6. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak


aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
2023 TYT

8. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden


A) I. cümlede öğretici bir türün dönemsel durumuna hangisi söylenemez?
2019 TYT

değinilmiştir.
A) Karşılaştırma yapılmıştır.
B) II. cümlede niteleyici sözcüklerden yararlanılmıştır.
B) Kesinlik belirten yargı vardır.
C) III. cümlede farklı bir adlandırmaya yer verilmiştir.
C) Sayıp dökmelere yer verilmiştir.
D) IV. cümlede öğretici metnin türlerinden ayrılan yönü
D) Mecazlı ifadeler kullanılmıştır.
açıklanmıştır.
E) Tanık göstermeden yararlanılmıştır.
E) V. cümlede sadece fıkra türünde yazan usta
sanatçılardan söz edilmiştir.

249
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Fizik Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Fizik” konusu ile
ilgilidir.
20  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Dönme hareketi denilince akla birçok örnek gelir. 3. ----. Siyah cisimler tarafından cismin sıcaklığına bağlı
Lunaparktaki bir dönme dolabın hareketi, döner kavşağın olarak yapılan ışımaya da siyah cisim ışıması denir.
2023 TYT

2022 TYT
çevresindeki araçların yaptığı hareket, saatin akrep ve Güneş ve yıldızların yaptığı ışıma, kor hâline gelmiş
yelkovanı ile tekerleğin hareketi, elektronların çekirdek kömür parçaları arasındaki ışıma, yüksek sıcaklığa kadar
çevresindeki dolanımı, Dünya’nın Güneş, Ay’ın Dünya ısıtılan demirden yayılan ışıma; siyah cisim ışımasına
çevresindeki dönüş hareketleri gibi... Ancak her dönme örnek olarak gösterilebilir. Siyah cisimler görünür bölgede
hareketinin bir düzgün çembersel hareket olmadığını kırmızı ışıma yaparken cismin sıcaklığı arttıkça turuncu,
bilmek gerekir. Bir hareketlinin sabit bir eksen etrafında, sarı, yeşil ve maviye doğru değişen ışımalar yapar.
eşit zaman aralıklarında eşit yollar almasına ya da sabit
bir nokta etrafında, sabit büyüklükte bir hızla dönmesine Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre
düzgün çembersel hareket denir. Düzgün çembersel aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
hareket kavramının öğrenilmesi; uyduların, gezegenlerin
ve atom çekirdeği çevresindeki elektronların hareketlerinin A) Işığın tamamını soğuran ve sıcaklığa bağlı olarak her
anlaşılmasına yardımcı olur. dalga boyunda ışıma yapan cisimlere siyah cisim denir

Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden B) Siyah cisim, bu yönüyle üzerine düşen ışığın tamamını
hangisidir? absorbe ederek farklı bir ışımaya yol açar

A) Düzgün çembersel hareketin belirgin bir tanımı henüz C) Siyah cisim, yüksek sıcaklığa kadar ısıtılan demirden
yapılamamıştır. yayılan ışımayla oluşan fiziksel bir kavramdır
B) Dünya’nın Güneş, Ay’ın Dünya çevresindeki dönüş
hareketleri; coğrafya biliminin konusudur. D) Güneş ve yıldızların yaptığı ışımanın siyah cisim
ışımasına örnek olarak gösterilmesi de yeni bir keşif
C) Dönme hareketinin saatin akrep ve yelkovanı, değildir
tekerleğin hareketi gibi çeşitleri vardır.
D) Uyduların ve gezegenlerin hareketlerinin anlaşılması, E) Cisimlerin sıcaklık arttıkça farklı renklere dönüşmesi,
bilimlerin ortak uğraşısının sonucudur. bilim insanlarının ilgisini çekmeye devam etmektedir

E) Tüm dönme devinimlerini düzgün çembersel hareket


olarak değerlendirmek yanlıştır.

2. Radyoaktivite, atom çekirdeğinin tanecik veya gama


ışıması yayarak parçalanmasıdır. Bu parçalanma
2018 TYT

sonucunda enerji açığa çıkar. Bazı atom çekirdekleri


4. 19. yüzyıl sonlarında yapılan çalışmalarda bazı metallerin
çeşitli yollarla ışıma yapabilir. Kendiliğinden veya
üzerine düşürülen ışığın metalden elektron
2023 TYT

dışarıdan bir etkiyle çekirdeği bozunuma uğrayabilen


yayımlanmasına sebep olduğu gözlemlenmiştir.
atom çekirdeklerine radyoaktif çekirdek, bu atomların
Bu çalışmaların başında 1887 yılında Heinrich Rudolf
oluşturduğu maddelere radyoaktif madde denir.
Hertz’in yaptığı çalışmalar gelir. Hertz’in oluşturduğu
Radyoaktif bozunma kendiliğinden gerçekleşirse doğal
düzenekte aralarında kısa mesafe bulunan küreler, bir
radyoaktiflik, dışarıdan bir etkiyle gerçekleşirse yapay
indüksiyon bobinine bağlıdır. Bobin sağladığı voltaj ile
radyoaktiflik adını alır.
kürelerden birini pozitif, diğerini negatif yüklü hâle getirir.
Kürelerin arasında oluşan elektrik alanının büyüklüğü belli
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisine bir değere ulaştığında kıvılcım atması olur ve ivmeli
ulaşılamaz? hareket yapan elektronlar, elektromanyetik dalga yayar.
A) Atom çekirdeğinin gama ışıması yayarak Elektromanyetik dalgayı oluşturan fotonlar, alıcıdaki
parçalanmasının bir sonucu vardır. küreler tarafından daha az soğurulup elektron yayılmasını
sağladığından alıcıda akım oluşur. Hertz’in oluşturduğu bu
B) Doğal radyoaktiflik, radyoaktif bozunmayla ilgili bir düzenek, fotoelektrik olayının ilk kez gözlendiği
kavramdır. düzenektir.
C) Yapay radyoaktifliğin gerçekleşmesi, belirli bir şarta
bağlıdır. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi
yoktur?
D) Atom çekirdeklerinin bir kısmında ışıma oluşması,
ihtimal dâhilindedir. A) Açıklama B) Çoğullaştırma C) Benzetme

E) Radyoaktif madde, parçalanmayla oluşan enerjinin D) Örneklendirme E) Karşılaştırma


açığa çıkmasının bir sonucudur.

250
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
20
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Ultraviyole ışınları, insan derisinde tahribat yaparak deri (I) Kuantum fiziğinin günlük hayatta işlevsellik kazanma
kanseri riskini artırır. Ultraviyole ışınlarından korunmak için sürecinde önemli bir yere sahip olan nano yapılar, 1-100
koruyucu kremler kullanılabilir. Ultraviyole ışınları özellikle nanometre arasındaki yapılardır. (II) Bu boyutlarda sistemlerin
dezenfeksiyon için kullanılır. Ameliyathanelerde ve diş fiziksel davranışlarında farklı özellikler gözlenir. (III) Bu
kliniklerinde kullanılan malzemeler, kimyasal maddelerle özellikleri kuantum fiziğinin ilkelerinden yararlanarak açıklayan
temizlendikten sonra ultraviyole ışınlarla mikroplardan bilim dalına nanobilim denir. (IV) Nanobilimden elde edilen
arındırılır. Gama ışınları ise elektromanyetik dalga sonuçların hayatın içindeki uygulamaları olan nanoteknoloji,
spektrumunun en küçük dalga boyuna sahiptir. Radyoaktif yeni yapılar tasarlanmasını ya da bu yapılara yeni özellikler
çekirdeklerin nükleer tepkimeleri sırasında yayılır. Gama kazandırılıp yeni işlevlerde kullanılmasını sağlar. (V) Bu
ışınları, yüksek enerjili ışınlar olduğundan canlı dokularda nedenle nanoteknolojinin amacı, nano boyutlarda aygıtlar
tahribat oluşturur. Bu nedenle radyasyon uyarı sembolü olan geliştirmek ve bunların günlük hayatta kullanılmalarını
yerlerden uzak durulmalıdır. Gama ışınları astronomide, sağlamaktır. (VI) Söz konusu niteliğinden dolayı nanoteknoloji,
gezegen özelliklerinin belirlenmesi ve kanserli hücrelerin yok en küçük maddelerin teknolojisi olarak da tanımlanabilir.
edilmesinde kullanılır.

5. Bu parçadan hareketle ultraviyole ışınlarıyla ilgili


aşağıdakilerden hangisi söylenemez? 7. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
2022 TYT

numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?


2023 TYT

A) Sağlık alanında kullanıldığı


A) II B) III C) IV D) V E) VI
B) Medikal gereçlerin temizliğinde kullanıldığı

C) İnsan sağlığına ciddi zararlar verdiği

D) Krem kullanılarak zararından korunulabileceği

E) Kimyasal maddelerle kullanılması gerektiği

8. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak


aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
2023 TYT

A) I. cümlede nicel veriler kullanılarak işlevsiz bir


kavramdan söz edilmiştir.
6. Bu parçadan hareketle gama ışınlarıyla ilgili B) III. cümlede kuantum fiziğinin ilkeleri ve tanımı
aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
2023 TYT

vurgulanmıştır.
A) Kanser hücrelerini yok edici özelliği bulunduğu
C) IV. cümlede bir bilim dalının yaşamdaki pratiğinin ne
B) Ultraviyole ışınları gibi, nükleer tepkimeyle yayıldığı olduğu açıklanmıştır.

C) Yüksek enerjili ışınlarıyla canlılara yarar sağladığı D) V. cümlede teknolojinin yaşamla ilgili tek amacının
olmadığına değinilmiştir.
D) Dalga boyu bakımından ultraviyole ışınlarından
ayrıldığı E) VI. cümlede küçük maddelerin teknolojisi sözünün
yanlış tanımlanmasından yakınılmıştır.
E) Uyarı sembolü olan yerlerde sıkça görüldüğü

251
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Gezi Yazısı Testi


 Bu testte yer alan soruların metinleri “Gezi Yazısı” konusu
ile ilgilidir.
21  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Bir yazarın çeşitli sebeplerle yurt içinde ve yurt dışında 3. I. Yalılar, İstanbul’da yaşayan herkesin önünden
gittiği yerlerdeki gözlem, tespit, deneyim ve yorumlarını geçtiğinde imrenerek baktığı tarihsel emanetlerdir.
2018 TYT

2021 ALES
canlı ve etkileyici bir dille aktardığı yazı türüne gezi yazısı
denir. Gezilebilecek her yer, gezi türüne konu olabilir. II. Ateşin hışmından kurtulanlarda geçmiş kuşakların
Bu tür eserlerde en önemli husus gözlemlerdir. yaptığı gibi gerçek İstanbullu birkaç aile oturmayı
Diyaloglardan, rivayetlerden, hikâyelerden, efsanelerden, sürdürüyor.
anılardan, atasözlerinden ve deyimlerden faydalanılması
bu türün önemli özelliklerindendir. Gezi yazılarının III. Ama birçoğu uzun süre bakımsızlığın ardından
okunurluğu, anlatılanların ilgi çekiciliğine bağlıdır. vefasızca terk edildi, birçoğu da yandı.
Söylenenlerin gözlem ürünü olması, anlatıma düş
gücünün karışmaması gerekir. Bu tür eserlerde IV. Çarpık yapılaşmadan önce yeşillikler arasından
betimleyici, öyküleyici, açıklayıcı anlatım gibi anlatım görünen bu emanetler, önlerinde süzülen rengârenk
biçimlerinden; örnekleme, karşılaştırma, sayısal verilerden kayıklarıyla kıskanılacak bir manzaraydı.
yararlanma gibi düşünceyi geliştirme yollarından
yararlanılır. V. Belki siz de bir gün bu ailelerden birinin yalısının
cumbasında, sofasında misafir olursunuz.
Bu parçadan hareketle gezi yazılarıyla ilgili olarak
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün
I. Gözlem, başat ögelerden biridir.
oluşturması için hangileri birbiriyle yer
II. Düşünceyi geliştirme yollarından yararlanmaya değiştirmelidir?
elverişlidir. A) I ve II B) I ve V C) II ve III
III. Gezilebilecek yerlerle ilgili öneri listesi barındırır
D) II ve IV E) IV ve V
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I, II ve III

2. Kahvaltıdan odama dönünce on birinci katta başımı 4. Kentin bu bölgesinde hava kararırken böyle yerler de
pencereden uzatıp baktım. Atlantica adlı, Copacabana’ya şenlendi. Bazı sokaklarda kaldırım kafeleri, tıklım tıklım...
2013 TYT

2019 TYT

paralel sahil yolu üstündeyiz. Sağda Copacabana Sokakta, geniş kaldırıma taşmış bir yer, belli ki yemek de
uzanıyor: geniş cadde, sonra daha da geniş kumsal... veriyor, dikkatimi çekti; çekmemesine imkân yok çünkü
Bu erken saatte bile birileri var orada. Kıyıya büyük önünde küçük bir gezgin orkestra konser veriyor. Akşam
dalgalar vurduğunu buradan görebiliyorum. Demek ki yemeği faslını burada tamamlamaya karar verip bir yere
deniz bizim Kilyos ya da Patara gibi. Rüzgâr filan yok ama çöktüm. Çalgıcılar beş kişi. Biri mandolin tipi telli bir alet
tabii koca okyanus bu. Büyük bir koy içinde olmamıza çalıyor, öbür dördünde çeşitli davullar, vuruşlular var
rağmen büyük dalga var. Solda ise kentin ana (Daha sonra bunun benzeri başka gruplar da gördüm.).
caddelerinden biri, Copacabana... Burayı Rio’nun İstiklal Gayet iyiler. Eski kent aynı zamanda iş merkezi. İnsanlar,
Caddesi gibi düşünebilirsiniz yani Beyoğlu ile (Henüz bürolarından çıkınca zaten çoğu tanıdık olan böyle yerlere
denize girilebilir temizlikte.) Feneryolu Bostancı sahil yolu, geliyor; birkaç saati buralarda geçiriyorlar. Çoğu kişi
aralarında elli metre kadar bir mesafeyle yan yana birbirini tanıyor.
uzanıyor gibi.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden
Bu parçada değinilen konular arasında hangisi söylenemez?
aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Mecazlı söyleyişe yer verilmiştir.
A) Bir mekânla ilgili gözemlere yer verilmesi
B) Karşılaştırmadan yararlanılmıştır.
B) Zamanın belirli bir kesitinden söz edilmesi

C) Gezilen yerin karşılaştırma yapılarak yansıtılması C) Birinci kişili anlatım kullanılmıştır.

D) Okyanusla ilgili izlenimlerin ortaya konulması D) Önerilerde bulunulmuştur.

E) Yazarın ülkesine duyduğu özlemi dile getirmesi E) Öykülemeden yararlanılmıştır.

252
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
21
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Eski Türk edebiyatında gezi yazısına “seyahatname” denirdi. Söke’ye gitmek için Selçuk’tan otobüse bindik. Otobüsümüzün
Türk edebiyatında en eski seyahatnameler, Timur’un oğlu adı neydi? Telâştan bakmamış olacağım ama yolda karşımıza
Şahruh’un yanında bulunan Gıyaseddin Nakkaş’ın yazdığı çıkan otobüslerin, kamyonların adlarını okumakla epey
Acâibü’l-Letaif’tir. Tanınmış denizcilerimizden Seydi Ali Reis’in eğlendiğimizi hatırlıyorum. Anadolu’da taşıtlara takılan adlarla
Mir’âtü’l-Memâlik (Memleketlerin Aynası) adlı eseri, ilk gezi bir kitap yazılabilir. Bu kitap; dört tekerlekli, motorlu taşıtın taşra
yazısı örneği kabul edilir. Eser; Seydi Ali Reis’in Hindistan, hayatında oynadığı büyük rolü de tek tek kişilerin ve halkın
Afganistan, Buhara ve Maveraünnehir yoluyla Edirne’ye psikolojisini de aydınlatır. Adamın biri kamyonuna “Yolların
dönüşü sırasında başından geçen serüvenleri kapsar. Evliya bülbülü” demiş, öteki “Tapon” adını takmış, nazar değmesin
Çelebi’nin 17. yüzyılda yazdığı Seyahatname adlı eser ise diye olacak yoksa kamyonu hiç de tapon yani işe yaramaz
dünya edebiyatındaki en iyi örneklerle boy ölçüşebilecek değil. Toz bulutları arasında çıkagelen “Gangster”, arabasının
niteliktedir. Bu eserin birinci bölümü, her yönü ile İstanbul’u gücünü insanlaştıran bir sinema meraklısınındır herhâlde. Şu
anlatmaktadır. Pirî Reis’in yazdığı Kitabı Bahriye adlı eseri, güzel ve ferah otobüse “Hicran” adını takan adam da olsa olsa
vermiş olduğu coğrafya ve deniz bilimi bilgileri dışında bir alaturka şarkı düşkünü. Çoğu adlardan tabiat sevgisi ve şiir
mükemmel bir Akdeniz seyahatnamesi sayılabilir. fışkırıyor: İşte ”Doğan Şafak”, işte ”Açılın dağlar, çiçekler”, “Yol
ver yeşile, gitsin işine” diye bir beyit bile düzmüş birisi. “Yollar
hiç tükenir mi?” adına ne dersiniz? Beni çok düşündürdü.

5. Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı


7. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine
yoktur?
2015 YGS

değinilmemiştir?
2023 TYT

A) Gezi yazısının başka bir anlamı var mıdır?


A) Sosyal yaşamın gerçekliğine
B) Türk edebiyatında gezi yazısının tarihsel gelişiminden
B) Doğa sevgisinin taşıtlara verilen isimlerle ortaya
söz eder misiniz?
konduğuna
C) Pirî Reis, gezi yazısı türünde eser kaleme almış mıdır?
C) Taşıtların taşra insanları üzerindeki etkisine
D) Gezi yazısı türünde yazılan ilk eser hangisidir?
D) Taşra yaşamına duyulan özleme
E) Gezi türünde yazan bir sanatçı, eserini oluştururken
E) Taşıtlara verilen isimlerin gerekçesine
neler yapmalıdır?

8. Bu parçadan hareketle aşağıdaki yorumlardan hangisi


yapılamaz?
2017 YGS

6. I. Seyahatname adlı eserde kapsamlı bir İstanbul


A) Seyahat etmenin insanı eğlendiren yanları vardır.
anlatımına yer verilmesi
B) Anadolu’da kitap yazmaya elverişli konulara
II. Seydi Ali Reis’in eserinde anılarından söz etmesi
rastlanabilir.
III. En nitelikli gezi yazılarının geçmişte üretilmesi
C) Yakıştırılan isimlerin her kitapta farklı değerlendirilmesi
doğal karşılanmalıdır.
Yukarıda numaralanmış ifadelerden hangileri bu
parçada anlatılanlarla ilişkilendirilebilir?
D) Taşrada birtakım olgular, halkın psikolojisini
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III yansıtmada araç olabilir.

D) I ve II E) I, II ve III E) Taşralı insanın bazı nesnelere taktığı isimlerin


düşündürücü özelliği bulunabilir.

253
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Günlük Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Günlük” konusu ile
ilgilidir.
22  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Türk edebiyatında günlük türünün ilk örnekleri 3. 16 Haziran


ruznamelerdir. Günlük türünün divan edebiyatındaki
2018 TYT

Dolmabahçe’deki lunapark açılmış. Bitişiğinde de bir sirk

2013 YGS
karşılığı ruznamedir. Ayrıca vakayiname, seyahatname, var. Öyle iyi ayarlamışlar ki sirkten çıkanlar lunaparktan
sefaretname gibi eserlerde günlük türüne özgü özelliklere geçmek zorundalar. Lunaparkta akla gelen her türlü
rastlanmaktadır. Türk edebiyatında günlük türünün Batılı oyuncağa bindik. Yüreğimin ağzıma gelmesini seviyorum
anlamdaki ilk örnekleri Tanzimat’la birlikte görülmeye galiba. Dünya da sizinle ötelere savruluyor. Baktım da
başlanmıştır. Direktör Ali Bey’in görev amaçlı oğlum hiçbir şeyin tadını çıkaramıyor yeterince. “Bundan
seyahatlerinde tuttuğu notlardan oluşan Seyahat Jurnali, sonra nereye gideceğiz?” ya da biraz büyüdükten sonra
türün Batılı anlamdaki ilk örneğidir. Bunu şair Nigâr “Bundan sonra ne yapacağız? Yarın arkadaşımın doğum
Hanım’ın Hayatımın Hikâyesi adlı eseri takip etmiştir. günü var, iyi ama ya öbür gün?” “Bu kitap bitince hangisini
Günlük şeklinde düzenlenen roman, hikâye ve şiirler de okuyacağız?” soruları bitmiyor. Yaşadığı anı bilerek,
vardır. Andre Gide’in Kalpazanlar adlı romanı, Ayfer tadına vararak yaşayan bir çocuk ya da bir genç
Tunç’un Suzan Defter adlı hikâyesi, Nâzım Hikmet’in Saat göremiyorum ortalıkta. Acaba bu duygu bir güvensizlik,
21-22 Şiirleri adlı eseri günlük şeklinde düzenlenmiştir. yarına, bir an sonraya güvenememe duygusundan mı
çıkıyor, yoksa o anı, o yarını, o kitabı hep elde bir sayma
Bu parçadan hareketle günlük türüyle ilgili olarak doygunluğundan mı? İşin içinden çıkamadım.

I. Yazınsal eserlerin bir kısmında günlük türünden Bu parçada değinilen konular arasında
yararlanılmıştır. aşağıdakilerden hangisi yoktur?

II. Klasik edebiyatta günlüğün yerini tutan ürünler A) Çocukların sorgulayıcı bir tutum içinde olması
ortaya konmuştur.
B) Eğlence araçlarının insanda heyecan yaratması
III. Batılı anlayıştaki örnekleri çoğunluk roman şeklinde
düzenlenmiştir. C) Yazarın iç dünyasında çatışma yaşaması

yargılarından hangilerine ulaşılabilir? D) Zamanın çoğunun lunaparkta geçirilmesi

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III E) Yaşananlarla ilgili çeşitli yorumlar yapılması

D) I ve II E) I, II ve III

4. 14 Aralık İstanbul
2. I. 22 Mayıs Cuma, yine birkaç gündür İstanbul’dayım
2023 TYT

Hacer Hanım geldi ansızın. Öldü sanıyordum, hiç bu


ve ne güç bu şehirde yaşamak. kadar açmamıştı arayı. Geçen yaz, son geldiğinde,
2021 ALES

hastaydı zaten: çarpıntı, damar sertliği, gerginlik... Hacer


II. İstanbullular günlerinin yarısını yolda geçiriyorlar. Hanım’ın hayatı, anlatılsa roman olur. Birkaç hikâyeme
konuk sanatçı olarak katıldı. Şöyle diyeyim Katherine
III. Değil, burada pek az kimse işine yakın bir yerde Mansfield’in ağzından: “Geçmişini düşünüp ağlayacak
oturabilir. vakti yoktur onun. İyi ki!.. Çünkü baştan başlasa, bir
kerecik ağlasa bir daha sonu gelmez gözyaşlarının.
IV. Ben adada oturduğum için “Bana mı öyle geliyor?” Dünyada rahatça bu kadar gözyaşı dökebileceği bir yer
diye düşündüm. de yoktur üstelik.” Sevincimden, elim ayağım birbirine
dolandı. “Puf böreği yap!” dedim, “İstersen dolma, canın
V. Öyleyse bütün gün bir taşıt arkasından koşacak: ne istiyorsa…” Yoksa biliyorum, alacak eline süpürgeyi ya
Tramvay, otobüs, dolmuş... da camları silmeye kalkışacak. Hiçbir iş yapmazsa benim
para vermem güçleşecek.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün
oluşturması için aşağıdakilerden hangilerinin Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi
birbiriyle yer değiştirmesi gerekir? yoktur?
A) I ve V B) III ve IV C) IV ve V A) Alıntı yapma B) Öyküleme C) Betimleme

D) II ve III E) II ve IV D) Kalıplaşmış söz E) Varsayım

254
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
22
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Günlük (günce); kişilerin yaşadıkları olayları, olaylarla ilgili 1 Haziran


duygu, düşünce ve izlenimlerini, hayallerini günü gününe tarih Gerçek bir ay başlangıcı. Yazın geldiği ortada. Hava sıcak ama
belirterek yazdıkları yazı türüdür. Öğretici metinler içinde yer boğucu değil. Bozkır, yazın geldiğinin farkında. Ankara’da yaz
alan günlükler; yazarın iç dünyasını, yaşadıklarını, tanık olduğu başlangıcı farklıdır, böyle mattır; kaldırımlardan, topraktan
olayları yansıtır. Bilim, sanat ve siyaset alanındaki tanınmış fışkırmaz sıcak. Yayılır, havada durur, renkleri parlaklaştırır.
kişilerin günlükleri, tarihî olayların aydınlatılmasına yardımcı Güneş, uzun süre yerine çakılı kalır. Selçuk Baran’ın Baraj’daki
olur. Günlükler, genellikle yazarın kendisiyle dertleşme evine davetliydik. Ayhan’ın elinden çıkma bir ev... Bir kadının
amacıyla yazdığı yazılardır. Günlüklerin çoğu yayımlanmaz arayabileceği bütün incelikler düşünülmüş. Bulaşığı, yemek
ancak daha hayattayken yayımlatmak için günlük yazan yapmayı kolaylaştıracak yığınla ayrıntı... Geniş bir çayır var
sanatçılar olduğu gibi ----. evin önünde. İğdelerin, ezik papatyaların kokusu çayırı ve evi
tutuyor. Bir iki gelincik bile serpilmiş en kırmızısından. Küçük
tahta bir köprüyü aşıp toprak yola varıyorsunuz. Dere kıyısında
salata, marul yetiştiriyorlar. Noel ağaçlarını andıran kocaman,
yeşil şeyler. Bir kulübede de tavşanlar var. Selçuk’la attık
kendimizi çayıra. Küçücük bir alanda ne çok, ne çeşitli otlar,
dikenler, daha bilmem neler var! Birbirlerinden birbirlerini
besliyorlar. İneklerin, kuzuların sesi çok uzaktan geliyor oysa
hepsi burnumuzun dibindeler.

5. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına


göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
2023 TYT

A) yazarın bir köşede tuttuğu notları kitap hâline getirenler


de olabilir

B) özel bilgiler içeren günlüklerin de yayımlanması hoş 7. I. Olaylardan kişi, zaman ve mekân ilgisiyle söz
görülmeyebilir edilmiştir.

C) sanatçının ölümünden sonra yakınlarınca yayımlanan II. Doğayla iç içe bir yaşam coşkusu dile getirilmiştir.
günlükler de vardır
III. Yaşanılan mevsim üzerine yorumda bulunulmuştur.
D) tanıklıkları anlatması yönüyle günlüklerde yalın anlatım
da tercih edilebilir Yukarıda numaralanmış yargılardan hangileri bu
parçada anlatılanlarla ilişkilendirilebilir?
E) günlük yayımı için yazarının ölümünün beklenilmesi de A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
doğru değildir
D) I ve II E) I, II ve III

8. Bu parçadan hareketle aşağıdaki yorumlardan hangisi


6. Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yapılamaz?
2017 YGS

yoktur?
2012 YGS

A) Doğanın insan ruhuna yansıyan etkileri vardır.


A) Günlük deyince ne anlaşılmalıdır?
B) Mimari eserlerde kullanışlı olma, gözetilmesi gereken
B) Günlükte üzerinde durulan belirli bir konu var mıdır? bir konudur.

C) Günlüklerin tarihsel olaylarla ilgisinden söz eder C) Doğaya zarar verecek uygulamalardan uzak
misiniz? durulmalıdır.

D) Günlüklerin, yazarına bakan yönü olur mu? D) Beslenmeye katkı sağlayan çeşitli bitkiler vardır.

E) Günlük türünün yazınımızdaki gelişimiyle ilgili neler E) Bazı şehirlerde yaz mevsimi farklı yaşanabilir.
söylersiniz?

255
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

İnsan ve Toplum Testi


 Bu testte yer alan soruların metinleri “İnsan ve Toplum”
konusu ile ilgilidir.
23  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. • Her toplum, daha çocukluktan itibaren üyelerinin 3. Bireylerin statülerine uygun olarak birden fazla toplumsal
uyacakları maddi ve manevi değerleri, özel ve genel rolü vardır. Bu rollerden biri anahtar (temel) rol

2023 TYT
2019 TYT

kuralları ortaya koyar; bunlara uymayanları kendine durumundadır. Bireyin anahtar rolü, onun anahtar
has metotlarla cezalandırır. Toplumda geçerli olan statüsüne göre belirlenir. Anahtar statü ve rol ise
giyimler, davranışlar, konuşmalar, yiyecekler vb. toplumsal yapıya göre belirlenir. Örneğin tarım
ayrıntılı olarak tespit edilir. Bireyler, ait oldukları toplumlarında en etkili kurum aile olduğu için kadının
toplumun değerlerini ve kurallarını öğrenip statüsünü yükselten en önemli unsur anneliktir. Kadın
benimseme, onları içselleştirme yoluyla sosyalleşir. ancak anne olduğunda bazı konularda söz sahibi olmaya
• Sosyalleşme, sosyal ve kültürel şahsiyetin meydana başlar. Bu nedenle tarım toplumlarında kadının anahtar
gelme sürecidir; bilinçli veya bilinçsiz olarak devam rolü de anneliktir. Fakat sanayileşmiş bir toplumda en
eden bir eğitim süreci ile birlikte gençlik döneminin etkili kurum ekonomi olduğundan anahtar rol de mesleki
bitişi ile sınırlıdır. Ama hangi yaşta olursa olsun konumun gerektirdiği rol olacaktır.
toplumda üstlenilen ve öğrenilen her yeni sosyal
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi
davranış, her yeni bir gruba katılma sosyalleşme
söylenemez?
sayılabilir.
Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi A) Anahtar rolün toplumdan topluma değişen özelliği
söylenebilir? vardır.

A) Farklı görüşlerin aslında birbirini desteklediğini B) Etkili kurumun aile olduğu toplumlarda annelik başat
göstermektedirler. unsur olmuştur.
C) Bireye bakan yönüyle anahtar rol ile anahtar statü
B) İki farklı konuya ilişkin ortak bir görüş olduğunu
arasında ilişki bulunmaktadır.
vurgulamaktadırlar.
D) Sanayileşmiş bir toplumda bireyin statüsü mesleki
C) Aynı olguyu farklı yönleriyle değerlendirip ele konumla belirlenmektedir.
almaktadırlar.
E) Toplumsal rolün çokluğu, bireyi gerçekçi olmayan
D) Farklı düşünceyi pekiştirmeye yönelik çeşitli örnekler davranışlara yöneltmektedir.
sunmaktadırlar.

E) Farklı üsluplar kullansalar da konuyu benzer


nedenlerle açıklamaktadırlar.

2. Olumsuz sapma; toplumun çoğunluğunca hoş


karşılanmayan, onaylanmayan, toplumsal değer ve
2019 TYT

normlara uygun olmayan, negatif türden davranışlara 4. (I) Toplumsal değerler, belli bir toplumda ya da toplumsal
verilen addır. Hırsızlık yapmak, yalan söylemek, grupta oluşan, ortaklaşa kabul gören düşünce ve kuralları
2023 TYT

uyuşturucu madde kullanmak, aile içi şiddet uygulamak uygulama biçimlerini yansıtan ölçütlerdir. (II) İnsan
gibi davranışlar toplum içinde doğru olmayan davranışlar davranışlarının hangilerinin iyi, hangilerinin doğru ve
olarak kabul edilir. Bazı insanların kendi aralarında çete yararlı olduğunu belirtir ve genellikle ahlaka ve inançlara
kurmaları ve düşüncelerini diğer insanlara zorla kabul dayanır. (III) Toplum tarafından ortaklaşa kabul
ettirmeye çalışmaları da bu sapma türüne girer. Adi suçlar, gördüğünden toplumun üyelerini birbirine yaklaştıran, bir
şiddet, uyuşturucu bağımlılığı, rüşvet, terörizm vb. arada tutan, toplumun sürekliliğini sağlayan ögelerdir.
olumsuz sapma türlerindendir. (IV) Toplumun bütünleşmesini, böylece toplumsal yaşamın
düzen içinde devamlılığını sağlayan asıl güçtür.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi (V) Toplumsal yaşamda sosyal grup ve kurumlar, kendi
söylenemez? içlerinde toplumsal değerleri yaşatarak toplumun
bütünlüğüne ve sürekliliğine, düzenin bozulmamasına
A) Tanımlama yapılmıştır. yardım eder. (VI) Gelenek ve görenekler de bayrağa,
insan yaşamına saygı, barış, dürüstlük, adalet,
B) Gerekçeli öneri vardır.
yardımseverlik gibi kavramlarla buna destek olur.
C) Sayıp dökmelere yer verilmiştir.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
D) Benzerlik ilişkisinden yararlanılmıştır. numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?

E) Örneklemeye başvurulmuştur. A) II B) III C) IV D) V E) VI

256
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
23
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Çoğu kuramcı, toplumsallaşmada çocukluk döneminin diğer Toplum yapısını oluşturan toplumsal gruplar, kurumlar, sınıflar,
dönemlere göre daha önemli olduğunu kabul etmektedir. tabakalar, nüfus hareketleri, nüfusun toprak üzerindeki yerleşim
Çünkü bir kimsenin potansiyelini en üst sınırına kadar düzeni, gelenekler, görenekler, inançlar ve bunlar arasındaki
gerçekleştirebilmesi, mutlu ve başarılı olabilmesi, çocukluk ilişkilerden doğan toplumsal olaylar; sosyolojinin alanına girer.
döneminde ona uygun fiziksel ve sosyal çevrenin sunulması, Toplum bir bütündür. Bu bütünün içinde aile, ekonomi, eğitim,
geniş eğitim olanaklarından yararlandırılması, zengin uyarıcılar siyaset, hukuk ve diğer sosyal kurumlar yer alır. Her toplumsal
içerisinde büyümesi gibi önemli katkıları vardır. Yaşlılık kurum ya da sürecin öteki kurumlarla bağlantısı vardır.
döneminde insanların uyumları, sosyal ilişkilere girme Sosyoloji, bu parçaların birbirleriyle ve bütünle olan ilişkilerini
düzeyleri, aile ve toplumla ilişkileri; birbirinden farklılık incelemeye çalışır. Bu bakımdan sosyolojinin ilgi odağı, toplum
göstermektedir. Burada özellikle eğitim, meslek, gelir durumu ve toplumsal ilişkilerin bütünüdür.
ve çevre gibi faktörlere bağlı olarak sosyal uyum
zayıflamaktadır. Yaşlılar için kritik dönemlerden biri de emeklilik
dönemidir. Yaşlılar bu dönemde sosyoekonomik ve
sosyokültürel sorunlar yaşamaktadırlar.

5. Bu parçadan hareketle yaşlılık dönemiyle ilgili


aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? 7. Bu parçaya göre aşağıdaki önermelerden hangisi
2023 TYT

sosyolojinin bakışıyla örtüşür?


2020 TYT

A) Eğitim düzeyi yüksek yaşlıların sosyal yaşama çabuk


adapte olduğu A) Sosyoloji, toplumsal kurumların ortak özelliklerini
araştırır.
B) Yaşlıların belli bir dönemde hem toplumsal hem
ekonomik alanda problemlerle karşılaştığı B) Geçmişteki toplumsal olaylar zaman zaman yeniden
yaşanır.
C) Uyum göstermenin çevresel etkenlerle doğrudan
ilgisinin bulunmadığı C) Sosyoloji, pozitif bilimler gibi kanun yapar.

D) Gelir durumundaki dengesizliğin kültürel ve toplumsal D) Sosyoloji, yalnızca insan ilişkilerini dikkate alır.
alanda yoğunlaştığı
E) Toplumsal kurumların ekonomik düzeyi yükseltilmelidir.
E) Sosyal ilişkilerin tahmin edilen ölçüde değişkenlik
göstermediği

6. Bu parçadan hareketle çocukluk dönemiyle ilgili


aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
2022 TYT

A) Birçok teorisyenin önemi konusunda ortak görüş


dillendirdiği 8. Bu parçada sosyolojiyle ilgili aşağıdakilerden
hangisine değinilmemiştir?
2023 TYT

B) Bireyin yeteneğinin üst seviyede gösterilmesine olanak A) İlgili olduğu kurumlara


tanıdığı
B) Parça ve bütün ilişkilerini araştırdığına
C) Zengin eğitim imkânlarından faydalanma yönünün
bulunduğu C) Yoğunlaştığı alanın ne olduğuna

D) Yaşamdan zevk almayı sağlayan özelliğinin olduğu D) Kapsama sahasında bulunanlara

E) Sosyal çevre etkenlerinin yardımıyla bireysel becerileri E) Nüfus hareketlerine olan katkısına
ortaya çıkardığı

257
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Kişisel Gelişim Testi


 Bu testte yer alan soruların metinleri “Kişisel Gelişim”
konusu ile ilgilidir.
24  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. 1990’larda Swatch Group’un yerinde durmak bilmeyen 3. (I) Zamanı üç parçaya bölüyoruz: geçmiş, şimdi, gelecek.
kurucusu Nicolas Hayek ile birlikte Orta Avrupa’da bir iş (II) Bu bölünme sahtedir, tamamen sahte; zaman aslında

2023 TYT
kongresi düzenliyorduk. Hayek, o esnada muhtemelen geçmiş ve gelecektir. (III) “Şimdi” zamanın bir parçası
yetmişli yaşların ortasındaydı, İsviçre saat sektörünü tek değildir, sonsuzluğun parçasıdır. (IV) “Sonsuz” eski
başına kurtarmıştı ve şimdiye kadarki İsviçre saat Yunanca “Lemniscate” kelimesinden gelmektedir,
tecrübesi kadar birikim ortaya koymuştu. Bunların hiçbiri çoğunlukla matematik ve fizikte sonu olmayan şeyleri ve
onu sakinleştirmeye yetmemişti. Etkinliğin tanıtımını sayıları tarif etmekte kullanılan bir kavramdır.
yapmak için basın toplantısı düzenlediğimiz sırada genç (V) Matematikte “sonsuz” sıklıkla bir sayıymış gibi ele
bir muhabir, Hayek’e ne zaman emekli olmayı alınır ama aslında gerçek sayılar türünde bir sayı değildir.
düşündüğünü sordu. Hayek, ona sanki adam kendisine
hakaret etmiş gibi baktı. Sonra boğuk sesi ve huysuz Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
tarzıyla şöyle dedi: “Girişimciler sanatçıdır ve sanatçılar numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
asla emekli olmazlar!”
A) I B) II C) III D) IV E) V
Bu parçada Nicolas Hayek, girişimcilikle ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisini vurgulamaktadır?
A) Sanat dallarıyla yakın ilişki içinde olduğunu

B) Emekliliğe olanak tanıyan bir niteliği bulunmadığını

C) Sanatçılar arasından çok sayıda girişimci çıktığını

D) Yaşamın hiçbir döneminde uzak kalınamayacağını

E) Başarılı insanların hiçbir zaman vazgeçemeyeceğini

4. Mizahın bir motivasyon aracı olarak kullanılması, yaşanan


olayların komik taraflarını görme becerisiyle ilgilidir.
Aslında mizah duygusu, sizin olayları gereğinden fazla
2. Hayatın gelişim yasaları, yaşam yolculuğumuzda bizlere ciddiye almamanız gerektiğini hatırlatan önemli bir
rehberlik eden ve karşılaştığımız sorunlara bilgelikle hatırlatıcı işlevi görür. Olayları ve başımıza gelen
2023 TYT

yaklaşmamızı sağlayan varoluşsal ilkelerdir. Analojik talihsizlikleri komik taraflarından görebilmek, bazen zor
olarak baktığımızda yaşamın doğası ile insan doğası olsa da bir alışkanlık hâline getirildiğinde önemli bir
arasında büyük bir benzerlik vardır. Makro kozmos olan motivasyon aracına dönüşebilir. Dünyada hiçbir şeyin
evren için geçerli olan tüm yasalar, mikro kozmos olan bizim verdiğimizden başka bir anlamı olmadığını
insan için de geçerlidir. Yaşam, sürekli bir gelişim ve görebildiğimizde ve bir o kadar ciddiyetle yaptığımız
değişim döngüsü içinde belirli yasalar etrafında hareket şeylerin dünyanın büyük bir kısmının umurunda
eder. Yer çekimi kanunu gibi, bu yasalarla uyum içinde olmadığını anladığımızda büyük bir rahatlama hissi
olduğumuzda yaşam amacımıza doğru daha güçlü bir yaşarız. Bu bakışla yaşadığımız talihsizliklere takılıp
şekilde ilerler, bu yasalara aykırı bir şekilde hareket kalmaz ve kendimizi daha pozitif şekilde yönlendirerek
ettiğimizde ise yolculuğumuz boyunca çetin sorunlarla motivasyon gücümüzü korumayı başarabiliriz.
karşılaşırız.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır
Bu parçadan yola çıkılarak aşağıdakilerden hangisi basmaktadır?
söylenemez?
A) Karşılaştırmalar yaparak konunun anlaşılmasını
A) Gelişim yasalarıyla çelişen kişiler, yaşamda zorluklar sağlama
çeker.
B) Benzetmelerden yola çıkarak somutlamayı hedefleme
B) Yaşam, gelişip değişse de bazı kurallar etrafında ilerler.
C) Anlatılmak isteneni açık ve kısa cümlelerle verme
C) Bazıları yaşamın gelişim kurallarına yapmacıksız
olarak uyarlar. D) Düşünceleri, başkasından görüş aktararak
temellendirme
D) İnsan, yaşamın kurallarıyla uyum içinde olmalıdır.
E) Öznel yaklaşımlarla okurun bilgi dağarcığını
E) Evreni ilgilendiren yasalar, insan için de geçerlidir. zenginleştirme

258
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
24
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Zihin haritaları 1970’lerin başında zihin araştırmalarıyla ünlü Eğer içinde sürekli içsel bir diyalog sürüp gidiyorsa onu serbest
İngiliz Tony Buzan tarafından doğrusal düşünmeye alternatif bırak. Dinlemediğin, önemsemediğin, kayıtsız kaldığın bir şeyi
olarak beynin tamamını kullanma tekniği olarak geliştirildi. Zihin sana aktarmak istiyor o. Her akşam uykuya yatmadan önce
haritaları, düşüncelerinizi anahtar kelimelerle temsil ederek kırk dakika boyunca duvara dönük oturarak yüksek sesle
beyninizin muazzam potansiyeline ulaşmayı olanaklı kılar. Bu, konuş. İki ayrı ses olduğunu görürsen iki taraftan da konuş.
bir ana konu belirleyip daha sonra düşüncelerinizi ve Önce bir tarafı destekleyip sonra diğer taraftan yanıt ver ve
çağrışımlarınızı bir üzüm asmasının merkezî bir noktasından nasıl güzel bir diyalog yaratabileceğini gör. Eğer çılgınca
tüm yönlere yayılan dalları gibi kelimelerle betimlemeyi olacaksa bırak öyle olsun. On gün içinde sana bir şeyler
amaçlayan bir beyin fırtınası yöntemidir. Düşüncelerinizi aktif anlatmaya çalışan ama senin kulak asmadığın bir şeyler, su
doğasını koruyarak yakalamanın en iyi yolu, bir zihin haritası yüzüne çıkacak veya farkında olduğun ama duymak
yaratmaktır. istemediğin bir şey belirecek. Bazen konuşurken içinden
bağırmak, öfkelenmek geliyorsa kız ve bağır çünkü bu ancak
hissedilerek yapıldığında derine inecektir. On günün sonunda
içsel konuşmanın gitgide kaybolduğunu görecek ve kendinle
ilgili daha önce hiç kavramamış olduğun birkaç şeyi kavramış
olacaksın.

5. Bu parçaya göre zihin haritaları hakkında aşağıdaki 7. Bu kişisel gelişim parçasının anlatımı aşağıdakilerden
özelliklerden hangisi doğru değildir?
2016 YGS

hangisiyle ilişkilendirilebilir?
A) Düşünce belirlemede en iyi yol A) Yaptırım B) İkna C) Öneri
B) Doğa ile ilgili konularda çok başarılı D) Güdüleme E) Baskılama
C) Anahtar sözcüklere dayalı

D) Bir tür beyin fırtınası

E) Alternatif bir düşünme yöntemi

6. Bu parça aşağıdakilerden hangisini örneklendiren 8. Bu parçada anlatılanlar aşağıdakilerden hangisiyle


ifadeler barındırmaz? özetlenebilir?
A) Tanımlama yapmak, bir kavramı ya da nesneyi A) Zihinde dolaşan düşünceler, sizi doğru düşüncelere
anlamanın iyi bir yoludur. götürür.

B) Anlatıma katılan küçük mizah parçaları, metni daha B) İç seslere kulak verildiğinde kişisel farkındalık sağlanır.
kolay okunabilir kılmaya yarar.
C) İnsanın düşüncelerini en az tanıdığı kişi kendisidir.
C) Önceden anlatılan bir kavrama cümle başında bir
zamirle gönderme yapılabilir. D) İçten gelen sesler, bazı yeni buluşların ilk basamağı
olabilir.
D) Karşılaştırma yapmak, benzerlerinden farkı ortaya
koyduğu için gereklidir. E) Çılgınca düşünceler, sakin düşüncelerden daha
yararlıdır.
E) Bir tekniği geliştiren kişiyi anmak, o yöntemi anlamak
için önemlidir.

259
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Koleksiyon Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Koleksiyon” konusu
ile ilgilidir.
25  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Eleştirmen, küratör, danışman ve yönetici olarak birden 3. I. Günümüzde koleksiyon denince akla ilk gelen, pul
fazla nedenle çağdaş sanat dünyasının içindeyim. koleksiyonculuğudur.
2020 TYT

2022 TYT
Peki, o zaman koleksiyoner kimdir? Bu zor soru bana sık
sık yöneltilir. Cevabım basittir. Koleksiyoner; belli bir II. Bundan sonra para koleksiyonculuğu gelmektedir.
döneme yoğunlaşmış, çok sayıda yapıt alan, özellikle yeni
sanatçı ve yapıt keşfeden, koleksiyonunu ne pahasına III. Pul koleksiyonculuğu, yerli ve yabancı pullar
olursa olsun parçalamayan yani satışa çıkarmayan kişidir. şeklinde kategorize edilmektedir.
Koleksiyonerin mutlaka danışmanları olmalıdır.
Koleksiyoner, sezgisiyle ve sevgisiyle çalışabilir ama IV. Çünkü en kolay bulunabilecek ve ucuz koleksiyon
özünde bilgiyle çalışmalıdır. materyali puldur.

I. Sanatsal değeri yüksek eski eserleri toplarken V. Bu koleksiyonculuk da pul koleksiyonculuğunda


kanunen gerekli şartı yerine getirmek olduğu gibi yerli ve yabancı paralar olarak ikiye
ayrılır.
II. Geçmişin belirli dönemlerinde ortaya çıkan sanat
akımlarını incelemek Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün
oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan
III. Belgelenmemiş tarihî eserlerin suça neden olacak dördüncü olur?
ticaretinden uzak durmak
A) I B) II C) III D) IV E) V
Yukarıdakilerden hangileri bu sözleri söyleyen kişinin
çalışma alanına girer?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

2. Koleksiyonculuk; sabır, süreklilik, koruma, bilgi ve tecrübe


ister. Sabır ister çünkü hemen her parçayı alamazsınız.
2023 TYT

Cebinizdeki paraya göre davranmak zorundasınız. Bugün


paranız azdır alamazsınız, yarın paranız olunca alırsınız.
Bazen paranız da olsa almazsınız çünkü değerinden çok
fazla fiyat istenmiştir. Bazen de parça nadirdir ve
düşündüğünüz değerin biraz üstünde istenmiştir.
İşte o zaman bunu almak gerekir çünkü fırsat kaçtıktan
sonra o paranın fazlasını da önerseniz o parça yoktur,
bulunamaz. Tecrübelerime göre söylüyorum, bir fırsat
kaçınca tekrar o parçayı 10 - 15 yıl sonra görebiliyorsunuz.
Elinize geçen her fırsatı olanakları içinde
değerlendirmelisiniz.
4. Hobi, insanların boş zamanlarını yararlı bir şekilde
değerlendirebilecekleri çeşitli konular ve işlerdir. İnsanların
2023 TYT

Bu parçanın yazarıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi


söylenemez? her günkü işlerinin dışında ondan tamamen ayrı bir
konudaki uğraşlarıdır. Bunlar koleksiyonculuk, briç,
A) Koleksiyonculuğu kişisel görüşler üzerinden satranç, golf, bir spor ya da bilim dalındaki çalışma
değerlendirmiştir. olabilir. Bu hobilerden koleksiyon, bir objeyi toplama işidir.
Önceleri sadece her gördüğünü alıp biriktirme şeklinde
B) Deneyimlerini içtenlikle aktarmaktan çekinmeyen bir gelişir. Belli bir miktara ulaşınca daha zengin
tutumu vardır. koleksiyonlara öykünülerek uygun şekilde dizilir ve
saklanır.
C) Kararsızlığın birey üzerinde süregelen bir etkisi
olduğunu düşünmektedir. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi
yoktur?
D) Doğru zamanda doğru eylemlerin başarıyı getireceğine
A) Karşılaştırma B) Benzetme C) Çoğullaştırma
inanmaktadır.
D) Örneklendirme E) Tanımlama
E) Alanıyla ilgili yaşadıklarını somut veriyle ortaya
koymuştur.

260
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
25
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

İnsanlar koleksiyonculuğu zorla değil zevk alarak yaparlar. Koleksiyon, türü ve kapsamı ne olursa olsun, uzun bir zamana
Bunun ilk basamağı böyle bir uğraşının varlığından haberdar yayılan toplama-biriktirme süreci, temelinde ekonomik anlamda
olmaktır. Diğer konularda olduğu gibi bu da okulda öğrenilir. belirli bir alışveriş etkinliği taşımaktadır. Eserlerin alanını
Koleksiyonculuk bazı okullarda eğitsel kol faaliyetleri arasında daraltarak, estetik olarak nelerden hoşlandığınızı keşfederek
yer alır. Bu yolla insanlar bir hobi edinmiş olur. Aslında her koleksiyonunuzu daha odaklı ve hikâyesi olan bir anlatı hâlinde
çocuğun ilköğretim sırasında pul koleksiyonculuğundan haberi bir araya getirmek mümkün olacaktır. Örneğin “resim” alanında,
olur. Şimdi seyrekleşti ama postanenin filateli servisi (pul “Çağdaş Türk Sanatçıları” içinden genç kuşak sanatçıların
koleksiyonculuğu) hâlen güzel pullar basmaktadır. En yakın “figüratif” eserlerine odaklandığımızı varsayalım. Tutkunuz için
postaneden, filateli servisine bakan bölümden bu pullar temin belirleyici en önemli nokta; ayırabileceğiniz, oluşturabileceğiniz
edilebilir. Koleksiyonculuğun sonu yoktur; kolaydır, masraflı bütçenizdir. Eser veya nesneye ulaşma konusunda bu bütçe,
değildir. bilgi ile daralttığınız çalışma çevrenizi gittikçe netleştirmenize
yardımcı olacaktır.

7. Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen


5. Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık
aşağıdakilerden hangisidir?
2023 TYT
olarak söylenmiş olabilir?
2023 TYT

A) Bilginin dar çevreleri daha da genişleten yönüne vurgu


A) Koleksiyonculuğun günümüzde azalmasının temelinde
yapmak
yatan sebepler nelerdir?
B) Oluşturulan bütçenin bilgi vasıtasıyla kendi sınırlarını
B) Koleksiyonculuk sizce zor ve pahalı bir uğraş mıdır?
aşmasını sağlamak
C) Sizce okullarda koleksiyon olgusu üzerinde yeterince
C) Bilgiyle sınırları önceden çizilmiş çalışma sahalarına
duruluyor mu?
serbestlik kazandırmak
D) Bugün bazı okullarda pul koleksiyonculuğuna
D) Bilgi sayesinde sınırlandırılan alanı, zaman ilerledikçe
yönlendirme ne durumdadır?
belirgin hâle getirmek
E) Koleksiyonculuğun topluma bakan yönüyle ilgili neler
E) Nesnelere ulaşmada geniş olmayan alanların zamanla
söylersiniz?
belirginliğini artırmak

8. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılabilir?


6. I. Beyza’nın, pul koleksiyonunu beğenenlere, ilkokul
2017 ALES

öğretmeninden söz etmesi A) Bütçe oluşturmak, koleksiyonculuğun temel unsuru


olmayı sürdürmektedir.
II. Selim’in, iş dönüşü yorgun olmasına rağmen
koleksiyonuna zaman ayırması B) Varsayımlardan hareket edilerek koleksiyon için altyapı
hazırlanabilir.
III. Kaya’nın, hobi edinmesi için büyük oğlunu filateli
servisine yönlendirmesi C) Koleksiyon oluştururken dikkat edilmesi gereken
belirgin noktalar bulunur.
Yukarıda numaralanmış ifadelerden hangileri bu
parçada anlatılanlarla ilişkilendirilebilir? D) Koleksiyon; tür sınırı gözetmeyen, ekonomik bir
alışveriş özelliği gösterir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) Koleksiyon için yapılması gerekenler, tam anlamıyla
D) II ve III E) I, II ve III netleştirilememiştir.

261
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Kültür Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Kültür” konusu ile
ilgilidir.
26  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Kültür kavramının içeriğinde üretim, uygarlık, eğitim ve 3. (I) Kültürel değerler, tarihî süreç içerisinde oluşur; milletler
sanat öne çıkmaktadır. Bu dört kavram, zaten kültürün yaşadıkça o da yaşar. (II) Dededen, atadan gelen kültürel
2020 TYT

2023 TYT
esas olarak neleri içerdiğini aşağı yukarı işaret etmektedir. değerler; yaşayan insanların duygu, düşünce ve
Kullanılan alanlara göre biraz daha somutlaştırmaya yaşantılarıyla şekillenir, zaman içerisinde gelişerek bazen
çalışırsak bilimsel alanda kültür, uygarlıktır. Beşerî alanda de değişerek devam eder. (III) Kültür değerleri, hiçbir
ve günlük dilde kültür, eğitim; estetik alanda kültür, zaman statik kalmaz; devamlı değişim hâlindedir.
sınırları çizilemeyen sanat demektir. Maddi ve teknolojik (IV) Kültürün toplumdan topluma değişim göstermesi
alanda kültür, üretimle eş değerdir. Bu sınıflamalara ek doğaldır. (V) Bu değişim çok hızlı olmaz, yıllar bazen de
olarak pedagoji alanında kültür; zekâsını, duygu ve yüzyıllar içinde olur.
davranışlarını uyumlu bir biçimde geliştirerek zihinsel
olgunluğa ulaşmış kişiliği belirtir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi
düşüncenin akışını bozmaktadır?
Bu parçadan hareketle estetik alanda kültür
A) I B) II C) III D) IV E) V
aşağıdakilerin hangisinde doğru tanımlanmıştır?
A) Belli kalıplar içine konulamayan ve güzellik duygusu ile
ilgili olan insan düşüncelerinin dışa vurumudur.

B) Bilime ait olguların güzel duyusal üretimle


özdeşleşmesinden ve maddi alana yansımasından
oluşan bir süreçtir.

C) Kanıtlanmasının kriter olarak ele alınmadığı, uygarlık


düzeyinin sanatsal değerlerle belirlendiği öznel bir
kavramdır.

D) Bireylerin duygu ve davranışlarının ait oldukları kültür


açısından değerlendirilmesi gerektiğini savunan bir
düşüncedir.

E) Nitelikli insanların yetiştirilmesinde, bireye güzel


duygular kazandırılmasında eğitimin önemini
vurgulayan bir değerdir.
4. Ulusal kültür; bir millete kimlik kazandıran, diğer milletlerle
arasındaki farkı belirlemeye yarayan, uzun bir zaman
2019 TYT

2. Evrensel kültür; bir çağa ve bir tarihsel döneme dünya


ölçüsünde hâkim olan, diğer kültürlere baskın çıkan çoğul sürecinde meydana getirilen, o millete ait maddi ve
2023 TYT

kültürdür. Örneğin bugün için bu anlamda “evrensel” olan manevi değerlerin uyumlu bir bütünüdür. Bir toplumu millet
kültür, Batı kültürüdür. Fakat bu, Batı kültürünün yaşayan yapan ve onun bütünlüğünü sağlayan ulusal kültürdür. Bu
diğer kültürlerden üstün ve iyi olduğu anlamına gelmez; kültür; bir millete özgü bilgi, inanç ve davranışlar bütünü
sadece var olan diğer kültürlere baskın çıktığı ve dünya ile bu bütünün parçası olan maddi nesnelerden oluşur. Bir
ölçüsünde yaygınlaştığı anlamına gelir. Evrensel kültür milletin dil, düşünce, gelenek, işaret sistemleri, kurumlar,
teriminin kendisi, aydınlanmacı Batı kültürünün bir kültürel yasalar, aletler, teknikler, sanat yapıtları gibi her türlü
mirası olarak terminolojiye girmiştir. Evrensel kültürü maddi ve tinsel ürününü kapsamına alır. Örf, âdet,
-tarihsel perspektif altında bakıldığında- herhangi bir gelenek ve görenekler ulusal kültürün kökleşmiş ögeleridir.
“baskın ve hâkim kültür” olarak anlamak uygun olur.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi
Bu parçadan hareketle evrensel kültürle ilgili söylenemez?
aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz? A) Tanımlamaya yer verilmiştir.
A) Dominant bir niteliğe sahiptir.
B) Birinci kişili anlatım kullanılmıştır.
B) Kaynağını Batı’dan alan bir terimdir.
C) Çoğullaştırmadan yararlanılmıştır.
C) Ayrıcalıklı yönüyle başka kültürleri etkiler.
D) Sayıp dökmelere yer verilmiştir.
D) Tüm insanlığa seslenir.
E) Açıklama tekniği vardır.
E) Farklı anlamlandırmalara açıktır.

262
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
26
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

(I) Birey, içinde doğduğu kültürel ortamın özelliklerini ana Günümüz görsel kültürünün karakterinin; gerçekliği taklit eden,
babasından, yakınlarından, arkadaşlarından, okuldan, onu kopyalayan ve yayan bir teknolojinin ürünü olduğu
sokaktan ve iş ortamından öğrenir. (II) Yani kültürün görülmektedir. Bu durum, iki farklı görme rejimi ile karşı karşıya
kazanılması ve toplumsallaşmanın sağlanmasında özellikle olunduğu anlamına gelmektedir. Modern sanat imgenin
aile, eğitim, sanat gibi toplumsal kurumlar çok önemlidir. derinliklerini savunurken görsel kültür imgeyi enformatik
(III) Bu kurumlar hem kültürü bünyesinde taşıyıp üyelerine düzeye eşitlemiştir. Görsel kültürün bu karakterine paralel
benimsetir hem de kültürün kuşaktan kuşağa aktarılmasını olarak resim sanatında da gerçekliği aşırı derece taklit eder
sağlar. (IV) Toplumsal kurumların bazılarında oluşan hâle gelen bir imge tarzının olduğu görülmektedir. Hiper gerçek
değişiklikler toplumun diğer kurumlarını ve dolayısıyla kültürü (gerçeğin yeniden üretilmesi) olan bu imge, gerçekliği aşırı
de etkilemekte ve kültürel değişime neden olmaktadır. (V) Her derecede yanılsama düzeyinde taklit ederken farklı bir estetik
şeyden önce maddi kültürdeki hızlı değişimler toplumsal deneyim de sunmaktadır. Birçok araştırmacı, resimdeki
kurumları etkilemekte, bireylerin olayları algılayış tarzından imgenin değişimini hiper gerçekçi imge üzerinden ele
giyim tarzına, düşünüş tarzından davranış biçimine kadar pek almaktadır. Araştırmacılar, işe geçmişten günümüze imgenin
çok konuda değişikliğe neden olabilmektedir. değişen konumunu betimleyerek başlamaktadır; devam eden
kısımlarda hiper gerçekçi imge ve resimdeki kullanımı üzerine
durulmaktadır. Ve hemen her çalışmada varılan sonuç, imgenin
geçmişteki kullanımının günümüzde mümkün olamayacağıdır.

7. Bu parçadan çıkarılabilecek yargı aşağıdakilerden


hangisidir?
2021 ALES

5. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak


aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Modern sanat ile günümüz görsel kültürü, yansıtılacak
2023 TYT

nesnelerin renk ve şekilleriyle ilgili çatışma hâlindedir.


A) I. cümlede birey-kültürel ortam ilişkisinden söz
edilmiştir.
B) Görsel kültür, yeni izleyiciye klasik görsel şölenlerin
üzerinde derinlikli anlamlar içeren iletişim unsurları
B) II. cümlede kültürel kazanımda öncelikli kavramlara
vadetmektedir.
vurgu yapılmıştır.
C) Başta klasik dönem, ardından modern zamanlar, şimdi
C) III. cümlede toplumsal kurumların işlevine yer
de görsel kültür anlayışlarında imge; benzer
verilmiştir.
konumlarda alımlanmıştır.
D) IV. cümlede kültürel değişimin sonuçlarına değinilmiştir.
D) Günümüz görsel kültürü, resimdeki imgeyi gerçekliği
aşırı taklit eder konumda tutmaktadır.
E) V. cümlede maddi kültürdeki değişimin içeriğiyle ilgili
bilgi verilmiştir.
E) Gerçeği taklit ederek yeni bir gerçek oluşturan görsel
imgeler, modern sanat zamanında kalmıştır.

8. Bu parçada

I. Gerçeği taklit eden görsel anlayışın somut sonuçları


6. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine vadeden yaklaşımla yer değiştirmesi,
değinilmemiştir?
2023 TYT

II. Gerçeğin yeniden üretilmesi yaklaşımının bireye


A) Sosyalleşmede etkili olan kurumlara giderek daha az düşünme alanı bırakır hâle gelmesi,

B) Eğitimin kültürü aktarıcı rolüne III. İmgenin modern sanattaki derinlikli anlayıştan
gerçeğin taklit edilmesi anlayışına evrilmesi
C) Kuşaklar arasındaki etkileşime
değişikliklerinden hangilerine yer verilmiştir?
D) Bireydeki değişimde kültürün etkisine
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) Kültürel ortamın evrensel niteliklerine
D) I ve II E) II ve III

263
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Kültür Turizmi Testi


 Bu testte yer alan soruların metinleri “Kültür Turizmi”
konusu ile ilgilidir.
27  Bu test için size verilen süre 6 - 9 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Gazeteci: 2. Turizm çeşitleri ve olanakları, her geçen gün biraz daha


artıyor. Safari turizmi ise doğaseverler için seyahat
2023 TYT

2023 TYT
(I) ----
listesinin en başında yer almaya devam ediyor. Bu turizm
Turist rehberi: türüne meraklı olan turistler her defasında farklı yerler
görmek, farklı deneyimler edinmek istiyor. Bu durumda
— Rüzgârın sabırla taşıdığı kumlar, zaman içinde “Dünyanın en iyi safari bölgeleri nereleridir?” sorusu, söz
büyüyerek ihtişamlı tepelere dönüşmüş. Plajın konusu turistler için cevabı en fazla merak edilen soru.
ziyaretçilerini de ilk onlar şaşırtıyor. Kum tepelerinin Doğanın, vahşi yaşamın ve vahşi hayvanların iç
ardındaki muhteşem gün batımı manzarası ise Patara dünyasına yaklaşmanızı ve onları gözlemlemenizi
Plajı’na yolu düşenleri büyülemeyi bekleyen doğal sağlayan safari için en uygun kıta, Afrika kıtası. Bu kıtada
güzelliklerden biri. da Kenya, Tanzanya ve Güney Afrika ülkeleri ilk üç sırada
yer alıyor. Dünyanın bu en eski kıtasında balta girmemiş
Gazeteci: ormanlar, uçsuz bucaksız çöller, şelaleler, binbir çeşit
(II) ---- hayvan derken; safari tutkunlarının bu turlardan memnun
kalmamaları imkânsız.
Turist rehberi:
— Bu doğal güzelliğe sadece insanlar sahip değil tabii. Bu parçada “safari turizmi” ile ilgili aşağıdakilerden
Nesli tükenme tehlikesi altında olan ve bu bölgede hangisine değinilmemiştir?
koruma altına alınan caretta caretta deniz kaplumbağaları A) Doğasever turistlerin en çok ilgilendikleri turizm türü
da plajın bir diğer sahipleri. Özellikle bahar döneminde olduğuna
yüzlerce caretta caretta engin denizi aşıp yumurtlamak
için bu plaja geliyor. Sonbahar mevsiminde yeni doğan B) İnsanların her seferinde değişik tecrübeler kazanmak
yavrularla birlikte Patara’ya veda edip tekrar denize istediklerine
dönüyorlar.
C) İçeriğin, deneyimli turistlerin gözlem ve önerileri
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden doğrultusunda hazırlandığına
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) Patara Plajı’na hangi gözle bakmak gerek? D) İnsanlara yabanıl yaşamı ve canlıları yakından tanıma
(II) Caretta carettalar, Patara Sahili’ni hangi amaçla imkânı verdiğine
kullanmaktadırlar?
E) Hangi bölgelerin, hangi açılardan bu turizm türüne
B) (I) Patara Plajı’nın turistlere ilginç gelen yönü nedir? müsait olduğuna
(II) Patara Plajı’nın insan dışındaki sakinlerini anlatır
mısınız?

C) (I) Patara Plajı’nın en gözden ırak özelliği nedir?


(II) Patara Plajı’ndaki caretta caretta varlığı hakkında
neler söylersiniz?

D) (I) Patara Plajı’nı tarif etmek gerekse hangi özelliklerini


öne çıkarırsınız?
(II) Patara Plajı’nın çevre düzenlemesi hakkında bilgi
verir misiniz?

E) (I) Patara Plajı, hangi yönleriyle gezginlerin ilgisini


çekiyor?
(II) Patara Plajı, kara kaplumbağalarına nasıl bir fayda
sağlamaktadır?

264
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
27
3. (I) Dünya kültürel ve doğal mirasının korunmasına
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
öncülük eden UNESCO, 2020 yılında Türkiye’den 5 yeni
2023 TYT

kültür varlığını daha listeye ekledi. (II) Dünya çapında pek


• Afrodisias kenti, deprem kuşağındaki konumu nedeniyle
çok ülkede kültür varlıklarını listeleyen UNESCO,
tarihi boyunca pek çok depremden şiddetle etkilenmiştir.
Türkiye’den toplam 83 kültür varlığına bu listede yer verdi.
7. yüzyıldaki depremden sonra Afrodisias bir daha hiçbir
(III) Geçici liste, üye devletler için ulusal bir envanter
zaman tam olarak kendine gelememiş ve bakımsızlığa
niteliğinde olup asıl listeye başvurulacak olan alanlar, bu
düşmüştür. Kalıntılar, zamanla kısmen Geyre köyü alanı
listeden seçilerek belirlenmektedir. (IV) Birleşmiş Milletler
ile örtüşmüştür. 20. yüzyıl başlarında Geyre köyünün bir
Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü ya da İngilizce kısaltmasıyla
kısmı yine bir deprem nedeniyle boşalmış, boşaltılan
UNESCO, Birleşmiş Milletlerin özel bir kurumu olarak
alanın altındaki kalıntılar ortaya çıkmıştır. 1960’larda
1946 yılında kurulmuştur. (V) Bu kurumun yasası 1945 yılı
Geyre, deprem olasılığı da düşünülerek bugünkü yerine
Kasım ayında Londra’da 44 ülkenin temsilcilerinin
taşınmış ve belde olmuştur.
katıldıkları bir toplantıda kabul edilmiştir. (VI) Merkezi
Paris’te bulunan ve Genel Konferans, Yürütme Konseyi, • Kent, 7. yüzyıldan itibaren paganizm çağrışımlı
Sekreterlik olmak üzere üç organı olan UNESCO; eğitim, Afrodisias ismi terk edilerek Hristiyanlık etkisiyle
bilim ve kültür alanlarındaki amaçlarını kendisine üye olan Stavropolis (Haç kenti) şeklinde adlandırılmıştır. Bizans
her devlette kurulan Millî Komisyonlar aracılığıyla İmparatorluğu Dönemi’nde bölge Antik Çağ Karya’sına
gerçekleştirmeye çalışmaktadır. nazaran daha iç bölgede yer almasına rağmen Karya
olarak anılmaya başlanmıştır. 1260 yılından itibaren
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf Türklerin bölgede egemenlik kurmasıyla Karya ismi
numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? Türkçeye Geyre olarak yansımıştır.
A) II B) III C) IV D) V E) VI

5. Yukarıdaki parçalarla ilgili olarak


2017 ALES

I. Depremlerin tarihî Afrodisias kalıntılarına verdiği


zararlar anlatılmıştır.

II. Afrodisias ile ilgili gelişmeler baştan sona kronolojik


sırayla aktarılmıştır.

III. Bir antik kentle ilgili genel imar ve isimlendirme


bilgileri verilmiştir.

yargılarından hangileri söylenebilir?


4. Nemrut Dağı, eski çağlarda “Kommagene” olarak bilinen, A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
bu alanda bulunan arkeolojik kalıntılara ev sahipliği
2023 TYT

yapmaktadır. Antiochos tümülüsü ve buradaki dev D) I ve III E) II ve III


heykeller, Eskikale, Yenikale, Karakuş Tepe ve Cendere
Köprüsü millî park içinde kalan kültürel değerlerdir.
Doğu ve batı teraslarında Antiochos ile tanrı, tanrıça
heykellerinin yanı sıra aslan ve kartal heykelleri
bulunmaktadır. Batı terasında bir aslanlı horoskop yer
almaktadır. Aslanın üzerinde on altı ışından oluşan üç 6. Afrodisias’la ilgili
adet yıldız vardır ve bunların Mars, Merkür ve Jüpiter
gezegenlerini temsil etmekte olduğu sanılmaktadır. I. I. parçadan: Birçok depremden etkilenmiştir.
Heykeller; Helenistik, Pers sanatı ve Kommagene II. parçadan: İnanç tabanlı bir düşünceden dolayı adı
ülkesinin özgün sanatı harmanlanarak yontulmuştur. Bu değişmiştir.
anlamda Nemrut Dağı’na “Batı ve Doğu uygarlığının
köprüsü” denebilir. Kommagene Kralı Antiochos Theos, II. I. parçadan: Geyre köyündeki yerleşim, kalıntıların
MÖ 62 yılında bu dağın tepesine pek çok Yunan ve Pers daha da harap olmasına yol açmıştır.
tanrısının heykelinin yanı sıra kendi mezar/tapınağını da II. parçadan: Bizans zamanındaki politik
yaptırmıştır. Mezarda, bir kartalın başı gibi, tanrıların taş çekişmelerden aldığı pay dile getirilmiştir.
oymaları bulunur. Heykellerin diziliş şekli hiyerotesyon III. I. parçadan: Depremdeki toprak hareketliliği
olarak bilinir. nedeniyle yeni kalıntılar gün yüzüne çıkmıştır.
II. parçadan: Bir dönem Hristiyanlık merkezi olarak
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi işlev görmüştür.
yoktur?
A) Çoğullaştırma B) Sayıp dökme yargılarından hangileri kesin olarak çıkarılabilir?
C) Sayısal veri D) Benzetme A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

E) Duyguları yansıtma D) I ve III E) II ve III

265
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Makale Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Makale” konusu ile
ilgilidir.
28  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. • Bilimsel makale; özgün araştırma sonuçlarını 3. (I) Bilimsel makaleler, bilimsel çalışmalara özgü anlatım
tanımlayan, yazılmış ve basılmış rapordur. Fakat bu yöntemlerinin kullanıldığı bilgileri ileten metinlerdir.

2023 TYT
2019 TYT

kısa tanım; bilimsel makalenin belli bir biçimde (II) Bu tür metinlerle o zamana kadar ortaya konmamış bir
yazılmış olması ve üç yüzyıl boyunca geliştirilmiş bilimsel tez ortaya konur. (III) Bir gerçeğin açığa
gelenekler, editör uygulamaları, bilimsel ahlak ve çıkarılmak istendiği, bilimsel bir sözün söylendiği bu
basım-yayın etkileşimiyle tanımlanan belli bir biçimde metinler, kanıtlanma amacıyla ortaya konan bir teze
yayımlanması gereğine dikkat çekilerek dayanır. (IV) Söz konusu tez, bir hazırlık sürecinden sonra
nitelenmelidir. belli kriterlere göre oluşturulur. (V) Bilimsel makalelerin
anlatımında nesnel kriterler kullanılır. (VI) Kanıtlanabilir
• Bilimsel makaleyi uygun bir biçimde tanımlamak için niteliğe sahip söyleyişlere yer verilir.
bilimsel makaleyi yaratan mekanizmayı yani geçerli
yayını tanımlamalıyız. Özetler, tezler, konferans Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
raporları ve diğer birçok literatür yayımlanabilir ancak numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
bunlar her zaman geçerli yayın ölçütünü sağlamaz.
A) II B) III C) IV D) V E) VI
Bu iki parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi
söylenebilir?
A) Farklı görüşlerin aslında birbirini desteklediğini
göstermektedirler.

B) İki farklı konuya ilişkin ortak bir görüş olduğunu


vurgulamaktadırlar.

C) Aynı olguyu farklı yönleriyle değerlendirip ele


almaktadırlar.

D) Farklı düşünceyi pekiştirmeye yönelik çeşitli örnekler


sunmaktadırlar.

E) Farklı üsluplar kullansalar da konuyu benzer


nedenlerle açıklamaktadırlar.

2. Bilimsel ve toplumsal konularda, siyaset, ekonomi, sanat,


spor vb. alanlarda yazılan, açıklayıcı veya yorumlayıcı 4. Edebî ve bilimsel makale olmak üzere iki tür makale
2023 TYT

niteliği olan gazete veya dergi yazılarına makale denir. vardır. Edebî makalelerde dil, edebiyat ve sanatla ilgili
2020 TYT

Bilimsel dergilerde yayımlanan makalelerde tıp, ekonomi, konular ele alınır. Bilimsel makale ise tıp, sosyoloji,
sosyoloji, felsefe gibi bilim dallarıyla ilgili konular işlenir. ekonomi gibi bilimle ilişkili dallara yönelik konuların ele
Gazetelerde yayımlanan makalelerde halkı aydınlatmak alındığı makalelerdir. Bilimsel makaleler genellikle dergi,
ve bilgilendirmek amaçlanır. Güncel bir sorun ortaya kitap ve genel ağda yayımlanır. Gazetelerde güncel
konur, değerlendirilir ve sonuca varılır. konularla ilgili, nesnel yaklaşımla yayımlanan yazılar da
makale olarak değerlendirilir. Edebî makalelerde daha çok
Bu parçada makaleyle ilgili aşağıdakilerden hangisine tarih biliminden yararlanma öne çıkarken bilimsel
değinilmemiştir? makalelerde pozitif bilimlerin her çeşidi faydalanma
aracıdır.
A) Tanımsal niteliğine
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi
B) Kapsadığı konulara
vardır?
C) Başka bir türle benzerliğine A) Öyküleme B) Tartışma C) Betimleme

D) Belli bir amaçla yazıldığına D) Karşılaştırma E) Alıntılama

E) Çıkarımsal özellik taşıdığına

266
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
28
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Bilimsel bir makalenin yazımı ve yayımlanması konusunda Bilimsel bir tezi savunma amacıyla alanında uzman kişilerce
İngilizce pek çok kitap arasında Robert A. Day’in eserini ilk yazılan bilimsel makalede yargılar, kesin ve ispatlanabilir
gördüğümde nasıl bir sevinç yaşadığımı anlatamam. Bu niteliktedir. Bu tür makalelerde söz oyunlarına ve kapalı
sevincimin asıl nedeni, pek çok meslektaşım gibi benim de ifadelere yer verilmez, düşünceler doğrudan aktarılır. Kelimeler
yaşamış olduğum zorlukların nihayet çözülmüş olmasını genellikle temel anlamlarında kullanılır, bilimsel terimlere yer
görmekti. Kitapta bir makalenin nasıl yazılacağı ayrıntılarıyla verilir. Öğretme ve bilgilendirmenin amaçlandığı açıklayıcı
ele alınırken genç bilim insanlarına da açık bir kılavuzluk anlatımla bir düşünceyi çürüterek yerine karşı düşünceyi
yapılıyor. Bilimsel araştırmalar yapan genç bilim insanlarını yerleştirmenin amaçlandığı tartışmacı anlatım biçimleri
ulusal ve uluslararası dergilerde cesaretle yayın yapmaya hâkimdir. Alıntılardan yararlanılır; alıntı yapılan kaynak,
özendirecek, güvenle yazmalarını sağlayacak öneriler, oldukça kaynakçada gösterilir. Makalenin bilimsel yeterliliğine zarar
ilginç geldi bana. gelmemesi için uzun alıntılardan ve alıntılara sıkça
başvurmaktan kaçınılır.
5. Aşağıdakilerden hangisi bu sözleri söyleyen birisinin
özelliği olamaz?
2013 YGS

A) Duygularını söylemekten çekinmeyen

B) Arkadaşlarıyla özdeşim kuran

C) Düşüncelerini paylaşan

D) Geçmişteki bir sorunun giderilmesine sevinen

E) Alanında yetkin olan 7. I. Konu çeşitliliği


2015 YGS

II. Gerçek anlam

III. Karşıt görüş

IV. Kanıtlama

Bu parçada bilimsel makalenin yukarıdakilerden


hangisiyle bağlantısından söz edilmemiştir?
A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve II

D) I ve III E) III ve IV

8. Bu parçadan hareketle bilimsel makaleyle ilgili olarak


2018 TYT

6. I. Dünyada ve Türkiye’de Rüzgâr Enerjisi adlı yazısına


yöneltilen eleştirileri yanıtlamak I. Uzmanlık gerektiren niteliğe sahiptir.
2020 TYT

II. Araştırma yaptığı konularda somut veriler kullanmak II. Bilgilendirme hedefli içerik taşımaktadır.

III. Bilim kurgu türündeki kitapları değerlendirmek III. Kaynakça kullanılmasından dolayı diğer metinlerden
ayrılmaktadır.
Yukarıdakilerden hangileri bu sözleri söyleyen kişinin
çalışma alanına girer? yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) II ve III E) I, II ve III D) I ve II E) II ve III

267
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Meslekler Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Meslekler” konusu
ile ilgilidir.
29  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Yazılım mühendisleri, kullanıcıların ihtiyaçları 3. I. Kentsel tasarımcıların yanı sıra mimarların, iç


doğrultusunda oluşturulacak yazılımın gereksinimlerini, mimarların, peyzaj mimarlarının, çevre
2023 TYT

2021 ALES
tasarımını ve yapısını inceler ya da programlama dillerini tasarımcılarının eserleri de kentlerin kimliğini
kullanarak yazılımı meydana getirirler. Yaygın olarak son meydana getiriyor.
kullanıcı odaklı olarak çalışmalar gerçekleştiren yazılım
mühendisleri, son kullanıcıları hesaba katarak yeni II. İnsanlığın bugünü ve yarını için daha yaşanabilir ve
yazılımlar ve yeni tasarımlar oluşturur ya da var olan bir kolaylaştırıcı kentler tasarlamak, kentsel
yazılımı son kullanıcı ihtiyaçlarını çözümlemek üzere tasarımcıların başlıca alanları arasında yer alıyor.
iyileştirir. Bugün bilgisayarlarımızın, akıllı cihazlarımızın,
televizyonlarımızın hatta otomobillerimizin kullanmış III. Kentleşme sürecinin sıkıntıları, şehirlerdeki yaşamsal
olduğu programlar, yazılım mühendislerinin çalışmaları sorunlar; kentsel tasarımın hayatımız için önemini
sonucu ortaya çıkmaktadır. ortaya koyuyor.
Bu parçadan hareketle yazılım mühendisleriyle ilgili
olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? IV. Bu noktada tasarım odaklı bakış açısı ve estetik
kaygı her mesleki alanda dikkat edilmesi gereken
A) Bilgisayar mühendisleriyle iş birliği yaparak yapay belirleyici unsur hâline geliyor.
zekâyı yaygınlaşmaya çalıştıkları
V. Bundan dolayı tasarım ve estetik kaygı, bu işi
B) Var olan teknoloji ürünlerine, araç ve gerece sanatsal yapanların vazgeçemeyeceği özelliklerdir.
boyut kazandırdıkları

C) Teknolojiyi son kullanıcının gereksinimlerini göz Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün
önünde bulundurarak pratik hâle getirdikleri oluşturması için aşağıdakilerden hangilerinin
birbiriyle yer değiştirmesi gerekir?
D) Malzemeyi en verimli biçimde kullanarak ürünlerin A) I ve III B) II ve III C) II ve IV
maliyetlerini düşürdükleri

E) Son kullanıcılarla görüşerek kullanım sırasında D) III ve IV E) IV ve V


oluşabilen sorunları çözdükleri

2. Ses dalgalarının çeşitli amaçlar için belli kurallar içinde bazı


tekniklerle incelenmesi, benim mesleki alanım. Bir anlamda
fiziğin makro evrendeki ses dalı da denebilir. Tıpta da
konuşma ve işitmeyle ilgili benim alanıma sıkça girilir. Çevre
alanında da seslerin işitilebilirliği veya aslını belirleyen
durumlarda oda, oditoryum, tiyatro binası gibi mekânların
ses özellikleri ile ilgilenirim. Ben ve meslektaşlarım,
4. Malzeme bilimi; doğal olan malzemelerin verimli şekilde
şimdilerde daha çok müzik ile ilgili çalışmalar içindeyiz. Siz
işlenmesi, farklı formlara ve şekillere dönüştürülmesi,
2023 TYT

de son zamanlarda bir müzik eserinin adının başında akustik


doğal olmayan malzemelerin ihtiyaçlar doğrultusunda
sözcüğünü sıkça görmüş olmalısınız.
üretilmesi ile ilgileniyor. Malzemelerin ihtiyaç duyulan
I. Bir orkestranın konser vereceği alanın yankı üretim alanı için gerekli olan mukavemeti, ısı direncini,
özelliklerinin belirlenmesi ağırlığı, iletkenliği sağlaması; alanın çalışma konuları
arasında yer alıyor. Malzemeler yoluyla insan hayatının
II. Yeni bir beyaz eşyanın çıkardığı gürültü düzeyinin kolaylaştırılması hedefleniyor. Malzemelerin yeniden
belirlenen sınırlar içinde olup olmadığının tespiti kullanımı ile üretirken verimlilik ve alternatif üretim
III. Tıpta hücre içi organellerin aktiviteleri sırasında malzemeleri ile tükenen kısıtlı kaynakların verimli şekilde
çıkardığı seslerin analizi kullanılması amaçlanıyor. Nanoteknoloji ve lazer işlemede
ilerlemeler çok olduğundan malzeme bilimi ile lojistik ön
IV. Kulaklık tasarımında ses kalitesine uygun özellikte plana çıkmıştır. Alanda çalışacak kişilerin geliştirmelere ve
plastik çeper belirlenmesi yeniliklere açık olması gerekiyor.
Yukarıdaki numaralanmış alanlardan hangileri bu Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi
parçada mesleğini tanıtan kişinin saydığı noktalarla yoktur?
ilişkilendirilemez?
A) Nesnellik B) Açıklama C) Terim
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) Gerekçeli yargı E) Mecazlı ifadeler
D) I ve III E) II ve IV

268
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
29
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Birbirlerinden haberli midir bilinmez, İstanbul’da Vefa bozası Meslek seçiminde hazırlık evresi 18-23 yaş arasını kapsar.
fırtınası eserken Trakya’da da o Rumelili damardan gelen bir Bu dönemde birey; okul hayatı ve yaptığı etkinliklerle mesleğe
boza kültürü yeşermektedir. Günümüzde Tekirdağ’ın Ergene hazırlanmaya başlar. Meslekle ilgili beceriler geliştirmeye, bilgi
ilçesine bağlı bir belde olan Velimeşe, Trakya’da boza üzerine birikimi oluşturmaya ve o alanda mesleki tutumlar geliştirerek
parmakla gösterilen bir yerleşim olarak dikkati çekmektedir. mesleği icra etmeye hazır duruma gelir. Bu dönemde yine
Buna rağmen komşu yerleşimlerde isim yapmış bozacıların; mesleği ile ilgili iş arama sürecine girer ve mesleki kariyer
Kırklareli Lüleburgaz’daki Balaban Bozacısı, Edirne’de Arslan planını oluşturur. İşe yerleşme evresi, meslek seçiminin son
Bozacısı ve daha pek çoğunun ortak noktası; kuşaklardır evresidir. Bu evrede artık birey iş dünyasında kendine bir yer
aktarılan bu geleneğin sahiplenenlerinin Rumelili göçmenler bulur ve mesleğini icra etmeye başlar. Mesleği icra etmek,
olduğudur. Velimeşe’nin sakinlerinin önemli bir bölümü, “93 mesleki gelişim sürecini sonlandırmaz. Meslekte ilerleme ve iş
Harbi” olarak bilinen Osmanlı-Rus Harbi sonrası, şimdi dünyasında statüsel olarak kendine yer edinme, bu evrenin en
Bulgaristan sınırlarında olan Veliko Tırnova’nın Balvan temel özelliklerindendir.
Köyü’nden göçenlerdir. İstanbul’da Balkanlar’dan hemşehrileri
Vefa bozası namını perçinlerken Velimeşe gibi Trakya’nın
içlerindeki küçük bir köy yerleşiminde üretilen bozanın nasıl bu
denli kendini tanıtabildiğinin hikâyesi çok hoştur.

7. Bu parçaya göre
5. Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı
yoktur? I. Mesleki kariyer, yaşam boyu devam eden bir
2015 YGS

aşamadır.
A) Bozasıyla ünlü Velimeşe, Tekirdağ’ın hangi yerleşim
birimine bağlı bir beldedir?
II. Bireyin okul yaşamının, hazırlık evresiyle ilgisi vardır.
B) İstanbul’daki Vefa Bozacısı ve Trakya’daki bozacıların
kökeni neresidir? III. Mesleğini yapması, bireyin mesleki gelişimini
bitirmez.
C) Velimeşe beldesinde oturan halkın büyük çoğunluğu
buraya nereden gelmiştir? yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
D) Trakya’daki bozacılık geleneğini sürdürenler arasında
nasıl bir bağ vardır? D) II ve III E) I, II ve III

E) Velimeşe bozasının küçük bir yerleşimden adını


çevreye duyurabilme öyküsü nasıldır?

8. Bu parçadan hareketle aşağıdaki yorumlardan hangisi


6. Bu parçanın yazarı ile ilgili olarak yapılamaz?
2017 YGS
2018 ALES

I. Kültürel gelişmeleri bitkilere özgü gelişim A) Mesleğe hazırlıkta birtakım etkinliklerin ve okul
aşamalarından biriyle adlandırma, yaşamının etkisi olduğu söylenebilir.

II. Sağlamlıkla ilgili teknik bir yöntemi cümle içine kalıcı B) Kariyer planlaması, meslek seçimi ilkeleri arasında ilk
ün salma anlamına gelecek şekilde alma, sırada yer alır.

III. Atmosfer olaylarını toplumsal yaygınlıkla ilgili bir C) Bireyin iş dünyasında bir konum elde etmesi meslek
durum için kullanma seçiminden sonra gelir.

yaklaşımlarından hangisine sahip olduğu D) Meslekte ilerleme, işe yerleşme aşamasının asli
söylenebilir? unsurlarından biridir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) Meslek icrası, bireyin iş dünyasında kendine yer
bulması anlamına gelir.
D) I ve II E) I, II ve III

269
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Mitoloji Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Mitoloji” konusu ile
ilgilidir.
30  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Mit, geleneksel olarak yayılan veya toplumun hayal gücü 3. (I) MÖ 8. yüzyılda yaşadığı düşünülen ve yoksul bir
etkisiyle biçim değiştiren alegorik bir anlatımı olan halk çiftçinin oğlu olan Hesiodos, Aiolia’nın Kyme şehrinden
2023 TYT

2023 TYT
hikâyesidir. Mitoloji ise mitleri, doğuşlarını, anlamlarını Yunanistan’da Boiotia’nın Askra şehrine göç etmiştir.
yorumlayan, inceleyen bir bilimdir. Dünya mitolojisi aynı (II) Efsaneye göre Helikon yamaçlarında koyun güderken
konulardan söz eder. İlk ana baba, sıklıkla gökyüzü ve Müzler adı verilen ilham perileri ona şairlik
yeryüzü tanrılarıdır. Yaratıcı tanrı, ilk insanları genellikle bağışlamışlardır. (III) Nerede ve ne zaman öldüğü
ağaç, kaya, bitki ve çamur gibi yeryüzü elemanlarından bilinmeyen Hesiodos, Homeros ile birlikte Yunan ilk çağı
yaratır. Tanrılar; ölümlülere ait en az bir dünyayı, büyük bir hakkında bugün edinilen bilgilerin temel ve derli toplu ilk
tufanla yok ederler. Evrende doğum, olgunluk ve ölümden kaynaklarından biridir. (IV) Ona göre bereket ve huzur
sonra sıklıkla yeniden doğuş gelir. Kahramanlar; kuşağı olan ilki, bu dönemler arasında zirveyi teşkil
alışılmadık biçimde doğan, olağanüstü bir güce sahip, etmektedir. (V) O dönemde Olimpus tanrıları altın bir
özel silahlarla canavarları öldüren, çetin yolculuklara insan nesli var etmişti ve onlar yüreklerinde endişe, ağır iş
çıkan, görevlerinin bir parçası olarak yer altına inen ve ve zorluktan uzak keyif içinde yaşıyorlardı.
beklenmedik bir şekilde ölen tanrı çocuklarıdır.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
sonra “Hesiodos, bu dönemi her biri bir öncekinden daha
hangisidir?
zorlu ve daha bozulmuş olan Altın, Gümüş, Pirinç,
A) Benzer içeriklere sahip olmaları, yeryüzündeki mitlerin Kahramanlık ve Demir Çağları olarak adlandırdığı beş
ortak özelliğidir. aşamaya ayırır.” cümlesi getirilebilir?
B) Halk hikâyesi biçiminde gelişen mitler, olağanüstü A) I B) II C) III D) IV E) V
olaylardan meydana gelir.
C) Mitlerle ilgili ortak içerikleri araştıran bilim dalına,
mitoloji adı verilir.
D) Yeniden doğuş, her efsanede harika olaylarla en çok
işlenen konudur.
E) Soyut kavramların kişileştirilmesine dayanan mitler,
kaynağını gerçek olaylardan alır.

2. Söylenceler (efsaneler); gereksinim ve arzularıyla, umut


ve korkularıyla insan doğasını, insanlık durumunu yansıtır.
2023 TYT

Yaratılış söylenceleri, köken sahibi olma duygusuna yanıt


verir. Bereket söylenceleri, önceden sezinlenemeyen bir 4. Kahramanlık söylenceleri, insanların kişisel istekleriyle
dünyada gereksinim duyulan ekonomik istikrar duygusunu topluma karşı olan sorumlulukları arasındaki ilişkiyi
2019 TYT

tatmin eder. Kahramanlık söylenceleri insanlara davranış inceler. Seçim, çoğunlukla can alıcı ama basittir; toplumu
modelleri sağlar. Söylenceler, her zaman önemini koruyan kurtarmak için ölümü göze almalı mı? Ölümü göze alan
sorulara (Ben kimim? Yaşamımı nasıl geçirmeliyim?) kahraman ün ve onur sahibi olur, risksizliği tercih edense
verilen kültürel yanıtları yansıtır. Böylece söylenceler, her ikisini de kaybeder. Herakles ve Beowulf birçok
insanları birleştiren ortak konulara ilişkin farklı yaşam canavarı öldürerek dünyayı daha güvenli bir yer hâline
biçimlerini yansıtır. getirmiş, Kotan Utunnai’nin kahramanı Poiyaunpe ise
düşmanlara karşı cesurca savaşarak halkına yardımcı
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine olmuştur.
ulaşılamaz?
A) İnsanın yaşamsal sorularına cevap veren efsane Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi
çeşidine rastlanabilir. söylenemez?
B) Söylenceler, odağında insanlık hâllerini içeren A) Öznel ifadelere yer verilmiştir.
anlatılardır.
C) Farklı yaşam biçimlerini aktarma, söylence kavramı B) Benzetmeye yer verilmiştir.
içinde değerlendirilebilir.
D) Efsanelerin yerli nitelik taşıması, evrensel olmalarını C) Karşılaştırma yararlanılmıştır.
etkilemez.
D) Abartma yapılmıştır.
E) Bireylere örneklik oluşturabilecek tipler, epik
efsanelerde görülebilir. E) Açıklama vardır.

270
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
30
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

----. Sigmund Freud ve onun gibi düşünenler; söylenceleri Bir din tarihçisi olan Mircea Eliade, mitolojinin dinsel
insanın bilinçaltındaki istek, korku ve güdülerinin iç çevreye deneyimlerden ortaya çıktığını ve dinin özünü oluşturduğunu
bağlı bir ifadesi olarak görmüşlerdir. Örneğin Otto Rank, savunur. Mitolojiye yapı ve kullanım kazandıran, kutsal
geleneksel kahramanın özelliklerini bebek düşmanlığı, deneyimlerdir. Eski Dünya; tek tanrılı ve çok tanrılı dinler, doğa
çocukluk fantezileri ve babaya karşı isyan olarak açıklamıştır. tapımı ve ata tapımı gibi dinî düşünce ve biçimler bolluğunu
Freudistler, söylenceleri evrensel ve ortaklaşa bilinçaltının içinde barındırır. Bu durum, bir kültürden diğerine çok sayıda
ifadesi olarak görürler. Onlara göre doğuştan gelen psikolojik benzerlik ve bağlantı olduğunu gösterir. İlahların niteliği,
özellikler; tüm dünyada ve tarih boyunca insanların yaşamın yaratılış söylenceleri, kurbanlar, ayinler, ölüm ve cennet gibi
akışına nasıl yanıt verdiklerini, ne gibi deneyimler yaşadıklarını dinî kavramların farklı yönlerine ilişkin araştırmalar bunu ortaya
belirler. İnsanın ortak bilinçaltı; anne, çocuk, kahraman, dev koymaktadır.
veya sahtekâr gibi kök örnekleri içerir ama bunlar Batı imge
anlayışından doğmuştur.

5. Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre


aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
2022 TYT

A) Freudistler, ortak bilinçaltı kök örneklerini simgelerden


hareketle dış çevre yönünden değerlendirmiştir 7. I. Kültürel benzerliği ortaya koyan araştırma alanları

B) Söylencelerin psikolojiyi ilgilendiren taraflarını ilk defa II. Mitolojinin dinsel kaynaklı olma savı
Freud ve arkadaşları gündeme getirerek bilim
dünyasını aydınlatmışlardır III. Kutsal deneyimlerin yansıtılma biçimi

C) Yirminci yüzyılda söylencelerin dış çevreye bağlı Yukarıda numaralanmış ifadelerden hangileri bu
simgesel yorumu, yerini bilinçaltının oluşturduğu iç parçada anlatılanlarla ilişkilendirilebilir?
çevreye bırakmıştır
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) Söylencelerdeki geleneksel kahramanın özelliklerini
yirminci yüzyıldan itibaren farklı yorumlayan düşünürler D) I ve II E) I, II ve III
olmuştur

E) Söylenceleri insanın bilinçaltında oluşan söylemlerin


dışa vurumu olarak yorumlayan düşünürler, ilgi
görmüştür

6. Bu parçada değinilen konular arasında 8. Bu parçadaki altı çizili sözle aşağıdakilerden


aşağıdakilerden hangisi yoktur? hangisine gönderme yapılmıştır?
2013 YGS

A) Düşünürlerin söylenceyle ilgili görüşlerinden söz A) Dinsel deneyimlerin mitolojinin yörüngesini değiştirmesi
edilmesi
B) Din tarihçilerinin farklı görüşler sunması
B) İç çevreyle ilintili ögeler hakkında bilgi verilmesi
C) Eski Dünya’da dinsel düşünce ve biçimlerin çok olması
C) Ruh bilimsel ögelerin yaşamda belirleyici olması
D) Dinsel kavramların mitolojik unsurlarla kullanılması
D) Kök örneklerin farklı topluluklara yansıtılması
E) Dinsel inançların Eski Dünya’da daha fazla
E) Söylence kahramanlarındaki özelliklerin açıklanması yaygınlaşması

271
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Mutfak Kültürü Testi


 Bu testte yer alan soruların metinleri “Mutfak Kültürü”
konusu ile ilgilidir.
31  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Türk mutfak kültürü, Türkiye toprakları üzerinde yaşayan 3. (I) Roma İmparatorluğu’nun yıkılışı ile başlayan Orta Çağ,
insanların tüketmiş olduğu yiyecek ve içecekler ile Avrupa mutfaklarının şekillendiği dönem olmuştur.

2023 TYT
2023 MSÜ

bunların hazırlanmasında, pişirilmesinde ve (II) Bu dönemde yaşanan yoğun göç, Haçlı Seferleri ve
saklanmasında kullanılan araç gereç ve teknikleri Doğu ile ticari ilişkiler nedeniyle Avrupa mutfakları diğer
barındırır. Türk mutfak kültürü, dünyanın en önemli mutfaklardan önemli ölçüde etkilenmiş; seçici bir nitelik
mutfakları arasında yer almaktadır. Türkiye’de yerel kazanmıştır. (III) Özellikle Bağdat-Trabzon-İstanbul
mutfakların özgün etkilerini içinde barındıran köklü ve çok üzerinden Venedik’e uzanan, oradan Po Nehri aracığıyla
yönlü bir mutfak kültürü yaşamaktadır. Diğer kültürlerle Alplere, Almanya ve Kuzey Fransa’ya kadar uzanan
yaşanan etkileşim, Asya ve Anadolu mutfaklarının sunmuş ticaret yolu sayesinde önemli bir kültürel etkileşim süreci
olduğu ürünlerin çeşitliliği, Selçuklu ve Osmanlı yaşanmıştır. (IV) Açlık ve kıtlığın çok yaygın olduğu Orta
saraylarında gelişen yeni tatlar gibi nedenler; bugünkü Çağ, aynı zamanda toplumsal sınıflar arasındaki
Türk mutfak kültürünün çeşitlenmesinde ve farklılıkların da yoğun biçimde yaşandığı bir dönemdir.
şekillenmesinde rol oynamıştır. (V) Sınıflar arasındaki bu katı sınırlar beslenme
biçimlerine de yansıyarak kişilerin sosyal statüsü ve gelir
Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmiştir? düzeylerine bağlı olarak değişime uğramıştır.
(VI) Lüks gıdalar olarak kabul edilen et gibi hayvansal
A) Türk mutfağının başka milletlerin mutfağından üstün ürünlerin soylu sınıfa mensup olmayanlar tarafından
yanlarına tüketimi de yasaklanmıştır.
B) Asya ve Anadolu mutfaklarındaki ürün çeşitlerinin Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
kalitesine numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
C) Osmanlı saraylarında yetişen aşçıların yetkinliğine A) II B) III C) IV D) V E) VI

D) Kültürler arası etkileşimin Türk mutfağını


özgünleştirmesine

E) Türk mutfak kültürü denildiğinde nelerin anlaşılması


gerektiğine

2. Ukrayna mutfağı, belirgin tarihsel gelenekler içerir.


Rus, Polonya ve Türk mutfaklarından esinlenmiştir.
2023 TYT

Yaygın yiyecekler arasında et, sebze ve mantar çeşitleri,


dutsu meyve ve çeşitli otlar sayılabilir. Ukrayna’da ekmek
4. Bir toplumun sahip olduğu kültürel değerler; toplumların
temel gıda maddelerinin başında gelir ve pek çok ekmek
yaşam biçimleri, yeme içme alışkanlıkları üzerinde etkilidir.
2019 TYT

çeşidi bulunur. Ukrayna için Avrupa’nın “ekmek sepeti”


Farklı toplumların, farklı kültürlere sahip olduğu bir
denilmektedir. Mevsimine göre taze sebzeler
gerçektir. Türk toplumu da yemek çeşitleri, tadı, özelliği
bulunmadığında turşu yapılmış sebzeler kullanılmaktadır.
bakımından diğer topluluklara göre farklılıklar
Ukrayna’da millî yemek olan “borç çorbası”nın yaklaşık
göstermektedir. Türkler, tarihte yer almaya başladıkları
otuz çeşidi yapılır ve hemen hepsinde et kullanılır.
andan itibaren, beslenmeye çok önem vermişlerdir.
Yeme içme, sosyal hayatta her zaman önemli bir faktör
Bu parçadan hareketle Ukrayna mutfağıyla ilgili olarak olmuştur. Öyle ki Türk idarecileri, halkını aç ve çıplak
aşağıdakilerden hangisi söylenemez? bırakmamayı ana ilke olarak görmüşlerdir.
A) Yemekler, yaygın olarak bitkisel yağla pişirilmektedir.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden
B) Taze sebzelere ulaşılamadığında alternatif çözüm hangisi söylenemez?
bulunmaktadır. A) Örneklendirme yapılmıştır.
C) Ulusal yemeklerin et katkılı birden fazla çeşidi B) Öznellik ağır basmaktadır.
yapılmaktadır.
C) Genelleme yapılmıştır.
D) Geleneği, farklı kültürlerden alınan ilhamla oluşturulan
lezzetleri içerir.
D) Karşılaştırmaya yer verilmiştir.
E) Ekmek, vazgeçilmez bir gıda olarak sofraları
E) Açıklama yapılmıştır.
süslemektedir.

272
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
31
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

• Fransız veliahdı Prens II. Henry’nin karısı Catherine’in (I) Fatih Sultan Mehmet’in 1453 yılında İstanbul’u
Fransa sarayına kendi aşçı ekibini de getirmesi, İtalyan fethetmesinden sonra saraydaki Osmanlı yemeklerinde büyük
mutfak kültürünü bu ülkeye taşımış ve Fransız saray değişiklikler yaşanmıştır. (II) Deniz ürünlerinin tüketimi bu
mutfağını köklü bir şekilde değiştirmiştir. Bu sayede dönemde oldukça artmıştır. (III) Yine bu dönemde Fatih
Fransız mutfağı pek çok yeni yemek ve tatlı çeşidiyle Kanunnamesi ile Osmanlılarda ilk defa yemek yeme kuralları
tanışırken mantar, makarna, enginar, kavun, karpuz gibi uygulanmaya başlanmıştır. (IV) Fatih Sultan Mehmet
ürünlerin kullanımı yaygınlaşmıştır. zamanında yemeğin çeşitliliğinden çok, sade ve
doyuruculuğuna önem verilmiştir. (V) Saraydaki görevlilere
• Fransız mutfağını önemli ölçüde değiştiren İtalyan verilen yemekler arasında lahana çorbası, baklava, yoğurtlu ve
kültürü, yemeklerin tüketilme şeklini ve sofra adabını da ıspanaklı büryani, pekmezli yoğurt tatlısı, yoğurtlu pazı ve
belirgin bir şekilde etkilemiştir. Bu tarihe kadar ayran, şerbet yer almaktadır.
yemeklerini elle yiyen Fransızlar, çatal bıçak kullanmaya
başlamış; sarayda yerleşen bu alışkanlığın halk
tarafından benimsenmesi ise yüz yıllık bir süreç
içerisinde gerçekleşmiştir.

7. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak


5. Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
2023 TYT
söylenebilir?
2019 TYT

A) I. cümlede geçmişe yönelik bir saptama yapılmıştır.


A) Farklı görüşlerin aslında birbirini desteklediğini
göstermektedirler. B) II. cümlede balık ve türevlerindeki artışın dönemle
ilgisine değinilmiştir.
B) İki farklı konuya ilişkin ortak bir görüş olduğunu
vurgulamaktadırlar. C) III. cümlede yaşanan bir ilkin ne olduğu açıklanmıştır.

C) Aynı olguyu farklı yönleriyle değerlendirip ele D) IV. cümlede özellikle üzerinde durulan bir durumdan
almaktadırlar. söz edilmiştir.

D) Farklı düşünceyi pekiştirmeye yönelik çeşitli örnekler E) V. cümlede bazı kişilere daha kaliteli yemeklerin
sunmaktadırlar. yapıldığı vurgulanmıştır.

E) Farklı üsluplar kullansalar da konuyu benzer


nedenlerle açıklamaktadırlar.

6. Bu iki parçadan hareketle Fransız mutfağıyla ilgili 8. Bu parçadan hareketle aşağıdaki yorumlardan hangisi
olarak yapılamaz?
2018 TYT

2017 YGS

A) Osmanlıdaki yemek kültürünün değişmesinin bir


I. İtalyan mutfak kültürü, bir kadın marifetiyle Fransa’ya
zamanı olduğu söylenebilir.
taşınmıştır.
B) Yazılı bir emirle yemek kurallarına uyulması istenebilir.
II. Fransız mutfak kültüründe yeni araçlarla yemek
yeme alışkanlığı başlamıştır.
C) Osmanlı mutfağının dünyaya tanıtılmasının Fatih
zamanında gerçekleştiği söylenebilir.
III. Dünya mutfak kültürüne en önemli katkıyı Fransız
mutfağı sağlamıştır.
D) Bir yemeğin sadeliği ve doyurucu olması tercih sebebi
olabilir.
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III E) Belirli bir dönemde deniz ürünlerinin tüketilmesindeki
artıştan söz edilebilir.
D) I ve II E) II ve III

273
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Müzik Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Müzik” konusu ile
ilgilidir.
32  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Country tarzı, 1920’lerde ABD’nin güney eyaletlerindeki 3. (I) Barak, uzun tüylü bir av köpeği ve kurt başı anlamlarını
yoksul ve beyaz köylüler arasında ortaya çıktı. Country, ilk taşımaktadır. (II) Kaşgarlı Mahmut ise efsanevi bir kuşun

2023 TYT
sömürgecilerin torunlarının kuşaktan kuşağa aktardıkları ihtiyarladıktan sonra iki yumurta yumurtladığını, bunlardan
Galler, İskoçya ya da İrlanda’ya özgü eski halk şarkılarının birisinden kendisinin son nesli olan yavrusu olduğunu,
ya da baladlarının Amerikan zevkine uyarlanmasıyla diğerinden ise barak denilen sahibine sadık bir köpeğin
oluşturulmuştur. Eşlik eden başlıca çalgılar bir gitar ve bir çıktığını belirtmektedir. (III) Şamanlar ise oturdukları
kemandır. Nashville, çıkışından bu yana bu türün merkezi mukaddes evlere bark ve barak isimlerini vermişlerdir.
olarak bilinir. 1930’lu yıllarda bu müzik tarzına “Hillbilly (IV) Barakların kendilerine özgü bir müziği vardır.
Music” (Orman Köylülerinin Müziği) de dendi. Bill Haley, (V) Baraklar; sevdalarını, kahramanlıklarını duyguları ile
Elvis Presley gibi güneyin ilk Rock and Roll şarkıcıları, birleştirip şiirlerine konu ederek kendilerine özgü bir
sanat yaşamlarına Country ile başladılar. Johnny Cash ve ezgiyle yoğurmuş ve bu ezgileri çalmış söylemişlerdir.
Carl Perkins bu türün en ünlü iki savunucusudur. (VI) Bu ezgiler de halk müziğimize ayrı bir renk katmış ve
müziğimizin daha çok zenginleşmesini sağlamıştır.
I. İki çalgıyla icra edilen bir müzik tarzının kökeni ve
temsilcileri Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
II. Yakın dönemde ortaya çıkmış bir müzik türünün
genel özellikleri A) II B) III C) IV D) V E) VI

III. Country tarzı anonim müzik eserlerine ait sözlerin


kaynağı

Yukarıdakilerden hangileri bu parçada değinilen


konular arasındadır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

2. TRT’de cumartesi akşamları Bizden Size isimli programı


2 yıl boyunca sundum ve şarkılar söyledim. Özel
2022 TYT

televizyonların gündeme gelmesiyle Süper Aile adlı


programı 500 bölüm sundum. Daha sonra televizyonlarda
hepsi ayrı ayrı 1-2 yıl süren Erol Evgin Show, Bir Şarkısın
Sen, Benzemez Kimse Sana isimli programları yaptım.
Bunlar hep kariyerimin kilometre taşları oldu. Arabesk
müziğin egemen olduğu 80’li yılların ortasında kariyerimi
korumak amacıyla sahnelerden uzaklaştım. O da bir 4. Çok iyi bir müzisyen olmasının yanı sıra koleksiyonerlik,
kilometre taşıdır benim hayatımda. Bu dönemde mimarlık ressamlık, aranjörlük, sunuculuk gibi birçok niteliğe de
2020 TYT

ofisi açtım. Eşimle birlikte 20 yıl mimarlık yaptık. sahip olan Barış Manço; Anadolu rock kültürünün ilk
Bir yandan da albümler ve TV showları sürüyordu. örneklerini ortaya koymuştur. Galatasaray Lisesinden
mezun olduktan sonra Kurtalan Ekspres isimli müzik
Kendi yaşam öyküsünden ve sanatından böyle söz grubuyla çalışmalarına başlayan Barış Manço, Türkiye
eden Erol Evgin’le ilgili aşağıdakilerden hangisi dışında da onlarca ülkede konserler vererek gönüllere taht
söylenemez? kurmuştur. Kendine ait iki yüzün üzerinde bestesi
A) Farklı türde programlar yaptığı bulunmaktadır. 12 altın ve 1 platin ödül sahibi olmakla
beraber şarkıları farklı dillere de uyarlanarak farklı
B) Müzik kariyerinde bir devamlılık olduğu şarkıcılar tarafından seslendirilmiştir.

C) Farklı meslek dallarıyla ilgilendiği Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi


vardır?
D) Televizyonlarda uzun süre program yaptığı A) Tanımlama B) Açıklama C) Tanık gösterme

E) Albümlerinde yalnız kendi bestelerini seslendirdiği D) Betimleme E) Tartışma

274
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
32
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Abdal müziğinin son temsilcisi olarak anılan Neşet Ertaş, Müzik, sadece ruhun değil; bedenin de gıdasıdır. Yüzyıllar
yaşamı boyunca çıkardığı 400 plak, kaset ve kayıtlarla bozlak önce tedavide müzik kullanılmış. Başta Yunan medeniyetinde
türkülerini koruma altına almıştır. Müzisyen bir babanın oğlu olmak üzere Anadolu’da kurulan çeşitli medeniyetlerin müzikle
olan Neşet Ertaş, UNESCO tarafından yaşayan insan hazinesi tedavi yöntemini uyguladıkları bilinmekte. Müziği her türlü
olarak kabul edilmiştir. Sadece sanatı değil alçak erdemin kaynağı sayan Yunanlılar, müziği ruhun eğitimi ve
gönüllülüğüyle de tanınan Neşet Ertaş, kendisine takdim edilen arınmasında kullanırmış. Eski Yunan mitolojisinde Apollon, lir
“Devlet Sanatçılığı” unvanını “Hepimiz bu devletin sanatçısıyız, çalarak insanların sıkıntılarını giderir ve onlara neşe verirmiş.
ayrıca bir devlet sanatçısı sıfatı bana ayrımcılık gibi geliyor.” Yunan Filozof Sokrates’in öğrencisi Platon da MÖ 400’lü
diyerek teklifi kabul etmez ve halkın sanatçısı olarak yıllarda müziğin ahenk ve ritimle ruhun derinliklerine etki
kalmasının kendisi için en büyük mutluluk olacağını ifade eder. ederek kişiye bir hoşgörü ve rahatlık verdiğini söylermiş. Yine
Neşet Ertaş, türkülerinden eksik etmediği “Garip” mahlasını da Platon, şarkıyı iyileştirici özelliği olan bir çare olarak kabul
şöyle açıklar: “Soyadı yokken bize ‘Garipler’ derlermiş. etmekle birlikte şarkı olmaksızın hastaya uygulanan reçetelerin
Gerçekten de biz garip yani ezilmiş, hor görülmüş, abdal diye etkisiz olacağını da eklermiş. Tıbbın babası sayılan
nitelendirilmiş, aşağılanmışızdır. O gariplik bende kaldığı için Hipocrates’in de 2 bin 400 yıl önce bazı hastaları ilahi
garibim diyorum.” Türkülerinin ana konusu Allah aşkı, insan dinlemeleri için tapınaklara götürdüğü rivayet edilir.
hakkı ve sevgisi, ana ve babaya duyulan özlem, ilim ve
cehalet, memleket hasreti olan Neşet Ertaş; türküleriyle
gönüllerde yaşamaya devam etmektedir.

7. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine


değinilmemiştir?
2023 TYT

A) Anadolu’da müzikle tedavinin yapıldığına

B) Eski Yunan’da müziğin erdemin kaynağı görüldüğüne


5. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi, Neşet
Ertaş’ın özelliklerinden biri değildir? C) Müziğin mitolojik ögelerde yer aldığına
A) Üretkenlik B) Mütevazılık C) Tarafgirlik
D) Hastalara tapınaklarda ilahi dinletildiğine
D) Kırılganlık E) Kalıcılık
E) İlahi dinleyen hastaların iyileştiğine

8. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine


6. Bu parçaya göre Neşet Ertaş’ın kendisine verilen ulaşılabilir?
2023 TYT

“Devlet Sanatçısı” unvanını kabul etmemesinin nedeni


2022 TYT

aşağıdakilerden hangisidir? A) Müziğin her hastalığı tedavi etme gibi bir özelliği vardır.
A) Bazı sanatçıların bu tutumdan rahatsız olacağından B) Müzik, ilk önce söyleyen kişiyi tedavi eder.
B) Sanatçılar arasında ayrımcılık olarak gördüğünden C) Geleneksel müziğin tedavi etme özelliği daha fazladır.
C) Sanatını olumsuz etkileyeceğinden D) Müzik, sadece bir zevk ve eğlence aracı olarak
görülmemelidir.
D) Büyüklenme düşüncesinden çekindiğinden
E) Eski dönem insanları, deneme yanılma yoluyla
E) Sanatsal rahata kavuşmanın tedirginliğinden doğruyu bulmuşlardır.

275
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Psikoloji Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Psikoloji” konusu
ile ilgilidir.
33  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. “Sen haksızsın, en iyisini ben bilirim.” şeklinde bir cümle, 3. (I) Yüksekten, örümceklerden ya da palyaçolardan mı
muhtemelen birini bir sohbetten soğutmanın en garanti korkuyorsunuz? (II) Bu korkularınızda yani fobilerinizde
2023 TYT

2023 TYT
yoludur. O kişi olmayın. Çocuğunuz konuşmaya yalnız değilsiniz. (III) Birçok kişinin hayatında karşılaştığı
başladığında bırakın devam etsin. Yalnızca dinleyin, bir en büyük sorunlar arasında fobiler geliyor ancak bazı
noktadan sonra okulu ya da arkadaşları hakkında sesli fobiler diğerlerine göre daha yaygın şekilde görülüyor.
düşünmeye başladığını göreceksiniz. Başınızı sallayın, (IV) Önemsiz gibi görülen şeylere dair yaşanan korkular
düzenli aralıklarla kısa tepkiler verin ve ara sıra tarafsız bazen mantıksız gibi görünse de bu korkuları yaşayan
sorular sorun. Siz konuşmadığınızda çocuğunuz milyonlarca insan bulunuyor. (V) Fare gibi zararsız ve
boşlukları doldurmaya başlayacak. Araştırmalara göre minik bir hayvan bile insanlarda korkuya sebebiyet
kabul eden bir tavırla dinlemek, gençleri çok daha açık bir verebiliyor. (VI) Bir fobiyi aşmanın ilk adımı, neden
şekilde konuşmaya teşvik ediyor; özellikle de bir sonraki korktuğunuzu bilmektir; ayrıca geçmişinizden fobinize
tepkinizi endişeyle beklemelerine sebep olan iğneli neden olabilecek olayların farkına varmak korkmanız
sorulara ya da eleştirilere kıyasla. gereken hiçbir şeyin olmadığını anlamanıza yardımcı
olabilir.
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir? Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
A) Doğru ve yanlışı ortaya koymak, bazılarının canını
acıtabilir. A) II B) III C) IV D) V E) VI

B) Dinlemeyi bilmek, muhatabını rahatlatan bir özelliktir.

C) Gençlik döneminde anlatma psikolojisi baskındır.

D) İletişimin temelinde karşılıklı sevgi vardır.

E) Kesintisiz dinleme, herkeste olması gereken bir


özelliktir.

2. Birçok insan yardım istemekte ve duygularını başkalarına


bildirmekte zorlanır. Birilerinin sadece onlar söyledikleri
için iyi olduklarını sanmayın. Daha fazla soru sormak ve
rahatsız edici olma riskini almak, depresyon belirtileri gibi
önemli şeyleri kaçırmaktan daha iyidir. Eğer söylemek 4. Psikoloji, zihinsel süreç ve davranışların bilimsel
istemiyorlarsa davranışlarını izleyin ve çok geç uyumak, çalışmasını içeren akademik ve uygulamalı bir bilim
2023 TYT

bir şey yememek, uzun süre dalmak, birçok şeyden dalıdır. Psikologlar algı, dikkat, duygu, kişilik, davranış ve
kaçınma ve birçok şeyi iptal etme gibi olağan dışı bir şey kişiler arası ilişkiler gibi olguların üzerinde çalışırlar.
fark edin. İnsanların duyguları genellikle düşüncelerine ve Psikoloji aynı zamanda aile, eğitim, iş gibi günlük yaşam
davranışlarına bağlıdır ve bu, bilişsel davranışçı tedavi da dâhil olmak üzere bu tür bilgilerin insan faaliyetlerinin
modelinde ispatlanmıştır. İnsanlar üzgün olduklarında farklı alanlarına uygulanması ve akıl sağlığı sorunlarının
sıklıkla negatif düşünce akışlarını tekrar ederler. tedavisiyle ilgilidir. Psikoloji, davranış bilimlerinden biridir.
Psikoloji, zihinsel işlevsellik kavramlarına fizyolojik ve
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen nörolojik süreçleri dâhil ederken insanın daha çok sosyal
psikolojik durumla ilgili değildir? dinamizmde oynadığı rolü anlamaya çalışır. Psikoloji;
insan gelişimi, spor dalları, sağlık, endüstri, hukuk ve
A) Zaman tanziminde düzensizlik maneviyat gibi alanlar ile ilgilenen çalışma ve
uygulamaların birçok alt dalını içerir.
B) Yeme bozukluğunun ortaya çıkması
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi
C) Alınan kararlardan vazgeçme yoktur?

D) Bulundukları konumu terk etme A) Açıklama B) Niteleme C) Karşılaştırma

E) Bir noktaya uzun süre şuursuzca bakma D) Alıntılama E) Tanımlama

276
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
33
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

İnsan deneyimi üzerinde etkili olan kurallardan biri, birisi sizin İnsan ve hayvan davranışlarıyla ve bilişsel süreçleriyle ilgilenen
için bir şey yaptığında sizin de o kişi için bir şey yapmanız psikoloji biliminin 125 yıllık bir tarihi vardır. Bu genç yaşına
gerektiğidir. Buna “karşılıklık normu” adı verilmektedir. rağmen psikoloji, biyolojiden sosyolojiye kadar uzanan oldukça
Laboratuvar ortamında yapılan araştırmalarda küçük iyiliklerin geniş kapsamlı bir alandır. Psikoloji, insan ve hayvan
bile katılımcıları karşılık olarak çok daha büyük iyilikler davranışlarını ve bu davranışlarla ilintili psikolojik, sosyal ve
yapmaya itebildiğini ortaya koymuştur. Satıcılar, karşılıklığı size biyolojik süreçleri inceleyen bir alandır. Bir meslek olarak ise
bir iyilik yapıyormuş gibi davranarak size karşı kullanırlar: mevcut bilgilerin insan sorunlarını çözmek için kullanılmasıdır.
“Aslında senin için fiyatı 5 lira indirebilirim.” veya “Sırf benimle Bu bilginin kullanılması psikolojinin alt alanlarına göre
konuştuğunuz için size benden bir numune.” Bu strateji, eğer değişmekle birlikte dili iyi kullanma, araştırma, istatistiksel
iyiliğe karşılık vermezseniz ve ürünü almazsanız sizi psikolojik analiz ve empati gibi bazı özel beceri ve yetenekleri gerektirir.
olarak rahatsız bir duruma sokar. Karşılıklık normundan ortaya Peki, psikologlar ne iş yaparlar? Psikologlar iki önemli ilişki
çıkan bir diğer uyum yöntemi ise bazen “kapı-surat” yöntemi üzerinde çalışırlar: İlki, beyin ve davranış; ikincisi ise çevre ve
adı verilen yöntemdir. Bu yöntemde yağmurdan kaçayım davranış ilişkisidir. Psikologlar; hem araştırmacı olarak gözlem,
derken doluya tutulursunuz. deney ve analiz gibi bilimsel yöntemleri izlemek hem de
bilimsel bulguları uygulamak için yaratıcı olmak
durumundadırlar. Psikologlar araştırma yaparak geliştirdikleri
kuramları sınarlar ve araştırmalar sonucu ortaya çıkan yeni
bilgileri uygulama alanında çalışanların kullanımına sunarlar.
Ayrıca bireylerin ve toplumların değişen gereksinimlerini
karşılamak amacıyla yeni yaklaşımlar geliştirirler.

5. Bu parçada geçen “yağmurdan kaçarken doluya


tutulmak” deyiminin anlamı aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Bir değil birden fazla durumla karşılaşmak

B) İradesi dışında gerçekleşen bir durumu kabul etmek

C) Alternatifler arasında bir seçim yapmak zorunda 7. Bu parçada psikolojiyle ilgili aşağıdakilerden
kalmak hangisine değinilmemiştir?
2023 TYT

D) Güç bir durumdan kurtulayım derken daha kötüsüyle A) İnsan ve hayvan davranışlarına odaklandığına
karşılaşmak
B) Farklı bilim dallarıyla ilişkili olduğuna
E) Bir kişiye karşı iradesinin elden alınmasına ses
çıkaramamak C) Biyoloji ve sosyolojiye kaynaklık ettiğine

D) Kimi becerilere gereksinim duyduğuna

E) Bazı alt dallarının bulunduğuna

6. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisine


ulaşılabilir?
2023 TYT

A) Ticarette amaç, her ne şekilde ve her ne pahasına


olursa olsun kazanç elde etmektir.
8. Bu parçadan hareketle psikologlarla ilgili
B) İyiliğe iyilikle mukabele etmemek, huzursuzluk aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
2023 TYT

nedenidir.
A) Elde ettikleri verileri uygulama potansiyeline sahiptirler.
C) Kendisinden haksız kazanç elde edildiğini düşünen
kişiler, benzer yolu kendileri denemeye başlar. B) Davranışların etik sınırlarını belirlerler.

D) Yanlışa yanlışla karşılık vermek, içsel bir tepkinin dışa C) Gözlem ve inceleme yetenekleri bulunmalıdır.
vurumudur.
D) Elde ettikleri verileri ilgili kişilerle paylaşırlar.
E) Müşterinin her zaman haklı olduğuna dair kanının
yaygınlaşması satıcının zararınadır. E) Değişen ihtiyaçlara göre hareket ederler.

277
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Rehberlik Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Rehberlik” konusu
ile ilgilidir.
34  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Yaz tatilinin öğrenci öğrenmesi üzerindeki etkileri, çeşitli 3. Rehber psikolojik danışman, veli toplantısında öğütlerini
araştırmalara konu olmuştur. Eğitimciler ve aileler, sık sık sıralamaya başlamıştı:

2018 TYT
2023 MSÜ

öğrenci öğrenmeleri üzerine yaz tatilinin muhtemel


olumsuz etkileri hakkındaki üç kaygılarını dile getirirler: • Onun başarılı olabilmesi için arkasında olduğunuzu
Birincisi, öğrenme yetersizliği olan öğrencilerin sürekli ona hissettirin.
öğrenime ihtiyaç duyduklarından uzun yaz molasının bu • Onu suçlayıp yargılamayın, aşağılamayın,
tür çocukların öğrenimine olumsuz bir etkiye sahip olması. başkalarının yanında asla eleştirmeyin.
İkincisi, üst sosyoekonomik düzey öğrencilerinin yaz
aylarından sonra hem ilave okul ilişkili öğrenme veya • Karnesine bakarak çocuk hakkında kişilik analizi
daha düşük unutma seviyeleri sonucu onların daha az yapmayın.
avantajlı akranlarına göre okullar açıldığında hayli • Ona “Tembel, bu çocuk adam olmaz!” gibi olumsuz
eğitimsel avantajla okula dönebilmeleridir. Sonuncusu, ifadeler kullanmayın.
uzun yaz tatilinin öğrenmenin ritmini bozması, unutmaya
sebep olması ve öğrenciler sonbaharda okula geri • Onu arkadaşlarıyla, kardeşleriyle, komşunuzun
döndüklerinde materyal tekrarının gerekmesidir. çocuklarıyla kıyaslamayın.
Bu parçada yaz tatiliyle ilgili olarak aşağıdakilerden Bu parçada rehber psikolojik danışmanın velilere
hangisine değinilmiştir? verdiği öğütlere göre bir velinin yapması gereken işler
A) Üst sosyoekonomik düzeydeki öğrencilerin diğerlerine arasında aşağıdakilerin hangisi yoktur?
etkisinin olumlu sayılabileceğine A) Kıyaslamamak B) Olumsuzlamamak
B) Öğrencilerin geneli için iyi bir zihin dinlenmesine
C) Yargılamamak D) Aşağılamamak
olanak sağlaması karşısında bazıları için kötü bir etki
bıraktığına
E) Hırpalamamak
C) Genel olarak öğrencilerin öğrenmesi üzerinde olumsuz
bir etkisinin olduğuna

D) Öğrenme yetersizliği olan öğrenciler için genelde


olumsuz sonuçlar doğurduğuna

E) Süresi kısaltıldığında öğrenciler üzerindeki olumsuz


4. Uzaktan eğitim; zamandan ve mekândan tamamen
yönlerinin nispeten azalacağına
bağımsız bir şekilde öğrencinin ve öğretim üyesinin
2013 TYT

kampüse gelme zorunluluğu olmaksızın var olan


bilgisayar teknolojileri vasıtası ile tamamen sanal ortamda
canlı, görüntülü, sesli olarak derslerin işlendiği,
katılımcının istediği zaman bunları tekrar izleyebileceği ve
görüntüleyebileceği, günümüz şartlarında eğitim ve
2. (I) Çocukluk ve gençlik dönemleri; duygu ve öğretimin hızla bilgisayar ortamında geçtiği akılcı, çağdaş,
davranışlarda, ilgilerde ve isteklerde sürekli değişiklikler yenilikçi bir eğitim sistemidir. Uzaktan eğitim; bir açık
2023 TYT

dönemidir. (II) Önemli olan; ana ve babanın bu tür bir öğretim sistemi ya da örgün öğretimin yanında başvurulan
gözleme sahip oldukları anda hemen olumsuz ikinci sınıf bir öğretim sistemi değildir. Aksine yıllardır ileri
düşünmemesi, paniklememesi ve çocuğunu rahatsız düzey gelişmiş ülkelerde uygulanan ve en yeni ölçme ve
etmemesidir. (III) Ancak onu sessizce bir süreliğine değerlendirme metotları kullanılan, en modern donanıma
izlemesi, kontrol adına önemlidir. (IV) Sıcak bir izlemenin sahip eğitim sistemidir.
sonunda çoğu zaman kötü bir sonuç çıkmayacaktır.
(V) Ergende madde kullanımı kuşkusunu akla Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi
getirebilecek bazı ciddi davranış değişiklikleri gözden yoktur?
kaçırılmamalıdır. (VI) Bu belirtilerin ciddiyetinin
A) Ağırlıklı olarak tanım cümleleri kullanma
değerlendirilmesi, çözüm önerileri ve tedavi yaklaşımı;
madde kullanımı konusunda özelleşmiş ergen
psikiyatristleri ve erişkin psikiyatristlerinin görev ve B) Olağandan uzun cümlelere yer verme
sorumluluk alanı içindedir.
C) Birden çok duyunun etkisinden yararlanma
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf
numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? D) Virgül ve bağlaçlarla birden çok yargıyı birleştirme

A) II B) III C) IV D) V E) VI E) Tanımlamayı kavramın değillemesi üzerinden yapma

278
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
34
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7. - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Üniversite eğitimi almış birçok insanın güzel bir işte çalışmak,


Dünya, sabit bir akı hâlindedir. Yani milyarlarca yıllık jeolojik
bu sayede hem emeklerinin karşılığını alırken hem de aldığı
zaman ölçeğinde sıcak kayaçlar gezegenin erimiş göbeğinden
eğitimi kullanarak daha verimli olmak gibi hedeflerinin olması
yükselir ve daha soğuk kayalar aşağıya çöker. Bu süregelen
oldukça normaldir. Ancak her zaman bu mümkün
sonsuz değişim hâli, sebebi bilinmeyen bir şey tarafından
olmamaktadır. O zaman yapmanız gereken ilk şey, oturup
bozuldu. Manto konveksiyonu ismi verilen sistemi bozan şeyin
geleceğiniz ile ilgili bir kariyer planı yapmaktır. Kariyer planı;
ne olduğu henüz bilinmiyor. Yeni bir çalışma yayımlayan Shijie
kariyerinizde ulaşmak, istediğiniz hedefe ulaşmanızı
Zhong ve araştırmacı Weş Mao’ya göre yüzeyin yaklaşık
kolaylaştıracak bir haritadır. Kişiler ya istemediği işlerde
olarak 660 kilometre altında, gezegenin üst ve alt mantosu
çalışarak hedeflerine ulaşamamakta ya da çalıştıkları işte
sınırında yer alan tıkayıcı bir malzeme tabakası var. Bu tabaka
köreldiklerini hissetmektedir. Oysa kariyer planlaması yapılmış
oluşumunun 20 milyon yıl önce başladığını düşünüyorlar. Bu iki
olsa böyle bir olumsuz durum yaşanmayacaktır. Çünkü
bilim insanı, mantodaki bu tıkanıklığın kalıcı olmadığı
yapacağınız planlama hem size yol gösterecek hem de
görüşünde. Ancak buna dair henüz bir ispat ortaya koyabilmiş
istediğinize ulaşmanız yönünde gerekli donanımı sağlamanıza
değiller.
yardımcı olacaktır.

5. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisinin, kariyer 7. Bu parçaya göre


planlaması yapmamanın sonuçlarından biri olduğu
2022 TYT

kesin olarak söylenemez? I. Dünyanın manto katmanındaki akışkanlığı


duraksatan nedenin bir süre sonra ortadan kalkacağı
A) Verimli olmamak
görüşü bilim dünyasında kabul gören bir yaklaşımdır.
B) Emeklerinin karşılığını alamamak
II. Dünyanın kabuğundaki akı hâlindeki hareketlilik
konusunda Çinli araştırmacıların görüşleri bilim
C) İstediği hedefe ulaşamamak
dünyasında isabetli olarak değerlendirilmektedir.
D) Takdir görememek
III. Manto katmanının yüzeye ve merkeze yakın
taraflarında gerçekleşen durağanlığın mazisinin 20
E) Güzel bir işte çalışamamak milyon yıl kadar önceye dayandığını söyleyen bilim
insanları vardır.

yargılarından hangileri doğrudur?


A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

6. Bu parçadaki altı çizili sözcüğü anlamca


karşılayabilecek bir kullanım aşağıdakilerden
2022 TYT

hangisinde vardır?
A) Dünyanın en prestijli üniversiteleri; mühendislik ve
coğrafya kültürünün oluşumuna yatırım yapmaktadır. 8. Bu parçanın anlatımı için

B) Bir şirkette mutlu ve verimli çalışabilmek için kurumun I. Alıntı bilgiler, kaynak gösterilerek aktarılmaktadır.
değerlerini benimsemek gerekir.
II. Bir kavramsallaştırmadan söz edilmektedir.
C) Yıl sonuna kadar yapacağınız işlerin taslağını çıkarıp
adım adım bunların kontrolünü sağlayabilirsiniz. III. Bilimsel veriler nesnel bir şekilde aktarılmaktadır.

D) Gözlerinizi kapatarak derin bir nefes alın, hayatınızda yargılarından hangileri doğrudur?
ne çok şey olduğunu fark edeceksiniz. A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

E) Gün içinde yaşadığınız bazı olumlu durumları günün D) II ve III E) I, II ve III


sonunda hatırlayarak mutlu olabilirsiniz.

279
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Sağlık Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Sağlık” konusu ile
ilgilidir.
35  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Diyetlerimizde az bahsedilir ama en önemli eksikliklerden 3. (I) Fiziksel aktivite, egzersiz ve spor kavramları aynı
biri, vücutlarımızdaki yapı taşı bloklarının yokluğudur. olarak algılansa da aslında bu kavramlar arasında bazı

2023 TYT
Sağlığımızı korumak ve sağlıklı yaş almayı kolaylaştırmak farklılıklar bulunmaktadır. (II) Yürüme, koşma, sıçrama,
için diyetlerimizi sağlıklı, sindirilebilir proteinlerle yüzme, bisiklete binme, çömelme-kalkma, kol ve bacak
desteklememiz çok önemlidir. Bu büyüyen ihtiyacı hareketleri, baş ve gövde hareketleri gibi aktiviteler;
karşılamak için bilim insanları, her gün karşılaştığımız fiziksel aktivite olarak kabul edilebilir. (III) Egzersiz,
fiziksel mücadelelere hazır olmamız için gereken proteini düzenli ve tekrarlı vücut hareketlerini içeren fiziksel
sağlayan bir ürün geliştirdi. Sıvı kolajen, pek çoğumuzun aktivitelerdir. (IV) Spor ise insanların ferdî veya toplu
eksikliğini çektiği önemli besinleri sağlar ve hak ettiğiniz olarak fiziki, ruhi ve düşünme kabiliyetini kendine ve bir
aktif, sağlıklı yaşam tarzını benimsemenize yardımcı olur. rakibine karşı, önceden belirlenmiş bir düzen içinde başarı
kazanmaya yönelik ve mücadele heyecanını yaşamak için
Bu parçada sözü edilen ürünün işlevi aşağıdakilerden yaptığı beden hareketlerinin bütününe verilen genel
hangisidir? isimdir. (V) Futbol, hentbol, voleybol, binicilik, kayak,
avcılık, denizcilik, güreş, atletizm, basketbol gibi branşlar;
A) Sindirilebilir besinlerin etkisini artırmak sporun çeşitli kollarıdır.
B) Vücuda gerekli gıdaların alımını sağlamak Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden
sonra düşüncenin akışına göre “Üç farklı tipi vardır:
C) Yaşlanan insanlardaki cilt kırışıklığını gidermek Aerobik egzersiz, dirençli ve ağırlıklı kuvvetlendirme
egzersizleri, denge ve germe egzersizleri.” cümlesi
D) Bünyenin yapısını oluşturan birimleri fazlalaştırmak getirilmelidir?

E) Proteinleri oluşturan yapı taşlarını sıkılaştırmak A) I B) II C) III D) IV E) V

2. Sağlık ve hastalık kavramları dijital ortamda en fazla


konuşulan, tartışılan konuların başında geliyor.
2014 YGS

Hastalıklarla ilgili paylaşım, yorum, farklı tedavi 4. Sağlıklı beslenme, hem sağlığın hem de vücut formunun
seçenekleri, bu tedavi seçeneklerinin sonuçları internet korunması açısından en önemli konulardan bir tanesidir.
2019 TYT

ortamında kolayca ulaşılır oldu. Bireyin kendinde Bebeklerde anne sütü veya formülalar ile başlayan
olduğunu düşündüğü hastalıklar hakkında internet süreçten, yetişkinlik ve yaşlılık dönemine kadar tüm yaş
ortamında bilgi ve belgeleri araştırıp sonrasında tanı gruplarında sağlıklı ve dengeli beslenme konusunda
koyma, ardından da tedavi etme çabası “siberkondri” gerekliliklerin yerine getirilmesi, hastalıklardan korunmak
gittikçe yaygınlaşan bir davranış hâlini aldı. Kalitesinin ve ideal vücut kütlesine sahip olmak açısından büyük
sorgulanamadığı ortamda ulaşılan bilgi, kişide kaygıyı önem taşır. Vücutta günlük işlevlerin sorunsuz bir şekilde
artırabilir. Mide yanması için internet arama motorlarının yerine getirilebilmesi için tüm besin ögelerinin eksiksiz bir
başına geçen bir kişi gün sonunda kendisine mide kanseri şekilde karşılanması gerekir. Bunun sağlanabilmesi için
tanısını koyabilecek duruma gelebilmektedir. sağlıklı ve dengeli beslenme oldukça elzemdir. Ek olarak
her yaştan birey için obezite, akut ve kronik birçok
I. Bireyin teşhis ve tedavi süreçlerine kendi başına hastalık türü için en önemli risk faktörleri arasında yer alır.
girişmesine
Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi
II. Doğruluğu test edilmeyen bilgilerden yola söylenemez?
çıkılabilmesine
A) Açıklayıcı anlatım ağır basmaktadır.
III. Hastalık evreleriyle ilgili güvenilir bilgilere kolay
ulaşılabilmesine B) Karşılaştırmadan yararlanılmıştır.

Bu parçada siberkondriyi hazırlayan nedenlerle ilgili C) Öznel yargılar bulunmaktadır.


yukarıda verilenlerden hangilerine değinilmiştir?
D) Tartışmacı anlatıma yer verilmiştir.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) Üçüncü kişili anlatım kullanılmıştır.
D) II ve III E) I, II ve III

280
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
35
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Fiziksel ve psikolojik hastalıkların birbirleriyle bağlantılı olmaları Bitter çikolata, lezzetinin yanı sıra vücuda yararı olan
oldukça dikkat çekicidir. Psikolojik rahatsızlık yaşayan insanda teobromin isimli maddeleri içerir. Teobrominler, antioksidandır
fiziksel hastalığın tetiklenme ihtimali çok yüksek iken fiziksel ve antioksidanlar vücudu serbest radikal denen zararlı
rahatsızlığı olan bireylerde psikolojik problemlerle karşılaşmak atıklardan korur. Serbest radikaller, vücudun hücrelerine zarar
çok olasıdır. Depresyon, kronik bedensel hastalıklarla en sık verebilir ve çeşitli hastalıkların oluşmasına neden olabilir.
görülen ruhsal bozukluktur. Yaşam boyu yaygınlığı, erkeklerde Potansiyel faydalarına rağmen bitter çikolata kalori ve doymuş
yüzde 5-12, kadınlarda yüzde 10-25 olarak bulunmuştur. yağ bakımından yüksektir, bu nedenle şekersiz bitter çikolata
Depresyonun en temel belirtilerinden birisi enerji kaybıdır. tercih edilip az miktarda tüketilmelidir.
Kişilerin genelde hâlsizlik, enerjisizlik, yorgunluk yakınmaları
vardır. Depresyon, kişilerin zindeliğini etkilediği gibi işlevselliğini
bozar; sorumluluklarını yerine getirmesini engeller.

7. Bu parçadan bitter çikolata ile ilgili olarak


2018 TYT
5. Bu parçadan depresyon ile ilgili olarak
I. Vücudu serbest radikallerden koruyan maddelerden
biri teobrominlerdir.
I. Kadınlarda erkeklere oranla yaklaşık iki kat yaygın
görüldüğü,
II. Bitter çikolatayı tüketirken çikolatanın şekersiz
olmasına dikkat etmek gerekir.
II. Genelde yorgunluk ve enerjisizlik sonucunu verdiği,
III. Teobromin, bir grup yararlı maddedir ve bitter
III. Fiziksel rahatsızlık yaşayanlarda yüksek olasılıkla
çikolatada bulunur.
görüldüğü
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
bilgilerinden hangileri çıkarılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) I ve III E) I, II ve III
D) II ve III E) I, II ve III

8. Bu parçada altı çizili bölüm yerine düşüncenin akışına


6. Bu parça için
göre anlam eksilmesi ve değişmesi olmadan
I. Bir cümlede verilen bir bilgi sonraki cümlede sıralı
I. Bir kısım rahatsızlıkların nüksetmesine neden
sözcüklerle ayrıntılandırılmıştır.
olabilir.
II. Depresyonun etkileri anlatılırken sayıp dökme
II. Bazı hastalıkların ortaya çıkmasına etki edebilir.
yöntemi kullanılmıştır.
III. Kimi belirtilerin ortaya çıkmasında öncülük rolü
III. Depresyonla ilgili ortalama istatistik bilgiler verilmiştir.
üstlenebilir.
yargılarından hangileri doğrudur?
ifadelerinden hangileri getirilebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
D) I ve III E) I, II ve III

281
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Sanat Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Sanat” konusu ile
ilgilidir.
36  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Müzisyen adaylarının profesyonellik yolunda atacağı ilk 3. (I) Türkiye’nin önemli ressamları arasındaki Mustafa Ata,
adımda karşılaşacağı kafa karıştırıcı sorulardan biri, 1945’te Trabzon’da doğdu ve baştan itibaren resimde

2023 TYT
2018 ALES

“Hangi ses kartını kullanmalıyım?” sorusu olmalı. Merak figürü yani insanı temel aldı. (II) İnsan, Trabzon kökenli
etmeyin tabii ki size “Bütçeniz ile orantılı olanı.” deyip klişe birçok ressamın ana temasıdır zaten. (III) Başta durağan
bir cevap verip kaçmayacağım. Genelde bu tarz soruları olan figürleri, zaman içinde rengin de işin içine girmesiyle
sorun eden müzisyen kitle, amatörlükten ayağını çekmeye daha coşkulu ve daha eyleme geçen figürler hâline geldi.
karar vermiş profesyonellik yolunda emeklemeye (IV) Soyutlaşan figürlerine rengin katılmasıyla Ata’nın
başlayan taraf olduğundan her zaman imkânlarının en şimdiki üslubu oluşmaya başladı. (V) Tek ve büyük fırça
iyisi olsun ister. Gönül rahatlığıyla sizlere tüm firmaların darbeleriyle yaptığı resimleri daha bütünsel eserlerin
hemen hemen eşit fiyat karşılaştırmalarında birbirlerinden ortaya çıkmasını sağladı.
uçuk bir kalite farkı olmadığını söyleyebilirim. İhtiyaca
göre yine değişir ama kafanızı karıştıracak kadar kaos Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi
durumu olmadığını ve ürünü satın aldığınızda keşke düşüncenin akışını bozmaktadır?
diyebilecek bir ses kaybı yaşamayacağınızı, gönül
rahatlığıyla söyleyebilirim. A) I B) II C) III D) IV E) V
Bu parçaya göre profesyonellik yolundaki bir
müzisyene ses kartıyla ilgili olarak
I. Daha pahalı olan ses kartı genelde daha iyi ses
imkânları sunar, bu sana basit bir ölçüt olabilir.
II. Ses kartı seçiminde şunu unutma: Firmaların benzer
fiyatlı ürünleri benzer performansları verir.
III. Sen bütçeni belirle, her firmanın aynı fiyat
aralığındaki kartı aşağı yukarı aynı kalitededir.
önerilerinden hangisi doğru olur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

4. Pantomim (pandomim), her şeyi taklit etmek anlamına


2. Sulu boya ile resim yaparken yağlı boyada olduğu gibi çok gelir. Pantomim, oyuncularının kelime kullanmaksızın
2023 TYT

fazla katman uygulamanıza gerek yoktur çünkü


2014 YGS

çoğu durumu anlattığı ya da sahneleri, yerleri ve


uygulayacağınız her katmanda renkler biraz daha karakterleri jest ve mimikler sayesinde anlaşılır hâle
koyulaşacaktır. Bu nedenle her zaman ilk önce en açık getirdiği gösteri sanatının bir biçimini tanımlamaktadır.
tonlardan başlayıp koyuya doğru ilerlemelisiniz. Bu, sulu Pantomimde maskeler ya da makyaj maskeleri
boyanın temel kuralı sayılabilir. Her bir yeni katmanda kullanılabilmektedir. Sessiz filmlerde bilinen ve dans ile
renk tonunu koyulaştırmak için daha az su ve daha fazla sirk artistliğinden meydana gelen pantomimin aslı ile
boya kullanmalısınız. Bu şekilde boyadığınız renk, ilişkili, önemli şeyleri kısıtlanmış “özerk” pantomim, bir
kuruyunca daha az soluklaşacaktır. Sulu boya resimler çağdaş sanat biçimi olarak gelişmiştir. Ancak bu pantomim
genellikle beyaz renkli kâğıda yapılır ki renkler ortaya bazen diğer tiyatro türleriyle bağlantılıdır. Karanlık
çıksın. Mavi bir kâğıt üzerinde renklerin gerçek tonunu tiyatroda, daha nadiren de tek ışıklı tiyatroda bunu görmek
göstermek muhtemelen imkânsız olurdu. mümkündür. Bir palyaçonun gösterisi aynı şekilde
pantomime ait ögeler barındırabilmektedir. Söz gelişi
Bu parçada sulu boya resim tekniğiyle ilgili kendilerini bir yabancı dilde ifade edebilen insanların
açıklamaları aynı şekilde sık sık “pantomime özgü” olarak
I. Hangi katmanın önce vurulması gerektiği, tanımlanmaktadır. Ayrıca müzik, 18. yüzyıldan bu yana sık
sık pantomime özgü sanat olarak işlev görmektedir.
II. Kuruyan boyada solmayı önlemenin yolu,
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi
III. Zeminde kullanılacak kâğıdın rengi yoktur?
A) Açıklama B) Örneklendirme
ayrıntılarından hangilerine değinilmiştir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III C) Karşılaştırma D) Öyküleme

D) II ve III E) I, II ve III E) Tanımlama

282
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
36
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

----. Başlangıcıyla ilgili kesin bilgiler olmasa da ilk olarak kâğıdı “Panorama Radio” projesiyle sanatçıları ve seyircileri
icat eden Çinliler tarafından icra edildiği değerlendirilmektedir. arabanızda ağırlamaya ne dersiniz? Üstelik ücretsiz.
Kâğıt, Çinliler tarafından MÖ 250’de bulunmuştur. Bu yıllarda “Panorama Radio”; İstanbul’dan Ayşe Draz ve Düsseldorf’tan
sadece zenginlerin uğraştığı bu sanat, daha çok dinî törenlerde Marlin de Haan’ın iş birliğiyle gerçekleşen, kamusal meseleler
ve hediyeleri kaplamada bir zenginlik gösterisi olarak ve kamusal olana dair kişisel bakış açılarıyla ilgili bir
kullanılmıştır. Japonya’ya Budist rahipler tarafından getirildiği performans projesi. Bu projeye özel mekânınız olan arabanızla
düşünülen origami, gelişimini burada tamamlayıp ismini de katıldığınız takdirde yaklaşık 45 dakika sürecek bir yolculuğa
Japoncadan almıştır. Kâğıdın yaygınlaşması ve kâğıt başlayacaksınız. ---- : Her biri aşağı yukarı 45 dakika sürecek
fiyatlarının uygun hâle gelmesiyle origami daha fazla insana iki tur için sanatçı ve seyircileri arabanızda misafir etmek ve
ulaşmaya başlamıştır. 17. yüzyılda halk arasında eğlence önceden belirlenen rotada bir yolculuğa çıkarmak. İki tur fazla
şeklini almış ve gelişmeye devam etmiştir. Bu dönemde derseniz tek bir tura çıkararak da projeye dâhil olabilirsiniz.
konuyla ilgili ilk kitap da basılmıştır. Günümüzde ise bu sanatla Şunu belirtmeliyiz ki benzin masrafları proje tarafından
ilgili sergiler, atölyeler, kurslar ve çeşitli faaliyetlere ulaşmak karşılanacak.
oldukça kolay hâle gelmiştir.

5. Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre 7. Bu parçadan “Panorama Radio” ile ilgili olarak
2018 TYT

I. Origami, 1900’lü yılların başlarından itibaren I. Projenin amacı,


okullarda öğretilmeye başlanılmış ve çocukların
matematiksel zekâlarının gelişimine büyük katkıda II. Projenin mimarları,
bulunmuştur
III. En az katılım süresi
II. Origami, Japonca oru (katlama) ve kami (kâğıt)
kelimelerinin birleşmesiyle meydana gelmiş bilgilerinden hangilerine ulaşılabilir?
“katlanmış kâğıt” anlamına gelen geneksel kâğıt
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
katlama sanatıdır
D) I ve III E) II ve III
III. Origami, 2. Dünya Savaşı’ndan sonra sanatsal
anlamda büyük gelişme kaydetmiş; sadece
çocukların değil her yaştan insanın ilgisini çekmiştir

cümlelerinden hangileri getirilebilir?


A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

8. Bu parçada boş bırakılan yere


6. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi
yoktur?
2019 TYT

I. Ayrıntılar şu şekilde
A) Kronolojik sıra gözetme
II. Şunları yapacaksınız
B) Okura bilgi verme
III. Koşullar şöyle
C) Anlatıma beğeni duygusu katma
sözlerinden hangileri getirilmelidir?
D) Tarihsel rakamlara başvurma
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) Sayıp dökmelere yer verme
D) II ve III E) I, II ve III

283
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Sinema Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Sinema” konusu ile
ilgilidir.
37  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Gazeteci: 2. Bu ay röportaj görevi bana verildiğinde aklıma


pandemiden hemen önce prömiyerini izlediğim Kara Kutu
2023 TYT

(I) ----

2017 ALES
kısa filminin yönetmeni olan Can Deniz Atıcı ile söyleşi
Serdar Orçin: yapmak geldi. Can Deniz ile 2012 yılında gittiğimiz
Sinema Okulunda tanışmıştık. O kurstan sonra ben
— Çok ilginç bir duygu, mutluluk ve heyecan verici bir şey. sinema üzerine yazılar yazmaya o ise bizzat icraatın
Bir de ben çok heyecanlı biriyim, böyle sahneye içinde olup yönetmenlik yapmaya başladı. Pek çok reklam
çıktığımda kendi başarımla ilgili konuşma yaparken çok filmi, video klibi, yerli ve yabancı sinema filminde gerek
heyecanlanırım. Hani tiyatrocular çok rahat olur sanat yönetmeni asistanı gerekse senaryo yazarlığı ve
zannederler ama ben öyle değilim, sahnede elim ayağım yardımcı yönetmenlik görevlerinde bulunduktan sonra
titrer. nihayet Şubat 2020’de senaryosu ve yönetmenliği kendine
ait olan Kara Kutu filmini çekti. Ben de sinema gözü çok
Gazeteci: gelişmiş olan arkadaşımı sizinle tanıştırmak istedim.
(II) ----
Bu parçanın yazarı ve Can Deniz Atıcı’nın ikisiyle ilgili
Serdar Orçin:
— Kâzım’la karşılaştık ve güzel de bir arkadaşlığımız I. Bir eğitim ortamında birlikte bulundukları
oldu. Ara ara sete gelir bizi ziyaret ederdi çünkü onu çok
severdik. Kâzım’ı sette birkaç kez canlı da dinleme II. Yönetmenlik ve sinema yazarlığı yaptıkları
şansımız oldu. Sonra konserlerine gittik, birlikte yediğimiz
içtiğimiz günlerimiz de oldu. Onu da buradan sevgiyle III. Reklam filmi ve video klibi çektikleri
analım.
bilgilerinden hangisine kesinlikle ulaşılabilir?
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) (I) Sahnede sunucu olmanız istendiğinde neler D) II ve III E) I, II ve III
hissettiniz?
(II) Kâzım Koyuncu’ya canlı performansında eşlik
ettiniz mi hiç?

B) (I) Ödül töreninde isminiz açıklandığı anda neler


hissettiniz?
(II) Gülbeyaz dizisinin setinde Kâzım Koyuncu’yla hiç
karşılaştınız mı? 3. (I) Claire Denis’nin yeni filmi Bıçağın İki Yüzü, İstanbul
Film Festivali’yle Türkiye’deki izleyicilerin karşısına çıktı.
2023 TYT

C) (I) Sinema ödülleri töreninde ödül alacağınızı biliyor (II) Denis’in dar alanlarda tansiyon yaratma yeteneği
muydunuz? elbette Binoche’un harika oyunculuğuyla taçlanıyor ve
(II) Film galasında Kâzım Koyuncu’yla tartışma Sara karakterinin paranoyak bir âşık olarak portresini
nedeniniz neydi? önümüze net bir şekilde koyuyor. (III) Filmin Fransızca
isminin direkt çevirisi “Sevgi ve Kararlılık” iken İngilizcede
D) (I) Sinema ödüllerini sizin sunmanız istendiğinde bu “Bıçağın İki Yüzü” ve “Fire” isimleri de kullanılıyor. (IV)
durumu nasıl karşıladınız? Film bize gerçekten ne demeye çalışıyor, sorusuna cevap
ararken bu 3 farklı isim, filmin kendisinin de bu konuda
(II) Kâzım Koyuncu’yla film setinden önce nerede
biraz kararsız kaldığı hissini yarattı bende. (V) Zira
tanışmıştınız?
yönetmen “aslında” neler olduğunu çok da anlatmadan
Sara karakterinin Jean ile bir türlü diyaloğa çeviremediği
E) (I) Sahnede adınız okunduğunda neler hissettiniz?
konuşmalarından kırıntılarla beslemeye çalışıyor izleyiciyi.
(II) Kâzım Koyuncu’nun aynı filmde oynama teklifi (VI) Üstelik filme eklemeye çalıştığı yan hikâyeler (Jean’ın
konusunda neler söyleyebilirsiniz? ailesiyle ilişkisi, Sara’nın radyoda yaptığı politik röportajlar,
ırkçılık konusu) filmin bir aşk filmi olmaktan öteye gitme
çabalarını pek de karşılayamıyor bana kalırsa.

Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf


numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI

284
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
37
4. Geçmişten günümüze değin gerek imgesel gerekse 6. Bir basın bülteninden alınan yukarıdaki metinde boş
yaratılan kurgusal karakterlerle birlikte seyircinin bırakılan yere

2018 TYT
2018 ALES

psikolojisini büyük oranda etkileyen ve yer yer verdiği


imgeler vasıtasıyla endişelendiren, sevindiren ve korkutan I. Fil’m Hafızası ekibi “İyi seyirler” diler
filmler varlığını sürdürür. Ancak öyle filmler vardır ki
kurgusal karakterler yaratmadan da rahatsızlık verici II. Konuşma kaydına daha sonra çevrim içi ulaşılabilecek
ögelerle ve anlatımla seyirciyi tedirgin edebilir. Seyirci,
çoğu zaman filmin içinde neden rahatsız olduğunu ve III. Fil’m Hafızası bunun gibi etkinlikler yapmaya devam
niçin korktuğunu da çözemez. Filmin içinde bir şey vardır edecek
ve bu şey koltuklarımızda huzursuz bir şekilde
kıpırdamamıza yol açar. Bu, tıpkı bilinçaltımızda yer eden cümlelerinden hangileri getirilebilir?
ve kendini rüyalarda gösteren bir yolculuk gibidir. Gün A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
boyunca maruz kaldığımız olaylar ve durumlar sonucunda
zihin, rüyada birtakım imgelerle birlikte bizi sonsuz bir D) II ve III E) I, II ve III
yolculuğa çıkarır.

Yazar bu parçanın anlatımında


7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
I. Az bilinen bir durumu anlatmak için bilinen bir
durumla benzerlik kurmalısın. Filmlerinde çeşitli “metafor”lar kullanarak insan ve doğa
arasındaki çatışmanın sıklıkla altını çizen yönetmen Hayao
II. Çeşitli duyulara seslenerek okuru anlatılan konunun Miyazaki, 1997 yapımı filmi Princess Mononoke ile animasyon
içine çekmeye çalışmalısın. türünün en önemli örneklerinden birine imza atmıştır. Modern
Çağ’ın bir getirisi olarak endüstrinin gelişmesi, sermaye
III. Sözcüklere peş peşe sıralanmış niteleyici taleplerinin artması ve insanın gitgide daha açgözlü hâle
sözcüklerle anlam katmaktan çekinmemelisin. gelmesi; doğanın üretici ve tamamlayıcı gücünü tehdit
etmektedir. Teknolojik imkânlar sayesinde doğal kaynakların
önerilerinden hangilerini uygulamıştır? birçok farklı alanda kullanılmaya başlanması, toplumlar özelinde
sosyal ve ekonomik açıdan bir “gelişim” hâli olarak algılansa da
A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız III içinde yaşadığımız dünyayı adım adım tükenmeye doğru
sürüklemektedir. Bu durumu eleştirel bir dille ele alan Princess
D) I ve III E) II ve III Mononoke, ormanın ruhunu yok eden insanın endüstrileşme
uğruna doğaya açtığı savaşı ve bununla birlikte doğanın insana
verdiği tepkiyi fantastik bir atmosfer içerisinde anlatır.

5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7. Bu parçaya göre Hayao Miyazaki ile ilgili

Sinefillere birlikte keşfetme ve paylaşma deneyimi yaşatan I. Princess Mononoke’de doğanın teknoloji karşısında
Fil’m Hafızası; yol ve tatil temalı 6 kısa filmden oluşan seçkisini zayıflamasını konu edinir.
21 Temmuz 00.00′da 48 saatlik erişime açıyor! Kısa filmler
Türkçe alt yazılı olarak 21-22 Temmuz tarihlerinde izleyicilerle II. Filmlerinde çoğunlukla insanla doğa arasındaki
buluşuyor. Etkinlik ücretsiz, katılımcı sayısı sınırsız... 22 çelişkilere vurgu yapar.
Temmuz 21.30′da Ahmet Sert ve Civan Serhat Çevik‘in
moderatörlüğünde gerçekleşecek, filmhafizasi.com sitesi ile III. Princess Mononoke adlı eseri en önemli animasyon
Fil’m Hafızası YouTube sayfasından canlı yayınlanacak örneklerinden biri sayılır.
söyleşide ise konuğumuz Yağmur Arat. Yaklaşık 3 yıldır
dünyayı gezen, seyahatlerini YouTube kanalı üzerinden yargılarından hangileri doğrudur?
takipçileri ile paylaşan ve bu sene Bir Yol, Bin İhtimal kitabını
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
yayımlayan Yağmur Arat’ın katılımıyla seçkideki kısa filmler ile
birlikte, kendi yol hikâyeleri konuşulacak. ----.
D) I ve III E) I, II ve III
5. Bu parçadan Fil’m Hafızası ile ilgili olarak aşağıdaki
yargıların hangisine ulaşılabilir?
2023 TYT

8. Bu parçanın anlatımıyla ilgili


A) Süreli olarak izlemeye açtığı kısa filmler Türkçe
dublajlıdır. I. Bazı sözcükler, tırnak içine alınarak
belirginleştirilmiştir.
B) Yağmur Arat kaydı, siteden ve YouTube’dan verilecektir.
II. Okura bilgi verme amaçlanmıştır.
C) Kısa film etkinliğinde katılımcı sayısı sınırsızdır. III. Kişileştirmelere yer verilmiştir.

D) Söyleşisini yayımlayacağı kişi gezgin bir sinema yargılarından hangileri doğrudur?


yazarıdır.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) Kendisine ait bir kısa film derlemesini izlemeye
açmıştır. D) II ve III E) I, II ve III

285
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Sohbet Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Sohbet” konusu ile
ilgilidir.
38  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Ellerinizdeki telefonlar neden “akıllı” biliyor musunuz? 3. I. İkisi ne alaka dediğinizi duyar gibiyim.
Çünkü kullandığınız her program ve indirdiğiniz her

2023 TYT
2015 YGS

uygulamayla veri üretip kendinize dair sizin bile farkında II. Yoksa siz hâlâ görmediniz ya da duymadınız mı?
olmadığınız bilgileri, o uygulayıcıyla paylaşıyorsunuz.
Kendi elinizle kamerası, mikrofonu, GPS ve konum III. Göbeklitepe gibi burası da çok meşhur olacak, bakın
özelliği ve daha nicesi olan akıllı telefonunuzla tüketici şuraya yazıyorum.
eğilimi analizlerine sürekli kimlik bilgilerinizle veri
sağlıyorsunuz. Yapay zekâ uygulamaları, şu an IV. Üzerine kitaplar yazılan, filmler çevrilen İlluminati ve
kullandığımız her programın arka planında çalışıyor. Yani bizim güneydoğu ilimiz Diyarbakır...
mal da ürün de pazar da tamamen sensin. Lütfen
elinizdeki robotları bu basit farkındalıkla kullanın. V. Diyarbakır’ın Çınar ilçesine 13 km uzaklıkta bulunan
Zerzavan Kalesi’nde bulunan Mithras (Gizli Roma
Bu parçadan çıkarılabilecek en kapsamlı yargı Dini- İlluminati) tapınağı şimdiden dünyanın gözünü
aşağıdakilerden hangisidir? buraya çevirmeyi başardı.
A) Akıllı telefonların, kullanıcıların eğilimlerinin uygulama
sahiplerine aktarıldığı bilinciyle kullanılması gerektiği Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün
oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan
B) Akıllı telefon uygulamalarının güvenli olanlarının dördüncü olur?
seçilmesi gerektiği
A) I B) II C) III D) IV E) V
C) Kamera ve mikrofon izni verilen uygulamaların
diğerlerine göre daha dikkatli kullanılması gerektiği

D) Akıllı telefonların bir robot kadar yetenekli olabildiği

E) Akıllı telefonların kaçınılmaz ve gerekli bazı durumlar


dışında kullanılmaması gerektiği

2. “Çocuktum ufacıktım / Bir susayıp bir acıktım / Dedim:


Dede masal anlat / Dedem dedi: Sen anlat / Ben anlattım.
2018 TYT

Dedem güldü / Bilmem dedem neden güldü…” Bu


dizelerle başlayan, söz oyunları ve tekerlemelerle
anlatılan öykülerle benim oğlum 4,5 yaşında okumayı
öğrendi. Tabii ki hedefim okumayı öğretmek değildi. Bu 4. Günde “dört yüz kelimeyle” konuşan; bilemedin, yapılan
satırları bilmeyenlerin sayısı çok azdır. Fatih Erdoğan, seksen küsur eğitim reformunun bünyeye yaptığı katkıyla
2023 TYT

İÜC SEM Çevrim İçi Çocuk Edebiyatı Eğitimi Programına “beş yüz kelimelik” dil repertuvarı oluşturan ahalimizi yeni
destek vererek bizi son derece mutlu etti. Kesin kayıtlar bir merak sardı: Konuşmalarını yabancı kültürlerden
kontenjan dolana kadar devam ediyor. Alana önemli alınma atasözleriyle süslemek. Geçen haftanın spor
katkıları olan akademisyen, yazar, yayıncı, yapımcı birçok vitrininde bir kulüp başkanı vardı ve “Bir Kızılderili atasözü
paydaşı bir araya getiren ve Türkiye’de ilk olma özelliğiyle vardır.” deyip lafı oturttu: “Kartalı öldüren tüyleridir.” Yayla
özgün bir eğitim programı bu. İstanbul Üniversitesi- atılan okun dibine, havada iyi süzülsün diye kuş tüyü
Cerrahpaşa olarak gururlu ve heyecanlıyız. takarlar. Kızılderili milleti de oklarına “hava olsun diye” zor
bulunan kartal tüyü takıyormuş. Oku yiyen kartal da “Beni
Bu parçadan öldüren tüylerimdi.” diye inliyormuş. Bu atasözünün
benzeri bizde de var. Kesilen ağaç, belini kıran baltaya
I. İstanbul Üniversitesi bünyesinde Çevrim İçi Çocuk “Ne yazık ki sapı bendendir.” diye laf sokar. O laf da
Edebiyatı Eğitimi Programı düzenlenmektedir. atasözü olarak dağarcığa katılır. Kulüp başkanı, Kızılderili
tarzını daha çok sevmiş.
II. Fatih Erdoğan, çocuk edebiyatı ile ilişkili bir kişidir.

III. Okul öncesi çocuklara okumayı öğretmek amacıyla Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi
bazı kitaplar yayımlanmıştır. yoktur?
A) Örneklendirme B) Tanık gösterme
bilgilerinden hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II C) Alıntı yapma D) Gündelik dil kullanımı

D) I ve III E) II ve III E) Karşılaştırma

286
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
38
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

İsviçreli bilim insanları, yapacak başka işleri olmadığından, Beşiktaş ile Fenerbahçe kalite olarak değilse de heyecan
oturmuşlar “kâğıda basılı gazetenin” geleceğini araştırmışlar. açısından bize yılın en güzel maçını seyrettirdi. Önce bunun
Bilimsel tartışmanın yapıldığı çalışma odasına o sırada bir at altını çizip sahada emeği geçenlere teşekkür etmek gerek.
sineği girmiş, vızıldayarak tepelerinde uçup İsviçreli bilim Gönül, bu sene bu iki takım taraftarının da yüzünün gülmesini
insanlarını rahatsız etmeye başlamış. Bilim insanları arasında istiyor. Mesela Beşiktaş lig şampiyonu olup taraftarını
İsviçre vatandaşlığına geçmiş bir Türk de bulunuyormuş. sevindirsin. Fenerbahçe ise Avrupa Kupası’nı kazanıp
İsviçre’nin bilim kafasıyla Türk bilim kafası arasındaki farkı Türkiye’yi sevindirsin. İçimden geçen budur. Budur ama
ortaya çıkaran da o olmuş. ----. Haşarat yorulup da ilk molasını gerçek, umuda bakmıyor. Kadıköy’deki maç, bin kere
verdiğinde gazeteden ruloyu sineğin tepesine yapıştırmış. tekrarladığım “kendi yarattığımız yıldızlara tapınıyoruz” tezim
Sinek ezilip gittikten sonra oturup çalışmanın ilk sonucunu konusunda beni yine haklı çıkardı. Bu tez sadece futbol için
zapta geçirmişler: “Kâğıt gazeteyle sinek öldürmek mümkün. geçerli değildir. Sinemadan gir, tiyatrodan çık; müzikten gir, iş
Sanal gazeteyle bunu yapamazsın.” İlahi bilim insanları! dünyasından çık. Sonuç değişmez. Bizim kendi kendimize
“dünya değeri” ilan ettiğimiz insanların yüzde 99’unun gerçek
dünyada kıymetiharbiyesi yani karşılığı yok. Ama her alanda
“Türkiye seninle gurur duyuyor!” diye bağıracak amigo çok.

5. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına 7. Bu parçada anlatılmak istenen


göre
2018 TYT

I. Değerli olmayanlara gereksiz övgülerde


I. Önünde duran bir gazeteyi önce ikiye, sonra dörde bulunulmaktadır.
katlamış; kâğıttan ruloyu sağ eline alıp uçup
durmakta olan sineği takibe başlamış. II. Genelde övgüye layık değerimiz pek
bulunmamaktadır.
II. Masadaki gazeteyi almış, önce ikiye bölmüş, sonra
dörde parçalamış; tuttuğu gazete saçaklarıyla III. Yerli takımlar ulusal ve uluslararası başarılara
vızıldayıp durmakta olan sineği takibe başlamış. layıktır.

III. Gazetenin hafta sonu ekini asıl gazeteden ayırmış, ifadelerinden hangileri olabilir?
renkli kısmı dışa gelecek şekilde rulo yapmış, ruloyu
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
açınca gazete masada u şeklini almış,
D) I ve III E) II ve III
cümlelerinden hangileri getirilebilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

8. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi kesin olarak


çıkarılır?
6. Bu parçada
A) Beşiktaş ve Fenerbahçe arasındaki maç berabere
I. Alaysamalı anlatım bitmiştir.

II. Tartışmacı anlatım B) Yazar, övücü tavırları hoş karşılamamaktadır.

III. Açıklamacı anlatım C) Tiyatroda ilerleyenler sinemada şansını denemektedir.

yaklaşımlarından hangileri söz konusudur? D) Yazar çevresine karşı genel bir kötümser bakışa
sahiptir.
A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız III
E) Müzik insanları, iş dünyasından gerekli desteği
D) I ve III E) II ve III alamamaktadır.

287
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Sokak Oyunları Testi


 Bu testte yer alan soruların metinleri “Sokak Oyunları”
konusu ile ilgilidir.
39  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Gazeteci: Eskiden anneler çocuklarını sokaktan eve 3. “Çivileme”, iki yahut daha fazla kişi ile oynanabilir.
çağırırdı, son eserinizde siz çocukları sokağa Oyunu oynayabilmek için büyükçe bir çivi, ıslatılmış ya da
2020 TYT

2018 ALES
çağırıyorsunuz. Nedir bu döngünün aslı? yağmur sonrası nemini yitirmemiş ve iyice yumuşamış
büyükçe bir toprak alan gerekmektedir. Oyuncular büyük
Yazar: Çocuklarımızın sessizce eriyişine, hantallaşmasına
bir dairenin içine girerler. Çiviyi saplayarak rakiplerini
duyarsız kalamazdım. Oyunlar değişti, sokağın diriliğini
çevrelemeye çalışırlar. Saplanan her atış bir atış daha
taşıyan oyunlarımız, gözlerimin önünde sanal bir dünyaya
yapma imkânı sunar. Çivinin saplandığı yerlerden çizilen
mağlup oluyor şimdi.
daire ile rakibi tarafından çevrelenen, oyun dışına çıkar.
Çiviyi saplayamayan oyuncu sırasını bir sonrakine
Gazeteci: Sokağa çıktığında, eski sokak oyunlarını devreder. Son kalan oyuncu oyunu kazanır. Oyunun
oynadıklarında daha mı mutlu olacak çocuklarımız? süresi, toprağın niteliğine ve oyuncu sayısına göre değişir.
Yazar: Mutluluk ne kelime? Uçacaklar, mutluluktan Alet çantaları ya da hırdavatçılardan büyükçe bir çivi
uçacaklar!.. Paylaşmanın güzelliğini, rekabetin heyecanını bulmak, oyunu oynayabilmek için ilk ve temel adımdır.
tadacaklar. Yendiğinde birlik olmayı, kucaklaşmayı;
yenildiğinde rakibi tebrik etmeyi bilecekler. Toprağa, kuma, Bu parçaya göre çivileme oyunuyla ilgili olarak
yağmura dokunmanın hazzını yaşayacaklar. Böcekten,
karıncadan korkmamayı öğrenecekler. I. Her ortamda oynanabilen basit bir oyundur.

Aşağıdaki yargılardan hangisinin bu diyalogdaki II. Kişi sayısı önemli değildir.


yazarın sokak oyunları anlayışıyla örtüştüğü
söylenebilir? III. Rakibinden iyi olanın kazandığı bir oyundur.
A) Sosyolojik değişimlerin gerçekleşmesi için ailenin
yaşamın her alanında etkin olması önemlidir. yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
B) Modern çağın gereklerini yerine getiremeyen
çocukların, bir zaman sonra uyum sıkıntısı yaşaması D) I ve II E) II ve III
kaçınılmazdır.

C) Oyun; çocuğu hayata hazırlayan, onun ruhsal ve 4. Sokakta oynanabilen oyunlar; bireylerin arasında iletişim,
bedensel gelişimi için en önemli unsurlardan birisidir. iş birliği ve rekabeti sağlamalarının yanı sıra fiziksel güç,
2017 ALES

beceri, dayanıklılık gerektirmeleri ve yaratıcılığı


D) Sanal gerçekliğin önemi anlaşılmadığından çocukların geliştirmeleri açısından da önemlidir. Bu oyunları
dijital oyunlar oynaması engellenmektedir. literatürdeki yaygın ismiyle “geleneksel oyunlar” olarak
adlandırabiliriz. Fiziksel etkinliğin ön planda olduğu bu
E) Oyunların temelinde paylaşmak ve rekabet yattığına oyunlarda oyuncular; oyun alanına, oyuncu sayısına, oyun
göre bunun nasıl ve nerede oynandığı önemli olmaktan kurallarına, süresine ve araçlarına müdahale ederek
çıkar. oyunu kendilerine göre kolaylıkla uyarlayabilirler.
Dolayısıyla bu oyunlar, oyuncu konumundaki şanslı
çocukların iletişim, iş birliği ve yaratıcılık gibi özelliklerinin
yanı sıra fiziksel gelişimleri açısından son derece işlevsel
niteliklere sahiptir.
Bu parçanın anlatımında;

2. (I) “Çelik çomak” oyunu, genellikle açık alanlarda oynanan I. Cümle başında önceki cümleye gönderme yapan
bir oyundur. (II) Çelik çomak oyununu büyükler de çok sözlere yer verme,
2023 TYT

sever. (III) Bu oyunda iki ucu yontulmuş kısa bir tahta yani
çelik ile 50-60 cm uzunluğunda bir sopa yani çomak II. Kanıta dayalı anlatımı benimseyerek inandırıcılığı
kullanılır. (IV) Oyun oynayacak olanlar iki gruba ayrılırlar, sağlama,
her iki taraftan birer kişi seçilir ve bu seçilen kişiler
çeliklerini daha uzağa fırlatabilmek için yarışırlar. III. Bilgi aktarımında öznel yaklaşımlar sergileme
(V) Hangi oyuncu çeliği daha fazla uzağa atabilmişse
o taraf oyuna ilk başlama hakkını kazanmış olur. yöntemlerinden hangilerine başvurulduğu
söylenebilir?
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
düşüncenin akışını bozmaktadır?
A) I B) II C) III D) IV E) V D) II ve III E) I, II ve III

288
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
39
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

“İstop”, eğlenceli bir sokak oyunudur. Renkli ve renksiz istop “Köşe kapmaca”, kare şeklinde bir oyun sahasında beş kişiyle
olmak üzere ikiye ayrılır. Adından da anlaşılacağı gibi renkli oynanan geniş alan oyunudur. Yüzlerce yıllık geçmişe sahiptir.
istop renksiz istopa göre daha renkli bir oyundur. Her iki istop Oyuna dair bilinen en eski yazılı kayıt, İngiliz şair-yazar William
çeşidi için gereken en önemli malzemeler bir top ve çokça King’ın 18. yüzyıl başında yayımlanan bir eseridir. Bir kaynağa
kişidir. Bir kişi ebe seçilir. Ebe seçilen kişi, oyunculardan birinin göre mevki ve koltuk kavgalarının bir hicvi olan köşe kapmaca
adını söyleyerek topu havaya atar. Adı söylenen oyuncu, top oyunu, İngiltere’nin anayasal meşrutiyete geçtiği 1688 tarihli
yere düşmeden yakalarsa bir diğer oyuncunun adını söyleyip devrim sonrası çocuklar arasında hayli revaçta imiş. Standart
topu hemen havaya atar. Adını duyan oyuncu, topu havada olarak beş oyuncu ile kare biçiminde bir oyun sahasında
tutamayıp yere düşürürse kendisi topu yakalayana kadar diğer oynanır. Fakat örneğin altı oyuncu ve birbirine yaklaşık aynı
oyuncular sokağın ya da bahçenin çeşitli yerlerine kaçışırlar. uzaklıkta beş köşe ile de oynanabilir. Bir oyuncu ebe olur ve
Ebe topu yakaladığı anda “istop” diye bağırır. Kaçışan diğer ortaya geçer, diğer oyuncular köşelere geçerler. Köşe noktaları,
oyuncular “istop” sesini işitir işitmez oldukları yerde durmak sabit ve belirgin olmalıdır. Zira oyun bu köşeleri kapmaya
zorundadırlar. Bu durumda ebe, duran oyunculardan birini dayalıdır. Bu noktalar zemine konan işaretler, seçilen dört
olduğu yerden topla vurmaya çalışır. Vurulan oyuncu ebe olur, nesne veya bizzat bir odanın köşeleri olabilir. Köşedeki
oyunculardan birinin adını söyleyerek topu tekrar havaya atar oyunculardan en az ikisi, aralarında ses veya hareketlerle
ve renksiz istop renksiz bir şekilde devam eder. anlaşarak hızlıca yer değiştirmeye çalışır. Ebenin amacı ise yer
değiştirme sırasında boşalan köşelerden birini kapmaktır. Ebe,
bir köşeyi kaptığında ortada kalan oyuncu yeni ebe olur. ----.

5. Bu parçadan hareketle istop oyunuyla 7. Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre


aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
2023 TYT

I. çeşitlilik, A) O kişiyle oyuna aynı şekilde devam edilir

II. beceriklilik, B) Her ebenin kendine has bazı özellikleri vardır

III. yardımseverlik C) Kimse ebe olmak için özel çaba harcamaz

kavramlarından hangileri ilişkilendirilebilir? D) Ebeliği sıkıcı görenler oyundan zevk alamaz


A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) Oyun, uzun yıllar beğenilerek oynanmıştır
D) II ve III E) I, II ve III

8. Bu parçaya göre köşe kapmaca oyunuyla ilgili


6. Bu parçada istop oyunuyla ilgili aşağıdakilerden
aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
2023 TYT

hangisine değinilmemiştir?
2023 TYT

A) İngiltere’deki taht kavgalarını sonlandırdığı


A) Çok kişiye ihtiyaç duyulduğuna
B) İngiliz çocukların en sevdiği oyun olduğu
B) Topla oynandığına
C) Oyunun adının köşe sayısına göre değiştiği
C) Açık alanda oynandığına
D) Oyunun amacının boş kalan köşeyi kapmak olduğu
D) Belirli kuralları olduğuna
E) Zemine konulan işaretlerin ebe tarafından belirlendiği
E) Sağlıklı kişilerle oynandığına

289
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Sosyal Medya Testi


 Bu testte yer alan soruların metinleri “Sosyal Medya”
konusu ile ilgilidir.
40  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Televizyonlar, dergiler, radyo, web siteleri gibi ortamların 3. I. Bugün ise ürün yerleştirme sinemayla sınırlı bir
her biri insanların iletişimini sağlayan medyalar… Peki, pazarlama iletişim faaliyeti olmaktan çıkmıştır.

2022 TYT
bunlar hâlihazırda varken neden medyanın başına
“sosyal” ifadesi konularak farklı bir tanımlama yapmaya II. Bu ilişkinin odak noktasında ise ürün yerleştirme yer
ihtiyaç duyuldu? Bu sorunun cevabını alabilmek için web almaktaydı.
1.0’den web 2.0’ye geçişi irdelemek gerekiyor. İnternetin
ilk yaygınlaşmasıyla beraber bilgi, web siteleri üzerinden III. Müzikten edebiyata pek çok farklı alanda örnekleri
tek taraflı olarak sunulmuştur. Kullanıcılar bu içeriği olan uygulama, özellikle YouTube ve Instagram gibi
sadece tüketmiş, katkı sağlamamışlardır. Bu yönüyle sosyal ağlardaki kullanımıyla yepyeni bir boyuta
klasik medyaya çok benzemektedir. Ancak internetin ulaşmıştır.
gelişimiyle beraber, kullanıcının da katılımını mümkün
kılan web siteleri ortaya çıkmış. İçeriğin bir kısmını IV. 19. yüzyılın sonlarına doğru ortaya çıkan sinema,
kullanıcılar oluşturmaya başlamıştır. Bu değişime öykülü filmlerin başarı kazanmasıyla birlikte insanlık
web 2.0 denmiştir. İlerleyen yıllarda bu tip içerikler ve bu tarihindeki en önemli kitle iletişim araçlarından biri
içeriğe sahip siteler hızla büyüyerek kullanıcıların hâline gelmişti.
oluşturduğu bir “sosyal medya” hâlini aldı. Örneğin
YouTube içeriği tamamen kullanıcılar tarafından V. Sinema erişim gücüyle bu, ilk yıllarından itibaren
oluşturulur. Facebook içeriği de tamamen böyledir. tüketicilere ulaşabilmenin etkili bir yolu olarak
Bu parça sosyal medyayla ilgili olarak reklamcıların da ilgisini çekmişti.
I. Medya medyadır, sosyal olan tarafını açıklayabilir
Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün
misiniz?
oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan
II. Sosyal medyanın doğru kullanımı nasıl olur? dördüncü olur?
III. Medya araçları sosyal yapıyı nasıl etkilemektedir? A) I B) II C) III D) IV E) V

sorularından hangilerine cevap aramak için


oluşturulmuştur?
A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III
2. İncelemeye başladığınız çalışma, ağ nesli olan üniversiteli
4. Homojen olmayan pazarları, daha homojen olan küçük
gençlerin kurumsal araçlara ve kültürel amaçlara bakışları
gruplara ayırarak hedef pazar tayin etmek için pazar
2019 TYT

bakımından 5’li Likert ölçekli Öz Değerlendirme Anketi’ne


bölümleme, yapılmaktadır. İşletmeler, pazar
(ÖDA) göre gruplandırılmış ve sosyal medya kullanım
bölümlemesini hangi kriterlere göre yaparlarsa yapsınlar
tutumları bakımından farkları incelenmiştir. Tarama tipi
yine de tam homojen bir pazar hâline getiremezler. Ayrıca
araştırma yöntemiyle internet üzerinden 685 üniversiteli
pazar bölümleme oldukça maliyetli ve zordur. Ancak
ağ nesli gençlerden toplanan veriler üzerinden
internette sosyal medya ağlarının yaygınlaşmasıyla tam
araştırmanın analizi yapılmıştır. Sosyal medya kullanım
homojen pazara ve tüketici gruplarına ulaşmak mümkün
tutumlarına ilişkin oluşturulan modelin yordaması için
olmaktadır. Facebook’un kendi veri tabanını işletmelere
çoklu doğrusal regresyon analizi uygulanmıştır.
açmasıyla, işletmelerin doğrudan istenen tüketici kitlesine
Çalışmanın neticesinde bilişim toplumu yolunda hızla
-en azından bugün için- reklam ve tanıtım görselleriyle
değişime ve dönüşüme maruz kalan ağ nesli gençler farklı
ulaşması sağlanmış oldu.
gruplara göre ayrıldıklarında sosyal medyaya karşı
korkularının ve düşüncelerinin farklı oldukları bulguları
çıkmıştır. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
Bu parçada söz konusu araştırma hakkında
aşağıdakilerden hangisiyle ilgili bilgi yoktur? A) Ara söz kullanımıyla zaman daraltılmıştır.

A) Analizin yapılma zamanı B) “İnsan dışı çoğul özne”, “çoğul yüklem”le kullanılmıştır.
B) Araştırma yönteminin tipi
C) Birden çok yargı, birleşik cümlelerle birbirine
C) Kaç kişi üzerinden yapıldığı bağlanmıştır.

D) Ne tür bir ölçme aracı kullanıldığı D) Bilgilendirici bir anlatım benimsenmiştir.

E) Tahminlerde hangi analizin uygulandığı E) Gelecekle ilgili bilgiler iyimser ifadelerle aktarılmıştır.

290
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
40
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Kim derdi ki Twitter gibi bir sosyal medya uygulaması Linkedin, iş dünyasındaki kişilerin diğer kişilerle iletişim
konvansiyonel medyanın yerine geçecek ve devlet kurmasını ve bilgi alışverişi yapmasını amaçlayan profesyonel
başkanlarından milyarlık iş insanlarına, sanatçılardan sosyal paylaşım platformudur. Aralık 2002’de kurulan
sporculara herkesin iletişim aracı olacak! İşte bu Twitter, son Linkedin’in web sayfası 5 Mayıs 2003’te kullanıma açılmıştır.
günlerde ünlü yazar Paulo Coelho’nun bir twiti ile çalkalanıyor. 2006 yılında 20 milyon kez görüntülenen Linkedin, Haziran
Hatta yazarın adı TT bile oldu. Simyacı başta olmak üzere 2013’te ise 200 farklı ülkeden 200 milyonun üzerinde kayıtlı
80’in üzerinde dilde yayımlanan kitapları 300 milyonun üstünde kullanıcıya ulaşmıştır. Linkedin sitesi, aralarında Türkçenin de
satan Brezilyalı yazar Paulo Coelho’nun yeni kitabı Okçu’nun bulunduğu 20 dilde hizmet vermektedir. 13.06.2016 tarihinde
Yolu 21 Eylül’de okuyucuyla buluşmuştu. Brezilyalı yazar 26,2 milyar dolara Microsoft tarafından satın alındığı
Twitter hesabından yaptığı paylaşımda yeni kitabını 2020 açıklanmıştır. Son yıllarda iş verenler de iş ilanları için kariyer
Tokyo Olimpiyatları’nda altın madalya kazanan millî okçumuz, siteleri yerine sıklıkla bu platformu tercih etmeye
gururumuz Mete Gazoz’a adadığını söyledi. 74 yaşındaki başlamışlardır. Linkedin’in en popüler olduğu ülke olan Amerika
Coelho, Mete Gazoz’a “O okçuluk dâhisi, bu da benim okçuluk Birleşik Devletleri’nde kullanıcı sayısı 160 milyon, ikinci
eserim. Bu kitabı Mete Gazoz’a adıyorum.” dedi. Twitinde Mete sıradaki Hindistan’da ise 62 milyon kişidir. En çok Linkedin
Gazoz’un ok attığı bir görüntünün önünde poz verdiği görülen kullanıcısına sahip 15. ülke Türkiye’de ise toplam kullanıcı
Coelho, Mete Gazoz için bir kitap da imzaladı. sayısı 2020 itibarıyla 8,4 milyona ulaşmıştır.

5. Bu parça için aşağıdakilerden hangisini söylemek 7. Bu parçadan Linkedin ile ilgili olarak
doğru olur?
A) Başkasından aktarılan övgü sözleri hem doğrudan I. İş dünyası dışındakilerin kullanmadığı,
hem dolaylı yoldan verilmiştir.
II. Çabuk yaygınlaştığı için Microsoft tarafından satın
B) Parça, yazarın beklenmedik bir duruma hâlâ hayret alındığı
eder bir konumdayken kurduğu tonlamasız
okunabilecek bir cümleyle başlamaktadır. III. ABD’deki kullanıcı sayısının Hindistan’dakinin iki
katından fazla olduğu
C) İkinci ve üçüncü cümle, aşamalı bir önem yükselmesi
durumunu ifade etmektedir. yargılarından hangileri çıkarılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) İlk cümle konuşma dilinde olmakla birlikte parçanın
geri kalan bölümü deneme metni özelliği D) I ve II E) II ve III
göstermektedir.

E) Bir mikroblog sitesinin geniş kullanım olanakları bir


yazarın eğlenceli paylaşımı üzerinden anlatılmaktadır.

8. Bu parçanın anlatımıyla ilgili

I. Kullanım sıklığının en çok hangi ülkede olduğunu


6. Bu parçada belirlemek için karşılaştırmadan yararlanılmıştır.

I. Kıvanç, II. Anlaşılırlığı sağlamak amacıyla örneklemelere yer


verilmiştir.
II. Şaşma,
III. Zamanla oluşan gelişmeleri aktarabilmek amacıyla
III. Huzur sayısal verilere başvurulmuştur.

duygularından hangileri ağır basmaktadır? bilgilerinden hangileri doğrudur?


A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve II E) I, II ve III D) I ve III E) II ve III

291
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Tarih Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Tarih” konusu ile
ilgilidir.
41  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Gazeteci: 2. MÖ yaklaşık 225’te Yunan Mühendis Philo, yedi tematadan


(görülmesi gereken şeyler) oluşan bir liste hazırladı. Bu
2023 TYT

2018 TYT
(I) ----
liste, Antik Dünya’nın Yedi Harikası’ndan, yani Gize
Uzman: Piramidi, Olimpos’taki Zeus Heykeli, Efes’teki Artemis
Tapınağı, Halikarnas Mozolesi, Rodos Heykeli, İskenderiye
— Google, Antik Mısır hiyerogliflerini çözmek için makine Feneri ve Babil’in Asma Bahçeleri’nden oluşuyordu.
öğrenimi kullanan bir hiyeroglif çevirmenini devreye soktu. Philo’nun listesinin birçok kez yeniden gözden geçirilip
Bu özellik, Google’ın sanat ve kültür uygulamasına düzeltilmesinin sonucu olarak bazı alanlar ya eklendi ya da
eklendi. Ayrıca kullanıcıların kendi kelimelerini ve zamanın zevklerine göre çıkartıldı. Fakat Philo’nun yedi
emojilerini paylaşılabilir hiyerogliflere çevirmelerini harikası, boyutları ve mühendislik becerileriyle klasik
sağlıyor. Google, Fabricius‘un “bir hiyeroglifin ne olduğunu dönemlerde herkesi şaşkına çeviren abideler olarak genel
anlamak için” makine öğrenimi yoluyla eğitilen ilk araç anlamda kabul gördü. Bunlardan sadece Gize’deki piramit
olduğunu söylüyor. Teorik olarak uygulamayı daha fazla günümüzde bütün ve düzgün hâlde. Diğer altısının yok
insan kullandıkça zaman içinde daha da gelişmesi olmasına ya da harabe hâline gelmesine rağmen bir
bekleniyor. zamanlar görkemli bir şekilde ayakta durduklarını, söylenti
ya da efsane ürünü olmadıklarını doğrulayan yeterli
Gazeteci: doküman ve arkeolojik kanıt bulunuyor.
(II) ----
Bu parçaya göre Philo’nun yedi harikası ile ilgili olarak
Uzman:
— Etkileyici olsa da eski yazıtları okuma konusunda I. Tarih içinde aralıklarla bu listedeki yanlışlıkların
oldukça eğitimli bir uzmana olan ihtiyacın yerini henüz başkaları tarafından düzeltildiği
doldurabilme noktasında değil. Hiyeroglif okumak için bazı
büyük engeller var çünkü bunlar el işi ve resimsel ayrıntı II. Tam hâllerine ulaşılmayanların kalıntılarına ya da var
düzeyinde ve hiyeroglifler bireysel oymacılar/ressamlar olduğuna dair belirtilere erişildiği
arasında zaman içinde büyük ölçüde değişiyor. Yine de
bu uygulama, bu yolda atılmış bir adım. III. Dünya’nın Yedi Harikası listelerinin en ünlüsü ve en
geçerlisi olduğu
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir? yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) (I) Mısır yazıtlarını okumak için Google hangi aparatı A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
geliştirdi?
(II) Eğitimli hiyeroglif uzmanlarının çalışma alanları D) I ve III E) II ve III
nerelerdir?

B) (I) Hiyeroglif alfabe ile ilgili şaşırtıcı gelişmeyi anlatır


mısınız?
(II) Peki, bu uygulama ne kadar yeterli sizce?

C) (I) Eski Mısır alfabesi hakkında yeni buluşu aktarır


mısınız? 3. (I) 552 yılında Juan-Juan Devleti, Bumin’in liderliğindeki
Göktürk topluluğu tarafından yıkıldı. (II) Bu gelişmeyle İl
2023 TYT

(II) Etkileyici abidelerin yeniden dile gelmesi güzel


değil mi sizce? (İllig) Kagan unvanını kazanan Bumin, aynı yıl Göktürk
Devleti’ni kurmayı başardı. (III) Takip eden yıllarda
D) (I) Hiyerogliflerin anlamlandırması yolunda atılan yeni Göktürk Devleti, Karadeniz’den Kore’ye kadar uzanan bir
adımlar nelerdir? konfederasyon hâline gelerek bütün Orta Asya’nın tek
hâkimi oldu. (IV) Bu siyasi teşkilata sonradan Moğol ve
(II) Google’ın ürettiği yazılım diğer alfabelerde işe Mançu kökenli kabileler de itaat etti. (V) Moğollar ve
yarıyor mu? Mançular, her ne kadar Orta Asya halklarından olsalar da
Türk kökenli olarak kabul edilmezler.
E) (I) Eski Mısır’ın resimli alfabesini sökmek için Google
hangi yeniliğe imza attı? Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi
(II) Antik Mısır uzmanlarının ürettikleri bilginin yeterince düşüncenin akışını bozmaktadır?
değerlendirildiğine inanıyor musunuz?
A) I B) II C) III D) IV E) V

292
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
41
4. 20 TL’nin arka yüzünde Mimar Kemaleddin’in portresi yer
7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
almaktadır. 1870-1927 yılları arasında yaşamış olan
2020 TYT

Mimar Kemaleddin, imza attığı mimari eserler ve


Tarihler 541’i gösterdiğinde İmparator Jüstinyen yapımı yeni
eserlerindeki tarz ile ulusal mimarlık akımının
biten Ayasofya’nın heyecanı içindeydi. Konstantinopolis’i
öncülerinden biri olarak kabul edilir. Yine arka yüzde,
eğlence ve kültür merkezi hâline getirmişti ancak yavaş yavaş
Mimar Kemaleddin’in eserlerinden biri olan Gazi
yaklaşan bir tehlike vardı. Bir anda ortaya çıkan veba salgını
Üniversitesi Rektörlük Binası’nın çizgisel bir çalışması ile
herkesi esir almaya başlıyordu. Doğu Roma İmparatorluğu
kemer, dairesel motif ve mimarinin üç boyutlu yapısını
veba ile karşı karşıya kalmıştı. Mısır ile yakın ilişkileri vardı.
simgelemek üzere küp, küre, silindir gibi formlar tasarım
Yapılan tahminler Mısır’daki limandan gelen gemilerle birlikte
bütünlüğü içinde kullanılmıştır.
veba taşıyan farelerin de ülkeye geldiği yönündeydi. Roma
hukukunun dikkat çekici kanunlarından biri, Jüstinyen’in
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır
çıkardığı Karantina Kanunu’ydu. Ancak ne yazık ki geç
basmaktadır?
kalmıştı. Veba yüzünden yüz binlerce insan kısa sürede
A) Öyküleme B) Örnekleme C) Tartışma ölecekti. Ve bu veba iki asır sürecekti.

D) Açıklama E) Karşılaştırma

5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Panmunjom Ateşkes Antlaşması, 27 Temmuz 1953 tarihinde


Birleşmiş Milletler ile Kuzey Kore ve Çin arasında yapılan ve
Kore Savaşı’nı sona erdiren ateşkes antlaşmasıdır. Antlaşma,
Birleşmiş Milletler Komutanlığını temsilen ABD Ordusu
Korgenerali William Harrison ile Kore Halk Ordusunu temsilen
General Nam Il tarafından imzalanmıştır. Antlaşma “son
barışçıl bir çözüm sağlanıncaya kadar, Kore’deki 7. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır
düşmanlıkların ve silahlı eylemlerinin durdurulmasını basmaktadır?
sağlamak” amacıyla yapılmış olup bugün bile henüz nihai A) Açıklayıcı öyküleme
barışçı bir çözüm gerçekleşmemiştir. Bu ateşkes ile birlikte 38.
kuzey enleminde iki ülke arasında fiilî sınır olan Kore Tarafsız B) Somutlayıcı açıklama
Bölgesi kurulmuş ve savaş esirleri ülkelerine geri
gönderilmişlerdir. C) Betimleyici öyküleme

D) Açıklayıcı betimleme

E) Açıklayıcı karşılaştırma
I. Amacı barışçıl bir çözüm sağlamaktır.

II. Antlaşmanın bir tarafında Birleşmiş Milletler vardır.

III. Anlaşma sonrasında hiçbir olumlu sonuç ortaya


çıkmamıştır.

5. Bu parçada Panmunjom Ateşkes Antlaşması’yla ilgili


olarak yukarıdakilerden hangilerine değinilmemiştir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III
8. Bu parçadan hareketle

I. Veba salgınının, Mısır’dan gelmiş olabileceği


6. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır düşünülmüştür.
basmaktadır?
II. Ayasofya’nın inşasını Jüstinyen başlatmıştır.
A) Gerekçeler sunarak düşünsel zemini sağlamlaştırma
III. Jüstinyen’in çıkardığı Karantina Kanunu tarihte bir
B) Anlatılanları sayılar vererek daha inandırıcı kılma
ilktir.
C) Bazı kavramlar arasında karşılaştırma yapma
yargılarından hangileri doğrudur?
D) Okurun gözünde bir görüntü canlandırma A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

E) Okurun bilgi dağarcığını zenginleştirme D) I ve III E) II ve III

293
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Teknoloji Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Teknoloji” konusu
ile ilgilidir.
42  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. • Günümüzde gençler, arkadaşlarıyla daha çok sosyal 2. Metaverse; tüm sanal dünyaların, artırılmış gerçeklik ve
medyada sosyalleşiyor. Ancak sosyal medya internetin toplamı da dâhil olmak üzere neredeyse
2019 TYT

platformları, eğlenmek ve kişi ya da topluluklarla geliştirilmiş fiziksel gerçeklik ve fiziksel olarak kalıcı sanal
iletişim kurmak gibi amaçların yanında maalesef alanın yakınsamasıyla oluşturulan kolektif bir sanal
zorbalık için de oldukça fazla kullanılıyor. Bu nedenle paylaşılan alandır. Metaverse kelimesi, “meta” (ötesi,
zorbalık, mahalle ortamlarından çevrim içi ortamlara sonrası) ve “evren” kelimelerinin bir bileşimidir. Tipik
taşınıyor. Son araştırmalara göre gençlerin en az olarak algılanan bir sanal evrene bağlı kalıcı, paylaşılan,
%36,5’i siber zorbalığa uğruyor. Siber zorbalığa 3D sanal alanlardan oluşan, gelecekteki internet
maruz kalmak, özellikle çocuklarda gittikçe artıyor. yinelemesi kavramını tanımlayan terim, Neal
Stephenson’ın 1992 bilim kurgu romanı “Kar Çöküşü”nde
• Ebeveyn kontrolü içeren güvenlik yazılımlarıyla üretilmiştir.
çocuğunuzun mesajlar, sosyal medya kullanımı, kişi
listesi, ziyaret ettiği internet siteleri, hangi Bu parçada metaverse kavramı ile ilgili olarak
uygulamayı kaç saat kullandığı gibi tüm çevrim içi
aktivitelerini ve anlık olarak konum bilgisini kontrol I. İlk kez nerede kullanılmıştır?
edebilseniz de bir çocuğun siber zorbalığa maruz
kaldığını tahmin etmek veya kalmasını engellemek II. Kelime kökeni nedir?
zordur. Çünkü siber zorbalık kurbanı her 10 gençten
sadece 1’i, bir ebeveyni veya güvenilir bir yetişkini III. Kapsamı tam olarak nedir?
yaşadığı zorbalık konusunda bilgilendiriyor.
sorularından hangilerinin cevabına yer verilmiştir?
Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenebilir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

A) Siber zorbalığın önlenmesiyle ilgili neler yapılması D) II ve III E) I, II ve III


gerektiği anlatılmaktadır.

B) Siber zorbalığa maruz kalma oranları sayısal olarak


verilmektedir.

C) Güvenlik yazılımlarının internetten gelen olumsuz


etkileri önlemede başarısız olduğu üzerinde
durulmaktadır.

D) İnternet üzerinden yapılan zorbalıkların oranı ve


farkına varmanın zorluğu anlatılmaktadır. 3. (I) Dağıtılmış Ağ Saldırıları, genellikle Dağıtılmış Hizmet
Reddi (DDoS) saldırıları adıyla bilinir. (II) Bu tür saldırılar,
E) Bir internet tehlikesiyle ilgili artış hızı ve bunu herhangi bir ağ kaynağı için geçerli olan belirli kapasite
durdurma yöntemleri aktarılmaktadır. sınırlarından faydalanır. (III) Bu engellemeyi web
sunucuları gibi ağ kaynaklarının eş zamanlı olarak hizmet
verebileceği isteklerin sayısı ve bant genişliğinin sınırlı
olmasından yararlanarak yapar. (IV) İstek sayısı
altyapıdaki herhangi bir bileşenin kapasite sınırını her
aştığında hizmet düzeyi büyük olasılıkla şu iki sorundan
biriyle karşılaşır: (V) İsteklere verilen yanıtlar normalden
çok daha yavaş olur. (VI) Bazı kullanıcı istekleri tamamen
yok sayılabilir.

Bu parçadaki numaralanmış yerlerden hangisine,


düşüncenin akışına göre, “DDoS saldırısı, saldırıya
uğrayan web kaynağına birden çok istek göndererek web
sitesinin çok sayıda isteği işleme kapasitesini aşmayı ve
doğru şekilde çalışmasını engellemeyi amaçlar.” cümlesi
getirilmelidir?
A) II B) III C) IV D) V E) VI

294
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
42
4. “Fintech” sözcüğü, “finans” ve “teknoloji” kelimelerinin
7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
birleştirilmesi ile oluşmuştur. Bankacılık otoritelerine göre
2015 YGS

fintech, “tüketicilere finansal hizmetler ve ürünler sunmak


• Hidroponik, toprak kullanmadan su içinde mineral besin
için kullanılan teknoloji” demektir. Fintech grubunda mobil
çözümleri kullanarak bitki yetiştirme yöntemidir.
bankacılık ve temassız ödemeler vardır.
Hidrokültürün bir alt kümesidir. Karasal bitkiler; mineral
besin solüsyonunda veya perlit, çakıl, mineral yün,
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden
genişletilmiş kil ve Hindistan cevizi kabuğu gibi nötr bir
hangisi söylenebilir?
ortamda kendi kökleriyle yetiştirilebilir. Hidroponik
A) Anlatılmak istenenler karşılaştırma tekniğiyle sistemlerde kullanılan besinler balık dışkısı, ördek
aktarılmıştır. gübresi, kimyasal gübreler ya da yapay besin çözeltileri
gibi çok farklı kaynaklardan gelebilir. Hidroponik olarak
B) Bir kavram üzerine köken bilimsel bilgiler verilmiştir. asal ortamda yetiştirilen bitkiler; domates, biber, hıyar,
marul, haşhaş ve Arabidopsis thaliana gibi model
C) Somutlama için kişileştirme tekniği kullanılmıştır. bitkileri kapsar.

• Hidroponik, toprağa ihtiyaç duymadığı için bu yöntemle


D) Örneklendirme yöntemine başvurulmuştur.
toprağı verimsiz olan yerlerde de tarım yapılabilir. Su
ihtiyacı azalır. Bitkilerin beslenme seviyeleri kontrol
E) Kavramlar arasındaki karşıtlıklardan yararlanılmıştır.
edilebilir, bu sayede daha nitelikli deneyler yapılabilir.
Kirlilik gibi etkenlerden etkilenilmez. Hasat kolaylığı
sağlanır. Bitkiler daha sağlıklı büyür. Hidroponik, tarım
için su kullanımında azalma gibi pek çok avantaj sağlar.
1 kg domates yetiştirmek için yaygın çiftçilik
yöntemlerinde 400 litre su kullanmak gerekir; hidroponik
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. yönteminde 70 litre su yeterlidir. Üretime gerek duyulan
su eksikliği yüzünden ulaşılabilir suya sahip olmayan
(I) Nesnelerin interneti (Internet of Things, kısaca IoT), fiziksel uygunsuz ortamlarda gıda maddesi yetiştirmek bu
nesnelerin birbirleriyle veya daha büyük sistemlerle bağlantılı yöntemle mümkündür.
olduğu iletişim ağıdır. (II) Nesnelerin tekil anahtar (unique
identifier) ile işaretlenerek internet altyapısı üzerinden birlikte
çalışabilmesi ve bu sayede küçük parçaların toplamından daha
büyük değerler oluşturulması öngörülmüştür. (III) Nesnelerin
7. Bu iki parça arasındaki ilişkiyle ilgili olarak
interneti açısından nesne kavramı, oldukça geniş bir anlama
aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
2019 TYT

sahiptir. (IV) Her türlü izleme cihazları, sensörler, biyoçipler


veya erişim düzenekleri nesne olarak nitelendirilmektedir. A) Geleneksel tarımın yeni yöntemlerini anlatarak maliyet
(V) Bir cihazın “akıllı” sayılabilmesi ve nesne olarak analizi yapmaktadırlar.
nitelendirilebilmesi için gerekli şartlar: Tekil bir isme sahip
olması (unique id), bağlanılabilir olması ve bir sensörü B) Yeni bir tarım türünün nasıl yapılacağını ve
olmasıdır. (VI) Bu sayede akıllı nesne dünyanın herhangi bir kazanımlarını anlatmaktadırlar.
yerinden erişilebilir ve kontrol edilebilir hâle gelmektedir.
(VII) Nesnelerin tekil bir isme sahip olması günümüzde yaygın C) Hidroponik tarıma getirilen yenilikleri ve bu işin
olarak kullanılan IP adreslerinin sınırlı olması sebebiyle pek ekonomik kazanımlarını sıralamaktadırlar.
mümkün değildir. (VIII) Bu durumu aşmak için tasarlanmış olan
IPv6’nın kullanımı ile birlikte nesneler, gerçek manada D) Topraksız tarımın ana başlıklarını ve bu yöntemin
benzersiz hâle gelebilecektir. yararlarını anlatmaktadırlar.

E) Sağlıklı bir tarım çeşidini tanıtmakta ve bu işin ne


kadar gelir getireceğini aktarmaktadırlar.

5. Bu parçaya göre nesnelerin tekil bir isme sahip


olmasının önündeki engel aşağıdakilerden hangisiyle
aşılmıştır? 8. Yukarıdaki iki parçada “hidroponik”in ekonomik
yararlarıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine
2023 MSÜ

A) unique id B) unique identifier C) biochipler


değinilmiştir?
D) IPv6 E) sensörler A) Bitkilerin kirlilikten etkilenmesini önlemesine

B) Nitelikli deneylerin yapılabilmesine

C) Su kullanımının azaltılmasına
6. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi
kendinden önce gelen cümlenin örneklerini barındırır? D) Bitkilerin daha sağlıklı büyümesine

A) III B) IV C) V D) VI E) VIII E) Bitkilerin beslenmelerinin takip edilebilmesine

295
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Tıp Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Tıp” konusu ile
ilgilidir.
43  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. ARHGAP11B geni, yalnızca insanlarda bulunan ve beynin 2. Marketlerimizde kol gezen, besin yoluyla aldığımız
dil ve planlama gibi üst seviye bilişsel fonksiyonlardan tehlikeli bir kitle imha silahı (KİS) var: gluten. Gluten
sorumlu kısmı olan neokorteksi genişletmedeki rolü ile çoğunlukla buğdayda ama aynı zamanda arpa, çavdar ve
bilinir. 18 Haziran 2020’de Science’da yayımlanan bir yulafta da bulunan bir protein karışımıdır. Bu tahıllardan
çalışmada araştırmacılar, insanlara benzerlikleriyle bilinen ekmekler, makarnalar, granolalar (kuru meyve ve tahıl
ancak bu geni taşımayan bir primat türü olan karışımından yapılan kahvaltı), erişte-noodle ve tortillalar
marmosetlerin (ipek maymun) fetuslarına bu genin yapılıyor. Bu durum, doğuştan gelen bir bağışıklık sistemi
aktarımını yaptılar. 101 günün ardından, maymunların hastalığı olan çölyak hastalığından muzdarip milyonlarca
gelişen beyinlerinin neokortekslerinin daha büyük olduğu kişi için büyük dert. Bu hastalarda gluten, vücudun ince
ve gene sahip olmayan normal maymunların beyin bağırsağa saldırmasına sebep oluyor. Daha fazla sayıda
dokusundan çok daha fazla kıvrımlı yapıda olduğu insan ise “çölyak olmayan buğday hassasiyeti”ne sahip.
görüldü. Beynin bu kısmında daha fazla kıvrım olması Bu hassasiyette gluten, çölyak benzeri belirtileri tetikler ve
önemlidir çünkü bu kıvrımlar, beynin kafatasına göre çok kişi karın ağrıları çekebilir, ishal olabilir veya depresyona
büyük olmasını engellerken beyin hücrelerinin ya da girebilir. Gluten bu hastalıklara sahip bireylerin
nöronların bulunabileceği yüzey alanının da genişlemesini bağırsaklarında bomba etkisi yaratır. Hassasiyet
mümkün kılar. İnsan geninin başka bir primatın beyninde taşımayan kişiler içinse yararlıdır.
benzer bir amacı yerine getirdiğini göstermek, beyin
Bu parçaya göre gluten ile ilgili olarak
hastalıkları konusunda gelecekteki tedavilere bir yol
gösterebilir. I. Tahıl ürünlerinde değişik oranlarda bulunur.
II. Genel nüfusun çoğunluğu için zararlı bir proteindir.
Bu sözler
III. Kullanan herkeste karın ağrısı ve ishale yol açar.
I. ARHGAP11B geniyle ilgili yeni gelişmeleri anlatır
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
mısınız?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
II. Beyin hastalıklarının tedavisi konusunda yeni ümit
ışığı var mı? D) I ve III E) II ve III

III. Neokorteksin ARHGAP11B genini baskılaması yeni 3. Klima kullanmadığınızda serinlemek için iki unsuru göz
bir bilgi mi? önünde bulundurmanız gerekir: genel ısı ve nem miktarı.
2023 TYT

Sıcak bir günde terlemek, vücudunuzu çekirdek ısısına


sorularından hangilerine karşılık olarak söylenmiş döndürmede şaşırtıcı ölçüde etkili bir yöntemdir.
olabilir? Cildinizdeki su damlacıkları, sıvıdan gaz hâline geçerken
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III buharlaşma sayesinde vücudunuzdaki sıcaklığı alır ve
cildinizin altındaki kanı serinletir. ----. Yani bu durum şu
D) II ve III E) I, II ve III anlama geliyor: Serin kalmak, cildinizden mümkün olduğu
kadar fazla teri buharlaştırmaya bağlı. Bunun için de
nispeten kuru olan havayı vücudunuzdan geçirmeye
devam etmeniz gerekiyor. Evinizin düzeni, bunu
yapmanıza yardımcı olabilir.

Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına


göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Serinlik, sadece biz insanlar için değil tüm canlılar için
gereklidir

B) Kan basıncı, damarlarda tansiyonu tetikler ve


hepimizin bildiği kardiyovasküler hastalıklara dönüşür

C) Serinleyen kan, vücudunuzun merkezine geri gider ve


genel sıcaklığınızı düşürür

D) Serinlik, vücut için her zaman iyi olmasa da ateşin doruk


noktaya çıktığı hastalık anlarında aranan bir özelliktir

E) Kanın belirli bir sıcaklıkta olması gerektiğini hepimiz


biliyoruz aslında yoksa hayat devam etmez

296
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
43
6. Çoğu insan, tıptaki ana ayrımın modern tıp ile alternatif tıp
4 - 5. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
arasında olduğunu düşünür. İnsanların böyle
düşünmesinin nedeni, medyanın sorunu tamamen bu
Geriatri, yaşlılığa bağlı olarak oluşan sağlık sorunlarını ve
şekilde tanımlamasıdır. Medyada genellikle modern tıp ve
bunların tedavilerini inceler. Kronik hastalıkların tedavisindeki
alternatif tıp ne yazık ki birbirinin karşıtı olarak gösterilir
gelişmeler ve buna paralel ortalama yaşam beklentisinin
gelgelelim ikisi arasında uzlaşı arayanlar ya da her iki
uzaması ile iç hastalıkları disiplininin bu dalı, gelişmekte olan
yaklaşımın da üstünlükleri ve zaafları bulunduğunu
ülkelerde önem kazanmaktadır. Vücutta yaşlılıkla birlikte
savunanlar da yok değil.
meydana gelen metabolizmanın yavaşlaması, strese karşı
direncin azalması gibi değişiklikler nedeniyle hastalıkların
Bu parçanın anlatımında
tedavileri ve hastaya yaklaşımda da nüanslar ortaya
çıkmaktadır. Geriatri, genel iç hastalıkları konularının yanı sıra
alzaymır başta olmak üzere sık görülen kognitif problemler ve I. Karşılaştırma,
bunların tıbbi ve davranışsal tedavileri ile de ilgilenmektedir.
Yaşamın bu döneminde hastalıkların yoğunlaşmasıyla birlikte II. Tanımlama,
koruyucu hekimlik de ön plana çıkar. Bu hasta popülasyonunda
strese karşı rezerv düşük olduğu için koruyucu hekimlik III. Tartışma
uygulamalarında gereksiz tahlil ve tetkiklerden kaçınarak
mümkün olan en iyi koruyucu hekimlik hizmetini sunmak da tekniklerinden hangilerine başvurulmuştur?
geriatri uzmanlarının sorumluluklarındandır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III

7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.


4. Bu parçada yaşlılık hekimliğiyle ilgili olarak
I. Bu da bizi gerçek dünyaya hazırlar.
I. Gerekli olmayan tıbbi tetkiklerden kaçınılması,
II. Derler ki susuz kalırsanız idrarınızı içebilirsiniz.
II. Yaşlılıkta metabolizmanın yavaşlamasının göz ardı
edilmemesi,
III. Evet evet, gebelik süresince fetüsü saran plasentada
dahi çeşitli mikroplar bulunur.
III. Bilişsel gerilemelerin artmasına dikkat edilmesi

maddelerinden hangileri uyarı niteliğinde dile IV. Ama bu doğru değil; mikroplar her yerde,
getirilmiştir? bedenimizde, çevremizde...

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III V. İdrarın steril olduğu sıkça paylaşılan bir uydurmadır.

D) II ve III E) I, II ve III VI. Rahim ve plasentada bile varlar.

5. Bu parçanın anlatımında yazarın 7. Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün


oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan
2018 TYT

2022 TYT

I. Konuyu işlerken karşıtlıklardan sıklıkla


dördüncü olur?
yararlanmalısın.
A) II B) III C) IV D) V E) VI
II. Bir sonucu söylerken onu hazırlayan nedenleri de
dile getirmelisin.

III. Bir konuya başlarken ilk cümlede ana çerçeveyi


belirlemelisin.

önerilerinden hangilerine uygun hareket ettiği


söylenebilir? 8. Birleştirildiğinde anlamlı bir paragraf oluşturacak bu
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II cümlelerin hangisi “İnsan dışındaki çoğul öznelerin
yüklemleri tekil olur.” kuralına aykırı özelliktedir?
D) I ve III E) II ve III A) II B) III C) IV D) V E) VI

297
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

UNESCO Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “UNESCO” konusu
ile ilgilidir.
44  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Doğa ve kültür mirası tarihinde son üç yüz yıldır kabaca 3. Bu yılki en önemli gelişmelerden biri de 14 metre
her asırda yeni bir kavramın doğduğu görülür. 21. yüzyılın uzunluğunda ve tamamen kamıştan yapılan antik gemi

2018 TYT
doğa koruma ve alan yönetimi paradigması olan replikası Abora-IV, sergilenmek için Patara Antik Limanı’na
jeoparklar, 2000 yılında Yunanistan, Almanya, İspanya, getirildi. Alman Arkeolog Dr. Dominique Görlitz’in
Fransa öncülüğünde kurulan Avrupa Jeoparklar Ağı ile tasarladığı gemi, Bulgaristan’ın Varna Limanı’ndan
gerçekleşmiştir. Jeoparkların üç temel hedefi vardır: yer 1 Ağustos’ta denize indirildi. “Barış ve uluslararası anlayış
mirasının etkin biçimde korunması, doğa eğitimleri için yelken açmak” sloganıyla Karadeniz’den Akdeniz’e yol
sayesinde toplumun yerküre farkındalığını artırma ve aldı. Yaklaşık 3 ay önce Kaş Limanı’na ulaşarak buradan
jeoturizm vasıtasıyla sosyo-ekonomik yerel kalkınma da kara yoluyla 43 kilometre uzaklıkta yer alan Patara
sağlama. Avrupa’da doğan jeopark kavramı, kısa sürede Antik Kenti’ne taşındı. Bu taşıma işlemine ----.
küresel ölçekte kabul görmüş ve 2015 yılında UNESCO
IGGP programına dâhil edilerek uluslararası nitelik I. yerel yönetimlerin yanı sıra köylüler de eşlik etti
kazanmıştır.
Bu parçada; II. geminin çok ağır olması nedeniyle süresiz bir şekilde
son verildi
I. Jeopark kavramının doğuşu ve uluslararası duruma
gelmesi, III. antik limanın zamanla sahilden içeride kalması
nedeniyle gerek duyuldu
II. Jeoparkların Avrupa ülkelerinin doğasına yaptığı
katkılar, Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre
yukarıdakilerden hangileri getirilebilir?
III. Jeoparkların temel hedeflerinin önündeki küresel A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
engeller
D) I ve III E) II ve III
konularından hangileri anlatılmaktadır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

2. “Noel Baba” olarak da bilinen Aziz Nicholaos’un doğum


yeri ve çocukluğunun geçtiği yer olan Patara, Likya Birliği
şehirlerinin temsilcilerinin buluştuğu dünyanın en eski 4. Farklı medeniyetlerin varlık gösterdiği, kentsel ve
meclis binasına da sahip. Amfiteatr, tarihsel deniz feneri, arkeolojik sit alanı olan Sille, bu özelliğiyle uluslar üzeri
ana cadde, hamamlar, Roma zafer takı, Tepecik mezarlığı, değere sahiptir. Arazi çalışması, arşiv ve literatür taraması
bazilika ve çeşitli tapınaklarla tarihsel açıdan büyük yöntemleri kullanılarak Sille’nin Dünya Miras Alanı
zenginliğe sahip antik kentte bulunan dünyanın en eski potansiyelleri araştırılmış; UNESCO Dünya Miras Listesi
demokratik meclis binası olarak bilinen Patara Meclis adaylığı için kriterler belirlenmiş; alan yönetimi eylem
Binası, TBMM tarafından restore edilerek ziyarete açıldı. planları geliştirilmiştir. Tarihî kentin sahip olduğu değer ve
potansiyelleriyle Dünya Miras Alanı adayı olabileceği
Bu parçaya göre Patara; değerlendirilmiştir. Böylece alanın mevcut dokusunun tüm
insanlığın ortak değeri olarak sürdürülebilir
I. Aziz Nicholaos’un doğduğu evi de içine alan korunurluğunun sağlanması mümkün olabilecektir.
çocukluğunun geçtiği mahalle,
Bu parçanın anlatımında;
II. TBMM’ce restore edilen meclis binasının yanında I. Okurun bilgi dağarını genişletme,
bulunan amfiteatr,
II. Görüntüyü sözcüklerle zihinde canlandırma,
III. Bilinen en eski demokratik meclis binası olan Patara
Meclis Binası III. Sayıp dökmelere yer verme

olarak tanımlanan yerlerden hangilerini kesin olarak yöntemlerinden hangilerinin kullanıldığı söylenemez?
barındırır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III
D) I ve III E) II ve III

298
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
44
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

1992’de kurulan UNESCO Dünya Belleği Programı; insanlığın Antalya Valiliği Yatırım İzleme Koordinasyon Başkanlığı
tarihsel, kültürel ve sosyal belleğini oluşturan bilgi ve belgelerin yetkililerinden edinilen bilgiye göre Neron Deniz Feneri’nin
kaybolma veya yok olma olasılıklarına karşı korunmalarını ve restorasyonu 2 yıl içinde tamamlanacak. 2011 yılında başlayan
dijital ortamda bu bilgi ve belgeleri paylaşmayı amaçlıyor. Bu bundan önceki restorasyonda tamamlanan 6 metre platformun
amaca yönelik olarak ise programın üç ana hedefi bulunuyor. üzerine şimdi fenerin orijinal taşlarıyla yaklaşık 26 metre
Bunların ilki, yeryüzünün belgesel mirasının en uygun yüksekliğinde ve 6 metre çapında Neron Deniz Feneri’nin
tekniklerle korunmasını kolaylaştırmaktır. İkincisi, belgesel kulesi, yeniden inşa edilecek. Fenerin çevre düzenlemesi de
mirasa evrensel erişimin sağlanması konusunda yardımcı yapılacak. Platformun kare biçimindeki çevresi 80 metre, alanı
olmaktır. Üçüncüsü de belgesel mirasın varlığı ve önemi ise 400 metrekare. Restorasyon tamamlanınca MS 54 yılında
hakkında dünya çapında farkındalık oluşturmaktır. inşa edilen fener, 1968 yıl sonra ikinci doğumunu yaşayacak.

5. Bu parçada UNESCO Dünya Belleği Programı ile ilgili 7. Bu parçadan Neron Deniz Feneri’yle ilgili olarak
olarak
2018 ALES
I. Kaidenin ilk restorasyonu MS 54 yılında yapılmıştır.
I. Belgelerin korunması amacıyla yapılan etkinlikler
nelerdir? II. Kaide daha önceki bir çalışmada restore edilmiştir.

II. Belgelerin içeriğine kimlerin ulaşımı III. Hakkındaki bilgiler resmî bir kanaldan alınmıştır.
düşünülmektedir?
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
III. Amaçları arasında insanların dikkatini konuya
çekmek var mı? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

sorularından hangilerinin cevabı yer almaktadır? D) I ve III E) II ve III

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

8. Bu parçadan kesin olarak çıkarılabilecek yargı


aşağıdakilerden hangisidir?
2021 ALES

A) Neron Deniz Feneri’nin şu ana dek restore edilen


kısmının kaide hariç tutulduğunda yerden yüksekliği
6. Bu parça oluşturulurken
6 metredir.
2017 ALES

I. Aktarılacak bilgileri numaralayarak art arda sıralama,


B) Antalya Valiliği yetkililerinden edinilen bilgiye göre
Neron Deniz Feneri’nin 1968 yıldır süren karanlığına
II. Cümle başındaki kimi sözcüklerle önceki ifadelere
bir son verilmiş olacak.
gönderme yapma,
C) Neron Deniz Feneri’nin yeniden inşası, kendi taşları ile
III. Cümleleri kişisel duygulardan tamamen arındırarak
yapılacaktır.
kurma
D) Antalya Valiliği Yatırım İzleme Koordinasyon
durumlarından hangilerine uygun davranıldığı
Başkanlığı, Neron Deniz Feneri’nin restorasyonu ile
söylenebilir?
ilgili kamuya açık bir bilgi vermiştir.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) Neron Deniz Feneri’nin platform kısmının restorasyonu
D) II ve III E) I, II ve III 2 yıl içinde tamamlanacaktır.

299
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Uzay Testi
 Bu testte yer alan soruların metinleri “Uzay” konusu ile
ilgilidir.
45  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Ay yüzeyine ulaşan ilk uzay aracı “Apollo 11” miydi? 3. (I) Uzayın hep çok uzak olduğu düşünülse de aslında
Bakalım, görelim. Uzaya yolculuk konusunda ABD ile uzay sanıldığı kadar uzak değil. (II) Çok şaşırtıcı gelmedi

2021 ALES
Rusya arasında hep bir çekişme olmuştur. Ay’a yolculuk mi size de bu bilgi? (III) Görünmez sınır Dünya’nın 100
konusunda da iki devlet büyük bir yarış içindeydi. km üzerinde bulunuyor. (IV) Yani teorik olarak arabanızı
İki ülke de defalarca başarısız deneme yaptı. Ardından yukarı doğru sürebilseydiniz bir saatten daha kısa bir
Rus yapımı Luna-2 roketi, Ay yüzeyine ulaşan ilk uzay sürede uzaya gidebilirdiniz. (V) Uzayın resmen başladığı
aracı olmayı başardı. Başardı başarmasına ama büyük bir yer, Karman Line (Karman Hattı) olarak belirtiliyor.
sorunla birlikte. Luna-2, Ay yüzeyine yüksek hızla
çarparak infilak etti. Bu yüzden “Apollo 11” ilk başarılı Bu parçada numaralanmış cümlelerin anlamlı bir
yolculuk olarak ün kazandı. bütün oluşturması için hangilerinin birbiriyle yer
değiştirmesi gerekir?
Bu parçanın
A) I ile II B) II ile III C) II ile IV
I. Luna-2 roketi, Ay yüzeyine inen ilk araç sayılabilir.
D) II ile V E) III ile V
II. Ay yüzeyine ilk inen araç, ABD’nin yolladığı Apollo
11’dir.

III. Apollo 11, Ay’a ulaşan ilk araç olma özelliğine sahip
değildir.

görüşlerinden hangilerini yalanlamak amacıyla


yazıldığı söylenemez?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

2. Modern zamanlarda yapılan gözlemlerde çok ilginç olarak


artık uzayın hayal edilemeyen derinliklerine kadar 4. Uzay boşluğunda iki metal parçası, birbirine değdiğinde
inilebiliyorken gökyüzünü keşfeden ilk bilim insanlarının bağlanırlar. Bu, soğuk kaynak denilen bir süreçten
çalışmaları çok eskilere dayanıyor. Son beş yüz yılda, dolayıdır. Dünyada ise çevremizde bulunan oksijen
1781 yılında keşfedilen ilk gezegen, Uranüs oldu. nedeniyle bu garip durum doğal olarak gerçekleşmiyor.
Dünya’ya olan uzaklık açısından Neptün’den sonra gelen Ancak bazı üretim süreçlerinde kullanıldığı biliniyor.
Uranüs’ün ilk keşfedilen gezegen olması da hayli ilgi Astronotların araçları içinse Dünya’dan çıkarken bile bir
çekici. oksit tabakası tarafından muhafaza edildikleri için böyle
bir durum gerçekleşmemektedir.
Bu parçanın yazarının dikkat çekici bulduğu noktalar
arasında; Bu parçanın anlatımıyla ilgili

I. Uranüs’ün, Neptün’e Dünya’dan daha yakın I. Duyular arası aktarım yapılmıştır.


olmasına rağmen Neptün’den önce keşfedilmiş
olması, II. Karşılaştırma sonunda söylenebilecek bir yargıya yer
verilmiştir.
II. Neptün’ün, Dünya’ya Uranüs’ten daha yakın
olmasına rağmen Uranüs’ten sonra keşfedilmiş III. Sayı sıfatıyla çoğaltılmış özne, çoğul yüklem almıştır.
olması,
IV. Önceki cümleye bağ kuran sözcükler kullanılmıştır.
III. Uranüs’ün, Dünya’ya Neptün’den daha uzak
olmasına rağmen daha önce keşfedilmiş olması V. Niteleyici sözcüklere yer verilmiştir.

durumlarından hangileri vardır? yargılarından hangileri yanlıştır?


A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) I ve II C) I ve IV

D) I ve III E) II ve III D) II ve IV E) IV ve V

300
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
45
5 - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7 - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

(I) SpaceX, kendi fırlattığı roketin burun konisi kaplamasının Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki astronotlardan Hurley’nin
her iki parçasını da ilk kez başarıyla yakaladı. (II) Roketin “Yörüngedeki gecelerde bu manzarayı görmekten asla
ucundaki içinde yükün depolandığı bombeli kısım yani kaplama sıkılmam.” açıklamasıyla Twitter hesabından paylaştığı
parçaları Anasis-II isimli Güney Kore uydusunu taşıyan roketle fotoğraf, 46 binden fazla beğeni alırken komplo teorisyenlerinin
fırlatılmıştı. (III) Gökyüzüne fırlatıldıktan sonra tekrar Dünya’ya de ilgisini çekti. Fotoğrafta yıldızların neden görünmediğini
düşen parçalar, özel yapım bir gemi tarafından yakalandı. soran komplo teorisyenleri, bunun aslında photoshop ürünü
(IV) Mümkün olduğunca fazla roket parçasını güvenle olduğunu ve astronotun takipçilerine yalan söylediğini ileri
yakalayabilmek, SpaceX’in uzay yolculuğu maliyetini düşürme sürdü. Kullanıcılardan biri yalnızca “Yıldızlar nerede?” diye
misyonu için kilit önem taşıyor. (V) sorarken bir diğeri de şöyle yazdı: “Bu fotoğraf sahte, içine
yıldızları koymayı unutmuşlar.” ----. İnsan gözleri gelişmiş
biyolojik sistemler olduğu için geceleri yüksek ışıklı ortamlarda
bile bazı parlak yıldızları ayırt edebiliyor. Ancak standart mobil
cihaz kameraları, “görüntüleme tekniği” açısından gözden çok
daha ilkel sistemler olduğu için gece vizörde parlak bir
nesnenin varlığı, kameraların yıldızları görüntülemesini
engelliyor.

7. I. BBC’nin haberine göre göz, uzayda dünyadakinden


biraz daha verimsiz çalışabiliyor

II. Somag News’in aktardığına göre söz konusu


fotoğrafta yıldızların görünmemesinin aslında basit
bir nedeni var
5. Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine,
düşüncenin akışına göre, “Çünkü bu, roketleri yeni III. Agence France Presse’in verdiği habere göre
baştan inşa etmek yerine mevcut roketlerin tekrar Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki fotoğraf
kullanılabilmesi anlamına geliyor.” cümlesi getirilmelidir? makineleri, insan gözünden çok daha ileri cihazlar

A) I B) II C) III D) IV E) V Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına


göre yukarıdakilerden hangileri getirilebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

8. Bu parçanın anlatımında
2018 ALES

I. Haber metinlerinde bir sorun, ortaya çıkış şekliyle


verilirken soru işaretlerinin sonuçlanmasını da
aktarmak gerekir.

II. Metinlerde özel isimlerin, her zaman kaynak dilde


olduğu gibi yazılması tercih edilmelidir.

6. Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine, III. Alıntı cümleler yay ayraç içinde verilirse okur metni
düşüncenin akışına göre, “Elon Musk, şirketine yüklediği daha açık seçik anlayabilir.
bu genel tasarruf görevi dolayısıyla inanılmaz işler
başaracağa benziyor.” cümlesi getirilmelidir? önerilerinden hangileri uygulanmıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) I, II ve III

301
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

Yapay Zekâ Testi


 Bu testte yer alan soruların metinleri “Yapay Zekâ”
konusu ile ilgilidir.
46  Bu test için size verilen süre 8 - 12 dakikadır.

 Bu testte yer alan soruları üst üste çözmenizi tavsiye


D Y B N
ederiz.

1. Yapay zekâya sahip İHA’nın kontrolden çıktığı, dur emrini 3. Yapay zekâ, teknolojik gelişmeler ve ileri algoritmalarla
kabul etmediği, operatörünü öldürdüğü konulu haber dünya oluşturulmuş bir sistemdir. Tıpkı insan beyni gibi veri toplar,

2019 TYT
gündemine oturdu. Londra’da düzenlenen “Geleceğin Hava analiz eder ve sonuçlar üretir. Fakat insan beyninin aksine,
ve Uzay Savaşı” panelinde konuşan ABD Hava Kuvvetleri daha hızlı ve daha kesin sonuçlar ortaya koyar. Bu sayede
Yapay Zekâ Operasyonlar Şefi Albay Tucker Hamilton, işletmeler, araştırmacılar ve hatta tıp gibi birçok alan; yapay
“Yapay zekâ, simülasyonda dur emrini dinlemedi ve görevini zekâyı verimliliklerini ve sonuç başarılarını artırmak için
engellediği gerekçesiyle operatörünü öldürdü.” dedi. Yapay kullanmaktadır. Otomatik araba kullanma teknolojisi,
zekâya “Operatörü öldürmenin puan kaybettirdiği” kişiselleştirilmiş tıbbi tedavi, güvenlik sistemleri ve daha
söylendiğinde ise bilgisayarın bu kez “dur emri almamak için” birçok alanda insanlara asistanlık yaparak yaşamımızı
iletişim kulesini yok ettiğini anlattı. Albay’ın sözleri, İngiliz kolaylaştırmaktadır. Her geçen gün daha da gelişerek dünya
Kraliyet Havacılık Cemiyetinin internet sayfasında genelinde daha büyük bir etki alanı yaratmaktadır. Ancak
yayımlandı. Olayla ilgili olarak ABD Hava Kuvvetleri ise “Biz doğru şekilde kullanılmazsa etik ve güvenlik gibi alanlarda
böyle bir test gerçekleştirmedik.” açıklamasını yaptı ve sorunlar da ortaya çıkabilir. Bu nedenle yapay zekâ
Hamilton’un, şahsi bir deneyimini aktardığını vurguladı. teknolojileri üzerinde çalışılırken insanlığın yararı ve
gelecekteki nesillerin güvenliği için doğru adımlar atılmalıdır.
Bu parçada anlatılanlar aşağıdaki düşüncelerden
hangisini desteklemek için kullanılabilir? Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Yapay zekâ konusunda olumlu gelişmeler olduğu gibi
olumsuz gerçekler de gün yüzüne çıkmaya başlamaktadır. A) Olumsuzluğun ortaya çıkabileceği koşul söylenmiştir.
B) Yapay zekânın güvenlik alanında kontrollü kullanılmaması, B) Benzerlerin içindeki farklılığa dikkat çekilmiştir.
kimi açıkların kötüye kullanımını beraberinde getirebilir. C) Gerekçesiyle birlikte öneriye yer verilmiştir.
C) Askerî alanda yapay zekâ kullanımı, bazı veri kaçaklarının D) Benzeşim kurma yönteminden yararlanılmıştır.
kötü sonuçlar doğurduğu gerçeğini yok saymaz. E) Deneysel olgularla ilgili bir varsayım yapılmıştır.
D) Medya organlarında yayımlanan haberler, her zaman
ilk anlaşıldığı gibi bir gerçeği yansıtmıyor olabilir. 4. ----. Özellikle ofis ve idari destek işlerinin yapay zekâ
E) Haber kaynaklarının, okuyucuları bile isteye desteğiyle otomasyon sistemine hızlı bir geçişi olabileceği
yanıltmadığı gerçeği üzerinde ısrarla durmak gerekir. ve %46 ile bu alanın etkilenen çalışanlar arasında en
yüksek orana sahip olduğu ortaya konuyor. Hukuk
alanındaki çalışanlara yapay zekânın etkisinin ise %44
2. Yapay zekâ ile başarılı yayıncılık yapılabilir. Çünkü yapay
oranında olacağı belirtiliyor. Mimarlık ve mühendislik
zekâ, yayıncıların izlemekte ve analiz etmekte oldukları
2023 TYT

alanındaki meslekler ise %37 ile diğer sektörleri izleyerek


gelişen küresel eğilimleri, yönelimleri daha kolay tespit
üçüncü sırada geliyor. Yaşam, fizik ve sosyal bilimler
etmelerine yardımcı olur. Yayıncılar için özelleştirilmiş ve
alanları %36 ile yakından takip ederken işletme ve
öngörülmüş çözümler sunarak daha iyi bir deneyim sunar.
finansal operasyonlar %35 ile ilk beşi tamamlıyor.
Yayıncıların içeriklerinde anahtar kelimeler, metinler, görseller
ve videolar kullanarak rakiplerinin önüne geçmesini Bu parçanın başına aşağıdakilerden hangisi getirilirse
sağlayabilir. Aynı zamanda kullanıcılara özelleştirilmiş yazarın gelecekteki olası büyük olumlu değişikliklerin
içerikler sunarak kişiselleştirilmiş deneyimlere olanak tanır. yaklaştığını düşündüğü sonucuna ulaşılır?
Bu sayede yayıncılar daha fazla izleyici kitlesine ulaşabilir. A) “Yapay zekâ, hangi meslekleri ne kadar etkiler?” konulu
Yapay zekâ, yayıncıların insan kaynaklarını daha verimli bir araştırmayla ortaya konan veriler, bazı gerçekleri biz
kullanmalarına ve daha yüksek rekabet avantajı beyaz yakalıların yüzüne şimdiden haykırıyor
edinmelerine yardımcı olacak bir araca dönüşebilir.
B) Son zamanlarda dünya gündemini meşgul eden yapay
Bu parçada yapay zekânın yayıncılara getirdiği zekâ uygulamaları, bir araştırmaya göre birçok meslek
kolaylıklarla ilgili aşağıdakilerin hangisine sahibini yakın zamanda koltuğundan edecek
değinilmemiştir? C) Yeni bir araştırmaya göre yapay zekâ alanında birden
A) Yayıncılık alanıyla ilgili gelişmeleri kolay belirlemeye patlak veren şaşırtıcı gelişmeler, iş yeri sahipleri
yardım etmesi açısından personel giderlerinin azalması gibi bir
gelişmeyi beraberinde getiriyor olabilir
B) Üretilen yayıncılık ürünlerinin benzerlerinin önüne
geçmesini sağlaması D) Kendimizi tekerleğin icadı gibi büyük gelişmelerin
içinde bulduğumuz şu günlerde birçok kişinin işini
C) Çalışan personellerin daha fazla ticari kazanç
değiştirebileceği gerçeğiyle karşı karşıya kaldığımızı
sağlayacak şekilde yönetilmesine yardımcı olması
görebiliyoruz
D) Karşılaşılan yayıncılık sorunlarına özgün çıkış yolları
E) Yayımlanan bir araştırma sonucuna bakıldığında yapay
önerisinde bulunması
zekânın, bazı ofis çalışanlarını yerinden edecek gibi
E) Ürünlerin kişiselleştirilmesine olanak vererek görünen geniş kullanım alanları, yakın zamanda birçok
kullanıcılara ulaşımı kolaylaştırması gelişmeyle bizi şaşırtacağa benziyor

302
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR:
FARKLI TEMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR!
46
5. - 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7. - 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
Öğretmenler; öğrencilerin yapay zekâyı kullanarak makaleler Son aylarda OpenAI’ın ChatGPT’si, Google’ın Bard’ı ve
veya projeler gibi akademik çalışmaların hazırlanmasını robota Microsoft’un yapay zekâ destekli Bing’inin yanı sıra DALL-E ve
devretmelerinden endişeliler. Yapay zekâ, araştırma ve veri Midjourney gibi görüntü oluşturma platformlarının piyasaya
analizi için yararlı bir araç olabilirken kötüye kullanımla intihal sürülmesiyle yapay zekâ kullanımı hızla arttı. Ancak bu
veya akademik sahtekârlık kolaylaşabilir. Eğitim kurumlarının kullanım, endişeleri de beraberinde getirdi. Elon Musk eşliğinde
şu an için bulduğu tek çözüm, öğrenciler için yapay zekâ bir grup, sürekli gelişen yapay zekâ için altı aylık durdurma
kullanımını düzenlemek. Amerika Birleşik Devletleri, Avustralya, önerisinde bulunurken Bill Gates, bunun hiçbir işe
Hindistan, Fransa, İspanya gibi ülkelerdeki bazı kolej ve yaramayacağını belirtti.
üniversiteler; ChatGPT’nin öğrenciler tarafından kullanılmasını
Gates, durdurmanın bir çözüm olmadığını düşünen tek isim
gayrimeşru görerek yasakladı. Ayrıca New York’ta tüm devlet
değil. Eski Google CEO’su Eric Schmidt de aynı görüşte ve
okullarında ChatGPT kullanımı yasaklandı. Öte yandan pek
bunun yerine daha sıkı düzenleme çağrısında bulundu.
çok üniversite, öğrencilerinin olağanüstü notlar alma gayesiyle
Schmidt, endüstrinin güvenlik önlemleri geliştirmemesi
yapay zekâyı kullanmasını önlemek için değerlendirme
durumunda politikacıların devreye girmesi gerekeceğini belirtti
yöntemlerini değiştirmeye başladı.
ve ekledi: “Bence işler, insanların söylediğinden daha kötü
5. Bu parçadan yapay zekâyla ilgili aşağıdakilerin olabilir.”
hangisi çıkarılabilir?
2023 TYT

7. Bu parçada aşağıdakilerin hangisine yer


A) Birçok ülkede eğitim alanında kötüye kullanım örnekleri verilmemiştir?
görüldüğü
A) Bir kısım teknolojik gelişmelerin bazı soru işaretlerini
B) Öğrencilerin genel olarak yardımcı bir araç gibi doğurduğu bilgisini içeren bir ifadeye
kullanma eğilimi gösterdiği
B) Yapay zekâ alanının güvenliği konusunda
C) Eğitimcileri, ölçme yöntemlerini gözden geçirmek politikacıların müdahalesiyle birlikte ortaya çıkacak
zorunda bıraktığı sonuçlara
D) Üniversitelerde kullanımının diğer eğitim kurumlarına C) Teknolojinin gündemde olan bir bölümünü bir süreliğine
göre daha yaygın olduğu frenleme önerisinde bulunan kişinin adına
E) Yapay zekâ kullanımının tüm ülkelerde eğitim D) Bir teknolojik uygulamanın aslında görünenden daha
kademesi gözetilmeksizin yasaklanması gerektiği fazla olumsuzluk taşıdığını bildiren bir yargıya
E) İnsan gibi düşünen bir yazılım ürününün frenlenmesine
karşı çıkanların kimler olduğu bilgisine

8. I. Bill Gates: Ulaştığımız bu teknoloji çağında doğal


6. Aşağıdakilerden hangisini savunan bir kişi, olarak içinde bulduğumuz makine öğrenme ve
görüşlerini desteklemek için bu parçada gerekçe robotik düşünme eğilimini durdurmak için acilen yeni
niteliğinde bir cümle bulamaz? yöntemler bulmalıyız.
A) Eğitim kurumları, teknolojik gelişmelere bağlı olarak II. Eric Schmidt: Yapay zekânın şimdiden geliverdiği
ölçme- değerlendirme yaklaşımlarında değişiklik şu şaşırtıcı konuma baktığınızda kısa zamanda
yapabilir. ulaşacağı yeri tahmin etmek zor olmadığı için
B) Üniversiteler, öğrencilerinin kendi bireysel çabalarının şimdiden bazı kurallar konması gerektiğini
dışında başka kolaylaştırıcı kaynaklardan düşünüyorum.
yararlanmalarını doğru bulmayabilir. III. Elon Musk: Yapay zekânın olmazsa olmaz
C) Eğitimciler, verdikleri ödevlerin öğrencilerce ana derecede gerekli bir izlek olduğunu savunmakla
başlıklar hâlinde işlenmesi konusunda aynı görüşe birlikte şu andaki şekliyle kötü niyetli kullanımlar için
sahip olmayabilir. ciddi açıkları olduğu kanısındayım.

D) Bilimsel araştırmalarda elde edilen bilgilerin işlenmesini Yukarıdaki kişi-konuşma eşleştirmelerinin hangileri bu
kolaylaştırabilecek yöntemler işe yarayabilir. parçada yer alan bilgilerle çelişmez?

E) Öğretmenler, öğrencilerin bilgi düzeylerinin sınandığı A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III


ölçme yönteminin geçerliği konusunda hassastır. D) I ve II E) II ve III

303
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

“ BAŞARACAĞINIZA
BİR İNANSANIZ
İNANILMAZ
ŞEYLER
BAŞARACAKSINIZ “
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

0 S I FIR
RISK

6
VE BAŞAR:
ADIM ADIM
SEVİYELERİ AŞ!
Bu bölümde her konu başlığına özel sevye sevye ÖSYM tadında sorular hazırladık. Bu bölümü sana verlen
süre çersnde çözmen tavsye ederz.
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

Orta
rta Ort
-O
VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! ay
a-
Z

or
Ko
y

Zor
Kola
 Bu test, soruların zorluk düzeyleri dikkate alınarak
1  Bu test için size verilen süre 11 dakikadır.

hazırlanmıştır.
D Y B N

1. Gazetec: Keyfl metnler yazmayı amaç edndğn 2. Test mantığının hâkm olduğu, öğrenclern metn anlayıp
söyleyen genç dostunuza nçn asla yazı yazmamasını anlamadığını ölçmey amaçlayan sınavlar; öğrenclern
2021 TYT

2023 TYT
salık verdnz? yazma kablyetlern köreltmekte, öğrencler beş şık
arasına sıkıştırarak onları düşünmekten ve üretmekten
Yazar: Çünkü yazdıkları hçbr zaman yazı, kends de
mahrum bırakmaktadır. İlköğretmden başlayarak lse son
asla br yazar olamayacaktı.
sınıfa kadar öğrenclern test mantığı le yetştrlmes,
Gazetec: Bu keskn ve tehlkel br öngörü değl m szce? onları düşünmeye ve üretmeye yöneltmekten zyade test
Henüz ne yazdığını görmemşken… teknğne yönlendrmekte, bu da yazma gelşmnn
önünde en büyük engel oluşturmaktadır.
Yazar: Bakınız, br yazar, okuruna keyf vermek çn
yazmaz; onu rahatsız etmek, düşündürmek, değştrmek
Bu parçada asıl anlatılmak stenen aşağıdaklerden
ve harekete geçrmek çn yazar.
hangsdr?
Aşağıdak yargılardan hangsnn bu dyalogdak A) Test teknğ, öğrencnn düşüncelern sınırlandırmaktan
yazarın sanat anlayışıyla örtüştüğü söyleneblr? başka şe yaramamaktadır.
A) Netzsche’nn “Daha kend kendnz aramamışken ben
B) Son yıllarda sınavlarda her kademede test mantığı
buldunuz, şmd sze ben ytrmenz, kendnz
ağırlık kazanmıştır.
bulmanızı buyuruyorum.” söylemn desteklyorum.
C) Test mantığı, öğretmenler çn kolaylık sağlasa da
B) Oscar Wlde “İnsanların yüzde doksanı yaşamazlar,
öğrencler olumsuz etklemektedr.
sadece vardırlar.” dyor, çoğumuzun çevremzde olup
btenler fark etmey aklımızdan ble geçrmedğmz
D) Test usulüyle hazırlanmış sınavlar, öğrencler
şaret ederek…
tembellğe sevk etmektedr.
C) “İnsan mkânsızı başarablr sözü yeterszdr çünkü
E) Test şeklndek sınavlar, öğrenclern yazma becersn
nsan mkânsızın da ötesne ulaşablr.” der Nkola
olumsuz etklemektedr.
Tesla; o zamana dek yapılmamış onlarca şey
defalarca hem de patentl yaparak…

D) Konfüçyüs’ün brçok sözü var ama hak edlmemş


tbarlardan yararlananları anlattığı şu fadesne
bayılıyorum: “Br yerde küçük nsanların büyük 3. Tanpınar, 1940’lı yıllarda boş zamanlarını bir antikacı
gölgeler varsa o yerde güneş batıyor demektr.” dükkânında geçirir. Onun kişisel sözlüğünde bu mekân,
hayal dünyasını canlı tutan bir medeniyet müzesidir.
E) Sokrat’ın kendsne yöneltlen halkı kışkırtmak Etrafa dağılmış küçüklü büyüklü Çin porselenleri, geçmiş
suçlamasına, kendsn br aydın kş olarak nsanları zamanı sayıklayan saatler, Bursa ipeklileri, XIV. Louis
uyandırmakla görevl br at sneğne benzeterek karşılık tarzında mobilyalar... Bunların hepsi, yazarın medeniyet
vermesn anlamlı buluyorum. kavramına yüklediği anlamı kuşatır. Ona göre medeniyet,
derin maziden gelen anlamlı bir kültürel bütünlüktür.

Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisinin,


Tanpınar’ın görüşleriyle örtüştüğü söylenebilir?
A) Eskiyen eşyalar, medeniyetlerin şekillenmesinde
önemli bir etkiye sahiptir.
B) Antika eşyalar, geçmişten gelen birikimin bir
yansıması olarak değerlendirilir.
ÇIKMIŞ SORU

C) Bir kültür sembolü olarak eşya, geçmişte var olduğu


döneme hâkim olur.
D) Medeniyetler, eski eşyalara yüklenen anlamlardan
bağımsız olarak gelişir.
E) Farklı kültürlerden gelen eşyalar, sanatçıya kendi
geçmişini hatırlatır.

2022 - MSÜ

306
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! 1


4. Roma’nın en ünlü hekm ve belk de Hpokrat’tan sonra 6. Yaşamımız boyunca anne ve babamızdan mras olarak
Antk Çağ’ın en büyük tıp otortes olan Bergamalı Galen, aldığımız DNA’mızda çeştl değşklkler olablyor. Bazen

2017 ALES
gladyatörlern şddetl tendon yaralanmalarında DNA’da tek bazda değşm meydana gelrken bazen 46
uyguladığı tedavlerle şöhret kazanmıştır. Brçok cerrah kromozomdan br tamamen ya da kısmen kaybolablyor.
uygulamayı tanımladığı De Methodo Medendi sml Hatta kromozomun br parçası kopup başka kromozomla
ktabında, cerrahın temel olarak ayırma ve yaklaştırma brleşeblyor. Bu nedenle genler, yanlış yerde veya yanlış
manevralarını yapablecek yetenekte olması gerektğn, zamanda etknleşeblyor ya da şlevlern yerne getrmes
yara tedavsnde dokuların yaklaştırılması amacıyla engelleneblyor. Bazen de yapısal değşklkler değl de
bandaj, metal klps ya da toka ve dkşlern DNA’nın çok fazla proten sentezlemes ya da hç proten
kullanılableceğn belrtmştr. Kanamanın durdurulması sentezlememes söz konusu olablyor. Bu yüzden genn
amacıyla lk defa lgatür uygulamayı öneren Galen, durumu hakkında blg edneblmek çn sadece kromozom
ktabında bu amaçla kullanılacak malzemenn kolay ve genlern değl bazı protenlern varlığının veya
çürümemes gerektğn vurgulamıştır. Mackenze’ye göre yokluğunun ncelenmesne de htyaç duyulablyor.
bu malzeme, büyük br olasılıkla keten ya da kelt plğ d.
Bu parçadan aşağıdaklern hangs çıkarılablr?
Bu parçada Bergamalı Galen le lgl aşağıdaklerden
A) Genetk özellklern breye aktarılmasında anne gen
hangs anlatılmaktadır?
daha baskındır.
A) Çağdaşı olan hekmlere göre daha fazla tanınması
B) Farklı etkleşmler, genlern şleyşn olumsuz
B) Kendnden sonra gelen hekmler etklemes etklemektedr.

C) Genetğyle oynanmış yyecekler, obezte hastalığını


C) Tedav yöntemlernn bugün de benmsenmes
artırmaktadır.
D) Kendne has bazı tedavler uygulaması D) Genler, dış etkenlerden uzaklaştıkça kendn tedav
edeblmektedr.
E) Uyguladığı yöntemlern geçerllğn ytrmes
E) Genler çn proten fazlalığının herhang br zararı
olduğu söylenemez.

5. Aşağıdak parçalardan hangs “Teknolojk chazlar


7. I. Tıraş olmanın sakalların daha gür çıkmasını
arasında yaşayan modern nsan, maruz kaldığı yoğun
2021 TYT

sağlayacağına dar br efsane vardır. Ancak bunun


kaygıdan nasıl kurtulablr?” sorusuna cevap
arkasında hçbr blmsel kanıt yoktur, zaten tıraş
vermektedr?
olmanın kılların uzamasını sağlayan köklere hçbr
A) Teknolojnn getrdğ aletler bağlamında nsanın etks yoktur. Tıraş olduğumuzda sadece dernn
yaşadığı teknoloj toplumu, br tür kaygı toplumudur. dışında kalan kılları kesmş oluruz, bunun da kılların
Çünkü teknolojk nesneler uzun sürel kullanıma uygun daha gür çıkmasına etks olmaz. Bu yanılsamanın
değldr. Her şey, son kullanım tarhne hızla neden şu olsa gerek: Muhtemelen sakalları yen
yaklaşmaktadır; her an br chaz bozulablr ve bu kaygı çıkmaya başlayan genç erkekler tıraş olduklarında
verr. sakallarının gürleştğn gördüler. Oysak bu gençler
tıraş olmasalardı da hormonlarının etks le zamanla
B) Günümüzde kaygı, teknolojnn yarattığı “brkme ve sakalları zaten gürleşecekt.
çokluk”tan beslenr. Çünkü nesne, karşılamayı vadettğ II. “Sakalım seyrek çıkıyor ne yapmalıyım?” sorusuna lk
fonksyondan daha farklı ve fazla br şeydr. İnsan cevap, geçmşten bugüne kadar gelen en esk
kullanamadığı bu fonksyonlar evrennn arasında yöntemlerden brdr: tıraş olarak sakal gürleştrme.
brçok fırsat kaçırıyorum hssyle kaygılanır. Fakat bu noktada ters tıraşın daha etkl olduğu yanlışı
vardır. Ters tıraş yan sakalların çıkma yönünün tersne
C) Temel br kavram olan kaygıyı, günümüzde teknolojk keslmes, sakalı gürleştrmez, sadece cld tahrş eder.
dünyanın yarattığı noktasından soyutlayarak açıklamak Enfeksyonlara ble neden olablecek ters tıraş yöntem,
çok mümkün görünmemektedr. Çünkü tüketm clt sağlığını kaybetmeye varan sonuçlar doğurablr. Bu
nesneler yaşamı kolaylaştırırken güçleştren br yöntemn doğru uygulanışı, kşnn her sabah jlet ya da
mantığa sahptr. Kabul edelm esk nsan bugünkünden ustura le doğru tıraş yöntemn uygulayarak tıraş
daha az mutlu değld. olmasıdır. Br süre sonra sonuç vereblecek bu yöntem
tüy şeklnde olan sakalları sertleştrr ve çoğaltır.
D) Teknoloj çağında kaygıyı yaşamdan fazla br şey
hâlne getrmemek br teknolojk blnç le mümkün Yukarıda brnc parçada karşı çıkılıp knc parçada
olablr. Teknolojk blnç se şu ögelerden meydana savunulan düşünce aşağıdaklerden hangsdr?
gelr: kendn blmek, htyaç, sosyo-ekonomk analz,
teknoloj okur-yazarlığı, tüketm ahlakı ve terch. A) Ters tıraş, seyrek çıkan sakalları gürleştrr.

E) Teknoloj le kuşatılmış ve tüketmn âdeta br deoloj B) Sakalların çıkış yönünün tersne keslmes zararlıdır.
olarak dayatıldığı dünyada “Ney neden seçmelym?” C) Sakal tıraşı olmak sakalları gürleştrr.
sorusuyla karşı karşıya kalan nsanın en temel
hslernden br kaygı olmuştur. Nesneye ulaşım sürec D) Ters yönde tıraş, cld tahrş eder.
ble yan alışverşn kends ble olmazsa olmaz br
rtüel hâlne gelmştr. E) Tüy şeklndek sakallar kesldkçe gürleşmez.

307
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

Orta
rta Ort
-O
VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! ay
a-
Z

or
Ko
y

Zor
Kola
 Bu test, soruların zorluk düzeyleri dikkate alınarak
2  Bu test için size verilen süre 11 dakikadır.

hazırlanmıştır.
D Y B N

1. Türkye’dek lk tarım topluluklarının yaşadığı Tuz Gölü ve 3. Döngüsel ekonomye geçmek, kaynakların verml
çevresnn esk nsan göçlernn avcı-toplayıcı yyecek kullanılması ve atıkların azaltılması çn gerekldr. Bu
2018 ALES

kordorlarının doğu-güneydoğu yönlü yayılma ve ekonomk sstemde ürünler tasarlanırken üretm sürecnde
sürüklenme bölgelernn başında hatta merkez ve tüketm sonrasında çevreye zarar vermemek ve
konumunda olduğu blnmektedr. İlk nsan yerleşmlernn kaynakları yenden değerlendrmek hedeflenr. Döngüsel
üst neoltk dönem kabul edlen 11 bn yıl önce Surye ekonomye geçmek, sürdürüleblr kalkınma çn öneml br
üzernden Batı’ya genşleyen çftç göçler, sosyokültürel fırsat sunar. Hem ekonomk büyümey hem de çevresel
ve syas örgütlenmelern en büyüğü olan devletlern 4 bn korumayı sağlayablr. Bu yaklaşım, özellkle doğal
yıl öncek doğuşlarına kadar lerlemelern devam kaynakların sınırlı olduğu ve çevresel sorunların arttığı
ettrmştr. Bu göçler sonucunda habtatların şehr sektörlerde gerekl ve önemldr. Bu sektörler arasında
kolonlerne dönüştüğü öneml br güzergâh üstünde yer enerj, tarım, sanay, ulaşım ve nşaat sayılablr. Bu
alan Tuz Gölü ve çevres, o dönemlerde olduğu gb sektörlerde döngüsel ekonom uygulamak, hem malyetler
günümüzde de ülke tarımının merkez konumundadır. düşürmek hem de sürdürüleblrlğ artırmak çn faydalı
olacaktır.
Bu parçaya göre Tuz Gölü’yle lgl olarak
Aşağıdaklerden hangs bu parçada söz edlen
I. Tarıma elverşl çevresel yapısı vardır. ekonom türüyle lgl br özellk değldr?
A) Üretm çn harcanan parayı azaltmaya yönelk
II. Esk dönem nsanları, çevresnde tarım yapmak çn özellkler barındırması
br araya gelmştr.
B) Kullanım dışında kalan atık maddelern azaltılmasını
III. Güvenl br yer olduğu çn yerleşme elverşldr. sağlaması
yargılarından hanglerne ulaşılamaz? C) Kalkınmanın kesntye uğramaması çn altyapı
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III hazırlaması

D) I ve II E) II ve III D) Kaynakların br defadan fazla değerlendrlmes çn


uygun olması

E) İnsana at değerler korumaya yönelk olanaklar


sunması
2. Keskn dşler ve lgnç görüntüsü le okyanuslarda hatta
tatlı sularda ble yaşayablen köpek balıkları, her zaman
2023 TYT

merak konusu olmuştur. 350’den fazla çeşd bulunan bu


canlıyı her zaman yırtıcı olarak tanıdık. Fakat onların bu 4. Osmanlının kuruluşundak gönül mmarlarından Şeyh
özellğ, en son öne çıkması gereken özellklernden br Edebal, Osmanlı Devlet’nn kurucusu Osman Bey’e şu
tanes. Çünkü br hayl lgnç özellklere sahpler. Köpek öğütler vermştr:
balıkları; ortalama olarak 20-30 yıl, en fazla se 100 yıl
kadar yaşayablmektedr. Köpek balıkları arasındak en Ey oğul, artık beysn!
tehlkel tür, kaplan köpek balıklarıdır. Onlar; balık, kuş, Bundan sonra
kaplumbağa, nsan ve çöp gb her türlü şey yemeleryle Öfke bze, uysallık sana.
atık yyc unvanını almışlardır. Bazı köpek balığı türler, Gücenklk bze, gönül almak sana.
yemeğe çok az htyaç duyar ve vücutlarındak yağlar Suçlamak bze, katlanmak sana.
sayesnde uzun süre açlığa dayanır.
Aczlk bze, hoş görmek sana.
Anlaşmazlıklar bze, adalet sana.
Bu parçada köpek balıklarıyla lgl olarak
aşağıdaklerden hangsne değnlmemştr? Haksızlık bze, bağışlamak sana.
...
A) Gıda sanaynde kullanıldığına
Bu sözleryle Şeyh Edebal, aşağıdaklerden hangsn
B) Yağlı br vücut yapısına sahp olduğuna vurgulamamıştır?

C) Farklı özellktek sularda yaşayabldğne A) Yumuşak başlı olma B) Aedc olma

D) Denzde buldukları her şey yyebldğne C) Hoşgörülü olma D) Alçak gönüllü olma

E) Bazı türlernn tehlkel olduğuna E) Cesaretl olma

308
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! 2


5. Fransız snemasının dünya çapında tanınan oyuncusu 7. Bahçeşehr Ünverstes İletşm Fakültes Reklamcılık
Jean-Paul Belmondo, Pars’tek evnde yaşamını ytrd. Bölümü ve Reklamda Toplumsal Cnsyet Eştlğ Platformu
2018 ALES

Haber Belmondo’nun avukatı duyurdu. 88 yaşında ş brlğyle yapılan araştırmanın sonuçları açıklandı. 489
hayatını kaybeden ünlü yıldız, 85 flmde boy göstermşt. ödüllü televzyon reklamının ncelendğ araştırmada,
Okul yıllarında boks yapmış, burnunu kırdıktan sonra kadınların reklam flmlernde de çoğunlukla ev ortamında
sporu bırakıp oyuncu olmuştur. Önce sanat flmlernde rol gösterlmes dkkat çekt. Araştırmada, kadın ve erkeklern
almış, ardından komed-aksyona yönelmştr. Fransa’da resmedldğ ortama bakıldığında kadınların yüzde
20. yüzyılın en büyük aktörü olarak kabul edlen 43’ünün ev ortamında sadece yüzde 10’unun ş yernde
Belmondo; yüzündek benzersz fade, kurnaz gülümseme, gösterlmes lg çekerken kadınların yıllara göre
esprl ama hüzünlü performansıyla snemada değşk br reklamlarda görülme oranında da düşüş olduğu ortaya
tpleme çzmştr. kondu. Erkeklerde se ana karakterlern temsl ortamının
daha çeştl olduğu görüldü ve ncelenen reklamlarda,
I. Boks deneym, aksyon flmlernde rol almasında erkek karakterlern yüzde 22’s ş yernde, yüzde 22’s açık
etkl olmuştur. havada, yüzde 20’snn se evde gösterldğ belrlend.
Yıllara göre reklamdak kadın ana karakterlern baskın
II. Aksyon flmlernde sanat flmlernden daha fazla yer ortamına bakıldığında da 2016-2018 yılları arasında
almıştır. yüzde 32’snn çalışan rolünde olmasına rağmen hçbrnn
ş yernde gösterlmemes dkkat çekt.
III. Snemada yüzündek özgün fadeyle farklı br
oyunculuk serglemştr. Bu parçada reklam flmleryle lgl olarak aşağıdak
kl yargılardan hangsne değnlmemştr?
Bu parçadan Jean-Paul Belmondo le lgl olarak A) Kadınlar: Daha çok ev çnde gösterlmektedr.
yukarıdaklerden hangler çıkarılamaz?
Erkekler: Gösterldkler ortam kadınlara göre daha
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III çeştldr.

D) I ve II E) II ve III B) Kadınlar: Çalışanların üçte brnden azı, ş yer dışında


gösterlmektedr.
Erkekler: Ana karakterlern temsl ortamında çeştllk
gözlenmştr.

C) Kadınlar: İş yernde gösterlmes evdeknn dörtte


brnden azdır.
Erkekler: Kadınlara göre daha çeştl ortamlarda
6. Japon çm, oluşturduğu yüksek kaltedek çm dokusuyla gösterlmektedrler.
dünyanın pek çok ülkesnde bahçeler, parklar ve spor
2018 ALES

sahalarında kullanılablen çm türüdür. Sıcak klmde D) Kadınlar: Yıl geçtkçe reklamda görülme oranı
yetşen çm btkler arasında kışın düşük sıcaklıklara azalmaktadır.
toleransı en y tür olan Japon çm, sıfırın altındak Erkekler: İşte ve açık havada göstermler eşttr.
sıcaklıklarda ble yaşamını sürdüreblmektedr. Bu
bakımdan Japon çm, ülkemzn sadece güneydek sahl E) Kadınlar: Erkekler karşısında negatf ayrımcılığa
bölgeler çn değl geçş klm bölgelernde tess edlecek uğramaktadırlar.
yeşl alanlar çn de oldukça öneml br potansyele
sahptr. Sern klm çm türleryle kıyaslandığında yüksek Erkekler: Genel olarak mutfakta gösterlmektedrler.
sıcaklıklara, yabancı otlara, hastalıklara, zararlılara ve
basılmaya olan dayanıklılığı nedenyle Japon çm, bakımı
kolay olan br çm türüdür. Japon çm, fazla güneş
alamayan çm sahalar çn de mükemmel br seçmdr.

Bu parçada Japon çm le lgl olarak

I. Kullanım alanının oldukça yaygın olduğu,

II. Sıcaklığa, hastalık ve çeştl zararlı etkenlere karşı


dayanıklı kabul edldğ,

III. Gelşmş ülkelerde en çok terch edlen çm türü


olarak blndğ,

IV. Kmyasal bleşenlerle sağlamlığının artırılableceğ

blglernden hangsne ulaşılamaz?


A) I le III B) Yalnız II C) II le III

D) III le IV E) Yalnız IV

309
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

Orta
rta Ort
-O
VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! ay
a-
Z

or
Ko
y

Zor
Kola
 Bu test, soruların zorluk düzeyleri dikkate alınarak
3  Bu test için size verilen süre 11 dakikadır.

hazırlanmıştır.
D Y B N

1. (I) Dünyada üretlen tekstl plğnn (lflernn) yarısı, 3. (I) Günümüzde dünyada 25 bnden fazla golf sahası
pamuktan yapılır. (II) Pamuk, çok değşk yönü olan br vardır ve bu sayı sürekl artmaktadır. (II) Bu sahaların
2023 TYT

2023 TYT
üründür. (III) Gömlek yapımından elektrk teller zolasyonu %50’s ABD’de, %8’ İngltere’de, %7’s Japonya’da
yapımına kadar çok değşk yerlerde kullanılır. bulunmaktadır. (III) Ülkemzde se 18’ Antalya’da olmak
(IV) Bununla beraber bütün pamuk lflernn aynı olduğu üzere toplam 23 golf sahası bulunmakta ancak bu sayının
düşünülmemeldr, bunlar arasında dkkate değer ayrılıklar artacağı öngörülmektedr. (IV) Golf sahalarında kullanılan
vardır. (V) Pamuk kozası, çnde pamuk çekrdeğ bulunan, çmlern fazla su tükettğ, yoğun kmyasal kullanıldığı,
lflerden yapılmış gevşek br yumak şeklndedr. doğal türlern yok edldğ, byolojk çeştllğn azaldığı gb
(VI) Lfler, paraşüt görev görür ve çekrdeklern tabatta çevresel ön yargılar nedenyle buralar üzernde negatf br
genş br alana dağılmasını sağlar. algı oluşmuştur. (V) Bu olumsuz majın bertaraf edlmes
çn yer seçm aşamasından başlayarak planlama,
Bu parça k paragrafa ayrılmak stense knc paragraf tasarım ve bakım şlemlernn sürdürüleblr lkeler
numaralanmış cümlelern hangsyle başlar? doğrultusunda yürütülmes şarttır. (VI) Örneğn ger
dönüşüm suyundan faydalanarak, suyu daha az kullanan
A) II B) III C) IV D) V E) VI yerel çm türlern kullanarak su tüketm azaltılablr.

Bu parça k paragrafa ayrılmak stense knc paragraf


numaralanmış cümlelern hangsyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI

4. (I) Antarktka Araştırma Projes kapsamında Antarktka’ya


br keşf yolculuğu yapan ekp, çalışmalarını tamamlayarak
2023 TYT

2. (I) Ege ve Akdenz’de yetşen öneml balıklardan olan yurda döndü. (II) Büyük br çalışmanın lk etabını
çpura, Marmara’da seyrek bulunur; ortalama 25-35 tamamlayan ve Antarktka’da Türk bayrağını dalgalandıran
2023 TYT

santmetre boyunda ve 0,5-3 klogram ağırlığında, en çok blm nsanlarımızın gerçekleştrdğ araştırmalar başarıyla
60 santmetre boyunda ve 6 klogram ağırlığında olablr. sonuçlandı. (III) Ekp ayrıca denz memellernn sayıları ve
(II) Balıkçılıkta öneml olan nokta, her balığın kend koordnatlarını da kayıt altına aldı. (IV) Bu canlıların beyn
lezzetn yansıtablecek ağırlıkta yakalanmasıdır. dalgalarıyla kalp atış hızlarındak değşmler ncelend.
(III) Çpura, etçl br balıktır; kuvvetl çenesyle küçük (V) Bunların yanı sıra ekp, buzul kıtadan aldığı örnekler
kabukluları, balıkları ve dğer hayvanları kolayca yer. üzernde yapacağı çalışmalarla küresel klm değşklğnn
(IV) Yaz devresnde sığlarda, kış aylarında da 35-40 ncelenmesne katkı sağlamış olacak.
metre dernlklerde yaşar; k yaşın üstündekler daha da
dernlere ner. (V) Üremeler de ekm-aralık aylarında olur, Bu parçadak numaralanmış cümlelern hangsnden
ortalama 100-150 bn yumurta döker. sonra “Üç hafta süren çalışmalarda Antarktka’dak
buzullar, yabancı türler, krllk, byolojk çeştllk ve koruma
Bu parçadak numaralanmış cümlelerden hangs alanları konularında araştırmalar yapıldı.” cümles
düşüncenn akışını bozmaktadır? getrlmeldr?
A) I B) II C) III D) IV E) V A) I B) II C) III D) IV E) V

310
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! 3


5. (I) Ben bugüne kadar gördüğüm yerler çnde en çok 7. I. EdPuzzle, bz öğretclern vdeo ç ölçme
etkleyen yer Norveç oldu. (II) İlknde eylül ayında Bergen değerlendrme şlemler yapableceğ en y ve etkn
Fyordları’ndaydık, Norveç’te nadr rastlanan br şeklde araçlardan br. Yararlanmak çn tek yapmanız
dokuz gün boyunca güneş bzmleyd. (III) İkncsnde se gereken EdPuzzle stesne üye olmak.
şubat ayında Lofoten’deydk, k gece boyunca kuzey
ışıklarını seyredp fotoğrafladık. (IV) Yne şansımıza, II. Üye olduktan sonra stersenz sınıfınızı, sınıflarınızı
güneştek patlamaların en yoğun olduğu yılda oradaydık. ssteme ekleyerek daha sonra oluşturacağınız
(V) Elbette bütün bunların ötesnde Norveç, her hâlyle vdeolu değerlendrme çerklernz öğrenclernzle
bugüne kadar gördüğüm en güzel ülke. paylaşablrsnz. Vdeoyu zlemeler çn br süre
tanımlayablr; daha sonra bu vdeoları kmlern
Bu parçadak numaralanmış yerlerden hangsne zleyp zlemedğn, vdeo çndek sorulara kmlern
düşüncenn akışına göre “İk farklı mevsmde, k farklı cevap verp vermedğn, sınıfın başarı durumunu vb.
rotada lerledk.” cümles getrlmeldr? aklınıza geleblecek brçok sonucu göreblrsnz.
A) I B) II C) III D) IV E) V
III. EdPuzzle uygulamasının sunduğu bu genş
olanaklara bakıp mrendnz m? Bu kadar özellk
varsa vdeolu değerlendrme çerkler oluşturmak da
zordur demeyn. Kullanımın ne kadar kolay olduğunu
başlayınca anlayacaksınız.

IV. Bu verlerle yen dersler hazırlayablrsnz. Sınıfın


veya sınıftak herhang br öğrencnn hang
konularda eksk olduğunu görüp bu yönde çalışmalar
yapablrsnz.

V. Brkaç deneme le şlern ne kadar kolay olduğunu


göreceksnz. İçerkler hazırlarken YouTube, Khan
Academy, Natonal Geographc, TED Talks,
Vertasum, Numberphle, Crash course, Vmeo
vdeolarını burada kullanabldğnz belrterek tanıtımı
btreym.
6. 1995 yılında henüz cep telefonları yen yen pyasaya
çıkmaya başlamışken Japonya’da özellkle gençler Bu parçada anlam akışındak bozukluğu gdermek çn
arasında sadece metn mesajları alıp göndermeye aşağıdak değşklklerden hangs yapılmalıdır?
yarayan çağrı chazları son derece yaygın olarak A) I. bölüm le III. bölüm yer değştrmel.
kullanılıyordu. Br gün Japon Telekom operatörü NTT
Docomo, küçük br jest yaparak gençler çn tasarladığı B) II. bölüm le IV. bölüm yer değştrmel.
çağrı chazlarına normal harflern yanında br de kalp
smges eklemeye karar verd. Böylece her gün atılan
C) III. bölüm, IV. bölümden sonra gelmel.
mlyonlarca mesajı braz daha renklendrmey umuyordu.
Bugün olsa mesajlara ekleneblecek küçük br kalp
D) IV. bölüm le V. bölüm yer değştrmel.
smgesnn yen br özellk gb sunulması tuhaf geleblr.
Ama o gün öyle olmadı. Gençler bu smgeye bayıldı,
çılgınlar gb kullanmaya başladılar. Öyle k ----. E) V. bölüm, II. bölümden önce gelmel.

Bu parçanın sonuna düşüncenn akışına göre


aşağıdaklerden hangs getrlemez?
A) gençler, kendlern NTT Docomo’yla özdeşleştrdler ve
şrketn logosunu taşıyan tşörtler, mağazalarda yok
sattı

B) bu küçücük hamlenn getrdğ popülerlkle NTT


Docomo’nun o dönemdek chaz pazarı payı yüzde
40’a kadar yükseld

C) şrket, bu smgey çok öneml br yenlkmş gb reklam


malzemes olarak kullandı

D) gençler, sadece bu smgey kullanmak çn sohbet


başlatır oldular ve sözsüz, kalp smgel mesajların
oranı şaşırtıcı derece arttı

E) şrket, crosunu kısa sürede görülmemş oranda


artırarak tam kye katladı

311
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

Orta
rta Ort
-O
VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! ay
a-
Z

or
Ko
y

Zor
Kola
 Bu test, soruların zorluk düzeyleri dikkate alınarak
4  Bu test için size verilen süre 11 dakikadır.

hazırlanmıştır.
D Y B N

1. Bugün Rze’nn en popüler merkez durumunda olan 3. Blg, ezberlenen veya kavranan ders çerğn gösterr.
Ayder, Kaçkar Dağları’na kuzey yönünden yapılan Becerler se blgnn benzer veya farklı durumlarda
2023 TYT

tırmanışların başlangıç noktasındadır. Yaylada, kullanılmasını çeren daha karmaşık br süreçtr. Blg ve
bungalovdan tpk yayla ev konseptne, ale becer düzeyndek davranışlar, alt düzey zhnsel
pansyonundan otele pek çok konaklama seçeneğ becerler fade eder. Yetenek se kazanılmış blg ve
mevcuttur. Her türlü altyapı hzmet tamamlanmış olan becerlern kullanılmasını gerektren, gelştrlmes uzun
yayla, tatl kasabası gbdr. Zengn btk ve hayvan zaman alan, öğrencde gözlenmes zor olan ve tek br
çeştllğ yanında kaplıcası da ünlüdür. Ayder Yaylası, çam doğru cevabı olmayan davranışları temsl eder. Problem
ormanları ve Kaçkar manzarasının tam ortasındadır. çözme, eleştrel düşünme ve yaratıcılık bu tür
Ayder balı da bu cömert yaylada tadına bakılması davranışlardandır.
gereken lezzetlerdendr. Görenler kendne hayran bırakan
yayla, efsunlu güzellkleryle bütün dünyayı beklemeye Bu parçanın anlatımında aşağıdak düşüncey
devam etmektedr. gelştrme yollarından hanglerne yer verlmştr?
A) Karşılaştırmaya - tanık göstermeye
Bu parçanın anlatımında aşağıdaklerden hangs
yoktur?
B) Tanık göstermeye - tanımlamaya
A) Karşılaştırma B) Açıklama
C) Benzetmeye - örneklendrmeye
C) Betmleme D) Alıntılama
D) Tanımlamaya - karşılaştırmaya
E) Benzetme
E) Kşleştrmeye - karşılaştırmaya

2. Pencereye yaklaştı. Sern, yıldızlarla dolu br geceyd.


Açık pencerenn önünde braz durdu. Şmd başını soğuk
2019 TYT

br yere dayamak, bu soğuk havayı böyle çmekte devam


etmek, üşümek; evet, br kış yağmuru altında çıplak 4. Flozofun şaşkınlığı, yabancının gyslern ve görünüşünü
dkkatle ncelemesn engellemed. Son derece zayıf ama
2020 TYT

kalmış kadar ttreye ttreye üşümek styordu. Ah, böyle


üşüyeblse! Br sern rüzgârın temasından sonra keşfettğ ortalamadan çok daha uzun br fgürün ana hatları, üstüne
ateşe, başının cğerlernn, bütün mevcudyetnn ateşne sımsıkı oturan ama br öncek yüzyılın modasına göre
bu üşümek, şfa verecek zannedyordu. keslmş, syah br kumaştan yapılma, solmuş br takım
tarafından yce belrgnleştrlmşt. Bu gyslern şmdk
Bu parçanın anlatımıyla lgl olarak aşağıdaklerden sahplernden çok daha kısa brne göre dklmş olduğu
hangs söylenemez? açıktı. El ve ayak bleklernn üç beş santm açıktaydı.
Ancak ayakkabılarının çok parlak tokaları, kıyafetnn dğer
A) Öykülemeye başvurulmuştur. kısımlarının uyandırdığı aşırı yoksulluk zlenmnn br
yalan olduğunu ele veryordu.
B) Brnc kş ağzından anlatılmıştır.
Bu parçanın anlatımında aşağıdaklerden hangs ağır
C) Nteleyc sözcükler kullanılmıştır. basmaktadır?
A) Karşılaştırma B) Betmleme C) Açıklama
D) İklemeye yer verlmştr.
D) Öyküleme E) Benzetme
E) Farklı duyulardan yararlanılmıştır.

312
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! 4


5. Ham petrol, hdrokarbonların gelşgüzel karışımından 7. Amerkan Uzay Ajansı NASA’nın Mars’tak araştırmaları ve
oluşur. Hdrojen ve karbon moleküller; uzun, lneer kânatın gençlk dönemn zleyen James Webb uzay
2019 TYT

zncrler veya halkalar oluşturur. Zncrn veya halkanın teleskobu, nsanın geceleyn gökyüzüne lk baktığı günden
kaynama noktası, büyüklüğü le orantılıdır. Yan uzun, tbaren kendne sorduğu br soruyu daha sık sorulur br
genş br molekül zncrn kırmak, küçük ya da kısa br hâle getrd: Evrende yalnız mıyız yoksa başka canlılar da
molekül zncrn kırmaktan daha zordur. Rafne etme var mı? Dünya’nın da çnde bulunduğu Samanyolu
şlemnde molekül zncrler brbrnden ayrılır. Çıkarılan galakssnde mlyarlarca gezegen, dünyamız gb kend
ham petrolün dev fırınlarda ısıtılarak damıtılmasına güneşnn etrafında dönen yuvarlak br kara parçası,
“fraksyonel damıtma” denr. Çünkü bu şlem ham petrolün olduğu tahmn edlyor. Dünya nasıl Güneş’ten hayatın
bölümlere ayrılmasını sağlar. Fırın tankernn en üstü en yeşermesne müsat br uzaklıkta se yan ne aşırı soğuk
düşük, tabanı se en yüksek sıcaklığa sahptr. ne de aşırı sıcak se bu gezegenlerden en az bazıları da
Dünya le kz olmalı yan eşt derecede Güneş’ tarafından
Bu parçanın anlatımıyla lgl olarak aşağıdaklerden yakılmayan veya dondurulmayan, eşt derecede hayata
hangs söylenemez? elverşl… Ama “müsatlk” oralarda canlılar olduğu
anlamına gelmez. Dünya’da hayatın nasıl başladığı
A) Tanımlama yapılmıştır. blnmedğ çn başka yerlerde nasıl başlayableceğn
blmyoruz. Canlı varsa hang evrededr, o konu da
B) Çoğullaştırma yapılmıştır. karanlıkta.

C) Örneklendrmeye yer verlmştr. Bu parçada altı çzl bölümlerle lgl olarak aşağıdak
yargılardan hangs doğrudur?
D) Karşılaştırmalara başvurulmuştur.
A) Ayrıntılar üzernde ncelkle yoğunlaşmaktadırlar.
E) Nteleyc sözcükler kullanılmıştır.
B) Ardından geldkler yargıyı örneklemektedrler.

C) Öncek yargıyı çeştl şekllerde açıklamaktadırlar.

D) Br sorunun cevabı ntelğndedrler.

E) Olasılıklı yargılar barındırmaktadırlar.

6. İstanbul’un nüfusu 15 mlyondan az değl. 1935’te 880 bn


ken 50 yıl çnde yan 1985’te 5 mlyona çıkmış. Son 20
yılda se anden en az üçe katlandı. Klometrekareye
düşen kş 2 bn 250 kş cvarında. New York şehrnde
8,2 mlyon nsan 830 klometrekarede yaşıyor. En yoğun
yerleşm alanı, klometrekareye 9.900 kş… Bu bakımdan
bakıldığında İstanbul dünyanın en yoğun nüfuslu şehr
değl belk ama Çn harç, dünya metropoller İstanbul’un
20 yılda yaşadığı nüfus artışını 20. asrın başlarında tüm
yüzyıla dağıtarak yaşamış.

Bu parçanın yazarı aşağıdak düşüncey gelştrme


yollarından hangsn yoğun olarak kullanmıştır?
A) İzlenmlere başvurma

B) Ayrıntılar üzerne yoğunlaşma

C) Örnek verme

D) Tanık gösterme

E) Sayısal verlerden yararlanma

313
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

Orta
rta Ort
-O
VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! ay
a-
Z

or
Ko
y

Zor
Kola
 Bu test, soruların zorluk düzeyleri dikkate alınarak
5  Bu test için size verilen süre 10 dakikadır.

hazırlanmıştır.
D Y B N

1. Bazı denz hayvanlarının kabuğunda bulunan sert, beyaz ve


gökkuşağı pırıltılı, fosfork özellğ olan maddeye sedef; bu
2017 ALES

maddey şleyen kşye de sedefkâr denlmektedr. Asırlardan


ber blnen sedef, zamanının teknğne ve mlletlern sanat 3. Br ş toplantısı çn erkenden yola çıkan brn düşünün.
anlayışına göre gelşmştr. XV. yüzyıldan sonra Osmanlılar Bu kş yol boyunca, gdeceğ yere yetşemeyeceğ
Dönem’nde Türk-İslam sanatının tamamen emrne gren endşes taşıyor. Br süre sonra trafğe takılıyor, ardından
sedef, geometrk desenlern dzlşleryle gelşmn yoldak br akslk nedenyle yolun kapalı olduğunu görüp
sürdürmüştür. Ham madde olarak mdye kabuğu, çeştl teller toplantıya geç kalıyor. Acaba bu kş toplantıya
ve cevz ağacının kullanıldığı sedef sanatı asırlarca değşk zamanında gdemeyeceğ endşesyle kaygılanmak
motf ve desenlerle zengnleştrlerek mmar yapılarda, yerne erken çıktığı çn yetşeceğn düşünseyd yne de
moblya ve çeştl günlük kullanım eşyalarında hatta slah geç kalır mıydı? Bu durum pskolojde br şey çn ne
kabzası süslemelernde değerlendrlmştr. kadar çaba harcarsak o şey gerçekleştrme
olasılığımızın o denl azalması olarak tanımlanan “ters
Bu parçadan hareketle sedefle lgl olarak çaba kuralı”yla lşklendrleblr.
Bu parçaya göre aşağıdaklerden hangs “ters çaba
I. Zamana ve kültüre göre farklı şekl ve desenlerde
kuralı”na br örnektr?
yer almıştır.
A) Sınavdan yüksek puan almak steyen br öğrencnn
II. Geometrk şekllerle blmn gelşmne katkı sınav kapsamının genş olmasından kaynaklı
sağlamıştır. kendsn hçbr zaman çalışmaya verememes
B) Ödevn özenl br şeklde hazırlamasına karşın
III. Nesne ve mekân süslemelernde kullanılmıştır. ödevnde eksklk ve hataların olduğunu düşünen br
öğrencnn hatayla karşılaşması
yargılarından hangler söyleneblr? C) Br kşnn kend stekleryle alesnn beklentler
arasındak dengey kuramadığı çn kendn stemedğ
ÇIKMIŞ SORU

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III


şeyler yapmaya zorlaması
D) I ve III E) II ve III D) Arkadaşlarının kendsyle alay edeceğn düşünen br
kşnn ses güzel olmasına rağmen hçbr zaman
2. Araştırmacı Kumru Berfn, televzyon zleycsnn belrl br kalabalık br ortamda şarkı söylememes
programı zlemesnn, o programda açık ve örtük olarak
2021 TYT

E) Yaşadığı mutlu anlardan çok, sürekl üzüldüğü


fade edlen düşünceler ve dünya görüşünü benmsemes zamanlara odaklanan br çalışanın esk ş yerndek
anlamına geldğ kabulünü eleştrr. Bu kabul lk bakışta arkadaşlarıyla görüşmey kesmes
mantıklı gb görünse de esasen anlamlandırma sürecn
zleme etknlğne ndrgemes bakımından “davranışçı” br 2021 - ALES
yönelm takp eder. Şüphesz, televzyon zlemek her
koşulda br tür seçm yapmak anlamına gelr. Ancak
televzyon zlemey uyumaya veya br programı dğerne
yeğlemek, zlenen programın zleyc tarafından bütünüyle 4. Anzer balı, Rze’nn İkzdere lçes Ballıköy Anzer
benmsendğ anlamına gelmez. Yaylası’nda üretlmektedr. Dünyada eş benzer
2022 TYT

bulunmayan kır ççekler örtüsüne sahp bu bölgede


Bu parçaya göre Kumru Berfn’n televzyonla lgl üretlen bal, ayrıcalıklı br yere sahptr. Yapılan
eleştrs aşağıdaklerden hangsdr? araştırmalarda 450-500 çeşt ççeğn çnde yaklaşık 90
A) İzlenen programların çerklerne belrgn br eleştr tane ççek, sadece Anzer Ballıköy’de yetşmektedr. İşte
getrlmemesnn, mesajları kabul etme sayılması bu ççeklerden arıların aldığı özle elde edlen bal, brçok
hastalığa şfa olmaktadır. Anzer balı antoksdan özellğ
B) İzleycnn br programı zlemesnn, yayın çerğn sayesnde kış hastalıklarından da korumaktadır.
tamamen onayladığı olarak kabul edlmes Bu parçaya göre Anzer balının dğer ballardan farklı
olmasının neden aşağıdaklerden hangsdr?
C) Programları takp eden kşlern yapımcıların
görüşlerne çoğunlukla saygılı davranması A) Arıların sern yaylarda daha verml özler toplaması
B) Arıların sağlığını etkleyecek olumsuzlukların olmaması
D) Televzyon yapımları arasında terch yapılmasının
öznel br yan tutma olarak algılanması C) Bölgeye özgü ççek özlernden elde edlmes
D) İçnde herhang br katkı maddesnn olmaması
E) Televzyon yayınlarının örtük mesajlarının zleyc
tarafından sorgulanmadan kabul edlmes E) Bal üretmnn daha sınırlı mktarda yapılması

314
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! 5


5. Hç kmse br haftada, br ayda ya da br yılda seçkn 7. PARÇA:
sporcu konumuna gelmez, gelemez. Sporda kusursuzluk,
2023 TYT

Dlmzn bazı bölgelernn farklı tatları algılayabldğn


shr le de olmaz. Olmpyatlarda altın madalya kazanmak gösteren o meşhur resm hepmz görmüşüzdür. Bu resme
çn doğuştan gelen sporculuk özellklernden daha fazlası göre dlmzn önüyle şekerl tatları, arkasıyla acıyı,
gerekmektedr. Böyles br başarı çok uzun saatler süren yanlarıyla da tuzlu ve ekş tatları algılıyormuşuz. Ancak
antrenmanların br ürünüdür ve sporcular, ebeveynler ve gerçekte durum hç de öyle değl, dlmzn her yernde tat
de antrenörlern sabrını gerektrr. Basketbol yıldızı Steve almamızı sağlayan alıcı hücreler vardır ve bunlar bütün
Nash, basketbola 12 yaşındayken başladı. Lse basketbol tatları algılayablr. Ayrıca sanılanın aksne dört değl beş
takımında oynamasına ek olarak sayısız saatn hafta farklı tat vardır. “Umam” adı verlen beşnc tat, genellkle
sonları arkadaşlarıyla basketbol oynayarak, her hava kızarmış et yerken aldığımız ekş ve tuzlumsu tattır.
koşulunda dışarıda şut atma alıştırmaları yaparak ve top Baştak tez ler sürdüğü dda edlenlerden br, Alman
sürme üzerne çalışarak geçrd. Nash, kend doruk blm nsanı Davd Paul Hang’d. 1901’de yaptığı
noktasına on yıllık sıkı br çalışma sonunda ulaştı. deneylerde, tat alma duyusunun dln farklı bölgelerne
göre değştğn görmüştü. Dl ucunun ve kenarlarının en
Bu parçada anlatılmak stenen aşağıdaklerden hassas bölgeler olduğunu bulmuş ama bunun tatlarla lgl
hangsdr? olduğuna dar br şey söylememşt. Ama bu blgy
A) Sporda kusursuzluk; yetenek, zaman, sabır ve emek dyagram hâlne getrdğnde farklı bölgelern farklı tatlarla
ster. lgl olduğu zlenm ortaya çıkmıştı.

BÖLÜMLER:
B) Spora çocukken başlamak ve breysel çalışmalar
yapmak, başarılı olmanın anahtarıdır. I. Dört çeşt ana tat vardır. Bunlar tatlı, acı, ekş ve
tuzludur. Br tadın hssedlmes çn mlltrede
C) Okul dönem, sporcular çn büyük br öneme sahptr. yaklaşık on katrlyon molekül bulunmalıdır. Dl her
tadı aynı derecede hssetmemektedr. Dln hassas
olduğu besn maddeler acı, ekş, tatlı ve tuzlu olarak
D) Ancak küçük yaştan tbaren desteklenen sporcular, y
sıralanmaktadır. Her besnde yapısına bağlı olarak
br çalışmayla zrveye ulaşablr.
farklı yoğunluklar bulunmaktadır. Bundan dolayı bazı
maddeler farklı tat hss vermektedr.
E) Sporda doruğa ulaşmak, sadece o alanla lgl
çalışmalara yoğunlaşmakla mümkündür. II. Dlmz üzernde bulunan her br tomurcuk üzernde
on le ell arasında alıcı hücre yan reseptör
bulunmaktadır. Bu hücrelern kendlern yenleme
özellğ bulunmaktadır. Aldığımız besnlern aşırı
soğuk ya da sıcak olması tat tomurcuklarını olumsuz
etklemektedr. Aşırı uyarılma le brlkte alıcı hücreler
ölmektedr. Bu hücrelern kendn yenlemes yaklaşık
k haftayı bulablmektedr.
III. Tatlı besnler algılayacak olan tomurcuk şeklndek
alıcı snr uçları dlmzn yan kenarı ve ön kısmında
bulunmaktadır. Tuzlu besnler algılayacak olan
reseptörler dlmzn orta kısmındadır. Ekş ve acı
besn maddelern algılayacak alıcılar se dlmzn
arka kısmında bulunmaktadır.
IV. Tat alma duyusu dlmzn üzerndek alıcı snr uçları
sayesnde gerçekleşmektedr. Bu snr uçları tat alma
tomurcukları olarak ntelendrlmştr. Bu tat alma
tomurcukları paplla adı verlen yapılarda
bulunmaktadır. Papllalarda tomurcuk şeklnde
çıkıntılar bulunmaktadır. Bunlar reseptör snr
uçlarıdır.
6. İster şehr manzarası olsun ster yüksekçe br tepeden
gözlenmş br kır manzarası… Hepmz aslında sürekl V. Yen yapılan br araştırma, tat ve koku duyularının
br manzaranın çnde yaşıyoruz. Onu; manzara, doğa düşündüğümüzden çok daha ç çe olduğunu ortaya
parçası veya şehr parçasından başka br şey olarak koyuyor. Monell Center’da çalışan br araştırma
göreblmemz mümkündür. Bunun çn önce ona dkkat ekb, dlmzdek tat alma hücrelernde, burundak
etmemz, her şeyn nerede olduğunu ayrıntılarıyla kokuları algılayan algılayıcılara benzeyen şlevsel
belrlememz gerekyor. koku alıcıları bulduğunu bldrd. Bulgular, her ks de
ÇIKMIŞ SORU

tat çeren koku ve tat alma duyusu arasındak


Bu parçaya göre, br kşnn herhang br manzarayı etkleşmlern beynde değl dlde başlayabldğn
farklı görmesn sağlayan etken aşağıdaklerden düşündürüyor.
hangsdr?
Yukarıdak numaralanmış bölümlerden hangler üsttek
A) Beklent B) Bakış açısı C) Estetk değer parçada fade edlen yanlış blglerden brn
anlatmaktadır?
D) Atlk duygusu E) Etklenme A) I ve II B) I ve III C) II ve III
2013 - DGS
D) II ve IV E) IV ve V

315
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

Orta
rta Ort
-O
VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! ay
a-
Z

or
Ko
y

Zor
Kola
 Bu test, soruların zorluk düzeyleri dikkate alınarak
6  Bu test için size verilen süre 10 dakikadır.

hazırlanmıştır.
D Y B N

3. Chrsty Brown, doğuştan beyn felçl olarak dünyaya


gelmşt. Konuşmasını ve hareketlern kontrol edemyordu,

2018 TYT
sol ayağı harç. Ömür boyu yardıma muhtaç olarak
1. İy br edebyat eser çocukların dünyaya başka yaşaması, tekerlekl sandalyeye mahkûm olması; onun
perspektflerden bakmalarını sağlayıp onları başka İrlanda edebyatının büyük yazarları arasına grmesn
mekânlara, başka zamanlara götürerek yaşam alanlarını engellemed. Sadece sol ayağını kullanarak yazdığı
genşletr. Çocukların duygularını harekete geçrerek eserler, onun dünya çapında br üne kavuşmasını sağladı.
edebyat esernde hayal edlen yaşantılara grmelern Ktapseverler, bu durum karşısında sadece sol ayak
sağlar. Başkalarının yaşamları le kend yaşamları parmaklarını kullanarak resm yapmayı ve daktlo
arasında bağ kurduklarını hssettrr. Çocuklar bu kullanmayı öğrenen yazarın hayat mücadelesn bretl br
yaşamlarda km zaman macera, km zaman heyecan, şeklde okuma fırsatı buluyor. Chrsty Brown’nun kend
km zaman da zorluklarla karşılaşır. Bu farklı durumlar hayat hkâyesn yazdığı Sol Ayağım aynı zamanda flme
çocukların zorluklarla baş etme, sorunlara farklı de uyarlanmıştır.
yollardan çözüm bulma, empat kurma becerlernn
gelşmne yardımcı olur. Bu parçadak altı çzl fadeyle
Bu parçadan hareketle aşağıdaklerden hangs y
I. Zorluklara karşı hayata tutunmak çn mücadelenn
br edebyat eserlernn çocuklara katkısı olarak
bırakılmaması,
değerlendrlemez?
A) Farklı yerlerde hssettrerek dünyasının sınırlarını II. Sağlıklı br bedenn sıradan br şey olmadığının
genşletmes farkına varılması,
ÇIKMIŞ SORU

B) Hayata farklı br açıdan bakablmelern sağlaması


III. İmkânsız gb görülen şeylern ble mümkün olması
C) Hayal edlen yaşantılara sahp olamayacaklını
göstermes durumlarından hanglerne gönderme yapılmamıştır?
D) Değşk güçlüklerle başa çıkablmelerne destek olması A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) Başkalarını anlama ve onlara lşkn farkındalık
gelştrmes D) I ve III E) II ve III

2018 - DGS

4. Esk Yunanların nandıkları tanrılar, tanrıçalar ve


2. Napol’den sonra Güney İtalya’nın knc büyük şehr olan kahramanlar hakkında uydurdukları mtlerde yüzyılların
2023 TYT

Bar, seyahat tutkunlarının çok terch ettğ Pugla


2020 ALES

soldurmadığı br güzellk, fade edlmez br letafet, dern


Bölges’nde yer alıyor. Adryatk Denz’nn kenarında sembolk manalar vardır. Bu mtler, nsan zekâsının brer
konumlanan Bar, tarhî yapılarıyla kendne özgü br şaheser olarak otuz asır öncesnden gelmekte olup dünya
güzellğe sahp. İtalya’nın tcar ve endüstryel lderlernden durdukça yaşamaya devam edecektr. Çünkü bunların
br olan Bar, nanılmaz büyümes ve bölgedek yalnız esk Yunan ve Latn şarler ve trajed yazarları
konumuyla “Güneyn Kalfornyası” olarak tanımlanıyor. üzernde değl Rönesans’tan bu yana gelşen bütün
Yunanstan, Arnavutluk ve Hırvatstan’ın bağlantı Avrupa sanat eserlernde büyük tesrler göze
noktasında olan ve kara yoluyla Napol’ye bağlanan şehr, çarpmaktadır. Batılı ünlü ressamların tabloları, müzeler
aynı zamanda tarhî kaleler ve brnc sınıf mutfağı gb süsleyen heykeller; mtolojnn ışığıyla aydınlanırsa
değerl mücevherleryle de ön plana çıkmakta. sırlarını verr.

Aşağıdaklerden hangs bu parçada söz edlen şehrn Bu parçada Yunan mtolojs le lgl olarak
özellklernden br değldr? aşağıdaklerden hangsne ulaşılamaz?
A) Sahl kent olma ve brçok alanda hızla büyüme A) Brçok anlam katmanına sahptr.

B) Esk yapılarıyla özgün br albenye sahp olma B) Sanat değer açısından kalıcılığı yakalamıştır.

C) Üç ülkenn bağlantı konumunda yer alma C) Avrupa sanatını büyük ölçüde etklemştr.

D) Güney Kalfornya le tcar lşklerde bulunma D) İnsanlığın dünyayı algılayışının ürünüdür.

E) Sanay ve tcarette öncü kentlerden olma E) Büyük sanat eserlernn anlaşılmasını sağlamaktadır.

316
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! 6


5. Muş’ta doğuştan görme engell ve absolut (kusursuz) 7. • Estetkle vahşlğ br potada ertmş, muazzam br
kulağa sahp Bager Çalışçı’nın ünlü bestec ve pyanst ked: kar leoparı. Doğal ortamında görüntülenmes
2023 TYT

Fazıl Say le tanışma hayal gerçek oldu. Fazıl Say, 30 en zor keddr. Tek başına yaşar ve bu duruma
Hazran’da İstanbul Lütf Kırdar Anadolu Audtorum’da yalnızca üreme ve yavru büyütme dönemlernde ara
Şanghay Flarmon Orkestrası le vereceğ konser çn davet verr. Onun harcnde yüksek ve karlı dağlarda
ettğ Bager le br araya geld. Fazıl Say, Bager le pyano (Hmalayalar, Sbrya, Altaylar, Tanrı Dağları, Tbet
çaldığı anları sosyal medya hesabından paylaştı. Yaygın Platosu) ve kayalıklarda yaşar. Safkan etçldr,
beldesndek Kardeşler İlkokulunun 2’nc sınıf öğrencs olan çoğunlukla alaca karanlıkta avlanır ve en sık avladığı
görme engell Bager Çalışçı’nın müzğe lgsn fark eden hayvanlar mav koyun, dağ keçs, marmot, tavşan
babası Mehmet Çalışçı, onu müzk kursuna başlattı. Bager olarak sıralanablr.
Çalışçı, burada kends gb görme engell Yarpuzlu Köyü
İlkokulunda müzk öğretmen olan Caner Keser le tanıştı. • Yavrusunu büyüten dş kar leoparları dışında bu
Keser, Bager’n absolut kulağa sahp olduğunu fark ett. hayvanlar, genellkle yalnız dolaşır. Yavrular,
Bager Çalışçı, Caner Keser’n de yardımıyla pyano bağımsız br brey olduklarında annelernden ayrılır.
çalmayı öğrend. Bager Çalışçı’nın köy okulunda konser Kar leoparlarının büyük ve güçlü bacakları, 15
verme hayal se br süre önce gerçekleşt. metreye kadar sıçrayablmelern sağlar. Büyük ve
heybetl kuyruklarını dağ havasından korunmak ve
Bu parçada Bager Çalışçı le lgl olarak dengelern sağlamak adına mükemmel kullanır. Kar
aşağıdaklerden hangs söylenemez? leoparının çok genş olan patler kara batmasını
A) Görme engell olması, y müzk yapmasına engel engeller. Boğazlarındak br kemğn tam
değldr. oluşmamasından ötürü kükreyemezler. Kar leoparları
yaşadığı, ülkelern çoğunda kanunlar le koruma
B) Müzk yeteneğ, şnn ehl öğretmen tarafından altında. Dlerz torunlarımız da doğanın bu güzel
keşfedlmştr. türünü görme fırsatını yakalarlar.

C) Var olan müzk yeteneğ, y br eğtmle gelşeblr. Bu k parçada kar leoparının hang özellğ ortak
olarak şlenmştr?
D) Absolut (kusursuz) kulağa sahp olmak çn uzun
uğraşlar vermştr. A) Vahş oluşu B) Yalnız yaşaması

E) Tanınmış br pyanst tarafından lg görmüş ve C) Pençelernn büyüklüğü D) Zor görüntülenmes
desteklenmştr.
E) Tamamen etçl oluşu
6. Btk uzmanı Hayoko Yamata, ünverste semner salonunda
öğrenclerne nadr br btk hakkında şu blgler veryordu:
• Rafflesa arnold btks, rafflesa’nın en büyük ççekl
olan türüdür ve dünyanın en uzun ççeğdr.
• Kaynaklarda rafflesa hakkında blgnn kısıtlı olması
btknn çok ender bulunmasındandır.
• Boyuna nazaran ömrü kısa olan bu btknn ömrü
yalnızca k haftadır.
• Dünyada sadece Endonezya’nın Sumatra ve Borneo
adaları ve Tayland’dak Khao Sok Mllî Parkı’nda
görülen ve br metreye kadar büyüyeblen
rafflesa’nın ağırlığı on br klograma kadar çıkablr.
• Taç yapraklarının uzunluğu br metre cvarında olan
rafflesa, tohumu olmayan br ççektr; ağaçların
kökler üzernde parazt olarak yeterl ısı ve suyu
bulunca oluşur.

Hayoko Yamata’nın rafflesa arnold btksyle lgl


verdğ bu blgler arasında aşağıdaklerden hangs
yoktur?
A) Br metreye kadar büyüyeblen yapısıyla dünyanın en
uzun ççeğdr.

B) Endonezya’da ve Tayland’da sınırlı bölgelerde yetşr.

C) Çok nadr görülmesnden dolayı hakkında fazla blg yoktur.

D) Ağaçların köklernde asalak olarak yetşen, tohumsuz


br btkdr.

E) Uzun boylu olmasına karşın en kısa ömürlü br btk


türüdür.

317
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

Orta
rta Ort
-O
VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! ay
a-
Z

or
Ko
y

Zor
Kola
 Bu test, soruların zorluk düzeyleri dikkate alınarak
7  Bu test için size verilen süre 10 dakikadır.

hazırlanmıştır.
D Y B N

1. (I) Lale; zambakgller famlyasından, yaprakları uzun ve 3. I. Gerçek olduğunu öğrennce başvurumu yaptım.
mızraksı, ççekler kadeh bçmnde, türlü renkte, alacalı
2023 TYT

2022 TYT
br süs btksdr. (II) Lalenn parlak renkl, hemen hemen II. Uzaya gtme hayalmden hç vazgeçmedğm çn ve
brbrne eşt olan altı taç yaprağı vardır. (III) Ayrıca çok çevremdek herkes bunu bldğ çn yarışmayı br
tohumlu br btk olup kapsül yapısında meyveler arkadaşım haber verd.
bulunmaktadır. (IV) Lalenn ana vatanının Orta Asya
olduğu yaygın br görüştür. (V) Lalenn Türkstan’ın III. Dünya genelnde 2 mlyon kşnn başvurduğu bu
bozkırlarında yaban br ççek olarak uç verp Bulgar yarışmanın Türkye seçmelernde elemey geçtm.
Türkleryle İdl boyuna, Tmuroğulları le Hnt’e,
Selçuklularla İran’a ve Anadolu’ya geldğ belrtlmektedr. IV. Önce nanmadım, dalga geçldğn sandım.
(VI) Laleye yaban olarak Akdenz’n kuzey kıyıları ve
Japonya’da da rastlanmaktadır. V. Yarışmanın knc etabı çn elemey geçenlerle
brlkte ABD’nn Orlando eyaletndek NASA uzay
Bu parça k paragrafa ayrılmak stense knc paragraf kampına katıldık.
numaralanmış cümlelern hangsyle başlar?
A) II B) III C) IV D) V E) VI Yukarıdak numaralanmış cümleler anlamlı br bütün
oluşturacak bçmde sıralandığında hangs baştan
dördüncü olur?
A) I B) II C) III D) IV E) V

2. Tural Hüseyn, Azerbaycan’da “Bz Hepmz Karabağlıyız”


ve “Köy Hayatı” gb brçok projenn altına mzasını atan,
2023 TYT

bu projeleryle ödüller kazanan br fotoğrafçı. Hüseyn,


Azerbaycan’la lgl “Azerbaycan’ın Yüzler” (Faces of
Azerbajan) sml yen br proje başlatmış. Şmdlk 4. ----. Uzmanlar, etkl yazmanın özellkle Amerka’da hem
başkent Bakü, Sumgayıt, Gence, Lenkeran ve Haçmaz devlet sektöründe hem de özel sektörde hayat önem
2022 TYT

şehrlernde gerçekleştrdğ çekmlerle projesne katkılar taşıdığını, reklam ve pazarlamada etksn drekt
sağlayan fotoğrafçı, ----. Ayrıca bu proje kapsamında, gösterdğn söylemektedrler. Yazarlar, toplumun etkl
Sağlık İmkânları Kısıtlı Gençlern Meslek Rehabltasyonu yazma taleplernn sadece profesyonel ş le sınırlı
Merkezne de uğrayarak belrl sağlık sorunları veya olmadığını; bunun sekreterlk ve hükûmettek danışmanlık
engeller olan nsanları da fotoğraflamış. Bu bölgelerde pozsyonunu destekleme, nşaat, üretm ve hzmet
yaptığı çekmlerle, başta genel olarak Azerbaycan halkının endüstrs gb brçok alana kadar genşledğn; devlette ve
sonrasında se o bölgenn nsanlarının görünüşünü, gym özel sektörde görev yapanların yüzde otuzunun şler le
tarzını ve toplumun yüzlernden okunan ruh hâln yan lgl temel yazma becerlern kazanmaları çn eğtme
genel olarak o coğrafyanın demografk yapısı le lgl alındığını; özel sektörün bu eğtm çn yılda yaklaşık
zlenmler elde etmemz de sağlıyor. 3,1 mlyar dolar, devletn de 221 mlyon dolar harcadığını
fade etmektedrler.
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenn akışına
göre aşağıdaklerden hangs getrlmeldr? Bu parçanın başına düşüncenn akışına göre
aşağıdaklerden hangs getrlmeldr?
A) “Bz Hepmz Karabağlıyız” adlı heyecan verc br
projeye de mza attı A) Yazma becers, ş hayatında başarılı olmanın en
öneml unsurlarındandır
B) “Can Azerbaycan’ın İnsanları” adlı br büyük proje çn
de çalışıyor B) Amerka’da kşler, y br ş bulmak çn okuduğunu
anlama ve yazma becersne sahp olmalıdır
C) Gence ve Lenkeran’da yaşayan yerl halkı ve tüm
nsanları fotoğrafladı C) Toplumdak etkl yazma gücünün yüksek olması, o
toplumun kalkınmışlığının göstergesdr
D) öncek projelerde olduğu gb sıradan kabul ettğmz br
konuyu “Köy Hayatı” adlı br projeyle anlatacak D) Ülkelern eğtme ayırdığı payın her yıl gttkçe artmakta
olduğu görülmektedr
E) “Azerbaycan’ın Yüzler” sml br projeye de destek
veryor E) Temel yazma becerlernn öğretlmes, eğtm
kurumlarının başlıca görevdr

318
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! 7


5. (I) Evet, hepmzn heyecanla bekledğ yaz mevsm tüm 7. I. Yabancı br dln kolaylığı, zorluğu ve öğrenme
poztf enerjsyle gelmeye hazırlanıyor. (II) Pek, szler ya süreler; lgl dl öğrenen kşnn ana dlne, ana
2023 TYT

da vücudunuz sıcak yaz günler çn hazır mısınız? dlnn öğrenmek stedğ dle olan yakınlığına, dl
(III) Hç şüphesz yaz mevsmnn yaklaşmasıyla brlkte öğrenme gerekçesne, motvasyonuna, öğrenme
hepmz yenden zayıflama telaşı sarmaya başladı. yöntemne, öğrenme ortamına ve bldğ dğer
(IV) Yaşam tarzından vücudun htyacı olan vtamnlere yabancı dllere göre değşklk göstermektedr.
kadar brçok dış etken seçm yaparken göz önünde Dünyadak dllern ne kadar sürede öğrenlebleceğ
bulundurmanız lazım. (V) Üstelk her dyetn kendne göre hususuna net br cevap vereblmek çn öncelkle br
artıları ve eksler olduğunu unutmamanız gerek. sıfır noktasına htyaç duyulmaktadır.

Bu parçada numaralanmış cümlelern hangsnden II. ABD Yabancı Hzmet Ensttüsü (Foregn Servce
sonra “Ancak yapacağınız dyete karar verrken çok Insttute) Dl Eğtm Merkez, İnglzcey referans
dkkatl olmanız gerekyor.” cümles getrlmeldr? alarak (sıfır noktası kabul ederek) dğer dllern
zorlukları ve öğrenme süreler üzerne br araştırma
A) IV B) II C) V D) I E) III
yaparak yayımlamış durumda.

III. Dllern öğrenme sürelernn 575 saat (24 hafta) le


2.200 (88 hafta) saat arasında değştğ görülüyor.
Türkçe, ana dl İnglzce olanlar çn 4. kategorde
yan 44 haftada (1.100 saat) öğrenleblecek dller
arasında.

IV. Ancak Türkye’de Türkye burslusu öğrenclern


140 saatlk akademk Türkçe le desteklenyor
olması, Yunus Emre Ensttülernde ve ünverstelerde
Türkçe öğretmn desteklemek amacıyla
gerçekleştrlen ders dışı etknlkler ve konuşma
kulüpler, yabancılara Türkçe öğretmnde en az
1.000 saate htyaç duyulduğunu da göstermektedr.

V. Bu ders dışı etknlkler ve konuşma kulüpler göz


6. ----. O günlerde su depolamak çn kullanılan sarnıç,
önüne alındığında Türkye’nn Türkçe öğretm
günümüzde tarhî eser ntelğ taşıyarak lg odağı olmaya
2022 TYT

konusunda son yıllarda çok büyük tecrübeler


devam edyor. Sarnıcın btş noktasında oyma ve
edndğn söyleyeblrz. Bu tecrübeler çerçevesnde
kabartmalar şeklnde yapılan tavus gözler le gözyaşı
Türkçe referans alınarak (sıfır noktası seçlerek)
taşları bulunuyor. Br dğer adı “Ağlayan Sütun” olan
dğer dller konuşanların (yabancı dller ve lehçeler)
gözyaşı sütunu, neml br yapıya sahp olmasından dolayı
Türkçey öğrenme süreler/süreçler konusunda br
ağlıyormuş görünümü verr. Gözyaşı sütununun hemen
araştırma yapılarak net br harta yayımlanablr.
arkasında se dlek havuzu bulunur. Sarnıcın gezlmes
sırasında gez platformu üzernde kendnz su üzernde
Yukarıda numaralanmış metnlerden hangsnn
yürür gb hssedeblrsnz. Sarnıç çersnde yer alan
sonuna düşüncenn akışına göre “Türkçenn öğretm
balıklar se renkleryle gelenler büyüler ntelktedr.
üzerne yapılan çalışmalar dkkate alındığında Türkye
Sarnıca grdğnz an, lk basamaktan tbaren tarhn
burslusu uluslararası öğrenclern ünverste eğtmlernn
gzemne kapıldığınızı hssederek daha emn adımlarla
temel olan Türkçey öğrenmeler çn belrlenen 960
gezmeye devam edeblrsnz. Sarnıçta yürümeye
saatle, Yunus Emre Ensttüsü kurslarında C1 sevyesn
başladığınız andan sonra merdven ortasına geldğnzde
tamamlamak çn gerekl olan 750 saatle -öğrenclern ana
İstanbul’un en büyük sarnıcını keşfetmeye hazır
dller dkkate alınmadığında- Türkçenn 3. kategorde yer
olmalısınız.
alması gerektğ düşünüleblr.” cümles getrlmeldr?
Bu parçanın başına düşüncenn akışına göre A) I B) II C) III D) IV E) V
aşağıdaklerden hangs getrlmeldr?
A) Yerebatan Sarnıcı, İstanbul’un fethedlmesnden yüz yıl
sonra balıkçılar tarafından keşfedlmştr

B) Yerebatan Sarnıcı’na tarhî değernn ötesnde br


değer bçmek mümkün değldr

C) Bzans Dönem mmarları tarafından yapılan sarnıç,


yapıldığı andan tbaren yerl ve yabancı turstlern lg
odağı hâlne gelmştr

D) İstanbul, tarhî kmlğyle kendne has büyüsü olan


gzeml br şehrdr

E) Geçmşn zlern taşıyan brçok eser, henüz hak ettğ


değer bulablmş değldr

319
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

Orta
rta Ort
-O
VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! ay
a-
Z

or
Ko
y

Zor
Kola
 Bu test, soruların zorluk düzeyleri dikkate alınarak
8  Bu test için size verilen süre 10 dakikadır.

hazırlanmıştır.
D Y B N

1. Mnyatür, Latnce “mnare” kökünden gelr. Sözlük anlamı, 3. Ön yargılı olmanın y br şey olmadığına dar genel br
çok nce şlenmş küçük boyutlu resm ve bu tür resm kanı vardır. Uzmanlar, rehberler ön yargılardan
2023 TYT

2020 TYT
sanatına verlen addır. Orta Çağ’da -Avrupa’da- el yazma kurtulmamız gerektğn salık verp dururlar. Ancak nsan,
ktaplarda baş harfler kırmızı boyanırdı. Bunun çn Latnce ön yargılardan tamamen kurtulması mümkün olmayan br
adı mnum olan kurşun okst kullanılırdı. Mnyatür kelmes canlıdır. Örneğn herhang br olay yaşadığımızda olayı
buradan türemştr. Osmanlıcada nakış veya tasvr, yapan nceler, değerlendrr ve br yargıya varırız. Bunu da çeştl
sanatçıya da nakkaş veya musavvr denrd. Mnyatürler, kısa yollar, tahmnler kullanarak yaparız. Çünkü nsan
el yazması ktaplarda metnn çerğn açıklamak çn zhn, kapastesndek bütün blgler ve htmaller elden
yapılan resmlerdr, o yüzden boyutları küçüktür. geçrp değerlendrdkten sonra br sonuca varan
Günümüzde bu mnyatürler, kıymetl brer tarhî belge blgsayarlar gb çalışmaz; tahmnî yollar kullanarak
ntelğndedr. Mnyatür teknğnde asıl olan, esern br çalışır. Tahmnc süreçler hız sağlar ama hata yapmaya
bütün olarak zlenmesdr. Yan gözün gördüğü alanın açıktır. Bu yapısal kısıtlılık yüzünden nsan rasyonellğ,
dışına çıkılarak esern perspektf çnde yer alamayan ama sınırlı br rasyonellktr ya da başka br deyşle nsan
var olan dğer yönler de esere yansıtılır. kısmen rrasyoneldr. İrrasyonellk, ön yargı üretm çn
gerekl zemn sunar.
Bu parçanın anlatımında aşağıdaklerden hangs
yoktur? Bu parçanın anlatımında aşağıdaklerden hangs ağır
basmaktadır?
A) Tanımlama B) Örneklendrme
A) Açıklama B) Betmleme C) Öyküleme
C) Açıklama D) Karşılaştırma
D) Tartışma E) Tanık gösterme
E) Nteleme

2. James Bond hayranları, Nagasak’den yaklaşık 15 km


uzaklıkta bulunan Hashma’yı duymuşlardır. 2012 yılında 4. Kamuflajı sanata dönüştüren çalışmalarından dolayı
2019 TYT

“Görünmez Adam” olarak tanınan başarılı sanatçı Lu


2019 TYT

çeklen Skyfall’da Javer Bardem’n oynadığı Raoul Slva


bu adada yaşıyordu. Bu küçük adada 1887 ve 1974 yılları Boln, Çn’n btp tükenmek blmeyen hava krllğ
arasında şletlen br denz altı kömür maden vardı. sorununu unutulmaz sanatsal br eyleme dönüştürdü.
1959’da nüfusu 5.259 kşye ulaşmıştı. Bu rakam, Boln, Pekn’n doğu yakasında, açık br arazde yed kşy
klometrekare başına 216.264 kşye eşt ve o tarhte adayı arka planla aynı desene boyayarak krl havanın çnde
dünyanın yüz ölçümüne göre en yoğun nüfuslu adası yok ett. Sanatçı, lgnç projesn anlattığı br röportajında
yapmaya yetyordu. Adaya apartman blokları, denz surları, “Bu durum karşısındak tavrımı yansıtmak çn nsanların
br okul, hastane, beledye bnası, snema, dükkânlar, pasf br şeklde değl blfl yok olmalarını terch ettm.”
pachnko (br Japon oyunu) salonu le brlkte komşu dyor. Boln’n eşsz çalışması, başkentte hava krllğnn
adaya bağlanan dört maden şaftı nşa edld. Adadak krtk sevyeye ulaştığı rapor edldkten brkaç gün sonra
nşaat çalışmalarının çoğu, 1930’lardan İknc Dünya yayımlandı. Çn’de meydana gelen hava krllğ, küresel
Savaşı’nın sonuna kadar zor şartlara maruz kalan zorunlu ölçekte mücadele ettğmz klm değşklğnn
şç ve savaş esrler tarafından yapıldı. belrtlernden yalnızca br.

Bu parçanın anlatımıyla lgl olarak aşağıdaklerden Bu parçanın anlatımı çn aşağıdaklerden hangsn
hangs söylenemez? söylemek yanlış olur?

A) Sayısal verlerden yararlanılmıştır. A) Açıklama teknğ ağır basmaktadır.

B) Deym kullanılmıştır. B) Nteleyc sözcükler kullanılmıştır.

C) Karşılaştırma yapılmıştır. C) Tanık göstermeden yararlanılmıştır.

D) Alıntılamaya başvurulmuştur. D) Anlatıma beğen duygusu katılmıştır.

E) Açıklama yapılmıştır. E) Alıntılamaya yer verlmştr.

320
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! 8


5. Hep görmeye alışık olduğumuz flmlern yanında snema 7. Herkes blnen yerler anlatır fakat benm şmd
dünyasında deneysel amaçlarla yapılan flmler de anlatacağım derecede büyük, özel, ıssız ve sakn koyları
2020 TYT

bulunuyor. İnsanın hayal dünyası ve hedeflernn anlatacak pek kmseler çıkmaz. Gördüğünüz bütün koyları
sınırlarıyla eşt sınırlara sahp olan bu deneysel flmlern hayal edn, denz ve ardında kumsal. Öyle değl m?
son zamanlardak en lgnç ve dkkat çeken se İsveçl Buranın farkı, denzn yamacında güneynde ve
yönetmen Anders Weberg’n Ambiance adlı çalışması. doğusunda çmenlerle dolu br alan olması. Denznn
Yönetmen Weberg’n son çalışması olan flm hakkındak berraklığı le cezbedc, çocukların koşup oynayableceğ
en lgnç blg se 2020 yılının son gününde, tüm kıtalarda muhteşem br yer. Bahsettğm bu ıssız ve sakn koylarda
aynı anda gösterlmeye başlayacak ve 720 saat, yan 30 çoğu kşnn korkusu güvenlk. Gerç bu da anlamsız çoğu
gün sürecek olması. 2014 yılında 72 dakkalık br tanıtım zaman. Büyük şehrlerde yolda yürümek, nanın daha
fragmanı yayımlanan flmn yakın zamanda yayımlanan tehlkel. Bu tür koylarda sz rahatsız edeblecek tek
kısa fragmanının ardından 2018 yılında 72 saat süren br hayvan, geceler domuz olablr; o da zaten gürültü
uzun fragmanı da yayımlanacak. yaptığınızda kaçar, saldırma olasılığı yok denecek kadar
azdır. Issız koyları da n cn top oynuyor sanmayın, elbette
Bu parçanın yazarı düşüncesn gelştrmek çn brkaç ale olablyor fakat çok az. Denz sonrası duş
aşağıdaklerden hangsne başvurmuştur? konusuna gelnce asla çeknmeyn; tuzlu su, saçlarınıza
ve vücudunuza zarar vermez; aksne dernze ve
A) Tanık göstermeye B) Tartışmaya vücudunuza D vtamn emlmnde faydalı olur, korkmayın!
C) Örneklendrmeye D) Alıntı yapmaya Bu parçanın anlatımında
E) Duyguları yansıtmaya I. Benzer mekânları karşılaştırma,

II. Açık alanları betmleme,

III. Doğayı devnm çnde yansıtma,

IV. Anlatıma beğen duygusu katma

yaklaşımlarından hanglerne başvurulmamıştır?


A) Yalnız I B) Yalnız III C) II ve IV

D) I ve III E) Yalnız IV
6. Anadolu, tedav gücü yüksek ve aromatk btklern varlığı
konusunda Avrupa’ya oranla kıyas kabul etmez bçmde
üstündür. İnsanlığın beslenmesn sağlayan tahılların
dünyaya yayılış yer olan Anadolu, bnlerce yıldan ber laç
yapımında kullanılan btkler de barındırmaktadır. Mantar
çeştler, mersnler, eknezyalar, bberyeler, ısırgan otları,
sarısabır otları, hayıtlar lk anda akla gelenler arasındadır.
Httler günümüzden 4 bn yıl önce ağaçlardan laç
yapmıştır. Günümüzde de Torosların Aladağlar yöresnde
Adana köknarından elde edlen sakız, aç karnına bal le
yenlerek mde ve ülser hastalıklarının yleştrlmesnde
kullanılmaktadır. Balıkesr yöresnde “katran ardıcı”nın
meyveler mde hastalıkları, bronşt tedavs amacıyla
yenlmekte ve çayı çlmektedr. Balıkesr yöresnde kızılcık
ağacının meyveler le kayın ağacının kabuklarından shal
kesc olarak yararlanılmaktadır.

Bu parçanın anlatımıyla lgl olarak

I. Karşılaştırmadan yararlanılmıştır.

II. Örneklendrmeye yer verlmştr.

III. Çoğullaştırmaya yer verlmştr.

IV. Benzetmeye yer verlmştr.

yargılarından hangler doğrudur?


A) I ve II B) II ve III C) I, II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

321
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

Orta
rta Ort
-O
VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! ay
a-
Z

or
Ko
y

Zor
Kola
 Bu test, soruların zorluk düzeyleri dikkate alınarak
9  Bu test için size verilen süre 9 dakikadır.

hazırlanmıştır.
D Y B N

1. Yaşamımızın lk dönemlernde hpokampüsün öneml br 3. Demr yolu, teknolojnn lerlemesyle brlkte yen br
parçası olan “dentate gyrus” son derece üretken br döneme grmş bulunmaktadır. Yüksek hızlı yen hatlar,

2017 ALES
2019 DGS

şeklde, yen nöronlar üretr. Yen oluşturulan bu nöronlar, yüke özgü hatlar, kombne taşımacılıktak teknk olanaklar
hpokampüs parçalarına eklemlenr. Yen nöronların demr yoluna olağanüstü güç kazandırmıştır. Yolcu
üretm erşknlk dönemnde de devam eder ama yaşımız ulaştırmasında yüksek hızlı demr yolu, 400 - 800 km
lerledkçe üretm belrgn şeklde azalır. Bugün brçok blm mesafe aralığında, kara yolu ve hava yolu karşısında cdd
nsanı bebeklk dönemnden br şey hatırlamamamızın br rekabet üstünlüğü kazanarak tartışmasız özel br
ardında bu hızlı nöron üretm olduğuna nanıyor. Bu konuma sahp olmuştur. Ulaştırmanın çok yönlü etkler ve
görüşe göre yen nöronlar yen bağlantılar oluşturmak çn sorunlarıyla sürekl gündemde olduğu günümüz
eklemlendğnde var olan bellek ağlarının bozulmasına dünyasında demr yolu; teknoloj destekl güvenlk, enerj
neden olur. Bellek ağlarının bozulması da bebeklk vermllğ, petrolden bağımsızlık ve çevre dostu
anılarının kaybedlmesne yol açar. ntelkleryle öne çıkmaktadır. Demr yolu, geleceğn kent
ulaştırmasında da ulaşımın olmazsa olmaz
Bu parçada yazar, bebeklkte yaşananları bleşenlernden olacaktır.
hatırlayamamayı aşağıdaklerden hangsne
Bu parçadan hareketle aşağıdaklerden hangsne
bağlamaktadır?
kesnlkle ulaşılır?
A) Beynn bünyeye göre daha hızlı büyümesne
A) Demr yolu şletmeclğ, hızlı yen hatlar sayesnde ülke
ekonomsne güç kazandırmıştır.
B) Beyndek dentate gyrus’un yeternce şlememesne
B) Demr yolu, ulaşımın öneml sacayaklarından br olma
C) Bellek ağlarının bünyeye paralel olarak gelşmesne özellğn hçbr zaman kaybetmemştr.

D) Yaş lerledkçe yen nöron üretmnn azalmasına C) Yen teknolojk gelşmelerle demr yolu taşımacılığı
öneml üstünlükler kazanmıştır.
E) Yen nöronların hpokampüs parçalarına eklenmesne
D) Günümüzde demr yolu le ulaşım, dğer alternatflere
göre daha güvenlr ve hızlıdır.
2. Fransa’nın Toulouse kentnde Green Gen Technologes E) Hızlı trenler, demr yolu ulaşımına olan lgy artırmıştır.
sml startup, dört yıl süren Ar-Ge çalışmalarının ardından
keten lfnden byoçözünür şşe ürett. “Sıfır Cam” sloganı 4. İnsanın madd çevresn denetlemek ve değştrmek
le yola çıkan frma çn alternatf malzemeden şşe üretme amacıyla gelştrdğ araç ve gereçler toplamının kullanım
2023 TYT

fkr, 2015’te Pars’te düzenlenen COP21 İklm Değşklğ bçmlern kapsayan uygulama blgler bütünü, teknoloj
Konferansı’nda flzlenmş. Cam şşelere alternatf olarak olarak tanımlanır ve bu kavram uygarlık tarh kadar
gelştrlen keten şşelern lk hedef, çecek sektöründe eskdr. Teknolojk gelşmeler her çağda toplumların yaşam
yern almak. Daha sonra se kozmetk sektöründe yer tarzlarında, alışkanlıklarında ve rutnlernde büyük
bulmayı hedeflyor. Şşe üretmnde cam çn alternatf ham değşmlere neden olmuştur. Blgsayarların cadı, nsan
madde arayışının temel sebeplerne gelnce camın ger hayatının rutnne grmes, kablosuz letşm olanaklarının
dönüştürüleblr br ürün olmasına karşın üretm sırasında ve mobl telefonların ulaşılablrlğnn artmasının dünya
1550 °C gb çok yüksek derecelerde ısıtılması, daha fazla üzerndek tüm nsanların yaşam döngüsünü kökünden
enerj tüketm ve karbon salınımına sebep olması, camın etkledğne hç kuşku yoktur.
ağır br malzeme olması ve taşımacılık anlamında daha
fazla karbon emsyonuna yol açması sayılablr. Bu parçada asıl anlatılmak stenen aşağıdaklerden
hangsdr?
Bu parçada keten lfnden yapılmış byoçözünür A) İnsanoğlu, hem kendsn hem de çevresn değştrme
şşenn terch sebeb olablecek hang olumlu gücünü blm sayesnde elde etmştr.
özellkler üzernde durulmaktadır?
A) Ger dönüştürüleblmes ve ucuza mal edlmes B) İnsanlığın yaşam döngüsü, blmde ve teknkte
yaşanan gelşmelerle yakından lgldr.
B) Klask cama göre daha sağlıklı olması C) Blgsayarların cadı le brlkte nsanoğlu büyük br
devrm yaşamıştır.
C) Düşük ısıda üretlmes ve ağır olmaması
D) Uygarlık tarh, teknk gelşmelerle ve buluşlarla
D) Çevrec tüketclerce özellkle terch edlmes şekllenmştr.

E) Yenlkç br anlayışla mal edlmes E) Teknolojk gelşmeler, nsan yaşamını ger
dönülemeyecek ölçüde değştrmştr.

322
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! 9


7. Brçok nsan, geçtğmz günlerde fotoğrafı lk kez çeklen
kara delklern gerçekten de delk olduğunu düşünür.
Ancak her zaman merak uyandırıcı br konu olan kara
5. Bir antropolog olarak antropolojinin yöntemlerini, kendi delkler aslında delk değldr. Kara delkler, olağanüstü
kültürüme bakıp içinde yaşadığım dünyayı incelemek büyük kütlel yıldızların kend çlerne çökmeleryle oluşan
için kullanmaya karar verdim. Sayıları gittikçe artan gök csmlerdr. Kara delklern olağanüstü çekm
şirket antropologlarından biri oldum. Zaten, egzotik bir kuvvetnden ışık ble kaçamadığı çn kara delkler syah
şeyler bulmak için çok da uzaklara gitmeye gerek yok. görünür. Teknk olarak devasa brer delk olmasalar da
Yapmamız gereken, bu betondan ormanda insanların iş fonksyonları tbarıyla delğ anımsattıkları çn kara delk
dünyasında ayakta kalmak için hangi rekabet adını almışlardır.
içgüdülerine güvendiklerine, bireysel ve örgütsel
hareketlerinde ne tür davranış kalıplarını Aşağıdaklerden hangs, bu parçada çürütülen yanlış
benimsediklerine odaklanmak. blgnn doğruluğuna htmal vermektedr?
A) Güneş kütlesndek yıldızların ç basıncı, kütleler çok
I. Sanayileşmemiş bölgelerdeki yerli halkların
büyük olmadığı çn kütle çekm kuvvetn br noktadan
kültürleriyle şehir kültürü arasındaki farklar sonra durdurablyor. Örneğn kend Güneş’mz çn
konuşursak Dünya’nın boyutlarına kadar çöktükten sonra
II. Kurumsallaşmış şirketlerdeki çalışanların bireysel çökme eylem duracak. “Pek, br yıldızın kara delk olana
başarı elde etmek ve grup içinde yükselmek için kadar çökmes çn kütlesnn en az ne kadar olması
geliştirdiği stratejiler gerekyor?” dye soracak olursanız cevap şu: Güneş’n en
az 15-25 katı kadar br kütleye sahp olması lazım. Bu
durumda yıldızın ç basıncı bu kadar büyük br kütlenn
ÇIKMIŞ SORU

III. Belli bir sektörde çalışanların bir grup kültürü


çöküşünü hçbr noktada durduramayacak ve yıldız adım
geliştirmesini sağlayan kişisel ve sosyal dinamikler adım kara delğe dönüşecek.
Yukarıdakilerden hangileri bu sözleri söyleyen B) Kara delkler her şey yutuyorsa tek br kara delk tüm
kişinin çalışma alanına girer? evren yavaş yavaş yutamaz mı? Hayır. Çünkü kara
delğe dönüşen br madde kütlesne kütle katmıyor,
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
öncek kütles ne se aynı kütlesne sahp oluyor.
Örneğn Güneş brdenbre kara delğe dönüşecek
D) II ve III E) I, II ve III olursa Dünya bundan hç etklenmez, sank kara delğn
etrafında değl de Güneş’n etrafında dönüyormuş gb
2020 - TYT dönmeye devam eder. Yan şu an Güneş’n çne ne
kadar çeklyorsak Güneş’n kara delğe dönüşmüş
hâlnn çne de o kadar çok çeklrz.
C) Normalde evrenn her köşesnde her sanye sonsuz
tane madde-antmadde parçacıkları oluşur ve salseler
çersnde tekrar brleşerek brbrlern yok ederler. Kara
delğn çevresnde bu durum gerçekleştğnde çekm
6. Eğtmn başlangıç noktasında da kısa ve uzun vadel gücü nedenyle negatf yüklü parçacığın yan
amaçlarının temelnde de nsan vardır. Bu anlamda antmadde parçacıklarının kara delğn çne çekldğn,
2018 TYT

eğtmn br parçası olarak spor; toplumsal sağlık, huzur ve poztf yüklü parçacıkların se o bölgeden hemen
uzaklaşıp kaçtığı düşünülüyor. Hâl böyle olunca negatf
barış çn nsanın bütünlüğüne ve tüm kşlğne katkıda
parçacıkları br br çne buyur eden kara delk de
bulunacak şeklde değerlendrlmeldr. Her breyn zamanla kütlesn kaybedyor ve yok oluyor.
karşılanması gereken sosyal htyaçları arasında at olma,
sevlme, tanınma ve kabul edlme steğ bulunur. Bu D) Kara delklerle lgl lgnç fkrler var. Bunların
htyaçları karşılandığında breyn topluma uyumu yanlışlığını şmdlk spatlayamıyoruz, tab doğruluğunu
kolaylaşacaktır. Spor, eğtm sstem çnde gereken yer ve da... Kara delkler evrenmzde başka br noktaya
önem alırsa breye bu htyaçlarını karşılama olanağı açılan kapılar olablr örneğn. Hatta kara delklern
sağlanmış olur. Sosyal tatmn yaşayan brey; meslek başka evrenlere veya boyutlara açılan kapılar
olableceğ olasılığı da bunlardan br. Öyle k bzm
yönden eğtlme, toplumsal dealler benmseme ve evrenmzn ble başka br evrenn veya boyutun
toplumsal gelşme katkıda bulunmaya hazır durumdadır. çersndek br kara delk olması olasılık dâhlnde.
Pek, br kara delk evrendek k noktayı nasıl
Bu parçaya göre bağlayablr? Tab k kara delklern çevrelerndek
uzay-zaman dokusunu bükme özellğyle…
I. Eğtmn amacı, nsanı madd refaha erştreblmektr.
E) Kara delkler en bast anlatımıyla, çok büyük kütlel
olan ve çok güçlü çekm kuvvetler nedenyle yeter
II. Sportf faalyetlere zaman ayırmayan kşlern kadar yakın mesafede bulunan, her şey yutan kozmk
problem çözme becerler de gelşmez. yapılardır. Neden oluştuklarının cevabı se kütle çekm
kuvvet le yıldız ç basıncının çatışmasında gzl.
III. Spor, eğtmn br parçası olduğunda breylern Ömrünün sonuna doğru yaklaşan yıldızlarda br süre
gelşmne katkı sağlar. sonra merkezdek nükleer tepkmeler kütle çekm
kuvvetn dengeleyemez hâle gelr. Bu nedenle yıldızın
tüm kütles merkeze doğru çeklmeye başlar. Br süre
yargılarından hanglerne ulaşılablr?
sonra tüm kütle br noktaya toplanmış olur ve yoğunluk
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III nanılmaz arttığından bu kütlenn çevresnde olan her
şey, ışık ble bu yen oluşan yapının çersne doğru
çeklr.
D) I ve III E) II ve III

323
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

Orta
rta Ort
-O
VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! ay
a-
Z

or
Ko
y

Zor
Kola
 Bu test, soruların zorluk düzeyleri dikkate alınarak
10  Bu test için size verilen süre 9 dakikadır.

hazırlanmıştır.
D Y B N

1. Çocuktan al haber, dye br laf vardır toplumda. Br şey 3. Önce Twtter’ı satın aldığı belrtld, sonra da kararından
öğrenmek stersen çocuğa sor, derler. Çünkü o, doğruyu vazgeçtğ söylents çıktı. Düzenleyc kuruluşa yaptığı
2023 TYT

2023 TYT
eğmeden bükmeden söyler. Seçme, ekleme veya çıkarma açıklamaya göre Elon Musk, Twtter’ı satın alması çn
yoluyla blgde br değşklk yapmaz. Daha kötülük nedr, gereken paranın öz kaynak kısmını 6,25 mlyar dolar
blmez o. Çok detaylı da düşünemez. Çocuk aklıyla aklına artırdı, sahb olduğu Tesla hsselern temnat olarak
lk gelen, temzce söyler. Bu durum, bazen çok yaratıcı ve gösterdğ kred mktarını se sıfıra ndrd. Musk’ın attığı
güzel sonuçlar da vereblr. Bazıları o kadar yaratıcı ve y bu adım, daha öncek trazlarına rağmen mlyarder ş
k nsanı mutlu edyor resmen. Kmsnn projes, ale boyu nsanının satın almayı tamamlamak stedğne şaret ett.
kullanablecekler scooter; kmsnn projes kardeşnn Ancak Musk, Twtter’ı satın alma müzakerelernn
sıcak yemekler rahat yyeblmes çn soğutma özellğne lerlemes çn sosyal medya stesndek sahte hesapların
sahp çatal; kmsnn projes se ççekler sulamayı yüzde 5’ten az olduğunun spatlanması gerektğn
unutanlar çn ççek sulama aparatı. belrtmşt. Musk bu oranın yüzde 20 olduğunu düşünüyor.
Bu parçada Twtter le lgl olarak aşağıdaklern
Bu parçadan hareketle çocuklarla lgl
hangsne değnlmemştr?
aşağıdaklerden hangsne ulaşılamaz?
A) Elon Musk’ın, satın alım şlemnn karşılığında vereceğ
A) Söyleyeceklern olduğu gb fade ederler.
öz kaynak tutarını artırdığına
B) Kötülük algıları gelşmş değldr. B) Satın alım şlemnn, yen sahb tarafından tam olarak
sonuçlandırılmadığına
C) Her şey nceden nceye düşünürler. C) Elon Musk’ın, satın alma şlemn br mktar kred le
yapma kararında ger adım attığına
D) Saf düşünceye sahp olmaları, yaratıcılığı da D) Yen sahb ve satışa çıkaran esk sahpler arasında
berabernde getrr. gerçek olmayan hesaplarla lgl uzlaşma
sağlanamadığına
E) İcatları, kend dünyalarına uygundur. E) Elon Musk’ın, satışın gerçekleşmesyle lgl henüz
olumlu br yönelmnn gözlemlenmedğne

2. Bağımlılık; tekrarlama steğ uyandıran, kontrol Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS,
edlemeyen, azaldığında ya da kısıtlandığında MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel
2023 TYT

huzursuzluk yaratan br davranış bozukluğudur. Bağımlılık testi çözmek için kodu okutabilirsin.
kavramı nsanlık kadar eskdr ancak çerdğ belrtler,
yaşanılan çağa göre değşeblr. Madde alımı, bağımlılık 4. Arkeoloj, geçmşe at anlaşılması çaba gerektren
belrtlernn öneml br kısmını oluşturur ancak yukarıdak karmaşık detaylara odaklanır. Arkeologların ürettğ blg,
tanımda detaylandırıldığı üzere pskyatrde bağımlılık zahmetszce anlaşılablecek türden br blg olmadığından
kavramı, madde alımını çersn ya da çermesn, breyn toplumda karşılık bulmaz. Buradak eksklğ müzeler
davranışları dkkate alınarak tarf edlen br kavramdır. tamamlar. Müzelerde göze hoş görünen, lg çekc, ne
Tanı çn kullanılan esas krterler, davranış krterlerdr ve olduğu anlaşılablecek heykel, takı, para gb buluntular
tanı çn gerekl olan temel krter, breyn kends veya serglenr. Üstelk bunlar medya aracılığıyla “Arkeologlar
çevres tarafından bldrlen olumsuz sonuçlardır. şu muhteşem eser buldu.” türünden çarpıcı fadelerle
genş ktlelere duyurulur. Tüm bunlar, arkeolojnn
amacına yönelk yanlış br algının yerleşmesne yol açar.
Bu parçada sözü edlen durumla lgl aşağıdaklerden
hangsne ulaşılamaz? Bu parçada altı çzl sözle aşağıdaklerden
hangsne gönderme yapılmamıştır?
A) Bağımlılık yaratan durum engellendğnde kşde
A) Emek gerektrdğ çn arkeolojnn ürettğ asıl blgyle
tedrgnlk meydana gelr.
lglenlmemesne
B) Madde alımı, günümüzde en çok karşılaşılan bağımlılık B) Arkeolojk blglern detay çermeler sebebyle
ÇIKMIŞ SORU

durumudur. anlaşılmasının kolay olmamasına


C) Arkeolojk blgnn uygulama ve teşhr alanları olan
C) Bağımlılık sendromu yaşayan nsanların otokontrolünü müzelerde serglenmesne
kaybettğ görülür.
D) Arkeolojnn madd kazanç sağlayan br alan olarak
değerlendrlmesne
D) Bağımlılığın kapsadığı belrtler, döneme göre farklılık
göstereblr. E) Medyanın arkeolojk blgden zyade lg çekc
örnekler ön plana çıkarmasına
E) Bağımlılığın pskyatrdek temel ölçütü, davranışlarda
stenmeyen durumun varlığıdır. 2021 - ALES

324
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! 10


5. Brleşmş Mlletler Hükûmetlerarası İklm Değşklğ 7. Hollanda’da bu yaz yapımına başlanacak ReGen,
Panel’nn (IPCC) toprak kullanımı ve klm değşklğ sürdürüleblrlkle lgl tüm unsurları br araya toplayacak
üzerne hazırladığı raporda, Batı’dak yüksek et ve süt br mahalle. Br zamanlar “ütopya” olarak bakılan proje,
ürünler tüketmnn klm değşklğn artırdığı uyarısı yer Danmarkalı br mmarlık frması tarafından Hollanda’nın
aldı. Öte yandan raporu hazırlayan blm nsanları, başkent Amsterdam’da hayata geçrlecek. ReGen köyü,
topluma vejetaryen (et yemeyen) veya vegan (hayvansal tamamen kapalı br sstemn deneneceğ dünyadak lk
ürün kullanmayan) olma çağrısında bulunmadı. Uzmanlar, yerleşm yer olacak. Bu, şu demek: ReGen, enerjsn ve
hayvancılığa ayrılan topraklarda üretlecek sebzelern besn htyacını kend üretecek. Atık konusunda se kapalı
daha fazla kşy doyuracağını ortaya koydu. 107 blm br döngü sstem şletlecek. Kompost atıklar, çftlk
nsanının hazırladığı rapora katkı sunan İngltere’dek hayvanları tarafından tüketlecek; kalan atık se asker
Aberdeen Ünverstesnden çevre blmc Prof. Peter snekler tarafından. Bu asker snekler balıklar tarafından
Smth, “İnsanlara et yemey bırakın demyoruz. Bazı yenlecek, balık atıklarıysa meyve ve sebze üretlecek
bölgelerde nsanların et yemekten başka br çares yok. sulu tarım sstemlern gübreleyecek. Pek, elektrk ve
Fakat Batı’da da çok fazla et yedğmz, gün gb ortada.” ısınma çn enerj üretm nasıl gerçekleşecek? ReGen
ded. köyünde enerj; jeotermal, güneş, güneş-termal, rüzgâr ve
katı atıktan elde edlecek. Köyün htyacı olan su se br
Aşağıdak yargılardan hangs bu parçada adı geçen depolama-dağıtma sstem aracılığıyla hem tarım hem de
rapora katkı sunan blm nsanlarına at olamaz? çmek çn kullanılacak. ReGen köyü br model… Onu
hayata geçrecek mmarlık frması; bunun dünya çapında
A) Hayvancılık yapılan topraklarda yetştrlecek br model olduğunu, kend kendne yeterl olan bu
sebzelerle daha fazla nsan doyablr. mahalleler başka ülkelerde de hayata geçrmek amacında
olduklarını açıkladı. Almere yakınlarında 100 evle
B) Bütün nsanların et yemey tamamen bırakmasını başlayacak yapım çalışmalarının üç yıl sonra
stemek doğru olmaz. tamamlanması planlanıyor.

C) Batı’dak nsanların et tüketmn azaltmaları, klm Bu parçada ReGen le lgl anlatılanlar arasında
değşklğ açısından y olacaktır. aşağıdaklerden hangs yoktur?

D) İnsanların hayvansal gıdalardan uzak durmasını A) Enerj üretmnn yer altı sularından, rüzgârdan,
stemek, çevre adına doğru br önerdr. güneşten ve katı atıktan elde edlmesnn planlandığı

E) İklm değşklğn olumsuz etkleyen nedenlerden br, B) Köyü oluşturan frmanın, bu örnek yerleşm dünyanın
Batı’dak hayvansal gıda tüketmnn fazlalığıdır. dğer yerlernde de gerçekleştrmey amaçladığı

C) Önceler sadece güzel br hayal olarak görülürken


6. Türkye’dek yetşknler; sözel becerler, sayısal becerler şmd br kısmının hayata geçrldğ
ve teknoloj bakımından yoğun ortamlarda problem çözme
2018 TYT

becerler alanlarının her üçünde de OECD ortalamasının D) Atıkların köy çnde sstemleştrlen br döngü çnde
altında br yeterllk gösteryor. Türkye’de yetşkn nüfusun değerlendrleceğ
%45,7’s sözel becerler alanında, %50,2’s sayısal
becerler alanında en temel düzey olan 1’nc düzey ve E) Hollanda’nın başkent Amsterdam’da Almere
altında br yeterlğe sahp. Ayrıca Türkye’de ünverste dolaylarında hayata geçrleceğ
mezunları le lseden daha düşük eğtm sevyesne sahp
yetşknler arasındak sözel becer farkı OECD ülkelerne
kıyasla daha düşük. Bu sonuçlar ışığında Türkye’nn,
eğtm sevyes ve sözel becer arasındak lşknn en zayıf
olduğu k ülkeden br olduğu vurgulanıyor.

Bu parçadak altı çzl fadeyle

I. Yetşkn nüfusun sayısal becerlerde lk düzeyn


altında olan kısmının sözelde lk düzeyn altında olan
kısmından daha çok olduğu,

II. Yetşknlerde sözel becerlern teknoloj yönünden


yoğun ortamlarda sorun çözme becerlernden gerde
olduğu,

III. Lse önces eğtm düzey le ünverste mezunları


arasındak sözel becer farkının OECD ülkelernden
daha aşağıda olduğu

sonuçlarından hanglerne gönderme yapılmamıştır?


A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III

325
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

Orta
rta Ort
-O
VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! ay
a-
Z

or
Ko
y

Zor
Kola
 Bu test, soruların zorluk düzeyleri dikkate alınarak
11  Bu test için size verilen süre 9 dakikadır.

hazırlanmıştır.
D Y B N

1. Yapılan araştırılmalara göre her 3 çocuktan br henüz


konuşma dah öğrenmeden blgsayar, akıllı telefon, tablet
2023 TYT

vb. elektronk chazlarla tanışıyor. Çocukların kodlama le


tanışmaları, kullandıkları chazları faydalı araçlara 3. I. Nasıl ki ikinci gruba dâhil olan kedi “Ben önemli bir
dönüştürüyor. Kodlama eğtm, çocukların hayal ettkler kediyim çünkü öğrendim.” demediyse ustalar da
oyun, uygulama vb. brçok yazılımı gelştreblmelern deneyimlerini başkalarıyla paylaşmayı önemser.
sağlıyor. Kodlama, yenlğ harekete geçrr; çocuklarımızın
II. Araştırma sonucunda ikinci gruptaki kedilerin
teknolojk lerlemelere öncülük edeblmeler çn temel br
birinci gruptakilerden elli kat daha hızlı öğrendiği
yetenektr. Kodlama, çocuklara yaratıcılık mkânı verr;
görülmüştür.
çocuklar, kodlama sayesnde gerçekten harka projelere
mza atablrler. Kodlama, öz güven sağlar; çocukların III. Yapılan bir araştırmada kediler iki gruba ayrılarak
gelştrdkler projeler aleler ve arkadaşlarına tanıtmaları önce birinci gruptaki kedilere bir eğitim verilmiş ve
onlara büyük br güç katar. ----; matematk, okuma yazma birinci gruptaki kedilerden biri, ikinci gruba dâhil
ve fen gb farklı alanlardak öğrenme becerlern edilmiştir.
destekler. IV. Bu durum sanatçı, düşünür ve zanaatkârların
öğrencileriyle kurdukları ve onlarla en değerli
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenn akışına meslek sırlarını paylaştıkları usta-çırak ilişkisinin
göre aşağıdaklerden hangs getrlmeldr? doğallığıyla benzerlikler taşıyor.
ÇIKMIŞ SORU

A) Farklı yönlerde desteklenen her çocuk başarılı olur V. Belli bir zaman geçtikten sonra ikinci gruptaki
kedilere de aynı eğitim verilmiştir.
B) Kodlamanın önem, tam olarak anlaşılmış değldr
Yukarıda numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün
oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan
C) Kodlama, sadece br alanda düşünülmeldr
üçüncü olur?
D) Aleler, çocuklarını her alanda desteklemeldr A) I B) II C) III D) IV E) V

E) Kodlama, dğer alanlarda da başarıyı getrr 2021 - ALES

4. (I) AVM’ler, bugün metropol kentlern vazgeçlmez


unsurlarından br hâlne gelmştr. (II) AVM’ler; gıdadan
2023 TYT

2. (I) İnsanlara, yalnız olmayı öğrenmeler gerektğn ve


gyme her türlü alışverş, eğlence, dnlenme mekânları,
kend başlarına mümkün olduğu kadar çok zaman
2023 TYT

spor alanları gb brçok farklı etknlk mkânlarını


geçrmek çn uğraşmalarını söylemek sterm.
barındırmaktadır. (III) Bu özellkler sayesnde hemen
(II) Bugünün nsanının hatalarından br gürültülü, bazen
hemen her kentte hızlıca türeyen, kullanıcı yoğunluğunun
neredeyse agresf etknlklerde br araya gelmeye
sürekl arttığı kentsel kullanım alanlarına dönüşmüşlerdr.
çalışmaları. (III) Kendn yalnız hssetmemek çn br
(IV) Son zamanlarda AVM’lerde ç mekân btklernn
başkasıyla beraber olma arzusu, bence çok talhsz br
kullanımı ve tasarımı, hareketlendrdğ mekânların
gösterge. (IV) Her nsan, çocukluktan tbaren kendyle
kullanım kaltesn artırmaktadır. (V) Mekânda stenmeyen
zaman geçrmey öğrenmeye htyaç duyar. (V) Yalnız
objelern gzlenmes, keskn hatların yumuşatılması gb
olması gerekmez ama kendyle kaldığında sıkılmamalıdır.
özellkler nedenyle btkler; AVM’lern ç mekân
düzenlemesnde kullanılmaktadır. (VI) Bu btklerle mekân,
Bu parçadak numaralanmış cümlelern hangsnden
daha çekc ve farklı br atmosfere sahp olmaktadır.
sonra “Kend kendlerne kaldıklarında sıkılan nsanlar,
bana kendlerne verdkler değer açısından br tehlkenn
Bu parça k paragrafa ayrılmak stense knc paragraf
çndeymş gb gelr.” cümles getrlmeldr?
numaralanmış cümlelern hangsyle başlar?
A) I B) II C) III D) IV E) V
A) II B) III C) IV D) V E) VI

326
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! 11


5. (I) Kalush Orchestra grubu, 2022 Eurovson Şarkı 7. Mutfak kursu öğrencs:
Yarışması’nın fnal sonrası gündeme geld. (II) Grup,
2023 TYT

2023 TYT
(I) ----
fnale kalan 25 ülke arasında Ukrayna’yı brnclğe taşıdı.
(III) Ukrayna, Eurovson Şarkı Yarışması’na lk defa 2003 Usta öğretc:
yılında katıldı. (IV) Kendlern bu başarıya taşıyan — Kavanoz deyp geçmeyn. Konserve yapımında
şarkıları “Stefana” adını taşıyordu. (V) Bu şarkıyla en kavanozların payı oldukça yüksek. Konserve yaparken
fazla puanı toplayan rap grubu, toplam beş üyeden basınçlı cam kavanozların kullanılması gerekr. Çünkü
oluşuyor. kabak, bamya, bezelye, fasulye gb sebzelern ast
sevyes yüksektr. Sebzelernz çne koymadan önce
Bu parçada numaralanmış cümlelern hangs kaynatacağınız çn kavanozlarınız sıcağa dayanıklı
düşüncenn akışını bozmaktadır? olmalıdır.
A) I B) II C) III D) IV E) V
Mutfak kursu öğrencs:
(II) ----

Usta öğretc:
— Kesnlkle sağlam kavanozlar bulundurmalısınız. Aks
hâlde mesela ağız kısmındak herhang küçücük br çatlak
durumunda kavanozunuz hava alacağı çn çndek sebze
ya da meyveler bozulablr.

Mutfak kursu öğrencs:


(III) ----

Usta öğretc:
— Mutlaka yen kapaklar kullanılmalı. Yen de olsa
kapaklar 15-20 dakka kaynatılmalı. Aks hâlde kavanozda
oluşacak bakterler, sağlığınızı etkleyeblr. Özellkle
“Clostrdum botulnum” adı verlen bakter, konservelern
başdüşmanıdır. Bu bakterlern konservelerde fazlaca
üremes durumunda kapakta bombe oluştuğu
gözlemleneblr. Evde yaptığınız konserveler saklarken ve
tüketmeden önce kapaklarını kontrol etmey hmal
etmeyn. Bombe varsa kesnlkle tüketmeyn; bu, bakter
oluştuğunun şaretdr. Bu tp br konservey tükettğnz
takdrde ölümcül sonuçlara varablen besn zehrlenmeler
kaçınılmaz olacaktır.

Bu dyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdaklerden


hangs sırasıyla getrlmeldr?
A) (I) Konserve yapımında ne tür kavanoz kullanılmalı?
(II) Konservede taze malzemey neden bu kadar
önemsemelyz?
(III) Kavanoz kapaklarını neden yensnden kullanalım k?

B) (I) Evde konserve üretme şnde kavanoz seçmnde


nelere dkkat edlmeldr?
(II) Kavanozda şeffaflığı neden bu kadar önemsemelyz?
6. (I) Dl papllaları; tat alma, dokunma ve sıcaklık algılama
gb şlevlere sahptr ve dört ana tpe ayrılır. (II) Fungform (III) Esk kapakları kullanırken nelere dkkat etmelyz?
2023 TYT

papllalar, dln uç ve kenarlarında yer alır ve tat


tomurcukları çerrken flform papllalar, dln en yaygın C) (I) Konserve yaparken hang özellkte kavanozları
paplla tpdr ve dln orta kısmında bulunurlar. (III) Bunlar seçelm?
dokunma duyusunu sağlar ancak tat tomurcukları (II) Kavanoz kavanozdur bence, sağlamlık neden bu
çermezler. (IV) Folat papllalar, dln arka kenarlarında yer kadar öneml?
alır ve tat tomurcukları çerrken srkumvallat papllalar, (III) Kavanoz kapakları konusunda nelere dkkat edlmel?
dln arka kısmında V şeklnde br sıra hâlnde bulunur ve
tat tomurcukları çerr. (V) Dl papllalarının lthaplanması D) (I) Konservey hang büyüklükte kavanoza kuralım?
veya yaralanması, tat kaybı, ağrı veya rahatsızlık gb (II) Kavanozun sağlamlığı konservenn tadını
sorunlara neden olablr. etkleyeblr m?
(III) Kapakları beyaz mı yoksa renkl m seçmelyz?
Bu parçada numaralanmış cümlelern hangsnden
sonra “Dl papllaları, ağız sağlığı ve beslenme çn E) (I) Ev konservelernde kavanozların özellkler ne olmalı?
önemldr.” cümles getrlmeldr?
(II) Sağlam kavanoz sağlam konserve m demektr?
A) V B) IV C) III D) II E) I (III) Kavanozun cam kalınlığı neden bu kadar öneml?

327
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

Orta
rta Ort
-O
VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! ay
a-
Z

or
Ko
y

Zor
Kola
 Bu test, soruların zorluk düzeyleri dikkate alınarak
12  Bu test için size verilen süre 9 dakikadır.

hazırlanmıştır.
D Y B N

1. Geçen yazın sıcak br günü... İk saatten ber br tepe 3. Bütün topluluk keyfle, zevk alarak mağrur ve acele acele
üzernden Sarayköy Ovası’nı seyredyordum. Braz evvelk önümüzden geçyor; br sağanak gürültüsüyle yer çğneye

2019 TYT
göz kamaştıran ışık cümbüşü, önümdek lçey âdeta çğneye kapıdan çer dalıyordu. Evdek telaşı
seçlemeyecek br hâlde, karman çorman; ev, bahçe, tarla, görmelydnz! Sorguçlu ve yeşll, yaldızlı kocaman
cam, taş yığını hâlnde gösteryordu. Şmd şehr, âdeta tavuslar, tünekler üstünde gelenler tanıdılar ve onları
adım adım yaklaşıyordu. Güneşn batmasına yakın çme korkunç br boru sesyle karşıladılar. Kümes halkının
br telaş ve korku da düşmeye başlamıştı. İk saatten ber uykusu başına sıçradı, herkes ayakta: Güvercnler, beç
devam eden tekerlek tamrn btrememek, karanlık yce tavukları, ördekler, hndler, heps... Bütün kümes çılgına
basmadan oraya ulaşamamak... Ben de yardıma kalktım, döndü, tavuklar sabahlamayı akıllarına koymuşlar!.. Sank
kollarımı sıvayıp çıkan tekerleğ arkaya götürdüm, her koyun kend postunda yaban br Alp kokusu ve
kullanılmayacak aletler toplayıp kutusuna yerleştrdm, dağların o nsanı sarhoş eden ve zıp zıp oynatan keskn
şoför ellern yıkasın dye bdonu getrdm. havasından braz getrmş.

Bu parçanın anlatımıyla lgl olarak aşağıdaklerden Bu parçanın anlatımıyla lgl olarak aşağıdaklerden
hangs söyleneblr? hangs söylenemez?
A) Kanıtlayıcı anlatımdan yararlanılmıştır. A) Görsel ögelere yer verlmştr.

B) İştsel ögelere yer verlmştr. B) Karşılaştırmadan yararlanılmıştır.

C) Tanımlamalardan yararlanılmıştır. C) Kşleştrmeye başvurulmuştur.

D) Devrk cümlelerle, anlatım tekdüzelkten kurtarılmıştır. D) Ynelemelere yer verlmştr.

E) Öyküleme ve betmleme teknğnden yararlanılmıştır. E) Duyu aktarımı yapılmıştır.

2. Spor sahaları, k rakbn mücadelesnn serglendğ yer


olsa ble trbünlerde yer alan bz sporseverler çn br
2019 TYT

karnaval yerdr aslında. Dn, dl, ırk, sınıf ya da özel


durumlar fark etmekszn spor hepmzn ortak dldr.
Oradak sevnçler, hüzünler, mutluluklar hepmz
brbrmze daha da çok yakınlaştırır. Olaylara farklı
bakmaya başlarız. Sporun kazanmak ya da kaybetmenn
çok daha ötesnde br msyonu vardır. “Engel”ler ortadan
kaldıran ve her brey eşt kılan sporun hepmzn hayatına
etk ettğ öyle anlar vardır k gururu ve sevnc aynı anda 4. Doktor, çocuğunuzun tedavs çn br doz blgsayar oyunu
yaşatır bzlere. Brezlya’da düzenlenen Open Water yazarsa şaşırmayın. Çünkü artık laç olarak onaylanmış
2020 TYT

Swmmng World Champonshps yüzme şampyonasında br blgsayar oyunu var. Endavour adlı djtal oyun ADHD
dünya şampyonu olan 14 yaşındak Sümeyye Boyacı’nın (dkkat eksklğ ve hperaktvte bozukluğu) çn
hkâyes se hepmze lham olacak türden.“Yüzmek çn hazırlanmış ve laç olarak kullanılablen br oyun.
kollara gerek yok, balıkların da kolları yok.” dyen Amerkan İlaç ve Gıda Kurumu tarafından doktorların laç
Sümeyye Boyacı’nın doğuştan kolları yok ama kocaman olarak reçetelemesne onay verlen Endavour, 8-12 yaş
br kalb var. arası çocukların ADHD hastalığını yenmesne yardımcı
oluyor. Yapılan klnk deneylerde br ay boyunca haftada
Bu parçanın anlatımında aşağıdaklerden hangs beş gün 25 dakka bu oyunu oynayan katılımcıların üçte
yoktur? brnde yleşme görülmüş.
A) Düşüncey alıntıyla pekştrme
Bu parçanın anlatımında aşağıdaklerden hangs
B) Mecazlı söyleyşe yer verme vardır?
A) Öyküleme B) Sayısal ver
C) Düşsel anlatımdan yararlanma
C) Tanık gösterme D) Kşleştrme
D) Çoğullaştırmadan yararlanma
E) Dolaylı anlatım
E) Öznel anlatıma başvurma

328
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! 12


5. Teknolojyle brlkte günlük alışkanlıklarımız da hızla 7. I. 19. yüzyılda poztvst (olgucu) gelenek yerleştğ çn
değşrken normal olanı kavramak ve sınırlar koymak nesnenn ya da fgürün yapısına odaklanmaktan çok
2019 TYT

zorlaşıyor. Bu süreçten en çok etklenen elbette bu yapıyı oluşturan etmenler de gözlemleme yoluna
teknolojyle ç çe büyüyen çocuklar oluyor. Onları koruma, gdlmştr. Daumer’n büstlernde de et-kemk-kas
onlara sınırlar koyma ve onların özellkle nternetten en örüntüsünden daha fazla kşlern karakterstk
verml ve sağlıklı şeklde faydalanmalarını sağlama özellkler ve konumları dolayısıyla yarattıkları
görevyse ebeveynlere düşüyor. Çocuklarının sürekl duygular ön plana çıkar. Bu büstlerde zleycy
tablet, blgsayar ya da telefon başında vakt geçrdğn ve gülmeye yönlendren şey, kşlern abartılı ve
bu durumun artık aşırıya kaçtığını fark eden ebeveynlern yapıştırılmış ruh hâllerdr. Yüzlerdek eksklk,
herhang br şeklde müdahale etmeden önce çocuklarının sakatlık gb durumlar vurgulanmaz; aksne
nternet bağımlısı olup olmadığını öğrenmeler gerekyor. zhnyetlernn oluşturduğu kurgusal mmkler dkkat
Eğer çocuğunuz blgsayarı, tablet ya da telefonuyla çeker.
saatlerce vakt geçryorsa bu dkkat etmenz gereken lk
şey olacaktır. Bu durum dönemsel de olablr br II. Bahtn, Karnavaldan Romana smn verdğ
bağımlılığın başlangıcı da. Bu yüzden öncelkle derlemesnde gülmey şöyle açıklar: “Gülme; br
çocuğunuzun ruh hâln, nternette neden bu kadar çok nesney yakınlaştırma konusunda, kşnn onun her
vakt geçrdğn ve neler yaptığını gözlemlemelsnz. tarafını teklfszce, samm br şeklde
yoklayableceğ, evrp çevrebleceğ, çn
Bu parçanın anlatımıyla lgl olarak aşağıdaklerden açableceğ, üstünden altından bakableceğ,
hangs söylenemez? dışındak kabuğu açıp çn gözleyebleceğ,
kendsnden kuşku duyableceğ, dağıtableceğ,
A) Deymlerden yararlanılmıştır.
kesp parçalayableceğ, tüm çıplaklığıyla ortaya
çıkarableceğ, serbestçe nceleyebleceğ ve onunla
B) Benzetmeden yararlanılmıştır. deney yapableceğ kaba br temas mıntıkasına
sürükleme konusunda fevkalade br güce sahptr.”
C) Sessel ynelemeye yer verlmştr. Daumer de bu karkatür heykelleryle bz bu denl
yoğun br temas alanına çağırır, tam da bu yüzden
D) İkleme kullanılmıştır. gülerz.

E) Karşılaştırma yapılmıştır. Yukarıdak numaralanmış parçaların anlatımıyla lgl


olarak aşağıdaklerden hangs söylenemez?
A) I. parçada karşılaştırma söz konusudur.

B) I. parçada neden-sonuç lşksne yer verlmştr.

C) I. parçada sayıp dökmeye başvurulmuştur.


6. Doğru kamp yern seçmey öğrenmenz güvenlğnz çn
çok öneml. Yaban hayvanlardan sakınmak ve kuru D) II. parçada hem alıntı yapma hem de tanık gösterme
2019 TYT

kalmak gözetmenz gereken k krter. Dere kenarında denleblecek br düşüncey gelştrme yolu
kamp fkr hoşunuza gdeblr ama tehlkeldr. Sulak kullanılmıştır.
alanlarda ve çnden su geçen vadlerde kamp kurmaktan
kesnlkle kaçınmalısınız. Çünkü su baskınlarının an E) II. parçada benzetme yoluyla br somutlama
olmasının br sebeb var. Hatırlar mısınız blmyorum, yıllar yapılmıştır.
önce Kazdağları’nda dere kenarında kamp yapan Esat
Edn adlı vatandaş üç çocuğu le brlkte an br su
baskınına kapılmış ve can vermşt. Hatta kamp yaptıkları
yerde br damla yağmur ble yağmıyordu. Ancak
göremedkler kadar uzakta br yerde yağan yağmur,
dereye karışıp sel olmuş ve kamp alanlarını basmıştı.

Bu parçanın anlatımıyla lgl olarak aşağıdaklerden


hangs söylenemez?
A) Doğada yaşam konusunda br dz önerde
bulunulmuştur.

B) Öne sürülen düşünce, yaşanmış br örnekle


pekştrlmştr.

C) Düşünceler neden-sonuç lgsyle desteklenmştr.

D) Görüşler tanık göstermeyle nandırıcı kılınmıştır.

E) Deymlere yer verlmştr.

329
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

Orta
rta Ort
-O
VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! ay
a-
Z

or
Ko
y

Zor
Kola
 Bu test, soruların zorluk düzeyleri dikkate alınarak
13  Bu test için size verilen süre 8 dakikadır.

hazırlanmıştır.
D Y B N

1. Tahmnlere göre dünyada her yıl yaklaşık 12 mlyon ton


plastk, denzlere karışıyor. Günlük hayatımızdak plastğn
2023 TYT

azalması çn her alanda harekete geçlmes gerek. Çeştl


atıkların denz ortamında yok olma süreler üzerne 3. Japonya’da restoranlar ve kafeler, sunulan tüm
yapılan araştırmalarda bu materyallern çok uzun süre yiyeceklerin üç boyutlu maketlerini vitrinlerinde sergiler.
sonra kayboldukları bldrlmektedr. Örneğn denz
Vitrindeki maketler masanıza gelen yiyecek tabağının
ortamında br kâğıt parçası 2 hafta, bez parçası 1-5 ay,
neredeyse aynısıdır. Tokyo’da bu maketlerin hazırlandığı
p-urgan 1 yıl, boyalı br tahta 13 yıl, teneke 100 yıl,
alümnyum kutu 250 yıl, plastk şşe 450 yıl sonra ünlü bir sokak vardır. Her şeyin yemek ve yemek reklamı
kaybolablmektedr. Ger dönüşüm tedbrnn de ötesnde üzerine olduğu ama hiçbir şeyin yenilebilir olmadığı bu
atıkları tabata savurmama seferberlğ başlatılması sokağı görünce Lyotard’ın “simulacra” olarak adlandırdığı
gerektğn belrten uzmanlar, tedbrler alınmadığında postmodern dünya gerçekliğini daha iyi anlıyor insan.
brçok canlı türünün sonunun geleceğn belrtmektedr. Gerçeğini unutturmuş kopyanın, yani reklamın, gerçeği
yerinden ettiği bir dünyadayız artık. Yakında dünyada
Bu parçadan hareketle aşağıdaklerden hangs hiçbir şeye, hiçbir gerçekliğe yer kalmayacak; her yer söz
söyleneblr? konusu şeylerin reklamıyla dolacak.

A) Denz canlıları, plastklerden en çok etklenen canlılardır. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi
“simulacra”yı tanımlar?
B) Plastklern dayanıklılığı denz ortamında test edleblr. A) Ürünün gelştrlmesnde kullanılması gereken
bütçenn reklama ayrılması nedenyle kaltesz
C) Ger dönüşüm blncyle plastkler ayrıştırılmalıdır. ürünler pazarlamaya odaklanmış tcar br dünya
B) Malyet ndrerek kâr oranını en yüksek düzeye
D) Plastkler, kolay kullanıma sahp olduğu çn çok çıkarmak çn orjnal olmayan materyallern
kullanılmaktadır. kullanıldığı br üretm anlayışı
C) Nesnelern asıl örneklernden çok, kendler
ÇIKMIŞ SORU

E) Denzlern geleceğ çn plastk kullanımı azaltılmalıdır.


hakkında üretlmş reklamlara ve kopyalarına yer
veren yapay br ortam
2. Aşağıdak parçalardan hangs “Canlı kanlı, halktan br D) Artan taleb karşılarken doğal kaynakların sınırlılığıyla
olan karakterler yontmak steyen br yazar, yazma mekânı karşılaşan üretclern yapay olana yönelmesn
2021 TYT

olarak kalabalıkların ortasındak curcunalı alanı seçer.” zorunlu kılan br tüketm çılgınlığı
düşüncesne uzak düşmektedr? E) Sahte ve kaltesz olan çn talep yaratmaya çalışan
A) Kadıköy’ün skeleye yakın sokaklarından brne pazarlama anlayışını görmezden gelen br satış ahlakı
sandalyem yerleştryor ve yazmaya başlıyorum.
Kaldırımdan geçen nsan seln engellemeyecek br bna 2019 - KPSS
grntsne... Gözlerm kapatıyorum. İstanbul’un tüm
kargaşası kulaklarımda. Sonra yazmaya başlıyorum. 4. Snemanın br sanat olduğu, çok da çabuk
kabullenlmemş ve flmlere belrl br dönem boyunca
2018 TYT

B) Halk pazarları, ekonomnn canlı damarlarının attığı yer. sanat eser olarak yaklaşılmamıştır. Ne zaman k
Genellkle dar gelrllern mutfaklarına malzeme götürdükler kameranın nerede konumlandığı, kamera açılarının blnçl
sebze meyve cennet burası. Ben de romanlarıma kullanımı, aydınlatmanın sahnede yaratılan anlama katkısı
motfler, karakterler, konuşmalar götürüyorum buradan. ve bunlar gb onlarca etmenn br hkâyey anlatma ya da
br gerçeklğ aktarma amaçlı kullanılmasının br dl
C) Öykülerm Beyazıt’ın yakınında hareketl br kıraathanede
oluşturduğu anlaşılmış, şte o zaman snemanın da sanat
yazmayı âdet edndm. Yazdıklarımın çoğu fantastk
olduğu kabul edlmştr.
hkâyeler. Başka br dünyadan bu dünyadak nsanların
zhnlerne yerleşen sessz, etksz görünmez varlıklar...
Bu parçaya göre snemanın sanat olarak kabul
D) Şehr hatları vapurları o kadar renkl k!.. Balıkçılar ağları görmesnn asıl neden aşağıdaklerden hangsdr?
çeker ve balıklar yalbır yalbır dans ederler ya... Burası A) Anlatım olanaklarının dl yets kazanması
da renkl, cıvıl cıvıl nsanlarla dolu. Aklıma kşlkler
akmaya başlıyor. Defterm çıkarıp yazmaya başlıyorum. B) Teknk mkânlarla lgl farklı görüşlern ortaya çıkması
C) Sanat eserlernn znden gtmes
E) Emnönü Meydanı, tüm nsanlardan brer örneğn her
zaman bulunduğu br karakter laboratuvarı. Böyle br D) İnsana nsanı anlatma amacını öne çıkarması
mkân değerlendrlmez m? Vapura bnecek gb,
otobüs duraklarına lerleyecek gb oralarda E) Anlatım teknklernn önceklerden farklı olduğunun
dolanıyorum. Yen eserme kşlkler yakalıyorum. anlaşılması

330
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! 13


5. Br flm beğenmeyeblrsnz. Dln, anlatımını probleml, 7. I. Daha önce kaza geçrmş olanlar blrler, kaza anında
olay örgüsünü ve kahramanlarını gerçek dışı bulablrsnz. sank yavaşlatılmış br vdeo zlyormuşuz gb, her
Mesela oluşturulan atmosfere bayılırken temanın şlenşne şeyn çok yavaş br şeklde gerçekleştğ hssedlr.
karşı çıkablrsnz. Yahut yan karakterlerden brn o kadar Bu yanılsamanın blmsel açıklaması şöyle: Herhang
seversnz k senarste ve yönetmene kızarsınız ble neden br hayat tehlkeyle karşı karşıya kalındığında
flmn esas kahramanı o değl dye. Eleştrlernz beynde bulunan amgdala olarak adlandırılan bölge
arkadaşınıza eşnze dostunuza anlatablr, bu flme aktf oluyor ve beyn müthş br şeklde detaylı
gtmeyn, zlemeyn dyeblrsnz. Hatta tutar, yönetmene çalışmaya başlıyor. Beyn, br nev koruma
e-posta atarsınız. Daha da kesmezse oturup sıkı br eleştr
mekanzması olarak her an’ı çok detaylı şeklde
yazar, br dergde ya da gazetede yayımlanmasını
şlyor. Böylece brkaç sanyelğne de olsa sank ağır
sağlarsınız. İçerdğ fkr ve hükümlerden, zleycsne
aktarmayı başardığı duygudan dolayı eleştrmek stersenz çekmde yaşıyor gb veya zaman yavaşlamış gb
de yapacağınız aynı şeydr. Senarst gb kalemnz kullanır, hssedyoruz.
eser hakkında br eleştr yazarsınız. O kadar…
II. Genellkle ölüme ramak kalınan durumlarda br an
Bu parça aşağıdak tepk yaklaşımlarından hangsne çn her şeyn bttğn düşünürüz. Telaşlanmışızdır.
karşı olarak yazılmış olablr? Artık ölümden kurtuluşun olamayacağı zlenmne
A) Senarstn yaşam tarzındak olumsuzlukları basında kapılırız. Buraya kadarmış derz. Yaşadığımız anılar
dle getrme br flm şerd gb gözümüzün önünden geçer. Ölüme
hç bu kadar yaklaşmadığımızı düşünürüz. Elmzden
B) Flmn gereksz yere uzun tutulduğunu sert br gelen br şey de yoktur. Ama tüm bunları br sanye
makaleyle anlatma çnde yaşarız. Sonradan bu an’ı hatırladığımızda
C) Karakterlern yerl yernde olmadığını kesknce küçük br zaman parçasına bu kadar anının nasıl
açıklama sığdığını hayretle dle getrrz.
D) Değerlendrmelern televzyon programında
acımasızca sıralama Bu k parçada geçen altı çzl sözler, paragraflarda
E) Senaryonun nasıl daha y olableceğyle lgl anlatılan hang anlamları sırasıyla verr?
önerlerde bulunma A) I. Yaşanan anın belleğmze şlemes
II. Güzel anıların gözümüzün önüne gelmes

6. İnsan, snemanın cadıyla gerçeklğ kontrol altına


almanın kestrme br yolunu buldu. İmajların blgsayar B) I. Yaşanılan kısa zaman parçasının durması
ortamında gelştrleblmesyle de bu kontrolü pekştrd. II. Anıların yavaşça hatırlanmaya başlanması
Artık özgün dünyalar yaratmak, blnen gerçeklkler
değştrmek hç dert değl. Öyle k yen teknk mkânlarla
br bebeğn yüz fadesn ble değştreblrsnz. Bu C) I. O anın ayrıntılarıyla yaşanması
gelşmeler bze yen br çağa, “görme çağı”na grdğmz
gösteryor. Pek, bütün bu yen mkânlar ve majlar II. Brçok anının ardı ardına hızlıca hatırlanması
dünyaya bakışımızı nasıl etklyor? Örneğn, televzyonu
açtığımızda o bzden sadece kendsn takp etmemz
ster, dolayısıyla kapatır kapatmaz büyük oranda D) I. Tüm zamanın geçc olarak donması
unuturuz onu. Orada gördüklermz arasında etks hâlâ II. Hatıraların göz önünden tek tek geçmes
devam edyor gb görünen şeyler se yern yen
görüntülere bırakır. Bu görme çağının en belrgn özellğ
de burada saklı: Seyrcy her şey unutturacak kadar
çok görüntüyle karşı karşıya bırakmak. Hâl böyle olunca E) I. Yaşanan olayda korku düzeynn yükselmes
bu yen çağda “edlgen br göz” olmaktan öteye II. Anıların korku ve telaş çnde hatırlanması
gdemyoruz. Çünkü gördüklermz ddkleyecek br zhn
yapısından gderek uzaklaşıyoruz. Oysa nsanın
gördükler üzernden anlamlar kurması, majlar üzernde
dernleşmes ve bunları hayatla lşklendrmesyle
mümkün.
I. Reklam arası verildiğinde bile aynı kanalı izlemeye
istemsizce devam etmek
II. Trafikte seyir hâlindeyken panolardaki reklamlara
ayırt etmeksizin bakmak
ÇIKMIŞ SORU

III. Sinema salonuna ön gösterimdeki reklamlar


bittikten sonra girmek
Bu parçaya göre yukarıda sıralanan durumlardan
hangileri “edilgen göz” için örnek olabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

2018 - ALES

331
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

Orta
rta Ort
-O
VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! ay
a-
Z

or
Ko
y

Zor
Kola
 Bu test, soruların zorluk düzeyleri dikkate alınarak
14  Bu test için size verilen süre 8 dakikadır.

hazırlanmıştır.
D Y B N

1. İnsanların yeme, çme ve barınma htyaçlarının yanında,


gynme htyaçları da vardır. Zamanla bu htyaç, öncelkle
2018 ALES

kadınları “farklı olanı” gymeye tmştr. Belrl br akıma


göre temelde benzer ama ayrıntıda farklı gysler de 3. Melek Aynası, br polsye roman olarak kabul edlse de
modayı oluşturmuştur. Yen kurulan Türkye gerlm kategorsne grp grmeyeceğ hâlâ tartışılan br
Cumhuryet’nn büyük önder Mustafa Kemal Atatürk’ün eser. Roman, okurun merakını gıdıklayan br cnayetle
eş Latfe Hanım; eğtm, kültürü ve gym le ülkemzdek başlıyor. Sonra romanın öneml br bölümünde
kadınlara örnek olacak ve cesaret verecek ntelktedr. O karakterlern geçmşler, özellkle alenn geçmştek
dönemden tbaren ülkemzde yavaş da olsa br gym tarzı hkâyes, gerye dönüşlerle ayrıntılı olarak anlatılıyor.
oluşmaya başlamıştır. 1950 yılından tbaren se genç Bu bölümde okur, sank kısa br tırmanıştan sonra uzun
kızlarımız, dünya modasını takp etmeye başlamış ve ve düz br platodan geçyor; sonunda yne kısa, dk br
moda le lgl çalışmalar hız kazanmıştır. yokuştan np varış noktasına ulaşıyor. Böylece romanın
büyük br bölümü de o “uzun ve düz br plato” gb
Bu parçadan hareketle moda le lgl olarak saknce geçp gdyor. Bu nedenle esern, ktabı elne
alıp sayfaları uçarcasına çevrmeye alışık olan gerlm
I. Latfe Hanım’ın terch ettğ gym tarzı, o dönem romanı okurlarını çok tatmn edeceğn zannetmyorum.
kadınları çn örnek kabul edlmştr.
Bu parçaya göre Melek Aynası’nın gerlm romanı
sayılmama gerekçes aşağıdaklerden hangs
II. 1950’l yılların modası, Türkye’den dünyaya hızla
olamaz?
yayılmıştır.
A) Büyük bölümünde durağan br anlatım teknğnn
III. Toplumun her kesm, kendlern modaya uymak kullanılması
zorunda hssetmştr.
B) Heyecanlı atmosfer bozacak fazlaca ayrıntıya yer
verlmes
ÇIKMIŞ SORU

yargılarından hanglerne ulaşılamaz?


C) Okuru heyecandan uzaklaştırarak dngn br dünyaya
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III taşıması
D) I ve II E) II ve III D) Gerlm unsurunun ktabın başından sonra sıklıkla
kesntye uğraması
E) Okura heyecan vermeyecek kahramanların
hayatlarına ağırlık verlmes

2. Suna Abaç’ın resmlernde fgür ve mekân ögelerne at 2019 - ALES


bçmlern doğal bçmlerden farklı olduğu görülür. Bu
2017 ALES

durum, sanatsal doğruların düş dünyasında arandığını


göstermektedr. Mmar olarak uzun yıllar çalışan Abaç’ın 4. (I) İhtyacıma göre olan ürünü bulmak çn bnlerce
resmlernde düşsel tasarımların ncelkle yapıldığı seçenek çnden br mağazanın nternet adresne
anlaşılmaktadır. Mnyatürden ve süsleme sanatlarından bakıyorum. (II) Ürünün normal ve büyük fotoğraflarından
esnlenerek oluşturduğu resmlernde sade br anlatıma bana uygun olup olmadığını her açıdan ncelyorum.
ulaşan sanatçının, neşe duygusuna büyük önem verdğ (III) Seçmş olduğum ürünün sparşn nternet adresnden
gözlenmektedr. Genellkle br restoranda, vapurda ya da mağazadan teslm al seçeneğn tıklatarak hızlıca
balonda gördüğümüz fgürlerde haff br tebessüm vardır. veryorum. (IV) Ürünüm, bana gelen e-posta sonrasında
seçmş olduğum bana en yakın mağazaya teslm
Bu parçadan Suna Abaç le lgl aşağıdaklern edldğnde gdyorum. (V) Sparş ettğm ürünü önceden
hangs çıkarılamaz? şaretledğm mağazadan kargo ücret ödemeden ve
A) Resmlernde çeştl sanatlardan yararlandığı deneyerek teslm alıyorum.

B) Eserlernde ttz br çalışma yürüttüğü Bu parçada numaralanmış cümlelern hangs

C) Ürettklernde genellkle bell br duygunun öne çıktığı “Neden sparşm mağazaya gelsn ve ben mağazaya
kadar yorulayım k?.. Evme gelsn; gül gb, kapımı açar,
ürünümü teslm alırım.”
D) Mmarlık yapmasının sanatına büyük katkılar sağladığı
trazına cevap olacak br blg barındırır?
E) Tablolarında sanatsallığı hayal ögelerle sağlamaya
çalıştığı A) I B) II C) III D) IV E) V

332
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! 14


5. Ön sözlern okura br selam yazısı olduğunu düşünürüm 7. Özellkle Avrupa ve Amerka’da normal et, sıradan br
ben. Braz sonra koyulaşacak dostluğun karşılama sözcük olarak kaldı çünkü bugünlerde et modası Kobe et/
2023 TYT

2023 TYT
sözler... Elnze aldığınız her ktapta onu yazanın düş Wagyu le tanımlanır oldu. Pek, Wagyu ne demek? Japon
ülkesne konuk olmaz mısınız? Sz br ktaba bağlayacak dlnde “wa”, Japon; “gyu”, sığır demektr, Wagyu bunların
olan şte o selamlama sözlernn çtenlğdr. Sonrak brleşmdr. Kobe et, Japonya’da Wagyu bölgesnde
sayfalarda neler anlatılıyor, bu ktap nçn yazıldı, kaç yetşen hayvanlardan elde edlr. Bu hayvanların yüksek
sayfadan oluşuyor? Ne önem var bütün bunların? Bu kaltede ete sahp olmasının brnc sebeb, o bölgenn ot
ayaküstü konuşmadan sonra has odalara, dayalı döşel kaltesdr. Kobe etnn lezzetnn knc sebeb se bu
salonlara davet edleceksnz nasıl olsa! Burası daha hayvanların doğdukları günden tbaren serbest yaşıyor
selamlık kısmı. Sayfaların örtüsünü de sayfalar lerledkçe, olmalarıdır. Hayvanlar, serbest ve dngn br hayat
sohbetnz koyulaştıkça kend ellernzle açmaya sürerken üç öğün de yemek yer. Etlernn yumuşak ve
başlayacaksınız ya... doğal olması çn yemeklerden sonra sığırlara masaj
yapılır. Bu hayvanların sndrm sstemler çok rahattır. Çok
Bu parçada konuşan kşnn aşağıdaklerden hangsn fazla hareket etmeyen hayvanlarda kas dokusu
söylemes beklenmez? gelşmedğnden etler daha yumuşak kalır. Normalde
etlern çevresnde oluşan yağ tabakası, Wagyu
A) Br ktabın ön sözü, ktapta anlatılmak stenenler yetştrlmesnde özenl br bakımla Kobe etlernn çne
kısaca ve açıkça veren bölümdür. nüfuz ettrlr. Böylelkle Kobe etnde “marble” denlen
B) Esern ön sözünün her şeyden evvel samm br mutfak termndek gb damarlı mermer görünümü oluşur.
bçmde kaleme alınması gerekr. Bu nedenle Wagyu etn dışarıdan da fark edeblrsnz.
Pşrlmes, normal etler gbdr. Her ette olduğu gb
C) Ktap br yapboz gbdr; sonlarına doğru geldkçe her suyunun çne hapsolması çn mutlaka pşrdkten sonra
şey belrgnleşr, anlam kazanır. 2-3 dakka dnlendrlmes gerekr.

D) Ön söz, yazarla okur arasında duygu brlktelğnn Bu parçada Wagyu et le lgl olarak aşağıdaklerden
oluştuğu kısımdır. hangsne değnlmemştr?

E) Okur, ktabın ön sözünde brkaç y nyetl sözden A) Sığırların hareketszlkten kas dokusu gelşmedğ çn
başka br şey aramamalıdır. yapısının yumuşak olduğuna

B) Oluşan yağ tabakasından dolayı damarlı mermer


6. Fnansal br eğtm ajansı, 15-30 yaş arası gençlern para görünümü aldığına
yönetmne dar br araştırma yaptı. Önce eğtm verld,
sonra ölçme yapıldı. Eğtm almadan önce ve sonrak C) Suyunu çnde tutmaya yarayan kendne özgü br
anket sonuçlarına göre yaptıkları bütçeye sadık kalanların pşrme yöntem olduğuna
eğtm almadan öncek oranı %56 ken, eğtm aldıktan
sonra bu oranın %83’e çıktığı görülüyor. Aynı araştırmanın D) Wagyu yöresndek otlardan beslenen, rahat
sonucuna göre para kazandıkça br mktarını brktrenlern ortamlarda yetştrlen sığırlardan elde edldğne
oranı %49’dan %83’e, her ay düzenl brkm yapanların
oranı se %32’den %62’ye çıkmış. Brkm yapmanın E) Adlandırıldığı kelmenn brleşk br sözcük olup “Japon
blncne eğtmle varan gençler, kred kartı borcu sığırı” anlamına geldğne
konusunda artık daha hassas davranacaklarını
söylüyorlar. Araştırma aslında eğtmn, gençlern brktrme
alışkanlıkları açısından ne kadar öneml olduğunu
gösteryor. Bu konuda özellkle alelern görevler büyük.
Alelern yapableceklernn en başında, çocuklarına daha
küçükken brktrme alışkanlığı kazandırmak gelyor. Bu
alışkanlığın oyunlaştırarak kazandırılableceğ ve harçlığını
brktrmenn öğretlebleceğ vurgulanıyor.

Bu parçaya göre fnansal eğtm sonunda gençlerde


oluşan değşmle lgl olarak aşağıdaklerden hangs
yanlıştır?
A) Her ay düzenl para brktrenlern oranı, yüzde yrm
sekzden fazla artmıştır.

B) Gençler, kred kartı borcu konusunda daha dkkatl


olacaklarını belrtmşlerdr.

C) Para kazanınca paranın br mktarını brktrenlern


oranı yüzde otuzdan fazla artmıştır.

D) Gençlerde ölçülen olumlu değşmde alelern etks


büyüktür.

E) Yaptığı bütçeye uygun davrananların oranı, yüzde


yrm beşten fazla artmıştır.

333
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

Orta
rta Ort
-O
VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! ay
a-
Z

or
Ko
y

Zor
Kola
 Bu test, soruların zorluk düzeyleri dikkate alınarak
15  Bu test için size verilen süre 8 dakikadır.

hazırlanmıştır.
D Y B N

1. (I) Kahramanmaraş’ta Selçuklu Dönem’nden bu yana


ustaların el emeğ göz nuru olarak yaptığı çeyz sandıkları,
2023 TYT

günümüzde esk önemn ytrmek üzere. (II) Günümüze


kadar ulaşan sandıklar, özellkle yen evlenecek olan 3. Dünyanın en yüksek dağı olan Everest’n zrves, denz
çftler çn çeyzde kullanılmaktaydı. (III) Son yıllarda sevyesnden 8848 metre yüksektedr. İk tektonk
modernleşmenn artmasıyla brlkte vatandaşların daha levhanın -yer kabuğu parçasının- çarpışması sonucu
çok moblyacıların suntadan yaptıkları sandıkları oluşan Everest Dağı, ----.
kullanması, yüz yıllık bu kültürü kaybolma noktasına
getrd. (IV) Durum böyle olunca emeklernn artık rağbet Bu parçanın sonuna aşağıdaklerden hangs
görmedğn ve esks gb satışın olmadığını fade eden getrlrse “Everest Dağı’nın fzk özellklernde zamanla
sandık ustaları, böyle gderse 10-15 yıla kadar bu kültürün değşklk olduğu” sonucuna ulaşılır?
yok olacağını belrttler. (V) Kahramanmaraş’ta sandık A) gelşen yükseklk belrleme yöntemlerne bağlı olarak
yapımıyla uğraşan bazı ustalar da çeyz sandıklarının yükseklğ farklı sayılarla fade edlen br dağdır
yapımında çırak bulamadıklarını söyleyerek yapılan
sandıkların dükkânlarda alıcısını bekledğn fade ett. B) brbrn tmeye devam eden bu k levha nedenyle
her yıl yaklaşık dört mlmetre kadar yükselmektedr
Bu parçadak numaralanmış cümlelern hangsnden
sonra “Ustaların bnbr emek sarf ettğ çeyz sandıkları, C) çevresel koşulların değşmesne bağlı olarak yen
artık esks gb lg görmüyor; süs eşyası olarak oluşan dağlarla brlkte dünyanın en yüksek dağı
ÇIKMIŞ SORU

kullanılıyor.” cümles getrlmeldr? olma özellğn kaybedeblr

A) I B) II C) III D) IV E) V D) zrve noktasında ölçülen sıcaklık değer, klmsel


koşullara bağlı olarak farklılık gösteren br coğraf
yapı özellğndedr

E) üzernde belrlenen yen rotalarla tırmanışlar çn


günden güne cazp hâle gelen br yapı özellğ
2. Orta Çağ Avrupa’sında topla oynanan br oyuna dar lk serglemektedr
fadelere, 9. yüzyıla at Nennus’un Historia Brittonum adlı
2018 TYT

2022 - TYT
esernde rastlanmaktadır. Galler’n kuzey kısımlarında
yazılan eserde, br grup çocuğun top oynadığından
bahsedlmektedr. İngltere’de komşu kasaba veya köyler
arasında oynanan ve “güruh futbolu” adı verlen oyunda
amaç, topu rakp takımın kasaba veya köyünde belrlenen
bölgeye göndermekt. Hemen hemen hçbr kuralın
olmadığı bu oyunda oyuncu sınırlaması yoktu ve yüzlerce
4. Tüm dealstler, hzmet ettkler davaların her şeyden önce
kş mücadele edeblmekteyd. Bu etknlkler sırasında
dünyanın tüm ötek davalarından üstün olduğunu düşünür.
meydana gelen karmaşayı ve yaşanan olayları gerekçe
Kend davalarının braz olsun başarılı olması çn bu
gösteren Kral II. Edward tarafından 13 Nsan 1314’te
davanın tüm ötek nsan grşmlerne gerekl olan aynı ps
ülkede futbol oynanması yasaklanmış. ----. Ülkede futbol,
kokulu gübreye açıkça htyacı olduğuna nanmak stemez.
300 yıl kadar yasaklı kalmıştı.
Gübre en stenmeyen şeylerden brdr ama btknn hayatı
ona bağlıdır sonuçta.
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenn akışına
göre I. Ardında gdlen her deal, çnde öyle ya da böyle
I. Bu yasak, nsanların futbola olan lgsn köreltmemş küçük de olsa kötü br öz barındırır.

II. Bu yasak, sonrak hükümdarlar tarafından da II. Eleştr; uğruna ömür çürütülen dealler daha y hâle
sürdürülmüş getren, albens olmayan ama yararlı br katalzördür.

III. Bu yasaktan sonra da uzun br süre kmse III. Çatışmacı kşlkler, çnde bulundukları grupların ekp
oynamaya cesaret edememş ruhuna zarar verme özellklern göz ardı edeblr.

Yukarıdak numaralanmış cümlelerden hangler bu


yargılarından hangler getrleblr?
parçanın hem başına hem de sonuna getrleblr?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
D) I ve II E) II ve III

334
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! 15


5. (I) Bazen br Word metn üzernde çalışırken stedğnz br 7. • Dünyamız krlendkçe ne yüzebleceğmz denzler,
kelme veya cümleyle lgl yorum yapmak, br yerlere not ne yürüyebleceğmz ormanlar ne de
almak veya seçl alanla lgl brlerne açıklamalar yapmak koşableceğmz sahller kalacak, blyoruz. Her brey
sterz. (II) Bu sesl notları öğrenclernzn veya ve şrket gb bzm de üzermze düşen sorumluluk
arkadaşlarınızın metnlerne ekleyerek meramınızı kolay büyük, bu nedenle doğru adımları atmak çn
anlatmak stemez msnz? (III) Pek, stedğnz kelme çalışmalar gerçekleştryoruz.
veya cümleyle lgl sesl not almak stemez msnz?
(IV) Bunun çn yorum bölümünü kullanır, notlar alırız • Çalışanlarımız le ploggng (koşarak çöp toplama)
ancak not almak yan yazmak, her zaman yeterl veya etknlkler düzenlyoruz. Mağazalarımız zaman zaman
pratk olmayablr. (V) Çevrm dışı olarak Word’de değl çöp toplama etknlkler yaparak kullanıcılarımızla
ama Google dokümanlarında çalışırken sesl not almak beraber kend şehrlern temzlyor. Karbondokst
steyenler çn gelştrlmş br eklent mevcut: Kazena. salınımı konusunda hem çalışanlarımıza hem de
üretm ortaklarımıza çevre hakkında eğtmler
Bu parçada anlam akışındak bozukluğu gdermek çn veryoruz.
aşağıdak değşklklerden hangs yapılmalıdır?
Yukarıdak lk parçada bazı “açıklamalar” yapılmış ve bu
A) I. cümle le III. cümle yer değştrmel.
açıklamalar hakkında son cümlede br “gerekllk”
belrtlmş; knc parçada se “gerekllkler” sıralanmıştır.
B) II. cümle le IV. cümle yer değştrmel.
Aşağıdaklern hangsnde bu üç bölüm yoktur?
C) III. cümle, IV. cümleden sonra gelmel.
A) ` Bu hafta sonu YKS yapılacak. Gençler gelecek
D) IV. cümle le V. cümle yer değştrmel. yıllarda okuyacakları okulu bu sınav sonunda
belrleyecekler. Sınavda br mağduryet yaşanmaması
E) V. cümle II. cümleden önce gelmel. çn uyarılarda bulunan ÖSYM, adayları özellkle k
belgey yanlarında bulundurmaları konusunda uyardı.
` İlgl oturuma at sınava grş belges, nüfus cüzdanı
veya Türkye Cumhuryet kmlk kartı ya da geçerllk
6. ----. Bu, aynı zamanda çocukların doğadan ve yeşlden süres dolmamış pasaportun aslı.
uzak kalmasının en büyük nedenlernden br. “Yenlen
2022 TYT

Üreten Okul” projes de bu düzene çomak sokmak steyen B) ` Kş spor öncesnde gereken hazırlıkları yaptıktan
brler tarafından gelştrld. Vetnam’ın Dong Na sonra doğru egzersz ve duruşlarla sporunu
şehrnde, çocukların kend besnlern yetştreblecekler, tamamlamalıdır. Ancak spor sonrasında sporun
sürdürüleblr tarım anaokulu fkr hayat buldu. Yakında yer etksn öneml ölçüde değştren bazı davranışları
alan br ayakkabı fabrkasında çalışan alelern çocuklarına yerne getrmelsnz.
eğtm alanı sağlamak amacıyla başlayan proje, ` Brkaç dakkalık haff tempolu yürüyüş yapmalısınız.
“Sürdürüleblr Tarım Anaokulları” fkr çn de âdeta br Egzersz sonrası kas esnetmey hmal etmemelsnz.
prototpe dönüşmüş. Vo Trong Ngha mmar ekb, okulu İlk k saat çersnde en az 2-3 bardak su çmelsnz.
çocukların doğa ve tarım le lşklern düzelteblmek ve
gelştreblmek adına tasarladıklarını söylüyor. Bu fkr, C) ` Tatl yolculuğunda otele varıp bavulumuzu açana
sadece tarımla değl, güneş enerjs ve suyun ger kadar yol boyunca bz çten çe kemren br soru var:
dönüşümü le de desteklenyor. İk katlı sarmal şeklde “Acaba br şey unuttum mu?” Yolun br endşe krzne
nşa edlen ve 500 öğrenc kapastesne sahp olan okul, dönüşmemes çn gerekl eşyaları önceden
olabldğnce yeşl alana yer bırakıyor. Okul üç adet avluya hazırlayın.
ve bunlara ek olarak çocukların ekm yapablecekler
bahçelerden oluşan çatılara sahp. ` Yola çıkmadan önce nüfus cüzdanı, pasaport, ehlyet,
evllk cüzdanı ve yolculuk bletlernz yanınıza almayı
Bu parçanın başına düşüncenn akışına göre unutmayın. Br bavul yanında br de seyahat çantası
aşağıdaklerden hangs getrleblr? almak hç de kötü br fkr değl.
A) Çocuklarımız yazık k ağaçtan, ormandan, D) ` Bazı durumlarda amelyat olmamız şarttır. Amelyat
hayvanlardan, doğadan uzakta yetşyor önces yapılması gerekenler unutmamak gerek.
B) En değerl varlıklarımızı son zamanlarda özenl ` Bazı laçları ne zaman bırakmanız gerektğ
bakıcılara, seçkn anaokullarına ya da sevgl konusunda blg alınız. İnsüln pompası kullanan
büyükannelerne köye bırakıyoruz hastaların br hafta önce endokrnoloj uzmanı le
konuşmaları gerekmektedr.
C) Yeşlden uzak yaşam bz ve daha önemls
çocuklarımızı ağaçtan, doğadan uzaklaştırdı E) ` Kâğıtsız br günümüz geçmyor. Ambalajdan ofs
şlerne, temzlkten reklama kadar brçok alanda
D) Acımasız kentleşme, sadece yaşadığımız toprakların brçok kâğıt çeşd kullanıyoruz.
değl; bütün dünyanın en büyük sorunu ` Yüzey tam beyaz kuşe kâğıtlar renkl resmlern
baskısında en y sonucu verr. Kendnden karbonlu
E) Yeşlden uzakta yetşen çocuklar, ağaçtan, ormandan, olan otokop kâğıdı se fatura, rsalye, sparş fş gb
doğadan uzakta kalıyor çok nüshalı şlerde terch edlyor.

335
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

Orta
rta Ort
-O
VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! ay
a-
Z

or
Ko
y

Zor
Kola
 Bu test, soruların zorluk düzeyleri dikkate alınarak
16  Bu test için size verilen süre 8 dakikadır.

hazırlanmıştır.
D Y B N

1. O dakkayı ömrümde unutamam. Üç kşydk. 3. Hareket ögesne dayalı olan snemanın en belrgn özellğ
Ben rehberlk edyordum dğer ksne. Hava bozmaya “an etk”, zleycy çsel br yaratım sürecne sürükler. Bu
2019 TYT

2023 TYT
başlayınca esk br değrmene götürdüm onları. Bz oraya yaratım sürec de zleycy çarpıcı montajın sunduğu
grnce fırtına arttıkça artmıştı, bulutlar yarışır gb anların brbrn takp etmesne bağımlı kılar. Glles
gdyordu. Duvarlar sarsılıyor, tepemzdek kremtler Deleuze, snemanın lk yıllarında hareket ögesnn
uçuyordu. Ve değrmen, azgın br hayvan gb homurduyor propaganda olarak flme yerleştrldğn ve ktleler
ve dönüyordu. Ağaçlar neredeyse kırılacakmış gb etkledğn söylemştr. Deleuze, bedenn snemada br
sallanıyor; çalı çırpı, toz toprak önüne gelene çarpa çarpa öge olduğunu ve hareketn bedenn yanı sıra
uçuşuyordu. snematografk unsurlarla kullanıldığını fade etmştr.

Bu parçanın anlatımıyla lgl olarak aşağıdaklerden Bu parçanın anlatımında aşağıdaklerden hangs


hangs söylenemez? yoktur?
A) Brnc kşl anlatımdan yararlanılmıştır. A) Tanık gösterme B) Karşılaştırma

B) Örneklemeye başvurulmuştur. C) Örnekleme D) Öznellk


C) Benzetmeye yer verlmştr.
E) Açıklama
D) Öyküleyc anlatımdan yararlanılmıştır.

E) Varlıklar hareket hâlnde verlmştr.

2. Türk kahves kültürü çok esk br kültür olmakla brlkte


Türk kahvesnn çme rtüeller de bulunmaktadır. Her 4.
2019 TYT

Httlern Telipinu efsanesnde Telpnu’nun ger gelmes


bölgede farklı şekllerde hazırlanan ve tüketlen Türk çn yapılan büyüde dğer meyvelerle brlkte ncrden
2019 TYT

kahves, Boşnak geleneklerne göre şekersz olarak “Nasıl çnde bn tohum varsa…” dye bahsedlmektedr.
yapılır. Şeker le karıştırılan Türk kahvesnn tadının Bu bulgular, Httlern ncr yetştrmekte olduklarını ve
kesldğne nanılır. Eğer k şekerl kahve çlmek o devrde Anadolu’da ncrn meyveclkte öneml br yer
stenyorsa kesme şekerler ısırılarak ağızda tatlı br tabaka olduğunu ortaya koymaktadır. Anadolu Yarımadası’nda
oluşturulur. Br yudum kahveden, br ısırık şekerden yaban olarak yetşen ve ana vatanı Anadolu sayılan ncr,
alınarak Türk kahves çlr. Türk kahves le lgl brçok br kültür btks olarak Akdenz çevresne parlak
deym ve atasözü de toplum çnde kullanılır durumdadır. medenyetler gerçekleştren Fenkeller, Yunanlılar ve
Kahvenn pşrlmes ve servs edlmesnde çok Romalılar tarafından yayılmıştır. Yunanlıların temel besn
beklenmşse “Kahve Yemen’den m gelyor?” denr. Bunun kaynaklarından br olan ncr, Anadolu’nun
en öneml sebeb se Türk kahvesnn ana vatanının güneybatısındak antk bölge olan, bugünkü Aydın ve
Yemen ve Habeşstan olmasıdır.Türk kahvesn çmenn Muğla llernn büyük kesmlern çne alan Kara
br adabı ve rtüel de vardır. Geleneksel br kültür motf Bölges’nden aldıkları söylenr. MÖ 4. yüzyılda Kara
olan Türk kahvesnden yudum almadan önce kahvenn kentlernde üretlen ncr, Mletos Lmanı’ndan dğer
yanında gelen soğuk sudan br yudum alınır. Bu sayede Akdenz ülkelerne yollanmaktaydı.
ağız temzlenr ve kahvenn tadı tam anlamıyla alınmış
olur. Bu parçanın anlatımıyla lgl aşağıdaklerden hangs
söylenemez?
Bu parçanın anlatımıyla lgl aşağıdaklerden hangs
söylenemez? A) Açıklayıcı anlatımdan yararlanılmıştır.

A) Ynelemeye başvurulmuştur. B) Çıkarımda bulunulmuştur.


B) Tanık göstermeden yararlanılmıştır.
C) Alıntı yapılmıştır.
C) Karşılaştırma yapılmıştır.
D) Neden-sonuç lşks kurulmuştur.
D) Açıklayıcı anlatım terch edlmştr.
E) Kanıtlanablr verlere yer verlmştr.
E) Örneklemeye başvurulmuştur.

336
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ! 16


5. Doğa sporları le uğraşanlar çn özellkle dağcılık, sportf 7. Sürekl değşen, dönüştüren zaman çersnde ler yaş
aktvteden çok, br hayat tarzını fade eder. Vadlern breylernn hayatında çok sayıda değşklk gözlenr.
sırtına tırmanmak, büyük dağların engebel yamaçlarını Kşnn yoğun stres yaşamasına, buna bağlı pskolojk ve
keşfetmek, şehr hayatının stresn ormanların eşsz pskyatrk hastalıkların ortaya çıkmasına yol açablen çok
huzuruyla atmak, br nev medtasyon aracıdır onlar çn. etmen vardır: ş hayatının btmes le sosyal ortam
Eğer sz de o doğa tutkunlarından brysenz maceracı değşklğne uyumun sağlanamaması, sevdkler ya da
ruhunuzun dzgnlern bırakmak çn acele etmelsnz. çocukları çn endşe, buna bağlı olarak uyku bozuklukları,
Ednebleceğnz br dağcı çantasıyla macera tutkunuzu hormonal dengenn değşmes, beklenmeyen hastalıklar,
sırtınıza yükleyerek yola çıkmanın tam zamanı! artan kayıplar ve yas hâl... Yne bu etmenlere bağlı olarak
kşnn hayatında fzksel rahatsızlıklar görmek de
Bu parçanın anlatımıyla lgl aşağıdaklerden hangs mümkündür. Özellkle bel, boyun ve dz ağrılarından
söyleneblr? şkâyet eden yaşlılarda hareketszlğe bağlı olarak kas
skelet sstem hastalıkları yaygındır. Obezte, yorgunluk
A) Tartışma teknğnden yararlanılmıştır. hâl, berabernde düşme rsk de yaşam kaltesn düşüren,
kşnn bağımsız ve desteksz hayatını sürdürmesne engel
B) Tanık göstermeye başvurulmuştur. olablecek dğer rahatsızlıklardan bazılarıdır.

C) Doğa devnm çnde aktarılmıştır. Bu parçanın anlatımı le lgl aşağıda verlen teknk le
teknğn parçadan alınmış örneklemelerden hangs
D) Sayısal verler sözcüklerle fade edlmştr. brbryle uyuşmaz?

E) Somutlaştırmaya başvurulmuştur. A) Sayıp dökme: Kşnn yoğun stres yaşamasına, buna


bağlı pskolojk ve pskyatrk hastalıkların gelşmesne
yol açablen çok etmen vardır: ş hayatının btmes le
sosyal ortam değşklğne uyumun sağlanamaması,
sevdkler ya da çocukları çn endşe, buna bağlı
olarak uyku bozuklukları, hormonal dengenn
değşmes, beklenmeyen hastalıklar, artan kayıplar ve
yas hâl...

B) Açıklama: Sürekl değşen, dönüştüren zaman


çersnde ler yaş breylernn hayatında çok sayıda
değşklk gözlenr. Kşnn yoğun stres yaşamasına,
buna bağlı pskolojk ve pskyatrk hastalıkların ortaya
çıkmasına yol açablen çok etmen vardır: ş hayatının
6. Snema mı tyatro mu?.. Elbette tyatro… Ama neden btmes le sosyal ortam değşklğne uyumun
tyatro? Söyleyeceklerm kşsel düşüncelerm olacak, sağlanamaması, sevdkler ya da çocukları çn endşe,
2019 TYT

herkes buna katılmayablr ve snemaseverler lütfen alınıp buna bağlı olarak uyku bozuklukları, hormonal
da bana kızmasınlar. Snemayı ben de sevyorum, sadece dengenn değşmes, beklenmeyen hastalıklar, artan
tyatroyu snemadan daha çok sevyorum, o kadar… kayıplar ve yas hâl...
Öncelkle tyatro daha canlı, karşımızda canı kanı olan
nsanların var olduğu br ortam. Snema se daha br C) Neden-sonuç lşks: Yne bu etmenlere bağlı olarak
kurgulu ve yapay gelyor bana. Televzyondan tek farkı se kşnn hayatında fzksel rahatsızlıklar görmek de
dev ekran ve daha gürültülü ses efektler. Snema neden mümkündür. Özellkle bel, boyun ve dz ağrılarından
yapay? Aktör ve aktrslern mükemmel br oyunculuk şkâyet eden yaşlılarda hareketszlğe bağlı olarak kas
serglemeler çok öneml değl çünkü hatalar, ışık veya ses skelet sstem hastalıkları yaygındır.
oyunlarıyla kamufle edleblyor. Ayrıca farklı zaman ve
mekânlarda çeklmş sahneler brleştrldğ çn tyatroya D) Çoğullaştırmalar: Sevdkler ya da çocukları çn
nazaran daha kopuk olaylar zncryle karşı karşıya endşe, buna bağlı olarak uyku bozuklukları, hormonal
gelyoruz. Karşımızda k boyutlu, düz br ekran; ne kadar dengenn değşmes, beklenmeyen hastalıklar, artan
gerçekç olablr k? Oyuncularla göz teması kurulamıyor, kayıplar ve yas hâl... Yne bu etmenlere bağlı olarak
oynayanlar szn farkınızda ble değl çünkü sz kşnn hayatında fzksel rahatsızlıklar görmek de
görmüyorlar. Tyatro öyle m? Bu saydıklarımın tam ters mümkündür.
tyatroda var.
E) Duyguları yansıtma: Obezte, yorgunluk hâl,
Bu parçanın anlatımıyla lgl olarak aşağıdaklerden berabernde düşme rsk de yaşam kaltesn düşüren,
hangs söylenemez? kşnn bağımsız ve desteksz hayatını sürdürmesne
engel olablecek dğer rahatsızlıklardan bazılarıdır.
A) Tartışmacı anlatımdan yararlanılmıştır.

B) Karşılaştırma yapılmıştır.

C) İklemeye yer verlmştr.

D) Sözde soru cümles kullanılmıştır.

E) Kşleştrmeye başvurulmuştur.

337
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

“ HEDEFİNİZİN
ÖNÜNE
AZMİNİZİ
KOYARSANIZ
HEDEFİNİZİ
GEÇERSİNİZ “
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

0 S I FIR
RISK

7
RİSKLERİ SIFIRLA:
SORULARDA
TAKILMA!
Bu bölümde, ÖSYM tarafından sorulma htmal olan şeyle ve senn bazı sorularda daha az zaman
kaybetmen çn özel ürettğmz alanlar var. Bu bölümde özellkle yönergelere dkkat etmen önerrz.
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

RİSKLERİ SIFIRLA : SORULARDA TAKILMA!

Enerji Dizayn Testi




Önce soru kökünü okuyunuz.
Sonra metni okuyunuz ve okuduktan sonra herhangi bir
1  Dikkat! Bu testte yer alan soruların metinlerini
nesne ile ya da elinizle metnin üzerini kapatınız.
sadece bir (1) defa okuyunuz.
 Metni sadece 1 defa okuyarak 8 dakika içerisinde soruları
doğru çözmeye çalışınız.

1. Ben en çok üzen şey nedr, blyor musunuz? İnsanların 3. Szce esk dostluklar kaldı mı çağımızda? Yok, kalmadı ya
çevresne karşı duyarlı olmaması. Br tarafta yakılan da daha ymser söyleyeym, gtgde azalıyor. Br gün
ormanlar, tarhî evler; br tarafta kültürlü ve duyarlı büsbütün ytp gdecek. Tarh ve yazın ktaplarında
olduğunu savunan nsanlar... Br tarafta krletlen denzler, duyulan, tanınan, okunan ama ne olduğu anlaşılamayan,
öldürülen hayvanlar; br tarafta çağdaş ve modern belrsz br duygu hâlne gelecek. Çağımızda kşler, bu
olduğunu haykıran nsanlar... İnsanların çevre blncne duygulardan çok, elle tutulur nesnelere değer veryorlar.
ulaşamamaları, korkarım daha kötü sonuçlar doğurablr. İlle de yarar beklenyor her şeyden. Yarar yan paraca
Yetkllern buna br an önce çözüm bulmaları kazanç!.. Dostluklar, arkadaşlıklar br yana tlp gündelk
gerekmektedr. yaşamın çıkarları öne çıkıyor. Dost sandığınız, dost
belledğnz br kşnn brden maskey atıverdğn, sz
Bu parça çn en uygun başlık aşağıdaklerden ortalıkta bırakıp kaçtığını görüyorsunuz.
hangsdr?
Bu parçada yazarın asıl yakındığı durum
A) Çevre Blnc ve İnsan
aşağıdaklerden hangsdr?
B) Toplum ve Edebyat Dünyası A) İnsanların duygularını, esks kadar rahat br şeklde
dle getrememes
C) Yetkllern Sorumlulukları
B) İnsanların kendlerne dost bulmakta zorlanması
D) Hayvanlarımız ve İnsanlarımız
C) Madd çıkarlara önem verlmesnn dostluğu yok etmes
E) Çağdaşlık ve Tarhmzde Yozlaşma
D) Gündelk sorunların nsanların mutluluğunu
engellemes

E) Yaşanan olumsuzlukların, nsanları çıkar peşnde


koşmaya sürüklemes

2. Caht Sıtkı Tarancı’nın ötek şarlerden ayrılan en öneml


yanı; ölümden korkmakla brlkte yaşama sevncne
dzelernde yer vermes, ksn brlkte aktarablmesdr.
Tarancı; bu k duyguyu brbrne karşıt olarak
düşünmemş, tam aksne brbrn tamamlayan unsur
olarak değerlendrmştr. Onun bu yaklaşımı, günümüz 4. Elnde yetk olduğunda veya güçlü olduğu zamanlarda
şarlernce de değerlendrlmes gereken br ayrıntıdır. herkesn kendnden çekndğ kşler, ellerndek mkânları
Farklı duygular “farklı” olarak değl, “tamamlayıcı” olarak kaybedp de güçsüz duruma düşünce bazı kşlern
değerlendrlmeldr. oyuncağı ve alay konusu olurlar. Özellkle de daha
önceden br kuyruk acısı bulunan kşler, onların
Bu parçada asıl anlatılmak stenen aşağıdaklerden makamlarından çeknerek yapamadıklarını, sonradan
hangsdr? yapmakla âdeta ntkam almış olurlar. Oysa bu hareket
çok yanlıştır.
A) Yaşamın yalnızca güzel tarafıyla okura aktarılması
gerektğ
Bu parçanın ana düşünces aşağıdak atasözlernden
hangsyle lşklendrleblr?
B) Caht Sıtkı’nın bütün şarlerden daha başarılı yapıtlar
verdğ A) Kurunun yanında yaş da yanar.

C) Günümüzde şarlern toplumu kucaklayacak şrler B) Kul azmayınca Hak yazmaz.


yazamadığı
C) Kusursuz güzel olmaz.
D) Şrlerde karşıt sözcüklern kullanılmasının şr
güzelleştreceğ D) Kurt kocayınca köpeğn maskarası olur.

E) Şrlerde karşıt duyguların brbrn bütünleyc unsur E) Kuzguna yavrusu şahn görünür.
olarak değerlendrlmes gerektğ

340
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

RİSKLERİ SIFIRLA :
SORULARDA TAKILMA!
1
5. Geçmş ancak geçmş br zaman olarak bellemel. 7. Her brmz kend mutluluklarımızı yaratmak peşndeyz.
Yanlışlıklardan br şeyler çıkararak, başarılardan hız Bu, yeryüzündek kısacık geçmşmz boyunca mutlu
kazanarak... Geçmşn bze güzel gelmesnn neden, onun yaşamak steğ, en kutsal hakkımız. Ama beceremyoruz.
geçp gtmş olmasıdır. Geçmş zaman br kere geçp Mutluluk arayışlarımız çok defa çıkmaza gryor. Çünkü
gdnce bze hoş gelyor, gerçekte hoş olmasa da. Ama hayattan gerektğnden fazla şey beklyoruz. Gerçeğ aşan
geçmş hoş kılmak elmzde. Bugünkü davranışımıza düşler kurmak, kşy yenlgden yenlgye sürüklüyor.
bağlı bu. Bugün ne kadar başarılı, ne kadar verml
olursak kendmze ve çevremze ne kadar yararlı olursak Bu parçada aşağıdak yargılardan özellkle hangsnn
dünümüz gerçekten hoş olur. üzernde durulmaktadır?
A) Kşnn yaşamla lgl abartılı hayaller kurması, onun
Bu parçada asıl vurgulanmak stenen aşağıdaklerden
mutlu olmasını engellemektedr.
hangsdr?
A) İnsanların, geçmş hep güzel yanlarıyla hatırlamak B) İnsanın toplumla barışık olmaması, onu düş kırıklığına
stedğ uğratmaktadır.

B) Geçmşn güzel anılarla dolu olmasının, yaşanan anın C) Toplumsal sorunlar, kşnn mutlu olmasına engel
y değerlendrlmesne bağlı olduğu olmaktadır.

C) Yaşananların güzel olmasının, kşnn deneym ve D) Kşnn mutlu olmak gb br hakkı olduğunu blmes
blncyle yakından lgl olduğu gerekmektedr.

D) Geçmşte yaşananların, nsanlar tarafından çoğu kez E) Mutluluk, kşnn mutlu olmayı çtenlkle stemesyle
hatırlanmak stenmedğ mümkün olmaktadır.

E) İnsanların çevrelernde saygın br yere sahp olmak çn


yaşamlarını güzelleştrmeler gerektğ

8. I. Selm İler’nn her esernde yepyen ve farklı br anlayış,


br tat bulursunuz. Sanatçı; kendn ele veren fadelerle
gördüklern, duyduklarını aktarır. Bunu yaparken asla
6. Yıldıray Oğur, Ey Özgürlük adını taşıyan, yüksek lsans
yapaylığa düşmez, zorlamaz kendn. Bu kadar üretken br
tezne dayanan çalışmasında “serbestlk”, “özgürlük” ve
sanatçı nasıl oluyor da kendn tekrarlamıyor, anlamak zor
“hürryet” kelmelerne odaklanarak br kavram tarh
doğrusu.
sunuyor. Eser; dlyle, ttzlğyle ve konuya yaklaşımıyla
ktaplaşan pek çok akademk çalışmadan farklı gerçekten
de. Kuru ve soğuk blgler vermek yerne okuru II. Hlm Yavuz’un şrlernde bugüne kadar başka br şar
sorgulamaya yönelten br havası var esern. Bunu andıran dzeye rastlamadım dersem abartmış olmam.
yaparken de düşüncelernn ağırlığını bozmamaya özen Hatta kends de br öncek tarzını tekrarlamaz, eskmez.
göstermş sanatçı. Gerçekten de sanatçı, aklına nasıl gelyorsa zorlamadan
yazdığı şrleryle görsel tanıklıklarına yer veryor ve farklı
olduğunu âdeta haykırıyor.
Bu parçada aşağıdaklerden hangsne
değnlmemştr?
Bazı özellkler verlen k sanatçı çn aşağıdaklerden
A) Sanatçının üslup le düşüncey dengel kullandığına hangsnn ortak olduğu söylenemez?
A) Yaratıcı ürünlere mza atma
B) Yapıtın, okuru düşünmeye sevk ettğne
B) Özgün br ntelğe sahp olma
C) Özgürlüğün sanatçı çn vazgeçlmez br kavram
olduğuna
C) Anlatımda gözlemlere yer verme
D) Yapıtın pek çok yönüyle farklı br ntelğe sahp
olduğuna D) Anlaşılması zor fadelere başvurma

E) Yapıtın br akademk çalışmaya dayandığına E) Doğal br söyleyşe başvurma

341
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

RİSKLERİ SIFIRLA : SORULARDA TAKILMA!

Puzzle Odaklanma Testi-1


 Dikkat! Bu sayfada yer alan metinler, tek bir metnin sırayla
bölünmüş kısımlarından oluşmaktadır.
2  Bu test, sadece okuduğunuz soruya odak-
lanmanızı, soruya dışarıdan (metinde olmayan
 Soruları, soru köklerinde yer alan yönergelere göre ve soruda istenmeyen) bilgi getirmemeniz
cevaplayınız. amacıyla kurgulanmıştır.

1. Br köpek balığı, aç hâlde br akvaryuma konur. Balık, 2. Sonra br daha dener, yne kafasını çarpar. Br daha
akvaryumun her yernde yüzeblmektedr. Avlayacağı br dener, tekrar aynı şey yaşar. Tanımlayamadığı br şey,
şeyler olup olmadığına bakmaktadır. Sonra akvaryuma hedefne ulaşmasına engel olmaktadır. Yaklaşık kırk sekz
küçük br balık konur. Köpek balığı, küçük balığı yemek saat sonra köpek balığı, küçük balığı yemek çn
çn hemen harekete geçer. Çünkü açtır, küçük balığı uğraşmayı bırakır. Evrensel “Büyük balık, küçük balığı
yyebleceğne nanmaktadır ve küçük balığı yemenn yer.” kuralı şlememektedr. Büyük balık depresyona grmş
kend ellernde olduğunu düşünmektedr. Küçük balığı gbdr. Çaba harcamayı bırakmıştır. Çünkü ne yaparsa
yemek çn lk saldırısında kafasını ne olduğunu yapsın o küçük balığı yyemeyeceğne nanmıştır. Deneyn
algılayamadığı sert br şeye çarparak şok geçrr. Çünkü knc aşamasına geçldğnde araştırmacılar aradak cam
blm nsanları, küçük balık le köpek balığının arasına bölmey kaldırır. Artık köpek balığı sterse küçük balığı
cam br bölme yerleştrerek onları ayırmıştır. Köpek balığı, yyeblecektr. Önünde hçbr engel bulunmamaktadır. Çok
“balık aklıyla” düşündüğünden camı görmemekte ama da açtır!
kafasını çarptığında camı algılamaktadır.
Yalnızca bu parçaya göre köpek balığı le lgl olarak
Aşağıdaklerden hangs bu parçada köpek balığının
çnde bulunduğu durumları belrten özellklerden br I. Küçük balığı yyemeyeceğn kabullenene kadar
değldr? denemeye devam etmştr.
A) Motvasyon B) Öz güven C) Şaşırma
II. En başta akvaryumun her yernde yüzeblp
sonrasında yüzememek köpek balığını olumsuz
D) Sabırlı olma E) Farkına varma
etklemştr.

III. Blm nsanlarının araya koyduğu bölmeye lk çarptığı


an le oluşan şok durumu, ona küçük balığı
yyemeyeceğn düşündürtmüştür.

yargılarından hanglerne ulaşılablr?


A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

342
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

RİSKLERİ SIFIRLA :
SORULARDA TAKILMA!
2
3. Araştırma ekb, neler olacağını beklemeye başlar. 4. Bu hâle, öğrenlmş başarısızlık da dyeblrz. Köpek
Şaşırma sırası blm nsanlarındadır. Çünkü köpek balığı balığı, geçmştek denemelernde başarısız olunca
küçük balığı yemek çn hçbr şey yapmaz. Küçük balığı gelecektek denemelernde de başarısız olacağını
kovalayıp büyük balığın alanına geçrrler ama yne de öğrenmştr. Bu durum bze mlyarlarca nsanın neden
yemek çn hçbr hamle yapmaz. Sonuç çok dramatktr; başarısızlık çnde yaşadığı hâlde başarılı olmak çn hçbr
büyük balık, açlıktan ölmek üzere olmasına rağmen yne şey yapmadığını açıklıyor. Öğrenlmş çareszlkle br daha
de küçük balığı yememştr. Köpek balığı, küçük balığı deneme cesaretn kaybetmektedr. Sürekl başarısızlık
neden yemed? “Aç ama gururlu” olduğu çn m? Blm korkusuyla hareket etmektedr. Kendne olan güvenn,
nsanları köpek balığının çne düştüğü ruh durumuna “başarablrm” nancını kaybetmektedr. Öğrenlmş
“öğrenlmş çareszlk” demektedr. Öğrenlmş çareszlk, çareszlk, zhne takılı br pskolojk kelepçedr.
br canlının defalarca denedğ hâlde stedğ sonucu
alamaması durumunda br sonrak denemesnde başarısız Bu testtek parçaların tamamından hareketle
olacağına nanmasından dolayı deneme cesaretn
kaybedp hçbr şey yapmaması hâldr. I. Sınavdak lk soruları çözemeyen öğrenc, dğer
soruların da zor olduğunu düşünüp dğer soruları
Sadece bu parçadan hareketle aşağıdaklerden çözmek çn hçbr hamle yapmaz.
hangsne kesnlkle ulaşılır?
A) Blm nsanlarının tamamı köpek balığının, küçük balığı II. Öğrenlmş çareszlk nsanın, gücü olsa ble
yememesne şaşırmıştır. kendsn güçsüz hssetme ve o şey başaramama
duygusunu dnç tutmaktadır.
B) Köpek balığı, küçük balığın kend tarafına geçmesn
ble algılayamayacak kadar yorulmuştur. III. Br öğrencnn matematkte çözdüğü sorularda
başarısız olması, onda başarısızlık nancını
oluşturmuş ve gtgde pekştrmştr.
C) Cam bölme, deneyn knc aşamasında kaldırılır ve
buna rağmen köpek balığı, küçük balığı yemez.
yorumlarından hangler yapılablr?
D) Küçük balık, köpek balığının kendsn yyemedğn A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
anladığı çn onun alanına rahatlıkla geçeblmektedr.
D) II ve III E) I, II ve III
E) Köpek balığı, daha önce defalarca denemesne
rağmen küçük balığı yyememştr.

Madem öğrenilmiş çaresizlik zihne takılmış psikolojik bir kelepçe, o hâlde kırıp atma vakti gelmedi mi?
Korkma arkadaşım! İnan! Ancak inananlar vazgeçmiyor. Ve ancak vazgeçmeyenler başarıyor. Bir kere
başarısız olman hep başarısız olacağın anlamına gelmemeli. Başarısızlık sayın 1, 3, 5, 7, 10, 100…
hatta 1000… olsa ne önemi var, “Bu defa yapacağım, bu defa başaracağım!” kararlılığını gösterdiğinde.
Evet, sayıların bir önemi yok ama alman gereken dersler var. İşte bütün o olumsuzluklar, olmama
sebepleri, nasıl yapabileceğine dair güçlü birer tecrübe. Sizin de aklınıza Edison geldi mi? Thomas
Edison’a, 999 denemeden sonra yaptığı bininci deneyde ampulü bulmasıyla ilgili olarak şöyle bir soru
yöneltmişler:

— 999 kez hata yapmanıza rağmen bininci deneyi yapacak gücü nereden buldunuz?
Edison şu yanıtı vermişti:

— Ampulün icadı bin aşamalı bir süreçti. Hata gibi görünen ilk 999 aşama, bininci ve son aşamaya
götüren öğrenmelerle doluydu.

Başarısızlıklarımız sadece birer deneyim. İnanın, başaracaksınız!..

343
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

RİSKLERİ SIFIRLA : SORULARDA TAKILMA!

Puzzle Odaklanma Testi-2


 Dikkat! Bu sayfada yer alan metinler, tek bir metnin sırayla
bölünmüş kısımlarından oluşmaktadır.
3  Bu test, sadece okuduğunuz soruya odak-
lanmanızı, soruya dışarıdan (metinde olmayan
 Soruları, soru köklerinde yer alan yönergelere göre ve soruda istenmeyen) bilgi getirmemeniz
cevaplayınız. amacıyla kurgulanmıştır.

1. Yavru şahn br an önce büyümek, büyük br şahn olmak 2. O gün, her zamank gb anne ve babası onu yuvada
styordu. Mnck kanatlarının güçlendğn hssedyor, gzlemş; karınlarını doyurmak ve ona yyecek bulmak çn
pençes ve gagasını sürekl yuvadak dallara sürterek yuvadan uzaklaşmışlardı. Onun henüz kanatlarının
kesknleştryordu. O, yükseklerde uçmak çn doğmuştu; güçlenmedğn, tüylernn haff br meltemde ble
buna nanmıştı br kere, yernde duramıyordu. Tüyler uçuştuğunu bldkler çn de ona sıkı sıkı tembhlemşlerd:
çıktıkça “Benm de annemden ve babamdan eksğm yok. “Yuvada saklandığın yerden asla çıkma!” “Sakın ses
Onların yaptığı her şey ben de yapablrm!” dye çıkarma!” “Kanatlarını açıp kendn gösterme!” “Yuvanın
düşünüyordu. Kanat pazularını sıkıyor, babasının kenarına yaklaşma!” “Aşağıda ne olduğunu merak edp
kanatlarıyla kıyaslıyordu. Sık sık soruyordu: “Baba, ben yuvanın kenarından bakma!” “Sakın uçmaya kalkma,
ne zaman uçacağım?” “Boşlukta kanat açmadan uçup düşer ölürsün!” Oysa bu yapılmayacaklar lstes hç de
uçamayacağını blemezsn.” demşt br kere babası ona göre değld (!) ----, onun fabrka ayarlarında vardı.
dalgınlıkla. Bu söz aklına takıldı yavru şahnn. O da
boşlukta kanat açarsa kanatlarının anne ve babasınınk Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaklerden hangs
kadar büyük olduğu ortaya çıkacaktı. Buna nanmıştı. getrlemez?
Güvenyordu kendne. Boşlukta kanat açmadan kend
kanatlarının büyüklüğü görülemezd. Bu düşünce aklına A) Planlı hareket etmek
yatmıştı.
B) Sınırların ötesne uçmak
Aşağıdaklerden hangs bu parçada yavru şahnn
çnde bulunduğu durumları belrten özellklerden br C) Hayallern gerçekleştrmek
değldr?
D) Olamaz denlen denemek
A) Motvasyon B) Öz güven C) Cesaret
E) Kend kanatlarına güvenmek
D) Merak E) Sabırlı olma

344
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

RİSKLERİ SIFIRLA :
SORULARDA TAKILMA!
3
3. Yavru şahn, alesnn onu sakladığı dalların altından 4. Zavallı şahn, hızla yere düşüyordu. Sadece yuvasından
çıkmıştı ama ötesn de styordu. Ötesnde ne var, hep değl düş’ünden de düşüyordu. Kuşçağız yere düşerken
bunu merak edyordu. Bunun ötesn de aşmalıydı kanat çırpmaya devam etmş, büyük br azmle çırpılan
mutlaka. Anne ve babasının kendsn altına gzledkler küçük kanatların etksyle havada sağa sola savrulup ağaç
yapraklara br tekme vurup yuvadan aşağı attı. İk yapraklarının arasına denk gelmşt. Yapraklar, onu
kanadını gere gere yuvada dolaşmaya başladı. Sağa ellernde dolaştırırken hem düşmenn şddet hafflemş
yürüdü, sola yürüdü. Yukarı baktı, aşağı baktı. Br süre hem de tam o sırada yavrularına yyecek aramak çn
sonra bundan da sıkıldı. Yuvanın kenarına gelp aşağı dolaşan br anne çaylak kuşu, düşmekte olan yavrunun
baktı. Dev br uçurum görünüyordu. Uçmaya kalkarsa çıkardığı gürültüyü duymuştu. Anne çaylak, önce yırtıcı br
uçurum onun çn açablrd. Yavrunun yernde durmaya kuşun yyeceğn düşürdüğünü sandı. Onu kapmak çn
hç nyet yoktu. Yuvanın kenarına yaklaştı. İknc sınırı koştu ama hayat ona lgnç br sürprz hazırlamıştı.
zorlayacaktı. Yapma denlen yapıp saklandığı kovuktan
çıktığı çn hç de pşman olmamıştı, anne ve babası kesn Bu testtek parçaların tamamından hareketle
yanılıyordu(!). aşağıdaklerden hangs söylenemez?
A) Hç kmse kend çabasıyla çıkmadığı yükseklkte kend
Sadece bu parçadan hareketle aşağıdaklerden
çabasıyla kalamaz.
hangsne kesnlkle ulaşılır?
A) Merak, nsanı başarıdan başarıya sürükleyen en B) “Cesaret” yed harfl br kelmedr, son altı harf “esaret”
öneml güçtür. tr.

B) Cehalet, nsanı bulunduğu konumdan da özgürlükten C) Her canlının hayatında kadernn döndüğü br an gelr.
de alıkoyar.
D) Sevgden mahrum olanlar, kendlern sevecek brlern
C) Gözünü hırs bürüyen nsanın duygu ve düşünceler de elbet bulurlar.
sağlıklı olmaz.
E) Hayaller ve rüyalar başımıza gelecekler değl çmzde
D) Başına buyruk olmak ve başarmak hçbr zaman aynı olanları bze söyler.
yerde barınmaz.

E) Kendsne güvenlmeyen nsan, güven kazanmak çn


çılgınlık yapar.

345
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

RİSKLERİ SIFIRLA : SORULARDA TAKILMA!

Puzzle Odaklanma Testi-3


 Dikkat! Bu sayfada yer alan metinler, tek bir metnin sırayla
bölünmüş kısımlarından oluşmaktadır.
4  Bu test, sadece okuduğunuz soruya odak-
lanmanızı, soruya dışarıdan (metinde olmayan
 Soruları, soru köklerinde yer alan yönergelere göre ve soruda istenmeyen) bilgi getirmemeniz
cevaplayınız. amacıyla kurgulanmıştır.

Powehi, Tarihin ilk kara delik fotoğrafı


Yayımlanma Tarihi: 10 Nisan 2019

1. ABD Ulusal Blm Vakfı öncülüğündek astrofzkçler; 2. Pek, br avuç blm nsanı, varlığı teork olarak kabul
Washngton, Brüksel, Santago, Şangay, Tape ve gören ancak pratkte kmsenn gözlemleyemedğ kara
Tokyo’da aynı anda gerçekleştrlen toplantılarla lk defa delkler nasıl buldu ve fotoğrafladı? Başka br deyşle
br kara delğn fotoğrafının çekldğn kamuoyuna blm nsanları görünmez nasıl gördü? Kara delklern
duyurdu. Kara delkler evrendek en gzeml nesne olarak çekm gücü, o kadar fazladır k ışığı ble çne çeker.
adlandıran Event Horzon Telescope (EHT) drektörü Bu da kara delklern saptanmasını ve fotoğraflanmasını
Sheperd Doeleman, gerçekleşen bu tarhsel olayın neden neredeyse mkânsız hâle getrr. Ancak kara delkler,
sıradan br fotoğraf karesnden çok daha fazlası olduğunu “event horzon” (olay ufku) olarak adlandırılan br özellğe
şu sözlerle özetled: “Daha önce görünmez olarak kabul sahptr. Olay ufku, dönüşü olmayan br noktayı belrleyen
edlen kara delğ, gördüğümüzü açıklamaktan gurur br sınır olarak adlandırılmaktadır. Zra bu eşğ geçen ışık
duyuyorum.” ve madde, kara delkten kaçamaz ancak uzay ufku olay
ufkunda parlayan br çember oluşturacak şeklde eğlme
Bu parçaya göre sözü edlen görüntünün sıradan br meydana gelr. Çeklen ve yayımlanan fotoğrafta kara
fotoğraf kares olmaması; delğn “olay ufku” olarak adlandırılan, kütle çekmnn en
güçlü olduğu eşk bölges görüleblyor. Kısacası Event
I. Astrofzkçlern arasında kara delklern varlığına Horzon Telescope’un yakaladığı görüntü, nesnenn br tür
nanmayanların bulunması, slüetdr.

II. Daha önce görülemeyeceğ düşünülen kara delğn Yalnız bu parçaya göre kara delk le lgl olarak
görülmes,
I. Kara delklern çekm gücü, ışığın çekm gücünden
III. Kara delğn görüntüsünün tahmn edlenden çok daha fazladır.
daha farklı olması
II. Kara delkler, dönüşü olmayan br noktayı belrleyen
gerekçelernden hangleryle lşkldr? br sınır özellğne sahptr.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III III. Gerçekte görüntülenen kara delğn bzzat kends
değl, onun br çeşt gölgesdr.
D) I ve II E) II ve III
yargılarından hanglerne ulaşılablr?
A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız III

D) II ve III E) I, II ve III

346
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

RİSKLERİ SIFIRLA :
SORULARDA TAKILMA!
4
3. Gezegenmzden 53 mlyon ışık yılı, 4. EHT tarafından söz konusu karenn çeklmes, Albert
520.000.000.000.000.000.000 klometre uzaktak Başak Ensten’ın yrmnc yüzyılın başında Genel Görellk Kuramı
(Vrgo) takımyıldızındak M87 Galakss’nn merkezndek (İzafyet Teors) bağlamında var olduğunu öne sürdüğü kara
süper kütlel kara delğn fotoğrafını çekmek çn dünyanın delkler konusunda yapılan lk doğrudan gözlem. Başka br
farklı bölgelernde yer alan 13 teleskop kullanıldı. Yaklaşık deyşle 103 yıl önce 1916 yılında Ensten tarafından
200 kşden oluşan br blm ekb, bu 13 teleskobu M87 yayımlanan kütle çekm geometrk kuramı, lk defa blm
galakss yönüne çevrp 10 gün boyunca kara delğ dünyası tarafından gözlemlenebld; Ensten’ın kuramı, tek
saptayablmek umuduyla merkezn gözled. 10 günün br fotoğraf le teor olmaktan br adım daha lerye gtmş oldu
sonunda elde edlen verler o denl büyüktü k bunu ve lk büyük testn geçt. Eğer elde edlen görüntü,
nternet üzernden göndermek neredeyse mkânsıza Ensten’ın teorsne uymasaydı ve gölge küresel olmasaydı;
yakındı. Bu nedenle 13 teleskobun elde ettğ verler, bu Ensten’ın teorsnn doğru olmadığı anlamına gelrd.
yüzlerce sabt sürücüde depolanıp Boston ve Bonn’dak Ensten’ın teors daha önce br kara delğ fotoğraflama le
şlem merkezlerne aktarıldı ve ortaya bu konk kare çıktı. kıyaslandığında mkro sayılacak düzeyde test edlmş ve
Sadece 8 radyo teleskobunu kullanarak İstanbul’da br başarıya ulaşmıştı. EHT se İzafyet Teors’nn bugüne kadar
kafede otururken Pekn’e baksaydınız Çn’n başkentnde tab tutulduğu en büyük sınavdı ve 103 yıl önce kaleme
elnde akıllı telefonu le br şeyler okuyan sıradan brnn alınan teor hâlâ uzayı anlayablmek çn en y referans
ekranındak harfler tek tek seçeblrdnz. kaynaklarından brs olduğunu kanıtlamış oldu. Kuşkusuz
EHT’nn bu keşf, önümüzdek dönemde sayısız astrofzksel
Sadece bu parçadan hareketle aşağıdaklerden ve kozmolojk ncelemeler etkleyecektr zaten. Söz konusu
hangsne kesnlkle ulaşılablr? blmsel çalışmalar, artık varlığı kanıtlandığından olay
ufkunun dışındak gaz ve manyetk alanlara ne olduğunu,
A) Kara delklern evrendek en gzeml varlıklar olduğu, kara delk etrafında dönen gaz dsklernn nasıl davrandığını
bütün blm nsanları tarafından kabul görmektedr. anlamamıza yardımcı olacaktır.
B) Kara delkler gözlemlemek amacıyla bütün ülkelerden Bu testtek parçaların tamamından hareketle
blm nsanları br araya gelmştr.
I. EHT le kara delğn görüntülenmes, çağımızda blm
C) Kara delğ görüntüleyen teleskopların daha azıyla adına çok öneml br gelşmedr.
yeryüzünde çok uzak mesafelerdek ayrıntılar
görüleblr. II. Kara delklern görüntülenmesyle Ensten’ın İzafyet
Teors kanıtlanmış oldu deneblr.
D) Günümüz teknolojsyle kara delkler göreblmek
mkânsız olduğundan yapılan açıklama kamuoyunu III. Kara delkler gb varlığı teork olarak blnen ama
oyalamaya yönelktr. şmdye kadar gözlemlenemeyen brçok nesne
vardır.
E) Kara delklern yarattığı manyetk alan, onlara yaklaşan IV. Kara delklern çekm gücü, çevrelerndek gaz
her şey büyük br güçle çne çekmektedr. kütleler ve manyetk alanlardan kaynaklanmaktadır.

yorumlarından hangler yapılablr?


A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız III

D) II ve III E) III ve IV

“Daha önce görünmez olarak kabul edilen kara deliği gördüğümüzü açıklamaktan gurur duyuyorum.”
Ne kadar da anlamlı ve dolu dolu bir cümle değil mi? “Var, evet biliyoruz ama göremezsiniz!” diyor
birileri. Sizse “Görmekle kalmayıp gösteririz!” diyorsunuz âdeta. Peki, bu nasıl oluyor? Bir inat…
Anlık motive… Küçük bir çaba… Tabii ki hiçbirisi. Önce inanç... Sağlam bir inanç... Peşinden de onu
sarmalayan “çok çalışmak”... Bıkmadan, usanmadan inanarak çok çalışmak. Düşünsenize Dünya’dan
tam 53 milyon ışık yılı uzakta olan bir yer… 2012’den bu yana durmadan, usanmadan çabalıyorsunuz.
Bunun için yetmediğini düşündüğünüz her alanda destek alıyorsun ama asla pes etmiyorsunuz.
Dünya çapında tam 200 ortaklık kuruyorsunuz. Sonra araştırmalar… Dünyanın 8 farklı yerine teleskop
yerleştiriyorsunuz. 40 milyar kilometre çapıyla Dünya’dan üç milyon kat daha büyük olan bu “dev
canavar”ı fotoğraıyorsunuz.

Birileri, “yapılamaz” diyor ama siz, “ilk yapan” oluyorsunuz. Stephen Hawking’i hatırladınız mı?
Bir sözü vardı hani: “Kara delikler, boyandıkları için kara değildir. Onları sonsuz birer hapishane
gibi düşünsek de cisimler kara deliklerden kurtulabilir, bir kara delikten evrenin diğer ucuna geçiş
yapabilirler. Eğer kendini bir kara deliğin içerisinde hissediyorsan vazgeçme çünkü her zaman bir
çıkış yolu vardır.”

347
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

RİSKLERİ SIFIRLA : SORULARDA TAKILMA!

Puzzle Odaklanma Testi-4


 Dikkat! Bu sayfada yer alan metinler, tek bir metnin sırayla
bölünmüş kısımlarından oluşmaktadır.
5  Bu test, sadece okuduğunuz soruya odak-
lanmanızı, soruya dışarıdan (metinde olmayan
 Soruları, soru köklerinde yer alan yönergelere göre ve soruda istenmeyen) bilgi getirmemeniz
cevaplayınız. amacıyla kurgulanmıştır.

1. Japonya’da br çocuk 10 yaşında trafk kazası geçrmş ve 2. Br yıl aynı hareket yapan çocuk, kendsnn boşu boşuna
sol kolunu kaybetmş. Oysa çocuk büyüyünce y br judo oyalandığına nanarak “Hocam, br yıldır aynı hareket
ustası olmak styormuş. Sol kolunu kaybetmekle brlkte yapıyorum. Bana başka hareket göstermeyecek msnz?”
bu hayal de yıkılan çocuğunun depresyona grdğn gören dye sorunca hocası “Sen aynı hareket çalış oğlum.
babası, Japonya’nın ünlü br judo ustasına gdp yapılacak Zamanı gelnce yen harekete geçerz.” dye cevap verr.
br şeyn olup olmadığını sormuş. Hoca, “Getr çocuğu br Geleneklernden ve hocasına büyük güvennden dolayı
bakalım.” demş. Hoca, çocuğu görünce “Tamam!” demş. hocasının söyledğn yapmaya devam eder. 2 yıl, 3 yıl,
“Yarın eşyalarını getr, çalışmalara başlıyoruz.” Ertes gün 5 yıl derken çocuk judodak 10. yılını doldurur. Br gün
çocuk geldğnde hocası ona br hareket göstermş ve “Bu hocası yanına gelp “Hazır ol, sen büyük turnuvaya
hareket çalış.” demş. Çocuk, br hafta aynı hareket yazdırdım. Yarın maça çıkacaksın!” deynce delkanlı şok
çalışmış. Sonra hocasının yanına gtmş. Bu hareket olur. Hem sol kolu yok hem de judoda bldğ tek hareket
öğrendm, başka hareket göstermeyecek msnz?” dye var! Ünlü judocuların katıldığı turnuvada hçbr şansının
sormuş. olmayacağını düşünür ama hocasına saygısından ses
çıkarmaz.
Hocanın cevabı:
— Çalışmaya devam et, olmuş. Bu parçaya göre çocukla lgl olarak

Çocuk, bıkmadan br yıl boyunca hep o aynı hareket I. Çok güçlü rakpler karşısında tedrgndr.
tekrarlamış.
II. Kültürüne bağlılığı, davranışlarına yansır.
Aşağıdaklerden hangs bu parçada çocuğun çnde
bulunduğu durumları belrten özellklerden br III. Judo yaptığı çn büyük br pşmanlık çndedr.
değldr?
A) İdealst olma B) Yılgınlık göstermeme yargılarından hanglerne ulaşılablr?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
C) İsyan etme D) Azml olma
D) I ve II E) I ve III
E) Hayal kırıklığı

348
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

RİSKLERİ SIFIRLA :
SORULARDA TAKILMA!
5
3. Turnuvanın lk günü delkanlı lk maçına çıkmış. Rakbne 4. Delkanlı, maça çıkmayı kabul eder ve maç başlar. Yne
bldğ tek hareket yapmış ve kazanmış. Derken knc, bldğ o tek hareket yaparak yener rakbn, şampyon
üçüncü maç... Çeyrek fnal, yarı fnal ve fnal… Fnalde olur. Kupayı aldıktan sonra hocasının yanına koşup
delkanlının karşısına ülkenn son on yılın yenlmeyen “Hocam nasıl oldu bu ş? Benm br kolum yok ve bldğm
şampyonu çıkmış. Delkanlı dayanamayıp hocasının tek br hareket var, nasıl oldu da ben kazandım?” dye
yanına koşmuş. “Hocam, hasbelkader buraya kadar geldk sorunca hocası “Bak oğlum, 10 yıldır o hareket
ama rakbme br bakın, bende se br kol eksk ve bldğm çalışıyordun. O kadar çok çalıştın k artık yeryüzünde o
tek br hareket var. Bu kadarı bana yeter. Bar çıkıp da hareket senden daha y yapan hç kmse yok, bu br.
rezl olmayayım; zn vern, turnuvadan çekleym.” demş. İkncs de o hareketn tek br karşı savunma hareket
“Olmaz!” demş hocası. “Kendne güven, çık dövüş. vardır: Rakbnn senn sol kolundan tutması gerekr! Yan
Yenlrsen de şerefnle yenl.” oğlum, nsanların eksklkler aynı zamanda en güçlü
tarafları olablr yeter k bu eksklk kafalarında olmasın!”
Sadece bu parçadan hareketle aşağıdaklerden
demş.
hangsne kesnlkle ulaşılır?
A) Turnuvada şampyon olablmek çn bazı aşamaları Bu testtek parçaların tamamından hareketle
geçmek gerekr. aşağıdaklerden hangs söylenemez?
A) İnsanların başlarına onları hayattan koparablecek
B) Maçlara öğrencler, hocalarıyla katılmak zorundadır.
olaylar geleblr.
C) Judo maçlarında kazanan, puanlama usulüne göre
B) İnsan bazı gerçekler kabul etmel, hayalperest
belrlenr.
olmamalıdır.
D) Judoda daha öncek yılın şampyonu, fnale doğrudan
C) Kötü durumlarla karşılaşan nsanlar, bu durumlarını
katılmaktadır.
avantaja çevreblrler.
E) Turnuvada fnale kalablmek çn toplam dört maç
D) İnsan, çabası sayesnde çoğu şey başarablr.
yapmak gerekr.
E) İnsanı fzksel eksklklernden çok, kafasındak
eksklkler onu engeller.

349
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

RİSKLERİ SIFIRLA : SORULARDA TAKILMA!

Nüans Testi

 Bazıları birbirine çok yakın, bazılarıysa tamamen zıt olan


6  Dikkat! Bu bölüm, daha çok, metinden bağımsız
olarak iki seçenek arasında kalmanız duru-
iki cümleyi de okuyunuz ve iki cümle arasındaki anlamsal
munda iki seçenek arasındaki farkı daha iyi
farkları bulup yazmaya çalışınız.
analiz etmeniz için hazırlanmıştır.

I. İnsan, bazı şeyler söylemey seçtğ çn değl; I. Yazacaklarım yazdıklarım gb olmasın dye
onları bell bçmde söylemey seçtğ çn kalemm kâğıdın üzernde tam tekml, hç
yazardır. durmadan dokuma şlemne devam ederm.

II. İnsan, bazı şeyler bell bçmde söylemey II. Yazacaklarım yazdıklarım gb olacaksa sözün
seçtğ çn değl; onları söylemey seçtğ çn onurunu koruyarak kalemm kâğıdın yanı
yazardır. başına bırakıverrm.

I. Türk yazınının öneml yapıtlarından olan Dede


Korkut Öyküleri yenden okurlarla buluştu; I. Küçüklüğümden ber, babam edebyatçı olduğu
öykülern dl, özüne dokunulmadan çn doğal olarak hep edebyatın çndeydm.
sadeleştrld.

II. Türk edebyatının öneml eserlernden olan II. Kendm bldm blel, babam edebyatçı olduğu
Dede Korkut Hikâyeleri bambaşka br hâlde çn ben de mecbur br stkamet olarak
okurlarla buluştu; hkâyelern dl, aslına sadık edebyat çzgsnn dışına hç çıkamadım.
kalınarak günümüz Türkçesne uyarlandı.

350
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

RİSKLERİ SIFIRLA :
SORULARDA TAKILMA!
6
I. Ülkemzde çoğu zaman mühendslkle brlkte I. Sanatın en öneml özellklernden br de
anılan mmarlığın, nedense sadece teknk br nsanın olumlu yanını öne çıkarması, nsandan
dspln veya br fen blm olduğu düşünülür. ve doğadan yan yaşamdan yana tavır
almasıdır.

II. Ülkemzde hemen her zaman mühendslkle II. Sanatın blnen özellklernden br de nsanın
brlkte anılan mmarlığın, nedense teknk br olumlu yanını öne çıkarması, nsandan ve
dspln ve br fen blm olduğu düşünülür. doğadan yan yaşamdan yana tavır almasıdır.

I. Yaşanmış olayların tamamını olduğu gb


I. Evlya Çeleb’y doğru anlayablmek çn
yansıtma, şarn temel görevdr.
yapılacak tek ş onun gezdğ yerler gezmektr.

II. Şarn asıl ş, tanık olduğu olayları kend


II. Evlya Çeleb’y doğru anlayablmenn br yolu
penceresnden bakarak okurlarına
da onun gezdğ yerler gezmektr.
aktarmasıdır.

351
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

6 RİSKLERİ SIFIRLA :
SORULARDA TAKILMA!

I. Brçoğumuz blyoruz k pyasadak çocuk ve


gençlk edebyatı metnler, çocuğa görelk
lkes dkkate alınarak yazılmış ntelkl yapıtlar I. Özgün br şar olablmek, usta br sanatçının
değl. yanında yetşmeye bağlıdır.

II. Hepmz blyoruz k pyasadak çocuk ve II. Şarlern özgünlüğü, örnek aldıkları
gençlk edebyatı metnlernn çoğu, çocuğa sanatçılardan esnlenmeler le gerçekleşr.
görelk lkes dkkate alınarak yazılmış ntelkl
yapıtlar değl.

I. Herkes dünyaya kend penceresnden bakar,


I. Sanatçının amacıyla zleycnn algılayışı farklı gelşmeler kend htyaç ve steklerne göre
olablr. yorumlar.

II. Sanatta amaçların farklı oluşu tartışmalara yol II. Dünyaya bakış açımızı belrleyen en öneml
açablr. ölçüt, htyaç ve steklermzn zamanında
karşılanmasıdır.

352
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

RİSKLERİ SIFIRLA :
SORULARDA TAKILMA!
6
I. Kalıcı br dle sahp olmanın yolu, dle kültür I. Günlük tutan br yazar, yapıtlarında açığa
kanalıyla gren sözcükler dışlamadan vurmak stemedğ km duygu ve düşüncelern
kullanmak ve onları sahplenmekten geçer. günlüğünde yansıtablr.

II. Br mlletn dln öğrenmenn en kolay yolu, o II. Bazı yazarlar, yapıtlarında açığa vurmak
mlletn kültürünü dışlamadan yaşamak ve o stemedğ bazı duygu ve düşüncelern yazma
kültüre sahp çıkmaktır. yer olarak günlüklern terch etmektedr.

I. Her kuşak, edebyatı braz daha


I. Kullanılan sözcükler, kendlerne yüklenen çağdaşlaştırmıştır. Çünkü dünya değşrken
anlamlar doğrultusunda o kültürün br edebyat da değşr. Buna ayak uydurablmek
gösterges olur. gerekr.

II. İnsanlar, kullandıkları sözcüklere zaman zaman II. Edebyat, her kuşağa etk etmş, değştrmştr.
yen anlamlar yükleyerek kendlern ve Edebyat, dünyaya etklyorken dünyadak
kültürlern yenlerler. gelşme ve değşmeler de edebyata
etklemştr.

353
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

RİSKLERİ SIFIRLA : SORULARDA TAKILMA!

Algısal Bütünlük Testi




Önce -varsa- ön yargınızı kırınız.
Sonra, soru kökünü okuyup soruda istenileni tam
7  Dikkat! Bu testle amaç, sınavlarda metinleri
okumadan soruları çözmeye sizleri yönlen-
anlamaya çalışınız. dirmek değildir! Amaç, soru tiplerinde se-
 Daha sonra, sadece seçenekler arası anlam ilişkisinden çenekler arası ilişkiyi gözden kaçırmamanızı
hareketle soruları çözmeye çalışınız. hatırlatmaktır.

1. 3.

Aşağıdaklerden hangs, bu sözler söyleyen şarn br Bu parçadan yola çıkılarak aşağıdaklerden hangsne
özellğ olamaz? ulaşılamaz?
Dikkat! Bu testi, yönergeleri okumadan çözmeyiniz.

A) Dln bütün ncelklerne hâkm olarak dle zengnlk A) Şarn de ressamın da bestekârın da kendsne rol
katan model olarak kabul ettğ kşler taklt etmes
kaçınılmazdır.
B) Kullanımdan düşmek üzere olan sözcüklern yerne
yen sözcükler bulan B) Sanatın temel amacı, daha önce kmsenn söylemedğ
şey söylemek veya yen br şey keşfetmektr.
C) Dln güç ve olanaklarını zorlamadan var olan
sözcükler kullanmakla yetnen C) Esernz başka eserlere benzemyor ve szn mzanızı
taşıyan farklı yönleryle dkkat çekyorsa sz
D) Sözcükler dledğ gb kullanarak onlara yen yen sanatçısınız demektr.
anlamlar yükleyen
D) Yazarı dğer yazarlardan ayıran, onu orjnal kılan;
E) Dln mkânlarını genşleterek başkasına benzemeyen alanına kattığı yen şeylerle ön plana çıkaran yönlerdr.
br dl örgüsü kuran
E) Sanatkâr, yapıtına kend mzasını atamadığı sürece
kendne de yaşadığı dünyaya da hçbr şey
kazandıramayacaktır.

2. 4.

Böyle dyen br kşden aşağıdaklerden hangsn Bu parçanın anlatımıyla lgl olarak aşağıda
söylemes beklenmez? verlenlerden hangs yanlıştır?
A) Söz gümüşse sükût altındır. A) Hâkm bakış açısıyla yazılmıştır.

B) İnsanlar, konuşa konuşa anlaşır. B) Olaylar oluş sırasına göre verlmştr.

C) Susmasını blmek, akıllı nsanın kârıdır. C) Betmleyc anlatıma yer verlmştr.

D) Allah nsana k kulak vermş, br ağız… D) Brden çok duyuya seslenlmştr.

E) Susan, edebnden susar; edepsz, ben susturdum sanır. E) Br duyuya özgü sözcük başka br duyu çn kullanılmıştır.

354
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

RİSKLERİ SIFIRLA :
SORULARDA TAKILMA!
7
5. 7.

Bu parçanın sonuna, düşüncenn akışına göre, Bu parçada verlmek stenen mesajı karşılayan
aşağıdaklerden hangs getrlmeldr? atasözü aşağıdaklerden hangsdr?
A) Dünyayı tanıdıktan, blg brkmmz çoğalttıktan sonra A) İylk eden, ylk bulur.
beğenmedğmz yanlarımızı refüze ederek yenden,
kend çmzden yen br ben yaratarak doğuyoruz B) Umut, fakrn ekmeğdr.

B) Sosyal hayata bakış projelerndek atılımları, eğtm C) Sabreyle şne, hayır gelsn başına.
blmlerndek yen teknkler günü gününe takp edp
kendmz yenleyeblyoruz D) Sabırla koruk, helva olur; dut yaprağı, atlas.

Dikkat! Bu testi, yönergeleri okumadan çözmeyiniz.


C) Dünyadak teknolojk gelşmeler, kullanıma yen çıkan E) Allah, gümüş kapıyı kaparsa altın kapıyı açar.
letşm ve sağlık ürünlern hemen alıp yenlklere ayak
uydurablyoruz

D) Yen nsanları, yen sesler, yen fkrler, yen kültürler,


yen anlayışları, yen bakışları kolay kolay dünyamızın
çne sokmuyoruz

E) Küresel dünyanın tcaret ağına grerek yen hracat


anlaşmaları yapmayı, kendmz tazelemey ve
adımlarımızı büyütmey hmal etmyoruz

6.
8.

Bu parçadan aşağıdak yargılardan hangs


çıkarılamaz? Bu parçadan eğtmle lgl olarak aşağıdak
yargılardan hangs çıkarılamaz?
A) Sanatını toplumuna adayan br sanatçının eserlernde
sanat kaygısı oldukça ger plandadır. A) Çocuğu blg bakımından en üst sevyeye en kısa
sürede çıkarma amaçlanmalıdır.
B) Amacı estetk zevk oluşturmaksa şarmzn, şrlernde
nsanların dertleryle lglenmesn beklemek boşunadır. B) Öğretmekten daha çok eğtmek temell olmalıdır.

C) Br yapıttak sanatsal güç, onun toplum meselelerne C) Çocuğu gelştrecek özellkte olmalıdır.
değnmesyle doğru orantılı olarak artar.
D) Ezberc düşünceden uzaklaştıran sstemlerle eğtm
D) Gözünü edebî ntelğn yükseltmeye dken sanat yapılmalıdır.
esernde toplumcu br anlayışın olması beklenemez.
E) Çocuğu araştırmaya yöneltecek br ntelğe sahp
E) Bze yol gösteren eserlern, sanatsal ntelğnn düşük olmalıdır.
olması kadar normal br durum yoktur.

355
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

RİSKLERİ SIFIRLA : SORULARDA TAKILMA!

Algısal Bütünlük Testi

 Test 7’de seçenekler üzerinden ilerlediğiniz soruları, bir


8
de kendi yöntemleriniz ile çözünüz.

1. Şarm ben. Kalbmn dokunduğu kelmeler, dln bütün 3. Türk şrnn köşe taşları olan Fuzulî de Yunus Emre de
mkânlarını ayaklandırarak şr denen sırra yükselr. Şar, Karacaoğlan da farklı yüzyıllarda yaşamış olmalarına
dln kalbne en yakın nsandır çünkü. Benm yolum; nce rağmen hep aynı yerlere baktılar ama brbrnden farklı
br anlayış, yüksek br görüş, dern ve kapsayıcı br bakış gözlüklerle. Tıpkı Pcasso’nun, Da Vnc’nn, Van Gogh’un
açısından geçer çünkü. Dlm dursa gönlüm durmaz, ben aynı tuvale farklı zamanlarda, farklı fırçalar attıkları gb…
kural cat ederm, kend kelme ağacımı yeşertrm, Ve Bach’ın ve Beethoven’ın ve Mozart’ın aynı tuşlardan
donatırım. Kendme yen br dl evren kurarım. Dln çnde farklı sesler çıkarttıkları gb…
kendme özgü başka br dl gelştrrm ve kelmelere takılıp
kalmam. Yıpranan, eskyen, yorulan kelmelern yerne Bu parçadan yola çıkılarak aşağıdaklerden hangsne
yenlern bulurum. ulaşılamaz?
A) Şarn de ressamın da bestekârın da kendsne rol
Aşağıdaklerden hangs bu sözler söyleyen şarn br
model olarak kabul ettğ kşler taklt etmes
özellğ olamaz?
kaçınılmazdır.
A) Dln bütün ncelklerne hâkm olarak dle zengnlk
katan B) Sanatın temel amacı, daha önce kmsenn söylemedğ
şey söylemek veya yen br şey keşfetmektr.
B) Kullanımdan düşmek üzere olan sözcüklern yerne
yen sözcükler bulan C) Esernz başka eserlere benzemyor ve szn mzanızı
taşıyan farklı yönleryle dkkat çekyorsa sz
C) Dln güç ve olanaklarını zorlamadan var olan sanatçısınız demektr.
sözcükler kullanmakla yetnen
D) Yazarı dğer yazarlardan ayıran, onu orjnal kılan;
D) Sözcükler dledğ gb kullanarak onlara yen yen alanına kattığı yen şeylerle ön plana çıkan yönlerdr.
anlamlar yükleyen
E) Sanatkâr, yapıtına kend mzasını atamadığı sürece
E) Dln mkânlarını genşleterek başkasına benzemeyen kendne de yaşadığı dünyaya da hçbr şey
br dl örgüsü kuran kazandıramayacaktır.

4. Ortalık adamakıllı kararmış, gem de lmana yce


2. “Anladım k dern ve esrarengz olan her şey susuyor, yanaşmıştı. Rıhtımda tek tük ışıklar yanıyordu. İknc
anladım k susan her şey dern ve heybetl.” dyor Şems- kaptan, braz ç geçmşçesne tekrar kumanda
Tebrz. İşte bakın, yne gözümün önüne o hemşrenn köprüsünün ön tarafına gelerek demrn başında duran
resm geld. İnanın elmde olsa mkânlarım elverse br yorgun tayfalara emrler verd. Demrn zncr, stm
televzyon kanalı kurup yrm dört saat o hemşrenn seslerne karışan büyük br gürültüyle sıçraya sıçraya
resmn koyarım yayına. Han yayın kesldğnde konulan gemnn burnuna doğru gdp delkten geçerek soğuk
necefl maşrapa var ya, onun nyetne... Ta k herkes onun sulara gömülüyordu. Vapur, maknelern stop edp olduğu
ne demek stedğn düşünürken dln dnlendrsn. Han şu yerde suların akışına kapılarak ağır ağır dönerken br sürü
hastane duvarlarını süsleyen, şaret parmağı dudaklarında kayık, sank br anda peyda oluvermşler gb gemnn
br hemşre var ya, şte o, yrm dört saat baksın etrafını sardı. Fakat korkudan aşağıya uzatılan skeleye
gözlermzn ta çne ve “Susun!” desn, “Susun lütfen!” yanaşmıyorlar, braz açıkta duruyorlardı.

Böyle dyen br kşden aşağıdaklerden hangsn Bu parçanın anlatımıyla lgl olarak aşağıda
söylemes beklenmez? verlenlerden hangs yanlıştır?
A) Söz gümüşse sükût altındır. A) Hâkm bakış açısıyla yazılmıştır.

B) İnsanlar, konuşa konuşa anlaşır. B) Olaylar oluş sırasına göre verlmştr.

C) Susmasını blmek, akıllı nsanın kârıdır. C) Betmleyc anlatıma yer verlmştr.

D) Allah nsana k kulak vermş, br ağız… D) Tanık göstermeden yararlanılmıştır.

E) Susan, edebnden susar; edepsz, ben susturdum sanır. E) Brden çok duyuya seslenlmştr.

356
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

RİSKLERİ SIFIRLA :
SORULARDA TAKILMA!
8
5. Hçbr şey olduğu gb kalmıyor. Sesmzdek “günaydın” 7. Aslan toprakla oynuyormuş br gün
sözcüğü ble her defasında farklı br tonla buluşuyor yen Br de bakmış, pençesnde fare
günle. Dünyadak değşm hızı durmuyor çünkü, kendn Aslan, aslan yüreklymş o gün
katlayarak lerlyor. O hâlde lerleyen zamanla brlkte Kıymamış canına, bırakmış yere
yürümek, koşmak gerek; gelşmelere ayak uydurmak
Günün brnde aslan
gerek. Bzlerse ne koşuyoruz ne yürüyoruz.
İlerleyebldğmz belrl br sınır var. O sınırda takılıp Braz çıkayım derken ormandan
kalıyoruz. Lakn her brmzn varabldğ nokta ayrı. Düşmüş br tuzağa, ağların çnde kalmış
Kmmz daha lerde, kmmz daha gerdeyz. Ama hang Kükremş durmuş boşuna
alan olursa olsun y kötü br noktaya vardık mı tamam Bereket fare usta yetşmş mdada
dyoruz. İşmz btrdk sanıyoruz. ----. Bu ş kükremekle değl
Kemrmekle olur demş
Bu parçanın sonuna düşüncenn akışına göre Başlamış nceck dşlern şletmeye
aşağıdaklerden hangs getrlmeldr?
Gelmş pn hakkından kıtır kıtır
A) Dünyayı tanıdıktan, blg brkmmz çoğalttıktan sonra Br lmk kopunca ağdan hayır mı kalır
beğenmedğmz yanlarımızı refüze ederek kend
çmzden yen br ben yaratarak doğuyoruz Bu metnde verlmek stenen mesajı karşılayan
atasözü aşağıdaklerden hangsdr?
B) Sosyal hayata bakış projelerndek atılımları, eğtm
blmlerndek yen teknkler günü gününe takp edp A) İylk eden, ylk bulur.
kendmz yenleyeblyoruz
B) Umut, fakrn ekmeğdr.
C) Dünyadak teknolojk gelşmeler, kullanıma yen çıkan
letşm ve sağlık ürünlern hemen alıp yenlklere ayak C) Sabreyle şne, hayır gelsn başına.
uydurablyoruz
D) Sabırla koruk, helva olur; dut yaprağı, atlas.
D) Yen nsanları, yen sesler, yen fkrler, yen kültürler,
yen anlayışları, yen bakışları; kolay kolay dünyamızın E) Allah gümüş kapıyı kaparsa altın kapıyı açar.
çne sokmuyoruz

E) Küresel dünyanın tcaret ağına grerek yen hracat


anlaşmaları yapmayı, kendmz tazelemey ve
adımlarımızı büyütmey hmal etmyoruz

6. Yapıtlarında toplumunu aydınlatan, ona yol gösteren,


toplumsal sorunları gözler önüne serp onlara çareler
arayan br anlayışla eserler oluşturan sanatçılarımız
vardır. Bu eserler; bzm yen şeyler öğrenmemz, 8. Ülkemzde eğtm tam br yazboz tahtası olmuş durumda.
sorunlara farklı açılardan bakmamızı, kendmz düşünsel Son on yıla bakıldığında neredeyse her yıl farklı sınıf
yönden gelştrmemz sağlar. Bu yapıtlar, oluşturulma sevyelernde sürekl sstem değşklğne gdlmektedr.
gayeler nedenyle normal olarak sanatsallığın çzgsnden Tab k amaç en y eğtm sstemn bulup uygulamak. Bu
uzaktır. Bunun aksne br de edebî zevk vermek amacıyla alanda sorunlarını çözmüş ülkelere bakıldığında eğtmn
oluşturulmuş eserler de vardır k bunlar; nsanlara br blg yüklemek değl çocuğu eğtmek olduğu, asıl amacın
şeyler öğretelm, topluma br katkımız olsun, şte çocuğun akıl, ruh ve beden gelşmn sağlamak olduğu
toplumsal sorunlar ve çareler gb br anlayışın yanından kolayca görüleblr. Bunu da olabldğnce eğtm
ble geçmez. Bu yapıtlarda da beklendğ gb br kşselleştrerek, ezberden uzaklaştırarak yapıyorlar.
sanatsallığın zrvelernde dolaşmak amaçlanmıştır. Ezbern yern bu blgler bulmanın ve bu blglern üzerne
yenlern koymanın nasıl olacağıyla lgl yönlendrmelerle
Bu parçadan aşağıdak yargıların hangs çıkarılamaz? başarıyorlar.

A) Sanatını toplumuna adayan br sanatçının eserlernde Bu parçadan eğtmle lgl olarak aşağıdak
sanat kaygısı oldukça ger plandadır. yargılardan hangs çıkarılamaz?

B) Amacı estetk zevk oluşturmaksa şarmzn şrlernde A) Çocuğu blg bakımından en üst sevyeye en kısa
nsanların dertleryle lglenmesn beklemek boşunadır. sürede çıkarma amaçlanmalıdır.

C) Br yapıttak sanatsal güç, onun toplum meselelerne B) Öğretmekten daha çok eğtme temell olmalıdır.
değnmesyle doğru orantılı olarak artar.
C) Çocuğu gelştrecek özellkte olmalıdır.
D) Gözünü edebî ntelğn yükseltmeye dken sanat
esernde toplumcu br anlayışın olması beklenemez. D) Ezberc düşünceden uzaklaştıran sstemlerle eğtm
yapılmalıdır.
E) Bze yol gösteren eserlern sanatsal ntelğnn düşük
olması kadar normal br durum yoktur. E) Çocuğu araştırmaya yöneltecek br ntelğe sahp
olmalıdır.

357
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

RİSKLERİ SIFIRLA : SORULARDA TAKILMA!

Mantık Muhakeme Testi-1

 Bu testte 8 soru yer almaktadır.


9  Bu test, genel olarak “Mantık-Muhakeme” ola-
rak adlandırılan; çıkarımda bulunma, muhake-
me etme, hipotez ortaya koyma, akıl yürütme
 Bu test için önerilen süre 8-12 dakikadır.
gibi birçok becerinize katkı sağlamak amacıyla
hazırlanmıştır.

1. “Yemekle aranız nasıl? Televzyon zlerken ağzına lokma 3. Güneş sstemnde brçok gezegen vardır ve bunların
tıkıştırılanlardan mısınız? Alenzle sofraya oturur Dünya’ya olan uzaklıklarıyla lgl şunlar söyleneblr:
musunuz?” Çoğunuzun bu sorulardan hoşlanmadığının
farkındayım. Hatta belk de annenzn tabağınıza • Satürn, Jüpter’den sonra gelen gezegendr.
herkesten çok yemek koyup hepsn btrmenz çn yaptığı
baskıya artık dayanamıyorsunuz. Beslenme; sağlıklı • Dünya’ya en uzak gezegen Plüton’dur.
büyümek, y br eğtm almak ve mutlu breyler olmak çn
çok öneml. Büyüklernz bunun farkında. Sz de artık • Jüpter’n Dünya’ya olan uzaklığı Mars’tan uzun,
farkında olduğunuza göre lk yapmanız gereken, Uranüs’ten kısadır.
annenzle ş brlğ yapmak. Örneğn yemek lstenz brlkte
hazırlayın. Ona mutfakta yardım edn. Yetşkn • Mars, Dünya’ya en yakın gezegendr.
gözetmnde kend başınıza yapableceğnz yemekler
hazırlayın. Bu blglere göre gezegenlern Dünya’ya olan uzaklık
İlkokula gden bazı öğrenclern dyalogları şu şekldedr: sıralaması aşağıdaklern hangsnde doğru
Burcu: Beslenme saatnde yemek stedğm şeyler verlmştr?
annemle akşamdan hazırlıyorum. A) Mars - Jüpter - Uranüs - Satürn - Plüton
Cem: Ben de yemek stedğm şeylern lstesn
anneme veryorum. B) Jüpter - Mars - Satürn - Uranüs - Plüton

Duru: Kend yyeceğm şeyler kendm hazırlıyorum ve C) Mars - Satürn - Jüpter - Uranüs - Plüton
beslenme çantama yerleştryorum.
Bu metnden hareketle yukarıdak öğrenclerden D) Mars - Jüpter - Satürn - Uranüs - Plüton
hanglerne at davranışın doğru olduğu söyleneblr?
E) Jüpter - Satürn - Mars - Uranüs – Plüton
A) Yalnız Burcu B) Cem ve Duru
C) Burcu ve Duru D) Cem ve Burcu
E) Burcu, Cem ve Duru

4. Dünyanın yaşayan en büyük canlıları, sekoya ağaçlarıdır.


2. Nedm, Betül, Onur, Hale, Melda, Yeşm ve Banu sml Evet, boyu yüz metrey, çapı on k metrey aşablen
yed çocuk; “sade, kakaolu, vanlyalı, çlekl ve lmonlu” sekoya ağaçlarından br tanesyle 50 tane altı odalı ev
dondurma çeştlernden brn yemştr. Bununla lgl nşa edleblr. 50 cm kalınlığındak dış kabuğu, böceklern
blnenler şunlardır: sevmedğ mazı tozu le kokulandırıldığından stlaya
• Çlekl dondurmayı yyen çocuk yoktur. uğramaz. Süngerms ve lfl yapısı sayesnde se
asbestlymş gb yangından korunur. Kalfornya
• Vanlyalı dondurmayı sadece Melda yemştr. Bölges’nn sekoya ağacı (şeker akça ağacı), neredeyse
• Nedm, Onur ve Banu’nun yedğ dondurmalar 40 katlı br bna yükseklğnde dünyanın en uzun
farklıdır. ağaçlarından brdr ve boyu 110 m’den daha yükseklere
çıkablr. 3 bn yıl yaşayablen bu dev ağacın tohumunun
• Onur ve Yeşm aynı tür dondurmayı yemşlerdr. büyüklüğü ne kadardır dersnz: Sadece br toplu ğne başı
• Sade dondurmayı br, lmonlu dondurmayı k kş kadar.
yemştr.
Bu parçada sekoya ağaçları le lgl özellklerden
Buna göre aşağıdaklerden hangs kesnlkle hanglerne değnlmştr?
yanlıştır?
A) Hale, sade dondurma yemştr. Yaşam Doğal yetşme Fzk Yaprak
süres alanı özellkler yapısı
B) Nedm, lmonlu dondurma yemştr.
A) * *
C) Hale ve Betül, aynı dondurmadan yemşlerdr. B) * *
D) Onur ve Hale, aynı dondurmadan yemşlerdr. C) * *
D) * *
E) Betül le Yeşm, farklı türde dondurmalardan yemşlerdr.
E) * * *

358
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

RİSKLERİ SIFIRLA :
SORULARDA TAKILMA!
9
5. UNESCO tarafından evrensel değere sahp varlıkların yer 7. Atatürk, Kurtuluş Savaşı sırasında ve Cumhuryet’n lk
aldığı Dünya Mras Lstes oluşturulmuş ve lstede yer alan yıllarında bütün ulusu değşm ve harekete
varlıklara “Dünya Mrası” statüsü tanınmıştır. 2018 yılı yönlendreblmek çn ülkenn her yern gezmş; toplantı ve
tbarıyla dünya genelnde Dünya Mras Lstes’ne kayıtlı çalışmalar yapmış ve halk le ç çe olmaya özen
1092 varlık bulunmaktadır. Bunların 845 tanes kültürel, göstermştr. Atatürk her gttğ yerde Türk
209 tanes doğal, 38 tanes se karma (hem kültürel hem msafrperverlğyle karşılanmış ve brçok evde kalmıştır.
doğal) varlıktır. Br alanın Dünya Mras Lstes’ne dahl Atatürk’ün oturduğu, msafr edldğ evler, savaş yönettğ
edleblmes çn Dünya Mras Komtes tarafından karargâhlar, hatırasını taşıyan değerl mekânlar;
belrlenen, üstün evrensel değern gösteren 10 krterden eşyalarıyla brlkte günümüzde halka açık müzeler hâlne
en az brn karşılaması gerekmektedr. Bu krterlerden getrlmştr. Atatürk’ün kaldığı bell başlı evler le lgl
bazıları şu şeklde sıralanmaktadır: blnenler şunlardır:

I. Mükemmellk derecesnde eşsz doğal oluşum veya • Sakarya Atatürk Ev Müzes’nde, Bursa Atatürk
olaylara ya da nadr doğal güzellğe ve estetk Köşkü’nden önce kalmıştır.
değere sahp olması
• Trabzon Atatürk Köşkü’nden önce ve sonra kaldığı
II. Yaşayan veya yok olan br kültür geleneğnn ya da evler vardır.
uygarlığın benzersz veya olağanüstü, ender
rastlanan br temslcs olması • Sakarya Atatürk Ev Müzes’nden önce sadece br
evde kalmıştır.
III. Ger dönülmez br değşm karşısında hassaslaşmış
olan br kültürün veya kültürlern temslcs olan, • Bursa Atatürk Köşkü’nde, Ankara Atatürk Müze
geleneksel nsan yerleşm veya araz kullanımının Köşkü’nde kaldıktan sonra kalmıştır.
seçkn br örneğ olması
Bu blglere göre Atatürk’ün kaldığı evlern sıralaması
Bu blglere göre yukarıdak numaralanmış aşağıdaklern hangsnde doğru verlmştr?
krterlerden hangler sadece doğal varlıklar çn
belrlenmştr? 1 2 3 4
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Bursa Sakarya Ankara Trabzon
B) Sakarya Ankara Trabzon Bursa
D) II ve III E) I, II ve III
C) Trabzon Bursa Sakarya Ankara
D) Ankara Sakarya Trabzon Bursa
E) Sakarya Bursa Ankara Trabzon

8. Aralarında brer yaş bulunan Yğt, Erdem, Murat, Nhat ve


Sadık sml öğrencler İstanbul’da düzenlenen br blg
yarışmasına katılmak çn Fath, Eyüp, Esenler, Slvr ve
Çatalca lçelernden gelmşlerdr.
6. Oldukça sosyal olan ğnesz arıların kolonlernde
Bu öğrenclerle lgl şunlar blnmektedr:
100 - 100.000 arasında brey bulunablmektedr. Bal arısı
kolonlernde olduğu gb ğnesz arı kolonlernde de şç, • Yaşı en küçük olan, Slvr’den; yaşı en büyük olan,
kralçe ve erkek arılar bulunmaktadır. İşç arıların kovan Çatalca’dan gelmştr.
çersnde brçok görev bulunmaktadır. İşç arılar yaşlarına
göre, kovanın çersnde kovanın temzlğnde, larvaların • Eyüp’ten gelen Yğt, Çatalca’dan gelen Erdem’den
beslenmesnde, polen toplanmasında ve daha brçok şte üç yaş küçüktür.
görev alırlar.
• Fath’ten gelen, Esenler’den gelenden büyüktür.
Bu parçadak blglerden hareketle ğnesz arıların
aşağıdak tabloda belrtlen özellklernden hangler • Sadık; Yğt’ten büyük, Murat’tan küçüktür.
hakkında blg verlmştr?
Bu blglere göre aşağıdaklerden hangs yanlıştır?
Görev Bal üretm Uçuş
paylaşımı mktarı mesafeler A) Murat, Fath’ten gelmştr.
A) * – – B) Sadık, Slvr’den gelmştr.
B) – * *
C) – * – C) Nhat, yaşı en küçük olan kşdr.

D) – – * D) Esenler’den gelen, yaşça en ortada yer alır.


E) * * –
E) Yğt, Erdem’den küçüktür.

359
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

RİSKLERİ SIFIRLA : SORULARDA TAKILMA!

Mantık Muhakeme Testi-2

 Bu testte 8 soru yer almaktadır.


10  Bu test, genel olarak “Mantık-Muhakeme” ola-
rak adlandırılan; çıkarımda bulunma, muhake-
me etme, hipotez ortaya koyma, akıl yürütme
 Bu test için önerilen süre 8-12 dakikadır.
gibi birçok becerinize katkı sağlamak amacıyla
hazırlanmıştır.

1 - 2. soruları aşağıdak blglere göre brbrnden 3 - 5. soruları aşağıdak blglere göre brbrnden
bağımsız yanıtlayınız. bağımsız yanıtlayınız.

Al, Berna, Cem, Denz ve Elf adlı kşler hem cuma hem Projelern sunmak çn yuvarlak br masada sırasıyla
de cumartes düzenlenen karate ve tekvando kurslarına brden altıya kadar numaralandırılmış sandalyelerde
kayıt yaptırmışlardır. oturan Al, Burcu, Ceyda, Dlek, Ezg ve Fath adlı kşlern
oturma düzenlerne lşkn km blgler şu şekldedr:
Kşlern kurslarına lşkn bazı blgler şu şekldedr:
• Beşnc koltukta oturan kş Dlek’tr.
• Her br kş, sadece br kursa kayıt yaptırmıştır.
• Ceyda le Fath’n arasında yalnızca Al oturmaktadır.
• Cuma günü düzenlenen kurslara sadece brer kş
kayıt yaptırmıştır. • Ezg, dördüncü koltukta oturmaktadır.

• Cumartes günü tekvando kursuna sadece Elf kayıt • Burcu, çft sayılı br koltukta oturmaktadır.
yaptırmıştır.

• Al ve Cem, aynı kursun farklı günlerne kayıt 3. Buna göre


yaptırmışlardır.
I. Al,
• Berna, cuma günkü kurslardan brne kayıt
yaptırmıştır. II. Burcu,

III. Fath

adlı kşlerden hanglernn oturduğu sandalye


1. Bu blglere göre numarası kesn olarak blnmektedr?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
I. Denz, karate kursuna kayıt yaptırmıştır.
D) I ve III E) II ve III
II. Berna, tekvando kursuna kayıt yaptırmıştır.

III. Al le Elf, aynı gün çn kursa kayıt yaptırmıştır. 4. Aşağıdaklerden hangs kesn olarak yanlıştır?
A) Burcu ve Dlek yan yana oturmaktadır.
fadelernden hangs kesnlkle doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III B) Burcu ve Ceyda yan yana oturmamaktadır.

D) I ve II E) II ve III C) Dlek’n yanında oturan kşlerden br Fath’tr.

D) Burcu le Ezg yan yana oturmamaktadır.

E) Ezg le Ceyda yan yana oturmaktadır.


2. Buna göre aşağıdaklerden hangs blnrse tüm
kşlern kurs blgler belrleneblr?
5. Aşağıdaklerden hangs kesn olarak doğrudur?
A) Al’nn hang gün çn kayıt yaptırdığı
A) Al, Burcu ve Ceyda yan yana oturmaktadır.
B) Berna’nın hang kursa kayıt yaptırdığı
B) Dlek, Ezg ve Fath yan yana oturmaktadır.
C) Cumartes günü kaç kşnn kayıt yaptırdığı
C) Burcu, Dlek ve Ezg yan yana oturmaktadır.
D) Denz’n hang günkü kursa kayıt yaptırdığı
D) Burcu, Ceyda ve Ezg yan yana oturmaktadır.
E) Elf’n kayıt yaptırdığı kursa cuma günü kmn kayıt
yaptırdığı E) Al, Burcu ve Fath yan yana oturmaktadır.

360
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

RİSKLERİ SIFIRLA :
SORULARDA TAKILMA!
10
Bu soru tipine ait çıkmış ALES, KPSS,
MSÜ, TYT ve AYT sorularından oluşan özel
testi çözmek için kodu okutabilirsin.

8. Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

6 - 9. soruları aşağıdak blglere göre A) A şubesinden bir öğrenci Edison’u seçmiştir.


brbrnden bağımsız yanıtlayınız.
B) A şubesinden bir öğrenci Gutenberg’i seçmiştir.

Bir okulun A ve B şubelerinde öğrenim gören Nil, Orhan, C) A şubesinden bir öğrenci Tesla’yı seçmiştir.
Pelin, Reyhan ve Serhat adlı öğrencilerden Edison,
Gutenberg ve Tesla adlı mucitlerin hayatları hakkında D) B şubesinden bir öğrenci Edison’u seçmiştir.
bilgi toplamaları istenmiştir. Öğrencilerin şubelerine ve
seçtikleri mucitlere ilişkin kimi bilgiler şu şekildedir: E) B şubesinden bir öğrenci Gutenberg’i seçmiştir.
• Her bir öğrenci, sadece bir mucit seçmiştir.

• A şubesinde toplam üç öğrenci bulunmaktadır.

• Edison ve Tesla’yı ikişer öğrenci seçmiştir.

• Reyhan’ın seçtiği mucit, Tesla’dır.

• Farklı şubelerdeki Nil ve Serhat’ın seçtiği mucitler


aynıdır.

• Orhan ve Pelin, aynı şubede öğrenim görmektedir

6. Buna göre;

I. Pelin,

II. Reyhan,

III. Serhat

adlı öğrencilerden hangileri A şubesinde öğrenim


görüyor olabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I ve III

9. Tüm öğrencilerin seçtikleri mucit ve öğrenim


gördükleri şubenin tam olarak belirlenebilmesi için
aşağıdakilerden hangisinin bilinmesi yeterlidir?
A) Serhat’ın öğrenim gördüğü şube ile Pelin’in seçtiği
7. Buna göre; mucidin

I. Nil, B) Reyhan’ın öğrenim gördüğü şube ile Orhan’ın seçtiği


mucidin
II. Orhan,
ÇIKMIŞ SORU

ÇIKMIŞ SORU

III. Pelin C) Pelin’in öğrenim gördüğü şube ile Nil’in seçtiği


mucidin
adlı öğrencilerden hangilerinin seçtiği mucit kesin
olarak bilinmektedir? D) Orhan’ın öğrenim gördüğü şube ile Pelin’in seçtiği
mucidin
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) Nil’in öğrenim gördüğü şube ile Serhat’ın seçtiği
D) I ve II E) II ve III mucidin

2021 - KPSS

361
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

RİSKLERİ SIFIRLA : SORULARDA TAKILMA!

Tablo Okuma Testi

 Bu testte 4 soru yer almaktadır.


11  Bu test, tablo hâlinde verilen bilgileri yorum-
layabilme becerilerinizi geliştirmeniz amacıyla
 Bu test için önerilen süre 3 - 5 dakikadır.
hazırlanmıştır.

1. 3.
Günler Sedef İnc Ayten Soru Başı
Toplam
Pazartes 6000 7000 5000 Sınav Soru Ortalama
Sözcük
Adı Sayısı Sözcük
Salı 7000 7000 6000 Sayısı
Sayısı
Çarşamba 9000 10000 5000 2019 TYT 21 2720 130
Perşembe 6000 8000 6000 2020 TYT 25 3086 123
Cuma 6000 7000 5000 2021 TYT 25 3270 131
Cumartes 11000 13000 14000 2022 TYT 26 3493 134
Pazar 15000 13000 12000 2023 TYT 26 3311 127
Bu tabloda düzenl yürüyüş yapmaya başlayan üç
arkadaşın günlük adım sayıları verlmştr. Bu tabloda, ÖSYM tarafından gerçekleştrlen bazı
sınavlarda sorulan paragraf sorularının sayıları ve bu
Bu tablodan aşağıdaklerden hangs çıkarılamaz? sorulardak sözcüklere dar blglere yer verlmştr.

A) Hafta sonunda üç arkadaş da toplamda aynı sayıda Sadece bu tablodan hareketle aşağıdaklerden hangs
adım atmıştır. kesnlkle söylenr?

B) Üç arkadaşın da hafta çnde attığı toplam adım sayısı, A) Türkçe sorularının yarısından fazlası paragraf konusu
hafta sonunda attığı toplam adım sayısından fazladır. le lgl sorulmuştur.

C) Hafta çnde en az adım atan, Ayten’dr. B) ÖSYM tarhnde paragraf sorusunun en fazla
sorulduğu sınavlar, 2022 ve 2023 TYT’dr.
D) Hafta çnde en fazla adımı İnc atmıştır.
C) TYT’nn uygulandığı lk yıllarda sorulan paragraf
sorularındak toplam sözcük sayısı, son uygulanan
E) Üç arkadaşın toplamda en fazla yürüyüş yaptığı gün
TYT’lerde artarak devam etmştr.
cumartesdr.
D) Tabloda verlen beş sınavdan, paragraf sorularındak
2. İller Gündüz (°C) Gece (°C) ortalama sözcük sayısı en fazla olan 2022 TYT’dr.

Ankara 29 20 E) ÖSYM sınavlarında paragraf sorularının toplam sözcük


İstanbul 33 25 sayısı en az olan 2019 TYT’dr.
İzmr 35 26
Svas 28 15

Bu tabloda bazı llern gündüz ve gece sıcaklık değerler


verlmştr.

Bu tablodan hareketle aşağıdaklerden hangsne


ulaşılamaz?
A) Gündüz le gece sıcaklığı arasındak farkın en az
olduğu l İstanbul’dur.

B) Gündüz le gece sıcaklığı arasındak farkın en fazla


olduğu l Svas’tır.

C) Gündüzün en sıcak olduğu l İzmr, gecenn en soğuk


olduğu l Svas’tır.

D) İstanbul, gündüz sıcaklığı açısından Svas le İzmr’n


arasındadır.

E) Ankara gündüz Svas’tan sıcak, gece Svas’tan daha


soğuktur.

362
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

RİSKLERİ SIFIRLA :
SORULARDA TAKILMA!
11
4.
ÖSYM
2023 - YKS Sonuçları
Sonuç Açıklama Tarh: 20 Temmuz 2023
T.C. KİMLİK NUMARASI xxxxxxxxxxx

ADI VE SOYADI ZEHRA KAYA

TYT TESTLERİNDEKİ DOĞRU VE YANLIŞLARI

TÜRKÇE SOSYAL BİLİMLER TEMEL MATEMATİK FEN BİLİMLERİ

Doğru Yanlış Doğru Yanlış Doğru Yanlış Doğru Yanlış

39 1 20 0 40 0 20 0

AYT TESTLERİNDEKİ DOĞRU / YANLIŞ SAYILARI

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - SOSYAL BİLİMLER - 1

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI TARİH - 1 COĞRAFYA - 1

Doğru Yanlış Doğru Yanlış Doğru Yanlış

0 0 0 0 0 0

SOSYAL BİLİMLER - 2

TARİH - 2 COĞRAFYA - 2 FELSEFE GURUBU DKAB / İLAVE FELSEFE GRUBU

Doğru Yanlış Doğru Yanlış Doğru Yanlış Doğru Yanlış

0 0 0 0 0 0 0 0

MATEMATİK FEN BİLİMLERİ

MATEMATİK FİZİK KİMYA BİYOLOJİ

Doğru Yanlış Doğru Yanlış Doğru Yanlış Doğru Yanlış

40 0 14 0 13 0 13 0

YDT TESTİNDEKİ DOĞRU VE YANLIŞ SAYILARI

YABANCI DİLİ: İNGİLİZCE

Doğru Yanlış

65 13

OKUL VE ORTAOĞRETİM BAŞARI PUANI BİLGİLERİ

DİPLOMA NOTU ORTAÖĞRETİM BAŞARI PUANI OKUL KODU OKUL TÜRÜ KODU ALAN KODU DAL NO

99,19 495,95000 342208 11066 6303 -

YERLEŞTİRME PUANLARI VE BAŞARI SIRALARI

SINAV PUANLARI VE BAŞARI SIRALARI YERLEŞTİRME EK PUANLI YERLEŞTİRME

PUAN TÜRÜ PUANI BAŞARI SIRASI PUAN TÜRÜ PUANI BAŞARI SIRASI PUANI BAŞARI SIRASI (EK PUAN)

TYT 500,00000 1 Y - TYT 559,51400 1 ---- ----

SAY 500,00000 1 Y - SAY 559,51400 1 ---- ----

SÖZ ---- ---- Y - SÖZ ---- ---- ---- ----

EA 389,20090 2870 Y - EA 448,71490 2293 ---- ----

DİL 460,71458 474 Y - DİL 520,22858 336 ---- ----

2023 YKS’ye grmş olan Zehra Kaya’nın yalnızca bu sonuç belgesnden hareketle;
I. TYT’de sadece Türkçe bölümünde 1 soruyu yanlış yapmıştır.
II. AYT testlernn Fen Blmler bölümünde boş bıraktığı soru olmamıştır.
III. Yabancı dl bölümünde hç yapamadığı 2 soru olmuştur.
IV. AYT bölümünde 0,5 ham puanı oluşturacak kadar soru çözmedğ çn sözel puanı hesaplanmamıştır.
yargılarından hangler kesnlkle doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) I, II ve III E) I, II, III, IV

363
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

RİSKLERİ SIFIRLA : SORULARDA TAKILMA!

Grafk Okuma Testi

 Bu teste 4 soru yer almaktadır.


12  Bu test; çeşitli şekillerde verilen grafikleri
yorumlayabilme becerinize katkı sağlamak
 Bu test için size önerilen süre 3 - 5 dakikadır.
amacıyla hazırlanmıştır.

1. 2. 1,6 %
Moral 1,2 % Yetşkn (Araştırma - İnceleme)
ve 10,4 %
Yetşkn Kurgu (Edebyat - Sanat)
Zndelk 19,0 %
Çocuk - Gençlk
6,1 % Eğtm
10,3 % Akademk
51,4 %
İnanç
İthal

n
k

an
l
m

ra
ca

Bu pasta grafkte 2020 yılında basılan ktapların kategor


Ey

Ek

s
O

az
N

dağılımları verlmştr.
H

Bu grafkte, ünverste sınavlarına hazırlanan br Bu grafkten aşağıdaklerden hangs çıkarılamaz?


öğrencnn başarı, moral - zndelk durumu aylara göre
gösterlmştr. A) Basımı en fazla gerçekleştrlen ktaplar eğtm
kategors le lgldr.
Bu grafkten hareketle
B) İnançla lgl basılan ktap sayısı, çocuk ve gençlk
ktaplarından daha fazladır.
I. Öğrencnn moral yükseldğ her dönem, başarısı da
yükselmştr.
C) Yetşknlere yönelk basılan araştırma ve nceleme
ktapları, akademk ktapların on katından fazladır.
II. Eylül ayı başarının, aralık ayı da moraln en düşük
olduğu aydır.
D) Yetşknlere yönelk edebyat - sanat le lgl basılmış
kurgu ktapları, yetşknler çn en çok basılan
III. Aralık ayından tbaren başarı hazrana kadar
ktaplardır.
artmaya devam etmştr.
E) Basılan akademk ktaplar, thal ktaplardan azdır.
yargılarından hangler söyleneblr?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

364
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

RİSKLERİ SIFIRLA :
SORULARDA TAKILMA!
12
3. 4.
YÖK Atlas’ta Zyaretçlern 2020
Lsans Bölümlerne İlg Düzey 2021 2021-YKS ADAY SAYILARI 2021
YKS
90
80
70 TYT Oturumu AYT Oturumu YDT Oturumu
60
50 Başvuran Aday Sayısı 2.592.390 1.781.678 130.491
40
30 Sınava Gren Aday Sayısı 2.416.974 1.627.145 104.917
20
10 Sınava Grmeyen Aday Sayısı 175.416 154.533 25.574
0
Tıp Hukuk Dş Hekmlğ Hemşrelk Sınavı Geçersz Sayılan
226 62 8
Aday Sayısı

2.416.748 1.627.083 104.909


Bu grafkten hareketle Sınavı Geçerl Aday Sayısı

I. 2020’de de 2021’de de en fazla lg gören lsans


bölümü tıp olmuştur. ÖSYM tarafından yayımlanan “2021-YKS ADAY
SAYILARI” sml tablodan hareketle aşağıdaklerden
hangs söyleneblr?
II. 2021 yılında hukuk bölümüne olan lg 2020’ye göre
artmıştır. A) Sınava gren adayların tamamının sınavı geçerl
sayılmıştır.
III. Tıptan sonra en fazla lg gören sayısal bölüm dş
hekmlğ olmuştur. B) Sınava başvuran aday sayısı her geçen yıl artmaktadır.

yargılarından hanglerne kesnlkle ulaşılır? C) TYT oturumunda sınavı geçersz olan aday sayısı, AYT
oturumunda geçersz olan aday sayısından fazladır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) TYT oturumunda barajı geçemeyen aday sayısı
D) I ve III E) II ve III
175.416’dır.

E) 2 mlyon 416 bn 478 kş TYT oturumuna katılmış ve


başarılı olmuştur.

365
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

RİSKLERİ SIFIRLA : SORULARDA TAKILMA!

Görsel Okuma Testi

 Bu teste 2 tane soru yer almaktadır.


13  Bu test; çeşitli şekillerde verilen görselleri
yorumlayabilme becerinize katkı sağlamak
 Bu teste için size önerilen süre 2 dakikadır.
amacıyla hazırlanmıştır.

1. Okan Bey, evrak çantasının kldne şfre koyarken analog saatn yelkovan ve akrebn kullanmıştır.

Sol Sağ

12
11 1
10 2

9 3
8 4
7 5
6

Şfrey oluşturmak çn saatn yelkovanını ve akrebn sağa ya da sola döndürmek gerekyor. Bu saatte 15 brm çeyreğ, 30
brm yarımı fade etmektedr. Kld açmak çn 12 noktasında bulunan yelkovan ve 3 noktasında bulunan akrep sırasıyla
aşağıdak yönergeler takp edlerek hareket ettrlmektedr. Sonuçta her ksnn de her hareketnde gösterdğ rakamların yan
yana konmasıyla br şfre oluşmaktadır. Her hareket öncek hareketn bttğ yerden başlamaktadır.

I. Yelkovanı çeyrek tur sola döndürünüz.

II. Akreb yarım tur sağa döndürünüz.

III. Yelkovanı br çeyrek, sonra br yarım tur sağa döndürünüz.

IV. Akreb 15 brm sola döndürünüz.

Buna göre şfre aşağıdaklerden hangsdr?


A) 991266 B) 996126 C) 912696 D) 663129 E) 669912

366
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

RİSKLERİ SIFIRLA :
SORULARDA TAKILMA!
13
2. Fotoğrafçılıkta alan dernlğ, odaklama yapılan nesnenn önünde ve arkasındak alanda oluşan net bölgelerdr. Alan dernlğ
lkesne göre çeklen fotoğraflarda nesnenn arka veya ön tarafı net değldr. Yan nesnenn tamamının en net göründüğü
fotoğraf alan dernlğnn en fazla olduğu fotoğraftır.

Buna göre alan dernlğ en fazla olan görsel aşağıdaklerden hangsdr?

A) B)

C) D)

E)

367
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!

TOPLAM 162 D Y B N
SORU SAYISI

C Test 1 1.E 2.D 3.C 4.D 5.E

D 6.C 7.E 8.D 9.D 10.C

E Y
11.E 12.E 13.A 14.B 15.E

B
16.E 17.B 18.C

V Tarih: . . . . . /. . . . . /. . . . . . . . . .

A
1.C 2.C 3.C 4.D 5.D
Test 2

D
P 6.A 7.A 8.E 9.A 10.B

Y
11.A 12.C 13.B 14.A 15.D

L B
16.A 17.B 18.C 19.D 20.B

Tarih: . . . . . /. . . . . /. . . . . . . . . .

A
1.E 2.C 3.C 4.D 5.D
R D
Test 3

6.B 7.D 8.B 9.B 10.C

Y
11.C 12.E 13.B 14.D 15.C

B
16.A 17.B 18.B

Tarih: . . . . . /. . . . . /. . . . . . . . . .

368
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!

1.C 2.D 3.C 4.A 5.B


Test 4

D 6.D 7.C 8.C 9.A 10.C

Y
11.E 12.B 13.E 14.D 15.E

B
16.D 17.E 18.E C
Tarih: . . . . . /. . . . . /. . . . . . . . . .

V
Test 5 1.E 2.E 3.D 4.D 5.E

D 6.A 7.C 8.A 9.B 10.B


A
Y
11.D 12.E 13.C 14.D 15.D

B
16.E 17.B 18.C
P
Tarih: . . . . . /. . . . . /. . . . . . . . . .
L

A
1.D 2.A 3.B 4.D 5.D

D
Test 6
R
6.E 7.C 8.B 9.A 10.B

Y
11.E 12.B 13.C 14.E 15.E

B
16.A 17.C 18.A

Tarih: . . . . . /. . . . . /. . . . . . . . . .

369
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

KEŞFET : FARKLI SORU T ÜRLERİ İLE TANIŞ!

1.B 2.E 3.D 4.B 5.E


Test 7

D 6.A 7.A 8.B 9.C 10.A

Y
11.D 12.B 13.D 14.E 15.C

C B
16.C

Tarih: . . . . . /. . . . . /. . . . . . . . . .

V
Test 8 1.B 2.D 3.C 4.E 5.E

A D 6.D 7.B 8.E 9.A 10.D

Y
11.C 12.D 13.A 14.D 15.B

P B
16.D 17.D 18.C

Tarih: . . . . . /. . . . . /. . . . . . . . . .
L

A
1.C 2.A 3.B 4.D 5.E
R D
Test 9

6.C 7.C 8.B 9.E 10.C

Y
11.B 12.D 13.D 14.A 15.B

B
16.A 17.C 18.B

Tarih: . . . . . /. . . . . /. . . . . . . . . .

370
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!

TOPLAM 162 D Y B N
SORU SAYISI

Test 1 1.B 2.E 3.D 4.E 5.E


C
D 6.E 7.A 8.C 9.D 10.C

Y
11.A 12.C 13.B 14.C 15.D E
B
16.E 17.B 18.C

Tarih: . . . . . /. . . . . /. . . . . . . . . . V

P
Test 2 1.D 2.D 3.A 4.B 5.C

D 6.B 7.C 8.D 9.B 10.B


L
Y
11.D 12.E 13.E 14.E 15.D

B
A
16.D 17.E 18.C 19.A 20.E

Tarih: . . . . . /. . . . . /. . . . . . . . . .
R

371
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!

1.D 2.E 3.A 4.B 5.B


Test 3

D 6.D 7.B 8.C 9.A 10.D

Y
11.E 12.B 13.D 14.C 15.E

C B
16.C 17.D 18.E

Tarih: . . . . . /. . . . . /. . . . . . . . . .

V
Test 4 1.B 2.D 3.A 4.C 5.E

A D 6.E 7.C 8.C 9.E 10.E

Y
11.B 12.B 13.B 14.E 15.C

P B
16.C 17.C 18.A

Tarih: . . . . . /. . . . . /. . . . . . . . . .
L

A
1.E 2.A 3.E 4.C 5.E
R D
Test 5

6.C 7.E 8.B 9.E 10.A

Y
11.D 12.D 13.B 14.E 15.C

B
16.D 17.B 18.E

Tarih: . . . . . /. . . . . /. . . . . . . . . .

372
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!

1.D 2.B 3.A 4.B 5.D


Test 6

D 6.B 7.D 8.C 9.D 10.E

Y
11.C 12.A 13.D 14.D 15.B

B
16.D 17.C 18.A C
Tarih: . . . . . /. . . . . /. . . . . . . . . .

P
Test 7 1.D 2.D 3.D 4.A 5.E

D 6.A 7.A 8.D 9.C 10.E


L
Y
11.B 12.B 13.C 14.B 15.A

B
A
16.D

Tarih: . . . . . /. . . . . /. . . . . . . . . .
R

373
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ÖLÇ: SORULARI A NLA, Z AMANI YAKALA!

1.C 2.A 3.D 4.A 5.E


Test 8

D 6.A 7.C 8.B 9.D 10.B

Y
11.E 12.C 13.E 14.E 15.B

C B
16.B 17.E 18.C

Tarih: . . . . . /. . . . . /. . . . . . . . . .

P Test 9 1.A 2.A 3.B 4.D 5.A

D 6.B 7.E 8.B 9.E 10.C

L Y
11.E 12.C 13.E 14.C 15.D

B
16.D 17.C 18.D

A Tarih: . . . . . /. . . . . /. . . . . . . . . .

374
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !

TOPLAM 162 D Y B N
SORU SAYISI

Test 1 1.E 2.E 3.D 4.C 5.A


C
D 6.B 7.D 8.E 9.D 10.B

Y
11.A 12.E 13.A 14.E 15.B E
B
16.D 17.D 18.C

Tarih: . . . . . /. . . . . /. . . . . . . . . . V

L
Test 2 1.A 2.C 3.D 4.D 5.E

D 6.E 7.A 8.B 9.C 10.D A


Y
11.D 12.E 13.C 14.A 15.B

B
16.A 17.C 18.E 19.D 20.B R
Tarih: . . . . . /. . . . . /. . . . . . . . . .

375
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !

1.A 2.B 3.C 4.C 5.B


Test 3

D 6.B 7.D 8.D 9.E 10.E

Y
11.C 12.D 13.D 14.B 15.D

C B
16.B 17.E 18.B

Tarih: . . . . . /. . . . . /. . . . . . . . . .

V
Test 4 1.A 2.E 3.C 4.E 5.E

A D 6.C 7.B 8.A 9.A 10.C

Y
11.C 12.C 13.E 14.C 15.D

P B
16.B 17.A 18.E

Tarih: . . . . . /. . . . . /. . . . . . . . . .
L

A
1.E 2.B 3.D 4.E 5.B
R D
Test 5

6.C 7.D 8.B 9.D 10.C

Y
11.E 12.B 13.C 14.E 15.B

B
16.C 17.A 18.B

Tarih: . . . . . /. . . . . /. . . . . . . . . .

376
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !

1.C 2.E 3.B 4.E 5.D


Test 6

D 6.A 7.A 8.D 9.B 10.E

Y
11.D 12.B 13.A 14.E 15.D

B
16.C 17.D 18.B C
Tarih: . . . . . /. . . . . /. . . . . . . . . .

A
Test 7 1.B 2.B 3.A 4.E 5.B
P
D 6.B 7.A 8.C 9.E 10.D

Y
11.A 12.D 13.E 14.C 15.B L
B
16.B

Tarih: . . . . . /. . . . . /. . . . . . . . . . A

377
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

PLANLA : SORULARI A NLA, Z AMANINDA TAMAMLA !

1.B 2.C 3.A 4.E 5.A


Test 8

D 6.A 7.D 8.C 9.D 10.C

Y
11.E 12.D 13.C 14.E 15.C

C B
16.D 17.B 18.A

Tarih: . . . . . /. . . . . /. . . . . . . . . .

P Test 9 1.B 2.D 3.C 4.C 5.B

D 6.E 7.B 8.A 9.B 10.B

L Y
11.D 12.D 13.C 14.E 15.A

B
16.D 17.A 18.E

A Tarih: . . . . . /. . . . . /. . . . . . . . . .

378
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ODAKLAN: SADECE İHTİYACIN OLANA !

TOPLAM 194 D Y B N
SORU SAYISI

Kondisyon 1 1.B 2.D 3.D 4.D 5.E 6.E 7.A 8.C

Kondisyon 2 1.B 2.B 3.C 4.A 5.E 6.A 7.B 8.D

Kondisyon 3 1.B 2.C 3.D 4.D 5.D 6.E 7.C 8.D C

Odaklanma 1
1.E 2.C 3.A 4.E 5.B 6.C 7.C 8.A 9.E 10.B
E
11.A 12.B 13.C 14.D 15.B 16.A 17.D 18.C 19.D 20.C

V
1.B 2.C 3.D 4.B 5.C 6.E 7.A 8.C 9.C 10.E

Odaklanma 2
11.A 12.E 13.E 14.D 15.B 16.E 17.B 18.B 19.A 20.D

1.D 2.E 3.D 4.D 5.C 6.A 7.C 8.D 9.D 10.D

Odaklanma 3
11.D 12.E 13.D 14.D 15.C 16.E 17.C 18.A 19.D 20.D
A
1.C 2.D 3.E 4.B 5.E 6.B 7.A 8.B 9.C 10.D

Odaklanma 4
11.C 12.B 13.E 14.A 15.E 16.E 17.A 18.D 19.C 20.D
P
1.B 2.D 3.B 4.C 5.C 6.B 7.C 8.D 9.D 10.E

Odaklanma 5
11.E 12.D 13.C 14.A 15.D 16.A 17.E 18.D 19.B 20.B L
1.A 2.A 3.B 4.C 5.D 6.D 7.C 8.E 9.E 10.D

Odaklanma 6
11.D 12.D 13.A 14.C 15.C 16.D 17.B 18.B 19.E 20.C
A
1.D 2.C 3.B 4.A 5.A 6.B 7.D 8.D 9.A 10.E

Odaklanma 7
11.E 12.B 13.D 14.C 15.B 16.A 17.C 18.D 19.E 20.C
R
1.C 2.E 3.C 4.C 5.D 6.C 7.E 8.B 9.B 10.A 11.B 12.C 13.D 14.B 15.A
ÖSYM Çıkmış Sorular
Özel Denemesi
16.C 17.C 18.A 19.A 20.E 21.E 22.A 23.E 24.D 25.A 26.E 27.C 28.C 29.D 30.E

379
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

TOPLAM 366 D Y B N
SORU SAYISI

1. Aile Testi 1.C 2.C 3.E 4.B 5.C 6.E 7.C 8.E

2. Akademi Testi 1.D 2.D 3.C 4.C 5.D 6.C 7.B 8.E

C 3. Aktüalite Testi 1.C 2.A 3.C 4.D 5.C 6.E 7.C 8.E

4. Anı Testi 1.A 2.C 3.D 4.C 5.D 6.C 7.E 8.D

E 5. Atasözü-Deyim Testi 1.E 2.B 3.C 4.A 5.C 6.B 7.A 8.C

6. Bilim Testi 1.D 2.C 3.E 4.B 5.D 6.D 7.A 8.B

V 7. Biyogra Testi 1.E 2.C 3.A 4.E 5.D 6.D 7. B 8.C

8. Canlılar Testi 1.C 2.C 3.E 4.E 5.D 6.E 7.C 8.D

A 9. Coğrafya Testi 1.C 2. B 3.D 4.C 5.E 6.D 7.D 8. B

10. Çocuk Testi 1.D 2.C 3.D 4.A 5.D 6. B 7.D 8.E

11. Deneme Metni Testi


P
1.D 2.A 3.C 4.E 5.E 6.A 7.A 8.B

12. Deniz Altı Canlıları Testi 1.E 2.B 3.B 4.B 5.C 6.D 7.E 8.B

13. Dil Bilimi Testi 1.E 2.A 3.B 4.D 5.E 6.A 7.A 8.B

L 14. Edebiyat Testi 1.E 2.A 3.C 4.A 5.C 6.D 7.D 8.E

15. Eğitim Testi 1.B 2.D 3.A 4.C 5.D 6.D 7.C 8.B

A 16. El Sanatları Testi 1.D 2.D 3.C 4.E 5.A 6.E 7.D 8.D

17. Eleştiri Testi 1.A 2.D 3.B 4.A 5.C 6.E 7.D 8.D

R 18. Felsefe Testi 1.D 2.C 3.E 4.D 5.E 6.E 7.B 8.A

19. Fıkra Testi 1.E 2.D 3.D 4.E 5.B 6.E 7.C 8.E

20. Fizik Testi 1.E 2.E 3.A 4.C 5.E 6.A 7.C 8.C

21. Gezi Yazısı Testi 1.D 2.E 3.D 4.D 5.E 6.D 7.D 8.C

22. Günlük Testi 1.D 2.B 3.D 4.C 5.C 6.E 7.E 8.C

23. İnsan ve Toplum Testi 1.C 2.B 3.E 4.D 5.B 6.E 7.A 8.E

380
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

ZENGİNLEŞTİR: FARKLI T EMALARLA KENDİNİ GELİŞTİR !

24. Kişisel Gelişim Testi 1.D 2.C 3.D 4.E 5.B 6.B 7.C 8.B

25. Koleksiyon Testi 1.C 2.C 3.B 4.B 5.B 6.E 7.D 8.D

26. Kültür Testi 1.A 2.C 3.D 4.B 5.D 6.E 7.D 8.C

27. Kültür Turizmi Testi 1.B 2.C 3.C 4.E 5.E 6.A

28. Makale Testi 1.C 2.C 3.D 4.D 5.E 6.C 7.A 8.D
C
29. Meslekler Testi 1.C 2.C 3.A 4.E 5.E 6.E 7.D 8.B

30. Mitoloji Testi 1.A 2.D 3.C 4.B 5.C 6.B 7.E 8.C E
31. Mutfak Kültürü Testi 1.E 2.A 3.C 4.B 5.C 6.C 7.E 8.C

32. Müzik Testi 1.D 2.E 3.C 4.B 5.C 6.B 7.E 8.D V
33. Psikoloji Testi 1.B 2.D 3.E 4.D 5.D 6.B 7.C 8.B

34. Rehberlik Testi 1.C 2.D 3.E 4.C 5.D 6.C 7.C 8.E
A
35. Sağlık Testi 1.B 2.B 3.C 4.D 5.E 6.E 7.E 8.B

36. Sanat Testi 1.D 2.E 3.B 4.D 5.B 6.C 7.E 8.E
P
37. Sinema Testi 1.B 2.A 3.B 4.D 5.C 6.E 7.E 8.E

38. Sohbet Testi 1.A 2.C 3.E 4.B 5.A 6.D 7.A 8.B
L
39. Sokak Oyunları Testi 1.C 2.B 3.D 4.C 5.C 6.E 7.A 8.D

40. Sosyal Medya Testi 1.A 2.A 3.A 4.E 5.C 6.D 7.C 8.D

41. Tarih Testi 1.B 2.C 3.E 4.D 5.C 6.E 7.A 8.A
A
42. Teknoloji Testi 1.D 2.E 3.B 4.B 5.D 6.B 7.B 8.C

43. Tıp Testi 1.B 2.A 3.C 4.A 5.E 6.D 7.E 8.E
R
44. UNESCO Testi 1.A 2.C 3.D 4.B 5.E 6.E 7.E 8.C

45 Uzay Testi 1.D 2.E 3.D 4.A 5.E 6.E 7.B 8.C

46 Yapay Zekâ Testi 1.D 2.C 3.E 4.C 5.C 6.C 7.B 8.E

381
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

VE BAŞAR : A DIM A DIM SEVİYELERİ AŞ!

TOPLAM 112 D Y B N
SORU SAYISI

ÖSYM Tadında Sorular 1 1.E 2.E 3.B 4.D 5.D 6.B 7.C

ÖSYM Tadında Sorular 2 1.C 2.A 3.E 4.E 5.D 6.D 7.E

C ÖSYM Tadında Sorular 3 1.D 2.B 3.C 4.B 5.B 6.C 7.C

ÖSYM Tadında Sorular 4 1.D 2.B 3.D 4.B 5.C 6.E 7.C

E ÖSYM Tadında Sorular 5 1.D 2.B 3.B 4.C 5.A 6.B 7.B

ÖSYM Tadında Sorular 6 1.C 2.D 3.B 4.D 5.D 6.E 7.B

V ÖSYM Tadında Sorular 7 1.C 2.B 3.C 4.A 5.E 6.A 7.C

ÖSYM Tadında Sorular 8 1.B 2.D 3.D 4.C 5.C 6.C 7.B

A ÖSYM Tadında Sorular 9 1.E 2.C 3.C 4.E 5.D 6.C 7.D

ÖSYM Tadında Sorular 10 1.C 2.B 3.E 4.D 5.D 6.B 7.C

ÖSYM Tadında Sorular 11


P
1.E 2.E 3.B 4.C 5.C 6.B 7.C

ÖSYM Tadında Sorular 12 1.E 2.C 3.B 4.B 5.B 6.D 7.C

ÖSYM Tadında Sorular 13 1.E 2.C 3.C 4.A 5.A 6.C 7.C

L ÖSYM Tadında Sorular 14 1.E 2.D 3.E 4.E 5.A 6.D 7.C

ÖSYM Tadında Sorular 15 1.C 2.E 3.B 4.B 5.B 6.D 7.E

A ÖSYM Tadında Sorular 16 1.B 2.B 3.C 4.D 5.E 6.E 7.E

382
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

RİSKLERİ SIFIRLA : SORULARDA TAKILMA!

TOPLAM 67 D Y B N
SORU SAYISI

1. Enerji Dizayn Testi 1.A 2.E 3.C 4.D 5.B 6.C 7.A 8.D

2. Puzzle Odaklanma Testi-1 1.D 2.A 3.E 4.E

3. Puzzle Odaklanma Testi-2 1.E 2.A 3.C 4.D


C
4. Puzzle Odaklanma Testi-3 1.B 2.D 3.C 4.A

5. Puzzle Odaklanma Testi-4 1.C 2.B 3.A 4.B


E
7. Algısal Bütünlük Testi 1.C 2.B 3.A 4.R 5.D 6.C 7.A 8.A

8. Algısal Bütünlük Testi 1.C 2.B 3.A 4.D 5.D 6.C 7.A 8.A V
9. Mantık Muhakeme Testi-1 1.C 2.A 3.D 4.B 5.A 6.A 7.D 8.B

10. Mantık Muhakeme Testi-2 1.D 2.A 3.C 4.C 5.C 6.E 7.A 8.E 9.A
A
11. Tablo Okuma Testi 1.E 2.E 3.D 4.A

12. Grak Okuma Testi 1.D 2.D 3.B 4.C


P
13. Görsel Okuma Testi 1.A 2.C

A
TEBRİKLER
TOPLAM 1225 Soru Çözdünüz! R

R Paragraf sorularının büyük bir çoğunluğu, metin okunmaksızın sadece seçeneklerden hareketle
çözülemez! Bu soru da o çoğunluğa küçük bir örnek olarak hazırlanmıştır.

383
T h e u n a u t h o r iz e d r e p r o d u c t io n o r d is t r ib u t io n o f a c o p y r ig h t e d w o r k is ille g a l.

Sizden Gelenler

You might also like