‫ﺟﺰوة آﻣﻮزﺷﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬

‫‪ (۵‬ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ B31.3‬از آﻏﺎز ﺗﺎ ﻛﻨﻮن‬

‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ASME Sec VIII‬در ﺳﺎل ‪ 1925‬ﻛﻪ ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪ ﻳﻚ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ اﻧﺠﻤﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي آﻣﺮﻳﻜﺎ‬
‫)‪ ASA (American Standards Association‬ﭘﺮوژة اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ B31‬را ﻃﺮح رﻳﺰي ﻛـﺮد‪ .‬ﻛﻤﻴﺘـﺔ ‪ B31‬ﻛـﻪ ﺷـﺎﻣﻞ ‪ 40‬ﻣﻬﻨـﺪس‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻮد‪ ،‬اوﻟﻴﻦ ﭼﺎپ و وﻳﺮاﻳﺶ را از ‪ B31‬در ﺳﺎل ‪ 1935‬ﺑﻄﻮر آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﺑﺮاي ‪ Pressure Piping‬اراﺋﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫اوﻟﻴﻦ وﻳﺮاﻳﺶ از اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ B31.3‬ﺑﺎ ﻧﺎم ‪ Petroleum Refinery Piping Code‬در ﺳﺎل ‪ 1959‬ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪ .‬در ﺳـﺎل ‪ 1967‬اﻧﺠﻤـﻦ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي آﻣﺮﻳﻜﺎ ‪ ASA‬ﺗﺸﻜﻴﻼت ﻣﺠﺪدي ﻳﺎﻓﺖ و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ اﺳﻢ اﻳﻦ اﻧﺠﻤﻦ ﻧﻴﺰ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮد‪ .‬و ﻧﺎم ﺟﺪﻳﺪ آن ﺑﻪ‬
‫)‪ USASI (United States of American Standards Institute‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬اﻣﺎ در ﺳﺎل ‪ 1969‬ﻳﻌﻨﻲ دو ﺳـﺎل ﺑﻌـﺪ اﺳـﻢ اﻳـﻦ‬
‫اﻧﺠﻤﻦ ﻧﻴﺰ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮد و ﺑﻨﺎم ﺟﺪﻳﺪ )‪ ANSI (American National Standards Institute‬ﺗﻐﻴﻴـﺮ ﻳﺎﻓـﺖ‪ .‬در ﺳـﺎل ‪ 1973‬ﻳـﻚ ﻛـﺪ‬
‫ﺟﺪﻳﺪي ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪ ﺗﺤﺖ ﻧﺎم ‪ ANSI B31.3‬و در ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺎل ﭼﺎپ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﻛﺪ ﺑﺮاي ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﻟﻮﻟﻪ ﻛﺸﻲ ﺳﺎﻳﺖ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ‪ ANSI-B31.6‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪ‪ .‬اﻣـﺎ آﻣـﺎده اراﺋـﻪ در ﺳـﺎل ‪ 1974‬ﻧـﺸﺪ‪ .‬در‬
‫واﻛﻨﺶ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ‪ ،‬ﻳﻚ اﺳﺘﻌﻼﻣﻲ از ﻛﻤﻴﺘﺔ ‪ ASME Code Piping‬ﺷﺪ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ آﻣﻮزش ﻃﺮاﺣﺎن ﺑﺮاي اﻳﺠـﺎد ﻣﻘـﺮرات ﺳﻴـﺴﺘﻤﻬﺎي‬
‫ﻟﻮﻟﻪ ﻛﺸﻲ ﺳﺎﻳﺘﻬﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‪ ASME Code Piping .‬ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮد و اوﻟـﻴﻦ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﻣﺨـﺼﻮص ﺳﻴـﺴﺘﻤﻬﺎي ﻟﻮﻟـﻪ ﻛـﺸﻲ ﺳـﺎﻳﺘﻬﺎي‬
‫ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ را در ﺳﺎل ‪ 1976‬ﺗﺤﺖ ﻧﺎم ‪ Chemical Plant and Petroleum Refinery Piping‬اراﺋﻪ ﻛﺮد‪.‬‬
‫‪ 2‬ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﻳﻌﻨﻲ در ﺳﺎل ‪ 1978‬ﻣﺠﺪداً ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎم داد و ﺗﺤﺖ اﻳﻦ ﻧﺎم ﺟﺪﻳـﺪ‪ ASME Code for Pressure Piping‬ﻣﻨﺘـﺸﺮ ﺷـﺪ‪ .‬در‬

‫‪r‬‬
‫ﺳﺎل ‪ 1980‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﺸﺘﺮك ‪ ANSI/ASME B31.3‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪te‬‬
‫اﻣﺎ در ﺳﺎل ‪ 1996‬ﻳﻚ ﻛﺪ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ‪ ASME B31.3 Process Piping‬ﻛﻪ در اﻳﻦ ﭼﺎپ روش اﻧﺪازه ﮔﻴـﺮي ﺑـﺮ‬
‫اﺳﺎس ﻣﺘﺮﻳﻚ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬ﻛﻪ در ﭼﺎپ ﺳﺎل ‪ 1999‬ﺑﺼﻮرت ‪ %100‬واﺣﺪ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ‪ B31.3‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺘﺮﻳﻚ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫‪en‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ASME B31‬ﺑﺮاي ‪ Pressure Piping‬در ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ذﻳﻞ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪gC‬‬
‫‪in‬‬
‫‪in‬‬
‫‪ra‬‬
‫‪D‬‬ ‫‪TT‬‬
‫‪@N‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ : 30‬ﻣﺒﺎﺣﺚ ‪ASME B31‬‬

‫‪-‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻃﺮاﺣﻲ ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻘﺎل ﻣﺎﻳﻌﺎت)ﻧﻔﺖ( ‪B 31.4:‬‬

‫‪-‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻃﺮاﺣﻲ ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻘﺎل ﮔﺎز ‪B 31.8:‬‬

‫‪٢٦‬‬
 ‫ﺟﺰوة آﻣﻮزﺷﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬

‫ﻧﻜﺘﺔ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ‪ B31.4 & B31.8‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺟﻮش آﻧﻬﺎ ﻃﺒﻖ ‪ API 1104‬اﻧﺠﺎم ﻣﻴﺸﻮد‪:‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ :31‬ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺟﻮش ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻘﺎل‪ ،‬ﻃﺒﻖ ‪ASME B31.4‬‬

‫☼ ﺧﻼﺻﻪ اي از ‪ASME B31.3‬‬

‫اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد در ‪ Chapter 9‬ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ B31.3 .‬درﺑﺎرة ‪ Piping‬ﻫﻢ ﻓﻠﺰي )‪ (Metallic‬و ﻫﻢ ﻏﻴﺮ ﻓﻠﺰي )‪ (Nonmetallic‬ﺑﺤﺚ‬
‫ﻣﻴﻜﻨﺪ‪ .‬ﻗﺴﻤﺖ ﻓﻠﺰي ﻃﺒﻖ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻪ ﭘﻨﺞ ‪ Category‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪﻳﻬﺎ ﺑﻪ ﺷﺮح ذﻳﻞ اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪r‬‬
‫‪1- Category D Fluid Service‬‬

‫‪te‬‬
‫‪2- Category M Fluid Service‬‬
‫‪3- Category Severe Cyclic Condition‬‬
‫‪4- Category High Pressure Piping‬‬
‫‪en‬‬
‫‪5- Category Normal Fluid Service‬‬
‫در ‪ Chapter 1‬ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻴﺸﻮد ﺑﻪ ‪ Category ، Scope and Definitions‬ﻫﺎي ﻓﻮق ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه اﻧﺪ ﻛﻪ در ذﻳﻞ آﻣﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪gC‬‬
‫‪in‬‬
‫‪in‬‬
‫‪ra‬‬
‫‪D‬‬ ‫‪TT‬‬
‫‪@N‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ : 32‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ‪ Category‬ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ‪ B31.3‬در ﭘﺎراﮔﺮاف ‪300.2‬‬

‫‪٢٧‬‬
 ‫ﺟﺰوة آﻣﻮزﺷﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬

‫ﺷﻜﻞ‪ : 33‬ﻣﺤﺪودة ‪High Pressure Piping‬‬

‫‪r‬‬
‫ﻣﻄﺎﻟﺐ ‪ Category M‬ﺑﺎ ﭘﻴﺸﻮﻧﺪ ‪ M‬و ﻣﻄﺎﻟﺐ ‪ Category High Pressure Piping‬ﺑﺎ ﭘﻴﺸﻮﻧﺪ ‪ K‬و ﻗﺴﻤﺖ ﻏﻴﺮﻓﻠﺰي‬

‫‪te‬‬
‫)‪ (Nonmetallic‬ﺑﺎ ﭘﻴﺸﻮﻧﺪ ‪ A‬در اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻴﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪en‬‬
‫‪gC‬‬
‫‪in‬‬
‫‪in‬‬
‫‪ra‬‬
‫‪D‬‬ ‫‪TT‬‬
‫‪@N‬‬

‫‪٢٨‬‬
 ‫ﺟﺰوة آﻣﻮزﺷﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬

‫■ ‪ WPS‬و ‪ WQT‬ﺑﺮاي ﺳﺮوﻳﺲ ‪ Pressure Piping‬در ‪B31.3‬‬

‫ﺑﺮاي زﻣﺎﻧﻴﻜﻪ ﺳﺮوﻳﺲ ﻣﺎ ‪ High Pressure Piping‬اﺳﺖ ﺗﻬﻴﺔ ‪ WPS‬و ‪ WQT‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﭘﺎراﮔﺮاف ‪ K328.2‬ﺑﺮاﺳﺎس‪ASME SecIX‬‬
‫اﺳﺖ ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎي ﻣﻮاردي ﻛﻪ در ﭘﺎراﮔﺮاف ‪ K328.2.1‬ﻗﻴﺪ ﺷﺪه‪ .‬اﻳﻦ اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﺎت ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﺎﺗﻲ ﻛﻪ در ﭘﺎراﮔﺮاف ‪ 328.2.1‬ﻗﻴﺪ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺳﺨﺘﮕﻴﺮﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ○ :‬ﺑﺮاي ﻫﻤﺔ ‪WPS‬ﻫﺎ ﺣﺘﻤﺎً ﺑﺎﻳﺪ ‪ Impact Test‬اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬
‫○ ﺑﺮاي ﻫﻤﺔ ‪WPS‬ﻫﺎ ﺣﺘﻤﺎً ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺴﺖ ‪ PQR‬ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﻣﺘﺮﻳﺎل و ﺑﺎ ﻫﻤﺎن اﻟﻜﺘﺮود ﻗﻴﺪ ﺷﺪه در ‪ WPS‬اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬
‫○ ﺗﺴﺖ ‪ PQR‬ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﺮ روي ﻟﻮﻟﻪ ﻳﺎ ﺗﻴﻮب ‪ WPS‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ Plate‬را ‪ Qualify‬ﻣﻴﻜﻨﺪ اﻣﺎ ﺑﺮﻋﻜﺴﺶ ﺧﻴﺮ‪.‬‬
‫○ اﻧﺠﺎم ﺗﺴﺖ ‪ Mechanical‬ﺑﺮاي ﻫﻤﺔ ﺟﻮﺷﻜﺎران‬
‫○ ﺑﺮاي ﻫﻤﺔ ‪WQT‬ﻫﺎ ﺣﺘﻤﺎً ﺑﺎﻳﺪ ‪ Impact Test‬اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪(Interpretation-17-10) .‬‬

‫‪r‬‬
‫‪te‬‬
‫‪en‬‬
‫‪gC‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ : 38‬ﻧﻴﺎز ﺗﺴﺖ ﺿﺮﺑﻪ ﺑﺮاي ﻫﻤﺔ ﺟﻮﺷﻜﺎرﻫﺎ ‪Interpretation of B31.3‬‬

‫‪in‬‬
‫‪in‬‬
‫‪ra‬‬
‫‪D‬‬ ‫‪TT‬‬
‫‪@N‬‬

‫ﺷﻜﻞ‪ : 39‬وﺿﻌﻴﺖ ‪ WPS‬و ‪ PQR‬و اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﺎت در ‪Pressure Piping‬‬

‫‪٣٣‬‬
 ‫ﺟﺰوة آﻣﻮزﺷﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬

‫‪ (8‬اﺳﺘﻔﺎده از ‪ WPS‬دﻳﮕﺮان‬
‫■ اﺳﺘﻔﺎده از ‪ WPS‬دﻳﮕﺮان ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ﺳﺮوﻳﺴﻬﺎ ﺑﺠﺰ ‪Pressure Piping‬‬
‫درﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ از‪ ِ WPS‬ﭘﺮوژة دﻳﮕﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ‪ ASME B31.3 Para. 328.2.2‬رﺟﻮع ﻛﻨﻴﻢ‪:‬‬

‫‪r‬‬
‫‪te‬‬
‫‪en‬‬
‫‪gC‬‬
‫‪in‬‬
‫‪in‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪ :40‬ﺷﺮاﻳﻂ اﺳﺘﻔﺎده از ‪ ِWPS‬دﻳﮕﺮان ﻃﺒﻖ ‪ASME B31.3 Para. 328.2.2‬‬

‫‪ra‬‬

‫‪ PQR‬ﻣﺠﺪد ﻧﻴﺴﺖ‪:‬‬‫ِ‬ ‫درﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از ‪ ِWPS‬دﻳﮕﺮان‪ ،‬درﺻﻮرﺗﻴﻜﻪ ﺷﺮاﻳﻂ زﻳﺮ ﺑﺮﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ‬
‫‪TT‬‬

‫‪ (1‬ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺑﺎزرﺳﻲ‬
‫‪ (2‬ﻣﺘﺮﻳﺎل ﻓﻘﻂ ‪ P-No. 1&2&3 & Gr-No.1‬ﻳﺎ ‪ P-No.8‬ﺑﺎﺷﺪ و ﺗﺴﺖ ﺿﺮﺑﻪ ﻧﻴﺎز ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪D‬‬

‫‪ (3‬اﺗﺼﺎل در ‪ ِWPS‬ﺟﺪﻳﺪ ﻛﺎﻣﻼً ‪ Similar‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ‪ ِP-No.‬دو ﻗﻄﻌﻪ اي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻳﻜﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪@N‬‬

‫‪ (4‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ‪ ،‬ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 19mm‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ‪ PWHT‬ﻧﻴﺎز ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ (5‬ﻓﺸﺎر ﻃﺮاﺣﻲ از ‪ 300 psi‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ و دﻣﺎي ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻴﻦ ‪ -20‬ﺗﺎ ‪ 399‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪(B16.5 PN 50‬‬ ‫)‪PN=Pressure Nominal‬‬
‫‪ (6‬روش ﺟﻮﺷﻜﺎري‪ SMAW ،‬ﻳﺎ ‪ GTAW‬ﻳﺎ ﺗﺮﻛﻴﺐ اﻳﻨﺪو ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ (7‬ﻓﻘﻂ از اﻟﻜﺘﺮودﻫﺎي ذﻛﺮ ﺷﺪه در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺮاي ﭘﺮوﺳﺔ ‪ SMAW‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ (8‬ﺗﺎﻳﻴﺪ ‪ WPS‬و ‪ PQR‬از ﺟﺎﻧﺐ ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎي ﺟﺪﻳﺪ و ﺗﻘﺒﻞ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻗﻄﻌﺔ ﺟﻮش ﺷﺪه ﺑﺎ اﻳﻦ ‪ WPS‬ﺗﺴﺖ ﺧﻤﺶ ﺷﻮد‪.‬‬

‫■ اﺳﺘﻔﺎده از ‪ WPS‬دﻳﮕﺮان ﺑﺮاي ﺳﺮوﻳﺲ ‪Pressure Piping‬‬

‫اﺳﺘﻔﺎده از ‪ WPS‬دﻳﮕﺮان ﺑﺮاي ﺳﺮوﻳﺲ ‪ High Pressure Piping‬ﻃﺒﻖ ‪ K328.2.2‬ﻣﺠﺎز ﻧﻴﺴﺖ‬

‫‪٣٤‬‬