ΑΡΧΑΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ - ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΚΕΙΜΕΝΩΝ

Ενότητα 1η : Η Ελένη και η καταστροφή της Τροίας

Δευτερεύουσες προτάσεις κειμένου

Εἰ ἐν Ἰλίῳ Ἑλένη ἦν: Δευτερεύουσα υποθετική πρόταση, Συντακτικός ρόλος:

επιρρηματικός προσδιορισμός της προϋπόθεσης

ὥστε τοῖς σφετέροις σώμασι καὶ τοῖς τέκνοις καὶ τῇ πόλει κινδυνεύειν
ἐβούλοντο: Δευτερεύουσα συμπερασματική πρόταση, Συντακτικός ρόλος:
επιρρηματικός προσδιορισμός του συμπεράσματος

ὅπως Ἀλέξανδρος Ἑλένῃ συνοικῇ: Δευτερεύουσα τελική πρόταση, . Συντακτικός

ρόλος: επιρρηματικός προσδιορισμός του σκοπού

Εἰ δέ τοι καὶ ἐν τοῖς πρώτοις χρόνοις ταῦτα ἐγίγνωσκον: Δευτερεύουσα

υποθετική πρόταση, Συντακτικός ρόλος: επιρρηματικός προσδιορισμός της
προϋπόθεσης

ἐπεὶ πολλοὶ μὲν τῶν ἄλλων Τρώων, μάλιστα δὲ οἱ αὑτοῦ υἱεῖς ἀπώλλυντο:
Δευτερεύουσα χρονική πρόταση, Συντακτικός ρόλος: επιρρηματικός προσδιορισμός
του χρόνου

ὁπότε συμμίσγοιεν τοῖς Ἕλλησιν: Δευτερεύουσα χρονική- υποθετική πρόταση,

Συντακτικός ρόλος: επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου

εἰ καὶ αὐτὸς Ἑλένῃ συνῴκει: Δευτερεύουσα παραχωρητική πρόταση, Συντακτικός

ρόλος: επιρρηματικός προσδιορισμός της παραχώρησης

ἵνα αὐτὸς καὶ οἱ ὑπήκοοι αὐτοῦ ἀπαλλαγεῖεν τῶν παρόντων κακῶν:

Δευτερεύουσα τελική πρόταση, Συντακτικός ρόλος: επιρρηματικός προσδιορισμός
του σκοπού

ὡς μὲν ἐγὼ γνώμην ἀποφαίνομαι: Παρενθετική αναφορική παραβολική

πρόταση

ὅπως πανωλεθρίᾳ ἀπολόμενοι καταφανὲς τοῦτο τοῖς ἀνθρώποις

ποιήσωσι: Δευτερεύουσα τελική πρόταση. Συντακτικός ρόλος: επιρρηματικός
προσδιορισμός του σκοπού

ὡς τῶν μεγάλων ἀδικημάτων μεγάλαι εἰσὶ καὶ αἱ τιμωρίαι παρὰ τῶν

θεῶν: Δευτερεύουσα ειδική πρόταση ως επεξήγηση στο τοῦτο

Ενότητα 2η - Θυσία για την πατρίδα

Δευτερεύουσες προτάσεις κειμένου

οἵτινες ὑπὲρ μεγίστων καὶ καλλίστων κινδυνεύσαντες οὕτω τὸν βίον

ἐτελεύτησαν, οὐκ ἐπιτρέψαντες περὶ αὑτῶν τῇ τύχῃ οὐδ’ ἀναμείναντες τὸν
αὐτόματον θάνατον, ἀλλ’ ἐκλεξάμενοι τὸν κάλλιστον: Δευτερεύουσα
αναφορική - αιτιολογική

οἵτινες ἀθάνατον μνήμην διὰ τὴν ἀρετὴν αὑτῶν κατέλιπον: Δευτερεύουσα

αναφορική – αιτιολογική

ἐπειδὴ θνητῶν σωμάτων ἔτυχον: Δευτερεύουσα αιτιολογική πρόταση.

Συντακτικός ρόλος: επιρρηματικός προσδιορισμός της αιτίας

Ενότητα 4η Τα πλεονεκτήματα της ειρήνης

Δευτερεύουσες προτάσεις κειμένου

εἰ τήν τε πόλιν ἀσφαλῶς οἰκοῖμεν: Δευτερεύουσα πλάγια ερωτηματική ολικής

αγνοίας ως υποκείμενο του ρήματος ἐξαρκέσειεν

καὶ τὰ περὶ τὸν βίον εὐπορώτεροι γιγνοίμεθα: Δευτερεύουσα πλάγια

ερωτηματική ολικής αγνοίας ως υποκείμενο του ρήματος ἐξαρκέσειεν

καὶ τά τε πρὸς ἡμᾶς αὐτοὺς ὁμονοοῖμεν: Δευτερεύουσα πλάγια ερωτηματική

ολικής αγνοίας ως υποκείμενο του ρήματος ἐξαρκέσειεν

καὶ παρὰ τοις Ἕλλησιν εὐδοκιμοῖμεν: Δευτερεύουσα πλάγια ερωτηματική

ολικής αγνοίας ως υποκείμενο του ρήματος ἐξαρκέσειεν

Ἢν δὲ τὴν εἰρήνην ποιησώμεθα: Δευτερεύουσα υποθετική πρόταση, λειτουργεί

συντακτικά ως επιρρηματικός προσδιορισμός της προϋπόθεσης

αἳ νῦν διὰ τὸν πόλεμον ἐκλελοίπασιν: Δευτερεύουσα αναφορική προσδιοριστική

στο ἐργασίαις της προηγούμενης πρότασης.

ὧν νῦν ἐρήμη καθέστηκεν: Δευτερεύουσα αναφορική προσδιοριστική στις λέξεις:

ἐμπόρων, ξένων και μετοίκων, της κύριας πρότασης που προηγείται.

Ενότητα 6η - Η μουσική εξημερώνει

Δευτερεύουσες προτάσεις κειμένου

οἷς ἕκαστοι κατὰ τὰ πάτρια τοὺς ἐπιχωρίους ἥρωας καὶ θεοὺς ὑμνοῦσι:
Δευτερεύουσα αναφορική προσδιοριστική στις λέξεις τοὺς ὕμνους καὶ παιᾶνας της
προηγούμενης πρότασης

ἥτις αὐτοῖς παρέπεται διὰ τὴν τοῦ περιέχοντος ψυχρότητα καὶ

στυγνότητα τὴν κατὰ τὸ πλεῖστον ἐν τοις τόποις ὑπάρχουσαν:
Δευτερεύουσα αναφορική προσδιοριστική στη λέξη τὴν αὐστηρίαν της
προηγούμενης πρότασης.
Ενότητα 8η - Ένα παράδειγμα σεβασμού προς τους γονείς

Δευτερεύουσες προτάσεις κειμένου

- εἰ γάρ καὶ μυθωδέστερόν ἐστιν: Δευτερεύουσα εναντιωματική πρόταση.

Συντακτικός ρόλος: εμπρόθετος προσδιορισμός της εναντίωσης

ὅτι τοῖς ἀνδράσιν τοῖς ἀγαθοῖς εὐμενῶς ἔχει: Δευτερεύουσα ειδική

πρόταση ως αντικείμενο του απαρεμφάτου θεωρῆσαι.