Warszawa, dnie 10 stycznia 1949 1 a WOJSKO POLSKIE eA Bluro NIE aa Lo "Steel 26 a4 8y, : : SRUDNI NIEMIECKICH W POLSCE GhOWNES KOMUSJI BaDANIA W o@powiedsi na pismo Wr.2744/48 2 dnie 23.11.1948 x. stwierdzam, se wymienieni generatowie niemieccy przebywali ns terenie Polski w ozasie kempanii wrzeSniowej 1939r., » mianowicie: veRUNDSTEDT Gerd -. jako dowSdca Grupy Armii "Potudnie", w stopniu genereta putkownika; w dniu 27.1X.1939 zosta? mis nowany dowédog sarzadu wojskowego "Wschéa", sprawujgcym wie— ze wojskowg ua cejetych terenach Polski; MaNSYEIN von LEWINSKI Fritz Erich - juko szef eztabu Grupy Armii "Potudnie", w stopniu generate porucznike, s od 27.1k. 1939 jako szef sztabu zarzedu wojskowego "Wscho@, STRAUSS adolf - jako dowédca II korpusu, wohodzacego w sktad 4 armii (Grupa Armii "Pétnoc"), w stopniu generate piechoty; W cereczeniu: akfad organizacyjny Grupy Armii "Potudnie" orez II korpusu ~ getqcznik Nrel oe. mapa z naniesionymi szlakami armii niemieckich, miejscai bitew i potyozek oraz miejscami zbrodni dokonanych przez (Nenraacht} neupetnienie mapy stanowiq sa2aczniki Nr. 2 a, 2 dye 0, 11206 SZEF BIURA HISTORYCZNEGO. W.F. Ul Cle TEL, pte. /StaD GRUPY aRMII "POLUDNIE* I II KORPUSU W DNIU 1.1X.1939 r. 1. Grube _Armii "Potudnie" D-ca — Fundstedt 5.8. ¢ Manstein 8 Arnie D-ca - Blaskowits X Korpus (24 4 30 DP) zur * (10 1 17 DP) 10 armia D-ce - Reichenan e XI Korpus (18 4 19 DP) XVI Korp.Panc. (1 4 4 DPanc. 14 4 31 DP) IV Korpus (4 1 46 DP) XV Korp-Zmot. (2 1 3 Diekka) XIV Korpus (1 Dlekke, 13 1 29 Dzmot. ) 14 Arnie D-ca - List VIII Korpus (8 1 28 DP, 5 DPanc) XVII Korpus (44,45 1 7 DP) XXII Korp-Panc. (2 DPanc, 4 Diekka) Ss XVIII Korp.Gér. (1,2 1 3 D.Gérska) Odwody Grupy Arai: VII Korpus (27 4 68 DP) 239,221,213,62 DP 2. II Korpus D-ca - Strauss 34 32 DP od 6.1X.1939 3,32 1 228 DP od 13.1X.1939 32,226 1 217 DP.Erliiuterung: rl => evequngen von 30hay be 2 Sept « «$5 Seok . » 6-6» % ) Sco ¥ x< =e = “« “16 « « ° . zPish yibw.dO msinSEWECIA Y } “Obvzary dziatania armii OE a ae Samy me onto ie preomasnermed : we ( z r a 5 5 eeSZLAKI NIEMIZCKICR KORPUSOW I. Il Korpus Sclek: Ztotéw, Wigcbork, Koronowo, przepri preez Wiste (Chetmno - Fordon), Chetmés, Dobrzyi,Rypin, Sierp,;(3 DP odchodzi do Procka), Ptoisk, Modlin, Warszawa. e It. 2 " a Kwetera G2éwna do 6. 1X.39 r. — Hyea, of 6-14.39 x. | od 6,IX-e 9,IX- Lubliniec 0d: 10. IX -28.1X ~Kielce . 04 29. 1X.-30.IX @ Grodsisk Mazowiecki od 1.x. - Werszewa % Korpus Sclak: Migdzybérz, Ostrzeszéw, Grabow, Btaszki, Werta, Poddgbice, Ozorkéw, Bowice, Beczyca, Kutno. SILL _Korpus e Selak: Syoéw, Kepno, Wierusréw, Siereds, Zduiske Wola, BSdz, Gtéwno, Sobota, Kiernozia, Warszawa LY _Korpus Szlaky Bycuyna, Wielui, Widawa, Szczercéw, Rozprza, Su- lejéw, Rmimm Opoczno, Kolskie, Radom, Kozienice. XI Korpus Stlek; Praszke, Dzietoszyn, Betchatéw, Gtuchéw, poozym rondziela sig: 16 DP ns towics, e 19 DP na Soche= czew. % rejonu Sochaccewa przez Puszcze Kampinoska pod Warszamg.Sglak: Olesno, Erzepice, Ktobucko, Radomsko, Roz- prza, Piotrkéw, Tomaszéw Mazowiecki, od Towaszowa Korpus rozdziela sig: 4 Dyw.Panc. przez Rawg Mazowiecke, Mezczonéw, Warszeng, 1 Dyw.Panc.-G6re Kalwaria, 2yrardéw, Socha— czew. W rejonie Sochaczewa Xorpus taccy sig i przes Pusscse Kampinoska do Warszawy. Tubliniec, Czestochowa, Wroszczowa, Kielce Annopol, Lublin, Chetm Lubelski. XV. Korpue Zmotoryzowany ° Selok: Vil. Korpas Szlak: Kalety,, Wotniki, Jedrzejéw, Kielce, Ostro- wiec, Zwoled, Puszoza Kampinoska, Modlin. Tarnowskie Géry, Zawiercie,Piicaéw, Busko Zdréj, Stasséw, Ostek, Rogwadéw, Bitgoraj, * Zenosé. Vill.Korpus (bez 6 Dyw.Panc) Szlek; 5 Dyw.Panc. Sslek: Gliwice, Mikoréw, Trzebiniu, Krzeszowice, Krekéw, Kosayce,Dabrowa Tarnowske, Radozy¢1 Wielki, Kolbuszowa, Letajsk, Tarnogréd, To- neeaéw Ludelski. Rybnik, Pezozyna, Ofwigcia, Alwernia, Ston- niki, Skalbaierz, Nowy Xoregyn, Pacande, Stange, Opatcw, Sandomierz, Roswudéw, Prze- ny$1, Sambor, Drohobycz, Stryj.Il. Ke : Sglak; Ciessyn, Bielsko, Wadowice, Mogilany, Wielicz=| ka, Bochnia, Tarnéw, Reeszéw, Jarostew, Jawo- réw, Janéw, 2érkiew. xxII. Pance: Szlak? Rabka, Wignics, Bochnis, Tarnéw, Debica, Rze— széw, Jarostaw, Jaworéw, Rawa Ruske, nastep- nie rogdziela sie: 4 Dlekka na Hrubieszéw, Wrodzimierz Wotyiski, ZamoSé, 2 DPanc 2é2kiew, ® Lwéw. XVIII. Korpus Gérski maszeruje dwoue szlekani. Pérnocny Szlak: Nowy Saez, Gorlice, Jasto, Domsradé, Grédek Jagiclloiski, Lwéw. Potudniowy ©xlak: Dukla, Sanok, Semhor, Lwéw.nerqcenik 2 b y 3 ee 4 BITWY STOCZONE ng‘ terenie dziatel Grupy Armii "Potudnie i II Korpusy w 1939 roku I. 1) Jeziora Koronowskie 2) Chetano - Fordot 3) Prock 4) Modlin _5) Warezawa’- Prega ts 5) Obrona Warszewy 6) Ostrzeszéw 7) Uaiejéw 8) Bitwe ned Beura 9) Puszeza Xaupinoske 10) Kepno - Yierussiw 11) Sieradz 12) Wielud 13) Widewe ‘ 14) Itte 15) Deietoszyn 16) Betchatéw 17) Etebucko-Mokre 18) Borowa GSre 19) Piotrkéw 20) Tomaszéw Mazowiecki 21) Lubliniec i1_Korpus., . 1,2 - 14.39 x. 3,4 - 1X39 2. 12 do 14.12.39 13 do 28.1X.39 1 do 27.1X.39 Grupe Armii "Potudnie® 8 - 27.1K.39 r. 1,1%.39 6,7,10. 9 - 18.1%.39 re 1.39 re 18 - 22. 1.39 r. 1.1%, 59 x. 4,5-1%.29 x. 1,2.1%.39 4,5.IK.39 F. 8 - 10.1%,39 2. EX.39 3. 4,5. 1.39 x. 1.14.39 re 3 - 6.1K%.39 3. 5.1%.39 x. 6-IX.39 re 1.1X.39 re 2.1K.39 3.23) 24) 25) 26. 27) 28) 29) 30) e 31) 32) 33) 34) 36) 36) 37) 38) 39) e 40) 41) 42) 43) 44) 45) 46) 47) 48) 49) 50) 61) Kielce Lublin Pierwsze bitwa pod Tomasz owem Lubelskin Druga bitwa pod Touassowen Lubelekia Kalety danéw - Zroty Patok Busk Bitwa pod Bersnowen Mikoréw Tenczynek fukowa Dachnéw Bitgoraj Pasczyna Alwernia Kegimiere Wielka Nowy Korcayn Pacanéw Mogilany danéw Brsuchowice Wegierska Gérke Obrona Lwowe Rebka-Jordanéw Nowy Secz Wignics - Bochnie Tarnéw Husakéw Wrodzimierz Wotyieki 7.1K.39 3. 17.1X.39 r. 16 - 20.14.39 r. 21 = 30.14.39 re 1.14.39 r. 3.18.39 3. 9.1.39 re 11.1%.39 7. 1,2. 1%.39 re 4.1%.39 r. 15. 1K.39, 7. 15.14.39 x. 16.1%.39 r. 21K.39 re 4.14.39 rx. 7.1.39 re 9.IK.39 Fr. 9.1.39 re 5.1.39 re 15,16,17.1%.39 r. 20.1K. 39 xe 1,2-1K.39 ¥. 12 - 21.1%.39 x. 1,2.1%.39 re 4,5.1%.39 r. 6.1X.39 r. 6,7.12.39 x. 14.17.89 r. 15.1%. 39 x. ‘ —Y ilZergcznik 2 ¢ AY WYPADEI MORDOWANIA LUDNOSCI CYWILNSJ PRZEZ WEERMACHT W OBSZARZE DZIARANIA GRUPY ARMII "PORUDNIZ" Wolsdédekie as Ne terenie gminy Dmosin, pow.Brzesiny na wrreéniu 1939 r| rosstrzelano pray wkroezeniu okoto 30 oséb. ) 2. We wei Waresyee ,gnins Biaka, pow.Brseziny amordowano 14 oséby prey wkroczeniu wojek niemieckich. We wsi Biata w dnin 11.1X. Niemey sabrali 17 mgfozyzn, nleszkesedw wei, wprowadsili ich do domu Pabiasozyka 1 samordowali, rzvcajge e do érodka grancty. Ogétem zamordowali ns terenie gminy 46 o86b oywilnych. 3. W gminie Niesutk Seaton 5 osdb. 4 Missto Kofiskie. Po wejéeiu Niemeéu w dniu 8 wrsednia, ludnoéé miasta 1 okolioznych wei, w licubie kilku tysigay agtorysn, osedzono w obosie tymerasonym na terenie warezte- téw kolejowych. Zastrzekono okoko 60 oséb, prsewatnie tydéu, ne skwerze naprzeciw kogoioke w grédmiegeiu. Liczne wypadki rosstrzelenic ludsi na peryferiach miesta. e Se W gminie Duracséu,pow.Koiskie w pierwszych aniach wrzeé- nia samoloty niemieckie na odeinku kolejonym Wasoes - Janéw zbombardowaty z lotu znitonego pocigg osobony z lvdnoscig oywilng, © nastepnie ostrrelali = kerabinéy maszynowych keryJgeq sig, uoickajgog 1udnosé cywilng, wekutek esego zostato zabityeh 7 osb a kilkadziesigt rannych. W Gustawowie! tejée gminy, wojsko niemieckie rsuesto granaty do piwnie,gdsie kryte sig luinoéé cywilnas migdsy innymi zgingta w ten sposdd esta rodzina Suplerséw. 6. W gminie Cgerano, pow Kofiskie,oddsist niemiecki rozstrze= lat w dnin 6 wrsednia we wsi Cuermo 3 Zydén oraz 2 Polakéw £ posréd ludnogel cywilnej,jak réwniei 2 zotnierza,jesca wojer i : 7# W Bacsyoy w dniu 7 wrzeénia, po wkrocseniu do miesta , Niemey spedzili 1ndnoéé eywilng do kosciotéw i doméw, zabra- niajgc ratowanis ptongcego miasta. W dniu 13 wrzeénia Niemoy atakowali wojska polskie od strony wei Wileskowlee w kierunku na Egosyeg, rzveajge do prongeych doméw #ywyeh Indzi, przewas- nie koblety. W dniu 14 wrzesnia Niemey sajeli ponownie Egezy- 0g, wypronadzajge ludnogé x piwnie i zabijajge wiele osdb. Duto mesonyzn wywiefli w niewiadomym kierunku. W gminie Leémiers, pon .teezyea w dniu 8 wrsegnia oddsie- ty niemieckie zamordowaty prey wkracnaniu t w Diersbietowie ~ Granosike Andrseja,rolnikas w Borkach - Bietkowskiego Jana, rolnika; w Sierpowie - Nowaka,Ssnella, Baraniaka i jego stuggcego. Réwnoozegnie spalili te wioski. W dniu 11 wrsednia 4 Parzyee sostali rosstrselani Adamozewski Jézef, Kieli- szek i Rajnold Rudolf. W dnin 14 wrzeénia,po wkrocseniu do Cuerchowa,rozstrzelali 7 oséb, micdzy innymi Palmowskiego Suonepana, Jagodzifiskiego J4zefa, Zarembskiego Marcinas we wei Opalanki - Wojeiechowski W gminie Gostkén, pow.Leozyea Niemey rozstrzelali w oko- liey, poesgusny od Ktudnej do Wartkowle - 22 osoby, w tym w samyah Wartkowicach na tzw. "dotku" samordowali 11 osdb, migdzy innymi 2 Frontezakéw, 2 Maretatsein) Sesatconskioge 2 Wartkowle, Walerozake 1 Marciniaka z Gostkowa oraz 15 oséb x uciekinieréu. Réwnied i na terenie innyoh gromad byty rozstraelivania oséb cywilnyeh. W Biatej Orze zastrzelono Jona Urbaiiezyke, Jana Wieozorka, Bwe Walerezakowy, Berezis- skiego 1 Tomiszewskiego © Wierzbéwki - w Orzeezkowie : 3 meezyzn v rodziny.Kublakéw oraz Motylewskiego, forowego = lasu Gostkéuy"w Drwalewier Jézefa Brygiera"yw Powodowie : Kamifiskiego, miejscowego gospodarza, Edmunda Zamojskiego-z Biatej @éry oraz 3 innyoh niesnanych metorymn, Zara po Rosadzkiego.ya fl prsémarszu wojsk odtywaty sig masowe zabierania mgtezysn jako zaktadnikéw, ktérych spedzono do kurnika w majatku Gostkéw, skad nastgpnie odtransportowano ick @o kogciota w Poddebdicach. W czasie transportu sabito na drodse. Turkowské go s Petczysk 1 Gawtowskiego s Drwalewa. 10. W Qminie Tum pow .Beozyea,w dniu 8 wrsesnia po stoczo~ nej bitwie, w ozasie ktérej sniszcsona zostata Archikolegia- ta Tumska s XII wieku, Niemoy wkrocsyli do wsi Tum i podpa- ali zabudowania. Do ptongoego dom: wrzusono 2 metezyzn (Wojeiecha i Leona Kubas6w) i spalono yw 12 metezygn. Pozostatyech metezyzn we wsi spefizono w jedno miejsce 1 miano js4 rozstrzelaé. Ustawiono jut kerabiny maszy nowe do egzekuoji/gdy wkroczyty oddziaty polskie, W tejte rosstrzelano gminie, we wei Stawy, ktéra podpalili Niemoy po wkroozeniu, totnierze niemiecccy strzelali do ludzi,ktérzy polewali wodq dachy swych domén,by je sabexpieczys of ognia. 1. We wei Jankéw ,giiny Tkacze,pow.Lgczyca sostato rosstrzelanych 10 oséb cywilnychy w tejée gminie rozstrzelano: we wei Wichréw - 2 osoby, we wsi Wilezkowice = 3 osoby i we wai Topola Ketowa = 1 osobe. 1a. We wei Rogofno, gmina Rogoéno, pow.Bgezyea rozstrselant w dniu 10 wrsegnia 18 metezysn. 13. W dniu 15 wrseénia oddziaty niemieckie rozstrselaty 44 megczyen w osadzie Pigtek i 8 we wei Janowice, gminy Pigtele pow.Zeczyca. Wdhin 19 wrzegnia wytepano ponad 4.000 me: ktérych wywieziono do obozu w Niemezech. 14. We wei Kowalewica, guiny Chociezew, pow.beezyea spsta- to rozstrselenych 23 metongan. W Zowiosu w dniu 9 wrzegnia przy wkreezeninu do miasta zastrzelomo wiele oséb oywilnych, — % mieszkefo6» Starego Rynku - utworsono “tywy mur". W dniu 13 wrsesnia rozstrzelano we wsi Gzinka - 12 oséb, Boched - 8 oséb, Listewice - 6 osdb, Mystkowice = 4 osoby, W wat156 16. 17. 18. a4 = Ao | Parma wyciggnigto 2 doméw 20 oséb i utyto ich jako podpérek do karabinéw przy ostrzeliwaniu pozyeji polskich, prey ezym sabite kilke oséb. W whoskach naé Studwig w dniach 16 ~ 17 wrsegnia rozstrzelivano wesystkich mgtozyzn spotkenyeh w ze~ grodach. W Bakowie Gérnym rzveano granaty do prowizoryez- nyeh sehronéy, przy cxymx zabito cata rodzing Warzywodéu ( 7 086d). W Bogorii Gérnej przebito bagnetem ojea z duiee- kiem na reku. We wsi Bréjee, pow .86aé w dniu 8 wrseénia sanitariuss polski, plutonowy, wiézt ehtopskim wozem 5 cigtko rennyoh totnierzy polskich do srpitale w Bodsi,o ktérej sqdzit, te nie jest jeszoze zajgta. W tym samym csasie wjechat do ws: samochodem patrol niemiecki, ktéry otworzyt ogies do rannych totniersy, Jeden ranny zoctat zabity, drugiego dogorywajgee— go ianey tackopahs W Milejowie,gminy Ersyfanéw, pow Piotrkéw oddziaty polskie w nosy « 5 na 6 wrseénia uderzyty na Niemoéw. Wywig- zata sie walka,w ezasie ktérej sgingto wielu éotniersy 2 obu stron. Po opsnowaniu sytuaoji Niemoy rozstrzelali wezystkioh meforysn znalezionych w okolicy,w ilosel okoto 150 osdb, i spalili wesystkie sabudowania na tym terenie. W czasie dalszej walki traymano kobiety = dzieémi pod arma— tami, maltretujgc je w ten sposdéb. W Kamiciisku, pow .Piotrkéw sgingto od bombardowania 200 ossb eywilnyoh i sptongta cata osada. Na terenie gminy zamordowano ogétem 60 osdb. W gminie Rozpysa, pow.Piotrkéw sabito pray wkrocze- niu 30 oséb. W gminie Chabienice, pow .Piotrkéw w dniu 3 wrzeénia Miomey ronstreelali 14 osdb. e20. 21. 22. 23, - - 24, 25. 26. 27. aoe At Wies Zubki Mate, gmina Boguszyce, pow.Rawa Mazowiecka, zostata przy wkroczeniu wojsk niemieckich spalona a wkagei- eiele ratujgcy sw6j dobytek rozstrzelani. W gminie Krussyna, pow.Radomsko w dniu 3 wrzeénia 39 wkroosyty odduiaty niemieckie ktére semordowaty we wei Kru- szyna 38 osdb, we wsi Baby 14 osdb, we wsi Jackéw 6 oséb. Wieé Kajetanowice, gmina Garnek, pow .Radomsko, costeta w dniu 6 wrzeénia rozmyéinie podpalona, przy czym zabito 72 osoby, ktére sq pochowane we wspélnej mogile w tejze wios= ce. \' tym samym Gninu we wsi Piaski i Kuénica zabito 11 oséb. We wei Widzéw, gminy Konary, pow Redomsko, Niecmoy sa- mordowali 12 osoéb. We wai 2: da w pierwezych dniach wojny schwytali 90 meZozysn 1 wywieéli ich do obozu do Niemiec. W Konieopolu w chwili wkroczenia wojek niemieckich @la sterroryzowania ludnogei sabito na ulicach miasta 4 os0- ty. W gminie Konieepol zestrzelono 7 oséb. Jednoczesnie ze wei Zysiny, Okotowice, Grodzisko wywieziono do Niemiec kulku- d@ziesigoiu mefosymn nie majgeych nic wepélnego = wojskiem. W gainie Dmenin, pow.Radomsko w ezssie wkraczania do wsi Dmenin Zotnierse niemieocy przes speojalne podpalanie spaliki wies, @ po wzniecenin potaru strzelali do ludnogei wekutek oze&o zgingto 19 oséb, Nicktére trupy wraucano w pto~ mienie, We wei Bugaj zostat zestrzelony samolot polski; pozo- statych pray tyeiu dwéeh lotnikéw polskich setrano 5 jednego 2 nich samordowano po uprsednich torturach jek wycigole Jezyk odeigele uszéw 1 nosa. W gminie Radomsko, we wei Stobleépko Miejskie zabito 4 osoby, ktére ratowaty 0d ognia swoje mienie. W aniu 4 wrzeé- nie we wei Polwarki rozstrzelano okoto 20 oséb. W gminie Pkawno, pow.Radomsko, przy wkroozeniu wojsk niemieckich zabito 6 oséb i zabrano saktadnikéw. We wai ure gmina Reeka w dniu 4 wrreénia spalono wies 1 sastrzelono28. 30, 31. 32. -6- Ore 3 kobiety. W gminie Dabrowa Zielona rozstrselono 6 oséb. W gminie Ztoczew, pow.Sieradz, zabito 11 meforymn i 1 kobietg, Indzi tych ponycigqgano z ich doméw ustawiono w grupe 1 rozstrzelano kerabinami maszynowymi. Mias Zroozew xostato zak-te bez walki w dnin 3 wrzednia. Neste, phego dnia wojsko niemieckie rozpoczgto niszczenie i pa- lenie miasta bez tadnego powodu, strzelajgcy przy tym do bezbronnej ludnosel. Ogétem zostato zabitych okoto 200 oséb, pr: sostato zabitych ma we wkasnych mieszkaniach i ciata ich ulegty spaleniu. Miasto sptoneto w 80%, jatnie starcéw, kalek i dzieoi. Duéo ludszi 8: Ne terenie gminy Klofowayzosta’ rozstrzelanych 25 oséb, Na terenie gminy Wréblew,we wei Rowp, w dniu 3 wrzesnia zsmordowano 9 os6b. We wei Ktodsko, gminy Bogumitéw, pow.Sieradz, Niem- cy saresstowali 16 agtozyzn, ktérych wmlesoili w piwntey pod koszarami wojskowymi w Sieradzu. Do piwnicy tej wrzu- cili kilka granstéw, wekutek ozego 8 ludzi zostato na miej- sou zabityoh a kilku ramnych. Zdrowi sabrali rannych 1 ueiekliz jeden z ransych zostat prsez totnierzy niemieckiek schnytany na polach wei Ktodsko iw nieludzki sposéb zaka- towany. We wei Chojne, tejée gminy,z0stato rozstrzelanych 6 osdb, Na terenie gminy Majaczewice, pow.Sieradz, w dniu 4 wrzegnia somordowano 33 osoby. W gminie Chartupia Mata, pow.Sieradz, spgdzono ludnoéé 2 Chartupi 1 Dsierlina w liezbie okoto 40 oséb na pola majqtku Dsierlin 1 obstawiono kerabinami maszyno- wymi. Nastepnie obstuga cka optigeita stanowiska a very ty ogiewi driate ertylerii 2 odlegtosei 500 m. Zgingto 4. osoby. Ogétme na terenie gniny samordowano 20 osdb. | J2k We wei Meadla, gnina Skierniewka,pow Sierniewice, totnierze niemiecoy spgdzili ludnosé_miejscowg 1 uchodéedw wybierajge = nich poszezegélnych mefetyzn. Rozstrzelano 40 miejscowych gospodarsy i duég ilosé uchodéeéw. Trupy orez niektéryeh rannych znieéli do trzech stodét i spslili. (na podstawie relacji st.strz.Ceronia Stanistawa) Na terenie jednej : gmin samordowany zostat ksigds 4 2 kobiety. W dniu 11 wrsesnia zamordowano 60 oséb. Wojeusdztvo Worszauskie asé W gminie Wiskitki, pow.Btonie, przy wkracsaniu wojek niemleckich w dniu 12 wrseénia sauagono, te wojsko niemieckie pojedynezych #otnierzy polskich nie trato do niewoli, rozstraeliwujae na miejocu, Tekich nypadkén tyto pigé we wei Koztowice Stare. 26% W dniu 9 ursesnie w gerbarnix Natalin (Grodzick Mazowiecki) Miemoy wozstrselali rzekono, sa sabicie feld@febla 11 megenymn (Zagajewski Jan, Zagajewski Henryk, Ssatan Albin, Michaleki Marcin, Pobiedsifeki Jon, Samoraj e Wincenty, Somezysiski Jézef, Somenysiski Wieetaw 1 dwéch mezezyzn niesnanego naswiskas Jam Kamiiski,mimo te sostak raniony, dota zbiee). Inni mieszkafey » garbarni tj. koblety = dsieémi 1 stercy ustarient pod éciang drugiego budynku, musioxy praygladed sig egzekucji. W migdsyozasie Miemoy pladrowali mieszkania. art W gminie Radsikéw, rozstrzelano pray wkraczaniu 61 oaéb wyeingnigtych = ukryeis lub napobkanych na drodze, a mienorieie: w kol.Pogrossew - 30 oséb, we wei Wysnomyn 54 osdb, we wei Lessno ~ 10 osdb oraz we wsi Ktopocsyn - 5 osdb (Wradystawa Dobrogossena, Kraysztofike, Stenistawa a eI A ta le ht Ai aia “ed = 9 096d, we wai Bietuty - 2 osoby, we wei Swigoia 28. 29 ae ee Rudglaka z tong, Teofile Gotebiowska). 4 tr W gminie Bartosnéuka, pow .Btonie, wkraczajqce oddziaty nastrzelity dwéch poddajqoych sie sotnierzy polskich na omentarzu w Imtkéwee 1 nastrzelity dwie osoty oywilne. Wom,Btonie, na terenie fabryki zapatek sorganizo- wano obéz jedieéw wojenrych, ktéryoh po kilku dniach odsytano w gtab Hiemiec, a do obosu gromadzono ludnosé oywilng, przewasnie 2ydéw x bodsi, Iudzi tych rozstrze- liweno na miejeeu, a ciata prsewainie palono. Ogétam zamordowano wtedy okoto 800 oséb. Pray ekshumacji autok stwierdzono, te ofiary cwigzane byty drutem kol- oxastym. W Mszezonowie, pow.2tonie, w dniu 8 wrzesnia rozstrzelano publicanie na targowisku éwifskim 11 jetiedw wojennych (éwiadkowie: Byldiniak Wojefech, 1 Szezepanik Rozalia}) W dniu 9 i 10 wrsednia rozmyélnie podpalono 4 spalono missto. W dniu 11 wrzeénia rozstrzelano publics nie pod murem koécielnym ozotonych preedstawicieli mias- tat burmistrza Peliksa Tafiskiego, proboszcza Jézefa Wierzejskiego, wikariusza, lekarza miejskiego dr .Zacha- rowicza Stanistawa. W tymée dniu wywieziono kilkunastu sektadnikéw. W drugiej pokowie wrsegnia w taw."Zydowski sgdny dziei" (Nowy Rok) podesas nabotedistwa Niency podpa: 141i synagoge wroz s ludémi, Sptongto-37 os6b. W plerw- msyoti _ Galesh wesesnia sarsqlncnd wasenny) gpaainy Tolicd cying. Wéwezas Niemoy podpalali #ydowskie budypki wraz = Indémi, @ do wyskaknjqcyoh » pkongeych donéw strzelalt, poezem zabitych wrzucali do ognia. W Nadarzynie, pow.Btonie dnin 4 wrsesnia w oze~ sie nalotu lotniczego samoloty’ niemieckie niskiego lotu koszacego strzelaty do ludnogei eywilnej x karabindy32. 336 34. Ip -9- A V maszynowyeh, wskutek ozego zgingt 12 chtopiee pasgey krowy, a kilkenageie osdb spoéréd podrétnych nostato rannych, W dnin 8 wrsednia weszli do Nedarzyna Nienoy 1 spedeili do miejscowego kogeiota kilkaset oséb, prse- waénie uchodéoéu. Praex caty dzied wyprowadsali kolejno mefozy an ktérych rosstrseliwano na tqce koto koselota lub w poblisktm lesie. Zamordowano wtedy prxy kofeiele okoto 80 oséb, & w lesie ponad 100 oséb.Reszte popedzo- no na saohéd, do obonéw. - W tymée Nedarzynie w dniu 8 wrzeénia quaj tot- nierze niemiecey wyprowadzili na pole wzigtego do niewo- 1i majora W.P,, aby go rosstrselaé, Preed tym dali m topate, by wykopat sobie geréb. W czasie kopania major odwréeit sig i btyskawiernym uderzeniem topaty zabit na miejsou jednego 2 totnierzy, Zamierzyt sig na drugiego , ale sostat przebity bagnetem 1 padt na siemig. Nadbiegli inng Zotnierze niemieecy 1 madeptali go formalnie na miasge ( éwiadek:SseWerykoway @auezyeielka) Réwniet w Nadarsynie w dnin 9 wrzeénia 70-letniego Goldsteina Moszka, rolnika, Zotnierze niemiecey torturo- wali i bili, wyrywajgo mu wkosy 2 brody. Zemalonego wpu- ssozali do studni, cucili 1 wéréd obélnej redogei tokda— twa zacsynali od pocegtku. Kazali mu wreszote wykopad 46t 1 zastrzelili. Tego samego dnia sastrselili tyda- Skérnika, handlarza owocami, a gone jego,w 9 miesigon cigty »bili,kopali w brsuch 1 sem@long réwnie? zastrneli- 11. We wei Jabkonowo sastrzelono 2-ch uchodéeéw s Pozna= nia za to te mieli prey sobie braytwy. W Szamotach za- streelili miejscowego gospodarsa Pigtke, gdyé nie rozu- miat 00 do niego méwili po niemiecku. Rikiccmpntih W aniu 13 wrsegnia spedsono na jotedeze galaiey el wigksza partig metesyzn wyapanych na roboty do Niemica. Wybierano s nich grupy 4 kopania kartofli na obied.-1- a W trakeie kopania ludsi tych mordowano seriami s pistole-| téw maszynowych, Zabito w ten sposéb okoto 60 oséb. WodewSdstwo Kielecksc 35. 36. 37. 396 W Kieleach po wkroczeniu wojsk niemieckich nostali wzigei 1 uwigzieni saktadnicy, kilka oséb ros- strzelano publicanie pod murem Zaraedu Miejsukiego. W Wieniawie, pow.Radom, rozstrzelano przed ko- Selotem, kilku totnierzy polekich waigtych do niewoll. W Skaryszewie wkraczajgce oddziaty zabity tray osoby cywilne 1 avéch totniersy podnosngeych rece do géry na znek poddania sig. W Piezowie, zajetym przez Niemeéw 7 wrsednia eatg ludnogé w liezbie okoto 7.000 wypedzono x doméw, osadzajge ich w kogeiele i na omentarsu koseielnym pod grogba ckm. Przed koéciotem pozstrzelano okoto 50 opdde Domy w miegcie zostaty podpalone i sptonety. 01 ktérzy ukryli sig prsed péjéciem na plam ebigrki zosteli spale- ni dywoem we wkasnych mieszkeniach. Po dwéch dobach Inénosé wypussesone zabraniejee ratowania swego mienia, Podobne orgie dzisty sig w gminie Opatowi sie Keane, Chwelbogowice, Sedistowice, tukowice, 1 wiele innych. W Opatowen, pow.Piriezéw sastrzdono 45 totnierzy polskich waigtyeh do niewoli, w Wiglicy 18 oséb, w Bossenynku 5 oséb, w Duiatoszyeach 1 osobe, w Opatowsou 2 osoby, w Ztotej 1 osobe. We wsi Ceoyléwka, pow.Kozienice, totnierze niemie- ecy obstawili wies, spedzili metesymn do stodoty ktérg nestepnie semkngli obleli benzyng i podpalili. Okropnej tej smierci mikngt Waetaw Szumigaj, mieszkaniec wsi Cecy- léwka. 13 wrsednie we wei Helenéwek oémiv mefesysn snale- zto 6mieré w podobnych okolicznogeiach.40. 41. 42. 43. . Woiewsdztwo Sleskic 43. 446 45. 46. - Me 90 W gminie Otaréw, pow.Opatéw, po wkroczenin wojsk niemie-| ckioh zebreno wazystkich metezyzn, ktérych w liczbie 72 wy- wieziono do Niemiec. W Lipsku, pow Ikda , zamordowano pray wkroezeniu 26 oséb, W Wachocku~3 osoby. W Chmiclniku, pon Stopnies, dniu 4 wrsesnia sostat zabity Chaim Wolf Moszkowies, petnigey obowigzki eztonka straty obywatelekiej. Nastgpnie Niemoy wyciggngli z doméw 14 2yd6e i zamkneli ich w domu modlitwy "fora", ktéry naste- nie podpelili. Ne wkasnym podwérsu sostat sastrzelony Stani- stew Grusiecki. Wieczorem tego dnia Niemoy rosbili 1 zrabowa= 14 w Chmielniku okoto 50 sklepéx #ydowskich. We wei Jenkowice, gmina Psrezyna-Wies, pow Pexczyns , w dniu 3 wrzeénia zaraz po wkroczeniu wojsk niemieckich , wyprowadzoho Iudnogé vkrywajqea sig w pinieach i rozstreeli~ weno na miejscu, zardwno meseryzn, kobiety i dzi W Mikotowie, pow Pssozyna w dniu 3 wrseénia zostety rozmyéinie przez wkraeszajace wojska podpelone budgpki. Lud- noéé zamieszkujgea te budynki sgingta oxeéoiowo wskutek spe- lenia, czgsciowo seg zostate przexz Zotnierzy niemieckich rozstrzelena w ochwili usitowenia ratowanis sig. W Mokre, gniny Smitowice, pow.Pszozyna,w dniach od 3 40 5 wrzegnia rozstrzelano 15 oséb pod sarsutem nolegenia do # Povstaiedn Slaskich. W tym samym dniu rozstrzelano w gminie Gardawice 17 oséb, w gminie Zaziska Gérne 25 oséb. % W Imielinie, pow.Psrosyna w dnin 3 wrsedsie Siemey whro: exyli bes dadnego oporu 1 strat. Oficerowie 1 podoficerowie — niemfecoy, po wypicin wigksze} ilogei w6dki u miejscowego prezess volksbundu Kovelekiego Jésefe uradsili rasem » nim ore Te ae a gill=e w se ludnosé cywilna ostrseliwata wojsko niemieckie. | Jako sprawcdw,achwytentyaa gorgoya uozynku wywleczone = mieszkel 32 Polakéw, dziatacay polityoznych, razem z Zonami i dziedmi { rogetrzelano ich publicgnie na ockach ton 1 dsiect. Réwo— czeénie podpalono kilka doméw i s@odéz. Po egzekucji nie poz wolono ofiar pochowaé i trapy lesaty przez 3 dni. an. W Bedzinie,w dniu 7 wrzednia wieczoren Niemcy podpalili synagogg i okolicezne dory. Potaru nie poswolono gasié, nie pozwolono ted uciekaé ludziom 2 ptonqcych doméw. Do ucieka— Jacych strzeleno lub ted chmytano 1 reucuno do ognia. Poter e trwat 3 dni. Ile oséb wtedy zgingto,nie wiadomo. 2 pletfor— ny trupéw zewiecione ne cmentarz i pochowano we wspélngm do- le. Jeszcze pétniej, poderas uprzgtania resztek spalonych do- méw,znajdoweno szczqtki ludzkie. W czasie posaru rozlegt sig straat w okolicy remisyt tranmajowej. Miemoy wyprowadsili ¢ sqsiednich dom(w kilku medcsyan i zastrzelili ich. 48. Do Katowic Niemcy wkrocsyli 4 wrse4nia. Staby opér ste- wiaty oddzisty powstaicéw Mqskich i patomeny w pojedyiczych walksch uliczaych. Walozgcy,w razie poddania sig pyli, spro- Wadzani do pewnych punktéw miasta jak na ul.Zamkowg, Park ' Kodciuszki,i na miejscu rogstrzeliwani. Wypadkéw rozstrzele— nia, jak zdotano ustalié ne podstawie zesnenia Teofile Ogér- ka 2 Katowic, ul.26 Stycenia 40, straiake, ktéry w tym czesie byt satrudniony prey spragtaniu awrok, — byto 64. 49. Ne terenie powiatu Zetdercie wojska niemieckie po wkro- ozeniu rozstrélimaty driesiqtki Polakéw. Hojewsdztwo Krakowskie 50. ¥ Swarzowie pow.Dgbrows Tarnowske,semoloty niemieckie arzucity bomby na pastwisko,-wskutek czego zging? chzopiec pasacy krowy oraz kilka kréw zostato zabitych. | ES A SR61. 52. 53. 54. 55. 56. 57. -13 - gh W Wielics: dniu 12 wrzeénia dokoneno pierwszych me— sowych mordéw 2ydéw. Na terenie powiatu Limsnowa wojska niemieckie podpali- ty w Miedgwiedsiu 39 doméw,w ktérych gostato spelonych 12 os6b, a 6 oséb gostato sabitych. W gminie Jodtownik spality Niemy 21 gospoderstw i zamordowali 54 osoby. We wai Zamies— cle, gm.Tymbark ,rogstrzelali 3 osoby. Na terenie powiatu Miechowskiego lotnictwo niemieckie Dombardowato pociagi osobowe z ludnogciq cywilng; i tak na terenie gminy Szreniawa - 400 oséb rennych, we wsi Podlesice - 13 gabitych 4 40 rannych, w Bunelu i Kersznicy - 16 zabi- tych 1 220 rannych. Zestawienie rozstrzelanych na terenie powietu Miechéw przez wkraczejica arai¢ niemiecka: Charsznica 52 osoby Wawrzelicsyce 30 oadb Stomniki ase! Prostowice ee : Reezuénia BE) s, Niedéwieds sae Michatowice 15 * Szreniawa ae. 28: Luborsyca 378 Miechéw no. * Gruszéw 14" Patecsnica 330 Klinontéw 9 osdb. We wel Skobielnie Bieta zabito 13 oséb. (Pow.lySlenice We wei Réednik gminy Sutkowice, pow.Mydlenice rozstrzeleno 22 metozyan 1 2 kobiety. We wei Zrecsyce,gminy Gdéw,powist Mylenice,w dniu & wreednia Niemcy rozstrzelaeli 4 Zotnierzy polskich, przebre- aych w ubranie cywilne. We wsi Gotkowice Polskie, gm.Stary Sacz,pow.Novy S702, zosteze zestrzelone Zofia Krupa 2 dzieckiem na reku, przez patrole niemieckie za to, se przeszte przez szose, po ktérej posuwaty sig oddsiaty niemieckie, Ne terenie tej samej wai58. = ia L 9 2 niomieccy strzelcy sabili pastuszka zageniajacego gqsi w odlegtodci 550 metréw od szosy. We wei Swinarsko,gm.Chetmiec, zastrzelono przy wkrocceniu 17 meécayzn. Ne terenie powiatu Nowy Targ wkraczejgce wojeka pelity doay, roustrzelimaty mieaskwicéw i wyworith zaktadnikéw do Austrii i Stowacji. I tak w Czeraym Dunajen rozstrzelano 2 osoby, w Jabtonce wywieziono 500 meécayan, w Kroécienku 66 oB%b wywieziono do Stowacji, w Ochotnicy zabite 13 oséb i wywieziono 50 oséb, w Odrowgiu cabito 1 osobe i 68 wywie- siono. Po wkroczenin Niemoéw na teren powiatu Kepno (woj.Poz— naiskie) dokonano masowych aresztowal 1 rozstrzeliwal. W Torze'cu, gu.Doruchéw rozstrzelaho 20 meéczyzn, podpalono gabudowania 4 spalono aywcen kilkanascie ludzi, w tym kobie- ty 2 dziedmi. W Podgamccu w dniu 3 wrzeénia zemordowano 18 osdb, a 80 mgsczyzn wywieziono do obozu w Norymberdze. Tego samego dnia w Wyezanowie zamordowano 70 osdb. Umaga: sacuegéty mordu w Wyszenowie i Torzeicu wraz 2 nazwis kami ofiar podaje réwnied ksigike dr.Jana Rossa "VON BLASKO- WITZ WKRAGZA DO KEPWA®,60. 61. 62. - 15 - Ma WYraDKL MORDOWANIA LUDNOSCI CYWILNEJ PRZEZ WEHRMACHT w ZARZE DZIabaANLa Il KORPUSU W Fordonie,pow. Bydgoszcz, wymordowano po wkroczeniu wszys~ tkich 2ydéw. Prowsdzono. ich rodzinsmi na miejsce stracenia, preewaanie wieczorem, 1 masomo rozstrzeliwano. Poza tym za- mordowano w miescie burmistrza oraz 7 innych obywateli. W Chetmnie, neatychmisst po wkroczeniu oddzietéw niemiec= kich, zobteli wzigci jeko asktadnicy keigza i prawie cats in- teligencja. W nocy wymotono ich samochoden ¢ wigzienia na Klan xy i rozstrzeliwano. W powiecie Sepolno, zeraz po wkroczeniu, rozpoczgto sie uagowe eresztowanie dziataczy 1 patriotéw polskich, ktérych nastepnie pedzono do obozu pracy Karolewo i Radzim. W miejsco- wodci Kemiei Pom. rogstrselano w obozie Radzim 10 2ydéw.