BADANIA CEMENTU

1. BADANIA WYTRZYMAŁOŚCI CEMENTU, wg PN- EN 196-1

1.1. Przygotowanie zaprawy
Skład zaprawy
Udziały mas powinny wynosić: jedna część cementu, trzy części piasku normowego i pół części wody; (wskaźnik
w/c=0,50). Każda mieszanka dla trzech beleczek składa się z (450 ±2) g cementu, (1350± 5) g piasku i (225 ± 1)
g wody.
Przebieg mieszania
Każda porcja zaprawy powinna być wykonana mechanicznie. Kolejność wykonywanych czynności jest
następująca: do miski mieszarki wlewa się wodę, następnie wsypuje cement, a po wymieszaniu stopniowo dozuje
piasek. Czynności te, czas ich trwania i prędkość obrotu mieszadła zestawiono w tabeli 1.
Tab.1. Czynności i ich czas podczas mieszania zaprawy

Prędkość obrotowa Czas trwania

Nazwa czynności
mieszadła czynności
Mieszanie cementu z wodą mała 30 s
Dozowanie piasku mała 30 s
Mieszanie zaprawy duża 30 s
Zatrzymanie mieszarki
(czasie pierwszych 30 s - zebranie bez mieszania 90 s
zaprawy przylepionej do ścianek miski)
Mieszanie zaprawy duża 60 s
Czas poszczególnych etapów mieszania należy przestrzegać z dokładnością do ± 2 s.
1.2. Przygotowanie beleczek
Formowanie beleczek
1. Beleczki (40x40x160mm) należy formować bezpośrednio po wymieszaniu zaprawy, Rys. 1.
2. Zaprawę ułożyć w dwóch warstwach zagęszczając każdą 60 wstrząsami wstrząsarki.
3. Usunąć nadmiar zaprawy metalową linijką poruszaną powoli ruchem tnącym wzdłuż formy (prostopadle do
beleczek).
4. Z krawędzi formy usunąć resztki zaprawy, które pozostały w czasie wyrównywania próbek. Formy zaopatrzyć
w etykiety lub opis.

Rys.1 Schemat i wymiary formy do wykonywania beleczek

1.3. Przechowywanie beleczek do badania
Czynności i składowanie przed rozformowaniem
1. Formę od góry przykryć gładką płytką szklaną, metalową lub z innego nieprzepuszczalnego materiału.
2. Formy umieścić w komorze wilgotnościowej lub szafie klimatycznej. Form nie należy umieszczać jedna na
drugiej.
Rozformowanie beleczek
3. Rozformowanie beleczek zależy od terminu badania. Beleczki przeznaczone do badania po 24 h
rozformowywać na 20 min przed badaniem. Natomiast beleczki przeznaczone do badania w innych terminach
należy rozformowywać po 20 ÷ 24 h po ich zagęszczeniu.
Przechowywanie beleczek w wodzie
4. Rozformowane wyroby oznaczyć na górnej powierzchni i umieścić w wodzie o temperaturze (20 ± 1)°C.
5. W przypadku przechowywania poziomego powierzchnie, które w czasie wytwarzania beleczek były pionowe,
powinny być również w czasie przechowywania pionowe. Powierzchnie wygładzone powinny być zwrócone
ku górze.
6. Beleczki należy układać na ruszcie oraz w pewnej odległości od siebie tak, aby zapewnić swobodny dostęp
wody.
7. Beleczki przeznaczone do badań po dłuższym okresie przechowywania wyjąć z wody nie wcześniej niż 15
minut przed wykonaniem badania.
Badanie beleczek
1.4. Wytrzymałość na zginanie
1. Przygotowaną beleczkę umieścić na rolkach podporowych w maszynie wytrzymałościowej, Rys.2.
Obciążenie na beleczkę przenosić za pomocą rolki obciążającej.

Rys.2 Badanie wytrzymałości na zginanie beleczek cementowych

2. Siłę obciążającą zwiększać równomiernie o 50 ± 10 N/s aż do złamania beleczki. Siła działa centralnie na
beleczkę wspartą na podporach odległych od siebie o 100 mm.
3. Połówki beleczek trzymać przykryte wilgotną ściereczką aż do wykonania badania na ściskanie.
4. Wytrzymałość na zginanie Rf obliczyć wg wzoru:

1.5 ∙ 𝐹𝑓 ∙ 𝑙
𝑅𝑓 =
𝑏3
w którym:
Rf - wytrzymałość na zginanie, [MPa];
Ff - obciążenie łamiące na środku beleczki, [N];
l –odległość między podporami [mm];
 b - długość boczna przekroju beleczki [mm].
5. Wynikiem badania wytrzymałości na zginanie jest średnia arytmetyczna z trzech pomiarów. Podać średnią
arytmetyczną z zaokrągleniem do 0.1MPa
1.5. Wytrzymałość na ściskanie
1. Połówki beleczek otrzymane w wyniku oznaczenia wytrzymałości na zginanie bada się na wytrzymałość na
ściskanie na powierzchniach bocznych.
2. Połówki próbek należy umieścić boczną powierzchnią na środku płytki z dokładnością ± 0,5 mm i w kierunku
wzdłużnym tak, aby czołowe powierzchnie beleczki wystawały około 10 mm poza płytki lub płytki
pomocnicze.
3. Następnie należy nastawić przyrost obciążenia na (2,4 ±0,2) kN/s, włączyć napęd prasy i doprowadzić do
zniszczenia próbek.
4. Wytrzymałość na ściskanie RC obliczyć wg wzoru:

𝐹𝑐
𝑅𝑐 =
1600

w którym:
RC - wytrzymałość na ściskanie, [MPa];
FC - najwyższe obciążenie przy zgnieceniu próbki, [N];
1600 - powierzchnia płytek lub płytek pomocniczych (40x40 mm), [mm 2].
5. Wynikiem badania jest średnia arytmetyczna z sześciu wartości wytrzymałości na ściskanie, które oznaczono
na komplecie trzech beleczek, z dokładnością do 0,1 MPa.
6. Jeśli jedna z sześciu wartości oznaczeń różni się o więcej niż ± 10 % od średniej należy ten wynik odrzucić i
obliczyć wartość średnią z pozostałych pięciu pojedynczych wyników. Jeżeli jeden z pozostałych pięciu
wyników różni się o więcej niż ± 10 % od ich wartości średniej, należy odrzucić cały wynik badania.

PN-EN 196-1 „Metody badania cementu. Część 1: Oznaczanie wytrzymałości”

PN-EN 197-1 „Cement. Część 1:Skład, wymagania i kryteria zgodności dotyczące cementów powszechnego
użytku”