‫[ ‪[ ] www.rhodium.

ws‬آرشیو ش میی]‬

‫اکسید نیرتوژن از اوره‪ ،‬نیرتیک و اسید سولفوریک‬

‫خالصه‬
‫اکسید نیرتوژن اب خلوص ابال اب واکنش اوره‪ ،‬اسید نیرتیک و اسید سولفوریک در دمای ‪ 100 -40‬درجه سانتیگراد و جداسازی اکسید نیرتوژن حاصل از خملوط گاز واکنش‪ ،‬بدون هیچ‬
‫گونه خطری مثًال انفجار در حنی واکنش تولید می شود‪ .‬و بدون استفاده از اکاتلزیورهای گران ق میت و اسید سولفامیک ‪.‬‬

‫اخرتاع حارض به فرآیندی برای تولید اکسید نیرتوژن و به طور خاص تر به فرآیندی برای تولید اکسید نیرتوژن از اوره‪ ،‬اسید نیرتیک و اسید سولفوریک مربوط می شود ‪.‬‬

‫اکسید نیرتوژن ( ‪ )N2O‬به طور گسرتده ای به عنوان یک عامل بیهویش‪ ،‬به طور مستقمی ای پس از خملوط شدن اب اکسژین استفاده می شود‪ .‬فرآیندهای خمتلفی برای تولید اکسید نیرتوژن‬
‫اتکنون در این هرن شناخته شده است‪ .‬منونه های معمویل برای تولید اکسید نیرتوژن عبارتند از ‪:‬‬

‫فرآیندی که در آن نیرتات آمونیوم در معرض پریولزی قرار می گرید ‪.‬‬

‫فرآیندی که در آن آمونیاک در یک فاز گاز در حضور یک اکاتلزیور اکسید می شود ‪.‬‬
‫فرآیندی که در آن اسید سولفامیک و اسید نیرتیک اب یکدیگر واکنش می دهند‪ .‬و مانند آن ‪.‬‬
‫اب این حال‪ ،‬معایب خمتلفی در این فرآیندها وجود دارد‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬در فرآیند فوق اذلکر‬

‫این واکنش احامتال از کنرتل خارج می شود و بنابراین‪ ،‬خطر انفجار وجود دارد‪ .‬در فرآیند فوق مرضایت وجود دارد‬
‫که نه تنها استفاده از اکاتلزیورهای گران ق میت فلزات جنیب مورد نیاز است‪ ،‬بلکه مرحهل جداسازی و تصفیه نزی مشلک ساز است‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬در فرآیند فوق اذلکر‬
‫سولفامیک واکنش نداده در اسید سولفوریک (مایع زائد) ابیق می ماند‪ .‬بر این اساس‪ ،‬به عنوان مثال‪ ،‬در صوریت که مایع زائد ابزایفت شود و سپس سولفات آمونیوم‪ ،‬کود مرکب و مانند آن‬
‫تولید شود‪ ،‬اسید سولفامیک که برای کود مرض است ابید از مایع زائد خارج شود‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬هزینه سولفامیک اسید که به عنوان ماده اولیه در این فرآیند استفاده می شود‪ ،‬بیشرت از‬
‫هزینه مواد اولیه مورد استفاده در سایر فرآیندها است ‪.‬‬
‫بر این اساس‪ ،‬هدف از اخرتاع حارض رفع معایب فوق اذلکر از فرآیندهای شناخته شده برای تولید اکسید نیرتوژن و ارائه فرآیندی برای تولید هامن اکسید است که در آن ( ‪ )i‬خطر انفجار‬
‫در طول واکنش وجود نداشته ابشد ( ‪ ) ) ii‬استفاده از اکاتلزیورها و مواد اولیه گران ق میت و مانند آن رضوری نیست و ( ‪ )3‬اکسید نیرتوژن اب خلوص ابال را می توان به آساین از خملوط‬
‫واکنش جدا کرد و به دست آورد ‪.‬‬

‫مطابق اب اخرتاع حارض‪ ،‬فرآیندی برای تولید اکسید نیرتوژن شامل مراحل زیر ارائه شده است‪ :‬واکنش اوره‪ ،‬اسید نیرتیک و اسید سولفوریک در دمای ‪ 40‬ات ‪ 100‬درجه سانیت گراد و‬
‫جداسازی اکسید نیرتوژن حاصل از واکنش‪ .‬خملوط گاز ‪.‬‬

‫در معل اخرتاع حارض‪ ،‬اوره‪ ،‬اسید نیرتیک و اسید سولفوریک را می توان به هر ترتییب به ظرف واکنش اضافه کرد‪ .‬اب این حال‪ ،‬مطلوب است که اوره به اسید سولفوریک اضافه شود و‬
‫ترجیحًا پس از حل شدن اوره در اسید سولفوریک‪ ،‬و سپس اسید نیرتیک به خملوط اضافه شود و در نتیجه واکنش اجنام شود‪ .‬زیرا کنرتل دمای واکنش آسان است و واکنش مورد نظر‬
‫به آرامی ادامه می ایبد و مونوکسید نیرتوژن‪ ،‬دی اکسید نیرتوژن و مانند آن تولید منی شود و عالوه بر این‪ ،‬جداسازی و خالص سازی اکسید نیرتوژن حاصل آسان است‪ .‬البته ابید توجه‬
‫داشت که واکنش را می توان اب افزودن اوره به اسید نیرتیک و سپس افزودن اسید سولفوریک به آن و ای افزودن اسید نیرتیک به اسید سولفوریک و به دنبال آن اضافه کردن اوره به آن‬
‫اجنام داد‪ .‬اب این حال‪ ،‬در این روش‌های افزودن‪ ،‬احامتًال اکسیدهای نیرتوژن مانند مونوکسید نیرتوژن‪ ،‬دی اکسید نیرتوژن و مانند آن تشکیل می‌شوند و جداسازی و خالص‌سازی اکسید‬
‫نیرتوژن حاصل از خملوط گاز واکنش مشلک‌ساز خواهد بود ‪.‬‬
 ‫واکنش اوره‪ ،‬اسید نیرتیک و اسید سولفوریک طبق اخرتاع حارض به رشح زیر است ‪.‬‬

‫‪2CO + 2 HNO3 + H2SO4 -> 2 N2O + 2 CO2 + (NH4)2SO4 + 2 H2O )NH2 ( 2‬‬

‫در معل اخرتاع حارض‪ ،‬اسید نیرتیک را می توان به طور مطلوب در غلظت ‪ 50‬ات ‪ 98‬درصد وزین‪ ،‬ترجیحًا ‪ 60‬ات ‪ 90‬درصد وزین استفاده کرد‪ .‬در مواردی که غلظت اسید نیرتیک خییل‬
‫مک ابشد‪ ،‬رسعت واکنش کند می شود و استفاده از اسید سولفوریک اب غلظت ابال رضوری است‪ .‬در این حالت‪ ،‬اگر دمای واکنش برای افزایش رسعت واکنش افزایش ایبد‪ ،‬اکسیدهای‬
‫نیرتوژن انمطلوب مانند مونوکسید نیرتوژن و دی اکسید نیرتوژن تولید می شود‪ .‬بر خالف این‪ ،‬در مواردی که غلظت اسید نیرتیک بیش از حد ابال ابشد‪ ،‬احامتًال اکسیدهای نیرتوژن‬
‫انمطلوب مانند مونوکسید نیرتوژن و دی اکسید نیرتوژن تولید می شود و مهچننی خبار اسید نیرتیک و اکسیدهای نیرتوژن ذکر شده در ابال احامتًال تولید می شوند‪ .‬گاز حاصهل مورد نظر را‬
‫مهراهی کنید‪ .‬به این دالیل‪ ،‬استفاده از اسید نیرتیک اب حمدوده غلظت ذکر شده در ابال مطلوب است‪ .‬اسید نیرتیک را می توان به طور لکی در مقدار ‪ 1.5‬مول ای مکرت‪ ،‬ترجیحًا ‪ 0.5‬ات‬
‫‪ 1.3‬مول ‪ ،‬بر اساس ‪ 1‬مول اوره استفاده کرد ‪.‬‬

‫هنگامی که غلظت اسید سولفوریک مورد استفاده در اخرتاع حارض بسیار مک ابشد‪ ،‬یک واکنش صاف منی تواند اجنام شود‪ .‬بنابراین‪ ،‬اسید سولفوریک غلیظ اب غلظت ‪ 70‬درصد وزین ای‬
‫بیشرت‪ ،‬ترجیحًا ‪ 90‬درصد وزین ای بیشرت می تواند به طور مناسب در اخرتاع حارض استفاده شود‪ .‬اگرچه مقدار اسید سولفوریک مورد استفاده در اخرتاع حارض به غلظت اسید‬
‫سولفوریک‪ ،‬غلظت و مقدار اسید نیرتیک مورد استفاده بستگی دارد‪ ،‬اسید سولفوریک معموًال در مقدار ‪ 1‬مول ای بیشرت‪ ،‬ترجیحًا ‪ 2‬استفاده می شود ‪ .‬از طریق ‪ 4‬مول ‪ ،‬بر اساس ‪1‬‬
‫مول اوره‪ .‬در معل اخرتاع حارض‪ ،‬اوره را می توان به صورت جامد مانند ذرات‪ ،‬پودر و مانند آن و ای به صورت حملول آیب استفاده کرد ‪.‬‬

‫واکنش اوره‪ ،‬اسید نیرتیک و اسید سولفوریک طبق اخرتاع حارض را می توان در دمای ‪ 100 -40‬درجه سانیت گراد‪ ،‬ترجیحًا ‪ 65 -90‬درجه سانیت گراد اجنام داد‪ .‬در صوریت که دمای‬
‫واکنش خییل پاینی ابشد‪ ،‬واکنش مطلوب ادامه منی ایبد ‪.‬‬

‫بر خالف این‪ ،‬اگر دمای واکنش بیش از حد ابال ابشد‪ ،‬اکسیدهای نیرتوژن مانند مونوکسید نیرتوژن و دی اکسید نیرتوژن و خبار اسید نیرتیک اب گاز واکنش حاصل مهراه می شود که نیاز‬
‫به جداسازی و معلیات خالص سازی مشلک ساز نیرتوژن اکسید مورد نظر را اجیاب می کند‪ .‬به این دالیل‪ ،‬واکنش ابید در حمدوده دمایی ذکر شده در ابال اجنام شود‪ .‬اگرچه زمان واکنش‬
‫به رشایط واکنش مانند دمای واکنش‪ ،‬غلظت و مقدار اسید نیرتیک مرصیف‪ ،‬غلظت و مقدار مرصف اسید سولفوریک و موارد مشابه بستگی دارد‪ ،‬زمان واکنش معموًال بنی ‪ 0.5‬ات ‪10‬‬
‫ساعت است‪ .‬واکنش اخرتاع حارض به راحیت حتت فشار معمویل (یعین فشار امتسفر) اجنام می شود ‪.‬‬

‫در مواردی که اوره‪ ،‬اسید نیرتیک و اسید سولفوریک در دمای ‪ 40‬ات ‪ 100‬درجه سانتیگراد مطابق اب اخرتاع حارض واکنش نشان دهند‪ ،‬خملوط گاز حاصل از واکنش حاوی اکسید‬
‫نیرتوژن و دی اکسید کربن و اسید سولفوریک رقیق حاوی سولفات آمونیوم و مینور ای اثری است‪ .‬مقادیری از اسید نیرتیک و اوره واکنش نداده به دست می آید‪ .‬خملوط گاز واکنش‬
‫حاصل اساسًا شامل اکسید نیرتوژن و دی اکسید کربن است و از این خملوط گاز‪ ،‬اکسید نیرتوژن مورد نظر جدا شده و به دست می آید‪ .‬جداسازی اکسید نیرتوژن از خملوط گاز واکنش‬
‫را می توان اب یک روش متداول به اصطالح حذف دی اکسید کربن اجنام داد‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬خملوط گاز واکنش حاصل اب یک حملول قلیایی آیب مانند هیدروکسید سدمی‪ ،‬هیدروکسید‬
‫پتاسمی و مانند آن شسته می شود‪ ،‬به این ترتیب دی اکسید کربن موجود در خملوط گاز واکنش اب حملول قلیایی آیب جذب شده و از خملوط گاز خارج می شود‪ .‬بنابراین‪ ،‬اکسید نیرتوژن‬
‫مورد نظر اب خلوص ابال را می توان به آساین از خملوط گاز حاصل از واکنش جدا کرد ‪.‬‬

‫هامنطور که در ابال ذکر شد‪ ،‬طبق اخرتاع حارض‪ ،‬اکسید نیرتوژن مورد نظر اب خلوص ابال را می توان بدون هیچ گونه خطری مانند انفجار در حنی واکنش و مهچننی بدون استفاده از‬
‫اکاتلزیورهای گران ق میت و اسید سولفامیک اولیه گران ق میت تولید کرد ‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬از آجنایی که خملوط گاز حاصل از واکنش حاصل از واکنش حارض معدًات از اکسید نیرتوژن و دی‬
‫اکسید کربن تشکیل شده است‪ ،‬اکسید نیرتوژن مورد نظر اب خلوص ابال را می توان از خملوط گاز حاصل از واکنش جدا کرد‪ ،‬به عنوان مثال‪ ،‬تنها اب شستشوی گاز واکنش حاصهل‪ .‬خملوط‬
‫اب حملول قلیایی آیب‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬اسید سولفوریک رقیق ابزایفت شده حاوی سولفات آمونیوم شامل انخالیص هایی مانند اسید سولفامیک که برای کودها مرض است‪ ،‬نیست و فقط شامل‬
‫مقدار مکی از اسید نیرتیک و اوره است که واکنش نشان نداده است‪ ،‬اسید سولفوریک ابزایفت شده از خملوط واکنش حاصل می تواند به طرق خمتلف مورد استفاده قرار گرید ‪.‬‬

‫واکنش اخرتاع حارض را می توان به صورت دسته ای ای پیوسته اب استفاده از هر دستگاه واکنش شناخته شده اجنام داد‪ .‬اخرتاع حارض اکنون اب مثال‌های زیر و یک مثال مقایسه‌ای که در‬
‫آن مهه درصدها بر اساس وزن بیان می‌شوند‪ ،‬اما به هیچ وجه حمدود به آهنا نیست‪ ،‬بیشرت توضیح داده می‌شود‪ ،‬مگر اینکه طور دیگری مشخص شده ابشد ‪.‬‬
 ‫مثال ‪1‬‬
‫‪ 3‬مول از اسید سولفوریک ‪ 98‬درصد در یک ابلن ‪ 300‬مییل لیرتی رخیته شد و سپس ‪ 1‬مول اوره پودر شده به اسید سولفوریک اب مه زدن اضافه شد‪ .‬پس از حل شدن اوره در‬
‫اسید سولفوریک‪ I mol ،‬اسید نیرتیک ‪ 68‬درصد به تدرجی در حملول رخیته شد‪ .‬واکنش به مدت ‪ 5‬ساعت در دمای واکنش ‪ 70‬درجه سانیت گراد اجنام شد‪ .‬گاز واکنش تشکیل شده از‬
‫فالش اب حملول آیب ‪ 10‬درصد هیدروکسید سدمی شسته شد و ‪ 21.3‬لیرت گاز اکسید نیرتوژن (حاوی ‪ 99.9‬درصد جحمی ‪ )N2O‬به دست آمد‪ .‬اکسیدهای نیرتوژن مانند مونوکسید نیرتوژن‬
‫و دی اکسید نیرتوژن در خملوط گاز تولید شده مشاهده نشد‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬مقدار مکی از اسید نیرتیک و اوره واکنش نداده در خملوط واکنش مشاهده شد‪ ،‬اما هیچ اسید سولفامیک‬
‫مشاهده نشد ‪.‬‬

‫مثال ‪2‬‬
‫واکنش به رویش که در مثال ‪ 1‬توضیح داده شد اجنام شد‪ ،‬اب این تفاوت که دمای واکنش به دمای ‪ 60‬درجه سانتیگراد تغیری ایفت‪ 15.2 .‬لیرت گاز اکسید نیرتوژن (حاوی ‪ 99.9‬درصد‬
‫جحمی ‪ )N2O‬به دست آمد‪ .‬هامنطور که در مورد مثال ‪ ،1‬اکسیدهای نیرتوژن مانند مونوکسید نیرتوژن و دی اکسید نیرتوژن در گاز واکنش تولید شده مشاهده نشد‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬هیچ‬
‫اسید سولفامیک در خملوط مایع واکنش حاصل مشاهده نشد ‪.‬‬

‫مثال های ‪ 3‬و ‪4‬‬

‫واکنش ها به رویش که در مثال ‪ 2‬توضیح داده شد اجنام شد‪ ،‬اب این تفاوت که ‪ ٪60‬اسید نیرتیک (مثال ‪ )3‬و ‪ ٪90‬اسید نیرتیک (مثال ‪ )4‬به جای اسید نیرتیک ‪ ٪68‬استفاده شد‪.‬‬
‫‪ 15.8‬لیرت گاز اکسید نیرتوژن (مثال ‪ )3‬و ‪ 15.5‬لیرت گاز اکسید نیرتوژن (مثال ‪ )4‬به دست آمد‪ .‬غلظت اکسید نیرتوژن ( ‪ )N2O‬در گاز اکسید نیرتوژن حاصل ‪ 99.9‬درصد جحمی در‬
‫هر مثال بود‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬در هر مثال‪ ،‬اکسیدهای نیرتوژن مانند مونوکسید نیرتوژن و دی اکسید نیرتوژن در گاز واکنش تولید شده مانند مثال ‪ 1‬مشاهده نشد‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬هیچ اسید‬
‫سولفامیک در خملوط مایع واکنش حاصل در هر مثال مشاهده نشد ‪.‬‬

‫مثال مقایسه ای ‪1‬‬

‫تولید اکسید نیرتوژن به رویش که در مثال ‪ 1‬توضیح داده شد اجنام شد‪ ،‬اب این تفاوت که دمای واکنش به ‪ 30‬درجه سانتیگراد تغیری ایفت‪ .‬اما واکنش ادامه پیدا نکرد و گاز اکسید نیرتوژن‬
‫به دست نیامد ‪».‬‬
‫‪ https://www.erowid.org/archive/rhodium/chemistry/nitrous.html#:~:text=This%20file%20is,gas%20was%20‬به دست آمد‪.‬‬
‫"این فایل خبشی از آرشیو سایت رودیوم می ابشد‪ .‬این عکس فوری استاتیک آ گوست ‪ 2004‬توسط ‪Erowid‬‬
‫از می ‪ 2005‬مزیابین می شود و به روز منی شود‪ > > .‬ابزگشت به فهرست آرشیو رودیوم > >‬

‫[ ‪[ ☯ ]www.rhodium.ws‬آرشیو ش میی]‬

‫اکسید نیرتوژن از اوره‪ ،‬نیرتیک و اسید سولفوریک‬

‫پتنت اایالت متحده ‪4,376,105‬‬
‫خالصه‬
‫اکسید نیرتوژن اب خلوص ابال اب واکنش اوره‪ ،‬اسید نیرتیک و اسید سولفوریک در دمای ‪ 100 -40‬درجه سانتیگراد و جداسازی اکسید نیرتوژن حاصل از خملوط گاز واکنش‪ ،‬بدون هیچ‬
‫گونه خطری مثًال انفجار در حنی واکنش تولید می شود‪ .‬و بدون استفاده از اکاتلزیورهای گران ق میت و اسید سولفامیک‪.‬‬

‫اخرتاع حارض به فرآیندی برای تولید اکسید نیرتوژن و به طور خاص تر به فرآیندی برای تولید اکسید نیرتوژن از اوره‪ ،‬اسید نیرتیک و اسید سولفوریک مربوط می شود‪.‬‬

‫اکسید نیرتوژن ( ‪ )N 2 O‬به طور گسرتده ای به عنوان یک عامل بیهویش به طور مستقمی ای پس از خملوط شدن اب اکسژین استفاده می شود‪ .‬فرآیندهای خمتلفی برای تولید اکسید نیرتوژن‬
‫اتکنون در این هرن شناخته شده است‪ .‬منونه های معمویل برای تولید اکسید نیرتوژن عبارتند از‪:‬‬
 ‫فرآیندی که در آن نیرتات آمونیوم در معرض پریولزی قرار می گرید‪.‬‬
‫فرآیندی که در آن آمونیاک در یک فاز گاز در حضور یک اکاتلزیور اکسید می شود‪.‬‬
‫فرآیندی که در آن اسید سولفامیک و اسید نیرتیک اب یکدیگر واکنش می دهند‪ .‬و مانند آن‬
‫اب این حال‪ ،‬معایب خمتلفی در این فرآیندها وجود دارد‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬در فرآیند فوق اذلکر‬

‫این واکنش احامتال از کنرتل خارج می شود و بنابراین‪ ،‬خطر انفجار وجود دارد‪ .‬در فرآیند فوق مرضایت وجود دارد‬
‫که نه تنها استفاده از اکاتلزیورهای گران ق میت فلزات جنیب مورد نیاز است‪ ،‬بلکه مرحهل جداسازی و تصفیه نزی مشلک ساز است‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬در فرآیند فوق اذلکر‬
‫اسید سولفامیک واکنش نداده در اسید سولفوریک (مایع زائد) ابیق می ماند‪ .‬بر این اساس‪ ،‬به عنوان مثال‪ ،‬در صوریت که مایع زائد ابزایفت شود و سپس سولفات آمونیوم‪ ،‬کود مرکب و‬
‫مانند آن تولید شود‪ ،‬اسید سولفامیک که برای کود مرض است ابید از مایع زائد خارج شود‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬هزینه سولفامیک اسید که به عنوان ماده اولیه در این فرآیند استفاده می شود‪،‬‬
‫بیشرت از هزینه مواد اولیه مورد استفاده در سایر فرآیندها است‪.‬‬
‫بر این اساس‪ ،‬هدف از اخرتاع حارض رفع معایب فوق اذلکر از فرآیندهای شناخته شده برای تولید اکسید نیرتوژن و ارائه فرآیندی برای تولید هامن اکسید است که در آن ( ‪ )1‬خطر انفجار‬
‫در طول واکنش وجود نداشته ابشد‪ ) )ii ( ،‬استفاده از اکاتلزیورهای گران ق میت و مواد اولیه و مانند آن رضوری نیست و ( ‪ )iii‬اکسید نیرتوژن اب خلوص ابال را می توان به آساین از‬
‫خملوط واکنش جدا کرد و به دست آورد‪.‬‬

‫مطابق اب اخرتاع حارض‪ ،‬فرآیندی برای تولید اکسید نیرتوژن شامل مراحل زیر ارائه شده است‪ :‬واکنش اوره‪ ،‬اسید نیرتیک و اسید سولفوریک در دمای ‪ 40‬ات ‪ 100‬درجه سانیت گراد و‬
‫جداسازی اکسید نیرتوژن حاصل از واکنش‪ .‬خملوط گاز‬

‫در معل اخرتاع حارض‪ ،‬اوره‪ ،‬اسید نیرتیک و اسید سولفوریک را می توان به هر ترتییب به ظرف واکنش اضافه کرد‪ .‬اب این حال‪ ،‬مطلوب است که اوره به اسید سولفوریک اضافه شود و‬
‫ترجیحًا پس از حل شدن اوره در اسید سولفوریک‪ ،‬و سپس اسید نیرتیک به خملوط اضافه شود و در نتیجه واکنش اجنام شود‪ .‬زیرا کنرتل دمای واکنش آسان است و واکنش مورد نظر‬
‫به آرامی ادامه می ایبد و مونوکسید نیرتوژن‪ ،‬دی اکسید نیرتوژن و مانند آن تولید منی شود و عالوه بر این‪ ،‬جداسازی و خالص سازی اکسید نیرتوژن حاصل آسان است‪ .‬البته ابید توجه‬
‫داشت که واکنش را می توان اب افزودن اوره به اسید نیرتیک و سپس افزودن اسید سولفوریک به آن و ای افزودن اسید نیرتیک به اسید سولفوریک و به دنبال آن اضافه کردن اوره به آن‬
‫اجنام داد‪ .‬اب این حال‪ ،‬در این روش‌های افزودن‪ ،‬احامتًال اکسیدهای نیرتوژن مانند مونوکسید نیرتوژن‪ ،‬دی اکسید نیرتوژن و مانند آن تشکیل می‌شوند و جداسازی و خالص‌سازی اکسید‬
‫نیرتوژن حاصل از خملوط گاز واکنش مشلک‌ساز خواهد بود‪.‬‬

‫واکنش اوره‪ ،‬اسید نیرتیک و اسید سولفوریک طبق اخرتاع حارض به رشح زیر است‪.‬‬

‫‪2 CO + 2 HNO 3 + H 2 SO 4 -> 2 N 2 O + 2 CO 2 + (NH 4 ) 2 SO 4 + 2 H 2 O ) NH 2 ( 2‬‬

‫در معل اخرتاع حارض‪ ،‬اسید نیرتیک را می توان به طور مطلوب در غلظت ‪ 50‬ات ‪ 98‬درصد وزین‪ ،‬ترجیحًا ‪ 60‬ات ‪ 90‬درصد وزین استفاده کرد‪ .‬در مواردی که غلظت اسید نیرتیک خییل‬
‫مک ابشد‪ ،‬رسعت واکنش کند می شود و استفاده از اسید سولفوریک اب غلظت ابال رضوری است‪ .‬در این حالت‪ ،‬اگر دمای واکنش برای افزایش رسعت واکنش افزایش ایبد‪ ،‬اکسیدهای‬
‫نیرتوژن انمطلوب مانند مونوکسید نیرتوژن و دی اکسید نیرتوژن تولید می شود‪ .‬بر خالف این‪ ،‬در مواردی که غلظت اسید نیرتیک بیش از حد ابال ابشد‪ ،‬احامتًال اکسیدهای نیرتوژن‬
‫انمطلوب مانند مونوکسید نیرتوژن و دی اکسید نیرتوژن تولید می شود و مهچننی خبار اسید نیرتیک و اکسیدهای نیرتوژن ذکر شده در ابال احامتًال تولید می شوند‪ .‬گاز حاصهل مورد نظر را‬
‫مهراهی کنید‪ .‬به این دالیل‪ ،‬استفاده از اسید نیرتیک اب حمدوده غلظت ذکر شده در ابال مطلوب است‪ .‬اسید نیرتیک را می توان به طور لکی در مقدار ‪ 1.5‬مول ای مکرت‪ ،‬ترجیحًا ‪ 0.5‬ات‬
‫‪ 1.3‬مول‪ ،‬بر اساس ‪ 1‬مول اوره استفاده کرد‪.‬‬

‫هنگامی که غلظت اسید سولفوریک مورد استفاده در اخرتاع حارض بسیار مک ابشد‪ ،‬یک واکنش صاف منی تواند اجنام شود‪ .‬بنابراین‪ ،‬اسید سولفوریک غلیظ اب غلظت ‪ 70‬درصد وزین ای‬
‫بیشرت‪ ،‬ترجیحًا ‪ 90‬درصد وزین ای بیشرت می تواند به طور مناسب در اخرتاع حارض استفاده شود‪ .‬اگرچه مقدار اسید سولفوریک مورد استفاده در اخرتاع حارض به غلظت اسید‬
 ‫سولفوریک‪ ،‬غلظت و مقدار اسید نیرتیک مورد استفاده بستگی دارد‪ ،‬اسید سولفوریک معموًال در مقدار ‪ 1‬مول ای بیشرت‪ ،‬ترجیحًا ‪ 2‬استفاده می شود‪ .‬از طریق ‪ 4‬مول‪ ،‬بر اساس ‪1‬‬
‫مول اوره‪ .‬در معل اخرتاع حارض‪ ،‬اوره را می توان به صورت جامد مانند ذرات‪ ،‬پودر و مانند آن و ای به صورت حملول آیب استفاده کرد‪.‬‬

‫واکنش اوره‪ ،‬اسید نیرتیک و اسید سولفوریک طبق اخرتاع حارض را می توان در دمای ‪ 100 -40‬درجه سانیت گراد‪ ،‬ترجیحًا ‪ 65 -90‬درجه سانیت گراد اجنام داد‪ .‬در صوریت که دمای‬
‫واکنش خییل پاینی ابشد‪ ،‬واکنش مطلوب ادامه منی ایبد‪.‬‬

‫بر خالف این‪ ،‬اگر دمای واکنش بیش از حد ابال ابشد‪ ،‬اکسیدهای نیرتوژن مانند مونوکسید نیرتوژن و دی اکسید نیرتوژن و خبار اسید نیرتیک اب گاز واکنش حاصل مهراه می شود که نیاز‬
‫به جداسازی و معلیات خالص سازی مشلک ساز نیرتوژن اکسید مورد نظر را اجیاب می کند‪ .‬به این دالیل‪ ،‬واکنش ابید در حمدوده دمایی ذکر شده در ابال اجنام شود‪ .‬اگرچه زمان واکنش‬
‫به رشایط واکنش مانند دمای واکنش‪ ،‬غلظت و مقدار اسید نیرتیک مرصیف‪ ،‬غلظت و مقدار مرصف اسید سولفوریک و موارد مشابه بستگی دارد‪ ،‬زمان واکنش معموًال بنی ‪ 0.5‬ات ‪10‬‬
‫ساعت است‪ .‬واکنش اخرتاع حارض به راحیت حتت فشار معمویل (یعین فشار امتسفر) اجنام می شود‪.‬‬

‫در مواردی که اوره‪ ،‬اسید نیرتیک و اسید سولفوریک در دمای ‪ 40‬ات ‪ 100‬درجه سانتیگراد مطابق اب اخرتاع حارض واکنش نشان دهند‪ ،‬خملوط گاز حاصل از واکنش حاوی اکسید‬
‫نیرتوژن و دی اکسید کربن و اسید سولفوریک رقیق حاوی سولفات آمونیوم و مینور ای اثری است‪ .‬مقادیری از اسید نیرتیک و اوره واکنش نداده به دست می آید‪ .‬خملوط گاز واکنش‬
‫حاصل اساسًا شامل اکسید نیرتوژن و دی اکسید کربن است و از این خملوط گاز‪ ،‬اکسید نیرتوژن مورد نظر جدا شده و به دست می آید‪ .‬جداسازی اکسید نیرتوژن از خملوط گاز واکنش‬
‫را می توان اب یک روش متداول به اصطالح حذف دی اکسید کربن اجنام داد‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬خملوط گاز واکنش حاصل اب یک حملول قلیایی آیب مانند هیدروکسید سدمی‪ ،‬هیدروکسید‬
‫پتاسمی و مانند آن شسته می شود‪ ،‬به این ترتیب دی اکسید کربن موجود در خملوط گاز واکنش اب حملول قلیایی آیب جذب شده و از خملوط گاز خارج می شود‪ .‬بنابراین‪ ،‬اکسید نیرتوژن‬
‫مورد نظر اب خلوص ابال را می توان به آساین از خملوط گاز حاصل از واکنش جدا کرد‪.‬‬

‫هامنطور که در ابال ذکر شد‪ ،‬طبق اخرتاع حارض‪ ،‬اکسید نیرتوژن مورد نظر اب خلوص ابال را می توان بدون هیچ گونه خطری مانند انفجار در حنی واکنش و مهچننی بدون استفاده از‬
‫اکاتلزیورهای گران ق میت و اسید سولفامیک اولیه گران ق میت تولید کرد‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬از آجنایی که خملوط گاز حاصل از واکنش حاصل از واکنش حارض معدًات از اکسید نیرتوژن و دی‬
‫اکسید کربن تشکیل شده است‪ ،‬اکسید نیرتوژن مورد نظر اب خلوص ابال را می توان از خملوط گاز حاصل از واکنش جدا کرد‪ ،‬به عنوان مثال‪ ،‬تنها اب شستشوی گاز واکنش حاصهل‪ .‬خملوط‬
‫اب حملول قلیایی آیب‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬اسید سولفوریک رقیق ابزایفت شده حاوی سولفات آمونیوم شامل انخالیص هایی مانند اسید سولفامیک که برای کودها مرض است‪ ،‬نیست و فقط شامل‬
‫مقدار مکی از اسید نیرتیک و اوره است که واکنش نشان نداده است‪ ،‬اسید سولفوریک ابزایفت شده از خملوط واکنش حاصل می تواند به طرق خمتلف مورد استفاده قرار گرید‪.‬‬

‫واکنش اخرتاع حارض را می توان به صورت دسته ای ای پیوسته اب استفاده از هر دستگاه واکنش شناخته شده اجنام داد‪ .‬اخرتاع حارض اکنون اب مثال‌های زیر و یک مثال مقایسه‌ای که در‬
‫آن متام درصدها بر اساس وزن بیان می‌شوند‪ ،‬اما به هیچ وجه حمدود به آن نیست‪ ،‬بیشرت توضیح داده می‌شود‪ ،‬مگر اینکه طور دیگری مشخص شده ابشد‪.‬‬

‫مثال ‪1‬‬
‫‪ 3‬مول از اسید سولفوریک ‪ 98‬درصد در یک ابلن ‪ 300‬مییل لیرتی رخیته شد و سپس ‪ 1‬مول اوره پودر شده به اسید سولفوریک اب مه زدن اضافه شد‪ .‬پس از حل شدن اوره در‬
‫اسید سولفوریک‪ I mol ،‬اسید نیرتیک ‪ 68‬درصد به تدرجی در حملول رخیته شد‪ .‬واکنش به مدت ‪ 5‬ساعت در دمای واکنش ‪ 70‬درجه سانیت گراد اجنام شد‪ .‬گاز واکنش تشکیل شده از‬
‫فالش اب حملول آیب ‪ 10‬درصد هیدروکسید سدمی شسته شد و ‪ 21.3‬لیرت گاز اکسید نیرتوژن (حاوی ‪ 99.9‬درصد جحمی ‪ )N 2 O‬به دست آمد‪ .‬اکسیدهای نیرتوژن مانند مونوکسید‬
‫نیرتوژن و دی اکسید نیرتوژن در خملوط گاز تولید شده مشاهده نشد‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬مقدار مکی از اسید نیرتیک و اوره واکنش نداده در خملوط واکنش مشاهده شد‪ ،‬اما هیچ اسید‬
‫سولفامیک مشاهده نشد‪.‬‬

‫مثال ‪2‬‬
‫واکنش به رویش که در مثال ‪ 1‬توضیح داده شد اجنام شد‪ ،‬اب این تفاوت که دمای واکنش به دمای ‪ 60‬درجه سانتیگراد تغیری ایفت‪ 15.2 .‬لیرت گاز اکسید نیرتوژن (حاوی ‪ ٪99.9‬جحمی ‪N‬‬
‫‪ )2 O‬به دست آمد‪ .‬هامنطور که در مورد مثال ‪ ،1‬اکسیدهای نیرتوژن مانند مونوکسید نیرتوژن و دی اکسید نیرتوژن در گاز واکنش تولید شده مشاهده نشد‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬هیچ اسید‬
‫سولفامیک در خملوط مایع واکنش حاصل مشاهده نشد‪.‬‬

‫مثال های ‪ 3‬و ‪4‬‬

 ‫واکنش ها به رویش که در مثال ‪ 2‬توضیح داده شد اجنام شد‪ ،‬اب این تفاوت که ‪ ٪60‬اسید نیرتیک (مثال ‪ )3‬و ‪ ٪90‬اسید نیرتیک (مثال ‪ )4‬به جای اسید نیرتیک ‪ ٪68‬استفاده شد‪.‬‬
‫‪ 15.8‬لیرت گاز اکسید نیرتوژن (مثال ‪ )3‬و ‪ 15.5‬لیرت گاز اکسید نیرتوژن (مثال ‪ )4‬به دست آمد‪ .‬غلظت اکسید نیرتوژن ( ‪ )N 2 O‬در گاز اکسید نیرتوژن حاصل ‪ 99.9‬درصد جحمی در‬
‫هر مثال بود‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬در هر مثال‪ ،‬اکسیدهای نیرتوژن مانند مونوکسید نیرتوژن و دی اکسید نیرتوژن در گاز واکنش تولید شده مانند مثال ‪ 1‬مشاهده نشد‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬هیچ اسید‬
‫سولفامیک در خملوط مایع واکنش حاصل در هر مثال مشاهده نشد‪.‬‬

‫مثال مقایسه ای ‪1‬‬

‫تولید اکسید نیرتوژن به رویش که در مثال ‪ 1‬توضیح داده شد اجنام شد‪ ،‬اب این تفاوت که دمای واکنش به ‪ 30‬درجه سانتیگراد تغیری ایفت‪ .‬اما واکنش ادامه پیدا نکرد و گاز اکسید نیرتوژن‬
‫به دست نیامد‪".‬‬
‫‪https://www.erowid.org/archive/rhodium/chemistry/nitrous.html#:~:text=%D8%A7%DB%8C%D9%86%20%D9%81%D8%A7%DB%8C‬‬
‫‪%D9%84%20%D8%A8%D8%AE%D8%B4%DB%8C,%D8%A8%D9%87%20%D8%AF%D8%B3%D8%AA%20%D9%86%DB%8C‬‬
‫‪.%D8%A7%D9%85%D8%AF‬‬