27

15
03
เฉลย

3
70
00

ลน
ี้
11

ุคค
แนวข้้อสอบ ความถนัดแพทย์
ลิ่น

ะบ
มก

พา
หอ

้เฉ

part เชื่่�อมโยง 65
้ใช
า
รีย

ให
ปา

าต
ุญ
อน

Scan เข้าเรียนผ่านแอป
 แนวข้้อสอบ ความถนัดแพทย์ part เชื่่�อมโยง 65
บทความเรื่่�อง ภููมิค้มกัันท่�สำาคัญต่่อกัารื่รื่ะบาดข้องโรื่ค COVID-19

ข้้อมููล ณ วัันที่่� 2 พฤศจิิกายน 2564 ที่ัวั� โลกมู่ยอดผูู้ป่้ วั่ ยยืนยันโควัิด-19 จิำานวัน 246,951,274 ราย
เสี่ยชี่วัิต 5,004,855 ราย ป่ระเที่ศที่่�มู่จิำานวันผูู้้ติดเชีื�อมูากที่่�สีุดและเสี่ยชี่วัิตมูากที่่�สีุด 3 ลำาดับแรกคือ
สีหรัฐอเมูริกา อินเด่ย และบราซิิล
สีำาหรับสีถานการณ์การระบาดข้องโรคโควัิด-19 ในป่ระเที่ศไที่ยนับตั�งแต่เดือนเมูษายน 2564 -
พฤศจิิกายน 2564 (ระลอกที่่สี� ามู) ถือเป่็นการระบาดที่่ร� นุ แรงที่่สี� ดุ ซิ่ง� โรคโควัิด-19 ก่อให้เกิดผู้ลกระที่บต่อ
14 16
ระบบสีาธารณสีุข้ดังน่� ผูู้้ติดเชีื�อเพิ�มู 7,574 ราย (จิำานวันผูู้้ป่่วัยยืนยันสีะสีมู 1.8 ล้านราย) ผูู้้เสี่ยชี่วัิตเพิ�มู
15
78 ราย (ผูู้้เสี่ยชี่วัิตสีะสีมู 19,244 ราย) และผูู้้ป่่วัยหนักเพิ�มูข้่�น (ผูู้้ป่่วัยที่่�รักษาตัวั 98,444 ราย อาการหนัก
27

2,219 ราย และใสี่เครื�องชี่วัยหายใจิ 473 ราย) สี่วันข้้อมููลการฉี่ดวััคซิ่นป่ระชีาชีนที่ั�วัป่ระเที่ศได้รับวััคซิ่น

15
03

เข้็มูที่่� 1 จิำานวัน 42.5 ล้านราย (ร้อยละ 59.1) เข้็มูที่่� 2 จิำานวัน 31.2 ล้านราย (ร้อยละ 43.4) และเข้็มูที่่� 3
3
70

จิำานวัน 2.4 ล้านราย (ร้อยละ 3.4) โดยมู่เป่้าหมูายให้วััคซิ่นครอบคลุมูป่ระชีากรไที่ยอย่างน้อยร้อยละ 70

18 06 07
00

ลน
ี้

ภายในป่ีพ.ศ.2564 ซิ่ง� วััคซิ่นที่่น� ำามูาใชี้ได้แก่ วััคซิ่น Pfizer และ Moderna จิัดเป่็นวััคซิ่นชีนิดสีารพันธุกรรมู

11

ุคค
ลิ่น

ะบ

(mRNA Vaccine) คือ ใชี้เที่คโนโลย่ในการเล่ยนแบบสีารพันธุกรรมูข้องเชีื�อไวัรัสีหรือที่่�เร่ยกวั่า อาร์เอ็นเอ

มก

02
พา

(mRNA) วััคซิ่น AstraZeneca จิัดเป่็นวััคซิ่นที่่ใ� ชี้ไวัรัสีเป่็นพาหะ (Recombinant Viral Vector Vaccine)

หอ

้เฉ
้ใช
า

คือ การตัดแต่งสีารพันธุกรรมูข้องไวัรัสีที่่�ถูกที่ำาให้ไมู่สีามูารถแบ่งตัวัได้อ่ก นำาเข้้าสีู่ร่างกายโดยฝากเข้้าไป่

รีย

ให

12 13
ปา

าต

ในตัวัไวัรัสีชีนิดอืน� ที่่ไ� มู่กอ่ ให้เกิดโรค วััคซิ่น Sinovac และ Sinopharm จิัดเป่็นวััคซิ่นเชีือ� ตาย (Inactivated
ุญ

Vaccine) คือ การนำาเชีื�อไวัรัสีมูาเพาะเล่�ยงให้มู่จิำานวันเพิ�มูมูากข้่�นและที่ำาให้เชีื�อตายจิ่งนำาไป่ที่ำาวััคซิ่น

อน

โดยวััคซิ่นจิะชี่วัยกระตุ้นให้ร่างกายสีร้างภูมูิคุ้มูกัน (immunity) เพื�อรับมูือกับเชีื�อโรคหรือสีิ�งแป่ลกป่ลอมู

ที่่�เข้้าสีู่ร่างกายหรือที่่�เร่ยกวั่า แอนติเจิน (Antigen : Ag)
20 11
แอนติเจินที่่�เข้้าสีู่ร่างกายจิ่งอาจิได้แก่ เชีื�อแบคที่่เร่ย เชีื�อไวัรัสี เชี่น SARS-CoV-2 (ไวัรัสีที่่�ที่ำาให้เกิด
โรคโควัิด-19) หรื18 อวััคซิ่นได้เชี่นกัน ร่างกายจิะตอบสีนองโดยใชี้ระบบภูมูิคุ้มูกัน (Immune System)
ซิ่ง� จิำาแนกได้ 2 ระบบคือ ระบบภูมูคิ มูุ้ กันที่่ไ� ด้รบั มูาแต่กำาเนิด (Innate immunity) โดยมู่กลไกการที่ำางานแบบ
ไมู่จิำาเพาะ (Non-Specific Defense Mechanism) หมูายถ่ง การกำาจิัดแอนติเจินที่่�เข้้าสีู่ร่างกายที่่�ไมู่มู่
เป่้าหมูายเฉีพาะ ซิ่�งจิะตอบสีนองต่อแอนติเจินทีุ่กชีนิดที่่�เข้้าสีู่ร่างกายและจิะได้ผู้ลในระดับหน่�งเนื�องจิาก
ถือเป่็นป่ราการด่านแรก เชี่น เยื�อเมูือกที่่บ� ุตามูผู้ิวั หรือสีารเคมู่ต่าง ๆ ที่่�หลั�งออกมูา เชี่น การหลั�งนำ�าตา
รวัมูถ่งเซิลล์เมู็ดเลือดข้าวั เชี่น แมูคโครฟาจิ (Macrophage), นิวัโตรฟิล (Neutrophil), โมูโนไซิต์ (Mono-
cyte), เดนไดรติก (Dendritic) เป่็นต้น ระบบภูมูิคุ้มูกันที่่�ได้รับมูาภายหลัง (Adaptive or Acquired
immunity) โดยมู่กลไกการที่ำางานแบบจิำาเพาะ (Specific Defense Mechanism) หมูายถ่ง การกำาจิัด
แอนติเจินที่่�เข้้าสีู่ร่างกายอย่างจิำาเพาะเจิาะจิง ซิ่�งกลไกน่�จิะมู่ป่ระสีิที่ธิภาพมูากกวั่าในการกำาจิัดเชีื�อไวัรัสี
โควัิด-19 และต่อไป่น่�จิะข้ออธิบายการที่ำางานข้องกลไกแบบจิำาเพาะเมูื�อแอนติเจินเข้้าสีู่ร่างกายครั�งแรก

1
Scan เข้าเรียนผ่านแอป
 20
แอนติเจินที่่�เข้้าสีู่ร่างกายจิะสี่งผู้ลให้เซิลล์เมู็ดเลือดข้าวัหลายชีนิดตัวัอย่างเชี่นแมูคโครฟาจิและ
19
เดนไดรติก ซิ่ง� ถูกเร่ยกวั่า Antigen-presenting cells (APCs) เข้้าจิับกินและแสีดงตัวัแอนติเจิน (Antigen
01
presentation) ซิ่�งชี่วัยกำาจิัดแอนติเ20 จินที่่�เข้้าสีู่ร่างกายได้และยังสี่งสีัญญาณที่ำาให้ Helper T cells ที่่�ถูก
กระตุ้นแล้วัที่ำางาน ซิ่�ง Helper T cells หรือเร่ยกวั่า CD4+T lymphocytes เป่็นเซิลล์ย่อยข้องเซิลล์
เมู็ดเลือดข้าวัชีนิดที่่ ลิมูโฟไซิต์ (T lymphocytes) หรือที่่เ� ร่ยกวั่า ที่่เซิลล์ (T cells) โดย Helper T cells จิะ
ไมู่สีามูารถที่ำาลายแอนติเจินแต่จิะคอยตรวัจิตราและสี่งสีัญญาณด้วัยการหลั�งสีารไซิโตไคน์ (Cytokine)
20
ให้เซิลล์อน�ื รับรูแ้ ต่ยงั มู่กรณ่ที่แ่� อนติเจินเข้้าสีูร่ า่ งกายแล้วัที่ำาให้ Helper T01cells ที่่�ถกู กระตุน้ ที่ำางานได้โดย
ไมู่ตอ้ งอาศัย Antigen-presenting cells ด้วัย จิากนัน� 01Helper T cells ที่่�ถกู กระตุน้ จิะสี่งสีัญญาณให้เกิด
กระบวันการเพิ�มูจิำานวันและเป่ล่�ยนแป่ลงลักษณะหน้าที่่� (Proliferation and Differentiation) ที่ำาให้
10
T cells มู่ควัามูจิำาเพาะเจิาะจิง (Differentiated T cells) ซิ่ง� กระบวันการน่จิ� ะเกิดกับเซิลล์เมู็ดเลือดข้าวัชีนิด
09
บ่ ลิมูโฟไซิต์ (B lymphocytes, B cells) ที่ำาให้ B cells มู่ควัามูจิำาเพาะเจิาะจิง (Differentiated B cells)
เชี่นกัน
10 09
หลังจิากนัน� Differentiated T cells และ Differentiated B cells จิะเกิดการพัฒนาเป่็นเซิลล์ชีนิดอืน�
08 cell และ Memory04 B cells จิะมูาจิาก Differentiated B09cells สี่วัน Cytotoxic 03
7
52

ซิ่ง� จิำาแนกได้เป่็น Plasma

05 10
31

T cells หรือ CD8+T lymphocytes และ Memory T cell จิะมูาจิาก Differentiated T cells โดย
30

20 08 cell ซิ่�งจิะหลั�งแอนติบอด่ (Antibody : Ab) ชีนิด

70

หน้าที่่�การกำาจิัดแอนติเจินที่่เ� ข้้าสีู่ร่างกายคือ Plasma

00

17 20
ลน
ี้

ต่าง ๆ ที่่�จิำาเพาะเจิาะจิงกับแอนติเจินนั�น สี่วันหน้าที่่�การกำาจิัดแอนติเจินที่่�เข้้าสีู่เซิลล์ซิ่�งมูาจิากแอนติเจิน

11

ุคค

03
ะบ

เข้้าสีู่ร่างกายคือ Cytotoxic T cells จิะชี่วัยกำาจิัดได้ที่ั�งเซิลล์ที่่�มู่การติดเชีื�อและเซิลล์มูะเร็งด้วัย ที่่�กล่าวั

ล่นิ
มก

พา

มูาน่�เป่็นกระบวันการที่ำางานครั�งแรก Memory B cell และ Memory T cell จิ่งยังไมู่มู่บที่บาที่ แต่จิะมู่

หอ

้เฉ
้ใช
า

บที่บาที่เมูื�อแอนติเจินตัวัเดิมูเข้้าสีู่ร่างกายในครั�งต่อไป่
ให
รยี
ปา

าต

Memory B cells และ Memory T cells หรือที่่�เร่ยกวั่า เซิลล์หน่วัยควัามูจิำา (Memory cell)

ุญ
อน

มู่หน้าที่่จิ� ดจิำาและตอบสีนองต่อแอนติเจินที่่เ� คยเข้้าสีูร่ า่ งกาย หากแอนติเจินนัน� เข้้าสีูร่ า่ งกายอ่กครัง� Memory

B cells จิะเป่็นตัวัที่่ที่� ำาให้เกิด Plasma cell และ Memory T cells จิะเป่็นตัวัที่่ที่� ำาให้เกิด Cytotoxic T cells
ซิ่�งจิะตอบสีนองและกำาจิัดแอนติเจินต่อได้รวัดเร็วักวั่า มู่ป่ริมูาณมูากกวั่า และมู่ป่ระสีิที่ธิภาพมูากกวั่าการ
ติดเชีื�อในครั�งแรก เร่ยกวั่า กลไกการตอบสีนองข้องระบบภูมูิคุ้มูกันในครั�งที่่สี� อง (secondary immune
response ) และด้วัยกลไกน่�จิง่ ถูกนำามูาใชี้เป่็นหลักการข้องการให้วััคซิ่นที่่�จิำาเป่็นต้องให้วััคซิ่นหลายครั�ง
และการเวั้นระยะเวัลาที่่�เหมูาะสีมูในการให้วััคซิ่นแต่ละครั�งเพื�อให้ภูมูิคุ้มูกันมู่ป่ระสีิที่ธิภาพมูากข้่�น
จิากที่่�กล่าวัมูา ระบบภูมูิคุ้มูกันที่่�ได้รับมูาภายหลังจิ่งมู่ควัามูสีำาคัญอย่างมูากในการต่อสีู่กับเชีื�อโรค
ต่างๆ ฉีะนั�นป่ระชีาชีนจิ่งต้องเล็งเห็นถ่งควัามูสีำาคัญข้องระบบภูมูิคุ้มูกันน่�อันจิะนำามูาซิ่�งควัามูร่วัมูมูือใน
06 07 02 12 13 14 16 15
การฉี่ดวััคซิ่น เพราะวััคซิ่นแต่ละชีนิดแมู้จิะมู่วัิธ่ผู้ลิตที่่�ต่างกันแต่สีามูารถชี่วัยลดผู้ลกระที่บที่่�เกิดข้่�นกับ
ระบบสีาธารณสีุข้ได้ แต่ถ่งอย่างไรนั�นป่ระชีาชีนต้องไมู่ลืมูวัิธ่การดูแลตัวัเองให้ห่างไกลจิากโรคโควัิด-19
ด้วัย การป่้องกันจิ่งจิะมู่ป่ระสีิที่ธิภาพสีูงสีุด

2
Scan เข้าเรียนผ่านแอป
 ที่ว่างส�าหรับร่างแผนภูมิค�าตอบ
02 AstraZeneca
14 คนต่ิดเชื่่�อเพิ�มข้้�น
06 Pfizer
18 วัคซ่น 15 คนป่่วยหนักัเพิ�มข้้�น
07 Moderna

27
16 เส่ยชื่่วิต่เพิ�มข้้�น

15
12 Sinovac

03
11 SARS-CoV-2

3
70
13 Sinopharm

00

ลน
ี้
11

ุคค
ลิ่น

ะบ
20 แอนต่ิเจนท่�

มก

พา
หอ
เข้้าสู่รื่่างกัาย

้เฉ
้ใช
า
รีย

ให
09 Differentiated 04 Memory B cell
ปา

าต
ุญ

01 Helper T cell B cell

อน

08 Plasma cell
ท่�ได้รื่ับกัารื่กัรื่ะต่้้น
10 Differentiated
T cell 03 cytotoxic T cell

05 Memory T cell

19 Antigen-presenting cell
จับ ย่อยและนำาเสนอแอนต่ิเจน

17 แอนต่ิเจน
บ้กัรื่้กัเข้้าเซลล์

3
Scan เข้าเรียนผ่านแอป
 ตารางสรุปข้อความที่ก�าหนด
รื่่างรื่หัสคำาต่อบ
เลข้
ข้้อความท่�กัำาหนด คำาต่อบ คำาต่อบ คำาต่อบ คำาต่อบ คำาต่อบ
กัำากัับ
ข้้อท่� 1 ข้้อท่� 2 ข้้อท่� 3 ข้้อท่� 4 ข้้อท่� 5
01 Helper T cell ที่่�ได้รับการกระตุน้ 09A 10A
02 AstraZeneca 14F 15F 16F
03 cytotoxic T cell 17F

27
15
03
04 Memory B cell 99H

3
70
05 Memory T cell 99H

00

ลน
ี้
11

ุคค
06 Pfizer 14F 15F 16F

ลิ่น

ะบ
มก

พา
07 Moderna 14F 15F หอ 16F

้เฉ
้ใช
า

08 Plasma cell 20F

รีย

ให
ปา

าต

09 Differentiated B cell 08A 04A

ุญ
อน

10 Differentiated T cell 03A 05A

11 SARS-CoV-2 99H
12 Sinovac 14F 15F 16F
13 Sinopharm 14F 15F 16F
14 คนติดเชีื�อเพิ�มูข้่�น 99H
15 คนป่่วัยหนักเพิ�มูข้่�น 99H
16 เสี่ยชี่วัิตเพิ�มูข้่�น 99H
17 แอนติเจินบุกรุกเข้้าเซิลล์ 99H
18 วััคซิ่น 02D 06D 07D 12D 13D
19 Antigen-presenting cell จิับ ย่อยและ 01A 20F
นำาเสีนอแอนติเจิน
20 แอนติเจินที่่�เข้้าสีู่ร่างกาย 01A 11D 17A 18D 19A
4
Scan เข้าเรียนผ่านแอป